Przeczniów, Przyczniów, r. 1419 Przischniow, wś, pow. pińczowski. Ob. Krzyszkowice. Przeczów, r. 1232 Predidievo, wś, pow. wś, pow. stopnicki. Dziesięciny swe z wsi Predidievo nadaje Fulko arcyb. gnieźn. klasztorowi sulejowskiemu. Długosz opisując tę wieś pod mylną nazwą Krzeczów L. B. III, 128 podaje iż dawała dziesięcinę kościołowi klasztornemu w Beszowy, dziedzicem był Jan z Rytwian marszałek król. Przeczyca, w dok. Przedsczicza, wś, pow. pilzneński. W r. 1354 zwraca ją Kazimierz W. biskupowi krak. Bodzancie. Przeczyce, w dok. Prsemczicze, wś, pow. będziński. Wspom. w dok. z r. 1357, ob. Siewierz Przedborze, dawniej Przedworze i Podworze, wś, pow. jaworowski. Dawna posiadłość Fredrów siedzących tu jeszcze w XV w. według lustracyi z r. 1565. Przedecz, mstko, pow. włocławski. W dok. z r. 1136 lacum Pretche jako własność arcyb. gnieźn. Śród uczestników procesu z krzyżakami w Warszawie r. 1339 się toczącego, występują jako reprezentanci z Kujaw ze strony krzyżaków commendator Mosburgensis alias dictus de Przedcze i wójt Mosburgensis qui in Polonico dicitur Przedcze K. W. n. 11, 1192 i 1193. Wynikałoby ztąd iż P. zostawał wtedy w posiadaniu krzyżaków i otrzymał nazwę niemiecką Mosburg. Drogą zamiany z arcyb. gnieźn. Bogoryą, r. 1347 przeszedł P. na własność królewską K. W. n. 1257. Około r. 1360 król wzniósł tu podobno murowany z cegły zamek nad jeziorem, a w nim kaplicę przy której powstanie parafia. Władysław Jagiełło potwierdził r. 1420 prawo magdeburskie. Kazimierz Jagielońezyk w Brześciu r. 1459, nadał jarmarki. W r. 1504, król Aleksander na prośbę małżonki swej, oddaje w dożywocie siostrze Elżbiecie ziemię przedecką z zamkiem. W r. 1512 Zygmunt I na P. zabezpiecza wiano żonie swojej BarbarzeZapolii, z uwzględnieniem praw dożywotnich wspomnianej wyżej Elżbiety Jagiellonki, Przeździecki I, 13 19. Król ten bawiąc po dwakroć w P. r. 1526 i 1544 zatwierdził przywileje miasta, rozszerzając zarazem prawa kupców i rzemieślników Akta miejskie. Zygmunt August oddał P. w dożywotnie posiadanie protegowanemu przez Bonę Wojciechowi Korycińskiemu, wwdzie łęczyckiemu. Już r. 1497 Floryan z Korytnicy, kasztelan wiślicki był dzierżawcą P. , Wojciech Koryciński był starostą grodowym. Zygmunt August w Piotrkowie dn. 17 grudnia r. 1558, odnowił prawa i nadania miejskie, zniszczone w czasie pożaru, na zasadzie inwentarza, złożonego przez starostę Sierakowskiego. Z aktu tego dowiadujemy się, że miasto pierwotnie osadzone było na 27 łanach, a w r. 1558 miało 88 domów, 9 rzem. , 14 szynkarzy. Król zatwierdzając posiadłości miejskie dodał jeszcze Brzeg czyli Ostrów, przyległy do wsi Rybna, wraz z łąkami nad jeziorem. W r. 1557 miasto P. centr powiatu t. n. w wojew. brzeskokujawskiem, płaci szosu fl. 32, czopowego rocznie 64 fl. Od 20 kom. po gr. 7, od 10 bań gorzał. po gr. 24, od 2 szynkarzy po gr. 6, od karczmy gr. 12. od 7 rybaków po gr. 8, od 1 rzem. gr. 4, od 1 włóczęgi gr. 12, od 25 łanów po gr. 20. Wczasie pierwszej wojny szwedzkiej, miasto spalone zostało i zrabowane. W r. 1661 lustratorowie znaleźli placów pobudowanych na nowo 23, reszta leżała pustką. Powolne odradzanie się miasta rozpoczęło się w początkach w. XVIII. Szewcy tutejsi licznie osiadli, przypomniawszy sobie o przywileju, wydanym ich cechowi przez Zygmunta II r. 1612, oddanym do przechowania cechowi w sąsiednim Brdowie, uzyskali odpis takowego, oryginał zachowano w ladzie cechu brdowskiego. Wtedy też jatki mięsne i szewckie zbudowano około wystawionego natenczas z muru ratusza. Pierwsza gromadka sukienników przybyła r. 1817 z Władysławowa pod Koninem. Największą po zamku budowlą w miasteczku jest kościół parafialny. Początku parafii i kościoła nie znamy. Według wizyty z r. 1582, ówczesny kościół wzniesiony był z cegły p. w. św. Mikołaja, posiadał trzy ołtarze. Jako filie należały do niego kaplica w zamku, o której są wzmianki w aktach jeszcze w w. XVII, oraz kościołek drewniany św. Katarzyny. Zniszczony przez Szwedów r. 1657, a księgi kościelne rozpoczynają się od r. 1668. Starą tę budowlę zrujnowaną przez burzę w r. 1902, ma zastąpić wkrótce nowy ostrołukowy kościół, wznoszony staraniem obecnego proboszcza. Obecnie P. oprócz Starego i Nowego Rynku posiada 13 ulic Kłodawską, Dąbrowską, Rybacką, Kahalną, Ślepą, Wodną, Starą, Kowalską, Młynarską, Zamkową, Warszawską, Królewską i Kościelną. Przeważnie brukowano i oświetlone lampami naftowemi. Domów jest 222 138 murow. . Mieszkańców 4057 mężczyzn 2014, kobiet 2043 w tej liczbie żydów 792, niemców 205, rosyan 16. Katolików w parafii 5600, protestantów 1800. Co do rzemiosł to przedstawicielami ich są 180 szewców, 20 krawców, 2 kuśnierzy, 8 stolarzy, 4 młynarzy, tyleż kowali. Sklepów 41, z tych 4 tylko w ręku chrześcian. Służbę zdrowia pełni 1 apteka, felczer i akuszerka. Szkółek elementarnych mieszanych 2. Zawiązane w r. 1899 Towarzystwo pożyczkowo oszczędnościowe, liczy 160 członków. Obrót wynosił w 1902 r. 24, 101 rb. Starostwo grodowe Przedeckie według lustracyi r, 1661, składało się z mstka i wsi Rybna, Kobylaty. Zalesia, Rogóżna, Kamieńca, Dziwia, Zbójna, Jakuszowa. Dochody wynosiły złp. 785, gr. 22, den. 8; wydatki zł. 385, gr. 22. Starostami byli Paweł Borykowski 1491,

Przeczniów

Przeczniów

Przeczów

Przeczyca

Przeczyce

Przedborze

Przedecz