Abablewo Abraziejewo Abraty w 1 okr. pol, gm. Soloki, o 32 w. od Nowoaleksandrowska. Por. Apkarty, Ablingi, pow. rossieński, ob. Abelina, Abrahamowice, wś. Leżały niedaleko Poznachowic pow. wielicki. Obecnie nieznane. Abraham syn Sulkona, woj. krak. , wspomniany w dok. z 1278 r. jako dziedzic Kęblowa dal zapewne początek wsi. Kod. dypl pol. , III, 118. Abrahamsdorf, w dok. Bramdorf, wś na Spiżu. Mikołaj, sołtys z Bramsdorfu, wsi klasztoru sądeckiego, w dok. z r. 1323 Kod. małop. , II, 253. Abram al. Abraam, os. młyn, , pow. łódzki, gm. i par. Czarnocin, ma 1 dm. , 14 mk. , 41 mor. Abramek, słoboda, pow. nowogradwołyński, gm, Romanówka, odl. o 22 w. od mta powiat. , 34 dm, , 156 mk. Abramiki, w spisie własn. ziemskieh Abramki, wś, pow. bielski gub. grodzieńskiej, w 2 okr. pol. , gm. Malesze, o 14 w. od Bielska. Abramiszki 1. wś, pow. wiłkomierski, w 4 okr. pol. , gm. Uszpol, o 83 w. od Wiłkomierza. 2. A. , zaśc, tamże, gm. Uciany, o 58 w. od Wiłkomierza. 3. A. , zaśc, pow. wiłkomierski, w 5 okr. pol. , gm. Onikszty, o 30 w. od Wiłkomierza. 4. A. , wś, pow. lidzki, w 4 okr. pol. , gm. Myto dawniej Wawiorka; należy do dóbr Szalewo Szalewskich. Abramowice, w dok z r. 1254 Abramowicze, wś, część gminy Szczyrzyce w pow. limanowskim. Leży na półn. od klasztoru szczyrzyckiego, ma 33 dra. , 279 mk. Nadana klasztorowi szczyrzyckiemu przy jego fundacyi, wymieniona w dok. odnowionej fundacyi z r. 1254. Kod. małop. , I, 44, 49, 354 i Kod. dypl. pol, III, 66, 67, 306. W 1581 A. własność opata szczyrzyckiego, w par. Góra św. Jana, płacą od 2 łan. km. , 1 zagr. , 2 kom. , 2 rzem. Abramowicze 1. wś i osada, pow. kobryński, w 1 okr. pol. , gm. Zbirogi, o 21 w. od Kobrynia. Wś ma 98 dzies. ziemi włośc 76 roli, 20 łąk; osada, własność Nowickich, 50 dzies. 2. A. , wś. pow. miński, gm. Stanków o 7 w. , odl. o 33 w. od Mińska. A. Jel. Abramówka 1. uroczysko osiadłe, pow. rzeczycki, gm, Ruczajówka, o 65 w. od Rzeczycy; własność Hurynowiczów, ma 3 włóki. 2. A. , wś, pow, homelski, gm. Telesze, 8 dm. , 84 mieszkańców. Abramówka 1. wś na lew. brzegu Zdwiżu, pow. kijowski, gm. Dymir, par. prawosł. Demidów, odl o 44 w, od Kijowa, ma 89 dm. , 514 mk. , szkółke ludową, młyn wodny. Włościanie, w liczbie 135 dusz rewiz. , uwłaszczeni zostali na 203 dzies. , ze spłatą po 305 rub. rocznie. Wś wchodziła niegdyś w skład sstwa dymerskiego, potem do 1665 r. była własnością Pawła Tetery, hetmana kozackiego, następnie przechodzi do jego siostrzeńca Bazylego Iskrzyckiego, pułkownika wolnicy kozackiej. Jeszcze Tetera wypuścił ją w długoletnią dzierżawę Saryuszowi Łazińskiemu. W nowszych czasach należała do Józefa Rogalskiego, od którego kupił ją w 1826 r. Sinielników. Obecnie należy do dóbr Litwinówka, Sinielnikowych. Por. t. I, 20. 2. A. , przedmieście mstka Monasterzyszcze, w pow. lipowieekim. Abramowo 1. al Plesiszcze, kolonia żydowska, pow. brzeski gub. grodzieńskiej, w 4 okr. pol. , gm. Dmitrowieze, o 48 w. od Brześcia, 290 dzies. 118 roli, 78 łąk, 15 lasu, 79 nieuż. . 2. A. , wś, pow. drysieński, par. Oświej. 3. A. , pow. wieliski, ob. Abramowszczyzna 10. . Abramowsk ob, t. I, 20. wś i dobra, pow, trocki, w 1 okr. pol, gm. Jewie o 6 w. . Wś ma 15 dm. , 188 mk. w 1865 r. 77 dusz rewiz. ; dobra należały do Platerów. Szkoła. Na gruntach wsi znajduje się cmentarzysko. Abramowszczyzna 1. wś, pow. miński, gm. Iwieniec, o 57 w. od Mińska. 2. . A. , dobra, pow. lidzki, w 1 okr. pol, gm. Żyrmuny, w 1865 r. własność Jakubowskich. S. A. , dobra, pow. święciański, w 2 okr. pol. , gm. Komaje, w 1865 r. własność Abramowiczów. 4. A, . wś, pow. święciański, w 4 okr. pol, gm. Wojstom o 4 1 2 w. , 124 dusz rewiz. ; w 1865 r. należała do Zaniewskich. 5. A, zaśc. , pow. wilejski, w 1 okr. pol, gm. Krasnesióło; należał do dóbr Świeczki Kurowskich. 6. A. , zaśc. , pow. wilejski, w 2 okr. pol, gm. Krajsk o 6 w. ; należy do dóbr skarbowych Hryniewicze. 7. A. , zaśc, pow. wilejski, w 2 okr. pol, gm. i dobra skarbowe Zabuń o 27 w. . 8. A, , zaść. , pow. wilejski, w 2 okr. pol, gm i dobra skarbowe Wilejka o 35 w. . 9. A. , dobra, pow. wileński, w 3 okr. pol. , gm. Giedrojeie, w 1865 r. własność Hausmanów. 10. A. , ob. t. I, 20, w 1765 r. Abramowo, wś, pow. wieliski, gm. Serteje. Podług sumaryusza z 1765 r. w ławnictwie kochanowskiemi wójtostwa sertejskiego. Abramowszczyzna, uroczysko we wsi Ćminy, w pow. łuckim. Abramuła, urocz. , pow. białostocki, w 3 okr. pol, gm. Krypno, o 45 w. od Białegostoku. Abramy 1. pow. nowomiński, gm. Chruścice, par. Kałuszyn. 2. A. , wś, pow. ostrołęcki, gm. i par. Piski, Abramy, folw. i os. , pow. brzeski, gub. grodzieńska, 4 okr. pol, gm. Dworce. Folw. należy do dóbr Dąbrowa Zabelów i z folw. Chydry ma 1, 240 dzies. ; os należy do Lebiedynów, ma 16 dzies. Abraziejewo 1. zapewne Obrażejewo wś, pow. drysieński, par. Oświej; 2 A. wś, pow. drysieński, par. Rosica, attyn. dóbr Sarya Łopacińskich. Abraty, wś, pow, święciański, w 4 okr. pol. , gm. Zanarocz o 12 w. , w 1865 r. 16 dusz rewir. ; należy do dóbr Augustowo Świąteckich. Abryki, al Aubryki, os, pow. telszewski, w 1 okr. pol, gm. Siady, o 36 w. od Telsz. Ablingi Ablingi Abrahamsdorf Abram Abramek Abramiki Abramiszki Abramowice Abramowicze Abramówka Abramowo Abramowsk Abramy Abryki Abramowszczyzna Abramuła Achremówka Achremowicze Absingi Achremowce Achremiańce Achmatowszczyzna Achmamtiszki Achimkowicze Aceciny Acacino Absingi Adamczuki Achremowo Absingi, zaśc. , pow. trocki, w 4 okr. pol, gm. Merecz o 6 w. , należy do dóbr Massaliszki Łukaszewiczów. Acacino, w dokm. z 1584 r. Aceciny, okolica, pow. rossieński, w 1 okr. pol, gm. Kołtyniany, o 54 w. od Rossień. Giedminowie maja tu 65 dzies. Wymieniona w dokum jako majętność w Paszylach, we włości Korszowskiej. Aceciny, pow. rossieński, ob. Acacino, Achimkowicze, zapewne Ochimkowicze, wś i dobra. pow. mohylewski, gm. Czarnorucze o 7 w, . Dobra stanowią, w części własność Kontowtów i wraz z Zaprudziem, mają 158 dzies. i młyn, w części zaś należą od 1868 r. do Płochockich, którzy mają 146 dzies. Achmamtiszki, folw. , pow. wiłkomierski, w 1 okr. pol. , gm. Wieprze, o 29 w. od Wiłkomierza. Achmatowszczyzna al Kruszyniany, dobra, pow. grodzieński, w 2 okr. pol, gm. Hołjnka, o 51 w. od Grodna, własność Lebiedziów, ma 50 dzies. Achremiańce al. Achremowce, wś, pow. nowoaleksandrowski, w 3 okr. pol, o 76 w. od Nowoaleksandrowska. Urbanowie mają tu 27 dzies. Achremowce, pow. nowoaleksandrowski, ob. Achremiańce, Achremowicze 1, wś, pow. słucki, gm. Howiezna, o 77 w. od Słucka. 2 A. , folw. , pow. słucki, gm. Hrycewicze, okr. pol, par. katol. Kleck, o 48 w. od Słucka, własność Niewiarowskich, ma przeszło 3 włóki. Achremówka, urocz. osiadłe, pow. ihumeński, gm. Uzda o 86 w. od Ihumenia. Achremowo 1, wś, pow. orszański, gm. Lubawicze o 3 w. , 21 dusz. , 161 mk. 2 A. wś, pow. dzisieński, w 3 okr. pol. , gm. i dobra skarbowe Przebrodź o 13 w. . W 1865 r. 9 dusz rewiz. Achrymowce 1 pierwotnie Solennikowo. wś, nad rz. Skidel, pow. grodzieński, w 4 okr. pol. , gm. Skidel, o 84 w, od Grodna, ma 245 dzies. Podług reg, pomiarowego ekonomii grodzieńskiej z 1558 r. wś Solennikowo należy do włości dworu milkowskiego. Było 11 włók, w tem 9 włók ciągłych cziachłych i 2 osoczniekich. Poddani mieli 38 wołów i 27 koni. W naddatku otrzymali po 2 morgi, 31 pręt. do włóki, czyli wogóle 29 mr. , 21 pręt. Nadto wydzielono im w uroczysku Pawłowszczyzna 2 wł. , 8 mr. Ciągli z każdej włóki płacić powinni czynszu po 12 gr. , za gęsi, kury, jaja i stacyę po 6 gr. , za niewody po 2 gr. , za woz siana z odwozem po 5 gr. , a robota dwa dni w tydzień, czyni z włók tego sioła ciągłych płatu gotowego 3 kopy 45 gr. , a owsa beczek 18, a za odwóz owsa od każdej beczki po 5 gr. , czyni 1 kopę 30 gr. Nadto z dodanych im morgów płacić powinni po 2 gr. od morga, co czyni z 2 wł. 8 mr. 2 kopy 16 gr. Oprócz tego w różnych miejscach dano niektórym z nich 1 wł, 3 mr. 20 pr. gruntu ornego i 6 mr. 16 p. sianożęci. Złożywszy z włók tego sioła ciągłych i z morgów sianożętnych i polnych, traw, owsa z odwozem, płata czyni 7 kóp 29 gr. 7 den. . 2 A. , wś, pow. sokolski, w 1 okr. gm. Makowlany, o 9 w. od Sokółki, 192 dzies. ziemi włośc. Acpaki, osada, pow. dźwiński dyneburski, gm. Prele o 10 w. , browar piwny. Aczukiewicze, ob. t. I, 21 s. v, Acukiewicze, wś, pow. nowogrodzki, gm. Lubar, o 20 w. od Nowogródka. Al. Jel. Adace, uroczysko, dawniej wś, pow, bracławski, dobra duchowne. Adalin, dobra, pow. rochaczewski, własność Zbromirskich, 531 dzies. Adam Raj, , dobra, pow. wiłkomierski, w 1 okr. pol. , gm. Wieprze, o 27 w. od Wiłkomierza. własność Kontowtów, 74 dzies. Adama, os. , pow. , miechowski, gm. Książ wielki, par. Książ mały. Odl. od Miechowa 18 w. W 1827 r. 4 dm. , 21 mk. Adamańce 1, zaśc, pow. wiłkomierski, w 2 okr. pol, gm. Rogowo, o 34 w. od Wiłkomierza; 2 A. , folw. , tamże, w 1 okr. pol. , gm. Wieprze, o 29 w. od Wiłkomierza. Adamaryn 1, folw. , pow. borysowski, gm. Ziembin, o 27 w. od Borysowa, własność Lichodziejewskich, ma 1 1 2 włóki. 2. A. , folw. pow. miński, miejsce urodzenia w 1834 r. Benedykta Dybowskiego. Ob. Sielawicze, t. X, 524. Al. Jel. Adamarzyn, wś. , pow. wyłkowyski, gm. i par. Giże, odl. 9 w. od Wyłkowyszek, ma 25 dm. , 177 mk, Adambalis, Adamhole, osada, pow. poniewieski, w 3 okr. pol. gm. , Kibury, o 58 w. od Poniewieźa. Adamciszki, wś, włośc, pow. wileński, w 2 okr. , gm. Mejszagoła, o 9 w. . W 1865 r. miała 16 dusz rewiz. , należy do dóbr skarb. Dukszty. Adamczowice, wś, fol, pow. sandomierski. Miały w połowie XV w. trzech współdziedziców Adamowskiego h. Pobodze, Lopacieńskiego h. Rola, i Sniekoskiego h. Ostoja, Łany kmiece dawały dziesięcina nieznanemu kościołowi, folwarki zaś do Goźlic Dług. L. B. II 334. W r. 1578 Adamkowicze dają od 3 osad 3 4 łana, 4 zagr. , 2 kom. ubogich. Paw. Małop. 172. Adamczuki, wś. włośc, pow. wileński w 6 okr. pol, gm. Mickuny o 10 w. . W r. 1865 miała 33 dusz rewiz. ; należy do dóbr skarb. Ławaryszki. Adamczuki, wś, pow. włodzimierski, gm. Pulma, o 45 w. od Włodzimierza, 65 dm. , 705 mk. Adamczycha, os. , pow. przasnyski, gmina Adamczycha Adamczowice Adamciszki Adambalis Adam Adamarzyn Adamaryn Adamańce Adama Adalin Adace Aczukiewicze Acpaki Achrymowce Adamkiszki i par. Baranowo, odl 31 w. od Przasnysza, ma 14 dm. 97 mk. 144 morg. Adamejcie, ob. t. I, 21 mylnie Adamejciszki wś. włośc, pow. wileński, w 3 okr. pol. , gm. Podbrzeź o 15 w. , 13 dusz rewiz. ; należy do dóbr skarb. Jęczmieniszki. Adamejciszki 1, wś, pow. wileński, w 3 okr. pol. , gm, Malaty o 11 1 2 w. , 10 dusz rewiz. ; należy do dóbr Żodziszki Ślepściów. 2 A. , ob. Adamejcie. Adamek, wś, pow. konecki. gm. Miedzierza. par. Mniów, odl. 21 w. od Końskich, ma 35 dm. 167 mk. 278 morg. włośc. i 16 rządow. Adamgród, Adamhorodek, nazwa nadana wsi Trościaniec około r. 1616. Adamhorodek, pow. jampolski, ob. Adamgród, Adamierz, al Nadamirzą, w. XVI w. Jadamyerz, fol, pow. słupecki, gm. Trąbczyn, par Zagórów, ma 1 dm, , 7 mk. , 274 morg. Nadana klasztorowi w Lądzie; potwierdzenie nadania z r. 1377 przez Ludwika Węgierskiego. I. W. nr. 1739. W r. 15. 78 we wsi Jadamiers płaci urzędnik od 1 4 ślad. os. , 5 kom. , 2 rzeź. Adamin, dobra, pow. bychowski, dziedzictwo Krukowskich, 520 dzies. Adaminowo, wś. , pow. włocławski, gm. Dobiegniewo, par. Wistka. W r. 1874 ma 66 mk, i 193 morg. włośc. Adamionki 1. , dobra, pow. orszański, gm. Loźno o 2 w. , dziedzictwo Szebeków, wraz z Loźnem mają 7, 003 dzies. w tem 5, 341 lasu. 2 A. , wś. , pow. dzisieński, w 3 okr. pol. gm. Druja o 9 w. , należy do dóbr Kozakowo Mirskich. Adamiszki stare i nowe, wś, pow. marympolski, gm, Kwieciszki, par. Maryampol 4 w. . A. stare mają 10 dm. , 90 mk. , A. nowe 3 dm. , 19 mk, Adamiszki 1, wś, pow. nowoaleksandrowski, w 3 okr. poL, gm. Krasnogórka, o 64 w. od Nowoaleksandrowska. 2 A. , dwór, pow. rossieński, gm. Kroże, o 35 w. od Rossień. 3 A. , dobra, pow. rossieński, w 1 okr. pol. , gm. Kielmy, o 50 w, od Rossień. 4 A. , w spisie miejscowości Adaszyszki wś i dobra, pow. szawelski, w 1 okr. pol, gm. Błagowieszczeńsk, o 53 w. od Szawel Dobra należą do Jadwigi Łopatówny, mają 225 dzies. 5 A. , wś i 3 zaśc, pow. wiłkomierski, gm. Owanta, o 42, 46, 48 i 50 w. od Wiłkomierza, własność Mażelisów, którzy w A. i Ciuniszkach mają 158 dzies. Włośc Stefananasowie mają tu 32 dzies. , Sobolewscy 32 dzies. 6 A. , wś włościańska, pow, święciański, w 1 okr. pol, gm. Święciany o 12 w. W r. 1865 miały 14 dusz rewiz. ; należą do dóbr skarb. Poszumień. Adamki 1, wś, pow. wieluński, gm. Wydrzyn, par. Czarnożyły. 2 A. , folw. , pow. radzyński, gm. Biała, par. Radzyń, ma 2 dm. , 7 mk. , 400 morg. 3 A. , wś, pow. rypiński, gm. Sokołowo, par. Działyń, odl. 21 w. od Rypina. , 7 dm. , 113 mk. , 346 morg. 4 A. , wś. , pow. miński, gm. Jwieniec o 63 w. od Mińska. Adamkiszki, dobra, pow. kowieński, w 1 okr. pol, gm. Wilkija, o 34 w. od Kowna. Adamków, folw. , pow. rówieński, gm. Klewań, odl. o 15 w. od Równego. Adamkowo 1, folw. , pow. brzeski, gub. grodz. , w 3 okr. pol, gm. Kosicze, o 1 w, od Brześcia, własność Zeume ów, ma 138 dzies. Poprzednio należał do Ursynów Niemcewiczów. 2 A. , dobra, pow. wołkowyski, w 2 okr. pol, gra. Łyskowo, o 39 w. od Wołkowyska, własność Bychowców, z folw. Czarnolas, Żeremiany i Grodzisk mają 1, 479 dzies. 347 lasu i 467 ziemi; gorzelnia. Adamów 1, wś, pow. błoński, gm. i par. Radziejowice, ma 21 mk, , 102 morg. 2 A. , kol, pow. łęczycki, gm. i par. Witonia, ma 9 dra. 248 mk. 3 A. , kol, pow. łęczycki, gm. Poddębice, par. Kałów, odl. 27 w. od Łęczycy, ma 7 dm. , 77 mk. 4 A. , wś. , pow. rawski gm. i par. Budziszewice, ma 9 dm. , 95 mk, 150 morgW 1827 r. było 16 dm. , 146 mk. , par. Brzeziny. 5 A. , kol, pow. brzeziński, gm. Gałkówek, par. Brzeziny, kol. ma 23 dw. , 208 mk, , 447 morg, , os. 3 dm. , 9 mk. , 36 morg. W 1827 r; było 16 dm. , 146 mk. 6 A. nowy, kol, pow. łódzki, gm. i par. Bełdów, ma 19 dm. , 166 mk. , 463 morg. 7 A. stary, kol pow. łódzki, gm. i par, Bełdów, kol ma 32 dm. , 278 mk. , 549 mórg. włośc, dwie os. , karcz. , 2 dm. , 16 mórg. , dwor. Posiada szkołę początkową. 8 A. , wś. nad rzeką b. n. , pow. piotrkowski, gm. Golesze, par Chorzęcin, ma 7 dra. , 106 mk. , 119 mórg. Wr. 1827 było 9 dm. , 82 mk. 9 A. , fol. pow. piotrkowski, gm. Bełchatówek, par. Parzno ma 1 dm. , 6 mk, 120 mórg. 10 A. , fol, pow. łaski, gm. Zapolice, ma 1 dm. , 8 mk. , 261 morg. 11 A. , wś i fol, pow. noworadomski, gm. Rzeki, par. Mstów, wś ma 26 dm. , 170 mk. , 312 morg, folw. 1 dm. , mk, 351 morg. W 1827 r. 22 dm. , 152 mk. 12 A. , kol, pow. noworadomski, gm. Kruszyna, par. Borowno, ma 3 dm. , 15 mk. , 46 mórg. włośc. W 1827 r. 4 dm, , 25 mk 13 A. , pow. noworadomski, ob. Psiarki. 14 A. , folw. nad rzeką Wartą, pow. częstochowski, gm. Kamienica polska, par. Poczesna; ma 2 dm. , mk. , 373 mórg. Wchodzi w skład majoratu rząd. Poczesna. 15 A. , kol nad rzeką Wartą, pow. będziński, gm. i par. Włodowice, ma 15 dm. , 103 mk. , 266 morg. 16 A. , wś pow. konecki, gm. Miedzierza, par. Mniów, odl 20 w. od Końskich, ma 27 dm. , 171 mk. , 381 morg włośc. i 31 rząd. ; 17 A. w 1577 r. Jadamów, wś, pow. konecki, gm. Machory, par. Żarnów, odl. 24 w. od Końskich ma 14 dm. , 112 mk. , 238 morg. włośc. i 1 dwór. Drzewiccy płacą tu w r. 1577 od 1 łanu i 1 zagr. Później Adamejcie Adamejcie Adamejciszki Adamek Adamgród Adamhorodek Adamierz Adamin Adaminowo Adamionki Adamiszki Adamki Adamków Adamkowo Adamów Adamowice wchodziła w skład dóbr Machory. 18 A. , wś, pow. radomski, gm. Kuczki, par. Radom, o 16 w. , ma 10 dm. . 54 mk, , 144 morg. włośc. i 5 dwor. 19 A. , wś. pow. kozienicki gm, i par. Brzuza odl. 11 w. od Kozienic, ma 21 dm. , 155 mk. , 420 morg, 20 A. , wś, pow. kozienicki, gm. i par. Magnuszew, odl. 28 w. od Kozienic, ma 6 dm. 70 morg. włość. 1 dwor. 21 A. , wś, pow. iłżecki, gm. i par. Sienno, odl. 23 w. od Iłży, ma 24 dm. , 175 mk. , 503 morg. 22 A. , fol i os. , młyn, pow. . opatowski, gm. . Opatów, par. Ptkanów, ma 2 dm. , 29 mk. , 286 morg. 23 A. , fol, pow. sandomierski, gm, Lipnik, par. Mali ce, odl 18 w. od Sandomierza, ma 1 dm, , 20 mk. , 453 morg, 24 A. , w r. 1569 Jadamów, os. miejska, pow. łukowski, gm. Gułów. W r. 1569 A. należał do parafii Wojcieszków. Szosu płaciło miasteczko fl. 2, od garnca gorzałcz. gr. 24, od 12 ćwierci roli z dziesięciną, fl. 4, od trzech żydów ubogich z dziećmi fi. 7, czopo wego za rok cały fl. 9. Ludność wynosiła 415 głów. Kiedy otrzymał prawo miejskie niewia domo. Zdaje sie że powstał na obszarze dóbr Gułów należących r. 1569 do Rusieckich. 25 A. wś. pow. zamojski, gm. Suchowola, par. Krasnobród. 26 A. , fol, pow. chełmski, gm. i par. Rejowiec. Br. Ch. Adamów 1, kol. pow. łucki, gm. Czarnków, st. poczt. i dr. żel. Łuck o 18 w. , par. kat. Nieświcz, w pobliżu Oderad, ma 23 dm. , 152 mk. Własność Grocholskich. 2 A. , urocz. , pow. nowogradwołyński, gm. Horodnica, odl. o 36 w. od mta powiat. . 13 dm. , 41 mk, ; 3 A. , pow. nowogradwołyński, ob. Adamówka 14. Adamowa 1, st. dr. żeL, pow. drysieński, gm. Kamionka o 12 w. Ob. t. I, 22; 2 A. , al. Szubina, os. i pow. siebieski, gm. Soino o 4 w. , gorzelnia. Adamowa bieda, os. , pow, augustowski, gm. Dowspuda, par. Janówka, od. 11 w, od Augustowa, ma 3 dm. , 37 mk. Adamowa wola 1, pow. włocławski, ob. Wola adamowa Sł. G. t. XIII. 2 A. w. , pow. płoński, ob. Wola adamowa t. XIII. A. w. , ob. Jadam wola. Adamowce 1, wś, pow. drysieński, w 1 okr. pol, gm. Wierzchnie o 4 1 2 w. . Wr. 1865 miały 34 dusz rewiz. Należą do dóbr Bohdanowo Śnitków. 2 A. , wś. , pow, wilejski, w 1 okr. pol. , gm. Hermaniszki o 4 w. , 58 dusz rewiz. ; należy do dóbr Wozhinicze Kornickieh. Adamówek, wś, pow. oszmiański, 8 dm. ; attyn. fol. Dubiny, należącego do dóbr Wołożyn hr. Tyszkiewiczów. Adamowice r. 1579 Jadamowice, wś, pow. błoński, leży pod Mszczonowem. Mikołaj, bisk. pozn. r. 1380 nadał dziesięcinę z niej kościołowi w Mszczonowie K, W. nr. 1783. W r. 1579 siedzi tu 9 częściowych dziedziców. Adamowice albo Adamowo, osada niejstniejąjca obecnie, pod m. Grodziskiem w Wielkopolsce; Władysław Łokietek uwolnił dziedzica jej Marcina Domasławicza w r. 1326 od wszelkich danin i powinności K. W. nr. 1069. Adamowicze 1, wś folw. , pow. słucki gm, Teladowicze, okr, pol. i par. katol. Kopyl o 52 w. od Słucka. 2 A. , wś, pow. wilejski w 1 okr. pol. gm. Mołodeczno o 3 w. , 28 dusz rewiz. ; należy do dóbr Rajewszczyzna Oskierkow. Adamowicze, pow, żytomierski, ob Adamówka 19. Adamowiecka Słobódka, pow. bałcki, gm. Mołokisz par. Rybnica. Adamowizna, wś, pow. suwalski, gm. Sejwy par. Kaletnik, odl. 16 w. od Suwałk, W r. 1827 wś rząd. 13 dm. 132 mk. Adamówka 1, fol, pow. stopnicki, gm. Oględów, par. Koniemłoty. Odl. od Stopnicy 18 w. 2 A. , fol. , pow. siedlecki, gm. i par. Wodynie. 3 A. , fol. , pow. hrubieszowski, gm. Miętkie, par. Tyszowce. 4 A. , wś, pow. lubartowski, gm. Chudowola, par. Michów. Adamówka 1, trzy folw. , pow. borysowski, gm. KrasneŁuki. Jeden z nich należy do Wyszomirskich, ma około 30 włók, drugi do Mal czewskich 6 włók, trzeci do Marcinkiewiczów 1 1 2 włók. 2 A. , wś, okolica i fol. , pow. bory sowski, gm. Krasne Łuki, o 50 w. od Borysowa, własność Wołoczkiewiczów, około 50 włók. 3 A. , wś, pow. borysowski, ob. Babaryki, 4 A. . wś, pow. rzeczycki, gm. Zaspa, o 19 w. od Rze czycy. Al. Jel. Adamówka 1. , ob, t. I, 22, do końca zeszłego wieku Prycówką zwana, wś nad rzeką Hołowianka, pow. berdyczowski, gm. i st. dr. żel. Pohrebyszcze o 1 w. , par. praw. Pawłowka o 5 w. , odl. 77 w. od Berdyczowa, 160 dm. , 1059 mk, , cerkiew drewniana z r. 1817, szkółka cerkiewna, wiatrak. Własność dawniej Rzewuskich, przez Stan. Rzewuskiego sprzedana w 1892 r. hr. Ignatiewowi, ma 565 dzies. ziemi dwor. 2 A. , ob. t. 1, 22, wś, pow. czehryński, gm. Racewo, st. poczt. Czehryn o 8 w. , 501 dm, , 3, 003 mk, , cerkiew paraf, , szkółka cerk. , 28 wiatraków. 3 A. , ferma, pow. zwinogrodzki, gm, Czyżówka, odl. o 18 w. od Zwinogródki przy wsi Jabłonówce, własność hr, Andrzeja Potockiego, ma 980 dzies. 4. A. , słoboda nad rzeka Gedzyłowym jarem, dopł Kadyny, pow. bałcki, gm. Bobryk Wielki 9 w. , par. praw. Kryczunowa, katol. Krzywejezioro, o 49 w. od Bałty, przy drodze z Kryczunowej do Gedzyłowej, ma 50 dm. 5. A. , wś, pow. kamieniecki, gm. Orynin o 7 w. , par. katol. Czarnokozińce, st, poczt, Kamieniec o 19 w. , przy drodze z Czarnokoziniec do Kizi, 60 dm. 6. A. , ob. t. I, 22, wś nad Uszycą, pow. latyczowski, okr. pol. i gm. Źińków, par. katol WońkowceŻeniszkowce, 265 dm. , 1, 600 mk. , 2 cerkwie paraf, 7. A. , wś, tamże gm. Żeniszkowce 9 dm Adamowicze Adamowce Adamów Adamówek Adamowiecka Adamowizna Adamówka Adamów Adamowa Adamowo Adamowo 8 A. , wś, pow, dubieński, gm, Krupiec, par. praw. Sitno Wielkie o 30 w. , odl. o 56 w, od Dubna, 4 dm. , 37 mk. 9. A. , folw. pow. kowelski, gm. Maciejów, odl. o 29 w. od Kowla, 3 dm. , 10 mk. , własność Miączyńskiego. Założony na porąbie leśnym 10. A. , wś, tamże gm. Chocieszów, odl. o 48 w. od Kowla, 18 dm. , 90 mk. 11. A. , kol. , pow. łucki, gm. Szczuryn. o 28 w. od Łucka, 13 dm. , 80 rok. 12. A. , kol. tamże, gm. Poddubce, o 13 w. od Łucka, 11 dm. , mk. 13. A. Adamowska Huta, al. Józefówka, wś nad rzeką, Niemylanką, dopł. Słuczy, pow. nowogradwołyński, gm. Kurne o 13 w. , odl. 50 w. od mta powiat. , 48 dm. , 295 mk. Była tu huta szklana. Własność dawniej Ilińskich, obecnie Płaczkowskich, ma 6, 690 dzies. ziemi wtem 2, 095 dz. lasu 14. A. , al. Adamów ob. t. I, 22 nr, 6, wś, pow. nowogradwołyński, gm. i par. praw. Połonne o 7 w. , odl. o 66 w. od Nowograduwołyńskiego, 38 dm. , 499 mk. Nazwana od imienia właściciela Połonnego, Adama Walewskiego, obecnie wnuka jego żony Franciszka Karwickiego 15. A. , wś, pow. nowogradwołyński, gm. Uniew, odl. o 14 w. od Ostroga, 5 dm. , 37 mk. 16, A. , wś nad Słuczą. , pow. rowieński, gm. Sieliszcze, par. praw. Hubków o 3 w. , odl. w, od Równego, 16 dm, , 117 mk. 17. A. , wś, pow. starokonstantynowski, gm. Krasiłów, odl. o 30 w. od St. Konstantynowa, 8 dm. , 82 mk, 18. A. , kol. , pow. włodzimierski, gm. Werba, o 15 w. od Włodzimierza, 10 dm. 66 mk. 19. A. , wś i kol. niemiecka, pow. żytomierski, gm. i par. praw. Puliny 6 w. , o 34 w. od Żytomierza, młyn wodny, browar piwny. Wś ta, prawdopodobnie zwana dawniej Adamowiczami, w 1650 r. należy do Zofii Serafiny Jarmolińskiej, widocznie córki kn. Joachima Koreckiego i Anny Chodkiewiczowej. J. Krz. Adamowo 1 kol. , pow. słupecki, gm. Kleczew par. Budzisław, ma 183 morg. 2 A. , wś, pow. mławski gm. Ratowo, par. Unieck. odl. o 26 w. od Mławy, ma 7 dm. , 96 mk. , 367 morg. 3. A. , wś włośc. , pow. mławski, gm. Zieluń, par. Dłutowo, odl. 35 w. od Mławy, ma 8 dm. , 80 mk. , 380 morg, wiatrak. 4 A. , wś. włośc, pow. sierpecki, gm. i par. Bieżuń, odl. o 16 w. od Sierpca, ma 10 dm. , 107 mk. , 183 morg. 5. A, kol. nad rz. Ruziec, pow. rypiński, gm. i par. Chrostkowo, odl. 16 w. od Rypina, ma 11 dm. , 40 mk. , 208 morg. 6. A. , wś, pow. lipnowski, gm. Osiek, par. Ligowo, odl. 22 w. od Lipna, ma 46 dm, , 177 mk. , 132 morg. 7. A. , pow. makowski, gm. Perzanowo, par. Różan. 8. A. , pow. mazowiecki, gm. Klukowo, par. Kuczyn. 9. A. , pow. szczuczyński, gm. Szczuczyn par. Wąsosz 10. A. , os. , pow. pułtuski, gm. i par. Nasielsk. 11. A. , pow. ostrowski, gm. Długosiodło, par. Ostrołęka. Adamowo 1, urocz. , pow. bielski, gub. grodzieńska, w 4 okr. pol, gm. Aleksandrowka, 54 w. od Bielska. 2. A. , dobra, pow. brzeski, gub. grodzieńskiej, w 3 okr. pol, gm. Łyszczyce, o 23 w. od Brześcia. własność Wisłockich, ma 185 dzies. 3. A. , wś i dobra, pow. kobrjński, w 4 okr. pol. , gm, Osowce, o 69 i 70 w. od Kobrynia. Wś ma 265 dzies. ziemi włośc, dobra własność Olgi Olifer, mają, 500 dzies. 4. A. , os. , pow. kobryński, w 5 okr. pol, gm. Worocewicze 5 A. , folw, , pow. słonimski, w 5 okr, pol. , należy do dóbr Dobromyśl Jundziłów. 6 A. , zaśc, pow. kowieński, w 3 okr. pol. , gm. Kiejdany. o 58 w. od Kowna. 7 A. , folw. , pow. nowoaleksandrowski, w 3 ok. pol. o 80 w. od Nowoaleksandrowska, attyn. Zawierza Mirskich, potem Chrapowieckich, dziś br. Halma. 8. A. , dawniej Jodagalnie, dobra, w 2 okr, pol gm. Dryświaty, o 44 w. od Nowoaleksandrowska, własność Stankiewiczów, 460 dzies. Należy do hrabstwa Dryświackiego, własności Jana Nikodema Łopacińskiego, ssty mścisławskiego, później Adamkowiczów, którzy założyli tu folwark i nazwali go od swego nazwiska, poczem sukcesyjnie przeszły do Stankiewiczów. 9. A. , zaśc, tamże, w 4 okr. pol, gm. Antuzowo, o 16 w. od Nowoaleksandrowska. 10. A. , wś i dobra, pow. poniewieski, w 3 okr. pol. , gm. Pompiany, o 19 120 w. od Poniewieźa. 11. A. , dobra, pow. rossieński, gm. Rossienie, o 11 w. od Rossień. 12. A. , dobra, tamże, w 4 okr. pol, gm. NoweMia sto Aleksandrowska, par. Tenenie, własność Piłsudzkich, wraz z Teneniami mają 1, 473 dzies. Poprzednio należały do Billewiczów. 13. A. , folw. , pow. wiłkomierski, w 3 okr. poL, gm. Kurkle, o 36 w. od Wiłkomierza, własność Pizanich, 180 dzies. 14. A. , folw. , pow. miński, gm, Siemkowa Gródecka, o 18 w. od Mińska. własność Kuncewiczów, około 2ch włók. 15, A. , folw. , pow. nowogródzki, gm. Żuchowicze, o 28 w. od Nowogródka. Własność Jeżykowiczów, razem z folw. Niekraszewo ma 23 włók. Grunta urodzajne i pszenne. 16. A. , zaść, pow. słucki, gm. Hresk, o 24 w. od Słuck. 17. A, . dobra, pow. sieński, od 1859 r. własność Szydłowskich wraz z Szypami 820 dzies. 18. A. , folw. pow. oszmiański, attyn. Nowosiołek Czapskich. W lesie sąsiadującym z Borunami, pozostały się ślady siedziby ostatniego pustelnika, upamiętnionego przez Ign, Chodzkę. 19. A. , wś, pow. oszmiański, w 4 okr. pol, gm. Wiszniów o 4 w. . W r. 1865 miały 49 dusz rewiz. Należą do dóbr Nerowy hr. Chreptowiczow. 20. A. , dobra, pow. święciański, w 1 okr. pol, gm. Święciany, w 1865 r. . własność Petrykowskich. 21. A. , dobra, pow. drysieński, 2, 215 dzieś. , własność dawniej Konstantego Swołyńskiego, później córek jego Kibortowej i Eidmanowej. 22. A. , folw. , pow. dźwiński dyneburski, należy do dóbr Krasław Platerów. 23. A. , dobra pow. rzeżycki, 496 dzies. własność Kołakow Adasin Adaszówka Adaszyszki Adeldorf Adele Adamowska Huta Adelhof Adelina Adelin Adelino Adelinów Adelinowo Adelkowszczyzna Adgarnie Adgazy skich Porów, t. I, 22. 24. A. , wś, pow. wieliski, gm. Cerkowiszcze. J. Krz. Adamowska Huta, pow. nowogradwołyński, ob. Adamówka 13, Adamowszczyzna 1, zaść. , pow. oszmisński, w 1 okr. pol. , gm. i dobra w 1865 r. Korsaków Graużyszki o 3 w. . 2 A. , wś, pow. wilejski, w 2 okr. pol. , gm. Krajsk o 5 w. . Należała do dóbr Rohozin Kamieńskich. Adampol 1, kol. , pow. radzjmiński gm. Strachówka, . par. Pniewnik, ma 84 rok. 207 morg. 2 A. , folw. , pow. radzjmiński, gm. Zabrodzie, par. Kamieńczyk. 3. A. , fol, pow. włodawski, gm. i par. Włodawa. Adampol 1. , dobra, pow. Słonimski, w 3 okr. pol. , gm. Czemery, o 23 w. od Słonima, własność DuninHarkowiezów, mają 230 dzies. 2. A. , dobra, pow. poniewieski w 3 okr. pol. , gm. Girsudy, o 38 w. od Poniewieża, własność Szostakowskich, 107 dzies. 3. A. folw, pow. szawolski, w 4 okr. pol. gro. Radziwiliszki, o 80 w. od Szawel. 4. A. , folw. , pow, wiłkomierski, w 3 okr. pol, gm. Towiany, o 19 w, od Wiłkomierza. 5. A. , dwór, tamże, w 3 okr. pol. , gm. Rogowo, o 21 w. od Wiłkomierza. 6 A. , fol. , tamże, w 4 okr. pol. , gm, Dobejki, o 61 w. od Wiłkomierza. 7 A. , dwór, tamże, w 5 okr. pol. , gm. Onikszty o 37 w. od Wiłkomierza. 8 A. , folw. , pow. nowogrodzki, gm. Niehniewieze, o 15 w. od Nowogródka, należy do dóbr Szczersze. Do niedawna własność hr. Chreptowiczów, teraz przez wiano Buteniewych. Fol. ten jako centr dóbr znacznych, posiada wielką gorzelnią; parową, produkującą, milion stopni spirytusu, młyn parowy, przerabiający 1, 000 beczek pszenicy własnej, olejarnię. Opis gospodarstwa podał Al. Jelski w Gaz. Rolniczej z 1886 r. nr. 40 42. 9 A. , fol. , pow. oszmiański, attyn. hr. Wołożyńskiego hr. Tyszkiewiczów. 10 A. , dobra, pow. połocki, własność Szanickich, 200 dzies. 11 A, ob. Adampole, Adampol 1, wś, pow. lityński, gub. Kaczanówka, 62 dm. , 413 mk. , cerkiew cmentarna, wiatrak. 2 A. , chwilowa nazwa wsi Szumiłówki, w pow. olhopolskim. Adampole 1, osada, pow. ihumeński, gm. Mobilno, okr. pol i par katol Uzda, o 15 mil od Ihumenia. 2 A. , folw. , pow. ihumeński, gm. Puków, o 123 w. od Ihumenia. 3 A. , ob. Adampol Al. Jel. Adamszyszki, Adaszyszki, wś, pow. szawelski, w 4 okr. pol, gm. Lignny, o 23 w. od Szawel. Adamusy, os. , pow. kolneński, gm. Turośl, par. Kolno. W r. 1827 os. rząd. ma 2 dm. , 12 mk. Adamy, pow. mławski, ob. JabłonowoAdamy t. III. Adasie, wś i urocz. osiadłe, pow. mozyrski, okr. pol. , gm. i par. katol. Petryków o 5 w. , odl. o 55 w. od Mozyrza. Al. Jel. Adasiawszczyzna, ob, t. I, 23 s. t. Ada siewszczyzna, wś, pow. miński, gm. Kojdanów, 44 w. od Mińska. Al Jel, Adasin, chutor, pow. słonimski, w 4 okr. pol, gm. Zdzięcioł, o 48 w od Słonima, 30 dzies. ziemi włośc. Adaszówka, folw. pow. włodzimierski, gm. Nowodwór, o 40 w. od Włodzimierza, 3 dm. , 30 mk. Adaszyszki, pow. szawelski, ob. Adamiszki 4 i Adamszyszki. Adeldorf, wś, pow, bobrujski, okr. pol. i gm. Hłusk, o 54 w. od Bobrujska. Al. Jel. Adele, al. Adelinowo, dwór, pow. wiłkomierski, w 3 okr. pol, gm. Towiany, o 13 w. od Wiłkomierza, własność Durasiewiczów, 140 dzies. Adelhof. kol. , pow. słupecki, ob. Chruściki i Emilienheim, Adelin 1. , kol. , pow. radzymiński, gm. Zabrodzie, par. Niegów, ma 191 mk. , 458 morg. 2. A. , fol. , pow. nowoaleksandryjski Puławy, gm. Godów, par. Chodel. 3. A. , pow. turecki, gm. Strzałków, par. Przespolew, ma 2 dm. 24 mk. Adelina, os. , pow. hrubieszowski, gm. Miętkie, par. Nabróż. Adelin 1, wś, pow. grodzieński, w 2 okr. pol, gm. Brzostowica Wielka, o 61 w. od Grodna, należy do dóbr Brzostowica Wielka Kossakowskich. 2. A. , chutor, pow. grodzieński, w 4 okr. pol, gm. Skidel, o 35 w. od Grodna, własność Kuźmickich, 23 dzies. 3, A. , folw. , pow. kobryński, w 3 okr. pol, gm. Horodziec, należy do dóbr Kamień Szlachecki Czarnockich. 4. A. , pow. słucki, ob. Zaostrowiecze. 5. A. , dwór, pow. bychowski, dziedzictwo Komorskich, z Draguńskiem i Tithofem ma 448 dzies. 6. A. , folw. , pow. klimowski, dziedzictwo Hołyńskich, należy do dóbr Józefów. Adelina, przys. Morozowa, pow. uszycki, gm. Sołodkowce o 15 w. , par. katol. Wańkowce, ma 33 dm. Adelino, zaśc. , pow. wileński, w 2 okr. pol. , gm. Szyrwinty o 8 w. ; należy do dóbr Szeszolki Jasieńskich, Adelinów. kol, pow. piotrkowski, gm. Łęczno, par. Sulejów, ma 137 mk. , 225 morg. Adelinowo, pow. wiłkomierski, ob. Adele, Adelkowszczyzna, dobra, pow. grodzieński, w 2 okr. pol, gm. Indura, o 26 w. od Grodna, własność Poczobutów, ma wraz z folw. Kruglik, pustk. Wielka Żarnówka i urocz. Zarubicze 302 dzies, Adgarnie, zaśc, pow. lucyński, własność Grocholskich. Adgazy Atgazy, dwór, pow. szawelski, w 3 okr, pol, gm. Żagory, o 75 w. od Szawel. Adampole Adampol Adamszyszki Adamusy Adamy Adasie Adziele Adojuwce, zaśc, pow. święciański, w 3 okr. pol. , gm. Kobylniki o 12 w. . Adolfberg, ob. Emilienheim i Zalesie. Adolfin 1, fol, pow. nieszawski, gm. Sędzin, par. Byczyna, ma 44 mk. , 330 morg. dwor. i 7 włośc; 2. A. , os. , pow. siedlecki, gm. Jasionka par. Zbuczyn. Adolfin 1, wś, pow. bobrujski, gm. Karpiłówka, dawniej Rudobiełka, o 9 w. od Bobrujska. 2. A. , folw. , pow. borysowski, gm. Jurewo, okr. pol. i par. katol. Łohojsk. Al. Jel, Adolfów 1, kol, pow. łódzki, gm. Lućmierz, par. Ozorków, ma 37 mk. 183 morg. 2. A. , kol. nad. rz. Pisią, pow. łaski, gm. Wodzierady, par. Mikołajewice. ma 84 mk. , 130 morg. W r. 1827 było 6 dm. 61 mk. 3. . A. , os. , pow. częstochowski, gm. Lipie, ma 1 dm. , 8 morg. Adolfów 1, pow. mohylewski, ob. Zarzecze. 2. A. , folw, , pow. rówieński, gm. Lubikowicze, odl. o 117 w. od Równego, 3 dm. , 37 mk. Adolfowo, wś, pow. mławski, gm. Ratowo, par. Gradzanowo, odl. 26 w. od Mławy, ma 4 dm. , 59 mk, 80 morg. Adolfowo 1, folw. , pow. rossieński, w 1 okr. pol. , gm. Kroże, o 37 w. od Rossień. 2. A, folw. , pow. telszewski, w 1 okr. pol. , gm. Gadonów, o 2 w. od Telsz. Adolin, kol, pow. nowogradwołyński, gm. Żołobne, odl. 18 w. od mta powiat. , 18 dm. , 123 mk. Adomajcie 1, 1 i 2, dwie wsie, pow. rossieński, gm. Kroże, o 35 w. od Rossień. 2. A. , dwa majątki, tamże, o 34 w. od Rossień. Jeden z nich należy do Bielskich i ma 87 dzies. 3. A. , al A. Kiwajcie, okolica, pow. telszewski, w 4 okr. pol, gm. Żorany, o 28 w, ód Telsz. Więckiewiczowie maja tu 25 dzies. , Żylewiczowie 55 dzies. , Piewcewiczowie w 4 działach 114 dzies. , Pietkiewiczowie 21 dzies. Adomiszki, dwór. pow. rossieński, w 1 okr. pol, gm. Kołtyniany, własność Łabanowskich. 28 1 2 dzies. Adwerny, wś, pow. władysławowski, gm. Syntowty, odl. 23 w. od Władysławowa, ma 10 dm. , 80 mk. W r. 1827 wś pryw. 10 dm. , 84 mk. Adworyszcze, wś, pow. borysowski, gm. Dolce, o 124 w. od Borysowa. Al. Jel. Adziele, folw. , pow. poniewieski, w 2 okr. pol, gm. Naciuny, o 78 w. od Poniewieża. Adziuny, wś, pow, poniewieski, w 2 okr. pol, gm. Naciuny, o 85 w. od Poniewieźa. Afanasiewo, w 1765 r. Afanasowczyzna, wś, pow. wieliski, gm. Usmyń. Podług sumaryusza z 1765 r. w ławnictwie rośniańskiem wójtowstwa usmyńskiego. Afanasiszki, zaśc, pow. nowoaleksandrowski, w 4 okr. pol, gm. Antuzowo, o 22 w. od Nowoaleksandrowska. Afanasówka, wieś, powiat wieliski, gmina Uświat. Afonkiszki, wś, pow, wiłkomierski, w 4 okr. pol. , gm, Owanta, o 44 w. od Wilkomierza. Agachonowo, pow. wieliski, ob. Agafonowo, Agacin 1 al Agatawo, wś, pow. wołkowyski, w 2 okr. pol, gm Zelzin, o 27 w. od Wołkowyska, z chutorem Malinówka ma 221 dzies. ziemi włośc. 2. A. , karczma, pow. miński, gm, Zasule, o 60 w. od Mińska. Al. Jel, Agafonowo, w 1765 r. Agachonowo, wieś, pow. wieliski, gm. Ilino. Podług sumaryusza z 1765 r. , należy do ławnictwa ostrowieńskiego w wójtowstwie ohryzowskiem. Agajlis, dwór, pow. szawelski, w 3 okr. pol, gm. Krupie, o 40 w. od Szawel, należy do bar. Hanów i wraz z Skabiszkami ma 1, 073 dzies. 346 ziemi użytk. 710 lasu. . Agarce, wś, pow. wilejski, w 3 okr. pol. , gm. Porpliszcze o 12 w. . W r. 1865 było 10 dusz rewiz. Należy do dóbr Dokszyce Podomchy Dłużniewskich. Agatonowa, wś, pow. wieliski, w t. zw. wieliskiej obodnicy. Agatówka 1, wś, pow Janowski, gm. Trzydnik, par. Gościeradów; 2. A, pow. chełmski, gm. Turka, par. Swierze. Agatówka, wś, pow. żytomierski, w pobliżu granicy pow. berdyczowskiego, gm. Sołotwin. par. praw. Halozyniec o 3 w. , odl o 34 w. od Żytomierza, 30 dm, , 162 mk. ; własność Szabłowskich, poprzednio Różyckich. Agatowo 1, folw. , pow. prużański, w i okr. pol, gm. Kotra, , należy do dóbr Mokre Żelazowskich. 2. A. , pow. wołkowyski, ob. Agacin. 3. A. , zaśc, pow. wiłkomierski, w 4 okr. pol, gra. Owanta, o 34 w. od Wilkomierza. Aginty, dwór, pow. kowieński, w 2 okr. pol, gm. Kroki, o 80 w. od Kowna. Agkubolcie, zaśc, pow. wiłkomierski, w 2 okr. pol, gm. Lubocz, o 62 w. od Wilkomierza Agkukupis, zaśc, pow. wiłkomierski, w 2 okr. pol. , gm. Kupiszki, o 83 w. od Wiłkomierza. Agliniszki I, wś, pow. maryampolski, gm. Wejwery odl 25 w. od Maryampola, ma 2 dm. , 17 mk. ; 2. U. , al Angliszki, os, pow. wyłkowyski, gm. Giże, Agliniszki, , zaśc, pow. święciański. w 2 okr. pol, gm. i dobra skarbowe Daugieliszki o 5 w. Agłona, pow. dyneburski, ob. t. I, 24, gm. Kapina o 6 w. . W 1699 r. dziedzictwo Siesickich, Ewa Justyna z Siesickich Szostowicka funduje klasztor ks, dominikanów, których kościół Jest pod wez. Wniebowzięcia N. M. P, Agniepole, dobra, pow. mścisławski. Od 1842 r. własność Moczulskich, 340 dzies. Agnieszków, kol, pow. kaliski, gm. Marchwacz, par. Rajsko, odl. 18 w. od Kalisza, ma 12 dm. , 70 mk. Agnieszkowo 1, wś, pow, mławski, gm. Adojuwce Adojuwce Adolfberg Adolfin Adolfów Adolfowo Adolin Adomajcie Adomiszki Adwerny Adworyszcze Adziuny Afanasiewo Afanasiszki Afanasówka Afonkiszki Agachonowo Agacin Agafonowo Agajlis Agarce Agatonowa Agatówka Agatowo Aginty Agkubolcie Agkukupis Agliniszki Agłona Agniepole Agnieszków Agnieszkowo Akliniele Ajdziuny Ajspury Ajszpory Ajszpury Ajutyszki Akacze Akaniszki Akarhal Akicie Akiele Akimowicze Akimówka Akłapodzie Akmena Akmeniele Akmenina Akmeninie Akmeninka Akmeniszki Akmeniuszyki Akmiany Akminąjcie Agnopol Ratowo, par. Radzanów, odl 26 w. od Mławy, ma 2 dm. , 16 mk. , 61 morg; 2. A. , wś, pow. rypiński, gm. i par. Gujsk. odl 10 w. od Rypina, ma 26 dm. 241 mk. , 628 morg. Agnopol, kol, pow. rawski, gm. i par. Budziszewice, jedna część ma 13 dm. , 118 mk. , 130 morg. , druga część ma 9 dm. , 95 mk. , 150 morg. W 1827 r. było 6 dm. , 31 mk. Agnopol, dobra, pow. kowieński, w 1 okr, pol. , gm. Krasne Sioło, o 10 w. od Kowna, własność Bolcewiczów, 858 dzies. 510 lasu. Agotyszki, pow. nowoaleksandrowskl ob. Ajutyszki, Agronomy, folw. , rossieński, w 5 okr. pol, gub. Łabardzie, o 85 w. od Rossień. Agrypiszki, ob. t. 1, 24, ws, pow. trocki, w 3 okr. pol, gm. Wysoki Dwór, 86 dusz rewiz. Agrypowa, folw, , pow. połocki, attyn. Horek, Wiktoryi Budźkowej. Agulsy, folw. , pow. grodzieński, w 3 okr. pol, gm. Łunna, o 34 w. od Grodna. Ahalnica Wielka i Mała, dwie wsi, pow. dzisieński, w 2 okr. pol, gm. Postawy o 23 w. . W r. 1865 było 47 dusz rewiz. Ahejewszczyzna, wś, pow. mohylewski, gm. Połykówicze o 7 w. . Abryzkowo, właśc. Ohryzkowo, wś nad rzeką Bysowa, pow wieliski, gm. Ilino o 2 w. od wsi, śród lasu, na błotach znajduje się horodyszcze podłużne, długie do 20 sąż. , wysokie około 5 sąż. Aiskrauble, łotew, ob. Ascheraden. Ajacie, w spisie z. 1886 r. , Ajatce, wś, pow. pow. nowoaleksandrowski, w 4 okr. pol, gm. Antuzowo, o 24 w. od Nowoaleksandrowska. Ajatce, ob. Ajacie. Ajciuny, ob. t. 1, 24, wś, pow. trocki, w 3 okr. pol, gm. Butrymańce o 4 w. . W 1865 r. było 66 dusz rewiz. ; należy do dóbr Zielenpol Rosochackich. Ajdziuny, folw. , pow. nowoaleksandrowski, w 5 okr. pol, gm. Ponedel, należy do dóbr Ponedel Kościałkowskich, ma 235 dzies. Ajspury, zaśc, pow. nowoaleksandrowski, w 4 okr. pol, gm. Oknista, o 71 w. od Nowoaleksandrowska. Ajszpory, dwór, pow. poniewieski, w 4 okr. pol, gm. Birże, o 76 w. od Poniewieża. Ajszpury, dwie wsi, pow. dźwiński dyneburski, par. Krasław. Ąjtwaryszki, wś, pow. kalwaryjski, gm. Simno, odl 32 w. od Kalwaryi, ma 39 dm. , 172 mk. Ajutyszki, w spisie z 1886 r, Agotyszki, wś, pow. nowoaleksandrowski, w 5 okr. pol, gm. Kwietki, o 105 w. od mta powiat. Akacze. , al Okacze, wś, pow. Słonimski, w 4 okr. pol, gm. Kozłowszezyzna, par. Kossów, o 20 w. od Słonima, 395 dzies, ziemi włośc. Akaniszki, zaśc, pow. nowoaleksandrowski, w 1 okr. pol, gm. Tauroginie, o 48 w. od mta powiat. Akarhal, zaśc, pow. święciański, w 1 okr. pol, gm. aleksandrowska; należy do dóbr Szajkuny Swolkiewięzów. Akicie, wś, pow. władysławowski, gm. Źyple, par. Łuksze, odl 30 w. od Władysławowa, ma 11 dm. , 127 mk. W r. 1827 wś pryw. ma U dm. , 94 mk. Akiele, Akieły, zaśc, pow. święciański, w 3 okr. pol, gm. Komaje o 8 w. . Akimowicze, dobra, pow. nowoaleksandrowski, w 2 okr. pol, gm. Dryświaty, własność Trezinów, 656 dzies. . W spisie urzęd. nie podane. Akimówka, folw. , pow. , miński, gm. Siemkowo Gródecka, oddawna własność Nikolina, około 6 1 2 włók. Al. Jel Akliniele, pow. poniewieski, ob. Akmieniele, Akłapodzie, wś, pow. kowieński, w 2 okr. pol, gm. Kroki, o 65 w. od Kowna. Akmena, dwór, pow. nowoaleksandrowski, w 5 okr. pol, gm. Kwietki, o 101 w. od mta powiat. Akmeniele, w spisie z 1892 r. Akliniele, folw. , pow. poniewieski, w 2 okr. pol, gm. Pokroje, o 51 w. od Poniewieża. Akmenina, zaśc, pow. święciański, w 1 okr. pol, gm. Święciany obw. , należy do dóbr skarbowych KonciarzynKochanówka. Akmeninie, wś, pow. władysławowski, gm. Zyple, par. Łuksze, odl 36 w. , ma 4 dm. , 38 mk. W r. 1827 było 4 dm. , 37 mk. Akmeninie 1, dwór, pow. szawelski, w 3 okr. pol, gm. Kruki. 2. A. , zaśc, tamże gm. Gruździe, o 29 w. od Szawel, Akmeninka, zaśc, pow. nowoaleksandrowski, w 2 okr. pol, gm. Smołwy, o 12 w. od mta powiat. Akmeniszki. 1. , dwór, pow. nowoaleksandrowski, w 5 okr. pol, gm. Kwietki; włośc. Buławas ma 20 dzies. , Gasiunas 20 dzies. 2. A. , dwór, pow. poniewieski, w 4 okr. pol, gm. Birże, o 83 w. od Poniewieża. 3. A. , wś, pow. rossieński, w 2 okr. pol, gm. Szymkajcie, o 18 w. od Rossień. 4. A. , zaśc, pow, wiłkomierski, gm. Owanta, o 24 w. od Wiłkomierssa. 5. A. , zaśc, pow. święciański, w 2 okr. pol. , gm. i dobra skarbowe Daugieliszki o 10 w. . 6. A. , wś, pow. święciański, w 2 okr. pol, gm. Łyngmiany o 9 w. . W r. 1865 było 19 dusz rewiz. ; należy do dóbr skarb. Kiemierz. Akmeniuszyki, wś, pow. święeiańsfci, w 3 pol, gm. Hoduciszki, W r. 1865 ma 16 dm. rewiz. ; należy do dóbr skarb. Stojaciszki. Akmiany, wś, pow. nowoaleksandrowski, w 4 okr. pol, gm. Rakiszki, o 41 w. od mta powiat. Akminąjcie, wś, pow. szawelski, w 1 okr. pol, gm. Kurszany, o 28 w. od Szawel Agnopol Agotyszki Agronomy Agrypiszki Agrypowa Agulsy Ahalnica Ahejewszczyzna Aiskrauble Ajacie Ajatce Ajciuny Albajce Albertów Akułowo Aksakowszczyzna Albińsk Albinowszczyzna Albinowo Albinówka Albinowce Albinów Albina Albiga Akwizgran Aksakowszczyzna, wś, pow. miński, gm. Raków o 6 w. , o 39 w. od Wińska, Al. Jel. Aksamit, wś, pow. słucki, gm. Hrozów, o 23 w. od Słucka. Al. Jel Ąksencowo, , pow. wieliski, ob. Aksentiewo, Aksenkowicze, wś i folw. , pow. mohylowski, gm. Czerkowiszcze. . Wś ma 13 dm. , 114 mk. Folw. należy do dóbr Białynicze Miasojedowych. Aksentiewo, w 1765 r. Aksencowo, wś, pow. wieliski, gm. Ilino. W sumaryuszu z 1765 r wymieniono jako należące do ławnictwa lasunowskiego w wójtowstwie głazowickim. Aksenty, wś, pow. sieński, gm. Łukoml, 12 dra. , 32 mk, Aksiutowo, wś, pow. dzisieński, w 2 okr. pol. gm. Bohiń o 16 w. , par. Ikaźń. W r. 1866 było 32 dusz rewiz, Akstynia, wś, pow. rossieński, w 3 okr. pol. , gm. Botoki, o 47 w. od Rossień. Akszeliszki, okolica, pow. szawelski, gm. Podubiś, o 29 w. od Szawel, własność Bobrowskich, 14 dzies. i Stulgińskich, którzy w A, i Bobolicach mają 72 dzies. Aksztoluki, wś, pow. kowieński, w 2 okr. pol. , gm. . Kroki, o 72 w. od Kowna. Akszynka, ob. t. I, 25, wś i folw. , pow. rohaczewski. gm. Pokot o 11 w. , 46 dm. , 116 mk. , należy do dóbr Mazałów Jezierskich. Akulinka, wś, pow. mozyrski, gm. Michałki, o 12 w. od Mozyrza. Al. Jel. Akulino, pow. wieliski, ob. Akułowo, Akułowo al. Akulino, wś, pow. wieliski, gm. Ilino. Podług sumaryusza z 1766 r. należy do ławnictwa dutkińskiego w wójtowstwie ohryzowskiem. Akwizgran, os. pow. kielecki, gm. Piekoszów, par. Strawczyn. Odl. od Kielc 23 w. W 1827 r. było 6 dm. , 28 mk. Alba 1, folw. i osada cerkiewna, pow. Sło nimski, w 1 okr. pol. , gm. i par. Koksów, o 50 w. od Słonima, własność Pusłowskich, cerkiew paraf. gorzelnia, młyn wodny, 1, 533 dzies. zie mi dworskiej 1, 182 roli, 373 łąk, 24 nieuż. i 67 dzies. ziemi cerkiewnej. 2. A. , wś, poradziwiłowska, pow. słucki, gm. Łań, w pobliżu folw. tej nazwy ob, t. I, 25, par, katol. Nieśwież, o 61 w. od Słucka, należała do Ordynacyi nieświeskiej. Al. Jel. Albajce, wś, pow. szawelski w 1 okr. pol. , gm. Błagowieszczeńsk, o 47 w. od Szawel. Albertów 1, wś, pow. rawski, gra i par. Lubochnia, ma 13 dm. , 71 mk, , 89 morg. 2. A. , kol. , pow. brzeziński, gm. Ciosny, par. Budziszewice, ma 13 dm, , 111 rak, 301 morg. 3. A. , os. i fol. nad rzeką b. n. , pow. łódzki, gm. Babice, par. Kazimierz, os. ma 2 dm, , 45 mk. , 20 morg. , fol. 5 dna. , 50 mk. , 393 morg, Albertówka 1, folw. , pow. kamieniecki, okr. pol, gm. , par. katol. i st. poczt. Gródek o 9 1 2 w. , par. praw. Łysewody, leży przy Łysowodach, o 61 w. od Kamieńca. 2 A. , wś, pow. owrucki, gm. Bazar, odl. 36 w. od Owrucza, 31 dm. , 183 mk. Albertowo, folw. , pow. kowieński, w 4 okr. pol. , gm. Aleksandrowska Słoboda, o 31 w. od Kowna; należy do dóbr Barbarynów Popowych. Albertyn 1 ob. t. I, 26, osada fabr. , pow. Słonimski, w 5 okr. poi, gm. Szydłowicze, o 5 w. od Słonima, 132 dm. , 350 mk. , szkoła, 221 dzies. roli, fabryka sukna, tartak, młyn wodny. 2. A. , al. Aleksandrowo, dobra, tamże, własność Pusłowskich, mają folwarkami 9, 573 dzies. 1, 288 roli, 497 łąk, 7, 158 lasu, 630 nieuż. Albertyszki 1, folw. , pow. szawelski w 3 okr. pol, gm, Kruki, o 68 w, od Szawel. 2. A, , dwór, tamże, o 54 w. od Sasawel, Albiga, wś, pow. telszewski. Zapisana w r. 1630 jako uposażenie kościołowi w Skiłądziach przez Mikołaja Passanowskiego, koniuszego J. K. Mci W. Wołonczewski Biskupstwo Żmudzkie, str. 68. M. R. W. Albina, chutor, pow. latyczowski, okr. pol Deraźnia, gm. Wójtowce, par. katol. Latyczów. Albinów 1, fol. , pow. łowicki, gm. Lubianków, par. Dmosin, ma 37 mk. . 183 morg. 2. A, , fol. , pow. sokołowski, gm. i par. Kossów, 2 dm. , 332 mórg. 3. A. , wś, pow. zamojski, gm. Góraj, par. Radzięcin. Albinów, ob. t. I, 26, wś, pow. dzisieński, w 2 okr. pol, gm. Bohiń o 6 w. , par. Ikażń. W r. 1865 było 29 dusz rewiz. Albinowce, wś, pow. lidzki, w 3 okr. pol. , gm. Szczuczyn. W r. 1866 było 54 dusz rewiz, ; należy do dóbr Krasne ks. Druckich Lubeckich. Albinówka, wś w pobliżu ujścia Teterówki do Hnyłopiatu, pow. żytomierski, gm. Trojanów, par. praw. Baraszówka o 5 w. ,, odl o 5 w. od Żytomierza, 37 dm. , 208 mk. W r. 1789 należała do sstwa żytomierskiego. Albinowo 1. , chutor, pow, wołkowyski, w 3 okr. pol, gm. Świsłocz, o 30 w. od Wołkowyska, 16 dzies. ziemi włośc. i 61 dzies. należąoych do Okińczyców. 2. A. , dobra, pow. szawelski, gm. Błagowieszczeńsk, o 57 w. od Szawel, własność Arżewłookieh, 200 dzies. i Przewłockich, 150 dzies. 3. . A. , wś, pow. nowogrodzki, gm. NowaMysz, o 49 w. od Nowogródka. Albinowszczyzna, wś, pow. dzisieński, w 3 okr. pol, gm. Druja o 14 w. , 12 dusz rewiz. ; należy do dóbr Malkowszczyzna Szaumanów. Albińsk, folw. , pow. bobrujski, gm. Laskowicze, o 86 w. od Bobrujska, własność Ociołkiewiczów, 6 1 2 włók. Al. Jel. Albrechtowo 1, dobra, pow. szawelski gra. Krupie, o 42 w. od Szawel, własność Puzynów, 500 dzies. 2. A. , dobra, pow. połocki, dawniej sstwo, dzis skarbowe, obejmują 38 wsi, 3 zaścianki, i fermę Bohdanówka, mają 11, 974 Albertyszki Albertyn Albertowo Albertówka Akulinka Albrechtowo Akulino Alba Albuta Albrechtowo dzies. 3 A. , Iwanowo, wś nad rz. Bołtnn, tamże, gm. Wozniesieńsk, o 50 w. od Połocka, 21 dm. , 242 mk. , zarząd gminy. Albrechtowo w dok. Albreccov, osada znikła w okolicach Dolska, nad granicą Szląska. Wzmianka o niej w dok, z r. 1230; w r 1257 otrzymuje prawo niemieckie K. W. nr 128 351. Albrechtyszki, wś, pow. władysławowski, gm. i par. Giełgudyszki, odl 32 w, od Władyäawowa, mają 7 dm. 55 mk. Albuta, urocz. osiadłe, pow. miński, gm. Swierżeń o 5 w. , o 85 w. od Mińska. Alchena, jezioro, w pow. święciańskim. Alchimce, ob. t. I, 26, folw. , nad rz. Drujką, pow. nowoaleksandrowski, na granicy pow. dzisieńskiego, w 3 okr. pol. , gm. Słobódka, o 81 w. od Nowoaleksandrowska, własność Wasilewskich. Należał do dworu Drujka w pow. dzisieńskim, własność niegdyś Rudominów, dalej Kazimierzowej Łopacińskiej, dalej syna jej Adama, który w 1858 r. sprzedał razem z Dnijką Józefowi Wasilewskiemu. Alchimkowo 1 dobra, pow. orszański, dziedzictwo Śleżanowskich, 836 dzies. 2. A. , pow. wieliski, ob. Alfimkowo, Alchimowszczyzna, zaśc, pow. borysowflki, 1 okr. poi, par. katol Dokszyce, o 120 w. od Borysowa. Al. Jel. Alchówka, wś, pow. wieliski, gm. Usmyń. Alciszki, zaśc, pow. oszmiański, w 1 okr. pol. , gm. Kucewicze o 21 w. . W r. 1865 było 5 dusz rewiz. ; należy do dóbr Łatowicze Czapskich. Aldowo, folw. pow. nowogrodzki, gm. Czer nichów, par. katol. Darewo, o 48 w. od Nowo gródka. AL Jel. Aldukowszczyzna, dobra, pow. grodzieński, w 2 okr. pol. , gm. Hołynka, o 51 w. od Grodna, własność Aldukiewiczów, ma 87 dzies. Alechny 1, wś, pow, nowoaleksandrowski, w 3 okr. pol. , gm. Krasnogórka, o 62 w. od Nowoaleksandrowska. 2. A. , Olechny, wś, pow. rossieński, w 2 okr. pol, gm. Rossienie, o 17 w. od Rossień. Alejety, powiat nowoaleksandrowski, ob. Alesty, Alejniki, dobra, pow. mścisławski, od 1878 r. własność Wasilewskich, 220 dzies. Alejuńcie, wś, pow. wileński, w 2 okr. pol, gm. Mejszagoła o 10 w. , W r. 1865 było 27 dusz rewiz, ; należy do dóbr Europa Narbutów. Alejuny, wś, pow. nowoaleksandrowski, w 1 okr. pol, gm. Sołoki, o 26 w. od mta pow. Aleksa, zaść. , pow. święciański, w 1 okr. pol, gm. Kiemieliszki o 5 w. . W r. 1865 było 13 dusz rewiz. 3 jednodworców; należy do dóbr Marguniszki Szyszków. Aleksanderdorf, pow. nowogradwołyński, ob. Aleksandrówka 19, Aleksandra wola, wś, pow. warszawski, gm. i par. Nieporęt, ma 53 mk. , 74 morg włość. i 4 dwor. Aleksandrajcie, os. , pow. rossieński, gm. Rossienie, o 5 w. od Rossień. Aleksandrinhof, folw, pow poniewieski, w 4 okr. pol, gm. Podbirźe, o 65 w, od Poniewieża, własność bar. Bud berga, należy do dóbr Pomusz Murowany i ma 105 dzies. Aleksandrodar, os. , pow. olkuski. gm; Cianowice, par. Korzkiew. Odl od Olkusza 28 w. Alsksandropol, dobra, pow. lucyński, własność Horożańskich, 26, 848 dzies. Aleksandropol, nazwa nadana od jednego z książąt Prońskich mstku Horoszki na Irszy, w pow. żytomierskim, która jednak nieprzyjęła się. Nabyte w 1625 r. przez Niemiryczów od Leszczyńskich za 200, 000 złp. W 1628 roku wnoszą oni ztąd od 10 dm. , 2 ogr. , 3 kół młyń. , 5 rzemieśln, i popa. Por, Horoszki t III. Aleksandropole, wś, pow. piotrkowski, gm. i par. Rosprza, ma 22 dm. , 139 rak. 134 morg. Aleksandrów 1. , kol, pow. warszawski, gm. Brudno, par. Tarchomin. W r. 1870 miała 323 mk. , 23 morg. 2. A, , kol. pow. warszawski, gm. i par. Nieporęt. W r. 1870 miała 213 mk. , 352 morg. 3. A. , kol, pow. nowomiński, gm. i par. Jakóbów. W r. 1870 miała 277 mk. , 448 morg. 4. A, os. , pow. grójecki, gm. Wągrodno, par. Prażmow, ma 93 morg, 5. A. , kol, pow. nowomiński, gm. i par. Wiązowna, szkoła początkowa. 6. A. , wś i os. karcz. , pow. sochaczewski, gm. i par. Szymanów, ma 229 mk. , 455 morg. 7. A. , wś, pow. sochaczewski, gm. i par. Rybno, ma 8 os. 107 morg, Ob. Rybno. 8. A. , os. , pow. sochaczewski, gm. Chodaków, par. Trojanów, ma 13 mk. , 90 morg. 9. A. , os. , pow. sochaczewski, gm. Kampinos, par. Leszno. Nie podana w spisie urzęd. z r. 1870. 10. A. , fol, pow. radzymiński, gm. i par. Radzymin. Posiada gorzelnię, 272 mk. , 5, 272 morg. w tem 42 włośc. Wchodzi w skład dóbr Radzymin. 11. A. , os, pow. grójecki, gm. Rykały, par, Goszczyn. Nie podana w spisie osad z r. 1870. 12. A. , kol, pow. grójecki, gm, Czersk, par. Sobików, ma 53 mk. , 78 morg. 13. A. , pow. włocławski, gm. Pikutkowo, par. Brześć kujawski. Nie podana w spisie osad z r. 1870. 14. A. , os. , pow. kutnowski, gm. i par. Rdutów, ma 51 mk. , 69 morg. 15. A. , al Dzieweczówka, wś, pow. rawski. gm. Maryanów, par. Biała, ma 7 dm. , 57 mk. , 95 morg. W 1827 r. 5 dm. , 19 mk. 16. . A, , os. , pow. rawski, gm. Boguszyee, par. Żelechlinek, ma 2 dm. , 12 mk. , 26 morg, włośc. 17 A. , kol, pow. brzeziński, gm. Ciosny, par. Ujazd, ma 19 dm. , 125 mk. , 117 morg. os. 1 dm. . 5 mk. , 3 morg. dwor. 18. A. , kol, karcz, pow, noworadomski, gm. Brudzice, par. rz. kat. Lgota, ew. Kleczków, ma 23 dm. , 155 mk. 387 morg. . os. karcz. 1 dm. , 3 mk, , 1 morg, 19. A. , wś nad rzeką Pilicą i Białką, pow. no Alchówka Alciszki Aldowo Aldukowszczyzna Alechny Alejety Alejniki Alejuńcie Alejuny Aleksa Aleksanderdorf Aleksandra Aleksandrajcie Aleksandrinhof Aleksandrodar Aleksandropol Aleksandropole Albrechtowo Albrechtyszki Alchena Alchimce Alchimkowo Alchimowszczyzna Aleksandrowicze Aleksandrówka woradomski, gm. Koniecpol, par. Nakło, ma 12 dm. , 94 mk. , 103 morg. , os. karcz. 1 dm. , 5 mk. , 5 morg dwor. W 1827 r. 7 dm. , 51 mk. 20. A. , fol. nad rzeką Luciążą, pow. piotrkowski, gm. Krzyżanów, ma 3 dm. , 23 mk. , 268 morg. 21. A. , kol. włośc, pow. piotrkowski, gm. i par. Ka mieńsk, ma 20 dm. , 151 mk. , 319 morg. W r. 1827 ma 20 dm. , 151 mk. 22. A. , fol. nad. rzeką Ner, pow. łęczycki, gm. Poddębice, par. Bałdrzyehów, ma 3 dm. 62 mk. 23. A. , wś, pow. turecki, gm. Lutola, par. Brodnia, stanowi je dną całość z kol. Brodnia. 24. A. , kol. , pow. kaliski, gm. i par. Kościelec, odl. 19 w. od Ka lisza, ma 16 dm. , 96 mk. 25. A. , pow. wie luński, gm. i par. Praszka, odl. 23 w. od Wie lunia, ma 17 dm. , 108 mk. 26. A. , os. , pow. iłżecki, gm, Rzeczniów, par. Iłża o 11 w. , ma 10 dm. , 37 mk. , 67 morg. 27. A, , wś, pow. iłżecki, gm. i par. Sienno, odl. 29 w. od Iłży, ma 10 dm. , 35 mk. , 154 morg. 28. A. , folw. pow. iłżecki, gm. Ciszyca, par. Tarłów, ma 1 dm. , 7 mk. , 308 morg. 29. A, , fol, pow. ko zienicki, gm. i par. Policzna, ma 6 mk. , 200 morg. 30. A. , fol, pow. iłżecki, gm. , Wierzchowiska, par. Krempa, ma 1 dm. , 2 mk. 348 morg. 31. A. , kol. , pow. iłżecki, gm. Pętkowiee, par. Sienno, odl. 28 w. od Iłży, ma 27 dm. , 148 mk. , 532 morg. 32. A. , pow. pińczowski, gm. i par. Chroberz. Odl. od Pińczo wa 11 w. 33. A. , os. , pow. włoszczowski gm. , i par. Chrząstów. Odl od Włoszczowy 26 w. 34. A. , wś, pow. biłgorajski, gm. Aleksandrów, par. Gorecko. W r. 1827 wś pryw. ma 168 dm. , 1, 294 mk. 35. A, wś, kol, pow. janow ski, gm. Gościeradów, par. Księżomierz. Utwo rzona w 1865 r. z ogólnych pastwisk wsi rząd. Księżomierz. Ma 368 morg. obszaru, 36 osad, 90 działów, 294 mk rz. kat. Każda osada obej muje około 4 ch morg. 36. A. , wś pow. garwoliński, gm. i par. Łaskarzew, ma 10 dm. , 113 mk. , 121 mórg. 37. A. , pow. ostrołęcki, gm. Troszyn, par. Kłeczków 38. A. , wś i trzy fol, pow. kalwaryjski, gm. Łubów, par. Grażyszki, odl 12 w. od Kalwaryi. Wś ma 5 dm. , 53 mk. , trzy części zwane od dawniejszych właścicieli folwarków mają 43 dm. , 172 mk, , 8 dm. , 48 mk. , 10, dm. , 48 mk. 39. A. , ob. Aleksandrowo. Br. Ch. Aleksandrów 1. , wś, pow. Słonimski, w 3 okr. pol, gm. Zdzięcioł, wraz ze wsią Chodewlany ma 562 dzies. 2. A. , dobra, pow, wołkowyski, w 2 okr. pol, gm. Łyskowo, o 35 w. od Wołkowyska, własność Sikorskich, mają 598 dzies. 3. . A. , zaśc, pow. miński, gm. Samochwałowicze, par. katol Koreliszczewicze o 1 milę, odl 16 w. od Mińska. Należy do dom. Ignatycze. Zasiedlony przez szlachtę, płacącą dzierżawy do 60 rub. za włókę. Al Jel. Aleksandrów 1. ob. t. 1, 27, wś, nad Batohem, pow, uszycki, gm. Kapuściany, 73 dm. , 400 mk. , cerkiew paraf. 2 A. , Litewski, kolonia niemiecka, pow. łucki, gm. Torcazyn o 3 w. , odl o 27 w. od Łucka, 12 dm. , 58 mk. , dom modl. ewang 3. A. , w pow. owruckim, nazwa nadana wsi Klińce od imienia ks. Aleksandra Wiśniowieckiego. Nie przyjęła się, podobnie jak i druga nazwa Horłowszczyzna. 4 A. , wś, pow. owrucki, gra. Hładkowicze, o 12 w. od Owrucza, 10 dm. , 66 mk. 5. A. , chwilowa nazwa mto powiat. Łubny, od imienia Aleksandra ks. Wiśniowieckiego, ssty czerkaskiego. Aleksandrówek 1. os. karcz, , pow. łaski, gm. i par. Buczek, ma 1 dm. , 7 mk. , 3 morg. ; 2. A. , wś, pow. wołkowyski, gm. i par. Pojewoń, odl. 15 w. od Wołkowyszek, ma 5 dm. . 42 mk. Aleksandrowicze, kol, pow. piotrkowski gm. Szydłów, ma 4 dm. , 17 mk, 90 morg. Aleksandrowicze, wś, pow. Słonimski, w 4 okr. pol, gm. Pacowszczyzna, par. Zdzięcioł, o 49 w. od Słonima. Aleksandrówka 1. wś i folw. , pow. nowomióski, gm. Dębe wielkie, par. Długa kościelna, ma 59 mk. , 182 morg. dwor. i 146 włośc 2. A, fol. pow. kutnowski, gm. Dobrzelin, par. Sleszyn, ma 5 mk. , 118 morg. 3. A. , wś, pow. łęczycki, gm. Gostków, par. Tur, ma 7 dm. , 45 mk. 4. A. , Klepaki, kol. pow. kaliski, gm. Czołowo, par. Osiek wielki, odl 8 w. od Koła, ma 7 dm. , 62 mk. 5. A. , os. nad rz. Wiercicą, pow. częstochowski, gm. i par. Przyrów, ma 2 dm. , 36 mk. , 71 morg. 6. A. , wś, pow. kozienicki, gm. i par. Kozienice o 2 w. , ma 20 dm. , 204 mk. , 81 morg. 7. A. , os. , pow. kielecki, gm i par. Bodzentyn. odl. od Kielc 34 w. 8. A. , krzywowolska i niedziałowska, kol pow. chełmski, gm. Rejowiec, par. ew. Lublin. Mieszkają tu niemieccy koloniści. 9. A. , kol. pow. chełmski, gm. Staw, par. Pawłów. 10. A. , fol, pow. radzyński, gm. Szóstka 11. A. , wś, pow. konstantynowski, gm. Olszanka, 8 dm. , 39 mk. , 328 morg, 12 A. , wś, pow. ciechanowski, gm. Nużewo, par. Ciechanów o 1 w. , ma 13 dm. , 145 mk. , 117 morg. , cegielnia. Aleksandrówka 1 dawniej Radziwiłówka, wś, pow. bielski, gub. grodzieńskiej, w 4 okr. pol, gm. Aleksandrówka, o 53 w. od Bielska, 21 dm. , 173 mk. , zarząd gminny, szkoła ludowa, 424 dzies. ziemi włośc. Na polach wsi znajdują się mogiły t. z. kamienne oraz cmentarzysko. 2. A. , folw. , pow. brzeski, gub, grodzieńskiej, w 5 okr. pol, gm, Wierzchowicze, własność Wasilkowskich, ma 460 dzies. 3. A. , folw. , pow grodzieński, w 2 okr. pol, należy do dóbr Krynki Rosławlewych. 4. A. , wś, pow. prużański, w. 3 okr. pol, gm. Staruny, o 28 w. od Prużany, ma z osadami Kowalewszczyzna i Podolesie 452 dzies. ziemi włośc. 5. A, , wś, pow. wołkowyski, w 1 okr. pol, gm. Izabelin, o 17 w. od Wołkowyska. 6. A. , Aleksandrów Aleksandrów Aleksandrówek Aleksandrówka wś, pow. kowieński, w 4 okr. pol, gm. Rumszyszki, o 20 w. od Kowna. 7. A. , tamże, w 3 okr. pol. , gm. Bobty, własność Mingajłów, 8 1 2 dzies. 8. A. , wś, pow. , poniewieski, w 2 okr. pol. , gm. Smilgie, o 22 w. od Poniewieża. 9. A. , wś, pow. poniewieski, w 4 okr. pol, gm, Czypiany, o 32 w. od Poniewieża. 10. A. , folw. , pow, szawelski, w 3 okr. pol, gm. Gruździe, o 28 w. od Szawel 11. A. , wś, pow. wiłkomierski, w 1 okr. pol, gro. Konstantynów, o 5 w. od Wilkomierzą. 12. A. , wś, tamże, w 3 okr. pol. , gm. Kowarsk, o 33 w. od Wiłkomierza. 13. A. , wś, tamże, w 4 okr. pol. gm. Uciana, o 61 w. od Wilkomierza. 14. A. , wś, pow. bobrujski, gm. Koczorycze, o 62 w. od Bobrajsk. 15. A. Nowa, zaśc, pow. bobrujski, gm. Stepy, własność Starowierców Borowika 3 włóki, Wierebowa 2 1 2, włóki i Kamiejewa 2 1 2, włóki. 16, A. , folw. , pow. ihumeński, gm, Dołhe, okr. pol. i par. katol Berezyna, o 92 w. od Ihumenia, własność Protasewiczów, ma 4 włóki 17. A. , urocz; , osiadłe, pow. ihumeński, gm, Jurewicza, o 20 w. od Ihumenia. 18. A. , al Bołoczanka, fol, pow. ihumeński, gm. Pohorełe, okr. pol i par. katol Berezyna, o 26 w. od Ihumenia, własność Artemowa. 19. A. , wś, pow. ihumeński, gm. Uzda, o 97 w. od Ihumenia. 20. A. , zaśc, pow. mozyrski, gm. Mieleszkowicze, o 32 w. od Mozyrza. 21. A. , chutor, pow. rzeczycki, gm. Dernowicze, o 174 w. od Rzeczycy, 22. A. , folw. , pow. słucki, gm. Teladowicze, ma 1 włókę; naleiy do domin. Bobownia, dziedzictwa Narkiewlczów Jodków. 23. A. , folw. , pow. rzeczycki, gm. Narowla; należy do domin. Narowla, własność Horwatów. 24. A. , wś, pow. rzeczycki, gm. Domanowicze, o 90 w. od Rzeczycy. 25. A. , dobra, pow. czauski, od 1859 r. własność Czechowskich, 121 dzies. 26. A. , wś, i dobra, pow. czerykowski gm. Dołhe. Wś ma 40 dm. , 199 mk. ; dobra od 1880 r. własność Poniatowskiego, 509 dzies. 27. A. al Tołkaczówka, tamże, od 1869 r. własność Sudziłowskich, 1, 732 dzies. 250 roli, 300 łąki, 900 lasu; fabryka kafli, smolarnia i dziegciarnia. 28. A. , dobra, pow. borecki, dziedzictwo Wojniłowiczów, 574 dzies. 29. A. , dobra, pow. mścisławski, własność Stachowskich, 400 dzies. 30. A. , wś, pow. rohaczewski, gm. Stołbun o 12 w. ; 31. A. , wś, włośc. , pow. lidzki, w 4 okr. pol, gm. i dobra skarbowe Wasiliszki o 1 w. . W r. 1865 było 29 dusz rewiz. 32. A. Carska, wś włośc, pow. oszmiański, w 1 okr. pol, gm. Polany. W r. 1866 było 13 dusz rewiz. , osadników w. ruskich; należy do dóbr skarb. Daukszyszki. 33. A. , wś, włośc, pow. trocki, w 2 okr. pol, gm. Szumiliszki o 5 w, . W r. 1865 było 30 dusz rewiz. , osad. w, rus. ; należy do dóbr skarb. Korkuciany. 34. A. , dobra, pow. lucyński, własność Paulina Rozenszylda, 2, 239 dzies. 35. A. , wś, pow. wieliski, gm. Usmyń. Słownik Geograficzny T. XV. Zeszyt 169. Na polach wsi znajduje się kamień z wyrytą stopą ludzką. J. Krz. Aleksandrówka 1, chutor, pow. berdyczowski, gm. Bystrzyk, odl. o 25 w. od Berdyczowa, 5 dm. , 44 mk. 2. A. , ob. t. I, 28, mstko nad Taśminą i przy linii dr. żel, pow. czehryński, gm. Aleksandrówka, st. poczt. i dr. żel Funduklejówka o 1 w. , odl. o 35 w, od Czehrynia, 537 dm. , 5, 304 mk. , cerkiew par. Uśpieńska, z drzewa wzniesiona w 1850 roku, szkółka cerkiewna, 3 domy modl żydowskie, 10 wiatraków, cukrownia, gorzelnia, browar piwny, miodosytnia, szpital. Targi odbywają się we czwartki. Przed uwłaszczeniem włościan, obok Michała Grabowskiego mającego 1, 280 dzies. i 280 dusz rewiz. mniejsze części posiadali Maks. Krasnosielski 268 dzies. i 56 dusz, Grzegorz Czereszniewski 54 dzies. i 16 dusz i Bielajewa 40 dzies. i 40 dusz. Po śmierci Michała Grabowskiego część jego, wynosząca 550 dzies. , objął syn jego Lucyan, adwokat z Kijowa. Obecnie własność większa 2, 138 dzies. należy do Grzegorza Pożniakowa. Nadto mają tu Krużynina 177 dzies. , Czernielewska 67 dzies. i Szygielski 171 dzies. Gmina obejmuje 1 mstko, 6 osad i 3 wsi, ma 16, 787 mk. w tem 49 katol, 15 rozkoln. , 1, 925 żydów i 18, 029 dzies. ziemi 859 pod sadybami, 12, 052 ziemi ornej, 652 łąki, 2, 756 lasu, 161 pod wodą i 1, 371 nieuż. z czego należało 10, 862 dzies. do własności większej, 6, 747 do włościan, 242 do cerkwi, 40 dr. żel i 138 pod drogami. 3. A. , dawniej Butówka, wś, nad rzeką Rosawką, pow. kaniowski, gm. Pustowójty, par. praw. Karapisze o 2 w. , st. poczt. Bohusław o 18 w. , odl o 55 w. od Kaniowa, 72 dm. , 859 mk. , kaplica, szkoła ludowa, 3 wiatraki. Należała do klucza bohusławskiego hr. Branickich. 4. A. , ob. t. I, 28, wś, pow. lipowiecki, gm. Medówka, odl o 16 w. od Lipowca st. poczt. , 66 dm. , 550 mk. , cerkiew paraf. p. w. św. Parascewii, z drzewa wzniesiona w 1846 r. przez Gruszczyńskiego, w miejsce poprzedniej z 1777 r. , szkółka cerkiewna, 4 wiatraki. Wymieniona, pod nazwą Aleksandrów, w lustracyi wwdztwa bracławskiego z 1664 r. jako własność Żabokrzyckich, w liczbie 24 wsi opustoszonych. Obecnie własność córki Gruszczyńskiego Tomasza, Jankowskiej. 5. A. al Kruhlik, wś, pow. lipowiecki, gm. i par. praw. Zozów, st. poczt. Lipowiec o 13 w. , 40 dm. , 338 mk. , obecnie własność Maryi Onichimowskiej, ma 537 dzies. ziemi dwor. 6. A. , kol, pow, radomyski, gm. i st. poczt. Korostyazyn o 14 w. , odl 18 w. od Radomyśla, 9 dm. , 91 mk. 7. A. , wś, nad rzeką Szczeńkowicą, dopł. Mołocznej, pow. taraszczański, gm. Piatyhory, st. poczt. i par. katol. Tetyjów o 24 w. , odl o 50 w. od Taraszczy, 246 dm. , 989 mk. , cerkiew paraf. drewniaua Pokrowska, szkółka cerkiewna. Przed Aleksandrówka Aleksandrówka Aleksandrowo Aleksandrówka uwłaszczeniem włościan było 2, 222 dzies. Wś wchodziła w skład Tetyjowszczyzny, kupiona od Zakrzewskiej przez Józefa Hulanickiego, obe cnie większa własność, wynosząca 356 dzies. , należy do 5 właścicieli i do Towarzystwa włościan. 8. A. , słoboda nad rzeką Niedobajewą. , pow. zwinohrodzki, gm. Niemoniż, par. praw. Budy Stare, odl. o 7 w. od Zwinogródki stac. poczt. , 227 mk. Zasiedlona wyłącznie przez szlachtę wyzn. prawosławnego. 9. A. , ob. t. I, 28, wś, pow. bracławski, gm. Sawińce, 285 dm. , 1, 805 mk. , cerkiew paraf. , szkoła, 10. A. , ob. t. I, 28, wś nad Hołoworusawą, pow. jampolski, gm. Tomaszpol, 96 dm. , 664 mk. , cerkiew paraf. , szkoła. 11. A. , wś, pow. olho polski, okr. pol. Pieszczanka, gm. Kamionka o 8 w. , par. katol. Raszków, o 85 w. od Olhopola, ma 13 dm. 12. A, , folw. , pow. proskurowski, okr. pol. Satanów, gm. Sarnów o 9 w. , par. katol. Kumanów, leży przy Niemierzyńcach, o 38 w. od Proskurowa. 13. A, wś, pow. Winnicki, okr. pol i par. katol. Strzyżawka, gm. Hawryszówka o 15 w. , st. poczt. Winnica o 25 w. , ma 16 dm. 14. A, osada, pow. dubieński, gm. Dubno o 7 w. , 15 dm. , 128 rak. 15. A. , kol, tamże, gm. Mizocz, odl. o 27w. od Dubna, 15 dm. , 93 mk. 16. A. , kol. , pow. łucki, gm. Torczyn, odl. o 14 w. od Łucka. 30 dm. , 208 rak. Należy do Szepla, majątku Podhorodeńskich. 17. A. , kol. , tamże, gm. Bożyszcze, o 18 w. od Łucka, 35 dm. , 156 rak. 18. A. Starakol. , tamże, o 19 w. od Łucka, 46 dm. , 252 mk. 19. A. Stara, Aleksanderdorf, al. Krazendorf, kol. niemiecka, pow. nowogradwołyński, gm. Romanówka o 21 w. , odl. o 20 w. od mta pow, 59 dm. , 265 mk. , dom modl. ewang. 20. A. Nowa al. Czyżowiecka, wieś, tamie, o 9 w. od mta powiat. , 28 dm. , 237 mk. 21. A. , ob. t. I, 28, wś nad Słuczą, pow. nowogradwołynski, gm. Romanówka, par. praw. Żadkówka o 2 w. , odl. o 4 w. od mta powiat. , ma 66 dm. , 343 mk. Własność hr. Wacława Uwarowa, razem ze wsią Hutą. ma 3 520 dzies w tem 1, 390 dzies. lasu. 22. A. , kol. , pow. Ostrogski, gm. Zdołbica, odl. o 27 w. od Ostroga, 15 dm. , 96 mk. 23. A. , słoboda, pow. owrucki, gm. Jurowo, odl. o 108 w. od Owrucza. 23 dm. , 160 mk. 24. A. , słoboda, tamże gm. Kisorycze, o 146 w. od Owrucza, 7 dm, 49 mk. 25. A. , kol. , pow. rówieński, gm. Derażne, odl o 33 w. od Równego, 10 dm. , 57 mk. 26. A. , kol. , tamże. gm. Równe o 14 w. , 18 dm. , 142 mk. 27. A. , wś, pow. rówieński, gm. Kostopol odl. o 64 w. od Równego, 44 dm. , 275 mk. 28. A. Holendry kolonia czeska, pow. włodzimierski, w pobliżu granicy pow. kowelskiego, gm. Nowodwór o 5 w. , odl. o 40 w. od Włodzimierza, 41 dm. , 274 mk. , dom modlitwy. Własność większa należy do Turgieniewa ma 237 dzies. ziemi. 29. A. , wś, tamże, gm. Chorów, o 34 w. od Włodzimierza, 50 dm. , 326, mk. 30. A. , kol. , tamże, gm. Korytnica, odl. o 8 w. od Włodzimierza, 26 dm. , 172 mk. 31. A, wś, tamże, gm. Kisielin, o 24 w. od Włodzimierza, 19 dra. , 245 mk. 32. A. , kol, tamże, gm. Nowodwór, o 42 w. od Włodzimierza, 20 dm. , 144 mk. 33. A. Berestowa, kol. , tamże, o 27 w. od Włodzimierza, 12 dm. . 78 mk. 34. A. Krajewszczyńska, kol. pow. żytomierski gm. Horoszki, o 60 w. od Żytomierza, 30 dm. , 153 mk. 35. A. , Wiszniakówka, kol. , tamże, o 48 w. od Zytomierza, 31 dm. , 176 mk. 36. A. Werendorf, kol, tamże, gm. Barasze, o 68 w. od Żytomierza, 194 rak. 37. A. , chutor, tamże gm. Krasnosiółką, o 81 w. od Żytomierza, 2 dm. , 26 mk. 38. A. , kol, gm. Kotelnią, o 40 w. od Żytomierza, 7 dra. , 35 mk. 39. A. , ob. Aleksandrowo. Aleksandrówka, wś nad Śleporodem, pow. łubieński, gub. połtawskiej, gm. Bułatec Niźny, 197 dm. , 960 mk. , cerkiew paraf. , 18 wiatraków. Aleksandrowo 1, wś i fol pow. włocławski, gm. Pikutkowo, par. Wieniec. W r. 1870 było 86 mk. , 387 morg. dwor. i 25 włośc. 2. A. , fol, pow. sierpecki gra. i par. Gradzanowo, ma 21 mk, 51 mórg. 3. A. , fol pow. mławski, gm. i par. Unierzysz, ma 2 dm. , 35 mk, 130 morg. 4. A. , pow. przasnyski, gm. Krzynowłoga wielka, par. Chorzele, ma 6 mk. , 130 morg. 5. A. , wś, pow. lipnowski gm. Jastrzębie, par. Lipno, odl o 1 w. , ma 18 dm. , 70 mk. , 39 morg. 6. A. , wś, pow. ostrołęcki. gm. Troszsyn par. Kleczków. 7. A. , fol, pow. łomżyński, gm. Drozdowo, par. Piątnica. 8. A. , pow. pułtuski, gm. i par. Lubiel 9. A. , wś. pow. marympolski, gm. Kwieciszki, par. Maryampol o 3 w, , ma 10 dm. , 89 mk. 10. A. , ob. Aleksandrów, Aleksandrowo 1 folw. , pow. bielski, gub. grodzieńskiej, w 3 okr. pol, gm. Grodzisk, o 31 w. od Bielska, należy do dóbr Grodzisk, hr. Jabłonowskich, ma 456 dzies. 365 roli, 21 łąk, 69 łasu, 40 nieuż. . 2. A. , chutor, pow. brzeski, gm. Domaczewo, 41 w. od Brześcia; należy do dóbr Domaczewo dawniej ks. Wittgensteina, 3. A. , folw. , pow. brzeski, gub. grodzieńskiej, w 3 okr. pol, gm. Turna, o 25 w. od Brześcia, własność hr. Grabowskich, ma 371 dzies. 306 roli, 59 1 2 łąk, 5 1 2 lasu. 4. A. , dobra, pow. grodzieński, w 3 okr. pol, gm. Hudziewicze, o 38 w. od Grodna, własność Steckiewiczów, 39 dzies. 30 roli, 9 łąk. 5. A. , Nowe, al Aleksandrówka Nowa, kolonia, pow. grodzieński, w 3 okr. pol, gm. Wołpa, o 50 w. od Grodna, 333 dzies. 253 roli, 69 łąk, U nieuż. . 6. A. , wś, pow. grodzieński, w 4 okr. pol, gra. Żydowla, o 15 w. od Grodna, ma 89 dzies. 7. A. , folw. , pow. Słonimski, w 4 okr. pol, gm Pacowszczyzna, o 53 w. od Słonima, własność Marciszewskich, folw. Rzepiszcze Repiszcze Aleksandrowsk Aleksandrowo Aleksandrowo ma 70 dzies. 8 roli, 10 łąk, 35 lasu, 17 nieuż. . 8. A. , folw. pow. Słonimski, w 5 okr. , gm. Dobromyśl, o 50 w. od Słonima; należy do dóbr Dobromyśl Jundziłłów. 9. A. , pow. Słonimski, ob. Albertyn 2. 10. A. , ob. t. I, 27, mstko, pow. nowoaleksandrowski, w 4 okr. pol. , gm. Abele, o 28 w od Nowoaleksandrowska, kościół, dom przytułku. 11. A. al. Aleksandrówka, dobra, pow. nowoaleksandrowski, w 4 okr. pol. , gm. Abele, o 28 w. od Nowoaleksandrowska, własność Chraścickich, 2, 000 dzies. 1, 324 ziemi użytk. , 570 lasu, 106 nieuż. . 12. A. , dwór, pow. poniewieski, w 1 okr. pol. , gm. Poniewież o 21 w. . 13. A. , dwa folw. , pow. rossieński, w 2 okr. pol. , gra. Mańkuny, o 18 i 21 w. od Rossień. 14. A. , dwór, pow. rossień ski, w 3 okr. pol, gm. Jurburg, o 48 w. od Rossień, własność ks. Wasilczykowa. 15. A. , dobra, pow. telszewski, w 3 okr. pol. , gm. Korciany, o 38 w. od Telsz, własność hr. Platerów, 4, 963 dzies. 3. 487 ziemi użytk. , 713 lasu, 763 nieuż. . 16. A. , folw, tamże, w 3 okr. pol. , gm. Płungiany, o 40 w, od Telsz. 17. A. , fol. , pow. wiłkomierski, w 1 okr. pol. gm. Pogiry, o 33 w. od Wiłkomierza, należy do dobr Wojszkany, Bielińskich. 18. A. , folw. pow. wiłkomierski, w 1 okr. pol, gm. Wieprze, o 20 w. od Wiłkomierza, własność Wieleninych, ma 120 dzies. ziemi użytk. Należy do dóbr Biecze Karolinowo. 19. A. , folw. , pow. borysowski, gm. Berezyna, o 95 w. od Borysowa, własność Wiesiołowskich, ma około 100 włók, głównie w lasach. 20. A. , wś, pow. miński, gm. Kojdanów, o 40 w. od Mińska. 21. A. , fol, pow. miński, gm. Bubieżewicze, par. katol dawniej Rubieżewicka teraz Kojdanów, o 52 w. od Mińska. 22. A, , folw. , pow. nowogrodzki, gm. Koszelewo, o 15 w. od Nowogródka, własność Hreczechów, ma 2 włóki. 23. A. al. Aleksandrówka, folw. , pow. piński, na Zahorodziu, gm. Dobrosławka, par. katol dawniej Łohiszyn, teraz Pińsk, o 38 w. od Pińska, Grunta lekkie, łąk obfitość. 24. A. , fol, pow. piński na Zarzeczu, gra. Radczysk, dawna własność Skirmuntow, przeszło 150 włók. 25. A, zaśc, pow. słucki, gm. Hresk, o 18 w. od Słucka. 26. A. , dobra, pow. bychowski, własność Millerów i Kutie, 666 dzies. 100 roli, 66 łak, 346 lasu. 27. A. , tamże, od 1880 r. własność Romeńskich, 914 dzies. 125 roli, 48 łąk, 645 lasu. 28. A. , folw. , pow. mohylewski, należy do dóbr Lichinicze Kranców. 29. A. , dobra, pow. orszański, od 1880 r. własność Tichońskich, 700 dzies. 600 roli, 35 łąk, 325 lasu. 30. A. , dobra, pow. sieński, własność od 1869 r. Popowych, wraz z Porzeczem 1, 336 dzies. 180 roli, 80 łąk, 527 lasu. 31. A. , dobra, pow. sieński, własność szlach. rodziny Dąbrowo, wraz z Obolem mają 2, 105 dzies. 183 roli, 125 łąk, 1, 224 lasu. 32. A. , dobra, tamże własność Żudrów. 425 dzies. 79 roli, 40 łąk, 266 lasu. 33. A. , ob. t. I, 27, dobra, pow. dzisieński, gm. Ihumenów. Własność Adama Guentera, dalej córki jego ks. Gabryeli Puzyniny, dziś hr. Zamoyskich. 34. A. , wś i dobra, pow. dzisień ski, w 3 okr. pol, gm. Miory o 8 w. . Wś mia ła 27 dusz rewiz. ; dobra w 1865 r. należały do Zajkowskich; poprzednio Michniewiczów i mia ły 164 dzies. ziemi dwor. 35. A. , folw. , tamże, gm. Prozoroki W lesie należącym do majątku znaleziono 2 bransolety bronzowe i toporek że lazny. 36. A. , ob. t. I, 29, gmina w powiecie lidzkim, dzieli się na 4 okr. wiejskie, obejmuje 43 miejscowości, mających 343 dm. , 3, 946 mk. włościan 1, 518 dusz rewiz. , uwłaszczonych na 7, 856 dzies. 4, 057 roli. Nadto w obrębie gmi ny jest 12, 760 dzies. 3, 234 roli większej po siadłości. Cała gmina ma 20, 616 dzies. , 7291 roli i 5, 155 mk. Zarząd gminy we wsi Poleckiszki. 37. A. , wś, pow. oszmiański, w 4 okr. pol, gm. i dobra Wołożyn, 7 dusz rewiz. 38. A. , wś, pow. trocki, w 3 okr. pol, gm. Butrymańce o 15 w. , 18 dusz rewiz. ; należy do dóbr skarb. Punie. 39. A. , wś, pow. trocki, w 4 okr. pol, gm. Orany o 11 w. , 31 dusz rewiz. ; nale ży do dóbr Bobryszki w 1865 r. Rosochackich. 40. A. , ob. t. 1, 29, gmina w pow. tro ckim, dzieli się na 13 okr. wiejskich, obejmuje 90 miejscowości, mających 1, 199 dm. , 9, 346 mk. włościan 2, 859 dusz rewiz. . Nadto w obrę bie gminy jest 6, 638 dzies. 2, 799 roli więk szej posiadłości, 45 dz. 32 roli ziemi skarbo wej; 121 dz. 77 roli kościelnej i inne. Cała gmina ma 22, 645 dzies. , 10, 712 roli i 10, 817 mk. Zarząd gminy we wsi Świętorzecze. 41. A. , dobra, pow. wilejski, w 1 okr. pol, gmina Hermaniszki, w 1865 r. własność Nieciejewskich. 42. A. , dobra, pow. dźwiński dyneburski, własność Filipowyeh, 299 dzies. 43. A. , dobra, pow. szawelski, własność Jana Sztokmara, 827 dzies. 44. A. , tamże, ob. Aricchówka. 45. A. , wś, pow. połocki, gm. Aleksandrowo. Gmina należy do 3 okr. policyjnego, obejmuje 85 miejscowości, mających 580 dz. włościań skich obok 123 należących do innych stanów, 4, 500 mk. włościan, uwłaszczonych na 10, 824 dzies, ziemi. Nadto w obrębie gminy znajdu je się 4, 357 dzies. 1, 279 roli większej posiadłości, 2, 084 dzies. ziemi skarbowej i 161 dzies. 79 roli ziemi cerkiewnej. 46. A. , wś nad jez. Moszatono, tamże, gm. Wozniesieńsk, 3 dm. , 34 mk. , szpital 47. A. , al Aleksandrowska Hata, osada, pow. wieliski, gm. Uświat o 21 w. , hu ta szklana. J. Krz. Al. Jel. Aleksandrowo, pow. zwinogródzki, nazwa nadana wsi Skotarewo na pamiątkę pobytu Aleksandra I w 1824 r. u ks. Łopuchinej. Nie utrzymała się. Aleksandrowsk, wś, pow. sejneński, gm. Krasnopol, par. Wigry, odl 14 w. od Sejn, ma 60 dm. , 343 mk. Aleksandrowszczyzna Aleksandryjska Aleksandryn Aleksandryna Aleksandrowsk Aleksandrowsk l, mstko, pow. rossieński, ob. Nowe Miasto. Gmina aleksandrowska obejmuje 59 miejscowości, ma 1, 299 dm. włośc. obok 5 należących do innych stanów, 8, 347 mk. włościan. Włościanie, w liczbie 2, 386 dusz. rewiz. uwłaszczeni zostali na 16, 662 dzies. 752 nieuż. , za spłatą po 11, 860 rub. 29 kop. rocznie. 2. A. , folw, , pow. wiłkomierski, w 4 okr, poL, gm. Owanty, o 33 w. od Wiłkomierza. Aleksandrowska, ferma, pow. zwinogródzki, gm. i st. poczt. Szpola o C w. , odl. o 38 w. od Zwinogródki, 1 dm. , 85 mk, Aleksandrowszczyzna, wś, pow. wołkowyski, w 1 okr. pol. , gm. Międzyrzecze, 145 dzies. ziemi włośc. Aleksandrowska Huta, pow. wieliski, ob. Aleksandrowo 47. Aleksandrowska Słobodą, wś nad rzeką, Szeszuwą, pow. kowieński, w 4 okr. pol, gm. Aleksandrowska, o 22 w. od Kowna, 43 dm. , 344 mk. , cerkiew praw. , zarząd gminy, szkoła, dom przytułku. Gmina obejmuje 36 miejscowości, ma 375 dm. włośc, 3, 604 mk. włościan Włościanie, w liczbie 966 dasz rewiz, uwłaszczeni zostali na 5, 156 dzies. Aleksandrya 1. , wś, pow. sochaczewski, gm. i par. Szymanów, ma 22 mk. , 52 morg 2. A. , wś, pow. skierniewicki, gm. Korabiewice, par. Mszczonów, ma 260 mk. , 827 morg. 3. A. , wś, pow. kaliski, gm. Ostrów, par. Godziesze, odl. 18 w. od Kalisza. Wraz z os. Bugaj malecki ma 69 dm. , 305 mk. W r. 1827 wś pryw. ma 43 dm. , 335 mk. 4. A. , kol. , pow. łęczycki, ob. Krzeszew t. IV. 5. A. , wś, pow. płoński, gm. Szumlin, par. Joniec, odl. 16 w. od Płońska, ma 6 dm, , 54 mk, 237 morg. Aleksandrya 1. ob. t. I, 29, st. dr. tel. kijowskobrzeskiej, w pow. brzeskim, gub. grodzieńskiej, gm. Wielkie Ryto, o 27 w. od Brześcia. 2. A. , folw. , pow. brzeski, gub. grodz. w 5 okr. pol. o 42 w. od Brześcia, należy do dóbr Wysokie Litewskie. W r. 1890 własność hr, Maryi Potockiej i ks. Pawła Sapiehy. 2. A. , dobra, pow. słonimski, w 3 okr. pol. , gm. Dereczyn, o 30 w. od Słonima, własność Zeumeów, z folw. Wysoka Góra, 718 dzies. 4. A. , dobra. pow. szawelski, w 1 okr. pol. gm. Szawle. 5. A. , mstko, pow. telszewski, w 2 okr. pol. , gm, Iłłoki, o 53 w. od Telsz, 23 dra. , 230 mk. , kościół, dom przytułku, 2 jarmarki. Porów. t. I, 29. Franciszek ks, Sapieha 1778 r. erygował tu kaplicę i we wszystko ją opatrzył. Biskup. Żmudzkie M. Wołonczewskiego str. 105. 6. A. , folw. , pow. wiłkomierski, w 2 okr. pol. , gm. Kupiszki. 7. A. , dobra pow. bychowski, dziedzictwo Szaniawskich, 600 dzies. 8. A. , mstko i dobra na praw. brzegu Dniepru, pow. orszański, gm. Starosiele o 12 w. , odl o 20 w. od Orszy, naprzeciw Kopysia. Mstko ma 46 dra. drewn. , 330 mk. 141 męż, , 189 kob, , 302 praw. , 28 żydów, 2 cerkwie, dom modlitwy żydowski, zapasowy spichlerz gmin ny. Jako mstko wymienione już w opisie gubernii w 1784 r. Dobra własność Gierasimowych, mają 445 dzies. , młyn wodny i krupiarnia. 9. A. ob. t. 1, 29, dobra. pow. dzisień ski, w 4 okr. pol. , gm, Stefanpol własność Sie maszków, 703 dzies. ziemi dworskiej. Przed uwłaszczeniem było 75 dusz rewiz. 10. A. , ob. t, I, 29, mylnie s. v. Aleksandrowo, dobra, pow. święciański, w 1 okr. gm. Aleksandrowska, wr. 1865 własność Zakrzewskich, Gmina dzieli się na 5 okręgów wiejskich. obejmuje 92 miejsco wości, 502 dm. , 5, 812 mk. włościan 2, 236 dusz rewii. , uwłaszczonych na 8, 951 dzies. 6, 617 roli. Nadto w obrębie gminy jest 10, 396 dzies. 1, 986 roli większej posiadłości i 71 dzies. 41 roli ziemi cerkiewnej. Cała gmina ma 19, 418 dzies. 8, 544 roli i 6, 664 mk. Za rząd we wsi Żukojnie. J. Krz. Aleksandrya 1. , wś, pow. kowelski, gmina Soszyczno, odl. o 30 w. od Kowla, 24 dm. , 170 mk. Własność Bakłasza, 239 dzies. 2. A. , folw. , pow. łucki, gm. Bielskawola. 3, A. , ob. t. I, 29, mstko nad Horyniem, pow. rówieński, gm. Kustyn o 4 w. , st. poczt. i dr. żel. Równo o 15 w. , ma 273 dm. , 1, 496 mk. , cerkiew p. w. Przemienia Pańskiego, z muru wzniesioną r. 1842 kosztem dziedzica Fryd. ks. Lubomirskiego, kościół paraf. katol, p. w. N. M. P. , z muru wzniesiony w 1862 r. przez Lubomirskich par. kat. istnieje od 1672 r. , ma 1, 257 wiernych, kaplicę w Zaborolu, synagoga i 2 domy modlitwy, dom przytułku, targi, 5 jarmarków, 4 młyny wodne, folusz, tartak, 2 fabryki sukna. W całej parafii praw. 128 dm. . 1, 014 mk. praw. i 966 katol. W połowie XVII w. własność Jana Zamoyskiego, ssty kałuskiego, prawdopodobnie nazwana tak od jego dziada ks. Aleksandra Ostrogskiego, gdyż w regestrach pobor. XVI w. nie podana. W 1650 r. było tu 286 dym. , w 1651 r. 70 a w 1653 r. tylko 8 dym W 1760 r. własność ks Stanisława Lubomirskiego, podstolego koronnego. Obecnie własność ks. Stanisława Lubomirskiego, 8, 060 dzies. w tem 4, 945 dz. lasu. Na początku w. XIX była tu papiernia ręczna. 4. A. , kol. , pow. żytomierski, gm. Horoszki, o 54 w. od Żytomierza, 26 dm. , 153 mk. Aleksandryjska kolonia, wś, pow. płoński, gra. Pomiechowo, paraf. praw. w miejscu. Ma 34 dm. , 326 mk, 817 morg. Osiedleni tu są wielkoruscy koloniści. We wsi cerkiew, szkoła, urząd gm. , cmentarz. Aleksandryn, kol. , pow. łucki, gm. Poddubce, o 19 w. od Łucka, 83 dm. , 227 mk. Aleksandryna, wś, pow. oszmiański, w 3 okr. pol. , gm. Dziewieniszki o 6 w. , 12 dusz rewiz. ; należy do dóbr Albertyn Umiastowskich. Aleksandrowsk Aleksandrowska Aleksandrya Aleksiejowizna Aleksiejowicze Aleksijano Aleksandryno, wś, pow. dzisieński, w 3 okr. pol. , gm. Leonpol o 10 1 2 w. , 44 dusz rewiz. ; należy do dóbr Bohdanowo Hofmanów. Aleksandrynowo, dwór, pow. dzisieński, 2 okr. pol, gm. Jody, 165 dzies. ziemi. Niegdyś attyn Jod, nabyta przez Jana Downara od Marcina Łopacińskiego, podkom. dzisieńskiego. Następnie syna jego Anicetego Downara, który ustępuje siostrze swej Felicyi Radzikowskiej. Do dóbr należały folw. Zahorie i Obuchówka. Przed uwłaszczeniem włościan 59 dusz rewiz. Aleksandryszki 1. , zaśc, pow. nowoaleksandrowski, w 4 okr. pol. , gm. Antuzowo. 2. A. , ob. t. I, 29, wś i dobra, pow. trocki, w 1 okr. pol, gm. Jewie o 10 w. . Wś miała w r. 1865 16 dusz w części Hryniewiczów, 5 dusz w części Iliniezów i 14 dusz w części dawniej Iliniczów, następnie Michajłowskich. 3. A. , zaśc. , pow. wileński, w 1 okr. pol. gm. Niemenczyn o 5 w. , 2 dusze rewiz. ; należy do dóbr Podkrzyż hr. Tyzenhauz. Aleksewo, wś, pow, płocki, gm. Łubki, par. Blichowo, odl. 23 w. od Płocka, ma 4 dm. , 44 mk. , 35 morg. Aleksicze 1. , wś, pow. białostocki, w 1 okr. pol. , gm. Zabłudowo, o 19 w. od Białegostoku, 225 dzies. ziemi włośc. 2. A. , wś, pow. Słonimski, w 3 okr. pol. , gm. Dereczyn, o 32 w. od Słonima, 100 dm. , 510 mk. , młyn wodny, 944 dzies. ziemi włośc. 3. A. , ob t. I, 29, wś, pow. rzeczycki, gm. Chołonecz o 84 w. od Rzeczycy, cerkiew paraf, p. w. św. Mikołaja, około 2, 000 parafian. Aleksie, wś, pow. tolszewski, w 1 okr. pol. , gm. Olsiady, o 20 w. od Telsz. Aleksiejany, dobra, pow. telszewski, w 4 okr. pol. , gm. Wornie, o 26 w. od Telsz. Aleksiejewa, pow. rówieński, ob. Aleksiejówka. Aleksiejewo, pow. wieliski, ob. Aleksiejówka 7. Aleksiejewszczyzna, zaśc, pow. telszewski, w 4 okr. pol, gm. Wornie, o 35 w. od Telsz. Aleksiejki, pow. słonimski, ob. AleksiejoAleksiejowicze 1. , wś, pow. kobryński w 3 okr. pol, gm. Imienin. o 46 w. od Kobrynia, ma ze wsią Bobruki 28 dm. , 377 mk. , zarząd gminy, młyn wodny, 686 dzies. 2. A, w spisie miejscowości Aleksiejki, Aleksiejówka, wś, pow. Słonimski, w 1 okr. pol, gm. Borki, o 44 w. od Słonima, 18 dm. , 184 mk. , cerkiew paraf. , szkoła, 275 dzies, ziemi włośc i 54 ziemi cerk. Na wschód od wsi stare cmentarzysko. 3. A. , wś przy ujściu rz. Niszczy do Dryssy, pow. połocki. Aleksiejowizna, wś, pow, sejneński, gm. Święto Jeziory, odl 21 w. od Sejn, ma 18 dm. , 114 mk. Aleksiejówka 1. , os. , pow. kielecki, gm. i par. Bodzentyn. Odl od Kielc 34 w. 2. A. , wś, pow. sejneński, gm. Pokrowsk, odl 8 w. od Sejn, ma 10 dm. , 64 mk. Aleksiejówka 1. , pow. Słonimski ob. Aleksiejowicze. 2. A. , os. , pow. poniewieski gm, Naciuny. 3. A. , zaśc, pow. wiłkomierski, w. 2 okr. pol, gm. Rogowo, o 40 w. od Wiłkomierza. 4. A, folw. , pow. ihumeński, gra, Pereżyry, około 5 włók, należy do domin. Lesznica, własność Jefremowa. 5. A. , folw. , pow. miński, par. kat. Koreliszczewicze o 20 w. od Mińska, własność Łojków, ma 2 1 2 włók. 6. A. , zaśc, pow. połocki, własność Sobolewskich, 20 dzies. 7. A. , w 1765 r. Aleksiejewo, wś, pow. wieliski, gm. Usmyń. Podług sumaryusza z 1765 r. w ławnictwie aleksiejewskim wójtowstwa usmyńakiego, w sstwie wieliskim. Ławnictwo obejmowało 18 wsi, z których 2 w dzisiejszej gminie Usmyń i 16 w gm. Baranowo. Aleksiejówka 1. , kol nad Teterowem, pow. radomyski, gm. i st. poczt. Korostyszów o 4 w. , odl 29 w, od Radomyśla, ma 5 dm, , 77 mk. 2. A, ob. t. I, 29, wś, pow. olhopolski, gm. Raszków, 143 dzies. 886 mk. , cerkiew paraf. , szkoła, 3 młyny wodne. 7. A. , wś nad Murachwą. . pow. winnicki, gm. Stanisławczyk, 91 dm, . 621 mk. , cerkiew paraf, szkoła, młyn wodny. 4. A. , os. , pow. Ostrogski, gm. Buhryn, odl o 30 w. od Ostroga, 19 dm. , 114 mk. 6. A. . Aleksiejewa, wś, pow. rówieński, gm. Wyry, par. praw. Kamienne o 9 w. , 5 dm. , 20 mk. Aleksiejewo 1. zaśc, pow. dźwiński dyneburski, własność Dobkiewiczów. 22 dzies. 2. A. , dobra, pow. horodecki, własność Glińskich, 788 dzies. ziemi dwor. Aleksiejuniszki, zaśc. , pow. trocki, gm. Żyżmory. Należy do dóbr Strawieniki. Aleksijano, folw. , pow. sieński, gm. Moszkany, 2 dm. , 8 mk. ; od 1821 r. własność Jurewiczów, 247 dzies. Aleksin 1. , pow. bielski, gub. grodz. , w 2 okr. pol, gm. Aleksin, o 31 w. od Bielska, 89 dm. , 506 mk. , zarząd gminy, szkoła ludowa, 2 wiatraki. 1. 272 dzies. ziemi włośc Gmina obejmuje 39 miejscowości, mających 732 dym. włośc obok 720 innych, 4, 680 mk. włościan uwłaszczonych na 8, 371 dzies. 2, 682 łąk i pastw. , 465 nieuż. . Nadto w obrębie gminy znajduje się 721 dzies. ziemi cerk. i kośc. i 6, 473 dzies. większej własności 764 1 2 łąk i pastw. , 1. 6831 2 lasu. 150 1 2 nieuż. . 2. , A. , chutor, pow. wołkowyski, gm. Krzemianica. 3. A. , zaśc. , pow. miński, gm. Kojdanów o 13 w. , odl o 27 w. od Mińska. 4. A. , folw. nad Berezyną, pow. oszmiański, gm, Horodzki, attyn. Horodziek. Aleksin, przys. Szpanpwa, w pow. rówieńskim, własność ks, Radziwiłłów. Była tu cu Aleksiejki Aleksiejewszczyzna Aleksiejewo Aleksiejewa Aleksiejany Aleksie Aleksicze Aleksewo Aleksandryszki Aleksandrynowo Aleksandryno Aleksandryno Aleksin Aleksiejuniszki Aleksiejówka Alfredówka Aleksinicze Alksniszki Alkony Alkiszki Alkiensniszki Alki Alisiejewka Alipówka Alinowo Alinówka Alflredów Alfonsin Alfimkowo Alferów Aleszyszki Aleszki Alesty Aleśkowo Alenowicze Alemure Aleksoty Aleksopoly Aleksny Aleksniszki Aleksiszki Aleksino Aleksiniec Aleksinicze krownia, pobudowana przed dwudziesta kilku łaty. Aleksinicze, al Aleksientcze, wś, pow. sieński, gm. Pustynki, 74 dm. , 563 mk. , cerkiew paraf. Aleksiniec ob. t. I, 03, mylnie, pow. krzemieniecki, ob. Oleksiniec. Aleksino, dobra, pow. mścisławski, dziedzictwo Surynów, 160 dzies. Aleksiszki 1. al. Aleksniszki, dwór, pow. nowoaleksandrowski, w 1 okr. pol. . gm. Tauroginy, o 39 w. od Nowoaleksandrowska, własność Ziemkiewiczów, ma 57 dzies. 2. A. , zaśc, pow. dzisieński, w 3 okr. pol. , gm. Przebrodź. 3. A. , zaśc, pow. wileński, w 3 okr. pol, gm. i dobra hr. Czapskich Malaty. Aleksniszki, pow. nowoaleksandrowski, ob. Alekiszki i Aleksniszki. Aleksny, wś, pow. nowoaleksandrowski, w 4 okr. pol gm. Oknista. Aleksopoly fol. pow. borysowski, gm. Hajna, okr. pol, i par. katol. Łohojsk, o 60 w. od Borysowa. Aleksoty 1. zaśc, pow. poniewieski, w 1 okr. pol. , gm. Krakinowo. 2. A. , folw. , pow. rzeżycki, attyn. Uzielmujża Benisławskich. Alemure, wątpliwa co do formy, nazwa nieznanej miejscowości nad rzeką Odrą, wspomniana w akcie z X w. , którym judex Dagome z małżonką Odą i synami Mieszkiem i Lambertem, oddają cały obszar ziemi należących do grodu Schinesdhe Gniezno św. Piotrowi K. W. Nr. 2. Alenowicze, wś, pow. orszański, gm. Alenowieze, 24 dm. , 147 mk. , cerkiew paraf. , szkoła ludowa, zapasowy spichlerz gminny. Gmina obejmuje 82 miejscowości, mających 1, 163 dzies. , 5, 691 mk. , 1, 512 męż. , 1, 565 kob. , 2. 614 dzieci. Włościanie, w liczbie 1, 927 dusz, uwłaszczeni zostali na 9, 783 dzies. 636 nieuż. . W gminie znajduje się 6, 219 dzies. lasów należących do właścicieli większej posiadłości i 253 do włościan. Aleśkowo, wś, pow. orszański, gm. WysoMe o 19 w. . Alesty, w spisie z 1886 r. Alejety, zaśc, pow. nowoaleksandrowski, w 4 okr. pol. , gm. Rakiszki. Aleszki, rzka, w pow. wieliskim, pr. dopływ Dźwiny. Bierze początek pod wsią W. i M. Zamoszie, płynie na połd. i ubiegłszy około 20 w. ma ujście pod fol. Rudnia. Od pr. brzegu przybiera strum. Rudnią. Aleszyszki, zaśc, pow. nowoaleksandrowski, w 1 okr. pol. , gm. Sołoki Alferów al. Alferówka, chutor nad rzeką Wereśnią, pow. radomyski, gm. Krasiatycze, odl. o 81 w, od Radomyśla, 9 dm. , 64 mk. Własność gen. Alferowa, zasiedlony przez starowierców Wielkorus, stanowi część wsi Wereśni. Alfimkowo, w 1765 r. Alchimkowo, wś, pow. wieliski, gm. Usmyń. W 1795 r. w ławnictwie przychabskiem wójtowstwa nsmyńskiego. Alfonsin, wś, pow. miński, gm. Siennica, o 9 w. od Mińska. Alfonsów 1. , kol, pow. łaski, gm. Wodzierady, par. Mikołajewice, ma 8 dm. , 55 mk. , 180 morg. 2. A, , kol, pow. sieradzki, gm. Wierzchy, par. Drużbin, odl. 33 w. od Sieradza, ma 10 dm. , 88 mk. 3. A. , wś, pow. gostyński, gm. Słubice, par. Jamno, ma l85 mk. , 305 morg. włośc. 4. A. , wś, pow. opoczyński, gm. Wielka wola, par. Wójcin. odl 13 w. od Opoczna, ma 25 dm. , 211 mk. , 351 morg włośc. i 2 dwor. Wchodziła w skład dóbr Wielka wola. Alflredów, folw. , pow. nowogradwołynski, gm. Lubar. odl o 94 w. od mta powiat. , 5 dm. , 34 mk. Należy do dóbr lubarskich, założony i nazwany od imienia właściciela hr. Alfreda Wodzickiego. Alfredówka, dwór, pow. poniewieski, w 4 okr. pol, gm. Birże. Alfredówka, kol, pow. rówieński, gm. Siedliszcze, odl o 84 w. od Równego, 15 dm. , 78 mieszkańców. Alfredowo 1. dobra, . pow. kowieński, w 1 okr. pol, gm. Wilkija, o 54 w. od Kowna, własność Zanów, wraz z Prenami mają 873 dzies. 2. A. , dobra, tamże, w 2 okr. pol, gm. Betygoła, o 80 w. od Kowna, własność Nowickich, 261 dzies. Alinówka, kol, pow. żytomierski, gm. Horoszki, o 29 w. od Żytomierza, 19 dm. , 99 mk. Alinowo, kol, pow, słupecki, gm. Kleczew, ma 247 morg. Alipówka, dobra, pow. wiłkomierski, w 4 okr. pol, gm. Uszpol, o 84 w. od Wiłkomierza. Alisiejewka al Jelisiejewka, wś, pow. orszański, gm. Rudnia, 27 dm. , 157 mk. , 2 cerkwie. Alki, pow. telszewski, ob. Ałki. Alkiensniszki, wś, pow. szawelski, w 1 okr. pol, gm. Podubiś, o 29 w. od Szawel Alkiszki, wś nad rz. Dobiekinią, pow. szawelski, w 2 okr. pol, gm, Okmiany, o 58 w, od Szawel, 32 dm. , 384 mk. Drewniany zbór luterański, wystawił tu podobno r. 1837 własnym kosztem cesarz Mikołaj I. Do tego kościołka choć raz w rok przyjeżdżają protestanci z Wiokszń, Zagor, Tryszek i innych okolicznych miasteczek. Ob. M. Wołonczewski Biskupstwo Żmujdzkie, str. 242. Alkony, zaśc, pow. wiłkomierski, w 3 okr. pol, gm. Wojtkuszki, o 8 w. od Wiłkomierza. Alksniszki al Aleksniszki, zaśc, pow. nowoaleksandryjski, w 2 okr. pol, gm. Smołwy, należy do dworu, Włakniszki Podbereskich, ma 40 dzies. Alksnupie, wś, pow. poniewieski, w 2 okr. pol. , gm. Rozalin, o 49 w. od Poniewieża. Kaplica katol. par. Szadowo, p. w. N. P. M. , z mura wzniesiona w 1753 r. , przebudowana 1840 r. Alksieliszki, dwór, pow. szawelski, w 1 okr. pol, gm. Podubis, o 29 w. od Szawel. Almierz al. Ważne mtyny, os. nad rz. Warta, pow. noworadomski, gm. i par. Brzeźnica, ma 2 dm. , 10 rak. , 12 morg. W 1827 r. 3 dm. , 19 mk. Aloizberg, dobra, pow. dzisieński, w 1 okr. pol. , gm. Plissa, własność Bujnickich. Do dóbr należała wś Niedźwiedziowo i chutor Polesie, wogóle 29 dusz rewiz. w r. 1865. Aloizów 1. wś, pow. iłżecki. gm. i par. Krzyżanowice, odl. 8 w. od Iłży, ma 15 dm. , 91 mk. , 224 morg. włośc, 2 dwor. Wchodziła w skład dóbr Krzyżanowice. 2. A. , wś, pow. chełmski, gm. Wojsławice, par. Kumów. 3. A. , fol, pow. hrubieszowski, gm. Werbkowice, par. Hrubieszów. Alojzówka ob. t. I, 31, folw. , pow. mozyrski, gm. Skorodno, o 70 w. od Mozyrza, własność Dmitrjewa, 26 włók. Alojzowo 1. ob. t. I, 31, mstko, pow. poniewieski, w 4 okr. pol. , gm. Czypiany, o 63 w. od Poniewieża. 2. A. , fol. , pow. oszmiański, attyn. Nowosiołek hr. Czapskich. Niegdyś zwany Jackowszczyzną. , był dziedzictwem Kuszlów, następnie od r. 1670 Koziełłów, w 1783 r. nabyty przez Aloizego Rokickiego od Heleny Sołłohubowej i nazwany wtedy Aloizowem. W 1819 r. hr. Czapski nabył od Rokickich A. za 10, 800 rubli. Alsie 1. wś, pow. szawelski, w 2 okr. pol. , gm. Okmiany, o 73 w. od Szawel. 2. A. , wś, tamże, w 3 okr. pol. , gm. Zagory, o 53 w. od Szawel. Alsodzie, zaśc. ,, pow. święciański, w 2 okr. pol, gm. i dobra w 1865 r. Chrystyniczów Łabonary o 5 w. , 3 duszo rewiz. Alsy, w 1767 r. Olsy, wś, pow. wieliski, gm. Wiaźmieny. Wymienione w rewizyi granic z 1767 r. Alszuty, w 1654 r. Onszuty, wś, pow. wieliski, gm. Uzkie. Na polach wsi wzgórze Ałszutyńskie. Wymieniona w regestrach z 1654 r. Znajduje się tu horodyszcze na wzgórzu. Altanka 1. wś, pow. sochaczewski, gm. i par. Młodzieszyn, ma 169 mk. , 272 morg. 2. A. , os. , pow. sochaczewski, gm. Chodaków, par. Trojanów, ma 24 mk. , 45 morg. Altanka, urzęd. Altanowka, ws, pow. jampolski, okr. pol. Tomaszpol, gm. Tymanówka o 22 w. , par. katol Miastkówka, o 42 w. od Jampola, ma 43 dm. Alteracya, dobra, pow. wileński, w 5 okr. pol, gm. Sołeczniki, w 1865 r. własność Michałowskich. Alterówka, urzęd. Artirówka, wś nad rz. Jahorlikiem, dopł. Dniestru, pow. bałcki, okr. pol i st. poczt. Okna o 17 w. , gm. Czarna o 16 w. , par. praw. Tyskołung, katol Rybnica, o 53 w. od Bałty, ma 107 dm. , 567 mk. Altona ob. t. I, 32, wś na lewym brzegu Dźwiny, w okr. zelburskim Kurlandya, par. Selburg, rozwaliny dawnego zamku. Plan ruin podał Sapunow w dziele Zapad. Dwina. Altoniszki, Antoniszki, wś, pow. władysławowski, gm. Dobrowola, par. Sapieżyszki, odl 52 w. od Władysławowa, ma 22 dm. , 315 mk. W r. 1827 wś rząd. miała 12 dm. , 142 mk. Aluty, wś i okolica, pow. czauski, gm. Czerniawka o 5 w. . Wś ma 26 dm. , 142 mk. ; okolica 8 dm. , 30 mk. Mają tu Burscy od 1870 r. 62 dzies. Alwus, folw. , pow. brzeski gub. grodzieńskiej, w 5 okr. pol, gm. Wierzchowieze, o 45 w. od Brześcia. Alżutany, wś, pow. nowoaleksandrowski, w 1 okr. pol, gm. Tauroginy. Ała, folw. , pow. bobrujski, gm. Koczerycze, własność Gomalińskich, 3 włóki. Ałangi, wś, pow. rossieński, w 3 okr. pol, gm. Taurogi, o 70 w. od Rossień. Ałaszki Wielkie i Małe, dwie wsi, pow. dzisieński, w 2 okr. pol, gm. Postawy o 30 w. . W r. 1865 było 80 dusz rewiz. Ałki, Ałkie, Alki 1. wś, pow. telszewski, w 1 okr. pol, gm. Olsiady, o 17 w. od Telsz. 2. A. , zaśc, pow. telszewski, w 3 okr. pol, gm. Sałanty, o 54 w. od Telsz. Kapl. katol. par. Iłłoki, z drzewa wzniesiona w 1568 r. Ałksze, wś, pow. telszewski, w 3 okr. pol, gm. Płungiany, o 30 w. od Telsz. . Mają tu Wołowiczowie 10 dzies. ziemi, Przyjałgowscy 10 dzies. , Świrtunowic 20 1 2 dzies. Ałkupie, wś, pow. rossieński, w 5 okr. pol, gm. Konstantynowo, o 78 w. od Rossień. Ałkupis 1. ob. t. I, 33, rzka w gub. kowieńskiej, lewy dopływ Abeli lew. dopł. Niewiaży. 2. A. , rzka, w gub. kowieńskiej, lewy dopływ Srui lew. dopł. Domii. Ałkupis, dwór, pow. rossieński, w 2 okr. pol, gm. Rossienie, o 7 w. od Rossień. Ałoki, wś, pow. drysieński, par. Rosica. Ałowianiszki al Ałowiniszki 1 i 2, dwie wsi, pow. rossieński, w 2 okr. pol, gm Rossienie, o 15 i 17 w. od Rossień. Ałtary al Ałtarei, urocz. , pow. miński, gm. Pierszaje o 3 w. , odl o 63 w. od Mińska. Amalia, folw. , pow. poniewieski, w 2 okr. pol, gm. Rozalin, o 49 w. od Poniewieża. Amalin, kolonia niemiecka, pow. nowogradwołyński, gm. Kurne o 11 w. , 21 dm. , 134 mk. , dom modlitwy ewang. Amalinówka, kol, pow. nowogradwołyński, gm. Kurne, 29 dm. , 194 mk. Amalwiszki, wś, pow. kalwaryjski, gm. Podawinie, par. Dauksze, odl 29 od Kalwaryi, ma Alżutany Alksnupie Ała Alszuty Alojzowo Alojzówka Alteracya Alterówka Altoniszki Aluty Ałki Ałksze Ałkupie Ałkupis Ałoki Ałowianiszki Alsy Ałtary Amalia Amalin Amalinówka Amalwiszki Alsie Ałangi Aloizów Aloizberg Almierz Altanka Alwus Alksnupie Alsodzie Alksieliszki Ałaszki Amieniszki 27 dm. , 179 mk, W r. 1827 wś rząd. 17 dm. , 140 mk. Amaryna, jezioro, w pow. trockim. Amberg 1. dobra, pow. dzisieński, w 1 okr, pol. , gm. Zaleś, własność Bojarskich. 2. A. , tamże, własność Korsaków. Ambrasy, wś, pow. władysławowski, gm. Gryrszkabuda, par. Pilwiszki, odl. 23 w. od Władysławowa, ma 17 dm; , 113 mk. Ambrozionki 1. wś, pow. dzisieński, w 2 okr. pol, gm. Jody o 5 w. . W r. 1865 było 39 dusz rewiz. Należy do dóbr Tadulin, ŁopacińskicL 2. A. , wś, pow. dzisieński, w 3 okr. pol. , gm. i dobra ks. Radziwiłłów Czeress o 11 w. . Miała 17 dasz rewiz. 3. A. , wś, pow. dzisieński, w 4 okr. pol. , gm. Jazno, 17 dusz rewiz. ; należy do dóbr Putiatyn Korzeniowskich. Ambrozowice, oh. Słobodą Nowa, Ambrozowina, os. , pow. noworadomski, gm. Kruszyna, ma 2 dm. , 9 mk. , 19 morg. Ambrozowszczyzna, pow. oszmiański, ob. Ciechany. Ambrożelewicze, wś, pow. Słonimski, w 4 okr. pol. , gm. Kozłowszczyzna, 97 dzies. Ambrożew, kol. i folw. , pow. łęczycki, gm. Tum, par. Góra św. Małgorzaty. Kol. ma 38 dm. , 346 mk. ; folw. 4 dm. , 9 mk. W 1827 r. wś rządowa ma 28 dm. , 193 mk. W r. 1880 własność sukcesorów gen. Sołłohuba. Anibrożuny al Ambryżuny, okolica, pow. kowieński, w 2 okr. pol. , gm. Kroki, o 67 w. od Kowna. Dowejkowie w Ai Sutkunach mają 163 dzies. , Iwaszkiewiczowie 39 dzies. , Mostowiczowie 22 dzies. , Raczkowscy 55 dzies. Ambrożyn, dwór, pow. oszmiański, w 1 okr. pol, gm. Holszany. W 1865 r. własność Huleckieh. Ambrożyszki, jezioro, w pow. wileńskim. Ambrożyszki 1. w spisie z 1892 r. Amorażyszki, przysioł. , pow. wiłkomierski, w 5 okr, pol, gm. Onikszty. 2. A. , dobra, pow. wileński, w 3 okr. pol, gm, Giedrojcie, w 1865 r. własność Bolesława Jeleńskiego. Ambrucie, wś, pow. kowieński, w 1 okr. pol, gm. Wielona, o 61 w. od Kowna. Ambryżuny, ob. Ambrożuny, Ambukowa, w dok. Ambukow, wś nad Bugiem, pow. włodzimierski, gm. Poromów, odl. o 24 w. od Włodzimierza, 47 dm. , 434 mk. ; należała do Pałuskich, potem Grabiów. W 1577 r. własność Mikołaja Pałuckiego, który wnosi ztąd z 5 dym. półłank. , 6 ogr. Oprócz tego włada on Ludzinem. W 1583 r. Mikołaj Grabia wnosi z części Ludina i Ambukowa z 10 dym. , 6 ogr. , 4 ról pustych. W połowie XVII w. własność ks. Stanisława Radziwiłła. W 1648 r. z Bieżałem i Ludzinem ma 130 dym. , w 1653 r. 100 dym. a w 1858 r, samo A. 24 dym. Ludzin ma 40 dym. , Biczal pusty. Amchinicz, wś. pow. czauski, gm. Hładkowo o 8 w. . Amchowa, wś. pow. czauski, gm, Holewie o 10 w. Amelczenki, dobra, pow. połocki, własność sukcesorów Bielawskiego, 1, 324 dzies. Amelianiszki, zaśc, pow. nowoaleksandrowski, w 3 okr. pol. , gm. Brasław. Amelianowo, wś, pow. miński, gm. Siennica, 6 w. od Mińska. Anielin 1. , os. , pow. warszawski, gm. Jeziorna, par. Słomczyn. 2. A. , kol, pow. noworadomski, gm, Dmenin, ma 30 dm. , 207 mk. , 365 morg. 3. A. , kol, pow. lubartowski, gm, Samoklęski, par. Czemierniki. 4. A. , wś, pow. radzyński, gm. Siemień, par. Parczew, ma 20 dm. , 125 mk. , 342 morg. 5. A. , fol, pow. garwoliński, gm. Wilga, ma 8 dm. , 15 mk. , 132 morg. 6 A. , os. , pow. makowski, gra. i par. Krasnosielc. Amelin 1. , zaśc, pow. oszmiański, w 2 okr. pol, gm. Bienica o 9 w. ; należy do dóbr Zaleś ks. Ogińskich. 2. A. , al Malinowo. folw. , pow. drysieński, par, Oświej, należy do dóbr Kochanowicze Chrapowickich. Amelin 1. , pow. radomyski, ob. Buda Wołczkowska, 2. A. , wś, pow. rówieński, w pobliżu Aleksandryi, gm. Tuczyn, odl o 30 w od od Równego, 52 dra. , 341 mk. Własność ks. Lubomirskich. Amelków, fol nad rz. Radomką, pow, radomski, gm. i par. Jedlińsk, ma 3 dm. , 18 mk. , 398 morg. Amelkowo, os. karcz. , pow. dzisieński, gm. Stefanpol, zarząd gminny. Amelkowszczyzna l. , folw. , pow. rzeczycki, okr. pol i gm. Brahin; należy do dom. Konstantynów Kierbedziów. 2. A. , wś i folw. , pow. rzeczycki, gm. Małodusz, o 42 w. od Rzeozycy. Ameryka, jezioro, w pow. trockim. Ameryka 1. , dwór, pow. kowieński, w 2 okr. pol, gm. Kroki, o 89 w. od Kowna. 2. A. , dwór, zaśc, pow. szawelski, w 4 okr, pol, gm. Radziwiliszki, o 27 w. od SzaweL Amerynis, zaśc, pow. święciański, w 2 okr. pol, gm. Łabonary o 6 w. ; należy do dóbr Styrnie Żarnowskich. Amieniszki, dwa zaśc, pow. nowoaleksandrowski, w 1 okr pol gm. Sołoki. Aminowicze, wś i zaśc, pow. ihumeński, gm. Pohorełe, o 35 w. od Ihumenia. Amosówka, wś, pow. borysowski, gm. Wołósewicze, o 82 w. od Borysowa. Amoszasona, zaśc, pow. nowoaleksandrowski, w 4 okr. pol, gm. Okniata. Amszarka, wś, pow. wieliski, gm. Budnica. Ana Bór, urocz, , pow. brzeski, gub. grodzieńskiej, w 5 okr. pol, gm. Wierzchowicze, własność Gierasimuka, ma 112 dzies. Amaryna Amaryna Amberg Ambrasy Ambrozionki Ambrozowice Ambrozowina Ambrozowszczyzna Ambrożelewicze Ambrożew Ambrożyn Ambrożyszki Ambrucie Ambryżuny Ambukowa Amchinicz Amchowa Amelczenki Amelianiszki Amelianowo Amelin Amelków Amelkowo Amelkowszczyzna Ameryka Amerynis Aminowicze Amosówka Amoszasona Amszarka Andraszkuny Anaćki Anaćki Anajewo Anańczyce Anańczyno Ananicze Anankina Anapol Anastaziówka Anastazów Anastazowo Anatolia Anatowo Ancany Ancelowszczyzna Anciszki Anciuszki Ancule Ancbuty Ancytry Anczaki Anczłówka Anczypałówka Andałowszczyzna Andelmujża Andiekołów Andraszuny Andrejajcie Andrejczyki Andrejewskie Andrejkiańce Andrejkiszki Anaćki, wś, pow. bielski. gub. grodz. , w 2 okr. pol. , gm. Aleksin, o 29 w. od Bielska. Anajewo al. Annajetwo, wś, pow. gostyński, gm. Lucień, par. Gostynin, ma 20 dm. , 150mk. , 220 morg. Anańczyce ob. t. I, 34, wś poradziwiłłowska, pow. mozyrski, gm. Lenin o 28 w. , o 87 w. od Mozyrza. Anańczyno, wś nad rzeką t. n. , pow. wieliski, gm. Rudnica. Ananicze 1. , os. , pow. słonimski, w 4 okr, pol. ., gm. Kozłowszczyzna, o 24 w. od Słonima. 58 dzies. włośc. 2. A. , urocz. , pow. wołkowyski, w 4 okr. pol. , gm. Mścibów, 26 dzies. 3. A. , wś, pow. ihumeński, gm. Klinek, o 26 w. od Ihumenia. 4. A. , wś, pow. dzisieński, w 4 okr. pol. , gm. i dobra Czerniewicze. W r. 1865 ma 48 dusz rew. , własność Bernowiczów. 5. A. , wś, pow, święciańskj, w 3 okr. pol. , gm. Jasiewo o 2 w. , 17 dusz rewiz. ; należy do dóbr Spory w 1865 r. Dmochowskich. Anankina, wś u źródeł rzeki Płotki lew. dopł. Dźwiny, pow. wieliski. Anapol, dobra, pow. telszewski, w 2 okr. pol. , gm. Żydyki, o 65 w. od Telsz, własność Busse go, 1, 161 dzies. Anastaziówka Wielka i Mała, dwie wsi, pow. nowogradwołynski, gm. Emilczyn, par. praw. Storożów, o 33 w. od mta powiat. A. Wielka ma 26 dm. , 187 mk. , Mała 17 dm, 127 mk. Kolejno własność ks. Koreckich, Czartoryskich, Lubomirskich, Kulikowskich. Anastazów 1, os. , pow. radzymiński, gm. Zabrodzie, par. Niegów. 2. A. , kol, pow. piotrkowski, gm. Bełchatówek, par. Parzno, ma 20 dm. , 317 mk. , 310 morg. Anastazowo, folw, , pow. święciański, w 2 okr. pol. , gm. i dobra Zajfertów Zabłociszki. Anatolia, kol, pow. łucki, gm. Czaruków, o 15 w. od Lucka, 20 dm. . 134 mk. Własność Bielajewa, nazwana od imienia jego syna, Anatowo, dwór, pow. kowieński, w 4 okr. pol, gm. Żejmy, o 27 w. od Kowna, własność Minutowicza, 30 dzies. Ancany, wś przy ujsciu rzeki Uszy do Dubny, pow. rzeżycki. Ancelowszczyzna, Ancielewszczyzna ob. t. 1, 34, wś i dobra, pow. oszmiański, w 4 okr. pol. , gm. Wiszniów o 8 w. . W r. 1865 miała 33 dusz rewiz. Należy do hr. Chreptowiczów. Anciszki ob, t. I, 34, mstko, pow. poniewieski, w l okr. pol, gm. Remigoła, o 34 w. od Poniewieża. Anciuszki, wś, pow. lidzki, w 2 okr. pol, gm. Ejszyszki o 8 w; należy do dóbr Wersoki Narbutów. Ancule, Ancuły, wś, pow. wileński, w 5 okr. pol, gm, Ilino o 3 w. , należy do dóbr Kierdejowce Ważyńskich. Na polach wsi znajduje się nasyp ziemny. W r. 1865 było U dusz rewiz. Ancbuty ob. t. 1, 34, wś i dobra, pow. bielski, gub. grodz, w 2 okr. pol, gm. Pawły, o 30 w. od Bielska. Wś ma 97 dzies ziemi włośc. dobra, własność Hryniewickich, mają 150 dzies. Ancytry, wś, pow. wilejski, w 3 okr. pol, gm. Wołkołata o 2 w. ; należy do dóbr skarb. Zawlicze. W 1865 r. było 47 dusz rewiz. Anczaki, dwór i folw. , pow. rossieński, w 2 okr. pol, gm. Rossienie o 2 w. . Anczłówka, os. , pow. wołkowyski, gm. Bartniki, ma 1 dm. 34 mk. Anczypałówka, mylnie Anczypałowce ob. t. I, 34, wś nad Bohem, pow. bracławski, okr. pol. i sad Niemirów, gra. Monasterskie o 15 w. , par. katol Bracław 13 w, , ma 84 dm. , 627 mk, , cerkiew. Należała do sstwa bracławskiego, później skarbowa. Andałowszczyzna, wś, pow. wilejski, w 2 okr. pol, gm. Serwecz o 4 w. należy do dóbr skarbowych Kościeniewicze. W r. 1865 było 47 dusz. Andelmujża, dobra, pow. rzeźycki, gm. Andrepno, kościół katol. paraf. , fundowany w r. 1782 przez Jana Wejsenhoffa. W 1764 r. dziedzictwo Jana Wejsenhoffa, koniuszego ks. inflanckiego, następnie syna jego Michała, marszałka rzeżyckiego, Michał Wejsenhoff dał w dożywocie żonie swej Maryi z Biegańskich. Niedawno przeszły w obce ręce. Zawierały 1, 311 dzies. 551 lasu, 360 jezior. Do dóbr należał folw. Armany. Andiekołów, wś, pow. borecki, gm. Szawniewo, 54 dm. , 394 mk. Andraszkuny al. Pomażupie, wś, pow. poniewieski, w 3 okr. pol, gm. Mołodczany, o 33 w. od Poniewieża. Andraszuny 1. , wś, pow. szawelski, w 3 okr. pol, gm. Janiszki, o 38 w. od Szawel 2. A. , zaśc, pow. wileński, w 3 okr. pol, gm. Ma laty o 7 w. ; należy do dóbr skarb. luturki. Andrejajcie, okolica, pow. rossieński, w 4 okr. pol, gm. Pojurze, o 63 w. od Rossień. Gie dwiłłowie mają tu 18 dzies. ; Łukaszewiczowie 17 dzies. ; Nutowciowie 59 dzies. Andrejczyki, wś, pow. sieński, gm. Rasno, 15 dm. , 70 mk. Andrejewskie w 1767 r. Andrejewoi wś, pow. wieliski. gm. Ilino. Punkt graniczny między Rzpltą. a Rossyą. . W sumaryuszu z 1765 r. podana jako należąca do ławnictwa andrejewskiego w wójtowstwie ohryzowskiem sstwa wieliskiego. Ławnictwo obejmowało 13 wsi, z czego 7 w dzisiejszej gminie Ilino. Andrejkiańce, wś, pow, święciański, w 2 okr. pol, gm. Kukuciszki o 3 w. ; należy do dóbr Galiniszki Mikoszów. W r. 1865 było 39 dusz rewiz. Andrejkiszki al Andrekiszki, zaśc. i ferma, Andronowo Andresówka Andrespol Androciszki Androczyszki Androkiszki Androliszki Androniki Androniszki Andronowa Andrepol Androny Andropol Androsiejewo Androżyszki Andruciszki Andruha Andreliszki Andrekiszki Andrejuny Andrejowicze Andrejowicze pow. telszewski, w 2 okr. pol. , gm. Szkudy, 0 63 w. od Telsz, Andrejowicze, oh. t. I, 35, wś, pow. nowogradwołyński 30 w. , 91 dm. , 1, 192 mk. , cerkiew p. w. Narodzenia N. M. P. , z drzewa wzniesiona w 1794 r. , uposażona 37 dzies. ziemi, szkoła ludowa od 1883 r. . Do par. praw. należą wsi Niepoznanicze, Wiarówka, Werbcze, Maryanówka i Symony. Andrejuny, zaśc, pow. nowoaleksandrowski, w 1 okr. pol. , gm. Tyltyszki, o 3 w. od Nowoaleksandrowska. Andrekiszki, pow. telszewski, ob Andrejkiszki. Andreliszki 1. , zaśc, , pow. poniewieski, w 2 okr. pol. , gm, Naciuny. 2. A. , dwór, tamże, w 4 okr. pol, gm. Czypiany. Andrepno, ob. t. I, 35, os. , pow. rzeżycki, gm. Andrepno, kosciół katol. paraf. , 6 jarmarków. Zarząd gminy we wsi Staludziany. Gmifia należy do 3 okr. pol, obejmuje 140 osad, mająjcych 381 dm. włośc. obok 290 innych, 8, 038 mk. włościan, uwłaszczonych na 8, 783 dzies. Nadto w obrębie gminy znajduje się 12, 665 dzies. 2, 521 roli większej posiadłości i 40 ziemi kośc. . Andrepol, ob. t. I, 35, dobra, pow. siebieski, własność Aliny z Ryków Lipskiej i jej córek Maryi hr. Zabiełłowej, Imeldy Lipskiej, Zofii Przeciszewskiej i Rafaeli Lipskiej, 901 dzies. ziemi dwor. Andresówka, kol, pow. włodzimierski, gm. Werba, o 6 w. od Włodzimierza, 13 dm. , 103 mk. Andrespol, wś i folw. , pow. brzeziński, gm. Gałkówek, par. Mileszki, ma 28 dm. , 246 mk. , 287 morg. Wchodziła w skład dóbr Bedoń. Androciszki, pow. szawelski, ob. Andruciszki Androczyszki, wś, pow. szawelski, w 1 okr. pol. gm. Łukniki. o 39 w. od Szawel. Androkiszki, dwór, pow. szawelski, w 1 okr. pol. , gm. Szawkiany. Androliszki, zaśc. , pow. wileński, w 1 okr. pol. , gm. Niemenczyn o 6. w. ; należy do dóbr skarb. Jęczmieniszki. W 1865 r. było 15 dusz rewiz. Androniki al, Andronicki Monaster, słoboda nad rzeką Breczycą, pow. sosnicki, gub. czernihowskiej, gm. Aleksandrówka, 14 dm. , 135 mk. , cerkiew. Androniszki, os. , pow. władysławowski, gm. Swiatoszyn, par. Iłgowo, ma 1 dm. , 11 mk. Androniszki 1. dwór. pow. kowieński, w 4 okr. poL, gm. Janowo, o 38 w. od Kowna. 2. A. , ob. t. I, 35, mstko nad rz. Świętą. , pow. wiłkomierski, gm. Androniszki, o 42 w. od Wiłkomierza, 20 dm. , 326 mk. , zarząd gminny, kościół katol filialny. dom przytułku, szkoła. Gmina obejmuje 61 miejscowości, ma 526 dm. włośc. i 17 innych, 5, 815 mk. włościan. Włościanie. w liczbie 1, 207 dusz rewiz. . uwłaszczęni zostali na 7, 866 dzieś. 573 nieuż. Andronowa, pow. rzeżycki, ob. TyhagoL Andronowo 1. , wś, okolica i dobra, pow. kobryński, w 1 okr. pol, gm. Strzygowo, o 4 w. od Kobrynia. Wś ma 23 dm. , 264 rak. , cerkiew, 398 dzies. ziemi włośc. i 48 dzies. ziemi cerk. okolica 93 dzies. , dobra własność Bańkowskich, 552 dzies, 0 2 w. na półn. od wsi niewielki kurhan kwadratowy. 2. A. , wś, pow. wieliski, gm. Usmyń. Podług sumaryusza z 1765 r. w ławnictwie dubrowskiem wójtowstwa usmyńskiego. Androny 1. , wś i dobra, pow. czerykowski, gm. Dołkowicze. Wś ma 22 dm. , 95 mk, ; dobra, dziedzictwo Mężyńskich 230 dzies. 2. A. , wś, pow. dzisieński, w 2 okr. pol, gm. Postawy o 14 w. . W r. 1865 było 35 dusz rewiz. Andropol, folw. , pow, sokołowski, gm. i par. Jabłonna, ma 1 dm. , 10 mk. , 404 morg. Andropol, folw. , pow. kowieński, w 3 okr. pol. gm. Bobty, o 33 w. od Kowna. Androsiejewo w dokum. , ob. Andrusiów. Androżyszki, wś, pow. telszewski, w 4 okr. pol, gm. Wornie, o. 33 w. od Telsz. Andrzejewscy mają; tu w 2 częściach 86 dzies. Andruciszki, Androciszki, wś, pow. szawelski, w 1 okr. pol, gm. Łukniki, o 42 w. od Szawel Andruha 1. , wś nad Stubłem, dopł. Styru, pow łucki, gm. Włodzimierzec, o 112 w. od Łucka, 58 dm. . 506 mk. , cerkiew paraf. , 2 jarmarki. W 1577 r. należy do włości Czartoryskiej kn. Michała Czartoryskiego, ssty żytomierskieeo, który wnosi z 5 dym. W 1588 r. wdowa po nim płaci ztąd z 10 dym. , 1 koła waln. Obecnie własność Bronisława Chamca, ma 1, 060 dzies. ziemi dwor. 2. A. , Mała i Wielka, w dokum. Andruzsk, Andruzy, dwie wsi nad Ikwą. , przy linii dr. żel z Dubna do Krzemieńca, pow. krzemieniecki, gm. i par. praw. Białokrynica o 2 w. . odl o 6 i 8 w. od Krzemieńca. A. Wielka ma 19 dm. , 144 mk, , do 4, 000 dzies. Mała 45 dm. . 240 mk. , 300 dzies. We wsi A. Mała cerkiew filialna p. w, św. Łukasza, z drzewa wzniesiona w 1742 r. kosztem parafian i dziedzica wsi Teremskiego i uposażona 38 dzies. ziemi Podług rewizyi zamku krzemienieckiego z 1545 r. jedna z tych wsi należała do Saszka Andruzskiego i braci jego, druga do Waśki Mikityeza, którzy zobowiązani byli do opatrywania jednej horodni zamkowej spólnie z Łosiatyńskim i Bohowitynowiczem. Nadto rewizya wymienia dwie horodnie wspólne, które zobowiązani byli opatrywać Fedor z braćmi, Andruz oraz Opanas i Fedor Łukasz z drugich Andruz. W r. 1570 wsi te należały do kilku Andruzkich. Hawryły 2 dym. , 1 ogr. , 4 gr. , Piotra 1 dym. , Andrepno Andrupis Andrusiów Andrusówka Andrusowszczyzna Andruszajcie Andruszany Andrusze Andruszkajcie Andrusikańce Andruszki Iwana 3 dymy, Opanasa i Siemiona 1 ogr. , 2 gr. oraz Tomyły Borowickiego 4 dym. . W r. 1583 płaca ztąd Iwan, Fiedor i Siemion Andruscy z 2 dym. , 5 ogr. , 1 koła walc, Bohdan, Piotr i Hrehory Andruscy z A. i Lesznej z 4 dym. , 5 ogr. , 1 koła walu. , Ophanas Andruski z 4 dym. , 2 ogr. i Skumicz Jeniez z części A. i Lesznej z 3 ogr. W 1648 i 1649 r. własność Konrada Andruskiego, po 1 dym. oraz trzech braci Pawła, Mikołaja i Macieja Lesznickich gałęź rodziny Andruskich, zwana tak od wsi Leśnej, mających w 1648 r. 11 dym. , a w r. 1649 tylko 4 dym. W ostatnich czasach wś A. Mała należała do Grików, obecnie Dobkowskich, A. Wielka niegdyś ks. Radziwiłłów, dalej Czosnowskich, od których nabywa Woronin, obecnie należy do zakładu naukowego ufundowanego w 1890 r. w Białokrynicy. Na początku zeszłego wieku we wsi A. Wielka była również cerkiew p. w. św. Jerzego. 3. A. , Wolica 1583 r. , Wola Andruskiego 1677 r. , pow. kowelski, ob. t. XIII, 807. Andrukajtyszki, dwór, pow. kowieński w 1 okr. pol. , gm. Wilkija, o 60 w. od Kowna, należy do dóbr Bobtele Laudańskich. Andrukiańce, wś, pow. świeciański. w 1 okr. pol. , gm. Kiemieliszki o 5 w. . W r. 1865 było 38 dusz rewiz. ; należy do dóbr Bołosza Przemienieckich. Andrukowszczyzna, okolica, pow. wołkowyski, 3 okr. pol. , gm. Swisłocz, 37 dzies. Andrulańce, wś, pow. wileński. w 3 okr. pol. , gra. Janiszki o 6 w. W r. 1865 było 20 dusz rewiz. ; należy do dóbr Szłowin Danilewiczów. Andruńce 1. , wś, pow. trocki, gm. Kronie. W r. 1865 było 31 dasz rewiz. 2. A. , wś włośc, pow. trocki, 4 okr. pol. , gm. aleksandrowska dawniej Oława, o 13 w. od gminy. W r. 1865 ma 49 dusz rewiz. ; należy do dóbr skarb. Daugi. Andruniszki, wś włośc, pow. święciański, 3 okr. pol. , gm. Hoduciszki; należy do dóbr, skarb. Jankiszki. Andruniszki, zaśc. , pow. nowoaleksandrowski, 4 okr. pol. , gm. Antuzów. Andruny, wś, pow. szawelski, 4 okr. pol, gm. Skiemie, 46 w. od Szawel Andrupis, zaśc, pow. nowoaleksandrowski, w 4 okr. pol. , gm. Rakiszki. Andrusiów, Andrusiejów, w dokum. Androsijewo, Androsiejowo, wś, pow. rówieński, gm. Międzyrzecz podług innych źródeł Lipki, o 3 w. , st. poczt. Hoszcza o 8 w. , st. dr. żel. Równo o 40 w. , ma 29 dm. , 453 mk. , cerkiew paraf. p. w. Wnieb. N. M. P. , z drzewa wzniesiona w 1725 r. kosztem dziedzica Antoniego Czeczela Nowosieleckiego i uposażona 39 dzies. ziemi; szkoła ludowa, młyn wodny, wiatrak. Do par. praw. należy wś Podlaski o 2 w. . W całej parafii 72 dm. , 598 mk. praw. i 2 katol W 1577 r. własność Romana Hojskiego, który wnosi z 20 dym. , 13 ogn, a w 1583 r. tenże płaci z 10 dym. , 4 ogr. , 2 kom. W 1647 r. należy do Kaszowskiego, kaszt. wendeńskiego, ma 20 dym. , a w 1653 r. tylko 4 dym. W 1705 r. własność Jerzego Liniewskiego, skarbnika owruckiego. W nowszych czasach należała do Wroczyńskich. Andrusówka, wś nad Taśminą, pow. czehryński, gm. Podorożne, par, praw. Kałabarka o 8 w. , st. poczt. Czehryń o 25 w, 127 dm. , 648 mk. , szkoła ludowa, młyn wodny. Wchodziła w skład sstwa ezehryńskiego, obecnie skarbowa. Leży na samej granicy powiatu, na przeciwko dużej wsi kościelnej 1 n. , w pow. aleksandryjskim, gub. chersońskiej. Andrusowszczyzna 1. , folw. , pow. słucki, gm. Hrozów, okr. pol. i par. katol Kopyl, o 31 w. od Słucka, własność Bereśniewiczów, należy do domin. Songajłowo. 2. A. , dobra. pow. lidzki, 1 okr. pol, gm. Bielica, własność dawniej ks. Wittgensteina. Andruszajcie, wś i folw. , pow. rossieński, 2 okr. pol, gm, Rossienie o 5 w. . Andruszany, wś, pow. nowoaleksandrowski, 5 okr. pol, gm. Kwietki, 102 w. od mta powiat. Andrusze, wś, pow. wołkowyski, 4 okr. pol, gm. Werejki, 85 dzies. Andrusze al Andruszki, wś nad odnogą, Dniepru, zw. Stanisław, pow. perejasławski, gub. połtawskiej, gm. Perejasław na płd. zchd, ma 138 dm. , 675 mk. , cerkiew paraf. , szkoła. Andruszkajcie, wś, pow. telszewski, 4 okr. pol, gm. Bernatowo, o 23 w. od Telsz. Andrusikańce, okolica, pow. kowieński, 1 okr. pol, gm. Krasne Sioło, o 23 w. od Kowna. Waszkiewiczowie mają tu 16 dzies. ziemi użytk. ; Dobrowolscy 33 dzies. ; Ibiańscy 20 dzies. ; Pogirscy 21 dzies. ; Ejmontowie 52 dzies. ; Jakubowscy 3 dzies. Andruszki 1. , wś i zaśc, pow. szawelski, 3 okr. pol, gm. Żagory, 43 w. od Szawel 2. A, wś, pow. słucki, gm Howiezna, o 65 w. od Słucka. 3. A. , folw. pow. lidzki, gm. Lebioda Nowa. 4. A. , wś, pow. oszmiański, 3 okr. pol. , gm. Lipniszki o 8 w. . W r. 1865 ma 34 dusz rewiz. , należy do dóbr Julianowo Rodkiewiczów. Andruszki ob. t. I, 35, wś, nad rzeką Postoł Pawołoczką, pow. skwirski, gm. Powołoez 8 w. , st. poczt. i dr. żel Popielnia o 11 w. , odl o 30 w. od Skwiry, 219 dm. , 1, 200 mk. , cerkiew par. Wozniesieńska, szkółka cerkiewna, młyn wodny, 4 wiatraki, cukrownia zatrudniająca 1, 040 robotn. i produkująca rocznie 184, 954 pud. , 729 dzies. ziemi użytk. dworskiej. Wchodziła w skład włości pawoło Andrukajtyszki Andrukajtyszki Andrukiańce Andrukowszczyzna Andrulańce Andruńce Andruniszki Andruny Andryjówka ckiej, w epoce uwłaszczenia włościan, Leona Bentkowskiego, następnie N. Popowa. Ąndruszkowa 1. , chutor, pow. proskurowski, ob. Dubasów. 2. A. Słoboda, przedmieście Czeczelnika, w pow. olhopolskim. Andruszkowice w dok. z r. 1191 Hendrzischovicze, 1284 lendryskowicze, wś, pow. sandomierski. Wś ta leżąca tuż pod Sandomierzem, wymieniona jest w akcie poświęcenia kollegiaty sandomierskiej między posiadłościami kanoników Kod. mal. I, 5, 126. W r. 1578 wś Andriskowicze, własność prepozyta Sandom. , w par. św. Pawła, ma 5 os. , 3 łany, 3 rzem. , 5 kom. ubogich. Obecnie ma 21 dm. , 122 mk. , 168 morg. włośc. i młyn wodny. Andruszkowszczyzna, wś, pow. oszmiański, attyn, niegdyś Gałagury, należącej do Polan, sprzedana wraz Gałagurami w 1598 roku przez Michałowskich Kiewliczom. Andruszowce ob. t. I. 35, wś i dobra, pow. lidzki, 3 okr. pol, gm. Szczuczyn. W r. 1865 wś ma 59 dusz rewiz. , dobra należały do Moraezewskich. Andruszówka 1. ob. t. I, 35, wś, pow. lipowiecki, gm. Andruszówka, odl. o 20 w. od Lipowca st. poczt. , 400 dm. , 2, 5Ki rak, cerkiew p. w. Narodzenia N. M. P. , szkoła ludowa, 4 wiatraki. Podług reg. pobor, wwdztwa braoławskiego w 1629 r. w dzierżawie Mikołaja Czerniakowskiego, który wnosi pobór z 63 dym. Obecnie posiadają. tu synowie hr. Stanisława Tyszkiewicza; Henryk 750 dzies. , Benedykt 833 dzies. i Michał 1, 205 dzies. Gmina obejmuje 1 mstko Plisków, 5 siół i 2 wsi, ma 13, 196 mk. w tem 270 katol. , 2, 110 żydów, 24 in. wyznań i 15, 163 dzies. ziemi 943 pod zabud. , 11, 741 ziemi orn. , 490 łąk, 135 lasu, 55 pod wodami i 396 nieuż. , z czego najeżało 8, 491 dzies. do większej posiadłości, 6, 202 do włościan, 257 do cerkwi, 72 jest pod dr. żel 141 pod traktami. 2. A. , wś nad rzeka Kuteńką, pow. krzemieniecki, gm. Szumsk, par. praw. Zińki, odl. o 2 w. od wsi Teremno pow. Ostrogski, a 42 w. od Krzemieńca, 79 dm. , 565 mk. Własność niegdyś ks. Ostrogskich, przeszła z innemi wsiami do Anny Aloizy Chodkiewiczowej, W 1650 r. należała do kolegium jezuickiego w Ostrogu, była zupełnie spustoszona. 3. A. , kol, pow. rówieński, gm. Siedliszcze, odl. 40 w, od Równego, 13 dm. , 23 mk. 4. A. , mstko nad rz. Hujwą, pow. żytomierski, gm, Andruszówka, st. poczt. Rejca o 25 w. , st. dr. żel Browki o 14 w. , odl o 40 mil od Żytomierza, 445 dm. , 2, 181 mk. , cerkiew p. w, Narodz. N. M. P. , z muru wzniesiona r. 1879, zarząd gminy, szkoła ludowa od 1871 r. , cukrownia. szpital fabryczny, zarząd dóbr Tereszczenki. Do par. praw. należy wś Hadysówka o 2 w. z cerkwią. filialną. W 1683 r. zupełnie spustoszona przez wolnicę kozacką Iskrzyckiego i in. W nowszych czasach własność Bierzyńskich, obecnie Nikoły Tereszezenki. Gmina należy do 2 okręgu pol, obejmuje 37 miejscowości 1 mstko 11 wsi, mających 1. 265 dym. włośc. obok 551 innych stanów, 13, 300 mk. włościan, uwłaszczonyah na 10, 118 dzies. Andruszowszczyzna, wś włośc, pow. lidzki, 3 okr. pol, gm. Lack o 2 w. , należy do dóbr skarb. Ostrzyna. Andruszyn, zaśc. poradziwiłłowski w pobliżu Niemna, pow. ihumeński, gm. Mohilua, ma 27 osad. Andrużje, folw. , pow. bychowski, od 1862 r. własność Szabłowskich, 100 dzies. Andry al Koniecpol, pow. lucyński, własność Kołpanów, 202 dzies. Andrychowice, pow. wschowski, ob. Jędrychowice. Andrychy, pow. szczuczyński, gm. i par. Grabowo. W r. 1827 było 7 dm. , 31 mk. Andryjanki 1. , wś i dobra nad rz. Leszczką, pow. bielski, gub, grodzieńskiej, w 2 okr. pol, gm. Aleksin, par. katol Boćki, o 21 w. od Bielska, pod Boćkami, przy dr. poczt, z Drohi czyna przez Boćki. Wś ma 41 dm. , 412 mk. , cerkiew filialną, cegielnię, 747 dzies. ziemi włośc. 490 roli, 122 łąk, 135 nieuż. i 39 dz. ziemi cerkiewnej; dobra, własność Gartkiewiczów. mają 868 dzies. 338 roli, 263 łąk, 927 lasu. Grunta pszenne, łąki na błotach obszer nych nad Nurcom, duży i dobrze utrzymany ogród. A. Wincentowo, dobra, tamże. własność Markowskich 180 dzies. W dok, z 1521 r, własność Falkowicza Andrzeja Kapica, Herbarz 109. 2. A. , dobra, pow. prużański, w 4 okr. pol. , gm. Suchopol o 28 w. od Prużany, wła sność Koźminych. mają z urocz. Wybrody i Bie lany 1 354 dzies. 552 roli, 549 łąk, 113 lasu, 140 nieuż. . J. Krz. Andryjanów, wś, pow. sieński gm. Łukoml, 18 dm. , 88 mk. Andryjaszki, folw, , pow. miński, gm. Iwieniee, okr. pol i par. katol Raków, o 56 w. od Mińska, własność Kątkowskich, około 15 włók, młyn. Andryjaszówka 1. . wś nad Markówką, pow. jampolskl gm. Tymanówka. 62 dm, , 441 mk. , cerkiew paraf. . młyn wodny. 2. A. , wś. pow. żytomierski, gm. Ozadówka. par. praw. Lomiasze, par. katol Krasnopol st. poczt. Rajgródek, st, dr. żel Domczyn, odl 59 w, od Żytomierza, 72 dm. , 571 mk. W 1650 r. własność Kaspra Bazylewskiego. ma 1 dym. , obecnie sukcesorów Mieczysława Mazarakiego. 3. A. , słoboda, pow. żytomierski gm. Horoszki, par. praw. Ryżany al Hryżany o 4 w. . W spisach niepodana. Andryjec, chutor. pow. uszycki, gm. Pilipkowce o 16 w. , ma 1 dm. Andryjówka, chutor nad rz. Skwilą Kwi Andruszkowice Andruszkowszczyzna Andruszowce Andruszówka Andruszowszczyzna Andruszyn Andrużje Andry Andrychowice Andrychy Andryjanki Andryjanów Andryjaszki Andryjaszówka Andryjec Andruszkowa Andrzejki Andrzejkiszki Andrzejkowszczyzna Andrzejów Andrzej Andrzejowce Andrzejewicze Andrze Andrzejewszczyzna Andrzejewo Andrzejowo lą, dopł. Smotrycza, pow. proskurowski, gm. Juryńce, par. katol. Kumanów, ma 6 dm. Andrze, os. . górn. kopalnia węgla nad Czarna Przemszą, pow. będziński, gm. Górnicza, ma 11 dm. . 255 mk. , 42 morg. dwor. Andrzejew 1. , kol. , pow. łaski, gm. Dzbanki, par. Szczerców, ma 11 dm. , 155 mk. , 133 morg. 2. A. , fol, pow. łódzki, gm. Gospodarz, ma 2 dm. , 271 morg. 3. A. , fol, pow. noworaflomski; gm. Zamość, par. Wiewiec, 1 dm. 7 mk. , 338 morg. 4. A, pow. radomski, gm. i par. Stromiec, odl 32 w. od Radomia, ma 9 dm. , 90 mk. , 191 morg. 5. A. , wś, pow. kozienicki, gm. Oblasy, par. Janowiec, odl 41 w. od Kozienic, ma 20 dm. , 245 mk. , 1, 120 morg. 6. A. , kol, pow. kozienicki, gm. i par. Policzna, odl 22 w. od Kozienic, ma 15 dm. , 146 mk. , 335 morg, Andrzejewicze, wś i dobra, pow. wołkowjski, 4 okr. pol, gm. Wilczuki, 9 w. od Wołkowyska. Wś ma 215 dzies. ; dobra, własność Tułowskich, z chutorem Prudno 750 dzies. Andrzejewo al Jędrzejowo w dok. Andreovo, osada znikła, leżąca, jak zdaje się, na praw. brzegu Warty, pod Poznaniem. Nadana przez Mieszka III kościołowi św. Michała w Poznaniu; potwierdzenie nadania w r, 1218 i 1225 r. K. W. nr. 104 i 117; r. 1238 Władysław Odonicz zwolnił mieszkańców jej od stróży, przewodu, podworowego, opłaty cła i targowego w r. 1335 odstąpiona została Stefanowi z Górki, podstolemupozn. . wzamian za Kanclerzewice i Rogoźno K. W. nr. 203 11. 143. Andrzejowo 1. ob. t. I, 36, folw. , pow. sokolski, w 1 okr. pol, gra. Makowlany, o 16 w. od Sokółki, własność Gąsowskich, 120 dzies. 2. A. , dobra, pow. poniewieski, 1 okr. pol, gm. Poniewież 21 w. , Czerniewscy maja tu 10 dz. 3. A. , dobra, pow. szawelski, gm. Szawle o 4 w. , własność Hryncewiczów, wraz z Kościukami maja 449 dzies. 3. A. , folw. , pow. święciański, 2 okr. pol, gm. i dobra Zajfertów Zabłoeiszkl 5. A. , dobra, pow. połocki, gm. Andrzejowo, 52 w. od Połocka, własność Routtów, 3, 291 dzies. ; zarząd gminy w okolicy Miszkowicze. Gmina obejmuje 52 miejscowości, mające 564 dm. włośc. obok 65 innych, 3, 913 mk. włośc, uwłaszczonych na 4, 974 dzies. ziemi. Nadto w obrękie gminy znajduje się 11, 219 dzies. 1, 452 roli większej posiadłości 6. A, , ob. Andrzejów. Andrzejewszczyzna 1. , wś, pow. miński, gm. Kojdanów o 14 w. , o 53 w. od Mińska. 2, A. , wś. , pow. dzisieński, 1 okr. pol, gm. i dobra skarb. Zaleś o 8 w. . W r. 1865 było 19 dusz rewiz. Andrzejki, os. , pow. ostrołęcki, gm. i par. Piski. Andrzejki l. , os. , pow. telszewaki, 1 okr. pol, gm. Siady, 23 w. od Telsz. 2. A. , wś, pow. święciański, gm. Michałowo o 8 w. , 10 dusz rewiz. ; należy do dóbr Święcianki Piwcewiczów. 3. A. , wś, pow. wilejski, 3 okr. pol. , gm. Miadzioł o 17 w. W r. 1865 było 64 dusz rewiz. ; należała do dóbr Uzda hr Tyzenhauzów. Andrzejkiszki, zaśc, pow. oszmiański 1 okr. pol, gm. Graużyszki o 6 w. ; należała do dóbr Grzymałowszczyzna Wiszniewskich. Andrzejkiszki, trzy zaśc włośc. , pow. wileński, 2 okr. pol, gm. , Szyrwinty o 11 w. , mają w r. 1865 razem 10 dusz rewiz. ; należa do dóbr skarb. Szeszole. Andrzejkowszczyzna, wś, pow. borysowski, gm. Dokszyce. Andrzejów 1. , wś, pow. janowski, gm. Kawenczyn, par. Janów odl o 5 w. . Należała do dóbr Ordynacji Zamoyskiej. Osad 52, grantu włośc 580 morg. i 360 mk. rz. kat. 2. A, wś, pow. chełmski, gm. Turka, par. Swierże i Czerniejów. 3. A, ob. Andrzejem, Andrzejewa i Jędrzejów, Andrzejów 1. , chutor, pow. słonimski, 2 okr. pol, gm. Żyrowice, o 17 w. od Słonima, należy do dóbr Żyrowice Stare Mikulskich. 2. A. , Andrzejowo ob. t. I, 36, mstko nad jeziorem Łajgie, pow. rossieński, w 5 okr. pol, gm. Andrzejowo, o 98 w. od Rossień, 21 dm. , 180 mk. , zarząd gminy, kościół, dom przytułku, szkoła. Wś nazwana od imienia właściciela Audrzeja Radziewicza, który w r. 1780 wystawił tu kościół p. w. św. Andrzeja, poświęcony przez sufragana Bukatego. We cztery łata potem Wi ktor Jarud, ciwun gondyngski, dodawszy więcej włók ziemi, prosił biskupa imujdzkiego, , ks. Stefana Giedrojcia, aby ten kościół policzył między parafialne. Rozmaici dobroczyńcy zapisali plebanowi 14, 000 zł. M. Wołonczewski, Bisk. Żmujdzkie, str. 110. Była to własność Rodziewiczów a me Ralewiczów, później przeszły do Józefa Tędziagolskiego, od którego nabyli ks. Ogińscy. Gmina obejmuje 38 miejscowości, ma 471 dym. włośc obok 8 innych, 4, 456 mk. włośc Włościanie, w liczbie 1, 303 dusz rewiz. , uwłaszczeni zostali na 11, 653 dzies. 102 nieuż. , ze spłatą po 16, 976 rub. 43 kop. rocznie. Andrzejów 1. al Andrejów, pow. krzemieniecki, ob. Oleksinieć Nowy. 2. A. , al Andrzejówka, wś, nad dopływem. Trościanicy, pow. żytomierski, niedaleko Czerniachowa, gm. Beżów, par. praw. Styrty o 4 w. , odl o 31 w. od Żytomierza. W 1628 r. własność Stefana Niemirycza, który wnosi z 6 dym. , 10 ubog. W r. 1648 w schedzie Stefana, najmłodszego syna Niemirycza, protektora aryanów, żonatego z Wojnarowską. . 3. A. , kol, tamże, 50 dm, 362 mieszk. Andrzejowce 1. , dwie wsi włośc, pow. święciański, 4 okr. pol gm. Dubotówka o 15 w. . W r. 1865 było 64 dusz rewiz. włośc Andrzejew Andziany Andrzejowska Andrzejowo Angliniki skarb. i 14 osadn. w. ruskich; należy do dóbr skarb. Żodziszki. 2. A. , wś tamże, gm. Kiemieliszki. W lesie tutejszym znajduje się do 10 kurhanów. Andrzejówka 1. , os. , nad Czarną, Przemszą, pow. będziński, gm. Górnicza, ma 33 dm. , 221 mk. , 60 morg dwor. 2. A. , pow. stopnicki, gm. i par. Chmielnik. Odl. od Stopnicy 30 w. W 1827 r. 4 dm. , 11 mk. 3. A. , pow. kielecki, gm. Daleszyce. Odl. od Kielc 19 w. 4. A. , fol, pow garwoliński, gm. Pszonka, ma 15 mk. , 145 morg. , 5. A. , wś, pow, zamojski, gm. Góraj, par. Radzięcin. Andrzejówka 1. Andrejewka, wś, pow. bobrujski, gm. Ozarycze, o 90 w. od Bobrujska. 2. A. , zaśc, pow. bobrujski, gm. Budobiełka, własność Bildziakiewiczów, około 12 włók. 8. A. , białoruskie Andrzejauka, zaśc, pow. bobrujski, gm. Rudobiełka, o 90 w. od Bobrujska. Mają, tu własność szlachta polska Baranowscy 10 włók, Sawiccy 5 włók, Sarnaccy 2 1 4 włóki; Syćkowie 5 włók. 4. A. , wś, pow. rzeczycki, gm. Maładusz, o 21 w. od Rzeczycy. 5. A. , wś, pow. święciański, 3 okr. pol. , gm, Twerecz o 6 w. ; należy do dóbr skarb. Dzisna. Andrzejówka 1. porów. t. I, 37, wś na lewym brzegu Zdwiżu, pow. kijowski, gm. Makarów, odl. o 60 w. od Kijowa, ma 84 dm, 940 mk. , 1, 244 dzies. dwor. 509 lasu, 1, 159 włośc, cerkiew paraf. p. w. Wniebowstąpienia pańskiego, z drzewa wzniesiona w 1801 r. , na miejsce dawniejszej, fundowanej przez bazylianów i uposażonej w 1762 r. przez ks. Antoniego Lubomirskiego. Podług podania A. była niegdyś mstkiem, mającem kilka cerkwi i monaster, w miejscu otoczonem obecnie wałem i rowem. Monaster ten zburzony został w czasie wojen Chmielnickiego. Śladem stoczonych tu walk jest 6 mogił i wały na polach wsi. Podług reg. pobor, wwdztwa kijowskiego z 1618 r. wś A. należy do Krysztofa Makarowicza, który wnosi z 3 dym. Na początku XVIII w. wś należała do dóbr makarowskieh. Po śmierci dziekana kijowskiego ks. Kajetana Rościszewskiego, przeszła do jego siostrzeńca Sokołowskiego, który ją w 1830 r. sprzedał Józefowi Soroczyńskiemu. Wdowa po nim Józefa zapisuje ją w 1857 r. Helenie Paszkowskiej, która w 1876 r. sprzedaje bar. Ehrenburg. Na gruntach wsi znajdują się uroczyska Makowicze, z majdanem rudy żelaznej, i Niżowe, ze śladami dawnego mostu przez rzekę. 2. A. , słobodą nad rzeką Wereśnią, pow. radomyski, gm. Krasiatycze, odl. o 77 w. od Radomyśla, 43 dra. , 276 mk. starowiereów, dom modlitwy, stanowi część wsi Wereśni, 3. A. , wś nad Muraszką, pow. jampolski, gm. Pieńkówka, 71 dm. , 581 mk. , szkoła, młyn wodny. 4. A. , ob. t. I, 37, wś nad Uszką, pow. uszycki, gm. Sołodkowce, 41 dm. , 206 mk. , cerkiew paraf. 5. A, , kol. , pow. nowogradwołyński, gm. Emilczyn, odl. o 72 w. od mta pow. , 41 dm. , 211 mk. 6. A. Zolnia, słoboda, tamże, 19 dm. , 127 mk. 7. A. , wś, pow. owrucki, gm. Jurowo, o 88 w. od Owrucza, 80 dm. , 393 mk. 8. A. , kol. , pow. rówieński, gm. Tuczyn, odl. o 22 w. od Równego, 28 dm. , Ul mk. 9. A. , kol, pow. żytomierski, gm. Lewków, odl. o 10 w. od Żytomierza, 81 dm. , 464 mk. 10. A. , kol, pow. żytomierski, gm. Horoszki, odl. o 52 w, od Żytomierza, 27 dra. , 151 mk. 11. A. , tamże, ob. Andrzejów. , Andrzejowo, dobra, pow. wileński, 5 okr. pol, gm. Ilino, w 1865 r. własność Strokowskich. Andrzejowska Władymirówka, kol. , pow. nowogradwołyński, gm, Emilczyn, odl o 62 w. od mta pow. , 29 dm, , 164 mk, Andziany, al Litniki, wś, pow. dźwiński dyneburski, par. Krasław. Andzin, kol, pow. płoński, gm. Błędówko, par. Cieksyn, odl. 22 w. od Płońska, ma 25 dm. , 195 mk. , 640 morg. Andzin, chutor, pow. nowogradwołyński, gm. Lubar, odl 98 w. od inta powiat. 6 dm. , 44 mk. Andziny, wś, pow. drysieński, par. Rosica. Anenhof, fol, pow. szawelski, gm. Żagory, 76 w, od Szawel Aneta, kol. niemiecka, pow. nowogradwołyński, gm. Romanówka o 16 w. , 33 dm. , 308 mk. , dom modl ewang. Jan Pawłowski ma w A. i Jurkowszczyźnie 43 dzies. Anetów al Annetów, wś, pow. . kutnowski, gm. PleckaDąbrowa, ma 13 os, , 83 mk. 89 morg. włośc. Anetów, fol, pow. miński, gm, Ostrożycka Gródecka, o 26 w. od Mińska. Anetowo 1. zaśc, pow. wiłkomierski, w 4 okr. pol, gm. Uciany, o 64 w. od Wiłkomierza. 2. A. , dobra, tamże, w 2 okr. pol, gm. Rogowo, o 44 w. od Wiłkomierza, własność Rudominów, 252 dzies. 3. A. al. Anetów, folw. , pow. ihumeński, gm. Bieliczany, okr. pol i par. katol Berezyna, o 30 w. od Ihumeuia, własność Przezdzieckich, ma około 17 włók. Anetpol 1. , folw. , pow. wołkowyski, 5 okr. pol, gm. Pieski, 22 w. od Wołkowyska, należy do dóbr Bielawicze Ciechanowieckich. 2. A. , dobra, pow. dźwiński dyneburski, własność Boufałów, 182 dzies. Angieniki, ob. Augieniki, Angieżdy, pow. rossieński, ob. Rezgole Angieżdy. Angleniki, ob. t. I, 37 wś, pow. trocki, 2 okr. pol, gm. Kronie. W r. 1865 było 38 dusz rewiz. Angliniki 1. , ob. t. I, 37 wś i dobra, pow. trocki, 1 okr. pol, gm. Międzyrzecz o 13 w. . Wś miała 1864 r. 71 dusz rewiz. ; dobra należały dawniej do Krzyżanowskich, następnie do Pietkiewiczów. Znajdowano tu stwałki krze Anetpol 1 Andrzejówka Angieniki Anetowo Angieżdy Andrzejówka Anetów Angleniki Aneta Anenhof Andziny Andzin Aniebliny mienne. 2. A. , wś włośc. i dobra skarbowe, pow. trocki, 3 okr. pol, gm. Jezno o 6 w. . W r. 1865 było 55 dusz rewiz. Angłodezie, u Buszyńskiego Anglodesy, os. , pow. rossieński, 4 okr. pol, , gm. Skawdwile, 38 w, od Rossień. Angotino, folw. , pow. kobryński, w 1 okr. pol. , gm. Pruska; należy do dóbr Czerewaczyce Smaragdowych. Anielew 1. , wś, pow. nowomiński, gm. Barcząca. W 1874 r. 80 mk. , 137 morg włośc. 2. A. , os. , pow. piotrkowski, gm. Ręczno, ma 1 dm. , 37 mk. , 17 morg. 3. A. , fol. i os. nad rz. Widawka. pow. łaski, gm. Wola wężykowa, par. Grabno. Os. ma 1 dm. , 9 mk. , 9 morg, fol. 1 dm. , 10 mk. 4. A, fol, pow. noworadomski, gm. i par. Sulmierzyce, ma 1 dm, , 18 mk. , 330 morg. 5. A. , wś, pow. garwoliński, gm. Żelechów, par. Gończyce, ma 9 dm. 76 mk. , 211 morg. Anielewo 1. kol. , pow. słupecki, gm. Kazimierz, par. Dobrosołowo, ma 16 dm. , 95 mk. , 184 morg. 2. A. , kol. , pow. słupecki, do r. 1891 nosiła nazwę Ingelfiogen, ob. Emilienheim, Anielin 1. fol. , pow. nowomiński, gm i par. Mińsk, ma 21 mk. , 203 morg. 2. A, , os. , pow. nowomiński, gm, Otwock, par. Karczew. 3. A. , os. , pow. grójecki, gm. Czaplin, par. Sobików. 4. A, os. leś. , pow. rawski, gm. Gortatowice. 5. A. , kol. , pow. brzeziński, gm. i par. Dobra, ma 18 dm. , 162 mk. , 316 morg. , os. karcz. 1 dm. , 3 mk. , 3 morgi. 6. A. , fol. , pow. brzeziński, gm. Lipiny, par. Skoszewy, ma 4 dm. , 65 mk. , 264 morg. 7. A. , al. Annielin, kol. , pow. łaski, gm. Łask, par. Borszewice, ma szkołę początkową, , 64 dm, 435 mk. , 734 morg. W 1827 r. było 36 dm. , 225 mk. 8. A. , al. Anielów, fol. , pow. noworadomski, gm. i par. Wielgo młyny; ma 2 dm. , 330 morg. Część zw. Piaski, wś, ma 3 dm. , 28 mk. , 18 morg. 9. A. , kol. , pow. wieluński, gm. Konopnica, par. Ósyaków, odl. 2 w. od Wielunia, ma 25 dm. , 84 mk. 10. A. , wś, pow. iłżecki, gm. Miechów, par. Odechów, odl. 10 w. od Iłży, ma 19 dm. , 128 mk. , 250 morg. 11. A. , wś. pow. opoczyński, gm. Studzianna, par. Brudzewice, odl. 23 w. od Sandomierza, ma 25 dm. , 166 mk. , 539 morg. włośc. i 1 morga dwor. 12. A. , wś, pow. kozienicki, gm. Góra puławska, par. Oleksów, odl. 27 w. od Kozienic, ma U dm. , 98 mk. , 375 morg. 13. A. , wś, pow. kozienicki, gm. i par. Policzna, odl. 15 w. od Kozienic, ma 30 dm. , 187 mk. , 576 morg. 14. A. , wś i folw. , pow. kozienicki, gm. i par. Rożniszew, odl. 34 w. od Kozienic, ma 9 dm. , 97 mk. , 1, 200 morg. dwor. i 112 włośc. 15. A. , wś kolon. , pow. janowski, gm. Annopol. Utworzona w 1876 r. z obszaru leśnego należącego do dóbr Rachów hr. Grabowskich. Otrzymała nazwę od imienia właścicielki, Osad 81, na 532 morg ziemi piasczystej, po wyciętych lasach dębowych. Ludność 542 dusz. rz. katol. 16. A. , pow. pułtuski, gm. Kozłowo, par. Szyszki. 17. A. , fol. , pow. kalwaryjski, gm. i par. Ludwinów, ma 8 dm. , 51 mk. Anielin l, , folw. , pow. prużański, 2 okr. pol. , gm. Malecz, 16 w. od Prużany, należy do dóbr Gabryelin Bażanowych. 2. A. , fol, pow. telszewski, gm. Gorzdy, 63 w. od Telsz. 3. A. , dobra, pow. bychowśki, dziedzictwo Wykowskich, 3, 270 dzies. 360 roli, 414 łąk, 2, 084 lasu. 4. A. , dawniej Lenkowszczyzna, folw. , pow. Oszmiański, par. katol. Holszany. Nazwany tak od imienia Anieli Ignacowej z Łopacińskich Żabiny. W 1813 do 1827 r. trzymał je w dzierżawie Adam Ruszczyc. Należały do folw. wsi Lenkowszczyzna i Kamionka. Za długi Antoniego Żaby oddany gen. Ansio. Anielin al. Kruhła Łoza, folw. , pow. nowo. gradwołyński, gm. Żołobne. Anielino 1. , dobra, pow. orszański, od r. 1874 własność Beczkowych, 843 dzies. 460 lasu. 2. A. , dobra, pow. sieński, dziedzictwo Rostkowskich, 155 dzies. Aniebliny, dobra, pow. rossieński, 3 okr. pol, gm, Botoki, 56 w. od Rossień, własność Grygorjewych, którzy mają 2, 820 dzies. 1, 098 ziemi użytk. , 1, 608 lasu. Poprzednio własność Szemiottów. Anieliszki, folw. pow. szawelski, 4 okr. pol. , gm. Szawkiany. Anielki, fol. , pow. radzyński, gm. Szóstka, par. Międzyrzec, ma 1 dm. , 10 mk. , 5 morg. Anielówka, wś, pow. lubartowski, gm. Ohudowola, par. Rudno. Anielówka 1. , kol. , pow. łucki, gm. Szczuryn, o 28 w. od Łucka, 9 dm. , 68 mk. 2. A. , kol. , pow. rówieński, gm. Deraźne, odl. o 35 w. od Równego, 31 dm. , 244 mk. Anielowo al. Anielówka 1. , dobra, pow. wiłkomierski, 2 okr. pol. , gm. Pogiry, o 27 w. od Wiłkomierza, własność Downarowiczów, 1, 280 dzies. 757 ziemi użytk. , 300 lasu, 323 nieuż. . 2. A. , zaśc, tamże, o 33 w. od Wiłkomierza. Anielpol, wś, pow. krasnostawski, gm. Czajki, par. Surchów. W r. 1827 było 19 dm. , 90 mk. Anielpole, folw. , pow. połocki, własność Snarskich, 200 dzies. Anikowicze, wś i dobra, pow. borecki, gm. Maślaki. Wś ma 41 dm. , 250 mk. , cerkiew paraf. dobra, od 1858 r. własność Watazich, 2, 278 dzies. 2, 125 lasu; młyn wodny, folusz, krupiarnia. Aniksztańce, wś włośc, pow. trocki, 3 okr. pol. , gm. Butrymańce o U w. ; należy do dóbr skarb. Sudwoiszki. Aninhof, kol, pow. czauski, gm. Horodesk, 7 dm. . 24 mk. Aniołów 1. , kol. , pow. łęczycki, gm. ChociIszew, par. Parzęczew, odl. 26 w. od Łęczycy, Angłodezie Angotino Anielew Anielin Anielino Anieliszki Anielówka Anielowo Anielpol Anielpole Anikowicze Aniksztańce Aninhof Aniołów Angłodezie Ankudowo Annenhof 1 Annieńska Annienskoje Annino Annińsk Anninskie Annobór Annodwór Annoleś Annomyśl Annonin Annopol Aniołowo Anna Ankudy Anksztoki Aniżdzis Aniutyno Aniutyna Aniuty Aniutino Aniutin Aniuny Aniucin Aniołowo ma 16 dm. , 168 mk. 2. A. al Huta Aniołów, kol i os. nad rz. Bzurą, pow. łódzki. gm. Nakiclnica, par. Zgierz, ma 9 dm. , 56 mk. , 116 morg. W r. 1827 A. wś rząd. miał 19 dm. , 139 mk. , a część prywatna 10 dm. , 71 mk. 3. A. , fol nad rz. Wartą, pow. częstochowski, gm. Grabówka, par. Częstochowa, ma 8 dm, , 58 mk. , 113 morg. Aniołowo, os. , pow. miński, gm. Rubieżewicze o 15 w. ; własność Żydowiczów, około 1 włóki. Anisiewicze, chutor, pow. wołkowyski, 3 okr. pol, gra, Bojary, przy wsi Michałki Wielkie. Anisimowicze 1. al Bonimy, dobra, pow. nowoaleksandrowski, 2 okr. pol. gm. Dryświaty, o 30 w. od mta pow, , własność Trotzigów, 656 dzies. ; kaplica par. Dryświaty. Należały do hrabstwa dryświackiego Łopacińskich, z eksdywizyi 1801 r. przyznane Michałowskim, potem Michała Spektorskiego. 2. A. ob. t. I, 38, wś, pow. nowogrodzki, o 34 w. od Nowogródka. Anisimowo, jezioro, w dow, dźwińskim dyneburskim, przepływa przez nie rz. Dubna. Aniśki, wś, pow. dzisieński, 4 okr. pol, gm. Leonpol, o 10 w. ; nalety do dóbr Międzyrzecza Mirskich. W r. 1865 było 25 dusz rewiz. Anisowicze, wś, pow. rzeczycki, gm. Doraanowicze, o 100 w, od Rzeczycy. Anisówka, wś, pow. wilejski, w 3 okr. pol, gm. Parafianów 14 w. ; należy do dóbr Beręzówka w 1865 r. Świętorzeckich. Aniszkowo, wś, pow, drysieński, attyn. dóbr Sarya Łopacińskich. Aniucin Aniutin, dobra, pow. czerykowski, dziedzictwo Borejszów, 567 dzies. , attyn. dóbr Judówka, Aniuny, wś, pow. wiłkomierski, 5 okr. pol, gm. Onikszty, 50 w. od Wiłkomierza. Aniutin, ob. Aniucin, Aniutino, wś, pow. wieliski, gm, Krest. Aniuty, wś, pow. poniewieski, w 2 okr. pol, gm. Linkowe, o 50 w, od Poniewieża. Aniutyna, słobodą, pow. olhopolski, okr, pol, gm. , par. i st. poczt. Czeczlnik o 4 w. , 10 w. od Olhopola, 31 dm. Należy do ks, Orłowa. Aniutyno, os. , pow. opoczyński, gm. Rusinów, par. Nieznamirowice, odl 21 w, od Opoczna, ma 3 dm. , 22 mk. , 130 morg. włośc. Aniżdzis, dwór, pow. rossieński, w 4 okr. pol. , gm. Skawdwile, o 26 w. od Rossień, Anksztoki, os. , pow. telszewski, gm. Kretynga, o 68 w. od Telsz. Mylnie podana t. I, 38 pod nazwą Anktsztokie. Ankudowo, ob. t. I, 38, pow, wilejski, w 3 okr. pol. , gm. Parafianów, r. 1865 własność Dubeltów. Ankudy 1. , wś, pow. dzisieński, w 1 okr. pol, gm. Łuck o 33 w. ; należy do dóbr Ruda, 2. A. , wś i dobra, pow. oszmiański, w 1 okr. pol, gm. Polany o 3 w. . W r, 1865 miała 65 dusz rewiz. Własność niegdyś Gintowtów i Ankudowiczów, przechodzą w 1805 r. do Kazimierza Swiebody, obecnie Kukielów. 3 A, , wś, pow, wilejski, 3 okr. pol, gm. Duniłowicze o 4 w. . W r. 1865 miała 37 dusz rewiz; należała do dóbr Jaśniewiczo Janiszewskich Anna, w spisie urzęd. Anno, fol, pow. łęczycki, gm. i par. Poddębice, ma 5 dm. , 48 mk. Annabor, w spisie miejscowości Andybor, obręb leśny, pow. kobryński, 3 okr. pol; należy do dóbr Iłosk Szemiotów, Annenhof 1. , dobra, pow. dźwiński dyneburski, własność Horodyskich, 272 dzies. 2. A. , dobra, pow. lacyński, 216 dzies. 3. A. , dobra, pow. rzeżycki, własność Medemów, 1, 350 dzies. Ob. t. I, 39. Annenhof dawniej Kobyła, wś nad Dźwiną. , w gub. kurlandzkiej naprzeciw mstka IKrasławia; należy do dóbr Krasław, hr. Maryi Platerowej. Annieńska, słoboda, pow, nowogradwołyński, gm. Kmilczyn, odl. o 75 w. od mta powiat. , 39 dm. , 258 mk, Annienskoje, ob. Annowo. Annino 1. , os. , pow. bychowski, gm. Horodyszczo o 4 w. , huta szklana. 2. A. , dobra, pow. orszański, od 1866 r. własność von Kruze, 237 dzies. Annińsk al Wojlino, os. , pow. siebieski, gm. Annińsk, gorzelnia, cegielnia, młyn. Zarząd gminy we wsi Podgórze Podhorje. Gmina należy do 3 okr. pol, obejmuje 44 miejscowości, 534 dm. włośc. i 11 innych, 3, 854 mk. włościan, uwłaszczonych na 5, 859 dzies. ziemi. Nadto w obrębie gminy znajduje się 11, 386 dzies. 646 roli większej posiadłości i 37 30 roli ziemi cerkiewnej. Anninskie, wś, pow. wieliski, gm. Serteje. Annobór, wś, pow. lubartowski. W r. 1827 było 10 dm. , 86 mk. Annodwór, dobra, pow. dzisieński, attyn. Jod Łopacińskich; dziś własność Sergiusza Łopacińskiego, maja do 6, 000 dzies. Bo dóbr należy mstko Białobrodzie, folw. Tadulin, Stanisławowo, Proszki, Pojancze, Kropiwniki i wsi Hliścionki, Kostiuki, Szurpaki, Ambrozionki, Kropiwniki i Prostki, wogóle 331 dusz rewiz. Annoleś, fol i młyn, pow. miński, gm. Zasław, a 21 w. od Mińska. Annomyśl, dwór, pow. święciański, 2 okr. pol, gm. Kukuciszki, w 1865 r. własność Burych. Annonin, wś, pow, łukowski, gm. i par. Tuchowicz, ma 23 dm, , 391 mk. , 656 morg. W r. 1827 było 18 dm. , 135 mk. Annopol 1. , wś, pow. nowomiński, gm. Wiązowna, ma 32 mk, i 113 morg, 2. A, , wś, pow. radzymiński, gm. Strachówka, par. Jadów, ma 139 mk. i 248 morg. 3. A. , wś, pow. grójecki, gm. Lipie, par. Wilków, ma 119 mk, i 297 morg. 4. A. , wś, pow. gostyński, gm, Szcza Aniszkowo Anisówka Anisowicze Anisimowo Anisimowicze Anisiewicze Annopol win kościelny, par. Gombin. W r. l874 ma 7dm. , 47 mk. i 49 morg. 5 A. , kol. , pow. rawski, gm. i par. Czerniewice. Część lit. A. ma 6 dm. , 54 mk. , 111 morg. ; lit. B. 24 dm. , 158 mk, 236 morg. 6. A. al. Annopole, kol. , pow. sieradzki, gm. Wojsławice, par. Korczew, odl. 13 w. od Sieradza, ma 21 dm. , 169 mk, os. karcz. 1 dm. , 7 mk W r. 1827 było 22 dm. , 135 mk 7. A. al. Rachów, os. miejska, pow. janowski, ma 1, 279 mk. Poprzednio należała do par. Swieciechów, lecz r. 1886 tę parafię rozdzielono na dwie odrębne Swieciechów i Annopol. Do nowoutworzonej par. Annopol obecnie należą os. A. , wsie Rachów, Jakóbowice, Nowa wieś, Dąbrowa, Huta Raehowska, Suchowólka, Anielin, Chamówka, oraz Opoka duża, Opoczka i Wymysłów. Kaplica dawna drewniana p. w. św. Anny, pochodząca z XVII w. , fundacyi Morsztynów, właścicieli dóbr, zamienioną została na kościół paraf. Do tej kaplicy, obok której na wzgórzu piasczystem znajduje się grupa olbrzymich głazów granitowych narzutowych, przywiązana jest legenda, że założycielką pierwotnej kaplicy była Anna Rachowa, matka rodu Rachów, która nie mogąc pogodzić dwóch zwaśnionych braci, jej synów Żegotę i Sędziwoja, z powodu porwanej przez Żegotę żony jego brata Sędziwoja, uroczej Halszki ze Słupi gdy przyjść miało do bratobójczej walki między braćmi na polach dzisiejszej osady A. , wezwała Pana Boga, aby raczej synów i ich hufce w kamienie przemienić raczył, niż dozwolił na rozlew krwi bratniej. Prośba sędziwej matrony wysłuchaną została, gdyż zanim orężne wojska braterskie starły sio z sobą, powstała mgła, która okryła pędzące ku sobie kufce, a gdy takowa opadła, w tych miejscach, gdzie znajdowały się wojska, zamiast rycerzy ukazały się dwie grupy kamieni; jedna w tem miejscu, gdzie dziś stoi kościół, a druga opodal nad Wisłą na wzgórzu piaszczystem, zwanem obecnie Wesoła. Blisko tej ostatniej grupy dotąd są widoczne dwa największe granity, ma to być owa wiarołomna Halszka i jej przyjaciółka Marta z Maruszowa, które stojąc na uboczu podżegały braci do walki i także na prośbę matki zamienione zostały w kamienie. Po tem zdarzeniu matka Anna Rachowa miała się udać na pustelniczy żywot w góry świętokrzyzkie, a na miejscu przekleństwa rzuconego na synów stanęła z jej fundacyi pierwotna kaplica pod wezwaniem jej patronki. Dziać się to miało za Bolesława Śmiałego. Lud miejscowy głęboko wierzy w tę tradycyę i dotąd przechodzący pobożnie odsłaniają głowę i odmawiają modlitwy za umarłych. Trzecia takaż grupa granitów skandynawskich leży nad Wisłą blisko wsi Jakóbowice. 8. A. , os. fabr. , pow. chełmski, gm. Żmudź. Fabryka parowa sukna i młyn parowy. Należała do dóbr Klesztów. 9. A. , wś, pow. hrubieszowski, gm. i par. Moniatycze. W r. Słownik Geograficzny T. XV. Zeszyt 169. 1827 było 12 dm. , 53 mk 10 A. , os, pow. łukowski, gm. Białobrzegi, par. Kock, ma 4 dm. , 13 mk, cegielnia. W 1827 r. 2 dm. , 25 mk 11. A. , kol, pow. radzyński, gm. i par. Jabłoń, ma 3 dm. , 11 mk. , 270 morg. 12. A. , os; , pow. władysławowski, gm. i par. Giełgudyszki, ma 1 dm. , 47 mk Annopol 1. , fol. , pow. bielski, gub. grodz, , 4 okr. pol. , gm. Siemiatycze, 46 w. od Bielska, należał do dóbr Siemiatycze Fenshave ów, ma 285 dzies. W 1896 r. sprzedany Turczaninowowi. 2. A. , dobra, pow. prużański, 4 okr. pol. , gm. Suchopol, o 24 w. od Prużany, własność Dziekońskich, mają z osadą Raubień i urocz. Kotkowe 1, 583 dzies. 325 roli, 174 łąk, 78 lasu, 1, 006 nieuż. 3. A. , dobra, pow. poniewieski, w 1 okr. pol. , pol, gm. Krakinów, o 38 w. od Poniewieźa, własność Owsianych, 161 dzies. 4. A. , wś, pow. ihumeński, gra. Jurewicze, o 15 w. od Ihumenia. 5. A. , słododa, pow. rohaczewski, gm. Czeczersk o 1 2, w. , 85 dm. , 310 mk, go rzelnia, wiatrak, krupiarnia, piec wapienny. 6. A. , wś, pow. oszmiański, 3 okr. pol, gm. Subotniki o 4 w. . W r. 1865 było 21 dusz rewiz. ; należy do dóbr Trypla Jankowszczyzna Jan kowskich. 7. A. , os. , pow. lueyński, gm. Istra, gorzelnia. Annopol 1. , wś, pow. radomyski, gm. Potyjów, par. praw. Horbulów o 4 w. , odl. 25 w. od Radomyśla, ma 93 dm. , 470 mk. Włościanie, w liczbie 100 dusz rewiz. , uwłaszczeni zostali na 542 dzies. , ze spłatą po 418 rub. 55 kop. rocznie. A. z Horbulowera należał poprzednio do Podhorodeńskich, obecnie ma tu Demczenko 112 dzies. 2. A. , ob. t. I, 40 al. Antopol, wś nad rzeką Kilczówką, pow. bracławski, gm. Klebań, 221 dm. , 1, 200 mk. , cerkiew paraf. , szkoła. Przechodziła jednakowe koleje z Tulczynem, stanowiąc z nim jeden klucz, mający około 11, 000 dzies, , który po Kalinowskich, Morsztynach, przeszedł do Potockich i z całą schedą Mieczysława Potockiego, męża Delfiny Komarówny, przeszedł w obce ręce. Obecnie należy do Zarządu apanaży udiełów. 3. A. ob. t. I, 39, dawniej Hlinniki, mstko nad stawem utworzonym z rzeczek Soroki i Czołomina, płynących z lasu Kurasz, pow. Ostrogski, gm. Annopol, st. dr. żel Krzywin o 15 w. , odl. 32 w. od Ostroga, ma z wsiami wchodzącemi w skład par. Dosin, Korostek, Sosnówka i Ubielco 213 dm. , 1, 671 mk prawosł. , 222 katol i 1, 970 żydów samo zaś mstko 260 mk, 2, 128 mk. , cerkiew p. w. Arch. Michała, z muru wzniesiona w 1773 r. kosztem ówczesnego dziedzica ks. Antoniego Jabłonowskiego, odnowiona i uposażona 73 dzies, ziemi, kaplicę katol cmentarną par. Annopol, 3 domy modl żydowskie. Istniał tu kościół par. drewniany p. w. św. Ducha, fundowany w 1752 r. , który zgorzał. Nabożeństwo odbywa się obecnie w kaplicy. Paraf. katol, dekanatu ostrog Annopol Annusin Annosław Annospaska Annów Annowal Annowil Annówka Anteniszki Annosław Antalgi skiego, 1, 261 wiernych. W mstku jest zarząd okręgu policyjnego, urząd gminny, 2 fabryki wyrabiające zwyczajne sukno, młyn parowy. Pomiędzy ludnością rozwinięte jest garbarstwo, oraz szycie kożuchów baranich. Corocznie odbywa się 11 jarmarków. Mstko założone zostało około 1750 r. przez ks. Antoniego Jabłonowskiego na gruntach wsi Hlinniki ob. i nazwane od imienia żony jego ks. Anny Sanguszkówny. Wyjednał on w r. 1761 przywileje miejskie, wzniósł wspaniały pałac, założył rozległy park, ufundował cerkiew murowaną dziś prawosławną, i rozpoczął budowę murowanego kościoła katolickiego, do dziś niewykończonego. Przy b. kościele katolickim istniał klasztor karmelitów, fundowany w 1753 r. , na uposażenie którego ks. Jabłonowski przeznaczył wioskę oraz 50, 000 złp. Klasztor zniesiony został w 1832 r. Po 1825 r. nabył mstko od córki ks. Stanisława Jabłonowskiego Lenkiewicz, obecnie w 1889 r. własność gen. Iwkowa. Gmina należy do 1 okr. policyjnego, obejmuje 17 miejscowości 1 mstko, 16 wsi, udających 590 dm. włośc, obok 230 należących do innych stanów, 9, 952 mk włościan, uwłaszczonych na 8, 717 dzies, ziemi. J. Krz. Annosław 1. , fol. , pow. grójecki, gm. Jasieniec, par. Boglowiee, ma 46 mk. , 116 morg, dwor. i 3 włośc. 2, A. , kol. , pow. rawski, gm. i par. Regnów, ma 23 dm. , 230 mk. , 941 morg. W r. 1827 było 30 dm. , 192 mk. AnnospaskaRadyk, wś, pow. brzeski, gub. grodz. , 1 okr. pol. , gm. Ołtusz, 51 w. od Brześcia, 532 dzies. Annów 1. kol. , pow. rawski, gm. i par. Czerniewice, ma 34 dm. , 194 mk. , 478 morg. 2. A. , kol. , pow. kozienicki, gm. Policzna, par. Zwoleń, ma 9 dm. , 40 mk. , 180 morg. 3. A, wś, pow. krasnostawski, gm. Zakrzew, par. Bożawola. Annowal, kol. , pow. rówieński, gm. Tuczyn, odl. 44 w. od Równego, 24 dm. , 131 mk. Annowil, dobra, pow. wileński, 3 okr. pol. , gm. Podbrzeż, w 1874 r. własność Mieczysława Jeleńskiego. Annówka, wś, pow. łukowski, gm. Białobrzegi, par. Kock, ma dm. , 60 mk. W 1827 r. 3 dm. , 15 rak. Annówka 1. ob. t. I, 40, pow. lipowiecki, ob. Johanówka, 2. A. , ob. tamże, wś, pow. lipowiecki, gm. Andruszówka, st. poczt. Lipowiec o 25 w. , par. praw. Czerniawka o 2 w, 60 dm. , 329 mk. , szkółka ludowa Przed r. 1865 na leżała do Bartłomieja Morgulca, obecnie hr. M. Ignatjewa, posiadającego 320 dzies. 3. A. , kol, pow. nowogradwołyński, gm. Baranówka, odl. o 40 w. od msta pow. , 25 dm. , 172 mk. 4. A. , ferma, tamże, gm. Emilczyn. 5. A. , folw. i wś, gm. Korzec, odl. 35 w. od mta powiat. Folw. ma 1 dm. , 8 mk. , wś 25 dm. , 190 mk, , 6. A wś, pow. owrucki, gra. Narodycze, par. praw. Lubarka o 9 w. , odl. 25 w. od Owrucza, 23 dm. , 162 mk. 7. A. , kol. , pow. włodzimierski, gm. Olesk, 30 w, od Włodzimierza, 22 dra. , 150 mieszk. Annowo w spisie urzęd. Annienskoje, wś, pow. suwalski, gm. Sejny, par. Kaletnik, odl. o 19 w. od Suwałk, ma 27 dm. 105 mk. Annusin, fol. , pow. miński, gm. Zasław, okr. pol. i par. katol. Raków dawniej Zasław, o 30 w. od Minska, własność Prószyńskich około 35 włók. Annuszówka, pow. nowogradwołyński, ob. Anusiu Anolino, wś, pow. rossieński, 2 okr. pol. , gm. Rossienie, 6 w. od Rossien. Anorgrada, dobra, pow. kowieński, 1 okr. pol, gm. Wilkija, 31 w. od Kowna. Anpol, mylnie Ampol, fol. , pow. słucki, gm. Poczejki, okr. pol i par. katol Kleck, 71 w. od Słucka. Ansabinie, wś, pow. władysławowski, gm. Zyple, par. Łuksze, ma 5 dm. , 26 mk. Ansukinie, wś, pow. telszewski, w 3 okr. pol, gm. Korciany, o 43 w. od Telsz. Anszkupre, w spisie z 1886 r. AntkupryJo najcie, wś, pow. rossieński, 1 okr. pol, gm. Kielmy, 21 w. od Rossień. Antabałty, dobra, pow. nowoaleksandrowski, 1 okr. pol, gm. Tauroginie, 28 w. od Nowoaleksandrowska. Antabudzie, wś, pow. władysławowski, gm. i par. Gryszkabuda, ma 6 dm. , 33 mk. Antalezy, mylnie Atalezy, wś, pow. miński, gm. Zasule, o 75 w. od Mińska. Antalgi, wś, pow. wiłkomierski, 4 okr. pol. , gm. Wiżuny, 55 w. od Wiłkomierza. Antaryszki. dobra, pow. wiłkomierski 1 okr. pol, gm. Konstantynow, własność hr. Tyszkiewiczów, z folw. Stanisławowo, Dziewałtowo, Ratkowszczyzna, Użurojścic, Leonpol, Krzyżówka, Sybirek, Gaj mają. 1, 742 dzies. 1, 535 ziemi użytk. , 16 lasu, 181 nieuż. . Antecesarki, dobra, pow. wileński, 3 okr. pol, gm. Malaty; 1866 r. własnośó Iszorów. Antekardzis, Antkardzie, wś, pow. rossieński, gm. Jurburg, 61 w. od Rossien. Anteniki, Antyniki, dwór i dobra, pow. rossieński, 4 okr. pol, gm. Skawdwile, 31 w. od Rossień, własność Wolmerów, 204 dzies. Anteniszki, dwór, pow. rossieński, 2 okr. pol, gm. Szydłów, 26 w. od Rossien. Antesary Antesory, Antosory ob. t I, 41, dobra skarbowe, pow. święciański, 1 okr. pol, gm. Święciany. Znajduje się tu starożytne cmentarzysko. Antkalnie 1. , folw. , pow. kowieński, 2 okr. pol, gm. Kroki, 70 w. od Kowna. 2. A. , wś, pow. rossieński, 3 okr. pol, gm. Jurburg, 56 w. od Rossien. Antkalniszki, wś, pow. władysławowski gm. Antkalnie Antkalniszki Antesary Antekardzis Antalezy Annowo Annuszówka Anteniki Anolino Anorgrada Anpol Ansabinie Ansukinie Anszkupre Antabałty Antabudzie Antecesarki Antaryszki Antodowejnie Antobolanka Antodol Antkońcie Antkolnie Antkardzie Antkalniszki Antobirże Antławże Antkupry i par. Błogosławieństwo, odl. . 39 w. od Władysławowa, ma l6 dm. . 247 mk. W r. 1827 było 12 dm. , 133 mk. Antkalniszki 1. wś, pow. kowieński, 1 okr, pol, gm. Welona, 49 w. od Kowna. 2. A, , wś, pow. rossieński, 3 okr. pol. , gro. Jurburg. 54 w. od Rossien. Antkardzie, pow. rossieński, ob. Antekardzis. Antkolnie, Antokolnie, okolica, pow. kowieński, 1 okr. pol. , gm. Wilkija, 38 w. od Kowna. Wojszwiłłowie mają tu 32 dzies. ; Miniałgowie 45 dzies. ; Radwiłowiczowie 34 dzies. Antkońcie, pow. rossieński, ob, Apszkojcie, Antkupry, pow. rossieński, ob. Anazkupre, Antławże al. Atlawże, wś, pow. telszewski, 2 okr. pol. , gm. Ginteliszki, 34 w. od Telsż. Antobirże, dobra, pow. nowoaloksaudrowski, 1 okr. pol. , gra. Tauroginie. 29 w. od mta pow. Antobolanka, wś, pow. trocki, 3 okr. pol, gm. Butrymańce o 7 w. W r. 1865 było 34 dusz rewiz. ; należała do dóbr Jurdelany Gorbaczewskich. Antodobie, , zaść i dobra, pow. wiłkomierski, 4 okr. pol. , gm. Uciany, 63 w. od Wiłkomierza, własność Makarskich, 43 dzies. Antodol 1. fol. , pow. nowoaleksandrowski, 2 okr. pol. , gm. i par. Widze, o 55 w. od mta pow. , należy do dóbr Leonpol, własność dawniej Wawrzeckich, dziś droga spadku Zanderów. 2. A. , dwór, pow. dzisieński, 2 okr. pol. , gm. Ihumenowo. W 1865 r. własność Bohdanowiczów. Antodowejnie, wś, pow. wiłkomierski, 4 okr. pol. , gm. Uszpol, 92 w. od Wiłkomierza. Antodury, oh. t. I, 41, dobra, pow. święeiański, 2 okr. pol. , gm. Łabonary, r. 1865 własność Maryi Voss. Antoginie, okolica, pow. kowieński, 3 okr. pol. , gm, Bobty, 26 w. od Kowna. Większe części posiadają Wedziagolscy 82 dzies, , Montwiłłowie 70 dzies, Kuleszowie 65 dzies. , Jagminowie 59 dzies. , Rakiewiczowie 38 dzies. , Norcjkowie 37 dzies. , Proniewsey 35 dzies. i 13 drobniejszych działów, mających razem 190 dzies. Antoginiele, wś, pow. kowieński, 3 okr. pol, gm. Bobty, 27 w. od Kowna. Antogolany, jezioro w pow. wileńskim. Antogołopa, dobra, pow. wileński, 3 okr. pol, gm. Malaty. W 1865 r. własność Wołodźków. Antogowo, wś, włośc, pow. święciański, 2 okr. pol, gm. i dobra skarb. Łyngmiany o 12 w. . W r. 1866 było 68 dusz rewiz, Antojedzie, zaśc, pow. wileński, 3 okr. pol, gm. Malaty o 9 w. ; należy do dóbr skarb. Inturki. Antokalnie, wś, pow, maryampolski, gm. Pogiermoń, par. Pokojnie, ma 22 dm. , 222 mk. Wr, 1827 było 16 dra. , 128 mk. Antokas Budy, dobra, pow. szawolski, 4 okr. pol, gm. Skiemie, 55 w. od Szawel, własność Jagminów, 250 dzies. Antokiecie, fol, pow. wiłkomierski, 4 okr. pol, gm, Owanta, o 86 w. od Wiłkomierza; należy do dóbr Karolinowo Małeckich. Antokol, wś, pow. kalwaryjski, gm. i par. Krakopol, ma 7 dm. , 55 mk. Antokol 1. , zaśc, pow. nowoaleksandrowski, 1 okr. pol, gra. Dusiaty, 30 w. od mta pow. 2. A. , dobra pow. wiłkomierski, 3 okr. pol, gm. Wojtkuszki, 5 w. od Wiłkomierza, własność Koziełłów, 240 dzies. Usakowscy mają tu 20 dzies. i Czeczotowie 17 dzies. 3. A. drugie, dobra, tamże, 7 w. od Wiłkomierza, własność Montwiłłów, mają z attynencyami 2, 235 dzies. 964 ziemi użytk. , 937 lasu, 304 nieuż. . 4. A. trzecie, dobra, tamże, 5 w. od Wiłkomierza. Kaplica katol cmentarna, par. Pobojsk. W 1649 r. własność Melchiora Dowgiałły, następnie córek jego Katarzyny Bohuszowej i Anny Giedrojciowoj, w 1758 r. Dobkiewiczów, którzy w t. r. sprzedają Mikołajowi i Maryannio z Hermanów Szadurskim, skarbnikom inflanckim, ci zaś w 1762 r. sprzedają Kazimierzowi i Helenie z Hermanów Pomarnaekim, rotmistrzom wiłkomierskim, dziś własność hr. Stanisława Kossakowrskiego. 5. A. , zaśc, tamże, o 3 w. od Wiłkomierza. 6. A. , wś, tamże, w 5 okr. pol, gm. Andoniszki Stare. Lisowscy mają tu 18 dzies. 7. A, wś, pow. święciański, w 2 okr. pol, gm. Łabonary o 7 w. , należy do dóbr Syłgaciszki Jałowieckich. A. Leoniszki, wś, pow. wileński, w 2 okr. pol, gm. Mejszagoła o 6 w. , należała do dóbr Joda Januszewskich. W r. 1865 było 13 dusz rewiz. Antokolce 1. wś, pow. wiłkomierski, w 3 okr. pol. , gm. Kurkle, o 28 w. od Wiłkomierza. 2. A, wś, pow. wiłkomierski, w 4 okr, pol, gm. Uszpol, o 87 w. od Wiłkomierza. 3. A. , wś, pow. wiłkomierski, w 4 okr. pol, gm. Wiżuny, o 67 w. od Wiłkomierza. 4. A. , wś, tamże. w 3 okr. pol, gm. Kurkle, o 28 w, od Wiłkomierza. 5. A. ob. t. I, 41, wś, pow. trocki, w 2 okr. pol, gm. i dobra hr. Tyszkiewiczów Żyżmory o 7 w. . Wr. 1865 było 111 dusz rewiz. 6. A. , wś, pow. wileński, w 2 okr. pol, gm. Giełwany o 4 w. . W r. 1865 było 39 dusz rewiz. Należy do dóbr Wojdzieliszki ks. Żagielów. 7. A. ob. t. T, 41, wś, pow. wileński, w 2 okr. pol, gm. Mejszagoła o 9 w. . W r. 1865 było 22 dusz rewiz. ; należała do dóbr Giejszyszki ks. Giedrojciów, 8. A, wś włośc, pow, wileński, w 2 okr. pol, gra. Mejszagoła o 12 w. . W r. 1865 było 39 dusz rewiz. Należy do dóbr skarbowych Elnokiempie. Antokole 1. wś, pow. trocki, w 3 okr. pol, gm. Hanuszyszki o 8 w. . W r. 1865 było 28 dusz rewiz. 2. A, wś, pow. wileński, w 3 okr. pol, gm. Janiszki o 4 w, . W 1865 r. własność Zajączkowskich, U dusz rewiz. Antkalniszki Antokalnie Antojedzie Antogowo Antodobie Antokol Antokolce Antokole Antogołopa Antogolany Antoginiele Antokas Antokiecie Antoginie Antodury Antoleś Antokoliszki Antonielew Antoniele Antonie Antonia Antonele Antończyki Antonajcie Antomir Antomce Antomalkcecie Antołowsze Antołopie Antołomieście Antolomieście Antołoki Antołaki Antołokaja Antołkiena Antolka Antolin Antolga Antoleże Antolesino Antolepty Antolepie Antoledzie Antokrewno Antokolnie Antokoliszki Antokoliszki, dobra, pow. wiłkomierski, w 5 okr. pol. , gm. Onikszty, o 40 w. od Wiłkomierza, własność Kisielów, 64 dzies. Antokolnie, pow. kowieński, ob. Antkolnie. Antokrewno, dobra, pow. nowoaleksandrowski, w 4 okr. pol, gm. Abele, o 38 w. od mta pow. , własność Romanowskich, 250 dzies. W 1794 r. należały do Billewiczów. Antoledzie, wś włośc, pow. święciański, w 2 okr. pol, gm. Łabonary o 8 w. . W r. 1865 było 24 dusz rewiz. Należy do dóbr skarb. Łyngmiany. Antolepie, pow. nowoaleksandrowski, ob. Antoniele. Antolepty ob. t. I. 41, mstko nad rz. Świętą, pow. nowoaleksandrowski, w 1 okr. pol, gra. Antolepty, o 30 w. od mta pow. , ma 40 dzies. , 300 mk. , zarząd gminy, cerkiew, kaplica katol, synagoga, szkoła. Dziedzictwo niegdyś Strutyńskich, z których Jan Michał, kaszt. inflancki, i syn jego Józef, ssta szakinowski, ufundowah tu w 1740 r. kościół i klasztor karmelitów. W r. 1794 własność w połowie Franciszka i Teresy ze Strutyńskich ks. Druckich Lubeckich, marszałków pińskich, a w drugiej hr. Mikołaja Manuzzi, ssty opeskiego. Gmina obejmuje 74 miejscowości, ma 540 dym. włośc. i 59 dym. innych; 4, 819 mk. , włośc. Włościanie, w liczbie 1, 528 dusz rewiz, , uwłaszczeni zostali na 7, 799 dzies. 624 nieuż. , ze spłatą po 5, 720 rub. 56 kop. rocznie. Antoleś, wś, pow. lepelski. Antolesino, dwór, pow. święciański, w 4 okr. pol, gm. Szemetowszczyzna, w 1865 r. własność Skokowskich. Antoleże, wś, pow. wiłkomierski, w 4 okr. pol, gm. Owanta, o 37 w. od Wiłkomierza. Antolga, wś, pow. nowoaleksandrowski, w 2 okr. pol, gm. Rymszany, o 29 w. od mta pow. Antolin 1. kol, pow. rawski, gm. i par. Budziszewice, ma 6 dm. , 58 mk. , 100 morg. 2. A. , wś, pow. janowski, gm. Brzozówka, par. Modliborzyce, odl od Janowa w. 12. Dawniej należała do dóbr Pasieka, Kochanowskich. Osad 16, obszaru 344 morg, 160 mk. rz. kat. Przy wsi istniał fol Węglarka, który uległ parcelaoyi, ob. Pasieka. 3. A. , fol, pow. konstantynowski, gm. Zakanale, par. Janów, ma 1 dm, 13 mk. , 1, 966 morg. Antolin, kol, pow. rówieński, gm. Siedliszcze. odl 82 w. od Równego, 18 dzies. , 102 mk. Antolka, os. karcz. , pow. miechowski, gm. i par. Książ wielki. Antolka, chutor, pow. grodzieński, w 4 okr. pol, gm. Skidel, należy do dóbr Kotra Wyganowskich. Antołkiena ob, t. I, 41, wś, pow. święciański, w 2 okr. pol, gm. i dobra skarbowe Łyngmiany o 5 w. . W r. 1865 było 91 dusz rewiz. Antołokaja, wś, pow. wileński, w 3 okr. pol, gm. Malaty o 10 w. . Należy do dóbr Czulsk w 1865 r. Powstańskich. Antołaki, wś, pow. kalwaryjski, gm. Olita, par. Mirosław, odl 51 w. od Kalwaryi, ma 37 dm. , 237 mk. W r. 1827 wś rząd. 26 dm. , 189 mk. Antołoki, Antoluki, wś, pow. wiłkomierski, w 3 okr. pol, gm. Żmujdki, o 30 w. od Wiłkomierzą. Antolomieście, jezioro, w pow. święciańskim, Antołomieście, wś i dobra, pow. Święcianski, w 2 okr. pol, gm. Łabonary o 9 w. . Wś miała w 1865 r. 32 dusz rewiz. ; dobra należały do Krzeczkowskich. Antołopie, fol, pow. kowieński, w 3 okr. pol, gm. Surwiliszki, o 31 w. od Kowna. Antołowsze, wś, pow, wiłkomierski, w 3 okr. pol, gm. Żmujdki, o 22 w. od Wiłkomierza. Antomalkcecie, wś, pow. wiłkomierski, w 4 okr. pol, gm. Owanty, o 57 w. od Wiłkomierza. Antomce, folw. , pow. nowoaleksandrowski, w 2 okr. pol, gm. Dryświaty, o 42 w. od mta pow. Antomir 1. dwór, pow. kowieński, w 2 okr. pol, gm. Kroki, o 78 w. od Kowna. 2. A. , folw. , pow. szawelski, w 4 okr. pol, gm. Skiemie, o 64 w. od Szawel, należy do dóbr Paręspol Chrapowickich. Ob. t. I, 41. Antonajcie 1. wś włośc, pow. wileński, w 2 okr. pol, gm. Mejszagoła o 8 w. . W r. 1865 było 32 dusz rewiz. ; n. należy do dóbr skarbowych Mussa. 2. A. , wś i dobra, pow. wileński, w 2 okr. pol, gm. Mejszagoła o 10 w. . Wś miała 15 dusz rewiz. , dobra w 1865 r. należały do Liudskich. Antończyki, folw. , pow. drysieński, attyn, dóbr SaryaŁopacińskich, Antonele, wś, pow. wileński, w 2 okr. pol, gm. Mejszagoła o 9 w. . Należała do dóbr Elizabelln Wołkowiczów. W r. 1865 było 14 dusz rewiz. Antonia 1. wś, pow. ostrołęcki, gm. i par. Myszyniec W r. 1827 wś rząd. 10 dm, , 37 mk 2. A. , wś, pow. kolneński, gm. Turośl, par. Myszyniec W r. 1827 wś rząd. 15 dm, , 99 mk. Antonia Atupie, dwór, pow. szawelski, w 2 okr. pol, gm. Tryszki, o 55 w. od Szawel Antonie, wś, pow. ostrołęcki. W r. 1827 wś rząd. w par. Ostrołęka ma 20 dm. , 135 mk Antoniele, w spisie z 1886 r. Antolpie, zaśc, pow. nowoaleksandrowski, w 4 okr. pol, gm. Rakiszki, o 55 w. od mta pow. Antonielew 1. al Żerechowa, kol, pow. piotrkowski, gm. Ręczno, par. Rozprza ma 36 dm. , 246 mk. , 592 morg. 2. A. , wś, pow. Antonienka Antonińskie Antoniewo Antoniew Antonienka Antonińską Antoninowo Antoninów Antoninek Antonina Antonin Antoniny kielecki. W r. 1827 ma 21 dm. , 160 mk. , wieś prywatna. Antonienka, pow. nowoaleksandrowski, ob. Antoniszki. Antoniew 1. wś, pow. sochaczewski, , gm. i par. Kozłów biskupi ma 127 mk. , 290 morg. 2. A. , kol. , pow. sochaczewski, gm. Rybno, par. Sochaczew ma 59 mk. , 107 morg. 3. A. , wś, pow. błoński, gm. Guzów, par. Szymanów, ma 264 mk. , 219 morg. 4. A. , fol, pow. kutnowski, gm. i par. Piecka Dąbrowa, ma 97 mk. , 383 morg. dwor. i 4 włośc. 5. A. , kol. , pow. łęczycki, gm. Dalików, par, Domaniew, ma 13 dm. , 133 mk, 6. A. , kol. , pow. łaski, gm. Wygiełzów ma 11 dm. , 119 mk. , 277 morg. 7. A. , wś, nad rz. Trzebyczką, pow. będziński, gm. Wojkowice ma 18 dm. , 147 mk. , 104 morg. 8. A, kol, pow. noworadomski, gm. Gosławice, par. Dmenin, ma 17 dm. , 185 mk. , 143 morg. 9. A. , kol, pow. łódzki, gm. Nakielnica, par. Mileszki, ma 6 dra. , 60 mk, 67 morg. 10. A. , kol, pow. łódzki, gm. Rąbień, par Aleksandrów, ma 15 dm. , 169 mk. , 270, morg. 11. A. sikowski i A. stokowski, kol. , pow. łódzki, gm. Nowosolna, par. Mileszki. A. sik. ma 41 dm. , 340 mk. , 1015 morg. , A. stok. ma 38 dm. , 376 mk. , 858 morg. W r. 1827 było w ogóle 100 dm. , 800 mk. 12. A, fol. , pow. noworadomski, gm. Garnek, par. Kłomnice ma 2 dm. , 744 morg. 13. A. , fol, pow. noworadomski, gm. Konary ma 6 dm. , 4 mk. , 299 morg. 14. A. , kol. , pow. częstochowski, gm. Grabowka ma 9 dm. , 49 mk. , 63 morg. 15 A. , kol, pow. kozienicki, gm. i par. Sienno, odl 20 w. od Kozienic, ma 34 dm. , 183 mk. , 548 morg. 16. A. , pow. jędrzejowski, gm. Mierzwin, par. Imielno, odległe od Jędrzejowa 15 w. 17. A. , pow. stopnicki, gm. i par. Gnojno. Antoniewo 1. al. Nowawieś, pow. sierpecki, gm i par. Gradzanowo, odl. 23 w od Sierpca, ma 21 dm. , 157 mk. , 650 morg. 2. A. , fol. , pow. sierpecki, gm. Lisewo, par. Gozdowo, odl. 11 w. od Sierpca, ma 4 dm. , 36 mk. , 340 morg. 3. A. , wś, pow. lipnowski, gm. Obrowo, par. Ossówka ewang. , odl 34 w. od Lipna, ma 18 dm. , 133 mk. , 323 morg. 4. A. , fol. , pow. rypiński, gm. Rogowo, par. Gujsk, odl o 21 w. od Rypina, ma 2 dnj. , 22 mk. , 228 morg. 5. A. , pow. ostrowski, gm. Komorowo, par. Ostrów. Antoniewo ob. t I, 41, pow. dzisieński, mylnie za Antonowo, Antonin 1. wś i fol, pow. nowomiński, gm. i par. Jakubów, ma 55 mk. , 45 mprg. dwor. i 88 włośc. 2. A, wś, pow. radzymiński, gm, Rudzienko, par. Dobre, ma 147 mk. i 146 morg. 3 A. , pow. mazowiecki, gm. Stelmachowo, par. Tykocin. 4. A. , fol. , pow. radzyński, gm. Suchowola, par. Radzyń, ma 1 dm. , 8 mk. , 75 morg. Antonin 1. dobra, pow. bielski, gub. grodz. , w 3 okr. pol, gm. Skórzec, o 44 w. od Bielska, pod Ciechanowem, własność Szczuków. 2. A. , folw. , pow. brzeski gub. grodz. , w 4 okr. pol. , gm. Żytyń, odl. o 38 w. od Brześcia, własność Łyszczyńskich, z chutorem Rzeczyca Polowa ma 1908 dzies. 1508 roli, 150 łąk, 32 lasu, 168 nieuż. . Antonin, folw. , pow. rówieński, gm. Dąbrowica, odl 0. 128 w. od Równego, 4 dm. , 67 mk. Antonin, pow. ostrowski. Pałac w A. Rycina na miedzi w albumie do Wspomnień Wielkopolski E. hr. Raczyńskiego. A. , zamek myśliwski ks. Radziwiłłów Przyj. ludu, 1836. , , Obchód pogrzebowy w A. Przyj. ludu, 1838, str. 192. A. i mauzoleum ks. Radziwiłłów, tamże. Zamek w A. Przyj. ludu, 1842 43, str. 379. Por. Przygodzice t. IX. Antonina 1. folw. , pow. łaski, gm. Dąbrowa rusiecka, par. Rusiec. Część lit. A. ma 1 dm. , 3 mk. , 383 morg. Lit. B. ma 4 dm. , 53 mk. , 933 morg. dwór. i 2 włośc. 2. A. , folw. , pow. noworadomski, gm. Zamoście, par. Wiewiec, ma 1 dm. , 5 mk. , 310 morg. Antonina, wś, pow. lipowiecki, gm. Cybulów, st. poczt. i par. praw. Monasterzyszcze o 4 w. , odl o 68 w. od Lipowca, 36 dm. , 352 mk. , 279 dzies. ziemi dwor. Własność Pawła Rohozińskiego. Antoninek, fol. , pow. słupecki, gm. i par. Ostrowite, ma 2 dm, 9 mk. Antoninów 1. folw. , pow. warszawski, gm. Wawer, pow. Zerzeń, ma 14 mk. , 160 morg. 2. A. , wś, pow. opoczyński, gm. Kuniczki, par. Sławno, odl 10 w. od Opoczna, ma 10 dm. , 149 mk. , 413 morg. 3. A, fol. , pow. konecki, gm. Grodzisko, par. Radoszyce, odl 24 w. od Końskich. W r. 1880 istniała tu gorzelnia, miał 3 dm. , 19 mk. , 95 morg. Antoninowo, dobra, pow. wileński, w 2 okr. pol, gm. Mejszagoła, w 1865 r. własność ks. Giedrojciów. Antonińską Kępa, wś, pow. sochaczewski, gm. i par. Iłów, ma 51 mk. , 101 morg. Antonińskie Dęby, fol. i os. , pow. łaski, gm. Dąbrowa rusiecka, par. Rusiec, mają 6 dm. , 29 mk. , 92 morg. Należy do dóbr Antonina. Antoniny 1. przedmieście Kalusa, w pow. uszyckim. 2. A. ob. t. . I, 42, niegdyś HołotM, wś nad Ikopocią, stanowiącą tu granicę od pow. starokonstantynowskiego, pow. zasławski, gm. , st. poczt. i tel. w miejscu, st. dr. żel. Szepietówka o 50 w. , odl. o 40 w. od Zasławia. Położona w miejscowości bezleśnej, stepowej najbliższy las o 60 w. , ma 193 dm, 1185 mk. prawosł. , 160 katol. , 20 żydów, cerkiew p. w. św. Paraskiewii, z drzewa wzniesiona w 1797 r. kosztem parafian, odnowiona w 1875 t. , uposażona 47 1 2 dzies. ziemi; kaplica katol. par. Kulczyn. We wsi zarząd okręgu policyjnego, Antoniszki Antoniuk zarząd gminy, st. poczt. telegr. , szkoła ludowa od 1864 r. . Własność hr. Potockich, którzy utrzymują tu stadninę koni. Klucz antoniński ma 12, 430 dzies. W zeszłym wieku z Ortlińcami i Zakryniczami wzięte w dzierżawę od ks. Janusza Sanguszki przez Ignacego Malczewskiego, który ożenił się z Duninówną, od imienia żony przezwał Hołotki Antoninami. Gmina należy do 2 okręgu policyjnego, obejmuje 15 miejscowości, mających 1586 dym. włościańskich obok 163 innych, 9, 521 mk. włościan, uwłaszczonych na 8, 214 dzies. ziemi. Antoniów 1. kol. , pow. radomski, gm. Gzowice, par. Jedlnia, odl. 10 w. od Radomia, ma 10 dm. , 80 mk. , 291 mrg. dwors. 2. A. , kol, pow. opoczyński, gm. Goździków, par. Bieliny, odl. 14 w. od Opoczna, ma 17 dm. , 40 mk. , 480 morg. dwors. 3. A. , wś, pow. konecki, gm. i par. Chlewiska, odl. 25 w. od Końskich, ma 14 dm. , 81 mk. , 33 morg, włośc. i 2 dwors. 4. A. , wś i fol, pow. chełmski, gm. Brzeziny, par. Milejów. Antoniówka 1. wś, pow. piotrkowski, gm. Kleszczów, par. Sulmierzyce, ma 14 dm. , 123 mk, 254 morg. włośc. i 9 dwors. W r. 1827 było 10 dm. , 76 mk. 2. A. , kol. , pow. łaski, gm. Wygiełzów, par. Grabno, ma 11 dm. , 119 mk, 277 morg. włośc. 3. A. , wś i fol, pow. krasnostawski, gra. i par. Żółkiewka. W r. 1827 było 23 dm. , 114 mk. 4. A, fol. dóbr Zaklikowsko Zdziechowickich, pow. janowski, gm. i par. Zaklików, ob. Zdziechowice, Gruntów ornych 346 morg. , łąk 48 m. , wód zarybionych 68 mórg; gleba piaszczysta lecz z powodu wysokiej kultury urodzajna. Dom. dwors. 4, bud. drew. 6, ludności 56 dusz. Nad jednym ze stawów zarybionych zbudowana jest drewniana kaplica p. w. św. Jana Nepomucena z XVIII w. , fundacyi Małachowskich, poprzednich właścicieli dóbr. 5. A. , fol, pow. lubartowski, gm. Luszawa, par. Lubartów. 6. A. , wś, pow. krasnostawski, gm. i par. Gorzków. Antoniszki 1. wś, pow. władysławowski, gm. Błogosławieństwo, par. Łuksze, odl. 38 w. od Władysławowa, ma 6 dm. , 51 mk. W r. 1827 wś pryw. 6 dm. , 34 mk. 2. A. , wś, pow. władysławowski, gm. Dobrowola, par. Iłgowo, odl. 52 w. , ma 22 dm. , 315 mk 3. A. , wś, pow. maryampolski, gm. Chlebiszki, par. Preny, ma 3 dm. , 18 mk. Antoniszki 1. dobra, pow. kowieński, w 1 okr. pol. , gm. Krasnesioło, o 30 w. ad Kowna, własność spadkobierców Grzegorza Kunkiewicza, mają 1174 dzies. 911 ziemi użytk. , 174 lasu, 89 nieuż. . 2. A, zaśc, pow. kowieński, w 1 okr. pol, gm. Krasnesioło, o 26 w. od Kowna Mają tu Bolcewiczowio 40 dzies. , Pogirscy 21 dzies. 3. A. , wś, pow. kowieński, w 3 okr. pol. , gm. Bobty, o 18 w. od Kowna. 4. A. , zaśc, tamże, o 21 w. od Kowna; własność Klepackich, 42 dzies. , Dowmontowie mają 16 dzies. 5. A, zaśc, pow. nowoaleksandrowski, w 1 okr. pol. , gm. Dukszty, o 24 w. od mta pow, 6. A. , zsaśc, tamże, w 2 okr. pol, gm. Dryświaty, o 24 w. od mta pow. 7. A. , folw. , pow. nowoaleksandrowski, w 2 okr. pol, gra. i par. Smołwy, o 14 w. od mta pow. ; własność Klotów, 93 dzies. , dawniej własność Rudominów. 8. A. , w spisie z 1886 r. Antonienka, zaśc, pow. nowoaleksandrowski, w 3 okr. pol. , gm. Słobódka, o 70 w. od mta pow. 9. A. , zaśc, pow. nowoaleksandrowski, w 4 okr, pol. , gra. Antuzowo, o 4 w. od mta pow, Wojtkiewiczowie mają w A. i Buczeniszkach 83 dzies. 10. A, zaśc, tamże, ob. Jodyszki. 11. A. , okolica, pow. szawolski, w 2 okr. pol. , gm. Kurszany, o 14 w. od Szawel 12. A, folw. , pow. szawelski, w 3 okr. pol, gm. Żagory, o 75 w. od Szawel 13. A. , dwór, pow. szawelski, w 4 okr. pol, gm. Radziwiliszki, o 23 w. od Szawel; własność Mieczonisów, 70 dzies. 14. A. , zaśc, pow. wiłkomierski, w 4 okr. pol, gm. Uciana, o 69 w. od Wiłkomierza. 15. A. , zaśc, tamże, gm. Owanta, o 58 w. od Wiłkomierza, 16. A. , folw. , pow. miński, gm. StareSioło; własność Miunikiewiezów, ma 1 włókę. 17. A, folw. , pow. miński, gm. StareSioło, par. katol Raków; własność Chronowiczów. 18. A. , dobra, pow. oszmiański, w 1 okr. pol, gm. Kucewicze, w 1865 r. własność Czyżów. 19. A. , wś, pow. oszmiański, w 3 okr. pol, gm. Dziewieniszki o 10 w. . W r. 1865 było 11 dusz rewiz. ; należy do dóbr Ludwinowo Umiastowskich. 20. A. , zaśc, pow. trocki, w 1 okr. pol gm. i dobra skarbowe Międzyrzecz o 8 w. . 21. A, dobra, pow. wileński, w 1 okr. pol. , gm. Nicmenczyn, w 1865 r. ; własność Szczerbickich. 22. A. , wś, pow, wileński, w 4 okr. pol, gm. Worniany o 12 w. . W r. 1865 było 15 dusz rewiz. ; należy do dóbr Sokołojcie Rennów. 23. A. , folw, , pow. rzeżycki, własność Petrowych i Iwanowych, 69 dzies. Ob. t. I, 43. Antoniuk, osada i folw. , pow. białostocki, w 2 okr. pol, gm. Białostoczek, ma z os. Ogrodnik Wysokostockie, 83 dzies. ; należy do Hermana Kommichau i ma 23 dzies. ; fabryka sukna. Antonizberg, dobra, pow. święciański, w 3 okr. pol, gm. Kobylniki, w 1865 r. własność Haików. Antonopol 1. zaśc, pow. kowieński, w 4 okr. pol, gm. Aleksandrowska Słoboda, o 29 w. od Kowna. 2. A. , dobra, pow. poniewieski, w 1 okr. pol, gm. Krakinów, o 20 w. od Poniewieża, własność Boguszewiczów, 370 dz. 77 ziemi użytk, 286 lasu, 7 nieuż. 3. A. , dobra, pow. oszmiański, w 2 okr. pol, gm. Bienica, w 1865 r. własność Sosinowiczów. 4. A. , dobra, pow. rzeżycki, własność Emilii Zygern Korsz, z folw. Sawniki ma 337 dzies. Antonopol, chutor, pow. winnicki, par. Antonopol Antoniów Antonizberg Antoniów Antoniówka katol. Pików, gm. Kutyszczyki o 4 w. , ma 3 dym. Antonosin, pow. Słonimski, ob. Antosin. Antonosze, dobra, pow. nowoaleksandrowski, w 4 okr. pol. , gm. Abele, o 37 w. od mta pow. , własność Roemerów, 3, 270 dzies. 1, 401 ziemi użyt. , 1, 107 lasu, 762 nieuż. . Niegdyś dziedzictwo Billewiczów, w 1794 r. własność Heleny z Billewiczów hr. Morykoni, starościny wilkom. , dalej należały do Platerów, od których przeszły do Roemerów. Ob. t. I, 43. Antonów 1. kol. , pow. łowicki, gra. Lublanków, par. Waliszew, ma 47 mk. , 68 morg. 2. A, wś, pow. iłżecki, gm. Łaziska, par. Jedlnia, odl. 12 w. od Iłży, ma 22 dm. , 134 mk, 231 morg. włośc. i 41 morg. rzą. 3. A. , pow. radomski, ob. Modrzejowice, 4. A, kol. , pow. kozienicki, gm. i par. Policzna, ma 22 dm. , 93 mk. , 435 morg. dwor. 5. A. , ob. Antomew, Antonów 1. folw. , pow. ihumeński, gra. Szack, okr. pol. i par. katol. Uzda, o 82 w. od Ihumenia. 2. A, folw. , pow. miński, gm. Zasław, okr. pol. i par. katol. Raków, własność Komockich, ma 2 włóki. Antonów ob. t. I, 43, wś nad rzką Beręzianka, pow. skwirski, gm. Antonów, st. poczt. Skwira o 15 w. , 313 dm. , 3, 107 mk. , cerkiew, szkółka par. , 2, 645 dzies. ziemi dwors. Augustyny Podhorskiej, wdowy po Ignacym. Gmina obejmuje 7 siół i 2 wsi, ma 12, 994 rak. w tem 131 katol. , 259 żydów i 19, 348 dzies. ziemi 927 pod zabud. , 16, 084 gr. orn. , 272 łak, 720 lasów, 827 pod woda i 518 nieuż. , z czego należało 10, 662 do własności większej, 8, 242 do włościan, 381 do cerkwi i 63 pod drogami. A. był miasteczkiem, założonem około 1594 r. przez ks. Zbaraskich, na obszarze spornym przez długie lata z białocerkiewianami. W 1625 r. resp. 1628 r. było tu 6 dm. rynk, , 30 ulicz, 1 rzemieśl. , 2 kola. młyn. , 1 pop. Od 1785 r. w posiadaniu Podhorskich, kupiony przez Michała Baltazara P. od Michałowskich, którzy w 1770 r. kupili od Mniszchowej. Od 1790 r. występuje jako wieś. Antonowce, wś, pow. nowoaleksandrowski, w 3 okr. pol. , gm. Słobódka, o 68 w. od mta pow. Antonowce 1. ob. t. I, 43, wś, pow. proskurowski. W 1661 r. należały do podstarościego kamienieckiego, były zupełnie zniszczone. Przed paru laty sprzedane przez Franciszka Stankiewicza, obecnie Eugienii Leontowicz. 2. A. , pow. lityński, ob. Antonówka. 3. A. , dawniej też Ontonowce, wś nad rzką Jałowicą, dopł. Ikwy, pow. krzemieniecki, gm. Białakryniea, st. poczt. Krzemieniec o 22 w. , st. dr. żel. Dubno o 25 w. , ma 113 dm, 1, 021 mk. Poprzednio z wchodzącemi w skład parafii wsiami Iłowica Wielka o 3 w. i Iłowica Mała o 6 w. miały 158 dm. , 1, 295 mk. prawosł. , 13 katol. i 5 rodzin żydów. Cerkiew p. w. Narodzenia N. M. P. , z drzewa wzniesiona w 1795 r. kosztem parafian, uposażona jest 38 1 2 dzies. ziemi z zapisu ks. Radziwiłła w 1786 r. Cerkiew filialna we wsi Stożek o 2 w. . We wsi huta szklanna i tartak. Włościanie zajmują się bednarstwem, wyrobem naczyń drewnianych i garncarstwem. Podług rewizyi zamku krzemienieckiego w 1545 r. sioła A, Stożek i Tylawkę wysłużył u Zygmunta Starego ks. Wasili Czetwertyński a obecnie dzierży jo syn jego kar. Matwiej, który z siół tych i in. zobowiązany był do opatrywania horodni zamkowej, opartej o dom wzniesiony przez nieboszczyka ks. biskupa ks. Janusza. Następnie dzierży A. wraz z innemi dobrami wdowa po kn. Matwieju Owdotija z Wahanowskich, która w 1570 r. niewniosła poboru z A. , w 1573 r. zaś zapłaciła z nich od 6 dym. , 4 ogr. , 1 koła waln. Jedyna córka kn. Matwieja i Ewdotii, Anna wyszła za ks. Janusza Zbaraskiego, wwdę bracławskiego, i wniosła w dom męża rozległe dobra Czotwertyńskich. Po wygaśnięciu w 1631 r. ks. Zbaraskich dobra ich, w liczbie tych i A. , przeszły do ks. Wiśniowieckich. W 1725 r. ks. Franciszka Teresa, córka ks. Janusza Wiśniowieckiego, wwdy krakowskiego, wnosi klucz antonowiecki, jako wiano ks. Radziwiłłowi Rybeńce i następnie własność syna jego ks. Karola Panie Kochanku, którego synowiec Dominik w 1806 r. sprzedał klucze antonowiecki i jam polski Ludwice z Rzewuskich hr. Chodkiewiczowej, sścinic żmujdzkicj. Następnie A. należały do hr. Wład. Chodkiewicza, posiadającego tu 1, 850 dzies. ziemi dwor. Obecnie z W. Jałowica własność Kossakowskich. Antonoweczka, pow. humański, ob. Antonówka 4. , Antonowicze, wś, pow. borysowski, gm. Wielatycze, o 67 w. od Borysowa. Antonowicze ob. t. I, 44, wś nad Sławęczna, pow. owrucki, gm. i par. praw. Sławeczna o 3 w. , odl. o 33 w od Owrucza, 70 dm. , 460 mk. Podług rewizyi z 1471 r. dają ze wsi 30 gr. , wiadro miodu i 2 kunice. W 1555 r. nadana Kmitom. W t. r. wraz z 13 innemi wsiami należy do Krzysztofa Matwiejewicza Kmity, ssty owruckiego, który daje z nich 17 służb do zamku, 22 kóp groszy litew. , nadto 112 gr. i 24 kadzie miodu. Po Kmitach wś trzymali Sapiechowie jeszcze w 1622 r. . Antonowiecka, pow. rówieński, ob. Antonówka. Antonowiecka Słobódka, ob. Wygoda. Antonówka 1. kol, , pow. łukowski, gm. Jarczew, par. Stanin, ma 17 dm. , 108 mk. , 68 morg. 2. A, wś, pow. tomaszowski, gm. Krynice, par. Krasnobród. 3. A. , ob. . Antoniówka. Antonówka 1. os. leś. , pow. kobryński, gm. Antopol. 2. A. , urocz. , pow. wołkowyski, Antonów Antonowce Antonoweczka Antonowicze Antonowiecka Antonówka Antonosin Antonosin Antonosze Antonówka Antonówka w 2 okr. pol. , gm. Zelzin, własność Jagielnickich, 11 dzies. 3. A. , dwór. pow. rosieński, w 2 okr. pol, gm. Szymkajcie, o 16 w. od Rossień. 4. A, zaśc, pow. wiłkomierski, w 2 okr. pol, gm. Traszkuny, o 50 w. od WiłkomieTza. 5. A. , dobra, pow. bobrujski, gm. Stopy, o 80 w. od Bobrujska; własność Niemczynowiczów, około 100 włók. 6. A, folw. , pow. borysowski, gm. Pleszczenice, okr. pol i par. katol. Łohojsk, o 64 w. od Borysowa. 7. A, wś i folw, , pow; mozyrski, gm. Mieleszkowicze, par. katol Mozyrz o 15 w. . 8. A. , wś i folw. , pow. rzeczycki, gm. Dudzicze, o 100 w. od Rzeczycy. Fol dziedzictwo Horwatów, należy do domin. Dudzicze. 9. A. , wś i folw. , pow. czauski, gm. Holeniewo. Wś ma 20 dzies. , 181 mk; folw. należy do dóbr Chocietowo Tomańskich. 10. A, wś, tamże, gm. Hładkowicze, 18 dm. , 126 mk. 11. A, wś i dwa folw. ; pow. czerykowski, gm. Malatycze o 2 w. . Wś ma cerkiew paraf. Jeden z folw. , dziedzictwo Niedżwiedzkich, ma 105 dzies. ; drugi 270 dzies. 12. A. ob. t. 1, 44, mstko i dobra nad strum. Kapanie, pow. homelski, gm. Nosowicze o 6 w. , odl o 25 w. od Homla a 8 w. od st. dr. żel lipawskoromeńskiej Ziabrówka. Mstko ma 89 dm. drewn. i 441 mk 194 męż. a 247 kob. , 425 prawosł. , 2 katol i 14 żydów, cerkiew paraf. , kaplicę katol. cmentarna, dom modl żydowski, zapasowy spichlerz gminny, gorzelnię i 2 wiatraki. W XVII w. A. pod nazwą Antonowicz była wsią. sstwa homelskiego; w opisie gubernii z 1784 r. nazwana mstkiem. Obecnie należy do Klaczkowskieh, podobnie jak dobra, mające 1, 217 dzies. 13. A, wś i dobra, pow. klimowicki, gm. Kościukowicze. Wś ma 32 dm. , 156 mk. ; dobra, dziedzictwo Swadkowskich, wraz z Feliksbergiem i Monastyrkiem 2, 916 dzies. 486 roli, 100 łąk, 1, 880 lasu; 3 młyny wodne, 2 wiatraki 14, A. , wś, tamże, 7 dm. , 32 mk. 15. A. , wś i 3 folw. , pow. mścisławski, gm. Piryany. Wś ma 11 dm. , 60 mk. Jeden z folw. od 1874 r. należy do Gorłowych i Pokinych i ma 276 dzies. ; drugi, własność Mośkiewiczów, 374 dzies. ; trzeci, od 1870 r. własność Rajewskich, 266 dzies. 16. A, wś, pow. rohaczewski, gm. Horodziec o 10 w. , 30 dm, 203 mk. 17. A. , wś, tamże, gm. Merkułowieze o 6 w. , 20 dm. , 120 mk. 18. A. , dobra, pow. sieński. Od 1874 r. własność stcarow. Pieszczenko, 177 dzies. 19. A. , wś, pow. wieliski, gm. Budnica. Antonówka 1. ob. t. I, 44, wś, pow. czehryński, gm. Trylisy, par. praw. Lubomirka o 3 w. , st. poczt. i dr. żel Fanduklejówka o 15 w. , odl o 21 w. od Czehrynia, 33 dm. , 274 mk. , kościół par. katol, szkółka ludowa. Założona, jako słoboda, przez Antoniego Wróblewskiego i od jego imienia nazwana. Marya Bielecka nabyła tu przed kilku laty 200 dzies od Wróblewskiego. 2. A. , wś nad Sinicą Siniuchą, pow. humański, gm. i par. praw. Posuchówka, st. pocz. Ternówka o 5 w. , w gub. podolskiej, odl. o 28 w. od Humania, 182 dra. , 1, 489 mk. Stanowi właściwie część wsi Posuchówka. Własność Antoniego Brzozowskiego, posiadającego 1, 045 dzies. 3. A. Bukska, wś nad Tykiczem Uhorskim, pow. humański, gm. Rusałówka, st. poczt. Buki, których właściwie stanowi przedmieście, odl o 42 w. od Humania, 296 dm. , 1, 610 mk. , 1756 dzies. większej posiadłości ks. Lubomierskiego, cerkiew paraf. z drzewa z 1781 r. , szkółka cerk. , dom módl żydowski, młyn wodny. 4. A. al Antonoweczka, wś nad strum. Makszybłoto, pow. humański, gm. i par. Szaulicha, st. poczt. Talne o 13 w, odl o 45 w. od Humania, 104 dm. , 597 mk. Należała do okręgu humańskiego osad wojennych. Obecnie własność większa, wynosząca 557 dzies. , należy do Teofila Terpickiego. 5. A. , wś, pow. kijowski, gm. Hermanówka, par. praw. Husaczówka o 10 w. , odl o 75 w. od Kijowa, ma 83 dm. , 454 mk. , kaplica prawosł. , 2 wiatraki, szkółka ludowa. Włościanie, w liczbie 122 dusz rewiz. , uwłaszczonemi zostali na 402 dzies. , ze spłatą po 903 rub 20 kop. rocznie. Założona po 1830 r. przez przeniesienie tu części włościan z Husaczówki i Matyaszówki i nazwana od imienia Antoniego Milewskiego. Jako wiano córki Kazimierza Milewskiego przeszła wraz z Matyaszówką do gen. Głazenapa, którego syn Michał sprzedał ją w l875r. Aleksandrowi Czechowskiemu. 6. A. , pow. lipowiecki, ob. Kazimirówka. 7. A. al. Słoboda, wś nad Tykiczem Gniłym, pow. taraszczanski, gm. Stawiszcze o 5 w. , st. poczt. Taraszcza 26 w. , 281 dm, 1663 mk, cerkiew p. w. Nar. N. M. P. drewniana z r. 1777, szkółka, młyn wodny, 2 wiatraki. Osadzona w połowie zeszłego wieku na gruntach sstwa białocerkiewskiego przez Antoniego Stefańskiego i przez niego dzierżawiona od ssty Mniszka do 1790 r. Po przejściu Białocerkiewszczyzny do Branickich, wś trzymał Wincenty Montrezor a następnie syn jego Ksawery. Obecnie własność większa wynosi 653 dzies. i należy do klucza stawiszczańskiego, hr. Władysława Braniefciego. 8. A. , wś nad rzką Rohozianką, pow. taraszczański, gm. Żydowska Hrebla, par. praw. Kosiakówka, st. poczt. Taraszcza o 20 w. , 114 dm. , 657 mk. , szkółka, 2 wiatraki. Wś należy do dóbr Koszewata, własnośc Mołodeckich, ma 491 dzies. ziemi dwors. 9. A, pow. taraszczański, ob. Otdajpol. 10. A. al. Rejmentarszczyzna ob. t. IX, 599, u ludu Lejmentarszczyzna, wś, pow, wasylkowski, gm, Błoszyńce, st. poczt. Białącerkiew o 23 w. , odl o 45 od Wasylkowa, 266 dm. , 1, 491 mk, , cerkiew, szkółka cerk. , wiatrak. Przy wsi folw. , mający 2 dm. , 28 mk. 11 A ob. t. I, 44, wś nad rzką Tołmaczem Gniłym, pow. zwinogródzki, gm. i st. poczt. Kalihorka Mokra o 8 w. , odl. o 45 w. od Zwinogródki, 172 dra. , 902 mk. , cerkiew paraf. z drzewa wzniesiona r. 1773, szkółka, młyn wodny, 6 wiatraków. Własność większa 879 dz. należy do Ludwika Jenicza. 12. A. ob. t. I, 44, wś, pow. hajsyński, gm. Sobotówka, 88 dm. , 450 mk. , kaplica. 13. A. ob. t. I, 44, wś nad Rusawa, pow. jampolski, gm. Rożniatówka, 402 dm. , 1, 788 mk. , cerkiew paraf. , młyn wodny. . 14. A. , wś nad Markówka, tamże, gm. Tymanówka, 79 dm. , 528 mk. 15. A. ob. t. I, 43, p. n. A itojwivce wś nad rzką Pawnicą, pow. lityński, okr. pol. Bahrjnowce, gm. Kożuchów o 18 w. , par. i st. poczt. Nowy Konstantynów o 3 w, sąd Chmielniki o 22 w. , o 30 w. od Lityna, ma 21 dym, , 126 mk. , pice wapienny. Należy do klucza konstantynowskiego L. Koczubeja, dawniej Jaroszyńskich. 16. A al. Antoanetenthal, kol, pow, olhopolski, okr. pol. Pieszczanka, gm. Kamionka o 1 w. , par. katol. Raszków, o 76 w. od Olhopola, ma 39 dm. 17. A pow. uszycki ob. t. I, 44, zam. Muszkatyńce, czytaj Muszkotyńce. 18. A, wś, pow. dubieński, gra. i par. praw. i katol. Beresteczko o 5 w. , odl. o 66 w. od Dubna, 59 dm. , 408 mk. Dzieliła losy Beresteczka 19. A. , wś, pow. łucki, gm. Torczyn odl. o 10 w. od Łucka, 26 dm. , 218 mk. Należy do Usicz Peretiatkowiczów. A. , kol. , tamże, gm. Szczuryn, odl. o 27 w. od Łucka, 16 dm. , 64 mk. 21. A. , kol. , tamże, gm. Kołki, odl. o 48 w. od Łucka, 18 dm. , 110 mk. 22. A. , wś i kol. , tamże, gm. Horodziec, o 110 w. od Łucka. Wś ma 31 dm. , 228 mk. 23. A. , kol, pow, nowogradwołyński, gm. Zołobno, odl. o 40 w. od mta pow. , 17 dm. , 103 mk. 24. A. , kol. , pow. Ostrogski, gra. Kuniów, odl. o 13 w. od Ostroga, 67 dm. , 257 mk. 25. A. , Antonowiecka al. Łysucha, kol. , pow. rówieński, gm. Berezne, o 4 w. od Pieczałówki a 54 od Równego, 89 dm. , 627 mk. 26. A. , ko. , pow. rówieński, gm. Tuczyn, odl o 34 w. od Równego, 26 dm. , 188 mk. 27. A, słobodą nad dopł. Słuczy, tamże, o 37 w. od Równego, 46 dm. , 661 mk. Wraz z Rudzicą. Niemylną należy do Julii Szenberg, mają. razem 4, 900 dzies. lasu. 28 A, kol, pow. włodzimierski, gm. Kisielin, odl o 37 w, od Włodzimierza, 3 dm. , 31 mk. 29. A. , koi, tamże, gm. Nowodwór, odl o 30 w. od Włodzimierza, dm. , 192 mk. 30. A. 1 i 2, dwie kol, tamże, gm. Werba, odl o 12 w. od Włodzimierza, 51 dm. , 276 mk 31 A. Borek, kol, tamże, o 7 w. od Włodzimierza, 19 dm. , 116 mk. 32. A. Kocioł kol, tamże, o 8 w. od Włodzimierza, 38 dra, , 134 mk. 33. A. Moszleńska, kol, tamże, 9 w. od Włodzimierza, 16 dm. , 110 mk. 34. A, kol, pow. żytomierski, gm. Barasze, 70 w. od Żytomierza, 18 dm. , 112 mk. J. Krz. Antonowo 1. folw. , pow. maryampolski, gm. Antonowo, odl 20 w. od Maryampola, ma 10 dm. , 66 mk. 2. A, wś, pow. maryampolski, gm. i par. Pilwiszki, odl 21 w. od Maryampola, ma 40 dm. , 259 mk. Antonowo 1. dobra, pow. bielski gub. grodz. , w 1 okr. pol, gm. Dubiażyn, o 17 w. od Bielska, własność Kaminskich, 162 dzies. 2. A. , folw. , pow. bielski gub. grodz. , w 1 okr. pol. , gm. Orla, o 10 w. od Bielska, 644 dzies. , gorzelnia, cegielnia. Należy do dóbr Orla dawniej ks. Wittgensteina. 3. A. , wś i dobra, pow. brzeski gub. grodz. , w 2 okr. pol, gm. Radwanicze, o 33 w. od Brześcia. Wś ma 1, 074 dzies. ziemi włośc. ; dobra, własność Posticzów, 576 dzies. 4. A. , chutor, pow. Słonimski, w 5 okr. pol, gm. Luszniewo, o 37 w. od Słonima, należy do dóbr Sątajłowszczyzna Walickich. 5. A. , dobra, pow. kowieński, w 1 okr. pol, gm. Wilkija, o 54 w. od Kowna, własność Witkowskich, 154 dzies. 6. A. , dwór, tamże, w 2 okr. pol, gm. Kroki, o 67 w. od Kowna. 7. A. , dobra, pow. kowieński, w 3 okr. pol, gm. Jaswojnie, o 48 w. od Kowna, własność Koczanów, 170 dzies. 8. A, dobra, tamże, gm. Surwiliszki, o 74 w. od Kowna, własność Raczyńskich, 140 dzies. 9. A. , zaśc, tamże, o 73 w. od Kowna. 10. A. ob. t. I, 44, dobra, pow. nowoaleksandrowski, w 1 okr. pol, gm. Dukszty, o 24 w od mta pow. , własność Nowohońskich, h. Następ, 373 dzies. Przed r. 1819 należały do dóbr Dukszty Rudominów i nosiły nazwę Tadeuszowa. 11. A, dobra, pow. nowoaleksandrowski, w 3 okr. pol, gm. Słobódka, o 80 w. od mta pow. , własność Żabów, 406 dzies. A. należało niegdyś do dóbr Drujka i było własnością kn. Massalskich, od których przeszło do Żabów. Józef Żaba sprzedaje około 1800 r. Piotrowiczom, następnie syna ich Adama, od 1830 r. córki jego Maryi Żabinej, dalej syna jej Witolda. Do A. należy zaśc. Zyngarewszczyzna. 12. A. , zaśc. , pow. nowoaleksandrowski, w 4 okr. pol. , gm. Oknista, o 81 w, od mta pow. 13. A. al Antonów, zaśc, tamże, o 75 w. od mta pow. 14. A, dobra, pow. poniewieski, w 1 okr. pol, gm. Remigoła, o 34 w. od Poniewieża, własność Paszkiewiczów, 690 dzies. 15. A. Pogiełupie, dobra, tamże, o 37 w. od Poniewieża, własność Granickich, wraz z Niekraszyszkami, ma 194 dzies. 16. A, dobra, pow, rossieński, w 2 okr. pol, gm. Szydłów, o 18 w. od Rossień. 17. A. , dobra, pow. szawelski, w 2 okr. pol. gm. Wieksznie, o 78 w. od Szawel, własność Dowgierdów, 480 dzies. 18. A. , dwór, pow. szawelski, w 4 okr. pol, gm. Radziwiliszki, o 25 od Szawel Jakimowiczowie mają tu 777 dzies. ziemi użyt. 19. A. Nawlickie, . dobra, pow. szawelski, w 4 okr. pol, gm. Skiemie, o 53 w. od Szawel W 1885 r. należały do Nawlickich, Antonowo Antonowo Antony Antonawsk później mieli tu części Ejdrygiewiczowie 137 dzies. , Kapuścińscy 137 dzies. i Sławińscy 140 dzies. 20. A. Połukaj, dobra, pow. szawelski, w 1 okr. pol. , gm. Szawkiany, o 35 w. o d Szawel; własność Burbów, 233 dzies. 21. A. , dobra, pow. telszewski, w 4 okr. pol. , gm. Żora ny, o 23 w. od Telsz; własność Tomaszewskich, 140 dzies. 22. A, folw. , pow. wiłkomierski, w 1 okr. pol. , gm. Szaty, o 35 w. od WilkoniieTza, 23. A. , folw. , pow. wiłkomierski, w 3 okr. pol. , gm. Kurkle, o 27 w. od Wiłkomierza. 24. A. folw. , tamże, w 2 okr. pol. , gm. Rogo wo, o 39 w. od Wiłkomierza; należy do dóbr Dawidziszki Januszkiewiczów. 25. A. , wś, pow. borysowski, okr. pol, par. katol, i gm. Dokszyce, o 98 w, od Borysowa. 26. A. , folw. , pow. borysowski, gm. Dolce, o 130 w. od Borysowa; własność Hłasków, około 32 włók. 27. A. , folw. , pow. ihumeński, gm. Pereszew skaSłoboda, okr. pol. i par. katol. Uzda, odl o 84 w. od Ihumenia; należy do domin. Pere zew, sukces. Jodki. 28. A. , folw. , pow. ihumeński, gm. Puchowicze, par. katol Błonie, o 38 w. od Ihumenia; własność Murawickich, 4 1 2 włók. 29. A. , folw. , pow. miński, gm. Iwieniec; własność mahometańskiej rodziny Chasieniewiczów, około 11 1 2 włók. 30. A. , chutor, pow. miński, gm. Samochwałowicze, o 20 w. od Mińska. 3l. A. , wś, pow. nowo gródzki, gm. NowaMysz, o 55 w. od Nowo gródka. 32. A, , wś, pow. rzeczycki, gm. Na rowla, o 130 w. od Rzeczycy. 33. A. , dobra, pow. bychowski. Od 1876 r. własność Śliżykowych, 519 dzies. , młyn wodny. 34. A. al Leszczenko, dobra, pow. sieński, dziedzictwo Perottów, wraz z Borsuczynem 1, 461 dzies; młyn wodny i gorzelnia. 35. A. , zaśc, pow. dzisieński, w 2 okr. pol, gm. Jody o 3 w, ; na leży do dóbr Rafałowo Łopacińskich. 36. A, wś i dobra, pow. dzisieński, w 2 okr. pol, gm. Postawy o 24 w. . Attyn. dóbr Postawy, dawniej hr. Tyzenhauza, dziś hr. Przeździeckiego. W r. 1865 było 54 dusz rewiz. 37. A. , wś, pow. oszmiański, w 4 okr. pol, gm. Derewno o 28 w. . W r. 1865 było 33 dusz rewiz. ; własność Chądzyńskich. 38. A. , tam że, ob. Antony. 39. A, zaśc, pow. święciański, w 2 okr. pol, gm. i dobra w 1865 r. Chrystyniezów Łabonary. 40. A. , dobra, pow. święciański, w 2 okr. pol. gm. Zabłociszki. W 1865 r. własność Kwintów, 41. A. , dobra, pow. wilejski, w 1 okr. pol, gro. Chotenczyce. W 1865 r. własność Terleckich. 42. A. , dobra, pow. drysieński; własność Sementowskich, 270 dzies. 43. A. , tamże, własność Tecznerow, 314 dzies. ; do dóbr należy folw. Zarowie 44. A. , dobra, pow. gołocki, 1, 516 dzies. Mają tu części Niedźwiedzcy 66 dzies. i Łahisowie 30 dzies, 45. A. , wś, pow. wieliski, gm. Makłoki. A. Jel. J. Krz. Antonawsk, folw. , pow. borysowski, gm. Hajna, o 66 w. od Borysowa. Antonowszczyzna 1. wś, pow. nowogródzki, gm. Niehniewicze, o 20 w. od Nowogródka. 2. A, wś, pow. miński, gm. Rubieżewieze o 16 w. , o 60 w. od Mińska. 3. A. , zaśc, pow. oszmiański, w 1 okr. pol, gm. Kucewicze o 13 w. ; należy do dóbr Żuprany Czapskich. Antonusie, jezioro, w pow. wileńskim. Antony 1. wś, pow. pruźański, w 3 okr. pol, gm. Staruny, o 40 w. od Prużany, ma 315 dzies. ziemi włośc 2. A. , wś, pow. oszmiański, w 1 okr. pol, gm. Graużyszki o 7 w. W r. 1865 ma 19 dusz rewiz. ; należy do dóbr Anusiu Kaczanowskich. 3. A. al Antonowo, dwór, pow. oszmiański, pod Boninami. Należały niegdyś do Wańkowiczów, następnie przeszły w ręce Mokrzeckich. od nich kupił je Wojewódzki, od którego nabjpł Gaugier za 40, 000 rub. Antopadewo, w spisie urzęd. Antipodewo, dobra, pow. Słonimski, w 5 okr. pol, gm. Derewna, o 17 w. od Słonima; własność Rozenblumów, mają 411 dzies. Antopłasztoka al Antopłoszkok, dwór, pow. wiłkomierski, w 3 okr. pol, gm. Żmujdki, o 20 w. od Wiłkomierza; własność Seplińskich, 38 dzies. Antopol l. mstko i dobra, pow. kobryńsktw 3 okr. pol, gm. Antopol, o 30 w. od Kobrynia. Mstko ma 3, 941 mk. , zarząd gminy, ce r klew, kaplicę, synagogę, szkoła, st. poczt. , 286 dzies. włośc, 81 dzies. drobnych właścicieli i 33 cerk. Dobra von Brewernów, mają. z 8 folw. 5, 500 dzies. 1, 527 roli, 2, 173 łąk, 1, 500 lasu, 300 nieuż. . Przy drodze z Antopola do wsi Braszewicze znajduje się kilka płaskich kurhanów, zwanych szwedzkimi. Gmina obejmuje 27 miejscowości, mających 552 dym. włośc obok 389 innych, 6, 414 mk. włościan, uwłaszczonych na 10, 760 dzies. ziemi 4, 925 łąk i pastw. , 1, 552 1 2 nieuż. . Oprocz tego w obrębie gminy znajduje się 243 dzies. ziemi cerk. i 6, 526 większej posiadłości. 2. A, dwór, pow. nowoaleksandrowski, w 2 okr. pol, gm. Smołwy, o 14 w. od mta pow. Kossakowscy mają w A. i Czepukiszkach 103 dzies. ; dawniej własność Podbereskich. 3. A, dwa zaśc, pow. nowoaleksandrowski, w 3 okr. pol, gm. Dusiaty, o 33 w. od mta pow. 4. A. zaśc, tamże, w 4 okr. pol 5. A, folw. , pow. rossieński, w 5 okr. pol, gm, Konstantynowo, o 79 w. od Rossień. 6. A. , folw. , pow. wiłkomierski, w 2 okr. pol, gm. Traszkuny, o 46 w. od Wiłkomierza. 7. A. , wś i folw. , pow. borysowski, gm. Jurewo, o 34 w. od Borysowa. Pol należy do Wersockich. 8. A. ob t. I, 45, folw. , pow. borysowski, gm. Tumiłowicze, o 110 w. od Borysowa. 9. A, , folw. , pow. miński, gm. Rubieżewicze o 16 w. , okr. pol i par. Antonawsk Antonowszczyzna Antonusie Antopadewo Antopłasztoka Antopol Antosory Antosław Antosino Antosin Antosik Antorosze Antorojście Antopusinie Antopol Antopole Antopuśle Antoprudzie Antopuńce katol. Kojdanow, o 35 w. od Mińska, 10. A. , folw. , pow. miński, gm. Samochwałowicze; własność Łęskich, należy do domin. Chotowo. 11. A. , folw. , pow. rzeczycki, gm. Maładosz, o 45 w, od Rzeczycy. 12. A. , folw. , pow. rzeczycki, gm. RowieńskaSłoboda, o 12 w. od Rzeczycy. 13. A. , dobra, pow. czerykowski. Od 1830 r. własność Gordziałkowskich, 708 dzies. ; młyn wodny. 14. A. al. Komary, dobra, pow. mohylewski; własność Bekarewiczów, 141 dzies. 15. A. , dobra, pow. orszański. Od 1852 r. Wańkowiczów, 234 dzies. 16. A, folw. , pow. sieński; należy do dóbr Kuźmin Gajewskich. 17. A. ob. t. I, 45, folw. , pow. dzisieński, w 1 okr. pol, , gm. Zaleś, własność Szyrynów, należał do dóbr Porzecze. 18. A. , zaśc, pow. wileński, w 6 okr. pol, gm. Mickuny o 7 w. ; należy do dóbr skarb. Ławaryszki. 19. A. ob. t. I, 45, os. , pow. rzeżycki, gm. Rezentowo o 4 w. , st. dr. źel. warsz. petersb. 20. A. , ob. Antopole. Antopol 1. ob. t. I, 45, wś, pow. , jarapolski, gm. Komargród, 82 dm. , 623 mk. , cerkiew. 2. A. ob. t. I, 45, wś nad Samcem, pow. Winnicki, gm. Kutyszcze Małe, 71 dm. , 349 mk. , kaplica. 3. A. , wś i kol. , pow. rówieński, gm. Równo o 14 w. , par. praw. Babin o 6 w. przy szosie kijowskobrzeskiej, 31 dm, 465 mk. , st. poczt. pierwsza od Równego. Własność ks. Lubomirskich. Pod wsią u Horynia kończą się ostatnie odgałęzienia gór Awratyńskich. 4. A. , kol. , pow. żytomierski, gm. Barasze, o 79 w. od Żytomierza, 48 dm. 310 mk. 5. A. , wś nad dopł. Hujwy, pow. żytomierski, gm. i par. praw. Kotelnia o 6 w. , odl. o 30 w. od Żytomierza, ma 176 dm. , 1, 052 mk. , cerkiew z drzewa wzniesiona r. 1841. Od 1870 r. własność Aleks. Tereszczenki, 411 dzies. ziemi dwor. Poprzednio należała do Pruszyńskich, następnie Lucyana Niewmierzyckiego, ostatniego z wyborów marszałka żytomierskiego. Antopole 1. , mylnie Aniopoły, urocz. , pow. ihumeński, okr. pol. i gm. Puchowicze, par. katol. Błonie. Mają tu własności Milkiewiczowie i Tuszyccy, 3 włóki. 2. A. , folw. , pow. sieński; należy do dóbr Woronowo Staniszewskich. Antoprudzie, dobra nad jez. Prudą. , pow. nowoaleksandrowski, w 2 okr. pol. , gm. Rymszany, o 36 w. od Nowoaleksandrowska. Własność Pizanich, 296 dzies. Romanowowie mają tu 20 dzies. , Szmatkowy 28 dzies. , Frołowie 6 dzies. , Wojewodowy 10 dzies. . Należały niegdyś do dóbr Nowydwór i były własnością; Szorców, z których Wojciech sprzedaje Pawłowi i Reginie z Wołowiczów Pacom. Tenże Pac około 1584 r. zapisuje córce swej Zofii Rakowskiej; później własność Hryncewiczów, którzy sprzedali Piotrowi Pizaniemu. Antopuńce, zaśc. włośc, pow. wileński, w 3 okr. pol, gm. Malaty o 7 w. ; należy do dóbr skarbowych Roupiszki. Dawniej własność Łowmiańskich. Antopusinie, wś i folw. , pow. rossieński, w 2 okr. pol. , gm. Rossienie, o 17 w. od Rossień. Folw. należy do Butkiewiczów, ma 60 dzies. Antopuśle, zaśc, pow. wileński, w 3 okr. pol. , gm. Giedrojcie; należy do dóbr skarb. Jęczmieniszki. Antorojście, zaśc, pow. święciański, w 2 okr. pol. , gm. Kukuciszki o 12 w. ; należy do dóbr skarb. Czewile. Antorosze 1. zaśc, pow. święciański, w 2 okr. pol. , gm. Łabonary o 6 w. ; należy do dóbr Styrnie Żarnowskich 2. A. , zaśc, pow. wileński, w 3 okr. pol. , gm. Malaty o 14 w. ; należy do dóbr Czulsk w 1865 r. Powstańskicli. Antosik, os. , pow. białostocki, w 3 okr. pol. , gm. Krypno; należy do klucza zakątkowskiego dóbr hr. Pelagii de Fleury z hr. Potockich. Antosin 1. wś, pow. sochaczewski, gm. Rybno, par. Giżyce, ma 163 mk. , 361 morg. 2. A, os. , pow. garwoliński, gm. Sobolew, par. Maciejowice, ma 1 dm. . 6 mk. , 15 morg. Antosin 1. , w spisie Antonosin, dobra, pow. Słonimski, w 2 okr. pol. , gm. Mieżewicze, o 27 w. od Słonima; własność Ostromęckich; z urocz. Moszki 283 dzies. 2. A, folw. , pow. bobrujski, okr. pol. , gra. i par. katol. Swisłocz, o 28 w. od Bobrujska; należy do domin. Durynicze Zabiełłów. 3. A. , folw. , pow. borysowski, gm. KiszczynaSłoboda, par. kat. Borysów o 15 w. . 4. A. , wś, pow. miński, gm. Kojdanów o 20 w, , odl. o 60 w. od Mińska. 5. A. ob. t. I, 45, folw. , pow. miński, gm. Stańkow, okr. pol. i par. katol. Kojdanów, o 30 w. od Mińska. Własność Bohdaszewskich. 6. A. , zaśc, pow. miński, gm. StareSioło, okr. pol. i par. katol. Raków, o 14 w. od Mińska. Antosino, folw. , pow. miński, gm. Białorucz, o 28 w. od Mińska. Antosław, dobra, pow. lucyński, własność Wasila Dubiny, 308 dzies. Antosory, pow. święciański, ob. Antesary, Antostyrnia, zaśc, pow. wileński, w 3 okr. pol. , gm. Malaty o 9 w; należał do dóbr skarb. Inturki. Antoszewo 1. dobra, pow. kowieński, w 2 okr. pol. , gm. Kroki, o 77 w. od Kowna; własność Hurczynów, 680 dzies. Poprzednio własność Zaborskich. 2. A. ob t. I, 45, matko i dobra, pow. poniewieski, w 4 okr. pol. , gm. Czypiany, o 38 w. od Poniewieża. Dobra należą do Antoszewskich i mają 120 dzies. Antosznie, okolica, pow. kowieński, w 3 okr. pol. , gm. Bobty, o 28 w. od Kowna. Węcławowiczowie mają tu 8 dzies. Antoszwińcze ob. t. I, 45, Antoszwincie, Antopol Antoszwińcze Antosznie Antoszewo Antostyrnia Antupis Antusze Antuzów wś, pow. wileński. Własność niegdyś Andrzeja Towiańskiego, dziś skarbowa. AntotelcieAntotwilcie, wś, pow. wiłkomierski, w 3 okr. pol. , gra. Zmujdki, o 18 w. od Wiłkomierza. Antotyszki, zaśc, pow. wileński, w 3 okr. pol. , gm. i dobra hr. Czapskich, Malaty o 2 w. . W r. 1865 było 17 dusz rewiz. Antowiersza ob. t. I, 45, wś, pow. trocki, w 3 okr. pol. , gm. Wysoki Dwór, miały 13 dusz rewiz. Antowiesze, zaśc, pow. wileński, w 3 okr. pol. , gm. i dobra ks. Hohenlohe dawniej ks. Wittgensteina Janiszki o 17 w. , miały 13 dusz rewiz. Antowil 1. al Antowile, dwór, pow. nowoaleksandrowski, w 4 okr. pol. , gm, Antuzowo, odl. o 19 w. od mta pow. ; własność Wadziszów, 50 dzies. 2. A, zaśc włośc, pow. wileński, w 1 okr. pol, gm. Rzesza o 9 w. ; należy do dóbr skarb, Krzyżaki. 3. A. , folw. , tamże, 470 dzies. Własność dawniej Paców, dalej Radziszewskich, od których przeszła do Korsakowych. 4 A. , dobra, pow. lepelski; własność Korsaków, 880 dzies. Antowile, wś, pow. wyłkowyski, gm. Kopsodzie, par. Wisztyniec, odl. 32 w. od Wyłkowyszek, ma 16 dm. 144 mk. W r. 1827 wś rząd. 10 dm. , 60 mk. Antozierki, wś i dwór, pow. kowieński, w 2 okr. pol. , gm. Kroki, o 74 w. od Kowna. Antożele, w spisie z 1886 r. Antożegie, wś, pow. nowoaleksandrowski, w 1 okr. pol, gm. Dusiaty, o 34 w. od mta pow, Antożelis, wś, pow. władysławowski, gm. Swiatoszyn, par. Łuksze, ma 2 dm. , 13 mk. Antraszkówka, wś, pow. borysowski, gm. Chołopienicze, o 42 w. od Borysowa. Antropowo 1. folw. , pow. rzeżycki; własność Kosiczów, 121 dzies. 2. A, w 1623 r. Antropowce, wś, pow. wieliski, gm. Uświat. Podług sumaryusza z 1765 r. w ławnietwie daszkowskiem wójtowstwa zebestiańskiego. Antryngie, w spisie z 1892 r. Antrypie, wś i dwór, pow. rossieński, w 2 okr. pol, gm. Rossienie, o 17 w. od Rossień. Antszkapinie, wś, pow. rossieński, w 1 okr. pol, gm. Kielmy, o 18 w. od Rossień. Antuanetenthal, ob. Antonówka. Antubiszki, wś, pow. władysławowski, gm. Swiatoszyn, par. Iłgowo, odl. 41 w. od Władysławowa, ma 10 dm. , 69 mk W r. 1827 wś pryw. , 10 dm. , 65 mk. Antupicie, Antupicy, w dokum. z 1581 r. Antupity al. Ontupity, w 1583 r. Antupiny, wś nad rz. Upitą, pow. kowieński, w 2 okr. pol, gm. Betygoła, o 66 w. , od Kowna. Niegdyś sioło w dobrach Jaguczany, we włości ejragolskiej. Antupie stare i A. nowe, dwie wsi, pow. wyłkowyski, gm. Giże, par. Wyłkowyszki odl. 9 w. . A stare mają 9 dm. , 88 mk. ; A. nowe 4 dm. , 26 mk. W r. 1827 wś rząd. , 9 dm. , 83 mk. Antupie, dwór, pow. poniewieski, w 4 okr. pol, gm. Birże, o 91 w. od Poniewieża. Antupis ob. t. I, 45, rzka, w gub. kowieńskiej, lewy dopływ Graumeny lew. dopł. Szołpy. Antupis, zaśc, pow. rossieński, gm. Skawdwile, o 33 w. od Rossień. Antusie, zaśc, pow. sieński, gm. Ostrowno, 6 dm. , 31 mk Antusze ob. t. 1, 45 s. v. Antuszów, okolica, pow. rohaczewski, gm. Łuki o 12 w. , kościół par. katol. Antuzów al Antuzowo ob. t. I, 46, mstko i dobra, pow. nowoaleksandrowski, w 1 okr. pol, gm. Antuzowo, o 25 w. od mta pow. Kościół par. katol, fundacyi Kunegundy z Wołowiczów Platerowej. Dobra należą do Ledochowskich i mają 884 dzies. Dziedzictwo niegdyś Aleksandra i Zofii z RudbergówPlaterów, od których przeszło do córki ich Emerencyanny Janowej Ludwikowej Platerowej, dalej do jej syna Ludwika Platera, wreszcie do jego syna Kacpra, dziś wiano córki Kacpra, Ludwiki hr. Ledóchowskiej. Gmina obejmuje 132 miejscowości, ma 708 dym. włośc. obok 868 innych i 5661 mk. włośc Włościanie w liczbie 1827 dusz, uwłaszczeni zostali na 7. 915 dzies. Antweje, wś i osada karcz. nad rzką Ganiawą, dopł. Dubisy, pow. kowieński, w 2 okr. pol, gm. Ejragoła, o 50 w. od Kowna, Wymieniona w dok. z końca XVI w, , jako należąca do włości ejragolskiej. Miała 11 włók osiadłych. Antyniki 1. , w dok. Ontyniki, wś, pow. rossieński, w i okr. pol, gm. Kielmy, o 48 w. od Rossień. Porów. t. I, 45. Niegdyś dobra we włości korszowskiej. 2. A. , os. , pow. rossieński, gm. Kołtyniany, o 37 w. od Rossień. 3. A. , tamże, ob. Anteniki. 4. A. Kwasze, tamże, ob. KwaszeAntyniki. Antypowiec, folw. , pow. włodzimierski, gm. Hrybowica, odl o 24 w. od Włodzimierza, 2 dm. , 21 mk Anuciszki, wś, pow. sejneński, gm, i par. Sereje, odl 41 w. od Sejn, mają 18 dm. , 155 mk W r. 1827 wś rząd. , 6 dm. , 59 mk. Anufryjonki, wś, pow. orszański, gm. Dobra Myśl o 2 w. . Anulin, ferma przy wsi Czernecze, pow. bałcki, gm. Perejma, par. kat. Bałta; własność Marc Sobańskiego. Ma 308 dzies. roli, 974 dz. lasu. Anulin, folw. , pow. wiłkomierski, w 3 okr. pol, gm. Kowarsk, o 27 w. od Wiłkomierza; należy do dóbr Pieniany Siesickich, Anusin 1. wś, pow, iłżecki, gm. Lipsko, Anusin Anulin Anufryjonki Antotelcie-Antotwilcie Anuciszki Antypowiec Antyniki Antweje Antotelcie Antotyszki Antowiersza Antowiesze Antowil Antowile Antozierki Antożele Antożelis Antraszkówka Antropowo Antryngie Antszkapinie Antuanetenthal Antubiszki Antupicie Antupie Antusie Apelanowicze par. Krempa, odl 29 w. od Mży, ma 27 dm. , 162 mk. , 229 morg. 2. A. , wś, pow. chełmski, gm. Siedliszcze, par. Pawłów. 3. A. , folw. , pow. krasnostawski, gm. Rybczewice, par. Częstoborowice. Anusin 1. folw. , pow. bielski gub. grodz. , 4 okr. pol. , gm. Aleksandrówka, 50 w. od Bielska, 888 dzies. Była tu gorzelnia i browar piwny. Należał do dóbr Siemiatyckich Fenshave ów, w 1893 r. rozparcelowany pomiędzy włościan. 2. A. , dwór, pow. oszmiański, 1 okr. pol. , gm. Graużyszki, w 1865 r, własność Kaczanowskich. Anusin 1, Annuszówka al. Wydranka, wś, pow. nowogradwołyński, na pograniczu pow. zasławskiego, gm. i par. praw. Połonne o 5 w. , o 64 w. od mta pow. , ma z futorem 23 dm. , 393 mk. Wydzielone z dóbr Połonne, należących niegdyś do Walewskich, teraz Karwickich. 2. A. , kol. , pow. włodzimierski, gm. Werba, 4 w. od Włodzimierza, 15 dm. , 114 mk. 3. A. Zamosty, kol. , tamże, o 14 w. od Włodzimierza, 24 dm. , 111 mk. Anusinek, kol. , pow. warszawski, gm. i par. Nieporęt, ma 40 mk. , 79 morg. włośc. Anusiówka, wś, pow. włodzimierski, gm. Werba, odl. 20 w. od Włodzimierza, 20 dm. , 119 mk. Anusis, dwór, pow. poniewieski, 1 okr. pol. , gm. Poniewież o 19 w. . Anusy al. Niewordziany, dobra, pow. telszewski, 4 okr. pol. ,, gra. Wornie, o 40 w. od Telsz; Czaplińscy mają 18 dzies. i Jagowdowie 55 dzies. Anuszalewo, wś, pow. sokólski, 2 okr. pol. , gm. Kamionna, 36 w. od Sokółki. Anuszraty. wś, pow. szawelski, 3 okr. pol, gm. Krupie, 53 w. od Szawel. Anuszynia, dwór, pow. poniewieski, 4 okr. pol. , gm. Birże, 84 w. od Poniewieża. Anutowo, dobra, pow. siebieski, gm. Mobilno, par. Sokolniki, dziedzictwo ks. Ogińskich, ma kościół katol. Anuże 1. wś, pow. rossieński, 5 okr. pol. , gm. i par. Andrzejów, 124 w. od Rossień. 2. A. , wś, pow. telszewski, 3 okr. pol, gm. Korciany, 43 w. od Telsz. Anżele Manużajcie, dwór, pow. szawelski, 2 okr. pol, gm, Popielany, 50 w. od Szawel Anżelewo, dobra, pow. święciański, 3 okr. pol, gm. Melegiany; w 1865 r. własność Abramowiczów. Anżelin, słoboda, pow. nowogradwołyński, gm. Emilczyn, odl o 51 w. od mta. pow. , 23 dm. , 135 mk. Anżolia, wś, pow. rossieński, 5 okr. pol, gm. Konstantynowo, 81 w. od Rossień. Anżoliny, os. , pow. rossieński, 3 okr. pol, gm. Taurogi, 60 w. od Rossień. Anżolite 1. wś, pow. kowieński, 2 okr. pol, gm. Betygoła, 70 w. od Kowna. 2. A. , dwór, tamże, gm. Ejragoła, 48 w. od Kowna. 3. A, , dwór, tamże, gm. Kroki, 76 w. od Kowna. Anżulie, dwór, pow. rossieński, 4 okr. pol, gm. Pojurze, 84 w. od Rossień. Anżulinie, wś, pow. rossieński, 4 okr. pol, gm. Pojurze, 84 w. od Rossień. Anżyle, wś i folw. , pow. rossieński, 2 okr. pol, gm. Rossienie, 8 w. od Rossień. Apanachowo, wś, pow. lepelski, 47 w. od Lepla, zarząd gminy. Apanasieńki, wś, pow. borysowski, gm. Dokszyce, 131 w. od Borysowa. Apanasiszki, dwie wsi, pow. nowoaleksandrowski, 3 okr. pol, gm. Krasnogórska, 64 w. od mta pow. Apanaskowicze, wś nad jez. Czerstwiata, pow. lepelski, gm. Czerstwiaty, 13 dm. , 90 mk. ; cerkiew. Apanaskowo, w 1765 r. Apanmowszczyzna, wś, pow. wieliski, gm. Serteje. Podług sumaryusza z 1765 r. w ławnictwie liprodyskiem wójtowstwa sertejskiego. Apanasowo, wś, pow. wieliski, gm. Rudnica. Apanasowszczyzna, pow. wieliski, ob. Afanasiewo i Apanaskowo, Apanowszczyzna, wś, pow. miński, gm. , Rubieżewicze, 21 w. , odl 42 w. od Mińska. Apedemiszki, wś i dwa zaśc, pow. nowoaleksandrowski, 1 okr. pol, gm Bachmaty, 4 w. od mta pow. Apelanowicze, wś, pow. wołkowyski, 2 okr. pol, gm. Zelzin, 31 w. od Wołkowyska, 202 dzies. Apenianka, rzka, w gub. grodzieńskiej, prawy dopływ Niemna, uchodzi przy mstku Hoża. Apenki wś, pow. wieliski, gm, Kozakowo. Apenkowicze, wś i dobra, pow. mohylowski, gm. Cerkowiszcze. Wś ma 13 dm. , 114 mk. ; dobra, od 1840 r. własność Monosohna, 300 dzies. Aperubiszki, wś, pow. władysławowski, gm. Szyłgale, par. Władysławów odl 13 w. , mają. 4 dm. , 45 mk. Aperytis, zaśc, pow. nowoaleksandrowski, 1 okr. pol, gm. Bachmaty, o 6 w. od mta pow. Apidemie, w spisie z 1886 r. Apidamy, wś, pow. rossieński, 4 okr. pol. gm. Pojurze, 70 w. od Rossień. Apidemis 1. dwór, pow. szawelski, 1 okr. pol, gm. Błagowieszczeńsk, 53 w. od Szawel 2. A. , zaśc, pow. święciański, 2 okr. pol; gm. Kukuciszki 5 w. ; należy do dóbr skarb. Puczkaryszki. Apidemy, wś, pow. święciański, gm. Łyntupy 8 w. , 130 mk, dom modlitwy starowierców. Anusin Anusin Anusinek Anusiówka Anusis Anusy Anuszalewo Anuszraty Anuszynia Anuże Anżele Manużajcie Anżelewo Anżelin Anżolia Anżoliny Anżolite Anżulie Anżulinie Anżyle Apanachowo Apanasieńki Apanasiszki Apanaskowicze Apanaskowo Apanasowo Apanasowszczyzna Apanowszczyzna Apedemiszki Apenianka Apenki Apenkowicze Aperubiszki Aperytis Apidemie Apidemis Apidemy Aramowo Arapówka Apikiele Archangielskoje Arcelin Arbuzin Arbinka Apikiele, ws, pow. wiłkomierski, 3 okr. pol, gm. Kowarsk, 32 w. od Wiłkomierza, Apkarty, zaśc, pow. nowoaleksandrowski, 1 okr. pol. , gm. Bachmaty, 10 w. od rata pow. Ob. Abkarty. Apłokas, zaśc. , pow szawelski, 2 okr. pol. , gm. Popielany, 42 w. od Szawel. Apolanka ob. t. I, 45, wś nid rzką Rewuchą, pow. humański, gm. Babanka, par. praw. Hereżanówka 3 w. , st. poczt. Dubowa 10 w. , odl. 18 w. od Humania, 285 dm, 1, 408 mk. , cerkiew filialna drewniana, niewiadomej erekcyi, młyn wodny, 2 wiatraki. Należała do okręgu humańskiego kolonii wojskowych, Apoleje, dwa zaśc, pow. oszmiański, 2 okr pol, gra. Połoczany 10 w. . Jeden w r. 1865 miał 11 dusz i należał do dóbr Piekary; drugi, 6 dusz; należał do dóbr skarb. Borzdyn. Apoleniszki, folw. , pow. wiłkomierski, 3 okr. pol, gm. Towiany, 20 w. od Wiłkomierza. Apolin ob. t. I, 45, pow. lidzki, 1 okr. pol. , gm. Żyrmuny, w 1865 r. własność Rapackich. ApolinarowoNowe, folw. , pow. miński, gm. SiemkowoGródecka; własność Bazarewskich. Apolinka, kol. , pow. piotrkowski, gm. Golesze, par. Wolborz, ma 7 dm. , 84 mk. , 115 morg. ; os. karcz. , 1 dra. , 5 mk. , 2 morg. Apolinów, kol. , pow. piotrkowski, gm. Bełchatówek, par. Parzno, ma 9 dm. , 148 mk, , 149 morg. Apolonia, kol, pow. łaski, gm. Wodzierady par. Mikołajewice, ma 7 dm. , 56 mk. , 162 mr. Apolonia, kol niem. , pow. łucki, gra. Szczuryn 3 w. , odl. 44 w. od Łucka, 40 dm. , 213 mk. , szkoła. Apolonka, ob. Nowa wieś 50. t. VII. Apolonówka, słoboda, pow. nowogradwołyński, gm. Emilczyn, odl. 52 w, od mta pow. , 41 dm. , 214 mk. Apolonówka Knicie, dobra, pow. rossieński, 2 okr. pol, gm. Szymkajcie, 18 w. od Rossień. Aponosieńki, zaśc, pow. dzisieński, 3 okr. pol, gm. Miory 16 w. . W r. 1865. było 36 dusz rewiz. ; należy do dóbr Kamieńpol Apszkojcie, w spisie z 1886 r. Antkońcie, wś, pow. rossieński, 5 okr. pol, gra. Andrzejów, 108 w. od Rossień. Apteczka, dwór, pow. poniewieski, 1 okr. pol, gm. Nowe Miasto, 35 w, od Poniewieża. Aptoryszki, dwa zaśc, pow. wiłkomierski, 1 okr. pol, gm. Konstantynów, 12 w. od Wiłko mierza. Apusinie, ws i dwa dwory, pow. rossieński, 2 okr. pol, gm. Rossienie, 20 w. od Rossień. Jeden dwór należy do Dębińskich i ma 16 dzies. ; drugi do Tejszerskich, ma 7 dzies. Apuszany, dwór, pow. nowoaleksandrowski, 5 okr. pol. , gm. Ponedel, 88 w. od rata pow. Apuszaty 1. folw, pow. wiłkomierski, 3 okr. pol, gm. Kowarsk, 18 w. od Wiłkomierza. 2. A. , folw. , tamże, gm. Towiany, 20 w. od Wiłkomierza. Apuszotas al Giminiany, , wś, pow. wiłkomierski, 1 okr. pol, gra. Remigoła. Apuszrotas, dwór, pow. kowieński, 2 okr. pol, gra. Kroki, 71 w. od Kowna. Apuszyny, wś, pow. święciański, 1 okr. pol, gm. Kiemieliszki 4 w. . W r. 1865 było 38 dusz rewiz. ; należy do dóbr Bołosza Przemienieckich. Arabek, urocz. , pow. kobryński, 4 okr. pol, gra. . Osowce; należy do dóbr Poniny Żuków. Arabie, wś, pow. prużański, 2 okr. pol, gm. Bajki, 13 w. od Prużany, 127 dzies. Arabinka al Arbinka, urocz. , pow. słucki, gra. i par. katol Cimkowicze, 48 w. od Słucka. Arabjnówka, zaśc poradziwiłłowski, pow. miński, gm. Stańkow, okr. pol i par. katol Kojdanow; własność bar. Hartingów, należy do domin. Cielaków. Arabinowszczyzna ob. t. I, 45, al Arabowszczyzna, fol, pow. nowogródzki, gra. Stołowicze, par. kat. Kroszyn, odl 42 w. od mta pow. ; własność Herowskich, około 15 włók. Arabniki, wś, pow. prużański, 1 okr. pol, gra. Dobuczyn, 4 w. od Prużany, 655 dzies. Araimowo, urocz. pow. nowogródzki, gm. Wsielub, własność Łapińskich, około 2 1 2 włók. Aramowo, trzy fol, pow. miński, gra. Siemkowo Gródecka, należą. do Kamińskich. Dwa folw. mają po 3 4 włóki, fol. trzeci pół włóki. Arapówka, w dok. Harapówka, wś nad Hujwą, pow. żytomierski, gra. Andruszówka, st. poczt. Reja o 30 w. , st. dr. żel Browki o 7 w. , odl 50 w. od Żytomierza, 119 dm. , 780 mk. , cerkiew z drzewa wzniesiona w 1744 r. , uposażona 60 dzies. ziemi. Cerkiew filialna we wsi Pawełki. We wsi szkółka cerk. od 1885 r. , W 1685 r. spustoszona przez wolnicę kozacką Iskryckiego, wraz z innemi wsiami należącemi do Kotelni i Pawołoczy. W 1745 r. własność Lubomirskiego, 1803 r. Zaleskiego, obecnie Nikoły Tereszczenki. Arbinka, pow. słucki, ob, Arabinka. Arbuzin, Harbuzin ob. t. I, 45, wś nad Rosią, pow. kaniowski, gm. Korniłówka, st. poczt. Korsuń 6 w. , odl 40 w. od Kaniowa, z fol i urocz. Kamionką ma 245 dm. , 1237 mk. , cerkiew, szkółkę, 3 wiatraki. Arcelin, r. 1578 Rczilino, wś i fol, pow. płoński, , gm. Wójty Zamoście, par. Baboszewo, ma 10 dm. , 257 mk. , 1348 morg. W r. 1827 Arcelino miało 15 dm. , 157 mk. W reg. pobor, z 1578 r. wś Rczilino ma 13 1 2 łan. , 3 zagr. Archangielskoje, wś włośc, pow. wileński, 6 okr pol, gm. Mickuny o 10 w. . W r. 1865 Apikiele Ap okas Apolanka Apoleje Apoleniszki Apolin Apolinarowo Apolinka Apolinów Apolonia Apolonka Apolonówka Knicie Aponosieńki Apszkojcie Apteczka Aptoryszki Apusinie Apuszany Apuszaty Apuszotas Apuszrotas Apuszyny Arabek Arabie Arabinka Arabjnówka Arabinowszczyzna Arabniki Araimowo Archutówko było 20 dusz rewiz. osadników w. ruskich. Należy do dóbr skarb. Ławaryszki. Archanowo, wś, pow. dzisieński, 4 okr. pol. , gm. i dobra w 1865 r. Hłasków Mikołajewo o 2 w. . W r. 1865 było 20 dusz rewiz. Archimowicze, wś, pow, wołkowyski, 1 okr. pol, gra. Podorosk, 21 w. od Wołkowyska, 19 dm. , 193 mk. , farbiarnia, 318 dzies. Archipów, wś, pow. owrucki, gm. Pokalewo, odl. 16 w. od Owrucza 14 dm. , 60 mk. Archipówka, dobra, pow. rzeżycki, 260 dz. Archutowo i Archutówko, r. 1576 Rchultow. dwie wsi, pow. płocki, gm. Swięcice. A. leży w par. Łętowo, zaś Archutówko w par. Bodzanów. Archutowo ma 6 dm, 38 mk. , 340 mor. Archutówko 7 dm. , 122 mk. , 525 morg. W r. 1827 było 6 dm. , 43 mk. i 4 dm. , 37 mk. W r. 1576 Rchultow ma 2 1 2 łan. , 2 zagr. Arciechow 1. wś, pow. sochaczewski, gm. i par. Iłów, ma 107 mk. , 408 morg. W r. 1827 było 12 dm. , 129 mk. R. 1576 A. w par. Kamion ma 3 łan. km. 2. A. , wś, pow. radzymiński, gm. Radzymin, par. Serock, ma 133 mk, , 124 morg. dwor. i 283 włośc. W r. 1827 było 15 dm. , 75 mk. W r. 1576 wraz z Wielaczynem ma 2 1 2 łan. Arciechówek, wś, pow. sochaczewski, gm. i par. Iłów, ma 129 mk. , 329 morg. W r. 1827 było 8 dm. , 59 mk. Arcimowicze, wś, pow. dzisieński, par Ikaźń. Prowadzi ztąd droga do Łużek. Arcimowszczyzna mylnie Artemowszczyzna, zaśc, pow. borysowski, gm. i par. katol. Chołopienicze, 34 w. od Borysowa, własność Budrewiczów, około 2 włók. Arciomów, także Artemów, zaśc, pow. borysowski, gm. Łosznica, 20 w. od Borysowa. Arcisze, wś, pow. lidzki, 4 okr. pol. , gm. i dobra skarb. Wasiliszki o 3 w. . W r. 1865 było 94 dusz rewiz. Arciszewo 1. fol. , pow. włocławski, gm Pyszkow, par. Boniewo, ma 28 mk. , 383 morg. 2. A. , wś, pow. płocki, gm. Święcice, par. Orszymowo, odl. 31 w. od Płocka, ma 21 dm. , 227 mk. , 861 morg. W r. 1827 było 22 dm. , 169 mk. R. 1576 jest 2 1 2 łan. km. , 4 zagr. Arciszkany, fol, pow. kalwaryjski, gm. Balkuny, par. Mirosław, odl. 47 w. od Kalwaryi, ma 13 dm. , 62 mk. Arciuchy ob. t. I, 47 Arciuki, wś, pow. miński, gm. Świerżeń o 7 w. , o 72 w. od Mińska. Arciuny ob. t. I, 47, wś włość. , pow. trocki, 4 okr. pol, gm. Niedzingi o 6 w. . W r. 1865 było 22 dusz rewiz. ; należy do dóbr skarb. Daugi. Arcugowo, w dok. Herczugowo, Hercogowo, w XVI w. Gyarczugowo, wś, pow. Witkowski gnieźnieński, par. Niechanowo, ma 386 ha, 9 dm. ., 172 mk. katol. W 1287 r. ks. Przemysław II potwierdził zamianę jej, uczynioną przez Bogusława, podkom. poznań. , na Januszkowo, należące do klasztoru w Trzemesznie. A. oddawna już zwolnione było od wszelkich danin i powinności K. W. , nr. 577. W r. 1326. Janisław, arcyb. gnieźn. oddal klasztorowi w Trzemesznie nawet dziesięcinę zA. K. W, nr. 1064; r. 1368 Kazimierz W. potwierdził wszystkie przywileje tej wsi K. W. , nr. 1589. Arczepitówka, przys. , pow. bałcki, gm. Wielki Bobryk o 2 w. , o 38 w. od Bałty, ma 108 dm. Ardajcie, wś pow. szawelski, 4 okr. pol. , gm. Szawkiany, 48 w. od Szawel Wymieniona w dok. z 1589 r. jako sioło należące do dóbr Szawlany. Ardowo, jezioro, pow. dźwiński dynebuski, 1 2 w. na zchd od wielkiego jeziora Siwera. Wypływa z niego rz. Dubna. Arelkinie, dwór, pow. wiłkomierski 3 okr. pol, gm. Kowarsk, 30 w. od Wiłkomierza. Areła, Areły, w spisie urzęd. Aresza, wś i dobra, pow. telszewski, 2 okr. pol. , gm. Szkudy, 50 w. od Telsz. Kaplica katol. drewniana par. Masiady. Dobra należą do Wysockich i mają 272 dzies. Arendol ob. t. I, 48. dobra, pow. dźwiński dyneburski, par. kat. Kołup, w 1866 r. własność Stan. Zyberga. Posiada kaplicę katol, dawniej filialną, par. Liksna. W XVII i XVIII w. A. wraz z Kołupem należał do rodziny de Ludingshausen Wolff. Arestów ob. t. I, 48 s. v. Aresztów, wś, pow. rówieński, na pograniczu pow. ostrogskłego, gm. Dziatkowicze, st. poczt. i dr. źel. Równo 11 w. , ma 49 dm, 383 mk. , cerkiew murowana, młyn wodny. Do par. praw. należy wś Ilpin 1 w. . W całej parafii 54 dm. , 434 mk. praw. i 2 katol Cerkiew filialna we wsi Bohdanów. W 1507 r. Zygmunt Stary potwierdza kn. Maryi Rowieńskiej Zbaraskiej posiadanie A. wraz z Kwasiłowem, Korniczem i Kołodeńką i in. W 1583 r. Mikołaj Kotowski wnosi ztąd z 12 dym. , 10 ogr. , 1 koła walu. W połowie XVII w. własność Jana Zamoyskiego, ssty kałuskiego, który otrzymał je po matce, córce Aleksandra ks. Ostrogskiego, wwdy wołyńskiego. W 1650 r. było 31 dym, w 1651 r. 20, w 1653 r. 8 a w 1655 r. tylko 6 dym. W ostatnich czasach należała do Jałowickich, Arestowo, folw. , pow. rzeżycki, własność Orłowa, 73 dzies. Argłajcie, wś i dobra, pow. rossieński, 4 okr. pol. , gm. Skawdwile, 21 w. od Rossień. Ariechówka al Aleksandrowa, wś nad jez. Arechówka, pow. newelski, gm. Hultaje, 9 dm. , 60 mk. , kaplica, Ariechowszszyzna, wś, pow. wieliski, gm. Serteje. Arkadya, poprzednio Łupia, wś i folw, , Archanowo Archimowicze Archipów Archipówka Archutowo Arciechow Arciechówek Arcimowicze Arcimowszczyzna Arciomów Arcisze Arciszewo Arciszkany Arciuchy Arciuny Arcugowo Arczepitówka Ardajcie Ardowo Arelkinie Areła Arendol Arestów Arestowo Argłajcie Ariechówka Ariechowszszyzna Arkadya Archanowo Armiki Arkadya Arkadyowce Arkany Arkladuńce Arkszwa Arkuszewo Arlunajcie Armańce Armany Armianka Armoliszki Armonajcie Armoniszki Armudziszki Aronowska Arowo Arozy Arsenowicze Arszkajnie Arszyczyn Artechów Artejkowicze Arkadya pow. łowicki, gm. Nieborów, par. Bednary. W r. 1870 miała 205 mk. , 375 morg. włośc. i 27 dwor. Obecnie własność ks. M. Radziwiłła, dziedzica Nieborowa. W parku pourządzano mieszkania, wynajmowane gościom letnim. Dorsza z Żeronic sprzedaje w 1446 swa wieś Lnp w kasztelanii łowickiej za 344 grzyw. arcyb. gnieźn. , Wincentemu Kotowi z Dębna. Wieś tę trzymał prawem dziedzicznem za potwierdzeniem Janisława, arcyb. gnieźn. Wincenty Kot nadał tę wieś kollegiacie łowickiej. W r. 1579 płacą tu od 4 1 2 łan. km. , 1 rzeźnika, 1 rzem. , 2 komor. Zapewne dopiero w w. XVIII wieś przeszła w posiadanie Radziwiłłów. Arkadya 1. wś, pow. brzeski gub. grodz. , 2 okr. pol. , gm. Kamienica Żyrowicka, 5 w. od Brześcia, 167 dzies. 