n p. m. , ma 191 dm. , 1, 241 mk. praw. , 17 katol. i 15 żydów. Cerkiew p. w. św. Mikołaja, z drzewa wzniesiona r. 1889 kosztem parafia, na miejsce dawnej, z 1792 r. Na cmentarzu kaplica. We wsi młyn wodny i 2 wiatraki. Przez wś przechodzi stary trakt, zwany Podolskim al. Czarnoostrowskim. Gleba czarnoziemna; okolica bezleśna. Podłoże stanowi granit, wapień i formacja kredowa trzeciorzędna. W 1583 r. wś Hawratyna należy do ks. Stefana Zbaraskiego, wwdy trockiego. Pobór oddzielnie niewykazany. Następnie własność kolejno Raciborowskich, Spendowskich, drogą spadku Iwanowskich, obecnie Maryi z Iwanowskich hr. Tarnowskiej. Gmina należy do 3 okr. pol, obejmuje 1 mstko i 9 wsi, mających 1, 428 dym. włośc. obok 106 innych, 10, 580 mk. włościan, uwłaszczonych na 8, 785 dzies. 2. A. , w dokum. Hawratin, Hawratinka, wś nad dopł. , Słuczy, pow. żytomierski, gm. Motowidłówka, par. praw. Kirjewka 3 w. , par. katol. i st. poczt, Lubar 7 w. , 80 w. od Żytomierza, ma 146 dm. , 868 mk. w tem 29 katol. i 15 żydów, cerkiew filialną, z drzewa wzn. r. 1718 i uposażoną 37 dzies. , szkółkę od 1882 r. , młyn wodny, 3 wiatraki. Wymieniona w akcie z 1585 r. , jako należaca do Cudnowa, nadanego ks. Zuzannie Ostrogskiej, zonie wwdy wołyńskiego ks. Janusza, przez świekra jej ks. Konstantyna Ostrogskiego, wwdy kijowskiego. W 1601 r. podana w liczbie wsi zniszczonych przez tatarów. W 1628 r. wnosi z niej Stanisław Lubomirski, wwda ruski, z 4 dym. , 3 ogr. Następnie wchodziła w skład ordynacji ostrogskiej, przy rozdaniu której na mocy tranzakcji kolbuszowskiej r. . 1753 dostał ją razem z Lubarem ks. Marcin Lubomirski, od którego nabył podskarbi Poniński, ten zaś po wyroku nań zapadłym sprzedał ją Protowi Potockiemu. Przy eksdywizi dóbr ostatniego nabyło A. trzech właścicieli. Obecnie jedna część należy do Marji Ostaszewskiej, córki Spirydiona, druga do Berezowskich. Awsiejenki 1. fol, pow. lucyński, własność Derengowskich i Szwarców, 157 dzies. 2. A. , wś, pow. wieliski, nadana w 1585 r. przez Stefana Batorego mtu Wieliżowi. Awsiejewo, dwa fol, pow. sieński. Jeden z nich od 1880 r. należy do Sudziłowskich i ma 210 dzies. , drugi, dziedzictwo Osowieckich, ma 120 dzies. Awsiejkowo. wś, pow. wieliski, gm. Cerkowiszcze. Awsiuchowo, wś, pow. wieliski, gm. Uświat. Awsiukowo, wś, pow. połocki, gm. Woznie sieńsk, 5 dm. , 70 mk. , cerkiew. Awtuchówka, wś, pow. klimowicki, gm. Timonowo, 25 dm. , 112 mk. Awuls 1. fol. , pow. lubartowski, gm. i par. Czemierniki. 2. A. , fol. pow. konstantynowski, gm. Rokitno, par. Piszczac, ma 2 dm. , 9 mk. , 750 morg. Awuls 1. chutor, pow. prużański, 3 okr. pol. , gm. michajłowska, 8 w. od Prużany. 2. A. al. Białe Pole, fol, pow. słonimski, 2 okr. pol, gm. Różany, 31 w. od Słonima, należy do dóbr Blizna Miłaczewskich. 3. A. Stary i Nowy, dwa fol. , pow. sokólski, 1 okr. pol. , gm. Makowlany, 19 w. od Sokółki, własność Wańkowiczów. A. Stary ma 389 dzies. , A. Nowy 60 dzies. Azaranki, fol. , pow. lepelski, należy do dóbr Woroń Sielawów, ma 3 włóki. Azarce, wś, pow. wilejski, 3 okr. pol. , gm. Parafianów 6 w. . W r. 1865 było 19 dusz rewiz. ; należy do dóbr Świrki w 1865 r. Niemorszańskich, Azarki 1. Dworzyszcze, wś nad jez. Batoryn, pow. wilejski, 3 okr. pol. , gm. i dobra skarb. Miadzioł 8 w. . W r. 1865 było 29 dusz rewiz. 2. A. Pudawinka, wś, tamże, 9 w, od Miadzioła, miała 54 dusz rewiz. 3. A. Stare, wś, tamże; 9 w, od Miadzioła, miała 31 dusz rewiz. Na wschodnim brzegu jeziora Batoryn znajduje się szereg wyniosłości usypanych, zwanych mogiłkami tatarskiemi. Znajdowano w nich kości ludzkie, siekierki i młotki kamienne. 4. A. , wś, pow. wieliski, gm. Kozakowo. Azarkowo, wś nad rzką Skaticą, pow. horodecki, gm. Sieliszcze, 15 dm. , 92 mk. , cerkiew, szkoła. Azarowicze 1. wś, pow. czauski, gm. Hory 17 w. . 2. A. al. Azarycze, wś i osada, pow. homelski, gm. Jurkowicze Stare 8 w. . Wś ma 136 dm. , 792 mk. , cerkiew, szkołę, 2 wiatraki. Osadą, własność Musmanów, 20 dzies. Azarycze 1. wś, osada i dobra, pow. Słonimski, 5 okr. pol. , gm. Derewna, 14 w. od Słonima. Wś ma 206 dzies. osada 91 dzies. , dobra, własność Jurewiczów, 397 dzies. 2. A. , wś, pow. bychowski, gm. Dołhy Moch 4 w. . 3. A. , pow. homelski, ob. Azarowicze. Azaryn, dwie wsi, pow. wilejski, 3 okr. pol. , gm. Parafianów 5 w. . W r. 1865 miały 28 dusz rewiz. ; należały do dóbr Janowicze Zabłockich. Azaryno, zaśc, pow. nowoaleksandrowski, 1 okr pol. , gm. Tauroginy, 35 w. od mta pow. Aździelin, wś, pow. homelski, gm. Rudzieniec 10 w. , 120 dm. , 554 mk. , 3 wiatraki. Azet, fol. , pow. grodzieński, 3 okr pol. , gm. Łunna, własność Lewaszewych, ma z urocz. Skroboły 274 dzies. Azia, wś, pow. wileński, 2 okr. pol. , gm. Mejszagoła 9 w. . Należała do dóbr Plikiszki Walentynowiczów. Aziaruty, wś, pow. lepelski, należy do dóbr Woroń Sielawów, ma 5 włók. Azułówka, wś, pow. wileński, 1 okr. pol. , Awsiejenki Awsiejenki Awsiejewo Awsiejkowo Awsiukowo Awtuchówka Awuls Azaranki Azarce Azarki Azarkowo Azarowicze Azarycze Azaryn Azaryno Azet Azia Aziaruty Azułówka