tą drogą zaludnienia i rozwoju pracy kulturalnej na takich obszarach. Jednakże dla braku przyjaznych warunków, zarówno klucz pabianicki, jak i dobra biskupów włocławskich w okolicy Łodzi wolno się rozwijały i mało ściągały osadników. Zbilut biskup włocławski oddał wieś Ł. i przyległą Widzewnicę Widzew wioseczkę villula, kanonikowi Piotrowi Sliwce, w dożywotnie posiadanie. Następca Zbiluta. biskup Jan, chcąc podnieść te biedne i nieludne wioski, oddaje takowe r. 1387 do osadzenia na prawie średzkiem, Januszowi synowi Piotra, sołtysowi wsi Łodzią. Sołtys ów otrzymuje po dwa łany w Ł. i Widzewnicy z łąkami, lasami, pasiekami. Osadnicy będą mieć trzy lata wolności w Ł. a 14 lat w Widzewnicy, poczem płacić będą po pół grzywny czynszu z łanu i dawać ćwierć urny miodu, czyli tak zwaną rączkę miary łęczyckiej, prócz tego po 30 jaj, 2 kury i jeden ser z łanu. Czynsze te dawać będą kanonikowi Sliwce a po jego śmierci biskupom. Sołtys z karczem w Ł. i Widzewniey będzie brał dla siebie trzecią część dochodu, również trzeci denar z kar sądowych. Wedle dokumentu Ł. należała do okręgu wołhorskiego, ziemi łęczyckiej Ulanowski, Dok. kujaw. , 268, 90. Kiedy otrzymała prawo miejskie niewiadomo. Wedle Lib. Ben. Łaskiego II, 381 i 2 istnieje około r. 1520 miasto Łodzią mające 30 łanów osiadłych i przy mieście wieś Lodzya antiqua tudzież folwark biskupi. Przy obfitości wód istnieje tu kilka młynów dwa plebańskie, biskupi i wójtowski. Dziesięcinę z łan. miejskich dawano kolegiacie łęczyckiej. Kościół par. p. w. Wniebowz. N. P. Maryi powstał zapewne bardzo wcześnie, może przed założeniem miasta. Pleban miał prócz ogrodów i placów trzy łany 1 miejski i dwa we wsi Stara Łódź, pobierał meszne po 2 gr. z łanu i po groszu z domu od bezrolnych i po 2 gr. od warzących piwo. Wieś Radogoszcz należała pierwotnie do par. w Zgierzu a później włączona do Łodzi. Miasto Ł. w pow. orłowskim płaciło r. 1576 szosu 6 grzyw, poprzednio 3. Z powodu świeżego pożaru dali od 5 domów 10 gr. , od bań gorz. gr. 24, od szynku piwnego gr. 6, szynku wódki gr. 6, od 1 komor. gr. 6, od 1 rzem. gr. 4, od 4 łanów po gr. 20. Ogółem fl. 4 gr. 16. Jednocześnie wieś Lodzya antiqua płaciła od 5 łan. , 2 łan. wójt. , młyna wójt. , 2 młyn. dorocznych, 1 rzem. , 5 osadn. , 1 os. wójt. W r. 1800 Ł. miasteczko w pow. brzezińskim ma 72 dm. , 361 mk. Poważniejszych monografii poświęconych Ł. od czasów książeczki Flatta, nie doczekaliśmy się jeszcze. Mnóstwo opisów miasta, rozpraw o przemyśle łódzkim, stosunkach społecznych, mieszczą czasopisma warszawskie, miejscowe łódzkie polskie Dziennik łódzki, Rozwój, niemiecka Lodzer Zeitung, kalendarze łódzkie, zwłaszcza Czas w ostatnich latach wydawany, piotrkowski Tydzień, wreszcie czasopisma rosyjskie i niemieckie zagraniczne. Bibliografię druków łódzkich zebrał i ogłosił M. B. Opis bibliogr. druków łódzkich, Łódź, 1896 r. , str. 48. Podano tu tytuły 384 druków jakie od r. 1846 do 1896 w różnych językach wydane zostały w Ł. Są to przeważnie różnojęzyczne katalogi, broszury reklamujące różne fabryki i wreszcie wydawnictwa beletrystyczne. W r. 1888 niemiecka Lodzer Zeitung z okazyi obchodu 25lecia swego wydała illustrowany obficie dodatek, mieszczący, ,Beitraege zur Geschichte der Staedte Łódź, Zgierz und Pabianice. Podano tu dość bogate szczegóły tyczące się rozwoju miasta i powstawania jego kościołów, szkół i różnych instytucyi. Staraniem tejże gazety wydany został r. 1902 Plan miasta Łodzi z przedmieściem Bałuty wskazujący rozmieszczenie ważniejszych instytucyj i budowli. Łódź, r. 1298 Locza, r. 1580 Lodzya, wś, pow. poznański. Kościół par. tutejszy wymieniony w dok. z r. 1298 K. W. , n. 770. W r. 1580 mają tu działy Jan Marszewski, podsędek kaliski i Wojciech Ciświcki. Płacą od 3 łan. , ćwierci młynarskiej, 3 zagr. , 3 kom. , 2 rybaków, 1 rzem. Łodzianówka 1. wś, pow. nowogradwołyński, gm. Czartorya Nowa, 40 w. od mta pow, 36 dm. , 360 mk. 2. Ł. Nowa, os. , tamże, 10 dm, 200 mk. 3. Ł, kol. niemiecka, pow. żytomierski, gm. Puliny 6 w. , par. praw. Strybież 3 w. , szkoła, wiatrak, garbarnia. Łodzienięta t. V, 680 Łodziacienięta, wś włośc, pow. oszmiański, gm. i dobra skarb. Traby; miała 16 dusz rewiz. Łodzinka, wś, pow. dobromilski. Wś ta w starostwie sanockiem, nadaną została przed r. 1565 wraz z miastem Tyrawą, w dożywocie Zofii Brohiczańskiej, z domu Straszównie. Miała 12 kmieci na 6 5 8 łann. Pop dawał korzee owsa, 4 kury, jaj 24 i jagieł dwie misy. Łogańska Góra, chutor należący do Huty Tywrowskiej, pow. winnicki. Łogumowicze, wś i dobra, pow. oszmiański. Ł. z fol. należały do bojarzyna Kijana, który przyjąwszy chrzest, fundował podobno około r. 1250 kościół i klasztor dominikanów w Lubczu i nadał mu Ł. Niewiadomo kiedy zostały Ł. wcielone do ststwa dudzkiego. W r. 1653 wś i dwór Ł. należące do tegoż ststwa, zwane były starostwem łotewskiem. W r. 1796 cesarz. Katarzyna darowała Ł. , wydzielone ze ststwa, Rachmanowi, który r. 1798 sprzedał je za 20 tysięcy rb. , Korsakowi, ten zaś r. 1800 za 32 tysiące rb. , Samuelowi Wołkowi Łaniewskiemu. Z ręką wnuczki jego Weroniki Wołkówny przeszły Ł. do Milewskich. Łoh Dubowy, wś, pow. homelski, gm. Wylewa 5 w. , 74 dm. , 379 mk. Łohnowicze, wś, pow. wołkowyski, gmina Krzemienicą, 95 dz. Łódź Łódź Łodzianówka Łodzienięta Łodzinka Łogańska Góra Łogumowicze Łoh Dubowy Łohnowicze