2. A. , urocz. osiadłe, pow. rzeczycki, gm. Dernowicze, 143 w. od Rzeczycy. Arkadyowce ob. t. I, 49, wś, pow. proskurowski, 117 dm. , 769 mk. , cerkiew. W 1668 r. należały do Międzyboża, razem z Pieczyszczami i Chodkowcami miały tylko 4 dym. Spustoszone naprzód przez tatarów i kozaków, podczas podhajeckiej wyprawy znów spalone. Obecnie Natalia Reznikowa, ma 884 dzies. Arkany, okolica, pow. lucyński, gm. Pyłda 15 w. , dom modl. starow. Mają tu Gutkowscy 30 dzies. i Kołosowowie 82 dzies. Arkladuńce, dobra, pow. nowoaleksandrowski, 2 okr. pol. , gm. Smołwy, 21 w. od mta pow. Chodźkowie mają z folw. Skirno 839 dzies. Arkszwa, os. , pow. telszewski, 2 okr. pol. , gm. Iłłoki, 49 w. od Telsz. Arkuszewo, wś, pow. włocławski, gm. i par. Przedecz, ma 17 dm. , 147 mk. , 285 morg. W r. 1827 wś rząd. , 13 dm. , 85 mk. Arkuszewo, w XVI w. Iarkussewo, wś, pow. gnieźnieński, par. Gniezno u św. Michała, ma 151 mk. 14 ew. . Arlunajcie, w spisie z 1886 r. Armonajcie, wś, pow. szawelski, 4 okr. pol. , gm. Ligumy, 27 w. od Szawel. Armańce, pow. poniewieski, ob. Arymańce, Armany al. Armaniany, folw. , pow. rzeżyc ki, ; należy do dóbr Andzelmujża Wejsenhofów, ma 616 dzies. Armianka, właściwie Ormimka ob. t. I, 49, wś nad rzką Czarnorudką, pow. lipowiecki, gm. Iwańka, par. praw. , Hordyjówka 4 w. , st. poczt. Lipowiec 12 w. , 78 dm, 394 mk. , cerkiew filialna, szkółka, młyn wodny. Należała dawniej do Hulanickich. Armiki, pow. telszewski, ob. Aryszki. Armoliszki, wś, pow. maryampolski, gm. Antonowo, par. Pilwiszki, odl. 18 w. od Maryampola, mają 11 dm. , 131 mk. Armonajcie, pow. szawciski, ob. Arlunajcie, Armoniszki, pow. maryampolski, gm. Pogiermoń, par. Godlewo, mają 1 dra. , 15 mk. Armudziszki, w spisie urzęd. Harnudziszki, wś, pow. wyłkowyski, gm. Wojtkobole, par. Grażyszki, odl. 28 w. od Wołkowyszek, mają 3 dra. , 34 mk. W r. 1827 Armudziszki wś rząd. , mają 8 dm. , 34 mk. Aronowska Słoboda, zaśc, pow. miński, gra. SiemkowoGrodecka, o 19 w. od Mińska. Arowo, wś, pow. mohylewski, cerkiew paraf. Arozy, wś, pow. rossieński, 1 okr. pol, gm. Kielmy, 18 w. od Rossień. Arsenowicze, wś nad Stochodem, pow. kowelski, na granicy łuckiego, gm. Wielick, 17 w. od Kowla, 35 dm. , 249 mk. W połowie XVII w. własność Krystyny Piotrowej Daniłowiczowej, z domu Wiśniowieckiej, wraz z Janowem, Wielickiem, Sielcami, Kucharami, Litohonczą i Podleścami, mają razem w 1649 roku 269 dym. , w 1653 r. 158 dym. W 1655 r. same A. mają 10 dym. Od 1633 do 1802 r. A. należały do dóbr Wielickich ks. Sapiehów. Arszkajnie, wś i dwór, pow. rossieński, 2 okr. pol. , gm. Rossienie, 2 w. od Rossień. Arszyczyn, w dokum. Orszyczyn, Worszyczyn, Harszyczin, wś nad Ikwą, pow. dubieński, gm. i st. poczt. Młynów 5 w. , st. dr. żel. Dubno 12 w. , ma 33 dm. , 475 mk. , cerkiew paraf. , z drzewa wzniesioną w 1878 r. Cerkiew fil. we wsi Koblinie 3 w. . Podług rewizyi zamku łuekiego z 1545 r. własność p. Jakubowej Montowtowiczowej, która z Orszczyczyna i Koblinia Koblina zobowiązana była do opatrywania dwu horodni zamkowych. W 1580 r. A. z Koblinem i Podhajcami należy do Anny Montowtówny, żony Pawia Zgliczyńskiego. W 1583 r. należy do dóbr Mielnica Aleks. Siemaszki, kasztelana bracławskiego, który z A. Harsziczin wnosi z 6 dym. , 3 ogr. , 4 kół waln. W 1648 r. własność Maryny Siemaszkowej, ma 35 dym. a w 1649 r, 20 dym. Obecnie należy do Chodkiewiczów. Artechów, dobra, pow, czerykowski, od 1880 r. własność Szepielowiczów, 590 dzies. Artejki, wś, pow. wieliski, w t. zw. wieliskiej obodnicy. Artejkowicze, dobra, pow. połocki, gm. Artejkowicze, własność Klepackich, 1022 dzies. , cerkiew. Gmina należy do 2 okr. pol, obejmuje 178 miejscowości, 859 dra. włośc. obok 225 innych, 4873 mk. włościan, uwłaszczonych na 6860 dzies. ziemi. Nadto w obrębie gminy znajduje się 21, 964 dzies. 2434 roli większej posiadłości, 1532 dzies. ziemi skarbowej i 63 dz. cerkiewnej. Zarząd gminy w okolicy Bór Suchy. Artenie, wś, pow. dzisieński, 1 okr. pol, gm. Łuźki 7 w. ; należy do dóbr Stare Porzecze Jacynów, Artemkowo, do 1765 r. Artemowo, wś, pow. wieliski, gm. Ilino. Podług sumaryusza z 1765 Artejki Artenie Artemkowo Asinowiki Asinowka Astampol Asiukły Astachowo Aszczegole Astrenie Assany Assaradycze Astachowe Astrauki Astratowo w ławnictwie właźniewskim a w wójtowstwie kamińskiem. Artemowo, pow. wieliski, oh. Artemówka. Artemówka 1. dobra, pow. klimowicki, od 1860 własność Gzowskich, 398 dzies. 2. A, al. Artemowa, wś nad rzką. Ostrowcem, pow. wieliski, gm. Czepie. Wymieniona w rewizyi granie z 1767 r. jako punkt graniczny od Smoleńszczyzny. Artemówka, pow. czehryński, oh. Kut Wesoły. Artemowo 1. wś, pow. orszański, gm. Dobromyśl, 12 dra. , 70 mk. 2. A. , pow. wieliski, ob. Artemkowo, Artirowka. ob, Alterowka. Artiuchówka, wś, pow. klimowicki, gm. Berezki, 17 dm. , 89 mk. Artopołot, Artopołoć, rzeczka, w gub. połtawskiej, lewy dopływ Suły, wypływa z pow. hadziackiego, ujście ma w pow. łochwickim, pod wsią Pieski, na wschód od Łochwicy. Arturówka, fol. , pow. rzeczycki, gm. Narowia, o 153 w. od Rzeczycy, należy do dóbr Narowia, dziedzictwo Horwatów. Artych, os. , pow. konstantynowski, gm. Łosice, ma 1 dm. , 8 mk. , 16 mr. Artyczanka, urocz. , pow. słonimski, 5 okr. pol. , gm. Byteń, o 37 w. od Słonima, należy do dóbr Byteń, hr. Potockich. Arymańce al. Armańce, wś, pow. poniewieski, 2 okr. pol. , gm, Linkowo, o 66 w. od Poniewieża. Arynów, wś, pow. nowomiński, gm. i par. Mińsk, ma 119 mk, 227 morg. W r. 1576 ma 6 1 2 łan. km. Aryszki, w spisie z 1886 r. mylnie Arzerniki, dobra, pow. telszewski, 4 okr. pol. , gm. Żorany, 14 w. od Telsz, własność Niewiardowskich, 98 dz. Arżaniki, wś, pow. drysieński, par. Oświej. . Arżeuchowo, wś, pow. wieliski, gm. Kozakowo. Arżołupie 1. wś, pow. władysławowski, gm. Zyple, par. Łuksze, odl. 25 w. od Władysłowowa, ma 11 dm. , 83 mk. 2. A. , os. , pow. maryampolski, gm. i par. Pilwiszki, odl 27 w. od Maryampola, ma 1 dm. , 7 mk. Asanowo, zaśc. , pow. wilejski, 1 okr. pol. , gm. Lebiedziewo o 2 w. , należy do dóbr skarb. Krasne Sioło. Ascheraden ob. t. I, 50, w dok. Ascrad, Aschrath, Ascharat, łotew. Aiskrauhle, dobra na pr. brz. Dźwiny, w pow. ryskim, gub. inflanckiej, o 4 w. powyżej Frydrichstadtu, z ruinami dawnego zamku. Na początku XIII w. stała tu warownia Liwów, spalona przez kawalerów mieczowych w 1205 r. , poczem wzniósł tu zamek w 1224 r. biskup ryski Albert. W 1226 r. zamek zajęty został przez wodza semigalskiego Westgarda, przy pomocy Litwinów, wkrótce jednakże rycerze mieczowi rozbili Westgarda Słownik Geograficzny T. XV. Zeszyt 169. i objęli zamek. W 1559 r. A. wydany został Polsce, w 1577 r. zajęty przez wojska ruskie. W połowie XVII w. królowa Krystyna nadała go na własność prywatną. W okolicach zamku znajdowano rozmaite starożytności, monety Kanuta W. i Etelreda oraz bizantyjskie i kufickie. Widoki i plan ruin podał Sapunow w dziele Zapad. Dwina str. 482. Ańcikiszki, zaśc, pow. święciański, 1 okr. pol. , gm. i dobra skarbowe Święciany o 9 w. , Aściszcze, przys. , pow. święciański, 1 okr. pol. , gm. Święciany o 7 w. ; należy do dóbr skarb. Mile. Asinowiki, . wś, pow. wieliski, gm. Uzkie. Asinowka, wś, pow. wieliski, gm. Serteje. Asiukły 1. wś, pow. nowoaleksandrowski, 1 okr. pol, gm. Sołoki, 29 w. od mta pow. 2. A. , zaśc, tamże, 26 w. od mta pow. Askieryna, wś, pow. horodecki, gm. Staryna, 38 w. od Horodka, 5 dm. , 33 mk. , szkoła. Asłanki, fol. , pow. lepelski, należy do dóbr Wacław Bohuszewiczów. Asperyszki, zaśc, pow. poniewieski, 4 okr. pol. , gm. Birże, 100 w. od Poniewieża. Assany, wś i dobra, pow. oszmiański, 2 okr. pol. , gm. Krewo o 5 w. . Wś miała w 1865 r. 9 dusz rewiz. ; dobra należały do Wielbutowskich. Assaradycze, wś i fol. , pow. rzeczycki, gm. Jołcza, 135 w. od Rzeczycy. Fol. należy do Nasiekinów, ma 62 włók. Astachowe Niwy, wś nad jeziorem Uświackiem, pow. wieliski, gm. Uświat. Na wzgórzu nad jeziorem znajdują się mogiły. Wyorują tu kości, wyroby bronzowe pierścienie, bransolety, broń żelazną i t. p. przedmioty. Astachowice, w XVI w. Yasczechovice, wś, pow. łęczycki, gm. Rogoźno, par. Gieczno, odl. 18 w. od Łęczycy, ma 9 osad włośc W r. 1827 miała 7 dm. , 75 mk. Łany km. dawały na początku XVI w. dziesięcinę prebendzie łęczyckiej, folw. pleb. w Giecznie. Astachowo, wś, pow. wieliski, gm. Ilino. Astampol, wś, pow. oszmiański, 4 okr. poł. , gm. i dobra Wołożyn. W r. 1865 było 33 dusz rewiz, Astratowo 1. wś, pow. wieliski, gm. Ilino. W 1765 r. A. Wyższe i Niższe jako należące do ławnictwa astratowskiego w wójtowstwie głazomickiem, sstwie wieliskiem. 2. A. , wś, pow. wieliski, gm. Krest. W 1765 r. należy do ławnictwa światoleskiego w wójtowstwie głazomickiem. Astrauki, właśc Ostrówki, urocz, leśne, pow. ihumeński, w okolicy wsi Mikołka i Kruhlica, w gm. Uzda. Tu, według podania ludowego, Francuzi w r. 1813 mieli zakopać skarby. Poszukiwania jednak nie wydały skutku. Astrenie, wś, pow. czauski, gm. Holenie. Aszczegole, Aszczegoła, wś, pow. wiłkomier Askieryna Asłanki Artemowo Artemówka Astachowice Artirowka Artiuchówka Asperyszki Artopołot Arturówka Artych Artyczanka Arymańce Arynów Aryszki Arżaniki Arżeuchowo Arżołupie Asanowo Ascrad Aschrath Ascharat Aiskrauhle Artemowo Asztonele ski, 2 okr. pol, gm. Subocz, o 68 w. od Wiłkomierza. Aszkaragi, wś, pow. nowoaleksandrowski, 2 okr. pol, gm. Widze, 53 w. od mta pow, Aszkincie, wś, pow. święciański, 2 okr. pol, gm. Łabonary o 15 w. . W r. 1865 było 32 dusz rcwiz. ; należały do dóbr Kołtyniany gen, Mawrosa. Aszkinka, zaśc, pow. nowoaleksandrowski, 4 okr. pol, gm. Antuzowo, 12 w. od mta pow. Aszlin, fol, pow. rzeczycki, gm. Zaspa, o 16 w. od Rzeczycy. Aszmoniszki, wś, pow. władysławowski, gm. Leśnictwo, par. Władysławów odl 7 w. , mają. 10 dm. , 115 mk. Aszmucie, wś, pow. władysławowski, gm. Zyple, par. Szaki, odl 27 w. od Władysławowa, ma 13 dm. , 139 mk. Asztonele, fol, pow. maryampolski, gm. Pogiermoń, par. Pokojnie, odl 54 w. od Maryampola, ma 4 dm. , 56 mk, Asztrakalnie, zaśc, pow. nowoaleksandrowski, 1 okr. pol, gm. Tyltyszki, 26 w. od mta pow. Aszurki, wś, pow. lidzki, 3 okr. pol, gm. Lack o 10 w. . W r. 1865 ma 20 dusz rewiz. ; należy do dóbr Dąbrowo hr. Uruskich. Aszwa al Mejzgie ob. t. I, 52, jezioro w pow. szawelskim, długie do 1 w. , szerokie 1 4 w. , głębokie od 1 4 do 9 saż. Dno w części płd. zachd. gliniaste. Brzegi pokryte zaroślami. Z jeziora wypływa rz. Arszwa, dopływ Wenty. Aszwiany 1. fol, pow. szawelski, 2 okr. pol, gm. Wieksznie, 74 w. od Szawel, własność Pancerzyńskich, którzy w A. i Bugach mają. 387 dzies. 2. A, dwór i okolica, tamże, o 70 w. od Szawel Atadrya, wś, pow. nowoaleksandrowski, 1 okr. pol, gm. Antolepty, 35 w. od mta pow. Atalezy, pow. miński, oh. Antalezy, Atalin, wś, pow. kozienicki, gm. Grabów nad Wisłą; , par. Zwoleń, odl 30 w. od Kozienic, ma 12 dm, , 86 mk. , 230 morg. włośc, 1 dwor. Atamanów, chutor, pow. hajsyński, okr. pol. i par. Ternówka, gm. Chaszczowata o 3 w. . Ateczyzna, może Otczyzna, dobra, pow. kobryński, 1 okr. pol, gm. Rohozna, 15 w. od Kobrynia, własność Bielskich, z fol Zworowicze i Józefpol mają 1088 dzies. Atgazy, pow. szawelski, ob. Adgazy. Atkaciszki 1. zaśc, pow. nowoaleksandrowski, 1 okr. pol, gm. Sołoki, 28 w. od mta pow. 2. A, , Atkaczyszki, wś, pow. wiłkomierski, 2 okr. pol, gm. Subocz, 87 w. od Wiłkomierza. 3. A. , zaśc, pow. wiłkomierski, 4 okr. pol, gm. Uciany, 62 w. od Wiłkomierza. 4. A. , Atkaczyszki, dwa zaśc, tamże, gm. Owanta, 45 w. od Wiłkomierza. Atkacze, wś, dwór i przysioł. , pow. wiłkomierski gm. Konstantynowo Dziewałtowo, 10 w. od Wiłkomierza. Atkaczyszki, ob. Atkaciszki. Atławże, pow. telszewski, ob. Antławże. Atnolesie, zaśc, pow. wiłkomierski, 2 okr. pol, gm. Traszkuny, 38 w. od Wiłkomierza. Atoki, wś, pow. drysieński, należy do dóbr Sarya Łopacińskich. Atony, wś, pow. wiłkomierski, 2 okr. pol, gm. Kupiszki, 79 w. od Wiłkomierza. Atrachimówka, fol, pow. borysowski, gm. Behomla, par. Dokszyce, 84 w. od Borysowa, należy do dóbr Bereśniówka, Bułhaków. Atroszkowo. wś, pow. dzisieński, 4 okr. pol, gm. Mikołajewo 12 w. . W r. 1865 miała 22 dusz rewiz. ; należała do dóbr Łąka Frołowa. Atrożie, wś, pow. czauski, gm. Hładkowo, 38 dm. , 273 mk. Atwornica, zapewne Otwornica, dobra, pow. homelski, dziedzictwo Budzianowskich, 4, 970 dz. Atyszki, wś, pow. poniewieski, 3 okr. pol, gm. Skrobatyszki, 45 w. od Poniewieża. Audeiszki, wś, pow. maryampolski, gm, i par. Pilwiszki, ma 3 dm. , 33 mk. Audeniszki 1. zaśc, pow. wiłkomierski, 4 okr. pol, gm. Owanta, 34 w. od Wiłkomierza. 2. , wś włośc, , pow. święciański, 2 okr. pol, gm. 1 dobra skarbowe Daugieliszki o 5 w. . Audro. wś, pow. nowoaleksandrowski, 4 okr. pol, gm. Rekiszki, 42 w. od mta pow. Audziejewicze, wś, pow, nowogródzki, gm. Niechniewicze, 20 w, od Nowogródka. Andzienino, zaśc, pow. święcianski, 3 okr. pol, gm. Twerecz o 10 w. ; należy do dóbr skarb. Dzisna. Augieniki. wś nad jez. Auga, pow. kalwaryjski, gm. Simno, par. Krakopol, odl 35 w. od Kalwaryi, ma 37 dm, 185 mk. W spisie z r. 1827 wś rząd. Angieniki ma 26 dm. , 241 mk. Augientynie, dwór, pow. rossieński, 2 okr. pol, gm. Rossienie o 22 w. , Augiszki, os. , pow. wołkowyski, gm. Giże, par, Wyłkowyszki, ma 1 dm. , 5 mk. Augiszki 1. wś, pow. szawelski, 2 okr. pol, gm. Popielany, 58 w. od Szawel 2. A. , w spisie z 1892 r. Anguszki, zaśc, pow, wiłkomierski, 3 okr. pol, gm. Żmujdki, 22 w, od Wiłkomierza, Augacie, fol, pow. szawelski, 3 okr. pol, gm. Krupie, 23 w. od Szawel; Auguciszki, wś, pow. święciański 2 okr. pol, gm. Daugieliszki 8 w, . W r. 1865 miała 18 dusz rewiz. ; należała do dóbr skarb. Dawiliszki. Augule, wś, pow. drysieński, par, Przydrujsk. Augustajcie, os. i wś, pow. szawelski, 2 okr. pol, gm. Popielany, 41 w. od Szawel Kontowtowie maja tu 15 dzies. , Jurjewowie 18 dzies. Augustberg, dobra, pow, lepelski, gm. Ułła, własność Reuttów. 300 dzies. , browar, młyn. Aszkaragi Aszkincie Aszkinka Aszlin Aszmoniszki Aszmucie Asztrakalnie Aszurki Aszwa Aszwiany Atadrya Atalezy Atalin Atamanów Ateczyzna Atgazy Atkaciszki Atkacze Atkaczyszki Atławże Atnolesie Atoki Atony Atrachimówka Atroszkowo Atrożie Atwornica Atyszki Audeiszki Audeniszki Audro Audziejewicze Augieniki Augientynie Augiszki Augacie Auguciszki Augule Augustajcie Aszkaragi Augustowo Augustów Augustowskie Augusty Augustyniszki Augustów 1. wś i fol. , pow. warszawski, gm. i par. Nieporęt, ma 122 mk. , 260 morg. dwor. i 120 włośc. 2. A. , kol. , pow. łaski, gm. i par. Wygiełzów, ma 11 dm, 80 mk, 218 morg. 3. A. , kol. , pow. łaski, gm. Dzbanki, ma 21 dm. , 285 mk. , 412 morg. 4. A. , kol. , pow. łódzki, gm. Nowosolna, par. Łódź, ma 16 dm. , 183 mk. , 490 morg. W 1827 r. było 15 dm. , 118 mk. 5. A. , wś nad rz. Mleczną, pow. radomski, gm. Wielogóra, par. Radom 6 w. , ma 5 dm. , 50 mk. , 50 morg. 6. A. , wś, pow. radomski, gm. i par. Kowala Stępocina odl 8 w. od Radomia, ma 8 dm, 71 mk. , 180 morg. 7. A. , wś, pow. kozienicki, gm. Grabów nad Pilica, par. Stromiec, odl. 33 w. od Kozienic, ma 17 dm. , 130 mk. , 437 morg. włośc, 1 m. dwor. 8. A. , wś, pow. kozienicki, gm. i par. Kozienice, ma 38 dm. , 304 mk. , 701 morg. włośc. i 63 m. rząd. 9. A. , os. , pow. opoczyński, gm. Krzczonów, par. Drzewica, ma 6 dm, 43 mk. , 81 morg. włośc. 10 A. , fol. , pow. włodawski, gm. i par. Włodawa, ma 4 dm. . 20 mk, 748 morg. 11. A. , miasto pow. , miało w 1890 r. 9, 496 mk. Zapisanych do ksiąg ludności stałej było 11, 547, obecnych 9, 242, niestałej ludności 254. Śród zapisanych do ksiąg było 119 prawosł. , 147 prot. , 5, 473 żydów. , katolicy stanowili 50. Augustowski powiat utworzony r. 1867, dzieli sie na 12 gmin Balia wielka, Bargłów, Dębowo, Dowspuda, Hołynka, Kolnica, Kuryanka, Łabno, Petropawłowsk, SzczebroOlszanka. , Sztabin, Wołowiczowce. W r. 1890 ludność powiatu wynosiła 75, 796, z tego przypadało na jedno miasto Augustów 9, 496 a na gminy wiejskie i osady miejskie 66, 300. Zapisanych do ksiąg ludności stałej było 81, 433, miedzy niemi 6, 649 nieobecnych. Co do wyznania było 14, 242 prawosł. , 579 prot. , 14, 161 żydów 5, 473 w Augustowie. Katolicy stanowili 64. 4 ludności Na obszarze powiatu w r. . 1880 było 106, 165 morg. lasów rządowych, stanowiących dwa leśnictwa odrębne augustowskie i ballskie od wsi Balia, tudzież w częściach należących do leśnictwa pomorskiego i suwalskiego. Leśnictwo augustowskie miało 42, 284 morg. obszaru. Augustów, fol. , pow. borysawski, okr. pol. , gm. i par. katol Łohojsk, 61 w. od Borysowa. Augustów, kol. , pow. włodzimierski, gm. Kisielin, 21 w. od Włodzimierza, 29 dm. , 139 mk. Augustów, mko, ob. Mosty wielkie t. VI. Augustówek, kol. , pow. warszawski, gm. i par. Nieporęt, ma 123 mk, 318 morg. Augustówek 1. ob. t. I, 54, dobra, pow. grodzieński, 1 okr. pol. , gm. Horzyca, 4 w. od Grodna, własność Aleks. O Briende Lascy, wraz z fol. Fiszki, Soły i Łososna, ma 767 dzies. 2. A. , fol, pow. oszmiański; należy do dóbr Iwie. Augustówka 1. wś, pow. warszawski, gm. i par. Wilanów, ma 171 mk. , 62 morg. włośc. i 2 dwor. 2. A. , kol, pow. nowomiński, gm. Chruścice, par. Kałuszyn, ma 49 mk. , 86 morg. 3. A. , os. , pow. brzeziński, gm. Będków, ma 1 dm. , 7 mk, , 42 morg. 4. A. , wś, pow. krasnostawski, gm. Czajki, par. Surchów. 5. A. , wś, pow. garwoliński, gm. i par. Osieck, ma 27 dm. , 189 mk. , 297 morg. 6. A, os. , pow. radzyński, gm. Szóstka, par. Międzyrzec, ma 1 dm. , 10 mk. , 5 morg. Augustówka, kol, pow. nowogradwołyński, gm. Żołobne, 22 w. od mta pow. , 12 dm. , 64 mk. Augustowo 1. fol, pow. ciechanowski, gm. Zalesie, par. Krasne, ma 3 dm. , 51 mk. , 394 morg. 2. A. , fol. , pow. władysławowski, gm. Giełgudyszki, par. Szaki, odl. 24 w. od Władysławowa, ma 139 mk. Augustowo 1. przys, wsi Kotły, pow. bielski gub. grodz. , 1 okr. pol, gm. Pasynki, 4 w. od Bielska, 29 dzies. 2. A. , wś, pow. bielski gub. grodz. , 2 okr. pol, gm. Malesze, 4 w. od Bielska, 1, 216 mk. , cerkiew, 2 wiatraki, 1, 123 dzies. 844 roli. 3. A, os. , pow. prużański, 1 okr. pol, gm. Dobuczyn, własność Pacewiczów. 4. A. , wś, pow. prużański, 4 okr. pol. , gm. Masiewo, 73 w. od Prużany, 65 dzies. 5. A, dobra, pow. poniewieski, 2 okr. pol, gm. Pokroje, 43 w. od Poniewieża, własność Laudańskich, mają 138 1 2 dzies. 6. A. , dobra, tamże, 1 okr. pol, gm. NoweMiasto, 12 w. od Poniewieża, własność Strażewięzów, 195 dzies. 7. A. , dobra pow. borecki, własność Wojejkowych, 9, 407 dzies. 7, 480 lasu, 5 młynów. 8. A, wś, pow. oszmiański. 4 okr. pol, gm. i dobra Wołożyn. W r. 1865 było 54 dusz rewiz. 9. A. , dobra, pow. święciański, 4 okr. pol, gm. Zanarocz. W 1865 r. własność Świąteckich. W lesie znajdują się kurhany. 10. A. , dobra, pow. dźwiński, własność Maryi Budewic, Idalii Waldesowskiej i Anieli Łabuńskiej, 763 dzies. Augustowskiebudy, ob. Budy. Augusty, zaśc, pow. wileński, 1 okr. pol, gm. Rzesza 12 w. , należał do dóbr Bukiszki Radziwiłowiczów. Augustyniszki, wś, pow. dźwiński dyneburski, par, Krasław. Augustynów 1. kol, pow. piotrkowski, , gm. Łękawa, par. Grocholice, ma 48 dm. , 333 mk, , 572 morg. W 1827 r. było 12 dm. , 137 mk. 2. A. , kol, pow słupecki, gm. Emilienheim, par. Zagórów, ma 433 morg. i 368 mk. ewangielikow. 3. A. , kol. , pow. wieluński, gm. i par. Lututów, 20 w. od Wielunia, ma 33 dm. , 533 mk. 4. A. , kol nad rz. Wartą, pow. kolski, gm. Koźmin, par. Wilamów, 17 w. od Koła, ma 38 dm. , 197 mk. 5. A. , wś, pow. turecki, gm. Grzybki, par. Warta, 38 w. od Turka, ma 2 dm. , łączy się z Witowem ob. . Augustówka Augustów Augustówek Auksukupie Aukszkalnie Aukszkiele Aukszlole Auksztagiry Auksztajcie Auksztakalis Auksztakalnie Auksztakapie Auksztasiszki Auksztaszlinie Auksztatrakis Aukszte Auksztodworis Auksztoje Auksztokalnie Auksztokolnia 6. A. , pow. miechowski, gm. i par. Tczyca. Odl. od Miechowa 13 w. Augustynowo al. Koźliszki Większe, dobra, pow. nowoaleksandrowski, 5 okr. pol. , gm. Ponedel, 67 w. od mta pow. ; własność Chylewskich, wraz z Koźliszkami Wielkiemi, mają 1, 341 dzies. Auguszki, pow. wiłkomierski, ob. Augiszki. Augzule, os, pow. telszewski, 2 okr. pol. , gm. Iłłoki, 37 w. od Telsz. Aukl tole, przys. , pow. poniewieski, 4 okr. pol. , gm Czypiany. Auksary, wś i fol. , pow. rossieński, 5 okr. pol. , gm. Andrzejowo, 117 w. od Rossień. Auksaryszki, wś, pow. rossieński, gm. Nowe Miasto Aleksandrowskie, 106 w. od Rossień. Aukście, dwór, pow. kowieński, 1 okr. pol, gm. Krasnesioło, 12 w. od Kowna. Aukskudy al. Auksudy, wś nad rz. Wodokstą, pow. szawelski, gm. Wieksznie, 87 w. od Szawel, 70 dm. , 504 mk. , kaplica. Aukspirta, rzeczka, ma początek pod wsią; Wilkie w pow. władysławowskim, biegnie na połd. zach. przez Kiautupie, skręca na zach. , bieży przez Joniszki, Naudzie, Jundziły, Giliszki, Budwiecie i Kaukokalnie, poniżej wsi Ruksznie uchodzi z praw. brz. do Szeszupy, ubiegł szy 18 klm. Brzegi przeważnie wyniosłe. Pod Joniszkami zabiera strugę Kiautupie od Jeżeruk płynącą, a o 1 klm. od ujścia strugę b. n. długą. 10 klm. , płynącą od wsi Kadzie przez Wałakbudzie, Puzdeszry i Plorysze. Wit. Aukstagoje, fol, pow. poniewieski, 3 okr. pol, gm. Pompiany, 25 w. od Poniewieźa. Aukstaliszki, wś, pow. telszewski, gm. Zorany, 35 w. od Telsz. Aukstasała, zaśc, pow. święciański, 2 okr. pol, gm. Łabonary 3 w. . W r. 1865 należy do dóbr skarb. Łyngmiany. Auksucie, dobra, pow. szawelski, 3 okr. pol, gm. Krupie, 38 w. od Szawel, własność Grundmanów, 581 dzies. Auksudy 1. , pow. szawelski, ob Aukskudy, 2. A. , zaśc, pow. telszewski, 3 okr. pol, gm, Dorbiany, 74 w. od Telsz. Ob. t. I, 55. Auksukupie, pow. wiłkomierski, ob. Auksztupie. Aukszkalnie 1. dwór, pow. kowieński, 1 okr. pol, gm. Wilkija, 48 w. od Kowna. 2, A. , dwór, pow. szawelski, 4 okr. pol, gm. Szawle 42 w. . Aukszkiele, wś, pow. rossieński, 2 okr. pol, gm. Rossienie, 17 w. od Rossień. Aukszlole, wś i zaśc, pow. poniewieski, 3 okr. pol, gm. Girsudy, 43 w. od Poniewieźa. Auksztagiry, zaśc, pow. wileński, 3 okr. pol, gm. i dobra ks. Hohenlohe, Janiszki 18 w. . Auksztajcie, zasc włośc, pow. wileński, 4 okr. pol, gm. i dobra skarb. Bystrzyca 2 w. . W r. 1865 było 6 dusz rewiz. Auksztakalis, dwa zaśc, pow. nowoaleksandrowski, 1 okr. pol, gm. Tauroginie, 32 w. od mta pow. Auksztakalnie 1. wś, pow. nowoaleksandrowski, 1 okr. pol, gm. Bachmaty, 6 w od mta pow. 2. A. , wś i fol, tamże, gm. Sołoki, 27 w. od mta pow. 3. A. , zaśc, tamże, 34 w. Auksztakapie, zaśc, pow. nowoaleksandrowski, 1 okr. pol, gm. Tauroginie, 54 w. od mta pow. Auksztasiszki, w spisie z 1886 r. Auksztoliszki, zaśc, pow. nowoaleksandrowski, 4 okr. pol, gm. Rakiszki, 58 w. od mta pow. Auksztaszlinie, wś, pow. rossieński, 2 okr. pol, gm. Szymkajcie, 15 w. od Rossień. Auksztatrakis, wś, pow. poniewieski, 3 okr. pol, gm. Pompiany, 17 w. od Poniewieźa. Aukszte, dobra, pow. poniewieski, 2 okr. pol, gm, Smilgi, własność Jankiewiczów, z fol. Ejraniszki, Dabszany i Taukocic, mają. 1, 605 dzies. Auksztodworis, wś, pow. wiłkomierski, 3 okr. pol, gm. Zmujdki, 18 w. od Wiłkomierza. Auksztoje, wś, pow. władysławowski, gm. Szyłgale, par. Słowiki, 23 od Władysławowa, ma 3 dm. , 37 mk. Auksztokalnie 1. wś, pow. nowoaleksandrowski, 4 okr pol, gm. Rakiszki, 53 w. od mta pow. 2. A. , wś, tamże, gm. Abele, 36 w. od mta pow. 3. A. , zaśc, pow. wiłkomierski, 4 okr. pol, gm. Dobejki, 54 w. od Wiłkomierza. . 4. A. , dwa zaśc, tamże, gm. Uciana, 68 w. od Wiłkomierza. Auksztokalnie 1. wś i os. , pow. sejneński, gm. Krasnowo, par. Łoździeje, 14 w. od Sejn, ma 19 dm. , 148 mk. 2. A. , fol, pow. kalwaryjski, gm. i par. Kalwarya, ma 5 dm. , 35 mk. 3. A. , wś i fol, pow. wyłkowyski, gm. Wojtkobole, par. Wiżajny, 30 w. od Wyłkowyszek, ma 11 dm. , 94 mk. Auksztokolnia, wś, pow. trocki, 1 okr. pol, gm. Olkieniki. Wr. 1866 było 34 dusz rewiz. Auksztola, wś i przys. , pow. wiłkomierski, 3 okr. pol, gm. Towiany, 21 w. od Wiłkomierza Auksztole 1. dwór, pow. kowieński, 1 okr. pol, gm. średniki, własność Ginejków, ma z Busłakiszkami 75 dzies. 2. A, wś, pow, kowieński, 2 okr. pol, gm. Kroki, 76 w. od Kowna. 3. A. , wś, pow. nowoaleksandrowski, 4 okr. pol, gm. Rakiszki, 56 w. od mta pow. 4. A, Auksztoły, wś, pow. wiłkomierski, 1 okr. pol, gm. Uciana, 73 w. od Wiłkomierza. Auksztoliszki 1. dwór, pow. poniewieski, 4 okr, pol, gm. Podbirże, 66 w. od Poniewieźa. 2. A. , ob. Auksztasiszki, Auksztolkis, dwór, pow. kowieński, 2 okr. pol, gm. Kroki, 84 w. od Kowna. Auksztoluki 1. dwór, pow. kowieński. Augustynowo Auksztola Auksztole Auksztoliszki Auksztolkis Auksztoluki Auguszki Augzule Aukl Auksaryszki Auksary Aukście Aukskudy Aukspirta Aukstagoje Aukstaliszki Aukstasała Auksucie Auksudy Aul Auksztołki Auksztołowki Auksztopole Auksztoszyłas Auksztotiłas Auksztpomiedzie Auksztraki Auksztule Auksztupie Auksztygole Auksztykalnie Auksztykalninie Auksztynia Auksztyszki Aulele Auliszki Aurelin Aureliszki Austrya Auszkadarynie Auszkalnie Auszkiele Auszkołupie Auszławki Ausztakalń Ausztogiry Ausztokolnia Autucewicze Auzołowsze Aużbikowo Auzele Aużgiry Awbryki Auksztołki 2 okr. pol. , gm. Kroki, 74 w. od Kowna. 2. A. , fol. , tamże, 87 w. od Kowna. Auksztołki 1. al. Auksztelki, dobra, pow. szawelski, 1 okr. pol. , gm. Szawle 9 w. , własność Stankiewiczów, 1, 014 dzies. Dawniej Szelkingów. Ob. t. I, 55. 2. A, wś, dwór i 4 fol. , pow. szawelski, 4 okr. pol, gm. Radziwiliszki, 21 w. od Szawel. Do Godlewskich należy 70 dzies. Auksztołowki, zaśc, pow. nowoaleksandrowski, 1 okr. pol. , Antolepty, 25 w. od mta pow. Auksztopole al, Zaprany, zaśc, pow. wiłkomierski, 1 okr. pol. , gm. Pogiry, 29 w. od Wiłkomierza. Auksztoszyłas, pow. rossieński, ob. Auksztotiłas, Auksztotiłas, Auksztoszyłas, dobra, pow. rossieński, 1 okr. pol. , gm Kołtyniany, 51 w. od Rossień. Witortowie maja tu 7 dzies. Auksztpomiedzie, u Buszyńskiego Anksztronudzie, wś, pow. oszmiański, gm. Kielmy, 31 w. od Rossień. Auksztraki, wś, pow. rossieński, gm. Szymkajcie, 16 w. od Rossień. Auksztule, wś pow. szawelski, 1 okr. pol. , gm. Podubis, 29 w. od Szawel, własność Staniewiczów, ma z Serafiniszkami 65 dzies. Auksztupie 1. wś, pow. rossieński, 4 okr. pol, gm. Sartyniki, 70 w. od Rossień. 2. A. , w spisie z 1886 r. Ausukiupis, wś, pow. wiłkomierski, 2 okr. pol. , gm. Kupiszki, 81 w, od Wiłkomierza. Auksztygole, wś, pow. kowieński, 4 okr. pol. , gm. Żejmy, 27 w. od Kowna. Auksztykalnie, w spisie z 1892 r. Auszkalnie, zaśc, pow. poniewieski, 4 okr. pol, gm. Podbirże, 67 w. od Poniewieźa. Auksztykalninie, os. , pow. nowoaleksandrowski; gm. Kwietki. Auksztynia, wś, pow. wileński, 3 okr. pol. , gra. Malaty 2 w, . Należała do dóbr skarb. Jęczmieniszki. Auksztyszki, wś, pow. maryampolski, gm. i par. Pilwiszki, 22 w. od Maryampola, maja 2 dm. , 33 mk. Auksztyszki, wś, pow. rossieński, 2 okr. pol. , gm Szydłowo, 29 w. od Rossień. Aul, łotew. Aula ob. t. I, 55, wś nad jez. t. n. , pow. dźwiński dyneburski, gm. Użwałd, 21 dra. , 172 mk. , kościół par. katol, p. w. św. Maryi Magdaleny, wzniesiony w 1626 r. kosztem Aleksandra Gąsiewskiego, wwdy smoleńskiego, na miejscu dawniejszego, istniejącego już w 1530 r. ; przebudowany w 1790 r. przez jezuitów. Dobra Aul należały niegdyś do Iłgowskiego, ciwuna tyworskiego, od którego nabył je Aleksander Gąsiewski a w 1626 r. nadał na własność wieczystą, jezuitom. Obecnie należą do skarbu. Aulele, wś, pow. nowoaleksandrowski, 4 okr. pol, gm. Jużynty, 60 w. od mta pow. Auliszki, wś, pow. poniewieski, 4 okr. pol, gw Czypiany, 63 w. od Poniewieźa. Aurelin, wś, pow. hrubieszowski, gm. Jarosławiec, par. Uchanie. Aureliszki, wś, dwór i dobra, pow. poniewieski, 1 okr. pol, gm. Nowe miasto, 10 w. od Poniewieźa. Austrya, urocz. , pow. brzeski gub. grodz. , 2 okr. pol, gm. WielkieRyto, należy do dóbr Łukowo Konszynych. . Auszkadarynie, wś, pow. władysławowski, gm. Zyple, par. Łuksze, ma 4 dm. , 41 mk. Auszkalnie, pow. poniewieski, ob. Auksztykalnie, Auszkiele, dwór, pow. rossieński, 2 okr. pol, gm. Rossienie, 17 w. od Rossień, własność Zaleskich, 37 dzies. Auszkołupie, zaśc, pow. wileński, 3 okr. pol, gm. Malaty 15 w. . Należały do dóbr Antogołonie Wołodźków. Auszławki, wś, pow. kowieński, 2 okr. pol, gm. Betygoła. 67 w. od Kowna. Ausztakalń, zaśc, pow. nowoaleksandrowski 2 okr. pol, gm. Widze, 46 w. od mta pow. Ausztogiry, zaśc włośc, pow. wileński, 2 okr. pol. , gm. Szyrwinty 14 w. . W 1865 r. było 8 dusz rewiz. ; należał do dóbr skarb. Szeszole. Ausztokolnia, wś, pow. lidzki, 2 okr. pol, gm. aleksandrowska. W r. 1865 było 29 dusz rewiz. , należy do dóbr Mackiszki hr. Potockich. Autucewicze Wielkie i Małe, dwie wsi w pobliżu rzki Zakowanki, lew. dopł. Prypeci, pow. rzeczyeki, w 3 okr. pol, Wasilewickim, 83 w. od Rzeczycy. A. Wielkie mają. zarząd gminny i szkołę. A. Małe cerkiew, mającą przeszło 2, 000 parafian, uposażoną z dawnych zapisów 2 1 2 wł. ziemi Gmina obejmuje 16 wsi, 1 zaśc, 5 dominiów, 1 miasteczko, 2 fol, 1 uroczysko; dzieli się na 9 okręgów, obejmuje 517 dymów włościańskich, około 1, 500 włościan płci męzkiej, uwłaszczonych na 17, 641 dzies. ziemi. Auzołowsze, wś, pow. wiłkomierski, 3 okr. pol, gm. Żmujdki, 23 w. od Wiłkomierza. Aużbikowo, wś, pow. rossieński, gm. Nowe Miasto Aleksandrowskie, par. Tenenie, 105 w. od Rossień, własność Billewiczów, 207 dzies. Montrymowie mają 82 dzies. Auzele al Auzol, zaśc, pow. poniewieski, 4 okr. pol, gm. Podbirże, 71 w. od Poniewieża, Aużgiry 1. wś i dwa fol, pow. rossieński, 2 okr. pol, gm. Mańkuny, 12 w. od Rossień. Jeden z fol. należał do Bohdanowiczów. 2. A. , dobra, pow. szawelski, 3 okr. pol, gm. Krupie, 29 w. od Szawel Daukszowie mają w dwóch działach 150 dzies. Awbryki, pow. telszewski, ob. Abryki. Awłaskowo Awłasy Awnopieniszki Awrale Awratyn Awizajcie Awinosta Awiniszki Awerkino Awieszyszki Aweliszki Awchimki, wś, pow. czauski, gm. Radoml. Awchuty, wś, pow. mohylewski, gm. Pawłowicze 16 w. . Awczynniki 1. wś, pow. mohylewski, gm. Szkłów 9 w, , 60 dm. , 352 mk. 2. A, wś, pow. wieliski, gm. Krest. Awdejczyki, wś, pow. dzisieński, 2 okr. pol. , gm. Ihumenowo 8 w. . W r. 1865 było 22 dusz rewiz. ; należała do dóbr Antodol Bohdanowiczów. Awdenie, dobra, pow. szawelski, 1 okr. pol. . gm. Błagowieszczeńsk, 55 w. od Szawel. Awdoskiewicze, dobra, pow. połocki, własność Maksymowiczów, 180 dzies. Awdruwis ob. t. I, 52, rzka, w gub. kowieńskiej, lewy dopływ Wirczówki Wuerzau. Awdziejewicze 1. wś, pow. wołkowyski, 5 okr. pol. , gm. Samarowicze, 15 w. od Wołkowyska, 239 dzies. 2. A. , wś, tamże, gm. Biskupce, 15 w. od Wołkowyska, 47 dzies. 3. A. , dobra, pow. połocki, własność Hektora Przebory, 203 dzies. Awdzieniszki, zaśc, pow. swięciański, 2 okr. pol. , gm. i dobra skarb. Daugieliszki 10 w. . Aweliszki, zaśc. pow. wileński, 3 okr. pol, gm. Malaty 8 1 2 w. ; należy do dóbr Styrniany Nowickich. Awerkino, fol. , pow. mścisławski, młyn wodny i folusz; należy do dóbr Piesoczanka Boguszewskich. Awieszyszki, wś, pow. nowoaleksandrowski, 1 okr. pol. , gm. Bachmaty, 6 w. od mta pow. Awikity al. Awikiety, wś, pow. kalwaryjski, gm. i par. Ludwinów, 11 w. od Kalwaryi, ma 37 dm. , 247 mk. W r. 1827 było 25 dm. , 212 mk. Awitajtis, zaśc, pow. nowoaleksandrowski, 4 okr. pol. , gm. Antuzowo, 8 w. od mta pow. Awinielce, wś, pow. trocki, 2 okr. pol. , gm. Kronie. W r. 1865 było 34 dusz rewiz. Awiniele, wś, pow. szawelski, 2 okr. pol. , gm. Popielany, 54 w. od Szawel. Awiniszcze, zaśc, pow. lucyński, własność Surminów, 7 dzies. Awiniszki, wś. pow. święciański, 2 okr. pol. , gm. Kukuciszki 10 w. . W 1865 r. było 21 dusz rewiz. ; należała do dóbr skarb. Puczkaryszki. Awinosta, wś, pow. nowoaleksandrowski, 1 okr. pol. , gm. Tyłtyszki, 22 w. od mta pow. Awinowo, zaśc, pow. nowoaleksandrowski, 1 okr. pol, gm. Tauroginie, 33 w. od mta pow. Awizajcie, dobra, pow. telszewski, 4 okr. pol. , gm. Żorany 22 w. od Telsz, własność Rodowiczów, 70 dzies. i Sawickich 103 dzies. Awiżańce 1. wś, pow. sejneński, gm. i par. Sereje 27 w. od Sejn, ma 22 dm. , 227 mk. W r. 1827 wś pryw. , ma 18 dm. , 149 mk. ; należy do par. Łoździeje. 2. A. , fol. , pow. sejneński, gra. Hołny Wolmera, par. Łoździeje, 16 w. od Sejn, ma 4 dm. , 28 mk. Awiżancie, wś, pow. wileński, 2 okr. pol. , gm. Szyrwinty 6 w. . W r. 1865 było 62 dusz rewiz. ; należała do dóbr Poszyrwincie, hr. Leduchowskich. Awiże 1. wś, pow. nowoaleksandrowski, 1 okr. pol. , gm. Dusiaty, 36 w. od mta pow. 2. A. , wś, pow. rossieński, 2 okr. pol. , gm. Szydłowo, 21 w. od Rossień. Awiżenie 1, , Awiżeny, wś i fol. , pow. wiłkomierski, 4 okr. pol, gm. Uciana, 58 w. od Wiłkomierza, własność Pac Pomarnackich, 140 dzies. 2. A. , zaśc, pow. wileński, 1 okr. pol. gm. Rzesza 8 w. . Należał do dóbr skarb Gienajciszki. Awiżeniszki, wś pow. nowoaleksandrowski, 1 okr. pol, gm. Tauroginie, 53 w. od mta pow. Awiżynda, pow. nowoaleksandrowski, ob. Awiżyszki, Awiżynie, os. , pow. maryampolski, gm. Jaworowo, par. Igłówka, ma 2 dm. 18 mk. Awiżyszki 1. , w spisie Awiżynda, zaśc pow. nowoaleksandrowski, 2 okr. pol. , gra. Smołwy, 9 w. od mta pow. , własność Jodków, 60 dzies. 2. A. , wś i dobra pow. szawelski, 4 okr. pol. , gm. Skiemie, 59 w. od Szawel. Włośc Szemieżys, ma tu 59 dzies. , Jaraszunasowie, 149 dzies. Awlc, zaśc, pow, poniewieski, 4 okr. pol. , gm. Birże, 55 w. od Poniewieża. Awłasionki 1. wś, pow. dzisieński, 4 okr. pol, gm. i dobra w 1865 r. Bernowiczów, Czerniewicze. W r. 1865 było 49 dusz rewiz. 2. A. , wś, pow. dzisieński, 4 okr. pol, gm. i dobra w 1865 r. Korsaków, Jazno, miały 16 dusz. rewiz. Awłaskowo, wś, pow. drysieński, par. Zabiały. Awłasy 1. dobra, pow. dzisieński, 2 okr. pol, gra. Pohost Nowy, 457 dzies. Niegdyś attyn. Milej ki, należała do Burzyńskich, od których jako wiano, przeszła do Jundziłłów, następnie Sołtanów, obecnie Koziełłów Poklewskich. 2. A. , wś, pow. wilejski, 3 okr. pol, gm. Mańkowicze 7 w. . W r. 1865 miała 12 dusz rewiz. ; należała do dóbr Dołża Tyzenhauzów. 3. A. , zaśc, pow. wilejski, 3 okr. pol, gm. Mankowicze 10 w. . Należał do dóbr skarb. Menczeniaty. Awnopieniszki, zaśc, pow. nowoaleksandrowski, 1 okr. pol, gm. Tauroginie, 51 w. od mta pow. AwraleSienioczki, dobra, pow. orszański. Od 1856 r. własność Kimbarów, 832 dzies. Awratyn 1. , w dokum. Hawratynow, wś nad dopł. Zbrucza, pow. starokonstantynowski, w pobliżu granicy od Galicyi, gm. Awratyn zarząd gm. we wsi Szybenna, st. poczt. Kupiel 15 w. , st. dr. żel Wołoczyska 20 w. ;, 75 w. od Konstantynowa. Wś położona na stokach gór Awratyńskich, dosięgających tu do 840 st. Awikity Awitajtis Awinielce Awiniele Awiniszcze Awchimki Awinowo Awiżańce Awiżancie Awiże Awiżenie Awiżeniszki Awiżynda Awiżynie Awiżyszki Awlc Awłasionki Awsiejewo Awsiejenki Awsiejkowo Awsiukowo Awtuchówka Awuls Azaranki Azarce Azarki Azarkowo Azarowicze Azarycze Azaryn Azaryno Azet Azia Aziaruty Azułówka Awsiejenki n p. m. , ma 191 dm. , 1, 241 mk. praw. , 17 katol. i 15 żydów. Cerkiew p. w. św. Mikołaja, z drzewa wzniesiona r. 1889 kosztem parafia, na miejsce dawnej, z 1792 r. Na cmentarzu kaplica. We wsi młyn wodny i 2 wiatraki. Przez wś przechodzi stary trakt, zwany Podolskim al. Czarnoostrowskim. Gleba czarnoziemna; okolica bezleśna. Podłoże stanowi granit, wapień i formacja kredowa trzeciorzędna. W 1583 r. wś Hawratyna należy do ks. Stefana Zbaraskiego, wwdy trockiego. Pobór oddzielnie niewykazany. Następnie własność kolejno Raciborowskich, Spendowskich, drogą spadku Iwanowskich, obecnie Maryi z Iwanowskich hr. Tarnowskiej. Gmina należy do 3 okr. pol, obejmuje 1 mstko i 9 wsi, mających 1, 428 dym. włośc. obok 106 innych, 10, 580 mk. włościan, uwłaszczonych na 8, 785 dzies. 2. A. , w dokum. Hawratin, Hawratinka, wś nad dopł. , Słuczy, pow. żytomierski, gm. Motowidłówka, par. praw. Kirjewka 3 w. , par. katol. i st. poczt, Lubar 7 w. , 80 w. od Żytomierza, ma 146 dm. , 868 mk. w tem 29 katol. i 15 żydów, cerkiew filialną, z drzewa wzn. r. 1718 i uposażoną 37 dzies. , szkółkę od 1882 r. , młyn wodny, 3 wiatraki. Wymieniona w akcie z 1585 r. , jako należaca do Cudnowa, nadanego ks. Zuzannie Ostrogskiej, zonie wwdy wołyńskiego ks. Janusza, przez świekra jej ks. Konstantyna Ostrogskiego, wwdy kijowskiego. W 1601 r. podana w liczbie wsi zniszczonych przez tatarów. W 1628 r. wnosi z niej Stanisław Lubomirski, wwda ruski, z 4 dym. , 3 ogr. Następnie wchodziła w skład ordynacji ostrogskiej, przy rozdaniu której na mocy tranzakcji kolbuszowskiej r. . 1753 dostał ją razem z Lubarem ks. Marcin Lubomirski, od którego nabył podskarbi Poniński, ten zaś po wyroku nań zapadłym sprzedał ją Protowi Potockiemu. Przy eksdywizi dóbr ostatniego nabyło A. trzech właścicieli. Obecnie jedna część należy do Marji Ostaszewskiej, córki Spirydiona, druga do Berezowskich. Awsiejenki 1. fol, pow. lucyński, własność Derengowskich i Szwarców, 157 dzies. 2. A. , wś, pow. wieliski, nadana w 1585 r. przez Stefana Batorego mtu Wieliżowi. Awsiejewo, dwa fol, pow. sieński. Jeden z nich od 1880 r. należy do Sudziłowskich i ma 210 dzies. , drugi, dziedzictwo Osowieckich, ma 120 dzies. Awsiejkowo. wś, pow. wieliski, gm. Cerkowiszcze. Awsiuchowo, wś, pow. wieliski, gm. Uświat. Awsiukowo, wś, pow. połocki, gm. Woznie sieńsk, 5 dm. , 70 mk. , cerkiew. Awtuchówka, wś, pow. klimowicki, gm. Timonowo, 25 dm. , 112 mk. Awuls 1. fol. , pow. lubartowski, gm. i par. Czemierniki. 2. A. , fol. pow. konstantynowski, gm. Rokitno, par. Piszczac, ma 2 dm. , 9 mk. , 750 morg. Awuls 1. chutor, pow. prużański, 3 okr. pol. , gm. michajłowska, 8 w. od Prużany. 2. A. al. Białe Pole, fol, pow. słonimski, 2 okr. pol, gm. Różany, 31 w. od Słonima, należy do dóbr Blizna Miłaczewskich. 3. A. Stary i Nowy, dwa fol. , pow. sokólski, 1 okr. pol. , gm. Makowlany, 19 w. od Sokółki, własność Wańkowiczów. A. Stary ma 389 dzies. , A. Nowy 60 dzies. Azaranki, fol. , pow. lepelski, należy do dóbr Woroń Sielawów, ma 3 włóki. Azarce, wś, pow. wilejski, 3 okr. pol. , gm. Parafianów 6 w. . W r. 1865 było 19 dusz rewiz. ; należy do dóbr Świrki w 1865 r. Niemorszańskich, Azarki 1. Dworzyszcze, wś nad jez. Batoryn, pow. wilejski, 3 okr. pol. , gm. i dobra skarb. Miadzioł 8 w. . W r. 1865 było 29 dusz rewiz. 2. A. Pudawinka, wś, tamże, 9 w, od Miadzioła, miała 54 dusz rewiz. 3. A. Stare, wś, tamże; 9 w, od Miadzioła, miała 31 dusz rewiz. Na wschodnim brzegu jeziora Batoryn znajduje się szereg wyniosłości usypanych, zwanych mogiłkami tatarskiemi. Znajdowano w nich kości ludzkie, siekierki i młotki kamienne. 4. A. , wś, pow. wieliski, gm. Kozakowo. Azarkowo, wś nad rzką Skaticą, pow. horodecki, gm. Sieliszcze, 15 dm. , 92 mk. , cerkiew, szkoła. Azarowicze 1. wś, pow. czauski, gm. Hory 17 w. . 2. A. al. Azarycze, wś i osada, pow. homelski, gm. Jurkowicze Stare 8 w. . Wś ma 136 dm. , 792 mk. , cerkiew, szkołę, 2 wiatraki. Osadą, własność Musmanów, 20 dzies. Azarycze 1. wś, osada i dobra, pow. Słonimski, 5 okr. pol. , gm. Derewna, 14 w. od Słonima. Wś ma 206 dzies. osada 91 dzies. , dobra, własność Jurewiczów, 397 dzies. 2. A. , wś, pow. bychowski, gm. Dołhy Moch 4 w. . 3. A. , pow. homelski, ob. Azarowicze. Azaryn, dwie wsi, pow. wilejski, 3 okr. pol. , gm. Parafianów 5 w. . W r. 1865 miały 28 dusz rewiz. ; należały do dóbr Janowicze Zabłockich. Azaryno, zaśc, pow. nowoaleksandrowski, 1 okr pol. , gm. Tauroginy, 35 w. od mta pow. Aździelin, wś, pow. homelski, gm. Rudzieniec 10 w. , 120 dm. , 554 mk. , 3 wiatraki. Azet, fol. , pow. grodzieński, 3 okr pol. , gm. Łunna, własność Lewaszewych, ma z urocz. Skroboły 274 dzies. Azia, wś, pow. wileński, 2 okr. pol. , gm. Mejszagoła 9 w. . Należała do dóbr Plikiszki Walentynowiczów. Aziaruty, wś, pow. lepelski, należy do dóbr Woroń Sielawów, ma 5 włók. Azułówka, wś, pow. wileński, 1 okr. pol. , Ażany Ażele Ażugirki Ażubalis Ażugiery Ażugaryszki Ażubole Ażubol Ażubańce Ażany gm. Rzesza 11 w. . W r. 1865 miała 20 dusz rewiz. ; należała do dóbr Kuna Siestrzeńcewiczów. Ażany, wś, pow. nowoaleksandrowski, 1 okr. pol, , gm. Soloki, 29 w. od mta pow. Ażele, wś, pow. nowoaleksandrowski, 1 okr. pol. , gm. Sołoki, 26 w. od mta pow. Ażeliszki 1. wś, pow. nowoaleksandrowski, 3 okr. pol. , gm. Brasław, 56 w. od mta pow. 2. A. , zaśc, pow. wileński, 3 okr. pol. , gm. Malaty 8 w. ; należy do dóbr Inkietry Brzo zowskich. Ażewicze, wś, pow. wileński, 5 okr. pol. , gm. Dino 2 w. . W r. 1865 było 57 dusz rewiz. należała do dóbr Andrzejowo Strokowskich. Ażubale 1. wś, pow. nowoaleksandrowski, 4 okr. pol, gm. Abele, 41 w. od mta pow. 2. A. , zaśc, tamże, gm. Antuzowo, 12 w. od mta pow. 3. A. , wś, tamże, 5 okr. pol, gm. Czadosy, 73 w. od mta pow. 4. A. , wś, pow. nowoaleksandrowski, 4 okr. pol, gm. Jużynty, 43 w. od mta pow. , własność Ejsmontów, 103 dzies. 5. A. , dwa dwory, pow. nowoaleksan drowski, 5 okr. pol, gm. Kwietki, 106 w. od mta pow. 6. A, dwór, pow. poniewieski, 4 okr. pol, gm. Birże, 77 w. od Poniowieża. 7. A. , wś, pow. wiłkomierski, 4 okr. pol, gm. Owanta, 39 w. od Wiłkomierza. Włośc. Umbrasowie i Ażubalisowie, mają 106 dzies. 8. A. , wś, tamże, 4 okr. pol, gm. Dobejki, 62 w. od Wił komierza. 9. A. , zaśc, pow. wiłkomierski, 4 okr. pol. gm. Uciany, 73 w. od Wiłkomierza. 10. A. , fol, tamże, 67 w. od Wiłkomierza. 11. A. , zaśc, pow. święciański, 2 okr. pol, gra. i dobra skarb. Daugieliszki 5 w. . W r. 1865 było 7 dusz rewiz. 12. A, zaśc, pow. święciański, 2 okr. pol, gm. Kukuciszki. Nale żał do dóbr Prusakiszki Jałowickich. 13. A, wś, pow. wileński, 3 okr, pol, gm. i dobra hr. Czapskich, Malaty. W r. 1865 było 47 dusz rewiz. Ażubalis 1. dwór, pow. nowoaleksandrowski, 5 okr. pol, gm. Kwietki, 105 w. od mta pow. 2. A. , zaśc, pow. święciański, 2 okr. pol, gm. i dobra w 1866 r. Chrystyniczów Łabonary. 3 A. al Czarnokiszki, zaśc, pow. święciański, 3 okr. pol, gm. Twerecz 10 w. . W r. 1865 ma 5 dusz rewiz, ; należy do dóbr skarb. Dzisna. Ażubańce, wś, pow. wiłkomierski, 2 okr. pol, gm. Subocz. Ażubol, zaśc, pow. nowoaleksandrowski, 2 okr. pol, gm. Widze, 40 w. od mta pow. Ażubole, przys. , pow. wiłkomierski, 5 okr. pol, gm, Onikszty, 30 w. od Wiłkomierza. Ażugaryszki, wś, pow. nowoaleksandrowski, 5 okr. pol, gm. Popielany, 105 w. od mta pow. Ażugiery, wś, pow. oszmiański, 1 okr. pol. gm. Soły 2 w. . W r. 1865 było 18 dusz rewiz. ; należała do dóbr Daukszyszki Piotrowiczów Ażugirki, zaśc, pow. wiłkomierski, 4 okr. pol, gm. Dobejki, 47 w. od Wiłkomierza. Ażugiry, wś, pow. wiłkomierski, 4 okr. pol, gm. Dobejki, 47 w. od Wiłkomierza. Ażukumbie, zaśc, pow. wiłkomierski, 4 okr. pol, gm. Uciana, 69 w. od Wiłkomierza. Ażulanka, zaśc, pow. wileński, 3 okr. pol, gm. Janiszki 6 w. . W r. 1865 miał 9 dusz rewiz. ; należał do dóbr Inturki. Ażułupkis, zaśc, pow. wiłkomierski, 4 okr. pol, gm. Uciany, 73 w. od Wiłkomierza. Ażumedynie 1. dwór, pow. nowoaleksandrowski, 4 okr. pol, gm. i par. Antuzów, 2 w. od mta pow. ; własność Jachimowiczów, 38 dzies2. A. , dwa zaśc, tamże. Ażupis, 1. zaśc, pow. wiłkomierski, 4 okr. pol, gm. Uciany, 67 w. od Wiłkomierza. 2. A. , zaśc, pow. wileński, 3 okr. pol, gra. Malaty 9 w. . Należał do dóbr skarb. Czywile. Ażuprudzie 1. wś, pow. wiłkomierski, 4 okr. pol, gra. Owanta, 44 w. od Wiłkomierza. 2. A. , zaśc, pow. wileński, 3 okr. pol, gm. Janiszki 7 w. . W r. 1865 miał 9 dusz rewiz. ; należał do dóbr hr. Tyszkiewiczów, Orniany. Ażurajście 1. zaśc, pow. nowoaleksandrowski, 1 okr. pol, gm. Tyltyszki, 19 w. od mta pow. 2. A. , wś, pow. wiłkomierski, 4 okr. pol, gm. Uciana 54 w. od Wiłkomierza. Ażurajstis, dwa zaśc, pow. wiłkomierski, 4 okr. pol, gm. Owanty, 31 i 48 w. od Wiłkomierza. Ażurańcie, fol i zaśc, pow. nowoaleksandrowski, 4 okr. pol. gm. Antuzowo, 17 w. od mta pow. ; własność Truskowskich, 96 dzies. Ażurelis, jezioro, w pow. kowieńskim, w dobrach skarb. Rumszyszki. Ażurojście 1. wś, dobra, pow. oszmiański, 1 okr. pol, gm. Soły 8 w. . W r. 1865 wś miała 31 dusz rewiz. ; dobra należały do Kołpakowskich. 2. A. , wś włośc, pow. święciański, 1 okr. pol, gm. Święciany 12 w. . W r. 1866 było 21 dusz rewiz. ; należała do dóbr skarb. Mile. 3. A. , zaśc, pow. wileński, 3 okr. pol, gm. Malaty 10 w. . Należał do dóbr Czulsk w 1865 r. 6 dusz rewiz. , Powstańskich. Ażurojstis, zaśc, pow. święciański, 2 okr. pol, gm. Kukuciszki 2 w. . W r. 1865 było 13 dusz rewiz, ; należał do dóbr skarb. Powiazyn. Ażurojstwie, zaśc, pow. święciański, 1 okr. pol, gm. Michałowo 3 w. . Należał do dóbr Cerkliszki hr. Mostowskich. Ażurzany, w spisie z 1886 r. Ażurżepol, zaśc. , pow. nowoaleksandrowski, 4 okr. pol, gm. Oknista, 66 w. od mta pow. Ażusenie 1. , dwa zaśc, pow. nowoaleksandrowski, 5 okr. pol, gm. Ponedel, 72 w. od Ażusenie Ażułupkis Ażumedynie Ażupis Ażuprudzie Ażurajście Ażurajstis Ażurańcie Ażurelis Ażurojście Ażurojstis Ażurojstwie Ażurzany Ażukumbie Ażugiry Ażeliszki Ażewicze Ażubale Ażulanka Ażusenis Ażusenis Ażuskardzie Ażuszeksztis Ażuszele Ażutorwinie Ażuwalkis Babąjewicze Babań Babanino Babaniszki Babanka Babanowo Babanowszczyzna Babany Babaryki Babaszki Ażu mta pow. 2. A. , wś, tamże, gm. Poniemunek. , 81 w. od mta pow. Ażusenis 1. zaśc. pow. nowoaleksandrowski, 5 okr. pol. , gm. Poniemunek, 70 w. od mta pow. 2. A. , zaśc, tamże, gm. Skopiszki 64 w. od mta pow. 3. A. , dwór, pow. wiłkomierski, 5 okr. pol. , gm. Onikszty, 48 w. od Wiłkomierza. 4. A. , zaśc, pow. wileński, 3 okr. pol. , gm. Malaty 9 w. . Należał do dóbr skarb. Czywile. Ażuskardzie, , zaśc, pow. wiłkomierski, 4 okr. pol. , gm. Uciany, 69 w. od Wiłkomierza. Ażuszeksztis, dwór, pow. nowoaleksandrowski, 5 okr. pol. , gm. Ponedel, 82 w. od mta pow. Ażuszele 1. , dwie wsi i zaśc, pow. nowoaleksandrowski, 4 okr. pol, gm. Abele, 34 w. od mta pow. 2. A. , wś. pow, poniewieski, 4 okr. po. , gm. Birże, 77 w. od Poniewieźa. 3. A. , Ażuszyle, dwa zaśc, pow. wiłkomierski, gm. Uciana, 68 w. od Wiłkomierza. 4. A. , wś, tamże, 4 okr. pol. , gm. Owanta, 28 w, od Wiłkomierza. 5. A. , wś włośc, pow. wileński, 3 okr. pol. , gm. Malaty 12 w. . W r. 1865 było 24 dusz rewiz. ; należy do dóbr skarb. Biało dwór. Ażutorwinie, zaśc, pow. nowoaleksandrowski, 1 okr. pol. , gm. Sołoki, 29 w. od mta pow, Ażuwalkis, dwór, pow. nowoaleksandrowski, 5 okr. pol. gm. Popielany, 89 w. od mta pow. Babąjewicze, , wś poradziwiłłowska nad rz. Łań, lew. dopł. Prypeci, pow. słucki, gm. Kleck, ma 66 osad. Babań al. Babanka ob. t. I, 65, rzeczka, w pow. humańskim, lewy dopływ Jatrani. Płynie we wschodniej części pow. humańskiego. Źródła ma pod wsią Cybermanówką, o 16 w. na płn. od Humania, oblewa Krasnopółkę, Księdzówkę, Babany, Dobrowody, Apolankę, Babankę, i połączywszy się z Humanką, uchodzi do Jatrani o 15 w. od Humania przy Korzowie. Stanowiła wraz z Jatranią i Siniuchą. wschodnią, granicę wydzielonej w 1609 r. Aleks. Koniecpolskiemu pustyni Umań Umany. Babanino, pow. wieliski, ob. Bobanino. Babaniszki, wś, pow. wileński, 3 okr. pol. , gm. Podbrzeź. W r. 1865 ma 8 dusz rewiz. ; należy do dóbr Nowa Osada Romanowiczów. Babanka, rzeczka, ob. Babań, Babanka ob. t. I, 65 al. Holewa, wś nad Rewuchą Babanką. , pow. humański, gm. Babanka, st. poczt. Dubowa o 8 w. , 21 w. od Humania, 558 dm. , 2737 mk. , cerkiew par. , 3 młyny. Własność większa wynosząca 618 dzies. , należy obecnie do Bohusławskiego. Gmina obejmuje 9 siół, ma 13, 808 mk. 8 katol. , 345 żydów; 20, 179 dzies. ziemi 975 pod zabudow. , 16, 731 ziemi orn. , 1401 łąk, 164 lasu, 21 innej użytkowej, 175 pod wodami i 574 nieużyt. , z czego należy 2562 do posiadłości większej, 17, 189 do włościan, 272 do cerkwi, Babanowo al. Bobanowo, wś, pow. wieliski, gm. Ilino. Podług sumaryusza z 1765 r. należy do ławnictwa kozińskiego w wójtow. ohryzowskiem. Babanowszczyzna, zaśc, pow. trocki, 1 okr. pol. , gm. i dobra skarb. Międzyrzec o 15 w. ; miała 10 dusz rewiz. Babany ob. t. I, 65 al. B. Stare, wś nad Rewucha Babanką, pow, humański, gm. Krasnopółka, st. poczt. Humań o 13 w. , 379 dm. , 1948 mk. , cerkiew paraf. drewniana, szkółka cerk. , 5 młynów, 2 wiatraki. Wś dzieli się na 4 części, zwane Woszywka, Łysa Góra, Horobijówka i Czuprykijówka. Miejscowość ta nadaną została Kalinowskiemu w 1609 r. W reg. pob, z 1629 r. występuje jako mstko, z części którego wnosi pobór Adam Kalinowski, ssta bracławski i winnicki z 108 dym, , z drugiej zaś 116 dym. Marcin Kalinowski, podkomorzy podolski. Za lustracyi z 1664 r. w dzierżeniu Wilgi, nic nie płaci jako spustoszone. Od Kalinowskich przez Morsztynową. B. dostaje się Potockim. Babaryki 1. dobra, pow. orszański, od 1872 r. własność Masiukowych, 798 dzies. 2. B. , wś, pow, dzisieński, 3 okr. pol. , gm, i par. Druja o 7 w, . W r. 1865 było 66 dusi rewiz. ; należała do dóbr Stajki Miłoszów. Babaszki, ob. Babiszki. Ażu Babaszków Babc Babcin Babcze Babczyn Babczyńce Babeniszki Babia Babia góra Babia Krynica Babi Babiak Babiany Babica Babice Babaszków Babaszków, folw. , pow. borysowski, gm. Dolce, o 114 w. od Borysowa. Babc, w dok. Babce i Babcze, wś, pow. sierpecki. Wymieniona w dok. z XIII w. śród włości kościoła płockiego. W r. 1300 Ziemowit, ks. łęczycki i dobrzyński, nadaje Mieczysławowi dziedzicowi Turzy mericam dictam Babcze. .. cum aquis fluvii dicti Strca. Daje mu przytem omnia jura militalia nad ludnością wsi suos villanos et incolas, może wykonywać karę śmierci. Uwalnia od juryzdykcyi kasztelanów i daje prawo polowania na bobry Ulanowski, Dokum, , 299, No 15. W r. 1564 istnieją w par. Sierpc dwie wsi Babcz Wianczanki i Babcz Rzolyn. Każda ma po 5 części szlacheckich. Babcin, pow. rzeczycki, ob. Babczyn. Babcze, dobra, pow. lepelski, gm. Kamień, dawna własność ks. Druckich Sokolińskich, później Szczytów, wreszcie Przysieckich; 1520 dz. Babczyn 1. al. Babcin, wś i folw. , pow. rzeczycki, gm. Mikulicze, 79 w. od Rzeczycy. Wś ma 43 osad. Cerkiew z r. 1740 ma około 1800 parafian. Folw. , dziedzictwo Wańkowiczów, należy do domin. Radków, mającego około 380 włók. 2. B. ob. t. I, 66, dobra, pow. mohylowski, gm. Czarnoruczie o 4 w. , własność Sipajłów, 1250 dzies. ; gorzelnia, 2 młyny wodne. Babczyńce ob. t. I, 66, wś nad Buszą, pow. jampolski, gm. Babczyńce, 22 w. od Jampola, 201 dm. , 3823 mk. , zarząd gminy, 2 cerkwie, 3 młyny. W 1650 r. własność Zygm. Mysłowskiego, ma 20 dym. Gmina obejmuje 14 wsi, mających 754 dym. , 14, 728 mk. włościan 6032 dusz rewiz. , uwłaszczonych na 14, 238 dzies, 9914 roh. Nadto w obrębie gminy znajduje się 20, 245 dzies. 12, 902 roli większej posiadłości i 748 dzies. 528 roli ziemi cerkiewnej i in. Cały obszar gminy obejmuje 35, 231 dzies. 23, 344 roli i ma 17, 387 mk. Babeniszki, zaśc, pow. święciański. okr. 1 pol. , gm. Kiemieliszki. Należał do dóbr Świrany Gielingów. Babia, wś i fol. , nad rz. Wiercicą, pow. częstochowski, gm i par. Potok Złoty. Wś ma 4 dra. , 19 mk. , 80 mórg; fol. 2 dm. , 23 mk. , 132 morg. Babia góra 1. wś, pow. kolski, gm. Budzisław, par. Osiek wielki, ma 3 dm. , 8 mk. 2. B, góra, os. , pow. rypiński, gm. i par. Płonne. Babia góra, wś, pow. prużański, 4 okr. pol, gm. Masiewo, 64 w. od Prużany, 222 dzies. Babia góra, grupa górska w Beskidzie. Por. Tempie R. Der Gebirgsstock Babia Góra in den gal. Beskiden Mittheil. d. k. k. geogr. Ges. in Wien, 1876. Babia Krynica, urocz. nad Stochodem, około wsi Żmucza, w pow. kowelskim. Babia ława, wś, pow. będziński, gm. Olkusko Siewiorska, ma 12 dm. , 100 mk. , 54 morg. BabiBród 1. os. , pow. sochaczewski, gm. i par. Młodzieszyn. 2. B. , os pow. sochaczewski, gm. Chodaków, par. Trojanów. BabiLas, urocz. , pow. borysowski, gm. Jurewo, 27 w. od Borysowa. Laudańscy mają tu przeszło 3 włóki, Smorgowiczowie 1 2 wł. , Sobolewscy 1 wł. Babiak, os. , pow. lipnowski, gm. i par. Nowogród, 21 w. od Lipna, ma 3 dm. , 19 mk. , 22 morg. Babiany 1. dwór, pow. poniewieski, 1 okr. pol, gm. Krakinów, własność Babiańskich. Wymienione w dokum. z 1575 r. jako leżące we włości wieluńskiej. 2. B. , wś, pow. święciański, 3 okr. pol. , gm. Twerecz 5 w. . W r. 1865 miała 41 dusz rewiz. ; należała do dóbr skarb. Dzisna. Babica al. Babice, wś, pow. rzeszowski. W polowie XV w. należy do par. Czudec. Dziedzic wsi Stan. Procheński. Młyn i karczma dają plebanowi w Czudcu grossos mensales Dług. L. B. , II, 256. Babice 1. wś, pow. warszawski. Marcin z B. podkomorzy warszawski, w dok. z 1400 r. Kod. maz. , 343. Kościół par. istnieje tu w XVI w. 2. B. , kol. i fol. i B. małe, w dok. Babche, Babce, lożą nad rzką Lubziną, pow. łódzki, gm. Babice, par. KazimierzB. kol. , ma 33 dm. , 249 mk. , 429 morg. włośc; fol. , ma 3 dm. , 38 mk. , 210 morg; B. małe, wś, 12 dm, , 85 mk. , 99 morg. Prawdopodobnie w tej wsi Bogussa filius Mecslai zapisał testamentem r. 1258 w Lubaniach sporządzonym, swój dział klasztorowi franciszkanów w Inowrocławiu. Ulanowski, Dok, maz. i kujaw. , 193, Nr. 20. Zdaje się, że obok części rycerskiej, nadanej klasztorowi, istniała też część książęca. W r. 1318 zamienia Władysław Łokietek wieś książęcą B. z klasztorem wąchockim na Smolice. Kod. mał. , II, 241 i Kod. wielk. n. , 999. Jan opat wąchocki sprzedaje łan sołtysi w tej wsi r. 1343. Kod. mał. , III, 53, 221. Na prośbę opata Mikołaja Kazimierz W. przyjmuje r. 1368 wieś dożywotnio pod swój zarząd dla jej zagospodarowania i osiedlenia. K. W. n. , 1594. W r. 1432 wieś należy do klasztoru w Trzemesznie, zapewne drogą zamiany z Wąchockiem. R. 1576 opat trzemeszeński, płaci pobór od 9 łan km. , 2 wójt. , 1 karczm. , 17 os. Br. Ch. Babice 1. , u Długosza Babica i Babice, wś, pow. chrzanowski. W dok. z 1136 r, wymieniona kopalnia soli Babiza należąca do arcyb. gnieź. K. W. n. , 7. W dok. z r. 1242 wymieniona w liczbie włości klasztoru w Staniątkach. Według Długosza, Prandota, bisk. krakow. zamienił z klasztorem w Staniątkach, wś swą Lendziny na wsi klasztorne Lipowiec, Jankowiec, Zagórze i Babice. Łany kmiece dawały scholastykowi krakow. za dziesięcinę pół grzyw. groszy. Dług, , Llb. Ben. , II, Babicz Babicz Babicze Babiczewo Babiczki Babiczówka Babie Babieliszki Babieławy Babieniec Babieniszki Babijew Babiki 227. W roku 1581 płaci ztąd biskup krakowski od 2 1 2 łan. km. 1 kom, 1 czynsz. , 1 rybitwy. 2. B. , dawniej Babica, wś, pow. wadowicki par. Witanowice. W połowie XV w. miała kościół parafialny w dek. zatorskim. Dziedzicami wsi byli dwaj Karpiowie z Rudy. Dziesięcinę pobierał scholastyk krakowski. Zdaje się, że kościół par. przeniesiono ztąd do Witanowic, które należały poprzednio do par. Zakrzów. Ztąd Długosz dwa razy umieszcza kościół par. w B. , a w trzecim opisie wsi zalicza ją do par. Witanowice. W połowie XV w. łany km. dają dziesięcinę pieniężną po fertonie z łanu bisk. krakow. a meszne po 2 gr. plebanowi w Witanowicach. Dług, L. B. I, 82, II 231, 260. 3. B. , wś, pow. bialski, par. Oswięcim. W połowie XV w. wś królewska, daje dziesięcinę pieniężną scholast. krakow. Dług. , L. B. , II, 225. 4. B. stare i nowe wś, której obszar w r. 1364 został wcielony do obrębu lokowanego wtedy miasta Skawiny. Należały do klasztoru tynieckiego. Dług. , L. B, II, 121. 5. B. , ob. Babica. 6. B, ob Baboniowice. Babicz, pow. kobryński, 2 okr. pol, gm. Błoty, własność Derewskich, 5 dzies. Babicze 1. wś, pow. brzeski gub. grodz. , 4 okr. pol. , gm. Ratajczyce, 35 w. od Brześcia, 319 dzies. ziemi włośc. 2. B. , dobra tamże, 260 dzies. Należą do kilku właścicieli. Po przednio Szemiotów. 3. B. , wś. , pow. borysowski, okr. pol. i gm. Dokszyce, 115 w. od Bo rysowa, ma 13 osad. 4. B. al. Babin Ostrów, wś i fol. nad rz. Wiedrecz, pow. rzeczycki, gm. i okr. pol. Wasilewicze, 39 w. od Rzeczycy. Wś ma 25 osad; fol. własność niedawna Neftelów, 102 włók. 5. B. , wś nad rz. Suszenką, dopł. Naczy, pow. słucki, gm. Siniawka, 67 w. od Słucka, ma 18 osad. 6. B. ob. t. I, 69, wś, pow. robaczowski, gm. Pokot 4 w. , 164 dzies. 898 mk. , 2 wiatraki. 7. B. , wś, pow. dzisieński, 1 okr. pol. , gm. Zaleś 7 w. . Miała 30 dusz rewiz. ; należała do dóbr Urzecz Kor saków. 8. B, wś, pow. lidzki, 3 okr. pol. , gm. Rożanka. W r. 1865 było 41 dusz rewiz. ; należała do dóbr Upichowszczyzna Moraczewskich. 9. B, wś włośc, pow. święciański, 1 okr. pol. , gra. aleksandrowska. Miała 25 dusz rewiz. ; należała do dóbr skarb. Babicze. 10. B. , wś, pow. wileński, 6 okr. pol. , gm. Szumsk 15 w. . Należała do dóbr Drewieniki Naborowskich. A. Jel. J. Krz, Babicze 1. wś nad Rosawą, pow. czerkaski, gm. Meżyrycz 1 w. , st. poczt. Kaniów, 63 w. od Czerkas, 195 dm. 1, 165 dzies. , cerkiew par. drewniana, szkółka cerk. , 3 wiatraki. Wś ta pierwotnie jako chutor wchodziła w skład sstwa kaniowskiego, chociaż jeszcze w 1624 r. roszczą do niej prawo Proskurowie. W 1622 r. było w niej wraz z Rżawcem 10 poddanych posł. , reszta kozacy. Czynszu obie wsi dawały 13 fl. 10 gr. Rozporządzeniem Jana Kazimierza z 1652 r. sioło B. i młyn Babiczka zostały oderwane od sstwa kaniowskiego i nadana monasterowi bazylianów w Kaniowie. Obecnie wś wchodzi w skład klucza meżyreckiego Parczewskich. 2. B. , ob. Bobicze. 3, B. Babiczówka, wś pow. żytomierski, gm. i par. Cudnów 6 w. , 49 w. od Żytomierza, 11 dm. , 81 mk. ; własność Bielakowskich. Babiczewo al. Zalesie, dwór, pow. połocki, własność Popiałkowskich, 98 dzies. Babiczki, kol. , pow. łódzki, gm. Babice, par. Kazimierz, ma 17 dm. , 116 mk. , 301 morg. W 1827 r. 1 dm. , 6 mk. Babiczówka, wś, pow. klimowicki, gm. Nadziejkowicze, 26 dm. , 200 mk. Babiczówka 1. , Babyczówka, wś, pow. żytomierski, gm. Puliny, par. praw. Iwanowicze 12 w, . Niegdyś dobra biskupstwa kijowskiego 2. B. , tamże, ob. Babicze. Babie 1. wś, pow. wieliski, gm. Krest. Podług sumaryusza z 1764 r. należy do ławnictwa baberniowskiego w wójtowstwie głazomickiem. 2. B. , wś, pow. wieliski, gm. Wiaźmieny. Babie, wś nad bezim. dopł. Stochodu, pow. łucki, na pograniczu pow. włodzimierskiego mylnie podana w t. I, 69 jak leżąca w pow. włodzimierskim, gm. Szczurzyn, 43 w od Łucka, 75 dm. , 530 mk. ; kaplica katol. par. Kisielin. Położona w pobliżu Worończyna, gniazda Zbaraskich Woronieckich, była mianem ks. Zbaraskiej Fruzyanny Fedorowny, która będąc bezdzietną zapisuje dobra bratu Aleksandrowi Fedorowiczowi Poryckiemu Zbaraskiemu. W 1570 r. włada już B. synowiec jego kn. Lew Wojnicz Woroniecki, który ztąd oraz z części Trościanki i Wolicy wnosi z 25 dym. , 6 ogr. po 2 gr. , 1 karczm. W 1577 r. kn. Lew Woroniecki z samego B. płaci z 7 dym. po 16 gr. , 5 ogr. po 6 gr. W 1583 r. tenże sam kn. Lew wnosi z B. z 10 dym, 10 ogr. , 13 ogr. Jeszcze w połowie zeszłego stulecia wś ta należała do Woronieckich. W 1848 r. własność Czarnołuckich, dalej Majewskich, obecnie Walewskich razem z Jasionówką. Babie góry, ob. Brzustów 2. Babieliszki, wś, pow. telszewski, 2 okr. pol. , gm. Masiady, 55 w. od Telsz. Lewińscy mają tu 44 dzies. Babieławy, fol, pow. lipnowski, gm. i par. Skępe, 15 w. od Lipna, ma 7 dm. , 68 mk. , 182 morg. Wchodzi w skład dóbr Skępe Babieniec 1. kol. , pow. łaski, gm. Wodzierady, par. Mikołajewice, ma 9 dm. , 79 mk. , 293 morg. 2. B. , os. leś, , pow. noworadomski, gm. i par. Radomsk ma 1 dm. 4 mk. , 10 morg. Babieniszki, ob. Babiniszki. Babijew, chutor. pow. zwinogrodzki, gm. Kozackie, 20 dm. , 85 mk. Babiki ob. t. I, 69, wś nad urocz. Babon, pow. sokólski, 1 okr. pol. , gm. Zubrzyca, 14 w. od Sokółki, 14 dm. , 109 mk. , zarząd gm. , cerkiew, 114 dzies. Babilon, wś, pow. iłżecki, gm. i par. Lipsko, 27 w. od Iłży, ma 17 dm. , 129 mk. , 284 morg. Babimost, w dok. Bomost, Potopicko, miasto w Wielkopolsce. Przemysław, ks. Wielkopolski nadaje B. r. 1257 klasztorowi w Obrze, wzamian za Rokitnicę i zwalnia od wszelkich podatków i powinności. K. W. , nr. 347. R. 1329 Henryk, ks. szląski i głogowski, oddał je Janowi, królowi czeskiemu, w posiadanie lenne. K. W. , nr. 1099. R. 1426 Władysław Jagiełło w Łęczycy zabezpiecza na B. 140 grzyw. dla Piotra Cordebog de Trzebawie podkom. poznań. Sumą tą spłacił on Mroczka z Łopuchowa, poprzedniego jej właściciela. W akcie wymieniono castrum, oppidum et tenuta Babimost. Kod. dypl. pol, I, 303. Do miasta i powiatu odnoszą się Mapa powiatu babimostskiego z 1835 r. Opis najważniejszych stosunków statystycznych pow. babimostskiego. Poznań, 1840 po pol. i po niem. . V. Byern, Darstellung der wichtigsten Statist. Verhaeltnisse des Bomster Kreises, 1879 r. Karte von dem Kreise Bomst. v. Braun. Druck von C. Flemming in Glogau. Kalk A. Korespondencya archeol. z pow. babimostskiego w W. Ks. Pozn. Przegl. Bibliogr. archeol. , t. I, r. 1881. Babin, wś, pow. lubelski. Dziedzic wsi tej i części Giełczwi, Stanisław Pszonka ur. 1516 1580 był założycielem stowarzyszenia głośnego p. n. Rzeczypospolitej babińskiej. Dzieje tego towarzystwa skreślił i akty pozostałe po nim wydał Stan. Windakiewicz. Archiwum do dziejów literatury i oświaty w Polsce, t. VIII, Kraków, 1896 r. . Babin ob. t. I, 72, 2, dobra, pow. bobrujski, gm. Bortniki, 9 w. od Bobrujska. Babin 10 ob. t. I, 72, wś, pow. nad rz. Sinarną nie Świnarką, pow. lipowiecki, gm. i okr. poczt. Lińce Ilińce 9 w. , 26 w. od Lipowca, 213 dm. , 1, 176 mk. , cerkiew paraf. , szkółka cerk. , cegielnia, wiatrak. Przy wsi ferma t. n. , mająca 10 dm. , 193 mk. , cukrownię. Kalnik, a z nim prawdopodobnie, jeżeli nie sam B. , to grunta, na których powstał, nadany został przez Kazimierza Jagiellończyka Szemborowi. W XVI w. należał do Jańczyńskich. Na początku XVII w. włość Kalnicka należy do ks. Koreckich. W 1629 r. ks. Karol Korecki, kaszt. wołyński, wnosi z B. z 603 dymów. Obecnie sukcesorowie Józefa Jaroszyńskiego, mają tu 768 dzies. 2. B. al. Babińce ob. t. I, 74, wś nad Horychowatką Orochowatką, pow. skwirski, gm. Babince, st. poczt. Bosybród 12 w. , 25 w. od Skwiry, 251 dm. , 1, 567 mk. , cerkiew, szkółka, 2 młyny. Gmina obejmuje 2 mstka Borszczachówka i Nowochwastów, 7 siół, 5 wsi, ma 14, 948 mk. w tem 569 katol, 44 sztund. , 1, 739, żydów 1 20, 101 dzies. ziemi 972 pod zabud. , 17, 087 gr. orn. , 811 łąk, 601 lasu, 299 pod wodami i 331 nieuż. z czego należy 10, 479 dzies. do własności większej, 9, 099 do włościan, 409 do cerkwi i 114 dzies. pod drogami. Zasiedlona powtórnie po ruinie z ramienia ks. Wiśniowieckich przez Hryniewicza, obecnie należy do Konstancyi z Lubowickich Józefowej Montrezorowej i z Nowochwastowem, ma 2, 402 dz. dwor. 3. B. ob. t. I, 72, wś nad dopł. Ikwy, pow. lityński, na pograniczu pow. starokonstantynewskiego, okr. pol, par. kat. i st. poczt. Stara Sieniawa, gm. Pilawa, na trakcie między Starą Sieniawą a Konstantynowem, 134 dm. , 720 mk. , cerkiew paraf. , 699 dzies. dwor. Obecnie własność Jarockich. Do tej wsi odnosić się ma przysłowie o karczmach babińskich Hde Rym, hde Krym a hde Babińskie korczmy. 4. B. ob. t. I, 72, wś nad Kurczykiem, pow. nowogradwołyński, gm. i par. praw. Korzec 4 w. , 32 w. od mta pow. , ma 64 dm. , 400 mk. W 1577 r. należy do ks. Koreckiego, który wnosi z 27 dym. , 5 ogr. W połowie XVII w. własność Andrzeja Liniewskiego, ma w 1648 r. 36, w 1660 i 1651 r. po 12 dym. Obecnie należy do klucza piszczowskiego hr. Potockich, jako sukcesya po Józefie Czartoryskim, stolniku w. ks. litew. , właścicielu dóbr Koreckich w końcu XVIII w. 5. B, wś, pow. rówieński, gm. i st. dr. żel Równo 18 w. , st poczt. Hoszcza, ma 50 dm. , 540 mk. , cerkiew par. z muru wzniesiona r. 1839 kosztem dziedziczki ks. Aleksandry Radziwiłłowej i uposażoną 37 dzies. ziemi; szkoła ludowa, młyn wodny. Do par. praw. należy wś Antopol 6 w. . W całej par. 80 dm. , 625 mk. prawosł. i 99 katol Podług rewizyi zamku łuckiego z 1545 r. własność Semena Babińskiego, który zobowiązany jest do opatrywania dwu horodeń zamkowych. W 1570 r. Jacko Babicki wnosi z części B. z 6 dym. ,, 2 ogr. po 2 gr. i Andrzej Babicki z Babina i 01 szan z 26 dym. , 7 bojar. putn. , 13 ogr. po 4 gr. , 1 karcz. , 2 kół młyn. W 1577 r. Andrzej Babiński płaci z samego B. z 12 dym. po 20 gr. , 8 ogr. po 2 gr. , od koła młyn. 24 gr. i od 3 luźn. po U gr. W połowie XVII w. należy do Babińskich. Jedna część ma w 1648 i 1649 r. po 23 dym. , 1650 r. 17, a w 1653 r. 7 dym. , druga zaś część w 1648 r. 28 dym. , w 1649 r. 13, w 1650 r. 80 dym. a w 1653 r. tylko 7 dym. Następnie należała do Radziwiła, w ostatnich czasach Korzeniowskich, potem Małyńskich. Babin, w dok. Babyno, wś, pow. średzki. Dziesięcinę tej wsi Albert, wikaryusz pozn. r. 1390 przeznaczył Mikołajowi, plebanowi z Biechowa. K. W. , nr. 1, 903; r. 1399 występuje dziedzic wsi Grzymiec. K. W. , nr. 2007. Babilon Babin Babimost Babilon Babin-Ostrów Babin Babince Babińce Babinek Babinicze Babiniec Babiniszki Babinka Babino Babinowickie Babinowicze Babirów BabinOstrów, pow. rzeczycki, ob. Babicze. Babince 1. al. Babiniec, os. włośc, pow. pruzański, 4 okr. pol. , gm. białowiesko aleksandrowska, 26 w. od Prużany, 90 dzies. 2. B. , wś, pow. wileński, 1 okr. pol. , gm. Rzesza 6 w. . Należała do dóbr Werki ks. Hohenlohe dawniej ks, Wittgensteina. Babińce 1. ob. t. I, 73, wś nad Zdwiżem i uchodzącym do niego o 4 w. poniżej Hnyłowodem, pow. kijowski, gm. Dymer, 43 w. od Kijowa, ma 83 dm. , 679 mk. , cerkiew par. z drzewa z 1764 r. , szkółkę cerk. , hutę szklaną, cegielnię. Wś wchodziła niegdyś w skład włości mirockiej metropolitów kijowskich z zapisu ks. Zbaraskiego z 1607 r. W nowszych czasach należały do dóbr Mikulicze hr. Sakenów, od których w 1840 r. nabywa Feliks Iliaszewicz. Obecnie od 1860 r. z Bereścianką; i Nebratem należy do Rodzianków, w samej B. mających 1870 dzies. 2. B, pow. skwirski, ob. Babin. Babinek al. Babińską. Wola, wś, pow. lityński, okr. pol. , par. kat. i st. poczt. Stara Sieniawa 8 w. , par. praw. Babin, gm. Pilawa, 60 w. od Lityna. Własność Adolfa Jarockiego, ma 577 morg. roli. Należała do Babina. Pomiędzy B. a Pasieczną wyżyna Awratyńska dochodzi do 1, 101 st. n. p. m. Babinicze 1. wś, pow. borecki, gm. Puhłaje 7 w. , 30 dm. , 226 mk, cerkiew paraf. , młyn wodny, folusz. 2. B. , okolica, pow. witebski, gm, Babinicze, 10 w. od Witebska, cerkiew par. , szkoła, zarząd gm. Gmina należy do 3 okr. pol. , obejmuje 171 miejsc, mających 497 dym. włośc, obok 192 innych, 5, 115 włościan, uwłaszczonych na 5, 630 dzies. ziemi. Nadto w obrębie gminy znajduje się 10, 230 1, 953 roli większej posiadłości, 1, 378 dzies. ziemi skarb. i 216 dz, 73 roli ziemi cerkiewnej. 3. B, pow. Słonimski, ob. Babinowicze, Babinicze al. Bobinicze, wś nad Żerewem, pow. owrucki, gm. Narodycze, par. praw. , Zakusiły 20 w. od Owrucza, 36 dm. , 213 mk. Własność dawniej Bielskich, potem Monastyrskich. Babiniec, pow. pruzański, ob. Babińce. Babiniszki 1. al Babieniszki, okolica, pow. poniewieski, 1 okr. pol. , gm. Krakinów, 23 w. od Poniewieźa. Lukańscy mają tu 318 dzies. 2. B, wś, pow. rossieński, 1 okr. pol, gm. Kielmy, 41 w. od Rossień. Babinka 1. wś i dobra, pow. brzeski gub. grodz. , 5 okr. pol, gm. Wierzchowicze, 53 w. od Brześcia. Wś ma 214 dzies. ziemi włośc; dobra mają 246 dzies. ; należały do Mazuruka i Seredyńskiego. 2. B. , chutor, pow. Słonimski, 1 okr. pol, gm. Pieski, należy do dóbr Sporowo Szyrmów. 3. B, Babinki ob. t. I, 73, fol, pow. ihumeński, gm. Pohost, okr. pol. i par. kat. Berezyna, 65 od Ihumenia. 4. B. , osada, pow. orszański. Od 1872 r. własność Zjatiewych, 100 dzies. 5. B. , dobra, pow. wilejski, 1 okr. pol, gm. Krasne Sioło; w 1865 r, własność Umieckich. Babino 1. urocz. , pow. grodzieński, 5 okr. pol, gm. Jeziory, 37 w. od Grodna. 2. B. , wś nad rz. Orszycą, pow. orszański, gm. Wysokie 6 w. , 7 dm. , 54 mk. , cerkiew par. 3. B, pow. wieliski, ob. Bobanino, Babinowickie al Babinowicze, jezioro, pow. orszański, na płd. wschd od Babinowicz. Ma kształt ósemki; długość wynosi 2 1 2 a szerokość 1 2 w. ; obszar do 130 dzies. Brzegi niskie, miejscami błotniste, pokryte lasem szpilkowym; dno piaszczyste. Do jeziora uchodzą rzki Werchita, Uźmienka i Babinowicki ruczaj, wypływa zaś rz. Łuczesa. Babinowicze 1. , niekiedy Babinicze, wś nad Szczarą, pow. Słonimski, 3 okr. pol, gm. Kuryłowicze, 10 w. od Słonima, 746 dzies. 2. B. , dobra, pow. borecki. Od 1868 r. wła sność Pieczkowskicb, 3, 095 dzies. , młyn wodny. 3. B. ob. t. I, 73, mto nad jez. Zielonem i wypływającą z niego rz. Łuczesą, pow. or szański, gm. Serokorotna, 41 w. od Orszy, 117 w. od Mohylewa. Położone na piaszczystem płaskowzgórzu, stanowiącem odrośl gór Ałauńskich, otoczone ze wszystkich stron lasem i wielkiem błotem Weretejskiem, ma 155 dom. drew. 92 należy do chrześcian a 63 do żydów, 950 mk. 464 męż. , 486 kob. , 664 prawosł. , 16 katol, 270 żydów, cerkiew par. , ż obrazem Bogarodzicy, uważanym za cudowny, kościół par. katol, 2 domy modl żyd. , 16 sklepów, za rząd okr. pol, st. poczt. Niewiadomo kiedy otrzymały prawo miejskie Za Rzpltej, jako mstko, należały do dóbr królewskich. Przyłą czone w 1772 r. do Rossyi, wyznaczone zostały w 1777 r. na miasto powiatowe, którem było do 1796 r. , poczem w 1802 r. zostały znów mtem powiatowem do 1840 r. , w którym powiat babi nowicki został zniesiony i włączony do pow. or szański ego. W 1812 r. przechodziła przez B. część armii francuzkiej, przy której znajdował się Napoleon. Zatrzymał się w mieście i udał się ztąd do Rososny, gdzie połączył się z armią marszałka Davousta. Dawniej miasto prowa dziło rozległy handel drzewem. J. Krz. Babinówka, wś na lew. brz. rz. Serwecz, pow. nowogródzki, gm. Cyryn, 34 w. od Nowogródka, ma 11 osad. Babińsk, wś i dobra, pow. oszmiański, 3 okr. pol, gm. Łogumowicze. Wś miała 44 dusz. rewiz. ; dobra należały w 1865 r. do Rymaszewskich, dziś Kulikowskiego. Babińska Wola, pow. lityński, ob. Babinek. Babirów al Babirowo ob. t. I, 74, wś i dobra, pow. bobrujski, gm. Nowe Dorobi, 49 w. od Bobrujska, do niedawna własność Bielino Babińska Wola Babińsk Babinówka Babunicze Babiszcze wiczów, teraz rozparcelowane pomiędzy roskolników. Wś ma 22 osad. Babiszcze, zaśc, pow. wilejski, 2 okr. pol. , gm. Wilejka 8 w. . Należy do dóbr Teklinopol Skirmuntów, Babiszki, os. , pow. augustowski, gm. Wołowiczowce, par. Teolin, ma 1 dm. , 6 mk. Babiszki 1. Babaszki, wś, pow. nowoaleksandrowski, 3 okr. pol. , gm. Krasnogórka, 61 w. od mta pow. 2. B. , wś, pow. dzisieński, gm. Leonpol o 5 w. . Miała 21 dusz rewiz. ; uależała do dóbr Leonpol, Łopacińskich. Babka, wś, pow. wieliski, gm. Makłoki. W sumaryuszu z 1765 r. w ławnictwie zadubrowskiem wójtostwa sertejskiego. Babka 1. chutor, pow. kijowski, gm. Hostoml, par. praw. Pilipowicze, odl. 45 w. od Kijowa, 6 dm. , 15 mk. , 666 dzies. 600 lasu. Należał do dóbr Pasowa, kupiony w 1850 r. za 12, 000 rub. przez Jeremiejewa. 2. B. , wś nad Styrem, pow. łucki, gra. Rafałówka, odl, 90 w. od Łucka, 55 dm. , 445 mk. W 1583 r. własność Gniewosza Oleksowskiego, który wnosi ztąd z 10 dym, 4 ogr. Babki 1. dobra, pow, orszański, dziedzictwo Birutów, 726 dzies. 2. B. al. Bieliki, tamże, własność Zaharynowyeh, 240 dzies. Babki, wś, pow. poznański. Przed r. 1364 stanowiła własność Mikołaja z Kobylina, który ją zamienił na inne wsie, należące do biskupa pozn. K. W. No 1511, 1513, 1514 r. 1394, na żądanie Dobrogosta, bisk. pozn. , i Piotra z Czapur, rozgraniczono wsie B. i Czapury K. W. , no 1949. Babkowice, r. 1310 Bobkowice, wś, pow. krobski, par. Pompowo, ma 304 mk. 4 prot. , 230 ha. Wspomniana w dok. z 1310 r. Kod. W. n. 930. W r. 1580 mają tu działy Głogiński Mik. , podczaszy kaliski, łan. 7 i Chociszewska 1 2 łanu, 3 zag. , 1 kow. , 1 os. , 1 rzem. i 50 owiec. Babniewo, pow. nowogrodzki, ob. Babuniewo. Babołok, w dokum. Bawołoki, Baboloki, wś nad Ikwą, w pobliżu ujścia jej do Styru, pow. dubieński, gm. Kniahynin, par. praw. Wielnicze filia Rudlew, o 1 w. , par. katol, w Łysinie, odl. 28 w. od Dubna, 22 dm. , 350 mk. , 250 morg. roli. Wś ta wraz z Targowicą Torhowicą na początku XVI w. należy do Koreckich i z ręką córki kn. Iwana Iwanowicza Koreckiego Anną, wydaną za kn. Iwana Wasilewicza Massalskiego, przechodzi w dom Massalskich. W 1577 r. kn. Korecka, wwdzina wołyńska, płaci z Bawołok z 2 dym. , 4 ogr. po 4 gr. , 3 ogr. po 2 gr. W 1585 r. procesuje się kn. Bohdan Massalski z kn. Joachimem Koreckim o pół Targowicy i siół Boreska, Rudlewa, Babałoka i Michaczówki i utrzymuje się przy tych dobrach. W 1680 r. B. należy z Rudlewem do Andrzeja Leszczyńskiego, męża Anny, jedynej córki Samuela Koreckiego. Mają wówczas 7 dymów. Baboniowice al. Babice, w XVII w. Baniowice, wś w par. Gromnik dziś pow. tarnowski, własność klasztoru tynieckiego. Zlała się w jedną całość z wsią klasztorną Chojnik ob. . Baboszewo, wś, pow. płoński. Wymieniona w dok. z XIII w. śród włości bisk. płockich. W wykazie dochodów i włości klasztoru czerwińskiego z r. 1254 wymieniono, , de Babussa capellam. Klasztor więc miał oddaną tutejszą kaplicę z jej dochodami Kod. dypl. pol. , I, 71. Babsk, r. 1579 Bapsko, wś, pow. rawski. Parafia istnieje tu w r. 1579. Babska huta, ob. Huta babska. Babska wólka, wś, ob. Wólka babska t. XIII. Babsztok, urocz. , paw. ihumeński, okr. pol. i gm. Puchowicze, własność Schtangów, ma 2 włóki. Babszyn ob. t. I, 75, wś, pow. kamieniecki, gm. Hawryłowce, 90 dm. , 559 mk. , cerkiew paraf, 2 młyny. W 1661 r. wykazano 6 dym. Obecnie własność Leona Gradowskiego, ma 530 dzies. ziemi. Babula, w dok. Babule, wś. pow. mielecki. Wspomniana pod r. 1377 w akcie Władysława Opolczyka, jako dziedzictwo niejakiego Chotkona Bibolskiego K. W. , No 1743. Babule, wś, pow. dzisieński, 2 okr. pol. , gm. Bohiń o 16 w. , par, Ikaźń. W r. 1865 było 49 dusz rewiz. Babulin, dwór i zaśc, pow. dzisieński, 4 okr. pol, gm. Prozoroki o 6 w. . Dwór należy do Kuleszów, ma 188 dzies, Babunicze, wś i zaśc, pow. mozyrski, okr. poL i gm. Petryków, o 75 w. od Mozyrza. Wś ma 44 osad włośc. ; Józefowiczowie mają tu 2 wł. Babuniewo, Babniewo, dobra, pow. nowogródzki, gm. Horodeczno, 14 w. od Nowogródka. Do niedawna własność Maszyńskich, dziś drogą spadku Szyszków, którzy mają 13 włók. Babuniszki, pow wieliski, ob. Bobanino, Babury 1. al. Korowki, wś nad rzką Baburówką, pow. wieliski, gm. Budnica. 2 B. , ob. Bobury, Babuszki, wś nad stawem, przy linii dr. żel, pow. żytomierski, gm. Piatka, odl. 58 w. od Żytomierza. 7 w. od Cudnowa par. katolicka, i st. poczt. , 3 w. od st. dr. żel Olszanki, ma 87 dm. , 1053 mk. , cerkiew, z drzewa wzniesioną r. 1767, uposażoną 78 dzies. ziemi, szkółka cerk. od 1872 r. . Do par. praw. należy wś Daćki o 2 w. . W całej par. było 150 dm. , 1183 mk. praw. , 35 katol. , 10 żyd. Własność kolejno ks. Ostrogskich, po 1753 r. Lubomirskich. , Ponińskiego, Prota Potockiego, Miaskowskich, Kozarewiczów. Babuszkino, dwór, pow. lucyński, własność Urbanowiczów, 60 dzies. Baby 1. wś i donacya rząd. , pow. kutnowski, gm. i par. Dąbrowice, Należała do ststwa Babiszcze Babiszki Babka Babk Babki Babkowice Babniewo Babołok Baboniowice Baboszewo Babsk Babska huta Babska wólka Babsztok Babszyn Babula Babule Babulin Babuniewo Babuniszki Babury Babuszki Babuszkino Baby Babyczówka Bachmacka Bachmatki Bachcza Bachiry Babyczówka kłodawskiego. Według lustracyi z 1661 r. osa dzona była na 15 1 2 włókach, miała tylko 5 kmieci. Według rewizyi starostwa w 1789 r. w niej gruntów i budowli dworskich ule było; chałup chłopskich 22, zajętych przez 18 półrolników, 4 czynszowników. Pierwsi odrabiali do folwarku wójtowskiego w B. pańszczyznę wołmi i pieszo, inni pieszo, wszyscy zaś tłukę, stróżę, pasenie trzody, dawali półrolnicy do dworu Kłodawskiego sep w owsie na miarę łęczycką, ka płony, jaja, czynsz w gotówce, oraz na wyszynk piwa i wódki, co wszystko obliczono na zł. 315, gr. 11, szel. 1, den. 3 oprócz pańszczyzny. Było w B. Wójtowstwo na 3 łanach. Na mocy cessyi Maryanny z Kiełczewskich i Wojciecha małżonków Bogusławskich z r. 1777, miał je w posiadaniu prawem dożywotniem Ign. Kos sowski, ssta Kłodawski. Na tem Wójtowstwie było 2 starych zabudowań dworek, browarek, 2 stodoły i spichrz oraz 3 chałupy chłopskie, wszystko z drzewa. Z wysiewu na tem Wójtowstwie i czynszu mial starosta do chodu zł. 535, gr. 3, szel. 1, den 3. Wsi tej gromada żaliła się na Zaborowskiego, pułkowni ka kawal. Narodowej, posiadacza wsi Niwki, że w granicach osadził holendrów, którzy w B. las wycinają, łąki zabierają, grunta przywła szczają i ścieśniają nader dotkliwie używa nie pastwiska na własnem terytoryum. 2. B. , wś i fol, pow. noworadomski, gm. i par. Kru szyna. Wś ma 26 dm. , 244 mk. , 355 morg, ; fol. 3 dm. , 25 mk. , 971 morg. ; karcz. 1 dm. , 12 morg. W 1827 r. było 10 dm. , 89 mk, 3. B, , wś, pow. ciechanowski, gm. Ojrzeń, par. Ciechanów 7 w. , mają 8 dm. , 106 mk. , 420 morg. 4. B. górne i B. dolne, dwie wsi, pow. gostyński, gm. Rataje, par. Solec, mają 108 mk. i 129 morg. M. R. Witan. Babyczówka, pow. żytomierski, ob. Babiczówka. Babynicze, ob. Bobynicze. Bachań, wś i dobra nad Bobrówką, pow. bychowski, gm. Bachań, Wś ma 86 dm. , 528 mk. , zarząd gm, , cerkiew, szkołę, 2 wiatraki. Dobra, od 1862 r. własność Sznajderów, 1, 311 dzies. W gminie 38 wsi, mających 1, 282 dm. 2 murow. , 6, 329 mk. 2, 100 męż. , 2, 116 kob. , 2, 103 dzieci. Włościanie, w liczbie 2, 191 dusz, uwłaszczeni zostali na 15, 573 dzies. 2, 403 nieuż. , ze spłatą po 13, 052 r. 57 kop. rocznie. W gm. jest 9, 627 dzies. lasów dwor. i 589 włośc. 2. B. , wś i dobra, pow. mohylewski, gm. Cerkowiszcze. Wś mo 10 dm. , 69 mk. ; dobra, od 1877 r. własność Łoganowych, 1, 500 dzies. B. al. Pustosiele, dobra, pow. mohylowski. Dziedzictwo Piszczałłów, 1, 400 dz. ; młyn wodny. Bachany, wś, pow. miński, gm. Stopce 6 w, 71 w. od Mińska, ma 12 osad. Bacharówka, zaśc, pow. borysowski, okr. pol, par. katol. i gm. Łohojsk, 61 w. od Borysowa. Bachcza, urocz. , pow. bracławski, okr. pol, i st. poczt. Tulczyn 3 w. , gm, Żurawlówka, ma 3 dm. Bachiry, wś, pow. dzisieński, 2 okr. pol. , gm. i dobra ks. Puzynów Ihumenowo 3 w. ; było 18 dusz rewiz. Bachmacka al. Ratenau, kol. , pow. sokółki, 2 okr. pol, gm. Romanówka, 31 w. od Sokółki, 396 dzies. Bachmat, fol. , pow, mozyrski, okr. pol. , par. kat. , i gm. Petryków, własność Białostockich. Bachmatki, zaśc, pow. nowoaleksandrowski, 1 okr. pol. , gm. Bachmaty, 4 w. od mta pow. Bachmatowce ob. t. I, 76, wś, pow latyczowski, gm. Bachmatowce, 32 w. od Latyczowa, 123 dm. , 737 mk. , zarząd gminy, cerkiew paraf. , szkoła, 2 młyny wodne. Podług reg. pob, z 1530 i 1542 r. należy do Międzyboża. W 1578 r. własność Sieniawskich, w dzierżawie Serbina, płaci z Doktorowcami od 3 pługów a w 1583 r. z samych B. od 2 pługów. W 1668 r. należy do Międzyboża, w dzierżawie Bielowskiego, spalona i zdezelowana, wnosi z 2 dym. Gmina obejmuje dziś 21 wsi, mających 2, 733 dym. , 14, 899 mk. włościan 6, 147 dusz rewiz. , uwłaszczonych na 27, 547 dzies. 16, 793 roli. Nadto w obrębie gminy znajduje się 6, 885 dz. 3, 990 roli większej posiadłości, 55 dzies. skarb. , 676 dz. ziemi cerk. i in. Cały obszar gminy obejmuje 35, 163 dzies. 21, 201 roli i ma 15, 476 mk. Bachmatówka ob. t. I, 76, wś, pow. sokólski, 3 okr. pol. , gm. Kamionka, 6 w. od Sokółki, 213 dzies. ziemi włośc. i 13 dzies. Sarosieków. Bachmatówka 1. ob. t. I, 76, wś i dobra, pow. wilejski, 1 okr. pol. , gm. Radoszkowicze 8 w. . Wś miała 19 dusz rewiz. ; dobra należały do Lubeckich. 2. B. druga, wś i dobra, tamże. Wś miała 9 dusz rewiz. ; dobra należały do Janowskich. Bachmaty 1. urocz. , pow. bielski gub. grodz. , 1 okr. pol. , gm. Orla, przy wsi Dubice Cerkiewne. 2. B, wś skarb. , pow. nowoaleksandrowski, 1 okr. pol. , gm. Bachmaty, 6 w. od mta pow. , 4 dm. , 54 mk. , zarząd gm. i szkoła. Gmina B. , zniesiona w 1892 r. , przyczem wsi wchodzące w jej skład przyłączone zostały do gmin Smołwy i Tyltyszki. 3. B. , wś włośc, pow. lidzki, 1 okr. pol. , gm. Gonczary 8 w. . W r. 1865 było 29 dusz rewiz. , należy do dóbr skarb. Lubor. Bachorce, dziś Bacharcie, wś, pow. strzelneński, par. katol. Piaski, ew. Kruszwica, ma 526 ha 405 roli, 727 mk. 31 ew. . Wspomniana p. n. Bachora r. 1136, w potwierdzeniu posiadłości, arcyb, gniez. K. W. , nr. 7. Mo Bachorce Bachmaty Bachany Bachań Babynicze Bachmatówka Bachmatowce Bacharówka Bachorzewo Bachórka żnaby odnieść tę nazwę też do wsi Wola bachorna pod Radziejowem. Bachórka, fol. , pow. nieszawski, gm. i par. Bądkowo, ma 81 mk. , 480 morg. dwor, i 7 włośc. Bachorna Wola, ob. Wola bachorna t. XIII. Bachorz, fol, pow. rypiński, gm. Płonne, pow. Radomin, 13 w. od Rypina, ma 6 dra. , 66 mk. , 315 morg. Bachorza, rzeczka. Wychodzi z jez. Gopła pod Kruszwicą, i zabiera wody trzęsawisk, jakie na wschodnim brzegu tegoż jeziora dość znacz ną zajmują przestrzeń, tworząc pastwiska dla wsi okolicznych. Strumień ten płynie przez wsie kościelne Kobielice, Siniarzewo i Bądko wo, następnie przez fol. Bachórką zwany, i na fol. Polówka, do dóbr Wieniec należącym, przy Nowym Młynie wpada do rz. Zgłowiączki, która swe wody pod Włocławkiem do Wisły wlewa. Dawniej wody Bachorzy rozlewały się po szero kiej przestrzeni, na łęgach i błotach, niedozwałając żadnej prawie komunikacyi pomiędzy miejscowościami po obu jej brzegach położonemi. Dopiero w końcu XVIII wieku, Wincenty Modliński, dziedzic Krzywosądzy, podkomorzy brzeskokujawski, usypać kazał groblę od Krzy wosądzy do Sędzina, w poprzek trzęsawisk, przez co część ziemi osuszoną została, a wody regularniejszy przybrały kierunek. Wynagra dzając koszta podjęte, król Stanisław August darował podkomorzemu wieś Piołunowo. Na osuszonych zaś trzęsawiskach, prędko porosła wierzbina i inne krzewy. Zarośla te stały się przytułkiem wilków. Zarządzono z tego powo du w r. 1835 obławę, na której 20 wilków na raz zabito i odtąd okolica zupełnie od szkodni ków uwolnioną została. Ks. S. Ch. Bachorza, fol. , pow. sokołowski, gm. Repki, par. Wyrozęby, ma 9 dm. , 57 mk. , 426 morg. Bachorzew, wś, pow. pleszewski. R. 1399 Henryk z Zimnowody kościołowi w Słupi wyznaczył po dwie ćwierci mąki rocznie z młyna w Bachorzewie. K. W, , nr. 2011. Bachorzewo, wś nad rz. Wisłą, pow. lipnowski, gm. Chalin, par. Dobrzyń, 25 w. od Lipna, ma 11 dm. , 132 mk. , 466 morg. Wspomniana w dok. z r. 1401. Kod. Maz. , 141, Bachów, Bachowa, w dokum. Bachowo, Bychow, wś nad Turyą, pow. kowelski, gm. Niesuchojeże, 4 w. na płn. wsch. od Kowla, 65 dm. , 494 mk. Wchodziła w skład sstwa kowelskiego. Podług lustracyi za Zygmunta Augusta miała dawniej 5 włók a obecnie 1 1 4 i przynosiła 1 fl, 7 gr. W 1583 r. w dzierżeniu kn. Kurbskiego, miała 5 1 2 łanów. Podług lustracyi z 1628 r. w possesyi Stan. Koniecpolskiego, czyniła 38 fl. 26 gr. W 1648 r. należy ze sstwem kowelskiem do Krzysztofa Opalińskiego ima 46 dym, , w 1649 r. 25, w 1651 r. 15 a w 1653 r. 20 dym. Następnie należała do Sapiehów, w 1848 r. Miączyńskich, obecnie własność Kamieńskiej, 2, 330 dzies. ziemi dwor. Bachowice, wś, pow. wadowicki. W połowie XV w. własność ks. Zatorskich. Łany km. dawały za dziesięcinę 4 grzyw. scholastykowi krakow. Dług, L. B. , II, 230. Bachteje, wś, pow. wieliski, gm. Serteje. Bachtyn ob. t. I, 78, wś, pow. uszycki, gm. Kuryłowce Murowane, 120 dm. , 764 mk. , cerkiew paraf. , szkoła. W 1565 r. wś należała do sstwa kamienieckiego i była na swobodzie. Przybysze, w liczbie trzech, pomagają 4 dni orać, 2 żną, 2 koszą i grabią; za mieszkanie przybysz daje lisa albo 1 złp. Dwu staroosadzonych płacą 4 złp. 14 gr. , 20go wieprza i barana, 10ty pień pszczół i powołowszczyznę. Wś dzierżawi Zakrzewski, podsędek ziemski kamieniecki; wnosi w 1565 r, od 8 pługów a w 1578 i 1583 r. od 2 pługów. W 1616 r, w posesyi pięciu córek Stanisława Góreckiego, z których trzy były za Wolanowskiemi. Bachtynek al. Bachtyńczyk, wś nad rzką Dożwą Bachtynką, dopł. Zwana, pow, uszycki, okr. pol. Wierzbowiec, gm. Kuryłowce Murowane 10 w. , par, praw. Bachtyn, katol. Zamiechów, 16 w. od Uszycy Nowej, ma 120 dm. , młyn wodny. Bachurowszczyzna, wś, pow. wołkowyski, 3 okr. pol, gm. Juszków, 49 w. od Wołkowyska, 334 dzies. włośc. Bacieczki, wś i kol nad rzką Białą, pow. białostocki, 2 okr. pol, gm. Białostoczek, 3 i 4 w. od Białegostoku. Wś ma 380 dzies. ; kol, 24 dm, , 204 mk. , zarząd gminny, szkołę, 390 dzies. Baciele, wś, pow. rossieński, 3 okr. pol, gra. Erżwiłek, 32 w. od Rossień. Baciki Bliższe, Dalsze i Srednie ob. t. I, 679, trzy wsi włośc. i tyleż fol, pow. bielski gub. grodz. , 4 okr. pol, gm. i par. Siemiatycze, 40 w. od Bielska. Wś B. Bliższe ma 135 dzies. ; B. Dalsze 215 dzies. ; B. Średnie 133 dzies. Pol B. Bliższe ma 484 dzies. ; B. Dalsze 1, 246 dzies. ; B. Średnie 1, 254 dzies. Niegdyś wchodziły w skład dóbr Siemiatyckich, należących do Sapiehów. Po śmierci ks. Anny z Sapiehów Jabłonowskiej w 1806 r, zmieniały często właścicieli. Obecnie B, Średnie należy do Ciecierskich, B. Bliższe do Fenshave ów, B. Dalsze od tych ostatnich po r, 1863 nabył poddany pruski za 120, 000 rub. Po wytrzebieniu lasu, w 1888 r. sprzedał fol za 60, 000 rub, Prykotowi. W 1895 r. sprzedano je z licytacyi. Na polach wszystkich 3 wsi znajdują się kurhany w B. Dalszych dziewięć oraz mogiły t. zw. kamienne, z których kilka rozkopano i znaleziono w nich różne przedmioty żelazne, bronzowe, paciorki szklanne i t. p. Baciszki, wś, pow. rossieński, 4 okr. pol, gm. Pojurze, 84 w. od Rossień. Bachórka Bachorna Bachorza Bachorzew Bachów Bachowice Bachteje Bachtyn Bachtynek Bachurowszczyzna Bacieczki Baciele Baciki Baciszki Baczuny Baczupis Baczyn Baciulańce Baciuty Bacuń Baciulańce, wś, pow. lidzki, 2 okr. pol. , gm. Ejszyszki 18 w. . W r. 1865 miała 22 dusz rewiz. ; należała do dóbr Wersoki Narbutów. Baciuty oh. t. I, 78, gdzie mylnie podana jako należąca do gm. Suraż, wś, pow. białostocki, 2 okr. pol. , gm. Choroszcza, 14 w. od Białegostoku, 1, 252 dzies. ziemi włośc. W pobliżu wsi znajduje się cmentarzysko, zwane greckiem. Baćkowice, wś, pow. opatowski. W połowie XV w. wś ta, własność bisk. kujawskich, miała kościół par. drewniany p. w. św. Mikołaja. Parafia utworzoną, była z części par. łagowskiej. Pleban jeden zarządzał temi dwoma parafiami i mieszkał zwykle w B. Dziesięcinę z 8 łan. km. , wartości 8 grzyw. pobierał pleban. Dług. , L. B. , II, 466 i 468. Bacuń l. wś i dobra, pow. homelski, gm. Czebotowicze 9 w. . Wś ma 53 dm. , 337 mk. Dobra, od 1877 r. własność Iwanowych, 544 dz. 2. B. , dobra, tamże, własność Piszczewiczów, 623 dzies. 3. B. , obręb leśny, tamże, własność starow. Pitunowych, 600 dzies. Bacze, wś, pow. łomżyński, par. Puchały. R. 1398 w Nowogrodzie Jan ks. mazow. nadaje Pawłowi i Stanisławowi de Bacze 10 łan. pod Nowogrodem. R. 1409 tenże Stanisław z B. otrzymuje ponownie od księcia 10 łan. gajów zw. Laszany. Kapica, Herbarz 1. Baczeki, wś, pow. wieliski, w t. zw. wieliskiej obodnicy. Baczeńce al. Baszeńce, wś, pow. wołkowyski, 5 okr. pol. , gm. Biskupce, 4 w. od Wołkowyska, 248 dzies. Baczenki, dobra, pow. mścisławski, dziedzictwo Lewonowiczów, 570 dzies. Baczeszniki, wś włośc, pow. oszmiański, 3 okr. pol. , gm. Juraciszki. W r. 1865 miała 79 dusz rewiz, ; należała do dóbr skarb. Traby. Baczgole, w spisie z 1886 r. Baczule, wś, pow. szawelski, 3 okr. pol. , gm. Poszwityń, 49 w. od Szawel. Baczkiszki, wś, pow. wyłkowyski, gm. Giże, par. Wyłkowyszki 10 w. , mają 11 dm. , 98 mk. Baczkuryn też Baczkureń, wś, pow. lipowiecki, gm. Sarny, 30 w. od Humania, 15 w, od st. dr. żel. Chrystynówka, 10 w. od st. Monasteryszcz, 4 w. od miasteczka t. n, gdzie znajduje się kościół par. kat. , poczta, telegraf i zarząd pol. Dawna ukraińska osada założona przez ks. Zbaraskich, potem przeszła do Wiśniowieckich, od nich po kądzieli do Tarłów, Lanckorońskich, Skoposkich, a od 1796 r. w posiadaniu Gozdawitów Humnickich. Położenie wyniosłe, na przedziale wód Dniepru i Bohu, przecięty jarami, dającymi początek rzeczkom Prosianej, Ogierowej, Faustynówce i Ciupie, które tworzą 4 stawy łączące się poniżej i stanowią jeden z głównych przytoków Tykicza. ObSłownik Geograficzny T. XV. Zeszyt 169. szaru 2, 650 morg. Ziemia urodzajna, czarnoziem o gliniastym podglebiu. Ludności 1, 100, w tej liczbie 30 katol. i 10 izrael. Cerkiew par. , fundacyi Tarłów, szkoła i zarząd gm. Na północ od rzeczki Prosianej wznosi się mogiła, dotąd nie rozkopywana, . przy tejże rzeczce, szczątki starych rumowisk, które są podobno śladami dawniejszej osady Prosianej, zniszczonej za wojen kozaczych. W lesie zwanym Koziarowym, w rozdole, mieścić się mają skarby, z łupieży hajdamackich. Obok tegoż Koziarowego lasu na wzniesieniu zamierzał wystawić wspaniałą rezydencyę i kaplicę dziedzic wsi Franciszek Salezy Humnicki. Pozostały z tego tylko ślady fundamentów i część parku. Obecny dwór, ukończony w 1815 r, , mieści bibliotekę i zbiór dzieł sztuki. Baczmanówka, wś, pow. zasławski, gm. Chorowiec 6 w. , par. katol. , st. poczt. i dr. Sławuta 12 w. , 30 w. od Zasławia, ma 179 dm. , 1, 281 mk. Poprzednio z Maraczówką miała 163 dm. , 1, 328 mk. praw. , 114 katol. Cerkiew, z muru wznies. r. 1830 kosztem ks. Eustachego Sanguszki. Poprzednio istniała w B. cerkiew, fundowana 1744 r. We wsi znajduje się szkółka cerk. od 1868 r. . Wś ta pod nazwą Baczmanów al. Baczmanowe Sieliszcze występuje jako własność kn. Andrzeja Jurjewicza Zasławskiego w akcie z 1520 r. , mocą którego będąc bezżennym, przyjmuje za syna bratanka swego ks. Ilię Ostrogskiego, zapisując mu trzecią część swych imion, mianowicie Żuków, Dziatłów Staw, Maraczówkę, Baczmanowe Sieliszcze, Djaków, Berezdów i Poczapce. Po śmierci ks. Uli dobra te w 1539 r. wróciły do ks. Zasławskich ks. Kuźmy, za wyjątkiem Berezdowa, który pozostał w ręku Ostrogskich. W 1583 r. ks. Michał Zasławski wnosi z B. z 4 dym. , 3 ogr. , 2 ogr. W 1646 r. własność ks. Dominika Zasławskiego, ma 56 dym. , w 1650 r. 26 dym. , w 1653 r. 3 dym. Od Zasławskich B. przeszła na krótko w posiadanie Lubomirskich, poczem dostaje się Sanguszkom, w ręku których do dziś zostaje, należąc do klucza sławuckiego. Baczule, pow. szawelski, ob. Baczgole. Baczulińce, w dok. Baczułowcze, Baczilowcze, wś, pow. proskurowski, przy Juchimowcach, st. poczt. Czarny Ostrów, własność Jadwigi Jodko, ma 1, 053 dzies. W 1565 r. własność Piaseckiej, która wnosi od 4 pługów. Baczulis, w spisie z 1886 r. Baczupis, wś, pow. wiłkomierski, 2 okr. pol. , gm. Kupiszki, 86 w. od Wiłkomierza. Baczuny 1. wś, pow. poniewieski, 2 okr. pol. , gm. Rozalin, 46 w. od Poniewieża. 2. B. , wś, pow. szawelski, 1 okr. pol. , gm. Podubis, 7 w. od Szawel. 3. B. , wś, tamże, 3 okr. pol. , gm. Poszwityń, 47 w. Szawel. Baczupis, ob. Baczulis. Baczyn, r. 1357 Baczyczyn, u Dług. Barczi Bacze Baczeki Baciulańce Baczeńce Baczenki Baczeszniki Baczgole Baczkiszki Baczkuryn Baczmanówka Baczule Baczulińce Baczulis Badrzychowice Baerwalde Badżasowszczyzna Bagajce Bagatel Bagatela Bagatelka Bagdziuny Bagienice Baczyna Badacze Badawki czyn i Baczyszyn, wś nad rz. Wielgorzeką, pow. krakowski. W r. 1357 wsi Baczyczyn i Rybna, włości klasztoru tynieckiego, rozgraniczone zostały ze wsi Sosnka Sanka własnością; Andrzeja z Żorawic. Kod. Dypl. pol. , III, 252. W połowie XV w. dziedzicem był Gabryel Tęczyński. Młyn należał do klasztoru tynieckiego i dawał 3 grzyw. czynszu. Dziesięcinę dawano pleban. w Morawicy. Dług. , II, 45, i III, 189. Baczyna, wś, pow. konecki, gm. i par. Gowarczów, 7 w. od Końskich, ma 25 dra. , 215 mk. , 157 morg. włośc. i 18 dwor. Badacze, dobra, pow. orszański; własność Szczodrów, wraz z Koszelewszczyzną 374 dz. Badawki, wś i dobra, pow. szawelski, 2 okr. pol. , gm. Tryszki, 59 w. od Szawel. Badeniewo, później Badyniewo, os. , pow. maryampolski, gm. Michaliszki, par. Preny. W r. 1827 os. rząd. , ma 1 dm. , 19 mk. W spisie urzęd. z r. 1870 pominięta. Badów, wś, pow. błoński. W r. 1870 B. górny miał 102 mk. , 287 morg. włośc. B. kłody, 54 mk. , 418 morg. dwor. i 2 włośc. B. mściski, 54 mk. , 480 morg. dwor. , 12 włośc. B. dańki, 49 mk. , 478 morg. dwor. i 4 włośc. Mieszkała tu drobna szlachta. W r. 1380 Badowo daje dziesięcinę kościołowi w Mszczonowie. Kod. W. , nr. 1781. Badowiekie, wś, pow. szawelski, 1 okr. pol. , gm. Podubis, 27 w. od Szawel. Badówka 1. wś, pow. olhopolski, dziś Obodówka ob. . W 1628 r. należała do ks. Zbaraskich i miała 522 dym. 2. B. , wś, pow. Ostrogski, gm. Sijaniec, par. praw. Wołoskowce 2 w. , 8 w. od Ostroga, 36 dm. , 238 mk. Własność dawniej ks. Jabłonowskich, potem Jaworskich. Badwarys, fol. , pow. szawelski, 3 okr. pol. , gm. Gruździe, 20 w. od Szawel. Badrzychowice, u Długosza Byedrzichowycze, wś, pow. stopnicki. W połowie XV w. dziedzic Jan Rytwiański. Dziesięcinę z łan, km. wartości do 8 grzyw. pobierał bisk. krakow. Dziesięcinę z folwarku odebrał dziedzic plebanowi w Strożyskach i nadał klasztorowi w Beszowy, Dług. , L. B. , II, 436. W r. 1581 Biedrzychowice, własność Jakóba Secygniowskiego, płacą od 6 łan. km. , 1 zagr. , 1 kom. Przy B; istniała teź Biedrzychowska Wola. Badżasowszczyzna, fol. , pow. kobryński, 3 okr. pol, gm. Oziaty, należy do dóbr Omelinka Miłaczewskich. Baerwalde, w dok. Berinwalde, miasto na Pomorzu, w Marchii Brandenburskiej, odeszło r. 1364, na skutek podziału między braćmi Ludwikiem i Ottonem, margrabiami brandenburskimi, do Ottona, którego posiadłości rozciągać się miały do Odry. K. W. , nr. 1, 518. Bagajce, dobra i okolica, pow. szawelski, 2 okr. pol. , gm. Kurszany, 31 w, od Szawel. Bagatel, fol, pow. kalwaryjski, gm. i par. Urdomin, ma 11 dm. , 43 mk. Bagatela al. Dobrowala, fol. , pow. borysowski, gm. Tumiłowicze, 114 w. od Borysowa. Niedawna własność Bibikowych, 12 włók. Bagatelka, dwa fol, pow. miński, gm. Stare Sioło. Jeden z nich należy do Strzyżewskich, ma około 1 włóki; drugi Janaszewiczów, 2 włóki. Bagdziuny, wś włośc, pow. święciański, 3 okr. pol, gm. Hoduciszki. W r. 1865 miała 33 dusz rewiz. ; należała do dóbr skarb. JankiBagienice 1. , pierwotnie Bagienica, wś, pow. szczuczyński, par. Lachowo. W r. 1437 Bartłomiej de Wierzch Dobrzycze kupuje za 30 kóp groszy 10 łan. ziemi w Danowie pod Lachowem od czterech częściowych dziedziców. Obszar ten tworzy odtąd oddzielną posiadłość p. n. Bagienica, ponieważ gniazdo Bartłomieja Wierzch Dobrzyce było tylko, o ile się zdaje, pierwotnie częścią obszaru zw. Bagienice par. Grabowo. . W r. 1483 występuje już Jan z Bagienicy łowczy ciechanowski i starosta no wogrodzki. Kapica. Herbarz 2. W r. 1578 Bagienicze Danowo, mają 4 1 2 łan. km, 2. B. , wś, pow. szczuczyński, par. Grabowo, Zdaje się, że pierwotnie nazwa ta obejmowała cały ro zległy obszar, na którym powstało z czasem kil ka wsi z odrębnymi nazwami jak Grabowo, Grabowo Dobrzyca, Zabiele, Bagienice, Wierzch Skroda, Guty, Konopki i t. d. Grzegorz Bagieński de Bagionice Wierzch Skroda osiadły w Dziewałtowie pow. wiłkomierski stawia w sadzie łomżyńskim r. 1612 cały szereg swych krewnych z tych wiosek. Kapica. Her barz 3. Br. Ch. Bagieńskie, wś, pow. szczuczyński, gm. i par. Grabowo. W r. 1827 wś rząd. , 13 dm. , 55 mk. Bagieny, w spisie z 1886 r. Boginy, wś i dobra, pow. telszewski, 4 okr. pol, gm. Wornie, 37 i 38 w. od Telsz. Dobra, własność Gasztowtów, mają. 556 dzies. Wymienione w dok. z końca XVI w. , jako leżące we włości Żorańskiej. Bagińskie 1. nowe ob. t. I. , 81, okolica, pow. bielski gub. grodz. , 2 okr. pol, gm. Malesze, 18 w. od Bielska, 73 dzies. 2. B. stare, okolica, tamże, 18 w. od Bielska, 52 dzies. Bagno 1. wś, pow. warszawski, gm. i par. Okuniew, ma 43 mk. , 20 morg. 2. B. , os. , pow. warszawski, gm. Jabłonna, par. Chotomów, ma 8 mk. , 51 morg. dwor. 3. B. , wś, pow. włocławski, gm. i par. Lubień, ma 49 mk. , 208 morg. 4. B. , wś, pow. łaski, gm. Dąbrowa widawska, par. Burzenin, ma 10 dm. , 49 mk. , 86 morg. 5. B. , wś, pow. piotrkowski, Baczyna Bagieny Bagińskie Badeniewo Badów Badowiekie Badówka Bagieńskie Badwarys Bahryczyn Bagno Bagno Bagniuki Bagnopol Bagnoród Bagnowce Bagnówka Bagnowo Bagny Bahaczew Bahłaje Bahłajki Bahny Bahowica Bahowicka gm. i par. Rozprza, ma 6 dm. , 55 mk. , 67 morg. W 1827 r. 2 dm. , 18 mk. Bagno 1. urocz. , pow. białostocki, 1 okr. pol. , gm. Dojlidy, 2 w. od Białegostoku. 2. B. , wś, pow. białostocki, 3 okr. pol. , gm. Jaświły, 42 w. od Białegostoku, 872 dzies. 3. B. , urocz. , pow. grodzieński, 2 okr. pol, gm. Brzostowica Mała, należy do dóbr Darhuże Glazerów. 4. B. , os. , pow. sokólski, 2 okr. pol. , gm. Bahny, 38 dzies. 5. B. , urocz. , pow. wołkowyski, 3 okr. pol. , gm. Tarnopol, 8 dzies. Bagniuki, wś, pow. wołkowyski, 3 okr, pol. , gm. Juszków. 52 w. od Wołkowyska, 111 dzies. Bagnopol, wś, pow. wiłkomierski, 3 okr. pol. , gm. Towiany, 29 w. od Wiłkomierza. Bagnoród, fol. dóbr Iwie, pow. oszmiański. Bagnowce, urocz. , pow. kobryński, 5 okr. pol. , gm. Osownica, 103 w. od Kobrynia; należy do dóbr Mołodowo Skirmuntów. Bagnówka 1. wś, pow. białostocki, 1 okr. pol. , gm. Dojlidy, 4 w. od Białegostoku. 2. B. , os. , pow. kobryński, 4 okr. pol. , gm. Drohiczyn, należy do dóbr Socha Wysłouchów. Bagnowo al. Bogniewo, osada, pow. wołkowyski, 1 okr. pol. , gm. Międzyrzecze, 26 w. od Wołkowyska, własność Skorobogatych, 80 dzies. Bagny, ob. Bahny. Bahaczew, ob. Bohaczów, Bahłaje, wś nad stawem, pow. starokonstanstantynowski, gm. Rześniówka, st. poczt. i tel. St. Kontantynów o 18 w. , st. dr. żel. Połonne o 50 w. , ma 125 dm. , 859 mk. Poprzednio z wchodzącą w skład par. wsią Jemce miała 174 dm. , 1358 mk, praw. i 5 kat. Cerkiew z muru wzniesiona w 1775 r. kosztem dziedzica ks. Lubomirskiego, szkoła ludowa. Wś ta pod nazwą Bohlejówki już od r. 1517 należy do ks. Ostrogskich. W 1593 r. spalona przez Tatarów. Na mocy tranzakcyi kolbuszowskiej w 1753 r. z całą włością starokonstantynowską dostała się ks. Augustowi Czartoryskiemu i ks. Stanisł. Lubomirskiemu, potem do Seweryna Rzewuskiego, hetmana polu. , jako wiano ks. Konstancyi Lilbomirskiej; od połowy z. wieku nabyta przez Szaszkiewiczów, obecnie w posiadaniu Władysława Rościszewskiego. Bahłajki, wś, pow. starokonstantynowski, gm. i st. poczt. Krasiłów, par. praw. Zapadyńce o 2 w. , odl. 30 w. na zachód od St. Konstantynowa, ma 116 dm. , 680 mk. Wchodziły w skład ordynacyi ostrogskiej, na początku b. stulecia własność hetmanowej Rzewuskiej, wraz z Hrehorówką i Koluszkami kupione na licytacyi przez Dembowskiego, następnie córki jego Sadowskiej, obecnie Lelawskiego. Bahny, Bagny 1. wś, pow. kobryński, 1 okr. pol. , gm. Siechnowicze, 16 w. od Kobrynia, 136 dzies. 2. B ob. t. I, 81, wś, pow. sokólski, gm. Bahny, 40 w. od Sokółki, 788 dzies. Gmina obejmuje 45 miejscowości, 926 dym. włośc. obok 501 innych, 6338 mk. włościan, uwłaszczonych na 9829 dzies. 3198 łąk i pastw. , 889 nieuż. . nadto w obrębie gminy znajduje się 45 dzies. ziemi kośc. i 453 dzies. większej posiadłości. Bahowica ob. t. I, 82; ob. też Bachwica, str. 78, wś nad Bahowicą, pow, kamieniecki, gm. Bahowica, ma 186 dm. , 1120 mk. , cerkiew paraf. i szkolę. W 1580 r. w posiadaniuPiaseckiego i Domankowskiego, którzy wnoszą od 5 pługów. W 1565 r. królewszczyzna, w posesyi Kolbusa, wnoszącego od 5 pługów, 1 włóczęgi. W 1569 r. należy do córek Kolbusa które płacą od 3 pługów, 2 komom. W 1770 r. ze słobódką Bahowiecką i Jarugą była w posiadaniu Kazimierza i Anny z Niedźwiedzkich Łączyńskich, którzy płacą z nich 700 złp. 15 gr. kwarty. Gmina obejmuje 28 wsi, mających 1431 dym. , 9394 mk. włościan 3939 dusz rewiz. , uwłaszczonych na 7308 dzies. 6483 roli. Nadto w obrębie gm. znajduje się 9115 dzies. 5893 roli większej posiadłości, 989 dz. ziemi skarb. i 374 dz. 338 roli ziemi cerk. Cały obszar obejmuje 17, 786 dzies. 12, 717 roli i ma 10, 570 mk. Bahowicka Słobódka, al. Staniaławczyk. Bahrjany, wś, pow. orszański, ma cerkiew. Bahryczyn, zaśc, pow. słucki, gm. Hresk, o 8 w. od Słucka. Bahrynowce ob. t. I, 82, wś nad Zharem, pow. lityński, gm. Litynka, 326 dm. , 2241 mk. , cerkiew par. , szkoła, gorzelnia. Obecnie należy do Konst. Pisarewskiego, ma 2777 dzies. 1709 lasu. Podług reg. pobor. pow. latyczowskiego z 1570 r. wnosi od 9 a w 1542 od 6 1 2 pługów. W r. 1565 królewszczyzna, w posesyi trzech Cieklińskich. Jacek Ciekliński wnosi od 12 pługów. Było 20 osiadłych, którzy niedają czynszu, tylko 10 miar owsa al. 12 gr. , za pszenicę 20 gr. , orzą dzień, koszą po 2 dni, razem 14 złp. Powołowszyzny 10 złp. 20 gr. Dwa stawki nie nie przynoszą, równie jak i młynek. W 1578 r. w posiadaniu Cieklińskich, wnoszących razem od 18 pługów, 1 koła dorocz. , 1 włóczęgi, 2 rzem. , 1 popa. W 1616 r. królewszczyzna, w połowie w posesyi Jakuba Cieklińskiego, w drugiej zaś Adama Łodzińskiego i Jędrzejowej Cieklińskiej. W 1650 r. Elżbieta Czaplicowa, ma 15 dym. W 1661 r. Miron Jakowczenko podaje 3 dymy. Bahrynowo, dobra, pow. orszański, dziedzictwo Suszyńskich, 879 dzies. Bahwa 1. ob. t. I, 83, wś nad rzką Bahwą, pow. humański, gm. Rasałówka, st. poczt. Buki o 10 w. , odl. 52 w. od Humania, 288 dz. , 1685 mk. , cerkiew paraf, drewniana, kaplica katol. , szkółka, zarząd gm. , gorzelnia, 2 młyny, 6 wiatraków. W epoce uwłaszczenia włościan było 3174 dzies. ; wś należała do Pauliny Czarkowskiej. Obecnie posiadają tu Nowińscy, spadkobiercy Czarkowskiej 902 dzies. , Kłoczkowscy 75 dzies. i Muzyczenko. 55 dzies. 2. B, ob. Bahrjany Bahrynowce Bahrynowo Bahwa Bajczyce Bajembały t. I, 82, wś nad rzką Teterką al. Bahwą, pow. taraszczański, gm. i st. poczt. Żaszków o 5 w. , odl. 44 w. od Taraszczy, 169 dm. , 756 mk. Przed uwłaszczeniem włościan było tu 1067 dz. Wś należała do Michała Pokrzywnickiego. Obecnie własność większa Tupcziewych wynosi 399 dzies. Bajarele, ob. Bajorele. Bajbaki 1. zaśc, pow. poniewieski, 1 okr. pol. , gm. Krakinów, 26 w. od Poniewieża. 2. B. , wś i os. , pow. poniewieski, 1 okr. pol. , Nowe Miasto, o 18 w. od Poniewieźa. 3. B. , wś, pow. poniewieski, 4 okr, pol. , gm, Czypiany, 44 w. od Poniewieźa. Bajborodki Kruhlik, dobra, pow. wołkowyski, 1 okr. pol. , gm. Podorosk, 22 w. od Wołkowyska, własność Topczewskich, 143 dzies. Bajbuzówka ob. t. I, 83, wś nad Sawranką, pow. bałcki, gm. Sawrań, 256 dm. , 1869 mk. , cerkiew par. , szkoła, 2 młyny. Należała do kolonii wojennych. Baj buzy, mylnie t. I, 84 Bajtuzy, wś nad rucz. Kanawą, dopł. Olszanki, pow. czerkaski, gm. Starosiele, st. poczt. Horodyszcze, 37 w. od Czerkas, 415 dm. , 1, 990 mk. , cerkiew par. drewn. z r. 1796, szkółka cerk. , 8 wiatraków. O 3 w. od wsi szereg wzgórzy, pokryty lasem, które kończą się za Mosznami wieżą Światosława. Uroczyska w górach tych noszą nazwy Leontjewo, Samsonowo, Kasyanowo i Czerniecza góra. Założona zapewne przez Bajbuzów, ziemian czerkaskich, występujących w dok. z 1618 r. jako współdziedzice Lebedyna i Kiryłowa po kn. Domontach. Wś wchodzi w skład klucza moszniańskiego, obecnie, drogą wiana za Elżbietą. Branicką, ks. Woroncowych. Bajby, wś, pow. oszmiański, 2 okr. pol. , gm. Smorgonie 9 w. . W r. 1865 miała 64 dusz rewiz; należała do dóbr Cycyn Milewskich, Bajcewo, al. Tarasienki. wś, pow. wieliski, gm. Budnica. Bajczyce, wś, istniała niegdyś w pow. łuckim. Podług reg. pobor. pow. łuckiego z 1577 r. należy do Stepania, ks. Konst. Ostrogskiego, który płaci ztąd z 3 dym. na ćwier. , 2 ogr. , a w 1583 r. z 5 dym. Bajembały, wś włośc, pow. trocki, 1 okr. pol. , gm. Międzyrzecz 22 w. . Miała 14 dusz rewiz. ; należała do dóbr skarb. Michniszki. Bajeńka, okolica, pow. połocki. Bajewa Mała ob. t. I, 83 s. v. Bajewo, wś przy ujściu rzki Rubież do Dźwiny, pow. wieliski, na pograniczu pow. porzeckiego. Bajewo 1. mstko nad rzką Miereją. Iwaszą, pow. borecki, gm. Bajewo, 26 w. od Horek, przy trakcie do mstka Lady, ma 98 dm. drewn. 36 należy do chrześcian a 62 do żydów i 1, 001 mk. 491 męż. , 510 kob. , 304 prawosł. , 697 żydów, cerkiew par. , dom modl. żydowski, zarząd gminy, szkołę ludową, młyn wodny, folusz. Wspomniane pod 1609 r. jako mstko pograniczne, w którem panowie polscy spotykali posłów rossyjskich. Obecnie należy do ks. Lubomirskich. Gmina obejmuje 54 miejscowości, mających 983 dm. , i 3, 469 mk. 1, 203 męż. , 1, 263 kob. , 1, 003 dzieci Włościanie, w liczbie 2, 273 dusz, uwłaszczeni zostali na 11, 776 dzies. , 1, 492 nieuż. . W gminie znajduje się 458 dzies. lasów należących do większej posiadłości i 1, 959 do włościan. 2. B. , wś, pow. newelski, kaplica katol. par. Newel. 3. B. , ob. Bajewa Mała, Bajki 1. Starawieś, wś, dobra i okolica, pow. białostocki, gm. Krypno, 36 w. od Białegostoku. Wś ma 256 dzies. ; dobra, własność Ołdakowskich, 299 dzies. ; okolica, 184 dzies. 2. B Zalesie, wś, dobra i okolica, pow. białostocki, 3 okr. pol, gm. Krypno, 35 w. od Białegostoku. Wś ma 261 dzies. ; dobra, własność Michajłowych, 132 dzies; okolica, 117 dzies. 3. B, , dobra, pow. prużański, 2 okr. pol, gm. Bajki, 15 w. od Prużany, własność Kosmowskich, 52 dzies. i 39 dzies. ziemi cerk. 4. B Bugrabowszczyzna, dobra, tamże, 16 w. od Prużany, własność Lewkowiczów, z fol. Bakuny, Kożewszczyzna i Skrzybowszczyzna, 530 dzies. 5. B. Stalewszczyzna, dobra, tamże, 17 w. od Prużany, własność Brandtów, 48 dzies. 6. B. Terewil, dobra, tamże, 13 w. od Prużany, własność Wysockich, 577 dzies. Gmina obejmuje 25 miejscowości, mających 182 dym. włośc. obok 24 innych, 2, 460 mk. włościan, uwłaszczonych na 3, 177 dziesięcinach ziemi. Nadto w obrębie gminy znajduje się 39 dzies. ziemi cerk. i 2, 741 dz. większej posiadłości. Zarząd gminy we wsi Bakuny. 7. B. , dwie wsi, pow. Słonimski, 2 okr. pol. , gm. Różany, 43 w. od Słonima, z os. Kołacze, Rudziewicze i Manczyki, ma 1, 906 dzies. 8. B. , wś i dobra, pow. Słonimski, 3 okr. pol. , gm. Kuryłowicze, 19 w. od Słonima. Wś ma 116 dzies. ; dobra, własność Terlikowskich, 257 dzies. 9. B. , pow. wołkowyski, ob. Baki. 10. B. , wś i zaśc, pow. nowogródzki, gm. Wsielub, 5 w. od Nowogródka. Bajkiewicze, wś, pow. wołkowyski, 3 okr. pol. , gm. Bojary, 31 w. od Wołkowyska, 590 dz. Bajków 1. Bajkowce ob. t. I, 83, wś, pow. lityński, gm. Janów, 110 dm. , 921 mk, , cerkiew, szkoła, 2 młyny. 2. B. , urocz. , pow. krzemieniecki, gm. Jampol, przy Matwiejowcach, z któremi ma do 2, 000 dzies. Własność Leduchowskich. 3. B. , wś, w dawnym pow. włodzimierskim. W 1570 r. własność ks. Aleksandra Boryckiego, przy zamku poryckim. W nowszych spisach osad gub. wołyńskiej niepodana. Bajkowce 1. kol. , pow. kowelski, gm. Hołoby, 29 w. od Kowla, 10 dm. , 47 mk. 2. B. , ob. Bajków. Bajkówka, wś nad rz. Pustołową, pow. Bajkowce Bajkówka Bajków Bajkiewicze Bajki Bajarele Bajewo Bajewa Bajeńka Bajarele Bajbaki Bajborodki Bajbuzówka Bajby Bajcewo Bajluki Winnicki, gm. i st. poczt. Janów, 110 dm. , 921 mk. , cerkiew paraf. , szkoła, 2 młyny. Z fermą. Józefówką, i urocz. Chomenkami należy do klucza janowskiego hr. Andrzeja Chołoniewskiego, mającego 1, 087 dzies. ziemi w tem 224 lasu. Wś ta już w 1545 r. wraz z Janowem należała do KoszkówStrzyżowskich, którzy 1596 r. ustępują kn. Różyńskim. Dalej Kalinowskich, potem Potockich i Rzewuskich. Bajluki, wś wpobliżu rzeczki Dokołki, pow. bobrujski, gm. Hłusk, 56 w. od Bobrujska. Bajmaki, wś nad dopł. Wilii, pow. krzemieniecki, na pograniczu ostrogskiego, gm. Szumsk, par. praw. Uniejów al. Unihów, 4 w. od cerkwi w Sadkach a 40 w. od Krzemieńca, ma 35 dm. , 320 mk. , około 100 dzies. dwor. Nabyte w 1482 r. przez kn. Aleksandra Sanguszkowicza wraz z Cecyniowem od Cecyniowskich. W 1570 r. wnosi ztąd pobór Andrzej owa Dybowska łącznie z Walewem Wielewem i Brykowem. W 1583 r. wsi te należą do Kacpra Kłodzińskiego. W nowszych czasach należała do Daniela Mężeńskiego, obecnie z Brykowem do spadkobierców hr. Błudowej. Bajorajcie, wś, pow. władysławowski, gm. Leśnictwo, par. Władysławów 5 w. , ma 22 dm. , 230 mk. Bajorajcie, wś, pow. rossieński, 1 okr. pol. , gra. Kielmy, 28 w. od Rossień. Bajorale, wś, pow. telszewski, 2 okr. pol. , gm. Ginteliszki, 32 w. od Telsz. Bajorele 1. , w spisie z 1886 r. Bojarele, wś, pow. poniewieski, 3 okr. pol. , gm. Kibury, 63 w. od Poniewieża. 2. B, wś, pow. telszewski, 3 okr. pol. , gm. Sałanty, 54 w. od Telsz. Bajoryszki, wś i os. młyń. , pow. poniewieski, 4 okr. pol. , gm. Gulbiny, 51 w. od Poniewieża. Bajów, Bajewo, w dok. Bojew, wś nad rzką Czarnoruczką, pow. łucki, gm. Gołonka, 7 w. od Łucka, ma 65 dm. . 463 mk. , cerkiew. Podług rewizyi zamku łuckiego z 1545 r. własność Lecka i braci jego. Bajewskich, którzy zobowiązani byli do opatrywania z innymi, trzech horodni zamkowych. W 1577 r. Wasili Hulewicz, wojski włodzimierski, płaci ztąd z 2 dym. po 20 gr. , z 1 2 dymu 10 gr. , z 2 dym. pospolitych z p. wwdą wileńskim od 1go 6 gr. , od 2go 5 gr. , z 2 ogr. po 4 gr. , 2 ogr. po 2 gr. W 1583 r. własność już Michała Liniewskiego, wnoszącego z 12 dym. , 7 ogr. W 1601 r. kn. Hryhory Sanguszko, kaszt. bracławski, zapisuje żonie swej Zofii Hołowczyńce, Połonne pod Łuckiem, Horodyszcze, Horków, Bojew, Ozdów i Korszów, wspólnie z nią nabyte, oraz 30, 000 zł. na siołach Zimno z dworami Menczyc, Marków Staw, Kropiwszczyzna i Horyczewo w pow. włodzimierskim, wziętych w zastaw od kn. Jurya Czartoryskiego. W 1648 r. należy do kn. Dominika Zasławskiego, wwdy sandomierskiego, ma 55 dm. ; w 1650 r. razem z Połonnem, Ozdowem, Nahorkami i Horodyszczem ma 107 dym. W ostatnich czasach własność Erazma Steckiego, obecnie syna jego Adama. Bajówka, wś i dobra, pow. czerykowski, gm. Bielica 10 w. , par. katol. Worodźków; dziedzictwo Sołtanów, 238 dzies. Bajrak, chutor, pow. hajsyński, gm. Chaszczewata 15 w. . Bajrakówka, mylnie Bajrukówka ob. t. I, 84, wś nad Kaszlanką, pow. bracławski, okr. pol, gm. , par. kat. i st. poczt. Niemirów 10 w. , 27 w. od Bracławia, 134 dm. , 843 mk. , cerkiew. Osadzona przez ks. Zbaraskich na gruncie Hliniańskim, zagarnięta przez Kordyszów. Bajrasze, w 1653 r. Bojarsze, wś, pow. oszmiański, 3 okr. pol. , gm. i dobra w 1865 r. Milewskich Łogumowicze, miały 52 dusz rewiz. Wchodziły w skład sstwa dudzkiego. Bajsybie, wś i os. , pow. władysławowski, gm. Zyple, par. Łuksze, 34 w. od Władysławowa, ma 6 dm. , 52 mk. Bajtowgi, wś, pow. poniewieski, 2 okr. pol. , gm. Naciuny, 83 w. od Poniewieża. Bakacze, Bokacze, wś, pow. wilejski, 3 okr. pol. , gm. Żośno 3 w. . W r. 1865 było 56 dusz rewiz. ; należała do dóbr Żośno Nowe Borysewiczów. Cmentarzysko przedhistoryczne. Bakajcie al. Bokajcie 1. wś, pow. rossieński, 2 okr. pol. , gm. Mańkuny, 9 w. od Rossień, 2. B. , dobra, tamże, 14 w. od Rossień; własność RadusZienkowiczów, 274 dzies. Bakajnie, dwie wsi, pow. kowieński, 3 okr. pol. , gm. Surwiliszki, 64 w. od Kowna. Bakalaryszki, zaśc, pow. nowoaleksandrowski, 4 okr. pol. , gm. Antuzów, 9 w. od mta pow; Bakały, wś, pow. brzeski gub. grodz. , 4 okr. pol. , gm. Wojska, 51 w. od Brześcia, 77 dzies. Bakały, wś, pow. wasylkowski, gm. Jeziorna, par. praw. Pilipcza 6 w. , pod wsią Olszanka Mała, 55 w. od Wasylkowa, 10 w. od Białejcerkwi st. poczt. ,. 98 dm. , 547 mk. , szkołka. Należy do klucza białocerkiewskiego. Bakanaryszki, wś, pow. trocki, 3 okr. pol. , gm. Hanuszyszki 7 w. . W r. 1865 miały 53 dusz rewiz. ; należały do dóbr Bitowtany w 1865 r. Dowgiałów. Bakańce, wś, pow. wiłkomierski, 2 okr. pol. , gm. Kupiszki, 94 w. od Wiłkomierza. Bakanowa, zaśc. , pow. trocki, 4 okr. pol. , gm. Merecz 12 w. . Należał do dóbr skarb. Subortowicze. Bakanowo al. Bakanów, mylnie Bakałowo, fol. nad rz. Myszanką, pow. nowogródzki, gm. Ostrów, 78 w. Niegdyś własność Bakanow Bajluki Bajmaki Bajorajcie Bajorale Bajorele Bajoryszki Bajów Bajówka Bajrak Bajrakówka Bajrasze Bajsybie Bajtowgi Bakacze Bakajcie Bakajnie Bakalaryszki Bakały Bakanaryszki Bakańce Bakanowa Bakanowo Bakota Bakoty Baki Bakiery Bakiewicze Bakinowskie Bakirowszczyzna Bakiszki Bakinowo Bakiwszczyzna Bakłaje Bakłań Bakłanka Bakmany Bakorzyn Baki skich, z kolei włość jezuicka, potem Jeleńskich a obecnie hr. Potockich. Baki 1. , też Bajki, wś, pow. wołkowyski, 1 okr. pol. , gm. Izabelin, 16 w. od Wołkowyska, 51 dzies. 2. B. , fol. , pow. nowogródzki, gm. Rajcy, 16 w. od Nowogródka. Bakiery, wś, pow. garwoliński, gm. Ułęż, par. Zabianka, ma 3 dm. , 18 mk. , 65 morg. W 1827 r. 6 dm. , 44 mk. Bakiewicze, wś, pow. dzisieński, 3 okr. pol, gm. i par. Druja 6 w. . W r. 1865 miała 16 dusz. rewiz. ; należała do dóbr Konstantynowo w 1865 r. Teresy Guze. Bakinowo, fol, pow. miński, st. poczt. , gm. i par. katol. Kojdanów 12 w. , 52 w. od Mińska, własność Sankiewiczów, około 9 włók. Bakinowskie, fol. , dawniej zaścianek, pow. miński, gm. Stanków, par. kat. Kojdanów, 30 w. od Mińska. Należał do dóbr Wiazyń. Dziś własność Olgierda Swidy. Bakirowszczyzna, zaśc, pow. dzisieński, 3 okr. pol, , gm. Przebrodź 10 w. . Miał 9 dusz rewiz. ; należał do dóbr skarb. Bielowce dawniej Wołosowskich. Bakiszki 1. wś, pow. nowoaleksandrowski, 5 okr. pol. , gm. Kwietki, o 107 w. od mta pow. 2. B. , dwór, pow. telszewski, 1 okr, pol. , gm. Siady, 38 w. od Telsz. Bakiwszczyzna, kol. , pow. włodzimierski, gm. Poryck, odl, 40 w. od Włodzimierza, 20 dm. , 98 mk. Bakłaje, wś, pow. wilejski, 3 okr. pol. , gm. i dobra skarbowe Miadzioł o 6 w. . W r. 1865 było 34 dusz rewiz. Bakłań, mstko nad rz. Sudością, pow. mgliński gub. czernihowskiej, gm. Kotlakowo, 110 dm. , 870 mk. , cerkiew, młyn. Niegdyś miasto sotni kozackiej. Bakłanka al. Bakłań, wś, pow. mozyrski, gm. Laskowicze, o 29 w. od Mozyrza. Bakmany, w spisie z 1886 r. Bakszany, wś, pow. poniewieski, 4 okr. pol. , gm. Czypiany, 48 w. od Poniewieża. Bakorzyn, wś, pow. dubieński, gm. Malin, st. dr. żel. Ołyka o 10 w. , st. poczt. Młynów o 20 w. , odl. 38 w. od Dubna, ma 47 dm, 370 mk. , cerkiew drew. , wznies. r. 1876. Cerkiew filialna we wsi Pełża o 3 w. . Własność ks. Radziwiłłów. Wś ta nadana została z innymi przez ks. Swidrygiełłę na uposażenie cerkwi soborowej łuckiej, przez biskupa łuckiego Jana Krasieńskiego zamieniona na dworek w Falimiczach i wś Iwańczyce. Podług reg. pobor. pow. łuckiego z 1577 r. należy do włości zamku ołyckiego kn. Michała Czartoryskiego, ssty żytomierskiego, który płaci ztąd od 14 dym. na włókach i od 11 ogr. po 4 gr. W 1583 r. własność ks. Stan. Radziwiłła, który płaci od 9 łanów. W 1619 r. B. należy do Wojciecha Staniszewskiego, pisarza ziem. łuckiego. W nowszych czasach Orzeszków. Bakota ob. t. I, 85, wś nad Dniestrem, pow. uszycki, gm. Hruszka, ma 72 dm, , 506 mk. , cerkiew drewn. , wznies. około 1737 r. , o trzech kopułach, młyn wodny. B. była niegdyś stolicą Ponizia. Istniał tu zamek i monaster męzki, niewiadomo kiedy założony, zniesiony w 1745 r. , śladem którego pozostały dwie pieczary, wykute w urwistej skale na wybrzeżu Dniestru. B. wraz z Poniziem należała do ks. halickich. Zajęta przez Tatarów w 1255 r. , pozostawała w ich ręku do 1362 r. , t. j. do chwili pogromu ich nad Sinemi Wodami, poczem została przez Olgierda nadana Koryatowiczowi. Zamek został zburzony podczas wojny ze Świdrygiełłą w 1431 r. Po przyłączeniu Podola do Korony B. została królewszczyzną i stanowiła następnie oddzielne sstwo. Istniały tu jednakże części nadane na własność różnym osobom. Podług reg. pobor. pow. kamienieckiego z 1530 r. z B. wniesiono od 3 pługów. W 1542 r. płacą ztąd Korpaczewski od 2, Piasecki i Wolski każdy od 1 pługa. W 1565 r. mają tu części Karapczewski wnosi od 4 pługów, Domanikowski, Jaczymirski, rotmistrz kamieniecki i Wolski, pisarz ziemski kamieniecki. Każdy z nich wnosi od jednego pługa. W 1583 r. wniesiono wogóle od 6 pługów. W 1616 r. B. była królewszczyzną w sstwie kamienieckiem. W połowie zostawała w posesyi Adryana Jaczymirskiego, podczaszego podolskiego i Stanisława Potockiego; trzecia część była w dzierżawie Turzejskiego, czwarta zaś 5 córek Stanisława Góreckiego. W tej części było 13 pociągłych. Suma prowentu wynosiła 104 fl. 4 gr. , od czego przychodzi kwarty 20 fl. 24 gr. 14 den. W 1629 r. posesorkami części B. były też córki Góreckiego. Część czyniła 120 fl. 4 gr. 4 den. Czwartej zaś części Anna Jaczymirska, podczaszyna podolska. W 1770 r. ssta Maksymilian Trzeciecki płaci kwartę 252 złp. 12 gr. Ta część należy obecobecnie do skarbu. Druga część od 1659 r. do 1759 r. była własnością trzech pokoleń Morgulców. Obecnymi właścicielami są Konrad, Adryan i Walentyna Szymańscy, posiadający 254 dzies. Szczegóły o jaskiniach tutejszych mylnie przypisano t. I wsi t. n. w pow. krzemienieckim. Rysunki cerkwi i szczątków monastyru podał Batiuszków Podole, str. 46 i inne. Bakoty, wś nad Horyniem, pow. krzemieniecki, gm. Oleksiniec, st. poczt. Krzemieniec o 30 w. , st. dr. żel. Rudnia Poczajowska o 55 w. , ma 45 dm. , 301 mk. , wraz z należącą do par. wsią Młynowce, 78 dm. , 655 mk. Posiada cerkiew drew. wznies. 1780 r. , odnowioną 1883 r. , uposażoną 35 dzies. Cerkiew filialna we wsi Butynin o 2 w. . Wś ta w 1463 r. wchodziła w skład dóbr kn. Sołtana Zbaraskiego. W 1482 r, należy do kn. Michała Wasilewicza Zbaraskie Bakowce Bakowicze Bakożyn Bakumówka Bakowce Baksiszki Bakszyszki Bakszty Bakszany Bakucie go, następnie przeszła do ks. Wiśniowieckich. W 1583 r. ks. Michał Wiśniowiecki wnosi z niej z 4 dym. , 3 ogr. W końcu zeszłego wieku, należąc do klucza nowowiśniowieckiego, została własnością. Mniszchów, potem Platerów, obecnie Walkowa. Bakowce, w dok. Bakowice, wś, pow. łucki, gm. Połonka, par. kat. Nieświcz o 12 w. , odl. 20 w. na płd. od Łucka, 36 dm. , 169 mk. Była to niegdyś ludna wś, zasiedlona przez szlachtę zagrodową, , z której pozostało jeszcze kilka rodzin, jak Domaradzkich, Boguszewskich, Radziewiczów, Lubryckich, katolików, zapisanych dziś do stanu włościańskiego. Znaczna jednak część ludności, przed prześladowaniem dziedzica Troczewskiego, przesiedliła się do Galicyi i tam założyła wieś pod tą. nazwą. Okolica cała jest prawie bezleśna, gleba urodzajna, czarnoziem. Okolice wsi mieszczą, kilkaset mogił, zarosłych lasem, na granicy od wsi Rykanie Wielkie ob. , rozkopanych w części przez Lud. Żytyńskiego. Z drugiej strony B. , na płd. od wsi Radomyśla, na polu nad drogą, zachowało się jeszcze kilkanaście mogił. W czasach historycznych B. są gniazdem Mokosiejów Denysków Bakowieckich h. Wukry. Podług rewizyi zamku łuckiego z 1545 r. własność Stecia, Hrycka i Semena Jełowiczów, którzy z B. i Bukojmy zobowiązani byli, współ z innymi, do opatrywania trzech horodni zamkowych. W 1570 r. z Boratyna i B. wnosi Chwiedor Jaczkowicz Worona z 5 dym, , 9 ogr. po 2 gr. ; część zaś pobór niewykazany oddzielnie należała do Hrehora Uliewicza Hulewicza, chorążego ziemi wołyńskiej. W 1577 i 1583 r. Michał Wyhoniski płaci ztąd z 6 dym. , 2 ogr. Nadto w 1583 r. z części B. płaci Paweł Bakowicki z 6 dym. , 2 ogr. W 1650 i 1651 r. część Wacława Hulewicza wraz z Ławrowem miała 10 dym. a w 1653 r. same B. 1 dym. , część zaś Bakowieckich w 1648 r. 19 a w 1655 r. 3 dym. W początku h. wieku B. należą do Troczewskich, od których przeszły do Buszyńskich, ci sprzedali wraz z Suchowolą Jankowskim, obecnie w posiadaniu Kuliczenków, mających do 1, 000 mr. ziemi dwor. L. Ż. Bakowicze, wś, pow. dzisieński, 2 okr. pol. , gm. Postawy 5 w. . W r. 1865 miała 20 dusz rewiz. Bakożyn, Bakozin, zaginiona wś nad Rastawicą dziś pow. skwirski. Należała do dóbr ks. Rożynowskich, następnie wchodziła w skład dzierżawy romanowskiej, sstwa białocerkiewskiego. Porów. Buki t. I, 459. Baksiszki, zaśc, pow. trocki, 1 okr. pol. , gm. i dobra skarb. Międzyrzecz 12 w. . Baksza, rzeczka, w pow. bałckim, lewy dopływ Kodymy, ma źródła pod wsią t. n. , mija wś Kapuściankę i pod wsią. Małym Bobrykiem ma ujście. Baksza ob. t. I, 85, wś, pow. bałcki, gm. Baksza, 32 w. od Bałty, 324 dm. , 1862 mk. , zarząd gm. , cerkiew, szkoła. Gmina obejmuje 8 miejscowości, mających 1, 507 dym. , 8, 222 mk. włościan, uwłaszczonych na 15, 364 dzies. Nadto w obrębie gminy znajduje się 9, 001 dzies. 4, 180 roli większej posiadłości, 65 ziemi skarb. i 493 dz. ziemi cerk. Cały obszar gminy obejmuje 24, 923 dzies. 15, 893 roli i ma 8, 925 mk. Bakszany 1. , pow. poniewieski, ob. Bakmany. 2. B. , pow. rossieński, ob. Bokszany, 3. B, w spisie z 1886 r. Baszkany, wś, pow. wiłkomierski, 3 okr. pol. , gm. Wojtkuszki, 8 w. od Wiłkomierza. Bakszty 1. folw. dóbr Dworzec, pow. Słonimski. 2. B. , dwór, pow. szawelski, 2 okr. pol. , gm. Okmiany, 74 w. od Szawel. 3. B. , wś, pow. telszewski, 2 okr. pol. , gm. Masiady, 56 od Telsz. 4. B. , wś, pow. lidzki, 3 okr. pol. , gm. Dubicze 14 w. . Należała do dóbr Dejnarowszczyzna Wojewódzkich, miała 10 dusz rewiz. 5. B. , wś włośc. nad rzką Niewiszą, pow. lidzki, 4 okr. pol. , gm. i dobra skarb. Wasiliszki 10 w. , 46 dm. , 175 mk. w 1865 r. 122 dusz rewiz. . 6. B. ob. t. I, 85, wś włośc. i dobra skarb. nad Berezyną, pow. oszmiański, 4 okr. pol. , gm. Bakszty, 66 w. od Oszmiany, 83 dm. , 913 mk. w 1865 r. 348 dusz rewiz. . Cerkiew par. , dek. wołożyńskiego, 4, 474 wiernych. Niegdyś dobra stołowe biskupa wileńskiego. W 1794 r. trzymał je w dzierżawie Joachim Chreptowicz. Dobra obejmowały wówczas wsi Bakszty, Ogrodniki, Zabrzezie, Pacewioze, Ostrowce, Downary, Zubowicze, Gudziszki, Dewergi, Grabowa i kilka zaścianków. Miały 1, 979 dusz. Gmina dzieli się na 3 okr. wiejskie, obejmuje 52 miejscowości, . 438 dm. , 4, 849 mk. włościan, uwłaszczonych na 6, 295 dzies. 2, 330 roli. Nadto w gminie jest 75 dz. większej pos. i 71 dzies. cerk. Cała gmina ma 6, 441 dzies, 2, 387 roli i 4, 862 mk. 7. B. , wś i dobra, pow. wilejski, 1 okr. pol. , gm. Hermaniszki 2 1 2 w. . Wś miała w 1865 r. 53 dusz rewiz. ; dobra należały do Konarzewskich. 8. B. ob. t. I, 85, dobra, pow. wilejski, 1 okr. pol, gm. Radoszkowicze, 1865 r. własność Bohdanowiczów. 9. B. 2, dobra ob. t. I, 85, tamże, własność Kowalewskich. Bakszyszki, dwie wsi, zaśc, pow. kowieński, 2 okr. pol. , gm. Kroki, 80 w, od Kowna. Bakucie 1. wś, pow. nowoaleksandrowski, 4 okr. pol. , gm. Antuzów, 20 w. od mta pow. 2. B. , wś, pow. rossieński, 2 okr. pol. , gm. Rossienie, 5 w. od Rossień. Bakuła, wś, pow. przasnyski, gm. i par. Baranowo, 38 w. od Przasnysza, ma 20 dm. , 140 mk. , 230 morg. W r. 1827 wś rząd. , 19 dm. , 110 mk. Bakumówka, wś nad rzką Horochowatką, Bakuła Baksza Balbinowo Bakuńki pow. wasylkowski, gm. Wincentówka, st. poczt. Kahorłyk 26 w. par. praw. Romaszki, 72 w. od Wasylkowa, 200 dm. , 1, 076 mk. , szkółka, 5 wiatraków. Jest częścią wsi Romaszki, z którą w końcu zeszłego wieku należała do klucza rokitniańskiego, później gen. Abakumowa. Bakuńki, wś. pow. wilejski, 2 okr. pol. , gm. Krajsk 5 w. W r. 1865 miała 23 dusz rewiz. ; należała do dóbr Rohozin Kamieńskich. Bakunowicze 1. folw. , pow. Słonimski, ob. Józefin. 2. B. , wś i dobra, pow. czerykowski, gm. Starynka. Wś ma 35 dm. , 267 mk. ; dobra, dziedzictwo Koźlińskich i Rypińskiej, 653 dzies. , młyn. Bakunówka, kol. , pow. włodzimierski, gm. Chorów, 31 w. od Włodzimierza, 34 dm. , 168 mk. Bakunowo, pow. sokólski, ob. Bakuny. Bakuny 1. wś i dobra, pow. prużański, 1 okr. pol. , gm. Wielkie Sioło, 14 w. od Prużany. Wś ma 655 dzies. ; dobra, własność Kłoczkowskich, 312 dzies, 2. B. , wś i fol. , pow. prużański, 2 okr. pol, gm. Bajki, 17 w. od Prużany. Wś ma 13 dm. , 152 mk. , zarząd gm. , szkołę, 256 dzies. ; fol. należy do dóbr Baj ki Bugrabowszczyzna Lewkowiczów. 3. B. ob. t. I, 85, w dok. Bakunowo, wś nad rz. Łosośną, pow. sokólski, 1 okr. pol. , gm. Kruhlany, 21 w. od Sokółki, 343 dzies. Podług reg. po miarowego ekon. grodzieńskiej, sioło Bakunowo należy do wójtowstwa namiejksowskiego dziś Niemiejsze i ma 16 włok gruntu średniego, wszystkie na osadzie. Poddani mieli 40 wołów i 21 koni. Z każdej włóki płacie powinni czynszu po 12 gr. , za gęsi, kury, jajca i stacyę po 6 gr. , za niewody po 2 gr. , za wóz siana z odwozem po 5 gr. , osady po 30 gr. , za gwałty po beczce żyta albo po 10 gr. , za tłoki po 12 gr. Czynsz z włok sioła osadnych płatu goto wego 20 kóp 32 gr. A owsa beczek 32, a za odwóz owsa, od każdej beczki po 5 gr. , czyni 2 kopy 40 gr. 4. B. , wś, pow. lidzki, 1 okr. pol. , gm. Dokudowo. W r. 1865 miała 48 dusz rewiz. ; należała do dóbr Kiryanowce Laskowiczów. 5. B, pow. rzeczyeki, ob. Bokuny, Balańce, pow. kowieński, ob. Bałance. Balarka 1. urocz. , pow. łucki, gm. Silno, 86 w. od Łucka, 15 dm. , 236 mk. 2. B. , os. , tamże, gm. Puddubce, 39 w. od Łucka, 5 dm. , 23 mk. 3. B. , kol. , pow. nowogradwołyński, gm. Rohaczew, 22 w. od mta pow. , 62 dm. , 401 mk. 4. B, chutor, pow. owrucki, gm. Łubiny, 68 w. od Owrucza, 12 dm. , 92 mk, 5. B. , chutor, tamże, 49 w. od Owrucza. 6. B. , słoboda, tamże, gm. Żubrowicze, 92 w. od Owrucza, 16 dm. , 111 mk. 7. B. , pow. rówieński, ob. Józefówka t. III, 613. 8. B, wś, pow. żytomierski, gm. Uszomierz, 63 w. od Żytomierza, 13 dm. , 95 mk. 9. B. , wś, pow. Żytomierski, par. praw. Wilsk 13 w. . 10. B. Bobrycha, wś, pow. żytomierski, gm. Barasze, 78 w. od Żytomierza, 50 dm. , 324 mk. 11. B. Radecka, wś, pow. żytomierski, par. praw. Skołobów. 12. B. Sosnowa al. Sosnowska, wś, tamże. Obie należą do Sokołowskich i mają, 700 dzies. Balarnia, pow. dubieński, ob. Majdan. Balbenie, dobra, pow. lepelski, własność Reuttów, 300 dzies. ziemi. Balbinów, fol. , pow. borysowski, gm. Berezyna, 16 w. od Borysowa. Balbinowo 1. ob. t. I, 86, os. , pow. drysieński, gm. Suszki 8 w. , kaplica katol. par. Przydrujsk, targi, st. dr. żel. 2. B. , dobra, pow. lucyński, własność Aleksandra Horożańskiego, 10, 932 dzies. Balce, jezioro, w pow. święciańskim. Balceniszki, wś, pow. władysławowski, gm. i par. Syntowty, ma 7 dm. , 72 mk. Balcerów, wś, pow. skierniewicki, gm. Dębowa góra, par. Skierniewice, ma 200 mk. , 365 morg. Balcery, dobra, pow. wilejski, 1 okr. pol. , gm. Horodek; 1865 r. własność Kalinowskich. Balceryszki ob. t. I, 86, wś włośc, pow. trocki, 2 okr. pol. , gm. Żyżmory 7 w. ; miały 64 dusz rew. Należały do dóbr skarb. Strawieniki. Na polach wsi 2 kurhany. Balciszki, wś, pow. dzisieński, par. Ikaźń, miała 21 dusz rewiz. Balciuniszki, wś włośc, pow. wileński, 2 okr. pol. , gm. Muśniki 10 w. . W r. 1865 miała 17 dusz rewiz. ; należała do dóbr skarb. Kiernow. Balciuny ob. t. I, 86, wś włośc, pow. trocki, 1 okr. pol. , gm. Troki o 12 w. . Miała 13 dusz rewiz. ; należała do dóbr skarb. Rykonty. Balcza, rzka, w gub. kowieńskiej, lewy dopł. Jezieruny pr. dopł. Jury. Przybiera od lewego biegu strumień Trumpe. Balczańce, wś, pow. wileński, 3 okr. pol. , gm, Malaty 10 w. . Miała 28 dusz rewiz, ; należała do dóbr skarb. Inturki. Balcze 1. dwór, pow. poniewieski, 1 okr. pol. , gm. Poniewież o 3 w. . 2. B. , Bolcze, dobra, pow. rossieński, 1 okr. pol, gm. Kroże, 29 w. od Rossień, własność Lewoniewskich, 612 dzies. Ob. Bałcze i Bolcze t. I, 86 i 296. 3. B. , dwie wsi, pow. rossieński, 4 okr. pol, gm. Pojurze, 84 w, od Rossień. 4. B. , dwór, tamże, 4 okr. pol. , gm. Sartyniki, własność Juszkiewiczów, 90 dzies. 5. B. , wś, pow. rossieński, 4 okr. pol. , gm. Sartyniki, 84 w. od Rossień. 6. B. , dwa majątki, tamże, 84 w. od Rossień. 7. B. , fol. , tamże, 97 w. od Rossień, własność Jurewiczów, 106 dzies. 8. B. Filipiszki, wś, tamże, 93 w. od Rosień, własność Jagminów, 130 dzies. 102 ziemi użytk. , 20 lasu, 8 nieuż. . 9. B. Uszkapie, wś, tamże, o 84 w. od Rossień. Balczewo, r. 1583 Bącziszewo, r. 1357 Ba Balczewo Balcze Balczańce Balcza Balciuny Balciuniszki Balciszki Balceryszki Balcery Balceniszki Balce Balbinów Balbenie Balarnia Balarka Bala ce Bakuny Bakunowo Bakunówka Bakunowicze Bakuńki Balele Balenięta Baleńszczyzna Balewka Balice Balicze Baliczyńce Baliki Balimoje Balin Balczuniszki slissewo, wś nad rz. Bachorza, pow. inowrocławski. W r. 1357 w Gniewkowie sad ziemski przyznaje wieś Basilissewo biskupom kujawskim, jako od lat 40 przeszło zostająjcym w jej posiadaniu Ulanow. , Dokum. , 253, 78. R. 1368 dziedzic Rajnold oddał część Balczewa pod zastaw Ottonowi Przechód K. W. No 1593. W r. 1583 Bacziszewo, w par. Parkanie, własność Erazma i Sebast. Łąkockich, płaci od 5 łan. , 4 zagr. Istnieje też Bacziszewko, w którem Jerzmanowski płaci od 2 łan. , 4 zagr. Balczuniszki, wś, pow. władysławowski, gm. Pojeziory, par. Wyłkowyszki 10 w. , ma 2 dm. , 29 mk. Balczuniszki 1. zaśc, pow. nowoaleksandrowski, 4 okr. pol, gm. Antuzów, 17 w. od mta pow. 2. B. , zaśc. , pow. poniewieski, 4 okr. pol. , gm. Stumbryszki, 23 w. od Poniewieża. Balczuny, wś, pow. wyłkowyski, gm. Pojeziory, par. Wyłkowyszki o 9 w. , ma 16 dm. , 172 mk. Balczuny, zaśc, pow. poniewieski, 1 okr. po. , gm. Krakinowo, 32 w. od Poniewieża, własność Giedgowdów, 131 dzies. Balczyszki, zaśc, pow. rossieński, 3 okr. pol. , gm. Botoki, 50 w. od Rossień. . Baldegi, w spisie z 1886 r. Bałdeje, wś, pow. rossieński, 18 w. od Rossień. Baldenburg, msto, pow. chojnicki. Według Taryfy kwarty z r. 1771, starostwo Baldemburskie trzyma Henryk Goltz z małżonka i płaci kwarty zł. 1916 gr. 3. Balduk, jezioro, w pow. święciańskim. Bale 1. wś, pow. radzymiński, gm. i par. Jadów, ma 40 mk. , 117 morg. 2. B. , wś, pow. siedlecki, gm. Skupie, par. Mokobody, ma 18 dm. , 140 mk. , 372 morg. W 1827 t. 11 dm. , 78 mk. Bale, dwie wsi włośc, pow. lidzki, 3 okr. pol. , gm, Szczuczyn. Należały do dóbr skarb. Gordziewicze. Balejki, wś, pow. kalwaryjski, gm. i par. Ludwinów, odl. 15 w. od Kalwaryi, ma 10 dm. , 49 mk. Balejkowo ob. t. I, 86, pow. wileński, gm. Ilino. Balele, wś, pow. nowoaleksandrowski, 5 okr. pol. , 94 w. od mta pow. Balenięta, wś, pow. augustowski, gm. Wołowiczowce, par. Teoin, odl. 55 w. od Augustowa, ma 14 dm. , 150 mk. W r. 1827 wś pryw. , 12 dm. , 71 mk. Baleńszczyzna, fol. , pow. kalwaryjski, gm. i par. Simno, ma 9 dm. , 11 mk. Balewka, dobra, pow. orszański, od 1858 r. własność Reuttów, 252 dzies. Balice, wś, pow. stopnicki, par. Janina. Dziedzice B. wspominani w dok. z 1361, 1363 i 1392 r. Kod. W. n. 1495, 2068 i 2072. W połowie XV w. dziedzicem tu Piotr Toporczyk. Łany km. dają dziesięcinę do 4 grzyw. bisk. krak. Folw. , karczma i zagrodnicy pleb. w Janinie, wartości do 2 grzyw. Dług. , II, 380. Balice, pow. krakowski. W połowie XV w. dziedzicem Ossoliński h. Topór. Trzy łany km. dają dziesięcinę bisk. krak. , pozostałe łany, dwie karczmy z rola pleb. w Małej Morawicy Dług. , L. B. , U, 43. Balicze 1. wś nad błotami Swisłoczy, pow. grodzieński, w 1 okr. pol. , gm. Łasza, 32 w. od Grodna, 296 dzies. Podług reg. pomiar. ekon, grodz. z 1558 r. sioło B. należy do wójtowstwa grajewskiego i ma 8 włók. t. j. jedną młynarska osadną. i 7 ciągłych. Poddani mieli 25 wołów i 15 koni. Z każdej włóki, tak ciągłej jak i osadnej płacić powinni czynszu po 21 gr. , za gęsi, kury, jajca i stacyę po 6 gr, , za niewody po 2 gr. , za wóz siana z odwozem po 5 gr. , k temu z osadnej włóki osady 30 gr. , za gwałty 10 gr. , za tłoki 12 gr. a z włok ciągłych robią po 2 dni w tydzień. Czyni z włóki tego sioła ciągłych i osadnej płata 5 kóp 24 gr. A owsa 16 beczek, a za odwóz owsa od każdej beczki po 5 gr. , czyni 1 kopa 20 gr. 2. B. , wś, pow. lidzki, 3 okr. pol. , gm. Różanka. W części należała do dóbr Rakowica w części do dóbr Ludwinów. Baliczyńce, wś, w dawnym pow. krzemienieckim, podług reg. pobor. z 1583 r. należy do dóbr ks. Stefana Zbaraskiego, wwdy trockiego. W spisach nowszych niepodana. Baliki, wś, pow. nowoaleksandrowski, w 2 okr. pol. , gm. Widze, 47 w. od mta pow. Balimoje, os. , pow. maryampolski, gm. Michaliszki, par. Płutyszki, ma 1 dm. , 9 mk. W r. 1827 był 1 dm. , 15 mk. Balin 1. w dok. Balino, wś, pow. turecki. Wspominana r. 1346 jako własność Skarbimira K. W. n. 1516. 2 B. , wś, pow. rypiński, gm. Pręczki, par. Żałe, odl. 5 w. od Rypina, ma 14 dm. , 157 mk. , 49 morg. W dok. z 1347 Sulisław de Balino brat Racława Raczeslaus z Żórawina Ulanowski, Dokum. 315 n. 30. Balin, u Długosza Balylyna, pow. chrzanowski, W połowie XV w. łany km. dają dziesięcinę kościołowi w Sławkowie, folw. pleb. w Kościelcu Dług. , II, 203. Balin ob. t. I, 87. dobra, pow. drysieński, mają 999 dzies. Dawniej wś Skomorochy, należała do dóbr Leonpol Łopacińskich, drogą wiana przeszły do Antoniego Szadurskiego, dziś córki ich Moniki Benisławskiej. Jest tu kaplica katol. w par. Rosica, fundacyi Szadurskich około 1822 r. Balin 1. ob. t. I, 87, mstko nad rz. Mukszą, pow. kamieniecki, gm. Smotrycz, st. poczt. Jarmolińce, 243 dm. , 1649 mk. , cerkiew, synagoga, szkoła. W 1530 r. wraz ze słobodą Nowosiółką płaci od 5 pługów, miała cerkiew. W 1565 r. królewszczyzna, w dzierżawie Lanckorońskiego, ssty skolskiego, który wnosi od 11 pługów, 1 Baldegi Baldenburg Balduk Bale Balejki Balejkowo Balczuniszki Balczuny Balczyszki Baltyń Baltyniki Balucie Balukiszki Baluniszki Balzeryszki Bałabanówka popa, 2 kół młyń. W 1578 r. Mikołaj Lanckoroński z B. i Nowosiółki wnosi od 11 pługów, popa i koła młyńskiego. W 1629 r. dzierżawa do sstwa kamienieckiego, wraz z Okninem i Czermną; w posesyi Krzysztofa Koniecpolskiego, ssty stryjskiego, czyni 753 fi. 4 gr. 5 den. W 1661 r. zupełnie spustoszony. Obecnie Ludwik Sadowski ma tu 430 dzies. 62 lasu. 2. B. ob. t. I, 87, wś, pow. lityński, gm. Sosenka 127 dm. , 650 mk. , eerkiew. szkoła, młyn wodny. Balinadyszki, pow. szawelski, ob. Bałandyszki. Baling, zaśc. , pow. nowoaleksandrowski, 1 okr. pol, gm. Sołoki, 16 w. od mta pow. Balingródek ob. t. I, 88 al. Balinpol, mstko, pow. święciański, na pograniczu wileńskiego, 1 okr. pol, , 32 w. od Lidy, 40 od Wilna, 34 mk. ; własność Turcewiczów. Balinia, chutor, pow. poniewieski, 2 okr. pol. , gm. Naciuny, 72 w. od Poniewieźa. Balinka, wś, pow. augustowski, gm. Sztabin, par. Krasnybór, 16 w. od Augustowa. Leśnictwo rządowe balińskie obejmuje 43, 966 morg. las u. Balinka, wś, pow. kowieński, 3 okr. pol, gm. Surwiliszki, 59 w. od Kowna. Balinówka al Balińska słobódka, wś nad Mukszą, pow. kamieniecki, okr, pol. Maków, gm. Smotrycz o 9 w. , par. katol Zaleśce, praw. Balin, st. poczt. Nihin 5 w. , 23 w. od Kamień ca, ma 22 dm. Własność większa 431 dzies. należy do Bolesł. Janowicza. Balinowo 1. dobra, pow. święciański, 1 okr. pol, gm. Kierceliszki; 1861 r. Małochowców. 2. B. , folw. attyn. Rozenmujży, pow. rzeżycki. Balinpol, pow. święciański, ob. Balingródek Baliszki, wś i dobra, pow. poniewieski, 2 okrpol, gm. Rozalin, 41 w. od Poniewieźa. Dobra należą do Zieleńskich i mają 285 dzies. Balkowce, w dokum. Bańkowce, wś nad rzką. Niekuda, dopł. stawu korostowskiego spływającego do Zbrucza, pow. starokonstantynowski, na pograniczu od Galicyi, gm. , st. poczt. i dr. żel Wołoczyska o 5 w, , odl. 85 w. od St. Konstantynowa. Otoczona od wschodu, południa i zachodu rzeczką, ma 174 dm. , 793 mk. Poprzednio z wchodzącą w skład par. wsią Korostowa miała 119 dm. , 939 mk. praw. i 1279 kat. Cerkiew z drzewa wznies. 1750 r. , odnowiona 1853 r. Cerkiew filialna we wsi Wołczkowce. Szkółka od 1885 r. , 2 młyny wodne. Miejscowość falista bezleśna; gleba czarnoziemna. W 1583 r. należy do włości manaczyńskiej ks. Andrzeja Wiśniowieckiego, wwdy wołyńskiego, który wnosi ztąd od 11 dym. , 13 Ogr. , 2 kół waln. Następnie własność hr. Józefa Potockiego, przeszła potem do hr. Fryderyka Józefa Moszyńskiego, dalej córki jego hr. Józefy Szembek, obecnie Anieli Leduchowskiej, mającej 225 dzies. Balle, wś i fol, pow. kalwaryjski. Mylnie podana ob. t. I, 89; wś t. n. nie istnieje w pow. kalwaryjskim. Balnie, wś, pow. rossieński, 3 okr. pol, gm. Erżwiłek, 40 w. od Rossień. Balnieliszki, wś, pow. rossieński, 3 okr. pol, gm. Erżwiłek, o 42 w. od Rossień. Balnów, dobra, pow. dzisieński, 4 okr. pol, gm. Stefanpol, dawniej Balewiczów, obecnie Okuszków. Kaplica katol par. Hermanowicze. Ob. t I, 89 i 117 Batnowo, mylnie. Balsie 1. wś, pow. szawelski, 2 okr. pol, gm Tryszki, 55 w. od Szawel 2. B. , dwa majątki, tamże, 54 w. od Szawel Jeden należy do Aut. Moro, ma 64 dzies. Ob. t. I, 89 Bulse i 302 Bolsie, 3. B. , wś, pow. szawelski, 3 okr. pol, gm. Krupie, 39 w. od Szawel Balsiszki 1. zaśc, pow. nowoaleksandrowski, 2 okr. pol, gm. Dryświaty, 30 w. od mta pow. 2. B. , wś, pow. telszewski, 3 okr. pol, gm. Korciany, 53 w. od Telsz. Balskie, wś i fol, pow. rossieński, 4 okr. pol, gm. Sartyniki, 72 w. od Rossień. Balszyszki, zaśc, pow. wileński, 1 okr. pol, gm. Niemenczyn 5 w. . Należał do dóbr Bezdany Łopacińskich. Baltinelis, jezioro, w pow. nowoaleksandrowskim, na obszarze fol Gierkany, należącego do dóbr Dukszty. Zajmuje 2 morg. , głębokość dochodzi do 4 sąż. 3 st. , dno piaszczyste, pokryte mchem wodnym, woda czysta. Otoczone wzgórzami, pokrytemi lasem sosnowym, brzegi nizkie, piaszczyste. Poławiają się w niem okonie i jazgarze. Baltmiszki, wś, pow. telszewski, 3 okr. pol, gm. Korciany, 44 w. od Telsz. Baltyń ob. t. I, 91, dobra skarb. , pow. dźwiński dyneburski, par. katol Krasław, w XVII i XVIII w. wraz z dobrami Skajsta własność Wołosowskich, od których nabył Plater i nadał kościołowi w Krasławiu, Baltyniki Wielkie i Małe, dwie wsi, pow. telszewski, 4 okr. pol, gm. Wornie, 21 w. od Telsz. Balucie, wś, pow. święciański, 1 okr. pol, gm. Michałowo 17 w. . Należała do dóbr Zułowo Pilsudzkich, miała 24 dusz rewiz. Balukiszki, zaśc, pow. nowoaleksandrowski, 3 okr. pol, gm. Brasław, 51 w. od mta pow. Baluniszki, dobra, pow. szawelski, 2 okr. pol, gm. Popielany; własność Daukszów, 2, 224 dz. Balzeryszki, dwór, pow. poniewieski, 4 okr. pol, gm. Birże, 83 w. od Poniewieźa. Bałabanówka, fol. dóbr Nikitycze, pow. prużański. Bałabanówka 1. ob. t. I, 92, mstko nad Tykiczem Uhorskim, pow. lipowiecki, gm. Podwysokie, st. poczt. Daszów 18 w. , 42 w. od Balinadyszki Balinadyszki Baling Balingródek Balinia Balinka Balinówka Balinowo Balinpol Baliszki Balkowce Balle Balnie Balnieliszki Balnów Balsiszki Balskie Balszyszki Baltinelis Baltmiszki Bałaje Bałabańszczyzna Bałabany Lipowca, 478 dm. , 2, 997 mk. , cerkiew drewn. z 1744 r. , szkółka cerk. , 2 młyny, 6 wiatraków; targi co poniedziałek. Własność większa ma 2, 052 dzies. i należy obecnie do spadkobierców Józefa Jaroszyńskiego. Nadto Stefan i Henryk Tarnowscy posiadają tu 112 dzies. Podług reg. pob. wwdztwa bracławskiego z 1629 r. Stefan Chmielecki wnosi z B. i Łukaszówki z 1, 006 dym. W 1664 r. B. była własnością, ks. Dymitra Wiśniowieckiego, wwdy bełzkiego; spustoszona. 2. B. , wś nad rz. Żwanem, dopł. Dniestru, pow. uszycki, okr. pol. Wierzbowiec, gm. i par. kat. Struga Wielka 5 w. , st. poczt. Uszyca Nowa 12 w. , ma 123 dm. , cerkiew. Należała do Stępowskich. Bałabańszczyzna, wś, pow. drysieński, par. Zabiały. Bałabany, wś, pow. oszmiański, 2 okr. pol. , gm. Krewo 2 w. . W r. 1865 miała 22 dusz rewiz. ; należała do dóbr Czerkasy. Bałabówka, wś, pow. wieliski, gm. Makłoki. Bałabowszczyzna, okolica, pow. mścisławski, gm. Lubawicze 15 w. . Bałachonówka, wś, pow. klimowicki, gm. Zahustyn, 47 dm. , 348 mk. Bałagan, zaśc. , pow. wiłkomierski, 4 okr. pol. , gm. Owanta, 32 w. od Wiłkomierza. Bałagułka, os. , pow. sochaczewski, gm. i par. Młodzieszyn, ma 12 mk. , 2 morgi. Bałajca, rzka, pow. nowogródzki, lewy dopł. Niemna, gm. Wsielub. Bałaje 1. wś, pow. dzisieński, 2 okr. pol. , gm. Postawy 21 w. . Miała 43 dusz rewiz. 2. B. , wś, pow, dzisieński, 4 okr. pol. , gm. Jazno. Należała do dóbr skarb. Pawłowicze, miała 12 dusz rewiz. Bałajewszczyzna, wś, pow. dzisieński, 2 okr. pol. , gm. i dobra ks. Puzynów Ihumenowo. W r. 1865 miała 13 dusz rewiz. Bałakiry oh. t. I, 94, wś, pow. kamieniecki, st. poczt. Jarmolińce, 93 dm. , 688 mk. , cerkiew paraf. W 1661 r. zniszczona. Obecnie Bolesław Wilczopolski ma tu 587 dzies. Bałakleja ob. t. I, 94, wś nad Taśminą, i przy dr. źel. chwastowskiej, pow. czerkaski, gm. i st. poczt. Smiła 10 w. , 36 w. od Czerkas, 944 dm. , 3, 851 mk. , cerkiew par. drew. z 1848 r. , na miejscu dawniejszej 1720 r. , szkoła, przyst. dr. żel, 9 wiatraków. Przy wsi os. fabr. z cukrownią, mająca 154 dm. , 594 mk. Cukrownia wyrabia piasek dla rafineryi śmilańskiej i zatrudnia 650 robot. Wś ta wymieniona w jarłyku Mendli Gireja z 1506 r. pod nazwą Bałykły. W 1537 r. kn. Włodzimierz Hliński Putywlski sprzedaje Radywonowo Żabotyn i inne dobra, do których i B. należy, bojarowi czerkaskiemu Zubrykowiczowi. Prawie w sto lat potem 1633 r. ostatnia spadkobierczyni rodu Korzeniowska, sprzedaje Radywonowo i inne hetm. Koniecpolskiemu za 24, 000 złp. Chmielnicki zagarnia na swą. własność B. z Medwedówka, Żabotynem i Kamionką. W 1659 r. B. i Orłowiec nadane zastają Konstantemu Wyhowskiemu i choć na prośbę Stanisława Koniecpolskiego, wnuka hetmana, sejm nakazuje powrót do dóbr, faktycznie nie można było dostać się do nich. Trwały długie zatargi pomiędzy sukcesorami Koniecpolskich i nabywcą ich praw Lubomirskim z jednej i Jabłonowskiemi, chcącemi przywłaszczyć dobra, z drugiej strony. Ostatecznie wygrali Lubomirscy. Od nich nabywa B. z kluczem mlijowskim hr. Samojłów, który w 1820 r. daje ją córce swej, właścicielce Smiły, hr. Bobryńskiej. Bałale, w spisie z 1886 r. Bałanie, wś, pow. rossieński, 1 okr. pol. , gm. Kielmy, 38 w. od Rossień. Bałamutówka 1. wś nad Rastawicą, pow. skwirski, gm. i st. poczt. Rużyn 1 w. , st. dr. źel. Zarudyńce 7 w. , 31 w. od Skwiry, 264 dm. , 1, 863 mk. , cerkiew drew. z 1845 r. na miejsce dawniejszej z 1740 r. B. stanowi przedmieście Rużyna, na praw. brzegu Rastawicy. B. wraz z Rużynem obejmuje 2, 883 dzies. i należy do Ant. Złotnickiego. 2. B. ob. t. I, 94, wś, pow. proskurowski, 118 dm. , 705 mk. , cerkiew. szkoła, młyn, cegielnia. W 1583 r. własność Sieniawskieh, płaci od 1 2 pługa, 3 ogr. po 4 gr. Obecnie należy do Ancyforowa, mającego tu 671 dzies. Bałan, dwór, pow. wiłkomierski, 1 okr. pol. , gm. Konstantynów, 7 w. od Wiłkomierza. Bałańce al. Balańce, okolica, pow. kowieński, 4 okr. pol. , gm. Janowo, 47 w. od Kowna. Mają tu Bortkiewiczowie w dwóch działach 70 dzies. ; Żebrowscy w 2 działach 51 dzies. ; Kwietkowie 60 dzies. ; Mimońscy 8 dzies. ; Sudykowie 32 dzies. ; Szadziewiczowie 21 dzies. Bałandycze, wś i dobra, pow. kobryński, 5 okr. pol. , gm. Odryżyn, 83 w. od Kobrynia. Wś ma 766 dzies. ; dobra, własność Prozorów, mają z fol. Smolnik i chutorami Waszczyn, Ułasowce i Zarydzielnicą 3, 694 dzies. Bałandyna ob, t. I, 94, wś nad Taszłykiem Suchym, pow. czehryński, gm. Telepin, st. poczt. i dr. żel. Kamionka 15 w. , 60 w. od Czehrynia, 742 dm. , 3, 460 mk. , cerkiew drew. z 1855 r. , szkoła, 22 wiatraków. Wś należała do dóbr gen. Dawydowa, po śmierci jego w 1829 r. rozdzielona na części pomiędzy wierzycieli. W 1840 r. było tu 11 folwarków. W 1863 r. posiadali tu części Dawydowie 630 dzies. , Borens i Dobrowolski 1, 560 dzies. , Józef Brudzewski 899 dzies. , Rogowski 606 dzies. , Przyszychowski 420 dzies. i Kładkiewicz 630 dzies. . Obecnie posiadają tu; Dobrowolski 1, 022 dzies. z częścią Osietniażki, Rogowski 594 dz. , Puszkarew 274 dz. , Nowakowska 261 dz. , Kładkiewiez 220 dz. . Pieski Bałabańszczyzna Bałabówka Bałabowszczyzna Bałachonówka Bałagan Bałagułka Bałandycze Bałan Bałamutówka Bałale Bałajewszczyzna Bałajca Bałdowo Bałdoń Bałbieczyn Bałaszkawszczyzna Bałaszówka Bałbaje Bałbaryszki Bałbarże Bałbasowo Bałandyszki Bałandzie Bałanie Bałanówka Bałasze Bałbuki Bałcyny 216 dzies. i 8 drobniejszych części od 54 do 188 dzies. . Bałandyszki 1. dobra, pow. rossieński, gm. Taurogi, 72 w. od Rossień. 2. B. , wś, tamże, 4 okr. pol. , gm. Pojurze, 84 w. od Rossień. 3. B. , w spisie z 1886 r. Balinadyszki, dwór, pow. szawelski, 4 okr. pol. , gm. Szawlany, 42 w. od Szawel. Bałandzie 1. wś, pow. kowieński, 1 okr. pol. , gm. Eleonorów, 60 w. od Kowna. 2. B. , wś, pow. rossieński, 1 okr. pol. , gm. Kroże, 30 w. od Rossień. 3. B. , w spisie z 1892 r. Bałandzinie Bałandyszki, osada, pow. rossieński, 3 okr. pol. , gm. Taurogi, 58 w. Rossień. 4. B. , wś, pow. rossieński, 3 okr. poL, gm. Erżwiłek, 37 w. od Rossień. Bałanie, pow. rossieński, ob. Bałale. Bałanówka 1. chutor nad rz. Rohiczem, pow. kijowski, gm. i par. praw. Hostoml, 26 w. od Kijowa, 3 dm. , 18 mk. Była tu gorzelnia, browar i fabryka mączki cukrowej. Stanowi właściwie przedm. Hostomla. Własność niegdyś Jakubowskich, od 1803 r. Morzkowskich, od 1831 r. Berezowskieh, obeenie Krasowskiego, mającego tu 891 dzies. 2. B. ob. t. I. 94, wś, pow. olhopolski, gm. Piatkówka, 393 dm. , 4, 112 mk. , 2 cerkwie, szkoła, młyn, gorzelnia. W 1629 r. mstko, należało do ks. Zbaraskich i miało 361 dm. Potem przeszło do ks. Wiśniowieckich. W 1664 r. spustoszone. Na początku b. wieku jest w posiadaniu Sobańskich i przy podziale majątku B. z całym kluczem dostaje się Hieronimowi. Obecnie B, z fermą Jakubówką należy do hr. Maryi Potockiej z Wysokiego Lit. i ma 4, 816 dzies. ziemi w tem 1, 695 lasu i 850 nieuż. . Bałasze 1. wś i zaśc, pow. święciański, 4 okr. pol. , gm. Zanarocz. W r. 1865 miały 32 dusz lewiz. ; należały do dóbr Augustowo Świąteckich. 2. B. , wś, pow. wilejski, 2 okr. pol. , gm. Babuń 16 w. , miały 38 dusz rewiz. jednodworców; należały do dóbr skarb. Huby. 3. B. , wś, pow. wieliski, gm. Kozakowo. Bałaszewicze, wś nad rz. Ptycz, pow. bobrujski, okr. pol. , st. poczt. i gm. Hłusk 4 w. , 44 w. od Bobrujska, ma 49 osad. Dawniej należała do dóbr Zarzecze, dziś własność Legatowiczów. Bałaszkawszczyzna, fol, pow. miński, gm. Pierszaje, 70 w. od Mińska. Bałaszówka, fol. , pow. rzeczycki, gm. Horwal, 23 w. od Rzeczycy, należy do domin. Horwal, własność dawniej Cholodowskich, obecnie Lubowa. Bałbaje, wś, pow. wieliski, gm. Serteje. Bałbaryszki, zaśc. , pow. święciański; 1 okr. pol. , gm. Kiemieliszki 2 1 2 w. . Należał do dóbr Świrany Gielingów. Bałbarże Ruskie, wś nad rz. Fejmanką pow. rzeżycki, gm. Sałujony, 18 dm. , 124 mk. , zarząd gminy, szkoła, szpital, Bałbasowo, wś, pow. orszański, gm. Barań. Bałbieczyn, wś, pow. czauski, gm. Horodeck, 32 dm. , 236 mk. Balbieczyno, wś, pow. dzisieński, 2 okr. pol. , gm. i dobra ks. Puzynów Ihumenowo. W r. 1865 miała 33 dusz rewiz. Bałbuki, zaśc, , pow. święciański, 1 okr. pol, gm. i dobra w 1865 r. Byszewskich Łyntupy 10 w. . Bałcyny, w dok. Balczan, wś, pow. ostródzki. B. 1347 nadaną została na prawie chełmińskiem, Mikołajowi z Byczkowa przez Henryka Tusmer. K. W. , nr. 1, 262. Bałdajnie, wś, pow. rossieński, 1 okr. pol, gm. Kielmy, 29 w. od Rossień. Bałdoń, wś i fol, pow. kaliski, gm, Żydowo, par. Chełmce, ob. Stobno t. XI. Bałdowo, wś, pow. lionowski, gm. i par. Czarne, 8 w. od Lipna, ma 8 dm. , 35 mk. , 535 morg. Bałdrzychów, w dok. Bladricou, wś, pow. łęczycki. B. 1176 nadany klasztorowi w Sulejowie przez Piotra, arcyb. gnieźn. K. W. , nr. 587. Wymieniony w r. 1229 śród włości klasztoru sulejowskiego. W r. 1308 odnawia Władysław ks. krakow. nadany dawniej już przywilej na prawo niemieckie dla B. i innych włości klasztornych. W r. 1298 klasztor sulejowski zamienia swe wsi B. , Zagórzyce i Dąbrowę z ks. Władysławem Łokietkiem na wsi książęce Borynichsko, Syroki, Łęgowice i Lubienie. Opat zastrzega sobie prawo patronatu w B. i daniny w zbożu meszne dla kościoła św. Idziego w Bałdrzychowie i dwór curia wolny w mieście książęcem Władysław zwanym. Kod. dypl pol, III, 165. Bałdrzychowska góra, dawniej Bałdrzychowa, wś, pow. łęczycki. Dok. z 1176 r. nadana klasztorowi sulejowskiemu wraz z kościołem i jego dziesięcinami. Wieś nadał książę a kościół z dziesięcinami Piotr arcyb. gnieźn. Wspominana w dok. z 1308 r. jako włość klasztorna. Bałdyczew, sstwo, w wojew. połockiem, w 1712 r. było w dzierżeniu Fran. Rypińskiego. Bałka Gliniana 1. al Kontuszówka, wś, pow. zwinogródzki, gm. i st. poczt. Kalihórka Mokra o 8 w, , par. praw. Wesoły Kut, 80 dm. , 137 mk. , 2 wiatraki. Zasiedlona przez jednodworców i mieszczan pochodzenia polskiego. W epoce uwłaszczenia włościan należała do Jenochina. 2. B. Lisicza, wś w pobliżu rz. Wysi, pow. zwinogódzki, gm. i par. praw, Petrykówka o 5 w. , st. poczt, Kalihorka Mokra o 7 w. , odl 35 w. od Zwinogródki, 194 dm. , 1118 mk. , szkółka. Osadzona na gruntach sstwa zwinogrodzkiego w połowie zeszłego stulecia przez Rufina Korycińskiego. Bałdajnie Bałaszewicze Bałandyszki Bałka Bałdyczew Bałdrzychowska Bałdrzychów Bałkajcie Bałtyberżys Bałtusze Bałtupie Bałtuniszki Bałtryszki Bałtrymy Bałtrybis Bałtruszyszki Bałtruszajcie Bałtrusie Bałtrukowszczyzna Bałtromorgi Bałtromiszki Bałtromiejszki Bałtromiejowce Bałtroliszki Bałtrajszyszki Bałtów Bałtoszyszki Bałtomory Bałtmyszki Bałkarcie Bałki Bałków Bałnupis Bałtakarcie Bałkajcie Bałtakiszki Bałtamura Bałtaniszki Bałtas Bałtele Bałteryszki Bałtkalnie Bałtkoje Bałtokarcie Bałkajcie, wś i dobra, pow. szawelski, 3 okr. pol. , gm. Janiszki, 49 w. od Szawel. Kaplica katol. par. Janiszki. Bałkarcie, wś, pow. rossieński, 2 okr. pol. , gm. Szydłów, 17 w. od Rossień. Bałki, fol. , pow. sokołowski, gm. Sabnie, par. Sokołów, ma 4 dm. , 6 mk. , 510 morg. Bałki, przedmieście Baru, pow. mohylowski, 98 dm. Bałków, wś, pow. włoszczowski, gm. Radków, par. Dzierzgów, 15 w. od Włoszczowy. W r. 1827 było 25 dm. , 236 mk. Bałnupis, dwór, pow. rossieński, 2 okr. pol. , gm. Rossienie, 25 w. od Rossień. Batojkis, zaśc, pow. nowoaleksandrowski, 3 okr. pol. , gm. Brasław, 67 w. od mta pow. Batoniele 1. fol. dóbr Kietunigordy Platerów, w pow. telszewskim. 2. B. , wś, tamże, gm. Gadonów, 17 w. od Telsz. Bałtakarcie, Bałtakarcze, wś, pow. wiłkomierski, 4 okr. pol. , gm. Uszpol, 69 w. od Wiłkomierza. Bałtakiszki 1. zaśc, pow. nowoaleksandrowski, 4 okr. pol, gm. Rakiszki, 40 w. od mta pow. 2. B. , wś, pow. szawelski, 1 okr. pol. , gm. Łukniki, 53 w. od Szawel. Bałtamura, zaśc, pow. nowoaleksandrowski, 4 okr. pol. , gm. Oknista, o 80 w. od mta pow. Bałtaniszki 1. zaśc, pow. wiłkomierski, 5 okr. pol. , gm. Onikszty, 50 w. od Wilkomierza. 2. B. , wś, pow. święciański, 2 okr. pol. , gm. Daugieliszki o 7 w. . Należała do dóbr Przyjaźń Kamińskich. Bałtas Białe, jezioro, w pow. nowoaleksandrowskim, w dobrach Dukszty. Zajmuje 34 mr. , głębokość dochodzi 6 sąż. ; dno bez kamieni. Obfituje w okonie i jazgarze. Należało dawniej do dóbr Smołwy, fol. Gierkany. Bałtele, w spisie z 1886 r. Bałtenie, wś, pow. wiłkomierski, 5 okr. pol. , gm. Onikszty, 51 w. od Wiłkomierza. Bałteryszki, wś włośc i dobra skarb. , pow. trocki, 1 okr. pol. , gm. Jewie. Miały 65 dusz rewiz. Bałtkalnie, wś, pow. rossieński, 5 okr. pol. , gm. Wewirżany, 126 w. od Rossień. Bałtkoje, wś, pow. władysławowski, gm. Giełgudyszki, par. Szaki, odl. 30 w. od Władysławowa, ma 7 dm. , 117 mk. W r. 1827 wś pryw. , 9 dm. , 46 mk. Bałtmyszki, w spisie z 1886 r. Bołtmiszki, wś, pow. rossieński, 2 okr. pol, gm. Szydłów, 21 w. od Rossień. Bałtokarcie, wś, pow, nowoaleksandrowski, 5 okr. pol. , gm. Poniemuń, o 73 w. od mta pow. Bałtomory, zaśc, pow. nowoaleksandrowski, 4 okr. pol, gm. Oknista, 80 w. od mta pow. Bałtoszyszki, wś, pow. sejneński, gm. Lejpuny, par. Liszewo, odl 45 w. od Sejn, ma 8 dm. , 79 mk. Bałtów, u Długosza Baluthow, wś, pow. iłżecki. W połowie XV w. istniał tu kościół par. drewniany, p. w. św. Andrzeja. Patronom był Warsz h. Rawa. Do kościoła należała dziesięcina z łan. km. , karczem i folwarku, wartości do 10 grzyw. We wsi siedziało przeszło 10 garncarzy Dług. , II, 509. Bałtrajszyszki, zaśc i dwór, pow. rossieński, 2 okr. pol, gm. Szymkajcie, 24 w. od Rossień. Bałtroliszki, wś, pow. maryampolski, gm. Gudele, par. Skrawdzie, ma 4 dm. , 30 mk. Bałtromiejowce, wś, pow. wilejski, 3 okr. pol, gm. Parafianów o 3 w. . W r. 1864 miała 42 dusz rewiz. ; należała do dóbr skarb, Wołkołaty. Bałtromiejszki, wś, pow. rossieński, 3 okr. pol, gm. Taurogi, 68 w. od Rossień. Bałtromiszki, wś i fol, pow. wiłkomierski, 1 okr. pol, gm. Wieprze, 30 w. od Wiłkomierza, Karpow ma tu 500 dzies. a Janowicz 190 dzies. Bałtromorgi, wś, pow. maryampolski, gm. Michaliszki, par. Płutyszki, ma 3 dm. , 33 mk. Bałtrukowszczyzna, wś, pow. dzisieński. 3 okr. pol Należała do dóbr Leonpol, miała w 1865 r. 28 dusz rew. Bałtrusie, wś, pow. władysławowski, gm. Gryszkabuda, par. Pilwiszki, odl. 20 w. od Władysławowa, ma 17 dm. , 139 mk. W r. 1827 wś rząd. par. Gryszkabuda, 17 dm. , 112 mk. Bałtruszajcie, wś, pow. rossieński, 3 okr. pol, gm. Taurogi, 62 w. od Rossień. Bałtruszyszki, wś, pow. rossieński, 1 okr. pol, gm. Kroże, 54 w. od Rossień. Bałtrybis, zaśc, pow. telszewski, 4 okr. pol, gm. Wornie, 35 w. od Telsz. Bałtrymy, os. , pow. telszewski, 2 okr. pol, gm. Iłłoki, 50 w. od Telsz. Bałtryszki 1. dwór, pow. kowieński, 1 okr. pol. , gm. Wilkija, 56 w. od Kowna. 2. B. , fol, pow. nowoaleksandrowski, 1 okr. pol, gm. Antolepty, par. Dusiaty, o 21 w. od mta pow. , własność Zawadzkich, 35 dzies. lasu, 2 nieuż. Dawniej należał do Stefaniszek. Bałtuniszki, wś włośc, pow. święciański, 3 okr. pol, gm. Hoduciszki. Miała 16 dusz rewiz. , należała do dóbr skarb. Stojaciszki. Bałtupie, wś, pow. wiłkomierski, 3 okr. pol, gm. Kowarsk, 21 w. od Wiłkomierza. Bałtusze, fol, pow. nowoaleksandrowski, 5 okr. pol, gm. Czadossy, 60 w. od mta pow. Własność Kościałkowskich 90 dzies. i Taluniewiczów 70 dzies. . Bałtyberżys, zaśc, pow. nowoaleksandrowski, 1 okr. pol. , gm. Tauroginie, 33 w. od mta pow. Bałtynowa ob. t. I, 97 s. v. Bałtynów, okolica, pow. lucyński, gm. Bałtynowa, 47 w. od Lepla, kościół par. kat. , młyn, 4 jarmarki. Gmina należy do 3 okr. pol. , obejmuje 105 miejscowości, mających 290 dm. włośc. obok Bałtynowa Bałwaniszki Bałwan Bałużyszki Bałuty Bałuszki Bałundziszki Bałundzie Bałucz Bałucka wola Bałtyszewo Bałtysze Bandurówka Bandury Bandyszówka Bandziłowo Bandziny Bandziszki Bałtysze 580 innych, 6, 517 mk. włościan, uwłaszczonych na 13, 827 dzies. Nadto w obrębie gminy znajduje się 47, 617 dzies. 1, 345 roli większej posiadłości, 41 dz. ziemi skarb. Bałtysze, zaśc, pow. wiłkomierski, 4 okr. pol. , gm. Owanta, 52 w. od Wiłkomierza. Bałtyszewo, zaśc, pow. wiłkomierski, 4 okr. pol. , gm. Owanta, 48 w. od Wiłkomierza. Bałucka wola, wś i fol. , ob. Wola Bałucka t. XIII. Bałucz stary, kol. , pow. łaski, gm. Bałucz, par. Borszewice, ma 26 dm. , 195 mk. , 386 mr. Bałundzie, wś, pow. wiłkomierski, 3 okr. pol. , gm. Żmujdki, 22 w. od Wiłkomierza. Bałundziszki 1. zaśc, pow. nowoaleksandrowski, 2 okr. pol. , gm. Widze. 52 w. od mta pow. 2. B. , zaśc, pow. dzisieński, 2 okr. pol. , gm. Bohiń. Bałuszki 1. wś i folw. , pow. poniewieski, 3 okr. pol, gm. Girsudzie, 33 w. od Poniewieża. 2. B. , wś, tamże, 1 okr. pol. , gm. Nowemiasto, 14 w. od Poniewieża. Bałuty, przedmieście Łodzi. W r. 1880 B. stare, wieś w gm. Radgoszcz, miały 16 dm. , 262 mk. , 112 morg. B. nowe, 6 dm. , 38 mk. , 16 morg. B. nowe, kolonia, 456 dm. , 5, 438 mk. , 196 morg. Bałużyszki, wś, pow. lidzki, 2 okr. pol, gm. Bieniakonie 11 w. . Należała do dóbr Sokoleńszczyzna, miała 13 dusz, rewiz. Bałwan, os. , pow. jampolski, gm. Pieńkowka. Bałwaniszki ob. t. I, 98, wś i dobra, pow. oszmiański, 1 okr. pol, gm. Holszany 8 w. . W r. 1865 miała 46 dusz rewiz. ; dobra należały do Minejków. Bałwanówka, fol, pow. czerykowski, par. kat. Worodźków, 139 dzies. ; własność Iliniczów. Bałwany al. Bałwan, dwie wsi nad dopł. Łani, pow. słucki, gm. Hrycewicze, 47 w. od Słucka. B. Wielkie mają 34 osad. B. Małe 15 osad. Bały 1. zaśc, pow. szawelski, 1 okr. pol, gm. Szawle. 2. B. Żołpie, pow. rossieński, ob. Żołpie. Bałyki, wś nad Dnieprem, pow. kijowski, gm. i par. katol Rzyszczów 3 w. , 87 w. od Kijowa, wzgórzem przedzielona od wsi Szczuczynka Czuczynka, ma 89 dm. , 612 mk, , 5 wiatraków, 599 dzies. dwor. Wś osadzona została w końcu XVI w. przez wójta kijowskiego od 1592 do 1613 r. Iwana Bałykę, w 1618 r. w posiadaniu Jana Czerniszowskiego, nadana potem monasterowi rzyszczewskiemu, od początku zeszłego wieku stanowiła uposażenie klasztoru trynitarzy w Rzyszczewie, sprzedana po r. 1800 przez skarb Romanowi Maszewskiemu, obecnie Bajkowskich. Bałyżek, rzka, w pow. jampolskim, lewy dopł. Muraszki. Zaczyna się we wsi Telelińce, płynie z półn. ku połd. , mija Mołczany i powyżej Andrzejówki ma ujście. Bałzenie, wś włośc, pow. wilejski; 3 okr. pol, gm. i dobra skarb. Miadzioł 9 w. . Miała 46 dusz rewiz. Bambały 1. , w spisie z 1886 r. Bombiły, dwór, pow. poniewieski, 3 okr. pol, gm. Pompiany, 23 w. od Poniewieża. 2. B. , dwór, pow. szawelski, 3 okr, pol, gm. Krupie, 56 w. od Szawel Banach, wś, pow. nowoaleksandryjski Puławy, gm. i par. Baranów. W r. 1827 było 8 dm. , 50 mk. Banachów, os. , pow. kolski, gm. Drzewce, par. Umień, ma 3 dm. , 15 rak. W r. 1827 było 4 dm. , 40 mk. Banachowizna, wś, pow. radzymiński, gm. Ręczaje, par. Cygów, ma 111 mk. , 200 morg. Banachy 1. os. , pow. warszawski, gm. i par. Okuniew, ma 16 mk. , 26 morg, 2. B. , wś, pow. lipnowski, gm. Bobrowniki, par. Kikoł, ma 2 dm. , 17 mk. , 41 morg. Banajcie, wś, pow. władysławowski, gm. Kidule, par. Sudargi, ma 10 dm. , 94 mk. Banaszki ob. t. I, 98, wś, pow. latyczowski. Niegdyś we włości kuźmińskiej pow. krzemienieckiego. Banat, os. , pow. jędrzejowski, gm. Mierzwin. Odl od Jędrzejowa 7 w. Bancaniszki, wś, pow. dźwiński dyneburski, par. Krasław. Bancewicze, wś, pow. lidzki, 1 okr. pol, gm. Tarnowszczyzna 6 w, . Miała 16 dusz rewiz. Bańczany, wś, pow. dźwiński dyneburski, par. Krasław. Bandeki, wś, pow. wieliski, gm. Czepie. Bandory, wś, pow. szawelski, 3 okr. pol, gm. Żagory, 54 w. od Szawel. Bandurówka, Bondurówka ob. t. I, 305, wś, pow. bracławski, na pograniczu lipowieckiego, gm. Rubań, st. poczt. Niemirów, 92 dm. , 414 mk. , cerkiew, 600 dzies. dwor. Należy do Tarutina. Bandury, wś, pow. nowoaleksandrowski, 3 okr. pol, gm. Słobódka, par. Zawierz, 82 w. od mta pow. Bandury, wś, pow. bracławski, gm. i st. poczt. Niemirów, 260 dzies. Należy do ks, Maryi Szczerbatowej, wnuczki Bolesława Potockiego. Bandyszówka, wś nad Murachwą, pow. jampolski, gm. Babczyńce, 38 dm. , 730 mk. , cerkiew par. , st. poczt. Bandziłowo, wś, pow. drysieński, par. Rosica. Bandziny, wś, pow. rossieński, 3 okr. pol, gm. Jurborg, 61 w. od Rossień. Bandziszki, wś, pow. lidzki, 2 okr. pol, Bałzenie Bambały Banach Banachów Banachowizna Banachy Banajcie Banaszki Banat Bancaniszki Bancewicze Bandeki Bandory Bałwanówka Bałwany Bały Bałyki Bałyżek Banioniszki gm. Ejszyszki 12 w. . Należała do dóbr Wersoka Narbutów. Bania, wś, pow. janowski, gra. Modliborzyce, par. Potok wielki. Baniany ob. t. I, 99, dobra, pow. poniewieski, 3 okr. pol, gm. Pompiany, 29 w. od Poniewieża; własność Puzynów, 1, 330 dzies. , gorzelnia, kaplica katol. par. Pompiany. Banie, w dok. Bane, ob. Bdanie, Banin, wś, pow. włocławski, gm. Pyszkowo, par. Choceń, ma 126 mk. , 120 morg. Banino, wś, pow, kartuski, leży pod Gdańskiem. Należała do klasztoru Cystersów w Oliwie; przyjął ją pod opiekę i obdarzył przywilejami Przemysław II, ks. wielkopolski r. 1291 i 1295 r. K. W. , nr. 670, 739, 2, 060, 2, 061. Baniocha, wś i fol. , pow. grójecki, gm. Kąty, par. Słomczyn, ma 166 mk, , 842 morg. dwor. i 29 włość. Przyst. kolejki na linii Warszawa Góra Kalwarya. W r. 1827 było 9 dm. , 77 mk. Banioniszki, wś, pow. maryampolski, gm, Chlebiszki, par. Płutyszki, ma 4 dm. , 63 mk. Baniówka, rzeczka w pow. ihumeńskim i bobrujskim, lewy dopł Niesety. Zaczyna się w moczarach lesistych, w pow. ihumeńskim, w gm. Dołhe, 4 w. w kierunku płd. zach. , wkracza w pow. bobrujski, gm. Bacewicze i ubiegłszy 5 w. ma ujście. Baniszki 1. al. Breże, zaśc, pow. poniewieski, 4 okr. pol. , gm. Birże, 84 w. od Poniewieża. 2. B. , dwór, pow. rossieński, 3 okr. pol, gra. Erżwiłek, 40 w. od Rossień. 3. B. , zaśc, pow. wileński, 6 okr. pol, gm. Mickuny 10 w. . Należał do dóbr Koj rany. Baniuki, wś, pow. lidzki, 4 okr. pol, gm. Wasiliszki 2 w. . Bańki 1. porów. t. I, 99 s. v. Bańki Stare, okolica, pow. bielski gub, grodz. , 2 okr. pol, gm. Rajsk, 5 w. od Bielska, 243 dzies. 2. B. , wś, pow. mohylewski, gm, Ciecierzyn 3 w. . Bankiszki, wś, pow. poniewieski, 1 okr. pol, gm. Pniewo, 10 w. od Poniewieża. Bańków, wś, pow. oszmiański, 4 okr. pol, gm. Wołożyn. W r. 1865 miał 43 dusz rewiz. ; należy do dóbr Pierszaje. BankówRoh, wś, pow. ihumeński, gm. Jurewicze, 24 w. od Ihumenia. Bankowo, dobra, pow. bychowski, własność Bańkowskich, 1, 108 dzies. Bankowszczyzna, wś, pow. miński, gm. Zasław, 14 w. od Mińska. Banoniszki, wś, pow. poniewieski, 3 okr. pol, gm. Pompiany, 15 w. od Poniewieża. Banowice, dziś Baniowice, wś, część gm. Droginia w pow. myślenickim. W połowie XV w. dziedzicem tu był Stojowski h. Gryf. Wieś miała 14 łan. km. , z tych 9 dawało dziesięcinę snopową do 6 gr. wikaryuszowi prebendy Marchockiej w Krakowie a 5 dziesięcinę pieniężną po 6 gr. z łanu. Fol dawał pleb. w Trzemeszny. L. C, I, 137. Banten, jezioro, w pow. święciańskim. Bar ob. t. I, 100, mto nad Rowem, pow. mohylowski. W 1542 r. jeszcze w reg. pob. jako Rów Roff, spustoszony, nic nie daje. W 1565 r. wsie okoliczne dają podymnego i puszkarowszczyzny 14 zł. 20 gr. Z trzech mstek, składających Bar, rocznie dochodu 411 zł. 25 gr. i 15 den. W 1578 r. B. przynosi wogóle 9, 611 zł. 28 gr. W 1583 r. wnoszą od 6 szynkarzy po 1 zł. , od 9 rzemieśln. po 2 zł. , od 51 rzem. różnych po 1 zł. , od 2 popów, 2 kół dziedzicz. i 1 rocznego. Podług lustracyi z 1616 r. ststwo było w posiadaniu Stanisława Żółkiewskiego, wwody kijowskiego. Czyniło wówczas 8, 596 fl, z czego odtrąciwszy 1, 000 fl na budynek i 1, 500 fl na podskarbiego, urzędniki i na straż, pozostaje 6, 095 fl, od których przychodzi na kwarty 1. 219 fl W r. 1629 ststwo było w posesyi Stanisława Koniecpolskiego wwody sandomierskiego, hetmana polnego koronnego. Czyniło 7, 083 fl 1 g. 5 dn. Konstytucyą 1774 r. dobra Bar uwolnione od 7 rat kwarty, pogłównego żydowskiego, uznane za dziedziczne i komisya ma je ograniczyć. Uchylone na niej dożywocie Rzewuskiej, wwodziny wołyńskiej. Skarb ma spłacić 70, 000 złp. , w 1789 r. zmniejszono na 35, 060 złp. Zastępczo miał spłacić hetman Ksawery Branicki. W r. 1730 stwo barskie było w posiadaniu Franciszka Lubomirskiego, miecznika koronnego; płaci 33, 082 złp. 28 gr. Wójtowstwo barskie al Komorowce, w posesyi Felicyana Dembowskiego, wojszczyca latyczowskiego, płaci 1, 013 złp. 1 gr. Ob, Gruszewskij G. Barskoje starostwo, Kijów 1894, str. 400. Rolle Michał Okręg rowski Starostwo barskie. Przew. nauk, i lit, 1895, t. 23. Barabajowka, wś, pow. mohylowski, okr. pol, gm. , par. kat. i st. , poczt. Szarogród o 1 1 2 w. , odl 42 w. od Mohylewa, ma 53 dm. Barachcianka al Mytnica ob. t. VI, 846, rzeczka, w pow. wasylkowskim, prawy dopływ Stuhny, ma ujście pod wsią Pohreby, o 2 w. poniżej Baracht. Barachty ob. t. I, 101, pierwotnie Petryczyn, wś nad Barachcianka, pow. wasylkowski, gm, Barachty, odl 8 w. od Wasylkowa st. poczt. i telegr. , 411 dm. , 3, 562 mk. , cerkiew par. drewn. z 1800 r, na miejscu dawnej z 1727 r. , szkoła, 2 młyny, 25 wiatr. Oprócz części skarbowej posiadają tu Bojków 60 dzies. , Bykow 159 dzies. i Szczygielski 139 dz. Gmina obejmuje 4 sioła i 2 wsi, ma 12, 469 mk. w tem 16 katol i 171 żydów i 16, 500 dzies. 2, 748 pod zabud. , 11, 816 roli orn. , 757 łąk, 447 lasu, 207 pod wodą i 545 nieuż, z czego przypada 3765dzies. na własność większą, 15, 470 dzies. należy do włościan, 426 do skarbu, 249 do cer Bania Baniany Banie Banin Banino Baniocha Baniówka Baniszki Baniuki Bańki Bankiszki Bańków Banków Bankowo Bankowszczyzna Banoniszki Banowice Banten Bar Barabajowka Barachcianka Barachty Bania kwi. W 1570 r. Petryczyn jest własnością Jelców, którzy za 100 kóp. gr. sprzedają go archimandrycie monasteru pieczarskiego w Kijowie. Wtedy to zapewne zmieniono nazwę, bo już jako B. dostaje się Lenkiewiczom, ziemianom mozyrskim, pochodzenia ormiańskiego, którzy w 1586 roku zamieniają z monasterem B. na Rusanów za Dnieprem. Potem sprzedane Deszkowskim, 1600 roku wzięte za dług przez Kudymę Hudymę. Jednak jeszcze w 1628 r. Piotr Mohiła, archimandryta pieczerski kijowski, wnosi z Petryczyna al B. może z części tylko z 4 dym. , 6 ogr. , 3 nędz. Niewiadomo kiedy przeszły do sstwa białocerkiewskiego. Wś składa się z pięciu części Martynówka, Zamoczówka, Tymonówka, Bondarówka i Zaboczówka. Barackowszczyzna al. Baraszkowszczyzna, wś przy ujściu rzeki Horodziejki do Uszy, pow. nowogródzki, gm. Horodziej, o 2 w. od st. Horodziej dr. żel. moskiewskobrzeskiej, ma 4 os. Baradynie, wś, pow. oszmiański, 3 okr. pol. , gm. Subotniki o 4 w. . W r. 1865 miała 27 dusz rewiz. , należała do dóbr Iwie hr. Zamoyskich. Barak 1. fol. pow. konecki, gm. i par. Miedzierza, odl. 21 w. od Końskich, ma 1, 786 morg. Należy do dóbr Miedzierza. 2. B. , pow. lubelski, gm. Jastków, par. Bochotnica. Baraki 1. os. pow. kielecki, gm. Samsonów, 15 w. od Kielc. 2. B. , wś. pow. lubelski, gm. i par. Bełżyce. 3. B. Bliskowickie, wś kolon. pow. janowski, gm. Annopol, par. Swieciechów. Powstała w 1873 r. na miejscu wyciętych lasów dóbr Bliskowice. Ma obecnie 300 mk. i 43 osad wieczysto dzierżawnych, z obszarem 390 morg. Koloniści opłacają właścicielowi po 1 rub. z morgi czynszu i laudemium w razie zmiany własności na rzecz dóbr Bliskowice. 4. B. Maziarnia wś kolon. , pow. janowski, gm. i par. Zaklików. Utworzona z lasów, oddzielonych od dóbr ZdziechowiceZaklików około 1880 r. Początkowo utworzyło się 24 kolonii zajętych przeważnie przez mieszczan z Zaklikowa. W 1892 r. rozparcelowano fol. Baraki między włościan i podzielono na dwie oddzielne części Baraki i Kusywałek. Obie te kolonie obejmują, osad 68, gruntu orn. 540 morg. , mieszczańskie zaś kolonie obejmują morg. 140. Ludność dochodzi 580 dusz. Łomy kamienia wapiennego. 5. B wolińskie, wś, pow. płoński, gm. i par. Sąchocin, odl. 14 w. od Płońska, mają, 18 dm. , 103 mk. , 329 morg. 6. B. chotumskie, wś, pow. ciechanowski, gm. Nużewo, par. Sulerzyż, odl. 7 w. od Ciechanowa, mają. 10 dm. , 88 mk. , 321 morg. Baraki, zaśc, pow. nowoaleksandrowski, 1 okr. pol. , gm. Dukszty, o 25 w. od mta pow. Baran, urocz. , pow. ihumeński, okr. pol. i par. katol. Berezyna, gm. Brodziec, o 48 w. od Ihumenia, własność Muśnickich, ma 3 włóki. Baran, pow. Ostrogski, ob. Baranie. Barań, wś i dobra nad rz. Odrówką, , pow. orszański, gm. Baran. Wś ma 38 dm, , 277 mk. , zarząd gminy, cerkiew par. , szkołę. Dobra, od 1882 r. własność Popowych, 380 dzies. ; fabryka gwoździ dającą 5, 800 rub. dochodu, krochmalu i młyn wodny. Gmina obejmuje 94 miejscowości, mających 1, 086 dm. 6 murow. i 7, 986 mk. 2, 514 męż. , 2, 470 kob. i 3, 002 dzieci. Włościanie, w liczbie 2, 400 dusz, uwłaszczeni zostali na 12, 959 dzies. 1, 021 nieuż. W gminie znajduje się 6, 942 dzies. lasów należących do większej posiadłości. BaranRama, zaśc, pow. wileński, 1 okr. pol, gm. Niemenczyn 6 1 2 w. . Miał 9 dusz rewiz. ; należał do dóbr Czarny Dwór. Barańce, wś nad rz. Sonią, , pow. ciechanowski, gm. Bartołdy, par. Zielona, 14 w. od Ciechanowa, mają, 6 dm. , 63 rak. , 220 morg. We wsi urząd gminny. Barańce 1. wś, zaśc i dobra, pow. oszmiański, 1 okr. pol. , gm. Soły 4 w. . Wś miała 50 dusz rewiz. Własność niegdyś Wojniuszów, następnie Baranowiczów, Chomińskich, Samuela Świebody. 2. B. ob. t. I, 105, wś, pow. wilejski, 2 okr. pol, gm. Wilejka 6. w. . W r. 1865 miała 148 dusz rewiz. ; należała do dóbr Teklinopol Skirmuntów. W pobliżu wsi kurhan, zarosły lasem, zajmują, cy około 1 2 dziesięciny, zwany mogiłki głodowe. Barańczuki, przys, pow. dubieński, gm. Krupiec, 27 dm. , 95 mk. Barańczyki, wś, pow. dzisieński, 4 okr. pol, gm. Mikołajewo 5 w. . Miała 17 dusz rewiz. ; należała do dóbr Bielany. Osiecimskich. Barandy, wś pow. władysławowski, gm. i par. Syntowty, 14 w. od Władysławowa, ma 8 dm. , 70 mk. Baranek 1. wś, pow. siedlecki, gm. Wiszniew, par. Zbuczyn, ma 7 dm. , 43 mk. , 165 morg. W 1827 r. było 5 dm. , 22 mk. 2. B. , os. , pow. kielecki, gm. Korzecko, par. Chęciny. Odl od Kielc, 17 w. W 1827 r. 1 dra. , 6 mk. Baranele, wś, pow. wileński, 3 okr. pol, gm. Podbrzeź 3 1 2 w. . Miała 18 dusz rewiz. ; należała do dóbr Glinciszki Jeleńskich. Barania Ruda, fol, pow. nowomiński, gm. Kuflew, ma 15 mk. , 799 morg. Baranie 1. wś, pow. dubieński, gm. i par. praw. Krupiec, 50 w. od Dubna, 33 dra. , 172 mk. W połowie XVII w. własność Cetnerów, ma w 1648 r. z Krupcem, Starykami, Srebrnem, Michałowem i Sitnem 276 dym. a w 1649 r. tylko 130 dym. 2. B. ob. t. I, 102, w dok. Baran, wś, pow. Ostrogski, gm. i st. dr. żel. Krzywin, par. praw. Krupiec 2 w. , 15 w. od Ostroga, 81 dm. , 458 mk. O władanie dobrami B. i innemi na Wołyniu procesowali się ks. Holszańscy z wdową, po Ilii Ostrogskim Beatą z Kościeleckich, która zapisuje je drugiemu mężowi Barak Baraki Barackowszczyzna Baran Barań Barańce Baradynie Barańczuki Barańczyki Barandy Baranek Baranele Barania Ruda Baranie Barackowszczyzna Baranowicze Baranie Pole Baraniszki swemu Łaskiemu a ten królowi Zygmuntowi Augustowi. Król kasuje te zapisy i B. oraz inne dobra wracają do Ostrogskich. Powodem wystąpienia ks. Holszańskich była ta okoliczność, że w 1483 r. Semen Holszański opiera na B. i Hłusku mylnie zaś Hulczy zapis 2, 000 gr. lit. żonie swej Anastazyi ks. Nieświckiej. W 1583 r. własność ks. Konst. Ostrogskiego przy Ostrogu. Wniesiono pobór z 6 dym. , 1 ogr. , 1 podsus. W 1648 r. należy do Anny Aloizy z Ostrogskich Chodkiewiczowej i ma 43 dym. a w 1650 r. 28 dym. W 1653 r. razem z Krupcem 32 dym. Następnie własność Jabłonowskich wcześniej jednak niż w 1753 r. jak podano w Słowniku, gdyż nienależała do ordynacji, potem Napruszewskich. W ostatnich czasach wraz z Repiszczem własność Szczepkowskich, mają razem 946 dzies. ziemi użytk. , obecnie Kocowskich. Baranie Pole ob. t. I, 102, właściwie Fole Baranie, wś, pow. kaniowski, gm. Medwin, 66 w. od Kaniowa, ma 253 dm. , 1, 252 mk. , cerkiew, szkółkę, 5 wiatraków, st. pocztową, . Wś ta nie należy do apanaży ale do hr. Ksawerego Branickiego i wraz z Medwinem i Zofijówką obejmuje 6, 038 dzies. Baraniszki 1. wś, pow, dzisieński, 2 okr. pol. , gm. Bohiń. 2. B. , wś włośc, pow. święciański, 3 okr. pol. , gm. . Hoduciszki. Miała U dusz rewiz. ; należała do dóbr skarb. Rokity. Baranki, os. , pow. kutnowski, gm. Błonie, par. Krośniewice. W r. 1870 było 8 mk. , 673 morg. lasu. Baranki 1. wś, pow. białostocki, 1 okr. pol. , gm. Zawyki, 20 w. od Białegostoku, 560 dzies. Podług reg. ekon. grodzieńskiej z 1561r. sioło B. należy do wójtowstwa zawojkowskiego dziś Zawyki, ma 31 włók gruntu podłego, w tem 3 włóki służkowych, 3 bednarskich, 1 koleśnicka. Z pozostałych 25 włók na osadzie płacą. czynszu po 8 gr. , osady 30 gr. , za 1 beczkę owsa 5 gr. , za odwóz 5 gr. , za gwałty i beczkę żyta 10 gr. , za wóz siana 3 gr. , za odwóz 2 gr. , za gęsi, kury, jajca 3 1 2 gr. , za stację 2 1 2 gr. , za tłoki 12 gr. , za niewody 2 gr. , czyni z włóki 83 gr. , czyni 34 kopy 3 gr. Przy wsi były 2 zaścianki. Grunta te rozdzielono pomiędzy wszystkich poddanych za opłatą. Wogóle opłata ze wsi i z zaściankami wynosiła 38 kóp. 24 gr. 4 den. 2. B Wielkie i Małe, dwie wsi i dwa fol. , pow. brzeski gub. grodz. , 4 okr. pol, gm. Kamieniec Litewski, 30 w. od Brześcia. Obecnie mają. razem 419 dzies. Fol. B. Wielkie, własność Masłowych, ma 421 dzies. ; fol. B. Małe ma 145 dzies. ; należy do włościan wsi B, Małe. Na polach wsi 3 kurhany; jeden obłożony u spodu Wielkiemi głazami. 3. B, pow. klimowiecki, ob. Borońki, Barankiszki, wś, pow. nowoaleksandrowSłownik Geograficzny T. XV. Zeszyt 170. ski, 1 okr. pol, gm. Bachmaty, 5 w. od mta pow. Baranów 1. os. , pow. częstochowski, gra. Wancerzów, par. Żuraw, ma 2 dm. , 15 mk. , 21 morg. 2. B. , wś, pow. pińczowski, gm. Boszczynek, par. Skalmierz, 32 w. od Pińczowa. Wymieniony w dok. z r. 1262 jako własność klasztoru Klarysek w Zawichoście. W r. 1373 przeniesiony na prawo niemieckie. Kod. Małop, , I, 69, 71, 379. W połowie XV w. własność klasztoru św. Andrzeja w Krakowie, ma 10 łan. km. , karczmę, zagr. z rolą, dające dziesięcinę wikaryi prebendy karniowskiej w Krakowie. L. B. , I, 58. W r. 1581 dzierżawca tu płaci od 1 łan. km. , 5 zagr. , 2 zagr. czynsz. W r. 1827 było 22 dra. , 124 mk. 3. B. , wś, pow. miechowski, gm. i par. Luborzyca. Odl. od Miechowa 28 w. W 1827 r. 7 dm, 39 mk. 4. B. , wś w par. Baćkowice, ob. Baranówek Sł. G. , t. i. 5. B. , os. miejska nad Wieprzem, pow. nowoaleksandryjski Puławy. Wzniesiona 508 st. n. p. m. Prawo miejskie otrzymała zapewne w początkach XVI w. Według reg. pob. z r. 1569 B. miasto nie zapłacił wcale szosu. W r. 1676 mieszczanie płacą pogłówne od 204 dusz i 12 żydów. We dworze Jan Piaszczyński ststa nowogrodzki od 19 dworskich i 1 osoby z rodziny. Paw. , Małop. , 406 i 2a. W r. 1880 pożar zniszczył osadę. Baranów, mko nad Wisłą, pow. tarnobrze ski. R. 1376 w czasie napadu litwinów, dzie dzicem jest Pietrasz, syn Cztana, brat Janusza arcyb. gnieźn. Porwawszy na konia żonę i synka niechrzczonego jeszcze, zdołał wpław przebyć Wisłę i łachę wiślaną przed pogonią, li tewską. Mon. Hist. Pol. , II, 675. W poło wie XV w. istnieje tu kościół par. drewniany p. w. św. Jana Obrz. Dziedzicem jest Jan Bara nowski h. Grzymała. Do kościoła należą role, lasy, barcie leśne, przewóz na Wiśle z prawem połowu ryb. Łany km. dają, dziesięcinę do 3 grzyw, bisk. krak. , fol. rycerski plebanowi. Dług. , L. B. , II, 310. W reg. pob. z r. 1578 wieś kościelna B. w pow. sandomierskim w czę ści Andrzeja Leszczyńskiego, 16 os. na 8 łan. , 1 1 2 łana pustego, 1 zagr. , 4 kom. , 8 ubogich, 1 rzem. Paw, , Małop. , 200. Zapewne dopie ro Leszczyńscy uzyskali prawo miejskie dla osady. Podane w opisie B. t. L 103 szczegó ły historyczne, powtórzone za Staroz. Polską, są widocznie błędne. Br. Ch. Baranów, pow. ostrzeszowski, ob. Baranowo 2. . Baranowa Góra, wś, pow. wieliski, gm. Ilino. Baranowce, fol. , pow. bielski gub. grodz. , 1 okr. pol, gm. Orla, 8 w. od Bielska, 427 dz. Należy do dóbr Orla, dawniej ks. Wittgensteina. Baranowicze 1. wś i fol. nad rzką. Wołczanką, pow. bobrujski, gra. Horbacewicze, 15 6 Baranie Pole Baranki Barankiszki Baranów Baranowa Góra Baranowce Baranowski w. od Bobrujska. Wś ma 23 osad; fol. , własność Szpakowskich, 21 włók, młyn. 2. B. ob. t. I, 104, wś i dobra, pow. nowogródzki, w pobliżu st. dr. źel. mosk. brzes. t. n. , okr. pol. , par. katol. i gm. Nowa Mysz, 53 w. od Nowogródka. Wś ma 17 osad; dobra 35 włók, własność Rozwadowskich. Schodzą, się tu dwie drogi źel. poleska i brzeskomoskiewska. 3. B. , wś, pow. dzisieński, 2 okr. pol. , gm. Postawy 6 w. . W r. 1865 miała 41 dusz rewiz. 4. B. , wś i zaśc, pow. oszmiański, 3 okr. pol. , gm. Traby, par. katol. Surwiliszki. Miała 41 dusz rewiz. , w części należącej do dóbr Surwiliszki. i 8 dusz w części skarbowej. W zeszłym wieku należała do ks. Kuncewicza, altarysty trabskiego, od którego kupił Józef Stypułkowski, pisarz grodzki, lidzki, właściciel Surwiliszek. Baranowizna 1. fol. , pow. kutnowski, gm. Wojszyce, par. Bedlno, ma 4 dm. , 60 mk. , 240 morg. dwor. , 7 włośc. 2. B. , os. , pow. będziński, gm. Choroń, ma 1 dm. , 13 mk. , 50 mr. Baranówka 1. wś, pow. homelski, gm. Jurkowicze Stare 3 w. , 33 dm. , 191 mk. 2. B. , wś, pow. lucyński, gm. Michałowo. Zamieszkana przez Estów. Baranówka ob. 1. I, 104 wś, nad rzką Riźnią, i Didówką. , pow. radomyski, gm. Malin, par. praw. Piroźki o 3 w. , o 45 w. od Radomyśla, 205 dm. , 1, 022 mk. , szkółka, 3 wiatraki. Włościanie, uwłaszczeni na 1, 812 dzies. Własność większa, wynosząca 1, 233 dzies. poprzednio należała do kilku właścicieli, później wraz z Abramówką. do Sinielnikowa, obecnie dwa towarzystwa włościan mają tu 849 dzies. 2. B. , ob. t. 1, 104, wś, pow. latyczowski, gm. Zińków, st. p. Jarmolińce, 58 dm. , 399 mk. , cerkiew par. Własność Maryana Baranieckiego, 344 dzies. Podług lustracyi z 1619 r. wś bojarska do sstwa barskiego. Połowa wsi była w dożywotniem posiadaniu Paniuty Baranowskiego, po ojcu jego Siemionie, z obowiązkiem służby wojskowej dla zamku barskiego. Drugą połowę trzymał prawem dożywotniem Jan Sierakowski, z obowiązkiem jednej służby konno przeciwko tatarom. 3. B. , pow. uszycki, ob. Boronówka, 4. B. , ob. t I, 104, mstko nad rz. Słuczą i rzką Duszkowką, pow. nowogródwołyński, gm. Baranówka, st. poczt. i dr. żel. Połonne o 22 w. , 34 w. od Nowogródwołyńska, 230 dm. , 2, 219 mk. , cerkiew mur. wznies. 1830, kaplica katolicka domowa; zarząd gminy, szkoła od 1865 r. , lekarz, apteka, 4 jarmarki, fabryka mebli giętych, fajansu, huta szklanna. Do par. praw. należy 11 wsi. W połowie XVII w. własność Konstantego Lubomirskiego, ssty białocerkiewskiego. W 1650 roku 202 dym. a w 1653 r. 22 dym. Następnie własność Walewskich, drogą wiana do Gagarynych, obecnie nabył Gripari z Odessy. W 1790 r. przeniesiono tu z Korca fabrykę fajansu Mezera, zostającą do dziś w ręku potomków. Gmina należy do 3 okr. pol. , obejmuje 30 miejscowości 1 mstko, 29 wsi, mających 965 dym. włośc. obok 675 innych, 9, 158 mk, włościan, uwłaszczonych na 5, 135 dzies. ziemi. 5. B. , wś, pow. żytomierski, par. praw. Krajewszczyzna. Baranówka, wś nad rz. Psłą, pow. mirhorodzki gub. połtawskiej, gra. Baranówka, 34 w. od Mirhorodu, ma 200 dm. , 1, 350 mk. , zarząd gm. , cerkiew, szkołę, 2 młyny, 15 wiatraków, folusz, 3 jarmarki. Baranowo, wś, pow. nieszawski, gm. Ruszkowo, par. Broniszew, ma 28 mk. , 239 morg. Baranowo 1. wś, pow. gnieźnieński, włość arc. gnieź. według dok, z r. 1357 K. W. nr. 1355. 2. B. , miasto, pow. ostrzeszowski, należało do klasztoru w Ołoboku, zwolnione zostało przez Przemysława Wielkp. r. 1353 od poradlnego, stróży, przewodu, narzazu, podwodnego i nadane prawem niemieckiem K. W. nr. 311. Fabisz P. Wł. X. napisał Kronika par. B. od r. 1433 aż do 1853 Wrocław, 1853 r. Drukowano jako manuskrypt. 3. B. , wś, pow. inwrocławski, wspominana w potwierdzeniu r. 1288 przez Władysława ks. kujawskiego i łęczyckiego kupna wsi Zbląg, przez Wacława scholastyka włocławskiego od Marcina z Baranowa K. W. nr. 627. Baranowo 1. wś i okolica szlach. nad rz. Baranówką, pow. grodzieński, 1 okr, pol, gm. Łasza, 18 1 2 w. od Grodna. Wś ma 640 dzies. , okolica 81 dzies. Podług reg, ekon. grodz. z 1558 r. należy do wójtowstwa hornickiego i ma 34 włók gruntu dobrego, t. j. 14 włók strzeleckich i 20 włók czynszowych. Z 20 włók czynszowych płacić powinni po 1 kopie 46 gr. , czyni z wszystkich włók płata gotowego 35 kóp 20 gr. 2. B. , wś, pow. orszański, gm. Wysokie, 22 dm. , 154 mk. 3. B. , wś, pow. wilejski, 3 okr. pol. ; gm. i dobra w 1865 r. ks. Druckich Lubeckich Mańkowicze. 4. B. ob. t. I, 104, wś i dobra, pow. wilejski, 3 okr. pol. , gm. Janiszki o 19 w. . Wś miała miała 33 dusze rewiz. ; dobra należały do ks. Hohenlohe dawniej Wittgensteina. 5. B. , wś nad jeziorem Karatajewo, pow. newelski, gm. Karulino, o 15 w. od Newla, 8 dm. , 56 mk. , zarząd gminny. 6. B. , trzy wsi i dobra, pow. wieliski, gm. Baranowo, o 45 w. od Wieliża, cerkiew, zarząd gm. szkoła, gorzelnia, młyn. W 1765 r. w ławnictwie aleksiejewskiem wójtow. usmyńskiego. Wśród lasu kurhany, niezbadane dotychczas. Gmina należy do 3 okr. pol. , obejmuje 51 miejscowości mające 445 dm. włośc. obok 19 innych, 2, 685 mk. włościan, uwłaszczonych na 4, 520 dzies. ziemi. Nadto w obrębie gminy znajduje się 10, 882 dzies. 315 roli większej posiadłości, 85 dz. ziemi cerkiewnej. Baranowski, chutor w pobliżu Żerewy, pow. owrucki. Baranowo Baranówka Baranowizna Baranowizna Baranowskie Baranowskie Baranowskie, os. , pow. kalwaryjski, gm. par. Kalwarya o 8 w. ma 4 dm, 33 mk. Baranowszczyzna 1. os. , pow. słonimski, okr. pol. , gm. Czemery, należy do dóbr Wierebiewicze Czudowskich. 2. B. , wś, pow. nowoaleksandrowski, 3 okr. pol. , gm. Słobódka, o 78 w. od rata pow. 3. B. , wś, pow. szawelski, okr. pol. , gm. Szawlany, 42 w. od Szawel. 4. B. , okolica szlach. , pow. miński, gm. Stare Sioło, o 5 w. od Mińska. 5. B. , wś, pow. wilejski, 3 okr. pol. , gm. Wołkołata o 7 w. . W r. 1865 miała 19 dusz rewiz. ; należała do dóbr skarb. Zawlicze. Baranowszczyzna, urocz. koło wsi Mostyszcze w pow. kowelskim. Barany 1. kol. i fol, pow. noworadomski, gm. i par. Pajęczno. Kol. ma 2 dm. , 6 mk. 5 morg. ; fol. 3 dm. , 25 mk. , 174 morg. Wr. 1827 było 2 dm. , 8 mk. 2. B. , wś, pow. lipnowski, gm. Kłokock, par. Ostrowite, 8 w. od Lipna, ma szkołę ewangiel. , wiatrak, 46 dm. , 327 mk. , 915 morg. gr. dobr. 3. B. , wś, pow. szczuczyński, gm. i par. Szczuczyn. W r. 1827 wś pryw. w par. Wąsosz, ma 14 dm. , 85 mk. Barany, wś, pow. kobryński, 2 okr. pol, gm. Oziaty, 18 w. od Kobrynia, 192 dzies. 2. B. , folw. , pow. kobryński, 3 okr. pol, gm. Horodziec, 23 w. od Kobrynia, należy do dóbr Horodziec Szterów. 3. B. , folw. , pow. słonimski, 1 okr. pol, gm. Kossów, o 65 w. od Słonima, własność Pusłowskich, ma 472 dzies. 4. B. , wś, pow. wiłkomierski, 2 okr. pol, gm. Subocz, 66 w. od Wiłkomierza. 5. B. ob. t. I, 105, wś nad rzką t. n. , dopł. Schy, pow. borysowski, gm. Zaczyste, o 30 w. od Borysowa, ma 29 os. , cerkiew, około 1, 500 parafian. 6. B. , wś, pow. mozyrski, gm. Skorodne, o 74 w. od Mozyrza. 7. B. , folw. , pow. sieński, należy do dóbr Krasna Góra Boguszewskich. 8. B. , wś, pow. dzisieński, 1 okr. pol, gm. Głębokie o 9 w. W r. 1865 było 38 dusz rewiz. 9. B. , wś, pow. dzisieński, 1 okr. pol, gm. Zaleś 4 w. . W r. 1865 miała 20 dusz rewiz. ; należała do dóbr Uzrzecz Korsaków. 10. B. , dwie wsi, pow. święciański, 1 okr. pol, gra, aleksandrowska. Jedna miała 45 dusz rewiz. i należała do dóbr Stajkuny Swolkienow, druga 11 dusz, i należała do dóbr Marcyanowo Kuczewskich. 11. B. , wś, pow. drysieński, par. Rosica. Barany 1. wś nad rzką Wialczą al Wilczą, pow. radomyski, gra. Martynowicze, par. praw. Warowicze o 6 1 2 w. , odl 110 w. od Radomyśla, 30 dra. , 264 rak. Włościanie, w liczbie 61 dusz rewiz. , uwłaszczeni na 1, 000 dzies. Należy do dóbr Martynowicze Steckich. 2. B. , al Sowki, chutor nad Smotryczem, pow. kamieniecki, gra. i par. Gródek 3 w. . Barasze ob. t. I, 105, wś nad rz. Uszą, pow. żytomierski, gm. Barasze, st. poczt. Nowogród wołyński, 80 w. od Żytomierza, 376 dm. , 2, 200 mk. , cerkiew drew. , wznies. w r. 1867, kaplica katol par. Puliny, zarząd gm. , szkoła od 1872 r. młyn, fabryka porcelany, z prod. na 15, 000 rb. . W skład par. praw. wchodzą Symony, Bobryca, Usołusy, Kijanka i 4 kol. niemieckie. W całej parafii 527 dra. , 4, 185 praw, 1, 260 katol, 759 ewang. , 350 żydów. Wś ta była niegdyś miasteczkiem, w posiadaniu ks. Ostrogskich. Osadzona w 1577 r. W 1581 r. ks. Konstanty Ostrogski, wda kijowski, wnosi ztąd od 15 osad. , 18 zagr. Jest ono wtedy ogniskiem dóbr ks. Ostrogskich, działu dawnej Zwiahelszczyzny, po prawej stronie Słuczy. Włość ta, na przestrzeni około 50 mil kw. posiadała 14 wsi, 91 osad. , 73 zagrod. Jako wiano za Krystyną Ostrogską, córką, ks. Aleksandra, B. przechodzą do Stanisława Lubomirskiego, który w 1628 r. wnosi z B. wraz z włością 540 zł. 12 gr. Następnie Lipskich. W nowszych czasach B. należały do Gruszeckich, obecnie Raisy Maksimowicz, 2, 790 dzies. Gmina należy do 1 okr. pol, obejmuje 73 miejscowości, 1, 314 dym. włośc. obok 1, 769 innych, 18, 898 rak. włościan, uwłaszczonych na 23, 301 dzies. Baraszki, wś, pow. dzisieński, 4 okr. pol, gm. Mikołajewo 16 w. . Miała 12 dusz rewiz. ; należała do dóbr Ponisowo Korzeniewskich. Baraszówka, wś nad rz. Kamionką Leśną, pow. żytomierski, gm. Lewków, odl 11 w. od Żytomierza, 42 w. od Berdyczowa, ma 81 dm. , 645 mk. , cerkiew par. z muru, wznies. w 1849 r. , szkółkę cerk. Do par. praw. należą wsie Albinówka, Berezówka i hutory Dawidówka, Płoski i Dowżyka Dołżek. W całej par. 138 dm. , 1, 101 mk. prawosł. i 22 katol Wchodziła w skład sstwa żytomierskiega. Podług lustracyi z 1615 r. czyniła 12 fl. , w 1622 r. czynszu nie dawała tylko robiła. Baratycha, okol. szlach. , pow. lidzki, 3 okr. pol, gra. i dobr. skarb. Ostrzyno. Baratyn, ob. Boratyn. Baraucha, Barawucha, Barowucha ob. t. I, 109, os. , pow. połocki, gm. Zamszany, st. dr. ż. Barawikiszki, w spisie z 1886 r. Barawikinia, wś, pow. poniewieski, 3 okr. pol, gm. Skrobatyszki, o 42 w. od Poniewieża. Barawucha, ob. Baraucha. Barbaliszki 1. , wś, pow. szawelski, 2 okr. pol, gm. Wieksznie, 84 w. od Szawel 2. B. Tucze, dobra, tamże, 84 w. od Szawel. Barbarka, kol, pow. koniński, gm. Golina, par. Myślibórz, ma 2 dm. , 22 mk. Barbarów 1. al Poszylina, wś, pow. wiłkomierski ob. t. I, 105, położona o 1 w. od Wojtkuszek, rezydencyi hr. Kossakowskich. Ma kościół filialny par. Pobojsk, wzniesiony w 1798 r. przez Michała i Barbarę z Zybergów Kossakowskich. 2. B. , dobra, pow. bobrujski, gm. Hłusk, o 59 w. od Bobrujska, własność Hatowskich, Baranowszczyzna Barany Barasze Baraszki Baraszówka Baratycha Baratyn Baraucha Barawikiszki Barawucha Barbaliszki Barbarka Barbarów Barcik Barbarów Barbarów Barbarówka przeszło 60 włók. 3. B. , wś, pow. ihumeński, przy gośc. wojennokomun. z Sierhiewicz par. praw. do Szacka, gm. Citwa, o 61 w. od Ihumenia, ma 15 osad. W w. XVIII Józef Prozor wwoda witebski założył ten folw. Folw. należał do dom. Sierhiejewicze i po 1863 r. został rozkolonizowany pomiędzy służbę dworską. 4. B. , ob. Barbarowo. Barbarów 1. , folw. pow. radomyski, gm. Przyborsk, odl. 120 w. od Radomyśla, 5 dm. , 45 mk. Przy wsi Stare Sokoły al. Sokołowicze. 2. B. , kol. pow, włodzimierski, gm. Werba, odl. 18 w. od Włodzimierza, 16 dm. , 97 mk. Barbarówka 1. ob. t. I, 105, nr. 3, wś, pow. nowogród wołyński, gm. Derewicze, par. praw. Kupczyńce 5 w. , odl. 74 w. od mta pow. , ma 76 dm, 1, 758 rak. , szkołę od 1870 r. . Należała niegdyś do klucza połońskiego ks. Ostrógskich, na mocy tranzakcyi kolbuszowskiej w r. 1753 dostaje się Lubomirskiemu, potem drogą wiana Walewskim, Gagarynom, obecnie kupca Griparego greka z Odesy. Wchodzi w skład dóbr Nowosielica. 2. B. ob. t. 1, 105, nr. 2, wś i kol. nad rz. Tnią, pow. nowogród wołyński, gm. Romanówka, par. praw, Nesołoń 5 w. , odl. 25 od mta pow. Wś ma 63 dm. , 392 mk. Kol. 23 dm. , 392 mk. W lustracyi z 1577 r. zwana Barbierowem, należy do Międzyrzecza ks. Koreckich, płacących ztąd z 3 dym. , 2 ogr. 3. B. , kol. , tamże, gm. Serby 6 w. , odl. 25 w. od mta pow. , 38 dm, , 395 mk. , dom modl. ewang. 4. B. , wś nad Uborcią, pow. owrucki, gm. i par. praw. Olewsk 3 w. , odl. 104 w. od Owrucza, 45 dm. , 290 mk. 5. B. , wś, tamże, gm. Pokala, odl. 18 w. od Owrucza, 5 dm. , 44 mk. 6. B. , folw. , pow. włodzimierski, gm. Hrybowice, 23 w. od Włodzimierza, około 400 dzies. Własność niegdyś Czackich, drogą wiana Karnickiego, obecnie sprzedany. 7. B. ob. t. I, 105, wś nad Horyniem, pow. zasławski, gm. , par, katol. i st. dr. żel. Sławuta 10 w. , st. poczt. Zasław 10 w. , ma 83 dm. , 517 mk. Wraz z wchodzącą w skład par. wsią Holiki miała 136 dm. , 1, 072 mk. praw. , 30 katol. i 50 żyd. Cerkiew z drzewa wznies. w 1884 r. , szkółka cerk. od 1868 r. . Własność niegdyś ks. Zasławskich, obecnie ks. Sanguszków, w kluczu sławuckim. Barbarowo 1. , dobra, pow. rossieński, w 4 okr. pol. , gm. Pojurze, 79 w. od Rossień, własn. Jurewiczów, wraz z Koberksztami mają 292 dzies. 2. B. , fol, pow. borysowski, gm. Tumiłowicze o 108 w. od Borysowa, własność Budagowskich, ma 7 1 2 włók. 3. B. , dobra, pow. oszmiański, 2 okr. pol, gm. Połoczany, własność Łopacińskich. 4. B. , folw. nad ruczajem Uspol i jez. Winohoszeze, pow. wieliski, gm. Ilino. Na polach wzgórze Horodec. O 1 1 2, w. od folw. a 5 w. od Dźwiny, pośród lasu znajduje się horodyszcze wysokie około 4 saż. , średnicy do 50 saż. 5. B. , ob. Barbarów. Barbarowska Rudnia, pow. owrucki, gm. Pokalew, razem ze Skrebeliczami własność Czerniachowskiej, 1, 184 dzies. Barbarycze, wś, pow. grodzieński, w 1 okr. pol. , gm. Hoża, 16 w. od Grodna. Barbaryna, wś, pow. dzisieński, 4 okr. pol, gm. i dobra w 1865 r. Kossaków Jazno, miało 11 dusz rewiz. Barbarynów, ob. Barbarypol. Barbarypol ob. t. I, 105 w spisie właśc. ziemskich Barbarynów, dobra, pow. kowieński, 4 okr. pol, gm. Aleksandrowska Słoboda, 30 w. od Kowna, własność Popowych, z folw. Albertowo mają 480 dzies. Barbaryszki 1. , wś, dwór i dwa zaśc, pow. wiłkomierski, w 1 okr. pol, gm. Wieprze, o 15 w. od Wiłkomierza. 2. B, os. karcz. dóbr Drujki, pow. dzisieński 3. B, ob. t. I, 105, dobra skarb. , pow. trocki, 2 okr. pol, gm. Sumiliszki, dawniej własność Wołodzków, Horodkowskich i Kozakiewiczów. Barchlin, wś, pow. kościański. Kalk. A. Cmentarzysko pogańskie w B. Przegl bibliogr. archeol t. II, 1881. Barchówka, wś i fol. , pow. brzeziński, gm. Dobra, pow. Skoszewy. Wś ma 2 dm. ; 38 mk. , 30 morg. , fol 4 dm. , 19 mk. , 403 morg. W r. 1827 było 10 dra. , 75 mk. Barcice w dok. Partici wś nad rz. Bugiem, pow. pułtuski, W dok. z 1185 r. w liczbie wsi które Ziro wwoda mazow. nadał kościołowi N. P. Maryi in suburbio Plocensi Ulanow. Dok. Kujaw. 287, nr. 1. Później własność klasztoru Norbertanek w Płocku, których przełożona założyła tu 1390 r. kościół i parafią. Erekcyą wydał bisk. Dobiesław. Do klasztoru należały też okoliczne wsi Somianka, Płudy, Wólka Somiankowska, Kępa Barcicka, Ulasek, Zacisze, Jasieniec, Dąbrowa, Płudy i Osiny. W r. 1578 B. płacą od 13 1 2 łan. km, , 2 zag. , 1 rzem. Barcie 1, wś, pow. kalwaryjski, gm. Kirsna, par. Metele, 35 w. od Kalwaryi, ma U dm. 44 mk. 2. B, wś i fol, pow. sejneński, gra. i par. Lejpuny, 45 w. od Sejn, ma 24 dm. 160 mk. 3. B. , wś, pow. sejneński, gm. i par. Metele, 33 w. od Sejn, maja 36 dm. , 261 mk Wr. 1827 było 13 dm. , 121 mk. Barcie 1. , Borcie, folw. i obręb leśny, pow. szawelski, 1 okr. pol, gm. Szawkiany, 24 w. od Szawel; należy do dóbr Powieki Rymgajłów. 2. B. , wś włośc. pow. wileński, 2 okr. pol, gm. Szyrwinty 15 w. , należała do dóbr skarb. Szeszole. 3. B. i Barci ob. t. I, 106, pow. trocki, w spisach nowszych nie podane. Barcik, w dok. Barcikowic, wś, pow. gostyński. Należała do dóbr ks. mazow. , 1297 r. Bolesław, ks. na Mazowszu i Czersku, odstąpił ją bisk. pozn. , uwolniwszy od wszelkich powinności i ciężarów, z wyjątkiem przewodu do najbliższej wsi i budowania zamków. K. W. 766. Barbarowo Barbarowska Barbarycze Barbaryna Barbarynów Barbarypol Barbaryszki Barchlin Barchówka Barcice Barcie Bareckinie Barejkiszki Barczyce Bareszki Bareszyzna Bargaliszki Bargły Bargowie Bargowojnie Bargwojnie Barjagoła Barjatyn Barkałabowo Barcinek Barcinek, w dok. Barchcino, wś, pow. poznański. Należała do klasztoru w O wińskach. Przeorysza, zmuszona biedą, sprzedała tę wieś Bogufałowi, Piotrowi, Prandocie i Szymonowi, dziedzicom wsi Kowalskie; r. 1340 Kaźmierz W. odkupił od nich B. i przywrócił klasztorowi w Owińskach K. W. , nr. 1196; nie była to jednak widać darowizna zupełna, kiedy tenże król w akcie z r. 1353 mówi, iż wieś, która dotąd do dóbr królewskich jedynie należała, obdarza wszelkiemi wolnościami i oddaje w całkowite i niepodzielne posiadanie temuż klasztorowi. K. W. nr. 1318. Barciszki, dwór, pow. poniewieski, 4 okr. pol. , gm. Podbirże, 64 w. od Poniewieża. Barciuny, wś, pow. sejneński, gm. i par. Sereje, 35 w. od Sejn, mają 10 dm. , 102 mk. Barczaniewsk, fol, pow. mozyrski, gm. Czuczewicze. Barcząca, wś i fol. , pow. nowomiński, gm. Barcząca. W r. 1870 wś miała 43 mk. , 37 morg. fol. 92 mk. , 2, 902 morg. , zaś Huta barczącka wś. 28 mk. W r. 1576 we wsi B. w par. Mińsk, Stan. Rudziński płaci od 16 łan. Barczków, wś, pow. bocheński. Według Długosza należała poprzednio do par. Książnice, przyłączona później do kościoła w Uściu. Połowa łanów dawała dziesięcinę do Książnic, druga połowa pleb. w Szczepanowie, a folw. rycerski do Uścia. Dług. L. B. II, 157, 168. Barczyce, w dok. z 1283 r. Barcicy, wś, pow. nowosądecki. Własność klasztoru sądeckiego, nadana przez ks. Kunegundę r. 1280. Przed r. 1293 już miały prawo niemieckie. Kod. Mał. 1, 121, II, 145, 154, 187. W połowie XV w. wś królewska, ma kościół par. drewniany. Łany km. dają dziesięcinę wartości do 6 grzyw. bisk. krakow. Dług. , II, 236. W 1581 r. wieś królewska, posiada kościół parafialny. Garnysz płaci tu od 8 łan. km. 1 2 łana karcz. , 9 zagr. , 5 kom. , piekarki. W r. 1771 starostwo Barcickie, w ręku W. Moszkowskiego, daje kwarty 2, 574 zł. 3 gr. Bardo, wś, pow. opatowski, wspom. w dok. z r. 1356. Kod. Mał. , III, 104. W połowie XV w. posiada kościół par. drewniany. Dziedzicem wsi Mikołaj Róża z Kurozwęk. Dług. L. B. II, 465. Bardo, w dok. Bardow, wś, pow, wrzesiński. R. 1311 dziedzic jej Niemira ze Szczytnik sprzedał część klasztorowi lądzkiemu K. W. nr. 946; następnie wskutek podziału posiadłości dziedzicznych pomiędzy Derskiem z Graboszewa, Michałem z Koszanowa i Andrzejem z Czaczu, inne działy przeszły na własność ostatniego K. W. , nr. 2, 047. Bardy, wś nad Uszą, pow. owrucki, gm. Tatarnowicze, par. praw. Chodaki, 7 w. , odl. o 30 w. od Owrucza, 74 dm. , 341 mk. Bardysz, wś, pow, czerykowski, folusz. Bardyszki, wś, pow. rossieński, 2 okr. pol. , gm. Szydłowo, 20 w. od Rossień. Bardzie, dobra, pow. kowieński, 1 okr. pol. , gm. Eleonorów, 70 w. od Kowna, własność Rudzińskich, 448 dzies. i Sułkowskich 103 dzies. Por. t. I, Bardze i str. 309 Bardzie. 2. B. , wś, pow. rossieński, 4 okr. pol. , gm. Skawdwile, 32 w. od Rossień. 3. B. Bijaty, dobra, pow. rossieński, 4 okr. pol. , gm. Skawdwile, 42 w. od Rossień, własność Wolmerów, 382 dzies. 4. B. , wś, pow. wileński, 2 okr, pol. , gm. Szyrwinty 7 w. , miały 27 dusz rewiz. ; należały do dóbr Pikuny Sienkiewiczów. Bardziłowicze, dobra, pow. drysieński, wł. sukcesorów Ant. Korsaka, 657 dzies. W 1811 r. dobra liczyły 142 dusz rewiz. Bardziłówka, dwie wsi, pow. ihumeński, gm. Pereżyry, 50 w. od Ihumenia; 5 w. od st. Michanowicze dr. żel. lipawskoromeńskiej, 12 i 16 os. Należały dawniej do dóbr Lesznica i Tokarnia, własność biskupów wileńskich. Bardzinin, fol. , pow. kutnowski, gm. i par. Krośniewice, ma 25 mk. , 290 morg. Należy do dóbr Głaznów. Bardziumy, Bardzuny, wś, pow. poniewieski, 4 okr. pol. , gm. Podbirże, 66 w. od Poniewieża. Bareckinie 1. , dwór, pow. rossieński, 4 okr. pol. , gm. Pojurze, 71 w. od Rossień. 2. B. , w spisie z 1866 r. Barsukinie, dwór, tamże, gm. Skawdwile, 30 w. od Rossień, własność Sterbińskich, 39 dzies. Barejkiszki, zaśc. pow. nowoaleksandrowski, 1 okr. pol, gm. Tauroginie 33 w. od mta pow. Bareszki, zaśc, pow. połocki, własność Jaryczowskich. Bareszyzna, wś, pow. nowoaleksandrowski, ob. Baronina, Bargaliszki, ob. Borgaliszki. Bargły, kol. , pow. częstochowski, gm. Kamienica polska, par. Poczesna; ma 28 dm. , 229 mk. , 635 morg. włośc, os. karcz. 1 1 2 morga dwor. W 1827 r. 23 dra. , 111 mk. Bargowie, ob. Borgowice. Bargowojnie, przysioł. , pow. szawelski, 3 okr. pol. gm. Gruździe, 34 w. od Szawel. Bargwojnie, zaśc, pow. szawelski, 3 okr. pol. , gm. Żagory, 59 w. od Szawel. Barjagoła, w spisie urzęd. Brijałgoła wś i dobra, pow. poniewieski, 2 okr. pol. , gm. Rozalin, 42 w. od Poniewieża. Dobra należą do bar. von der Roppa i mają 191 dzies. Barjatyn, ob. Boratyn 6. . Barkałabowo, wś i dobra przy ujściu Łochwy do Dniepru, pow. bychowski, gm. Głuche 15 w. . Wś ma 41 dm. , 300 mk. , cerkiew par. , monaster żeński. Dobra, od 1871 własność Byków, 1, 539 dzies. , młyn wodny. Nie Barcinek Barciszki Barciuny Barczaniewsk Barcząca Barczków Bardo Bardy Bardysz Bardyszki Bardzie Bardziłowicze Bardziłówka Bardzinin Bardziumy Barówki Barki Barkiele Barkowiec Barki Barkowszczyzna Barłog Barłogi Barłożnica Barmaki Barmutino Barmuty Barniewice Barnim Baroginie Baronina Baroniszki Barow Barowce Barowie Barowszczyzna Barowucha Barsiejewo Barska Łuha Barsuczyn Barsuczyno gdyś własność Sapiehów, którzy nosili tytuł hr. na Bychowie, B. i Bujniczach. Barki, wś, pow. władysławowski, gm. Kidule, par. Sudargi, ma 6 dm. , 44 mk. Barkiele, wś, pow. telszewski, 3 okr. pol. , gm. Sałanty, 51 w. od Telsz. Barków, os. , pow. łukowski, gm. Białobrzegi, par. Kock, ma 4 dm. Barkowiec, wś, pow. piotrkowski. Własność klasztoru sulejowskiego, otrzymana droga zamiany z biskupem kujawskim za Lubotyń. R. 1232 Bogufał, scholastyk łęczycki, zobowiązał się płacić klasztorowi rocznie, bez względu na stan zaludnienia B. grzywnę srebra. K. W. , nr. 593. Objąwszy B. klasztor postarał się u Konrada ks. krak. i łęczyc, o wysłanie komornika celem rozgraniczenia wsi od posiadłości klasztoru Witowskiego w r, 1242. Przed r. 1308 wprowadzone tu prawo niemieckie. Kod. Małop. , II, 67, 213. Barkowszczyzna 1. wś, pow. nowoaleksandrowski, 2 okr. pol. , gm. Dryświaty, 43 w. od mta pow. 2. B, pow. szawelski, ob. Borkowszczyzna, 3. B. , zaśc, pow. dzisieński, 3 okr. pol. , gm, Druja 13 w. . Należał do dóbr Malkowszczyzna. Barłog, uroczysko, pow. miechowski, gm. Kacice, par. Niedźwiedź. Barłogi, wś, pow. nowoaleksandryjski Puławy, gm. Kurów, par. Markuszew. W r. 1827 było 8 dm. , 49 mk. Barłożnica, wś. Należała do grodu w Świecku dziś pow. mazowiecki. Wymienia ją, dokum. z połowy w. XIII. W reg. pob. z w. XVI nie podana. Barmaki al. Bormaki, wś, pow. rówieński, gm. i par. katol. Równo 3 w. , par. praw. Żytyń Mały 5 w. , 27 dm. , 291 mk. , cerkiew filialna z r. 1773. W 1570 r. przeszła na własność Albrechta Łaskiego, wwdy sieradzkiego. Poprzednio była w czasowem posiadaniu Teodora i Jacka Hurków Omelańskich. W 1577 r. wnosi z niej Stanisław Grajewski z 13 dym. ogrod. po 6 gr. , 3 podsusid. po 2 gr. W polowie XVII w. własność Jana Zamoyskiego, ssty kałuskiego; w 1648 i 1651 r. 28 dym. a w 1653 r. 12 dym. Od Ostrogskich przechodzi do Koniecpolskich, potem Zakrzewskich, w końcu Załęskich. Barmutino, wś, pow. wieliski, gm. Cerkowiszcze. W 1765 r. w ławnictwie hłazunowskiem, wójt. zakomelskiego. Barmuty, w dok. Barmutowicze, wś, pow. prużański, 2 okr. pol. , gm. Rewiatycze, 25 w. od Prużany, 500 dzies. ziemi włośc. Wchodziła w skład ekon. kobryńskiej. Podług rewizyi dokonanej w 1563 r. przez Dymitra Sapiehę sioło Barmutowicze należy do wójtowstwa błudeńskiego, we włości dobuczyńskiej. Ma ono 5 włók gruntu przepodłego. Trzy włóki trzyma Piotr Barmutowicz, ławnik. Czynszu płacą z włóki 6 gr. , za gęsi, kury, jajca, stacyę, niewody 8 gr. , osady 30 gr. , za tłoki 12 gr. Nadto wolne sianozęcie na błoniu Postołowskim i pastwiska. Wogóle dochód czyni 5 kóp 30 gr. Barniewice al. Barnowiec, w dok. Bargnewizy wś, pow. kartuzki. Należąca do klasztoru w Oliwie; przyjął ją pod opiekę i obdarzył przywilejami Przemysław II, książę wielkop. r. 1291. K. W. , nr. 670 i 1295 K. W. ; nr. 739. 2060, 2061. Barnim, ziemia w Marchii Brandenburskiej, r. 1364 na skutek podziału pomiędzy braćmi, margrabiami brandenburskimi, dostała się Ottonowi. K. W; , nr. 1518. Baroginie 1. wś, pow. maryarapolski, gm. Kwieciszki, par, Maryampol 7 w. , ma 16 dm. , 126 mk. 2. B. , wś, pow. maryampolski, gm. Pogiermoń, par. Płutyszki, ma 4 dm. , 20 mk. Barole, zaśc, pow. trocki, 2 okr, pol, gm. Żyżmory 9 w. , miał 6 dusz rewiz. ; należał do dóbr Milejgany hr. Platerów. Baronina, w spisie z 1886 r. Baresznyzna, zaśc pow. nowoaleksandrowski, 5 okr. pol. , gm. Ponedel, 85 w. od mta pow. Baroniszki, wś, pow. szawelski, 4 okr. pol, gm. Szawlany, 28 w. od Szawel. Barów 1. wś, pow. oszmiański, 3 okr. pol. , gm. Łogumowicze 8 w. . W r, 1865 było 186 dusz rewiz; należał do dóbr Mikołajów hr. Zamoyskich. 2. B, Wielki, wś i dobra, tamże, 6 w. od Łogumowicz. Wś miała 45 dusz rewiz. ; dobra, w 1865 r. należały do Ślipkowej. Obec nie Jana Sielanki. 3. B. Mały, wś i dobra, tamże. Wś miała 43 dusz rewiz. ; dobra, w 1865 r. należały do Besarowiczów, dziś Trejkowicza. Barow, gród i miasto, w dok. z 1306 r. Kod. dypl. pol. . I, 175, ob. Zbar t. XIV. Barowce ob. t. I, 109, pow. wilejski, ob. Borowce. Barowie, zaśc, pow. święciański, 1 okr, pol. , gm, aleksandrowska; należał do dóbr skarb. Swirany. Barówki, Barowa, zaśc, pow. nowoaleksandrowski, 1 okr. pol, gm. Sołoki, 40 w. od mta pow. Barowszczyzna, wś, pow. nowoaleksandrowski, 5 okr. pol, gm. Ponedel, 70 w. od mta pow. Barowucha, ob. Baraucha. Barsiejewo, wś, pow, oszmiański, gm. Dobromyśl, 6 dm. , 51 mk. Barska Łuha, wś nad rzką b. n. , pow. lityński, gm, Owsianiki, 136 dm, , 961 mk. , cerkiew, młyn parowy i wodny, odlewnia żelaza. Barsuczyn ob, t. I, 109, pow. wilejski, ob. Borsuczyn, Barsuczyno 1. folw. , pow. połocki, attyn. Bartaszewo Bartaszuny Bartkiszki Barteniszki Barteliszki Łyskowa. 2. B. , dobra, tamże, własność Łopatynych, 1, 332 dzies. Barsuki 1. zaśc, pow. poniewieski, 4 okr. pol. , gm. Stumbryszki, 23 w. od Poniewieża. 2. B, wś, pow. szawelski, 2 okr. pol. , gm. Okmiany, 70 w. od Szawel. Ob. t. I, 324, Borsuki. 3. B, , wś, pow. dzisieński, 4 okr. pol, gm. i dobra w 1865 r. Hłasków Mikołajewo, miała U dusz rewiz. 4. B, wś przy ujściu rzki Szustianki do Dubny, pow. dźwiński dyneburski. 5. B. pierwsze i drugie ob. t. I, 109, dwie wsi, pow. wieliski, gm. Baranowo. 6. B. , wś, pow. wieliski, gm. Czepie. 7. B. , wś, pow. wieliski, gm. Krest. 8. B. , wś, pow. wieliski, gm. Usmyń. 9. B, , wś, pow. wieliski. gm. Wiaźmieny. 10. B. , ob. Borsuki, Barsukinia 1. dwór, pow. kowieński, 3 okr. pol, gm. Bobty, 58 w. od Kowna. 2. B. , wś, pow. kowieński, 3 okr. pol, gm. Jaswojnie, 50 w. od Kowna. 3. B. , dwór, pow. poniewieski, 1 okr. pol. , gm. Pniewo, 4 w. od Poniewieża. 4. B. , zaśc, pow. szawelski, 4 okr. pol, gm. Skiemie, 41 w. od Szawel. Barsukinie 1. dwór, pow. kowieński, 2 okr. pol. , gm. Kroki, 69 w. od Kowna, 2. B. , dobra, tamże, 90 w. od Kowna. 3. B. , zaśc, pow. kowieński, 3 okr. pol. , gm. Jaswojnie, 40 w. od Kowna. 4. B. , fol, tamże, 4 okr. pol, gm. Żejmy, 25 w. od Kowna. 5. B. , pow. rossieński, ob. Bareckinie. 6. B. , zaśc, pow. szawelski, 1 okr. pol, gm. Podubis, 18 w. od Szawel 7. B. , zaśc, pow. wiłkomierski, 3 okr. pol, gm. Towiany, 21 w. od Wiłkomierza. Barsuniszki, wś, pow. kowieński, 1 okr. pol, gm. Krasne sioło, 25 w. od Kowna. Barsutyszki, zaśc, pow. kowieński, 3 okr. pol, gm. Bobty, 22 w. od Kowna. Barszany, wś, pow. nowoaleksandrowski, 4 okr. pol, gm. Abele, 33 w. od mta pow. Barszcze 1. , Borszcze, wś, pow. kobryński, 1 okr. pol, gm. Koziszcze, 16 w. od Kobrynia, 101 dzies. ziemi włośc 2. B. Rzeczyca, do bra, tamże, 18 w. od Kobrynia, własność Wierewkina Szeluty, 216 dzies. 3. B. Huska, dwie posiadłości, tamże, 14 w. od Kobry nia. Jedna należy do Ostromęckich, ma 350 dzies. ; druga, Andronowskich, 222 dzies. 4. B. , wś, pow. nowoaleksandrowski, 4 okr. pol, gm. Oknista, 65 w, od mta pow. 5. B. , okolica szlach. , pow. oszmiański, 2 okr. pol, gm. Połoczany; należała do dóbr skarb. Łosk. Barszczewo 1. wś, pow. białostocki, 1 okr. pol, gm. Gródek, 38 w. od Białegostoku, 77 dz. 2. B. ob. t. I, 109, wś, pow. białostocki, 2 okr. pol, gm. Choroszcza, 7 w. od Białegosto ku, 25 dm. , 428 mk. , zarząd gm. , szkoła, 471 dzies. 3. B. , wś i dobra, pow. brzeski gub. grodz. , 4 okr. pol, gm. Ratajczyce, 35 w. od Brześcia. Wś ma 33 dm. , 353 mk. , cerkiew, wiatrak, 432 dzies. ; dobra, własność Karłowiczów, z fol Chotkowo 556 dzies. Barszczów, ob. Borszczów, Barszczówka 1. wś, pow. białostocki, 2 okr. pol, gm. Choroszcza, 12 w. od Białego stoku, 161 dzies. 2. B. ob. t. I, 109, wś i cztery fol nad rzką Niedźwiedziówką, lew. dopł. Prypeci, pow. rzeczycki, gm. Dernowicze, 163 w. od Rzeczycy. Wś ma 30 osad, cer kiew; folwarki należą do Dmisiewiczów około 24 włók; Piotrowskiego 7 1 4 wł. , tudzież wło ścian Pawłowca 23 włóki i Szurowa 19 wł. . Barszczownik, fol. i zaśc, pow. miński, gm. Białorucz, 33 w. od Mińska, własność Żebrowskich 24 włóki i Andrzejkowiczów 1 1 2 wł. Barszczyce, Borszczyce ob. t. I, 109, mstko, dwór i dobra, pow. telszewski, 1 okr. pol, gm. Siady, 30 w. od Telsz. Mstko ma 10 dm. , 100 mk. , kościół katol, synagogę, 2 jarmarki. Dobra nalezą do Romerów i mają. 805 dzies. , kościół filialny par. Kalwarya p. w. św. Szymona i Judy, z drzewa wzniesiony w 1789 r. kosztem Jagminów. Barszczyszki, ob. Borciszki. Barsze, okolica, pow. telszewski, ob. PukieBarsze. Barszówka, przys. , pow. krzemieniecki, gm. Oleksiniec, 41 w. od Krzemieńca, 6 dm. , 27 mk. Bartaniszki, Bartaniki, wś, pow. rossieński, gm. Nowe Miasto Aleksandrowskie, 106 w. od Rossień. Bartasze, dobra, pow. sieński, własność od 1879 r. Bazylewskich, z dobrami Sorzyca i Zahorie, mają 5, 594 dzies. 2, 100 lasu. Bartaszewo, wś, pow. dzisieński, 4 okr. pol, gm. Mikołajewo 7 w. , miała 11 dusz rewiz. ; należała do dóbr Złotoruń Siedleckich. Bartaszuny 1. okolica, pow. poniewieski, 4 okr. pol, gm. Stumbryszki, , 35 w. od Poniewieża. 2. B. , wś, pow. wiłkomierski, 4 okr. pol, gm. Wiżuny, 79 w. od Wiłkomierza. Bartaszyszki, dwór, pow. wiłkomierski, 3 okr, pol, gm. Kowarsk, 18 w. od Wiłkomierza. Bartele, mylnie Bortele, wś, pow. sejneński, gm. Lejpuny, par. Wiejsieje, ma 6 dm. , 30 mk. W r. 1827 wś pryw. , 6 dm. , 49 mk, Barteliszki, w spisie z 1886 r. Bortuliszki, wś, pow. nowoaleksandrowski, 3 okr. pol, gm. Opsa, 40 w. od mta pow. Należy do dóbr Dryświaty Łopacińskich. Barteniszki, wś, pow. oszmiański, 4 okr. pol, gm. i dobra hr. Chreptowiczów, Wiszniów 9. w. , miała 18 dusz rewiz. Bartkiszki 1. dobra, pow. nowoaleksandrowski, 4 okr. pol, gm. Abele, 42 w. od mta pow. 2. B. al Janowo Bartkiszki, dobra, pow. rossieński, 1 okr. pol, gm. Kroże, 55 w. od Rossień, własność Chełchowskich, 726 dzies. 3. B. , w spisie z 1892 r. Bartnyszki, dwór Barsuki Barsuki Barsukinia Barsukinie Barsuniszki Bartaszyszki Barsutyszki Barszany Barszcze Barszczewo Barszczów Barszczówka Barszczownik Barszczyce Barszczyszki Barsze Barszówka Bartaniszki Bartasze Bartodzieje i dobra, pow. rossieński, 4 okr. pol, gm Skawdwile, 23 w. od Rossień; własność Bej narów, ma z zaśc. Girwidziszki 88 dzies. i Filipowskich dawniej Jucewicza 80 dzies. Bartkowice, wś i fol, pow. noworadomski, gm. Konary. W r. 1827 było 13 dm. , 86 mk. Bartkówka, os. nad Oksza, pow. częstochowski, gm. Miedzna, par. Kłobuck, ma 3 dm. , 10 mk. , 18 morg. dwor. Bartkuniszki 1. dobra, pow. kowieński, 2 okr. pol. , gm. Kroki, 70 w. od Kowna. 2. B, , wś, pow. nowoaleksandrowski, 3 okr. pol, gm. Opsa, 50 w. od mta pow. Bartkuny 1. dobra, pow. kowieński, 2 okr. pol. , gm. Kroki, 70 w. od Kowna. 2. B. , wś, pow. poniewieski, 4 okr. pol. , gm. Czypiany, 44 w. od Poniewieźa. 3. B. , fol. , pow. szawelski, 3 okr. pol, gm. Gruździe, 29 od Szawel. 4. B. , zaśc, pow. wiłkomierski, 3 okr. pol, gm. Wojtkuszki, 14 w. od Wiłkomierza. Bartlin, w dok. Bartolino, wś, pow. gdański, na Pomorzu. Wskutek zamiany posiadłości między Gerwardem, bisk. włocławskim i klasztorem w Mogilnie, od r. 1315 opłacała meszne temuż klasztorowi. K. W, nr. 975. dwór murowany z r. 1810 i pałacyk na wyspie. Gmina B. należąca dawniej do pow. tureckiego włączoną została do pow. sieradzkiego. Wś B. wspomniana w akcie z r. 1354 jako własność Wirzbanty. K. W. , nr. 1323. Bartławki, wś, pow. telszewski, 4 okr. pol, gm. Wornie, 37 w. od Telsz. Wilamowiczowie mają tu 30 dzies. Bartłomiejowice 1. wś i fol, pow. nieszawski, gm, Osięciny, par. Kościelna wieś, mają 169 mk. , 565 morg. dwor. i 188 włośc. W r. 1827 było 11 dm. , 115 mk. 2. B. , wś, pow. nowoaleksandryjski Puławy. W połowie XV w. wieś królewska. Łany km. dają dziesięcinę do 8 grzyw. pleban. w Wąwolnicy. Dług. , L. B. , II, 568, III, 248 i 256. Bartłomiejówka, Bartołomejówka 1. dobra, pow. bychowski; własność od 1882 r. Djaczkowiczów, 275 dzies. 2. B, wś i dobra nad Biesiadzią, pow. rohaczewski, gm. Rzeczki 19 w. . Wś ma 156 dm. , 760 mk. , cerkiew, 2 młyny wodne; dobra, własność Gerardów, z Worobijówką mają 1, 688 dzies. Bartłomiejowska Rudnia, pow. rohaczewski, ob. Rudnia t. IX, 927. Bartnica, wś, pow, włocławski, gm. Dobiegniewo, par. Wistka, ma 88 mk. , 180 morg. Bartniki 1. wś, pow. łowicki, ob. Bolmowskie budy, 2. B. , wś, pow. augustowski, gm, Hołynka, par. Lipsk, ma 38 dm. , 319 mk. W r. 1827 par. Teolin, 16 dm. , 79 mk. Bartniki 1. chutor, pow. bielski gub. grodz. , 3 okr. pol, gm. Grodzisk, 31 w. od Bielska. 2. B. , Bortniku wś, pow. miński, okr. pol, st. poczt. i gm. Raków 14 w. , 49 w. od Mińska. Należała dawniej do Ratyńskich. Bartnyszki, pow. rossieński, ob. Bartkiszki. Bartochów, wś i fol nad rz. Wartą, pow. sieradzki, gm. Bartochów, par. Warta. Wś ma 18 dm. , 204 mk. ; fol 6 dm. , 98 mk. Na fol Bartodzieje 1. wś i fol nad rz. Luciążą, pow. piotrkowski, gm. Ręczno, par. Bęczkowice. Fol ma 15 dm. , 28 mk. , 1, 278 morg. ; wś ma 29 dm. , 349 mk. , 260 morg. 2. B. , kol i fol, pow. noworadomski, gm. i par. Radomsk; kol 24 dm. , 267 mk. , 135 morg. włośc; kol 1 dm. , 5 mk. , 368 morg. drobn. właści; fol. 5 dm. , 2 mk, , 320 morg. W 1827 r. 17 dm. , 124 mk. Przemysław ks. kujaw. i pan wielkopolski, nadaje r. 1298 swym 6 bartnikom i ich braciom wieś Barthodzieie, z obowiązkiem oddawania z niej rocznie na św. Michała 24 miar miodu. Kod. dypl pol, II, 149. 3. B. , wś, pow. kozienicki. Dziesięcinę z tej wsi pierwotnie pobierała kolegiata sandomierska Kod. Małop. , I, 5, następnie klasztor wąchocki. Według dok. z r. 1260 Kod. katedry kra. k. , I, 79 Bolesław ks. krakow. daje klasztorowi sors Kobulcze we wsi Prusinowice danej klasztorowi przez Humberta kanon, sand. in recompensacionem decime de Bartodzey quam decimam tenet ecclesia de Strazy. Zdaje się, że nazwa ta wynikła ze złego odczytania nazwy wsi Brzoza, starożytnej osady z kościołem paraf. należącej do starostwa radomskiego. Przy założeniu w Straży kościoła, nadał książę dziesięciny z poblizkiej Brzozy a klasztorowi dał za to cząstkę w Prusinowicach. W połowie XV w. wieś królewska, ma łany kmiece i 2 sołtysie dające dziesięcinę do 20 grzyw. pleb. w Tczowie. Dług. , L. B. , II, 530. W r. 1569 we wsi B. w par. Goryń, w dwu częściach płacą od 4 1 2 łan km. , 8 zagr. 4. B. , wś, pow. pułtuski Wymienia ją akt z XIII w. śród posiadłości kościoła płockiego. W r. 1578 mają 16 1 2 łan. Bartodzieje 1. , w dok. Bartozege, Bartodzege, wś, pow. wągrowiecki. R. 1153 opłacały dziesięcinę klasztorowi w Łeknie K. W. , nr. 18, 590; r. 1387 dziedzic B. Sędziwój połączył je z częścią Romiszewa i zapisał na własność klasztorowi, wymówiwszy sobie r. 1391 posiadanie dożywotnie. W tym też czasie odprzedał, za zgodę opata, sołtystwo w B. na prawie dziedzicznem niejakiemu Grabcowi. 2. B. , wś, pow. bydgoski. Należały r. 1301 do dóbr ks. Kujawskich. Bartojcie ob. t. I, 112, zaśc, pow. trocki, 2 okr. pol, gm. Żyżmory. Bartołomejówka, ob. Bartłomiejówka, Bartosiszki, dwór i zaśc, pow. poniewieski, 4 okr. pol, gm. Birże, 57 w. od Poniewieża. Bartosuniszki, wś, pow. wileński, 2 okr. pol, gm. Muśniki 5 w. , miała 5 dusz rewiz. ; należała do dóbr Pomusze. Bartkowice Bartkówka Bartkuniszki Bartkuny Bartlin Bartławki Bartłomiejowice Bartłomiejówka Bartłomiejowska Bartnica Bartniki Bartniki 1 Bartnyszki Bartochów Bartojcie Bartołomejówka Bartosiszki Bartosuniszki Bartkowice Bartowszczyzna Bartowty Bartule Bartupie Bartosy Barusk Baruny Bartosy Baruliszki Bartosy, wś, pow. ostrołęcki, gm. Czerwin, par. Wąsewo. Bartosze 1. wś, pow. prużański, 2 okr. pol. , gm. Bajki, 14 w. od Prużany, ma 132 dz. Na polach znajduje się kurhan, na wierzchu którego miał się znajdować kamień z napisem. Kurhan ten mieszkańcy odnoszą do 1812 r. 2 B, urocz. , pow. Słonimski, 5 okr. , pol. , gm. Łuszniewo, 36 w. od Słonima; należy do dóbr Ksawerpol. 3. B. , zaśc. nad lewoboeznym dopł. Łani, pow. słucki, gm. Hrycewicze, okr. pol. i par. katol. Kleck, 49 w. od Słucka. Mają tu własności szlachta Biernadzcy, Dubkowscy i Jechiraowiczowie, 4 włóki. 4. B. al Bertycze, wś, pow. dzisieński, 2 okr. pol, gm. Pohost Nowy 5 w. . Miała 40 dusz rewiz. ; należała do dóbr Zaleś. 5. B. , wś, pow. lidzki, 3 okr. pol, gm. Szczuczyn. W r. 1805 było 53 dusz rewiz. ; należała do dóbr Jatwież. 6. B, wś, pow. oszmiański, 2 okr. pol, gm. Horodżki 5 w. . Należała częścią do dóbr Ciepaciowszczyzna, w części do dóbr Wielki Dwór. 7. B. Osiniki, wś, pow. drysieński, par. Oświej. Bartoszew, w dok. z r. 1396 Barthoschowicze, pow. krasnostawski. Własność Dymitra, marszałka nadwor. za Jagiełły, wymieniona w dok. z r. 1396. Należała do pow. horodelskiego, odtąd wcielona do chełmskiego. Kod. Maz. , 118. Bartoszewice, wś, pow. krobski. R. 1290 Przemysław II bawił tu i uczynił nadania bisk. poznań. K. W. , nr. 643; r. 1397 B. były przedmiotem sporu pomiędzy Małgorzatą z Krajewic a Hanką, i mężem jej z Błażejewa. K. W. , nr. 1977. Bartoszewo, wś i fol, pow. lipnowski, gm. Obrowo, par. ewang. Ossówka, 24 w. od Lipna, ma 10 dm. , 117 mk. , 240 morg, Bartoszkajcie, okolica, pow. kowieński, 2 okr. pol, gm. Betygoła, 75 w. od Kowna. Szwejkowscy mają. tu w dwóch działach 128 dzies. , Szymkiewiczowie 30 dzies. Bartoszki, wś i fol, pow. Słonimski, 4 okr. pol, gm. i par. Dworzec, 40 w. od Słonima, ma ze wsiami Rabki, Worokoliszczyzna i Ochoniany 1, 125 dzies. włośc; fol należy do dóbr Nowojelnia. Bartoszowice, wś, pow. kielecki, gm. i par. Bieliny. Bartoszówka, wś nad rzką. b. n. , pow. lipowiecki, gm. Medówka. 24 w. od Lipowca st. poczt. , 13 dm. , 83 mk. , 248 dzies. Własność Bartoszewickich. Bartoszuny, mylnie Bortoszuny wś, pow. sejneński, gm. Lejpuny, par. Wiejsieje, ma 21 dm. , 123 mk. W r. 1827 wś pryw. , 9 dm. , 52 mk. Bartoszuny 1. dobra, pow. oszmiański, 3 okr. pol. , gm. Siedliszcze; w 1865 r. własność Danejków. 2. B. , mylnie Bartuszuny ob. t. I, 113, wś, pow. trocki, 2 okr. pol, gm. Żośle 10 w. ; 1865 r. należała do Strobejków, miała 9 dusz rewiz. 3. B. , wś, tamże, 13 w. od Żośli, wraz ze wsią Krzywany i zaśc. Nawiki miała 80 dusz rewiz. ; należały do Zaleskich, następnie Kołogrywowych. Bartoszycka, pow. włodawski, gm. i par. Hańsk. Bartoszyszki, fol i dobra, pow. maryampolski, par. Godlewo. W r. 1827 wś pryw. , 3 dm. , 49 mk. Spis urzęd. z r. 1870 pominął tę nazwę. Bartoszyszki 1. dwór, pow. nowoaleksandrowski, 2 okr. pol, gm. Antuzowo, 2 w. od mta pow. ; własność Wierzbickich, 196 dzies. 2. B. , wś, pow. rossieński, 1 okr. pol, gm. Kołtyniany, 55 w. od Rossień. 3. B. , wś włośc, pow. lidzki, 4 okr. pol, gm. Raduń 1 w. . Miała 20 dusz rewiz. ; należała do dóbr skarb. Kiwańco. 4. B. , zaśc, pow. święciański, 1 okr. pol, gm. Święciany 6 w. . Należał do dóbr skarb. Mile. Bartowszczyzna, dobra, pow. sokólski, 3 okr. pol, gm. Ostrów, 133 dzies. należących do 13 właścicieli. Bartowty 1. wś, pow. lidzki, 2 okr. pol, gm. Ejszyszki 6 w. . Miała 13 dusz rewiz. ; należała do dóbr Zubiszki. 2. B. , wś, tamże, 5 w. od Ejszyszek; należała do dóbr Mieleciszki. Bartule, wś, pow. drysieński, par. Przydrujsk. Bartupie, fol, pow. władysławowski, gm. Błogosławieństwo, par. Giełgudyszki, ma 1 dm. , 46 mk. Bartusowszczyzna, wś, pow. dzisieński, 2 okr, pol, gm. Postawy 44 w. ; miała 13 dusz rewiz. Bartuszuńce, okolica szlach. , pow. lidzki, 4 okr. pol, gm. Raduń 10 w. . Należała do dóbr skarb. Ejszyszki. Bartuszuny, pow. trocki, ob. Bartoszuny. Barty, zaśc, pow. trocki, 2 okr. pol, gm. Żośle 4 w. . Należał do Żukowskich, potem Szpejerów. Bartyki, os. , pow. warszawski, gm. i par. Wilanów, ma 51 mk. , 27 morg. Bartyszki, Bortyszki, wś, pow. kowieński, 1 okr. pol, gm. Eleonorów, 60 w. od Kowna. Baruchowo, wś, pow. włocławski, wzmiankowana w akcie z r. 1388, jako dziedzictwo Marcina podczaszego i Mikołaja podkom. ziemi dobrzyńskiej. K. W. , nr. 1878. Baruliszki, fol, pow. oszmiański, w pobliżu Polan, własność Hermana. Baruny, wś, pow. szawelski, 3 okr. pol, gm. Poszwityń, 46 w. od Szawel Barusk al Baruska, wś, pow. rzeczycki, gm. Antucewicze, 92 w. od Rzeczycy, ma 28 osad. Baruth, miasto w Marchii Brandenburskiej, wzmiankowane w dok. z r. 1248 K. W. , nr. Bartusowszczyzna Baruth Bartuszuńce Bartuszuny Barty Bartyki Bartosze Bartoszew Bartoszewice Bartoszewo Bartoszkajcie Bartoszki Bartoszowice Bartoszówka Bartoszuny Bartoszyszki Bartyszki Baryczka Baruwa Basań Basałyki Basałyga Basałyczówka Basal Barzuczeno Barzówka Baryszówka Baryszno Baryszki Barysz Barynowo Barynia Baryłówka Baryków Barycz Barwojnie Barwiniszki Barwin Barwiki Barwidzie Barwicze Barwałd Baruwa 275; r. 1364 na mocy podziała pomiędzy margrabiami, B. dostał się Ottonowi. K. W. , nr. 1518. Baruwa, ob. Barówki. Barwałd, r. 1361 Barwald, wś, pow. wadowicki. Jan, ks. oświecimski nadaje Hankonowi, i synowi Wernera de Hopnewald sołtystwo dla założenia wsi na 50 łanach nad rz. Kleszcze w Barwałdzie. Kod. dypl. pol. , III, 268. Za czasów Długosza castrum regium Berwald był centrem powiatu t. n. L. B. , I, 88. W r. 1581 odróżniano B. górny 8 łan. km. i 6 zagr. , B. średni, należący do zamku Zatorskiego 20 1 2 łan. km. , 8 zagr. i B. niższy Komorowskich. Barwicze, wś, pow. lidzki, 1 okr. pol. , gra. Gonczary 3 w. . W r. 1865 miała 29 dusz rewiz. ; należała do dóbr Stoki. Barwidzie, os. , pow. szawelski, 2 okr. pol. , gm. Popielany, 49 w. od Szawel. Barwiki, wś, pow. kolneński. R. 1437 Władysław ks. mazow. wydaje w Kubrze przywilej na 20 łan. zw. Barwik w ziemi wizkiej, które nabył od księcia za 40 kóp Kus z Przytuł. Potomkowie jego zwą się odtąd Barwikowscy h. Bończa. Kapica, Herbarz, 4. Barwin al Berwin Perewoz, os. nad Dźwiną, pow. witebski, wymieniona w dok. z końca XVI w. Dziś budują tu znaczną liczbę łajb statków wodnych. Barwiniszki, zaśc, pow. nowoaleksandryjski, 4 okr. pol, gm. Bakiszki, 54 w. od mta pow. Barwojnie, w spisie z 1885 r. Borwojnie, wś, pow. poniewieski, 2 okr. pol. , gm. Rozalin, 35 w. od Poniewieża. Barycz 1. wś i fol. nad rz. Zielonką, pow. iłżecki, gm. Ciepielów, par. Zwoleń, 36 w. od Iłży, ma 43 dm. , 327 mk. , młyn wodny, 134 morg. dwor. i 357 włośc. Obszar dworski wchodzi w skład majoratu rządow. , którego właścicielem jest Iwan Szabelski. W skład majoratu wchodzą Kawenczyn i Jasieniec. 