Laukowo Lawkowo, dwór, pow. szawelski, gm. Skiemie 8 w. . Laumuszki, zaśc. , pow. wiłkomierski, gm. Uciana 3 w. . Lausze 1. Lawsze, zaśc. , pow, poniewieski, gm. Krakinów 12 w. , 2. L. , wś, pow. wiłkomierski, gm. Żmujdki 11 w. . Lauszewka, wś, pow. dźwiński, parafia Krasław. Lauze, rzka, w gub. kurlandzkiej, lewy dopł. Dźwiny. Bierze początek o 3 w. na zchd. od jez. Pikstern, płynie na płn. zchd. na przestrzeni 20 w. i uchodzi o 7 w. powyżej Frydrychstadtu. Lawdyszki, Lawudyszki, wś, pow. telszewski, gm. Iłłoki 12 w. . Lawgdynie, Laugdynie, wś i okolica, pow. rossieński, gm. Skawdwile 9 w. . Mają tu Blinstrubowie 85 dz. , Grużeccy 85 dz. , Kiełczewscy 50 dz. , Pacewiczowie 42 dz. Lawkiszki, zaśc. , pow. wiłkomierski, gmina Subocz 6 w. . Lawkopol, dwór, pow. wiłkomierski, gmina Kowarsk 10 w. . Lawkowo, pow. szawelski, ob. Laukowo. Lawry, wś, pow. wileński, gm. Szyrwinty 5 w. ; miała 6 dusz rewiz. , należała do dóbr skarb. Szeszole. Lawsze, pow. poniewieski, ob. Lausze. Ląd, w dok. Landa, Lenda, Lynda, wś, pow. słupecki. Stary gród kasztelański nad Warta, przy którym wzniesiono naprzód kaplicę, a następnie założono klasztor cystersów z kościołem. W dok. z r. 1136 gród de Landa wymieniony śród głównych Gniezno, Ostrów, Kalisz, Ruda kasztelanii wielkopolskich, dających arcybiskupom gnieźn. dziesięciny ze zboża, miodu, skór, wieprzy, opłat celnych. R. 1145 Mieszko Stary dla cystersów sprowadzonych z Bergu pod Magdeburgiem, nadaje miejsce zw. Landa nad Wartą. Oddaje on klasztorowi kościół św. Mikołaja dziś Lądek, przy którym ma być wolne targowisko, kilka wsi przyległych i kilka dalszych. W r. 1150 ks. Kazimierz nadaje klasztorowi Kłobię i Choceń i uwalnia je od ciężarów prawa polskiego. W podrobionym przywileju Mieszko Stary dux Polonie nadaje in castro Lendensi r. 1174 założonemu przez siebie klasztorowi w Lądzie beneficium ad magnum sal in Kracoavia qud Crova vulgariter vocatur. Ztąd tygodniowo wpływać miało klasztorowi po ośm skojców Ulanow. Dok. kuj. , 349, 1. W r. 1181 mieszkańcy wsi klasztornych otrzymują różne swobody. Ks. Mieszko sam przybywa w r. 1186 by rozgraniczyć włości klasztorne z przyległymi do nich Wierzbnem i Gołkowem. W r. 1188 komes Paweł, syn Przedpełka, nadaje wieś Skarboszewo ecclesie beate Marie, t. j. klasztorowi lądzkiemu. Biskup poznański Paweł, otrzymuje za swe prawa do obszaru, na którym klasztor został założony zapewne nowa fundacya, o której mówi ks. Władysław w dok. z r. 1233, wsi Księginki i Zajezierze. Władysław syn Odona, ks. polski nadaje r. 1233 wieś, ,Calpino z jeziorem Sychowo, kościołowi lądzkiemu, ,nostre fundacionis. Czyni to książę na cześć N. P. Maryi i św. Mikołaja, co się odnosi do wezwania pod jakim był kościół wzniesiony. R. 1236 tenże książę nadaje klasztorowi obszar cały starego grodu lądzkiego z rzeką, lasem i łąkami, należącymi do kasztelana, do łowczego i, ,ad eos qui solnicz appelantur. Daje przytem i kościół grodowy, p. w. św. Andrzeja i Piotra z jego dochodami, dwu bobrowników książęcych i inne. Władysław ks. polski, uwalnia 1228 1239 zakonników od opłaty ceł i danin z prawa polskiego wynikających, w całej ziemi swej. W r. 1258 Bolesław ks. polski wtargnąwszy zbrojnie, zmusza Kazimierza ks. łęczyckiego i kujawskiego, do zwrotu połowy kasztelanii lądzkiej i zburzenia świeżo wystawionego zamku Mon. Pol, III, 32. Dnia 18 paźdz. 1280 r. w Kaliszu, wydaje Przemysław ks. Polski potwierdzenie przywileju Mieszka, dla klasztoru Ulanow. Dok. kujaw. , 357, 8. Przemyśl ks. polski pozwala r. 1280 opatowi lądzkiemu Hermanowi, osadzić na prawie niemieckim wieś Virbna zwaną i nazwać nową osadę, ,Lyndenow. Wieś leży między strumieniami Wierzbiec i Rechta wsi Dolany Ulanow. Dok. , 355, 7. Przez cały wiek XIII klasztor otrzymuje różne nadania od okolicznych właścicieli. W r. 1324 Władysław król polski nagradzając szkody zrządzone klasztorowi, gdy był z rycerstwem w Wielkopolsce cum essemus cum exercitu in Polonia, nadaje młyn na Warcie pod Pyzdrami. Mieszczanie z tego miasta, niemieckiego pochodzenia obdarzają też klasztor zochowujący zapewne długo swój charakter niemiecki. Za czasów Kazimierza W. kolonizuje klasztor swe obszary leśne, zakłada Nową Wieś na obszarze lasu zw. Czerniec. Rozgranicza swe posiadłości z dobrami szlacheckiemi, nabywa w Koninie i Pyzdrach różne dochody. Władysław Jagiełło bawiąc w r. 1392 nadaje klasztorowi wieś Skórzęcin z jez. Niedzięgiel. Pamięta o klasztorze i królowa Jadwiga. Włości klasztorne w ciągu XIV w. ciągle się mnożą. W kościele klasztornym powstają dwie altarye. Opat Bertold pojawia się w dok. z r. 1173. Zdaje się, że ten sam jest opatem jeszcze r. 1213. W dok. z r. 1232 występuje opat Arnold i przeor Gerlach. W r. 1241 opatem jest Johannes, a r. 1250 Cristianus, po nim Mathias i Gerardus 1287 1296. Kasztelan Bogusza w dok. z r. 1236, Boscus r. 1241, Bozatha z Lubrzy 1271 1296. O znaczeniu Lądu jako grodu stanowiącego centr oddzielnej ziemi, niewątpliwie świadczy istnienie całego szeregu dostojników ziemskich, jak cześnicy, skarbnicy, łowczo

Laukowo

Laukowo

Laumuszki

Lausze

Lauszewka

Lauze

Lawdyszki

Lawgdynie

Lawkiszki

Lawkopol

Lawkowo

Lawry

Lawsze

Ląd