ks. mazow. oświadcza, iż z 10 łan. lasu zw. Lutostań, nadanych przez Jana ks. mazow. pradziada jego, trzem dziedzicom z Puchał, a następnie obróconych na własność książęca, 6 łan. chełm. i 20 morg. po obu brzegach rzki Kołomyi na obszarze zw. Lutostań za Gacią, ośmiu potomkom pierwszych dziedziców nadaje na wieczność Kapica, Herbarz, 205, 341. Ob. Koty t. IV i Gierlachy t. XV. Lutowice, ob. Klimontów. Lututów, r. 1520 Lutholthow, mstko, pow. wieluński. W XIV i XVI w. dziedzictwo rodu Wieruszów, którzy też r. 1406 założyli parafię i wznieśli kościół p. w. św. Mateusza. Zapewne wtedy założone tu zostało miasto. Obecny kościół drewniany z 5 ołtarzami i dwoma kaplicami wznieśli r. 1765 Michał Madaliński podsędek wieluński i Teodor Niemojowski. Odnowiony w latach 1790 i 1866. W r. 1563 miasto płaci od 6 rzem. i szosu fl. 6 gr. 12. Później upadło i utraciło urządzenia miejskie przywrócone do piero r. 1843. Luty Uhoł, fol. , pow. połocki, własność Hutowskich, 192 dz. Lutyszcze, dobra, pow. lepelski, własność Miładowskich. Luźno, fol. , pow. ihumeński, własność Petrowiczów, 75 dz. Lwociewki, wś, pow. dzisieński, gm. Przebrodź 11 w. ; miała 11 dusz rewiz. Lwów. W ostatnich 20 latach miasto zmieniło się bardzo pod względem udogodnień i upiększeń. Zasklepienie Pełtwi pozwoliło utworzyć rozległą promenadę tak zw. Wały w samym środku miasta. Przeprowadzono, wadliwą niestety, kanalizację, zbudowano wodociąg sprowadzający z odległości 5 mil wodę źródlaną z Woli Dobrostańskiej, urządzono wzorową rzeźnię, nowy cmentarz na Janowskiem, założono piękny park stryjski Kilińskiego, zaprowadzono obok tramwajów konnych, elektryczne, wznosi się obecnie dla schodzących się tu kilku linii dróg żelaznych, nowy, okazały dworzec. Miasto przyozdobiły liczne nowo postawione pomniki Sobieskiego, Kilińskiego, Fredry, Ujejskiego i nieukończona jeszcze kolumna Mickiewicza. Z nowych budowli zaś wznoszący się kościół św. Elżbiety, zakład wychowawczy Sercanek, kliniki i gmachy nowootworzonego wydziału medycznego, nowa szkoła kadetów i kilka pięknych budynków dla szkół średnich. Pałac sprawiedliwości, bank hypoteczny, kasa oszczędności, nowy gmach pocztowy, kasyno szlacheckie, dwa okazałe pasaże, wreszcie piękny gmach nowego Teatru, nowy hotel George a i mnóstwo pięknych domów i willi na Kastelówce i Zofiówce, nadały miastu ozdobny wygląd. Wzgórza otaczające miasto mają z czasem utworzyć jeden ciąg parków spacerowych połączonych przez wielką aleję promenadową L. liczy obecnie z wojskiem 159, 877 mk. , męż. 80, 420, kob. 79, 457; cudzoziemców męż. 692, kob. 860. Podług religii rzkat. 82, 597, gr. kat. 29, 327, orm. kat. 231, starokat. 56, greckooryent. 481, orm. oryent. 55, ewang. augsb. 2507, helw. 326, izraelitów 44, 258. Podług języka Polaków 120, 631, Rusinów 15, 159, Niemców 20, 409, Czechów 701. Podług stopnia wykształcenia umieją czytać i pisać 58, 140 mężczyzn i 51, 509 kob. , razem 109, 649; umieją tylko czytać 1015 męż. i 2176 kob; analfabetów jest 21, 265 męż. i 25, 772 kob. , razem 47, 037. Koni ma L. 4128, bydła rogatego 1307 sztuk. Rozwijające się życie umysłowe i artystyczne znajduje swój wyraz w całym szeregu instytucyi, stowarzyszeń naukowych i związanych z nimi wydawnictw. Obok uniwersytetu, politechniki, zakładu Ossolińskich, istnieją tu odrębne oddziały Komisyi Akad. umiejętności krakowskiej, towarzystwo historyczne, literackie im. Mickiewicza, filologiczne, ludoznawcze. Rusini koncentrują swe życie umysłowe w towarzystwie imienia Szewczenki. Teatr w nowo wzniesionym gmachu, pod nową dyrekcyą rozwija się pomyślnie, powstała świeżo Filharmonia służyć ma sprawie rozwoju muzyki, wraz z dawniejszym towarzystwem muzycznem. Opracowania i ważniejsze wydawnictwa odnoszące się do L. a wydane w ostatnich łatach są następujące Czołowski Al. Pomniki dziejowe L. t. I. Najstarsza księga miejska, 1382 89, Lwów, 1893 r. Wyszedł już drugi tom tego wydawnictwa. Tenże L. za ruskich czasów Kwart. hist. , 1891 T. , t. V. Zimorowicz Bartłomiej Józef Pisma do dziejów Lwowa odnoszące się wydał z polecenia reprezentacyi miasta dr. K. Heck, Lwów, 1899 r. , str. 419. Łoziński Wł. Lwów starożytny t. I, Złotnictwo lwowskie 1384 1640, Lwów 1889 r. , t. II, Patrycyat i mieszczaństwo lwowskie w XVI i XVII wieku, Lwów, 1890 r. , str. 305 i 73 rycin. Papee Pryd. Historya miasta L. w zarysie, Lwów, 1894, str. 214. ,, Wiadomości statyst. o L. zbiorowe wydawnictwo, r. 1893 wyszedł t. II. Obecnie wyszedł zeszyt VII obejmujący wyniki spisu ludności z 31 grud. 1900 r. , opracowane przez K. OstaszewskiegoBarańskiego. Miasto L. w okresie samorządu od r. 1870 1895, Lwów, 1896 r. Zbiorowo opracowana książka. Skorowidz król. stol. miasta L. , Lwów 1899, str. 414, z planem miasta. Lwowiszki, w spisie z r. 1892 Lwaszki, fol. , pow. wiłkomierski, gm. Szaty 6 w. , Karpowych 120 dz. Lwówka, wś, pow. wołkowyski, gm. Werejki, 172 dz. Lwowszczyzna 1. dobra, pow. słonimski, gm. Derewna, 21 w. od Słonima, dawniej Przecławskich, potem Łukaszewiczów, obecnie Biełozierskich, 660 dz. 2. L. . wś, tamże, ob. Zadworzany. 3. L. , pow. wiłkomierski, ob. Makswiciszki. Lutowice Lutowice Lututów Luty Lutyszcze Luźno Lwociewki Lwowiszki Lwowszczyzna