2. B. al. Michałów, wś, fol. i młyn, pow. konecki, gm. Gowarczów, par. Końskie 2 w. . Wś ma 24 dm. , 171 mk. , 611 morg. dwor. , i 173 włośc; os. młyn. 2 dm. , 23 morg. ; os. karcz. 1 dm. , 7 m. dwor. Obszar dwor. we wsi jest własnością rządową; młyn i karczma są w ręku osób prywatnych. 3. B. , wś i fol. nad rz. Grabówką, pow. łaski, gm. i par. Łask, Wś ma 15 dm. , 145 mk, 200 morg. ; fol. 1 dm. , 7 mk. , 990 morg. ; os. młyn. 1 dm. , 4 mk. , 18 morg. 4. B. , wś, pow. noworadomski, gm. i par. Maluszyn, ma 17 dm. , 139 mk. , 73 morg. włośc. 5. B. , wś, pow. jędrzejowski, gm. i par. Węgleszyn. W r. 1827 wś pryw. w par. Konieczno, ma 6 dm. , 58 mk. 6. B. , pow. kielecki, gm. i par. Łopuszno, 35 w. od Kielc. W 1827 r. 5 dm. , 49 mk. 7. B. , pow. olkuski, gm. Żarnów, par. Chlina, 31 w. od Olkusza. W r. 1827 wś rząd. 9 dm. , 39 mk. Baryczka, wś i fol, pow. kozienicki, gm. Oblassy, par. Zwoleń, 42 w. od Kozienic, ma 7 dm. , 169 mk, 171 morg. dwor. i 36 włośc. Baryków, zaśc, pow. bobrujski, gm. Laskowicze, 43 w. od Bobrujska. Baryłówka, ferma, pow. bałcki, okr. pol. Okna, gm. Nestoita 6 w. , par. Rybnica. Barynia, wś, pow. poniewieski, 1 okr. pol, gm. Krakinów, 32 w. od Poniewieża. Barynowo, zaśc, pow. dzisieński, 3 okr. pol, gm. i dobra ks. Radziwiłłów Czeress 13 w. ; miał 6 dusz rewiz. Barysz, mstko, pow. buczacki. W r. 1578 płaci szosu fl. 4, od 10 pługów, 10 rzem. Wraz z Buczaczem należy do Jazłowieckich. Baryszki, wś, pow. nowoaleksaudrowski, 5 okr. pol, gm. Ponedel, 97 w. od mta pow. Baryszno, wś, pow. wieliski, gm. Usmyń. W 1765 r. w ławnictwie przychebskiem wójt. usmyńskiego. Baryszówka ob. t. I, 115, mstko nad Trubieżem, pow. perejasławski gub. połtawskiej, gm. Baryszówka, 35 w. od Połtawy, 284 dm. , 1, 321 mk, zarząd gminy, 4 cerkwie, szkoła, 10 wiatraków, krupiarnia, targi, jarmarki. Należało do włości boryspolskiej, dawniej Żółkiewskich, po 1620 r. Daniłowiczów. W 1629 r. w dzierżawie Pawła Łechowskiego, który wnosi z 20 dym. rynk. , 40 ulicznych, 30 ubogich, 20 ogr. , 2 rzemieśln. Od 1665 do 1782 r. było miastem sotniczem pułku perejasławskiego. Barzówka, wś, pow. wiłkomierski, 3 okr. pol, gm. Kowarsk, 31 w. od Wiłkomierza. Barzuczeno, os. , pow. połocki, gm. Jurowicze 10 w, , cerkiew. Basalga, ob. Basałyga. Basałyczówka ob. t. I, 115, wś nad Ładyżynką, pow. hajsyński, gm. Kuna, 84 dm. , 607 mk. , cerkiew. Basałyga al Basalga, fol. , pow. olhopolski, gm. i par. katol Czeczelnik 6 w. . Należy do dóbr Werbka. Basałyki, wś, pow. wołkowyski, ob. Nowosiołki 2. Basań 1. Nowa ob. t. I, 115, mstko nad Nedrą, pow. kozielecki gub. czernihowskiej, gm. Basań Nowa, 55 w. od Kozielca, ma 1, 173 dm. , 5, 393 mk. , 3 cerkwie, dom modl żyd. , szkołę, szpital, 5 jarmarków. 2. B. Stare, sioło nad Basanką, tamże, gm. Jarosławka, 463 dm. , 2, 353 mk. , cerkiew, szkoła, 2 jarmarki. Obie osady założone na obszarze nadanym przez Włodzimierza Olelkowicza kn. Połowcom ze Skwyry Rożynowskim. Następnie w 1503 r. nadaje tę miejscowość położoną w obwodzie kijowskim król Aleksander dworzaninowi swemu Daszkowi Iwanowiczowi, ojcu Ostafia Daszkowicza. Zasiedlone, jak sąsiedni Byków, przeważnie przez zbiegów z Chodorkowa. Po Daszkowiczu spada dziedzictwo na Dublańskich, w 1535. W 1581 r. jest w podziałach, mają Basica Basin Basia Basinów Basiny Basiszki Basiuki Basiuliszki Baskaki Baśki Basków Baskowa Basłaki Basławce Basów Kut Basówka Bassaraby Bassonia Bastenowicze Bastowa Baście tu części Dedkowie Trypolscy i Bałykowie. Tegoż roku Fedor, Hapon i Zdan Dedkowie Trypolscy wnoszą od 1 osiadł. a pani Andruszkowa od 6 osiadł. Poczem zagarniają całą włość basańską, , mającą, 6, 75 mil kw. Chodykowie Kryniccy, którzy około 1607 r. osadzają mstko B. Nową. W 1629 r. Teodor Krynicki wnosi z B. Starej z 7 dym. , 8 ogr. i 1 koła młyn. a też z B. nowosadzonego z 20 dym. , 40 ogr. , kół młyn. Baście, wś, pow. władysławowski, gm. i par. Giełgudyszki, ma 2 dm. , 71 mk. Basia, rzeczka, w pow. boreckim i czauskim, prawy dopł. Proni, do której uchodzi poniżej mta Czaussy. Przybiera od lew. brzegu rzkę Kosznę. Basiarówka, ob. Baszarówka. Basica, os. , pow. będziński, gm. Pińczyce, ma 2 dm. , 12 mk. , 18 morg. Basin, fol. , pow. błoński, gm. Pass, par. Izdebno, ma 77 mk. , 275 morg. Basin 1. ob. t. I, 115, fol. , pow. słonimski, 4 okr. pol. , gm. Pacowszczyzna, 40 w. od Słonima, należy do dóbr Mirowszczyzna Strawińskich. 2. B. , fol. dóbr Swisłocz w pow. bobrujskim. 3. B, wś dobra i fol. , pow. nowogródzki, gm. Horodeczne, 10 w. od Nowogródka. Wś ma 41 osad; dobra, 10 włók, własnożć O Rourke ów i Michalkiewiczów. Basinów, wś, pow. kozienicki, gm. Trzebień, par. Magnuszew, 24 w. od Kozienic, ma 13 dm. , 108 mk. , 94 morg. Basiny 1. os. przy wsi Zapole, pow. słonimski. 2. B. , fol. , tamże; należy do dóbr Albertyn. Basiszki, zaśc, pow. święciański, 2 okr. pol. , gm. Daugieliszki 10 w. . Miał 10 dusz rewiz. ; należał do dóbr skarb. Dawiliszki. Basiuki, wś, pow. wieliski, gm. Budnica. Basiuliszki, dwór, pow. szawelski, 3 okr. pol. , pow. szawelski, gm. Żagory. Baskaki, wś nad rz. Uszą. pow. żytomierski, gm. Barasze, par. praw. Biełka, odl. 75 w. od Żytomierza, ma 128 dm. , 810 mk. , młyn wodny. Własność Żerebcowych. Należały do dóbr Niemiryczów na Polesiu wołyńskim. W r. 1621 Stefan Niemirycz wnosi z nich od 12 dym. W r. 1648 dostały się do schedy Jerzego. Następnie syna jego Teodora przy Horoszkach, W 1848 r. własność Hulewiczów. Baśki, wś, pow, wileński, 3 okr. pol, gm. Giedrojcie 7 w. . Miały 21 dusz rewiz. ; należały do dóbr Jurażyn. Basków, chutor, pow. nowogradwołyński, gm. Rohaczów, par. praw. Ostrożek 20 w. . Baskowa, wś, pow. wieliski, w t. zw. wieliskiej obodnicy. Basłaki, wś, pow. dzisieński, gm. i dobra w 1865 r. Hłasków Mikołajewo. Miały 14 dusz rewiz. Basławce ob. t. I, 115. wś i fol. poradziwiłłowski, pow. słucki, gm. Romanów, 12 w. od Słucka. Wś ma 41 osad, fol. 126 włók, cerkiew z 1779 r. , około 2, 800 parafian; filia w Sieredzinie. Basów Kut, dawniej Paszyn Kut, wś i fol. nad rz. Uścią, pow. rówieński, gm. Równo 3 w. maja 119 dm. , 1, 026 mk. , cerkiew drewn. z r. 1719, szkółka, młyn. Należała niegdyś do Ostrogskich. W połowie XVII w. własność Jana Zamoyskiego, ssty kałuskiego, w 1610 r. ma 80 a w 1651 r. 50 dym. Następnie Koniecpolskich, wreszcie Lubomirskich. Basówka ob. t. I, 115, wś, pow. proskurowski. W 1650 r. własność ks. Dominika Zasławskiego, wwdy krakowskiego. Bassaraby al. Bessaraby, fol, pow. augustowski, gm. Balia wielka par. Teolin, 1 dm. , 2 mk. Bassonia, wś nad Wisłą, pow. nowoaleksandryjski Puławy, par. Rybitwy, ma 258 mk. W r. 1676 płacono ta pogłówne od 79 poddanych. Bastenowicze, wś nad rz. Koszanką. pow. czerykowski, gm. Dołhowicze, 44 dm. , 256 mk. , cerkiew. Bastowa, rzeczka, w pow. żytomierskim, ramię źródłowe rz. Usz, płynie przez Simony i poniżej Rudni Bastowej łączy się z Brodcem. Długa około 12 w. Bastuny 1. , dobra, pow. lidzki, 1 okr. pol. , gm. Żyrmuny, w 1865 r. własność Kobylińskich. 2. B, wś i dobra, pow. wileński, 3 okr. pol, gm. Giedrojcie 13 w. . Miała 32 dusze rewiz. , dobra należały w 1865 r. do Stalewskich. Baszarówka, w dok. Baszerówka, Basiarówka. wś, pow krzemieniecki, w pobliżu granicy pow. dubieńskiego i Galicyi, gm. Radziwiłłów, par. praw. Batków 1 w. , o 35 w. od Krzemieńca, ma 112 dm. , 7, 05 mk. , cerkiew drewn. z 1779 r. W 1570 r. wś zastawna Jarofieja Oskiego Hoskiego. W 1583 r. Jarofiejowa Hoscka, sędzina ziemska łucka, wnosi ztąd z 11 dym. , 5 ogr. W 1648 r. wraz z Batkowem ma 49 dym w r. 1649 ma 24, a w 1653 r. tylko 4 dymy. W 1735 r. należy do dóbr Pereniatyn Michała Ledochowskiego. Potem własność Drzewieckich, po 1831 r. skarbowa. Obecnie należy do Olgi Sołłohub, ma 339 dzies. ziemi dwors. Basze, wś nad rz. Buteń, pow. kaniowski, gm. Pustowójty, par. praw. Juchny, odl 46 w. od Kaniowa, 65 dm. , 680 mk. , 4 wiatraki. Stanowi część wsi Juchny. Należy do klucza bohusławskiego dóbr hr. Branickich. Baszeńce, pow. wołkowyski, ob. Baczeńce. Baszerówka, ob. Baszarówka. Baszkany, pow. wiłkomierski, ob. Bakszany. Baszkirówka, fol. , pow. borecki, gm. Lubinicze 7 w. , własność od 1856 r. Tanieje Bastuny Baszarówka Basze Baszeńce Baszerówka Baszkany Baszkirówka Baście Basiarówka Baszmakówka Baszkowce Baszłowo Baszłyk Baszłyki Baszowa Baszowice Basztanków Baszteczki Baszuki Baszyca Baszyna Batahy Batarasz Batcze Bateniszki Batenki Batiuchnowo Batiuki Batiuszyno Batki Batków Batkowiec Batkowo Batkuny Batniewo Baszkowce wych, należy do dóbr Horodziec; gorzelnia, młyn wodny. Baszkowce, w dok. też Bakowce, Boszkowce, Buszkowce, wś nad rz. Doliną, pow. krzemieniecki, gm. Białokrynica, par. praw. Tylawka 2 w. , odl. 12 w. od Krzemienca, ma 74 dm. , 508 mk. , cerkiew z 1704 r. Podług rewizyi zamku krzemienieckiego z 1545 r. wś Bakowce stanowiła własność Michała Łosiatyńskiego, który zobowiązany był do opatrywania jednej horodni zamkowej. W 1570 r. Iwan Łosiatyński wnosi z B. z 15 dym. , 11 ogr. po 4 gr. , 5 ogr. po 2 gr. W 1573 r. w części Iwana Łozickiego, płacącego z 4 dym. , 1 ogr. , w części Wasila Łosiatyńskiego, w trzeciej Janusza Zabokrzyckiego, płacącego z B. z 10 dym. , 10 ogr. W nowszych czasach własność Rzyszczewskich przy Żukowcach, obecnie Fiodorowa. Baszłowo, wś, pow. wieliski, gm. Cerkowiszcze. W 1714 r. należy do dzierżawy sawińskiej. Baszłyk, wś, pow. piński, na Zahorodziu, gm. Stawek, o 4 w. od Pińska. Baszłyki, wś, pow. dubieński, gm. Ołyka, odl. 55 w. od Dubna, 38 dm. , 363 mk. Własność Chodkiewiczów. W połowie XVII w. ks. Alberta Radziwiłła ma w 1648 r. 8 dym. Baszmakówka, wś, pow. kowieński, 3 okr. pol, gm. Jaswojnie, 52 w. od Kowna. Baszowa 1. , wś, pow. łucki, gm. Rożyszcze, odl. 21 w. od Łucka, 30 dm. , 116 mk. 2. B. , kol. , tamże, 5 dm. , 46 mk. Baszowice, wś i fol. , pow. kielecki, gm. i par. Słupia Nowa, odl. 31 w. od Kielc. Należały do benedyktynów Łysogórskich. Wspomniane w dok. z 1351 r. W połowie XV w. własność klasztoru świętokrzyzkiego; miała 7 łan. km. , karczmę, 3 zagr. z rolą i folwark klasztorny. Dziesięcinę do 7 grzyw. pobierał klasztor Dług. L. B. II, 490 i III 232. Basztanków, wś, pow. olhopolski, gm. Raszków, 303 dm. , 1, 967 mk. , cerkiew, szkoła. Baszteczki ob. t. I, 116, wś nad rz. Bahwą Mokrą al. Burty, pow. taraszczański, gm. Krasiłówka, st. poczt. Żaszkow 13 w. , odl 38 w. od Taraszczy, 249 dm. , 1, 453 mk. , cerkiew z 1705 r. , szkółka, 4 wiatraki. Baszuki al Boszuki, w dok. Boszukówka, wś nad rz. Dobrynią, pow. krzemieniecki, gm. Oleksiniec Stary 2 w. , st. poczt. Krzemieniec 41 w. , ma 168 dm. , 1, 050 mk. 28 katol. . W 1583 r. wś Baszukówka należy do Andrzejowa, kn. Andrzeja Wiśniowieckiego, wwody wołyńskiego, który wnosi z niej z 7 dym. Później Czartoryskich, Rzyszczewskich, obecnie nabyta przez ks. Imeretińskiego, właściciela Wiśniowca. Baszyca, wś, pow. rochaczewski, gm. Merkułowicze, 38 dm. , 274 mk. Baszyna ob. t. I, 116, wś na pr. brzegu Horynia, pow. Ostrogski, gm. i par. praw. Buhryn, . 25 w. od Ostroga, 20 dm. , 158 mk. Batahy, wś przy ujściu rzki Dołżanki do Mieży, pow. wieliski. Batarasz, dobra, pow. rzeżycki, własność Bourdy, 213 dzies. Batcze, wś, pow. kobryński, 1 okr. pol, gm. Pruska, 7 w. od Kobrynia, 64 dm. , 461 mk. , szkoła, 1, 270 dzies. ziemi włośc. W 1563 r. wś B. należy do wójtowstwa polatyckiego, ma 47 włók, w tem 5 wolnych. Powinności wsi czynszu 8 gr. , owsa 1 beczka, siana 1 wóz, za kury, jajca, stacyę i niewody 8 gr. , czyni razem gr. Nadto robić powinni 2 dni w tydzień i 4 tłoki w ciągu lata. Wogóle dochód ze wsi kop 14 gr. i 6 den. Bateniszki, fol pow. wiłkomierski, należy do dóbr Wieprze. Batenki, wś, pow. wieliski, gm. Kozakowo. Batiuchnowo, wś, pow. wieliski, gm. Krest. Batiuki, ob. Batuki. Batiuszyno, dobra, pow. połocki, własność Bohdanowiczów, 465 dzies. Batki, wś i dwór, pow. dzisieński, 4 okr. pol, gm. Prozoroki 15 w. . Wś miała 19 dusz rewiz. , dwór należał do Kwiatkowskich. Batków, wś, pow. krzemieniecki, gm. , par. kat. Radziwiłłów 5 w, odl. 40 w. od Krzemieńca, ma 74 dm. , 470 mk. , cerkiew z 1745 r. Do par. praw, należą wsi Niemierówka, Berezina i Prokazy. Cerkiew filialna we wsi Baszarówce 1 w. . W parafii 137 dm. , 1, 065 mk. prawosł. i 10 katol. We wsi szkółka od 1888 r. i młyn wodny. Wś ta w 1561 i 1570 r. należała do Bohdana Batkowskiego, którego pozywa w 1563 r. Olechna Mackiewiczowa o te dobra. W 1570 r. Batkowski wnosi ztąd z 11 dym. , 10 ogr. po 2 gr. , 1 karcz. , 1 koła młyn. 24 gr. , w 1583 r. Iwan Batkowski płaci z 8 dym. , 8 ogr. , 1 koła waln. W ostatnich czasach należała do Barańskich i Stebelskich, obecnie Żemczużnikowa, który ma do 1, 000 dzies. Batkowiec, przys. , pow. dubieński, gm. Krupiec, odl 61 w. od Dubna, 19 dm. , 133 mk. Batkowo, wś, pow. inowrocławski, par. Inowrocław. Otrzymuje prawo niemieckie r. 1223 od Ziemomysła ks. kujaw. , razem ze wsiami; Marulewy i Szropsko. Kod. dypl pol I, 29. R. 1282 Przemysław, ks. wielkop. potwierdził nadanie tej wsi, uczynione przez Bolesława V, Przybysławowi wojew. i bratu jego Pawłowi, kasztel w Swieciu, ze zwolnieniem od wszelkich powinności i sądownictwa książęcego K. W. nr. 503. Batkuny, wś, pow. szawelski, 3 okr. pol, gm. Szawlany, 25 w. od Szawel Batniewo, Botniewo, wś. pow. kowieński, 1 okr. pol, gm. Wilkija, 22 w. od Kowna, Batywla Bauble Batury Baturyna Batnowo ob. t. I, 117, pow. dzisieński, mylnie za Balnów. Batoh. Batog, rzeczka w pow. uszyckim, lewy dopływ Kalusika Kalusa, zaczyna się na gruntach wsi Kalusika, płynie z płn. na południe i pod wsią. Braiłówką ma ujście. Batoh l. ob. t. I, 117, wś, pow. bracławski. Należała niegdyś do Słupiczów. W 1592 r. wraz z Trojańcem w dziale Semena Bohdanowicza Słupicza. Od Słupiczów przechodzi do ks. Zbaraskich, od których przed 1615 r. nabywają. Kalinowscy. W 1629 r. ssta bracławski Adam Kalinowski wnosi z mstka B. z 132 dym, W 1660 r. władają. B. jezuici; wś spustoszona. 2, B. , urocz. nad Bohem, pow. olhopolski, wpobliżu Ładyżyna. Batohy, wś, pow. wieliski gm. Serteje. Batorowa, pow. miński, ob. Baturowa. Batorz i Batorska wola, u Długosza Botorz. dwie wsi, pow. janowski, 15 w. od Janowa. W połowie XV w. posiada kościół par. drewniany uposażony rolą i łajkami przez dziedzica wsi Andrzeja Tyczyńskiego, od którego przeszła w posiadanie Jana Rabsztyńskiego. Kościół poświęcił i erekcyę wydał Zbigniew Oleśnicki na prośbę Tęczyńskiego r. 1445. Dług. K. B. , II, 501. Obie wsi przed uwłaszczeniem należały do dóbr ordynacyi hr, Zamoyskich. B. obecnie liczy osad 138, ludności 820 dusz. Batorska Wola ma 68 os. i 450 dusz, rz. katol. Fol. w B. należy do ordynacyi Zamoyskich, rozl. 910 morg. Nadto powstał folw. B. poduchowny rozl. 240 morg, należący obecnie do Górskiego. Kościół murowany wzniesiony w 1884 r. na miejscu dawnego, z ofiar parafian z pomocą ordynacyi, okazały w stylu gotyckim, może pomieścić do 1, 000 osób. Grunta ciężkie, gliniaste. Batowice, wś, pow. krakowski, par. Raciborowice. Według dok. z 1344 r. dawały dziesięcinę bisk. krakowskim, którzy mieli ta swe działy. Kod. kat. krak. . I, 227. W połowie XV w. włość biskupia, miała 7 1 2 łan. km. , z których dziesięcinę, wartości do 20 grzyw. pobierała prebenda Węgrzecka w katedrze krakow. Dług. L, B. , II, 59. Batożek, rzeczka, w pow. hajsyńskim, pod wsią Czetwertynówką wpada od praw. brzegu do Bohu. Batuki, Batiuki, wś, pow, oszmiański, 3 okr. pol. , gm. Traby 10 w. . W r. 1865 miała 27 rewiz. w części należącej do dóbr Surwiliszki Dmochowskich i 18 dm. w części skarbowej. Batule, pow. witebski, ob. Woronowo. Batuń, wś i dobra, pow. bychowski, gm. Głuche 18 w. , cerkiew. Dobra od 1871 r. Żdanów, 756 dzies. Baturowa, al. Batorowa, wś, pow. miński, okr. pol, gm. i st. poczt. Kojdanow 10 w. o 30 od Mińska. Baturowszczyzna, wś, pow. horecki, gm. Hołbnię, 10 dm. , 50 mk. Batury, fol, pow. sieński, należy do dóbr Oktawia Roszkowskich. Ob. Butory. Baturyn ob. t. I, 118, mstko, pow. wilejski, 1 okr. pol, gm. Chotenczyce 5 1 2 w. , 9 dm. , 105 mk. w 1865 r. 26 dusz rewiz. ; należał do Łukawiec Borowskich. Baturyn, mstko nad Sejmem, pow. konotopski gub. czernihowskiej. Założył je nie Stefan Batory r. 1576, jak mylnie podano w tomie I za Kochowskim lecz dopiero z upoważnienia Zygmunta III w 1625 r. M. Stachórski, rządca dóbr Aleks. Piasoczyńskiego na Zadnieprzu. Baturyna, os. w pobliżu rz. Berezyny, pow. borysowski, gm. Berezyna. Batory w tem miejscu przebywał rz. Berezynę r. 1580 dążąc pod Wielkie Łuki. Szczegóły o tem miejscu podał Eustachy Tyszkiewicz. Opis pow. borys. , str. 52. Baturynka, wś, pow. miński, gm. Ostrożyce, 27 w. od Mińska. Podług podania przechodził tędy Batory pod Psków. Baturyszki, dwór, pow. szawelski, 4 okr. pol, gm. Skiemie, 57 w. od Szawel. Batwiniewo, ob. Boćwiniewo. Baty Pobocze, zaśc. , pow. wiłkomierski, 5 okr. pol, gm, Onikszty, 49 w. od Wiłkomierza. Batyjewo, zaginiona wś nad Zdwiżem, w pobliżu Brusiłowa dziś pow. radomyski. Już w 1507 r. razem z Pukowem zanikł w posiadaniu Łozków, którzy ustępują je Butowiczom około 1600 r. Spór o posiadanie tych dóbr prowadzą w 1634 r. Kisiele. Batyszki, os. , pow. władysławowski, gm. Zyple par. Szaki, ma 1 dm. , 11 mk. Batywla, rzka, w pow. mozyrskim, lewy dopł, Sławeczny, wypływa we wsi Skorodno i uchodzi za wsią Kuźmicze. Bauble 1. , wś, pow. nowoaleksandrowski, 5 okr. pol, gm. Czadosy, 66 w. od mta pow. 2. B. , dwór, pow. rossieński, 1 okr. pol, gm. Kroże, 42 w. od Rossień. 3. B. , wś, dobra i okolica, pow. rossieński, 5 okr. pol, gm. Łabardzie, 62 w. od Rossień. Wojtkiewiczowie mają 82 dzies. 4. B. , os. , pow. szawelski, 4 okr. pol, gm, Szawlany. 5. B, wś, pow. telszewski, 3 okr. pol, gm. Korciany, 62 w. od Telsz. 6. B. , Baubele, wś, pow. wiłkomierski, 3 okr. pol, gm. Towiany, 6 w. od Wiłkomierza, 7. B. , Bouble, zaśc, tamże, 4 okr. pol, gm. Wiżuny, 64 w. od Wiłkomierza, własność Butlerowiczów, 60 dzies. i Kupranisów, 12 dzies. 8. B. , wś, pow. miński, gm. Zasław, 25 w. od Mińska. Baublinie, dwór, pow. poniewieski, 1 okr. pol, gm. Poniewież. Bauby, wś, pow. oszmiański, w 1 okr, pol, gm. Graużyszki 3 1 2 w. . Miała 32 dusz rewiz, ; należała do dóbr skarb. Daukszyszki. Batnowo Bauby Baublinie Batnowo Batoh Batohy Batorowa Batorz Batowice Batożek Batuki Batule Batuń Baturowa Baturowszczyzna Baturyn Baturynka Baturyszki Batwiniewo Baty Pobocze Batyjewo Batyszki Bauki Baudzie Bazar Bazanówka Bazanów Bazalia Bawżajcie Bawół Bawirsze Bawdziszki Szekście Bawarya Bawardyszki Baużałwinie Baużałukis Bauże Bausk Baumgarten Baudzie Baudzie, Boudzie, zaśc. , pow. borysowski, 1 okr. pol, par. katol. i gm. Dokszyce, o 110 w. od Borysowa, ma 4 osady. Bauki, wś, pow. poniewieski, 3 okr. pol. , gm. Girsudy, 36 w. od Poniewieźa. Baumgarten, Bomgarden, wś pod miastem Drawenburg, w reg. koszalińskiej. R. 1349 z 9 łan. miała 6 pustych; posiadała plebana. K. W. , nr. 1284. Bausk, zaśc, pow. szawelski, 2 okr. pol. , gm. Popielany, 51 w. od Szawel. Bauże 1. dwór, pow. kowieński, 1 okr. pol. , gm. Eleonorów, 84 w. od Kowna, własność Tejszerskich. 2. B, dobra, tamże, o 77 w. od Kowna. 3. B. , dobra, pow. szawelski, 3 okr. pol. , gm. Krupie, 43 w. od Szawel. Baużałukis, w spisie z 1886 r. Baużławinie, folw. , pow. szawelski, 3 okr. pol. , gm. Grużdzie, 19 w. od Szawel. Baużałwinie, pow. szawelski, ob. Baużłaukis. Bawardyszki, wś, pow. kalwaryjski, gm. Podawinie, par. Dauksze, 20 w. od Kalwaryi, ma 11 dm. , 63 mk. Bawarya i B. miejska, dwie wsi, pow. konecki, gm. i par. Końskie 2 w. , maja 26 dm. , 258 mk. , 136 morg. włośc. Bawdziszki Szekście, dobra, pow. szawelski, 3 okr. pol. , gm. Kurszany, 37 w. od Szawel, Januszkiewiczowie mają 400 dzies. Bawirsze 1. , wś, pow. sejneński, gm. Krasnowo, par. Łozdzieje, ma 16 dm. 141 mk. W r. 1827 wś pryw. , 14 dm. , 86 mk. 2. B. , niekiedy Bejwirsze, wś, pow. kalwaryjski gm. i par, Urdomin, 23 w. od Kalwaryi, ma 25 dm. , 156 mk. W r. 1827 Bawirsze wś duch. ma 12 dm. , 89 mk. 3. B. , wś, pow. kalwaryjski, gm. i par. Lubów, 14 w. od Kalwaryi, 9 dm. , 96 mk. Bawół, w dok. Bamvol, wś, później przedmieście Krakowa. Według dok. z r. 1198 Andreas frater Mathei dał klasztorowi miechowskiemu wieś Bamuol. Kod. Mał. , II, 13, por. też Kod. Wielk. , nr. 34 i 2, 020. Na obszarze wsi powstał Kazimierz, oddzielne miasto, dziś przedmieście Krakowa. Bawżajcie, wś, pow. rossieński, 3 okr. pol. , gm. Erżwiłek, 37 w. od Rossień. Bazalia, w dok. Bazylia ob, t. I, 120. mstko nad rz. Słuczą, pow. starokonstantynowski, gm. Bazalia, st. poczt. Teofilpol Czołhan, o 10 w. , st. dr. żel. Wójtowce 18 w. , 60 w. od mta pow. Wraz ze wsiami Czuchele 6 w. i Nowa Grobla 4 w. miało 431 dm. , 3, 511 mk. praw. , 1, 105 katol. i około 1, 500 żydów. Samo mto ma obecnie 605 dm. , 3, 082 mk. Są tu dwie cerkwie paraf. , jedna drewniana z 1719 r. druga z 1765 r. Jest tu dalej kaplica praw. wznies. 1874 r. , kościół par. katol. murowany, zarząd gminy, szkoła, szkółka cerk. , synagoga. W r. 1589 ks. Konst. Ostrogski, wwoda kijowski wniósł poboru z połowy miasta flor. 91 gr. 7, den. 9, z połowy zaś z powodu pogorzeli nie dał. Czopowe per arendam czyniło fl. 280, czyli razem fl. 371 gr. 7 den. 9. W r. 1593 uległo spaleniu i spustoszeniu przez tatarów, którzy również w 1618 r. splądrowali włość bazalijską. Za ks. Ostrogskich B. miała prawo magdeburskie, podobnie jak Konstantynów, Juraż i Połonne. Po wygaśnięciu ks. Ostrogskich w 1610 r. B. przeszła do ks. Zasławskich, za których w 1650 r. miała 42 dym. Na mocy tranzakcyi kolbuszowskiej 1753 r. przeszła do Sapiehów, od nich do Jabłonowskich, od których w 1846 r. kupiona przez hr, Apolona Ledochowskiego, obecnie córki jego Witoldowej Steckiej, mającej 2, 275 dzies. w tem 350 lasu. Gmina należy do 3 okr. pol, obejmuje B. i 12 wsi, mających 1, 382 dm. włośc obok 226 innych, 10, 162 mk. włościan, uwłaszczonych na 9, 294 dzies. Bazanów, wś, pow. garwoliński, gm. i par. Ryki. Część lit. A. ma 57 dra, 395 morg. , 732 morg. lit. B. 27 dm. 181 mk. , 374 mk. W r. 1827 wś rząd. par. Nowodwór, ma 67 dm. , 379 mk. R. 1569 wś królew. w ststwie stężyckim, należy do par. Ryki, ma 22 łan. km. , 14 zag. , 4 kom. , 1 rzeźn. Bazanówka, al. Bażanówka, przedmieście Miastkówki, w pow. olhopolskim. Bazar 1. , wś, pow. piotrkowski, gm. i par. Rozprza. Wś ma 8 dm. , 77 mk. , 19 morg. , os. karcz. 1 dm. , 5 mk. 12 morg. dwor. 2. B. , wś, pow lubelski, gm. Jaszczów, par. Biskupice. W r. 1827 wś B. w par. Baranów ma 11 dm. , 56 mk. 3. B. , wś, pow. krasnostawski, gm. i par. Częstoborowice. W r. 1827 wś pryw. 28 dra. , 142 mk. Bazar ob. t. I, 121, mstko nad rz. Zwizdal, pow. owrucki, gm. Bazar, st. poczt. Owrucz 53 w. , 284 dm. , 1, 720 mk. , cerkiew drewn. z 1783 r. , kaplica katol. , par. Narodycze, zarząd gminy, młyn, 2 garbarnie. Jarmarki trzy do roku. W skład parafii wchodzą wsi Rudnia Bazarska 1 w. , Maryatyn 4 w. , Sucharówka 3 w. , Rudnia Michajłówska 12 w. i Kleszcze 8 w. . W całej parafii 294 dm. , 2, 298 mk. prawosł. , 10 katol. , 1, 050 roskolników. Jako mstko występuje już w 1613 r. W 1628 r. wnosi z 7 dm. rynkowych, 14 ulicz. , 10 ogrod. ; należy do ks. Koreckich. Następnie Jelców. Około 1680 r. należało do kolegium jezuickiego w Owruczu. Po kasacie zakonu, Antoniego Krasickiego, pułk. wojsk koron. , potem Błeszyńskich. obecnie posiadają tu Józef Szperling 3, 575 dz. , 2, 710 lasu, Brzozowski i Paszkowski, jak sukcesorowie Czerniachowskich 3, 210 dzies. 1, 595 lasu. Gmina należy do 1 okr. pol. , obejmuje 37 miejscowości 1 mstko, mających 1, 862 dym. włośc. obok 601 innych, 11, 432 mk. włościan, uwłaszczonych na 17. 092 dzies. Bączala Bąków Bąkiszki Bąki Bąk Bądziszki Bądzisław Bądkowo Bądków Bączki Bączal Bąbla Bąbalice Bażyłówka Bażantowo Bażantarnia Bażanówka Bazynie Bazylpol Bazylówka Bazyliszki Bazyliszewo Bazylia Bazyle Bazwicie Bazów Bazna Bazary Bazarska Rudnia Bazarówka Bazarówka, wś, pow. owrucki, gm. Norzyńsk, o 9 w. na płd. zach. od Owrucza, 14 dm. 98 mk. Bazarska Rudnia, wś, pow. owrucki, gm. Bazar, 48 w. od Owrucza, 37 dm. , 223 mk. Bazary, wś. pow. miechowski, gm. Kacice, par. Prędocin, 15 w. od Miechowa. Bazary 1. , okolica i dobra, pow. rossieński, 2 okr. pol, gm. Rossienie. 2. B. , wś, pow. oszmiański, 2 okr. pol. , gm. Krewo 7 w. . Miała 32 dusz rewiz. , należała do dóbr Migule. Bazna, rzka, w pow. wieliskim, prawy dopł. Dźwiny. Powstaje z połączenia 3 ruczajów, płynie w kierunku połd. i ubiegłszy 5 w. ma ujście pod wsią Bazna. Bazna, wś nad Dźwiną, pow. wieliski, w pobliżu ujścia rzki t, n. Bazów, wś nad rz. Koprzywianką, pow. sandomierski, gm. Łoniów, par. Sulisławice, 21 w. od Sandomierza; ma 14 dm. , 164 mk. , 102 mor. dwor. i 35 włośc, os. młyn. , 2 dm. , 9 mk. , 15 morg. W r. 1578 Szulissowska płaci tu od 2 os. , 1 łan. , 1 kom. Bazwicie, w spisie z 1892 r. Baźwinie, dobra, pow. rossieński, 1 okr. pol, gm. Kielmy, 22 w. od Rossień, własność Kimontów, 74 dzies. Bazyle, wś, pow. lidzki, 2 okr. pol. , gm. Bieniakonie 4 w. . Miała 20 dusz rewiz. ; należała do dóbr Bieniakowie Stare. Bazylia 1. , kol. , pow. łódzki, gm. Lućmierz par. Zgierz; ma 9 dm. , 178 mk. , 99 morg. 2. B. , fol, pow. łęczycki, gm. Topola, ma 1 dm. 9 mk. Bazylia, ob. Bazalia. Bazyliszewo, ob. Balczewo. Bazyliszki, wś, pow. wyłkowyski, gm. i par. Wyłkowyszki 5 w. , ma 8 dm. , 96 mk. Bazyliszki, wś, pow. kowieński, 4 okr. pol, gm. Janowo, 33 w. od Kowna. Bazylówka, dobra, pow. mścisławski, dziedzictwo Tołpyhów, 780 dzies. , młyn wodny. Bazylpol, folw. , pow. dzisieński, 2 okr. pol, gm. Ihumenowo, własność Fiedorowiczów od 1802 r. Dawniej należał do Szarkowszczyzny. Bazynie, ob. Bożynie. Bażanówka, przemieście Miastkówki w pow. olhopolskim. Bażantarnia, osada i folw. , pow. białostocki, 1 okr. pol, gm. Dojlidy, 2 w. od Białegostoku. Osada ma 16 dzies. , farbiarnia, folwark należy do Trusowych i ma 95 dzies. 2. B. , fol. gm. Howiezna, 61 w. od Słucka, pod Nieświeżem. Bażantowo, pow. berdyczowski, ob, Honoratka. Bażyłówka, ob. Bożyłówka. Bąbalice, ob. Bombalice t. I. Bąbla ob. t. I, 121, wś, pow. sokolski, 3 okr. pol, gm. Ostra Góra, 31 w. od Sokółki, 391 dzies. Bączal, wś, pow. jasielski. Albert opat tyniecki zamienia z Dobkiem z B. wś klasztorną Lisowiec na połowę B. i prawo wystawienia młyna na rzece Tsczenicza. Kod. dypl. pol III, 318. Druga była wsią szlachecką i miała kościół par. już w połowie XV w. Ze wsi klasztornej dawano do Tyńca po 3 fert. 6 gr. z łanu, po 15 jaj, 3 koguty, 3 sery. Sołtys miał trzy łany i pobierał szosty denar z czynszów wsi a sam dawał fertona za dziesięcinę. Dług. , L. B. , III, 206 Bączala, rzeczka i bagno, dopływy Wisłoka w pow. jasielskim. Wspomniana w dok. z 1373 i 1376 r. Kod. Mał. , III, 268, 298. Bączki 1. , wś, pow. garwoliński, gm. Podłęż, par. Samogoszcz, ma 12 dm. , 96 mk. , 495 morg. W r. 1827 było 8 dm. , 56 mk. 2. B. , wś, pow. kolneński, gm. i par. Turośl W r. 1827 wś rząd. , 15 dm. , 100 mk. Bądków, w dok. z r. 1497 Banthkow, wś, pow. grójecki. W r. 1576 ma 18 łan km. Bądkowo 1. wś i folw. pow. nieszawski, gm. i par. Bądkowo, ma 354 mk. , 1, 012 morg. , dwor. , 57 włośc. Konrad ks. łęczycki zwraca r. 1239 tę wieś nadaną niegdyś kościołowi N. P. Maryi we Włocławku, arcyb. gnieźn. którzy mieli do niej jakieś prawo. Kod. dypl pol. II, 21. W r. 1557 wś kościelna, własność kapituły włocławskiej, płaci od 29 łan. km, 8 kom. 4 rzeźn. 2. B. kościelne w XVI w. Banthkowo, wś, pow. lipnowski, gm. Brudzeń, par. Bądkowo. W r. 1564 wś kościelna w ziemi dobrzyńskiej. Jakób Siedza rządca plebański płaci tu od 1 2 łana i płacą dwaj poddani plebana z pół łanków i 2 zagrod. Razem 29 gr. Drugie B. dziś Jeziorne należało do Gamborta, który miał 5 łan. km. Płacono 2 fl. 3 gr. 3. B. , pow. lipnowski, ob. Bochny. Bądzisław, w dok. Bandzislaw, ob. Bonisław. Bądziszki, wś pow. suwalski, gm. Kadaryszki, par. Lubowo, 24 w. od Suwałk, ma 32 dm. , 217 mk. Bąk, os. , pow. ostrowski, gm. Komorowo, par. Wąsowo. Bąki 1. , wś, pow. warszawski, gm. Ożarów, par. Żbików, mają 61 mk. , 190 morg. W r. 1827 wś rząd. , 6 dm. , 48 mk. 2. B. , wś, pow. sieradzki, gm. Krokocice, par. Małyń, 33 w. od Sieradza, ma 12 dm. , 103 mk. W r. 1827 było 7 dm, 136 mk. 3. B. , al. Bońki, fol pow. płoński, gm. Wójty Zamoście, par. Płońsk o 3 w. , ma 1 dm. , 27 mk. , 142 morg. 4. B. , pow. przasnyski, ob. Czaplice t. I. 5. ; B. , pow. mławski, ob. Wieczfnia. Bąkiszki, wś, pow. władysławowski, gm. Błogosławieństwo, par. Giełgudyszki, mają 3 dm. , 27 mk. Bąków 1. w XVI w. Bankow, wś, pow. łowicki, gm. i par. Bąków, ma 887 mk. , 2, 294 morg. włośc. Należała zdawna do dóbr stoło Bazarówka Bebirwie Bechy Bąkowa Góra Bebetowo Bechowo Bebelno Bechcice Bebechy Beatów Beata Bdanie Bątlewo Bątkowo Bąkowo Bąkowa Góra Becaiły Bebryszki Bebry wych arcyb. gnieź. Jarosław ze Skotnik arc. 1345 r. połączywszy B. z Giżycami i Słomnikami w jednącałość około 30 kmieci, nadał jej prawo średzkie i powierzył nową lokacyę wsi Januszowi z Pczewa, któremu sprzedał wójtostwo w B. Jednocześnie założył tu parafię z kościołem p. w. św. Wojciecha i Mikołaja. W r. 1357 Kazimierz W, potwierdzając posiadłości i nadania arcyb. gnieźn. , włączył i tę wś pomimo pewnych nieporozumień co do prawa do niej arcybiskupów. Ostatecznie r. 1358 wcielił B, do posiadłości arcybiskupów. K. W. nr. 1354, nr. 1, 380. W r. 1433 arcyb. Wojciech Jastrzębiec przeznaczył tę parafię na uposażenie kustosza kolegiaty łowickiej. Obecny kościół z cegły i kamienia wzniósł r. 1679 ks. St. Krajewski kustosz łowicki Łaski, L. B. , II, 500, przyp. . 2. B. , wś, pow. konecki. W połowie XV w. łany km. dawały dziesięcinę klasztorowi w Wąchocku, folw. rycerski, pleb. w Wysokiej Dług. L. B. , II, 523. Bąkowa Góra, wś, pow. noworadomski. Na początku XV w. posiadają wś Bąkowie h. Zadora al. Płomieńczyk. Zbigniew jest kasztelanem rozpierskim. Syn jego Henryk, wychowaniec akademii krakowskiej, jest autorem ciekawego traktatu przeciw krzyżakom wymierzonego, napisanego około r. 1456 ob. Mon. Pol. , III, 151. Na początku XVI w. istnieje tu już kościół par. murowany o którego założeniu i fundatorach brak wiadomości. W r. 1647 po odbudowie został konsekrowany przez Piotra Mieszkowskiego sufragana kujaw. Siedzieli tu Lanckorońscy h. Zadora. Łany km. dawały dziesięcinę klasztorowi w Witowie. Łaski, L. B. II, 198 i przyp. . Bąkowo 1. , wś, pow. maryampolski, gm. Jaworowo, par. Igłówka, ma 2 dm. , 19 mk. 2. B. , pow. mławski, ob. Bońkowo t. I. Bątkowo, ob. Bądkowo. Bątlewo, wś, pow. lipnowski, mylnie podana nazwa, ob. Batlewo. Bdanie, w dok. Bane, jezioro i wieś, dziś zw. Grzymisław, pow. szremski. Kazimierz W. wieś B. należącą do dóbr bisk. pozn. r. 1350 uwolnił od wszelkich ciężarów, danin i powinności. K. W. , nr. 1295. R. 1363 Jan Doliwa, biskup pozn. , przeniósł parafię z Bane do Dolska. K. W. , nr. 1811. . Beata, kol. , pow. włodzimierski, gm. Mikulicze, 17 w. od Włodzimierza, 25 dm. , 211 mk. Beatów, pow. szawelski, ob. Wejnie Beatów. Bebechy ob. t. I, 123, wś nad rzką Rewuchą, pow. latyczowski, ma 192 dm. , 1, 121 mk. , cerkiew. Podług reg. pobor. obw. zieńkowickiego z 1530 r. płaci od 3 pługów. W 1565 r. własność Mieszkowskiego, który wnosi od 4 pługów. W 1569 r. należy do Woniezkowej, spustoszona przez tatarów, płaci od 1 pługa. W 1578 r. należy do Kostki, wwdy sandomierskiego, w dzierżawie Oborskiego, daje od 2 pługów, 1 ogr. , 6 gr. i koła młyn. a w 1583 r. od 2 pługów i 1 koła dorocz. Obecnie własność Ernesta Sobańskiego, ma 1652 dzies. ziemi dwór w tem 480 lasu. Bebelno, w XVI w. Bambelno maior i B. minor, wś, pow. włoszczowski. B. wielkie niegdyś zwane było B. Długoszy, od rodu, który tu siedział przodkowie historyka. B. małe al. Zalesie, posiadało od XV w. kościół par. p. w. Narodz. N. P. M. i św. Mikołaja. Na początku w. XVI ponieważ kościół drewniany spłonął, stała tylko kapliczka drewniana, nie konsekrowana. Pleban posiadał dość znaczne uposażenie w roli, łąkach i placach. Dziesięcinę ze wsi dawano do Kurzelowa. Łaski, L. B. , II, 551, 569, 570 i przyp. . Bebetowo, fol. , pow. wołkowyski, 5 okr. pol. , gm. Pieski, 22 w. od Wołkowyska; należy do dóbr Pacewicze. Bebirwie, wś, pow. rossieński, 2 okr. pol, gm. Szymkajcie, 14 w. od Rossień. Billewiczowie mają tu 504 dzies. Inne drobne części 300 dzies. Bebry, wś, pow. poniewieski, 3 okr. pol. , gm. Kibury, 63 w. od Poniewieża. Bebryszki al. Nandaniszki, wś, pow. dzwiński dyneburski. par. Krasław. Becaiły, ob. Bicajły, Bechcice, r. 1511 Bachczicze, wś, fol. , kol. i os. młyn. , pow. łaski. Wś ma 24 dm. , 250 mk; kol. 26 dm. , 250 mk. , 319 morg. ; fol. 7 dm. , 74 mk. , 569 morg; os. młyn. 1 dm, 9 mk. , 34 morg. Na obszarze B. powstały kolonie Józefów ma 10 dm. , 63 mk. , 236 morg. i Florentynów trzy części, mający 6 dm. , 53 mk. , 237 morg. W r. 1511 wś Bachcice w par. Lutomiersk, ma 12 łan. ; r. 1518 ma 15 łan. W r. 1552 Bechcice mają 22 os. , 15 1 2 łan. , dwa młyny o 3 kołach i karczmę. Bechowo, wś, pow. wieliski, gm. Usmyń. Bechy, w dok. Bechowszczyzna, Biechowszczyzna, wś przy ujściu rzki Otkasówki do Uszy, pow. owrucki, gm. i st. poczt. Iskorość 8 w. , 33 w. od Owrucza, 268 dm. , 1, 411 mk. 13 kat. . Siedzą tu przeważnie Bechowie, zapisani obecnie do stanu mieszczańskiego, dawniej szlachta okoliczna. We wsi cerkiew drewn. z 1776 r. ; szkółka od 1862 r. . Cerkiew filialna we wsi Niemirówka 3 w. . Gleba nieurodzajna. Gniazdo rodziny Bechów, protoplasta których Fedor otrzymał od Włodzimierza Olgierdowicza, ks. kijowskiego, Bechowszczyznę. Potomkowie jego otrzymali potwierdzenie od w. ks. Witolda i Kazimierza, od wwdy kijowskiego Andrzeja Niemirowicza 1514 1539 i od Zygmunta I w 1521 r. Uwolnieni byli od sądów i powinności zamkowych i zobowiązani tylko do służby wojennej ziemskiej. W 1579 r. wchodzi jako wś bojarska, w skład sstwa Bedlne Bedewo Bedele Beczkary Becy Beckie Becińszyszki Beck Beheń Bednarskie Bednary Bednarze Bednarzec Bednarzewo Bedonie Bedrykowce Bedrykowiecka Słobódka Bedubnie Bedyn Bednarka Begno Bejcze Becińszyszki Bejby owruckiego. Było w niej 2 podym. bojarskie. W 1581 r. 2 bojarów z B. dali po 15 gr. Podług lustracyi z 1615 r. w posesyi Joachima Becha. W 1622 r. uznaną, została za dziedziczną Bechów i zwolniona od powinności do folwarku. owruckiego. W 1628 r. potomkowie Joachima Becha wnoszą, od 2 dym. Becińszyszki, zaśc. , pow. nowoaleksandrowski; należał dawniej do dóbr Dryświaty. Beck, uroczysko, pow. bychowski. Beckie, jezioro, w pow. połockim, przepływa przez nie rzka Bielczyca lewy dopł. Dźwiny. Becy, chutor, pow. proskurowski, leży przy Maleszowcach. Beczkary, zaśc, pow. lepelski; należy do dóbr Żary. Bedele, wś, pow. władysławowski, gm. Giełgudyszki, par. Szaki, 31 w. od Władysławowa, ma 10 dm. , 121 mk. Bedele, wś, pow. poniewieski, 4 okr. pol. , gm. Stumbryszki, 32 w. od Poniewieża. Bedewo, os. włośc, pow. rypiński, gm. Sokołowo, par. Dulsk, 26 w. od Rypina, 1 dm. , 12 mk. , 22 morg. Bedlne, wś, pow. radzyński, par. Ulan. W r. 1552 siedzi tu drobna szlachta na małych cząstkach. Jest 19 osad. W r. 1580 płacą, tu Bedleńscy różni od 15 włók i 6 półwłóczków 5 fl. 13 gr. Bedlno 1. , niekiedy Beldno, wś i fol, pow. kutnowski, gra. Wojszyce, ma 18 dm. , 403 mk. , 1856 morg. dwor. i 235 włośc Kościół par. p. w. św. Floryana założony został zapewne w XIV w. W dok. z XV w. nazywany jest dawnym. Obecny drewniany wzniósł r. 1794 Faustyn Stokowski, stolnik łęczycki. Przy kościele dobudowano skarbczyk i zakrystyę murowaną. Pod kościołem znajdują, się murowane groby rodzin okolicznych. W r. 1878 kościół z gruntu odnowiono. W XVI w. siedzą, we wsi Bedleńscy h. Wieniawa. Łaski, L. B. , II, 492, przypisy. 2. B. , wś, pow. opoczyński. Szczepanko de Bedlno asystuje królowi Kazimierzowi r. 1368 w Skrzynnie Kod. Mał. , III, 228. Kościół par. p. w. św. Anny istniał tu już na początku wieku XIV. Może już wtedy wzniesiony został z muru jak o tem świadczy opis z początku wieku XVI. We wsi znajduje się także kaplica p. w. św. Leonarda. Czy i to B. można uważać za gniazdo Wieniawitów Bedleńskich o tem na pewno powiedzieć nie można. Łaski, L. B. , I, 704, przyp. . Bednarka, wś, pow. lipnowski, gm. Szpetal, par. Chełmica, 14 w. od Lipna, ma 3 dm. , 23 mk. , 18 morg. Bednarskie al. Bednarze, wś i os. młyn. , pow. sieradzki, gm. i par. Brzeźnic Wś ma 6 dm. i stanowi jedną całość z Kliczkowem. Bednary 1. wś, pow. skierniewicki, gm. Korabiewice, par. Mszczonów, ma 204 mk. , 463 Słownik Geograficzny T. XV. Zeszyt 170 morg. 2. B. , wś, pow. łowicki. Część B. polskie, ma 510 mk. ; B. niemieckie 67. Dawna wieś arcybiskupia w kasztelanii łowickiej, miała już na początku XIV w. kościół par. p. w. św. Mateusza Apostoła i św. Małgorzaty. Jarosław ze Skotnik, arcyb. gnieź. sprzedając r. 1357 wójtowstwo w B. Stankowi judici pauperum w Łowiczu, wkłada nań obowiązek płacenia proboszczowi po 2 gr. z łanu. Pleban posiadał trzy łany ziemi. Łaski, L. B. , II, 268, przyp. . Obecny kościół wystawiony na nowo po spaleniu dawnego r. 1713. Ziemowit, ks. mazow. , potwierdzając r. 1359 nadania arcybiskupstwa na Mazowszu, zwolnił B. od ciężarów i jurysdykcyi książęcej. K. W. , nr. 1404. Bednarze 1. os. nad rzką, Krasówką. , pow. łaski, gm. Dzbanki, ma 11 dm. , 135 mk, 103 morg. 2. B. , wś, pow. węgrowski, gm. Jaczew, par. Korytnica, 7 dm, 69 mk. Bednarzec, fol. , pow. sieradzki, gm. Zadzim, par. Rossoszyca, ma 2 dm. , 13 mk. Bednarzewo, wś, dawna własność arcyb. gnieźn. , leżała pod Słupcą, , której nadana została przy lokacyi miasta. R. 1296 Jan, biskup pozn. , sprzedając sołtystwo w Słupcy Hermanowi ze Stawiszyna, przeznaczył mu w B. każdy szósty łan wolny. K. W. , nr. 757. Por. Słupca. Bedonie, wś, pow. władysławowski, gm. Zyple, par. Łuksze, ma 3 dm. , 32 mk. Bedrykowce ob. t. I, 124 al. Bedrychowce, wś, pow. proskurowski, niedaleko Gródka, ma 125 dm. , 935 mk. , cerkiew, młyn wodny. W 1661 r. zniszczone. Obecnie własność Aleks. Winogradzkiego, dzierżawiona przez cukrownię w Gródku, ma 502 dzies. Bedrykowiecka Słobódka, nad rz. Trościańcem, dopł. Smotrycza, pow. kamieniecki, par. praw. Bedrykowce, ma 11 dm. Bedubnie, wś, pow. wileński, 5 okr. pol. , gm. Ilino 15 w. . Miała 9 dusz rewiz. ; należała do dóbr Wilkiszki. Bedyn, ob. Biedziń. Begno 1. fol. i wś, pow. płocki, gm. Staroźreby, par. Blichowo, 28 w. od Płocka, ma 4 dm. , 35 mk. , 164 morg. Wś tworzy jedną całość z Ostrzykowem. W r. 1827 par. Łubki, 2 dm. , 36 mk. 2. B. , wś, pow. pułtuski, gm. Kozłowo, par. Szyszki. W r. 1827 było 4 dm. , 21 mk. Beheń, Bieheń, wś nad Horyniem, pow. rossieński, gm. i par. Równo 12 w. , 36 dm. , 433 mk. Niegdyś własność Ostrogskich, w 1753 r. nadano ks. Józefowi Lubomirskiemu, podstol. lit. , potem Boguszów, przeszła obecnie w inne ręce. Bejby, wś, pow. nowoaleksandrowski, 1 okr. pol. , gm. Tyltyszki, 21 w. od mta pow. Bejcze 1 i 2, dwie wsi, pow. nowoaleksandrowski, 4 okr. pol. , gm. Jużynty, 48 w. od mta pow. Bedlno Bejnarówka Bejczyszki Bejczyszki, zaśc, pow. nowoaleksandrowski, 4 okr. pol. , gm. Rakiszki, 42 w. od mta pow. Bejdaniszki, zaśc, pow. nowoaleksandrowski, 4 okr. pol. , gm. Rakiszki, 56 w. od mta pow. Bejdry, wś, pow. trocki, 3 okr. pol. , gm. Wysoki Dwór; miała 10 dusz rewiz. Bejnajcie, ob. Benajcie. Bejnarów 1. , Bejnary, wś, pow. nowoaleksandrowski, 2 okr. pol. , gm. Dryświaty, 38 w. od mta pow. Należała do dóbr Dryświaty. 2. B. , al. Bejnarowo, wś i dobra nad rzką. Julis, pow. poniewieski, gm. Smilgie, 21 w. od Poniewieża. W połowie XVII w. własność Krzysztofa Łopacińskiego, dalej syna jego Mikołaja, miały 1452 dzies. ziemi. Dziś maja tu Houwaldowie 465 dzies. ; Malińscy 762 dzies. ; Cieszewiczowie 158 dzies. ; Czasiewiczowie 70 dzies. ; Ludkiewiczowie 33 dzies. W r. 1614 wystawili tu kalwini zbór, należący potem do kościoła Kiejdańskiego jako filia. Później przyłączono go do zboru Nowomiejskiego. M. Wołonczewski. Biskup. Żmujdzkie, str. 236. Bejnarówka al. Bejnarowicze, wś skarb. w pobliżu lew. brzegu Styru, pow. łucki, gm. Rożyszcze, 17 w. na płn. zchd od Łucka, 7 dm. , 28 mk. Własność niegdyś opactwa żydyczyńskiego, należącego do biskupów łuckich. Bejnarowo 1. fol. , pow. szawelski, 1 okr pol. , gm. Szawkiany, 37 w. od Szawel. 2. B. , ob. Bejnarów. Bejnarowszczyki, dwór, pow. poniewieski, 1 okr. pol. , gm. Poniewież, 14 w. od Poniewieża. Bejnaryszki ob. t. I, 125, dwór, pow. kowieński, 2 okr. pol. , gm. Kroki, 76 w. od Kowna; własność Nowickich, 74 dzies. 2. B. , dobra, tamże, 89 w. od Kowna. 3. B. , zaśc, pow. szawelski, 1. okr. pol, gm. Podubiś, 21 w. od Szawel. 4. B. , zaśc, pow. wiłkomierski, 5 okr. pol, gm. Onikszty, 29 w. od Wiłkomierza. 5. B. , zaśc, tamże, 1 okr. pol. , gm. Wieprze, 21 w. od Wiłkomierza. Bejnorajcie, wś, pow. szawelski, 4 okr. pol. , gm. Ligumy, 20 w. od Szawel. Bejnory, dwór, pow. poniewieski, 4 okr. pol. , gm. Birże, 96 w. od Poniewieża. Bejraginie, wś, pow. wyłkowyski, gm. Pojeziory, par. Wyłkowyszki, maja 2 dm. , 18 mk. BejryczewRoh, fol. , pow, bobrujski, okr. pol. , par. katol. i gm. Hłusk. Bejryszki, wś, pow. szawelski, 1 okr, pol, gm. Błagowieszczeńsk, 55 w. od Szawel. Bejsagoła, mstko, dobra i ferma nad rzką Kirszyna, pow. szawelski, 4 okr. pol. , gm. Skiemie, 49 w. od Szawel Ob. t. I, 125. B. ma zarząd gminy, kościół katol. paraf. dom przytułku, szkołę. Dobra, zwane B. Zarzecz, własność Komarów, wraz z Poszakami mają 1, 405 dzies. 918 ziemi. użytk. , 443 lasu, 44 nieuż. . Dawniej dziedzictwo Chrapowickich, z których Eustachy sprzedał Komarom. Król Stanisław August nadał B. , 10 listopada 1791 r. , prawo magdeburskie oraz za herb tarczę przedzieloną na jednej połowie Opatrzność Boską, na drugiej podkowę. Równocześnie ustanowił targi i 3 jarmarki rocznie. Bejsce, w dok. z r. 1330 Bescze, u Dług. Beszczye, wś, pow. pińczowski. Należy w r. 1330 do dóbr Dzierzka kanon. krakow. i brata jego Hostasiusza. Wsiom tym nadaje Władysław Łokietek prawo niemieckie. K. Mał. , II, 275. Według Długosza kościół tutejszy p. w. św. Mikołaja wzniósł z wapienia Ostasiusz dziedzic wsi. Dwa fol. rycerskie dawały dziesięcinę od 30 do 40 grzyw. plebanowi, który miał łąkę i gaj zw. Popowiec L. B. , IV, 410. Bejszacie, fol, pow. kowieński, przyl. Zabieliszek, 1, 500 dzies. Dawniej własność Stanisława Giejsztora, od 1874 r. Lidyi Muellerowej. Bejsztroki ob, t. I, 125, wś włośc i zaśc, pow. trocki, 2 okr. pol. , gm. Żyżmory 16 w. . W r. 1865 było 72 dusz rewiz. ; należały do dóbr skarb. Żośle. W lesie znajduje się kurhan. Bejtniszki, dwór, pow. nowoaleksandrowski, 5 okr. pol. , gm. Kwietki, 106 w. od mta pow. Bejwicze ob. t. I, 125, wś włośc. , pow. wileński, 2 okr. pol. , gm, Szyrwinty 10 w. . W r. 1865 było 37 dusz rewiz, ; należy do dóbr skarb. Szeszole. Bejwirsze, ob. Bawirsze. Bejzeryszki, zaśc. , pow. wiłkomierski, 2 okr. pol. , gm. Rogowo, 36 w. od Wiłkomierza. Bejzymówka, wś przy ujściu Teterówki do Teterowa, pow. żytomierski; gm. Januszpol, par. praw. Wołosówka 3 w. , 58 w. od Żytomierza, ma 137 dm. , 1, 009 mk. 5 katol. , 10 żydów, cerkiew filialną drewnianą. Własność Sawickich 286 dzies. ziemi i 770 dzies. lasu. Wyrób kafli. Wś ta należała do ordynacyi Ostrogskiej i razem z Cudnowem 5 w. nadana ks. Jerzemu Lubomirskiemu. Bejzymy 1. ob. t. I, 125, wś nad Chomorem, pow. zasławski, gm. Nowe Sioło, par. praw. Leszczana 1 w. , 18 w. od Zasławia, ma 115 dm. , 721 mk. 14 katol. , 9 żydów, cerkiew filialną murowaną, przebudowaną 1854 r. z b. kaplicy kat. ; kaplica katol. domowa, szkółka cerkiewna. Własność Bejzymów, następnie Kizimowicza, 649 dzies. 2. B. Stare, wś, tamże, gm. Sulżyn, 20 w. od Zasławia, 79 dm. , 549 mk. Beki, chutor, pow. mozyrski, gm. Skorodne, 80 w. od Mozyrza. Bekielniszki, dwa zaśc, pow. nowoaleksandrowski, 2 okr. pol. , gm. Smołwy, 20 w. od mta pow. Bekieryszki, wś, pow. rossieński, 3 okr. pol. , gm. Taurogi, 71 w. od Rossień. Bekiesze, wś, pow. wileński, . 3 okr. pol. , gm. Giedrojcie 4 w. . Należała do dóbr Abraraowszczyzna; miała 14 dusz rewiz. Bekiezy, wś, pow. wieliski, gm. Wiaźmieny. Bejczyszki Bejdaniszki Bejdry Bejnajcie Bejnarów Bejnarowo Bejnarowszczyki Bejnaryszki Bejnorajcie Bejnory Bejraginie Bejryczew Bejryszki Bejsagoła Bejsce Bejszacie Bejsztroki Bejtniszki Bejwicze Bejwirsze Bejzeryszki Bejzymówka Bejzymy Beki Bekielniszki Bekieryszki Bekiesze Bekiezy Bełdów Bekker, zaśc. , pow. poniewieski, 4 okr. pol. , gm. Birże, 95 w. od Poniewieża. Bekszyki, wś, pow. drysieński, 2 okr. pol. , gm. Bohiń 6 w. . Bekunie, jezioro, w pow. wileńskim. Bela, jezioro, w pow. święciańskim. Belbuk, klasztor Cystersów pod miastem Treptow na Pomorzu. R. 1288 Mestwin ks. pomorski, obdarzył klasztor kilkoma wsiami, należącemi do dóbr książęcych, a Władysław Łokietek r. 1298 nadania i przywileje zatwierdził. K. W. , nr. 790. Beldenie ob. Bildenie. Beldno, ob. Bedlno. Beleczkowo, dziś nieznane pod tą nazwą, wś pod Lawenburgiem na Pomorzu; należała do dóbr klasztoru Żukowskiego. Posiadanie jej potwierdził r. 1295 Przemysław II, ks. wielkopolski i pomorski, zwolniwszy mieszkańców od ciężarów i robocizn. K. W. , nr. 740. Por. Żuków. t. XIV. Belengiszki, dwór, pow. nowoaleksandrowski, 5 okr. pol. , gm. Ponedel, 88 w. od mta pow. Belęcin, w dok. Bylanczino, wś, pow. wschowski. R. 1362 pomiędzy Adamem z B. i klasztorem w Lubiniu wynikł spór o posiadanie Wieszkowa, rozstrzygnięty przez Mikołaja, sędziego pozn. na korzyść klasztoru. K. W. , nr. 1476. Belikis, zaśc, pow. nowoaleksandrowski, 1 okr. pol. , gm. Sołoki, 34 w. od mta pow. Belina al. Młyny włoszczowskie, os. , pow. włoszczowski, gm. i par. Włoszczowa 4 w. . W r. 1827 dwie os. młyn. , mają 5 dm. , 26 mk. Belizga, wś, pow. poniewieski, 4 okr. pol. , gm. Czypiany, 69 w. od Poniewieża. Betki 1. , pow, grodzieński, ob. Beńki. 2. B. , wś, pow. dzisieński, 2 okr. pol. , gm. Postawy 23 w. ; miała 56 dusz rewiz. Belkiszki, zaśc, pow. święciański, 4 okr. pol. , gm. i dobra skarb. Świr. Belmont 1. dobra nad jeziorem Drywiatą nie Dryświatą jak podano w t. I, 126, pow. nowoaleksandrowski, 3 okr. pol, gm. Brasław, 70 w, od mta pow. Przy dworze piękny park i ogród. Dobra mają 13, 583 dzies. , sam zaś dwór B. 787 dzies. B. nazywały się dawniej Achramowce i stanowiły własnośc Salmanowiczów h. Szaszor, z których Dominik, chorąży petyhor. , w 1748 r. sprzedaje Janowi Augustowi i Konstancyi z Platerów Hylzenom kaszt. inflanckim. Ci przyłączywszy do innych swych dóbr wznieśli pałac i rezydencyę przezwali Belmontem. Następnie własność syna ich Józefa, wwdy mścisławskiego, który około 1790 r. sprzedaje Mikołajowi hr. Manuzzi, żonatemu z Jadwigą Strutyńską, wdową po Janie Ciechanowieckim, sście opeskim. Potem syna ich Stanisława, dziś własność hr. Feliksa Platera. W 1768 r. stał tu obozem Szymon Kossakowski a w 1812 r. przebywał czas jakiś Murat, król neapolitański. 2. B. , fol. , pow. bobrujski, okr. pol. i gm. Parycze. Belno 1. al. Belny, wś i fol. , pow. nieszawski, gm. Wierzbie, par. Mąkolno. W spisie z r. 1870 wś Belny ma 99 mk. , 274 morg, ; fol. 84 mk. , 180 morg. dwor. i 15 włośc W r. 1827 Belny wś pryw. , 13 dm. , 121 mk. 2. B. , może Bełdno, wś, pow. kielecki, gm. Daleszyce, par. Bieliny. Odl. od Kielc 23 w. W r. 1827 Bełno wś duch. , 19 dm. , 160 mk. 3. B. , wś, pow. kielecki, gm. Samsonów. Mylnie podano przy niej dane z r. 1827 ob. t. I odnoszące się do B. w gm. Daleszyce. Belsk duży i B. mały, w dok. z r. 1451 Bedlsko, 1576 r. Belsko antiqua, wś i fol. , pow. grójecki, gm. i par. Belsk. W r. 1870 B. duży ma 350 mk. , 1, 287 morg. dwor. i 440 włośc. ; B. mały 64 mk. i 270 morg. ; B. pokościelny 33 morg. Jan z B. magister coquine na dworze Władysława ks. mazow. Kod. Maz. , 216. W r. 1576 wś B. antiqua w par. Lewiczyn, płaci od 2 5 8 łana w 3 działach. Prócz tego jest Belsko małe w par. Worowo i Wola Belska w par. Łęczeszyce. Paw. , Maz. , 231, 233. Belweder, dobra, pow. kowieński, 1 okr. pol. , gm. Średniki, 43 w. od Kowna; własność Burbów, 3, 286 dzies. 1, 526 ziemi użytk. , 1, 695 lasu, kaplica katol. par. Średniki. Widok podał Orda. Serya 3, 83. Belweder 1. wś, pow. jampolski, okr. pol. i par. kat. Dzygówka, gm. i par. prawosł. Babczyńce 4 w. , 27 w. od Jampola, ma 31 dm. Konst. Lewicki ma tu 90 dzies. 2. B. , fol. , pow. zasławski, gm. Łabuń, 40 w. od Zasławia, 5 dm. , 48 mk. Bełchatów, mstko, pow. piotrkowski. Posiada kościół par. ewang. murowany, cmentarz i szkołę. Do par. należy 4, 000 dusz. W dok. z 1421 r. występuje Johannes de Belchatów. Kod. dypl. pol, III, 382. Bełcz, os. , pow. opatowski, gm. Modliborzyce, par. Opatów, ma 4 dm. , 27 mk. , 63 morg. Bełczączka, wś, pow. radomski, gm. Gzowice, par. Sucha, 20 w, od Radomia, ma 3 dm. , 28 mk. , 13 morg. włośc. i 3 dwor. Bełdów, wś, pow. łódzki. Kościół par. drewniany p. w. W. W. Św. istniał tu już zapewne na początku XV w. W r. 1597 odbyła się konsekracya nowego kościoła, wyniesionego przez dziedziców Bełdowskich h. Jastrzębiec, w miejsce dawnego zrujnowanego. W r. 1840 został z gruntu odnowiony. Wieś sama od r. 1765 przeszła w ręce rodziny Wężyków, którzy wznieśli r. 1854 na cmentarzu ozdobną kaplicę murowaną grobową. Łaski, L. B. , II, 376, przyp. . Obecnie ukończono budowę nowego kościoła murowanego. Bełdówek, kol, pow. łódzki, gm. i par. Bełdów, ma 6 dm. , 37 mk. , 73 morg. Belno Beldenie Beldno Beleczkowo Belengiszki Belęcin Belikis Belina Belizga Belkiszki Belmont Bekker Bełdówek Bekker Bekszyki Bekunie Bełczączka Bełcz Bełchatów Belweder Bela Belbuk Belsk Bendiuhówka Bełdowo Bełdowo, wś, pow. kalwaryjski, gm. Urdomin, ma 13 dm. , 29 mk. Bełdyno, zaśc. , pow. lucyński; własność Michałowskich, 39 dzies. Bełk, w dok. z r. 1356 Belchecz, 1581 Belk, wś i fol. , pow. jędrzejowski, gm. Mierzwin, par. Grudzyny, 4 w. od Jędrzejowa. Klemens, dziedzić Sopichowa Sepichów, Sempichów, sprzedaje r. 1356 Andrzejowi z Wawrowic wieś Belchecz Bełczek w ziemi sandomierskiej. Kod. Małop. , I, 287. W 1827 r. 20 dm. , 121 mr. Bełkowo, wś, pow. płocki, gm. i par. Drobin, 30 w. od Płocka, ma 6 dm. , 65 mk. , 220 mrg. Bełszewo, wś i fol. , pow. nieszawski, gm, i par. Osięciny, ma 250 mk. , 570 morg. dwor. i 255 włośc. Bełszyna, os. , pow. łęczycki, gm. i par. Topola, ma 3 dm. , 26 mk. Bełz, rzka, u Długosza, jest to dzisiejsza Sołokija. Bełz, miasto. Po istniejącym tu niegdyś grodzie pozostały okopy i nasyp śród mokrych łąk, nad Sołokiją, opodal miasta. W mieście przechowały się mury klasztorów dominikanów i dominikanek. Klasztor męzki zniesiony za cesarza Józefa II, dziś mieści probostwo rz. kat. , kościół zaś został parafialnym. Kościół Dominikanek stał się parafialnym gr. kat. , klasztor przeszedł na własność gminy. Jest jeszcze kościołek drewniany na Zameczku, w którym miał Władysław ks. opolski przechowywać obraz N. P. Maryi, przeniesiony ztąd do Częstochowy. W ogrodzie jednej posesyi stoi dotąd t. zw. kaplica aryańska, budynek murowany, sklepiony, ośmiokątny z datą r. 1609. Castrum Belz Ludwik, król węgierski i polski zajął r. 1377. Kod. Mał. , III, 312. W r. 1531 miasto królewskie płaci szosu fl. 30 gr. 2, protopop od kościoła rus. gr. 30, pop w Górze gr. 15, pop Piatnicki, gr. 15, pop Mikuliński gr. 15, pop Spaski gr. 15, od młyna pod zamkiem bełzkim. R. 1578 burmistrz z rajcami dali szosu 60 fl. gr. 24, od 11 łan. miejs. po 1 fl. , od 24 przekup. soli po 15 gr. , 8 kraw. po 1 fl. , 19 szewc. po 1 fl. , 9 kuśnierzy po 1 fl. , 20 piekarzy po 15 gr. , 6 rzeźn. po 1 fl, złotnik 1 fl. , warzących piwo po 2 fl. , 30 komor. po 6 gr. , bednarzy po 1 fl. , p. Sienkowski od 2 3 8 łan. po 1 fl. , od 150 żydów pogłówne po 1 fl. , od 10 sług ich po 15 gr. , 1 protopopa 4 fl. , 2 popów po 2 fl. , 12 hultajów po 24 gr. , od 28 innych rzem. , 60 bań gorzałcz. , 2 łan. wójtow. , 1 popa, młyna o 4 kołach. Ogółem fl. 326 gr. 23 den. 4 1 2. W r. 1578 daje czopowego fl. 519 gr. 19. Bełzatka al Belzatka, wś i fol. , pow. piotrkowski, gm. Szydłów, par. Piotrków. Wś ma 10 dm. , 175 mk. , 75 morg. ; fol 2 dm. , 30 mk. , 646 morg. W r. 1827 było 16 dm, , 146 mk. Bełzów, wś, pow. pińczowski. W połowie XV w. dziedzicem był Stan. Kot h. Pilawa. Wieś miała 27 1 2 łan. km. ; fol, karczmę i 2 zagr. Dziesięciną dzieliły się trzy prebendy katedry krakow. L. B. , I, 29. Bełżyce, os. miej. , pow. lubelski. W połowie XV w. istnieje tu kościół par. drewniany p. w. Nawrócenia św. Pawła. Dziedzicem miasta Jan Pilecki h. Leliwa. Dług. , L. B. , II, 570. W r. 1676 mieszczanie dają pogłówne od 306 osób a żydzi od 90. Należące do miasta osady Wzgórze i Podole, mają kilku właścicieli i liczą 155 poddanych, 2 mieszczan, 47 dworskich i szlachty. Bemaliszki, zaśc, pow. nowoaleksandrowski, 4 okr. pol, gm. Rakiszki, 38 w. od mta pow. Benajcie, Bejnajcie, wś i fol, pow. kowieński, 3 okr. pol, gm. Kiejdany, 60 w. od Kowna. Benberyszki, zaśc, pow. nowoaleksandrowski, 1 okr. pol. , gm. Dukszty, 23 w. od mta pow. Bencen, wś, pow. wieliski, gm. Dino, zasiedlona przez Łotyszów po 1870 r. Benczekiemia, wś włośc i dobra skarb. , pow. trocki, 3 okr. pol, gm. Jezno 5 w. ; miały 32 dusz rewiz. Benderyszki 1. zaśc, pow. nowoaleksandrowski, 4 okr. pol, gm. Rakiszki, 40 w. od mta pow. 2. B. , Bendryszki, zaśc. , pow. nowoaleksandrowski, 4 okr. pol, gm. Antuzowo, 17 w. od mta pow. Rogowscy w B. i Stejniszkach mają 66 dzies. Bendiuhówka ob. t. I, 218, Biendiuhówka, wś nad rzką Mirą, pow. kijowski, gm. i par. praw. Stawy 3 w. , 72 w. od Kijowa, ma 172 dm. , 914 mk. , kaplicę, szkółkę, 4 wiatraki. Włościanie, w liczbie 237 dusz rewiz. , uwłaszczeni zostali na 702 dzies. Wś do 1857 r. należała do Antoniego Wojszyckiego, potem Oktawiana Baniewskiego, obecnie gen. Czertkowa, posiadającego tu 731 dzies. Bendnaryszki, dobra, pow. kowieński, 1 okr. pol, gm. Wilkija, 35 w. od Kowna. Bendoryszki, wś, pow. maryampolski, gm. Kwieciszki, par. Maryampol 6 w. , mają 5 dm. , 33 mk. Bendry, fol, pow. sejneński, gm, i par. Mirosław, ma 3 dm. , 66 mk. Bendryszki, ob. Benderyszki. Bendusz, właściwie Będusz, u Długosza Bandusch, wś, pow. będziński. W połowie XV w. miała 15 łan. km. L. B. , II, 217. Benduszki, pow. kolneński, gm. Gawrychy, par. Nowogród. Bendyki, dwór, pow, rossieński, 5 okr. pol, gm. Konstantynów, 100 w. od Rossień. Bendzary, mylnie Benzary ob. t. I, 133, wś, pow. bałcki, na pogr. gub. chersońskiej przez rz. Kodymę, gm, Korytna; st. poczt. Bałta, 126 dm. , 547 mk. , cerkiew. Własność Glebowej, ma 694 dzies. dwor. Bendzieliszki, wś, pow. nowoaleksandrowski, 4 okr. pol, gm. Jużynty, 48 w. od mta pow. Bełdowo Bełdyno Bełk Bełkowo Bełszewo Bełszyna Bełz Bełzatka Bełzów Bełżyce Bemaliszki Benajcie Benberyszki Bencen Benczekiemia Benderyszki Bendnaryszki Bendoryszki Bendry Bendryszki Bendusz Benduszki Bendyki Bendzary Bendzieliszki Berdowicze Berdepsznie Berczuny Bercówka Bercie Beradz Benosiszki Berdówka Benedczyzna, obręb leśny, pow. kobryński; należy do dóbr Chomsk. Benedyktowice, ob. Bieńkowice. Benedyktowo 1. wś, pow. nowoaleksandrowski, 1 okr. pol. , gm. Antolepty, 34 w. od mta pow. 2. B. , zaśc. , tamże, 4 okr. pol. , gm. Oknista, 74 w. od mta pow. 3. B. , fol, pow. poniewieski, 4 okr. pol. , gm. Czypiany, 46 w. od Póniewieża. 4. B. , fol. , pow. wiłkomierski, 2 okr. pol. , gm. Rogowo; należy do dóbr Żurle. Benepol 1. fol. , pow. poniewieski, 4 okr. pol. , gm. Birże, 70 w. od Poniewieża. 2. B, dobra, pow. święciański, 3 okr. pol. , gm. Komaje; 1865 r. własność Wejsów. Benewil, dobra, pow. lucyński; własność Sonowych, 689 dzies. Benickowszczyzna, wś, pow. słonimski, 5 okr. pol. , gm. Kozłowszczyzna, 25 w. od Słonima, 84 dzies. Benignów 1. fol. , pow. kutnowski, gm. Mikstal, par. Łanięta, ma 22 mk. , 486 morg 2. B. , kol. , pow. słupecki, gm. Kazimierz, par. Dobrosołowo, ma 13 dm. , 108 mk. 3. B, kol, pow. opoczyński, gm. i par. Opoczno, ma 3 dm. , 60 mk. , 94 morg. dwor. Benin al. Bienin, wś i dobra nad rzką. Beninką, dopł. Plisy, pow. nowogródzki, gm. i par. kat. Wsielub, 17 w. od Nowogródka. Wś ma 12 osad; dobra 75 włók, własność Wolskich. Beniówka 1. wś nad odnogą Prypeci, pow. radomyski, gm. i par. praw. Szepielicze, 139 w. od Radomyśla, ma 43 dm. , 346 mk. , 851 dzies. włośc. Dzieliła losy Szepielicz. 2. B. al. Bemowa Słoboda, pow. bałcki, par. Krzywejezioro. Beniszki, dobra, pow. szawelski, 3 okr. pol, gm. Krupie, 49 w. od Szawel; własność Norejków, 50 dzies. Benjaminów 1. kol, pow. warszawski, gm. Nieporęt, par. Zegrze, ma 114 mk. , 143 morg. 2. B. , kol, pow. sieradzki, gm. Zduńska Wola, par. Korczew, ma 9 dm. , 70 mk. Beńki, w spisie urzęd. Belki, urocz. , pow, grodzieński, 5 okr. pol, gm. Berszty. Benosiszki, dwór, pow. poniewieski, 4 okr. pol. , gm. Birże, 71 w. od Poniewieża. Beradz, u Długosza Byradz, wś i fol, pow. sandomierski, par. Mydłów, 26 w. od Sandomierza, ma 20 dm. , 154 mk. , 230 morg. dwor. i 68 włośc. W połowie XV w. dziedzicami są dwaj Szreniawici Jakób Nogajec i Jan Płaczkowski. Łany km. i karczmy dają dziesięcinę 4 grzyw. bisk. krakow. Jeden fol rycerski i łan kmiecy dają pleb. w Mydłowie. Dług. , L. B. , II, 339. Bercie, dwór, pow. nowoaleksandrowski, 3 okr. pol, gm. Słobódka, 67 w. od mta pow. Bercówka, wś, pow. hajsyński, gm. Ternówka, 102 dm. , 606 mk. , cerkiew, młyn. Berczuny 1. wś, pow. nowoaleksandrowski, 1 okr. pol, gra. Bachmaty, 5 w. od mta pow. 2. B. , wś, tamże, gm, Dusiaty, 27 w. od mta pow. Berdepsznie, wś, pow. nowoaleksandrowski, 2 okr. pol, gm. Rymszany, 34 w. od mta pow. Berdowicze ob. t. I, 134, wś i dobra, pow. Słonimski. 3 okr. pol, gm. Kuryłowicze, par. kat. Łukowica, 16 w. od Słonima. Wś ma 193 dzies. ; dobra, własność Jeśmanów, z os. Sławki 540 dzies. Berdówka 1. , w dok. Bierdowo, dwór, pow. grodzieński, 3 okr. pol, gm. Hudziewicze, 43 w. od Grodna. 2. B. , fol. , pow. nowogródzki, gm. Wsielub, 3 mile od Nowogródka. 3. B. ob. t. I, 134, dobra, pow. lidzki, 1 okr. pol, gm. Lida; 1865 r. własność Zachwatowiczów. Berdowszczyzna 1. dobra, pow. grodzieński, 3 okr. pol, gm. Hudziewicze, 43 w. od Grodna; własność Kołątajów, 85 dzies. 2. B. ob. t. I, 134, dobra, pow. oszmiański, gm. Subotniki, mają kaplicę katol. par. Gieranony. B. , zwana niegdyś Podlipniszkami, jest zlepkiem folwarków, które w końcu ubiegłego wieku zlały się w jedną całość. Niektóre z nich były w posiadaniu Sągajłłów 1521 r. , Białozorów 1574 r. , Berdowskich 1662 r. , od których wzięły nazwę dawniejsze Podlipniszki, Krzeczów 1700, Gintyłłów 1750, wreszcie Ginętów; ci ostatni w jedną całość połączyli te posiadłości. W 1784 r. Ginetowie sprzedają B. Tomaszowi Umiastowskiemu. Odtąd pozostają w tej rodzinie. Berdycze, wś, pow. brzeski gub. grodz. , 3 okr. pol, gm. Kosicze, 8 w, od Brześcia, 587 dzies. Berdyczów ob. t. I, 134, mto pow. gub. kijowskiej, nad Hniłopiatem, 173 w. od Kijowa, 1, 830 dm. , 77, 335 mk. 9, 658 prawosł. , 2, 673 katol, 63, 303 żydów, 1, 701 in. wyzn. , 2 cerkwie murowane i 1 drewniana, 2 kościoły katol, 3 kaplice katol, dom modlitwy roskolników, 3 synagogi i 62 domy modl. żydow. , szkoła miejska dwuklasowa, 28 fabryk i zakładów przemysłowych pomiędzy innemi garbarnia Szlenkierów, st. dr. żel, st. poczt. i telegr. , 4 jarmarki. B. przeszedł niedawno w ręce Rukawisznikowa, który poprzednio posiadał zna czną część miasta. Kupiony na licytacyi za 1, 161, 000 rb. Oprócz tego posiadają tu mia sto 228 dzies. , Czartoryscy 137 dzies. , Jenni 274 dzies. , Herse 161 dzies. , Kranonowicz 485 dzies. , Krawczuk 189 dzies. , Piwocki 65 dzies. , Połubiński 242 dzies. , Jakub Warzał 182 dzies. , Zonder 120 dzies. , Sulatycka z Tyszkiewiczów miała tu 755 dzies. Berdyczowski powiat podług świeżych danych zajmuje 2997, 3 w. kw. i ma 265, 967 mk. 89 na 1 w. kw, , w tem 81, 7 praw. , 7, 6 katol, 10, 5 żydów, 0, 2 in. wyzn. W powiecie jest 538 miejscowości zamieszkałych 1 msto, 11 miasteczek, 118 siół, 39 wsi, 11 słobód, 1 kol, Berdowszczyzna Berdycze Berdyczów Benedczyzna Beńki Benjaminów Benepol Benewil Benickowszczyzna Benignów Benin Beniówka Beniszki Benedczyzna Benedyktowice Benedyktowo Berdyż Berdysze 357 osad. Z całej przestrzeni znajdowało się 14, 852 dzies. pod zabud. i ogrodami, 236, 677 dz, ziemi ornej, 17, 258 łąk i pastw. , 20, 859 lasów. Było też 49, 300 sztuk koni, 43, 328 bydła rogatego, 70, 052 owiec, 1, 077 kóz, 27, 979 trzody chlewnej. Z całej przestrzeni powiatu 288, 646 dzies. należało 285 dzies. do miast, 2, 508 do skarbu, 138, 246 do osób stanu szlach. , 19, 685 do osób innych stanów, 127, 922 do włościan. W powiecie jest 16 gmin Białołówka 13, 484 dzies. , Białopol 13, 457 dz. , Bystrzyk 24, 710 dz. , Czerniatyn 17, 046 dz. , Czerniawka 18, 734 dz. , Dziunków 18, 176 dz. , Koziatyn 18, 714 dz. , Machnówka 22, 206 dz. , Mecherzyńce 15, 284 dzies. , Pohrebyszcze 12, 730 dzies. , Przyłuka Nowa 14, 436 dz. , Puzyrki 20, 066 dz. , Samhorodek 17, 637 dzies. , Spiczyńce 20, 398 dzies. , Szyrmówka 22, 450 dz. i Wachnówka 15, 381 dzies. . Rz. Hniłopiat jako dopł. Teterowa należy do systemu Dniepru a nie do syst. Bohu, do którego należy rzka Hniłopiata, płynąca w pow. Winnickim. Prócz dawniejszych cukrowni Turbowa, Dziuńkowa i Spiezyniec, powstają 3 nowe Brodeckie własność Podhorskich, Józefówka gen. Bezaka i Pohrebyszcze Rzewuskich. Ostatnim marszałkiem szlachty pow. machnowickiego był Wiktor Morgulec, wybrany r. 1842. W 1843 r. nastąpiły już wybory na marszałka berdyczowskiego i został nim znów ten sam Morgulec 1843 51. Obecnym marszałkiem jest Lucyan Mazaraki. Berdysze, zaśc, pow. wiłkomierski, 1 okr. pol. , gm. Konstantynowo, 12 w. od Wiłkomierza. Berdyszki 1. dwór, pow. rossieński, 2 okr. pol, gm. Szydłów, 20 w. od Rossień. 2. B. , zaśc, pow. wiłkomierski; należy do dóbr Siesiki. Berdyż, okolica, pow. rohaczewski, gm. Czeczersk 8 w. , ma 28 dm. , 131 mk. Mają tu Antuszewiczowie w B. i Małyniczach średnich 105 dzies. ; Horbatowscy 195 dzies. ; Mickiewiczowie 167 dzies. ; Szelutowie w dwóch działach z Małyniczami 360 dzies. i 187 dz. Berdziki, wś, pow. wołkowyski, 4 okr. pol, gm. Szydłowicze, 18 w. od Wołkowyska, 312 dz. Berdziszki, os. , przy wsi Raklewicze, w pow. słonimskim. Berebisy ob. t. I, 139, pow. zwinogródzki, ob. Hulajpol. Beregiele, Beregielińce, ob. Bergiele, Bergielińce. Bereh 1. wś nad Niemnem, pow. grodzieński, później Swawicze, obecnie Sławicze ob. . 2. B. , wś nad Niemnem, pow. grodzieński, później Koszowniki. Bereh, wś nad Ikwą, pow, dubieński, gm. Werba, st. poczt. Krzemieniec 12 w. , st, dr. żel. Rudnia Poczajowska 12 w, , 30 w. od Dubna, 125 dm. , 717 mk. Poprzednio ze wsią Komarówką 2 w. miała 127 dm. , 1, 069 mk. praw. , 4 ewang. , 20 żydów. Posiada cerkiew drewn. z 1816 r. Do par. należy wś Komarówka. W 1545 r. własność Piotra Deniskowicza i Andrzeja Kuniewskiego, którzy z B. i Werby byli zobowiązani do opatrywania jednej horodni zamku krzemienieckiego. W 1583 r. Hrehory Denisko Matfiejewski z Brzega i przys. Komarówki wnosi z 11 dym. , 9 ogr. , 7 ogr. , 2 kół waln. , 1 popa a w 1589 r. Grzegorzewa Deniskowa zapłaciła 15 flor. W połowie XVII w. część należy do Bogumiły z Lasotów Deniskowej i jej sukcesorów; ma 1648 r. 33 dym. , 1653 r. 19 dym. Obecnie własność Zygmunta Radzimińskiego, który w B. , Dubowicy, Sapanowczykach i Minkowcach z Mokasiejowem ma 1, 344 dzies. Berehy ob. t. I, 139, wś nad rz. Ikwą, pow. dubieński, gm. i par. praw. Młynów 2 w. , 16 w. od Dubna, ma 31 dm. , 383 mk. , 4, 190 dzies. , cerkiew filialną z 1787 r. , młyn. Własność dawniej Leduchowskich, obecnie Zajcewa. W 1545 r. należała do Grzegorza Chodkiewicza, podkomorzego, który obowiązany był do opatrywania dwu horodni zamku łuckiego. W 1577 r. należy do Murawicy pani wileńskiej wdowy po Grzegorzu Chodkiewiczu, która wnosi ztąd z 21 dym. włóczn. po 16 gr. , 2 kół młyn. , od koła po 24 gr. , 3 drugich kół, od koła po 24 gr. W 1583 r. wraz z Morawicą jest własnością kn. Andrzeja Wiśniowieckiego, wwdy wołyńskiego, który płaci z niej od 19 1 2 łanów. Berenckiszki, Bereńciszki, fol, pow. kowieński, 4 okr. pol, gm. Żejmy, 46 w. od Kowna; własność Zenowiczów, 72 dzies. Berenhof, pow. nowoaleksandrowski, ob. Bernhof. Bereścianka, kol, pow. nowogradwołyński, gm. Kurne, 37 w. od mta pow. , 10 dm. , 58 mk. Bereściany, Berestiany, w dok. Bereszczany, wś, pow. łucki, gm. Silno, 60 w. od Łucka, 75 dm. , 607 mk. , cerkiew, huta szklana. Wś ta w posagu za Katarzyną Iwanówną Wiśniowiecką przechodzi do Hrehorego Chodkiewicza. W 1555 r. Chodkiewiczowie sprzedają B. ks. Mikołajowi Radziwiłłowi. W 1577 r. włość zamku ołyckiego, płaci z 19 dym, na pół wł. W 1583 r. ks. Stan. Radziwiłł wnosi ztąd od 25 dym. Następnie własność ks. Ostrogskich, Worcellów, obecnie ks. Radziwiłłów. Bereście, wś, pow, hrubieszowski, gm, Mołodziatycze, par. Grabowiec W r. 1827 wś pryw. , 88 dm, , 481 mk. Beresie małe i duże, dwie wsi, pow. wieluński, gm. Kiełczygłów, par. Rząśnia. B. małe mają 8 dm. ; B. duże mają też 8 dm. Obie wsi wchodzą w skład dóbr Kiełczygłów. Beresk ob, t. I, 139, w dok. Beresko, Bierestko, Berestek, wś, pow. włodzimierski, gm. Kisielin, 43 w. od Włodzimierza, 90 dm. , 667 mk. , cerkiew, wiatrak. Podług rewizyi zamku Berdysze Berdyszki Berdziki Berdziszki Berebisy Beregiele Bereh Berehy Berenckiszki Berenhof Bereścianka Bereściany Bereście Beresie Beresk Bereśnicha Beresna Bereśkowo Bereśkowo łuckiego z 1545 r. własność Michała Berestkiego. Reg. pob. z 1577 r. rozróżniają Bierestki i Stare Bierystskie. Obie należą do Łokacza kn. Romana Sanguszki. Z pierwszych wnosi z 20 dym. łanow. , 11 ogr. , 5 domków ulicz. po 4 gr. ; ze Starego zaś z 8 dym. łanowych. W 1583 r. ks. Fiedor Romanowicz Sanguszko wnosi z mstka Bereska z 6 dym. rynk. po 6 gr. , 20 dm. ulicz. po 4 gr. , z 15 nędznych chałup po 2 gr. , z 20 ogr. miejskich, z 1 rzeźnika, 2 prasołów, 1 piekarza, 20 dym. , 15 ogr. , 2 rzem. , popa, a ze wsi B. z 10 dym. , 3 bojar. Jako wiano za Fiedorą Romanówną przechodzą; do Stanisława Radzimińskiego, wwdy podlaskiego, który w 1589 r. płaci z mstka B. szosu fl. 4 gr. z 20 ról po 15 gr. fl. 10, z ogrodów, z rzemieślników, z rzeźnika, z soleników, z piekarza, ogrodników, z popa fl. 9 gr. 25; czopowego dla pogorzenia niedano, które zgorzało w tymże roku 1589, tylko za ćwierć roku flor. 5; summa flor. 29 gr. 21. W 1648 r. mstko B. Stary własność Andrzeja Czapli Szpanowskiego, ssty horodeckiego, puste. Później własność Borowskich, Todwenów. Bereśkowo, pow. wieliski, ob. Berezkowo. Beresna, wś, pow. święciański, 4 okr. pol. , gm. Szemetowszczyzna 10 w. . Należała do dóbr Ostrowlany. Bereśnicha, zaśc, pow. wilejski, 2 okr. pol. , gm. Iża 8 w. . Miał 16 dusz rewiz. ; należał do dóbr Zenonowo. Beresnie al. Bereśniewicze, fol. , pow. nowogródzki, gm. Stwołowicze, okr. pol. i par. katol. Nowa Mysz, 49 w. od Nowogródka, ma 6 włók; własność Beresniewiczów. Bereśniewicze 1. dobra nad rz. Szczarą, pow. słucki, gm. i par. kat. Niedźwiedzica, 90 w. od Słucka, 15 w. od st. dr. żel. Rusinowicze. Własność Nowickich, około 280 włók. 2. B. , ob. Bereśnie. Bereśniówka 1. , Bereżniówka, mylnie Bereśniewka ob. t. I, 140, wś i dobra nad rzką. Wartynką. , lew. dopł. Poni, pow. borysowski, gm. Biehomla, 83 w. od Borysowa. Wś ma 25 osad; dobra, dawne dziedzictwo Bułhaków. Przed r. 1864 mieli w 15 wsiach 1241 dusz, obecnie około 350 włók. 2. B. , wś, pow. rzeczycki, gm. Derażyce, 87 w od Rzeczycy, ma 20 osad. Bereśno, pow. orszański, ob. Julenopol. Beresteczko, chutor, pow. rzeczycki, gm. Chojniki, 72 w. od Rzeczycy. Beresteczko 1, ob. t. I, 139, mstko nad Styrem, który tworzy tu rozległy staw, pow, dubieński, gm. Beresteczko, st. poczt. Radziwiłłów 30 w. , odl. 56 w. od Dubna, ma 1, 026 dm. , 3, 726 mk. , zarząd gminy, 2 cerkwie, kościół par. kat. , 2 kaplice praw. . 4 domy modl. żydowskie, 2 domy przytułku, folusz, smolarnia, fabryka dachówek, piec wapienny, browar, gorzelnia, 6 jarmarków. Cerkiew z muru, wzniesiona w 1825 r. ma 132 dzies. Cerkiew cmentarna z muru z r. 1854 69. Do par. praw. należą, wsi Antonówka 5 w. i Mytnica 6 w. , oraz przedmieścia B. Krasiłowo, Staryki i Piaski. W całej par. 450 dm. , 3, 610 mk. praw. i 350 katol. Gmina należy do 3 okr. w Beresteczku, obejmuje 25 miejscowości w tem 2 mstka B. i Łobaczówkę, mających 1, 153 dm. włośc. obok 348 innych, 11, 696 mk. włościan, uwłaszczonych na 7, 779 dzies, ziemi. Własność większa 3, 910 dzies. 1, 640 lasu, nabyła w r. 1884 od Witosławskich Marya z Ejnatenów Knoll. Początkowe dzieje R. są nieznane; prawdopodobnie tworzyło ono przygrócek Peremila, dziś niewielkiej wsi, niegdyś zaś grodu kniaziów dzielnicowych peremilskich. W XVI w. B. należy do Bohowitynów. W 1545 r. własność podskarbiny Bohuszowej Bohowitynowej, która zobowiązana była do robót przy wieży Peremilskiej, oraz do opatrywania horodni zamkowej wespół. Myta pobierano po groszu od wozu. Córka podskarbiego Bohusza Fedora Fedia wnosi B. mężowi Semenowi Fryderykowi, kn. Prońskiemu, wwodzie kijowskiemu, który wyrabia w 1547 r. przywilej miejski z jarmarkami. Po śmierci Brońskiego 1555 r. , wdowa powtórnie wychodzi za Mikołaja Trzebuchowskiego, kaszt. gnieźń. , który zyskuje w 1559 r. dla B. prawo magdeburskie. Trzeci mąż Bohuszówny Michał Działyński, podkom, chełmiński r. 1570 wnosi z B. z 16 dym. rynkow. po 8 gr. , 45 dym. ulicz. po 4 gr. , 45 ogrod. miejskich po 1 gr. , 16 dm. przed miastem po gr. , 113 domk. ubog. po 2 gr. , 35 komom. po 6 gr. , 12 lóźn. , po 6 gr. , 10 rzemieśln. , 12 towarz. ich po 1 gr. , 66 włók miejskich po 20 gr. , kół młyn. W 1577 r. Chwiedora Działyńska płaci z B. z 10 dom. rynkow. po 4 gr. , 9 dm. ulicz. po 2 gr. , 9 dm. przedmiejs. po 2 gr. , 3 przekupn. po 7 gr. , 6 komor. po 6 gr. , 6 kół młynow. po 24 gr. , 17 rzemieśl. po 4 gr. Czopowego wnosi stolnik kn. Aleks. Proński syn Fedory 30 fl. Aleks. Proński, stolnik w. ks. lit. , a następnie kaszt. trocki, sprowadza do B. aryanów. Umarł w końcu 1595 r. , pochowany obok siostry Maryi Maruchy, kn. Prońskiej pod kopcem zw. Maruchą, o 4 w. od B. , gdzie murowany jego grobowiec uważany jest mylnie za pomnik bitwy pod Beresteczkiem. Wdowa po nim Fedora Sanguszkówna 1o voto Radzimińska wychodzi za mąż po raz trzeci za Andrzeja Leszczyńskiego, wwodę brzeskokujawskiego, który jakiś czas włada B. , prawdopodobnie do pełnoletności syna Prońskiej, Aleksandra Oktawiana, który przekazał B. przyrodniej siostrze z Radzimińskich Leszczyńskiej. Do Leszczyńskich B. należało jeszcze w 1680 r. W r. 1649 r. płacą; oni z mta z 19, w 1651 r. z 30, a w 1653 r. z 12 dm. , zaś z całych dóbr w r. Beresteczko Bereśno Bereśniówka Beresnie Berestin 1648 z 315, w 1649 r. z 150, a w 1651 r. z 45 dym. W 1765 r. B. należy do Jana Zamoyskiego, ssty lubelskiego, który funduje tu kościół i klasztor trynitarzy, a w 1787 r. podejmuje Stanisława Augusta, powracającego z Kaniowa. Następnie w 1795 r. znajduje się w posiadaniu hr. Platerów. Podług najnowszych danych B. należy do Grabbego, mającego 3, 910 dziesięcin. Opis Beresteczka ogłosił A. Sendulski w Wołyn. Eparch. Wied. 1879 r. Do dziejów B. odnoszą się prace Kubala L. Szkice histor. Bitwa pod B. Downar Zapolskij Bieriestietskoje Starostwo w XVI w. Kij. Uniw. Izw. z r. 1898. 2. B Rusinowe, wś nad Styrem, pow. dubieński, gm. Boremel, par. praw. Malew 3 w. , par. kat. Złoczówka, 35 w. od Dubna, ma 61 dm. , 455 mk. , cerk. filial. drew. z r. 1883. Nazwę swą. Rusinowe dla odróżnienia od mstka otrzymało od rodziny wołyńskiej Rusinów. Rewizya zamku łuckiego z 1545 r. w liczbie horodni zamkowych wymienia horodnię Rusina z B. i horodnię Fedora, Jacka i Andrzeja Russinów z B. W 1570 r. B. należy w części do władyki pińskiego, który z B. i przedmieścia wnosi z 8 dm. , 1 bojara, 5 ogr. po 2 gr. , w części zaś do Fedora Rusyna, płacącego z 6 dym. , 1 bojara, 11 ogr. po 2 gr. W 1577 r. część władyki należy do Iwana Chrennickiego, który wnosi z niej z 6 dym. po 10 gr. 17 ogr. po 2 gr. , Fedorowa Rusinowa ze swej części płaci od 2 dym. po 20 gr. i 2 ogr. po 2 gr. Jacek Rusin część B. zapisuje żonie i dzieciom. W 1650 r. własność Gabryela Hulewicza ma 23 dym. Później należy do Borzobohatych Krasieńskich i Charlęskich. W końcu XVIII w. część B. należy do Piątkowskich, druga do Zahorowskich, którzy w ostatnich czasach byli właścicielami wraz z Kuczyńskiemi i Konarzewskiemi. Berestek, pow. włodzimierski, ob. Beresk. Berestiagi ob. t. I, 140 Berestiaki, wś, pow. hajsyński, gm. Chaszczowata 82 dm. , 482 mk. , cerkiew, szkoła. Berestianka al. Marjanpol, wś nad Zdwiżem, pow. kijowski, gm. Borodzianka, par. pr. Szybeno 5 w. , odl. 50 w. od Kijowa, ma 42 dm, 407 mk. , szkółkę. Do 1856 r. B. należała do Dymitra Iskry, następnie do pułk. Stogowa, który ją sprzedał Leopold. Hibnerowi i Al. Zaborowskiemu. Od 1860 r. wraz ze wsiami Nebrat i Babince należy do Rodzianków, posiadających wogóle 1, 661 dzies. ziemi użytk. i 2, 168 lasu. Sama B. ma 960 dzies. Berestiany, ob. Bereściany, Berestie, Berest, wś nad Horyniem, pow. rówieński, gm. i par. praw. Dąbrowica 5 w. , o 120 w. od Równego, ma 136 dm. , 726 mk. , cerkiew cmentarna, młyn wodny. Berestin, kol. przy wsi Nianiewka, pow. radomyski, ma 16 dm. , 82 mk. Berestowa, rzeka, prawy dopł. Oreli. Bierze początek na granicy pow. zmijewskiego gub. charkowskiej, w pobliżu wsi Taranówki, przerzyna pow. konstantynogrodzki gub. połtawskiej. Płynie w kierunku płd. zch. na przestrzeni 100 w. Od pr. brzegu przybiera rzkę Berestiankę długą 32 w. , od lewego Wszywę dł. 42 w. . Przed r. 1643 ziemię nad brzegami B. trzymają Górscy, którzy prawa swe przelewają na Niemiryczów. Następnie wzdłuż brzegu B. szła linia ukraińska. Pozostały jeszcze ślady warowni Orłowskiej, św. Jana i innych. Berestowiec, wś, pow. rohaczewski, gm. Dowsk 15 w. , 54 dm. , 357 mk. Berestowiec 1. , al. Berestowczyk, wś nad stawem, pow. humański, gm. i par. praw. Krasnopółka 2 w. , st. poczt. Humań 12 w. , 265 dm. , 1, 248 mk. , cerkiew, 6 wiatraków. Należała do schedy Aleks. Potockiego, zajęta na skarb w 1834 r. 2. B. ob. t. I, 140, wś, pow. rówieński, gm. Kostopol, par. praw. Hołowin 5 w. , odl. 34 w. od Równego, 74 dm. , 425 mk. Własność apanaży. W 1580 r. należy do Stepania ks. Konst. Ostrogskiego, wwody kijowskiego, który wnosi z 5 dym. , 30 gr. W połowie XVII w. własność ks. Dominika Zasławskiego, ma w 1648 r. 53, w 1650 r. 27, a w r. 1651 dym. 10. Dalej należała do Znamierowskich. 3. B. Stary, kol. , tamże, o 8 w. od Podłużnego, a 34 w. od Równego, 64 dm. , 451 mk. , dom modlitwy ewang. 4. B. Nowy, tamże, 8 dm. , 73 mk. O tutejszych skałach bazaltowych ob. Łomy Bazaltu w Berestowcu Przegląd Techn. t. 20, r. 1884. Tutkowskij P. Berestowiockij Wulkan Kij. Star. , r. 1895, t. 50. Beresty, urocz. , pow. prużański, 3 okr. pol. , gm. michajłowska, 45 dzies. Bereszczany, ob. Bereściany. Bereszewo, dobra, pow. sieński, dziedzictwo Szostaków, 718 dzies. Bereszówka, zaśc, pow. wileński, 5 okr. pol. , gm. Ilino 5 w. . Należał do dóbr Kierdejowa. Bereza 1. , wś i dobra, pow. kobryński, 1 okr. pol. , gm. Strzygowo, o 12 w. od Kobrynia. Wś ma 30 dm. , 328 mk. , cerkiew, 349 dzies. ziemi włośc. i 55 dzies. cerk. Dobra, własność Troszyńskich, 237 dzies. 2. B. Kościńska, dobra, tamże, własność Łyszczyńskich, 232 dzies. 3. B. Kartuska ob. t. I, 140 1, mstko nad Jasiołdą, pow. prużański, 2 okr. pol, gm. Bereza, o 35 w. od Prużany, ma 4, 713 mk. , zarząd gminy, cerkiew, 6 domów modl. żydowskich, szkołę, st. poczt. , młyn parowy, z urocz. Nowe berezowo 1, 394 dzies. ziemi włośc, 169 dzies. innych właścicieli i 101 dzie. ziemi cerk. O 4 w. st. dr. żel. mosk. brzeskiej t. n. O 62 w. od B. , nad rz. Jasiołdą, znajduje się 10 okrągłych nasypów ziemnych, zwanych bateryami, mających około 2 arsz. wysokości i do 16 saż. Berestek Bereszówka Bereszewo Bereszczany Berestowiec Berestek Berestiagi Berestianka Berestiany Berestie Berestowa Bereza Bereźce Berezań Bereza Berezetnia Bereziaki Berezianka obwodu. Mieszkańcy powstanie tych nasypów odnoszą; do czasów wojen szwedzkich albo do 1812 r. Gmina obejmuje 42 miejscowości, mająjce 582 dym. włościańskich obok 334 należących do innych stanów 7, 768 mk. włościan, uwłaszczonych na 9, 273 1 2 dzies. ziemi 3, 450 łąk i pastw. , 117 lasu, 830 nieuż. . Nadto w obrębie gminy znajduje się 132 dzies. ziemi cerkiewnej 48 łąk i pastw. , 19 lasu, 4 nieuż. i 4, 530 1 2 większej posiadłości 667 lak i past. , 775 lasu, 485 nieuż. . Bereza, kol. , pow. rówieński, gm. Siedliszcze, odl. 61 w. od Równego, ma 12 dm. , 100 mk. Berezań ob. t. I, 141, mstko nad rz. Nedrą, pow. perejasławski, gub. połtawskiej, gm. Berezań, o 30 w. od Perejasławia, 796 dm. , 5, 194 mk. , zarząd gminy, 2 cerkwie paraf. , dom modl. żyd. , szkoła, 42 wiatraki. Podane już w lustracyi z 1616 r. jako mstko, należące do sstwa perejesławskiego. W 1662 r. poszukiwano tu soli. W 1635 r. należy do dóbr królewskich saletrnych. Od 1661 r. do 1782 r. było miastem sotniczem pułku perejasławskiego. Bereźce, wś nad rz. Stwigą, pow. mozyrski, okr. pol. i gm. Turów, o 145 w. od Mozyrza. Bereźce 1. , wś nad Teterowem, pow. radomyski, gm. Kiczkiry, par. praw. Czudyn 3 w. , odl. 7 w. od Radomyśla, 64 dm. , 266 mk. Własność Wierzbickich, którzy w B. , Łutówce i Papierni posiadają 870 dzies. ziemi, 1, 596 lasu, 179 nieuż. Podług innych danych obszar dwor. wynosi 3, 001 dzies. . 2. B. , w dok. Bereszko, wś niegdyś istniejąca w dzisiejszym pow. dubieńskim. Podług reg. pob. pow. łuckiego z 1577 i 1583 r. należy do Targowicy kn. Bohuszowej Koreckiej, która w 1577 r. wnosi ztąd z 1 dym. 20 gr. , 3 ogr. po 4 gr. , 5 ogr. po 2 gr. , 1 bojara 24 gr. , a w 1583 r. z 4 ogr. , 3 ogr. , 1 bojarów. 3. B. , mstko nad Ikwą, pow. krzemieniecki, gm. Berezce, st. poczt. i par. katol. Krzemieniec 12 w. , st. dr. żel. Rudnia Poczajowska 14 w. , ze wsiami Gaj i Grady, ma 287 dm. , 2, 231 mk. praw. , 25 kat. Samo mstko podług wykazu z 1884r. miało 46 dm. , 420 mk. , obecnie zaś 99 dm. , 697 mk. , do 8, 000 dzies. Posiada cerkiew drewn. z 1856r. , cerkiew filialna we wsi Komnatka 4 w, . Jest tu także kaplica kat. murowana, par, Krzemieniec, poprzednio kościół parafialny, dwa młyny wodne, gorzelnia. Dorocznie odbywa się 5 jarmarków. Podług rewizyi zamku krzemienieckiego z r. 1545 własność Bereżeckich, którzy zobowiązani byli do opatrywania dwu horodni zamkowych, Podczas rewizyi mieszczanie krzemienieccy skarżyli się przed lustratorami, że Iwaszko Bereżecki w B. nieprawnie pobiera myto po groszu od wozu. W 1564 r. własność Ławryna Horajna Bereżeckiego. W 1585 r. dekret Stefana Batorego w sprawie miedzy Hojską a Bereżeckiemi i Andruskim o niewydanie dochodów z Jarofiejówki, zwanej później Komarówką. Na rzecz Anny odchodzi 93 włók, a na rzecz Bereżeckich i Andruskich 147 włók. Staw podzielony na połowę. W 1648 r. Samuela Bereżeckiego. W XVIII w. własność hr. Tarnowskich, Konarskiej i Skrzyńskiej, obecnie Morsztynowej. Gmina należy do 1 okr. pol. , obejmuje 18 miejscowości 1 mstko, mających 1, 013 dym. włośc. obok 44 innych, 8, 180 mk. włościan, uwłaszczonych na 13, 605 dzies. ziemi. Berezdów ob. t. I, 141, mstko nad Kolczykiem, pow. nowogradwołyński, gm. Berezdów, st. poczt. Korzec 18 w. , st. dr. żel. Sławuta 18 w. , odl. 40 w. od Nowogrodu wołyńskiego, ma 370 dm. , 3, 236 mk. Posiada cerkiew par. z 1757 r. , kościół par. katol, zarząd gminy, szkołę od 1881 r. . W skład par. praw. wchodzi wś Prawutyn Mały 5 w. i Seliczów 2 w. , z cerkwią filialną. B. należał niegdyś do ks. Zasławskich, z których Andrzej, pomimo rodzonych synowców, przyjmuje za syna dalszego krewnego Ilię Ostrogskiego i zapisuje mu swoje majętności, pomiędzy niemi i B. Po śmierci ks. Ilii wskutek sporów dobra Równe i B. wzięte zostały w sekwestr i oddane 1545 r. w dzierżawę kn. Kurcewiczowi. Nastąpiła ugoda i synowiec Andrzeja Kuźma Zasławski, zwraca Beacie z Kościeleckich B. Beata wyszedłszy powtórnie za mąż za Olbrachta Łaskiego, zapisała mu wraz z innemi dobrami i B. , z ktorego Łaski wnosi w 1570 r. pobór. Król skasował zapis, Łaskiemu przysądził 33, 082 złp. i sumę na Równem, a dobra kazał oddać córce Beaty Halszce, żonie Łukasza Górki. Następnie B. przypadł Konstantemu Ostrogskiemu, który w 1577 r. wnosi pobór. W 1589 r. wniesiono z B. szosu fl. 7 gr. 20, z ról fl. 17, od rzemieślników, ogrodników, przekupniów, popa, z kół młynowych fl. 7 gr. 15, czopowego fl. 35, w ogóle fl. 65, gr. 5. W 1648 r. własność Anny Chodkiewiczowej ma 287 dym. , a w 1650 r. 23 dym. Dalej Jabłonowskich, po 1831 r. zajęte na skarb. Gmina należy do 1 okr. , obejmuje 21 miejscowości 2 mstka, 16 wsi, mające 1, 803 dym. włośc. obok 419 innych, 13, 992 mk. włościan, uwłaszczonych na 14, 393 dzies. Berezdowicze, wś, pow. nowogradwołyński, należy do dóbr Berezdów. W połowie w. XVII własność Chodkiewiczowej, ma w 1648 r. wraz z Horycą 187, w 1650 r. 100, a w 1651 r. 50 dym. Berezetnia, wś i dobra, pow. mścisławski, gm. Szamowo. Wś ma 22 dm. , 182 mk. ; dobra dziedzictwo Dyakowych, 1, 479 dzies. , młyn wodny, folusz. Bereziaki, ob. Bereczki. Berezianka 1. ob. t. I, 141, wś nad rz. t. n. , pow. skwirski, gm. Topory, st. poczt. Rużyn 15 w. , odl. 12 w. od Skwiry, 250 dm. , Bereza Berezdów Berezdowicze Berezki Berezicze Berezie Berezin Berezinie Berezinka Berezino Berezka Berezkina Berezkowo Bereźlany Berezna Berezicze 2, 220 mk. , cerkiew drewn, z 1848 r. na miejscu dawniejszej z 1794 r. , kaplica, szkółka cerk. , 2 młyny wodne. Obecnie własność Cecylii z Lubowickich Zaleskiej, ma 1, 777 dzies. ziemi dworskiej. 2. B. Mała ob. t. I, 141, wś nad rzką Rohozianką, pow. taraszczański, gm. Żydowska Hrebla, st. poczt. Taraszcza 12 w. , 207 dm. , 1, 126 mk. , cerkiew drewn. z 1746 r. , szkółka cerk. , 5 wiatraków. Wchodziła w skład sstwa taraszczańskiego. Na początku w. XIX przeszła na własność bar. Oggiera, potem Rewiakina, Towbicza, w 1833 r. podzielona pomiędzy jego wierzycieli. Przed uwłaszezeniem włościan posiadali tu części Szczęsny Wilczyński 600 dzies. i 114 dusz rewiz. , Antoni Koziorowski 503 dzies. i 112 dusz, Feliks Szóstakowski 700 dzies. i 107 dusz i Katarzyna Towbiczowa 353 dzies. i 100 dusz. Obecnie własność większą posiadają Ranwid 301 dzies. i Repojto Dubiaho 576 dzies. . 3. B. Wielka ob, t. I, 141, wś nad rz. Rohozianką, pow. taraszczański, gm. Koszowata, st. poczt. Taraszcza 17 w. , 523 dm. , 2, 778 mk. , cerkiew paraf. z 1766 r. , szkoła, młyn wodny, 12 wiatraków. Własność większa, wynosząca 771 dzies. , należy do Młodeckich. Nadto Bie lawski ma 103 dzies. Berezicze, Berezwicze ob. t. I, 1421 144, wś i folw. nad Stochodem, pow. piński, gm. Uhrynicze, okr. pol. i par. katol. Lubieszów o 81 w. od Pińska. Wś ma 62 osad; folw. , dziedzictwo Ordów, 10 włók. Berezie, wś i folw. , pow. łucki, gm. Czarnków, odl. 18 w. od Łucka. Wś ma 39 dm. , 239 mk. , folw. 1 dm. , 63 mk. Berezin 1. , wś i zaśc. , pow. oszmiański, 3 okr. pol. , gm. i dobra w 1865 r. Milewskich Łogumowicze. Było tu 40 dusz rewiz. 2. B. , zaśc, pow. wilejski, 1 okr. pol. , gm. Horodek 9 w. . Należał do dóbr Chołchła. Berezinie, Berezina, wś, pow. nowoaleksandrowski, 4 okr. pol. , gm. Rakiszki. Berezinka, folw. , pow. wołkowyski, 5 okr. pol. , gin. Pieski, 25 w. od Wołkowyska, należy do dóbr Bielawicze. Berezino 1. , wś i urocz. pow. orszański. Wś ma 20 dm. , 134 mk. , folusz. Urocz. od 1874 r. własność Ozmidowych, 680 dzies. , jezioro. 2. B. , wś, pow. wieliski, gm. Ilino. W 1765 r. należy do ławnictwa lasunowskiego w wójtow. głazomłckim. 3. B. , al. Ślizki, wś, pow wieliski, gm Serteja. Berezka, wś i dobra, pow. mohylewski, gm. Pawłowicze. Wś ma 6 dm. , 44 mk, ; dobra, od 1882 r. własność Wasiliewa i Orłowa, 100 dz. Berezki 1. al. Bereziaki, dobra, pow. czerykowski, od 1872 r. własność Stoszów, 2, 300 dzies. 1, 800 lasu. 2. B. , wś nad Ipucią, pow. homelski, gm. Wylewo, 93 dm. , 248 mk. , wiatrak. 3. B. wś nad rz. Jelenką, pow. klimowicki, gm. Berezki, o 40 w. od Klimowicz, 130 dm. , 640 mk. , zarząd gminy, cerkiew, 2 wiatraki, szkoła. Gmina obejmuje 29 miejscowości, mających 1, 257 dm. , 5, 120 mk. Włościanie, w liczbie 2, 661 dusz, uwłaszczeni zostali na 14, 906 dzies. 3, 308 nieuż. ze spłata po 14, 719 rub. 5 kop. rocznie. W gminie znajduje się 5, 050 dzies. lasów, należących do właścicieli większej posiadłości i 365 dzies. do włościan. 4. B. , wś, pow. sieński, gm. Pustynki, 7 dm. , 59 mk. 5. B. , wś w pobliżu Dniepru, pow. rzeczycki, gm. Jołcza. Wchodziła niegdyś w skład sstwa lubeckiego. Wraz ze wsią Jołczą i Białowiczami nadana w 1614 r. przez Zygmunta III kn. Siemionowi Łyko gałęź kn. Oboleńskich, za obronę Putywla i zasługi przy wzięciu Rylska. W 1616 z danin żytem i owsem czyniła 29 fl. 15 gr. Był tu młyn. W 1622 r. w posesyi kn. Łyczynej Katarzyny. W 1636 r. wraz ze wsią Jolce Jołcze w dzierżeniu Jana Mikołaja Janickiego za przywilejem z d. 12 marca 1631 r. Berezki 1. Berszadzkie ob. t. I, 142, wś nad Bohem, pow. olhopolski, gm. Uście, 162 dm. 1, 125 mk. , cerkiew, szkoła, młyn wodny. 2. B Czeczelnickie ob. t. I, 142, wś nad Sawranką, pow. olhopolski, gm. Demówka, 171 dm. , 1, 890 mk. , cerkiew, szkoła. 3. B. Nadkodymskie, wś nad Kodymą, pow. bałcki, gm. Meczetna, 133 dm. , 759 mk. , cerkiew paraf. , szkoła. Berezkina, wś przy ujściu rzki Chrapinki do Mieży, pow. wieliski. Berezkowo al. Bereśkowo, wś, pow. wieliski, gm. Serteja. W 1765 r. w ławnictwie berezowskim wójtowstwa sertejskiego. Bereźlany, wś, pow. kobryński, 5 okr. pol. , gm. Drużyłowicze, 77 w. od Kobrynia. Ob. Kulaki. Berezna 1. , wś i osada, pow. kobryński, 3 okr. pol. , gm. Iłosk, 27 w. od Kobrynia. Wś ma 1, 171 dzies, ziemi włeśc. i os. , własność Maksymowiczów, 47 dzies. W 1563 r. wś należy do wójtowstwa pruszowskiego włości horodeckiej, ma 15 włók gruntu nader podłego. Powinność wsi czynszu 6 gr. , za gęś, kury, jajca, stacyę, niewody 8 gr. , osady 30 gr. , za tłoki 12 gr. , a za gwałt beczkę żyta albo 10 gr. , wogóle 66 gr. z włóki. W zaściankach było 80 morg. , z których płacą po 2 gr. Wogóle dochód czynił 19 kóp i 10 gr. 2. B. , wś, pow. lidzki, 1 okr. pol. , gm. Źyrmuny 5 w. . 3. B, dobra skarbowe, pow. oszmiański, 3 okr. pol. , gm. Siedliszcze. Berezna 1. ob. t. I, 142, wś nad Rosią, pow. skwirski, gm. Parchomówka, st. poczt. Wołodarka 5 w. , odl. 23 w. od Skwiry, 554 dra. , 2, 908 mk. , cerkiew z 1732 r. , kaplica, szkoła, cegielnia, 2 młyny wodne, 3 wiatraki. Osadzona przez ks. Zbaraskich, po otrzymaniu przez nich w 1594 r. sieliszcza Wołodareckiego, Bereźniak Bereźniaki Bereżniaki Bereźnianka do którego rościli prawa mieszczanie białocerkiewscy. Była miasteczkiem, z którego w 1628 r. ks. Janusz zbaraski, kaszt. krakowski, wnosi z 5 dym, rynk. , 5 ulicz. , 2 ubog. , 1 popa. Obecnie własność Kazimierza Podhorskiego, mającego tu 3, 093 dzies. ziemi. 2. B. ob. t. I, 142, wś nad Bohem, pow. lityński, gm. Chmielnik, 146 dm. , 928 mk. , cerkiew, szkoła, młyn. W 1530 r. królewszczyzna w obwodzie chmielnickim. Pobór idzie na utrzymanie zamku chmielnickiego. W 1565 r. wraz Krutniowem dzierży Ciepłowski i wnosi pobór od 3 pługów. Podług lustracyi z 1616 r. w posesji Aleksandra Ciepłowskiego, z zapisu króla Władysława. 3. B. Wielka, wś nad Chomorem, pow. zasławski, na pograniczu nowogradwołyńskiego, gm. Łabuń 8 w. , st. poczt. , dr. żel. i par. kat. Połonne 8 w. , odl. 50 w. od Zasławia, ma 167 dm. , 1, 170 mk. Cerkiew z 1837 r. , uposażona przez ks. Józefa Lubomirskiego r. 1755, szkółka cerk. od 1886 r. , dwa młyny wodne. Wś ta należała do Łabuńskich jeszcze w 1593 r. W 1650 r. należy do Jerzego Lubomirskiego, ma 21 dym. Wraz z kluczem łabuńskim przechodzi jako wiano córki Marcina Lubomirskiego do Józefa Stępkowskiego. Obecnie własność Komorowskich. 4. B. Tatarska, wś nad rzką dopł. Chomoru, tamże, gm. Sudyłków, odl. 28 w. od Zasławia, 66 dm. , 407 mk. W 1583 r. należy do włości połońskiej ks. Janusza Ostrogskiego, wwdzica kijowskiego, który płaci z niej z 4 dym. , 5 ogr. W 1589 r. spustoszona i spalona przez tatarów. W 1650 r. własność Jerzego Lubomirskiego, ma 18 dym. Berezna ob. t. I 142, mto, pow. czernihowski, o 38 w. na wschód od Czernihowa, ma 1, 571 dm. , 8, 176 mk. 809 żydów, 4 cerkwie. Przyłączone w 1654 r. do Rosyi, było od 1781 do 1797 r. mtem powiat. namiestnictwa czernihowskiego. Bereżne ob. t. I, 150, mstko nad Słuczą, pow. rówieński, gm. Bereźne, odl. 70 w. od Równego, 115 dm. , 1 012 mk. obecnie 4, 035 mk. cerkiew z 1845 r. , wzniesioną przez Korzeniowskiego, kościół paraf. katol. , kaplica katol. murowana, zarząd okr. pol, zarząd gra. , sąd pokoju, synagoga, szkoła ludowa. W całej par. praw. 220 dm. , 1798 mk. praw. , 66 katol, 2, 171 żydów. W 1446 r. własność Dymitra, któremu przywraca je wraz z innemi dobrami w. ks. Swidrygajło. Następnie należy do dóbr Paszka Dochnowicza, córka którego wnosi je jako wiano kn. Michałowi Hołowni. W 1583 r. kn. Hołownia Ostrożecki płaci z B. z 20 dym. , 8 ogr. , 1 koła waln. , 1 folusza. W 1586 r. tenże ks. Ostrożecki zapisuje żonie swej Maryi z Jełowiczów Malińskich B. W połowie XVII w. własność Jana Daniłowicza. Następnie należy do Korzeniowskich. Obecnie własność Michała Małyńskiego, posiadającego 29, 135 dzies. 23, 535 lasu. Gmina należy do 3 okr. pol. , obejmuje 59 miejscowości 1 mstko, mających 1, 209 dym. włośc. obok 840 innych, 14, 023 mk. włościan, uwłaszczonych na 12, 557 dzies. Por. Stecki, Wołyń i Bielska R. Obrazy miejscowości wołyńskich Bereźne Tyg. Illustr. 1871, nr. 169. Bereźnia, pow. rossieński, ob. Birżany. Bereźniagi ob. t. I, 150 Bereźniaki, wś, pow. kaniowski, gm. Kuryłówka, par. kat. Rzyszczów, st. poczt. Kozin 10 w. 18 w. od Kaniowa, 151 dm. , 1, 091 mk. , cerkiew, szkoła cerk. Własność większa należy obecnie do Znosko Borkowskiej i obejmuje 532 dzies. Dawniej należała do Monastyrskich, Bereźniak 1. , dwór, pow. kowieński, 4 okr, pol. , gm. Żejmy, 42 w. od Kowna. 2. B. , wś i dwa folw. nad rz. Korostynką, pow. piński, gm. Uhrynicze, 2 okr. pol. z biórem w Lubieszowie, 97 w. od Pińska. Ma 40 os. , fol. 13 1 2 włók. Własność Masalskich i Sobockich. Bereźniaki 1. , os. pow. ihumeński, gm. Mobilna, 105 w. od Ihumenia. 2. B. , fol pow. ihumeński, gm. Pohost, okr. pol i par. katol Berezyna. 56 w. od Ihumenia. 3. B. , wś i fol. pow. mozyrski, 1 okr. pol i gm. Lenin, 180 w. od Mozyrza, ma 23 osad. 4. B. , urocz. nad rz. Iżówką, lew. dopł. Niemna, pow. nowogródzki, gm. Wsielub, 8 w. od Nowogródka. 5. B. , wś, pow. święciański, 1 okr. pol, gm. Michałowo 6 w. . Miała 12 dusz rewiz. ; należała do dóbr Święcianki. 6. B. , zaśc, pow. wilejski, 3 okr. pol, gm. i dobra skarb. Miadzioł 8 w. , miał 7 dusz rewiz. Bereżniaki 1. ob. t. I, 150, wś po obu brzegach Taśminy, pow. czerkaski, gm. Prusy, par. katol. i st. poczt. Śmiła 12 w. , 37 w. od Czerkas, 587 dm. , 2, 891 mk. , cerkiew drewniana, szkoła cerk. , 21 wiatraków, olejarnia. W r. 1894 wzniesiono tu nową cerkiew. Wchodziła w skład włości śmilańskiej i dzieliła jej losy. Sprzedana przez hr. Samojłowa Tarnawskiemu, który część po prawej stronie rzeki z 1, 831 dz. odstąpił majorowi Edwardowi Porczyńskiemu, a po lewej strome Ignacemu Berezowskiemu, po którym 1, 800 dzies. przeszło do córki jego Eweliny Kuczalskiej, a 2, 302 dzies. zostały dla synów. Obecnie posiadają ta Antoni Berezowski 1, 900 dzies. , Jakub Tarnawski 83 dzies. i włościanie 54 dzies. 2. B. ob. t. I, 150, wś, pow. czerkaski, gm. Szelepuchy, st. poczt. Moszny 8 w. , 38 w. od Czerkas, 171 dm. , 795 mk. , cerkiew drewn. z 1798 r. , szkołka cerk. , wiatraków. Należy do klucza kumejskiego dóbr hr. Branickich. 3. B. , chutor, pow. rówieński, gm. Siedliszcze, 97 w. od Równego, dm. , 41 mk. , należy do Chołopskiej Wólki Michała Jackowskiego. Bereźnianka, chutor, pow, ihumeński, gm. Citwa, 54 w. od Ihumenia. Berezna Berezna Bereżne Bereźnia Bereźniagi Bereźniańska Wola Bereżnica Bereźnica Bereżniki Berezniugi Bereżno Berezno Berezołupy Berezowce Berezowa Hać Berezowa Góra Berezowa Bałka Berezowa Bereźniańska Wola, wś i dobra, pow. piński na Zarzeczu, gm. KucheckaWola, okr. pol par. kat. Lubieszów. Dobra, własność Czarnockich, mają około 80 włók. Bereżnica 1. , wś, pow. słonimski, w 2 okr. pol. , gm. Różany, 41 w. od Słonima, 33 dm. , 402 mk. , 783 dzies. Pod wsią 4 kurhany. 2. B. , urocz. , pow. Słonimski, należy do dóbr Maryampol. Bereżnica 1. , rzeczka w gub. wołyńskiej, prawy dopł. Słuczy. 2. B, rzeczka, w pow. włodzimierskim, dopł. Turyi. Bereżnica 1. , wś nad Stochodem, pow. kowelski, gm. Powursk, 48 w. od Kowla, 82 dm. , 425 mk. , cerkiew, szkoła. Na początku XIX w. była własnością Dominika Czackiego, dziś skarbowa. 2. B, mstko nad Horyniem, przy ujściu Bereżanki, pow. łucki, gm. Osowa, 126 w. od Łucka, ma 408 dm. , 2, 930 mk. , zarząd gminy, cerkiew, kościół katol. fundacyi Ostrogskich, 4 domy modl. żyd. , młyn. Ob. t. I, 149, mylnie podane w pow. rówieńskim. W 1650 r. własność ks. Dominika Zasławskiego, ma 200 dym. , ł 5 dym. żydow. , w 1651 r. 105, a w 1653 r. 47 dym. Wchodziła w skład ordynacyi ostrogskiej; na mocy tranzakcyi kolbuszowskiej w 1753 r. dane ze Świniarzynem i 6 wsiami Czackiemu, kaszt. wołyńskiemu. Po 1831 r. zajęte na skarb, mający tu 4, 700 dzies. lasu i fermę. Według Kraszewskiego Polesie, znajduje się tu mnóstwo kurhanów. Bereźnica 1. , wś, pow. samborski. Urodził się tu r. 1826 Zygmunt Kaczkowski powieściopisarz i publicysta. 2. B. , wś, pow. żydaczowski. Dawniej wś królewska, r. 1771 dzierżawi ją Ignacy Benoe, dworzanin J. K. Mci, płaci kwarty 1, 011 zł. 26 gr. Bereżniki, zaśc, pow. nowoaleksandrowski, 4 okr. Pol. , gm. Antuzów, własność Tomaszewiczów, 17 dzies. Bereżniki ob. t. I, 151, wś, pow. nowogradwołyński, gm. i par. praw. Horodnica 20 w. 40 w. od mta pow. , 92 dm. , 525 mk. Wraz z Bereźnickim Majdanem wchodziła niegdyś do klucza horodnickiego ks. Koreckich, potem ks. Józefa Czartoryskiego, stolnika litew. , którego córka wniosła je Henrykowi Lubomirskiemu, obecnie własność Załęskich. Berezniugi, wś nad rz. Niszczą, pow. połocki. Berezno, os. , pow. horodecki, gm. Wyszedki 7 w. , cerkiew, gorzelnia. Bereżno, jezioro, pow. kowelski, przy wsi Wielmice. Podług sstwa ratneńskiego z 1565 r. miało dwie tonie. Berezołupy Małe, w dok. Berezoluby, Berezolupy, Berzezołupy, wś, pow. łucki, gm. Szczuryn, 12 w. od st. dr. żel. Rożyszcze, a 28 w. od Łucka, 32 dm, 230 mk. , cerkiew. Własność dawniej Siemaszków. W ostatnich czasach Gustawa Falkenhagen Zaleskiego, 1, 438 dzies. 2. B. Wielkie, wś, tamże, 30 w. od Łucka, 54 w. od Łucka, 54 dm. , 320 mk. W nowszych czasach własność Okraszewskiego. Wsi te należały niegdyś do Sanguszków, zapisane wraz z Mirkowem, Lubieszowem i Olbiazią przez kn. Andrzeja Michałowicza córce Annie, żonie Iwana Jełowickiego, potem Mikołaja Sapiehy. W 1570 r. B. należały do Mikołaja Sapiehy, wwdzica nowogródzkiego. W 1577 r. należą już do Iwana Czaplica, który wnosi ztąd z 10 dym. , a w 1583 r. z 4 dym. , 3 ogr. Jednocześnie Stanisław Juwalski, wojski oświęcimski, płaci z B. zapewne Wielkich z 16 dym. , 2 ogr. , 3 komor. , 1 koła waln. W połowie XVII w. B. Małe należy do Aleksandry Łosickiej i mają w 1648 r. 26 dym. , a l653r. l dym, zaś B. Wielkie należą do Jana Sapiehy i mają w 1648 r. 30 dym. , a 1653 r. 5 dym. Następnie własność Cyrynów. Berezów, Berezowo, wś, pow. kowelski. Od 1463 r. własność Sanguszków w linii Niesuchojeskiej. W 1537 r. należy do kn. Fedora Andrzejewicza Sanguszki. W 1577 i 1583 kn. , Roman Sanguszko wnosi ztąd z 8 dym. , pół dzierż. i 3 ogr. Należy do włości niesuchojeskiej. W nowych spisach urzęd. pominięta. Berezowa, wś nad jez. t. n. , pow. newelski, gm. Berezowa, 17 w. od Newla, 10 dm. , 66 mk. Gmina należy do 1 okr. pol. , obejmuje 93 miejscowości, mające 639 dm. włośc. obok 19 innych, 2, 700 mk. włośc. obak 19 innych, 2, 700 mk. , uwłaszczonych na 8, 972 dzies. ziemi. Nadto w gminie znajduje się 105 dzies. większej posiadł. , 2, 890 dz. ziemi skarbowej i 75 dzies. cerkiewnej. Berezowa 1. ob. t. I, 142, wś, pow. mohylowski, gm. Berezowa, 42 w. od Mohylowa, 259 dm. , 1, 421 mk. , cerkiew, zarząd gminy. W 1661 r. własność Ułajkowicza Gołyńskiego, który wnosi z 2 dym. Obecnie własność Czychaczowa, ma 1, 712 dzies. dwor. Gmina obejmuje 14 wsi, mających 1, 502 dym. , 8, 823 mk. włościan 3, 378 dusz rewiz. , uwłaszczonych na 7, 101 dzies. Nadto w gm. jest 8, 834 dzies, 4, 972 roli większej posiadł. i 359 dzies. ziemi cerk. Cały obszar gm. obejmuje 16, 294 dzies. 10, 953 roli i ma 10, 244 mk. 2. B. , os. karcz, pow. jampolski, gm. Tymanówka. Berezowa Bałka, pow, bałcki, ob. Donżynka. Berezowa Góra, os. , pow. kobryński, l okr. pol. , gm. Koziszcze, ma z osadą Osowce 50 dz. Berezowa Hać, kol, pow. nowogradwołyński, gm. Kurne, 35 w. od mta pow. , 74 dm. , 467 mk. Berezowce 1. , wś włośc. , pow. lidzki, 3 okr. pol. , gm. i dobra skarb. Ostrzyno. Miała 151 dusz rewiz. 2. B. , wś, pow. oszmiański, 3 okr. pol. , gm. i dobra Iwie, miały 39 dusz. Bereźniańska Wola Berezów Berezowe 3. B. ob. t. I, 425, Brzozowce, wś, pow. wilejski, 1 okr. pol. , gm. Horodek 7 w. W r. 1865 r. miała 16 dusz rewiz. w czyści należącej do Chełkowskich, 44 w części należącej do Tyszkiewiczów i 3 dusze Boharewicza. Berezowe, wś, pow. owrucki, gm. Kisarycze, 190 w. od Owrucza, 116 dm. , 565 mk. Berezowe Kletki, wś, pow. wieli ski, gm. Kozakowo. Berezowicze, al. Biereźniak, wś, pow. rzeczycki, gm. Krukowicze, 110 w. od Rzeczycy. Berezowicze, Berezowice, wś, pow. włodzimierski, gm. Mikulicze, 19 w. od Włodzimierza, 55 dm. , 400 mk. , cerkiew. W 1545 r. własność Olechna i braci jego Meleszkowiczów, którzy obowiązani byli do opatrywania po jednej horodni zamku włodzimierskiego i łuckiego. W r. 1577 Fiedor Mieleszko Mikulicki wnosi z B. z 6 dym. dwor. , 10 ogr. po 4 gr. , 3 ogr. po 2 gr. W 1583 r. Iwan Jakowicki wnosi z B, które dzierży opieką od Fiedora Mieleszka z 9 dym. 5 ogr. , 7 okr, 2 komor. , 1 bojarzyna. W połowie XVII w. w dzierżawie Teodora Białostockiego, miały w 1648 r. 46 dym. , a w 1650 r. 29 dym. W ciągu t. wieku przez długi czas w zastawie u Jaroszyńskich za 4, 080 złp. Następnie własność Czackich, Leduchowskich. 2. B. , folw. , tamże, 20 w. od Włodzimierza, 3 dm. , 46 mk. Berezowiec, wś, pow. hrubieszowski, gra. Białopole, par. Dubienka. W r. 1827 Berezowice wś rząd. , 8 dm. , 56 mk. Berezowiec 1. , obręb leśny dóbr Byteń, pow. Słonimski. 2. B, wś i dobra nad rz. Serwecz, pow. nowogrodzki, okr. pol. i gm. Mir. Wś ma 20 os. i dobra, niegdyś własność kn. Radziwiłłów, w kluczu lubczańskim mają. około 39 włók. 3. B. , folw. , pow. słucki, gm. Howiezna, par. kat. Nieśwież, 77 w. od Słucka. Berezowiecka Słobódka, pow. lityński, ob. Sewerynówka. Berezowik, zaśc, pow. święciański, 4 okr. pol, gm. Wojstom 5 w. , miała 8 dusz rewiz. Berezowików, wś, pow. dzisieński, 1 okr. pol, gm. i dobra skarb. Zaleś 4 w. , miała 22 dusz rewiz. Berezówka, wś, pow, pow. bialski, gm. Kobylany, ma 29 dm. , 214 mk, 342 morg. W r. 1827 par. Malowa Góra, miała 10 dm. 67 mk. Berezówka 1. , rzka, pow. dryssieński, lewy dopł. Użycy pr. dopł. Dżwiny. 2. B. , rzka w pow, lepelskim, lewy dopływ Ułły, bierze początek pod wsią Berezówką, płynie w kierunku płd. zchd. , przechodzi przez jez. Chocino i ubiegłszy 6 w. ma ujście pod folw. Żeżlino. Berezówka 1. wś, pow, brzeski gub. grodz. , 5 okr. pol, gm. Wierzchowicze, 40 w. od Brześcia, 557 dzies. 2. B. , wś, pow. kowieński, 2 okr. pol, gm. Kroki, 80 w. od Kowna. 3. B. , zaśc, pow. nowoaleksandrowski, 2 okr. pol, gm. Smołwy; należy do dóbr Turmont. 4. B, dwa zaśc. , pow. wiłkomierski, 4 okr. pol, gm. Owanta, 40 w. od Wiłkomierza. 5. B al. Olszanka, zaśc. , pow. borysowski, gm. i par. katol Ziembin. 6. B. , fol. , pow. ihumeński, gm. Jurewicze, 17 w. od Ihumenia. Własność Wańkiewiczów, ma 4 włóki. 7. B. , zaśc nad rz. Klewą, lew. dopł. Berezyny, pow. ihumeński, gm. Pohost, okr. pol i par. katol Berezyna. Własność Misiewiczów, razem z fol. Józefowszczyzna około 16 włók. 8. B. , fol. , pow. mozyrski, gm. Mieleszkowicze, 14 w. od Mozyrza, od niedawna Broszczyński, urzędnik ma około 70 włók. 9. B. , os. leśn. i młyn. , pow. nowogródzki, okr. pol i gra. NowaMysz, 63 w. od Nowogródka. 10. B. , wś w pobliżu kotliny rz. Turyi, pow. rzeczycki, gm. Jurewicze, 100 w. od Rzeczycy, 42 osad. 11. B. , wś i dobra, pow. czerykowski, gm. Dołhe. Wś ma 70 dm, 352 mk; dobra, od 1878 r. własność Aleksandra Szebeki, mają 806 dzies. 12. B. , fol, pow. mohylowski; należy do dóbr Białynicze. 13. B, dobra, pow. orszański. Od 1881 r. własność Titowych. 320 dzies. 14. B. , wś, pow. rohaczewski, gm. Korma 12 w. . 15. B, wś, pow. lidzki, 4 okr. pol, gm. Myto dawniej Wawiorka. Należy do dóbr Kasperowszczyzna. 16. B. , pow. lidzki, 4 okr. pol, gra. Zabłoć 6 w. , miała 57 dusz rewiz. ; należała do dóbr Lebioda. 17. B. ob. t. I, 426, Brzozówka, fol, pow. wilejski, 3 okr. pol, gm. Parafianowo 12 w. , kościół filialny par. Budsław, gorzelnia, młyn, st. poczt. W 1865 r. własność Swiętorzeckich. 18. B. , wś u źródeł rzki Berezówki, pow. lepelski. 19. B. , dobra, pow. lepelski; własność Lenkiewiczów, 881 dz. 20. B. , pow. newelski, ob. Nowochowańsk. 21. B. , os. , pow. rzeżycki, , gm. Uzulmujża, przyst. dr. żel 22. B. , wś, pow, wieliski gm. Czepie. 23. B. , wś, pow. wieliski, gm. Ilino. W 1765 r. należy do ławnictwa kochanowskiego w wójtowstwie sertejskiem. 24. B. , wś na pr. brzegu rz. Meży, pow. wieliski, gm. Serteje. W 1765 r. w ławnictwie berezowskiem wójtówstwa sertejskiego w sstwie wieliskim, Ławnictwo obejmowało 14 wsi, z czego 9 w dzisiejszej gm. Serteje. Na brzegu Meży znajduje się kurhan, wysoki do 5 arsz. 25. B, wś, pow. wieliski, gm. Uzkie. Berezówka 1. , pow. czehryński, ob. Katarzynówka. 2. B. ob. t. I, 143, wś nad Tykiczem Uhorskim, pow. humański, gm. Iwańka, st. poczt. Buki 3 w. , 48 w. od Humania, 109 dra. , 1, 004 mk. , cerkiew drewn. z 1764 r. , 2 młyny, olejarnia. Ks. Ant. Lubomirski posiada tu 3, 711 dzies. 3. B. chutor na rzką Buczą, pow. kijowski, gm. Biłhorodka, par. praw. Buzowa 5 w. , 36 w. od Kijowa, 4 dra. , 25 mk. 4. B. , wś nad rzką Bystrą, dopł. Lehlicza, pow. kijowski, gm. i par. Rzyszczów 2 w. , 82 Berezowe Berezowe Kletki Berezowicze Berezowiec Berezowiecka Słobódka Berezowik Berezowików Berezówka Berezuha Berezujki w. od Kijowa, ma 86 dm. , 650 mk. , kaplicę, szkółkę, 4 wiatraki. B. należała do Rzyszczewa Działyńskich. Emilia z Działyńskich ks. Lubomirska w 1873 r. sprzedała tu część 20 dzies. Niezabitowskiemu a w dziesięć lat później pozostałą; część 259 dzies. kupcowi Czerniawskiemu. Obecnie Tołmaczowa ma tu 143 dzies, i Szewczenko 166 dzies. 5. B. , jedno z przedmieść mta Lipowca. 6. B. ob. t. I, 143, wś, pow. radomyski, gm. i par. kat. Korostyszów 12 w. , 16 w, od Radomyśla, 134 dm. , 799 mk. , cerkiew drewniana, wznies. r. 1743 na miejscu dawniejszej, kaplica katol. cmentarna, szkółka cerk. , młyn. Włościanie 223 dusz rewiz. , uwłaszczeni na 1, 522 dzies. Własność większa z Kajetanówką; , Peremeżiem i Doliwowem ma 968 dzies. B. miała wspólnych właścicieli z Minejkami do 1814 r. , w którym jako wiano przeszła do Jana Głębockiego, poczem od 1841 syna jego Michała. Obecnie posiadają tu Głęboccy 529 dz. , Jaroszenko 81 dz. , Udoweńko 399 dz. , Korbutowie 67 dz. , Kryczewiczowie 64 dz. , Rybaczenko 93 dz. i włościanie 260 dzies. . 7. B. ob. t. I, 143 n. 4, wś nad Kodymą, pow. bałcki, gm. Moszniagi, 206 dm. , 939 mk. , cerkiew, szkoła. 8. B. , przedmieście Sawrania, w pow. bałckim. 9. B. , wś nad Muraszką, pow. jampolski, gm. Czerniejowce, 309 dm. , 2, 405 mk. , 2 cerkwie, szkoła, 2 młyny, gorzelnia. 10. B, pow. bracławski, ob. Sieliszcze. 11. B. , wś, pow. bracławski, gm. i st. poczt. Niemirów, 223 dzies. ziemi dworskiej, należącej do Łukjanowych. 12. B. , ferma, tamże, 380 dzies. Własność ks. Szczerbatowej wnuczki Bolesława Potockiego, w schedzie niemirowskiej. 13. B. ob. t. I, 143 nr. 2, wś, pow. lityński, gm. Kaczanówka, st. poczt. Lubar w gub. wołyńskiej, 110 dm. , 603 mk. , cerkiew, kaplica. W 1661 r. płaci od 4 dym. Obecnie dzieli się na 4 części Ambrożego Baranowskiego 256 dzies. ziemi, Lucyi Sikorskiej 289 dz. , Ludwiki Górskiej 188 dz. i Julii Romanowej 78 dz. . 14. B. , wś, tamże, gm. Kożuchów 11 w. , st. poczt. i par. katol. Nowy Konstantynów 10 w. , par. praw. Pogorzała, 22 w. od Lityna, ma 32 dm. Należy do klucza nowokonstantynowskiego ks. L. Koczubeja, dawniej Jaroszyńskich. 15. B, przedmieście Wońkowiec, w pow. uszyckim, leży nad rz, Kalusikiem Bystrzycą, ma 44 dm. Ob. Wońkowce 16. B. , słoboda, pow. owrucki, gm. Bazar, 56 w. od Owrucza, dm. , 129 mk. 17. B. , chutor, tamże, gm. Iskorość, 60 w. od Owrucza, 15 dm. , 80 mk. 18. B. , wś, pow, żytomierski, gm. Barasze, 75 w. od Żytomierza, 35 dm. , 249 mk. 19. B. , wś, tamże, gm. Horoszki, 50 w. od Żytomierza, dm. , 172 mk. 20. B. , wś, tamże, gm. Cudnów, 36 w. od Żytomierza, 22 dm. , 99 mk. 21. B. , wś nad Uszą, pow. żytomierski, gm. Trojanów 24 w. , par. praw. Baraszówka 10 w. , 15 w. od Żytomierza. ma 74 dm, , 445 mk. , kaplicę cmentarną. , st. poczt. 22. B. , kol. , tamże, 31 dra. , 208 mk. Berezowo 1. , Brzozowo, zaśc. poradziwiłłowski, pow. słucki, gm. Słuck 9 w. na wschód, ma 2 osady. 2. B. , wś, pow. dzisieński, 4 okr. pol, gm. Mikołajewo 4 w. . Wr. 1865 było 53 dusz rewiz. ; należała do dóbr Doroszkowicze. 3. B. , zaśc. , pow. wilejski, 1 okr. pol, gm. i dobra w 1865 r. Giecewiczów Wiazyń, miał 12 dusz rewiz. Berezowskie, jezioro, w pow. sieńskim, 9 w, na wschód od Sienna, w okolicy wsi Zazierje, Czartowszczyzna, Chaneńki i Studeńki. Największa długość dochodzi 5 w. , szerokość około 1 w. , obszar do 310 dzies. Brzegi wyniosłe, pokryte zaroślami; dno piaszczyste. Wypływa z niego rzka Krzywina Wierzchnia. Berezowy Grud, wś, pow. owrucki, gm. Łubiny, 55 w. od Owrucza, 60 dm. , 306 mk. Berezuha 1. wś, pow. wieliski, gm. Baranowo. 2. B. , wś, pow. wieliski, gm. Usmyń. Nadana w 1585 r. przez Stefana Batorego mtu Wieliżowi. Berezujki, wś, pow. czerykowski, gm. Malatycze, 38 dm. , 277 mk. Berezwecz al. Głębokie, jezioro, w pow. dzisieńskim, pod mstkiem t. n. , długie do 2 w. , szerokie do 375 saż. , głębokie do. 3 saż. Berezwecz, ob. t. I, 144, mstko i dobra, pow. dzisieński, 1 okr. pol, gm. Głębokie, 63 w. od Dzisny a 335 w. od Wilna, 30 mk. Własność monasteru praw. w Pożajściu gub. kowieńska. Istniał tu monaster męzki p. w. Narodzenia N. M. P. , założony dla bazylianów z zapisu Józefa Korsaka, ssty dzisieńskiego i mścisławskiego, i uposażony dobrami B. i Wierzbiłowo, co zatwierdził Władysław IV na sejmie 1638 r. Obecny monaster z muru wzniesiony został przez bazylianów w latach 1756 do 1764 r. Przy monasterze istniał od 1779 r. nowicyat, nadto szkoła świecka, którą przekształcono na szkółkę duchowną. Berezwicze, pow. piński, ob. Berezicze. Berezyna, rzeka. Por. Berezinskaja sistestema, Petersburg, 1893 r. , str. 208 i 176. Berezyna 1. urocz. , pow. grodzieński, 5 okr. pol, gm. Jeziory, 30 w. od Grodna. 2. B. , urocz. , pow. sokólski, 1 okr. pol, gm. Kruhlany; należy do dóbr Tołoczki Gąsowskich. 3. B. Panciuchowa, urocz. , pow. piński, na Zahorodziu, gm. Kożangródek, 117 w. od Pińska. 4. B. , fol. nad Berezyną. Niemnową, pow. oszmiański; należy do dóbr Wiszniew. Nabyty w 1617 r. przez Jerzego Chreptowicza od Bohdana Fursowicza. W 1794 r. był centrem klucza dóbr Chreptowiczów. Berezyna 1. chutor, pow. proskurowski, leży przy wsi Wołkowcach Wyższych, 15 w. od Berezyna Berezowo Berezwecz Berezwicze Berezowo Berezowskie Berezowy Grud Bereżec Bereżniówka Bereżno Proskurowa. 2. B. , chutor, tamże, przy wsi Maleszowcach. 3. B. , urocz, , pow. winnicki, okr. pol. i par. Pików 8 w. , 35 w. od Winnicy. 4. B. , chutor, pow. dubieński, gm. Tesłuhów, 34 w. od Dubna, 20 dm. , 152 mk. 5. B. Długa, urocz. , tamże, 45 w. od Dubna, 6 dm. , 49 mk. 6. B. , przys. , pow. krzemieniecki, gm. Poczajów, 24 w. od Krzemieńca, 18 dm. , 141 mk. 7. B, Batkowska, wś, pow. krzemieniecki, gm. Radziwiłłów, par. praw. Batków, 40 w. od Krzemieńca, 24 dm. , 115 mk. 8. B, fol. , pow. włodzimierski, gm. Hrybowica, 19 w. od Włodzimierza, 2 dm. , 17 mk. Berezynka, zaśc. , pow. bobrujski, gm. Horka, ma 4 1 2 włók; należy do dóbr Horka. Berezynka, chutor, pow. kowelski, gm. Lelików, 56 w. od Kowla, U dm. , 40 mk. Berezyno, dobra, pow. szawelski, 4 okr, pol. , gm. Skiemie, 49 w. od Szawel; własność Stulgińskich, 316 dzies. Berezyno, chutor, pow. kowelski, przy wsi Radoszyno; należy do Bielejewa, ma 295 dzies. Berezyńszczyzna, wś, pow. miński, okr. pol. , st. poczt. i gm. Kojdanow 8 w. . Berezyny, wś, pow. białostocki, 3 okr. pol. , gm. Krypno, 49 w. od Białegostoku, 546 dzies. Bereżanka ob. t. I, 149, nr. 3, rzeczka, w pow. łuckim, dopł. Horynia, uchodzi pod Bereźnicą. Bereżanka 1. ob. t. I, 148, Brzeżanka, wś nad Żwańcem nie nad Żwańczykiem, który płynie w pow. uszyckim, pow. kamieniecki, gm. Czemerowce, 117 dm. , 800 mk. , cerkiew, młyn wodny. W 1616 r. należała do sstwa skalskiego w posesyi Jerzego Lutomirskiego. W 1661 r. 2 dymy 2. B, wś nad Zbruczem, tamże, gm. Orynin 13 w. , par. praw. Puklaki, katol. Czarnokozińce, 29 w. od Kamieńca, ma 134 dm. W 1770 r. z Puklakami ob. t. IX, 279 była w posiadaniu Joachima Łosia, który z B. płacił kwarty 626 złp. 24 gr. , z Puklaków ze Słobodą; 234 złp. 17 gr. Podług reg. pobor. wwdztwa podolskiego z 1565 r. Polanowski wnosi od 3 pługów. W 1566 r. królewszczyzna, w dzierżeniu Jacimirskiego rotmistrza kamienieckiego, który płaci od 2 pługów, 2 kół młyń. W 1569 r. wnosi Lutomirski od 5 pługów, 2 kół młyń. i Burzyński od 3 pługów. W 1578 i 1583 r. własność Lutomirskiego, w dzierżawie u Buszyńskiego i Czepielewskiego, którzy wnoszą od 4 1 2 pługów. 3. B. , wś po obu brzegach rz. Żyraku, pow. krzemieniecki, gm. Wyżgródek Wyszhorodek, st. poczt. Jampol 80 w. , st. dr. żel. Rudnia Poczajowska, 50 w. od Krzemieńca, ze wsią Domaninką Dumaninką ma 225 dm. , 1, 449 mk. 25 katol. , 28 żydów. Cerkiew drewniana, kaplica prawosł. , szkółka cerk. od 1875 r. , 2 młyny. W 1515 r. razem z Baszowem dzierży ją ks. Marya Rowieńska Zbaraska. Zapisana w 1565 r. pomiędzy innemi dobrami przez ks. Aleksandra Aleksandrowicza Wiśniowieckiego żonie ks. Kapuściance, która w 1583 r. wnosi ztąd z 8 dym. , 2 ogr. , 1 koła waln. , 1 stęp. W 1758 r. wś należała do Józefa Wyhowskiego, ssty brzeskiego, drogą spadku przeszła do Jełowickiego, ssty wielatyckiego, w końcu Radzimińskich sukcesorów i Dubinkowskiego. Bereżary. wś, pow. augustowski, gm. Balla wielka, par. Teolin, mają 11 dm. , 81 mk. Bereżce, pow. piński, ob. Bereżec. Bereżce, ws nad Bugiem, pow. włodzimierski, gm. Bereżce, st. poczt. Luboml 15 w. , 60 w. od Włodzimierza, 276 dm. , 705 mk. , zarząd gminy, cerkiew, szkoła, st. poczt. , młyn wodny. Gmina należy do 4 okr. pol. , obejmuje 19 miejscowości, mających 1, 204 dym. włoś. obok 44 innych, 8, 111 mk. włościan, uwłaszczonych na 14, 759 dzies. ziemi. Bereżec al. Bereżce, wś, pow. piński, na Zarzeczu, gm. Płotnica, 32 w. od Pińska. Bereżek Krasny, dobra, pow. rohaczewski, od 1856 r. własność Wojciechowskich, 315 dz. Bereżki 1. wś i chutor, pow. słonimski, 3 okr. pol. , gm. Stara Wieś, 33 w. od Słonima. Wś ma 44 dm. , 242 mk. , z zaśc. Omelko 823 dzies. , chutor, własność Sokołowych, ma 85 dz. 3. B. , okolica szlach. nad rzką Dokołką, pow. bobrujski, gm. Hłusk. Siedzą tu Wołodkowiczowie około 3 włók, Hurynowiczowie 3 wł. , Korbutowie, Leniewiczowie 6 wł. , Moszczyccy 2 wł. , Budzińscy 2 wł. . 3. B. , okolica szl. pow. bobrujski, gm, Rudobiełka. Mają tu Lipscy około 1 włóki. Bereżki, wś i folw. nad Słuczą, pow. rówieński, gm. Lubikowicze 4 w. , st. poczt. i dr. żel. Dąbrowica 4 w. , 125 w. od Równego, ma 164 dm. , 890 mk. , cerkiew drewn. z 1817 r. , młyn wodny. Do par. praw. należą wsi Kołki 7 w. i Załuże 7 w. . W całej par. 353 dm. , 2, 788 mk. prawosł. , 10 katol. i 8 rodzin żyd. Wś należy do Kaszowskich, posiadających 3, 950 dz. ziemi 2, 674 lasu. W 1580 r. wś B. wchodziła w skład włości dubrowickiej pow. pińskiego, i należała do ks. Maryi Jurjewny Kurbskiej, z domu ks. Holszańskiej, która daje ją synowi swemu z pierwszego małżeństwa Andrzejowi Montoldowi Montowtowi, Następnie ks. Holszańskich. Bereżkino, dwór, pow. kowieński, 1 okr. pol. , gm. Wilkija, 7 w. od Kowna. Bereżniak, oh. Berezowicze. Bereżniówka, ob. Bereśniówka. Bereżno Bereżne ob. t. I, 149, wś i dobra nad Horyniem, pow. piński, na Zarzeczu, okr. pol. Stolin nie Płotnica, jak podano 68 w. od Pińska. Wś ma 54 osad; dobra własność Okszów mają 130 włók. B. już w 1508 r. należało do Oleszów nadane im przez kn. pińskiego Jarosławicza ob. Rewizya puszcz, 343 344. Bereżce Bereżanka Bereżary Berezyny Berezyńszczyzna Berezyno Berezynka Berezynka Bereżniak Bereżkino Bereżki Bereżek Krasny Berkatówka Bereżyńce ob. t. I, 150, wś nad rzką. Rydką, pow. Ostrogski, na pograniczu pow. zasławskiego, gm. Semenów, st. poczt. Jampol 12 w. st. dr. żel. Slawuta 60 w. , 45 w. od Ostroga, ma ze wsią Rydka 2 w. 106 dm. , 836 mk. praw. , 20 katol. i 23 żydów. Same B. mają obecnie 97 dm. , 600 mk. Cerkiew z drzewa, wznies. 1773 r. , szkółka cerk. od 1861 r. . Na polach wsi wiele mogił, jakoby z epoki hajdamaczyzny. Podług reg. pobor. pow. krzemienieckiego z 1583 r. , wś ta należała w części do Andrzeja Czołhańskiego, który wnosi z 17 dym. , 4 ogr. , 7 komor. , w drugiej do Mikołaja i Jarosza Jarmolińskich, płacących od 10 dym. , 14 ogr. . 12 komor. , 2 rzemieśl. , w trzeciej zaś do Romana Jarmolińskiego, który płaci od 12 dym. , 4 ogr. Następnie należała do ks. Ostrogskich, ks. Jabłonowskich, Sapiehów. Około 1756 r. w dzielżawie u Wysockiego, w 1779 r. Gabryela Wąsowicza, na początku XIX w. Grzybińskiego, wreszcie od 1809 r. należy do Łozińskich. Bereżyszcze, urocz. , pow. brzeski, gub. grodz. , 5 okr. pol. , gm. Połowce, należy do dóbr Jancewicze. Berghof 1, zaśc. , pow. telszewski, 2 okr. pol. , gm. Szkudy, własność Kopytowych, 29 dzies. 2. B, pow. nowoaleksandrowski, ob. Bernhof. Bergajły, pow. szawelski, ob. Bergwajnie. Bergiele, Bergielińce, mylnie Beregiele, wś, pow. starokonstantynowski, gm. Skoworodki, par. praw. Werborodyńce, 18 w. od st. Konstantynowa, 66 dm. , 346 mk. Własność Chojeckich. Wś ta wchodziła w skład ordynacji Ostrogskiej, potem Czartoryskich, od 1753 r. Lubomirskich. Bergielińce, Beregielińce al. Beregiele, wś, pow. starokonstantynowski na pograniczu z latyczowskim, gm. Skoworodki, par. praw. Kobyla 4 w. , 18 w. od St. Konstantynowa par. katol, 72 dm. , 364 mk. , cerkiew filialna drewn. z 1756 r. nadana ziemią przez ks. Janusza Sanguszkę w 1744 r. i Ludwikę Łobkowską, podstolinę kijowską w 1774 r. Wś ta wchodziła w skład ordynacji Ostrogskiej. Przy nadaniu w 1753 r. Czartoryskiemu i Lubomirskiemu miała 36 dym. W ostatnich czasach własność Kulczyckich, poźniej Chojeckich. Bergwajnie, w spisie z 1876 r. Bergajły, dwór, pow. szawelski, 1 okr. pol, gm. Łukniki. 59 w. od Szawel Berkatówka, rzeczka, w pow, czerkaskim, dopł. Medwedówki. Berków, al, Berkowo, zaśc. , pow. bobrujski, gm. Laskowicze, 70 w. od Bobrujska. WołkLeonowicz ma tu 2 wł. , Wierzyński 2 wł. , Korzonowie około 10 włók, Leonowiczowie do 8 włók, Budzińscy 8 wł. Berkawa, os. karcz. , pow. bracławski, gm. Trościaniec. Berkówka 1. , al. Birkówka, al. Wałki, słoboda nad rzką Zdrywlą, przy wsi Hutka Łahanowska, pow. radomyski, gm. Malin, 30 w. od Radomyśla, 25 dm. , 109 mk. 2. B. , pow. radomyski, ob. Ludwinówka. Berkowo, pow. sieński, gm. Ostrowno, 17 dm. , 76 mk. Berkowski, chutor, pow. owrucki, gm. Hładkowicze, par. praw. Owrucz, 31 w. od Owrucza, 12 dm. , 85 mk. Berkowszczyzna 1. , folw. , pow. sieński, należy do dóbr Niemojta. 2. B. , wś, pow. wilejski, 2 okr. pol, gm. Budsław 4 w. . Miała 49 dusz rewiz. ; należała do dóbr Iłowo Szczepanowiczów. Posiada cerkiew drewn. z 1713 r. fundacyi dziedzica Wilczopolskiego. 3. B. , ob. t. I, 151, dobra, pow. wilejski, 2 okr. pol, gm. Krzywicze. W 1865 r. własność Koziełłów. Berkozówka ob. t. I, 151, wś, pow. kaniowski, gm. i st. poczt. Tahańcza 5 w. , 25 w. od Kaniowa, 277 dm. , 2, 695 mk. , cerkiew, szkoła cerk. , 12 wiatraków, olejarnia. Włościanie mają 1, 603 dzies. Z własności większej zakupili 207 dzies. Poprzednio wś należała do Poniatowskich. Berkozy, wś, pow. piński, na Zahorodziu, gm. Duboj, o 30 w. od Pińska, ma 13 osad. Berkul, urocz. , pow. kamieniecki, gm. i par. Gródek 6 w. . Berkuty, chutor, pow. nowogradwołyński, gm. i par. praw. Połonne 16 w. . Berladka ob. t. I, 151, wś, pow. mohylowski, gm. Koryszków, 46 dra. , 244 mk. , cerkiew, szkoła. Berlińce 1. Lasowe ob. t. I, 152, wś nad rzką Ladawą, pow. mohylowski, gm. Koryszków, st. poczt. i dr. żel. Kopajgród, 140 dm. , 649 mk. , cerkiew, 950 dzies. ziemi dwor. należy do Józefy Roemer. 2. B. Polowe, wś, tamże, gm. Snitków, 114 dm, , 683 mk, cerkiew, młyn, 312 dzies. dwor. Antoniego i Józefa Iżyckich. W reg. pobor. obwodu zinkowieckiego z 1530 i 1542 r. wymieniona jako pusta. Podług opisu sstwa barskiego z 1565 r. B. dzierżą Murża i Wasyl Berlińscy z nadania królowej Bony. Wś była zniszczona przez wołochów i tatarów. Dziedzice mieli tu pasieki, a sami mieszkali w Radziejowcach. Zamkowi barskiemu służą jednym koniem na każdą potrzebę. W 1661 r. B. ze wsią Obuchówką należy do Jana Karola Potockiego, miecznika podolskiego, zniszczone. Berlisze ob. t. I, 152, folw. pow. dźwiński dyneburski, par. kat. Birżagol, w 1866 r. własność Józefa Łabuńskiego, miał 199 dzies. Berłajnie, wś i dwór, pow. kowieński, 3 okr. pol. , gm. Bobty, 30 w. od Kowna. Berławka, wś, pow. homelski, gm. Wylewo 6 w. . Bernadzki Most, kol, pow. prużański, 4 Bernadzki Most Berławka Berłajnie Berlisze Berlińce Berladka Berkuty Berkul Berkozy Berkozówka Berkowszczyzna Berkowski Berkowo Berkówka Berkawa Berków Bergwajnie Bergielińce Bergiele Bergajły Berghof Bereżyszcze Bereżyńce Bereżyńce Bernatki Bernatowszczyzna Bernaty Bernatyszki Bernawa Berenhof Berniany Berniczewo Berniszeczki Berniszki Berniuny Bernaszowiecka Słobódka Bernardów Bernatowicze Bernatańska Kajmiałka okr. pol. , gm. Masiewo, 53 w. od Prużany, 10 dm. , 45 mk. , 173 dzies. Bernardów, kol. , pow. piotrkowski, gm. Łękawa, par. Grocholice, ma 13 dm, 129 mk. , 180 morg. Bernardowo, wś, pow. lipnowski, gm. Mazowsze, par. Ossówka, 18 w. od Lipna, ma 17 dm. , 51 mk. , 252 morg. Bernardynka, urocz, pow. miński, gm. Białorucz, 14 w. od Mińska, własność Zaliwskich. Bernaszowiecka Słobódka, oh. Teklówka. Bernaszówka 1. ob. t. I, 153, wś, pow. mohylowski, gm. Berezowa, 75 dm. , 480 mk. , cerkiew. 2. B. , ob. Biernaszówka. Bernatańce, wś, pow. kowieński, 1 okr. pol. , gm. Krasnesioło, 13 w. od Kowna. Bernatańska Kajmiałka, wś, pow. kowieński, 1 okr. pol. , gm. Krasnesioło, 11 w. od Kowna. Bernatki, ob. Biernatki. Bernatowicze, folw. , pow. kowieński, 1 okr. pol. , gm. Krasnesioło, 10 w. od Kowna. Bernatowizna, os. młyn. nad rz. Wartą, pow. częstochowski, gm. Huta Stara, ma 2 dm. , 4 mk. , 24 morg. Bernatowo 1. , ferma, pow. telszewski, 4 okr. pol. , gm. Bernatowo, 17 w, od Telsz. Włośc. Bartkus ma 40 dzies. Gmina obejmuje 55 miejscowości, ma 529 dym. włośc. obok 19 innych 5, 530 mk. włościan. Włościanie, w liczbie 1, 925 dusz rewiz. , uwłaszczeni zostali na 14, 665 dzies. 14, 318 ziemi użytk. . Zarząd gminy we wsi Pauksztaki. 2. B. , folw. , pow. nowogrodzki, gm. Jeremicze, 38 w. od Nowogródka. Bernatowsk, ob. Bernatowszczyzna. Bernatowszczyzna, wś, pow. kalwaryjski, gm. i par. Udrya, ma 17 dm. , 93 mk. Bernatowszczyzna, al. Czarnowszczyzna, dziś Bernatowsk, wś, pow. nowoaleksandrowski, 3 okr, pol. , gm. Słobódka, 80 w. od mta pow. Stanowiła niegdyś sstwo. W 1712 r. miała 1 dym hyberniany. W ostatnich czasach zosta wała we władaniu Rudominów, płaciła kwarty 248 złp. Później skarbowa. 2. B, al. Bielatowszczyzna, folw. , pow. nowogrodzki, gm. Koszelewo, 21 w. od Nowogródka, własność włośc. Bielatków, mają 3 1 2 włóki. Bernaty, ob. Biernaty. Bernatyszki 1. , zaśc, pow. nowoaleksandrowski, 1 okr. Pol. , gm. Bachmaty, 2 w. od mta pow. 2. B. , zaśc. , tamże, gm. Tauroginie, 53 w. od mta pow. 3. B. , wś, pow. nowoaleksandrowski, 5 okr. pol. , gm. Ponedel, 90 w. od mta pow. 4. B. , zaśc, pow. nowoaleksandrowski, 5 okr. pol, , gm. Poniemunek, 68 w. od mta pow. 5. B. , folw. , pow. rossieński, 3 okr. pol. , gm. Taurogi, 59 w. od Rossień. 6. B. , os. , pow. telszewski, 2 okr. pol. , gm. Iłłoki, 53 w. od Telsz. 7. B. , dobra, dwór i zaśc, pow. Słownik Geograficzny T. XV. Zeszyt 170. wiłkomierski, 1 okr. pol. , gm. Konstantynowo, 12 w. od Wiłkomierza, własność Houfmanów, 40 dzies. Dydzińscy maja 111 dzies. 8. B. , wś i zaśc, pow. wiłkomierski, 3 okr. pol. , gm. Towiany, 6 w. od Wiłkomierza. Bernawa, Bernawka, pow. berdyczowski. W 1545 r. ojczyzna Tyszkiewiczów, 1558 r. posiadłość Kotłubajów Iliaszewskich, potem Denysków Matwiejowskich, 1592 r. znów Tyszkiewiczów, którzy osadzają, tu mstko p. u. Białopol ob. . Bernhof, Berenhof, dwór, pow. nowoaleksanski, 2 okr. pol. , gm. Smolwy, 14 w. od mta pow. własność Jodków, wraz z Paukszneliszkami ma 549 dzies. Berniany, wś, pow. dźwiński dyneburski, par. Krasław. Berniczewo, folw. nad rzką Bieniszą, dopł. Plisy, pow. nowogródzki, gm. Wsielub, 18 w. od Nowogródka. Berniszeczki, zaśc, pow. nowoaleksandrowski, 1 okr. pol. , gm. Antolepty, 30 od mta pow. Berniszki, zaśc, pow. nowoaleksandrowski, 1 okr. pol. , gm. Antolepty, 30 od mta pow. Berniuny 1. wś, pow. nowoaleksandrowski, 1 okr. pol. , gm, Dusiaty, 37 w. od mta pow. 2. B. , wś, tamże, 2 okr. pol. , 22 w. od mta pow. 3. B. , wś, pow. święciański, 2 okr. pol. , gm. Łabonary 10 w. , miała 24 dusz rewiz. ; należała do dóbr Kołtyniany. Bernów, Biernow, Biernawy, wś i fol. , pow. opoczyński, gm. Stużno, par. Gowarczów, 15 w. od Opoczna, ma 300 morg. dwor. , 342 włość. , 15 dm. , 137 mk. Fol. wchodził w skład dóbr Zychorzyn. W r. 1508 ze wsi Sthozno Chamyen i Bernyów, płaci Jan Stożeński 2 grz. 7 gr. W r. 1577 we wsi Bernow płaci Kasper Studziński od 3 łan. km. , 1 zagr. z rolą, 1 2 łanu pustego. Paw. , Małop. , 284, 480. Bernów, wś, w dok. z 1397 r. ob. Boronów i Oleśno. Berowiki, wś, pow. rossieński, 1 okr. pol. , gm. Kołtyniany, 55 w. od Rossień. Berowizna, urocz. , pow. białostocki, 2 okr. pol. , gm. Obrębniki, należy do dóbr Kalinówka Wójtowce. Berówka, w 1765 r. Birówka, wś, pow. wieliski, gm. Serteja. Berowkiszki 1. zaśc. , pow. nowoaleksandrowski, 4 okr. pol, gm. Oknista, 38 w. od mta pow. 2. B, zaśc. , tamże, gm. Rakiszki. Berozki, Brzozki 1. fol. , pow. borysowski, gm. Witunicze, par. kat. Kiemieszewicze, 90 w. od Borysowa. Własność Wojniczów 4 włóki i Czechowiców 5 włók. 2. B, zaśc. nad rzką t. n. pow. borysowski, gm. Uchwały, okr. pol. i par. katol. Chołopienicze, 72 w. od Borysowa. 3. B. , wś nad rz. Myszanką, pow. nowogródzki, gm. Ostrów, 80 w. od Nowogródka, ma 3 osady. 4. B. , wś nad Dnieprem, pow. 8 Bernatowizna Bernatańce Bernów Bernaszówka Bernardynka Bernardowo Bernardów Berowiki Berowizna Berówka Berowkiszki Berozki Bernatowo Bernatowsk Berszadz Berozów rzeczycki, gm. Jołcza, 144 w. od Rzeczycy, ma 39 osad. A. Jel. Berozów, wś i dobra, pow. mozyrski, 166 w. od Mozyrza. Wś ma 46 osad; cerkiew par. z filią w Hlinnem i Bleżowie. Gmina B. obejmuje 10 wsi, 3 dobra, składa się z 8 okręgów, ma 246 dym. włośc. Dobra, ks. Radziwiłłów, należą do ordynacyi nieświeskiej, mają około 55 wł. Berszada ob. t. I, 154, mstko nad rz. Berszadzią, pow. olhopolski, 22 w. od Olhopola, ma 423 dm. , 3, 354 mk. , zarząd gminy, 3 cerkwie, kościół katol filialny, 2 synagogi, 7 dom. modl. żyd. , szkołę, 4 młyny wodne, wiatrak, cegielnia, gorzelnia. B. , zwana też Dąbrówka, osadzona została przez Wasyla Bosego sługę ks. Zbaraskich, na gruntach nabytych od Słupiczów, dawniejszych posiadaczy. Był tu zamek pałomka, głośny dla śmiałych wypraw Bosego, zburzony 1617 r. z rozkazu Zbaraskich, na żądanie Turcyi. W 1629 r. ks. Jerzy Zbaraski, kaszt. krakowski, wnosi z B. z 275 dym. Włość berszadzka miała 12 mil kw. Przy podziale dóbr po Zbaraskich ks. Dymitr Jerzy Wiśniowiecki umową w Niemirowie w 1651 r. z bratem Konstantym zawartą, dostał Niemirów, B. i do 100 wsi. Wskutek spustoszeń r. 1717 te dwa klucze dały tylko 141 złp. podatku. W końcu zeszłego stulecia nabywa B. Fryderyk Moszczeński. Obecnie B. jest własnością Mieczysława Juryewicza, ma 3, 144 dzies. dwor. w tem 1, 252 dz. lasu. Majątek w dzierżawie cukrowni berszadzkiej własność bar. Steinhala i spółki. Gmina obejmuje 29 miejscowości, mających 2, 044 dym. , 16, 016 mk. włościan 6, 284 dusz rewiz. , uwłaszczonych na 14, 162 dzies. 11, 238 roli. Nadto w obrębie gminy znajduje się 13, 763 dzies. 7, 783 roli większej posiadłości i 725 dzies. 531 roli ziemi cerk. Cały obszar gminy obejmuje 28, 650 dzies. 19, 552 roli i ma 25, 205 mk. Berszadz, rzeka, w pow. olhopolskim ob. t. I, 163, Bernadynka, Powstaje z połączenia Bernadynki i Dochny. Przyległy im obręb kunicki Kunicze, nadany był jeszcze przez Kazimierza Jagiellończyka Szemberowi. Dalej na dorzeczu B. znajdują się posiadłości Słupiczów w XVI w. , następnie ks. Zbaraskich. Słupiczowie w 1599 r. pozywają ks. Zbaraskich o bobry na Berszadzi. Na wybrzeżach jej spotykają się w 1609 r. nieznane dziś osady Chomiakowce. Stawy, Koniecsław, Semenkowce. Dalej idą istniejące dotąd Kunicze, Kozie Chrebty Kozińce, Kitajgród, Obodowka Badówka, Bałanówka, Berszadź Dąbrowa i Ujście. Był jeszcze jakiś Buczak, W 1629 r. znajdują się wielkie lasy na Bochnie. Berszadzka Rohuzka, wś, pow. olhopolski, gm. Werbka Czeczelnicka, 163 dm. , 1323 mk. , cerkiew, 2 młyny. Bersztupie, wś, pow. maryampolski, gm. i par. Pilwiszki, ma 2 dm. , 18 mk. Berszty 1. wś nad jez. t. n. , pow. grodzieński, 5 okr. pol, gm. Berszty, 49 w. od Grodna, ma 117 dm. , 936 mk. , cerkiew, szkołę, ambulatoryum. Wraz z urocz. Krapiwnica, Podberszty, Zasady, Przydługie, Zubrowo, Zubrówka i Mostejki, ma 6, 372 dzies. włośc. 3, 935 roli, 1, 697 łąk, 740 nieuż. . Nad brzegiem jeziora znajdują się dwa cmentarzyska, jedno na piaszczystem pagórku. Na kępie pod wsią znaleziono monety szwedzkie z czasów Karola XII. Gmina obejmuje 43 miejscowości, ma 622 dym. włośc, 5, 704 mk. włościan, uwłaszczonych na 20, 403 dzies. W obrębie gminy niema większej posiadłości. 2. B. , dwór, pow. rossieński, 2 okr. pol, gm. Rossienie 8 w. . 3. B. , dwór, tamże, gm. Szymkajcie, par. Girtakol, 15 w. od Rossień, 83 dzies. 4. B. , dwór, pow. szawelski, gm. Kurszany, 26 w. od Szawel. Bersztyszki, w spisie z 1886 r. Bieretyszki, wś, pow. szawelski, 4 okr. pol, gm. Szawlany, 27 w. od Szawel. Berteliszki, wś, pow. nowoaleksandrowski, 1 okr. pol, gm. Bachmaty, 26 w. od mta pow. Berteszów, ob. Biermaszów, Bertinelis, jezioro, w pow. nowoaleksandrowskim, w dobrach Dukszty, należy do fol. Gierkany. Ma około 6 morg. obszaru, głębokość do 12 sąż. Brzegi piaszczyste, lesiste. Bertinis, jezioro, w pow. nowoaleksandrowskim, w dobrach Dukszty, należy do fol. Gierkany. Ma około 13 morg. , głębokie do 15 sąż. Brzegi piaszczyste i pagórkowate, zarosłe lasem. Bertłaukie, wś, pow. szawelski, 2 okr. pol, gm. Kurszany, 39 w. od Szawel Bertłowo, fol, pow. słonimski; należy do dóbr Malatycze. Bertniki, wś nad rzką Kamionką, pow. wasylkowski, gm. i st. poczt. Chwastów, 43 w. od Wasylkowa, 180 dm. , 795 mk. , szkółka cerk. , wiatrak. Bertolin, kol. pow. brzeziński, gm. Lipiny, par. Brzeziny, ma 8 dm, , 47 mk. , 167 morg. Bertoliszki, dwór. pow. szawelski, 4 okr. pol, gm. Kiryanowo, 50 w. od Szawel Bertowszczyzna, wś, pow. dzisieński, gm. Pohost Nowy. Na polach wsi znajduje się kamień, mający około 21 arsz. z zagłębiem w górnej płaskiej powierzchni. Nowsze spisy nie podają wsi t. n. Bertule, wś, pow. władysławowski, gm. Swiatoszyn, par. Iłgowo, mają 8 dm. , 73 mk. Bertule, wś, pow. telszewski, 1 okr. pol, gm. Olsiady, 20 w. od Telsz. Bertysze, pow. dzisieński, ob. Bartosze. Beruinka, zaśc, pow. nowoaleksandrowski, 1 okr. pol, gm, Antolepty, 24 w. od mta pow. Beruktyszki, wś, pow. władysławowski, gm. Syntowty, par. Łuksze, mają 2 dm. , 18 mk. Berozów Berszada Berszadzka Rohuzka Bersztupie Berszty Bersztyszki Berteliszki Berteszów Bertinelis Bertinis Bertłaukie Bertłowo Bertniki Bertolin Bertoliszki Bertowszczyzna Bertule Bertysze Beruinka Beruktyszki Berwie Berwienciszki Berwin Berwy Bery Berynka Beryszki Beryzki Berza Berzgajnie Berzona Berzory Berzosałas Berzynka Berża Berżałka Berżałota Berżałówka Berżanka Berżany Berżatka Berże Berwicha Berwianówka Berwiaki Berwecz Berwecz, dobra, pow. wilejski, 1 okr. pol. , gm. Radoszkowicze; 1865 r. własność Golejewskich i Świętorzeckich. Berwiaki, wś, pow. dzisieński, 1 okr. pol. , gm. Wierzchnie. W 1865 było 96 dusz rewiz. ; należała do dóbr Michaice. Berwianówka, okolica i dobra, pow. homelski, gm. Czebotowicze 8 w. . Okolica ma 20 dm. , 43 mk. ; dobra, od 1879 r. własność Leśniewskich, 1, 600 dzies. 1, 388 lasu. Berwicha ob. t. I, 155, wś, pow. sokólski, 1 okr. pol. , gm. Makowlany, 16 w. od Sokółki, 364 dzies. Berwie al. Konno Berwa, os. , pow. grodzieński, 5 okr. pol. , gm, Jeziora, 36 dzies. Berwienciszki, ob. Bierwieńciszki. Berwin, ob. Barwin, Berwy 1. fol. , pow. ihumeński, gra. Bieliczany, 6 w. od Ihumenia; własność Achremowieczów, 1 1 2 włóki. 2. B. , fol. , pow. ihumeński, gm. Szack, okr. pol. i par. katol. Uzda, 73 w. od Ihumenia. A. Jel. Bery 1. wś, pow. wiłkomierski, 1 okr. pol. , gm. Konstantynowo, 7 w. od Wiłkomierza. 2. B. , wś, tamże, 3 okr. pol. , gm. Towiany. Berynka, ob. Bierzynka. Beryszki, zaśc, pow. nowoaleksandrowski, 1 okr. pol. , gm. Sołoki, 18 w. od mta pow. Beryzki, chutor, pow. kamieniecki, gm. Ku jawy, 51 w. od Kamieńca. Berza, trzy zaśc. włośc, pow. wileński, 2 okr. pol. , gm. Szyrwinty. Miały 12 dusz rewiz. ; należały do dóbr skarb. Degucie i Sznipańcie. Berzgajnie ob. t. I, 359 Brezgajnie, wś i dobra, pow. wiłkomierski, 3 okr. pol. , gm. Żmujdki, 15 w. od Wiłkomierza; dobra, własność Baczańskich, 359 dzies. Berzona, jezioro, w pow. nowoaleksandrowskim, dobrach Dukszty. Ma 39 morg. , głębokie około 1 sąż. Berzory al. Berżory, wś, pow. telszewski. Wystawiono tu na mogile kaplice, do której niekiedy księża z Płotel przyjeżdżali, a szczególnie na pogrzeby i egzekwie. Pleban płotelski Józef Woytkiewicz 1759 r. , za wiedzą biskupa, wystawił w borze berzorskim 14 drewnianych kaplic, poświęconych pamiątce męki Zbawiciela, a za pozwoleniem prowincyała Bernardynów Franciszka Samowicza, wprowadził wiele odpustów. Od tego czasu osiadły w B. ksiądz żywi się z Opatrzności Boskiej. M. Wołonczewski. Biskupstwo Żmujdzkie. Kraków, 1898, str. 101. Berzosałas, zaśc, pow. nowoaleksandrowski, 4 okr. pol. , gm. Oknista, 64 w. od mta pow. Berzynka, zaśc, pow. wiłkomierski, 4 okr. pol. , gm. Owanta, 37 w. od Wiłkomierza. Berża, Bierża, rzka w gub. kowieńskiej, lewy dopł. Szuszwy pr. dopł. Niewiaży. Bierze początek pod mstkiem Radziwiliszki w pow. szawelskim, stanowi granicę od pow. poniewieskiego i uchodzi do Szuszwy powyżej mstka Poszuszwie. Berżałka, wś i dwór, pow. kowieński, 3 okr. pol. , gm. Surwiliszki, 62 w. od Kowna. Berżałota, zaśc pow. kowieński, 4 okr. pol. , gm, Żejmy, 43 w. od Kowna. Berżałówka, Birżałówka, zaśc. , pow. nowoaleksandrowski. 4 okr. pol. , gm. Rokiszki, 52 w od mta pow. Berżanka, zaśc. , pow. nowoaleksandrowski, 2 okr. pol. , gm. Smołwy. Pauksztowie mają tu 35 dzies. Berżany 1. zaśc. , pow. nowoaleksandrowski, 4 okr. pol. , gm. Rakiszki, 57 w. od mta pow. 2. B. , okolica i dobra, pow. szawelski, 1 okr. pol, , gm. Szawkiany, 39 w. od Szawel. Dobra, własność Sawickich, mają z folw. Kombieryszki 233 dzies. W okolicy mają Gajlewiczowie 40 dzies. ; Gimbutowie 15 dzies. ; Dytmanowie 35 dz. ; Kośmińscy 15 dzies. ; Łabanowscy 28 dzies. ; Januszkiewiczowie 23 dzies. 3. B. , dobra nad Wentą, pow szawelski ob. t. I, 156, 1 okr. pol. , gm. Szawkiany, 40 w. od Szawel, mają z fol. 4, 638 dzies. 2, 000 lasu. Wacław i Katarzyna z Karpiów Szemiottowie sprzedają 1636 r. B. z Poszawszem, Szawkianami, Izdagą i Likszelami Wilhelmowi z Kryżborga i Maryi Elżbiecie ze Szwerynów Korffom. Od Korffów przechodzą B. do Mich. Górskiego, kaszt. żmudzkiego. Dziś własność Stan. Czapskiego. We wsi kaplica katol. par. Szawkiany. Jako we wsi należącej do zboru kiejdańskiego, była tu niegdyś kaplica kalwińska, przy której jednak rzadko mieszkał kaznodzieja. M. Wołonczewski. Biskup. Żmujdzkie, 239. 4. B. , dwor i folw. , pow. szawelski, gm. Gruździe, 32 w. od Szawel. 5. B. , przys. , tamże, gm. Krupie, 51 w. od Szawel. 6. B. , zaśc, pow. szawelski, 2 okr. pol. , gm. Popielany, 50 w. od Szawel. 7. B. , zaśc i wś, pow. telszewski, 1 okr. pol. , gm. Siady, 28 w. od Telsz. Berżatka, Berżytka, os. karcz. , pow. wiłkomierski, 3 okr. , gm. Towiany, 15 w. Berże, Bierże 1. , dobra, pow. kowieński, 4 okr. pol. , gm. Janowo, par. Skorule, 35 w. od Kowna, Mackiewiczowie mają tu 750 dzies. Dziedzictwo niegdyś Kossakowskich, od których nabył Jan Ejsmont, sędz. gran. wołkowyski, 1817 r. sprzedał Aleksandrowi i Bogumile z Łabuńskich. 2. B. , dobra i okolica, pow. kowieński, 3 okr. pol. , gm. Kiejdany, 61 w. od Kowna. Posiadają tu Babiańscy 209 dzies. , Chodkiewiczowie 76 dzies. , Neurandowie 220 dzies. Rogowscy w dwóch częściach 138 dzies. 3. B. , okolica szlach. , pow. telszewski, 4 okr. pol, gm. Wornie, 42 w. od Telsz. Większe działy w jej obrębie są a B. Bortniszki al. Bortkiszki Dąbrowskich 50 dzies. ; b Chorążyszki Bitowtów, wraz z Buciszkami 336 dzies. ; c B. Gie Berwecz Berżory Berżełata Berżełaty Berżenielis Berżeniki Berżeniszki Berżenka Berżikielsz Berżniki Berżnowienie Beszowa Berżówka Berżupie Berżyle Berżynia Berżynie Berżyniszki Berżyny Berżyte Berżytka Berżytyltys Besiekiery miniszki al. Giedminiszki Szołtmirów 85 dzies. ; d B. Lenkwicie, Gołkontów, wraz z Janełajciami 461 dzies. ; e B. Wojtkiszki, Bucewiczów, 239 dzies. Nadto mają. tu Montwiłłowie 49 dzies. i włośc. Lilejkowie 30 dzies. Berżełata, wś włośc, pow. święciański, 1 okr. pol, gm. Swięciany. Miała 15 dusz rewiz. ; należy do dóbr skarb. Mile. Berżełaty, 1, urocz. , pow. grodzieński, 1 okr. pol, gm. Hoża, 22 w. od Grodna. 2. B. , dwa zaśc. włośc. pow. wileński, 2 okr. pol, gm. Szyrwinty 15 w. . Należały do dóbr skarb. Szeszole. Berżenielis, wś, pow. nowoaleksandrowski, 5 okr. pol, gm. Popielany, własność Dudów, wraz z Popielem ma 53 dzies. Berżeniki 1. dwie wsi, pow. nowoaleksandrowski, 2 okr. pol, gm. Rymszany, 28 i 40 w. od mta pow. 2. B. , al. Berżeniszki, zaśc. , pow. nowoaleksandrowski, 2 okr. pol, gm. Smołwy, 16 w. od mta pow. , własność Katyńskich, 29 dzies. 3. B. , zaśc. , tamże, 4 okr. pol, gm. Antuzowo, 7 w. od mta pow. 4. B. al. Berżaniki, folw. , pow. nowoaleksandrowski, 1 okr. pol, gm. Dukszty, 26 w. od mta pow. , własność Stankiewiczów, 196 dzies. Należały dawniej do Smołw. Berżeniszki 1. zaśc. , pow. nowoaleksandrowski, 2 okr. pol, gm. Smołwy, 12 w. od mta pow, 2. B. , Berżeniki. Berżenka, zaśc, pow. dzisieński, 2 okr. pol, gm. Bohiń 15 w. ; miał 7 dusz rewiz. Berżikielsz, jezioro, w pow. święciańskim. Berżniki, wś pow. sejneński, gm. Krasnowo, par. Puńsk, mają, 14 dm. 148 mk. Berżnowienie, Dąbrowskich i B. Czepajtysów, dwa fol. , pow. maryampolski, gm. i par. Pilwiszki, mają 5 dm. , 44 mk. Berżory, jezioro, w pow. telszewskim, pod miasteczkiem t. n. na płd. zchd. od jez. Płotele. Berżory ob. t. I, 156, mstko nad jez. t. n. , pow. tolszewski, 2 okr. pol, gm. Ginteliszki, 29 w. od Telsz, 20 dm. , 104 mk. , kościół. Berżówka, zaśc. , pow. święciański, 1 okr. pol, gm. Michałowo 6 w. . Miał 6 dusz rewiz. ; należał do dóbr Grzyby. Berżupie, wś, pow. władysławowski, gm. Tomaszbuda, par. Wysoka Ruda, ma 9 dm. 53 mk, Berżyle, zaśc. , pow. nowoaleksandrowski, 2 okr. pol, gm. Smołwy, 15 w. od mta pow. Berżynia 1. , dwór, pow. nowoaleksandrow ski, 5 okr. pol, gm. Kwietki, 94 w. od mta pow. 2. B. , dwór, tamże, gm. Ponedel 78 w. od mta pow. 3. B. , wś i dwór, pow. poniewieski, 2 okr. pol, gm. Rozalin, 42 w. od Poniewieźa. 4. B. , zaśc, tamże, gm. Smilgie, 24 w. od Poniewieźa. Berżynie, wś, pow sejneński, gm. Krasnowo, par. Krasnopol, ma 7 dm. , 62 mk. Berżynie 1. , zaśc. , pow, poniewieski, 4 okr. pol, gm. Birże, 56 w. od Poniewieża. 2. B. , dwór, tamże, 83 w. od Poniewieża. 3. B. , dwór, pow szawelski, 1 okr. pol, gm. Szawkiany, 30 w. od Szawel, Pacewicze mają 22 dzies. 4. B. , urocz. , tamże, 1 okr. pol, gm. Szawle 10 w. . Kapl. katol. par. Szawle. 5. B. , dwór, tamże, 4 okr. pol, gm. Radziwiliszki, 20 w. od Szawel. Berżyniszki, wś, pow. maryampolski, gm. Gudele, par. Wysoka Ruda, mają 4 dm. , 28 mk. Berżyny, wś i fol, pow. wyłkowyski, gra. Kopsodzie, par. Wierzbołów, mają 9 dm. , 126 mk. Berżyte, folw. , pow. poniewieski, 3 okr. pol, gm. Pompiany, 21 w. od Poniewieża. Berżytka, ob. Berżatka. Berżytyltys, zaśc. , pow. nowoaleksandrowski, 1 okr. pol, gm. Tauroginie, 50 w. od mta pow. Besiekiery, ob. Biesiekiery. Beskatowo, os. , pow. horodecki, gm. Beskatowo, 15 w. od Horodka, cerkiew, zarząd gm. we wsi Moskalówka. Gmina należy do 3 okr. pol, obejmuje 89 miejscowości, mających 520 dym. włośc obok 7 innych, 3, 936 mk. włościan, uwłaszczonych na 6, 674 dzies. ziemi. Nadto w obrębie jest 141 dzies. większej własności, 2, 795 dz. ziemi skarb. i 33. dz. cerk, Besmanówka, zaśc szlach. , poradziwiłłowski, pow. miński, gm. Stańków 8 w. , okr. pol, st. poczt. , par, katol Kojdanów 8 w. , 30 w. od Mińska. Należał do Stańkowa. Bessarabia. Dla sprostowania błędów jakie się wkradły do tego opracowania t. I, por. Wołoszczyzna t. XIII, str. 903. Bestryń, wś, pow. czauski, gm. Drybin, 18 dm. , 51 mk. Bestwin, dobra, pow. sieński, dziedzictwo Goniprowskich, 952 dzies. Bestwina, wś, pow. bialski Galicya. Data założenia kościoła r. 1100 wątpliwa. Długosz nie nie wspomina o jego starożytności. Dziesięcinę ze wsi pobierał scholastyk krakowski. Dług. L. B. , II, 292. Beszków, ob. Bieszków. Beszów, ob. Bezów. Beszowa, w dok. Banschowa, wś, pow. stopnicki. Swentobor rector parochialis ecclesiae in Banschowa, ma w r. 1385 spór o role i dziesięciny z dziedzicami Oględowa. Twierdził on, iż od niepamiętnych czasów multis annis quorum non potest haberi memoria należała do kościoła ta dziesięcina, która od lat 12 przestali dawać częściowi dziedzice z Oględowa. Kod. Mał. , III, 365. Wojciech Jastrzębiec, oddając aktem 26 lutego 1421 r. kościół w B. Paulinom częstochowskim, opowiada, iż przodkowie jego kościół ten założyli i uposażyli, on zaś, rozebrawszy stary drewniany wzniósł nowy murowany i zaopatrzył w sprzęty. Powołuje się w swej darowiźnie na zezwolenie braci swych Berżełata Beskatowo Besmanówka Bessarabia Bestryń Bestwin Bestwina Beszków Beszów Beznoskowce Bezchlebiczy Beznik Beszyce Bezczynie Bezdanosiele Bezdany Bezdziedowicze Bezdzieska Jurysdyka Bezdzietna Bezdzież Beszyce Beszyno Betlejem Bezhaczewo Bezimienna Bezkłopoty Bezlesie Bezmieny Bezmozgi Betygoła Bewirsza i synowców, panów na Rytwianach. Kościół w B. , którego probostwo należało do uposażenia scholastyka kolegiaty w Skalbmierzu, wynosi do godności kolegiaty i świątyni klasztornej, zastrzegając by przysyłani tu z Częstochowy zakonnicy władali dobrze językiem polskim. Kod. kat. krak. , II, 468, ob. Rytwiany t. X. Beszyce górne i dolne, w dok. z 1376 r. Bansicz, u Długosza Banszyce minor i major i Baszyce, dwie wsi i fol, nad rzką Koprzywianką par. Łoniów, 20 w. od Sandomierza. B. górne mają 4 dra. , 45 mk. , 671 mor. , B. dolne 11 dm. , 95 mk. , 300 morg. włośc. i 90 dwor. Według dok. z r. 1277 należą do klasztoru w Koprzy wnicy. W dok. z r. 1284 oświadcza Leszek ks. krakow. , iż wieś ta należała do Niemsty, syna Krzywosąda, lecz za zdradę kraju i udział w na jeździe nieprzyjaciół została mu zabraną iw czę ści nadaną klasztorowi w Koprzywnicy. Kod. Mał. , II, 155. W r. 1383 siedzi tu Adam Cuncza. R. 1386 Konrad z B. wraz z Małgorzatą wdową po Hunonie mieszczaninie sandomierskim, sprzedaje swe części przyległe do posiadłości klasztoru koprzywnickiego temuż klasztorowi za 80 grzyw. Kod. Mał. III, 369. Długosz wymienia tę wieś raz w par. Koprzywnica L. B. , II, 321 drugi raz w par. Łoniów. Jest to je dna i ta sama wieś, własność klasztoru koprzy wnickiego. Łanów km. nie było tylko 3 zagr. i folw. klasztorny, dające dziesięcinę do 2 grz. kościołowi w Łoniowie. L. B. II, 346 i III, 379. W r. 1578 opat płaci ztąd od 5 os. na 2 1 2 łan. i 1 zagr. Br. Ch. Beszyno, al. Bęszyno wś i fol. , pow. płoński. gm. Naruszewo, par. Radzymin, 8 w. od Płońska, ma 5 dm. , 92 mk. , 530 morg. Pol. należy do dóbr Wronino. W r. 1827 było 6 dm. 43 mk. Betlejem, fol, radziwiłłowski pod Nieświeżem. Betygoła 1, ob. t. I, 162, mstko nad rzką Wewirżą, pow. kowieński, 2 okr. pol. , gm. Betygoła, 70 w. od Kowna, 11 dm. , 92 mk. , zarząd gm. , kościół kat. par. , dwa przytułki, szkoła. Gmina obejmuje 55 miejscowości, ma 642 dym. włośc. obok 240 innych, 5, 078 mk. włościan. Włościanie w liczbie 1, 615 dusz rewiz. , uwłaszczeni zostali na 9, 316 dzies. 2. B. , wś, pow. kowieński, 4 okr. pol, gm. Janów, 25 w. od Kowna. Mickiewiczowie mają tu 27 dzies. Bewirsza, wś, pow. święciański, 1 okr. pol, gm. Kiemieliszki 12 w. należy do dóbr skarb. Korkorzyszki. Bezchlebiczy, wś nad rz. Piną, pow. piński, gm. Duboj, 17 w. od Pińska, ma 21 osad. Bezczynie, dobra, pow. bychowski, w 1866 r. własność Kisławskich, 621 dzies. Bezdanosiele, zaśc. pow. wileński, 1 okr. pol, gm. Niemenczyn 3 w. . Miał 8 dusz rewiz. ; należał do dóbr Bezdany. Bezdany 1. , wś i dobra, pow. wileński, 1 okr. pol, gm. Niemenczyn 5 w. . Wś miała 39 dusz rewiz. ; dobra w 1865 r. należały do Łopacińskich, Ob. t. I, 162. 2. B. , wś, pow. wileński, 4 okr. pol, gm. Worniany 16 w. . Miała 11 dusz rewiz. ; należała do dóbr Gudzieniszki. 3. B. , wś, tamże, 18 w. od Wornian; należała do dóbr Ryndziuny. Bezdziedowicze ob. t. I, 163, dobra, pow. lepelski, własność dawniej Obrąpalskich, następnie Miezieńcowych. Mają 1, 718 dzies. Bezdzieska Jurysdyka, os. , pow. kobryński, przy siole Bezdzież. 2. B. J. , os. , tamże, 4 okr. pol, gm. Opol, 62 w. od Kobrynia, 48 dz. Bezdzietna, chutor, pow. latyczowski, okr. pol Deraźnia, gm. Wójtowce. Bezdzież ob. t. I, 163, sioło, pow. kobryński, 5 okr. pol, gm. Bezdzież, 64 w. od Kobrynia, ma 124 dm. , 1, 116 mk. , zarząd gm. , cerkiew, szkołę, z os. Juryzdyka Bezdzieska i wsiami Kokoryca i Suliczewo 3, 159 dzies. włośc. Gmina obejmuje 22 miejscowości, mających 679 dym. włośc. obok 36 innych, 6, 286 mk. włościan, uwłaszczonych na 10, 365 dzies. Nadto w obrębie gminy jest 203 dzies. cerk. i 843 dzies. większej posiadłości. Bezhaczewo, dobra, pow. mścisławski, dziedzictwo Koszańskich, 130 dzies. Bezimienna ob. t. I, 163, wś nad Hnyłopiatem, pow. berdyczowski, gm. Machnówka 10 w. , 22 w. od Berdyczowa, 132 dm. , 815 mk. , cerkiew drewn, z 1762 r. Było tu 1, 241 dzies. ziemi, z której w 1862 r. połowa należała do Stempowskiego, w sukcesyi po Erazmie Greku, druga połowa do Grozy. Obecnie posiadają tu Babanina 234 dzies. , Radoszewicz 99 dz. i Rójczenko 329 dzies. Bezkłopoty, dobra, pow. sieński, własność od 1848 r. Szamotulskich, 132 dzies. Bezlesie, fol. pow. lucyński, własność Narbutów, 60 dzies. , kaplica katol, par. Rundany. W 1866 r. własność Wiktora Szachno. Bezmieny, wś, pow. miński, gm. Stańków 12 w. , 30 od Mińska. Bezmozgi, wś, pow. orszański, gm. Rudnia, 8 dm. , 55 mk. Beznik, r. 1569 Bessnyk, wś i kol. , pow. opoczyński, gm. i par. Skrzyńsko, 29 w. od Opoczna. Wś ma 27 dm. , 229 mk. , 157 morg. Kol 22 dm. , 92 mk. , 220 morg. dwor. W r. 1827 było 13 dm. , 140 mk. W r. 1569 płacono od 4 łan. km. , 3 zagr. Beznoskowce ob. t. I, 163, wś, pow. kamieniecki, gm. Maków, 113 dm. , 660 mk. , cerkiew. Podług reg. pobor. obwodu kamienieckiego z 1530 r. wnoszą ztąd Jarosz od 1 2 pługa, Mateusz od 2 i Jezowski od 3 pł. W 1565 r. mają tu części, Herburt 2 pługi, Bąk 5 pł. i Malcherowa, mieszczka z Kamieńca 1 pług, wszystkie dzierżawione i opłacane przez Tomasza Gintera, kanonika kamienieckiego. Nadto Beztołkowica Bezuglaki Beznosówka Bezśmiercie Bezula Bezwierchowicze Bezwodna Bezwodniki Bezwodzicze Bezpieczna Bezradycze Mikołaj Niezabitowski płaci od 1 1 2 pługa. W r. 1661 wnosi pobór dziekan kamieniecki od 3 dm, i Sabentowicz od 2 dym. Obecnie Babiczew ma tu 462 dzies. Beznosówka, okolica, pow. połocki. Mają tu posiadłości Huzakowowie 30 dzies. , Pogorzelscy 30 dzies. i Tabunowowie 8 dzies. Bezodnia, wś, pow. dubieński, gm. Krupiec, par. praw. Sestratyn 3 w. , 60 w. od Dubna, 54 dm. , 310 mk. Bezów, u Długosza Benessów, wś, pow. bocheński. Wspomina ją Długosz w opisie par. Cerekiew. Łany km. dawały dziesięcinę plebanowi. L. B. , II, 158. Bezpieczna 1. ob. t. I, 163, wś nad Konełką, pow. humański, gm. Chiżna, st. poczt. Buki 15 w. , 36 w. od Humania, ma 181 dm. , 1, 027 mk. , cerkiew, szkółka cerk. , 2 wiatraki, Własność obecnie Susanich 901 dzies. i Kostenki 157 dzies. . 2. B. , wś nad Rastawicą, pow. wasylkowski, gm. Szamrajówka, par. praw. Dulickie, rzką oddzielona od wsi, 69 w. od Wasylkowa, 26 od Białejcerkwi st. poczt. 296 dm. , 1, 593 mk. , szkółka. Własność Maryi Władysławowej Branickiej 693 dzies. . 3. B. , wś, pow. żytomierski, na pograniczu pow. lityńskiego, gm. Krasnopol, par. praw. Nosówka 3 w. , 82 w. od Żytomierza, 159 dm. , 952 mk. , szkółka cerk. od 1882 r. . Własność hr. Zamoyskich, 820 dzies. ziemi dwor. Bezradycze Stare i Nowe ob. t. I, 163, dwie wsi nad Stuhną, pow. kijowski, gm. Dmitrowiec Wielkie, 34 w. od Kijowa. B. Stare mają 260 dm. , 1, 561 mk. , młyn, 18 wiatraków, szkółkę cerk. B. Nowe 116 dm. , 691 mk. , cerkiew paraf. , 9 wiatraków, szkółkę cerk. , ambulatoryum. Włościanie w liczbie 558 dusz rewiz. , uwłaszczeni zostali na 2, 308 dzies. B. nadane zostały ławrze pieczerskiej w Kijowie 1554 r. przez kn. Bohusza Fiedorowicza Koreckiego. Archimandryta Melecyusz Chrebtowicz 1580 r, wyjednał od Stefana Batorego przywilej na zbudowanie zamku i osadzenie miasta Bezradycz. W 1628 r. Piotr Mohiła wnosi z B. od 4 dym. , 3 ogr. Bezśmiercie, wś, pow. kowieński, w 1 okr. pol, gm. Wilkija, 45 w. od Kowna. Bezszczęsne, chutor, pow. mohylewski, okr. Jołtuszków, gm. Tereszki 14 w. , ma 16 dm. Beztołkowica, wś, nad rzką Lińcą, pow. newelski, 6 dm. , 42 mk. , dziegciarnia. Bezuglaki, wś nad rzka Kamionką, pow. wasylkowski, gm. Połowickie Wielkie, 50 w. od Wasylkowa, 11 w. od Białejcerkwi, 119 dm. , 644 mk. , szkółka. Bezujew, wś, pow. rzeczycki, gm. Słoboda Rówieńska, o 10 w. od Rzeczycy. Bezujewicze, wś, pow. bychowski, gm. Bycz 16 w. , 62 dm. , 254 mk. Bezula, os. młyn. nad rz. Prosną, pow. wieluński, gm. i par. Dzietrzkowice, ma 1 dm. 12 mk. Bezwierchowicze, wś poradziwiłłowska nad rz. Łoknieją, pow. słucki, gm. Słuck, ma 59 osad. Bezwodna 1. , wś i dobra, pow. wołkowyski, 1 okr. pol. , gm, Międzyrzecze, 28 w. od Wołkowyska. Wś ma 22 dm. , 272 mk. , szkołę, 351 dzies. ; dobra, własność Szyrmów z fol. Kołosowo 689 dzies. 2. B. , wś, pow. wilejski, 1 okr. pol, gm. Wiazyń 8 w. . Miała 42 dusz rewiz. ; należała do dóbr Obodowce. Bezwodniki, wś, pow. wołkowyski, 3 okr. pol. , gm. Świsłocz, 34 w. od Wołkowyska, 125 dzies. Bezwodzicze, urzęd. Bezwodycze, wś nad rzką Olchówką, pow. czerykowski, gm. Dołhowicze 20 w. , 60 dm. , 139 mk. , cerkiew. Istniał tu monaster bazylianów, ufundowany w r. 1758 przez Kazimierza Pieczkowskiego, regenta grodzkiego mścisławskiego. Dziedzictwo niegdyś Bezwodzickich, od których nabywa Piotr Łopaciński i 1691 r. zapisuje synowi Leonowi. Po nim Mikołaja, wwody brzeskiego. Bezwodzie, wś włośc. , pow. trocki, 1 okr. pol. , gm. Troki 11 w. . Miała 22 dusz rewiz. ; należała do dóbr skarb. Rykonty. Bezzubina, Bezzubki, urocz. , pow. słucki, gm. Hrozów, okr. pol. i par. katol Kopyl, 30 w. od Słucka, własność Kleczkowskich. Bezzubiszki, wś, pow. nowoaleksandrowski, 3 okr. pol. , gm. Brasław, 55 w. od mta pow. Bezżuwie, jezioro, pow. święciański. Beżów, ob. Bieżów. Bębło, u Długosza Bambel, wś pow. olkuski. W połowie XV w. łany km. i karczma Wiszowa dają dziesięcinę po 6 gr. z łana połowie kościoła W. Sw. w Krakowie. Dług. , L. B. , II, 8. Bębnów, w dok. Bambnow, wś, pow. konecki. W dok. z r. 1369 wymieniona jako część dóbr Końskie. Kod. Mał. , III, 231. W XV w. wchodzi w skład dóbr Końskie, należących do Odrowążów. R. 1421 skutkiem działu trzech braci, dziedziców na Końskich, średni z nich Jan otrzymał B, Nieśwień i Niekłań. Potomkowie jego przybrali nazwiska Bębnowskich i Nieświńskich. W r. 1468 rozgraniczone są B. i Nieświnie od Modliszewic, Procwinia, Skroniny i Sędowa. Kapica, Herbarz 6, 7. Bączków, wś, pow. kielecki. B. 1367 Bodzanta bisk. krak. kmieciowi z Bulkowa Jazdochowi nadaje las nad rzką Cedzyną zw. Banczkow dla osadzenia wsi na prawie średzkiem. Kod. kat. krak. II, 23. W połowie XV w. wś biskupia ma łany km. i 2 sołtysie. L. B. , I, 476. Bączkowice, wś, pow. piotrkowski. Bartłomiej ze Sprowy Odrowąż dziedzic B. założył tu kościół par. p. w. św. Andrzeja r. 1312. Are. Jakób Swinka wydał erekcyę. W r. 1763 Jan Przerębski kaszt. spicymierski dziedzic B. wzniósł Bezujewicze Beznosówka Bębnów Bębło Beżów Bezżuwie Bezzubiszki Bezzubina Bezwodzie Bezujew Bezów Bezszczęsne Bezodnia Będziaki Będzin Będzieszyn Będziemyśl Będzichów Będusz Będorzyn Będlewo Będkowice Będkówek Będków Bęczyn Bęczkowo Bęczkowo nowy kościół z drzewa. W r. 1862 został odrestaurowany. Łaski, L. B. II, 194, przyp. Bęczkowo, wś, pow. szczuczyński, par. Wąsosz, ma kopalnię kamienia wapiennego. W r. 1827 było 17 dm. , 80 mk. Bęczyn, al. Benczyn, dawniej wś obecnie jedno z czterech przedmieść os. Urzędów. Stanowił wieś oddzielną do XVI w. , lecz za Zygmunta Augusta wcielony został do tegoż miasta królewskiego. Obecnie B. liczy dm. 93 i do 600 mk. , gruntów ornych 530 morg. Bęczyn, u Długosza Banczyn, wś, pow. wadowicki. W połowie XV w. są tu dwa dwory, dające plebanowi dziesięcinę wartości 1 1 2 grz. , kmiecie prócz dziesięciny dają owies, żyto i pieniądze wartości do 9 grzyw. Długosz L. B. , II, 129. Będków 1. , os. miej. , pow. brzeziński, 21 w. od Brzezin. W r. 1880 osada miała 57 dm. , 830 mk. , 469 morg. 2. B. , wś, pow. noworadomski, gm. i par. Rząśnia, ma 73 dm. , 406 mk. , 409 mórg, os. karcz. , 1 dm. , 5 morg. dwor. W 1827 r. 33 dm. , 250 mk. 3. B. , os. młyn, , pow. piotrkowski, gm. Kleszczów, par Sulmierzyce, 1 dm. , 6 mk. , 21 morg. dwor. W 1827 r. 3 dm. , 26 mk. 4. B. , wś, pow. sieradzki, gm, Barczew, par. Burzenin, ma 3 dm. , 60 mk. 5. B. , ob. Bądków. Będkówek, folw. nad rz. Wolborką, pow. brzeziński, gm. 1 par. Będków, ma 12 dm. , 165 mk. , 306 morg. dwor. i 2 morgi ziemi miejsk. Będkowice, u Długosza Bandkowicze, wś, pow. olkuski. W połowie XV w. należała do par. Bolechowice, miała 30 łan. km. , dających dziesięcinę wartości do 18 grzyw. pleban. w Boleehowicach. Dług. L. B. II, 30. Będlewo al, Bądlewo wś, pow. poznański. R. 1343 należała do Mikołaja, brata Jana, biskupa pozn. ; r. 1367 była własnością Alberta, kan. pozn. i wreszcie w r. 1397 dziedzicem jej był niejaki Laurenty K. W. , nr. 1227, 1586, 1978. Będorzyn, ob. Bendorzyn t. I. Będusz, ob. Bendusz. Będziaki, u Długosza Bandzicze i Bandzyschycze, wś, pow. pińczowski, gm. Złota, par. Sokolina, 26 w. od Pińczowa. W połowie XV w. pobiera tu dziesięcinę bisk. krak. z 6 łan. km. i karczmy a z 3 kantor wiślicki. L. B. I, 414. W r. 1578 Bodziąki, wś królew. ma 2 łany, 4 osad. W r. 1771 wójtostwo Będziaki w posiadaniu Jerzego Mniszcha gener. wielk. płaci kwarty 387 zł. 15 gr. W r. 1827 było 11 dm. , 78 mk. Będzichów, ob. Budechow. Będziemyśl u Długosza Bandzimisl, wś, pow. ropczycki. Długosz podaje L. B. II, 432, 437 dwa sprzeczne opisy. Według pierwszego wieś ma 8 łan. km. dających dziesięcinę wartości do 8 grzyw. kościołowi w Dąbrowie. Tamże dawał do 3 grzyw. folwark rycerski. Według drugiego opisu pół wsi dawało plebanowi w Stróżyskach dziesięcinę snopową a drugie pół pieniężną po 8 gr. z łana. W r. 1581 Bendzimyśl z Klęczanami, w par. Sędziszów, należy do Kat. Sopichowskiej, która płaci od 24 os. , 7 łan. , 8 zagr. z rolą, 1 zagr. , 10 kom. , 2 ubog. , 2 rzem. , 1 dudy, 1 2 łana karcz. , 5 zag. z rolą, 3 ubog. . 1 rzem. , 1 4 karcz. Będzieszyn, wś, pow. odolanowski, pod Raszkowem. R. 1352 dziedzic wsi Dyrzko zawiązał wespół z 80 innymi związek braterskory cerski, mający na celu obronę Polski i króla przed ościennymi nieprzyjaciołmi K. W. , nr. 1313. R. 1358 dziedzicem B. był Mikołaj Bandzesski. K. W. , nr. 1391. Będzieszyn, niem Bangschin, wś, pow. gdański. Wskutek zamiany posiadłości pomiędzy Gerwardem, biskupem włocławskim i klasztorem w Mogilnie, B. od r. 1315 opłacało temuż klasztorowi meszne K. W. , nr. 975, Będzin, w dok. z r. 1349 Banden, miasto powiatowe. W r. 1349 Vernco jest burgrabią grodu będzińskiego. R. 1358 król Kazimierz nadaje Hinkowi zw. Ethiopus, sub castro nostro Bendzinensi civitatem quam Bandzin nominamus dla osadzenia na prawie magdeburskim. Jako wójt otrzymuje on łan ziemi, jatkę piekarską, szewcką, rzeźniczą, rybołóstwo na Przemszy, trzeci denar z kar sądowych i część dochodu z opłat wozowych i od piwa schrotowane. Wójt obowiązany służyć wojskowo na kaniu, w pancerzu. Mieszkańcy otrzymują 6 lat wolności. Kod. Mał. , III, 76, 120. R. 1364 Mikołaj Garbar sprzedaje wójtowstwo w B. za 40 grzyw. Janowi zw. Cewlegij. Kod. Mał. III, 172. W r. 1890 miał 9, 222 mk. w tem 1695 niestałych. Śród zapisanych do ksiąg stałej ludności 7, 917 mk. z nieobecnymi było 2, 020 katol. i 5, 897 żydów. Protestanci znajdowali się śród niestałej ludności nie wykazani w spisach. Obecnie ludność miasta dochodzi do 20, 000. Powiat składał się z 18 gmin Bobrowniki, Choroń, Górnicza Dąbrowa, Gzichów, Koziegłowy, Kromołów, Łosień, Niegowa, Olkusko siewierska, Ożarowice, Pińczyce, Poręba mrzygłodzka, Rokitno szlacheckie, Rudnik, Sulików, Włodowice, Wojkowice, Żarki. Obecnie gmina Górnicza mająca do 50, 000 mk. ma być rozdzieloną na trzy gminy odrębne. Ludność powiatu w r. 1890 wynosiła 171, 098 z tego na niestałą przypadało 40, 694. W tej liczbie obcych poddanych było 1, 655. Śród zapisanych do ksiąg stałej ludności w liczbie 134, 717 z tego 4, 313 nieobecnych było 121, 339 katol. , 107 praw. , 235 prot. , 13, 036 żydów. Por. Zwaliska zamku Bendzińskiego przez Kopowicza. Tyg. illustr. , X, 1864, str. 432. Zwaliska zamku w B. , rysunek. tamże, XVI, 1867, str. 73. B. , zamek, przez F. M. Sobieszczańskie Biadaszki Biakino Bękarty Biała Biadaszek Biadoliny Bękarty Bęklewo Bętków Bętkowice Bętlewo Biacikielnia Biaciuny Biadaczew Biadaczka go tamże, III, 1861, 195 i XII, 1873, 236. 2. B. , w XVI w. Badzyn, wś, kol. i os. leś. , pow. noworadomski, gm. Masłowice, par. Bąkowa góra. Wś ma 16 dm. , 135 mk. , 237 morg. B. poduchowny, wś, 5 dm. , 18 mk. , 48 morg. , os. leś. dworska, 1 dm. , 5 mk. , 3 morgi. Na początku XVI w. dziesięcinę dawano jednego roku klasztorowi w Witowie drugiego kościołowi w Sakowej Górze Łaski, L. B. , II, 199. Bękarty 1. , zaśc, pow. trocki, 1 okr. pol. , gm. i dobra skarb. Międzyrzecze. Było tu 14 dusz rewiz. 2. B. , zaśc. , pow. wileński, 5 okr. pol. , gm. Sołeczniki 13 w. . Należał do dóbr Zacharyszki. Bęklewo, wś, pow. lipnowski, par. Mokowo. W r, 1576 wś Beklewo w par. Mokowo ma około U łan. km. w 9 działkach. Siedzą tu Bęklewscy i Kłokocki. W r. 1827 Bentlewo ma 16 dm. , 141 mk. Bętków, ob. Będków. Bętkowice, ob. Będkowice. Bętlewo, wś, pow. lipnowski, ob. Bęklewo. Biacikielnia, wś włośc, pow. wileński, 5 okr. pol. , gm. Ilino o 5 w. . Miała 18 dusz rewiz. ; należała do dóbr skarb. Puzyryszki. Biaciuny, wś, pow. oszmiański, 1 okr. pol, gm. Graużyszki 6 w. . Miała 27 dusz rewiz. ; należała do dóbr Wielbutowo. Biadaczew, kol. , pow. sieradzki, gm. Majaczewice, par. Burzenin, ew. Wieluń, ma 22 dm. , 150 mk. Biadaczka, wś, pow. lubartowski, gm. Samoklęski, par. Bochotnica. W r. 1827 par. Garbów, ma 14 dm. , 76 mk. Biadaszek, os. , pow. włoszczowski, gm. par. Włoszczowa o 5 w. . Biadaszki 1. , wś, pow. wieluński, gm. Galewice, par. Cieszęcin, 33 w. od Wielunia, ma 30 dm. , 321 mk. 2. B. , os. , pow. wieluński, stanowi część wsi Kurów. Biadoliny, u Długosza Byadolini proxmior, r. 1581 Biadolin, wś, pow. brzeski. W połowie XV w. należą do Dębieńskiego, mają 5 łan. km. , dających dziesięcinę po fertonie bisk. krak. , a meszne pleban. w Dębnic Dług. L. B. II, 272. R. 1581 Dębieński płaci od 1 1 2 łana. Biakino, w 1654 r. Bliczyno, 1765 r. Blakino, wś, pow. wieliski, gm. Cerkowiszcze. W r. 1765 należy do ławnictwa cerkowiskiego w wójtowstwie zakomelskim. Biała 1. , rzka, dopł. Pilicy ob. Białka t. I 2. B. , rzka, pow. janowski, wchodzi pod Łążkiem do Bukowy, dopł. Sanu. Przyjmuje pod Pikulami. Zajemną z Trzebeszną. z lew. brz. a z praw. Borownicę. Por, Bukowa t. I. Biała 1. , w dok. z 1451 z. Byalemyasto, os. miejs. , pow. rawski. Starożytny gród na Mazowszu. W r. 1278 z pod jurysdykcyi kasztelańskiej w B. wyjęte zostały posiadłości klasztorne benedyktynów w Jeżowie i Lubiniu. K. W. , nr. 477. W r. 1334 kasztelanom był Andrzej Mosciczki. K. W nr. 1331. W r. 1451 Władysław ks. mazow. nadaje swej żonie Annie w dożywocie na ubezpieczenie posagu wraz z ziemią. Sochaczewską; miasta Mszczonów, Bolimów, Wiskitki i Białę. Kod. Maz. , 215. W reg. pobor. z 1579 r. podano wieś Bialla mającą 7 łan. , 20 rzemieśln. Paw. Maz. , 168. Kościół par. należący do dyecezyi poznańskiej istnieje tu już na początku XVI w. Łaski, L. B. 295. 3. B. , os. , pow. kutnowski gm. Dobrzelin, par. Sleszyn, ma 42 mk. , 3 morgi włość. 3. B. wieś, wś i fol. , pow, skierniewicki, gm. Grzymkowice, par. Osuchów, ma 152 mk. , 705 morg. dwor. i 7 włośc 4. B. , wś, pow. kaliski, gm. i par. Godziesze, 18 w. od Kalisza, ma 37 dm. , 265 mk. 5. B. grodziecka, wś i fol. , pow. słupecki, gm. Grodziec, par. Królików, 26 w. od Słupcy. Wś ma 28 dm. , 246 mk. , fol i os, leś. , 6 dm. , 29 mk. 6. B. panieńska, wś, pow. koniński, par. Dzierzbin. Leży pod Rychwałem. W r. 1283 Jakób, arcyb. gnieźn. zamienił dziesięciny ze wsi Ratynia i in. na dziesięciny klasztoru lędzkiego ze wsi B. i in. K. W. , nr. 522; w r. 1291 Przemysław II, chcąc uwolnić klasztor lędzki od ciągłych gwałtów i spraw, wynikających z poboru danin i powinności w opolu B. , uwolnił od takowych ciężarów mieszkańców tej wsi i wyjął ich z pod jurysdykcyi kasztelańskiej. K. W. , nr. 673, 7. B. góra, wś i fol. , pow. łęczycki, gm. Gostków, par. Wartkowice, 14 w. od Łęczycy. Wś ma 6 dm. , 70 mk. , fol 3 dm. , 67 mk. 8. B. góra lesznowska i B. góra byszewska, wś i kol, pow. łęczycki, gm. i par. Grabów, mają 7 dm. , 139 mk. 9. B. , wś, pow. wieluński Bolesław V, zakładając miasto Bolesławiec, zamienił z klasztorem Ołobockim wś Białą na Mieleszyn; roku 1277 po osadzeniu miasta powrócono do dawnych posiadłości. K. W. , nr. 471. W r. 1303 Ubisław, kasztelan kaliski, zapisał testamentem wś B. klasztor. Ołobockiemu. K. W. , 878. Na początku XVI w. istnieje tu kościół par. p. w. św. Piotra w Okowach. Obecny kościół wzniósł r. 1793 Franc. Psarski dziedzic wsi, która była w części królewską. W w. XVII wikaryusz miejscowy Wolski uposażył przy kościele altaryą. Do par. należy kaplica św. Zygmunta w Wiktorowie. Łaski, L. B. , II, 154; przyp. . 10. B. Róża, kol. , pow. piotrkowski, gm. Parzniewice, par. Bogdanów. Ma 5 dm. , 55 mk. , 195 morg. włośc. 11. B, wś, pow. piotrkowski, par. Sulejów. Dziesięciny z niej nadane około r. 1176 klasztorowi sulejowskiemu. Kod. W. n. 587. Do tej B. odnoszą Bilowiz miejscowość, w której r. 1273 Leszek ks. sieradzki potwierdza nadanie wsi kościoła kujawskiego; Głupice przez biskupa Wolimira komesowi Pawłowi judici curiae ducalis. Kod, dypl II, 83. 12. B. górna i dolna, u Długosza Byala minor i major, wś, pow. częstochowski. W połowie XV w. B. minor ma kościół par. drewniany p. w. św. Stanisława. Dziedzicem wsi Benedykt Wie rusz. Łany km. i sołtysie dają dziesięcinę klasztorowi w Kłobucku, folw. rycerski ple banowi swemu, który pobiera też meszne po 2 kor. żyta i 2 owsa z łanu. B. major ma dzie dzicem Trepkę h. Topor. Łany km. i młyn Mierzanów dają dziesięcinę i klasztorowi w Kło bucku a meszne plebanowi. Dług. L B. II, 213. W drugim opisie Długosz zwie te wsi Biała magna i parva. Pierwsza ma ko ściół par. p. w. św. Katarzyny i dziedzicem wsi jest Henryk Biel h. Ostoja. B. parva należy do Zygmunta Biela, ma 18 łan. km. fol. i kar czmę. L. B. , III, 169, 170, Por. Żabiniec 10, t. XIV. 13. B. błotna, wś, pow. włoszczow ski. Nadana klasztorowi w Jędrzejowie r. 1176 przez Jana arcyb. gnieźn. jako włość przez nie go zakupiona. Mancina ze Skrzynna oddaje B. r. 1389 bisk. krak. Janowi w zamian za Bieliny i Zychorzyn. Kod. kat. krak. , II, 135. 14. B. wś pow. janowski. Kościół par. drewn. istniał tu już za Długosza. L. B. , II, 576. Do par. należały Zwola i Kocudza. Wś ma 162 osad, 1500 morg. i 840 mk. kat. Kościół drewn. modrzewiowy, wzniesiony w XVI w. , a odrestaurowany przez Zamoyskiego wnuka hetmana w XVII w. , je dnocześnie z założeniem miasta Janowa. Do r. 1882 Janów i okoliczne wsi ordynackie nale żały do par. Biała, Po wyrestaurowaniu ko ścioła podominikańskiego w Janowie, tamże parafię przeniesiono, a kościół w B. został fi lialnym, lecz dotąd odprawia się tu nabożeń stwo. W r. 1676 płaci tu Jan Łęski od siebie, córki, 4 sług szlach. , 11 dworskich, 327 podda nych. 15. B. , wś, par. , pow. biłgorajski, ob. Góraj. 16. B. , wś, pow. płocki. Wymieniomieniona w spisie uposażeń kapituły płockiej w dok. z XIII w. Dawna wś książęca, w któ rej ks, Ziemowit sprzedaje r. 1378 w Płocku młyn swój Andrzejowi młynarzowi za 5 kóp groszy praskich. Młynarz ma dawać rocznie po 30 miar żyta i 6 miar słodu. Ulan. Dok. 352, 42. Wspomniana w dok. z r. 1484. W r. 1578 płaci od 32 łan. , 7 zagr. z rolą, 7 rzeźników, 1 rzem. Propinacya piwa i wódki, młyn, fo lusz, przekupień soli. Wójtostwo ma 7 łan z prop. piwa. Br. Ch. Biała, Bieła 1. wś, pow. bielski gub. grodz. , 1 okr. pol, gm. Pasynki, 3 w. od Bielska, 86 dzies. 2. B. , wś, pow. kobryński, 4 okr. pol, gm. Bezdzież, 70 w. od Kobrynia, 265 dzies. 3. B. , wś, pow. prużański, 4 okr. pol. , gm. białowieskoaleksandrowska, 57 w. od Prużany, z urocz. Wiły 254 dzies. 4. B. , zaśc, pow. borysowski, gm. Pleszczenice, 10 mil od Borysowa. Należy do dóbr Niestanowicze, ma około 28 włók; własność Szulgina, dawniej Osiecimskich. 5, B. , wś, pow. czauski, gm. Czerniawka, 25 dm. , 182 rak. 6. B. , wś, pow. oszmiański, 2 okr. pol, gm. Połoczany 6 w. . Miała 82 dusz rewiz. ; należy do dóbr Horodziłowo. Pod wsią horodyszcze. 7. B. , wś włośc, pow. oszmiański, 2 okr. pol. , gm. i dobra skarb. Smorgonie. Miała 43 dusz rewiz. 8. B. , dwie wsi skarbowe, pow. drysieński, par. Przydrujsk. 9. B. al. Horbuzowszczyzna, dobra, pow. połocki; własność Bondyrewych, 999 dzies. , cerkiew. Biała 1. wś nad rzką Olszanką, dopł. Desny, pow. berdyczowski, gm. Wachnówka, 70 w. od Berdyczowa, 155 dm. , 837 mk. , cerkiew drewn. z 1746 r. , szkółka cerk. , młyn. Przed uwłaszczeniem wś miała 1, 957 dzies. Dzieliła losy Wachnówki i Przyłuki. Osadzona przez ks. Zbaraskich, w końcu należała do Borzęckich. Obecnie część, od Sędziakowskich kupiona przez Stefana Wolanika, większa należy do córek Przemysława Ogonowskiego. 2. B. ob. t. I, 172, nr. 2, wś nad Morachwą, pow. jampolski, gm. Dzygówka, 159 dm. , 703 mk. , cerkiew, 2 młyny. W 1770 r. posesor Piotr Małachowski płaci kwarty 1590 złp. 16 gr. 3. B. ob. t. 1, 171, wś, pow. kamieniecki, gm. Cykowa, st. poczt. Lanckoron, 177 dm. , 1, 199 mk. , cerkiew, szkoła, 3 młyny. W 1530 r. wnosi od od pługa a w 1542 r. od 1 pługa. Przed 1565 r. należała do sstwa kamienieckiego; odpadła za ssty Włodka na sejmie warszawskim, została własnością p. Dobkowej. W 1565 r. miała 15 kmieci. Na fol, 1564 r. urodziło się 40 kóp żyta, 40 pszenicy, 30 owsa, 30 prosa i dość siana. Za zboże wedle cen na targu kamienieckim, wzięto 47 złp. 20 gr. Suma ze wsi 61 złp. 21 gr. Podług reg. z 1565 r. i 1569 r. królewszczyzna, dzierży Dobek al. Łowczowski, wnosi od 7 pługów. W 1629 r. w posesyi Jana Goski i zony Anny z Paczyńskich, czyni 77 fl. 8 gr. 10 den. W 1661 r. podana jako zniszczona. Obecnie B. podzielona na pięć części Machnicka ma 288 dzies. , dwie części Farenholca 551 dzies. , Nechajewa 124 dzies. i Edwarda Głębockiego 411 dzies. 4. B. , wś, pow. rówieński, gm. Wysock, par. praw. Wieluń 5 w. , 146 w. od Równego, 56 dm. , 436 mk. , kaplica cmentarna, młyn. Biała 1. , u Długosza Nyszna Byala i Superior Byala, dwie wsi, pow. grybowski. W połowie XV w. wsi królewskie, dają dziesięcinę bisk. krakowskiemu. Dług. , L. B, , II, 141. 2. B. , wś, pow. rzeszowski, ob. Tyczyn t. XII, 693 i Kod. Małop. , I, 350. 3. B. , miasto pow. w Galicyi. Kolbenheyer K. Pomiary barometryczne w okolicy B. Spraw. Kom. Fizyograficznej, t. IX, r. 1875. Biała 1. , niem. Behle, wś, pow. czamkowski, leży pod Trzcianką. W r. 1245 Bolesław V, mając na względzie zasługi Sędziwoja z Czarnkowa, obdarzył go wsią B. , wraz Biała Biała Białagóra z dwiema innemi. Sędziwój otrzymał wieś tę w dziedziczne posiadanie, nadto prawo do poboru czynszów i powinności, budowania młynów na rzece Łomnicy bez żadnej opłaty oraz hodowania i przeprowadzania dla sprzedaży rok rocznie 200 wołów bez opłaty cła. K. W. , nr. 249. Władysław Łokietek w r. 1323 potwierdził Sędziwojowi z Czarnkowa otrzymane przywileje. K. W. , nr. 1037. 2. B, niem. Biala, wś, pow. wieleński dawniej czamkowski, par. kat. Wronki, ma 536 ha 233 roli, 13 łąk, 39 lasu, 49 dm. , 419 mk. 28 ew. . W r. 1298 Władysław ks. polski za wierną służbę obdarzył Wincentego, kaszt. wieleńskiego, grodem Wieleń z okolicznemi wsiami, a między temi i wsią B. , z poborem cła na Warcie. K. W. , nr. 786. Biała, z niem. Kl. Bielau, wś na Szląsku, pod Sobótką; należała w XVI w, do klasztoru na Piasku we Wrocławiu, a nadana była mu przez księcia Bolesława. K. W. , 2021. BiałaGóra, urocz. , pow. bobrujski, gm. Parycze. BiałaKarczma, zaśc. , pow. nowoaleksandrowski, 3 okr. pol. , gm. Opsa, 56 w. od mta pow. BiałaKrynica 1. przedmieście Krupiec, w pow. dubieńskim, 51 w. od Dubna, 9 dm. , 52 mk. 2. B. K. , wś, pow. rówieński, gm. Równo 10 w. , przy szosie z Równego do Korca. Niegdyś Ostrogskich, obecnie Lubomirskich. 3. B. K. , ob. Białokrynica. Biała Kunowszczyzna, chutor, pow. prużański, 2 okr. pol. , gm. Rewiatycze; własność Juszkiewiczów, 36 dzies. BiałaŁuża 1. ob. t. I, 181, wś, pow. ihumeński, gm. Pereszewska Słoboda, 84 w. od Ihumenia. 2. B. Ł, pow. borysowski, ob. Łuia Biała t. V, 834. Biała Woda, wś, pow. święciański, 1 okr. pol. , gm. aleksandrowska. Miała 24 dusz rewiz. ; należała do dóbr Szajkuny. Białacerkiew ob. t. I, 174 180, mto nad Rosią i jej dopł. Protoką, i przy linii dr. żel płd. zchd. , pow. wasylkowski, gm. Białacerkiew, 45 w. od Wasylkowa, 3, 394 dm. , 28, 984 mk. , 2 cerkwie, kościół par. kat. , kościół ewang. , synagoga, 12 dom. modl żyd. , gimnazyum męzkie i żeńskie, 3 szkoły cerk. , 2 szpitale, dom przytułku żydowski, 4 młyny, 3 garbarnie, 2 mydlarnie, browar piwny, odlewnia żelaza, 2 cegielnie, st. poczt. i telegr. , st. dr. żel. Targi odbywają się co poniedziałek. Własność większa Branickich wynosi 2, 336 dzies. Części mta noszą nazwy Aleksandryjska, Rotecka i Zarzeczańska. Gmina obejmuje mto i 1 wś Hłyboczka, ma 29, 732 mk. w tem 1, 464 katol, 6 rozkol. , 16, 243 żydów, 255 in. wyzn. i 12, 044 dzies. ziemi 8, 519 roli orn. , 387 łąk, 686 lasu, z czego należało 3, 734 do większej posiadłości, 8, 086 do włościan i 224 dzies. do cerkwi. Dobra białoccrkiewskie obejmują w pow. wasylkowskim 70, 398 dzies. w tem 15, 664 dzies. lasu, który daje czystego dochodu rocznego po 7 rub. 59 kop. z dziesięciny. Obszar ten rozdzielony jest na 80 folwarków, z których największe Łosiatyn 3, 332 dz. , Połowecka Wielka 3, 318 dz. , Białacerkiew, Sucholisy 2, 307 dz. i Truszki 2, 016 dz. . Nadto do hr. Branickich, należą w tym powiecie 3 cukrownie Kożanki, Saliwonki i Szamrajówka i przeszło 30 młynów wodnych. Białaczów, os. miej. nad rz. Węglanką, pow. opoczyński. Ztąd zapewne pisze się w dok. z r. 1233 Krzesław comes do Balacow obecny na zjeździe w Skaryszowie. Ztąd też pochodzi Prandota biskup krakowski założyciel kościoła i parafii. Za Długosza było już miasto oppidum i wieś na obszarze której powstało. Dzie dzicom był Stanisław Odrowąż. L. B. , I, 365, 376. Na początku XVI w. istnieje kościół par. drewniany z presbiteryum murowanym, p. w. św. Jana Chrz. i św. Stanisława. Do par, należało miasto B. któremu r. 1456 król Kazi mierz ponowił dawne nadania, tudzież 12 wsi. Łaski, L. B. , I, 707 i przyp. . Wydawca Kod. Wielk. mylnie odnosi do B. . akt Ludwika króla węg. i pol i późniejszy Jadwigi z r. 1385 dotyczący oddania B. w zastaw Dobrogostowi bisk. pozn. i trzem dziedzicom Nowego Dwo ru. Jadwiga zaś daje im Kościan w zamian za B. W tej nazwie Balacewo, należy domy ślać się raczej dzisiejszego Balczewa pod Ino wrocławiem lub jednego z kilku Białczów. Ob. K. W. , nr. 1840. Br. Ch. Białagóra al. Witowa góra, wś, pow. wałecki. Kościół katol przyłączony w r. 1683 do par. w Pile. W r. 1738 był z muru pruskiego. Białanowicze, wś nad Prypecią, pow. mozyrski, okr. pol i gm. Petryków, 57 w. od Mozyrza, ma 41 osad. Białanowszczyzna, wś, pow. miński, gm. i st. poczt. Iwieniec 10 w. , 45 w. od Mińska. Białaszewo, wś, pow. szczuczyński. W r. 1577 istnieje tu kościół par. , a we wsi, tak jak w całej parafii, mieszka drobna szlachta. Białaszów, Biełaszów 1. wś nad stawem, pow. dubieński, gm. Mizocz 3 w. , st. dr. żel Ozierany 9 w. , st. poczt. Zdołbunów 18 w. , 25 w. od Dubna, 191 dm. , 1, 172 mk. , cerkiew drewn. z 1736 r. W 1583 r. należy do ks. Konstantyna Ostrogskiego, wwdy kijowskiego, który wnosi z 18 dym. W 1650 r. własność ks. Zasławskich, ma 70 dym. a w 1651 r. tylko 10 dm. Na mocy tranzakcyi kolbuszowskiej w 1753 r. oddana z kluczem dubieńskim Stanisławowi Lubomirskiemu, podstolemu kor. Potem własność Chodkiewiczów, 2. B. ob. t. I, 182, wś, pow. kowelski, gm. Lubitów, 10 w. od Kowla, 74 dm. , 581 mk. , kaplica katol, wiatrak. Niegdyś własność biskupstwa włodzi Biała Biała Kunowszczyzna Biała Woda Białacerkiew Białaczów Biała Białanowicze Białanowszczyzna Białaszewo Białaszów mierskiego. W 1577 r. władyka włodzimierski Fiedosiej wnosi ztąd od 39 dym. , 11 ogr. , od koła młyn. 12 gr. W 1583 r. wniesiono ztąd z 59 dym. , 9 ogr. , 3 kom. , 29 rzem. , 2 kół dor. W ostatnich czasach wraz z Rokitnicą należała do Mikułowskich, posiadających 2, 405 dzies. ziemi dwor. Obecnie przeszła w inne ręce. 3. B. , wś nad dopł. Zbytynki, pow. Ostrogski, gm. Chorów, st. dr. żel. Ożenin 15 w. , st. poczt. Ostróg 7 w. , ma 66 dm. , 338 mk. Poprzednio ze wsiami Derewiańcze Wielkie i Małe 1 w. , miała 78 dm. , 617 mk. praw. i 10 kat. Cerkiew drewn. z 1767 r. Cerkwie filialne we wsiach Hrozów i Toczywiki. Wś B. należała niegdyś do Juria Wasilewicza Zasławskiego, który w 1466 r. sprzedaje ją za 30 kóp groszy Semenowi Olizarowiczowi. Olizarowicz zapisuje B. monasterowi w Dorwaniu. Pomimo zapisu zajmuje Konst. Ostrogski, wwda trocki i hetman, o co procesuje go w 1541 r. Chodkiewicz, ożeniony z wnuczką Olizarowicza. Król w liście z 1537 r. do kn. Konstantyna domaga się, żeby Ostrogski wziął 30 kóp groszy od Kuźmy Zasławskiego i oddał mu Białaszów. Niepomogło to, gdyż w 1583 r. ks. Konst. Ostrogski wnosi z B. od 18 dym. W 1648 r. własność ks. Dominika Zasławskiego, ma 26 dym. ; 1658 r. tylko 6 dym. W ostatnich czasach z Derewiańczem należała do hr. z Ilińskich Korzenieckiej, później do Steckich i Wilhelma Goldmana. Miała 800 dzies. ziemi użytk. Obecnie własność Goldmanowej, która w B. i Hrozowie ma 1, 190 dzies. 740 lasu. Białe 1. ob. t. I, 184, jezioro, w pow. Sło nimskim, na lew. brzegu Niemna. Odnogę jego stanowi jez. Rybnica, z którego wypływa rz. Pirra. 2. B. , jezioro, pow. nowoaleksandrowski, ob. Bałtąs. 3 B. , jezioro, w pow. mozyrskim, gm. Żytkowicze, długie 2 1 2 w. , szerokie przeszło 1 w. W okolicy lesistej błotnistej, obecnie skanalizowanej do Prypeci. Na płd. brzegu jeziora fol. i zaścianek t. n. 4. B. , je zioro, w pow. pińskim, na Zahorodziu, w pobli żu wsi t. n. , gm. Łunin. Własność ks. Lubeckich. 5. B. , jezioro w kotlinie Prypeci, pow. rzeczycki, gm. Dernowicze. Długie do 3 4 w. ; rybne. 6. B. , jezioro, pow. mozyrski, gm. Żyt kowicze; długie 3 1 2 w. , szerokie 1 1 4 w. W po bliżu zaścianek i fol t. n. 7. B. , jezioro, pow. sieński, gm. Łatyhowa, w pobliżu wsi Pawłowicze. Oddzielone wąskim pasem od jez. Saro, ma przeszło 4 w. długości i do 200 saż. szero kości. Obszaru do 130 dzies. Brzegi wyniosłe, lesiste. 8. B. , jezioro, pow. horodecki. Daje początek rz. Obol. 9. B. al. Białozieryca, je zioro, pow. wieliski, gm. Ilino. Al. Jel. Białe 1. urocz. , pow. grodzieński, 5 okr. pol, gm. Sobolany, 34 w. od Grodna, przy wsi Stara Ruda. 2. B. , dobra, pow. czauski. Dziedzictwo Krasowskich, 510 dzies. 3. B, wś, pow. wilejski, 3 okr. pol. , gm. Mańkowicze 5 w. . Miała 18 dusz rewiz. ; należała do dóbr Smycz. 4. B. , dobra, tamże, par. Duniłowiczc; należą do dóbr Postawy. Były własnością Zenowiczów, później Biegańskich, od których przeszły do hr. Tyzenhauzów, dziś hr. Przeździeckich. 5. B. , wś, pow. drysieński, par. Oświej. 6. B. ob. t. 1, 183, dobra nad jeziorem t. n. , pow. lepelski, gm. Białe, 33 w. od Lepla, kaplica katol. par. Hubin, gorzelnia, wiatrak. Dobra mają 3, 910 dzies. dwor. Do B. należą attyn. Uroda i Dokowa. Poprzednio należały do dóbr wsi Suchoporowo 160 dzies. , Wieliczkowicze 100 dz. , Soroczyno 40 dz. , Niemirowo 120 dz. , Horowo 25 dz. , Kisielewo 285 dz. , Popikowo 20 dz. , Zaczyste 100 dz. , Zajałowce 40 dz. , Szesterno 40 dz. , Hryhory 60 dz. , Hubino 60 dz. , Żywołoki 300 dz. , Nowiki 45 dz. i Urbanowo 40 dz. , w ogole 1, 435 dzies. ziemi włośc. Do B. należy nadto Mosarz z fol. Zaborowem, Bohusławem i Wenecyą. W dobrach znajduje się 14 jezior. Starodawne dziedzictwo Korsaków, panów na Hołubiczach, z których Anna, wychodząc w 1573 r. za Mikołaja Niemirowicza Szczytta, zapisuje mężowi dożywocie, a następnie przekazuje na wieczność synowi. Krzysztof Szczyt funduje tu 1620 r. cerkiew, B. zostawało w ręku Szczyttów do 1848 r. , w którym po śmierci Józefa Szczytta, marszałka lepelskiego, przeszły do córki jego Maryi Erazmowej Korsakowej, dziś własność jej córki Józefy hr. Zabiełłowej. Józef Szczyt zbudował w dworze kaplicę katol. , a drugą nad jeziorem, na grobie przodka swego Mikołaja Szczytta. Gmina należy do 3 okr. pol. , obejmuje 36 miejscowości, mających 667 dm. włośc. obok 31 innych i 4, 665 mk. włościan, uwłaszczonych na 6, 859 dzies. ziemi. Zarząd gminy w mstku Mosarz. 7. B. , pow. połocki, ob. Dworzec. 8. B. , fol. , tamże, własność Moszyńskich, 60 dzies. 9. B, dobra, tamże, własność Ulińskich, 345 dzies. Białe 1. jezioro, w pow. czerkaskim, na płd. zach. od Czerkas, niegdyś własność monasteru pieczerskiego w Kijowie. 2. B. , jezioro, w pobliżu Kijowa, na górnym brzegu Poczajny, na Obołoniu, w uroczysku Łukowie. 3. B. ob. t. I, 184, nr. 4, jezioro, w pow. kowelskim. W 1565 r. w sstwie ratneńskiem, przy wsi Wistły, 40 toni. Białe błota, wś, pow. nieszawski, gm. Służewo, par. Orło. W r. 1827 było 7 dm. , 48 mk. , par. Służewo. Białebłoto 1. wś, pow. sierpecki, gm. i par. Borkowo, 5 w. od Sierpca, ma 5 dra. , 45 mk. , 284 morg. 2. B. , wś, pow. suwalski, gm. Andrzejewo, par. Lubowo, 22 w. od Suwałk, ma 15 dm. , 140 mk. Białebłoto 1. , duże obszary błotnolesiste, Białe Białe błota Białebłoto Białe Białe Sioło Białki Białków Białeczka Białek Białka Białebrzegi Białebrzegi w pow. bobrujskim, pomiędzy wsiami Jamińsk i Sławkowicze, przylegają do urocz. WielkiOstrów, w gm. Osowiec i Laskowicze. 2. B. , wś i fol, pow. miński, gm. Białorucz, 12 w. od Mińska, Pol należy do Wołkowiczów, ma 3 włóki. 3. B. , zaśc, pow. słucki, gm. Wyzna, 19 w. od Słucka, ma 7 osad; własność mahometańskiej rodziny Jakubowskich; należy do domin. Horochowce. Białebrzegi ob. t. I, 184, dobra nad rz. Uborć, pow. mozyrski, gm. Lelczyce, 86 w. od Mozyrza; własność Wiszniewskich, około 470 wł. Białebrzegi, Białobregi, wś, pow. włodzimierski, pod Włodzimierzem, gm. Werba, 39 dm. , 100 mk. ; niegdyś własność biskupstwa włodzimierskiego. Następnie należała do Łysakowskich, Leduchowskich. Białe Jezioro 1. al Mazury, wś i fol nad jez. Białe, pow. piński, gm. Łunin, 95 w. od Pińska. Pol, własność ks. Lubeckich, ma 10 włók. ; należy do domin. dóbr Łunin. 2. B. . J, zaśc, pow, dzisieński, 3 okr. pol, gm. Druja. Miał 13 dusz rewiz. ; należał do dóbr Krycewicze dawniej Niewęgłowskich. Białe Pole, pow. słonimski, ob. Awuls. Białe Sioło, dobra, pow. poniewieski, 1 okr. pol. , gm. Nowe Miasto, 14 w. od Poniewieża. Białe Wody, chutor, pow. kowelski, gm. Chocieszów, 83 w. od Kowla, 7 dm. , 39 mk. Białeczka, fol, pow. radzyński, gm. Biała, par. Radzyń, 1 dm. , 5 mk. , 300 morg. Białek 1. wś, pow. nowomiński, gm. i par. Wiązowna, ma 25 mk. , 42 morg. 2. B. , wś, pow. noworadomski, gm. Przerąb, par. Gorzkowice, ma 9 dm. , 54 mk. , 34 morg. włośc. Białka 1. al. Kamionka, Klikawka, Leśnia, rzka, powstaje w pow. konstantynowskim ze strug od wsi Koszelowki i Bachorze, płynie przez Bukowicze, Koszelówkę, Leśną, Witulin, Jagodnicę, Terebelę, mija Cicibór, Grabanów i pod wsią Sielce o 4 klm. na wschód od miasta pow. Biała, uchodzi do Krzny z lew. brzegu. Długa 32 klm. . Płynie śród brzegów podmokłych. 2. B. , dopł. Rawki, ob. Bielska. 3. B. , ob. Bystrzyca mała. Białka 1. . wś, pow. gostyński, gm. Szczawin kościelny, par. Trębki, ma 11 dm. , 79 mk. 179 morg. B. , wś nad rzką t. n. , pow. lubelski, w par. Biskupice, dziś w par. Milejów. W dok. z 1437 r. Kod. dypl pol, III, 411. Białka 1. , al Biłka, rzeczka w pow. zasławskim, dopł. Słuczy. Wypływa z Ohijowiec, o parę wiorst od rzki Derewiczki, płynie przez Pisarzówkę, dalej oblewa Irszyki, Jeremicze, Rajki i ma ujście w Ostropolu. Długa do 20 w. , bieg ma bystry, obraca młyn. 2. B. , ob. Biłka. Białka 1. ał. Biełka ob. t. I, 216, wś nad rzką t. n. , pow. radomyski, gm, Wyszewicze, par. praw. Czudyn 8 w. , 20 w. od Radomyśla, 22 dm. , 238 mk. , młyn. Zasiedlona wyłącznie przez szlachtę czynszową. 2. B. ob. t. I, 217, Biełka, wś, pow. nowogradwołyński, gm. Korzec, 35 w. od mta pow. , 51 dm. , 333 mk. 3. B. , wś, pow. owrucki, gm. Pokolew, par. praw. Lewkowicze 3 w. . 4. B. , wś, tamże, gm. Sławeczna, 25 w. od Owrucza, 61 dm. , 400 mk. 5. B. , Biłka, wś, pow. owrucki, gm. Sławeczna i par. praw. Wieledniki 3 w. , 25 w. od Owrucza, 61 dm. , 398 mk. Wchodziła w skład sstwa owruckiego. W 1571 r. bojary putne, w liczbie pięciu, wnieśli po 12 gr. Również i w 1579 było tu 5 dym. bojar. W 1622 r. było 7 dym. bojarów; mieli powinność jeździć z listami do zamku owruckiego. 6. B. , Biłka, wś, pow. rówieński, gm. i par. praw. Berezne 7 w. 60 w. od Równego, 88 dm. , 614 mk. Własność Żyłoków. W 1648 r. ma 18, a 1653 r. tylko 3 dym. Białki, wś, pow. siedlecki, gm. Wiszniew, par. Siedlce, ma 30 dm. , 230 mk. , 688 morg. W 1827 r. 17 dm, , 117 mk. Białki 1. , wś i chutor, pow. bielski, gub. grodz. , 1 okr. pol, gm. Dubiażyn, 22 w. od Bielska. Wś ma 325 dzies. ; chutor, własność Goławskich 51 dzies. 2. B, wś, pow. bielski gub. grodz. , 2 okr. pol, gm. Pawły, 34 w. od Bielska, 936 dzies. Białki 1, ob. t. I, 187 al. Biłki, wś u źródeł rzki t. n. , pow. lipowiecki, gm. Jurkowce, st. poczt. Daszów 15 w. , 45 w, od Lipowca, 183 dm. , 1, 079 mk. , cerkiew drewn. z 1782 r. , szkółka cerk. W 1629 r. własność Jerzego ks. Zbaraskiego, kaszt. krak. , który wnosi z B. od 208 dym. W 1664 r. należy do kn. Konst. Wiśniowieckiego, ma 9 dym, ; spustoszona. Obecnie własność większa 1, 320 dzies. należy do Sufczyńskiego. B. , al. Biłki ob. t. 1, 187, wś nad Irpeniem, pow. skwirski, gm. Kornin, st. poczt. Chodorków 20 w. , 45 w. od Skwiry, 260 dm. . 1, 295 mk. , cerkiew drewn. z 1784 r. , szkoła, 2 młyny wodne. Nadana w 1455 r. przez ks. Aleksandra Olelka Włodzimierzowicza bojarowi Olechnie Sochnowiczowi Następnie własność Proskurów Suszczyńskich. W 1628 r. wnosi z Biłki Teodor Proskura Suszczyński z 6 dym. , 12 ogr. Obecnie posiadają tu włościanie 794 dzies. i Szarnelowie 602 dzie. , Sethofer 556 dzies. i Tymofiejowiez 81 dzies. Białków, w dok. Balcowo Coscol, Bolocicz, wś, pow. kolski, graniczy z wsią Kościelec. Dawna wieś królewska, posiada już na początku XIV w. kościół par. p. w. św. Stanisława, patronatu królewskiego. W r. 1754 wzniesiono nowy kościół z drzewa, który spłonął r. 1776 i dopiero 1809 r. został odbudowany przez Andrzeja Chlebowskiego plebana miejscowego a proboszcza w Brudzewie. Laski, L. B. I, 245. W r. 1268 Bolesław, ks. wielkopolski, dla wielkich zasług Bozaty, łowczego pozn. , uwolnił wieś te od danin i ciężarów i nadał Bo Białe Jezioro Białe Pole Białoborze zacie jurysdykcyę K. W. , nr. 432. W r. 1299 arcyb. gnieźn. w zamian za otrzymany dział zw. Radoczyn dał rycerzowi Stogniewowi część B. K. W. nr. 806. W XIV w. jeden z synów Tomasza, brata Bodzanty, bisk. krak. , będąc archidyakonem kruszwickim, zastawił B, za 40 złotych Janowi z Płonkowa; dopiero w 1357 r. Bodzanta odkupił tę wieś od Jana i oddał synowi zmarłego Tomasza. K. W. , nr. 1364. Białkowce, Biełkowce al. Bielkowce ob. t. I, 217, Biełkowce, wś nad Swinołużką, pow. radomyski, gm. Korystyszów 8 w. , 24 w. od Radomyśla, 152 dm. , 840 mk. , cerkiew par. z r. 1796, szkółka. Włościanie 361 dusz rewiz. , uwłaszczeni na 1, 436 dzies. Należała do bojara Belika przed 1545 r. , potem Kmity. Obecnie z Tesnówką i Źubrówką własność Choroszawina, który ma 2, 631 dzies. Białkowice, wś, pow. tarnobrzeski. W połowie XV w. dwór należał do par. Gorzyce zaś wieś do par. Wrzawy, gdzie dawano dziesięcinę. Dziedzicem był Mikołaj Białkowski h. Nieczuja. Dług. , L. B, II, 356, 368. Białkowo, dobra, pow. mścisławski, dziedzictwo Raczkiewiczów i Rochalskich, 310 dz. Białkowszczyzna 1. , zaśc. , pow. nowoaleksandrowski, 1 okr. pol, gm. Bachmaty, 6 w. od mta pow. 2. B. , dwór, pow. poniewieski, 2 okr. pol. , gm. Linkowo, 56 w. od Poniewieża. 3. B. , wś, pow. wiłkomierski, 3 okr. pol. , gm. Kowarsk, 23 w. od Wiłkomierza. 4. B. , dwór, tamże, 2 okr. pol. , gnu Subocz, 64 w. od Wił komierza. 5. B. , wś, pow. oszmiański, 2 okr. pol, gm. i dobra skarb. Smorgonie 5 w. . Mia ła 16 dusz rewiz. Białłozorowszczyzna, w spisie urzęd. Białozieryszki, wś, pow. oszmiański, 3 okr. pol, gm. Lipniszki 4 w. ; było 45 dusz rewiz. ; należała do dóbr Berdowszczyzna. Nabyta 1787 r. przez Tomasza Umiastowskiego od Katarzyny z Konopelskich Krzywobłockiej, łowczynej brzeskiej. Białobłockie ob. t. I, 187, okolica, pow. sokólski, 1 okr. pol, gm, Kruhlany, 7 w. od Sokółki, 127 dzies. Białobłota, kol, pow. lipnowski, gm. Bobrowniki, par. Bobrowniki i Kikoł, 17 w. od Lipna. Kol ma 21 dm. , 189 mk. , 312 morg. ; rum. 3 dm. , 23 mk. , 27 morg. Białobłoty, ob. Białebłoto. Białoboki, Biełoboki, wś, pow. dzisieński, 3 okr. pol, gm. Woropańszczyzna 4 w. ; było 20 dusz rewiz. Należała do dóbr Zajnowo. Białobrodzie 1. wś, pow. orszański, gm. Kochanowo 8 w. . 2. B. , zaśc, pow. dzisieński, 2 okr. pol, gm. Jody 5 w. . 3. B. ob. t. I, 188, mstko, tamże, 79 w. od Dzisny; miało 42 dusz rewiz. ; własność Łopacińskich. Białoborze, wś, pow. stopnicki, gm. i par. Stopnica 2 w. . W połowie XV w, wś królewska, ma 18 łan. km. , dających dziesięcinę, wartości do 15 grzyw. prepozytowi stopnickiemu. Dług. , L. B. , II, 441. W r. 1579 wojewoda krak płaci tu od 18 osad, 7 łan. , 3 ubog. Pawiń. , Małop. , 223. W r. 1827 było 27 dm. , 122 mk. Białobrzeg 1. wś, pow. ostrołęcki. Jan ks. mazow. nadaje r. 1393 w Ciechanowie milesowi Albertowi 80 łanów in haereditate Białobrzeg in deserto nostro, in districtu Ostrolenconsi. R. 1493 siedzą tu Białobrzescy h. Wierzbowa. Kapica, Herbarz 8. 2. B, os. , pow. ostrołęcki, gm. Goworowo, par. Rożan. W r. 1827 par. Goworowo, 2 dm. , 12 mk. 3. B. pietrzykowski, wś i B. ratajski, os. nad rz. Wartą, pow. słupecki, gm. Dłusk, par. Zagórów. B. pietrz, ma 6 dm. , 112 mk. ; B. rat. 1 dm. , 5 mk. Białobrzegi 1. wś nad rz. Pilicą, pow. opoczyński Ztąd pochodziła rodzina Białobrzeskich h. Habdank. Oni to założyli kościół par. p. w. św. Marcina, co najpóźniej na początku XV w. Dzisiejszy kościół drewniany podobno pochodzi z w. XVI. Łaski, L. B. , I, 630. 2. B. , wś nad rz. Wisłą, pow. płocki, gm. Bamutówko, par. Miszewomurowane, 19 w. od Płocka, ma 7 dm. , 62 mk. , 102 morg. Wacław ks. mazowiecki nadaje B. z innemi wsiami w r. 1319 Mikołajowi kasztel. wyszogrodzkiemu. Kod. Maz. , 40. W r. 1354 Klemens bisk. płocki przeznacza pewien czynsz ze wsi kościelnej Białobrzegi, na prawie niem. osadzonej, na uposażenie ołtarza św. Mikołaja w katedrze płockiej. Kod. Maz. , 67. 3. B. , wś, pow. łukowski. Gmina B. graniczy z gm. Łysobyki i Serokomla, ma 3, 814 mk. , obszaru 19, 054 mr. ; sąd gm. , okr. I i urząd gm. w miejscu. W skład gm. wchodzą Annopol, Białobrzegi, Borków, Bośniewiće, GórkaKocka, Kozisz, Lipniak, Linówka, Papiernia, Poizdów, PysznyŁęk, RudaSerokomelska, Ruskawieś, Skarbicierz, Stoczek, Talczyn, Tchórzew i Zakalew. 4. B. , wś, pow. augustowski, gm. Kolnica, par. Augustów 4 w. , ma 31 dm. , 246 mk. Białobrzeskie ob. t. I, 188, okolica, pow. białostocki, 3 okr. pol, gm. Krypno, 30 w. od Białegostoku, 24 dzies. Białobrzezie, os. leś. , pow. brzeziński, gm. Mikołajów, ma 1 dm. , 5 mk. , 15 morg. ziemi ornej i 1, 321 morg. lasu rząd. , należącego do obrębu les. Regny w leśnictwie Lubochenek. Białobrzeże, Biełoberezje 1. piaszczysty obszar na praw. brz. Dniepru, w pobliżu Woronówki, w pow. czehryńskim. 2. B. , Białobrzegi, wś nad rz. Stubłem, pow. dubieński, gm. i par. praw. Warkowicze 3 w. , 20 w. od Dubna, 77 dm. , 494 mk. Poprzednio ze wsią Zarudnie miała 88 dm. , 741 mk. Cerkiew filialna wzniesiona r. 1765 przez jezuitów i uposażona ziemią przez dziedzica wsi Konst. Popiela. W 1577 r. należy do Murawicy, kaszt. wileń Białkowce Białkowice Białkowo Białkowszczyzna Białłozorowszczyzna Białobłockie Białobłota Białobłoty Białoboki Białobrodzie Białobrzeg Białobrzegi Białobrzeskie Białobrzezie Białobrzeże Białkowce Białogórowo Białodwór Białogon Białogór Białogórce Białogórka Białocerkowie Białochwostowo Białocerkowie skiej Chodkiewiczowej, która wnosi z 9 dym. włócznych a w 1583 r. z 7 łanów. W 1650 r. w dzierżawie ks. Złockiego, z Komarowszczyzną klucz stepański mają 21 dym. W 1753 r. nadana z ordynacyi ostrogskiej Józefowi Lubomirskiemu, potem Popielów. Białocerkowie al. Białacerkiew, fol, pow. sieński, gm. Czereje 3 w. . Od 1869 r. własność Iwanowych, 469 dzies. , cerkiew paraf, sad, jezioro. Białochwostowo 1. al. Moskalewo, Pikulino, Charyno, wś nad rzką. Wyrużą, pow. newelski, gm. Dominikowo, 35 w. od Newla, 12 dm. , 112 mk. , zarząd gminny, cerkiew, kaplica, szkoła. 2. B. , os. , pow. newelski, gm. Jemieniec. Białocin 1. , też Białożyn, wś, pow. sochaczewski, gm. Rybno, par. Brzozów, ma 92 mk. , 257 morg. 2. B. , wś, pow. piotrkowski, gm. i par. Rozprza, 21 dm. , 211 mk. , 239 mórg ziemi włośc. W 1827 r. było 14 dm. , 113 mk. Białodiedówka, wś, pow. wieliski, gm. Kozakowo. Białodiedowo al. Pistacze, wś, pow. wieliski, gm. Krest. W 1765 r. należy do ławnictwa światoleskiego w wójtowstwie głazomickiem. Białodolnia, dobra, pow. Słonimski, 5 okr. pol. , gm. Luszniewo, par. kat. Mołczadź, 36 w. od Słonima; własność Pileckich, z chut. Omelnik i Nielin i urocz. Czemernik, maja 578 dzies. Białodubrowce, pow. czerykowski, ob. Dubrowa Biała. Białodwór, dobra skarbowe, pow. wileński, 3 okr. pol. , gm. Malaty. Białogon, os. fabr. , pow. kielecki. Opis B. i dzieje zakładów fabrycznych skreślił R. Plenkiewicz Ateneum z r. 1898, t. IV. Białogór, zaśc, pow. święciański, 4 okr. pol. , gm. Dubotówka. Należał do dóbr Wasilewszczyzna. Białogórce 1. wś i dobra, pow. grodzieński, 2 okr. pol. , gm. Krynki, 54 w. od Grodna. Wś ma 133 dzies. ; dobra, w części Tuhan Baranowskich 97 dzies. , Koryckich 125 dzies. 2. B. , wś, pow. lidzki, 3 okr. pol, gm. Orla. Miała 37 dusz rewiz. , należała do dóbr skarb. Derażna. Białogórka, wś, pow. poniewieski, 1 okr. pol. , gm. Remigoła, 16 w. od Poniewieża. Białogórna, dobra, pow. Słonimski, 5 okr. pol. , gm. Luszniewo, par. kat. Mołczadź, 33 w. od Słonima; własność Jelskich, z fol. Dukrowo i Plechowo, urocz. Mieże i Przedział Pieredzieł mają 1, 602 dzies. , gorzelnia młyn wodny. Na polach dóbr wiele kurhanów, na przestrzeni kilku wiorst. Białogórowo, wś, pow. wieliski, gm. Ilino. W 1765 r. należy do ławnictwa andrejewskiego w wójtowstwie ohryzowskiem. Białogóry, wś, pow. brzeski gub. grodz. , 1 okr. pol, gm. Miedna, 20 w. od Brześcia, 85 dz. Białogród ob. t, I, 190 s. v. Białohrud, wś, pow. lidzki, gm. Tarnowszczyzna, ma kościół katol par. , p. w. N. M. P. , z drzewa wzniesiony 1609 r. przez wwdę Jana Zawiszę. Parafia kat. , dek. lidzkiego, 1990 wiernych; kaplica w miejscu. Białogród, miasto na Pomorzu. R. 1285 podkomorzym białogrodzkim był Hieronim K. W. , nr. 556; Świętopełk i Mestwin, książęta pomorscy, nadali klasztorowi żukowskiemu część rzeki Łeby, przepływającej koło B. , co Przemysław II w r. 1295 potwierdził. K. W. , nr. 740. Białogródka, Białohorodka, w dok. Biłohorodka, wś, pow. dubieński, gm. Werby, par. praw. Ptycza 4 w. , 19 w. od Dubna, 94 dm. , 600 mk. W 1583 r. Antoni Rudecki wnosi z 4 dym. , 5 ogr, 4 ogr. , 2 kół waln. , 1 stępnego. W 1650 r. część Hulanickiego ma 12 dym. , w 1651 r. 4 dym. Następnie należała do Sanguszków. 2. B. ob. t. I, 190, w dok. Biełogródka, Biełohorodka, Biłohorodka, mstko, pow. zasławski, st. poczt. Zasław 20 w. , st. dr. żel, Szepietówka 40 w. , ma 740 dm. , 4, 064 mk. Cerkiew murowana z 1875 r. przez ks. Romana Sanguszkę uposażona. Do par. tej należy wś Bisoweczka Bieroweczka, 3 w. . W parafii 230 dm. , 1, 905 mk. , prawosł. i 44 katol. Druga cerkiew, p. w. św. Trójcy, z muru wzniesiona w 1825 r, przez ks. Eustachego Sanguszkę. Do par. należy wś Pokoszczówka 5 w, . W całej par. 246 dm. , 2, 020 mk. praw. i 173 kat. Kościół kat. z muru wzniesiony przez biskupa łuckiego Cieciszowskiego. Budowo rozpoczął 1790 r. ks. Hieronim Sanguszko. Zygmunt I w 1508 r. potwierdza Iwanowi Zasławskiemu posiadanie nadanych mu poprzednio dóbr w pow. krzemienieckim Dworca i Biełohorodki, wchodzących w skład włości kuźmińskiej, sięgającej do Krzemieńca. W r. 1545 kn. Kuźma Zasławski zobowiązany był do opatrywania dwu horodni zamkowych z B. i Dworca. Poprzednio, ks, biskup Janusz używał włościan dla rozkopywania góry, rozszerzania wałów i budowania nowych horodni zamku krzemienieckiego. W reg. pobor. z 1570 i 1583 r. B. należy do ks. Zasławskich. Pobór łącznie z Zasławiem. W 1650 r. ks. Zasławskich, ma 12 dym. a w 1651 r. 5 dym. Następnie przez czas krótki ks. Lubomirskich, poczem do obecnej chwili ks. Sanguszków, w kluczu białogródeckim. Podczas podróży do Kaniowa w 1787 r. zatrzymał się tu Stanisław August dnia 15 marca. Gmina obejmuje 15 miejscowości w tem 2 mstka, mających 1, 779 dm. włośc. obok 261 innych, 10, 612 mk. włościan, uwłaszczonych na 10, 947 dzies. ziemi. Białohuzowo al. Korowki, wś, pow. wieliski, gm. Rudnica. Białohorzec, zaśc. , pow. oszmiański, 4 okr. pol, gm. i dobra Wołożyn. Biało Jankowe, wś i fol. , pow. skierniewic Białocin Białodiedówka Białodiedowo Białodolnia Białodubrowce Białogórna Białogóry Białogród Białogródka Białohuzowo Białohorzec Biało Jankowe Białolesie Białokosz Białokosz Białokozy ki, gm. Grzymkowice, par. Osuchów, ma 76 mk. , 182 morg. dwor. i 12 włośc. W r. 1579 Bialle Jankowe alias Antoni w par. Biała. Siedzi tu częściowa szlachta, płaci od 2 1 2 łan. Białokosz r. 1580 Białłokosz i Białakoszcz, wś, pow. międzychodzki, pod Pniewami. R. 1278 Stefan i Dzierżykraj sprzedali ją. Mikołajowi, sędziemu pozn. K. W. , nr. 479. R. 1282 tenże Mikołaj nadał B. mającemu się budować klasztorowi dominikanek w Poznaniu, a Przemysław II uwolnił od wszystkich danin i powinności prawa polskiego, oddał klasztorowi sądownictwo i pozwolił osadzić na prawie niemieckiem. K. W. , nr. 504. W r. 1296 tenże książę nadane przywileje potwierdził. K. W. , nr. 743. W r. 1580 płacą tu zakonnice z klasztoru św. Katarzyny w Poznaniu od 11 łan. km. , 1 kom. , 4 zagr. , 1 pustki, 1 2łana karcz. Białokozy, okolica szlach. nad błotem Niecieczą, pow, grodzieński, 2 okr. pol, gm. Krynki, 43 w. od Grodna, 66 dzies. W 1558 r. należy do wójtostwa służebnych we włości kraśnickiej. Ma 20 włók gruntu średniego na służbę masztalerską wydanych. A iż w dworze J. Kr. Mci służą, tedy żadnego czynszu z tych włok płacić nie powinni, tylko za nadane im 92 morg. sianożęci płacić mają. 1 kopę 32 gr. Białokrynica, wś, pow kalwaryjski, gm. i par. Ludwinów, ma 20 dm. , 123 mk. Białokrynica 1. ob. t. I, 190, Biełokrynica, w dok. Bielakrynicza, Białakrynica, wś nad rzką. Dziadkowską Krynicą, pow. krzemieniecki, gm. Białokrynica, st. poczt. Krzemieniec 5 w. , st. dr. żel. Rudnia Poczajowska 20 w. , rozłożona na równinie, opadającej ku Ikwie, ma 68 dm. , 514 mk. 15 katol. . Posiada cerkiew paraf. drew. z 1728 r. W pobliżu której od 1890 r. wzniesiono nową z muru, kosztem dziedzica wsi Woronina. Cerkwie filialne we wsiach Andruha Mała 2 w. i Lisznia 5 w. . We wsi zarząd gminny, szkoła od 1873 r. , szpital, gorzelnia. Piękny zamek tutejszy, wzniesiony został na początku XVI w. przez ks. Zbaraskich. Po spaleniu w 1806 r. odrestaurowany w części przez dziedzica Sosnowskiego, w zupełności zaś przez ostatniego dziedzica Woronina. Pierwsza wzmianka o B. znajduje się w dok. z 1438 r. , którym to ks. Świdrygajło nadaje wsi prawo magdeburskie. W pierwszej połowie XVI w; wchodziła w skład wsi należących do zamku krzemienieckiego i 1545 r, została nadana przez Zygmunta Starego za wysługę Bohdanowi Białokrynickiemu. W czasie rewizyi zamku połowę wsi trzymał bojaryn ks. Czartoryskich Żdan, drugą zaś połowę żona Białokrynickiego. W 1578 r. Iwan Wasilewicz wnosi pobór z 1 dym. W 1583 r. przysiołek Biała Krynicze należy w części do Jarofiejowej Hosckiej 4 dym. , 7 ogr. , w drugiej zaś do Lwa Woronieckiego 6 dym. , 5 ogr. . Następnie własność ks. Zbaraskich, którzy zbudowali tu zamek, zniszczony przez tatarów 1605 r. , później jednak odbudowany. W zamku tym w 1617 r. Jerzy ks. Zbaraski podejmował królewicza Władysława. Po śmierci ks. Jerzego 1631, B. przeszła do ks. Wiśniowieckich. W 1675 r. tatarzy powtórnie spustoszyli wieś. W 1705 r. przybył tu hetman kozacki Mazepa i trzymał do chrztu córkę ks. Michała Serwacego. Jako wiano na Urszulę Wiśniowiecką, córkę Michała Serwacego, B. dostała się w 1725 r. Michałowi Radziwiłłowi. Od Radziwiłłów nabyli dobra Czosnowscy, którym zajęto za długi i sprzedano. Na licytacyi, kupił Woronin 1890, który testamentem zapisał całe dobra obejmujące 4, 797 dzies. , oraz 80, 000 rub. kapitału na założenie i utrzymanie szkoły rolniczorzemieślniczej dla włościan. Szkoła ta założoną została w 1895 r. Gmina należy do 1 okr. pol, obejmuje 20 miejscowości, mających 511 dym. włośc. obok 161 innych, 8, 704 mk. włościan, uwłaszczonych na 8, 359 dzies. ziemi. 2. B. , urocz. , pow. krzemieniecki, gm. Radziwiłłów, 32 w. od Krzemieńca, 19 mk. 3. B. al. Białokrynicze, wś, pow. zasławski, gm. Sudyłków 4 w. , st. poczt. Szepietówka 8 w. , st. dr. żel. Chrolin 5 w. , 27 w. od Zastawia, 153 dm. , 775 mk. 30 kat. , 10 żyd. . Cerkiew drewn. z 1856 r. , szkółka cerk. od 1886 r. , młyn, cegielnia. Wś wchodziła niegdyś w skład majętności Łabuńskich; w 1650 r. własność Jerzego Lubomirskiego, ma 53 dym. Następnie w kluczu sudyłkowskim Grocholskich, obecnie Jasińskiej. Białokurowicze, wś u źródeł Żerema, pow. owrucki, gm. Żubrowicze, st. poczt. Iskorość 60 w. , 69 w. od Owrucza, 172 dm. , 1, 158 mk. , cerkiew drewniana, kaplica nad źródłem. Do par. praw. należą wsi; Dywlin Wielki i Mały, Słoboda Topszewnia 12 w. i Rudnia Złotyna 3 w. . W całej par. 275 dm. , 2, 124 mk. prawosł. , 38 kat. Wś ta od 1525 r. jest własnością Sołtanów. W 1545 r. daje do Owrucza 6 służb i 4 kadzie miodu, W 1581 r. Sołtan wnosi z 6 osiadł, 2 zagr. po 6 gr. W 1607 r. palą tu popioły. Sołtanowie posiadają B. jeszcze w 1618 r. , poczem przechodzą do Niemiryczów, którzy siedzą tu jeszcze 1771 r. , w którym Tadeusz Niemirycz wydaje erekcyą dla cerkwi. Białolas; dobra, pow. szawelski, 1 okr. pol, gm. Błagowieszczeńsk, 45 w. od Szawel; własność Pożarskich, 600 dzies. Białolesie 1. obręb leśny dóbr Hruszowa, pow. kobryński. 2. B. al BiałyLas, wś, pow. nowogródzki, okr. pol i gm. NowaMysz, 41 w. od Nowogródka, ma 30 osad. 3. B. ob. t. I, 190, wś, pow. trocki, 1 okr. pol, gm. Jewie. Miała 22 dusz rewiz. ; należała do dóbr Popory. Białolas Białokrynica Białokurowicze Białomierkispin Białołuzka Białołęka Białołuże Białołozy Białołęka, wś, pow. warszawski. Jakób z B. chorąży warszawski występuje w dok. z 1417 i 1430 r. Kapica, Herbarz, 41. W r. 1580 wieś szlach. Biała Łęka w par. Tarchomin, ma w trzech częściach Golińskich, 17 8 4 łan. os. , 5 1 4 pustych, 3 4 wójtow. , młyn i rzeźnika. W r, 1827 własność emfiteutyczna wieczysta dzierżawa, a więc zapewne poprzednio królewska, ma 27 dm. , 429 mk. Białołówka ob. t. I, 191, mstko nad Rastawicą. , przy dr. żel. płd. zch. , pow. berdyczowski, gm. Białołówka, 40 w. od Berdyczowa, 15 w. od st. poczt. i dr. żel Koziatyna, 827 dm. , 5, 288 mk. , 2 cerkwie, kościół par. katol, kaplica, synagoga, szkoła, ambulatoryum, 3 młyny, 8 wiatraków, apteka. Gmina, w płn. zchd. części powiatu, obejmuje 1 mstko, 3 sioła, 4 wsi i 1 słobodę, 11, 367 mk. 1, 044 katol. i 1, 905 żydów i 13, 484 dzies. 9, 162 roli orn. , 1, 822 łąk, 809 lasu, 512 wody, z czego 4, 560 dz. należy do własności większej, 7, 734 do wło ścian, 512 do skarbu, 306 do cerkwi. B. zwana pierwotnie Rastawicą, długo pustynią u Czarne go szlaku leżąca, nabyta została 1595 r. przez ks. Koreckich, lecz dopiero po 1608 r. osadzo na. W 1628 r. ks. Karol Korecki, wwda wo łyński, wnosi z niej od 20 dym. rynk. , 60 ulicz. , 10 ubog. , 3 komor. , 7 rzemieśl. Włość białołowiecka rastawiecka, ogarniająca całe górne dorzecze Rastawicy dopł, Rosi i mająca 8, 17 mil kw. obszaru, obejmowała Dorokamówkę Derhanówkę, dziś przedmieście Białołówki, Ohijewkę, Pruszyńce, Sokole, Zozulińce, w ogó le 26 wsi, mających 85 osad, 92 zagr. Mona stery, męzki z domem dla podróżnych i wraca jących z jasyru i żeński, założone pomiędzy 1612 a 1626 r. przez ks. Annę z Chodkiewiczów Korecką, otrzymały z jej daru wś Pokotyłówkę oraz zapis na Żeżolowie. Anna Korecka w testamencie z 1626 r. przekazuje synowi Ka rolowi B. Po jego śmierci w 1633 r. właści cielką B. została córka Samuela Koreckiego. W 1650 r. Katarzyna Potocka wnosi z B. od 76 dym. Białołozy al Załozy, wś, pow. słonimski, 5 okr. pol, gm. Luszniewo, 36 w. od Słonima, 207 dzies. Białołuże, Białołużje 1. fol. , pow, borecki. Od 1876 r. własność Baranowskich, wraz z Czuryłowem, ma 210 dzies. 2. B. , wś, pow. wieliski, gm. Baranowo. W 1765 r. w ławnictwie aleksiejewskiem wójtowstwa usmyńskiego. Białołuzka, wś, pow. ihumeński, gm. Hrebionka, 20 w. od Ihumenia. Białomierkispin, jezioro, w pow, święciańskim. Białomojki, wś, pow. lucyński, gm. Pyłda, zamieszkała przez Estów. Białomosze, wś, pow. oszmiański. 4 okr. pol, gm. i dobra hr. Czapskich Derewno. Białopol ob. t. I, 192, mstko nad rzką Kijanką, dopł. Hujwy, pow. berdyczowski, gm. Białopol, 22 w. od Berdyczowa, 315 dm. , 2, 810 mk. , cerkiew drewn. z 1845 r. , kościół par. katol, szkółka, szpital, młyn i wiatrak. Obecnie hr. Tadeusz Tyszkiewicz ma tu 476 dzies. i tyleż hr. Kamilla Tyszkiewicz. Gmina obejmuje 1 mstko, 5 siół, 3 wsi, ma 10, 979 mk. 365 katol, . 1, 139 żydów i 13, 457 dzies. 11, 080 roli, 268 łąk, 976 lasu, z czego przypada 6, 134 dzies. na własność większą, 7, 004 włośc. Włośc bernawska, też białopolską zwana, na płd. Kodni a u wschodniej ściany włości słobodyskiej, rozciągała się na 6, 20 mil kw. , ogarniając cały górny bieg Hujwy. W 1569 r. wniesiono z Iliaszówki i Bernawki z 1 dym. , 1 ogr. Jeszcze 1573 r. niebyło tu żadnego folwarku. Białopole, wś, pow. hrubieszowski. Przybysławski Wł. Skarb srebrny znaleziony we wsi B. Wiad. num. archeol. ur. 35 z 1898 r. . Białopole, Biełopole 1. , w dok. Biłopole, wś, pow. włodzimierski, na płn. zachd. od Horochowa, gm. Świniuchy, 50 w. od Włodzimierza, 51 dm. , 380 mk. Własność niegdyś Chrebtowiczów, drogą wiana za Anną Chrebtowiczówną, córką Wasila, przeszło wraz z Worbicznem, Komuchami i Zaszczytowem do Andrzeja Michałowicza Sanguszki, co potwierdza król Zygmunt w 1528 r. Z dóbr tych zobowiązany był do opatrywania 5 horodni i jednej wieży zamku włodzimierskiego. Majętności te poprzechodziły w obce ręce. W 1577 r. B. należy do Iwana Czaplicza Szpanowskiego, który wnosi ztąd od 28 dym. , 4 ogr. po 4 gr. W 1583 r. w posiadaniu Prusinowskiej, podstoliny wołyńskiej, płacącej z 8 dym. , 11 ogr. W 1653 r. część należy do Wacława Hulewicza. Poczem kolejno Sanguszków, Leduchowskich, Czapskich, obecnie w schedzie hr. Feliksa Czackiego. 2. B. , wś nad dopł. Chomoru, pow. zasławski, gm. Hryców, par. praw. Mokijowce, 20 w. od Zastawia, ma 144 dm. , 749 mk. 85 katol, 6 żydów; cerkiew drew. z 1731 r. nadana ziemią przez ks. Janusza Sanguszkę 1794 r. ; szkółka. W 1589 r. zniszczona i spalona przez tatarów. Należała do Krzysztofa Łabuńskiego. Następnie Jakubowskich, Sanguszków. Obecnie hr. Potockich. Białoruś. Do wyliczonych w t, I opracowań dodajemy Weryho Wł. Podania białoruskie Lwów, 1889. Pobóg Wł. Społecz. pol na B. Przegl. pol, 1893, t. 10. Por. Mińsk i Witebsk t. XIV. Białorusówka al. Białousówka, ferma, pow. bałcki, okr. pol. i st. poczt. Sawrań, gm. Baksza 3 w. , 30 w. od Bałty, 10 dm. Właśc. Sergiusz de Karrien. Obszar roli 2, 143 dz. , lasu 647 dz, Białołówka Białoruś Białopole Białopol Białomosze Białorusówka Białołęka Białomojki Białorzeczka Białorzeczka, wś, pow. sejneński, gm. Pokrowsk, par. Berżniki, ma 6 dm. , 40 mk. Białorzeczyca, zaśc, pow. wilejski, 2 okr. pol. , gm. i dobra skarb. Wilejka, miał 6 dusz. Białoskóry, wś, pow. hrubieszowski, gm. i par. Hrubieszów. Białośliwie, wś, pow. wyrzyski. Niejaki Świętosław testamentem z r. 1216 zapisał B. żonie, a wrazie jej śmierci, jednemu z synowców. K. W. , nr. 88. Wieś ta z czasem przeszła w posiadanie klasztoru w Łeknie i dopiero synowie Piotra z Redgoszczy, wnuki Świętosława, r. 1297 wymienili wsie własne, Bukowie i Bukowiec, na B. K. W. , nr. 759. Pomimo to nie przestali rościć sobie pretensyi do wsi, oddanych klasztorowi wzamian za B. , i dopiero, gdy w r. 1322 sprawa oparła się o sąd, ten uchylił ich żądania, Bukowie i Buko wiec zasądzając klasztorowi w Łeknie. K. W. , nr. 1033. Białosoroki ob. t. I, 194, wś i dobra nad Prypecią, pow. rzeczycki, gm. Dernowicze, 164 w. od Rzeczycy. We wsi cerkiew par. , filia w Bernowieżach. Dobra, inaczej zwane Klosin, obejmują przeszło 576 włók. W 1869 r. nabył je UngernSzternberg, obecnie są własnością Breszczyńskiego. Niegdyś włość hospodarska. W 1552 r. własność ku. Sieńskich. Podług reg. pobor. wojewodz. kijowskiego z 1581 r. własność Szczęsnego Charlęskiego, który wnosi z 4 zagr. 6 gr. W 1613 r. w lasach palą popioły. W 1629 r. potomkowie Mikołaja Steckiego, ciwuna kijowskiego, płacą od 2 dym. , 1 ogr. Białosowszczyzna, w dok. Biołousowszczyzna, dobra, pow. prużański, 1 okr. pol. , gm. Dobuczyn, 4 w. od Prużany, własność Szwykowskich, z folw. Karolin 1, 625 dzies. , gorzelnia i wiatrak. R. 1563 w ekonomii kobryńskiej folwark należący do dworu dobuczyńskiego. Białostarka, dwór, pow. poniewieski, 1 okr. pol. , gm. Nowe miasto, 7 w. od Poniewieźa. Białostoczek 1. , dobra, pow. białostocki, 1 okr. pol, gm. Zabłudowo, 8 w. od Białego stoku, własność Karpowiczów, 539 dzies. 2. B. , ob. t. I, 195, wś, pow. białostocki, 1 2 w. od Białegostoku, 857 dzies. Gmina obejmuje 48 miejscowości, mających 745 dym. włośc. obok 174 innych, 7, 188 mk. włościan, uwłaszczo nych na 9, 367 dzies. 3. B. , wś i przys. , pow. sokolski, 3 okr. po. , gm. Ostra Góra, 35 w. od Sokółki, 294 dzies. Białostok, Białystok, Biełostok ob. t. I, 202, wś w pobliżu pr. brzegu rz. Połonki, pow. łucki, gm. Torczyn, 25 w. od Łucka, 95 dm. , 554 mk. , cerkiew, 2 młyny, 2 jarmarki. W 1545 r. własność Wańka, Romana i Olechna Białostockich, którzy zobowiązani byli do opatrywania dwu horodni zamku łuckiego. W 1649 r. Pawła Hulewicza Wojutyńskiego, który ma 33 dym. W 1636 r. Semen Hulewicz, pisarz ziemski, a potem biskup przemyski zakłada tu monaster prawosławny. Sukcesorowie jego wciąż się procesowali z Władykami, Władycy łuccy mieli tu letnią rezydencyę. W 1848 r. wś należała do Żabokrzyckich i Hołubeckich. Białosuknia 1. ob. t. I, 195, przedmieście Goniądza, pow. białostocki, 3 okr. pol, 49 w. od Białegostoku. 2. B. , wś, dobra i okolica, pow. białostocki, 3 okr. pol, gm. Jaświły, 42 w. od Białegostoku. Wś ma 110 dzies. , dobra należą do Rutkowskich i mają 186 dzies. , okolica ma 290 dzies. Białosuknie 1. , dawniejsza nazwa wsi Wykowo, w par. Lachowo, pow. szczuczyńskim Kapica, Herbarz 112. 2. B. , wś. w par. Mały Płock, dziś nieznana. W dok. z XV w. wspominana. Kapica, Herbarz 8. Białosukniówka, Biełosukniówka, mylnie Białosuknówka ob. t. I, 195, dawniej Stawiszcze Nowe, wś nad dopł. Żerowy, pow. radomyski, gm. Rozwazów, par. praw. Wołczków 15 w. , 73 w. od Radomyśla, 35 dm. , 217 mk. , wiatrak. Sukcesorowie Jana Białosukni mają. tu 24 dzies. ziemi użytk. i 46 nieuż. Białoszówka al. Biełoszowka, wś, pow. rówieński, gm. Bereżne, 85 w. od Równego st. poczt. i dr. żel, 92 dm. , 783 mk. , cerkiew drew. z 1850 r. , zbudowana przez dziedzica wsi Michała Korzeniowskiego, druga cerkiew z 1755r. w ruinie, młyn wodny i wiatrak. Cerkiew filialna w Łęczynie 12 w. Do par. praw. należy wś Michalin. W całej par. 98 dm. , 771 mk. praw 1 katol. i 50 żydów. W połowie XVII w. własność Jana Aleks. Daniłowicza, ssty olsztyńskiego, ma w 1658 r. 50, w 1651 r. 10 dym. W nowszych czasach własność Korzeniowskich, potem Małyńskich. Białoszyce, wś nad rzką Zmiejówką, pow. owrucki, gm. i st. poczt. Iskorość 3 w. , 47 w. od Owrucza, 226 dm. . 1, 513 mk. , cerkiew drew. z 1776 r. i szkółka. Do par. praw. należy wś Chołostna 2 w. , w pow. żytomierskim i Joannówka. W całej par. było 295 dm. , 2, 257 mk. praw. , 19 kat. i 20 rodzin żyd. Cerkiew filialna we wsi Żłobicze. Jest to osada drobno szlachecka, gniazdo Białoszyckich. W 1579 r. było to 10 dym. bojarskich Zauszanie W r. 1628 z części 2 dym. , 1 ogr. , wnosi pobór Stefan Niemirycz, podkom. kijowski, z części zaś 5 dym. Iwan Białoszycki z bracią. W lasach tutejszych 1602 r, palą popioły. Białotarsk, w dok. Bealtarsk, Baltarsk, 1444 r. Byalitarzek, 1579 r. Bialotarzek, wś, pow, gostyński, ma 138 mk. , 474 morg. obszaru. W r. 1249 wobec ks. Ziemowita bawiącego w tej wsi, wdowa po Grzymisławie ofiarowała dziedzictwo swe Dąbrowę kościołowi św. Krzyża w B. i prepozytowi kościoła płockiego. Ulanow. Dok. 155, 9. Nazwa wskazuje, iż istniało tu zdawna targowisko. Według aktu Bia orzeczka Białorzeczyca Białoskóry Białośliwie Białosoroki Białosowszczyzna Białostarka Białostoczek Białostok Białosuknia Białosuknie Białosukniówka Białoszówka Białoszyce Białotarsk Białowież Białotyn Białousówka Białousowszczyzna Białowieża Białotyn z r. 1444, w skład par. wchodziły Łanięta, Piotrowo, Górki i Dąbrówka. Kod. maz. 210. Białotyn ob. t. I, 216 Biełotyn, w dok. Bieliczyn, Bylczyn, wś, pow. Ostrogski, gm. Płużne, par. praw. Borysów 6 w. , 14 w. od Ostroga, 105 dm. , 644 mk. , st. poczt. , fabryka fajansu. Własność ks. Jabłonowskich. W 1583 r. należy do Ostroga. W 1648 r. własność Anny Aloizy Chodkiewiczowej, ma 42 dym. , a 1651 r. 13 dym. Następnie należała do Tyszkiewiczów. Białousówka 1. , pow. bałcki, ob. Białorusówka, 2. B. ob. t. I, 195, wś nad rzką Salnicą, pow. hajsyński, gm. Ładyżyn, 212 dm. , 1, 557 mk. , cerkiew, szkoła, 2 młyny. W 1629 r. ks. Zbaraski, kaszt. krak. , wnosi z 80 dym. W 1668 r. ks. Wiśniowieckiego, zniszczona. Obecnie Feliksa Sobańskiego, ma 1, 152 dzies. ziemi dwor. 643 lasu. 3. B. ob. t. I, 195, wś, pow. bracławski, gm. Żorawlówka, 205 dm. , 728 mk. , cerkiew. Białousowszczyzna, ob. Białosowszczyna. Białousza ob. t. I, 190, mylnie Białohuta, mylnie Białohuszcza, wś nad rz. Horyń, pow. piński na Zarzeczu, okr. pol. i gm. Stolin, 77 w. od Pińska, ma 105 osad, cerkiew par. Białowieckie, wś, pow. święciański, 2 okr. pol. , gm. Daugieliszki. Miała 36 dusz rewiz. ; należała do dóbr Przyjaźń. Białowierza, ob. Białowieża. Białowierzyn, wś, pow. lipnowski, gm. Kłokock, par. Lipno, 4 w. od Lipna, wiatrak, 61 dm. , 109 mk. , 330 morg. Białowież, wś nad rz. Studenicą pow. owrucki, gm. Jurowa, par. praw. Sobiczyn 10 w. 135 w. od Owrucza, 79 dm. , 521 mk. , cerkiew filialna drewn. , młyn wodny. Kn. Tymofiej Iwanowicz Kapusta otrzymuje w 1511 r. od Zygmunta I wraz z Chiszynem, Maciewiczami i Radomiem. Jako wiano za Aleksandrą Kapuścianką przechodzi do ks. Aleksandra Wiśniowieckiego. W 1599 r. ks. Aleksandrowa Wiśniowiecka zapisuje B. córce swej ks. Ewie Piotrowej Zbaraskiej. W 1628 r. w zastawie u Aleksandra Trojewskiego, który płaci z 5 dym. Obecnie własność Karola Ditrycha. Białowieża 1. , mylnie Białowierza, u Długosza Byalowycza, r. 1581 Biała wieża, wś, pow. jędrzejowski. W połowie XV w. dziedzic Skrzelowski, wś daje dziesięcinę do 6 grz. pleb. w Mstyczowie. R. 1581 Stan. Stadnicki płaci od 3 1 2 łan. , 4 kom. 2. B. , w dok. Balowesa wś pow. pułtuski. Wymieniona śród posiadłości i uposażeń kościoła płockiego w dok. z XIII w. W r. 1576 ma łan. 12 1 2, 1 rzeźn. W r. 1827 wś rząd. , ma 15 dra. , 84 mk. Obecnie 31 os. , 550 morg. ob. Górki t. II. Białowieża, wś nad rz. Narewką, pow. prużański, 4 okr. pol, gm. białowieskoaleksan drowska, 45 w. od Prużany, ma 2 cerkwie, 78 dzies. Jest to centr puszczy białowiezkiej. Od wieków istniała tu osada myśliwska. Na t. zw. Zamczysku rozkopano wiele mogił starożytnych. Baliński, Star. pol, III, 7778. Jako własność wielkich książąt litewskich, przeszła puszcza wraz z dynastyą jagiellońską na własność korony polskiej. Czasy saskie stanowią najświetniejszą dobę dla B. August III na pagórku panującym nad wioską i kościołem, wystawił nowy dwór. Przez rzekę, która zasilała staw, wykopany jeszcze za Zygmunta III w 1597 r. Akta brzeskie, II, 156, rzucono most, a przy nim stanął kamienny obelisk na pamiątkę odbytych tu łowów w d. 27 września 1752 r. Napis na nim w języku polskim i niemieckim opiewa, że sam król August III oraz królowa, królewicze Ksawery i Karol z całym swoim dworem i wielu panami polskimi, między nimi zaś słynny myśliwy Jan Wielopolski, cześnik koron. , brali w nich udział, Zabito 42 żubrów, z których najokazalszy ważył 14 centnarów 50 funtów, 13 łosiów i 2 sarny, razem 57 sztuk. Połowę żubrów położyć miała własną ręką królowa rysunek obeliska togo podały Kłosy, nr. 1060, ,, Wędrowiec nr. 51, rok XXXVI. Nawet Stanisław August, wracając z sejmu grodzieńskiego w r. 1784, przybył tu i przez 3 dni polował. Na przybycie króla, pod kierunkiem Stanisława Poniatowskiego, podskarbiego lit. , rozszerzono pałacyk myśliwski, dodając dwa skrzydła. Już w r. 1710 wraz z otaczającą puszczą była przyłączoną do brzeskiej ekonomii królewskiej. W r. 1889 włączono B. w skład prywatnych dóbr cesarskich, w zamian zaś oddano zarządowi dóbr państwa 116, 713 dziesięcin lasu w gubernii symbirskiej i orłowskiej. Cała puszcza podzielona jest na 12 straży, mających mniej więcej kształt trójkąta, schodzących się wierzchołkami około wioski, leżącej w pośrodku puszczy, zw. Białowieżą. Podział ten podania miejscowe odnoszą do bardzo odległych czasów. Tu, w środku puszczy, zbudowano w 1892 3 r. pałac myśliwski cesarski, według planów budowniczego hr. N. de Rochefort, kosztem 800 000 rs. z nietynkowanej cegły czerwonej i żółtej. Wewnątrz ściany mają ozdoby rzeźbione w drzewie. Wszystkie meble wyrobione na miejscu, obite skórami zwierząt, zabitych w puszczy. Roboty murarskie i ciesielskie wykonali robotnicy wielkorosyjscy ornamentacye zaś rzemieślnicy z Wilna i Warszawy. Cały pałac, oświecony elektrycznością, zawiera do 120 pokojów. Przed pałacem przepływa rz. Narewka, na której urządzono dwie sztuczne wyspy. Obok pałacu stoi nowozbudowana cerkiew. Olbrzymia obecnie wieś, licząca już za Augusta III 56 domów, ciągnie się długim pasem ponad rz. Narewką, spławną już tutaj. Zwrócone szczytami do drogi brukowanej, domy włościan kryte są deskami. Pochodzenie ludu trudno jest określić. Pu Białousza Białowieckie Białowierza Białowierzyn Białówka Białowoda Białowojsze Białowszczyzna Białozieryca Białozaryszki Białozieryszki Białozierze Białozórka Białozorów szcza od wieków była schroniskiem zbiegów z okolicznych prowincyj. Mieszkaniec puszczy nie znał poddaństwa, płacąc od włóki po 40 gr. , do danin w naturze i robociźnie nie był obowiązany. Akta brzeskiego ziem. sądu, II, 156. Pasterstwo było i jest dotąd głównem zajęciem; gdy roli zaś mają mało, w polowaniu znajdują niezły dochód. Chaty często zdobią rogami łosiów i jeleni. Borsucza torba i futrzana czapka kształtem przypominają czasy Witoldowe. Lud to pobożny, pracowity i odważny. Gmina B. obejmuje 81 miejscowości, mających 910 dm. włośc. obok 30 innych, 5, 507 mk. włościan, uwłaszczonych na 10, 598 dzies. ziemi. Większej posiadłości niema w granicach gminy. Opisy puszczy nowsze skreślili; Przybylski W. Puszcza i żubry Tyg. Illustr. nr. 200 do 203 r. 1863. Gloger Z. Wycieczki do B. Bibl. Warsz. , t. I, r. 1881. Gliński Fr. , B. i żubry Wędrowiec, str. 439399, r. 1885. Siemiradzki J. Puszcza B. Wszechświat t. IV. Wiszniakow E. P. ,, Biełowieżskaja puszcza Petersburg, 1894. M. R. Witanowski Wycieczka do puszczy B. Tydzień piotrkowski z r. 1893, nr. 11 do 18. M. R. Wit. Białowieża, wś, pow. wyrzyski, leży pod Mroczą. R. 1391 dziedzic B. Mikołaj Zegarz wezwany był w charakterze biegłego w sprawie klasztoru byszewskiego. K. W. , nr. 1909, Białówka, wś, pow. kaliski, gm. i par. Godziesze, ma 8 dm. , 22 mk. Białowoda 1. . mylnie Białowody, wś kol. , pow. janowski, gm. i par. Wilkołaz. Utworzona w 1872 r. na obszarze lasów liściastych oddzielonych od dóbr Kłodnica Dolna przez ówczesnego właściciela Ostrowskiego. Obecnie ma osad. kol. 46, dm. 52, gruntu orn. 320 mórg i 250 mk. rz. kat. Grunta gliniaste bardzo urodzajne. Por. Białowody t. I. 2. B. , kol. , pow. janowski, gm. Urzędów, par. Baby. Powstały z parcelacyi dóbr Baby, mają 9 dm. , 48 mk. 3. B. , pow. suwalski, ob. Biała woda. Białowojsze, zaśc, pow. nowoaleksandrowski, 2 okr. pol. , gm. Widze, 47 w. od mta pow. Białowszczyzna, fol. , pow. miński, gm. Białorucz własność Krywców. Białozaryszki, wś, pow. wileński, 2 okr. pol. , gm. Mejszagoła 13 w. . Miała 31 dusz rewiz. , należała do dóbr Ojrany. Białozieryca, jezioro, pow. wieliski, ob. Białe 8. Białozieryca al. Kuszkowo, wś, pow. wieliski, gm. Ilino. W 1765 r. w ławnictwie białozierskiem wójtowstwa ohryzowskiego, w stwie wieliskim. Ławnictwo obejmowało 14 wsi, z tych 9 w dzisiejszej gminie Ilino. Białozieryszki, ob. Białłozorowszczyzna. Białozierze 1. , ob. t. I, 197, mstko nad jez. Białem, przy dr. żel. chwastowskiej, pow. czerkaski, gm. Białozierce, st. poczt. Śmiła 5 w. , 21 w. od Czerkas, 1, 234 dm. , 7, 299 mk. , 2 cerkwie par. , szkoła ludowa, dom modlitwy żydowski, 31 wiatraków, smolarnia, tartak. Gmina obejmuje 1 mstko i 2 sioła, ma 14, 466 mk. 12 katol. , 7 roskoln. , 995 żydów i 48, 824 dz. ziemi, 7, 323 orn. , 35, 416 lasu skarb. , z czego przypada 1, 712 dzies. na własność większą, 10, 608 na włościan. Wchodziła w skład sstwa czerkaskiego, p. n. Biłoozero, Białozero. 