V. [Constitutiones Guidonis Cardinalis et Ltegati aposto- licae sedis, ut concilio Vratislaviensi die 2 Februarii anno 1267 sancitae.] Frater Guido [miseracione divina] tituli sancti Laurencij in Lucina presbyter Cardinalis, apostolice sedis legatus [ad perpetuam rei memoriam 1.] (§. 1.) Postquam ad aures nostras 2 quorundam laicorum gravis excessus pervenit, qui contra ecclesiasticam libertatem quedam statuta, que leges inique possunt verius appellari, introducere non verentur; et licet contra huiusmodi presumptores, per summos pontifices olim processum exstitit, nos3 tamen propter transgressorum audaciam, non tam noua cudentes, quam vetera renouantes, omnes illos, qui in Gneznensi prouincia4 de cetero seruari fecerint statuta edita et consuetudines introductas contra libertatem ecclesiasticam, excommunicamus5 in scriptis, nisi ea de capitularibus ipsorum, infra instans Pascha fecerint amoveri. Excommunicamus5 eciam statutarios et scriptores statutorum ipsorum, nec non consules et rectores ac consiliarios locorum, in quibus de cetero huiusmodi statuta et consuetudines edite fuerint vel servate, nec non et illorum, qui secundum eas presumpserint judicare, vel in formam publicam scribere judicata. (§. 2.) Excommunicamus principes seculares, qui6 ecclesias vel ecclcsiasticas personas vel homines ecclesiarum, seu in ecclesiarum predijs commorantes, talliis vel collectis aggrauare presumant Verum si quando Episcopus simul cum clericis suis, tantam necessitetem vel utilitatem prospexerint, ut absque ulla coaccione ad releuandas utilitates vel necessitates communes, ubi laycorum non suppetunt facultates, subsidia per ecclesias duxerint conferenda, nullatenus hoc presumant, nisi prius Romanus Pontifex consulatur, cujus interest, communibus utilitatibus prouidere. Quicunque vero Episcopus vel prelatus in contrarium venire presumpserit, tam ipse, quam illi, qui in hoc facto sibi7 consilium dederint, quousque per sedem apostolicam absoluantur, suspensi maneant a diuinis. (§. 3.) Item8, cum in plerisque locis quorundam iniquitas invaluerit, quod in rebus ecclesie furtum reputatur sagacitas, rapina probitas, et violencia fortitudo, synodali judicio diffinimus, ut qui bona ecclesiarum scienter detinent occupata, nisi infra instans Pascha eadem restituerint, et de dampnis ac Ob. str. 337 pod L. 22.— Przy pomocy kilku ustępów niniejszego Statutu, znajdujących się częścią w kodexie dyplomatycznym Rzyszczewskiego (II. 75.) częścią zaś w zwodach statutów synodalnych Gnieź­nieńskich ogłaszanych przez późniejszych Arcybiskupów, text w kopiarzu Wrocławskim nieco przero­biony na sposób nie przytaczający, lecz opowiadający ustawodawstwo Gwidona, łatwo mógł być przy­wróconym do jego pierwotnego brzmienia, w którym go tu podaję. 1) Wyrazy te w klamrach objęte, nie znajdujące się in Libro nigro kapituły Wrocławskiej, przydałem według kod. dyplom. Rzyszczewskiego.— 2) suos, Lib. nig.— 3) Nos, nawet w Lib. nig. tu zostawiono.— 4) Cały dalszy ustęp tego artykułu, jest dosłownie wzięty z Cap. 49. X. de senten. excommun. (5. 39.) Jest zaś ten ustęp statutu Gwidona przyjęty w zwód Trąby str. 70; a u Wężyka, str. 238.— 5) excommunicat, Lib. nig.— 6) „Sub eadem districcione, principibus secularibus inhibens, ne ecclesias," i. t. d. Lib. nig. Text zaś artykułu pierwotny, który podaję, jest u Rzyszczewskiego. II. 75.— 7) ipsis consilium, Lib. nig.— 8) Artykułu lego, który z kodcxu dyplomatycznego rzeczonego bierzemy, w Liber niger nie ma. Wstęp jego jest w zwodach późniejszych Arcybiskupów spleciony, w jeden Artykuł wraz z rozporządze­niami Art. 12so statutów Jarosława z roku 1357, który w dalszym ciągu tego zbioru następuje. Obacz Hf-