i dzieł sztuki w bibliotece i skarbcu katedralnym, nagromadzenie instytucyi kościelnych, którymi były kaplica św. Michała i przy niej kolegiata; kościół p. w. N. P. Maryi i św. Zygmunta in suburbio, a przy nim katedra; klasztor premonstratensów braci i sióstr przy kościele Wisława, siostry miały kościołek p. w. św. Maryi Magdaleny; klasztor benedyktynów z kościołem św. Wojciecha na zamku spłonął w czasie napadu litwinów przed r. 1339; klasztor dominikanów p. w. św. Trójcy i św. Dominika, istniejący już r. 1237; kościół par. miejski p. w. św. Bartłomieja 1356, przy nim kolegiata skasowana r. 1829; kościół św. Marcina Kod. maz. 114 o ćwierć mili od Płocka; kościół św. Filipa i Jakóba na przedmieściu dobrzyńskiem. Podany pod r. 1323 ob. Płock, t. VIII, 290 spis rzemieślników odnosi się do r. 1823. W r. 1578 civitas plocensis płaci od 47 łan. i 3 działków fl. 47 gr. 22 1 2, w Grabówce Jakob organista, z działu Mdzewskich 1 2 łan. gr. 15, z ogrodu gr. 4, szosu fl. 192, rzemieślnicy fl. 219, przekupnie fl. 9, kanonicy fl. 6 gr. 24, rybacy miejscy 7 fl. 1 gr. 26; rybacy grodu płockiego 4 fl. 1 gr, 2, opaccy 1 gr. 8, kapitulni 2 gr. 16, miodu naczyń 42 1 2 fl. 5 gr. 20, . od śledzi fl. 6. Ryby solone. Ryb lwowskich 4 vasa fl. 1 gr. 18, ryb pruskich 1 vasa fl. 1 gr. 12, wino fl. 22, wino małmazyjskie fl. 8, piwo gdańskie fl. 3 gr. 15, 28 bań gorzał. fl. 22 gr. 12, od 32 szynków wódki fl. 12 gr. 24, czopowe miejskie fl. 417 gr. 23, żydzi fl. 124. Suma fl. 1104 gr. 27 1 2 den. 6. Cło wodne od towarów, śledzi, win prowadzonych Wisłą do Płocka fl. 119 gr. 5. Do pierwotnych dziejów miasta i biskupstwa płockiego odoszą się opracowania i wydawnictwa Kodeks dyplomatyczny Księztwa mazowieckiego, Warszawa, 1863 wydany przez ks. Tadeusza Lubomirskiego. Kętrzyński W. 30 dokumentów katedry płockiej, Lwów 1888. Tenże Założenie i wyposażenie bisk. płockiego Przew. nauk. i liter. 1886. Tenże Dokument ks. Konrada z r. 1203 Przew. nauk. i liter. t. XV. Tenże Gastellaniae eclesiae Plocensistelonea episcopi plocensisvillae capituli plocensis. Monum Poloniae historica t. V, 419. Ulanowski Bol O uposażeniu biskupstwa płockiego Rozpr. wydz. histor. filoz. t. XXI i odbitka, Kraków, 1887. Wzbiorze Monum. PoL hist. mieszczą się Spominki płockie z lat 1055 1357 i dwa dawne kalendarze kościelne płockie. Długosza Catalogus episcop. plocensium w I tomie zbioru dzieł Długosza. Łubieński Series, vitae, res gestae episc. Plocensium, Grac. , 1642. Poniatowski Michał Rozporządzenia i pisma pasterskie ks. Mich. Poniat. obejmujące wykaz parafii z cyframi wiernych, Warszawa, 1785, t. 4. Gawarecki W. Wiadom. histor. o Benedyktynach zgrom. płockopułtuskiego Pam. rel. morał. , 1844. Teleżyński W. Tractatus historicus de coenobio Plocensi S. P. Dominici. Kraków, 1790. Sokołowski M. Stosunek Andrz. Krzyckiego do sztuki Spraw. hist. szt VI i odbitka. Kraków, 1896. P. ognisko sztuki Spraw. kom. hist. szt. IV VI. Łuszczkiewiez Wł. Dwa zagubione pomniki romańszczyzny w P. i Jędrzejowie Spraw. hist. szt. t. V i odbitka. Kraków, 1895. Krzyżanowski W. Katedra płocka i jej biskupi. Płock, 1877. Bersohn M. Księgozbiór katedry płockiej. Warszawa, 1899, str. 23, tabl. 17. Raporty szkoły podwydziałowej płockiej, składane szkole głównej koronnej w latach 1778 1789, wydał Teod. Wierzbowski. Warszawa, 1903, str. 192. Powiat płocki w r. 1890 miał 97, 347 mk. Śród stałej ludności było 272 praw. , 6572 prot. głównie w gm. Brwilno, Rogozino, Mąkolin i 16, 402 żydów. Gubernia. płocka r. 1890 miała 614, 383 mk. z tego w miastach 87, 058. Środ zapisanych do ksiąg stałej ludności w liczbie 626, 892 z nieobecnymi było 1563 praw. , 46, 160 prot. głównie w pow. lipnowskim, rypińskim, płockim i 68, 964 żydów. Katolicy stanowili 81, 4. W r. 1894 gubernia miała 859, 192 dz. obszaru, z tego ogrody i budowle zajmowały 26, 382 dz. , role orne 520, 044, łąki 72, 633, pastwiska 77, 964, lasy 116, 425 i nieużytki 49, 260 dz. Fabryk było 164 z prod. na 3, 055, 200 rb. Zajmowały 2346 rob. Najwyższe cyfry produkcyi miały cukrownie 1, 017, 000 rb. , tartaki 688, 000, młyny 639, 000, browary 180, 000. Dwa powiaty płoński i pułtuski włączone zostały do gubernii warszawskiej. W dniu 1 stycznia r. 1901, gubernia miała 704, 182 mk. , w tem 587, 000 katolików. , 2858 praw. , 53, 000 prot. i 72, 000 żydów; w dniu 1 stycznia r. 1903 było 712, 988 mk. Szkół było 485, uczniów 19, 229. Zakładów przemysłowych 1182. Najwyższe sumę produkcyi miały cukrownie 4 mil. i gorzelnie 713, 000 rs. . Lekarzy było 41, aptek 23. Płocka dyecezya obejmowała z początkiem r. 1903 dekanatów 12, a w nich kościół katedralny, kolegiatę, 236 parafialnych, 32 filialnych, klasztor męzki 1 i żeński 1. Księży świeckich 370, zakonnych 7, alumnów seminarym 61, zakonnic 7, sióstr miłosierdzia 10. Wiernych w dyecezyi 796, 614. Do obszaru gubernii odnoszą się prace Wiad. archeol. wydane w Warszawie. Leon Rutkowski Szkielety i czaszki z cmentarzysk rzędowych powiatów płońskiego, płockiego i sierpskiego Światowit, t. III, 1901. Fr. Tarczyński Groby rzędowe kamienne w pow płockim Światowit, t. II i III. Materyały do mapy archeol. gub. płockiej Światowit, 1901, str. 130 142. Leppert W. Zakłady żelazne w dawnem województwie płockiem Przegląd Techn. r. 1878, t. VII. Spisok nasielonnym miestnostiam płockoj gubernii z mapą. Płock, 1881, str. 196

Płock