2. B. , ob. t. I, 197 Białozierze 2 i t. IX, Pożeża, wś nad jez. Białe al. Borszczówka, pow. czerkaski, gm. Starosiele, st. poczt. Horodyszcze 22 w. , 40 w. od Czerkas, 1, 267 dm. , 5, 812 mk. , cerkiew, szkółka cerk. , szpital, 44 wiatraki. Własność większa 727 dz. , należy do Leontiewej. Białozórka ob. t. I, 197, mstko nad rzką Samcem, pow. krzemieniecki, na pograniczu od Galicyi, gm, Białozórka, st. poczt. Wyżgródek Wyszhorodek, 15 w. i Jampol 25 w, , st. dr. żel. Wołoczyska 30 w. , 50 w. od Krzemieńca, ma 449 dm. , 2, 865 mk. Poprzednio że wsią Szuszkowce miała 256 dm. , 2, 054 mk. praw. , 78 katol. , 495 żydów, Cerkiew drewn. z 1735 r. , ma 181 dzies. ziemi. Na grunta te istnieje erekcya ks. Michała Serwacego Wiśniowieckiego z 1732 r. ; kościół par. katol. murowany, p. w. Zwiastowania N. M. P. , kaplica kat. cmentarna. Par. kat. , dekan. krzemienieckiego, 613 wiernych. W mstku znajduje się synagoga i 2 domy modl. żydow. , zarząd gminy, szkoła ludowa od 1875 r. , potażarnia, pałac dziedziców. W r. 1545 wś Belozorka należała do zamku krzemienieckiego. Później Bona osadza ją na nowo z Woronowcami i Ośnikami. Przez Zygmunta Augusta dana Zbaraskim. W 1583 r. zwana B. Wierzehnicą, należy do dóbr po kn. Władysławie Zbaraskim. Syn jego Piotr oddaje w zastaw Nowy Zbaraż tudzież B. Wierzchnią i Średnią Mikołajowi Wąsowiczowi i żydowi ze Zbaraża Efraimowi. Po Zbaraskich B. dostała się Wiśniowieckim, dalej drogą wiana Józefowi Ogińskiemu, następnie Brzostowskim. Kasztelanowa połocka Brzostowska urządza tu w 1790 r. fabrykę płótna żaglowego. Obecnie własność Teplakowych, mających 3, 370 dz. w B. i wsiach Jankowce i Moskalówka. Gmina należy do 3 okr. , pol, obejmuje 11 miejscowości 2 mstka mających 643 dym. włośc. obok 371 innych, 10, 824 mk. włościan, uwłaszczonych na 8, 163 dzies. Białozorów ob. t. I, 197, dobra, pow. poniewieski, 1 okr. pol. , gm. Remi goła, 24 w. od Poniewieźa, własność Jasiukowiczów, 546 dz. Białozorowszczyzna 1. , zaśc, pow. wileński, 5 okr. pol. , gm. Ilino 7 w. , miał 10 dusz rewiz. , należał do dóbr Dworce. 2. B. , wś włośc, tamże, 5 w. od Ilina, miała 18 dusz rewiz. ; należała do dóbr skarb. Świrany. Białozory, dobra, pow. orszański, od 1876 r. własność Mancztetów, 913 dzies. Białozoryszki al. Wasiliszki dobra, pow. Białowieża Białozorowszczyzna Białozory Białozoryszki Białowieża Biały Łuh Białożyńce Białuny Białuszczyzna Białuszyszki Biały Biały bród Biały Bród Biały Brzeg Biały dąb Biały dwór Biały Kamień Białożewin kowieński, 2 okr. pol. , gm. Kroki, 82 w. od Kowna, własność Białłozorów, 2, 718 dzies. 2. B. , wś i dobra, zaśc. i osada, pow. wiłkomierski, 1 okr. pol. , gm. Siesiki, 18 w. od Wiłkomierza. Dyrsowie mają tu 64 dzies. , Iwanowscy 51 dz. , Uliccy 19 dzies. Dobra, zwane dawniej Budy, należą do Przyjałgowskich i mają 332 dzies. Poprzednio własność Białozorów, należały do dóbr Siesiki. Ob. t. I, 187 Bialłozoryszki i 197 Białozoryszki. Białożewin, właść. Białowieżyn, w dok. Balovesin, r. 1577 Białowiezino, wś, pow. żniński, par. Góra arcybiskupia, ma 860 ha 753 roli, 36 łąk, 36 dm. , 445 mk. 144 ew. Wymieniona w dok. z 1136 r. śród dóbr arcyb. gnieźn. K. W. , nr. 7. Podczas najazdu krzyżackiego w r. 1331 wś ta była spalona, mężczyźni pozabijani, a kobiety pogwałcone, o czem wzmiankę czynią akty procesu z r. 1339 K. W. , nr. 1192. Białożyńce, Białyżyńce, Białożyńce w dok. Boliżyńce, Bułyszeńce, wś nad Horyniem, pow. zasławski, gm. Białogródka, par. praw. Dworzec 2 w. , 15 w. od Zasławia, 97 dm. , 502 mk. , kapl. prawosł. cmentarna z 1838 r. , szkółka. Należała niegdyś do włości kuźmińskiej, obecnie wchodzi w skład klucza białogródeckiego dóbr ks. Sanguszków. Janusz ks. Zasławski, spełniając wolę ojca, oddał w 1556 r. na monaster dworzecki wsi Dworzec, Wołyżyńce Blałyżyńce, Zawadyńce i Sieniutki. Białuny ob. t. I, 197, wś włośc. i dobra skarbowe, pow. wileński, 1 okr. pol. , gm, Rzesza 20 w. , miała 12 dusz rewiz. Białuszczyzna, wś, pow, dzisieński, 1 okr. pol. , gm. Plissa 18 w. . Miała 10 dusz rewiz. , należała do dóbr Justyanowo. Białuszyszki 1. , Białusiszki, wś, pow. nowoaleksandrowski, 3 okr. pol. , gm. Opsa, 56 w. od mta pow. 2. B. , wś, tamże, 2 okr. pol. , gm. Dryświaty, 47 w. od mta pow. Biały 1. , zaśc, pow. nowoaleksandrowski, 2 okr. pol, gm. Widze, 47 w. od mta pow, 2. B. al. Biely, zaśc. pow. borysowski, gm. Łosznica, 26 w. od Borysowa, własność Benimana 15 1 2 włók. 3. B. Białe, trzy zaśc. , pow. bo rysowski, gm. Zaczyste, par. katol. Chołopienicze, 28 w. od Borysowa, ma 25 osad. Biały bród, os. pow. nieszawski, gm. Piotrkowo, par. Orle. Biały Bród, urocz. , pow. dubieński, przy Srebrnem, gm. Krupiec, należało do dóbr ks. Lubomirskich, W 1583 r. należało do Krupca Michałowej Żórawnickiej, podkomorzyny łuckiej. Biały Brzeg, wś włośc. pow. oszmiański, 4 okr. pol. , gm, i dobra skarb. Bakszty; miała 32 dusz rewiz. Biały dąb, os. , pow. słupecki, gm, Dłusk, par. Pyzdry, ma 2 dm. , 13 mk. Biały dwór 1. , dobra, pow. dzisieński, 4 okr. pol, gm. Stefanpol. W 1830 r. własność Adama Szyryna, marszałka dzisieńskiego, dziś Al. Szyryna; 1, 668 dzies. ziemi. Ob. t. I, 198. 2. B. , wś włośc, pow. święciański, 1 okr. pol. , gm. i dobra skarb. Łyntupy, miała 10 dasz rewiz. Biały Kamień ob. t. I, 199, wś, pow. olhopolski, gm. Werbka Czeczelnicka, 182 dm. , 1, 109 mk. , cerkiew. Biały kościół, u Długosza Alba ecclesia, wś, pow. olkuski. W połowie XV w. istnieje tu kościół par. murowany, p. w. św. Maryi Magdaleny. Dziedzicem wsi Stanisław Korzekwicki h. Syrokomla. We wsi sołtystwo na 2 łan. i 2 karczmy jedna plebana. Dziesięcinę dawano kościołowi WW. Św. w Krakowie. Dług. , L. B. , II, 51. Biały las, zaśc, pow, nowoaleksandrowski, 4 okr. pol, gm. Antuzowo, 13 w. od mta pow. należy do dóbr Truskowszczyzna, Biały lasek, os. , pow. prużański, 4 okr. pol, 78 dzies. Biały Łuh 1. , wś, pow. sokólski, 3 okr. pol, gm. Ostrów, 15 w. od Sokółki, 94 dzies. 2. B. Łuh, urocz. , tamże, 19 w. od Sokółki. Białynicze ob. t. I, 199, mstko i dobra na lew. brzegu Druci, pow. mohylewski, gm. Białynicze, 45 w. na płn. zchd od Mohylewa, 279 dm. drewn. 186 chrześc. , 93 żyd. i 895 mk. 285 praw. , 318 kat. , 313 żyd. , 3 cerkwie 2 murow. , 3 domy modl żyd, zarząd okr. pol, urząd gm. , szkoła, szpital wiejski, gorzelnia, młyn wodny i krupiarnia. B. . znano są od końca XVI w, gdy wwda wileński, następnie kanclerz w. lit. Lew Sapieha funduje ta w 1623 r. klasztor karmelitów i uposaża. Biskup wileński Eust. Wołłowicz w t. r. oddał karmelitom parafię i Zygmunt III w 1624 r. zatwierdził fundacyę. W 1624 r. Kazimierz Sapieha ozdobił cudowny obraz Bogarodzicy w kościele klasztornym. W 1637 r. utworzone zostały przy klasztorze studya filozoficzne. Następnie mstko drogą, zapisu przeszło do Szemiotów, którzy je sprzedali ks. Ogińskim. Klasztor zniesiony został w 1832 r. , kościół pozostał parafialnym do 1876 r. , w którym przestał istnieć. W klasztorze dziś jest monaster męzki. Dobra od 1869 r. należą, do Miasojedowych i z folw. Berezówka, Michalewo, Zapokule, Rudnia, Trylesin, Kluczki, Poczenok, Aksenkowicze i Ośliki mają 22, 092 dzies. 2, 394 roli, 513 łąk, 14146 lasu. Gmina obejmuje 37 miejscowości, mających 1, 013 dm. i 6, 304 mk. Włościanie, w liczbie 1, 938 dusz, uwłaszczeni na 10, 548 dzies. W obrębie gminy znajduje się 17, 567 dzies, lasów większej posiadłości. Białynin 1, wś, pow. skierniewicki, ma 527 mk. , 2, 076 morg. obszaru. Ziemowit, książę mazowiecki, potwierdzając r. 1359 nadania i dobra arcyb. gnieźn. na Mazowszu, uwolnił B. od ciężarów i jurysdykcyi książęcej. K. W. , Biały kościół Białynin Białynicze Białożewin Biały lasek Biały las Biczajnie Bicze Bidzińszczyzna Biczyce Biczusze Biczowa Biczkówka Biczki Biczewicze Białynkowicze Białyńszczyzna Białystok Białywice Białyżyńce Biamże Bibiampol Bibianna Bibianów Bibice Bibiki Bibirwa Bibirwiote Bibki Bibkowszczyzna Bicajły Bichniszki Bicienięta Biciuny Bicowce Bicz Białynkowicze Biczal Biczany nr. 1404. Dawna posiadłość arcyb. gnieźn. którzy tu zapewne na początku XV w. założyli kosciół par. p. w. św. Wawrzyńca. W r. 1521 wzniósł nowy kościół z modrzewia zapewne Jan Łaski. Odbudowany w r. 1872. Łaski, L. B. , II, 331. 2. B. , wś i fol. , pow. sochaczewski, ma 247 mk. , 876 morg. dwor. i 170 włośc. Białynkowicze, mstko i dobra nad Biesiadzią, pow. klimowicki, gm. Białynkowicze, 47 w. od Klimowicz. Mstko ma 76 dm. drewn. 65 chrześć. , 11 żyd. i 339 mk. 292 prawosł. , 47 żydów, cerkiew praw. , dom modl. żyd. , zarząd gm. , szkołę ludową. W opisie gubernii z 1784 r. nazwane miasteczkiem. Obecnie należy do Baranowskich i Szenszynów. Dobra, własność Baranowskich, mają 1, 197 dzies Gmina obejmuje 31 miejscowości, mających 766 dm. Włościanie, w liczbie 1, 417 dusz, uwłaszczeni zostali na 8, 110 dzies. W gminie znajduje się 6, 620 dzies. lasów, większej posiadłości. Białyńszczyzna, wś, pow. oszmiański, 3 okr. pol, , gm. Subotniki. Miała 20 dusz rewiz. ; należała do dóbr Żemłosław. Białystok, mto pow. gub. grodzieńskiej, ma obecnie 3, 839 dm. 520 mur. i 61, 720 mk. Białywice, Bielewica, wś, pow. czauski, gm. Radoml, 12 dm. , 82 mk. Białyżyńce, ob. Białozyńce. Biamże, jezioro, w pow. święciańskim, Bibiampol, wś, pow. sochaczewski, gm. Chodaków, par. Sochaczew, ma 11 os. , 82 mk. , 329 morg. Wchodziła w skład dóbr Żuków. Bibianna, kol, pow. turecki, gm. Piętno, par. Grzymiszew, ma 75 dm. , 530 mk. Bibianów, kol. , pow. łęczycki, gm. Piaskowice, par. Solca, ma 34 dm. , 188 mk. Bibice, wś, pow. krakowski, par. Zielonki. Mikołaj z B, burgrabia Kamieńca w dok. z 1348 r. Sołtys, Piotr z B. w dok. z 1380 r. Kod. Mał. , III. Bibiki 1. wś, pow. słonimski, 3 okr. pol. , gm. Stara Wieś, 264 dzies. 2. B. , wś, pow. mozyrski, gm. Michałki, 10 w. od Mozyrza, ma 35 osad. Bibirwa ob. t. I, 203, rzka, w gub. kowieńskiej, lewy dopł. Szałtony. Przybiera od lew. brzegu rzki; Tosię, Birzwiatę i Kumiałkę. Bibirwiote, rzka, lewy dopływ Bibirwy lew. dopł. Szałtony. Bibki, wś, pow. święciański, 4 okr. pol, gm. Wiszniów. Miała 26 dusz rewiz. ; należała do dóbr Kozienięta. Bibki, urocz. , pow. winnicki, gm. Pików. Bibkowszczyzna, fol. nad rzką Wołczanką, pow. bobrujski, gm. Horbacewicze, 17 w. od Bobrujska; własność Szczygielskich, około 9 wł. Bicajły al. Becajły, wś, pow. suwalski, gm. Zaboryszki, par. Puńsk, 21 w. od Suwałk, ma 15 dm. , 134 mk. W r. 1827 wś rząd. , ma 4 dm. , 92 mk. Bichniszki, dobra, pow. szawelski, 1 okr. pol. , gm. Błagowieszczeńsk, 58 w. od Szawel; własność Bichniewiczów, 156 dzies. Bicienięta, w spisie urzęd. Bicieniagi, wś włośc, pow. oszmiański, 2 okr. pol. , gm. i dobra skarb. Krewo. Miała 39 dusz rewiz. Wchodziła w skład sstwa krewskiego. Biciuny 1. wś, pow. nowoaleksandrowski, 2 okr. pol. , gm. Rymszany, 38 w. od mta pow. 2. B. , wś, pow. trocki, 3 okr. pol, gm. i dobra Hanuszyszki. Miała w 1865 r. 47 dusz rewiz. Bicowce, wś, pow. lidzki, 3 okr. pol, gm. Ostrzyno. Miała 62 dusz rewiz. ; należała do dóbr Łyczki. Bicz, ob. Bycz. Biczajnie, ob. Bigajle. Biczal 1. , Byczal, wś w pobliżu Horynia, pow. rówieński, gm. Derażne 4 w. , st. poczt. i dr. żel. Klewań, 40 w. od Równego, 82 dm. , 532 mk. 15 kat. , 30 żyd. , cerkiew murow. z 1779 r. kosztem właścicielki wsi Eufrozyny Zbijewskiej. W połowie XVII w. własność ks. Zasławskiego, ma w 1648 r. 39 a w 1651 r. 25 dym. Wchodziła potem w skład ordynacyi ostrogskiej, darowana w 1753 r. Lubomirskiemu, następnie Zbijewskich, obecnie własność apanaży. 2. B. wś, pow. rówieński, gm. Kustyń, par. praw. Zaborol, 17 w. od Równego, 43 dm. , 339 mk. , młyn. Własność Włodzimierza Kumanowskiego, z Głunkowem ma 14, 441 dzies. 12 272 lasu. Biczany, wś, pow. wiłkomierski, 5 okr. pol. gm. Onikszty, 43 w. od Wiłkomierza. Bicze, wś, pow. wiłkomierski, 1 okr. pol, gm. Subocz, 79 w. od Wiłkomierza. Biczewicze, wś nad rz. Słoczwą, gm. Wsielub, 15 w. od Nowogródka, ma 10 osad. Biczki, os. , pow. kolneński, gm. i par. Jedwabno. W r. 1827 był 1 dra. , 7 mk. Biczkówka, os. karcz. , pow. bracławski, gm. Klebań. Biczowa al. Biczowy ob. t. I, 203, wś, pow. lityński, gm. Kaczanówka, 142 dm. , 801 mk. , cerkiew, szkoła, młyn. Biczusze, wś, pow. szawelski, 3 okr. pol. , gm. Żagory, 35 w. od Szawel Biczyce, w dok, Bicichi, wś, pow. nowosądecki. Klasztor miechowski, oddaje r. 1255 wieś tę Bolesławowi ks. krakow. i sandom. w zamian za część wsi Nieszkowy. Kunegunda ks. krakowska nadaje B. wraz z innemi r. 1280 klasztorowi sądeckiemu. Kod. Mal. , I, 121, II, 101, 145. W połowie XV w. wś ta, własność królewska, dawała dziesięcinę do Przemykowa. Dług. , II, 150. Bidzińszczyzna, wś nad rz. Kamienną, pow. iłżecki, gra. Pętkowice, par. Bałtów, ma 14 dm. , 102 mk. , 84 morg. włośc. Biebrusy Biebrza Bidziny Bidziny 1. wś, pow. opatowski. W połowie XV w. istnieje tu już kościół par. p. w. św. Piotra. Łany km. i dwa fol. rycerskie dają dziesięcinę wartości do 20 grzyw. plebanowi. Dziedzicami są Jan i Bernard Bidzińscy h. Janina i Dębno. Dług. , L. B. , II, 497. 2. B. , wś, pow. miechowski, gm. i par. Pałecznica, 20 w. od Miechowa. Ani reg. pob. z XVI w. , ani spis z 1827 r. tej wsi nie podaje. Biebrusy, jezioro, w pow. wileńskim. Biebrusy 1. ob. t. I, 203, dobra, pow. wileński, 3 okr. pol, gm. Malaty; 1865 r. własność Dowgiałów. 2. B. , zaśc, tamże, 6 w. od Malat; miał 7 dusz rewiz, , należał do dóbr skarb. Inturki. Biebrza, rzeka, dopł. Narwi, na obszarze bagien Jatła w pow. augustowskim ma wznies. 160 mt. n. p. m. , ujście Netty 109, 9 mt. , most pod Ossowcem na drodze żel. z Brześcia do Grajewa 103, 3 mt. , ujście do Narwi 98, 6 mt. Długość od źródeł, w bagnach Jatła, pod fol. Pieratowszczyzna, do Dębowa 69 klm. , od Dębowa do ujścia 72, 6 klm. Ogólna długość 141, 6 klm. Gloger Z. Nad B. Kron. Rodzinna, nr. 45, r. 1882. Tenże. Osady przedhistor. na porzeczu B. Zbiór wiad. do antr. kraj. , t. VI, 1882. Biechów 1. wś, pow. opatowski, gm. Boksice, par. Mychów, 18 w. od Opatowa, ma 10 dm. , 149 mk. , 143 morg. dwor. i 71 włośc. W r. 1827 par. Mnichów, ma 9 dm. , 47 mk. 2. B. , wś, pow. stopnicki. W r. 1827 było 89 dm. , 551 mk. W połowie XV w. istnieje tu kościół par. drewniany p. w. WW. św. Jan z Rytwian woj. krak. posiada dwie części wsi a Mikołaj h. Powała trzecią. . Rytwiański ma 20 łan. km. , 14 zagrod. , 2 młyny, 5 karczem, folwark. Biechowski Mikołaj 6 łan. , 20 zagr. , młyn i dwie karczmy. Łany km. , karczmy i zagr. dawały dziesięcinę, wartości do 20 grzyw. kościołowi w Zborowie, folwarki zaś do Biechowa. Dług. , L. B. , II, 453. Biechowo, wś, pow. wrzesiński. Ziemia biechowska wspomniana jest pod r. 1232 K. W. , nr. 137; jako gród B. miało swoich kasztelanów, których cały szereg spotykamy w aktach Przesław, syn Dyszkona r. 1252 K. W. , nr. 299; Janusz, syn Mikołaja, wojewody kaliskiego, w r. 1255 ib. nr. 1331; Jan w r. 1273 ib. , nr. 451; Marcussius, syn Lutogniewa, r. 1279 nr. 488; Świętomir r. 1294 nr. 714; Mikołaj r. 1324 nr. 1044; Tomisław r. 1335 nr. 1154; Wincenty r. 1366 nr. 1590; Mogek w r. 1382 nr. 1804, który przystąpił do związku braterskiego, zawiązanego w Wielkopolsce dla obrony króla i kraju od krzyżaków i Brandenburgii. R. 1344 dziedzicem B. był Mikołaj, wwda pozn. , któremu Ludwik Brandenburski r. 1345 obiecał nagrodę za podtrzymanie stosunków przyjacielskich z królem polskim. K. W. , nr. 1140. W r. 1390 Albert, archidyakon pozn. oddał Mikołajowi, plebanowi w B. dziesięcinę z ról dworskich tej wsi, Henrykowi zaś altaryście pozn, takąż dziesięcinę z ról kmiecych. K. W. , nr. 1903. R. 1399 dziedzicem. B. był Mathias. K. W. , nr. 2009. Bieciany, wś włośc, pow. oszmiański, 3 okr. pol. gm. Dziewieniszki 10 w. . Miała 18 dusz rewiz. ; należała do dóbr skarb. Remizowo. Bieciejki, zaśc, pow. wilejski, 1 okr. pol, gm. Horodek. Bieciszki 1. wś, pow. nowoaleksandrowski, 4 okr. pol, gm. Antuzowo, 20 w. od mta pow. 2. B. , wś, pow. święciański, 2 okr. pol, gm. i dobra skarb, Daugieliszki; miała 10 dusz rewiz, Bieciuny, wś i dobra, pow. święciański, 2 okr. pol, gm. Zabłociszki. Wś miała 72 dusz rewiz. ; dobra należały dawniej do Hołowniów, następnie Kwintów. Bieck, dobra skarbowe, pow. połocki, obejmują 11 wsi i 2 zaśc. i mają 5, 908 dzies. Dawniej sstwo w posesyi Przysieckich. Ostatnim sstą był Jerzy Szauman. Biecz, w dok. z 1243 r. Beiech, 1257 Begech, 1345 r. Beycz, 1306 r. Begeczensis castellatura, miasto, pow. gorlicki. Jestto starożytne targowisko i gród kasztelański przy trakcie handlowym, prowadzącym od Węgier i Sącza na Ruś. W dok. z 1243 r. Nicolaus, kasztelan de Beycz. W dok. z r. 1257 występuje Bronisius de Begech kasztelan. W akcie z 1280 jest mowa o ziemiach sądeckiej i bieckiej terrarum de Sandec et de Bech. Kod. Mał. , II, 70, 108, 149. Aktom z r. 1303 poświadcza w Pradze czeskiej Wacław król Czech i Krakowa zamianę grodu Beycz z przyległościami na posiadłości biskupie w Kamienicy. Biskup krakowski zatrzymuje tylko prawo patronatu nad kościołem św. Wojciecha i drugim filialnym. Kod. kat. krak. , I, 145. Biskup oddał ten zamek z obowiązkiem straży i obrony opatowi tynieckiemu, lecz gdy ten zaniedbywał obowiązków, na skargę Nankiera biskupa, papież Jan XXII poleca rozpatrzeć tę sprawę w r. 1322. Że B. był targowiskiem na trakcie handlowym, o tem świadczą dokumenty. Viam de Sandecz versus Rusiam per Beycz, Smigrod et Sanok powiada przywilej króla Kazimierza z r. 1345 dany mieszczanom sądeckim. W dok. z r. 1369 wspomniany jest districtus biecensis. Kod. Małop. , I, 258, 359. Prope Byecz in terra cracoviensi powiedziano w dok. z 1359 r. i wtedy kasztelanem był Paszko z Pilchowic siedzący tu jeszcze r. 1391. Kod. W. . R. 1361 Kazimierz W. bawi w B. 26 grudnia i wydaje przywilej na zbudowanie ważnicy, postrzygalni, kramów solnych. W r. 1363 potwierdza król miastu prawo niemieckie i powyższe nadanie. Przyczem pozwala zbudować dwa składy na wino, dwa kramy sukienne, daje pastwisko w gaju za lasem zamkowym zw. Biechów Biechowo Bieciany Bieciejki Bieciszki Bieciuny Bieck Biecz Bidziny Biedakie Bieczany Bieganin Biedzino Biedzinki Biedzin Biedzie Biedusze Bieduny Biedugnia Biedugna Biedrzychowice Biedrzychów Biedrzyce Biedrzyca Biedryszki Biedrynas Biedryce Biedry Biedówka Biedory Biedniszki Biednia Biedeliszki Biedaszków Biedańcie Bieda Bieczyłny Bieczuny Bieczerniki Biecze Bieczany harta, dwa półłanki na pastwisko skotnica. W r. 1364 bawi tu król w czerwcu i sierpniu. R. 1365 uwalnia mieszczan od cła w Wojniczu. R. 1367 bawił tu król w lutym. W r. 1368 ustanawia tu król jarmark ośmiodniowy na św. Piotra i Pawła. 1369 bawi tu król w sierpniu. R. 1371 w paźdz. bawi tu Elżbieta królowa. W dok. z 1374 oppidum Frienstat in districtu Beczensi. R. 1374 Ludwik, król polski i wę gierski, uwalniając szlachtę od wszelkich cięża rów publicznych za dopuszczenie córek jego do następstwa tronu polskiego, przyrzekł jej, iż w żadnym grodzie, a między innemi i w B, nie będzie osadzał na urzędzie kasztelańskim niko go, prócz krajowców. K. W. , nr. 1709. W dok. z 1383 występuje Janusius capitaneus Bieezensis. R. 1399 Władysław Jagiełło poddaje mieszkańców podmiejskich prawom i obowiąz kom miejskim. Kod, dypl. pol. , III, 361. Wil helm Siemiński płaci r. 1771 ze ststwa kwarty 7569 zł. 24 gr. Do dziejów B. odnosi się Ulanowski B. Najdawniejsza księga sądowa mia sta B. , Kraków, 1896. Br. Ch. Bieczany, wś włośc, pow. oszmiański, 3 okr. pol. , gm. Dziewieniszki. Miała 22 dusz rewiz. ; należała do dóbr skarb. Mieżany. Biecze 1. dobra, pow. święciański, 1 okr. pol. , gm. Kiemieliszki; 1865 r. własność Przemienieckich. 2. B. Karolinowo, dobra, pow. wiłkomierski, 1 okr. pol, gm. Wieprze, 23 w. od Wiłkomierza; własność Wieleninych, 721 dz. Bieczerniki, wś, pow. wiłkomierski, 2 okr. pol. , gm. Rogowo, 45 w. od Wiłkomierza. Bieczuny, zaśc, pow. poniewieski, 4 okr. pol, gm. Birże, 89 w. od Poniewieża. Bieczyłny, urocz. , pow. trocki, gm. Żyżmory 3 w. . Znajduje się tu kurhany. Bieda, zaśc, pow. wiłkomierski, 4 okr. pol, gm. Uciana, 68 w. od Wiłkomierza. Biedakie 1. wś, pow. szawelski, 2 okr. pol, gm. Tryszki, 54 w. od Szawel 2. B. Daugie, tamże, 53 w. od Szawel; własność Bilewych, mają. 116 dzies. Biedańcie, wś, pow. rossieński, 2 okr. pol, gm. Rossienie 10 w. . Biedaszków, kol, pow. łęczycki, gm. Piaskowice, par. Ozorków, ma 8 dm. , 42 mk. Biedeliszki, dwór, pow. nowoaleksandrowski, 5 okr. pol. , gm. Popielany, 87 w, od mta pow. Biednia, wś, pow. klimowicki, gm. Nadziejkowicze, 36 dm. , 265 mk. Biedniszki, ob. Biedzinki. Biedory, wś, pow. wileński, 3 okr. pol, gm. Giedrojcie 7 w. . Miała 33 dusz rewiz. ; należała do dóbr Wielki Dwór. Biedówka, słobódka nad rz. Jahorlikiem, pow. bałcki, okr. pol Okna, gm. Czarna, 26 dm. Biedry 1. zaśc, pow. poniewieski, 1 okr. pol, gm. Poniewież, 22 w. od Poniewieża. 2. B. , tamże, gm, Pniewo; własność Misiewiczów, 20 dzies. Biedryce, pow. lepelski, ob. Lipczyki. Biedrynas, zaśc, pow. wiłkomierski, 2 okr. pol, gm. Wirbaliszki, 102 w. od Wiłkomierza. Biedryszki 1. zaśc. , pow. szawelski, 4 okr. pol, gm. Radziwiliszki, 14 w. od Szawel 2. B. , zaśc, pow. wileński, 3 okr. pol. , gm. Podbrzeź; należy do dóbr Kowszadol Biedrzyca, mstko i dobra, pow. lepelski, par. kat. Paludowicze, przy drodze z Dzisny do Orzechowna, ma 176 dusz. cerkiew par. W 1599 r. własność Hrchorego Biedrzyckiego, później Szpakowskich, 1784 r. Floryana Rypińskiego, ssty bałdyczewskiego, wreszcie Szystowskich. Dziś przeszła w inne ręce. Biedrzyce, pow. łomżyński, ob. Biodry. Biedrzychów, wś, pow. opatowski. W połowie XV w. należy do par. w Słupi. Dziedzicem był Jan Zlydzey h. Leliwa. Łany km. dawały dziesięcinę archidyak. zawichoskiemu, zagr. , karczmy, dwa fol. kościołowi w Szydłowcu, jedno pole zaś do Świeciechowa. L. B. , I, 197. Biedrzychowice 1. wś, pow. pińczowski, . 21 w. od Pińczowa. Leżą przy Sancygniowie. W XV w. było 8 łan. km. , 4 zagr. , karczma; dawano dziesięcinę wartości do 8 grzyw kościołowi w Słaboszowie. Dług. , L. B. , II, 73. 2. B. , ob. Badrzychowice. Biedugna 1. zaśc. , pow. trocki, 1 okr. pol. , gm. i dobra skarb. Międzyrzec. Miała 13 dusz rewiz. 2. B. , zaśc. włośc. , tamże. Biedugnia, dwór, pow. kowieński, 1 okr. pol, gm. Krasnesioło, 20 w. od Kowna. Bieduny, chutor, pow. owrucki, gm. Chwośnia W. , 30 w. od Owrucza, 32 dm. , 190 mk. Biedusze, wś, pow. trocki, 2 okr. pol, gm. i dobra skarb. Sumiliszki 7 w. ; miała 27 dusz. Biedzie, zaśc. , pow. wiłkomierski, 4 okr. pol, gm. Wiżuny, 64 w. od Wiłkomierza. Biedzin, mylnie Bedyn, dobra, pow. borysowski, gm. Berezyna, 17 mil od Borysowa; własność Oleckich, ma 94 włók. Biedzinki al. Biedniszki, wś i fol. nad dopł. Łani, pow. słucki, gm. Hrycewicze, okr. pol i par. katol Kleck, 56 w. od Słucka, ma 22 osad. Biedzino, wś, pow. dzisieński, 4 okr. pol, gm. Mikołajewo. Miała 22 dusz rewiz. ; należała do dóbr Dryhucze. Bieganin, wś, pow. pleszewski, leży pod Raszkowem. W r. 1287 dziedzic Wiesław, syn Gerlacha, zamienił B. na Niałek, włość Wojsława, syna Gosława. R. 1292 B. został zwolniony przez Przemysława II od wszelkich ciężarów i powinnosci, jakie z prawa polskiego wynikały. K. W. , nr. 685. W r. 13. .. wskutek podziału posiadłości ojcowskich między braćmi Dyrskiem z Graboszewa, Michałem z Koszanowa i Andrzejem z Czaczu, B. przypadł w dziale temu ostatniemu. K. W. , nr. 2047. Bieganka, zaśc. , pow, wileński, 1 okr. pol. , gm. Rzesza 11 w. . Należał do dóbr skarb. Gienejciszki. Bieganów 1. wś, pow. błoński, gm. Żyrardów, par. Wiskitki. W r. 1870 było 477 mk. , 749 morg. 2. B. , w dok. Benganovo, wś, pow. włoszczowski. W dok. z 1198 podany w liczbie włości klasztoru miechowskiego. Nadał wieś niejaki Cagnimirus. Kod. W. , nr. 34 i 2020 tudzież 1398, 1409, 1486, 1495 i 1583. Jarosław, dziedzic B. obecny przy erekcji kościoła w Gawłuszowicach r. 1215. Dług. , L. B, , II, 897. Tomisław, syn Wojsława, dziedzic B. sprzedaje r. 1353 wieś kompasow Kompaszewo pod Kurzelowem za 80 grzyw. Mikołajowi z Bogoryi Inni współdziedzice B. znani są z dok. z r. 1359 i 1362. W XV w. siedzą tu Prawdzice. Łany km. i karczmy dają; dziesięcino do 10 grzyw. prepozyturze krakow. Fol. rycerski do 4 grzyw. plebanowi w Dzierzkowic. Dług. , L. D. , 1, 18 i II, 99. Bieganowo, w dok. Begano i Beganowo, wś, pow. wrzesiński. W dok. z 1246 i 1249 śród włości należących do uposażenia klasztoru w Strzelnie. Ulanow. Dok. , 125, 11, 12. R. 1288, dziedzicami B. byli Jaśko i Jarosław, synowie Wincentego. K. W. , nr. 622. Znani są też w dok. inni dziedzice. K. W. , nr. 1363, 1415, 1490, 1519, 1753, 1850, 1954. Biegienie Bieheń 1. wś i chutor, pow. wołkowyski, 4 okr. pol, gm. Wilczuki, 22 w. od Wołkowyska, 248 dzies. 2. B. , dobra, tamże, 16 w. od Wołkowyska, w części Zenowiczów z urocz. Dołgie al. Hołowo 388 dzies. , w części Chodakowskich 215 dzies. Biegieniszki, dwór, pow. nowoaleksandrowski, 5 okr. pol, gm. Ponedel, 86 w. od mta pow. Biegłów, wś, pow. pińczowski. W XV w. dziedzicem Sudolski h. Habdank. Trzy łany km. i karczma dają dziesięcinę pleb. w Stradowie, dwa propozyturze wiślickiej, dwa inne pola dają pleb. w Dzierzązni. Dług. , L. B. , I, 408, II, 417. Biegonice, w dok. Beganicy, wś, pow. sądecki. Nadane klasztorowi w Sączu przez ks. Kunegundę w r. 1280. Wcześnie, bo przed r. 1293 już otrzymały prawo niemieckie. Kod. Mał. , II, 145, 154, 187. Urządzenia tej wsi dawano za wzór innym posiadłościom klasztoru. Biegusy, wś, pow. drysieński, par. Rosica. Bieguszki, dobra, pow. wiłkomierski, 4 okr. pol. , gra. Uszpol, 84 w. od Wiłkomierza. Bieheń, ob. Beheń i Biegienie. Biehlicze, wś, pow. miński, okr. pol, par. katol i st. poczt. Kojdanow 3 w. , 43 w. od Mińska. Biehun al Bihun, wś. u źródeł Biehunki, dopł. Uborci, pow. owrucki, gm. i par. praw. Sławeczna 6 w. , 36 w. od Owrucza, 208 dm. , 1, 410 mk. W 1581 r. należy do dóbr kapituły wileńskiej. Obecnie własność Władysława Zaleskiego, ma ze wsią Horodec 17, 270 dzies. 5, 000 dzies. lasu. W 1848 r. należała do Czerniachowskich. Biejany, wś i dobra, pow. poniewieski. 3 okr. pol, gm. Skrobatyszki, 53 w. od Poniewieża; własność Giedrojciów, 222 dzies, Biejcie, ob. Bieście, Biejgi, wś włośc, pow. oszmiański, 1 okr. pol, gm. Graużyszki 10 w. . Miała 12 dusz rewiz. ; należała do dóbr skarb. Daukszyszki Biejgieryszki, w spisie z 1886 r. Bienieryszki, wś, pow. rossieński, 3 okr. pol, gm. Taurogi, 67 w. od Rossień. Biejkany ob. t. I, 207, wś, pow. oszmiański, 1 okr. pol, gm. Polany. Miała 26 dusz rewiz. ; należała do dóbr Dejnowo. Biejki, Biejki. wś, pow, dzisieński, 2 okr. pol, gm. Jody 5 w. , par. kat. Ikaźń. Miała 50 dusz rewiz. ; należała do dóbr Paulinowo. Biejków, pierwotnie Biów, 1570 Biejkowo major, wś, pow, grójecki, gm. Promna. W r. 1870 B. proszkowski miał 135 mk. , 410 morg. dwor. i 169 włość, B. Sadowski 193 mk, , 201 morg. dwor. i 282 włość. Biejkowska wola 250 mk. , 746 morg. dwor. , 151 włośc. W r. 1576 mają tu Biejkowscy dwa działy, każdy po 2 1 2 łan. km. i pięć działów drobnoszlacheckich bez kmieci 3 1 2 łan. . Wola biejkowska płaci od 3 łan. km. Biejmanie al Biejmajnie, okolica, pow. poniewieski, 1 okr. pol, gm Krakinowo, 31 w. od Poniewieża; własność Paszkiewiczów, 132 dzies. Biejniuny ob. t. I, 207, pow. oszmiański, mylnie, za Bieniuny, Biejnoryszki, wś, pow. rossieński, gm. Szweksznie, 126 w. od Rossień. Biejuty, pow. rossieński, ob. Bijety. Biejżany ob. t. I, 207, wś, pow. trocki, 3 okr. pol, gm. Wysoki Dwór. Miała 73 dusz. Biekiany 1. , pow. nowoaleksandrowski, ob. Bikiany. 2. B. , wś włośc, pow. wileński, 5 okr. pol, gm. Sołeczniki. Miała 39 dusz rewiz, Bieksze, wś, pow. trocki, 1 okr. pol, gm. Olkieniki. Miała 42 dusz rewiz. Bieksztany, wś włośc, pow. trocki, 2 okr. pol, gm. Żośle 10 w. , Miała 43 dusz rewiz. , należała do dóbr skarb. Poporeie. Biel 1. wś i fol nad rzką Bielanką, pow, czerykowski, gm. Malatycze. Wś ma 32 dm. , 211 mk. , cerkiew; fol należy do dóbr Horbatka Przesmyckich. 2. B. wś, pow, borecki, gm. Niczyporowicze 5 w. ; 57 dm. , 245 mk. 3, B. , wś, pow. mścisławski, gm. Szamowo, 41 dm, , 241 mk. 4. B. , wś i dobra, pow. orszański, gm. Lożno. Wś ma 9 dm. , 77 mk. , cerkiew; dobra, od 1877 własność Kliszewskich, 503 dz. Biela, wś i fol, pow. słupecki, gm. Wilcza Biegusy Biegłów Bieganka Bieguszki Bieganka Biehun Biejany Biejcie Biejgi Biejgieryszki Biejkany Biegonice Biejki Biejków Biejmanie Biejniuny Biejnoryszki Biejuty Biegieniszki Biegienie Bieganowo Bieganów Biejżany Biekiany Bieksze Bieksztany Biel Biela Bieheń Biehlicze Bielany góra. par. Ostrowąż. Wś ma 8 dm. , 52 mk. ; fol. 2 dm. , 76 mk. Bielaje, wś, pow. dzisieński, 1 okr. pol. , gm. Zaleś 12 w. . Miała 66 dasz rewiz. ; należała do dóbr Czeronka. Bielajew zaśc, pow. poniewieski, 4 okr. pol. , gm. Stumbryszki, 34 w. od Poniewieża. Bielajewa, wś przy ujściu rzki Plotki do Dźwiny, pow. wieliski. Bielajewo, wś nad rzką t. n. , pow. wieliski, gm. Budnica. Bielajówka, Blelawka, wś, pow. rohaczcwski, gm. Pokot 13 w. , 65 dm. , 160 mk. Bielaki 1. bliższe i dalsze, dwie wsi, pow. słonimski, 4 okr. pol, gm. Rohotna, 34 w. od Słonima, maja 417 dzies. 2. B. ob. t. I, 207, wś, pow. borysowski, gm. Dokszyce, 121 w. od Borysowa. 3. B. , wś, pow. oszmiauski, 4 okr. pol. , gm. Wołożyn. Miała 29 dusz rewiz. ; należała do fol. Stajki br. Tyszkiewiczów. Bielakowo małe, dwa fol. , pow. miński, gm. StareSioło, 30 w. od Mińska; własność Bykowskich 2 1 2 wł. , Ejsmontów 1 1 2 wł. , Pietraszewskich 1 1 2 wł. . Bielakowszczyzna, wś, pow. grodzieński, 4 okr. pol. , gm. Skidel, 34 w. od Grodna, 607dz. Bielańce, wś, pow. kalwaryjski, gm. i par. Urdomin, 21 w. od Kalwaryi, ma 32 dm. , 215 mk. W r. 1827 było 15 dm. , 147 mk. ; wieś pryw. Bielaniszki 1. wś, pow. oszmiański, 1 okr. pol. , gm. Graużyszki 9 w. . Należała do dóbr Bołtup. 2. B. , wś, pow, święciański, 1 okr. pol. , gm. Łyntupy 10 w. ; miała 11 dusz rewiz. , należała do dóbr Podjelniaki. Bielanki, wś i B. Nowiny, os. , pow. brzeziński, gm. Mroga dolna, par. Kołacinek. Wś ma 10 dm. , 91 mk. , 171 morg. ; os. 2 dm. , 6 mk. , 124 morg. W 1829 r. 13 dm. , 89 mk. , par. Skoszewy. Bielanowszczyzna, os. , pow. bielski gub. grodz. , gm. Rajsk, własność Dąbrowskich, 100 dz. Bielańskie, wś, pow. wieliski, gm. Czepie. Pod wsią; , na wzgórku horodyszcze. Bielańszczyzna, ferma, pow. proskurowski, własność hr. Ignatiewych, ma 153 dzies. Bielany 1. wś, pow. błoński, gm. Piekary, par. Osuchów, ma 18 mk. , 32 morg. 2. B. , os. , pow. grójecki, gm. 1 par. Błędów, ma 18 mk. , 6 morg. 3. B, os. , pow. wieluński, stanowi część wsi Czernice. 4. B. , fol, pow. wieluński, gm. i par. Siemkowice. 5. B. , kol. , pow. radomski, gm. i par. Radom, ma 4 dm. , 110 mk. , 8 morg. Bielany 1. urocz. , pow. prużański, 4 okr. pol. , gm. Suchopol, należy do dóbr Andryjanki. 2. B. , chutor, pow. słonimski, 2 okr. pol. , gm. maryńska, 25 w. od Słonima, własność Kirynów, 93 dzies. 3. B. ob. t. I, 209, wś, pow. sokólski, 1 okr. pol. , gm, Hrebienie, 29 w. od Sokółki, 717 dzies. 4. B. , zaśc, pow. nowoaleksandrowski, 3 okr. pol. , gm. Brasław, 70 w. od mta pow. 5. B. , zaśc, pow. borysowski, okr. pol. , par. katol. i gm. Łohojsk, 61 w. od Borysowa. 6. B. , wś, pow. miński, gm. Ostrożyce, 21 w. od Mińska. 7. B. , fol. , pow. nowogródzki, gm. Cyryn, 28 w. od Nowogródka, własność Danejków, około 14 wł. 8. B, fol. poradziwiłłowski, pow. słucki, gm. i par. katol. Słuck 1 w. . 9. B. , wś, pow. sieński, gm. Czereja, 14 dm. , 94 mk. 10. B. ob. t. I, 209, dobra, pow. dzisieński, 4 okr. pol. , gra. Mikołajowe, własność niegdyś Antoniego Zaniewskiego, dalej córki jego Osiecimskiej, dziś przeszły w obce ręce. Maja 1, 599 dzies. ziemi. 11. B. , wś włośc, pow. święciański, 2 okr. pol, gm. i dobra skarb. Daugieliszki 8 w. ; miała 13 dusz rewiz. 12. B. , dobra, pow. święciański, 2 okr. pol. , gm. Zabłociszki; 1865 r. własność Danilewiczów. 13. B. , wś, pow. drysieński, par. Oświej. Bielany 1. fol. , pow. uszycki, gm. Łysica 7 w. , par. Żwańczyk 4 w. , st. poczt. Dunajowce 19 w. , ma 3 dm. Należy do klucza żwańczykowskiego Macieja Chełmińskiego. 2. B. Kotiużańskie ob, t. I, 209, wś nad Karajcem, pow. mohylowski, gm. Kotiużany, 66 dm. , 478 mk. , cerkiew, młyn. Bielany 1. wś pod Krakowem. Bielany z karczmą, , łąkami, lasem i Wisłą wymienione są śród posiadłości klasztoru zwierzynieckiego w dok. z r. 1254. Kod. kat. krak. , I, 53. 2. B. , wś, pow. bialski Galicya. W połowie XV w. istnieje tu kaplica pod zarządem plebana w Kątach. Wieś królewska. Dług. , II, 225. Bielatowszczyzna, ob. Bernatowszczyzna, Bielatycze, wś nad Horyniem, pow. rówieński, gm. Lubikowicze, par. praw. Kurasz 5 w. , 120 w. od Równego, 129 dm. , 666 mk. , młyn wodny. Bielawa, wś, pow. warszawski gm. Jeziorna, par. Powsin. W r. 1870 było 658 mk. , 983 morg. dwor. i 737 włośc. W r. 1827 było 62 dm. , 481 mk. W reg. pob. z 1580 wś Bieliawo w par. Solec warszawski miała w dwu działach 8 łan. km. Siedzieli tu Bielawscy. Bielawicki Dwór, zaśc, pow. słonimski, 1 okr. pol, gm. Kossów, 49 w. od Słonima. Bielawicze 1. wś i fol. , pow. słonimski, 1 okr. pol, gm. Kossów, 48 w. od Słonima. Wś ma 42 dm. , 664 mk. , cerkiew, szkołę, 823 dzies. włośc, 124 dzies. cerk. ; fol. należy do dóbr Kossów Pusłowskich. Pod wsią śród lasu 4 nasypy ziemne. 2. B, dobra i os. , pow. wołkowyski, 5 okr. pol. , gm. Pieski, 23 w. od Wołkowyska, własność Ciechanowieckich, z fol. Anetpol, Berezinka i Krynica 2, 280 dzies. dwor. i 40 dzies. cerk. Bielawin 1. zaśc, pow. borysowski, gm. KiszczynaSłoboda, 26 w. od Borysowa. 2. B. , Bielaje Bielaje Bielajew Bielajewa Bielajewo Bielajówka Bielaki Bielakowo Bielakowszczyzna Bielańce Bielaniszki Bielanki Bielanowszczyzna Bielańskie Bielańszczyzna Bielatowszczyzna Bielatycze Bielawa Bielawicki Bielawicze Bielawin Bielazy Bielbieki Bielcza Bielczanka Bielczaki Bielczyca Bielczyce Bielczyn Bielczynka Bieldziugi Bielawy Bielawszczyzna Bielawska Bielawka Bielawka wś, pow. wilejski, 3 okr. pol. , gm. i dobra Miadzioł. Bielawka, ob. Bielajówka. Bielawki 1. wś i fol. , pow. rypiński, gm. Starorypin, par. Rypin Iw. , ma 6 dm. , 62 mk. , 194 morg 2. B. , os, pow. rypiński, gm. Osiek, par. Radziki, ma 1 dm. , 3 mk. Bielawska wieś, wś, pow. łowicki, gm. i par. Bielawy, ma 126 mk. , 358 morg. W r. 1576 w dziale Adama Walewskiego kaszt. elblągskiego nabyty od Jana Bielawskiego, płacono od l 1 2 łan. km. , 2 młyn. o 3 kołach, 4 osad. Z młyna Leśny, nabytego od St. Tarnowskiego od 2 kół. W dziale Sokołow skich było 3 1 2 łan. , dwa młyny o 4 kołach, fo lusz, 18 osadn. Bielawszczyzna 1. dobra, pow. wołkowyski, 1 okr. pol, gm. Izabelin, 15 w. od Wołkowyska, własność Grzymajłów, 110 dzies. 2. B. , dobra, pow. mohylewski; dziedzictwo Onoszków, 161 dzies. Bielawy 1. os. , pow. łowicki. Wspominane w dok. z 1381 r. Kod. W. , nr. 1786 i 1820. Kościół par. p. w. Narodzenia N, P. M. istniał już w pierwszej połowie XIV w. We wsi siedzieli zdawna Bielawscy h. Zaremba, fundatorowie kościoła. Od nich przeszły B. w XVI w. do Tarnowskich. Wojciech Jastrzębiec, arcyb. gnieźn. na prośbę Wojciecha Bielawskiego, kanon. gnieźn. erygował przed r. 1430 kolegium mansyonarzy przy tutejszym kościele i uposażył je dziesięcinami. W r. 1460 Maciej z B. , kaszt. łęczycki funduje altaryę, zatwierdzoną, przez arcyb. Jana ze Sprowy. Łaski, L. B. , II, 426 i przyp. . W r. 1486 Dersław z B. jest podkomorzym łęczyckim i starosta sieradzkim. Kapica, Herbarz, 10. R. 1576 B. miasteczko w pow. orłowskim płaci szosu 24 grzyw. podwójny, od 7 kom. po 7 gr. , o4 5 karczem po 12 gr. , od 3 bań gorzał. po 21. gr. , od 26 1 2 łan. miej. po 20 gr. Ogółem f. , 62 gr. 3. Por. Bielawska wiek 2. B. , osd pow. gostyński, gm. Rataje, par. Gostynin, ma 114 mk. , 267 morg. 3. B. , kol. , pow. kutnowski, gm. Sójki, par. Strzelce, ma 68 mk. , 103 morg. 4. B. , kol, część wsi Świątkowice, w pow. wieluńskim. 5. B. , os. karcz. , pow. kolski, gm. Krzykosy, par. Borysławice. 6. B. , os, leś. , pow. noworadomski, gm. i par. Radomsk, ma 1 dm. , 2 mk. , 490 morg. dwor. 7. B. , fol, pow. opoczyński, gra. i par. Studzianna. Pol ma 1 dm. , 20 mk. i 2, 576 morg. obszaru, głównie lasów wchodzących w skład dóbr księstwa łowickiego. Bielawy 1. wś, pow. wrzesiński, wchodzi w skład gm. Skarboszewo ob. . R. 1256 Przemysław, ks. wielk. oddał tę wieś droga zamiany zakonowi Krzyżaków. K. W. , nr. 344. 2. B. , wś, pow. szamotulski, nadane r. 1298 Wincentemu, kaszt. wieleńskiemu przez Władysława króla. K. W. , nr. 786. 3. B. , wś, pow. wągrowiecki żniński, pod Żernikami, wspominane w dok. z r. 1388. K. W. , nr. 1877 i 1358. Bielazy, wś, pow. trocki, 1 okr. pol, gm. Jewie 5 w. ; miała 4 dusz rewiz. ; należy do dóbr Strawienniki. Bielbieki, wś, pow. wieliski, gm. Krest. Bielcza, dobra nad rz. Berezyna, pow. bobrujski, gra. Stepy, 60 w. od Bobrujska, własność Pruszanowskich. Maja około 310 włók, przeważnie w puszczach. Łak wielo. Bielczanka al Wieniawka, Jestto właściwie ramię źródłowe Radomki, wypływające około wsi Huta i Zapniów w pow. opoczyńskim, z tak zw. Kalennego smuga leżącego na płd. zach. stoku wyniosłości tak zw. Czarnego lasu. Płynie przez Buski Bród, Janow, Przysuchę, Skrzynno, Sokolniki, Kochanow, Wieniawę i pod Kłodnem uchodzi do Radomki z lew. brzegu ubiegłszy 34 klm. Tworzy liczne stawy. Nosi też nazwę Radomki. Bielczaki al. Bilczaki ob. t. I, 210, wś nad Słuczą, pow. rówieński, gm. Sieliszcze, par. praw. Marenin 2 w. , 72 w. od Równego, 40 dm. , 413 mk. , smolarnia. W 1577 r. ks. Korecki wnosi ztąd od 5 dym. , 4 ogr. Później własność Załęskich. Bielczyca, rzka, w pow. płockim, lewy dopł. Dźwiny, wypływa z jez. Beckiego, płynie ku płn. i ubiegłszy 6 w, ma ujście pod monastyrem Borysoglebskim w pobliżu Połocka. Bielczyce 1. , w dok. Bilczyce, wś, pow. prużański, 1 okr. pol, gm. Rudniki, 11 w. od Prużany, 336 dzies. R. 1563 w ekonomii kobryńskiej zaścianek wsi Jakowczycze, należącej do włości dworu wieżeckiego, leżał nad rzką Polachwą. 2. B. , fol, pow, nowogródzki, gm. Poczepowo, 25 w. od Nowogródka, przeszło 4 włók, własność Bochwiców. Bielczyn, wś, pow. Ostrogski, gm. Płużne, st. poczt Zasław 5 w. , st. dr. żel Krzywin 24 w. , 23 w. od Ostroga, 145 dm. , 703 mk. Poprzednio ze wsiami Kaletyńce i Wójtowce miała 104 dm. , 835 mk. praw. , 180 kat. i 13 żyd. Cerkiew drewn. z 1741 r. , szkółka cerk. Własność Gorłowych. W połowie XVII w. należy do Anny Alojzy Chodkiewiczowej, ma 1648 r. 52, 1651 r. 17 dym. Następnie ks. Jabłonowskich; przeszła w obce ręce. Bielczynka, ob. Bilczynka, Bieldziugi 1. wś, pow. dzisieński, 2 okr. pol, gm. Jody 10 w. , par. Ikaźń. Miała 9 dusz rewiz. , w części należącej do dworu Milki Trojanowskich i 19 dusz w części Kopańskich. 2. B. , Bildziugi al. Bildziuki, wś i dwór, pow. dzisieński, 2 okr, pol, gm. Pohost Nowy 5 w. . Wieś miała 20 dusz rewiz. ; dwór należał 1865 r. do Reszków, dziś do żydów. Bielek Bieldziuki Biele Bieleck Bieleckie Bieleniewo Bielewica Bielewicze Bielewizna Bielewo Bielica Bieldziuki Bieldziuki, wś, pow. dzisieński, 3 okr. pol. , gm. Przebrodź; należała do dóbr skarb. Hustaty. Biele l. os. , pow. włocławski, gm. i par. Chodecz, ma 17 rak. 2. B. , fol, pow. grójecki, gm. i par. Jazgarzew, ma 25 mk. , 77 morg. 3. B. , wś, pow. rypiński, gra. Szczutowo, par. Gujsk, ma 2 dm. , 24 mk. , 121 morg. Biele 1. wś, pow. białostocki, 1 okr. pol. gm. Zawyki, 16 w. od Białegostoku, 497 dzies. 2. B. , wś włośc, pow. oszmiański, 3 okr. pol, gm. Dziewieniszki 12 w. . Miała 48 dusz rewiz. ; należała do dóbr skarb. Remizowo. Bieleck, Bieleckie ob. t. I, 211, Bielecko, wś nad rzką Derewiczką, pow. nowogradwołyński, gm. Kustowce 4 w. , st. poczt. St. Konstantynów 20 w. , st dr. żel. Połonne 30 w. , 90 w. od Nowogradwołyńska, 180 dm. , 1, 128 rak. , cerkiew drewn. 1790 r. , szkółka cerk. od 1868 r. W 1583 r. należy do włości połońskiej ks. Ostrogskich, spustoszone przez tatarów. W połowie XVII w. własność Anny Alojzy Chodkiewiczowej, ma 1650 r. 51 dym. a 1651 r. 28 dym. Obecnie należą do Maryi Ostaszewskiej i Józefa Żurakowskiego. Mają 980 dzies. Bieleckie 1. ob. t. I, 226, Bileckie, wś, pow. latyczowski. Nadane z całem sstwem latyczowskiem Markowowi 1, 042 dzies. . 2. B. , ob. Bieleck. Bieleckie młyny, os. , pow. kielecki, gm. Morawica, par. Brzeziny, 11 w. od Kielc. W 1827 r. 6 dm. , 40 rak. Bielek, fol, pow. rawski, gm. Góra, ma 1 dm. , 15 mk. , 452 morg. Bieleniewo, wś, pow. sieński, gm. Kakowczyn, 26 dm. , 75 mk. Bielewica, ob. Białywice, Bielewicze, ob. Bielska wola, Bielewicze 1. wś nad rzką Turośną, pow. białostocki, okr. pol, gm. Gródek, 40 w. od Białegostoku, 462 dzies. Podług reg. pomiarowego włók Brańska i Suraża z 1560 r. należy do wójtowstwa zawojkowskiego, ma 20 włók gruntu średniego, w tem służbowych 2 włóki, na koleśnictwo 1 wł Z pozostałych 17 wł. na osadzie, powinni płacić z każdej włóki; czynszu 12 gr. , osady 30 gr. , za 2 beczki owsa 10 gr. , za odwóz 10 gr. , za gwałty, żyta 1 beczkę al 10 gr. , za wóz siana 3 gr. , za odwóz 2 gr. , za gęsi, kury, jajca 3 1 2 gr. , za stacyę 2 1 2 gr. , za tłoki 12 gr. , za niewody 2 gr. , czyni z każdej włóki po 97 gr. , czyni 27 kóp 29 gr. Wogóle dochód ze wsi czyni 28 kóp. 60 gr. , 72 den. 2. B al. Bieławicze, wś nad rzką Wieczerynką, dopł. Brusiaty, pow. borysowski, gm. Dymitrowicze, 72 w. od Ihumenia, ma 39 osad. 3. B. , wś poradziwiłłowska i dobra, pow. słucki, gm. Czaplice, 20 w. od Słucka, Wś ma 47 osad, cerkiew. Bobra, dziedzictwo Domańskich, około 60 włók. 4. B. al. Ostry, dobra, pow. bychowski, własność Bobylewych, 1, 268 dzies. 5. B. Małe, wś nad rzką Pieczerynką, pow. bychowski, gra. Horodyszcze 12 w. , 29 dm, 230 mk. , cerkiew, szkoła. 6. B. Wielkie, wś, tamże, 68 dm. , 466 mk. 7. B. , wś, pow. dzisieński, 2 okr. pol, gm. Bohiń 5 w. , par. kat. Ikaźń, miała 29 dusz rewiz. 8 B. , wś, pow. lidzki, 1 okr. pol, gm. Lida 8 w. . Miała 5 dusz rewiz. ; należała do dóbr Krupa. 9. B. , wś, pow. lidzki, 1 okr. pol, gm. Żyrmuny. Miała 28 dusz rewiz. ; należała do dóbr Rekście. 10. B. , wś, tamże, 5 w. od Żyrmun, miała 13 dusz rewiz, , należała do dóbr Rekście. 11. B. ob. t. I, 211, wś włośc, pow. oszmiański, 2 okr. pol, gm. Smorgonie 6 w. . Miała 58 dusz rewiz. ; należała do dóbr skarb. Łotygol Bielewizna, os. młyn. nad rzką Trzebyczką, pow. będziński, gm. i par. Wojkowice kościelne, ma 2 dm. , 16 rak. , 26 morg. dwor. Bielewo 1. wś, pow. brzeski gub. grodz. , 4 okr. pol, gm. Karaieniec Litewski, 39 w. od Brześcia, 589 dzies. 2. B. , wś, pow. grodzieński, 2 okr. pol, gra. Indura, 27 w. od Grodna, 205 dzies, 3. B. , Bielew ob. t I, 211, wś, pow. mozyrski, w pobliżu linii dr. żel Pińsko rzeczyckiej, gm. Żytkowicze, 148 w. od Mozyrza, ma 54 osad. Skanalizowana ku Prypeci; obfituje w łąki. 4. B. , dobra, pow. orszański, dziedzictwo SipajłoRudnickich, którzy mają w 2 działach 436 dzies. 5. B. , fol, pow. dzisieński, 3 okr. pol, gm. Leonpol 9 w. , par. Druja. Miał 26 dusz rewiz. ; należał do dóbr Bohdanowo. 6. B. , wś i dobra, pow. wilejski, 1 okr. pol, gra. Horodek 2 w. . Wś miała 34 dusz rewiz. ; dobra należały do Odyńców. Bielica 1. os. karcz. , pow. gostyński, gm. Rataje, par. Gostynin, ma 42 mk. 2. B. , wś nad jez. Sumin, pow. lipnowski, gm. Kikoł, par. Wola, 10 w. od Lipna, ma 5 dm. , 26 mk. , 130 morg. Bielica 1. fol. przy ujściu rzki Bielicy, pow. bobrujski, okr. pol i gm. Parycze, 34 w. od Bobrujska. Właściciel obecny Braże, ma 41 włók. 2. B. , wś i zaśc. nad rz. Uszą, pow. ihumeński, okr. pol i par. katol Berezyna, gm. Bieliczany, 50 w. od Ihumenia. Wś ma 4 osad; w zaśc. siedzi kilku drobnych właścicieli. 3. B. ob. t. I, 212, przedmieście mta Homla 2 w. , oddzielone od niego rz. Sożem, przez którą przechodzi most na trakcie kijowskim, ma 305 dm. 3 mur. , z których 207 chrześcian, 98 żyd. i 1, 646 rak. 599 prawosł. , 15 katol, 536 rozkol i 496 żyd. , 2 cerkwie drewniane, 2 domy modl żyd. , zarząd okr. pol, szkołę, olejarnię, krupiarnię, młyn, fabryka zapałek, 4 wiatraki. W pobliżu B. znajduje się bardzo rybne jezioro Szatyr. B. wchodziła w skład sstwa homelskiego, 1777 r. otrzymała prawa miejskie i została centrem powiatu. Marszałkami szlachty pow. bieleckiego byli Feliks Paszcz 1782 Bielijówka Bielice Bielicha Bielicka 90, Jan Chalecki 1798 1800, Szymon Milaszewski 1805, Cypryan Chalecki 1807, Alojzy Sianożęcki 1809 1811, Karol Węgierski 1812, Piotr Saburow 1817 20, Nikodem Sołtan 1822. 4. B. , wś i dobra nad rz. Wołczasą i Małanówką, pow. czerykowski, gm. Bielica. Wś ma 40 dm. , 237 mk. , zarząd gminy, szkołę, kościół katol. filialny par. Worodźków. Dobra, dziedzictwo Daszkiewiczów, wraz z Smykówką mają 2, 342 dzies. , młyn wodny i folusz. Gmina obejmuje 51 miejscowości, mających 1, 124 dm. , 3, 650 mk. Włościanie w liczbie 1, 654 dusz rewiz. , uwłaszczeni zostali na 7, 910 dzies. W gminie znajduje się 9, 255 dzies. lasów, należących do większej posiadłości i 1, 047 do włościan, 5. B. Stara, wś i dobra, pow. homelski, gm. Telesze 10 w. . Wś ma 150 dm. , 666 mk. , cerkiew, szkoła. Dobra, dziedzictwo Pereświet Sołtanów, 755 dzies, , gorzelnia, młyn deptak, 2 wiatraki, olejarnia. 6. B. , dobra, pow. mścisławski, dziedzictwo Horbackich, 175 dzies. 7. B. , os. , pow. sieński, gm. Ulanowicze, gorzelnia, 2 młyny wodne, wiatrak. 8. B. Nowe, wś, tamże, 22 dm. , 187 mk. , cerkiew, szkoła. 9. B. Stara, wś i fol, pow. sioński, gm. Ulanowicze. Wś ma 35 dm. , 225 mk. ; fol. 4 dm. , 22 mk. ; należy do dóbr Szyjka. 10. B. ob. t. I, 211, matko i dobra nad Niemnem, przy ujściu Mołczadki i Niemenka, pow. lidzki, 1 okr. pol, gm. Bielica, 28 w. od Lidy, 116 w. od Wilna. Mstko miało 877 mk. W 1865 r. było 308 dusz rewiz. Dobra należały do ks. Wittgensteina. Przystań i przewóz przez Niemen. Cerkiew paraf. drewn. przerobiona w 1838 r. z kościoła. Parafia praw. ma 2, 012 dusz. W miejscu kaplica katol. par. Jelna. Zygmunt August, po ślubie z Barbarą, darował B. Mikołajowi Radziwiłłowi Rudemu. Radziwiłłowie zbudowali tu i uposażyli zbór kalwiński. W XVII w. odbywały się tu często synody kalwinów. Zbór dochował się do dziś. Kaznodziejami przy zborze byli, między innymi Grzegorz z Żarnowca, Jan Krasiński, Gedeon i Jakób Reczyńscy. W końcu tego wieku Jan Sapieha, wwda wileński, osadził w B. dominikanów. Gmina B. dzieli się na 6 okr. wiejskich, obejmuje 29 miejscowości, mających 675 dm. , 6, 218 mk. włościan 2, 624 dusz rewiz. , uwłaszczonych na 9, 650 dzies. Nadto w obrębie gminy jest 11, 383 dzies. 2, 642 roli większej posiadłości. Cała gmina ma 21, 213 dzies. 9, 161 roli i 7, 261 mk. Bielice 1. fol. , pow. sochaczewski, gm. Kozłow biskupi, par. Sochaczew, ma 179 mk. , 634 morg. W r. 1827 było 8 dm. , 54 mk. 2. B. , fol. i kol. , pow. łęczycki, gm. i par. Piątek, ma 4 dm. , 82 mk. 3. B. , wś i fol, pow. kutnowski, gm. i par. Krośniewice, ma 165 mk. , 365 morg. dwor. , 10 włośc. W r. 1827 miała 6 dm. , 70 mk. W XVI w. siedzi tu częściowa szlachta na działkach od 1 8 łana począwszy. Odróżniano części B. Stare, Wiechowe, Wociechowe, Frankowe, Pencipiwowe, Rajskie. Ogółem było 33 działków i około 15 łanów. Na jednym działku siedziało po kilku braci. Paw. , Wielk. II, 134, 135. Bielicha, wś, pow. radomski, gm. Zakrzew, par. Cerekiew, ma 9 dm. , 110 mk. , 160 morg. dwor. i 8 włośc. BielickaRudnia, zasc, pow. bobrujski, okr. pol. i gm. Parycze, 44 w. od Bobrujska. Bieliczany, wś, pow. augustowski, gm. Balia wielka, par. Hoża Sylwanowce, 63 w. od Augufltowa, ma 24 dm. , 148 mk. W r. 1827 było 14 dm. , 60 mk. Bieliczany, okolica szlach. , pow. ihumeński, gm. Bieliczany. Mają. tu Samotyjowic 13 wł. , Taturowie 4 wł. . Tadzikowie 5 wł. , Ćwirkowie 3 włóki. Bielicze, wś i fol, pow. słucki, gm. Carowce, 12 w. od Słucka. Wś ma 67 osad; fol, własność Iskryckiego, 38 włók. Ob. t. I, 212. Bielicze ob. t. I, 212 al. Bilicze, wś nad rzką Borszczahówka przy szosie kijowskoży tomierskiej, pow. kijowski, gm. Biłhorodka, 12 w. od Kijowa, ma 93 dm. , 1, 022 mk. , 834 dzies. , cerkiew drew. z 1797 r. , szkółka cerk. , 2 wiatraki. Wś oddziela od szosy lasek zw. Światoszyn, z trzech stron otacza las rządowy. Biebliczyn ob. t. I, 227, Biliczyn, wś u źródeł Ladawy, pow. mohylowski, gm. Tereszki, st. poczt. Jołtuszków, 91 dm. , 722 mk. , cerkiew. W 1661 r. , z wyjątkiem słobodzian, płaci od 1 dym. Obecnie własność Władysława i Maryi Wężyk Rudzkich, ma 1178 dzies. 483 lasu. Bielijówka ob. t. I, 212, właściwie Bilejówka, wś, pow. skwirski, gm. Antonów, st. poczt. Wołodarka 12 w. , 18 w. od Skwiry 133 dm. , 1, 431 mk. , cerkiew drewn. z 1770 r. , szkółka cerk. Wś miała 1560 dzies. nie zaś 8, 560 dzies. Do ostatnich czasów była w posiadaniu Berezowskich. Po śmierci Aleksandra Berezowskiego, który przeniósł się tu z Podola, B. przeszła na syna jego Ignacego, sędziego czerkaskiego. Ign. Berezowski zapisał majątek ton dożywotnio żonie Ludwice z Bohdanowiczów. B. , mająca 780 dzies, , przeszła r. 1802 na synów zmarlej, którzy sprzedali majątek w 1894 r dr. Kiedrynowskiemu. Bieliki 1. wś nad rzką Turyną, dopł. Niemna, pow. słucki, gm. Teladowicze, 59 w. od Słucka, ma 10 osad. 2. B. , pow, orszański, ob. Babki 3. B. , dobra, pow. sieński, własność Korsaków, 475 dzies. Bieliki ob. t. I, 212, mstko nad Worskłą, pow. kobelacki gub. połtawskiej, 12 w. od Kobelak, 420 dm, , 3, 450 mk. , 4 cerkwie, dom modl żyd. , szpital, 2 młyny, 24 wiatraki, Bieliczany Bielicze Bieliki Bielice Biebliczyn Bieliszczyzna Bieliszki Bielikiemie Bielkino Bielkiszki Bielkowa Bielkowce Bielmaczówka Bielmiaż Bielikieme Bielki Bielikowce Bielimowo Bielin Bielina Bielinek Bieliniszki Bielinka Bielino Bieliny 4 jarmarki. W 1636 r. nałoży do sstwa czerkaskiego. Bielikiemie, ob. Bolekiemie, Bielikowa, wś na pr. brz. Dźwiny, pow. wieliski, przy ujściu rzki Wołynki, Bielikowce, Bilikowce ob. t. I, 227, wś, pow. lityński, gm. Meżyrów, 60 dm. , 416 mk. , cerkiew, szkoła. W reg. pobor. pow. zinkowieekiego z 1530 i 1542 r. płaci od 3 pługów; 1565 należy do sstwa barskiego, było 7 osiadłych. Czyniła 111 złp. 25 gr. i 1 1 2 den. Był staw zw. Bilikowskim al Botwinowskim, na nim młyn. Wierzejski wnosi od 2 pługów; młyn spalony przez tatarów. W 1668 r. spustoszona. Obecnie własność ks. Meszczernkiego, ma 1, 174 dzies. 672 lasu. Bielimowo al. Felsberg, dobra, pow. telszewski, 1 okr. pol, gm. Tyrkszle, 55 w. od Telsz, własność BilimaPosternakowych, 359 dz. Bielin, kol, pow. chełmski, gm. i par. Żmudź, par. ew. Lublin. Bielin 1. wś, pow. kobryński, 4 okr. pol. , gm. Osowce, 70 w. od Kobrynia, 489 dzies. 2. B. , dobra, tamże, 66 w. od Kobrynia, własność Orzeszków, 3, 935 dzies. 2, 534 lasu. 3. B. , zaśc. nad rz. Berezyną, pow. borysowski, gm. Hlewin, 33 w. od Borysowa. 4. B. , chutor, pow. mozyrski, gm. Laskowieze, 78 w. od Mozyrza. Bielin, pow. kowelski, ob. Bilin. Bielina 1. wś i fol. nad rzką. Bieliną. , pow. brzeziński, gm. Łaziska, par. Chorzęcin; fol. ma 4 dm. , 27 mk. , 665 morg. ; wś ma w dwu częściach. 16 dm. , 181 mk. , 202 morg. 2. B. , os. , pow. włoszczowski, gra. i par. Włoszczowa. 3. B. , ob. Bieliny, Bielinek, wś, pow. kobryński, 4 okr. pol. , gm. Osowce, 67 w. od Kobrynia, 486 dzies. Bieliniszki, zaśc. pow. nowoaleksandrowski, 4 okr. pol. , gm. Antuzów, 10 w. od mta pow. Bielinka, Bylinka, wś, pow. kobryński, 4 okr. pol. , gm. Braszowicze, 48 w. od Kobrynia, 345 dzies. W pobliżu wsi, wśród lasu, 2 kurhany. Bielino, w dok. Bielino, wś, pow. pułtuski, gm. i par. Lubiel W r. 1827 było 19 dm. , 161 mk. Wymienione w dok. z XIII w. wyliczającym włości kościoła płockiego, jako wieś należąca do grodu w Breńsku. Bielino, wś, pow. wieliski, gm. Uzkie. Bieliny 1. wś, pow. sochaczewski, gm. Iłów, par. Kamion, ma 189 mk. , 392 morg. Wr. 1827 było 17 dm. , 123 mk. , par. Iłów. 2. B. , wś, pow. sochaczewski, gm. Łazy, par. Brochów, ma 103 mk. , 236 morg. 3. B. , fol, pow. błoński, gm. Młochów, par. Ojrzanów, ma 201 morg. 4. B. , wś, pow. kozienicki, gm. Suskowola, par. Zwoleń, ma 8 dm. , 90 mk. , 93 morg. 5. B. , wś, pow. iłżecki, gm. Łaziska, par. Wielgie, ma 34 dm. , 163 mk; 166 morg. włośc. i 40 dwor. 6. B. , wś, pow. opoczyński, ma 39 dm. , 343 mk. , 298 morg. włośc, 1 dwor. Dawna własność bisk. krak. , r. 1389 oddana drogą zamiany w ręce Maneiny ze Skrzynna. Ob. Zychorzyn. Kościół par. p. w. św. Szymona i Judy istniał tu już w XV wieku. Łaski, L. B. , I, 713. 7. B. , wś, pow. kielecki. Kościół par. istnieje tu już w połowie XV w. Dług. , L. B II, 335, 352. 8. B. , ob. Bielno. Bieliny, wś, pow. niski Nisko w Galicyi. W połowie XV w. istnieje tu kościół par. drewniany. Dziedzicem wsi Piotr z Szamotuł h. Nałęcz, kaszt. poznański. Dług. , L. B. , II, 503. Bieliszczyzna, dobra, pow. mścisławski. Od 1880 r. własność Botwinków i Zeraninych, 368 dzies. , młyn wodny i folusz. Bieliszki 1. zaśc, pow. nowoaleksandrowski, 1 okr. pol, gm. Antolepty, 17 w. od mta pow. 2. B. , zaśc, pow. wileński, 1 okr. pol, gm. Niemenczyn 10 w. Należał do dóbr skarb. Giejany. gm. Moszkany, pow, wieliski. Bielki 1. wś, pow. sieński, 27 dm. , 120 mk. 2. B. , wś. gm. Czepie. Bielkino, os. , pow. siebieski, gm. Kamienieć, cerkiew. oszmiański, Miała 47 Trzeciczni1 okr. pol, dusz rewiz. ; Bielkiszki 1. wś włośc, pow. 1 okr. pol, gm. Polany 13 w. , dusz rewiz. ; należała do dóbr skarb, szki. 2. B. , zaśc, pow. wileński, gm. Niemenczyn 5 w, . Miał 7 1865 r. własność Życkich. Bielkowa, rzka, wypływa z błot pod wsią Amelin i Wola przybysławska w pow. nowoaleksandryjskim Puławy, płynie ku zach. przez Wólkę kątną, Kłodę i pod Sumowem, niedaleko Kurowa uchodzi do Kurówki z praw. brzegu. Długa 18 klm. Bielkowce, ob. Białkowce. Bielkowszczyzna 1. fol. na pr. brz. rz. Ippy, pow. bobrujski, gm. Ozarycze, 103 w. od Bobrujska, własność Łaszkarewych, ma 19 wł. 2, B. , fol, pov. miński, gm. Stołpce, Turkowscy mają do 2 włók. 3. B. , wś i zaśc nad dopł. Niemna, pow. miński, gm. Stołpce 10 w. , 84 w. od Mińska, ma 15 osad, 4. B. , dobra, pow. drysieński, 1, 129 dzies. dwor. Własność niegdyś bojarów putnych Bielkowiczów, od których otrzymały nazwę, potem Mojsieja Nieezuja. W 1631 r. przeszły do Budominów Duasiackich, około 1634 r. należały do Swołyńskich, od tych nabyte przez Piotra Żabę, który sprzedał Bozenbergowi. Bielmaczówka, wś nad Ostrem, pow. borzeński gub. czernihowskiej, gm. Fastowce, 228 dm. , 1, 224 mk. , cerkiew, leży na płn. wschd. od Iczni. Należała do sotni iwangorodzkiej pułku nieżyńskiego. Bielmiaż, Bielmaż, wś nad Wilią, pow. os Bielno trogski, gm. Chorów, par. praw. Ostróg 1 w. , 59 dm. , 446 mk. , cegielnia. Jestto przedmieście Ostroga. W 1577 r. przy Ostrogu ks. Konstant. Ostrogskiego, który wnosi z 11 ogr. po 4 gr. W 1650 r. ks. Zasławskich, w dzierżawie Zacharyasza Atitonowicza, razem z Buszczą 24 dym. Na mocy tranzakcyi kolbuszowskiej w 1753 r. dana Janowi Malachowtjkiemu, potem llińskich, obecnie przeszła w obce ręce. Bielno, dawniej Bieliny, wś, pow. kielecki, gm. i par. Daleszyce, 23 w. od Kielc. W połowie XV w. wieś biskupia w par. Daleszyce, ma 14 łan. km. , 2 sołtysie, karczmę z rolą; . Dziesięcina, wartości do 6 grzyw. pobiera biskup. Pleban dostaje kolędę. L. B. , II, 458. Bielów ob. Bilów. Bielów 1. , niegdyś mstko Blłhorod, wś nad rzką Stubłą; dawniej Białubą. , pow. rówieński, gm, , st. poczt. dr. żel Klewań 8 w. , 25 w. od Równego, 68 dm. , 547 mk. , cerkiew drown, z 1753 r. , szkółka cerk. od 1876 r. . Cerkwie filialne we wsiach Żuków Stary i Diakowie Dyjakowie. Mylnie odniesiono t. I, 213 dane odnoszące się do Bielina, w pow. zasławskim, do tej wsi. Tu dodajemy, że 1529 r. kn. Fedor Michajłowicz Czartoryski, ssta łucki, otrzymuje przywilej na targi i karczmy w zamku Bielewie. Lustratorowie zamku łuckiego 1545 r. postanawiają, że ponieważ ks. Czartoryski nie przedstawił przywilejów, nie powinien pobierać myta w B. Po odbytej lustracyi zamek zbudowany został przez ks. Czartoryskich, na gruntach, należących do monasteru w Perosopnicy i z osadzonego miasta pobierają około 200 kóp groszy. W 1570 r. wnosi ztąd pobór kn. Iwanowa Czartoryska. W 1577 r. ks. Janusz Iwanowicz Czartoryski płaci z B. z 39 dym. po 20 gr. , 21 ogr. po 2 gr. Następnie z żoną swą Ewą Burkułabówną Korsakówną zastawia B. Walentemu Poniatowskiemu, który w 1583 r. wnosi z 30 łanów, 16 półłanków, 12 dom. rynkowych po 6 gr. , 13 dom. ulicznych po 4 gr. , z 3 rzeźników, 6 komor. , 3 kół waln. , 1 folusz, B. wykupuje z zastawu ks. Juryi Iwanowicz i za to oddaje Poniatowskiemu w zastaw Djaków. W 1587 r. ks. Jerzy Czartoryski wnosi z B. szosu fl 4 gr. 4, z 33 łanów po 30 gr. fl. 33, czopowego fl. 40, w ogóle fl. 87 gr. 13. W połowie XVII w. własność ks. Mikołaja Czartoryskiego, ma 1648 r. 142 dym. a w 1653 r. 120 dym. Obecnie własność apanaży. 2. B. , wś nad stawem, pow. zasławski, gm. , par. kat. i st. poczt. Zasław 5 w. , st. dr. żel. Szepietówka 15 w. , ma 133 dm. , 920 mk. Poprzednio ze wsią Kondratką miała 167 dm. , 1, 387 mk. Cerkiew drewn. z 1758 r. Cerkiew filialna we wsi Pryputnia; szkółka. W 1583 r. ks. Michał Zasławski wnosi z B. od 4 dym. , 1 ogr. , 2 ogr. W 1593 r. zniszczona przez tatarów. W 1648 r. ks. Zasławskich, z Sosnówką i Sachnówką ma 138 dym. a 1650 r. 32 dym. Obecnie w kluczu zasławskim ks. Sanguszków. Ob. t. I, 213. Podane tam wia domości historyczne odnoszą się do wsi Bielów w pow. rówieńskim. J. Krz. Bielowce 1. , Bielewce ob. t. I, 211, wś i dobra, pow. dzisieński, 3 okr. pol, gm. Przebrodź 18 w. . Wś miała 78 dusz rewiz. Dobra należały niegdyś do ks. Sapiehów, 1754 r. wraz z Zahorzem nabyte przez Antoniego i Emilię ze Swirskich ks. Mirskich, przeszły później do Wołosowskich, od 1832 r. skarbowe. 2. B. , wś, pow. lidzki, 1 okr. pol, gm. Bielica 12 w. . W r. 1865 było 54 dusz rewiz; należała do dóbr Andrusowszczyzna. 3. B. , mylnie Blelewicze, wś włośc, pow. wilejski, 3 okr, pol, gm. Horzyca 4 w. . Miała w 1865 r. 54 dusz rewiz. ; należała do dóbr skarb. Chrystowo. Bielowice, mylnie Biełowice, w dok. Bielejąwice, wś, pow. opoczyński, gm. Krzczonów, par, Opoczno 6 w. . Część lit. A. ma 35 dm. , 255 mk. , 204 morg. dwor. , 142 włośc; lit. B. ma 40 dm. , 244 mk. , 211 morg. dwor. i 188 włośc; os. 2 dm. , 20 mk. , 10 morg. włośc Była ta wieś należąca pierwotnie do grodu wolborskiego i nadana biskupom kujawskim przy fundacyi bi skupstwa. Siedzący tu Bielowice uciekli się za rządów Leszka pod jego opiekę, przyjmując na siebie obowiązki łowców książęcych yenatores. Biskup kujawski Michał odzyskał ich znowu, zobowiązując się przywrócić dawne pra wa i stanowiska. Ostatecznie potwierdza to Bolesław ks. sandomierski, syn Konrada, w r. 1232 na wiecu w Miedzny. Kod. Mał. , II, 48. W połowie XV w. dziedzicem Hieronim Bielęjowski h. Wilczekosy. Wś ma 18 łan. kra. , 4 karczmy, 4 zagr. z rolą. Dziesięcinę do 12 grz. dają prebendzie bielejowskicj w Sando mierzu. L. B. , I, 358. Br. Ch. Bielowice, r, 1383 Bolovicze, wś, pow. nowosądecki. R. 1383 Jan bisk. krak. kupuje za 80 grzyw. wieś tę od Małgorzaty, wdowy po Dobku z Trzeciesza i jej synów. Kod. kat. krak. , II, 99. Ob. Dąbrówka3 Sł Geogr. I, 936. Bielsk, os. miej. , pow. płocki W akcie uposażenia klasztoru w Mogilnie z r. 1165 wymieniono in Byelsko ecclesiam sancti Johannis Babptiste cum ipsa villa prenotata, foro, tabornis, targowe, et cum omni libertate. Ploryan biskup płocki nadaje r. 1328 probostwo w B. za zasługi i usługi oddane przez brata Jana prepozyta tamecznego, który nowy tamże kościół wystawił. Kod. Maz. , 44. Miasto nadane r. 1391 Janowi ks. mazow. przez Władysława Jagiełłę. Kod. Maz. , 111 113. Jako miasto książęce wspomniane w dok. z r. 1438. W r. 1441 Władysław ks. mazow. pragnąc oppidum nostrum Bełsko melioraro nadaje mu plenum jus Theutonlcum quod Cul Bielno Bielowice Bielowce Bielów Bieluny Bielska Biełanówka Bielsk Bieluszki Bieła Biełaje Bielskiszki Bielsko Bielszczyzna Bieluńce Bielsk Bielska Wola Bielskie mense dicitur znosząc omuia jura polonicalia. Widocznie przy zakładaniu miasta wpro wadzono tylko częściowe urządzenia prawa nie mieckiego. Kod. Maz. , 203. W r. 1578 od 13 łan. miej. płacono fl. . 13, szosu fl. 24, rze mieślnicy i banie gorzał. , i śledzie fl. 64 gr. 3, czopowe fl. 43 gr. 12 1 2, od śledzi i innych rze czy przewożonych fl. 4 gr. 3 1 2. Ogółem fl. 148 gr. 20 den. 3. Br. Ch. Bielsk 1. , mto pow. gub. grodz. ob. t. I, 214, ma obecnie 675 dm. 16 mur. i 7, 815 mk. 1, 052 wojska, 3, 556 prawosł. , 1, 952 kat. , 21 ewang. , 2, 272 żydów i 15 mahom. Mylnie podano w t. I, 215 w B. gimnazyum, progimnazjum i seminaryum, gdyż jest tylko jedna szkoła 2 klas. Znajduje się 23 drobnych zakładów przemysłowych z produkcya na 32, 327 rub. rocznie. Od r. 1886 po zniesieniu parafii w Sledzianowie i Grannem, liczba parafii w pow. bielskim z 20 zeszła do 18. Parafię Granne 1, 160 dusz włączono do par. Pierlejowo, do tejże parafii należy obecnie i część par. Śledzianowo; drugą część przyłączono do par. Drohiczyn. Największa par. praw. Siemiatycze liczy 3, 716 dusz, najmniejsza Ciechanowiec 177 dusz. Cerkwi, mających mniej niż 2, 000 parafian jest w powiecie siedem. Żydzi posiadają 27 bóżnic i domów modlitwy. Ewangelicy mają jeden kościół w Ciechanowcu i kaplicę w Siemiatyczach. Ob. Gloger Z. Dawna ziemia Bielska i jej cząstkowa szlachta. Bibliot. Warsz. , t. III, r. 1873. 2. B. , wś i dobra, pow. kobryóski, 2 okr. pol. , gm, Wierzcholesie, 24 w. od Kobrynia. Wś ma z os. Podżyle 633 dzies. Dobra w części Bielskich mają 1, 942 dzies. , a w części Skibniewskich 316 dzies. Dawniej część należała do Walickich. 3. B. , wś, pow. kowieński, 2 okr. pol. , gm. Betygoła, 66 w. od Kowna. 4. B. Nowy pow. orszański, ma cerkiew. 5. B. , wś, pow. lidzki, 1 okr. pol. , gm. Lida 8 w. . W r. 1865 było 59 dusz rewiz. ; należała do dóbr Dej nowo. Bielsk ob, 1. 1, 215, sioło przy ujściu rzki Burdołomówki do Suchej Gruni, w pobliżu Worskły, pow. ziońkowski, gub. połtawskiej, gm. Bielsk, 25 w. na płd. wschd od Zieńkowa, 551 dm. , 2, 500 mk. , cerkiew, szkoła, 18 wiatraków, olejarnia, majdan saletrzany. Wchodziła niegdyś w skład t. zw. Hlińszczyzny; po 1537 r. dostaje się jako wiano Bajbuzom Hrybunowiczom, poczem w końcu XVI w. przechodzi do Proskurów Suszczyńskich. Około 1625 r. należy do administracyi dóbr saletrnych. Przy nadaniu w 1632r. Mirowickira horodyszcz Hlińska i Bielska, wyłączono dla korony prawo użytkowania z lasów. Bielska, także Bieliczka, rzeczka w pow. brzezińskim, wypływa z pod wsi Buków i Popielawy w gm. Ciosny. Bieży ku. południowschodowi przez Olszow, Olszowskie Budy, Bielinę, Łaziska i pod wsią Starzyce wpada do rz. Czarnej, lew. dopł. Pilicy z praw. brzegu. Długa 18 klm. W opisie wsi Buków t. I nazwana Pankówką. Bielska Wola, kol. i fol. , pow. piotrkowski, gra. Łęczno, par. Sulejów. Kol. ma 21 dm. , 178 mk. , 321 morg. , fol. 4 dm. , 32 mk. , 713 morg. , os. leś. 1 dm. Będzie to zapewne wś wspomniana w dok. 1228 r. p. n. Bielevicze Kod. dyp. pol. , I, 32. Bielska Wola, wś nad jez. Biało, pow. łucki, gra. Bielska Wola, 104 w. od Łucka, 229 dm, 1, 329 mk. , zarząd gm. , cerkiew par. , szkoła, młyn, gorzelnia. Obecnie z Turzyskicm należy do Emilii Orzeszko, wdowy po marszałku kowelskim Kalikście. Ma 17, 744 dzies. Gmina należy do 3 okr. pol, obejmuje 23 miejscowości, mające 1, 030 dym. włośc. obok 80 innych. 5, 573 mk. włościan, uwłaszczonych na 17, 760 dzies. ziemi. Bielskie, jezioro, przy osadzie t. n, pow. mozyrski, gm. Bierozow. Ma do 2 włók obszaru. Bielskiszki, wś, pow. rossieński, 1 okr. pol. , gm. Kroże, 32 w. od Rossień. Bielsko, ob. Bilsko. Bielsko, w dok. Belsko, wś, pow. inowrocławski. W dok. z 1215, 1231, 1249 śród włości klasztoru strzelneńskiego. Do wsi należały jeziora. Ulanow. Dok. 117, 125, nr. 2, 8, 12. Bielszczyzna, wś, pow. bielski, gub. grodz. , 1 okr. pol. , gm. Nowoberezowo, 30 w. od Bielska, 135 dzies. Bieluńce, wś i dobra, pow. lidzki, 2 okr. pol. gm. Koniowa 8 w. . Wś miała 56 dusz rew. , dobra w 1865 r. należały do Jundziłłów. Bieluniszki, wś, pow. maryampolski, gm. Jaworowo, par. Igłówka, 14 w. od Maryampola, mają 9 dm. , 75 mk. Bieluniszki 1. , zaśc, pow. nowoaleksandrowski, 2 okr. pol, gm. Dryświaty, 47 w. od mta pow. 2, B. , wś i zaśc, tamże, gm. Smołwy, 10 w. od mta pow. 3. B. , zaśc, tamże, gm. Widze, 60 w. od mta pow, 4. B. , zaśc, tamże, 4 okr. pol, gm. Abele, 47 w. od mta pow. Bieluny 1, wś, pow, nowoaleksandrowski, 4 okr. pol, gm. Antuzowo. 2, B. , wś, pow. oszmiański, 1 okr. pol, gm. Soły 8 w. , miała 21 dusz rewiz, Należała do dóbr Raczuny. Bieluszki, w spisie z 1892 r. Bimoszki, okolica, pow. Wiłkomirski, 1 okr. pol, gm. Szaty, 41 w. od Wiłkomierza. Baranowscy mają tu 65 dzies. , Szadziewiczowie 70 dzies. Mylnie podana t. I, 229 pod nazwą Biłkoszki Bieła 1. , wś, pow. ihumeński, gm. Nowosiółki, 28 w. od Ihumenia. 2. B. , ob. Biała, Biełaje, wś, pow. orszański, gm. Chłystówka, 16 dm. , 107 mk. Biełanówka, al Dolne Folwarki, przedmieście Kamieńca Podolskiego, miało 120 dm, Bieluniszki Biełousowo Biełaszka Biełaszka, al. Biełoszki ob. t. I, 216, wś nad rzką. t. n. , pow. humański, gm. Moszurów, st. poczt. Talne 7 w. , 30 w. od Humania, 390 dra. , 2, 028 mk. , cerkiew drewn. z 1763 r, szkółku, 5 młynów, 11 wiatraków. Należała do Talnego, Szczęsnego Potockiego, jako wiano córki jego Olgi przeszła do Szuwałowych. Biełaszki 1. , ob. t. I, 216, wś nad rzką Smotrjuclią przy torze dr. żel płd. zchd. , gm. Pohrebyszcze, 65 w. od Berdyczowa, 281 dm. , 1, 595 mk. , cerkiew murowana z 1859 r. poprzednia drewniana z 1727 r. , szkółka, 2 młyny. Części wsi noszą zazwy Harbuzówka, Holendrówka i Kalinówka. Własność większa 1, 144 dzies. , należy teraz do włościan. 2. B. , ob. Biełaszka, Biełaszów, ob. Białaszów, Bieławino, w 1653 r. Bieławieno, wś, pow. wieliski, gm. Baranowo 6 w. , cerkiew par. , 4 jarmarki. W reg. z 1653 r. wymieniona we włości sorockiej. Biełgąje, dobra, pow. sieński; własność Drozdowskich, 200 dzies. Biełka, rzka, ob. Tremla t. XII. Biełka 1. wś, pow. mozyrski, gm. Skorodno, 74 w. od Mozyrza. 2. B. , ob. Białka. Biełki al. Biełka, wś nad Prypecią, pow. mozyrski, okr. pol. i gm. Petryków, 61 w. od Mozyrza, ma 34 osad. Biełkowce, ob. Białkowce, Biełobereżje, ob. Białobrzeże. Biełoboki, ob. Białoboki. BiełoMaciejków, dobra skarbowe, pow. połocki, obejmują. 4 wsi i 3 zaśc. imają. 1889 dz. Biełocz ob. t. I, 217 al. Biewcze, wś nad Dniestrem, pow. bałcki, gm. Mołokisz, 102 dm. , 660 mk. , cerkiew, 5 młynów. Biełoje, Białe 1, jezioro, pow. piński, na Zarzeczu, gm. Chojno, około 100 morg. obszaru. 2. B. , jezioro, w pow, pińskim, gra. KucheckaWola, około 200 morg. 3. B. , jezioro, w pow. pińskim, gm. Morocz, około 100 morg. Biełoje al. Bielany, wś nad jeziorem t. n. , pow. piński, gm. KucheckaWola, 70 w. od Pińska, ma 38 osad, szkółkę. Biełoniszki ob. t. I, 190, Białoniszki, wś, pow. trocki, 2 okr. pol, gm. Żośle 12 w. . Miała 28 dusz rewiz. ; należała do dóbr Połomen w 1865 r. Żylińskich. Biełoszki, wś, pow. święciański, 1 okr, pol, gm. i dobra Łyntupy. Miała 26 dusz rewiz. Biełous Nowy i Stary, dwie wsi nad rzką, t. n. , pow. czernihowski, gm. Kozieł, leżą na zchd. od Czernihowa. B. Nowy ma 136 dm. , 849 mk, cerkiew, 7 wiatraków; B. Stary 89 dm. , 566 mk. , cerkiew, 3 wiatraki. Niegdyś sioło sotnicze. Biełousowo, wś przy ujściu rzki Krywki do Dźwiny, pow. wieliski, gm. Serteje. Biełousy, wś, pow. sokólski, 3 okr. pol. , gm. Ostra Góra, 27 w. od Sokółki, 746 dzies. Biełowice, ob. Bielowice. Biełowszczyzna, wś włośc, pow. święciański, 3 okr. pol, gm. Kobylniki, Miała 15 dusz. Biełożyńce, ob. Białożyńce. Biełunce, wś, pow. dzisieński, 1 okr. pol. , gra. i dobra skarb. Zaleś 4 w. ; 4 dusze rewiz. Biełunki, wś włośc, pow. święciański, 3 okr. pol. , gm. i dobra skarb. Jasiewo 9 w. ; miała 23 dusz rewiz. BiełyBiereh 1. wś, pow. bobrujski, gra. Bacewicze, 36 w. od Bobrujska. 2. B. B. , wś nad rz. Sławoczną, pow. rzeczycki, gra. Narowla, 127 w. od Rzeczycy, ma 14 osad. Bienąjcie, wś, pow. tolszewski, 3 okr. pol. , gm. Dorbiany, 70 w. od Telsz Bieńczyce. , wś nad rz. Dłubnią, pow. krakowski, par. Raciborowice, 5. 8 klm. od Krakowa. Obszar większy należy do probostwa św. Floryana w Krakowie. W połowie XV w. wieś ta, własność prepozyta kościoła św. Floryana, za murami Krakowa, miała 17 łan. km. , 6 zagr. z ogrodami, 3 karczmy z rolą. Dziesięcinę z nich wartości do 40 grzyw, pobierał prepozyt. Z ról folwarcznych i młynarskich, i trzech pul pobierał dziesięcinę klasztor na Skałce, wartości do 6 grzyw. Dług. , L. B. , I, 479, II, 60. Bienduga Czerewaczyce, os. , pow. kobryński, przy wsi Szypowicze, 1 dm. , 8 mk. , zarząd gminy Pruska. Ob. Biendziuga i Binduga, Biendziuga, wś, pow. wołkowyski, 3 okr. pol. , gm. Tarnopol, 64 w. od Wołkowyska, 173 dzies. Ob. Bienduga i Binduga. Bieniakońce, wś, pow. lidzki, 2 okr. pol, gm. Bleniakonie. W r. 1865 było 60 dusz rewiz. ; należała do dóbr Gajcieniszki. Bieniakonie 1. ob. t. I, 133, Beniakony i t. I, 218, Bieniakonie, mstko nad rzką Solczą, pow. lidzki, 2 okr. pol, gm. Bieniakonie, 43 w. od Lidy. 47 w. od Wilna, 63 mk, w 1865 r. . Należało do dóbr Gajcieniszki, Rymszów. Kościół par. kat. p. w. św. Jana Chrz. , z drzewa wzniesiony w 1634 r. przez Jana Czaplińskiego, przebudowany 1810 r. Parafia, dek. raduńskiego, 4, 808 wiernych; kościół filialny w Butrymańcach, zarząd gminy, młyn wodny. Leży przy granicy pow. oszmiańskiego. 2. B Stare, dobra, tamże; 1865 r. własność Holimontów. Gmina B. dzieli się na 4 okr. wiejskie, obejmuje 38 miejscowości, mających 237 dm. , 3, 393 rak. włościan 1, 107 dusz rewiz. , uwłaszczonych na 5, 283 dzies. 4, 061 roli. Nadto w obrębie gminy jest. 13, 111 dzies. 4, 997 roli większej posiadłości i 36 dzies. 22 roli ziemi kościelnej. Cała gmina ma 18, 430 dzies. 9, 080 roli i 6, 282 mk. 3. B. ob. t. I, 218, Bieniakony, os, kośc, pow, oszmiański, 3 okr. pol, gm. Dziewieniszki, 7 dm. , 40 mk, kościół Biełaszka Biełaszki Biełaszów Bieławino Biełgąje Biełka Biełki Biełkowce Biełobereżje Biełoboki Bieło Biełocz Biełoje Biełoniszki Biełoszki Bie Biełousy Biełowice Biełowszczyzna Biełożyńce Biełunce Biełunki Bieły Biereh Bienąjcie Bieńczyce Bienduga Biendziuga Bieniakońce Bieniakonie Bienin Bieńki Bieniany Bieniany Bieniasze Bieniaszowice Bieniątki Bienica Bieniowce Bieniule Bieniuny Bieniusząjcie Bieniejki Bienieliszki Bienieryszki dom przytułku dla ubogich. Należy do plebanii Bieniakońskiej w pow. lidzkim. Bieniany, wś, pow. wileński, 5 okr. pol, gm. Szumsk 10 w. . Miała 28 dusz rewiz. ; należała do dóbr Kurhany Hryniewieckich. Bieniasze 1. wś pow. sokolski, 1 okr. pol, gm. Makowiany, 14 w, od Sokółki, 175 dzies. 2. B. , fol. , pow. nowoaleksandrowski, 2 okr. pol, gm. Widze, 43 w. od mta pow. , własność Sajkowskich 35 dzies. . Bieniaszowice, wś, pow. dąbrowski. W połowie XV w. należały do par. Opatowiec. Dziedzicami byli Proaczek i Bohun h. Drużyna. Łany kra. dawały dziesięcinę do 5 grzyw. bisk. krakow, , folwark do 3 grzyw. pleban. w Opatowcu. Dług. L. B. , II, 409. Bieniątki, u Dług. Byenyathy, ob. Biniątki Bienica ob. t. I, 218, mstko i dobra, nad rzką Kopanicą; , pow. oszmiański. Na początku XVI w. było tu kilka zaścianków i folwarków, mających nazwę wspólną B. Były one własnością Tatarów, obok których siedzieli Wołłowiczowie 1509, Okuszkowie 1620, Komarowie, Ostrouchowie i wielu innych. W połowie XVI w, drobne te działy poczęli skupywać Oleszkiewiczowie, Stefan Lwowicz Roski, który od 1582 r. sprzedaje posiadłości swe Michałowi i Rajnie z Poniatowskich Mackiewiczom Komarom, wraz z kolacją cerkwi, istniejącej wówczas w B. Z kolei występują tu Ostrouchowie i Wołowiezowie. Wreszcie B. przechodzi do Samuela Hieronima Kociełła, którego ojciec Jaron posiadał tu w 1634 r. małą cząstkę. Syn jego Michał Kazimierz wystawił w 1700 r. w B. rezydencję i kościół murowany p. w. św. Trójcy, przy którym osadził bernardynów. Kościół ten obrócony później na cerkiew, dziś pustką. Ostatnim z Kociełłów dziedzicem B. był Michał, rotmistrz kawaleryi 1813 r. . Po nim objęła B. siostra Barbara Abramowiczowa, po jej śmierci 1827 r. drogą wiana Kazimierz Szweykowski. Dziś wnuka jego Konstantego. Dobra mają do 1, 300 dzies. Hodowla koni własnego stada. Na wprost pustej cerkwi obecny dziedzic wzniósł nową. Dawny dwór, zbudowany przez Kociełłow, przechował się. Parafia praw. , dekanatu błagoczynia oszmiańakiego, ma 2, 347 wiernych. Gmina B. dzieli się na 9 okr. wiejskich, obejmuje 66 miejscowości, mających 647 dm. , 5, 549 mk. włościan 2, 172 dusz rewiz. , uwłaszczonych na 7, 279 dzies. 4, 649 roli. Nadto w obrębie gminy jest 8, 974 dzies. 2, 932 roli większej posiadłości i 363 dzies. 148 roli ziemi kościelnej i in. Cała gmina ma 16. 616 dzies. 7, 729 roli i 7, 101 mk, Bieniejki, wś, pow. lidzki, 1 okr. pol, gm. Żyrmuny 6 w. ; miała 38 dusz rewiz. , należała do dóbr Dworzyszcze Wolskich. Bienieliszki, zaśc, pow. nowoaleksandrowski, 4 okr. pol, gm. Bakiszki, 38 w. od mta pow. Słownik Geograficzny T. XV. Zeszyt 170. Bienieryszki, ob. Biejgieryszki. Bieniew 1. , wś, pow. błoński. Jakób de Bieniewo kasztelan warszawski w dok. z 1420 r. Kapica, Herbarz, 125. 2. B. , wś, pow. sochaczewski, gm. Iłów, par. Kamion, ma 185 mk. 349 morg. Bieniewice, wś, pow. błoński, gm. i par. Skuły, ma 114 mk. , 229 morg. Bieniewicze, wś, pow. lidzki, 1 okr. pol. , gm. Gonczary. W r. 1865 było 64 dusz rew. , należała do dóbr Waszkowicze Łęskich. Bieniędzice 1, wś, pow. wieluński, par. Czarnożyły. R. 1360 król Kazimierz nadaje Krzesławowi z B. wś Sulimów zabraną dziedzicom za zdradę kraju i udział w najeździe litwinów. Kod. Mal, III, 140. 2. B. , u Dług. Byenyądzicze, wś, pow. radomski. W XV w. siedzą tu trzej Doliwowie. Łany km. dają dziesięcinę dziekan. kieleckiemu, L. B. , I, 445. Bienin, ob. Benin. Bieniowce ob. t. I, 219, wś, pow. sokólski, 1 okr. pol, gm. Hrebienie, 24 w. od Sokółki 481 dzies. Bieniule 1. , fołw. , pow. szawelski, 4 okr. pol. , gm. Ligumy, 21 w. od Szawel, własność Balczewskich, 186 dzies. 2. B, os. , tamże, 18 w. od Szawel. Bieniuny 1. , wś, pow. kowieński, 1 okr. pol, gm. Wilkija, 21 w. od Kowna. 2. B. , dwór, tamże, 2 okr. pol, gm. Betygoła, 76 w. od Kowna. 3. B. , wś, pow. nowoaleksandrowski, 2 okr. pol, gm. Rymszany, 31 w. od mta pow. 4. B. ob. t. I, 207, mylnie Biejniuny, i t. I, 220, wś i dobra, pow. oszmiański, 1 okr. pol, gm. i par. kat. Holszany 9 w. . Wś miała 1865 r. 38 dusz rewiz. Pierwszym znanym właścicielem B. był tatar Furs Juchnowicz Asanczukowiez. Od niego nabywa Jan Narusz, którego syn Stanisław sprzedaje w 1544 r. B. Januszowi Druckiemu Lubeckiemu. W 1569 r. Zofia Chilimonowa uzyskawszy drogą procesu B. sprzedaje Sebastyanowi Goreckiemu, który zbywa kn. Jerzemu Sokolińskiemu Druckiemu. Z kolei przechodzą do Sanguszków, od nich zaś do Piotra Stabrowskiego w 1590 r. , który wkrótce 1590 r. odstępuje Piotrowi Niepreskiemu. Z kolei władają tu Bohdanowicz Fursowicz, Jan Lipiński, Wolanowie, od których 1748 r. nabywa za 12, 000 złp. Jan Sobolewski, tatar. Wreszcie 1812 r. kupuje od Sobolewskich Józef Karczewski. Dziś wnuka jego Henryka, mającego tu 316 dzies. Bieniusząjcie, dobra, pow. telszewski, 2 okr. pol, gm. Żydyki, 45 w. od Telsz, własność Hanusowiczów, 250 dzies. Bieńki, wś, pow. lidzki, 1 okr. pol, gm, Pokrowy Sobakińce, o 5 w, . Należała do dóbr Hajkowce Żórawskich. Bleńkiewicze, okolica szlach. , pow. lidzki, 10 Bieniew Bieniewice Bieniewicze Bieniędzice Bierenie Bierdowo Bieńkowa Wisznia Bieresfko Bieretyszki Biergaliszki Biergiele Biergielewszczyzna Bierdnia 1 okr. pol. , gm. Żyrmuny 6 w. . Miała 20 dusz rewiz. Bieńkowa Wisznia, wś, pow. rudecki. Wspomniana w dok. z r. 1442. W r. 1508 płaci tu Katarzyna Wnuczkowa 1 kopę. W r. 1589 mają tu działy Krzysztof Czartorejski 6 łan. , Rytarowski 2 łany, Krzyszt. Fredro 1 1 2 łana 5 zagr. i Zarzecki w sukcesji po Gabryelu Fredrze 2 1 4 łan. Bieńkowce, wś, pow. nowogródzki, gmina Ostrów, 88 w. od Nowogródka, 7 osad. Bienkowice, u Dług. Benedyktowycze, w reg. pob. z 1581 Bienkcowicze, wś, pow. bocheński. W połowie XV w. wieś królewska ma 8 łan. km. dających dziesięcinię archid. krak. , folw. dawał kościołowi w Uściu. W r. 1581 płaci Ocieska od 3 łan. km. , 3 czynsz. 2. B. , wś, pow. wielicki. W połowie XV w. należą do par. Opatkowice, dają dziesięcinę kościołowi św. Jakóba na Kazimierzu krakowskim. L. B, II, 274. 3. B, wś, pow. wielicki, W połowie XV w. siedzą tu na łanach km. liczni dziedzice, uprawiający takowe sami. Dziesięcinę z tych łanów i 3 folwarków pobierał pleban w Dziekanowicach. Dług. , L. B. , II, 112. Bienkuny, wś, pow. wileński, 3 okr. pol, gm. i dobra hr. Tyszkiewiczów, Janiszki. Miała 14 dusz rewiz. Biennoki, wś, pow. trocki, 3 okr. pol, gm. Jezno 3 w. . W r. 1865 było 88 dusz rewiz. ; należała do dóbr Wierbieliszki Kuleszów. Bienupie, zaśc, pow. poniewieski, 4 okr. pol. , gm. Birże, 91 w. od Poniewieża. Bierbasze, Birbaszy, wś, pow. nowogrodzki, okr. pol. i gm. Mir, 56 w. od Nowogródka, ma 23 osad. Biercowo, wś, pow. słucki, gm. Słuck 10 w. Biercza. Bircza, wś w pobliżu kotliny rz. Oły, pow. bobrujski, gm. Bortniki, 29 w. od Bobrujska, ma 22 os. Bierczuny 1. , wś, pow. poniewieski, 1 okr. pol, gm. Nowemiasto, 8 w. od Poniewieża. 2. B, wś i os. młyń. , pow. poniewieski, 4 okr. pol, gm. Gulbiny, 49 w. od Poniewieźa. Bierczuoiele, wś, pow. poniewieski, 3 okr. pol, gm. Girsudy, 48 w. od Poniewieźa. Bierczyszki, wś, pow. władysławowski, gm, Kidule, par. Słowiki, ma 4 dm. , 35 mk. Bierdnia, wś, pow. borysowski, gm. Wielatyeze, 36 w. od Borysowa. Bierdowo, pow. grodzieński, ob. Berdówka, Bierduny, Borduny, wś i folw. nad dopł. Jasiołdy, pow. piński na Zahorodziu, gm. Stawek, 7 w. od Pińska par. katol. Wś ma 12 osad; folw. własność Klonowskich, 8 włók. Bierdzierza, w spisie urzęd. Biedsierza, r. 1569 Bierdzieza, wś, pow. kozienicki, gm. Sarnów, par. Oleksów, odl 19 w. od Kozienic, ma 23 dm. , 328 mk. , 240 morg. Wr. 1827 było 19 dm. , 137 mk. , par. Regów. W reg. pob. z r. 1569 we wsi B. w par. Oleksów, płaci Gniewosz od 1 łanu. Bieregówka, zaśc. włośc, pow, wileński, 4 okr. pol, gm. Bystrzyca, należał do dóbr skarb. Preny. Biereh 1, pow. borysowski, ob. WysokiBiereh 2. B. Krasny, wś, pow. bychowski, gm. Osowiec Cerkowny 13 w. , 43 dm, , 321 mk. Bierela, ob. Bierenie, Bieremiczko, odnoga rzki Brahinki, w pow. rzeczyckim, w gm. Brahin. Bierenie, w spisie z 1892 r. Bierela, wś, pow. telszewski, 4 okr. pol, gm. Bernatowo, 24 w. od Telsz. Bieresfko, pow. włodzimierski, ob. Beresk, Bieretyszki, ob. Bersztyszki. Biergaliszki, zaśc i dobra, pow. oszmiański, 2 okr. pol, gm. Krewo 7 w. . Zaśc miał 13 dusz rewiz, ; dobra 1865 r. należały do Achmatowiczów. Biergiele, okolica, pow. wołkowyski, 4 okr. pol, gm. Worejki, 25 w. od Wołkowyska, 40 dzies. Biergielewszczyzna, urocz. , pow. grodzieński, 2 okr. pol, gm. Krynki, własność Biełokozów, ma 42 dzies. Bierkiniany, wś i dobra, pow. telszewski, 1 okr. pol, gm. Gadonow, 2 w. od Telsz. Dobra należą do Witkiewiczów, mają 255 dzies. Bierleź, pow. bobrujski, ob. Berleż. Biermaszów, w dok. Berimeszow, Bocznaszow, w spisie urzęd. Berteszów, wś, pow. włodzimierski, 24 w. od Włodzimierza, gm. Chorów, 41 dm. , 275 mk. W 1570 r. własność kn. Dymitra Kozieki W 1577 r. kn. Dymitr wnosi z B. od 9 dym. , 5 ogr. po 4 gr. W 1626 r. Jan Swiderski, mąż Krystyny kn. Koziecząnki, więzi kn. Wacława Koziekę pod pozorem choroby umysłowej i zagarnia Zamlicze i B. W połowie XVII w. w posiadaniu Wacława Koziki, ma 1650 r. 22 dym. , a 1651 r. 10 dym. W ostatnich czasach B. z Zamłyczami i Łysowem należy do Tomasza Szumowskiego, ma 734 dzies. Biernaszówka, Bernaszówka ob. t. I, 153, wś nad Zwanem, pow. mohylowski, gm. Berezowo, st. poczt, Jaryszow, 74 dm. , 480 mk. , cerkiew. Podług reg. pobor, wdztwa bracławskiego z 1629 r. własność Halszki Kalinowskiej, sściny kamienieckiej, która wnosi z 46 dym. Obecnie Adama Białkowskiego 357 dzies. . Biernatany ob. t. I, 153, Bernatany, wś, pow. poniewieski, 1 okr. pol, gm. Pniewy, 9 w. od Poniewieźa. Biernatki 1. , wś, pow. włocławski, gm. Piaski, par. Lubraniec, ma 97 mk. , 391 morg. dwor. i 44 włośc W r. 1827 było 5 dm. , 43 mk. 2. B. holendry, wś, pow. włocławski, gm. i par. Lubień. W r, 1827 było 8 dm. , 48 mk. 3. B. , wś, pow. kaliski, gm. Zborów, par. Dębe. Bierkiniany Bierleź Biermaszów Biernatany Biernaszówka Biernatki Bierduny Bierczyszki Bierczuoiele Bierczuny Biercza Biercowo Bierbasze Bienupie Biennoki Bienkuny Bienkowice Bieńkowce Bieńkowa Bierdzierza Bieregówka Biereh Bierela Bieremiczko Bierniuny Biernatki W r. 1827 miała 7 dm. , 74 mk. W nowszych spisach urzęd. nie podana. Biernatki, Bernatki, wś, pow. nowoaleksandrowski, 1 okr pol, gm. Bachmaty, 6 w. od mta pow. W r. 1794 własność Stanisława Sawicza Zabłockiego, strukczaszego oszmiańskiego, dziś skarbowa. Biernatowizna, os. , pow. nowomiński, gm. i par. Kuflew, ma 17 mk. , 35 morg. , tartak z produkcya, na 1, 200 rub. Biernaty Pienice, wś, pow. makowski, gra. i par. Krasnosielc. W r. 1827 ma 12 dm. , 80 mk. Ob. Pienice, Biernaty 1. , wś, pow. brzeski, gub. grodz. , 2 okr. pol, gm. Kamienica Żyrowicka, 10 w. od Brześcia, ze wsią Mitki ma 277 dzies. 2. B. , Biernoty, wś, pow. kowieński, 2 okr. pol, gm. Betygoła, 79 w. od Kowna. Mosiejowie mają tu 21 dzies. 3. B, wś, pow. poniewieski, 1 okr. pol, gm. Pniewo, 10 w. od Poniewieża. B. Bernaty, wś, pow. dzisieński, 2 okr. pol, gm. i dobra Łopacińskich, Jody, par. kat. Ikaźń, 21 dusz rewiz, 5. B. , wś, pow. świcciański, 5 okr. pol, gm. Melegiany 4 w. . Miała 21 dusz rewiz. ; należała do dóbr Poleś. 6. B. , wś, pow. wileński, 3 okr. pol, gm. Podbrzeź 7 w. ; 11 dusz rewiz. , należała do dóbr skarb. Jęczmieniszki. Bierne chutor, pow. nowgradwołyński, gm. Rohaczew, 42 w. od mta pow. , 15 dm, 84 mk. Bierniele, zaśc, pow. szawelski, 3 okr. pol, gm. Gruździe, 39 w. od Szawel Biernik, wś i kol, pow. skierniewicki, gra. Korabiewice, par. Jeruzal, ma 136 mk. , 831 morg. dwor. , a 70 włośc. W r. 1827 było 9 dm. , 71 mk. Bierniki 1. , wś, pow. sokólski, w 1 okr. pol, gm. Makowlany, 22 w. od Sokółki, 359 dzies. 2. B. , wś, pow. wołkowyski, 3 okr. pol, gm. Bojary, 32 w. od Wołkowyska, 465 dzies. 3. B. , wś, pow. oszmiański, 1 okr. pol, gra. Graużyszki 8 w. , miała 21 dusz w części do dóbr Bołtuń Sniadeckich i 2 dusze w części do dóbr skarb. Swięty Duch. Bierniszki, przys. , pow. poniewieski, 4 okr. pol, gm. Czypiany, 48 w. od Poniewieża. Bierniuniszki, wś, pow. poniewieski, 4 okr. pol, Czypiany, 44 w. od Poniewieża. Bierniuny, wś i dobra, pow. poniewieski, 1 okr. pol, gm. Pniewo, 7 w. od Poniewieża, własność Mikolunasów, 115 dzies. Biernocie, al Bornocie, wś, pow. szawelski, 4 okr. pol, gm. Szawlany, 24 w. od Szawel Biernoty 1. , dobra, pow. szawelski, 1 okr. pol, gm. Podubiś, 20 w. od Szawel Malcowiczowie mają tu 54 dzies. 2. B, ob. Biernoty. Biernów, ob. Bernów. Biernucie, wś, pow. lidzki, 1 okr. pol, gm. Żyrmuny 6 w. , miała 39 dusz rewiz. , należała do dóbr Nadzieja Żebrowskich. Biernupis, rzka, w gub. kowieńskiej, lewy dopływ rz. Rasupis lewy dopł. Iszyliny. Bierówka, u Długosza Byrawka, wś, pow. jasielski. W połowie XV w. własność klasztoru tynieckiego. L, B. , III, 209. Bierozówka, wś, pow. drysieński, par. Rosica. Bierożki, wś skarb. , pow. drysieński, par. Przydrujsk. Biertoszki, wś, pow. wilejski, 1 okr. pol, gm. Lebiediewo 9 w. . Należcła do dóbr Hruzdowo Dederków. Biertowice, w dok. Bornardovice, wś, pow. wadowicki, par. Sułkowice. W dok. z 1253 r. podano jako własność klasztoru w Krzyżanowicach. Biertuze, wś, pow. szawelski, 1 okr. pol, gm. Szawle 7 w. . Bieruty Seweryniszki, dobra, pow. rosieński, 1 okr. pol, gm. Kołtyniany, 55 w, od rossień, własność Giedgowdów, 582 dzies. Biebrwce, u Dług. Byrwcze, wś, pow. radomski, gm. Jedlińsk, par. Lisów. B. księże, kol, ma 6 dm. , 22 mk. , 51 morg. B. szlacheckie, wś, 25 dm. , 466 mk. , 277 morg. dwor, , 58 wl, młyn wodny. W połowie XV w. siedzą tu Nałęczowie. Łany km. dają, dziesięcinę scholastykowi sandom. , a karczma i folw. pleb. w Goryni. L. B. I, 337; II, 531. Bierwica, al. Bierwiszcze, zaśc, pow. ihumeński, gm. SłobodaPereszewska, okr. pol i par. katol Uzda, o 91 w. od Ihumenia, własność Korzonów, ma 2 1 2 włók. Bierwieńce, wś i folw. , pow. oszmiański, własność Żebrowskich, dawniej atyn. Bierwieńciszek. Bierwieńciszki ob. t. I, 155 Berwieńciszki wś i dobra, pow. oszmiański, 1 okr. pol, gm. Polany. Wś miała 30 dusz rewiz. , dobra należały do Chądzyńskich. W 1510 r. król Zygmunt nadaje tu pięć pustoszy Dymitrowi Fiedorowiczowi Bierwieńcowi. Jedyna córka jego wnosi tę majętność Janowi Perepeczy, a syn ich Dymitr sprzedaje 1628 r. Hromykom. W1653 r. należały do braci Samuela i Krzysztofa Hromyków, którzy 100 lat tu władali. W 1816 r. własność Chądzyńskich. Biebrwiszcze, ob. Bierwica. Bierychówka, ob. Boryciówka. Bieryszki, ferma skarb. pow. trocki, 3 okr. pol, gm. Butrymańce. Bierzanow, właściwie Bieżanów, w dok. Besanowo, u Dług. Byezanów, wś nad rzką. Szronką. pow. wielicki. W r. 1212 Radwan bisk. krak. wdowio po swym bracie Raciborze oddaje wieś B. Wieś ta należała następnie do dóbr stołowych kapituły krakow. , która ze względu na trudność dostępu do kościoła par. w Wieliczce, nocną; porą, przy zamknięciu bram miasta, zakłada kościół par. w B. r. 1422. Nadano ko Bierzanow Bieryszki Bierychówka Bierwieńciszki Bierwieńce Bier Biebrwce Bieruty Biertuze Biertowice Biertoszki Bierożki Bierozówka Bierówka Biernupis Biernucie Biernów Biernoty Biernocie Bierniuniszki Bierniszki Bierniki Biernik Bierniele Bierne Biernaty Biernatowizna Biernatki Bierża Bierzynka Bierzyn Bierzwienna Bierzmo ściołowi młyn we wsi Rogoźny, meszne i dziesięcinę z ról dworskich. Kod. kat. krak. I, 12 i II, 485. Długosz opowiada, iż wieś ta własność kapituły krakow. , należała poprzednio do par. Wieliczka, lecz na początku XV w. kapituła wzniosła tu kościół par, p. w. Narodzenia N. P. M. i nadała mu łan kmiecy. We wsi było 22 łan. km. , każdy dawał po l 1 2 gr. czynszu. Dwór biskupi z ogrodami i pięknymi budynkami, z folw. 3 polowym. Było też 4 karczmy 2 dawały po 5 gr, czynszu i dwa młyny. Jeden kupiony r. 1470 za 230 grzyw. L. B. I, 151. Bierzgale, folw. , pow. poniewieski, 4 okr. pol. , gm. Podbirże, 71 w. od Poniewieża, Frejowie mają tu 53 dzies. Bierzmo, pow. kolski, ob. Nowa wieś Bierzmo t. VII, 199. Bierzwienna długa i krótka, wś, pow. kolski, gm. Kłodawa, 18 w. od Koła, 5 w. od Kłodawy. B. długa, wś, ma z częścią zw. Brzeziny, 28 dm, , 236 mk. B. krótka al Stara wieś z B. nową Kapuszną, Milerowizną, Hilarowizną, Widawą. 24 dm. , 178 mk. Dwa fol. , os. pleb. i szkolna mają 18 dm. , 206 mk. Ogółem 70 dm. , 619 mk. W dok. z XIV wieku, spo tykamy się z nazwą, jej Birzwenna, w XVI rozróżniano Byrzwyennę Karczemną. , Długą i Krótką. . Jest to stare gniazdo rodu Bierzwieńskich, nieznanych naszym heraldykom, z których Jan, podkomorzy łęczycki wiatach 1386 i 1395, występuje przed aktami grodu łęczyckiego. Wizyta arcyb. Łaskiego z r. 1521 zastała w B. Karczemnej kościół p. w. św. Dominika, prywatnego patronatu, którego proboszczem był wówczas Maciej ze Służewa. Uposażenie musiało być znaczne, skoro dawało utrzymanie dwom wikaryuszom. Przy kościele była szkoła i altarya p. t. Narodzenia M. Panny, nadana łanami tak na miejscu, jako też w Tarnówce. L. B. II, 449450. Okazuje się, że kościół w B. powstać musiał na początku XIV w. , fundowany i uposażony przez dziedziców, W aktach kościelnych znajdujemy wzmiankę, iż w w 1414 Mikołaj i Piotr z B. , dopuścili brata swego Bartosza do praw kolatorskich. R. 1416, dnia 30 kwietnia, występuje wikaryusz tutejszy Piotr, jako świadek w konsystorzu gnieinieńskiem Acta Cons. Gnesn. f. 25. W Metryce Kor. znaleźliśmy przywilej Zygmunta I z r. 1546, potwierdzająjcy darowiznę Floryana Bierzwieńskiego, kaszt. konarskiego, synowi jego Zygmuntowi, nietylko wś B. lecz i włók kilku we wsi Tarnówce z prawem prezenty. W tymże roku król pozwala na pobieranie mostowego w B. obecnie nie ma tu rzeki, z którego dochód miał stanowić uposażenie szpitala miejscowego. Metr. Koron. , k. 604, 605, 609 z r. 1546. Obecnie B. jest własnością, hr. Dąmbskiego z Ciążenia. Kościołek drewniany, tylko w części kapłańskiej murowany, nieogrodzony, obecnie ma być przebudowany. Par. B. dekan. łęczyckiego, daw. kłodawskiego, liczy 2, 217 wiernych. B. Krótka własność. SzeligówŻych lióskich, posiada pałac z ogrodem. M. R. Wit. Bierzyn, dawniej Bierzino, wś, pow. włocławski, gm. Pyszkowo, par. Boniewo, ma 139 mk. , 588 morg. dwor. i 52 włośc. W r. 1827 było 14 dm. , 117 mk. R. 1557 siedzą tu Bierzyńscy i płacą od 6 łan. km. i 2 zagr. Wieś należy do par. Izbica. Bierzynka, urzęd. Berynka, wś nad rzką t. n. , dopł. Tykiczu, pow. humański, gm. Szaulicha, par. praw. Onufryjówka, st. poczt. Tahie 16 w. , 40 w. od Humania, 303 dm. , 1478 mk. , cerkiew filialna, szkółka, młyn i wiatrak. Założona przez Felicyana Bierzyńskiego, któremu Jan Zarudny, posiadacz sstwa szauliskiego, ustępuje. W 1732 r. to sstwo, zupełnie zniszczone. Wymieniona w lustracyi z 1765 r. Była wówczas w posiadaniu Onufrego Bierzyńskiego, później kasztel owruckiego 1783 r. . Wchodziła w skład okręgu humańskiego kolonii wojskowych, obecnie Bezwerczenko ma tu 143 dz. Bierża, rzka, ob. Berża. Bierżaleknas, wś, pow. wiłkomierski, 2 okr. pol, gm. Subocz. Bierżalotka, wś, pow. nowoaleksandrowski, 2 okr. pol, gm. Widze, 59 w, od mta pow. Bierżaniszki, zaśc, pow. święciański, 3 okr. pol, gm. Melegiany 3 w. . Bierże 1. wś, pow. święciański, 2 okr. pol, gm. Zabłociszki, miała 10 dusz rewiz. ; należała do dóbr Pierwieniszki Ertelów. 2. B. , ob. Berże. Bierżuki, dwór, pow. szawelski, 3 okr. pol, gm. Kruki, 57 w. od Szawel Bierżwajcy, Bierżwajcie, wś, pow. telszewskl 4 okr. pol, gm. Żorany, 38 w. od Telsz. Bierżynie 1. fol, pow. kowieński, 3 okr. pol, gm. Eleonorów, 62 w. od Kowna. 2. B, dwór i dobra, pow. rossieński, gm. Skawdwile, 30 w. Rossień. 3. B, dobra, tamże, 42 w. od Rossien. 4. B. , wś, tamże, 3 okr. pol, gm. Botoki. Bierżynielis, wś, pow. poniewieski, 3 okr. pol, gm. Skrobatyszki, 50 w. od Poniewieża. Bierzyniszki, wś, pow. rossieński, 1 okr. pol. , gm. Kroże, 42 w. od Rossień. Bierżyny, wś, pow. rossieński, 3 okr. pol, gm. Jurborg, 67 w. od Rossień. Bieście, w spisie z 1886 r. Biejcie, dwór, pow. szawelski, 1 okr. pol, gm. Łukniki, 39 w. od Szawel Biesiad, wś nad Biesiadzią, pow. homelski, gra. Wietka, 54 dm, 309 mk. , cerkiew, młyn, Biesiadka, chutor, pow. ihumeński, gm. Citwa. Biesiadka, Biesiadka ob. t. I, 222, wś nad Biesiadka Bierzgale Bierzgale Biesiad Bieście Bierżyny Bierzyniszki Bierżynielis Bierżynie Bierżwajcy Bierżuki Bierże Bierżaniszki Bierżalotka Bierżaleknas Biesiady Biesiekierz Biesiekiery Biesiedź Biesiec Biesiaga Bieskid Biesiadki Biesiadki rzką. Krasiuczką, pow. taraszczański, gm. Krasiłówka, st. poczt. Zaszków 12 w. , 32 w. od TaraszcŁy, 736 dm. , 3, 655 mk. , cerkiew drewniana, szkółka, 10 wiatraków. Przy wsi ferma 5 dm. , 22 mk. , ze stadniną koni. Biesiadki, nazwa lasu, na którego obszarze powstała Wola Łagowska. Kod. Mał. , III, 103. Biesiadki, wś nad rz. Uszew, pow. brzeski Galicya. W r. 1269 Paweł bisk. krakow. nadaje sołtystwo w tej wsi Radoste. Rzekę nazywa akt Wschwa. Wieś ma być osadzona na prawie nowatorskiem. Król Kazimierz w przekonaniu, że wieś ta należy do kategoryi rycerskich włości militales, zabrał ją lecz r. 1354 zwraca biskupom. Kod. kat. krak. , I, 92, 252. Jan rector ecclesiae in Besatki w dok. z 1374 r. Kod. Mał. , III, 277. W połowie XV w. istnieje tu kościół par. drewniany p. w. św. Mateusza. Wieś jest własnością bisk. krakowskiego. Pleban bierze dziesięcinę z dwu łanów sołtysich a biskup krakowski z 12 łan kmiecych. Dług. , L. B. , II, 277. Biesiadki, wś, pow. wieliski, gm. Krest. Biesiadki ob. t. I, 223, wś, pow. nowogradwołyński, gm, Berezdów, par. praw. Czarnokały, 32 w. od mta pow. , 130 dm. , 806 mk. , cerkiew filialna z 1877 r. , szkółka. W 1577 r. należy do dóbr kn. Koreckiego, który wnosi z 15 dym. , 10 ogr. Ks. Samuel Korecki ma 1650 r. 61 a 1651 n 45 dym. Obecnie od kilku pokoleń należą do Mikuliczów. Biesiady 1. wś i fol, pow. borysowski, gm. Hajna, 67 w. od Borysowa. Wś ma 24 osad; fol. należy do Wojciechowskich. 2. B. ob. t. I, 222, dobra, pow. wilejski, 1 okr. pol, gm. Radoszkowicze; 1865 r. własność Czechowiczów. Cerkiew par. drewn. , wzniesiona przez dziedzica Krajewskiego, ma 1, 822 wiernych; kaplice cment. we wsiach Minujle i Chorążyce. Biesiaga, os. młyn. nad rz. Pabianką, pow. łaski, gm. Widzew, par. Pabianice, ma 1 dm. , 19 mk. 81 morg. Biesiec, wś, pow. sieradzki, gm, Złoczew, par. Stolec, ma 24 dm. Stanowi jedną całość ze wsią Stolec. Biesiedź, rzka w gub smoleńskiej i mohylowskiej, lewy dopływ Soży. Bierze początek z błot w pobliżu wsi Biesiedki, w pow. rosławskim gub. smoleńskiej, przerzyna pow. klimowicki, następnie rozgranicza ten powiat od czerykowskiego, wkracza do pow. suraskiego gub. czernihowskiej, poczem powtórnie wchodzi w granice gub. mohylewskiej, przepływa przez pow. rohaczewski, w końcu ubiegłszy kilka wiorst w granicach pow. homelskiego, ma ujście powyżej wsi Nowosiółki. Długa przeszło 200 w. , z czego 120 w. wypada na gub. mohylowską. W pow. klimowickim i czerykowskim brzegi ma więcej urwiste, w rohaczewskim i homelskim niskie, pokryte zaroślami i łąkami. Szerokość pod wsią Chocimsk w pow. czerykowskim przenosi 10 saż. i dochodzi do 20 i 30 saż. w niektórych miejscowościach. Mosty znajdują się pod mstkiem Chocimsk i pod wsią Biesiedzki Prudek. B. poczyna być spławny w pow. klimowickim pod urocz. Michalina w gm. Chocimsk. Przybiera od prawego brzegu rzki Rektę, Muzyczek, Jelcnkę, Desnówkę, Żadunkę, Derażnię, Pałuż i Kołpytę; od lewego zaś Olszówkę, Zuber, Świnkę i Stołbunkę. Biesiekiery, r. 1232 Byzsecre, w XIV w. Besekirz, Bessekirz, Beszekirz, Besekers, Bessekirzs, wś, pow. łęczycki, gm. i par. Grabów. Wspomniane w dok. z 1232 potwierdzającym nadanie tej wsi darowanej pierwotnie przez arcyb. gnieźn. Bogumiła wraz z innemi klaszto rowi w Łeknie a przez klasztor bisk. pruskiemu Chrystyanowi przez bisk. Chrystyana klaszto rowi sulejowskiemu, który widocznie pozbył się niedługo tych posiadłości. Kod. Wielk. , nr. 136. Zdawna wchodziła w skład dóbr Gra bów, o czem świadczy akt rozgraniczenia w r. 1388 wsi Kolene własności arcyb. gnieźn. , od wsi Besekirz, należącej do Trojana z Grabo wa. W tychże aktach ziemskich łęczyckich, występuje w r. 1395 Sławomira ze Skotnik przez plenipotenta swojego Racibora Kosalskiego przeciwko Wituskiej o 20 grzyw. , jako ta dłużej niż należy, w kwocie tej trzyma Besekirz. W r. 1396, tenże plenipotent zeznaje, iż Andrzej Boguta z Konarzewa w sumie 80 grzyw. dzierży Besekirz. Tenże Boguta pisze się jeszcze z B. w r. 1398, w r. zaś 1399 zeznaje, że jeżeli do Bożego Narodzenia, Racibor właściwie Sławomir ze Skotnik nie spłaci mu należnej kwoty on nadal zatrzyma dla siebie Bessekirzs. Zamek wystawiony na sypanym wzgórzu, około r. 1500 miał tablicę wmuro waną nad bramą z napisem D. T. O. M. Arcem hanc Biesiekierianam ab III. Nicolao de Warzymów Sokołowski Palat. Lanc. circa an. Dni 1500. W r. 1790 istnieje tu jeszcze zamkowa kapelania, w zawiadywaniu kapłana ze zgromadzenia karmelitów kłodawskich Liber Perceptor. Conr. Clodav. . Między r. 1835 a 1850, zamieszkiwał tu czasowo poeta zie mianin, Jan Nepomucen Jaśkowski 1882 r. , jako drugi mąż kasztelanowej Kretkowskiej i tu tworzył swoje Elegie. Widok akwarelo wy zamku w B. znajduje się w, ,Zabytkach sztuki, zebranych staraniem Rady Adm. Kró lestwa Polskiego w 1850 r. rękopis w Bibl. uniw. w Warszawie; rysunek zaś autora niniej szej notatki z r. 1882, odtworzył Wędrowiec wraz z opisem, w nr. 51 r. 1898. Por. Besiekiery t. I, 156. M. R. Witan, Biesiekierz, fol, pow, nieszawski, gm. Straszewo, par. Koneck, ma 50 mk. , 287 morg, dwor, i 10 włośc. Bieskid, u Długosza Byeszkod, szczyt gór Bieskówka Bieskówka Bieżanów Bieżaniszki Biezodnica Biezimiańsk Biezdziadowo Bieszków Bieszkany Bieszenkowicze Biesze Bieszcza Bieszany Bieszanki Biesuspary Biesówka Biesowica Biesóweczka Bieśnik Bieśle ski w pobliżu źródeł Sanu i zamku Sobień dziś pow. liski. Według Długosza na szczycie leżał kamień z ruskim napisem, położony tu przez Lwa ks. ruskiego, jako w punkcie granicznym między Polską, Rusią i Węgrami. Będzie to zapewne dzisiejszy Żydowski Beskid. Bieskówka, wś, pow. czerykowski, gm. Dołhowicze, 14 dm. , 76 mk. Bieśle, r. 1419 Byesle, wś, dziś nie znana. Leżała w ziemi łęczyckiej, dawna własność kapituły krakow. Ob. Wardzyn. Bieśnik 1. wś, pow. brzeski Galicya, par. rz. kat. w Zakluczynie 4. 5 klm. . Właściciel większego obszaru hr. K. Lanckoroński. W połowie XV w. dziedzic Lucław Kadski. Dwa łany km. dawały fertona kapitule krakowskiej. 2. B. , wś, pow. gorlicki, par. rz. kat. w Szalowy, 8. 8 klm. od Gorlic. W połowie XV w. dziedzicem był Jan Stadnicki, trzy łany km, dawały po fertonie dziesięciny bisk. krakowskiemu. Dług. , L. B, II, 253. Biesóweczka, Bisóweczka, wś nad dopł. Połtwy, pow. zasławski, gm. i par. praw. Białogródek, 23 w. od Zasławia, 120 dm. , 648 mk, szkółka. Wś należy do klucza białogródeckiego dóbr ks. Sanguszków. Biesowica, wś nad Biesiadzią, pow. klimowicki, gm. Chocimsk, 135 dm. , 960 mk, cerkiew. Biesówka, Bisówka ob. t. I, 240, wś, pow. Ostrogski, gm. Lachowce, par. kat. Białogródka, st. poczt. Zasław 25 w. , st. dr. żel. Szepietówka, 45 w. od Ostroga, ma 124 dm. , 694 mk Ze wsią Książęcin 3 w. miała 103 dm. , 845 mk. prawosł. i 377 katol. Cerkiew drewn. z 1874, nadana ziemią przez ks. Jabłonowskich r. 1739 i 1763 r. W XVI w. była własnością Andrzeja i Bohdany z Denisków Kuniewskieh, sędziów ziemskich krzemienieckich, po ich śmierci zagarnięta przez zięciów ks. Lwa Woronieckiego i ks. Różyńskiego. W 1583 r. należała w części do Andrzeja Czołhańskiego 12 dym. , 3 ogr. , 5 komor. , w drugiej do Mikołaja i Jarosza Jarmolińskich 9 dym. , 3 ogr. , 15 komor. , w trzeciej zaś do Romana Jarmolińskiego 6 dym. , 3 ogr. , w zeszłym wieku ks. Jabłonowskich, obecnie Borysowa i spadkobierców Jaworskiego. Biesuspary, wś, pow. poniewieski, 4 okr. pol. , gm. Czypiany, 44 w. od Poniewieża. Bieszanki, wś nad rzką Woszczeniówką, pow. lidzki, 4 okr. pol, gm. Lebioda, 18 dm. , 153 mk w 1865 r. 83 dusz rewiz. , młyn wodny, folusz; należała do dóbr Możejki małe Brochockich. Bieszany, wś, pow. poniewieski, 2 okr. pol, gm. Stumbryszki, 43 w. od Poniewieża. Bieszcza, rzeczka, w pow. częstochowskim, wypływa z pod wsi Zwierzyniec, na półn. od Panek, płynie ku północy, przez wsie Husarze, Aleksandrów, Kotary, Kuków i pod Krzepicami wpada z pr. brz. do Liswarty. Długa 10 klm. Por. Kostrzewska woda t. IV, Biesze, wś, pow. kowieński, 4 okr. pol. , gm. Żejmy, 36 w. od Kowna. Bieszenkowicze 1. ob. t. I, 223, mstko i dobra nad Dźwiną, pow. lepelski, gm. Bieszenkowicze, 54 w. od Lepla, 65 w. od Witebska, ma 2, 889 mk, 2 cerkwie, kościół par, kat. , synagogę, dom przytułku, zarząd okr. pol, urząd gm. , szkołę, szkółkę cerk. , st. poczt, i tel. , cegielnię, piec wapienny, 5 garbarni, 127 sklepów, jarmarki. Znane już od połowy XV w. ; król Kazimierz fundował tu cerkiew p. w. św. Eliasza. W XVII w. B. należały do Sapiehów. Władysław IV nadaje prawo magdeburskie 1634 r. Kazimierz Leon Sapieha funduje tu 1650 r. kościół katol W końcu XVII i na początku XVIII w. B. należały do ks. Ogińskich. Kazimierz Ogiński, wwda wileński, na pamiątkę pobytu w B. Piotra W. wznosi drewnianą cerkiew. W lipcu 1812 r. odbyła się tu wobec Napoleona przeprawa wojska francuskiego przez Dźwinę. We wrześniu 1822 r. Aleksander I nawiedził B. i odbył tu przegląd wojsk. Rozległe dobra B. leżą na pograniczu dwu gubernii witebskiej i mohylewskiej, należą obecnie do hr. Chreptowiczów i obejmują w pow. połockim 8, 594 dzies. , w lepelskim 6, 889 dzies. i w sieńskim 4, 813 dzies. Gmina należy do 1 okr. pol. , obejmuje 65 miejscowości, mających 780 dym. włośc. obok 443 innych, 5, 440 mk. włościan 1, 662 dusz rewiz. , uwłaszczonych na 6, 963 dzies. Nadto w obrębie gminy znajduje się 10, 870 dzies. 1, 975 roli większej posiadłości. 2. B. , os. , pow. połocki, gm. Michałowszczyzna, cerkiew, Bieszkany, okolica szlach. , pow. oszmiański, 7 okr. pol, gm. Polany. Miała 9 dusz rewiz. Bieszków, r. 1569 Bieskow, wś, pow. radomski, gm. Rogów, par. Jastrząb, 28 w. od Radomia, ma 44 dm. , 394 mk, 721 morg. , młyn wodny i wiatrak W r. 1827 wś rząd. , 35 dm. , 260 mk W r. 1569 należy do klucza iłżeckiego, dóbr bisk. krak. , ma 17 półłanków i 2 kom. Biezdziadowo, wś, pow. jarociński dawniej pleszewski, par. Żerkow, ma 294 ha obszaru, 64 dm. , 373 mk 23 ew. . Według wizyty z 1610 r. istniał tu kościół par. drewniany p. w. św. Mateusza Ewang. i św. Macieja. Jeszcze r. 1683 był paraf. , obecnie filialny. Biezimiańsk, jezioro, pow. piński, na Zarzeczu, gm. Chojno, przeszło 100 mr. obszaru. Biezodnica, wś, pow. miński, okr. pol, gm. i st. poczt. Kojdanów, 45 od Mińska. Bieżaniszki, wś i dobra, pow. lidzki, 2 okr. pol, gm. Koniawa. Wś miała 16 dusz rewiz. ; dobra należały 1864 r. do Żylińskich. Bieżanów, ob. Bierzanów. Bieżemce Bikiany Bikańce Bikajcie Bijutyszki Bijuszki Bijuny Bijuciszki Bijucie Bijowtany Bijowce Bijety Bijejki Bijatowo Bihun Biguszki Bigusowo Bigajle Bieżywody Bieżyszki Bieżuwis Bieżów Bieżewice Bieżeń Bieżany Bie any Bieżany, wś, pow. mławski, gm. Ratowo, par. Radzanów, ma 7 dm. , 58 mk. , 155 morg. Bieżany, dobra skarb. , pow. trocki, 2 okr. pol. , gm. Żyżmory. Bieżemce, wś, pow. oszmiański, 3 okr. pol, gm. Łogumowicze. W r. 1865 miały 107 dusz rewiz. ; należały do dóbr Łazduny Milewskich. Bieżeń, kol. , pow. częstochowski, gm. Węglowice, par. Truskolasy, ma 45 dm. , 302 mk. , 685 morg. ; os. leś. rząd. , 1 dm, 30 morg. W r. 1827 wś rząd. , 25 dm. , 156 mk. Bieżewice, w reg. pob. z 1569 r. Biezeievice, wś, pow. gostyński, gm. Lucień, par. Gostynin, ma 50 mk. , 180 morg. dwor. i 4 włośc. Bieżów, Beżów, Biżów, pierwotnie Korczów, wś u źródeł rz. Bystryjówki, pow. żytomierski, gm. Bieżów, st. poczt Czerniachów, 25 w od Żytomierza, 51 dm. , 568 mk, cerkiew drewn. z 1647 r. , zarząd gminy, szkoła od 1885 r. . Cerkiew filialna we wsi Dziewoczki. W skład par. praw. wchodzą wsi Kisielówka, Fedorówka, Malinówka, Hołowin i Slipczyce, z cerkwią; cmentarną. . W całej par. 284 dm. , 2, 239 mk. praw. , 246 katol. i 37 żyd. Wś B. pierwotnie zwana Korczów, była gniazdem Korczowskich. W 1581 r. Wasil Simowicz Korczowski wnosi z 6 osiadł. Następnie przechodzi do Lemieszów. Oprócz Jakuba Lemiesza w 1628 r. wnoszą z B. Mikołaj Dachnowicz z 1 dym. i Wacław Ziałowski z 1 dym. , 1 ogr. Obecnie własność Juliusza Moczulskiego. Gmina należy do 2 okr. pol, obejmuje 21 miejscowości, mające 754 dym. włośc. . obok 651 innych, 10, 811 mk. włościan, uwłaszczonych na 9818 dz. Bieżuwis, zaśc, pow. święciański, 1 okr. pol, gm. i dobra skarb. Święciany, miała 6 dusz rewiz. Bieżyszki, ob. Bieziszki. Bieżywody, wś, pow. łódzki, gm. i par. Czarnocin. Wś ma 16 dm. , 151 mk, 312 morg. ; os. 1 dm. , 8 mk. , 1 morg. W 1827 r. 12 dm. , 89 mk. Bigajle, w spisie z 1892 r. Biczajnie, wś, pow. wiłkomierski, 2 okr. pol. , gm. Subocz, 66 w. od Wiłkomierza. Kaplica katol par. Subocz, p. w, św. Magdaleny, z drzewa wzniesiony przez dziedzica wsi Tyszkiewicza. Bigusowo ob. t. I, 225, dobra, pow. drysieński, par. Rosica, 1, 068 dzies. Niegdyś attyn. dóbr Drujsk ks. Sapiehów, nabyta około 1824 r. przez Marcina Nitosławskiego od ks. Franciszka Sapiehy. Kaplica katol. fundacyi Nitosławskich. Biguszki ob. t. I, 225, dobra, pow. wiłkomierski, 4 okr. pol, gm. Wiżuny, 74 w. od Wiłkomierza własność Drozdowskich, 415 dz. Bihun 1. , pow. owrucki, ob. Biehun. 2. B. , pow. radomyski, ob. Ostrów. Bijatowo, os. , część wsi Rosocha w gm. Golina, pow. koniński. Bijejki 1. dwór, pow. szawelski, 3 okr. pol, gm. Żagory, 52 w. od Szawel 2. B. , fol, tamże, gm. Gruździe, 42 w. od Szawel 3. B. , okolica, pow. wiłkomierski, 4 okr. pol, gm. Owanta, 46 w. od Wiłkomierza. Ma w 10 częściach 280 dzies. 4. B. , okolica, tamże, 5 okr. pol, gm. Onikszty, 38 w. od Wiłkomierza. 5. B. , ob. Biejki. Bijety, w spisie z 1886 r. Biejuty, zaśc, pow. rossieński, 3 okr. pol, gm. Botoki, 48 w od Rossień. Bijowce 1. , Bijowce, wś nad dopł. Rosi, pow. kaniowski, gm. Isajki, st. poczt. Bohusław 11 w. , 45 w. od Kaniowa, 565 dm. , 2, 904 mk. , cerkiew, szkółka, 9 wiatraków, młyn. Wchodziła w skład sstwa bohusławskiego, wymieniona jako chutor kozacki w lustracji sstwa z 1622 r. Następnie należała do klucza bohusławskiego dobr hr. Branickich, dziś do apanaży. 2. B. ob. t. I, 225, wś, pow. bracławski, gm. Rubań, 89 dm. , 578 mk. Bijowtany, wś, pow. trocki, 2 okr. pol, gm. Żyżmory 8 w. Miała 49 dusz rewiz. ; należała do dóbr Staniewo w 1865 r. Małochowców. Bijucie 1. wś, pow. wilejski, 3 okr. pol, gm. Mańkowicze 3 w. . Miała 12 dusz rewiz. ; należała do dóbr skarb. Menczeniaty. 2. B. , wś, pow. wilejski, 3 okr. pol, gm. Miadzioł 12 w. . Miała 24 dusz rewiz. ; należała do dóbr Posopowo hr. Tyzenhauzów. Bijuciszki 1. ob. t. I, 225, wś i dobra, pow. oszmiański, 1 okr. pol, gm. Holszany 7 w. . Dobra w 1865 r. należały do Wojtkiewiczów; wś miała 45 dusz, w części należącej do dóbr B. Wojtkiewiczów i 17 dusz w części do dóbr Świłówka Zawadzkich Własność niegdyś Wolanów przed r. 1572, następnie Wańkowiczów. Znajduje się tu stary dwór Wańkowiczów, dziś w ruinie. W B. umarł Andrzej Wolan w 1610 r. i tamże został pochowany. Dobra B. razem z Bokszyszkami mają 1, 400 dzies. 2. B. ob. t. I, 225, dobra, pow. wileński, 3 okr. pol, gm. Malaty 12 w. ; 1865 r. własność Steblina Kamieńskiego. Bijuny, wś i dobra, pow. wileński, 3 okr. pol, gm. Janiszki. Wś miała 30 dusz rewiz. ; dobra 1865 r. należały do Zajączkowskich. Bijuszki, dwór, pow. szawelski, 2 okr. pol gm. Okmiana, 64 w. od Szawel Bijutyszki, Bijotyszki, zaśc, pow. nowoaleksandrowski, 4 okr. pol, gm. Rakiszki, 48 w. od mta pow. Bikajcie, wś, pow. szawelski, 3 okr. pol, gm. Kruki, 57 w. od Szawel Bikańce wś, pow. wileński, 3 okr. pol. , gm. Giedrojcie 18 w. . Miała 32 dusz rewiz. ; należała do dóbr Szukiszki Jastrzębskich. Bikiany 1. , Biekiany, wś, pow. nowoaleksandrowski, 1 okr. pol, gm. Duksizty, 28 w. od Bieżany Bikuny Bikieliszki Bikiewicze Bikiszki Bikłoża Bikulewicze Bikiel Bilczynka Bilczyce Bikówek Bilczów Bilcze Bilczaki Bilcza Bilcewicze Bilaniszki Bilańce mta pow. Należała do dóbr Dryświaty Łopacińskich, przy fol. Tumulin, miała 8 chat. Przysądzona z eksdjwizyi Pijarom wileńskim. 2. B. , wś i zaśc, tamże, gm. Tyltyszki, 15 w. od mta pow. Bikiel, przys. , pow. wiłkomierski, gm. Rogowo. Bikieliszki, wś, pow. nowoaleksandrowski, 1 okr. pol, gm. Tyltyszki, 23 w. mta pow. Bikiewicze, dobra, pow. słonimski, 2 okr. pol. , gm. Mieżewicze, 28 w. od Słonima, własność Michałowskich, z fol. Michalin i urocz. Mieduchowo, mają 659 dzies. Bikiszki, wś, pow. nowoaleksandrowski, 2 okr. pol, gm. Widze, 58 w. od mta pow. Bikłoża, rzka, w pow. sieńskim i lepelskim, lewy dopł. Dźwiny. Bierze początek w pow. sieńskim, płynie początkowo ku płn. , potem na zachód i ubiegłszy 10 w. ma ujście pod wsią Chrapowicze. Bikówek, wś, pow. grójecki, gm. Kobylin, par. Worów, ma 94 mk. , 632 morg. dwor. , 64 włośc. W r. 1827 było 7 dm. , 64 mk. Biksze, wś, pow. poniewieski, 4 okr. pol, gm. Podbirże, 63 w. od Poniewieża. Bikulewicze, dobra, pow. lepelski. własność Ruszczycowej, mają 1, 039 dzies. W 1508 r, król Zygmunt nadaje B. Hlebickim Józefowiczom; 1574 r. własność sióstr Rahozinej, Szewerdynowej, Sielawiny i Iwanowiczowej. W 1635 r. Stefan Wołłowicz sprzedaje B. Kazimierzowi Józefowiczowi. R. 1737 Aleksander Hlebicki Józefowicz, skarbnik rzeczycki, sprzedaje B. z Sokorowem za 6, 000 tal bitych Stanisławowi Sielawie, skarbnikowi smoleńskiemu. Dziś drogą spadku Ruszczyc. Bikuny 1. wś, pow. nowoaleksandrowski, 1 okr. pol, gm. Antolepty, 35 w. od mta pow. 2. B. , fol, pow. nowoaleksandrowski, 4 okr. pol, gm. Antuzowo, 12 w. od mta pow. ; wła sność Zajcewych, dawniej Jazdowskich, ma 188 dzies. 3. B. , wś, pow. wiłkomierski, 4 okr. pol, gm. Onikszty, 42 w. od Wiłkomierza, Bilańce, wś, pow. Iidzki, 2 okr. pol, gm. aleksandrowska. Miała 15 dusz rewiz. ; należała do dóbr Horodno, hr. Potockich. Bilaniszki, zaśc, pow. święciański, 1 okr. pol, gm. Święciany; należał do dóbr skarb. KonciarzynKochanówka. Bilcewicze 1. wś włośc, pow. wilejski, 2 okr. pol, gm. i dobra skarb. Wilejki. W r. 1865 miała 146 dusz rewiz. 2. B. Nowe, zaśc, tamże, 3 w, od Wilejki; miał 15 dusz. Bilcza 1. u Długosza Byełcza, wś i kol, pow. sandomierski, gm. i par. Obrazów, mają 44 dm. , 369 mk. , 213 morg. dwor. , 188 włośc, młyn. W połowie XV w. wś ma 10 łan km. , 2 karczmy z rolą. Dziesięcinę wartości do 12 grzyw. pobiera archidyakon sandom. Folw. rycerski daje pleban. w Obrazowie. Dziedzicem wsi Jan Bielecki h. Habdank. Dług. , II, 353. 2. B. r. 1540 Bielcza, wś, pow. kielecki, par. Brzeziny. W dok. z r. 1351 r. Kod. kat. krak. , II, 20. W 1540 r. wś Bielcza w pow. chęcińskim, własność bisk. krak. , ma 6 łan. osiadłych i młyn na rz. Czarnej. Należała do klucza kieleckiego. Bilcza, w dok. Bolcze, Byłcze ob. t. I, 265, wś nad Styrem, pow. dubieński, gm. Boremel. par. praw. Stawrów o 3. w. , par. katol. Zło czówka 8 w. , 35 w. od Dubna, ma 33 dra. , 210 mk. Podług innych wykazów ze wsią Kalniatycze ma 59 dm. , 496 mk. praw. i 2 katol; cerkiew filialna drewn. wzniesiona 1701 r. przez dziedzica wsi Zagórskiego, kaplica cmentarna katolicka. W 1545 r. przysiołek wsi Krasne, nadanej przez Zygmunta I Wasilowi Jenkowiczowi. W 1570 r. własność w części Stani sława Przesmyckiego, w części zaś Jakuba La skowskiego. W 1577 r. płaci ztąd Iwan Siemienowicz z 2 dym. po 10 gr. , 5 ogr. po 2 gr. , i Helena Przesmycka z 2 dym. po 10 gr. , 3 ogr. po 2 gr. W końcu XVIII w. B. należała do Zagórskich, którzy nad Styrem wybudowali pa łac, otoczony parkiem. W początku b. wieku B. od Zagórskich przeszło do Alojzego Gostyń skiego, marszałka gubernialnego. od sukceso rów Gostyńskiego nabył B, razem z Kalniatyczami i Stawrowem Małyński, marszałek pow. ostrogskiego, którego córka hr. Cecylia Sołtanowa obecnie je posiada. W pobliżu parku znaj duje się zamczysko, z którego pozostał sam nasyp czworoboczny. Lud. Żyt. Bilczaki, ob. Bielczaki. Bilcze złote, wś, pow. zaleszczycki. Por. Ossowski G. ; Sprawozdanie IV z wycieczki paleoetnol po Galicyi w r. 1892. Cmentarzysko z grobami cegłowymi w B. złotym. Zb. wiad. do antr. kr. , 1895 r. , t. 18. Bilczów, u Długosza Byelczow, wś, pow. stopnicki. W połowie XV wś ma 6 1 2 łan km. i karczmę z rolą. Dzies. wartości do 6 grzyw. pobiera kustosz wiślicki. Dwór i role dworskie dawały przedtem dziesięcinę pleban. w Chotlu lecz nieprawnie przeniesiono ją do kościoła w Michałowie. Dług. L. B. , II, 372, 384, Bilczyce, u Długosza Byełczyce, wś, pow. pow. wielicki. W połowie XV w, część wsi należy do par. w Gdowie i właścicielami jej są Marszowski Stan. h. Półkoza i klasztor Ciała Chrystusowego na Kazimierzu krakowskim. Łany km. i trzy karczmy dają pleban, w Gdowie dziesięcinę wartości do 6 grzyw. i kolędę cenioną na 5 grzyw. Druga część B. należy do par. Biskupice i ma tych samych właścicieli. Cztery łany km. dają dziesięcinę kolejno szpitalowi św. Krzyża w Krakowie i pleban w Gdowie. Dług. L. B. , II, 119, 120. Bilczynka ob. t. I, 226, Bielczynka, wś, pow. zasławski, gm. Michnowo, par. praw. My Biksze Bikiel Bildziugi Bildy Bildenie Bildejki ślatyn, 6 w. od Zasławia, ma 24 dm. , 112 mk. Należy do dóbr ks. Sanguszków, w kluczu zasławskim. Bildejki, wś, pow. brzeski, gub. grodz. , 3 okr. pol, , gm. Turna, 27 w. od Brześcia, 644 dzies. Bildenie, Beldenie. dobra, pow. rossieński, 3 okr. pol. , gm. Botoki, 45 w. od Rossień, własność Oleszkiewiczów, 305 dzies. Bildy, zaśc, pow. święciański, gm. Michałowo. Znajduje się tu 12 kurhanów. Blidzie 1. , wś, pow. wileński, 6 okr. pol, gm. Mickuny 13 w. . Miała 22 dusz rewiz. , należała do dóbr skarb. Rubienka. 2. B, wś, tamże, 20 w. od Mickun; miała 13 dusz rewiz. , należała do dóbr skarb. Ławaryszki. Bildziugi, ob. Biełdziugi, Bildziuki 1. , folw. , pow. miński, gm. StareSioło. 2. B. , ob. Bieldziugi. Bile, jezioro, w pow. włodzimierskiem. Niegdyś w sstwie lubomelskiem. Bilejki, wś pow. szawelski, 2 okr. pol. , gm. Okmiany, 77 w. od Szawel. Bilejnie, dobra, pow. kowieński, 1 okr. pol. , gm. Krasnesioło, 24 w. od Kowna. Bilejsze, wś, pow. nowoaleksandrowski, 1 okr. pol. , gm. Dusiaty, 38 w. od mta pow. Bilekinie, dwór, pow. kowieński, 2 okr. pol. , gm. Kroki, 80 w, od Kowna. Bilewicze 1. , Billewicze, dobra nad rzką Szałtoną, pow. rossieński, gm. Mańkuny, par, Girtakol 4 w. , 7 w. od Rossień, 1810 dzies. 390 lasu. Przez kilka wieków zostawały w ręku Billewiczów, z których Jerzy, syn Marcina był w 1543 r, generalnym ssta żmujdzkim. Po ostatnim z tej linii Józefie, marszałku rossieńskim 1850 r. przeszły na wnukow jego Piłsudzkich. Obecnie własność Draszkowskłego. 2. B. , wś, pow. oszmiański, 3 okr. pol. , gm. Siedliszcze 8 w. . Miały 10 dusz rewiz. , należały do folw. Zagórankowszczyzna. Bilicie 1. ob. t. I, 226, wś, pow. kowelski, gm. Maciejów, 26 w. od Kowla, 44 dm. , 205 mk. Niegdyś własność kościelna, 1848 r. należała do Miączyńskich, obecnie przeszła w inne ręce. 3. B. , Bielicze, w dok. Bylicze, Bileckie Sioło, wś, pow. włodzimierski, gm. Hrybowica, 24 w. od Włodzimierza, 64 dm. , 450 mk. , cerkiew. Własność niegdyś Sanguszków, od których w 1637 r. otrzymał ją Fedor Woryski w zamian za Lepeszówkę i Radoszówkę w pow. krzemienieckim. Nabyta następnie przez Bohusza Iwanowicza Sierdiatyckiego, przechodzi do kn. Michała Czartoryskiego, który w r. 1547 wnosi z niej z 8 dym. W 1583 r. kn. Michałowa Czartoryska płaci od 26 dym. , 3 ogr. W połowie XVII w. Maryny Wilczopolskiej, mają 1648 r. 6, w 1650 r. 1 dym. Maryna Bilecka ma tu w 1648 r. 13, a w 1650 r. 7 dym. Następnie należała do Czackich, drogą wiana przeszła do Cieszkowskich, obecnie Ewy Chońskiej, do której tu i w Swojczynie należy 986 dzies. 3. B. , ob. Bielicze. Bilijówka, ob. Bielijówka, Bilikowce 1. ob. t. I, 227, wś, pow. lityński, gm. Meżyrów, 60 dm. , 416 mk. , cerkiew szkoła. 2. B. , ob. Bielikowce. Bilin ob. t. I, 227, Bielin, w dok. Bylin, Bielina, wś nad jez. Bilińskiem, par. Lubitów, 48 w. od Kowla, ma 210 dm. , 1, 258 mk. , cerkiew. W 1583 r. należy do Milanowiez kn. Kurbskiego, który płaci z 15 łanów, 8 rzemieśl. Podług lustracyi z 1628 r. należy do sstwa kowelskiego, będącego w posesji Koniecpolskiego, hetm. poln. , czyni 305 fl. , 1 gr. Za ssty Krzysztofa Opalińskiego było we wsi 1648 r. 92 dym. , w 1649 r. 60, a w 1653 r. 20 dym. 2. B. , chutor, pow. włodzimierski, gm. Korytnica, 10 w. od Włodzimierza, 34 dm. , 194 mk. Bilionie, wś, pow. rossieński, 1 okr. pol. , gm. Kołtyniany, 58 w. od Rossień, Biliszki 1. , zaśc, pow. kowieński, 4 okr. pol. , gm. Rumszyszki, 25 w. od Kowna. 2. B. , Bieliszki, folw. , pow. rossieński, 1 okr. pol. , gm. Kroże, 42 w. od Rossień, należy do dóbr Dowsianiszki. Bilmonty, wś, pow. oszmiański, 3 okr. pol. , gm. Juraciszki; miała 35 dusz rewiz. należy do dóbr Jurciszki. Bilno, r. 1557 Bilino, wś i fol. , pow. włocławski, gm. i par. Kłóbka, ma 183 mk. , 590 morg. dwor. i 63 włośc W r. 1557 Andrzej Ossowski płaci tu od 4 łan km. i 4 zagr. 2. B. , r. 1557 Bilino, wś i fol. , pow, nieszawski, gm. Osięciny, par. Kościelna wieś, ma 119 mk. , 474 morg. dwor. i 16 włośc. W r. 1827 par. Krzywosądz, ma 11 dm. , 110 mk. W reg. pob. z 1557 r. wś Bielino ma 4 łany km. , 2 zagr. , płaci tu Małgorzata Bielińska. Bilów, u Długosza Byelow, wś, pow. opatowski. Własność klasztoru św. Krzyża, nadana mu przez Bartłomieja Bostowskiego h. Bielawa. Pięć łau km. , zagrodnik i młyn dawali dziesięcinę do 5 grzyw. pleb. w Swiętomarzy. Dług. L. B. , II, 463 i III, 233. Spis wsi i osad gub. radomskiej z 1888 r. nie podaje tej osady. W r. 1827 Bilów wś duchowna, ma 9 dm. , 81 mk. Bilsk, fol, pow. maryampolskł, gm. i par. Wejwery, ma 1 dm. , 36. Bilsko, wś, pow. janowski, 8 w. od Janowa, obecnie ma 32 os. , 130 mk. , 220 morg. Bilsko, r. 1333 Bielsko, wś, pow. sądecki. Wymieniona w akcie erekcyi kościoła w Jakubkowioach r. 1333. Dziedzicem wsi był Wierzbięta. W, r. 1581 siedzą tu Wierzbiętowie, mają 2 1 2 łan. km. , 7 zagr. z rolą, 1 kom. 2 rzem. Bilsza, zaśc, pow. wileński, w 3 okr. pol. , gm. Giedrojcie 7 w. . Miał 6 dusz rewiz. , należał do dóbr Ambrożyszki. Bildziuki Bilsza Bildejki Biliszki Bilmonty Bilno Bilów Bilsk Bilsko Bilin Bilikowce Bilijówka Bilicie Bilewicze Bilekinie Bilejsze Bilejnie Bilejki Bile Bilionie Bilże Biłka Biłhorody Biłhaki Biłgoraj Biłdy Biłaty Biłaszów Biłanówka Bilwiny Bilwicie Biluny Biluniszki Biluńce Biltyszki Biltyszki, wś, pow. dzisieński, 2 okr. pol, gm. Bohiń 9 w. , miała 20 dusz rewiz. Biluńce 1. , wś włośc, pow. oszmiański, 3 okr. pol, gm. Dziewieniszki 12 w, , miała 51 dusz rewiz. , należała do dóbr skarb. Remizowo. 2. B. , ob. Bimońce. Biluniszki 1. , dobra, pow. szawelski, 2 okr. pol, gm. Popielany, 54 w. od Szawel Żagielowie mają. tu 37 dzies. 2. , B. , wś, tamże, 45 w. od Szawel Biluny 1. , wś, pow. nowoaleksandrowski, 5 okr. pol, gm. Skopiszki, 74 w. od mta pow. 2. B. , wś, pow. poniewieski, 3 okr. pol, gm. Skrobatyszki, 46 w. od Poniewieża. 3. B. , wś i dwór, pow. szawelski, 4 okr. pol, gm. Skiemie, 63 w. od Szawel 4. B. , wś, pow. wiłkomierski, 3 okr. pol, gm. Wojtkuszki, 6 w. od Wiłkomierza. 5. B. , wś, pow. wiłkomierski, 4 okr. pol, gm. Wiżuny, 64 w. od Wiłkomierza. Bilwicie, wś, pow, rossieński, gm. Szweksznie, 12ó w. od Rossień. Bilwiny 1. , okolica, pow, sokolski, 1 okr. pol, gm. Zubrzyca, 8 w. od Sokółki, 279 dzies. 2. B. ob. t. I, 227, wś i okolica, pow. sokólski, 3 okr. pol, gm. Kamionka, 7 w. od Sokółki. Wś z urocz. Siemionowszczyzna ma 53 dzies. , okolica 88 dzies. Bilże, wś, pow. szawelski, 3 okr. pol, gm. Zagory, 42 w. od Szawel Biłanówka, przedmieście Nowego Konstantynowa, pow. lityński, przy ujściu Czortowy do Telucimy. Biłaszów, ob. Biełaszów, Biłaty 1. , dobra, pow. wileński, 2 okr. pol, gm. Szyrwinty, własność Kiełczewskich, 2. B. , wś, tamże, 6 w. od Szyrwiut, miała 15 dusz rewiz. ; należała do dóbr Szeszolki. Biłdy, wś, pow. święciański, 1 okr. pol, gm. Michałowo 14 w. , miała 13 dusz rewiz. , należała do dóbr Cerkliszki. Biłgoraj 1. , wś, pow. włocławski, gm. Chodecz. W r. 1870 miała 42 mk. , 40 morg. 2. B. , os. leś. , pow piotrkowski, gm. Kleszczów, 1 dm. , 4 mk, 50 morg. dwor. 3. B. , os. nad rz. Ner, pow. łaski, gm. i par. Lutomiersk, ma 6 dm. , 68 mk. 4. B. , miasto pow. gub. lubelskiej. W r. 1676 płaci tu wojewoda lubelski pogłówne od osoby administratora, żony jego, 2 córek, 1 sługi szlach. , 1 księdza obrządku greckiego, 4 dworskich, 123 mieszczan, 16 wieśniaków, 35 żydów. Paw. Małop. , 5 a. W r. 1890 było zapisanych do ksiąg stałej ludności 8, 185, w tem 1, 079 nieobecnych. niestałych było 115. Śród zapisanych do stałej ludności było 661 praw. , 4, 094 katol i 3, 430 żydów. Powiat obejmował 95, 656 stałych mk. , w tem 6, 747 nieobecnych, 1, 300 niestałych. Śród stałej ludności było 28, 002praw. , 56, 516 katol, 1 prot. , 9, 613 żydow. Pow. biłgorajski w 1880 r. miał lasów pryw. nieurządzonych 78, 085 morg. , urządzonych 6, 044, zasianych na nowo 36, nie zadrzewionych 3, 945, danych za serwituty 632, dawnych włośc. 882, sadów dworskich 53, włośc. 162, w osadach miejs. 186 morg. Biłhaki, wś, nieistniejąca obecnie, w pow. łuckim, W 1583 r. w posiadaniu Michała Kozińskiego, który wnosi z 10 dym. , 6 ogr. Biłhorody pow. rówieński, ob. Bielów. Biłka 1, rzka w pow. winnickim i bracławskim, prawy dopływ Kaszlanki. Bierze początek pod Purpurowcami i Chiżyńcami w pow. Winnickim mija wsi Ćwiżyn, Trościaniec, Markówkę, Pedorówkę i pod wsią Szenderowem w pow. bracławskim ma ujście. 2. B. , Białka, Biełka, rzeczka, w pow. żytomierskim, prawy dopływ Uszy, płynie w kierunku półn. koło Słobody Baranówki, Rudni Baranowskiej, Suszek i pod wsią Biłka ma ujście. Długa około 13 w. Biłka, Biełka al. Białka 1. , wś nad rzką Piskarką, pow krzemieniecki, gm. , st. poczt. i tel. Wyżgródek Wyszhorodek, st. dr. żel Rudnia Poczajowska 64 w. , 43 w. od Krzemieńca, ze wsiami Biłka Mała i Martyszkowce, ma 97 dm. , 789 mk. praw. , 61 katol i 18 żydów. Sama B. Wielka ma 51 dm, , 437 mk. Cerkiew drewn. z 1778 r. Wś ta wraz z innemi w pow, łuckim i krzemienieckim, nadana została r. 1430 przez w. ks. Swidrygajłę Iwanowi Mokosiejewiczowi. W 1583 r. należy do Wierzbowca kn. Michała Wiśniowieckiego, kaszt. kijowskiego, który wnosi z niej od 5 dym. , 4 ogr. Następnie z kluczem nowowiśniowieckim w posiadaniu Mniszchów, w ostatnich czasach hr. LuedersWeimarn, od której w 1888 r. nabył Aleks. Leontowicz. Obecnie własność Piedorowa. 2. B. Mała, wś, tamże, o 2 w. od poprzedniej, 39 dm. , 269 mk 3. B. , wś nad rzką Uszą, przy ujściu rz. Biłki, pow. żytomierski, gm. Barasze, par. kat. Uszonaierz, st. poczt. Iskorość 35 w. , 82 w. od Żytomierza, 249 dm. , 1, 480 mk, cerkiew drewn. z 1775 r. , kaplica katolicka, szkółka od 1886 r. gorzelnia, garbarnia. W skład par. praw. wchodzą wsi Baskaki i Rudnia Biłocka. W całej par. 222 dm. , 1, 684 mk. prawosł. , 37 katol i 89 żydów. Wś położona pośród obszernej, obejmującej kilkanaście w. kw. polany, otoczonej dokoła ogromnemi lasami. Klucze uszomierski, dawidowiecki i biłocki, zajmujące półn. część powiatu należały do rodziny Nowowiejskich h. Jastrzębiec. Mikołaj Nowowiejski, ostatni dziedzic t. n. , fundator kościoła w uszomierzu, zostawił trzy córki, z których jedna została zakonnicą w Jazłowcu, druga wyszła za Bohusza i otrzymała klucz uszomierski, a trzecia Honoryna, zaślubiona hr. Oskarowi Tyszkiewiczowi z Łohojska objęła klucze biłocki i dawidowieck Po jej śmierci 1888 r. właścicielem dóbr tych został jedyny syn hr. Józef Tyszkiewicz, Cały Biltyszki Bimońce Biłocka Rudnia Biłohorodka Biłtowce Biłucie Biłuny Bimbalinie Bimbary Bimberis Bimbery Bimbilinie Bimbiszki Bimby Biłkoszki Bimoszki Indziuchy Binduha Bindziuki Biłki Bimuny Binarowa Binczarowa Bindaryszki Bindrowo ten mająjtek, obejmująjcy wogóle 18, 904 dzies. , dzieli się na dwa klucze biłocki, zajmujący płn. zchd część pow. zwiahelskiego i dawidowiecki, położony w środkowej csęści pow. żytomierskiego. Klucz bijocki składa się ze wsi Biłka, Suszki, Rasno, Rudnia Biłocka, Ryszawka, Jabłoniec, oraz ze słobód Jabłoniec i Zieleniszcze, w tem przeważająca większość ziemi pod lasami. Klucz dawidowiecki obejmuje wsi Dawidówka, Hruszka, Kruczyniec, słobodę Suchowolę i kolonie różnych nazw, między innemi Torczyn, utworzony na obszarze słobody Suchowoli. 4. B. , wś, pow. żytomierski, gm. Puliny, par. praw. Strybież 17 w. 5. B. , ob. Białka. Biłki, ob. Białki. Biłkoszki, pow. wiłkomierski t, I, 229, mylnie, ob. Bieluszki. Biłocka Rudnia, wś na pr. brzegu rz. Uszy, pow. żytomierski, 2 w. poniżej Biłki, gm. Barasze, 82 w. od Żytomierza, 18 dm. , 80 mk. Należy do klucza biłockiego dóbr hr. Józefa Tyszkiewicza. Biłohorodka, Białohorodka ob. Biłhorod, t. I, 228, wś nad Irpeniem. pow. kijowski, gm. Biłhorodka, 23 w. od Kijowa, ma 319 dm. , 2, 479 mk. , cerkiew, szkółkę, młyn, 3 wiatraki. Włościanie, w liczbie 744 dusz rewiz. , uwłaszczeni zostali na 4, 446 dzies. Oprócz tego Barbara Wiszniewska, fermę mającą, 541 dzies. , pierwotnie skarbową. Gmina obejmuje 1 matko, 12 siół, 11 wsi, 24, 605 mk. 50 katol. , 3 roskoln. , 3 sztundystów, 2 ewang. , 5, 450 żydów i 32, 712 dzies. 19, 807 roli, 3, 279 łąk. 4, 732 lasów, 2, 033 nieuż. , z których 9, 138 należy do właścicieli większej posiadłości, 23, 074 do włościan i 500 do cerkwi. Biłtowce, wś, pow. lidzki, 1 okr. pol. , gm. Tarnowszczyzna 8 w. ; miała 21 dusz rewiz. ; należała do dóbr Olżewo. Biłucie, wś, pow. oszmiański, 4 okr. pol. , gm. i dobra Wołożyn hr. Tyszkiewiczów. Miała 15 dusz rewiz. ; należała do fol. Adampol. Biłuny, w spisie z 1892 r. Bimuny, wś, pow. wiłkomierski, gm. Konstantynowo, 4 w. od Wiłkomierza. Bimbalinie, dwór, pow. kowieński, 2 okr. pol, gm. Betygoła, 80 w. od Kowna. Bimbary, wś, pow. święciański, 2 okr. pol, gm. Łabonary 32 w. ; miała 9 dusz rewiz. ; należała do dóbr Januszki. Bimberis, jezioro, w pow. nowoaleksandrowskim, w dobrach Dukszty, zajmuje około 13 morg. , pokryte roślinnością wodną. Bimbery, wś, pow. nowoaleksandrowski, 1 okr. pol, gm. Dukszty, 20 w. od mta pow. Bimbilinie 1. dwór, pow. rossieński, 4 okr. pol, gm. Skawdwile, 20 w. od Rossień. 2. B. Berżynie, dwór, pow. szawelski, 4 okr. pol, gm. Radziwiliszki, 20 w. od Szawel Bimbiszki, zaśc, pow. wileński, 3 okr. pol, gm. Janiszki 3 w. . Należał do dóbr skarb. Inturki. Bimby 1. wś, pow. nowoaleksandrowski, 5 okr. pol, gm. Poniemunek, 75 w. od mta pow. 2. B. , wś, pow. wiłkomierski, 3 okr. pol, gm. Kurkle, 31 w. od Wiłkomierza. Bimońce, w spisie z 1892 r. Biluńce, dwór i wś, pow. kowieński, 1 okr. pol, gm. Krasnesioło, 18 w. od Kowna. 2. B. , dwa przysiółki, tamże, 19 w. od Kowna. Bimoszki 1 dwa fol, pow. wiłkomierski, 1 okr. pol, gm. Szaty, 32 w. od Wiłkomierza. 2. B. , tamże, ob. Bieluszki. Bimuny, ob. Biłunjy. Binarowa 1. al. Bynarowa, wś, pow. gorlicki. Kazimierz król nadaje r. 1348 Mikołajowi zw. Vlosniczar i Hermanowi, obszar nad rz. Sitnicą, poniżej granic Biecza, dla założenia wsi o 60 łan. na prawie niemieckim. Sołtys otrzymuje 6 łan. , młyny na rzece, dwie karczmy, jatki, trzeci denar z kar. sądowych a szósty z czynszów. Jeden łan ma być wydzielony na skotnieę i jeden dla kościoła. Osadnicy po 20 latach wolności dawać będą po 8 skojców czynszu i po fertonie za dziesięcinę. Kod. dypl. pol, III, 220. 2. B. , wś, pow. biecki, ob. Wola binarowa, Binczarowa, w dok. Bybycza reban. r. 1581 Biekczarowa, wś, pow. grybowski. Wymieniona w dok. z r. 1365 jako wieś królewska, założona na obszarze lasu Jawor, na połd. od Grybowa. . Kod. Mał. , III, 188. W r. 1581 we wsi kościelnej Biekczarowa płaci Pieniążek od 13 półłanków, 2 zagr. , 3 kom. Bindaryszki, zaśc, pow. święciański, 2 okr. pol, gm. Daugieliszki 7 w. . Należał do dóbr skarb. Dawiliszki. Bindraje, zaśc. włośc, pow. wileński, 4 okr. pol. , gm. Bystrzyca 18 w. . Miał 9 dusz rewiz. , należał do dóbr skarb. Preny. Bindrowo, zaśc, pow. święciański, 2 okr. pol, gm. Łabonary 10 w. , należał do dóbr Szubinki. Binduga 1. wś. pow. konstantynowski, gm. Chlebczyn, par. Janów, ma 8 dm. , 79 mk. , 294 morg. W r. 1827 par. Sarnaki, 10 dm. , 99 mk. 2. B, os. , pow. maryampolski, gm. Chlebiszki, par. Preny, ma 1 dm. , 5 mk. 3. B. , os. , pow. pułtuski, gm. Zegrze, par. Popowo. BindugaIndziuchy, przys. , pow. brzeski gub. grodz. , 5 okr. pol, gm. Wołczyn. Ob. Bienduga i Biendziuga. Binduha, Bienduha ob. t. I, 218, Biendiuga, wś nad Bugiem, pow. włodzimierski, gm, Bereżce, 43 w. od Włodzimierza, 74 dm. , 515 mk. , kaplica katol, młyn wodny. Niegdyś Sieniutów, Wydźgów, obecnie Aleksandry Kroczyńskiej, 1, 082 dzies. Bindziuki, wś włośc, pow. wileński, 3 okr. mww Binduga Bindraje Biłki Biodry Biorniszki Birbaliszki Birbały Birbaszy Birbiliszki Birbiszki Bircza Birczewska Birecie Biriocie Birka Birki Birkówka Bir ka Birówka Birskie Birszcze Birsze Birsztany Binendy Binendy Bingiele Biniany Biniątki Bińków Binkowce Bińkowice pol, gm. Janiszki 6 w. . Miała 6 dusz rewiz. , należała do dóbr skarb. Inturki. Binendy, fol, pow. grójecki, gm. Rykały, par. Przybyszew, ma 19 mk. , 188 morg. dwor. i 9 włośc. Bingiele, wś włośc, pow. trocki, 4 okr. pol. , gm. i dobra skarb. Merecz. Miała 38 dusz rewiz. Istnieją, tu kurhany. Biniany, wś, pow. szawelski, 3 okr. pol. , gm. Poszwityń, 35 w. od Szawel. Biniątki al. Bieniątki, wś, pow. stopnicki, gm. i par. Busk. W r. 1827 było 7 dm. , 50 mk. W połowie XV w. było tu kilka fol. rycerskich, dających dziesięcinę do Buska i 3 zagr. Bińków, wś i fol, pow. piotrkowski, gm. Bełchatówek, par. Bełchatów. Wś ma 13 dm. , 88 mk. , 99 morg. ; fol. dm. , 10 mk. , 164 morg. W 1827 r. 11 dm. , 99 rak. Binkowce, wś, pow. miński, gm. Siemkowogródecka, 27 w. od Mińska. Bińkowice, r. 1578 Bienkowicze, wś, pow. opatowski, gm. Czyżew szlachecki, par. Przybysławiee, 21 w. od Opatowa, ma 18 dra. , 150 mk. , 89 morg. W r. 1827 było 13 dm. , 62 mk. R. 1578 płaci tu Stan. Piekarski od 7 os. , 3 1 2 łan. , 4 zagr. z rolą, 8 kom. ubog. , 3 hultajów. Bintiaje, wś, pow. wieliski, gm. Kozakowo. Biodrówka, rzką, w gub. grodzieńskiej, dopł. rzki Jelni dopł. Łukonicy. Biodry wielkie, wś, pow. kolneński, gra. Jedwabno, par. Burzyn. W r. 1827 było 23 dm. , 117 rak. Jan z Biedrzyc r. 1461 ustiąpił synom swoim 6 łanów w Brzostowie. Ztąd ta część otrzymała miano Biodry Brzostowo. W dok. z 1471 i 1488 występują, Jakób Biodra, Jan Biodra i inni t. n. herbu Rawa. Biorniszki, wś, pow. drysieński, par. Przydrujsk. Birbaliszki, wś i zaśc, pow. rossieński, 2 okr. pol, gm. Szymkajcie, 27 w. od Rossień. Birbały, wś, pow. rossieński, gra. Szweksznie, 94 w. od Rossień. Birbaszy, ob. Bierbasze, Birbiliszki, wś, pow. szawelski, 2 okr. pol, gm. Wieksznie, 84 w. od Szawel Birbiszki, dwór, pow. szawelski, 3 okr. pol, gm. Kruki, 56 w. od Szawel Bircza, ob. Biercza, Bircza, r. 1515 Byercza, mto, pow. dobromilski. Wspom. w dok. z 1418 i 1448 r. W r. 1515 płaci miasto 2 grzyw. i 1 fert. , młyn, oceniony na 30 grzyw. 1 gr. W r. 1508 za wyszynk piwa 1 grzyw. 1 gr, BirczewskaSłobodą, wś, pow. bobrujski, gm. Bortniki, 33 w. od Bobrujska. Birecie, wś, pow. nowoaleksandrowski, 5 okr. pol, gm. Ponedel, 85 w. od mta pow. Biriocie, ob. Birwiecie. Birka, zaśc, pow. wileński, 1 okr. pol, gm. Rzesza 6 w. . Należał do dóbr Czerwony Dwór. Birki, zaśc, pow. wileński, 2 okr. pol, gra. Mejszagoła 9 w. . Miał 5 dusz rewiz. ; należał do dóbr skarb. Mussa. Birki małe i wielkie al. Borki ob. t. I, 231, dwie wsi po obu brzegach Taiśminy, pow. czehryński, gm. Ałeksandrowka, st. poczt. i dr. żel Funduklejówka 2 w. , 35 w. od Czehrynia, mająj 423 dm. , 2, 300 mk. , cerkiew, szkółka, młyn, 13 wiatraków. Część leżąca na praw. brzegu rzki należała do sstwa czehryńskiego. na lewym zaś do Śmilańszczyzny. Pod koniec zeszłego wieku obie posiadał ks. Potemkin, od którego przeszły do gen. Dawydowa. W 1805 r. kupił je Krasnosielski. Syn jego w 1836 r. sprzedał połowę Ludwikowi Grabowskiemu bratu Michała, który 1844 r. założył tu małą; cukrownię. Drugą część utrzymał Ignacy Krasnosielski. Obecnie posiadają, tu Adamowa Grabowska 643 dzies. i Rajewscy po Krasnosielskim 862 dzies. Nadto Szymczenkoma 196 dz. Birków, wś, pow. miechowski. Wymieniony w dok. z 1242 w liczbie wsi, nadanych klasztorowi w Staniątkach. Kod. Mał. , II, 64. R. 1410 Spytko z Zakrzewa i Birkowa nadał klasztorowi Dominikanów w Krakowie 4 grzyw. dochodu rocznego z karczmy w B. Kod. kat. krak. , II, 347. Birkówka, pow. radomyski, ob. Berkówka, Birówka, ob. Bierówka. Birówka, ob. Berówka. Birskie, uroez. , pow. słonimski, 4 okr. pol, gm. Zdzięcioł, 33 dzies. Birszcze, zaśc, pow. nowoaleksandrowsk 4 okr. pol, gm. Oknista, 73 w. od mta pow. Birsze al. Birszcze, wś, pow. kalwaryjski, gm. i par. Krasna, ma 26 dm. , 184 mk. Birsztany, wś, pow. władysławowski, gm. i par. Gryszkabuda, ma 4 dra. , 36 mk. Birsztany ob. t. I, 231, mstko i dobra skarb. położone nad Niemnem, pow. trocki 3 okr. pol, gm. Jezno 10 w. , 69 w. od Trok, 114 od Wilna, 415 mk. w 1865 r. 135 dusz rewiz. ; w 1859 r. 52 dm. , 234 mk. . Kościół par. katol, p. w. św. Tadeusza i Judy. Parafia katol, dekan. mereckiego, 1, 236 wiernych. Niegdyś dwór myśliwski w. ks. litewskich, w którym przez całą zimę przebywał Kazimierz Jagiellończyk z rodziną. Leśnictwo birsztańskie miało 1712 r. 84 dym. hybernianych. Kościół, pierwotnie filia par. Preny, fundował. r. 1648 Władysław IV i uposażył rolą i lasami. Obecny wzniósł 1787 r. Kazimierz Sapieha, ssta preński. Patronat kościoła należał do biskupów wileńskich. Na przeciw kościoła wznosi się góra Pilis, ze śladami dawnego zamku myśliwskiego w. ks. litewskich. Na źródła tutejsze zwrócił uwago w 1846 r. Benedykt Biliński W 1852 r. z polecenia rza Bintiaje Biodrówka Birżałówka du dokonał analizy prof. b. uniw. wileńskiego dr. Abicht, inspektor urzędu lekarskiego dr. Powstański i aptekarz Kuszewicz. W 1855 r. poczęto budować domy i urządzać kąpiele. Ob. Łapczyński K. Półwysep birsztański Pam. Fizyogr. , t. VI, Warsz. , 1886. Birsztwiniki, wś, pow. telszewski, 3 okr. pol. , gm. Sałanty. 61 w. od Telsz. Birszy ob. t. I, 232, pow. dźwiński dyneburski, par. kat. Birżagol filia Okra, mają 252 dzies. Birszyki, zaśc, pow. nowoaleksandrowski, 1 okr. pol. , gm. Sołoki, 29 w. od mta pow. Birucie 1. fol, pow. nowoaleksandrowski, 3 okr. pol. , gm. Opsa, 54 w. od mta pow. 2. B. , wś, pow. poniewieski, 1 okr. pol. , gm. Nowemiasto, 20 w. od Poniewieża. Biruki ob. t. I, 232, dobra, pow. dzisieński, 2 okr. pol. , gm. Pohost Nowy, par. kat. Pohost, 265 dzies. ; własność dawniej Ukolskich, następnie Wołosowskich. Biruki ob. t. I, 232, wś nad Rosią, pow. wasylkowski, gm. Ostrów, 60 w. od Wasylkowa, 10 w. od wsi Trockie st. poczt. , 256 dm. , 1422 mk. , cerkiew, szkoła. Marya Branicka ma tu 771 dzies. Birule, zaśc, pow, borysowski, gm. Tumiłowicze, 115 w. od Borysowa. Birule, wś, pow. czerykowski. gm. Pałuż, 99 dm. , 653 mk. , garbarnia, wiatrak. Birulicze, wś nad rz. Kotrą, pow. grodzieński, 4 okr. pol, gm. Skidel, 26 w. od Grodna, 469 dzies. Podług reg. pomiarowych ekon. grodz, z 1558 r. należy do wójtowstwa poniemońskiego, ma włók 17, z których 12 osadnych, 5 ciągłych cziachłych. Poddani mieli 41 wołów i 19 koni. Z 17 włók osadnych i ciągłych płacić powinni z każdej włóki czynszu po 12 gr. , za gęsi, kury, jajca i stacyę po gr. 6, za niewody po 2 gr. , za wóz siana z odwozem po 5 gr. ; nadto z 3 włók osadnych osady po 20 gr. , za gwałty po beczce żyta al. po 10 gr. , a za tłoki po 12 gr; a robota z włók ciągłych po 2 dni w tydzień. Czyni z włók tego sioła ciągłych i osadnych płatu 9 kóp. 41 gr. A owsa beczek 34 a za odwóz owsa od każdej beczki po 5 gr. , czyni 2 kopy 50 gr. W ogóle z całej wsi płacić powinni 10 kóp 48 gr. 8 den. Biruliszki, wś, pow. kowieński, 4 okr. pol, gm. Aleksandrowska Słoboda, 10 w. od Kowna. Biruta, wś, pow. kalwaryjski, gm. i par. Krasna, 18 w. od Kalwaryi, ma 17 dm. , 179 mk. Biry, zaśc, pow. trocki, 1 okr. pol, gm. Troki 9 w. . Miał 13 dusz rewii. ; należał do Jóbr skarb. Krasno. Birwiecie, w spisie z 1886 r. Biriocie, wś i zaśc, pow. szawelski, 4 okr. pol, gm. Radziwiliszki, 16 w. od Szawel Biryki, okolica, pow. telszewski, 1 okr. pol. , gm. Gadonów, 6 w. od Telsz. Dowkintowie mają tu 33 dzies. ; Martyszewscy 28 dzies. ; Narbutowie 27 dzies. ; Narkiewiczowie 10 dzies. ; Stulpinowie 30 dzies. Biryma, wś, pow. nowoaleksandrowski, 1 okr. pol, gm. Rakiszki, 66 w. od mta pow. Birynie, dwór, pow. rossieński, 2 okr. pol, gm. Rossienie, własność Giecewiczów, 75 dzies. Birzgale, wś, pow. poniewieski, 3 okr. pol, gm. Kibury, 64 w. od Poniewieża. Birżałówka, ob. Berżałówka, Birźały, Birżeły 1. dobra, pow. poniewieski, 1 okr. pol, gm. Nowemiasto, 24 w. od Poniewieźa, własność Kierbedziów, 518 dzies. , gorzelnia. 2. B. , wś i dobra, pow. poniewieski, 3 okr. pol, gm. Pompiany, 21 w. od Poniewie źa, własność Antonowiczów, 181 dzies. Birżaniszki, Bierżaniszki 1. zaśc, pow nowoaleksandrowski, 4 okr. pol, gm. Antuzowo, 4 w. od mta pow. 2. B. , wś, tamże, 25 w. od mta pow. Birżany 1. wś, pow. rossieński, 2 okr. pol, gm. Szydłowo. 21 w. od Rossień. 2. B. , w spisie z 1892 r. Bereźnia, obręb leśny, tamże, 23 w. od Rossień. Birżdziszki, wś włośc, pow. oszmiański, 1 okr. pol, gm. Polany 10 w. . Miała 8 dusz rewiz; należała do dóbr skarb. Borejkowszczyzna. Birże 1. ob. t. I, 233 237, mstko i dobra, pow. poniewieski, 4 okr. pol. , gm. Birże, 65 w. od Poniewieża, 103 mk. , gorzelnia, 2 jarmarki. Zygmunt III r. 1589 nadał B. prawo magd. i herb, wyobrażający orła białego, leżącego na chorągiewce. Prócz tego targi niedzielne i czwartkowe, a na M. B. Gromniczne i na św. Jana Chrzciciela jarmarki, po 2 tygo dnie trwające. Władysław IV, d. 27 marca 1642 w Warszawie a August III wr. 1701 przywileje te potwierdzili Bisk. Żmujdzkie M. Wołonczewski, str. 234. Pierwszy kościół kalwiński wystawił r. 1584 Mikołaj ks. Radzi wiłł, hetman w. lit. Kościół ten długo był ma tką okręgu zawilejskiego a potem należał do okręgu żmujdzkiego, dziś jest kościołem para fialnym kalwińskim. Kalwini mieli tu szkołę, którą założył Krzysztof Radziwiłł 1616 r. ; jej przełożonym był Adam Rassius z Królewca, przez Radziwiłła sprowadzony, autor dzieła Tractatus de nobihtate Lubecae, 1619. Do bra należą do hr. Tyszkiewiczów. Gmina obej muje 219 miejscowości, ma 1, 266 dym. włośc. obok 50 innych, 14, 416 mk. włościan. Włościanie, w liczbie 4, 925 dusz rewiz. , uwła szczeni zostali na 24, 380 dzies. 23, 701 ziemi użytk. . 2. B. , wś, pow. szawelski, 3 okr, pol, gm. Gruździe, 30 w. od Szawel Birżony, wś, pow. nowoaleksandrowski, 5 okr. pol, gm. Poniemunek, 82 w. od mta pow. Birżule 1. porów. t. I, 237, jezioro, w pow, telszewskim, na zchd od mstka Powon Birżule Birżony Birże Birżdziszki Birżany Birżaniszki Birźały Birzgale Birynie Biryma Biryki Birsztwiniki Birwiecie Biry Biruta Biruliszki Birulicze Birule Biruki Birucie Birszyki Birszy Birsztwiniki Biskuńce Biskupce Biskupianka Birżuny Birżuławki Birżuławki Biskupice Birżyń Birżyniany den, długie około 6 w. , otoczone łąkami. Z jeziora wypływa rz. Wyrwita, lew. dopł. rz. Wenty. Zasilone jest wodami dwóch jezior Guszris, za pośrednictwem rzki Guszra, i Sterwo, za pośrednictwem rz. Gowia. Od płd. brzegu uchodzi do jeziora rzka Nikocze. 2. B. , dwie wsi, pow. wiłkomierski, gm. Szaty, 24 w. od Wiłkomierza. Birżuławki, wś i okolica, pow. rossieński, 4 okr. pol, gm. Pojurze, 60 w. od Rossień. Mają tu części Bugieniowie 50 dzies. ; Łukaszewiczowie 50 dzies. ; Misiewiczowie 13 dzies. ; Połubińscy 60 dzies. ; Juszkiewiczowie 50 dzies. Birżuny ob. t. I, 237, dwie wsi, pow. nowoaleksandrowski, 1 okr. pol. , gm. Tyltyszki, 15 i 32 w. od mta pow. Birżyń, wś i dobra, pow. oszmiański, 3 okr. pol. , gm. Dziewieniszki 15 w. . Wś miała 14 dusz rewiz. ; dobra 1865 r. należały do Czernickich. Birżyniany ob. t. I, 237, dobra, pow. szawelski, 1 okr. pol. , gm. Łukniki, 57 w. od Szawel, własność Górskich, 2, 797 dzies. 1, 197 ziemi użytk. , 1, 067 lasu. Poprzednio dziedzictwo Szemiottów. Biskuńce, wś, pow, lidzki, 1 okr. pol, gm. Dokudowo. Miała 86 dusz rewiz. ; należała do dóbr skarb. Lida. Biskupce, wś i chutor nad rzką Wołkowysk, pow. wołkowyski, 5 okr. pol. , gm. Biskupce, 5 w. od Wołkowyska. Wś ma 36 dm. , 342 mk. , zarząd gminny, 628 dzies. ziemi włośc; chutor należy do Litwinowych i ma 83 dzies. Gmina obejmuje 51 miejscowości, mających 564 dym. włośc. obok 39 innych, 3, 774 mk. włościan, uwłaszczonych na 6, 704 dzies, . ziemi. Nadto w obrębie gminy znajduje się 613 dzies. ziemi cerk. i kościelnej; 6, 518 dzies. większej posiadłości. Biskupianka, os. nad rz. Mień, pow. lipnowski, gm. Kłokock, par. Lipno 3 w. , młyn wodny, 1 dm. , 15 mk. , 6 morg. Biskupice 1. wś, pow, błoński, ma 268 mk. , 430 morg. dwors. , 358 włośc. W r. 1580 płaci tu Grzybowski, podkomorzy warszaw, , dzierżawca wsi, od 13 łan km, , a Stan. Pruszyński. wójt, od 2 łan. 2. B. , wś, pow. grójecki, ma 176 smk. , 450 morg. dwor. , 188 włośc. W r. 1576 jest 10 łan km. , 2 zagr. 3. B. , wś, pow. nieszawski, mają 116 mk. , 587 morg. dwor. , 15 włośc. W r. 1557 Erazm Kretkowski, kaszt. gnieźn. płaci tu od 15 łan. km. , 2 zagr. 4. B. nowe i stare, wś, kol. i os. karcz. , pow, częstochowski, gm. Olsztyn, par. Przybyszów. B. nowe, kol. 14 dm. , 253 mk. , 245 morg. ; B. stare, wś 82 dm. , 481 mk. , 1, 486 morg. ; os. karcz. 1 dm. , 6 mk. , 2 morg. 5. B. , wś, pow. opatowski, gm. Modliborzyce, par. Opatów 7 w. , ma 20 dm. , 94 mk. , 346 morg. włośc. W połowie XV w. własność bisk. lubuskich, ma 5 łan. km. , 9 zagrod. , młyn, staw, karczmę. Dziesięcinę do 16 grzyw. pobierali biskupi. Czynsz z łanu wynosił 12 skojców. L. B. , I, 639. 6. B. , wś, pow. pińczowski, par. Książnice. Dawna własność bisk. krakow. W połowie XV w. ma 10 łan km. i 2 karczmy, dające dziesięcinę do 20 grzyw. biskupowi Pleban w Książnicach dostaje kolędę i świętopietrze. Dług. , L. B. , II, 169. 7. B. , wś, pow. stopnicki. Własność bisk. krakowskich, przyległa do Zborowa czyli Beszowy biskupiej. 8. B. , pow olkuski, oh, Jangrot. 9. B. , os. miejs. , pow. lubelski. W r. 1676 Aleksander Lanckoroński pocillator culmensis płaci pogłówne od 2 sług szlach. , 9 dworskich, 79 mieszczan, 2 żydów. 10. B. , wś, pow. płocki. Na obszarze wsi nad rz. Skrwą Strqua stoi młyn zwany Rissow i Rissonis molendinura. Do niego odnoszą się dokumenty z r. 1379 i 1383. Kod. Maz. , 93 i 101. Biskupice 1. wś, pow. brzeski. Należała dawniej do par. w Czchowie. Pierwotnie wieś królewska. W połowie XV w. dziedzicem jest Paweł Złodziej, kasztelan małagoski h. Niesobia, miles hispanicus, jak go określa Długosz. Założywszy przy kościele czchowskim altaryą św. Piotra i Pawła, nadał jej trzy łany km. w B. i karczmę z rolą, dającą czynszu do 8 grzyw. Wieś sama miała 22 łan. km. , karczmę z rolą i 8 zagr. bez roli. Dziesięcinę, wartości do 12 grzyw. , dawano altaryi św. Wawrzyńca w katedrze krakowskiej. Łany dworskie, uprawiane przez kmieci i folwark, dawały prebendzie św. Feliksa i Adaukta na zamku krakowskim. Dług. , L. B. , II, 241 i III, 236. Z czasem wieś wyludniła się, już wr. 1581 Spytek Jordan, kaszt. krak. płaci tu od 3 1 2 łan. km. Dziś B. stanowią jedną całość z Domasłowicami, które w XV w. należały do Spytka z Melsztyna. 2. B. , wś, pow, brzeski. Własność bisk. krakowskich. W XV w. miały 17 łan. km. , 3 karczmy z rolą, 3 zagr. z rolą i folwark biskupi. Dziesięcinę, wartości do 30 grzyw. pobierał dziekan krakow. Pleban w Radłowie otrzymywał kolędę i świętopietrze. Dług. , L. B. , II, 136. 3. B. , wś, pow. wielicki. W r. 1322 dziesięciny z B. nadaje biskup Nanker kaplicy św. Małgorzaty w katedrze krakowskiej. Kod. kat. krakow. , I, 163. 4. B. , wś, pow. dąbrowski. W XV i XVI w. należały do par. Opatowiec, stanowiły własność bisk. krakowskich. Biskupice szalone, wś, pow. odolanowski. Dawna własność arcyb. gnieźn. , posiada kościół par. p. w. św. Bartłomieja istniejący już w połowie XV w. Obecny pochodzi z r. 1725. Łaski, L. B. , II, 52. Biskupice, wś, pow. bytomski. W połowie XV w. posiada kościół par. drewniany. Należy do bisie, wrocławskich. Dług. , L. B. , II, 198. Bisóweczka Bispol Biswojniele Biszbaryszki Biszbilinie Biskupicze Biskupicze 1. ob. t. I, 239, wś, pow. łucki, na pograniczu pow. włodzimierskiego, gm. Czarnków, 18 w. od Łucka, 99 dm. , 574 mk. , cerkiew, młyn wodny. W 1545 r. własność Montowtowiczów, Jakubowej i syna jej Andrzeja. Pierwsza z B. , Nowego Stawu i Lipy miała opatrywać dwie horodnie zamkowe w Łucku, drugi zaś z części B. jednją horodnię. W 1577 r. Andrzej Montułt z B. i z przysiółku dziesięciny diesiatina wnosi z 23 dym. , 14 ogr. , 3 kom. , koła waln. Następnie własność Kozińskich, Czetwertyńskich, Prażmowskich, obecnie drogą wiana hr. Krasickich, ma 746 dzies. 2. B. , Ruskie, wś nad rz. Łuhem, pow. włodzimierski, gm. Mikulicze, st. poczt. Rohoźno, 19 w, od Włodzimierza, 95 dm. , 661 mk. , cerkiew, kaplica, młyn wodny. Dawna własność kn. Kozieków. W 1445 r. kn. Andrzej Kozieka i Lew Obrazcow mąż Katarzyny Kozieczy mieli opatrywać z B. jedną horodnię zamkową we Włodzimierzu. W 1570 i 1583 r. własność Dymitra Kozieki syna Andrzeja. Pobór wykazany z Zauliczem, Boczmaszową Biermaszowa i Kolajną Kolona. W 1577 r. kn. Dymitr wnosi z B. z 9 dym. , 5 ogr. po 4 gr. , 2 ogr. po 2 gr. Nadto w 1583 r. część wsi posiada ks. Janusz Zbaraski, przy Rosnowie Rasnowie. Z tych czy innych B. 1583 r. wnosi pobór kn. Janusz Zasławski z 17 dym. , 4 ogr. i Jakub Krossiński z 6 dym. , 1 ogr. W 1631 r. ks. Andrzej i ks. Zofia, dzieci Jerzego Czartoryskiego, mają o te dobra sprawę z Firlejami. Obecnie własność Jadwigi z Czackich Kaszowskiej, obejmuje 1, 868 dzies. 3. B. Szlacheckie, wś, pow. włodzimierski, gm. Hrybowica, 19 w. od Włodzimierza, 75 dm. , 510 mk. , cerkiew, kaplica kat. Niegdyś własność władyków włodzimierskich, którzy z B. i Janiewicz opatrywali jedną horodnię zamkową. W 1577 r. władyka Fiedosiej wnosi ztąd od 33 dym. po 10 gr. , 2 dym. na ćwierciach po 5 gr. , z 2 kół po 24 gr. , 5 ogr. po gr. , a w 1583 r, Bohurzyński z 6 dworz. , 14 dym. , 8 ogr. , 3 km. , i koła waln. , 1 stęp. 4 bojar. W nowszych czasach własność Czackich, Edwarda Kuszelewskiego 364 dzies. , Śliwowskich. 4. B. Małe al. Biskupiczki, wś, tamże, 15 w. od Włodzimierza, 20 dm. , 211 mk. W 1577 r. władyka wnosi ztąd z 4 dym. , 4 ogr. Obecnie Władysław Huber, posiada 18 dz. Biskupiczki, pow. włodzimierski, ob. Biskupicze Małe. Biskupin, wś, pow. żniński, ob, Stare Biskupice t. XI. Biskupka ob. t. I, 240, zaśc. i folw. nad rz. Klewą, pow. ihumeński, okr. pol i par. kat. Berezyna, 87 w. od Ihumenia. Siedzą tu częściowi właściciele, roskolnicy, mający do 24 wł. Bisły, w innym spisie Biśnie, zaśc, pow. nowoaleksandrowski, 3 okr. pol. , gm. Opsa, 57 w. od mta pow. Własność Ogińskich, 10 dzies. Bismarksdorf, wś, pow. pleszewski, par. Kucharki, są to zapewne dawniejsze Bobry wspom. w dok. z 1346 K. W. , nr. 1249 i w reg. pob. z r. 1579 w par. Kucharki, jako wieś szlachecka. Biśnie, ob. Bisły. Bisóweczka, ob. Biesoweczka. Bispol, fol. , pow. kowieński, 2 okr. pol, gm. Ejragoła, 59 w. od Kowna, należy do dóbr Sakuniele. Biswojniele, wś, pow. rossieński, 2 okr. pol, gm. Szydłowo, 21 w. od Rossień. Biszbaryszki, wś, pow. święciański, 2 okr. pol. , gm. Łabonary 24 w. . Miała 15 dusz rewiz. ; należała do dóbr Antodury. Biszbilinie al. Szaki, wś, pow. rossieński, 3 okr. pol. , gm. Taurogi, 67 w. od Rossień. Biszbulkońce, zaśc, pow. nowoaleksandrowski, 4 okr. pol. , gm. Oknista, 76 w. od mta pow. Biszewo, wś i dobra, pow. bielski gub. grodz. , 3 okr. pol, gm. Grodzisk, par. katol. Ostrożany, 26 w. od Bielska. Wś ma 48 dzies. ; dobra, własność Dziubandowskieh, wraz z fol. Wólka 305 dzies. Bisztupis, dwór, pow. nowoaleksandrowski, 5 okr. pol. , gm. Skopiszki, 68 w. od mta pow. Biszyce, u Dług. Byschycze, wś, pow. wielicki. W połowie XV w. własność altarysty św Mikołaja w katedrze krak. , ma 7 łan km. i 1 zagr. , dających dziesięcinę prebendzie Czechowskiej przy katedrze. L. B. , I, 124 II, 105. Bitabinia, dwór, pow. poniewieski, 3 okr. poL, gm, Skrobatyszki, 48 w. od Poniewieża. Bitajcie, wś i dobra, pow. szawelski, 4 okr. pol, gm. Ligumy, 22 w. od Szawel. Łukomscy mają tu 550 dzies. Bitków, wś, pow. katowicki. W dok. z 1374 r. Dirsco de B. w otoczeniu Przemysława, ks. cieszyńskiego, Kod. kat. krak. , II, 53. Bitniszki, dobra, pow. poniewieski, 4 okr. pol, gm. Podbirze, 67 w. od Poniewieża. Bitnole, zaśc, pow. szawelski, 2 okr. pol, gm. Popielany, 50 w. od Szawel. Bitowcie 1. okolica, pow. rossieński, 1 okr. pol. , gm. Kołtyniany, 58 w. od Rossień. Bichniewiczowie mają tu 30 dzies. ; Girdowscy 26 dzies. 2. B. Gieredutławki, dobra, tamże, 58 w. od Rossień. Bitowtanki, zaśc, pow. trocki, 3 okr. pol, gm. Hanuszyszki 5 w. . Miał 10 dusz rewiz. , należał do dóbr Bitowtany. Bitowtany, dobra. pow. trocki, 3 okr. pol, gm. Hanuszyszki; 1865 r. własność Dowgiałów. Bituże al Bitujże, wś i dobra, pow. szawelski, gm. Kruki, 52 w. od Szawel. Bitwany, w spisie z 1892 r. Bitwal, fol, pow. kowieński, 1 okr. pol, gm. . Krasnesioło, 22 w. od Kowna, własność Dzierdzijewskich, z Łopiami 113 dzies. 2. B. , zaśc i fol, pow. ko Biszbulkońce Biszewo Bisztupis Biszyce Bitabinia Bitajcie Bitków Bitniszki Bitnole Bitowtanki Bitowcie Bitowtany Bituże Bitwany Biskupiczki Biskupin Biskupka Bisły Bismarksdorf Biśnie Bledalis Bledis Bledzew Bledzewo Blejder Blekany Blejny Blendzianka Blendzinie Blewa Blewacze Blewczyce Blewki Bleżewo Bity Kamień wieński, 3 okr. pol, gm. Bobty, 15 w. od Kowna. Bity Kamień, wś, pow. sokólski, 2 okr. pol, gm. Romanówka, 20 w. od Sokółki, 221 dz. Bityki, wś, fol. i dobra, pow. szawelski, gm. Błagowieszczeńsk, 45 w. od Szawel, własność Mackiewiczów, wraz z Pokiewiem i Gierdziagołą 338 dzies. Bityna, wś, pow. wileński, 1 okr. pol. , gm. Niemenczyn 9 w. . Miała 48 dusz rewiz. , należała do dóbr skarb. Giejany. Bitynie, dwór, pow. poniewieski, 3 okr. pol, gm. Kibury, 61 w. Poniewieża. Bityny, dwór i fol. , pow. wiłkomierski, 1 okr. pol, gm. Pogiry, 22 w. od Wiłkomierza. Raczkowscy i Adamowiczowie mają 13 dzies. Biwejniszki, wś, pow. święciański, 1 okr. pol, gm. Święciany 5 w. . Należy do dóbr skarb. Konciarzyn. Biwile, dobra, pow. kowieński, 1 okr. pol, gm. Krasnesioło, 11 w. od Kowna. Biwojnie 1. wś i fol. , pow. szawelski, 3 okr. pol, gm. Janiszki, 40 w. od Szawel 2. B. , dwór, tamże, 1 okr. pol, gm. Łukniki, 56 w. od Szawel Bizaniszki, zaśc, pow. nowoaleksandrowski, 2 okr. pol, gm. Smołwy, 18 w. od rata pow. Biziszki, Bieżyszki, wś, pow. poniewieski, 1 okr. pol, gm. Poniewież 5 w. . Biziuki, wś, pow. wieliski, gm. Cerkowiszcze. Bizorąda, w dok. Brezerenda, r. 1581 Bieszioranda, wś, pow, jędrzejowski. Wymieniona w dok. z r. 1266 w liczbie włości klasztoru jędrzejowskiego. Kod. Małop. , I, 51. W r. 1581 Postękalski płaci tu od 2 łan km. , 4 zagr. , 2 rybitw, 2 rzem. Ob. Bizerenda t. I. Bizorędki, wś, pow. jędrzejowski, gm. Brzegi, par. Mnichów, 15 w. od Jędrzejowa. W 1827 r. było 12 dm. , 60 mk. Biżerewicze ob. t. I, 241, wś i fol, pow. piński, gm. Lemieszewicze, 30 w. od Pińska. Wś ma 8 osad; fol, dziedzictwo Ordów, 13 wł. Biżłe, os. , pow. radzyński, gm. Milanów, ma 5 dm. , 26 mk. , 217 morg. Biżów, ob. Biezów. Bizy, jezioro, w pow. drysieńskim, daje początek rz. Saryańce Saryi. Blaczyn, Blaczyna, wś, pow. słucki, okr. pol i gm. Kłeck, 59 w. od Słucka, ma 22 osad. Jeszcze w XVII w. należała do Mogielnickich, którzy w 1640 r. fundowali tu cerkiew; Mogielniccy dotąd mają tu 2 włóki. Blakina, pow. wieliski, ob. Biakino, Blakiszki 1. zaśc. , pow. nowoaleksandrowski, 1 okr. pol, gm. Tyltyszki, 18 w, od mta pow. 2. B. , dobra, pow. święciański, 1 okr. pol, gm. Swięciany; 1865 r. własność Skorodkowskich. Blamowce, opustoszałe sioło we włości kuźmińskiej dziś pow. starokonstantynowski. Blanowice, u Długosza Bylanovycze, 1581 r. Bilionowicze, wś, pow. olkuski. Wr. 1581 Mikołaj Padniewski płaci tu od 5 łan, km. Blas, ob. Błaś. Blaskowizna, wś, pow. suwalski. W r. 1827 było 20 dm. , 83 mk. Ob. Błaskowizna t. I. Blassy, dobra skarbowe, pow. lucyński obejmują 18 wsi, 1 zaśc. i 4 fermy Żuryłowa, Michalczyki, Czaszy i Zyble. Mają 5, 041 dz. Blaszenka, os. , pow. grójecki, gm. Kobylin, par. Worów, ma 17 mk. , 67 morg. dwor. Bledalis, jezioro, w pow. trockim. Bledis, zaśc, pow. kowieński, 2 okr pol, gm. Kroki, 96 w. od Kowna. Bledzew, miasto, pow. międzychodzki. Ob. Ledebur Zus Geschichte des Cistercienser Klosters Biesen im Grossherzogthum Posec Ledebur s Archiv. , III, 1836, str. 293. Kościół i klasztor księży Cystersów w B. Przyj, ludu, 1843, str. 49 53. B. , kościół i klasztor przez E. Kierskiego. Tyg. ill VI, 1862. 57. Ob. też Reinhold Werner dr. Chronik der Stadt und Kreises Birnbaum. Birnbaum, 1843. Bledzewo, pow. sierpecki, ob. Janczewo. Blejder, zaśc, pow, nowoaleksandrowski, 4 okr. pol, gm. Rakiszki, 53 w. od mta pow. Blejny, fol, pow. lucyński, własność Kołosowych, 36 dzies. Blekany, wś, pow. poniewieski, 2 okr. pol, gm. Linkowo, 63 w. od Poniewieża. Blendzianka al. Blinde, rzka w pow. suwalskim, wypływa z jez. Poblindzie, leżącego na granicy Prus Wschodnich. Płynie ku połd. przez jezioro i wieś Wersele, Zarzecze, Budzki, Blindę, skręca ku półn. zach. , mija os. Przerośl i pod kol Sypitka, przy wsi Prawylas, wchodzi do Prus, gdzie wpada do Rominty, dopł. Pregoły. Długa w obrębie Królestwa 13 klm. Należy wraz z Romintą, i dopływami jez. Wisztynieokiego do zlewu rz. Pregoły. Blendzinie, Blendzikie, zaśc, pow. poniewieski, 1 okr. pol, gm. Remigoła, 29 w. od Poniewieża. Blewa, chutor, pow. nowogradwołyński, gm. Lubar, 92 w. od mta pow. , 16 dm. , 109 mk. Blewacze, . zaśc, pow. Ihumeński, gm. Pohost, okr. pol. i par. katol Berezyna, 40 w. od Ihumenia. Blewczyce, wś poradziwiłłowska i fol nad rz. Wuswą, lew. dopł. Morocza, pow. słucki, gm. Bystryca, 33 w. od głucka, 80 osad. Blewki, al Faszczówka, obręb leśny, pow. mohylowski; od 1872 r. własność Szustików, 1, 491 dzies. 1, 429 lasu. Bleżewo ob. t, I, 243, fol nad rz. Stwihą, pow. mozyrski, gm. Bierożów, 187 w. od Mozyrza. Wś ma 32 osad; fol własność Radziwił Bity Kamień Bityki Bityna Bitynie Bityny Biwejniszki Biwile Biwojnie Bizaniszki Biziszki Biziuki Bizorąda Bizorędki Biżerewicze Biżłe Biżów Bizy Blaczyn Blakina Blakiszki Blamowce Blanowice Blas Blaskowizna Blassy Blaszenka Blizin Blizna Blizne Bilch Bliżnice Bliźnica Bliźniaki łów, do 1874 r. w ordynacji kleckiej, odtąd nieświeskiej, ma około 65 włók. Blich, chutor, pow. kamieniecki, gm. i par. Gródek, 59 w. od Kamieńca. Blichowo, wś, pow. płocki. W reg. pob. z 1576 r. wymieniono parafię Blichowską. w pow. wyszogrodzkim. B. należało do dóbr prestymonialuych katedry płockiej. We wsi siedzi szlachta zagrodowa. Bliczyno, pow. wieliski, ob. Biakino, Blidaki ob. t. I, 243, wś, pow. telszewski, 3 okr. pol. , gm. Korciany, 47 w. od Telsz. Blidcza al. Oblidcze, wś na pr. brzegu Teterewu, pow. radomyski, gm. Rozważow, par. praw. Unin 6 w, , 60 w. od Radomyśla, 188 dm. , 1, 174 mk. , młyn, 2 wiatraki, przystań. Włościanie, w liczbie 254 dusz rewiz. , uwłaszczeni zostali na 2, 095 dzies. Należy do dóbr Unin, dawniej metropolii kijowskiej, obecnie Ksawerego Branickiego. Blikany, okolica szlach. , pow. oszmiański, 1 okr. pol, gm. Polany. Miała 6 dusz rewiz. ; należała do dóbr skarb. Trzecianiszki. Siedzą tu Hołubowie i Szablińscy. Blinda, zaśc, pow. wileński, 2 okr. pol. , gm Giełwany 6 w. . Należała do dóbr Tundziszki. Blindziekopce, wś, pow. maryampolski, gm. Gudele, par. Płutyszki, ma 7 dm. , 59 mk. Blindzinie, wś włośc, pow. trocki, 4 okr. pol. , gm. Merecz 12 w. . Należała do dóbr skarb. Orany. Blinlszki ob. t. I, 243, dwa zaśc, pow. nowoaleksandrowski, 4 okr. pol. , 13 w. od mta pow. Blinki, wś, pow. nowoaleksandrowski, 1 okr. pol. , gm. Dusiaty, 26 w. od mta pow. Blinów 1. , u Długosza Blymow, wś, pow. janowski. Należała dawniej do par. Potok. W r. 1530 miała 4 łany km. W r. 1676 niema tu jeszcze kościoła. Zamoyski płaci tu od 89 poddanych. Należała dawniej do ordynacyi Zamoyskich. Obecnie ma osad 142, ziemi 1, 520 morg. , ludności 700 dusz rz. kat. , 24 w. od Janowa. 2. B. , fol, pow. janowski, należy do ordynacyi hr. Zamoyskich, gruntu 480 morg, dm. 3. B. , parafia filialna, należąca do Potoku Wielkiego, obejmuje wsie Blinów, Brzozówka, Moczydła dolne i górne z ludnością w 1898 r. dusz 2, 500. Blinowszczyzna 1. wś, pow. dzisieński, 2 okr. pol, gm. Jody 10 w. . Miała 7 dusz rewiz. ; należała do dóbr Judycyn. 2. B. , wś, pow. dzisieński, 3 okr. pol, gm. Druja 10 w. . Miała 11 dusz rewiz. ; należała do dóbr Pączany, poprzednio do dóbr Drujka. Blinstrubiszki ob. t. I, 243, wś i dobra, pow. rossieński, 2 okr. pol, gm. Rossienie 11 w. . Dobra, własność Janczewskich, mają 3, 282 dzies. 1, 521 lasu. Ob. Janczewski Edw. ZaSłownik Geograficzny T. XV. Zeszyt 171. piski pomologiczne. Wyniki doświadczeń z sadu blinstrubiskiego, Kraków. Bliny, os. , pow. newelski, gm. Ryszkino, kaplica katol, fabryka wyrobów chemicznych. Bliskowice, wś, pow. janowski. W połowie XV w. siedzą tu dwaj Rawici. Wieś ma 5 łan km. , dających dziesięcinę kantoryi sandomierskiej i 2 folwarki, dające plebanowi w Świeciechowie. Dług. , L. B. , II, 510. W r. 1676 siedzą tu Pruszyński i Jastrzębski, płacą od 5 osób szlach. , 12 sług dworskich i 52 poddanych. Blistawica, ob. Błystawica, Blizgie ob. t. I, 244, fol, pow. nowoaleksandrowski, 5 okr. pol, gm. Poniemunek, 68 w. od mta pow. Blizin, wś, pow. konecki. Wciągu XVI w. należy do Karwickich wraz z Karwicami. R, 1577 płaci tu Stan. Karwicki, ststa latowicki od 2 1 2 łan. km. Blizkowszczyzna, dobra, pow. wołkowyski, 3 okr. pol, gm. Szymki, 44 w. od Wołkowyska, własność Roszczewskich, poprzednio Januszkiewiozów, 208 dzies. Blizna al. Bliznianka, rzeczka, w pow. augustowskim, wypływa z jeziora Blizno 132 mt. n. p. m. , leżącego na płd. jez. Wigry, między wsiami Walne i Danowskie. Płynie lasami w kierunku połd. , pod Strękowizną, skręca na zachód, przyjmuje z lew. brzegu rzeczkę Długankę, przepływa wś Szczebra, zabiera z pr. brzegu Dłuźankę i wpada z lew. brzegu do Rozpudy, niedaleko ujścia tejże do jez. Necko. Długa 12 klm. ujście do Rozpudy wzn. 123 mt. n. p. m. Brzegi błotne; na wiosnę szeroko rozlewa. Z jez. Blizno łączą się jeziora Blizienko, Tobołowo i Tobołówko na półn. wschód leżące pod wsiami t. n. Por. Szczeberka t. XI. Blizna, wś i os. , pow. augustowski, gm. SzczebroOlszanka, par. Szczebra, ma 16 dm. , 108 mk. W r. 1827 smolarnia w lasach rządowych, miała 1 dm. , 5 mk. Później osiedli tu starowiercy. Blizna, wś i dobra, pow. słonimski, 2 okr. pol, gm. i par. Różany, 35 w. od Słonima. Wś ma 53 dm. , 515 mk. , 1, 424 dzies. ; dobra, własność Miłaczewskich, z fol Awuls al. Białe Pole i urocz, Smolarnia, Pohulanka i Róg mają 3, 602 dzies. 1, 602 lasu. Blizne, wś, pow. warszawski, ma 164 mk. , 540 morg. dwors. i 31 włośc R. 1580 jest w 5 częściach 2 1 2 łan. km. Bliźniaki, wś, pow. wieliski, gra. Cerkowiszcze. Bliźnica 1. os. , pow. kobryński, 5 okr. pol, gm. Odryżyn, przy wsi Horki. 2. B. , wś, pow. dzisieński, 1 okr. pol, gm. i dobra, hr. Czapskich, Łużki 4 w. ; miała 15 dusz rewiz. Bliżnice, urocz. osiadłe, pow. ihumeński, gra. 11 Blich Blichowo Bliczyno Blidaki Blidcza Blikany Blinda Blindziekopce Blindzinie Blinlszki Blinki Blinów Blinowszczyzna Blinstrubiszki Bliny Bliskowice Blistawica Blizgie Blizkowszczyzna Błahowicze Bliźnicy Pohost, okr. pol i par. kat. Berezyna, własność Zaleskich, 2 1 2 włók. Bliźnicy, dobra, pow. lepelski. W 1616 r. własność Michała Kozika, dalej Minickich. Dziś mają. tu części Jan Minicki 19 dzies. , Stanisław 14 dzies. , Feliks 1, 250 dzies. , January 50 dz. , Józef 6 dz. , Dyzma 50 dzies. , Jan Milewski 22 dzies. , Adolf Milewaki 11 dzies. i Jan Słowacki 50 dzies. Bliźnie, jezioro, w pow. kowelskim, przy wsi Szczodrohoszczy. W 1565 r. w sstwie ratneńskim, ma jedną toń. Bliźniecka, kol. , pow. nowogradwołyński, gm. Emilczyn, 64 w, od mta pow. , 36 dm. , 207 mk. Bliźniecy, wś, pow. rohaczewski, gm. Kistenie 20 w. Bliżniki, wś nad jez. Narocz, pow. święciański, 4 okr. pol, gm. Zanarocz, 63 w. od Święcian, 13 dm. , 176 mk. 1865 r. 69 dusz rewiz. ; należała do dóbr Augustowo. Bliżno, pow. augustowski, ob. Blizna, Bliżyce, wś, pow. włoszczowski, gm. i par. Lelów, 41 w. od Włoszczowy. W połowie XV w. dwór i karczma dawały dziesięcinę kościołowi w Zrębicach. Dług. , L. B. , II, 223. Bliżyce, wś, pow. wąjgrowiecki. O popielnicach tam znalezionych ob. Zeitsch. der Hist. Ges. f. d. Prov. Posen. , II, 96. Blochy, wś, pow. ostrowski, gm. i par. Długosiodło. W r. 1827 wś pryw. , 6 dm. , 49 mk. Blojec, kol. , pow. będziński, gm. Rokitno szlacheckie, ma 4 dm. , 13 mk. , 36 morg. Blokowszczyzna, wś, pow. drysieński, pow. Przydrujsk. Bludcuki, wś, pow. telszewski, 4 okr. pol, gm. Kretynga, 63 w. od Telsz. Bludebale al. Bludźbale, zaśc, pow. nowoaleksandrowski, 4 okr. pol. , gm. Rakiszki, 68 w. od mta pow. Bludecki, wś, pow. rossieński, gm. Szweksznie, 112 w. od Rossień. Bludnica, wś, pow. homelski, gm. Rudzienice 6 w. . Bludoki, dwór, pow. telszewski, 4 okr. pol, gm. Żorany, 23 w. od Telsz. Montrymowie mają; tu 38 dzies. Bludźbale, ob. Bludebale. Bludzie 1. wś, pow. poniewieski, 1 okr. pol, gm. Pniewo, 6 w. od Poniewieża. 2. B. , dobra, pow. poniewieski, 4 okr. pol. , gm. Birże, 88 w. od Poniewieża. 3. B. , wś i dobra, pow, rossieński, 2 okr. poi, gm. Szymkajcie, par. Girtakol, 13 w. od Rossień. Dobra należą do Hryncewiczów, z fol. Drupis mają 256 dzies. Bludzino, wś, pow. nowoaleksandrowski, 3 okr. pol, gm. Krasnogórka, 65 w. od mta pow. Bludziszki, wś, pow. maryampolski, gm. Szumsk, par. Maryampol, ma 3 dm. , 37 mk. Bludziszki, zaśc, pow. nowoaleksandrowski, 4 okr. pol, gm. Oknista, 60 w. od mta pow. Blukiszki, wś, pow. władysławowski, gm. Leśnictwo, par. Władysławów 10 w. , ma 11 dm. , 84 mk. Blumenfeld, wś, pow. gostyński, gm. Luciń, par. Gombin, ma 6 dm, 75 mk. , 69 morg. Blurbin, dwór i fol, pow. szawelski, 1 okr. pol, gm. Szawkiany, 36 w. od Szawel. Bluszcze, kol, pow. warszawski, gra. Zagoźdź, par. Żerzeń. W r. 1870 było 12 mk. , 17 morg. włośc. Bluwany, wś, pow. wiłkomierski, 3 okr. pol, gm. Kurkle, 31 w. od Wiłkomierza. Bluwenicze, wś i dobra, pow. brzeski gub. grodz. , 3 okr. pol, gm. Turna, 17 w. od Brześcia. Wś ma 326 dzies. ; dobra, własność Hanów, 778 dzies. Poprzednio naieżały do Bojanowskich. Bluwy, wś, pow. władysławowski, gm. Leśnictwo, par. Władysławów, ma 6 dm. , 56 mk, Bluźnica, jezioro, w pow. rohaczewskim, gm, Dudzicze, w pobliżu wsi Pytkówki. Długie do 20 w. , szerokie około 1 w. , ma obszaru do 2, 500 dzies. Pokryte w części lasem, w części zaroślami i mchem. Błagie, wś, pow. sieński, gm. Moszkany, 8 dm. , 71 mk. Błagodat 1. os. , pow. opoczyński, gm. Kuniczki, par. Kunice, ma 2 dm. , 19 mk. , 32 morg. włośc. 2. B. , kol, pow. konecki, gm. Pijanów, par. Mnin, ma 10 dm. , 35 mk. , 28 morg, włośc. 3. B. , os. , pow. kielecki, gm. i par. Suchedniów. Błagodat, dobra, pow. wiłkomierski, 4 okr. pol, gm. Wiżuny, 60 w. od Wiłkomierza; własność Wierewkinych, 1, 915 dzies. Błagodatka, wś, pow. garwoliński, gm. Sobienie Jeziory, ma 4 dm. , 7 mk. , 32 morg. Błagodatna 1. zaśc, pow. nowoaleksandrowski, 1 okr, pol, gm. Tauroginie, 40 w. od mta pow. 2. B. , wś włośc, pow. trocki, okr. pol, gm. Troki 9 w. . Miała 18 dusz rewiz. osad. ruskich. Należy do dóbr skarb. Krasno, 3. B. , wś włośc, pow. wileński, okr. pol, gm. Mejszagoła 6 w, . Miała 15 dusz rewiz. ; należała do dóbr skarb. Dukszty. W pobliżu wsi kurhan. Błahodat, dobra, pow, czerykowski; od 1873 r. własność ks. Krapotkinych, 6, 586 dzies. 5, 896 lasu, młyn wodny i wiatrak. Błahotino, dobra, pow, połocki, własność Wiskontów. Błahowicze, wś i dobra nad rz. Restą, pow. czauski, gm. Hładkowa 9 w. . Wś ma 100 dra. , 694 mk. , cerkiew; dobra, od 1879 r. własność Lewisof Menar ów, wraz z Łapkami mają. 1, 710 dzies. 1, 100 lasu, gorzelnia i młyn wodny. Błagowieszczeńsk, wś nad Wentą, pow. szawelski, 1 okr. pol, gm. Błagowieszczeńsk, 55 w. od Szawel, 51 dm. , 225 mk. , zarząd gm, Bliźnicy Bliźnie Bliźniecka Bliźniecy Bliżniki Bliżno Bliżyce Blochy Blojec Blokowszczyzna Bludcuki Bludebale Bludecki Bludnica Bludoki Bludźbale Bludzie Bludzino Bludziszki Blukiszki Blumenfeld Blurbin Bluszcze Bluwany Bluwenicze Bluwy Bluźnica Błagie Błagodat Błagodatka Błagodatna Błahodat Błahotino Błagowieszczeńsk Błażów Błażowa Błandzie Błaś Błaszczyki Błaszki Błatopole Błakcie Błahowieszczenskaja Błahowieszczenskoje Błahowieszczenskaja Błaudziule Błauzduwie Błazeiszki Błaziny Błażejewo Błażejowice Błażejówka Błahówka Błażek Błażenniki Błażeńszczyzna Błażki cerkiew, szkoła. Gmina obejmuje 101 miejscowości, ma 607 dym. włośc. obok 56 innych 7, 544 mk. Włościanie, w liczbie 1, 922 dusz rewiz. , uwłaszczeni zostali na 9, 541 dzies. , ze spłatą po 13, 011 rub. 8 kop. rocznie. Błahowieszczenskaja, wś włośc. , pow. wileński, 5 okr. pol. , gm. Rukojnie 8 w. . Miała 26 dusz rewiz. ; należała do dóbr skarb. Kiena. Błahowieszczenskoje, dobra, pow. grodzieński, 4 okr. pol. , gm. Żydomla, własność Dziekońskich, z fol. Szudziewo 786 dzies. Błahówka, wś, pow. borecki, gm. Horodyszcze, 44 dm. , 203 mk. BlajszeBernety, dwór, pow. telszewski, 4 okr. pol. , gm. Zorany, własność Kierpowskich, 152 dzies. Błakcie, dwór, pow. szawelski, 4 okr. pol, gm. Szawlany, 25 w. od Szawel. Błandzie, wś, pow. kowieński, 2 okr. pol, gm. Ejragoła, 57 w. od Kowna. Błaś, os. nad rz. Widawką, pow. łaski, gm. Dąbrowa Rusiecka, par. Rusiec, ma 3 dm. , 36 mi. , 33 morg. włośc. W 1827 r. os. Blas miała 2 dm. , 15 mk. Błaszczyki al. Blachownia, fol, pow. częstochowski, gm. Dzbów, par. Konopiska, ma 8 dm. , 8 mk. , 200 morg. Błaszki, os. miejska, pow. kaliski. Kościół par. p. w. Narodzenia N. M. P. istnieje tu już w drugiej połowie w. XV. Obecny murowany wzniósł r. 1776 dziedzic Ignacy Lipski. Istnieje też kaplica murowana na cmentarzu. Łaski, L. B. , II, 57. W r. 1490 siedzą tu częściowi dziedzice, mają w 6 działach 7 łan. km. Błatopole, dobra, pow. sieński; dziedzictwo Mireckich, 200 dzies. Błaudziule, w spisie z 1886 r. Błauździuty, wś, pow. szawelski, 3 okr. pol. gm. Krupie, 59 w. od Szawel. Błauzduwie, zaśc. , pow. wiłkomierski, 3 okr. pol, gm. Towiany, 15 w. od Wiłkomierza, Błazeiszki, wś, pow. święciański, 3 okr. pol, gm. Melegiany 4 w. . W r. 1865 miała 31 dusz rewiz. ; należała do dóbr Poles. Błaziny, u Długosza Blazyny, wś, pow. iłżecki. Własność bisk. krakow. , ma w połowie XV w. 12 łan. km. i karczmę. Dziesięcinę, wartości do 8 grzyw. pobiera biskup. Dług, L. B. , II, 482. Błażejewo 1. , r. 1578 Błożejewo, wś, pow, szremski. Posiada kościół p. w. św. Urszuli, pierwotnie parafialny. W r. 1513, wedle wizyty z r. 1696, wcielony został jako filia do Bnina. Kilkakroć odbudowywany. Ostatni raz r. 1784. 2. B. , wś, pow. szremski. Według wizyty z r. 1685 Filipini z Gostynia świeżo tu wzniesli z drzewa kościołek, dotąd stojący i należący do par. w Dolsku. Błażejowice, wś i fol, pow. skierniewicki, ma 116 mk. , 788 morg. dwors, i 71 włośc W r. 1827 miała 10 dm. , 85 mk. W r. 1579 siedzi tu przeważnie drobna szlachta, nie mająca kmieci. Błażejówka, wś nad Rastawicą, pow. berdyczowski, gm. Mecherzyńce Dębowe, 42 w. od Berdyczowa, 140 dm. , 945 mk. , cerkiew drewn. z 1774 r. , szkółka, 2 młyny, 2 wiatraki. Przed uwłaszczeniem włościan miała 1, 296 dzies. Były tu niegdyś chutory mecherzyńskie, obecną nazwę otrzymała od fundatora cerkwi Błażeja Abramowicza. W 1856 r. od Abramowiczów nabyta przez dra Odrzywolskiego, obecnie własność jego córki Wincentyny Łychowskiej, posiadającej 707 dzies. Błażek, wś, pow. janowski. Przed uwłaszczeniem należała do dóbr ordynacyi Zamoyskich. Obecnie os. 82, gruntów 960 mórg i 520 mk. rz. kat. , 20 w. od Janowa. W pobliżu lasy ordynackie przeważnie z buków złożone. Błażenniki, Błażenik, Błażnik, w dokum. Błażeniki, wś nad Turyą, pow. włodzimierski, gm. Werba, 15 w. na płn. od Włodzimierza, 20 dm. , 74 mk. , cerkiew, st. poczt. , młyn. Podług rewizyi zamku łuckiego z 1545 r. z Werbą, Hnojnem, Mohilnem, Rudą i Krasnosiółką nadane przez króla Aleksandra Sołtanowi. W 1577 r. własność Mikołaja Łysakowskiego, kaszt. chełmskiego, który wnosi ztąd z 2 dym. dwors. , 2 kół młyn. po 24 gr. i 2 ogr. po 2 gr. W połowie XVII w. z Werbką i Rudą należy do Gabryela Podhorodeńskiego, mają 1648 r. 76 dym. , a 1653 r. 41 dym. Obecnie B. i Werba należą w części do Stanisławy Konopackiej, żony Prokopa, mającej 573 dzies. , do Antoniego Konopackiego 514 dzies. , Heleny Kinel 488 dzies. dzieci Prokopa. Nadto Sierakowska w samej Werbie posiada 483 dzies. Błażeńszczyzna, zaginiona wś nad Norynią, w okolicy Zalesia, pow. owrucki, prawdopodobie dzisiejsza Sławińszczyzna. Błażki 1. wś, pow. pruźański, 3 okr. pol. , gm. Horodeczna, 34 w. od Prużany, 79 dzies. 2. B. , wś i fol, pow. dzisieński, 3 okr. pol, gm. Miory 3 w. . Wś miała 1865 r. 27 dusz rewiz. ; fol, jako attyn. Kamienpola, należał do Mirskich i miał 183 dzies. Otrzymała go w posagu Klaudya z Mirskich Jesmanowa. Błażkino, wś, pow. orszański, gm. Lubawicze, 10 dm. , 86 mk. Błażkowa, par. Brzyska, ob. Wola Błażkowa. Błażów, r. 1589 Błazow Antiqua, wś, pow. Samborski. Wspom. w dok. z 1430 r. Wr. 1589 siedzą tu Błażowscy i inni na 14 działach. Jest też Wola błażowa. Błażowa, mko, pow. rzeszowski. Wspom. jako wieś r. 1515. W r. 1589 Rzeszowski h. Doliwa płaci tu od 28 łam, młyna o 2 kołach, 10 komorn. , 3 rzem. , 2 zagr. Błażkino Błażkowa Błażuny, zaśc. , pow. nowoaleksandrowski, 2 okr, pol, gm. Widzę, 50 w. od mta pow. Błażyszki 1. zaśc. , pow. nowoaleksandrowsi, 2 okr. pol. , gm. Dryświaty, 48 w. od mta pow. 2. B. , wś. tamże, gm. Widzę, 55 w. od mta pow. 3. B. , zaśc, pow. wileński, 3 okr. pol. , gm. Podbrzeż 4 w. . Należał do dóbr Maryampol. Błenna, wś nad jeziorem t. n. , pow. kolski, 30 w. od Koła, 9 od Izbicy. Według reg. pob. z 1557 r. wś B. ma 3 łany km. i należy do par. Przedecz. Dopiero w r. 1582 wspomnianą; jest parafia Błenna. Paw. , Wielk. , II, 231. Kościółek filialny, mieszczący obraz N. P. Maryi, słynący z cudów, powstał tu zapewne w XV w. Biskup margaryteński Aleksander w r. 1517 nadał 40 dni odpustu, odwiedzającym tutejszy cudowny obraz N. P. Maryi. Na miejscu kościołka pierwotnego, wzniósł również z drzewa dębowego świątynię Wojciech Ruszkowski, podstoli brzeski, dziedzic B. Niesiecki, VIII, 200, wspominany w konstytucyach z r. 1676. Uposażenie parafii stanowiły naówczas pola i lasy, rozrzucone w trzech miejscach na terytoryum B. , oraz połów ryb w jeziorze. Gdy i ten kościół w r. 1765 groził upadkiem, poczęto obierać fundusze na nową, murowaną świątynię. Budowa zaczęta dopiero w r. 1861, ukończoną została w r. 1877. Jest to obecnie dość obszerna, w stylu romańskim świątynia p. w. św. Małgorzaty z wieżą na froncie i murowanem oparkanieniem. Cudowny obraz przypominający wizerunek Częstochowski umieszczony w bocznej kaplicy, oddzielonej żelazną kratą. Zdobi go piękna, srebrna, starożytnej roboty sukienka, a prócz tej także inna aksamitna. wyszywana perłami i drogiemi kamieniami. Obraz ten zdobiło niegdyś mnóstwo wotów. Z tych część użyto na ozdobę świątyni, a resztę zabrano na cele publiczne w r. 1831. Wś B. , własność Wolskich posiada 22 dm, , 260 mk. M. R. W. Błeszczyn, uroczysko w pobliżu wsi Hruziatyn, w pow. łuckim, Błeszno u Dług. Blyeschno, wś, fol, nad rz. Wartą, pow. częstochowski, gm. HutaStara, par. Częstochowa. Wś ma 75 dm. , 706 mk, 798 mórg, fol, 9 dm. , 76 mk. 1268 morg. , os. , karcz. , 7 dm. , 2 morgi, 2 morg. dwor. W połowie XV w. dziedzicem wsi Jakób Trepka, We wsi jest kuźnica żelaza. Dziesięcinę pobiera klasztor częstochowski Dług. L. B. II, 221, Błeszyn kol, pow, piotrkowski, gm. Grabica, par. Tuszyn, 8 dm, , 59 mk. , 182 morg. Błędostwo, r. 1377, Bandescowo, r. 1576, Bedestowo, wś. pow. pułtuski. W r, 1576 należy do par. Dzierżeniu, ma 3 łany km. Por. Pokrzywnica. Błędów 1. wś i os. fabr. , pow. grójecki. Posiada gorzelnią, browar, garbarnię, dom modlitwy ewang. , szkołę i cmentarz ewang. W r. 1870, było 1213 mk. , 488 morg. włośc Kościół par. istnieje tu już w r. 1579. We wsi na 6 działkach siedzą Błędowscy. Pow. Mazow. 177, 2. B. , wś, pow. łowicki ma 357 mk. , 1018 morgów włościańskich. Wymieniony śród posiadłości kościoła gnieźn. w dok. z r. 1359. Kod. Wielk. Nr. 1404. 3. B. , u Długosza Błandou wś, pow. będziński. W połowie XV w. należy do par. Chechło ma 9 dziedziców 8 Pilawitów, 15 łan. km. i folwarki szlacheckie. Dziesięcinę wartości do 15 grzyw, , pobiera pleban w Cheehlc Biskupstwo krakowskie miało tu 6 łan. km. z czynszem i dziesięciną. Dług. L. B. II, 196. W r. 1581 biskup krak. płaci tu od 2 łan km. , 10 zagr. z rolą, 1 kom. i 6 węglarzy. Błędów, wś, pow. chełmiński. Mateusz rector ecclesie w dok. z 1399 r. Kod. Wielk. nr. 2014. Błędowice, wś, pow. garwoliński, gm. Trojanów, par. Brzeziny, ma 4 dm. , 52 mk. 102 morg. W 1827 r. 6 dm. , 44 mk. Błędówka, r. 1381 Blandowka, wś w par, Sąspów. Jest to dzisiejsza Wola Kalinowska w pow. olkuskim. Dziesięciny z B. nadaje r. 1381 bisk. krak. Zawisza mansyonarzom katedralnym. Ob. Wola Kalinowska. Błędowska huta, wś, pow. grójecki, gm. i par. Błędów, ma 145 mk. , 372 morg, włośc, 1 dwor. W r. 1827 było 21 dm. , 160 mk. Błękitna 1. fol. , pow. wołkowyski, 4 okr. pol, gm. Wilczuki, należy do dóbr Gniezna. 2. B. , urocz. , pow. wołkowyski, 5 okr. pol, gra. Biskupce, 5 w. od Wołkowyska, przy wsi Krysiewicze. Błochów, wś i zaść. , pow. ihumeński, gm. Pohorełe, 30 w. od Ihumenia. Błocisko, os. , pow. miechowski, gm. i par. Pałecznica. Odl od Miechowa 26 w. W r. 1827, 2 dm. , 12 mk. , par. Wrocimowice Błodniki, fol. , pow. poniewiecki, 2 okr. pol, gm. Naciuny, 83 w. od Poniewieża. Błogie, wś, pow. opoczyński W r. 1221 przy boku Leszka Białego podczas nadawania w Piotrkowie części Święciechowa klasztorowi sulejowskiemu znajdują się; Nicolaus et Marias Capellani de Blogie. Był tu widocznie dwór książęcy i przy nim kaplica, Ztąd wydaje r. 1237 ks, Bolesław dekret co do rozgraniczenia włości klasztoru sulejowskiego z dziedzicami ze wsi Vochrz. W połowie XV w. istnieje kościół par. drewniany. Dziedzicami wsi są Różyce, od których kupuje klasztor sulejowski r. 1470, Dziesięcinę dawano kolegiacie łęczyckiej. L. B, , I, 605. Blogocice u Długosza, Glogoczicze, r. 1581 Blogoczicze, wś, pow. miechowski, par. Niegardów. Wedle dok, z r. 1270 klasztor staniątecki kupił od Andrzeja milesa dział w B. za 20 grzyw. Kod. dypl pol III. 91. Błogosław, wś, pow. grójecki, gm. Błędów, Błażuny Błażuny Błażyszki Błenna Błeszczyn Błeszno Błeszyn Błędostwo Błędów Błędowice Błędówka Błędowska Błękitna Błochów Błocisko Błodniki Błogie Błogosław Błoszczyca Błoszczyńce Błoszki Błoszna Błoszniki Błogoszów Błoń Błonawy Błonie Błonice Błogosławieństwo par. Wilków, ma 9 osad, 56 mk. , 235 morg. Wchodziła w skład dóbr Załuski. Błogosławieństwo, kol. , pow. płoński, gm. Błędówko, par. Kroczewo, ma 4 dm. , 74 mk. , 240 morg. Błogosławieństwo 1. dobra, pow. rosieński, 2 okr. pol, gra. Rosienie, 4 w. . Dawniej Piłsudzkich, następnie Staniewiczów, dziś Chrystianiewiczów, 1109 dzies. 2. B. dwór i dobra, pow. szawelski, gm. Wieksznie, 76 w. od Szawel własność Chomińskich, 350 dzies. Błogoszów, wś, pow. jędrzejowski. W r. 1540 dziedziczy tu w połowic Jan Powanzowski w drugiej dwaj Gruszczyńscy. Było 5 łan. km. , 1 zagr. pusta. Wieś oceniona na 8 grzyw. Błójce Potockie, wś, pow. janowski. Część dóbr Potok Wielki lit. C. Niwińskich, nosi nazwę Błojce. Są to kolonie utworzone z lasu wyciętego, około 1889 r. , osad 16, gruntów 180 mórg, 120 mk. , rz. kat. Błoń, Błonie 1. al. Tulka, fol. , pow. borysowski, okr. pol, par. katol i st. poczt. Dokszyce 2 w. , własność Prószyńskich, którzy mają, tu 30 wł. 2. B. , pow. borysowski, gm. KiszczynaSłoboda, 14 w. od Borysowa, Ciundziewiccy, maja tu 37 włók. Błonawy, wś, fol. , pow. kolski, gm. Sompolno, par. Lubstów, odl 23 w. od Koła, ma 7 dm. , 109 mk. Błonie 1 mto pow. W dok. z 1261 wydanym w B. przez Ziemowita ks. mazow. spotykamy obok księcia, Baldwina prepozyta kościoła św. Michała i trzech kanoników z Błonia. Kod. dypl pol II, 66. W r. 1282 dnia 11 list. bawi tu Konrad ks. mazow. Ulanow. Dok. 162, 18. W r. 1288 tenże Konrad nadaje w Jazdbwie klasztorowi czerwińskiemu kościół w Błoniu ze wsiami Wawrzyszewo, Nagórna wieś i Wola Swola. W r. 1289 nadaje książę Miedzieszyno nad Wisła kościołowi w Błoniu. Konrad ks. mazow. r. 1288 w Ujazdowie nadaje kościół p. w. św. Trójcy w Błoniu klasztorowi czerwińskiemu. Błoński powiat w 1880 r. miał 23, 843 morg. lasów prywatnych nieurząjdzonych, 6, 229 morg. lasów pryw. urządzonych, 3, 069 mórg wyciętych i zasianych, 741 m. mezadrzewionych po wycięciu, 390 morg. sadów dworskich, 97 m. , sadów włościan. , 8 m. , sadów w osadach miejskich 2. B. , wś, pow. włocławski, gm. Chodecz, par. Lubień ma 72 mk. , 145 morg. 3. B. , fol, pow. wieluński, gm. i par. Rudniki. 4. B. , os. , pow. łęczycki, gm. i par. Piątek ma 3 dm, , 42 mk. 5. B. , wś, pow. łęczycki. Dawna wieś królewska, posiada kościół par. p. w. W. W. Św. ; już na początku w. XIV. Pleban miał 2 łany roli. Łany km. dawały plebanowi meszne, a dziesięcinę pieniężną po 8 gr. z łanu, w połowie kolegiacie łęczyckiej, a w połowie pleb. w Łąkoszynie. Łaski. L. B. II, 432. 6 B. , kol. i fol. nad rz. Pilicą, pow. noworadomski, gm. i par. Maluszyn, kol. ma 13 dm. , 85 mk. 121 mórg, fol. , 3 dm. , 12 mk. 360 morg. W 1827 r. 6 dm. , 19 mk. 7. B. , wś, pow. sandomierski, gm. i par. Koprzywnica, odl. 15 w. od Sando mierza, ma 32 dm. , 370 mk. , 275 morg. dwor. i 80 włośc. Młyn wodny. Nadane przed r. 1176 klasztorowi jędrzejowskiemu przez Jana arcyb. gnieźn. Część wsi tej opat zamienia w r. 1250 na wieś Wszeborzyce, własność klasztoru koprzywniekiego. W dok. z r. 1256. Kod. Mał 51 B. podane jako własność tego klasztoru. Wieś tę otrzymał drogą zamiany król Kazimierz i po nownie odstąpił ją klasztorowi koprzywniekiemu r. 1368 wzamian za inne posiadłości. Kod. Mał Ul, 226. 8. B. , os. , pow. kolneński, gm. Kubra, pow. Radziłów. Br. Ch. Błonie, wś, pow. tarnowski. W połowie XV w. było 2 1 2 łan. km. dających dziesięcinę dziekan krakow. i folwark rycerski dający pleban w Wojniczu. Dług. L. B. II, 308. Błonice, os. , pow. stopnicki, gm. Pęczelice, par. Szczaworyż. Odl od Stopnicy 10 w. Błoszczyca, Błosczyca, rzeczka, pow. kowelski, lewy dopł. Stochodu, przepływa pod wsią Karasinem. Błoszczyńce, wś nad rzką Uziną, pow. wasylkowski, gm. Błoszczyńce, st. poczt. Białacerkiew 18 w. , 50 w. od Wasylkowa, 177 dm. , 994 mk. , cerkiew z 1847 r. na miejsce dawniejszej z 1725 r. , szkółka, młyn, wiatrak. Należy do klucza białocerkiewskiego dóbr hr. Braniekich. Na gruntach wsi dwa stare grodziska. Dnia 1 stycznia 1796 r. spadł tu wielki aerolit, przechowany później w zbiorach akademii wileńskiej. Gmina obejmuje 6 siół i 4 wsi, ma 14, 950 mk. , w tem 162 katol, 73 sztund. i 215 żydów, i 32, 190 dzies. ziemi 23, 175 roli, 1, 113 łąk, 4, 342 lasu, z czego przypada 10, 219 dzies. na większą posiadłość, 10, 674 na włościan, 10, 956 należy do skarbu i 341 do cerkwi. Błoszki, fol, pow. szawelski, 4 okr. pol, gm. Szawlany, 28 w. od Szawel Błoszna 1, , Błosznia ob. t. I, 251, wś, pow. Słonimski, 5 okr. pol, gm. Derewna, 18 w. od Słonima, 457 dzies. 2. B, wś, pow. Słonimski, 5 okr. pol. , gm. Luszniewo, 18 w. od Słonima, 404 dzies. Błoszniki oh. t. I, 251, mstko nad jez. Metło, pow. dzisieński, 4 okr. pol, gm. Jazno, 25 w. od Dzisny, 105 mk. w 1865 r. 25 dusz rewiz. . Należało do dóbr Różampol Korsaków. Cerkiew par. drewniana, niewiadomej erekcyi Parafia praw. , dekan. dzisieńskiego, 1, 857 wiernych. W pobliżu cerkwi znajduje się nasyp ziemny, pod którym mają być pogrzebani francuzi. 2. B. , dobra, pow. dzisieński, 4 okr. pol, gm. Prozoroki, własność Świętorzeckich, później Wołodkowicza, który Błogosławieństwo Błudowo Błudyml Błota kruplińskie w 1826 r. sprzedał Gołdziewiczom. Ob. t. I, 251, gdzie pomieszane z mstkiem t. n. Błota kruplińskie, wś, pow. noworadomski, gm. Zamość, pow. Wiewiec. Błotki, zaśc. , pow. nowoaleksandrowski, 2 okr. pol. , gm. Rymszany, 35 w. od mta pow. Blotkowo, fol. , pow. lipnowski, gm. Szpital, par. Chełmiec, 15 w. od Lipna, 1 dm. , 9 mk. , 22 morg. Błotkowszczyzna, wś, pow. oszmiański, 1 okr. pol, gm, Graużyszki 5 w. ; należy do dóbr skarb. Wojsznaryszki. Błoto Berezowe Brzozowe 1. al. Godlewszczyzna, os. , pow. kobryński, 3 okr. pol, gm. Iłosk, ma 20 dzies. 2. B. B. , urocz. , przy wsi Kumiałka, pow. sokólski, 2 okr. pol 3. B. B. , urocz. , przy wsi Łubianka, pow. sokolski, 3 okr. pol Błoto Ciemne, wś, pow. grodzieński, 5 okr. pol, gm. Borszty, 44 w. od Grodna, 221 dzies. Błoto Czarne 1. fol. , pow. nowogródzki, okr. pol i gm. Snów, 61 w. od Nowogródka. 2. B. Cz. , wś, pow, mohylewski, gm. Czarnoruczie, 39 dm. , 271 mk. Błoto Gołe, fol dóbr Skidel, pow. grodzieński, 4 okr. pol Błoto Krukowe, zaśc. poradziwilłowski, pow. słucki, gm. Hresk, 21 w. od Słucka, Błoto Kulik, urocz. , pow. słonimski, 3 okr. pol. , gm, Kury łowicze, 37 w. od Słonima, własność Szuchardtów, ma 398 dzies. Błoto Medweżje, dobra, pow. rohaczewski; dziedzictwo Bykowych, 300 dzies. Błoto Pastuchowe, os. , pow. prużański, 4 okr. pol, gm. białowieskoaleksandrowska, 62 w. od Prużany, 40 dzies. Błoto Polskie, okolica, pow. kobryński, 1 okr. pol, gm. Podolesie, 125 dzies. Błoto Szyrokie al Pohulanka, wś, pow. miński, gm. StareSioło 16 w. , 5 w. od Mińska. Błoto zgniłe, fol. , pow. łódzki, gm. i par. Bełdów, ma 7 dm. , 21 mk. , 1, 491 morg. dwors. Błoty 1. dobra, pow. kobryński, 2 okr. pol, gm, Błoty, 11 w. od Kobrynia, własność Hiżów, 48 dzies. 2. B Pojezuickie, dobra, tamże, 16 w. od Kobrynia, własność Hanów, z fol Pałagin, Zakalniecze, Łahodowo i Owaliszeze 3, 819 dzies. 867 lasu, 1, 441 nieuż. ; Poprzednio należały do Skrodzkich. 3. B Śnieżki, os. , tamże, tamże, przy wsi Kaluchy, 36 dzies. 4. B. Szlacheckie, dobra, tamże, 11 w. od Kobrynia, własność Bazylewskich, 454 dz. Gmina obejmuje 58 miejscowości, mających 217 dym. włośc. obok 102 innych, 3, 050 mk. włościan, uwłaszczonych na 11, 374 dzies. ziemi. Nadto w obrębie gminy znajduje się 13, 265 dzies. większej posiadłości 4, 814 łąk, 2, 200 lasu, 3, 698 nieuż. . Zarząd gm. we wsi Lipieck. Błowdzie, wś, pow. kowieński, 4 okr. pol, gm. Żejmy, 45 w. od Kowna. Gudowiczowie mają 25 dzies. Błudeck, urocz. , przy Buhrynie Bohurynie, pow. Ostrogski. Błudeń 1. wś i os. , pow. prużański, 2 okr. pol, gm. Boroza Kartuska, 30 w. od Prużany. Wś ma 73 dm. , 716 mk. , cerkiew, szkółkę, 1, 068 dzies. 2. B, dobra, tamże, 33 w. od Pruźany, własność Zdziechowskich, z fol. Ticbny, chutorem Telażyn i urocz. Zielonka i Sołomienka 2, 330 dzies. ; gorzelnia, cegielnia. Rewizya ekonomii kobryńskiej z 1563 r. podaje sioła B. Wielki. B. Mały jako należące do wójtowstwa błudeńskiego włości dobuczyńskiej. B. Wielki ma 40 włók gruntu średniego, z tego 1 włóka wolna na wójtowstwo. Z pozostałych 39 włók płaca z włóki po 12 gr. czynszu, owsa 2 beczki, za gęsi, kury, jajca, stacyę i niewody 8 gr. , osady 30 gr. , za tłoki 12 gr. , a za gwałt beczkę żyta albo 10 gr. , wogóle 97 gr. z włóki. Z powodu błot i miejsc nikczemnych naddano bez opłaty 5 włók. Wogóle dochód z sioła czynił 56 kóp. 27 gr. i 5 den. Dochód ogólny ze sioła B. mały wynosił 23 kóp 45 gr. Wójtowstwo błudeńskie obejmowało wsi Ukołka, B. Wielki i Mały, Tichnowicze, Hońce, Rewiatycze, Sobolewicze, Holica, Barmutowicze i Karpicze. Błudów 1. ob. t. I, 254, w dok. Bludow, wś, pow. Ostrogski, gm. i st, poczt. Hoszcza 6 w, , st. dr. żel Równo 36 w. , 50 w. od Ostroga, 137 dm. , 922 mk. Podług innych danych ze wsią, Braniów ma 116 dm, , 932 mk. praw. , 60 katol. i 39 czechów, cerkiew drewn. z 1872 r. , szkółka cerk. od 1884 r. . Do par. praw. należy wś Braniów. Podług rewizyi zamku łuckiego z 1545 r. Michał Swiniuski ze wsi B. ma opatrywać trzy horodnie zamkowe. W 1561 r. w zastawie u władyki łuckiego i ostrogskiogo Marka Żórawnickiego, za 1, 000 kóp gr. lit. , pożyczonych Fedorze Świniuskiej. W drugim akcie z tegoż roku nazwane jest rodowym majątkiem władyki. W 1577 r. należy do Hoszczy Romana Hojskiego, który wnosi z 45 dym. , 13 ogr. Po r, 1683 do ks. Ostrogskieh, następnie do Jabłonowskich, od 1802 r, Mossakowskiego, który sprzedaje ją Lenkiewiczom. Obecnie nabyta przez włościan. 2. B. ob. t. I, 254, nr. 2, mylnie podana w pow. łuckim, wś, pow. włodzimierski, gm. Świniuchy, 60 w. od Włodzimierza, ma 181 dm. , 1, 486 mk. , cerkiew, szkoła, młyn, wiatrak, cegielnia, fabryka narzędzi rolniczych. Własność z kolei Korskich, Żurawnickich, Sobieskich, Błędowskiego, Rotermundów. Błudowo, wś, pow. wilejski, 1 okr. pol, gm. Lebiedziewo 7 w. , miała 8 dusz rewiz. ; należała do dóbr Hruzdowo. Błudyml 1. , Błudziml ob. t. I, 254, do Błota Błotki Błotkowszczyzna Błoto Błoto Ciemne Błoto Czarne Błoto zgniłe Błoty Błowdzie Błudeck Błudeń Błudów Bober Błudyszki Błudyszki Błusie Błusina Błusinie Błusiszki Błużniany Błużnie Błystawica Błyszczanówka Bnin Bobalikcie Bobanino Bobanowo Bobarniowo Bobaryki Bobcin Bobelniki Bobelwicko Boberniowo Bobiany Bobicze Bobiecko bra, pow. czerykowski; dziedzictwo Bielackich, 158 dzies. 2. B, tamże, własność Maryi Krupienio, 432 dzies. , młyn wodny. Błudyszki, dwór, pow. nowoaleksandrowski, 5 okr. pol, gm. Popielany, 102 w. Błusie 1. dwór, pow. szawelski, 1 okr. pol, gra. Szawkiany, 24 w. od Szawel; własność Kośmińskich, 52 dzies. 2. B. , fol. , tamże, należy do dóbr Rogale. Błusina, zaśc. , pow. wileński, 1 okr. pol, gm. Niemenczyn 9 w. . Miał 16 dusz rewiz. ; należał do dóbr skarb. Giejany. Błusinie, dwór, pow. poniewieski, 1 okr, pol, gm. Nowemiasto, 20 w. od Poniewieża. Błusiszki 1. zaśc. , pow. nowoaleksandrowski, 1 okr. pol, gm. Tyltyszki, 32 w. od mta pow. 2. B. , zaśc, pow. wiłkomierski, 4 okr. pol, gm. Owanta, 37 w. od Wiłkomierza. Błużniany, zaśc, pow. wileński, 1 okr. pol, gm. Niemenczyn 10 w. ; miał 17 dusz rewiz. ; należał do dóbr skarb. Giejany. Błużnie, dobra, pow. wileński, 5 okr. pol, gm. Sołeczniki, własność Jeleńskich. Błystawica al Blistawica, wś nad rzką Protwa, pow. kijowski, gm. i par. praw, Hostoml 7 w. , 32 w. od Kijowa, ma 54 dm. , 592 mk. , 2, 027 dzies. dwors, , 624 włośc Należała z Jabłonką do Hostomla, 1495 r. w ręku kn. Iwana Daszkiewicza Hlińskiego, w 1508 r. należy do Połozów, potem do Charlęskich. W 1528 r. Jerzy Lasota wnosi ztąd z 4 ogr. Następnie własność Katarzyny Somkowiczowej Bohdanowej Włostkowskiej, wdowy po wójcie kijowskim, poczem w posiadaniu monasteru michajłowskiego w Kijowie. Wreszcie powraca w ręce prywatne i dzieli losy Hostomla. W 1831 rnabyta przez Feliksa Berezowskiego. Następnie córki jego Aliny Łappowej, która po uwłaszczeniu włościan sprzedaje Krassowskiemu. Obecnie własność Tołoczynowa, 2, 030 dzies. 1, 500 lasu. Błyszczanówka, Błyszczanowce ob. t. I, 255, wś, pow. uszycki, gm. Michałówka, st. poczt. Dunajowce, 146 dm. , 700 mk. , cerkiew. Podług reg. pob. okr. kamienieckiego z 1630 r. płaci od 1 1 2 a w 1542 r. od 1 pługa. W 1565 r. własność Herburta, ssty barskiego, płaci od 3 pługów. W 1569 r. spustoszone. W 1578 r. własnośc Herburtowa; płaci od 2 pługów. W 1661 r. dzierży wś szlachetny Rożniatowski, płaci od 7 dym. Zamiana nazwy na Świstówkę, nieutrzymała się. Następnie nabywa ją od Gabryela Silnickiego, Jerzy Wołodyjowski zSzatawą i Michałówka. Wczasie zajęcia Kamieńca przez turków B. i Michałówka należały do Stefana Makowieckiego, skarbnika czerwonogrodz. Obecnie własność także Stefana Makowieckiego, ma 1, 802 dzies. 650 lasu. Bnin, miasto, pow. szremski. Według rocznika wielkop. Mon. Pol. , III, 8 ks. Władysław syn Odona r. 1233 firmavit castrum suum Bnyn, zaś w r. 1234 edificavit Gneznam castrum et destruxit Bnyn. Gród gnieźnieński wraz z klasztorem spłonął r. 1192. W dok. z 1232 r. występuje kasztelan Bogumił, później Jakób 1244 r. , po nim Jarost około r. 1250. W r. 1294 Przemyśl, ks. polski nadaje Mirosławowi, synowi Przedpełka prawo niemieckie dla jego dóbr, między którymi wymieniony jest Bnin. Opis B. podał E. Kierski w Tyg. Illustr. VII, 1863, str. 211. Bobalikcie, dobra, pow. szawelski, 1 okr. pol, gm. Podubis, 21 w. od Szawel. Bobanino, Babanim, 1751 r. Babino al. Babuniszki, wś, pow. wieliski, gm. Uzkie. Bobanowo, pow. wieliski, ob. Babanowo, Bobarniowo, Boberniowo, wś, pow. wieliski, gm. Krest. W 1765 r. należy do ławnictwa boberniewskiego w wójtowstwie głazomickim sstwa wieliskiego. Ławnictwo boberniewskie obejmowało 12 wsi, z nich 8 w dzisiejszej gm. Krest. Bobaryki al Adamówka, wś, pow. borysowski, okr. pol. , par. praw. i katol. i gm. Chołapienicze, 55 w. od Borysowa, ma 12 osad. Bobcin ob. t. I, 255, dobra, pow. kowieński, 1 okr. pol, gm. Krasnesioło, 20 w. od Kowna. Bobelniki, Bobylniki, wś, pow. wiłkomierski, 4 okr. pol, gm. Owanta, 54 w. od Wiłkomierza. Bobelwicko, r. 1257 Bobolewicko, r. 1580 Bobowiecko, wś, pow. międzyrzecki Wspom. w dok. z 1257 r. K. W. , nr. 351. W r. 1580 płaci tu Jerzy Nadelvicz Kręski od 4 łan. , 9 zagr. , 3 kom. , 80 owiec. Według wizyty z 1640 istniał tu kościół filia Międzyrzecza zabrany przez luteranów. Bober, pow. radomyski, ob. Bóbr. Boberniowo, pow, wieliski, ob. Bobarniowo. Bobiany 1. okolica, pow. kowieński, 3 okr. pol, gm. Kiejdany, 51 w. od Kowna. Dobkiewiczowie mają tu 10 dzies. ; Pietruszewiczowie 146 dzies. 2. B. , wś, pow. poniewieski, 4 okr. pol, gm. Podbirże, 77 w. od Poniewieża. Bobicze al Babicze, w dok. Bowycze, wś, pow. włodzimierski, gm. Mikulicze, 22 w. od Włodzimierza, 56 dm. , 350 mk, , cerkiew. Podług rewizyi zamków włodzimierskigo i łuckiego z 1545 r. własność trzech Jakowickich, którzy mieli opatrywać po jednej horodni obu zamków. W 1570 r. część Jacka Babickiego, ma 6 dym. , 2 ogr. , część ma Hawryło Jakowicki. W 1577 r. Hawryłowa Jakowicka wnosi z części B. od 5 dym. , 7 ogr. , a Marya Babicka z 2 dym. , 5 ogr. Teodor Jakowicki płaci 1648 r. od 17 dym. , a 1655 r. 13 dym. Następnie należała do Czackich, Leduchowskieh. Pol B. ma 5 dm. , 100 mk. Bobiecko, wś, pow. łowicki, ma 129 mk. , Bobojedowo Bobiły Bobin Bobińce Bobinicze Bobka Bobki Bobkowice Bobiówka Bobłów Bobłowo Bobły Bobienniki Bobolice Bobolicko Bobolino Bobiele Bobordzie Bobowa Bobowce 559 morg. Nie podają tej wsi ani spisy pob. z XVI w. , ani spis z r. 1827. Bobiele, zaśc. , pow. nowoaleksandrowski, 2 okr. pol, gm. Dryświaty, 37 w. od mta pow. Bobieniec, kol. , pow. sochaczewski, gm. Młodzieszyn, ma 61 mk. , 16 morg. Bobienniki, urocz. , pow. piński, gm. Chojno, 10 w. od Pińska. Bobiły 1. , w spisie z 1892 r. Bubyle, wś, pow, poniewieski, 2 okr. pol. , gm. Linkowo, 2. B. , w spisie 1892 r. Bubiły, dwór, pow. szawelski, 3 okr. pol, gm. Poszwityń, 45 w. od Szawel. Bobin, wś, pow. pińczowski. W r. 1246 dnia 15 lipca odbywa się tu zjazd dygnitarzy przy osobie Bolesława ks. krakow. i saudom. jak świadczy akt datowany, ,in colloquio quod habuimus in Bobyn. Kod. Małop. , 35. W połowie XV w. posiada kościół par. drewniany p. w. św. Idziego. Jednej części wsi 5 łan. km. dziedzicem Mikołaj Rej h. Oksza, drugiej 1 łan Konwa h. Strzemię, trzeciej 2 łany i karczma Śtan. Tyczyński. h. Topor. Dwa fol. rycerskie dawały dziesięcinę plebanowi. Dług. , L. B, , II, 146. Mikołaj Rej, poeta posiada tu także swój dziedziczny dział i ma zatargi o granice ze Smolikiem, posiadaczem jednej części. Wreszcie r. 1681 sam Smolik płaci tu od 4 łan. km. , 6 zagr. , 6 kom. , 3 chałup, 1 rzem. Cały szereg wyciągów z akt sądowych w. XV i XVI tyczących się B. podał Z. Kniaziołucki Materyały do biografii M. Reja, Kraków, 1892. Bobińce, przedmieście Kalusa, w pow. uszyckim. Bobinicze, pow. owrucki, ob. Babinicze, Bobka oh. t. I, 256, rzeczka, prawy dopływ Bohu. Zaczyna się w pow. lityńskim, płynie na wschód i poniżej wsi Huszczyniec uchodzi do Bohu w pow. Winnickim. Bobki 1. wś i zaśc. , pow. miński, gm, Stanków, okr. pol. i par. katol. Kojdanów 23 w. , 32 w, od Mińska. 2. B, wś, nad rz. Naczą, pow. słucki, gm. Siniawka, 69 w. od Słucka, ma 26 osad. Bobkowice, ob. Babkowice. Bobiówka al. Piaski, przys. Stratyjówki, w pow. olhopolskim. Bobłów ob. i I, 256, wś, pow. bracławski, gm. Niemirów, 128 dm, , 827 mk. , cerkiew. W 1545 r. B. należy do sstwa bracławskiego. W w. XVI w połowie do kn. Janusza Czetwertyńskiego, w drugiej do kn, Massalskiego. W 1670 r. otrzymuje B. ks. Janusz Zbaraski z ręką ks. Anny Czetwertyńakiej, która 1574 r. zapisuje mężowi połowę Niemirowa, Chwastoweów i B. , a nadto Siedliszcze i Żywotów. Urząd starościński protestuje przeciwko tema zapisowi i ks. Janusz utrzymuje się tylko przy Żywotowie. Bobłowo 1. wś, pow. wołkowyski, 4 okr. pol. , gm. Eos, 18 w. od Wołkowyska, 269 dz. 2. B. , fol, tamże, 22 w. od Wołkowyska, należy do dóbr Roś. Bobły ob. t. I. 256, Bałby, Bolbli, Bołble, wś, pow. kowelski, gm. Turzysk, 30 w. od Kowla, ma 140 dra. , 938 mk. , cerkiew, szkoła. Ob. t. I, 256. Pierwotnie sioło zamku włodzimierskiego, nadane r. 1515 przez Zygmunta Iks Romanowi Sanguszce, sście bracławskiemu i Winnickiemu łącznie z Turzyskiem, Sielcem, Sołowióczami. W 1577 r. wś Bołble należy do Niesuchojeży kn. Romana Sanguszki, który wnosi z 18 dym półdwor. , 25 ogr. W połowie XVII w. własność ks. Dominika Zasławskiego, ma w 1650 r. 83 dym. , a 1653 r. 44 dym. W ostatnich czasach należała do Orzeszków. Bobojedowo, dobra, pow. sieński, dziedzictwo Rostkowskich, Szostaków, 247 dzies. Bobolice, wś, pow. będziński. W drugiej połowie XVI w. posiada B. Stanisław Fogelweder, sekretarz król, archidyakon warszawski, kanon. krakowski, przyjaciel Jana Kochanowskiego. W r. 1589 robi on w Brańsku. jako pleban tykociński zapis na rzecz swych synowców, dóbr swoich, które składały; zamek i wieś Bobolice, Zdów, Ogorzelik, Tomiszowice, Stary Folwark zw. Lgota, Niegowa i Niegówka, pustka, należąca do kościoła w Niegowy. Kapica, Herbarz, 105. W reg. pob. z 1581 r. podany jako właściciel tych wsi prócz Bobolic pominiętych p. Krezy. Bobolice, pow. szawelski, ob. Akszekiszki. Bobolicko, ob. Bobelwicko. Bobolino, dobra, pow. połocki, własność Proniewskich, 272 dzies. Bobordzie ob. t. I, 257, wś, pow. wiłkomierski, 4 okr. pol. , gm. Dobejki, 60 w. od Wiłkomierza. Bobowa, miasto, pow. grybowski. Wedle dok, z 1339 r. B. jest miastem oppidum mającem prawo niemieckie. Kod. dypl. pol. , III, 201. W r. 1412 Stanisław i żona jego Stachna dziedzice B. uposażają w kościele tutejszym altaryą p. w. Nawiedzenia N. P. M, i św. Elżbiety, nadając na własność wieś Chodorowę, przyległą do Krużlowy i Wojnarowy. Kod. kat. krak. , II, 363. Według Długosza B. jest miastem, mającem kościół par. z kamienia, p. w. W. W. św. Dziedzicami byli dwaj Gryfowie. Łany mieszczan dawały dziesięcinę do 15 grzyw. bisk. krakow. Istniały też wtedy dwie kaplice drewniane św. Zofii i św. Krzyża. L. R. , II, 237. Bobowa Łuka ob. t. I, 257, wś, pow. wieliski, gm. Serteje 8 w. , cerkiew. W 1765 r. w ławnictwie berezówskiem wójtowstwa sertejskiego. Przy wsi cmentarzysko przedhistoryczne. Bobowce, wś, pow. lidzki, 1 okr. pol, gm. Tarnowszczyzna 6 w. . Miała 27 dusz rewiz. ; należała do dóbr Dzitwa Szemiatowska. Bobiele Bobieniec Bobowe Bobowienka Bobowiska Bobowiszcze Bobówka Bobowszczyzna Bobra Bobowe Błoto, bagna mszyste, w pow. ihumeńskim, pomiędzy wsiami; Buda i urocz. Biały Bór, należy do Budy. Bobowicze, wś nad rzką Uzą, pow. homelski, gm. Diatłowieze 9 w. , 171 dm. , 560 mk. , cerkiew, młyn, szkoła. Bobowienka, zaśc. , pow. słucki, gm. Teladowicze, należy do domin. Bobownia, Narkiewiczów Jodków, ma 12 włók. Bobowiska, wś, pow. nowoaleksandryjski Puławy. W r. 1670 płacą tu pogłówne od 12 poddanych. W r. 1827 jest 10 dm. , 56 mk. Bobowiszcze 1. urocz. , pow. bobrujski, gm, Horbacewicze, Holeniewiczów 7 włók i Korbatów 3 wł. 2. B. , wś, pow. borysowski, gm. Dolcy, 123 w. od Borysowa. Bobówka 1. wś, pow. rohaczewski, gm. Rudnia Stara 10 w. , 34 dm. , 262 mk. 2. B. , pow. rohaczewski, ob. Słobódka. 3. B. , wś, pow. śieński, gm. Horodziec Wysoki, 10 dm. , 61 mk. Bobowszczyzna, wś, pow. miński, gm. Siennica, 10 w. od Mińska. Bóbr 1. ob. t. I, 258, mstko i dobra nad rz. t. n. , pow. sieński, gm. Bóbr, 65 w. od Sien na, przy trakcie mińskim, w pobliżu linii dr. żel. mosk. brzeskiej. Ma 264 dm. drewn. 129 chrześcian, 135 żyd. i 2, 239 mk. 462 prawosł. , 8 katol, 7 rozkol. i 1, 762 żydów, cerkiew drewn, , kościół katol. par. murowany, 2 domy modlitwy żyd. , zarząd okr. pol. , urząd gm. , szkoła, szpital wiejski. Dawniej słynęły tutej sze jarmarki, na których sprzedawano wiele miodu, koni i bydła. Prawo miejskie otrzymało mstko od Stan. Augusta r. 1762. Dobra, od r. 1868 własność Bartołomejów, mają z Jaroszówką 11, 411 dzies. 6, 800 lasu, 2 młyny wodne, 2 folusze, krupiarnia. Gmina obejmuje 88 miej scowości, mających 1, 628 dm. i 6, 683 mk. Włościanie, w liczbie 2, 111 dusz, uwłaszczeni zostali na 11, 247 dzies. W gminie znajduje się 21, 592 dzies. lasów, należących do większej posiadłości i 741 do włościan. 2. B Stary, wś, tamże, gra. Bóbr, 49 dm. , 262 mk. , zapaso wy śpichlerz gminny. J. Krz. Bóbr, Bobra, rzka, w pow. łuckim, prawy dopł. Słuczy. Stanowiła niegdyś granicę pow. owruckiego od Litwy. Bóbr ob. t. I, 258, Bober, wś i kol żydowska nad rzką Bobryk, pow, radomyski, gm Martynowicze, 110 w. od Radomyśla, 77 dm. 360 mk, szkółka. Włościanie, w liczbie 122 dusz rewiz. , uwłaszczeni na 1, 132 dzies. Wś należy do dóbr Martynowicze. Bobra 1. Wielka, dobra, pow. sokólski, 1 okr. pol, gm, Hrebienie, 30 w. od Sokółki, własność Roszkowskich poprzednio Listowskieh, mają 518 dzies. 2. B. Mała, dobra, tamże, 34 w. od Sokółki, własność Połubińskich, 280 dzies. 3. B. , wś włośc. , pow. lidzki, 3 okr. pol. , gm. i dobra skarb. Rożanka, miała 24 dusz rewiz. Bobrek, wś, pow. będziński, gm. Górnicza, par. Niwka, ma 8 dm. , 151 mk. , 35 mórg; os. leś. 4 dm. , 14 morg. dwor. Bobrek al. Bobrzyca, rzka, wypływa ze stoków Bukowej góry, w pasmie t. zw. Gór bukowskich, pod wsią Występą, między Zagdańskiem a Gozdem. Długa 44 klm. Przyjmuje, prócz wymienionych t. I jeszcze dopływy Bobrzyczkę pod Zgórskiem i Jasionkę al Dobrzączkę, mylnie zw. Jeziorka z praw. brzegu. Bóbrka, miasto pow. W r. 1469 Kazimierz król dla polepszenia stanu oppidi nostri Bobrka in terra Leopoliensi przenosi je z prawa polskiego i ruskiego rutenico na magdeburskie. Nadaje dwa jarmarki. Wójt otrzymuje sądownictwo nawet i w sprawach kryminalnych. Kościół par. już istniejący wtedy otrzymuje 2 łany i place, tudzież dziesięcinę i meflzne. z ról miejskich. Plebanem był Maciej ze Starej Łomży, notaryusz ziemi halickiej. Kod. dypl pol, I, 339. W r. 1578 B. w ziemi lwowskiej, miasto królewskie płaci szosu fl. 12 gr. 24, od 17 1 2 łan. , młyn, pop od 1 4 łana, kilku rzem. i przekup. , 1 duda. Czopowe z roku fl. 220. Bobrojedowo, wś nad rzką i jeziorem t. n. , pow. wieliski, gm. Usmyń. W 1765 r. leży w ławnictwie bobrojedowskim wójtowstwa usmyńsklego, w sstwie wieliskim. Ławnietwo obejmowało 11 wsi, z których 9 w dzisiejszej gminie Usmyń. BobrójkowaGóra, urocz. , pow. mozyrski, okr. pol i gm. Turów, 130 w. od Mozyrza Bobrów al. Bobrowo, wś i fol, pow. czauski, gm. Rasna. Wś ma 9 dm. , 63 mk. ; fol, od 1859 r. własność Mężyńskich, 425 dzies. , młyn i folusz. Bobrowa 1. wś, pow. łowicki. Wspom. w dok. z 1359 r. K, W. , nr. 1404. 2. B. , wś i fol. , pow. wieluński, gm. Rudniki, par. Żytniew. B. rządowa, ma 5 dm. i stanowi jedną całość z Cieciołowem. B. lit. A. i B. podane w spisach wraz z częściami Cieciołowem A. i B. , mają 11 dm. ; B, fol ma 3 dm. , 11 mk. W r. 1827 wś rząd. , ma 6 dm. , 26 mk Ob. Cieciołów. Bobrowa, wś, pow. borysowski, gm. Pleszczonice, 64 w, od Borysowa. Bobrowce, wś, pow, brzeski gub. grodz. , 3 okr. pol. , gm. Motykały, 10 w. od Brześcia, 130 dzies. Bobrowce, wś u źródeł Ikwy, pow. krzemieniecki, na pograniczu od Galicyi, gm. Poczajów, 31 w. od Krzemieńca, 4 dm. , 30 mk. Jestto przysiołek Krutniewic. Włościanie zajmują się wyrobem kól W 1583 r, należy do Andrzejewa obecnie N. Oleksiniee ks. Andrzeja Wiśniowieckiego, wwdy wołyńskiego, który pła Bobrek Bobrojedowo Bobrójkowa Bobrów Bobrowa Bobrowce Bobowe Błoto Bobowicze Bobrowo Bobrowica ci ztąd z 5 dym. , 7 ogr. , 3 kół waln. Następnie, na mocy działu 1593 r. między 4 córkami Andrzeja Wiśniowieckiego, dostaje się Jerzemu ks. Czartoryskiemu, ożenionemu z Aleksandrą, która owdowiawszy około 1610 r. wyszła za Łahodowskiego, kasztelana wołyńskiego. W połowie XVII w. własność Barbary Rostockiej. Bobrowe Stawiszcze, urocz. w pobliżu Bożyszcz, nad rz. Styrem, w pow. łuckim. Bobrowica, w dokum. Bobowicza, Bobrownica, Bobrowice, mstko nad rzką t. n. , pow. kozielecki gub. czernihowskiej, gm. Bobrowica, 35 w. na płd. wschd od Kozielca, 662 dm. , 3, 328 mk. , zarząd gm. , cerkiew, szkoła, 2 jarmarki. Wchodziło niegdyś w skład sstwa osterskiego. Osadzona około 1615 r. W 1616 r. w possesyi Michała Batomskiego, czyni prowentu 88 fl. 20 gr. 9 den. Były 3 młyny a w nich 5 kamieni. W 1622 r. daje 142 fl. 9 gr. W 1628 r. wykazano 16 dym. i 8 ogr. W lustracyi z 1636 r. wykazana jako słoboda, należąca do sstwa osterskiego, przyczem podano B. Starą, i Nową. . Bobrowicze 1. ob. t. I, 262, wś śród moczarów, pow. bobrujski, gm. Laskowicze, ma 14 osad. 2. B, wś, pow. piński, 65 w. od Pińska, niegdyś ks. Ogińskich, ma 49 osad. Cerkiew, fundacyi ks. Ogińskich z w. XVIII Bobrowice, wś nad jez. Żale, pow. rypiński, gm. i par. Żałe, 9 w. od Rypina, ma 3 dm. , 12 mk, 42 morg. Bobrówka 1. wś nad rzką Gierwin, pow. białostocki, 3 okr. pol. , gm. Jaświły, 40 w. od Białegostoku, 69 dm. , 566 mk. , 1, 401 dzies. Pod wsią, w uroczysku, ,Nadawki znajduje się wał, w kierunku do rzki Berezówki dopł. rz. Bóbr, długi około 200 saż. 2. B, wś, pow brzeski gub. grodz. , 5 okr. pol. , gm. Połowce, 50 od Brześcia, 233 dzies. 3. B. , zaśc. , pow. miński, okr. pol. , gm. i par. katol. Kojdanów, st, poczt. Baków, 35 w. od Mińska. Mają tu części Mazurkiewiczowie, Miłaszewscy, Narejkowie, Szabłowscy, Jurewiczowie. 4. B. , urocz. , pow. nowogródzki, gm. Ostrów, własność hr. , Potockich. 5. B. , wś, pow. orszański, gm. Wysokie, 9 dm. , 65 mk 6. B. , zaśc. , pow. oszmiański, 2 okr. pol. , gm. Horodźki 7 w. . Należał do dóbr skarb. Łoska. 7. B. ob. t. I, 263, wś, pow. trocki, 1 okr. pol. , gm. Troki, miała 24 dusz rewiz. Należała do dóbr Wieliczki. 8. B. , dobra, pow. wilejski, 1 okr. pol. , gm. Chotenczyce; 1865 r. własność Chrzczonowiczów. 9. B. , wś, pow. wieliski, gm. Uświat. Bobrownia, wś, pow. grodzieński, 5 okr. pol. , gm. Berszty, 33 w. od Grodna, 498 dzies. Bobrownik, zaśc. , pow. miński, gm. Iwieniec, okr. pol. , st. poczt. i par. katol. Raków, 45 w. od Mińska. Mają tu działy Raszkowscy i Ułasewiczowie. Bobrowniki 1. wś, pow. łowicki. Wspom. w dok z 1359 r. K. W. , nr. 1404. 2. B. , os. , pow. lipnowski. In castro nostro dicto B. w dok. z 1347 r. , który wydają Władysław i Bolesław ks. dobrzyńscy. Ecclesia de Bobrounicz wspomniana w dok. z 1321 r. Kod. dypl pol. , II, 232, Wspomniana też w dok. z 1349 r. K. W. , nr. 1288. 3. B. , os. miejska, pow. nowoaleksandryjski puławski. W r. 1569 dały szosu i z ról fl. 6 gr. 12. Pan miasteczka zapłacił za dziesięciny fl 6 gr. 12, od rzem. fl. 1 gr. 4, od 2 młynów fi. 1 gr. 18, od 3 garncy gorzałcz. fl. 2 gr. 12, czopowego rocznie fl. 10. Ludność wynosiła 515 głów. Paw. , Małop. , 342. 4. B. , wś, pow. kozienicki. W połowie XV w. należy do par. w Leżenicach. Dziedzicem jest Sędziwoj Leżeński Lazanski. Łany km. dają dziesięcinę do 9 grzywien kustodyi sandomierskiej, fol rycerski plebanowi w Głowaczowie. Dług, L. B. , 557. 5. B. , wś nad rz. Wartą, pow. wieluński, gm. Mierzyce, par. Działoszyn, 18 w. od Wielunia, Wraz z pustkami Tropiny, Jarząb, Tasarz, Sięgów, Gliki, Węże, Cieśle, Młynki, Szczepany, Jarkowizna, ma 98 dm. , 674 mk. W r. 1827 par. Mierzyce 40 dm. , 238 mk. Wspom. w dok. z 1357 r. K. W. , nr. 1354. W r. 1552 wś B. należąca do grodu wieluńskiego i par. w Działoszynie, ma w części królew. 6 os. , 4 łan, w części arcybisk. 2 osad, młyn i sołtystwo. 6. B. , os. , pow. olkuski, gm. Bolesław, 10 w. od Olkusza. Nazwę tę podaje spis wsi i osad gub. kieleckiej z r. 1895. Ani spis z 1827, ani późniejsze nie mieszczą takiej osady, Bobrowniki 1. wś, pow. grodzieński, 2 okr. pol, gm. Brzostowica Wielka, 68 w. od Grodna, 42 dm. , 528 mk. , młyn wodny, 894 dzies. 2. B. , wś nad Świsłoczą, pow. grodzieński, okr. pol. , gm, Indura, 29 w. od Grodna, 385 dzies. W 1561 r. sioło B. należało do wójtowstwa grajewskiego Hrajew lecz r. 1560 odeszło w zamianie do wwdy trockiego ks. Mikołaja Radziwiłła. Miała 13 włók. 3. B. ob. t. I, 265, wś, pow. sokolski, 3 okr. pol, gm. Kamionka, 7 w. od Sokółki, 284 dzies. 4. B. Wielkie i Małe, dwie wsi, pow. wołkowyski, okr. pol, gm. Bojary, 24 w. od Wołkowyska. B, Wielkie mają 523 dzies. ; B. Małe 197 dzies. 5. B. , wś, pow. lidzki, 4 okr. pol. , gm. Zabłoć. W r. 1865 miała 46 dusz rewiz. jednodworców. Należała do dóbr skarb, Koniawa. 6. B. ob. t. 1, 265, wś, pow. trocki, 3 okr. pol. , gm. Wysoki Dwór, miała 27 dusz rewiz. 7. B. ob. t. I, 264, wś, pow, wileński, 4 okr. pol. , gm. Worniany, 71 dm. , 553 mk. W 1865 r. miała 245 dusz rewiz. , należała do dóbr Karłowo. Bobrowniki, wś, pow. chrzanowski. W połowie XV w. wieś królewska w par. Oświecim. Dziesięcinę pobiera biskup krakowski. Bobrowo 1. os. nad strum. Jeziorko, pow. koniński, gm. Golina, par. Myśliborz, ma 3 dm. , 23 mk. 2. B. , os. młyn. nad rz. Sierpienicą, Bobrowe Stawiszcze Bobrownik Bobrownia Bobrowicze Bobrówka Bobrowe Bobrowniki Bobrowice Bobrycze pow. sierpecki, gm. Borkowo, par. Sierpc 1 w. , młyn wodny, 1 dm. , 2 mk. , 17 morg. Bobrowo 1. wś, pow. białostocki, 1 okr. pol. , gm. Zabłudowo, 14 w. od Białegostoku, z urocz. Koluszki 148 dzies. 2. B. , pow. czauski, ob. Bohrów, 3. B. , wś, pow. borecki, gm. Dubrowna 10 w. . 4. B. , wś, pow. wilejski, 2 okr. pol. , gm. Krajsk. Miała 26 dusz rewiz. ; należała do dóbr Suszkowo. 5. B, wś, pow. drysieński, par. Zabiały. 6. B, wś, pow. wieliski, gm. Dino. W dok. z 1635 r. podana jako punkt graniczny między Rzpltą a Rossyą; . W 1765 r. w ławnictwio bobrowskiem wójtowstwa kamieńskiego, w sstwie wieliskiem. Ławnietwo obejmowało 17 wsi, z których 6 znajdowało się w dzisiejszej gminie Krest a 6 w gm. Ilino. 7. B. , wś, pow. wieliski, gm. Uświat. W 1765 r. w ławnictwie czosnorskiem wójtowstwa zebestiańskiego. Bobrowski al. Rajewski zaśc. , pow. mozyrski, gm. Michałki, ma 9 osad. Bobrowszczyzna 1. mstko i dwór, pow. dzisieński, 4 okr. pol. , gm. Prozoroki, 46 w. od Dzisny a 277 od Wilna, 87 mk. ; własność Iwaszewskich, następnie Korzowych, 180 dzies. 2. B. , zaśc. , pow. wileński, 3 okr. pol. , gm. Podbrzeź 3 w. , 18 dusz rewiz. ; należał do dóbr Kowdol. Bobrujki al. Bobrujka, wś nad rz. Mytwą, pow. rzeczycki, gm. Narowią, 127 w. od Rzeczycy, ma 16 osad. Bobruki, wś, pow. kobryński, 3 okr. pol. gm. Imienin, ob. Aleksiejewicze. Bobruńce, wś, pow. wiłkomierski, 3 okr. pol. , gm. Kowarsk, 24 w. od Wiłkomierza. Bobrungiany ob. t. I, 266, wś, pow. telszewski, 2 okr. pol. , gra, Ginteliszki, 30 w. od Telsz. Bobrusze, dobra, pow. nowoaleksandrowski, 2 okr. pol. , gm. i par. Dryświaty, 23 w. od mta pow. , własność Stommów, 200 dzies. Niegdyś attyn. Dryświat, z eksdywizyi w 1802 r. przysąjdzona Naborowskim, od których nabyli Strommowie. Bobruta, zaśc. , pow. wileński, 4 okr. pol, gm. Worniany 6 w. . Należał do dóbr Trokieniki. Bobruty, zaśc. włośc. , pow. oszmiański, 1 okr. pol, gm. Soły 10 w. , należy do dóbr skarb. Słobódka. Bobry, wś, ob. Bismarksdorf. Bobry 1. fol. , pow. brzeski gub. grodz. , 3 okr. pol. , gm. Kosicze, własność Jagminów, 82 dzies. 2. B. , wś, pow. grodzieński, 3 okr. pol, gm. Wołpa, 46 w. od Grodna, 407 dzies. 3. B. , wś i dobra, pow. kobryński, 1 okr. pol. , gm. Pruska, 14 w. od Kobrynia. Wś ma 50 dzies. ; dobra, własność Sawickich, 85 dzies. 4. B. , dobra, pow. kobryński, 1 okr. pol. , gm. Siechnowicze, 24 w. od Kobrynia. 5. B. al. Bobryniata, wś, pow. mozyrski, gm. Michałki, ma 15 osad. 6. B, wś i dobra, pow. lidzki, 4 okr. pol, gm. Lebioda. Wś ma 13 dm. , 127 mk. w 1865 r. 54 dusz rewiz. , należały do Ważyńskich. Cerkiew drewn. z 1817 r. Par. praw. , dekanatu błagoczynia lidzkiego, 866 wiernych. 7. B. , wś, pow. oszmiański; 1794 r. należała do dóbr Wiszniew, Chreptowiczów. 8. B. , wś, pow. wilejski, 1 okr. pol, gm. Hermaniszki 6 w. . Miała 26 dusz rewiz. , należała do dóbr Czerniewo. Bobryca 1. wś nad rzką t. n. , pow. kaniowski, gm. Pszeniczniki, par. kat. Rzyszczów, 5 w. od Kaniowa, 206 dm. , 1, 135 mk. , cerkiew drewn. z 1796 r. , szkółka, 11 wiatraków. W 1741 r. było tu 70 chat a 1792 r. 96 chat i 835 mk. Przed uwłaszczeniem włościan wś miała 1, 200 dzies. Wchodziła w skład sstwa kaniowskiego. W lustracyi z 1616 r. niewymieniona. W 1622 r. było 3 poddanych i ko zacy, dają czynszu na rok po 25 gr. , kolendy po 15 gr. , stacyę podstarościenu w jesieni, czynszu i kolendy 4 złp. W 1798 r. kupił ją od ks. Stan. Poniatowskiego major Kondration za 15, 000 rub. assyg. ; obecnie Pyszkienów, ma 705 dzies. 2. B. ob. t. I, 266, wś przy ujściu Bobrycy do Irpenia, pow. kijowski, gm. Biłhorodka, par. praw. Zaborze 4 w. , 26 w. od Ki jowa, 65 dm. , 499 mk. , 858 dzies. , młyn, wia trak. Należała do monasteru michajłowskiego w Kijowie. Obecnie Mikołaj Umiński ma 707 dzies. 3. B. ob. t. I, 266, wś nad rzką Tymoszewką; , pow. żytomierski, gm. i par. praw. Barasze 8 w. , 66 w. od Żytomierza, 134 dz. , 657 mk. , młyn parowy i wodny. W 1650 r. własność Lwa Sapiehy, ma 23 dym. Bobrycka 1. Buda, wś, pow. żytomierski, gm. Barasze, 72 w. od Żytomierza, 50 dm. , 328 mk. 2. B. Huta, wś, tamże 77 w. od Żytomierza, 33 dm. , 208 mk. 3. B. Balarka, ob. Batarka Bobrycha. Bobrycze, wś nad Żerewą, pow. owrucki, gm. Łubiny, par. praw. Krasnowłóka 2 w. , 57 w. od Owrucza, 63 dm. , 369 mk. Własność Potockich. Niegdyś, pod nazwą. Bobryki, we włości wielednickiej 1581 r. Kmitów, 1595 r. ks. Druckłch, Korskich, 1628 r. Sapiehów. Bobryk, os. , pow. włodawski, gm. Uścimów, par. Ostrów. Bobryk, rzka, w pow. mozyrskim, lewy dopł. Prypeci. Zaczyna się za wsią Silutycze, płynie ku wschodowi koło wsi Ogolicze, Golicka Rudnia młyn, przecina też kolej żel Pole ską, płynie koło wsi ŚredniaRudnia młyn, zaśc. Odasów Adasiów, wsi SlinkowaRudnia młyn i ma ujście za wsią Mieury. Długa prze szło 5 mil Na brzegach pokłady rudy żelaznej błotnej. Ob. t. I, 267. Al. Jel. Bobryk, rzeczka, w pow. żytomierskim, lewy dopływ Kodeńki. Bobrowo Bobrowo 1 Bobrowski Bobrowszczyzna Bobrujki Bobruki Bobruńce Bobrungiany Bobrusze Bobruta Bobruty Bobry Bobryca Bobrycka Bobryk Bobryniecki Bobulinie Bobury Boby Bobryniele Bobrynka Bobrykowszczyzna Bobryńszczyzna Bobryk Bobryn Bobryszki Bobryki Bobrza Bobrzyczka Bobtele Bobryk Bobryna Bobryniata Bobrynie Bobryk 1. ob. t. I, 267 al. RudniaBo bryk, wś i kol. żydowska, nad raka; t. n. , pow. radomyski, gm. Martynowicze, par. praw. Maksymowicze 2 w, , 110 w. od Radomyśla, 21 dm. , 248 mk. , dom modl. żyd. Włościanie, w liczbie 112 dusz rewiz. , uwłaszczeni na 492 dzies. Wś należy do dóbr Martynowicze, Steckich. 2. B. Wielki oh. t. I, 267, wś nad Kodymą. , pow. bałcki, gm. Bobryk W. , 40 w. od Bałty, 129 dm. , 762 mk. , zarząd gm. , cerkiew. Gmina obejmuje 11 miejscowości, 1, 104 dym. , 6, 135 mk. włośc. 3, 270 dusz rewiz. , uwłaszczonych na 13, 609 dzies. 8, 817 roli. Nadto w obrębie gminy znajduje się 18, 918 dzies. większej posiadłości i 506 dzies. ziemi cerk. Cały obszar gminy obejmuje 33, 033 dzies. 18, 169 roli i 11, 342 mk. 3. B. , wś, pow. żytomierski, gm. i par. praw. Trojanów 6 w. , 27 w. od Żytomierza, 40 dm. , 337 mk. 4. B. , Nowy i Stary, dwie wsi, nad rz. Irszą, pow. żytomierski, gm. Chwastowa, par. praw. Turczynka, 49 w. od Żytomierza. B. Nowy ma 18 dm. , 129 mk. ; B. Stary 51 dm. , 316 mk. Niegdyś własność Niemiryczów. Bobryk al. Bobryki 1. sioło przy ujściu rzki Bobryki do Trubieża, pow. osterski gub. czernihowskiej, gm. Semipołki, na płd. od Kozielca, 244 dm. , 1, 145 mk. , cerkiew, wiatrak, olejarnia. 2. B, wś nad Sułą, pow. romeński gub. połtawskiej, gm. Bobryk, 9 w. na płd. od Romien, 349 dm. , 2, 000 mk. , zarząd gm. , cerkiew, szkoła, 26 wiatraków, 3 olejarnie, 3 jarmarki. Bobryki 1. wś, pow. wiłkomierski, 1 okr. pol. , gm. Pogiry, 31 w. od Wiłkomierza. 2. B. , dobra, pow. mścisławski, dziedzictwo Horbackich, 370 dzies. , 2 młyny. 3. B. , wś, pow. sieńsk, gm. Czereja, 27 dm. , 156 mk. 4. B. , wś włośc, pow. oszmiański, 3 okr. pol. , gm. i dobra skarb. Traby; miała 16 dusz rewiz. Bobrykowszczyzna ob, t. I, 267 s. v. Bobrzykowszczyzna dobra, pow. wileński, 2 okr. pol, gm. Mejszagoła; 1865 r. własność Maculewiczów. Bobryn, zaśc. , pow. oszmiański, 2 okr. pol, gm. Blenica 8 w. . Miał 21 dusz rewiz, należał do dóbr Zaleś. Bobryna, Bobrynia, wś, pow. borysowski, gm. Dolcy, 118 w. od Borysowa, ma 6 osad. Bobryniata, pow. mozyrski, ob. Bobry. Bobrynie, zaśc. , pow. nowoaleksandrowski, 1 okr. pol. , gm. Bachmaty, 8 w. od mta pow. Bobryniecki Majdan ob. t. I, 203 s. v. Bibków Majdan, wś, nad Bobrykiem, pow. Winnicki, gm. Pików, 40 dm. , 295 mk. , cerkiew, fabryka dachówek. Bobryniele, wś, pow. nowoaleksandrowski, 1 okr. pol. , gm. Bachmaty, 8 w. od mta pow. Bobrynka, rzka w pow. przasnyskim, wypływa z łąk wsi Czarzaste, gm. Krzynowłoga mała, płynie ku półn. przez Siwki, Duczymin, Dąbrówkę, Bobry i 2 klm. , powyżej os. Chorzele, wpada do rz. Orzyc z praw. brzegu. Długa 16 klm. Nosi też nazwę Bystrzycy. Bobrynka, wś, pow. nowoaleksandrowski, 4 okr. pol. , gm. Abele, 31 w. od mta pow. Bobryńszczyzna, wś, pow. wieliski, gm. Baranowo. Bobryszki 1. ob. t. I, 267, wś, pow. nowoaleksandrowski, 4 okr, pol, gm. Rakiszki, 40 w. od mta pow. 2. B. ob. i, 1, 267, wś i dobra, pow. trocki, 4 okr. pol. , gm. Orany 9 w. . Wś miała 51 dusz rewiz. ; dobra 1865 r. należały do Rosochackich. Kaplica katol par. Daugi. 3. B. ob. t. I, 267, wś, pow. wileśski, 2 okr. pol. , gm. Giełwany 9 w. . Miała 23 dusz rewiz. , należała do dóbr Czabiszki. Bobrza, wś, pow, kielecki. Jan bisk. krak. przenosi wieś tę r. 1390 na prawo niemieckie i nadaje sołtystwo Marcinowi Szurkowi. Osadnicy mają mieć 8 lat rolnych. Kod. kat. krak. , II, 145. Bobrzyczka, strumień, wypływa we wsi Szewce w pow. kieleckim i ubiegłszy 7 klm. , śród gór, uchodzi do Bobrka pod Zgórskiem. Bobtele, kol. , wś i os. , pow. władysławowski, gm. Leśnictwo, par. Władysławów 5 w. . Kol. i os. mają 10 dm. , 94 mk. ; wś 8 dm. , 84 mk. W r. 1827 wś rząd 11 dm. , 112 mk. Bobtele 1. dobra, pow. kowieński, 1 okr. pol. , gm, Wilkija, 52 od Kowna, własność Laudańskich, z fol Andrukajtyszki i Sewerynowo, 419 dzies. 2. B. , dwór, pow. kowieński, 1 okr. pol, gm. Wilkija, 51 w. od Kowna, własność Michałowskich, 40 dzies. Bobty ob. t. I, 267, mstko nad Niewiażą, pow. kowieński, 3 okr. pol. , gm. Bobty, 22 w. od Kowna, 35 dm. , 294 mk. , zarząd gm. , kościół par. katol, dom przytułku, szkoła, dom modlitwy żyd. Gmina ma 32 miejscowości, 610 dym. włośc. obok 30 innych, 4, 312 mk. włościan. Włościanie, w liczbie 1, 621 dusz rewiz. , uwłaszczeni zostali na 6, 991 dzies. , ze spłatą po 7, 712 rub. Bobulinie, fol. , pow. szawelski, 2 okr. pol, gm. Wieksznie, 59 w. od Szawel. Bobury al. Babury, wś, pow. wieliski, gm. Czeple. Boby 1. wś, pow. pułtuski. Mają 19 os. , 485 morg. Ob. Górki t. II. 2. B. , fol. , pow. janowski. Rozparcelowany około 1880 r. Utworzono tu oddzielny folwark, nabyty przez ks. Motelskiego p. n. Metelin, obejmujący 150 mrg. B. parafia obejmuje wsie i osady Boby, Kozarów, Metelin, Moniaki, Okrąglica, Wierzbica, w ogóle przeszło 3, 600 dusz. W r. 1676 istnieje tu już parafia. We wsi jest 11 części, na których mieszka 32 osób z rodziny dziedziców, 60 głów służby dworskiej i 60 poddanych. Paw. , Małop. , 7a. Bobty Bochanice Bochany Bocheń Bochenniki Bochnia Boby 1. ob. t. I, 269, wś i fol. , pow. ihumeński, okr. pol i gm. Puchowicze, 46 w. od Ihumenia. Wś ma 10 osad, należała do dóbr Błuże. 2. B. , wś, pow. drysieński, 80 dzies. ; należała do dóbr Sarya. Bobyk, chutor, pow. lityński, gm. i par. katol. Stara Sieniawa. Bobyle, zaśc. , pow. wiłkomierski, 3 okr. pol. , gra. Wojtkuszki, 6 w. od Wiłkomierza. Bobylewo, wś, pow. orszański, gm. Rudnia, 19 dm. , 113 mk. Bobylewszczyzna Bubołowszczyzna, zaśc. , pow. dzisieński, 3 okr. pol. , gm. Druja 9 w. . Miał 8 dusz rewiz. ; należał do dóbr Pączany. Bobylniki, ob. Bobelniki. Bobylszczyzna, wś, pow. wieliski, gm. Baranowo. W 1765 r. w ławnictwie aleksiejowskiem wójtowstwa usmyńskiego. Bobynicze, Babynicze, mstko i dobra, pow. lepelski, gm. Bobynicze, 56 w. od Lepla. Mstko ma 269 dusz, cerkiew fundacyi Korsaków. Nadane kiedyś Korsakom, do ostatnich czasów było w posiadaniu tej rodziny; dziś własność sukcessorów Hieronima Tomaszkiewicza. Gmina należy do 4 okr. pol. , ma 61 miejscowości, 430 dm. włośc. obok 130 innych, 2, 832 mk. włościan, uwłaszczonych na 3, 739 dzies. Nadto w obrębie gminy znajduje się 6, 376 dzies. większej posiadłości. Bobyszki 1. wś, pow. dzisieński, 3 okr. pol. , gm. i par. Druja 7 w. . Miała 18 dusz rewiz. ; należała do dóbr Konstantynowo. 2. B. , wś, pow. dzisieński, 3 okr. pol. , gm. i dobra Leonpol; miała 24 dusz rewiz. Bochanice 1. zaśc. , pow. mozyrski, gm. Dziakowicze, 132 w. od Mozyrza. 