Wilga, wś, pow. garwoliński. Siemiradzki J. Otwór świdrowy w W. nad Wisłą Pam. Fizyogr. , t. V, 1885. Wilhelmówka, kol. , pow. włodzimierski, gm. Skobiełka, 56 w. od Włodzimierza, 57 dm. , 300 mk. . Wilia 1. , pow. krzemieniecki, 100 dm. , 809 mk. 2. W. , pow. Ostrogski, 25 w. od Ostroga, 196 dm. , 1228 mk. 3. W. , pow. rówieński, 68 w. od Równego, 40 dm. , 372 mk. Wiliampol, mylnie Weliampel t. XIII, 198, fol. , pow. wiłkomierski, gm. Rogów 16 w. , 41 w. od Wiłkomierza. Wilica, wś, pow. włodzimierski, gm. Szack, 91 w. od Włodzimierza, 43 dm. , 286 mk. Wilkańce 1. , pow. szawelski i wiłkomierski, ob. Wiłkańce t. XIII. 2. W. , okolica, pow. lidzki. W pobliżu grupa kurhanów, z których jeden, mający 4 saż. średnicy u podstawy, rozkopał Szukiewicz, znalazł ślady 3 szkieletów ludzkich, ognisko i topór żelazny typu litewskiego. Wilki, wś, pow. trocki, gm. Jezno, własność Orwidów. Na ziemi dworskiej horodyszcze stożkowe, 30 saż. wysokie. Wilkowisko, wś, pow. limanowski. Dawała pierwotnie, wraz z całą grupą wsi w okręgu szczyrzyckim położonych, dziesięcinę klasztorowi sieciechowskiemu. Za Długosza były tu dwa działy Buczyńskiego h. Strzemię i Bogdana h. Szarża. Był we wsi kościół par. , folwark i karczma Dług. L. B. , III, 276. Willahor, os. , pow. proskurowski, par. Czarny Ostrów, należy do spadkob. Konst. Przeździeckiego. Ob. Antonówka. Wilmazów, fol. , pow. dubieński, gm. Jarosławicze, 4 dm. , 36 mk. Wilno. W oznaczeniu położenia miasta t. XIII, 492 mylnie podano szerokość geograficzną półn. 50 zamiast 54. Ludność miasta w r. 1897 wynosiła 159, 568, obecnie przechodzi 180, 000. Według wykazów komitetu statystycznego w r. 1900 urodziło się w mieście 2922 katol. , 1013 prawosł. , 1592 żydow. , 32 innych wyznań. Ogółem 5559. Zmarło 1947 katol. , 576 prawosł. , 1566 żydów, 29 innych, ogółem 4118. Małżeństw zawarto 467 katol. , 262 praw. , 622 żydów, 8 innych. Obecna ludność dochodzi prawdopodobnie 180, 000, w tem katolicy stanowią około 50, prawosławni około 16, a żydzi przeszło 30. Miasto w ostatnich czasach, za staraniem rady miejskiej, uporządkowywało bruki, oświetlenie i miejsca przechadzek. Powstała dość znaczna liczba nowych okazalszych domów, pałacyków, hoteli, klubów. Rozpoczęto pracę nad restauracyą podupadłych starożytnych kościołów, a między innemi pięknego kościołka św. Anny. W kościele św. Jana stanął piękny pomnik Adama Mickiewicza i skromniejszy dla Ant. Odyńca. Na jednym z placów wzniesiono pomnik gen. Murawiewa. Biblioteka publiczna dawny księgozbiór Muzeum archeol. obejmuje 104, 864 dzieł i 149, 000 tomów. W r. 1903 miano przewieść z Witebska zamknięte tameczne archiwum akt dawnych dla wcielenia do centralnego wileńskiego archiwum akt dawnych. Do W. i jego instytucyi odnoszą się następujące w ostatnich czasach ogłoszone wydawnictwa i prace Akty izdawajemyje wileńskoju kommissieju dla rozbora drewnich aktow t. XXVIII. Wilno, 1901. Tomy VIII i X mieszczą akty wileńskiego sądu grodzkiego, magdeburgii, akty tyczące Wilna w t. XX, sądu ziemskiego wileńskiego t. IX. Kirkor A. H. Bazylika litewska Przegl. powsz. , 1886 i odbitka. Spraw. hist. sztuki IV, VI. O kościele św. Anny pisał B. Podczaszyński w Mittheil. Centr. Comm. Wien, 1871, XVI. Krauze M. Upominek wileński J. I. Krasz. 1880. J. Bieliński Uniwersytet wileński. Kraków, t. III, 1900. W wydawnictwie zbiorowem historyi szkół poświęconem. Tur Lud. Uniwersytet wileński i jego znaczenie. Kraków, 1903, str. 102, z 59 ryc. Wołyniak. Szkoła powiatowa bazyliańska w Wilnie w klasztorze św. Trójcy, 1893. Ignacy Strzemiński Stan sanitarny Wilna w pierwszem 25 leciu w. XIX Księga pamiątk. setnej rocznicy A. Mickiew. Warszawa. , t. II, 197 209. Kaz. Podernia Ostatni astronom obserwator wileński tamże, n, 165, 173 Dewianostoletie Imp. Wiln. medycynskago obszczestwa. Wilno, 1896. Według spisu jednodniowego z r. 1897 było w gubernii wileńskiej 1, 589, 393 mk. , w tej liczbie 935, 031 katolików, 415, 208 prawosł. , 204, 673. żydów, roskolników i uchylających się od prawosławia 25, 673, 4364 mahometan, 3578 luteranów, 177 kalwinów, 576 karaimów. Co do języka, mówiących po białorusku 891, 771, po litewsku 279, 694, po polsku 129, 651, po rosyjsku 78, 562, po małorusku 912, po żydowsku 202, 368, po tatarska 1969, po niemiecku 2915, po łotewsku 471. Szlachty polskiej rodowej było 129, 651, rosyjskiej 7402, szlachty osobistej polskiej 1868, rosyjskiej 3010. Śród mówiących po białorusku było 23, 513 szlachty drobnej schłopiałej. Włościan mówiących po polsku było 53, 989. Na początku r. 1903 było według urzędowych wykazów 1, 757, 228 mk. 884, 793 męż. i 872, 437 kob. zapewne razem z wojakiem. Co do wyznania było 1, 035, 234 katol. 54, 440, 934 prawosł. , 249, 031 żydów 15. Wedle pracy p. Matulanisa umieszczonej w Pamiatnoj kniźce wilen. gub. granice gęstego zasiedlenia litwinów na obszarze gubernii są Od wschodniego krańca gub. kowieńskiej rzka Miadziołka do Postaw, rz. Stracz na Sturajcie do Soł i Ciudzieniszek, ztąd na Ostrowiec do Wilii pod Bystrzycą, potem Wilią, Żejmianą, jeziorem Dubinki do jez. Olany, przez wś Maciejuny Słownik Geograficzny. T. XV. Zeszyt 185. 44 Wilga Wilga Wilhelmówka Wilia Wiliampol Wilica Wilkańce Wilki Wilkowisko Willahor Wilmazów Wilno