2. B. , wś i chutor, pow. mozyrski, gm. Skorodno, 83 w. od Mozyrza. Bochanowo al. Bohanowo, wś, pow. suwalski, gm. Pawłówką, par. Przerośl, 19 w. od Suwałk, ma 11 dm. , 98 mk. W r. 1827 Bohanowo wś rząd. , ma 12 dra. , 57 mk. Bochany, wś nad Biesiadzią, pow. klimowicki, gm. Berezki 7 w. , 162 dm. , 900 mk. , cerkiew, wiatrak. Bocheń, wś, pow. łowicki. Wspom. w dok. z 1359 r. K. W. , nr. 1404. Bocheńczewo, wś w par. Trzepowo pow. płocki. Dziś nieznana. W XlII w. własność kapituły płockiej. R. 1578 ma B. 13 łan. ; należy do par. Trzepowo. Bochenka, os. , pow. opoczyński, gm. Krzczonów, par. Gielniów, ma 4 dm. , 34 mk. , 23 mrg. Bochenniki ob. t. I, 268, wś, pow. Winnicki, gm. Jóźwin, 79 dm. , 461 mk. , cerkiew, gorzelnia. Przed r. 1625 wraz z Czerlenkowem, Jurkowcami i Rowem, własność Czerlenkowskich. W 1629 r. Jan Czerlenkowski wnosi z B. i części Czerlenkowa z 13 dym. Obeenio Tarutina, przedtem Korzeniowskich, ma z Czerlenkowem 822 dzies. Bochnia, miasto i kopalnia soli, w dok. z 1198 r. Bochyna, 1253 r. Saltzberk. Według dok. z r. 1198 Sal de Bocheyna otrzymał klasztor miechowski przy uposażeniu. Konrad ks. krak. r. 1241 nadaje klasztorowi w Staniatkach miarę soli co ósmy dzień, należąca do kasztelana krakow. Bolesław ks. krakow. r. 1248 nadaje temuż klasztorowi in ipsa Bochnia unum ealdar quodvulgariter chran nominatur. R. 1253 w Korczynie tenże książę poleca Mikołajowi synowi Volcmari i jego towarzyszom osadzić Bochnią na prawie niemieckim, wrocławskim. Miastu akt daje drugą nazwę, niemiecką Saltzberk. R. 1250 na wiecu pod Chrobrzem, Bolesław ks. krak. nadaje bisk. krakow. dziesięcinę z salin bocheńskich totius salis nostri. Kod. kat. krak. . I, 40, 107. R. 1255 ks. Bolesław nadaje klasztorowi w Zawichoście 40 grzyw. z kopalń bocheńskich. Prandota bisk. krak. nadaje r. 1259 klasztorowi w Zawichoście 20 grzyw. z dziesięciny solnej z Bochni. Bolesław Wstydliwy nadaje r. 1262 klasztorowi w Skale 100 grzyw. srebra in bochna de supa. R. 1266 dodaje tenże klasztorowi grzywnę złota z Bochni. Kod. Małop. , t. I. . R. 1278 tenże Bolesław przywraca kościołowi św. Mikołaja w Bochni, założonemu przez matkę księcia Grzymisławę ks. krakowską, uposażenie w sol sarthaginem sive patellam salis, które upadło przez zniszczenie wszystkich tej kategoryi nadań. Przytem zakłada książę w B. kaplicę. R. 1270 klasztor św. Krzyża łysogórski otrzymuje 5 grzyw, w B. de coctura salis Klasztor wąchocki pobierał 9 części soli, dobywanej z jednego szybu, który, gdy się rozwalił, zatopiony przez wodę, Bolesław ks. krak. dozwala r. 1273 odbudować ten szyb a tymczasem otrzymywać sol warzoną. Z aktu z r. 1295 dowiadujemy się, ze Bolesław ks. krakow. nadał sól z B. klasztorowi wielehradzkiemu w Morawa. W r. 1321 Władysław król polski uwalnia mieszczan od ceł wewnątrz kraju. Kazimierz W. uwalnia mieszczan r. 1337 od opłaty ceł w całem państwie. R. 1357 pozwala rajcom założyć szpital dla ubogich a głównie robotników, ulegających w kopalniach częstym wypadkomPrzy szpitalu miała być kaplica i kapelan z uposażeniem 10 grzyw. rocznie. Na utrzymanie zaś szpitala wyznaczono przychód od 2 robotników w każdej górze pracujących. W r. 1368 król mianuje Juna Gładysza, dziedzica wsi Brzeście, prokuratora sądeckiego zarządzającym borkmistrz żupą bocheńską. Płacy ma pobierać pół grzyw, tygodniowo, 12 łokci sukna brukselskiego na Wielkanoc, a na św. Marcina postaw, wartości 5 grzyw. Kod. Mał. , III, 22, 110, 215. O kościelnych fundacyach podaje szczegóły Długosz. Lib. Ben. , II, 126 130. Bochenka Boby Bobyk Bobyle Boby Bocheńczewo Bobylewo Bobylewszczyzna Bobylniki Bobylszczyzna Bobynicze Bobyszki Bochanowo Bochot Ob. Niedźwiedzki I. Stosunki geolog. formacji solonośnej Wieliczki i B. Kosmos, rok VIII i IX, i w osobnej odbitce. Br. Ch. Bochny oh. t. I, 269 al. Buchny, wś, pow. latyczowski. Podług reg. pob. obwodu latyezowskiego w 1530 r. płaci od 3 a 1542 r. od 3 1 2 pługów. W 1565 r. wś królewska, Żukowski wnosi tu od 4 pługów. Obecnie własność Morkowa. ma 1, 048 dzies. ziemi 687 lasu, w dzierżawie Towarzystwa cukrowni Szczedrowskiej. W 1565 r. B. może inne należą do sstwa chmielnickiego, dane jako folwark przez sstę Strusia służebnym. W 1616 r. w posesji Jana Kaweckiego, wojskiego latjczowskiego, dawałj prowentu 28 fl. 3 gr. W tymże roku podane także jako wś sstwa chmielnickiego w posesji Iwana i Mikołaja Awratyńskich, prowentu daje 12 fl. W 1629 należy do sstwa ulanowskiego, w posesyi tychże daje 21 fl. 10 gr. , zaś wś część należąca do sstwa latyczowskiego, w posesji Jana Kaweckiego, podsędka kamienieckiego, daje 40 fl. 9 gr. W 1661 r. podana jako pusta, a 1668 r. jako uroczysko. Bochonowo, wś, pow. wieliski, gm. Wiaźmieny. Na wzgórkach pod wsią ślady dwu horodjszcz. Bochony, Bochany, wś, pow. nowoaleksandrowski, 3 okr. pol. , gm. Słobódka, 72 w. od mta pow. Bochot, wś, nad rzką Łyną, pow. mścisławski, gm. Bochot, 32 dm. , 255 mk. , zarząd gm, , cerkiew, szkoła, młyn. Gmina obejmuje 69 miejscowości, ma 1, 211 dm. i 10, 614 mk. Włościanie, w liczbie 2, 115 dusz, uwłaszczeni zostali na 10, 857 dzies. , za spłatą po 12, 894 rub. 93 kop. W gminie znajduje się 6, 315 dzies. lasów większej posiadłości, 2, 064 dzies. włośc. Bochotiec, wś, pow. czauski, gm. Kolenie, 53 dm. , 256 mk. , cerkiew. Bochotnica 1. mała, wś, nad Wisłą, pow. nowoaleksandrjjski Puławy. Posiada 531 mk. Wymieniona w dok, z r. 1330 w liczbie włości Dzierzka kaszt. krakow. i brata jego Hostasiusza, które król Władysław przenosi z prawa średzkiego na magdeburskie. Do B. według aktu należały dwie wioski villulae Wirzchoniów i Rudka Kod. Mał. , II, 275. W połowie XV w. dziedzicem tu jest Piotr Kurozwęcki h, Szreniawa. Wieś ma 12 łan. km. dających dziesięcinę do 10 grzyw. klasztorowi na Łysej górze. Folw. dawał do 2 grzyw. kościołowi w Kazimierzu. W drugim opisie Długosz dziedzica nazywa Kurowskim, a dziesięcinę folwarczną każe oddawać do Klimuntowic L B. , II, 553 i III, 247. W r. 1676 kasztelan połaniecki płaci tu od 128 dworskich i poddanych, 2. B. , wielka, al. górna, al. kościelna, wś. , pow. nowoaleksandryjski. Długosz nazywa wieś raz królewską. , a w drugim opisie szlachecką dziedzic Kazimirski. Siedm łan. km. dawało dziesięcinę klasztorowi na Łysej górze, a folwark miejsco wemu plebanowi. L. B. , II, 556 i III 247. W r. 1676 Łukasz Rostworowski płaci tu pogłówne od 9 osób szlach. , 16 sług dwor. i 49 poddanych. Br. Ch. Bocianicha, kol. , pow. piotrkowski, ma 47 dm. 394 mk. , 667 morg. W spisie z r. 1827 ma nazwę Bocianiska. Bocianiec, kol. , pow. kolski, gm. Karszew, par. Dąbie, ma 3 dm. , 27 mk. Bocianiszki, zaśc. , pow. nowoaleksandrowski, 4 okr. pol. , gm. Antuzów, 2 w. od mta pow. Bocianowo, wś, pow. drysieński, par. Rosica. Bocianowszczyzna, wś, pow. drysieński, par. Przydrujsk. Bociany 1. wś, pow. nowomiński, gm. i par. Kołbiel, ma 54 dm, 196 morg. 2. B. , wś, pow. kutnowski, gm. Sójki, par. Kutno, ma 7 dm. , 63 mk. , 105 morg. W r. 1827 Bociany Budj, 6 dm. , 56 mk. Bociarszczyzna, folw. , pow. połocki, 75 dzies. Bociek, os. , pow. jędrzejowski, gm. Raków, par. Jędrzejów. Boćki ob. t. I, 270, mstka i dobra nad rz. Nurzec, pow. bielski, gub. grodz. , 1 okr. pol. , gm. Dubiażyn, 16 w. od Bielska, 2, 294 mk. , cerkiew, kościół par. katol, synagoga, dom modl żyd. , szpital, szkoła, st. poczt. , cegielnia, garbarnia, browar. Mstko ma 1, 762 dzies. ziemi 640 roli, 717 łąk, 209 lasu; dobra, własność Młodeckich, mają 311 dzies. Boćkiewicze, wś i os. , pow. słonimski, 4 okr. pol i par. katol Zdzięcioł o 61 w. od Słonima, ma 1066 dzies. Na polach wsi, na uroczysku zwana Jeziornica Oziernica, znajdują się 3 kurhany. Boćków, właściwie Boczków, wś, pow. krasnostawski, gm. Zakrzów, par. Targowisko. Według spisu z r. 1676 włączona była do obszaru wsi Zakrzów. Boćkowo, Botkowo, obręb leśny, pow. orszański, własność Szebeków. Boćwiłowicze, wś i dobra, pow. święciański, 3 okr. pol. , gm. Kobylniki o 7 w. . Wś miała w 1865 r. 17 dm. rewiz. ; dobra należały do Chlewińskich. Boćwiniewo, Batwiniewo, wś, pow. borecki, gm. Bajewo, 19 dm. , 94 mk. Boćwinówka Botwinówka, wś i dobra, pow. czerykowski, gm. Komarowicze. Wś ma 15 dm. , 110 mk. , cerkiew. Dobra mają w części Poniatowskich, 233 dzies. , w części Wasilewskich 325 dzies. 2 B. al. Boćwinowo, ws, pow. rohaczewski, gm, Merkułowicze, 5 w. , 56 dm. , 368 mk. Boczanica ob. t. I, 270 1, wś, pow. Ostrogski, gm. Sijaniec, st. poczt. Hoszcza 10 w. , Bochny Bochonowo Bochony Bochotiec Bochotnica Bocianicha Bocianiec Bocianiszki Bocianowo Bocianowszczyzna Bociany Bociarszczyzna Bociek Boćki Boćkiewicze Boćków Boćkowo Boćwiłowicze Boćwinówka Boczanica Bochny Boczarowo Bodaki st. dr. żel. Ożenin 15 w. , 27 w. od Ostroga, ma 173 dm. , 1228 mk. , 18 kat. i 15 żydów; cerkiew, drewn. z 1759 r. , szkółka od 1862 r. . Wś należała niegdyś do Dżczusów i jako wiana Hanny Dżczusianki przechodzi w 1562 r. w ręce Andrzeja Dobrzyńskiego, który w 1570 r. wnosi z B. i część Bucharewa od 36 dm. , 12 ogr. po 4 gr. , 11 ogr. po 2 gr. , a w 1577 r. z samej B. z 18 dm. po 10 gr. , 11 ogr. po 2 gr. W 1579 r. Nastazya Bohdanówna Dżczusianka, ustępuje między innemi, wś B. kn. Bohuszowi Koreckiemu, który zapisuje ją. bratankowi Semenowi Chrebtowicowi Bohuryńskiemu. W polowie XVII w. własność Anny Bratowy, ma w 1648 r. 50, a 1650 r. 35 dm. Następnie należała w połowie do ks. Czetwertyńskich, w drugiej zaś do Lenkiewiczów, potem Czosnowskich i Elżbiety z Grabowskich córki Michała, wdowy po Maurycym Poniatowskim. Córka ich Walewska odstępuje Hoszczę i B. Aleks. Złotnickiemu. Boczarowo, folw. , pow. sieński, należy do dóbr Szyjka Świackich. Boczeczniki, wś, pow. oszmiański. W 1653 r. wchodziła w skład sstwa dudzkiego, następnie stanowiła oddzielne sstwo, które w 1712 r. miało 12 dym. , o 1772 r. opłacało 763 złp. , 10 gr. kwarty, było w posesji Obuchowiczów. Boczejków ob. t. I, 271, mstko i dobra nad rzką Ulanką. , pow. lepelski, gm. Boczejków, 35 w. od Lepla, 29 dm. , 250 mk. , zarząd gminy. cerkiew, gorzelnia, wiatrak, 3 jarmarki, st. poczt. Dobra obejmują 5, 649 dzies. Dziedzictwo niegdyś Podbereskich, od których drogę spadku przechodzi 1542 r. na Iwana i Hrehorego Jackiewiczów Stabrowskich. W 1761 r. , Onufry Stabrowski sprzedaje B. Janowi Ciechanowieckiemu, sście opeskiemu, dziś sukcesorów Pawła Ciechanowieckiego. Gmina należy do 1 okr. pol. , obejmuje 27 miejscowości, mających 626 dm. włość. , obok 43 innych, 4, 889 mk. włościan, uwłaszczonych na 6, 203 dzies. ziemi. Boczenica, dobra, pow. połocki, własność Budźków, 120 dzies. Boczenka, fol. , pow. konstantynowski, gm. Swory, par. Biała, ma 2 dm. , 7 mk. , 210 morg. Boczki 1. domaradzkie, fol. i B. zarzeczne, wś, pow. łowicki, gm. Lubianków, B. dom. mają 86 mk. i 540 morg. B. zarz. 109 mk. i 180 morg. W r. 1827 było 5 dm. , 64 mk. i 5 dm. . 49 mk. 2. B. , wś, pow. łowicki, gm. Jeziorko, ma 412 mk. , 240 morg. dworskich i 1, 410 włość. W r. 1827 wś rząd. , 55 dm. , 288 mk. 3. B. , wś, pow. łęczycki, gra. Leśmierz, par. Góra św. Małgorz. , ma 4 dm. , 120 mk. 4. B. , wś, pow. turecki, gm. Niewiesz, par. Uniejów, ma 4 dm. , 110 mk. 5. B. , Świdrowo, wś, pow. szczuczyński, par. Grajewo. Wieś Świdrowo, w której osiedlił się ród Boczków już w XVI w. przybrała nazwę Boczki, a jej dziedzice zaczęli później zwać się Boczkowskimi, Kapica, Herbarz, 12. W r. 1827 było 15 dm. , 76 mk. Boczkieniki, wś i dobra, pow. święciański, 1 okr. pol. , gm. Święciany 15 w. . Wś miała 53 dusz rewiz. , dobra 1865 r. należały do Narwojszów. Boczków ob. Boćków, Boczkowice w dok. Bodzkowicze, u Długosza B. wielkie i małe, wś, pow. miechowski. W dok. z r. 1381 występuje Przedwoj ż B. Kod. Mał. , III, 337. W połowie XV w. dziedzicem jest Kowalowski. Łany km. w obu wsiach daję dziesięcinę kościołowi w Księżu małym, a folwarki do Mironie. Dług. L B. , II 87. Boczkowo w dok. Poczkowo, wś, pow. odolanowski. W dok. z r. 1241 wymieniona śród wsi leżących na granicy dyecezyi wrocławskiej i dających dziesięciny bisk. wrocławskiemu. Ulanow. Dok. , 351, 4. Boczmaszów w dok. , ob. Biermaszów. Boczulnice, wś, pow. proskurowski, okr. pol. i par. katol. Czarny Ostrów 9 w. ; gm. Tretelniki 27 w. od Proskurowa, ma 26 dm. Należała do Ant. Zaleskiego, obecnie Jadwigi Jodko. Wraz z Jachimowcami 769 dzies. , 77 lasu. Bodaczki, wś, pow. bielski, gub. grodz. , 2 okr. pol. , gra. Malesze, 16 w. od Bielska, 46 dzies. Bodaczów, wś, pow. zamojski. Cukrownia czynna od r. 1898, własność ordynacyi Zamojskich. B. należał do dóbr Szczebrzeszyn nadanych r. 1388 Gorajskim. Bodaczów 1. wś, pow. łucki, gm. Trościaniec, 18 w. od Łucka, 29 dm. , 179 mk. 2. B. . al. Bodiaczów, wś, nad rz. Konopelką, pow, włodzimierski, gm. Podbereżie, 46 w. od Włodzimierza, ma 63 dm. , 411 mk. , cerkiew, wiatrak. Własność niegdyś ks. Massalskich. Przy oddaniu tych dóbr na lat sześć przez ks. Andrzeja Massalskiego w 1570 r. w dzierżawę ks. Władysławowi Zbaraskiemu było w siole 7 dworzyszcz, ósme puste, 9 dymów. W 1570 r. część B. należy do Milatyna Fedorowej Bokiejowej. Część trzyma ks. Andrzej Massalski. W 1577 r. Filip Bokiej płaci od 2 dym. , 3 ogr. a Chwiedorowa Bokiejowa z 2 dym. , 8 ogr. W połowie XVII w. za Smykowem własność Bokija Pieczychowskiego, ma w 1649 r. 19 dm. , 1655 r. 14 dym. W ostatnich czasach Korzeniowskich, a następnie Dworzyńskieh, 467 dzies. Bodaczówka ob. t. I, 271, al. Kołodyjówka, wś, pow. uszycki, gm. Kitajhorod, 113 dm. , 768 mk. , cerkiew, szkoła, młyn wodny. Bodajty, pow. grodzieński, ob. Bojdaty. Bodaki ob, t. 1, 272 s. v. BodakiŁubino, wś, dobra i okolica, pow. bielski, gub. grodz. , 2 okr. pol. , gm. Malesze, 15 w. od Bielska. Wś ma 200 dzies. , dobra mają w części Makowiec Bodajty Bodacz wka Boczkieniki Boczków Boczkowice Bodaczów Boczkowo Boczmaszów Boczulnice Bodaczki Boczarowo Boczeczniki Boczejków Boczenica Boczenka Boczki Bodzanowo kich 100 dzies. , w części Suchodolskich 95 dzies. ; okolica, 95 dzies. Bodaki 1. w spisie urzęd. Bodiarki, wś, pow. dubieński, gm. Warkowicze, par. praw. Kniahynin, 2 w. , 24 w. od Dubna, 41 dm. , 227 mk. W 1577 r. należy do Murawicy kaszt. wileńskiej Chodkiewiczowej, która płaci z 10 dym. włócz. 2. B. , wś, na pr. brzegu Horynia, pow. krzemieniecki, gm. Werbowiec 12 w. , st. poczt. Krzemieniec 23 w. , st. dr. żel. Rudnia Poczajowska, ma 147 dm. , 1, 108 mk. Poprzednio wraz z wchodzącą w skład parafii wsią Maniewo 4 w. , miała 121 dm. , 975 mk. praw. , 150 katol i 24 żydów. Cerkiew drewn. z 1771 r. ; kaplica drewniana. W 1482 r. wś należała do kn. Michała Wasilewicza Zbaraskiego, następnie ks. Wiśniowieckich, z których ks. Andrzej, wwda wołyński, wnosi z niej w 1583 r. z 15 dym. , 6 ogr. , 2 kół waln. W ostatnich czasach należała do dóbr wiśniowieckich Mniszchów, od których około 1850 r. kupiła je ks. Abamelik, następnie Włodzimierza Platera, potem TolliKoczuhaja, obecnie ks. Imeretyńskiego. Bodarów 1. chutor, pow. olhopolski, gm. Kamionka, blizko wsi Gruszka. 2. B, chutor, tamże, gm. Kamionka, przy wsi Chrustowej. Bodenki, w dok. Bodzienki, wś, nad Desną, pow. osterski, gub. czernihowskiej, na płd. zchd od Ostrza. Wchodziła w skład sstwa osterskiego. W 1616 r. z urocz. Prowalie, Nezarowe Borki, Wydryca, Ubożeją, Bliznów w posesyi Zacharyasza Jałowickiego, sekretarza JKMci. Suma prowentu tej wsi 4 fl. W 1622 r. . wś Bodzienki czyni 142 fl. 15 gr. Bodiaczów, ob. Bodaczów. Bodiakowo Niżne i Górne, w 1767 r. Budziałkino, dwie wsi, pow. wieliski, gm. Baranowo. W 1658 r. wymieniona we włości serockiej. W 1767 r. podana jako punkt pograniczny pomiędzy pow. wieliskim i uświackim. Bodiarki, ob. Bodaki. Bodki, uroczysko na gruntach Wyżwy Starej, pow. kowelski. Boduszów, wś, nad rz. Pokrzywianką, pow. opatowski, gm. Iwaniska, par. Mydłów, ma 39 dm. , 250 mk. , 206 morg. włość. i 6 w os. młyn. Jakób z B. występuje w dok. z r. 1378 do 1386, Kod. Mał. , III, 319, 333, 370. Należy w XV w. do Jana Oleśnickiego. Dług. L. B. , II, 338. Bodzancinek ob. Borzęcin. Bodzanów, os. , miej, pow. płocki. W r. 1351 w Płocku Bolesław ks. mazow. i pan płocki nadaje klasztorowi Maryi Magdaleny premonstratensów w Płocku, dla wsi Bodzanowa prawo chełmińskie i przywilejmiejski. Ulanow. Dokum. , 320, 33. W r. 1398 zawierają tu ze sobą ugodę Janusz i Ziemowit ks. mazow. Kod. Maz, 123. W r, 1576 miasto płaci szosu fl. 8 gr. 27, od 13 3 4 łan. fl. 7 gr. 25 od rzemieśl. fl. 6 gr. 4, od bań gorzał. , fol. 3 gr. 28, od 2 młyn. o 3 kołach, fl. 2 gr, 12, czopowego fl. 49 gr. 18. Ogółem fl. 68 gr. 12. Bodzanów, wś, pow. wielicki. Piotr rector ecclesie de Bozanow zawiera r. 1281 ugodę z klasztorem w Staniątkach co do opłaty, , przysiężnego w niektórych wsiach Biskup krakow. Paweł potwierdza tę ugodę w Wawrzyńczycach. Kod. dypl. pol. , III, 124. Klemens z B. sołtys występuje w dok. z 1345 r. W r. 1356 występuje Wojsław, ,rector ecelesie. Inny sołtys bodzanowski Ghebda zwany Rogowskim laicus Cracoviensis diocesis ściąga na siebie klątwę w r. arcyb. gnieźń, 1385 za porwanie bydła mieszkańcom wsi arcybiskupiej Prussy pod Mogiłą. Kod. Mał. III, 61, 107, 362. Bodzanówek 1 fol. , pow. nieszawski, gm. Osięciny, ma 105 mk. , 511 morg. dwor. i 12 włośc. 2 B. , fol. i wś, pow. włocławski, gm. Smiłowice, par. Choceń, ma 158 mk. , 488 morg. dwor. , 106 włośc. Bodzanowo l. os. , pow. włocławski, gm. Falborz, par. Swierczyn, ma 21 morg. włośc. 2. B. , pow. włocławski, gm. Smiłowice, ma 120 mk. , 391 morg. dwor. , 17 włośc. 3. B. , wś i kol. , pow. nieszawski, gm. Sędzin. Wś ma 202 mk. , 860 morg. dwor. , 631 włośc, kol. , 203 mk. , 264 morg. włośc. Wieś książęca w dok. zr. 1384. Kod. Maz. , 102. Bodze, wś, pow. rzeżycki, gm. Ciskady, zamieszkała przez Litwinów. Bodzewo, wś, pow. krobski. Wspom. w dok. z 1337 i 1371 r. K. W, nr. 1169, 1651. Bodzętyn, osada miejska, powiat kielecki W 1369 r. Kazimierz W. w Szydłowie wydaje przywilej lokacyjny na osadzanie na prawie niemieckim, ,in silva dicta Bodzeczyn super fluvium Wirzchowissko dictum villam novam quae Bodzeczyn volumus nominare. Z aktu wynika, żti wieś była na gruncie królewskim, ztąd trudno ten akt odnosić do Bodzętyna biskupiego. W reg. pob. z XVI w. nie spotykamy drugiej wsi t. n. Kod. Mał. , I, 363. Piotr bisk. krak. aktem z r. 1412 wcielił do miasta wieś Tarczek i ustanowił w B. najwyższą instancyą sądową dla miast Kielce, Iłża, Kunów i ich sołtysów, Władysław król polski nadaje r. 1413 miastu prawo magdeburskie takie jakim się rządzą Radom i Sandomierz, tudzież dwa jarmarki, Kod. kat. krak. , 11, 362, 380. Bodziaże, wś, pow. ihumeński, gm. Puków, o 124 w. od Ihumenia. Bodzia, kol. , pow. nieszawski, gm. i par. Lubanie, ma 312 mk. , 277 morg. włośc. Bodziewszczyzna, chutor, pow. Słonimski, 2 okr. pol. , gm. maryńska, 18 w. od Słonima, należy do dóbr Michałowo. Bodzinka al. Budzinka, zasc. , pow. borysowski, gm. Hajna. Mają tu działy Żółtkowie, Żyżyńscy i Frąckiewiczowie. Bodziwoły, wś, pow. wileński, 4 okr. pol. Bodaki Bodze Bodziwoły Bodzinka Bodziewszczyzna Bodzia Bodziaże Bodzętyn Bodzewo Bodzanówek Bodzanów Bodzancinek Boduszów Bodki Bodiarki Bodiakowo Bodiaczów Bodenki Bodarów Bodaki Bogaćki Bogaczewizna Bogaliszki Bogańce gm. Worniany 5 w. . Miała 26 dusz rewiz. ; należała do dóbr Karłowo. Bodzów, wś, nad Wisłą, pow. wielicki. Wedle Długosza zwała się pierwotnie Boozow od Booza kaszt. krakow. , który wieś tę nadał kościołowi krakow. Miała 5 łan. km. dających dziesięcinę prebendzie krakow. zw. bodzowska. L. B. , I, 110. Bogaćki, wś, pow. święciański, 4 okr. pol. , gm. Swir. Miała 53 dusz rewiz. ; należała do dóbr Bolkowo. Bogaczewizna, w spisie z 1892 r. Bojaczewizna, zaśc. , pow. nowoaleksandrowski, 4 okr. pol. , gm. Rakiszki, 65 w. od mta pow. Bogaczewo, wś, nad rz. Drwęcą, pow. rypiński, gm. Osiek pod Brodnicą; , par. Radziki, odl. 17 w. od Rypina. ma 2 dm. , 17 mk. , 14 morgów. Bogaliszki, ob. Bogaszyszki. Bogańce, wś, pow. wileński, 3 okr. pol. , gm. Malaty 10 w. . Miała 28 dusz rewiz. ; należała do dóbr Widziniszki. Bogarodzica, wś, pow. hrubieszowski, ob. Bohorodyca. Bogaszyszki, w spisie z 1886 r. Bogaliszki, zaśc. , pow. nowoaleksandrowski, 4 okr. pol, gm. Rakiszki, 43 w. od mta pow. Bogate, dwór i os. , pow. telszewski, 2 okr. pol. , gm. Masiady, 62 w. od Telsz. Bogatki, wś, pow. grójecki, gm i par. Jazgarzew, ma 140 mk. , 596 morg. włośc i 1 dwor. W r. 1827 było 10 dm. , 87 mk. Bogatyry, wś włośc. , pow. wileński, 2 okr. pol, gm. Szyrwinty. Miała 11 dusz rewiz. ; należała do dóbr skarb. Szeszole. Bogatyszki, wś, pow. maryampolski, gm. Gudele, par. Skrawdzie. ma 5 dm. , 29 mk. W r. 1827 wś rząd, 3 dm. , 36 mk. Bogatyszki, fol. , pow. kowieński, 2 okr. pol, gm. Kroki, 80 w. od Kowna. Bogdanańce ob t. I, 286, Bohdanańce, wś, pow. trocki, 2 okr. pol, gm. Sumiliszki. W r. 1865 miała 84 dusz rewiz. ; należała do dóbr Grynapol. Bogdańce, wś pow. sejneński, gm. i par. Sereje, odl 29 w. od Sejn, ma 26 dm. , 297 mk. W r. 1827 wś rząd. , 20 dm. , 144 mk. , Bogdańce, wś, pow. nowoaleksandrowski, 5 okr. pol. , gm. Skopiszki, 79 w. od mta pow. Siedzą tu starowiercy. Bogdaniszki 1. dwór, pow. kowieński, 1 okr. pol. , gm. Wilkija, 47 w. od Kowna. Jasińscy w B. i Ruczkanach mają. 30 dzies. 2. B. , zaśc. , pow. nowoaleksandrowski, 1 okr. pol, gm. Bachmaty, 4 w. od mta pow. ; własność Czarnockich, 40 dzies. 3. B. , zaśc. , pow. nowoaleksandrowski, 2 okr. pol. , gm. Dryświaty, 20 w. od mta pow. 4. B. ob. t. I, 286, Bohdaniszki, wś i dobra, pow. nowoaleksandrowski, 4 okr. pol. , gm. Abele, 40 w. od mta pow. ; właSłownik Geograficzny T. XV. Zeszyt 171. sność Romerów, 502 dzies. 5. B. , dwór pow. poniewieski, 4 okr. pol, gm. Podbirże; własność Siesickich, 108 dzies, 6. B. , dobra, pow. rossieński, gm. Rossienie 1 w. ; własność dawniej Żebrowskich, dziś Suchockich, który w B. i Wolpesiaeh mają 240 dzies. 7. B. ob. t. I, 286 s. V. Bohdaniszki, dwór i wś, pow. szawelski, 1 okr. pol, gm. Podubis, 20 w. od Szawel 8. B. al. Bogdaliszki, wś, pow. wiłkomierski, 2 okr. pol. , gm. Subocz, 68 w. od Wiłkomierza. 9. B. ob. Bohdaniszki, t. I, 286, wś, pow. trocki, 2 okr. pol, gm. Żośle 17 w. . W r. 1865 miała 31 dusz rewiz. ; należała do dóbr Połomen. 10. B. , wś włośc. , pow. trocki, 3 okr. pol. , gm. Jezno. W r. 1865 miała 30 dusz rewiz. ; należała do dóbr skarb. Trzeciany. 11. B. , dobra, pow. wileński, 4 okr. pol, gm. Worniany; 1865 r. należały do Dąbrowskich. Bogdanka, os. , pow. chełmski, gm. Cyców, par. Puchaczów. Bogdanka, osada i urocz. , pow. Słonimski, 4 okr. pol. , gm. Zdzięcioł, 67 w. od Słonima. Osada 48 dzies. ; urocz. ma 265 dzies. Bogdanki, Bohdanki, wś, nad rzką Marszewką Marszczonką, pow, białostocki, 1 okr. pol, gm. Zawyki, 20 w. od Białegostoku, 18 dm. , 117 mk. , zarząd gm. szkoła, 284 dzies. Na płn. wschód od wsi 3 kurhany. W 1563 r. należy do wójtowstwa tryczowskiego, ma 10 włók, z nich płacą czynszu po 8 gr. , osady 30 gr. , za beczkę owsa 5 gr. , za odwóz 5 gr. , za beczkę żyta 10 gr. , za wóz siana 3 gr. , za odwóz 2 gr. , za gęsi, kary, jajca 3 1 2 gr. , za stacyę 2 1 2 gr. , za tłoki 12 gr. , za niewody 2 gr. , czyni z każdej włóki po 33 gr. , w ogóle 13 kóp 50 gr. Przy wsi był zaścianek, mający 6 morg. gruntu, dany całej wsi, z którego płacili 18 gr. Bogdanów, wś, pow. piotrkowski. Na początku w. XVI właścicielem wsi jest Łukasz Górka, kaszt. poznański później biskup. Istnieje tu już wtedy kościół par. murowany, zapewne fundacyi Górków. Dziesięcinę ze wsi dawano plebanom. Założenie parafii odnieść zapewne należy do odległej przeszłości. Łaski, L. B. , II, 218, przyp. . Bogdanów 1. fol. , pow. nowoaleksandrowski, 5 okr. pol. , gm. Ponedel; własność Zaborskich, 225 dzies. 2. B. al. Rymkiszki ob. t. I, 286, Bohdaniszki, dobra, pow. rossieński, 2 okr. pol, gm. Rossienie 24 w. ; własność Bogdanowiczów, 523 dzies. 3. B, fol. , tamże, 5 okr. pol, gm. Łabardzie, 92 w. od Rossień. Bogdanowiczyszki, fol. , pow. kowieński, 4 okr. pol, gm. Aleksandrowska Słoboda, wraz ze Stefanowem i Pasieką ma 74 dzies. Bogdanówka, wś. pow. hrubieszowski, gm. Białopole, par. Uchanie. Bogdanowo, wś, pow. obornicki. Wspom. w dok. z 1356 r. K. W. , nr. 1347. 12 Bodzów Bogarodzica Bogaszyszki Bogate Bogatki Bogatyry Bogatyszki Bogdanańce Bogdańce Bogdaniszki Bogdanka Bogdanki Bogdanów Bogdanowiczyszki Bogdanówka Bogdanowo Bodzów Bogolubów Bogdanowszczyzna Bogdany Bogdonajcie Bogdyszki Bogdzie Bogdziuki Bogdanowszczyzna Bogdanowszczyzna, urocz. , pow. białostocki, 1 okr. pol, gm. Zabłudowo, 10 dzies. Bogdany 1. dobra, pow. rossieński, 1 okr. pol. , gm. Kołtyniany, 54 w. od Rossień. Bielmiewiezowie maja 44 dzies. ; Witkowscy 139 dzies. ; Tworyanowiczowie 31 dzies. 2. B. , dobra, pow. szawelski, gm. Skiemie, 46 w. od Szawel; własność Baniewiczów, 195 dzies. Bogdonajcie, wś, pow. szawelski, 4 okr. pol. , gm. Ligumy, 18 w. od Szawel. Bogdyszki, zaśc. , pow. wileński, 2 okr. pol. , gm. Giełwany 5 w. . Miał 24 dusz rewiz. ; należał do dóbr Zubliszki. Bogdzie 1. wś, pow. wołkowyski, 1 okr. pol. , gm. Izabelin, 15 w. od Wołkowyska, 33 dzies. 2. B, wś i dobra, pow. wołkowyski, 1 okr. pol. , gm. Międzyrzecze, 15 w. od Wołkowyska. Wś ma 104 dzies. ; dobra Ejsymontów, 132 dzies. 3. B. , zaśc. , pow. lidzki 1 okr. pol. , gm. Lida 9 w. . Należał do dóbr Trzeciakowce. 4. B. , okolica szlach. , tamże 7 w. od Lidy, miała 22 dusz rewiz. ; należała do dóbr skarb. Lida. Bogdziuki 1. chutor, pow. brzeski gub. grodz. , 3 okr. pol, gm. Turna, 628 dzies. ; należy do dóbr Turna. B. , wś, pow. brzeski gub. grodz. , 4 okr. pol, gm. Żytyń, 30 w. od Brześcia, 402 dzies. włośc i 64 dz. drobnych właścicieli. 3. B. , wś, pow. grodzieński, 2 okr. pol, gm. Brzostowica Mała, 51 w. od Grodna, 158 dzies. Bogdziule 1. wś włośc. i przys. , pow. wileński, 5 okr. pol. , gm. Ilino 8 w. . Miała 25 dusz rewiz. ; należała do dóbr skarb. Puzyryszki. 2. B. , zaśc. włośc. , pow. wileński, 5 okr. pol, gm. Ilno 4 w. ; należał do dóbr skarb. Wiktoryszki. Bogdziuny, wś, pow. nowo aleksandrowski, 2 okr. pol, gm. Widze, 56 w. od mta pow. Bogenau, ob. Bogunowo. Bogieniszki al. Woniszki, fol. , pow. wiłkomierski, 3 okr. pol, gm, Towiany; własność Kostków, 258 dzies. W 1788 r. należał do Macieja Koncewicza. Boginie, wś, pow. łomżyński, ob. Rakowo t. IX i Rogienice, Boginy, pow. telszewski, ob, Baginy, Bogiszki, jezioro, w pow. trockim. Bogiszki 1. zaśc. , pow. nowoaleksandrowski, 2 okr. pol, gm. Smołwy, 18 w. od mta pow. 2. B. , zaśc. , pow. nowoaleksandrowski, gm. Dryświaty, 19 w. od mta pow. Boglewice, w dok. Boglewijcz, Bogloiwce, wś, pow. grójecki. W r. 1343 miles Panątha castell czirnensis zamienia wsi swe; B. Wolę i Ziroczyno Seroczyno z ks. Ziemowitem i Kazimierzem na wsi Siekluki i Szczyty Sciti w r. 1576 w par. Jasiona, pow. wareckim. Widocznie jednak B. nadane znów zostały przez książąt na własność korau innemu, bo r. 1430 występuje Sławiec z B. . kasztelan warszawski, a r. 1576 w B. i Woli siedzą Boglewscy. Boglewska wola, wś, pow. grójecki. Śród łąk nad rz. Czarną znajdują się ślady grodziska, mającego do 300 st. średnicy. Wykopywano tu często ozdoby bronzowe i inne zabytki przedhistoryczne, ob. Wola boglewska t. XIII. Bógnapol, dobra, pow, oszmiański, 3 okr. pol, gm. Iwie; 1865 r. własność Brochockich. Bogniewo, pow. wołkowyski, ob. Bagnowo. Bogolubów, przys. , pow. wileński, 2 okr. pol, gm. Muśniki. Należał do dobr skarb. Kiernów. Bogołomia, wś, pow. włocławski, gm. i par. Chodecz, ma 69 mk, 169 morg. W r. 1827 było 8 dm. , 57 mk. W XVI w. siedzi tu drobna szlachta, bez kmieci. Bogomodliborzyce. Krystyn, kaszt. sandom. w dok. z r. 1290 pisze się de Bogomoliborzyce. Będą to zapewne dzisiejsze Modliborzyce, w pow. opatowskim. Kod. Mał. , 11, 288. Bogoniowice, wś, pow. grybowski. Stanowiły jedną całość z Ciężkowicami. Nadając wójtowstwo przy lokacyi miasta w Ciężkowicach r. 1348 król Kazimierz daje tymże wójtom sołtystwo w B. Kod. Mał. , III, 71. Bogorodzicke, sioło, pow. kowieński, 2 okr. pol, gm. Ejragoła, 62 w. od Kowna. Bogorya 1. dolna i górna, r. 1576 Boguria, dwie wsi i fol. , pow. łowicki. B. dolna ma 197 mk. , 240 morg. dwor. i 529 włośc; B. górna203 mk. , 150 morg. dwor. i 469 włośc. Dawna własność arcyb. gnieź. W r. 1576 wś ta w pow. orłowskim ma 14 1 2 łan. kra, 2 1 3 łan. wójt. dwie karczmy, 44 osadn. 2. B. , fol. , nad rz. Wisłą, pow. sandomierski, gm. i par. Łoniow, ma 2 dm. , 11 mk. , 213 morg. 3. B. , wś, pow, sandomierski, par. Skotniki, W trzech częściach B. zajezierska, ostrołęcka i Skotnicka jest 53 dm. , 392 mk, 184 morg. dwor. , 116 włośc Wymieniona w dok z r. 1191 w liczbie wsi, dających dziesięcinę kolegiacie sandomierskiej. Paweł z B. , sędzia sandom. w 1341 r. Mikołaj z B. wojew. krakow. nieżyjący już w r. 1354 i jego synowie Piotr, Swiesław, Prokop występują w latach 1354 1360. Janusz de Boguria, arcyb gnieź. zapewne założył wieś Bogoryę, w pow. łowickim, koło połowy XIV w. W r. 1366 dziedzice B. nabywają od Elżbiety z Tęgoborza część z Widuchowy za 300 grzyw. Kod. Mał, III. Wspom. w dok. z lat 1328, 31, 35, 59; 66. K. W. , n. 1088, 1118, 1155, 1404, 1559. 4. B. , os. miej. , pow. sandomierski. Powstała dopiero w r. 1619 na obszarze wsi innego nazwiska, otrzymała swą nazwę widocznie od miana herbu założycieli. Boguchwał, dobra, pow. rohaczewski. Od 1876 r. własność Serebriakowych, wraz ze Stołpnieą 3, 802 dzies. 2, 434 lasu. Boguchwał Bogorya Bogdziule Bogdziuny Bogenau Bogieniszki Boginie Boginy Bogiszki Boglewice Boglewska Bogoniowice Bogorodzicke Bogomodliborzyce Bogołomia Bogniewo Boguchwała Boguchwałowice Bogucice Bogucin Boguciszki Boguckie Bogudzięka Bogudzięki Bogumiliszki Bogumiłów Bogumiłowice Boguchwała Boguchwała, wś, pow. lipnowski, gm. i par. Kikoł, 7 w. od Lipna, ma 5 dm. , 27 mk. , 161 mg. Boguchwałowice 1. wś, nad rz. Czarną Przemszą, pow. będziński, gm. Sulików, par. Siewierz, ma 67 dm. , 478 mk. , 636 morg. włośc, 22 dwor. W r. 1827 było 37 dm. , 222 mk. Wymieniona w spisie wsi ks. siewierskiego z r. 1440. W r. 1667 podano tu 4 kmieci. 2. B. , ob. Buchałowice. Bogucice 1. wś i fol. , pow. kaliski, gm. i par. Pamięcin, ma 14 dm. , 120 mk. 2. B. , wś, pow. pińczowski. Kościół par. tutejszy p. w. św. Krysztofa zaczął wznosić z muru Kazimierz W. , lecz nie dokończył budowy. Wieś królewska miała w XV w. łany km. , dające dziesięcinę prebendzie św. Mikołaja w Wiślicy. L. B. , I, 433. Bogucice 1. wś, nad rz. Rabą, pow. bocheński, par. Mikłuszowice, urz. poczt. w Gawłowie. W r. 1325 comes Thomas dictus Czolek heres viile sprzedaje za 70 grzyw. groszy praskich sołtystwo w tej wsi comiti Jacobo, filio Laurentii heredi de Crsczonow. Zastrzega dla siebie 8 łanów, 2 przy dworze i po dwa w każdym z trzech pól. Również zastrzega sobie gaj, wyspę zw. Ostrow, dwie łąki, połowę dochodu i użytek z łaźni, połowę rybołóstwa, połowę czynszu z karczmy i jatek. Kod. kat. krak. . I, 170. W połowie XV w. dziedzicami są Spytek, Turski h. Gryf i Jan Bidziński h. Janina. Wieś miała 7 łan. km. , 2 karczmy, 4 zagr. , młyn na Rabie. Dziesięcinę dawano wikaryuszowi prebendy staniąteckiej w Krakowie, folwark zaś dawał kościołowi w Wielogłowach. L. B. , I, 129. W r. 1581 ze wsi Bogiezyce, Wola i Ostrów synowie Zbigniewa Rupniewskiego płacą od 3 1 4 łan. km. , 6 zagr. z rolą, 5 kom. bez bydła, 1 rybitwy. 2. B. , wś, pow. wielicki. Piotr Szafraniec z Łuczye, podkom. krak. nadaje r, 1416 klasztorowi św. Trójcy dominikanów w Krakowie 15 grzyw, czynszu rocznego z dochodów wsi B. Kod. kat. krak. , II, 409. W połowie XV w. własność Barbary, żony Jakóba Swidniezara, rajcy krakow. Wieś miała 8 łan. km. , karczmę z rolą, fol. rycerski. Dziesięcinę pobierał szpital św. Ducha w Krakowie. Dług. , L. B. , II, 105. Bogucin 1 wś. Na jej obszarze powstała dzisiejsza osada kościelna Wszochświęte w pow. opatowskim. Dług. , L. B. , II, 506. 2. B. , wś, pow. olkuski. W połowie XV w. właścicielem był Salomon, mieszczanin krakowski. Dziesięcinę dawano kościołowi w Olkuszu. Dług. , II, 199. 3. B. , wś, pow. nowoaleksandryjski Puławy. W połowie XV w. ma 30 łan. km. i fol. rycerski. Dziesięcinę wartości od 10 do 30 grz. pobierał kościół w Garbowie. Dziedzic Dobiesław Szczekocki. Dług. , L. B. , II, 541. W r. 1676 B. należy do par. Garbów. Chorąży nowogródzki płaci tu pogłówne od 38 poddanych a Kłokocki od 12 poddanych. 4. B. , wś, pow. włodawski, gm. Turno, ma 5 dm. , 43 mk. , 274 morg. 5. B. , wś, pow. płoński. W dok. z XIII w. wymieniona śród włości bisk. płockich. W r. 1578 płacą tu od 4 łan. km. i 1 zagr. Paw. , Mazow. , 88. Boguciszki, wś włośc. , pow. święciański, 2 okr. pol. , gm. Daugieliszki 8 w. . Miała 16 dusz rewiz. ; należała do dóbr skarb. Dawiliszki. Boguckie, wś włośc. , pow. dzisieński, 4 okr. pol. , gm. Jazno; miała 6 dusz rewiz. , należała do dóbr skarb. Uholniki. Bogudzięka, wś, pow. berdyczowski, gm. Machnówka, par. praw. Jurówka 3 w. , 20 w. od Berdyczowa, 84 dm. , 487 mk. , prawie wyłącznie szlachty, rz. katol. Wraz z Jurówka i Osiczną miała przed 1865 r. 3, 334 dzies. ziemi i należała do Henryka Steckiego. Potem własność Abamelików, obecnie hr. Ignatiewa. Bogudzięki 1. fol. , pow Słonimski, 4 okr. pol. , gm Zdzięcioł; należy do dóbr Zielony Dwór. 2. B. , chutor, tamże, gm. Pacowszczyzna; własność Ostrowskich, 57 dzies. 3. B. , dobra, tamże. ob. Narcyzpol 4. B. , chutor, pow. Słonimski, 3 okr. pol. , gm, Czemery, 25 w. od Słonima; własność Wolańskich, 56 dzies. 5. B. , fol. , pow. grodzieński, 4 okr. pol. , gm. Skidel, 33 w. od Grodna; należy do dóbr Zalesiany. 6. B. , chutor, pow. wołkowyski, 2 okr. pol. , gm. i dobra Hornostajewicze, 23 w. od Wołkowyska. 7 B. , fol. , pow. borysowski, gm. Krasnołuki, 6 mil od Borysowa; własność Moczulskich, ma 4 1 2 wł. 8. B. , fol, pow. nowogródzki, gm. Poczepowo. 14 w od Nowogródka; własność Płotnikowa, należy do dóbr MałeKosicze. 9. B. , fol. pow. dzisieński, 3 okr. pol. , gm. i par. Miory; własność Wołosowskieh, poprzednio Kossowów, 224 dzies. Bogumiliszki 1 ob. t. I, 288, Bohumiliszki, dobra, pow. wileński, 5 okr. pol. , gm. Sołeczniki; własność Sielanków. 2 B. , zaśc. pow. wileński, 5 okr. pol. , gm Sołeczniki 7 w. ; miał 8 dusz rewiz. , należał do dóbr Powisińcze. Bogumiłów 1. wś, pow. piotrkowski, gm, i par. Rozprza, ma 8 dm, 59 mk, 23 morg. W 1827 r, 4 dm. , 30 mk. 2. B. al Maźnica, kol, pow. noworadomski, gm. Brudzice, par. ew. Kleszczów, ma 32 dm. , 307 mk. , 673 morg. Bogumiłów, kol. , pow. łucki, gm. Torczyn, 34 w, od Łucka, 21 dm. , 179 mk. Bogumiłowice, wś, pow. noworadomski. Wspom. w dok. z r. 1392. K. W. , n. 2068, 2072. W r. 1518 ma 7 łan. km. , 2 karczmy, młyn. Bogumiłowice, wś, pow. brzeski Galicya, par. Wierzchosławice. R. 1241 Konrad ks. krak. i łęczycki daje klasztorowi w Staniątkach część wsi Bogumiłów. W roku 1369 siedzą tu synowie Paska zw. Niedźwiedź Medzvecz, Bogusławce Bogusiszki Bogurzynek Bogumiłowo Bogumiłowo Bogurzyn Bogusławiszki Bogunowo Boguszki Boguszewo Bogusze Boguszajcie Bogusławowo Bogusławów Bogusławki W roku 1536 Bogumiłowice, wieś, w parafii Lisiagóra, ma 11 kmieci, dających czynszu 4 grz. , 12 gr. , osep, jaja, koguty, 2 karczmy, płacące po 30 gr. , 1 1 2 łana pustego, 2 dwory, 2 folwarki, jezioro, młyn na Dunajcu, przewóz, który w połowie należy do prepozyta tarnowskiego, daje 30 gr. W r. 1581 B. w par. Wierzchosławice, Agnieszka Rokoszowa płaci tu od 13 os. , 5 1 2 łan. , 2 chał, 2 kom, 4 ubog. , 1 rzem. Bogumiłowo 1. fol. , pow. wiłkomierski, 1 okr. pol. , gm. Szaty, 29 w. od Wiłkomierza. 2 B. , fol. , nad rz. Nacz, pow. borysowski, okr. pol. , gm. i par. katol. Chołopienicze, 56 w. od Borysowa; własność Morendów, około 12 wł. Bogumiły, wś, pow. jańsborski. W aktach sąd. wizkich z r. 1486 i 1495 występuje Joannes de Bogumiły. Kapica, Herbarz, 12. Bogunowo, niem. Bogenau, wś, pow. wrocławski, par. kat. Wangern, ma 331 ha, 44 dm. , 311 mk. 145 kat. . W dok. z 1175 r. Bogonouve, 1177 r. Mieszko, ks. polski potwierdza zamianę tej wsi na Słupią. K. W. , n. 21. Bogurzyn i Bogurzynek, pow. mławski. W r. 1827 B. , wś, w części pojezuicka, w części prywatna, miał 22 dm. , 159 mk. ; Bogurzynek, wś pojezuicka, 30 dm. , 192 mk. Kościół par. w B. istnieje już w r. 1578. Według reg. pob. z r. 1578 Bogurzino Ecclesiastica ma dwie części, z jednej Osieccy płacą od 3 łan. km. , 5 zagr. z rolą, 1 bez roli, 1 rzem. , 2 szynk. piwa Bartłomiej od 2 łan. , 2 zagr. z rolą, 1 rzem. Bogurzino Alia al. Minor od 7 łan. , 7 zagr. z rolą, 1 rzem. Były też działy drobnej szlachty bez kmieci. Paw. , Maz, 58, 64. Bogusiszki, fol. , pow. nowoaleksandrowski, 2 okr. pol. , gm. Widze, 37 w. od mta pow. Bogusławce 1. , Przybrodzie, wś, pow. brzeski gub. grodz. , 1 okr. pol. , gm, Ołtusz, 50 w. od Brześcia, 212 dzies. 2 B, chutor, tamże; należy do dóbr Nawlesie. Bogusławice 1. fol. , nad rz. Wolborką pow. piotrkowski, ma 5 dm, 135 mk. , 1, 000 morg. 2. B. , wś i fol. , pow. noworadomski, gm. Borowno, par. Kruszyna, ma 49 dm. , 279 mk. , 367 morg. włośc. i 580 dwor. W r. 1827 było 21 dm. , 189 mk. 3. B. , wś, pow. radomski. Wymienione w dok. z r. 1191 w liczbie wsi, dających dziesięcinę kolegiacie sandomierskiej. W połowie XV w. dziedzicami są Grzymosław i Pakosław, bracia, h. Zgraja. Wś miała 9 łan. km, dających dziesięcinę prepozyturze sandomierskiej, też 2 zagr. , 2 karczmy z rolą. Wartość dziesięciny od 8 do 10 grzyw. Dwa fol. rycerskie dawały kościołowi w Tuchowcu. Dług. , L. B. , I, 304 i II, 527. Bogusławiszki ob. t. I, 291, Bohusławiszki, mstko, zaśc. i dobra, pow. wileński, 2 okr. pol. , gm. Giełwany 5 w. , 61 w. od Wilna. Mstko miało 261 mk. ; dobra, 1865 r. należały do Górskich. Kościół par. katol. , p. w. św. Krzyża, z drzewa wzniesiony r. 1787 przez dziedzica Ignacego Szwykowskiego, odnowiony 1827 r. Parafia dek. giedrojckiego, 3 151 wiernych; kaplice we wsiach Pipie, Szawlany i Wiesy. Bogusławki, wś, pow. krobski, Henryk ks. dziedzic Polski w 1309 r. sprzedaje posiadłość sołtysowi Michałowi. K. W. , nr. 927. Bogusławów 1. wś i kol. , pow. opoczyński, gm. Wielka wola, par. Wójcin. Wś ma 8 dm. , 79 mk. , 110 morg, kol. 7 dm. , 74 mk. , 196 morg, dwor. 2. B. , kol. , pow. noworadomski, ma 29 dm. , 263 mk. , 262 morg. włośc. Bogusławowo, wś włośc. , pow. lidzki, 3 okr. pol. , gm. i dobra skarb. Rożanka; miała 20 dusz rewiz. Boguszajcie, wś, pow. rosieński, 2 okr. pol. , gm. Szydłowo, 12 w. od Rossień. Bogusze 1. wś, pow. szczuczyński, par. Grajewo. Władysław ks. mazow. nadaje r. 1438 w Wąsoszach, Boguszowi de Łek 20 łanów przy granicy od ziemi Krzyżowców i rz. Łek w ziemi wizkiej, nad rzką Roztropną, Kapica, Herbarz, 14. 2. B. , wś, pow. garwoliński, gm. i par. Ryki. W r. 1827 wś rząd. , 6 dm. , 37 mk. Nowsze spisy urzęd. nie podają tej osady. Bogusze 1. ob. t. I, 292 Bohusze, okolica, pow. bielski, gub. grodz, 2 okr. pol. , gm. Malesze, 20 w. od Bielska, 43 dzies. 2. B. , okolica, tamże 3 okr. pol. , gm. Grodzisk, 64 dzies. 3. B. , Litewka, okolica, tamże 3 okr. pol. , gm. Skórzec, pow. katol. Pierlejewo, 39 w. od Bielska, 61 dzies. 4. B. , Stare, okolica, tamże, 40 w. od Bielska, 74 dzies. Zamieszkała przez drobną szlachtę, przeważnie Boguszewskich. 5. B. , okolica, pow. kowieński, 4 okr. pol. , gm. Janowo, 43 w. od Kowna. Waszkiewiczowie mają tu 20 dzies. ; Krassowscy 32 dzies. ; Martusiewiczowie 12 dzies. ; Marcinkiewiczowie 10 dzies. ; Piotrowscy 48 dzies. ; Roskowscy 15 dsies. ; Rukojżowie 18 dzies. 6. B. , fol. , pow. rosieński, 2 okr. pol. , gm. Szydłowo, 10 w. od Rossień. 7. B. , wś, pow. wileński, 6 okr. pol. , gm. Niemież 9 w. . Miała 21 dusz rewiz. ; należała do dóbr Rahańce. Boguszewo 1. wś, os. i okolica, pow. białostocki, 3 okr. pol. , gm. Krypno, 28 w. od Białegostoku. Wś ma 920, os. 28 dzies. , okolica 50 dzies. 2. B, fol. , tamże, 27 w. od Białegostoku, należy do dóbr Knyszyn. Boguszki 1. fol. , pow. kutnowski, gm. i par. Rdutów, ma 16 mk. , 106 morg. 2. B. , wś, pow. kolneński, gm. Jedwabno, par. Wizna. W r. 1827 wś rząd. , 9 dm. 31 mk. Boguszki, wś, fol. i osada, pow. białostocki, 3 okr. pol. , gm. Przytulanka, 45 w. od Białego stoku. Wś ma 91 dzies. fol. własność Mrocz ków, 40 dzies. , os. 79 dzies. Bogumiły Bogusławice Bohar Boguszków Boguszowa Boguszówek Boguszówka Boguszyce Boguszyn Boguszyniec Boguszyszki Bogutyszki Boguże Bogużyszki Bogwidzowy Bogwile Boguszków Bohacze Bohaczka Bohaczów Bohaczówka Bohadżki Boharce Boguszków, wś, pow. kozienicki. Wspom. w dok. z r. 1380. K. W. , nr. 1770. Boguszowa, u Dług. Boguszowka, wś, pow. nowosądecki. Dziś złączona ze wsią Lihrantowa. W połowie XV w. własność klasztoru sądeckiego dawała dziesięcinę bisk. krakow. L. B. , I, 561. Boguszówek, dobra, pow. białostocki, 3 okr. pol. , gm. Krypno, własność Sajewskich, 112 dzies. Boguszówka 1. os. , pow. białostocki, 3 okr. pol. , gm. Krypno, własność Trachimowskich, przedtem Sajewskich, 147 dzies. 2. B, wś, pow. grodzieński, 1 okr. pol. , gm. Hoża, 11 w. od Grodna, 292 dzies. Boguszyce 1. wś, w XVI w. Boguschycze, minor szlach. i major królew. , pow. rawski, W dok. z r. 1374 wspomniana jako wieś na prawie niemieckim. Kod. Maz. , 84. Kościół par. p. w. św. Stanisława istniał w B. szlache ckich małych już w XV w. Fundatorami byli dziedzice wsi h. Rawa siedzący też w Żelazny i Trzciannie. Prandota z Żelazny wojew. płocki nadaje r. 1462 plebanowi wolne rybołóstwo w stawie i wolne mlewo w młynie. Trzcińscy budują w r. 1588 nowy, dotąd stojący kościół, Łaski, L. B. , II, 296 i przyp. . 2. B, wś, pow. łomżyński Swiętosław z Ulatowa sprzedaje swój cały dział w Boguszycach pod Łomżą za 30 kóp groszy Mateuszowi z tychże B. swemu syno wcowi. R. 1480 Jan ks. mazow. uwolnił B. od wszelkich ciężarów książęcych. Kapica, Her barz, 14. Br. Ch. Boguszyn, wś, pow. płoński. Daje dziesięciny klasztorowi w Czerwińsku wedle dok. z r. 1254. Boguszyn, wś, pow. kościański. Kościół par. p. w. N. P. Maryi wspominany jest już w akcie erekcyi kościoła w Radomicku z r. 1403. Poświęcony byl r. 1594. Wedle wizyty z r. 1685 był w ruinie. Obecnie stanowi filią Bronikowa. Boguszyniec, wś, pow. kolski. Wspom. w dok. z 1357 r. K. W. , nr. 1354. Boguszyszki, jezioro, w pow. wileńskim. Boguszyszki 1. wś, pow. nowoaleksandrowski, 4 okr. pol. gm. Rakiszki, 52 w. od mta pow. 2. B. , wś, pow. rossieński, 2 okr. pol. , gm. Szydłowo, 13 w, od Rossień. 3. B. , ob. Bogutyszki. 4. B. , ob. t. I, 292, Bohuszyszki, wś, pow. trocki, 1 okr. pol. , gm. Międzyrzecz 10 w. . Miała 17 dusz rewiz. ; należała do dóbr Ołona. Bogutyszki 1. ob. Boguszyszki, okolica, pow. kowieński, 3 okr. pol. , gm Kiejdany, 52 w. od Kowna. Mają tu Biwilowie 30 dzies. ; Kirkiłłowie 6 dzies. 2. B. , wś, pow. święciański, 1 okr. pol. , gm. Michałowo 5 w. ; należała do dóbr Raczkowszczyzna. Boguże, wś, pow. szawelski, 1 okr. pol. , gm. Błagowieszczeńsk, 45 w. od Szawel. Bogużyszki, wś, pow. wiłkomierski, 3 okr. pol. , gm. Wojtkuszki, 12 w. od Wiłkomierza. Bogwidzowy, wś i kol. , pow. noworadomski, gm. i par. Radomsk. Wś ma 34 dm. , 281 mk. , 224 morg. , kol. 6 dm, 29 mk. , 89 morg. W spisie z r, 1827 Bógwidzony, wś rząd. , 31 dm. , 204 mk. Co do nazwy to pochodzi zapewne od imienia Bogwid, ztąd wieś Bogwidz, al. Bogwiedze w pow. pleszewskim. Bogwile, dwór, pow. nowoaleksandrowski, 5 okr. pol, gm. Poniemunek, 73 w, od mta pow. , własność Dąbrowskich, 164 dzies. Bógzapłać, wś, pow. lipnowski, gm. Skępe, par. Karnkowo, odl 17 w. od Lipna, 5 dm. , 34 mk. , 118 morg. Bohacze 1. wś, pow. brzeski, gub. grodz. , 4 okr. pol. , gm. Wojska, 40 w. od Brześcia, 34 dzies. włośc. i 39 dzies. drobnych właścicieli. 2. B. , dobra, pow. kobryński, 2 okr. pol. , gm. Błoty, 3 w. od Kobrynia, własność Widackich, z os. Teklin i Krasnolaski 420 dzies. Bohaczka, matko nad Psłą, pow. mirhorodzki, gub. połtawskiej, gm. Bohaczka, 21 w. na płd. wschd. od Mirhorodu, 529 dm. , 3, 200 mk. , zarząd gm. , 2 cerkwie, dom modl. żyd. , szkoła, 5 młynów, 23 wiatraki, 3 cegielnie, 4 jarmarki. Występuje 1636 r. jako dzierżawa z Białocerkiewką w granicy czerkaskiej. Od 1658 r. do 1782 r. należało do pułku kozackiego mirhorodzkiego. Bohaczów, Bahaczew, chutor nad Rosią, pow. berdyczowski, gm. Pohrebyszcze, 62 w. od Berdyczewa, 3 dm, , 19 mk. , młyn wodny. Bohaczówka 1. ob. t. I, 285, wś nad Szpołką, pow. zwinogródzki, gm. Bohaczowka, st. poczt. Zwinogródka 10 w. , 166 dm. , 2, 027 mk. , cerkiew. par. , szkółka, 15 wiatraków. Wchodziła w skład sstwa zwinogródzkiego, obecnie skarbowa. Gmina obejmuje 5 siół i 2 wsi, ma 12, 288 mk. , 88 żyd. , 10, 756 dzies. , lasów niema. Z tego obszaru 10, 047 należy do włościan, 315 do cerkwi. 2. B. , kol. żydowska, pow. bałcki, okr. pol. , par. i st. poczt. Krzywejezioro, 16 w. , gm. Wielka Meczetna 11 w. , 65 w. od Bałty, ma 67 dm. , 825 mk. , dom modlitwy. 3. B. ob. t. I, 285, wś, tamże, 84 dm. , 513 mk. 4. B. , ferma przy wsi Kietrosach, pow. jampolski, gm. Babczyńce, par. kat. Miastkówka, 20 w. od Jampola, ma 285 dzies. roli, 70 dzies. lasu. Należała do Biedniakowa, dziś jego sukcesorów Tkaczenków. Bohadżki, wś włośc. , pow. święciański, 4 okr. pol. , gm. i dobra skarb, Swir. Miała 7 dusz rewiz. Bohar, rzeczka, w pow. lityńskim, lewy dopł. Zharu. Zaczyna się w lesie koło wsi Litynki, pod Litynem ma ujście. Boharce, wś, pow. wilejski, 3 okr. pol. , gm. Mańkowicze 8 w. . Miała 69 dusz rewiz. ; należała do dóbr skarb. Menczeniaty. Bohdanowa Bohdanowce Bohdanowicze Bohdanówka Bohate Bohate, ob. t. I, 285, folw. , nowogradwołyński, gm. Piszczów, 16 w. od mta pow. , 7 dm. , 140 mk. Własność ks. Sanguszków, obecnie hr. Józefa Potockiego, z matki Sanguszkówny. W 1577 r. sioło ziemian Koreckich, ma 6 dym. , 4 ogr. W połowie XVII w. Samuela Koreckiego, ma w 1650 r. 41 dm. , w 1651 r. 17 dym. , w 1653 r. puste. Bohatkówka wś, pow. mścisławski, gm, Szamowo, 20 dm. , 161 mk. Bohatyń, ob. t. I, 286, dobra, pow. sieński, dziedzictwo Komorowskich, 616 dzies. , kaplica katol. , par. Czeres. Bohatyrew, fol. , pow. miński, gm. StareSioło 10 w. , 12 w. od Mińska. Bohatyrewo, jezioro, pow. piński, gm. Chojne, 1 w. Bohatyrka 1. ob. t. I, 286, wś nad rzką Torczą, pow. taraszczański, gm. Krzywiec, st. poczt. Taraszcza, 20 w. , 251 dm. , 1, 585 mk. , cerkiew paraf. drewniana, szkółka, 7 wiatraków, 440 dzies. dwor. Należy do Wład. Branickiego ze Stawiszcz. Niegdyś ks. Wiśniowieckich, od których kupił Podhorski. Tu się urodził Józef Bohdan Zaleski a nie we wsi B. nad Sobem w pow, lipowieckim, jak podano t. I, ; druga bowiem wieś t. n. nieistnieje w gub. kijowskiej. 2. B, pow. bałcki, ob. Oleszki. Bohatyrowicze, okolica, pow. grodzieński, 3 okr. pol, gm. Łunna, 35 w. od Grodna, 82 dzies. Bohdańce, wś włośc, nad rz. Klewą, pow. oszmiański, 3 okr. pol. , gm. i dobra skarb. Traby 4 w. . Miała 19 dusz rewiz. Wchodziła w skład sstwa trabskiego. We wsi stare cmentarzysko. Bohdaniszki, ob. Bogdaniszki i Bogdanów, pow. rossieński. Bohdanka, fol. , pow. mozyrski, gm. Laskowicze, okr. pol i par. katol. , Petryków o 72 w, od Mozyrza. Bohdanów 1. fol. , pow. słucki, gm. Pociejki, około 14 włók, własność Zahorskich. 2. B. , dobra, pow. rohaczewski, od 1876 r. własność Arakszewiczów, 124 dzies. 3. B. , dwór, pow, dzisieński, 1 okr. pol, gm. Wierzchnie, własność Śnitków. 4. B, ob. t. I, 286, Bohdanów i Bohdanowo, mstko i dobra nad rzką Olszanką pr. dopł. Berezyny Niemnowej, pow. oszmiański, gm. Wiszniów 7 w. , par. kat. Holszany. Mstko w 1865 r. miało 68 dusz rewiz. ; dobra należały do Ruszczyców. Kościół katol wzniósł z drzewa w drugiej połowie XVII w. Piotr Pac, ssta żmujdzki ówczesny, dziedzic B. ; konsekrowany p. w. Archan. Michała w 1690 r. przez biskupa sufragana Mikołaja Słupskiego. Parafialnym został w 1792 r. , zniszczony w części w czasie wojny 1813 r. , dziś jest filialnym, B. wydzielony został przed 1559 r. z głównego fundum holszańskiego przez Bohdana Sapiehę kaszt. smoleńskiego, wwdę mińskiego, i od jego imienia nazwany. W skład tej attyn. Holszan weszły folw. Hołoblewszczyzna, Gorechowszczyzna, Jachimowszczyzna ze wsiami Jachimowszczyzną, Czernice, Dubowicze, Dziowiętniki, Wojgiany, Pierzchały, Bukaty, Naruszowce, Kozierowce, Połuby i Rymowicze. Przy eksdy wizyi Holszan w 1650 r. , w ktorym ogólny obszar B. z folwarkami i t. d. wynosił 326 włók, wydzielono zostały na rzecz córek Kazimierza Sapiehy, Barbary Wołłowiczowej i Anny Leśniowolskiej, która zrzekła się swych praw na rzecz siostry w 1653 r. Tekla Wołłowiczówna wniosła B. Piotrowi Michałowi Pacowi, chorążemu bracławskiemu. Ten umierając w 1696 r. zapisuje B. siostrzeńcowi swemu Michałowi Danilewiczowi. W 1742 r. od Franciszka Danilewicza kupuje B. za 100, 000 złp. Tomasz Czechowicz, pisarz ziemski oszmiański. W posiadaniu Czechowicza B. był blizko sto lat. W 1836 r. sprzedany został na licytacyi za dług bankowy Ferdynandowi Ruszczycowi, Od 1882 r. syna jego Edwarda, posiadającego 471 dzies. Bohdanów, al Bohdanówka, chutor, pow. żytomierski, gm. Czadów, należy do dóbr Korowinieckich. Bohdanowa, wś, pow. borysowski, gm. Pleszczenice, o 44 w. od Borysowa. Bohdanowce, wś, pow. lidzki, 3 okr. pol. , gm. Żołudek. Miała 60 dusz rewiz. ; należała do dóbr Krasule. Bohdanowce ob. t. I, 286, wś nad Wołkiem, pow latyczowski, gm. Bachmatowce, st. dr. żel Derażnia, 172 dm. , 948 mk. , cerkiew, szkoła, st. dr. żel. Podług reg. pobor. obwodu międzyborskiego z 1530 r. płaci od 6 a w 1542 r. od 5 pługów. W 1578 i 1583 r. własność Buczackich, w dzierżawie Wolskiego, który wnosi od 5 pługów, 11 ogr. po 4 gr. , 3 rzemieśln 12 gr. , koła dorocz. i kotła gorzałcz. W 1661 r. wś należy do Krynickiego, spustoszona. W 1668 r. było około 30 nowych osadników łącznie ze staremi Obecnie posiadają tu trzy części Zgórscy, 382 dzies. , sukcesorowie Szulickiej ze Zgórskich 45 dzies. , Baraniecki 205 dzies. i Trzebińska 58 dzies. Bohdanowicze 1 os. i okolica, pow. Słonimski, 3 okr. pol, gm. Czemery, 13 w. od Słonima. Osada ma 3 dzies. ; okolica 184 dzies. 2. B. , okolica, pow. rohaczewski, gra. Rassochy 10 w. , 151 dm. , 606 mk. , cerkiew. Do Chylińskich należy 116 dzies. Bohdanówka 1. chutor, pow. kobryński, 1 okr. pol. , Podolesie, należy do dóbr Hołyzdrycze. 2. B. , ob. t. I, 286, wś i dobra, pow. piński, gm. PohostZahorodny, 48 w. od Pińsks. Wś ma 5 osad, dobra, 188 włók, własność ks. DruckoLubeckich, należą do domin. Łunin. 3. B. , wś i folw. , pow. klimowicki, gm. Szumiacze 10 w. . Wś ma 33 dm. , 347 mk. , folw. , wła Bohate Bohatkówka Bohatyń Bohatyrew Bohatyrewo Bohatyrka Bohatyrowicze Bohdańce Bohdaniszki Bohdanka Bohdanów Bohdanowsk Bohdany Bohdanówka sność Kryłowych, należy do dóbr Szumiacze. 4. B. , dobra, pow. klimowicki, dziedzictwo Osmołowskich, 286 dzies. 5. B, al. Sznarówka, dobra, pow. mohylewski, dziedzictwo Sawickich, 1986 dzies. 915 roli, 632 lasu. 6. B. , wś, pow. mścisławski, Brujewiczowie mają tu od 1870 r. 233 dzies. 7. B. , Wielka, wś, pow. orszański, gm. Kochanowo, 13 dm. , 70 mk. 8. B. , pow. sieński, ob. Bohdanowo. 9. B. , ferma, pow. połocki, należy do dóbr skarb. Albrechtowo. Bohdanówka 1. ob. t. I, 286, wś nad Sobem i przy linii dr. żel. , pow. lipowiecki, gm. Andruszówka, 12 w. od Lipowca st. poczt. , 143 dm. , 956 mk. , cerkiew drewn. z 1857 r. , na miejscu poprzedniej z 1730 r. , szkółka, 837 dzies. dwor. Wś należała do Antoniego Czetwertyńskiego, kaszt. przemyskiego, następnie wnuczki jego Honoraty Wróblewskiej, obecnie Mazarakich, w posagu od Czetwertyńskich. 2 B. , wś, pow. bałcki, okr. pol. i par. kat Hołowaniewskie 26 w. , gm. Daniłowa Bałka 3 w. , 65 w. od Bałty, 58 dm. 3. B. , ob. t. 1, 286, wś, pow. bracławski, gm. Klebań, 138 dm. , 1, 100 mk. , cerkiew, szkoła. 4. B. , folw. , pow. uszycki, okr. pol. , sad, st. poczt. i par. kat. Dunajowce, gm. Rachnówka, par. praw. Hołozubińce, należy do klucza hołozubinieckiego. 5. B. , wś skarb. nad Ikwą, pow. krzemieniecki, gm. Bereźce, par. praw. Dunajów, 1 w. , 16 w. od Krzemieńca, 52 dm. , 248 mk. , kaplica prawosł. , z 1880 r. Podług lustracyi z 1563 r. , własność Bohdana Łosiatyńskiego, ma w jednej zmianie 9 włók, w drugiej 7 włók, 6 morg. , w sąsiedztwie z królewskim Kokorowem i Dunajowem, od których przydano 8 morg. , 7 pręt. W 1570 r. wraz z Łosiatynem, należy do Hrehora Łosiatyńskiego. W 1583 r. wnosi z niej Wasil Maliński z 3 dym. , 2 ogr. , 1 ogr. , 1 koła dorocz. W nowszych czasach należała do Tarnowskich. 6. B. , ob. t. I, 286, wś nad rzką t. n, , pow. nowogródwołyńki, gna. Korzec, par. praw. Poddubce 2 w. , 37 w od mta pow. 114 dm. , 711 rak. ; szkoła, wiatrak. W 1577 r, wś Bohdanowszczyzna należy do włości międzyrzeckiej ks. Koreckiego, który wnosi z 10 dym. , 2 ogr. po i gr. , 7 ogr. po 2 gr. Obecnie w kluczu piszczowskim hr. Potockich. 7. B, wś, pow, owrucki, gra. Hładkowicze, par, praw. Łaski, 12 w. od Owrucza, ma 80 dm. , 417 mk. Własność dawniej Potockich, później Dzierdziejewskich. Niegdyś na włości trypolskiej, zniszczona 1650 r. przez bojarów owruckich pod dowództwom Neczypora Żuka. 8 B, wś nad Słuczą, pow. starokonstantynowski, gm. Bazalia, par. praw. Lewkowce, 58 w. od st. Konstantynowa, 166 dm. , 952 mk. Długo dzieliła losy Bazalii. Należała do ks Ostrogskich, na mocy tranzakcyi kolbuszowskiej 1753 r. dostała się Ignacemu Sapieże, wojewodzicowi mścisławskiemu, Jeden z synów jego Nestor sprzedał ją w 1795 r. Antoniemu Giżyckiemu, chorążemu horodelskiemu, dotąd pozostaje w jego rodzie. 9. B. , pow. żytomierski, ob. Bohdanów. Bohdanówka, sioło, pow. osterski, gub. czernihowskiej, gm. Sempołki, na płn. wschd. od mstka Browary, 265 dm. , 1, 272 mk. , cerkiew. Bohdanowo 1. wś i folw. nad rzką t. n. praw. dopł. Essy, pow. borysowski gm. Krasnełuki, okr. pol. i par. katol. Chołopienicze, 41 w. od Borysowa. Wś ma 17 osad; folw. własność Kowalewskich, 18 włók. 2. B, wś, pow miński, gm. Zasław, 39 w. od Mińska, 6 w. od Rakowa. 3. B. al. Bohdanówka, wś, pow. sieński, gm. Rasno, 33 dm. , 270 mk. 4. B. , wś, tamże, gm. Ulanowicze, 12 dm. , 87 mk. 5. B. , dobra, pow. sieński, gm. Rasno 6 w. , własność od 1869 r. Jewreinowych, mają 782 dzies. , gorzelnię. 6. B. , ob. t. I, 286, dobra, pow. dzisieński, 3 okr. pol. , gm. Leonpol, 463 dzies. dwor. Własność niegdyś Bohdana Wołosowskiego, od którego wzięła nazwę. Córka jego Kazimiera jako swoje wiano przekazała córce Annie Antoniowej Łopacińskiej. Po 1863 r. nabyte przez Hofmana, od którego kupił Rymkiewicz. Poprzednio dobra miały 1, 100 dzies. W 1834 r. było 203 dusz rewiz. ; 560 dzies. ziemi włośc. 7. B. , przys. , pow. dzisieński, 3 okr. pol. , gm. i dobra skarbowe Przebrodź; miał 10 dusz rewiz. 8. B. , ob. t. I, 286, wś i dobra, pow. wilejski, 2 okr. pol. , gm, Kurzeniec 3 w. . Wś miała 27 dusz rewiz. ; dobra należały w 1865 r. do Świdów. Znaleziono tu bronzową figurkę wyobrażającą kobietę w ślubnej odzieży. Przechowana jest w muzeum wileńskiem. 9. B. , tamże, gm. Bohiń, ob. t. I, 286. Bohdanowsk, dwór, pow. oszmiański, gm. Bienica. W 1802 r. wraz z Łoszanami własność Szachuniewiczów, którzy na utrzymanie meczetu w Doubuciszkach płacili z obu tych majętności od 16 soch. Bohdanowszczyzna 1. wś, pow. Słonimski, 4 okr. pol. , gm. Kozłowszczyzna, 23 w. od Słonima, 116 dzies. 2. B. , zaśc. , pow. miński, gm. Stańkow 15 w. , okr. pol. i par. katol. Kojdanów 25 w, , 35 w. od Mińska. 3. B. , dobra, pow. lidzki, 4 okr. pol, gm. Myto dawniej Wawiórka, 1865 r. własność Skinderów. Bohdany 1. wś, pow. kobryński, 2 okr. pol. , gm. Oziaty, 18 w. od Kobrynia, 240 dzies. włośc. 2. B. , wś, tamże, 460 dzies. 3. B. , dobra, pow. dźwiński dyneburski, własność Anny Szumowiczowej i Katarzyny Szadurskiej, 300 dzies. 4. B. , wś, tamże, par. Krasław. Bohdany, wś na pr. brzegu Teterewu, pow. radomyski, gm. i par. praw. Hornostajpól, 113 w. od Radomyśla, 48 dm. , 365 mk. , wiatrak. Włościanie, w liczbie 69 dusz rewiz. , uwłaszczeni zostali na 795 dzies. Wchodzi w skład dóbr hornostajpolskich, należących do Bohdanówka Bohdanowo Bohdanowszczyzna Bohojawleński Bohdaszów Bohdaszów Bohdusze Bohiń Bohinka Bohlen Bohodka Boholubówka Boholuby Bohoniki Bohopol Bohorodczany Bohorodycze Bohosłówka Bohowicze Bohufałowo Bohukały Bohi Sachno Ustimowicza i obejmujących ogółem 6, 301 dzies. dwor. Bohdaszów, ob. t. I, 286, wś nad wielkim stawem przy ujściu dopływu Horynki, pow. rówieński, gm. Diatkowicze, par. praw. Arestów 2 w. , 12 w. od Równego, 25 dm. , 306 mk. , cerkiew filialna drewniana, odnowiona w 1866 r. Do filii należy wś Koszatów 2 w. . W całej filii 52 dm. , 439 mk. W 1491 r. B. , będący w posiadaniu może w zastawie Piotra Olechnowicza, został nabyty przez kn. Maryę Rówieńską Zbaraską. Nabycie to widocznie było nieprawne, gdyż w 1499 r. w. ks. Aleksander nakazuje oddać B. ks. Konstantemu Ostrogskiemu za wypłatę danej sumy. Sprawa poszła w odwlokę, z powodu wzięcia ks. Konstantego do niewoli po bitwie pod Wiedroszą. Dopiero w 1507 r. otrzymuje on przywilej na Zdołbicę, Hlińsko, i B. W połowie XVII w. własność Jana Zamoyskiego, ssty kałuskiego, ma w 1648 r. 20, a 1655 r. 2 dymy. Na mocy tranzakcyi kolbuszowskiej, w 1753 r. przechodzi do Lubomirskich, obecnie ks. Stanisława Lubomirskiego dziedzica Równego. Bohdusze, pow. nowogrodzki, ob. Bohusze. Bohi, wś i dwór, pow. dzisieński, 2 okr. pol. , gm. Ihumenowo, 10 w. . Wś miała 7 dusz rewiz. , dwór, w 1865 r. należał do Galinowskich, dziś Ananicza. Dawniej B. należały do dóbr Szarkowszczyzna, Łopacińskich. Bohiń, ob. t. I, 286, wś i folw. nad jeziorem t. n, pow. dzisieński. Wś ma 3 dm. , 29 mk. , zarząd gm. , młyn, folw. Cerkiew par. , wniesiono 1818 r. przez hr. Stanisława Manuzziego. W 1892 r. stanęła nowa cerkiew, murowana kosztem skarbu. Parafia praw. , dekanatu drujskiego, 1956 wiernych. Przed r. 1865 dobra miały 2, 184 dusz rewiz. W 1514 r. B. nadany został Gietowtowi, w 1657 r. własność Kimbarów, 1691 r. Benetów, w 1755 r. należy do Jana Ciechanowieckiego. W 1780 r. Józef Ciechanowiecki, generał wojsk lit. , sprzedaje B. hr. Mikołajowi Manuzziemu, sście opeskiemu. B. , gmina, dzieli się na. 6 okr. wiejskich, obejmuje 65 miejsc, mających 489 dm. , 5, 486 mk. włościan 2, 114 dusz rewiz. , uwłaszczonych na 7, 413 dzies. Nadto w obrębie gminy znajduje się 26, 738 dzies. 6, 589 roli większej posiadłości i 164 dzies. ziemi cerk. Cała gmina obejmuje 34, 315 dzies. , 12, 237 roli, ma 6, 695 mk. Bohinka, wś, pow. dzisieński, 2 okr. pol. , gm. Bohiń, par. Ikaźń, 7 w. , miała 44 dusz rewiz. , należała do dóbr Bohiń. Bohlen, ob. Bolewiny. Bohodka, wś, pow. wieliski, gm. Makłoki. Bohojawleński al. Kuteiński, monaster męzki, nad rzką Kuteinką, dopł. Dniepru, pow. orszański, gm. Barań 10 w. , w pobliżu Orszy, 2 cerkwie. Założony w 1623 r. przez Bohdana Stetkiewieza, podkomorzego mohylewskiego, żonatego z ks. Sołomerecką, początkowo był stauropigialnym i zależał bezpośrednio od patryarchy konstantynopolskiego. Boholubówka 1. kol. , pow. nowogradwo łyński, gm. Emilczyn, 65 w. od mta pow. , 121 dm. , 634 mk. 2. B. , kol. , tamże, gm. Romanówka, 8 w. od mta pow. , 62 dm. , 373 mk. Boholuby, wś nad rzką t. n. , pow. łucki, gm. Torczyn, 6 w. od Łucka, 77 dm. , 456 mk. , cerkiew, młyn. Należała do dóbr monateru żydyczyńskiego. W 1570 r. należy do włości monasterskich. W połowie XVII w. własność ks. Adama Sanguszki, ma 1648 r. 46, a 1655 r. po 28 dym. Obecnie skarbowa. Bohoniki al Bohonniki, ob. t. I, 287, wś, okolica i dobra, nad urocz. Bagno, pow. sokólski, 3 okr. pol. , gm. Kamionka, 7 w. od Sokółki. Wś ma 10 dm. , 141 mk. , meczet, 49 dzies. włośc. i 235 dzies. należących do meczetu; okolica 180 dzies. , dobra w części Michałowskich 72 dzies. , w części Buczackich 159 dzies. , w części Tomulewiczów 102 dzies. , Masłowskich 23 dzies. Bohopol, wś, pow. ihumeński, gm. Jurewicze, 21 w. od Ihumenia. Bohopol, ob. t. I, 287, mstko nad Bohem, pow. bałcki, gm. Bohopol, 90 w. od Bałty, 97 dm. , 522 mk. , zarząd gm. , cerkiew, synagoga, 6 domów modl. żyd. , szkoła, młyn. Gmina obejmuje 15 miejscowości, mających 930 dym. , 6, 001 mk. włościan 2, 790 dusz rewiz. , uwłaszczonych na 13, 404 dzies. , 8, 968 roli. Nadto w obrębie gminy znajduje się 17, 492 dzies. 8, 613 roli większej posiadłości i 630 dzies. cerk. Cały obszar gminy obejmuje 31, 826 dzies. , 18, 059 roli i ma 10, 179 mk. Bohorodczany, wś, pow. bohorodczański. W r. 1469 należy wraz z Czesybiesami do Buczackich, r. 1578 do Zborowskich h. Jastrzębiec Płaci od 12 pługów, 4 zagr. i popa. Miasto powstało tu zapewne w końcu XVII w. Bohorodycze, ob. t. I. 288. Gmina B. leży w 3 okr. pol. , obejmuje 36 miejscowości, mających 589 dym. włośc. , obok 136 innych, 4, 050 mk. włościan, uwłaszczonych na 4, 621 dzies. Nadto w obrębie gminy znajduje się 7, 087 dzies. większej posiadłości. Zarząd gminy we wsi Masalany. Bohosłówka mylnie Bohusławka, wś, pow. płoskirowski, par. i st. poczt. Satanów, gm. Juryńce, ma 27 dm. , 1868, 75 dusz męż. Należy do klucza Satanowskiego hr. Klementyny Tyszklewiczowej, przedtem hr. Maryi Potockiej. Bohowicze, wś, pow. owrucki, gm. i par. praw. Hładkowicze 5 w. , 4 w. od Owrucza, 33 dm. , 197 mk. , własność Potockich. Bohufałowo, dobra, pow. mścisławski, własność Mośkiewiczów, 195 dzies. Bohukały, wś, pow. konstantynowski, ma 50 dm. , 392 mk. , 812 morg. Bohusławówka Bohusławowo Bohusławsk Bohusty Bohusze Bohuszew Bohuszewa Bohuszewce Bohuszewicze Bohuszewo Bohuszewski Bohuszki Bohuszkowa Bohuszówka Bohusław Bohusławce Bohuryn, ob. Buhryn. Bohusław, ob. t. I, 288 91, mstko nad Rosią, pow. kaniowski, gm. Bohusław, 53 w. od Kaniowa, 1, 284 dm. , 10, 492 rak. , 4 cerkwie, kościół par. kat. , szkoła duchowna, 2 szkoły ludowe, 2 szkółki cerk. żeńskie, lecznica wiejska, st. poczt. tel. , 2 browary, gorzelnia, cegielnia, 2 mydlarnie, 6 fabryk sukna, 7 młynów, 8 jarmarków. Gmina obejmuje 1 mstko, 7 siół, 4 wsi, ma 22, 622 mk. , 67 katol. , 74 sztund. i 9, 872 żydów, 13, 707 dzies. ziemi, 10, 184 ziemi orn. , 109 lasów, z czego należy 623 dz. do posiadł. większej, 10, 372 do włościan, 2, 188 do skarbu, 624 do cerkwi. Downy klucz bohusławski dóbr hr. Branickich, sprzedany apanażom, oprócz B. , obejmował 29 wsi i miał 88, 373 dzies. ziemi. Sstwo bohusławskie wydzielone zostało z korsuńskiego w 1591 r. Obejmowało ono obszar 13, 47 mil kw. W 1616 r. było w B. 200 dm. posłusznych miejskich i 400 kozackich. W 1628 r. było w B. 12 dym rynk. , 53 os. , 49 ubog. , 4 rzem. , 1 pop. W 1622 r. sstwo bohusławskie i korsuńskie trzyma żyd białocerkiewski Kopel, któremu puścił je w arendę ssta Snopkowski. Dawało ono wówczas 4 000 rocznie, w 1629 r. zaś tylko 1, 350 fl. Bohusławce, folw. , pow. prużański, 1 okr. pol. , gm. Noski, 10 w. od Prużany, należy do dóbr Sielec. Bohusławicze, ob. t. I, 291, w dok. Bohusławowicze, wś, dobra i okolica, pow. kobryński, 1 okr. pol. , gm. Pruska, 9 w. od Kobrynia. Wś ma z wsiami Koźińce i Sawick 347 dzies. włośc. ; dobra, własność Zadarnowskich, 317 dzies. , okolica 90 dzies. Podług rewizyi ekonomii kobryńskiej z 1563 r. należała do wójtowstwa szypowieckiego, miała 50 włók grunta średniego, w tem na płacie 1 wł. bobrownicka i 49 wł. na robocie. Płacono z włóki czynszu 12 gr. , owsa 2 beczki, siana 1 wóz. Wogóle wś czyniła 39 kóp 52 gr. Bohusławka 1. zaśc. włośc. , pow. bobrujski, gm. Horbacewicze, 21 w. od Bobrujska. 2. B. , wś, pow. rzeczycki, gm. Jurewicze, 83 w. od Rzeczycy, ma 6 osad. Bohusławka, wś u źródeł rz. Korusina, pow. łucki, gm. Silno, 56 w. od Łucka, 31 dm, 668 mk. Bohusławka, ferma przy wsi Daszkowce, pow. lityński, gm. i par. kat. , Stara Sieniawa. Ma 61 dz. roli i 26 dz. lasu, własność Pelagii Szaszkiewiczowej. Bohusławówka, kol. , pow. włodzimierski, gm. Werba, 17 w. od Włodzimierza, 13 dm. , 93 mk. Bohusławowo, folw. , pow. lepelski, attyn. dóbr Białe, dawniej Szczytów, dziś Zabiełłowej. Bohusławsk, dobra, pow, homelski, własność ks. Teodora Paskiewicza, 1, 840 dzies. Bohusty, wś, pow. kobryński, 2 okr. pol. , gm. Oziaty, 17 w od Kobrynia. Bohusze 1. ob. t. I, 292, wś, pow. sokólski, 2 okr. pol. , gm. Nowowola, 3 w. od Sokółki, 65 dm. , 527 mk. , 1, 136 dzies. ziemi włośc. , ob, Bogusze. 2 B, ob. t. I, 292, mylnie Bohusze, wś, pow. nowogródzki, okr. pol. i gm. Horodyszcze, 35 w. od Nowogródka, ma 8 osad. 3. B. , ob. t. I, 293, wś nad Myszanką, pow. nowogródzki, gm. Jastreblewo, 69 w. od Nowogródka, ma 30 osad. 4. B. , wś, pow. rzeczycki, gm. Mikulicze, okr. pol. w Brahinie, 90 w. od Rzeczycy, ma 44 osad. 5. B. , wś, pow. lidzki, 3 okr. pol. , gm. i dobra ks. Druckich Lubeckich Lack. Miała 37 dusz rewiz. 6. B. , wś, pow. wileński, 5 okr. pol, gm. Sołeczniki 7 w. . Miała 30 dusz rewiz. ; należała do dóbr Błuźnie, 7. B, ob. t. I, 292, wś, pow. wileński, 5 okr. pol. , gm. Sołeczniki 7 w. . Miała 8 dusz rewiz. ; należała do dóbr Sołeczniki Wielkie. Bohusze, wś, pow. rówieński, gm. Bereźne, par. praw. Kniaź Sioło 2 w. , 80 w od Równego, 56 dm. , 477 mk. W połowie XVII w. własność Jana Aleks. Daniłowicza, ma 1648 r. 12, w 1650 r. 10 dym. Bohuszew, os. , pow. orszański, gra. Starosiele, gorzelnia. Bohuszewa, wś, pow. miński, gm. StareSioło 7 w. , 15 w. od Mińska. Bohuszewce, dobra pow. prużański, 1 okr. pol. , gm. Noski, własność Golczów, 902 dzies. Bohuszewicze 1. chutor, pow. wołkowyski, 5 okr. pol. , gm. Pieski, własność Bohuszewiczów, 22 dzies. 2. B. , ob. t. I, 292, pow. dzisieński, okr. pol. , gm. Plissa. Własność dawniej Biegańskich, jako wiano za Anna Biegańską przechodzi do Bogusława Norwickiego, strażnika mińskiego, do dziś pozostaje w tym rodzic B. mają 1879 dzies. ziemi dwor. Za czasów poddaństwa było 131 dusz rewiz. Bohuszewo, wś, pow. piński, na Zahorodziu, gm. Żabczyce, 15 w. od Pińska, ma 25 osad. Bohuszewo Zaścianki, folw. , pow. kobryński, należy do dóbr Siechnowicze. Bohuszewski Wygon, urocz. , pow. sokólski, 2 okr. pol. , gm. Nowowola, 7 w. od Sokółki, 21 dzies. Bohuszki, okolica szlach. , pow. oszmiański, w pobliżu Krewa, siedziba Bohuszewiczów. Bohuszkowa Słobódka, mstko między rz. Zołotonoszką i Dnieprem, pow. zołotonoski, gub. połtawskiej, gm. Krapiwnia, na płd. od Zołotonoszy, 495 dm. , 2, 345 mk. , cerkiew, szkoła, 33 wiatraki, 6 olejarni, 3 jarmarki. Należała do sstwa czerkaskiego; 1622 r. było 40 dym. kozackich. Bohuszówka 1. zaśc. , pow. bobrujski, gm. Horbacewicze, obecnie rozkolonizowany. 2. B. , wś, pow. miński, gm. Pierszaje, 73 w. od Mińska. 3. B. , dobra, pow. orszański, od 1857 r. Bohusławicze Bohuryn Bohuryn Bohusławka Bojarele Bohuszówka Bohuszowskie Karczunki Bohusowszczyzna Bohuta Bohutycze Bohutyn Bohy Boimie Boiska Bojakiszki Bojanica własność ks. Lubomirskich, 5, 260 dzies. , 3, 522 lasu; 5 młynów wodnych, 2 krupiarnie, folusz, gorzelnia. 4. B, dobra, pow. orszański, własność Choroszczów, 115 dzies. Bohuszówka 1. wś nad rzecz. Trubiszcze, pow. kijowski, gm. Byszów, par. praw. Jasnohorodka, 35 w, od Kijowa, przy szosie kijowskożytomierskiej, ma 65 dm. , 361 mk. , młyn, 2 wiatraki. Stanowi właściwie połd. część Jasnohorodki. Wspomniane w nadaniu Michała Wiśniowieckiego z 1670 r. dla monasteru brackiego w Kijowie z Nowosiołkami, Mostyszczami i Łobkowszczyzną. W 1768 r. z Nowosiołkami własność Lenkiewiczów. 2. B, ob. t. I, 292, wś nad strum. Huliwskim i Koniszczewą, pow. uszycki, gm. Pilipkowce, 80 dm. , 509 mk W 1661 r. własność Maryanny Bohuszowej, zniszczona. 3. B, wś, pow. łucki, gm. Szczuryn, 33 w. od Łucka, 86 dm. , 622 mk. 4 B. , kol. tamże, 35 od Łucka, 6 dm. , 48 mk. 5. B. , wś nad Stochodem, pow. łucki, na pograniczu pow. kowelskiego, na płd. od Mielnicy, gm. Torczyn, 7 w. od Łucka, 48 dm. , 230 mk. Wła sność Felicji Konopackiej, ma 172 dzies. Bohuszowskie Karczunki, kol. , pow. łucki, gm. Torczyn, 7 w, od Łucka, 8 dm. , 48 mk. Bohusowszczyzna, wś włośc. , pow. wileński, 5 okr. pol. , Ilino. Miała 11 dusz rewiz; należała do dóbr skarb. Świrany. Bohuta, wś, pow, miński, gm. Ostrożyce, 24 w. od Mińska. Bohutycze, wś pow. mozyrski, gm. Michałki. 41 w, od Mozyrza, ma 30 osad. Bohutyn, wś, pow. włodawski, gm. Turna, par. Sosnowica, ma 5 dm. , 43 mk. , 274 morg. Bohy, wś, pow. sokołowski, gm. Repki, ma 7 dm. , 80 mk. , 168 morg. W 1827 r. było 10 dz. , 94 mk. , par. Wyrozęby. Bohy, dobra, pow. rzeżycki, własność Jadwigi z Szadurskich Rykowej, 892 dzies. Boimie, w dok. Boymye, wś, pow. węgrowski. W dok. z 1476 r. Kod. Maz. , 271 wymieniona. W r. 1563 ma 11 łan. km. , należy do par. Oleksin. W r. 1827 było 26 dm. , 204 mk. Boiska, wś, pow. janowski. Kościół murowany uległ gruntownej restauracyi w 1897 r. Pokryty blachą cynkową. Dobra B. , obecnie należą do L. Skrzetuskiego. Par. obejmuje wsie Boiska, Grabówka, Sosnowa Wola, Stefanówka, Zaborcze z ludnością do 3, 300 dusz. W połowie XV w. , wś należała do par. Rybitwy. W XVI w. B. wraz z Wolą mają 5 łan. km. R. 1676 Boiska wieś z kościołem daje pogłówne od 30 poddanych, 8 dworskich i 3 osób z rodziny właścicielki Justyny Czermińskiej. Bojakiszki, wś, pow. władysławowski, gm. Tomaszbuda, par. Wysoka Ruda, mają 4 dm. , 37 mk. Bojanica, os. , pow. krasnostawski, gm. Rybczewice, pow. Częstoborowice. Nie podana w spisie z 1827 r. ani w dawniejszych. Bojanice, wś, pow. wschowski. Według wizyty z r. 1685 istniał tu kościół par. p. w, św. Michała arch. przyłączony następnie jako filia do par. w Swierczynie r. 1548. W r. 1685 stała tylko zrujnowana kaplica. Bojanicze, ob. t. I, 293, wś położona śród moczarów, pow. bobrujski, gm. Laskowicze, 99 w. od Bobrujska, ma 22 osad. Bojanowo, miasto, pow. krobski. Por. Meissner, C. J. E. Rueckblicke am Feste des 200 jahr. Bestehens der evangel. Kirche in B. 1841 Rawicz. Mueller W. , Schilderung des Brandes zu B. nebst einem Situations plan der alten Stadt. Rawicz, 1857 r. tenże, Portgesetzter Rueckblick auf die Geschichte der evang. Kirche zu D. seit dem Brande bisauf die Gegenwart. 1860 r. Bojanowo 1. Bojany, wś i folw. , pow. bobrujski, nad rzką Dokołką, okr. pol, par. katol, st. poczt. , gra. Hłusk, 15 w. , 57 w. od Bobrujska. Wś ma 17 osad, folw. , własność Jaksów Bykowskich, 15 włók. 2. B. , urocz. , pow. nowogródzki, gm. Lubcz, 20 w. od Nowogródka, Bojany 1. ob. t. I, 294, wś i dobra, pow, kowieński, 3 okr. pol. , gm. Jaswojnie, 30 w. od Kowna. Dobra należą do hr. Tyszkiewiczów, mają 989 dzies. 2. B. , dobra, tamże, gm. Bobty, 32 w. od Kowna. 3. B. , chutor, nad rzką Suszenką, pow. słucki, gm. Siniawka, okr. pol i par. katol. Kleck, 68 w. od Słucka, 4. B, ob. Bojanowo. Bojarasze, ob. Bajrasze. Bojarele 1. wś, pow. nowoaleksandrowski, 1 okr. pol. , gm, Sołoki, 27 w. od mta pow. 2. B. , ob. t. I, 294, wś i dobra, pow. święciański, 1 okr. pol. , gm. Kiemieliszki 15 w. . Wś miała 41 dusz rewiz. ; dobra 1865 r. należały do Łappów. Bojarka 1. rzka, w gub. grodzieńskiej, lewy dopł. Łaszanki, lew. dopł. Swisłoczy. 2. B, rafa na Niemnie, pod Rumszyszkami. Bojarka, rzka, w pow. żytomierskim, w okolicach Kodni, prawdopodobnie lewy dopł. Hujwy. Bojarka 1. ob. t. I, 294, wś nad dopł. rzki Wety, pow, kijowski, gm. Hlewacha, 18 w. od Kijowa, 344 dm. , 1, 602 mk. , 1, 471 dzies. włośc, cerkiew drewn. , na miejscu dawnej z 1810 r. , szkółka, 4 wiatraki. O 3 w. od wsi, na gruntach wsi Budajowka stacya dr. żel. płd, zchd. Bojarka. 2. B. , ob. t. I, 294, mstko przy ujściu Bojarki do Tykicza Gniłego, pow. zwinogródzki, gm, Bojarka, st. poczt. Łysianka 15 w. , 38 w. od Zwinogródki, 348 dm. , 2, 746 mk. , cerkiew, dom modl. żyd. , szkoła 2 młyny, 6 wiatraków. Gmina obejmuje 1 mstko, 3 sioła, 8 wsi, na 14, 142 mk. , 66 katol, 313 sztund. , 1, 869 żydów; 10, 673 dzies. ziemi, 8, 489 orn. , z czego należy 2, 181 dzies. do własności wię Bojanice Bojanicze Bojanowo Bojany Bojarasze Bojarka Bohuszówka Bojarszczyzna kszej, 8, 178 do włościan. 3. B. , kol. czeska, pow. dubieński, gm. Młynów, 21 w. od Dubna, 20 dm. , 227 mk. 4. B. , folw. , pow. rówieński, gm. Równo, 3 dm. , 59 mk. Bojarkumpie, wś, pow. wileński, 2 okr. pol. , gm. Szyrwinty. Miała 16 dusz rewiz. ; należała do dóbr Leoniszki Malewskich. Bojarnowicze, wś, pow. święciański, 4 okr. pol. , gm. Szemetowszczyzna 9 w. . Miała 41 dusz rewiz. ; należała do dóbr Ostrowlany Skirmuntów. Bojarogi, wś, pow. poniewieski, 3 okr. pol. , gm. Mołdaczany, 23 w. od Poniewieża, własność Gryszkiewiczów, 40 dzies. Bojarówka, wś, pow. sejneński, gm. Krasnowo, par. Łoździeje, ma 14 dm. Bojarska, wś, pow. maryampolski, gm. Jaworowo, par. Igłówka, ma 8 dm. , 56 mk. Bojarska 1. wś nad rz. Wołownią, pow. nowogródzki, gm. Niehniewicze, 15 w. od Nowogródka, ma 15 osad. 2. B. , ob. t. I, 294, wś włośc, pow. oszmiański, 2 okr. pol. , gm. i dobra skarb. Krewo, Miała 104 dusze rewiz. w r. 1865. Bojarszczyzna 1. wś, pow. ihumeński, gm. Jurewicze, 21 w. od Ihumenia. 2. B. , wś, pow. miński, gm. Iwieniec, st. poczt. Raków, 10 w. , 48 w. od Mińska. 3. B. , wś pow. miński, gm. StareSioło 7 w. , 12 w. od Mińska. 4. B. , wś, pow. dzisieński, 2 okr. pol. , gm. i dobra ks. Puzynów, Ihumenowo 3 w. . Miała 44 dusz rewiz. 5. B. , wś włośc. , pow. wilejski, 3 okr. pol. , gm. Duniłowicze 9 w. . Miała 5 dusz rewiz. ; należała do dóbr skarb. Pachowszczyzna. 6. B. , wś, pow. drysieński, par. Rosica. 7. B. , dobra, pow. połocki, własność Druhowiczów, 410 dzies. 8. B. , wś, pow. wieliski, gm. Cerkowiszcze. Wymieniona w reg. z 1653 r. jako pustosz. W 1765 r. w ławnictwie głazunowskiem wójtowstwa zakomelskiego. Bojary 1. wś, pow. włodawski, gm. i par. Opole, ma 24 dm. , 178 mk. , 493 morg. W 1827 r. 17 dm. , 91 mk. 2. B. , wś, pow. augustowski, gm. Hołynka, par. Teolin, ma 22 dm. , 176 mk 3. B. , wś, pow. suwalski, gm. Kadaryszki, par. Wiżajny, ma 9 dm. , 73 mk. 4. B. , al. Taboniszki, os. , pow. maryampolski, gm. i par. Aleksota, ma 3 dm. , 12 mk. Bojary 1. wś, pow. białostocki, 1 okr. pol. , gm. Zawyki, 19 w. od Białegostoku, 397 dzies. 2. B. , wś, pow. brzeski, gub. grodz. , 3 okr. pol. , gm. Łyszczyce, 28 w. od Brześcia, 386 dzies. 3. B. , folw. , pow. grodzieński, 1 okr. pol. , gm. Łasza, 22 w. od Grodna, należy do dóbr Zarubicze Pusłowskich. 4. B. , wś, pow. grodzieński, 1 okr. pol. , gm. Wiercieliszki, 10 w. od Grodna, 139 dzies. 5. B. , Gotkieńszczyzna, folw. , tamże, 10 w. od Grodna, należy do dóbr Kołybyszki Ejsymontów. 6. B. Sarosieki, okolica, pow, grodzieński, 2 okr. pol. , gm. Indura, 180 dzies, 7. B. , wś, pow. grodzieński, 4 okr pol. , gm. Mosty, 52 w. od Grodna, 133 dzies. 8. B. , wś, pow. prużański. 3 okr. pol. , gm. murawiowska, 42 w. od Prużany, 205 dzies. włośc. , 18 dzies. do dobr Horyłki Przyborów. 9. B. , wś, pow. prużański, 3 okr. pol. , gm. Staruny, 39 w. od Prużany, 248 dzies. 10. B. , wś, pow. Słonimski, w 3 okr. pol. , gm. Kuryłowicze, 49 w. od Słonima, 92 dzies. 11. B. , wś, pow. wołkowyski, 3 okr. pol. , gm. Bojary, 32 w. od Wołkowyska, ze wsią Janowszczyzna, 939 dzies. Gmina obejmuje 31 miejscowości, 405 dym. włośc, obok 3 innych, 5, 140 mk. włościan, uwłaszczonych na 11, 123 dzies. Nadto w obrębie gminy znajduje się 116 dz. większej posiadłości. Zarząd we wsi Kołonna. 12. B. , trzy wsi, pow. nowoaleksandrowski, 1 okr. pol. , gm. Sołoki, 27 i 36 w. od mta pow, 13. B. , wś, tamże, gm. Tauroginie, 43 w. od mta pow. 14. B. , wś, pow. nowoaleksandrowski, 4 okr. pol. , gm Abele. 38 w. od mta pow. 15. B. , wś, pow. nowoaleksandrowski, 4 okr. pol. , gm, Rakiszki. 53 w, od mta pow. 16. B. , wś, pow, wiłkomierski, w 2 okr. pol. , gm. Wirbaliszki, 100 w. od Wiłkomierza. 17. B. , wś, tamże, 4 okr. pol. , gm. Owanta, 43 w. od Wiłkomierza. Satkunasowie mają tu 48 dzies. 18. B. , wś, pow. wiłkomierski, 4 okr. pol. , gm. Uszpol, 79 w od Wiłkomierza. 19. B. , wś nad rzką Wołczanką. pow. bobrujski, gm, Horbacewicze, 16 w. od Bobrujska, ma 11 osad. 20. B. , wś, pow. borysowski, gm. Hajna, 66 w. od Borysowa, ma 13 osad. 21. B. , ob. t. I, 294, wś i st. dr. żel. mosk brzesk. , pow. borysowski. Wś leży nad rzką Bołotnicą, dopł. Możanki, gm. Łosznica, 23 w. od Borysowa, ma 32 osad. 22. B. , wś, pow, miński, gm. Ostrożyce, 23 w. od Mińska. 23. B. , wś i folw. nad rz. Serwecz pow. nowogrodzki, gm. Cyryn, 31 w. od Nowogródka. 24. 24. B. , wś nad rzką Snówką, pow. nowogrodzki, przy granicy pow. słuckiego, okr. pol. i gm. Snów, 69 w. od Nowogródka, ma 14 osad. 25. B. , folw. , pow. czerykowski, od 1880 r. własność Sakowiczów, należy do dóbr Otbytki. 26. B. , wś, pow. sieński, gm. Czereja, 31 dm. , 193 mk. 27. B. , wś włośc. , pow. dzisieński, 1 okr. pol, gm. Plissa 11 w. . Miała 37 dusz rewiz. ; należała do dóbr skarb. Pieredoły. 28. B. , wś, pow. dzisieński, 4 okr. pol, gm. i dobra hr. Chrapowickich, Prozoroki 5 w. , miała 7 dusz rewiz. 29. B. , wś, pow. dzisieński, 4 okr. pol. , gm. Stefanpol, 17 w. . W r. 1865 miała 74 dusz rewiz. ; należała do dóbr Józefowo Szyrynów. 30. B. , wś, pow lidzki, w 1 okr. pol. , gm. Bielica 9 w. . W r. 1865 miała 134 dusz rewiz. , należała do dóbr. Pacuki. 31. B. , wś, pow. lidzki, 1 okr. pol, gm. Żyrmuny 3 w. . Miała 11 dusz rewiz. ; należała do dóbr Paszkowszczyzna. 32. B. , wś, pow. lidzki, 2 okr. pol. , gm. Bieniakonie 12 w. . W r. 1865 miała 42 Bojary Bojarska Bojarówka Bojarogi Bojarnowicze Bojarkumpie Bojarkumpie Bojaryszki Bojary dusz rewiz. ; należała do dóbr Woronowo. 33. B. , wś nad rzką. Lebiodą, pow. lidzki, w 3 okr. pol. , gm. Możejki Wielkie, par. praw. Dzikuszki 5 w. , 27 dusz rewiz. , należała do dóbr skarb. Karpiejki. Pod wsią. są dwa wały, długie około 200 sążni, w których znajdowano kości ludzkie. 34. B Dzikuskie, wś, pow. lidzki, 3 okr. pol. , gm. Możejki Wielkie. W r. 1865 miała 63 dusz rewiz. ; należała do dóbr Dzikuszki. 35. B. , wś, pow. lidzki, 3 okr. pol. , gm. Szczuczyn. W r. 1865 miała 72 dusz rewiz. ; należała do dóbr Iszczołno. 36. B. , wś, pow. lidzki, 3 okr. pol. , gm. i dobra, hr. Uruskich, Żołudek; miała 77 dusz rewiz, 37. B. Lebiodzkie, wś, pow. lidzki, 3 okr. pol. , gm. Żołudek; miała 34 dusz rewiz. ; należała do dóbr Dąbrowa Grabowskich. 38. B. , wś, pow. lidzki, 4 okr. pol. , gm. Wasiliszki 12 w. . W r. 1865 miała 48 dusz rewiz. ; należała do dóbr Hołowiczpol 39. B. , dwór, pow. oszmiański, 1 okr. pol, gm. Polany; 1865 r. własność Błażewiczów. 40. B, okolica, tamże, własność kilku Grodziów. 41. B. , wś, pow. oszmiański, 2 okr. pol. , gm. Horodżki 4 w. ; miała 25 dusz rewiz. ; należała do dóbr Siedliszcze. 42. B. , zaśc. , tamże, 5 w. od Horodź ka; 8 dusz rewiz. Należał do dóbr Pieńkowszczyzna, 43. B. , wś, pow. święciański, 2 okr. pol. , gm. Daugieliszki 9 w. ; miała 37 dusz rewiz. ; należała do dóbr Dudy. 44. B. , al Szakarwa, zaśc, pow. święciański, 2 okr. pol. , gm. Łyngmiany 8 w. ; miała 11 dusz rewiz. ; należała do dóbr skarb. Maciciszki. 45. B. , wś, pow. święciański, 2 okr. pol, gm. Zabłociszki 7 w. W r. 1865 było 47 dusz rewiz. ; należała do dóbr Szwinta. 46. B. , wś, pow. święciański, 3 okr. pol. , gm. Komaje 15 w. ; miała 25 dusz rewiz. ; należała do dóbr Świrki 47. B. , al. Wizgirdy, wś, pow. trocki, 2 okr. pol. , gm. i dobra skarb. Sumiliszki 7 w. , miała 31 dusz rewiz. 48. B. , wś, pow. wilejski, 1 okr. pol. , gm, i dobra 1865 r. Giecewiczów Wiazyn 8 w. ; miała 70 dusz rewiz. 49. B. , wś, pow. wjlejski, 1 okr. pol, gm. Krasne Sioło 6 w. ; miała 23 dusz rewiz. w części należącej do dóbr skarb. Krasne Sioło i 6 dusz w części dóbr Dworzec 50. B. , wś, pow. wilejski, 1 okr, pol. , gm. Lebiedziewo 4 w. ; miała 36 dusz rewiz. ; należała do dóbr Franopol 51. B. Turec, wś, pow. wilejski, 1 okr. pol, gm. Lebiedziewo; miała 21 dusz rewiz. ; należała do dóbr Prudy. 52. B. , wś, pow. wilejski, 3 okr. pol. , gm. Miadzioł 3 w. . W r. 1865 miała 80 dusz rewiz. ; należała do dóbr Wereczata. 53. B. , wś, pow. wilejski, 3 okr. pol. , gm. Parafianów 4 w. ; miała 20 dusz rew. ; należała do dóbr Ankudowo. 54. B, wś, pow. wilejski, 3 okr. pol. , gm. Żośno 7 w. . W r. 1865 było 91 dusz rewiz. , należała do dóbr Nowosiołki. Cmentarzysko przedhistoryczne. 55. B. , dwie wsi, pow. wileński, 2 okr. pol, gm. Szyrwinty 7 w. ; miały 14 i 17 dusz rewiz. ; należały do dobr Szeszolki. 56. B. , wś włośc. , pow. wileński, 2 okr. pol. , gm. Szyrwinty 16 w. . W r. 1865 miały 44 dusz rewiz. ; należały do dóbr skarb. Szeszole. 57. B. , wś włośc. , pow. wileński, 4 okr. pol, gm, Bystrzyca 7 w. , miała 29 dusz rewiz. ; należała do dóbr skarb. Rytenie. 58. B. , wś, pow. wileński, 5 okr. pol, gm. Ilino 6 w. ; miała 18 dusz rewiz. ; należała do dóbr Merecz Michnowo. 59. B, wś włośc. , pow. wileński, 5 okr. pol, gm. Ilino 10 w. ; miała 29 dusz rewiz. ; należała do dóbr skarb. Haraburdziszki. 60. B. Pogiry, wś, pow. wileński, 6 okr. pol, gm. Niemeż 12 w, ; miała 23 dusze rewiz, ; należała do dóbr Pogiry. 61. B. , pow. horodecki, ob. Rudnia. Bojary, wś, pow. kowelski. w pobliżu wsi Mościszcze, przeto w gm. Chocieszów. W spisie urzęd. nie podana. W 1648 r. własność Stanisława Oleszki, z Borkami, Piotrkowicami, Dubnem i Mostyszczami ma 70 dym. , w 1651 r. 66 dym. Bojarynowa, os, pow. siebieski, gm. Rykowo 5 w. , cerkiew. Bojaryszki, wś, pow. sejneński, gm. i par. Swięte Jeziory, ma 4 dm. , 26 mk. Bojaryszki 1. wś, pow. kowieński. 4 okr. pol. , gm. Janowo. 30 w. od Kowna. 2. B. , do bra, tamże, 1 okr. pol, gm. Krasnesioło, 15 w. od Kowna. 3. B. , wś, pow. nowoaleksandrowski, 4 okr. pol. , gm. Jużynty, 42 w. od mta pow. 4. B. , wś, pow. nowoaleksandrowski, 5 okr. pol. , gm. Poniemunek, 72 w. od mta pow. 5. B. , dwie wsi, pow. poniewieski, 1 okr. pol. , gm. Poniewież, 12 w. od Poniewieża. 6. B. , dwór, tamże, 13 w, od Poniewieźa. 7. B. , ob. t. I, 294, okolica, pow. wiłkomierski, 1 okr. pol. , gm. Szaty, 47 w. od Wiłkomierza. Maćkiewiczowie mają; tu 132 dzies. ; Minichowscy 10 dzies. 8. B. , wś, pow. wiłkomierski, 1 okr. pol. , gm. Wieprze, 27 w. od Wiłkomierza. 9. B. , wś, pow. wiłkomierski, 2 okr. pol. , gm. Subocz, 69 w. od Wiłkomierza. 10. B. , okolica, pow. wiłkomierski, 2 okr. pol. , gm. Traszkuny, 58 w. od Wiłkomierza. Mają tu Chliweccy 24 dzies. ; Janulisowie 40 dzies. ; Karwialisowie 20 dzies. ; Pawilonisowie 84 dzies. Pokawszysowie 12 dzies. ; Szymkunasowie 18 dzies. ; Wieżysowie 20 dzies. 11. B. , zaśc i folw. , pow. wiłkomierski, 2 okr. pol, gm. Traszkuny, 47 w. od Wiłkomierza, należą do dóbr Woszokiany. 12. B. , folw. , tamże, 48 w. od Wiłkomierza, własność Brewińskich, 95 dzies. 13. B, folw. , tamże, 52 w. od Wiłkomierza, w 1885 r. własność Milsakowej, następnie Dowgorowiczów, ma 62 dzies. 14. B. , ob. t. I, 294, dwie wsi i dobra, pow. wiłkomierski, 4 okr. pol. , gm. Uciany, 75 w. od Wiłkomierza. Dobra należą do Stachowskich i mają. 424 dzies. 15. B. , zaśc. , pow. święciański, 1 okr. pol. , gm. Michałowo 16 w. . Należał do dóbr Zułowo. 16. B. , zaśc. , pow. święciański, Bojary Bojarynowa Bojerele 1 okr. pol. , gm. i dobra Łyntupy. 17. B. , zaśc. , pow. świeciański, 2 okr. pol. , gm. Zabłociszki 14 w. ; miał 6 dusz rewiz. ; należał do dóbr skarb. Konciarzyn. 18. B. , zaśc. pow. trocki, 1 okr. pol. , gm. Międzyrzecz 27 w. miał 3 du sze rewiz. , należał do dóbr Markowszczyzna. 19. B. , przys. , pow. trocki, 2 okr. pol. , gm. Kronie. 20. B. , zaśc. , pow. wileński, 2 okr. pol. , gm. Muśniki, miał 8 dusz rewiz. ; należał do dóbr Muśniki. Bojatyszki, dwa zaśc. , pow. nowoaleksandrowski, 1 okr. pol. , gm. Tyltyszki, 22 w. od mta pow. Bojcerow, folw. , pow. bobrujski, okr. pol. , par. katol. , st. poczt. i gm. Hłusk 6 w. . Bojdakowo, wś, pow. drysieński, par. Oświej. Bojdaty 1. w spisie miejsc. Bodajty, wś, pow. grodzieński, 3 okr. pol. , gm. Wołpa, 60 w. Grodna, 229 dzies. 2. B. , wś, pow telszewski, 2 okr, pol. , gm. Ginteliszki, 41 w. od Trok. Bojenka, Bojenki 1. wś, pow. bielski, gub. grodz. , 3 okr. pol. , gm. Skórzec, 44 w. od Bielska, par. kat. Ciechanowiec, 462 dzies. 2. B. , dobra, tamże, 47 w. od Bielska, własność Szczuków, 832 dzies. Bojerele, pow. poniewieski, ob. Bajorele. Bojeruniszki, zaśc. , pow. nowoaleksandrowski, 3 okr. pol. gm. Brasław, 69 w. od mta pow. Bojeryszki, dobra, pow. poniewieski, 4 okr. pol. gm. Gulbiny, 51 w. od Poniewieża. Bojewo, wś, pow. ostrowski, gm. Długosiodło, par. Lubiel. W spisie z 1827 r. nie podana. Bojka al. Bojków, chutor, pow. berdyczowski, gm. Bystrzyk, 2 w. od Berdyczewa, własność Brodowskiego, 117 dzies. Bojki, pow. Słonimski, ob, Bujki. Bojki, przys. nad Pergówką, dopł. Bohu, pow. Winnicki, okr. pol, gm. i par. Strzyżawka. Bojkiele, wś, pow. nowoaleksandrowski, 2 okr. pol, gm. Widze, 40 w. od mta pow. Bojków, ob. Bojka. Bojkówka 1. przys. Stratyjówki, pow. olhopolski. 2. B. , pow. winnicki, ob. Bajkówka, Bojniuny, wś, pow. oszmiański, 1 okr. pol. , gm. Soły 6 w. , 26 dusz rewiz. ; należała do dóbr Szumiliszki. Bojnówka, os. , pow. pińczowski, gm. i par. Góry. Odl. od Pińczowa 11 w. Bokacze 1. wś, pow. miński, okr. pol. , gm. , par. katol. i st. poczt. Baków 7 w. , 43 w. od Mińska. 2. B. , ob. Bakacze. Bokajcie, ob. Bakajcie. Bokajewszczyzna, zaśc. , pow. lepelski, własność Winc i Mikołaja Stołyhwów, 20 dzies. Bokanowo 1. pow. sieński, ob. Pakanów, 2. B. , wś, pow. wieliski, gm. Krest. W 1765 r. podana, w ławnictwie zamoszyckiem wójtowstwa chrestowskiego krestowskiego. Boki, w dok. zapewne Borki, wś nad odnogą rz, Turyi, pow. kowelski, na wprost wsi Mościszcze. W 1583 r. w posiadaniu kn. Kurbskiego, razem z Mostyszczami płaci od 16 dym. , 1 rzem. Bokijówka, ob. t. I, 295, wś, pow. proskurowski, gm. Trytelniki, 131 dm. , 742 mk. , młyn. Na gruntach wsi źródła Bałwańca, dopływu Zbrucza. Podług innych danych miała 400 mk. , 250 katol. , 745 dzies. ziemi dwor. Przy dworze piękny ogród angielski. Ludność katolicka pochodzi ztąd, że za czasów Rzpltej, gdy wś należała do sstwa proskurowskiego, osadzano tu Mazurów. Dotychczas rozsypani są oni po powiecie i formują oddzielne wsi B. , Zielone, Krzysztofówkę, Matkowce, Hreczanę, Leźniów, Zawalijki. Zachowali oni w części swój język i akcent. W 1583 r. wś B. al. Bokijowce, przy Gródku, w dzierżawie Zamoyskiego, wnosi od 1 pługa. W 1661 r. z Bahałową Bazalówką, Bubnówką i in. zniszczona. Wieś B. wraz z Trytelnikami wzięta została pierwotnie w zastaw, a następnie nabyta od Prota Potockiego, dziedzica Brodów, przez Piotra Żeromskiego, dotychczas w posiadaniu jego potomków. Bokijowszczyzna, wś, pow. owrucki, 9 w. na płn. zchd. od Wielednik par. praw. , gm. Sławeczna, 28 w od Owrucza, 40 dm. , 231 mk. Własność Potockich. Bokinicze, Bokienicze, ob. t. I, 296, wś i dobra nad rz. Bobrzyk, pow. piński, gm. Pohost Zahorodny, 31 w. od Pińska. Wś ma 43 dm. ; dobra, dziedzictwo Skirmuntów, 34 włók. Boków mały, al. Bokowiec, dobra, pow. mozyrski, gm. Michałki, 17 w. od Mozysza, par. katol. , ma 105 włók; własność Lenkiewiczów. Bokowe, urocz. , pow. wołkowyski, gm. Tarnopol, przy wsi Plaszuki. Bokowicze, mylnie Bukowicze, zaśc. , pow. borysowski, gm. i par. katol. Ziembin, 26 w. od Borysowa, należy do dóbr Janów, własność Stretowiczów. Bokowiec, ob Boków Mały. Bokówka, os, pow. błoński, gm. i par. Skuły, ma 29 mk. , 22 morg. włośc. Boksicka wola, wś, pow. stopnicki, par. Gnojno. W r. 1579 zwie się Wola Lasocina. Siedzą tu Boksiecy, mający w trzech działach 5 os. , 1 3 4 łan. km. , 2 zagr. , 1 kom. , 2 ubog. , 1 rzem. Bokszany, al. Bakszany, wś i dobra, pow. rossieński, 4 okr. pol, gm. . Skawdwile, 27 w. od Rossień. Wojciechowscy mają tu 28 dzies. Boksztany, dobra skarbowe, pow. oszmiański, 3 okr. pol. , gm. Juraciszki. Bokszty, wś, pow. rossieński, 5 okr. pol. , gm. Konstantynów, 74 w. od Rossień. Ob. Bakszty. Bokszyce, wś i folw. , poradziwiłłowski, pow. słucki, gm. i par. Słuck 4 w. . Wś ma 35 osad, folw. około 42 włók. Bokszyn, wś, pow. rówieński, gm. i par. Bokanowo Bokajewszczyzna Bokajcie Bokacze Bojnówka Bojniuny Bojkówka Bojków Bojkiele Bojki Bojka Bojewo Bojeryszki Bojeruniszki Bojenka Bojdaty Bojdakowo Bojcerow Bojatyszki Bojatyszki Bokszyn Bokszyce Bokszty Boksztany Bokszany Boksicka Bokówka Bokowiec Bokowicze Bokowe Boków mały Bokinicze Bokijowszczyzna Bokijówka Boki Bolczeniki praw. Meżyrycz 5 w. , 49 w, od Równego, 18 dm. , 207 mk. W 1577 r. własność Romana Hojskiego, który wnosi z 5 dym. , 1 ogr. W 1650 r. należy do Kazimierza Naruszewicza i z Sieniowem i Tudorowem, ma 166 dym. a w 1651 r. 10 dym. Żona Naruszewicza Mareta z Sołomereckich zapisuje 1675 r. B. z in. wsiami siostrzeńcowi swemu Janowi Karolowi Dolskiemu, kraj czemu lit. , marszałkowi pow. pińskiego. Bokszyszki 1. wś i fol. , pow sejneński, gm. i par. Święto Jeziory, mają 4 dm. , 25 mk. 2. B, wś i fol. , pow. wyłkowyski, gm. Wisztyniec, par. Wiżajny, mają 32 dm. , 363 mk. 3. B. , wś, pow. kalwaryjski, gm. Olita, par. Rambowicze, 56 w. od Kalwaryi, ma 42 dm. , 280 mk. W r. 1827 wś rząd. , 25 dm. , 190 mk. Bokszyszki, ob. t. I, 118, mylnie Baukszyszki, dobra, pow. oszmiański, przy trakcie z Trab do lwia, 3 okr. pol, gm. Juraciszki, 7 w. od Trab. 1865 r. własność Dmochowskich, niegdyś Kopciów. W końcu zeszłego wieku drogą wiana za Konstancyą Kopciówna, córka Michała, pisarza lit. weszły do Kościałkowskich, następnie Dmochowskiego, obecnie Wojtkiewiczów, Razem z Bijuciszkami 1 400 dzies. Bokujm, Bokujmy, w dok. Bukoim, Bukojma, wś nad dopł. Ikwy, pow. dubieński, gm, Kniahynin, par. kat. Młynów, st. poczt. i dr. żel. Dubno, 20 w. , 98 dm. , 791 mk. prawosł. i 174 katol. Posiada cerkiew drew. z 1870 r. Cerkiew filialna we wsi Wojnica. Własność Leduchowskich, posiadających 3, 894 dzies. Gleba urodzajna, lasy. Sioło Bukojmy otrzymali za wysługę Hryćko i Semen Jełowiczowie. Podług rewizyi zamku łuckiego z 1545 r. Stasio, Hryćko i Semen Jełowiczowie zobowiązani byli do opatrywania trzech horodni zamkowych z B i Bakowiec. W 1570 r. Iwan Jeło Bukojemski wnosi z części B. z 5 dym. , 2 ogr. po 4 gr. , 1 ogr. po 2 gr. , 1 bojara putn. , z 2 kotłów gorzałcz. , zaś Hrehory Jeło Bukojemski 18 dym. . 22 ogr. po 4 gr. 4 ogr. po 2 gr. , 4 bojar putn. , 1 koła młyń. W 1577 r. Iwan Jeło Bukojemski płaci z 12 dym. po 10 gr. , 7 ogr po 6 gr. , 5 ogr. po 2 gr. W 1583 r. tenże Iwan z bratankiem swoim może synem Hrehorego wnosi 24 dym. , 14 ogr. , 10 ogr. , 37 kół dorocz, 1 popa. W połowie XVII w. własność Konstantego Puzyny, ma w 1648 r. 40 dym. , a 1651 r. 19 dym. Następnie B. należała do Lubowieckich, z których Jan Franciszek, sekretarz król. kaszt. wołyński, procesuje się z sąsiadem z Dobratyna Iwanem Lenczewskim o połowę B. , która w 1671 r. zostaje przysądzona ostatniemu. Poczem własność Malińskich, Leduchowskich, obecnie Zajcewych, ma 2, 700 dzies. Bokułańce, dwór, pow. kowieński, 3 okr. pol. , gm, Jaswojnie, własność Łyków, 50 dzies. Bokunowo 1. wś włośc. , pow. oszmiański, 4 okr. pol. , gm. i dobra Bakszty. Miała 17 dusz rewiz. 2. B. , zaśc, tamże, miał 9 dusz rewiz. Bokuny, al. Bakuny, wś, pow. rzeczycki, gm. Mikulicze, 82 w. od Rzeczycy, ma 17 osad. Bolaczów, ob. t. I, 296, wś nad Zdwiżem, pow. radomyski, gm. Wodotyje 6 w. , st. poczt. Brusiłow 10 w. , odl. 35 w. od Radomyśla, 117 dm. , 602 mk, , cerkiew drewn. z 1794 r. , szkółka cerk. , młyn, wiatrak. Włościanie, w liczbie 142 dusz rewiz. , uwłaszczeni zostali na 592 dzies. Należała niegdyś do włości chodorkowskiej, W 1628 r. Adam i Jeremiasz Tyszowie Bykowscy wnoszą z B. od 4 dym. , 5 ogr, W 1737 r. należała do Jakuba Jerlicza, skarbnika smoleńskiego, następnie weszła w skład dóbr brusiłowskich Czackich. Tadeusz Czacki sprzedał B. komisarzowi swemu Karbowskiemu, ten Rylskiemu, od którego 1820 r. nabył Stefan Dymiński. Syn Jego Karol sprzedał Wierzbickiej 1481 dzies. i Sidorackiej 243 dzies. . Obecnie maja tu Filip Białocki 1, 000 dzies. , Józefa Wierzbicka 472 dzies. Sidoracka 78 dzies. , Łaszczenko 80 dzies. i Czerewańska 70 dzies. Bolanowice, wś, pow. mościski. Wieś tę nadał Lew ks. ruski Piotrowi Surmie swemu słudze na wieczno czasy z lasem Radochoniem. W r 1352 Otto z Pilcy starosta ziemi ruskiej na zażalenie Kuźmy Surmicza określił granice posiadłości od Krakienic, Rytarowic, Rohoźna i Radohoniec Ob Kwart. Hist. , t. XIV, str. 51 i nast. . Bolany. okolica, pow. telszewski, 1 okr. pol. , gm. Tyrkszle, 25 w. od Telsz. Bolarka, wś, pow. radomyski, gm. Malin, 42 w. od Radomyśla, 12 dm. , 114 mk. Leży przy wsi Stremitow. Bolcie l. dobra, pow. nowoaleksandrowski, 1 okr. pol. , gm. Antolepty, 23 w. od mta pow. , własność Popowych, 706 dzies. Ob. t. I, 296 Bolce. W 1794 r. wchodzą w skład dóbr Antolepty. 2. B. , wś, tamże, gm. Tauroginy, 39 w od mta pow. Bolcieniki 1. Stare, zaśc. , pow. lidzki, 1 okr. pol. , gm. Żyrmuny 15 w. . Miały 4 dusze rewiz. żyd. rolników. 2. B. , ob. t. I, 296, Bolczeniki, dobra, pow. lidzki, 2 okr. pol. , gm. Bieniakonie, 1865 r. własność hr. Putkamerów. Bołcienikiele, wś, pow. lidzki, 2 okr. pol. , gm. Bieniakonie 7 w. . W r. 1865 miała 23 dusz rewiz. , należała do dóbr Jodkiszki. Bolciszki, wś, pow. lidzki, 4 okr. pol. , gm. Raduń 11 w. . Miała 7 dusz rewiz. ; należała do dóbr Wołdaciszki. Bolcze, pow. rossieński, ob. Balcze. Bolcze, pow. dubieński, ob. Bilcza. Bolczeniki, ob. Bolcieniki. Bolczuniszki wś, pow. nowoaleksandrowski, 4 okr. pol. , gm. Antuzów, 18 w. od mta pow. Boleborowice, wś, ob Wieloborowice. t. XIII. Bolechów, miasto, pow. doliniański. Wspo Bolczuniszki Bokszyszki Bolcze Bolciszki Bolcieniki Bolcie Bolarka Bolany Bolanowice Bolaczów Bokuny Bokunowo Bokułańce Bokujm Bokszyszki Bolechów Boleborowice Bolele Boleck Bolechowo Bolechowice Boleraus Bolesin Bolesławów Bolesławin Bolesławiec Bolesławczyk Bolesław Bolecka Bolekiemie Bolencin Bolendziszki Bolechowice mniany w dok. z 1477 r. W r. 1515 Bolechow uterque, Podbarcze i Czyszon płacą od 30 łan. , pop gr. 15, młyn gr. 6, drugi gr. 6 pop gr. 15, drugi gr. 15. Już r. 1472 należy do Chodorowskich. R. 1576 Szymon Chodorowski b. Korczak płaci z B. samego od 20 łan. , 2 zagr. , 3 kom. , 2 pop, karczmy. Źródła dziej. , t. 18, str. 80 i 167. Bolechowice, wś, pow. kielecki, par. Chęciny. W r. 1243 Bolesław ks. krak. nadaje część wsi Prandocic bisk. krakow. Kod. kat. krak. I, 34. W r. 1573 B. wś królew, należąca do grodu chęcińskiego, ma 4 łany km. i 1 zagr. Bolechowice, wś, pow. krakowski. Biskup krak. Piotr Wysz w miejscu pierwotnego drewnianego, zaczął wznosić z cegły kościół p. w. św. Piotra, lecz gdy wystawił chór i zakrystyą. , przeniesiony został na bisk. poznańskie i budowa uległa przerwie. Z 15 łan. km. i 3 karczem 2 plebana 1 biskupia i 6 zagrod. , pobierał dziesięcinę wartości do 20 grzyw. biskup, zaś z folwarku biskupiego pleban, który ma też czynsz z karczmy 2 grzyw. i kolędę ze wsi wartości do 4 grzyw. L. B. I, 7, II, 29. Bolechowo, wś, pow. poznański. Nadana r. 1252 klasztorowi w Owińskach. Wspomn. w dok. z r. 1280. K. W. , nr. 303, 496. Boleck, wś, pow. horodecki, gm. Boleck, 10 w. od Horodka, 2 dm. , 12 mk. , cerkiew, zarząd gminy, 3 jarmarki. Gmina należy do 3 okr. pol, obejmuje 135 miejscowości, mające 893 dm. włośc, obok 7 innych, 6, 243 mk. włościan, uwłaszczonych na 13, 347 dzies. Nadto w obrębie gminy znajduje się 401 dzies. większej posiadłości, i 2, 386 dzies. ziemi skarbowej. Bolecka, nazwa górnego biegu rzki Łużesienki w pow. horodeckim. Bolekiemie, al. Bielikiemie, wś, pow. święciański, 2 okr. pol. , gm. Kukuciszki 8 w. . W r. 1865 miała 88 dzies. rewiz. , w części należącej do dóbr Purwieniszki, i 4 dusze w części do dóbr Wacławin. Bolele 1. zaśc. i folw. , pow. wiłkomierski, 3 okr. pol. , gm. Towiany, 25 w. od Wiłkomierza, należą do dóbr Towiany. 2. B. , dwie wsi, tamże, 25 w. od Wiłkomierza. 3. B. , folw. , tamże, 24 w. od Wiłkomierza, własność Czyże wskich, 160 dzies. , 100 ziemi użytk. , 20 lasu, 40 nieuż. . Boleń, wś, pow. krakowski. Długosz opisuje tę wieś jako leżącą w par. Więcławice, gdzie dawano też dziesięcinę. Dziedzicem był Młodziejowski. Wymienia jednak tę wieś w liczbie osad wchodzących w skład par. Raciborowice. L. B. I, 47, II, 50, 58. Bolencin, ob. Bolęcin. Bolendziszki, wś włośc. , pow trocki, 3 okr. pol. , gm. Butrymańce 11 w. ; należała do dóbr skarb. Daugi. Boleraus, os. , pow. będziński, gm. Gzichów, par. Grodziec, ma 3 dm. , 12 mk. , 12 morg. Bolesin, dobra, pow. rohaczewski, dziedzi ctwo Hryncewiezów, 234 dzies. Bolesław, wś, pow. olkuski. W r. 1279 Bolesław ks. krak. nadaje kapitule krakow. villam quam nomine nostro vocari fecimus Boleslau, non multum longe ab episeopali villa Slavcov per nos locafcam. Kod. kat. krak. I, 113. Bolesław, wś nad Wisłą, pow. dąbrowski. W r. 1366 król Kazimierz nadaje prawo niemieckie wsiom Bolesław, Swiebodzin, Brzeźnica i Kanna należącym do trzech braci, dziedziców Bolesławia. Kod. Mał. , III, 197. W połowie XV istnieje tu kościół par. drewniany p. w. św. Wojciecha. Do uposażenia kościoła należy jezioro zw. Lubieszewo i dwa jazy na jeziorze dziedzica zw. Wisełka. Dziedzicem był Jan Lipnicki h. Półkoza. Dług. II, 432. Bolesławczyk, ob. t. I, 299 wś nad Siniuchą, pow. bałcki, gm. Bohopol, 52 dm. . 445 mk. , szkoła. Bolesławiec 1. os. miej. , pow. wieluński, Stefan syn Andrzeja kasztelan de Bolesławce jest obecny r. 1232 na wiecu w Skaryszewie przy boku Henryka ks. szląskiego i krakow. Kod. Mal, II, 52. W r. 1268 Bolesław ks wielkopolski buduje zamek nad Prosną w ziemi rudzkiej i nadaje mu nazwę Bolesławiec. Mon. Pol. , III, 35. W dok. z 1277 r. jest mowa o odnowieniu miasta. K. W. , nr. 471. Inne akty z r. 1283 i 1312. K. W. , 528, 952, mieszczą też wzmianki o B. Kościół par. p. w. św. Trójcy założony został wraz z miastem r. 1269. Na miejsce drewnianego powstał nowy, obszerny z muru w r. 1596. Po pożarze w r. 1702 odbudowany na nowo i konsekrowany r. 1733. Miał 12 ołtarzy i kilku altarystów. Por. Biała, 9. 2. B. , fol, pow. grójecki, gm. Lipie, par. Wilków, ma 11 mk. , 91 morg. 3. B. , fol, pow. rypiński, gm. Osiek, par. Radziki, 16 w. od Rypina, 3 dm. , 32 mk. , 872 morg. Bolesławin, fol. , pow. biłgorajski, gm. Wola Róźaniecka, par. Tarnogród. Bolesławów 1. kol. , pow. łaski, gm. Dąbrowa Rusiecka, par. Wola Więzowa, ma 6 dm. , 79 mk. , 180 morg. 2. B. , kol. i fol. nad rzką Ner, pow. łódzki, gm. Wiskitno par. Mileszki, kol ma 4 dm. , 42 mk. , 12 morg. , fol. , 3 dm. . 75 mk. , 200 morg. 3. B. , wś, pow. częstochowski, gm. i par. Przyrów, ma 23 dm. , 176 mk. , 476 morg. 4. B. , kol. , pow. koniński, gm. Władysławów, par. Rusocice, ma 11 dm. , 53 mk. 5. B. , wś, pow. koniński, gm, Sławoszewek, par. Kleszew, ma 11 dm. , 84 mk. 6. B. , wś, pow. koniński, gm. Piorunów, par. Wyszyna, ma 13 dm. , 87 mk. Bolesławów 1. zaśc. , pow nowoaleksandrowski, 4 okr, pol. gm. Antuzów, 17 w. od mta pow. 2. B. , dobra, pow. oszmiański, 3 okr. pol. , gm. Siedliszcze; 1865 r. własność Witorżeńców. Bolesławówka, kol. , pow. włodzimierski, gm. Mikulicze, 8 w. od Włodzimierza, 12 dm. , 73 mk. Bolesławowo, dobra, pow. telszewski, 1 okr. pol. , gm. Gadonów, własność Łuńskich, wraz z Gintyłami i Skurdwidyszkami mają 308 dzies. Bolestraszyce, wś, pow, przemyski. Wspomniane w dok. z 1437 r. W r. 1508 Jadwiga Chorążycowa jest dziedziczką; B. i przedmieścia przemyskiego. R. 1589 jest tu 5 łan. kra. , 2 karczmy, 8 zagr. , 12 kom. , 2 rzeźn, 2 rzem. , 3 8 łana do popa należącego. Wieś należy do Żeliborskich. Bolesty, wś, pow. makowski, gm. Karniewo, par. Gołymin. W r. 1567 MilewoBolesty Janowiec, ma w 2 działach 1 1 2 włóki, 1 ogr. , 1 kowala. Była to więc część Milewa. Bolesty, ob. t. I, 300, okolica, pow. bielski, gub. grodz. , 2 okr. pol. , gm. Malesze, 7 w. od Bielska, 91 dzies. ziemi. Bolesza, zaśc. , pow wileński, 3 okr. pol. , gm. Giedrojcie 17 w. . Miał 4 dusze rewiz. , należał do dóbr Dubinki. Boleszczyn, wś, pow. turecki. Dawna własność arcyb. gnieźn. Wspom. w dok. z r. 1362. K. W. , nr. 1472. R. 1399 Dobrogost, arcyb. gnieźń nadał sołtystwo we wsi Boleszyn niejakiemu Wienczysławowi. K. W. , nr. 2, 016. Wieś posiada kościół par. p. w. św. Piotra i Pawła wspominany w aktach konsystorza gnieźń. , pod. r. 1462 jako zdawna istniejący. Od r. 1756 do 1761 parafia należała do kolegiaty uniejowskiej. Stary kościół drewniany spłonął r. 1809. Nowy murowany stanął r. 1818 staraniem proboszcza Dominika Wartskiego. Łaski, L. B. , I, 400 przyp. . Boleszyn, wś, pow. opatowski. Wedle dok. r. 1442 własność klasztoru łysogórskiego. W XV w. ma 11 łan. km. , 2 karczmy z rolą i 2 ogrodników. Dziesięcinę do 10 grzyw. , pobiera klasztor posiadający tu swój folwark. Dług. , L B. , II, 473. Boleszyń, folw. , pow. klimowicki, własność Hryniewiczów, 138 dzies. Bolewiny, niem. Bohlen, wś, pow. międzyrzecki, par. kat. Chodziszewo, ma 130 ha obszaru, 8 dm. , 43 mk. , 8 kat. . Wspom. w dok. z 1334 r. K. W. , 1137. Bolęcin, wś, pow. chrzanowski. W XV w. łany km. dawały dziesięcinę kościołowi w Olkuszu, folw. zaś plebanowi w Płazie. Bolędy, wś, pow. ostrowski, ob. ZarębyBo lędy, t. XIV. Bolimów 1. r. 1579 Bolemow, os. miej. , pow. łowicki. Kościół par. p. w. Narodzenia N. P. M. założony został na obszarze wsi bolimowskiej przez książąt mazowieckich, zapewne jeszcze przed założeniem miasta w r. 1370 przez ks. Ziemowita. Na początku XVI w. istnieje drugi kościół w mieście p. w. św. Anny, filialny, założony podobno przez ks. Aleksandrę wnuczkę Ziemowita r. 1425. Według lustracyi z r. 1600 istniał kościół murowany św. Anny i szpital św. Ducha. Obecny kościół par. p. w. św. Trójcy pochodzi zapewne z końca XVII w. Łaski, L. B. , II, 271, 272 i przyp. W r. 1579 miasto płaci szosu fl 38, z łan. 36 1 2, od rzemieśln. rożnych fl 28, czopowego fl 179. Por. Bolino. 2. B. , fol, pow. kaliski, gm. i par. Brudzew Kaliski, ma 3 dm. . 55 mk. Bolimowska wieś, wś i fol, pow. łowicki, gm. i par Bolimów. W r. 1870 miała 467 mk. , 6, 729 morg. włośc. i 317 dwor. W r. 1827 byłu 35 dm. , 217 mk. Na obszarze wsi istniał pierwotny kościół par. Bolimów. W r. 1579 było na części królewskiej 9 1 2 łan. km. , 5 kom. , prócz tego 1 łan wójtowski i 2 półłanki szlacheckie. Bolimowskie Budy, al. Bartniki, wś, pow. łowicki, gm. i par. Bolimów. Według spisu urzęd. z r. 1870 wś Bartniki ma 716 mk. , 910 morg. W r. 1827 Budy bolimowskie miały 45 dm. , 501 mk. Bolimpol, dobra, pow. wileński, 4 okr. pol, gm. Bystrzyca; 1865 r. własność Dowojnów. Bolin 1. dobra, pow. czerykowski, od 1858 r. własność Rakuzo Suszczańskich, 2, 302 dzies. , 1, 800 lasu. 2. B. , dobra, pow. sieński, od 1879 r. własność Bodenów, 704 dzies. ; młyn wodny. 3. B. , tamże, dziedzictwo Korsaków, 801 dzies. 4. B. , dobra pow. lepelski, własność Hornowskich. W 1626 r. Samuel i Judyta z Korsaków Łukomscy sprzedają wś Szaraje i zaśc. Oligów, odłączone od Bolina, Bohdanowi Sokolińskiemu, pisarz lit. Córka jego wyszła za Ernesta Nereusza. W 1697 r. Ernest i Krystyna z ks. Sokolińskich Nereuszowie sprzedają część B. Dominikowi Uhlikowi, a w 1710 r. drugą część B. nabywa tenże Dominik Uhlik od kn. Łukomskich, poczem połączone dobra zapisuje Ignacemu Jakowickiemu, mostowniczemu orszańskiemu. Bolino, wś, pow. płocki, par. Czerwińsk. W akcie uposażenia klasztoru w Mogilnie wymieniono w liczbie włości dających opłaty na rzecz klasztoru, obok Czerwińska wieś Bolino, którą wydawca Kod. wielkop. mylnie uważa za Bolimów. Wieś ta jest następnie posiadłością klasztoru czerwińskiego, który 1570 r. płaci tu od 4 łan. i młyna. Boliszki, zaśc. pow. kowieński, 3 okr. pol, gm. Surwiliszki, 7 1 w. od Kowna, Bolizuby, wś, pow. krzemieniecki, gm. Zarudzie, par. praw. Kołodno, 38 w. od Krzemieńca, ma 106 dm. , 681 mk. , cerkiew filialną drewnianą. W reg. pob. pow. krzemienieckiego z 1583 r. mylnie nazwana Rolizaby, należy do dóbr Koło Bolesławówka Bolesławówka Bolesławowo Bolestraszyce Bolesty Bolimów Bolimowska wieś Bolimowskie Budy Bolesza Boleszczyn Boleszyn Boleszyń Bolewiny Bolęcin Bolędy Bolizuby Boliszki Bolino Bolin Bolimpol Bolowiec Bolowice Bolów Bolniki Bolniczki Bolmin Bolkowszczyzna Bolków Boliżyńce dno ks. Konst. Ostrogskiego, który płaci ztąd z 3 dym. , 4 ogr. Obecnie należy do klucza Kołodno hr. Grocholskich, przedtem Świejkowskich. Boliżyńce, ob. Białożyńce. Bolków, fol. , pow. wieluński, gm. Skrzynno, par. Rudlice, ma 9 dm. , 142 mk. Bolkowo, ob. t. I, 301, dobra, pow. święciański, 4 okr. pol. , gm. Swir; 1865 r. własność Byszewskich. Bolkowszczyzna, fol. , pow. wieluński, gm. i par. Skomlin. Bolkowszczyzna, wś, pow. świeciański, 4 okr. pol. , gm. Świr 6 w. . W r. 1865 miała 98 dusz rewiz. ; należała do dóbr Bolkowo. Bolmin, ob. Brzeziny. Bolniczki 1. ob. t. I, 302, wś i dobra, pow. wiłkomierski, 3 okr. pol. , gm. Żmujdki, 24 w. od Wiłkomierza, własność Zawadzkich 280 dzies. 2. B. , wś, tamże, 4 okr. pol. , gm. Owanty, 27 w. od Wiłkomierza. Bolniki 1. dobra, pow. wiłkomierski, 3 okr. pol. , gm. Żmujdki, 24 w. od Wiłkomierza, własność Jegorowych, 277 dzies. Niegdyś dziedzictwo Kołyszków, następnie drogą kupna przeszło do Teodora i Felicyanny z Bohuszów Pietkiewiczów, pisarzów grodz. wiłkomierskich. 2. B. , mstko nad jez. Owzaławsza, tamże, 24 w. od Wiłkomierza, 24 dm. , 334 mk. , kościół katol. paraf. , kaplica. Ob t. I, 302. 3 B, wś, pow. wileński, 4 okr. pol. , gm. i dobra Abramowiczów Worniany 2 w. . W r 1865 miały 123 dusz rewiz. Bolów, wś, pow. miechowski, gm. i par. Pałecznica, odl. 26 w. od Miechowa. W r. 1827 było 19 dm. , 124 mk. W połowie XV w. dziedzicem jednej części był Pielesz Szwiradzki h. Zabawa. Część ta miała 4 łany km. , 4 zagr. , 3 karczmy. Dziesięcinę dawano prebendzie katedry krakow. Fol. dawał pleban. w Pałecznicy do 3 grzyw. . W drugiej części Mik. Słupski h. Lis miał 4 łany km. , dające dziesięcinę do 12 grzyw. prebendom katedry. Dług. L. B. , I, 131, II, 76. Bolowice, ob Bielowice. Bolowiec, fol. , pow. pińczowski, gm. Boszczynek, par. Pałecznica, 34 w. od Pińczowa. Bolsiany, wś. pow. rossieński, gm. Szweksznie, 134 w. od Rossień. Bolsie 1 wś i dobra, pow. poniewieski, 2 okr. pol. , gm. Pokroje. 40 w. od Poniewieża. Dobra należą do Kartaszowych i mają. 216 dzies. 2. B. , os. młyń. , pow. poniewieski, 3 okr. pol. , gm. Pompiany, 31 w. od Poniewieża. 3. B. , al. Pomusze, mstko nad rzką. Amutis, al. Musza, pow. rossieński, 4 okr. pol. , gm. Pojurze, 67 w. od Rossień, 20 dm. , 160 mk. , 4 jarmarki Według M. Wołonczewskiego, Sebastyan Jawgiel 1621 r. zbudował tu zbór kalwiński i nadał kaznodzieję annatą. Biskup. Żmujdzkie, str. 239. 4. B. , wś i zaśc. , pow lidzki, w 1 okr. pol. , gm. Słownik Geograficzny T. XV. Zeszyt 171. Żyrmuny, 16 w. . Wś miała 4 dusze rewiz. ; należała do dóbr Kurminy; zaśc, 3 dusze rewiz. 5. B. , wś, pow. lidzki, 1 okr. pol. , gm. Żyrmuny 3 w. . Miała 4 dusze rewiz. ; należała do dóbr Sakowicze. 6. B, wś i dobra, pow. oszmiański, w 3 okr. pol. , gm. Siedliszcze 6 w. . Wś miała 4 dusze rewiz. ; dobra należały 1865 r. do Bołtuciów. Bolszuchine Niwy, wś, pow. wieliski, gm. Uświat. Bolszynskinie, wś, pow. rossieński, gm. Nowe Miasto Aleksandrowskie, 105 w. od Rossień. Bolukiszki, zaśc. , pow. nowoaleksandrowski, 3 okr. pol. , gm. Brasław, 59 w. od mta pow. Bołuty, wś nad jeziorem t. n. , pow. sieński, gm. Czereja, 72 dm. , 546 mk. Bołbiany, ob. t. I, 302 i str. 343 Boubiany, dobra, pow. trocki, 2 okr. pol, gm. Silmiliszki, dawniej Romerów, obecnie skarbowe. Bołbotowo, dwór, pow. oszmiański, 2 okr. pol. , gm. Krewo, 1865 r. własność Kryczyńskich. W 1802 r. Biłat Kryczyński płacił ztad na meczet w Doubuciszkach od 6 soch. Bołboty, wś, pow. lidzki, 1 okr. pol. , gm. Pokrowy Sobakińce. Miała 11 dusz rewiz. ; należała do dóbr Hajokowce. Bołbysze, wś, pw. rzeżycki, gm. Uzalmujża, 9 dm. 118 mk. zarząd gminy, szkoła. Bołdacze, wś, pow. lucyński, gm. Pyłda; zamieszkała przez Estów. Bołdaki, wś, pow. wieliski, gm. Makłoki. Bołdenie, folw. , pow. lucyński, własność Sokołowskich, 39 dzies. Bołdyczewszczyzna, folw. pow. połocki, własność Erdmanów, 36 dzies. Bołdyry, Bowdyry, dwór, pow. oszmiański, 2 okr. pol. , gra. Krewo; 1865 r. własność Sobolewskich. W 1802 r. należy do Kryczyńskich, którzy na meczet w Doubuciszkach płacą od 2 soch. Bołdzieje, ob. t. I, 303, dobra nad rzkami Bołdziejką i Obejką, pow. trocki, 3 okr. pol. , gm. Butrymańce, 49 w. od Trok, 2 dm. , 36 mk. W 1552 r. własność Andrzeja Sopocki; 1674 r. Wawrzyniec Karol Sopoćko sprzedaje Krzysztofowi i Katarzynie Kuczborskim, podczaszym grodzieńskim. W 1780 r. Krystyny z Sopoćków Chryzostomowej Kuczborskiej. W 1865 r. własność Perkowskich. Bołhan, ob. t. I, 303. wś nad rzką Chrystyczką, pow. olhopolski, gm. Kamionka, 184 dm. , 1, 138 mk. , cerkiew, 3 młyny Neyman Cz. opisał Cmentarzysko pod wsią Bołkanem. Bołhary, mylnie Buhary, folw. przy wsi Panasówce, pow. uszycki, gm. Rachnówka, par. kat. Danajowce, odl. 33 w. od Uszycy, ma 256 dzies. roli i 210 dzies. lasu. Bron. Skibniewski sprzedał r. 1898 Zawojce. Bołhowicze, ob. Bułhowicze. 13 Bołhowicze Bołhary Bołhan Bołdzieje Bołdyry Bołdyczewszczyzna Bołdenie Bołdaki Bołdacze Bołbysze Bołboty Bołbotowo Bołbiany Bołuty Bolukiszki Bolszynskinie Niwy Bolszuchine Bolsie Bolsiany Boliżyńce Bołotkowce Bołotnia Bołkoty Bołkun Bołkuny Botniegole Botocha Bołochowice Bołochowicze Bołocicze Bołocko Bołocza Bołoczyce Bołotne Bołkoty Bołondziszki Bołohuszy Bołondzie Bołosza Bołoszki Bołojcie Bołkoty, wś, pow. dzisieński, w 2 okr, pol. , gm. i dobra ks. Puzynów, Ihumenowo. Miała 60 dusz rewiz. Bołkun, urocz, pow. ihumeński, gm. PereszewskaSłoboda, 84 w. od Ihumenia. Bołkun, al Bowkun, wś nad Rosią, przy ujściu rzki Kotłuja, pow. taraszczański, gm. Koszowata, par. praw. Kirdany, st. poczt. Taraszcza 9 w. 116 dm. , 729 mk. , szkółka, 3 wiatraki. Właściwie uwłaszczeni zostali na 318 dzies. Wś należała do klucza lasowickiego dóbr hr. Branickich. W lasach otaczających wieś sstwo białocerkiewskie miało tamże budy potażowe. Pod lasem, nad rzką. Rokitną, istniał 1600 r. zameczek Rokitna ks. Ostrogskich. Pod nazwą. Buwków miejscowość ta 1552 r. była własnością Bałakirów al. Bałakierów. W 1571 r. pustynia Bowkun, zwana później Kowszewatą Koszowatą. , została nadana Czernyszom, od których pochodzą Czernyszki może Czernin dzisiejszy. W 1602 r. B. zostaje w posiadaniu Szkarowskich. W 1868 r. wraz z całą. Bohusławszczyzną sprzedana apanażom, z wyjątkiem 39 dzies. , które należą dziś do hr. Branickiego. Bołkuny 1. dobra, pow. kobryński, 4 okr. pol. , gm. Drohiczyn, 63 w. od Kobrynia, mają 302 dzies. w części Lezańskich, 116 dzies. , w części Bosackich, 73 dzies. w części Korozowych i 126 dzies. w części Pruszańskich. 2. B. Skibicze, dobra, tamże, 64 w. od Kobrynia, mają 60 dzies. w części Jurkowskich, 56 dzies. , w części Anny Jaczyniec i Elżbiety Błansz i 26 dzies. w części Klenickiego. 3. B, wś włośc. , pow. wileński, 2 okr. pol. , gm. Mejszagoła 7 w. . Miała 27 dusz rewiz. , należała do dóbr skarb. Bołkuny, w dok. Wołkuny, wś, pow. zasławski, gm. i par. katol. Butowce, par. praw. Dracze, 30 w. od Zasławia, 31 dm. , 247 mk. Wchodziła w skład ordynacyi ostrogskiej, przy rozdziale której 1753 r. nadana ks. Jabłonowskiemu. Potem Marszyckich i Zwolińskich. Botniegole, zaśc. , pow. nowoaleksandrowski, 4 okr. pol. , gm, Oknista, 66 w. od mta pow. Botocha, kol. , pow. łucki, gm. Poddubce, 4 w. od Łucka, 19 dm. , 67 mk. Bołochowice, Bołochowicze, wś, w pobliżu Styru, pow. łucki, gm. Rafałówka, 88 w. od Łucka, 31 dm. , 182 mk. Własność ks. Czartoryskich, następnie Olizarów; 1848 r. Żyrowskiego, obecnie skarbowa. W 1577 r. przy Czartoryjsku kn. Michała Czartoryskiego, który płaci z 1 dym; w 1583 r. wdowa po nim wnosi z tąd od 4 dym. Bołochowicze, pow. łucki, ob. Bołochowice. Bołocicze, fol. , pow. miński, gm. i st. poczt. Kojdanów 18 w. , 35 w. od Mińska; własność Fotów. Bołocko, jezioro, w pow. łuckim, pod wsią Horodek. Bołocza, wś i fol. , pow. ihumeński, okr. pol. i gm. Puchowicze, par. katol. Błonie, 27 w. od Ihumenia. Fol, własność Mikuciów, około 36 wł. Bołoczyce ob. t. I, 304, wś poradziwiłłowska i fol. , nad rz. Siwielgą, pow słucki, 22 w. od Słucka. Wś ma 65 osad; fol. około 63 wł. Bołohuszy, wś w Pińszczyźnie, w dawnym pow. horodeckim. W r. 1533 nadana przez Bonę Pileckiemu ob. Rewizya Puszcz, str. 347. Bołojcie, jezioro, w pow. nowoaleksandrow skim, łączy się z pasmem jezior pomiędzy jez. Dryświaty i Snuchy. Bołondzie, wś i okolica szlach. , pow. lidzki, 2 okr, pol. , gm. Ejszyszki 5 w. . W r. 1865 wś miała 21 dusz rewiz; należała do Hrehorowiczów; okolica 12 dusz rewiz. i należała do dóbr skarb. Ejszyszki. Bołondziszki, zaśc, pow. wileński, 1 okr. pol, gm. Rzesza 10 w. Miał 9 dusz rewiz. ; należał do dóbr Bukiszki. Bołonów Sielec, wś, sioło i dobra, nad rzką Bołonówką, pow. bychowski, gm. Głuche 11 w. . Wś ma 100 dm, 786 mk. ; sioło 82 dm. , 441 cerkiew. Dobra, własność Bibikowych, 2, 690 dzies. 1, 813 lasu, młyn wodny, Bołosie, wś, pow. wileński, 1 okr. pol. , gm. Rzesza 10 w. . Miała 21 dusz rewiz. ; należała do dóbr Izabelin. Bołosza jezioro, w pow. wileńskim. Bołosza ob. t. I, 304, dobra, pow. święciański 1 okr. pol, gm. Kiemieliszki, 313 dzies. dwor. ; 1865 r. własność Przemienieckich, poprzednio Pakoszów. Bołoszki, wś, nad strum. Mohilskim, pow. wieliski, gm. Budnica. Na polach wsi kurhan, t. zw. wołotówka. Bołoszyna, zaśc. włośc. , pow. wileński, 4 okr. pol. , gm. Bystrzyca 8 w. . Miał 5 dusz rewiz. ; należał do dóbr skarb. Preny. Bołotce, urocz. , pow, prużański, 2 okr. pol. , gm. , Czerniakowo, należy do os. Pieńki al. Łazy. Bołotkowce, ob. t. I, 304, wś nad rzką Kutajką, dopł. Horynia, pow. Ostrogski, gm. Kuniów, par. praw. Lachów 2 w. , 15 w. od Ostroga, 75 dm. , 529 mk. Nadana przez w. ks. Swidrygajłę Jeło Malińskim wraz z Bołozówką, W 1570 r. z Tessowem, Chramowem, Noworodczycami i Wielhorem należy do Michajła Pawłowicza Dżusa. W 1583 r. Michajło Pawłowicz wnosi z części B. z 4 dym. , 3 komor. , z drugiej zaś części Hrebory Dżusa z 2 dym. , 1 ogr. Do Sosnowskich przeszła przez córkę ostatniego z Malińskich. Bołotkowszczyzna, wś, pow. wilejski, 1 okr. pol. , gm. Horodek 10 w. . Miała 8 dusz rewiz. ; należała do dóbr Kancewszczyzna. Bołotne, wś, pow. wieliski, gm. Ilino. Bołotnia 1. wś i dobra nad rzką Bołotnianką, pow. rohaczewski, gm. Dowsk 12 w. . Wś ma 89 dm. , 576 mk. , cerkiew, szkołę. Dobra, Bołosie Sielec Bołoszyna Bołotce Bołonów Bołotkowszczyzna Bołożówka dziedzictwo Hołyńskich, 1, 261 dzies. , 851 lasu. 2. B. , wś, pow. trocki, 1 okr. pol. , gm. Międzyrzecz 10 w. . Miała 18 dusz rewiz. ; należała do dóbr Waka. Bołotnia, ob. t. I, 252 Błotnia, wś nad rzką t. n. , pow. radomyski, gm. i par. praw. Iwanków 3 w. , 81 w. od Radomyśla, 15 dm. , 94 mk. , młyn. Włościanie, w liczbie 21 dusz rewiz. ; uwłaszczeni na 98 dzies. Należy do dóbr przyborskich. Własność niegdyś Niemiryczów. Stefan Niemirycz 1626 r. zastawił B. ze słobodą Rudnią Horodyską Wojciechowi Bieniewskiemu za 20, 000 złp. Bołotnica, rzka, w pow, mozyrskim, lewy dopł. Sławeczny, płynie w obrębie gm. Skorodno, przecina gościniec pocztowy mozyrskoowrucki. Długość biegu śród puszcz przeszło 2 mile. Bołotnica, wś, pow. owrucki, gm. Narodycze, par. praw. Zakusiły 5 w. , 12 w. od Owrucza, 70 dm. , 430 mk. Własność dawniej ks. Woronieckich, potem Kaleńskich. Bołotnie, wś, pow. wieliski, gm. Uświat. Bołotniki 1. folw. , pow. dzisieński, dawniej attyn. Szarkowszczyzny, później należy do Komorowa. 2. B. , wś, folw. i dobra, pow. lidzki, 1 okr. pol. , gm. Żyrmuny 9 w. . Wś miała 24 dusz, folw. 3 dusze rewiz. , dobra 1865 r. należały do Kuszelewiczów i Mickiewiczów. 3. B. , wś, pow. lidzki, 3 okr. pol. , gm. Rożanka. Miała 12 dusz rewiz. ; należała do dóbr Upichowszczyzna. 4. B. , dwie wsi i dobra, pow. dry sieński, par. Zabiały. Dobra należą do Czasznickiego i mają 260 dzies. 5. B. , wś, pow. lepelski, należy do dóbr Woronia. Botowsk, ob. t. I, 304, okolica, pow. lucyński, gm. Bołowsk, zarząd gm. , cerkiew, kaplica, szpital, szkoła, 2 jarmarki. Gmina należy do 3 okr. pol. , obejmuje 83 miejscowości, mające 561 dm. włośc. , obok 464 innych, 4, 248 mk. włościan, uwłaszczonych na 11, 674 dzies. Nadto w obrębie gminy znajduje się 62, 843 dzies. , 682 roli większej posiadłości. Bołożówka, ob. t. I 304, wś nad rzką t. n. , dopł. Wilii, pow. Ostrogski, gm. Unijów 7 w. , st. poczt. Ostróg 35 w. , st. dr. żel Ożenin 48 w. , ma 127 dm. , 831 mk. praw. , 20 katol. i 16 żydów. Znajdują się tu pokłady kamienialitograficznego. Cerkiew drewn. z 1732 r. Cerkiew cmentarna św. Andrzeja z 1876 r. Cerkiew filialna we wsi Stepanówka Nadana przez W. ks. Świdrygajłę Jeło Malińskim wraz z Bołotkowcami. Podług reg. pob. pow. łuckiego z 1570 r. wś Bołozówka wraz z innemi dobrami należy do Stefana Szumskiego. W 1583 r. wdowa po nim wnosi z B. z 2 dym. , 8 ogr. , 2 kół waln. Następnie należała do Malińskich, potem Sosnowskich, obecnie Mogilnickiej i Fal kowskich. Bołsuny, wś, pow. rohaczewski, gm. Polesie, 84 dm. , 503 mk. Bołsuny, w dok. też Czarnohubów, Czarnohubowszczyzna, Czarnohubowski grunt, wś w pobliżu Żerewu, pow. owrucki, gm. Łahiny 3 w. , st. poczt. Iskorość 20 w. , 50 w. od Owrucza, ma 295 dm. , 1, 453 mk. , cerkiew drewn. z 1781 r. W skład par. wchodzą Stara Rudnia, Hamarnia, Rudnia Pełczańska i Nowa Rudnia. W całej parafii 263 dym. , 2, 067 mk. praw. , 14 katol. , 146 żydów. Gleba we wsi piaszczysta; w okolicy zaś błotnista. Mieszkańcy, dawna szlachta, obecnie zapisani przeważnie do stanu mieszczańskiego. Gniazdo rodziny Bołsunowskich, zwanych też Bołsunami i Bołsunowiczami oraz Czarnohubowskimi. W 1518 r. Zygmunt I potwierdza, między innemi, Prokopowi Antonowiczowi Bołsunowiczowi prawo nadane mu przez W. ks. Witolda, na dziedziczne władanie gruntem Bołsunowskim al. Czarnohubowskim w zamian za obowiązek służby wojennej z koniem. W rewizyi zamku owruckiego z 1545 r. wymienione sioło B. jako ciążące do zamku. W 1571 r. bojarzy putni, w liczbie ośmiu, wnoszą po 20 gr. Nadto w t. r. Kiryk Łuczyc z Czarnohubowa wniósł od 2 poddanych po 12 gr. W lasach tutejszych palono w uroczysku Koszyrze potaże, dochód z których przyniósł w 1622 r. śście owruckiemu 582 1 2 flor. , podczas gdy 3 folwarki i młyn za miastem dały tylko 60 fl. . I obecnie większą własność posiadają tu Bolsunowscy. Bołszowce r. 1578 Bolszowiecz, matko, pow. rohatyński. Wspom. w dok. z r. 1436. R. 1578 należy do Sieniawskich; jest jeszcze wsią. Bołtaguzy, wś, pow. święciański, 4 okr. pol. , gm. i dobra Szemetowszczyzna 10 w. . W r. 1865 miała 78 dusz rewiz. Bołtmiszki, pow. rossieński, ob. Bałtmyszki Bołtromieje, wś, pow. dzisieński, 2 okr. pol. , gm. i dobra Ihumenowo 6 w. . Miała 33 dusz rewiz. Bołtryki, wś, pow. wołkowyski, 3 okr. pol. , gm. Juszków, 52 w. od Wołkowyska, 369 dzies. Bołtucie, wś, pow. lidzki, 1 okr. pol. , gm. i dobra skarb. Lida. Bołtupie 1. ob. t. I, 304, dobra, pow. oszmiański, 1 okr. pol. , gm, Graużyszki, własność Śniadeckich. Niegdyś Stankiewiczów, następnie Malijewiczów, z których Józef Eliasz w 1698 r. zapisał B. z przyległościami, obejmujące około 150 włók, Michałowi Wilamowiczowi, miecznikowi oszmiańskiemu, i żonie jego Annie z Gizbertów Studnickich, która po śmierci jego w 1705 r. wyszła za Aleksandra Abramowicza, cześnika oszmiańskiego. W 1743 r. Abramowiczowa oddaje B. synowcowi swemu Krzysztofowi Gizbertowi Studnickiemu, od którego 1760 r. nabywa Franciszek Wereszczaka, podczaszy nowogródzki. Syn jego Stefan sprzedaje B. 1806 r. Jędrzejowi Śniadeckiemu za 13, 000 Bołotnia Bołotnia Bołotnica Bołotnie Bołotniki Bołsuny Bołszowce Bołtaguzy Bołtmiszki Bołtromieje Bołtryki Bołtucie Bołtupie Bołty Bołty Bombieniki Bombiły Bombinia Bomboły Bomejki Bomorowo Bonasówka Bonda Bondarce Bołtycze Bołtyń Bołtysz Bołtyszka Bołuże Bołwanówka Bondary Bondarszczyzna Bondarowszczyzna Bondarówka Bondarewo Bołwojnie Bomary Bombały Bombelinie czerw. zł. , poczem kolejno syna jego Józefa 1856 r. i wnuka Andrzeja 1893 r. . Obecnie żony ostatniego Maryi z Wereszczyńskich i jej córek. 2. B. , wś włośc. , pow. wileński, 1 okr. pol, gm. Rzesza 11 w. . Miała 3 dusze rewiz. , należała do dóbr skarb. Gienejciszki. Bołty, wś, pow. Słonimski, 2 okr. pol. , gm. maryńska, 30 w, od Słonima. Bołtycze, wś i fol. , pow. nowogródzki, okr. pol. i gm. Horodyszcze, 32 w. od Nowogródka. Wś ma 25 osad, własność Hołowczyców. Bołtyń, st. dr. żel. warsz. petersb. , w pow. dźwińskim dyneburskim, gm. Izabelin. Ob. Baltyń, t. I, 91. Bołtysz, ob. t. I, 304, rzeczka, bierze początek w gub. chersońskiej, i uchodzi do Taśminy od lew. brzegu. Bołtyszka, ob t. 1, 304, wś nad rzką t. n. , pow. czehryński, gm. Stawidła, st. , poczt. Złotopol 12 w. , 55 w. od Czehrynia, 697 dm. , 3, 404 mk, cerkiew drewn. z 1847 r. na miejscu dawniejszej, szkoła, młyn wodny, 33 wiatraków, cegielnia. Należała do Lubomirskich, potem do ks. Potemkina, od którego otrzymała jego siostra Samojłowa, córka jej wniosła w dom Rajewskich. Obecnie Rajewski ma tu 3, 467 dzies. i hr. Nostitz tu i w Erazmówce 3, 150 dzies. Bołuże, wś, pow. dźwiński dyneburski, par. Krasław. Bołwanówka, dobra, pow. czerykowski, dziedzictwo Iliniczów, 139 dzies. Bołwojnie, os. , pow. poniewieski, 2 okr. pol. , gm. Rozalin, 45 w. od Poniewieża. Bomary, folw. , pow. uszycki, par. Dunajowce, gm. Rachnówka. Bombały 1. wś, pow. oszmiański, 4 okr. pol. , gm. i dobra hr. Chreptowiczów Wiszniów. Miała 65 dusz rewiz. 2. B. , ob. Bomboły. Bombelinie, wś, pow. szawelski, 4 okr. pol. , gm. Kiryanowo, 41 w. od Szawel. Bomberówka, zaśc. , pow. miński, okr. pol, gm. i par. katol. Kojdanów. Mają tu Sorokowie do 2 włók, Kozakiewiczowie, Budnikowie, Tuhanowiczowie, Bykowscy, Łahunowiczowie, Sobolewscy, Szotowie. Bombieniki 1. wś, pow. kalwaryjski, mają 24 dm. , 340 mk. W r. 1827 wś pryw. , 19 dusz 154 mk. 2. B. , wś, pow. wyłkowyski, 36 dm. , 246 mk. W r. 1827 wś rząd. , 21 dm. , 142 rak. Bombiły, pow. poniewieski ob. Bambały. Bombinia, ob. Dawinia, t. I. Bomboły, Bombały, Bombale, wś i zaśc. , pow. szawelski, 1 okr. pol, gm. Błagowieszczeńsk, 53 w. od Szawel Bomejki, wś, pow. nowoaleksandrowski, 2 okr. pol. , gm. Widze, 50 w. od mta pow. Bomorowo, zaśc. , pow. wiłkomierski, 3 okr. pol. , gm. Towiany, 14 w. od Wiłkomierza. Bonasówka, kol. , pow. łucki, gm. Połonka, 8 w. od Łucka, 43 dm. , 180 mk. Bonda, wś, pow. wilejski, 3 okr. pol. , gm. Miadzioł 14 w. . W r. 1865 miała 22 dusz rewiz. ; należała do dóbr Uzda. Kurhany przy drodze do wsi Uzdy. Bondarce, wś, pow. dzisieński. 4 okr. pol. , gm. Mikołajewo 4 w. . W r. 1865 miała 56 dusz rewiz. ; należała do dóbr Sićkowo. Bondarewo 1. wś, pow. drysieński, par. Oświej, 2. B. , dwie wsi, pow. wieliski, gm. Uświat Bondarówka 1. pow. bracławski, ob. Bondurówka. 2. B. , wś nad rz. Kropiweńką, pow. żytomierski, gm. Uszomierz, st. poczt. Chwasowa 26 w. , 80 w. od Żytomierza, ma 130 dm. , 740 mk. z Hutą Bondarowską, cerkiew drewn. z 1784 r. W skład parafii wchodzą Uszyca, Hulanka, słoboda Januszpol, Rudnia Rafałówka i Huta Bondarowska. W całej parafii 216 dm. , 1, 677 mk. Niegdyś miasteczko, występujące w dok. z 1618, 1692 i 1750 r. W ostatnim roku była własnością Aleksandra Hulewicza, skarbnika czernihowskiego. W nowszych czasach własność Al. Sobańskiego. Bondarowszczyzna, zaśc. , pow. wilejski, 2 okr. pol. , gm. Serwecz 8 w. ; miał 4 dusze rewiz. , należał do dobr skarb. Kościeniewicze. Bondarowszczyzna, al. Bondarszczyzna, urocz. w Bohusławiu, pow. kaniowski. Bondarszczyzna, wś, pow. oszmiański, 4 okr. pol. , gm. i dobra Wołożyn; miała 4 dusze rewiz. Bondarszczyzna, kol. , pow. łucki, gm. Poddubce, 2 w. od Łucka, 7 dm. , 44 mk. Bondary 1. wś, pow. grodzieński, 5 okr. pol, gm. Jeziory, 31 w. od Grodna, 490 dzies. 2. B. , wś, pow. wołkowyski, 3 okr. pol. , gm. Juszków, 52 w. od Wołkowyska, 115 dzies. 3. B. , wś poradziwiłłowska w pobliżu rzki Sliwki, pow. słucki, gm. Carowcy, 7 w. od Słucka, ma 13 osad. 4. B. , wś, pow, sieński, gm. Moszkany, 8 dm. , 55 mk. 5. B. , Stare, wś, pow. dzisieński, 2 okr. pol. , gm. i dobra Ihumenowo. Miała 14 dusz rewiz. 6. B. Tułowskie, wś, tamże; miała 19 dusz rewiz. 7. B. , wś pow dzisieński, 4 okr. pol. , gm. i dobra Prozoroki. Miała 6 dusz rewiz. 8. B. , wś, pow, lidzki, w 1 okr. pol, gm. i dobra Bielica. W r. 1865 miała 74 dusz rewiz. 9. B. , wś i zaśc. , pow. wileński, 1 okr. pol. , gm. i dobra Rzesza. Wś miała 19, zaśc 4 dusze rewiz. Bondary 1. wś, pow. dubieński, gm. Sudobicze, par. praw. Obhów, 22 w. od Dubna, 2 dm. , mk. ; własność Oleskich. 2. B. , wś nad Norynią, pow. owrucki. gm. i par. praw, Noryńsk, w. od Owrucza, 109 dm. , 635 mk. W 1628 r. należy do nowo nabytych dóbr Stefana Niemirycza, podkom. kijowskiego, który płaci ztąd od Bomberówka Bonów Bonowice Bononie Boniuszki Boniszki Bonisław Bonisańce Bonipol Bonikowo Bonifacowo Bonie Boniawa Boniany Bondury Bondurowo Bondarycha Bondurówka Bondurów Bondoryszki Bondeliszki Bondaryszki Bondarycha 8 dym. , 6 ubog. , 4 ogr. , 3 kół rudn. , 3 rzem. B. z Chwością należały dawniej do włości naduszańskiej w Owruckiem, z głównym centrem w Hoszowie. W 1686 r. własność Maryanny z Niemiryczów 1o voto Hulewiczowej, 2o voto Żabokrzyckiej. Bondarycha, chutor, pow. wołkowyski, należy do dóbr Janopol. Bondaryszki 1. wś, pow. nowoaleksandrowski, 3 okr. pol, gm. Krasnogórka, 65 w. od mta pow. 2. B. , wś włośc. , pow. święciański, 3 okr. pol. , gm. Hoduciszki. Miała 11 dusz rewiz. ; należała do dobr skarb. Stojaciszki. Bondeliszki, zaśc. , pow. wiłkomierski, 4 okr. pol. , gm. Uciany, 65 w. od Wiłkomierza. Bondoryszki, dobra, pow. wiłkomierski, 3 okr. pol. , gm. Kurkle, 20 w. od Wiłkomierza. Bondurów, ob. t. I, 305, wś nad Sawranka, pow. bałcki, gm. Pieszczana, 548 dm. , 2, 741 mk. , cerkiew, szkoła. Należała dawniej do kolonii wojennych. Bondurówka, ob. t. I, 305, właściwie Bondarówka, wś, pow. bracławski, gm. Rubań, st. poczt. Niemirów, 92 dm. , 414 mk. , cerkiew. W 1664 r. Stan. Koniecpolskiego, wwdzica sandomierskiego, pusta. Obecnie własność Tarutina, ma 520 dzies 2. B. , ob. t. I, 305, wś nad Dochną. , pow. olhopolski, gm. Piatkówka, 382 dm. , 2, 001 mk. , cerkiew. Bondurowo, ob. t. I, 305, wś, pow. czehryński, gm. Aleksandrówka, st. poczt. i dr. żel. Funduklejówka 17 w. , 53 w. od Czehrynia, 185 dm. , 1, 110 mk. , cerkiew, szkółka, 8 wiatraków. Wchodzila w skład Śmilańszczyzny. W bieżącym wieku od gen. Dawydowa kupił ją Michał Kolnarski. W 1850 r. nabył Zygmunt Rościszewski, obecnie jego sukcesorowie mają tu 900 dzies. Bondury 1. wś przy ujściu rzki Bubuszki do Sobu, pow. lipowiecki, na pograniczu pow. hajsyńskiego, gm. Jurkówce, st. poczt. Daszów 12 w. , 55 w. od Lipowea, 188 dm. , 1, 182 mk. , cerkiew z 1745 r. fundacyi ks. Wiśniowieckiej, szkółka, młyn, wiatrak. Na polach wsi starożytne wały; cerkiew stoi na dawnem zamczysku. Wś należała w zeszłem stuleciu z Daszowem do dóbr ks. Michała Serwacego Wiśniowieckiego, potem do Platerów, obecnie do klucza sitkowieckiego hr. Konstantego Potockiego; ma 875 dz. dwor. 2. B. , mylnie Bondurów, ob. t. I, 305, przys. Huńki, pow. bracławski, okr. pol. , gm. , st. poczt. i par. Niemirów 4 w. , 20 w. od Bracławia. Należy do klucza niemirowskiego. Boniany, pow. nowoaleksandrowski, ob. Anisimowicze. Boniawa, Buniawa, al. Szczęsna Wola, futor, pow. włodzimierski, gm, Chorów, 20 w. od Włodzimierza, 3 dm. , 14 mk. Własność dawniej Czackich, potem Kaszowskiej. Bonie, wś, pow. klimowicki, gra. Białynkowicze, 26 dm. , 145 mk. Bonifacowo, dobra, pow. oszmiański, 1 okr. pol. , gm. Soły; w 1865 r. własność Benisławskich. Zwane niegdyś Reczuny Wielkie, były własnością Poźniaków. W 1847 r. umiera tu podkomorzy Józef Poźniak, B. zaś otrzymała córka jego Anna Benisławska. Syn jej Bolesław, który je sprzedał Bazarowskiemu Tatarowi. Dobra mają do 1, 500 dzies. Bonikowo, wś, pow. kościański. Wspom. w dok. z r. 1310. K. W, nr. 935. Według reg. pob. z 1580 r. istnieje tu kościół par. ; wieś ma 17 łan. km. Należała do sstwa kościańskiego. Według wizyty z r. 1610 kościół był drewniany p. w. św. Mikołaja. W r. 1661 król Jan Kazimierz oddał ten kościół mansyonarzom w Kościanie, którzy go objęli w stanie ruiny. Księgi kościelne istnieją od 1686 r. Bonipol, al. Osinowka, dobra, pow. orszański, własność Iwanowych, 600 dzies. Bonisańce, dwie wsi, pow. wileński, 2 okr. pol. , gm. Szyrwinty 3 w. . Miały 16 dusz rewiz. , należały do dóbr Luny. Bonisław, w dok. Bandzyslave, r. 1578 Benisław, wś, pow. płocki, odl. 24 w. od Płocka, ma 27 dm. , 317 mk. , 640 morg. Wymieniony w dok. z 1203 r. śród włości kościoła płockiego. Według przywileju Ziemowita ks. mazow. z 1408 r. siedzą tu Boleszczyce. W r. 1578 wś kościelna płaci od 8 łan. km. , 10 zagr. z rolą, 2 zagr. bez roli, 2 kom. , 1 rzem. , bani gorzałczanej, wiatraka. Ma 5 działów szlacheckich. Boniszki 1. okolica, pow. kowieński, 3 okr. pol. , gm. Bobty. 21 w. od Kowna. Mają tu Wysokińscy 26 dzies. Dowtortowie 63 dzies. ; Dronsejkowie 22 dzies. ; Martusiewiczowie 37 dzies. ; Narkiewiczowie 18 dzies. ; Rymdejkowie 35 dzies. ; Wirgajłowie 62 dzies. ; Ejmontowie 48 dzies; Jagiełłowiczowie 40 dzies. 2. B. urocz. , pow. kowieński, 4 okr. pol. , gm. Rumszyszki, 27 w. od Kowna. Boniuszki, ob. t. I, 306, wś, pow. nowoaleksandrowski, 4 okr. pol. , gm. Abele, 39 w. od mta pow. Bononie, dobra, pow. połocki, gm. Bononie, 11 w. od Połocka, własność Roszkowskich, dawniej Bielikowiczów, 1, 138 dzies. Zarząd gm. we wsi Litwinowa. Gmina należy do 2 okr. pol. , obejmuje 71 miejscowości, mających 649 dm. włośc, obok 69 innych, 4, 398 mk. włościan, uwłaszczonych na 4, 666 dzies. ziemi. Nadto w obrębie gm. znajduje się 8, 076 dzies. większej posiadłości, 5, 015 dzies. skarb. , 304 dz. cerkiewnej. Bonów, os. , pow. lepelski, gm. Żołnowo 5 w. , cerkiew, gorzelnia. Bonowice, w dok. Bunovici, Bunovice, wś pow. włoszczowski. Wymienione w dok. z r 1257 w liczbie wsi dających dziesięcinę klasz Boracin Borajcie Bonowice torowi w Zawichoście. W r. 1357 przełożona klasztoru św. Andrzeja w Krakowie sprzedaje Pietraszowi ze Szczekocin wójtostwo we wsiach Grabiec i B. za 80 grzyw. Kod. Mał. , 53, 293. Własność klasztoru św. Andrzeja Klarysek w Krakowie. W połowie XV w. ma 14 łan. km. , 2 sołtysie i folwark. Łany km. i fol. dają dziesięcinę do 7 1 2 grzyw. klasztorowi, sołtystwo kościołowi w Szczekocinach. Dług. , L. B. , II, 214. Bonowice, w dok, Banovicze, wś w par. Droginia, dziś pow. myślenicki. Leonard z B. sprzedaje r. 1347 Klemensowi z Branic wsi Bonowice, Marcinową wolę i Łęki za 200 grzyw. Kod. Mał. , III, 65. W reg. pob. z XVI w. niema tej wsi. Bonówka, wś, pow. krzemieniecki, gm. Białakrynica, 3 w. od Krzemieńca, ma 23 dm. , 235 mk. Należała niegdyś do sstwa krzemienieckiego, i nazwana podobno od imienia królowej Bony. Bonowo, wś, pow. krobski, ob. Szkaradowo, W dok. z 1241 r. wymieniona śród wsi leżą cych na granicy dyecezyi wrocławskiej i dających dziesięciny bisk. wrocławskim. Ulanow. Dok. , 351, 4. Bór 1. kol, pow. kolski, gm. Koźmin, par. Wilamów, ma 23 dm. , 117 mk. 2. B. , kol. nad rz. Masarką, pow. częstochowski, gm. Huta Stara, par. Częstochowa, ma 7 dm. , 73 mk. , 81 morg. W 1527 r. 1 dm. , 7 mk. 3. B. , al. Kazimierów, os. , młyn, pow. częstochowski, gm Huta Stara, ma 1 dm. , 7 mk. , 27 morg. 4. B. , os. , pow. będziński, gm. Ożarowice, par. Sączów, 1 dm. , 4 mk. , 12 morg. włośc. 5. B Porębski, kol. nad rz. Biała Przemszą, pow. będziński, gm. Olkuskosiewierska, par. Siewierz, ma 5 dm. , 37 mk. , 89 morg. 6. B. wielki, kol. , pow. częstochowski, gm. Grabówka, ma 43 dm. , 252 mk. , 819 morg. włośc. , 1 1 2, dwor. 7. B. Zajaciński, kol. , pow. częstochowski, gm i par. Przystajń, ma 60 dm. , 500 mk. , 937 morg. W 1827 r. było 67 dm. , 434 mk. 8. B. Zapilski, kol. , pow. częstochowski, gm. Węglowice. par. Truskolasy, ma 91 dm. , 648 mk. , 1 147 morg. włośc. , 2 morg. dwor, W 1827 r. 68 dm. , 467 mk. 9. B. Kunowski, wś, pow. opatowski, gm. i par. Kunów, ma 36 dm. , 380 mk, 119 morg. Leży przy os. Kunów. Bór 1. urocz. , pow. kobryński, 4 okr. pol. , gm. Drohiczyn, należy do dóbr Ostrówki, 2. B. , dobra, pow. prużański, ob. Józefin. 3. B. , urocz. , pow. Słonimski, 4 okr. pol. , gm. Dworzec, należy do dóbr Nowojelnia. 4. B. , urocz. , pow. Słonimski, 5 okr. pol. , gm. Derewna, 18 w. od Słonima, należy do dóbr Isajewicze Brońskich. 5. B. , urocz. , pow. sokólski, 1 okr. pol. , gm. Makowlany, własność Jacuńskich, 39 dzies. 6. B. , wś, pow. ihumeński, gm. Dukora, 34 w. od Ihumenia ma 20 osad. Należała do dóbr Dukora, przy folw. Osztorpole. 7. B. , zaśc. , pow. ihumeński, gm. Pereszewska Słoboda, okr. pol i par. kat. Uzda, 112 w. od Ihumenia. 8. B. , pow. ihumeński, ob. Zielony Bór, 9. B. , chutor, pow. mozyrski, gm. Czuczewicze, 256 w. od Mozyrza. 10. B. , urocz. , pow. słucki, gm. Kruhowicze, własność Miładowskich. 11. B. , pow. sieński, ob. Zofiówka. 12. B. , wś, tamże, gm. Pustynki, 5 dm. , 40 mk. 13. B. , zaśc. , pow. dzisieński, 1 okr. pol. , gm. i dobra hr. Czapskich Łużki. Miał 6 dusz rewiz. 14. B. , zaśc. , pow. dzisień ski, 2 okr. pol, gm. Jody 11 w. ; miał 4 dusze rewiz. ; należał do dóbr Dowiaty. 15. B. , folw. , pow. dzisieński, 4 okr, pol. , gm. Jazno, 167 dz. W 1865 r. własność Bujwidów. 16. B. , dwie wsi, pow. wilejski, 1 okr. pol. , gm. Krasnosiele. Jedna miała 9, druga 18 dusz rewiz. ; należały do dóbr Hranicze. 17. B. , wś, pow. wieliski, gm. Uświat. Bór Czysty, wś nad rzką Wiejną. pow. borysowski, gm. Prusewicze, 60 w. od Borysowa, ma 12 osad. Bór Jałowy, os. , pow. prużański, 4 okr. pol, gm. białowieskoaleksandrowska, 45 w. od Prużany. BorIwan, al IwanBor, wś, pow. borysowski, gm. Wołosewicze. Bór Koński, wś i dobra, pow. oszmiański, 1 okr. pol. , gm. Soły 10 w. . Wś miała 12 dusz rewiz. ; dobra należały 1865 r. do Kukielów. Bór Krasny, os. i urocz. , pow. prużański 2 okr. pol. , gm. Matwiejewicze, 47 w. od Pru żany. Osada należy do wsi Stawki, uroczysko do dóbr Międzylesie. Bór Nizki, wś, pow. wieliski, gm. Kozakowo. Bór Suchy, okolica, pow. połocki, gm. Artejkowicze, zarząd gm. Bywają tu jarmarki 6 sierpnia i 14 września. BórŚwiteziański, fol. , pow. nowogródzki, gm. Poczepowo, 18 w. od Nowogródka, własność Miłaczewskich, około 2 włók. Bór Wielki, urocz. , w dobrach Jeziory, pow. grodzieński. Bór Wliczy, folw. , pow. bobrujski, gm Laskowicze, ma 2 1 2 włóki; należy do dóbr Porzecze. Bór Woroni, os. włośc. , pow. prużański, 4 okr. pol. , gm. Masiewo, 63 w. od Prużany, 39 dzies. Bór Zadni, zaśc. w dobrach Lubań, pow. wilejski. Boracin, al. Boratino 1. zaśc. , pow. bobrujski, gm. NoweDorohi. 65 w. od Bobrujska. Należał do Daszkiewiczów. Następnie rozparcelowany pomiędzy starowierców, 2. B. , ob. t. 1, 307, wś i dobra nad rzką Rutą, pow. nowogródzki, gm. Horodeczno, 14 w. od Nowogródka. Wś ma 7 osad, dobra, własność Czeczotów, około 72 włók. Borajcie, wś, pow. rossieński, 2 okr. pol. , gm. Rossienie 2 w. . Bonowice Bonówka Bonowo Bor Borawe Boratyńszczyzna Boratyniec Borawskie Boraków, ob. Buraków. Boratino, ob. Boracin. Boratyn 1. wś nad rzką Plaszówką, pow. lubieński, gm. Tesłuhów, par. praw. Dobrowódka, 35 w. od Dubna, ma 83 dm. , 552 mk. , cer kiew drewniana. W reg. pob. pow. krzemieniec kiego z 1583 r. wymieniony jak przysiołek Tesłuhowa, należąjcego do Jana Zorawnickiego. Pobór oddzielnie nie wykazany. W połowie XVII w. własność Żorawnickiego, ma 1648 r. 14, a w 1650 r. 12 dym. Chodzi razem z Tesłuchowem i Dobrowodem. 2. B. , wś nad Sty rem, pow. łucki, gm. Połonka, 8 w. na płd. wschd. od Łucka, 30 dm. , 174 mk. W 1511 r. wydany został wyrok w sprawie pomiędzy ks. Iwanem Jurgewiczem Zasławskim a Iwaszkiem Worona o majątek B. Podług rewizyi zamku łuckiego z 1545 r. własność Jacka i Tomiła Wo roniczów, którzy wespół z innymi, zobowiązani byli do opatrywania jednej horodni zamkowej. W 1577 r. Tomiło Worona wnosi z części B. z 1 dym. pół dworz. 10 gr. , z 5 ogr. po 2 gr. , a Jan Worona z 3 ogr. W 1648 r. własność Konst. Bronickiego, może w zastawie od Teodo ra Czetwertyńskiego, ma 28 dym. , 1650 r. 23 dym. W ostatnich czasach Zakrzewskich, 1848 r. Dolibowskich, Gałęzowskich, Miączyńskich, prze szła w obce ręce. 3. B. Mały, al. Boratynek, wś nad Styrem, pow. łucki, gm. Połonka, 9 w. na płd. wschód od Łucka, w pobliżu Boratyna, 11 dm. , 82 mk. W ostatnich czasach własność Heleny z hr. Ledochowskich hr. Miączyńskiej. 4. B. , kol czeska, tamże, 7 w. od Łucka, 33 dm. , 230 mk. Założona na gruntach wsi B. , rozparcelowanych przez hr. Miączyńskich. 5. B. , w dok. Bratin, wś nad dopł. Styru, pow. łucki, na płn. wschod. od Torczyna, gm. Torczyn, odl. 23 w. na płn. zchd. od Łucka, 75 dm. , 453 mk. Niegdyś własność biskupstwa łuckiego. Podług reg. pob. , pow. łuckiego z 1577 r. sioło zamku Torczyńskiego, wwdy połockiego Dorohostajskiego, który wnosi z tego od 15 dym. po 20 gr. , 13 ogr. po 6 gr. W 1583 r. wymie nione pomiędzy wsiami ks. biskupa łuckiego. W 1650 r. biskup łucki ma tu 25 dym. Potem Urbanowskich. W ostatnich czasach część 165 dzies. , należy do Ludw. Rakowskiego. 6. B. , w spisie urzęd. Barjatyn, wś, pow. żytomierski, gm. i par. praw. Czudnów 10 w. , 48 w. od Żytomierza, 42 dm. , 207 mk. Obecnie część, w posiadaniu Kuklińskich, 100 dzies. Boratyn 1. wś, pow. jarosławski, par. Rokituica. Kazimierz król r. 1361 potwierdza przywilej Lwa ks. ruskiego dany Matwiejowi Kaldofowiczowi na wsi Boratyn i Dąbkowice. Przy wsi Boratyn był gródek, w którym zdawna pobierano cło in theloneo que dabatur ex antiquo in aggere ipsius prope villam Borathyn. Kod. Mał. . III, 145. Wspom. w dok. z 1437 r. W r. 1508 ma tu dział jeden Boratyński. R. 1515 należy do biskupa przemyskiego, ma 9 łan. , 2 puste, karczma, młyn. Pop płaci 15 gr. 2. B. , wś, pow. sokalski. W r. 1531 kościół ruski pusty, młyn, 3 1 2 łana. R. 1578 Drohiczyńska i Łuszczewska mają po 6 łan. km. Jest cerkiew. Boratynek, ob. Boratyn. Boratyniec 1. Lacki, okolica, pow. bielski, gub. grodz. , gm. Aleksandrówka, par. katol. Siemiatycze 5 w. , 44 w. od Bielska, ma 100 dzies. Zamieszkała przez drobną szlachtę Boratyńscy. Na polach wsi mogiły kamienne. 2. B. Hołosówka Hałsówka, wś, tamże, 45 w. od Bielska, 37 dzies. 3. B. Ruski, wś, tamże, 2 w. od B. Lackiego, par. praw. Siemiatycze, ma 335 dzies. Na polach wsi mogiły. Boratyńszczyzna, ob. t. I, 308, wś, pow. sokólski, 3 okr. pol. , gm. Ostrów, 15 w. od Sokółki, 220 dzies. Borawe, al. Borawie, al. Borowe, wś, pow. ostrołęcki, gm. i par. Rzekuń. W r. 1827 wś rząd. , 37 dm. , 243 mk. W r. 1578 wś Borawe w par. Goworowo, płaci od 20 1 2 łan. km. , 7 zagr. , 1 rzem. Borawskie, al. Borawice nad rz. Wissą, pow. szczuczyński. W r. 1550 Zygmunt August potwierdza i odnawia spalony przywilej nadany dziedzicom Borawic przez Władysława ks. mazow. Kapica, Herbarz 18. Borbin, wś nad rz. Puciłówką Putyływną, pow. dubieński. gm. Malin, par. praw. Dołhoszyje, 29 w. od Dubna, 50 dm. , 403 mk. Poprzednio ze wsiami Wilbicze i Posników miała 61 dm. , 492 mk. Cerkiew filialna drewn. z 1773 r. i szkołka od 1887 r. . Własność Szczepkowskich, posiadających 954 dzies. ziemi. Podług rewizyi zamku łuckiego z 1545 r. własność syna Wałachowa, który zobowiązany jest do opatrywania jednej horodni zamkowej. W r. 1577 należy do Jełowej Malińskiej, która wnosi z 11 dym. , 6 ogr. W 1648 r. z Malinem, Ujeźdźcami, Pełżą, Zabłociem i Stawiszczami należy do Michała Zawadzkiego. W całych dobrach jest 290 dm. , a 1649 r, 201 dym. Następnie Zarzyckich, Niemirów, ks. Radziwiłłów. Borć 1. Sucha, urocz. , przy wsi Deszki Szaciły, w pow. białostockim. 2. B. Turejsk, wś, pow. lidzki, 3 okr. pol. , gm. Orla. W r. 1865 miała 73 dusz rewiz. ; należała do dóbr skarb. Minaktowicze. Borchów, wś i dobra nad rzką Uzą, pow. homelski, gm. Telesze, 9 w. . Wś ma 198 dm. , 836 mk. , kaplica katol. , par. Homel, dziedzictwo Kruszewskich, 9, 342 dzies. , młyn, wiatrak. 2. B. , ob. t. I, 308, dobra, pow. rzeźycki, gm. Borchowo, zarząd gm. , szkoła, kościół par. katol. , młyn parowy, wiatrak, 4 jarmarki rocznie. Gmina należy do 2 okr. pol. , obejmuje 40 miej Boratynek Borchów Boratino Borć Boratyn Boraków Borbin Boraków Bordziłówka Borciaki Borciszki Borcówka Borcowszczyzna Borcuchy Borcz Borczyce Borczyny Borczysko Bordaki Bordeńce Borduny Bordwików Bordyszki Bordziacze Bordziany Bordzie Bordzików Bordziły scowości, mających 639 dm. włośc. , obok 79 innych, 4, 480 mk. włościan, uwłaszczonych na 7, 007 dzies. Nadto w obrębie gminy znajduje się 8, 399 dzies. większej posiadłości. Borciaki, wś, pow. lidzki, 3 okr. pol. , gm. Żołudek. W r. 1865 miała 43 dusz rewiz. ; należała do dóbr Dąbrowa. Borciany, ob. t. I, 308, wś i dobra, pow. kowieński, gm. Aleksandrowska, 24 w. od Kowna. Dobra należą, do Chochłowskich i mają 433 dzies. Borcie 1. pow, szawelski, ob. Barcie. 2. B. Barcie, wś, pow. miński, gm. Rubieżewicze, 44 w. od Mińska. 3. B. , wś, pow. oszmiański, 1 okr. pol. , gm. Graużyszki 5 w. . Wś miała 79 dusz rewiz. ; należała do dóbr Klewica. W r. 1650 wchodzi w skład dóbr holszańskich ks. Sapiehów. 4 B. , wś włośc. , pow. trocki, 1 okr. pol, gm. Troki 8 w. . W r. 1865 miała 52 dusz rewiz. , należała do dóbr skarb. Michniszki. Borciele, ob. t. I, 308, pow. trocki, ob. Bortele. Borciszki, w spisie z 1892 r. Barszczyszki, folw. , pow. wiłkomierski, 3 okr. pol. , gm. Wojtkuszki, 14 w. od Wiłkomierza, własność Grzybowskich, 49 dzies. i Mickiewiczów, 65 dzies. Borcówka, pow. homelski, ob. Borzówka, Borcowszczyzna, al. Borsowszczyzna, ziemia nad Norynią, pow. owrucki, pierwotna nazwa wsi Szwaby. Borcuchy 1. wś, pow. iłżecki, gm. Pętkowice, par. Sienno, ma 16 dm. , 122 mk. , 125 morg. 2. B. , os. leś. , pow. iłżecki, gm. Błaziny, par. Iłża. Borcz, wś, pow. kartuski. Wspom. w dok. z 1291 r. K. W. , nr. 2, 035. Borczyce, wś, pow. rohaczewski, gm. Cichinicze, 22 dm. , 155 mk. Borczyny, os. , pow. mławski, gm. Rozwozin, par. Lubowidz, ma 2 dm, , 8 mk. , 36 morg. włośc. Borczysko, wś, pow. kaliski, gm. i par. Kościelna wieś, ma 5 dm. , 27 mk. Bordaki, zaśc. , pow. rzeczycki, gm. Mikulicze, par. katol. Ostrohlady, 81 w. od Rzeczycy, ma 4 osady. Bordeńce, wś, pow. dzisieński, 2 okr. pol. gm. Pohost Nowy 4 w. . Miała 15 dusz rewiz. , należała do dóbr Zaborz, dawniej Konoplańskich, obecnie skarbowa. Borduny, ob. Bierduny. Bordwików, ob. Bordzików. Bordyszki 1. wś, pow. poniewieski, 2 okr. pol. , gm. Naciuny, 71 w. od Poniewieźa. 2. B. , wś, pow. wiłkomierski, 1 okr. pol. , gm. Konstantynowo, 12 w. od Wiłkomierza. Bordziacze, wś i dobra, pow. nowogrodzki, gm. Horodeczno, 11 w. od Nowogródka. Wś ma 11 osad, dobra 114 włók, własność hr. O Rurków. Bordziany, wś, pow. klimowicki, gm. Zahustyn, 12 dm. , 70 mk. Bordzie 1. dwór, pow. nowoaleksandrowski, 5 okr. pol. , gm. Skopiszki, 74 w. od mta pow. 2. B. , pow. rossieński, ob. Bardzie, 3. B. , wś, pow. telszewski, 3 okr. pol. , gm. Sałanty, 65 w, od Telsz. 4. B. Miedsiedy, wś, tamże, 54 w. od Telsz. 5. B. , ob. t. I, 309, Wielkie, dobra, pow. telszewski, 4 okr. pol. , gm. Wornie, 28 w. od Telsz, własność Milwidów, 324 dzies. 6. B. Pogłowiecie, Pogłowsze, Pogłowście, folw. , tamże, 28 w. od Telsz, własność Milwidów, 158 dzies. 7. B. Małe, dobra, tamże, 25 w. od Telsz. własność Jurewiczów, 728 dzies. Bordzików, Bordwików, zaginione sioło w pow. żytomierskim. Istniało w końcu XV w. niedaleko Żytomierza. W 1471 r. , przy Żytomierzu, płaciło od 4 sług, 3 soczników na roli. Bordziłówka, dawniej Borzyłówka, wś nad rz. Białką, pow. konstantynowski, gm. Witulin, par. rz. kat. dawniej w miejscu, dziś w Górkach, dawna r. gr. w Wygnankach. Rozróżniano w XVI w. już wieś dominialną i fol. zw. Borzyłowa Wola, własność Mikołaja Kiszki, wojew. podlaskiego 1587 r. , po którym pozostała wdowa, Barbara z Chodkiewiczów, aktem sporządzonym w grodzie Drohickim 1594 r. , rzeczone dobra oddała w wieczyste posiadanie ur. Wawrzyńcowi Witanowskiemu, ten zaś w r. 1628 cedował swe prawa w Mielniku, ur. Maciejowi Chodkowskiemu. Metr. Koron. , W. T. Lubel, 402. . Na Bor. mieli części i Poniatowscy, ztąd spory sąsiedzkie z Witanowskiemi, zwłaszcza w r. 1598. Wyroki Lubel. ks. 76 kar. 318, 352. Nowy dziedzic Chodkowski, wraz z małżonką Marją Kościuszkówną, fundował w B. r. 1646 kościół par. p. w. Św. Mateusza Ap. Uposażenie jego stanowił, oprócz gruntów i dziesięcin, młyn na rz. Białce, który wzniósł jeszcze wojewoda Kiszka, 1. c. , 402, 1043. Gdy kościołek ten spłonął r. 1791, a zbudowana wtedy kaplica zgorzała r. 1846, stanął nowy drewniany kościołek r. 1849, który dotrwał do r. 1897. Obecnie stoi tu cerkiew prawosławna. Parafian rz. kat. przyłączono do Górek i sąsiednich kościołów. W r. 1862 było tu katolikow 500, gr. un. 520, żydów 12, razem 1, 032 dusz. Do par. należały wsie Bordziłówka, Droblin, Kiełbaski, Koszelówka, Osówka, Pasieka, Podleśna, Witulin, wszystkie w dekanacie konstantynowskim. Podług wykazów urzęd. z r. 1877, ma 92 mk. , 9 dm. i 246 morg. ; B. stara wś i fol, 60 mk. , 10 dm. i 464 morg. Obecnie w posiadaniu Aleksego Lubickiego. M. K. Wit. Bordziły, dobra, pow. czauski, od 1867 r. własność Sawickich, 134 dzies. Borciaki Borciany Borcie Borciele Borejkiany Bordziówka Bordziówka, wś, pow. brzeski, gub. grodz. , 5 okr. pol. , gm. Wysokie Litewskie, 42 w. od Brześcia, 368 dzies. Bordziuny, wś, pow. sejneński, gm. Kudrany, par. Liszków, odl. 46 w. od Sejn, ma 17 dm. , 182 mk. W r. 1827 było 12 dm. , 70 mk. Bordzobohaciszki, Borzdobohaciszki, dwa dwory, pow. oszmiański, 1 okr. pol. , gm. Soły, w 1865 r. jeden należał do Lewandowskich, drugi do Skirmuntów. Obecnie jeden należy do Jasiewicza. Bordzowa, Borzowa, ob. t. I, 340, wś nad rzką Wyżewką, pow. kowelski, na płn. wschd. od Wyźwy, przy torze dr. żel. od Kowla do Brześcia, 29 w. od Kowla, 60 dm. , 245 mk. W 1570 r. trzymają ja z Sieliszczem i Czeremszanką kn. Michał i Aleksander Wiśniowieccy. W 1577 r. wsi te należą do Iwana Czaplica Szpanowskiego, wojskiego pow. łuckiego, który z B. wnosi od 2 dym. , pół dworu. W 1583 r. B. należy już do dóbr ks. Sanguszki koszyrskiego przy Mizowie. Boreckie, jezioro w kotlinie Prypeci, pow. mozyrski w gm. Laskowicze, przepływa przez nie rzka Tokowiszcze, pr. dopł. Prypeci, ma około 1 w. długości i 1 4 w. szerokie, rybne. Borejki 1. wś, pow. wiłkomierski, 4 okr. poL, gm. Owanta, 49 w. od Wiłkomierza 2. B. , mylnie Borsikowo, ob. t. I, 323, fol. , pow. dzisieński, 1 okr. pol. , gm. Łuck, należy do dóbr Kozłowsk. Własność niegdyś Zenowiczów, dalej Kiełpszyny, od niej przechodzi do jej córki Żabiny, wwdziny połockiej, wreszcie Eleonory ks. Lubeckiej, dziś wnuka jej ks. Władysława Lubeckiego. 3. B. , wś, pow. dzisieński, 2 okr. poL, gm. Postawy 45 w. . Miała 24 dusz rewiz. 4 B. , wś, pow. drysieński, par. Rosica, Borejkiany, ob. t. I, 309, wś i okolica, pow. rossieński, gm. Szweksznie, 126 w. od Rossień. W okolicy mają Montwiłłowie 60 dzies. ; Pietkiewiczowie 59 dzies. Borejkiszki, ob. t. I, 309, okolica szlach. , pow. trocki, 1 okr. pol. , gm. Deksznie; miała 5 dusz rewiz. Borejkowszczyzna 1. wś, pow. dzisieński, 1 okr. pol. , gm. Głębokie. Miała 10 dusz rewiz. 2. B. , dobra skarbowe, pow. oszmiański, 1 okr. pol. , gm. Polany. 3. B. , wś, pow. wileński, 5 okr. pol, gm. Rukojnie. Miała 10 dusz rewiz. , należała do dóbr Czarna, hr. Tyszkiewiczów. 4. B. , zaśc. włośc. , pow. wileński, w 6 okr. pol. , gm. Niemeż. Miał 3 dusze rewiz. ; należał do dóbr skarb. Jarmoliszki Borejsze, jezioro, w pow. święciańskim. Borejsze 1. . okolica, pow. kowieński, 4 okr. pol, gm. Janowo, 43 w. od Kowna. Mają tu Borejszowie w 3 działach 356 dzies. ; Hofmanowie 20 dzies. ; Śnitkowie 17 dzies 2. B. , wś, pow. wiłkomierski. 1 okr. pol. , gm. Pogiry, 35 w. od Wiłkomierza. 3. B. , dwór, pow. wiłkomierski, 3 okr. pol. , gm, Kowarsk, 25 w. od Wiłkomierza. 4. B. , wś, pow. święciański. 2 okr. pol. , gm. Kukuciszki. W r. 1865 było 21 dusz rewiz. ; należała do dóbr Prusakiszki. Borejszele, wś włośc. , pow. wileński, 2 okr. pol, gm. Szyrwinty 15 w. . Miała 22 dusz rewiz. ; należała do dóbr skarb. Szeszole. Borejszowo, wś, pow. orszański, gm. Kochanowo 10 w. , 25 dm. , 168 mk. Borejszuny, wś włośc. , pow. wileński, 4 okr. pol, gm. Bystrzyca 12 w. . W r. 1865 miała 68 dusz rewiz. , należała do dóbr skarb. Preny. Borejszycha, zaśc. , pow. święciański, 1 okr. pol, gm. aleksandrowska; miał 8 dusz rewiz. , należał do dóbr skarb. Świrany. Borejwiszki, dwór, pow. kowieński, i okr. pol, gm. Wielona, 56 w. od Kowna, własność Grużewskich, 55 dzies. Borek 1. wś, pow. warszawski, gm. Jeziorna, par. Słomczyn, ma 32 mk. , 38 morg. 2. B. , wś, pow. nowomiński, gm. i par. Mińsk, ma 29 mk. , 67 morg. 3 B. , wś, pow. nowomiński, gm. Ładzyń, par. Jakubów, ma 97 mk. , 205 morg. 4. B. , wś, pow. włocławski, gm. Lubień, par. Białotarsk, ma 48 mk. , 90 morg. 5. B. , fol. , pow. włocławski, gm. Piaski, par. Zgłowiączka, 40 mk. , 241 morg. 6. B, , fol. , pow. nieszawski, gm. Czamanin, par. Orle, ma 108 mk. , 297 morg. 7. Borek księży, wś nad rzką Michałówką, pow. kaliski, gm. i par. Iwanowice, ma 12 dm. , 120 mk. 8. B. , wś, pow. kaliski, gm. Żydów, ob. Stobno, t. XII. 9. B. , goszczanowski, pow. turecki, ob. Goszczanów, t. II. 10. B. , pow. wieluński, gm. Rudniki, ob. Cieciołów t. I. 11. B. , pow. wieluński, gm. Skrzynno, ob. Dymek, t. II. 12. B. , os. , pow. piotrkowski, gm. Bogusławice, ma 1 dm, 9 mk. , 64 morg. dwor. 13. B. , al Osiny, fol. nad rz. Wartą, pow. częstochowski, gm. Kamienica Polska, ma 2 dm. , 10 mk. , 216 morg. 14. B. klimontowski i B. przybysławski, wś, pow. sandomierski, gm. i par. Klimontów, odl 20 w. od Sandomierza. B. Klim. , ma 14 dm. , 169 mk. , 81 morg. dwor. , 49 włośc. B. przyb. , ma 9 dm. , 105 mk. , 51 morg. Obszar dworski należy do sukcesorów Subotkina. 15. B. , wś, pow. kozienicki. W r. 1827 par. Regów, wś pryw. , 52 dm. , 404 mk. 16. B. , pow. stopnicki, gm. i par. Stopnica. Odl. od Stopnicy 3 w. 17. B. , fol. , pow. krasnostawski, gm. Rybczewice, par. Częstoborowice. 18. B. , os. , pow. łomżyński, gm. i par. Miastkowo. 19. B. , os. , pow. mazowiecki, gm. Stelmachowo, par. Tykocin. 20. B. nowy, wś, pow. ostrowski, gm. Paproć, par. Andrzejewo. 21. B. , fol. , pow. lipnowski, gm, i par. Lipno, ma 6 dm. , 51 mk. , 287 morg. 22. B. , os. , pow. przasnyski, gm. i par. Zaręby, ma 2 dm. , 9 mk. . 120 morg. Borek 1. wś, pow. bielski, gub. grodz. , 1 okr. pol. , gm. Nowoberezowo, 21 w. od Bielska, 199 dzies. 2. B. , al. Nowy Kuplin, dobra, pow. Borejkowszczyzna Borejszuny Borejszowo Borejszele Borejsze Borejkiszki Bordziówka Borek Bordziuny Bordzobohaciszki Bordzowa Boreckie Borejki Borejszycha Borejwiszki Borek Goły Borek prużanski, 1 okr. pol. , gm. Nikitycze, 6 w. od Prużany, własność Denizów, mają 95 dzies. 3. B. , folw. , pow. Słonimski, 1 okr. pol. , gm. Kossów, 62 w. od Słonima. 4. B. , urocz. , pow. . Słonimski, 1 okr. pol. , gm. Pieski, 93 w. od Słonima. 5. B. , dobra, pow. kowieński, 1 okr. pol. , gm. Eleonorowo, 72 w. od Kowna, własność Jasińskich, 195 dzies. 6 B. , al. Szylele, ob. t. I, 309, wś. przy ujściu Niewiaży do Niemna, pow. kowieński, 1 okr. pol. , gm. Krasnesioło, 10 w. od Kowna. 7. B. , Borkowo, zaśc. , pow. kowieński, 2 okr. pol. , gm. Kroki, 80 w. od Kowna. 8. B. , wś i dobra, pow. kowieński, 3 okr. pol. , gm. Bobty, 24 w. od Kowna. Dobra, własność Chmielewskich, 155 dzies. 9. B. , w spisie z 1886 r. Borów, zaśc, pow. wiłkomierski, 4 okr. pol. , gm. Owanta, 43 w. od Wiłkomierza. 10. B. , zaśc. , tamże, 34 w. od Wiłkomierza. 11. B. , al. Borki, okolica szlach. , pow. ihumeński, okr. pol. i gm. Puchowicze, 47 w. od ihumenia. Mają tu działy Antoniewiczowie 10 włók, Galiccy 3 4 wł. ; Hołubowie 1 1 2 wł. ; Korbutowie około 2 włók; Piłatowiczowie 2 wł; Pietrusewiczowie 2 wł. ; Suszewiczowie 2 1 2 wł. ; Taturowie 5 wł. ; Jacewiczowie około 1 włóki. 12. B. , al. Borki, folw. , pow. miński, okr. pol. , gm. i par. kat. i st. poczt. Raków 6 w. , 41 w. od Mińska, własność Kuczewskich około 10 włók. 13. B. , folw. , pow. nowogródzki, gm. i par. katol. Darewo, 9 mil od Nowogródka, własność Kadziewiczow, należy do dóbr Zabrodzie. 14. B. , pow. nowogródzki, ob. Żukowy Borek. 15. B. , chutor, pow. rzeczycki gm. Zaspa. 16. B. , urocz. osiadłe, pow. słucki, gm. Hrozów, okr. pol. i par. kat. Kopylsk, własność Korbutów. 17. B. , folw. , pow. bychowski, dziedzictwo Protasewiczów, 120 dzies. 18. B. , dwór, pow. czauski, od 1878 r. własność Burskich, 103 dzies. 19. B. , dobra, pow. mścisławski, od 1860 r. własność Kutorgów, 116 dzies. 20. B. , dobra, pow. sieński, gm. Pustynki 10 w; , dziedzictwo Korolków, 1, 617 dzies. , 2 młyny wodne, folusz. 21. B. , zaśc. , pow. dzisieński, gm. Wierzchnie. W pobliżu zaścianka, w lesie znajduje się wał ziemny, długi około 60 a wysoki do 1 1 2 sąż. , opierający się z obu stron o błoto, wzdłuż którego biegnie rów. Niedaleko od wału wznoszą się kurhany wołotówki. 22. B. , al. Jakobusze, zaśc. , pow. oszmiański, 1 okr. pol. , gra. Holszany. Miał 7 dusz rewiz. ; należał do dóbr skarb. Juryzdyka Holszany. 23. B. , wś, pow. oszmiański, 4 okr. pol. , gm. i dobra hr. Czapskich Derewno, miała 33 dusz rewiz. 24. B. , zaśc. , pow. święciański, 1 okr. pol, gm. aleksandrowska; miał 6 dusz rewiz. należał do dóbr skarb. Świrany, 25. B. , zaśc. , pow. wilejski, 1 okr. pol. , gm. Mołodeczno 8 w. ; miał 7 dusz rewiz. ; należał do dóbr Chożów. 26. B. , os. , pow. newelski, gm. Berezowa, st. poczt. 27. B. , wś, pow. wieliski, gm. Krest. Borek 1. ob. t. I, 108 Borek, wś nad Ladawa, pow. mohylewski, gm. Snitków, 93 dm. , 476 mk. , cerkiew, młyn. W 1770 r. w posesyi Michała Hryniewickiego, cześnika witebskiego, płaci 465 złp. , kwarty. 2. B, ob. Borki, 5. Borek 1. wś, pow. bocheński. W połowie XV w. wś królewska w par. Żyrawa, ma 18 łan. km. dająjcych dziesięcinę, po fertonie z łanu, prebendzie Żyrawskiej w katedrze krakow. , trzy łany sołtysie dawały plebanowi w Żyrawie trzy fertony. Dług. L. B. , I, 119, II, 177. 2. B. , falęcki, wś, pow. wielicki. R, 1389 Mszczuj z Imbramowic część wsi B. sprzedaje Nawojowi z Tęczyna prepozyt. Skalmierskiemu za 92 grzyw. Kod. Kat. krak. , II, 138. W połowie XV w. wieś kapituły krakow. należąca do par. u św. Jakóba na Kazimierzu, miała 6 łan. km. dających po 1 2 grz. czynszu, młyn na rz. Wildze dający 4 grz. , karczmę dająca 2 kopy groszy. Dziesięcinę dają kościołowi w Bodzanowie. Wieś dokoła otaczają lasy dębowe i sosnowe. Połowę wsi tej nabyła kapituła r. 1382 od Otona syna Piotra z Gniewczyna wzamian za Szczeglice wieś kapitulną, drugą 1389 r. od Mszczuja z Imbramowic L. B. , I, 169, 170. 3. B. , wś, pow. dąbrowski. W XV w. należał do par. Oleszno; dziedzicem był Stan. Ligęza. Dług. L. B. , I, 10 i II, 431. 4. B. stary i nowy, wś, pow. rzeszowski. W r. 1515 i 1589 należy do Tyczyna, Pileckich h. Leliwa. Borek 1. miasto, pow. krotoszyński. Kierski Emil Opis statyst. i histor. obwodu Boreckiego w W. Ks. Pozn. w powiecie Krotoszyńskim. Roczn. Tow. Przyj. Nauk. Pozn. r. 1855. Parafia Borecka podczas napadu szwedzkiego od r. 1655 do r. 1657 napisał ks. Aleks. Brandowski, proboszcz. Hrabia Jan Bniński, nieprzyjaciel wiary świętej w par. Boreckiej od r. 1579 do 1591, napisał ks. Aleks. Brandowski. Poznań. Świątobliwy kapłan Felix Durowicz 1676 1642 przez X. A. Brandowskiego. Poznań. 1881. 8o. Maciej Kazimierz Treter, 1623 692 nieznany a wzorowy stylista polski 17 w. przez K. A. Brandowskiego. Poznań. 1877. 2. B. , wś, pow. ostrzeszowski. Wspom. w dok. z r. 1386. K. W. , nr. 1852. Borek Długi, os. , pow. prużanski, 4 okr. pol, gm. Masiewo, 61 w. od Prużany, 34 dzies. Borek Goły, wś, pow. brzeski, gub. grodz. , 4 okr. pol. , gm. Kamieniec Litewski, 39 w. od Brześcia. Borek Kosmaty, wś, pow. sokólski, 3 okr. pol, gm. Czarna Wieś, 25 w. od Sokółki, ma wraz z urocz. Chmielniki 97 dzies. Borek Sosnowy, urocz. , pow. sokólski, 3 okr. pol. , gm. Ostrów, 40 w. od Sokółki, 14 dz. Borek Suczy, os. , pow. prużański, 4 okr. pol, gm. Masiewo, 74 w. od Prużany, 47 dzies. Borek Wysoki, dobra, pow. czerykowski. Borek Borek Długi Borek Kosmaty Borek Sosnowy Borek Wysoki Borekuny Boreliszki Boremel Boremiec Boremszczyzna Borenkiszki Boreszczaki Boreucha Borgeliszki Borgojle od 1865 r. własność Azanczewskich, 5, 695 dz. 5, 000 lasu. Borekuny, ob. t. I, 311, wś włośc. , pow. wileński, 2 okr. pol. , gm. Mejszagoła 7 w. . W r. 1865 miała 54 dusz rewiz; należała do dóbr skarb. Mussa. Boreliszki 1. wś i folw. , pow. oszmiański, 1 okr. pol. , gm. Polany 4 w. . Wś miała 9 dusz rewiz. , dobra należały do Jana Wojniusza. 2. B, trzy zaśc. , pow. wileński, 3 okr. pol. , gm. Podbrzeź 9 w. . Miały 18 dusz rewiz. ; należały do dóbr skarb. Jęczmieniszki. Boremel, ob. t. I, 311, w dok. Bareml, Bureml, Burzemlie, mstko nad Styrem, w pobliżu ujściu Lipy nie zaś Ikwy, pow. dubieński, gm. Boremel, st. poczt. Młynów 30 w. , 40 w. od Dubna, ma 126 dm. , 743 mk, zarząd gm. , cerkiew, 2 domy modl. żyd. , szkołę, posterunek straży pogran. , młyn, garbarnie, fabrykę świec łojowych, 4 jarmarki doroczne. Cerkiew, z muru wzniesiona 1786 r. Do par. praw. należą, wsi Nowosiołki i Szybenna. Cerkiew filialna we wsi Wiczułki. Cerkiew cmentarna drewn. z 1774 r. Dawniej istniała w B. cerkiew zamkowa p w. św. Trójcy, o której wzmiankuje inwentarz z 1573 r. W cerkwi tej znajdował się obraz Zbawiciela niosącego krzyż, uważany za cudowny i przechowywany obecnie w cerkwi parafialnej. Wizerunek obrazu wydany został w drukarni poczajowskiej 1773 r. Prawdziwy wizerunek Pana Jezusa Boremelskiego na Wołyniu, cudami słynącego. B. jest dawną osadą. Po raz pierwszy wspomniany pod r. 1366, w którym zajął go król Kazimierz w liczbie grodów wołyńskich. Wówczas oddał król Krzemieniec i B. w lenne władanie Aleksandrowi Koryatowiczowi. W 1451 r. Kazimierz Jagiellończyk potwierdza kn. Michałowi Konstantynowiczowi Kurcewiczowi posiadanie ojcowizny, którą stanowiły B. , Nowosiołki, Ozyr Obsyr, Stratyn Siestratyn, Korsów, Zmejnec w pow. łuckim i Nowosielce w pow. peremilskim. Od B. gałęź rodu Kurcewiczów przyjęła nazwę Boremelskich al. Boremskich. Podług rewizyi zamku łuckiego z 1545 r. włada tu kn. Buremski, który zobowiązany był do opatrywania jednej horodni zamkowej. Przytem rewizorowie podali, że z Bniewłaściwie pobierają myto po 1 gr. W 1570 r. B, należy do kn. Aleksandra Buremskiego, który z B. , Śniechnicza, Obrza Obzor, Horszowa i Stratyna wnosi od 80 dym. , 94 ogr. po 2 gr. , 3 kół młyń. po 12 gr. , 2 karcz. i 3 szynk. gorz. po 6 gr. W 1577 r. kn. Dymitrowa Buremska płaci ze Starego B. z 5 dym. po 10 gr. , 4 ogr. po 4 gr. , od 1 koła młyń. waln. 12 gr. a w r. 1583 od 10 dym. , 10 ogr. , 2 kół waln. , 1 popa. W połowie XVII w. B. należy do Aleksandra i Katarzyny Chrynickich, spokrewnionych z Buremskiemi, ma w 1648 r. 21, w 1653 r. 20, a w 1655 r. 15 dym. Częścią z Podhajcami włada Marc. Dąbrowski, skarb. wołyński, który w 1650 r. płaci od 10 dym. Po wygaśnięciu rodu kn. Buremskich B. przeszedł do ks. Poryckich, poczem drogą spadku za ostatnią z rodu ks. Zofią Izabelą dostał się Krzysztofowi Koniecpolskiemu, wwdzie bełskiemu. Córka ich Helena wniosła B. Stefanowi Zaborowskiemu kaszt. wołyńskiemu. Jako wiano jedynej ich córki Katarzyny B. dostaje się Wojciechowi Czackiemu, chorążemu wołyńskiemu, sście włodzimierskiemu, wnuk których Franciszek stale tu zamieszkał, i podejmował 1781 r. w przejeździe Stanisława Augusta. W 1782 r. wzniósł pałac i kościół. Podług taryfy z 1775 r. B. był wsią, mającą 93 dym. W 1781 r. Franciszek Czacki wyjednał przywilej miejski, oraz 4 jarmarki. W 1784 r. wprowadzono jeszcze dwutygodniowy jarmark na św. Teodora. Według tradycyi pod B. jest mogiła 500 dziewic, które wolały umrzeć niż dostać się Tatarom. Gmina obejmuje 23 miejscowości 1 mstko, mające 980 dym. włośc. obok 178 innych, 8, 541 mk. włościan, uwłaszczonych na 10, 343 dzies. ziemi. Boremiec, al. Borzemiec, w dok. Buremiec, wś nad Styrem, pow. dubieński, gm. Jarosławiec 3 w. , st. poczt. Młynów 16 w. , st. dr. żel. Dubno 34 w. , ma 56 dm. , 397 mk. Poprzednio ze wsią Podhajce miała 61 dm. , 488 mk. praw. , 78 katol. i 30 żydów. Posiada cerkiew wzniesioną r. 1793 przez archimandrytę żydyczyńskiego Floryana Korsaka. Do par. praw. należy wś Podhajce 3 w. . We wsi młyn. Własność Paleckich. Wchodziła w skład dóbr monasteru żydyczyńskiego. Podług rewizyi zamku łuckiego 1545 r. arecimandryta był zobowiązany do utrzymywania jednej horodni zamkowej. Regestra pobor, z 1570 i 1583 r. wymieniają B. w liczbie wsi monasteru. W 1583 r. z B. i Podhajec wnoszą od 12 dym, 6 ogr. , 7 ogr. , 4 kół waln. , 1 popa. Boremszczyzna, wś, pow. kowelski, na pograniczu pow. włodzimierskiego, w pobliżu toru dr. żel. nadwiślańskiej, pomiędzy st. Luboml i Maciejów. W spisie urzęd. niepodana. Borenkiszki, okolica szlach. , pow. trocki, 2 okr. pol, gm. Żośle 6 w. . Miała 20 dusz rewiz. ; należała do dóbr skarb. Szylany. Boreszczaki, ob. Wereszczaki. Boreucha, al. Borewucha, zaśc. , pow. borysowski, gm. Krasnełuki, 42 w. od Borysowa, własność Dynaburga 10 wł. i Szpunta 4 wł. . Borgeliszki, al, Barguliszki, folw. , pow. oszmiański, w pobliżu Bieniun. W 1620 r. należał do Piotra Sylwestrowicza. W 1802 r. wraz z Kutami własność Achmatowiczowej, która na utrzymanie meczetu w Doubuciszkach płaci od 12 soch. Borgojle, wś i dobra, pow. kowieński, 2 okr. pol. , gm. Kroki, 90 w. od Kowna. Dobra, własność Bortkiewiczow, 696 dzies. Borekuny Borgowejnie Borgowice Borhów Borki Borgowejnie Borgowejnie, w spisie z 1886 r. Borowejnie, Borwejnie, dobra, pow. wiłkomierski, 4 okr. pol. , gm. Dobejki, 60 w. od Wilkomierza, własność Olędzkich, 245 dzies. Borgowice, wś, pow. sochaczewski, gm. Iłów, ma 38 mk. , 104 morg. Spis urzęd. z r. 1870 nazywa tę wieś Borgowie. W spisie z r. 1827 nie podana. Borhów, wś i dobra, pow. rohaczewski, gm. Dowsk 7 w. . Dobra od 1869 r. własność Richertów, wraz z dobrami Święte, mają 4, 680 dz. , 3, 362 lasu. Borki 1. wś, pow. grójecki, gm. i par. Czersk, ma 65 mk. , 241 morg. W r. 1827 wś rząd. , 4 dm. , 25 mk. 2. B. , wś i fol. , pow. nowomiński, gm. Łukowiec, par. Jeruzal, ma 128 mk. , 513 morg. dwor. , 184 włość. 3. B. , fol. , pow. radzymiński, gm i par. Klembów, ma 86 mk. , 300 morg. 4. B. , wś, pow. radzymiński, gra. i par. Jadów, ma 138 mk. , 892 morg. dwor. , 84 włośc. W r. 1827 B. strachowskie, 16 dm. , 143 mk. 5. B. , wś, pow. radzymiński, gm. i par. Radzymin, ma 67 mk. , 156 morg. dwor. , 23 włośc. 6. B. , wś, pow. słupecki, gra. Ciążeń, par. Słupca, ma 18 dm. , 139 mk. , 194 morg. 7. B, kol. , pow. wieluński, gm. i par. Sokolniki, ma 11 dm. , 135 mk. 8. B. lipkowskie i B. drużbińskie, dwie wsi, fol. , pow. sieradzki, gm. Złoczew, par. Bałdrzychów i Drużbin, B. lipk. , mają 4 dm. , 69 mk. , B. drużb. 16 dm. , 179 mk. 9. B. , fol. , pow. brzeziński, gm. Dmosin, ma 3 dm. , 24 mk. , 240 morg 10. B. , wś, pow. brzeziński, gm. i par. Dobra, ma 4 dm. , 27 mk. , 21 morg. 11. B. , fol. , pow. noworadomski, gm. Radziechowice, par. Jedlno, ma 8 dm. , 109 mk. , 823 morg. W 1827 r. 1 dm, 9 mk. 12. B. , fol. , pow. noworadomski, gm. Przerąb, 1 dm. , 10 mk. , 85 morg. 13. B. , wś, pow. noworadomski, gm. Przerąb, par. Rzejowice, ma 12 dm. , 111 mk. , 165 morg. 14. B, os. nad rz. Widawką, pow. noworadomski, gm. Dobryszyce, ma 1 dm. , 5 mk. , 30 morg. 15. B. , fol. nad rz. Radomką, pow. radomski, gm. Przytyk, par. Jankowice, ma 4 dm. , 9 mk. , 169 morg. 16. B. , fol. , pow. radomski, gm. i par. Radzanów, 1 dm. , 11 mk. , 30 morg. 17. B. jasieńskie i B. stawiszyńskie, dwie wsi nad rz. Pierzchnianką, pow. radomski, gra. Białobrzegi, par. Jasionna, mają 12 dm. , 103 rak. , 138 morg. dwor. , 22 włośc. 18. B. , wś, pow. konecki, gra. Miedzierna, par. Grzymałków, ma 16 dm. , 101 mk. , 87 morg, 19 B. , wś, pow. konecki, gm. i par. Chlewiska, mają 21 dm. , 167 mk. , 54 morg. 20. B. , pow. jędrzejowski, gm. Raków, 3 w. od Jędrzejowa. 21. B. , pow. stopnicki, gm. Łubnice, par. Beszowa. Odl. od Stopnicy 17 w. W r. 1827 było 12 dm. , 84 mk. 22. B. , wś, pow. łukowski, gm. Prawda, par. Stoczek, ma 3 dm. , 70 mk. , 84 morg. W 1827 r. 6 dm. , 34 mk. 23. B, wś, pow, garwoliński, gm. Ryki, 15 dm. , 164 mk. , 236 morg. 24. B. , fol, pow. włodawski, gm. Dębowa Kłoda, ma 2 dm. , 184 morg. 25. B. , os. włośc. nad rz. Działdówką, pow. sierpecki, gm. i par. Gradzanowo, 27 w. od Sierpca, 1 dm. , 8 mk. , 31 morg. 26. B. , os. pow. pułtuski, gm. i par. Lubiel. Borki 1. dobra, pow. grodzieński, 1 okr. pol. , gm. Wiercieliszki, 14 w. od Grodna, własność Klimowiczów, 147 dzies. 2. B. , wś i os. , pow. kobryński, 1 okr. pol. , gm. Podolesie, 23 w. od Kobrynia. Wś ma 93 dzies. , os. , własność Połzunów, ma 60 dzies 3. B. , urocz. , pow. kobryński, 1 okr. pol. , gm. Zalesie, należy do dóbr Miniewicze. 4. B. , wś, pow. kobryński, 2 okr. pol, gra. Mokszany, 45 w. od Kobrynia, 725 dzies. 5. B. , wś. pow. prużański, 2 okr. pol. , gm. Czerniakowo, 37 w. od Prużany, 299 dzies. 6. B. , wś, pow. prużański, 4 okr. pol. , gm. Masiewo, 38 w. od Prużany 633 dzies. 7. B. , wś i dobra, pow. Słonimski, 1 okr. pol. , gm. Borki, 40 w. od Słonima. Wś ma 25 dm. , 283 mk. , cerkiew, 541 dzies. ziemi włośc. i 160 dzies. ziemi cerk. , dobra należą do Jakowlewych i mają 478 dzies. Gmina obejmuje 42 miejscowości, ma 518 dym. włośc. obok 47 innych, 4, 703 mk. włościan, uwłaszczonych na 8, 575 dzies. ziemi. Nadto w obrębie gminy jest 4, 532 dzies. większej własności, 8. B, chutor, pow. Słonimski, 3 okr. pol. , gm. Kuryłowicze, 22 w. od Słonima, własność Papiernickich, 64 dzies. 9. B. ob. t. I, 312, wś i dobra, pow. słonimski, 4 okr. pol, gra. Robotna, 29 w. od Słonima. Wś ma 242 dzies. ziemi włośc. ; dobra, własność Protasewiczów, z chutorem Wielkie Pole i urocz. Krynica mają 558 dzies. , gorzelnię, młyn wodny. 10. B. , ob, t. I, 312, wś, pow. sokólski, 3 okr. pol. , gm. Ostrów, 32 w. od Sokółki, 370 dzies. 11. B. , Stryjenszczyzna, urocz. , tamże, 30 w. od Sokołki. 12. B. , wś, pow, wołkowyski, 5 okr. pol. , gm. Pieski, 19 w. od Wołkowyska, 159 dzies. 13. B. , dwór, pow. kowieński, 4 okr. pol, gm Janowo, 28 w. od Kowna, własność Szorawskich, 50 dzies. 14. B. , urocz. i fol. , pow. bobrujski, gm. Horbacowicze, 17 w, od Bobrujska, własność Holeniewiczów, ma 21 włók. 15. B. , Borka, wś nad rzką Naczą, pow. borysowski, gm. Chołopienicze, 56 w. od Borysowa, ma 26 osad, 16. B. , al. Uborcie, zaśc. , pow. borysowski, gm. Witunicze, 37 w. od Borysowa. 17. B. , dwie zaśc. , pow. ihumeński, gra. Jurewicze, 35 w. od Ihumenia, mają 11 osad, 18. B. , Wyższe i Niższe dwa zaśc. , pow. miński, gm. Stańków 5 w. okr. pol. , par. katol. i st. poczt. Kojdanow, 40 w. od Mińska, należą do dóbr Stańków, 19. B. , al Koziowszczyzna, zaśc, pow. miński; gm. Stańków. 20. B. , al. Borek, wś, pow. mozyrski, okr. pol. i gm. Turów 8 w. ., 127 w. od Mozyrza. 21. B. , wś, pow. nowogródzki, okr. pol. i gm. Lubcz, 28 w. od Nowogródka, 22. B. , wś, pow. piński, gm. Cho Borkłojnie tynicze, 88 w. od Pińska, ma 16 osad. 23. B. , wś, pow. piński na Zaborodzin, gm. PohostZa horodny, 53 w. od Pińska, ma 42 osad. 24. B. , al. Ostrów, okolica szlach. , fol. pow słucki, gm. Hresk, 14 w. od Słucka. Mają. tu działy Barancewiczowie, Hawrykowiczowie, Guzowscy, Jermołowiczowie, Klichnowscy, Kowalewscy, Korzonowie, Łobanowiczowie, 4 wł. , Pietniccy, Pontusowie 2 wł. , Radziukiewiczowie, Syćkowie, Chocianowiczowie. 25. B. , dobra, pow. Słucki, gm. Czaplice, par. katol. Starczyce, 27 w. od Słucka, dziedzictwo Uzłowskich, około 145 włók, kaplica katol. , piękna rezydencya. 26. B. , wś i dobra, pow. bychowski, gm. Czyhyrynka. Wś ma 57 dm. , 356 mk. Dobra, dziedzictwo Bułhaków, wraz z dobrami Niemki, mają. 10, 503 dzies. , 5, 814 lasu; młyn wodny i dziegciarnia. 27. B. , dobra, pow. czerykowski, nadane przez ks. Mścisławskich rodzinie Orzeł, od nich przeszły do Łopacińskich. W r. 1652 Tomasz i Zofia z Orłów Łopacińscy sprzedają. B. Kazimierzowi i Katarzynie z Horbackich Hajkom. 28. B. , dobra, pow. homelski, dziedzictwo Wojnicz Sianożęckich, 1, 347 dzies. 29. B. , dobra, pow. mohylowski, od 1877 r. własność Polikarpowiczów, 135 dzies. 30. B. , wś i dobra, pow. orszański, gm. Starosiele 3 w. . Wś ma 76 dm. , 393 mk. Dobra od 1868 r. własność Tytowych, wraz z Starosielem 2, 185 dzies. , 1, 400 lasu, gorzelnia, młyn wodny. 31. B. , Stare, wś, pow. sieński, gm. Lisiczyno 5 w. . 32. B. , wś, pow. sieński, gm. Łatygol, 25 dm. , 144 mk. 33. B. , wś, pow. lidzki, w 1 okr. pol. , gm. i dobra skarb. Lida 10 w. Miała 21 dusz rewiz, 34. B. , wś, pow. oszmiański, 4 okr. pol. , gm. i dobra Wołożyn; miała 17 dusz rewiz. 35. B. , folw. pow. oszmiański, należy do dóbr Iwie. 36. B. , zaśc. , pow. wilejski, 1 okr. pol. , gm. Chotenczyce 3 w. , należał do dóbr Zaborze. 37. B. , wś, pow. wilejski, 1 okr. pol. , gm. Chotenczyce 7 w. . W r. 1865 było 25 dusz rewiz. , należał do dóbr Antonowo. 38. B. Nowe, folw. , pow. połocki, mylnie podane t. IX, 756 pod nazwą. Mosko Nowe, 39. B. , wś, pow. wieliski, gm. Baranowo. W 1653 r. wymienione we włości sorockiej. 40. B. , ob. t. I, 312, nr. 8, leżą, w pow. połockim. 41. B. , ob. Borek. Borki 1. ob. t I, 312, wś nad Irpeniem, pow. kijowski, gm, Piotrowce Stare, par. praw. Luteż 7 w. , 32 w. od Kijowa, 125 dm. , 679 mk. 2 B. , ob. t. I, 312, wś nad Turyą, pow. kowelski, gm. Chocieszów, Choterzów, 58 w od Kowla 216 dm. , 758 mk. Wchodziła w skład sstwa kowelskiego. Ob. Boki. W połowie XVIII w. z Bojarami i innemi wsiami własność Stanisława Oleszki, mają. w 1648 r. 70 a 1651 r. 66 dym. 3. B. , ob. t. I, 312, wś nad rzką Breszczą. , dopł. Prypeci, pow. kowelski, gm. Hłusza Wielka, 79 w. od Kowla, na płn. wschd. od Kamienia Koszyrskiego, 111 dm. , 842 mk. , cerkiew. 4. B. , kol. , pow. kowelski, gm. Turzysk, 25 w. od Kowla, 15 dm. , 102 mk 5. B. , al. Borek, wś, pow. krzemieniecki, gm. Borki, st. poczt. Krzemieniec 22 w. , st. dr. żel. Rudnia Poczajowska 43 w. , ma 105 dm. , 779 mk. , cerkiew murowana z r. 1776 kosztem parafian i dziedzica Michała Podhorskiego. Cerkiew filialna we wsi Ludwiszcze 7 w. . We wsi zarząd gm. , szkoła, 2 młyny. Podług rewizyi zamku krzemienieckiego z 1545 r. własność Hryćka Tołmaczowa, który z B. wespół z innemi, zobowiązany był do opatrywania dwu horodni zamkowych. W 1563 r. jako właścicielka występuje Bohdana Tołmaczowa, wdowa po Hryćku. Z córką jej żeni się Hrehory Podhorski, przybyły z Moskwy, który na wyżywienie otrzymuje połowę Cecyniowiec. W 1570 r. własność Hrehorowej Tołmaczowej, która wnosi ztąd od 5 dym. , 2 ogr. po 4 gr. , 2 kół młyń. W 1583 r. płacą ztąd kn. Podhorski od 2 dym. , 3 ogr. , Paweł Koźlakowski od 4 dym. , 5 ogr. , 3 ogr. , 2 komor. , 1 koła waln. i Waleryan Pudłowski z 8 dym. , 8 ogr. , 4 podsus. , 1 koła dorocz. , 1 popa. W pierwszej ćwierci zeszłego wieku część wsi jest własnością Michała Pruszyńskiego, miecznika żytomierskiego, w zastawie u Marcina Starczewskiego. W drugiej połowie tegoż wieku B. należą do Michała Podhorskiego. Dalej Buszyńskich, Pinińskich, Iwanowskich, w końcu hr. z Iwanowskich Tarnowskiej, mająjcej tu 1, 075 dzies. Obecnie przeszła w inne ręce. Gmina należy do 4 okr. pol. , obejmuje 16 miejscowości 1 mstko, 1, 160 dym. włośc. obok 215 innych, 9, 809 mk. włościan, uwłaszczonych na 9, 670 dzies. ziemi. 6. B. , wś, pow. włodzimierski, gm. Luboml, 61 w. od Włodzimierza, 76 dm. , 543 mk. Borki, ob. t. I, 312, mstko nad Taszeńską Hrunią, pow. zieńkowski, gub. połtawskiej, gm. Borki, 18 w. na płd. wschd. od Zieńkowa, 520 dm. , 2, 620 mk. , zarząd gm. , 2 cerkwie, szkoła, młyn, 38 wiatraków, 3 olejarnie, majdan saletrzany, 3 jarmarki. Niegdyś miasto sotnicze. Borki, wś, pow. mielecki, par. Gałuszowiee, odl. 12, 7 klm. od Mielca. Istniały już w XV w. Stanowią, część dóbr Niziny. Borkłojnie 1. ob. t. I, 315, folw. , pow. poniewieski, 1 okr. pol. , gm. i par. Remigoła, 16 w. od Poniewieża, własność Mickiewiczów, 145 dzies. 2. B. , dwie wsi, pow. poniewieski, 1 okr. pol. , gm. Remigoła, 17 w. od Poniewieża, 9 dm. , 83 mk. , kaplica katol. w par. Remigoła. 3 B. , dobra i folw. , tamże, 16 w. od Poniewieża. Czerniewscy mają. 168 dzies. , B. Górne i Dolne, należą do Szwojnickich i mają 800 dz. Folw własność Szyłowów, ma 76 dzies. We wsi kaplica katol. , p, w. N. M P. , z muru wzniesiona 1658 r. przez dziedzica Sz wojnickiego. 4. B. , wś, pow. poniewieski, 3 okr. pol. , gm. Girsudy, 32 w. od Poniewieża. 5. B. , dobra, pow. poniewieski, 4 okr. pol. , gm. Gulbiny, 47 w. Borki Borki Borkowszczyzna Borków Boroczyce Bornocie Bormaki Borluny Borkuszki Borkowo Borkówka Borkowicze Borkowce Borków od Poniewieża, własność bar. von der Ropp, z folw. Pojeszmień i Dagielinia, mają 1, 552 dz. Borków 1. wś, pow. warszawski, par. Zerzeń. W r. 1870 miała 186 mk. , 1, 677 morg. dwor. i 261 włośc. 2. B. , wś, pow. nowomiński, gm. i par. Kełbiel ma 43 mk. , 101 morg. 3. B. , dawniej Borkowo, wś, pow. kaliski. Wspom. w dok. z r. 1260 i 1282 r. K. W. , nr. 389, 511. W 1288 r. ks. Przemysław sprzedaje 6 łan. wsi Arnoldowi, synowi Jana. K. W. , nr. 626. Kościół par. p. w. św. Andrzeja apostoła istniał tu już w r. 1412. Obecny kościół drewniany stanął r. 1710 staraniem Bartłomieja Tarły bisk. pozn. dziedzica połowy wsi. B. był pierwotnie wsią królewską. W XVII w. należy w połowie do kolegium Jezuitów w Kaliszu w połowie zaś do Tarłów. Łaski, L. B. , II, 84. 4. B. , wś, pow. opatowski, gm. Iwaniska, par. Mydłów, odl. 14 w. od Opatowa, ma 17 dm. , 112 mk. , 55 morg. włośc. i 2 dwor. W połowie XV w. były tu trzy części szlacheckie, trzy łany km. , trzech zagrodników i karczma. Kmiecie dawali dziesięcinę archidyak. sandom. , folw. , pleban, w Mydłowie. Dług. L. B. , 1, 318, II, 338. 5. B. , wś, pow. kielecki, par. Daleszyce. Odl. od Kielc 13 w. W 1827 r. 7 dm. , 59 mk. 6. B. , wś, pow. stopnicki, gm. Chmielnik, par. Sędziejowice, odl 32 w. od Stopnicy. W r. 1827 było 11 dm. , 77 mk. dwie części. Istniała w XV w. i dawała dziesięcinę do 4 grzyw. pleb. w Sędziejowicach. 7. B. , wś nad rz. Nidą. , pow. pińćzowski, gm. Kliszów, par. Kije, odl 9 w. od Pińczowa. W połowie XV w. własność kapituły krakow. miała 4 łany km. dające po 1 gr. czynszu. L. B. , I, 172. Borków 1. ob. t. I, 313, wś nad rzką. Zharkiem, pow. lityński, par. Litynka, st. poczt. Lityń, 114 dm. , 728 mk. , cerkiew, szkołę. W 1552 r. sioło Mikulińce, Borków i Nowosielica miały 80 danników, sześciu z nich daje po 12 gr. kunicy i po 4 trzecienniki owsa, 74 zaś po 4 gr. i po 4 trz. owsa; roboty 3 dni na rok; słobodnych na tych siołach 18, ci nie dają nic i nie służą. W 1629 r. część B. z Nowosielicą. i część Mikuliniec należą do Romana Mikulińskiego, który wnosi wogóle z 196 dym. , część zaś B. i Mikuliniec do Anny z Mikuliuskich Buszkowskiej, płacącej od 27 dym. razem. W 1664 r. Woliński płaci z 29 dym. Obecnie B. składa się z trzech części i maj dana. Kołczan posiada 916 dzies. , Józef Jarczewski 88 dzies. i Konst. Jarczewski 89 dzies. Majdan należy do Heleny Chodorskiej, ma 349 dzies. 2. B, wś niegdyś, w dzisiejszym pow. ostrogskim. Podług reg. pobor. , pow. łuckiego z 1583 r. należy do Dorohobuża ks. Konst. Ostrogskiego, krajczego w. ks. litewskiego, który wnosi z 9 dym. . 9 ogr. , 2 komom. Borkowce, ob. Burkowce. Borkowicze, ob. t. I, 314, dobra, pow. drysieński, gm. Filipowska i Ziabki 10 w. , 13 w. od Dryssy, 840 dzies. ziemi dwor. , cerkiew, fundowana 1742 r. przez Trojana Hłaskę, st. dr. żel ryskoorłowskiej. Dobra, dawna własność Fiedora Kamionki, 1742 r. należą, do Trojana Hłaski, 1800 r. Stanisława i Franciszki z Szyszków Hłasków, dalej syna ich Alojzego, poczem syna ostatniego Józefa, marszałka drysieńskiego, obecnie syna tegoż Wiktora. Borkówka, wś, pow. miński, 3 w. od Mińska, gm. Siennica. Borkowo 1. Kościelne, wś, pow. sierpecki. Wieś książęca zamieniona w r. 1322 przez ks. Wacława na czynsze z Płocka dawane biskupowi. Kod. Maz. , 44. Zapewne biskupi założyli tu parafią. . W reg. pob. z 1578 r. wymieniono Borkowo ecclesiastica i B, major. 2. B. , wś, pow. kolneński, Jakusz z B. , w dok. z r. 1413. Ob. Zabiele. 3. B. , ob. Borków. Borkowo 1. dobra, pow. orszański, od 1880 r. własność Prokopowiczów wraz z Mikulinem 3, 421 dzies. , 2, 352 lasu. 2. B. , zaśc. , pow. dzisieński, 3 okr. pol. , gm. i dobra skarb. Przebrodź, miało 4 dusze rewiz. 3. B. , zaśc. , pow. dzisieński, 3 okr. pol. , gm. Przebrodź 10 w. ; miał 9 dusz rewiz. , należał do dóbr skarb. Bielowce. 4. B. , wś, pow. drysieński, par. Oświej. 5. B. , folw. , pow. połocki, attyn. dóbr Bieszenkowicze, dawniej Sapiehów, następnie Ogińskich, obecnie hr. Chreptowiczów. 6. B. t ob. Borek 7. Borkowszczyzna, wś, pow. kalwaryjski, gm. i par. Lubów, ma 9 dm. . 49 mk. Borkowszczyzna, al. Barkowszczyzna, wś i dobra, pow. szawelski, 1 okr. pol. , gm. Błagowieszczeńsk, 57 w. od Szawel, własność Pietkiewiczów, 44 dzies. 2. B. , ob. t. I, 315, Wielka, wś, pow. oszmiański, 2 okr. pol. , gm. Bienica 9 w. . Miała 38 dusz rewiz. 3. B. Mała, al. Skomoroszczyzna, wś, tamże, 7 w. od Bienicy; miała 23 dusz rewiz, Obie należały do dóbr Malinowszczyzna 4. B. , zaśc. , pow. wilejski, 1 okr. pol. , gm. Lebiedziewo; 9 dusz rewiz. , należał do dóbr Malinowszczyzna. 5. B. , ob. t. I, 315, os. , pow. lepelski, gm. Huta, zakład wodoleczniczy. Borkuszki 1. zaśc. , pow. wileński, 3 okr. pol, gm. Giedrojcie 10 w. ; miał 5 dusz rewiz. , należał do dóbr Dubinki. 2. B. , wś, pow. wileński 5 okr. pol. , gm. Ilino 14 w. ; miała 13 dusz rewiz. ; należała do dóbr Wilkiszki. Borluny, fol. , pow. sejneński, zwie się właściwie Burluny. Bormaki, ob. Barmaki. Bornocie, ob. Biernocie. Boroczyce, Borodczyce, Borotczyce, w dok. Borodycze, wś nad rzką. Lipą, pow. włodzimierski, gm. Brany, 60 w. od Włodzimierza, 139 dm. , 874 mk. . 2 cerkwie. Gwiazdo rodziny Myszków Chołoniewskich od Chołoniewa. Podług rewi Borodki Boroda Borodyńce zyi zamku łuckiego zobowiązani byli do opatrywania horodni zamkowych Chołoniewscy, Iwan Myszka, oraz ten ostatni z Iwanem Szymkowiczem W 1570 r. część należy do Chwedora Skleńskiego, który wnosi z 12 dworz. , 9 ogr. po 4 gr. W 1583 r. tenże Fiedor Skliński wnosi ze swej części od 10 dym. , 2 ogr. , 8 ogr. . 1 2 koła dor. , z 1 4 popaa Gniewosz Oleksowski z 23 dym. , 15 ogr. po 4 gr. . 10 komor. , 2 kół waln. , 1 popa. W połowie XVII w. własność Hulewicza, 1649 r. 61 dym. , a 1650 r. 51 dym. Boroda, al. Herasimeńki, wś nad rzką t. n. , pow. wieliski, gm. Wiaźmieny. Wymieniona w rewizyi granic z 1767 r. W 1765 r. wchodziła w skład dziesiątka wiaźmieńskiego. Borodanie, wś na pr. brzegu Rosi, pow. kaniowski, gra. i st. poczt. Bohusław 10 w. , 65 w. od Kaniowa, 176 dm. , 941 mk. , cerkiew drewn. z 1800 r. , na miejscu dawniejszej z 1745 r. fundacyi ks. Wisniowieckich. Należała do klucza bohusławskiego dóbr hr. Branickich. Borodczyce, ob. Boroczyce. Borodeńki, wś, pow. czauski, gm. Drybin, 28 dm. , 87 mk. Borodki 1. obręb leśny, pow. kobryński. gm. Odryżyn. 2. B. wś, pow. sieński, gm. Lisiczyno 5 w. . Borodycze 1. wś nad rzką Leśną. , pow. brzeski, gub. grodz. , 4 okr. pol. , gm. Dmitrowicze, 50 w. od Brześcia, 887 dzies. Wraz ze wsią. Paszuki ma 29 dra. , 262 mk. 2. B. , os. , pow. kobryński, 1 okr. pol. , gm. Zbirogi, 20 w. od Kobrynia, 8 dzies. 3. B. , wś i fol. , pow. kobryński, 3 okr. pol. , gm. Antopol, 35 w. od Kobrynia. Wś ma 17 dm. , 247 mk. , cerkiew, 364 dzies, folw. , należy do dóbr Antopol. 4. B. , wś nad rzką. Kipiatką. , pow. wołkowyski, 1 okr. pol. , gm. Zelwa, 22 w. od Wołkowyska, 88 dm. , 724 mk. , 1, 263 dzies. Borodycze, pow. włodzimierski, ob. Boroczyce. Borodyńce Krute, wś nad Uszycą, pow. latyczowski, gm. Żińków, 43 dra. , 362 mk. , cerkiew, młyn wodny. Borodyn, wś i dobra, pow. wilejski, 2 okr. pol. , gm. Kurzeniec 2 w. . Wś miała 11 dusz rewiz. ; dobra należały 1865 r. do Siemaszków. Borodyno, wś i dobra, pow. orszański, gm, Lubawicze. Wś ma 5 dm. , 50 mk. ; dobra, dziedzictwo Rostkowskich, wraz z dobrami Znajdyno, maja 1, 216 dzies. 524 lasu. Borodyszcze, chutor, pow. brzeski, gub. grodz. , 5 okr. pol. gm. Połówce, 50 w. od Brześcia. Borodzianka, ob. t. I, 316, mstko nad Zdwiżem, pow. kijowski, gm. Borodzianka, 50 w. od Kijowa, ma 276 dm. ., 2, 740 mk, cerkiew drewn. z 1797 r. na miejsce dawniejszej, z 1728 r. , kaplica katol. par. Makarów, młyn wodny, 9 wiatraków, szkółka, szpital wiejski. 15 jarmarków w ciągu roku. Włościanie, w licz bie 631 dusz rewiz. , uwłaszczeni na 1, 948 dzies. Dobra, oprócz B obejmują wsi Kaczały, Stara Buda, Zahalce, Halinka, Drużnia, Potasznia, Piaskówka, Mircza i Koblica i maja 25, 183 dzies. ziemi dwor. w tem 19, 705 dzies. lasu. Gmina, w płn. zchd. części powiatu, obejmuje 1 mstko, 3 sioła i 12 wsi, ma 13, 853 mk. w tem 949 katol. , 2 ewang. , 40 sztundystów, 871 żydów, 18 in. wyzn. , 45, 966 dzies. , 10, 395 roli, 4, 925 łąk, 27, 307 lasu, 1, 410 nieuż, w tem 32, 904 dzies. , należy do własności większej, 12, 899 do włościan i 163 do cerkwi. Obecny właściciel hr. Józef Szembek otrzymał te dobra w spadku po babce, Matyldzie z Poniatowskich Szymanowskiej. Borodziatyn, Borodyatyn, chutor, pow. kowelski, gm. Chocieszów, 57 w. od Kowla, 7 dm. , 64 mk. Borodzienicze, ob. t. I, 317, Borodzicze, wś, pow. dzisieński, 2 okr. pol. , gm. Jody 8 w. . W r. 1865 miała 90 dusz rewiz. ; należała do dóbr Rafałowo. Kaplica katol. par. Ikaźń, p. w. św. Józefa, fundowana około 1830 r. przez Józefa Łopacińskiego. Wś ta była dawniej wójtowstwem, należała do klucza Ikaźń; następnie Łopacińskich, obecnie Aliny z Łopacińskich, Niezabytowskiej Borodzino, wś i dobra, pow. święciański, 3 okr. pol. , gm. Jasiewo. Wś miała 22 dusz rewiz. ; dobra 1865 r. należały do Hołowniów. Boronice u Długosza Borunice, wś, pow. pińczowski. W połowie XV w. wś królewska ma 11 łan. km. dających dziesięcinę prebendzie posądzkiej Posądza w Krakowie. Jest też dwór i folwark na dwu łanach kmiecych dający dziesięcinę kościołowi w Uściu. Dług. L. B. , I, 51, II, 167. R. 1576 płaci tu Barbara Stadnicka od 10 łan. km. , 3 zagr. , 1 karcz. R. 1771 dzierżawa królewska. Aleks, Łętowski podczaszy krakow. płaci kwarty 686 zł. 26 gr. Boronino, 1566 r. Borodino, wś, pow. wieliski, gm. Uświat. Borońki, al. Barańki, wś, pow. klimowicki, gm. Moszewe, 117 dm. , 645 mk. , wiatrak. Boronów, wś, pow. lubliniecki. W dok. z 1397 r. zw. Bernow, pozostaje wraz z Kosięcinem w posiadaniu Spytka z Melsztyna. Ob. Oleśno. Boronowałowo, 1670 r. Boronował, wś, pow. wieliski, gm. Uświat. Podług sumaryusza z 1765 r. w ławnictwie czosnowskiem wójtowstwa zebestiańskiego. Boronówka, Baranówka, wś, pow. uszycki, gm. par. katol. i st. poczt. Mińkowce 6 w. , 16 w. od Uszycy, . ma 9 dm. Należała do Marchockiego, dziś skarbowa. Boroszcza, rzka, w pow. borysowskim, prawy dopł. Brodni, w obrębie gm. Bytcza. Borotczyce, ob. Boroczyce. Borodczyce Borodanie Borodeńki Borodzienicze Borodzino Boronice Boronino Borońki Boronów Boronowałowo Boronówka Boroszcza Borotczyce Boroda Borodzianka Borodyszcze Borodyno Borodyn Borodycze Borodziatyn Borów 1. wś i fol. , pow. łowicki, gm. Bie lawy, par. Oszkowice, ma 303 mk. , 947 morg. dwor. i 206 włośc. W r. 1827 par. Bielawy, 18 dm, 175 mk. W r. 1576 istnieje Borowomajor i Borowko w par. Oszkowice. W obu wsiach jest 16 łan. km. , 15 osad. , 8 zagr. , 1 rzem. , karczma. 2. B. , wś. pow. kaliski, par. Opatówek, ma 38 dm. , 279 mk. W 1370 r. Bogufał de Scudli przyznaje, iż krewni żony jego sprzedali wś B. kościołowi gnieźń. K. W. , nr. 1, 629. 3. B. , wś i fol. , pow. łęczycki, gm. Grabów, par. Siedlce, ma 8 dm. , 101 mk. 4. B. , wś i os. nad rz. Ner, pow. łęczycki, gm. Tkaczew, par. Leźnica, ma 12 dm. , 94 mk. 5. B. , fol. nad jez. Gopło, pow. słupecki, gm. Skul ska, wieś, par. Skulsk, ma 1 dm. , 19 mk. 6. B. , kol. i os. młyn. nad rz. Iłżanką, pow. iłżecki, gm. Miechów, par. Odechów, ma 26 dm. , 138 mk. , 208 morg. dwor. i 8 os. młyń. 7. B. , wś, pow. lubelski. W XV w. należy do par. Ratoszyn, W r. 1676 płaci tu Bog. Orzecho wski pogłówne od 62 poddanych. Wś należy do par. Chodel. 8. B. , w dok. Borouo, wś, pow, janowski. Wymieniony w dok. z r. 1257 upo sażającym klasztor w Zawichoście W 1373 r. królowa Elżbieta przenosi B. wraz z innemi wło ściami klasztoru św, Andrzeja klarysek w Kra kowie na prawo niemieckie. Kod. Mał. , I, 53, 379. B. należał pierwotnie do par. przy kościele św. Maurycego w Zawichoście. W połowie XV w. Mateusz z Odolina proboszcz u św. Maurycego przeniósł parafię do B. i wystawił tu kościół drewniany p. w. św. Andrzeja. Dziesięcinę z 8 łan. km. dawano kościołowi w Sandomierzu lecz Lutko z Tokar scholastyk sandom. ustąpił ją kościołowi w Borowie wzamian za inną, . Po twierdził to Jan bisk. krakow. r. 1465. Dług. L. B. , I, 330, II, 504. W r. 1676 płaci tu Bronicki wojski krakow. pogłówne od 59 dwor skich nieszlacheckiego pochodzenia i 25 podda nych. Tenże Bronicki posiada też kilka przy ległych wsi. Paw. Małop. , 8a. Dobra B. podu chowny w 1880 r. na licytacyi na Rządu nabył Adam Horoch, który w 1898 r. fol. rozparcelo wał między włościan. Br. Ch. Borów, ob. Borek, 9. Borów, u Dług. Burow, wś, pow. krakowski. W połowie XV w dziedzicami wsi są Osso i Ubrycht Toporczykowie. L. B. , II, 44. Borowa 1. wś i fol. , pow. piotrkowski, gm. Łękawa, par. Bogdanów, ma 19 dm. , 313 mk. , 185 morg. włośc. i 1, 170 dwor. 2. B. , wś, pow. konecki, gm. Góry Mokre, par. Przedborz, odl 31 w. od Końskich, ma 24 dm. , 180 mk. , 224 morg. dwor. , 84 włośc. 3. B. , fol, pow. opoczyński, gm. Rusinów, par. Nieznamierowice, ma 210 morg. Borowa, rzeczka, w pow. bobrujskim, w obrębie gm. Broża, prawy dopł. Broży. Wypływa z jez. Stremiszcze, płynie około 15 w. dzikiemi lesistemi moczarami w kierunku północnym. Borowa 1. wś; pow. kobryński, 5 okr. pol. , gm. Osownica, 84 w. od Kobrynia, ze wsią Nowołuczki, ma 230 dzies. 2. B. mała, zaśc. , pow. bobrujski, gm. Horki, 80 w. od Bobrujska. Włościanin Berezownicki, ma tu do 10 wł. 3. B. , ob. t. I, 318, wś i zaśc, pow. ihumeński, gm. SłobodoPereszewska, okr. pol. i par. katol. Uzda, 77 w. od Ihumenia. Zaśc. niegdyś własność Radziwiłłów, z kolei Jodków, teraz Zasów. 4. B. , wś, pow. miński, okr. pol, gm. i st. poczt. Kojdanow 8 w. , 48 w. od Mińska. 5. B. , wś nad rzką Wirok, pow, piński, gm. KucheckaWola, 105 w. od Pińska, ma 76 osad. Cerkiew fundacyi Antoniego Kraszewskiego, uposażona ziemię około 3 wł. . 6. B. , chutor, pow. rzeczycki, gm. Narowla, 111 w. od Rzeczycy. 7. B. , dobra, pow. czerykowski, dziedzictwo Radziwiłłowiczów, 2, 121 dzies. 1, 200 lasu, młyn wodny, wiatrak. 8. B. , wś, pow. orszański, gm. Lożno, 7 dm. , 39 mk. 9. B. , wś, pow. święciański, 1 okr. pol. , gm. Michałowo 7 w. . W r. 1865 miała 50 dusz rewiz. ; należała do dóbr Cerkliszki. Znajduje się tu 10 kurhanów. 10. B. , zaśc. , pow. święciański, 2 okr. pol. , gm. Zabłociszki 10 w. ; wraz z zaśc. Abeliszki miał 8 dusz rewiz. ; należał do dóbr Stanisławowo. 11. B. , wś, pow. święciański, 4 okr. pol. , gm. Szemetowszczyzna 17 w. . W r. 1865 miała 31 dusz rewiz. , należała do dóbr Ostrowlany. 12 B. , wś, pow. wilejski, 1 okr. pol. , gm. Chotenczyce 2 w. . Miała 16 dusz rewiz. , należała do dóbr Łukawiec 13. B. , folw. , pow. drysieński, własność Dowmontowiczów, 90 dzies. 14. B. , wś, pow. lucyński, gm. Pyłda, zamieszkała przez Estów. 15. B. , folw. , pow. rzeżycki, attyn. Roskocza. Borowa 1. al. Borówka, ob. t. I, 321, wś, pow. jampolski, gra. Babczyńce, ma 446 dm. , 3, 308 mk. , cerkiew. Pod koniec XVI w. należała z okolicznemi dobrami Busza do Zamoyskich, odstąpiona wkrótce po nabyciu 1599 r, . Jabłonowskim, lecz już 1605 r. odkupiona od nich. W 1629 r. Jan Zieliński z Borowej, własności podkanclerza, wnosi z 94 dym. W 1664 r. dzierży Wasilowa Komarowa i płaci od 7 dym. Obecnie z cukrownią własność Emeryka Mańkowskiego, ma 4, 936 dzies. , 662 lasu. 2. B. , pow, owrucki, ob. Borowe. Borowa 1. wś, pow. brzeski, Galicya. W XV w. wś królewska należy do par. Olszowa, Dług. L. B. , n, 304. 2. B. , wś, pow. mielecki. Kościół tutejszy był filią kościoła w Gałuszowicach. W połowie XV w. dziedzic Jan Czebrowski h. Ołobok. Dziesięcinę z łan. km. do 2 grz. pobierał biskup krak. Folwark dawał plebanowi, wartości do 3 grz. Pleban miał młyn na rz. Breń, łan roli między Breniem a pot. Łukowice. Dług. L. B. , II, 402. 3. B. , wś, pow. pilzneński. Borowa Borów Borów Borowe Włóki Borowce W połowie XV w. posiada ją w posagu za żoną. Stan. Tęczyński. Z 9 łan. km. bierze dziesięcinę, po fertonie, dziekan krakowski. Dług. L. B. , II 260. Borowce, wś, pow. noworadomski, gm. Koniecpol, par. Dąbrowa, ma 20 dm. , 128 mk. , 163 morg. W r. 1827 było 13 dm. , 86 mk. Borowce 1. wś, pow. miński, gm. Białorucz, 14 w. od Mińska. 2. B. , folw. , pow. miński, gm. i par. katol. Kojdanów, należy do dóbr Łaczyce, Dybowskich. 3. B. , wś, fol. i zaśc. , pow. miński, gm. Ostrożyce, 15 w. od Mińska. Mają, tu Strzałkowie około 6 wł. , Stańscy do 3 wł. 4. B. , wś i folw. nad rz. Myszansą. , pow. nowogródzki, okr. pol. i gm. NowaMysz, 51 w. od Nowogródka, ma 15 osad. 5. B. , fol. , pow. nowogródzki, gm. Stwołowicze, należy do dóbr nieświeskich, ma 17 włók. 6. B. , wś nad rz. Cną, , pow. piński, na Zahorodziu, gm. Kożangródek, 97 w. od Pińska, ma 9 osad. 7. B. , wś, pow. dzisieński, 4 okr. pol. , gm. Prozoroki 12 w. . Miała 10 dusz rewiz. , należała do dóbr Stara Psuja, dawniej Samujłów, obecnie Kossowych. 8. B. , wś, pow. święciański, 1 okr. pol. , gm. Michałowo 4 w. . Miała 8 dusz rewiz. ; należała do dóbr Sory. 9. B. , Barowce, ob. t. I, 109 Barowce, wś, pow. wilejski, 2 okr. pol. , gm. Wilejka, 10 w. , 54 dm, 541 mk. , w 1865 r. 205 dusz rewiz. . Należała do dóbr skarb. Urzecz. Borowe 1. wś i fol. , pow. grójecki, ma 508 mk. , 1, 252 morg. dwor. i 778 włośc. W r. 1404 Arnold proboszcz płocki i kanon. poznański nadaje we wsi kapitulnej Borowe sołtystwo Jakubowi Szelągowi, dla osadzenia wsi na prawie niemieckiem. Osadnicy otrzymują 16 lat wolności, poczem płacić będą czynsz po 20 gr. z łanu. Kod. Maz. , 151. W 1576 opat płocki płaci tu od 6 łan. km. 2. B. , wś, pow. częstochowski, gm, Węglowice, ma 39 dm. , 186 mk. , 458 morg. włośc, 46 dwor. 3. B. , wś nad rz. Liswarta, pow. częstochowski, gm. i par. Miedzno, ma 27 dm. , 181 mk, 864 morg. W r. 1827 było 25 dm. , 159 mk. 4. B. , fol. , pow. częstochowski, gm. i par. Olsztyn, ma 1 dm. , 5 mk. , 450 morg. Własność rządowa. 6. B. , ob. Borawe. Borowe 1. zaśc. , pow. borysowski, gm. Dolce, 129 w. od Borysowa. 2. B. , folw. , pow. miński, gm. Ostrożyce, 8 w. od Mińska; do Gębickich, mahometan, należy 3 wł. , a 7 wł. włościanina Szpakowskiego. 3. B. , wś i folw. , pow. mozyrski, gm. Tonież, 15 mil od Mozyrza. 4. B. , zaśc, pow. rzeczycki, gm. Maładusz, 37 w. od Rzeczycy, ma 4 osady. 5. B. , wś, pow. dzisieński, 2 okr. pol. , gm. Bohyń 17 w. ; miała 31 dusz rewiz. 6. B. , zaśc. , pow. dzisieński, 3 okr. pol, gm. Druja 3 w. ; miał 6 dusz rewiz. ; należał do dóbr Krycewicze. 7. B. , wś, pow. lidzki, 3 okr. pol. , gm. Dubicze 10 w. ; miała 8 Słownik Geograficzny T. XV. Zeszyt 171. dusz rewiz. ; należała do dóbr Kożemiaki. 8. B. , wś, pow. święciański, 1 okr. pol. , gm. Aleksandrowska, miała 12 dusz rewiz. ; należała do dóbr Stracza. 9. B. , wś, pow. święciański, 4 okr. pol, gm. Zanarocz 7 w. ; miała 11 dusz rewiz. ; należała do dóbr Mokrzyce. 10. B. , wś, pow. wilejski, 2 okr. pol. , gm. Budsław 7 w. W r. 1865 miała 41 dusz rewiz. , należała do dóbr Szyszkowszczyzna. 11. B. , wś, pow. wilejski, 2 okr. pol. , gm. Krzywicze 3 w. ; miała 6 dusz rewiz. , należała do dóbr Berkowszczyzna. Pod wsią. horodyszcze, otoczone rowem. 12. B. , zaśc. i dwór, pow. wilejski, 2 okr. pol. , gm. Kurzeniec 8 w. . Zaśc miał 3 dusze rewiz. , dwór należał 1865 r. do Lipskich. 13. B. , folw. , pow. połocki, własność Jasieńskiej i Doroszkowskiej, 78 dzies. 14. B. , ob. t. I, 319, nr. 3, leży w pow. dźwińskim dyneburskim. 15. B. , al Szamki wś, pow. wieliski, gm. Budnica. 16. B. , folw. na pr. brz. Dźwiny, pow. wieliski, gm. Krest, 6 w. od fol. znajduje się około 30 kurhanów nie zbadanych dotychczas. Borowe, jezioro, w pow. kowelskim. Borowe 1. al. Borowa, wś, pow. owrucki, gm. Iskorość, 51 w. od Owrucza, 63 dm. , 404 mk. 2. B. , wś, pow. owrucki, gm. Kisarycze, st. poczt. Korzec 80 w. , 175 w. od Owrucza. Położona na głębokim Polesiu, otoczona lasami, ma 73 dm. , 494 mk. Cerkiew drewn. z 1849 r. , ma 40 dzies. ziemi. Do cerkwi należy ostrów, zw. Zahanie, obejmujący około 853 dzies. lasów i łąk. Do par. praw. należy wś Karpiłówka. W całej par. 170 dm. , 1, 293 mk. Nadane 1495 r. przez Olelka i Semena, ks. kijowskich, Fedorowi Semenowiczowi Hlińskiemu, co potwierdza kroi Kazimierz. Od wsi tej Hlińscy chwilowo zwali się Borowskimi. Po zdradzie Hlińskich nadane 1508 r. z Kamenowa kn. Jerzemu Iwanowiczowi Dubrowickiemu. W 1545 r. wraz z Irowem Jurową. należy do ks. Włodzimierzowej Putywelskiej gałęź rodu Hlińskich, poczem 1569 r. przechodzi do ks. Koreckich. Sioło to wraz z Jurową wziął Bohusz ks. Korecki, wwda wołyński, od Micuty, ks. Bohdana Włodzimierzowicza Putywlskiego, Fedora ks. Masalskiego, marszałka pisarza i sekretarza JKM. Andrzeja Iwanowicza Obryńskiego uczestników. W 1571 r. kn. Jerzy Korecki wnosi od 24 osad i 10 zagr. po 4 gr. , oraz od popa 2 fl. Od 1604 r. własność Siemaszków, dziedziców Hubkowa, w 1674 r. Eustachego Tyszkiewicza, Łohojskiego, podkomorzego brzeskiego. 3. B. , al. Borowica, kol. , pow. rówieński, gm. Tuczyn, 37 w. od Równego, 10 dm. , 101 mk. Własność niegdyś Siemaszków, Daniłowiczów, Bierzyńskich, Ponińskich. Borowe Włóki, też B. Wołki, al. Wrzosy, dobra, pow. kobryński, 1 okr. pol. , gm. Zalesie, 5 w. od Kobrynia, własność Szemetyłłów, 185 dzies. 14 Borowe Borowce Borowica Borowicze Borowiczka Borowiczki Borowiec Borowiki Borowejnie Borowianka Borówek Borowejnie Borowejnie, ob. Borgowejnie. Borówek 1. al. Borówko, wś i fol. nad rz. Bzura, pow. łowicki, gm. Bielawy, par. Oszkowice, ma 207 mk. , 1, 714 morg. dwor. i 360 włośc. ob. Borów, 2. B. , wś, pow. krasnostawski, gm. Żółkiewka, par. Gorzków. Borowianka, os. , pow. kobryński, 1 okr. pol. , gm. Pruska, własność Stawrowskich, 12 dz, Borowica 1. dobra, pow. kobryński, 5 okr. pol. , gm. Janowo Iwanowo, 86 w. od Kobrynia, własność Pawłowskich, 435 dzies. 2. B, wś, pow. wieliski, gm. Cerkowiszcze. Borowica 1. ob. t. I, 319 320, wś nad Dnieprem, pow. czehryński, gm. Szabelniki, st. poczt. Czehryń 20 w. , 918 dm. , 5, 763 mk. , cerkiew drewn. z 1775 r, dwie szkoły, 4 młyny, 32 wiatraków. Jarmark odbywa się 9 sierpnia. Własność skarbu. 2. B. , ob. t. I, 321, wś nad rzką Hubarychą, pow. Ostrogski, gm. Pererosłe, st. poczt. Ostróg 25 w. , st. dr. źel. Ożenin 43 w. , miała ze wsią Borowiczką 135 dm. , 1, 063 mk. praw. , 15 katol. sama B. ma 127 dm. , 796 mk. ; cerkiew drewn. z 1738 r. ma 72 dzies. z daru dziedzica Hieronima Walewskiego 1810 r. .. Kaplica katol. należy do par. Kuniów. . W 1570 r. wraz z Warkowiczami własność Michała Myszki Warkowickiego, ssty homelskiego. W 1583 r. należy już do Ostroga ks. Konst. Ostrogskiego, który płaci od 13 dym. , 8 podsus. , 1 koła waln. , 1 popa. W 1648 r. własność Anny Aloizy Chodkiewiczowej ma 56 dym. , 1650 r. 35 a 1651 r. tylko 17 dym. Następnie ks. Jabłonowskich, z kolei Potockich, Zawiszów, obecnie Mogilnickich. 3. B. , wś, pow. owrucki, gm. Iskorość, par. praw. Wyków, 51 w. od Owrucza, 63 dm. , 404 mk. 4. B. , pow. rówieński, ob. Borowe. BorowicaOstrów, urocz. leśne śród bagien, pow. rzeczycki, gm. Sawicze. Borowicze, Borowice, wś nad Styrem, pow. łucki, gm. Trościanica, 42 w. od Łucka, ma 211 dm. , 1, 241 mk. , cerkiew, 3 młyny, gorzelnia, jarmark na św. Onufrego. Wś ta przez pewien czas nosiła nazwę Czetwertnia Nowa, ob. t. I, 852, kn. Fiedor Czetwertyński sprzedaje części swe B. i Hałazia bratu Iwanowi. Żona tegoż kn. Marya z Kisielów w 1569 r. jako wdowa podpisuje akt unii Wołynia z Koroną. W 1570 r. wnosi ona pobór z B. , Holuszy, Lutohoszczy i Brzechowa, W 1577 r. płaci z samej B. od 4 dym. po 20 gr. W 1583 r. kn. Ostafi Czetwertyński wnosi z części B. od 5 dym. , 5 ogr, 1 koła waln. W 1619 r. dwaj Czetwertyńscy Stefan i Hrehory oddzielają Czetwertnią od B. Stefan zostaje przy B. , zwanej Czetwertnia Nową. W nowszych czasach własność sukc. Eleonory z ks. Czetwertynskich hr. Tyszkiewiczowej, obecnie Michała Kopczerowa, 1, 940 dzies. , 1, 219 lasu. Borowicze, wś, pow. oszmianski, 3 okr. pol. , gm. Łogumowicze 7 w. . W r. 1865 miała 83 dusz rewiz. , należała do dóbr Łazduny. Borowiczka, wś, pow. Ostrogski, gm. Pererosłe, par. praw. Borowica, 32 w. od Ostroga, ma 50 dm. , 227 mk. , kaplica. W 1583 r. p. n. Borowica Mała należy do Ostroga ks. Konst. Ostrogskiego, który płaci od 1 dym. , 1 ogr. ; obecnie własność Mogilnickich. Borowiczki, fol. , pow. płocki, gm Bielino, par. Imielnica, ma 74 mk. , 552 morg. Powstaje tu w r. 1899 wielka cukrownia akcyjna. Borowiec 1. wś, pow. turecki, gm. Piętno, par. Turek, ma 6 dm. , 61 mk. 2. B. , kol. , pow, słupecki, gm, i par. Ostrowite, ma 317 morg. 3. B. , os. młyn. , pow. rawski, gm. Góra, par. Łęgonice, ma 2 dm. . 49 morg. W 1827 r, 2 dm. , 17 mk. 4. B. , os. karcz. i fol. nad rz. Pilicą przy ujściu Drzewni, pow. rawski, gm. Góra, par. Nowe Miasto. W r. 1870 oddzielone od dóbr Nowe Miasto; obszar 834 morg. w tem 592 m. lasu. 5. B. , młyn nad rz. Luciążą, pow. piotrkowski, gm. Ręczno, par. Bęczkowice, ma 1 dm. , 10 mk. , 69 morg. 6. B. , fol. , pow. noworadomski, gm. i par. Wielgomłyny, ma 2 dm. , 5 mk. , 300 morg. 7. B. , os. młyn. , pow. noworadomski, gm. i par. Brzeźnica, ma 1 dm. , 2 mk. , 45 morg. dwors. 8. B. , os. nad rz. Czarną, pow. opoczynski, gm. Niewierszyn, par. Dąbro wa, ma 15 dm. , 136 mk. , 75 morg. dwor. , 44 włośc, 2 młyny. 9. B. , wś i os. młyn. nad rz. Chotczanką, ma 4 dm. , 10 mk. , 22 morg. dwor. , 10 włośc. 10. B. , pow. włoszczowski, gm. i par. Krasocin. Odl. od Włoszczowy 13 w. Borowiec 1. Grzybowicze, zaśc. , pow. borysowski, gm. Pleszczenice. Mają tu Bójkowie 1 1 2 wł. ; Rusieccy 2 wł. 2. B. , dobra, pow. mohylewski, od 1873 r. własność Krasowskich, a folw. Huta 159 dzies. Borowiki 1. folw. , pow. białostocki, 1 okr. pol. , gm. Zabłudowo; 10 w. od Białegostoku, należy do dóbr Zabłudowo. 2. B. , wś, pow. białostocki, 2 okr. pol. , gm. Obrębniki, ze wsią Borsukówką, ma 717 dzies. 3. B. , wś, pow. brzeski, gub. grodz. ; 5 okr. pol. , gm. Rohacze, 59 w. od Brześcia, 99 dzies. 4. B. , wś, pow. prużański, 1 okr. pol. , gm. Rudniki, 14 w. od Prużany, 675 dzies. 5. B. , os. , pow. prużański, 4 okr. pol. , gm. Masiewo; 63 w. od Prużany. 6. B. , folw. , pow. Słonimski, 1 okr. pol. , gm. Kossów, 53 w. od Słonima, własność Pusławskich, 330 dzies. 7. B. , wś, pow. Słonimski, 2 okr. pol. , gm. Żyrowice, 18 w. od Słonima, 584 dzies. 8. B. , wś, pow. Słonimski, 4 okr. pol, gm. i par. katol Zdzięcioł, 54 w. od Słonima, 133 dzies. 9. B. , wś, pow. wołkowyski, 2 okr. pol. , gm. Porozowo, 32 w. od Wołkowyska, 173 dzies. 10. B. , wś, pow. nowoaleksandrowski, 3 okr. pol. , gm. Opsa, 60 w. od mta Borowikowszczyzna pow. 11. B. , zaśc, tamże, 1 okr. pol. , gm. Bachmaty, 9 w. od mta pow. 12. B. , os. , pow. wiłkomierski, 1 okr. pol. , gm. Szaty, 27 w. od Wiłkomierza. 13. B. , chutor, tamże, gm. Sieńki, 26 w. od Wiłkomierza. 14. B. , okolica, tamże, gm. Wieprze, 27 w. od Wiłkomierza. 15. B. , wś, pow. wiłkomierski, 3 okr. pol. , gm. Towiany, 8 w. od Wiłkomierza. 16. B. , wś, pow. miński. gm. i st. poczt. Iwieniec 7 w. , 56 w. od Mińska. 17. B. , fol. , pow. miński, gm. Zasule, 68 w. od Mińska. Własność Borowików, 6 1 2 wł. 18. B. , wś, pow. nowogrodzki, gm. Koszelewo, 23 w. od Nowogródka. 19. B. , wś i fol. nad bagnem Hryczyn, dziś osuszonem, pow. piński, 147 w. od Pińska, ma 19 osad, rozległe łąki. 20. B. , al. Borowinka, wś nad rz. Świedź, pow. rzeczycki, gm. JakimowskaSłobo da, 53 w. od Rzeczycy, 25 osad. 21. B. , dobra, pow. sieński, dziedzictwo Woronkowiczów, 239 dzies. 22. B. , wś, pow. oszmiański, 3 okr. pol. , gm. Subotniki 5 w, . W r. 1865 miała 55 dusz rewiz. ; należała do dóbr Kwiatkowce. 23. B. , pow. wilejski, 2 okr. pol. , gm. Krzywicze 4 w. . W r. 1865 miała 53 dusz rewiz. ; należała do dóbr Motyki. Borowikiszki, wś. pow. nowoaleksandrowski, 3 okr. pol. , gm. Krasnogórka, 65 w. od mta pow. Borowikowszczyzna 1. wś, pow. miński gm. Pierszaje, 69 w. od Mińska. 2. B. , wś, pow. oszmiański, gm. Wołożyn, par. praw. Doubenie 8 w. . Przy drodze do mstka Pierszaje w gub. mińskiej, znajduje się podłużny nasyp ziemny, długi do 30 a szeroki do 5 saż. , zwany Kurhanem szwedzkim. Przy rozkopywaniu znaleziono tu kilka przedmiotów miedzianych i kości ludzkie. Borowin, dwa fol. , pow. ihumeński, gm. Bieliczany, okr. pol. i par. katol. Berezyna, 6 mil od Ihumenia. Jeden z nich ma około 2 włók i należy do Krasowskich, drugi około 8 włók do Niedźwieckich. Borowina 1. sitaniecka, wś, pow. zamojski, gm. Wysokie, par. Nielisz. 2. B. , os. , pow. nowoaleksandryjski Puławy, gm. i par. Gołąb. Borowinka, ob. Borowiki, 20. Borowino, fol. i wś nad rzką Bielicą, pow. ihumeński, gm. Bieliczany, okr. pol. i par. katol. Berezyna, 42 w. od Ihumenia. Wś ma 18 osad; folw. wraz z urocz. Sidorowszczyzna około 2 1 2 wł. , własność Bobrowskich. Borowiny, wś, pow. skierniewicki gm. Skierniewka, par. Bełchów, ma 217 mk. , 288 morg. W spisie z r. 1827 wymieniono B. bobiecko w par. Pszczonów, 4 dm. , 32 mk. , B. zawady, 5 dm. , 29 mk. , B. lipskie, 5 dm. , 32 mk. i B. Urbańskie, 3 dm. , 42 mk. , w par. Łowicz. Borowisko 1. wś, pow. sieradzki. W dok. z r. 1308 własność Masztom sulejowskiego. 2. B. , os. , pow. włoszczowski, gm. i par. Włoszczowa 7 w. . Borowisko, urocz. , pow. bielski, gub. grodz. , gm. Łosinka. Borowiszki, wś, pow. maryampolski, gm. Światoszyn, par. Poniemoń, ma 6 dm. , 60 mk, Borowizna, os. młyn. , pow. noworadomski, gm. i par. Rząśnia, 1 dm. , 30 morg. Borowizna 1. dwór; pow. kowieński, 3 okr. pol, gm. Kiejdany, 58 w. od Kowna. 2. B. , wś, pow. dzisieński, 1 okr. pol. , gm. Głębokie 14 w. ; miała 6 dusz rewiz. Borówka, rzeczka w pow. koneckim, płynie z gór pod wsią Huta Szydłowiecka, przez Budki, Kosiorów, Stanisławów, Pawłow i pod Rybianką wpada z lew. brzegu do Korzeniówki. Długa 13 klm. Pędzi zakłady hutnicze w Stanisławowie i Pawłowie. Powyżej Koziorowa przyjmuje z lew. brz. strugę Hutę. Borówka 1. fol. nad rz. Mrożycą, pow. brzeziński, gm. Bratoszewice, par. Główno, ma 1 dm. , 12 mk. , 260 morg. W r. 1827 1 dm. , 7 mk. 2. B. , fol. , pow. częstochowski, gm. Po tok Złoty, ma 1 dm. , 6 mk. , 400 morg. Borówka 1. zaśc. , pow. nowoaleksandrowski, 1 okr. pol. , gm. Antolepty, 33 w. od mta pow. 2. B. , zaśc. , tamże, gm. Sołoki, 34 w. od mta pow. 3. B. , zaśc. , tamże, 2 okr. pol. , gm. Widze, 40 w. od mta pow. 4. B. , zaśc. , pow. nowoaleksandrowski, 2 okr. pol. , gm. Smołwy, 16 w. od mta pow. , własność Hirsza Kopyłowskiego, 25 dzies. 5. B. , wś, pow. nowoaleksandrowski, 4 okr. pol. , gm. Abele, 29 w. od mta pow. 6. B. , zaśc. , tamże, gm. Antuzów, 8 w. od mta pow. 7. B. , zaśc. , pow. wiłkomier ski, 2 okr. pol. , gm. Traszkuny, 48 w. od Wił komierza. 8. B. , zaśc. , tamże, 3 okr. pol. , gm. Wojtkuszki, 6 w. od Wiłkomierza. 9. B. , przed mieście Wiłkomierza. 10. B. , zaśc. , pow. wił komierski, 4 okr. pol. , gm. Owanty, 32 w. od Wiłkomierza. Pieczurowie mają tu 42 dzies. ; Trumpiccy 42 dzies. 11. B. , dobra, pow. bychowski, dziedzictwo Goniprowskich, 301 dzies. 12. B. , wś, pow. czerykowski, gm. Studeniec, 127 dm. , 1, 635 mk. 13. B. , st. dr. żel orłowsko witebskiej, pow. orszański, gm. Wysokie 15 w. , pomiędzy stacyami Szebekino 12 w. a Krynki 10 w. . 14. B. , zaśc. , pow. sieński, gm. Kakowczyn, 1 dm. , 4 mk. 15. B. , wś, pow. drysieński, par. Oświej. 16. B. , wś, tamże, par. Zabiały. 17. B. , al. Majówka, okolica, pow. drysieński, gm. Tobołki, cerkiew. 18. B. , ob. t. I, 321, pow. dźwiński dyneburski, par. kat. Krasław, własność hr. Platerów, posiada kościół filialny, fundowany r. 1811 przez Wacława i Kazimierza Platerów. 19. B. , wś, pow. wieliski, gm. Makłoki. Borówka 1. ob. t. I, 321, wś, pow. radomyski, gm. Brusiłów, par. praw. Niebylica 6 w. , 26 w. od Radomyśla, śród lasów położona, ma Borowikiszki Borowikiszki Borówka Borowizna Borowiszki Borowisko Borowiny Borowino Borowinka Borowina Borowin Borowy Borowucha Borowszczyzna Borowskie Borowska Borówko Borówk Borowkowo Borowo Borowno Borówno Borownica Borownia Borówna 50 dm. , 465 mk. Wchodziła niegdyś w skład sstwa rożowskiego, dziś skarbowa. 2. B. , pow. jampolski, ob. Borowa. 3. B. , kol. , pow. rówieński, gm. Derazne, 25 w. od Równego, 20 dm. , 123 mk. Borówki 1. chutor, pow. kobryński, 5 okr. pol. , gm, Osownica, 99 w. od Kobrynia, należy do dóbr Mołodowo. 2. B. , wś, pow. dzisieński, 2 okr. pol. , gm. Postawy 9 w. . W r. 1865 miała 82 dusz rewiz. Borówko, wś, pow. łowicki, ob. Borówek. Borowkowo 1. folw. nad jeziorem Gredcza, pow. wieliski, gm. Baranowo. W 1767 r. wymieniony jako punkt pograniczny pomiędzy pow. wieliskim i uświackim. Na brzegu jeziora horodyszcze. 2. B. , al. Charynki, 1765 r. Burawkowo, wś, pow. wieliski, gm. Krest. Podług sumaryusza z 1765 r. należy do ławnictwa baherniowskiego w wójtowstwie głazomickiem. Borowlany, wś i fol. , pow. miński, gm. Ostrożyce, 14 w. od Mińska. Folw. , własność Szmidta, ma około 15 wł. Borowlewo, wś, pow. wieliski, w t. zw. wieliskiej obodnicy. Borówna, wś, pow. bocheński. W XV w. wieś królewska daje z łan. km. dziesięcinę bisk. krakow. , sołtysie łany zaś plebanowi w Lipnicy. Dług. L. B. , II. 140. Borownia bodzechowska, wś, B. rudzka, os. i B. ćmielowska, wś nad rz. Kamienną, pow. iłżecki, gm. Ruda kościelna, par. Ćmielów, B. bodz. ma młyn i fabrykę glazury, 3 dm. , 19 mk. , R. rudzka, 1 dm. 24 mk. , 2 morgi dwor. , B. ćmiel. , 7 dm. 83 mk. Borownia, al. Trylesicy, chutor, pow. mozyrski, gm. Łachwa, 190 w. od Mozyrza. Borownica, rzeczka wypływa z moczarów leśnych, około wsi Szklarni w pow. janowskim przepływa przez też lasy, na przestrzeni paru wiorst stanowi granicę od Galicyi, następnie wchodzi do pow. janowskiego i łączy się z rzką Białą, około wsi Łążek ordynacki. Borówno, wś, pow. noworadomski. Wieś tę niejaki Kagnimir przed r. 1198 zamienił z klasztorem miechowskim za Żytno Zitnam. Kod. Mał. , II, 14. Długosz wspomina już tutejszą parafię. L. B. , II, 101. Borowno, wś nad Stochodem, pow. kowelski, w pobliżu granicy, gub. mińskiej, gm. Borówno, 60 w. od Kowla, 71 dm. , 748 mk. , zarząd gm. st. poczt. Włościanie zajmują, się wyrobem sukna, pasów wełnianych, płótna, sieci rybackich, koszyków, oraz sprzętów i naczyń domowych drewnianych. W 1545 r. własność ks. starosty włodzimierskiego Fedora Sanguszki0. Nieprawnie pobierano po 2 grosze od wozu W 1577 r. ks. Roman Sanguszki wnosi ztąd od 17 dym. pół dworz. , 5 ogr. W nowszych czasach należała do Drzewieckich. Obecnie własność Korsakowa, ma 3, 740 dzies. z Jajnem, Jeleninem i Kraśnicą. Gmina należy do 2 okr. pol. , obejmuje 11 miejscowości 1 mstko, mające 1, 067 dym. włośc. obok 78 innych, 7, 196 mk. włościan, uwłaszczonych na 16, 778 dzies. Borowno, wś i fol. , pow. ostrzeszowski. Wspom. w dok. z 1271 r. K, W. , nr. 611. Borowo 1. al. Borowa, kol. , pow. brzeziński, gm. Gałkówek, par. Gałków, ma 59 dm. , 765 mk. , 2, 021 morg. włośc. , 1 dwor. W r. 1827 wś rząd. , 58 dm. , 441 mk. , par. Łaznów. 2. B. , ob. Borów, Borowa, Borowe. Borowo 1. dwór, pow. kowieński, 1 okr. pol, gm. Średniki, 40 w. od Kowna, 87 dzies. Dawniej własność Sylwestrowiczów, dziś włośc. Staniulasa, 2. B. , zaśc. , pow. wiłkomierski, 4 okr. pol. , gm. Owanty, 33 w. od Wiłkomierza. 3. B. , wś włośc. , pow. lidzki, 2 okr. pol. , gm. i dobra skarb. Koniawa. Miała 6 dusz rewiz. Borowo, wś, pow. kościański. Wspom. w dok. z 1298 r. Posiada wtedy kościół paraf. przyłączony w w. XV jako filia do par. w Czempinie. K. W. , nr. 770. Borowska, wś, pow. miński, gm. Rubieżewicze 13 w. , 62 w. od Mińska. Borowskie, ob. t. I, 323, okolica szlach. , pow. białostocki, 1 okr. pol. , gm. Zawyki, 19 w. od Białegostoku. W obrębie jej znajdują sie B. Cibory, B. Michały, B. Olki, B. Skórki, B. Szepiotki, B. Wypychy i B. Żaki, mające razem 470 dzies. Borowszczyzna, wś, pow. wyłkowyski, gm. Pojeziory, par. Wyłkowyszki, ma 3 dm. , 28 mk. 2. B. , wś, pow. maryampolski, gm. Gudele, par. Wejwery, ma 25 dm. , 184 mk. Borowszczyzna 1. ob. t. I, 323, wś, pow. sokólski, 3 okr. pol. , gm. Ostrów, 14 w. od Sokółki, wraz ze wsią. Słojka, 362 dzies. 2. B. , folw. , pow. wołkowyski, 5 okr. pol. , gm. Pieski, 12 w. od Wołkowyska, należy do dóbr Koledycze. 3. B. , wś, pow. wiłkomierski, 1 okr. pol. , gm. Konstantynowo, 8 w. od Wiłkomierza. 4. B. , wś, pow. wiłkomierski, 3 okr. pol. , gm. Kowarsk, 11 w. od Wiłkomierza. 5. B. , tamże, 3 okr. pol. , gm. Towiany. Borowucha, ob. t. I, 323, przystanek dr. żel rygskoorłowskiej, pow. połocki. Borowucha, chutor, pow. kowelski, gm. Lelików, 56 w. od Kowla, 19 dm. , 78 mk. Borowy 1. zaśc. , pow. dzisieński, 3 okr. pol, gm. Druja 8 w. . Miał 4 dusze rewiz. , należał do dóbr Drujki, Rudominów, potem do dóbr Ponczany, dziś spadkobierców Juliusza Swidersa. 2. B. , zaśc. , pow. dzisieński, 3 okr. pol, gm. Woropańszczyzna 3 w. . Miał 4 dusze rewiz. ; należał do dóbr Ukla. 3. B. , zaśc. , pow. oszmiański, 4 okr. pol. , gm. i dobra skarb. Boksety, miał 6 dusz rewiz. 4. B. , zaśc. , pow. święciański 1 okr. pol. , gm aleksandrowska; miał 8 dusz rewiz. , należał do dóbr skarb. Budrany. 5. B. . zaśc. , pow. święciański, 4 okr. Borowlewo Borowlany Borówki Borsakówka Borsuki Borsuczyzna Borsuczyny Borsuczyno Borstejgi Borsowszczyzna Borsków Borsucza pol. , gm. Dubotówka 8 w. . Należał do dóbr skarb. Żodziszki. 6. B. , pięć zaśc. , pow. wilejski, 1 okr. pol. , gm. i dobra skarb. Radoszkowi cze 8 w. , Miały razem 13 dusz rewiz. 7. B. , zaśc. włośc. pow. wileński, 5 okr. pol. , gm. Szumsk; miał 8 dusz rewiz. , należał do dóbr skarb. Kosina. Borowy, chutor i ferma nad rz. Stuhną; , pow. wasylkowski, gm. Ksawerówka, st. poczt. Motowidłówka 18 w. , 18 w. od Wasylkowa, 56 dm. , 443 mk. Borsakówka, mylnie, ob. Borsukówka. Borsikowo, ob. t. 1, 323, pow. dzisieński, mylnie za Borejki. Borsków, ob. t. I, 323, wś nad Bohem, pow. Winnicki. W 1606 r. własność Komarów Sutyskich w 1569 r. przybrali ten przydomek wraz z Sutyskami, Szerszniami, Majanowem, Woroszyłówką, Witawą i Jankowem. W 1629 r. obok Komarów posiadają to dobra Kucharscy i Żytyńskie. W t. r. Kucharski z części Sutysk, Szerszni i Borskowa wnosi od 65 dym. , a miecznik wwdztwa bracławskiego z części Sutysk, Borskowa i Witawy z 60 dm. W 1661 r. własność star. Rabanowskiego, pisarza latyczowskiego. Borsowszczyzna, ob. Borcowszczyzna. Borstejgi, folw. , pow. telszewski, gm. Wornie. 24 w. od Telsz, własność Stulpinów, 300 dz. Borsucza Jama, wś, pow. wieliski, gm. Ilino. Borsuczyn 1. al. Borsuki, zaśc. , pow. borysowski, gm, Zaczyste, par. katol. Chołopienicze, 20 w. Borysowa, ma 7 osad. 2. B. , zaśc. , pow. sieński. Borsuczyno 1. fol. dóbr Antonowo, pow. sieński. 2. B. , wś, tamże, gm. Obczuha, 20 dm. , 99 mk. 3. B. , wś, pow. dzisieński, 3 okr. pol. , gm. Miory 6 w. . Miała 31 dusz rewiz. ; należała do dóbr Goranie. 4. B. , wś, pow. wilejski, 2 okr. pol. , gm. i dobra 1865 r. Oskierków Budsław. Miała 11 dusz rewiz. Borsuczyny, os. , pow. słonimski, 4 okr. pol. , gm. Pacowszczyzna, 24 dzies. Borsuczyzna 1. urocz. , pow. słonimski, 4 okr. pol. , gm. Kozłowszczyzna. 2. B. , wś włośc, pow. święciański, 3 okr. pol. , gm. Hoduciszki; miała 13 dusz rewiz. , należała do dóbr skarb. Rokity. Borsuki 1. wś, pow. konstantynowski, par. Konstantynów. W r. 1827 wś rząd. , par. Sarnaki, ma 71 dm. , 452 mk. Istniała juz w XVI w. p. n. Borsuka. 2. B. , os, pow. kalwaryjski, gm. i par. Ludwinów, ma 7 dm. , 30 mk. Borsuki 1. wś, pow. borysowski, gm. Hajna, 59 w. od Borysowa. 2. B. , zaśc. , pow. borysowski, gm. Łosznica, okr. pol. i par. katol. Chołopienicze, 21 w. od Borysowa. 3. B. , zaśc. , pow. borysowski, gm. Pleszczenice, 56 w. od Borysowa. 4. B. , ob. Borsuczyn, 5. B. , urocz. , pow. ihumeński, gm. Hrebionka, 17 w, od Ihumenia. 6. B. , fol. , pow. ihumeński, gm. Pohorele, 40 w. od Ihumenia, własność Gorawskich, ma 2 włoki. 7. B. , wś, pow. miński, 1 okr. pol. , pow. katol. , st. poczt. i gm. Raków 7 w. , 38 w. od Mińska. 8. B. , wś i dobra nad rzką. Dubrowianką, pow. mohylewski, gm. Połykowicze 8 w. . Wś ma 27 dm. , 166 mk. , cerkiew; dobra, dziedzictwo Hubarewiczów, z fol. Kowryżyno, mają 182 dzies. 9. B. , wś, pow. rohaczewski, gm. Cichinicze 12 w. , 22 dm. , 155 mk, 10. B. , wś, tamże, gm. Korma 6 w. , 63 dm. , 459 mk. 11. B. , wś i dobra, pow. sieński, gm. Lisiczyn. Wś ma 21 dm. , 100 mk. ; dobra, dziedzictwo Wilczyńskich, 476 dzies. wiatraki. 12. B. , wś, tamże, gm. Horodziec Wysoki, 11 dm, , 58 mk. 13. B. , wś, pow. dzisieński, w 1 okr. pol. , gm. i dobra skarb, Zaleś 8 w. ; miała 11 dusz rewiz. 14. B. , zaśc. , pow. dzisieński, 2 okr. pol. , gm. Bohiń 16 w. ; miał 6 dusz rewiz. 15. B. , wś, pow. dzisieński, 2 okr. pol. , gm. i dobra Ihumenowo 4 w. ; miała 15 dusz rewiz. 16. B. , wś, pow. dzisieński, 3 okr. pol. , gm. i dobra Leonpol. W r. 1865 było 36 dusz rewiz. 17. B. , wś, pow. dzisieński, w 3 okr. pol. , gm. Leonpol 7 w. . W r. 1865 miała 56 dusz rewiz. ; należała do dóbr Uźmiony. 18. B. , wś nad jez. Glinkowe, pow. dzisieński, 4 okr. pol. , gm. i dobra w 1865 r. Bernowiczów, Czerniewicze. Miała 25 dusz rewiz. Na wyniosłym brzegu jeziora odkryto ślady przejścia podziemnego, ściany którego wyłożone są drobnymi kamieniami. 19. B. , wś włośc. , pow. oszmiański, 4 okr. pol. , gm. i dobra skarb. Bakszty; miała 20 dusz rewiz. 20. B. , wś, pow. wilejski, 1 okr. pol. , gm. Choteńczyce 18 w. ; miała 18 dusz rewiz. ; należała do dóbr Olechnowszczyzna. 21. B. , wś, pow. wilejski, 1 okr. pol. , gm. Chotenczyce; miała 6 dusz rewiz. ; należała do dóbr Zaborze. 22. B. , wś, pow. wilejski, 3 okr. pol. , gm. Porpliszcze 6 w. . W 1865 r. 7 dusz rewiz. w części Malickich, 30 dusz w części Snarskich i 22 w części Dłużniewskich. 23. B. , wś, pow. drysieński, par. Oświej. 24. B. , wś, tamże, par. Rosica, należy do dóbr Sarya. 25. B. , dwie wsi, tamże, par. Zabiały. 26. B. , dobra, pow. połocki, własność Czajkowskich, 692 dzies. 27. B. , wś nad rzką Kopanicą, pow. wieliski, gm. Uzkie. W 1751 r. wchodziła w skład dzierżawy ryndziańskiej. 28. B. , ob. Barsuki. Borsuki 1. ob. t. I, 324, wś, pow. bałcki, gm. Perejma, 159 dm. , 1, 065 mk. , cerkiew, szkoła, 3 wiatraki. 2. B. , wś i os. karcz. , pow. hajsyński, gm. Kiślak, ob. t. I, 324, nr. 2, leży nad rzka Kubliczem, st. poczt. i dr. żel. Kublicze, 69 dm. , 483 mk. , cerkiew. Własność Józefa Kudrewicza, ma 180 dzies. W 1580 r. Hrehory Czeczel złożył w grodzie winnickim obiatę, że w czasie pożaru zamku Winnickiego w t. r. zgorzał przywilej w. ks. Witolda, dany Borsuczyn Borowy Borsikowo Borowy Borsukowizna Borsukinia Borsukinia Borsukówka Borsukinie Borsukowszczyzna Borsukowy Borszczahówka Borszcze Borsukowce Borsukowa Borsukowo jego przodkowi Andrzeju Sudymontu na Kuszczyńce, Szczurowce, Borsukowce i sieliszcze Kałaur z przys. Raszkowa. 3. B. , ob, t. I, 324, w dok. Borsakowce, wś nad wielkim stawem, pow. krzemieniecki, gm. Borsuki, st. poczt. Krzemieniec 30 w. , st. dr. żel. Rudnia Poczajowska 50 w. , 152 dm. , 1, 090 mk. , cerkiew drewn. z 1774 r. , kaplica drewniana z 1868 r. , zarząd gm. , szkoła od 1870 r. . W 1886 r. zaczęto budowę nowej cerkwi. Wś ta p. n. Borsukowce należała 1463 r. do dóbr kn. Sołtana Zbaraskiego, następnie przeszła do ks. Wiśniowieckich i nadana została z częścią Wiśniowca za Horyniem i innemi siołami, przez Aleksandra Wiśniowieckiego żonie Aleksandrze z Kapustów. Księżna włada niemi jeszcze 1583 r. , w którym wnosi ztąd od 10 dym. , 2 ogr. W 1703 r. własność Wojciecha Załęskiego, podkom. nowogródzkiego; następnie 1734 r. Domańskiego, 1813 r. hr. Stanisława Wandalina Mniszka, obecnie hr. Rzewuskich. Gmina należy do 2 okr. , obejmuje 14 miejscowości, mających 1, 237 dym. włościańskich obok 88 innych, 11, 000 mk. włościan, uwłaszczonych na 10, 647 dzies. Borsukinia 1. folw. , pow. wiłkomierski, 2 okr. pol. , gm. Traszkuny, 54 w. od Wiłkomierza, należy do dóbr Woszokiany. 2. B. , zaśc. , tamże, 52 w. od Wiłkomierza. Borsukinie, trzy osady t. n. w pow. maryampolskim, w gm. Antonowo 2 dm. , 12 mk. , Gudele 4 dm. , 40 mk. i Szumsk 5 dra. , 38 mk. BorsukowaGóra, urocz. , pow. ihumeński, gm. Dudzicze, należy do dóbr Zamość. Na cypla wzgórza gniazda borsuków, u stóp jeziorko zw. Sinie. BorsukowaHrada, ob. t. I, 324, B. Grzęda, okolica szlach. , pow. ihumeński, okr, pol. i par. katol Berezyna, gm. Brodziec, 50 w. od Ihumenia. Mają. tu części Barszczewscy, Gorawscy, Huszczowie, Korzonowie, Lateccy, Mitkiewiczowie, Michniewiczowie, Monkiewiczowie, Okuliczowie, Sokołowscy, Tumiłowiczowie, Witkowscy i żyd Chodas. Borsukowce 1. ob. t. I, 324, wś nad rzką, Daniłową, pow. uszycki, gm. Kosikowce, st. poczt. Uszyca Nowa, 148 mk. , 1, 101 mk. , cerkiew. Podług reg. pob. wwdztwa podolskiego 1565 r. własność Polanowskiego, wnosi zaś Wierzejski od 5 pługów; 2 włóczęgów zbiegło. W 1569 i 1578 r. tegoż, wniesiono od 2 pługów. W 1661 r. 1 dym. Obecnie własność Oktawiana Iżyckiego, ma 800 dzies. 104 lasu, zaś z częścią. Sokólca i Popówka 1, 694 dzies. 244 lasu. 2. B. , pow. krzemieniecki, ob. Borsuki. Borsukowizna, os. , pow. władysławowski, gm. Tomaszbuda, par. Wysoka Ruda, 1 dm. , 12 mk. Borsukówka 1. wś, pow. białostocki, 2 okr. pol. , gm. Obrębniki, 18 w, od Białegostoku, ze wsią Borowiki 717 dzies. 2. B. , wś, pow. bychowski, gm, Propojsk. Borsukówka, mylnie Borsakówka, struga, lewy dopł. Kodymy, w pow. bałckim, zaczyna się pod wsią; Borsukami. Borsukowo, wś, pow. maryampolski, gm. Jaworowo, par. Maryampol, ma 6 dra. , 71 mk. Borsukowo, zaśc. , pow. dzisieński, 1 okr. pol, gm. i dobra Łuźki 3 w. . W r. 1865 miała 7 dusz rewiz. Borsukowszczyzna, urocz. , pow. sokólski, 3 okr. pol. , gm. Ostrów, 24 w. od Sokółki, z urocz. Kłyszawka, ma 64 dzies. BorsukowyŁoh, urocz. , pow. miński, gm. StareSioło 7 w. . Borszczahówka. , rzka, w pow. kijowskim, ob. Borszczówka, t. I, 328. Początek bierze pod wsią; Żylany, dawniej Żełań nazwaną. Uchodzi do Irpeni od praw. brzegu. Borszczahówka 1. Bracka, ob. t. I, 345, Bracka Borszczahówka, wś nad rzką, t. n. , pow. kijowski, gm. Biłhorodka, 10 w. od Kijowa, 54 dm. , 513 mk. , cerkiew drewn. z 1740 r. wzniesiona kosztem monasteru Brackiego, na miejsce dawniejszej. 2. B. , Michajłowska, wś, tamże, przy linii dr. żel. płd. zchd. , ma 53 dm. , 541 mk. , wfatrak. 3. B. , Nikolska wś, tamże, również przy torze dr. żel. 45 dm. , 481 mk. , 2 wiatraki. 4. B. Petropawłowska, wś, tamże, przy szosie kijowskożytomierskiej, 12 w. od Kijowa, 132 dm. , 1, 564 mk. , cerkiew drew. z 1755 r. wzniesiona przez ihumena monasteru petropawłowskiego Antoniego Wieliczkowskiego, kaplica praw. , szkołą, st. poczt. młyn wodny. 5. B. Zofijska, wś nad rzką Borszczahówką, tamże, 11 w. od Kijowa. 130 dm. , 1, 119 mk. , szkołka cerk. , 2 wiatraki. Wsi te noszą, nazwy od monasterów kijowskich, do których należały już w XV w. , jak widać z nadania W. ks. Aleksandra z 1497 r. Nadania te potwierdzili Stefan Batory w 1578 r. i Władysław IV 1646 r. Pod koniec zeszłego wieku wsi te, jak inne dobra monasterskie, przeszły na rzecz skarbu. 6 B. , ob. t. I, 324 6, mstko przy ujściu Horochowatki do Rosi, pow. skwirski nie kijowski, gm. Babińce, st. poczt. Bosybród 17 w, , 30 w. od Skwiry, 361 dm. , 2, 414 mk. , cerkiew drewn. z 1736 r. na miejsce dawniejszej, kościół katol. par. , 3 domy modl. żyd. , szkoła, 3 młyny wodne, 2 wiatraki. B. istniała już 1604 r. jako widać z Sumaryusza aktów trybunału lubelskiego, ogłoszonych w Źródłach dziejowych, t. XXI. W 1664 r. ks. Konstanty Wiśniowiecki wnosi z B. od 60 dym. Borszcze, ob. Barszcze, Borszcze 1. ob. t. I, 326, wś nad Jahorłykiem Suchym, pow. bałcki, gm. Nestoita, 178 Borszczew Borszczówka Borszczew Borszczów dm. , 805 mk. , cerkiew, szkoła. 2. B. , przys. , pow. bałcki, gra. Nestoita 18 w. , przy st. dr. żel. t. n. , ma 5 dm. Borszczew, w dok. Borszczowce, sioło nad Trubieżą, pow. perejasławski, gub. połtawskiej, gm. Skopce, na płd. wschd od Baryszówki, 93 dm. , 503 mk. cerkiew, 5 wiatraków. Niegdyś sioło zamkowe kijowskie 1545 r. , w 1622 r. należy do sstwa perejasławskiego. Borszczów, ob. t. I, 326, al. Barszczów, wś nad rzką Bystryjówka podług Pochilewicza Koroboczką, pow. radomyski, gm. Kiczkiry, 8 w. od Radomyśla, 182 dm. , 1, 032 mk. , cerkiew drew. , szkółka, młyn wodny. Włościanie, w liczbie 320 dusz rewiz. , uwłaszczeni na 1, 312 dzies. Własność niegdyś Strybylów, z których Daniel 1628 r. wnosi tu od 2 dym. , 2 ogr. Jednocześnie ihumen monasteru św. Nikoły Pustyńskiego w Kijowie płaci z B. od 2 ogr. , 1 koła młyn. Od połowy w. XVIII własność Trzeciaków. W 1857 r. Celestyn Trzeciak sprzedaje B. z 2, 130 dzies. Henrykowi Bohdanowiczowi, po którego śmierci w 1872 r. część 1, 152 dzies. otrzymuje Jadwiga z Bohdanowiczów Olizarowa. Przedtem jeszcze Celestyn Trzeciak sprzedał 590 dzies. siostrom Julji Bieleckiej i Chodkowskiej oraz 159 dzies. Karolowi Sągajło. Obecnie części te rozdrobniły się. Największe posiadają Adelina Bielecka 295 dzies. i Filip Hryncewicz 145 dzies. . Borszczów, wś, pow. śniatyński. W r. 1579 Borszczow oppidum w pow. kołomyjskim, ziemi halickiej płaci od 6 pługów, 5 zagr. , 1 rzem. , 1 popa. Należy do dóbr Piotra Zborowskiego h. Jastrzębiec. W r. 1469 włada tu Podwierzbiecki. Borszczowatyca, chutor, pow. dubieński, gm. Krupiec, 45 w. od Dubna, 6 dm. , 32 mk. Borszczowce, al. Borszczów, ob. t. I, 109, Barszczowce, wś nad rz. Niemiją, pow. mohylowski, gm, Ozarzyńce, 168 dm. , 908 mk. , cerkiew, młyn. Podług reg. pobor. wwdztwa podolskiego z 1530 r. płaci od 1 pługa; w 1542 r. spustoszona. W 1565 i 1569 r. własność Borszczowskiej, wnosi od 4 pługów. W 1578 r. podstoli Piotrowski wnosi od 3 pługów, 2 ogr. po 4 gr. , od 1 2 kotła gorzałcz. 10 gr. Obecnie własność Winogradzkiego, marszałka gub. podolskiej, ma 476 dzies. , 36 lasu. Borszczówka 1. wś nad rzką Utą, pow. homelski, gm. Buda Krasna 5 w. , 155 dm. , 966 mk. , cerkiew, 5 wiatraków. 2. B. , ob. t. I, 109, Barszczówka, wś i dobra, pow. homelski, gm. Telesze. Wś ma 210 dm. , 635 mk. , cerkiew, kaplica katol. , par. Homel, wiatrak, młyn. Dobra, dziedzictwo Budzianowskich, 6, 797 dz. , 4, 612 lasu. Borszczówka, rzka, we włości romanowskiej, dziś pow. nowogradwołyński, prawdopodobnie lewy dopł. rzki Leśnej. Borszczówka 1 słoboda przy wsi Borszczów, pow. radomyski, gm. Kiczkiry, 9 w. o d Radomyśla, 18 dm. , 139 mk. 2. B. , ob. t. I, 328, wś nad rzką Samcem, pow, proskurowski, gm. Kuźmin, st. poczt. Satanów, 144 dm. , 962 mk. W 1530 r. płaci od 1 a 1542 r. od 2 pługów. W 1569 r. własność Wonickiej Woniczka, która wnosi od 3 pługów i 2 kół młyń. W 1578 r. własność Kostki, wwdy sandomierskiego, w dzierżawie Oborskiego. W 1661 r. 2 dymy. W ostatnich czasach należała do Antoniego Gadomskiego, obecnie Antoniego Jaroszyńskiego syna Henryka, ma 1, 078 dzies. 232 lasu. 3. B. , wś, pow. dubieński, gm. Buderaż, par. praw. Buszcza 8 w. , 35 w. od Dubna, 69 dm. , 409 mk. Niegdyś własność biakupów łuckich. 4. B. Mała, wś nad Ikwą, pow. krzemieniecki, gm. Poczajów, par. praw, Taraż Stary, 28 w. od Krzemieńca, 50 dm. , 323 mk. , cerkiew filialna drewn. z 1725 r. Własność hr. Rzyszczewskich. Położenie górzyste. 5. B. Wielka, , wś nad Horyniem, który rozlewa się tu w rozległy staw, zw. Borsukowski, pow. krzemieniecki, gm. Borsuki 4 w. , st. poczt. Krzemieniec 25 w. , st. dr. żel. Rudnia Poczajowska 50 w. , 242 dm. , 1, 570 mk. Cerkiew drewn. z 1753 r. , odnowiona 1872 r. , ma 52 dzies. ziemi, szkółka cerk. od 1884 r. . W płn. zchd. części wsi, przy drodze do Wiśniowca, wysoki nasyp ziemny, zwany Zamczyskiem. W 1430 r. nadana za zasługi, przez w. ks. lit. Swidrygajłę Iwanowi Mokosiejewiczowi. Podług rewizyi zamku krzemienieckiego z 1545 r. wś należała do Semena Catina, który z Borszczówki i Rydomla zobowiązany był do opatrywania dwu horodni zamkowych. W 1570 r. należy do Iwana Patrikia Korozwcekiego, podkomorzego krzemienieckiego. Pobór oddzielnie niewykazany. W r. 1583 wdowa po niem Iwanowa Patrikijowa Kurozwońska płaci z B. z 15 dym. , 6 ogr. , 5 ogr. , 2 kół waln. Następnie wś należała do Wiśniowieckich, Mniszchow, obecnie hr. Rzewuskich. 6. B. , chutor, pow. Ostrogski, gm. Annopol, 25 w od Ostroga, 6 dm. , 30 mk. 7. B. , wś nad dopł. Stasu, pow. rówieński, gm. Tuczyn, par. praw. Lubasza Mała 3 w. , 40 w. od Równego, 59 dm. , 616 mk. i wraz z Lubasza Mała 2, 325 dzies. , 1, 950 lasu. W połowie XVII w. własność ks. Dom. Zasławskiego, miała w 1650 r. 17 a w 1651 r. 6 dym. W ostatnich czasach należała do Walewskiej z Lenkiewiczów. 8. B. , wś u źródeł rz. Połkwy, dopł. Horynia, pow. starokonstantynowski, gm. Bazalia, par. praw. Łazuczyn Wielki 3 w. , 57 w. od St. Konstantynowa, 104 dm. , 566 mk. , cerkiew, szkółka cerk. od 1876 r. . W 1570 r. własność Iwana Patrykia Kurozwońskiego, podkom. krzemienieckiego. W 1583 r. wdowa po nim wnosi tu od 15 dym. , 6 ogr. , 5 ogr. , 2 kół waln. Następnie wś weszła w skład ordynacyi Ostrogskiej, przy Borszczowatyca Borszczowce Bortkuniszki Bortniki Bortliki Bortkuszki Bortkuny Bortkowo Bortkiszki Bortkiewicze Bortkiele Bortele Bortatycze Bortaliszki Borszyce Borsztynie Borszowice Borszewice Borszczyzna Borszczyno Borszczyce Borszczyce rozdziale której na mocy tranzakcyi kolbuszowskiej z 1753 r. dostała się Ignacemu Sapieże, poczem do 1808 r. własność Konst. Kwiatkowskiego, obecnie córek jego Krystyny Tymińskiej, 184 dzies. i Olimpii Hłasko. Borszczyce, ob. Barszczyce. Borszczyno, ob. Barszczyno. Borszczyzna, dobra, pow. rossieński, 2 okr. pol. , gm. Szydłowo, 17 w. od Rossień, własność Katerlów; 268 dzies. Borszewice, w XVI w. Borzyschowicze, wś, pow. łaski. Wspom. w dok. z r. 1357. K. W. , nr. 1354. Dawna własność arcyc. gnieźń. posiada już około połowy XIV w. kościół par. p. w. św. Stanisława. W r. 1525 kościół ten z dochodami został przez arcyb. Łaskiego nadany jako uposażenie kustoszowi kolegiaty w Łasku. Po zniesieniu kolegiaty w r. 1819 został samoistną, parafią. Obecny drewniany pochodzi z r. 1795, Dziesięciny ze wsi szły na rzecz kanclerza kapituły gnieźń. Łaski, L. B. , I, 443. Borszowice 1. u Dług. Borzyschowicze, wś, pow. jędrzejowski, gm. Mierzwin, par. Imielno. Odl. od Jędrzejowa 13 w. W połowie XV w. ma 11 łan. km. , 2 karczmy z rolą, 4 zagr. , 2 folw. Dziesięcinie pobierali mansyonarze w Imielnie. Dziedzicami wsi byli dwaj Różyce. Dług. , L. B. , II, 66, 2. B. r. 1581 Boryszowice, wś, pow. jędrzejowski, par. Sędziszów, odl. 18 w. od Jędrzejowa. W r. 1581 płaci tu Jakob Borek od 10 1 2 łan. km. Borszowice, wś, pow. przemyski. R. 1508 Olechno Skoruta h. Korczak, płaci z dóbr swych przedmieścia Nowego Miasta Bybła z przedmieściem, Borszowicami, Komorowicami i częścią w Wielinicach grzyw. 11 gr. 4. Borsztynie, wś, pow. maryampolski, gm. Kwieciszki, par. Maryampol 13 w. , ma 16 dm. , 292 mk. Borszyce, wś, pow. skierniewicki, ma 36 mk, , 159 morg. R. 1446 w Wiznie, Władysław ks. mazow. nadaje dzieciom Mikołaja z B. 10 łan. w ziemi wizkiej. Kapica, Herbarz, 41. W r. 1581 wś Borsice płaci od 1 łanu. Bortaliszki, zaśc. , pow. nowoaleksandrowski, 2 okr. pol. , gm. Smołwy, 23 w. od mta pow. Bortatycze, wś, pow. zamojski, gm. Wysokie, par. Nielisz, ob. Bartatycze, t. 1. Bortele, ob. Bartele. Bortele 1. wś włośc. , pow. lidzki, 2 okr. pol. , gm. Koniawa 8 w. . W r. 1865 miała 140 dusz rewiz. , należała do dóbr skarb. Orany. Odkryto tu osadę przedhistoryczną, 0 1 4 w. od wsi ciągnie się wał w kształcie luku, długi około 125 saż. 2. B. , wś włośc. , pow. oszmiański, 1 okr. pol. , gm. Polany 2 w. ; miała 10 dusz rewiz. , należała do dóbr skarb. Borejkowszczyzna. Wś szlachecka i włościańska. W 1672 r. była dziedzictwem Jana Narkowicza. 3. B. , ob. i I, 308, Borciele, wś włośc. , pow. trocki, 4 okr. pol. , gm. Orany 11 w. ; miała 47 dusz rewiz. , należała do dobr skarb. Olkieniki. Bortkiele, wś, pow. telszewski, 3 okr. pol. , gm. Dorbiany, 73 w. od Telsz. Bortkiewicze 1, wś włośc. , pow. oszmiański, 1 okr. pol. , gm. Polany 15 w. , należy do dóbr skarb. Daukszyszki. Nabyta w 1787 r. przez Ignacego Ważyńskiego od Bortkiewiczów, wyszła z domu Ważyńskich wskutek eksdywizyi około r. 1830. 2. B. , wś, pow. dżwiński dyneburski, par. Krasław. Bortkiszki 1. dwór, pow. nowoaloksandrowski, 4 okr. pol. , gm. Abele, własność Moczałowych, 265 dzies. Poprzednio Sawrymowiczów. Ob. t. I, 329. 2. B. , dwa zaśc. , tamże, 2 okr. pol. , gm. Smołwy, 17 w. od mta pow. Bortkowo, wś włośc, pow. dzisieński, 4 okr. pol. , gm. Prozoroki 2 w. ; miała 21 dusz rewiz. , należała do dóbr skarb. Cerkowno. Bortkuniszki, fol. , pow. kalwaryjski, gm. i par. Udrya, odl 52 w. od Kalwaryi, mają 10 dm. , 71 mk. Bortkuniszki 1. ob. t. I, 328, dobra, pow, kowieński, 2 okr. pol. , gm. Kroki, 80 w. od Kowna, własność Komarów, 402 dzies. i Kuszlejków, mających 1, 421 dzies. Janczewscy mają tu 100 dzies. 2. B. , zaśc, tamże, 82 w. od Kowna, własność Dulewiczów, ob. Trankinie. 3. B. , dwór, pow. kowieński, 3 okr. pol. , gm. Kiejdany, 51 w, od Kowna, własność Boleckich, 56 dzies. Bortkuny 1. folw. , pow. kowieński, 2 okr. pol, 83 w. od Kowna. 2. B. , okolica, tamże, 4 okr. pol. , gm. Rumszyszki, 28 w. od Kowna. Mają tu działy Borejkowie, Bortkiewiczowie, Butkisowie, Wojtkuńscy, Dobkiewiczowie, Piotrowscy, Podegimscy, Ejbowiczowie, Jankiewiczowie 6 dzies. 3. B. , dobra, pow, poniewieski, 1 okr. pol. , gm. Krakinów, 36 w. od Poniewieża, własność Wąsowskich, 398 dzies. 4. B. , okolica, pow. poniewieski, 1 okr. pol. , gm. Remigoła, 36 w. od Poniewieźa. Jagilniccy mają 164 dzies. 5. B. , wś, pow. poniewieski, 3 okr. pol. , gm. Pompiany, 28 w. od Poniewieża. 6. B. , zaśc. , pow. szawelski, w 3 okr. pol. , gm. Żągoty, 55 w. od Szawel. Bortkuszki, jezioro, w pow. wileńskim. Bortkuszki 1. wś, pow. wiłkomierski, 4 okr. pol, gm. Dobejki, 60 w. od Wiłkomierza, 2. B. , wś, pow. święciański, 2 okr. pol. , gm. Zabłociszki 10 w. ; miała 18 dusz rewiz. ; należała do dóbr skarb. Daugieliszki 3. B. , ob. t. I, 329, dobra, pow. wileński, 2 okr. pol. , gm. Muśniki, własność hr. Platerów. Bortliki, zaśc. , pow. święciański, 4 okr. pol. , gm. Świr 14 w. ; miał 9 dusz rewiz. , należał do dóbr Zalesie. Bortniki 1. wś, pow. wołkowyski, 4 okr. pol, gm. Mścibów, 24 w. od Wołkowyska, 428 dzies. 2. B. , urocz. , pow. ihumeński, gm. Wierchmień, 6 mil od Ihumenia. 3. B. , wś, pow. Borucin Borucice Bortuliszki Boruchów Bortyszki Borty Boruny Bortniki Boruńszczyzna Borunele Bortniki dzisieński, 2 okr. pol. , gm. Pohost Nowy 5 w. miała 9 dusz rewiz. ; należała do dóbr Jundziłowo. 4. B. , wś, pow. dzisieński, 4 okr. pol. , gm. i dobra 1865 r. Bernowiczów, Czerniewicze; miała 27 dusz rewiz. 5. B. , ob. Bartniki. Bortniki 1. ob. t. I, 330, wś, pow. bracławski, gm. Peczara, st, poczt. Torków, 301 dm. , 1, 797 mk. , cerkiew, szkoła, młyn wodny. Własność niegdyś Szaszkiewiczów, nadana przodkowi ich Iwanowi Ilińkowiczowi przez Kazimierza Jagiellończyka. Posiadając jednocześnie Wyszkowce przybierają nazwe Wyszkowskich. W r. 1629 pozostają oni tylko przy Tymanówce Niższej, Wyszkowcach i Bortnikach. Podług reg. pob. wwdztwa bracławskiego z 1629 r. część B należy do pisarza ziemsk. bracławskiego, który wnosi z 88 dym. cześć do Ostafia Szaszkiewicza, płacącego z 41 dym. W 1661 r. w części należącej do sściców szczerzeckich wykazano 7 dym. i w części Kalinowskiej, sściny bracławskiej też 7 dym. i kamień młyński. Obecnie posiadają tu Zołyńscy 103 dzies. , Grzeg. Drzewiecki 632 dzies. , ks. Helena Giedrojc 408 dzies. , Klem. Kryżański 200 dzies. , Mikołaj Raczkowski 109 dzies. , Teofila Gonzel 90 dzies. i Leon Bezus 634 dzies. 2. B. , wś nad Chomorem, pow. nowogradwołyński, gm. Połonne, 55 w. od mta pow. , ma 86 dm. , 485 mk. Stanowi właściwie część Połonnego z niższemi młynami, gdzie obecnie stoi dworzec dr. żel. i browar. W 1583 r. własność ks. Janusza Ostrogskiego, który wnosi tu od 4 dym. , 4 ogr. Bortnów, Bortniów, Bortniew, wś, pow. włodzimierski, gm. Chotiaczów, 19 w. od Włodzimierza, 43 dm. , 393 mk. , cerkiew. W 1577 r. własność Andrzeja Romanowskiego, który wnosi od 6 dym. , 2 ogr. bez roli po 2 gr. W 1648 i 1650 r. 21 dym. W nowszych czasach należała do Prażmowskich, drogą wiana przeszła do Marcelego Krasickiego z Owadna. Obecnie z Poromowem własność Ludwiki Krasickiej, 992 dz. Bortnowicze 1. wś, pow. prużański, 1 okr. pol. , gm. Noski, 12 w. od Prużany, ma ze wsią Lisice 430 dzies. 2 B. , folw. , dobra i okolica, tamże, 14 w. od Prużany. Folw. należy do dóbr Sielec, okolica ma 296 dzies. ; dobra, własność Nowickich, mają 120 dzies. Bortowce, w spisie z 1892 r. Bortownie, wś, pow. szawelski, 3 okr. pol. , gm. Janiszki, 48 w. od Szawel, należy do dóbr Downarowo. Bortuliszki, ob. Barteliszki. Borty, zaśc. pow. szawelski, 3 okr. pol. , gm. Żagory, 56 w. od Szawel. Bortyszki, ob. Bartyszki. Boruchów, wś, pow. łucki, w pobliżu od st. dr. żel. Kiwerce, gm. Poddubce, 48 dm. , 515 mk. , cerkiew, około 600 dzies. ziemi dwor. Podług rewizyi zamku łuckiego z 1545 r. niegdyś sioło zamkowe, nadane Jakubowi, wzamian za odebrane od niego sioło Sadów. Podczas rewizyi trzymał je Bohdan Siemaszko. W 1570 r. Piotr Olessa wnosi z B. od 6 dym. , 6 ogr. po 4 gr. , 3 bojar putn. a w 1577 r. tenże Piotr Olesza z 9 dym. po 10 gr. , 2 ogr. po 2 gr. W połowie XVII w. własność ks. Katarzyny z Leśniowa 1o v. Charlęskiej, 2o r, Czetwertyńskiej, ma w 1648 r. 71 a w 1650 r. 59 dym. W ostatnich czasach własność Peretiatkiewiczów, Piotrowskich, Burczyńskich i Klimeńskich. Borucice, fol. , pow. łęczycki, par. Siedlce. Ma w trzech częściach 7 dm. , 102 mk. W r. 1576 siedzą tu na 7 działkach Boruccy. Wś należy do par. Słaboszewo. Borucin i Borucinek, wś i fol. , pow. nieszawski. B. ma 249 mk. , 1032 morg. dwor. , 260 włośc. , Borucinek 189 mk. , 876 morg. dwor, 37 włośc. W r. 1557 istnieje Borucino major i minor w par. Osięciny. Mają 20 łan. km. , 8 zagr. , 1 rzem. Borucze r. 1580 Borucza, wś, pow. radzymiński, gm. Międzyleś, par. Klembów, ma 134 mk. , 401 morg. dwor. , 69 włośc. W r. 1580, wś królewska, wójt i ławnik płacą tu od 10 zagr. z rolą. Boruczycha, wś, pow. garwoliński, gm. Kłoczew, par. Żelechów, ma 14 dm. , 112 mk. , 318 morg. Boruki, wś, pow. słonimski, 3 okr. pol. , gm. Stara Wieś, 24 w. od Słonima, 218 dzies. Borunele, wś włośc. , pow. wileński, 1 okr, pol. , gm. Niemenczyn 4 w. . Miała 18 dusz rewiz. , należała do dóbr skarb. Jęczmieniszki. Boruńszczyzna, wś, pow. oszmiański. 2 okr. pol. , gm. Smorgonie 7 w. . Miała 27 dusz rewiz. , należała do dóbr Cycyn. Boruny 1. folw. , pow. kowieński, 2 okr. pol. , gm. Kroki, 78 w. od Kowna, własność Sipowiczów, 133 dzies. 2. B. , wś, pow. nowoaleksandrowski, 3 okr. pol. , gm. Krasnogórka, 65 w. od mta pow. 3. B. , dwór, tamże, 1 okr. pol. , gm. Sołoki, 34 w. od mta pow. , własność Staccwiczów, 43 dzies. 4. B. . mstko nad rzką Wiszniówką, pow. oszmiański, 1 okr. pol. , par. kat. Holszany, 21 w. od Oszmiany, ob. t. I, 330 Tutejszy klasztor bazylianów, obecnie monaster męzki, fundowany w 1692 r przez dziedzica Mikołaja Pieślaka pierwotnie drewniany, następnie 1700 r. z muru wzniesiony. Przy pożarze mstka w 1707 r. zgorzał kościół wraz z klasztorem, ocalał jednak cudowny obraz Bogarodzicy, który umieszczony został w kościele, odbudowanym 1715 r. Klasztor z muru wzniesiony w latach 1773 do 1793 staraniem miejscowych bazylianów. Maryanna z Świętorzeckich Mitkiewiczowa, koniuszyna lidzka, fundowała szpital na 7 ubogich i oddała go pod zarząd bazylianów. W okolicach mstka znajduje się wiele kurhanów. Szczegóły o szkołach tutejszych podał Odyniec we Wspomnieniach z przeszłości r. 1884 i Chodźko w Obrazach litewskich Boruki Bortnów Bortnowicze Bortowce Boruczycha Borucze Boryskowicze Borwejnie Borwojnie Borwidze Bory Borya Boruszkowce Borusiewicze Borusiewicze Boryczew Boryczewicze Boryczowa Boryczówka Borytków Borymy Boruty r. 1840. 5. B, Stare, wś, pow. oszmiański, 2 okr. pol. , gm. Krewo 6 w. . Miała 34 dusz rewiz. ; należała do dóbr Żuprany. 6. B. , wś, pow. wieliski, gm. Ilino. 7. B. , w 1765 r. Borunowo, wś, pow. wieliski, gm. Krest. Podług sumaryusza z 1765 r. należy do ławnictwa wieliszczańskiego w wójtowstwie kamińskiem. Borusiewicze, zaśc. , pow. telszewski, 1 okr. pol, gm. Siady, 28 w. od Telsz. Boruszkowce, wś nad rzką Derewiczką, pow. nowogradwołyński, ob. t. I, 331, gm. Derewicze 2 w. , par. kat. i st. poczt. Lubar 15 w. , st. dr. żel. Połonne 20 w. , 85 w. od mta pow. , 97 dm. , 509 mk. , cerkiew drewn, z 1859 r. , szkoła od 1872 r. . Do par. praw. należy wś Hlezna Glezna, z którą razem w 1890 r. miała 120 dm. , 936 mk. W 1580 r. należy do włości połońskiej ks. Ostrogskich, podana jako świeżo spustoszona przez Tatarów, który i 1619 r. zniszczyli tę wies. Świętosławski, pisarz krzemieniecki, poseł na sejm czteroletni, kupił od Walewskiej Derewicze, Boruszkowce, Kupczyńce i Brużyńce za 500, 000 złp. Jedna z trzech jego córek wyszła za Kazimierza Pułaskiego, syna konfederata barskiego. W ostatnich czasach jako wiano Amelii Puławskiej przeszła do Gadomskiego, ma 831 dz. Boruty 1. wś, pow. grójecki, gm. Belsk, par. Lewiczyn, ma 168 mk. , 938 morg. dwor. , 94 włośc 2. B. Janowiec, wś, pow. mławski, ob. Janowiec, t. III. Borwejnie, ob. Borgowejnie. Borwidze, wś, pow. telszewski, 4 okr. pol. , gm. Wornie, 24 w. od Telsz. Borwojnie 1. pow. poniewieski, ob. Barwojnie. 2. B. , wś, pow. szawelski, 4 okr. pol. , gm. Radziwiliszki, 21 w. od Szawel. Bory 1. kol. , pow. będziński, gm. Bobrowniki, ma 28 dm. , 252 mk. , 420 morg. 2. B. , os. , pow. będziński, gm. Gzichów, par. Grodziec, ma 4 dm. , 47 mk. , 8 morg. dwor. , 18 włośc 3. B. Kuźnica, kol. , pow. będziński, gm, Choroń, ma 8 dm. , 59 mk. , 4 morg. Bory 1. urocz. , pow. brzeski, gub. grodz. , 5 okr. pol. , gm. Połowce, należy do dóbr Jancewicze. 2. B. , zaśc. , pow. dzisieński, 3 okr. pol. , gm. i dobra skarb. Przebrodź 15 w. ; miał 6 dusz rewiz. Bory, Borowe wielkie i małe, wś w hr. liptowskiem. W r. 1864 liczono w niej do 1, 089 polaków. Borya r. 1578 Boruya, wś, pow. iłżecki, gm. Ruda Kościelna, par. Bałtów, odl 22 w. od Iłży, ma 120 dm. , 555 mk. , 1, 436 morg. W r. 1578 we wsi Boruya, płacą Kormański i Uliński, od 2 1 2 łan. km. , 6 zagr. z rolą, 4 kom. ubog. , 9 rzem. , Krzyżanowski od 1 os. , 1 2 łana, 3 zagr. , 3 kom. , 3 ubog. , 8 rzem. , 1 łan pusty. Boryczew 1. wś, fol. i zaśc. , pow. mozyrski, okr. pol i gm. Petryków, ma 4 włók. Fol. , własność Krukowskich, ma 4 wł. W zaścianku mają działy Więkraszewicze do 5 wł. , Korbutowie i Tarasiewiczowie 2 wł. , Ciszkiewiczowie 6 wł. 2. B. , dobra ordynacyi nieświeskiej nad rzką Suszanką, pow. słucki, gm. Siniawka, okr. pol i par. kat. Kleck, 69 w. od Słucka, około 500 włók. Boryczewicze, Borysewicze, wś, pow. piński, na Zarzeczu, gm. Lemieszewicze, 35 w. od Pińska, ma 26 osad. Boryczowa, Borycowa, zwana też Maciorska Materskaja, struga, w pow. uszyckim, zaczyna się powyżej wsi Durniak, mija tę wieś, Maciorskę Maciurkę i poniżej Rudkowiec uchodzi do Dniestru. Ujściem swem odgranicza pow. uszycki od mohylowskiego. Płynie z płn. na płd. na przestrzeni dwóch mil. Boryczówka, w dok. Bierychówka, wś, pow. łucki, gm. Miodwieże, na płn. zchd. od Czartoryska. W spisie urzęd. nie podana. W 1577 r. i 1583 r. ks. Michał Czartoryski wnosi tu od 5 dym. Borytków, słoboda, pow. winnicki, gm. Braiłów 15 w. , 1, 268 mk. starowierców, cerkiew. Borymy, jezioro, w pow. dzisieńskim. Barynowo, wś, pow. drysieński, par. Oświej. Boryseńki, wś, pow. orszański, gm. Rudnia, 6 dm. , 37 mk. Borysewicze, pow. piński, ob. Boryczewicze. Borysie, al Borysy, wś, pow. szawelski, 3 okr. pol. , gm. Gruździe, 21 w. od Szawel. Boryski 1. okolica, pow. grodzieński, 2 okr. pol, gm. Indura, 51 dzies. 2. B. , okolica, pow. grodzieński, 3 okr. pol. , gm. bohorodzicka, 35 w. od Grodna, 83 dzies. 3. B. , wś, pow. wilejski, 1 okr. pol. , gm. Chotenczyce 9 w, . Miała 60 dusz rewiz. , należała do dóbr Weprzata. Boryskowicze 1. ob. t. I, 332, wś nad rzką Prudok, pr. dopł. Prypeci, pow. mozyrski, gm. SłobodaSkryhałowska, 7 w, od Mozyrza, ma 40 osad. Cerkiew św. Trójcy filia par. mozyrskiej. 2. B. , wś, pow. mohylewski, gm. Szkłów 13 w. , 14 dm. , 89 mk. 3. B. , ob. t. I, 332, folw. , pow. dzisieński, gm. Prozoroki, 1, 104 dzies. ziemi dwor. We dworze kaplica p. w. św. Rafała, fundacyi Doboszyńskich, filia do Zadoroża. Przed r. 1865 należało do folw. 109 dusz rewiz. Własność dawniej Antoniego i Franciszki z Łopacińskich Doboszyńskich, dziś ich wnuków. Boryskowicze, Boryszkowicze, al Boryszkowce, wś nad rzką Lipą, pow. włodzimierski, gm. Brany, 60 w. od Włodzimierza, na wschód od Drużkopola, ma 91 dm. , 602 mk. , cerkiew. Podług rewizyi zamku łuckiego z 1545 r. własność Kozińskich, którzy wespół z innymi byli zobowiązani do opatrywania dwu horodni zamkowych oraz Iwanowej Kozińskiej i Semena Kleweckiego, którzy opatrywali jedną horodnię. W 1570 r. Paweł Koziński z części B. i Watyna Boryseńki Borysewicze Borysie Boryski Borysławice Boryskowo Boryskowo Boryskowszczyzna Borysław wnosi z 6 dym. i 5 ogr. po 4 gr. ; część należy do Hrehorego Uliewicza Hulewicza. W 1577 r. Paweł Kozinski z samych B. płaci od 3 dym. , 3 ogr, W 1583 r. Michał Kozinski wnosi z części B. z 8 dym. , 4 ogr. , a Paweł Kozinski z 2 dym. , 3 ogr. , 4 podsus. Część wraz z częściami Watyna i Serhowa, posiada Stanisławowa Chmielewska, która wnosi z nich z 8 dym. , 8 ogr. W połowie XVIII w. własność Jana i Aleksandra Grotowskich, mają w 1648 i 1649 r. 10 dym. a w 1650 r. 12 dym. Boryskowo, w 1653 r. Borysowo, wś, pow. wieliski, gm. Baranowo. W 1653 r. wymienione we włości sorockiej. W 1767 r. podane jako punkt pograniczny pomiędzy powiatami wieliskim i uświackim. W 1765 r. wchodziła w skład sstwa sawińskiego. Boryskowszczyzna, pow. wilejski, ob. Borysowszczyzna. Borysław, wś, pow. skierniewicki. Dawna własność arcyb. gnieźń. , wspominana w dok. z 1359 r. K. W. , nr. 1, 404. W r. 1579 wś B. w kluczu skierniewickim ma 10 1 4 łan. km. i 2 wójt. Borysław, wś i os. górn. , pow. drohobycki. W r. 1508 Klimko Borysławski h. Srzeniawa płaci z dóbr swych B. i Uliczna gr. 18. W r. 1515 ze wsi Borzislaw płacą od 4 łan. , mfyna. Popostwo puste. Pierwszą wzmiankę o wsi znajdujemy w dok. z 1460 r. Borysławice, kościelne i zamkowe, dwie wsi nad rz. Rgielewką, pow. kolski, gm. Krzykosy. Wspom. w dok. z 1384 r. K. W. , nr. 1, 825. W księgach grodu łęczyckiego z 1397 r. występuje Piotr, pleban z B. , który ma sprawę z Andrzejem, bisk. wileńskim, o połowę wsi dziedzicznej Wólka, leżącej w ziemi łęczyckiej. Spór ten toczył się i w r. 1398. Według wizyty Łaskiego w r. 1521, do par. należały Grodna, Barłogi, Kruszyna, Bylice podwójne, Krzykosy, Dąbrówka, Złota i Bielawy, później przybyło Felicyanowo Lib. benef. , II, 446 7. Założony kościół ten przez dziedziców, ztąd jus patronatus do nich należało. Antoni Gorzeński, podstoli kaliski dziedzic wsi, wystawił nowy z drzewa, 42 łok. długi, 20 szer. a 30 wysoki, o czem głosi napis na belce. Ks. Ignacy Bardziński, proboszcz i dziedzic B. założył r. 1798, przy kościele szpital, zapisując na ten cel około 7, 000 złp. Pisze on w r. 1808 ustawę dla bractwa św. Izydora i Różańca św. , którą Papież Pius VI potwierdził; w końcu, jako arcyb. gnieźń. r. 1811, konsekruje świątynię. Pobytu jego liczne zostały tu ślady. Prócz autobijografii w aktach kościelnych, składa wydawane przez siebie dzieła do biblioteki miejscowej. Za staraniem ks. Gąsiorowskiego, proboszcza, kościół ten, został r. 1855 odbudowany. Najcenniejszym klejnotem zakrystyi tutejszej, jest kielich srebrny, grubo złocony, którego gockie napisy w otoku, oraz kształt, wskazują na wiek XV. Wykopany przy budowli pod zamkiem, pochodzić musiał z kaplicy zamkowej, herby zaś Korzbok, oraz Grzymała, wskazywać się zdają na ofiarodawców. Ob. Wiadom. numizm. archeol. z r. 1893. B. Zamkowe, wś przyległa, posiada ruiny zamku. Gniazdo Srzeniawitów Borysławskich, pod koniec XIII w. przeszła we władanie Jastrzębców. W liczbie obrońców spotwarzonej królowej Jadwigi, staje r, 1384 Mikołaj Jastrzębiec de Borzisłavice. W epoce tej musiał B. nabyć Wojciech Jastrzębiec, naówczas kanclerz królowej, a ostatecznie Prymas, który postanowił, tak zamek łowicki, jako też B. , Jastrzębiec i Rytwiany, doprowadzić do stanu obronnego. W tym celu, w r. 1435, przyjął w usługi mistrza puszkarskiego Grzegorza z Osieka, Morawczyka, któremu nadał w dożywocie dwie wsie arcybiskupie, w lat bowiem kilka, gdy po śmierci arcyb. , nastąpiły działy, przy opisie B. wspomniano liczne machiny wojenne. Do zamku należały wtedy następujące włości Barłóg, Górka średnia, Słupca, Komorzany Pomorzany, Dąbrówka wielka i mała, Dąbie, oppidum. Siemszyce, Oraczew, Sierpów, Konary, Leśnica, Chocieszów i Wola Chocieszowska Helcel. Pomn. prawa II, 442 4. Bogactwa tu nagromadzone, przypadłe Sciborowi Jastrzębcowi, skusiły Dersława z Rytwian, brata jego, iż nocą najechał zamek i zagrabił skarby. Nie przepuszczono wtedy i kaplicy zamkowej, hojnie zaopatrzonej w aparaty. Fundusze kapelanii stanowiły dziesięciny wytyczne w Zawadkach, Wołodrzy i Czołowie z obowiązkiem odprawiania 4 mszy św. Szacowano ją zaś na 2 grzywny srebra Lib Ben. , II, 448. Z aktów uposażenia kościoła farnego w Łęczycy, dowiadujemy się, że prawo prezenty do altaryi św. Krzysztofa w kościele tym, przywiązane do dziedziców B. , przysługiwało Mikołajowi wojewodzie sieradzkiemu i żonie jego Ewie. Był to zapewne Mikołaj z Brudzewa h. Pomian 1478 r. . Według Lib. Ben. Łaskiego, patronat kaplicy zamkowej, należał do Jarosława Łaskiego, wojew. sieradzkiego, brata arcybiskupa, który trzymał te dobra zastawem. W połowie XVI w. B. należały do Russockich, Zygmunt I, r. 1547 upomina dzierżawcę Dąbia, Mikołaja R. , kaszt bieckiego, o krzywdy mieszczanom wyrządzone, a mianowicie, że ich znagla do wożenia piwa do zamku swego w B. Baliński. Star. Pol. . Tenże Mikołaj r. 1576 płacił z B. od 7 łan. , ogrod. 2, karczmy, 8 zagrod. , dziedziczką B. kościelnych, jest Dorota z Borysławskich Ponętowska, wdowa po Stanisławie, mająca łan. 8, karczmę i 8 zagrod. Zniszczyli zamek w XVII w. Szwedzi. Obecnie B. Zamkowe, własność Iłowieckich, liczą 10 dm. , 115 mk. , folw. 4 dm. , 95 mk. B. kościelne w posiadaniu Lintów; wś ma 11 dm. , 297 mk. , folw. , 7 dm. , 31 mk. ; os. kośc, 1 dm. , 7 mk. Do par. Boryspol B. należy wś Barłogi odległe od Koła o 11 w. w pobliżu rz. Rgielewki i szosy kaliskokutno wskiej. Grunt piaszczysty ze śladami cmenta rzyska pogańskiego. Sądząc z nazwiska miejsco wość ta leżała niegdyś wśród puszczy leśnej. Według wizyty arcybiskupa Łaskiego z 1521 r. wieś Barłogi, należała do parafii w Borysławicach, w r. zaś 1576, podług ksiąg podskarbińskich, należała do Stanisława Russockiego, w niej 4 łany, młyn o dwóch kołach, 6 zagro dników. Źródła dziejowe, 11, 78. Obecnie jest tu kaplica publiczna p. w. św. Rocha z drzewa przez dziedziców miejscowych fundowana, gdzie na odpust w dniu tego patrona gromadzą się liczno zastępy pobożnych. Wieś ta w r. 1871 liczyła 13 dm. , 181 mk. M. R. Witan. Borysławiec, kol. , pow. chełmski, gm. Żmudź, par. Kumów. Borysów u Dług. Borzyschków, wś, pow. nowoaleksandryjski Puławy, par. Gołąb, W XV w. należy do par. Końskowola. Dług. L. B. , II, 572 W r. 1676 Jezuici z kolegium krakowskiego płacą tu od 24 poddanych, Żyrzyńscy w 4 częściach od 18 poddanych. W r. 1827 wś pryw. 30 dm. , 163 mk. , par. w Żyrzynie. Borysów, Borysowo, ob. t. I, 337, wś i dobra, pow. kobryński, 2 okr. pol. , gm, Błoty, 3 w. od Kobrynia. Wś ma 238 dzies. , osada należy do wsi Zamoście; dobra, własność Witkowskich, mają 156 dzies. Borysów, ob. t. I, 337, nr. 3, wś, pow. Ostrogski, gm. Płużne 6 w. , st. poczt. Białotyn 6 w. , st. dr. żel. Krzywin 17 w. , 18 w. od Ostroga, ma 489 dm. , 2, 868 mk. Poprzednio z wsiami wchodzącemi w skład parafii Białotyn, Kominy, Śpiewak i Storonicze, miała 387 dm. , 3, 114 mk. praw. , 48 katol. i 298 żydów. Cerkiew drewn. z 1735 r. , uposażona 53 dzies. ziemi; szkoła 1873 r. . zarząd gm. , gorzelnia. W 1583 r. należy do Ostroga ks. Konst. Ostrogskiego, wwdy kijowskiego, który wnosi z niej od 20 dym. , 20 ogr. , 15 podsus. i 1 popa. Część B. z Ochłapowem ma Wasil Oszczowski. W 1648 r. własność ks. Anny Alojzy z Ostrogskich Chodkiewiczowej, ma 187 dm. ; w 1650 r. 100, a w r. 1651 50 dym. Następnie należała do Koniecpolskich, obecnie ks. Jabłonowskich, posiadających tu 11, 350 dzies. dwor. , 3, 860 lasu. Borysowicze, wś nad rzką Sożą, pow. czerykowski, gm. Dubrowica, 86 dm. , 563 mk. Borysówka, os. , pow. mazowiecki, gm Stelmachowo, par. Tykocin. Borysówka 1. wś, pow. bielski, gub. grodz. , 1 okr. pol. , gm. Łosinka, 31 w. od Bielska, 407 dzies. 2. B. , wś, pow. kobryński, 2 okr. pol. , g. m. Mokszany; 40 w. od Kobrynia, 2, 338 dzies. 3 B. , fol. , pow. ihumeński, gm. Puchowicze, należy do dóbr Błoń, ma 3 włóki. 4. B. , wś, pow. lidzki, 3 okr. pol. , gm. i dobra 1865 r. Żukowskich Lack; miała 15 dusz rewiz. 5. B. , wś, pow. drysieński, par. Rosica. 6. B. , wś, pow. rzeżycki, gm. Ciskady. 9 dm. , 82 mk. Siedzą tu starowiercy. Borysówka 1. ob. t. I, 337, wś nad dopł. Sobu, pow. lipowiecki, gm. i st. poczt. Lińce Ilińce, 4 w. , 23 w. od Lipowca, 181 dm. , 944 mk. , cerkiew par. z 1751 r. , szkółka cerk. , młyn. Podług reg. pobor. wwdztwa bracławskiego z 1629 r. , własność Fedora Lasko, który z B. i Buszyńki wnosi od 32 dym. Obecnie należy do dóbr Lince. 2. B. , folw. , pow. krzemieniecki, gm. Białozorka, 65 w. od Krzemieńca, 2 dm, 19 mk. 3. B. , Bronicka, kol. , pow. nowogradwołyński, gm. Romanówka, 20 w. od mta pow, 24 dm. , 156 mk. 4. B. , Nowa, kol. , tamże, 18 w. od mta pow. , 12 dm. , 153 mk. Borysowo, błoto, w pow. orszańskim, na lew. brzegu Berezyny, w gm. Rudnia, w pobliżu wsi Chołmy, Szydła Szyły, Moskalenki i Skorochod. Szerokość i długość sięga do 10 w. ; obszaru do 5, 000 dzies. Przeważnie pokryte zaroślami. Borysowo 1. pow. kobryński, ob. Borysów. 2. B. , pow. grodzieński, ob. Borysowszczyzna. 3. B. , fol. , pow. nowogródzki, okr. pol. i. gm. Lubcz, 22 w. od Nowogródka. 4. B. , zaśc. , pow. dzisieński, 3 okr. pol. , gm. Przebrodź 17 w. ; miał 4 dusze rewiz. ; należał do dóbr skarb. Hustaty. 5. B. , wś, pow. lucyński, własność dawniej Derengowskich, obecnie Andrzeja Lenca, 80 dzies. 6. B. , pow. wieliski, ob. Boryskowo. Borysowska, kol. , pow. oszmiański, 4 okr. pol, gm. i dobra skarb. Bakszty, 9 dm. , 100 mk. W 1865 r, było 36 dusz rewiz. żydów rolników. Borysowszczyzna 1. os. , pow. brzeski, gub. grodz. , gm. Rohacze, własność Kożewnikowa, 15 dzies. 2. B. , w dok. Borysowo, dobra, pow. grodzieński, 3 okr. pol. , gm. Hudziewicze, 40 w. od Grodna, własność Ursynów Niemcewiczów, 523 dzies. Podług reg. pomiarowego z 1563 r. sioło Borisowo, należy do wójtowstwa weretejskiego włości Kraśnickiej, ma 25 włók, w tem 1 wł. bednarską, 1 osadną i 23 na służbę ciągłą. Wogóle wieś dawała 12 kóp 17 gr. 3. B. , wś i dobra nad rzką Wić, pow. rzeczycki, gm. Chojniki, 78 w. od Rzecycy. Wś ma 34 osad, folwark, własność Jastrzębskich, ma 75 włók. 4. B. , al Boryskowszczyzna, wś, pow. wilejski, 1 okr. pol. , gm. Chotenczyce 8 w. ; miała 13 dusz rewiz. , w części należącej do dóbr Bobrowka i 22 dusz w części Jurcewiczów. Boryspol, ob. t. I, 338, mstko u źródeł rzki Alty, pow. perejasławski, gub. połtawskiej, 48 w. na płd. zchd. od Perejasławia, gm. Boryspol, 1, 152 dm. , 5, 540 mk. , zarząd gm. , 5 cerkwi, 2 domy modl. żyd. , st. poczt. , 4 jarmarki. Około 1590 r. nadany wraz z sieliszczem Iwankowskiem razem z monasterem Czerechczymerowskim kozakom. Lecz już w 1596 r. Borysowszczyzna Borysowo Borysówka Borysowicze Borysów Borysławiec Borysowska Borysławiec Borzdówka Borzdyn Borystele Borystele Borysteniewo Borysy Boryszkowce Boryszkowicze Boryszniszki Boryszów Boryszówka Boryszyn Borzdynka Borze Borzechów Borzejewo Borzemiec Borzewo Borzęcin Borzęta Borzna odebrano im te daniny dla ich swywoli. Następnie włość boryspolska, obejmująca 14, 13 mil kw. w 1607 r. znajduje się w ręku Żółkiewskich, a od 1620 r. Daniłowiczów. W 1623 r. trzyma B. żyd i pobiera niesłuszne myta. W r. 1629 dzierżawca Paweł Łochowski wnosi z B. od 10 dym. rynk. , 20 ulicz. , 40 ubog. , 3 rzem. i 1 popa. Od 1665 do 1782 r. należała do pułku kozackiego kijowskiego. Borystele, w spisie z 1892 r. Borystygie, wś, pow. szawelski, 2 okr. pol. , gm. Wieksznie. 92 w. od Szawel. Borysteniewo, pow. orszański, ob. Kudajewo. Borysy 1. wś, pow. brzeski, gub. grodz. , 1 okr. pol. , gm. Domaczewo, 38 w. od Brześcia, ze wsiami Podłuże i Szykiele, ma 1, 080 dzies. 2. B. , wś, pow. poniewieski, 2 okr. pol. , gm. Linkowo, 56 w. od Poniewieża. 3. B. , pow. szawelski ob. Borysie. 4. B. , wś, pow. święciański, 4 okr. pol. , gm. Świr 11 w. , miała 37 dusz rewiz. ; należała do dóbr Olszewo. Boryszkowce, ob. t. I, 338, wś, pow. kamieniecki, gm. Maków, st. poczt. Kamieniec, 82 dm. , 504 mk. , cerkiew. Podług reg. pob. obwodu kamienieckiego z 1530 r. wnosi od 4 pługów i 1 komorn. , a w 1542 r. od 3 pługów. W 1565 r. własność Walentego Bąka który płaci od 3 pługów i 1 rzem. , w 1569 r. od 3 pługów, gorzelni, karczmy i 2 rzem. W 1661 r. pracowity Jaśko przedstawia z B. 2 dymy. Obecnie część B. z Mukszą należy do Modesta Czechowskiego, 223 dzies. ; część Jahodyńskiego ma 620 dzies. i część Maryi Rokosowskiej 120 dzies. Boryszkowicze, pow. włodzimierski, ob Boryskowicze. Boryszniszki, wś, pow. szawelski, 1 okr. pol. , gm. Błagowieszczeńsk. 41 w. od Szawel. Boryszów, w dok. Boriscowo, wś, pow. piotrkowski, ma 66 dm. , 438 mk. , 1, 252 morg. włośc. W r. 1257 Kazimierz ks. łęczycki oświadcza, iź wieś B. w okręgu wolborskim, którą na podstawie mylnych informacyi nadał Nedobilio de Lucoslavic, należy zdawna do kasztelanii wolborskiej i stanowi własność bisk. kujawskich. Toż stwierdza r. 1264 ks. Leszek. Ulanow. Dok. , 190, nr. 16 i Kod. dypl. pol. , II, 68. Boryszówka, wś i dobra, pow. czauski, gm. Radoml 10 w. . Od 1871 r. własność Kozubowskich, 410 dzies. Boryszyn, wś i fol. nad rz. Mołczadką, pow. nowogrodzki, gm. Koszelewo, 14 w. od Nowogródka. Wś ma 12 osad, folwark około 23 włók. Należy do Wojniłowiczów. Borzdówka, wś, pow. borecki, gm. Puhłaje. Borzdyn 1. ob. t. I, 335, wś i dobra, pow. miński, okr. pol. , par. kat. , st. poczt. i gm. Raków, 30 w, od Mińska. Pol. własność Wiszniewskich, ma do 79 wł. , kaplica katolicka. 2. B. , pow. oszmiański, ob. Rumiańcowo. Borzdynka, fol. pow, miński, okr. pol. , gm. i par. kat. Raków. Borze 1. wś, pow. węgrowski. Wymienione w dok. z 1476 r. Kod. Maz. , 273. 2. B. , wś, pow. pułtuski. W r. 1827 B. marcisze mają 7 dm. , 53 mk. , B. przechy 7 dm. , 52 mk. , B. strumiany 10 dm. , 74 mk. W r. 1576 Borze Marczyskie, Strumiany, Przecki i inne, płacą od 6 1 4 łan. , 3 morg. Borzechów, wś, pow. lubelski. Istniał już w XV w. W r. 1530 Mikołaj Syrek płaci tu od 3 łan. km. i młyna. Borzejewo, ob. Kotowo. Borzejewo, r. 1578 Borzuiewo, wś, pow. średzki, par. Grodzisko. Wspom. w dok. z 1256, 1382, 1397 r. K. W. , nr. 601, 1612, 1804, 1973. W r. 1578 są tu same działki szlacheckie bez kmieci. Dziś jest tylko obszar dworski, obejmujący 435 ha 337 roli, 11 dm. , 144 mk. katol. Borzemiec, ob. Boremiec. Borzewo, wś, pow. płoński. W r. 1462 Katarzyna ks. mazow. uwalnia dobra Andrzeja z B. starosty płońskiego od wszelkich poborów do śmierci księżny. Kod. Maz. , 230. W r. 1578 we wsi kościół par. W pięciu działach dziedzice płacą od 16 łan. km. , 13 zagr. , 2 rzem. , 1 kom. , 1 rybaka. Borzęcin 1. w dok. Borzanczyn, wś i fol. , pow. warszawski, ma 261 mk. , 816 morg. dwor. , 945 włośc. Konrad ks. łęczycki r. 1240 w Iłowie, zamienia z klasztorem Czerwińskiem wieś swą B. na wsi klasztorne Popień i Służew. Istniejąca tu kaplica z jej dochodami należy do klasztoru. Ulanow. Dok. , 291, nr. 7 i Kod. dypl. pol. , I, 71 i II, 24. W r. 1580 Jan Lewicki przełożony klasztoru św. Jerzego w Warszawie filia Czerwińska płaci tu od 15 łan. km. , 3 rzem. , 1 koła młyń. 2. B. , fol. , pow. grójecki, ma 59 mk. , 191 morg. dwor. , 1 włośc. 3. B. , wś, pow. piotrkowski, gm. i par. Gorzkowice, ma 9 dm. , 44 mk. , 124 morg. W 1827 r. było 6 dm. , 47 mk. Borzęcin, u Długosza Bodzanczinek, wś, pow. brzeski Galicya. W połowie XV w. istnieje tu kościół pan drewniany p. w. Narodzenia N. P. Maryi. Wieś jest własnością bisk. krakowskich, ma 20 łan. km. dających biskupom dziesięcinę wartości do 10 grzyw. Jest też karczma z rola i sołtystwo na 2 łanach. Dług. L. B. , II, 139. Borzęta, w dok. Borzantha i Borzanczycze, wś nad rzką Rabą, pow. myślenicki, par. Myślenice. Dok. z 1342 i 1364 r. wymieniają w okolicy Myślenic górę t. n. Kod. Mał. . III, 51, 180. W połowie XV w. należy do kasztelanii krakow. daje dziesięcinę prebendzie Marchockiej w Krakowie. Dług. L. B. , I, 137, II, 179. Borzna, ob. t. I, 340, mto pow. gub. czernihowskiej, nad rzką t. n. , 123 w. na płd. wschd. Bosowice Bosówka Bosse Borzowa Borzówka Borzykowa Borzykowo Borzykówka Borzymie Borzymów Borzymówka Borzymy Borzysław Bosianówka Bosianki Bosiacz Bosewo od Czernihowa, ma 1, 283 dm. , 4 cerkwie, dom modl. żyd. Powstało po zwrocie Czernihowszczyzny na mocy układu dywilińskiego 1619 r. . Przyłączone do Rosyi w 1654 r. , było mtem setniczem, od 1781 do 1797 r. mto powiatowe namiestnictwa, od 1802 r. mto pow. gub. czernihowskiej. Borzowa, ob. Bordzowa. Borzówka, Borcówka, wś, pow. homelski, gm. Telesze 17 w. , 210 dm. , 365 mk. Borzykowa 1. wś i fol. , pow. noworadomski, ma 46 dm. , 304 rak. Pol. A. ma 569 morg. B. 738 morg. , wś 270 m. , wś poduch. 29 morg. , os. plebańska 6 morg. W lipcu r. 1200 odbywa się tu synod duchowieństwa polskiego. Kod. Wielk. , nr. 66. 2. B. , wś, pow. stopnicki. Wieś królewska dana r. 1360 na własność prywatną wzamian za Siadczę. Kod. Mał. , I, 302. Vogen de Boricowa w dok. z 1224 r. Semianus de B. w dok. z 1366. Borzykowo, al. Bożykowo, wś, pow. wrzesiński. W 1272 r. Bolesław ks. pol. pozwala Mikołajowi, sołtysowi wsi osadzić ją. naprawie niem. K. V. , nr, 448. R. 1578 wo wsi Borzikowo Jaroszewski urzędnik p. wojew. brzeskiego daje od l 1 2 śl. , 2 zagr. Borzykówka, al. Borzykowa mała, wś i fol. , pow. noworadomski, ma 18 dm. , 154 mk. , 574 morg. dwor. . 149 włośc. Borzymie, w dok. z 1220 r. Boyme, wś, pow. włocławski. W r. 1220 Albert prepozyt klasztoru w Strzelnie daje Konradowi ks. mazow. i kujaw, wzamian za wsi książęce Mirosław, Sokolniki, Dłutowo, Złotowo i Oskowo, wsi klasztorne Dąbie, Borzymie, Dziennice i nieznaną, dziś Zanna cum alia nora villa, Jemelino Ulanow. Dok. 120, 6 i 7. Borzymów, u Dług. Borzinow, wś, pow. stopnicki. W połowie XV w. łan. km. , karczmy i zagr. dają dziesięcinę kościołowi w Książnicach, folw. zaś pleb. w Oleśnicy. Dług. L. B. , II, 425. W r. 1579 płacą tu Borzynowscy od 16 kol. i 7 1 4 łan. , 1 zagr. z rolą. Wś leży w par. Beszowa. Borzymów, w spisie Bużymów, ob. t. I, 478 Burzymów, dobra, pow. Słonimski, 5 okr. pol. , gm. Derewna, 5 w. od Słonima, własność Paprockickh, 340 dzies. Borzymówka, w r. 1579 Borzimowa wola, wś i fol. , pow. sochaczewski, gm. i par. Kozłów biskupi, ma 183 mk. , 510 morg. dwor. , 194 włośc. W r. 1827 było 14 dm. , 114 mk. W r. 1579 Borzymowa wola ma 5 1 4 łan. w pięciu działach. Borzymy, fol. , pow. radzymiński, ma 120 mk. , 212 morg. Borzymy, okolica, pow. bielski, gub. grodz. , 3 okr. pol. , gm. Skórzec, par. kat. Ostrożany, 42 w. od Bielska, ma 259 dzies. Gniazdo rodziny Borzymów. Borzysław, al. Bożysław, wś, pow. bukowski. W 1319 r. Maciej z Zielęcina zamienia B. na Siekowo posiadłość klasztoru w Obrze. K. W. , nr. 1011. Bościcze, wś nad dopł. Jasiołdy, pow. piński, gm. Stawek, 15 w. od Pińska, ma 28 osad. Bosewo, ob. Bossewo. Bosiacz, wś, dobra i okolica, pow. kobryński, 1 okr. pol. , gm. Strzygowo, 5 w. od Kobrynia. Wś ma 144 dzies, własność Bosiackich, 203 dzies. , dział Sławskich, 167 dzies. , okolica ma 311 dzies. Na płd. od wsi, znajdują się 3 kurhany, dziś zaorane. Bosianki 1. trzy wsi włośc. , pow. dzisieński, 4 okr. pol. , gm. Jazno; miały razem 32 dusz rewiz. , należały do dóbr skarb. Pawłowicze. 2. B, wś, pow. drysieński, par. Przydrujsk. Bosianówka, folw. , pow. bielski, gub. grodz. , 1 okr. pol. , gm. Dubiażyn, 10 w. od Bielska, własność Żełtuchinych, 439 dzies. Bosienice, ob. Boślińce. Bosina, wś, pow. dzisieński, 3 okr. pol. , gm. i dobra Czeres 5 w. . W r. 1865 było 57 dusz rewiz. Bosiszki, wś, pow. rossieński, 3 okr. pol. , gm. Erżwiłek, 44 w. od Rossien. Boślińce, w spisie z 1892 r. Bosienice, wś, pow. nowoaleksandrowski, 3 okr. pol. , gm. Słobódka, 70 w. od mta pow. Bosowice ob. Bossowice. Bosówka 1. ob. t. I, 342, wś nad Konełką, pow. humański, gm. Leszczynówka, st. poczt. Humań 25 w. . 111 dm. , 623 mk. , cerkiew, szkółka cerk. , młyn. Założona około 1596 r. na gruncie hniłorudzkim, nabytym przez ks. Zbaraskich 1595 r. od Korotków, przez osadczego Wasila Bosego lub jego brata Iwana. Była przez pewien czas miasteczkiem. W 1664 r. ks. Konst. Wiśniowiecki wnosi z B. od 31 dm. , 1 koła młyn. 15 gr. Następnie przeszła do Radziwiłłów, poczem dostała się Rzewuskim za córką Michała, ,Rybenki, hetm. w. lit. W obecnym wieku B. była własnością Józefa Tomaszewskiego, posła na sejm, syna Dyzmy, sekretarza konfederacji targowickiej. Po 1831 r. zajęta na skarb, dopiero w ostatnich czasach zaczęła się odbudowywać. 2. B. , ob. t. I, 342, wś nad rzką t. n. , pow. zwinogródzki, gm. Winograd, st. poczt. Łysianka 15 w. , 35 w. od Zwinogródki, 243 dra. , 2 344 mk. , cerkiew drewn. z 1766 r. , szkółka cerk. , młyn, wiatrak. Przy wsi ferma, 3 dm. , 22 mk. Bosse, wś, pow. sejnenski, ma 21 dm. , 151 mk. W r. 1827 wś rząd. 11 dm. , 97 mk. Bossewo stare i nowe, wś i fol. , pow. ostrowski. W r. 1578 B. jest własnością bisk. płockich, którzy płacą tu od 12 łan. km. , 1 zagr. W spisie z 1827 r. B. wieś pojezuicka, 19 dm. , 83 mk. Bossewo Bosienice Bosina Borzowa Bosiszki Boszkowicze Bossowicc, al. Bosowice u Dług. Bosszowicze, wś, pow. stopnicki, par. Kargów. R. 1255 w Osieku, Bolesław ks. krakow. nadaje wieś B. w pow. wiślickim Falkonowi synowi Dzierzka Dirsconis. W XV w. własność Feliksa z Oleśnicy h. Dębno. Łany km. , karczma i zagrod. dawały dziesięcinę do 6 grzyw. bisk. krakow. Fol. rycerski dawał pleban. w Kargowie. Dług. L. B. , II, 448. W r. 1579 płaci tu wojewoda krakow. od 8 osad. , na 4 łan. i 3 ubogich. 2. B. , fol. , pow. kielecki, gm. i par. Słupia Nowa. Odl. od Kielc 31 w. Bostow, w dok. Boscow, pow iłżecki, Domina Rzechna relicta Wladimiri condam heredis de B. występuje w dok. z t. 1. 339. Paska de B. w dok. z r. 1374. Kod. Mał. , III, 277 i K. W. , nr. 1191. Bostucie, jezioro, w pow. święciańskim. Bostyń, wś i dobra, pow. piński, gm. i par. kat. Łunin, 98 w. od Pińska. Wś ma 84 osad, cerkiew par. uposażoną przez dziedzica wsi Szczyta. Dobra, własność ks. Lubeckich, 150 włók. Bosutów, u Dług. Boschutów, wś, pow. krakowski, par. Raciborowice. W r. 1350 Kazimierz król nadaje tej wsi zakupionej przez Floryana prepozyta krakow. przywileje takie jakich używały inne dobra katedry krakowskiej. Kod. Kat. , krak. , t. I, 243. Dawna własność kapituły krakowskiej, należała w XV w. do par. Więcławice, miała 6 łan. km. L. B. , I, 47. Boszary, wś i dobra, pow. czauski, gm. Rasna. Wś ma 10 dm. , 63 mk. , dobra, 1867 r. własność Piotrowskich, 270 dzies. Poprzednio należały do Hawryłowiczów. Boszczynek, u Dług. Boszczin, wś, pow. pińczowski, gm. Boszczynek, par. Skalbmierz. Odl. od Pińczowa 32 w. W 1827 r. było 16 dm. , 95 mk. W połowie XV w. wś ta stanowi własność doktorów i magistrów kollegium artystów w akademii krakow. Nadała ją Beatrix wdowa po Dymitrze podskarbim kor. Wś miała 7 1 2 łan. km. , 2 zagr. , karczmę. Dziesięcinę do 10 grz. dają kapitule krakow. L. B. , I, 181. W r. 1581 płaci tu Piotr Gliński od 3 łan. pustych, 2 zagr. czyn. , 2 kom. bez roli i Octaviano Gonczi, dzierżawca działu Bogusza, od 3 łan. km. , 2 zagr. z rolą, , 4 kom. Boszkowicze, ob. Bożkowicze. Bosznia, wś, pow. kobryński, 5 okr. pol, gm. Odryżyn, 85 w. od Kobrynia, ma 247 dzies. Boszuki, pow. krzemieniecki, ob. Baszuki. Botajcie, os. , pow. telszewski, 2 okr. pol. , gm. Żydyki, 58 w. od Telsz. Botajów, Batajewo, wś, pow. klimowicki, gm. Białynkowicze 53 dm. , 269 mk. Botarahy, os. , pow. rzeżycki, gm. Rożenmujża, młyn. Botianki 1. wś, pow. drysieński. 2. B. , al. Nowe Sioło, okolica, tamże. Żurakowscy mają tu 70 dzies. Botniewo, ob. Batniewo. Botoki, mstko, ferma, wś i dobra, pow. rossieński, 45 w. od Rossień, ob. t. I, 342 3. Mstko ma 109 dm. , 665 mk. , zarząd gm. , kościół kat. wzniesiony przez Stanisława Janowicza Kieżgajłę, dom przytułku, dom modlitwy żyd. , zarząd gm. , szkołę, młyn wodny. Dobra, własność Chrystowskich, mają. 383 dzies. Sstwo botockie otrzymali w 1585 r. Jan i Magdalena z ks. Zbaraskich Szemiotowie; 1678 r. ssta botockim był Jan Bonifacy Pac; 1753 r. posiadał je Jan Odachowski, skarbny lit. Cesarz Aleksander I nadał sstwo na lat 50 Mirskim. Dziś należy do skarbu. Gmina obejmuje 73 miejscowości, ma 757 dym. włośc. , obok 33 innych, 8, 167 mk. włościan, Botorz, wś, ob. Batorz. Botosze, dwór, pow. kowieński, 3 okr. pol. , gm. Jaswojnie. 47 w. od Kowna. Botowo, wś, pow. piński, gm. PohostZaho rodny, 49 w. od Pińska, ma 62 osad. Boturzyn i Boturzynek, dwie wsi w par. Igołomia. Istniały w XV w. Siedzieli tu Boturzyńscy h. Czewnia. Długosz L. B. , II, 15 8, 159, Spisy pobor. z XVI w. nie podają wsi tej nazwy. Dziś nie znana. Zapewne zlała się z Igołomią w jedną całość. Istnieje wieś Poturzyn, ale w pow. tomaszowskim. Ob. Igołomia. Botuszany, ob. t. I, 343, wś nad Dniestrem, pow. bałcki, gm. Harmackie nie Hamaki, 150 dm, , 587 mk. , cerkiew, młyn parowy. Botwinówka, ob. t. I, 343, wś nad Konełką, pow. humański, gm. Leszczynówka 4 w. , st. poczt. Humań 26 w. , 133 dm. , 699 mk. , cerkiew drewn. z 1751 r. , szkółka cerk. , młyn wodny. W chwili uwłaszczenia włościan było tu 1, 232 dzies. Własność Hulanickich, 1, 050 dz. . Botwiny, ob. t. I, 343, Botwinowicze, wś, pow. wilejski, 3 okr. pol. , gm. Mańkowicze 3 w. ; miała 24 dusz rewiz. Należy do dóbr skarb. Menczeniaty. Mylnie podana w pow. święciańskim. Botyń, dobra, pow. brzeski, gub, grodz. , 1 okr. pol, gm. Miedna, 38 w. od Brześcia, wła sność Wysockich, 211 dzies. Botyń 1. wś, pow. łucki, gm. Poddubce, 22 w. od Lucka, 18 dm. , 237 mk. 2. B. , ferma, tamże, 23 w. od Łucka, 5 dm. , 28 mk. Wś B. w 1570 r. przechodzi w sześcioletni zastaw z rąk kn. Andrzeja Massalskiego do kn. Władysł. Zbaraskiego za 2. 000 złp. Podług inwentarza były tu 2 stare świetlice, dwie niedorąbane na świetlice i piekarnię, stare i niepokryte klety izby, stajnia i obora dla bydła i kuchnia łozą opleciona; 5 dworzyszcz, 9 dym. osiadł. , 4 ogr. W 1577 r. w ręku Szczęsnego Charlińskiego, męża Katarzyny, córki kn. Władysława, zapewne jako niew ykupiony przez Massalskich. W t. r. Charliński wnosi ztąd od 5 dym. po 10 gr. , 2 ogr. po 2 gr. a w 1583 r. od 5 dym. , 1 podsus. Botyń Botwiny Botwinówka Botuszany Boturzynek Boturzyn Botowo Botosze Botorz Botoki Botniewo Botianki Botarahy Botajów Botajcie Boszuki Bosznia Boszczynek Boszary Bosutów Bostyń Bostucie Bostow Bossowicc Bossowice Bowszyszki Boufałowo Bowcewicze Bowdyry Bowdzie Bowentów Bowki Bowkun Bowszów Bowszowiec Bondzie Bozniewice Bozok Bozole Bozulnice Boża Góra Boża Wola Bożanka Boże Bożedarówka Bożejewice Bożejowo Bożenica Bożki Bołkiewicze Bożkowce Bożkowicze Bouble Bouble 1. okolica, pow. wołkowyski, 1 okr. pol. , gm. Izabelin, 15 w. od Wołkowjska, 179 dzies. 2. B. , wś, pow. wołkowyski, 1 okr. pol. , gm. Międzyrzecze, 15 w. od Wołkowyska, 28 dzies. 3 B. , ob. Bauble. Bondzie, ob. Bandzie. Boufałowo 1, folw. pow. sokólski, 1 okr. pol. , gm. Kruhlany, 4 w. od Sokółki, należy do dóbr Kundzin. 2. B. , wś i zaść. , pow. dzisieński, 4 okr. pol. , gm. Mikołajewo 9 w. . Wś ma 9 dusz rewiz. i należy do dóbr Kopciewo, zaśc. 3 dusze i należy do dóbr Petrykowo. Bowcewicze, wś. , pow. mohylewski, gm. Ciecieryn 14 w. 60 dm. 403 mk. Bowdyry, ob. ; Bołdyry. Bowdzie, wś. , pow. telszewski, 4 okr. pol. , gm. Bernatowo, 23 w. od Telsz. Bowentów, fol. , pow. łęczycki gm. i par. Grabów, ma 3 dm, 37 mk. W r. 1576 istnieją; Bowentowo Żaczki, B. Pustawieś i B. Stanisławowe. Siedzi tu drobna szlachta bez kmieci Bowentowscy, Żaczkowscy. Płacą od 6 łan. i 6 zagr. Bowki 1. wś, pow. kowieński, w 2 okr. pol. , gm. Ejragoła, 50 w. od Kowna. 2. B. , wś. pow. poniewieski, 2 okr. pol. , gm. Smilgie 40 w. od Poniewieźa. 3. B. , wś, pow. bychowski, gm. Dołhy Moch, 47 dm. , 375 mk. 4. B. Małe, wś nad rzeką Uchlastą, pow. bychowski, gm. Dołhy Moch 10 w. , 2 dm. , 17 mk. , cerkiew. Bowkun, ob. Bołkun. Bowszów, wś. , pow. bychowski, gm. Głuche, 36 dm. , 274 mk. Bowszowiec, os. , pow. bychowski, własność Ciechanowieckich; młyn. Bowszyszki, wś, pow. święciański, 2 okr. , fol. , gm. i dobra skarbowe Daugieliszki, miała 12 dusz rewiz. Bozniewice, r. 1569 Bodzniowicze, wś. , pow. łukowski, gm. Białobrzegi, par. Kock ma 23 dm. , 209 mk. , 437 morg. W r. 1827 wś pryw. 22 dm. , 147 mk. W r. 1569 Stan. Zerzyński płaci od 2 półłanków. Bozok al. Bozak, wś nad rzeką Pociechą, pow. ihumeński, gm. Poborełe, o 45 w. od Ihumenia, ma 25 osad. Bozole, zaśc. , pow, nowoaleksandrowski, 4 okr. , pol. , gm. Oknista, 71 w. od mta pow. Bozulnice, dawniej wś. , dziś urocz. , pow. latyczowski, okr. pol. i par. Międzybór, gm. Bachmatowce, przy drodze do Dawidkowiec. Należała do ks. Ad. Czartoryskiego. Boża Góra 1. wzgórze, w pow. krzemienieckim, przy mstku Bereże. 2. B. G. , urocz. , tamże, gm, Bereżce, 13 w. od Krzemieńca, 15 dm. , 57 mk. Boża wola 1. , wś, pow. płoński, ma 163 mk. , 714 morg. dwor. 28 włośc. W r. 1579 Bożawola ma 5 łan. km. 2. B. , wś, pow. nowomiński, gm. i par. Siennica ma 77 mk. , 434 morg. dwor. , 16 włośc. 3. B. , wś, pow. janowski, ma 14 dm. , 180 mk. , 125 morg. Zapewne powstała na obszarach należących pierwotnie do klasztoru koprzywnickiego. W reg. pob z 1676 niema ani wsi t. n. ani parafii. Widocznie kościół pochodzi z końca XVII lub z XVIII w. W r. 1827 wś. pryw. , 22 dm. , 237 mk. Wś należała do folw. Dębina, dziś rozparcelowanego. Zapewne Zamojscy byli fundatorami kościoła. Parafia utworzona z części par. Batorz, obejmuje Dębinę, Studzianki, Wolę studziańską, ma 2500 dusz. Boża wola, wś. , pow. kowieński, 2 okr. pol. , gm, Ejragoła, 58 w. od Kowna. Boża Wola 1. ob. t. I, 344, wś. nad Turyą, pow. kowelski, gm. Niesuchojeże, 29 w. od Kowla, 26 dm. , 184 mk. Własność dawniej Jędrzejowskich, obecnie włościan. 2 B. W. , kol. , pow. włodzimierski, gm. Werba, 18 w. od Włodzimierza, 19 dm. 124 mk. Bożanka, Burzanka, wś, pow. włodzimierski, gm. Chozianow, 20 w. od Włodzimierza, 60 dm. , 390 mk. , cerkiew. Niegdyś majątek biskupstwa włodzimierskiego, we włości Mikulicze. W 1577 r. władyka Fiedosiej wnosi ztąd od 7 dym. , 3 dym. na ćwierć, 6 ogr. Już w 1583 r. płaci ztąd Iwan Dubowiecki od 9 dym. , 1 ogr. , 3 ogr. , 2 kom. , 2 ról pustych. Następnie Zagórskich, Leduchowskich. Boże, wś, pow. poniewieski, 4 okr. pol. , gm. Czypiany, 50 w. od Poniewieża. Bożedarówka, kol. , pow. kowelski, gm. Hołoby, 27 w. od Kowla, 28 dm. , 140 mk. Bożejewice 1. r. 1579 Bozeiewicze wielkie i małe, wś. , pow. inowrocławski, W 1314 r. Gerward, bisk. włocł. zamienił dziesięcinę ze wsi Siedlce na takąż ze wsi B. włośc. klasztoru w Mogilnie. K. W. r. 975. R. 1583 B. w par. Sławsko. Kasztelan Krzywiński płaci tu od 9 łan. 6 zagr, 1 kom. 2. B. wś. , pow. szubiński. Wspom. w dok, r. z 1380 K W. n. 1776 i 1777. Bożejowo, ob. Borzejowo. Bożenica, wś, pow. łomżyński, gm. Kupiski, par. Łomża. W r. 1827 ma 13 dm. , 77 mk. Bożki 1 wś. , pow. nowogródzki, gm, Darewo o 71 w. od Nowogródka, ma 10 osad. 2. B. , mylnie Buszki, wś. , w pobliżu rz. Ruty, pow. nowogródzki, gm. Korelicze, 19 w. od Nowogródka. B. , al. Iwańce, wś. , pow. wieliski, gm. Uświat. Bołkiewicze, ob. Bożkowicze. Bożkowce, przys. Nowostawców, nad dopł. Horynia, pow. Ostrogski. Nadany z przys. Ilin, Koblinem, Celejówką i Stupnem przez w. ks. Witolda kn. Hance Wasilowej, gdy ją wydawał za kn. Wasila Ostrogskiego. Na mocy tranzakcyi kolbuszowskiej 1753 r. dostaje B. wraz z połową Ostroga kanclerz Małachowski. Bożkowicze 1. Bożkowicze w dok. Boszkowicze, wś. , pow. dubieński, gm. Młynów, par. Kosarzew, 76 w. od Dubna, ma 42 dm. , 459 mk. Bouble 1 Boży dar Bożydarka Bożykowce Bożyszki Brachły Bracholin Bożkowszczyzna Braciejowa W 1545 r. własność ssty włodzimierskiego kn. Fedora Sanguszki, który zobowiązany był do opatrywania po jednej horodni zamków włodzimierskiego i łuckiego. W 1593 r. należy do włości msta Dubieńskiego ks. Konst. Ostrogskiego, wwdy kijowskiego, który stąd wnosi z 15 dym. , 5 ogr. , 6 podsus. W 1650 r. wł. ks. Dominika Zasławskiego, ma 38 dm. , a w 1651 r. 33 dymy. W ostatnich czasach z sąsiednim Kosarewem były w ręku Chodkiewiczów, obecnie Roberta Albrechta, 929 dzies. 2 B. , w dok. mylnie Butkowicze, Bużkowicze, wś nad rzeką Swinorojką, pow. włodzimierski, gm. Chorów, par. katol. Sielce, 20 w. od Włodzimierza, 74 dm. , 617 mk. , cerkiew. Jest to stara osada, wspomniana w latopisach już pod r. 1283. Podług rewizyi zamków włodzimierskiego i łuckiego z 1545 r. własność ssty włodzimierskiego kn. Fedora Sanguszki, który zobowiązany był do opatrywania po jednej harodni zamku włodzimierskiego i łuckiego. W 1577 r. należy do Łokacz ks. Romana Sanguszki, który wnosi z niej od 6 dym. łanow. , 4 ogr. W 1648 r. należą do sędziego łuckiego, mają 151 dym. , a w 1653 r. 70 dym. W XVIII w. B. należały do Czackich. W 1824 r. Michał Czacki sprzedał je wraz z całym kluczem Zaborowskim gen. Bobrowi Piotrowickiemu, obecnie w posiadaniu wnuczki jego hr. Zofii Dzieduszyckiej. Bożkowszczyzna, urocz. około Bobrycy, w pow. kaniowskim. Bożów, wś, pow. włodzimierski, gm. Skobiełka, 58 w. od Włodzimierza, 65 dm. , 416 mk. , cerkiew. Kn. Sokólscy procesują w 1545 r. Fedora Sanguszkę o zagarnięcie B. i innych wsi. W 1570 r. B. z Trościńcem, Pułhanowem i Domaszowem należy do kn. Ostafiego Sokolskiego. Pobor oddzielnie niewykazany. Ma także część kn. Maksym Sokólski z Chołpniewem i Wołodkowszczyzną. W 1577 r. kn. Marek Sokólski wnosi z B. od 15 dym. , 8 ogr. po 2 gr. , 1 bojara, a w 1583 r. od 18 dym. , 9 ogr. , 2 bojarów, 1 popa. Syn jego ks. Stefan zostawszy mnichem w monasterze wileńskim św. Trójcy, zapisuje w 1614 r. na ten monaster połowę Michlina i Bożowa, przenosząc wszelkie ciężary z tych dóbr na główny majątek Sokole. W połowie XVIII w. własność Rakowskich, ma 1648 r. 73 dym. , 1650 r. 37 a 1651 r. 31 dym. Następnie Tarnowskich, obecnie sprzedany w obce ręce. Bożurowo, zaść. , pow. miński, okr. pol. i gm. Kojdanów. Mają tu działy Jasiewiczowie i Jurkiewiczowie. Boży dar 1, fol. , pow. piotrkowski, gm Kluki, par. Kaszewice, ma 2 dm. , 8 mk. , 1800 morg. W 1827 r. 2 dm. 15 mk. 2 B. , wś, pow. sandomierski, par. Góry. Wymieniona w dok. z r. 1284 jako własność kolegiaty sandomierskiej. W dok. z r. 1362 występuje wdowa po Mścigniewie wojew. krak. wraz z synaSłownik Geograficzny T. XV. Zeszyt 171. mi, dziedzicami Bożego daru. Kod. mał. III 155. Wedle Długosza stanowiła uposażenie prebendy Dwikozkiej w Sandomierzu. Część ról zabrała Wisła. Zostały się 4 łany km. Tu miał swój dwór i folwark piękny, Dymitr z Goraja podskarbi i marszałek za Wład. Jagiełły pochowany w Zawichoście. Wisła zabrała role folwarczne. L. B. I 375, 376. Boży dar 1. al. Hirkowszczyzna, dobra, pow. grodzieński, 2 okr. pol. , gm. Brzostowica Mała, własność Aleks. O Brien de Lassy, 51 dzies. 2 B. D. , dobra, pow, kobryński, 1 okr. pol, gm. Strzygowo, 10 w. od msta pow. Kobrynia, własność Mitraszewskich, 77 dzies. 3 B. D. , dobra, pow. nowoaleksandrowski, 5 okr. pol. , gm. Poniemunek, 76 w. od mta pow. ; własność Jackiewiczów, 119 dz. Ob. t. I, 345. 4 B. D. , wś nad rzeką Studzianką, pow. borysowski, gm. Ziembin, 42 w. od Borysowa, ma 6 osad. 5 B. D. , fol. , pow. ihumeński, gm. Bieliczany, 37 w. od Ihumenia. Własność niedawna Juraka ma około 46 wł. 6 B. D. , folw. , pow. nowogródzki, gm. Horodziej, należy do ordynacyi nieświeskiej, ma około 2 wł. 7 B. D. , las, pow. oszmiański, gm. Smorgonie, Przy drodze ze Smorgoń do Osinówki, o 2 w. od mstka znajduje się grupa około 100 kurhanów, obwiedzionych niegdyś rowami. Bożydarka, wś, pow. winnicki, okr. pol. i st poczt. Zmierynka 12 w. , gm. i par. katol. Brahiłów, 30 w. od Winnicy, ma 4 dm. Bożykowce, ob. t. I, 345, wś nad Rowcem, pow. latyczowski, gra. Źeniszkowce, 122 dm. , 788 mk. , cerkiew, młyn, cukrownia tutejsza przestała istnieć. W 1530 r. płaci od 5 pługów. W 1569 r. własność Woniczki, wnoszącego od 2 pługów; wś spustoszona przez Tatarów. W 1578 r. płaci od 4 pługów i 1 popa. Obecnie własność Wacława Czosnowskiego, ma 1121 dzies. 465 lasu, Wieś t. n. w pow. bałckim nie istnieje; wiadomości o niej podane w Słowniku I, 345 odnoszą się do tychże Bożykowiec. Bożyszki al. Boże, wś, pow. władysławowski gm, Swiatoszyn, par. Poniemoń, ma 2 dm. . 32 mk. Bożyszki, dwór, pow. poniewieski, 4 okr. pol, gm. Birże, 62 w. od Poniewieża. Brachły, wś, pow. drysieński, par. Rosica. Bracholin, wś, pow. wągrowiecki. Dawna własność klasztoru w Łeknie, później wągrowieckiego, wspom. w dok. z r. 1216 i 1366, posiadała kościół zniszczony przez Krzyżaków w r. 1331. Z dok, Jarosława arcyb. r. 1370 wydanego widać, że parafię zniesiono lub też dochody wcielono do kościoła w Łeknie. K. W. n. 88, 1192, 1263, 1365. Braciejowa, u Długosza Głodomank al. Brazeyowa, wś, pow. ropczycki. Według Długo15 Bożkowszczyzna Bożów Bożurowo Bralewnica sza oppidum quondam insigne et grande, nunc vicus ignobilis, Były tu ślady liczne kopalni srebra i złota. Dziedzicem w połowie XV w. był Jan Podgrodzki h. Gryf. L. B. II 265. Braciejowice 1, wś nad Wisłą, pow. nowoaleksandryjski Puławy, mają 654 mk. Według dok. z r. 1270 i 1374 własność klasztoru łysogórskiego. W r. 1569 należą do par. w Solcu. Andrzej Klonowski Kurek płaci tu od 1 łanu, 2 zagr. , 2 kom. 2 B. , os. leś, pow. częstochowski, gm. Popów, ma 1 dm. , 4 mk. , 800 morg. dwor. Wehodzi w skład majoratu rząd. nadanego ks. Czerkaskiemu. Braciejówka, wś, pow. olkuski. W r. 1581 własność klasztoru zwierzynieckiego w Krakowie, płaci od 5 1 2 łan. km. , 4 zagr. bez roli, 1 4 łanu karcz. Braciłowo, Bratiłowo, wś, pow. brzeski, gub. grodz. , 3 okr. pol. , gm. Kosicze, 8 w, od Brześcia, 299 dzies. Braciszewo ob. Brajczewo. Braciszewo, wś, pow. gnieźnieński. Wspom. w dok. z 1357 r. jako włość arcyb. gnieźn. K. W. n. 1354. Bracka Góra, ob. Bratynia. Braczki 1 wś, pow. żytomierski, gm. Barasze, 80 w. od Żytomierza, 13 dm. , 100 mk. 2 B. , wś, tamże, gm. Cudnów, 38 w. od Żytomierza, 31 dm. , 198 mk. Bradki, wś, pow. orszański, gm. Wysokie 12 dm. , 64 mk. Bragi, ob. t. I, 349 Brahy, wś włośc. , pow. oszmiański, 3 okr. pol. , gm. i dobra skarbowe Traby 5 w. . W r. 1865 było 62 dusz rewiz. Bragiszki, wś, pow. nowoaleksandrowski, 1 okr. pol. , gm. Dusiaty, 35 w. od msta pow. Braha ob. t. I, 348, wś nad Dniestrem, pow. kamieniecki, gm. Hawryłowce, st. pocztŻwaniec, 122 dm. , 747 mk. , cerkiew, 2 młyny. W 1661 r. wykazano 8 dym. Obecnie własność Wacława Giżyckiego, 672 dzies. 45 lasu. Braiłów ob. t. I, 348, mstko nad Rowem, pow. Winnicki, gm. Braiłów, 340 dm. , 2468 mk. , zarząd gm. , monaster żeński, 5 cerkwi, kościół paraf. katol. , synagoga, szkoła, gorzelnia. Założone w 1594 r. przez Bokijów, zwanych Machnowieckiemi od Machnówki. Od nich drogę spadku przechodzi do Hośckich Hojskich, którzy w 1609 r. sprzedają B. z Siemakowcami i Machnowcami Potockim za 20000 złp. Do dóbr tych, niby do, ,kościelnych własnych mają jeszcze w 1623 r. uroszczenia biskup i kapituła kamieniecka. Obecnie B. i Siomaki z Sudawką, Tartakiem, Kozaczówką, Włodzimierzówką i fermą Nowosielicą należą do ks. Gorczakowych i mają 8, 279 dz. 3, 388 lasu. Gmina obejmuje 13 wsi, 1, 399 dm. , 9, 760 mk. włościan 4, 163 dusz rewiz. , uwłaszczonych na 9, 621 dz. 6, 317 roli. Nadto w gm. jest 17, 781 dz. 7, 747 roli większej posiadłości. Gały obszar ma 28, 242 dzies. 14, 479 roli i 15, 910 mk. Braiłówka, ob t. I, 348 Brahiłów 2 wś nad Kalusem, pow. uszycki, gm. Pilipkowce, 126 dm. , 739 mk. , cerkiew, 2 młyny. W 1629 r. B. al. Czołkowska Słoboda wraz. Czołkowcami należy do sstwa kamienieckiego, w posesyi Aleksandra Humieckiego, czynią 41 fl. , 8 gr. 11 den. W 1661 r. wykazano 26 dym. Brajczewo Sierzputy, pierwotnie Braciszewo, w XVI w. Brayczisewo, wś, pow. łomżyński. W aktach łomżyńskich i zambrowskich z 1441 i 1446 i następnych. Kapica, Herbarz 19. W r. 1678 Braycziszewo Parva Brok, w par. Rosochate ma w dwu częściach 6 1 2 łan. i 1 zagr. Braków, wś i dobra nad rzeką Brakówką, pow. mohylewski, gm. Kniażyce. Wś ma 74 dm. , 478 mk. , cerkiew, dobra, od 1869 r. własność Dziczkańców, 1, 041 dzies. , 616 lasu, młyn i folusz. Brakowce, dobra, pow. czauski, dziedzictwo Hołyńskich, 884 dzies. Brakowo 1 dobra, pow. grodzieński, 1 okr. pol. , gm. Łasza, 26 w. od Grodna, własność Gorzkowskich, 117 dzies. 2 B. , wś, pow. Słonimski, 4 okr. pol. , gm. Szydłowicze, 4 w. od Słonima, 840 dzies. Bralewnica, wś, pow. tucholski. Wspom. w dok. z r. 1300, 1369 i 1385. K. W. n. 830, 1406, 1710, 1828. Bralin, mko, pow. sycowski. Wspom. w dok. z 1136 r. K. W. n. 7. Brama, przys. , pow. trocki, 2 okr. pol. , gm. Kronie; miał 12 dusz rewiz. BraminOstrów, urocz. śród moczarów, pow. borysowski, gm. Witunicze. Bierze tu początek rzeka Pieszczanka. Bramura, rzka, w pow. makowskim, wypływa z łąk wsi Rogowo, płynie ku płd. przez Zblicko, około karczmy Bramura, dotyka pow. przasnyskiego, mija wś Jaciążek i pod Kobylinem wpada do rz. Orzyc z pr. brzegu. Płynie głównie lasami. Długość 8 klm. Bramura, mylnie Braszura, os. leś. . pow. ciechanowski, gm. Zalesie, par. Węgrzynowo, ma 2 dm. , 30 mk. , 382 morg. Branbikowo, ob. Brembanów. Brańce, wś, pow. lidzki, 3 okr. pol. , gm. Orla. W r. 1866 było 47 dusz rewiz. , należy do dóbr Lipczanka. Brancelewszczyzna, al. Brencelewszczyzna, zaśc, pow. nowoaleksandrowski, 3 okr. pol. , gm. Słobódka, o 67 w. od msta pow. Brancewo, dobra, pow. orszański, dziedzictwo SipajłoRudnickich, 205 dz. , młyn wodny. Brańczyce, wś i dobra, nad rzką Siwielgą, pow. słucki, okr. pol. , gm. Starobin, 20 w. od Słucka. Wś ma 48 osad i cerkiew fundacyi obywatela Bystrama w 1820 r. Dobra niegdyś Braciejowice Braciejowice Braciejówka Braciłowo Braciszewo Bracka Góra Braczki Bradki Bragi Bragiszki Braha Braiłów Braiłówka Brajczewo Sierzputy Braków Brakowce Brakowo Bralin Brama Bramin Bramura Branbikowo Brańce Brancelewszczyzna Brancewo Brańczyce Brańsk Branowce Branew Braskuszki Brany Brantwina Branica Branica kalinowska Branice Branie Braniewo Braniki Branina Braniów radziwiłłowskie, od 1858 r. Szpilewskich, mają do 30 włók. Branew, dok. Branwicza, wś, pow. janowski, par. Góraj. W r. 1377 nadana wraz z Gorajem przez Ludwika króla Dymitrowi podskarbiemu i jego bratu Iwanowi. Kod. mał. III 310 W r. 1676 cześnik parnawski płaci tu pogłówne od 26 osób, a wojew. lubelski od 27. Ob. Góraj. Branica, zw. też Jarzębówką rzka w pow. łowickim, poczyna się pod Pszczonowem, płynie równoległe do Kalenicy i Uchanki a między niemi pod Łagowem i Uchaniem dolnym w mieście Łowiczu, uchodzi z praw. brzegu do Bzury, ubiegłszy 22 km. Brzegi płaskie, grunt piasczysty. Opis podany p. n. Jarzębówka t. III jest niedokładny. Branica kalinowska, wś, pow. łaski, gm. Wola wężykowa, par. Grabno, ma 18 dm. , 128 mk. , 12 o morg. Branice, wś, pow. krakowski. Według dok. z r. 1417 dziedzicem wsi był kiedyś Otto z Pilcy. Wierzbięta cześnik krakow. dziedzic B. patron kościołów w Ruszczy i Mikluszowicach, w dok. zr. 1403 Kod. kat. krak. II, 293 i 428. Jan Granowski z Pilicy h. Leliwa, syn Elżbiety Granowskiej, ufundował r. 1426 ołtarz św. Elżbiety w katedrze krakow. i przeznaczył na uposażenie 12 grzyw. dochodu rocznego opartego na wsi Branice w par. Ruszcza. L. B. I 252. ob. Ruszcza t. X, 36. Branie, ob. Brany. Braniewo, ob. Brenowo. Braniki, pow. koniński, ob. Broniki. Branina, ob. Bronina. Braniów, ob. t. I, 352, wś, pow. Ostrogski, gm. Hoszcza, par. praw. Błudów 3 w. , 40 w. od Ostroga, ma 53 dm. , 367 mk. W 1577 i 1583 r. należy do Hoszczy Romana Hojskiego, który wnosi z niej 1577 r. od 13 dym. , a 1583 r. od 8 dym, i 4 ogr. Następnie kolejno własność ks. Ostrogskich, Jabłonowskich, Boskich, sprzedana w obce ręce. Branowce, pow. nowogradwołyński, właściwie część Połonnego, ob. Izabelin. Podług reg. pob. pow. krzemienieckiego z 1588 r. należy do Połonnego ks. Janusza Ostrogskiego, wwdzica kijowskiego, który wnosi od 4 dym. , 4 ogr. Brańsk, ob. t. I, 353 msto nad Nurcem, przy ujściu rzeki Bronki, pow. bielski, gub. grodz. , 2 okr. pol. , gm. Aleksin, 576 dm. 30 murow. i 3, 026 mk, , st poczt. Przy zbiegu rzek dość rozległe Zamczysko a nieco dalej ślady starego grodziska śrót błot, zw. Kamionek. Brańszczyk, w XVI w. Brańsk, poprzednio Breńsk, wś, pow. ostrowski. Dawna własność biskupów płockich. W spisie posiadłości bisk. płockich z w. XIII wymieniono castrum Brensk cum his villis Tuchlyno, Mentne, Gora, Belyno, Turyno, Vysskovo ibidem capellanus habet unam sortem et tabernam totam. Biskup płocki pobierał tu cło od statku z solą po 30 kawałków frustra i posiadał gniazdo sokole. Kod. maz, 337. W r. 1578 płacą tu od 23 1 2 łan. i 10 zagr. Brantwina, u Dług. Branwicze i Branwicza dwojaka, wś, pow. tarnobrzeski. Istniała już w XV w. , należała do par. Charzowice. Brany ob t. I, 355, w dok. Branie, wś, nad rzką Lipą, pow. włodzimierski, gm. Brany, okr. , pol. , i par. kat. Horochów o 12 w. , st. poczt. Drużkopol, 65 w. od Wiłkomierza, ma 296 dm. , 1, 258 mk. , cerkiew, kaplicę katol. , zarząd gm. , szkołę, młyn i wiatrak. Podług rewizyi zamku łuckiego z 1545 r. własność Wasila Brańskiego zwanego też Miszyczem, który miał opatrywać wespół z innymi dwie horodnie, sam zaś jedną horodnię. W 1570 r. Paweł Brański wnosi ztąd od 6 dym, , 14 ogr. po 2 gr. , a w 1577 r. z 7 dym. po 10 gr. , 8 ogr. po 2 gr. Następnie własność Mikołaja Wyleżyńskiego, ma w 1648 r. 50, w 1649 i 1650 r. 30 dym. W nowszych czasach należała do Bielskich, Buczyńskich, Zagórskich, obecnie Masalitinej posiadającej 3, 270 dzies. 1, 650 lasu. Gmina należy do 3 okr. pol. , obejmuje 18 miejscowości 1 mtko, mających 1, 160 dym. włośc. obok 43 innych, 10, 838 mk. włościan, uwłaszczonych na 8, 543 dzies. Braskuszki, folw. , pow. nowoaleksandrowski, 5 okr. pol. , gm. Ponedel, 104 w. od mta pow. Brasław, mstko nad jez. Nawiato pow. nowoaleksandrowski ob. t, I, 354, 3 okr. pol. , gm. Brasław, 60 w. od mta pow, , 102 dm. , 561 mk, zarząd gm. , cerkiew, kosciół katol. 3 domy modl. żydow. , gorzelnia, piec wapienny, 2 garbarnie. Niedaleko B. stał na wyspie monaster bazylianów z cudownym obrazem Bogarodzicy, fundowany przez Kopciów. Starostami grodowemi brasławskiemi byli Jerzy Zenowicz 1494, Jan Sapieha 1542, Paweł Sapieha 1546, Wojciech ks. Radziwiłł 1582, Janusz Tyszkiewicz 1592 1632, Aleksander Wojna 1632, Jerzy Tyszkiewicz 1640, Krysztof Zawisza 1640 1647, Feliks Pac 1648, Aleksander Wojna 1672 80, Piotr Pac 1681 1685, Michał Wojna 1697 1700, Karol Stanisław ks. Radziwiłł 1700 1715, Kazimierz Marcyan Ogiński 1720 25, Ignacy Ogiński 172336, Jan Hylzen 1739 57, Józef Hylzen 1757 78, Ignacy Burzyński 1786 89, Stanisław hr. Manuzzi 1794. Marszałkami pow. brasławskiego byli Jerzy Podbereski 1611, Krysztof Radomina 1633, Jan Mikołaj Rudomina 164851, Kazimierz Górski 1668, Jan Jerzy Ogiński 1674 86, Piotr Pac 1685, Bronisław Wolan 1690, Ka Brasław Branew Brańszczyk Brasławska Łuka Brasławiszki zimierz Władysław Biegański 1690 1701, Józefat Antoni Mirski 1726 35, Mikołaj Andrzej Dusiacki Rudomina 1765 9, Tomasz Mirski 1771. Michał Ogiński 17705 i powtóre 1780 94, Benedykt Wawrzecki 17981804, Wincenty Bielikiewicz 1804 21, Stanisław hr. Manuzzi 1814, Michał ze Skrzetutuszewa Wawrzecki 1828 32, Jan Biegański 1834 40. Gmina obejmuje 103 miejscowości, ma 773 dym. włośc. obok 5 innych 8, 716 mk. włościan. Włościanie, w liczbie 2, 655 dusz rewiz. , uwłaszczeni na 12. 257 dzies. Brasławiszki, folw. , pow. nowoaleksandrowski, 1 okr. pol. , gm. Sołoki 24 w. od mta pow. Brasławska Łuka, wś, pow. dzisieński, 2 okr. pol, gm. Bohiń 3 w. ; miała 33 dusz rew. Brastas, wś, pow. maryampolski, gm, Antonowo, ma 53 dm. . 92 mk. Podana w spisie urzęd. z r. 1878. Braszewicze 1. ob. t. I, 354, wś, pow. kobryński, 4 okr. pol. , gm. Braszewicze, 47 w. od Kobrynia, ma 31 dm. , 346 mk. , zarząd gm. , cerkiew, szkołę; ze wsią Leśniówką 669 dzies. włośc. 2. B. , os. , tamże, 46 w. od Kobrynia. 3, B. , Dymsk al. Dymskie, wś, tamże, 43 w. od Kobrynia, 62 dzies. 4. B. Dymsk al. Dymskie, dobra, tamże, 46 w. od Kobrynia, własność Rusieckich, 170 dzies. Sród lasu skarbowego w uroczysku zw. Braszew Łuh są dwa kurhany. Gmina obejmuje 15 miejscowości, 379 dym. włośc. obok 22 innych, 3, 548 mk. włościan, uwłaszczonych na 5, 412 dzies. Nadto w obrębie gm. znajduje się 110 dzies. ziemi cerk. i 560 dz. większej posiadłości. Braszki, wś, pow. poniewieski, 4 okr. pol. , gm. Birże, 75 w. od Poniewieża. Braszura, os. , pow. ciechanowski, ob. Bramura. Bratałów 1. ob. t. I, 354, Mały, wś nad rzką Kazańką, pow. żytomierski, gm. Motowidłówka, 90 w. od Żytomierza, 8 w, od Lubara st. poczt, ma 184 dm. , 1, 184 mk. 35 kat. 51 żydów, cerkiew drewn. z 1789 r. fundacyi dziedzica wsi Franciszka Suszczewicza; szkółka cerk. od 1882 r. . Wś ta należała do klucza lubarskiego dóbr ks. Ostrogskich i na mocy tranzakcyi kolbuszowskiej w 1753 r. wraz z Lubarem, Awratynem, Hryniowcami, Kutyszczami i Karaniem dostała się ks. Marcinowi Lubomirskiemu, potem Ponińskieigo, od którego kupił Prot Potocki, po nim dostała się Suszczewiczowi, następnie odziedziczył ją wnuk Duklanowej Ochockiej i sprzedał Kalitowiczom. Własność większa należy dziś do Giżyckich, Lubeckich, CzeszejkoSochackich i Kalitowiezów. 2. B. Wielki, wś nad dwoma stawami, pow. żytomierski, gm. Krasnosiółki, 80 w. od Żytomierza, 15 w. od Czudnowa st. poczt. , 13 w. od Olszanki st. dr. żel, 111 dm. , 667 mk. , cerkiew drewniana, uposażona z zapisu ks. Janusza Sanguszki w 1761 r. Cerkiew filialna we wsi Wyszczykusy o 3 w. . Do par. należy tez Michajłówka i Filińce. W całej par. 122 dm. . 1, 000 mk. praw. , 15 katol i 50 żydów. Wś ta wchodziła w skład ordynacyi Ostrogskiej, przy podziale której przyznana mecenasowi Dłuskiemu, głównemu redaktorowi tranzakcyi kolbuszowskiej. Od Dłuskich nabyta przez podkomorzego Aleksandra Piotrowskiego, którego wnuk Aleksander sprzedał Tereszczence. Za czasów Albina Piotrowskiego B. był ogniskiem życia umysłowego całej okolicy. Bratiłowo ob. Braciłowo. Bratki, folw. nad rz Ikwą, pow. lityński, należy do klucza starosieniawskiego. Bratków, folw. , pow. opatowski. W XV w. dziedzicem był Adam h. Biberstein. Składał się B. z folw. i 3 zagrod. Bratkowice, przedmieście Łowicza. W roku 1827 miało 21 dm. , 133 mk. Wspomn. w dok. z 1359 r. K. W. n. 1, 404. Bratkowice, ws. , pow. rzeszowski. W roku 1771 dzierżawa B. w ręku ks. Antoniego Lubomirskiego wojew. lubel. daje kwarty zł. 8, 715, gr. 15. Bratkowicze, wś i dobra nad rzką Krywelą, pow. czerykowski, gm. Bratkowicze. Wś ma 27 dm. , 288 mk. , zarząd gm. , cerkiew, szkołę, szpital wiejski. Dobra dziedzictwo Ussakowskich, mają 850 dzies. , młyn wodny, folusz. Gmina obejmuje 57 miejscowości, mających 879 dm. , 4, 530 mk. Włościanie w liczbie 1, 224 dusz rewiz. , uwłaszczeni zostali na 5, 880 dzies. ze spłatą po 7, 532 rub. 36 kop. rocznie. W gminie znajduje się 6, 963 dzies. lasów należących do większej posiadłości i 663 do włościan. Bratkówka, wś, pow. krośnieński, ob. Kamieniec. Bratnów ob. t. I, 355, dobra, pow. wiłkomierski, 3 okr. pol. , gm. Żmujdki, 17 w. od Wiłkomierza, własność Ilinych, nabyta w 1867 r. od Pomarnackich, 280 dzies. Bratomierz ob. t. I, 355, dobra, pow. lidzki, 2 okr. pol. , gm. Ejszyszki, własność Karłowiczów. Bratoszewice, wś, pow. brzeziński. W reg. pob. z r. 1578 podane jako miasto szlacheckie, zapłaciło wtedy 15 fl. czopowego. Siedział tu 1 garncarz, szewc, rzeźnik, komornik, 2 karczmy, szynkarz, 8 łan. pustych. Płacono poboru przedtem 2 1 2 grz. , r. 1578 zdwojony na 5 lecz dla pożaru zapłacono 5 fl. , 11 gr. Ogółem zapłacono fl. 7 gr. 2. Współcześnie Brzeziny dały 271 fl. , a Łódź 4 fl. . Bratszczyno, wś, pow. orszański, gm. Starosiele, 33 dm. , 116 dm. Bratynia, w spisie z 1892 r. Bracka Góra, zaśc, pow. nowoaleksandrowski, 3 okr. pol. , gm. Opsa, 53 w. od mta pow. Brasławiszki Bratynia Bratszczyno Bratoszewice Bratomierz Bratnów Bratkówka Bratkowicze Bratkowice Bratków Bratki Bratiłowo Bratałów Braszura Braszki Braszewicze Brastas Braziszki Brazgi Brazdyno Brazdygała Brazdejki Brazdeczyn Brazdecka Słoboda Brawery Brauże Braule Bratyżewska Suderwa Bratyżewska Sudera Bratyżewska Suderwa, dobra, pow. wileński, ob. Suderwa. Braule, wś, pow. szawelski, 1 okr. pol. , gm. Błagowieszczeńsk, 53 w. od Szawel. Brauże, dobra i okolica, pow. szawelski, 2 okr. pol. , gm. Kurszany, 13 w. od Szawel. Dobra należą do Pietkiewiczów, mają 109 dzies. Brawery, wś, pow. dźwiński dyneburski dawniej attyn dóbr Prele. Brazdecka Słoboda, wś nad rz. Użanką, pow. lepelski, gm. Ciapinka Tiapinka, 41 dm. , 250 mk. , cerkiew, szkoła. Brazdeczyn, Brozdeczyn, wś, nad rzką Derewiążą, pow. borecki, gm. Puhłaje o 6 w. , 35 dm. , 220 mk. , cerkiew. Brazdejki 1, wś, pow. telszewski, I okr. pol. gm. Olsiady, 13 w. od Telsz. 2. B. , tamże, 4 okr. pol. , gm. Bernatowo, 11 w. od Telsz. Brazdygała, w spisie z r. 1886 Brazdzigała, dwór, pow. poniewieski, 3 okr. pol. , gm. Pompiany. Brazdyno, dwór, pow. szawelski, 3 okr. pol. , gm. Krupie, 44 w. od Szawel. Brazgi, w spisie z 1892 r. Bryzgie Kudzie, wś, pow. telszewski, 1 okr. pol. , gm. Olsiady, 11 w. od Telsz. Braziszki, wś, pow. rossieński, 3 okr. pol. , gm. Botoki, 58 w. od Rossień. Brażelce, wś, pow. lidzki, 2 okr. pol. , gm. Bieniakonie 3 w. , W r. 1865 miała 42 dusz rewiz. ; należała do dóbr Bolceniki. Brażolskie, przys. , pow, trocki, 1 okr. pol. , gm. Troki, miał 24 dusz. rewiz. , należał do dóbr skarb. Brażoła. Brażoła ob. t. I, 356, wś włośc. i dobra skarbowe nad jez. t. n. , pow. trocki, 1 okr. pol. , gm. Troki 5 w. . Miał 49 dasz. rewiz. W pobliżu wsi zwaliska zamku, otoczonego z jednej strony wałem. Miejscowość tę lud nazywa Zamok. W okolicach znajduje się wielka liczba kurhanów, z których kilka rozkopał Kirkor i znalazł w nich urnę z popiołem, sierp ofiarny, itp. Na polach znaleziono toporki żelazne i ostrza od włóczni. Brażołka, rzeczka, w pow. trockim, dopływ Wilii, odprowadza wody jez. Brażoła al. Trockiego. Brażyńce ob. t. I, 356, wś, pow. nowogradwołyński, gm. Derewicze, st. poczt. , dr. żel. Połonne o 20 w. , 85 w. od Nowogradwolynska, 140 dm. , 949 mk. , cerkiew drewn. z 1846 r. fundacyi dziedzica Pruszyńskiego, szkoła cerkiewna od 1868 r. , młyn wodny. W 1583 r. we włości połońskiej ks. Ostrogskich, spustoszona przez Tatarów. Nabyta przez Świętosławskiego, pisarza krzemienieckiego, posła na sejm czteroletni, z Derewiczami, Boruszkowcami i Kupczyńcami za 500, 000 złp. od Adamowej Walewskiej. Jedna z córek Świętosławskiego Gadomska dostała B. , około 3, 000 dzies. Od niej nabyła Pruszyńska, z domu Iwanowska, posiadająca tu 1, 515 dz. Brażynka, pow. żytomierski, ob. Brożenka. Brączno, os. , pow. sieradzki, ma 8 dm. , wchodzi w skład dobr Brzeźno. Brdów, os. miej. w pow. kolskim, odl. od Gniezna mil 12, od Brześcia mi 1 4 a od Koła 8 w. Domy tu przeważnie drewniane o charakterystycznym pokryciu i oddrzwiach półkolistych, środek tylko miasteczka po pożarze około roku 1890 zabudował się murowanymi domkami. Uliczki biegną ku górze na której szczycie leży rynek przecięty w poprzek szosą biegnącą z Koła do izbicy. Tu nad brzegiem jeziora brdowskiego wnosi się klasztor Paulinów. Pierwszą wzmiankę o B. mieści dok. Jnnocentego II, z r. 1136 K. W. n. 7. Oddawna istniał tu kościołek p. w. św. Wojciecha. W dok. z 1266 r. występuje Albertus de B. kapelan dworu Kazimierza ks. łęczyc. i kujaw. Ulanow. Dok. 266, 35. W aktach kościelnych najstarsza wzmianka sięga 1399 r. a dotyczy rozgraniczenia majętności tej świątyni od dóbr Modzerowskich. Dopiero Władysław Jagiełło kościołek ten zamienił na klasztor, osadzając przy nim Paulinów, Przywilej odnośny, znany nam jest tylko z potwierdzenia Władysława III wydanego w Krakowie w sobotę po oktawie Bożego Ciała 1436 r. Uposażenie pierwotne stanowić odtąd miało fundusz konwentu, należały do niego msto Brdów z Bugajem; Gościńcem i Budami, wś Trzebuchowo, Polenisz, Radoszewice, Wiecienin, Swiatosławice i Psary. Przywilej ten, biskup kujawski Władysław Oporowcki zatwierdził w dn. 17 sierp. r. 1437 i wprowadził do nowej posiadłości zakonników św. Pawła z Częstochowy, Pierwszym przeorem został Mikołaj. Według tradycyi Władysław Warneńczyk miał tu ofiarować obraz N. Maryi Panny, a w przejeździe na Węgry zatwierdził posiadłości klasztoru, przywilejem, datowanym w Krakowie, ,w sobotę po przewodniej niedzieli 1449 r. Sława doznanych tu cudów ściągała pielgrzymów. W r. 1682 nabywa klasztor od Tarnowskich wójtowstwo w Brdowie, kolonizuje i urządza swe dobra po klęskach wojennych. Kronika klasztorna dostarcza nam szczegółów o stanie miasta. Dn. 7 sierpnia 1748 r. od pioruna zgorzało ono całe wraz z kościołem i klasztorem. Odbudowane w lat dziesięć poświęcił d. 18 września 1758 r. ks. Jan Brancki, dziekan Izbickl R. 1761 d. 16 Maja zgorzało znów miasto, spaliło się wtedy 17 domów, klasztornych 2. Dnia 26 marca 1788 r. położono fundamenta pod wieżę murowaną, którą ukończono w 1790 r. Tymczasem nawiedza pożar miasteczko, r. 1793 i ponownie 1796 r. niszczy 32 domy. przytułek dla ubogich, szkołę, i zabudowania klasztorne. Po skasowaniu klasztoru w r. 1819 ostatni jego przeor ks. An Brdów Brączno Brażynka Brażyńce Brażołka Brażoła Brażolskie Brażelce Brencelewszczyzna Breń Brembanów Brekorty Brecki Brekle Brejwo Brejwiszki Brejmefiszki Brejmary Brejmany Brejdakiszki Breitenfeld Bredzłaupis Bredziowo Bredzie Bredyszki Bredyniszki Bredy Bredniki Bredesie drzej Czechowicz, został tu jako proboszcz aż do śmierci 1827 r. . Poczet księży święckich rozpoczął Andrzej Zynda. Parafia w r. 1791 rozciągała się na 1 milę kw. i miała dusz 1, 017, Przy kościele były bractwa Aniołów Stróżów wprowadzone z Częstochowy w d. 8 lipca 1628 r. ; Różańca Św. z 1637 r. , oraz złączonego z nim w d. 28 stycz. 1787 bractwa Miłosier dzia. Obecnie kościół prócz cudownego obrazu N. Maryi Panny nic ciekawego nie zawiera. Pa miątką doby zakonnej pozostał ornat biały grodeturowy szyty w kwiaty, mający na przodzie obraz Św Pawła i herb zakonu, dar i robota Anny hr. Skarbkowej, starościny tuszyńskiej. Był tu oddawna szpital dla starców i kalek, którego erekcya zaginęła, W r. 1760 rozpo częli mieszczanie spór z proboszczami o grunta szpitalne i szkolne, ufni w protekcyą starosty kolskiego. Wyrokiem jednak sądu Assesorskiego, 1780 r. , połowa placu szpitalnego i 3 włóki pozostały przy klasztorze. Staraniem też przeora, wystawiono nowy szpital w r. 1783, gdzie znajdowało przytułek 5 ubogich. Istnie je tu od r. 1894 apteka. M. R Witan. Brecki, wś, pow. rossieński, 2 okr. pol. , gm. Szydłowo, 14 w. od Rossień. Bredańce, wś. pow. wileński, 2 okr. pol. , gm. Szyrwinty o 7 w. ; miała 20 dusz rewiz. , należała do dóbr Woronowo. Bredesa, zaśc, pow, wiłkomierski, 4 okr. pol. , gm. Uciana, 72 w. od Wilkomierza. Bredesie ob. t. I, 357, wś, pow. nowoaleksandrowski, 1 okr. pol. , gm, Dusiaty, 25 w. od mta pow. Bredniki, zaśc. , pow. nowoaleksandrowski, 4 okr. pol. , gm. Rakiszki, 74 w. od mta pow. Bredy, folw. , pow, rzeżycki, attyn Rozentowa. Bredyniszki, zaśc. , pow. święciański, 2 okr. pol. , gm. Łabonary 7 w. ; 3 dusze rewiz. , należał do dóbr skarbowych Łyngmiany. Bredyszki, zaśc. , pow. nowoaleksandrowski, 4 okr. pol. , gm. Oknista, 74 w. od mta pow. Bredzie i B. małe, dwie wsi, pow. władysławowski, gm. Zyple. B. ma 6 dm. , 45 mk. , B. małe 16 dm. , 84 mk. Ob. Brydzie. Bredziowo, wś nad Dźwiną, pow. dzisieński, 3 okr. pol. , gm. i dobra Leonpol, par. Dru ja. Miała 28 dusz rewiz. Po prawej stronie drogi do Dryssy znajduje się pod wsią horodyszcze długie na ćwierć wiorsty. Bredzłaupis, zaśc. , pow. nowoaleksandrowski, 5 okr. pol. , gm. Ponedel, 79 w. od mta pow. Breitenfeld niem. ob. Sierszew t. X. Brejdakiszki, zaśc. , pow. nowoaleksandrowski, 4 okr. pol. , gm. Antuzowo, 13 w. od mta pow. Brejmany, pow. trocki, ob. Sejmany. Brejmary, wś, pow. drysieński, par. Przydrujsk. Brejmefiszki, zaśc. , pow. nowoaleksandrowski, 5 okr. pol. , gm. Czadosy, 72 w. od mta pow. Brejwiszki 1. wś, pow. poniewieski, 4 okr. pol. , gm. Stumbryszki, 20 w. od Poniewieża. 2. B. , wś, pow. szawelski, 4 okr. pol. , gm. Skiemie, 58 w. od Szawel. Włośc Franulis ma tu 59 dz. Brejwo, dwór, pow. poniewieski, 2 okr. pol. , gm. Rozalin, 37 w, od Poniewieża, Brekle, wś, pow. poniewieski, 3 okr. pol. , gm. Kibury, 52 w. od Poniewieża. Brekorty, dwór, pow. rossieński, 2 okr. pol. , gm. Mankuny, 19 w. od Rossień. Brembanów, w spisie Branbikowo, folw. , dóbr Luszniewo, pow. słonimski. Breń, rzeczka w pow. tarnowskim. Konopka J. ,, Regulacya nowego Brnia Tarnów 1890. Breń, wś, pow. dąbrowski. W XV w. dziedzicem jest Rozemberski N. Jastrzębiec. Wś ma 4 łan. km. dające dziesięcinę dziekan. krakow. , folw. dawał do Oleśna. L. B. I, 11. Brencelewszczyzna, ob. Brancelewszczyzna. Brencze 1. wś, pow. poniewieski, 4 okr, pol. , gm. Podbirże, 62 w. od Poniewieża. 2. B. , wś, tamże. 85 w. od Poniewieża. 3. B. , wś, tamże, gm. Gulbiny, 52 w. od Poniewieża Brenica 1. w spisie Brzenicza, w r. 1576 Brincza, wś, pow. rawski. W r. 1576 należy do ststwa inowłodzkiego w dzierżawie Anny Drzewieckiej, która płaci od 15 łan. km. , 2 zagr. , 1 karczmy, 1 rzem. , 28 osad. 2. B. , ob. Brynica. 3. B. , w dok. z 1229 r. Brenitia ob. Bryńsko. Brenno, wś. pow. wschowski. Wspom. w dok. z 1352 i 1379 r. K. W. r. 1313 i 1762. Dawna własność Gryżyńskich, następnie Opalińskich h. Łodzia, który tu, zapewne jeszcze w XV w. założyli kościół par. p. w. św. Jadwigi. Gdy spłonął w w. XVI, wznieśli Opalińscy nowy z drzewa, poświęcony r. 1553. Gdy drewniany kościół spłonął r. 1750, dziedzic B. ks. August Sułkowski, woj. kaliski wzniósł nowy murowany. Księgi kościelne zaczynają się od r. 1609, Pod r. 1678 zapisano w nich spalenie czterech kobiet oskarżonych o czary. Przy kościele była zdawna szkoła i szpital. Brenowo, w 1765 r. Braniewo, wś, pow. wieliski, gm. Baranowo. Podana w 1767 r. jako punkt pograniczny pomiędzy pow, wieliskim i uświackim. Podług sumaryusza z 1765 r. w ławnictwie lipieckiem wójtowstwa usmyńskiego. Breńsk, w dok. ob. Brańszczyk. Breskie, dwie wsi, pow. święciański 3 okr. pol. , gm. Kobylniki 6 w. . Jedna miała 11 dusz rewiz. i należała do dóbr Iskrzyn, druga do dóbr Teresdwór. Breskutka, zaśc. , pow. nowoaleksandrowski, 5 okr. pol. , gm Ponedel Breskutka Breskie Bredesa Bredańce Brecki Breńsk Brenowo Brenno Brenica Brencze Bród Krasny Bród Czarny Bród Biały Bród Brocz Brochowszczyzna Brochowo Brnik Briuchowo Breże Brezgie Brezgajnie Brewki Brewiki Brewiki, okolica, pow. telszewski, 1 okr. pol. , gm. Olsiady, 20 w. od Telsz. Krzyżowiczowie mają, tu 60 dzies; Łukaszewiczowie 70 dzies. , Łukoszusowie 33 dzies. , Narutowiczowie 173 dzies. . Ryłowie 53 dzies. Brewki, folw. , pow. miński, gm. Zasław. , własność Hłasków, około 19 włók. Brezgajnie, pow. wiłkomierski, ob. Berzgajnie. Brezgie, ob. t. I, 359 wś i dobra, pow. wiłkomierski, 3 okr. pol. , gm. Żmujdki, 17 w. od Wiłkomierza, własność Sokołowskich, 1, 241 dz. Breże 1. dwór, pow. nowoaleksandrowski, 5 okr, pol. , gm. Ponedel, 90 w. od mta pow. 2. B. , zaśc. , pow. poniewieski, ob. Baniszki 3. B. , wś, pow. telszewski, 2 okr. pol. , gm. Żydyki, 64 w. od Telsz. Briuchowo stare i nowe, dwie wsi, pow. orszański, gm. Wysokie, 22 dm. , 115 mk. Brnik, zapewne pierwotnie Brenik por. Breń wś, pow. dąbrowski. Istnieje w połowie XV w. ma łany km. i sołtystwo. Brochowo, wś, pow. sochaczewski. . R. 1222 nadaje Konrad ks. maz. między innemi we wsi tej, włości kościoła czerwińskiego, juryzdykcyą opatowi. Według aktu z r. 1254 klasztor posiada tu kaplicę z jej dochodami Kod. dypl. pol. I 27, 71. Jakób arcyb. gniezn. w zamian za B. daje Piotrowice K. W. n. 822. Brochowszczyzna, wś, pow. wilejski, 1 okr. pol. , gm. Mołodeczno 7 w. . Miała 22 dusz rewiz, należała do dóbr Izabelin. Brocz, wś, pow. wałecki. Wspom. w dok. z 1251 r. W r. 1361 była oddana na prawach lennych braciom Henrykowi i Ludekinowi razem z posiadłościami Machliny i Mileków K. W. n. 297 i 1458. Bród 1. w XVI w. Brodek, wś i os. młyn. nad rz. Radomką, pow. noworadomski, gm Błotnica, par. Jankowice dla os. młyn, par. Radom, ma 17 dm. , 160 mk. , 112 morg włośc. i 12 dwor. 2. B. , wś i folw. , pow. łaski, gm. Wola Węuykowa, par. Sędziejowice, ma 8 dm. , 79 mk. , 319 morg dwor. , 13 włośc. Bród 1. zaśc. , pow. wileński, 5 okr. pol. , gm. Ilino o 8 w; 4 dusze rewiz. , należał do dóbr skarb. Haraburdziszki. 2. B, os. nad jez. Czereniem, pow. newelski, gm. Jemieniec. Bród, rzeczka, w pow. lityńskim, lewy dopł. Śniwody, bierze początek we wsi Czosnówka, ubiegłszy 6 w. pod przedm. Hatką, ma ujście. Bród Biały, pow. humański, ob. Łaszczowa. BródCiemny, chutor, pow. bobrujski, gm. Horbacewicze, o 4 w. od Bobrujska. Bród Czarny, zaśc. , pow. ihumeński, okr. pol. , gm. Puchowicze, par. katol. Błonie. Mają tu działy Wiernikowscy 3 wł. ; Góreccy 4 wł. ; Kolendowie 3 wł. BródDługi, wś, pow. prużański, 4 okr. pol. , gm, białowieskoaleksandrowska. 137 dzies. Bród kamienny 1. wś nad rzką Bystryjówką, pow. radomyski, gm. Korostyszów, 19 w. , o 21 w. na zchd od Radomyśla, 192 dm. , 1, 169 mk. , cerkiew paraf. szkółka cerk. , młyn, wiatrak, fabryka wyrobów z labradorytu. Włościanie, w liczbie 341 dusz rewiz. , uwłaszczeni na 1, 116 dzies. Ob. Kamienny Bród t. III, 772. 2. B. k. , ob. t. III, 772 wś nad Tykiczem Gniłym, pow. zwinogrodzki, gm, Bojarka, st. poczt. Łysianka o 9 w. , 32 w. od Zwinogrodki, 265 dm. , 1, 353 mk. , cerkiew, szkółka cerk. , młyn, 8 wiatraków, olejarnia. 3. B. k. , wś nad Sinica, pow. bałcki, gm. Daniłowa Bałka, 106 dm. , 569 mk. , cerkiew. 4. B. k. , pow. nowogradwołyński, ob. Kamienny Bród. Bród Krasny al. Dżułynka ob. t. IV, 641, słoboda nad Wysią, pow. zwinogródzki, gm. Petrykówka, st. poczt. Kalihorka Mokra 8 w. , 50 w, od Zwinogródki, 21 dm. , 138 mk. , szkółka. Bród Lipowy, wś, pow, miński, gm. Zasław, , o 21 w, od Mińska. Bród Smoleński, wś nad rz. Dźwiną, pow. wieliski, gm, Makłoki. W 1765 r. w ławnictwie siekowskiem wójtowstwa sertejskiego. Na brzegu Dźwiny znajduje się 5 kurhanów. Nadto kilka innych rozkopał w 1873 r. Kuściuski. Bród Sokołów, wś nad Rastawicą, pow. skwirski, gm. Pawołocz, st. poczt. Popielnia, 16 w. , 21 w. od Skwiry, 73 dm. , 444 mk. , szkółka. Ob. Sokołów Bród t. XI. Bród Witoldów, wś nad Bohem, pow, bałcki, gm. Lipoweńskie, 81 dm. , 397 mk. , cerkiew, szkoła, 2 młyny. Bród Żółty, wś, pow. żytomierski, gm. Cudnów, par. praw. Strybież 21 w. , 42 w. od Żytomierza, 18 dm. , 130 mk. Broda, dobra, pow. lepelski, własność Podarewskiego. Brodajż ob. t. I, 360, dobra, pow. lucyński. Za konsensem Władysława IV majętność ta nadana była Adamowi Dąbrowie. W 1768 r. Stanisław August potwierdził prawo dziedziczne na te dobra dla Jana i Józefa Weisenhofów. Brodcza, Brodcze, wś i folw. nad rzką Płotnicą, pow. piński, na Zarzeczu, gm. Błotnica, o 43 w. od Pińska. Wś ma 13 osad; folw. , własność Żółtowskich, 10 1 2 włók. Brodec, rzeczka, w pow. żytomierskim, ramię źródłowe, rz. Usz. Płynie od Budy Bobrycskiej przez Kijankę, Rudnię Berezówską, Barasze, i poniżej Rudni Bastowej łączy się z Bastową. Płynie śród niskiej błotnistej okolicy. Pod Rudnią Berezówską i Baraszami tworzy duże stawy. Brodec, folw. i chutor, pow. rówieński, gm. i par. praw. Wysock 4 w. , 54 w, od Równego, 6 dm. , 56 mk. Brodeckie 1. ob. t. I, 361, wś nad Hnyłopiatem, pow. berdyczowski, gm. Machnówka o 3 w. , 17 w, od Berdyczowa, z dwoma fer Brewiki Brodeckie Brodec Brodcza Brodajż Broda Bród Żółty Bród Witoldów Bród Sokołów Bród Smoleński Bród Lipowy Bród kamienny Brodne Brodek Brodła Brodeż Brodek mami, 167 dm. , 1, 173 mk. , cerkiew. kaplica, szkółka cerk. , młyn parowy i wodny, st. dr. żel. wązkotorowej, pierwsza od Berdyczowa w stronę Kalinówki. Uładówki. Część wsi nazywa się Jasinówką. Na zakupionych przez Matuszewskiego 40 dzies. ziemi wybudowano cukrownię akcyjną, która odbyła w 1898 r. pierwsza kampanię. 2. B. ob. t. I, 361, wś przy ujściu rzki Werbowczyk do Tykicza Gniłego, pow. zwinogródzki, gm. Petrykówka, st. poczt. Kalihorka Mokra 23 w. , 25 w. od Zwinogródki, 229 dm. , 1, 110 mk. , 1, 130 dzies. ziemi, cerkiew, z 1760 r. szkółka cerk. Wchodziła niegdyś w skład sstwa zwinogrodzkiego. Podług lustracyi z 1646 r. nowoosadzona przez Felicjana Laskowskiego. Dziś skarbowa. Brodek 1. folw. nad rz. Radomką; , pow. radomski, gm. Jedlińsk, par. Goryń, ma 4 dm. , 10 mk. , 134 morg dwor. , 3 włośc. Istniał już w XVI w. 2. B. wś, pow. radomski, gm. i par. Radzónów, ma 6 dm. , 45 mk. . 131 morg. Brodek, rzeczka, w gub. grodzieńskiej, dopł. rzki Burlanki, pr. dopł. Hrywdy. Brodek, folw. , pow. miński, gm. SiemkowoGródecka, o 6 w. od Mińska, własność Budagowskich, 3 1 2 włók. Brodek 1. wś nad Rosią, pow. taraszczański, gm. Kasperówka, par. praw. Zrajki, par. kat. i st. poczt. Tetijów o 17 w. , 52 w. od Taraszczy, 83 dm. , 452 mk. , szkółka cerk. , młyn, Przed r. 1865 było tu 769 dzies. Kupiona od hr. Ostrowskiego przez Wojciecha Cybulskiego, przeszła do Cezara Dobrzyńskiego. Stanowi część wsi Zrajki. 2. B. , wś nad Tykiczem Gniłym, pow. zwinogródzki, gm. Bojarka, st. poczt. Łysianka 15 w. , 38 w. od Zwinogrodki, 77 dm. , 523 mk. , szkółka, wiatrak. Stanowi zachd. część Bojarki. 3. B. , Brudek, wś nad rz. Świniarką, pow. hajsyński, gm. Sobolówka 4 w, par. i sąd Ładyżyn, 29 w. od Hajsyna, 178 dm, , 756 mk. , cerkiew, młyn. Należy do dóbr teplickich Konst. Potockiego, ma 792 dzies. dwor. . 4 B. , urocz. nad rz. b. n. dopł. Bohu, pow. proskurowski, okr. pol. , gm. , par. i st. poczt. Czarny Ostrów o 3 w. , 17 w. od Proskurowa, ma 8 dm. Należy do dóbr Czarny Ostrów. BrodekPohunnyki, wś, pow. kobryński, 3 okr. pol. , gm. Imienin, 41 w. od Kobrynia, 266 dz. Brodeż al. Brodisz, wś nad Dźwiną, okr. zelburski Kurlandya, 4 w. powyżej Zelburga, na wprost porohu Brodeż. Dawna kolonia wychodźców pskowskich al. nowogrodzkich, z których pozostało dwie lub trzy rodziny. Brodła, r. 1419 Brodli, wś nad Wisłą, par. Poręba, pow. chrzanowski. W r. 1419 odbywa się rozgraniczenie wsi Kamień i Brodła. Kod. kat, krak. II 452. W XV w. łany km. dają dziesięcinę bisk. krakowskiemu, a folw. rycerski kościołowi w Tłuczanach. Dług. L. B. II 233. Brodne, wś, pow. gostyński. Według dok. z 1219 r. wieś tę wraz z Górami i Suchodołem zapisał katedrze płockiej komes Krystyn. Wdowa jego wyszedłszy za mąż powtórnie ponowiła to nadanie r 1219 wobec kapituły i księcia Konrada. Ulanow. Dok. 152, 3. W r. 1579 w dziale Slesińskiej 3 łan. km. , w dziale Czerniewskiego 4 1 2 łan. Brodnia 1. wś, pow. łaski. W r. 1298 Komes Stogniew, dawniej kasztelan rudzki, swą wieś B. zamienia z Władysławem panem Wielkopolski, Pomorza, Kujaw. , na wieś książęcą Niemojewo Niemojów w ziemi sieradzkiej. Ulanow. Dok. 367, 16. Do tejże wsi zapewne odnosi się akt wydany w Brodni r. 1418 dla szpitala sieradzkiego przez Władysława Jagiełłę Ulan. Dok. 274, 95. 2. B. , wś, pow. turecki, gm. Lubola. Ma wraz z B. pokościelną i Aleksandrowom 101 dm. , 789 mk. Kościół tutejszy istniał już w XV w. R. 1521 jest filią par. Glinno. W r. 1636 wraz z Glinnem wcielony do par. w Zadzimiu na uposażenie tamecznej prepozytury i mansyonarzów W r. 1866 oddzielono oba kościoły od Zadzimia i kościół w Brodni został parafialnym a kościół w Glinnie przyłączono jako filialny. Brodnia, wś, pow. borysowski, gm. Bytcza, 11 w. od Borysowa. Brodnica, rzeczka, w pow. słuckim, lewy dopł. Szczary, poczyna się w okolicy wsi Rusnowicze, płynie ku połd. pod mstko Niedźwiedzicę, przepływa pod Smolnią i za folw. Rudnia ma ujście. Długa około 15 w. Brodnica 1. ob. t. I, 362, wś nad rzeka Filipówką, przy torze dr. żel. poleskiej, pow. piński, gm. Duboj, 28 w. od Pińska, ma 25 osad, cerkiew fundacyi jezuitów pińskich, szkółka. 2. B. ob. t. I, 362, wś i folw. nad rzką. Brodnica, dopł. Stubły, pow piński, gm. Raczysk, 80 w. od Pińska. Wś ma 16 osad, folwark, dziedzictwo Skirmuntów, 90 włók. 3. B. , dobra, pow. bychowski, własność Komorskich, 200 dzies. Brodnica, wś, pow. szremski. Wspom. w dok. z 1230, 1247, 1290 i nast. K. W. n. 128, 258, 770. Brodnica, miasto w Prusach zachodnich. W dok. z 1317 r. civitas Strazberc, 1326 r. Strasberch, 1382 Strosberg. Brodniczka, os. , pow. rypiński, gm. Okalewo, par. Skrwilno, 18 w. od Rypina, 1 dm. , 7 mk. , 3 morg. Brodnik, słoboda, pow. owrucki, gm. Bazar, 52 w. od Owrucza, 61 dm. , 286 mk. Brodno, wś, pow. warszawski, ob. Brudno. Brodno 1. Borodno, zaśc. i chutor, pow. Słonimski, 3 okr. pol. , gm. Stara Wieś, 33 w. od Słonima. Chutor należy do dóbr Weroniki. 2. B. , dobra, pow. połocki, własność sukcesorów Jana Niepokojczyckiego, 245 dzies. Brodno Brodnik Brodniczka Brodnica Brodnia Brok Brodoliszki, wś włośc. , pow. wileński, 2 okr. pol. , gm. Mejszagoła 9 w. ; miała 5 dusz rewiz. , należała do dóbr skarb. Dukszty. Brodów ob. t. I, 371, wś nad Horyniem, pow. ostrogski, gm. Chorów 4 w. , st. poczt Ostróg 13 w. , dr. żel. Ożenin o 3 w, ma 76 dm. , 447 mk. Poprzednio ze wsią. Zozulińce miała 51 dm. , 411 mk. praw. , 10 katol. i 12 żydów. Cerkiew drewn. z 1785 r. fundacji dziedzica Małachowskiego. Cerkiew filialna we wsi Ożenin o 4 w. , szkółka cerkiewna. Wś należała niegdyś do Czuryły Brodowskiego h. Korczak, który odstępuje ją 1485 r ks. Fedorowi Daniłowiczowi Ostrogskiemu. Ks. Konst. Ostrogski płaci od 14 dym. półdworz. po 10 gr. , 9 dym, po 5 gr i 3 ogr. po 2 gr. W 1583 r. ks. Ostrogski wnosi ztąd od 10 dym. , 3 ogr. , 4 ogr. W 1650 r. własność ks. Dominika Zasławskiego, ma 22 dym. , a 1651 r. 11 dym Brodowe, kol. , pow. noworadomski, gm. Radziechowice, par. Radomsk, ma 10 dm. , 103 rak. 113 morg. W 1827 r. 2 dm. , 14 mk. Brodówka 1. wś i dobra nad rzką Zorą, pr. dopł. Schy, pow. borysowski gm. KiszczynaSłoboda, o 19 w. od Borysowa. Wś ma 36 osad; cerkiew fundacyi dziedzica Kukiewicza z r. 1799. Folw. dawna własność Korsaków, przed r. 1865 miał w 9 wsiach 272 poddanych obecnie do 37 włók. 2. B. , zaśc. , pow. oszmiański, 3 okr. pol. , gm. Subotniki 4 w. ; należy do dóbr Zemłosław. Brodowo nad rz. Wissą, pow. szczuczyński. Jaszczołd z B. w dok. z 1454. Kapica, Herbarz, 20. W r. 1827 wś rząd. 10 dm. , 58 mk. Brodowo wś, pow. sredzki. Wspom. w dok. z r. 1323 i 1397 r. K. W. n. 1036. 1976. Brodowszczyzna ob. t. I, 371, dobra, pow. oszmiański, 1 okr. pol. , gm. i par. katol. Holszany, 1865 r. własność Niewiarowiczów, dawniej Gnatowskich; dziś rozparcelowane pomiędzy włościan. Brody 1. wś, pow. iłżecki, ma 122 dm. 19 mur. , 818 mk. , 461 morg. włośc. 44 dwor. Zakłady żelazno należące do Towarzystwa zakładów Starachowickich 2. B. , u Dług. Brod, wś, pow. konecki. W połowie XV w. dziedzic Dzibałtowski ma 6 łan. km. , 2 karczmy jedna z mostem należąca do Kazanowa. Dziesięcinę dają kantorowi sandom. L. B. I 327. 3. B. , wś, pow. płoński, gm. i par. Pomiechowo. Włość dawna klasztoru czerwińskiego dająca opłatę katedrze płockiej. W r. 1576 ma 8 1 2 łan. W r. 1827 wś rząd. 2 dm. , 27 mk. 4. B. , wielkie, pow. płocki, par. Orszymowo. Dawna własność kapituły płockiej. 5. B. , w XVI w. Broda wielkie i małe, pow. płoński, par. Płońsk. W XVI w, siedzi tu drobna szlachta Brody 1. wś, pow. prużański, 3 okr. pol. , gm. Staruny, 24 w. od Prużany, 59 dm. , 566 mk. , wiatrak, 1283 dzies włośc 2. B. , urocz. , pow. Słonimski, 5 okr. pol. , gm. Luszniewo, należy do dóbr Perkowicze. 3. B. ob. t. I, 372, wś, pow. sokólski, 3 okr. pol. , gm. Ostra Góra, 32 w. od Sokółki, 388 dzies. 4. B. , wś, pow. ihumeński, gm. Jurewicze, 21 w. od Ihumenia. 5. B. , zaśc. poradziwilłowski, pow. ihumeński, gm. Mohilna. 6. B. , wś, pow. dzisieński 1 okr. pol. , gm. i dobra Łużki, miała 18 dusz rewiz. 7. B. , wś, pow. wilejski, 1 okr. pol. , gm. Horodek; miała 9 dusz rewiz. , należała do dóbr Dowciewicze. 8. B, wś, pow połocki, należała do Ochrymowiczów. 9. B. , ob. t. I, 372 n. 3, leży w pow. lepelskim. Brody, miasto. W r. 1515 jestto wieś należąca do dóbr Olesko które r. 1521 rozdzielili między siebie Herburtowie i Kamienieccy. R. 1578 Mikołaj Herburt płaci we wsi B. od 6 łan. W lat 6 potem zakłada tn hetman Żółkiewski miasto, które od herbu swego nazwie Lubicz, lecz nazwa się nie utrzyma. Brody, w dok. Brod, wś, pow. bukowski. Wspom. w dok. z r. 1250, 1271. K. W. n. 286 i 444. Istniała tu kasztelania. Brody, wś, pow. starogardzki. Wspom w dok. z 1283 r. K. W. nr. 523. Brodziaciszki, wś włośc. , pow. trocki, 2 okr. pol. , gm. Sumiliszki 5 w. ; miała 26 dusz rewiz. , należała do dóbr Strawieniki. Brodziatyn. 1. wś, pow. brzeski, gub. grodz. , 1 okr. pol, gm. Miedna, 28 w. od Brześcia, 1, 405 dzies. 2. B. , Irlandka, dobra, tamże, 26 w. od Bześcia, 2, 127 dzies. , należy do kilku właściciel. Brodzie, dobra, pow. newelski, dziedzictwo Jana Korsaka. Brodzielszki, zaśc, pow. dzisieński, 2 okr. pol. , gm. Bohiń, miał 11 dusz rewiz. Brodzuszki, zaśc. , pow. wileński, 3 okr. pol. , gm. Podbrzeż; 2 dusze rewiz. , należał do dóbr Annowil. Brojce, miasteczko, pow. międzyrzecki międzychodzki, posiada kościół par. katol. i kościół par. ew. , 1, 737 mk. 266 kat. i 96 żydów. Władysław Jagiełło wydał w Łęczycy r. 1428 Piotrowi Korzbokowi podkom. poza. przywilej na wójtostwo w mieście B. , dla proboszcza wyznaczono dwa łany roli, Kościół par. p. w. św. Józefa dostał się w w. XVI w ręce protestantów i wrócony został katolikom dopiero na początku w. XVII. Według wizyty z r. 1640 był drewniany, gliną wylepiony i należał jako filia do Babimostu. Brok 1. os. miej. , pow. ostrowski. W spisie posiadłości kościoła płockiego z XIII w. wymieniono Castrum Brok cum his villis. .. Ad ecclesiam de Brok pertinet Malechino, et tota taberna dziś Małkinie. Cło od soli wynosiło tu 12 pecyn i jedna beczka, a każdy przesiedlający się poza Bug dawał 6 skór kunich. Kod. maz, 337 i 338. W r. 1578 B. miasto płaci Brodzie Brodziatyn Brodowszczyzna Brodowo Brodówka Brodowe Brodów Brodoliszki Brody Brodziaciszki Brodzielszki Brodoliszki Brodzuszki Brojce Broncin Bronciszki Bronczany Brokary Bronica Brończyce Brończyn Bronczno Bronice Bronie Broniew Broniewicze Broniki Brokary Brokirojcie Brokorojście Brokorojstele z wójtostwem od 45 1 2 łan. Soszu daje 20 fl. ; od 2 bań gorzałcz. , 4 rzeźników, 5 solarzy, 7 piekarzy, 3 przekupniów, 2 szewców, 2 krawców, 1 kuśnierza. Czopowe po 12 gr. od 4 ćwierci, od 120 1 2 warów czyniło fl. 58, gr. 6. Paw. Maz. 395, 402, 2. B. , wś, pow. mazowiecki, gm. Chojany. W r. 1827 wś pryw. w par. Wysokie ma 11 dm. , 69 mk. Inne dwie osady t. n. nie są wymienione ni w reg. pob. z XVI w. , ni w spisie z r. 1827. Brokary, wś, pow. rossieński, gm. Nowe Miasto Aleksandrowskie, 107 w. od Rossień. Brokirojcie, jezioro, w pow. trockim. Brokorojście, wś włośc. , pow. trocki, 4 okr. pol. , gra. i dobra skarbowe Merecz 15 w. . W r. 1865 miała 50 dusz rewiz. Znajduje sie tu horodyszcze oraz kurhany. Brokorojstele, Brokorostele ob. t. I, 377 Brokorościele wś włośc. , pow. trocki, 4 okr. pol. , gm. i dobra skarb. Merecz; miała 17 dusz rewiz. Brokowy, folw. , pow. rzeżycki, attyn Leśna. Broksztany ob. t. I, 377, dobra, pow. rossieński, 4 okr. pol. , gm. Pojurze, 56 w. od Rossień, własność Wysockich, 376 dzies. Brolinckiszki, okolica, pow. rossieński, 2 okr. pol. , gm. Rossienie 7 w. . Mają tu Bejnarowie 100 dzies. , Batronajtysowie 80 dzies Dawniej własność Mickiewiczów. Broliszyszki ob. t. I, 379 Broniszyszki, dobra, pow. szawelski, 3 okr. pol. , gm. Krupie, 44 w. od Szawel, własność Wysockich, 143 dzies. W spisie z r. 1892 pominięte. B onaki, pierwotnie Brudniaki, 1577 r. Brunaki, wś, pow. kolneński. W księgach sąd. wizkich od r. 1453 wspomniane. R. 1577 B. Piotraszewo mają 13 1 2 łan. a B. Olki 5 1 2 łan. Broncin, fol. , pow. radzyński, gm. Biała, par. Ulan, ma 1 dm. , 4 mk. , 120 morg. Bronciszki, zaśc. , pow. nowoaleksandrowski, 4 okr. pol. , gm. Oknista, 52 w. od mta pow. Bronczany, wś, pow. białostocki, 2 okr. pol. gm. Juchnowice, 9 w. od Bialogostoku, 78 dzies, Bronczno, ob. Brączno. Brończyce 1. r. 1388 Branczicze, wś, pow. miechowski, par. Niedźwiedź. Władysław król polski r. 1388 przenosi wieś biskupia B. z prawa polskiego na niemieckie. Kod. kat. krak. II 127. Opisuje ja Długosz trzykrotnie i szczegółowo. L. B. I, 539, 540 i 542. 2. B. , w dok. Branczicze, wś, pow. pińczowski, gm, Rafałowice. Dawna własność biskupów krakowskich. Prepozyt kościoła św. Michała w Krakowie chciał odebrać tę wieś biskupom, lecz król Kazimierz r. 1353 spór na rzecz biskupa rozstrzygnął. Kod. kat. krak. I, 251 W połowie X7V w. ma 10 łan. km. Dług. L. B. I. 541. W r. 1827 część prywatna ma 6 dm. , 40 mk. , część duchowna 10 dm. , 69 mk. Brończyn, r. 1579 Bramczino i Branczino, wś, pow. kaliski, ma 18 dm. , 302 mk. , fol. B. ma ze Stoszkowem 7 dm. , 71 mk. W r. 1579 Wawrz. Borzysławski płaci od 9 łan. 4 zagr. , 2 rzem. Wspom. w dok. z 1319 r. K. W. nr. 1007. Bronica ob. t. I, 378, al. Bronnica, wś nad Dniestrem, pow. mohylowski, 8 w. od Mohylowa, gm. Bronica, 76 dm. , 610 mk. , zarząd gm, , cerkiew, 5 młynów. W 1661 r. podano do poboru 6 dym. Obecnie własność ks. Mikołaja Witgensteina, ma 686 dzies. Gmina obejmuje 12 wsi, 854 dym. , 5, 716 mk. włościan 2, 249 dusz rewiz, uwłaszczonych na 5, 912 dzies. Nadto w obrębia gminy jest 5, 568 dzies. większej posiadłości i 404 dzies. ziemi cerkiew. Cały obszar ma 11, 884 dzies. 9, 073 roli i 6, 417 mk. Bronice, wś, pow. nowoaleksandryjski Puławy. W XV w. siedzi tu 16 dziedziców, szlachty różnoherbowej i 4 kmieci. Dzie ięcinę wartości do 10 grzyw. dają, plebanom w Wąwolnicy L. B. II, 569. W r. 1676 Jan Kazim Hamski podkom. i vicenotaryusz ziemski lubel. płaci od 35 poddanych, 5 dworskich, 6 osób szlach. Bronie, wś, pow. drysieński, par. Oświej. Broniew, wś, pow. nieszawski. Dawna wieś książęca. Przemysław ks. Kujawski datuje ztąd dwa dokumenty r. 1315. Kod. dypl pol II, 197 201. W r. 1557 wieś ma kościół par. , dziedzic Grzegorz Zakrzewski płaci od 9 łan. 9 zagr. , w Broniewku zaś Jan Broniewski od 3 1 2 łan. Paw. Wielk. II, 29. Broniewicze, wś, pow. brzeski, gub. grodz. , 4 okr. pol. , gm. Ratajczyce, 28 w. od Brześcia, 159 dzies. Pod wsią 1 4 w. od rz. Leśnej, na wyniosłem miejscu stoi kurhan. Broniki, kol. , pow. koniński, gm. Dąbroszyn, par Kuchary, ma 8 dm. , 90 mk. W 1296 r. wś nadana klasztorowi w Ladzie K. W, n, 753, 1044 i 1547. Broniki 1. ob. t. I, 379, wś nad rzka Tnią, pow. nowogradwołyński, gm. i par. praw. Romanówka 3 w. , 14 w. od mta pow. , ma 146 dm. , 806 mk. Cerkiew filialna drewn. z 1810 r. Do filii należy wś Kropiwna. We wsi st. poczt. W 1650 r. własność Anny Alojzy z Ostrogskich Chodkiewiczowej, ma 13 dym. Obecnie należy do nowozwiahelskiego majątku Uwarowych, do których dostała się przez Zubową, pierwszą żonę Prota Potockiego Lubomirską, z domu, dziedziczkę tych dóbr. 2. B. , ws, pow. rówieński, gm. Klewań, st. poczt. i dr. żel Równo 12 w. , ma 71 dm. , 424 mk. , cerkiew drewn. z 1754 r. , ma 67 dzies. ziemi. Do par. należą wsi Rohaczów i Dachów. W całej par. 76 dm. , 602 mk. praw. , 37 katol. Wś położona pomiędzy górami, ponad wsią przeprowadzony dla drogi żelaznej wiadukt murowany. Podług rewizyi Brokowy Broksztany Brolinckiszki Broliszyszki Broniów Bronikowo Broniszów Broniszewo Broniszewice Broniszew Bronisze Bronisławy Bronisławowo Bronisławówka Bronisławów Bronisławka Bronisław Bronisin Broniówka Bronino Bronina Bronikowszczyzna Bronikowo zamku łuckiego z 1545 r. Wasila i Zdana Brenickich Bronnickich, którzy zobowiązani byli do opatrywania trzech horodni zamkowych. W 1570 r. Wasili Bronicki wnosi ze swej części od 3 dym. , 3 ogr. po 2 gr. , 1 koła młyń. 12 gr a Andrzej Bronnicki ze swej części od 4 dym. , 6 ogr. po 2 gr. W 1577 r. płaci Wasili Bronnicki od 3 ogr. , zaś ks. Martyn Wielicki od 5 dym. , po 10 gr. , 2 ogr. po 2 gr. W 1582 r. posiadają tu części kn. Marcin Wielicki, Wasili Bronnicki i Zdanowa Bronnicka. W 1649 r. w części Elżbiety Bronnickiej było 5 dym. Obecnie Bazylego Jarockiego. 3. B. Bronniki wś u źródeł rzki Smołki, pow, zasławski, gm. Choro wiec, par. praw. Korczyk 5 w. , 42 w. od Zastawia, 55 dm. , 392 mk. Należała dawniej do Szaszkiewiczów, sprzedana włościanom. Bronikowo 1, wś, pow. kościański. Wspom. w dok. z 1399 r. K. W. nr. 2000. 2. B. , al. Brónikowo, wś, pow. wałecki. Kościół p. w. św. Jakóba, filialny do Marcinkowa, dawniej filia par. Tuczno. Istniał już w 1641 r. Bronikowszczyzna, fol. , pow. sokołowski, gm. Repki; ma 1 dm. , 15 mk. , 118 morg. Bronina w XVI w. Branina, wś, pow. stopnicki. W r. 1579 wś ta własność klasztoru w Bu ska daje od 4 os. , 2 łan. , 3 zagr. z rolą. , 3 ubog. Należy do par. Chotel. Bronino, fol. , pow. pułtuski, gm. i par. Nasielsk. Broniów w dok. Bronów, Brunyow, pow. radomski, par. Chlewiska. R. 1275 własność klasztoru wąchockiego. W połowie XV w. część wsi należy do par. Chlewiska, połowa zaś do par. Wysoka. Dziesięcinę pobierał bisk. krakow. L. B. II, 521, 524. Broniówka ob. t. I, 379, wś, pow. proskurowski, gm. Sarnów, 109 dm. , 572 mk. , cerkiew, młyn. W 1578 x. własność Broniewskiego, obecnie Maryi Zaleskiej właścicielki Zahuliniec w pow. stkonst. , ma 710 dzies. Bronisin, kol. i fol. nad rz. Ner, pow. łódzki, gm. Wiskitno, par. Rzgów; fol. ma 3 dm. 21 mk. , 600 morg. dwor. , kol. 14 dm. , 120 mk, 77 morg. włośc. Bronisław 1. wś, pow. nieszawski. W r. 1566 norbertanki płockie płacą tu od 40 łan. km. , 6 czynsz. , 4 kom. , 1 rzem. 2. B. , al. Łabędy, wś i fol. , pow. ciechanowski, par. Kraszewo, ma 19 dm. , 149 mk. , 375 morg. W r. 1567 Labandy, wś, w par. Kresowo ma 4 łany w 7 działkach. Bronisław dawniej B. mały, wś, pow. inowrocławski. Kazimierz ks. kujawski wydaje r. 1231 przywilej potwierdzający posiadłości klasztoru w Strzelnie a mianowicie Strzelno miasto Młyn, Książe Dłotowo Kniaże, Witkowo, Sławsko, . Rzodkwino, Cięciwsko, Bronisław mały i Blisko. W r. 1583 klasztor strzelneński płaci tu od 9 łan. km. , 4 kom. . 1 rzeźn. Wś. należy do par. Rzodkwin. Bronisławka, wś, pow. płoński, par. Pomiechowo. Bronisławka 1. wś, pow. kamieniecki, gm, i st. poczt. Lanckorona, przy wsi Chropotowej. własność Wiktora Strojnowskiego, 434 dzies. dwor. 2. B. , słoboda, pow. rówieński, gm. Siedliszcze, o 87 w. od Równego, 12 dm, 75 mk. Bronisławów 1. wś, pow. błoński, ma 84 mk. , 170 morg. 2. B. , wś, pow. grójecki, gm. Kąty, 79 mk. , 314 morg. 3. B. , wś, pow. grójecki, gm. Lipie, 139 mk. , 335 morg. 4. B. , wś, pow. błoński, gm. Pass, 47 mk. , 341 morg. 5. B. , wś, pow. grójecki ob. Cychry t. I. 6. B. , kol. , pow. piotrkowski, gm. Golesze, par. Chorzęcin; 6 dm. , 74 mk. , 193 morg. 7. B. , kol. , pow radomski, gm. i par. Radom o 6 w. ma 7 dm. , 106 mk. , 73 morg. dwor. Bronisławów, fol. nad rz. Skrypicą, pow. mozyrski, gm. Żytkowicze, 1 okr. pol. Lenin 21 w. , 144 w. od Mozyrza. Bronisławówka, dwie kolonie, pow. łucki gm. Szczuryn, 33 w. od Łucka, 36 dm. , 240 mk. Bronisławowo, fol. , pow. ciechanowski, gm. Nuźewo, par. Sulerzyż; ma 5 dm. , 36 mk; , 529 morg. Bronisławy, wś, pow. sochaczewski, par Rybno, 200 mk. , 386 morg. Bronisze, wś, pow. makowski, gm. i parKarniewo. Broniszew, wś, pow. grójecki, par. Goszczyn; ma 162 mk. , 390 morg. dwor. , 212 włośc. W r. 1576 płaci tu pleban z Goszczyna od 10 łan. Broniszewice, wś, pow. pleszewski. Mikołaj Broniszewski kan. kujawski dziedzic wsi, założył tu kościół par. p. w. św. Michała Archan. Arcyb. Mikołaj Trąba 1411 1422 wydał erekcyą. Przedtem B. należały do par. Czerwin. Obecny kościół wzniósł w wieku XVI jeden z Suchorzewskich dziedziców wsi. Odnowił go w r. 1750 Józef Wężyk dziedzic. Laski L. B. II, 29. Broniszewo 1. wś, pow. włocławski, gm. i par. Przedecz; ma 78 mk. , 295 morg. dwor. , 28 włośc. 2. B. , wś i kol. , pow. nieszawski, par. Broniszewo; ma 117 mk. , 342 morg. włośc. i 6 pleban. Kościół par. istnieje tu conajmniej od początku w. XVI. 3. B. , wś, pow. nieszawski, par. Służewo, ma 125 mk. , 159 morg. Broniszewo, zaśc. , pow. wiłkomierski, 4 okr. pol. , gm. Owanta, 45 w. od Wiłkomierza. Broniszów, pow. pińczowski. Ztąd zapewne pisał się Michał de Bronissow kanonik krakowski, występujący w dok. z 1381 r. Kod. mał. III, 338. W połowie XV w. dziedzicem był Jan Smok h. Półkoza. Wś miała 6 łan. km. , karczmę, 3 zagr. dających dziesięcinę do 10 grzyw. prebendzie Wawrzynieckiej w Krako Bronów Bronowice Bronowicze Broniszowice wie. Folw. dawał do 3 grz. kościołowi w Kaziinierzy. L. B. I, 65 i II, 419. Broniszowice, wś, pow. opatowski. W r. 1578 podane w par. Momina, miała 3 4 łan. , 1 os. , 4 zagr. z rolą 1 ubog. Broniszyszki, ob. Broliszyszki. Bronka ob. t. I, 381, wś, pow. bielski. gub. grodz. , 2 okr. pol. , gm. Aleksin, 20 w. od Bielska, 245 dzies. Bronkowice, u Dług. Bronykowicze, wś, pow. kielecki, par. Tarczek. R. 1337 Jan Grot bisk. krak. daje Witalisowi las zw. Bronykowicze dla osadzenia na 20 łan. wsi na prawie sredzkiem. W r. 1343 tenże Witalis z Tarczku sprzedaje to sołtystwo Wilczkowi z Opatowa Kod. kat. krak. II, 10, 12. W XV w. własność bisk. krakowskich, ma 8 łan. km. dających dziesięcinę do 10 grzyw. biskupom. Karczma z rola i sołtystwo na 2 łan. dają plebanowi w Tarczku L. B. II, 461. Bronne 1. al. Bronna, dobra, pow. kobryński, 4 okr. pol. , gm. Drohiczyn, 53 w. od Kobrynia, własność Kantorowych, 773 dzies. 2. B. wś nad Dnieprem, pow. rzeczycki. gm. Zaspa, 10 w. od Rzeczycy, ma 79 osad. 2. B, wś, pow. rohaczewski, gm. Cichinicze 4 w. , 58 dm. , 365 mk. Bronne, jezioro, w pow. kowelskim, 1565 r. w sstwie ratneńskiem miało 2 tonie niewodne. Bronne 1. wś, pow. rówieński, gnu Bereźne, par. praw. Polany 2 w. , 65 w. od Równego, 53 dm. , 246 mk. W 1558 r. w schedzie Maryi Dubrowickiej. W 1583 r. należy do ks. Andrzeja Hołowni Ostrożeckiego, który wnosi od 10 dym. , 3 ogr. Po jego śmierci 1585 r. majątek ten dostaje się żonie Nastazyi z Malińskich. 2. B. , chutor, tamże, 2 dm. , 10 mk. Bronnica, wś i dobra, pow. rohaczewski, gm Koszelewo 8 w. . Wś ma 34 dm. , 253 mk Dobra, dziedzictwo Dernałowiczów, wraz z dobrami Wiktoryn, 5, 351 dzies. 3, 182 lasu. Bronnica 1. słoboda, pow. rówieński, gm. Siedliszcze, 105 w. od Równego, 24 dm. , 108 mk. 2. B. , pow. mohylowski, ob. Bronica. Bronniki, mylnie Brolniki wś nad rzką Wołownią. , pow. nowogródzki, gm. Horodeczne, 10 w. od Nowogródka; ma 24 osad. Bronno, wś, pow. łęczycki. W r. 1576 Szymon Szubski kaszt. inowłodzki płaci ta od 6 1 2 łan. , 1 karczmy, 14 osad. Bronocice, u Dług. Brunoczycze, wś, pow. pińczowski, par. Skalmierz. Dziedzicem wsi w XV w. był Bartłomiej Obulec h. Odrowąż. Wś miała 6 łan. km. , 4 zagr. , karczmę i folw. Dziesięcinę dawano kustoszowi i kanon. w Skalmierzu L. B. I, 529. Dane z 1827 podane przy tej wsi t. I, 381 odnoszą się do wsi Boronice w par. Kościelec. Bronocice zostały pominięte. Bronosów, trzy fol. , pow. nowogródzki, gm. Jeremicze, 36 w od Nowogródka. Bułhaków 3 włóki, Gatowiczów 7 włók, Zasławskich 3 wł. Bronoszewice, pow. płocki, ob. Kuskowo t. IV. Bronów, wś, pow. pleszewski. W 1288 r. miles Dzierzykraj oddał tę wieś w dziale swej córce K. W. n 622. Bronowice w dok. Brunovicze, wś, pow. lubelski. Wieś należała do wójtostwa lubelskiego wraz z Konopnicą, wymienione w akcie sprzedaży wójtostwa lubelskiego w r. 1342. Kod. mał. III, 46. W r. 1676 płaci tu Piotr Kazimierz Kościuszkiewicz od 24 poddanych, 3 dwor. 3 osób z rodziny. Bronowice wielkie u Długosza Brunowicze, wś, pow. krakowski. Wieś ta położona na Wróżnej górze, należała zdawna do klasztoru tynieckiego, jako uposażenie nadanego klasztorowi kościoła św. Jerzego na zamku krakowskim. W r. 1274 opat Kosmas daje tę wieś dla lokacji na prawie nowotarskim Henrykowi i Gerardowi mieszczanom krakowskim. Kod. dypl. pol. III, 104. Przy poświęceniu nowego kościoła św. Jerzego na zamku w Krakowie, wzniesionego na miejscu dawnego, przez Kazimierza W r. 1347 nadaje tę wieś opat Jan na uposażenie czwartej prebendy. Wedle Długosza B. należą do par. u św. Stefana w Krakowie. Stanowią własność czwartej prebendy u św. Jerzego na zamku. Wieś miała 10 łan. km. dających za czynsz i dziesięcinę prebendzie po 1 grzyw. , 2 miary owsa i 2 kapłony. Sołtystwo miało 5 łan. , karczmę dającą 3 grz. czynszu i 6 zagrod. dających po grzywnie. Prebendarz miał folwark na 2 łanach. L. B. I, 593, 598 i II, 16. 2. B. małe u Dług. Brunowicze, wś nad rz. Dłubnią. i Rudową, pow. krakowski. W połowie XV w. własność plebana kościoła P. Maryi w Krakowie, Ma 16 łan. km płacących plebanowi po 16 gr czynszu i dających po 4 miary jęczmienia, 4 żyta i owsa z łanu. Było też sołtystwo, młyn na Dłubni i folwark na 2 łanach. L. B. II, 2. Tutejszy sołtys Stefan Gallicus występuje od r. 1375 do 1380 jako wójt najwyższego sądu miejskiego niemieckiego na zamku krakowskim. Kod. mał. I 389, III 304, 310, 334. Bronowicze, wś poradziwiłłowska, pow. słucki, gm. Słuck; ma 70 osad. Bronowo 1. pow. przasnyski, ob. Plewnik t VIII. 2. B. , pow. łomżyński. W r. 1577 Brunowo w par. Wizna. Płaci tu Wit Kamionowski rządca od 34 łan. km. , 7 zagr. , 1 rzem. W r. 1771 leśnictwo królewskie bronowskie zostawało w posiadaniu Jana Rostkowskiego, który płaci kwarty 3, 393 zł. 16 gr. 3. B. , ob. Kotowo. Bronowo, wś nad kotliną rzki Łokniec, pow. słucki, gm. Romanów, okr. pol. Kopyl, 29 w. od Słucka, ma 40 osad. Bronowo Broniszowice Broniszyszki Bronka Bronkowice Bronna Bronne Bronne 1 Bronnica Bronniki Bronno Bronocice Bronosów Bronoszewice Brozdawkiszki Brontany, zaśc. , pow. nowoaleksandrowski, 4 okr. pol. , gm. Rakiszki, 58 w. od mta pow. Bronzoliszki, wś, pow. kowieński, 2 okr. pol. , gm. Kroki, 76 w. od Kowna. Brosiarówka Brasarówka, folw. , pow. miński, gm. Kojdanów, własność Szacukiewiczów. Broskowszczyzna ob. t. I, 382, wś włośc. , pow. wileński, 5 okr. pol. , gm. Rukojnie 4 w. . Miała 23 dusz rewiz. , należała do dóbr skarb. Swirany. Brosty 1. wś, pow. grodzieński, 1 okr. pol. , gm. Horniecz, 7 w. od Grodna, 55 dzies. 2. B. , zaśc, pow. borysowski, gm. Hajna, par. kat. dawniej Hajna, teraz Łohojsk, 66 w. od Borysowa. Broszęcin, r. 1552 Broszczyn, kol. i fol. nad rz. Osonią pow. łaski, par. Rusiec, ma 19 dm. , 257 mk. , 1, 607 morg. dwor. , 204 włośc. W r. 1552 St. Zamośeski miał 3 łany, Zaleski 3 osad. Broszków, wś, pow. siedlecki, gm. i par. Skurzec, ma 4 dm. , 18 mk. , 278 mórg. Broszkowce, wś, pow. grodzieński, 4 okr pol, gm. Skidel. Brotyki, wś, pow. telszewski, 2 okr. pol. , gm. Masiady, 43 w. od Telsz. BrowaSłoboda, zaśc. , pow. ihumeński, okr. pol i gm. Puchowicze. Mają tu działy Bakinowscy, Demidowiczowie, Karczewscy i Koziełłowie. Browachy oh. t, I, 382, wś, pow. kaniowski, gm. Korniłówka, st. poczt. Korsuń 13 w. , 30 w. od Kaniowa, 333 dm. , 1, 636 mk. , cerkiew, szkółka, 12 wiatraków. Browar al. Żabiczki, al. Konstantynówek, wś nad rz. Ner, pow. łódzki, gm. Rszew, ma 6 dm. , 63 mk. , 40 morg. włośc. Browarek 1. os. , pow. opoczyński, gm. Przysucha, par. Gielniów, ma 3 dm. , 31 mk. , 13 morg. włośc. 2. B. , folw. nad rz. Mień, pow. lipnowski, gm. Ossówka, par. Czernikowo, odl. 20 w. od Lipna, 2 dm. , 7 mk. , 15 morg. Browarka, uroczysko na okszarze Żabotyna, pow. czerkaski. Browary ob. t. I, 383, mstko, pow. osterski, gub. czernihowskiej, na wschód od Kijowa, gm. Browary, 55 w. od Czernihowa, 281 dm. , 1, 413 mk. , zarząd gm. , 2 cerkwie paraf. , szkoła, młyn parowy, 3 jarmarki Do 1782 r. należało do monasteru pieczerskiego w Kijowie. Browki 1. ob, t. I, 383, wś, pow. berdyczowski, gm. Białopol, 24 w. od Berdyczowa, 90 dm. , 510 mk. , szkółka, wiatrak. Należała z Kamieniem do Cezarego Abramowicza, obecnie Rotiewoj, 144 dzies. 2. B. ob. t. I, 383, wś nad Kamionką, pow. skwirski, gm. Browki, st. poczt. Popielnia 18 w. , 40 w. od Skwiry, 176 dm. , 1, 276 mk. , cerkiew drewn. z 1853 r. , na miejscu poprzedniej z 1735 r. , szkółka cerk. , wiatrak, st. dr. żel. Gmina obejmuje 1 mstko Wczorajsze i 7 siół. ma 12, 491 mk. 393 kat. i 974 żydów i 18, 765 dzies. 13, 488 ziemi orn. , 2, 495 łąk, 1, 290 lasu, z czego 9, 178 większej własności, 8, 775 włościańskich. Zarząd gm. we wsi Jereszki. Wś należała do włości pawołockiej Zofii z Korapczejowskich Rużyńskiej. powtórnie Hieronimowej Chodkiewiczowej, kasztel. wileńskiej. która w 1628 r. z B. i Jereszków płaci od 3 dym. , 4 ogr. Obecnie własność Oskara Rylskiego, 1, 130 dzies. dwor. Browsk, wś, pow. prużański, 4 okr. pol. gm. Masiewo. 62 w. od Prużany, 67 dzies. Brozdawkiszki, dwór, pow. telszewski, 3 okr. pol. , gm. Sałanty. Wiskontowie mają tu 71 dzies. Brozdeczyn, ob. Brazdeczyn. Brozeły, wś, pow. wileński, 2 okr. pol. gm. Muśniki 7 w. ; miała 6 dusz rewiz. , należała do dóbr Lewkiszki. Broziniec, urocz. , pow. nowogródzki, gm. Jeremicze, o 4 w. od Nowogródka. Brozowiszka, dwa zaśc. , pow. wileński, 2 okr. pol, gm. Mejszagoła 10 w. ; miały 8 dusz rewiz. , należały do dóbr Rostyniany. Broże, wś, pow. rossieński, 5 okr. pol. , gm. Wewirżany, 137 w. od Rossień. Brożeliskie, folw. , pow. szawelski, l okr. pol. , gm. Podubiś, 21 w. od Szawel. Brożenka, Brażynka, wś nad rzką Bodjakiem Połowną, dopł. Trościanicy, pow. żytomierski, gm. Chwasowa, par. praw. Sielec 2 w. , 32 w. od Żytomierza, ma 137 dm. , 746 mk. Obecnie własność Stanisława Mianowskiego. Brożki, fol. , pow. bobrujski, gm. Horbacewicze, 17 w. od Bobrujska, Byków ma tu 25 wł. Brożniki, pow. wiłkomierski, gm. Brożynki. Brożynki 1. ob. t. I, 383, Brożniki, fol. , pow. wiłkomierski, 2 okr. pol. , gm. Traszkuny, 48 w. od Wiłkomierza, własność Brzeskich, 129 dzies. 2. B. , zaśc. , tamże 50 w. od Wiłkomierza. 3. B. , folw. , tamże, gm. Subocz, 66 w. od Wiłkomierza, własność Sacewiczów, 60 dzies. Bruchacze, wś, pow. oszmiański, 4 okr. pol. , gm. i dobra Derewno. W r. 1865 miała 53 dusz rewiz. Bruchnal, wś, pow. jaworowski. W r. 1678 miasto. Jan Herburt z Felsztyna płaci tu szosu fl. 7 gr. 4; od 2 łan. roli, pop, 19 komor, 10 rzem. , 1 przekupień, młyn, bania gorzałczana. Bruchów, Bruchowo, przys. Dobratyna nad Ikwą, pow. dubieński, gm. Młynów, 20 w. od Dubna, na płd, wschd. od Targowicy. W 1570 r. z Dobratynem w posiadaniu Piotrowej Siemaszkowej. W 1577 r. własność Chwiedorowej Bokiejowej, która wnosi od 4 dym. , 7 ogr. , 2 kółmłyń. po 12 gr. W 1583 r. z Dobratynem w ręku Andrzeja Kurbskiego, który z B. płaci od 4 dwor. , 8 ogr. Później własność Stefana Czarneckiego, ssty krasnostawskiego, którego Brontany Browachy Browar Browarek Browarka Browary Browki Browsk Brozdeczyn Brozeły Broziniec Brozowiszka Broże Brożeliskie Brożenka Brożki Brożniki Brożynki Brontany Bronzoliszki Brosiarówka Broskowszczyzna Brosty Broszęcin Broszków Broszkowce Brotyki Browa Bruchowice Bruciszki Brudaki córka Zofia wnosi Michałowi Potockiemu, wwdzie wołyńskiemu, ten w pierwszej połowie XVIII w. oddaje je w zastaw Jaroszyńskiemu. Bruchowice, w dok. Bruchowicze, Brachowicze, Brecha, Brochowicze, Brychowicze, wś, pow. kowelski, w pobliżu toru dr. żel. kijowskobrzeskiej, gm Hołoby, 29 w. od Kowla, 74 dm. , 537 mk. , cerkiew, wiatrak jarmarki, Niegdyś wś królewska we włości Mielniekiej. W 1570 r. w posesyi Franciszkowej Chwalczewskiej, wdowy po śscie, w kluczu łuckim. W 1577 r wykazane we włości Niesuchojeże kn. Romana Sanguszki, który wnosi od 18 dym. półdworz. , 5 ogr. W 1583 r. wnosi z niej Fiedor Złoba Czernczyski od 18 dym. , 12 ogr. , 20 kom. W połowie XVIII w. włada tą. wsią Helena Ludwikowa Puzynina. Było w niej 1650 r. 41, w 1652 r. 22 dm. W ostatnich czasach własność Jana Czarneckiego, który posiadał 2, 330 dzies. 1, 105 lasu. Od niego nabyła 1896 r. Kamieńska. Bruchowo, urocz. , pow. ihumeński, gm. Pereszewska Słoboda, okr. pol. i par. katol. Uzda, 92 w, od Ihumenia. Bruciszki, zaśc. , pow. święciański, 2 okr. pol. , gm. Zabłociszki 8 w. ; 5 dusz rewiz. , na. leżał do dóbr skarb. Święciany. Brudaki, kol. nad rz. Wolborką, pow. piotrkowski, gm. Bogusławice, par. Wolbórz, kol. ma 12 dm. , 77 mk. , 318 mórg, karcz. , 1 dm. 3 mk. , 2 mórg. dwor. W 1827 r. 7 dm. , 72 mk. Brudek, ob. Brodek. Brudki al. Brutki, wś, pow. ostrowski, gm. Komorowo, par. Wąsewo. W r. 1578 wś, ,Brutki płaci od 6 łan. , należy do dóbr Wąsewo. W r. 1827 było 26 dm. , 185 mk. Brudki ob. t. I, 384, pow. kowelski, gm. Siedliszcze, 30 w. od Kowla, 38 dm. , 210 mk. Brudna, wś, pow. radzyński, gm. Suchowola, par. Parczew; ma 11 dm. , 122 mk. , 225 morg W 1827 r. 10 dm. , 88 mk. Brudna, Brudne, wś, pow. dzisieński, 2 okr. pol. , gm. Ihumenowo 26 w. ; miała 15 dusz rewiz. , należała do. dworu Przemyśl Rutkiewiczów wprzód Wińczy. Dawniej stanowiła attyn. Szarkowszczyzny. Brudniaki, ob. Bronaki. Brudnice, mylnie Brudnica, dwie wsi w pow. mławskim i sierpeckim, ob. Brodnica t. I. Brudno, dawniej Brodno, wś, pow. warszawski, par. Praga. Na obszarze wsi utworzono wielki cmentarz dla Warszawy. W r. 1870 było tu 442 mk. , 755 morg. dwor. , 632 włośc. Obecnie ludność ogromnie wzmogła się przez parcelacyę obszaru i zabudowanie placów. W r. 1580 była to wieś królewska, Bartłomiej Zaliwski, chorąży liwski, dzierżawca B. i Woli Ząbkowej Ząbki płacił od 11 łan. , a Stan. Długosz, mieszczanin warsz. od 1 łanu, B. należało do par, Kamion. Gmina B. obejmuje przedmieścia Nową Pragę, Szmulowiznę, Pelcowiznę, liczy do 22, 000 mk. Brudnów, mylnie Brudno, dwie wsie, w pow. łęczyckim i radomskim, ob. Brudno t. I. Brudnowo, wś, pow. nieszawski, gm. Straszewo, par. Ostrowąs, ma 229 mk. , 407 morg. Brudzew 1. dawniej Brudzewo, os. miej. , pow. kolski. Wspom. w dok. z 1262, 1288, 1319 r. K. W. n. 304. 618, 805 i 1116. Na początku XVI w. B. jest miastem i posiada kościół par. murowany p. w. św. Mikołaja fundowany przez dziedziców wsi, co najpóźniej w w. XIV. W r. 1455 dziedzice ówcześni odnawiają erekeyę i uposażają przy kościele 4 mansyonarzy. W r. 1687 ufundowano altaryą różańcową. Fundacye te upadły z braku funduszów. W r. 1480 Wojciech Rogaliński kaszt. krzywiński założył kościołek św. Ducha ze szpitalem. Łaski, L. B. I 253. W r. 1579 jest własnością Stanisława Górki wojew. poznańskiego. Płaci szosu fl. 4, od 1 bani gorzał. , 4 przekup. , 2 kom. , 1 Olejnika, 1 piekarza, 8 łan. os. , 1 szynkarza, 4 rzem. , 1 kuśnierza, 2 rzeźników. Ogółem fl. 23. 2 B. , kaliski, wś, pow. kaliski. Na miejsce spalonego od pioruna kościoła drewnianego rozpoczęto budowę murowanego w r. 1900 Brudzewek al. Brudzew, wś nad rz. Prosną, pow. kaliski, gm. i par. Chocz; leży przy granicy pruskiej, ma 25 dm. , 214 mk. Do wsi należy os. Graniczki. Brndzewice u Dług. Brudzowicze, wś. pow. opoczyński. Dawna wieś królewska, należąca dziś do dyecezyi sandomierskiej, dawniej zaś do archid. gnieźnieńskiej, posiadała kościół par. drewniany p. w. św. Mikołaja, założony zapewne już w wieku XIII. Na prośbę Macieja z Drzewicy bisk. przemyskiego i podkanclerzego kor. król Aleksander pozwolił wcielić ten kościół jak filialny do par. w Drzewicy. Gdy stary kościół spłonął w końcu XV w. pleban Koracz wystawił nowy w innem miejscu. Kościół ten spłonął w drugiej połowie obecnego stulecia. Parafię i nabożeństwo przeniesiono do Studzianny. Łaski L. B. I, 649 i przyp. . Brudzewo, w XVI w. Brudzewko i Brudzewo, wś, pow. wrzesiński. Kościół par. p. w. św. Maryi Magdaleny, powstał tu zapewne w ciągu w. XIV, bo r. 1431 Piotr pleban tutejszy występuje w aktach kons. gnieźn. W XVI w. i później siedzą tu Mielżyńscy. Obecny kościół drewniany wzniósł r. 1826 dziedzic wsi Mikorski. Łaski, L. B. I 323. Brudzewo, wś, pow. wejherowski. Wspom. w dok. z 1285r. K. W. n. 717. R. 1294 Jolanta księżniczka polska darowała B. kościołowi gnieżn. W 1356 r. arcyb. gnieźn. zamienił B. na Dąbrowę, należąca do Zakonu krzyż. K. W. n. 1245, 1346. Brudzewo Brudek Brudki Brudna Brudniaki Brudnice Brudno Brudnów Brudnowo Brudzew Brudzewek Bruchowice Bruchowo Brusiłów Brudzino, wś, pow. płocki, gm. i par. Góra, 32 w. od Płocka, ma 7 dm. , 74 mk. , 224 morg. , wiatrak. Brudzka huta, ob. Huta brudzka. Brudzów duży i B. mały, dwie wsi, pow. kielecki, gm. Morawica, par Brzeziny, 17 w. od Kielc. W r. 1827, par. Lisów, 28 dm. . 187 mk. W r. 1540 dziedzicem jest Piotr Borek, ma 8 kmieci na łanach całych, 1 łan pusty do folw. wcielony, karczma, dwór i folw. , łąki, staw, młyn, lasy pasieki. Wieś oceniona na 230 grzyw. Należy do par. Lisów Paw. Małop. 587. Brudzowice, w dok. Bruczowicze, wś, pow. będziński, gm. Sulików, par. Siewierz, ma 92 dm, 830 mk. , 1, 523 mórg włośc. , 2 dwor. W r. 1827 ma 67 dm. 446 mk. Własność bisk. krakow. , należy do klucza siewierskiego, według dok. z r. 1357. Brujelew mylnie, ob. Bruślewo. Brujewka, wś pow. klimowicki, gm. Chociwsk, 37 dm. , 211 mk. Brujki, wś, pow. dzisieński, 2 okr. pol. , gm. i dobra Ihumenowo; 11 dusz rewiz. Bruka, dwór, pow. poniewieski, 4 okr. pol. , gm. Birże, 84 w. od Poniewieża. Brukale, wś i dobra, pow. rossieński, 1 okr. pol. gm. Kroże, o 36 w. od Rossień. Dobra należą, do Eufrozyny Burbiny, mają, 294 dz. Brukaniszki, dwa zaśc. włośc. , pow. wileński, 4 okr. pol. , gm. Bystrzyca; miały 23 dusz rewiz. , należały do dóbr skarb. Rytenie. Brukłajnie, wś, pow. poniewieski, 3 okr. pol, gm. Kibury, 64 w. od Poniewieża. Brukninia, Brykninia wś, pow. poniewieski, 1 okr. pol. , gm. Pniewy, 4 w. od Poniewieża. Brukowo, wś, pow. sokólski, 2 okr. pol. , gm. Bahny, 35 w. od Sokółki, 150 dzies. Brulino 1. r. 1579 Brolino. wś. pow. łomżyński, gm. i par. Sniadowo. W r. 1579 było 10 łan km. W r. 1827 wś pryw. 14 dm. , 69 mk. 2. B. wielkie i średnie, mylnie Bruliny, w XVI w. Brolino, wś, pow. pułtuski, gro. Gołębie, par. Klukowo. W r. 1827 B. wielkie ma 12 dm. , 47 mk. , B. średnie 11 dm. , 40 mk. i B. falkowice 3 dm. , 21 mk. W r. 1576 było 7 1 4 łan. 3. B. , pow. ostrowski, par. Czyżew. W r. 1576 B. ma 3 3 8 łan. a Koski B. 7 łan. , 1 zagr. Brunaczów, wś, w par. Radziszów, pow. myślenicki. Za czasów Długosza L. B. II 134, 135 stała pustka. Na jej obszarze powstała Radziszowska wola. Brunejka, wś, pow. oszmiański, 4 okr. pol. , gm. i dobra Wołożyn; miała 49 dusz rewiz. Brunetówka, wś. pow, kowelski, gm. Siedliszcze, 30 w. od Kowla, 48 dm. , 299 mk. Brunie, Brunowiszki, w spisie z 1886 r. Brynoryszki, folw. , pow. szawelski, 1 okr. pol. , gm. Łnkniki, 64 w. od Szawel, własność Strnkasów 60 dzies. Brunoryszki, ob. Brunie. Brunowiszki 1. dobra, pow. poniewieski, 3 okr. pol. , gm. Kibury, 65 w. od Poniewieża, własność Brykowskich, 326 dzies. Poprzednio należały do Brunowów. 2. B. , ob. t. I, 387 mstko i dobra, pow. poniewieski, 4 okr. pol. gm. Podbirże, 70 w. od Poniewieża, kościół, cegielnia, wiatrak. Kościół fundowała Brunowowa. 3. B. , ok. Brunie. Brus 1. wś, pow. miechowski, gm. i par. Niedźwiedź, 18 w. od Miechowa. W 1827 r. 7 dm. , 61 mk. W r. 1581 we wsi Brusz, Stadnicki dziedzic Niedźwiedzia płaci od 4 łan. km. , 3 kom. 2. B. , wś. pow. jędrzejowski, gm. Baków, par. Mokrsko. W r. 1827 było 19 dm. , 109 mk. W r. 1581 są trzy części a w nich 9 łan. km. , 4 kom. 3. B. , ob. Brusa t. I 4. B. , stary ob. Stary Bruss t. XI. Brusawanka, zaśc. , pow. nowoaleksandrowski, 2 okr. pol. , gm. Smołwy, 13 w. od mta pow. Brusielewo, ob. Bruślewo. Brusienka 1. inna nazwa rzki Dołżanki, pow. ihumeński. 2. B. , folw. , pow. bobrujski, gra. Horbacewicze, własność Pawłowiczów, ma 2 włók. Brusiłów ob. t. I, 389 390, mstko nad Zdwiżem, pow. radomyski, gm. Brusiłów, 32 w. od Radomyśla, 541 dm. , 5, 488 mk. , 2 cerkwie, kościół par. katol. , 3 domy modl żydow. , szkoła, dwa przytułki, szpital żydowski, st. poczt. telegr. , młyn parowy, 2 młyny wodne, 2 wiatraki, 8 garbarni, 6 cegielni, 1 mydlarnia, 1 fabryka grzebieni i corocznie 11 jarmarków. W 1609 r. żyd pawołocki Michel trzyma u Butowiczów B. Stary i Nowy z lasami i wsiami. W 1628 r. Marcin Butowicz wnosi ztąd od 25 dym. , a Łukasz Modliszewski z B. Nowego, trzymanego w zastawie od 15 dym. , 5 ogr. Włość brusiłowska na dorzeczu Zdwiźa, obejmowała 8. 85 mil kw. W skład jej wehodziły po lewej stronie Zdwiźa Koczur Koczerow, Kostkowa, Karabczyn i in. , po prawej zaś Chomulec, Sołowijówka, mto Dywin nad Zarką; później Olszka Wulszka. Wnuk Tadeusza Czackiego Wiktor sprzedał B. marszałkowi szlachty pow. radomyskiego Bazylemu Sinielnikowi. Dziś jego spadkobierców. Dobra miały 1, 677 dzies. roli i 2, 402 lasu. Gmina obejmuje 2 mstka, 7 siół, 13 wsi, 10 kolonii niemieckich i 2 żydowskie, 25, 160 mk. 543 katol, 923 ewang. . 4, 726 żydów i 42, 729 dzies. 21, 142 roli, 2, 859 łąk, 14, 655 lasu, z czego 24, 793 należy do posiadłości większej, 17, 487 do włościan. Bruski, wś i folw. , pow. borysowski, gm. Hajna, 55 w. od Borysowa. Fol. należy do Grabowskich, ma 2 wł. Bruskowszczyzna. 1. wś, pow. bielski, gub. grodz. , 1 okr. pol. , gm. Łosinka, 40 w. od Biel Brudzino Brudzka huta Brudzów duży Brudzowice Brujelew Brujewka Brujki Bruka Brukale Brukaniszki Brukłajnie Brukninia Brukowo Brulino Brunaczów Brunejka Brunetówka Brunie Brunoryszki Brunowiszki Brus Brusawanka Brusielewo Brusienka Bruski Bruskowszczyzna Brudzino Brużajcie Bruśniewicze Bruśnik Bruśno Brusowanka Brusy Bruszki Bruszkie Bruwery Bruzgi Bruzgule Bruża Bruślinów Bruże Brużyca Brwileńska wola Brwinów Bryce Brychy Karwowo Brycianka Bryckie Bryczałowicze Bruślewo ska, wraz ze wsią. Makowertowszczyzną 66 dz. 2. B. , wś, pow. wilejski, 1 okr. pol, gm. Mołodeczno 8 w. ; miała 44 dusz rewiz. , należała do dóbr Izabelin. Bruślewo, Brusielew, mylnie Brujelew, okolica szlach. u źródeł rzki Osówki, pow. ihumeński, gm. Bieliczany, okr. pol. i par. kat. Berezyna, o 6 mil od Ihumenia. Mają, tu działy Ańcutowie 9 wł. , Abramowiczowie 2 wł. , Daszewscy, Iwińscy, Kaczyńscy, Lipieniowie, Michalewiczowie Tatarzyccy, Umińscy, Zajewscy 6 wł. , Zambrzycy, Zdanowiczowie. Bruślinów ob. t. I, 389, wś nad Zharem, pow. lityński, gm. Sosenka, 161 dm. , 980 mk. , cerkiew, szkoła, młyn. Należała do dzierżawy lityńskiej, w 1616 r. podana jako słoboda. Był staw na rz. Zhar. W 1629 r. podane jako mstko, z którego wwda brasławski wnosi od 199 dym. Bruśniewicze ob. t. I, 391, wś nad rzką Dołżanką, pr. dopł. Druci, pow. ihumeński, gm. Dołhie, 95 w. od Ihumenia, ma 20 osad. Bruśnik, u Dług. Brusznyk, wś. pow. grybowski. W dok. z 1370 r. ; należy do zamku w Rożnowie Kod. mał. I, 368. W połowie XV w. istnieje tu kościół par. z kamienia, p. w. Wniebowzięcia N. P. Maryi. Dziedzicem wsi Rożnowie h. Gryf. Łany km. dają dziesięcinę bisk. krakow. , folw. plebanowi L. B. II, 303. Bruśno al. Klon, folw. , pow. borysowski, gm. Łosznica, o 27 w. od Borysowa. Obecnie Mik. Bolszew ma do 16 włók, Brusowanka, wś, pow. dzisieński, 4 okr. pol. gm. i dobra Jazno; 3 dusze rewiz. Brusy 1. al. Rogowszczyzna, zaśc. , nad rzką Schą, pow. borysowski, gm. Bytcza, o 7 w. od Borysowa, ma 6 osad. 2. B. , wś, pow. wilejski, 3 okr. pol. , gm. Miadzioł 14 w. . W r. 1865 było 124 dusz rewiz. ; należała do dóbr Uzda. Bruszki, wś, pow. dzisieński, 4 okr. pol. , gm. Mikołajewo o 5 w. ; miała 23 dusze rewiz. ; należała do dóbr Bielany. Bruszkie, wś, pow. rossieński, 1 okr. pol. , gm. Kroże, 53 w. od Rossień. Bruwery 1. chutor, pow. poniewieski, 2 okr. pol. , gm. Naciuny, 75 w. od Poniewieża. 2. B. , dwór, pow. poniewieski, 4 okr. pol. , gm. Podbirże, o 68 w. od Poniewieża. Bruzgi, wś, pow. sokólski, 1 okr. pol. , gm. Kruhlany, 20 w. od Śokółki. Bruzgule, wś, pow. nowoaleksandrowski, 5 okr. pol. , gm. Kwietki, 101 w. od mta pow. Bruża, os. młyn. , pow. kowieński, 1 okr. pol. , gm Wilkija, 24 w. od Kowna. Brużajcie, wś, pow. rossieński, 4 okr. pol. , gm. Skawdiwile, 29 w. od Rossień. Bruże 1. wś, pow. nowoaleksandrowski, 1 okr. pol. , gm. Antolepty, par. Dusiaty, 19 w. od mta pow. Mają tu Bertulisowie 38 dzies. , Zawadzcy 40 dzies. Dawniej B. należały do Stefaniszek, Zakrzewskich, od nich przeszły do Klotowej, około 1848 r. Benedykt Klott sprzedaje Zawadzkim. 2. B. , okolica, pow. poniewieski, 2 okr. pol. , gm. Smilgi, 24 w. od Poniewieża. Ratkiewiczowie mają, tu 15 dz. , Giedrykowie 124 dz. , Naglińscy 34 dz. , Narakasowie 40 dz. . Sawiccy 62 dz. i Sipowiczowie 30 dz. 3. B. Omale, zaśc. , pow. szawelski, 2 okr. pol. , gm. Kurszany, 12 w. od Szawel, własność Kiłkuszów, 36 dz. 4. B. , folw. , pow. szawelski, 3 okr. pol. , gra. Zagory, 66 w. od Szawel 5. B. , wś. pow. telszewski, 1 okr. pol, gm. Tyrkszle, 35 w. od Telsz. 6. B. , wś, pow. telszewski, 2 okr. pol. , gm. Szkody, 49 w. od Telsz. Brużyca, w XVI w. Brozicza, wś, pow. łódzki. W r. 1576 Brozicza i B minor w par. Zgierz. We wsi B. płaci Sokołowski od 4 łan. , 3 pustych, karczmy, młyna, 8 rzem. , 1 osad. , w B. małej są. 4 działki Brożyckich, 1 1 2 łan. km. , 3 zagr. , 16 osadn. Ma tu też swą część prepezyt łęczycki płacący w B. wielkiej od 4 łan, 1 pustego, 6 osadn. , rzemieślnicy opuścili siedziby. Brwileńska wola, wś, pow. gostyński, gm. Łąck, par. Duninowo, ma 151 mk. , 332 morg. W r. 1827 wś rząd. ma 13 dm. , 110 mk. ob. Wola Brwileńska t. XIII. B. pokościelny fol, 37 1827 było 37 dm. dwie wsi nad SarBrwinów, wś, pow. błoński. Kościół par. istnieje tu już w XVI w. R. 1580 siedzą tu trzej Wrońscy na dziale Jana Czubińskiego, płacą od 2 łan. km. W r. 3 870 B. miał 682 mk. 1, 734 morg. dwor. , 287 włośc. ,. mk. , 119 morg. W r. 374 mk. Bryce wielkie i małe, janką, pow. drysieński. Brychy Karwowo, pow. kolneński. W r. 1577 siedzą tu częściowi dziedzice mający 4 1 2 łan. , 4 zagr. , 11 morg. Brycianka al. Bryczenka, wś i fol. , pow. nowogródzki, gm. Horodeczno. Wś ma 23 osad; folw. , własność Samojlenki, 30 włók. Bryckie ob. t. I, 393, wś, nad Olszanką, pow. berdyczowski, gm. Wachnówka 5 w. , 75 w. od Berdyczowa, 371 dm. , 2, 324 mk. , cerkiew drewn. zbudowana r. 1763 na miejscu dawniejszej, szkółka, młyn. Przed r. 1865 wś miała 3, 343 dzies. Z sąsiednią Wachnówką, należała do dóbr Zbaraskich, Wiśniowieckich, ostatecznie od Honoraty Borzęckiej kupiona przez Trzecieckich, obecnie składa się z trzech części Rogozińskiej 299 dzies. , Toli Certowicz, 724 dzies. , Maryana i Władysława Morgulców 434 dzies. . Lasy wspólne dla dóbr Biała, Bryckie, Koniuszówka, Konstantynówka, Szenderówka, Piotrówka, Wachnówka i Turbów, ciągną się za temi ostatniemi dwoma wsiami, oddzielając gub. kijowską od podolskiej. Bryczałowicze, mylnie Bryszczałowicze, wś, chutor i fol. , pow. bobrujski, gm. Zamosze, okr. Bruślewo Bryczyce Bryczyna Brydgawrynie Brydko Brydwojże Brydy Brydzie Brygada Brylczyn Bryczanka Brykninia Brykowiec Brykula pol. i par. kat. Świsłocz, 38 w. od Bobrujska. Wś ma 19 osad, folw. własność Wierzbiłowiczów 3 1 2 wł. Bryczanka, ob. Brycianka. Bryczka al. Bryczki, dwie wsi t. n. wś, pow. miński, gm. StareSioło, 10 w. od Mińska. Bryczki, wś, pow. dźwiński dyneburski. Bryczyce al. Brykczyce wś i młyn, pow. nowogródzki, gm. Koszelewo, 17 w. od Nowogródka. Bryczyna al. Brzyczyna dolna i górna u Dług. Brzyna major i Brzyczyna minor, dwie wsi, pow. wielicki. W połowie XV w. daje dziesięcinę plebanowi u św. Mikołaja za murami Krakowa. Dziedzic Stan. Dąbski h. Rola. L. B. II. 185. Brydgawrynie, wś, pow. rossieński, 4 okr. pol. , gm. Pojurze, 78 w. od Rossień. Brydko Brydki Zalesie, dawniej Zalesie, wś, pow. owrucki, gm. i par. praw. Chrystynówka 3 w. , 30 w. od Owrucza, 149 dz. , 905 mk. , cerkiew filialna drewniana z 1779 r. Należała niegdyś do dóbr kapituły wileńskiej 1581 r. . W 1699 r. własność Jana i Eustach. Diedowiczów Trypolskich, należy w 1750 r. do Mateusza Trypolskiego, w nowszych czasach bar. Taube. Brydwojże, jezioro, w pow. rossieńskim, na płd. zchd od mstka Cytowiany, ma około 1 w. średnicy; głębokie do 8 saż. Dno nieczyste, brzegi nizkie. Brydy al. Bryjdy, wś, pow. szawelski, 1 okr. pol. , gm. Szawle 8 w. . Brydzie w spisie z r. 1878, Bredzie, wś, pow. władysławowski, gm. i par. Syntowty, ma 25 dm. , 205 mk. Por. Bredzie. Brygada, urocz. , pow. słucki, gm. , i par. katol. Ciemkowicze, 46 w. od Słucka. Brygidka, os. , pow. noworadomski, gm. Kruszyna, 2 dm. , 4 mk. , 6 morg. Brygidów 1. fol. , pow. miński, gm. Rubieżewicze 45 w. . Własność Pietruskich 8 włók. 2. B. , fol. nad Dnieprem, pow. rzeczycki, gm. Zaspa, okr. pol. i par. katol. Rzeczyca 17 w. . Własność Kuncewiczów, z folw. Jaszówka 152 wł. 3. B. , dobra, pow. czerykowski, dziedzictwo Makowieckich, 6, 859 dzies. 4, 807 lasu. Brygidowo 1. dobra, pow. wołkowyski, 2 okr. pol. , gm. Łyskowo, 31 w. od Wołkowyska, własność Szyrajewych, z urocz. Michałowo 1, 266 dzies. 2. B. , wś, pow. wilejski, 1 okr. pol. , gm. Chotenczyce 5 w. ; miała 22 dusz rewiz. , należała do dóbr. Łukawiec. Brygiszki, zaśc. , pow. poniewieski, 4 okr. , gm. Birże, 79 w. od Poniewieża. Brygitpole, wś, pow. wieliski, gm. Kożakowo. Bryjałgola, pow. poniewieski, ob. Barjagoła. Bryjdy, ob. Brydy. Słownik Geograficzny T. XV. Zeszyt 172. Brykczyce. 1 Bryksicze, os. pow. nowogródzki, okr. pol. , gm. Horodyszcze. 2. B. , ob. Bryczyce. Bryki 1. wś i dwa folw. , pow. bielski, gub. grodz. , 4 okr. pol. , gm. Narojki, par. kat. Ostrozany, 44 w. od Bielska. Wś ma 125 dzies. ; jeden folw. należy do Niewiarowskich, i ma 86 dzies. ; drugi do Czarnockich, ma 167 dzies. 2. B. , okolica, pow. wołkowyski, 2 okr. pol. , gm. Hornostajewicze, 20 w. od Wołkowyska. 64 dz. Brykninia, ob. Brukninia. Bryków 1. ob. t. I, 394, wś nad rzką Kutianką, dopł. Wilii, pow. krzemieniecki, gm. Szumsk, st. poczt. Krzemieniec 30 w. , st. dv. żel. Rudnia Poczajowska 55 w. , ma 114 dm. , 846 mk. praw. i 2 katol. Cerkiew drewn. z 1800 r. , szkółka cerk. od 1873 r. , młyn. Pod względem geognostycznym ciekawe są tutejsze formacye okresu syluryjskiego, pokrewne z podobnemi formacyami Galicyi Wschodniej. W 1570 r. z Walewem i Bajmakowem własność Andrzejowej Dybowskiej, która wnosi z nich od 52 dym. , 2 bojar. putn. , 2 ogr. po 4 gr. , 2 ogr. po 2 gr. , 1 luźn. 12 gr, od 2 kół młyn. W 1583 r. płaci z tych wsi Kacper Kłodziński z 18 dym. , 8 ogr. , 2 kom. Na początku zeszłego w. B. był w ręku Błędowskich; w 1740 r. w zastawie u Jaroszyńskich, w drugiej połowie b. stulecia własność Daniela Mężeńskiego, zajęty poźniej na skarb, nabyty został w 1873 przez hr. Błudowę zm. 1891, obecnie z Bajmakami własność Ferzenowej, posiadającej w obu tych wsiach 1, 463 dzies. ziemi dwor. 2. B. ob. t. I, 394, wś nad rzką b. n. , pow. nowogradwołyński, gm. Korzec, par. praw. Czernica w pow. ostrogskim, 38 w. od Nowogrodu Wołyńskiego, ma 82 dm, 539 mk. , szkoła, wiatrak. W 1477 r. należy do Międzyrzecza kn. Koreckiego, ktory płaci od 8 dym. , 5 ogr. W 1650 i 1651 r. ma 45 dym. , a w 1653 r. 10 dym. ; własność ks. Samuela Koreckiego. Dalej Czartoryskich, Lubomirskich, w 1889 należała do Małyńskich, obecnie własność Nyki. 3. B. , ob. Brzuchów. Brykowiec al. Brykowice, os. , pow. krasnostawski, gm. Rudka, par. Krasnystaw. Brykula 1. chutor, pow. latyczowski w pobliżu Rewuchy. 2. B. , os. , karcz. , pow. lityński. gm. Stara Sieniawa. 3. B. , wś, nad rzką Muchawką. , dopł. Chomotru, pow. zasławski, gm. Sulżyn, par. praw. Ławrynowce, 22 w. od Zasławia, 63 dm. , 591 mk. , młyn, wiatrak. Własność niegdyś z Dederkałów Oświęcimskiej, która wniosła ją. wraz z Sulżynem jako wiano Jakubowi Ciechońskiemu Z ręką. córki przeszła do Karola Mikulicza b. marszałka szlachty wołyńskiej, który sprzedał ją. Nartowi, dziś własność jednej z jego córek Zofii Władysławowej Jełowickiej. Brylczyn, r. 1579 Bralczyn, wś, pow. pińczowski, par. Młodzowy. W r. 1579 własność 16 Bryków Brygidka Brygidów Brygidowo Brygiszki Brygitpole Bryjałgola Bryjdy Brykczyce Bryki Bryczanka Bryczka Bryczki Bryliszki Bryle bisk. krakow. w dzierżawie wojew. radomskiego, który płaci od 10 os. , 6 łan. , 4 zagr. 1 chał. , 2 rzem. , 4 ubog. Należy do par. Michałów. W r. 1789 jestto folwark do Michałowa należący. Bryle 1. wś na praw. brz. Berezyny, na przeciw wsi Studzionki, pow. borysowski, gm. Bytcza, 16 w. od Borysowa, ma 21 osad. Ob. Studzionka t. IX. 2. B. , wś, pow. horecki, gm. Puhłaje 11 w. . 3. B. , wś i dobra, pow. mohylewski, gm. Wiejna. Wś ma 27 dm. , 112 mk. ; dobra od 1866 r. własność Bartołomejów, wraz z dobrami Lubuż mają, 2, 765 dzies. 2, 000 lasu 4. B. , wś tamże, ob. KoczurynoBryle. 5. B. , wś i dobra, pow. święciański, 3 okr. pol. , gm. Kobylniki 10 w. . Wś miała 21 dusz rewiz. dobra należały 1865 r. do Henzelów. Brylew 1. dobra, pow. homelski, gm. Homel, od 1858 r. własność Mielnikowych, 213 dzies. 2. B. Dolny, dobra, tamże, od 1870 r. własność Pitunowych, 157 dzies. 3. B. Górny, tamże, własność Pieskich, wraz z os. Plosy 115 dzies. Wś ma 24 dm. , 102 mk. Brylewo, wś i fol. , pow. nieszawski, ma 98 mk. 425 morg. dwor. , 10 włośc. W r. 1827 wś pryw. 10 dm. 90 mk. Brylewo, wś, dobra i urocz. , pow. kobryński, 2 okr. pol. , gm. Błoty, 2 w. od Kobrynia, Wś ma 121 dzies. ; dobra 214 dzies. w części Brodzińskich, 51 dzies. w części Hiżów; urocz. należy do Wainsteinów, ma 20 dzies. Poprzednio własność Ruszczyców. Brylewszczyzna 1. fol. , pow. ihumeński, gm. Szack, okr. pol. i par. kat. Uzda. Niegdyś należał do dóbr BiałySzack, potem trzymali Brylewscy, dziś Dzieżyców, ma 7 wł. 2. B. , fol. , pow. miński, gm. Białorucz, 24 w. od Mińska, własność Brylewskich, ma 3 wł. Brylisko, wś i fol. , pow. noworadomski, gm. i par. Radomsk, ma 13 dm. , 24 mk. , 54 morg. włośc. , i 25 dwor. W r. 1827 było 2 dm. , 6 mk. Bryliszki, wś włośc. , pow. święciański, 2 okr. pol. , gm. Kukuciszki 15 w. ; miała 7 dusz. rewiz, należała do dóbr skarb. Inturki. Bryłki, wś, pow. oszmiański, 4 okr. pol. , gm. i dobra Wołożyn; miała 49 dusz rewiz. Brylówka 1. wś, pow. bychowski, gm. Horodyszcze, 15 dm. , 60 mk. 2. B. , wś, pow. czerykowski, gm. Pałuż, 36 dm. , 225 mk. Brylówka al. Burkatówka ob. t. I, 394 Brylówka i tamże 475, Burkatówka wś nad Tykiczem Gniłym, pow. taraszczański, gm. Stawiszcze, st. poczt. Taraszcza o 22 w. 266 dm. , 3, 566 mk. , cerkiew drewn. z 1767 r. . szkółka cerk. , młyn, 10 wiatraków. Podług Pochilewicza nazwa Brylówka jest dawniejsza, Burkatówka zaś pochodzi od siedzącego tu w zeszłym wieku Burkata. Bryły u Dług. Brili, wś, pow. jasieiski. Za Długosza własność klasztoru tynieckiego, dawała dziesięcinę klasztorowi L. B. II, 287 i III 208. Bryndziniata, wś, pow. lidzki, 1 okr. pol. , gm. i dobra skarb. Lida 8 w. ; miała 49 dusz rewiz. Bryndziszki Górne, folw. i okolica szlach. , pow. oszmiański, 1 okr. pol. gm. Polany. Folw. 1865 r. własność Zawadzkich, obecnie Łokuczewskiego. Bryndzowa, ob. Bronzowa. Brynica mokra 1. wś, pow. jędrzejowski, gm. Nagłowice, par. Cierno. Odl. od Jędrzejowa 9 w. W 1827 r. 6 dm. , 54 mk. 2. B. , sucha, pow jędrzejowski, gm. Prząsław, par. Cierno. W dok. z r. 1210 i 1256 w liczbie włości klasztoru jędrzejowskiego Kod. mał. I, 51. R. 1581 Brinica większa, własność klasztoru, ma 3 1 2 łan. km. , 3 kom. , folusz. B. mniejsza 1 łan. Bryniczów, fol. , pow. oszmiański, gm. Derewno 4 w. , gorzelnia. Brynkiszki 1. w spisie z 1886 r. Brynkliszki, zaśc. , pow. nowoaleksandrowski, 1 okr. pol. , gm. Tauroginie, 39 w. od mta pow. 2. B. , wś; pow. wileński, 1 okr. pol. , gm. Rzesza 14 w. , miała 7 dusz rewiz. , należała do dóbr Suderwa. 3. B. , dwie wsi, pow. wileński, 2 okr. pol. , gm. Mejszagoła 8 w. , miały w 1865 r. 76 dusz rewiz. i należały do dóbr Gładkiszki. Bryńsk al. Bryńsko królewskie, wś, pow. brodnicki, par. Górzno. W dok. z r. 1229 wymieniony jako Brennitia wś z grodem, przyległa do Gołkowa. Kod. mazow. 3, Bryski, r. 1287 Briscovish r. 1368 Brischky, pow. łęczycki. Władysław ks. kujawski daje r. 1287 klasztorowi w Trzemesznie wś B. droga zamiany za karczmy i targowe w Łęczycy. K. W. n. 581, 1589, 1802. W r. 1576 własność opactwa w Trzemesznie, ma 11 łan. km. , 2 wójt, karczmę, 2 rzeźn. , 2 przekupniów, 2 zagr. Brystol, Brystal, zaśc. , pow. nowoaleksandrowski, 4 okr. pol. , gm. Rakiszki, 68 w. od mta pow. Bryszcze, trzy kol. , pow. łucki, gm. Torczyn, 13 w. od Lucka, 80 dm. , 466 mk. Bryszdpol, dobra, pow. wilejski, 1 okr. pol. , gm. Radoszkowicze, 1865 r. własność Golejewskich i Świętorzeckich. Bryszewo, ob. Brzyszewo. Bryszki, fol. , pow. piotrkowski, gm. Rozprza, par. Mierzyn, ma 3 dm. , 25 mk. , 400 morg. dwor. , 15 włośc. W 1827 r. 9 dm. , 66 mk. , W r. 1511 siedzi tu drobna szlachta. Bryszwiany, wś, pow, telszewski, 4 okr. pol. , gm. Wornie, 21 w. od Telsz. Brytawka, rzeczka w pow. olhopolskim, dopł. Podorożnej, dopł. Sawranki Czeczelnickiej. Bierze początek przy wsi t. n. i pomiędzy Popową Groblą a Iwaszkowem ma ujście. Płynie z płn. na płd. na przestrzeni 12 w. i wraz z dopływami odlewa 6 stawów. Bryle Brylew Brylewo Brylewszczyzna Brylisko Bryłki Brylówka Bryły Bryndziniata Bryndziszki Bryndzowa Brynica mokra Bryniczów Brynkiszki Bryńsk Bryski Brystol Bryszcze Bryszdpol Bryszewo Bryszki Bryszwiany Brytawka Brytawka ob. t. I, 395, wś, pow. olhopolski gm. Werbka Czeczelnicka, 232 dm. , 1, 438 mk. , cerkiew, szkoła, młyn parowy i konny, olejarnia. Bryzgi 1. , wś, pow. nowoaleksandrowski, 5 okr. pol. , gm. Czadosy, 66 w. od mta pow. 2. B. Kudzie ob. Brazgi. Bryzgów, u Dług. Brzizkow, wś, pow. konecki, gm. i par. Borkowice, odl. 22 w. od Końskich, ma 30 dm. . 251 mk. , 682 morg. dwor. i 162 włośc. W r. 1827 było 5 dm. , 47 mk. Istniał w XV w. i należał do Borkowskiego h. Łabędź. Bryzie, wś nad jez. Sbobernie, pow. lucyński, gm. Janowola, 25 w. od Lucyna, 32 dm, 244 mk. , zarząd gm. , cerkiew, szkoła. Bryże, wś włośc, pow. wileński, 1 okr. pol. , gm. Niemenczyn 8 w. ; miała 14 dusz rewiz. , należała do dóbr skarb. Giejany. Bryżelubki, wś, pow. dzisieński, 3 okr. pol. , gm. Leonpol 9 w. ; miała 28 dusz rewiz. ; należała do dóbr Uźmieny. Bryżewo, wś, pow. lucyński. Mają tu Anna Kukielowa 24 dzies. , Tekla Krapowa 48 dz. i Anna Ostrowska 24 dzies. Bryżynki, wś, pow. dzisieński, 3 okr. pol. , gm. Leonpol 17 w. ; miała 3 dusze rewiz, należała do dóbr Pieresołówka. Brzana, wś, pow. grybowski, Pasco de Brzana w dok. z r. 1367. Kod. mał. III 207. W XV w. połowa łan. km. , i folw. dają. dziesięcinę kościołowi w Siedliskach, druga połowa bisk. kraków. L. B. II, 237, Brzązowice, al. Brzączowice, w dok. z r. 1254 Brenczowic, u Dług. Brzosczowicze, wś, pow. wielicki. Wymienione w dok. z r. 1254 między posiadłościami klasztoru szczyrzyckiego. Kod. małop. I, 45. W połowie XV w. dziedzicem B. jest Piotr Ossowski h. Ulina. Wś miała 3 łany km. , karczmę i zagr. dających dziesięcinę do 4 grzyw. prebendzie góreckiej w Krakowie. Pol. założony na rolach kmiecych dawał kościołowi w Drogini. L. B. 1 45 i II 183. Brzechów, wś, pow. kielecki. Według Długosza L. B. 1, 474 i II 459 stanowi własność prebendy kieleckiej zw. Brzechowską. Łany km. i sołtystwo dają dziesięcinę prebendzie. Brzeg, wś, pow. rawski. W r. 1576 siedzą tu Grotowscy z poblizkich Grotowic i Puczniewscy. Płacą od 4 łan. 9 zagr. , 3 przekupniów. Brzeg w dok. z 1290 r. Brega, miasto, pow, na Szląsku. Wspom. w dok. z r. 1290, 1327, 75 K. W. n. 645, 1087, 1725. Zmorski R. B. miasto w górnym Szląsku Tyg. Illustr. n. 188, r. 1863. , Kunz H. Das Schloss der Plasten zum Brieg. Brieg 1885. Brzeg Biały 1. wś nad Teterowem, pow. radomyski, gm. Przyborsk, par. praw. Iwańków, 73 w. od Radomyśla, 30 dm. , 175 mk. Należy do dóbr Przyborsk Zaleskich. 2. B. B. ob. t I, 198 BiałyBrzeg, wś nad Irszą, pow. radomyski, gm. Malin, par. praw. Zarudzie 4 w. , 23 w. od Radomyśla, 30 dm. , 218 mk. , odlewnia żelaza. Własność większa należy do Józefa Rożałowskiego 785 dzies. i do Ireny Kondrackiej 198 dzies. W 1581 r. własność Fursów, następnie w 1628 r. monasteru pieczarskiego w Kijowie. Brzeg Krasny 1. wś i fol. , nad rzką Dobośnią, pow. bobrujski, o 2 w. od st. dr. żel. libaw. romeń. t. n. , gm. Stepy, 45 w. od Bobrujska. Folw. własność Katowskich, około 43 włók. 2. B. K. , dobra nad rz. Wołmą, pow. ihumeński, gm. Klinek, 27 w. od Ihumenia par. katol. , przeło 50 włók własność Korzeniewskich. Miejscowość tę opisał wierszem ks. Mikołaj Łojko Mińsk, 1855. 3. B. K. , wś, pow. wilejski, 2 okr. pol. , gm. Iża 5 w. ; miała 20 dusz rewiz. , należała do dóbr Ostrowy. BrzegKraty, BierechKruty, wś nad rzką Uszą, pow. nowogródzki, gm. Horodziej, ma 51 osad. W r. 1492 Król Aleksander nadał tę wieś Piotrowi Kiszce, Anna Kiszczanka wniosła ją w dom Radziwiłłów r. 1533. Należała do ordynacyi Nieświeskiej. Brzegi 1. os. na obszarze Otwocka w pow. nowomińskim, złożona z samych wilii służących za miejsce letniego pobytu mieszkańców Warszawy. 2. B. w dok. Breghe, wś, pow. jędrzejowski. Przed r. 1176 nadana z tej wsi dziesięcina klasztorowi jędrzejowskiemu przez Jana arcyb. gnieźn. W połowie XV w. wieś królewska ma kościół par. drewniany p. w. św. Mikołaja. Dziesięcinę do 10 grzyw. pobiera biskup krakowski. L. B. II, 68. W r. 1771 Brzegi, Żerniki, Brzeźno, w dzierżawie Kluszewskiego chor. przasn. dają kwarty 1760 zł. , 11 gr. Brzegi, wś, pow. wielicki, par. Grabie. Por. Ruszcza t. X, 36. Brzeniec, fol. , pow. grójecki, ma 4 mk. , 100 morg. W r. 1827 miał 2 dm. , 13 mk. Brześć kujawski, r. 1250 Bresce, miasto. Otrzymało prawo niemieckie wcześnie bardzo, gdyż Kazimierz ks. łęczycki i kujawski pozwalając r. 1250 Mikołajowi prepozytowi włocławskiemu osadzić na prawie niemieckiem wieś Sobotę, powiada jus theutonicum quo utuntur incole de Bresce. Kod. dypl. pol. II, 41. Liczny szereg dokumentów objaśniających dzieje B. podano w II tomie Kod, dypl. pol. Comes Prezlaus kasztelan występuje w dok. z 1298 r. Wojewoda Albertus 1349 r. Wójt i rajcy miejscy w dok. z 1317 r. Brześć Litewski, mto, pow. , gub. grodzieńskiej, ma obecnie 2, 386 dm. 81 murowanych i 43, 820 mk. Brześć stary ob. Stary Brześć t. XI. Brześcianka, wś i dobra nad rzką Bronką, pow. bielski, gub. grodz. , 2 okr. pol. , gm. Malesze, 13 w. od Bielska, między Brańskiem a Biel Brytawka Bryzgi Bryzgów Brytawka Bryzie Bryże Bryżelubki Bryżewo Bryżynki Brzana Brzązowice Brzechów Brzeg Brzeg Biały Brzeg Krasny Brzeg Brzegi Brzeniec Brześć kujawski Brześć Litewski Brześć stary Brześcianka Brzesko skiem. Wś ma 94 dzies. włośc. ; dobra, własność Tworkowskich i Wolskich, mają 390 dz. I W 1760 r. własność Hipolita Jankowskiego. Brześciany, wś, pow. samborski, par. Jankowice. Wymieniona w akcie uposażenia klasztoru w Zawichoście z r. 1257. Brzeście 1. wś, pow. jędrzejowski. W XV w. siedzą tu dwaj dziedzice h. Godula. Łany km. i dwa folw. dają dziesięcinę do 4 grz. kościołowi w Mieronicach. L. B. II, 86. 2. B. , wś, pow. pińczowski, gm. i par. Pińczów odl. 3 w. . W połowie XV w. dziedzicem był Andrzej Piędziczowski h. Dębno. Wś miała 6 łan. km. dających dziesięcinę do 6 grz. prebendzie Żydowskiej w Kielcach. L. B. I, 460 3. B. , w dok. Brzesczie, wś, pow. garwoliński, par. Stężyca. Według dok. z r. 1252 własność klasztoru sieciechowskiego. Kod. kat. krak. I, 42. Brzeście 1. w dok. Brzescze, wś, pow. mielecki. Wymieniona w dok. erekcyi kościoła w Gawłuszowicach z r. 1215. Nadano wtedy dziesięcinę z ról folwarcznych. W dok. z r. 1352 wspomniana. Kod. mał. III, 82. 2. B. , wś, pow. bialski Galicya. W połowie XV w. wś królewska, w par. Oświecim, daje z łan. km. dziesięcinę mansyonarzom oświecimskim, wartości do 9 grz. L. B. II, 224. Brzeska Górka, fol. i młyn nad rz. Grabią, pow. łaski, gm. Wola Wężykowa, fol. ma 2 mk. , 32 morg. ; os. młyn, 1 dm. , 14 mk. , 37 morg. Brzesko 1. nowe, os. miej. , pow. miechowski. W dok. z 1252 r. występuje Wencezlaus Abbas de brezsk. Kod. małop. 43. W r. 1276 Bolesław wstydliwy nadaje swobody wsiom klasztoru Premonstratensów p. w. N. P. Maryi w Brzesku. Wspomniany jest w dok. kasztelan de Bressco. W r. 1279 Floryan opat tuteiszy nadaje wójtostwo niejakiemu Godfrydowi synowi Arnolda de Slesin dla osadzenia miasta na prawie nowotarskiem. Miasto otrzymuje prócz łanów przyległych do osady jeszcze łąki i dąbrowy klasztorne z drugiego brzegu Wisły tudzież jeziora. Kod. kat. krak. I, 110. Swiętosław opat w B. daje r. 1337 przywilej na sołtystwo w Gunowie. W akcie z r. 1358 powiedziano, iź w potwierdzeniu przywilejów klasztoru przez Władysława Łokietka w r. 1331 zapomniano wspomnieć de opido Bresscensi dudum jure theutonico locato. Kod. małop. I, 295. 2. B. stare, wś, pow. miechowski. Długosz podaje, iż wieś ta, własność królewska, miała kościół par. drewniany p. w. św. Piotra i Pawła. Przy kościele była prebenda św. Pankracego uposażona dziesięcinami ze wsi Sierosławice i Maciejowice. Wś B. miała 4 zagrod. z rolą i folwark. L. B. II, 151. Istniał tu zapewne gród kasztelański. Kasztelanowie brzescy znani z dokum. są Jacobus 1217, Wlodimirus 1232 34. Bronissius 1242 44, Solko 1253, Smil 1274, comes Martinus 1280, Johannes 1306 1316. Br. Ch. Brzesko, u Dług. Brzezek, miasto powiatowe w Galicyi, nad rz. Uszwicą. Według Długosza dziedzicem jest Spytek z Melsztyna h. Doliwa. Miasteczko posiada kościół par. drewniany i młyn na Uszwi. Dziesięcinę dają prebendzie łukowskiej w Tarnowie. L. B. I, 613. Brzeszczem r. 1576 Breszcze, wś, pow. grójecki, par. Słomczyn; ma 278 mk. , 1, 530 mr. dwor. i 356 włośc. W r. 1576 wś ta w par. Cieciszewo ma 3 łany km. 1 zagr. Siedzi tu Turowska. Brzezia, w XVI w. Brzezie, r. 1827 Brzezia mylnie Brzyzie, wś, pow, gostyński, par. Jamno. Wieś książęca w r. 1462. W r. 1579 Brzezie Regia ma 15 1 2 łan. , 2 zagr. z rolą, . 3 rzem. , 3 kom. Por. Brzyzie t. I. Brzezice, w dok. Bryscza, u Dług. Stroza al Brzezycze, wś, pow. lubelski, par. Biskupice. B. 1330 otrzymują zamianę prawa sredzkiego na magdeburskie. Kod. mał. II, 275. Wedle Długosza nabył tę wieś dla bisk. krakow. Zbigniew Oleśnicki. Miała 8 łan. km. , 1 sołtysi. Dziesięcinę wartości 8 grzyw. dawano biskupowi. Do wsi przyłączono łan nadany kościołowi w Biskupicach przez Mirza Jastrzębca. L. B. IL 549. Odnosi się to widocznie do wsi Stróża oddzielonej następnie od Brzezic. Wr. 1676 Aleks. Lanckoruński dziedzic Biskupic płaci tu od 41 poddanych, na pięciu innych działach siedzą różni dziedzice płacący od 22 poddanych, 4 dworskich i 10 osób z rodziny. Stróża oddzielna wieś ma 22 poddanych. Brzezie 1. wś i fol. , pow. włocławski; ma 455 mk, 3611 morg. dwor. , 78 włośc. Własność bar. L. Kronenberga. Wzorowe gospodarstwo rolne, wielka owczarnia. W r. 1557 jest tu 9 działów szlacheckich, na których siedzą Brzezieńscy i inni. Płacą od 23 1 2 łan. km. , 17 zagr. 2. B. , wś, pow. nieszawski, par. Mąkolno. W r. 1557 par. Lubotyn. Jan Lubstowski dziedzic Wierzbia płaci tu od 12 łan. km. , 4 zagr. , 1 rzem. 3. B. , kol. , pow. piotrkowski, gm. Wadlew, par. Drużbice; ma 17 dm. , 134 mk. , 400 morg. 4. B. , fol. nad rz. Lnciążą, pow, piotrkowski, gm. Krzyżanów; ma 4 dm. , 38 mk, 242 morg dwor. 5. B. , wś, pow. piotrkowski, gm, Ręczno; ma 17 dm. , 57 mk. , 37 mórg. 6. B. , wś, pow. iłżecki, gm. Tarezek, par. Swiętomarz, odl. 31 w. od Iłży; ma 53 dm, , 281 mk, , 430 morg. włośc. i 263 dwor. W r. 1275 własność klasztoru wąchockiego. 7. B. , szlacheckie, wś, pow. opatowski, gm. Opatów, par. Ptkanów; ma 29 dm. , 380 mk. 633 morg. dwor. i 225 włośc. W XV w. dziedzicami są trzej Okszyce. Wieś ma 13 łan. , karczmy, zagrod. , dających dziesięcinę do 13 grzyw. prebendzie Krzczonowskiej. L. B. II, 499. W r. 1578 Andrzej Szczucki płaci tu od 15 osad, 8 łan. , 5 zagr. , 4 kom. ubog. , 3 pustek. 8. B. , Brzezia Brzezice Brzezie Brzeszczem Brześciany Brzeście Brześciany Brzeska Górka Brzezin Brzezina góra Brzezie Brzezie Brzezienko Brzezina Brzeziny Brzezinki Brzezinka Brzezinie pow. stopnicki, gm. Radzanów, par. Chotel czerwony. Odl. od Stopnicy 17 w. W 1827 r. wś pryw. ma 7 dm. , 53 mk. Brzezie 1. narodowe w, dok. Brzeszye, wś nad rz. Rudawa, par. Bolechowice. Bolesław ks. krak. nadaje r. 1261 katedrze krakowskiej dział Zdzimira w Brzeziu. W r. 1365 Jan i Ofka dziedzice Dzieduszyc zamieniają, z katedrą, krakowską, swe działy w Brzeziu na Wole Zacharyaszową. Kod. kat. krak. I, 84, 303. W połowie XV w. własność kapituły krakow. w jednej połowie, a w drugiej Pogórskiego h. Leliwa i Mninockiego h. Nowina. W części kapitulnej były 4 łany km. , karczma z rolą, trzech zagrod. , młyn i folw. kanonicki. Pogórski miał dwór, role folw. , karczmę, 4 zagrod. , młyn, Minocki 1 łan kmiecy. Dług L. B, II, 30. 2. B. , wś nad Wisłą. , pow. bocheński. Mikołaj reetor ecclesie w B. występuje w dok. z 1376 r. Jan syn komesa Stanisława zw. Venetus dział swój w B. sprzedaje r. 1385 Przedborowi synowi komesa Zbigniewa za 150 grzyw. Kod. mał. III, 297, 360. Kościół par. istniał tu według Długosza, już za czasów Kadłubka. W połowie XV w. dziedzicami są Marszałkowscy h. Płomień. Wś miała 13 łan. km. , 2 zagr. , 3 karczmy jedna zw. Mysscze dwór z rolą. Dziesięcinę z łan. km. i karczem dawano prebendzie Więckowskiej w Krakowie. L. B. I, 100 i 174. Brzezie 1. wś, pow. pleszewski. Wspom. w dok. z 1341 r. K. W. n. 1203, Dziedzictwo i miejsce urodzenia Jana Lutka z B. biskupa krak. i podkancl. za Kazim. Jagielończyka. Ojciec jego wystawił tu kościół par. drewniany i uposażył włóka ziemi. Arcyb. Mikołaj Trąba erygował parafię r. 1418. Erekcyą. odnowiono r. 1440 a kościół konsekrował 1444 r. arcyb. Wino. Kot. Obecny murowany kościół wzniósł r. 1789 dziedzic wsi Andrzej Bogdański sędzia ziemski kaliski. Łaski, L. B. II, 35 i przyp. . 2. B. , wś, pow. krobski. Wspom. w dok. z r. 1278, 1301 i 1337. K. W. n. 474, 843, 1169. W 1330 r. Mikołaj wojewoda pozn. oddaje B. Henrykowi i Bartoszowi z Krobi dla osadzenia na prawie niemieckiem. K. W. n. 1170. 3. B. , wś, pow. sredzki. Jan bisk. pozn. zamienia w 1338 r. dział we wsiach B. i Siedlce na działy we wsiach Czerlejno i Wydzierzewice. K. W. n. 1184. Brzezie, w dok. z 1229 r. Brese, wś, pow. brodnicki, ob. Brzozie. Brzezienko, r. 1578 Brzezinko minor, wś, pow. ostrowski. W r. 1578 płaci tu wdowa po Piotrze Karwoskim od 9 1 2 łan. Ob. Brzeźno w pow. ostrołęckim. Brzezin. .. Nazwy miejscowości tak zaczynające się zostały w tomie I Słow. Geogr. od str 410 do 417 przez pomyłkę porozmieszczane w niewłaściwym porządku utrudniającym odszukanie, na co zwracamy tu uwagę. Brzezina 1. wś, pow. bielski, gub. grodz. , 3 okr. pol. , gm. Grodzisk, 30 w. od Bielska, 20 dzies. 2. B. , os. , tamże, własność Mikułowskich, z os. Osiną. 69 dzies. 3. B. , urocz. , pow. Słonimski, 4 okr. pol. , gm. Pacowszczyzna, należy do dóbr Mirowszczyzna. Brzezina góra, wś, pow. gostyński, gm. i par. Duninów; ma 195 mk. , 300 morg. dwor. , 11 włośc. Brzezinie, folw. , pow. rossieński, 2 okr. pol. , gm. Rossienie 4 w. . Brzezinie, dwór, pow. nowoaleksandrowski, 5 okr. pol. , gm. Ponedel, 77 w. od mta pew. Brzezinka, Berezinka, urocz. , pow. Słonimski, 4 okr. pol. , gm. Zdzięcioł. Brzezinka, wś, pow. wadowicki, par. Pobiedro. W połowie XV w. dawała dziesięcinę w sumie 1 1 2 grzyw. i 12 gr. od kmieci, którzy dają dzies. snopową, wartości 1 grzyw. prebendzie bodzowskiej w Krakowie. L. B. II, 129. Brzezinka, wś, pow. bytomski. W XV w. należy do dóbr Pszczyna. Dług. L. B. 204. Brzezinki 1. kol. , pow. noworadomski, gm. Kobiele, par. Dmenin; ma 22 dm. , 153 mk. , 266 morg. włośc; os. A. 1 dm. , 5 mk. , 51 morg. dwor. ; os. B. , 1 dm. , 7 mk. , 21 morg. 2. B. , wś i fol. nad rz. Oksą. , pow. częstochowski, gm. Opatów, par. Wielkowiecko. Wś ma 6 dm. , rak. 36; fol, 1 dm. 90 morg. 3. B. , wś, pow. częstochowski, gm, Panki; ma 6 dm. , 33 mk. , 121 mórg. 4. B. , wś, pow. kozienicki, par. Tczów. W połowie XV w. dziedzicem tu cześnik sandomierski. Wś ma 13 łan. km. i 2 karczmy. Dziesięcinę wartości do 13 grzyw. bierze kustosz sandomierski L. B. I, 344 i II 530. W r, 1569 Myśliborski płaci tu od 8 łan. , 6 zagr. , 3 kom. ,. l rzem. 5. B. , wś, pow. opoczyński, gm. Krzczonów, par. Gielniów, odl. 13 w. od Opoczna. Wś ma 12 dm. , 130 mk. , 220 morg. włośc, 1 dwór. B. plebańskie os. ma 5 dm. , 33 mk. , 95 morg. włośc, Wymienione w dok. z 1354 r. Wchodziły w skład dóbr Skrzynno. W połowie XV w. dziedzicem był Tomasz syn Mszczuja h. Łabędź. Wś miała 5 łan. km. , karczmę z rolą Dziesięcinę do 4 grz. dawano prebendzie Kobiernickiej w Sandomierzu. L. B. I, 362. Istniał tu jeszcze w r. 1418 kościół par. przeniesiony następnie do Gielniowa. 6. B. , pow. jędrzejowski, gm. Węgleszyn, par. Małagoszcz, 2 w. od Jęorzejowa. Brzezinki, wś, pow. drysieński, par. Przydrujsk. Brzeziny 1. wś, pow. warszawski, par. Tarchomin, ma 295 mk. , 590 mórg. W spisach pob. z XVI w. podana w par. Tarchomin nieistniejąca dziś. wieś Bórakow, może B. powstały na jej obszarze podczas gdy miano Borakow przeszło na Wólkę borakowską, leżącą, z drugiej strony Wisły. 2. B. , wś i fol. nad rzką; Srebrną, pow. Brzeziny Brzeżniaki nowomiński, gm. Wiązowna, par. Długa kościelna, odl. 10 w. od Mińska, a 2 od Dębego Wielkiego. W r. 1870 było 117 mk. , 828 morg, dw or. 300 łąk i 15 włośc. W r. 1827 były; 2 dm. , 24 mk. 3. B. , wś, pow. gostyński, gm. Słubice, par. Jamno, ma 142 mk. , 419 morg. 4. B. , wś, pow. kolski ob. Bierzwienna, 5. B. , wś nad rz. Prosną, pow. wieluński, gm. i par. Praszka, odl. 24 w. od Wielunia, ma 37 dm. , 280 mk. 6. B. , wś nad rz. Prosną, pow. wie luński, gm. Skrzynki, par. Kraszewice, ma 7 dm. , 70 mk. 7. B. , wś nad rz. Pilicą pow. rawski, gm. i par. Rzeczyca, ma 9 dm. , 74 mk. , 213 morg. . 8. B. , miasto powiatowe w gub. piotrkowskiej. Wspom. w dok. z 1370 r. K. W. n. 1364. Kościół par. stał ta już podobno w wieku XII. Pierwotnie parafia istniała przy kościołku św. Anny posiadającym dzwon z datą r. 1123. Kościół ten odbudowany został na nowo z drzewa r. 1710. Po założeniu miasta w. XIV powstał nowy kościół par. murowany ostrołukowy, p. w. sw. Krzyża. Na drzwiach żelaznych kaplicy różańcowej jest data r. 1316. Odbudowany został z ruiny, około połowy obecnego stulecia. Kościołek św. Ducha ze szpitalem fundowali tu dziedzice B. Lasoccy w. XV. Nowy murowany kościół wzniósł r. 1750 Józef Lasocki starosta gostyński. Odbudowany przez ks, Ignacego Polkowskiego r. 1860. Istniał też tu klasztor reformatów sprowadzonych r. 1627 przez Kaspra Lasockiego dziedzica. Początkowo wzniesiono drewniany klasztor i kościołek w r. 1639, dopiero r. 1700 Adam Lasocki ststa sochaczewskl wzniósł stojący dotąd kościół murowany. Łaski, L. B. II 398402 i przyp. . W r. 1576 miasto płaci szosu zdwojonego grzyw. 76, od 40 bań gorzał. po gr. 24, od 30 rzem. po 4 gr. , od 50 komorn. po gr. 12, od 35 włóczęgów po gr. 12, od 6 kobiet po 12, od 6 po 11, 6 po 10 i 3 po gr. 9, 3 po gr. 8, 2 po gr. 6 i 2 po gr. 4. Od czeladników rzemieśln. 11 po den. 8, od piekarzy 23 po gr. 4, od 29 karczem po gr. 12, od 9 furmanów po gr. 12, od 10 rzeźn. po gr. 12, od 7 przekupniów, od 3 sukienników po gr. 12, od 79 1 2 łan. i 1 4 łana po gr. 20. Ogółem fl. 271 gr. 11 den. 3 Dochód miejski B. przewyższał dochody Łęczycy. Miasto B. posiada obecnie kościół par. ewang. 1 szkołę ewang. W r. 1890 było w mieście 6, 993 mk. w tej, śród zapisanych do ksiąg stałej ludności 3, 504 żydów i 854 protest. Ludność powiatu wynosiła 93, 778 dusz w tej liczbie 18, 393 prot. , 15, 528 żyd. , 120 praw. Powiat brzeziński w r. 1880 posiadał lasów prywat. nieurządz. 8, 659 morg. , lasów urządz. 15, 636 morg. , zasianych po wycięciu 4, 526 morg. , niezadrzewionych 1, 560 m. , danych za serwituty włościanom 618 m, dawnych włościańskich 65 m. , sadów dworskich 280 m. , włościańskich 206 m. , w osadach miej. 18 m. 9. B. , kol. pow. będziński, gm. Niegowa. Istnieje tn pięć osad mających 21 mk. , 243 morg. 10. B. , wś, pow. kozienicki, gm. i par. Jedlnia; ma 18 dm. , 123 mk. , 80 morg. Do wsi należy os. Brzezinki mająca 17 dm. , 72 mk. 11. B. , fol. , pow. opatowski, gm. Iwaniska, par. Mydłów, ma 1 dm. , 10 mk. , 113 morg. 12. B. , w spisie z 1573 r. Brzeziny Ostrów, wś, pow. kielecki. Jan bisk. krak. ponawia r. 1384 przywilej na sołtystwo we wsi B. dany przez Bodzantę bisk. krak. niejakiemu Andrzejowi z Bolmina. Kod. kat. krak. II, 101. W połowie XV w. wieś biskupia. posiada kościół par. drewniany p. w. WW. Św. Ze 17 łan. km, dziesięcinę pobierał biskup, sołtystwo i fol. biskupi dawały plebanowi. W skład parafii wchodziły wsi Dzibałtów Wola Dzibałtowska i Morawica. Dług. L. B. II, 457. Zdaje się, że Długosz mylnie tu podał wsi Dzibałtów i Wolę, które należały do par. Końskie. 13. B. , wś, pow. stopnicki. W połowie XV w. wieś królewska, dawała z łan km. dziesięcinę wartości do 20 grzyw. prebendzie Kurozwęckiej podobno na zasadzie sfałszowanego nadania Zbigniewa Oleśnickiego, Dług. L. B. II, 453. 14. B. , os. , pow. miechowski, gm. Książ wielki, par. Książ mały. Odl. od Miechowa 9 w. 15. B. Potoczkowskie i 16. B. Stojeszyńskie dwie wsi przyległe, pow. janowski, gm. i par. Modliborzyce, odl. 13 w. od Janowa. B. potoczkowskie mają 12 os. , 104 mk. , 125 morg. Powstały na obszarze do dóbr Potoczek należącym. B. stojeszyńskie mają 17 os. , 135 mk. , 231 morg. Powstały na obszarach należących do Stojeszyna. Leżą nad rz. Sanną. 17. B. , wś, pow. garwoliński, gm. Trojanów. W r. 1569 wchodzi w skład ststwa stężyckiego, posiada koścół par. , 16 łan. km. i 3 zagr. Do par. należy wś Kozice. 18. B. , fol. , pow. radzyński, gm. Żelizna, par. Komarówka, ma 1 dm. , 6 mk. , 185 morg. Brzeziny Janowięta i B. Niedźwiadki, okolica, pow. bielski, gub. grodz. , 3 okr. pol. gm. Grodzisk, 30 w. od Bielska, ma 72 dzies. Brzeziny, wś, pow. ropczycki. Nadane r. 1353 przez króla Kazimierza. Kod. mał. III, 88. Brzeziny, wś w okolicy Kórnika, dziś pow. szremski, obecnie nieznane pod tą nazwą. W r. 1360 nadane były klasztorowi św. Jana Jerozolim. w Poznaniu. K. W. nr. 1418. Brzeźna, wś, pow. sądecki, par. Podegrodzie. W dok. z 1280 r. własność klasztoru sądeckiego. W r. 1316 Marcin z B. wraz z zakonnicami klasztoru sądeckiego oznacza granice swej wsi Chomranice ze wsiami klasztornemi Chełmiec i Rdziostow, . Brzeżniaki, Bereźniaki, 1. wś, pow. brzeski, gub. grodz. , 4 okr. pol. , gm. Kamieniec Litewski, 32 w, od Brześcia. 217 dzies. . 2. B. , zaśc. , pow. wileński, 6 okr. pol. , gm. Mickuny Brzeźna Brzeziny Brzezowica Brzeźno Brzeżno Brzeżniczek Brzeżnik Brzeźnica Brzeźnica 7 w. ; miał 4 dusze rewiz. ; należał do dóbr skarb. Ławaryszki. Brzeźnica 1. os. miej. , pow. noworadomski. Kościół par. p. w. N. P. M. i św. Stanisława powstał na obszarze Starej Brzeźnicy zapewne już w XIII w. Na początku XVI w. jest on tylko kaplicą filialną, a w mieście stoi drugi kościół par. p. w. św. Jana Chrz. fundacyi Władysława Jagiełły, wzniesiony około r. 1417. Łaski, L. B. I, 484 i przyp. 2 B. stara wś, pow. noworadomski. Za czasów Długosza wieś królewska miała kościół par. drewniany, 8 1 2 łan km. , 4 łany wójtowskie i 3 plebańskie. Łany km. dawały dziesięcinę kancelaryi sieradzkiej, która stanowiła uposażenie magistrów akademii krakow. , L. B. I, 502. 3. B. , w dok. Brysinch, Pierwotna nazwa wsi, na której obszarze Jan arcyb gnieźn. założył r. 1153 klator Cystersów zwany później jędrzejowskim od targowiska, które powstanie przy klasztorze i otrzyma tę nazwę. Ob. Jędrzejów. 4. B. , wś kość. , pow. kozienicki. W dok. z 1252 r. wymieniona sród włości klasztoru sieciechowskiego. Za czasów Długosza własność klasztoru sieciechowskiego. leżała nad Wisłą, miała 5 łan. km. , 2 sołtysie, 4 karczmy 2 plebana, 1 sołtysa, 1 klasztorna. Kościół drewniany i parafialny był filialnym do Sieciechowa. L. B. II 565, III 263. W r. 1569 ma 7 łan. km. , 4 zagr. , 1 kom. 1 rzem, 1 łan. wójta. 5. B. , os. , pow. jędrzejowski, gm. Mierzwin, par. Grudzyny. Odl. od Jędrzejowa 10 w. Nie podana w spisach z XVI w. ni też w spisie r. 1827. 6. B. , książęca, wś i fol. , pow. lubartowski, gra. Tarło, par. Ostrów. Mylnie podano w t. I. gm. Mierzwin i par. Grudzyny. W r. 1676 Andrzej Miączyński płaci tu od 5 osób szlach. , 8 dwor. , 74 poddanych; St. Bychawski od 4 osób szlach. , 8 dwor. , 21 poddanych; Jan Kozubowski miecznik łęczycki od 4 osób szlach i 10 dwor. i poddanych. 7. B. , w dok. Bresnic, os. , pow. płocki, gm. i par. Brwilno, odl. 3 w. od Płocka, ma 1 dm. , 10 mk. , 39 morg. Jan magister katedry płockiej za zezwoleniem ks. Konrada i biskupa płockiego Getki zawarł układ z Gerwaldem o budowę młyna we wsi magistrów, Brzeźnicy, na wspólny koszt. Ponieważ koszt ten wyniósł 26 grzyw. , a Jan ran zapłacił tylko 3, przeto oznajmia aktem 1207 r. , iż resztę należności przekazuje do wypłaty kapitule. Ulanow. Dok. 151, 2. W reg. pob. z r. 1578 podany tu jest jako jedyny osadnik w B. Albertus Sledz pistor et propinator cerv. 8. B. , r. 1567 Zbrzeznica, pow. płoński, ob. Biele Brzeżnica t. I. W r. 1567 płaci tu Rostkowski od 15 włók. Brzeźnica ob. t. I, 412, wś i okolica, pow. bielski, gub. grodz. , 2 okr. pol. , gm. Aleksin, 26 w. od Bielska. Wś ma 12 dzies. okolica 466 dz. Brzeźnica 1 wś, pow. bocheński. Andrzej biskup płocki daje swa dziedziczną wieś Brzeźnicę, na prawie niemieckim osadzoną, z kościołem p. w. św. Piotra, dziesięcinami, targowiskiem, karczmami i bobrami klasztorowi w Staniątkach. Potwierdza to Konrad ks. krak. i mazow, w r. 1242. W dok. z 1254 zwana jest villa forensis Kod. mał II, 64 i Kod. dypl. pol. III 35, 56. Dok. z 1282 r Racibor prepozyt klasztoru sprzedaje sołtystwo in civitate nostra Bresnicia et villa nova Bresnicia Hartmundowi kapelanowi z Bochni, który odstępuje znów swemu zięciowi Janowi w posagu za córka. Miasto ma być osadzone na prawie nowotarskiem. Sołtys otrzyma połowę młyna, jatki rzeźnicze, piekarskie i szewckie, łaźnię. Kod. dypl. pol. III 126. W połowie XV w. istnieje tu kościół paraf. , 16 łan. km. , 2 karczmy, 2 zagr. z rolą. Dziesięcinę dają prebendzie Łazowskiej w Krakowie. L. B. I 52, III 257. 2. B. , rzeczka dopł. Wisłoki, ob. Wielopolka, 3. B. , u Dług. Brzesznicza, wś, pow. dąbrowski. W połowie XV w. dziedzicem Jan Lipnicki h. Półkoza. We wsi jest 3 kmieci i rybak. L. B. II 433. Por. Bolesław, 4. B. radwańska, wś, pow. wadowicki. W połowie XV w. dziedzicami są Radwanowie. Trzy folw. , łany km. , trzy karczmy i zagrod, dają dziesięcinę pleban. w Porębie. L. B. II 53. Brzeżnik i Brzeżniczek, dwie wsi, pow. węgrowski, par. Dobre. B. ma 8 dm. , 77 mk. , 207 morg. , Brzeżniczek 11 dm. , 75 mk. , 166 morg. W r. 1563 B. płaci od 6 1 2 łan. km. Brzeżno 1. wś, pow. nieszawski, ma 201 mk, , 846 morg. Własność bisk. kujawskich według dok. z 1250 r. Ułanow. Dok. 187, 13. W roku 1583 biskup płaci tu od 7 łan. km. 2 sołt. 2 kom. 2. B. , wś, pow. jędrzejowski, par. Brzegi. Jan arcyb. gnieżn. nadał z tej wsi dziesięcinę, przed r. 1176 klasztorowi jędrzejowskiemu. Według dok. z r. 1229 tutejszy folwark predium Iwo biskup krakow. dał klasztorowi w Dłubni Imbramowice. Por. Brzegi, 3. B. , al. Brzyzno, wś, pow. chełmski, gm. i par. Swierze. W r. 1827 było 43 dm. , 242 mk. 4. , B. , r. 1578 Brzezno major, wś, pow. ostrołęcki. W r. 1578 płaci tu Marcin z synami od 8 łan. 2 zagr. Brzeźno 1. wś, pow. wągrowiecki. Wspom. w dok z 1252, 1325 i 1357 r. Przyłączona do kościoła par. w Gaci r. 1325. K. W. n. 505, 1059, 1631. 2. B. , pod Koronowem, dziś pow. bygdoski. Obecnie nieznane. Wspom. w dok. z 1349 r. K. W. n. 1286, 1290. Brzeźno, wś, pow. starogardzki. Wspom. w dok. z 1295 r. i następnych. Połowa wsi należała do klasztoru w Oliwie. K. W. n. 739, 2067, 2061. Brzezowica, os. włośc. i os. młyn. nad Czarną Przemszą, pow. będziński, gm. Gzichów, par. Będzin. Os. włośc. ma 4 dm. , 30 mk. , 15 morg. Brzękowice Brzostowica Brzostkowo Brzostków Brzostowszczyzna Brzostowo Brzostówka Brzostowiczany Brzezówka Brzomin Brzeżanka os. młyn. 4 dm. , 38 mk. , 25 morg. dwor. , os. leś. 1 dm. , 4 mk. , 12 morg. Brzezówka, ob. Brzozówka. Brzezówka u Dług. Brzozówka, wś, pow. jasielski. Dawała dziesięcinę kantoryi św. Floryana w Krakowie. L. B. , I, 484, 494. Brzeżanka, pow. kamieniecki, ob. Bereżanka. Brzeźanka, u Dług. Brzezyanka, wś, pow. rzeszowski. W połowie XV w. dziedzicem jest Mikołaj Strzeżowski. Łany km. dają plebanowi w Strzyżowie po fertonie, 3 miary żyta i 3 owsa, toż samo sołtystwo na 2 łanach. L. B. II, 258. Brzeżany, miasto. W r. 1578 w części Hieronima Sieniawskiego woj. rus. szosu dano fl. 10 gr. 24, komorn. 11, warzący gorzałkę 1. W dziale Jana Sieniawskiego szosu fl. 13 gr. 18, komorn. 7. Brzeżki, os. , pow. miechowski, gm. i par. Tczyca, 10 w. od Miechowa. Brzeżwałka, wś, pow. wiłkomierski, 2 okr. pol. , gm. Rogowo, 35 w. od Wiłkomierza. Brzęczkowice, u Dług. Brzanczkowycze, wś, pow. bytomski. W połowie XV w. nałożą do dóbr Pszczyna. Łany km. i sołtystwo dawały dziesięcinę pleb. w Mysłowicach. L. B. , II, 204 Brzękowice w dok. Brzincovice, pow. będziński, ob. Siewierz. Brzomin, ob. Brzumin. Brzoskwinia, u Długosza Wroszkinia, wś, pow. krakowski. W połowie XV w. daje dziesięcinę kościołowi w Morawicy. Dziedzic Jakób Płaza. L. B. , II, 44. R. 1581 wś Brzoskwinia należąca do grodu tenczyńskiego, w dzierżawie Pieniążka płaci od 3 łan. km. , 3 zagr. z rolą, 2 zagr. bez roli, 2 czynsz. Brzostek, miasteczko, pow. pilzneński. Dawna własność klasztoru tynieckiego, z kościołem drewnianym p. w. św. Krzyża. W przyległej wsi klasztornej Klecie wzniesiono kościołek św. Leonarda, filialny do Brzostka i zostający pod zarządem tamecznego plebana. Długosz opowiada, iż dla cudów, jakich doznawali tam udający się w opiekę św. Leonarda, zbierały się tłumy pielgrzymów z Polski, Rusi, Węgier i Litwy. Pleban zbierał po 300 zł. ofiar w pieniądzach i wosku. W XV w. ustały cuda i napływ pobożnych. L. B. , II, 246. Por. Klecie. Brzostki, os. , pow. jędrzejowski, gm. Małagoszcz, 18 w. od Jędrzejowa. Brzostków, u Długosza Breskow, wś, pow. stopnicki, par. Ostrowce. W reg. pob. z r. 1579 nosi nazwę Bieshoff w r. 1789 Brzeskow. Była to wieś królewska, mająca w r. 1579 13 osad, 6 1 2 łan. , 4 zagr. , 8 kom. , 6 ubog. Prepozyt z Nowego Miasta płacił tu od 3 os. 1 łanu. Długosz wymienia też Wolę breskowską, której reg, pob. z XVI w. nie podają. Spotykamy za to Wolę błotna Brzostkowo, wś, pow. wrzesiński. W 1257 r. Bolesław, ks. polski obdarza wolnościami wś B. K. W. , n. 364. Brzostowica 1. Mała ob, t. I, 422, dobra, pow. grodzieński, 2 okr. pol. , gm. Brzostowica Mała, 51 w. od Grodna, własność Wołkowickich, 530 dzies. Obecnie jest tu kaplica katol. par. Krynki. Gmina obejmuje 46 miejscowości, ma 865 dym. włościańskich obok 138 innych, 5125 mk. włościan, uwłaszczonych na 6445 dz. Nadto w obrębie gminy jest 7343 dzies. większej posiadłości. Zarząd gm. we wsi Brzostowiczany. 2. B. Murowana, dobra, pow. grodzieński, 2 okr. pol. , par. Brzostowica Mała, 45 w. od Grodna, własność Sołtanów, 982 dzies. 3. B. Wielka, mstko i dobra, pow. grodzieński, 2 okr. pol. , gmina w miejscu, st. poczt. Krynki, 56 w. od Grodna. Mstko ma 1251 mk. , 573 dz. ziemi włośc. i 78 cerk. ; dobra należą do Kossakowskich i wraz z fol. Stanisławów, Pelażyn, Brzostowiczany, Iwaszkowce, Teterówka, Adelin i Ludwinowo mają 3499 dzies. 1247 lasu. Jest tu kaplica kat. par. Ejsymonty Wielkie. 4. B. Wielka, kol. , tamże, gm. Hołynka, 99 dzies. Gmina obejmuje 32 miejscowości, mające 605 dym. włośc. obok 183 innych, 4666 mk. włościan, uwłaszczonych na 6451 dzies. . Nadto w obrębie gminy znajduje się 4197 dzies. większej posiadłości. Brzostowica, al. Brzostowiec, rzeczka w pow. owruckim, lewy dopł. Uszy, dzieli Michajłów od Jarosławca. Brzostowiczany, Berestowiczany, wś, pow. grodzieński, 2 okr. pol. , gm. Brzostowica Mała, 44 w. od Grodna, 26 dm. , 209 mk. , cerkiew, zarząd gm. , szkoła, 322 dzies. . Brzostowiczany, wś i fol. , pow. grodzieński, 2 okr. pol. , gm. Brzostowica Wielka, 59 w. od Grodna. Wś ma 823 dzies. , folw. należy do dóbr Brzostowica Wielka. Brzostówka, rzeczka, w gub. grodzieńskiej, lewy dopł. Brzostowiczanki. Brzostowo, wś, pow. kolneński. R. 1472 w Wiźnie, Kazimierz ks. mazow. biskup płocki nadaje Janowi Siestrzankowi z Karnic za usługi oddawane książętom Ziemowitowi i Władysławowi wieś Brzostowo mającą 23 1 2 łan. Kapica, Herbarz 23. Odtąd część wsi nosi nazwę Siestrzanki. Druga mniejsza część nosi nazwę Nadbory, al. Nadborowy od Nadbora, który w r. 1444 nabył od Marcina Mąki z Wierciszowa 5 łan. i część brzegu Biebrzy. Kapica, Herb. 26. Brzostowo, zaśc, pow. wileński, 5 okr. pol. , gm. Ilino 10 w. ; miał 7 dusz rewiz; należał do dóbr Pawłowo. Brzostowszczyzna, dobra, pow. poniewieski, 3 okr. pol. , gm. Pompiany, 23 w. od Poniewieża. Brzoskwinia Brzostek Brzostki Brzeźanka Brzezówka Brzeżany Brzeżki Brzeżwałka Brzęczkowice Brzozów Brzowiec Brzosty Brzoze Brzozie polskie Brzózki Brzozki Brzozówka Brzozowiec Brzozowica Brzozokalska wólka Brzoza Brzozowa Brzozowa gać Brzozowce Brzosty 1. wś, pow. poniewieski, 3 okr. pol, gm. Girsudy. 2. B. , zaśc. , pow. nowoaleksandrowski, gm. Antolepty. Brzowiec, ob. Brzuwiec. Brzoza 1. wś i fol. , pow. piotrkowski, gm. Szydłów, par. Srocko. Wś ma 16 dm. , 233 mk. , 242 morg. , fol. 4 dm. , 62 mk, 307 morg. W 1817 r. 21 dm. , 173 mk. 2. B. , wś, pow. kozienicki, ob. Bartodzieje. Wzmianka w dok. z 1206 r. ecclesia do Stróży odnosi się zapewne do tutejszego kościoła. R. 1369 król Kazimierz nadaje tu sołtystwo Pietraszowi zw. Konicz dla osadzenia wsi na prawie średzkiem. Sołtys odpowiadać ma sądownie przed starostą w Ryczywole. Kod. mał. HI, 232. W r. 1771 Adam Poniński kuchmistrz kor. płaci kwarty 2067 zł. 22 gr. 3. B. , wś, pow. wieluński. Wspom. w dok. z r. 1245. W r. 1337 niejaki Ludoldus za szkody jakie poczynił jego ojciec wsiom kościelnym oddaje B. na własność arcyb. gnieźn. K. W. n. 244 i 1174. 4. B. , wś, pow. opoczyński W połowie XV w. dziedzic Rafał Krzyszczykowski h. Rawa. Wś ma 10 łan. km. , karczmę z rolą. Dziesięcinę pobiera prebenda Kobiernicka w Sandomierzu. L. B. I, 363. 4. B. , ob. Brzuza. Brzoze, wś dziś nie istniejąca pod tą nazwą. Własność bisk, kujawskich, według dok. z 1250 r. Ulanow. Dok. 187, 13. W r. 1573 B. wś w par. Słońsk, przyległa do Otłoczyna, płaci od 1 1 2 łan. Brzozie polskie, w dok. Brese, Brzoze Pauli i Brzoze Johannis, wś, pow. brodnicki Zapewne ta wieś. wspomnianą jest jako własność bisk. płockich w dok. z r. 1229 p. n. Brese. Kod. maz. 3. Należała dawniej do par. Górzno. W XIV w. B. pawłowe Pauli dawało czynszu biskupom płockim 34 grzyw. , po 2 kury z łann i z karczmy. Było we wsi 68 łan. i 4 puste. B. Janowe Johannis dawało 22 1 2 grzyw. i miało 54 łan. 45. W r. 1570 Brzoze Polskie płaci od 24 łan. , młyna, 6 zagr. Zapewne z drugiej części powstało Janowo polskie i niemieckie podane w spisie z r. 1570. J. Polskie ma 23 łany i 3 łan. sołt. , J. Niemieckie 11 1 2 łan. Brzózki, wś, pow. częstochowski, gm. Lipie, ma 17 dm. , 87 mk. , 78 morg. Brzozki, ob. Berozki. Brzozokalska wólka, wś, pow. błoński, gm. Radziejowice. W r. 1870 miała 74 mk, . 131 morg. Ob. Wólka brzozokalska t. XIII. Brzozów 1. wś, pow. sochaczewski. Kościół par. istnieje tu już r. 1579. 2. B. , wś, pow. skierniewiecki, ma 113 mk. , 367 morg. dwor. , 166 włośc. Brzozów, msto pow. w Galicyi. W dawnej ziemi sanockiej, wspom. w dok. z 1359 r. Posiadłośc bisk. przemyskich. R. 1515 płaci szosu grzyw. 20 i ma młyn biskupi o 3 kołach dający 1 ferton. Przedmieście płaci od 50 łan. Czopowe wynosiło 12 grz. W r. 1669 po spustoszeniu nieprzyjacielskim było 12 dom. w rynku, 10 w ulicy i 10 na przedmieściach. Dzieje miasta skreślił A. Prochaska Z przeszłości B. Przew. nauk. i, liter. 1888. Brzozowa 1. wś nad rz. Czarną pow. sandomierski, gm. i par. Połaniec, odl. 40 w od Sandomierza, ma 26 dm. , 199 mk. , 535 morg. włośc. W połowie XV w. własność Jana Rytwiańskiego wojew. krakow. Miała 9 łan. km. dających dziesięcinę do 6 grzyw. bisk krakowskiemu. L. B. II, 450. 2. B. , pow. włoszczowski, gm. Secemin, 19 w. od Włoszczowy. Brzozowa, os. karcz. , pow. winnicki, gm. Kalinówka. Brzozowa, wś, pow. tarnowski. W połowie XV w. istnieje tu już kościół par. drewniany p. w. św. Mikołaja. Dziedzicem wsi Spytek Melsztyński. Kapituła krakow. pobiera dziesięcinę, po fertonie, z 14 łan. km. Dwa łany sołtysie dają plebanowi. L. B. I 177 i II 276. Brzozowa gać, wś, pow. nowoaleksandryjski Puławy. W połowie XV w. łany km. z wyjątkiem dwu dajacych klasztorowi św. Krzyża, dawały dziesięcinę bisk. krak. , wartości do 8 grzyw. Dziedzicem był Kurowski Zbąski h. Nałęcz. L. B. II, 571. W r. 1676 dają pogłówne tu od 53 dusz. BrzozowaGóra, zaśc. , pow. borysowski, gm. Łosznica, 27 w. od Borysowa. Brzozowce ob. t. I, 425, pow. wilejski, właściwie Berezowce. Brzozowica, wś, pow. radzymiński mylnie podano radzyński, gm. Rudzienko, ma 172 mk. , 400 morg. dwor. , 167 włośc. W r. 1827 wś pryw. 15 dm. , 112 mk. Brzozowiec, fol. , pow, kaliski, gm. Błaszki, par. Iwanowice ma 3 dm. , 61 mk. Brzozowiec, wś, pow. lidzki, 3 okr. pol. , gm. Dubicze 14. w. ; miała 15 dusz rewiz. , należała do dóbr Dejnarowszczyzna. Brzozówka 1. fol. , pow. nowomiński, ma 87 mk. , 404 morg. 2. B. , wś, pow. sochaczewski, gm. Kampinos, par. Kazuń, ma 272 mk. , 985 morg. 3. B. , os. , pow. noworadomski, gm. Dąbrowa par. Cielętniki, 1 dm. , 147 morg. 4. B. , wś, pow. kozienicki, gm. Grabów nad Pilicą, ma 54 dm. , 413 mk. , 768 morg. włośc. , młyn wodny. 5. B. , wś i fol. , pow. miechowski, par. Szreniawa. R. 1581 Brzozowa al. Wierzchowiska ma w 3 działach 4 1 2 łan, 8 zagr. 6. B. korzkiewska B. owczarska, dwie os. , pow. olkuski, gm. Cianowice, par. Korzkiew, 28 w. od Olkusza. W r. 1827 było 13 dm. , 80 mk. W r. 1581 prepozyt miechowski płaci tu od 2 1 2 łan. km. 3 zagr. , 1 kom. 7. B. , wś i fol. , pow. janowski, ma 68 osad, 440 mk. rz. kat. , 750 morg. włośc. i 430 folw. Wchodziła w skład dóbr ordynacyi Zamojskich. Gmina Brz. ma swój zarząd we wsi Polichna. W skład gm. wchodzą wsi An Brzosty Brzumin Brzozówka Brzuminy Brzustki Brzustów tolin, Brzozówka, Blinów, Błażek, Bilsko, Karpiówka, Obleszcze, PasiekaPolichna. , Stróża Słodków, Szatarka, Wojciechów, Węgliska i Wierzchowiska. Ze siedmiu folw, jakie istniały w r. 1875, obecnie pozostał tylko jeden Wierzchowiec i dwa ordynackie, inne jak Polich na górna i dolna, Wojciechów, Pasieka, Węgliska i Putyk zostały rozparcelowane między włościan. Ludność gminy podniosła się do 8000 dusz rz. kat. Brzozówka 1. Berezówka, wś, pow. białostocki, 2 okr. pol. , gm. Obrębniki, 22 w. od Białegostoku, z urocz. Pawelce, ma 839 dzies 2. B. , al. Brzozowo ob. t. I, 427 Brzozowo nad rzką Brzozową, pow. białostocki, 3 okr. pol. , gm. Jaświły, 48 w. od Białegostoku, 83 dm. , 647 mk. , kościoł, 1636 dzies. włośc. i 26 kościelnej. Pod wsią uroczysko zw. Łysa Góra. 3. B. , Brzozowiec, wś i dobra, pow. brzeski, okr. pol. , gm. Kosicze, 1 w. od Brześcia. Wś ma 260 dz. , dobra, własność Paszkiewiczsw, 337 dz. 4. B. Folwarczna, wś i urocz. pow. sokólski, 3 okr. pol. , gm. Ostra Góra 26 w. od Sokółki, 180 dz. 5. B. Ziemiańska, wś, tamże, 36 w. od Sokółki, 258 dzies. 6 B. , fol. , pow. wolkowyski, 1 okr. pol. , gm. Podorosk, 20 w. od Wołkowyska. 7. B. , fol. , pow. wiłkomierski, okr. pol. , gm. Dobejki, 48 w. od Wiłkomierza. 8. B. , wś i dwór, tamże, 3 okr. pol. , gm. Kowarsk, 13 i 29 w. od Wiłkomierza. 9. B. , zaśc. , tamże, gm. Wojtkuszki, 8 w. od Wiłkomierza 10. B. , Berezówka, wś i fol. nad. rz. Ptycz, pow. bobrujski, okr. pol. , par. kat. , st. poczt. i gm. Hłusk, 54 w. od Bobrujska. Wś ma 17 osad; folw. własność Lenkiewiczów, do 43 wł. 11. B. , zaśc. , pow. miński, gm. Siennica, 20 w. od Mińska. Mają tu działy Rutkiewiczowie 2 wł. . Wasilewscy 3 wł. . Magierowie, Mojsiejewiczowie 2 wł. . Narbutowie, Radkiewiczowie, Romanowscy 3 wł. , Jankowscy 4 wł. 12. B. , fol. , i pow. miński, gm. Siennica, własność Antonowiczów. 13. B, fol. , pow. nowogródzki, gm. i par. kat. Darewo. Własnośc Mierzejewskich, i około 13 wł. 14. B. , wś, pow, nowogródzki, I gro. Koszelewo, 12 w. od Nowogródka. 15. B. , fol. , pow. rzeczycki, gm. Maładusz, okr. pol. i par. kat. Rzeczyca o 20 w. . Własność Deręgowskich około 100 wł. Ob. t. I, 426. 16. B. , al Kułaki, zaśc. , pow. słucki, gm. Pohost, 26 w. od Słucka, osad 20. Maja tu Agiewiczowie 3 wł. , Wieczorowie 3 wł. , Niekraszewiczowie 10 wł. , Tyczynowie 3 wł. 17. B. , wś, pow. wileński, i okr. pol. , gm. Bystrzyca 12 w. ; miała 8 dusz rewiz. , należała do dóbr Rubno. 18. B, wś, pow. wileński, 4 okr. pol. , gm. Worniany 5 w. . W r. 1866 miała 38 dusz rewiz. , należała do dóbr Worony. Brzozowo 1. wś, pow. maryampolski, gm. Jaworowo, par. Igłówka, ma 3 dm. , 38 mk. 2. B. , wś, pow. kalwaryjski, gm. i par. Kalwarya o 5 w. , ma 30 dm. 371 rok. W r. 1827 wś pryw. 24 dm. , 192 mk. Brzozowo 1. Berezowo Nowe, ob. t. I, 427, wś, pow. bielski, gub. grodz. , 1 okr. pol, gm Berezowo Nowe, 25 w. od Bielska, 61 dm. , 390 mk. , zarząd gm. cerkiew, kaplica, szkoła, 747 dzies. 2 B. Stare, wś, tamże, 18 w. od Bielska, 822 dzies. 3. B. , chutor, pow. białostocki, 1 okr. pol, gm. Zawyki, należy do dóbr Kożany. 4. B. , urocz. , pow. białostocki, 2 okr. pol gm. Obrębniki, należy do dóbr Knyszyn. Młyn wodny, folusz i przędzalnia wełny. 5. B. , wś, tamże ob Brzozówka. 6. B. , wś, pow. sokólski, 2 okr. pol. , gm. Kamionna, 29 w. od Sokółki, 58 dra. , 423 mk. 719 dz. 7. B. , dobra, pow. orszański, od 1875 r. własność Dubasowych, 635 dz. 8. B. , ob. Berezowo. Brzozowszczyzna, zaśc. , pow. święciański, 2 okr. pol. , gm. Łyngmiany 6 w. ; 2 dusze rewiz. , należał do dóbr skarb. Maciciszki. Brzozowy al. Berezowy Grud, urocz. , pow. sokolski, 3 okr. pol. , gm. Kamionka, 9 w. od Sokółki. 44 dz. Brzozowy Berezowy Most, urocz. , pow. sokólski, 3 okr. pol. , gm. Czarna Wieś, 20 w od Sokółki. 44 dz. Brzuchania, w dok. Bruchana, pow. miechowski, par. Miechów. W dok. z 1383 r. występują częściowi dziedzice tej wsi. Kod. mał. III, 352. Brzuchańszczyzna, fol. , pow. nowogródzki, okr. pol i gm. NowaMysz, 49 w. od Nowogródka. Własność Aleksiejewa, do 13 wł. Brzuchów, Brechow, Bryków, nieistniejąca obecnie pod ta nazwą wś, w dzisiejszym pow. łuckim, na płn. wschód od Sokula. W 1570 r. w posiadaniu Iwanowej Czertwertyńskiej. Pobór wykazany łącznie z Borowica. W 1577 r. taż sama wnosi ztąd od 3 dym. , 13 ogr. po 2 gr. a 1583 r. kn. Ostapiej Czetwertyński od 2 dym. , 2 ogr. Brzuchowice, ob. Bruchowice. Brzumin, mylnie Brzomin, w dok. Brzumino, wś, pow. grójecki, gm. i par. Czersk, ma 127 mk. , 503 morg. dwor. , 64 włośc. W r. 1576 Brzumino Lasockiego w par. Radwankowo z drugiej strony Wisły, płaci od 1 łana. Brzuminy, właściwie Brzumino, fol. , pow. grójecki, gm. Komorniki, par. Rembertów, ma 13 mk. , 98 morg W r. 1580 nazwa Brzumino obejmowała obszar, na którym leżały wsi drobnej szlachty Wylezino, Byczki, Kanie, Pawłowice, Kawieczyno, Racibory, które później występują pod drugą tylko nazwę. Brzustki, ws, pow. częstochowski, gm. Lipie, par. Danków, ma 17 dm. , 89 mk. , 78 morg. Brzustów 1. w dok. Brzosthow, wś, pow. opoczyński, ma 97 dm. , 793 mk. , 1206 morg. włośc. i 1 dwor. rząd. W r. 1365 w Raciążu Zbilut bisk. kujawski daje Piotrowi Rusinowi, Brzozówka Brzozowo Brzozowszczyzna Brzozowy Brzuchania Brzuchańszczyzna Brzuchów Brzuchowice Brzustowiec mieszczaninowi wolborskiemu, przywilej na osadzenie wsi biskupiej B. na prawie średzkim. Sołtys otrzymuje 4 łany i młyn na Studzienicy z wolnym rybołóstwem. Osadnicy po 19 latach wolności dawać mają po fertonie czynszu z łanu. Kod. mał. III, 203. 2. B. Babie góry, kol. , pow. kozienicki, gm. i par. Policzna, ma 29 dm. , 169 mk. , 469 morg. dwor. Brzustowiec, fol. i wś, pow. grójecki, ma 189 mk, , 1630 morg. dwor. , 29 włośc. Gorzelnia tutejsza około r. 1880 miała roczną produkcya na 30, 600 rs. Brzustówka, ob. Brzostówka t. I. Brzustowo, wś, pow. lipnowski, gm. Szpetal, par. Chełmica, odl. 14 w. od Lipna, ma 11 dm. , 82 mk. , 37 morg. Brzuszcz, w dok. Brust. , wś, pow. starogrodzki Pomorze. Wspom. w dok. z r. 1295 i nast. Własność klasztoru w Oliwie. K. W. n. 739, 2061, 2061. Brzuszków, wś, pow. rówieński, gm. Kostopol, 54 w. od Równego, 18 dm. , 106 mk. Własność niegdyś Grocholskich, obecnie Wieczfińskich. Brzuwiec al. Brzowiec, wś, pow. kolski, gm. Kościelec, par. Białków, ma 7 dm. , 126 mk. Brzuza 1 al. Brzuze, al. Brzozie, wś, pow. nowomiński. W r. 1576 wś Brzoza płaci od 32 łan. km. , 3 wójt. W r. 1870 ma 345 mk. , 652 morg 2. B. , ob. Brzoza. Brzyków, wś, pow. łaski, ma 29 dm. , 318 mk. , 632 morg. dwor. , 315 włośc. Kościół par. p. w. św. Jana Chrz. istniał tu już na początku w. XV. Z części pierwotnej parafii utworzono par. Rychłocice. Łany km. we wsi dawały dziesięcinę kościołowi gnieźnieńskiemu. Według wizyty z r. 1683 stał tu kościół drewniany konsekrowany r. 1601. W r. 1625 dobudowano kaplice św. Anny. Na początku obecnego wieku runął ze starości i nabożeństwo przez lat 40 odprawiano w kapliczce, dopiero r. 1872 stanął nowy murowany kościół. Łaski, L. B. I, 473. Brzykowski Bród, wś, pow. łaski, gm. Dąbrowa Widawska, par. Brzyków, ma 6 dm. , 46 mk. , 13 morg. Brzyście, u Dług. Brzezczye, par. Jasło. R. 1367 król Kazimierz nadaje sołtystwo w B. braciom Piotrowi i Stanisławowi za pomoc w osadzeniu wsi B. w pow. bieckim. Czynsz oznaczono wogóle po 6 latach wolności na 8 skotów, 20 jaj, 2 sery, a dziesięcinę na 6 skotów groszy pruskich. Kod. mał. III 205 Wieś tę opisuje też Długosz. L. B. I, 497. Brzyska u Dług. Brzysska i Brzyszka, wś, pow. jasielski, W połowie XV w. wś, ta własność opactwa tynieckiego, posiada kościół par. drewniany p. w. św. Maryi Magdaleny. We wsi był folw. klasztorny, sołtystwo 2 łany, dwie karczmy klasztorna i sołtysia, 9 zagrod. i łany kmiece. Dziesięcinę dawano plebanowi. L. B. II, 278. Wszystkie wsi składające parafię, jak Ujazd, Wróblowa, Lipnica, Kłodawa i Dąbrówka należały do klasztoru tynieckiego. Brzyska wola, wś, pow. radomski, ob. Brzeska wola t. I. Brzyskorzystew, r. 1145 Bezcoristew, 1357 Prescoristew, XVI w. Brzeskorzysthew, wś, pow. szubiński. Wspom. w dok. z r. 1136 śród włości kościoła gnieźn. Wedle dok z 1145 r. dominus Vinceneius gnesn. canonicus nadał tę wieś klasztorowi w Trzemesznie. W dok. z 1357 r. śród włości kościoła gnieźn. Dok. z r. 1393 świadczy, iż klasztor trzemeszeński miał ciągle swój dział w tej wsi. K. W. n. 7, 11, 1354, 1844, 1932. Kościół par. p. w. św. Katarzyny zapewne założył tu pierwotny właściciel, klasztor trzemeszeński. W wieku XV wieś staje się własnością prywatną. Nowy kościół wzniesiony r. 1538 zgorzał r. 1826. Odbudowany z muru pruakiego r. 1828. Łaski, L. B I, 154. Brzyszczki, wś, pow. jasielski, par. kat. i urz. poczt. w Jaśle odl. 23 klm. . W połowie XV w. wieś królewska dawała z łan. km. dziesięcinę, po fertonie, do Zrzecina, a z lau. sołtysich kościołowi w Jaśle. L. B. II, 283. Brzyszewo 1. właściwie Bryszewo, wś, pow. włocławski, ma 263 mk. Wspom. w dok. z 1290 r. K. W. nr. 655. W r. 1557 wś B. ma 6 łan. , 4 zagr. R. 1827 ma 17 dm. , 215 mk. 2. B. , wś, pow. częstochowski, par. Mstów, ma 18 dm. , 152 mk. , 457 morg włośc. i 1 morg. rząd. Brzyźno, pow. chełmski, ob. Brzeźno. Bubcin, fol. , pow. augustowski, gm. Hołynka, par. Lipsk, ma 3 dm. , 19 mk. Bubel 1. wś, pow. konstantynowski. W roku 1827 wś rząd. 87 dm. , 465 mk. 2 B. , właściwie Bubele, wś, pow. sejneński, gm. Krasnowo. Bubiany, wś, pow. rossieński, 5 okr, pol. , gm. Łabardzie, 95 w od Rossień. Bubie 1, ob. t. I, 430, wś i st. poczt. , pow. kowieński, 1 okr. pol. , gm. Wilkija 6 w. , 21 w. od Kowna. 2. B. , ob. t. I, 430, dobra, pow szawelski, 1 okr. pol. , gm. Podubis. Bubile, ob. Bobyły. Bubiły 1. dwór, pow. szawelski, 3 okr. pol. , gm. Poszwityń, 45 w. od Szawel. 2. B. , ob. Bobiły. Bubiszki 1. dwór, pow. rossieński, 4 okr. pol. , gm. Pojurze, 83 w. od Rossień. 2. B. , ob. Buble. Buble 1. w spisie urzęd. Bubiszki, dwór, pow. , kowieński, 2 okr. pol. , gm. Betygoła. 6 w. od Kowna, własność Jaworowskich, 110 dzies. 2. B. , wś i dobra, pow. kowieński 3 okr. pol. , gm. Kiejdany, 54 w, od Kowna. 3 B. , ob. t. I, 430, wś włośc. , pow. trocki, 2 okr. pol. , gm. Żyżmory 7 w. . W r. 1865 miała Brzustówka Brzustowo Brzuszcz Brzuszków Brzuwiec Brzuza Brzyków Brzykowski Bród Brzyście Brzyska Brzyska wola Brzyskorzystew Brzyszczki Brzyszewo Brzyźno Bubcin Bubel Bubiany Bubie Bubile Bubiły Bubiszki Buble Brzustowiec Bubno Bubnów Bubnówka Bubnowo Bubny Bubo Bubotowszczyzna Bubszty Buby Bubyle 31 dusz rewiz. 6 osad. w. ruskich, należała do dóbr skarb. Żośle. Bublele, dwór, pow kowieński, 3 okr. pol. , gm. Kiejdany, 54 w. od Kowna, własność Rymowiczów, 219 dzies. Bublikowska ziemia, w pow. osterskim, gub. czernihowskiej, w pobliżu Karpiłówki, niegdyś własność monasteru brackiego Bohojawieńskiego w Kijowie. . Bubliszki 1. folw. , pow, poniewieski 4 okr. pol. , gm. Birże, 71 w. od Poniewieża. 2. B. , wś. pow. rossieński, 1 okr. pol. , gm. Kołtyniany, 59 w. od Rossień, 3. B. . zaśc. , pow. wiłkomierski, 1 okr. pol. , gm. Siesiki, należy do dóbr Koczeniszki. Bubno, kol. , pow. nowogradwołyński, gm. Baranówka, 48 w. od mta pow. , 52 dm. , 313 mk. Bubnów 1. w dok. Bubnowskie Sioło, wś nad rzką b. n. dopł. Łubu, pow. włodzimierski, gm. Mikulicze, 16 w. od Włodzimierza, ma 53 dm. , 377 mk. , cerkiew. W 1460 r. ks. Swidrygajło nadał B. przy Zimnie Niemirze. Król Kazimierz potwierdza mu posiadanie B. Zimna, Budziatycz, Markowa Stawu i Tylkowiczów. W 1577 r. należy do Litowiża kn. Michajła Czartoryskiego, który wnosi z 8 dym. na włók. , 4 ogr. W 1583 r. kn. Michałowa Czartoryska płaci ztąd z 4 łan. , 2 ogr. , 1 koła waln. W 1724 r. Kazimierz ks. Czartoryski sprzedaje B. wraz z Zimnem Michałowi Czackiemu. Obecnie własność ks. Aleks. Urusowej, ma 855 dzies. ziemi dwor. 2. B. , wś, pow. włodzimierski, w pobliżu pow. łuckiego, gm. Swiniuchy, przy drodze z Włodzimierza do Łucka, 46 w. od Włodzimierza, 90 dm. , 598 mk. , cerkiew, młyn. Podług rewizyi zamku łuckiego z 1545 r. własność Michała Świnuskiego, który zobowiązany był do opatrywania, wespół z innymi dwu horodni zamkowych. Pobiera myto po groszu od wozu. W 1570 r. własność Balcera Gniewosza. W 1577 r. tenże Baltazar Gniewosz Oleksowski wnosi ztąd od 5 dym. dwor. , 5 ogr. , 8 ogr. W 1583 r. Gniewosz Oleksowski płaci z B. z 18 dym. , 4 ogr. , 2 kom. , 6 kom. , 1 koła waln. . 1 bojarzyna. Następnie kolejno Rzewuskich, Jełowickieh. W 1787 r. własność Strojnowskiego, podkomorzego brzeskiego. Stanisław August przybył tu dn, 7 marca z Łokacz wwdy czernihowskiej Wilgi i odbył pierwszy nocleg po wyjeździe z Włodzimierza, podejmowany przez właściciela. Tegoż roku dn. 1 czerwca przy powrocie z Kaniowa król nocował tu znowu. Bubnów, ob. t. I, 430, mstko nad Dnieprem, I pow. zołotonoski, gub. połtawskiej, na zchd od Zołotonoszy, gm. Prochorowska, 130 dm. 731 mk. , cerkiew. , 10 wiatraków, 2 folusze, 2 olejarnie. Należało do pułku kozackiego perejasławskiego. Bubnówka 1. wś, pow. telszewski, 2 okr. pol, gm. Iłłoki, 46 w. od Telsz. 2. B. , wś i dwa folw. przy ujściu Oresy do Ptycza, pow. bobrujski, gm. Rudobiełka, 90 w. od Bobrujska. Wś ma 11 osad i folw. dwa, własność Czarnockich, każdy po 20 wł. 3. B. , fol. , pow. nowogródzki, okr. pol. i gm. Horodyszcze, 28 w. od Nowogródka, własność Tarajewiczów, ma 2 wł. włośc. Bubnówka 1. ob. t. I, 430, wś nad Sobem, pow. hajsyński, gm. Kuna, 271 dm. , 1710 mk. , cerkiew, szkoła, 3 młyny. Należała do włości Ładyżyńskiej ks. Zbaraskich. W 1629 r. ks. Jerzy Zbaraski, kaszt. krakowski wnosi od 123 dym. W 1661 r. własność wwdy bełskiego Wiśniowieckiego, podana jako zniszczona. Po Szczęsnym Potockim własność. Stan. Potockiego z Teplikiem, przeszła obecnie do Konst. Potockiego z Peczary. Ma 792 dzies. 2. B. , Mała, wś nad rzką Oszuką, pow. proskurowski, gm. Juryńce, 123 dm. , 796 mk. W 1566 r. w dzierżawie Ludzickiego, który z Zizińcami i Martynkowcami wnosi od 15 pługów, 1 popa i 1 rzem. W 1569 r. własnośc Wonickiej Woniczka, płaci od 2 pługów; spustoszona. W 1578 i 1583 r. w posiadaniu Kostki wwdy sandomierskiego, płaci od 3 pługów i koła młyńsk. Nadto w 1578 r. wniesiono szosu 1 fl. 10 gr. 3. B. , Wielka, wś, tamże, gm. Tretelniki, st. poczt. Czarny Ostrów, 208 dm. , 1157 mk. , cerkiew paraf. Wraz z Serhijówką własność Pawła Jodki, ma 3057 dzies. ziemi w tem 143 lasu. W 1583 r. wnosi od 2 pługów, 4 komor. po 2 gr. , 3 ogrod. po 10 gr. , 1 rzem. W 1661 r. własność ks. Dymitra Wiśniowieckiego, zniszczona. Bubnowo, ob. Bubny. Bubny 1. w dok. Bubnowo, wś nad rzką Spuszą, pow. grodzieński, 4 okr. pol. , gm. Skidel, 35 w. od Grodna, 306 dzies. Podług reg. pomiarowych ekonomii grodzieńskiej z 1558 r. należy do włości milbowskiej, ma 9 włók gruntu. Poddani mieli 28 wołów i 15 koni. Z tych 9 włók powinni płacić wogóle 10 kóp 38 gr. , 8 den. 2. B. , os. , pow. Słonimski, 4 okr. pol. , gm. Zdzięcioł, 56 w. od Słonima, 61 dzies. 3. B. , wś, pow. wilejski, 2 okr. pol. , gm. Budsław 10 w. . W r. 1865 miała 80 dusz rewiz. , należała do dóbr Wosin. 4. B. , wś, pow. drysieński, par. Zabiały. Bubo, wś, pow. nowoaleksandrowski, 2 okr. pol, gm. Widze, 55 w. od mta pow. Bubotowszczyzna, ob. Bobylewszczyzna. Bubszty, wś, pow. szawelski, 3 kr. pol. , gm. Poszwityń, 40 w. od Szawel. Buby 1. wś, pow. wileński, 2 okr. pol. , gm. Mejszagoła 11 w. . Miała 26 dusz rewiz. , należała do dóbr Rostyniany. 2. B. , wś, pow. drysieński, par. Rosica. Bubyle, ob. Bobiły. Bublele Bublele Bublikowska ziemia Bubliszki Buchora Buchowicze Buchówka Buchowszczyzna Buchta Buchtejówka Buchwałowszczyzna Bucile Buciany Bubyły Bubyły al. Bubile, wś i dobra, pow. poniewieski, 2 okr. pol, gm. Linkowo, 58 w. od Poniewieża. Chyroszowie mają tu 49 dzies. Bucen, Bucyń, ob. t. I, 433, w dok. Buczyn, Buczni, wś, pow. kowelski. gm. Siedliszcze, 20 w. od Kowla, ma 199 dm. , 1070 mk. , cerkiew, kościół kat. , szkoła, st. poczt. , wiatrak, browar, piec wapienny. W 1577 i 1583 r. należy do Niesuchejeży ks. Romana Sanguszki, ma po 15 dym. półdwor. i 5 ogr. W 1664 r. własność Marcina Łuszkowskiego. Dalej Jabłonowskich, Przesmyckich, obecnie przeszła w inne ręce. Bucewicze 1. ob. t. I, 430, wś, pow. miński, gm SiemkowoGrodecka 2. B. , ob. t. I, 430, wś, pow. święciański. 3 okr. pol. , gm. i dobra Komaje; miała 32 dusz rewiz. Bucewszczyzna, zaśc. , pow. miński, gm. StareSioło, 12 w. od Mińska, własność Oleniewiczów do 3 wł. Buchale, os. , dobra i okolica, pow. prużański, 1 okr. pol. , gm. Sielec, 16 w. od Prużany. Os. ma 9 dzies. , dobra, własność Borysowskich, 97 dzies. , okolica 56 dzies. Buchałowice, u Długosza Boguchwałowice, r. 1676 Buchwałowice, wś, pow. nowoaleksandryjski Puławy. W połowie XV w. łany km. i folw. dają dziesięcinę do 4 gr. klasztorowi św. Krzyża. L. B. II 570 i III 244. R. 1676 Franc. Andrzejowski płaci pogłówne od 2 osób z rodziny, 3 dwor. , 9 poddanych. Bucharka, rzeczka, w pow. olhopolskim, lewy dopł. Wodomyjki, dopł. Dniestru. Bucharów, wś przy ujściu rzki b. n. do Horynia, pow. Ostrogski, gm. Sijaniec, par. praw. Zawizów, 19 w. od. Ostroga. W spisie urzęd. niepodana. Podług reg. pob. pow. . łuckiego z 1570 r. Andrzej Dobrzyński wnosi z Boczanicy i z części B. od 36 dym, 12 ogr. po 4 gr. , 11 ogr. po 2 gr. Część należy do Tomiły Worony Borotyńskiego, który z Borotyna, Tulinowa, Sierchowa, Chrzanowa, Wielhora i B. płaci od 14 dym. , 3 bojar. putn. , 17 ogr. po 4 gr. , 14 ogr. po 2. W 1577 r. Andrzej Dobrzyński płaci z samego B. od 4 dym. , 2 ogr. , od 1 koła młyńsk. 12 gr. i Adam Klimontowicz do którego przeszła także część W. od 2 dym. po 10 gr W 1650 r. z Szymonowem, Zawiszowem, Uholcami i Jaśkowcami własność Daniela Jeło Malińskiego, kaszt. bełskiego, ma 73 dym. , a w 1651 r. tylko 10 dym. Dalej Dobrzyńskich, obecnie Wigurów. Buchary, w 1765 r. Buchora, wś, pow. wieliski, gm. Krest W 1765 r. należy do ławnictwa marchelewskiego w wójtowstwie głazomickiem. Buchlicze, ob. t. I, 431, wś nad odnogą Horynia, zw. Słucz, pow. piński, gm. Terebiezów, 81 w. od Pińska, ma 23 osad i cerkiew. Buchnowicze, os. młyn. nad. rzką Kamionką, pow. borysowski, gm. Hajna. Buchny 1. wś nad rzką b. n. dopł. Orechowatki, pow. skwirski, gm. Topory, st. poczt. Rużyn 11 w. , 33 w. od Skwiry, 186 dm. , 1330 mk. , cerkiew drewn. z 1770 r. na miejscu dawniejszej z 1726 r. , kaplica cmentarna, szkółka cerk. , młyn. W zeszłym wieku wś należała do klucza pohrebyskiego, nabyta 1800 r. z innemi od hr. Rzewuskiego przez Kaspra Iwanowskiego, za Karoliną Iwanowską przeszła do ks. Wittgensteina, od którego nabyła Stanisława Malinowska, córka Eligiego Piotrowskiego, do której obecnie należy tu 1181 dzies. 2. B. , pow. latyczowski, ob. Bochny. Buchołówka, wś i dwa folw. , pow. homelski, gm. Diatłowicze 4 w. . Jeden folw. od 1871 r. własność Radczenków, ma 386 dzies. i młyn; drugi należy do Bielackich, ma 107 dz. Buchora, ob. Buchary. Buchowicze, ob. t. 1, 431, wś i dobra, pow. kobryński, 1 okr. pol. , gm. Podolesie, 8 w. od Kobrynia. Wś ma 359 dzies. włośc. i 60 dz. cerk. ; dobra, własność Koiszewskich, 241 dzies. Podług rewizyi ekonomii kobryńskiej z 1563 r. należała do wójtowstwa ostromeckiego. Miała 13 włók gruntu średniego. Ogólny dochód ze wsi czynił 21 kóp 1 gr. Buchówka, wś i dwa folw. , pow, klimowicki, gm. Chotowiż. Wś ma 17 dm. , 35 mk. Jeden z folw. stanowi własność Osmołowskich i ma 105 dz. ; drugi od 1867 r. należy do Zakolińskich, ma 180 dzies. Buchowszczyzna, wś i dobra, pow. wilejski, 1 okr. pol. , gm. Mołodeczno 7 w. . Wś miała 65 dusz rewiz. ; dobra należały 1865 r. do Rahozów. Buchta 1. wś włośc. , pow. wileński, 1 okr. pol. , gm. Rzesza 23 w. W r. 1865 miała 23 dusze rewiz. ; należała do dóbr skarb. Ponary. 2. B. , wś włośc. , pow. wileński, 6 okr. pol. , gm. Niemeż 11 w. ; miała 11 dusz rewiz. ; należała do dóbr skarb. Jaczuny. Buchtejówka, ob. t, I, 431, wś nad rzką Wyrwą, pow. radomyski, gm. Wyszewicze, par. praw. Wepryn 4 w. , 26 w. od Radomyśla, 15 dm. , 52 mk. Założył ją w szóstym dziesiątku b. wieku kupiec kijowski Buchtiejew, nabywszy 500 dzies. lasu z majątku weprynskiego od Gałeckiego. Obecnie własność kupca Gubonina, ma 22 dzies. roli, 2778 lasu, 211 nieuż. Jest tu młyn wodny i smolarnia. Buchwałowszczyzna, urocz. , pow. miński, okr. pol. , par. kat. i gm. Raków 5 w. . Buciany, ob. t. I, 432, wś, pow. wiłkomierski, 3 okr. pol. , gm. Kurkle, 56 w. od Wiłmierza, W spisie z 1892 r. niepodana. Bucile, urzęd. Butyły, ob. t. I, 432, wś. pow. lidzki, 1 okr. pol. , gm. Bielica 14 w. , Bucen Bucewicze Bucewszczyzna Buchale Buchałowice Bucharka Bucharów Buchary Buchlicze Buchnowicze Buchny Buchołówka Bucniów Buciowce Buczaczyn Buczacz Bucza Bucyń Bucyłowa Bucułanówka Bucnie Bucławicze Buckow Buciurmy Buciszki Buciowce W r. 1865 miała 122 dusz rewiz. ; należała do dóbr Andrusowszczyzna. Buciowce, dobra, pow. nowoaleksandrowski, 3 okr. pol. , gm. Brasław, 60 w. od mta pow. , własność Ton DermontSiwickich i Szwańskich, 509 dzies. Buciszki 1. dobra, pow. lidzki, 2 okr. pol. , gm. Ejszyszki, 1865 własność Cedrowskich. 2. B. , wś, pow. wileński, 3 okr. pol. , gm. Giedrojcie 13 w. . W r. 1865 miała 38 dusz rewiz. , należała do dóbr Łowmiany. 3. B. ,. zaśc. , pow. wileński, 6 okr. pol. , gm. Mickuny 16 w. ; miał 3 dusze rewiz. , należał do dóbr skarb. Ławaryszki. Buciurmy, wś włośc. , pow. święciański, 1 okr. pol. , gra. Aleksandrowska; miała 26 dusz rewiz. , należała do dóbr skarb. Świrany. Buckow, dziś Buetow, wś pod miastem Oboczno, dziś w reg. frankfurckiej. Wspom. w dok. z 1336 i 1338 r. K. W. n. 1160 i 1187. Bućkowszczyzna, wś, pow. oszmiański, 1 okr. pol. , gm. Polany. Należała do dóbr Ukropiszki. Bućkuny 1. wś, pow. święciański, 3 okr. pol. , gm. Melegiany 5 w. . W r. 1865 miała 72 dusz rewiz. ; należała do dóbr Krykiany. 2. B. , ob. t. I, 432, wś włośc. , pow. trocki, 2 okr. pol. , gm. Żośle 12 w. ; miała 16 dusz rewiz. , należała do dóbr skarb. Szylany. Bucławicze, fol. , pow. borysowski, gm. Hajna, par. kat. Łohojsk. Bucnie, ob. t. I, 433, wś, pow. mohylowski, gm. Tereszki, 55 dm. , 428 mk. , cerkiew. W 1593 r. płaci od 1 pługa. Obecnie własność Czerkasowych, ma 554 dzies. Podług lustracyi z 1616 r. wś bojarska należąca do sstwa barskiego, w posiadaniu Jędrzeja, Niegryły, Juchna, Oleksy i Deniesty Buczniów, za konfirmacja króla Zygm. Augusta z 1563 r. Bucniów, al. Buczniów, wś, pow. tarnopolski, dawniej mko w ziemi halickiej. Stanowiła królewszczyznę, będącą w połowie XVII w. w posiadaniu Gabryela Jelity Silnickiego, kaszt. czerniechowskiego, później kamienieckiego Nies. I, 289 i VIII, 374. O nim to Instrukcja z Koła Generalnego pod Bracławiem, dn. 1 listopada 1671 r. od Wojska dana, wspomina, by ze względu na jego zasługi wojenno, przebytą niewolę bisurmańską i koszty wyłożone na umocnienie B. wyznaczono komisyę w erogowaniu summy i kosztów poniesionych na fortificatią Zamku Buczniowskiego w dobrach W. Ks. Mci, i aby per legem publicam na tejże dzierżawie ta summa była assecurowana; ponieważ ex re et commodo, jako Ichmość pp. Obywatelów Podolskich, tak i Wojsk Rzptej, dla wstrętu Nieprzyjacielskiego, jest ta wystawiona na Passach forteca, upraszamy. Pisma do wieku i spraw Sobieskiego, wyd, Kluczycki 1880, I 727. Buczniowskie starostwo niegrodowe, według lustracyi z r. 1628 utworzone zostało z części ststwa trębowelskiego. Składało się z mta B. oraz wsi Poczapińce, Chodaczków, Zabójki, Domamaryńce, Dłużanka, Łośniów, Ostalce, Kleszczowa i Sławcze. W r. 1771 pozostałe wsi z tego ststwa były w posiadaniu emfiteutycznem Elż biety z Potockich Rudzińskiej, wdowy po Mi chale R. wojewodzie mazowieckim, która z nich opłacała kwarty złp. 8566 gr. 15, a hyberny złp. 121 gr. 16. Po zajęciu tej części kraju przez Austryą, posiadłość tę wedle kontraktu zamiany z r. 1798 oddano jako częściowe wynagrodzenie za dobra Utorop i inne, suk cesorom Antoniego hr. Bilskiego, w wartości 118, 300 złr. M. R. Wit. Bućniowa, ob. t. I, 433. wś nad rzką b n. pow. latyczowski, 69 dm. , 412 mk. , cukrownia, młyn parowy. Bućniowce, ob. t. I, 433, mstko, pow. latyczowski, gm. Wójtowce, 112 dm. , 573 mk. , cerkiew, dom modl. żyd. , młyn. W reg. pob. zwane też Martynowce al. Martynkowce, były królewszczyzną. W 1565 r. trzymał je Wierzejski i wnosi od 3 pługów, a 1578 r. Ciołkowski płaci od 5 pługów, 1 koła dorocz. i 2 rzem. W 1616 r. wś Buczniowce al. Martynkowce należy do sstwa latyczowskiego, w posesyi Aleksandra i Zofii z Jeżowskich Cieklińskich, z cesyi Krzysztofa Steckiego. Daje prowentu 81 fl. 15 gr. , od czego kwarty 26 fl. 6 gr. W 1629 r. wraz ze wsią Mordynią w posesyi Jerzego Krzeczyńskiego, czynią 167 fl. 21 gr. 9 den. W 1661 r. podano 2 dym. W 1770 r. sstwo, w posiadaniu Stan. Emeryka Ostrowskiego, sędziego grodu Winnickiego, opłacało kwartę 1327 złr, 8 gr. Obecnie własność Szczerbaczowej, ma 303 dzies. Bucułanówka, chutor, pow. bracławski, gm. Łuka. Bucyłowa, os. karcz. i leśnicz. , pow. jampolski, gm. i par. Krasne. Bucyń, ob. Buceń. Bucza, I, ob. t. I, 433 al. Buha, rzka w pow. kijowskim, wypływa u Motyżyna, koło Rubieszówki, przepływa przez włośc hostomlską. Bucza, wś nad rzką t. u. , pow. kijowski, gm. Biłhorodka, 31 w. od Kijowa, 15 dra. , 78 mk. , młyn. Obecnie własność Sokołowa, 333 dzies. Buczacz, miasto. R. 1443 w Waradynie Węgry, król Władysław zabezpiecza swemu dworzaninowi Michałowi de Buczacz 100 grz. na wsi królewskiej Złoczów. Kod. dypl. pol. I, 327. W r. 1515 płaci czopowego 3 grzyw. R. 1578 daje szosu fl. 12, gr. 24, od 13 rzem. , 4 włóczęgów, 2 komor. , 4 popów, 41 pługów, 25 zagr. , 2 piekarzy. Czopowego fl. 96 gr. 18. Buczacz w Galicyi Rola n. 32 r. 1885. Buczaczyn, wś nad rzką Wołką, pow. słucki, gm. Wyzna, 26 w. od Słucka, ma 114 osad, cerkiew paraf. Należała do Radziwiłłów. Buczaje Buczaliszki Buczaja Buczaja Buczak Buczany Bucze Buczek Buczcie Buczeml Buczewlanka Buczki Buczni Bucznie Buczno Buczuny Buczyce Buczyn Buczyna Buczyszki Buczaja, Buczaje, ob. t. I, 437, wś nad Uszycą i strum. Hołowa, pow. uszycki, gm. Kosikowce, 141 dm. , 640 mk. , cerkiew, szkoła, W reg. pob. okr. krzemienieckiego z 1542 r. podana jako spustoszona. W 1566 r. Zarzewski wnosi ztąd od 7 pługów i ziemi cerkiewnej, 1569 r. od 3 pługów, w 1578 i 1583 r. S. Zakrzewski, podsęd. ziemski kamieniecki, od 5 pługów. W 1661 r. podane B. i Buczajka po 3 dymy. Buczak, ob. t. I, 437, wś nad Dnieprem, pow. kaniowski, gm. i par. praw. Pszeniczniki 4 w. , par. katol. Rzyszczów, st. poczt. Kaniów, 12 w. 146 dm. , 751 mk. , szkółka, 7 wiatraków. W 1741 r. było tu 5 dm. , 1792 r. 20 chat i do 200 mk. Wś należała do sstwa kaniowskiego, potem do dóbr Pszeniczniki, Poniatowskich. Obecnie z M. Rżawcem, Pszenicznikami i Iwańkowem ma 3154 dzies. dwor. , należą do Cezarego Szembeka. Włościanie uwłaszczeni na 198 dzies. Buczaliszki, zaśc. , pow. święciański, 3 okr. pol. , gm. Hoduciszki; miał 10 dusz rewiz. ; należał do dóbr skarb. Kowalciszki. Buczanowo 1. wś, pow. drysieński, par. Oświej. 2. B. , wś, tamże, par. Rosica. Buczany 1. wś, pow. kowieński, 3 okr. pol. , gm. Surwiliszki, 68 w. od Kowna. 2. B. , wś, pow. nowoaleksandrowski, 2 okr. pol. , gm. Widze, 62 w. od mta pow. Bucze 1. wś i dobra, pow. poniewieski, 1 okr. pol, gm. Nowe Miasto, 14 w. od Poniewieża; własność Nojrandów, 355 dzies. 2. B. , wś, pow. rossieński, 5 okr. pol. , gm. Konstantynow, 73 w. od Rossień. 3. B. , pow. szawelski, ob. Bugi. 4. B. , os. , pow. telszewski, 2 okr. pol. , gm. Iłłoki, 49 w. od Telsz. Buczek 1. wś, pow. łaski Kościół par. p. w. św. Jana Chrzc. pochodzi z XV w. Fundatorami byli zapewne dziedzice wsi Buczkowscy. Później wieś przechodzi do Gomólińskich i Walewskich. W reg. pob. z r. 1563 miasto Buczek novum płaci od 3 rzem. i 3 fl. szosu. Wizyta z r. 1683 nazywa B. miastem. Około r. 1878 cały kościół odnowiony, ołtarze nowo. Łaski, L. B. I, 449. 2. B. , wś, kol. fol. , pow. brzeziński, gra. Lipiny, par. Skoszewy, mają 12 dm. , 119 mk, 482 morg. dwor. kilka części i 33 włośc. 3. B. , wś, pow. opoczyński. W połowie XV w. dziedzic Jan h. Odrowąż. Łany km. dają dziesięcinę magistrom Akademii krak. L. B. I, 508. Buczcie, wś, pow. nowoaleksandrowski, 43 okr. pol. , gm. Rakiszki, 43 w. od mta pow. Buczeml 1. chutor i os. , pow. brzeski, gub. grodz. , 4 okr. pol. , gm. Wojska, 40 w. od Brześcia. Chutor, własność Bylczyńskich, ma 117 dzies. ; osada ma 36 dzies. 2. B. , Planta, chutor, tamże, 46 w. od Brześcia, własność Bubny, mą 129 dzies. 3. B. i B. Skarbowy. , dwie wsi, pow. brzeski, gub. grodz. , 4 okr. pol. , gm. Ratajczyce, 33 w. od Brześcia. Wś B. ma 319 dz. ; wś B. Skarbowy 451 dzies. 4. B, dobra, tamże, 34 w. od Brześcia, własność Symonowiczów, mają 200 dzies. 5. B. Świszczewo, dobra, tamże, 30 w. od Brześcia, własność Hryniewieckich, 341 dzies. W r. 1598 własność Hornowskich. Kapica, Herbarz 135. Buczewlanka, chutor, pow. prużański, 4 okr. pol. , gm. Suchopol, własność Z błudowskich i Antopolskich 87 dzies. . Bueczewlany, urocz. , pow. prużański, 4 okr. pol. , gm. Suchopol, należy do dóbr Popielewo. Buczki, słoboda, pow. radomyski, gm. Potyjówka, 40 w. od Radomyśla, 53 dm. , 313 mk. Buczni, ob. Buceń. Bucznie, wś, pow. telszewski, 3 okr. pol. , gm. Korciany, 39 w. od Telsz. Buczno, zaśc. nad rzką Turyą, pow. słucki. gm. Teladowicze, 59 w, od Słucka, ma 4 osady. Buczuny 1. wś, pow. kowieński, 3 okr. pol. gm. Bobty, 38 w. od Kowna. 2. B. , wś, pow. poniewieski, 3 okr. pol. , gm. Mołdoczany, 52 w. od Poniewieża. 3. B. , wś i folw. , pow. rossieński, 2 okr. pol. , gm. Mańkuny, 16 w. od Rossień. Folw. należy do Lewaniewskich 148 dzies. Dawniej własność Syrtowta. 4. B. , wś, pow. szawelski, 3 okr. pol. , gm. Gruździe, 20 w, od Szawel 5. B. , wś, tamże, gm. Poszwityń, 47 w. od Szawel W spisie z 1892 r. niepodana. 6. B. , wś i dobra, pow. szawelski, gm. Skiemic, 41 w. od Szawel, 687 dzies. ; własność dawniej Janczewskich, dziś Komarów. 7. B. , ob. t. I, 438, wś włośc. i dobra skarbowa, pow. trocki, 3 okr. pol. , gm. Jezno. W r. 1865 miała 66 dusz rewiz. Buczyce nowe i stare, wś, pow. konstantynowski, ob. Buczyny t. I. W r. 1827 Buczyce mają 39 dm. , 185 mk. Buczyn, dawniej Buczyno, wś nad rz. Orzyc, pow. ostrołęcki, gm. i par. Czerwin. W r. 1827 było 8 dm. , 35 mk. W aktach sąd. łomżyńskich z 1422 r. W reg. pob. podano oddzielnie wieś Aksamity 8 1 2 łan i B. Mancz 8 1 2 łan, a przytem Ladi Mancz 3 1 2 łan. , Buczyn, ob. t. I, 438, wś i dobra nad Stochodem, pow. piński, na Zarzeczu, okr. pol. , gm. i par. katol. Lubieszów, 66 w. od Pińska. Wś ma 6 osad, cerkiew świeżej fundacyi, dobra, własność Czarneckich, 94 włók. Buczyn, pow. kowelski, ob. Buceń. Buczyna, wś, pow. bocheński. W XV w. daje dziesięcinę do 2 kóp groszy kościołowi w Chełmie. L. B. II, 115. Buczyszki, wś, pow. wiłkomierski, 4 okr. pol, gm. Owanta, 37 w. od Wiłkomierza. Buda maćkowska, wś, pow. sejneński, gm. i par. Krasnowo, ma 5 dm. , 35 mk. Buda 1. urocz. , pow. białostocki, 1 okr. pol. , gm. Zabłudowa, 15 w. od Białegostoku, należy Buczanowo Buda do dóbr Zabłudowo. 2. B. , obręb leśny, pow. kobryński, należy do dóbr Ludwinowo. 3. . B. , urocz. , pow. prużański, należy do dóbr Linowo. 4. B. , urocz. , pow. Słonimski, należy do dóbr Pieski. 5, B. , urocz. , pow. wołkowyski, 3 okr. pol. , gm. Dobrowola, 45 w. od Wołkowyska. 6. B. , dwór, pow. wiłkomierski, 3 okr. pol. , gm. Kowarsk, 21 w. od Wiłkomierza. 7. B. , zaśc. , pow. bobrujski. gm. Horodok. Własność Bujanowskich, około 10 włók. 8. B. , pow. bobrujski, ob. ŁozowaBuda. 9. B. , ob. Bukszta, wś, pow. borysowski, okr, pol. i gm. Chołopienicze, 43 w. od Borysowa, ma 12 osad. 10. B. , wś przy ujścia rzki Czerniawki do Oślika, pow. borysowski, gm. Jeśmony, 94 w. od Borysowa, ma 10 osad. 11. B. , wś, pow. borysowski, gm. Milcz, 71 w. od Borysowa. 12. B. , ob. Lubsk, urocz. , pow. ihumeński, gm. Jakszyce, własność Alferowiczów, ma 1 włókę. 13. B. , pow. mozyrski, ob. Osowiecka Buda, Mojsiejewicka Buda. 14. B. , fol. , pow. piński, gm. Telechany, par. kat. dawniej w Łohiszynie, obecnie w Pińsku, 57 w. . 15. B. , wś nad rzką. Hłyboczok, pow. rzeczycki, gm. Antucewicze, 90 w. od Rzeczycy, ma 7 osad. 16. B. , zaśc. poradziwiłłowski, pow, słucki, gm. Hresk, 28 w. od Słucka. 17 B. , wś, pow. bychowski, ma cerkiew. 18. B. , wś, pow. czauski, gm. Radoml 4 w. . 19. B. , ob. t. I, 439, dobra, pow. klimowicki, własność od 1871 r. Drozdowiczowej i Pirogowskiej, mają 197 dzies. , młyn wodny. 20. B. , tamie, własność Zakolińskich, wraz z Kasperką ma 364 dz. 21. B. , wś, tamże, gm. Zabiałyszyn, 16 dm. , 59 mk. 22. B. , dobra, pow. mohylowski, własność Stoszów, 272 dz. 23. B. , wś, pow. orszański, gm. Tuchin 13 w. , 24. B. , wś, tamże, gm. Chłystówka, 15 dm. , 103 mk. 25. B. , wś, pow. rohaczewski, gm. Korma 5 w. , 34 dm. , 255 mk. 26. B. , wś, tamże, gm. Rodnia Stara. 27. B. , wś pow, sieński, gm. Bóbr 12 w. . 28. B. , wś i dwór, pow. dzisieński, 2 okr. pol. , gm. Pohost Nowy 9 w. . Wś miała 9 dusz rewiz. , dwór należał od 1802 r. do Rodziewiczów, poprzednio do dóbr Szarkowszczyzna. 29. B. Ruska i Polska, dwa zaśc. , tamże, należały do dóbr Tadulin. 30. B. , zaśc. , pow. lidzki, 2 okr. pol. , gm. Koniawa 5 w. ; miał 7 dusz rewiz. ; należał do dóbr skarb. Nacza Plebania. 31. B. , wś, pow. oszmiański, 4 okr. pol, gm. i dobra Wiszniów, miała 25 dusz rewiz. 32. B. , ob. t. I, 439, dwa zaśc. , pow. trocki, 1 okr. pol. , gm. Troki; miały 11 dusz rewia. ; należały do dóbr skarb. Krasno. 33. B. , al. Gaj, zaśc. , pow. trocki, 3 okr. pol. , gm. Jezno 7 w. ; miał 9 dusz rewiz. ; należał do dobr Powierzchnie. 34. B. , wś, pow. trocki, 3 okr. pol. , gm. Jezno 9 w. ; miała 27 dusz rewiz. ; należała do dóbr Koszany. 35. B. , wś włośc. , pow. trocki, 3 okr. pol. , gm. Jezno 12 w. ; w r. 1865 miała 38 dusz rewiz. ; należała do dóbr skarb. Stokliszki. 36. B. , wś, pow. trocki, 3 okr. pol. , gm. Wysoki Dwór. ; 2 dusze rewiz. 37. B. , wś, pow. trocki, 4 okr. pol. , gm. Aleksandrowska dawniej Oława. W r. 1865 miała 40 dusz rewiz. ; należała do dóbr skarb. Daugi. 38. B. , wś, tamże, miała 10 dusz rewiz. ; należała do Radziejewszczyzny. 39. B. , zaśc. pow. wileński, 1 okr. pol. , gm. i dobra Rzesza, 2 dusze rewiz. 40. B. , wś, pow. wileński, 2 okr. pol, gm. Giełwany 8 w. . W r. 1865 było 63 dusz rewiz. ; należała do dóbr Lukonie. 41. B. , zaśc. , tamże; miał 22 dusz rewiz. ; należał do dóbr Kiejżany. 42 B. , zaśc. , pow. wileński, okr. pol. , gm. Mejszagoła 5 w. ; 2 dusze rewiz. ; należał do dóbr Bobrykowszczyzna. 43. B. Antonowa, wś, pow. mohylewski, gm. Wendoroż 15 w. , 38 dm. , 62 mk. , kaplica prawosł. cmentarna. 44. B. Biegańska, wś, pow. mozyrski, okr. pol, gm. Turów 15 w. , 108 w. od Mozyrza. 45. B. Bielecka, zaśc. , pow. trocki, okr. pol, gm. Jezno; miał 6 dusz rewiz. 46 B. Biluńska al. Bimońska, zaśc. pow. kowieński, 1 okr. pol. , gm. Krasne sioło, 18 w. od Kowna. 47. B. Borowa al. Lasowa wś i fol. , pow. rohaczewski, gm. Merkułowicze 8 w. , 67 dm. , 448 mk. , st. poczt. na trakcie z Witebska do Homla. Folw. należy do dóbr Wiesiołów. 48. B. Chizowska, wś, pow. robaczewski, gm. Dowsk 5 w. , 49 dm. , 345 mk. 49. B. Chlupińska, wś, pow. mozyrski, okr. pol. i gm. Turów, 93 w. od Mozyrza. 50. B. Czerebomirska, wś, pow. rohaczewski, gra. Cichinicze 23 w, , 20 dm. , 151 mk. 51. B. Dorohska, ob. t. II, 114, dobra, pow. bobrujski; gm. Nowe Dorohi, 56 w. od Bobrujska. Dobra te stanowiły część wiana ks. Stefanii Radziwiłłówny, poślubionej ks. Ludwikowi Wittgensztejnowi, po którym oddziedziczył syn Piotr. Po jego śmierci siostra Marya ks. Hohenlohe rozparcelowała B. wraz z Dorohami pomiędzy włościan, na obszarze 23, 380 dzies. 52. B. Fiedotowa, wś, pow. klimowicki, gm. Zabiełyszyn 11 w. , 44 dm. , 294 mk. 53. B. Franckowa, wś, pow. sokólski, 2 okr. pol. , gm. Trofimówka, 25 w. od Sokółki, 234 dzies. 54. B. Hołowczycka, wś nad rzką Mytwą, gm. Narowla, 131 w. od Rzeczycy, ma 21 osad. Należała poprzednio do dóbr Hołowczyce. 55. B. Isakowce, wś, pow. bychowski, gm. Osowiec Cerkowny 8 w. , 37 dm. , 164 mk. 56. B. Kisielewa al. Janowa, wś. pow, klimowicki, gra. Chotowiż, 58 dm. , 341 mk. , cerkiew. 57. B. , Budy Klonowe, zaśc. , pow. kowieński, 5 okr. pol, gm. Krasnesioło, 20 w. od Kowna. 58. B. Komarowa, wś, pow. mścisławski. Czyżowie mają. tu od 1873 r. 663 dzies. 59. B. Koszelewska, wś i st. dr. żel lipawskoromeńskiej, pow. rohaczewski, gm. Koszelew 3 w. , pomiędzy stacyami Sołtanówka 19 w. a Siemionówka 22 w. , 779 w. od Lipawy. We wsi 27 dm. , 223 mk. 60. B. Kozielska, wś, pow. czery kowski, gm. Nowa Jelnia, 55 dm. , 380 mk. 61. B. Krasna, al. Dorofiejówka, wś nad rzką Uta, pow. homelski, gm. Buda Krasna, 82 w. od Homla, 95 dm. , 709 mk. , zarząd gm. , cerkiew, garbarnia, krupiarnia, trzy wiatraki. Gmina obejmuje 33 miejscowości, mających 1929 dm. i 13754 mk. Włościanie, w liczbie 4066 dusz, uwłaszczeni zostali na 19321 dzies. , ze spłata po 24906 r. rocznie. W gminie znajduje się tylko 210 dzies. lasów należących do włościan. 62. B. Lasowa, pow, rohaczewski, ob. Buda Borowa. 63. B. Lisowa, wś, pow. mścisławski, gm. Lubawicze, 23 dm. , 133 mk, 64. B. Mała, wś. pow. klimowicki, gm. Zabustyn, dm. , 41 mk, 65. B. , al. Budy Marki, zaśc. , pow. kowieński, 1 okr. pol. , gm. Krasnesioło, w. od Kowna. 66. B. , al. Budy Medekszańskie, folw. , pow. kowieński, 1 okr. pol. , gm. Krasnesioło, 12 w. od Kowna. 67. B. Mniejsza, wś, pow. dzisieński, 2 okr. pol. , gm. Jody 8 w. , miała 9 dusz rewiz. ; należała do dóbr Tadulin. 68. B. Muchojedowska, wś, pow. rzeczycki, gm. Dernowicze, 178 w, od Rzeczycy. 69. B. Nosimkowicka, pow. rohaczewski, ob. Budyszcze, 70. B. Nowa, wś, pow. homelski, gm. Diatłowicze 20 w. . 71. B. Nowa, dobra, pow. mścisławski, własność od 1879 r. Mośkiewiczów, 50 dzies. , młyn wodny, folusz. 72. B. Palewiczewa, dobra, pow. mścisławski, od 1858 r. własność Hołyńskich, 1050 dz. , młyn wodny. 73. B. , Paszucka, wś, pow. prużański, 4 okr. pol. , gm. Białowieskoaleksandrowska, 47 w. od Prużany, ma ze wsią Gwoźdź 571 dzies. 74. B. Pieczerska, wś. i dobra, pow. mścisławski, gm. Pirany. Wś ma 35 dm. , 213 mk. , cerkiew; dobra, dziedzictwo Engelhardtów, 1590 dz. 990 lasu, młyn wodny, folusz. 75. B. Piesoczna, wś. , pow. homelski, gm. Nosowicze 10 w. , 140 dm. , 736 mk. , wiatrak. 76. B. Prusińska, wś, pow. klimowicki, gm. Kościukowiczc, 63 dm. , 353 mk, tartak, olejarnia. 77. B. Ruda, folw. , pow. Słonimski, 4 okr. pol. , gm. Pacowszczyzna, 34 w. od Słonima, własność Łunkiewiczów, ma z chut. Popieliszcze i urocz. Grabowy Grud 149 dzies. 78. B. Smolkowska, wś, pow. klimowicki, gm. Białynkowicze, 64 dm. , 309 mk. 79. B. Stara, zaśc. , pow. poniewieski 1 okr. pol. , gm. Krakinów. Baczyńscy mają tu 18 dzies. 80. B. Stara, wś, pow. czerykowski, gm. Mchinicze, 67 dm. , 392 mk. 81. B. Stara, wś i dobra, pow. homelski, gm. Czebotowicze 5 w. . Bobra, dziedzictwo Pereświet Sołtanów, 1359 dz. 1147 lasu. 82. B. Stara, wś, pow. klimowiecki, gm. Zabiełyszyn 7 w. , 32 dm. . 159 mk. 83. B. Stara, wś, pow. mścisławski, gm. Lubawicze, 27 dm. , 171 mk. 84. B. Stara, pow. trocki, ob. Stara Buda. 85. B. Syrska, wś. pow. rohaczewski, gm. Korma, 34 dm. , 255 mk. 86. B. Szerechowska, wś, pow. rohaczewski, gm. Merkułowicze 5 w. , 50 dm. , 312 mk. 87. Słownik Geograficzny T. XV. Zeszyt 172. B. Usochska, wś nad Berezyną, pow. homelski, gm. Buda Krasna 8 w. , 129 dm. , 937 mk. , cegielnia, trzy wiatraki. 88. B. Wielka, wś, pow. klimowiecki, gm. Zahustyn, 41 dm, 278 mk. 89. B. Worowska, wś, pow. mścisławski, gm. Bochot, 15 dm. , 58 mk. 90. B. Wysoka, wś i dobra, pow. czerykowski, gm. Dubrowica. Wś ma 22 dm. , 189 mk. ; dobra własność Kamieńskich, 440 dz. 91. B. Wysoka, wś i dobra, pow. mścisławski, gm. Soino. Wś ma 35 dm. , 229 mk. ; od 1867 r. własność Puszkarewiczów, 438 dz. 92. B. Zubowa, dobra, pow. klimowicki, własność Zubów, 287 dz. i Mikosów 126 dz. 93. B. Żguńska, słoboda, pow. homelski, gm. Nosowicze 7 w. , 258 dm. , 1266 mk, dom modl. starowierców, wiatrak. 94. B. Żurbińska, wś, pow. klimowicki, gm. Białynkowicze, 41 dm. , 211 mk. 95 B. Żydowa al. Srebrny Ruczaj, dobra, pow. klimowicki, dziedzictwo Wołukiewiczów, 300 dz. , młyn wodny, dziegciarnia. 96. B. Żyznieńska, wś, pow. homelski, gm. Nosowicze, 260 dm. , 1248 mk. Buda 1. wś, pow, taraszczański, gm. i par. praw, Koszowata, 3 w. , st. poczt. Taraszcza 11 w. , 100 dm. , 528 mk. , szkoła. Obecnie własność Młodeckich, 1197 dzies. Na gruntach wsi znajduje sie wzgórze, na którem, podług podania, stał monaster bazyliański. 2. B. , pow. taraszczański, ob. Mikołajówka, 3 B. Babińska al. Huta Stara, wś, pow. kijowski, gm. Ho, stoml, 40 w. od Kijowa, 23 dm. , 295 mk. Należy do dóbr mirockich, obecnie Derwizów. Ob. t. I, 73 Babina Buda. 4. B. Browachowska, wś, pow. kaniowski, gm. Korniłówka, st. poczt. Korsuń 11 w. , 30 w. od Kaniowa, 112 dm. , 664 mk. , szkółka, 2 wiatraki. Ob. t. I, 382, Browachy. 5. B. Dżuryniecka, wś, pow. lipowiecki, gm. Jurkowce, st. poczt. Lińce 25 w. , 45 w. od Lipowca, 77 dm. , 315 mk. 6. B. Janowska, pow. radomyski, ob. Fortunatówka. 7. B. Makarowska al. Zabujańska, chutor, pow. kijowski, gm. Makarów, par. praw. Zabujanie, 71 w. od Kijowa, 25 dm. , 157 mk. , 90 dz. Wchodziła w skład dóbr makarowskich. 8. B. Makijowska, ob. t. V, 927 Makijowska Buda, wś nad stawem, pow. czehryński, gm. Łebedyn, st. poczt. i dr. żel. Szpoła, 86 w. od Czehrynia, 176 dm. , 907 mk. , cerkiew drewn. z 1850 r. szkółka, 5 wiatraków. Należy do klucza Żurawskiego dóbr hr. Bobryńskich. 9. B. Nowa al. Szenderowska, wś, pow. kaniowski, gm. i par. praw. Szenderówka 3 w. , st. poczt. Korsuń 21 w. , 142 dm. , 940 mk. , szkółka, 4 wiatraki. Ob. t. XI, 896 Szenderowska Huta. 10. B. Nowa al. Jagodnia, wś u źródeł rzeki Tal, pow. kijowski, gm. Borodzianka, par. praw. Zahalce, 60 w. od Kijowa, 30 dm. , 330 mk. , szkółka, 2 wiatraki. Była tu potażarnia, założona przez właściciela wsi Sawickiego. 11. B. Nowa al. Potyjowska, al. Nowosiółka, pow. radomyski, ob. 17 Buda Buda Budcza Buda Budas Budajówka Buda Budeje Budajcie Nowa Buda, 26 w. od Radomyśla, 119 dm. , 652 mk. , szkółka. Wś należała do dóbr malińskich ks. Szczerbatowych, miała 1506 dzies. obecnie własność włościan mających 712 dzies. 12. B. Obodzińska al. Nianiewska, chutor nad Zdrywlą, pow. radomyski, gm. Malin, par. praw. Janówka 5 w. , 28 w. od Radomyśla, 15 dm. , 90 rok. Należy do dóbr Janówka. 13. B. Orłowiecka, wś nad rzką Miedzianką, pow. czerkaski, gm. Orłowiec, st. poczt. Horodyszcze 10 w. , 45 w. od Czerkas, 253 dm. , 1365 mk. , cerkiew drewn. z 1792 r. , na miejsce dawniejszej z 1750 r. , szkółka cerkiewna, 4 wiatraki, gorzelnia. Wś należała do klucza orłowieckiego hr. Mniszszków. 14. B. Polidarowska, wś, pow. radomyski, gm. i par praw. Rozwazów, 75 w. od Radomyśla, 9 dm. , 38 mk. 15 B. Radyńska, pow. radomyski, ob. Radyńska Buda t IX, 459. Ma 16 dm. , 86 mk. 16. B. Stara al. Koczalsku, wś u źródeł rzki Mirczy, pow. kijowski, gm. Borodzianka, par. praw. Zakalce, 57 w. od Kijowa, 16 dm. , 189 mk. , 121 dzies, szkółka, 17. B. Stara, pow. radomyski, ob. Stara Buda t. XI, 218. Odl, 30 w. od Radomysla, 54 dm. , 290 mk. Obecnie własność Józefa Jasińskiego, 156 dzies. 18. B. Stara oh. t. I, 439, wś nad rzką Buczynówką i Niedobajewą, pow. zwinogródzki. gm. Niemoroż, 11 w. od Zwinogródzki st. poczt. ; 98 dm. , 1011 mk. , cerkiew, 4 wiatraki. Własność większa należy do Aleksandra Chojnackiego 423 dzies. i Tow. włościan 110 dz. . 19. B. Tahańczańska, pow. kaniowski, ob. Potasznia, 20. B. Wachówka, pow. radomyski, ob. Wachnówka i Wachnowska Buda t. XII, 877. 21. B. Wachewska, urocz. nad Zdwiżem, pow. radomyski, gm. Przyborsk, 100 w. od Badomyśla, 6 dm. 30 mk. 22. B. Wachowska, chutor nad Zdwiżem, pow. kijowski, gm. Dymer, 65 w. od Kijowa, 13 dm. , 52 mk. 23. B. Warowicka, pow. radomyski, ob. Warowicka Buda t. XIII, 16. Odl. 110 w. od Radomyśla, ma 12 dm, 164 mk. 24. B. Wołczkowska al. Amalin, pow. radomyski, ob. Wołczkowska Buda t. XIII, 865. 80 w. od Radomyśla, ma 18 dm, 279 mk. 25. B. Worobiewska, wś, pow. czerkaski, gm. Meżyrycz, par. praw. Rożówka 2 w. , st. poczt. Tahańcza 6 w, 65 w. od Czerkas, 130 dm. , 678 mk. , szkółka, 3 wiatraki. Własność dawniej Parczewskich, następnie Tichanowskich. 26. B. Żurzyńska, wś, pow. zwinogródzki, gm. i par. praw. Żurzyńce 2 w. , st. poczt; Łysianka 9 w. , 32 w. od Zwinogródki, 64 dm. , 366 mk, szkółka, wiatrak. Należy do dóbr Żurzyńce. . Obecnie Tow. włościan maja tu 60 dz. 27. B. Fabryczna, urocz. , pow. lityński, gm. Kożuchów, par. katol. i st. poczt. Nowy Konstantynów, leży w lesie o 17 w. od Lityna, ma 2 dm. , młyn parowy 28. B. Bobrycka, pow. żytomierski, ob. Bobrycka Buda, 29. B. Borowska, wś, pow. owrucki, gm. Kisarycze, 130 w. od Owrucza, 19 dm. , 67 mk. 30. B. Chwoszczewata, chutor, pow. łucki, gm. Osowa, 134 w. od Łucka, 3 dm. , 52 mk. 31. B. Hołubiowska, wś, pow. owrucki gm. Bazar, par. praw. Hołubiowicze 3 w. , 62 w. od Owrucza, 50 dm. , 302 mk. 32. B. Jasionówka al. Wróblowiecka Worobiewska, wś pow. owrucki, gm. Bazar. , par. praw. Worokie Stare 3 w. , 79 w. od Owrucza, 132 dm. 713 mk. Własność dawniej Trypolskich, w 1848 Matuszewiczów, dziś przeszła w inne ręce. . 33. B. Kowalewska, wś, pow. żytomierski, gm. Chwarowa, odl. o 54 w. od Żytomierza. 20 dm. , 143 mk. 34. B. Liczna, Łyczna, wś, pow. owrucki, gm. i par. praw. Hładkowicze, 15 w. od Owrucza, 4 dm. , 28 mk. 35. B. Litkowska, wś, pow. owrucki. gm. Łubiny, 60 w. od Owrucza, 46 dra. , 295 mk. 36. B. Obychodowska wś, pow. owrucki, gm. Tatarnowicze, 25 w. od Owrucza, 13 dra. , 86 mk. 37. B. Połczańska, wś, pow. owrucki, gm. Norzyńsk, 15 w. od Owrucza, 8 dra. , 42 mk. 38. B. Radohoszczyńska, wś, pow. owrucki, gm. Iskorość, par. praw. Wyhów 10 w. . 39. B. Ryżyńska al. Ryżańska, wś niedaleko Irszy, pow. żytomierski, 35 w. od Żytomierza, 32 dm. , 191 rak. 40. B. Stara Majdan, przys. wsi Pełna, w pow dubieńskim. 41. B. Stawecko al. Stawki, wś, pow. żytomierski, gm. i par. praw. Horoszki 15 w. . 42. B. Tesnówka, pow. owrucki, gm. i par. praw. Łubiny 5 w. Buda wś, pow. wałecki, ob. Budy t. I. Budajcie, ob. t. I, 439, wś włośc. , pow, trocki, 1 okr. pol. , gm. i dobra skarb. Międzyrzecz 85 w. ; miała 16 dusz rewiz. Budajówka, wś, pow. kijowski, gm. Hlewacha, 22 w. od Kijowa, ma 196 dm. , 1149 mk. , cerkiew poprzednio filialną par. Bojarka drew. z 1854 r. , szkółka cerk. , szpital wiejski, 9 wiatraków. Na gruntach wsi st. dr. żel. płd. zchd. Bojarka, pierwsza od Kijowa. Poprzednio była niewielka wsią, która rozwój swój zawdzięcza kolei. Na polach znajdują się kurhany, a śród lasów, ślady okopów i rowów. Na początku XVII w. B. należała do biłhorodeckiego majątku ks. Koreckich, następnie do dóbr monasteru michajłowskiego w Kijowie, obecnie skarbowa, Budas, folw. , pow. szawelski; 2 okr. pol. , gm. Kurszany, 16 w. od Szawel. Budcza, ob. t. I, 439, Budczany, mylnie Bycza, wś nad rzką Łań, pow. słucki, gm. Krugowicze, 55 w. od Słucka, ma 38 osad i cerkiew. Budeje, mylnie Budcia ob. t. I, 439, wś nad rz. Kodymą, pow. bałcki, okr. pol. , gm. i st. poczt. Krute 11 w. , par. katol. Kodyma, 28 w, od Bałty, 534 dra. , 4249 mk. , cerkiew i szkoła. Budechow, w dok. , niem. Baudach, os. w reg. frankfurckiej na póła. od mta Krosna. W 1308 r. Fryderyk bisk, lubuski zrzeka się praw do tejże wsi razem z innemi posiadłościami. K. W. n. 916. Budechow Budele 1. ob. t. I, 439, podana mylnie w pow. trockim, wś pow. wileński, 2 okr. pol. , gm. Muśniki 12 w. ; miała 21 dusz rewiz. , należała do dóbr Ksaweryn. 2. B. , wś, pow. rossieński, 5 okr. pol. , gm. Konstantynów, 86 w. od Rossień. Buderasków, chutor, pow. jampolski, okr. pol. i par. katol. Dzygówka, 23 w. od Jampola, 2 dm. Buderaż 1. w dok. Budoroż, wś nad rzką Zbytynką, pow. dubieński, gm. Buderaż, st. poczt. Ostróg 25 w. , st. dr. żel. Ozierany 22 w. , 30 w. od Dubna, ma 142 dm. 934 mk. , cerkiew drewn. z 1830 r. ma 45 dzies. . Cerkiew filialna we wsi Piewcze. W 1322 r. w. ks. Lubart Giedyminowicz nadaje, między innemi, wś Budoraz na utrzymanie cerkwi sobornej w Łucku i dworu biskupiego. W 1583 r, własność ks. Konstantyna Ostrowskiego wwdy kijowskiego, który z części B. wnosi od 3 dym. , 1 ogr. , 1 koła waln. , z części zaś wchodzącej w skład włości miasta dubieńskiego od 7 dym. , 5 ogr. W 1585 r. wymieniona w liczbie wsi biskupstwa łuckiego i ostrogskiego. W połowie XVII w. własność ks. Dominika Zasławskiego, wwdy krakowskiego, ma w 1649 r. 18, w 1650 r. 8, a 1651 r. 5 dm. Na mocy tranzakcyi kolbuszowskiej 1753 r. z kluczem dubieńskim 2 miasta, 70 wsi dostała się ks. Stanisławowi Lubomirskiemu, podstolemu kor. Obecnie rozparcelowana pomiędzy Czechów, jest centrem jednego z trzech okręgów czeskich na Wołyniu, , Gmina należy do do 1 okr. pol. , obejmuje 38 miejscowości, 1128 dym. włośc. obok 34 innych, 8833 mk. włościan, uwłaszczonych na 7838 dz. 2. B. , przys. Pełczy, w pow. dubieńskim. Budginy, dobra, pow. telszewski, 4 okr. pol. , gm. Żorany, 22 w. od Telsz. Budianka, wś, pow. wieliski, gm. Kozakowo. Budiatyce, w dok. Butetycze, Budathicz, Buthaticze, wś, pow, włodzimierski, gm. Hrybowica, 24 w. od Włodzimierza, 42 dm. , 318 mk. , cerkiew, kaplica. Co do początkowych losów wsi ob. Bubnów. Podług rewizyi zamku włodzimierskiego i łuckiego z 1545 r. własność Sołtana, Bohdana i Iwana Steckiewiczów, którzy zobowiązani byli do opatrywania po jednej horodni zamku włodzimierskiego i łuckiego. W r. 1570 Bartosz Myszkowski wnosi z części B. od dym. , 4 ogr. po 4 gr. , 1 komor. , Siemian Stawiecki z drugiej części od 3 ogr. po 4 gr. , a Fedor Sołtan z trzeciej części z 2 dym. , 4 ogr. po gr. , 4 ogr. po 2 gr. W 1583 r. płaci ztąd Iwan Kałusowski w imieniu siostry Siemionowej Stawieckiej od 3 ogr. , Siemionowa Stawiecka od 3 ogr. i Fedor Sołtan z części B. i Romanowskiej z 3 dym. , 7 ogr. , 2 ogr. , 8 kom. W 1648 r. własność Maluszyckiej, ma 18 dym, w 1651 r. U a 1657 r. 9 dym. Pod koniec XVII w. własność Czartoryskich, 1724 r. Kazimierz Czartoryski sprzedaje Michałowi Czackiemu. W ostatnich czasach Emilii Dwernickiej, ma 370 dzies. Budimla, wś, pow. wieliski, gm. Serteje, ob. Kowale. Budka 1. al. Buda, wś nad rzkę Sudziłówką, pow. rzeczycki, okr. pol. i gm. Jurewicze, 11 w. od Rzeczycy, ma 4 osady. 2. B. , Szubieńska al. Budniki, wś nad rzką Szubienką, pow. rzeczycki, gm. Horwat, 27 w. od Rzeczycy, ma 5 osad. 3. B. Tobolska, os. , pow. grodzieński, 1 okr. pol. , gm. Wiercieliszki. Budki 1. wś, pow. nowomiński, gm. Łukowice, ma 300 mk. , 327 morg, 2. B. , wś, pow. błoński, gm. i par. Grodzisk, ma 50 mk. , 51 morg. 3. B. , wś, pow. radzymiński, gm. Rudzienko, par. Dobre, ma 51 mk. , 28 morg. 4. B. al. Pudencyanów, wś, pow. rawski, gm. Stara wieś, ma 5 dm. , 53 mk. , 50 morg. 5. B. Łochowskie, wś, pow. rawski, gm. Żelechlin, par. Żelechlinek, ma 10 dm. , 77 mk. , 108 morg. włośc, 2 os. fabr. 6. B. , wś, pow. ostrowski, gm. i par. Wąsewo. 7. B. , B. nowe i B. stare, dwie wsi i kol. , pow. kolski, gm. Bndzisław, par. Osiek. B. mają, 9 dm. , 59 mk. , B. nowe 42 dm. , 469 mk. . B. stare 5 dm. , 109 mk. Obok nich leżą Budy, pustka, 8 dm. , 59 mk. 8. B. , fol. , pow. garwoliński, gm. Wilga, ma 8 dm. , 14 mk. , 120 morg. 9. B. , pow. włoszczowski, gm. Radków, 14. w. od Włoszczowy. Budki 1. folw. , pow. szawelski, 4 okr. pol. , gm. Kiryanowo, 40 w. od Szawel. 2. B. , okolica, 4 okr. pol. , gm. Żorany, 17 w. od Telsz. 3. B. , chutor, pow. mozyrski, gm. Czuczewicze, 202 w. od Mozyrza. 4. B. , wś, pow. mozyrski, gm. Skorodno, 49 w. od Mozyrza. 5 B. , wś, pow. nowogródzki, gub. Lubcz, 25 w. od Nowogródka. 6. B. , zaśc. , pow. rzeczycki, gm. Narowią, 136 w. od Rzeczycy, ma 13 osad. Należy do dóbr Hołowczyce, 7 B. al. Budka, wś, pow. rzeczycki, gm. SłobodaRowieńska, 18 w. od Rzeczycy, ma 37 osad. 8. B. , wś, pow. wilejski, 2 okr. pol. , gm. Rabuń 24 w. ; miała 30 dusz rewiz. osadników w. ross. ; należała do dóbr skarb. Huby. Budki 1. pow. czerkaski, ob. Konstantynówka. 2. B, ob. t. I, 440, wś, pow. winnicki, na pograniczu jampolskiego, gm. Stanisławczyk 7 w. , st dr. żel. Jaroszynka, 87 dm. , 923 mk. , cerkiew, szkoła, przyst. dr. źel. Obecnie własność Artura Russanowskiego, 1118 dzies. 548 lasu. 3. B. , wś, pow. krzemieniecki, gm. Poczajów, par. praw. Poczajów Stary, 30 w. od Krzemieńca, 130 dm. , 936 mk. Ob. Budy t. I, 444 n. 2. 4. B. , urocz. , tamże, gm. Białakrynica, 15 w. od Krzemitńca, 14 dm. , 96 mk. 5. B. , wś, pow. łucki, gm. Mieewicze, 67 w. od Łucka, 34 dm. 268 mk. 6. B. , chutor, pow. Ostrogski, gm. Krzywin, należy do Krupego. 7. B. , chutor, tamże, gm. Lachowce. 8. B. , chutor, pow. Budianka Budiatyce Budginy Buderaż Buderasków Budele Budimla Budele Budki Budka Budnica Budkiszki włodzimierski, gm. Nowodwór, 40 w. od Włodzimierza, 10 dm. , 64 mk. 9. B. Koszleńskie, kol. , pow. włodzimierski, gm. Werba, 10 w. od Włodzimierza, 12 dm. , 76 mk. Budkiszki 1. dwór pow. rossieński, 2 okr. pol. , gm. Szydłów, 21 w. od Rossień. 2. B. , okolica, pow. telszewski, 3 okr. pol. , gm. Żorany, 17 w. od Telsz. 3. B. , wś, pow. trocki, 3 okr. pol. , gm. Wysoki Dwór; miała 38 dusz rewiz. Budków 1. kol. , pow. piotrkowski, gm. Woźniki, par. Krzepczów, ma 13 dm. , 74 mk. , 246 morg. włośc. i 3 m. os. karcz. Psia górka należącej do majoratu rząd. M. Markowa 2. B. , u Dług. Buthkow, wś, pow, opoczyński. W XV w. łany km. dają dziesięcinę scholast. sandom. L. B. I, 336. Budkowo, wś nad rzką Karszenicą, pow. płocki, gm. i par. Drobin, ma 15 dm. , 139 mk. , 444 morg. , wiatrak. W przywileju wydanym r. 1408 w Płocku przez Ziemowita ks. mazow. dla narodu Boleszczyców, wymienieni są Falęta, Szymon i Racibor de Budkowo ex clenodio Bolesty. Kapica, Herbarz, 37. W r. 1578 B. w par. Drobin płaci od 3 łan. , 12 zagr. 1 rzem. , 1 przekupnia. Istnieje wtedy też Budkowe Grabowskie w par. Zawidz pow. sierpecki, mające 6 łan. km. i 1 zagr. Dziś niema wsi t. n. Budkowo, wś nad rz. Usą, pow. ihumeński, gm. Jurewicze, 25 w. od Ihumenia, ma 18 osad. Budkowskie Futory, przedm. Chmielnika, w pow. lityńskim. Budkowszczyzna, mylnie Byszkowszczyzna, wś nad rzką Serwecz, pow. nowogródzki, gm. Cyryn, 42 w. od Nowogródka, ma 7 osad. Budlewo, ob. t. I, 441, okolica, pow. bielski, gub. grodz. , 2 okr. pol. , gm. Malesze, 18 w. od Bielska, 47 dzies. Budławszczyzna, dobra, pow. klimowicki, dziedzictwo Iliniczów, 196 dzies. Budna 1. wś w pobliżu rzki Niesety, pow. bobrujski, gm. Bacewicze, 43 w. od Bobrujska, ma 19 osad. 2. B. , okolica, pow. nowogródzki, okr. pol. i gm. Lubcz, 20 w. od Nowogródka, ma 11 osad. Rudne, ob. t. I, 441, ws, pow. mohylowski, gm. Serby, 90 dm. , 553 mk. , cerkiew, młyn. Budnica 1. pow. homelski, ob. Budyszcze. 2. B. , ob. t. I, 441. wś, pow. wieliski, gm. Budnica, 9 w. od Wieliża, 15 dm. , 82 mk. , cerkiew, zarząd gm. , szkoła ludowa. Na polach wsi wykopują przedmioty z epoki kamiennej. Gmina należy do 3 okr. pol. , obejmuje 60 miejscowości, 664 dm, włośc. obok 6 innych, 4595 mk. włościan, uwłaszczonych na 9699 dzies. Nadto w obrębie gminy znajduje się 15, 726 dz. 406 roli większej posiadłości. Budniki 1. urocz. , pow. grodzieńskie 1 okr. pol. , gm. Hoża, 17 w. od Grodna. 2. B. , folw. , pow. Słonimski, 5 okr. pol. , gm. Dobromyśl, 40 w. od Słonima, należy do dóbr Natalin al. Johalin. 3. B. , wś, pow. poniewieski, 3 okr. pol. , gm. Mołdoczany, 29, w. od Poniewieża. 4. B. , zaśc. , pow. telszewski, 3 okr. pol. , gm. Sałanty, 57 w. od Telsz. 5. B. , zaśc. , pow. święciański, 2 okr. pol, gm. Daugieliszki 7 w. ; miał 7 dusz rew. , należał do dóbr skarb. Dawiliszki. 6. B. , ob. t. I, 441, wś, pow. trocki, 2 okr. pol. , gm. Żośle 4 w. ; miała 11 dusz rewiz. , należała do dóbr Kościuszyszki. 7. B. , dobra, pow. lepelski, własność Przycieskich, 410 dzies. W 1761 r. własność Benedykta Przycieskiego. 8. B. , dobra, tamże, własność Łaparewicza, 120 dzies. Budniki, wś, pow. włodzimierski, gm. Huszcza, 83 w. od Włodzimierza, 30 dm. , 179 mk. Budno 1. ob. t. I, 441, wś, pow. sokólski, 2 okr. pol. , gm. Nowawola, 21 w. od Sokółki, 238 dz. 2. B. , wś, pow. sieński, gm. Rasno, 21 dm. , 105 mk. Budnówka, folw. , pow. nowogródzki, okr. pol. i gm. Horodyszcze. Budobol, dobra, pow. połocki, własność Maryi Mejste, 450 dzies. Budoczka 1. dobra, pow. klimowicki, własność od 1875 r. Osmołowskich. 2. B. , tamże, dziedzictwo Chodorowiczów, 355 dzies. Budokoszcze, dobra, pow. mścisławski, dziedzictwo Horbackich, 248 dz. , młyn wodny. Budowieja, fol. , pow. nowoaleksandrowski, 2 okr. pol. , gm. Widze, 46 w. od mta pow. własność Newelskich, 60 dz. Budowiest, ob. t. I, 441, rzka w pow. połockim, lew. dopł. Oboli, bierze początek z niewielkiego jeziora Łoważ, płynie na płn. zchd i ubiegłszy 8 w. ma ujście pod pohostem Spaski. Od praw. brzegu przybiera rzkę Czernicę. Budówka 1. wś i urocz. nad rz. Hałobołoto, pow. sieński, gm. Obczuha, Wś ma 24 dm, 128 mk. , cerkiew; uroczysko od 1858 r. własność Perottów, 152 dz. 2. B. , dobra, tamże, od 1878 r. własność Siergiejewskich, 1137 dz. 3. B. , obręb leśny, tamże, własność Titowych, 230 dz. BudowlaKotra, dobra, pow. grodzieński, 4 okr. pol, gm. Żydomla, 19 w. od Grodna, wła sność ks. Swiatopełków Czetwertyńskich, 1339 dz. Budowszczyzna, wś, pow. miński, gm. Zasław, okr. pol i st. poczt. Baków 8 w. , 35 w. od Mińska. Budrajcie 1. wś i dobra, pow, kowieński, 2 okr. pol. , gm. Betygoła, 89 w. od Kowna, własność Miniatów, 280 gz. 2. B. , wś, pow. rossieński, 1 okr, pol. , gm. Kroże, 33 w. od Rossień. 3. B. , wś i okolica, pow. rossieński, 2 okr. pol. , gm. Szydłowo, 28 w. od Rossień. Iwaszkiewiczowie mają tu w 3 działach 84 dz. , Pacowscy 28 dz. 4 B. , wś, pow, szawelski, 5 okr. pol, gm. Gruździe, 49 w. od Szawel. Budrańce 1. wś, pow. wiłkomierski, gm. Traszkuny, 63 w. od Wiłkomierza. 2. B. , wś, Budkiszki Budków Budkowo Budkowskie Futory Budkowszczyzna Budlewo Budławszczyzna Budna Budniki Budno Budnówka Budobol Budoczka Budokoszcze Budowieja Budowiest Budówka Budowla Budowszczyzna Budrajcie Budrańce Budryńszczyzna Budrejeczki Budrejki Budreliszki Budrewicze Budrowce Budrowszczyzna Budruj Budry Budryczki Budryki Budwinas Budwiszki Budy Budrys Budrany tamże, 2 okr. pol, gm. Subocz, 56 w. od Wiłkomierza. Budrany 1. wś, pow. nowoaleksandrowski, 1 okr. pol. , gm. Antolepty, 20 w. od mta pow. Bogdanowiczowie mają tu 20 dz. , Kubliccy 20 dz. ; Mackiewiczowie 20 dz. ; Rogulscy 20 dz. 2. B. , wś, pow. poniewieski, 3 okr. pol, gm. Pompiany. 3. B. , ob. t. I, 441, wś włośc. i dobra skarb. , pow. święciański, 1 okr. pol. , gm. Aleksandrowo. W r. 1865 było 8 dusz rewiz. , w. russkich. Budrejeczki, al. Budryczki, folw. pow. wiłkomierski, 4 okr. pol. , gm. Uciany. Ob. t. I, 441, własność Łukaszewiczów i Pietkiewiczów, ma z Wielbiszkami 120 dz. Budrejki 1. folw. , pow. wiłkomierski, gm, Uszpol, 75 w. od Wiłkomierza. 2. B. ob. t. 1, 441, fol. , tamże, 4 okr. pol. , gm. Uciany w. od Wiłkomierza, własność Łukaszewiczów 110 dz. Budreliszki, zaśc. , pow. wileński, 6 okr. pol, gm. Miekuny 10 w. , należał do dóbr skarb. Ławaryszki. Budrewicze, fol. , pow. nowogródzki, gm. Żuchowicze. Budrowce, wś, pow. grodzieński, 4 okr. pol, gm. Kamionka, 54 w. od Grodna, 200 dz. , Budrowszczyzna, wś, pow. oszmiański, 4 okr. pol. , gm. i dobra Wołożyn; miała 7 dusz rewiz. Budruj, wś, pow. szawelski, 4 okr. pol. , gm. Radziwiliszki, 29 w. od Szawel. Budry 1. wś, pow. szawelski, 4 okr. pol. , od Szawel 2. B. , wś, pol, gm. Masiady, 58 w. t. I, 441, wś, pow. teli par. Korciany, 55 w. Kogm. Szawlany, 41 w pow. telszewski. 2 okr. od Telsz. 3. B. , ob. szewski, 3 okr. pol. , gm. od Telsz, 12 dm. , 128 mk. , kościół filialny. B. , wś, pow. wiłkomierski, 3 okr. pol. , gm. warsk, 21 w. od Wiłkomierza. 5. B. , zaśc. , pow. święciański, 2 okr. pol. , gm. Daugieliszki 8 w. ; miał 8 dusz rewiz. , należał do dóbr Przyjaźń. 6. B. , ob. t. I, 441, zaśc. , pow. święciański, gm. Zabłociszki 9 w. ; miał 3 dusze rewiz. , należał do dóbr skarb. Daugieliszki Budryczki, ob. Budrejeczki. Budryki 1. ob. t. I, 442, dobra, pow. rossieński, 5 okr. pol. , gm. , Łabardzie, 90 w. od Rossień, własność Simonowiczów, 70 dz. i Stulgińskich 601 dz. 2. B. , wś, tamże, gm. Nowe Miasto Aleksandrowskie, 112 w. od Rossień. Budryńszczyzna, urocz, pow. prużański, 3 okr. pol. , gm. Murawjewska. Budrys, zaśc. , pow. święciański, 2 okr. pol. , gm. Łabonary 5 w. ; miał 2 dusze rewiz. , należał do dóbr skarb. Łyngmiany. Budryszki 1. folw. , pow. kowieński, 2 okr. pol, gm. Ejragoła, 54 w. od Kowna. 2. B. . wś i dwa zaśc. , pow, nowoaleksandrowski, 4 okr. pol. , gm Abele, 32 w, od mta pow. 3. B. , zaśc. , tamże, 1 okr. pol, gm. Dusiaty, 26 w. od mta pow. 4. B. , dobra, pow. szawelski, 2 okr. pol, gm Tryszki, 58 w. od Szawel, własność Wizgirdów, 128 dz. Budsław, ob. t. I, 448, mstko i dobra nad rz. Serwecz, pow. wilejski, 2 okr. pol. , gm, Budsław, 50 w. od Wilejki, 180 od Wilna, 686 mk. w 1865 r. 127 dusz rewiz. w 1859 r. 68 dm. , 485 mk. ; własność Oskierków. Kościół katol. par. , p. w. Narodzenia N. M. P. Pierwotnie istniała tu kaplica, wzniesiona przez bernardynów na gruncie nadanym im przez w. ks. Aleksandra 1504 r. ; w 1589 r. stanął kościół drewniany. Ks. Floryan Kolecki rozpoczął 1643 r. budować kościół murowany, ukończony 1645 r. Dzisiejszy kościół pochodzi z 1767 r. podług Rubrycelli z 1788 r. . Przy kościele istniał klasztor bernardynów, obecnie zamknięty. W kościele są dwa obrazy, uważane za cudowne, jeden N. P. Maryi, dany 1598 r. przez pap. Klemensa VIII Janowi Pacowi, wwdziemińskiemu i Ukrzyżowanie Chrystusa, dany kościołowi 1737 r. przez dziedzica Szymkiewicza. Parafia katol. , dekanatu wilejskiego, 3640 wiernych, kaplica na cmentarzu miejscowym, kościoły filialne we wsiach Berezówka i Motyki. Mstko założone przez Aleksandra Jagiellończyka 1504 r. i nadane przez niego bernardynom wileńskim. Prawa miejskie potwierdził August III 1732 r. B. gmina dzieli się na 7 okręgów, obejmuje 30 miejscowości, mających 322 dm. , 3355 mk. włościan 1265 dusz rewiz, uwłaszczonych na 4218 dzies. Nadto w obrębie gm. jest 7598 dz. większej posiadłości. Cała gmina ma 1181 dz. 3809 roli i 4045 mk. Budwicie 1. wś i dobra, pow. rossieński, 4 okr. pol. , gm. Sartyniki, 70 w. od Rossień. 2. B. , wś, pow. rossieński, gm, Szweksznie, 110 w. od Rossień. Budwidze 1. zaśc. , pow. telszewski, 2 okr. pol, , gm. Szkudy, 68 w. od Telsz. 2. B. , wś, tamże, gm. Masiady, 62 w. od Tolsz. 3. B. , wś, pow. telszewski, 2 okr. pol. , gm. Korciany, 63 w. od Telsz. Budwiecie 1. stare, wś, pow. maryampolski, gm. Antonowo, mają 2 dm. , 35 mk. 2. B. , wś, pow. maryampolski, gm. Gudele, par. Skrawdzie, 4 dm. , 21 mk. 3. B, wś, pow. maryampolski, gm. i par. Pilwiszki, 6 dm. , 39 mk. 4. B. , wś, pow. władysławowski, gm. Tomaszbuda, par. Gryszkobuda, 4 dm. , 21 mk. 5. B. , wś, pow. władysławowski, gm. Szyłgałe, par. Słowiki, 3 dm. , 27 mk. Budwinas, dwór, pow. kowieński, 2 okr. pol. , gm. Kroki, 84 w. od Kowna. Budwiszki ob. i I, 442, al. Dublin, folw. , pow. wiłkomierski, 4 okr. pol, gm. Dobejki, własność Kurminów, 364 dz. Budy 1. kol. , pow. słupecki, gm. Kleczew, ma 417 morg, 2. B. , pow. kolski, ob. Budki. Budryszki Budsław Budwicie Budwidze Budwiecie Budrany 3. B. , fol. , pow. piotrkowski, gm. i par. Rozprza, ma 1 dm. , 7 mk. , 200 morg. W 1827 r. 1 dm. , 4 mk. 4. B. , wś, pow. noworadomski, gm. Wielgomłyny, ma 10 dm. , 71 mk. , 91 morg. 5. B. , os. włośc. , pow. noworadomski, gm. Dmenin, 1 dm. , 8 mk. , 11 morg. 6. . B. , os. , pow, konecki, gm. i par. Ruda maleniecka, mają 5 dm. , 42 mk. , 44 morg. dwor. , 14 włośc. 7. B. , wś, pow. konecki, gm. Czermno, par. Fałków, mają 4 dm. , 125 mk. , 109 morg. włośc. 8. B wś, pow. stopnicki, gm. i par. Oleśnica. W 1827 r. 4 dm. , 27 mk. 9. B. , wś, pow. siedlecki, gm. i par. Wodynie, mają. 8 dm. , 58 mk. , 48 mórg. 10. B. , pow. łomżynski, gm. Miastkowo, par. Szczepankowo. 11. B. Augustowskie, wś, pow. radomski, gm. i par. Stromiec, odl. 30 w. od Radomia, maja 18 dm. , 143 mk. , 329 morg. 12. B. barcząckie, wś, pow. nowomiński, gm. Barcząca, par. Mińsk, 125 mk. , 156 morg. 13. B. Biełiny, wś, pow. brzeziński, gm, Lipiny, 3 dm. , 27 mk. , 33 morg, 14. B. błedzewskie, wś, pow. sierpecki, gm. Białyszewo, 6 dm. , 58 mk. , 102 morg. 15. B. bogusławskie, wś, pow. radomski, gm. Skaryszew, 12 dm. , 169 mk. , 64 morg. 16. B. bolewskie, wś, pow. ciechanowski, gm. Regimin, par. Lekowo, 8 mk. , 82 dm. , 78 morg. 17. B. bolimowskie, ob. Bolimowskie Budy. 18. B. boskowolskie, wś, pow. kozienicki, gm. Grabów, par. Stromiec, 21 dm. , 173 mk. , 186 morg. 19. B. brańszczykowskie, wś, pow. ostrowski, gm, i par. Brańszczyk, W r. 1827 było 48 dm. , 325 mk. 20. B. brodzkie, wś, pow. iłżecki, gm. Lubęnia, par. Krynki, 19 dm. , 174 mk. , 99 morg. włośc. , 1 dwor. 21. B. Brzeziny, fol. , pow. mławski, gm. Ratowo, par. Radzanów, 2 dm. , 20 mk. , 81 morg. 22. B. budzkie, wś, pow. mławski, gm. Ratowo, par. Strzegowo, 2 dm. , 18 mk. , 68 morg. 23. B. ciemniewskie, wś, pow. płoński, gm. i par. Sochocin, 7 dm. , 78 mk. , 214 morg. 24. B. dąbrowskie, kol. , pow. kolski, gm. Drzewce, par. Borysławice, 3 dm. , 22 mk. 25. B. dlutowskie, kol. , pow. laski, gm. i par. Dłutów, kol. ma 7 dm. , 49 mk, 34 morg. , os, leś. 1 dm. , 7 mk. , 5 morg. dwor. 26. B, Dmi trjew, fol. , pow. płoński, gm. i par. Pomiechowo, 1 dm. , 1 mk. , 976 morg. 15 morg. ziemi użyt. 27. B. giżyńskie, wś, pow. mławski, gm. i par. Unierzyż, maja 8 dm. , 86 mk. , 173 morg. 28 B. Grabie al. grzmuckie, ob. Grzmucin, 29. B. grzegorzewskie, wś i fol. nad rz. Pilicą, pow. ko zienicki, gm. Grabów, par. Wrociszów. Wś ma 11 dm. , 116 mk. , 75 morg. , fol 4 dm. , 507 morg. 30. B. iłowskie, wś, pow. sochaczewski, gm. Iłów, par. Młodzieszyn, 193 mk. , 518 morg. 31. B. kałowskie, wś, pow. łódzki, gm. Rad goszcz, par. Łódź, 6 dm. , 70 mk. , 50 mog. 32. B. kłóbskie, wś, pow. włocławski, gm. i par. Kłóbka, 71 mk. , 255 mórg. 33. B. kozickie, wś, pow. gostyński, gm. Rataje, par. Gostynin, 156 mk. , 381 morg. 34. B. krępskie, wś, pow. garwoliński, gm. Podłęże, par. Maciejowice, 10 dm. , 113 mk. , 160 morg. W 1827 r. 10 dm. , 68 mk. 35. B. ksawerowskie, kol. , pow. brzeziński, gm. Lipiny, 12 dm. , 73 mk. , 55 morg. 36. B. kurzacze, wś, pow. opoczyński, gm. Krzczonów, par. Gielniów. 6 dm. , 48 mk. 13 morg. włośc, 2 dwor. 37. B. leśniewickie, al. leśniewskie, wś, pow. gostyński, gm. Skrzany, par. Trębki, 56 mk. , 39 morg. 38. B. mdzewskie, wś, pow. mławski, gm. Unierzyż, par. Dąbrowa, 6 dm. , 47 mk. , 141 morg. 39. B. michałowskie, wś nad rzką. Pilicą. , pow. kozienicki gm. Grabów, par. Wrociszów, 9 dm. , 97 mk. 1445 morg. dwor. , 80 włośc. 40. B, miłobędzkie, wś, pow. sierpecki, gm. Białyszewo, par. Sierpc, 10 dm. , 83 mk. , 95 morg. 41. B. niedźwiedzkie, wś, pow. sandomierski, gm. Górki, par. Olbierzowice, 4 dm. , 23 mk. , 14 morg. 42. B. niemianowskie. wś, pow. radomski, gm. Kuczki, par. Skaryszew, 15 dm. , 139 mk. , 138 morg. dwor. , 15 włośc. 43. B. opożdżewskie. 87 mk. , ob. Opożdżew, 44. B. piaseckie, wś; pow. sochaczewski, gm. Seroki, par. Szymanów, 87 mk. , 155 morg. 45. B. piaskowiec, wś, pow. łódzki, gm. Radogoszcz, 6 dm. , 54 mk. , 54 morg. 46. B. pniewskie, pow. łomżyński, ob. Pniewo 7 Sł. G. t. VIII. 47. B. podłęskie, wś, pow. garwoliński, gm. Podłęże, par. Górzno, 10 dm. 117 mk. , 112 morg. 48. B. podzielone, os. , pow, rawski, gm. i par. Boguszyce, 2 dm. , 12 mk. 60 morg. 49. B, pokrzywińskie, kol. , pow. rawski, gm. Wałowice, 12 dm. , 78 mk. , 207 morg. 50. B. polikowskie, kol. , pow. brzeziński, gm. Lipiny, 11 dm, , 78 mk. , 57 morg. 51. B. polskie, wś pow. mławski, gm. i par. Unierzyż, 3 dm. , 15 mk, , 83 morg. 52. B. poloniskie, kol. , pow. kolski, gm. Lubotyń, 6 dm. , 40 mk. 53. B. porajskie, kol. , pow. piotrkowski, gm. Parzniewice, par. Rozprza, 15 dm. , 91 mk. , 304 morg. 54. B. poryckie, wś, pow, kolneński, gm. Stawiski, par. Poryte. W r. 1827 było 10 dm. , 57 mk. 55. B. przybyłowskie, kol. nad rz. Ner, pow. kolski, gm. Chełmno, par. Grzegorzew, 3 dra. , 63 mk. 56. B. przytockie, wś, pow. nowomiński, gra. i par. Jakubów, 165 rak, , 316 morg. 57. B. radzymińskie, wś, pow, płoński, gm. i par, Sarbiewo, 12 dm. , 85 mk, , 195 morg. 58. B. Rechty, wś, pow. sierpecki, gm. Lisewo, par. Gozdowo, 2 dm. , 20 mk. , 34 morg. 59. B. rempińskie, wś, pow. sierpecki, gm. Lisewo, par. Gozdowo, 12 dm, , 146 mk. , 140 morg. 60. B. równińskie, ob. rowieńskie, wś, pow. radzymiński, gm. Strachówka, par. Sulejów, Powstały na obszarze wsi Rowne, mają wraz z nią. 458 mk. , 1430 morg dwor. , 251 włośc. 61. B. siennickie, wś, pow. pułtuski, gra. i par. Nasielsk, ob. Siennica 2 t. X. 62. B. sikawskie, kol. , pow. łódzki, gm, Nowosolna, par. Mileszki, 25 dm. , 170 mk. , 379 morg. 63. B. skary Budy Budykowszczyzna Budynicze szewskie, wś, pow. radomski, gm. i par. Skaryszew, 10 dm. , 68 mk. , 39 morą. 64. B. stawiskie, wś i fol. , pow. kolneński, gm. Stawiski par. Poryte. W r. 1827 miały 12 dm. , 67 mk. 65. B. stokowskie, kol. , pow. łódzki, gm. Nowosolna, par. Mileszki, 31 dm. , 261 mk. , 368 morg. 66. B. stryjewskie, wś, pow. łaski, gm. Bałucz, par. Borszewice. Wś ma 7 dm. , 105 mk. , 107 morg. ; os. 1 dm. , 3 mk. , 9 morg. dwor. 67. B. strzegockie, wś, pow. mławski, gm. Unierzyż, par. Strzegowo, 4 dm. , 35 mk. , 120 morg. 68. B. sułkowskie, wś, pow. grójecki, gm. Czersk, par. Sobików, 26 mk. , 37 morg. 69. B. suserskie, wś, pow. gostyński, gm. Szczawin, par, Suserz, 72 mk. , 123 morg. 70. B. szynieckie, wś, pow. łódzki, gm. Żeromin, 19 dm. , 147 mk. , 322 morg. 71. B. uśniackie, wś, pow. garwoliński, gm. Wola Rębkowska, par. Osieck, 22 dm. , 225 mk. , 191 morg. W 1827 r. 12 dm. , 88 mk. 72. B. wałowskie, al. Janolin, kol. , pow. rawski, gm. Wałowice, 8 dm. , 76 mk. , 195 morg. 73. B. Wandolin, kol. , pow. łodzki, gm. Wiskitno, 6 dm. , 33 mk. , 33 morg. 74. B. włynickie, os. , pow. noworadomski, gm. Gidle, 3 dm. , 32 mk. , 51 morg. 75. B. wolińskie, wś, pow. mławski, gm. Ratowo, par. Unieck, 6 dm. , 73 mk. , 115 morg. 76. B. wolińskie, wś, pow. mławski, gm. i par. Unierzyż, 8 dm. , 103 mk. , 231 morg. 77. B. Władysławowo, wś, pow. sierpecki, gm. i par. Bieżuń, 7 dm. , 54 mk. , 150 morg. 78. B. wolskie, wś, pow. łódzki, gm. Rąbień, par. Aleksandrów, Wś ma 9 dm. , 73 mk. , 156 morg. ; młyn 5 dm. , 7 mk. , 5 morg. dwor. 79. B. wywózkie, wś, pow. opoczyński, gm. Krzczonów, par. Gielniów, 5 dm. , 44 mk. , 26 morg. . 80. B. Zglenice, wś, pow. sierpecki, gm. Lisewo, par. Kurowo, ma 8 dm. , 90 mk. , 161 morg. 81. B, zglińskie, kol. , pow. rawski, gm. Wałowice, 31 dm. , 223 mk. , 273 morg. 82. B. Zielin, os, pow. brzeziński, gm. Mikołajów. Trzy osady leśne mające 4 dm. , 26 mk. , 1407 morg. w tem 58 morg. ziemi uprawnej. 83. B. Zofiki, wś, pow. mławski, gm. Ratowo, par. Strzegowo, 3 dm. , 55 mk. , 80 morg. Budy 1. wś, pow. kobryński, ob. Poluszyn. 2. B. , wś, pow. prużański, 4 okr. pol. , gm. białowieskoaleksandrowska, 53 w. od Prużany, 117 dzies. 3. B. , wś, pow. wołkowyski, 3 okr. pol. , gm. Szymki, 49 w. od Wołkowyska, z urocz. Puste 411 dz. 4. B, dwór, pow. kowieński, 1 okr. pol. , gm. Wilkija, własność Kwiadorowiczów, 59 dz. 5. B. 1, 2, 3, trzy dwory, pow, kowieński, 2 okr. pol. , gm. Kroki, 63 i 87 w. od Kowna. 6. B, trzy dwory, tamże, 75 w. od Kowna. 7. B. , wś, tamże, gm. Ejszagoła, 63 w. od Kowna. 8. B zaśc. , pow. kowieński, 3 okr. pol, gm. Kiejdany, 69 w. od Kowna, 9. B, wś, tamże, 64 w. od Kowna. 10. B. , trzy wsi, pow. kowieński, 4 okr. pol. , gm. Aleksandrowska Słoboda, 26 w. od Kowna. 11. B. , zaśc, pow. kowieński, 4 okr. pol. , gm. Żejmy, 46 w. od Kowna. 12. B, os. leś, pow. rossieński, 2 okr. pol. , gm Szydłowo. 13. B. , wś, tamże, 1 okr. pol. , gm. Kielmy, 18 w. od Rossień. 14. B. , wś, tamże, gm. Kroże, 25 w. od Rossień. 15. B. dobra, pow. rossieński, 3 okr. pol. , gm. Erżwiłek, 40 w. od Rossień, własność Bacewiczów, 138 dz. Dawniej Radziwiłłowiczów. 16. B. , os. , pow. szawelski, l okr. pol. , gm. Podubiś, 23 w. od Szawel. 17. B. Antokas, dobra, tamże, 4 okr. pol, , gm. Skiemie, 50 w. od Szawel. 18. B. , pow. szawelski, ob. Petry. 19. B. , zaśc. , pow. wiłkomierski, 1 okr. pol. , gm. Konstantynowo, 20 w. od Wiłkomierza. 20. B. , fol. , pow. miński, gm. Białorucz, 35 w. od Mińska, własność Łapickich, około 14 wł. 21. B. , al. Buda, wś, pow. dzisieński, 4 okr. pol. , gm. Stefanpol 15 w. ; miała 44 dusz rewiz. , należała do dóbr Balnowo. 22. B. , wś, pow. wileński, 2 okr. pol. , gm. Szyrwinty 11 w. ; miała 43 dusz rewiz. , należała do dóbr Olany. 23. B. , pow. drysieński, par. Oświej. 24. B. , wś, pow. wieliski, gm. Czepie. 25. B, Ambroziuna, folw. , pow. kowieński, 1 okr. pol. gm. Krasnesioło, 20 w, od Kowna. 26. B. Dobarskie, wś, pow. białostocki, 3 okr. pol. , gm. Przytulanka, 49 w. od Białegostoku, 176 dz. 27. B. Łomianka, folw. , pow. kowieński, 1 okr. pol. , 16 w. od Kowna. 28. B. Nowotrzebskie, folw. , pow. kowieński, 1 okr. pol. , gm. Krasnesioło, 20 w. od Kowna, własność Baczyżmalskich, 547 dz. Budy 1. ob. t, I, 444, wś, pow. bracławski, gm. Trościańce, 132 dm. , 988 mk. , cerkiew. 2. B. , kol. pow. włodzimierski, gm. Nowodwór, 40 w. od Włodzimierza, 18 dm. , 107 mk. 3. B. ob. t. I, 444, pow. krzemieniecki. W spisie urzęd. niepomieszczone, będą tu zapewne Budki w gm. Poczajów. Budy, sioło nad rzką Dubrową, pow. zieńkowski, gub. połtawskiej, gm. Kuziemino, 22 w. na płnwschd od Zieńkowa, 225 dm. , 1326 mk, cerkiew, 9 wiatraków. Niegdyś sioło to było sotniczem. Budykowszczyzna, dobra, pow. nowogródzki, gm. Poczepowo. Obecnie własność hr. Zubowa, około 143 włók. Budynicze, wś, pow. bobrujski, gm. NoweDorohi, 69 w. od Bobrujska. Budynie, wś, pow. nowoaleksandrowski, 2 okr. pol. , gm. Smołwy, 25 w. od mta pow. Budynki, zaśc, pow. borysowski, gm. Hajna. Mają tu działy Bajkowie, Głęboccy i Łozowscy. Budyny, urocz. , pow. miński, gm. Raków. Budyszcze, dwie wsi, pow. nowoaleksandrowski, 3 okr. pol. , gm. Słobódka, 64 w, od mta pow. 2 B. , wś i dwór, pow. bychowski, gm. Głuche. Wś ma 10 dm. , 43 mk. ; dwór, dziedzictwo Wartmanów, 120 dz. 3. B. , tamże, własność od 1857 Wasilewskich, 209 dz. 4. Budyny Budy Budynki Budy Budynie B. , tamże, od 1853 własność Letteckich, 130 dz. 5. B. , al. Budnica, wś, pow. homelski, gm. Markowicze 11 w. , 52 dm. , 291 mk. 6. B. , wś, pow. klimowicki, gm. Szumiacze 13 w. , 22 dm. , 146 mk, 7 B. , wś, tamże, gm. Moszewo, 10 dm. , 74 mk. 8. B. , wś, pow. mohylewski, gm. Wendoroż, 12 dm. 9. B. al. Buda Nosimkowicka, wś nad rzką Kowpitą, pow. rohaczewski, gm. Polesie 12 w, , 104 dm. , 625 mk. , dwa wiatraki. 10. B. , wś, tamże, gm. Stołbuny 4 w. , 60 dm. , 262 mk. 11. B. , wś, pow. , sieński, gm. Zameczek, 16 dm. , 71 mk. 12. B. , wś, pow. wilejski, 1 okr. pol. , gm. i dobra 1865 r. Giecewiczów, Wiazyń 4 w. ; miała 35 dusz rewiz. 13. B. , okolica, pow. połocki. Mają tu Jodkowie 100 dz. , Poperowscy 85 dz. Budyszcze 1. ob, t. I, 445, wś nad Olszanką, pow. czerkaski, gm. , par. praw. i st. poczt. Moszny 3 w. , 22 w. od Czerkas, 155 dm. . 1390 mk. , szkółka, 7 wiatraków. Należy do klucza moszniańskiego ks. Woroncowych. 2, B. , kol. , pow. radomyski, gm. Brusiłów, 22 w. od Radomyśla, 11 dm. , 45 mk. 3. B. , chutor; tamże, przy wsi Pirożki. 4 B. ob. t. I, 445, wś nad jez. Babiczewo, pow. zwinogródzki, gm. Pedynówka, 10 w. od Zwinogródki st. poczt. , 269 dm. , 1408 mk, cerkiew z 1776 r. , szkoła, 4 wiatraki. Własność Engelhardtów, posiadających tu 1420 dzies. , zaś z Pedynówką, Segietyńcami i Żurawka 4336 dz. ziemi. 5. B. Łysiańskie ob. t. I, 445, wś nad Tykiczem Gniłym, pow. zwinogródzki, gm. i st. poczt. Łysianka 4 w. , 20 w. od Zwinogródki, 114 dm. , 935 mk. , cerkiew, 6 wiatraków. Własność Feliksa Tyszkowskiego 715 dz. . 6. B. ob. t. I, 445, w dok. Budziszcze, wś, pow. kowelski, gm. Lubitów, 6 w. od Kowla, ma 244 mk. , cegielnię. W 1583 r. należy do włości Malinowickiej kn. Kurbskiego, który wnosi od 2 łanów. W polowie XVII w. część należy do sufragana łuckiego i ma 1650 r. 30, w 1653 r. 17 dym. Część jest własnością Mikołaja Ramułta i ma z Kołodeżnem 1648 r. 17 dm. Dziś skarbowa. 7. B. , wś, pow. nowogradwołyński, gm. Baranówka, paraf. praw. Żaborzyce, 46 w. od mta pow, , ma 35 dm. , 209 mk. 8. B. , wś, tamże, gm. Żołobne, 13 w. od mta pow. , 10 dm. , 85 mk. Dawniej własność Sufczyńskich. 9. B. , wś, pow. żytomierski, gm. Cudnów, par. praw. Iwanowicze 10 w. , 35 w. od Żytomierza, 21 dm. , 256 mk. 10. B, wś, tamże, gm. Barasze, 65 w. od Żytomierza, 7 dm. , 44 mk. Budyszcze Wielkie, mstko nad rzeką Tarapunką, pow. zieńkowiecki, gub. połtawskiej, gm. Budyszcze, 48 w. na płdzchd od Zieńkowa, 503 dm. , 2200 mk. , zarząd gm. , 2 cerkwie, 2 szkoły, 20 wiatraków, 4 jarmarki. Niegdyś mto setnicze. Budywejcie, zaśc. , pow. kowieński, 4 okr. pol. , gm. Aleksandrowska Słoboda, 13 w. od Kowna. Budzanów, r. 1564 Bodzanów, mstko, pow. czortkowski. Założyła je r. 1549 Katarzyna ze Złotnik Budzanowska i nazwała Złotnia Budzanowska. W reg. pob. pow. trembowelskiego z 1564 r. podano wieś Bodzanow, płacącą od 1 osad. , 4 zagr. W r. 1579 B. i Złotniki należą do Wilczków, r. 1589 Taranowskiego. W XVII w. władają tu Szczukowie. Stan. Szczuka nadaje r. 1705 przywilej szewcom w B. a r. 1743 dziedzic Eustachy Potocki przywilej dla miasta. Budzew, wś, fol. , pow. noworadomski, ma 18 dm. , 181 mk. , ob. Budzewo al. Budzów t. I, 449. Budziaki Budjaki, dobra, pow. mścisławski, własność Horbackich, 320 dzies. Budziakino, ob. Bodiakowo. Budzicze 1. os. pow. Słonimski, 3 okr. pol. , gm. Czemery, przy wsi Kokoszyce. 2. B. , wś, pow. wilejski, 3 okr. pol. , gm. Wołkołata 7 w. , miała 58 dusz rewiz. ; należała do dóbr skarb; Zawlicze. Budziejewo, wś, pow. dzisieński, 2 okr. pol. , gm. Postawy 5 w. ; miała 18 dusz rewiz. Budziejewo, wś, pow. wągrowiecki. Wspom. w dok. z 1364 r. K. W. n. 1531, Budziewicze, wś, pow. wilejski, 2 okr. pol. , gm. Krajsk 5 w. ; miała 28 dusz rewiz. , należała do dóbr Suszkowo. Budziewizna, wś, pow. sejneński, gm. Pokrowsk, par. Swiętojeziory, ma 3 dm. , 33 mk. Budziewka, chutor, pow. Słonimski, 3 okr. pol, gm. Stara Wieś, 19 w. od Słonima. Budzile, ob. t. I, 447, wś włośc. , pow. trocki, 2 okr. pol. , gm. i dobra skarb. Sumiliszki; miała 82 dusz rewiz. Budziłów 1. Budiłow, wś, pow. sieński, gm. Czereja, 22 dm. , 158 mk. 2. B. , pow. miński, ob. Budziłowicze. Budziłowa, Budiłowa, wś na lew. brz. Dźwiny, przy ujściu rzki Czernohost pow. sieński, na pograniczu lepelskiego, gm. Ostrowno. Przystań rzeczna. Budziłowce, , wś, pow. nowogródzki, okr, pol. i gm. Horodyszcze, 33 w. od Nowogródka. Budziłowicze 1. Budziłów, zaść. , pow. miński, gm, Siennica, 3 w. od Mińska. 2. B. , ob. Budziłowa. Budziłówka, Budyłówka, ob. t. I, 447, wś nad Woźnią, pow. radomyski, gm. Potyjówka, 30 w. od Radomyśla, 79 dm. , 479 mk. Budziłowo, r. 1305 Budziłowo utrumque, wś, pow. wrzesiński. W r. 1305 dziesięcinę z B. nadaje bisk. pozn. nowemu kościołowi w Winnej Górze K. W. n. 896. Budziłowski, Budylo, Budziło, poroh na Dnieprze, siódmy z kolei, naprzeciw wsi Siemienówki, w pow. ekaterynosławskim. Ob. Dniepr t. II, 47, Budyszcze Budyszcze Budyszcze Wielkie Budywejcie Budzew Budziaki Budziakino Budzicze Budziejewo Budziewicze Budziewizna Budziewka Budziłowski Budziłówka Budziłowicze Budziłowce Budziłowa Budziłów Budzile Budżki Budziłki Budziły Budziszcze Budziły, wś, pow. nowoaleksandrowski, 3 okrpol. , gm. Słobódka, 70 w. od mata pow. Budzimir, urocz. , pow. ihumeński, gm. Puków, okr. pol. i par. Uzda, 129 w. od Ihumenia. Budzinka, ob. Bodzinka. Budzino, Budyno, wś i dobra, pow. czauski, gm. Radoml. Wś ma 46 dm. , 344 mk; dobra, 1876 r. własność Rużeńcewych, 265 dzies. Budzisk 1. os. , pow. prużański, 4 okr. pol, gm. białowieskoaleksandrowska, przy wsi Kaliniki. 2. B. , urocz. , pow. sokólski, 2 okr. pol. , gm. Nowowola, 20 w. od Sokółki. 3. B. , urocz. , pow. sokólski, 2 okr. pol. , gm. Romanówka, 23 w, 41 dzies. Budziska 1. wś, pow. warszawski, gm. i par. Okuniew, mają. wraz z wsią Długa szlachecka 288 mk. , 2220 morg. dwor. , 685 włośc. W r. 1580 wś ta w par. Długa, własność Janusza Ciołka z Powsina, dziedzica wsi Dembe, miała 4 1 2 łan. km. 2. B. , wś, pow. łukowski. W r. 1569 leżą, w par. Przetoczno Łysobyki Stan. Sobieski płaci tu od 14 półłanków. Jan Sobieski od 16 półłan. 1 2 łanu, 1 zagr. i folwarku. 3. B. pow. kolneński, gm. Stawiski, par. Poryte. 4. B. , wś. pow. augustowski, gm. Sztabin, par. Krasnybor, ma 8 dm, 78 mk. Budzisko, urocz. , pow. nowogródzki, gm. Ostrów, własność hr. Potockich. Budzisław 1. kolski i B. kolski nowy, dwie wsi, pow. kolski, mają. 21 dm. , 329 mk. W r. 1507 istnieje już ta wieś, r. 1579 płaci tu Wysocki od 1 2 łan km. , 4 zagr. bez roli, 2 kom. bez bydła. 2. B. kościelny i górny, w XVI w. Budzyslaw major i minor, wś, pow. słupecki. Posiada kościoł par. p. w. Wniebowzięcia N. P. Maryi, pochodzący co najpóźniej, z wieku XIV. Obecny kościół z kaplicą i 4 ołtarzami wzniesiony r. 1642, a przebudowany r. 1745 Restaurowany z gruntu r. 1857. Łaski L. B. I, 194. W r. 1580 siedzą, tu Budzisławscy i płacą, od 16 1 2 łan. km. , 12 zagr. Prócz B. jest druga część Budzisławek. Bndzisław, wś, pow. mogilnicki, par. Gościeszyno. W 1345 r. Marcin, dziekan łęczycki oddał wś B. do osadzenia na prawie niem. Mikołajowi, synowi Michała z Dębnicy. R 1374 Bogufał, kan. gnieźn. oznajmia, że bracia Jakób i Piotr sprzedali sołtystwo we wsi B. Wojsławowi, synowi Racława. W r. 1580 wieś duchowna, płaci od 1 1 2, łan. km. , 3 zagr. , 2 kom. Budziszcze 1. zaśc, pow. borysowski, 1 okr. pol, par. katol. i gm. Chołopienicze, 45 w. od Borysowa, ma 6 osad. 2. B. , zaśc, pow. borysowski, gm. Zaczyste. 3. B. , folw. , pow. ihumeński, okr. pol. i par. katol Uzda, gm. Słoboda Pereszewska, 89 w. od Ihumenia, własność Matusewiczów, około 5 wł. Budziszewice, wś, pow. rawski. Kościół tutejszy założył przed r. 1336 Ziemowit, ks. mazow. i wizki. Ulanow. Dok. 310, 25. Lib. Ben. Łaskiego U, 323 nazywa B. oppidum regale i opisuje tutejszą, parafia z kościołem p. w. św. Stefana. Reg. pob. z r. 1579 podają; B. w liczbie wsi, ale odróżniają dawniejsze miasto mające 11 1 2 łan. km. i 2 łany sołtysie i dawną wieś villa alia mającą 7 1 2 łan. km. Budziszewo, pierwotnie Budziszowice, wś, pow. ostrowski. Dawna własność bisk. płockich. Przywłaszczył ją Trojden, ks. mazow. , a synowie jego Ziemowit i Kazimierz zwrócili kościołowi w r. 1357. W r. 1579 wś drobnej szlachty Budziszewo w par, Andrzejów ma 7 1 2 łan. Paw. Maz. 59. Budziszewo, wś, pow. obornicki. Kościół par. wspomniany już w Lib. Ben. z 1510 r. We wsi siedzieli Budziszewscy h. Grzymała. Kościół był p. w. św. Jakóba. Budziszki, wś, pow. wołkowyski, gm. Pojeziory, par. Wyłkowyszki 9 w. , ma 3 dm, 54 mk. Budziszki, zaśc. pow. święciański, 4 okr. pol. , gm. i dobra skarb Swir; miał 8 dusze rew. Budziszowice 1. wś, pow. pińczowski. W połowie XV w. dziedzic Jan h. Habdank. Wś ma 4 łany km, karczmę, 2 zagr. , folw, . Dziesięcinę bierze prebenda wiślicka. L. B I, 434. W r. 1827 było 12 dm. , 96 mk 2. B. , ob. Budziszewo. Budziłki, wś i dobra, pow. święciański, 4 okr, pol. , gm. i par Niestraniszki 7 w. . Wś miała 11 dusz rewiz. ; dobra 1865 r. należały do Kosackich. Poprzednio Niewiadomskich. Budżki 1. wś, pow. Słonimski, 2 okr. pol. , gm. Różany, 39 w. od Słonima, 314 dzies. 2. B. , wś i dobra, pow. wilejski, 1 okr. pol. , gm. Chotenczyce 7 w. . Wś miała 1865 r. 13 dusz rewiz. w części Strzałkowskich i 6 dusz w części Michniewiczów i Kruniewiczów. 3. B. , ob. t. I, 447, wś włośc, pow. wilejski, 1 okr. pol. , gm. Radoszkowicze 12 w. ; miała 4, dusze rew. , kościół katol. filialny, par. Radoszkowicze. 4. B. , zaśc, pow. wilejski, 2 okr. pol. , gm, Krajsk 5 w. , należał do dóbr Stajki. Budzkie, wś, pow. drysieński, par. Oświej. Budżkowicze, wś i karczma, pow. miński, gm. i st. poczt. Iwieniec 9 w. , 56 w. od Mińska. Budźkowo, fol. , pow. miński, gm. Zasław, 22 w. od Mińska, własność Przeździeckich, ma 3 włóki. Budzkowszczyzna 1. wś włośc. , pow. dzisieński, 4 okr. pol. , gm. Jazno. Należała do dóbr skarb, Kuryłowicze. 2. B. , dobra, pow. lepelski, własność Suszyńskich, 534 dzies. W r. 1616 Kozików, od których przeszły do Minickich. Budzyń 1. wś, pow. stopnicki, gm. Radzanów, par. Piasek wielki. W 1827 r. 7 dm. , 30 mk. 2. B. pow. pińczowski, gm. Topola, 33 w. od Pińczowa. 3. B. al. Budzeń, miasteczko, rodzaj jurydyki założonej w sąsiedztwie Radzy Budziły Budzisław Budziszewo Budziszewice Budziszowice Budziszki Budzino Budzinka Budzimir Budzyń Budzkowszczyzna Budźkowo Budżkowicze Budzkie Budzisko Budziska Budzisk Budzyń nia, przez Kazanowskich zapewne, dzierżawców ststwa. R. 1552 Kazanowski sędzia ziemski łukowski płaci tu szosu fi. 14. ,, ex oppidulo Inna osada t. n. leży w par. Garwolin. Ob. Budzeń, 4. B. , osada wcielona do obszaru Szreńska w pow. sierpeckim. W uchwale sejmu z r. 1773 75 powiedziano, że na prośbę ks. Prymasa Poniatowskiego pozwalamy Mu wydać przywilej Locationis na zdawna założone miasto Srzeńsk i Budzyn w kupie jedno z drugim dotykające się. .. w ziemi zawskrzyńskiej. Konstytucje publiczne sejmu warsz. Warszawa 1775r. str. 281. Budzyń, miasteczko, pow. chodzieski. Niegdyś ststwo niegrodowe. O kościele par. p. w. św. Barbary wspomina wizyta z r. 1628. Patronat należał do króla. Budzynek, wś, pow. łęczycki. W XVI w. miał prawo miejskie. R. 1576 płaci 30 gr. poboru i od 1 rzem. 4 gr. Bug, rzeka. Kar. Badaczek Z badań archeol. w dorzeczu Bugu Teka konserwat. II r. 1900. Bugaj 1. ulica w Warszawie nad Wisłą, na stokach wzgórza mieszczącego zamek i rynek Starego miasta. 2. B. , wś, pow. warszawski, gm. Ożarów, par, Borzęcin, ma 23 mk. , 90 morg. 3. B. , os. , pow. włocławski, gm, Falborz, par. Brześć kujawski, ma 19 mk, 5 morg. dwor. 4. B. , os, pow. kaliski, ma 6 dm. , ob. Stropieszyn t. XI. 5. B. , os, pow. kaliski, ob. Aleksandrya. 6. B, os. , pow. kaliski, gm. i par. Godziesze. 7. B, , wś, pow, kaliski, gm. i par. Błaszki. 8. B. , fol. , pow. kaliski, gm. i par. Iwanowice. 9. B, wś, pow. koniński, gm. i par. Tuliszków, ma 2 dm. , 26 mk. 10 B. , os. młyn. , pow. łęczycki, par. i gm. Piątek, ma 1 dm, , 9 mk. 11. B. , wś, pow. łęczycki, gm. i par. Grabów, ma 8 dm, 111 mk. Na obszarze wsi błoto Stawiako. 12. B, os. leś, pow. kolski, gm. Czołowo, par. Brdów, ma 3 dm. , 17 mk. 13. B. , wś, pow. kolski, gm. Lubotyń, par. Grabów, ma 8 dm. , 99 mk. 14. B, wś, pow. wieluński, gm. Rudniki, par. Żytnio w, ma 16 dm. Stanowi część wsi Cieciołów. 15. B. , os. i fol. , pow. wieluński, gm. Kurów, par. Chotów, ma 13 dm. . 108 mk. 16. B. lipnicki, wś i fol, pow. wieluński, gm. Radoszewice, par. Siemko wice; ma wraz ze wsią Delfina 30 dm. i 175 mk. 17. B. , radoszewicki, wś nadWartą, pow. wie luński, gm. Radoszewice, par. Ossyaków, ma 10 dm. , 68 mk. 18. B. Laskie kol. nad rzką Wartą, pow. wieluński, gm. Radoszewice, par Osyaków, ma 23 dm. , 125 mk. 19. B. , os. , pow. wieluński, gm. i par. Praszka, ma 3 dm. , 24 mk. 20. B. , fol. nad rz. Pilicą, pow. ra domski, gm. Radzanów, par. Wysmierzyce, ma 2 dm. , 110 morg. 21. B. , fol, pow. sandomierski, gm. Wilczyce, par. Jankowice, ma 3 dm. , 228 morg, 22. B. , wś, pow. konecki, gm. i par. j Blizin, ma 8 dm. , 64 mk. , 32 morg. 23. B fol, pow. łaski, gm. Wymysłów, ma 4 dm 24 mk. , 139 morg. 24. B. , kol, pow. łaski, gm. Buczek, par. Pabianice, 13 dm. , 125 mk. , 274 morg. 25. B. , kol. nad rz. Bzurą, pow. łódzki, gm. Brużyca, par. Aleksandrów, 13 dm. , 115 mk. , 316 morg. 26. B, kol. , os. fabr. , pow. piotrkowski, gm. Uszczyn, par. Piotrków, dm. , 216 mk. , 507 morg. Rozległy staw. Jestto przedmieście Piotrkowa, 27. B. , os. , pow. piotrkowski, gm. Łękawa, ma 4 dm. , 5 mr. włośc. 28. B. zakrzewski, os. , pow. noworadomski, gm. i par. Dmenin, os. 4 dra. , 20 mk, 57 morg. włośc, os. karcz. 1 dm. , 8 mk. , 3 mr. dwor. 29. B. dmeniński, wś, pow. noworadomski, gm. i par. Dmenin, ma 5 dm. , 50 mk. , 18 morg. włośc, 3 dwor. W 1827 r. 3 dm. 18 mk. 30. B. , wś nad rz. Wartą, pow. noworadomski, gm. Rzeki, par. Kłomnice, 15 dm. , 108 mk. , 84 morg. 31. B. , wś i os. karcz. , pow. noworadomski, gm. Dąbrowa, par. Żytno, ma 9 dm. , 29 mk. , 30 morg. włośc, 2 dwor. 32. B. , os. nad rz. Wartą, pow. częstochowski, gm. Huta Stara, par. Częstochowa, os. ma 4 dm. , 36 mk. , 61 mórg włośc i 5 dwor. 33. B, os. , pow. włoszczowski, gm. Secemin, 11 w. od Włoszczowy. 34. B. , os, pow. jędrzejowski, gm. Mierzwin, 10 w. od Jędrzejowa 35. B. , os. , pow. jędrzejowski, gm. Nawarzyce, par. Wrocierzyż, 17 w. od Jędrzejowa. 36. B. , os. , pow. jędrzejowski, gm. i par. Węgleszyn, 26 w. od Jędrzejowa. 37. B. , os. , pow. olkuski, gm. Kroczyce, 32 w. od Olkusza. 38. B, wś, pow. miechowski, gm. Książ wielki, par. Książ mały. w. od Miechowa. W 1827 r. 6 dm. , 33 mk. 39. B. , os. , pow. miechowski, gm. i par. Koniusza, 26 w. od Miechowa. 40. B. , os. , pow. pińczowski, gm. Czarnocin, 21 w. od Pińczowa. 41. B. , wś, pow. stopnicki, gm. Gnojno, par. Janina, 16 w. od Stopnicy. W 1827 r. 7 dm. , mk. Bugaj, Buhaje, wś, pow. łucki, gm. Kołki, 44 w. od Łucka, 13 dm. , 95 mk. Należała do Zygmunta hr. Krasickiego. Bugańce ob. t. I, 453, wś, pow. trocki, 4 okr. pol, gm. i dobra skarb. Merecz 16 w. ; miała 33 dusz rewiz. Bugany, w spisie z 1891 r. Bukany, Bukiany, wś i fol, , pow. wiłkomierski, gm. Kupiszki, 75 w. od Wiłkomierza. Bugi, w spisie urzęd. Buczę, folw. , pow. szawelskj, 2 okr. pol. , gm. Wieksznie, 63 w. od Szawel, własność Saweliewych, 195 dzies. . Bugiańce 1. dwór, pow. wiłkomierski, 1 okr. pol. , gm. Konstantynowo, 4 w. od Wiłkomierza. 2. B. , wś, tamże, 3 okr. pol. , gm. Wojtkuszki, 3 w. od Wiłkomierza. Bugie, wś i dobra, pow. szawelski, 2 okr. pol. , gm. Wieksznie, 70 w. od Szawel. Jedne dobra, Bugie Bugiańce Bugany Bugańce Bugaj Bug Buhryn Buhakom Buharewszczyzna Buhary Buhłaje Buhłaki Buhłów t. n. należą do Dowgierdów 370 dzies, drugie do Domejków 426 dzies. Ob. Aszwiany. Bugiele, folw. , pow. nowoaleksandrowski, 2 okr. pol, gm. Widze, 48 w. od mta pow. Bugienele, zaśc pow. wiłkomierski, 1 okr. pol. , gm. Konstantynowo, 5 w. od Włodzimierza. Bugienie 1. wś i dobra, pow. telszewski, 1 okr. pol. , gm. Gadonów, 15 w. od Telsz. 2. B. , ob. t. 453, okolica, pow. telszewski, 2 okr. pol. , gm. Żydyki, 51 w. od Telsz. Dwunastu właścicieli ma tu 1010 dz. 805 ziemi ornej. Większe części mają. Lutykowie 300 dzies. , Graenbergowle 185 dz. , Butlerowie 161 dz. i Liczkunowie 101 dz. . 3. B. , wś, pow. telszewski, 3 okr. pol, gm. Sałanty, 56 w. od Telsz. Bugienis, rzką w gub. kowieńskiej, lewy dopł. Wyrwity lewy dopł. Wenty. Bugieniszki, folw. , pow. wiłkomierski, 3 okr. pol. , gm. Towiany, 16 w. od Wiłkomierza. Buginie, wś, pow. poniewieski, 4 okr. pol. , gm. Birże, 80 w. od Poniewieża. Buha, ob. Bucza. Buhaje, wś, pow. łucki, ob. Bugaj, Buhajówka 1. Wielka ob. t. I, 453, wś nad rzeka Buhajówką. Uście, pow. kijowski, gm. Dmitrowicze Wielkie, 28 w. od Kijowa, 571 dm. , 2547 mk. , 3331 dzies. włośc, 2 cerkwie par. drewniane, 2 szkółki cerk. , 41 wiatraków. Wś ta około 1500 r. należy do Połozów. Ostatnia z rodu Fenna, 1o voto ks. Sieńska wnosi majętność Charlęskim. W 1581 r. Szczęsny Charlęski, podkom. kijowski, płaci z B. od 2 osiadł. a 1628 r. Stanisław Charlęcki od 4 dym. , 8 ogr. W 1618 r. trzyma żyd kijowski Abram. Po Charlęskich przeszła do Graziewiczów, Chmielnicki nadał ją krewnemu swemu Pawłowi, w końcu uniwersałem Mazepy z 1687 r. dostała się monasterowi żeńskiemu frołowskiemu w Kijowie. 2. B. , Mała, wś nad rzką Płoszczyną al. Płoszczanką i Buhajówką, tamże, par. praw. Kruszynka 3 w. , 103 dm. , 602 mk. , młyn, 5 wiatraków. Wś powstała z chutorów wasylkowskich. 3. B. , ob. t. I, 453, wś nad Rośką, pow. taraszczański, gm. Żywotów Stary, st. poczt. Tetyjów 10 w. , 75 w. od Taraszczy, 181 dm. , 1139 mk. , cerkiew drewniana, szkółka cerk. , młyn, cukrownia, szpital fabryczny. Własność większa ma 775 dzies. Wś należała niegdyś do Ostrowskich, kupiona od nich z Rososzkami przez Franciszka Szydłowskiego, który 1842 r. sprzedał je Feliksowi Szostakowskiemu, marszałkowi pow. taraszczańskiego. Obecnie po śmierci wdowy, majątek ten, oceniony na 400, 000 rs. , przechodzi na sukcesorów czterech sióstr marszałka. Cukrownia została osobno sprzedana Towarzystwa za 200, 000 rs. 4. B. , wś, pow. krzemieniecki, gm. Radziwiłłów, 37 w. od Krzemieńca, 75 dm. , 456 mk. Własność sukcesorów Heleny z Rogalińskich gen. Turnowej. Buhakom, wś nad rzką Utnicą, pow. bracławski, gm. Monastyre, 118 dm. , 850 mk. , cerkiew. Należała do ststwa bracławskiego, Buharewszczyzna, fol. , pow. słucki, w pobliżu wsi Kucewszczyzna; gm. i par. katol. Cimkowicze, 48 w. od Słucka. Buhary, fol, pow. uszycki. Należy do klucza dunajowieckiego. Buhłaje 1. wś, pow. czerykowski, gm. Krasnopole, 30 dm. , 251 mk. 2. B. , ob. t. I, 453, wś. pow. latyczowski, gm. Susłowce, 88 dm, 449 mk. , cerkiew. Buhłaki, al. Bułhaki, słoboda nad rzką Woźnią, pow. radomyski, gm. Potyjów, par. praw. Janówka 4 w. , 19 dm. , 107 mk. Stanowi wschodnią część wsi Budyłówki. Własność większa należy do dóbr janowskich. W 1628 r. Jan Strybył wnosi ze wsi Bułhaki od 3 dym. , 2 ogr. Ze wsi B. Nowe z 3 dym. , 2 ubog. , 4 ogr. Lustraeya z 1553 r. wymienia tu gony bobrowe, należące do Pankiewiczów. Buhłów, w dok. Buklow, wś nad rzką Buhłówką. dopł. Horynia, pow. krzemieniecki, gm. Wyżgródek, par. praw. Lulińce, 60 w. od Krzemieńca, ma 93 dm. , 598 mk. , młyn. W 1583 r. własność kn. Aleksandra Poryckiego przy Wyżgródku, który wnosi ztąd od 12 dym. , 7 ogr. , 16 ogr. , 2 kół waln. , 1 stęp. W 1619 r. własność Anny z Tulin córki Hieronima Hornostoja 1o voto Poryckiej, 2o Krzysztofówej Charlęskiej, spustoszona przez Tatarów. W ostatnich czasach własność hr. Rzyszczewskich, obecnie Józefa Karwickiego 268 dz. . Buhłówka, rzeczka w pow. krzemienieckim, łąjczy się z Żerdzią w Łanowcach i wpada do Horynia pod Grzybową. Buhorki, urocz. , pow. mozyrski, gm. Mieleszkowicze, par. katol. Mozyrz. Buhrowy, folw. , pow. latyczowski, 2 w. od Ihnatowie. Buhryn, ob. t. I, 453, w dok. Buhuryn, Buhurin, wś na Horyniem, pow. Ostrogski, gm. Buhryn, st. poczt. , Hoszcza 12 w. , st. dr. żel. Ożenin 11 w. , 30 w. od Ostroga; ma 155 dm. , 1020 mk. Poprzednio z wchodzącemi w skład par. wsiami Baszyna, Pruski i Ukolce, miała 196 dm. , 1631 mk. praw. , 36 kat. i 89 żydów. Cerkiew. drewn. z 1876 r. , szkółka cerk. od 1884 r. . B. osadzony został przez protoplastę rodu Kierdejów na ziemiach nadanych mu nad Horyniem. Podług rewizyi zamku łuckiego z 1545 r. wś należy do Iwana Bohuryńskiego Chrebtowicza i braci jego, którzy zobowiązani byli do opatrywania trzech horodni zamkowych. W 1564 i 1566 r. należy w części do Łubki Chrebtowiczowej Bohuryńskiej, w części zaś do Semena i innych Chrebtowiczów Bohuryńskich. W 1570 r. część B. należy do Pio Bugiele Buha Buhłówka Buhaje Buhajówka Buhorki Buhrowy Bujewszczyzna Bujewki Bujewo Bujany Bujanowo Bujaniec Bujle Bujkiszki Bujki Buj Bujaki Bujakowszczyzna Bujnicze Buj trowej Chrzeptowiczowej, płacącej od 8 dwor. , 7 ogr. po 2 gr. , l. koła młyn, druga do Wasylowej Bohurińskiej 6 dworz. po 20 gr. , 4 ogr. , 1 koła młyn. , trzecia zaś do Iwanowej Bohuryńskiej od 22 dworz. , 2 ogr. po 6 gr, 6 ogr. po 4 gr. , 8 ogr. po 2 gr. , 1 koła młyn. i 1 boj. . W 1631 r. należy w cześci do wojskiego latyczowskiego Wojciecha Roguskiego i żony jego Katarzyny z Karsznickich, w części zaś do Stanisława Chlebowskiego i żony Anny ze Staniszewskich. W połowie XVII w. również część należy do Jana Aleksandra Chrebtowicza. druga do Roguskich. W zeszłym wieku B. należał do Chreptowiczów, następnie Hulewiczów, w bieżącym zaś do Czarneckich, obecnie do ks. Czetwertyńskiego. Kraszewski we Wspomnieniach Polesia, Litwy i Wołynia podaje, że pod B. wykopano niegdyś róg jednorożca. Gmina B. należy do I okr. pol. , obejmuje 19 miejscowości, 660 dym. włośc. obok 150 innych, 7702 mk. włościan, uwłaszczonych na 8300 dz. Buj 1. wś i dobra nad rz. , Łuką, pow. sieński, gro. Ulanowicze. Wś ma 9 dm, 67 mk. , cerkiew, dobra, własność SzlachtoBitnych, wraz z Hatowszczyzną. i Horbunami mają. 1268 dzies. , młyn, 2. B. , wś, pow. wilejski, 3 okr. pol. , gra. Parafianów 12 w. ; miała 25 dusz rewiz. , należała do dóbr Hnieździłów. W pobłiźu wsi niewielkie kurhany i trzy nasypy podłużne. Są również ślady cmentarzyska. Bujaki 1. ob. t. I, 455, wś i dwa folw. , pow. bielski. gub. grodz. , 4 okr. pol, gm. Narojki, 48 w. od Bielska. Wś ma 219 dzies; jeden z folw. należy do Paderewskich 402 dz. , drugi do Ottów 125 dzies. . 2. B. , wś i dobra, pow. kobryński, 1 okr. pol, gm. Zbirogi, 28 w. od Kobrynia. Wś ma 128 dzies. ; dobra własność Rajskich, 478 dzies. Na polach wsi grupa kurhanów. 3. B. , wś pow. święciański, 3 okr. pol, gm. i dobra Niestaniszki. W r. 1865 było 94 dusz rewiz. Bujakowszczyzna, wś, pow. bielski, gub. grodz. , 1 okr. pol, gm. Kleniki, 18 w. od Bielska, 45 dzies. Bujańce, wś włośc, pow. święciański, 4 okr. pol, gm. Dubotówka 8 w. ; miała 17 dusz rew. , należała do dóbr skarb. Żodziszki. Bujaniec, zaśc, , pow. oszmiański, 2 okr. pol, gm. Horodźki; miał 11 dusz rewiz. , należał, do dóbr skarb. Łosk. Bujanowo 1. zaśc, pow. dzisieński, 3 okr. pol, gm. Druja 4 w. ; miał 12 dusz rewiz. , należał do dóbr Krycewieze. 2. B. , dwie wsi, pow. wieliski, gm. Czepie. Bujany, wś, pow. szawelski, 1 okr. pol, gm. Szawle, 9 w. Bujany, w dok. Bujan, wś nad rz. Sierną, I pow. łucki. gm. Torczyn, 21 w. od Łucka, 95 dm. , 646 mk cerkiew, 2 młyny. Jakob Wojna Niemirowicz, około 1455 r. zapisał żonie swej Maryi z Olizarów wsi Stwołowicze, Żytany, Czestnykrest i B. , z zastrzeżeniem, że wrazie wyjścia jej za mąż, majątki te przejdą do jego siostrzeńców Czartoryskich. Gdy więc około 1460 r. wyszła za kn. Semena Wasilewicza, dobra przeszły do Czartoryskich. Później B. staną się uposażeniem biskupów łuckich. Według rewizyi zamku łuckiego z 1545 r. ks. , biskup łucki łącznie z Zatuneckimi i Okorskimi zobowiązany był do opatrywania dwu horodni zamkowych. Część wsi musiała należeć do Karabanów, którzy mieli także obowiązek opatrywania jednej horodni. W 1577 n B. należy do siół zamku torczyńskiego, wwdy połockiego Dorohostajskiego, który płaci od9 dym. , 6 ogr. Regestra z 1583 r. podają B. w liczbie dóbr biskupa łuckiego. W 1650 r. biskup łucki ma tu 30 dym. Następnie należy do Prażmowskich, Tarnowskich i Morsztynów. Bujewki, dobra, pow. orszański, dziedzictwo Goniprowskich, 613 dz. Bujewo, wś, pow. sieński, gm. Moszkany 25 dm. , 122 mk. Bujewszczyzna, wś, pow. dzisieński, 2 okr, , pol, gm. Jody 3 w. ; miała 60 dusz. rewiz, należała do dóbr Rafałowo. Bujki 1. al Bojki wś i os. , pow. słonimski, 4 ookr. pol, gm. Kozłowszczyzna, 30 w. od Słonima. Wś ma 154 dz. , osada z urocz. Tartak, 158 dzies. 2. B. , dwie wsi, pow. dzisieński, 2 kr. pol, gm. Ihumenowo 16 w. ; miała 36 dusz rewiz. Jedna z nich należała do dóbr Chiny, druga do dóbr Pekin. Poprzednio attyn. Szarkowszczyny 3. B, , wś, pow. oszmiański 1 okr. pol, gm. Grauźyszki 2 w. ; 4 dusze rewiz. , jednodworców, należała do dóbr skarb. Daukszyszki. 4. B. , wś, pow. święciański, 1 okr. pol, gm. Aleksandrowska; miała 20 dasz rewiz. , należała do dóbr Marcyanowo. 5. B. , wś, pow. święciański, 4 okr. pol, gm. i dobra Szemetowszczyzna. W r. 1865 było 64 dusz rewiz. 6. B. , ob. t. 1, 454, wś, pow. wileński, 5 okr. pol, gm. Sołeczniki 11 w. ; miała 17 dusz rewiz. , należała do dóbr Jaszuny, . Bujkiszki, wś, pow. rossieński, , gm. Nowe Miasto Aleksandrowskie, 96 w. od Rossień, 29 dm, , 151 mk. , posterunek straży pogram, ko szary wojskowe. Bujle 1. zaśc, pow. wilejski, 1 okr. pol, gm. Chotonczyce 22 w. ; miał 3 dusze rewiz. , należał do dóbr Ościukowicze. 2. B. , wś, pow. wilejski, 1 okr. pol, gm. Wiazyń 5 w. ; miała 30 dusz rewiz, należała do dóbr Poniatycze. Bujmer, wś nad. dopł. Teterewu, pow. żyto mierski, gm. Lewków, 20 w. od Żytomierza, 24 dm. , 157 mk. , 1008 dzies. 828 lasu. Wła sność Tereszczenki. Bujnicze, mstko i dobra na prawym brzeguDniepru, pow. mohylewski, gm. Wiejna 16 w. , 8 w. napłd. zchd. od Mohylewa, przy trakcie Bujańce Bujmer Bujwidze Bujniczki Bujniczkowo Bujniewicze Bujniszki Bujnówka Bujnowo Bujny Bujsze Bujtejki Bujtkiszki Bujtuny Bujniczki Bujuciszki Bujwiany Bujwicie żytomierskim, w pobliżu szosy bobrujskiej. Mstko ma 64 dm. drew. 47 należy do chrześcian a 17 żydów i 356 mk. , 115 żydów, 2 cerkwie, dom modl. żyd. O 2 w. od B. w stronę Mohylewa znajduje się monaster żeński św. Ducha do 1735 r. męzki, założony w połowie XVIl w. przez Bohdana Stetkiewicza, podkom. mohylewskiego, i bogato przez niego uposażony. Przymonasterze istnieje szkoła żeńska. B. na początku XVI w. nadano zostały przez kn. Aleksieja Tołoczkową monasterowi pieczerskiemu w Kijowie. Podczas wojny północnej okolice B. zajęte były przez wojska szwedzkie pod dowodztwem Karola XII. W chwili przyłączenia Białorusi do Rosy i B. należały do Sapiehów, którzy nosili tytuł hrabiów na Bychowie, Barka łabowie i Bujniczach. Zajęte na skarb, nadane były gen. Passek, namiestnikowi białoruskiemu. Obecnie wraz z dobrami należą do Moraczewskieh od 1878 r. . Dobra mają 3383 dz. 1593 lasu. Bujniczki, dwie wsi. pow. piotrkowski, gm. i par. Gorzkowice. B. lit. A. al. Kopanica ma 20 dm. , 122 mk. , 289 morg. , B. lit. B. 18 dm. , 185 mk, 223 morg. W r. 1827 było 16 dm. , 138 mk. W r. 1518 Boynicze minor mają 6 łan. km. , karczmę, młyn. Bujniczkowo, wś, pow. sieński, gm. Pusfcynki, 4 dm. , 31 mk. Bujniewicze, wś i fol, pow. nowogródzki, gm. Poczepowo. Wś ma 23 osad, fol. należy do Obuchowiczów. Bujniszki, zaśc, pow. szawelski, 4 okr. pol, gm. Skiemie, 44 w. od Szawel. Bujnówka 1. zaśc, pow. wileński, 1 okr. pol. , gm. Rzesza 10 w. ; miał 2 dusze rewiz. , należał do dóbr Izabelin. 2. B, wś, pow. wileński, 2 okr. pol. , gm. Mejszagoła 11 w. ; miała 14 dusz rewiz. , należała do dóbr Rostyniany. Bujnowo, ob. t. I, 455, wś, pow. bielski, gub. grodz. , 2 okr. pol. , gm. Malesze, 13 w. od Bielska, ma ze wsiami Abramiki i B. Puchacze 893 dzies. Bujny szlacheckie, kol. nad rz. Grabówką, pow. piotrkowski, gm. Bujny, par. Łobudzice, ma 28 dm. , 279 mk. , 317 morg. W r. 1827 było 9 dm. , 56 mk. W r. 1511 Bujny minor i major mają 7 1 2 łan. , młyn, karczma pusta. Bujsze 1. wś, pow. rossieński, gm, Szweksznie, 78 w. od Rossień. 2. B. , wś, pow. szawelski, 2 okr. pol, gm. Tryszki, 44 w. od Szawel Bujtejki, ob. Butejki. Bujtkiszki, wś, pow. rossieński, 3 okr. pol, gm. Erżwiłek, 40 w. od Rossień. Bujtuny 1. wś i dobra, pow. święciański, 3 okr. pol, gm. Kukuciszki. Wś miała 50 dusz rewiz. w części Wasilewskich, 13 dusz w części bar. von der Recke i 13 dusz w części Morawskich. 2. B. , wś, tamże, 19 w. od Kukuciszok; miała 21 dusz rewiz. , należała do dóbr Prusakiszki. Bujuciszki, zaśc, pow. świeciański, 2 okr. pol, gm. Zabłociszki; miał 3 dusze rewiz; należał do dóbr skarb. Święciany. Bujwiany 1. wś, pow. nowoaleksandrowski, 5 okr. pol, gm. Ponedel, 89 w. od mta, pow. 2. B. , wś, pow. poniewieski, 4 okr. pol, gm. Podbirże, 64 w. od Poniewieża. 3. B. , wś, pow. wiłkomierski, 2 okr. pol, gm. Subocz, 73 w. od Wiłkomierza. Bujwicie, wś, pow. lidzki, 4 okr. pol, gm. i dobra Szczuczyn. W r. 1865 było 28 dusz rewiz. Bujwidańce, ob. t. I, 455, wś, pow. tro. cki, 2 okr. pol gm. Żyżmory 6 w. ; miała 28 dusz rewiz. , należała do dóbr Pokirty. Obecnie własność Rymszewiczów. Znajduje się tu kurhan, badany przed kilku laty. Bujwidowszczyzna 1. fol. , pow. miński, gm. Samochwałowiczc par. kat. Mińsk; własnośc Galimskich, ma do 3 wł. 2. B. , okolica, pow. nowogródzki, gm. i par. katol Wsielub, 13 w. od Nowogródka. Mają tu części Pohoscy 2 wł, Witorscy. Niegdyś własność Bujwidów. Bujwidy 1. okolica, pow. kowieński, 1 okr. pol, gm. średniki, 35 w. od Kowna. Mają tu Bujwidowie 150 dzies. 2. B. Kopry, dwór, pow. kowieński, 3 okr. pol. , gm. Żejmy, 20 w. od Kownir własność Hukiewiczów, 64 dzies. 3. B. Rustejkowszczyzna, pow. kowieński, ob. Rustejkowszczyzna. 4. B. , zaśc, pow. poniewieski, 1 okr. pol, gm. Krakinów, 29 w. od Poniewieża. 5. B. , folw. , pow. szawelski, 3 okr. pol, gm, Żagory, 75 w. od Szawel 6. B. , wś, pow. wiłkomierski, 5 okr. pol. , gm. Onikszty, 40 w. od Wiłkomierza. 7. B. , wś, pow. lidzki, 2 okr. pol, gm. Ejszyszki 14 w. ; miała 24 dusz rew. , należała do dóbr Podborze. 8. B, , wś włości dobra skarb. , pow. święciański, 1 okr, pol. , gm. Święciany 15 w. ; 4 dusze rewiz. 9. B. , wś włośc, pow. wileński, 2 okr. pol. gm. Mejszagoła 8 w. ; miała 39 dusz rewiz. , należała. do dóbr skarb. Dukszty. 10. B. , ob. Bujwidze, Bujwidze 1. wś pow. nowoaleksandrowski, 5 okr. pol, gm. Ponedel 81 w. od mta pow. 2. B. , wś, pow. szawelski, 3 okr. pól. , gm. Janiszki, 44 w. od Szawel 3. B. , Bujwidy, ob. t. I 455, mstko i dobra skarbowe nad Wilią, pow. wileński, 4 okr. pol, gm. Bystrzyca, 32 w. od Wilna, 212 mk. 1865 r. 56 dusz rewiz. . Kościół par. katol, p. w. św. Jerzego, z drzewa wzniesiony 1785 r. przez Michała Radziszewskiego. Par. katol. dekan. wileńskiego, ma 4291 wiernych; kaplice w Dubosie i w Bujwiwidziach. Bujwidziszki 1. wś, pow. nowoaleksandrowski, 5 okr. pol, , gm. Ponedel, 80 w. od mta pow. 2. B. , zaśc, tamże, 2 okr. pol, gm. Smołwy, 23 w. od mta pow. , własność Syrewiczów, Bujwidziszki Bujwidy Bujwidańce Bujwidowszczyzna Bukaty oh, Podskirna. 3. , B. , dobra, pow. wileński, 1 okr. pol. , gm. Rzesza 12 w. ; 1865 r. własność Tyzenhauzenów. Bujwiliszki, zaśc, pow. święciański, 2 okr. pol. , gm. Daugieliszki 6 w. ; należał do dóbr Dudy. Bujwiniszki, zaśc, pow. nowoaleksandrowski, 4 okr. pol, , gm. Rakiszki, . 52 w. od mta pow. Bujwiszki 1. wś, pow. poniewieski, 4 okr. pol, gm. Gulbinów, 58 w. od Poniewieża. 2. B. , wś nad Dźwiną; , pow. dźwiński dyneburski, gm. Liksna, 12 dm. , 140 mk. , kościół par. katol. Bujwołowce, oh. t. I, 455, wś nad rzeką. Mytnicą. , pow. proskurowski, gm. Szarawka, 123 dm. , 794 mk. , cerkiew, szkoła, 2 młyny. W 1565 r. wś B. al. Wójcik należy do Pretficzowej, płaci od 2 pługów. W 1578 r. należy do Szarawki, w 1583 r. płaci od 1 pługa i 6 ogr. po 4 gr. Obecnie małoletnich Zarembów, sukcesorów Edwarda Starzyńskiego, 1105 dzies. dwor. 173 lasu. Bujwuny, ob. t. I, 455, wś włośc, pow. trocki, 2 okr. pol. , gm. i dobra skarb. Żośle, miała 25 dusz rewiz. Bujżyszki, wś, szawelski, 1 okr. pol. , gm. Podubis, 21 w. od Szawel. Buk 1. os. leś. , pow. noworadomski, gm. i par. Rząśnia, 1 dm. , 2 mk. , 5 morg, W r. 1827 1 dm, 5 mk. 2. B. , os. nad. rz. Drzewiczką pow. opoczyński, gm. Białaczów, par. Gowarczów, ma 5 dm. , 32 mk. , 23 morg. Buk, błoto, w pow, orszańskim i częścią w sieńskim, gm. Tołoczyn Stary, w pobliżu wsi Korolki, Sokolina, Rewiatycze, Suchaczowa, Sielce i Zamoszie. Długie do 10, szerokie około 3 w. ; zajmuje do 2300 dzieś. Pokryte mchem, miejscami lasem jodłowym, sosnowym i brzozowym. Buk, rzeczka w pow. rzeczyckim, dopływ Niedźwiedziówki, w obrębie gm. Dernowicze. Za Rudnią Bukowicką ma ujście, długość około 7 w. Buk 1. fol. dóbr Narowla, pow. rzeczyeki. 2. B. wś nad rz. t. n. pow. rzeczycki. 3. B. , wś, pow. wieliski, gm. Cerkowiszcze. 4. B. , ob. t. I, 455, leży w pow. siebieskim. Buk, miasto pow. W r. 1257 Bolesław ks. pol. potwierdza nadanie wsi Buk kościołowi poznań. przez ks. Przemysława. R. 1299 Przemysław II, ks. polski bierze miasto Buk pod swoją opiekę. W 1350 r. Andrzej, bisk. pozn. , zamienia wieś Kaczanów na Buk. W1350 r. Kazimierz W. nadaje miastu przywileje K. W. n. 357, 635, 671, 1295. Kościół par. p. w. św. Stanisława, Wniebowst. N. M. P. i św. Piotra i Pawła istniał już w XIII w. Wspominany w dok. z r. 1298. Nowy murowany wzniósł w r. 1418 bisk. Andrzej Laskary z Gosławic R. 1608 Andrzej Opaliński, bisk, poz. wyniósł go na stopień kolegiaty, ustanowił 8u mansyonarzy, co się, dla braku funduszów, nie utrzymało. W r. 1660 były przy kościele 4 kaplice, proboszcz, 3 wikaryuszów, 6 altarzystów, kaznodzieja i 6bractw literackie. Bożego Ciała, Św. Anny, miłosierdzia, Anioła Stroża i różańcowe. W r. 1580 miasto daje szosu fi. 52 gr. 8, od 9 bań gorzałcz. po gr. 24, od 96 rzem. po 15 gr. Ogółem fl. 120 gr. 14. Czopowe za r. 1580 od 469 warów po fl. 3 gr. 14, dało fl. 1625 gr. 26, od 45, warów po fl. 3 gr. 2 1 2 dało fl. 138 gr. 22 i od 28 warów po fi. 2 gr. 15 dało fl. 70 gr. 3. Od szynkowania wódki kwart 1278 po den 3, od 10 beczek śledzi po gr. 6, od 5 beczek dorszy po gr. 2. Ogółem fi. 1964 gr. 18. Cyfry te świadczą o dość znacznej ludności i ruchu przemysłowym. Istnieje Karte des Buker Kreises z roku 1836. Statistische Darstellung des Kreises Bak fuer 186064, Wohlstein 1865. Buka, w górnej części zw. Rubież, rz. w powiecie dźwińskim dyneburskim, pr. dopł; Dżwiny. Bierze początek w pobliżu wsi Jurany, płynie na płdzchd, i ubiegłszy 12 w. ma ujście pod wsią Misuny. Bukacze, słoboda nad rz. Koszarnią, pow. radomyski, gm, i par. praw. Potyjówka, 22 w. od Radomyśla, 12 dm. , 79 mk. Stanowi połd. część wsi Potyjówki. Bukaczowce mko w pow. rohatyńskim. Wspm. wdok. z r. 1438. Ma prawo miejskie odr. 1489. W r. 1515 opidulum płaci czopowego 3 1 2 grz. 18 gr. W r. 1489 wraz z Chodorowem należy do Zórawińskich. R. 1578 szosu daje fi. 6 gr. 4, od 6 rzemieśl. 10 łan. 12 kom. Pop. Czopowe fl. 28 gr. 14. Bnkalniszki, wś, pow. wiłkomierski, 2 okr. , pol. , gm. Rogowo, 57 w. od Wiłkomierza. Bukańce ob. t. I, 457, dobra i mtko, pow. wiłkomierski, 1 okr. pol. , gm. Szaty, 25 w. od Wiłkomierza. Dobra należą do Narbutów 272 dz. Mstko ma 8 dm. , 88 mk, kościół katol. p. w. św. N. M. Panny. Bukany 1. folw. pow. wiłkomierski, 2 okr. pol. , gm. Kupiszki, 75 w. od Wiłkomierza, własność Ganerów 74 dzieś. 2. B. , ob. Bugany. Bukarewo, wś, pow. orszański, gm. Kochanowo, 12 dm. , 94 mk. Bukaszowce, wś, pow. stanisławowski, ob Pukasowce t. IX. Bukatowa 1. wś, pow. oszmiański, pod Subotnikami, należała do dóbr Skirdzimy attyn. Źupran. W zeszłym wieku wiedli o nią spór Bukatowie 2. B. , fol. dóbr Wisznie w, pow. oszmiański. Bukaty 1. okolica szlach. , pow. oszmiański, I okr. pol. , gm. Polany. 2. B. , wś, pow. drysieński, par. Przydrujsk. Bukatynka ob. t. I, 457, wś. nad Murachwą, pow. jampolski, gm. Babczyńce, 49 dm. , 963 mk, cerkiew, młyn. Osadzona na starem sieliszczu przez Jana Zamoyskiego, kanclerza, na początku XVII w. Obecnie Maryan Orzechowski ma 758 dzies. Bujwiliszki Bujwiniszki Bujwiszki Bujwołowce Bujwuny Bujżyszki Buk Buka Bukacze Bukaczowce Bukańce Bukany Bukarewo Bukaszowce Bukatowa Bukatynka Bujwiliszki Bukontyszki Buków Bukowa Bukowiany Bukiany Bukieliszki Bukinie Bukiszki Bukliszki Bukmujża Buknojcie Bukołańcie Bukatyno Buki Bakatyno, wś, pow. wieliski, gm. Baranowo. Buki ob. t. I, 460, wś i dobra, pow. dzisieński, 1 okr. pol, gm. Łuck 15 wiorst; miała 45 dusz rewiz. Należała do dóbr Mosarz. Buki 1. ob. t. I, 458, mstko nad Tykiczem Uhorskim, pow. humański, gm, Rusałówka, 42 w. od Humania, 526 dm. , 3577 mk. , cerkiew drew. z 1772 r. , 2 domy modl. żyd. , st. poczt. W roku 1629 Koniecpolska stścina kamieniecka, wnosi pobor od 317 dm. W 1664 r. wdowa po Samuelu Kalinowskim, oboźnym, wnosi pobór z 40 dm. , 3 młynów po 3 złp. Przed uwłaszczeniem włościan było w i B. Antonówce przedmieście 5550 dzies. 2. B. , ob. t. I, 458 wś nad Rastawicą, pow. skwirski, gm. Czubińce, st. pocz. Skwira 12 w. , 186 dm. , 1064 mk. , cerkiew, szkółka cerkiewna, 2 młyny. Obecnie własnośc większa, ma 1363 dzies. , należy do Zofii Abramowiczowej. W 1624 r. B. i Stroków trzymał od Chodkiewiczowej żyd białocerkiewski Szlomowicz. 3 B. , wś nad Trościanica. , pow. żytomierski, gm. ist. poczt. Chwasowa 18 w. , 50 w. od Żytomierza, 101 dm. , 638 mk. , cerkiew z roku 1874. Do par. praw. należy wieś Dobrynia. W całej parafii było poprzednio 158 dm. 1248 mk. praw. , 86 katol. , 18 żydów. W 1628 r. własność Jana Karczewskiego, który wnosi od 1 koła młyn. na rz. Trostence. W 1718 r. należy do Kazimierza Steckiego, kaszt, kijowskiego. 4. B. , wś, tamże, gm. Trojanów, 19 wiorst od Źytomierza, 128 dm. , 688 mk. 5. B. Korsuńskie, uroczysko nad Rosią, pow. kaniowski, poniżej Korsunia. Bukiany, ob. Bugany, Bukieliszki, zaśc, pow. oszmiański, 1 okr. pol. , gm. Polany 13 w. ; należał do dóbr Trzecianiszki. Bukinie, dwór, powiat kowieński, 1 okr. pol. gm. średniki, 55 wiorst od Kowna. Bukiszki, 1. dwa zaśc, pow. nowoaleksandrowski, 2 okr. pol, gm. Smołwy, 11 w. od mta powiatowego, należą do dóbr Floryanpol. 2. B, ob. t. I, 460 dobra, pow. wileński, 1 okr. pol, gm. Rzesza; r. 1865 własnośc Radziwiłowiczów. 3. B. , wieś, powiat wileński, 1 okr. pol. , gmina Rzesza 10 w. . W roku 1865 było 65 dusz rewiz. , należała do dóbr Werki. Bukliszki, wś włośc, pow. święciański, 3 okr. pol. , gm. Twerecz 5 w. miała 22 dusz rewiz. , należała do dóbr skarb. Dzisna. Bukmujża ob. t. I, 460, os. pow. rzeżycki, gm. Wojwody 4 w. , kościół par. katolicki. Buknojcie, wś nad rz. Wodokszta, pow. szawelski, 2 okr. pol. , gm. Wieksznie, 87 wiorst od Szawel, 85 dm. , 705 mk. Bukołańcie, Bukołajcie, dobra i zaść. , pow. kowieński, 3 okr. pol. , gm. Jaswojnie, 25 wiorst od Kowna. Bukońce, ob. t. I, 461, okolica, pow. telszewski, 2 okr. pol. , gm. Żydyki, 46 w. od Telsz. Maja tu Bukontowie 254 dz. , Danielewiczowie 52 dz. , Dowborowie 21 dz. , Jankowscy 39 dzies. , Lutykowie 69 dz. , Łukowiczowie w B. i Ukrynach 57 dz. , Pietrelewiczowie 74 dz. , Progulbiccy 19 dz. , Rupejkowie w B. i Kukach Pietrelach 301 dz. , Rymkusowie 38 dz. Bukontławka, Bukientławki, wś, pow. rossieński, 3 okr. pol. , gm. Botoki, 41 w. od Rossień. Bukontyszki 1. ob. t. I, 461, wś i dobra, pow. rossieński, I okr. pol. , gm. Kroże, 56 w. od Rossień. Dobra należą do Jazdowskieh, maja 150 dz. 2. B. . wś, pow. telszewski, 2 okr. pol. , gm. Ginteliszki, 40 w. od Telsz. 3. B. , dwór, tamże, gm. Szkudy, 55 w. od Telsz, własność Simbergów, 163 dz. 4. B. , ob. t. I, 461, wieś i dobra, pow. telszewski, 3 okr. pol. , gm. Płungiany, 36 w. od Telsz, własność Andrzejewskich, którzy w B. i Gudelach mają; 129 dz. Buków, u Dług. Bukowyce, wieś, pow. wielie ki. W połowie XV w. własność klasztoru tynieckiego, należy do par. Skawina. Posiada 9 3 4 łan. D. kmiec, 2 zagr. , folwark. Dziesięcinę w połowie pobierał klasztor, a w drogiej prebenda Bosutowska w Krakowie L. B. I 38, II 122. Buków, w dok. Bukowiec, wś pod Cylicllową, dziś w regencyi frankfurckiej. W r. 1301 Mroczko z Wessenberga daje B. klasztorowi paradyskiemu z warunkiem wystawienia kaplicy, w której ofiarodawca złożyłby prochy swych przodków K. W. n. 842. Bukowa, wieś, pow sandomierski, par. Wiązownica. W połowie XV w. wś królewska, w par. Osiek daje z łan. km. , karczmy i zagrod, dziesięcinę do 3 grz. bisk. krakowskim, a z 2 łanów sołtysich i młyna kościołowi w Wiązownicy L. B. I 490 i II 325. Bukowa, w dok. Boków, wieś nad rz. Sarną Serną, pow. łucki, gm. Roźyszcze, 10 w. od Łucka, 43 dm. , 131 mk. , cerkiew. Wchodziła w skład dóbr biskupów łuckich. W 1577 roku wniesiono z B. od 16 dm. , 4 ogr, po 6 gr. , 2 kół dorocz. po 24 gr. 1. Stanowiła wraz z WiktorzyI nera uposażenie kanonii łuckiej. Dziś skarbowa. Bukowa 1. wś, pow. pilzneński, par. Brzostek. Nadana roku 1353 przez króla Kazimierza Kod. mał. III, 88, ob, Bukowie. 2 B. , wś, pow. Samborski. W roku 1508 należy do Zebridusa Herborta, dziedzica połowy Felsztyna. Bukowiany, wieś, pow. opatowski, gm. Modliborzyce, par. Opatów odl. 8 w. . Wieś ma 17 dm. 105 mk. 278 morg. Wspom. w dok. z r. 1328 K. W. n. 1088. W połowie XV w. własność biskupów lubuskich ma 7 łan km. , dających. biskupom czynsz po 1 grzywnie z łanu, i dziesięcinę do 6 grzyw. Przy wsi jest wielki las, z którego za pasanie bydła dają po 100 miar owsa. L. B, I, 639. Bukońce Bukontławka Bukowno Bukowskie Bukowice 1. ob. Bukowiec t. I. 2. B. , wś, pow. konstantynowski oh. Bukowiec 5 t. I. W r. 1827 wś Bukowiec w par. Górki ma 40 dm. 240 mk. Bukowicze, ob. Bokowicze. Bukowie 1. dok. Bukove, wieś, pow. opatowski, par. Kunów. W r. 1354 Kazimierz W. zwraca biskupowi krakowskiemu wraz z innemi wsiami Kunów i B. Wydawca Kod. dypl. kat. kr. I, 252, mylnie odnosi tę nazwę do wsi Bukowa w parafii Brzostek, która była wsią. królewską świeżo nadaną Kod. małop, III, 88. W połowie XV w. włość biskupów krakowskich ma 7 łanów km. , karczmę i 2 łany folw. Dziesięcinę pobiera biskup Dług. L. B. II 476 2 B. , kol. powiat konecki, gm. Pijanów, par. Pilczyca, ma 10 dm 20 mk. 126 morg. Bukowie, dobra, pow. bychowski, dziedzictwo Wilczyńskich, 943 dzies. , młyn wodny. Bukowiec 1. kol. pow. brzeziński, gm. Dobra, par. Skoszewy ma 7 dm. 52 mk. 100 mórg. 2. B. , pow. sieradzki, gm. Brzeźnio, par. Kliczków, ma wraz z osadą Bugaj, 22 dm. , 136 mk. , 3 B. wś, powiat opoczyński. Wspom. w dokum. z roku 1369 K. W. n. 1611. 4. B. wieś, pow. biłgorajski, gm. Księżpol, par. Puszcza solska. Bukowiec 1. niem. Bauchwitz, wieś, powiat międzyrzecki, ma 954 ha 555 roli, 34 łąk, 274 lasu par. katol. Starydwór, ewang. w miejscu, 78 dm. 614 mk. 21 katol. . Starożytne gniazdo rodu Bukowieckich, posiadał B. zdawna kośc. par. , który r. 1569 dostał się w ręce protestantów i nie wrócił już do katolików. Filią B. był kościół w Łagowicach. W r. 1580 we wsi B, mają działy Andrzej Krzycki, Szlichtyng, Jerzy Szczaniecki, Małg. Bukowiecka. Ogółem 21 łan. km. , 16 zagr. , 11 komor. , garncarz, 125 owiec. 2 B, , wieś, pow. wschowski. Koś ciół par. p. w. św. Marcina istniał tu już zape wne w w. XV. Wspomina go Lib. ben. z r. 1510. Wieś była odwieczną własnością Opalińskich. W r. 1737 nowy kościół drewniany wzniósł Ka rol z Bnina Opalinski, starosta szremski; księgi kościelne sięgają r. 1615. 3. B. , niem. Garmsdorf, miasto, pow. obornicki, Geschichte der evang. KirchenGemeinde G. Seit ihrer Gruendung 1635 bis 1885. von Karl Fr. Haedrich, Ostrowo, ob. Zeitsehr. der Histor. Gesellsch. f. d. Prov. Posen. , rocznik I. 4. B. , wieś, pow. wągrowiecki. Wspom. w dok. z r. 1153 K. W. n. 18. Dawała dziesięcinę klasztorowi w Łeknie. 5. B. , wieś pod Przemętem dziś pow. babimojski. Wspom. w dokumencie z r. 1210 K. W. n. 66, Dziś pod tą nazwą nieznana Bukowina 1. wieś i fol. pow kaliski, gmina i par. Błaszki, ma 28 dm. 342 mk. W roku 1496 wieś B. w par. Blaszki ma 12 łan. km. , r. 1576 ma 8 1 2 łan. W r. 1827 było 19 dm. , 176 mk. 2. B. , przedmieście Kłodawy, 3. B. , wieś, pow. biłgorajski. Wieś tę, położoną w dawnej ziemi przemyskiej, pow. przeworskim, nadał Jan Zamoyski r. 1594 na uposażenie profesorów Akademii założonej w Zamościu. Nadanie ocenia dochód ze wsi na 1000 złp. Bukowina, prowincya w Austryi, przyległa Galicyi. Odnoszą się do niej prace Polek Joh. Rueckblick auf die Forschungen zur Landes und Volkskunde der B. seit 1773. Vortrag. Czernowitz 1892 r. str. 32. Tegoż Die B. zu Anfang des Jahres 1783, Czernowitz 1894 r. , str. 84. Splony s Beschreibung der B. Czerniowce r, 1893, Str. 167. Worobkiewicz E. Die geogr. Statist. Verhaeltnisse der. B. Lemberg, 1893 str. 114. ,, Jahrbuch des Bukowiner Landes Museums 1893 1897 5 tomów, mieszczących rozprawy różnej treści z zakresu krajoznawstwa i ludoznawstwa tej prowincyi. Kaindl Raim. Pr, ,, Ueber die Besiedelung der B. M. d. k. k. Geogr. Ges. Wien 1891, tenże Ethnographie und Folklore in der B. Rumaenisehe Revue t. 7, tenże Die Vertheilung der Siedelungen in der B. M. d. k. k. Geogr. Ges. Wien, 1891, t. 24, tenże Praehistorische Vorsehungen in der B. Rumaen. Jahrbucher 1894, tenże Geographie der Bukowina Rumaenisehe Rev. 1892, Nr 11 i 12. Bukownica l. wś, pow. ostrzeszowski. W r. 1294 Jakób arcyb. gnieżn. nadaje Trzebisławowi synowi Wisława wś B. do osadzenia na prawie niemieckiem. K. W. n. 727. 2. B. , wś, pow. krobski. Laurentius z braćmi oddają 1310 r. wś B. sołtysowi Sulisławowi dla osadzenia na prawie nowotarskiem. K. W. n. 934. W r. 1398 r. Tomko, starosta Wielkop. poświadcza, że B. własność Marcina sprzedana została Zimisławowi i Konradowi, braciom, dziedzicom Gorzyc. K. W. n. 1985. Bukowno 1. wś, pow. radomski. Według Paprockiego Herby 557 Wisław z Kościelca bisk. krak. godząc spory toczone przez poprzednich biskupów o wieś Kunów z dziedzicami B. , kupił od nich tę wieś za 60 grzyw. 6 wołów i konia. Może już ten biskup założył tu kościół par, p. w. Nawiedzenia N. P. M. i św. Andrzeja. Już r. 1403 stanął nowy kościół drewniany. Łaski, L. B. I, 661. 2. B. , wś, pow. olkuski, W połowie XV w. własność bisk. krak. , ma 24 łan. km. , dających dziesięcinę do 15 grz. kantorowi krakow. Łany sołtysie, karczma i zagrodnik dawały kościołowi w Sławkowie. L. B. I 26 i II 187. Bukowo 1. wś, pow. dzisieński, 3 okr. , pol. , gm. i dobra Leonpol 7 w. ; miała 30 dusz rewiz. 2. B. , zaśc, pow. dzisieński, 3 okr. poL, gm. Miory 8 w. ; 2 dusze rewiz. Należała do dóbr Kamieńpol. Bukowskie, wś, pow. nowoaleksandrowski, 2 okr. pol. , gra. Widze, 52 w. od mta pow. Bukowice Bukowicze Bukowie Bukowiec Bukowina Bukowo Bukrsznie Bukowsko Bulowice Bulów Bulkowo Bulino Buliki Buletyszki Buldzieniszki Bulczaki Bulbówka Bulbinowo Bulbek Bulany Bulachówka Buksztowo Buksztel Bukszta Buksze Buksa Bukryn Bukrabowszczyzna Bukowy Bukowszczyzna Bukowsko Bukowsko, wś, pow. sanocki. W dok. z r. 1361 czytamy ad sanctum Petrum in Bukowsko in flumine Sanoczek sita. Kod. mał. III 143. Bukowszczyzna 1. dwór, pow. poniewieski, 2 okr. pol, gm. Rozalin, 48 w. od Poniewieża. 2. B. , folw. , pow. borysowski, gm. Hajna, własność Czechowiczów. 3, B. , folw. , pow. horysowski, gm. Hajna, 64 w. od Barysowa. Własność Derwojadów, ma 4 wł. 4. B. , wś nad rz. Drujką, pow. dzisieński, 3 okr. pol, gm. Druja U w. ; miała 7 dusz rewiz. Siedzą tu Lipscy i Jabłońscy. Należała do dóbr Brujka. Bukowy Las, chutor, pow. żytomierski, gm. Trojanów, 18 w. od Żytomierza, 9 dm. , 61 mk. Wraz ze wsią Stępki własność Mazarakich. Bukrabowszczyzna, pow. pruźański, oh. Bajki 4. Bukrsznie, dobra, pow. szawelski, 1 okr. pol. , gm. Podubis, 27 w. od Szawel. Bukryn 1. Mały, ob t. I, 471, wś pow. kaniowski, 21 w. od Kaniowa, 178 dm. , 921 mk. , cerkiew drewn. z 1790 r. , szkółka cerk. , 10 wiatraków. Obecnie własność Wereszczaginych 794 dz. Poprzednio Jaczewskich. 2. B. , al. Bukreń Wielki, ob. t. I, 471, wś, tamże, gm. Trechtymirów, par. kat. Rzyszczów, 23 w. od Kaniowa, 103 dm. , 776 mk. , cerkiew parafia należała do wsi Romaszki, 9 wiatraków. Przed r. 1865 miała 1209 dzies. i należała do Aleks. Podhorskiego. Obecnie własność Ignatiewych, ma 598 dzies. Podług lustracji sstwa kaniowskiego, słoboda, odjęta od sstwa przez ezernców trechtymirowskich. Buksa, wś, pow. . kobryński, 1 okr. pol. , gm. Rohozna, 16 w. od Kobrynia. Buksze, os. , pow. słonimski, 1 okr. pol, gm. Kossów, przy wsi Żamojdziazki. Bukszta, pow. borysowski, ob. Buda, Buksztel, ob. t. I, 471, przys, i urocz. pow. sokólski, 3 okr. pol. , gm. Czarna Wieś 17 w. od Sokółki, 81 dz. Buksztowo, wś i dobra, pow. słonimski, 3 okr. pol, gm. i par. Dereczyn, 36 w. od Słonima. Wś ma 333 dz. ; dobra własność Burcewych, 217 dzies. Bulachówka, zaśc, pow. borysowski, gm. Prosewicze, 60 w. od Borysowa. Bulany, wś, pow. szawelski, 1 okr. pol. , gm. Szawle. Bulbek, fol. , pow. lucyński, własność sukcesorów Połoniewicza, 70 dz. Bulbinowo, zaśc, pow. poniewieski, 1 okr. pol. , gm. Krakinów, 36 w. od Poniewieża. Bulbówka, zaśc, pow. wileński, 4 okr. pol. , gm. Bystrzyca 7 w; należał do dóbr skarb. Bujwidy. Bulczaki, przys, pow. krzemieniecki, gm, Oleksiniec, 38 w. od Krzemieńca, 8 dm. , 51 mk, Buldzieniszki, wś, pow. rossieński, 2 okr. pol. , gm. Szymkajcie, 17 w. od Rossień. Słownik Geograficzny T. XV. Zeszyt 172. Buletyszki, folw. , pow. poniewieski, 2 okr. pol. , gm. Naciuny, 73 w. od Poniewieźa. Buliki, wś, pow. telszewski, 3 okr. pol. , gm. Korciany, 42 w. od Telsz. Bulino 1. dobra, pow. mścisławski, od 1862 r. własność Afanasiewych, 160 dz. 2. B. , wś, pow. wieliski, gm. Wiaźmieny. Wymieniona w rewizyi granie z 1767 r. jako punkt pograniczny. Bulkowo, w dok. Bolkowo, wś, pow. płocki. Wspomniana w akcie uposażenia bisk. płockiego z połowy w. XIII. W r. 1576, par. Winnica, ma 9 łan. , 2 łany wójt. Widocznie kościół par. powstał dopiero w XVII w. W r. 1771 dzierżawa królewska; Andrzej Jabłonowski kaszt. połaniecki płaci kwarty 475 zł. 9 gr. Bulkowo, wś i dobra pow. kobryński, 1 okr. pol. , gm. Rohożna, 28 w. od Kobrynia. Wś ma 20 dm. , 248 mk. , cerkiew, szkoła, wiatrak, 377 dzies. włośc, 58 dzies. drobnych właścicieli, 65 dzies. cerk. ; dobra mają w części Gaweckich 4966 dzies. i 234 dzies. Starzyńskich. Poprzednio własność Ożarowskich. Na polach wsi znajdują się wały, otoczone rowami, sypane, podług miejscowego podania, za czasów ces. Katarzyny II, oraz nasypy ziemne al. kurhany mogilne, podług opowiadań mieszkańców pochodzące z tych samych czasów. Bulów, Bulew, wś, pow. owrucki, gra. i par. praw. Narodycze 3 w. , 25 w. od Owrucza, 14 dm. , 75 mk. , Bulowice, wś pow. bialski Galicya. Dzisiejszy kościół par. istnieje na obszarze wsi Czaniec. Długosz raz wymienia B. w liczbie wsi składających parafię Kęty, drugi raz zalicza do par. w przyległej wsi Czańcu W reg. pobor, z 1581 r. podano Balowice Niczowe w par. Kęty. Wieś miała 7 1 2 łan. km. , 9 zagr. bez roli, 2 kom. z bydłem, 4 bez bydła, 1 tracz. , 1 2 łan. karcz. Bułachy, wś, pow. dzisieński, 4 okr. pol. , gm. Prozoroki 2 w. . W r. 1865 miała 43 dusz rewiz. , należała do dóbr Sanniki. Bułaje, ob. t. I, 472, al. Bułhaje, w dok. Bułajówka, wś nad Rosią, pow. berdyczowski, gm. Spiezyńce 4 w. , 66 w. od Berdyczowa, 146 dm. , 960 mk. , cerkiew, szkółka cerk. , młyn, wiatrak. Obecnie własność Oktawii z Podhorskich Zdziechowskiej, wraz z Żydowcami ma 1484 dzies. Podług reg. pobor, wwdztwa braeławskiego z 1629 r. wś Bułajówka własność ks. Zbaraskich, jest w dzierżawie u Maruszy Soszeńskiej, która wnosi od 45 dym. W 1664 r. własność ks. Konst. Wiśniowieckiego. Bułajówka 1. wś nad Ikopocią i po obu brzegach rzki Salichy, tworzącej tu rozległy staw i wchodzącej do stawu Czerniatyńskiego, pow. zasławski, gm. Butowce, st. poczt. Starokonstantynów 15 w. , st. dr. żel. Szepietówka 50 w. , 43 w. od Zasławia, ma 14 dm. , 458 mk. 18 Buły Poprzednio z wchodząca w skład par. wsią Czerniatynek al. Czerniatyn Mały, miała 92 dm. , 749 mk. praw. , 125 kat. , 16 żyd. ; cerkiew drewn. z 1754 r. Wś ta należała do ks. Zasławskich, 1589 r. zniszczona przez Tatarów. Następnie przeszła do Sanguszków. Jako wiano za córką ks. Romana przeszła do br. Potockich. Dziś hr. Jozefa Potockiego. 2. B. , ob. Bułaje. Bułasze, wś, pow. miński, gm. SiemkowoG ródecka, 28 w. od Mińska. Bułatec Wyższy i Niższy, dwa sioła nad rzką Bułatczykiem, pow. łubieński gub. połtawskiej, gra. Bułatec Niższy, na zchd. od Łubien. B. Niższy ma 125 dm. , 659 mk. , zarząd gra. , cerkiew i 18 wiatraków; B. Wyższy 233 dm. , 1300 mk. , cerkiew, 23 wiatraki. Należały do pułku kozackiego łubieńskiego. Bułatnikl, zaśc, pow. słucki, gm. Cimkowicze, 34 w. od Słucka, od niedawna własność Kałmykowa, do 10 wł. Bułaty 1. wś, pow. grodzieński. obecnie Hołynka, 2. B. , folw. , pow. mohylewski, gm. Nieżkowo, 3 dra. , 21 mk, , od 1874 r. własność Dziczkańców, 1091 dzies. Buławka 1. zaśc. , pow. borysowski, gm. KrasneŁuki, 43 w. od Borysowa. 2. B. , urocz, , pow. mozyrski, gm. Michałki, 13 w. od Mozyrza, ma 20 osad. Buławki, ob. t. I, 472, dobra, pow. połocki, własność Michała Hłasko, 981 dz. Buławkino, wś, pow. wieliski, gm. Usmyń. Podług sumryusza z 1765 r. w ławnietwie lipeckiem wójtowstwa usmyńskiego. Buławy, os. , pow. koniński, gm. i par Kramsk; ma 1 dm. , 3 mk. Bułdyczów, ob. t. I, 472, wś nad rzeka Chwostówą, , pow. nowogradwołynski, gm. Miropol, st. poczt. Lubar 25 w. , st. dr. żel Peczanówka, 60 w. od Nowogradwołyńska, 50 dm. , 58 mk. , cerkiew drewn. , szkółka cerk. od roku 1868. Do par. praw. należy wś Filipy Koszary. Należy do dóbr miropolskich, obecnie hr. Czapskich po Rostworowskich. Bułdyszki, al. B. Nowosady, dwór, pow. kowieński, 4 okr. pol. , gm. Janowo, 39 w. od Kowna. Hryncewiczowie mają 67 dz. Bułgary, Bołgary, wś nad rz. Kamień, pow. piński, na Zarzeczu, gm. Lemieszewicze, 20 w. od Pińska, 9 osad. Bułhaje, pow. berdyczowski, ob. Bułaje, Bułhaki 1. wś nad rz. Mytwą, pow. rzeczyeki, gra. Narowla, 124 w, od Rzeczycy, ma 16 osad. 2. B. , wś skarb. , pow. połocki, należała do dóbr Albrechtowo. Bułhaki, pow. radomyski, ob. Bukłaki, Bułhakowska, ziemia na dorzeczu Woźni, w pow. owruckim, weszła nastęunic w skład sioła Lenkowicze i wsi Werpa. Było to gniazdo rodziny Bułhakowskieh. Już lustracya z 1552 r. wspomina o gonach bobrowych w Bułhakach. W 1581 r. należy do Strybylów, zagarnięta przez nich z dóbr metropolii kijowskiej, jako się okazuje z lustracyi z 1616 r. Wnoszą oni od 2 osiadł. 1 zagr. 2 gr. W 1592 r. palą popio ły w lesie bułhakowskim. W 1628 r. Jan Strybyl wnosi z Bułhakow od 3 dym. i 2 ogr. , a z msta Nowe Bułhaki, nowoosadzonego, od 3 dym. , 2 ubog. , 4 ogr. BułhakowskieŁyczycy ob. Łyczyce t. V. Bułhowicze 1. Bołhowicze, wś i fol. nad rzką Starzycą, pow. ihumeński, gm. Puków, okr. pol. i par, kat. Uzda, 125 w. od Ihumenia. Wś ma 21 osad, fol. ma 13 wł. , należy do Besma2. B, os. , pow. słucki, gm. Hrozów, okr. nów pol. i par. kat. Kopyl; Lipińscy mają tu do 5 wł. Bułkowszczyzna, wś, pow, rossieński, 1 okr. pol. , gm. Kielray, 29 w. od Rossień. Bułkuny, pow. kowieński, ob. t. I, 472, mylnie za Butkuny. Bułła, wś, pow. Słonimski, 1 okr. pol. , gm. Kossów, 33 w. od Słonima, ma 46 dm. , 430 mk. , cerkiew, wraz z os. Choroszcza i Hrynkówka 1104 dzies. włośc. i 142 cerkiewnej. Bułowiany, wś, pow. rossieński, 2 okr. pol. gm. Szydłowo, 20 w. od Rossień. Bułowiszki, wś, pow. nowoaleksandrowski, 3 okr. pol, gm. Krasnogórka, 72 w. od mta pow. Bułowszczyzna, wś, pow. wileński, 8 okr. pol. , gra. Janiszki 11 w. miała 3 dusze rewiz. ; należała do dóbr Karolinowo. Bułtuny, wś, pow. włodzimierski, gm. Bereżce, 48 w. od Włodzimierza, 9 dm. , 66 mk. Bułuchy, al. Bułychy, wś, pow. wieliski, gm. Makłoki. Buły 1. wś, pow. drysieński, par. Rosica, należała do dóbr Sarya. 2. B. , wś, pow. wieliski, gm. Kozakowo. Bułychy, pow. wieliski, ob. Bułuchy. Bułyhy ob. t. I, 472, leżą w pow. połockim. Bułyńszczyzna, wś, pow. miński, okr. pol. , Kojdanów 8 w. ; 52 w. od Mińska. Bumbały, wś, pow. rossieński, 1 okr. pol, gm. Kielmy, 29 w, od Rossień. Bumbiańce, wś, pow. wileński, 3 okr. pol, gm. Malaty 10 w. ; miała 19 dusz rewiz. ; należała do dóbr Marcinowo. Bumbianiszki, wś, pow. wileński, 3 okr. pol, gm. Malaty U w. , miała 24 dusz rewiz. ; należała do dóbr skarb. Inturkl Bumhule 1. wś, pow. rossieński, 1 okr. pol, gm. Kroże, 39 w. od Rossień. 2. B. , Bumbiłe, fol, tamże, 36 w. od Rossień. 3. B. , wś, pow. telszewski, 3 okr. pol, gm. Korciany, 50 w. od Telsz. Bumbulinia, dwór, pow. poniewieski, 1 okr. pol, gm. Nowemiasto, 21 w. od Poniewieża. Buminy, kol, pow. piotrkowski, gm. Bujny, ma 6 dm. , 36 mk. , 82 morg. Bułyhy Bułychy Buławka Buławki Bułaty Bułatnikl Bułatec Bułasze Buławkino Buławy Bułdyczów Bułdyszki Bułgary Bułhaje Bułhaki Bułhakowska Bułhakowskie Bułhowicze Bułasze Bułkowszczyzna Bułkuny Bułła Bułowiany Bułowiszki Bułowszczyzna Bułtuny Bułuchy Bułyńszczyzna Burakowszczyzna Bumiszki Bumiszki, zaśc, pow. włodzimierski, 2 okr. pol. , gm. Traszkuny, 52 w. od Wilkomierza. Bunachy. fol, pow. wilejski, gm. Parafiandw, par. praw. Bitce. Cmentarzysko przedhistoryczne. Bunbiszki, wś, pow. trocki, 3 okr. pol. , gm. Wysoki Dwór; miała 13 dusz rewiz. Buńcze, wś, pow. poniewieski, 2 okr. pol. , gm. Rozalin, 35 w. od Poniewieźa. Bundzie, wś włośc, pow. trocki, 3 okr. pol. , gm. Butrymańce 10 w. ; miała 19 dusz rewiz. , należała do dóbr skarb. Daugi. Bungie, przys. , pow. szawelski, 3 okr. pol. , gra. Gruździe, 27 w. od Szawel. Bunia, os. leś. , pow. piński, gm. Stawek, 19 w. od Pińska. Buniany, ob. t. I, 473, wś, pow. oszmiański, 1 okr. pol, gm. Graużyszki 7 w. ; miała 37 dasz rewiz. , należała do dóbr Wielbutowo. Buniawa, oh. Boniawa, Bunie 1. wś, pow. oszmiański, 1 okr. pol, gm. Polany 12 w. ; miała 40 dusz rewiz. , należała do dóbr Sylwestrowo. 2. B. , wś włośc, pow. oszmiański, 4 okr. pol. , gm, Wiszniów 9 w. , miała 67 dusz rewiz. , należała do dóbr skarb. Krewo. Stanowiła niegdyś uposażenie kościoła w Wiszniewie. Bunokiszki, dwór, paw. szawelski, 1 okr. pol. , gm. Szawkiany, 22 w. od Szawel. Bunowice, ob. Bonowice. Bura 1. ob. t. I, 473. pow. wiłkomierski, oh. Bury. 2. B. , wś, pow. borecki, gm. Dubrówna 5 w. . Buraczki, wś poradziwiłłowska, pow. słucki, gm. Hrycewicze, 54 w. od Słucka, 13 osad. Buraki, wś, pow. trocki, 2 okr. pol. , gm. Sumiliszki 6 w. ; miała 22 dusz rewiz. , należała do dóbr Dowgierdziszki. Burakl al. Buraków, wś, pow. żytomierski, gm. Januszpoł 8 w. , 68 w. od Żytomierza, 6 w. od Rajhorodki Rajgródki, st. poczt. , 20 w. od Demczyna st. dr. żel. , ma 272 dm. , 1740 mk. 13 katol. 30 żyd. , cerkiew par. drewn. z 1775 r. ma 93 dzies. ziemi, wiatrak. Niegdyś własność Bukarów. Buraków duży i B. mały dawniej Boraków, wś nad rz. Pisia, pow. warszawski, gm. Młociny, par. Wawrzyszew. Odl. 2 w. od Warszawy za rogatka marymoncką. B. duży ma 309 mk. , 17 morg. dwor. , 76 włośc B. mały 126 mk. , 194 morg. włośc. W r. 1580 wś Borakow dziś B. duży włośc królewska w par, Tarchomin z drugiej strony Wisły, w dzierżawie Bartłom. Zaliwskiego płaci od 6 łan. zaś Borakowska Wólka B. mały w par. Wawrzyszew, daje od 3 łan. Paw. Maz. 259, 267. Burakowcc, zaśc, pow. słucki, gm. Lachowicze, par. kat. Kleck, 70 w. od Słucka, ma 13 osad, należy do dóbr Nacza. Burakówka 1. pow. humański, oh. Władymirówka. 2. B. , wś, pow. radomyski, gm. Szepielicze, par. praw. Steczanka 8 w. , przy drodze do Czarnobyla, 130 w. od Radomyśla, 54 dm. , 490 mk. Włościanie w liczbie 162 dusz rewiz. , uwłaszczeni na 1180 dzies. Własność większa należała do spadkobierców Leopolda Suchowieckiego 1041 dzies. , Prochorowych 109 dzies. i Grabowskich 160 dz. obecnie 1898 r. maja tu Prochorow 362 dzies. i sukcesorowie Feliksa Korbuta 75 dzies. 3. B. , wś nad rz. Żwańcem, pow. kamieniecki, okr. pol. Lanckoron, gm. i par. kat. Gryniu, par. praw. Kadyjowce, ma 46 dm. Burakowo, wś, pow. wieliski, gm. Baranowo. Podług sumaryusza z 1761 r. w ławnictwie rośniańskiem, wójtowstwa usmynskiego. Burakowskie, wś, pow. węgrowski, gm. Kamieńczyk, par. Kamionna, ma 3 dm. , 25 mk. , 63 morg. Burakowszczyzna, fol. , pow. oszmiański, nadany przez Poczobutów dominikanom w Oszmianie, liczył 6 dm. Burakowszczyzna Sawczyna, urocz. , pow. kobryński, 2 okr. pol. , gm. Osiaty, należy do dobr Omelnik. Buraszki, zaśc. , pow. szawelski, 2 okr. pol. , gm. Okmiana, 60 wiorst od Szawel. Burawkowo, pow. wieliski, ob. Borowkowo, Buraż, albo Burazy dobra. , pow. mozyrski, okr. pol. i gm. Turow, par. katolicka Dawidgródck filia Turów, 138 wiorst od Mozyrza, własność Kowalewskich, przeszło 470 włók. Burbajcie 1. wieś, pow. rossienski, 1 okr. pol. , gm. Kłelmy, 41 w. od Rossień. 2. B. , ob. t. I, 473, wieś, pow. telszewski, 3 okr. pol. , gm. Płungiany, 36 w. od Telsz. Burbany, wś, pow. trocki, 3 okr. pol, , gmina Hanuszyszki 10 w. , należy do dóbr Żyliny. Burbekle ob. t. I, 473, okolica, pow. wiłkomierski, 5 okr. pol. , gm. Androniszki, 60 w. od Wiłkomierza. Mają tu Beroszkinowie 13 dz. , Kontrymowiczowie 39dzies. , Sipowiczowie 16 dz. Burbessy, wieś, pow. szawelski, 1 okr. pol. , gm. Podubis, 19 w. od Szawel. Burbiły, Burbiny, wś, pow. kowieński, 1 okr. pol. , gm. Wielona, 65 wiorst od Kowna. Burbin, wieś, pow. sieński, gm. Ulanowicze, 17 dm. , 82 mk. Burbiny 1. al. Burbiszki, zaśc, pow. szawelski, 3 okr. pol, gm. Krupie, 41 w. od Szawel, własnośc KordaSysojewych, którzy w B. i Wagarszykach maja 26 dzies. 2. B. . pow. kowieński, ob. Burbiły. Burbiszki, wś, pow. władysławowski, gm. Kidule, par. Kajmele, ma 4 dm. , 46 mk. Burbiszki, 1. trzy dwory, pow. kowieński, 1 okr. pol. , gm. Średniki, 45 w. od Kowna. Jeden Gojlewiczów ma 88 dzies. , drugi Grabowskich 32 dzies. , trzeci Rymaszewskich 119 dz. Bunachy Bunbiszki Buńcze Bundzie Bungie Bunia Buniany Buniawa Bunie Bunokiszki Bunowice Bura Buraczki Buraki Burakl Buraków Burakowcc Burakówka Burakowo Burakowskie Buraszki Burawkowo Buraż Burbajcie Burbany Burbekle Burbessy Burbiły Burbin Burbiny Burbiszki Burbowszczyzna Burby Burciszki Burchaty Burkaty 2. B. , oh. t. I, 473, wieś i dobra, pow. kowieński, 2 okr. pol. , gw. Betygoła, 71 w. od Kowna. Należały do Jankiewiczów. 3 B. dobra, pow. poniewieski, 2 okr. pol. , par. Smilgie, 32 w. od Poniewieża, własność Bażeńskich. , 683 dz. 4. B. , dobra, pow. rossieński, 1 okr. pol, gm. Kielmy, 27 wiorst od Rossień, własnośc Zdziechowskich, 230 dz. Poprzednio Mackiewiczów. 5. B. , wś, pow. rossieński, 1 okr. pol. , gm. Kroże, 56 w. od Rossień. 6. B. , ob. t. I, 473 dobra, powiat rossieński, 2 okr. pol. , gm. Szydłowo, 23 w. od Rossień, własnośc Lewoniewskieh, 1071 dzies. 7. B. , wś, pow. rossieński, 3 okr. pol. , gm. Botoki, 62 w. od Rossień. 8. B. , wś i dobra, pow. rossieński, gm. Łabardzie, 69 w. od Rossień. Mackiewiczowie mają 80 dz. 9. B. , ob. tom I, 473, wś, pow. szawelski, 1 okr. pol. , gm. Podubis, 24 w. od Szawel. 10. B. , tamże, ob. Burbiny i Buryszki. 11. B. . wieś i okolica, pow. telszewski; 4 okr. pol. , gm. Wornie, 38 wiorst od Telsz. Wojnowiczowie mają 51 dz. , Nowiccy 60 dz. , Sokołowscy 109 dzies. 12. B. , ob. t. I, 473 dobra, pow. wiłkomierski, 3 okr. pol, gm. Onikszty, własnośc Węcławowiczów. 433 dzies. Jest tu kaplica katolicka domowa. 13. B. , zaśc. pow. święciański, 1 okr. pol. , gm. Kiemieliszki, 11 wiorst, miał 3 dusze rewiz. , należał do dóbr skarb. Korkorzyszki. 14. B. , zaśc, pow. świcciański, 1 okr. pol. , gm. Michałowo 4 w. . Należał do dóbr Zułowo. 15. B. , ob. t. I, 473, wieś włośc, pow. trocki, 1 okr. pol, gm. Troki. 8 wiorst. W r. 1865 miała 53 dusz rewiz; należała do dóbr skarb. Brażora. 16. B. , ob. t. I, 473, wieś. , pow. trocki, 2 okr. pol, gm. Zośle 6 w. , miała 15 dusz rewiz. , należała do dóbr Naszlany. 17. B. , wś, pow. troeki; 2 okr. pol, gm. Żyżmory 10 w. ; miała 9 dusz rewiz. ; należała do dóbr Żuchwany, Burbliszki, zaśc, pow. wileński, 4 okr. pol. , gm. i dobra skarbowe Bystrzyca, miał 15 dusz rewiz. Burbowo 1. wieś, pow drysieński, należała do dóbr Sarya. 2. B. , fol. tamże, własność sukcesorów Adama Rostowskiego 89 dzies. . Burbowszczyzna, wieś, pow. miński, gmina Pierszaje, 65 w. od Mińska. Burby, wś, pow święciański, 1 okr. pol. , gm. i dobra skarbowe Święciany; miała 29 dusz rew. Burchaty, wś, pow. bielski, gub. grodźień. 2 okr. poi, gm. Aleksin, 33 w. od Bielska, 114 dz. Burciszki 1. wś. i fol. , powiat rossieński, . 1 okr. pol. , gm. Kroże, 46 wiorst od Rossień. 2. B. , wś pow. oszmiański, 1 okr. pol. , gm. Graużyszki 6 w, , miała 7 dasz rewiz. , należała do dóbr Piktusza. Burczak, urocz. , pow. sokólski, 3 okr. pol. , gm. Czarna Wieś, 15 wiorst od Sokółki. Burczak, kol. , pow. nowogródwołynski, gm. Serby, 16 w. od miasta pow. , 20 dm. , 139 mk. Burczak, wś włośc, pow. oszmiański, 2 okr. pol. , gm. Smorgonie 8w. ; miała 35 dusz rewiz. Burdawa os. pow. kielecki, gm. Snochowice, par. Strawczyn. W r. 1827 był 1 dra. 6 mk. Burduki, wieś, pow. oszmianski, 3 okr. pol. , gm. Iwie 12 w. , miała 43 dusz. rewiz, należała do dóbr Gawia. Burdykowszczyzna ob. t. I, 454, Bujnowicze, wieś, pow. nowogrodzki. Istniała tu kaplica katol. parafii Horodyszcze, obecnie zamknięta. Dobra B. i Starodworszczyzna pojezuic kie, oraz folw. Bujniewicze ziemiańskie, były r. 1826 własnością Anny z Wołodkowiczów Obuchowłezowej, sędziny ziemskiej pow. mozyrskiego. Na zaspokojenie wierzycieli wystawione na sprzedaż, miały obszaru włók 386, a w tem grunta ornego wł. 202, mrg 25, sianożęci wł. 66, zarośli gruntow, wł. 8, wygonów wł. 11. gajów wł. 10, lasu budowlanego wł. 82, mg 20, omszarów wł. 3, ługów mrg. 25, stawów i kanałów mrg. 10. Włościan ciągłych dm. 181, czynszowych 9, placowych 6, katników 12. Ludności męzkiej dusz 546, żenskich 540. Dochodu z czynszów i propinacyj zł. 7115 gr. 5. Młyn wietrzny 1, wodnych 4, tartak i fabryka sukna Kurjer Litewski z r. 1826 nr 44. Burdzewicze, wieś i kika folw. , pow, nowogrudzki. gm. Żuchowlcze, 39 w. od Nowogródka. Mają tu działy Sudnikowie, Stankiewiczowie, Bułhakowie 3 wł. , Hładkowie, Korotyńscy, Kuroczyccy, Romanowiczowie 2 wł. , Chomiczowie. Burdziejki, wieś nad rz. Łań, pow. słucki. gm. Zaostrowiecze, 59 w. od Słucka, ma 9 osad, Burdziły, dobra, pow. prużański, 3 okr. pol. , gm. murawjewska, 36 w. od Prużan, własnośc Czarnockich, z urocz, Wodziec 413 dz. Burełomszczyzna wś, pow. wilejski, 3 okr. pol. , gm. Sitce. Bureml, ob. Boremel. Burewszczyzna, wś, pow. dzisieński, 3 okr. pol. , gm. Przebródź 15 w. , miała 38 dusz. rew. , należała do dóbr skarb. , Gabryałowo. Burgajcie, wś, pow. rossieński, 2 okr. pol. , gm. Rossienie 7 w. . Burgale, wś, pow. telszewski, 3 okr. pol, gm. Sałanty, 53 w. od Telsz. Burgiany, wś, pow, poniewieski, 3 okr. pol, gm. Skrobatyszki, 48 w. od Poniewieża. Leparscy mają tu 17 dzies. , Mackunasowie 25 dzies. Szpakiewiczowie 28 dzies. Burkacze, wś pow. dubienski, gmina Beresteczko, par. praw. Merwa, 62 w. od Dubna, ma 55 dm. , 333 mk. Należała niegdyś do Burkackich, potem Frankowskich. Burkaty, zaśc, pow. święcianski, 2 okr. pol, gm. Zabłociszki, miał 6 dusz rewiz. , należał do dobr Cejkinie. Burkatówka, ob. Brylówka, Burczak Burdawa Burduki Burdykowszczyzna Burdzewicze Burkacze Burg Burgale Burgajcie Burewszczyzna Burdziejki Burbliszki Burkatówka Burdziły Burełomszczyzna Bureml Burbliszki Burbowo Burletka Burksze Burkowszczyzna Burkowce Burków Burkiły Burkiła Burkiany Burki Burki Burki, wś, powiat rzeczycki, okr. pol. i gm. Brahin, 86 w. od Rzeczycy, ma 56 osad. Burki, chutor, pow. łucki, gm. Włodzimierzec, o 104 w. od Łucka, 4 dm. , 35 mk. , huta szklanna W 1848 r. własność Daniłowskiego. Burkiany, wś, pow. rossieński, 4 okr. pol. , gm. Pojurze, 63 w. od Rossien. Burkiła, wś, pow. wileński, 3 okr. pol. , gm. Podbrzeź 6 w. , miała 19 dusz rewiz. , należała do dóbr Glinciszki. Burkiły, dawniej też Porajście, wś włośc, pow. wileński 3 okr. pol. , gm. Giedrojcie 1 w, , miała 38 dusz rewiz. , należała do dóbr skarbowych Jęczmieniszki. Stanowiła niegdyś sstwo, które w 1712 r. liczyło 78 dymów hybernialnych i było we władaniu Tyzenhauzów. Burków, chutor u źródeł rz. Sobku, dopł. Sobu, powiat bracławski, gm. Obodne. Burkowce 1. ob. tI, 475, wś, pow. skwirski, gm. Topory, st. pocztowa Bosy Bród 19 w. , 32 wiorst od Skwiry, 91 dz. , 874 mk, , cerkiew, szkółka cerk. Poprzednio B. należały do par. prPopowce pow. berdyczowski. Własnośc większa, 445 dzies, , należy do Francisz. Hejbowicza. Wspomniana w zapisie Zofii z Korapczejewskich ks. Różynskiej, drugiemu mężowi Hieronimowi Chodkiewiczowi 1617 r. . 2. B. , Lasowe ob. t. I, 475, wś, pow. taraszczański, gm. Kasperówka, st. poczt. Tetjyów, 7 w. , 61 w. od Taraszczy, 189 dm. , 905 mk. , cerkiew drewniana z 1818 r. , poprzednia z 1743 r. , szkółka cerk. Wieś wchodziła w skład Tetyjowszczyzny, niegdyś dziedzictwo Koszków, potem przed r. 1596 ks. Ostrogskich. W 1629 r. w dzierżawie Jana Grocholskiego, który wnosi pobór od 22 dm. Ks. Sanguszko oddał B. Drozdowskiemu. Od Kwaśniewskich potem nabywa Piotr Turkuł, a jego syn, Maurycy, sprzedaje Leonowi Szwejkowskiemu. Obecnie Lesniajewa 739 dz. . 3. B. , ob t. I, 475, Borkowce, wś, nad Teterewem, pow. żytomierski, gm. Krasnopol, 71 w. od Żytomierza, 20 w. od Lubaru st. poczt. , 15 w. od Olszanki st. dr. żel. , 179 dm. , 1304 mk. Poprzednio było 99 dm. , 828 mk. praw. , 30 kat. 100 żydów, cerkiew par. z drzewa z 1885 r. , dawna z roku 1756. Uposażenie parafii stanowi 52 dzies. Cerkiew filialna we wsi Motrunki. Własnośc Burzyńskich, 1475 dzies. . Wchodziły w skład ordynacyi ostrogskiej. W 1753 r. oddane z Cudnowem ks. Lubomirskiemu. Burkowo 1. wieś, pow. wieliski, gm. Baranowo. 2 B. , dwie wsie, pow. wieliski, gm. Usmyn. W 1761 r. w ławnictwie przychabskiem wójtowstwa usmyńskiego. 3. B. , pow, wieliski, ob. Straszne. Burkowszczyzna, wś. włośc, pow. wileński, 6 okr. pol. , gm. Niemeż 4 w. ; miała 35 dusz rewiz. , należała do dóbr skarbowych Dusieniaty. Burksze, folw. , pow. szawelski, 1 okr. pol. , gm. Podubiś, 22 w. od Szawel, własność Balcerów, 44 dz. , i Swiderskich 59 dz. Burkut, L. Wajgiel O B. i jeziorach czarnohorskich Pamięt. Tow. Tatrz. t. V, 1880. Burletka, w dok. Buclta gora. W dok. z r. 1364 góra na obszarze, należącym do Borowie i Trzemeśny. Por. Kornatka. Burluny, fol. , pow. sejneński, gm. i par. Sereje, ma 1 dm. , 4 mk. Borłakinie, dwór, pow. rossieński, 1 okr, pol. , gm. Skawdwile, 29 wiorst od Rossień. Burłakiszki, dwór, pow. kowieński, 1 okr. pol. , gmina Sredniki, 51 wiorst od Kowna. Ob. Auksztole. Twirbutowie maja w B. i Dowmontyszkach 29 dzies. Burmaki 1 wieś, pow. oszmiański. 4 okr. pol. , gm. i dobra Wołoźyn; miała 34 dusz rewi. Należy do folw. Dubiny. 2. B. Ukropnia wś, pow. kobryński, 4 okr. pol. , gm. Chomsk, 44 w. od Kobrynia, ze wsiami Perespa i Schody ma 383 dzies. Burniace, wś, pow. wileński, 3 okr. pol. , gm. Janiszki, 14 w. ; miała 48 dusz rewiz. , należała do dóbr Iwaniszki, hr. Tyszkiewiczów. Burnie 1. ob. t. I, 475, folw. , pow. kowieński, 4 okr. pol, gm. Żejmy, 45 w. od Kowna, własnosć Ejmontów, 118 dzies. 2. B. , zaśc, pow. nowoaleksandrowski, 2 okr. pol. , gm. Smołwy, 26 w. od msta pow. 3. B. wś, pow. rossieński, 1 okr. pol. , gm. Kołtyniany, 53 w. od Rossień. Aużbikowiczowie mają. tu 88 dzies. 4. B. , dobra i okolica, pow. rossieński, gm. Kroże, 46 w. od Rossień, Abramowicz i Dowdorowiez maja 60 dz. , Zienkiewiczowie 74 dzies. Dawniej własność Sągajłów. Ob. tom I, 475. 5. B. Kupre, folw. , pow. szawelski, 1 okr. pol. , gm. Łukniki, 64 w. od Szawel, własność Burkowskich, 154 dzies. 6. B. Brunopiszki, tamże, własność Strukowskich, 418 dzies. Ob. BrunieBrunowiszki. 7. B. , okolica i dobra, pow. telszewski, 1 okr. pol. , gm. Gadonów, 8 w. od Telsz. Algminowiczowie maja 90 dzies. Dargiewiczowie 35 dz. , Mackiewiczowie 80 dz, Rubażewiezowie 100 dz. , Szymkiewiczowie 100 dz. Dobra należą do Algminowicza 40 dz. . Burniejki, folw. , pow. kowieński, 2okr. pol, gm. Betygoła, 67 w. od Kowna, Burniewo 1. fol. , pow. grodzieński, 3 okr. pol. , gm. bohorodzicka, 42 w. od Grodna, własność Zaleskich, 301 dzies. 2. B. Nowiki, wś. tamże, 174 dzies. 3. B. , okolica, pow. grodzieński, 3 okr. pol. , gm. Hudziewicze, 45 w. od Grodna, 369 dz. Burniówka, dobra. pow. mohylewski, dziedzictwo Gordziałkowskich, 343 dz. Burniszki 1. folw. , pow. poniewieski, 3 okr, pol. , gm. Kibury, 50 w. od Poniewieża. 2. B. , wś, pow. rossieński, 1 okr. pol. , gm. Kroże, 36 w, od Rossien. 3. B. , fok, pow. szawelski, Burniszki Burniówka Burniewo Burniejki Burnie Burniace Burmaki Burłakiszki Burluny Burkut Burzyno Burwie 4 okr. pol. , gm. Ligumy, 22 w. od Szawel. Januszewscy maja 22 dz. 4. B. , wś, pow. telszewski, 2 okr. pol. , gm. Szkudy, 49 wiorst od Telsz. 5. B. , wieś, pow. wileński, 2 okr. pol. , gm. Giełwany 10 w. , miała 21 dusz rewiz. , należała do dóbr Czabiszki. 6. B. , zaśc. , pow. wileński, 6 okr. pol. , gm. Miekuny 15 w. , miał 5 dusz rewiz. , należał do dóbr skarb. Ławaryszki. Burnosy oh. t. I, 475, wś nad Niemnempow. lidzki, gm. Dokudowo. Pod wsią, od cmen; tarza do Niemna ciągnie się wał sypany. długi do 200 saż. , wysoki około 2 arsz, Mieszkańcy zwa go Strakownią i odnoszą do wojen szwedzkich. Burow, ob. Borów. Burowa, kol. , pow. nowogradwołyński, gm. Romanówka, 22 w. od mta pow. , 37 dm. , 131 mk. Burowszczyzna, wś, pow. mohylowski, gm. Czarnoruczie 9 w. Bursowszczyzna, wś, pow. grodzieński, 2 okr. pol. , gm. Hołynka, 69 w. od Grodna, 610 dz. Burstejgi, zaśc, pow. telszewski, 4 okr. pol. , gm. Wornie, własność Gorlacherów, 48 dz. Bursy, trzy wsi, pow. dzisieński, 1 okr. po. gm. Głębokie; miały 28 dusz rewiz. Burszczyno, ob. t. I, 475, wś, pow. wieliski, gm. Usmyń. Bursztyn, miasto, pow. rohatyński. Osadzony został r. 1554, nadany Sieniawskim przed r. 1565. W reg. poh. z 1578 r. podany pod nazwą Noweszioło, jest miastem, płaci szosu fl. 8, od 5 rzem. , 10 pług. , 3 kom. , 5 popów. Czopowego daje fl, 9 gr. 12, Burtki, ob. t. I, 476, wś, pow, czehryński, gm. Ositniaczka, par. praw. Kochanówka 2 w. , st. poczt. Złotopol 22 w. , 68 w. od Czehrynia, 150 dm. , 820 mk. , szkółka, 8 wiatraków. Obecnie wś należy w części do Rutenberga 125 dz. w drugiej do sukcesorów Jakubowskiego 209 dz. Burty 1. ob. t. I, 476, mstko nad rzką Niekudą, przy linii dr. żel. chwastowskiej, pow. czerkaski, gm. Wiazówek, st. poczt. Horodyszcze 15 w. , 47 w. od Czerkas, 385 dm. , 2423 rak. , cerkiew, szkółka, 8 wiatraków. Wchodziły w skład włości śmilańskiej. Obecnie własnośe większa 2296 dz. należy do Iwaszczenki poprzednio Złotnickiej. Nowakowski, ma380 dz. Włościanie uwłaszczeni na 638 dzies. W zeszłym wieku był tu kościół katolicki. 2. B. , al. Łyczaki ob. t. I, 476, wś, pow. kaniowski, gm. i par. praw. Prucki Wielkie 8 w. , par. katol. i st. poczt. Rzyszczów 17 w. , 46 w. od Kaniowa, 136 dm. , 1624 mk. , cerkiew, szkółka, 10 wiatraków. Obecnie własność Jakóba Tarnowskiego 498 dz. . Dawniej należały do Hołowińskich, następnie do Nogów. 3. B. , słobódka, pow. kamieniecki, okr. pol. i gm. Lanckoroń 13 w. , ma 12 dm. 4. B. , przedm. Czeczclnika, pow. olhopolski. Burtycze, wś, pow. lidzki, 3 okr. pol, gm. Możejki Wielkie miała 76 dusz rewiz. , należała do dóbr Dzikuszki. Burtyń, wś, pow. nowogradwołyński, gm. , par. praw. i st. dr. żel. Połonne 18 w. , 74 w. od Nowogradwołyńska, 147dm. , 802 mk. , tartak. Założona w lasach Karwickiego, eksploatowanych przez Branickich. Ludność katolicka. Ob. Korwin Wierzbicki Glinka porcelanowa w B. Wszechświat, t. X. Burwie, wś, pow. telszewski, 2 okr. pol. , gm. Masiady, 50 w. od Telsz. Burwiele 1. wś, pow. kowieński, 5 okr, pol, gm. Surwiliszki, 68 w. od Kowna. 2. B. Burewiele, wś, pow. poniewieski, 1 okr. pol. , gm. Krakinów, 35 w. od Poniewieża. Bury 1. dwór, , pow. szawelski, 1 okr. pol, gm. Szawkiany, 30 w. od Szawel. 2. B. ob. t. I, 473 Bura, trzy folw. , pow. wiłkomierski, 3 okr. pol. , gm. Kurkle, 23 w. od Wiłkomłerza. Jeden Mazurysów ma 26 dz. ; drugi Morozowych 44 dz. ; trzeci Jakniunasów 27 dz. 3. B. , wś, pow. borysowski, gm. Pleszczewice, 64 w. od Borysowa. Buryanówka, pow. jampolski, ob. Burzanówka, Buryłów, wś, pow. biłgorajski, gra. Księżpol. Buryłów, ob. t. I, 477, wś, pow. bałcki, gm. Tryduby, 234 dm. , 1472 mk. , cerkiew. Należała do kolonii wojennych. Buryńce, przedm. Jarmoliniec, w pow. proskurowskim. Buryszki 1. w spisie z 1886 r. Burbiszki, fol. , pow. szawelski, 2 okr. pol. , gra. Popielany, 46 w. od Szawel. Zahlowie mają tu 135 dzies. 2. B. , ob. t. I, 477, wś włośc, pow. trocki, 2 okr. pol. , gm. Żyżmory 12 w. ; miała 16 dusz rewiz. , należała do dóbr skarb. Strawieniki. Burzanówka, Buryanówka, wś nad rz. Tymanówką, dopł. Sielnicy, pow. jampolski, okr. pol. i par. Tomaszpol, gm. Tymanówka, 58 w. od Jampola, ma 40 dm. Burzany, Burjany, ferma, pow. hajsyński, okr. pol. Ładyżyn, gm. Kiślak 19 w. , ma 900 dzies. roli. Własność Stanisława Chołoniewskiego. Burzenin, ob, Bużenin. Burzowo, os. , pow. rzeczycki, gm. Makaszany o 7 w. , przystanek dr. żel. warszpetersb. Burzyno, wś, pow. kolneński. Kościół istnieje tu już w XV w. Stephanus plebanus de B. i brat jego Albert, synowie Mikołaja z Krassowa kaszt. wizkiego w dok. z 1484 r. Kapica, Herbarz 207. W r. 1482 Stan. Pirok ststa łomż. nabywa wieś B. od Jakóba z Krassowa kaszt. wizneńskiego. Kapica, Herbarz, 28. W r. 1519 występuje Stanisław Pirok dziedzic B. i pleban tameczny. Widocznie więc Burzyńscy założyli tu parafią. Burtyń Burtycze Burty Burtki Bursztyn Burszczyno Bursy Burstejgi Bursowszczyzna Burowszczyzna Burowa Burow Burnosy Burnosy Burzowo Burzenin Burzany Burzanówka Buryszki Buryńce Buryłów Buryanówka Bury Burwiele Buszble Buszcza Buszcze Burzysko, urocz. , pow. białostocki, 1 okr. I pol. , gm. i dobra Zabłudowo. Burzyły, wś, pow. wiłkomierski, 4 okr. pol. , gm. Owanty, 42 w, od Wiłkomierza, własność Stejblisów, 40 dz. Buściany, dobra, pow. trocki, 3 okr. pol. , gm. Butrymańce. W 1865 r. własność Baranowskich. Busiaż, wś i fol. , pow. Słonimski, 1 okr. pol. , gm. i par. kat. Kossów, 34 w. od Słonima Wś ma 17 dm. , 187 mk. , cerkiew, szkołę, 572 dz. włośc. i 113 dz. cerk. Pol. Nikotinych ma 104 dz. Busiły, wś włośc, pow. święciański, 2 okr. pol. , gm. Zabłociszki 3 w. ; miał 13 dusz rewiz. , należał do dóbr skarb. Zabłociszki. Busina, w dok. Buchine, wś, pow. sieradzki. W r. 1176 nadana klasztorowi sulejowskiemu. R. 1515 wś Bussyna ma 3 łany km. Busiszki, wś, pow. nowoaleksandrowski, 4 okr. pol. , gm. Abele, 42 w. od mta pow. Busk, w dok. Buszko, os. , pow. stopnicki. Klasztorowi p. w. N. P. Maryi nadaje r. 1210 niejaki Sławosz predia de Slawoschow z przyległościami i kościołem, na synodzie w Borzykowy. Kod. mał. II, 24. Grzegorz opat. w dok. z 1224 r. Kod. kat. krak. I, 23. Bolesław ks. krakow. potwierdza r. 1252 w Zawichoście, na prośbę swej siostry Salomei, przywileje nadane klasztorowi w B. przez Leszka ks. polskiego, przytem uwalnia dobra klasztorne od sądownictwa kasztelana wiślickiego i ciężarów prawa polskiego. Kod. dypl. pol. I, 65. O źródłach mineralnych tutejszych pisał B. Pawłowski O wodach mineralnych buskich Pam. Fizyogr. t. I, 1881. Tenże Kilka słów o soli Buskiej. Pam. Fizyogr. t. II. Michalski A. Nafta w Wójczy i zdroje miner, w B. Pam. Fizyogr. t. VII. Tenże Gidrotechn. izsliedow. minier. istoczn. Buskawo Kurorta. Petersburg 1894. Dr. Majkowski J. Busko wody siarczanosłono wapienne 1890 r. Dr. Grabowski J. Busko. Warszawa 1890. Por. Dr, H. Dobrzycki Zdrojowiska w gub. Król. Polskiego. Warszawa 1896 r. Busk, mto, pow. Kamionka Strumiłowa W dok. z 1411 r. występuje tutejszy pleban parafii rz. kat. R. 1531 miasto B. w ziemi bel zkiej daje szosu grzyw. 40 czyli fi. 64, z młyna kunaszowskiego o 2 kołach gr. 20. Pop z cerkwi gr. 15. W r. 1578 B. jest centrem powiatu w wojew. bełzkiem. Burmistrz z rajcami dają. szosu fl. 110. W wykazie pobor, po dano około 150 rzemieślników i handlujących jest już apteka, złotnik, 10 tkaczy, 150 żydów, 30 służących żyd. servisjudaicis, 5 rzem żydów, 4 młyny o 20 kołach. Ogółem fi. 316 gr. 6. Czojpowe fl. 487 gr. 2. Śledzio we fl. 61 gr. 6. Źr. Dz. t. XVIII. Busk, wś, pow. wilejski, gm. Parafianów, par. praw. Gniezdziłowo, w spisie urzed. niepodana. Buśki, kol, pow. łucki, gm. Kołki, 42 w. od Łucka. Buskowszczyzna, urocz. koło wsi Warowicze, pow. radomyski. Buśnie, wś, pow. kobryński, 1 okr. pol. , gm. Rohozna, 18 w. od Kobrynia, 351 dzies. Bussa, wś i urocz. , pow. kobryński, 5 okr. pol. , gm. Osownica, 98 w. od Kobrynia. Wś ma 283 dz. , urocz. należy do dóbr Mołodowo. Busza, ob. t. I, 481, wś, pow. jampolski, gm. Babczyńce, 45 dm. , 876 mk. , cerkiew, szkoła, 2 młyny. Powstała na sieliszczu Kużmińeach, należała do Burzyńskich. W 1589 r. Jan Zamoyski, kanclerz, nabywa B. od Buszyńskiego i siostry jego Bajbuzyny za 800 kóp gr. litew. Około 1613 r. przezwana Zdzisławiem Trzymał ją w tym czasie Maciej Jabłonowski. W 1629 r. należy do Tomasza Zamoyskiego, który wnosi z niej od 360 dym. Wykazane jako mstko. Obecnie własność Karola, Józefa i Stanisława Orzechowskich, posiadających 2741 dz. 270 lasu. Buszacin, wś i fol, pow. rzeczycki, gm. Chotmecz, 35 w. od Rzeczycy. Wś ma 13 osad; folw. około 13 wł. Dziedzictwo Wiszniewskich. Buszble, wś, pow. nowoaleksandrowski, 1 okr. pol. , gm. Dusiaty, 25 w. od mta pow. Buszcza 1. wś nad rz. Zbytynką dopł. Wilii, pow. dubieński, gm. Buderaż 7 w. 36 w. od Dubna, 25 w. od st. dr. żel. Rudnia. W pięknem położeniu, u stoku gór, pokrytych lasem sosnowym, ma wraz z wsiami wchodzącemi w skład parafii Mosty i Borszczówka 120 dm. , 760 mk. , cerkiew drewn. z 1858 r. Wś B. dzieliła losy Buderaża ob. . W 1584 r. wniesiono z niej z części należącej do Ostroga od 12 dym. , 3 ogr, 4 podsus. , 1 koła waln. , 1 folusza, z części zaś do włości miasta Dubna od 6 dym. , 2 ogr. W połowie XVII w. własność ks. Dominika Zasławskiego, w dzierżawie Zacharyasza Antonowicza, miała 1650 r. 70, a w 1651 r. 23 dym. W 1653 r. pusta. Na mocy tranzakeyi kolbuszowskiej w 1753 r. oddana z 70 innemi wsiami ks. Stanisławowi Lubomirskiemu, potem Duninów Karwickich, w 1816 r. przeszła do Swiejkowskich. W 1859 r. nabył Wronowski, a wr. 1879 na licytacyi przez Andrejewych, mających tu 3515 dz. 2. B. , wś, pow. dubieński, gra. Sudobicze, par. praw. Studzianka, 22 w. od Dubna, 53 dm. , 334 mk. Własność niegdyś biskupów łuckich. Buszcze, wś, pow. brzeżański. W r. 1378 miasteczko Buscze należało w części do Jana Świerskiego, którego dział Tatarzy spalili, były 2 pługi i pop. Dział Leśniowakiego miał 2 pługi i popa. Wspom. w dok. z 1431 r. Burzyły Busiły Burzysko Busiaż Busina Busiszki Buśki Buściany Burzysko Busk Buskowszczyzna Buśnie Bussa Busza Buszacin Buszniewo Buszewica, zaśc, pow. wilejski, 1 okr. pol. , gm. Mołodeczno. Należał do dóbr Helenowo. Buszewka, wś, pow. rohaczewski, gm. Koszelew; 103 dm. , 672 mk. , 3 wiatraki. Buszewo, wś, pow. dzisieńaki, 4 okr. pol. , gm. Mikołajewo; 19 dusz rewiz. , należała do dóbr Horki. Buszhof, os. pow. dźwiński dyneburski, gm. Ungermujża, gorzelnia, cegielnia, wiatrak. Buszka, al. Kałamanówka ob. , rzka w pow. jampolskim, lewy dopł. Morachwy Murafy. Bierze początek powyżej wsi Pilinówki, mija tę wieś Borówkę, Majówkę, Babczyńce, słobódkę Homolówkę i pod wsią. Buszą ma ujście. Płynie z płn. na płd. na przestrzeni 4 mil. Od lew. brzegu przybiera rzeką Opanówkę, Buszki, ob. Bożki. Buszków wś, pow. miechowski, par. Słaboszów. Nadany klasztorowi jędrzejowskiemu przed r. 1176 przez Jana arcyb. gnieźn. Klasztor oddaje wieś r. 1192 Niegosławowi wzamian za Niegosławice, z dodatkiem 12 wołów, 50 miar zboża i t. p. , wartości 30 grzyw. Kod. małop, I, 8 i 13. W połowie XV w. dziedzicem wsi Sancygniowski h. Jelita. Łany km. , zagrod. , karczma dają dziesięcinę do 6 grzyw. klasztorowi jędrzejowskiemu, folw. plebanowi w Sancygniowie. Wś należy do par. Słaboszów. L. B. II, 73. Buszków Mały; wś, pow. czauski, gm. Hładkowo. Buszkowo, wś, pow. bygdoski. Przemysław, ks. kujawski, potwierdza r. 1300 sprzedaż B. i Sitna przez Mikołaja, klasztorowi w Byszewie. K. W. n. 833. Busznicze, wś i os. , pow. brzeski, gub. grodzieńskiej, 5 okr. pol. , gm. Wierzchowicze, 42 w, od Brześcia. Wś ma 628 dz. ; os. własność Markowskich 20 dz. Buszniaki, wś, pow. wołkowyski, 2 okr. pol. , gm. Zelzin, 39 w. od Wołkowyska, 150 dz. Buszniewo, urocz. , pow. grodzieński, 5 okr. pol. , gm. Jeziory, 20 w. od Grodna. Buszówka, dobra, pow. mohylewski, od 1881 r. własność Potapowych, 138 dz. Buszyki, wś nad jez. Białem, pow. dzisieński, 1 okr. pol. , gm. i dobra skarb. Zaleś, 5 dm. , 55 mk. Bnszynka 1. ob. t. I, 483, wś, pow. bradawski, gm. Niemirów, 126 dm. , 915 mk. , cerkiew, szkoła. Obecnie własność ks. Szczerbatowej, posiadającej tu 623 dzies. 2. B. Mała, wś nad Bohem, tamże, gm. Peczara, 40 dm. , 268 mk. , cerkiew. Należy do Ottona Mesmana z Bessarabii, ma 524 dzies. Nieobjęta spisem z 1545 r. Część należy następnie de Burzyńskich, osiadłych tu już w 1545 r. , właścicieli Buszy. Część w 1599 r. posiadają Bajbuzy. W 1629 r. Fedor Buszyński wnosi z 1 dym; podkanclerzy Zamoyski z 55 dym. , Fedor Łasko Woronowiecki z Borysówki i cz. B. od 32 dym. , Michał Bajbuza z Niższej Kropiwny i części B. od 165 dym. , Kordyszowa od 6 dym. , Aleks. Pastołowski z Rudowiec, al. B. od 1 dym. 3. B ob. t. I, 483, wś, pow. jampolski, gm. Kraśne Kraśniańsikie, st. poczt. i dr. żel. Rachny, 66 dm. , 440 mk. , szkoła. Na początku XVII w. własność ks. Ostrogskich, w dzielnicy kraśniańskiej. Obecnie Olgi Targońskiej, 1104 dzies. Butąjcie 1. okolica, pow. kowieński, 2 okr. pol. , gm. Betygoła, 76 w. od Kowna. 2. B. , wś, pow. rossieński, 3 okr. pol. , gm. Erżwiłek, 40 w. od Rossień. Butańce, dobra i zaśc, pow. poniewieski, 1 okr. pol. , gm. Remigoła, 35 w. od Poniewieźa. Dobra należy do Szrauchmanów 365 dzies. . Butaniszki, fol. , pow. szawelski, 4 okr. pol, gm. Szawlany, 43 w. od Szawel. Butany 1. wś i folw. , pow. poniewieski, 2 okr. pol. , gm. Śmilgi, 34 w. od Poniewieźa. Folw. należy do Łopacińskich 78 dzies. . 2. ,B wś, pow. poniewieski, 4 okr, pol. , gm. Stumbryszki, 26 w. od Poniewieźa. 3. B. , wś, włośc, pow. trocki, 2 okr. pol, gm. Żośle 20 w; miała 61 dusz rewiz. , należała do dóbr skarb. Szylany. Butejki 1. w spisie z 1892 r. Bujtejki, wś, pow. nowoaleksandrowski, 4 okr. pol. gm. Rakiszki, 58 w. od mta pow. 2. B, wś, pow. rossieński, 4 okr. pol. , gm. Skawdwile, 32 w. od Rossień. 3. B. , wś, pow. wiłkomierski, 3 okr. pol. , gm. Kurkle, 31 w, od Wiłkomierza. Butejki, Buteki, wś nad Mielnicą, pow. rówieński, gm. Stepań, par. , praw. Werbcze Wielkie, 78 w. od Równego, 22 dm. . 140 mk. W r. 1650 w kluczu stepańskim ks. Dominika Zasławskiego, ma 8 dym. Na mocy tranzakcyi kolbuszowskiej 1753 r. nadana ks. Józefowi Lubomirskiemu, obecnie Chamców. Buteńcie 1. w spisie z 1886 r. Butełcie, wś, pow. nowoaleksandrowski, 4 okr. pol. , gm. Rakiszki, 65 w. od mta pow. 2. B. , zaśc, tamże, gm. Oknista, 65 w. od mta pow. Buteniszki 1. wś, pow. nowoaleksandrow4 okr. pol. , gm. Antuzowo, 20 w. od mta pow. 2. B. , zaśc, tamże, gm. Jużynty. 3. B. , zaśc, tamże, gm. Oknista. Buteny, wś, pow. poniewieski, 2 okr. pol. , gm. Linków, 58 w. od Poniewieźa. Buthof, folw. , pow. dźwiński dyneburski, attyn Kreutzburga bar. Korffów. Butkajcie 1. dobra, pow. rossieński, 1 okr pol. , gm. Kroże, 48 w. od Rossień. Słabaszewiczowie mają w B. i Skanderyszkach 378 dz. 2. B. , wś i dwór, pow. rossieński, 3 okr. pol. , gm. Erżwiłek, 25 w. od Rossień, Buszewica Butańce Butkajcie Buthof Buteny Buteniszki Buteńcie Butejki Butany Butaniszki Butąjcie Bnszynka Buszyki Buszówka Buszniaki Busznicze Buszkowo Buszków Buszki Buszka Buszhof Buszewo Buszewka Buszewica Butkiele Butkiemie Butkiszki Butkowskie Butkowszczyzna Butkajcy Butki Butkajcy, wś, pow. szawelski, 2 okr. pol. , gm. Kurszany, 22 w. od Szawel. Butki, folw. , pow. szawelski, 4 okr. pol. , gm. Kiryanowo, 40 w. od Szawel, należy do dóbr Gincze. Butkie, al. Butkiszki, wś i okolica, pow. telszewski, 4 okr. pol. , gm. Żorany, 19 w. od Telsz. Girdwojnowie maja 29 dz. . Miedzychowscy 36 dzies. , Zaniewscy 26 dz. Butkiele, wś, pow. nowoaleksandrowski, 1 okr. pol. , gm. Dusiaty, 25 w. od mta pow. Butkiemie, ob. t. I, 483. wś, pow. trocki, 2 okr. pol. , gm. Kronie; miała 39 dusz rewiz. Butkiszki 1. dwór, pow. kowieński, 1 okr. pol. , gm. Wilkija, 35 w. od Kowna. 2. B. ob. t. I, 483, wś i dobra nad Dubissą, pow. kowieński nie rossieński, 2 okr. pol, gm. Ejragoła, 56 w. od Kowna, 1 dm. , 41 mk. , kościół katol. , dom przytułku, Dobra własność Wędziagolskich, 460 dzies. W 1686 r. własność Surwiłłów. 3. B. al. Surwiłły, wś, tamże, 58 w. od od Kowna. 4. B. , wś, pow. poniewieski, 1 okr. pol. , gm. Remigoła, 29 w. od Poniewieża. 5. B, dobra, pow. rossieński, 1 okr. pol. , gm. Kroże, 42 w. od Rossień, własność Szuksztów, 441 dzies. 6. B, folw. , pow. szawelski, 1 okr. pol. , gm. Błagowieszczeńsk, 61 w. od Szawel. 7 B. , zaśc, pow. telszewski, 1 okr. pol. , gm. Olsiady. Bucewiczowie mają. 14 dzies. 8. B. , tamże, ob. Butkie. 9. B. , Buszkiszki wś, pow. wiłkomierski, 3 okr. pol, gm. Żmujdki, 9 w. od Wiłkomierza. Butkowskie Chutory, wś, pow. latyczowski, na płn, od Chmielnika. Butkowszczyzna, wś, pow. wileński, 1 okr, pol. , gm. Malaty 12 w, ; miała 22 dusz rewiz. , należała do dóbr Mieżany. Butkuny 1. ob. t. I, 472, mylnie Bułkuny, wś i zaśc, pow. kowieński, 3 okr. pol. , gm. Bobty, 24 w. od Kowna. 2. B. , wś, pow. kowieński, 4 okr. pol. , gm. Janowo 39 w. od Kowna. 3. B. , wś, pow. nowoaleksandrowski, 4 okr pol. , gm. Abele, 46 w. od mta pow. 4. B, , wś, pow. poniewieski, 1 okr. pol. , gm. Poniewież, 20 w. od Poniewieża. 5. B. , wś, pow. wiłkomierski, 2 okr. pol, gm. Żmujdki, 18 w. od Wiłkomierza, 6. B, , zaśc, tamże, gm. Kurkle, 32 w. od Wiłkomierza. 7. B. ob. t. I, 484, zaśc i okolica, pow. wiłkomierski, 1 okr. pol. , gm. Pupany, 94 w. od Wiłkomierza. Mają tu działy Borejkowie, Brzescy, Długoborscy, Ginajtowie, Michałowscy, Szeretesowie, Szwajkowscy, Szymanisowie i Witkiewiczowie wogóle 461 dz. 8. B. , wś, wileński, 3 okr. pol. , gm. Giedrojcie 15 w; miała 12 dusz rewiz. , należała do dóbr Łowmiany. 9. B. , wś, pow. drysieński, , par. Przydrujsk. Butlerowszczyzna, os. , pow. Słonimski, 4 okr. pol, gm. Kozłowszczyzna. Butmer, wś nad Prypecią, pow. włodzi mierski, gm. Szack, 86 w. od Włodzimierza, ma 106 dm. , 711 mk. Butniszki, w spisie z 1892 r. Buszniszki, zaśc, pow. wiłkomierski, 1 okr. pol. , gm. Wirbaliszki 99 w. od Wiłkomierza. Butniuny 1. wś, pow. poniewieski, 2 okr. pol. , gm. Naciuny, 72 w. od Poniewieża. 2. 2. B. , wś, pow. poniewieski, 3 okr. pol. , gm, Girsudy, 33 w. od Poniewieża. 3. B. , wś, dobra i os. karcz. , pow. poniewieski, 4 okr. pol. , gra. Gulbiny, 56 w. od Poniewieża. 4. B. , zaśc i folw. , pow. szawelski, 3 okr. poL, gm. Żagory, 51 w. od Szawel. Butory, wś nad rz. Bobrem, pow. sieński, gm. Obczuha 7 w. , 9 dm. , 68 m. , cerkiew par, , ob. Batury, Butowce, wś, pow. szawelski, 3 okr. pol. , gm. Janiszki, 58 w. od Szawel. Butowce, ob. t. I, 484, wś, pow. zasławski, gm. Butowce, st. poczt. , Starokonstantynów 13 w. , st. dr. żel. Szepietówka 42 w. , 37 w. od Zasławia, ma 136 dm. , 827 mk. Poprzednio ze wsią Maiki miała 124 dm. , 989 mk. praw. , 14 katol. , 57 żydów. Cerkiew drewn. z 1770 r. Kaplica cmentarna, kościół paraf. katol. , zarząd gm. , szkoła ludowa od 1872 r. , obszerny ogród i pałac wzniesiony przez Przyłuskieh, dziś pusty. Do par. kat. należą oprócz B. i Orzechówka, Czerniatyn, Czerniatynek, Werbówka, Pieńki i in. W1589 r. własność ks. Konsian. Ostrogskiego, spustoszona przez Tatarów; na początku obecnego wieku należała do kasztelanowej Przyłuskiej z domu Urbanowskiej. Do Przyłuskieh oprócz B. należały Napadówka, Laszki i Lisińce. W 1870 r. po śmierci ostatniego z Przyłuskich, B. na licytacyi nabył Witkowski. Gmina należy do 2 okr. pol. , obejmuje 21 miejscowości, mających 1745 dym. włościańskich obok 176 innych, 11126 mk, włościan, uwłaszczonych na 9646 dzies. Butówka, wś, pow. mohylewski, gm. Czarnoruczie 7 w. . Butówka, pow. kaniowski, ob. Aleksandrówka, Butowszczyzna, wś nad rzką Łomą, pow. lepelski, gm. Białe, 4 dm. , 69 mk. , cerkiew, szkoła. Butowty 1. dobra pow. poniewieski, 4 okr. pol. , gm. Podbirże, 67 w. od Poniewieża, należały do Tarnowskich. 2. B. , dwór, pow. rossieński, 2 okr. poL, gm. Szydłowo, 23 w, od Rossień. Butry, w spisie z 1892 r. Butreliszki, wś, pow. wiłkomierski, 2 okr. pol. , gm. Subocz. 66 w. od Wiłkomierza. Butrymańce 1. wś, pow. sokólski, 1 okr. pol. , gm. Hrebienie, 22 w. od Sokołki, 244 dz. 2. B. , wś, pow. poniewieski, 1 okr. pol. , gm. Krakinów, 36 w. od Poniewieża. 3. B. , ob. t. I, 484, wś, pow. lidzki, 2 okr, pol. , gm. Ale Butkuny Butlerowszczyzna Butmer Butniszki Butniuny Butory Butowce Butówka Butkajcy Butowszczyzna Butowty Butry Butrymańce Butkie Buzowa Buzówka Buza Butrymiszki Butrymiszki Butrymowicze Butrymowo Butrymowszczyzna Butrymy Butwidańce Butwiłany Butwiłly Butwiłowicze Butwiłowszczyzna Butwiły Butyki Butyłowszczyzna Butyły Butyń Butyszki Buwojnie Buzaki Buzany Buznikowata ksandrowska; miała 33 dusz rewiz. , należała do dóbr Rakiszki. Kościół katol. p. w. św. Michała, z drzewa wzniesiony w r. 1779 przez bar. Schrottera, fil. par. Bieniakonie. 4. B, ob. t. I, 484, Kistko i dobra, pow. trocki, 3 okr. pol. , gm. Butrjmańce. W 1859 r. było 210 dm. , 1827 mk. , 1865 r. 66 dusz rewiz. Przez mstko przechodzi trakt z Trok do Puń oraz droga z Daugi do Giegużyna. Kazimierz Żaba sprzedaje B. Bukowskim, 1817 r. Józefa Bukowskiego, prezydenta trockiego, następnie Bazarewskicli, dziś hr. Tyszkiewiczów. Gmina obejmuje 75 miejscowości, mających 609 dm. , 7686 mk. włośc. 2502 dusz rewiz. , uwłaszczonych na 11770 dzies. 7352 roli. Nadto w obrębie gminy jest 9640 dzies. 4424 roli większej posiadłości. Cała gmina ma 21569 dz. 11864 roli i 11749 mk. Butrymiszki, ob. t. I, 484, wś włośc, pow. trocki, 3 okr. pol. , gm. Butrymańce 7 w. ; miała 31 dusz rewiz. , należała do dóbr skarb Stokliszki. Butrymowicze, wś i dobra pow. trocki, 4 okr. pol. , gm. Aleksandrowska dawniej Oława. Wś miała 24 dusz rewiz. ; dobra należały do Kulikowskich. Butrymowo 1. folw. , pow. sieński, gm. Ostrowno, 2 dm. , 12 mk. , własność Rypińskich 182 dzies. 2. B. , zaśc. szlach. , pow. wilejski, 2 okr. pol. , gm. Wilejka 5 w. ; miał 17 dusz rewiz. Butrymowszczyzna, zaśc, pow. miński, gm. Rubieżewicze, okr. pol. i par. katol. Kojdadanów, 48 w. od Mińska, własność Wieliczków 2 1 2 wł. i Godziejewskich. Butrymy 1. wś, pow. wołkowyski, 4 okr. pol, , gm. Werejki, 23 w. od Wołkowyska, 44 dz. 2. B. , wś, pow. rossieński, 3 okr, pol. , gm, Erżwiłek, 42 w. od Rossień. 3. B. , okolica szlach. , pow. lidzki, 4 okr. pol, gm. Raduń 8 w. ; miała 9 dusz rewiz. ; należała do dóbr skarb. Ejszyszki. Butwidańce, wś, pow. trocki, 1 okr. pol. , gm, Olkieniki, w r. 1865 miała 54 dusz rewiz. Butwiłany, dobra, pow. kowieński, 1 okr. pol, gm. Średniki, 38 w. od Kowna, własność Gojżewskich, 152 dzies. Butwiłly 1. wś, pow. rossieński, 1 okr. pol. , gm. Kroże, 46 w. od Rośsień. 2. B. , dobra, tamże, 31 w. od Rossień, własność Narmontów, 30 dzies. 3. B. , ob. Butwiły. Butwiłowicze, wś, pow. słonimski, 4 okr. pol, gm. Dworzec, 42 w. od Słonima, 100 dzies. Butwiłowszczyzna, wś, pow. dzisieński, 1 okr. pol, gm. Głębokie 8 w. ; miała 19 dusz rewiz. Butwiły 1. dwór, pow. rossieński, 2 okr. pol. , gm. Rossienie. Wojtkiewiczowie maja 90 dzies. 2. B. , ob. Butwiłły, Butyki, wś, pow. telszewski, 2 okr. po. , gm. Żydyki, 34 w. od Telsz. Butyłowszczyzna, zaśc, pow. borysowski, gm. Łosznica, 30 w. od Borysowa. Butyły, ob. Bucile. Butyń, ob. t. I, 484, wś nad Horyniem, rozlewającym się tu w dwa wielkie stawy, pow. krzemieniecki, gm. Oleksiniec. par. praw Bakoty 2 w. , 25 w. od Krzemieńca, ma 85 dm. , 648 mk. , cerkiew filialną drewn. W 1463 r. wś należała do kn. Sołtana Zbaraskiego; w 1482 r. do kn. Michała Wasilewicza Zbaraskiego, następnie ks. Wiśniowieckich, z których Michał, kaszt, kijowski, w 1583 r. wnosi tu od 8 dym. , 5 ogr. W 1764r. własność Katarzyny z Zamoyskich Mniszek, żony podkomorzego w ks. lit. . w zastawie u Teresy Prajsowej, żony sędziego krzemienieckiego; w ostatnich czasach z kluczem wiśniowieckim należała do Tollich, obecnie ks. Imeretyńskiego. Butyszki 1. fol. , pow. szawelski, 1 okr. pol, gm. Podubis, 24 w. od Szawel. 2. B. , wś, pow. wiłkomierski, 4 okr. pol, gm. Uszpol, 82 w. od Wiłkomierza. Buwojnie, wś, pow. szawelski, 3 okr. pol, gm. Gruździe, 39 w. od Szawel. Buza, os. , pow. chełmski, gm. i par. Olchowiec. Buzaki, ob. t. I, 485, wś nad Turyą, pow. kowelski, gm. Chocieszów, 50 w. od Kowla, ma 80 dm. , 607 mk. , cerkiew par. , szkoła. Maluszkiewiezowie mają tu 4091 dz. Buzany, mylnie Buzyny, wś poradziwiłłowska, pow. słucki, gm. Howiezna, 59 w. od Słaeka, ma 15 osad. Buzany, pow. włodzimierski, ob. Bużany, Buznikowata, ob. t. I, 484, wś, pow. bałcki, gm. Józefpol, 81 dm. , 520 mk. , cerkiew, wiatrak. Buzowa, ob. t. I, 485, wś u źródeł Buzówki, dopł. Buczy, i przy szosie kijowskożytomier skiej, pow. kijowski, gm. Biłhorodka, 31 w. od Kijowa, ma 89 dm, , 1121 mk. , 693 dzies. , szkółkę i 3 wiatraki. Należała niegdyś do Bohuszów, następnie ks. Ostrogskich, potem do ks. Koreckich. W nowszych czasach była własnością hr. Leduehowskich. W 1820 r. Izabela hr. Leduchowska sprzedała B. Wincentemu Cywińskiemu, którego syn sprzedał swoją część w 1871 r. Matwiejewowi, prof. uniw. kijowskiego. Obecnie posiadają tu Fryd, Barcz 709 dzies. , Kazimierz Cywiński 837 dzies. Olga Sawicka 607 dzies. i włościanie 59 dzies. Buzówka, ob. t. I, 485, wś nad Tykiczem Uhorskim, pow. taraszczański, gm. Buzówka, st. poczt. Żaszków 15 w. , 57 w. od Taraszczy, 539 dm. , 3264 mk, , cerkiew, młyn wodny, 6 wiatraków. Gmina obejmuje 7 siół i 1 wieś, ma 12945 mk. w tem 352 katol i 3 roskol. , 293 Buzuków Buzukowiec Buzuny Buzowo Bużyska sztund. , 304 żydów i 19417 dzies, z czego przypada 9811 dz. na własność wiekszą. . 9251 na włościan i 355 do cerkwi. Obszar, na którym powstała B. należał niegdyś do Krasnosielskich, potem do Ostrogskich. W 1664 r. własność ks. Domin. Zasławskiego, który wnosi z 94 dym. i młyna. Następnie wchodziła w skład Tetyjowszczyzny. Hr. Leduchowski sprzedał ją Zakrzewskiemu, ten Sawickiemu, od którego kupił Floryan Jasiński. Obecnie Suchodolska ma tu 1678 dzies. Buzowo, wś, pow. drysieński, par. Oświej. Buzuków 1. ob. t. I, 485, wś nad Taśminą, , pow. czerkaski, gm. Werhnny, st. poczt. Czerkasy 16 w. , 212 dm. , 1121 mk. , cerkiew par. drewn. z 1799 r. , szkółka cerk. , 7 wiatraków. Jako sieliszcze Buzykowskie, nadane 1509 r. przez Bułhaka Lisiczenka monasterowi pieczerskiemu w Kijowie, do którego należy jeszcze 1551 r. Następnie wchodziła w skład sstwa czerkaskiego. Obecnie włościanie maja tu 472 dzies. Buzukowiec, al. Buzuków Mały, wś nad Taśminą, pow, czerkaski, gm. Sunki, par. praw. Zalewki 5 w. , st. poczt. i dr. żel. Smiła 8 w. , 33 w od Czerkas, 107 dm. , 560 mk. , 4 wiatraki. Wś wchodziła w skład sstwa czerkaskiego, w nowszych czasach własność Rajewskich, obecnie ks. Janwila, ma z Sunkami i Zalewkami 3660 dzies. ziemi. Buzuny 1. folw. , pow. białostocki, 2 okr. pol. , gm. Juchnowiec, 14 w. od Białegostoku, własność ks. Jabłonowskich, z folw. Janówka i Gaiki Borowskie 292 dzies. 2. B. , wś pow. prużański, 1 okr. poi. , gra. Dobuczyn, 6 w. od Prużany, 351 dzies. 3. B. , wś, pow. miński, gm Baków. Buzy, wś, pow. rypiński, gm. Starorypin, par. Rypin, ma 7 dm. , 31 mk. , 86 morg. Buzy, wś, pow. wiłkomierski, 1 okr. pol. , gm. Konstantynowo, 3 w. od Wiłkomierza. Buzyńszczyzna, wś, pow. dzisieński, 4 okr. pol. , gm. Prozoroki 4 w. ; miała 9 dusz rewiz. , należała do dóbr Sanniki. Bużaki, folw. , pow. nowogradwołyński, gm. Miropol, 63 w. od mta pow. , 2 dm. , 30 mk. Bużańce, wś, pow. wileński, 3 okr. pol. , gm. Giedrojcie 1 w. ; miała 6 dusz rewiz, , należała do dóbr Kupryszki. Bużanka, ob. t. I, 486, rzeczka, prawy dopł. Tykicza, przepływa pod Łysianką. . Bużanka l. ob. t. L 485, wś nad Tykiczem Gniłym, pow. zwinogródzki. gm. i st. poczt. Łysianka 7 w. , 28 w. od Zwinogródki, 294 dm. , 1843 mk. , cerkiew par. z 1775 r. , cukrownia, 7 wiatraków. Obecnie należy do Andrzeja hr. Potockiego, posiadającego tu 1557 dzies. 2. B. , ob. Bożanka, Bużany 1. folw. , pow. nowoaleksandrowski, 3 okr, pol. , gm, Braslaw, 58 w. od mta pow. Należał do dóbr Dryświaty. 2. B. , wś i dobra, pow. telszewski, 1 okr. pol. , gm. Gadonów, 7 w. od Telsz. Sokołowscy mają tu 601 dz. Bużany, ob. t. I. 486, w dok. Buzany, Buzen, wś nad rzką Niebożką. pow. włodzimierski, gm. Brany, par. kat. Horochów. 71 w. od Włodzimierza, ma 206 dm. , 1258 mk. , cerkiew par. , kaplica katol, cegielnia. Podług rewizyi zamku łuckiego z 1545 r. własność Bohdana Siemaszki. W 1577 r. Aleksander Siemaszko wnosi ztąd ód 24 dym. , 6 ogr. po 6 gr. , 6 ogr. po 2 gr. , 1 rzeźnik 6 gr. , od karczmy 12 gr. , a w 1583 r. z 23 dym. , 6 ogr. , 6 ogr. , 1 popa. W 1648 r. w zastawie ks. Stefana Czetwertyńskiegr, mają 117 dym. , 1649 r. 60, a 1653 r. tylko 10 dym. Następnie należała do Zagórskich. Obecnie B. z Rudką stanowią własność Maryi Leduechowskiej i mają 1815 dz. w tera 1000 dzies. lasu. Bużenin dziś też Burzenin, os. miejska, pow. sieradzki Zdawna tu siedzą Poraici. Jeden z nich Spytek za przywilejem króla Ludwika założył tu miasto r. 1378. Paprocki, Herby, 461. Z tego gniazda wyszli Bużeńscy, Pstrokońscy, Boryszewscy. Kościół par. p. w. św. Krzyża, i św. Katarzyny istniał już w XIII w. Nazywają go starym w aktach kons. gnieżn. z początku w. XIV. Wspomniany w dok. z r. 1387 K. W. n. 1862. Przy dzisiejszym kościele r. 1642 stoi kaplica murowana św. Krzyża i kaplica M. B. Różańcowej fundacyi Pstrokońskiego kaszt. brzeskokujawskiego. Łaski, L. B. II, 425. W r. 1563 płaci B. od 15 rzem. , 3 fi. 6 gr. szosu. Bużkowicze, ob. Bożkowicze, Bużymów. pow. Słonimski, ob. Borzymów. Bużyn, ob. t. I, 486 7, wś nad Dnieprem, pow. czehryński, gm. Szabelniki, st. poczt. Czehryń 16 w. , 143 dm. , 960 mk. , cerkiew par. drewn. z 1803 r. , szkółka cerk. , młyn, 3 wiatraki, przystań statków parowych. Wchodziła w skład sstwa ezehryńskiego, obecnie skarbowa. Bużyska, wś, pow. sokołowski, gm. Korczew, ma 18 dm. . 146 mk. , 81 morg. W r. l827 par. Knychówek, 5 dm. . 126 mk. Bużyska, ob. t. I, 487, al. Bużyski, wś i dobra, pow. bielski, gub. grodz. , 4 okr. pol. , gm. Narojki, 54 w. od Bielska. Wś ma 161 dz. , folw. 420 dzies. W pobliżu wsi nad brzegiem jeziora znajduje się pagórek, mający około 60 saż. obwodu, zwany, , Siedlisko. Znajdowano tu skrupy naczyni glinianych. Bużyszki, wś, pow. nowoaleksandrowski, 1 okr. poi. , gm. Dukszty, 27 w. od mta pow. , miała 4 chaty. Należała do dóbr Dryświaty. Bybło, r. 1508 Bibel, wś, pow. przemyski. Na obszarze jej powstało późniejsze Nowe miasto dziś w pow. dobromilskim. Ob. Nowe miasto t. VII. W r. 1515 wieś i przedmieście zw. Bibel należą do Skoruty h. Korczak. Ma też swój dział Barzy. Jako wieś pojawia się w dok. Bużyszki Buzy Buzyńszczyzna Bużaki Bużańce Bużanka Bużany Bużenin Bużkowicze Bużymów Bużyn Buzowo Bychawa z 1377 r. Wr. 1608 mają tu działy Skoruta, Barzy, Hryćko. W r. 1589 Nowe miasto płaci szosu fl. 44, od rzem. fi. 24. Podano tu 2 handlarzy koni, 7 warzących gorzałkę. Ogółem płacono fl. 82 gr. 21. Bychawa, os. miej. , pow. lubelski. W dok. z 1375 r. występuje w grodzie lubelskim Ada de Bychawa. Kod. mał. III, 289. W połowie XV w. jestto wieś, z kościołem par. drewwnianym, p. w. św. Piotra i Pawła. Dziedzicami są Andrzej i Hieronim Ossoryowie. Dziesięcinę z łan. km. wartości do 20 gr. pobiera pleban. Wieś rozległa ma cztery części z róźnemi nazwami Szdrapy w końcu wsi, w środka Bychawa, na początku Wola i część krańcowa, zaroślami oddzielona Olszowiec. Z części tych powstały następnie oddzielne wsi. Dług. L. B. II, 544. W r. 1676 miasto daje pogłówne od 58 chrzęśc, 17 żydów. Bychlew, u Dług. Bichlow, wś, pow. łaski. W połowie XV wieś kapituły krakow. , na prawie polskim osadzona, miała 12 łan. km. Każdy dawał czynszu po pół kopy i 4 gr. , 4 kor. owsa, 30 jaj i zwózkę 12 wozów drzewa do dworu w Pabianicach. Dziesięcinę dawano prepozyturze łęczyckiej. L. B. I, 276. Bychów 1. sioło nad rzką Korostenką, dopł. jez. Lubiaż, pow. piński, okr. pol. i gm. Lubieszów, 72 w. od Pińska, ma 46 osad i cerkiew. 2. B. , ob. t. I, 489, zwany Starym, mto pow. gub, mohylewskiej, na prawym brzegu Dniepru, 44 w. od Mohylewa. W 1880 r, B. miał 3 dm. mur. i 813 drewn. 490 należało do chrześcian i 326 do żydów, 5683 mk. 3032 prawosł. , 139 katol, 4 ewang. i 2508 żydów, 3 cerkwie 1 mur. , kościół katol. par. murowany, synagoga, 84 sklepów, szkoła 2 klas. , szkoła ludowa i cerkiewna, fabryka zapałek, cegielnia, krupiarnia, 2 wiatraki, st. poczt. i telegr. B. jako miasto należało już w XIV w. do ks. kijowskiego. Wymienione 1430 r. w akcie wyniesienia na stolicę w. książęcą Świdrygajły. W 1568 r. Zygmunt August nadaje B. Janowi Hieronimowi Chodkiewiczowi za zasługi wojenne. W 1610 r. hetman w. lit. Karol Chodkiewicz obwałował B. , który od tego czasu uważany był za jedną z najważniejszych twierdz i stanowił ważny punkt strategiczny. W 1648 r. kozacy niejednokrotnie usiłowali zająć B. , lecz odpierali ich mieszkańcy i komendant twierdzy Sosnowski. . W 1655 r. miasto wytrzymało długie oblężenie hetmana kozackiego Zołotareńki, za co Jan Kazimierz zwolnił miasto na 20 lat od podatków. W końcu jednak Kozacy zajęli B. , przyczem sam Zołotareńko poległ, podobno od kuli organisty. W 1659 r. po 30 tygodniewem oblężeniu B. zajęty został przez wojewodów ruskich Dołgorukowa, Łobanowa i Zmiejewa. . Niedługo jednak wojska polskie odebrały miasto. Przejścia te zniszczyły osadę, w skutek czego 1676 r. powtórnie uwolniono B. na lat 10 od podatków. Wskutek przejścia Sapiehy na stronę Karola XII, August II w 1702 r. polecił miecznikowi litew. Bończy Sinickiemu zająć B. , broniony przez komendanta Beleiniewicza. Sinicki po wzięciu miasta, wzmocnił fortyfikacye i przyjmował tu 1706 r. Piotra I, płynącego Dnieprem do Kijowa. Gdy Sinicki przeszedł na stronę Szwecyi B. zajęty został po długim oblężeniu przez gon. ruskiego Boura. Po przyłączeniu do Rossyi w 1772 r. B. w następnym roku został przeznaczony na miasto powiatowe, 1796 r. zaliczony do miast nadetatowych, poczem 1802 r. znowu został centrem powiatu. Po 1881 r. przeszedł na własność skarbu. Marszałkami szlachty pow. bychowskiego byli Seweryn Doria Dernałowicz h. Lubicz, Joachim Judycki 1782 3, Piotr Krogar h. Kościesza 1805 14, Wincenty Leśniewski h. Gryf 1817 8, Stefan Makowiecki h. Pomian, Tomasz Puzyna 181821, Jan Potapowicz 1863, Mikołaj Sołtan h. Syrokomla 1858, Sielawa 1778 i Antoni Sielawa 1790. 2. B. Nowy, ob. t. I, 489, mstko i dobra na praw. brzegu Dniepru, pow. bychowski, gm. Bychów Nowy, 21 w. od Bychowa, przy dawnym trakcie żytomierskim. Mstko ma 281 dm. drew. 200 do chrześcian, a 81 do żydów i 2013 mk. 987 męż. i 1035 kob. , 1349 praw. i 664 żydów, 16 sklepów, 2 cerkwie, dom modl. żyd. , zarząd okr. pol. , urząd gm. , szkołę ludową, 2 wiatraki, krupiarnię, cegielnię. W XVI w. B. nowy należał do Chodkiewiczów, następnie do Sapiehów. Dotąd pozostały szczątki wałów i rowów. W sierpniu 1654 r. mstko zajęte zostało przez atamana Zołotareńkę i służyło mu za punkt oparcia w działaniach dla zawładnięcia Bychowem Starym, Podczas następnych lat niejednokrotnie zajmowane było przez wojska russkie i kozaków. W 1812 r. pod mstkiem przeprawił się przez Dniepr ks. Bagration dla połączenia się z Barelajem de Tolli. W 1825 r. zatrzymał się tu Aleksander I jadąc do Taganroga i nocował u właściciela ks. Franciszka Sapiehy. Obecnie mstko i dobra należą do Bułhaków. Dobra z fol. Józefpol mają 3582 dzies. 2195 lasu. Gmina obejmuje 54 miejscowości, mające 1855 dm. 3 mur. i 8518 mk. Włościanie, w liczbie 3237 dusz, uwłaszczeni zostali na 20, 040 dzies. 1858 nieuż. . W gminie znajduje się 13771 dzies. lasów należących do większej posiadłości i 1893 do włościan. Bychów 1. pow. kowelski, ob. Bachów, 2. B, urocz. , pow. rówieński, gm. Derażne. 33 w. od Równego, 1 dm. , 10 mk. Własność niegdyś ks. Ostrogskich. Podług reg. pob, pow. łuckiego z 1577 r. sioło zamku stepańskiego. Wniesiono z 4 dym. na ćwierć. , 4 ogr W 1583 r. wnosi z B, Stanisław Krynicki z 7 dym. , 3 ogr. , 2 ogr. Bychawa Bychlew Bychów Byczyńszczyzna Bychowa, wś, pow. wieliski, w t. zw. wieliskiej, , chodnicy. Bychowczyszki 1. w Rubryceli Bychowiszki ob. t. I, 489, wś i dobra, pow. trocki, 4 okr. pol. , gm. Aleksandrowska dawniej Oława. W 1865 r. wś miała 60 dusz rewiz. ; dobra należały do Malinowskich. We wsi kaplica katol. par. Daugi. 2. B. , Bychowciszki, wś i dobra, pow. trocki, 4 okr. pol. , gm. Niedzingi 8 w. . W r. 1865 miała 33 dusz rewiz. ; dobra należały do Karłowiczów. Bychowiszki, pow. trocki, ob. Bychowczyszki. Bychówka, zaśc, pow. borysowski, gm. Smolewicze, 48 w. od Borysowa. Bychowo, wś nad strum. t. n. , pow. wieliski, gm. Budnica. Bychowszczyzna, wś i folw. , pow. sejneński, gm. i par. Sereje, ma 9 dm. , 77 mk. Bychowszczyzna 1. wś i okolica, pow. nowogródzki, gm. Wsielub, 10 w. od Nowogródka. 2. B. Mała, wś, pow. słucki, gm. Łań, 64 w. od Słucka ma 16 osad. Mają tu działy Wańkowiezowie, Kliszewscy, Dorożyńscy, Hołowniowie. Folwark należał niegdyś do Radziwiłłów. 3. B. Wielka, wś nad rz. Łan, pow. słucki, gra. Łań, 63 w. od Słucka, ma 37 osad. Bycz 1. al. Bicz, wś, pow. słonimski, 1 okr. pol. , gm. , i par. kat. Kossów, 60 w. od Słonima, wraz ze wsią Michnowicze ma 495 dzies. 2. B Nowa, wś, pow. bychowski, gm. Bycz, 105 dm. , 501 mk. , zarząd gminy, szkoła. Gmina obejmuje 40 miejscowości, mających 1219 dra. 2 mur. i 8900 mk. Włościanie, w liczbie 3057 dusz, uwłaszczeni zostali na 19970 dzies. 2163 nieuż. , ze spłatą po 13126 rs. 23 kop. rocznie. W gminie znajduje się 1639 dzies. lasów, należących do właścicieli większej posiadłości i 459 do włościan. 3. B. Starawś, tamże, 83 dm. , 346 mk. , cerkiew par. , wiatrak. Bycza, pow. słucki, ob. Budcza Byczal, ob. Biczal Byczki, wś, pow. skierniewicki, gm. i par. Głuchów, ma 423 mk. , 1400 morg. W r. 1578 włość arcyb. gnieźn, ma 26 3 4 łan. km. 1 łan. wójt. , 3 rzem. Byczki 1. wś, pow. grodzieński. 1 okr. pol. , gm Hornica, 12 w. od Grodna, 93 dzies. 2. B, , wś, pow. kowieński, 3 okr. pol, gm. Kiejdany, 52 w. od Kowna. 3 B, , wś, pow. miński, gm. Białorucz, 15 w. od Mińska. 4. B, dobra, pow. lidzki, 3 okr. pol. , gm. Lack, własnośc hr. Uruskich. 5. B. , wś, pow. oszmiański, 1 okr. pol. , gm. Graużyszki 7 w. ; miała 33 dusz rew. , należała do dóbr Wielbutowo. 6. B. . wś, pow, oszmiański, 3 okr. pol. , gm. Subotniki 5 w. ; miała 16 dusz rewiz. ; należała do dóbr Kwiatkowce. Byczkowiany, al, Bykowiany, wś, pow. rossieński, 4 okr. pol. , gm. Pojurze, 85 w. od Rossień. Dowgiałowie mają tu 14 dzies. Kaplica katol. par. Żwingie. Byczkowo, wś, pow. dzisieński, 1 okr. pol. , gm. Zaleś 8 w. ; miała 22 dusze rewiz. ; nale żała do dóbr Wankowszczyzna. Buczyn 1. wś, pow. ihumeński, gm, Jakszy ce, 38 w. od Ihumenia. 2. B. , wś, pow. ihumeński, gm. Jurewicze, 17 w. od Ihumenia. Byczyna, wś, pow. chrzanowski. W połowie XV w. wieś biskupia w par. Sławków, ma 10 łan. km. i 2 sołtysie. Dziesięcinę pobiera biskup. L. B. n, 188. Byczyna, r. 1284 Pistchin, dziś niem. Pistchen, miasto, pow, kluczborski, odl. 12 mil na wsehódpółn. od Wrocławia, 9 mil na płn. wchd od Opola. Wznies. 579 st. n. p. m. , ma 272 dm. , 2174 mk. 1626 prot. , 495 katol. , 53 żyd. , 965 ha 630 roli, 174 łąk. W dok. z r. 1283 wspomniany jest Ekchard rajca z B. Widocznie miała już prawa miejskie i ludność przeważnie niemiecką. W dok. z r. 1312 powiedziano Byzina cum suo districtu. Istniał więc powiat byczyński. K. W. n. 952, 1178. Kościół par. katol, od r. 1556 przeszedł w ręce protestantów. R. 1694 zwrócony katolikom, od r. 1707 znowu protestancki. Obecny kościół katolicki wzniesiony r. 1767. Ob. Teodor Nacher Bitwa pod Byczyną. Przewodnik nauk. i liter. r. 1883 t. XI, Byczyńszczyzna, wś, pow. dzisieński, 4 okr. pol. , gm. Mikołajewo 5 w. ; miała 14 dusz rew. , należała do dóbr Horki. 2. B, , wś, pow. wilejski, lokr. pol. , gm. Krasnosiele 4 w. ; miała 23 dusz rewiz. należała do dóbr Miasota. Bydgoszcz, miasto. Rocznik wielkopolski Mon. hist. III, 8 podaje. W r. 1239 ks. kujawski Bydgoszcz odzyskał. W dok. z 1250 r. potwierdzającym przywileje dla dóbr biskupstwa kujawskiego, zastrzeżono, iż ludzie wolni ze wsi biskupich mają pomagać do budowy lub naprawy zamków książęcych, , Bedigostam et Wiżsegrod. Kasztelanami są Mrozko 1279 1284, comes Dominicus r. 1287, Bartossiua 1294, Vocech 1295 i comes Baldicus 1296, 99. Ob. Dok. Kujaw. Ulanowskiego i Kod. W. n. 488, 496, 501, 532, 1473, 1825. Bibliografia, Schmidt Dr. Die Gruendung der Stadt B. Jahrb. d. hist. Gesell, f. d. Netzedistr. zu B. 1896, B. przez Emila Kierskiego Tyg. illustr. X. , 1864, str. 432, B. przez W. Trelewskiego Tyg. illustr. 2, II, 1868, str. 255. Podanie o założeniu miasta B. Powieść przez M. E. S. Przyj. ludu 1844, str. 34 41. Polkowski J. , ks. , Kilka hist. wspomnień o zamku i mieście. Poznań 1871. Kuehnast Ludw. , Dr, Historische Nachricht ueber die Stadt, B. , Bromberg, 1837, 8o. Crueger, G. A, Ueber die im Reg. Bez. Bromberg Altburgund aufgefundenen Alterthuemer und die Wanderstrassen roemischer, griechischer und Keltischer Heere von der Weichsel nach dem Bycz Bychowo Bycza Byczal Byczki Byczkowiany Byczkowo Bychowa Bychówka Bychowiszki Byczyna Bychowczyszki Bychowa Bychowszczyzna Bykowizna Bydłowa Bydzaniszki Byk Bydłowa Byki Byków Bykowce Bykowiany Rheine. Mainz, 1872, 80, 62 str. i 2 ilustr. Kohn, Die Archaeologie auf der Bromberger GewerbeAusstellung 1880. Jahrbuch des Bromberger historischen Vereinsfuer der Netzedistrikt. Bromherger 1886 i dalsze. Bemerkungen auf einer Reise von Berlin nach Bromberg in WestPreus sen. In Briefen an G. P. Schlicht, Berlin u. Leipzig. G. J. Decker, 1784, 8o. Programmy Królewskiejgo gimnazjum Bydgoskiego, od r. 1811. Breda, Geschichte der Bromberger Gymnasiums; Bromberg, 1867. Witting, Katalog der Lehrerbibliothek des Kgl. Gymnasiums zu Bromberg, 1886, 74 str. Programmy miejskiej szkoły realnej Bydgoskiej, 1852. Giebe, Das Koenigliche SehullehrerSeminar zu B. Bromberg, 1872, 80. Fechner, Festschrift zur 100 jaehrigen Jubelfeier der evangel. Kirche in B. , Bromberg, 1887. Allgemeiner Wohnungsanzeiger fuer B. auf das Jahr 1855, nebst geschichtliehen und statistischen Nachrichten ueber die Stadt Bromberg, Y. M. Arohnsohn, Bromberg, 1855. Heinz, 50 Jahre des Bromberger VerschoenerungsVereins, Bromberg, 1883. Petersen, Aufsatz ueber die Entstehung, den Bau und Retablissement des Bromberger lvanals. Manuscript mit vielen Handzeichnungen. Marienwerder 1815, fol. w bibliotece ratuszowej poznańskiej. Garbe H. , Der Bromberger Canal. Festschrift zur Saecularfeier der Erbanung desselben im Jahre 1874. Crusius G. , Statistische Darstellung des Kreises. Entwurf T. Jahre 1864, Bromberg, 1871, Karbowiak A. dr. B. a Pakość, Karta z dziejów wychowania i szkół Ks. Warszaw. Lwow 1897. Bydłowa, wś, pow. stopnicki. Wspom. w dok. z 1381 r. K. W. n. 1786, W połowie XV w. własność klasztoru w Beszowy. Ma jeden łan z którego dziesięcinę pobiera w 3 4 bisk. krak. , a 1 4 kościół w Oleśnicy. Był tez młyn, dający czynszu 1 grzyw. L. B. III, 126. Bydzaniszki, wś, pow. dźwiński dyneburski, par. Krasław. Byk, wś, pow. włodzimierski, gm. Hołowno, 71 w. od Włodzimierza, 41 dm. , 281 mk. Byki 1. wś, pow. homelski, gm. Popówka 5 w. ; 82 dm. , 424 mk. , wiatrak, cegielnia. 2. B. , wś włosć. , pow, oszmiański, 2 okr. pol. , gm. Połoczany 4 w. ; miała 18 dusz rewiz. , należała do dóbr skarb. Borzdyń. Byków 2 chutor, pow. wołkowyski, 3 okr. pol. gm. Dobrowola, własność Martynowych. dz. 2. B. , wś, pow, słucki, ob. Mały Byków t. VI i Wielki Byków t. XIIl. 3. B. , Bykowo ob. t. I, 504, os. , pow. rzeźycki, gm. Bykowo, zarząd gminy, kościoł par. kat. , kaplica katol. Gmina należy do 2 okr. pol. , obejmuje miejscowości, 485dm. włośc. obok29 innych 3659 mk. włościan, uwłaszczonych na 5524 dz. Nadto w obrębie gminy znajduje się 3750 dzieś. większej posiadłości i 1502 dz. ziemi skarbowej. 4. B. , Bykowo ob. t. I, 505, wś, pow. wieliski, gm. Cerkowiszcze. Wymieniona w reg. pob. z 1653 r. Podług sumaryusza z 1765 r. w ławnictwie bykowskiem wójtowstwa zakomelskiego, w sstwie uświackiem Ławnictwo obejmowało 25 wsi, z których 2 w dzisiejszej gminie Baranowo, 1 w gm. Usmyń i 20 w gm. Cerkowiszcze. Byków, Bykowa ob. t. I, 505, wś, pow. skwirski. gm. i st. poczt. Chodorków 8 w. , par. praw. Oziera 4 w. , położona sród lasu, zw, Hrubskim, ma 48 dz. , 306 mk. Obecnie posiada tu Kar. Krasnodębski 473 dz. i włośc, 166 dz. Byków Nowy i Stary, mstko i sioło nad Supojem, pow kozielecki, gub. czernichowskiej, gm. Byków Nowy, 6 w. na płd. od Kozielca. Mstko B. Nowy ma 337 dm. , 1691 mk. , zarząd gra. , cerkiew, dom. modl. żyd, , 4 jarmarki. Sioło B. Stary ma 197 dm. . 1148 mk. , cerkiew. Osadzony przez ostatniego Daszkowicza na gruncie nadanym 1503 r. ojcu jego Daszkowi Iwanowiezowi przez króla Aleksandra. Pod koniec wieku zagarnięta przez Chodyków Krynickich, występuje 1616 r. jako słoboda, ktora tylko co poczęła się sadzić, w sstwie perejasławskiem; 1622 r. zaliczona do dóbr saletrnych. Bykowce, urocz. , pow. słucki, gm. i par. katol. Cimkowicze, 38 w. od Słucka. Bykowce, wś nad pot. Boroniówką. pow. krzemieniecki, gm. Dederkały 2 w. , st. poczt. Jampol 15 w. , st. dr. źel. Rudnia Poczajowska 51 w. , 30 w. od Krzemieńca, ma 113 dm. , 811 mk. 62 katol, 14 żydów, cerkiew drewn. z 1731 r. Uposażył ja r. 1747 ks. Michał Radziwiłł. W 1533 r, wś B. należy do Stanisława Łaszczą, który wnosi od 32 dm. , 2 ogr. , 1 ogr. W 1648 r. w kluczu rachmanowskim, w dzierżawie Parylskiego, ma 68 dym. , w 1651 r. tylko 15 dm. W 1703 r. należy do dóbr ks. Janusza Wiśniowieckiego, kasztel wileńskiego, następnie ks. Radziwiłłów, obecnie Czosnowskich. Bykowiany, ob. Byczkowiany, Bykowicze 1. wś. nad rz. Klewą, pow. humański gm. Pohost, 59 w. od Humania, ma 8 osad. 2. B. , wś na pr. brz. rz. Serwecz, pow. nowogrodzki, gm, Cyryn, 39 w. od Nowogródka, ma 10 osad. 3. B, wś, pow. pow. nowogródzki, gm. Jeremicze, 38 w. od Nowogródka, ma 28 os. Bykowiec, wś i dobra, pow. rohaczewski, gm. Rzeczki 7 w. . Dobra dziedzictwo Horodeckich, 780 dz. Bykowizna, wś. pow. nowomiński, gm. Glinianka, par. Mińsk, ma 54 mk. 32 morg. Bykówka 1. al. Bykowo, wś, pow. grodzieński, 4 okr. pol, gra. Mosty, 67 w. od Grodna, 153 dzieś. 2. B. , folw. , pow. piński, na Zarzeczu, gra. Płotnica. Bykówka, wś, pow. żytomierski, gm. Cudnów, 50 w. od Żytomierza, 85 dm. , 700 mk. Bykowo 1. pow. grodzienski, ob. Bykówka, 2. B. , zaść. , pow. nowoaleksandrowski, 1 okr. pol, gm. Antolepty, 30 w. od mta pow. 3. B. , Bykowo Bykówka Bykowicze Bylczyce Bykowszczyzna Bykowska Bylin Bystrzyca Bystrzonowice Bystrzejowice Bystrzanowice Bystrzanów Bystrymowce Bystry Bystrówka Bystrowice Bystrojowice Bystrampol Bystramowice Bystraki Bystra Bysina Byryły Byrłówka Byrki Bynów Byndery Bynarowa Bykowska Byłcze Bylińskie Byliński Bylinki Bylicze Bylice wś, pow. czauski. gm. Czausy, 33 dm. , 199 mk. 4. B. , dobra, pow. sieński, od 1879 r. własność Głazenapów, 2845 dz. Bykowska, wś, pow. nowoaleksandrowski, 3 okr. pol. , gra. Opsa, 55 w. od mta. pow. Bykowszczyzna l. zaśc. , pow. borysowski, okr. pol. i gra. Dokszyce, 126 w. od Borysowa, obecnie włośc. Janusza, 12 1 2 włók. 2. B. , zaśc, pow. dzisieński, 2 okr. pol. , gm. Jody 8 w. ; miał 8 dusz rewiz. , należał do dóbr Janowo. 3. B. . dobra, pow. lepelski, własność Alfonsa Koziełły Poklewskiego, 434 dzies. Bylczyce. okolica, pow. grodzieński, 4 okr. Pol. , gm. Żydomla, 20 w. od Grodna, 101 dzies. Bylice, pow. ciechanowski, ob. MilewoBy lice t. VI Bylicze, ob. Bilicze, Bylin, ob. Bilin. Bylinki 1. wś, pow. wieliski, gm. Ilino. 2. B. ob. Bielinka, Byliński ob. t. 1, 505, wś i dobra, pow. wiłkomierski, 4 okr. pol. , gm. Uciany, 58 w. od Wiłkomierza. Wojtkiewiczowie mają, tu 109 dz. Bylińskie, wś, pow. lidzki, 1 okr. pol. , gra. Lida 8 w; miała w 1865 r. 10 dusz rewiz. , w części należącej do dóbr Koczanowo i 9 dusz w części Butkiewiczów. Byłcze, pow, dubieński, ob. Bilcza. Bynarowa, wś, pow. gorlicki, ob. Binarowa, Byndery, zaśc, pow. dźwiński dyneburski. Bynów, wś, pow. bychowski, gm. Osowiec Cerkowny 6 w. . Byrki, chutor, pow. kowelski, gm. Lelików, 25 w. od Kowla, 6 dm. , 21 mk. Byrłówka, ob. t. I, 153 Berłówka, wś nad Dochną, pow. olhopolski, gm. Berszada, 235 dm. , 1832 mk. , cerkiew, młyn. Byryły, wś, pow. lidzki, 2 okr. pol. , gm. Bieniakonie 9 w. ; 1865 r. własność Ulanowskich. 4 dusze rew. Bysina, u Dług. Bisszyna, wś, pow. myślenicki. W połowie XV w. własność kasztelanii krakow. , ma 7 łan. km. dających dziesięcinę po fertonie prebendzie Gorzowskiej w Krakowie. L. B. , I, 142. Bystra, al. Dubek, rzeka w gub. wileńskiej, pr. dopł. Ussy. Bystra, wś, pow. homelski, gm. Jurkowicze Stare 7 w. , 29 dm. , 227 mk. Bystra, rzką, w pow. uszyckim, lewy dopł. Kalusika Kalusa. Bierze początek na gruntach Wońkowiec, mija wś Kalusik i powyżej Bystrzycy ma ujście. Długa 7 w. Bystra, wś, pow. żytomierski, gra. i par. praw. Lewków 4 w. , 8 w. od Żytomierza, 45 dm. , 302 mk. Bystra, wś, pow, gorlicki, par. Moszczenica. W 1369 r. król Kazimierz nadaje Piotrowi Baeha z Sącza wójtowstwo we wsi Bistra wziemi krakowskiej, koło Schonbergku. Wś ma być osadzoną na 64 łanach. Czynsz wynosić będzie po 8 skotów z łanu. Sołtys dostaje 2 lany wolne i 2 młyny. Obowiązany służyć wojskowo. Kod, mał. III, 236. Bystraki, wś, pow. włodzimierski, gm. Korytnica, 41 w. od Włodzimierza, 29 dm. , 228 mk. Bystramowice, u Dług. Bistramowycze, później Bystrzonowice, wś nad Wisłą, w par. Czermin. Dziś nie istnieje. W połowie XV w. należała do klasztoru w Beszowy. Trzy łany km. dawały dziesięcinę do Przecławia, dwa do Czermina pow. mielecki. Bystrampol, ob. t, I, 508, dobra, pow. poniewieski, 1 okr. okr. pol. , gm. Poniewież, 15 w. od Poniewieża, własność Bystramów, 3824 dz. 872 lasu. Bystrojowice, u Dług. Bystrzeyowicze, wś, pow. sandomierski. W połowie XV w. należą do par. Chobrzany i tam łany km. i karczma dają dziesięcinę. Folw. daje kościołowi we Wrzawach. L. B. , U, 350, ob. Chobrzany. Bystrowice, r. 1515 Bistreovycze, wś, pow. jarosławski. Wspom. w dok. z 1396. R. 1415 należą do dóbr Derszniaka h. Korczak, płaci od 7 łan. , młyna i karczmy. Bystrówka, wś, pow. orszański, gra. Lubawicze, 5 dm. , 51 mk. Bystrówka, wś, pow. skwirski, gm. Wierzchownia, par. praw. Musiewka 4 w. , st. poczt. Rużyn 12 w, , 19 dm. , 1154 mk. , cerkiew filialna, szkołka cerk. , 2 wiatraki. Należy do dóbr Wierzchownia. Bystry, wś i dobra, pow. brzeski, gub. grodz. , 5 okr. pol. , gm. Rohacze, 70 w. od Brześcia. Wś ma 197 dzies. ; dobra własność Zofii Powierza, z urocz. Łuczka 558 dzies. Bystrymowce, w spisie z 1886 r. Bystryłowce, wś, pow. nowoaleksandrowski, 3 okr. pol. , gm. Brasław, 77 w. od mta. pow. Bystrzanów, wś, pow. grójecki, ma 220 mk. , 539 morg. W r. 1580 wś duchowna, dzierżawca Leżeński płaci od 4 łan. kra. Bystrzanowice, wś i folw. , pow. częstochowski, ma 55 dm. , 395 mk. , 473 morg. włośc, 508 dwor. Wchodzi w skład dóbr Zloty Potok, Bystrzejowice, wś, pow. lubelski. Wr. 1676 mają tu część zakonnice lubelskie i płacą od 18 poddanych. W sześciu działach szlach. było 76 poddanych, 21 dworskich i 16 osób z rodziny szlach. Bystrzonowice, ob. Bystramowice, Bystrzyca 1. wś, pow. lubelski. W połowie w. XV posiada kościół par. drewniany. Do parafii należą wsie Bystrzyca Radzy bogii i B Kyansky. Dług. L. B. , II, 575, 576. W r. 1676 w skład par, wchodzi 18 wsi, B. ma 4 części szlacheckie, z których pogłówne płacą od 96 poddanych i 4 osób szlach. 2. B. , wś, pow. ja Bystrzyca Bystrzyce Bystrzyk nowski, par. Zakrzówek. W dok. z r. 1277 wymieniona, jako własność klasztoru koprzywnickiego. Wieś tę dał klasztorowi comes Paulus de Samborzec. Kod. małop. I, 110, 123. Wspomniana też w dok. z r. 1279 i 1284. Obok części klasztornej istniały też działy szlacheckie. R. 1375 w Lublinie Skarbko ze Strzyżowie poręcza za Sławkiem. Bończą, iż tenże swą dziedziczną wieś Bystrzycę odda na św. Marcin klasztorowi Koprzywnickiemu. Kod. mał. III, 288. W połowie XV w. wś ta należy do par. Kiełczowice, ma 30 łan. km. dających czynszu po fertonie, 2 korce owsa na stacyą królewską. . Dziesięcinę dają, snopową a z niektórych łanów pieniężną po 8 gr. z łanu. Młyn ma pół łanu ziemi daje 2 grzyw. czynszu. Trzy karczmy z półłankami dają. po 1 grzyw. Sołtystwo ma 3 1 2 łan. , karczmę bez roli, 1 zagrod. Klasztor ma 4 zagrod. , 4 sadzawki. Dwaj kmiecie mają pasieki. Dług. L. B. III, 384. W r. 1676 wś ta w par. Zakrzew daje pogłówne od 35 poddanych. Bystrzyca 1. wś, pow. kobryński, 1 okr. pol, gm. Zalesie, 5 w. od Kobrynia. 2. B. , fol. ks. Radziwiłów nad rz. Wuswą, pow. słueki, gm. Bystrzyca, 35 w. od Słucka, ma około 73 włók. 3. B. , dobra, pow. czerykowski, dziedzictwo Koźlińskich, 573 dz. 4. B. , tamże, dziedzictwo Mężyńskich, 177 dz. 5. B. , dobra, pow. mścisławski, dziedzictwo Mężyńskich, 220 dz. 6. B. , mstko i dobra skarb. , pow. wileński, nie wilejski, 4 okr. pol. , gm. Bystrzyca, 42 w. od Wilna, 165 mk. , 1865 r. 130 dusz rewiz. , w 1859 r. 33 dm. , 247 mk. . Cerkiew paraf. Istniał tu kościół katol. par. , wzniesiony r. 1760 przez sufragana wileńskiego ks. Żołkowskiego. Par. praw. dekanatu błagoczynia Szumskiego, 1125 wiernych. W pobliżu mstka, w miejscowości zw. Zamkowszczyzna, śród lasu olszowego i dębowego, jest wyniosłość której wierzchołek przedstawia kotlinę, mającą do 300 saż. kw. otoczoną wałem, wysokim 7 1 2 saż. . Ze strony zewnętrznej wału, znajduje się fosa. Tyszkiewicz Brzegi Wilii, str. 146 przypuszcza, że jest to horodyszcze ofiarnicze. Według bulli Juliusza II z r. 1507 istniał tu kościół i klasztor p. w. św. Krzyża, reguły św. Augustyna de poenitentia. Kod. małop. I, 149. Gmina B. dzieli się na 5 okr. wiejskich, obejmuje 133 miejscowości 774 dm, 5085 mk. włościan 1967 dusz rewiz. , uwłaszczonych na 11643 dzies. 6898 roli. Nadto w obrębie gminy jest 7210 dzies. 2818 roli, większej własności. Cała gmina ma 18929 dzies. 9764 roli i 6163 mk. 7. B, kol. żydowska nad Wilią, pow. wileński, 6 okr. pol. , gm. Góry, 11 dm. , 225 mk. żydów roln. , dom modl. żydow. Bystrzyce, Bystrzyce, ob. t. I, 514, Bystrzyczę wś nadOłuczą, pow. rówieński, gm. Siedliszcze, st. poczt. i dr. żel. Równo 71 w. . ma 112 dm. , 1375 mk. , cerkiew drewn. z 1734 r. , kaplica kat. Do par. praw. nalezy wś Słoboda Huta 15 w. . W całej par. 130 dm, 1028 mk. Podług rewizyi zamku łuckiego z 1545 r. własność Bohdana Siemaszki, który zobowiązany był do opatrywania horodni zamkowej. W 1577 r. Aleksander Siemaszko wnosi ztąd od 8 dym. , 3 ogr. po 4 gr. , r. 1583 tenże, jako kasztelan bracławski od 10 dym. , 5 ogr. Następnie własność Daniłowiczów, Cetnera, Jabczyńskich, Na początku XIX w. własność kasztelana Adama Bierzyńskiego. Była tu wówczas fabryka szkła. Potem Omiecińskieh. Obecnie należy do Blauszmanta, posiadającego 4905 dz. 3535 dz. lasu. Bystrzyca, u Dług. Bistrzica, wś, pow. ropczycki. W połowie XV w. własność kaszt, sandomierskiego. Łany km. dają dziesięcinę, po fertonie, do Stróżysk. L. B. II, 437. Bystrzyce, dawniej Bystrzyca, 1580 Bistrzicza, wś, pow. mogilnicki. Wspom. w dok. z 1165 r. K. W. n. 3, należała do klasztoru w Mogilnie. Bystrzyk 1. ob. t. I 514, wś nad Hnyłopiatem, pow. berdyczowski, gra. Bystrzyk, 3 w. od Berdyczowa, 130 dm. , 884 mk. , cerkiew, szkółka, młyn wodny, krupiarnia. Włościanie uwłaszczeni zostali na 485 dzies. Wś osadzoną została na włości słobodyskiej berdyczowskiej Tyszkiewiczów, przez Kroswickiego przed r. l593. Obecnie należy do czterech córek Aleksandra Dawidowskiego Teodozyi Dawidowskiej 310 dzies. , Eleonory Lassota, 910 dz. . Heleny Rogozińskiej 299 dz. i Emilii Uziembło 233 dz. . Gmina, leży w zachd części powiatu, na pograniczu gub. wołyńskiej, obejmuje 14 siół, 2 wsi i 2 słobody, ma 14809 mk. 2373 katol. , 216 rozkoln. i 1407 żydów i 24710 dzies. 18175 roli orn. , 1338 łąk, 2814 lasów, z czego 14838 należy do własności większej, 9006 do włościan, 536 do cerkwi. 2. B, Nowochwastowski, wś nad Bystrzykiem, pow. skwirski, gm. i par. praw. Babińce 4 w. , st. poczt. Bosy Bród 7 w. , 35 w. od Skwiry, 76 dm. , 478 mk. , kaplica kat. wzniesiona r. 1821 przez Skupskiego, szkółka. Przed uwłaszczeniem było tu 720 dzies. Wś osadzona przez Stefana Lubowickiego, od którego kupił ją Wojciech Bystrzanowski. Od r. 1812 Skąpskich, obecnie Wroczyńskiego Piotra 452 dz. 3, B. Ruzyński, ob. t. I, 514 Bystrzyk, wś nad Bystrzykiem Czarną Budą, pow. skwirski, gm, i st. poczt. Rużyń 5 w. , 37 w. od Skwiry, 395 dm, , 3305 mk. , cerkiew z 1736 r. , szkółka cerk. , młyn, 2 wiatraki. Kaplica katolicka nigdy tu nie istniała. Wieś należała do dóbr rużyńskich. sprzedanych przez Zofię Chodkiewiczowa Tomaszowi Zamoyskiemu. W1650 Jan Zamoyski wnosi pobór od 14 dym. Obecnie posiadają tu Wiszniewska 564 dzies. , włościanie 71 dz. i Łopaczewski 100 dzies. Bystrzyca Byszki Byszewice, ws nad rz. Białką, pow. rawski. ma 26 dm. , 204 mk. , 569 morg. włośc. Należała dawniej do szpitala św. Ducha w Rawie. W r. 1538 własność prepositi hospitalis, r. 1579 płaca od 10 1 2 łan. km. Byszewo 1. r. 1377 Byssewo, wś, pow. łęczycki. Wspom. w dok. z r. 1377. K. W. n. 1733. 2. B. , wś, pow. makowski, par. Karniewo. Wymieniona w akcie uposażenia kościoła płockiego z połowy XIII w. W r. 1567 ma 18 włók, 1 krawca, 1 kowala; 1582 r. 5 1 2 łan. Byszewo, w dok. Bissovia, Biszewa, więc pierwotnie Byszowa, wś, pow. bydgoski. Jeszcze w dok. z r. 1372 występuje frater Johannes abbas in Byssovia. Ulanow. Dok. 262, 84. Widocznie nie nastąpiło wtedy ostateczne przeniesienie klasztoru do Koronowa. Według reg. pobz 1583 r. ecolesia ibi tantum est Niema łanów kmiecych, ni folwarku tylko kościół parafialny. Szczegóły odnoszące się do dziejów założonego tu klasztoru mieszczą się w opracowaniach Koronowo t. IV. Sulejów t. XI i Szpital t. XII. Bardzo liczny zbiór dokumentów odnoszących się do dziejów klasztoru mieści Kodeks Wielkopolski Zakrzewskiego. Byszewy, al. Byszewskie Pieńki, wś. B. Laski, fol. i os. młyn. nad rz. Moszczenicą, pow. brzeziński, gm. Lipiny, maja 14 dm. , 220 mk. , 540 morg. folw. , 11 morg. os. młyn. , 9 os. dwor, 84 włośc. Byszki, wś, pow. wałecki. Wspom. w dok. z 1251 r. K. W. n. 297. Byszkowszczyzna, pow. nowogródzki, ob. Budkowszczyzna. Byszlak, ob. t. I, 515, al. Byszniak, wś nad Styrem, pow. piński, gm. Moroczno, 56 w. od Pińska, ma 15 osad. Byszlaki, wś i dobra, pow. mohylowski, gm. Połykowicze 10 w. . Dobra, własność Parczewskich, 382 dzies. Byszów, w dok. Bischow, wś, pow. sandomierski, par. Chobrzany. Andrzej z B. w dok. z 1362 r. W r. 1363 w sądzie ziemskim sandomierskim siedmiu dziedziców z B. mają sprawę o groblę młyńską na Pokrzywnicy z dziedzicami Gnieszowic. Kod. mał. III, 159. W połowie XV w. wieś należy do par. Chobrzany. Dziedzicem jest Dobiesław h. Nieczuja, kaszt. bełzki. Od 6 łan. km. , karczmy i zagrod. dziesięcinę do 6 grz. pobiera biskup. Dług. L. B. II, 350. Ob. Chobrzany, Byszów, ob. t. I, 515 7 mstko nad rz. Łupą, lew. dopł. Irpenia, pow. kijowski gm. Byszów, 50 w. od Kijowa, ma 535 dm. , 2610 mk. , cerkiew, kościół par. katol. , szkółkę cerk. , 4 młyny, 2 wiatraki. Włościanie, w liczbie 787 dusz rewiz. , uwłaszczeni zostali na 2685 dzies. Własność większą posiadali Antoni Gruszecki 693 dz. , Łopuchin 1890 dz. i Sacharow Słownik Geograficzny T. XV. Zeszyt 172 110 dz. . Podług ostatnich danych, Giżycki ma tu 2880 dz. W 1581 r. Szczęsny Charlęski, podkom. kijowski, wnosi z B. od 3 osiadł. a w r. 1628 Anna z Mikuliniec Jerzowa Charlęska z B. z włością 114 złp. , 18 gr. Włość byszewska na początku XVII w. 1604 1613 zajmowała 7. 77 mil. kw. i obejmowała B. , Dobkowszczyznę, Hruszkę, Jastrebnę, Koziczankę Krystynówkę al. Chrystynówkę, Lesznię, Olszkę, Paszkówkę, Samojłówkę, Sosnówkę, Staweczki i Stawki Wielkie. Gmina, w płd. zchd. zakątku powiatu obejmuje 2 mstka, 7 siół, 8 wsi i 3 kol. niemieckie, ma 17910 mk. w tem 156 katol. . 455 ewang. , 22 sztund. i 1227 żydów i 32750 dzies 20549 roli, 3748 łąk, 5823 lasów, 16000 dz. własn. większej, 16368 włośc. Byszyce, ob. Biszyce, Bytajcie, os. , pow. szawelski, 4 okr. poi. , gm. Liguny, 23 w. od Szawel. Bytcza, ob. t. I, 517, wś nad Berezyną, pow. borysowski, 9 w. od Borysowa, ma 51 osad. cerkiew par. , uposażoną zapisem 3 włók, szkołę początkową, . Włościanie w gminie uwłaszczeni zostali na 4365 dzies. Byteń, ob. t. I, 518, mstko i dobra, pow. Słonimski, , 5 okr, pol. , gm. Byteń, st. poczt. Do. manowo, 28 w. od Słonima. Mstko ma 1932 mk zarząd gm. , cerkiew par. , synagogę, dom mod. żydowski, fabrykę sukna. Ze wsią Kozino 1921 dzies. ziemi włośc. 1367 roli. Dobra należą do hr. Potockich i mają w ogóle 15976 dz. W r. 1570 Stanisław i Krzysztof Andruszewicze, synowie Mikołaja, sprzedają B. Janowi Chodkiewiczowi staroście źmudzkiemu. Później przeszedł w ręce Tryznów fundatorów klasztoru bazyliańskiego. Gmina obejmuje 49 miejscowości 1122 dym. włośc. obok 239 innych, 9720 mk. włościan, uwłaszczonych na 14905 dz. Nadto w obrębie gm. znajduje się 16416 dz. większej posiadłości 10421 lasu i 4341 nieuż. Byteń, ob. t. I, 518 Biteń, w dokum. Bytno, Bytyn, Biten, Byten, wś, pow. kowelski, gm. Hołoby, 21 w. od Kowla, 80 dm. , 582 mk. , cerkiew par. , wiatrak. Podług rewizyi zamku łuckiego z 1545 r. własność Serbina, Gniewosza i Byteńskich. W 1570 r. Michajło Serbin, podkom łucki, płaci z Chrocholina i B. od 88 dym. , 3 ogr. po 4 gr. , 28 ogr. po 2 gr. , 2 bojar putn. , 1 karcz. W l577 r. obie te wsi należą już do Iwana Czaplicza, który z B. wnosi od 20 dym. , 2 ogr. W 1583 r, B. należy do Iwana Okorskiego, płacącego z 18 dym. , 2 ogr. , 1 popa. W połowie XVII w. własność ks. Samuela Koreckiego, ma 1650 r. 66 dym, , 1652 r. 38 a 1657 r. 13 dym. Następnie Kosińskich, potem Czackich, od których kupiony przez Juliana Walewskiego, dziś syna jego Jerzego. Bytków, wś, pow. bytomski. W dok. z 1349r. Bernard z B. Kod. mał. III, 79. 19 Byszkowszczyzna Byszlak Byszlaki Byszów Byszyce Bytajcie Bytcza Byteń Byszewice Byszewice Byszewo Byszewy Bytków Bytkowszczyzna Bytyń Bywałki Bywka Cacki Bytkowszczyzna, wś, pow. wilejski, 2 okr, pol. , gm. i dobra skarb. Wilejka 8 w. . W r. 1865 miała 34 dusz rewiz. Bytom, w dok. z 1136 r. Bitom, r. 1234 Betheng, miasto na Szląsku. Wspom. w dok. z 1136 r. K. W. n. 7. Andreas filius Stephani castellanus de bitom w dok. z 1228 r. Comes Clemens w dok. z 1234 r. W dok. z r. 1268 wspomniany gwardyan klasztoru Minorytów a w dok. z r. 1381 Stefan prepozyt klasztoru św. Małgorzaty reguły Premonstratensów. Kod. małop. 1, 92, 420. Wedle Długosza istnieje kościół murowany p. w. św. Andrzeja, należący do klasztoru św. Wincentego we Wrocławiu. Pleban od 50 łan. miejskich dostaje za dziesięcinę po fertonie. L. B. II, 203. Bytoń, w dok. Bythom, Bythome, r. 1567 Bythom, wś, pow. nieszawski. W dok. z r. 1193 wymieniony śród włości klasztoru w Strzelnie. Wymieniony także w potwierdzeniu przywileju dla Mogilna, jako graniczący z Radziejowem. K. W. n. 32, 33. Według dok. z r. 1249 dawna własnośc klasztoru w Strzelnie. Ulanow. Bok. 125, 13. W r. 1557 wś królewska, ma 17 łan. , 2 sołt. , 2 zagr. , 4 kom. Należy do ststwa radziejowskiego. Bytyń 1. niem. Boethin See, wś, pow. wałecki. Stara osada, wspomniana jako centr obszaru nadanego klasztorowi w Lubiążu, w dokum. z r. 1228, 1239, 1314. Pod ostatnią datą wspomniana jest terra de Boiten. K. W. n. 121, 218, 219, 967. 2. B, , wś, pow. szamotulski. Wspom. w dok. z r. 1327, jako jeden z grodów castra należących do Piotra dziekana poznańskiego. K. W. n. 1087. Bywałki, wś, pow, rzeczycki, ob. Teresino t. XII. Wś ta wchodziła w skład stswa lubeckiego i r. 1616 dawała czynszu fi. 50 gr. 2 1 2. Bywka, wś nad rz. t. n. , pow. lipnowski, gm, i par. Dobrzejewice, odl. 34 w. od Lipna, ma 2 dm. , 13 mk, 43 morg. Byzie, os. , młyn. , pow. nieszawski, gm. i par. Bytoń. Bzin i Bzinek, dok. Bzyno, dwie wsi, pow. konecki, gm. Blizin, par. Skarzysko. Leżą przy linii drogi żel. dąbrowieckiej, która posiada tu ważną węzłową stacyą zwaną obecnie Skarzysko od wsi przyległej. B. ma 35 dm. , 198 mk. , 74 morg. włośc, 48 dwor. rząd. ; Bzinek ma 97 dm. , 689 mk. , 332 morg. włośc. W dok. z r. 1260 wymieniony śród posiadłości klasztoru wąchockiego, z dodatkiem que fuit comitis Nicolai Magni. Kod kat. krak. I, 78. W połowie XV w. klasztor ma tu 4 łany km. dające czynszu po grzywnie i urnie miodu, 30 jaj, 4 kury, 2 sery. Oprócz robocizn dają osep w ilości 8 kor. owsa i 6 żyta. Młyn na rzece Kamiona, daje kopę groszy a kużnia żelaza daje 30 grzyw. czynszu. Dziesięcinę, wartości do 4 grz. pobiera pleban w Wąchocku. W r. 1569 płaci tu Jan Modrzewski od 1 1 2 łan. i 3 zagr. we wsi Lipowe pole część Bzina. Opat wąchocki daje od 2 1 2 łan. i prócz togo jest 1 łan. 5 zagr. Bzów, wś, pow. olkuski, W połowie XV w. siedzi tu ośmiu szlachty h. Ostoja głównie. Kmieci niema. Dziesięcinę pobiera pleban w Kromołowie. L. B. II 211. Bzowa, os. , pow. kielecki, gm. Morawica, par. Brzeziny, 20 w. od Kielc. Bzowa, kol, pow. latyczowski, 1 okr. pol, gm. , par. i st. poczt. Deraźnia 11 w. , 21 w. od Latyczowa. Bzura 1. rzeka, ob. Mzura. 2. B. , rzeczka pod wsią Rusinowice około Niewiesza w pow. tureckim. Wspomniana w dok. z r. 1364 Kod. mał. III, 175 C. Cacki, wś, pow. lidzki, gm. Bielica 11 w. . W r. 1865 było 72 dusz rewiz. ; należała do dóbr skarb. Lida. Caców, dawniej Czaczów, w dok. z r. 1176 Chachevici, 1210 r. Czaczowo, 1224 r. Czchaczów, Chaehovo, wś, pow. jędrzejowski Nadana kiasztorowi jędrzejowskiemu przed r. 1176 przez Jana, arcyb. gnieźn. W r. 1224 Leszek Biały I nadaje temuż klasztorowi na colloquium w Korytnicy, wieś Czaczów Kod. małop. I, 16. W połowie XV w. klasztor jędrzejowski, pobiera sam ze wsi dziesięcinę L. B. II. 72. W r. 1581 klasztor płaci od 3 łan. km. , 1 kom. 1 4 łan. karcz. Capiszki, wś, pow. rossieński, gm. Konstantynów 4 w. , 81 w. od Rossien. Capówka 1 ob. t. I, 526, wś nad rz. Skwirką, pow. skwirski, gm. Czubińce, st. poczt. Skwira 8 w. , 126 dz. , 1008 mk. , szkołka. 2 C. , ob. t. I, 527, wś u źródeł rzki Markówki, pow. jampolski, na pograniczu bracławskiego, gm. Tymanówka, 96 dm. , 590 mk, , cerkiew. 3. C. Kiczman, słoboda, pow. bracławski, na pograniczu jampolskiego, okr. pol. i st. pocztowa Tulczyn 17 w. , gm. Żurawlówka 13 w. , par. Tomaszpol, 35 w. od Bracławia, 52 dm. Carem, rzeczka, w pow. nowogrodwołyńskim, lewy dopływ Słuczy. Wypływa z lasów na pograniczu pow. zasławskiego, ubiegłszy 10 w. rozlewa się w stawy Horbaszy Wielkiej, płynie przez Horbaszę Małą, Horki, Jurkowszczyznę, Jarun tu przyjmuje rzki; Hrybówkę i Żołobeńkę, dalej płynie do Filipowicz, Wielkiej Kniaży, Krasiłówki, Michejówki i w pobliżu Kurczycy łączy się ze Słuczą, Carem, Czarem, wś nad rzką t. n. pow. nowogródwołyński. Obecnie nieistnieje pod tą nazwą. W 1577 r. należy do ziemian Koreckich. Wniesiono z niej od 7 dm. , 3 ogr. Carew Bród, kol. i urocz. , pow. żytomierski, gm. Barasze, 88 w. od Żytomierza. Kolonia ma 48 dm. , 301 mk. , urocz. 5 dm. , 31 mk. Carewdar, ws, pow. garwoliński, gm. i par. Kłoczew, ma 11 dm. , 100 rak. 529 morg. Utworzona po r. 1864. Carewo albo Carowcy, ob. t. I, 526, pow. słucki, ma cerkiew i szkółkę. Carewsk, wś, pow. sieński, gm. Tołoczyn Zarzeczny 12 w. , 24 dm. , 170 mk. Carewszczyzna, budy i chutory leśne, pow. lityński, okr. pol, gm. , par. i st. poczt. Stara Sieniawa, 47 w. od Lityna, 19 dm. Carman, jezioro w pow. dźwińskim dyneburskim, przepływa przez nie rz. Dubna. Carobobyle, wś i dobra, pow. orszański, gm. Wysokie 8 w. . Wś ma 11 dm. , 93 mk. ; dobra od 1879 r. własnosć Ulmerów, 361 dzies. , cerkiew paraf. Carogród ob. t. I, 526, dobra i st. dr. żel. warsz. petersb. , w pow. dźwińskim dyneburskim, gm. Liksna 12 w. , par. katol. Liwenmujża, posiada kościół katol. filialny. Do pierwszej ćwierci w. XIX C. należał do dóbr biskupich, później własnośc skarbu. Obecnie Aleksiejewych, 143 dzies. Carówka 1 ob. t. I, 527, wieś nad rzką Stowbią Samiec, pow. berdyczowski, gm. Czerniawka Mała, par. praw. Czerniawka Wielka, st. poczt. Rużyn 12 w. , 36 w. od Berdyczowa, 61 dm. , 687 mk. , szkółka. Przed Wielhorskimi wś należała do Władysława Abramowicza, od którego kupił 1865 r. Sawicki. 2 C. , wś nad rz. Czaplą, pow. radomyski, gm, Kiczkiry, par. praw. i st. poczt. Koczerów 5 w. , 18 w. od Radomyśla, 80 dm. , 413 mk. , młyn. Dzieliła losy Koczerowa; obecnie Karpenków. Carska miłość, wś, pow. brzeziński, gm. Bratoszewice, ma 9 dm. , 24 mk. , 83 morg. Carska słoboda, słoboda, pow. rohaczewski, gm. Łuki, 24 dm. , 97 mk. , cerkiew murow. , szkoła. Carska Stawka, wś, pow. rówieński, gm. Diatkowicze, 8 w. od Równego. 10 dm. . 401 mk Bytkowszczyzna Bytom Bytoń Cary Cauniepuras Cary, wś dow. oszmiański, gm. Smorgonie 9 w. ; r. 1865 miała 38 dusz rewiz. , w części należącej do dóbr skarbSutkowo i 4 dusze w części do dóbr Cycyn. Cary, ob. t. I, 527, wś, pow. radomyski, gm. i par. praw. Chabne 8 w. , st. poczt. Radomyśl 100 w. , 88 dm. , 496 mk. , młyn, 655 dzies. włośc. Catówka, wś, pow. dzisieński, gm. Prozoroki 2 w. , należała do dóbr Sanniki. Catowszczysna, urocz leśne, pow. dzisieński, gm. Prozoroki. Znajduje się tu stara droga wyłożona kłodami drzew, której urządzenie przypisują ks. Witoldowi. Przy końcu tej drogi nad rzką Zajmicą, wznosi się nasyp okrągły. Cannie, wś, pow. dźwiński dyneburski, par. Krasław. Cauniepuras, w spisie z r. 1886 Cadniepurnes, zaśc, pow. nowoaleksandrowski, gm. Oknista 5 w. , 75 w. od mta pow. Cawelicze, pow. włodzimierski, ob. Cewelicze. Cawny, zaśc, pow. lucyński, własność Jura Cewny, 30 dzies. Ceber, u Dług. Dzber, wś, pow. opatowski. W połowie XV w. dziedzicem Miłkowski h. Habdank. Wś ma 5 łan. km. , karczmę z rolą, 1 zagr. Dziesięcinę pobiera archidyakon sandom. Folw. dawał pleb. w Kiełczynie. L. B. I, 320 i II 327. Cebłów, r. 1578 Czeblow, wś, pow. sokalski. B. 1578 podstarości bełzki płaci tu od 6 3 4 łan. 1 popa. Cebraniszki, fol. , pow. szawelski gm. Szawkiany, 34 w. od Szawel. Cebryszewo, ob. Cybryszewo, Cecarki, wś, pow. dzisieński, gm. Woropańszczyzna 5 w. ; r. 1865 miała 71 dusz rewiz. , należała do dóbr Zajnowo. Cecele, wś, pow. bielski, gub. grodz. , gm. i par. Siemiatycze, 45 w. od Bielska, 593 dz. Na polach kurchany i groby kamienne. Cecelówka, ob. t. I, 528, wś, pow. nowogradwolyński, gm. Serby, par. praw. Kulesze, 30 w. od mta pow. , 34 dm. , 801 mk. Ceceniówka, kol. , pow. łucki, gm. Szczurzyn, 24 w. od Łucka, 15 dm. , 75 mk. Cechry, pow. kielecki, gm. Mniów, 20 w. od Kielc. Cecow, pow. włodzimierski, ob. Cęgów, Cecule, wś, pow. wieliski, gm. Serteja. Cecylówka, wś. pow. żytomierski, gm. i par. praw. Krasnosiółką 2 w. 72 w. od Żytomierza, 45 dm. , 290 mk. Założona na gruntach Krasnosiółki przez Cecylię z Morzkowskich ks. Radziwiłłową, drugą żonę ks. Aleksandra Radziwiłła, dostała się jej siosrzeńcowi Wilhelmowi ks. Radziwiłłowi, obecnie skarbowa. Cecyniówka 1. w dok. Cecyniowce, Czeczeniowce, wś nad Wilią, pow. krzemieniecki, gm. Borki, par. praw. Wilia 2 w. , 15 w. od Krzemieńca, 140 dra. , 975 mk. , cerkiew filialna z 1778 r. fundacyi dziedzica wsi Popiela. Jestto stara osada, własność niegdyś Cecyniowskich, od których nabywa ją wraz z Bajmakowcami w 1482 r. ku. Aleksander Sanguszkowicz. W r. 1634 kn. Andrzej Sanguszko, marszałek hospodarski sprzedaje 0. za 630 kóp groszy ks. Januszowi synowi Zygmunta Starego, biskupowi wileńskiemu, który w poprzednim roku otrzymał przywilej królewski na Krzemieniec, obeecnie zaś potwierdzenie nabycia. Po śmierci biskupa Janusza 1535 r. całe stswo a z nim i C. , należy do Bony. Podług rewizyi zamku krzemienieckiego z 1545 r. sioło kupił ks. biskup od Borsuka. W siole tem było 14 ludzi ciągłych i 2 stawy spustne. W 1563 r. C. dane były na wyżywienie przybyłemu z Moskwy kn. Podhorskiemu i towarzyszowi jego ucieczki. Podług lustracyi z 1628 9 r. wś C. należy do sstwa krzemienieckiego, będącego w posesyi ks. Janusza Wiśniowieckiego, ze stawem i folwarkiem na włókach bojarskich czterech nowo uczynionych czyni fi. 319 gr. 23. Katarzyna z Tyszkiewiczów Januszowa Wiśniowiecka, owdowiawszy otrzymuje 1637 r. konsens na wykupienie ze sstwa krzemienieckiego wsi C. i Pisarzówki. W 1770 r. C. jest w posiadaniu Jana i Teresy Czosnowskich, z opłatą kwarty 636 złp, , 28 gr. Około 1780 r. w posiadaniu Popielów, potem własność Bobra przy Zahajcach, drogę wiana przeszła na hr. Maurycego Potockiego, potem syna jego Eustachego, obecnie w konkursie. 2. C, w dok. Czeczeniewce, wś nad Słuczą, pow. starokonstantynowski, gm. Kulczyńce, par. praw. Wolica Dubiska 4 w. , par. kat. i st. poczt. Krasiłów, 15 w. od St. Konstantynowa, 108 dm. , 661 mk. Poprzednio z wchodzącą w skład filii wsią Zastawki, ma 114 dm. , 903 mk. Cerkiew filialna z r. 1710, szkółka. W 1583 r. należy do włości konstantynowskiej ks. Konst. Ostrogskiego, wwdy kijowskiego, który wnosi z 9 dym. , 4 ogr. Na mocy tranzakcyi kolbuszowskiej 1753 r. dostała się w liczbie innych ks. Antoniemu Lubomirskiemu, następnie od końca XVIII w, własność Pruszyńskich, obecnie Felicyt z Pruszyńskich Achilesowej Brezowej. Cedro Mazur, os. , pow. kielecki, gm. Dąbrowa, par. Leszczyny. W 1827 r. 3 dm. , 19 mk. Cedzyna, r. 1367 Czedzyna, wś, pow. kielecki, gm. Dąbrowa, par. Leszczyny. W 1827 r. 10 dm. , 84 mk. W dok. z r. 1357 wymieniona jest rzeczka Czedzyna płynąca granicą Bęczkowa i Krajna. Kod. kat. krak. II, 23. Cegielnia 1. wś, pow. radzymiński, gm. i par. Radzymin, ma 180 mk. , 148 morg. włośc, 20 dwor. 2. C, wś, pow. gostyński, gm. Szcza win, par. Gombin, ma 28 mk. , 25 morg. 3. C. , wś nad jeziorem, pow. słupecki, gm. Wilcza góra, par. Wilczyn, ma 13 dm. , 96 mk. , 242 mr. Cawelicze Catówka Cawny Cary Catowszczysna Ceber Cebłów Cebraniszki Cebryszewo Cecarki Cecele Cecelówka Ceceniówka Cechry Cecow Cecule Cecylówka Cecyniówka Cedro Cedzyna Cegielnia Cegielnia Celiny Żągoty, par. Bielsk, odl. 18 w. od Płocka, ma 12 dm. , 203 mk. , 829 morg. Wspom. w dok. z r. 1438 jako wieś książęca. W r. 1578 płaca tu pobór od 12 1 2 łan. , 4 zagr. z rola, 3 kom. Cekarzew, sl. Cykarzew, u Dług. Czikarzow, wś, pow. częstochowski, gm. i par. Mykanów, ma 148 dm. , 937 mk. , 2583 morg, włośc. i 2 dwor. , C. poduchowny ma 7 dm. , 48 mk. , 160 morg. Dziesięcinę z tej wsi nadal Mikołaj Trąba arcyb. gnieźn. kościołowi w Moskorzewie. Dług. L. B. I, 22. W połowie XV w. własność klasztoru św. Andrzeja w Krakowie, miała 20 łan. km. , dających dziesięcinę kościołowi w Moskorzowie. L. B. I 12 i II 101. Według reg. pob. z r. 1552 wś Czikarzow własność zakonnic klasztoru św. Andrzeja w Krakowie podobnie jak i Mykanów miała 3 łany km. Istniał tu dawniej kościółfilialny. Ob. Cykarzew t. I i Mykanów t. VI. Ceków, wś, pow. kaliski. W 1212 r. Władysław, ks. kaliski, nadaje C. Chrystyanowi, bisk. pruskiemu, a r. 1218 Honoryusz III papież potwierdza nadanie. W r. 1394 Władysław, król polski wyznacza Mikołajowi z Królikowa 100 grzywien ze wsi C. K. W. n. 77, 1219 i 1942. W r. 1579 Jan Zaksiński płaci ta od 2 1 2 łan. km. i 2 zagr. Celejówi 1 u Dług. Czeleyow, wś, pow. nowoaleksandryjski Puławy. W połowie XV w. dziedzicem jest Jakób h. Nabra. Dziesięcinę pobiera klasztor świętokrzyski. L. B. II, 569. 2. C, w dok. Czeleyewo, wś, pow. garwoliński. W r. 1476 Jan z Wilczkowic posiada C. w pow. czerskim i Wilczkowice w wareckim. R. 1576 Celejewski płaci tu od 3 4 łana. Celestynów, kol. , pow. kozienicki, gm. Grabów nad Pilicą, par. Zwoleń, ma 11 dm. , 98 mk. , 92 morg. dwor. Celiba, wś niegdyś, w daw. pow. łuckim, prawdopodobnie w dzisiejszym pow. dubieńskim, nadana przez ks. Radziwiłła 1640 r. z Dernią kapitule ołyckiej. Celin, zaśc. , powi święciański, gm. Komaje, 5 dusz rewiz. ; należał do dóbr Jarzewo. Celinów 1. fol, pow. nowomiński, par. Glinianka, ma 67 mk. , 820 morg. 2. C, wś, pow. rawski, par, Sadkowice, ma 10 dm. , 83 mk. , 197 morg. 3. C, wś, pow. łęczyeki, mn 10 dm. 76 mk. Celinów, chutor, pow. nowogradwołyński, gm. Lubar, 110 w od mta pow. . 5 dm. , 28 mk. Celiny 1. al. Celina, kol. , pow. będziński, gm. Ożarowice, ma 13 dm. , 109 mk. , 164 mórg. włośc. 2 C, wś, pow. olkuski, gm. Minoga, par. Sieciechowice. Odl. od Olkusza 31 w. W 1827 r. było 7 dm. , 61 mk. Celmy, folw. , pow. poniewieski, gm. Kibury, 67 w, od Poniewieźa. Celszuki, wś, pow. grodzieński, gm. Mosty, 53 w. od Grodna, 79 dzies. Cendzik, chutor, pow. białostocki, gm, Zabłudów, 17 w. od Białegostoku, należy do dóbr Zabłudów. Centnerówka, dobra, pow. orszański, od 1857 r. własność Rohozów, 967 dz. Centurya, os. włośc, i młyn. , pow. będziński, gm. Rokitno szlacheckie. Os. ma 2 dm. , 8 mk. , 29 morg. włośc; młyn 1 dm. , 5 mk. , 7 morg. dwor. Cempkowo, wś, pow. płoński. W r. 1587 Czempkowo wielkie ma 1 wł. i 3 4, Cz. drugie wł. 1 1 2 ogr. 3. Cendały, ob. Cendaty, Cendaty, al. Cędaty, mylnie Cendały. wś pow. sierpecki, ma 3 dm. , 44 mk. , 244 morg W r. 1578 Czindaty mają w 3 działach 2 łany, 4 zagr. z rolą. Siedzi tu Floryan Czindarski. Cepcewicze Małe, w dok. Czepczewicze, wś nad Horyniem, pow. łucki, gm. Horodec, 120 w. od Łucka, 117 dm. , 829 mk. Horyń oddziela 0. Małe od Wielkich, leżących na lewym brzegu. Były własnością Urbanowskich, Kwiatkowskich, obecnie Szczęsnego Poniatowskiego. Istnieje tu cmentarzysko pogańskie. 2. C. Wielkie, wś nad Horyniem, pow. łucki, 117 w. od Łucka, 160 dm. , 1320 mk. , cerkiew, młyn. Przy wjeździe do wsi ruiny pałacu. W okolicy wiele mogił i kurhanów. W 1577 r. C. należy do zamku Stepańskiego ks. Konst. Ostrogskiego, który wnosi z nich od 6 dym. półdworz. , 4 dym. na ćwierć, 3 ogr. W 1583 r. z Niemojewiczami należącemi r, 1577 do ks. Ostrogökiego przechodzą do Marcina Mężyńskiego, który wnosi z nich od 14 dym. , 4 ogr. Na początku w. XIX należały do Michała Urbanowskiego, obecnie część należy do Adama Poniatowskiego, druga do Maryana Chamca, ożenionego z Poniatowską. Mają 2626 dzies. dwor. Ceperów, Czeporów, wś i kol. nad Tykwą Połonką, pow. łucki, gm. Połonka, 9 w. na płd. zchd. od Łucka. Wś ma 30 dm. , 272 mk. ; kol. 7 dm. , 53 mk. Niegdyś własność popów ormiańskich, zobowiązanych do opatrywania ho rodni zamkowej Łucka. W 1570 r. wniesiono tu od 9 dym. , 1 bojarzyna 20 gr. , 2 ogr. po 2 gr. , 3 koł młyn. W 1577 r. Wasili Wartikowicz pop wnosi od 10 dym. po 10 gr. , 2 ogr. po 2 gr. , 3 kół młyn. , a w 1583 r. pop ormiański Hrehory od 8 dym. , 4 ogr. , 2 kół waln. , 1 folusz. Potem Esterhazych, 1848 r, Bromirskich, od których kupili Jarząbkowsey. Cepra, ob. t. I, 533, wś i dobra, pow. słucki, gm. Hrycewicze. Na początku XVI w. należała do Dołmatów z nadania kn. Fiedora Jarosławicza pińskiego z r. 1508, potwierdzonego r. 1523 przez Zygmunta Igo. Ob Rewizya puszcz. , st. 300 302. W 1618 r. Konstanty, syn Bohdana Dołmat wraz z żoną Jurkowską fundowali tu monaster, nadając mu C. , jako fundusz wieczysty. Wieś przeszła potem w ręce Celejówi 1 Celestynów Celiba Celin Celinów Celmy Cekarzew Celszuki Cendzik Centnerówka Centurya Cempkowo Cendały Cendaty Radziwiłłów. Monaster od r. 1696 był unickim, a r. 1839 został zniesiony. Dzieje monasteru podał archimandryta Mikołaj w dziele Historya minskoj Eparchii. We wsi jest cerkiew z r. 1740 fundacyi Gimbutów. Filia w Korzeniewiczach. Cerachy, wś, pow. lidzki, gm Różanka. Miała 24 dusz rewiz. , należała do dóbr Ludwinowo. Ceradz, ob. Czeradz, Cerbuny, dobra, pow. drysieński, własność Anny Wołkowej. Cerchy, al. Czyrchy os. , pow. kielecki, gm. Mniów, par. Chełmce. Nie podana w spisie z 1827 r. ni w reg. pob. z XVI w. Cerebug, Cerebuch, chutor i folw, , pow. wołkowyski, gm. Zelzin, przy wsi Szpaki. Folw. należy do dóbr Zelzin. Cerekiew, w dok. Czerkiew nowa, wś, pow. radomski. W r. 1330 należy do dóbr Dzierzka kanon, krak. i Hostaziusza jego brata, otrzymujących od Łokietka zamianę prawa średzkiego na magdeburskie. W połowie XV w. istnieje tu kościół par. drewniany. Łany km. dają dziesięcinę klasztorowi sieciechowskiemu, folw. plebanowi swemu. L. B. II, 533. Ob. Gotardowa wola. Cerekiew, u Dług. Capella Czerkyew, wś, pow. bocheński. Według Dłngosza istnieje tu kaplica św. Wawrzyńca, drewniana, uposażona zdawna trzema łanami, trzema Wielkiemi łukami, prawem rybołóstwa na Rabie i wrębu w lasach na potrzeby plebana. Prócz C. pięć wsi dawało dziesięcinę kościołowi. L. B. II, 158. Cerekwica 1. wś, pow. poznański. Kościół parafialny jak świadczy nazwa wsi i pierwotne wezwanie Omnipotentis Dei musiał już istnieć dawno bardzo. Dziedzic wsi Jan Swidwa Szamotulski oddał go koło połowy w. XVI protestantom. W r. 1619 przywrócił go katolikom Sędziwój Ostroróg Franc. z Bnina Radzewski, dziedzic wsi wzniósł r. 1632 nowy z drzewa, p. w. św. Wojciecha. Obecny wzniosła r. 1828 szambelanowa Dobrzycka. Księgi kościelne sięgają, r. 1688. 2. C. , w XVI w. Czyrkwycza, wś, pow. pleszewski. Sama nazwa wsi wskazuje na bardzo dawny początek kościoła paraf. p. w. św. Mikołaja. Kmiecie dziesięcinę pienieżną dawali plebanowi, po 15 gr. z łanu. W aktach kons. gnieźn. pleban tutejszy wzmiankowany jest pod r. 1418. Obecny kościół murowany pochodzi zapewne z w. XVI Blizkie sąsiedztwo że Żninem i fakt że jedna ze wsi należących do par. Żnin dawała dziesięcinę z łan. km. do C. stwierdzają także wielką starożytność parafii tutejszej, 3. C, wś, pow. wągrowiecki. Wspom. w dok. z r. 1265 i 1360. K. W. u. 414 i 1442. Cerekwica polska, al. wielka, wś, pow. złotowski. Dawna własność arcyb. gnieźn. , do której rości pretensye i chce zagrabić biskup kamiński, przed r. 1347. W r. 1374 Grzegorz Xl pozwala na oddanie dożywotnie wsi tej arcyb gnieźn. Jarosławowi, który ustąpił z arcybiskupstwa. K. W. n. , 1256 i 1703. Cerekwica, niem. Zirkwitz, wś, pow. trzebnicki. Spustoszona r. 1254 przez wojska książąt sprzymierzonych przeciw ks. Henrykowi bratu Konrada ks. głogowskiego. Mon. Pol. III, 23. Por. też Kod. Wielk. n. 588. Ob. Zirkwitz t. XIV. Cerkliszki 1. ob. t. I, 535, dobra, pow. święciański, gm. Michałowo, 4363 dzies. dwor. Dziedzictwo Józefa hr. Mostowskiego, od którego przeszły do syna jego hr. Edwarda, marszałka gub. wileńskiej, następnie syna ostatniego hr. Władysława, dziś jego córki, urodzonej z Katarzyny Szczytówny, Maryi ks. Januszowej Radziwiłłowej. Jest tu kaplica grobowa p. w. św. Domicelli, wzniesiona r. 1826 przez Domicellę z Siekierzyńskich hr. Mostowską. 2. C. , wś włośc, tamże, gm. Święciany. Miała 7 dusz rewiz. osad. w. ruskich. Należała do dóbr skarb. Mile. Cerkowce, wś, pow, lidzki, gm. Lebioda; r, 1865 miała 20 dusz rewiz. , należała do dóbr Skrybowce. Cerkowie 1 al. C. Moskiewskie, wś nad rz. Czeczerą, pow. rohaczewski, gm. Merkułowicze 16 w. , 77 dm. , 475 mk. , cerkiew, młyn, folusz, wiatrak. 2. C, dobra pow. rohaczewski, od 1875 r. własność Turczaninowych, 1834 dzies, 3. C. Horodeckie, dobra, pow. rohaczewski, dziedzictwo Abakumowych, 152 dzies. i Zemojtetów, 168 dzies. Cerkowie, ob. t. I, 535, wś nad rzką Wereśnią, pow. radomyski, gm. Krasiatycze, par. praw. Karpiłówka 14 w. , st. poczt. Radomyśl 90 w. , 82 dm. , 478 mk. , szkółka, 706 dzies. włośc. W XVII w. wś należała do dóbr metropolitów kijowskich, w nowszych czasach do Trubeckich, obecnie Fesenkowie mają 2566 dz. 1670 lasu. Cerkowiszcze 1. dobra, pow. borecki, od 1853 r, własność Rostkowskich, 411 dz. 2. C, wś, pow. klimowicki, gm. Chotowiż, 41 dm. , 263 mk. 3. C, wś i dobra nad rzką Popów Kołodiez, pow. klimowicki, gm. Kościukowicze. Wś ma 117 dm. , 525 mk. , cerkiew, wiatrak. Dobra, od 1873 r. własność von Szago, 382 dzies. , wiatrak. 4. C, wś i dobra, pow. mohylowski, gm. Cerkowiszcze. Wś ma 26 dm. , 182 mk. , zarząd gm. , cerkiew; dobra od 1878 r. własność Graczewych, 255 dz. Gmina obejmuje 22 miejscowości, mających 345 dm. i 2263 mk. Włościanie w liczbie 840 dusz, uwłaszczeni zostali na 3965 dz. W gminie znajduje się 2234 dz. lasów należących do większej posiadłości i 547 dz. włośc. 5. C, wś, tamże, gm. Połykowicze 10 w. . 6. C. , wś, pow. sieński, gm. Tołoczyn Zarzeczny 10 w. , 15 dm. , 106 mk. 7. C, ob. t. I, 535 N. 2 os. nad Uświaczą, pow. wieliski. Cerachy Ceradz Cerbuny Cerachy Cerchy Cerebug Cerekiew Cerekwica Cerkliszki Cerkowce Cerkowie Cesarka Cesarki Cesarski Cesinów Cetty Cewelicze Cerkowiszcze Chabne Cewów Cezarowo Cezaryn Chabdzin Cezaryszki gm. Cerkowiszcze, 35 w. od Wieliża, 2 cerkwie, zarząd gm. , 4 jarmarki. Wymieniona w dok. z 1653 r. jako należąca do dzierzawy sawińskiej. W sumaryuszu z 1765 r. podana jako ławnictwa wójtowstwa zakomelskiego w sstwie uświackiem. Ławnictwo obejmowało 9 wsi 7 w dzisiejszej gm. Cerkowiszcze, Gmina obejmuje 109 miejscowości, mających 959 dym. włośc. obok 30 innych, 6295 mk. włościan, uwłaszczonych na 10995 dzies. ziemi. Nadto w obrębie gm. znajduje się 14523 dz. większej posiadłości, 2301 dz. ziemi skarb. i 351 dz. cerkiewnej. 8. C, wś, pow. wieliski, gm. Kazakowo. Cerkowiszcze, urocz. około Radomyśla, z rudnią i młynem nad rz. Myką, wlasność monasteru pieczerskiego w Kijowie. Będzie to prawdopodobnie dzisiejsze przedmieście Radomyśla; Mykhorod. Cerkowizna, wś nad rz. Wartą, pow. noworadomski, gm. Radziechowice, par. Radomsk, ma 5 dm. , 51 mk. , 80 morg. włośc. i 2 dwor. Cerkówka, al. Łapki, wś, pow. kowelski, gm. Powursk, 30 w, od Kowla, 17 dm. , 103 mk. , cerkiew. Cerkowlanie, wś, pow. dzisieński, gm. Mikołajewo 10 w. . W r. 1865 miała 23 dusz rewiz. , należała do dóbr Wianuża. Cerkowniki, wś, pow. brzeski, gub. grodz. , gm. Ratajczyce, 32 w. od Brześcia, 30 dm, , 225 mk. , cerkiew, szkoła, 471 dzies. włośc. Na płn. wschd wsi znajdują się dwie grupy kurhanów, po 20 w każdej. Cerkowszczyzna 1. chutor, pow. żytomierski, gm. Lewków, 2 w. od Żytomierza, 5 dm. , 36 mk. 2. C, urocz. , tamże, gm. Uszomierz, 78 w. od Żytomierza, 6 dm. , 24 mk. Cerkwiszcze, kol. , pow. łucki, gm. Horodziec, 115 w. od Łucka, 17 dm. , 143 mk. Cerkowno 1. ob. t. I, 535. dobra skarbowe, pow. dzisieński, gm. Prozoroki, par. praw. Psuja. Znajduje się tu 21 kurhanów w dwóch grupach w pierwszej 13, w drugiej 8. Przy rozkopaniu kilka z tych kurhanów znaleziono szkielety ludzkie, bransolety bronzowe, topór żelazny i garnuszek gliniany. 2. C, wś nad jez. Oświejskiem, pow. drysieński, gm. Ignalin, par. kat. Oświej, 30 w. od Dryssy, 23 dm. , 450 mk. , cerkiew, zarząd gm. , szkoła. Cermoki, wś włośc, pow. święciański, gm. Kobylniki. W r. 1865 miała 41 dusz rewiz. Certenia, ob. t. I. 835, Czortyn, rzeczka, w pow. mozyrskim, lewy dopływ Sławeczny. Płynie z płn. ku połd. , ma ujście pod Nową Rudnią. Niegdyś w pow. owruckim, na pograniczu mozyrskiego. Cesarka, os. młyn. , pow. brzeziński, 1 dm. , 32 mk. , 120 morg. W r. 1827 był 1 dm, i 5 mk. Cesarka 1. ob. t. I, 535, os. młyń, pow. wiłkomierski, gm. Żmujdki, 11 w. od Wiłkomierza, 150 dz. 2. C, wś, tamże 23 w. od Wiłkomierza. Obie niepodane w spisie z 1892 r. Cesarki, zaśc, pow. wileński, gm. Malaty 10 w. , 3 dusze rewiz, należała do dóbr skarb. Białodwór. Cesarski dar, wś, pow. lipnowski, gm. i par. Nowogród, 20 w. od Lipna, ma 18 dm. , 78 mk. , 199 morg. Cesin, ob. Ciesin. Cesinów, folw. , pow. grójecki, gm. i par. Lipie, ma 10 dm, 156 morg dwor. i 29 włośc, Cetty, 1539 r. Czethi, 1557 Czethei, wś, pow. włocławski, ma 78 mk. 383 morg. W r. 1577 ma 3 łany km. , 2 zagr. Cewelicze, Cawelicze, w dok. Czewelicze wś, pow. włodzimierski, gm. Chorów, 28 w. od Włodzimierza, na płd. od Łokacz, 68 dm. , 405 mk. Nabyte r. 1542 od Czetwertyńskich prze Andrzeja Michała Sanguszkę z Wojnica i Łohaczami. R. 1577 ks. Roman Sanguszko wnosi od 9 dym. łan. , 2 ogr. , a w 1583 r. z 4 łan, 5 dym. . 2 kół waln. , 1 popa. W nowszych czasach własność Piwnickich, Koryckich, ma 451 dz. ziemi dwor. Cewów, pow. włodzimierski, ob. Cęgów, Cezarowo, wś, pow. wiłkomierski, gm. Owanta 12 w. , 39 w. od Wiłkomiorza. Cezaryn, kol. , pow. łucki, gm. Poddubce, 14 w. od Łucka, 55 dm. , 156 mk. Cezaryszki, zaśe. , pow. wileński, gm. i dobra Malaty, miał 5 dusz rewiz. Chabdzin, dawniej Chebdzino, mylnie Habzin, wś, pow. warszawski. Albert de Ch. kasztelan warszawski w dok. z r. 1435. Kod. maz. 183. W r. 1576 we wsi Chabdzino, par. Cieciszewo płaci pincerna od 1 4 łan. Tenże w Chebdzinku od 1 4 łan Ob. Habzin t. III. Chabne, ob. t. I, 537 8, msto nad Uszą, pow. radomyski, gm, Chabne, st. poczt. Radomyśl 90 w. , 241 dm. , 4670 mk. , dwie cerkwie, kościół katol, par. , gorzelnia, 3 cegielnie, młyn. Dobra, obejmujące, oprócz Ch. 14 wsi, mają 10200 dzies. dwor. i należą obecnie do Stanisława i Aleksandra Horwattów. Gmina obejmuje mstko i 13 wsi, mających 11490 mk. 149 kat, 8 roskoln. , 16 ewang. i 3352 żydów i 25525 dzies. ziemi 3498 lasu, 9919 nieuż, z czego 13503 dz. należy do posiadłości większej, 11972 do włościan. Ch. nadane przez wks. Aleksandra Jagiellończyka Połozom z włości zawskiej. Fenna Połozowna wychodząc za kn. Iwana Sieńskiego wnosi mu i Ch. , zagarnięte przez Andrzeja JakubowiczaNiemirowicza, wojewodę kijowskiego, po śmierci Semena Połoza. Zygmunt I r. 1532 nakazuje dobra oddać drugiemu mężowi Fenny, Dymitrowi Romanowiczowi Widenickiemu, który zaczął się nazywać Lubeckim. Małżonkowie Wideniccy Lubeccy otrzymują r. 1541 przywilej na osadę miasta Ch. i na jarmarki. W 1545 r. chwilowo Ch. włada Cerkowiszcze Cerkowizna Cerkówka Cerkowlanie Cerkowniki Cerkowszczyzna Cerkwiszcze Cerkowno Cermoki Certenia Chajówka Chabnie syn z pierwszego małżeństwa Dymitr Sieński. W tym czasie włość Oh. obejmuje 12. 7 mil kw. Ch. , chociaż schronienie ma w Owruczu, liczy się do pow. kijowskiego obwodu czarnobylskiego. Wnoszono wówczas dani miodowej z 14 służb 19 kadzi. Następnie Ob. oddane zostało przez Fennę synowi z drugiego małżeństwa Bohuszowi. Bohusz Dymitrowicz, ożeniony z Hanną. Montowtówną, umiera r. 1574, a szwagier jego Nasiłowski, ożeniony z Fenną Lubecką, oblega wdowę i zmusza do odstąpienia Ob. , Białowicz i Hładkowicz, na których to dwóch miała zapis 2000 kóp przez męża. Nasiłowscy nie utrzymują, się przy majątku i Fenna dochodzi do niego dopiero z drugim mężem Szczęsnym Charlińskim. W 1569 r. było w Ch. ogółem 50 dym. , mianowicie 15 ojczyców mieszczan płacących po 12 gr. , 9 ludzi kunicznych, którzy ogrody i role mają na czynszach, płacących po 6 gr. , 13 ludzi, którzy role i ogrody mają a z tego nie robią ani czynszu wnoszą, płacących po 4 gr. , ludzi na ogrodach tylko, płacących po 2 gr. , 3 komornic bab, podobnież po 2 gr. , 1 hultaj płacący po 41 gr. poboru. We włości podano w 13 siołach bez miasta 110 dym. ojczyców i 20 ogrodników. W 1581 r. Szczęsny Charliński, podkom. kijowski, wnosi Ch. od 11 osiadł. , 1 zagrod. po 6 gr. z 11 ubogich chałup po 2 gr. , z 2 komor. po 2 gr. , z 2 rzemieśl. , z kowala i szewca po 15 gr. , od popa 2 fl. , z rudy od koła 2 fl. , od kowala 12 ogr. , od 2, węglarzów po 12 gr. Do włości należało 16 wsi i słobód wsi Buhajówka, Byszów, Dowladów, Hłatkowicze, Hostoml, Maksymowicze, Marcinowicze, Nowaki, Ostrohladowicze, Płoskie, Wityczów, Zahale słobody Białosoroka, Bohuszewicze, Poselnicze, Strzeliczowa, z których wniesiono od 44 osiadł. i 28 zagrod. Wogóle wniesiono 52 fi. , 11 gr. poboru. W 1613 i 1625 r. w lasach palą popioły. W 1628 r. wniesiono z Ch. z 23 dym. , 12 ogr. i komor. , 6 przemysł. i przekup. , 1 koła młyńsk. i 3 rudn. , 1 popa. Chabnie, folw. , pow. połocki. Chabotów, al. Hlinki, chutor, pow. nowogradwołyński, gm. Rohaczew, 40 w. od mta pow. , 24 dm. , 126 mk. Chabowicze, ob. t. I, 538, wś, pow. kobryński, gm. Błoty, 19 w. od Kobrynia, 34 dm. , 357 mk. , cerkiew, szkoła, 2350 dzies. włośc. Na płn. zchd. , 5 w. od wsi znajduje się wielkie wzgórze, zwane Kniażna hora. Wieś wchodziła w skład ekonomii królewskiej kobryńskiej. Chabówka, ob. Habówka, Chabowo łazewo, Ch, świniary, i Ch. stara wieś, fol i dwie wsi, pow. płocki, gm. i par. Drobin. Ch. łazewo ma 1 dm. , 17 mk. , 83 morg. , Ch. Świn. 10 dm. , 155 mk, 319 morg. , Ch. star wieś 5 dm. , 55 mk. , 423 morg. W r. 1578 Ch. episcopi łazewo daje od 1 łan. km. , należy do par. w Słupi, Ch. stara wieś. ma 1 2 łan. km. 1 zagr. Siedzi tu przeważnie drobna szlachta bez kmieci. Ch. lazowo Jeże o, ma 3 1 2 łan. Ch. Świniary 2 1 2 łan. , Ch. stara wieś 5 łan. , 1 zagr. , 1 rzem. Jestto starożytna osada wymieniona w akcie uposażenia kościoła płockiego z połowy w, XIII. Chabowo, wś, pow. wieliski, gm. Czepie. Chabsko, wś, pow. mogilnicki. Wspom. w akcie uposażenia klasztoru w Mogilnie. K, W. n. 3. Chaby, wś, pow. brzeski, gub. grodz gm. Kosicze, 16 w. od Brześcia, 368 dzies. włos. Chachulki, wś włośc, pow. dzisieński, gm. Jazno; miała 9 dusz rewiz. , należała do dóbr skarb. Uholniki. Chaćki, zaśc, pow. święciański, gm. i dobra Szemetowszczyzna. W r. 1865 było 19 dusz rewiz. Chaćki, ob. t. I, 538, wś nad Taśminą, pow. czerkaski, gm. Werpuny, st. poczt. Śmiła 9 w. , st. dr. żel. Białozierje, 18 w. od Czerkas, 362 dm. ,, 2259 mk. , cerkiew, szkółka, 12 wiatraków. Na polach wsi stare mogiły. Chaćkowce, al. Chatkowce wś i dobra, pow. wołkowyski, gm. Tołoczmany, 8 w. od Wołkowyska. Wś ma 568 dzieś. ; dobra, własność Jelskich, 716 dz. Na polach wsi kurhany. Chaćkowicze, nś i fol. , pow. czauski, gm. Helenie 10 w. . Wś ma 34 dra. , 126 mk. , fol należy do dóbr Nowosiele. . Chaduny, wś, pow. drysieński, par. Oświej. Chainka, pow. bałcki, ob. Łukasiówka, Chajcza Mała i Wielka, dwie wsi nad rzką Pleszczahą dopł. Noryni, pow. owrucki, gm. i par. praw. Noryńsk 3 w. , 13 w. od Owrucza. Ch. Mała ma 47 dm. , 288 mk. , Ch. Wielka 142 dm. , 713 mk. Należały do Niemiryczów, Następnie Żabokrzyckich, Potockich, Milewiczów, Matuszewskich. Oh. Mała należała do Zieleniewskich, Zaleskich. Chajdów, r. 1676 Heydow, wś, pow. lubelski, par. Lublin. W r. 1676 płacą tu Dominikanie lubelscy od 10 poddanych. Chajecowszczyzna, wś, pow. święciański, gm. i dobra, Niestaniszki; miała 10 dusze rewiz. Chajęta, wś, pow. radzymiński. W r. 1578 płaci tu Chajęcki od 4 łan. kra. i siedzi drobna szlachta na 1 1 2 łan. Chajnówka, ob. t. I, 539, al. Szpakowa, wś, pow. czehryński, gm. Stawidły, st. poczt. Złotopol 25 w. , 66 w. od Czehrynia, 82 dm. , 404 mk. , cerkiew, szkółka, wiatrak. Wraz ze Stawidłami i Jamkami ma 1505 dzies. dwor. , należącej do Grewsa. Chajnowszczyzna, wś, pow. mścisławski, Chajówka, słoboda nad Irpeniem, pow. skwirski, gm. Łuczyn, st. poczt. i dr. żel. Chwastów 18 w. , 44 w. od Skwiry, 17 dm. , 69 mk. Chalcz 1. ob. t. I, 539, mstko i dobra na pr. brzegu Soży, pow. homelski, gm. Wietka. Chabnie Chabotów Chabowicze Chabówka Chabowo Chabsko Chaby Chachulki Chaćki Chaćkowce Chaćkowicze Chaduny Chainka Chajcza Chajdów Chajecowszczyzna Chajęta Chajnówka Chajnowszczyzna Chalcz Chałuica Chamionki Chamistrówka Chamsk Chalcza Chalepie Chaletów Chalcza Chamborowo Chambików Chałupki Mstko ma 253 dm. drewn, 207 należy do chrześcian, 46 do żydów, 1599 mk. 1240 prawosł. , 17 kat. i 342 żydów, cerkiew par. drewn. , dom modlitwy żyd, , gorzelnia, 3 wiatraki, dwa jarmarki, niegdyś wielce ożywione. Dobra, dziedzictwo WojniczSianożęckich, mają 1568 dzies. 2. C, st. dr. żel libawskoromeńskiej, pow. robaczewski, gm. Stara Rudnia 6 w. pomiędzy stacyami Żłobni U w. i Sołtanówka 10 w. , 751 w. od Libawy. Chalcza, oh. t. I, 539, wś nad rzką t. n. , dopł. Lehniczu, pow. kijowski, gra. i st, poczt. Rzyszczów 8 w. , 70 w. od Kijowa, 439 dm. , 2939 mk. , 1549 dzies. włośc. , 833 dwor. , cerkiew par. drewn. z r. 1752, szkółka cerkiewna, 23 wiatraków. Gniazdo rodziny Chaleckich, posiadających też Rzyszczów. Należała poprzednio do Działyńskich, obecnie drogą spadku adzi szewskich. Za Działyńskich do dóbr Ch. należały wsi Berezówka, Woronówka, Józefówka z 5119 dzies. ziemi. Obecnie Tarnowski ma tu 876 dzies. Chalepie, ob. t. I, 539, w dok. Chalep, Chalepl, Chalepie, Chołopie, Halepl, wś, pow. kijowski, gm. Stajki, st. poczt. Rzyszczów, 54 w. od Kijowa, 402 dm. , 1503 mk. , cerkiew drewn. z r. 1797, szkółka, cegielnia, 22 wiatraków. Wymieniona w latopisach pod r. 1136, jako zajęta przez ks. czernihowskich Olgowiczów, którym pomagali Połowcy. Na początku w. XV 1509 r. włada nią sułtan Alibejew, 1571 r. trzymają Iwan Sołtanowicz, który wnosi od 4 osiadł. , 1609 r. Fedor Sołtanowicz Chalepski a w 1628 r. Franciszek Zdzitowiecki. Chaletów, wś. pow. bychowski, gm. Horodziee, 48 dm. , 297 mk. Chalipówka, wś, pow, klimowiecki, gm. Zahustyn, 31 dm. , 192 mk. Chalno, w dok. Chalino, wś nad Zgłowiączką, pow. nieszawski. W r. 1262 Wolimir biskup kujawski zawiera układ z Piotrem i Jakóbem milites dziedzicami Ch. , na mocy którego biskup jako właściciel jednego brzegu rzeki wystawi młyn, w którym obaj dziedzice i ich następcy będą mieli prawo mleć 30 miar zboża rocznie. Ulanow. Dok. kujaw. 200, 27. Biskup tenże pozwalając na zbudowanie młyna we wsi Orle zastrzegł r. 1280, iż wolno będzie militibus heredibus de Chalyn 60 miar zboża tam mleć rocznie. Kod. dypl. pol. II, 99. W XVI w. istnieje tu parafia oddzielna złączona później z par. Swierczyn, Chałaidowa, ob. t. I, 541 Chałajdówka, wś nad rzką Jarowatką i przy linii dr. żel. płd. zchd. , pow. lipowiecki, gm. i st. poczt. Monastyrzyszcze 6 w. , 60 w. od Lipowca, 258 dm. , 1354 mk. , cerkiew par. z 1745 r. , szkółka, cerk. , młyn, 2 wiatraki. Chałaimgródek, ob. t. I, 540, wś, pow. berdyczowski, gm. Białopol, st. poczt. Berdyczów 30. w. , 343 dm. , 2279 mk. , cerkiew par. , młyn, wiatrak. Obecnie Eustachy Iwanowski ma tu 2328 dzies. Należy nadto do niego Czarnorudka 3662 dzies. i Lebedyńce 1129 dz. . Chałaimów, chutor nad Kamionką, pow. wasylkowski, gm. Kowalówka. Chaławy, w XVI w. Chalawi, wś, pow. szremski. Wspom. w dok. z r. 1366. K. W. n. 1567. Chałdziejówka, wś, pow. klimowicki, gm. Rodnia 4 w. , 45 dra. , 289 mk. Chałuica, ob t. I, 542 Chałwica, rzeka w pow. wieliskim, lewy dopływ Uświaczy. Bierze początek z błot na płn. od Wieliża, w pobliżu wsi Osinówki, przepływa przez jez. Niemykla i ubiegłszy 36 w. wchodzi do Uświaczy pod fol. Zahołodje. Od źródeł jez. Nieraykla nosi nazwę Czernieś, następnie od wyjścia z jeziora do wsi Nawołoki Niemykli, poczem przybiera nazwo Oh. Szeroka od 2 do 10 saż. Bieg ma powolny, dno ilaste, brzegi gliniaste, urwiste, lesiste. Chałupki 1. os. włośc, pow. opatowski, gm. Julianów, par Gliniany, mają 15 dm. , 213 mk. , 50 morg. 2. Ch, łaziskie, kol, pow. radomski, gm. i par. Wolanów, mają 8 dm. , 51 mk. , 28 morg. włośc. 3. Ch. , pow. włoszczowski, gm. Secemin, par. Przyłęk. Odl od Włoszczowy 14 w. 4. Ch. , os. , pow. włoszczowski, gra. i par. Moskarzów, 30 w. od Włoszczowy. 5. Ch. Zbrzańskie, wś, pow. jędrzejowski, gm. i par. Sobków, 27 w. od Jędrzejowa. Otrzymały nazwę od wsi Zbrza. Chambików, ob. t. I, 542, w dok. Chanhieków Chazbeków, Hadzbeków, wś nad Stuhną, pow. kijowski, gm. Dmitrowicze Wielkie, st. poczt. Demiówka 40 w. , 40 w. od Kijowa, 130 dm. , 769 mk. , cerkiew par. , szkółka, młyn, 10 wiatraków. Wymieniona w podróży Lassoty, jako niewielka wieś z młynem. Na początku w. XVII 1608 r. własność Kuszczyńskich i ich spadkobierców, W 1628 r. z połowy Ch. wnosi pobór Andrzej Chałaim od 1 dym. , 1 ogr. i 1 koła młyn. , z drugiej zaś Walenty Jankowski również od 1 dym. 1 ogr. i 1 koła młyn. W końcu zeszłego wieku należała do monasteru florowskiego w Kijowie. Chamborowo, wś nad rz. Widawką, pow. noworadomski, ma 8 dm. , 98 mk. , 132 mórg. Chaminicze, wś, pow. borecki, gm. Maślaki, 56 dm. , 282 mk. Chamionki, wś, pow. orszański, gm. Mikulino, 10 dm. , 77 mk. Chamistrówka, wś, pow. wilejski, gm. Krzywicze 7 w. ; miała 8 dusz rewiz. , należała do dóbr Motyki. Chamsk, wś, pow. sierpecki, gm. Żuromin, par. Chamsk, 27 w. od Sierpca, ma kościół par. wiatrak, 42 dm. , 544 mk. Kościół par. istnieje tu już w r. 1578. Wieś ma wtedy 21 1 2 łan. km. , 16 zagr. z rolą, 2 rzem. Na obszarsze Ch. po Chałdziejówka Chaławy Chałaimów Chałaimgródek Chałaidowa Chaminicze Chalno Chalipówka Charężów Charkowce Charki Charbielin Charałuh Charbice wstało Olszewo chamskie dziś Olszewo. Do par. należały też Dębsk i Poniatów miasteczko. Chamutne, wś, pow. wilejski, gm. i dobra Krzywicze 5 w. ; r. 1865 było 44 dusz rewiz. Chanbiehów, ob. Chambików. Chańcza, w dok. Chenna, wś, pow. stopnicki. Wymieniona w dok. z r. 1178 jako własność klasztoru sulejowskiego Kod. małop. I, 1. R. 1579 wś ta własność opata Jędrzej. , daje od 4 osad. , 1 łanu, 1 zagr. z rolą, 2 kom. , 1 zagr. Chańczyce, wś, pow. wołkowyski, gm. Świsłocz, 20 w. od Wołkowyska, 269 dzies. Chandogi, wś, pow. borecki, gm. Dubrowna 11 w. . Chanie, os. , pow. brzeski, gub. grodz. , gm. Robacze, 60 od Brześcia. Chaniewicze 1. wś i chutor, pow. grodzieński, gm. Skidel, 39 w. od Grodna. Wś ma 581 dzies. ; chutor własność Żuńskich, 73 dzies. Wymieniona w rewizyi ekon. grodzieńskiej z roku 1558, jako sioło we włości milkowskiej. 2. Ch. , dwa chutory, pow. słonimski, gm. Luszniewo, 34 w. od Słonima Jeden należy do dóbr Luszniewo; drugi własność Szyszków, ma 100 dz. Chaniów, ob. t. I, 542 Chanów, wś, pow. radomyski, gm. Rozważów, st. poczt. Kuchary, 50 w. od Radomyśla, 136 dm. , 906 mk, 678 dz. ziemi włośc, szkółka, wiatrak. W 1624 r. należy do Olizarów Wołczkowiczów, następnie do dóbr metropolitalnych, obecnie wchodzi w skład dóbr Unin hr. Branickich. Chańki 1. os. , pow. brzeski, gub. grodz. , gm. Rohacze, 66 w. od Brześcia. 2. Ch. , wś i folw. , pow. prużański, gm. Murawiewska, 43 w. od Prużany. Wś ma 34 dz. ; folw. , należy do dóbr Hermany. Chapanówka 1. chutor, pow. kamieniecki, okr. pol. Gródek, gm. Kujawy, 50 w. od Kamieńca, 2. Ch, mylnie Chapanowa, ob. t. I, 542, wś nad Uszycą, pow. uszycki, okr. pol. Dunajowce 24 w. gm. , st. poczt. i par. Mińkowce 4 w. , 15 w. od Uszycy, 20 dm. Chapany, wś, pow. rohaczewski, gm. Ciechinieze 7 w. . Charabrowo, pow. sieński, ob. Chorobrowo, Charakowa, os. , pow. lepelski, gm, Smolańce, gorzelnia. Charakowo, wś, pow. dzisieński, gm. Mikolajewo 10 w. ; miała 19 dusz rewiz. , należała do dóbr Różlukty. Charałuh, wś, pow. rówieński, gm. Meżyryez, par. praw. Kiecka Wielka 6 w. , 57 w. od Równego, 42 dm. , 486 mk. , szkoła. Charbice górne i Ch. dolnedwie wsi i folw. nad rz. Ner, pow. łódzki, gm. Puczniew, mają wraz z os. młyn. 31 dm. , 320 mk. , 576 morg. dwor. , 126 włośc. i 4 os. młyu. W r. 1576 Ch. mają 2 1 2 łan. km, 2 zagr. , karczmę, 9 osad. Ch. Prussek łan. km. , 4 zagr. , karczmę, młyn, 4 osad. Charbielin, niem. Harbelin, wś, pow. kościański Szmigielski. W r. 1286 Przemysław II, ks. polski potwierdza posiadanie Ch. i Dłużyna klasztorowi w Lubiniu, wbrew żądaniom synów Boguszy niegdyś dziedzica tych wsi. K. W. n. 561. Wieś posiadała już w XV w. kościół par. p. w. Wnieb. N. P. M. i św. Jakóba Istniał już r. 1470. Gdy podupadł, odbudowała nowy i uposażyła wdowa po Andrzeju Opalińskim, marsz. w. kor. , matka Łukasza Opalińskiego, wtedy nieletniego. Gdy kościół ten splonąjł Piotr Opaliński, dziedzic Ch. i Dłużyny, przeniósł parafię do tej ostatniej wsi i tam wystawił nowy kościół a w Ch. na miejscu kościoła stanęła drewniana kapliczka. Charbinowice, w dok. z 1278 r. Cherubinovichi, wś, pow. pińczowski, par. Sokolina. Leszek czarny r. 1278 potwierdza kupno wsi Ch. przez komesa Klemensa miecznika sandom. za 150 grzyw. , nadaje mu sądownictwo w tej wsi i uwalnia ją od ciężarów prawa polskiego. Kod. dypl. pol. III, 122. Włodek z Ch. cześnik krakow. występuje w dok. z 1365 i 1375 r. W połowie XV w. dziedzicem jest Stanisław z Teczyna h. Topór. Wś ma 5 1 2 łan. km. i karczmę, z których dziesięcinę pobiera scholastyk wiślicki. fol. dawał kościołowi w Sierosławicach. L. B I, 416. Charchów księży, wieś, pow. sieradzki, Wspom. w dok. z r. 1136 r. K. W. n. 7. Dawna posiadłość arcyb. gnieźń. W r. 1518 płaci od 6 1 2 łan. Charczyca, wś, pow. grodzieński, gm. Skidel, 37 w. od Grodna, 241 dz. Charężów, wś, pow. kielecki. W r. 1827 wś rząd. 4 dm. , 18 mk. Charki 1. wś, pow. prużański, gm. Horodeczna, 20 w. od Prużany, 966 dzies. 2. Ch, , wś, pow. dzisieński, gm. Postawy 33 w. ; miała 29 dusze rewiz. 3. Ch. , wś, pow. wilejski, gm. i dobra Serwecz 7 w. ; r. 1865 miała 48 dusz rewiz. Charki, wś, pow. kowelski, gm. Korniki, 44 w. od Kowla, 32 dm. , 176 mk. Charkowce, ob. t. I, 546, wś nad rzką Żyłką, dopł. Słuczy, pow, nowogradwołyński, gm. Ostropol, st. poczt. Lubar 30 w. , st. dr. żel. Połonne 45 w. , 120 w. od mta pow. , 214 dm, , 121 mk. , cerkiew drewn. z 1878 r. , szkółka cerk. od 1870 r. . Cerkiew filialna we wsi Ferdynandówce. Własność niegdyś ks. Lubomirskich. Obecnie sukcesorów Franc. Żurawskiego. Charkówka 1. dobra, pow. czauski, od 1872 r. własność Żurawkowych i Chrapunowych, 595 dzies. , młyn i folusz. 2. Ch. , wś, pow. borecki, gm. Puhłaje 8 w. . Charkówka, ob. t. I, 546 al. Mitkowce, wś nad rzką Piroh al. Kiszczychą, pow. humański, gm. Iwanka, st. poczt. Buki 12 w. , 30 w. od Charkówka Chamutne Charchów Charbinowice Chamutne Chanbiehów Chańcza Chańczyce Chandogi Chanie Chaniewicze Chaniów Chańki Chapanówka Chapany Charabrowo Charakowa Charakowo Charczyca Charłanowo Humania, 169 dm. , 1261 mk. , cerkiew, 2. olejarnie, 4 młyny, 2 wiatraki. Charkowo, błoto, w pow. orszańskim, w gm. Dobromyśl, w pobliżu wsi Ostrowo; zajmuje do 3500 dzies. Charlejów, r. 1569 Charliów, wś, pow. łukowski. W r, 1569 ma 7 łan. km. , 10 zagr. Charlejówka, ob. t. I, 546 al. Charlijówka, wś, pow. skwirski, gm. , st. poczt. i dr. żel. Popielnia 12 w. , 33 w. od Skwiry, 243 dm. , 2260 mk. , cerkiew, szkółka cerk. , młyn, 6 wiatraków, 1915 dzies. ziemi dwor. , należącej obecnie do Popowych. Niegdyś należała do włości pawołockiej. R. 1628 w zastawie u wojewodziny wileńskiej Hieronimowej Chodkiewiczowej, która wnosi od 2 dym. Charłamowo, pow. wieliski, ob. Woniuczka. Charłanipowsiczyzna, wś, pow. dzisieński, gm. Pohost Nowy 6 w. , miała 12 dusz rewiz. , należała do dóbr Zaleś. Charłanowo, wś, pow. wieliski, gm. Krest. Charłapowicze, wś pow. rohaczewski, gm. Ciechnicze, 50 dm. , 366 mk. Charłapowo, wś, pow. drysieński, par. Zabiały. Charłęż, u Dług. Karwansch, w spisie pob. z XVI w. Charliqs, wś, pow. lubartowski, par. Bystrzyca. W r. 1676 Wacław Stoiński płaci tu pogłówne od 5 osób z rodziny, 4 dwor. , 9 poddan. Charłupia 1. mała, wś, pow. sieradzki. Kościół par. p. w. Narodzenia N. P. M. wspomniany w aktach z 1457 r. jako dawno istniejący. Na początku XVI w. zbudowano nowy, konsekrowany T. 1540. Łaski L. B. I, 435. Wieś wspom. w dok. z 1339 r. K. W. n. 1292. 2. Ch. wielka, w. XVI Chartlupia major, wś, pow. sieradzki. Kościół par. p. w. św. Bartłomieja wspomniany w aktach gnieźn. pod r, 1457. Według wizyty z r. 1683 kościół był drewniany, ozdobiony wewnątrz malowaniami, miał 5 ołtarzów. Łaski, L. B. I, 418 i przyp. . ob. Garbów. Charpaczka, ob. t. I, 548 wś nad rzką Drybną, dopł. Bohu, pow. hajsyński, gm. Kuna, na płn. zchd, od Ładyżyna, 165 dm. , 1381 mk. , cerkiew, szkoła. Charpinicze, w 1566 r. Charpowicze, wś, pow. wieliski, gm. Kozakowo. Charsy, wś nad Bugiem, pow. brzeski, gub. grodz. , gm. Domaczewo, 45 w. od Brześcia, 31 dm. , 390 mk. , cerkiew, szkoła, 1165 dzies. włośc, i 72 dz. ziemi cerk. Charucza, al. Chorucza Wielka l. wś, pow. rówieński, gm. i par. praw. Międzyrzecz 2 w. , 47 w. od Równego, 31 dm, 424 mk. 2. Ch, Mała al. Charuczka, wś, tamże, 50 w. od Równego, na wschód od Międzyrzecza, ma 19 dm. . 272 mk. Wsi tę należały do włości międzyrzeckiej ks. Koreckiego, który 1577 r. wnosi od 6 dym. , 5 ogr. W spisie miejscowości niepodane. Niegdyś własność ks. Ostrogskich, Zamoyskich, Koniecpolskieh, Wyleżyńskich, Steekich, Lubomirskich, Małyńskich. Charynki 1. pow. wieliski, ob. Borowkowo. 2. Ch. , wś, tamże, gm. Krest. Charyno, pow. newelski, ob. Białochwostowo, Charyton, urocz. , pow. brzeski, gub. grodz. , gm. Dmitrowicze, należy do dóbr Gryszczyce. Charytońce 1. . wś, pow. sieński, gm. Czereja, 24 dm. , 150 mk. 2. Ch. , wś, pow. oszmiański, w 1650 r. należała do dóbr holszańskich ks. Sapiehów. Por. Charytony, Charytoniszki, wś włośc, pow. wileński, gm. Mejszagoła 10 w. ; miała 12 dusz rewiz. , należała do dóbr skarb. Mielki. Charytonówka, ob. t. 1, 548 Charytanówka, wś, pow. radomyski, gm. i st. poczt. Korostyszów 4 w. , 29 w. od Radomyśla, 72 dm. , 470 mk. , szkółka, 2 młyny. Włościanie uwłaszczeni na 90 dzies. W 1628 r. wnosi ztąd Wojciech Olizar Wołczkowicz od 5 ogr. , 2 kół młyn. W ostatnich czasach nabyta od hr. Olizarów przez Plemiannikowa. Charytonowo, zaśc, pow. połocki, własność Pohoskiego, 40 dzies. Charytony 1. wś, pow. kobryński, gm. Zbirogi, 22 w. od Kobrynia, 124 dzies. włośc 2. Ch. , wś, pow. oszmiański, gm. Horodźki 8 w; miała 25 dusz rewiz. , należała do dóbr Wiszszniów hr. Chreptowiczów. Ob. Charytońce. 3. Ch. , wś włośc, pow. oszmiański, gm. Traby; miała 4 dusze rewiz. , należała do dóbr skarb. Łyczkowce. Pod wsią starożytne cmentarzysko. Charzowice, wś, pow. pińczowski, gm. Czarkowy, odl. 30 w. od Pińczowa. W połowie XV w. dziedzic Ujezdzki h. Drużyna. Dziesięcinę łan. km. pobiera prepozyt wiślicki, z fol. pleban w Sokolinie. L. B. Ii 412. Charzowice 1. u Dług. Charzewycze, wś, pow. brzeski Galicya. W połowie XV w, należy do par. w Melsztynie. Dziedzic Spytek Melsztyński. Wś ma 5 zagr. dających dziesięcinę dziekan, krakow. Łan jeden, karczma z rola i folw. dają. kościołowi św. Krzyża w Melsztynie. L. B. I, 14. 2. Ch. al. Charzewice, wieś, pow. tarnobrzeski. Zdawna posiadała kościół filialny. Grzegorz pleban de Charevicz w dok. z 1302 r. Kod. dypl pol. III, 169. Wś należała do pow. lubelskiego. W połowie XV w. posiada kościół par. drewniany, uposażony ziemią, łąkami i lasem, tudzież karczmą. Dziesięcinę ze wsi pobierał pleban. Dziedzicem był Jaa Blinowski. L. B. II, 366. Parafią tutejszą dopiero w r. 1797 włączono do par. Rozwadów z pozostawieniem w Ch. kościoła filialnego. Por. Dokarzów. Charzyny, wś, pow. sierpecki. W r. 1578 były Ch. major dziś Szadkowięta, miały 3 łaju 3 zagr, , Ch. Gemby dziś Borzymy 1 łan. , Charkowo Charzyny Charzowice Charytony Charytonowo Charytonówka Charytoniszki Charytońce Charyton Charyno Charynki Charucza Charsy Charpinicze Charpaczka Charłupia Charłęż Charłapowo Charłapowicze Charłanipowsiczyzna Charłamowo Charlejówka Charlejów Charkowo Chebdów Chebdzice Chebdzino Chechłowo Chechły Chejłów Chejłowa Chełkowo Chełm Ch. Długie dziś Dłużyce 1 2 łan. i Ch, Rogale Chaszczowata, ob. t. I, 550, mstko nad Bohem, pow. hajsyński, gm. Chaszczowata, 70 w. od Hajsyna, 143 dm. , 642 mk. , zarz d gm. , cerkiew par. , kaplica katol. , 2 domy modl. żyd. , 2 szkoły, cegielnia, targi. Gmina obejmuje 14 wsi, mających 1886 dm. , 11282 mk. 4298 dusz rewiz. , 47477 dz. ziemi 27724 ornej, z czego 23750 dz. należy do posiadłości większej, 9333 do skarbu, 13348 do włościan, 1046 do cerkwi. Chatki, chutor. , pow. żytomierski, gm. Piat ka, 34 w. od Żytomierza, 12 dm. , 59 mk. Chatutycze, wś, pow. oszmiański, gm. Bienica 2 w. . W r. 1865 miała 134 dusz rewiz. , należała do dóbr skarb. Marków. Chausty, wś, pow. oszmiański, gm. Bienica 18 w. , r. 1865 miała 55 dusz rewiz. , należała do dóbr Zaleś. Chawłodno, r. 1282 Gavlodovo, wś, pow. wągrowiecki. Wspom. w dok. z r. 1282. R. 1360 klasztor w Łeknie sprzedaje kasztelanowi z Rogoźna Ch. i Olesno, otrzymuje za nie Kobylec i 30 kóp groszy. K. W. n. 505 i 1430. Chazbeków, ob. Hadzbeków. Chazbijewicze, wś, pow. trocki, gm. Międzyrzecz 8 w. ; miała 32 dusz rewiz. , należała do dóbr Waka. Chażyn, ob. t. 1, 550, wś, pow. berdyczowski, gm. Bystrzyk, st. poczt. Berdyczów 8 w. , 130 dra. , 836 mk. , cerkiew par. , szkoła cerk młyn. R. 1593 sieliszcze Hażyna przy Berdyczowie Tyszkiewiczów. Obecnie własność Wacława Mazarakiego, ma 1240 dz. dwor. Chąśno, w reg. pob. z 1579 r. Chazno, wś, pow. łowicki. W r. 1579 włość arcybiskupia należąca do Łowicza, ma 18 1 3 łan. kra. , 3 łany wójt, 3 kom. Chebdów, ob. Hebdów. Chebdzice, ob. Hebdzie. Chebdzino, ob. Chabdzin. Chechłowo, al. Chochłowo wś, dobra i os. , pow. bielski, gub. grodz. , gm. Narojki, par. Pierlejewo, 53 w. od Bielska. Wś ma 79 dzies. włośc. , dobra w części Będziłowiczów 82 dzies. , w części Czarkowskich 72 dz. ; część należy do dóbr Smarklica. Osada ma 70 dzies, , należących do kilku właścicieli. Chechły, wś, pow. kozienicki, par. Oleksów. W dok. z r. 1252, , Prata que dicuntur Chechel a comite Krzywosando data. Własność klasztoru sieciechowskiego. Jeszcze za Długosza są to łąki tylko, ale nienależą już do klasztoru. W r. 1569 jest tu 5 właścicieli płacących pobór od 9 tan. , 7 półłanków, 8 zagrod. , 1 komor. Chechły, w dok. z 1421 r. robczicze seu Chechli, wś, pow. ropczycki. Jest to część pierwotnych Ropczyc. W dok. z 1421 r. odróżnione są miasto i przedmieście Robczyce i wieś Antiqua robczieze seu Chechli. Kod. kat. krak. II, 473. Chejłów, ob. t. I, 552, wś, pow. skwirski, gm, Pawołocz, st. poczt. i dr. żel. Popielnią 8 w. , 30 w. od Skwiry, 183 dm. , 1044 mk. , cerkiew drewn. z 1779 r. , szkółka cerk. , 3 młyny, 3 wiatraki. Obecnie ma tu Zamorski 128 dz. i Kudryn 110 dzies. Chejłowa, wś nad rzką Konełką, pow. lipowiecki, gm. Sarny, st. poczta Monastyrzyszcze 6 w. , 65 w. od Lipowca, 75 dm. , 818 mk. , cerkiew, szkółka cerk. , 2 wiatraki. Osadzona w zeszłym wieku przez Macieja Lanckorońskiego, wwdę bracławskiego, dziedzica Monasterzyszcz. Około r. 1865 z Leskową należała do Dachowskich. Chełkowo, wś, pow. kościański. Wspom. w dok. z r. 1388. K. W. n. 1883. Chełm 1. miasto pow. gub. lubelskiej. W r. 1890 było 8202 mk. stałych i 3038 zapisanych do ksiąg ludności niestałej, ogółem 11240 mk. Bród zapisanych do ksiąg stałej ludności było 1046 prawosławnych, 1885 katol, 52 prot. i 5652 żydów. Szkoła techniczna dr. żel. nadwiśl. mieszcząca się pierwotnie w Lublinie przeniesioną zotała do Oh. , Ch. centrum ziemi t. n. w r. 1564 płacił od żydów wogóle 250 fi. szosu, grzyw. 18, od 24 przekupniów soli po 6 gr. , od 4 włóczęgów po 12, od 112 rzemieśl. po gr, 4, ich towarzyszów 25 po gr. 1, od 4 cerkwi po fl. 2, od 4 bań gorzał. po gr. 24, od 74 ubogich kom. po gr. 4, od 15 zagr. folwarku chełmskiego po 4 gr. W pow. chełmskim w r. 1890 było 112409 mk. zapisanych do ksiąg ludności stałej i 7378 mk. niestałych. Sród ludności stałej było 45686 praw. , 37527 katol, 17484 prot. kolonistów niemieckich i 11711 żydów. W roku 1880 na obszarze powiatu chełmskiego. znajdowało się lasów prywatnych nieurządzonych 62871 morg. , lasów urządz. 12457 m. , wyciętych a niezadrzeniowych 4149 m. , danych za serwituty 6129 m. , dawnych włościańskich 444 m. , do osad miejskich należących 1869 mr. , sadów dwor. 234 mr. , sadów włośc. 56 m. Kolberg 0. Chełmskie obraz etnograficzna Z materyałów pośmiertnych wydał J. Kopernicki Kraków 1891, t. 2. 2. Ch. , wś, pow. noworadomski. Tutejszy kościół par, p. w. św. Mikołaja starożytny bardzo, miał wedłe opisu Łaskiego zdawna po trzech plebanów z których każdy miał odrębną część parafii w zarządzie. Względem każdego z plebanów prawo patronatu wykonywali inni dziedzice z obrębu parafii. Łaski, L. B. H 200, 204. Wedle Długosza wieś Zagajów w par. Kazimierza mała daje dziesięcinę z folw. kościołowi w Chełmie in terra syradensi L. B. II 420. W tomie 1 Sł. G. umieszczono opis tej wsi przez omyłkę dwukrotnie p. n. Chełm str. 558 i Chełmu 568. W tym drugim opicie podano wiadomość Chaszczowata Chełm Chełmno Chełmiec Chełm Chełmica Chełmce Chełmca o kościele. 3. Ch, , wś, pow. olkuski, par. Golaezowy W połowie XV w. własność bisk. krakowskich ma folwark, 14 łan. km. , 2 łany sołtysie 2 karczma. Dziesięcinę pobiera biskup. L. B. II, 57 Chełm 1. wś, pow. krakowski. W połowie XV w. dziedzicami byli Chełmscy h. Ostoja. Dziesięcinę 12 łan. km. i 2 karczem pobierała prebenda Dziewiątelska w Krakowie. Długosz skarży się, że przez wcielenie łan. km. do obszarów nowo potworzonych folwarków utraciła prebenda dziesięciny oddawane, jako folwarczne, kościołowi św. Marcina w Krakowie. L. B. I 63 i II 20. 2. Ch. , w dok. Quelme, wś nad Raba, na wzgórzu połoźona, pow. bocheński. Wymieniona w dok. z r. 1198 śród włości klasztoru miechow skiego. Nadał ją dominus Michera wraz z kościołem, dziesięcinami, targowiskiem i karcjsmami. Kod. mał. II, 13, Henryk ks. krak. i szląjski w r. 1232 tej wsi i innym włościom klasztornym daje swobody od ciężarów różnych. R. 1260 daje Bolesław ks. krak. klasztorowi pobór cła w Ch. od wozu parokonnego ćwierć skojca, od jednokonnego połowę opłaty powyższej. W r. 1331 Władysław król nadaje klasztorowi mostowe na Rabie w tejże wysokości co cło powyższe. Kod. mat II, 51, 277. Według zeznań rządcy klasztornego, z 1349 r. dochód ze wsi, karczmy i cła wynosił 18 grzyw. W r. 1380 wezwany jest tutejszy pleban przez sąd duchowny do Krakowa w kwestyi praw miejscowego kościoła. W r. 1382 toczy się w Kijakowie sprawa o meszne od kmieci wsi Targowisko, z której wnosić można, iż parafia w Ch. istniała od niepamiętnych czasów. Kod. mał. m 78, 93, 330, 341 i Kod. dypl. pol. III 228. W r. 1412 przełożony klasztoru miechowskiego wzniósł tu nowy kościół. Mon. Pol. hist. U, 894. W połowie XV w. stoi kościół par. drewniany p. w. św. Jana Chrzc. Pierwotnie zarządzali parafią miechowici, później zachowali tylko prawo patronatu. We wsi było 7 zagrod. z rolami, dających dziesięcinę do 8 grz. swemu plebanowi a czynsz od 7 skojców do fertona od zagrody klasztorowi. Dług. L, B. II 113 i III 8. Chełm, al. Ch. wielkie wś, pow. pszczyński. W polowie XV w. własność bisk. krak. , należąca do par. Lędziny, miała. 22 łan. km. dających dziesięcinę wartości do 20 grzyw. scholastykowi sandomierskiemu. L. B. I, 79 i U, 228. Jan ks. opawski i raciborski nagradzając spustoszenia jakie poczynił w dobrach bisk krakow. nadaje bisk. krak. Janowi r. 1391 wsi swe książęce Chełm, Jemielno i Koszutów. Chełmca, wś, pow. kaliski, ob. Chełmce. Chełmce l. wś, pow. skierniewicki. W roku 1579 płacą tu Jan i Hieronim Doleccy dziedzice Dolecka i części Psar od 5 1 2 łan. km. a Mateusz od 1 3 4. W r. 1870 było 108 mk. 2. Ch. r. 1579 Chełmcza, wś nad rz. Pokrzywnicą, pow. kaliski, gm. Żydów, ma 67 dm. , 506 mk. Wieś ta stanowi zdawna własność miasta Kalisza. Wspom. w dok. z r. 1330. K. W. n. 1112. W r. 1579 burmistrz z rajcami płacą od 10 1 2 łan. , 5 zagr. , 3 rzeźn. . Kościół par. p. w. Narodzenia N. P. Maryi jest bardzo starożytnym. W przywileju Przemysława ks. wielkopolskiego występuje jako świadek Paweł pleban chełmecki. Parafia tutejsza stanowiła uposażenie kanonii kaliskiej a wieś zdawna była własnością miasta Kalisza. Przy kościele znajdował się dom szkolny. Łaski, L. B, II, 53. 3. Ch. , wś. pow. kielecki. Kościół par. p. w. św. Mikołaja i św. Maryi Magdaleny, wspomniany w aktach kons, gnieźń. z początku w. XV jako dawno istniejący. Na początku XVI w. stoi tu kościół murowany z wapienia, na górze poza wsią. Parafia należy wtedy do archidyecezyi gnieźnieńskiej, dziś do sandomierskiej. Zniszczony przez pożar został odbudowany i konsekrowany ponownie r. 1661. Łaski L. B. I, 590 i przyp. . Chełmce, w dok. z XIII w. Chelmen i Chelmiecz, pow. inowrocławski. Paweł archidyakon kruszwicki, między r. 1233 a 1257 nadaje kościołowi kruszwickiemu wieś Ch. daną jego ojcu przez ks. Bolesława. Ulanow. Dok. Kujaw. 175, 6; 191, 17; 215, 40. Na dok. z r. 1257 podpisałsię Wenceslausplebauus de Chelmiecz. Istniał więc już wtedy kościół parafialny. Plebana wspomina też akt z r. 1395. K. W. n. 732. Wieś ta była w połowie własnością biskupa włocławskiego Ch. wielkie a w połowie kapituły Ch. małe. W r. 1557 wś kościelna Ch. wielkie płaci od 40 1 2 łan. , 3 zagr. , 1 włócz. , Ch. małe od 10 łan. , 1 zagr. Chełmica wielka i mała, dwie wsi, pow. lipnowski. Należała r. 1236 do grodu włocławskiego. Kod. dypl. pol. II, 15. W r. 1564 CL wielka ma kościół par. 19 łan. km. , młyn, karczmę, kowala. Płacą poboru 11 fi. , 12 gr. , 2 sol. Ch. mała ma 12 łan. , 4 zagr. , karczmę, młyn; płacą 7 fi. , 22 gr. Dziedzicem Ch. wielkiej jest Wal. Czerski, Ch. małej Ezechiel Chełmicki. Chełmiec, wś, par. Nowy Sącz. Własność klasztoru sądeckiego w dok. z r. 1280. W połowie XV w. ma 19 łan. km. dających dziesięcinę bisk. krakow, L. B. I, 561. Chełmno, w dok. z r, 1238 Halm, wś nad rz. Ner, pow. kolski. Comes Calco dał tę wieś 1192 r. wraz z Kupininem, Komorowem, Ostrowem i Dąbiem klasztorowi w Strzelnie wobec Konrada ks. mazow. i wojewody Krystyna R. 1238 w Dankowie Kazimierz ks. kujawski oddala żądanie komesa Simona, syna Simona de Ludisch pragnącego odebrać te włości klasztorowi, ze względu na to, iż klasztor posiadał te wsi już lat 46. Ulanow. Dok. Kujaw. , 123, 10. Zapewne jednak klasztor drogą zamiany czy sprzedaży pozbył się tych odległych i niedogo Chełmsko Chełmo Chełmo Cherubinowice Chersonka Cheptyńce Chemsko Chełsty Chełstowo Chełpowo Chełp Chełmża dnych mu włości. R. 1284 Przemysław II ks. polski potwierdza nadanie dziedzictwa Oh. przez Berwolda z Kalisza kościołowi gnieźnieńskiemu. Zdaje się, że arcybiskupi gnieźn. mieli tu zdawna swe działy. Ztąd spotykamy Ch. w dok. z 1136 r. i w liczbie posiadłości nadanych cystersom przez arcyb. Bogumiła wraz z Dobrowem, K. W, n. 7, 136, 539, 656, 1354. Jan Łaski zamienił wieś na miasto co potwierdził następnie Zygmunt I przywilejem z r. 1530. Wkrótce jednak osada straciła cechy miasta. W reg. pob. z 1576 r. Ch. podane w liczbie wsi arcybiskupich, daje pobór od 8 łan, 2 zagr. , 2 karczem, młyna, 2 bań gorzał, , 12 rybaków po 8 gr. Kościół par. p. w. Narodzenia N. P. M. istniał tu zapewne już w wieku XV. Około r. 1780 wystawił nowy kościół drewniany prymas Ostrowski, plebanem wtedy był ks. Cieciszewski kustosz kolegiaty uniejowskiej, gdy kościół ten spłonął r. 1871 wzniesiono nowy murowany na górze r. 1875. Łaski, L. B. II, 442 i przyp. . Chełmo, ob. Chełm, Chełmsko, też Chemsko i Hemsko, niem. Gollmuetz, wś, pow. skwirzyński, ma 1019 ha 730 roli, 7 łąk, 155 lasu, 53 dm. , 563 mk. 12 prot. . Posiada kościół par. murowany, o którym wspomina już Lib. Ben z 1510 r. Wś była własnością opatów bledzewskich. Pierwotnie parafialny, później przyłączony jako filia do Rokitna, oddany był wraz z kościołem rokitniekim r. 1661 klasztorowi w Bledzewie, Do roku 1835 obsługiwali go cystersi. W r. 1580 opat bledzewski płaci od 14 łan. km. , 10 zagr, , 6 kom. , kowala, 50 owiec i pasterza. Wspom. w dok. z 1390 r. K. W. n. 1891. Chełmża, miasto w Prusach zachodnich. W r. 1895 ma 7579 mk. Chełp, ob. Chełb t. I. Chełpowo, w dok. Chelpow, wś nad rzką Brzeźnicą, pow. płocki, par. Brwilno. R. 1185 Ziro wojewoda mazow. potwierdza włości nadane przez rodziców jego i dziadów kościołowi N. P. Maryi na przedmieściu podgrodzie płockiem. Do nich należą Osiek z jeziorem i przyległościami, targowisko Bochny z karczmą, Opinogóra, Ostrowo, Chełpowo, Popłacin, Dung, Ostrowąs z kościołem, Serock, Mory. Sam od siebie dał Barcice, Suwin, Krągi, Dręszewo i Słupno z kościołem. Ulanow. Dok. kujaw. , 287, 1. Helmanus condam Czesznikonis, civis plocensis sprzedaje sołtystwo i młyn we wsi Chełpowie Arnoldowi rektorowi kościoła św. Bartłomieja w Płocku za 150 kóp groszy. Ziemowit ks. mazow. w r. 1412 zezwala na ten akt pod warunkiem, że przy kościele św. Bartłomieja będzie utrzymywany kapelan, który ma odprawiać mszę poranną de baeata Virgine. Kod. maz, 156. W r. 1578 we wsi Chełpowo w par. Płock część należąca do grodu płockiego ma 12 1 2 łan. km. Sierdzą też 2 zagr. z rolą, 2 piekarze, młyn dziedz. Rinek o 1 kole, 2 rzeżnicy, 3 łany plebana płock. , młyn dziedz. o 2 kołach, propinacya piwna grodu płockiego. Chełstowo, wś, pow. płocki. W r. 1408 siedzą tu Boleszczyce. Kapica, Herbarz. Chełsty, u Dług. Chelsthy, wś, pow. opoczyński. W połowie XV w. dziedzic Zaklika Tarło, h. Topór. Łany km. dają dziesięcinę prebendzie Turebskiej w Sandomierzu. L. B. I, 352. Chemsko, ob. Chełmsko. Cheptyńce, ob. t. I, 571, wś nad rzką Skwilą, pow. proskurowski, 92 dm. , 702 mk, , cerkiew, młyn. Chersonka, wś nad rz. Łysianką, pow. czehryński, gm. Subotów, par. praw. Janicz, st. poczt. Czehryń 3 w. , przy trakcie do Elizawetgradu, 150 dm. , 647 mk. , młyn, 6 wiatraków. Wchodziła w skład sstwa czehryńskiego, obecnie należy do dóbr skarbowych. Cherubinowice, ob. Charbinowice Chęciny 1. miasto. W dok. którym Bolesław Wstydliwy nadaje r. 1275 wieś Łagiewniki Mikule podkom. sandom. , powiedziano o tej wsi sitam prope hancin in castellatura de Malogoseh, que fuit haminum nostrorum qai Lagewnici Fulgariter appellantur. Łagiewniki leżą wprawdzie daleko dość około 4 mil od Chęcin, ale okolice te były wtedy mało zaludnione. Widocznie Chęciny nie miały kasztelanii i należały do Małogoszczy. Zameszek jakiś czy dwór książęcy musiał tu istnieć. Kod. małop. I, 105, 174. Wr. 1306 Władysław Łokietek nadaje biskupom krakow. Chancin castrum nostrum ducale ze wsiami przyległymi Brzegi, Brzeźno, Radkowice, Gróry, Zajączków, Soleszyce, Leśnica, Cieśle, Skotniki, Złotniki i Wszekropy. R. 1310 bawi w Ch. Łokietek. W dok. r. 1325 powiada tenże król Richosin. .. in districtu Civitatis nostre Chancin situatam. R. 1330 dn. 14 czerwca odbywa się tu wiec, aa którym się zgromadzili panowie świeccy z arcyb. Janisławem. Łokietek bawi tu też r. 1318 dn. 20 marca i 1331 r. 26 maja. Kod. kat. krak. I, 148, 178, 189. Grzegorz starosta chęc. występuje w dok, z r. 1365. W r. 1367 dn. 4 listop. bawi tu król Kazimierz a przy nim Wiskota kasztelan chęciński. W dok. z r. 1384 występuje Marcin Korczak wójt chęciński, sądzący sprawę Jana Troppera i sukcesorów o posiadłości w obrębie miasta nabyte za 250 grzyw. Ławnicy zasiadający w sądzie mają nazwiska w połowie niemieckie. Kod. mał. III 211, 354. Długosz powiada o Ch. iu quo minera lasuri optimi abunde effoditur. L. B. I, 465. Odróżnia on Stare i Nowe Chęciny, mające oddzielne kościoły parafialne. Role miejskie tworzyły cztery pola pierwsze zw. Jerzmaniec dawała dziesięcinę do 2 grz. prependzie szydłowieckiej w Kielcach, drugie pleb. w Starych Chęcinach, trzecie kościołowi w Nowych Chęcinach, czwarte kościołowi Chilimony Chibnie Chibnie Chiderki Chidra Chidry Chilaki Chilczyce Chilewicze Chilino Chilki Chilkowicze Chilkowo Chilmonowce Chilmony Chiłowszczyzna Chim Chimry Chimrycze Chimy Chincińszczyzna Chiniówka Chinocza Chiny Chiszyn Chizów w Złotnikach. L. B. I, 466. W r. 1573 miaato daje szosu fl. 34, od żydów ubogich fl. 8, z ról miejskich fl. 4, czopowe fl. 102 gr. 20. W skład ststwa wchodziły wsi Ch. stare, Ko rzecko, Gałęzice, Gałczyce, Szewce, Bolechowiee, Radkowice, Wc a murowana, Zajączków i Gnieździska, Falisławice, Korczyn. 2. Ch. stare, ob. Starę Chęciny t. XI. Kondaki. O kopalniach rud ołowiu i miedzi w okolicy Kielc i Chęcin. Przegląd Technicz. t. XVIII r. 1883 i t. XIX r. 1884. Chibnie, w dok. Chybniowo, wś, pow, wieliski, gm. Usmyń. W spisie z r. 1765 podana w lawnictwie lipieckiem wójtowstwa usmyńskisgo. Chiderki, al. Choderki, wś, pow. słonimski, gm. Kossowo, 42 w. od Słonima, z wsiami Rackiewicze i Storoźewszczyzna ma 1660 dzies. włośc. Chidra, al. Chidry wś i folw. pow. brzeski, gub. grodz. gm. Dworce, 59 w. od Brześcia. Wś ma 429 dz. włośc, folw. należy do dóbr Abramy. Chidry, wś i chutor, pow. kobryńaki, gm. Wierzeholesie, 7 w. od Kobrynia. Wś ma 682 dz. włośc, chutor, własność Skowrońskich i ZadaiDOwskich, 124 dz. Wś wchodziła w skład ekonomii kobryńsskiej. W 1563 r. sioło zamkowe kobryńskie Ch. miała 22 włók grunta przepadłego, błotnistego, z tego 1 włóka wolna wójtowska. Chilaki, wś, pow. grodzieński, gm. Brzostowica Mała, 45 w. od Grodna, 296 dz. Chilczyce, wś włośc, pow. lidzki, gm. Rożanka. W r. 1865 miała 2 dusze w części należącej do dóbr skarb. Rożanka i 11 dusz w części należącej do Łudwinowa. Obecnie Szczuków. Na polach wsi trzy kurhany. Chilewicze, wś, pow. oszmiański, gm. Subotniki 5 w. . W r. 1866 miała 33 dusz rewiz. , należała do dóbr Iwień. Chilimony 1. urocz. , pow. słonimski, gm. Zdzięcioł, 42 w. od Słonima, należy do dóbr Żyburtowszczyzna. 2. Ch. , ob. Chilmony. Chilino, 1765 r. Czylino, wś, pow. wieliski, gm. Hino. W 1765 r. leży w ławnictwie podolskiem wójtowstwa kamińskiego. Chilki, ob. t. I, 668. Chyłki, wś w pobliżu rzeki Borowicy, pow. kaniowski, gm. Szenderówła, st. poczt. Korsuń 24 w. , 78 w. od Kaniowa, 101 dm. , 663 mk. , cerkiew par. drewn. z r. 1773 szkółka cerk. , 2 wiatraki. Ch. w zeszłym wieku należały do ks. Woronieckich, 1791 r. nabyte ze wsią Skrypczeńce przez Malczewskiego, 1846 r. nabywa je Michał Głębocki, od którego 1850 r. kupuje Kazimierz Grudziński, ojciec poety Stanisława. Obecnie przeszły w obce ręce. Chilkowicze, wś, pow. mohylewski, gm. Pawłowicze, 33 dm. , 210 mk. Chilkowo, wś, pow. wieliski, gm. Ilino. Chilmonowce, wś, pow. wołkowyski, gm. Tołoczmany, 11 w. od Wołkowyska, 144 dzies. Chilmony, al. Chilimony, wś nad Sidranką, pow. sokólski, gm. Hrebienie, 35 w. od Sokółki, 70 dm. , 609 mk. , 1464 dzies. włośc. Chiłowszczyzna, wś, pow. wilejski, gm. i dobra Parafianów; miała 17 dusz rewiz. Chim, chutor, pow. sieński, należy do dóbr Borek. Chimry, wś włośc, pow. oszmiański, gm. i dobra skarbowe Bakszty; 6 dusz rewiz. Chimrycze, al. Chimbrycz, ob. t. 1, 580. w spisie osad Chimryn, wś, pow. nowogradwołyński, gm. i par. praw. , Miropol 11 dm. , 192 mk. Należała do klucza miropolskiego ks. Ostrogskich, Lubomirskich, droga wiana za córką Kaspra Lubomirskiego przeszła do Walewskich, poczem sprzedana Rostworowskim, od których nabyli Czapscy. Chimy 1. wś, pow. orszański, gm. Barań 13 w. . 2. Ch. ,. wś, pow. rohaczewski, gra. Horodziec 6 w. , 33 dm. , 207 mk. Chincińszczyzna, chutor, pow. Ostrogski, gm. Krzywin, 13 w. od Ostroga, 10 dm. , 43 mk. Chiniówka, chutor, pow. Ostrogski, gm. Kunie w, 15 w. od Ostroga, 10 dm. , 67 mk. Chinocza, ob. t. I, 580, w dok. Chinicze. Chinowicze, Chynoha, Hynoha, wś nad Stubłem, pow. łucki, gm. Osowa, 125 w. od Łucka, 66 dm. , 430 mk. , cerkiew, młyn. Była przez czas jakiś miasteczkiem. W 1577 r. należy do włości Czartoryjskiej kn. Michała Czartoryjskiego, który wnosi od 4 dym. , a r. 1582 ks. Michałowa Czartoryska płaci od 26 dym. , 2 kół walu. Obecnie własność Węgrzynowskich, 2920 dz. 1880 dz. lasu. Chiny, dwór, pow. dzisieński, gm. Ihumeuonowo. Niegdyś attyn. Szarkowszczyzny Jana Nikodema Łopacińskiego, ssty mścisławskiego, od którego 1807 r. przeszły do syna jego Józefa. Później Pawłowskiego, Boguckiego, wreszcie przeszły w obce ręce. Do dworu należała wś Bujki 39 dusz rewiz. . Chiszyn, Chiszyno, Chiszino, Hyzino, niegdyś wś w dorzeczu Uborci t. j. w dzisiejszym pow. owruckim. Nadana r. 1511 przez Zygmunta wraz z Masiewiczami i Białowieżą kn. Tymofiejowi Kapuście. W 1569 r. należy do Kapustów, było w niej 3 bojarów putnych. Jako wiano za Maryną Andrzejówną Kapuścianką przechodzi do Bohdana Sapiehy, kaszt. brzeskiego, który 1581 r. wnosi od 10 osiadł. 1 popa. W 1628 r. we władaniu Aleksandra Niemirycza, który wnosi od 6 dym. , 3 ogr. Chizów 1. wś nad rz. Dobryczą, pow. rohaczewski, gm. Dowsk 15 w. , 65 dm. , 507 mk. , cerkiew, młyn. 2. Ch. , ob. Chizy. Chizy Chiżówka Chiżna Chiżyńce Chiżniki Chizy 1. dobra, pow. rohaczewski, dziedzictwo Łapickich, 108 dzies. 2. Ch. , Chizów, tamże, od 1876 r. Czerepanowych, 423 dzies. , młyn wodny, folusz. Chiżna, ob. t. I, 580, wś nad rzeką Tiwą, pow. humański, gm. Chiżna, st. poczt. Buki 9 w. , 49 w. od Humania, 448 dm. , 1962 mk. , szkółka cerk. , młyn wodny. Około r. 1865 należała do Parfienowa. Gmina obejmuje 10 miejscowości 9. siół i 1 wś, mających 12286 mk. 32 kat. i 468 żydów i 20862 dzies. 17323 orn. , 584 łąk, 313 lasu, 920 pod wodami i błotami i 662 nieuż. , z czego 11279 dz. do posiadłości większej. Chiżniki ob. t. I, 580, w dok. J yiniki, wś nad rzką Białką, dopł. Słuczy, pow. nowogradwołyński, gm. Kustowce, par. praw. Czarna 3 w. , 94 w. od mta pow. , 96 dm. , 616 mk. , cerkiew filialna drewn. z r. 1791, szkoła cerk. od 1872 r. . W 1583 r. należy do włości ostrogskiej ks. Ostrogskiego, wwdy kijowskiego, który wnosi od 8 dym. , 8 ogr. , 2 podsus. Obecnie własność Apollona Łozińskiego, b, marszałka pow. nowogradwołyńskiego. Chiżówka, Chiżawka ob. t. I, 580, wś nad rzką b. n. pow. nowogradwołyński, gm. Żołobne, par. praw. Horbasza Wielka, 22 w. od mta pow. , 68 dm. , 452 mk. , szkoła, młyn. Własność Puławskich i Woroninów. Chiżyńce 1. ob. t. I, 581, wś, pow. zwinogródzki, gm. Żurzyńco, st. poczt. Łysianka, 30 w. od Zwinogródki, 384 dm. , 2643 mk. , cerkiew, szkółka cerk. , 8 wiatraków. 2. Ch. , ob. t. I, 580, w dok. Hiżyńce, wś, pow. winnicki, gm. Hawryszówka, 94 dm. , 900 mk. , cerkiew par. , szkoła. W 1579 r. należy z Łuką, do ststwa Winnickiego. W 1615 r. z Miziakowem i Sałaszami oderwana do majątku Kalinowskich, za sumę ciążącą na Winnicy jeszcze od czasu Zygmunta Augusta. 3. Ch. , w spisie urzęd. Choiyjice, wś nad dwoma stawami, pow. żytomierski, gm. Krasnosiołką 6 w. , 69 w. od Żytomierza, 16 w. od Olszanki st dr. żel. , 98 dra. , 531 mk. prawosł. , 3 katol. i 6 żydów, cerkiew par. drewn. z r. 1807, młyn. Wchodziła w skład ordynacyi ostrogskiej. W 1753 r. wraz z Bratałowem dane mecenasowi Dłuskiemu, od którego nabyta przez Aleksandra Piotrowskiego. Obecnie podzielona na kilka częśei. Jedną posiada bar. Stakelberg, drugą Konstanty Malinowski, 187 dzies. Chlastowa, wś, pow. międzyrzecki. W roku 1580 należy do par. w Kosieczynie, ma 5 1 2 łan. km. , 4 zagr. , 4 kom. , 1 2 łan. km. W r. 1633 własność Budzisława Mieczyckiego z Mieczykowa. Wedle wizyty z 1738 r. była tu kaplica katol. zabrana przez heretyków, którzy utjrzymywali tu swego ministra. Obecnie ludność wsi protestancka. Słownik Geograficzny T. XV. Zeszyt 172. Chlebów, wś, pow. łowicki, par. Lipce, ma 134 mk. , 450 morg. . W r. 1827 ma 9 dm. , 75 mk. Dawna posiadłość arcyb. gnieźn. Wspom. w dok. z 1359 r. K. W. n. 1404. W r. 1579 płacą tu od 2 łan. , 2 działków, 1 łanu wójt. Chlebowo 1. wś, pow. warszawski, par. Pęcice. W r. 1580 było 2 3 4 łan. km. ; r. 1827 było 2 dm. , 16 mk. Spis urzęd. z r. 1870 niepodaje tej nazwy. 2. Ch, , wś, pow. płocki, W r. 1576 ma 6 1 2 łan. km. , 7 zagr. 3. Ch. , wś, pow. nieszawski, ma 128 mk. , 668 morg. dwor. , 65 włośc. W r. 1557 ma 2 łan. kra. , 2 zagr. , 1 rzem. 4. Ch. , wś. pow. lipnowski, ma 331 morg. dwor. , 28 włośc. W r. 1708 Adam Karnkowski, kaszt. wyszogrodzki nabył od Wojciecha i Mikołaja Chlebowskich część ich w Ch. R. 1722 Michał Chlebowski trzeci dział dziedziczny odprzedał Karnkowskiemu. Chlebowo, wś, pow. wrzesiński. Wspom. w dok. z 1366 r. K. W. n. 1562. W reg. pob. z XVI w. pominięte. Chlebowszczyzna, w spisie urzęd. Chibowszczyzna, zaśc; pow. dzisieński, gm. Pohost Nowy 1 w. ; miał 3 dusze rewiz. , należał do dóbr skarb. Linkowszczyzna. Chlewisk Górny i Dolny, dwie wsi, pow. sokolski, gm. Bagna, 35 w. od Sokółki, 197 dzies. włośc. Chlewiska 1. wś, pow. konecki. W połowie XV w. istnieje tu kościół par. z kamienia p. w. św. Stanisława. Dziedzicami wsi Dobiesław i Strasz Odrowąże. L, B. II, 518. Nie można więc odnosić fundacyi, ze względu na dedykacyą, do początku w XII Kościół tutejszy, pierwotnie romański przerobiony około r. 1511 zbadał i opisał Wł. Łuszczkiewicz. Sprawozd. Komisyi hist. sztuki, t. VI Kraków, 2. Ch, wś, pow. lubartowski. Wr. 1676 płacą tu pogłówne od 44 poddanych. Chlewiska, w dok. Chlevischa, pow. inowrocławski. W dok. z 1250 r. śród włości biskupstwa włocławskiego. Ulanów. Dok. Kuj. 187, 13. Paweł rector ecclesie de Chlevicz w dok. z 1286 r. Kod. dypl. pol. . II, 111. Chlewiszcze 1. ob. t, I, 584, wś, pow. brzeski, gub. grodz. , gm. Połowce, 50 w. od Brześcia, 43 dm. 338 mk, 847 dzies. 2. Ch. , dobra, pow. kobryński. gm. Wołowiel, 50 w. od Kobrynia, własność Kantorowych, 842 dzies. 3. Ch, zaśc, pow. wilejski, gm. Radoszkowicze 16 w. ; miał 8 dusz rewiz. , należał do dóbr Biesiady. Chlewnik, wś, pow. wieliski, w tak zw. wieliskiej obodnicy. Chlewno, wś, pow. bychowski, gm. Bycz U w. , 95 dm. , 465 mk. , cerkiew par. Chlewo, wś, pow. kaliski. Targowisko z karczmami Chlev nadane klasztorowi w Lądzie przez Mieszka starego, będzie to zapewne późniejsza wieś kościelna, której klasztor dla dal20 Chłypnówka Chłusy Chłusowo Chłus Chłuplany Chłaniów Chlewo Chłapińce Chłopy Chłupianska Chłędowo Chłapotyn Chłodnowłóki Chłopczyce Chłopeckie szego położenia, się pozbędzie. Ulanow Dok. Kuj. 357, 8. Kościół par. p. w. św, Benedykta wspomniany w aktach kons. gnieźn. z 1354 r. istniał już zapewne w wieku XIII Obecny kościół murowany pochodzi z t. 1766. W r. 1642 arcyb. Maciej Łubieński wcielił do par. Ch. kościół w Gaci. Łaski, L. B. II, 60. Chlewo, wś, pow. ostrzeszowski. W 1360 r. Przecław bisk. wrocławski, oddaje dożywotnie wsi, położone między miastami Bolesławiec, Kopno i Ostrzeszow, a w ich liczbie i Ch. Stefanowi Gromassy, kanon. pozn. dla doprowadzenia ich do lepszego stanu. K. W. n. 1432. Chlewska wola, wś, pow. włoszczowski. W r. 1581 Stan. Moskorzowski płaci tu od 2 łan. km. , 1 zagr. rolą. , 2 zagr. bez roli, 1 kom. , 2 ćwierci roli. Brzustowski od 1 łan. Ob. t. I, 585. Chlina, wś, pow. olkuski, gm. Żarnów. W połowie XV w. wieś królewska, ma kościół par. drewniany p. w. św Bartłomieja, 30 łan. kra. , sołtystwo na 2 łan. , karczma. Łany km. dawały dziesięcinę do 20 gr. biskupowi krak. , sołtysie plebanowi. Meszne dawano kościołowi w Żarnowcu. L. B. II, 97. R. 1771 Ch. z Wolą Libertową, Wierzbicą i Żebrowem, dzierżawa król. w ręku Michała Walewskiego płaci kwarty 3300 fl. , 26 gr. Wójtostwo Chlińskie trzyma Górski i płaci 109 zł. Chludnie, wś, pow. kolneński. R. 1413 w Łomży Jan ks. mazow. nadaje 7 dziedzicom z Lasocie w zamian za wieś Dobrałąka, 50 łanów lasu Chludnia zwanego. Zygmunt I r. 1532 potwierdza jeszcze 12 łan. wykarczowanych nadmiaru, który wykazało przemierzenie. Za tę część zapłacili Chludzińscy 48 kop. Kapica, Herbarz. Chludno 1. ob. Chłudowo. 2. Ch. , ob. Klodno, Chludowo, al. Chludno, wś, pow. poznański. Wspom. w dok. z 1252 r. W r. 1280 Przemysław ks. polski potwierdza targowisko we wsi Ch. i nadaje mu przywileje. Wieś ta stanowi własność klasztoru w Owińskach już w r. 1252 K. W. n. 306, 496. Chłaniów, wś, pow. krasnostawski. W roku 1564 istnieje tu kościół parafialny. Wieś wspom. w dok. z r. 1465. Chłapińce, pow. żytomierski, przys. Horożan. Chłapotyn, pierwotna nazwa mstka Krasnystaw ob. t. IV, 644, w pow. nowogradwołyńskim. Niewiadomo kiedy zmienił nazwisko. Władysław Jagiełło i ks. Witold potwierdzają kn. Fedorowi Daniłowiczowi Ostrogskiemu posiadanie Ch. wraz z Ostrogiem, Zasławiem i Korcem. W 1435 r. Iwan Aleksandrowicz Czetwer tyński otrzymuje od Świdrygajły przywilej na Ch. W 1537 r. nabywa go Fedor Andrzejowicz i Sanguszko i zaraz sprzedaje ks. Ilii Ostrogskie mu. W 1577 r. przy Berezdowie ks. Konst. Ostrogskiego, który wnosi z 1 dym, za dwora. , 4 dym. na półdworz. , 5 dym. na ćwierc, 4 ogr. Jabłonowskim dostał sie na mocy tranzakcyi kolszowskiej 1753 r. Chłapowo, wś, pow. średzki. Wspom. w dok z r. 1352. K. W. n. 1313. Chłędowo, dziś mylnie Chlądowo i Chlandowo, wś, pow. poznański. Wspom. w dok. zr. 1352 K. W. n. 1315. Chłodnowłóki Podsoroczyno, urocz. , pow. sokólski, gm. Ostrów, 30 w. od Sokółki, 57 dz. Chłopczyce, wś, pow. samborski, par. Rudki. E. 1360 Kazimierz krói potwierdza nadanie wsi Ch. przez Lwa ks. ruskiego Chodkowi Matutejowiczowi. Matwiejowiczowi, Kod. małop. m, 137. ; Chłopeckie, chutor, pow. olbopolski, gm. Demówka. Chłopy, jezioro, w pow. latyczowskim, około Neteczyniec Nowych. Przepływa przez nie rz. Rów. Chłupianska słoboda, wś nad Jasieńcem, pow. owrucki, gra. Pokalew, par. praw. Chłuplany 12 w. . Chłuplany, w dok. Chłuple, Chłupleńska, wś w dorzeczu Sławecznej, pow. owrucki, gm. Pokalew, st. poczt. Owrucz 22 w. , 39 dm. , 284 mk. , cerkiew drewn. z r. 1761. W skład par. praw. wchodzą Stuhowszczyzna, Chłupianska Słobodą, Olenicze, Szyrkowszezyzna, Skrebielicze, Nahorały, Kużmińszczyzna i Rudnia Barbarówka. W całej par. 191 dm. , 1563 mk. praw. , 6 katol. , 14 żydów. Niegdyś około 1569 r. własność Deszkowskich, ziemian bracławskich, 1628 r. Jana Hipolita Rodkiewicza, miecz, kijowskiego, który wnosi od 3 dym. , 6 ogr. , 1 koła młyn. , poczem wchodzi do włości welednickiej. W 1694 r. należy do Franciszka Potockiego, ssty owruekiego. Obecnie Krukowskiej, posiadającej 2650 dzies, ziemi dwor. Chłus, os. pod Siemiatyczami, pow. bielski, gub. grodz. , gra. Siemiatycze, 45 w. od Bielska, młyn i 3 domy. Chłusowo, dobra, pow. orszański, własność Kitajewskich, 350 dzies. Chłusy 1. wś, pow. rohaczewski, gm. Rassoehy 2 w. , 38 dm. , 190 mk. 2. Ch, wś, tamże, gm. Stołbuny 11 w. , 25 dm. , 163 mk. 3. Ch, , wś, pow. lidzki, gm. Możejki Wielkie, 15 dusz rewiz. , należała do dóbr Dzikuszki. Chłypnówka, ob. t. I, 587, wś, pow. zwinogródzki, gm. Tarasówka. st. poczt Zwinogródka 5 w. , 58 dm. , 781 mk. , cerkiew, szkółka, młyn, wiatrak. Wś założona w połowie zeszłego wieku. Chłystowicze, okolica i dobra, pow. grodzieński, gm. Łasza, 16 w. od Grodna. Okolica ma 188 dzies. , dobra własność Horbaczewskich, 78 dz. Chłystowicze Chmarówka Chmielnica Chmielne Chmielna Chmielki Chmieliszcze Chłystówka Chmielisko Chmielewszczyzna Chmielewo Chmieleniec Chmieleń Chmiele Chmielarze Chmielany Chłystówka, wś nad Dnieprem, pow. orszański, gm. Chłystówka, 19 dm. , 127 mk. , zarząd gminy. Gmina obejmuje 92 miejscowości, 722 dm. i 4222 mk. Włościanie, w liczbie 1494 dusz, uwłaszczeni na 6082 dzies. W gminie znajduje się 17278 dzies. lasów większej posiadłości. Chłystowo, pow. wieliski, ob. Chłystywo. Chłystunówka, Chłystynówka, ob. t. I, 587, wś nad Olszanka, przy linii dr. żel. Chwastowskiej, pow. czerkaski, gm. Chłystunowka, st. poczt. Horodyszcze 7 w. , 60 w. od Czerkas, 778 dm. , 3920 mk. , cerkiew, szkółka cerk. , 2 młyny, 29 wiatraków. Gmina obejmuje 3 sioła, 12158 mk. 17 żydów i 10361 dzies. z czego 4093 dz. posiadłości większej, 6049 dz. włościan. Chłystywo, al. Chłystowo, wś, pow. wieliski, gm. Baranowo. W 1765 r. w ławnictwie aleksiejewskiem wójtowstwa usmyńskiego. Chłyszczewo 1. dobra, pow. mścisławski, od 1874 r. własność Denisenków, 512 dzies. 2. Ch. , tamże, dziedzictwo ZieńkowiczówRadus, 149 dzies. Chmarówka, ob. t. I, 587, wś, pow. hajsyński, gm. Miahkochody, 134 dm. , 593 mk. , cerkiew, młyn. Chmielany, zaśc, pow. święciański, gm. Kiemieliszki 2 w. ; miał 8 dusz rewiz. , należał do dóbr Świrany. Chmielarze, os. , pow. olkuski, gm. Sułoszowa, 22 w. od Olkusza. Nie podana w spisie z 1827 r. Chmiele 1. wś, pow. brzeski, gub. grodz. , gm. Wysokie Litewskie, 36 w. od Brześcia, 174 dzies. 2. Ch. , wś, pow. wieliski, w tak zw. wieliskiej obodnicy. Chmieleń. wś, pow. nowomiński, gm Bareząca, par. Mińsk, ma 136 mk. , 229 morg. Chmieleniec, dobra pow. rohaczewski, od roku 1880 własność Kłoczkowych, 1641 dzies. Chmielewo 1. wś, pow. węgrowski. W dok. z 1476 r. występują, częściowi dziedzice wsi Ch. al. Łukie. Kod. maz. 274. W ostatnich czasach Ch. wchodziło w skład dóbr Turna. 2. Ch. , wś, pow. pułtuski, gm. Gołębie par. Klukowo. W r. 1827 było 21 dm. , 113 mk. W roku 1576, , Chmielewo magna, łan. 1 1 2 zagr. 1. Ch. parva w par. Nasielsk 1 łan. Ob. Górki t. II 715. 3. Ch. , wś, pow. pułtuski, gm. Kleszewo, par. Zambski. W r. 1827 wś rząd. 6 dm. , 40 mk. Wymieniona w dok. z XIII w. śród włości kościoła płockiego. Por. Zambski t. XIV. R. 1578 ma 14 łan. , 4 zagr. Należy do klucza złotoryjskiego. Chmielewo, wś, pow. brzeski, gub. grodz. , gm. Turna, 20 w. od Brześcia, 44 dm. , 499 mk. , cerkiew, szkoła, 928 dzies, włośc, 44 dz. cerk. 38 łąk i pastw. , 2 lasu, 1 nieuż. , i 139 dzies. większej własności. Chmielewszczyzna 1. wś i dobra, pow. sokólski, gm. Zubryca, 11 w. od Sokołki. Wś ma 46 dzies. ; dobra, własność Janiewiczow, 178 dzies. 2. Ch. , wś, pow. nowoaleksandrowski, gm. Dukszty 10 w. , 30 w. od mta pow. Niegdyś attyn. Dryświat, należała do folw. Ogrodniki. Dzis własność Górskich. 3. Ch. , zaśc, pow. święciański, gm. i dobra skarbowe Daugieliszki; 4 dusz rewiz. Chmielisko, chutor, pow. Ostrogski, gm. Piererosłe, 30 w. od Ostroga, 3 dm, 23 mk. Chmieliszcze 1. przys. wsi Ołtusz, pow brzeski, gub. grodz, gm. Ołtusz, 48 w. od Brześcia. 2. Ch. , okolica, pow. grodzieńskie gm. Hudziewicze, 46 w. od Grodna, 93 dzieś. 3. Ch. , al. Chmielnica, dobra, pow. kobryński, gm. Rohoźna, 50 w. od Kobrynia, własność Szutkowskich, 99 dz. 4. Ch. , urocz. , pow. prużański, gm. Kotra, należy do dóbr Widno. 5. Ch. , dobra, urocz. i os. , pow. wołkowyski, gra. Łyskowo, 47 w. od Wołkowyska. Dobra własność Marcinkiewiczów, 246 dzies. , urocz, należy do Bergów, ma 87 dzies. ; os. własność Pietkiewiczów i Messingów, 76 dz. 6. Ch. , wś, pow. wieliski, gm. Cerkowiszcze. W 1765 r. podane w ławnictwie głazunowskiem wójtowstwa zakomelskiego w sstwie uświackiem. Chmieliszcze, wś, pow. żytomierski, gm. Sołotwin, 39 w. od Żytomierza, 62 dm. , 369 mk. Chmielki, al. Chmielniki, wś, pow. wieliski, gm. Uzkie. Chmielna 1. wś nad Rosią, pow. czerkaski, gm. Meżyrów, st. poczt. , Kamieńskie 5 w. , 433 dm. , 2597 mk. , cerkiew drewu. z r. 1769, szkółka cerk. , szkółka gminna, 4 młyny, 13 wiatraków. W 1740 r. było tu 50 chat. Wś należy do dóbr meżyryckich Parczewskich. 2. Ch. , ob. t. I, 588, wś nad rz. t. n. dopł. Bu, czy, pow. kijowski, gm. Hostoml, st. poczt. Borszczahówka 13 w. , 32 w. od Kijowa, wraz ze wsią Kisielówka płd. część wsi Kozińce i urocz. Nowinka ma 49 dm. , 488 mk. , młyn. Należała do dóbr międzyrzeckich, do 1811 r. Edwarda Hołowińskiego, poczem Butowiczów. Butowicz część ziemi podarował włościanom, a resztę r. 1860 sprzedał Kosakowskiemu i Bałachowskiemu. Obecnie Ch. z Kisielówką 3565 dzies. , w tem 3380 lasu, są. własnością kupca kijowskiego Barskiego. Chmielne, wś, pow. rohaczewski, gm. Rudnia Stara 60 w. . Chmielnica 1. pow. kobryński, ob. Chmieliszcze. 2. Ch. , wś i dobra, pow. słonimski, gm. maryńska, 17 w. od Słonima. Ze wsią Newka i osadą Olszanka ma 282 dzies. ; dobra własność Reduttów, z folw. Wołkowszczyzna i urocz. Olszanka, 713 dzies. Dawniej należały do Bychowców. Chmielniczek Chmielniczek Chmielów Chmielniczek, chutor, pow. wlodzimierskł, gm. Krymno, 109 w. od Włodzimierza, 11 dm. , 33 mk. Chmielniczki, os. karcz. przy Starej Hucie, pow. lityński. Chmielnik 1. miasteczko i wś, pow. stopnieki. W połowie XV w. własność Andrzeja Piądziczowskiego h. Dębno, ma kościół par. drewniany p. w. W. W. św. , 9 łan. km. , 3 karczmy z rola, 2 zagr. Dziesięcinę do 10 grz. pobiera prebenda chmielnicka w Krakowie. L. B. II, 388. W r. 1579 miasto Ch. płaci szosu fl. 6 gr. 5. Od 8 rzem. , 2 rzeżn. , 4 bań gorzałcz młyna o 1 kole. Ogółem fi. 15 ogr. 9. Wś Oh. ma 5 osad. na 2 1 2 łan. i 4 zagr. 2. Ch. , u Dług. Chmielnik Mazur, wś, pow. lubelski. W polowie XV w. należała do par. Wojciechów. R. 1531 ma 5 1 2 km. , łan. , młyn wodny. W r. 1676 jest tu 7 właścicieli. Fran. . Słotwiński wiceregens grodu lubel. płaci od 80 poddanych, 5 dwor. 5 osób rodziny. Inni właściciele dają pogłówne od 15 osób z rodzin i 39 dworskich. Ob. Smoleńcowa Karolina. Wieś Ch. Wisła t. III. 237 252. Chmielnik 1. urocz. , pow. sokólski, gm. Czarna wieś, przy wsi Kosmaty Borek. 2. Ch, , Chmielniki, wś, pow. sokólski, gm. Bagna, 40 w. od Sokółki, 298 dzies. włośc. 3. Ch. , wś na lew. brzegu Dźwiny, przy ujściu rzki Krzywina Wierzchnia, pow. lepelski. Chmielnik 1. ob. t. I, 589, mto, pow. lityóski. Sstwo chmielnickie leżało na pograniczu Podola i Bracławszczyzny. W r. 1530 i 1542 pobór idzie na pobudowanie zamku. Był pop a więc i cerkiew. W 1565 r. wnoszą z Ch. 20 grzyw. szosu, od 3 popów, od 3 kół młyn. , 3 rzem. , 29 flor. od żydów, czopowego 34 flor. W 1573 r. płaci 20 fl. szosu, od 2 kół młyń. , od żydów 16 flor. , razem 37 flor. , 8 gr. W 1585 r. socynianie mieli tu zbór i szkołę, w której uczył Wojciech Kisielicki, potem rektor w Lewartowie; był tu także Szymon Pranken. W 1616 r. posesorem sstwa był Mikołaj Struś. Do sstwa należały wsi Kuryłowce, Iwaszkowce al. Humince, Kuliczkowce i Niedżwiedowa, oraz wsi bojarskie Kumanowce, Zasiłówka, Wsochy al. Rasochy, Kierdanowce, Sorokatyńce, Lachodowce, Hodaki, Krasnosielce, Kłopotowce, al. Przyłucze, Kożuchowce, Czerleniowce, . Koczanówka, Horbowce, Uhłów al Suchłów, Iwanowce, Łysokorcze, Sorbinówka, Klityszcze i Rusianowicze. W 1629 r. posesorem był Łukasz Żółkowski, ssta perejasławski i kałuski. Sstwo czyniło 3417 fl. , 10 gr. , 9 den. Gmina Ch. obejmuje 55 miejscowości, mających 2417 dm. , 14629 mk. włościan 6061 dusz rewiz. , uwłaszczonych na 17779 dz. ziemi 10778 roli. Nadto w obrębie gminy znajduje się 13266 dzies. 6307 roli większej posiadłości, 2428 dzies. ziemi skarb. i 1085 cerkiewnej. Gały obszar gminy obejmuje 34558 dzies. 17809 roli i ma 16461 mk. 2. Ch, , koi. , pow. kowelski, . gm. Szczurzyn, 28 w. od Kowla, 14 dra. , 71 mk. Chmielniki 1. wś, pow. dzisieński, gm. i par. katol. Druja, miała 15 dusz rewiz. należała do dóbr Zabłoć. 2. Ch. , pow. oszmiański, ob. Chmielniszki. 3. Ch. , wś, pow. wieliski, gm. Ilino. Chmielniszki, al. Chmielniki, zaśc, pow. oszraiański, gm. Dziewieniszki 7 w. . Należał do dóbr skarb. Traby. Chmielno, zaśc, pow. dzisieński, gm. Głębokie; miał 9 dusz rewiz. Chmielów, wś, pow. pińczowski. Długosz podaje, iż łany km. zajęte zostały pod folwark. Dziedzicem był Czyżowski. L. B. II, 456, Chmielów, wś nad rzką b. n. dopł. Łuhu, pow. włodzimierski, gm. Mikulicze, 12 w. od Włodzimierza, 76 dm. , 443 mk. , cerkiew. Pierwotnie sioło zamku włodzimierskiego, nadane z drugim Ch. prawdopodobnie dzisiejszą Chmielówką przez króla Kazimierza Sieniucie. Podług rewizyi zamku włodzimierskiego i łuckiego z r. 1545 Hryćko Sieniuta zobowiązany był do opatrywania horodni zamku włodzimierskiego i łuckiego, a Wołczek Zaskowski horodni znmku włodzimierskiego z Ch. i Zaskowicz. W r. 1477 wnosi z Ch. Iwan Romanowiez Sieniuta Michowicki od 6 dym. , 5 ogr. po 6 gr. , 9 ogr. co pól niemają po 2 gr. i Andrzej Zileński z części Ch. z 5 dym. dworz. , 3 ogr. po 6 gr. , 3 podsus. po 3 gr. , 1 bojarzyna putnego 20 gr. W 1583 r. płacą z Ch. ; Andrzej Zaleski, Konstantynowa Kołpytowska i Stanisławowa Chmielewska. W nowszych czasach należała do Czackich, drogą wiana przeszła do Romana Cieszkowskiego, ożenionego z córką Feliksa Czackiego, w końcu sprzedana Dedeskułom. Chmielów, wś, pow. tarnobrzeski. Wr. 1578 wś królewska Ch. w par. Michocin płaci pobór od 64 osad. na 21 3 4 łanSiedzi tu 34 łow czych venatores na 10 łan. , 2 kom. , 2 rzem. , 4 ubogich. Chmielowiec, wś, pow. jędrzejowski. W połowie XV w. należały do par. Cisów. Łany km. dawały dziesięcinę, wartości 1 grz. bisk. krak. , trzy folw. rycerskie kościołowi w Łukowy. L. B. II, 390. W r. 1540 oceniona wraz z Łukową na 600 grzyw. , ma wspólnych dziedziców z tą ostatnią, wspólne lasy i gaje. Siedzi tu 4 kmieci na łanach, 1 zagr. W r. 1570 Ch. wraz z Łukową płacą od 8 łan. Chmielówka 1. wś, pow. brzeski, gub. grodz. , gm. Ołtusz, 50 w. od Brześcia, 44 dzies. 2. Ch. , ob. t. I, 592, wś, pow. sokolski, gm. Bagna, 40 w. od Sokółki, 369 dnies. Chmielówka 1. ob. t. I, 592 n. 3, wś, pow. lipowiecki, na pograniczu pow. taraszczańskiego, gm. Łukaszówka, st. poczt. Monastyrzyszcze 23 w. , 53 w. od Lipowca, 150. dm. , Chmielniczki Chmielnik Chmielniki Chmielniszki Chmielno Chmielówka Chmielowiec Chobułtowska 1308 mk. , cerkiew, szkółka cerk. , wiatrak. Obecnie ks. Honorata Lubomirska ma tu 370 dzies. 2. Ch, wś, pow. skwirski, gm. Topory, st. poczt. Rużyn 14 w. , 29 w. od Skwiry, 24 dm. , 190 mk. 3. Ch. , ob. t. I, 592, wś nad Trośeianka, pow. proskurowski, gm. Felsztyn, 144 dm. , 880 mk. , cerkiew. 4. Ch, urocz. , pow. kowelski, gm. Trościaniec. 5. Ch. , chutor, pow. nowogradwołyński, gm. i par. praw. Połonne. 6. Ch wś, pow. rówieński, gm. Sieliszcze, par. praw. Hubków 8 w. , 69 w. od Równego, 17 dm. , 172 mk. 7. Ch. , w dok. Chmielów, wś, pow. włodzimierski, gm. Mikulicze, 12 w. na płdwschd od Włodzimierza, 46 dm. , 312 mk. Własność dawniej Czackich. 8. Ch. , chutor i urocz. , pow. zasławski, gm. Chrolin, 44 w. od Zasławia. Chutor ma 19 dm. , 124 mk. , urocz. 10 dm. , 59 mk. Chmieryn Nowy i Stary, dwie kolonie, pow. nowogradwołyński, gm. i par. praw. Serby 3 w. , 24 w. od mta pow. Ch. nowy ma 48 dm. , 296 mk. , Ch. Stary 22 dm. , 99 mk. Chmyłki, wś, pow. święciański, gm. i dobra Szemetowszczyzna 4 w. ; r. 1865 64 dasz rew. Chmyziutka, wś, pow. wileński, gm. Rzesza l0 w. ; miała 8 dusz rewiz. , należała do dóbr Niemenczynek. Chmyzopol, kol. , pow. rówieński, gm. Kostopol, 39 w. od Równego, 16 dm. , 136 mk. Chobienice, wś, pow. babimojski. Kościół tutejszy założony został r. 1469. Dziedzicami wsi byli Chobieniccy h. Szaszor. W r. 1516 Jan Lubrański bisk. pozn. przeznaczył dochody kościoła na uposażenie proboszcza w Zbąszyniu. Miękiccy dziedzice wsi oddali kościół Braciom czeskim, którzy go posiadali do r. 1638. Mielźyńscy, w miejsce drewnianego wznieśli murowany r, 1778. Chobot, wś, pow. nowomiński, ma 214 mk. , 80 mórg dwor. i 666 włośc. Chobot, kol. , pow. kowelski, gm. Hołoby, 20 w. od Kowla, 34 dm. , 171 mk. Chobotki 1. urocz, i os. , pow. białostocki, gm. Krypno, 22 w. od Białegostoku. Osada należy do dóbr zakątkowskich. 2. Ch Kulesze, okolica, tamże, ob. Kulesze Chobotki, 3. Ch. , wś i dobra, pow. białostocki, gm. Obrębniki, 26 w. od Białegostoku. Wś ma 420 dzies, włośc; dobra w części Ostrowskich 102 dz. , w części Zygmuntowskich 42 dz. lasu, Kamieńskich 52 dz. , Marciszewskich 73 dz. 4. Ch. , urocz. , pow. Słonimski, gm. Pacowszczyzna, 55 w. od Słonima, należy do dóbr Mirowszczyzna. Chobrzany, w dok. Chrobrzany, wś, pow. sandomierski. W r. 1337 Jan Grot bisk. krak. w swej ojczystej wsi Ch. zakłada kościół par. p. w. św. Jana ewang. i N. P. M. i nadaje mu dziesięciny stołowe biskupów krak. z wsi Gorzyczany. Bystrejowice, Jakimowice i Ryłowice Bo parafii włącza też, prócz powyższych Strączków, Byszów, Janowice, Faliszowice, wyłączone z parafii Goźlice, Pokrzywnica, Samborzec. Kod. kat. krak. I, 204. W połowie XV w. wś ma 9 łan. km. , 2 karczmy, 2 zagr. , dziesięcinę do 7 grz. dawano bisk. krakow. Dziedzicem był Goworek Chrobrzeński. Chobułtów, w dok. Chobołcie, Chobołtowa, Habultowa, wś, pow. włodzimierski, gm. Mikulicze, 10 w. od Włodzimierza, 80 dm. , 487 mk. , cerkiew, wiatrak. Pierwotnie sioło zamku włodzimierskiego, nadane przez króla Aleksandra tłumaczowi Kostiuszkowi. Podług rewizyi zamku włodzimierskiego i łuckiego z r. 1545 własność Kośeiuszkowiczów Piotra i Bohdana, którzy byli zobowiązani do opatrywania po jednej horodni obu zamków. W 1577 r. sędzia włodzimierski Bohdan wnosi od 9 dym. dworz. , 9 ogr po 4 gr. i od karczmy 12 gr. , a Piotr Kociuszkowicz od 10 dym. po 10 gr. , 9 ogr. po 2 gr. W nowszych czasach Kaczkowskich i Rudnickich, obecnie Kaczkowskich, Chobułtowska Wólka, wś, pow. włodzidzimierski, gm. Mikulicze, 10 w. od Włodzimierza, 8 dm. , 45 mk. W połowie XVII w. cześć należy do Kałusowskiego i ma r. 1648 i 1649 po 3 dymy. część zaś wraz z Chobułtowem do Katarzyny Zimniekiej, wnoszącej 1648 r. od 6 dym. , a r. 1651 od 3 dym. Choceń, wś, pow. włocławski. Włość klasztoru w Lądzie wspom. w dok, z lat 1145, 1251, 1261. K. W. n. 10, 298, 293. W r, 1268 Wolimir bisk. włocławski nadaje dziesięciny swe z Kłobi i Ch. klasztorowi lądzkiemu, r. 1283 Jakób arcyb. gnieźn. zamienia z klasztorem swe dziesięciny na dochód z Oh. i innych. W r. 1293 Władysław ks. sieradzki i kujawski zamienia z klasztorem Niewodniki i Cieślin na Kłobią i Choceń. K. W. n. 522, 694, 707. Chochłówka, pow. sieński, ob. Horodziec Nizki, Chochłowo, pow. bielski, ob. Chechłowo, Chochoł 1 w spisie urzęd. Chotał, wś pow. nowomiński, ma 46 rak. , 84 morg. 2. Ch. , os. , pow. pińczowski, gm. Chotel czerwony, 20 w. od Pińczowa. Chochorowice, w dok. Kochorowicze, wś, pow. sądecki, par. Podegrodzie. W r. 1280 własność klasztoru sądeckiego. Opis wsi i akt fundacyi prebendy chochorowskiej w kolegiacie sądeckiej przez Zbigniewa Oleśnickiego podaje Długosz. L. B. I, 554, 572. Chochotwa, Chochutwa, ob t. I, 597, wś, pow. kaniowski, gm. i st. poczt. Bohusław 3 w. , 55 w. od Kaniowa, 187 dm. , 1035 mk. , cerkiew, szkółka. Chocianowice, u Dług. Choczyanowycze, wś, pow. łaski. Własność kapituły krak. , osadzona na prawie niemieckim, miała w połowie XV w. 19 łan. km. Sołtystwo zostało skupione przez kapitułę i na 2 łanach osadzono kmieci. Dziesięcinę 10 do 15 grz. dawali kmiecie prepozy Chmieryn Chobot Chobotki Chobrzany Chobułtów Choceń Chochłówka Chochłowo Chochoł Chochorowice Chochotwa Chocianowice Chocimierz Chociłki Chociłowicze Chocicza Chociany Chocianowszczyzna Chodeszów Chocieszewice Chocieniej Chocin Chocień turze łęczyckiej, a łany dawne sołtysie do Pabianic. Piękny staw z młynem i 2 sadzawki kapitulne. Istniała też tu huta szklana dająca czynszu 7 fertonów i szkło na potrzeby dworu w Pabianicach. Dług. L. B. I; 286 i 292. Chocianowszczyzna, wś, pow. wilejski, gm. Radoszkowicze 9 w. ; r. 1865 miała 17 dusz rewiz. , należała do dóbr Dowborowo. Chociany, wś, pow. mścisławski, młyn wodny i folusz. Chocicza, wś, pow. wrzesiński. Wspomw dok. zr. 1181; r. 1291 Przemysław II, ks. wielkop. potwierdza zamianę wsi klasztoru lądzHego Głowiewa, Sławska i Oh. na Kopojno, któremu nadaje przywileje. KW. nr. 368, 678. Chocień, Chocin al. Choten, ob. t. I 639, wś, pow. Ostrogski, gm. i par. praw. Płużne. 3 w. , 15 w. od Ostroga, 195 dm. , 1146 mk. Własność niegdyś ks. Ostrogskich, Lubomirskich, obecnie Rau a. Niema tu obecnie parafi katol. i niebyło zapewne. Chocieniej, wś włośc, pow. oszmiański, gm. i dobra skarb. Smorgonie 4 w. ; miała 21 dusz rewiz. Chocieszewice, wś, pow. krobski. W dok. z r. 1286 występuje Lodwigus rector eeelesio de Choscesie Kod. dypl. pol. II, 111. Jeżeli ta nazwa ma oznaczać Ch. to należy przypuszczać, iż kościół ten wkrótce potem upadł, a parafią; wcielono do kościoła w Pępowie. R. 1318 Dzierżykraj dziedzic Mokronosa, sprzedaje mieszczanom z Koźmina wieś Ch. K. W. n998. Dobra Ch. mające 13715 morg. obszaru, dawna własność Mycielskich, przeszły około r. 1880 w ręce niemieckie. Chodeszów, Choteszów, w dok. Choteczów, Chotuszów, Hotieszów, wś nad Turyą, pow. kowelski, gm, Chocieszów, 60 w. od Kowla, 271 dm. , 1676 mk. , zarząd gm. , cerkiew par. , kaplica, szkoła. Wchodziła w skład sstwa kowelskiego. Z nadania króla Kazimierza Jagiel. pobierano to myto po groszu od wozu ładownego. W 1583 r. należy do Wyżwy kn. Kurbskiego, który wnosi ztąd z 24 dym. , 2 rzem. Podług lustracji sstwa kowelskiego z 1628 r. wś Ch. czyni 425 fl. 4 gr. Chocietów Chotietów, wś i dobra, pow. czauski, gm. Holenie 19 w. . Wś ma 15 dm. , 33 mk. , cerkiew, dobra w części Moralewskieh mają 138 dzies. , w części od 1896 r. Tomańskich wraz z Antonówką mają 1152 dzies. Chociłki, Chotyłki wś, pow. święciański, gm. Niestaniszki. ; r. 1865 było 91 dusz rewiz, , należała do dóbr skarb. Dobrowlany. Chociłowicze, wś, pow. święciański. gm. Niestaniszki 9 w. . W w r. 1865 miała w dwu częściach 61 dusz rewiz. Chocimierz, mstko. pow. tłumacki. Wspom. w dok. z 1425 r. R. 1469 siedzi tu Świerszcz. Według reg. pob. z 1515 r. spustoszony z gruntu przez Tatarów nie dał poboru. R. 1578 miasto ma czterech dziedziców trzech Chocirskieh i Pstrokoński. Płacą razem szosu fl. . 15, gr. 18, od 16 pługów. Pop. Czopowe fl. 2, gr. 28. Chocimów, wś, pow. opatowski. W połowie XV w. są tu trzy łany biskupie i części szlacheckie. na których siedzą Okszyce, Dziesięcina idzie do Kunowa. Chocimsk 1. wś i os. fahr. , pow. czerykowski, pow. Samociejowicze. Wś ma 49 dm. , 202 mk. ; os. własność Hołyńskich, 28 dz. , 3 młyny wodne, fabryka zapałek, garbarnia. 2. Ch. , dobra, tamże, od 1876 własność Owsiadowskich, 437 dzies. Chocimsk 1. ob. t. I, 601, Chotimsk, mstko nad Biesiedzią i Olszówką, pow. klimowicki, na pograniczu rosławskiego gub. smoleńska, gm. Chocimsk, 50 w. od Klimowicz. Mstko ma 274 dm. drewn. 130 chrześc. , 140 żyd. , 1849 mk. 745 praw. , 1 katol. i 1093 żyd. , 2 cerkwie murowane, 2 domy modl. żyd. , zarząd gm. , szkoła, 2 garbarnie. Dobra, od 1874 r. własność Kuczewskich, z folw. Lipówka i Niegów mają 24984 dz. 17731 lasu; gorzelnia 2 młyny wodne. Gmina obejmuje 23 miejscowości, mających 1122 dm. , 6156 mk. Włościanie, w liczbie 2122 dusz rewiz. , uwłaszczeni zostali na 11168 dzies. W gminie znajduje się 18051 dz. lasów, należących do większej posiadłości i 1282 dz. do włościan. 2. Ch. , wś. tamże, 30 dm, , 227 mk. , cerkiew. 3. Ch. , wś, pow. mohylewski, gm. Szkłów. Chocin, rzką, w gub. mohylewskiej, pr. dopł. Resty pr. dopł. Proni. Chocin 1. al. Chotyn, w dok. Chotień, wś nad rzką b. n. pow. dubieński, gm Tesłuhow 4 w. , st. poczt, i dr. żel. Radziwiłłów 15 w. , 45 w. od Dubna, 130 dm. , 827 mk. 30 katol. , 12 żydów, cerkiew drewn. z 1880 r. Własność Swiesznikowa, mającego 1576 dzies. ziemi użytk. W 1570 r. należy wraz z Korytnem o 3 w. w części do Pawła Korytyńskiego, w drugiej do Michała Korytyńskiego, pisarza łuckiego. W r. 1583 połowa należy do Michałowej Żórawnickiej, podkom. łuckiej, która płaci od 12 dym. i 6 ogr. druga połowa do Pawła Korycieńskiego, płacącego od 20 dm. , 10 ogr. Później Lubomirskich, Bereżeckich, obecnie gen. Orżewskiej. 2. Ch, Chotyn. ob. t. I, 601, wś nad Horyniem, paw. rówieński, gm. Kustyn, st. poczt, i dr. żel Równo 8 w. , 38 dm. , 200 mk. , cerkiew murow. z r. 1769, fundacyi dziedzica Antoniego Bohusza, kaplica katol. par. Równe, szkoła, młyn wodny. Do par. praw. należą wsi Sawicze 2 w. , Chodosy 3 w. i Rubcza 7 w. . W całej par. 66 dm. , 449 rak. prawosł. i 48 katol. Chocino, Chotino, wś nad jez. t. n. , pow. lepelski, gm. Martynowo, 37 w. od Lepla, 21 dm. , 246 mk. , zarząd gm. , cerkiew, szkoła. Chocietów Choteszów Chocimsk Chocimsk 1 Chocimów Chocino Chocianowszczyzna Choczynka Chocowszczyzna Chocz Choczemla Choczew Chocinowo, Chotinowo, wś, pow. brzeski, i gub. grodz. , gm. Ratajczyce, 30 w. od Brześcia, I 368 dzies. włośc. Na polach wsi, na powierzchni około 800 saż. kw. , znajduje się grupa 64 kur lianów, których większość zrównała się prawie z powierzchnia, Ocalałe dotychczas są obłożone kamieniami. Chocisław, wś, pow. brzeski, gub. grodź. , gm, Ołtusz, 30 w. od Brześcia, 63 dm. , 688 mk. , cerkiew, kaplica, szkoła, 1826 dz. włośc, i 397 dz. cerk. Chociszew, w XVI w. Choczeschow, wś, pow. łęczycki. Posiadał kościół par. p. w. św. Wojciecha istniejąjcy już w XV w. W końcu XVII w. parafia dla szczupłych funduszów wcieloną została do Parzęczewa. Łaski L. B. II, 355. Chociszewo, wś, pow. płoński. Wspom. w dok. z r. 1381. K. W. n. 1785. Chociszewo, al. Chodziszewo, niem. Kutschau, wś, pow. międzyrzecki. W r. 1393 Grzymko Peregryn zamienia z klasztorem cystersów w Paradyzie wieś swa Ch. na wsi klasztorne Karpieko i Tłoki. Zamianę tę potwierdza król Władysław w Inowłodzu. Kościół par. p. w, św. Jana Chrz. wznieśli tu zapewne zakonnicy. Zajęty przez różnowierców w w. XVI dopiero roku 1613 zwrócony został katolikom. Według wiwizyty Braneckiego z r. 1640 był murowany, gontami kryty. Obowiązki plebanów pełnili cystersi. Szkoła istniała r. 1640 przy kościele i miała swego rektora. Ob. Chodziszewo t. I. Choćkowo 1. może Chodżkowo, wś, pow. dzisieński, gm. Mikołajewo 8 w. ; miała 20 dusz rewiz. , należała do dóbrn Hryhorowicze. 2. Ch. , wś, tamże, 7 w. od gmi y; 9 dusz rewiz. , należała do dóbr Powianużka. Chocowszczyzna, fol. , pow. wołkowyski, gm. Izabelin, należy do dóbr Niziany. Chocz, w XV I w. Chodecz, os. miejs. , pow. kaliski. Wspom w dok. z l294r. K. W. n. 714. Kościół pa p. w. św. Wawrzyńca istniał tu już w XIV w. Na początku XVI w. miasto Oh. jest własnością Ostroroga kaszt. kaliskiego. Przy kościele jest a Itarya 10000 męczenników. Pleban posiadał rzekę Prosnę na długości 4 stajów a 2 szerok. z czego brał 1 grzyw. czynszu. Klasztor reformatów fundował r. 1623 Andrzej Lipski bisk. łucki, Gdy pierwszy z drzewa spłonął wystawili reformaci nowy z muru. Nowy kościół był konsekrowany r. 1733. Klasztor istniał do r. 1864. Łaski L. B. II, 28 i przyp. . W r, 1579 Mateusz Kot i Sebastyan Zaciehło wnoszą z miasta szosu fi. 7, gr. 2. , od 2 kół walnych, od 20 rzem. , 3 kom, , 2 zagr. , 6 bań gorzałcz. , 6 szynkarzy. Od 3 rzem. , 3 kom. , pasterza z 30 owcami, 2 bań i szynkarzy i 4 prasołów nie zapłacono, co burmistrz stwierdził przysięgą. Ogółem wniesiono fl. , 27 gr. 22. Choczemla, rzką, w gub. mohylewskiej, pr. dopł. Uzy pr. dopł. Soży. Choczew ob. t. I, 604, rzka, dopływ Teterewa. Nad nią i Bołotnią leżała włość przyborska Niemiryczów. Choczewa, ob t. I, 604. al. Choczewka, wś nad Choczewą i Teterewem, pow. radomyski, gm. i st. poczt, Hornostajpol, 100 w. od Radomyśla, 56 dm. . 366 mk. , 328 dzies. , młyn, cegielnia. Należała niegdyś do włości zoryńskiej monasteru pieczerskiego w Kijowie. Obecnie własność Aleks. Łukomskiego, posiadającego 1620 dzies. 654 nieuż. . Chocznia, u Dług. Chocznya vetus, wś, pow. wadowicki. Wpołowie XV w. własność królewska, należąca do zamku w Barwałdzie, ma kościół parafialny, . Dług. L. B. , I, 83 i II, 232. Choczno, al. Choszczno, może Goszczno, dawna nazwa miasta Arnswald, leżącego w okolicy Starogrodu, w Pomeranii. Mon. Pol. IV, 204. Choczyń, w dok. Chocień, Choczeń, wś nad Uborcią, pow. owrucki. gm. Jurowa, 75 w. od Owrucza st. poczt. , 111 dm. , 676 mk. , cerkiew drewn. z r. 1847, młyn wodny. W skład par. wchodzą wsi Rudnia Choczyńska 3 w. , Rudnia Brzańska 3 w. i Percza 5 w. . W całej par. 140 dm. , 1143 mk. prawosł. i 3 katol. Wś ta r. 1545 należała do Tyszkowiczów. Według rewizyi zamku owruckiego z t. r. było tu 24 ludzi, podatku płaci 20 kop i 16 gr. W r, 1595 Hołowińskich, przechodzi później do Niemiryczów. W 1628 r. z czwartej części wnosi Aleksander Niemirycz od 2 dym. , 1 ogr. Obecenie własność hr. Tyszkiewiczów. Choczynka, wś i dobra, pow. bychowski, gm. Bachań 7 w. ; 38 dm. , 246 mk. Dobra własność Brzostowskich, 2782 dzies. 1753 lasu. Choczyńska Rudnia, os. , pow. owrucki, gm, Jurowa, 73 w. od Owrucza, 21 dm. , 143 mk. Chodaki 1. wś, pow. słonimski, gm. Iliczyce, 67 w. od Słonima. Na gruntach wsi kończy się droga, idąca przez błota od os. Ilki, zwana przez lud Kniażą drogą, mająca około 6 w. długości. 2. Ch. , wś włośc, pow. oszmiański, gm. i dobra skarb. Smorgonie 4 w. , miała 35 dusz rewiz. 3. Ch. , wś i dobra, pow. wilejski, gm. Krajsk 6 w. . W r. 1865 miała 15 dusz rewiz. ; dobra, należały do Janowskich. 4. Ch. , zaśc, tamże, 6 w. od Krajska, 9 dusz rewiz. , należał do dóbr skarb. Hryniewicze. Chodaki 1, ob. t. I, 605, w dok. Chodakowce, Chodaki, wś, pow. latyczowski, 97 dm. , 550 mk. , cerkiew, kaplica katol, szkoła, młyn. W 1530 i 1542 r. wniesiono ztąd od 1 pługa; r. 1566 królewszczyzna, płaci od 2 pługów. W 1578 i 1583 r. Sieniawskiego, wwdy ruskiego. W 1770 r. w posiadaniu Piotra Ostaszewskiego, płaci kwarty 694 złp. 1 gr. 2. Ch. , ob. t. I, 605 n. 2, wś nad dopł. Ladawy, pow. mohylewski, na pograniczu uszyckiego, na płd. zchd od Baru. 3. Ch. , ob. t. I, 605, wś nad rzką Chodakówką, pow. owrucki, gm. Tatarno Choczewa Chocznia Choczno Choczyń Choćkowo Choczyńska Chodaki Chocinowo Chocinowo Chocisław Chociszew Chociszewo Chodele Chodecz Chodce Chodasy Chodarowce Chodanowo Chodakowce Chodakowce Chodkowo Chodkowce wicze 5 w. , st. poczt. Iskorość 10 w. , 37 w. od Owrucza, 265 dm. , 1340 mk. , cerkiew drew. z r. 1777 fundacyi Chodakowskich, Polanowskich, Potopalskieh, szkółka cerk. od r. 1884, dwie garbarnie, dwa młyny. W skład par. wchodziły wsi Kupiecz 1 w. , Bardy 7 w. , Horbacze 1 w. i Czerniawka 5 w. W całej par. 260 dm. , 2092 mk. Cerkiew filialna we wsi Tataraowicze 5 w. . Osada szlachecka, gniazdo Chodakowskich, zwanych też Malkiewiczami. Posiadali oni nadania w. ks. litewskich, co potwierdza im Zygmunt August r. 1570 i nadaje Wasilowi Wasilewiczowi Małkowskiemu za wysługę wojenną ziemię Chodakowską. Nadanie to potwierdza Batory r. 1582. W 1579 r. siedzi tu 8 podym. bojarów Zauszanów. W 1581 r. Wasil Malkowicz wnosi pobór od 8 osiadł. Jeszcze r. 1601 ziemianie z Ch. i Obychod posiadają wspólnie ostrów Zalesie i wydzierają sobie miód i wodę; spory o to aż w trybunale. Pali tu popioły Jakób Kamerling, płacąc pieńszczyzny od łasztu popiołu wyszraelcowanego po kopie groszy, a od łasztu potażu po 20 złp. W 1628 r. wnieśli z Ch. Iwan Chodakowski z 1 4 części z 2 dym. , 1 koła młyn. ; Jacko Chodakowski z 1 dym. W r. 1646 przyznał sąd prawo do piątej części ziemi Chodakowskiej Remigiuszowi Jelcowi, chorążemu kijow. 4. Ch, al. Chodaków wś nad Wilią, pow. krzemieniecki, gm. Szumsk, par. praw. Zińki 2 w. , 87 w. od Krzemieńca, 60 dm. , 436 mk. W 1570 r. kn. Iwan Massalski płaci z Onoskowiec, Surazi, Turowa, Chodakowa i Sernyk od 6 bojar, putn. , 74 dym. , 2 ogr. po 4 gr. , 28 ogr. po 2 gr. , 9 kół młyn. , 2 karcz. , 2 kotł. gorzał. W 1583 r. kn. Fiedor Massalski wnosi z samych Ch. z 10 dym. , 2 ogr, , 3 kół waln. Należy wówczas jeszcze do niego część Zińkowa i część Sernik. Suraż i Turów należą już wtedy do ks. Ostrogskich, w ręce których przechodzi następnie i wś Ch. Z ręką Anny, córki wwdy kijow. Bazylego, wchodzą Ch. na krótko w dom Chodkiewiezów, bo 1640 r. nadane zostały przez Annę Chodkiewiczowa jezuitom. Po kasacji zakonu przechodzą do komisy i edukacyjnej, od której nabywa Józef Mielżyński, kaszt, poznański ob. Suraż, XI, 595. 5. Ch. , ob. Chudiaki, Chodakowce, al. Chodykowce, wś w pobliżu rz. Bożek, pow. proskurówski, na pograniczu pow. st. konstantynowskiego, na płd. od mstka Kuźmina, gm. Chodakowce, 79 dm. , 697 mk. , cerkiew par. W 1530 i 1542 r. wnoszono ztąd od 1 pługa; w 1565 i 1569 r. własność Karapczowskich, płacących od 6 pługów. W 1583 r. wniesiono od 5 pługów, od koła młyń. , od koła stępnego, od popa, od komor. z bydłem i od 3 rzem. po 4 gr. Chodanowo, w dok. Chodynowo, wś, pow. wieliski, gm. Cerkowiszcze. W r. 1653 należy do dzierżawy sawińskiej. Chodarowce, trzy wsi włośc, pow. lidzki gra. Możejki Wielkie. W r. 1855 miały wszystkie 89 dusz rewiz. Chodasy, wś, pow. wilejski, gm. Krajsk 12 w. ; miała 19 dusz rewiz. , należała do dóbr Starynki. Chodce, al. Poddanie, wś nad jez. t. n, pow. sieński, gm. Łatyhow, 6 dm. , 44 mk. , cerkiew, szkoła. Fol. ma 1 dm. , 26 mk. 2. Ch. Górne dobra, tamże, od 1870 r. własność Zabusowych, 520 dzies. 3. Ch. Niżnie, dobra, tamże, własność Rentelnów, 1751 dzies. 1031 lasu, młyn parowy, krupiarnia. Chodecz 1 os. miej. , pow. włocławski. Ob. Sarnowska Hel. Opowiadania ludowe z okolic Ch. Wisła t. XIII. 2. Ch, ob. Chocz. Chodel, os. miej. , pow. lubelski. W r. 1569 daje szosu fl. 4, czopowego fi. 16. R. 1676 mieszczanie płacą pogłówne od 104 głów, a w przyległych wioskach Ratoszynie i Godowie jest 283 głów. Ob. Dr. Wł. Olechnowicz Narzędzia krzemienne z okolic Ch. Swiatowit t. II. Chodele, wś, pow. lidzki, gm. Wasiliszki 6 w. ; r. 1865 miała 32 dusz rewiz. , należała do dóbr Myto. Chodenice, w dok. Chodinijce, wś, pow. bocheński. Wieś założona po nad kopalniami soli w Bochni na tak zw. obsersar i nadana roku 1243 Mikołajowi, synowi Volkmara, który z polecenia Bolesława ks. krakow. ma osadzić miasto Bochnią. Kod. mał. II, 90. W. połowie XV w. dziedzicem Stanisław Wyłam h. Trzy Trąby. L, B. , II, 127. Chodewlany, wś, pow. słonimski, gm. Zdzięciół, 42 w. od Słonima, wraz ze wsią Aleksandrów, 563 dzies. Chodkiszki, wś i zaśc, pow. oszmiański, gm. Dziewieniszki 8 w. . Wś miała 39 dusz, zaśc 5 dusz rewiz. jednodworców; należały do dóbr skarb. Bieniakonie plebania. Chodków, ob. Chotków. Chodkowce, ob. t. I, 607, w dokum. też Chothowce, wś nad Bożkiem, pow. proskurowski, na płnwsehd od Czarnego Ostrowa, 18 w. od Proskurowa, 117 dm. , 658 mk. , cerkiew, szkoła. Podług reg. pobor, z 1530 i 1542 r. wnosi od 2 pługów; w 1578 r. własność Modliboskiego. Gmina obejmuje 17 miejscowości, mających 1858 dm. , 12126 mk. włościan 5116 dusz rewiz, uwłaszczonych na 11022 dzies. ziemi 5413 roli. Nadto w gm. jest 7737 dzies. większej posiadłości i 456 dz. cerk. Cały obszar ma 19215 dzies. 10983 roli i 12660 mk. Chodkowo, al. Chotkowo, wś, pow. makowski. R. 1357 bisk. płocki w swej wsi Ch. nadaje sołtystwo discreto viro Joanni dla osadzenia wsi na prawie chełmińskim. Osadnicy otrzymują 4 lata wolności. Kod. Maz. 70. W r. 1570 wś ma 24 1 2 łan. km. , 4 rzem. Należy do klucza Mąkolskiego dóbr bisk. płockich. Chodków Chodkiszki Chodewlany Chodenice Chodorówka Chodkowo Chodkowo, dobra, pow. połocki, własność Horodeńskich, 385 dzies. Chodlik, wś, pow. nowoaleksandryjski Puławy. W r. 1676 należy do par. Kazimierz, daje pogłówne od 48 poddanych. Chodnów, wś, pow. rawski. W r. 1579 ma 15 łan. km. , 3 rzem. Chodorki, pow. Słonimski, ob. Chiderki. Chodorki, Chodurki, wś nad Słuczą, pow. nowogradwołyński, gm. Horodnica, par. praw, Krasiłówka, 43 w. od mta pow. , 41 dm. , 217 mk. Dziedzina niegdyś ks. Koreckich, z której r. 1581 ks. Jerzy wnosi z 8 osiadł. , 5 zagr. po 4 gr. Przechodzi następnie do Kierdejów Hojskich, z których Hawryło, kaszt. kijow. , wnosi r. 1628 od 5 dym. , 3 ogr. Włość chodorkowska obejmowała 5. 4 mil kw. obszaru. W nowszych czasach własność Kuczyńskich, Męcińskich. Chodorków, ob. t. I, 608 10, mstko, pow. skwirski, gm. Chodorków, 512 dm. , 5733 mk. , 1083 dzies. ziemi włośc, cerkiew, kościół kat. par. , 6 domów modl. żydow. , st. poczt. i tel. , ambulatoryum, dom przytułku, cukrownia, gorzelnia, cegielnia, 2 młyny wodne, 9 wiatraków, 3 deptaki, 12 jarmarków rocznie. Gmina obejmuje 15 miejscowości 1 mstko, 7 siół, 5 wsi, 1 słoboda i 1 kol. , mających 17299 mk. 607 katol, 131 ewang, , 11 sztund 3981 żydów i 35098 dzies. ziemi 18642 roli, 2695 łąk, 10925 lasów z czego 24550 dzies. należy do posiadłości większej, 9900 do włościan. Niegdyś włość chodorkowska, położona w płd. zchd zakątku dawnego obwodu kijowskiego, obejmowała 8. 4 mil kw. W połowie XVI w. 1554 r. włość ta Ch. i Krzywe nadana została Tyszom Bykowskim. Mieli tu jednak, jak się zdaje, jakieś poprzednie do niej prawo Obduły Poczapiccy, którzy jeszcze r. 1598 i 1600 dowodzili, że Tyszowie odebrali im jakoby sudereweń weleńską i tam na gruncie poczapickim założyli Ch. i wś Lipki, na gruncie weleńskim zaś Wełnin Welę Wylę, Zwyzdeń Zdwiżkę i in. Nadto metropolici kijowscy rościli pretensye do Tyszów o osadzenia Ch. i wsi Krzywe na ich gruncie. Ch. występuje r. 1581 jako mstko w posiadaniu Tyszów Bykowskich, którzy wnoszą 2 1 2 fl. czopowego. Z całej włości dali 30 fl. poboru. Na początku w. XVII oprócz wymienionych, do włości chodorkowskiej należą Skotczyszcza, tuż przy Ch. , na Irpeni, Bolaczew Blelaczów i Romanowka na dorzeczu Zdwiża. W 1625 r. mstko Ch. ma 20 dym. rynk. , 32 ulicz. , 20 ubogich. , 10 ogr. i komorn. , 3 przemysł. , i przekup. , 4 koła młyń. W 1628 r. wnoszą z Ch. Adam i Jeremiasz Tyszowie Bykowscy od 20 dym. rynk. , 10 uliczn. , 20 ubog. , 3 rzem. , 3 kół młyn. , a Fedor Tysza B. od 22 dym. , 10 ogr. , 10 ubog. , 1 popa, 2 koł mł. W t. r. włość Ch. w 5 wsiach miała 27 dym. osiadł. , 17 ogrod. Obecnie własność Wład. Lewandowskiego, posiadającego w Ch i Pustelnikach 5417 dzies. Chodoronki, wś, pow. dzisieński, gm, i par. Druja, należy do dóbr Pouczany. Chodorów, ob. t. I, 610, mstko, pow. kaniowski, gm. Trachtymirow, st. poczt. Kaniów 30 w. , 160 dm. , 1535 mk. , cerkiew, szkółka cerk. , dom. modl. żydow. , 6 wiatraków, przystań na Dnieprze. Wymieniona już w jarłyku MengliGireja z 1506 r. W 1552 r. podane jako sieliszcze należące do bojara kijowskiego Onkowicza, w 1571 r. w posiadaniu Kordyszów Hrydkowiczów, którzy je wraz z Rzyszczewem sprzedają w 1586 r. Chaleckim. Włość Chodorowska z Rzyszczewem za ich władania rozciągała się po prawej stronie Dniepru nad jego dopływami Lechliczem i Chodorówką, obejmowała około 10 mil kw. Na początku w. XVI należało do tej włości nie wiele więcej nad okolicę Rzyszezewa i Ch. , gdyż cały pas płdwsch. tej włości został zagarnięty pod liczne nowopowstające tu na rzecz Kaniowa osady. Po 1624 r. włość ta przechodzi do Woroniczów. Mateusz Woronicz, stolnik kijow. , sprzedaje Ch. ks. Koreckiej. Obecnie synowie Wład. Jankowskiego mają tu 2709 dzies. . w Ch. i Jabłonowie. Chodorowce, ob. t. I, 610, wś, pow. kamieniecki, gm. Dołżek, 126 dm. , 740 mk. , cerkiew, 2 młyny. W 1530 r. Kopyczyński i Piasecki wnoszą od 7 pługów. Był też pop Stepan. W 1565 r. Siekierzyński ze swej części wnosi od 4 pługów, 1 popa, 1 koła młyn. dorzecz. i 1 włóczęgi, a Krępski od 1 pługa. W 1569 r. mają tu części Domankowski, Krępski i Siekierzyński 7 pługów. Czopowego wniesiono z Ch. i 12 innych wsi 20 flor. W 1578 r. mieli tu części Zakrzewski, Talafus i Domankowski. W r. 1583 wniesiono z Ch. od 5 1 2 pługów, od popa, od koła dorz. , od 3 ogr. po 4 gr. i od 3 ogr. z bydłem po 8 gr. Część Krępskioh przeszła następnie w spadku na braci Wołodyjowskich ojca i stryjów Jerzego znanego z trylogii Sienkiewicza. Chodorowicze 1. al. Chodorówka, urocz. , przy wsi Miedzianowo, pow. sokólski. 2. Ch. , wś, pow. mścisławski, gm. Szamowo, 54 dm. , 372 mk. Chodorówka 1. wś, pow. sokólski, gm. Trofimówka, 30 w. od Sokółki, 770 dzies. 2. Ch. Poświętna, ob. t. I, 661 Chodorówka, wś, tamże, 33 w. od Sokółki, 143 dzies. 2. Ch. , wś, pow. borecki, gm. Horodyszcze 14 w. , 21 dm. , 116 mk. Chodorowo, wś, pow. dzisieński, gm. Prozoroki 4 w. ; miała 5 dusz. rewiz. , należała do dóbr Dutki. Chodorowszczyzna, wś, pow. drysieński. gm. Rosica, należała do dobr Sarya. Chodkowo Chodlik Chodnów Chodorki Chodorków Chodoronki Chodorów Chodorowce Chodorowicze Chodorowo Chodorowszczyzna Chodory, ob. t. I, 611, okolica, pow. białostocki, gm. Zawyki, 22 w. od Białegostoku, 120 dzies. Chodory, ob. t. I, 611, wś, pow. radomyski, gm. Wysewicze, st. poczt. Radomyśl 16 w. , ze słobodą Krasnosiółką; Malinówką, 71 dm, , 552 mk. , szkółka, wiatrak. W 1618 r. własność Strybylów. W ostatnich czasach mają tu Łobaczewski 300 dzies. , Chęcińscy 298 dz. , i Oskierczyna 41 dz. , Chodoryno, wś, pow. wieliski, gm. Kozakowo. Chodoryszki, zaśc, pow. wileński, gm. Worniany 4 w. ; miał 6 dusz rewiz, , należał do dóbr Karłowo. Chodosów 1. wś i dobra, pow. czerykowski, gm. Dołhowicze. Wś ma 40 dm. , 204 mk. , cerkiew; dobra, dziedzictwo Kamieńskich, 1158 dzies. 850 lasu, młyn wodny i folusz. W r. 1690 dziedzictwo Michała Czudowskiego. 2. Ch, tamże, od 1871 r. własność Szulginych, 782 dzies. Chodosowicze, wś i dobra, pow. rohaczewski, gm. Horodziec 18 w. , 57 dm. , 516 mk. , od 1845 r. własność Chodorowskich, 250 dzies. wiatrak. Chodosówka, oh. t. I, 611, wś, pow. kijowski, gm. Chodów, st. poczt. Demiówka 18 w. , 20 w. od Kijowa, 204 dm. , 1312 mk. , cerkiew, szkoła, młyn, 9 wiatraków. Początkowo Ch. należała do monasteru pustyńskiego czy św. Zofii, potem od 1587 r. do ks. Woronieckich nakoniec po ks. Ostrogskich, którzy ją w 1618 r. do Stajek przyłączyli, do ks. Koreckich. W r. 1628 ks. Karol Korecki, kaszt. wołyński, wnosi z Leśnik i Ch. 87 złp. poboru. Chodosy 1. Dolne, Górne i Zaleszany, trzy wsi i dobra, pow. brzeski, gub. grodz. , gm. Dmitrowicze, 42 w. od Brześcia. Wsi mają 153 dz. włośc. i 65 dz. innych stanów. Majątek Ch. Dolne należy do Mańkowskich 128 dzies. . Ch. Górne do Suzinów, 149 dz. . Ch. Zaleszany, Fiszerów 60 dz. . 2. Ch, ob. tamże, wś i dobra, pow. kobryński, gm. Pruska, 6 w. od Kobrynia. Wś ma 126 dzies. ; dobra własność Bałbaszewakich dawniej Sipajłów, 127 dzies. Chodosy, wś, pow. rówieński, gm. Kustyn, par. praw. Chocin 3 w. ; 10 w. od Równego, 22 dm. , 169 mk. Własność ks. Ostrogskich, Boguszów, Garlińskich. Obecnie Jakowlew ma tu 162 dzies. Chodów 1. dawniej Chodowo, wś, pow. kutnowski. Na początku XVI w. istnieje tu kościół par. murowany p. w. Podwyższenia św. Krzyża, wspomniany w aktach z XV w. Współdziedzicami wsi i patronami kościoła byli Mikołaj z Lubrańca wo j. pozn. i Jan Chodowski. Łaski, L. B. II, 457 przyp. . 2, Ch. , kol. , pow. łęczycki. Na początku w. XVI istniał tu kościół par. p. w. św. Michała arch. istniejący wedle wzmianek w aktach kons. gnieżn. od w. XIV. Kościół ten wraz z parafią wcielony został następnie do par. Wartkowice. Łaski, L. B. II, 363 i przyp. . 3. Ch. , w dok. Chodow i Chothow, wś. pow. miechowski. R. 1336 król Kazimierz przenosi wieś te, własność Dobiesława syna Zawiszy, na prawo niemieckie nowotarskie. W r. 1363 ponownie przenosi Chodów i Wolę, własność Krzesława na prawo niemieckie, sredzkie. W r. 1381 Zawidza biskup krak. brat Krzesława, dziedzica Ch, kasztelana sądeckiego, za kładą tu kościół par. p. w. N. P. Maryi i św. Jana. Dla utworzenia parafii wyłącza Ch. z par. Uniejów i Wolę z par. Szreniawa. Kościołowi daje dziesięciny biskupie z Tczycy. Kod. mał. III 19, 168, 338. Michał przełożony klasztoru miechowskiego kupuje r. 1404 tę wieś z Wolicą i sołtystwem. Tegoż roku odbywa się tu konsekracya kościoła p. w. Nawiedzenia N. P. Maryi, św. Jana Chrzc, św. Jana ewang. i św. Małgorzaty. Mon. hist. Pol. II, 892. Choduły, wś, pow. borecki, gm. Lubinicze 7 w. . Choduń, wś, pow. klimowicki, gm. Chotowiż, 89 dm. , 497 mk. Chodunicze, wś, pow. bychowski, gm. Głuche 9 w. . Chodupki, wś, pow. kaliski. W 1369 r. król Kazimierz W, cztery wsie pod Koźminkiem, a w tej liczbie Ch. nadal Bartoszowi z Wezenburga. K. W. n. 1618. Chodynicze, wś, dobra i okolica, pow. kobryński, gm. Wierzcholesie, 16 w. od Kobrynia. Wś ma 1774 dzies. ; dobra w części Maryanowiczów 399 dzies. , w części Lubimowych dawniej Zadarnowskich 186 dzies. ; okolica 179 dzies. Chodynie, ob. Hodynie. Chodzierady, pow. łaski, ob. Mostki 9 t. VI, 711. Chodziewicze 1. wś, pow. Słonimski, gm, Czemery, 9 w. od Słonima, 990 dzies. 2. Ch. , dobra, pow. mohylewski, od 1857 r. własność Czarkowskich, 199 dz. Chodzilonie, ob. t. I, 615, wś, okolica, szlach. i dwa dwory, pow. lidzki, gm. Pokrowy Sobakińce, 5 w. , W r. 1865 wś miała 71 dusz. rewiz. , okolica 2 dusze, jeden z dworów należał do Szalewiczów, drugi do Makarewiczów. Chodziuki, wś nad Dzitwą, pow. lidzki, gm. i dobra, Tarnowszczyzna. W r. 1865 miała 80 dusz rewiz. Pod wsią w pobliżu Dzitwy błoto, zwane szwedzki bród. Chodźkowszczyzna, fol. , pow. oszmiański, w pobliżu Krewa, należy dziś do Łokuciewskich. Chodżkuny, Chotkuny, wś i fol, pow. oszmiański. gm. i dobra Polany; miały 10 dusz rewiz. Choja, wś, pow. siedlecki, par. Zbuczyn. W XVI w. siedzi tu drobna szlachta bez kmieci. Chojeczno, wś, pow. węgrowski. W r. 1476 siedzą tu częściowi właściciele. Kod, Maz. 271. Choduń Chodupki Chodynicze Chodynie Choduły Chodów Chodosy Chodosówka Chodosowicze Chodunicze Chodory Chodoryszki Chodoryno Chodory Chojeczno Choja Chodżkuny Chodźkowszczyzna Chodziuki Chodzilonie Chodziewicze Chodzierady Chojnik W r. 1563 wś ta w par. Niwiska składa się z części Ch. Pietki, Ch. Drozdowa wola, Ch. Wilczówek Zabiele i Oh. cesarze. Ogółem 20 łan. Chojewo, Chojowo, wś, pow. brzeski, gub. grodz. , gm. Malesze, 19 w. od Bielska, 67 dm. , 546 mk. , 1312 dzies. Należała niegdyś, jako sioło wójtowskie do włości dworu brańskiego. W 1563 r. miała 50 włók gruntu średniego, z czego 1 włóka na wójta, 1 na kowala. Dochodu z zaściankiem dawała 39 kóp 4 gr. , 5 den. Do wójtowstwa należały wsi Ch. , Kadłubowska Kadłubówka i Spaki Szpaki. Według lustracji z r. 1664 należała do ststwa brańskiego, August III, r. 1774 nadał Marcinowi Witanowskiemu dożywociem dwie włóki we wsi Chojewie. Metr. Kor. Ks. K. nr. 103, str. 131 2. Gdy jednocześnie po śmierci ur. Kiersnowskiego, zawakowało w tejże wsi wójtostwo M. Witanowski wyrabia sobie u króla przywilej. Ks. Kanclerskie n. 103, str. 190 1. Miała jednak na tem wójtostwie dożywocie wdowa po Kiersnowskim, król przeto pozwala jej zcedować swe prawa. Wspomniany Marcin Witanowski, towarzysz kawaleryi Narodowej w r. 1794 na wezwanie komisyi porządkowej bielskiej, objął komendą nad pospolitem ruszeniem parafii Rajgrodzkiej. Chojnata, wś, pow. skierniewicki. W r. 1870 miała 126 mk. , 101 morg. dwor. , 208 włośc Chojnatka wś miała 75 mk. , 258 morg. dwor. , 30 włość. i Chojnackie budy wś 96 mk. , 258 mr. W r. 1827 Ch. ma 8 dm. , 58 mk. , a Chojnatka 9 dm. , 66 mk. Część wsi była własnością benedyktynów z Jeżowa. W reg. pob. z r. 1579 podano Mniska wieś miała 2 1 2 łan. km. , 2 łany wójt, 1 zagr. Były prócz tego działki drobnej szlachty mającej 1 1 2 łan. Przyległa wieś Michałowice nosi r. 1579 nazwę Michało wice Chojnata. Jest także Wola Chojnacka w par. Biała, zapewne dzisiejsza Chojnatka, druga Wola Chojnacka zmieniła nazwę na Wola Turowa. Chojnata wola, wś, pow. rawski. Wspom. w dok. z r. 1334. K. W. n. 1131. Ob. Wola chojnata t. XIII. Chojnatka, wś. ob. Chojnata. Chojna, wś, pow. wągrowiecki. Wś ta leżąca na tak zw. Pałukach miała wcześnie już kościół par, , należący do dyecezyi pozn. , a roku 1364 przy rozgraniczeniu dyecezyi, włączony do gnieźn, K. W. n. 1522. Kościół par. p. w. św. Małgorzaty wspomniany w dok. z 1416 r. jako dawno istniejący, należał do dekanatu kcyńskiego, dawniej lekneńskiego. Łaski, L. B. I, 118 i przyp. . Chojne, wś nad rz. Wartą, pow. sieradzki, gm. Bogumiłów. Pierwotnie należała do par. Strońsko, po drugiej stronie Warty, płynącej o 2 w. od wsi. Dopiero arcyb. Łaski erygował tu parafię r. 1527. Oryginał aktu zachował się dotąd. Plebanowi wyznaczono dziesięciny z Wiechucic i Opatówka, należących do arcyb. gnieźn. Plebanowi w Strońsku, proboszcz obowiązany był co rok na św. Marcina płacić grzywnę. Ko ściół par. p. w. N. M. P. fundowany był przez Jana Łyczeńskiego, wojskiego sieradzkiego. W r. 1599 nowy murowany dotąd istniejący wystawił Sta nisław Zapolski, h. Pobóg, podsędek sieradzki dziedzic Ch. Konsekrował p. w. św. Anny Ma ciej Łubieński biskup kujawski. Z dat wymie nionych na kaplicy N. M. Panny 1621 r. i na wieży kościelnej 1681 wnosić można o czasie ich powstania. Według wizyty z r. 1683 były tu 3 tylko ołtarze, z których jeden w kaplicy nad zakrystyą, gdzie też znajduje się cudowny obraz N. P. M. Wizyta z r. 1787 wspomina o 7 ołtarzach. Obecnie znajduje się prócz kapli cy 5 ołtarzy Wielki św. Anny, wystawiony r. 1670. Drugi ołtarz św. Izydora z bractwem, wprowadzonem przez Jana Zapolskiego, kanon. krak. , który, jako opat lędzki żył jeszcze r. 1674. Trzeci ołtarz nowy, r. 1874 zbudowany z figurą M. B. Bolesnej. W r. 1874 kościół był odno wiony. Największy z trzech dzwonów ma datę r. 1545. W ścianach wmurowane są pomniki jeden Stanisława Zapolskiego fundatora, deputa ta na sejm r. 1613 1616. Drugi bez napi su. Księgi parafialne sięgają r. 1673. W r. 1787 parafia Gh. liczyła 303 dusz, w r. 1809 było 511, w r. 1876 liczono 2309, obecnie zaś 2600. Do CL jako filia należy kościół w Dą browie Wielkiej. M. R. Wit Chojniak, urocz. , pow, bielski gub, grodz. , gm. Dubiażyn, własność Ignatowiczów, 26 dz. Chojnik, wś, pow. tarnowski. Wedle Długosza, L. B. U, 270 i III, 198, wieś ta, własność klasztoru tynieckiego, posiadała kościół par. drewniany p. w, św. Marcina. Łany km. dawały dziesięcinę do Opatkowic. Jęstto jednak omyłka wynikła z podobieństwa nazw Chojnik i Gnojnik. Ta ostatnia wieś posiada starożytny kościołek św. Marcina, którego w Ch, nigdy niebyło. Długosz przytem opisuje ponownie Ch. , jako wieś w par. Gromnik położoną. Wieś ta zlała się w jedną całość z drugą wsią klasztorną Baboniowice. Chojniki, wś i dobra, pow. prużański, gm. Malecz, 19 w. od Prużany. Wś ma 304 dzies. , dobra w części KorybutDaszkiewiczów, z urocz. Rudka 700 dz. , w części Zabłudowskich 147 dz. Chojno, wś, pow. kaliski. Wspom, w dok. z r. 1291 i 1370. K. W. n. 664, 1629. Chojno, wś, pow. krobski. W dok. z r. 1310. K. W. n. 930. Chojnów, wś, pow. grójecki. W r. 1870 było 111 mk. , 3257 morg. dwor, , 141 włosć. R. 1577 było 14 1 8 łan. Siedzieli tu Pełkowie. Chojniczki, wś, pow. chojnicki. W r. 1344 Jarosław, arcyb. gnieźn. , zamiania z Krzyżakami wś swą Ch. na Gambarzów. K. W. n. 1234. Chojewo Chojnatka Chojnata Chojewo Chojna Chojne Chojniak Chojniki Chojno Chojnów Chojniczki Cholowice Cholniewicze Cholipy Cholewy Chojnówek Chołmickie Cholawka Cholawińce Cholawicze Chojnówek 1. wś, pow. szczuczyński, gm. Bogusze, par. Grajewo. W r. 1577 istnieje w tej par. wś Chojny 1 2 łan. km. , 1 zagr. i Chojnowo Rozynsko 2 1 2 łan. km. 2. Ch. , wś, pow. makowski, gm. Sypniewo, par. Gąsewo, ob. Chojnowo t. I. W r. 1827 było 7 dm. , 32 mk. Chojnowo 1. wś, pow. mławski. W dok. z r. 1426 wspomniane wraz z Łążkiem, Gruszką, i Zaleśnem, stanowiło jedne dobra. Kod. maz. , 171. 2. Ch. , wś. pow. makowski. W r. 1582 ma 8 łan. km. , 6 zagr. Chojnowo, wś, dobra i okolica, pow. białostocki, gm. Przytulanka, 44 w. od Białegostoku. Wś ma 35 dz. ; dobra, własność Chojnowskich, 107 dzies. ; okolica 88 dz. Chojnowszczyzna, al. Chwojnowszczyzna, folw. , pow. sokólski, gm. Hrebienie, 32 w. od Sokółki, własność Ejnarowiczów, 155 dzies. Chojny 1. wś, pow. łódzki. W XV w. Jan Gruszczyński wieś Choyny utrunqne należące do par. Mileszki, wcielił do par. w Rzgowie. Długosz L. B. I, 275. W r. 1899 rozpoczęto tu budowę nowego kościoła murowanego. 2. Ch. , wś i fok, pow. kolski, par. Grzegorzew, odl. 4 w. od Koła. Niegdyś posiadłość arcyb. gnieźn. ob. Zawadka t. XIV, 476, Ludność zamożna i oświecona. W r. 1887 wś miała 25 dm. 2 mur. , 257 mk. W r. 1794 w lesie pod wsią Franciszek Ksawery Dąbrowski, organizator sił wojennych w konińskiem, pokonał oddział Prusaków i oswobodził 700 jeńcow. M. R. Witan. Cholastów, os. , pow. olkuski, gm. Żarnów, 32 w. od Olkusza. Cholawicze, fol. , pow. wołkowyski, gm. Wilczuki, 12 w. od Wołkowyska, należy do dóbr Hniezno. Cholawińce, wś nad Żerdzią, pow. berdyczowski, na pograniczu Winnickiego, gm. i par. praw. Przyłuka 8 w. , st. poczt. Turbów 5 w. , st. dr. żel. Kalinówka 15 w. , 62 w. od Berdyczowa, 104 dm. , 1191 mk. , cerkiew, szkółka. Wś ta dzieliła lasy Przyłuki i Turbowa, przechodziła od Zbaraskich do Wiśniowieckich i Warszyckich. Około r. 1865 należała do Kamili Jankowskiej 1121 dz. , następnie własność Ułaszynów, obecnie rozprzedana włościanom. Cholawka, kol. niem. przy wsi Niehrebówce, pow. radomyski, 19 dm. , 110 mk. Cholewy 1. wś, pow. łomżyński. Bolesław ks, maz. potwierdza, iż Paweł z Wiszniewa sprzedał 10 łan. nad rzką Kołomyją pięciu Cholewom z Kołomyi za 30 kóp groszy. Od nich osada dostała miana. 2. Ch. Michorki, wś, pow. ostrowski, gm Kamieńczyk, par. Nur. W r. l827 było 4 dm. , 17 mk. W r. 1578 siedzi tu częściowa szlachta i płaci od 11 2 4 łan. i 3 morg. Cholewy, wś i fol. , pow. poniewieski, gm. Pokroje, 59 w. od Poniewieża. Cholipy, wś, pow. czauski, gm. Drybin, 20 dm. , 77 mk. Cholniewicze Małe i Wielkie, dwie w si, pow sieński. gm. Czereja 4 w. , cerkiew. W Ch. Wielkich młyn wodny, krupiarnia i folusz, 49 dm. , 298 mk. ; Ch, Małe 35 dm. , 252 mk. Cholowice, wś. Weszła w skład obszaru Prandocina w pow. miechowskim, przed połowa XV w. L. B. II, 33. Chołbnie, wś, pow. borecki, gm. Hołbnie, 15 dm. , 100 mk. , zarząd gm. , cerkiew murow. , szkoła. Gmina obejmuje 57 miejscowości, mających 1328 dm. i 3310 mk. Włościanie, w liczbie 2007 dusz, uwłaszczeni na 10235 dzies. , ze spłatą po 11105 rub. rocznie. W gminie 2229 dzies. lasów większej posiadłości. Chołchło, dobra, pow. wilejski, gm. Gródek. Cerkiew wzniesiona została r. 1607 przez Stan. Kiszkę, wwdę witebskiego. Cerkiew filialna w zaść. Ostrów. Posiadał Ch. syn Olgierda Lingwen, na chrzcie Szymon al. Semen. Potomek jego Juryj Semenowicz Lingweniewicz, kn. mścisławski, nadał r. 1455 i 1456 kilka siół, należących do Ch. , bojarzynowi Wasilowi Tołkaczewiczowi. W połowie XVI w. należało Ch. z Sołami, Hoduciszkami do Radziwiłłów, a w sto lat potem do Aleksandra Słuszki, właściciela Wołożyna. Następnie Kiszków, za Halszką Kiszczannką dostaje się Tomaszowi kn. Żyżemskiemu. W w. XVIII Ch. należy do Galimskich. W 1779 r. Jerzy Galimski, chorąży oszmiański, zapisuje Ch. żonie Franciszce z Rutkowskich. Drogą wiana przechodzi do Karnickich, obecnie Somowa, zięcia b. właściciela Holszan. Jest tu kaplica kat. par. GruzdowoOborek. Za czasów pogańskich było tu horodyszcze ofiarnicze. Chołdziejówka, wś, pow. klimowicki, gm. Rodnia, 45 dm. , 289 mk. Chołkówka, wś nad stawem, pow. zwinogródzki, gm. i st. poczt. Szpoła 6 w. , 35 w. od Zwinogródki, 24 dm. , 229 mk. Pochilewicz Opis gub. kij. , podaje pod nazwą Chiwkówka, jako część wsi Tereszki ob. . Chołm, wś nad jez. Dymowskiem część Usmyńskiego, pow. wieliski, gm. Usmyń. Na brzegu jeziora kurhan. Chołm Wysoki wś, pow. orszański, gm. Chłystówka, 11 dm. , 74 mk. Chołma, wś i dobra, pow. wilejski, gm. Kniahynin 4 w. . W r. 1865 wś miała 27 dusz rewiz. ; dobra należały do Kamieńskich. Chołmaczek, wś i dobra, pow. oszmiański, gm. Rudnia. Wś ma 19 dm. , 137 mk. ; dobra, dziedzictwo Drozdowskich, 789 dz. Chołmickie, al. Nowińskie, błoto w pow mohylewskim, i w gub. mińskiej, gm. Pawłowicze, w pobliżu wsi Polesie Nowe, Terespol, Berezki, Kurenie, Kozówka, Truchanówka, Słuczki, Żurawicze, Rogów, Kulinówka, Awchuty, Kurcze, Ziablice, Horzanowa i Załozie. Długie do 20 w. a szerokie od 2 do 4 w. , zajmuje do 5350 dzies. Okrąża jeziora Nowińskie, Kosmaczewskie i Du Cholastów Chojnowszczyzna Chojnówek Chojnowo Chołmaczek Chołma Chołm Chołkówka Chołdziejówka Chołchło Chojny Chołbnie Chołojena Chołmówka bowe. Wypływają, z niego rzki Jelenka i Rudka, oraz kilka strumieni. Pokryte zaroślami i lasem sosnowym. Chołmówka, wś, pow. wilejski, gm. Kniahynin 11 w. ; miała 13 dusz rewiz. , należała do dóbr Marcyanów. Chołmy 1. dobra, pow. czerykowski, od 1876 r. własność Krywonosowych, 224 dz. 2. Ch. , os. , pow. klimowicki, dziedzictwo Komarów, z oś. Diahowicze ma 141 dzies. 3. Ch. , wś, pow. mohylowski, gm. Połykowicze, cerkiew. 4. Ch. , wś, pow. wieli ski, gm. Budnica. Na polach wsi znajduje się przedmioty z epoki kamiennej. 5. Ch. , wś, pow. wieliski, gm. Cerkowiszcze. W 1653 r. należy do dzierżawy sawińskiej. 6. Ch, , al. Kamionka wś, pow. wieliski, gm. Krest. 7. Ch. , wś, pow. wieliski, gm. Makłoki. Chołoblin, wś i dobra pow. czerykowski, gm. Komarowicze. Wś ma 65 dra. , 383 mk. ; dobra, dziedzictwo Hołyńskich, z Michalinem maja 5513 dzies. 4488 lasu; młyn wodny, folusz, gorzelnia. Chotoczje, wś, pow. rohaczewski, gm. Koszelewo 12 w. . Chołoczyny, wś, pow. lidzki, gm. Możejki Wielkie; r. 1865 miała 44 dusz rewiz. ; należała do dóbr Dyrwańce. Chołodec, w dok. Horodec, wś w pobliżu źródeł Bohu w okolicy wzgórzystej, pow. starokonstantynowski, gm. Kupiel, par. praw. Lewkowce, 62 w. od St. Konstantynowa, 103 dm. , 590 mk. , cerkiew filialna drewn. z r. 1783 fundacyi dziedzica wsi Łaganowskiego. Część wsi należy do Leśniewiczów. Chołodowska słobódka, pow. mohylowski, gm. Tereszki, st. poczt. Jołtuszków, 713 dz. dwor. Własność Starorypińskich. Chołodówka, Chołodowce ob. t. I, 624, wś nad rzką b. n. pow. bracławski, gm. Chołodówka 394 dm. , 1950 mk. , zarząd gm. , cerkiew, szkoła, młyn. Chołojena, pow. żytomierski, ob. Chołośnia. Chołojów, mstko, pow. Kamionka Strumiłowa. Wr. 1531 wieś ma cerkiew, karczmę, 6 łan. Należy do par. łac. w Busku. R. 1578 podana w par. łac. Strzemilcze, Obok Ch. istnieje już Wola chołojowska. Chołomierie, ob. t. I, Cholomierz os. , pow. horodecki, gm. Chołomierie, 19 w. od Horodka, zarząd gra. , cerkiew par. Gmina obejmuje 46 miejscowości, mających 362 dm. włośc, obok 40 innych, 3066 mk. włościan, uwłaszczonych na 3964 dzies. . Nadto w obrębie gminy jest 4159 dzies. większej posiadłości. Chołoniewicze, ob. t. I, 625, mylnie podana w pow. rówieńskim, w dok. Holniewicze, wś w pobliżu rz. Kormin. pow. łucki, gm. Silno, 78 w. od Łucka, 20 dm. , 374 mk. , kaplica katol. par. Deraźne. W 1577 r. należy do Stepania ks. Konst. Ostrogskiego, wddy kijowskiego, który płaci od 5 dym. półdwor, , 6 ogr. , a 1583 r. od 5 dym. , 16 ogr. W późniejszych czasach Piaskowskich, Grabowskich, obecnie Szredzińskich. Chołoniów, ob. t. I, 625, Chołoniew, Chołuniew, Holaniew, wś, pow. włodzimierski, gm. Chołoniew, par. kat. Horochów 5 w. , 58 w, od Włodzimierza, 148 dm. , 965 mk. , zarząd gminy, cerkiew par. , kaplica katol. , cmentarz, szkoła, młyn. Gniazdo rodziny Myszków, Chołoniewskich, nadane 1452 r. przez króla Kazimierza Piotrowi Myszczycowi. Podług rewizyi zamku łuckiego z r. 1545 własność Andrzeja Chołoniewskiego i Fedora Myszki, którzy zobowiązani byli do opatrywania dwu horodni zamkowych. W 1570 roku czterej Chołoniewscy wnoszą z 24 dym. , 4 ogr. po 4 gr. , 23 ogr. po 2 gr. , 2 2 3 kół młyn. i 1 karcz. Część wsi ma w zastawie Mikołaj Kotowski. W 1577 r. wnoszą ztąd pobór Bohusz Lipiński z 2 dym. ; Iwan Chołoniewski, Olechno, Wasil Chołoniewski i Iwan Żukowski. Około 1850 r. Ad. Chołoniewski sprzedał majątek Prażmowskiemu, córka którego wniosła hr. Krasickiemu. Ch. wraz ze Zwiniaczem mają 3355 dzies. 1242 lasu. W Ch. znajduje się pałac, odnowiony po pożarze. W pobliżu Ch. o 5 w. jest horodyszcze na wynioniosłem miejscu nad błotem, ze śladami istniejącego tu grodu. Chołopianka, dobra, pow. mohylowski, od 1836 r. własność Chomętowskich, 348 dzies. Chołopicze, Chołopiecze, w dok. Chołopin, wś, pow. włodzimierski, gm. Kisielin, 31 w. od Włodzimierza, 62 dm. , 434 mk. , cerkiew, młyn. Nabyty w 1533 r. przez kn. Fedora Andrzejewicza Sanguszkę od Kniechinińskich. Podług rewizyi zamku włodzimierskiego z r. 1545 Kn. Fedor zobowiązany był do utrzymania jednej horodni zamkowej. W 1577 r. należy do włości Łokacze ks. Romana Sanguszki, który wnosi tu od 27 dym łan. , 8 ogr. W 1583 r. przy Beresku syna jego kn. Fiedora, płacącego od 40 dym. , 10 ogr. , 15 gr. , z kół dorzecz. , 1 popa. W 1649 r. Ch. były w posiadaniu sędziego Liniewskiego. Obecnie Starczewskich. Chołopie, wś, pow. Słonimski, gm. Borki, 45 w. od Słonima, 127 dz. Chołopiny, urocz. , pow. kowelski, gm. Trościaniec, 26 w od Kowla, 12 dm. , 81 mk. Chołopki, wś pow. wilejski, gm. Wilejka 7 w. ; r. 1865 miała 56 dusz rewiz. , należała do dóbr skarb. Rabuń. Chołopkowicze, wś i dobra, pow. sieński, gm, Tołoczyn Zarzeczny 6 w. . Wś ma 28 dm. , 162 mk, Dobra od 1870 r. własność Kajenowiczów wraz z Miehalinowem mają 279 dz. Chołopówka. wś, pow. nowoaleksandrowski, gm. Bachmaty, 10 w. od mta pow. Chołmówka Chołmy Chołoblin Chotoczje Chołoczyny Chołodec Chołodowska Chołodówka Chołojów Chołomierie Chołoniewicze Chołoniów Chołopianka Chołopicze Chołopie Chołopiny Chołopki Chołopkowicze Chołopówka Chomentowo Chomęc Chomęcice Cho opowo Cho opowszczyzna Chomianka Chomiakowa Chołopska Chołopy Chołośnia Chołpniów Chołstowo Chołudza Chołujewo Chomątiny Chomiaki Chomejki Cholopowo Chołopowo, wś, pow. wieliski, gm. Czeple. Chołopowszczyzna, wś, pow. dzisieński, gm. Postawy 30 w. ; 4 dusze rewiz. Chołopska Wólka, wś nad Słuczą, pow. rówieński, gm. Siedliszcze, 32 w. od Równego, 44 dm. , 499 mk. , młyn, gorzelnia. Obecnie Ch. Wólka z Chotyniem i Potasznią. należy do Michała Jackowskiego, mającego 7302 dz. 5643 dz. lasu. Chołopy, wś nad Słucza, pow. rówieński, na płn. zchd. od Hubkowa. gm. Siedliszcze, par. praw. Chotyń, 30 w. od Równego, 40 dm. , 481 mk. , cerkiew filialna drewn. z n 1788, szkoła. W 1570 r. z Lesną nałoży do ks. Iwanowej Czartoryskiej, która z obu wsi wnosi od 16 dworz. , a na tych 56 dym. dwór. po 10 gr. W 1583 r. własność ks. Jerzowej Zbaraskiej, płacącej z samych Ch. od 24 dym. , 15 ogr. , 1 popa. W r. 1584 własność Andrzeja Chaleckiego, sędziego ziemskiego rzeczyckiego, a r. 1596 należała do włości hupkowskiej Aleks. Siemaszki, kaszt. hracławskiego. Potem Lubienieckich, Trzebuchowskich, od których przeszła do Walewskich. 2. Ch. , os. , pow. włodzimierski, gm. Szack, 109 w. od Włodzimierza, 4 dm. , 33 mk. Chołośnia, wś nad rz. Sławutą, pow. żytomierski, gm. , par. praw. i kat. Uszomierz 10 w. , 75 w. od Żytomierza, 166 dm. , 912 rak. , kaplica katol. , młyn, olejarnia. Chołośnia, Chołostna, kol. pow. żytomierski, par. praw. Białoszyce pow. owrucki, 75 w. od Żytomierza, 79 dm, 461 rak. Własność dawniej Bilińskich, sprzedana przez nich 1870 r. kolonistom Niemcom, którzy założyli tu olejarnię, krupiarnię i młyny. Chołpniów, pow. łucki, ob. Chopniów. Chołstowo, wś i dobra, pow. wołkowyski, gm. Zelwa, 18 w. od Wołkowyska. Wś ma 29 dm. , 232 mk. , szkołę, 564 dz. ; dobra własność Szczęsnowiczów, 192 dz. Chołudza, ob. Hołudza t. III, Chołujewo, wś, pow. dzisieński, gm. i dobra Łużki 4 w. ; miała 21 dusz rewiz. Chomątiny, Chomątyny, może Chomąciny, wś i dobra, pow. brzeski, gub. grodz. , gm. Dmitrowicze, 46 w. od Brześcia, Wś ma 147 dzies. ; dobra, własność Telszewskich, 553 dzies. Na obszarze dóbr, o 2 w. od rz. Leśnej, ciągnie się na 400 sąż. długi wał. Chomejki, dobra, pow, święciański, gm. Kobylniki, 1865 r. własność Dowojnów. Chomejowa wola, w XVI w. Wola Chomieyowa, wś, pow. radzyński. W r. 1531 płacą tu od 1 łanu i młyna. R. 1552 Jan Roszkowski, pisarz ziemski lubel. od 11 os. , 1 koła młyn. ; 1580 r. Katarzyna Chomiejowa od 1 włoki osiadłej i. 1. Ob. Wola chomejowa t, XIII. Por. też dok. z 1198 r. Kod. W. n. 34. Chomeniaty, przys. wsi Nowosiołki, pow. kobryński, Chomeńki, wś, pow. wieliski, gm. Czepie. Chomenki 1. urocz, przy wsi Bojkowska, pow. Winnicki. 2. Ch. , wś, pow. mohylowski, 241 dm. , 1216 mk. , cerkiew, szkoła. Chomentów 1. wś, pow. jędrzejowski, gm. Sobków, 25 w. od Jędrzejowa. Z dawnych gruntów kościelnych utworzony został Ch. poduchowny. W połowie XV w. istnieje tu kościół par. p. w. św. Mateusza i św. Maryi Magdaleny. Do kościoła należały role, dwie łąki, sadzawka i karczma dająca 1 grz. czynszu. Kilka części szlacheckich i łany km. dawały dziesięcinę plebanowi, wartości do 10 grz. L. B. II, 392. . 2. Ch. , ob. Chomętówek, 3. Ch. , wś, pow. radomski, W r. 1569 istnieją już Ch. Puszczów, Szczygielski i Socha, mają 5 1 2 łan. km. , 14 zagr. , 5 kom. , kowala. Siedzą tu przeważnie Chomentowscy. Chomentowce, wś, pow. grodzieński, gm. Hołynka, 60 w. od Grodna, 645 dzies. Chomentówek, u Dług. Chomanthew, wś, pow. stopnicki. W połowie XV w. dziedzicem Warcisław Pieczonka h. Lis. Łany km. , dawały dziesięcinę kolegiacie kieleckiej. Według drugiego opisu Długosza, dziesięcinę z połowy wsi pobierał pleban w Sędziejowicach. L. B. I 478 i II 377. W r. 1579 we wsi Chomatoff ma prepozyt miechowski 4 os. , 2 łany, a 3 działy szlach. , 1 1 2 łan. , 1 os. , 2 zagr. , 1 kom. , 2 ubog. , 1 rzem. Chomentowo 1. XVI w. Chomentowo, wś, pow. płocki. W r. 1578 ma 3 1 2 łan km. , 8 zagr. , 1. rzem. 2. Ch, w r. 1578 Chomentowo, wś, pow. łomżyński, W r. 1578 są działy Ch. Antiqna 11 1 2 łan. 2 zagr. w 7 częściach, Ch. Zalesie 5 łan. , 13 1 2 morg. , 5 części. Ch. Korczaki 2 łan. , Ch. Zalesie Pieleszewnia 2 łany, 7 1 2 morg. , 1 zagr. , 2 części i Ch. Poczynki Zalesie 6 łan. , 10 morg. , 5 części. Chomentowo, wś, pow. szubiński, Dawna własność arcyb. gnieźń. wspom. w dok. z r. 1136, 1357, 1399. K. W. n. 7, 1354, 2008. Leżała na tak zw. Pałukach i miała kościół paraf. , wspom. już w dok. z r. 1399. Chomęc, mylnie Chomończ, wś, pow. sierpecki. W r. 1578 Chomecz ma w 4 działach 10 łan. km. , 2 rzem. Chomęcice, wś, pow. poznański, Wspom. w dok. z r. 1399. K. W. n. 2012. Ob. Chomencice t. I. Chomiaki, dobra, pow. połocki, własność Lityńskich. Chomiakowa, os. , pow, witebski, gm. Kuryno, gorzelnia, młyn. Chomianka, chutor nad Zdwiżem, pow. radomyski, gm. i st. poczt. Brusiłów, 31 w od Chomejowa Chomeniaty Chomeńki Chomenki Chomentów Chomentowce Chomentówek Chomno Chomontowszczyzna Chomor Chomówka Chomowszczyzna Chomranice Chomsk Chomianki Chomianki Chomiąża Chomicze Chomiczyce Chomiki Chomina Chomińce Chominicze Chomino Chomińsk Chomi szczyzna Radomyśla, 6 dm, 24 mk. , młyn. Własność Mogilnickich. Chomianki, wś i dobra, pow. bychowski, gra. Dołhy Moch 9 w. . Bobra, dziedzictwo Szemiotów, 518 dzies. Chomiąża, wś, pow. szubiński. Dawna własność arcyb. gnieźń. ; klasztor w Trzemesznie miał też swój dział. Wspom. w dok. z r. 1136 i 1146. K. W. n. 7, 15, 276. W r. 1357 Jarosław, arcyb. gnieźń. wydaje erekcyą dla koscioła par. w Ch, fundowanego przez dziedzica Mikołaja. K. W. n. 1357. Chomiąża, dziś Camoese, wś, pow. nowotarski na Szląsku. Wspom. w dok. z r. 1175. K. W. n. 21. Por. Kumeisa t. IV. Chomicze 1. wś i okolica, pow. grodzieński, gm. Łunna, 36 w. od Grodna. Wś ma 320 dzies. ; okolica 81 dzies. Wś należała do ekonomii grodzieńskiej. W 1558 r. Oh. w wójtowstwie podaeteckim, we włości dworu Braśnickiego, miała 19 włók gruntu podłego. Czyniła 21kóp, 11 gr. , 6 den. 2. Ch. , wś, pow. prużań, ski, gm. Bereza Kartuska, 38 w. od Prużany 209 dzies. 3. Ch. , wś i chutor, pow. Słonimski, gm. Kozłowszczyzna, 29 w. od Słonima. Wś ma 38 dzies. ; chutor należy do dóbr Podoi. 4. Ch. , wś i folw. , pow. wołkowyski, 33 w. od Wołkowyska. Wś ma 440 dzies. ; fol. należy do dóbr Ulatowszczyzna. 5. Ch. , wś, pow, rohaczewski, gm. Cichinicze 7 w. , 47 dm. , 416 mk. 6. Ch. , wś, pow. dzisieński, gm. Mikołajewo 17 w. ; r. 1865 miała 36 dusz rewiz. , należała do dóbr Hryhorowicze. 7. Ch. , okolica, pow. Ildzki gm. Ejszyszki 7 w. ; 3 dusze rewiz. , należała do dóbr skarb. Raduń. Chomicze, wś, pow. włodzimierski, gm. Szack, 78 w. od Włodzimierza, 22 dm. , 216 mk. Chomiczyce, wś, pow. kobryński, gm. Antopol, 37 w. od Kobrynia, 511 dz. Chomiki, wś, pow. grodzieński, gm. Łasza, 27 w. od Grodna, 257 dz. Chomina, os. , pow. borecki, gm. Chołbnie, cerkiew. Chomińce, wś, pow. wilejski, gm, Kurzeniec 4 w. ; miała 48 dusz rewiz. , należała do dóbr Bohdanowo. Chomińce 1. w dok. Dzemińcze, pow. proskurowski, 1583 r. przy Czarnym Ostrowiu, płaci od 1 1 2 pługa. 2. Ch. , pow. Winnicki, ob. Chomutyńce. Chominicze, urocz. , pow. orszański, od 1872 r. własność Mężyńskich, 1100 dz. Chominka 1. dobra, pow. czerykowski, od 1877 r. własność Zakrzewskich, 108 dz. 2. Ch. , wś, pow. homelski, gm. Diatłowicze 24 w. , 73 dm. , 340 mk. , cerkiew. Chomino 1. wś, pow. orszański, cerkiew, folusz. 2. Ch. Wyższe i Niższe, dwie wsi, pow. drysieński, par. Rosica, należały do dóbr Sarya. Chomińsk, dobra, pow. homelski, własność ks. Teodora Paskiewicza 4915 dz. 1750 lasu. Chomińszczyzna, fol, pow. wołkowyski, gm. Tarnopol, 60 w. od Wołkowyska, należy do dóbr Siemionówka. Chomkowo, zaśc, należący do dóbr Sarya, pow. drysieński. Chomkowszczyzna, wś, pow. nowoaleksandrowski, gra. Brasław 3 w. , 67 w. od mta pow. Chomno, urocz. , pow. prużański, gm. Linowe, 12 w. od Prużany, własność Panków. 50 dz. Chomontowo, zaśc. , pow. nowoaleksandrowski, gm. Rymszany 7 w. , 35 w. od mta pow. Chomontowszczyzna, wś, pow. nowoaleksandrowski, gm. Słobódka 9 w. , 64 w. od mta pow. Chomor, rzką, w pow. zasławskim i nowogródwołyńskim, lewy dopływ Słuczy. Bierze początek ze strumieni wypływających w Kryworudce i Kuczmanówce w pow. zasławskim, przepływa pod Chrestówką, Bejzymami W. , Werbowcem, Sulżynem pod którym znacznie się za sila dopływami od Pieńków, Draczów i Brykali, dalej oblewa Hryców, gdzie przyjmuje dopły wy, Mikulin, Łabuń, Bereżnę przybiera rzke Bereźną, poczem wkracza w pow. nowogradwołyński, płynie na Nowosielicę tu przyjmuje Chomorzec do Połonnego, które oblewa półko lem i przechodzi tor dr. żel. w pobliżu dworca od strony st. Cudnów dawniej Olszanka. Dalej oblewa Poninkę, Hłuboczek i uchodzi do Słuczy pod wsią, Markówką. Rozlewa się w duże sta wy pod Kropiwną, Sachnowcami, Hrycowem, Be reźną, Nowosielicą i Połonnem, gdzie obraca 4 młyny. F. M, Chomówka, wś nad rz. Białką i jeziorem, pow. radomyski, gm. Brusiłów, par. praw. Niżyłowicze 18 w. , st. pocz. Radomyśl 19 w. , 15 dm. , 174 mk. , kaplica praw. , smolarnia, tartak parowy. Nadana w XVI w. przez Chodkiewiczów wraz z Ozieranami monasterowi pieczerskiemu w Kijowie, obecnie własność hr. Branickich. Chomowszczyzna, wś, pow. lidzki, gm. Lack 6 w. ; miała 21 dusz rewiz, ., należała do dóbr Spusza. Chomranice, wś, pow. sądecki. Rozgraniczone w r. 1316 z wsiami klasztoru sądeckiego, własność Marcina z Brzeźna, syna comesa Unisława. Kod. mał. II, 232. W r. 1581 Ch. i Ch. niższe, mają kościół par. i 7 łan. km. Chomsk, mstko i dobra, pow. kobryński, gm Chomsk, 52 w. od Kobrynia. Mstko ma 1917 mk, , 744 dz. włośc. Dobra, zwane też Rolniki, własność Pusłowskich, mają z fol. i urocz. 6290 dzies. 1869 łąk i past. , 3024 lasu. Pod mstkiem na brzegu błota 2 kurhany. Gmina obejmuje 24 miejscowości, mających 621 dm. , włośc. obok 187 innych; , 4036 mk. włościan. Chominka Chomkowo Chomkowszczyzna Chomontowo Chomutyńce uwłaszczonych na 5609 dzies. ziemi. Nadto w gm. jest 7020 dz. większej posiadłości. Chomszczyzna, wś, pow. oszmiański, gm. Soły 8 w. ; miała 45 dusz rewiz. ; należała do dóbr Raczuny. Chomucie, wś, pow. oszmiański, gm. Dziewieniszki 4 w; r. 1865 miała 25 dusz rewiz. , należała do dóbr Giełoże. Chomuszyno, wś, pow. wieliski, gm. Baranowo. Na polach kilka horodyszcz. Chomutec, wś, pow. radomyski, gm. i st. poczt. Brusiłów 6 w. , 38 w. od Radomyśla, 92 dm. , 1149 mk. , 858 dzies. włośc, cerkiew par. szkółka cerk. , 3 wiatraki. Na początku w. XVI, należała do włości brusiłowskiej Butowiczów, w nowszych czasach własność Dewoniczów, od których nabyta r. 1854 przez Romana Czetyrkina, dziś syn jego ma tu 345 dz. Chomutnia, rzka, w pow. winnickim, lewy dopł. Kobylnej. Bierze początek na gruntach wsi Telepenek, mija Hawryszówkę, Male Kruszlińce i pod Kochanówką ma ujście. Chomutówka, fol. , pow. lucyński. Mają tu Lenkiewiczowie 49 dzies. , Markowowie 10 dz. , Roklińscy 20 dz. Chomutówka, chutor, pow. dubieński, gm. Jarosławicze, 31 w. od Dubna, 9 dm. , 41 mk. Chomuty, kol. , pow. grodzieński, gm. Sobolany 35 w. od Grodna. Chomutyńce, w dok. Chomińce, wś, pow. winnicki, na pograniczu pow. lityńskiego, gm. Kalinówka, 103 dm. , 644 mk, cerkiew. Chonatki, może Chojnatki, kol, pow. konińob. Trojka t. XII. Choniaków, wś, pow. Ostrogski, gm. Annopol, par. praw. Hołowle 3 w. , 27 w. od Ostroga, 34 dm. , 337 mk. Podług reg. pob. pow. łuckiego z r. 1577 należy do siół zamku ostrogskiego, ks. Konst, Ostrogskiego, który wnosi ztąd od 5 dym. półdworz. po 10 gr. i 5 ogr. po 2 gr. , a w 1583 r. ze wsi Honiuczki z 6 dym. , 1 ogr. . 4 podsus. Później Jabłonowskich, dziś Zwolińskich. Choniewicze, wś, pow. wołkowyski, gm. Łyskowo, 34 w. od Wołkowyska, 252 dz. 2. Ch, , wś, pow. święciański, gm. i dobra Szemetowszczyzna 2 w. ; r. 1865 miała 34 dusz rewiz. Chońkowce, wś nad rzką Karajcem, pow. mohylowski, gm. Berezowa, 185 dm. , 1232 mk. , cerkiew par. , szkoła, 2 młyny, gorzelnia, cukrownia. Chońkowicze, wś, pow. czauski, gm. Hładkowicze 10 w. . Chonowo 1. wś i dobra nad rz. Orlanką, pow. bychowski, gm. Horodyszcze. Wś ma 53 dm. , 399 mk. , cerkiew par. , szkoła, młyn. Dobra, własność Martynowiczów, 925 dz. 2. Ch. , tamże, własność Chrapowickich, 1845 dz. 1478 lasu, młyn. 3. Ch. , tamże, własność Jaroszewskich, 915 dzies. , karczma i smolarnia. Chopniów, w dok. Chołpniów, Chołpyów, wś, pow. łucki, gm. Trościaniec, 32 w. od Łucka, 71 dm. , 424 mk. , cerkiew. W XVI w. należy do ks. Sokólskich. Kn. Maksym Sokólski z Chołpniowa podpisuje r. 1569 akt unii Wołynia z Koroną. W r. 1570 własność kn. Maksym. wraz z Wołodkowszczyzną i Bożewem. Tenże r. 1577 z samego Ch. wnosi od 15 dym. po 20 gr. , 10 ogr. po 2 gr. W 1583 r płaci ztąd kn. Wasil syn Maksyma z 14 dym. , 4 ogr. , 3 ogr. Następnie wś należała do Martyszewskich. Chopsol, os. , pow. witebski, gm. Kuryno 8 w. , cerkiew. Chorągwica, u Dług. Chorangwycza, wś, pow. wielicki. W dok. z r. 1371 dziesięciny z Ch. nadane kościołowi w Dobry. Kod. dypl. pol. III, 272. W połowie XV w. dziedzic Mikołaj Koza, h. Junosza. Ma 2 łan. km. , karczmę 1 zagr. Dziesięcinę bierze prebenda Górecka w Krakowie. L. B, I, 43. Chorążańce, Chorużańce, wś i okolica, pow. wołkowyski, gm. Izabelin, 12 w od Wołkowyska, Wś ma 195 dz. ; okolica 276 dz. Chorążewo, Chorużewo 1. dobra i fol. , pow. wołkowyski, gm. Izabelin, 15 w. od Wołkowyska. Dobra, własność Nowosadów, 391 dz. ; fol. należy do dóbr Olizarki. 2. Ch. , urocz. , pow. wołkowyski, gm. Międzyrzecze, należy do dóbr Dziergiele. Chorążowce, Choryżowce, wś, pow. lidzki, gm. Lida 9 w. ; miała 29 dusz rewiz. , należała do dóbr Berdówka. Chorążyce u Dług. Choranzicze, wś, pow. miechowski. Długosz podaje dwa opisy tej wsi sprzeczne ze sobą w szczegółach. L. B. II, 171 i 324. Chorążyce 1. zaśc, pow. trocki. gm. Deksznie; 3 dusze rewiz. 2. Ch. , ob. t. I, 630, zaśc, pow. trocki, gm. i dobra Niedzingi 2 w. , 1 2 w. od osady, jest nasyp Pilekalnis, w którym znajdywano różne przedmioty. 3. Ch, , w spisie Choromszyce, wś pow. wilejski, gm. Mołodeczno 5 w. ; miała 19 dusz rewiz. ; należała do dóbr Rajewszczyzna. Chorążyszki 1. dwór, pow. nowoaleksandrowski, gm. Widze, własność Wołkowskich. Poprzednio attyn. dóbr Gryszkowszczyzna. 2. Ch. , wś, pow. poniewieski, gm. Poniewież 6 w. . 3. Ch. , fol. , pow. telszewski, gm. Wornie, 54 w. od Telsz, własność Sylwestrowiczów, 46 dz. 4. Ch. , zwane niegdyś Oszmianą Dziagirdowską, dobra nad Oszmianką, pow. oszmiański, gm. Polany, własność Ważyńskich. W r. 1577 należały do Piotra Drowickiego Sakowicza, pisarza ziemskiego oszmiańskiego. W 1602 r. przechodzi do Malejewiczów al. Malewiczów, z których Chomszczyzna Chomucie Chomuszyno Chomutec Chomutnia Chomutówka Chomuty Chonatki Choniaków Choniewicze Chońkowce Chońkowicze Chonowo Chopniów Chopsol Chorągwica Chorążańce Chorążewo Chorążowce Chorążyce Chorążyszki Chomszczyzna Chorczenki jeden, chorąży parnawski nadaje wsi nazwę Ch. Czas jakiś są w posiadaniu Chrzastowskich, aby znów 1683 r. przejść w ręce Malewiczów. Po Malewiczach biora Ch. w spadku Ankudowicze, z których jeden sprzedaje je Michałowi Naramowskiemu, chorążemu wendeńskiemu. W 1753 r. Samuel Naramowski daje Ch. siostrzeńcowi Antoniemu Deszpot Zenowiczowi, a ten r. 1763 sprzedaje Jakóbowi Nagórskiemu. Odtąd Ch. złączone z Ukropiszkami, wspólne przechodzą koleje. Od Nagórskich dostają sie do Bułhaków, następnie Żakowskich, od 1815 r. Ważyńskich. 5. Ch. 1 i 2gie, dwie wsi, pow. oszmiański, gm. Polany 38 w. , 1865 r. miały 46 dusz rewiz. , należały do dóbr Ukropiszki. 6. Ch. , wś, pow. trocki, gm. Trocki 8 w. ; miała 50 dusz rewiz. ; należała do dóbr skarb. Michniszki. 7. Ch. , wś, pow. wileński, gm. Giedrojcie 5 w. ; miały 6 dusz rew. , należały do dóbr Marciniszki. Chorczenki, fol. , pow. rzeczycki, własność Miranowych. Chordziesz, ob. Hordziesz. Chorewo, wś, pow. prużański, gm. Noski, 14 w. od Prużany, 1004 dz. włośc. Chorłupy, w dok. Chorłup, . Horlup, wś nad Konoplanką, pow. dubieński, gm. , par. kat. i st. dr. żel. Ołyka 7 w. , st. poczt. Klewań 22 w. , 40 w. od Dubna, 86 dm, , 704 mk. , cerkiew z r. 1883, młyn wodny, piękny pałac dziedziców. W skład par. wchodzi wś Faleza 3 w. . W całej par. 106 dm. , 832 mk. praw. , 220 katol. , 4 ewang. , 38 żydów i 3 karaimów. Cerkiew filialna we wsi Kotów. W. ks. Świdrygiełło nadaje mstko Ch. z wsiami Bakorzyn, Nowosiołki i Pokanczów biskupom łuckoostrogskim, W połowie XVI w. był tu zamek obronny na wzgórzu dziś dom dziedzica. Miał 3 działa odlewne, 2 żelazne; w cekhauzie 20 hakownic, 56 rusznic. Sioła Pokanczów, Bakoryn i Nowosiołki dostarczały ludzi do obrony. Wszystek rynsztunek wojenny synowa biskupa Jonasza Borzobohatego Krasieńskiego, Anna z ks. Sokólskich Wasilowa Krasieńska głośna z animuszu rycerskiego, przeniosła do Krasnego majętności męża. Same Ch. z przyległościami zamieniła z ks. Radziwiłłem na Falimicze i Iwańezyce w pow. włodzimierskim z dopłatą 1500 złp. Henryk Walezy w 1574 r. potwierdza tę zamianę. W 1577 r. wś Ch. należy do włości zaniku łuckiego i wnosi z 13 dym. na włók. , 2 dym. na półwłocz. , 2 ogr. po 4 gr. W 1583 r. ks. Stanisław Radziwiłł płaci ztąd od 34 łan. , 5 ogr. , 2 popów. Długi czas Ch. niewychodziły z rąk Radziwiłłów. W pierwszej połowie bieżącego wieku należały do Smorczewskich, od których nabył je Józefat Milowicz, obecnie własność syna jego Zygmunta. Lud. Żyt. Chornigi, w spisie z r. Hornigi, urzęd. 1870 r. Chortygi, kol. , pow. grójecki, gm. Nowa wieś, Słownik Geograficzny T. XV. Zeszyt 173 par. Warka, ma 94 mk. , 322 morg. W r. 1827 było 8 dm. , 79 mk. ChoróbBrzeźnica, os. nad stawem, pow. łęczycki, gm. Dalików, par. Parzęczew, ma 2 dm. Chorobrowicze, wś i dobra, pow. Słonimski, gm. Kozłowszczyzna, 19 w. od Słonima. Wś ma 126 dzies, włośc. i 181 dzies. cerk. , dobra, własność Białozierskich, poprzednio Adamkowiczów, z chutorami Talewicze i Ruda 1411 dz. Chorobrowo 1. dobra, pow. orszański, dziedzictwo Chludzińskich, z Antowilem mają 946 dz. , 2 młyny. 2. Ch, , Charabrowo, folw. pow. sieński, należy do dóbr Poczajewicze. 3. Ch. , wś, pow. dzisieński, gm. i dobra skarb. Przebrodź 20 w. ; miała 11 dusz rewiz. 4. Ch. , Chrabrowo, dobra skarb. , pow. drysieński. W r. 1618 własność Jozafata Kuncewicza, arcyb. połockiego. Chorochoryn, w dok. Chorocin, Chrocholin, Horohoryn, wś, pow. łucki, na pograniczu pow. włodzimierskiego, gm. Szczurzyn par, kat. Torczyn 9 w. , 33 w. od Łucka, 109 dm. , 1056 mk, cerkiew. Podług rewizyi zamku łuckiego z r. 1545 własność Serbina, który miał opatrywać trzy horodnie zamkowe. W 1570 r. wraz z Bytniem należy do Michała Serbina, podkomorzego łuckiego, który płaci z nich od 88 dym. , 3 ogr. po 4 gr. , 28 ogr. po 2 gr. , 3 bojar putn. , 1 karcz. W 1577 r. Ch. należy do Iwana Czaplicza, który wnosi od 78 dym. , 11 ogr. po 4 gr. , 3 ogr. po 2 gr. , a w 1583 r. od 30 dym. , 14 ogr. , 22 ogr. , 1 popa. Po Serbinach i Czaplicach Ch. należał do Bałabanów, 1848 r. do Stachórskich, Olszanowskich, Jankowskich, Witwińskich i Chalkiewiczów. Obecnie należy do drobnych właścicieli przeważnie szlachty zagrodowej. Benon Kadłubiski ma tu 163 dzies. Chorochów, fol. , pow. opatowski, nazwany od właściciela Horocha. Chorochowszczyzna, zaśc, pow. drysieński, gm. Zabiały, własność Weryhów, 24 dzies. Choroliszki, zaśc, pow. nowoaleksandrowski, gm. Rakiszki 16 w. , 66 w. od mta pow. Choromany 1. Witnica, wś, pow. ostrołęcki, 1578 r. 9 1 2 łan. Por. Witnica. 2. Ch, wś pow. ostrowski. W r. 1578 ma w U częściach 15 1 3 łan. 3. Ch. , wś, pow. ostrołęcki. W r. 1578 ZarembyWilczagóra Choromany mają 7 1 2 łan. , 2 zagr. , 4 morgi. Była to więc część okolicy szlach. zw. Zaremby. Choromce, majdan, pow. kowelski, gm. Włodzimierz, 107 w. od Kowla, 11 dm. , 70 mk. Choromne, wś nad Brahinką, pow. radomyski, gm. Szepielicze, par. praw. Krasno, 150 w. od Radomyśla st. poczt. , 49 dm. , 631 mk. , szkółka, 4 wiatraki, 1451 dzies, włośc. Należała dawniej z Horodczanami do Dalkiewiczów. Choroń, r. 1581 Choruń, wś, pow. będziński. W r 1581 Jan Otfinowski płaci tu od 5 1 2 21 Chorczenki Chordziesz Chorłupy Chornigi Chorób Chorobrowicze Chorochoryn Chorochów Chorochowszczyzna Choroliszki Choromany Choromce Choromne Choroń Choropuć Choropuck Chorościany Chorostek Chorostków Chorostów Chorosze Choroszewicze Choroszki Choroszkowo Choroszów łan. km. , 1 zagr. z rola, 2 bez roli, 1 kom. , 1 rzem. , piła. Choroniów, Choroniewo 1. wś i dobra, pow. bychowski, gm. Dołhy Moch 8 w. , 44 dm. , 258 mk. Bobra, własność od r. 1873 Rusinowych, 237 dz. , młyn. 2. Ch. , Chorniewo, wś, pow. klimowicki, gm. Zahustyn, 35 dm. , 179 mk. , cerkiew. 3. Ch. , wś, tamże, gm. Szumiacze, 30 dm. , 187 mk. Choropuć, rzka, w gub. mohylewskiej, lewy dopł. Ipuci. Przybiera od pr. brzegu Nieteszczę. Choropuck, dobra, pow. homelski, własność ks. Teodora Paskiewicza, 1873 dz. Chorościany, al. . Chworościany, wś, pow. sokolski, gm. Hrebenie, 26 w. od Sokółki, z przysDubnica 740 dz. włośc. i 153 dwor. Chorostek, ob. t. I, 632, wś, pow. Ostrogski, gm. Annopol, 28 w. od Ostroga, 73 dm. , 519 mk. Chorostków mstko, pow. husiatyński. W r. 1564 wś królewska w ziemi trembowelskiej, r. 1565 w dzierżawie Strusów. Ma 12 osad, 3 zagr. Pop. Chorostów, w dok. też Chworostowo, Horostaw, wś nad rzką. Białą Krynicą, pow. włodzimierski, gm. Mikulicze, 19 w od Włodzimierza, 76 dm. , 536 mk. , cerkiew par. W r. 1570 wraz z Wojkowicami i Hryniatką własność Maruszy Zbaraskiej. W 1583 r. dobrami włada Marusza, już żona Wasila Zaborowskiego, kaszt. bracławskiego. Na początku w. XVII jedyna jej córka Anna, wydana za kn. Konstantego Wiśniowieckiego, wnosi Ch. w dom męża. W nowszych czasach należał do Czackich, od których drogą wiana do Leduchowskich. Chorosza, wś nad rzką Pohanką Kamianką, pow. lipowiecki, gm. i st. poczt. Lipowiec 5 w. , 27 dm. , 226 mk, Choroszcza, mstko i os. fahr. , pow. białostocki, gm. Choroszcza, 12 w. od Białegostoku. Mstko ma 2454 mk. , 75 dzies. ziemi cerk. , 36 kościelnej i 808 dzies. dwor. w wielu działach 113 łąk i pastw. . Osada fabr. z fabryką sukna należy do dóbr Nowosiołki. Gmina obejmuje 50 miejscowości, 738 dm. włośc. obok 273 innych, 5792 mk. włościan, uwłaszczonych na 8908 dz. Nadto w obrębie gm. jest 8063 dzies. większej posiadłości. 2. Ch. , wś i dobra, pow. Słonimski, gm. i par. Kossowo, 37 w. od Słonima. Wś ma 26 dm. , 281 mk. , z wsiami Hrywda i Dubitowo 1317 dz. ; dobra, własność Ostromęckich, 1119 dzies. 3. Ch, , os. , tamże przy wsi Bułła. Choroszczaszcze, wś, pow. lidzki, gm. Koniawa 6 w. , miała 2 dusze rewiz. ; należała do dóbr Gołondziszki. Choroszczewo, wś i dobra, pow. bielski, gub. grodz. , gm. Siemiatycze, 37 w. od Bielska. Wś ma 168 dz. ; dobra, własność spadkobierców Michalskich, 320 dz. Chorosze, wś, pow. wilejski, gm. Wołkołata 6 w. ; r. 1865 miała 30 dusz rewiz. ; należała do dóbr skarb. Firkowszczyzna. Choroszewicze 1. ob. t. I, 633, wś i dobra, pow. Słonimski, gm. Derewna, 12 w. od Słouima. Wś ma 19 dm. , 232 mk. , wraz z os. Rudnią i Turna 631 dzies. ; dobra, własność bar. Hartingów dawniej Krzywickich, 3571 dzies. 2451 lasu. Jest tu kaplica kat. par. Słonim. 2. Ch. , os. i dobra, pow. wołkowyski, gm. Podorosk, 33 w. od Wołkowyska. Os. ma 102 dz. cerk. Dobra, w części Szyrajewych 1306 dzies. ; w części bar. Stakelberga, 258 dz. ; w części Wiedylibskich dawniej Szyrajewych 478 dz. ; w części Bryszów 106 dz. Choroszki, wś, pow. drysieński, gm. Głębokie, r. 1865 miała 44 dusz rewiz. Choroszkowo, dobra, pow. mścisławski, od 1860 r. własność Stachowskich 505 dz. Choroszów, wś skarb. , pow. Ostrogski, gm. Unijów 3 w. , st. poczt. Jampol 30 w. , st. dr. żel. Ożenin 58 w. , 35 w. od Ostroga, w pobliżu Lachowiec, 135 dm. , 759 mk. 13 kat. , 10 żydów. Cerkiew drewn. z r. 1791, szkółka cerk. od r. 1860. Cerkiew filialna we wsi Kaletyńce Małe 2 w. . Wś ta wchodziła w skład dóbr Sieniutów Lachowieckich, krzewicieli aryanizmu. W Ch. 1581 r. Walenty Niegolewski dokonał przekładu Nowego Testamentu na język małoruski. Przekład ten w rękopisie, odnaleziony został w bibliotece jednego z monasterow kijowskich. Następnie wś należała do Jabłonowskich. Choroszowczyce 1. urocz. , pow. słonimski gm. Robotna; należy do dóbr Robotna. 2. Ch. , wś, tamże, gm. Dworzec, 36 w. od Słonima, 484 dz. Choroszówka 1. wś nad rzką Hraźliwcą pow. homelski, gm. Korma 6 w. , 187 dm. , 1102 mk. , cerkiew, 4 wiatraki. 2. Ch. , dobra, pow. klimowicki, dziedzictwo Walużyniczów, 285 dz. 3. Ch. , wś, pow. rohaczewski, gm. Koszelewo. Chorów 1. ob. t. I, 633, w dok. Horew, wś nad rzką Diewuchą i stawem, pow. Ostrogski, gm. Chorów, st. poczt. Ostróg 7 w. , st. dr. żel, Ożenin 4 w. , 141 dm. , 985 mk. 15 żyd. , cerkiew murow. z r. 1781 fundacyi dziedzica Małachowskiego, zarząd gm. , szkółka cerk. od 1884 r. . Obecnie własność apanaży Udiełow. Podług reg. pob. pow. łuckiego z r. 1577 sioło ziemian ostrogskich, płaci od 12 dym. półdworz. , 9 dym. na ćwier. , 7 ogr. W 1583 r. ks. Konst. Ostrogski wnosi z Ch. od 10 dym. , 1 ogr. , 5 podsus. , 2 kół dorz. Spustoszone przez Tatarów r. 1617. 2. Ch. , wś nad rzką Stiwą, pow. włodzimierski, gm. Chorów, 30 w. od Włodzimierza, 72 dm. , 447 mk. , zarząd gm. , 2 cerkwie, st. , poczt. , młyn. Podług rewizyi zamku włodzimierskiego z r. 1545 własność kn. Iwana, kn. Wasi Chorosza Choroszowczyce Choroszówka Chorów Choroszcza Choroszczaszcze Choroniów Choroszczewo Choroniów Chorzeń Chorzelów Chorzele Chorząszczew Choryszcze Choryń Chorowica Chorowice Chorowiec Chorpaczka Chorupań Chorzewa Chorzęcin lowej i kn. Fedorowej Jarohowickich Rohowiekieh, t. j. kn. Rużyńskich, którzy z Horowa, Rużyna i z Tworynia mieli opatrywać jedną horodnię zamkowa. Chorowica, wś, pow. Ostrogski, gm. Krzywin, 16 w. od Ostroga, 31 dm. , 219 mk. Chorowice, wś, pow. wielicki. W połowie XV w. należą do par. Gaj. Część większa wsi jest własności a prebendy wegrzeckiej w katedrze krakow. , łan jeden należy do kustosza katedry, sa tez części szlacheckie. L. B. I 37, 46 i II 184. Chorowiec, w dok. Horobowiec, wś przy ujciu Korczyka do Słuczy, pow. zasławski, gm. Chorowiec, st. poczt. i dr. żel. Szepietówka 20 w, 45 w. od Zasławia, 202 dm. , 779 mk. Cerkiew paraf. drewn. z r. 1837. Cerkiew filialna we wsi Paszuki. Do par. należy wś Huta. W całej par. 1512 mk. praw. , 180 kat. , 40 żydów. We wsi zarząd gm. , szkoła ludowa od 1874 r. , młyn, 9 wiatraków. W 1588 r. pod nazwą Horobowiec należy do włości berezdowskiej ks. Ostrogskiego, który wnosi od 3 dym. , 2 ogr. Następnie Zasławskich, obecnie ks. Sanguszków, w kluczu sławuckim. Chorowszczyzna 1. dobra, pow. kobryński, gm. Błoty, 7 w. od Kobrynia, własność Masłowskich, 624 dz. 2. Ch. , dobra, pow. wołkowyski, gm. Łyskowo, 41 w. od Wołkowyska, własność Kozierowskich dawniej Żardeckich, 526 dzies. Chorpaczka ob. t. I, 548 Charpaczka i str. 633 Chorpacze, wś nad rzką Drybnią, pow. hajsyński, gm. Kuna, 165 dm. , 1381 mk. , cerkiew, szkoła. Chorupań, w dok. Horupany, wś, pow. dubieński, gm. i par. kat. Młynów 6 w. , st. poczt, i dr. żel. Dubno 8 w. , przy trakcie z Młynowa do Dubna, 59 dm. , 426 mk. , cerkiew drewn. z r. 1802. Cerkiew filialna we wsi Hołowczyce. Wś należy do hr. Chodkiewiczów, W 1566 r. własność Jana Montowta, nadana r. 1568 Jakóbowi, namiestnikowi krzemienieckiemu przez Zygmunta I. W 1583 r. wchodzi w skład dóbr Mielnica Aleks. Siemaszki, kaszt. bracławskiego, który wnosi od 16 dym. , 9 ogr. W XVIII w. wraz z Młynowem własność Chodkiewiczów. Choryń, wś, pow. kościański. Wspom. w dok. z 1366 r. Kod. W. n. 1565. W r. 1580 wś Chorina w pow. kościańskim ma kościół par. Siedzą tu Brodniccy na 2 działach. Choryszcze, jezioro w pow. homelskim, w pobliżu Homla, na lew. brz. Soży, przy wsi Siewryki. Długie do 4 w. , szerokie około 60 saż. , zajmuje 66 dzies. Brzegi nizkie, dno piaszczystee, głębokość dochodzi do 2 saź. Chorząszczew, mylnie Chrząszczew, wś, pow. skierniewicki, gm. Korabiewice, par. Jeruzal, ma 27 mk, 68 morg. W r. 1827 miała 4 dm. , 84 mk. Chorzele 1 os. miej. , pow. przasnyski. W r. 1576 posiadają tu kościół par. Płaca szosu fl. 6. Włok 32 1 2, kotłów gorzał. 4 kołodziej. 2, bednarzy 2, zdun. 3, stelmach 1, tesarz 1, kowal 1, krawc. 3, szew. 8, rzeźn. 1, piekarek 8, cieśli 2. Pomścibór Szumski wójt czopowego od 180 warów i 2 smolnych pieców. 2. Ch. , wś, pow. łomżyński. działach. W r. 1578 ma 5 1 2 łan. w 4 Chorzelów, wś, pow. mielecki. Kościół par. istnieje tu w XV w. Dług. L. B. II, 311, 323. Chorzemin, w dok. Witim, Vitine, niem. Witten wś, pow. babimojski. Wspom. w dok. z r. 1236 i 1250. K. W. n. 193, 198, 285 i 287. Chorzeń, w dok. Choreń, wś, pow. koniński. Wspom. w dok. z 1145, 1261, 1280 i 1364 r. śród posiadłości klasztoru lędzkiego, nadanych przez Mieszka starego. K. W. n. 10, 363, 1515 Ulanow. Dok. Kuj. 3578. W r. 1579 należy do ststwa konińskiego, ma 5 1 2 łan. km. , 1 zagr. , 1 kom. , 1 rzem. , 1 przekupnia. Chorzenice 1. w dokum. Chorzemicze, pow. noworadomski, par. Borówno. W r. 1518 należy do par. Mstów, w r. 1511 podane w par. Kruszyna, mają 4 łany. W r. 1552 w par. Borówno, mają 4 osad. , 3 łany. 2. Ch, , wś, pow. noworadomski, par. Sulmierzyce. W r. 1552 we wsi Chorzemicze płaci Barb. Chorzemska od 19 os. , 8 łan. , karczmy i młyna. Chorzeszów, wś pow. łęczycki. Wspom. w dok. z r. 1374. K. W. n. 1692. Chorzew, wś, pow. pleszewski. . Wspom. w dok z r. 1301. K. W. n. 845. Istniał tu kościół par. wcielony już przy końcu XV w. do par. w Brzeziu. Na początku XVI w. stał opuszczony a łan plebański zarósł drzewami. Łaski L. B. II, 46. Chorzewa, wś, pow. jędrzejowski. Nadana r. 1153 klasztorowi w Brzeźnicy Jędrzejów. Bawi tu chwilowo r. 1273 Bolesław ks. krakow. Kod. mał. II, 1, 131. W dok z r. 1256 podana w liczbie włości klasztoru jędrzejowskiego. Kod. mał. I 51, który tu pobiera dziesięcinę. Dług. L. B. II, 71. Chorzewo, wś, pow. płocki, odl. 27 w. od Płocka, ma 2 dm. , 33 mk. , 156 morg. W r. 1408 siedzą tu Boleszczyce. R. 1578 są 3 łany km. Chorzęcin, wś, pow. brzeziński. Wspom. w dok. z r. 1285 Por. Ojrzanowo. Wymieniony też w dok. z 1373 r. K. W. n. 1687. Kościół par. p. w. św. Małgorzaty istniał już tu przynajmniej od początku w. XV. Na początku XVI w. połowa wsi należy do bisk. kujawskich, a połowa do szlachty. Łaski, L. B. II, 179. Reg. pob. z 1552 r. podaję, w par. Ch. zupełnie inne wsi niż wykaz z r. 1576. W tym ostatnim roku bisk kujaw. płacił tu od 8 łan. km. , 13 osad. , karczmy, a Duninowie w 2 działach od 3 łan. km. Chorowica Chorzewo Chorzew Chorzeszów Chorzenice Chorowszczyzna Chorzemin Chosna Chorzów, wś, pow. wieluński. W połowie XV w. własność Stogniewa Siemikowskiego, daje dziesięcinę, magistrom kościoła św. Floryana w Krakowie, wartości do 8 grzyw. Dług. L. B. I, 504. Chorzów, w dok. Charew, Charzow, pow. bytomski. Władysław ks. Opolski pozwala r. 1257 prepozytowi klasztoru miechowskiego osadzić wieś Ch. na prawie niemieckim. Kazimierz, ks. bytomski uwalnia r. 1299 Ch. i Krasny dąb włości klasztoru miechowskiego od pewnych opłat. Kod. mał. II, 108, 204. Chosławicze, mstko nad Sożą, pow. mścisławski, na pograniczu kraśnińskiego gub. smoleńskiej, gm. Chosławicze, 33 w. od Mścisławia, 28 w. od st. Poczynek dr. żel. orłow. witeb. . Ma 017 dm. 1 mur. , z których 171 należy do chrześcian, a 446 do żydów, 4361 mk. 739 prawosł. i 3642 żydów, dwie cerkwie drewniane, 8 domów modl. żyd. , sąd pokoju, zarząd okr. pol. , zarząd gm. , szkołę ludową, ambulatoryum, 3 garbarnie, 4 olejarnie, 2 fabryki krochmalu, dziegciarnia, młyn wodny, jarmark od 15 sierpnia do 1 września. Mstko należy do hr. Sołtykowyeh. Gmina obejmuje 44 miejscowości, mających 1433 dm. 2 mur. i 5877 mk. Włościanie w liczbie 1988 dusz rewiz. , uwłaszczeni zostali na 8623 dz. ze spłatą po 9026 rub. rocznie. W gm. jest 4999 dz. lasów większej posiadłości i 134 włościan. Ostatnim ssta chosławickim za przywilejem Augusta III z dn. 13 lutego 1754 r. był Jan Ciechanowiecki. Chosna, r. 1576 Choczna, wś, pow. grójecki, par. Prażmów. W r. 1576 płacą tu od 3 4 łan. , i 1 2 łana. W r. 1827 Choszna wś pryw. 5 dm. , 35 mk. W r. 1870 ma 73 mk. , 151 morg. Chosty, wś, pow. dzisieński, gm. Bohiń 4 w. , par. kat. Ikażń, r. 1865 miała 76 dusz rewiz. Choszczewo 1. wś, pow. radzymiński, gm. Międzyleś, par. Jadow, ma 115 mk. , 173 morg. 2. Ch, al. Choszczowe, wś, pow. radzymiński, gm. Zabrodzie, par. Niegów, ma 89 mk. , 193 mr. 3. Ch. , r. 1577 Chrostowo, wś, pow. łomżyński, par. Dobrzyjałowo. R. 1577 siedzi tu drobna szlachta na 8 łan. R. 1827 podano 1 dm. , 3 mk. Choszczówka 1. wś, pow. warszawski, gm. i par. Jabłonna, ma 40 mk. , 179 mórg. dwor. 2. Ch. , wś, pow. nowomiński, gm. i par Mińsk, ma 187 mk. , 35 morg. dwor. , 180 włośc. Chot. .. ob, Choc. .. Chotaczew, ob. Chotiaczów. Chotcza, wś, pow. iłżecki. Kościół par. p. w św. Trójcy istniał tu już w XIV w. gdyż według Długosza kościół w Siennie był filią Chotczy. Łany km. dawały dziesięcinę klasztorowi św. Krzyża, fol. plebanowi. Było dwu dziedziców, jeden b. Nabra, drugi h. Rawa. L. B. II, 567. Choteczów, ob. Chotiaczów. Chotel 1. r. 1557 Chotel, wś, pow. kolski. Wspom. w dok. z r. 1357. K. W. n. 1354. W w. XVI własność kościoła w Izbicy, ma 2 łany km. 2. Ch, wś, pow. pińczowski. W dok. z r. 1284 podany jako własność kollegiaty sandomierskiej. R. 1366 otrzymuje prawo niemieckie. Kod. mał. I, 126, 337. Opis szczegółowy wsi, nowego kościoła podaje Długosz. 1418. Kustosz wiślicki posiadał tu 9 łan. km. , karczmę z łanem ziemi i łąką 3 grz. czynszu, młyn dający 3 grz. czynszu. Biskup krakow. miał tu 2 łany i piękną łąkę zw. Dobrawódka. Był też staw przez Długosza założony kosztem 300 grz. Dziesięcinę z całej wsi pobierał kustosz. Kościół par. był p. w. św. Stefana. Chotelek, pow. stopnicki, ob. Chotel t. I. Chotemcza, wś, pow. klimowicki, gm. Zabiełyszyn, 56 dm. , 239 mk. Chotemla, jezioro, pow, homelski, w dolinie Dniepru, w pobliżu wsi Czarne, ma do 25 dz. Chotemla, rzka, w pow. witebskim, lewy dopływ rzki Łososie, wypływa z błota w pobliżu folw. t. n. Chotenczyce, wś i dobra nad rzeką Chotenczanką, pow. wilejski, gm. Chotenczyce, 42 w. od Wilejki. Wś miała 2 dm. , 28 mk. w 1865 r. 4 dusze rewiz. ; dobra należały do Wysockich. Cerkiew drewn. nieznanej erekcyi. O 3 w. od wsi, przy drodze do Radoszkowicz, w lesie zw. Kurhany, znajdują się trzy grupy, liczące około 85 różnej wielkości kurhanów. Niektóre z nich rozkopywano. Gmina obejmuje 110 miejscowości, mających 520 dm. włośc, 5889 mk. włościan 2219 dusz rewiz. , uwłaszczonych na 8007 dzies. ziemi. Nadto w gm. jest 18280 dz. 2761 roli większej posiadłości, 7852 dz. ziemi skarb. i 137 cerk. Chotenka, ob. t. I, 658 Nowa i Stara, dwie kolonie, pow. rówieński, gm. Kustyn, 42 w. od Równego. Ch. Nowa ma 32 dm. , 252 mk. ; Ch. Stara 15 dm. , 113 mk. Chotewszczyzna, wś, pow. prużański, gm. Staruny, 34 w. od Prużany, ze wsią Wisznia Abramowa ma 815 dz. Chotiaczów, w dok. Chotaczew, Choteczów wś nad rz. Studenką, dopł. Bugu. pow. włodzimierski, gm. Chotiaczów, 12 w. od, Włodzimierza, 52 dm. , 592 mk. , zarząd gm. , 2 cerkwie, wiatrak. Własność niegdyś biskupów katol. łuckich. Niewielka, lecz zamożna włość miała obszaru 0, 80 mil kw. 5 wsi, 64 łanów uprawnych. W 1578 r. wniesiono tu od 16 dym. , a w 1583 r. z 17 łan. W nowszych czasach własność Moszyńskich, obecnie Orzeszków. Chotiejewa Sieliba, 1765 Chaciejowo Sieliszcze, wś, pow. wieliski, gm. Ilino. W 1765 r. należała do ławnictwa kozińskiego, w wójtowstwie ohryzowskiem. Chotiejewo 1. wś, pow. wieliski, gm. Cerkowiszcze. 2. Ch. , wś, pow. wieliski, gm. Uświat. Chorzów Chorzów Chosławicze Chosty Choszczewo Choszczówka Chot Chotaczew Chotcza Choteczów Chotel Chotelek Chotemcza Chotemla Chotenczyce Chotenka Chotewszczyzna Chotiaczów Chotiejewa Chotiejewo Chotiszcze Chotiwel Chotomów Chotów Chotowa Chotowica Chotowiż Chotówka Chotownia Chotyły Chotyń Chotiszcze Chotiszcze, al. Widno, fol. , pow. rzeżycki, własność Maryi Podrez. Chotiwel, wś, pow. kowelski, gm. Siedliszcze, 31 w. od Kowla, 20 dm. , 123 mk. Chotki, wś, pow. dzisieński, gm. Wierzchnie 2 w. ; r. 1865 miała 106 dusz rewiz, , nnleżała da dóbr Miłopole, al. Nowopole. Chotków 1. wś, pow. kozienicki. W połowie XV w. należy do par. Leżenice. Dziedzicem jest Sędziwoj Leżeński h. Nałęcz. Dziesięcinę daje kustodyi sandom. L. B. I 347. 2. Ch. , w dok. Chotcow, wś, pow. sandomierski. Nadany r. 1257 klasztorowi w Zawichoście. W roku 1373 otrzymuje prawo niemieckie. Kod. mał. I 53, 379. W połowie XV w. wś ma 6 do 8 łan. km. , 3 zagr. z rolą, karczmę, folwark. Kmiecie dają dziesięcinę do 9 grz. altaryi św. Wawrzyńca w Sandomierzu. L. B, I, 388. Chotkowce, pow. wołkowyski, ob. Chaćkowce. Chotkowo, w dok. z r. 1417 Czatkowo, wś, pow. makowski. Wymieniona w dok. z r. 1417 jako leżąca w ziemi ciechanowskiej. Kod. maz. 161. W r. 1567 Chotkowo Kuchny ma 1 wł. , 1 ogr. Chotkowo, fol. , pow. brzeski, gub. grodz. , gm. Ratajczjce, należy do dóbr Barszezewo. Chotkuny, ob. Chodźkuny. Chotlin, wś, pow. sieński, gm. Zameczek, 28 dm. , 223 mk. Chotol, dobra nad Dźwiną, pow. witebski. W okolicy wielki kurhan na lew, brz. Dźwiny. Chotoml, urocz. , pow. piński. Wspom. w dok. z w. XVI ob. Rewizya puszcz. 90. Chotomów, wś, pow. warszawski. Wś biskupów płockich, w r. 1418 przeniesiona na prawo niemieckie. Posiadała wtedy już kościół par. Osadnicy płacili po 30 gr. z łanu i odrabiali różne powinności. Wójtostwo trzymał Dobiesław z Grzegorzewic. Kod. maz. 163. W r. 1870 było 300 mk. , 362 morg. dwor. , 595 włość. Chotów 1. wś, pow. wieluński. Kościół par. p. w. św. Marcina istnieje tu już w połowie XV w. Znajdował się tu także szpital dla ubogich. Łaski, L. B. II, 138. 2. Ch. , wś, pow. włoszczowski. Istniał tu kościół par. p. w. św. Stanisława i Bartłomieja, założony zapewne na po czątku w. XIV. Na początku w. XVI kościół drewniany jest w zupełnej ruinie. Dziedzicami wsi są Szafraniec i Chotowski. Dziesięcinę do Ch. dawały, prócz wsi parafialnych Sulików w par. Bebelno i Lasocin w par. Mnin. Łaski, L. B. I, 609, 611. Zapewne w końcu w. XVI przyłączono parafię do kościoła w Olesznie. Wydawca Kod. małop. nie słusznie odnosi do tej wsi akt tyczący się widocznie Chodowa w pow. miechowskim Świadczy o tem pisownia nazwy i należenie do rodu Zawiszów, których spotykamy i w późniejszym akcie erekcyi parafii. Chotów, wś, pow, kijowski, gm. Chotów, st. poczt. Demiów 8 w. , 8 w. od Kijowa, 212 dm. , 1396 mk. , cerkiew drewn. z r. 1776, szkółka, 2 młyny, wiatrak. Gmina obejmuje 12 wsi, mających 17015 mk. 78 katol. , 42 sztundystów 849 żydów i 22869 dzies. , z której 16699 dz. należy do włościan, 2715 do skarbu 3200 do cerkwi i monasterów. Chotowa, u Dług. , Kothowa, wś, pow. pilzneński. Zarówno Długosz jak i reg pob. r. 1581 zwą wieś Kotowa. Mik. Kotowski płaci tu od 6 os. 3 1 2 łan. , 2 zagr, , 1 kom. , 2 ubog. , 1 rzem. , karczmy. Chotowica. wś, pow. krzemieniecki, gm. Oleksiniec Stary, st. poczt. Krzemieniec 30 w, , st. dr. źel. Radziwiłłów 37 w. , 91 dm. , 568 mk. , cerkiew drewn. z r. 1764. Obecnie już r. 1848 własność Bereżeckch. Chotowiż, mstko i dobra nad jeziorem i rzką Chotowiżką Sosnowicą, pow. klimowicki, gm. Chotowiż, 15 w. od Klimowicz, ma 93 dm. drewn. 67 do chrześcian, 26 do żydów, cerkiew par, , dom modl. żyd. , zarząd gm. , 2 młyny, folusz, zapasowy śpichlerz gminny. Dobra, własność Brodowskich, z fol. Pieńkówka i Kulinówka mają 3530 dzies. 1400 lasu. Gmina obejmuje 51 miejscowości, mających 1402 dm. i 7906 mk. Włościanie, w liczbie 2753 dusz rewiz. , uwłaszczeni na 16114 dzies. , ze spłatą po 16019 rub. rocznie. W gminie znajduje się 15538 dzies. lasów większej posiadłości i 391 dz. włościan. 2. Ch. , st. poczt. , tamże, między stacyami Zwienczatka a Krzyczew 5 w. od Chotowiża. Chotówka, rzka, w pow. kijowskim, dopł. Wety. Bierze początek z doliny Sieliszcze uroczysko, przepływa pod Chotowem, Pierohowem, po za którym przejąwszy strumień od chut. Teofania, ma ujście. Chotówka, przys. , pow. krzemieniecki, gm. Bereżce, 16 dm. , 70 mk. Chotownia, wś i dobra, pow. bychowski, gm. Bychów Nowy 11 w. . Wś ma 103 dm. , 636 mk. , cerkiew. Dobra, dziedzictwo Mąkiewiczów, 1540 dzies. , młyn wodny, 2 karczmy. Chotyły, wś włośc, pow. święciański, gm, Jasiewo 6 w. ; r. 1865 miała 62 dusz rewiz. , należała do dóbr skarb. Zahacz. Chotyń, Choteń, wś nad Słuczą, pow. rówieński, gm, Siedliszcze, st. dr. źel. Wołcza 38 w. . 80 w. od Równego st. poczt. , 87 dm, , 1003 mk. , cerkiew drewn. z r. 1760, kaplica katol. , młyn. Cerkiew filialna we wsi Chołopy. W całej par. praw. 259 dm. , 2079 mk. W 1577 r. należy do dóbr międzyrzeckich ks. Koreckich, którzy wnoszą od 6 dym. , 4 ogr. Następnie Siemaszków, ks. Czartoryskich, Lubienieckich, Omiecińskich, w końcu Michała Jackowskiego, miała z wólką Jackowską Chołopską i Potasznią 7302 dzies. dwor. 5643 lasu. Obecnie dobra przeszły w inne ręce. Chotoml Chotol Chotki Chotków Chotlin Chotkowce Chotkowo Chotkuny Chrapanówka Chotynin, wś, pow. wieluński. Wspom. w dok. z r. 1213 śród włości klasztoru ołobockiego. K. W. n. 81. Chotynówka, wś skarb. , pow. radomyski, gm. i st. poczt. Malin, par. praw. Nowaki, 65 w od Radomyśla, 201 dm. , 1202 mk. , młyn, 1986 dzies. Wś ta na początku w. XVII należała do Niemiryczów. W 1628 r. Stefan N. wnosi od 2 dym. W 1691 r. należy do Michała Jelca. Było 30 dym. Na początku w. XVIII nabyta przez Leona Świętorzeckiego. W 1770 r. należała do Duhrowskiego, poczem przeszła na skarb. Chotyscy, dobra, pow. połocki, własność Czerwińskich, 256 dz. Chotyzie, wś, pow. iłżecki. W reg. pobor. z w. XVI podana p. n. Chotcza, ma 3 półłanki. Chotyż, kol. , pow. . żytomierski, gm. Barasze, 78 w. od Żytomierza, 43 dm. , 273 mk. Chuchły, wś i dobra, pow. homelski, gm. Czebotowicze 4 w. , 48 dm. , 298 mk. , dziedzictwo Zawitniewiczów, 500 dz; . 2. Ch. , tamże, własność od r. 1876 Kusznierowych, Litwinowych i Rusakowych 1213 dz. Chowańszczyzna, fol. dóbr Iwie, pow. oszmiański. Chowcze, wś, pow. sieński, gm. Horodziec Wysoki, 19 dm. , 117 mk. Chowratówka, wś, pow. klimowicki, gm. Zahustyń, 31 dm. , 176 mk. Chożów, Chożewo, wś i dobra nad rz. Ćwietel, pow. wilejski, gm. Mołodeczno 7 w. . Wś miała 107 dusz rewiz. ; dobra należały do Chełchowskich. W części należącej do dóbr skarb, Krasne Sioło było 43 dusz rewiz. Cerkiew par. drewn. , niewiadomej erekcyi. Kaplica we wsi Wiazowce. Dawniej stał tu kościół par. katol. , niewiadomej erekcyi. Znajdowano urny z kośćmi oraz łzawnice. W 1676 r. dziedzicem Ch. był Mikołaj Ostrouch, chorąży oszmiański. Chożyńce, pow. żytomierski, ob. Chiżyńce, Chrabków, r. 1390 Chrapkovicze, u Dług. Chrapkow, wś, pow. pińczowski. Jan bisk. krak, kupuje za 200 grzyw. r. 1390 Ch, od Sieciecha Setegius kantora wiślickiego i kan. krak. i jego braci Zawiszy, Sandka i Jana. Kod. kat. I krak. II 146 i 345. W połowie XV w. własność bisk. krak. dawała dziesięcinę do Sędziejowic. Chraboty, wś, pow. białostocki, gm. Obrębniki, 18 w. od Białegostoku, 437 dz. Ch. poduchowne, 78 dz. i chutor 56 dz. 2. Ch. , wś, bielski, gub. grodz. , gm. Rajsk, 12 w. od Bielska, 349 dz. Chrabrowo, ob. Chorobrowo. Chrabustnik, urocz. , pow. wołkowyski, gm. Tarnopol, własność Trusiewiczów. Chrabustówka, wś, pow. bielski, gub. grodz. , gm. Łosinka, 39 w. od Bielska, 270 dz. Chrabużna, ob. Chrobuźna. Chramcowo, wś, pow. wilejski, gm. Chotenczyce 5 w. ; miała 26 dusz rewiz. , należała do dóbr Zaborze. Chrapacze, wś, pow. wasylkowski, gm. i st. poczt. Hrebenki 10 w. , 39 w. od Wasylkowa, 71 dm. , 665 mk. Chrapaki, dobra, pow. orszański, dziedzictwo Weliamiczów, 677 dz. , młyn. Chrapanów, wś, pow. opatowski. W 1578 r. miał 3 łany, 7 osad. , ob. Wólka chrapanowska t. XIII. Chrapanówka, chutor przy wsi Stawki, pow. radomyski, gm. Kiczkiry, 7 w. od Radomyśla st. poczt. 5 dm. , 27 mk. Chrapina, wś u źródeł rzki Chrapinki, pow. wieliski. Chrapinka, rzka, w pow. wieliskim, lewy dopływ Mieży. Ma źródła pod wsią Chrapina, przepływa przez jez. Zaozierje i ubiegłszy 10 w. w kierunku półn. ma ujście pod wsią Berezkina. Chrapowicze 1. wś na lew. brz. Dźwiny, przy ujściu rzki Bikłoża, pow. lepelski. 2. Ch. os. , pow. witebski, gm. Chrapowicze, cerkiew. Gmina obejmuje 128 miejscowości, 519 dm. , włośc. obok 89 innych, 3105 mk. , włościan, uwłaszczonych na 4435 dz. Nadto w obrębie gm. jest 8868 dz. większej posiadłości. Zarząd gm. na fol. Martynkowo Marcinkowe. Chrapówka, wś nad rzką Niemiją, pow. mohylowski gm. Koryszków, 90 dm. , 495 mk. , cerkiew, szkoła, młyn, cukrownia. Chrapowlanka, rzka, w pow. horodeckim, prawy dopł. Łużasienki. Chrapy 1. wś nad rz. Nerem, pow. łęczycki, par. Poddębice. Dawna własnośc kapituły krakowskiej, którą w r. 1419 zamienia za Wiskitno, Wardzyn i Pałczew, do klucza rzgowskiego wcielone. Kod. kat. krak. I, 9. Ob. Chropy. 2. Ch. , wś i fol. , pow. lipnowski, gm. Obrowo, par. Osiek, odl. 36 w. od Lipna, ma 7 dm. , 43 mk. , 188 morg. Młyn wodny. Chrapy, wś, pow. mohylewski, gm. Ciecierzyn 2 w. , 51 dm. , 332 mk. Chrcynno, mylnie Chrzconno, r. 1576 Krczyno, wś, pow. pułtuski. W r. 1576 ma 1 łan. Chrebtowce, wś i dobra, pow. sokolski, gm. Kruglany, 14 w. od Sokółki. Wś ma 11 dzies. włośc; dobra, własność Wasilkówskich, 200 dz, Chrenów 1. Chrzanów, wś nad dopł. Horynia, pow. Ostrogski, par. praw. Tesów 1 w. , 23 w. od Ostroga, 46 dm. , 408 mk. W 1570 r. należy do Tomiły Worony Boratyńskiego. Częścią Ch. , wraz z Tesowem, Bołotkowcami, władał Michał Pawłowicz. W 1577 r. z części Ch. wnosi pobór Andrzejewa Dobrzyńska. W 1583 r. wnosi z Ch. Michał Pawłowicz z 3 dym. , 3 komor. Następnie należał do Koniecpolskich, Chotynin Chraboty Chrabrowo Chrabustnik Chrabustówka Chrabużna Chramcowo Chrapacze Chrapaki Chrapanów Chrapina Chrapinka Chrapowicze Chrapówka Chrapowlanka Chrapy Chrcynno Chrebtowce Chrenów Chrabków Chrobrzany Chrobużna Chrolin Chroliszczewo Chrołkowicze Chrołowice Chroły Chrepielow Garlińskich, Kaszowskich, obecnie przeszedł w inne ręce. 2. Ch. , Chrynów, wś, pow. włodzimierski, gm. Hrybowica, 14 w. na płd. zchd. od Włodzimierza, 34 dm. , 275 mk. Podług rewizji zamku łuckiego z 1545 r. własnoścGniewosza Kisiela, który z Ch. i Czeniewa miał opatrywać jedna horodnia zamkową. W 1570 roku w dzierżawie Zygmunta Rakowskiego, który wnosi od 14 dym. , 5 ogr. , po 4 gr. , 2 komor. W 1577 r. płaci ztąd Bartosz Witwinowski od 10 ogr. po 6 gr. , 4 ogr. po 2 gr. , a w 1583 r. Zygmunt Witwiński od 10 dym. , 6 ogr. , 1 koła. Obecnie Modzelewskich. Chrepielow, Chrepielowo 1. dobra, pow. mohylowski, od 1867 r. Szczerbów, 240 dz. 2. Ch, dobra, tamże, od 1871 r. własność Badowskich, w 3 działach 454 dz. 3. Ch. , obręb leśny, tamże, własność Beklemiszewych, 653 dz. Chreptowicze, zaśc, pow. wileński, gm. Ilino 13 w. ; miał 11 dusz rewiz. , należał do dóbr Pawłowo. Chrepty, w dok. Chreptiów, Chreptów, wś, pow. uszycki, gm. Kalus, 85 dm. , 500 mk. , cer kiew par. Pamiętna pobytem Wołodyjowskiego na kresach, obecnie wyszła z rąk Sobańskich, sprzedana Patonowi. Leży w lesistej okolicy na górze, między dwoma dopływami pobliskiego Dniestru około 2 w. . Z jednej tylko strony od N. Uszycy jest dostęp i dojazd. Podług poda nia droga w skałach nad Dniestrem została wy kuta z rozkazu Sobieskiego, który miał jakoby tędy prowadzić działa pod Chocim. Przejście prawą, stroną Dniestru przez Bessarabią byłoby o wiele łatwiejsze, brzeg bowiem drugi jest pła ski. Podług reg. pob. z r. 1530 wniesiono ztąd od 1 pługa, a w 1542 r. od 4 pługów. W 1565 r. królewszczyzna, w posiadaniu Paulina Jacimirskiego, który płaci od 8 pługów, 1 pop. , 2 kół młyń. i 1 rzem. W 1578 i 1583 r. tenże płaci od 8 pługów, popa, 1 koła dorocz. 15 gr. , 1 stępnego 15 gr. i 4 rzem. po 4 gr, W 1770 r. sstwo chreptyjowskie było w posiadaniu Koziebrodzkiego, sędziego grodzk. halickiego, który płacił kwarty 2778 złp. 22 gr. F. Morg. Chreszczatyk, wś nad Dnieprem, pow. czerkaski, gm. Szelepuchy, st. poczt. Czerkasy, 44 w. , 184 dm, 717 mk. , cerkiew drewn. z roku 1792, szkółka cerk, , 4 wiatraki, 6 młynów, folusz. Wś nazywała się niegdyś Maszczenki. W 1740 r. było 15 chat. Obecnie należy do ks. Woroncowych. Chriask, Chrańsk, Hrask, wś nad Styrem, pow. łucki, gm. Medwieże, 74 w. od Łucka, 86 dm. , 607 mk. W 1577 r. przy Czartorysku ks. Michała Czartoryskiego, który wnosi od 7 dym. po 4 gr. Chroberska wola, wś, pow. pińczowski. Dziesięcina z tej wsi z nadania bisk. krak. Jana Radlicy w r. 1410 szła na utrzymanie lampy w kaplicy Narodz. N. P. M. w katedrze krakow. Kod. kat. krak. II, 345. Chroberz, w dok. z r. 1153 Chrober, 1244 Hrober, wś, pow. pińczowski. Wspomniany jako włośc książęca w dok. z r. 1153. Kod. dypl. pol. III, 5. W r. 1244 odbywa się tu colloqium. Bawi ks. Bolesław syn Leszka ż matką Grzymisławą, arcyb. gnieźń. Fulko, Prandota bisk. krak. , kilku wojewodów i kasztelanów małopolskich, tudzież przedniejszych ziemian. Kod. mał. I, 33. W r. 1250 i 1254 Bolesław ks. krak. bawi tu na wiecach in colloquio prope Chrober. Kod. kat. krak. 139, 40, 56, R. 1293 ma tu siedzibę banda rozbójnicza, zesłana przez ks. wrocławskiego, która nakłada okup na poblizki klasztor w Krzyżanowicach ib. 142. W r. 1368 i 1375 występuje Nobilis vir Mathias heres de Chrobers. Zasiada on na rokach sądowych w Wiślicy. Drogosz z Ch. starosta sandom. r. 1375. Kod. mał. III, 291. Chrobotów, w dok. Hrobotyń, wś, pow. włodzimierski. W spisie miejscowości niepodana. W 1583 r. należy w części do Piotra Kostiuszkowicza przy Chobułtowie, który wnosi od 4 ogr. Chroboty, wś, pow. błoński, par. Mszczonów, ma 133 mk. , 233 morg. Chrobrzany, ob. Chobrzany, Chrobużna, al. Chrabuźna, wś nad rzką Derewiczką, pow. nowogradwołyński, gm. Derewicze, par. praw. Onackowce, 80 w. od mta pow. , 66 dm. , 318 mk. Chrolin, wś, pow. zasławski, gm. i st. dr. żel. Chrolin, st. poczt. Szepietówka 10 w. , 31 w. od Zasławia, ma 159 dm. , 910 mk. , cerkiew drewn. z r. 1779, zarząd gm. , szkoła. W 1588 r. wś Chruliny należała do włości płońskiej ks. Janusza Ostrogskiego, wwdzica kijowskiego i była spustoszona przez Tatarów. Obecnie własność Wilhelma Fisza, ma 1480 dzies. St. dr. żel płd. zchd. odl. 1 w. od. wsi, ma 3 dm. , 26 mk. Chroliszczewo, wś i dobra, pow. mohylowski, gm. Pawłowicze 6 w. . Wś ma 33 dm. , 180 mk. Dobra, własność Zubowiczów i Stankiewiczów, 412 dz. Chrołkowicze, dobra, pow. lepelski, w roku 1761 własność Dominika Przysieckiego, rotm. połockiego, obecnie Sipajłów, 920 dz. Chrołowice, wś i okolica szlach. nad Bugiem, pow. bielski, gub. grodz. , gm. Narojki, par. Drohiczyn, 55 w. od Bielska. Wś ma 39 dz. ; okolica 64 dz. Chroły 1. wś, pow. nowoaleksandrowski, gm. Słobódka 3 w. ; 58 w. od mta pow. , 12 chat. Attyn dóbr Zawierza, dawniej Napoleona Mirskiego, dalej Chrapowickiego, dziś bar. Hahna. 2 Ch. , wś, pow. wilejski, gm. Łuczaj 6 w. ; 1865 miała 55 dusz rewiz. , należała do dóbr Oleszyn. 3. Ch, , wś, pow. wileński, gm. i dobra Worniany 3 w. ; miała 51 dusz rewiz. Chroberz Chroboty Chrobotów Chrepielow Chreptowicze Chrepty Chreszczatyk Chriask Chroberska Chrome Chromiaków Chromiboh Chromin Chronów Chropotowa Chropy Chrościanka Chrościce Chróścin Chrośla Chróśle Chrośna Chrosna Chrosno Chrostkowo Chrostowa Chroszcze Chrule Chrumin Chruścianka Chruściki Chrome Chrome, wś, pow. dzisieński, gm. Zaleś 5 w. ; miała 21 dusz rewiz. , należała do dóbr Nowydwór Chromiaków, Chromniaków wś nad rz. Putyłówka al. Putyliwna, dopł. Horynia, pow. dubieński, gm. Ołyka, par. praw. Didycze, 50 w. od Dubna, 22 dm. , 197 mk. W 1577 r. włość zamku ołyckiego ks. Michała Czartoryskiego, który wnosi od 7 dym. włócz. , 3 dym. półwł. ; w 1583 r. również do Ołyki ks. Stanisława Radziwiłła, płacącego od 5 łanów. Ks. Albert Radziwiłł nadaje Ch. wraz z Ciemierzynem r. 1640 proboszczowi nowopostawionego w Ołyce kościoła, Chromiboh, w dok. , ob. Czabmy, Chromin, r. 1297 Chrunino, r. 1576 Chronin, wś, pow. nowomiński, ma 269 mk. , 750 morg. Dawna własność bisk. poznańskich, wymieniona w dok. z r. . 1297. Do wsi przylegały lasy Toravez i Pocekars. K. W. n. 765, 766 i 1301. Wydawca Kod. Wielk. mylnie odnosi to do wsi Krubin w pow. gostyńskim. W r. 1576 wś Ch. w par. Latowicz płaci od 13 łan. Chronów, w dok. Chornów, wś. pow. radomski, par. Mniszek. W z dok. z r. 1260 wyliczającym posiadłości klasztoru wąchockiego, czytamy; De Chomow pars ville quam Crim miles contulit, et alia pars apud quosdam milites comparata. Kod. kat. krak. I, 79. Chronów, wś, pow. bocheński. W połowie XV w. istnieje tu kościół par. drewniany p. w. św. Ducha. Do plebana należą role, sadzawka i młyn. We wsi niema kmieci tylko drobni dziedzice z rodu Gryfów. L. B. II, 308 i III 308. Chropotowa, wś, pow. kamieniecki, gm. Czemerowce, 170 dm. , 1123 mk. , cerkiew. Podług reg. pob. z r. 15. 30 płaci od 1, a z 1542 r. od 1 2 pługa. W 1566 i 1569 własność biskupa kamienieckiego, który wnosi od 3 pługów i 2 komor. W 1578 i 1583 r. płaci od 5 pługów, 1 kotła gorzałcz, 12 gr. , w 1583 r. zamiast tego od koła korzeczn. , z propinacyi 6 gr. , od popa, 5 ogr. po 6 gr. , 1 ogr. 4 gr. , 2 rzemieśln, po 4 gr. Chropy al. Chrapy, pierwotnie chropskie opole, nad rz. Dobrzynką. Zajmowało obszar i okolice dzisiejszych Pabianic w pow. łaskim. Wr. 1189 w Opatowie nadał ten obszar kapitule krakowskiej Kazimierz ks. polski wraz z prawem polowania. W dok, z r. 1220 powiedziano proventus castellature que Chropi dieuntur. W r, 1251 Kazimierz ks. łęczycki uwalnia ludność wsi Groppi od danin książęcych. Kod. kat. krak. I, 8, 9 16 i 40. Por. Chrapy. Chrościanka, fol. , pow. bielski, gub. grodz. , gm. Grodzisk, 26 w. od Bielska, należy do dóbr Dołubowo. Chrościce 1. u Dług. Chrosczicze, wś, pow. pińczowski, W 1359 r. Kazimierz W. zamienił wsi Cień i Michałowice na posiadłości kościoła gnieźń. Chrościce, Królowice i Czarków. K. W. n. 1400. Elżbieta wdowa po Spytku wojew. krak. nadaje Ch. r. 1403 córce swej mniszce klasztoru św. Andrzeja w Krakowie. Kod. kat. krak. II, 280. W połowie XV w. należy do par. Kije, ma 7 łan. km. , 2 zagr. , karczmę z rolą i folwark. Dziesięcinę dawano prebendzie kieleckiej zw. Żydowska. L. B. I, 459. 2. Ch. , wś, pow. ciechanowski. W dok. z r. 1357 wieś Crosczicze wspomniana jako dziedzictwo Klemensa i Ubisława. Kod. Maz. 71. W r. 1567 wś Krościce w par. Sońsk, ma w dwu częściach 3 1 4 łan i 2 zagr. Paw. Maz. 327. Chróścin 1. wś, pow. wieluński. Odwieczna własność klasz toru cystersek w Ołoboku. W dok. z r. 1245. Zakonnice tu założyły kościołek par. drewniany p. w. św. Mikołaja. Kościół ten przyłączony został przed r. 1522 jako filialny do par. w Bolesławcu a od połowy XVI w. złączony z par. Mieleszyn. Łaski L. B, II, 145. W roku 1358 przełożona z Ołoboku zawarła umowę z Mikołajem Boemo i jego bratem co do wsi Ch. K. W. n. 244, 1178. Ob. Dzietrzkowice, 2. Ch. , wś, pow. kolski. Wspom. w dok. z r. 1339. K. W. n. 1192. Ob. Chruścin t. I. Chrośla, wś, pow. nowomiński, ma 186 mk. , 222 morg. W r. 1579 było 7 łan. km. Chróśle, też Chruśle, wś, pow. sochaczewski, ma 33 mk. , 152 morg. Łączyła się ze wsią Niedzieliska w t. I mylnie podano Niedziałki. Chrośna, wś, pow. nowomiński, ma 267 mk. , 389 morg. dwor. i 494 włość, R. 1576 miała 22 łany. Chrosna, wś, pow. krakowski. W połowie XV w. siedzą tu dwaj Toporczykowie. Dziesięcinę dawano kościołowi w Morawicy. L. B. II. 44. Chrosno, al. Chrosna, r. 1369 Chrosti, wś, pow. inowrocławski. W 1369 r. Kazimierz W. oddał opustoszała wieś królewska Ch. Stefanowi z Kraszyc. K. W. n. 1728. Chrostkowo, wś, pow. rypiński. W reg. pob. z w, XVI niema wsi t. n. Po zamknięciu kościoła par. we wsi Chojno rozdzielono tamtejszą parafią, część przyłączono do kościoła we wsi Ruże, część do nowo utworzonej par. w Chrostkowie. Chrostowa, wś, pow. noworadomski, ma 8 dm. , 113 mk. , 150 morg. Chroszcze, u Dług, Chroszcz, wś, pow. wielicki. W połowie XV w. wieś klasztorna miała 8 zagr. , 5 karczem z rolą, 2 młyny, fol. klasztorny. Dziesięcinę pobierała prebenda zw. Staniątecką w Krakowie. L. B I, 127. Chrule, wś, pow. lidzki, gm. Lida 7 w. ; miała 12 dusz rewiz. , należała do dóbr Sukurcze. Chrumin, ob. Chromin. Chruścianka, w spisie Chworostianka, os. , karcz. , pow. jampolski, gm. i par. Dzygówka. Chruściki, kol. , pow. słupecki, gm. Oleśnica, ma 242 mk. , 265 morg. Do r. 1891 nosiła nazwę Adelhof, ob. Emilienheim. Chryssa Chrystoforówka Chruścinek, wś, ob. Chróścinek t. I. Chruślice, u Dług. Chroslycze, wś, pow. radomski. W połowie XV w. na dawnych łanach kmiecych siedzi szlachta i uprawia je sama. L. B. I 447. Chruślice, u Dług. Chroslycze, wś, pow. sądecki. W połowie XV w. ma 3 łany km. , 1 sołtysi, daje dziesięcinę wikaryuszom sądeckim. Dziedzic Zawadzki h. Stary koń. L. B. I 558, 561. Chruślin, w XVI w. Chroslin, wś, pow. łowicki. Dawna własność arcyb. gnieźń. , wchodziła w skład kasztelanii łowickiej. Jarosław arcyb. gnieźń. oddaje r. 1343 wś Oh. do osadzenia na prawie niem. niejakiemu Błażejowi. K. W. n. 1230. Kościół par. p. w. św. Michała, fundacyi arcyb. gnieźń. istniał tu już zapewne w początku w, XIV, bo Jarosław ze Skotnik arcyb. nadając wójtostwo w Lisiewicach r. 1366 przeznacza meszne z łanów wójta kościołowi w Ch. Zdaje się, że, przy dawnej budowli drewnianej wzniesiono zakrystyą murowaną r. 1538 a następnie Mikołaj Dzierzgwski, arcyb. zbudował r. 1556 cały kościół z muru, sklepiony, do 30 łok. wysoki a 44 1 2 długi. Chruślina, r. 1676 Chrosłina, wś, pow. nowoaleksandryjskł Puławy. W r. 1676 płacono tu od 164 poddanych, 11 dwor. , 3 osób szlach. Dziedzicem był Tom. Głuski. Chruślińce, dawna nazwa wsi Kalniszówki, w pow. bracławskim. Chruślińce, Chruszlińce Wielkie i Małe, dwie wsi nad Kobylną, dopł. Desny Bobowej, pow. Winnicki. W 1559 r. własność Chruślińskich. W 1770 r. w posesyi Szymona Głogowskiego, sędziego ziemskiego buskiego, daje kwarty 1745 złp. 16 gr. Chrustowa, wś nad rzką Kamionką, powolhopolski, gm. Kamionka, na płd. zchd. od mstka Studenicy, 398 dm. , 2074 mk. , cerkiew, 5 młynów. Chrustowice, r. 1579 Chrostowicze, wś, pow. pińczowski. W r. 1579 Szafraniec kaszt. sandom. płaci tu od 2 os. 1 łanu, 1 chał. , 1 kom. 2 ubog. , 1 rzem. Chrustowo, wś i dobra, pow. wołkowyski, gm. Hornostajewicze, 22 w. od Wołkowyska. Wś ma 246 dz. , dobra, własność Kozłowskich, 982 dzies. Chruszczobród, u Dług. Chroszczebrod, wś, pow. będziński. Około połowy XV w. utworzono tu parafią wydzieloną z części par. sławkowskiej i siewierskiej. Erekcją wydał Tomasz Strzempiński bisk. krak. , uposażył 2 łanami i 2 sadzawkami, dziedzic wsi Mikołaj Mirzowski h. Gryf. Kościół drewniany p. w. N. P. Maryi; św. Stanisława i św. Bernardyna. Z 15 łan. km. dziesięcinę do 16 grz. pobierał pleban. L. B. II, 194. Chruszczyna, u Dług. Chrosczyn i Chrosczyn minor, Chroślina, wś, pow. pińczowski Należała niegdyś do arcyb gnieźń. Wspom. w dok. z r. 1136 śród włości arcyb. gnieźń. R. 1357 Jarosław arcyb. gnieźń odstępuje Ch. Januszowi, dziekanowi krak. K. W. n. 7 i 1359. W r. 1359 Kazimierz W. zamienił ją z arcyb. Jarosławem na inną wieś z dziesięcinami i takowe nadał ufundowanej przez siebie altaryi św. Krzyża w Krakowie. W połowie XV w. dziedzicem 3 4 wsi był Stanisław Trzecieski h. Strzemię a 1 4 Bochus sędzia krak. h. Drużyna. L. B. I, 222, Chryniki, Chrynniki, w dok. Chrenniki, Chrennica, wś nad Styrem, pow. dubieński, gm. Boremel 5 w. , par. kat. Łysin 4 w. , st. poczt. Młynów 35 w. , st. dr. żel. Rudnia Poczajowska 30 w. , 35 w. od Dubna, 93 dm. , 542 mk 51 kat. , 19 żyd. , cerkiew drewn. z r. 1868. Cerkwie filialne w Tołpyżynie 2 w. i Werbnie 5 w. . W 1545 r. własność Michała Chrenickiego, który miał opatrywać dwie horodnie zamku łuckiego. W XVII w. władają Chryniccy, w XVIII w. należy do Czackich z Boremlem, po 1831 r. przeszły ua skarb. Chrypalicze, w dok. Chrybalicze, wś nad Łubem, pow. włodzimierski, gm. Werba, 5 w. na zchd. od Włodzimierza, 72 dm. , 271 mk, Niegdyś dobra biskupstwa włodzimierskiego, W r. 1577 władyka włodzimierski wnosi ztąd od 4 dym. , 7 ogr. , z młyna od 3 kół po 24 gr. , a w 1583 r. 25 dym, 3. ogr. , 2 kół wal, 1 stęp. , 8 rybaków. Chrypinka, dwie wsi nad rzką t. n. , pow. wieliski, gm, Serteja. W 1765 r. wś Chrypino w ławnictwie kochanowskiem wójtowstwa sertejskiego. Chrypla, słoboda nad Zwizdalem, pow. owrucki, gm. Bazar, 43 w. od Owrucza, 42 dm. , 284 mk. Chrypsk, wś, pow. włodzimierski, gm. Pulmo, 100 w. od Włodzimierza, 9 dm. , 43 mk. Chrypska Wólka, ob. t. I, 649, wś, pow. włodzimierski, na pograniczu z gub. grodzieńską, gm. Pulmo, 123 w. od Włodzimierza, 96 dm. , 690 mk. , cerkiew. Chryssa, wś, pow. słonimski, gm. Pieski, 87 w. od Słonima, 1298 dz. włośc. Chrystoforówka, pow. czerykowski, ob. Dobre, Chrystoforowo, dobra, pow. sokólski, gm. Makotolany, 21 w. od Sokółki, własność Schmidtów z fol. Putnowce 703 dzies. Chrystówka, wś u źródeł Chomoru, pow. zasławski, gm. Ternawka, par. praw. Sochużyńce, 28 w. od Zasławia, 191 dm. . 1013 rak, cerkiew filialna z drzewa z r. 1807, szkółka, młyn. W r. 1583 Kondrat Sosnicki wnosi tu z 14 dym. , 4 ogr. , 11 ogr. W 1593 r. należała do włości zasławskiej ks. Janusza Zasławskiego, wwdy podlaskiego. Zniszczona przez Tatarów. Obce Chruścinek Chruślice Chruślin Chruślina Chruślińce Chrustowa Chrustowice Chrustowo Chruszczobród Chruszczyna Chryniki Chruścinek Chrystówka Chrystoforowo Chrypalicze Chrypinka Chrypla Chrypsk Chrypska Wólka Chrystowo nie należy do Sanguszków, w kluczu białogrudeckim. Chrystowo, wś włośc. i dobra skarb. , pow. wilejski, gm. Norzyca. W r. 1865 miała 72 dusz rewiz. Dobra Ch. nadane były dominikanom duniłowickim przez Elżbieta Białozorową. Chrystynówka 1. wś, pow. humański, gm. i st. poczt. Oradówka 7 w. , 454 dm. , 2453 mk. , cerkiew par. , szkółka cerk, 6 wiatraków, st. dr. żel. humańskiej 10 dm. , 105 mk. . Rozchodzą się ztąd odnogi od Humania i Koziatyna. Własność Adelheimów. 2. Ch. , w dok. Krystynówka, wś nad Noryniem, w pobliżu ujścia do Uszy, pow. owrucki, gm. Chrystynówka, st. poczt. Owrucz 30 w. , 78 dm. , 445 mk. , cerkiew drewn. z r. 1772, zarząd gm, szkoła od 1873 r. , młyn. W całej parafii 364 dm. , 2935 mk. praw. , 160 kat. , 120 żydów. Cerkwie filialne we wsiach Brydko, Zalesie i Nowym Dorohiniu. Należała niegdyś do włości byszowskiej Charlęskich, droga zastawu przeszła do Karola Tyszkiewicza, w ciągu w. XVII pozostaje w ręku Tyszkiewiwiczów. Następnie własność Pruszyńskich, Przesieckich. Chrystyszcze 1. mylnie Chretyszcze, wś nad rzką Kamienką Kamienczą, dopł. Dniestru, pow. olhopolski, okr. pol. Pieszczanka 5 w. gm. i par. kat. Miastkowska, 50 w. od Olhopola, przy dr. z Pieszczanki do Haraczkówki. Należała do Modzelewskich, Stadnickich, dziś hr. Tyszkiewiczów. 2. Ch. , chutor, pow. owrucki, gm. Łuhiny, 5 dm. , 25 mk. Chryszczonowicze, Chreszczenowicze, wieś, pow. wołkowyski, gm. Hornostajewicze, 69 dz. Chrzanów 1. fol. , pow. warszawski, gm. Blizne, par. Babice, ma 200 mk. , 455 morg. 2. Ch. , wś, pow. stopnicki. W połowie XV w. dziedzicem tu Jan Rytwiański. Wieś ma 7 łan. km. dających dziesięcinę do Biechowa. L. B. II, 454. 3. Ch, wś, pow. lubelski, par. Chodel. W połowie XV w. dawała dziesięcinę kościołowi w Kłodnicy. L. B. II, 547. W r. 1676 St. Chrzanowski płaci tu od 5 dwor. i 3 osób z rodziny. 4. Ch. , wś pow. janowski, ob. Góraj. Chrzanów, pow. Ostrogski, ob. Chrenów. Chrzanów, miasto pow. w Galicyi. Wspom. w dok. z r. 1228. Kod. dypl. pol. Ul, 15. W dok. r. 1243 wspomnianą, jest; castellatura de Chranów. Według dok. z r. 1381 posiadał kościół parafialny. Kod. mał. I, 420. Według Długosza Ch. był już w XV w. miastem i miał kościół par. murowany p. w. św. Mikołaja. Łany miejskie dawały dziesięcinę kościołowi w Olkuszu, łany km. do Chrzanowa. L. B. II 199 i 203. Opis powiatu wydał Polaczek St, p. t. Powiat chrzanowski monografia hist. geogr. Kraków 1898 r. Chrzanów, wś, pow. pleszewski. Wspom. w dok. z r. 1276. K. W. n. 571. Chrzańówka 1. ob. t. I, 643 Chrenówka, wś nad dopł. Sobu, pow. lipowiecki, gm. Żadanówka, st. poczt. Daszów 10 w. , st. dr. żel. Oratów 15 w. , 28 w. od Lipowca, 215 dm. , 1172 mk. , cerkiew par. , szkółka, wiatrak. Obecnie Józefa Sawickiego. 2. Ch. , w spis. urzęd. Chenowka, wś nad rz. Nie mija, pow. mohylowski, gm. Koryszków, st. poczt. Mohylów, st. dr. żel. Kotiużany, na płd. od Kopajgrodu, 90 dm. , 495 mk. , cerkiew par. , szkoła, młyn, cukrownia przeniesiona z Jurkowiec. Należy obecnie do Kazimierza Sulatyckiego, ma 550 dz. dwor. . Chrzany, pow. przasnyski, ob. Bystre t. I. Chrząblice, ob. Chrząblin. Chrząblin, w dok. Chrzmlice, r. 1579 Chrząblicze, wś, pow. kolski. Wspom. w dok. z r. 1324. K. W. n, 1044. W r. 1579 własność Stan. Gorki woj. pozn. Dzierżawca płaci tu od 5 łan. , 4 zagr. z rolą. Chrząchów i Chrząchowek, u Długosza Crzochow i Krzoszowek dwie wsi w pow. nowoaleksandryjskim Puławy. Należały w XV w. do Piotra Konińskiego i dawały dziesięcinę około 9 1 2 grz. bisk. krak. L. B. II, 571. W r. 1676 Chrzochów płaci pogłówne od 90 poddanych, Chrzochówek od 58. Chrząstów, r. 1136 Chrustov, wś nad Pilica, pow. włoszczowski. Starożytny gród nad Pilicą. W dok. z r. 1136 wyliczającym dochody i włości arcyb. gnieżn. powiedziano per omnes transitus de theloneo et decimali hebdomada, per omnes q. iotquot sunt de Chrustov usque in Vislam iuxta fluvium Pelza. K. W. n. 7. A więc arcybiskupi mieli nadane cła i dziesięciny targowe pobierane przy wszystkich brodach na Pilicy od Chrząstowa aż po ujście Pilicy do Wisły. Nie spotykamy wprawdzie tutejszych kasztelanów, ale zapewne istnieli. Wcześnie bardzo gród książęcy przeszedł na własność możnego rodu znanego później pod nazwą Koniecpolskich, którzy tu mieli swoją rezydencyą, w zamku obronnym. Zapewne na obszarze Ch. powstało w XV w. Koniecpole ztąd Ch. bywa uważany jako Koniecpol stary w stosunku do nowo założonego w XV w. miasta. Kościół par. nazwany jest w dok. z 1415 r. dawnym. Na początku w. XVI stoi tu kościół murowany, przy którym istniała prepozytura i kollegium 4 mansyonarzów na początku w. XVI tylko 2. Nowy. kościół murowany wzniósł r. 1770 Michał Czapski dziedzic. Łaski, L. B. I, 559. 2. Ch. , wś, pow. łęczycki. Dawna posiadłość arcyb. gnieźn. wspom. w dok. z r. 1357. K. W. n. 1354. Chrząstowice, wś, pow, olkuski, par. Gołaczowy. W dok. z r. 1254 wyliczającym posiadłości klasztoru zwierzynieckiego, podano Chrastowiczy cum Taberna, pratis et Molendino. Kod. kat. krak. I, 53. W połowie XV w. własność klasztoruzwierzynieckiego. L. B. II 58. Chrystowo Chrystynówka Chrystyszcze Chryszczonowicze Chrzanów Chrzańówka Chrzany Chrząblice Chrząblin Chrząchów Chrząchowek Chrząstów Chrząstowice Chrzastowice, wś nad Wisłą, pow. wadowicki. Wspomniana w dok. z 1353 r. Należała pierwotnie do par. w Czerniechowie. W połowie XV w. leży w par. Tłuczań. Dziedzicem jest Andricus Waldorph. Cztery łany km. i piąty plebana w Tłuczaniu dają. dziesięcinę kościołowi w Czernichowie. I. B. I, 233. Chrząstówka, wś, pow. krośnieński. Zapewne otrzymała swą nazwę od Jaśka Obrasta, któremu r. 1383 daje opat tyniecki sołtystwo w przyległej Moderówce. Kod. dypl. pol. III, 328. Chrząstowo 1. wś, pow. szremski. W dok. z r. 1230 i lat następnych śród włości klasztoru paradyzkiego. W r. 1263 Bolesław ks. polski oświadcza, iż oddał klasztorowi wsi Grodzisk i Słocin w zamian za odstąpione mu wsi klasztorne Ch. , Kotowo i Olbrachtowo. K. W. n. 128, 194, 362, 408. 2. Ch. , wś, pow. wyrzyski. Wspom. w dok. z r. 1328. K. W. n. 1090. Chrząszczew, pow. skierniewicki, ob. Chorząszczew. Chrzczeniszki 1. Krzczeniszki, Krzyceniszki, dwór, pow. wiłkomierski, gm. Wojtkuszki 12 w. , 16 w. od Wiłkomierza, 635 dzies. Własność niegdyś ks. Bohusza, potem gubernatora Bagniewskiego, Juliana Pac Pomarnackiego, od nich przeszły w obce ręce. 2. Ch. , zaśc, pow. wileński, gm. Niemenczyn 2 w. , miał 6 dusz rewiz. , należał do dóbr skarb. Giejany. Chrzęsne, wś, pow. radzymiński, gm. Międzyleś, par. Postoliska, ma 324 mk. , 1634 morg. dwor. , 218 włośc. W r. 1568 było 13 1 4 łan. km. i 2 zagr. Chrzypsko wielkie, wś, pow. międzychodzki Kościół par, p. w. św. Wojciecha i Stanisława założony zapewne już w XV w. przez dziedziców wsi Chrzypskich h. Prawdzic. Wspomniany w aktach kapituły pozn. r. 1466. W r. 1609 Chrzypscy wznieśli nowy z cegły i nowo uposażyli ziemią. Około r. 1785 odbudowany. Księgi sięgają r. 1638. Chuchowo, dobra przy ujściu rzki Medwedicy do Dźwiny, pow. wieliski, gm. Krest. Pod Ch. przy drodze do Wyszyna grupa 15 kurhanów, Chudelipie, r. 1580 Lipie Potrzykoskich, wś, pow. grójecki. W r. 1580 siedzą tu Potrzykoscy z pobliskich Potrzykoz, płacą od 3 łan. , 2 zagr. Chudiaki, al. Chodiaki, Chodaki, mstko nad Dnieprem, pow. czerkaski, gm. Chudiaki. st. poczt. Czerkasy 22 w. , 583 dm. , 4542 mk. , cerkiew par. , szkółka cerk. dom modl. żyd. , 9 młynów, 21 wiatraków. Gmina obejmuje 4 miejscowości 1 mstko i 3 sioła, mające 12678 mk. 119 sztundystów, 357 żydów i 11786 dzies, w czem 10905 ziemi włośc, 459 skarb. . 179 cerk. Chudlin, wś i dobra, pow. kobryński, gm. Ziołowo, 25 w. od Kobrynia. Wś ma 360 dzies. ; dobra, własność Mitraszewskich 276 dz. Chudobiszki, wś, pow. święciański, gm. Twerecz 8 w. ; miała 21 dusz rewiz. , należała do dóbr skarb. Dzisna. Chudolejówka, wś nad Taśminą, pow. czehryński, gm. Truszowce, st. poczt. Medwedówka 5 w. , 28 w. od Czehrynia, 324 dm. , 2550 mk, cerkiew drewn. z r. 1818 dawniejsza z r. 1724, szkółka cerk, , 3 olejarnie, 18 wiatraków. Wieś wchodziła w skład sstwa czehryńskiego, obecnie do dóbr państwa. Chudowce, wś, pow. sieński, gm. Bóbr 7 w. , 47 dm. , 279 mk, cerkiew. Chudowo, wś i dobra nad jez. Chodowce i Sielawne, , pow. sieński, gm. Lisiczyno. Wieś ma 21 dm, 164 mk, cerkiew. Dobra, dziedzictwo Nitosławskich, z Wysokiem i Jaźwami 4089 dz. 1950 lasu. Chudurówka, dobra, pow. wilejski, gm. Sitce; 1865 r. własność Rudominów. Chudzice, wś, pow. średzki. Wspom, w dok z r. 1350. K. W. n. 896. Chuisk, ob. Hulsk, Chułapówka, okolica, pow. rohaczewski, gm. Korma 8 w. , 33 dm. , 224 mk. Chundysz, fol. , pow. starokonstantynowski, gm. Wołoczysk. Chusicze, ws, pow. brzeski, gub. grodz. , gm. Wysokie Litewskie, 36 w. od Brześcia, 282 dz. Chutki, pow. kolski, ob. Grab. Chutkowice, wś nad Bngiem, pow. bielski, gub. grodz. , gm. Narojki, par. Drohiczyn, 56 w. od Bielska, 87 dz. Chutne, wś, pow. lidzki, gm. i dobra skarb. Lida miała 19 dusz rewiz. Chutor 1. dobra, pow. czerykowski, od 1877 r. własność Chaćkiewiczów, 833 dz. , młyn. 2. Ch. , tamże, dziedzictwo Sianożęckich, wraz z Słobutami 274 dz. 3. Ch. , dobra, pow. mścisawski, dziedzictwo Sapieszków, 162 dz. 4. Ch. Stary, tamże, od 1876 r. Razdieryszynych, 64 dz. 5. Ch. Zielony, dobra, pow. bychowski, od 1882 r. Hortyńskich, 577 dz. Chutor 1. Boluchowy, wś, pow. lipowiecki, gm. i st. pocz. Ilińce 8 w. , 12 w. od Lipowca, 55 dm. , 529 mk. , wiatrak. 2. Ch. Mroczkówskich, wś, tamże, gm. i st. , poczt. Lipowiec 13 w. , 12 dm. , 176 mk. , szkółka. 3. Ch. Romanowy, wś, tamże, gm. i st. poczt. Ilińce 9 w. , 10 w. od Lipowca, 49 dm. , 279 mk. , cerkiew. 4. Ch. Sakowskiego, pow. lipowiecki, ob. Narcyzówka, 5. Ch. Szymańskiego, tamże, ob. Ksawerówka, 6. Ch, Kutelowa ob. t. IV, 953 Kutełew, wś, pow. kaniowski, gm. i st. poczt. Ko Chutor Chuchowo Chudelipie Chudiaki Chudlin Chudobiszki Chudolejówka Chudowce Chudowo Chudurówka Chudzice Chuisk Chułapówka Chundysz Chusicze Chutki Chutkowice Chutne Chrząstowice Chwałków zin 3 w. I, 31 w. od Kaniowa, 48 dm. , 224 mk. , szkółka, wiatrak. 7. Ch. Sałowa, ob. t. X, 222 Salowa Futor wś nad Rossawą, tamże, 177 dm. , 1079 mk. , szkółka, 4 wiatraki. 8. Ch. Cichy, ob. t. XII, 335 Tichy Chutor, wś nad stawem Mołoczanym, pow. taraszczański, gm. Strzyżawka, st. poczt. Żaszków 7 w. , 44 w. od Taraszczy, 348 dm. , 1912 mk. , cerkiew, szkoła cerk. , 11 wiatraków. Leon Lipkowski ma tu 173 dz. 9. Ch. Pułkowniczy, ob. t. VIIl, 713 Polkownicza, wś, pow. skwirski, gm. Krywiec, st. poczt. Taraszcza 24 w. , 85 dm. , 396 mk. , szkółka, 5 wiatraków. 10. Ch. Wilmański ob. t. XIII, 466 Wileński Chutor, wś nad rzką Dubowcem, pow. radomyski, gm. Wodotyje. st. poczt. Brusiłów 33 w. , 25 w. od Radomyśla, 75 dm. , 490 mk. , młyn. 11. Ch. Hłumecki, wś, pow. nowogradwołyński, gm. Emilczyn, par. praw. Hłumcza Wielka, 49 w. od mta pow. , 43 dm. , 264 mk. , szkółka. 12. Ch. Wróblewski, wś, pow. uowogradwołyński, gm. Kustowec, par. praw. Wróblówka 13. Ch, urocz. , pow. rówieński, gm. Deraźne, 27 w. od Równego, 4 dm. , 18 mk. 14. Ch, kol, tamże, gm. Stepań, 77 w. od Równego, 34 dm. , 213 mk. 15. Ch. , wś, pow. zasławski, gm. Chorowiec, par. praw. Korczyk, 38 w. od Zasławia, 114 dm, 1434 mk. , szkółka. Własność ks. Sanguszków. Chutoryanka, wś, pow. homelski, gm. Nosowicze 9 w. ; 49 dm. . 272 mk. Chutory, al. Futory 1. wś, pow. starokonstantynowski, gm. i st. poczt. i tel. St. Konstantynów 7 w, st. dr. żel. Szepietówka 60 w. , 42 dm. , 345 mk. Poprzednio ze wsiami Demkowce i Radkowce miała 131 dm. , 1005 mk. Cerkiew murowana z r. 1806 fundacyi dziedzica Kaczkowskiego. Wś należała do ks. Ostrogskich, ks. Lubomirskich, hr. Rzewuskich, od początku w. XIX Kaczkowskich. 2. Ch. Jaśkowieckie, ob. t. II, 42. 5 Futory Jaśkowieckie, wś nad rz. Szpila, pow. latyczowski, 95 dm. , 538 mk. 3. Ch. Konelskie ob. t. IV, 327 Konelskie Futory, wś, pow. lipowiecki, gm. Konelska Popowka, st. poczt. Monastyrzyszcze 18 w. , 100 w. od Lipowca, 42 dm. , 556 mk. , cerkiew cmentarna z r. 1833, szkółka, 2 wiatraki. Około r. 1865 własność Drahomireckich, poprzednio Borowskich. 4. Ch. Krzywoszyinieckie ob. t. IV, 812, wś, pow. Winnicki, 94 dm. , 803 mk. , cerkiew. 5. Ch. Ładyżyńskie ob. t. V, 571, wś, pow. hajsyński, gm. Ładyżyn. 157 dm. , 1009 mk. , cerkiew, szkoła. 6. Ch. Miedziakowskie ob. t. VI, 381, wś. , pow. Winnicki, 265 dm. , 2300 mk. , cerkiew, szkola. 7. Ch. Sulżyńskie, wś nad Chomorem, pow. zasławski, gm. i par. praw, Sulżyn, 22 w. od Zasławia, 129 dm. , 1007 mk. Chwacimiech, u Dług. Chwaczymyech, dawniejsza nazwa wsi Facimiech. Chwalborzyce właśc. Chwalibożyce, w XVI w. Phalibozycze, wś, pow. turecki. Na początku XVI w. siedzi tu drobna szlachta. Pleban tutejszy wspomniany już jest w aktach z r. 1416 Starożytny kościół drewniany spłonął r. 1767. Na cmentarzu stoi kaplica murowana. W r. 1683 było w parafii tylko 150 dusz, około r. 1870 liczono 506. Chwalibogowice, r. 1418 falibogowicze, wś, pow, pińczowski. W dok. z r. 1418 wieś królewska. Kod. kat. krak. II, 431. Chwalibogowo, r. 1368 Falibogowo, wś, pow. wrzesiński. W r. 1368 Jarosław arcyb, gnieźn. , przeznacza dziesięcinę z Ch. na utrzymanie ołtarza św. Mikołaja, w zamian której daje dziesięcinę ze wsi Wiewiórczyn. W 1398 r. sędzia kaliski przyznaje czwarta część Ch. kościołowi poznańskiemu, wbrew żądaniom wdowy po dziedzicu tej wsi. K. W. n. 1499 i 1992. Chwaliboskie, os. , pow. olkuski, gm. i par. Bolesław, 12 w. od Olkusza. Chwalimicze, Falimicze, Falemicze, wś nad Łuhem, pow. włodzimierski, gm. Mikulicze, 5 w. na płd. wschd. od Włodzimierza, 43 dm. , 303 mk. Należały niegdyś do sstwa włodzimierskiego, nadane r. 1475 przez króla Kazimierza Michałowi Sanguszkowiczowi wraz z Zajączycami, Wołkowicami, Teszkowiczami i Wolą w zamian za Trościanicę. W 1545 r. ze wsi królewskiej Falimicze opatrywano po horodni zamków włodzimierskiego i łuckiego. W 1570 r. urzędnik wojewodziców wileńskich wniósł z Ch. z 40 łan. po 20 gr. , 22 ogr. po 2 gr. , 12 kom. po 2 gr. , 8 bojar putnych, 15 ryboł. po 8 gr. , 3 kół młyn. , 1 folusz. Następnie Czapskich, obecnie drogą wiana Leduchowskich. Chwaliszewo, r. 1301 Falissew, wś, pow. szubiński. Wspom. w dok. z r. 1301. K. W n. 838. Chwalniów, ob. Falniów, Chwałki, u Dług. Fałki, fol. , pow. sandomierski. Były to folwarki miejskie sandomierskie, obejmowały w XV w. 8 łanów. Dawały dziesięcinę kościołowi św. Piotra w Sandomierzu L. B. I, 323 i II, 312. Chwałków 1. wś, pow. szremski. Przemysław ks. polski potwierdza r. 1280 nadanie wsi Grodzisk przez milesów Pełkę, Bogufała, Gniewomira i Stefana, klasztorowi w Paradyzie. Fundator tego klasztoru komes Mikołaj odstępuje im w zamian swą wieś Chwatkowo. K, W. n. 491. Kościół par. p. w. św. Michała archan. wspomniany w aktach pod r, 1483. Księgi sięgają r. 1750. Wś była gniazdem Chwałkowskich h. Odrowąż. 2. Ch. , wś, pow. krobski. W f. 1616 dziedzic wsi Wacław Włostowski, kaszt. krzywiński wzniósł tu kościół drewniany p. w. św. Trójcy, filialny do Krobi. Poświęcony 1625 a erekcya wpisana w aktach konsystorza r. 1636. Dziś stoi tu nowy murowany a przy nim parafia. Chwacimiech Chwalborzyce Chwalibogowice Chwalibogowo Chwaliboskie Chwalimicze Chwaliszewo Chwalniów Chwałki Chutoryanka Chwiedoryszki Chwałojnie Chwałowice Chwałowo Chwaścice Chwasowa Chwasówka Chwasowska Chwastów Chwastowce Chwastowiec Chwastówka Chwaszczowata Chwaszczowo Chwaty Chwedkowicze Chwieciewicze Chwałojnie Chwałojnie 1. mstko i dobra pow. szawelski, gm. Błagowieszczeńsk 3 w. , 57 w. od Szawel Dobra, własnośc Troickich, 323 dz. 2. Ch. , dobra, pow. telszewski, gm. Wornie, własność Hantowerów, poprzednio Olgi Massalskiej, 453 dz. Chwałowice 1. u Dług. Phalowycze, wś, pow. iłżecki. Wspom. w dok. z r. 1372. Kod. kat. krak. II, 46. W połowie XV w. własność bisk. krak. , miała 9 łan. km. i fol. Dziesięcinę do 8 grz. pobierał pleban w Iłży. L. B. II, 482, 2. Ch. , u Dług. Phalowicze, wś, pow. pińczowski. W połowie XV w. dziedzic Jan Schlydzyen h. Gryf. Wś miała 5 łan. km. i fol. L. B. I, 461. Chwałowo 1. dwie wsi, pow. prużański, gm. Suchopol, 23 w. od Pruźany, 58 dm. , 751 mk. , 1172 dz. 2. Ch. , chutor, pow. wołkowy. ski, gm. Podorósk. 3. Ch. , chutor i os. , pow. wołkowyski, gm. Łyskowo. Chutor należy do Wysockich, ma 34 dzies. ; os. do Białowońskich. Chwaścice, r. 1581 Chwalczyce, wś, pow. jędrzejowski. R. 1581 było w trzech działach 6 łan. km. , 1 czyn. , 2 kom. , 2 rzem. Chwasowa, Fasowa 1. ob. t. II 373, wś, pow. kijowski, gm. Makarów, 51 w, od Kijowa, 124 dm. , 1295 mk. , cerkiew, szkółka cerk. , wiatrak, 1487 dz. włośc. Na początku w. XVIII należała do sstwa rożewskiego, następnie do majątku byszowskiego Churlęskich. Ludwik Szymanowski dostaje Ch. w posagu żony, 1815 r. część wsi nazywa Ludwinówką, a r. 1820 sprzedaje Ch. za 80, 000 rub. as. Michałowi Bojarskiemu. W 1862 r. posiada tu 4 Bojarskich 3948 dz. i sukcesorowie Gutkowskiego 766 dz. Następnie mieli tu czterej Bojarscy 1051 dzies. ziemi użytk. i 216 lasu, bar. UngernSternberg 400 dz. i 10 włościan 259 dz. 2. Ch, ob. t. II, 373, wś nad Trościanicą, pow. żytomierski, gm. Chwasowa, par. praw. Toporyszcze, 40 w. od Żytomierza, 106 dm. , 540 mk. Chwasówka, Fasówka, wś przy ujściu Chwasowy do Zdwiża, pow. kijowski, gm. i par. praw. Makarów, st. poczt. we wsi, 48 w. od. Kijowa, 17 dm. , 217 mk. , 201 dz. włośc. Ch. należała do dóbr makarowskich Makarewiczów, potem Pawszów, obecnie dwie spółki włościan mają tu 233 dz. Chwasowska Rudnia, kol. niemiecka nad Trościanicą, pow. żytomierski, gm. Chwasowa, 42 w. od Żytomierza, 106 dm. , 711 mk. , 2 wiatraki. Chwastów, mstko nad Unawą i przy dr. żel. chwastowskiej, pow. wasylkowski, st. poczt i dr. żel. w miejscu, 35 w. od Wasylkowa, 1032 dm. , 9442 mk. ,, 2 cerkwie, 2 szkoły ludowe, ambulatoryum, 3 młyny, wiatrak, cegielnia, 5 jarmarków rocznie. Biskup Wereszczyński wzniósł tu 1595 r. zamek. W 1601 r. Ch. otrzymuje prawo magdeburskie. Konstytucya 1607 r. wyznaczone na popisy powiatowe szlachty, które raz się tylko tu odbyły 1609 r. przy Żółkiewskim. W 1625 r. jest 10 dym. rynk. , 48 ulicznych, 45 biednych, 45 ogrod, i komom. ; 38 przekup, , 9 kół młyń. W 1628 r. biskup Bogusław Boksza Radoszewski wnosi z Ch. od 10 dym. rynk. , 45 ulicz. , 24 ogr. , 45 ubog. , 24 komom. , 38 rzem. , 2 popów. Włośc obejmowała 8 wsi, mających 136 dym. os. , 62 kom. W 1628 r. Ch. ma 10 szewców, 2 ślusarzy, 2 zdunów, 2 bednarzy, 1 złotnika, 4 piekarzy, 3 rzeźników, 4 przekup. , 6 furmanów. Były wtedy 2 cerkwie. Jezuitów osadził w 1632 r. biskup Radoszewski. Gmina Ch. obejmuje dziś 12 miejscowości 1 mstko, 2 sioła, 8 wsi, 1 kol. , mających 19178 mk. 438 katol. , 7043 żydów i 1521 dz. w tem 182 dz. większej posiadłości, 14298 włośc, 305 cerk. Chwastowce, wś, pow. bracławski. gm. Rubań. Ze wsią Blidki i Wieryjówka, 212 dm. , 1307 mk. , cerkiew par. , dom. modl. mahomet. Niegdyś Czetwertyńskich, poczem drogą wiana ks. Zbaraskich. W 1574 r. Anna z Czetwertyńskich Januszowa Zbaraska zapisuje mężowi połowę Niemirowa z nim Ch. Po Czetwertyńskich cała Niemirowszczyzna władają Wiśniowieccy; droga spadku po Annie, żonie Janusza Czetwertyńskiego. W pół wieku później, po śmierci jej synów Jerzego i Krzysztofa, część wróciła do Czetwertyńskich. Niemirów został przy Wiśniowieckich. Obecnie Cz. należy do ks. Szczerbatowej, wnuczki Bol. Potockiego. Chwastowiec, Fastowiec, ob. t. II, 373, wś nad rzką Szachrajką, pow. wasylkowski, gm. , st. poczt. i dr. żel. Chwastów 12 w. , par. praw. Śniatynka 4 w. , 36 w. od Wasylkowa, 281 dm. , 1279 mk. , kaplica, szkółka cerk. , 3 wiatraki. Chwastówka, Fastówka, wś nad rzką t. n. pow. wasylkowski, na pograniczu skwirskiego, gm. Jezierna, par. praw. Jabłonówka 8 w. , st. poczt. i dr. żel Białocerkiew, 62 w. od Wasylkowa, 190 dm. , 1294 mk. , kaplica, szkółka cerk. , wiatrak. Na około wsi 53 mogił. Chwaszczowata, fol, pow. prużański, gm. Rewiatycze, własność Błockich, 35 dz. Chwaszczowo, ob. t. I, 660, mylnie Chwarzczew, dobra, pow. dzisieński, gm. Prozoroki, w 1794 r. własność Jana Korsaka, podwojewodziego połockiego, obecnie Podwińskich. W r. 1865 było 30 dasz rewiz. Chwaty Ogrodniki, wś, pow. grodzieński, gm. Skidel, 29 w. od Grodna, 260 dz. Chwedkowicze, wś, pow. kobryński, gm. Rohoźna, 19 w. od Kobrynia, 376 dz. włośc. Chwieciewicze, wś i dobra, pow. oszmiański, gm. Smorgonie. W r. 1865 wś miała 34 dusz rewiz. , dobra należały do Smoniewskich. Chwiedoryszki, wś, pow. szawelski, gm. Podubiś 5 w. , 24 w. od Szawel. Chwor Chworostianka Chworostów Chworoszcza Chwośnia Chwiedziewicze Chwoszczówka Chwoszczanka Chwośnica Chwostejki Chwostowo Chwoszcze Chwiedziewicze, wś, pow. święciański, gm. Niestaniszki. W r. 1865 miała 90 dusz rewiz. , należała do dóbr Dobrowlany. Chwieniewicze, wś, pow. Słonimski, gm. Pacowszczyzna, 52 w. od Słonima, z przys. Niwiszcze 595 dz. włośc. Na polach wsi wał około 80 saż. długi. Chwojanka, słoboda, pow. rówieński, gm. Siedliszcze, 59 w. od Równego, 80 dra. , 106 mk. Chwojanówka, wś, pow. brzeski, gub. grodz. , gm. Dmitrowicze, 49 w. od Brześcia, 519 dzies. włośc. Chwojka, kol. , pow. kowelski, gra. Poddubce, 8 w. od Kowla, 9 dm. , 43 mk. Chwojna 1. przys. , pow. dubieński, gm. Beresteczko, 6 dm. , 42 mk. 2. Ch, kol. pow. włodzimierski, gm. Kisielin, 7 dm. , 31 mk. Chwojniakowo, wś, pow. dzisieński, gm. Plissa 6 w. ; miała 17 dusz rewiz. , należała do dóbr Mniuta. Chwojniany, w dok. Chojnowo, wś. pow. grodzieński, gm. Skidel, 36 w. od Grodna. Wś ma 379 dz. włośc, 114 dwor. , fol. należy do dóbr Kowszewo. Należała do ekonomii grodzieńskiej. Podług rewizyi z 1558 r. wś Ch. we włość dworu milkowskiego dziś Milkowszczyzna, miała 15 włók gruntu średniego. Czyniła 9 kóp. , 2 gr. Włościanie mieli 30 koni i 52 wołów. Naddatków posiadali 30 morgów. Do włości należała wś Dowżycza al. Chojniany, mająca 21 włók gruntu nader podłego. Czyniła 33 kóp. , 27 gr. Chwojnik, chutor, pow. prużański, gm. Suchopol, 198 dz. Chwojniki, urocz. w dobrach Miłaszewicze, pow. Słonimski. Chwojnowszczyzna, ob. Chojnowszczyzna, Chwor. ., ob. Chor. ,. Chworostianka, ob. Chruścianka. Chworostów, wś nad rz. Wyżwą, pow. włodzimierski, gm. Olesk, 44 w. od Włodzimierza, 155 dm. , 815 mk. , cerkiew, par. , szkoła. W r. 1583 własność Hrehorowej Bołbasowej, która wnosi od 15 dym. , 5 ogr. , 2 kół walu. , 1 popa. Chworoszcza, wś, należąca do sstwa żytomierskiego, po spustoszeniu przez Tatarów nazwana Niechworoszczą. Chwośnia 1. Mała, w dok. Chwosienka, wś przy ujściu rzki Chwośnicy do Noryni, pow. owrucki, gm. Chwośnia Wielka, par. praw. Moszki, 8 w. od Owrucza, 59 dm. , 364 mk. , cerkiew filialna drewniana. W 1699 r. własność Jana Woronicza, podkom. kijowskiego, w dzierżawie u Stefana Dołżkiewicza, wojskiego owruckiego. W 1774 r. nabyta od Ignacego Woronicza, ssty osterskiego przez Onufrego i Józefa Bierzyńskich. Następnie Matuszewiczów i Dubowieckich. 2. Ch. Wielka, w spisie urzed, Fośnia, wś nad rzką Julszanką, pow. owrucki, gm. Chwośnia Wielka, st. poczt. Owrucz 7 w. , 160 dm. , 965 mk. , cerkiew drewn. z r. 1870, zarząd gm. , gorzelnia, smolarnia, młyn. W całej par. było 172 dm. , 1396 mk. praw. i 1 katol. W 1569 r. wraz z Hładkowiczami własność Charlęskieh. W 1561 r. wnosi z Fośnicy Wasyl Mosczynicki od 1 zagrod. 6 gr. W 1628 r. płacą z Chwośnicy Piotr Kazimierski z Biberszajnu i Korczowski od 2 dym. , 1 ogr. oraz 2 dym. i Stefan Niemirycz z 2 dym. i Abrahamowa Lipleńska z 1 dym. , 1 ogr. W 1683 r. należy do Pruszyńskich. Później do Bajkowskich, Snieżków. Chwośnica, rzeczka, w pow. owruckim, pr. dopł. Noryni, przepływa pod wsią Chwośnia Mała. Chwostejki, chutor, pow. grodzieński, gm. Hoża. Chwostowo 1. wś nad rz. Wichrą, pow. mścisławski, gm. Stare Sioło, 6 dm. , 54 mk. , cerkiew. 2. Ch, Chwastowo, dwór, pow. dzisieński, gm. Ihumenowo. Niegdyś hr. Brzostowskich, później Sokołowskich, obecnie Bagińskich. Chwosty, wś, pow. oszmiański, gm. Iwie 10 w. W 1865 miała 41 dusz rewiz. , należała do dóbr Gawicz. Chwoszczanka, ob. Czerniaki. Chwoszcze, urocz. przy wsi Zabłocie, pow. brzeski, gub. grodz. Chwoszczewo 1. os. , pow. słonimski, gra. Pacowszczyzna. 2. Ch. , wś, pow. sokólski, gm. Nowowola, 15 w. od Sokółki, 465 dz. włośc. Chwoszczówka, wś. pow. nowogradwołyński, gm. Berezdów, 29 w. od mta pow. , 153 dm. , 881 mk, 67 kat. , 40 żyd. , cerkiew drewu. z r. 1767. Cerkiew filialna w Prawutynie Wielkim. Własność niegdyś ks. Jabłonowskich, później Przyszychowskich, Podgórskich. Chwoszno, os. , pow. horodecki, gm. Horki, cerkiew, 3 jarmarki. Chybice, wś, pow. iłżecki. Długosz opowiada, że kościół tutejszy ufundował z muru około r. 1362 Swiesław ze Swięszkowic h. Syrokomla, kanonik krakowski. L. B. I, 218. Według aktu erekcyi r. 1362 Bodzanta bisk. krak. założył tu kościół par. p. w. św. Małgorzaty męcz. i przyłączył do niego wsi Boleborowice Wieloborowice, należące do par. Pawłów, tudzież Włochy, Nieczulice i Czażów, należące do par. Waśniów. Nadał przy tem dziesięcine biskupią z Chybic. W r. 1370 dziedzic wsi Swiesław oficyał krak. i Mateusz kanclerz dobrzyński, kanonicy krakowscy, uposażają kościół rolami, karczmą i dziesięciną folwarczną. Kod. mał. III, 154, 157, 242. W połowie XV w. istnieje tu kościół par. murowany częścią z kamienia, częścią z cegły p. w. N. P. Maryi i św. Małgorzaty. Dziesięcinę ze wsi pobiera pleban. L. B. II, 490. Chwojka Chwojna Chwoszno Chwojniakowo Chwojanka Chwojanówka Chwojniany Chwosty Chwojnik Chwojniki Chwojnowszczyzna Chwoszczewo Chwieniewicze Chwiedziewicze Ciaby Ciapin Cianowice Chycina Chycina Chyżów Chycina, r. 1303 Wycensee, wś, pow. międzyrzecki. Wspom. w dok. z r. 1303 i następnych. K. W. n. 875, 911, 961 i inne. W dok. z 1503 r. wspomniany pleban Fridericus in Wycense. W r, 1580 istnieje tu kościół parafialny. Abraham Bukowiecki płaci od 3 1 2 łan. 12 zagr. , 2 osad. , 65 owiec i 3 pasterzy. Kościół tutejszy zajęli naprzód luteranie, później bracia czescy. W r. 1640 dziedzic wsi niedozwala archidyak. pszczewskiemu Braneckiemu odbyć wizyty w kościele. Chyżów, urocz. , pow. żytomierski, gm. Chwasowa, 44 w. od Żytomierza, 42 dm. , 316 mk. Chylice, wś, pow. warszawski, leży przy linii kolejki wilanowskiej. W dok. z r. 1474 występują już Chilicze minor wieś księżąca należąca do ststwa piaseczyńskiego. W r. 1580 wś król. Chilice ma 7 łan. i młyn dziedziczny. Chyliczki, fol, pow. warszawski, przyległy do Chylic. Od lat kilku istnieje tu szkoła gospodarstwa kobiecego, założona i utrzymywana przez hr. Cecylię Platerównę. Chylin, fol. , pow. rówieński, gm. Wysock. Chyliny, wś nad rz. Biebrza, pow. kolneński. Władysław ks. mazow. sprzedaje pięciu dziedzicom de Szczelcino i Bogusławowi de Chilino 60 łanów nad rz. Biebrza za 60 kop. Z tych 30 łanów otrzymał Bogusław. Kapica, Herbarz 51. W r. 1577 wś Chiliny Kąnthi ma 14 łan. szlach. , a Wity 16 łan. , 2 zagr. Chynów, wś nad rz. Grabówka, pow. piotrkowski, gm. Wadlew. par. Drużbice, ma 24 dm, , 399 mk. , 373 morg. 1 morg. dwor. . W r. 1511 była tu tylko os. młyn. , należąca do Wadlewa. W r. 1526 została przyłączona do nowoutworzonej parafii w Krzepczowie, lecz później znowu wróciła do Drużbic. W r. 1552 było 5 os. , 2 łan. km. Chyrów, miasto w pow. staromiejskim. Istnieje tu gimnazyum z internatem utrzymywane i prowadzone przez Jezuitów. Zakład mieści się po za miastem w umyślnie na ten cel wystawionym i odpowiednio urządzonym gmachu na obszarze wsi Bąkowice. R. 1508 Ch. pozostaje w posiadaniu Barbary Tarłowej. W r. 1515 Miklaszy Herburt płaci tu od 7 łan. , 4 pustych, karczmy, młyna. Pop daje gr. 15. Wspom. w dok z 1469 r. R. 1589 miasto Ch. płaci szosu fi. 24, od rzem. fi. 8, kom. 2, warzący gorzałkę, młyn o 3 młyn. , pop. Ogółem fi. 26. Przedmieście Ch. należące do dóbr Tarłów płaci wtedy od 3 1 2 łan. , młyna, 3 kom. Walter H. Przekrój z Ch. do Łupkowa w porównaniu z innemi przecięciami w Karpatach. Spraw. Kom. Fizyog. t. VIII r. 1874. Chyrówka, wś, pow. kaniowski, gm. Szenderówka, st, poczt. Korsuń 15 w. , 65 w. od Kaniowa, 123 dm. , 837 mk. , cerkiew, szkółka, 2 młyny. Chytra, wś, pow. bielski, gub. grodz. , gra. Brzozowo Nowe, 21 w. od Bielska, 381 dzies. Ciabuty, wś, pow. oszmiański, gm. i dobra, Wołożyn. W r. 1865 miała 59 dusz rewiz. , Należała do fal. Adampol. Ciaby, wś, pow. lidzki, gm. Lida 5 w. ; roku 1865 miała 48 dusz rewiz. ; należała do dóbr Kołyszki. Ciachcin, w dok. Caccino, 1570 r. Czachczino, wś, pow. płocki, na półn. od Płocka. Wymieniony w dok. z XIII w. śród włości bisk. płoc. W r. 1570 własność kapituły płockiej, ma 12 łan. km. , 2 wójt. , 1 zagr. Istnieje tu już wtedy kościół par. założony przez kapitułę. Cianowice, w dok. Ciyanovicz, Czyianowicze, wś, pow. olkuski. W r. 1322 Nankier biskup krak. nadaje dziesięciny ze wsi C. Biskupie i Jawczyce kaplicy św. Małgorzaty w katedrze krak. Kod. kat. krak. I, 163. Jakusz z C, występuje w dok. z r. 1385, w Krakowie. Kod. małop. III, 362. W połowie XV w. siedzą tu Prusowie. Wś ma 2 łany km. , 6 zagr. Inne łany km. szlachta pozabierała na swe folwarki, których powstało tu cztery. Dziesięcinę, dawana do Smardzowie ceniono na 30 grzyw. L. B. I, 207 i II, 54. Ciapin, dobra, pow. lepelski, 1321 dz. Stał tu kościół katol. fundacyi Okuszków. W 1766 r. C. nabywają, od Tadeusza Sulistrowskiego Leon i Joanna Okuszkowie. Następnie dobra przeszły nie do Ciechanowieckiego, lecz kupuje C. Józef Korsak od wnuczki Leona Okuszki Joanny Chrapowickiej. Syn Korsaka Erazm około 1860 r. sprzedaje C. Paulinowi. Ciapy, wś. pow. lidzki, gm. Lack 6 w. ; miała 25 dusz rewiz. , należała do dóbr Byczki. Ciasnowka, al. Budowa ob. t. XII, 334 Tiasnowka, zaśc, pow. dzisieński. Ciągowice, u Dług. Czyangowycze, wś, pow. będziński, ma 46 dm. , 311 mk. , 837 morg. , dwor. , 360 włośc. , 9 pleban. i 44 morg. poduchownych. W połowie XV w. istnieje tu kościół par. drewn. p. w. św. Mikołaja i Bartłomieja. Dziedzicem wsi Jan Pilecki h. Leliwa. L. B. II, 88. Ciąpienica, wś, pow. rypiński, gm. Szczutowo, par. Gujsk, odl, 18 w. od Rypina, ma 8 dm. , 76 mk, 139 morg. Ciążeń, w dok. Czanszim, Censim, os. miej, , pow. słupecki. Przemyśl ks. polski r. 1260 pozwala Bogufałowi bisk. pozn. urządzić targowisko in castellatura de Czanszim i osadzić tam osadników niemieckich. W r. 1294 bawi tu 27 lipca ks. Przemyśl w otoczeniu dostojników. Akt z r. 1296 wspomina districtus Czansim dóbr biskupich. Dok. z r. 1288 wspomina plebana ciążyńskiego. Biskupi poznańscy mają tu zameczek warowny. W dok. z r. 1384 powiedziano in Czanszim domini episcopi fortalicio. Bawi tu r. 1359, 1365 i 1368 król Kazimierz. K. W. n. , 293, 517, 630, 721, 770, 1868. Chyrówka Ciasnowka Ciapy Chyliczki Chylice Chylin Chyliny Chynów Chyrów Ciachcin Chytra Ciabuty Ciborowice Cibarzewo Cibarzewo Ciborowa Cibory Cichawa Cichawka Cichmiana Cichniewicze Cichowice Cichów Cichowo Cicin Mt Cibarzewo, wś, pow. , białostocki. Należała poprzednio do ziemi bielskiej. Od dziedziców Szorców, którzy tu osiedli w XVI w. otrzymała druga nazwę. Ob. Szorce. Ciborowa wola, ob. Cyborowa wola. Ciborowice, r. 1581 Sciborowicze, wś, pow. pińczowski. W r. 1581 płacą tu Włodkowie od 3 łan. km. , 3 zagr. , z rolą, 1 kom. Cibory, właściwie Scibory, wś, pow. łomżyński, par. Zawady. W aktach sąd łomż. od 1421 r. występuje Stiborius de Kołaki, którego potomkowie zwani Scibory, a już w 1471 r. Cibory, nadali nazwę osadzie. Kapica, Herbarz 53. Cichawa, w dok. Czichowa, wś, pow. wieliski Wymieniona w dok. z r. 1310. W połowie XV w. ma 24 łan. km. Dziedzicem był Marszowski h. Półkoza. Dziesięcinę pieniężną po 1 2 grz. z łanu dawano prebendzie Czechowskiej w Krakowie. L. B. I, 126. W r. 1581 płaci tu Jan Kmita od 9 łan. km, , 3 zagr. z rolą, 2 kom. , 1 4 łanu karcz. Cichawka, u Dług. Czychawa, 1581 r. Cziechawka, wś, pow. bocheński. W połowie XV w. wieś królewska w par. Królewka, daje dziesięcinę bisk. krak. r. 1581 dzierżawca Wilamowski płaci od 2 łan. km. , 2 kom. Cichmiana, al Ciechmiana, r. 1552 Czychmiana, wś, pow. kolski. Własność arcyb. gnieźn. , wspom. w dok. z r. 1339 i 1357. K. W. n. 1192 i 1354. W r. 1552 ma 3 karczmy, 11 osad. , 6 łan. i 2 łany sołtysie. Cichniewicze, ob. Ciuchniewicze, Ciehorz, os. , pow. rypiński, gm. Dzierżno, par. Swiedziebna, 11 w. od Rypina, 1 dm. , 11 mk. , 5 morg. Cichowice, dawniej Cikowice, w dok. Czczikovice, wś, pow. bocheński. W dok. z r. 1356 występuje jako wieś szlachecka. W r. 1581 wś Czikowicze należy do grodu niepołomickiego płaci od 3 1 2 łan. km. , 10 zagr. z rolą, 4 kom. z bydł. , 5 kom. bez bydła, 1 rybitwy. Cichów, wś, pow. kolski. Wspom. śród włości arcyb. gnieźn. w dok. z r. 1357. K. W. n. 1354. Cichowo, wś, pow. kościański. W r. 1243 Bogufał, bisk. pozn. nadaje dziesięcinę ze wsi C. i innych klasztorowi w Lubiniu. R. 1246 Przemysław, ks. polski, przysądził wieś C. temuż klasztorowi. K. W. n. 241, 253. 469, 719. Cicin, w spisie urzęd. Cycyn, ob. t. I, 720 Cycin, dobra, pow. oszmiański, gm. Smorgonie 10 w. , w 1865 r. własność Milewskich. Cerkiew parafialna. Nabyta wr. 1624 przez Piotra Kwiatkowskiego. Po nim przeszła do Ostrouchów i Szumskich, którzy sprzedali r. 1626 Marcinowi Piadzińskiemu, stolnikowi kowieńskiemu. Ten r. 1631 nadał C. jezuitom kowieńskim. Po kasacie zakonu C. przechodzi na własność Aleksandza Vietinhofa, gen. lejtn. w. litew. , z warunkiem płacenia rocznie komisji edukacyjnej po 6600 złp. Wdowa po nim Teodora z Piotrowiczów sprzedała C. 1782 r. za 1500 czerw. zł. Kazimierzowi Dederce. Należały wówczas do C. wsi Bajby, Kiewły, Kapłany, Draki, Pasynki, Suchynowo, Kunowa, Sućkowo, Burczaki, ogółem 60 dym, , 437 dusz, 46 włók. Był tu wówczas kościółek w ruinie. W 1783 r. sprzedał Dedarko C. kuchmistrzowi Ogińskiemu. W 1812 r. spalony i do szczętu zrujnowany przez Francuzów. W drugiej połowie b. wieku nabywa C. Hipolit Milewski, dziś syna jego Oskara; 700 dz. obszaru. Ciebłowice, r. 1577 Sczieblowicze, wś, pow. opoczyński, ma 89 dm. , 529 mk. W r. 1577 własność bisk. kujaw. , ma 9 łan. km. , 1 zagr. Ciechanki, u Dług. Czechanky, wś, pow. chełmski. Istniała już w XV w. L. B. II, 547 Ciechanów, w dok. Cechonow, Czechonow miasto pow. w gub. płockiej. Wspom. w akcie uposażenia klasztoru w Mogilnie z XII w. tudzież w dok. z r. 1359 i 1388. K. W. n. 3, 1402, 1872. Dotąd przechował się wielki nasyp w pobliżu kościoła par. , stanowiący pozostałość odwiecznego grodziska. Przy akcie wydanym r. 1297 przez Bolesława ks. mazow. w Wiskitkach asystuje comes Zemaco kasztelan de Cechonow. Kod. Maz. 33. W dok. z r. 1384 pisze się Jan ks. mazow. Zakroczimensis princeps et heres czechonovensis. Ulanow. Dok. Kuj. 342. 49. Tenże Jan ks. Mazowsza, pan Rusi, dziedzic Czerski, wydaje r. 1400 dla miasta C. przywilej zezwalający na przeniesienie osady na dogodniejsze miejsce i nadający miastu prawo sądownictwa w sprawach większych i mniejszych według prawa chełmińskiego. Prócz tego nadał miastu prawo założenia łaźni, postrzygalni i wagi a mieszczan zajmujących się handlem uwolnił od ceł w obrębie Mazowsza. W r. 1420 książę zatwierdza ugodę między Wawrzyńcem kanon, płockim i plebanem w Ć. a urzędem miejskim Magister civium, Consules, Scabini co do poddawania spraw między mieszczanami, między osobami duchownymi i ludźmi kościelnymi ą mieszczanami, sądowi w którym zasiadać będzie pleban i rajcy miejscy W r. 1442 Bolesław ks. mazow. pozwala magistratowi przedstawić trzech mężów, z których grona książę lub starosta wybierać będzie burmistrza proconsul. Kod. maz. 342345. Ciechanowczyk, dobra, pow. bielski, gub. grodz. , gm. Skórzec, 47 w. od Bielska, własność Ciecierskich, 344 dz. Ciechanówek, wś, pow. lipnowski, gm. Mazowsze, par. Działyń, odl. 21 w. od Lipna, ma 8 dm. , 65 mk. , 240 morg. Ciechanowicze, wś, pow. wilejski, gm. Krajsk 6 w. ; r. 1865 miała 22 dusz rewiz. , należała do dóbr Osińce. Ciechanowiec, mstko, częścią w pow. mazowieckim, częścią w pow. bielskim, gub. grodz. , Ciechany Ciechanowo Ciechorzyn Ciechosłowice Ciechostowice Ciecierniki Ciecierki Ciechanowiszki Ciechowice Ciechówka Cieciejki Ciechocin Ciechmiana Ciechanówka Ciechanowiszki Ciechomicze położone, 47 w. od Bielska, ma 6492 mk. w części leżącej w pow. bielskim, 36 dz. ziemi cerk. i 50 dz. kościelnej. Dobra należą do Ciecierskich i mają 1084 dz. Ciechanowiecki zamek z urocz. Tworkowicze należy do Szczuków i ma 60 dz. W r. 1564 Antoni na Swiejkach i Ciechanowcu zapisuje żonie swej dożywocie na dobrach miasto Ciechanowiec, Kozarze, Tworkowice, Żebry, Swiejki, Treblina, Maleszewa. Kapica, Herbarz 11. Ciechanowiszki, wś i dobra, pow. wileński, gro. Rzesza 15 w. . Wś miała 34 dusz rewiz. , dobra należały r. 1865 do Bielkiewiczów. Ciechanówka, wś nad rz. Trościańcem, dopł. Jahorlika, pow. bałcki, okr. pol. Okno, gm. Harmaki 10 w. , par. Rybnica, st. poczt. Dabossary 18 w. , 70 w. od Bałty, ma 77 dm. Dzieliła losy Jahorłyka i Cybulówki. Obecnie własność Stefana Wasylkowskiego. Ciechanowo, wś, pow. płocki, par. Bielsk, mylnie podana za Cekanowo ob. Ciechanowo, wś, pow. wileński, gm. Podbrzeź 3 w. , r. 1865 miała 32 dusz rewiz. , należała do dóbr Kazimirowo. Ciechany 1. al. Amhrozowszczyzna, wś, pow. oszmiański, gra. Polany 5 w. , miała 24 dusz rewiz. , należała do dóbr Latowicze 2. C, , wś, pow. oszmiański, gm. Polany, należała do dóbr Prackowszczyzna. Ciechinicze, al. Tichinicze, ob. t. I, 679 i Xl 335, mstko i dobra, pow. rohaczewski. Dobra od 1868 r. własność Reinhardtów, 8637 dzies. 1433 roli, 4797 lasu, 521 łąk, dwa młyny wodne, deptak, folusz, smolarnia. Dawne dziedzictwo Chaleckich, następnie Siliczów, Eperyaszów. Ostatnia z tej rodziny Teresa, żona Antoniego Oskierki, wniosła C. w dom męża. Bobra przed r. 1875 miały 16000 dz. włośc, za które wzięto 87893 rub. wykupu. Gmina obejmuje 78 miejscowości, 1742 dm. 4 murowane 13087 mk. Włościanie w liczbie 3754 dusz rewiz. , uwłaszczeni na 23132 dz. , ze spłatą po 17031 rub. rocznie. Większa własność ma 16773 dz. lasu. Ciechlin, r. 1576 Ciechnino, wś, pow. grójecki, ma 137 mk. W r. 1576 były 3 łany km. Ciechmiana, ob. Cichmiana. Ciechocin, w dok. Chechocim, wś pow. lipnowski. W dok. z r. 1250 śród włości biskupstwa włocławskiego. R. 1293 Dobiegniew dziekan włocławski przysądza rektorowi kościoła w C. wieś Ligisewo położoną na terytoryum krzyżackiem. Jestto późniejsze Elgiszewo. Ulan. Dok. Kujaw. 186. 13, 230. 56. C. był centrem klucza ciechocińskiego dóbr biskupich. W notatce z XIV w. Mon. Pol. III, 123 wymieniono C. Rudawy, Złotorya i Nową wieś jako włości bisk. kujawskich, dające dziesięciny wikaryuSłownik Geograficzny T. XV. Zeszyt 173 szom katedry płockiej. Mileszewy i Małszyce dawały dziesięcinę kościołowi w G. zaś Nowogród i Młyniec kościołowi w Nowogrodzie. Dobrzejewice, Pomorzany i trudne do oznaczenia Parzyno Parzeń, Slychno Sitno, Sedlino Szydlino dawały dziesięcinę bisk. płockiemu. Ciechocinek, os. i zakład kąpielowy, pow. nieszawski. W ostatnich latach uległ zakład kąpielowy gruntownemu przekształceniu, przez wzniesienie nowego budynku kąpielowego, wodociągów, urządzenie parku, kurhauzu. Wzniesiono w osadzie nowy kościół, postawiono wiele nowych i wygodnych willi i domów. Liczba gości kąpielowych dochodzi do 5000 rocznie. Ob. Przewodnik po C. Włocławek r. 1891 str. 144 i Zdrojowiska w gub. Król. polskiego pod red. dr. Dobrzyckiego. Warszawa 1896. Ciechomicze, os. , pow. siebieski, gm. Kamieniec, gorzelnia, młyn. Ciechomin 1. r. 1577 Cziechomin, wś, pow. opoczyński, W r. 1577 płacą tu od 3 1 2 łan. km. 2. C, wś, pow. łukowski, W r. 1510 istnieje, r. 1577 Cziechomyn własność Ciołka, dziedzica Wilczysk i wielu innych wsi, płaci od 24 półłanków. Ciechorzyn, potok i osada t. n, W dok. z r. 1320 wspomniano potok Cehoryn, dopływ Dunajca, nazwany od sołectwa Ciechorzyn istniejącego pomiędzy Czorsztynem a Maniową. Kod. mał. II, 249, Ciechosłowice, mylnie, ob. Ciechostowice, Ciechostowice, u Dług. Czechostowicze, wś, pow. konecki, par, Szydłowiec. W połowie XV w. dziedzicami są Stan. Szydłowiecki, kaszt. radomski i Eustachiusz Sprowski. Należy do par. Chlewiska. L. B. II 519. R. 1569 Jan Kieskowski w imieniu bisk. krak. płaci tu od 4 półłan. , 3 zagr. , 1 rzem. Ciechowice, niem. Schichowitz, wś, pow. raciborski. Ciechówka, właśc. Czechówka, u Dług. Czeckowska, wś, pow. wielicki. W połowie XV w, dziedzic Stojowski. Dziesięcinę dają kmiecie prebendzie góreckiej w Krakowie a meszne pleban, w Zakluczynie. L. B. II, 131. Ciechrz, w dok. Czechre, wś, pow. inowrocławski. Wspominana w aktach uposażenia klasztoru w Mogilnie. R. 1253 Przemysław ks. kujawski rozszerza przywileje dla wsi C. i innych włości klasztoru. R. 1354 następuje rozgraniczenie wsi C. od posiadłości klasztoru w Strzelnie. K. W. n. 3, 33, 796, 1868. Cieciejki, Cecejki, wś, pow. Słonimski, , gm. Dworzec. Ciecierki, Cieciorki, wś, pow. dzisieński, par. Ikaźń; miała 59 dusz rewiz. Ciecierniki, r. 1653 Cieczerniki, fol. , pow. oszmiański. Dawniejsza wś, wchodząca w skład sstwa dudzkiego. 22 Ciechlin Ciechocinek Ciechinicze Ciechrz Ciechomin Cieleżyszki Cielaki Ciekoty Cieklin Ciejkowszczyzna Cieciszówka Cieciszew Cieciorki Ciecikowo Ciecierze Ciecierówka Ciecierowce Cielimowo Cieluchowo Cieluniszki Ciemniszki Ciencisko Cielatkowo Ciecierowce, wś, pow. słonimski, gm. Luszniewo, 33 w. od Słonima, 271 dzies. Ciecierówka, wś i fol, pow. grodzieński, gm. Brzostowica Wielka, 60 w. od Grodna. Wś ma cerkiew, fol. należy do dóbr Brzostowica Wielka. Ciecierze, r. 1827 Cieciże, wś, pow. stopnicki. W r. 1827 miała 6 dm. , 39 mk. Ciecierzyn, mstko i dobra, nad Drucią; , pow. mohylewski, gm. Ciecierzyn, 45 w. od Mohylewa, 27 w. od st. Stawiany i Tołoczyn dr. żel. mosk. brzeskiej. Ma 66 dm. , 40 do chrześcian a 26 do żyd. i 356 mk. 245 prawosł. , 4 katol. , 107 żyd. , cerkiew par. drewn. , dom modl. żyd. , zarząd gm. , szkoła, młyn, folusz. W 1501 r. C. dany w dożywocie Helenie, żonie króla Aleksandra. W 1708 r. wojsko szwedzkie zniszczyło tu most na Druci oraz tamę, nosząca do dziś nazwę szwedzkiej. Dobra były własnością, Michała Ogińskiego, hetm. lit. Po przyłączenia do Rosyi nadane hr. Sałtykowowi, następnie Lipskich, w końcu Józef Lipski 1879 r. sprzedał gen. Michałowi Daniłowowi. Obecnie z Janowem, Michajłowem i Smolszczyzną obejmują 4412 dz. Gmina obejmuje 36 miejscowości, 1185 dm. , 7334 mk. włościan. Włościanie w liczbie 2529 dusz rewiz. , uwłaszczeni na 14589 dzies. W gminie jest 7636 dz. lasów większej posiadłości i 470 dz. włośc. Ciecikowo, ob. Ciućkowo. Cieciorki, wś, pow. kolneński, gm. i par. Turośl, ob. Cieciory t. I. Cieciszew, w dokum. Czeczyssewo, wś, pow. warszawski. Wspom. w dok. z r. 1350. K. W. n. 1301, R. 1363 Ziemowit ks. maz. nadaje Stanisławowi podstolemu czerskiemu przywilej na założenie przy wsi Cieciszewo nowej osady Woli Cieciszewskiej na prawie niemieckim jakiego używa miasto Czersk. Osadnicy po 10 latach wolności płacić będą po 12 gr. czynszu z łanu. Ulan. Dok. mazow. 331. 40. W XVI w. w C. i Cieciszewku siedzą Cieciszewscy na małych działkach szlacheckich. Cieciszówka, wś, pow. dzisieński, par. Druja. Ciejkowszczyzna, wś włośc, pow. lidzki, gm. i dobra skarb. Różanka; miała 28 dusz rew. Cieklin, w dok. Czeklin, wś, pow. jasielski. Wspom. w dok. z r. 1363, jako leżący w ziemi krakowskiej. W połowie XV w. istnieje tu kościół par. Dziedzicem był Skarbek h. Powała. L. B. I, 494. Ciekoty, wś, pow. kielecki, gm. Dąbrowa, par. Leszczyny, 16 w. od Kielc. W r. 1827 os. górnicza rządowa miała 6 dm. , 21 mk. Cielaki 1. wś, pow. święciański, gm. Wojstom 5 w. . W r. 1865 miała 72 dusz rewiz. , należała do Kątkowskich. 2. C, wś, pow. wilejski, gm. Madzioł 7 w. , R. 1865 miała 23 dusz rewiz. , należała do dóbr Stefanpol. Cielatki, wś i dobra, pow. oszmiański, gm. Bienica 7 w. . Wś r. 1865 miała 14 dusz rew. ; dobra należały do Bujków. Wraz z Raczkowem i Różewiczami należały do Ordy, kaszt. żmujdzkiego, który r. 1666 darował je siostrzeńcowi swemu Konstantemu Siesickiemu. W sto lat potem posiadał te folwarki Benedykt Mickiewicz i sprzedał je Pancerzyńskim, a 1772 r. nabyli je Tadeuszowie Kociełłowie, dziedzice Bienicy za 15, 000 złp. Cielatkowo, wś i dobra; pow. czerykowski, gm. Malatycze. Wś ma 15 dm. , 81 mk. ; dobra, od 1866 r. własność Henzlow, 178 dz. Cielcza, wś, pow. pleszewski. Bolesław ks. wielkopolski, nadaje r. 1257 posiadłościom milesa Jankona, Cielczy i Jarocinowi różne wolności. K. W. n. 364. W r. 1578 c. ma kościół par. Płaci z niej Jan Nieradzki urzędnik marszałka koronnego. Cielczy, zaśc, pow. dzisieński, gm. i par. Druja. Należał do dóbr Kozakowo, dziś własność Szpakowskich i Naruszewicza. Cielemęcz, r. 1580 Czieliemecz, wś, pow. siedlecki. W r. 1580 siedzi tu drobna szlachta bez kmieci, Cielemęccy. Cielewcy, wś, pow. dzisieński, par. Ikaźń. Cielewszczyzna, wś, pow. dzisieński, par. Druja; miała 59 dusz rewiz. Cieleżyszki, wś i dwór, pow. oszmiański, gm. Polany 6 w. . Wś miała 19 dusz rewiz. , dwór należał 1865 r. do Majewskich. Cielętniki, ferma skarbowa, pow. trocki, gm. Butrymańce. Cielimowo, w dok. Cemellowo, r. 1580 Czielmowo, wś, pow. gnieźnieński. Wspom. w dok. z r. 1243. K. W. n. 238. Cieluchowo, wś, pow. lipnowski, ob. Ciołuchowo t. I. Cieluniszki, w spisie urzęd. Ciuliszki, zaśc, pow. nowoaleksandrowski, gm. Sołoki 1 w. , 22 w. od mta pow. , własność Ejtminowiczów. Ciemniewo, w dokum. z r. 1378 Czebnewo, r. 1567 Ciemniewo, wś, pow. ciechanowski. Dobiesław bisk. płocki eryguje tu r. 1378 kościół par. p. w. N. P. Maryi i św. Mikołaja, nadając mu dziesięciny ze wsi C, Kargoszyno i Mężenino. Zdaje się, że istniała tu przedtem kaplica pozbawiona obsługi kapłańskiej jako zbyt odległa od innych kościołów. Kod. maz. 88. W r. 1385 biskup Scibor przyłącza do kościoła wsi z par. Sońsk Galewo, Mężenino, Kargoszyno, Roszkowo, Starościce, Watkowo, zaś od Pałuk przyłącza Murowo Gałązki a od Ciechanowa Nasiorowo. Kod. maz. 104. W r. 1390 Albert dziedzic Pilchowa sprzedaje swą część w Cz. Mikołajowi synowcowi swemu z Pilchowa za 60 grzyw. Ks. Janusz potwierdzając akt przenosi wieś na prawo niemieckie. Kod. maz. 109. W r. 1567 Ciemniewska płaci tu od 28 1 2 łan. Ciemniszki, dwór, pow. wiłkomierski, gm. Traszkuny 10 w. . Ciencisko, ob, Cięciwsko, Ciecierowce Cielewszczyzna Cielewcy Cielemęcz Cielczy Cielcza Cielatki Cielętniki Cieszanowice Cieszątki Ciesin Ciesze Cieśle Ciesielszczyzna Cierpięta Cierno Ciereszki Ciereniszki Ciepła Cieplice Ciepieniaty Ciepielów Ciepielin Cienia Cienin Ciepaciowszczyzna Ciepielewo Cienia, w dok. z r. 1228 Cena, wś, pow. kaliski. W r. 1228 odbywa się tu wiec książęcy. Istnieje we wsi część szlachecka, jak świadczy akt z r. 1330. W r. 1369 Kazimierz W. oddaje C. drogą. zamiany arcyb gnieźń. K. W. n. 122, 722, 1112, 1400. Cienin, w XVI w. Czyenyno, wś, pow. słupecki. W r. 1213 arcyb. gnieżn. ustępuje dziesięcin z C. klasztorowi w Lądzie. K. W. n. 80. Posiada kościół par. p. w. św. Katarzyny istniejący juz na początku w. XVI Fundatorami byli Cieńscy. Według wizytacyi z r. 1608 kościół był w stanie dobrym, ale od lat 60 a więc od 1548 r. zostawał pod zarządem kaznodziejów laterańskich, których tu utrzymywali dziedzice wsi Przyj emscy. Kiedy powrócił do katolików niewiadomo. Łaski L. B. I, 297 i przyp. . Ciepaciowszczyzna, dobra, pow. oszmiański, gm. Horodźki, 1865 r. własność Mokrzeckich. Ciepielewo, wś, pow. makowski. W r. 1582 było 20 łan. km. , 4 zagr. , 1 rzem. Ciepielin, r. 1576 Czepielyno, wś, pow. pułtuski. W r. 1576 własność kapituły pułtuskiej, ma 6 łan. , 2 zagr. Ciepielin, ob Czepielin. Ciepielów, u Dług. Czepyelow, os. miej. i wś, pow. iłżecki. W połowie XV w. jestto wieś mająca kościół par. drewniany p. w. św. Krzyża. L. B. II, 55. Przy osadzie istnieje dotąd wieś Ciepielów stary. W r. 1569 wś Czepielow płaci od 5 łan. , 3 zagr. Reg. pob. z w. XVI nie wymieniają miasta. Ciepieniaty, wś, pow. oszmiański, gm. Juraciszki 3 w. . W r. 1865 miała 39 dusz rewiz. , należała do dóbr Sawicze. Cieplice, os. , pow. kutnowski, ma 10 mk. Mylnie podana t. I, 690 jako wieś. Ciepła, u Dług. Czapla, w reg. pob. z 1569 r. Cziepla, wś, pow. konecki. W dok. z r. 1270 wymieniona jako własność klasztoru św. Krzyża. W połowie XV w. siedzą tu trzej dziedzice, łany km. dają dziesięcinę klasztorowi w Wąchocku, a dwa fol. pleb. w Wysokiej. L. B. II, 523. Ciereniszki, wś, pow. nawoaleksandrowski, należała do dóbr Magunele. Ciereszki 1. wś, pow. dzisieński, gm. Stefan 21 w. . W r. 1865 miała 77 dusz rewiz. , należała do dóbr Białydwór. 2. C, zaśc, pow. oszmiański, gm, Bienica 9 w. ; miał 7 dusz rew. , należał do dóbr Ponizie Małe. 3. C, dwór, pow. oszmiański, gm. Krewo, pod Doubociszkami; 1865 r. własność Lebiedziów, następnie Bazerewieza, dziś Koreckiego. Cierno, wś, pow. jędrzejowski. Wspom. w dok. z r. 1136 i 1357 śród włości arcyb, gnieźń. Z powodu sporów między arcybiskupem a bisk. krak. o przynależność kościelną tej wsi r. 1396 sędzia krakowski Dragomir i podsędek Dobiesław nakazują włączenie wsi do dyecezyi gnieźń, K. W. n. 7, 1354, 1953 i 1966. Kiedy przeszła na własność klasztoru jędrzejowskiego niewiadomo. W r. 1581 opat płaci tu od 9 łan. km. , 5 zagr. z rolą, 1 kom. z bydłem, 8 bez bydła, 2 rzem. , półłana karcz. Cierpięta, w dok. Czyrpyathy, pow. węgrowski, ob. Powsinek, Ciesielszczyzna, zaśc, wieliski, gm. Szumsk 19 w. ; miał 3 dusze rewiz. , należał do dóbr Drewieniki. Ciesin, dwie osady t. n. w pow. błońskim i sochaczewskim t. I, 693 zwą się właściwie Cesin, Cieśle, wś, pow. jędrzejowski, par, Małogoszcz. Wieś książęca, od r. 1306 biskupia. Ob. Chęciny. Cieśle 1. wś pow. wrzesiński. W r. 1288 Przemysław ks. polski potwierdza odstąpienie 5 wolnych łanów pod wsią C. przez kapelana Grzegorza, Bogusławowi jego krewnemu. R. 1307 sołtys Andrzej sprzedaje młyn pod 0. Wr. 1312 Andrzej, bisk pozn. zaświadcza, że Albert Kirszonowicz oddał klasztorowi w Ziemsku 5 wolnych łanów we wsi C; 1314 r. wsi C, Rataje i Pietrzykowo zostały nadane przez Władysława, dziedzica król. polskiego, miastu Pyzdrom K. W. n. 624, 709, 956, 977. 2. C, wś, pow bukowski. W r. 1380 Tomasz, dziedzic C, ułożył się z Mikołajem Strosbergiem co do przeprowadzenia kanału z jeziora Ciesielskiego do stawu młyńskiego we wsi Lisówki. K. W. n. 1773. Istniał tu już w XIII w. kościół par. przeniesiony zapewne w początku w. XV do Niepruszewa. Cieślice, wś, pow. pińczowski, mylnie podana, ob. Ciuślice t. I. Cieślikowo, wś, pow. włocławski, ma 72 mk. , 210 morg. Cieślin, . wś nad rz. Luciążą, pow. piotrkowski, ma 13 dm. , 86 mk. , 283 morg. Cieślino, wś, pow. inowrocławski. Śród włości bisk. włocławskiego w dok. z r. 1250. Ulan. Dok. Kuj. 187. 13 Władysław ks. sieradzki i kujawski zamienił r. 1293 Niewodniki i C. na Kłobia i Chocień włości klasztoru lądzkiego. K. W. n. 707. Cieśnik Wielki i Mały, ob. t. I, 693, dwie wsi, pow. sokólski, gm. Nowowola, 22 w. od Sokółki. C. wielki ma 182 dz. , C. mały 76 dz. Cieśniny, wś, pow, drysieński, par. Rosica. Cieszanowice, pow. piotrkowski, ob. Cieszątki i Gorzkowice. Cieszątki, wś i fol. , pow. noworadomski, gm. i par. Kobiele. Wś ma 23 dm. , 138 mk. , 121 morg. , fol. 1 dm. , 3 mk. , 3 morgi. Zapewne powstały z części obszaru Cieszanowic, które należały w XVI w. do par. Kobiele. W spisie z r. 1827 podano dwie wsi p. n. Cieszanowice. Ciesze, wś, pow. białostocki, gm. Przytulanka, 35 w. od Białegostoku, 178 dz. Cienia Cieślice Cieślikowo Cieślino Cieśnik Cieśniny Cietrzewiec Cieszewo Cieszki Cieszkowo Cieszkowy Cieszykowo Cieszyłów Cieszyn Cieszyna Cięcina Ciężków Ciężkowice Cijany Cikiszki Cikowice Cimachowszczyzna Cimanowszczyzna Cimkowicze Cimonowicze Cimoszki Cimuty IM Cieszewo, w dok. Czeszewo, wś, pow. płocki. W r. 1408 siedzą tu Boleszczyce. Cieszki, wś, pow. lidzki, gro. Lida 10 w. ; miała 9 dusz rewiz. , należała do dóbr Kossowszczyzna. Cieszkowo, w dok. Ceskovo, wś, pow. płoński. B. Bolesław ks. mazow. nadaje r. 1248 dział tej wsi ubi nunc decimus nomine Ponircz habitavit bisk. płockiema. W r. 1250 toż samo nadaje Ziemowit. Ulan. Dok. maz. 155. 8 i 156. 10. W r. 1414 Ziemowit ks. mazow. przez wzgląd za zasługi Stanisława z Przeciszewa uwalnia jego wieś C. opustoszałą, w większej części na lat trzy od wszelkich poborów. Kod. maz. 158. Cieszkowy, u Dług. Czeszkow minor i major, wś, pow. pińczowski. W połowie XV w. dziedzicem obu części był Jan Rabsztyński h. Topór. C. wielkie miały 6 łan. km. , karczmę zw. Nadrożnica i fol. , C. małe 9 łan. km. Łany km. dawały dziesięcinę do 17 grz. prepozyturze wiślickiej. L. B. I, 407 i II 428. Cieszykowo, r. 1579 Cziesikowo, wś. pow. kaliski. W r, 1579 ma 2 łany km. Jerzy Latalski. Cieszyłów, leży nie w pow. dzisieńskim, lecz wilejskim. w par. Łuczaj. Por. Tieszyłowo t. XII, 338. Cieszyn, r. 1442 Czuszin, wś, pow. zamojski. Wspom. w dok. z r. 1442. W r. 1564 należy do par. kat. w Skierbieszowie. Własność bisk. chełmskiego. Cieszyn, kol. , pow włodzimierski, gra. Werba, 13 w. od Włodzimierza, 74 dm. , 276 mk. Cieszyn, r. 1228 Thessin, miasto. Wymieniony w dok. z r. 1154, którym papież Adryan IV bierze pod opiekę posiadłości i dochody bisk. wrocławskich, tudzież w dok. z r. 1238, 1339, 1374, 1384. K W. n. 214, 586, 1192, 1825. W r. 1228 występuje Jan kaszt. cieszyński, r. 1257 Comes Roprechtus. Otto Leop. Cieszyn Tyg. Illustr. n. 328 r. 1866. B. J. Z Cieszyńskiego. Szkic z podróży po kraju. Bibl. Warsz. t. II r. 1884. Harwot Jerzy C. i ziemia Cieszyńska. Prog. gimn. przemyśl. r. 1893. Cieszyna, w dok. Czeschuszyn, wś po obu brzegach Wisłoki, pow. jasielski, par. Frysztak. Wymieniona w dok. z r. 1366, Kod. mal III, 196. Cietrzewiec, wś, pow. bygdoski, ob. Trzeciewiec t. XII. Cięcina, u Dług. Czączyna. wś, pow. żywiecki. W połowie XV w. dziedzicom tu Piotr Komorowski. L. B. 1, 87. Ciąciwa, wś, pow. nowomiński, ma 36 mk. , 90 morg dwor. , 176 włośc. Ciąciwsko, mylnie Ciencisko, w dok. 1215 r. tentiusco, 1231 r. Czeńcywsko, 1249 tyntyfsko, wś, pow. inowrocławski. Dawna własność klasztoru w Strzelnie. Wspom. w dok. z r. 1193 śród włości klasztoru w Strzelnie. K. W. n. 32. Ulan. Dok. Kujaw. 117. 2, 122. 8, 125. 12. W r, 1557 wieś Cięciwsko w par. Gębice własność klasztoru, ma 14 łan. km. i 1 zagr. Ciąszkowo, wś, pow. szubiński. Bolesław ks. polski, nadaje r. 1261 miastu Zdunom i przyległej wsi C. prawo niemieckie. K. W. n. 602. Ciężków, wś, pow. łęczycki. Wspom. w dok, z r. 1357 śród włości arcyb. gnieźn. K. W. n. 1354. Ciężkowice 1. w dok. Cescovycy, wś, pow. chrzanowski. Nadana klasztorowi w Staniątkach przez comesa Klemensa kaszt. krak. , według dok. z r. 1242. W XV w. w połowie własność bisk, krak. , w połowie szlachecka. Należała do par. Jaworzno, lecz dziesięcinę dawała do Lędzin. L. B. II, 228. 2. C, miasto, pow. grybowski. W r. 1348 du. 29 list. w Krakowie wydaje król Kazimierz Minardowi i Mikołajowi braciom, mieszczanom z Sącza, przywilej na lokacyą miasta na obszarze wsi królewskiej Ciężkowice. Nadaje król miastu 150 łan. frankońskich. Przyłącza do miasta wsi Bogoniowice i Ostrużę. Kod. mał. III, 71. W r. 1581 szosu oddali fi. 46 gr. 12, łan miej. 7 1 2, sukienników 17, rzeźn. 4, piekarz. 9, kowali 3, garnc. 3, szew, 8, krawc. 2, kuśn. 4, płócien. 3, kom. 9, przekup. 2, koła zakupne 3, foluszowe 1, stempne 1, łaziebnik 1, krajownik 1. Suma fl. 90 gr. 9. W r. 1771 ze ststwa cieszkowskiego płaci Jacek Święcicki kwarty 1750 złp. Cijany, zaśc, pow. święciański, gm. i dobra skarb. Łyngmiany 3 w. ; miała 20 dusz rewiz. Cikiszki, wś, pow. wileński, gm. Rzesza 10 w. ; miała 14 dusz rewiz. , należała do dóbr Kuna. Cikowice, ob. Cichowice, Cimachowszczyzna, Cimochowszczyzna, chutor, pow. Słonimski, gm. Kozłowszczyzna, 18 w. od Słonima, 20 dz. Cimanowszczyzna, wś i dobra, pow. dzisieński, gm. Mikołajewo 8 w. . Wś miała 21 dusz rewiz. , dobra 1865 należały do Dowmontów. Cimkowicze 1 ob. t. I, 702, wś, pow. słucki, ma cerkiew. Gmina C. należy do 3 okr. pol, obejmuje 19 wsi, 5 zaśc, 17 fol, 15 obszarów dwor. , 3 chutory. Jest w niej 643 dm. włośc, i około 3800 mk. włościan, uwłaszczonych na 6280 dz. ziemi. 3. C, wś, pow. oszmiański, gm. i dobra Wołożyn; miała 21 dusz rewiz. Cimonowicze, Cymonowicze, w. , pow. oszmiański, gm. Juraciszki, należała do dóbr Boksztany Cimoszki, dwie wsi, pow. dźwiński, dyneburski, par. Krasław. Cimuty, wś włośc, pow. oszmiański, gm. Polany 10 w. . W r. 1865 miała 31 dusze rewiz. , należała do dóbr skarb. Daukszyszki. Cieszewo Cisia Cisie Ciskady Cincewicze Ciołkowce Cisów Cisówka Ciszkowo Ciszkowszczyzna Ciszowa Ciołuchowo Cincewicze, wś, pow. wilejski, gm. Wilejka 4 w. , 51 dm. , 512 mk. W r. 1865 192 dusz rewiz. , należała do dóbr skarb. Urzecz. Ciniewicze, wś i os. , pow. wołkowyski, gm. Roś. Wś ma 28 dz. ; os. Dowgiłłów 15 dz. Cinówka, wś, pow. dzisieński, gm. Plissa 14 w. ; miała 12 dusz rewiz. , należała do dóbr skarb. Pieredoły. Ciołkowce, w dok. Cyelkowcze, Cziołkowcze, wś, pow. kamieniecki. W r. 1680 płaci od 1, a r. 1542 od 2 pługów na słobodzie, z części zaś w okr. zinkowieckim, Herburt wniósł od 1 pługa. W 1565 r. jest królewszezyzną. Z części w posiadaniu Wierzejskiego od 1 pługa, w części do sstwa bowskiego od 9 pługów, 2 rzemieśl. , 2 kół dziedzicz. W 1569 r. Ciołkowska wnosi od 2 pługów. W r. 1578 obok kilku drobnych części Herburt wniósł od 6 pługów, 1 rzem. 4 gr. , od 4 ogr. po 6 gr. , od komor. 2 gr. , od koła walnego 24 gr. , koła stępnego 15 gr. , od hultaja 24 gr. , z propinacji 1 fl. W r. 1616 w dożywotniej posesyi Humieckich. W 1629 r. C i Braiłowkę trzyma Aleksander Humiecki. Czynią 41 fl. , 8 gr. 11 den. Ciołuchowo, ob. Cieluchowo t. I. W roku 1564 wś Czioluchowo w par. Kikoł własność Piotra Sumińskiego, płaci od 10 kmieci na całych łanach, 3 zagr. , karczmarza, fl. 6 gr. 4. Ciosaniec, wś, pow. babimojski, ob. Schussenze t. X. Ciotcza, w dok. Costcza, wś, pow. lubartowski. W dok. z 1330 r. podano w liczbie włości Dzierzka kan. krak. i Hostasiusza, jego brata. Posiada prawo niemieckie. Cipiszki, wś, pow. nowoaleksandrowski, gm. Skopiszki, 74 w. od mta pow. Ciplenciszki, dwór, pow. nowoaleksandrowski, gm. Popiele 5 w. , 102 w. od mta pow, Cipliszki, zaśc. włośc, pow. wileński, gm. Bystrzyca 16 w. ; miał 7 dusz rewiz. , należał do dóbr skarb. Preny. Cisia wola, r. 1581 Wola Czissa, wś, pow. miechowski. R. 1581 Bonarowa, łan. km. 6 1 2, 1 kom. z bydł. , 1 kom. bez bydła, 1 duda. Cisie 1. wś, pow. nowomiński, gm. Cegłów. W r. 1870 było 67 mk. , 140 morg. R. 1581 w par. Kiczki ma 13 1 2 łan. 2. C. , wś, pow. radzymiński ma 71 mk. , 50 morg. dwor. , 125 włośc. R. 1581 należy do par. Klembowo. Klembowski ma tu 6 łan. km. opustoszałych. 3. C, wś, pow. nowomiński, gm. Wiązowna. W roku 1870 ma 302 mk. R. 1581 w par. Pustelnik. 4. C. , kol. os. młyn. nad rzką Ceconią i pot. Urbaniec, pow. częstochowski, gm, Weglowice, ma 61 dm. , 357 mk. , 533 morg. włośc. i 15 rząd. w osadzie leśnej. Ciskady 1. pierwsze, os. , pow. rzeżycki, gm. ; Ciskady pierwsze, zarząd gm. , szkoła, kościół kat. par. Nowy kościół par, murowany, w stylu romańskim, z wieżą, mogący pomieścić do 2000 osób, został poświęcony w r. 1900. Gmina obejmuje 32 miejscowości, 343 dm. włośc, 3546 mk. włościan, uwłaszczonych na 4791 dz. ziemi. Nadto w obrębie gm. 2694 dz. większej posiadłości. 2. C. drugie, wś nad jez. t. n. , tamże, gm. Ciskady drugie, 39 dm. , 354 mk. , zarząd gm. , dom modl. staroz. Bobra skarb. C. składały się z 4. 8 wsi i 7 zaśc. i obejmowały 12235 dzies. Gmina obejmuje 57 miejscowości, 416 dm. włośc, 5773 mk. włościan, uwłaszczonych na 11562 dz. ziemi. Nadto w obrębie gm. 33 dzies. większej posiadłości i 76 dz. skarbu. Cisów 1. u Dług. Czyssow, 1569 r. Czyzow, wś, pow. kielecki. Wspomniany w dok. z 1356 r. Kod. małop. III, 104. W połowie XV w. należy do par. Daleszyce i stanowi własność Jana Oleskiego h. Dębno. Ma 10 łan, km. dających dziesięcinę kolegiacie kieleckiej. L. B. II 459. W reg. pob. z r. 1579 Czyżow wieś królewska należąca do ststwa szydłowskiego, posiada kościół parafialny. Paw. Małop. 224. 2. C, fol. , pow. piotrkowski, gm. Szydłów, ma 5 dm. , 30 mk. , 406 morg. 3. C, fol. , pow. augustowski, gm. Sztabin, par. Krasnybor, odl. 16 w. od Augustowa, ma 18 dm. , 20 mk. Cisówka, w spisie urzęd. Cyzówka, r. 1580 Cziżówka, a więc Czyżówka, wś, pow. nowomiński, par. Pustelnik, ma 335 mk. , 919 morg. obszaru. W r. 1580 wś królewska w par. Stanisławów. Jan Wyrzykowski ststa stanisławowski płacił tu od 11 łan. , 3 1 2 łan. pustych, 9 zagr. z rolą. Cisówka, wś, pow. wołkowyski, gm. Szymki, 45 w. od Wołkowyska, 501 dz. Ciświca stara i nowa, mylnie Ciżwica, wś, pow. słupecki. Reg. pob. z XVI w. nie podają w par. Królikowo wsi t. n. wymieniają, tylko Katarzynę Ciświcką. , właścicielkę wsi Lipice. Spis z 1827 r. podaje wieś Ciżwica. Por. Ciżwica t. I. Ciszkowo, wś, pow. drysieński, par. Rosica. Ciszkowszczyzna, wś, pow. wilejski, gm. Hermaniszki 5 w. ; miała 25 dusz rewiz. , należała do dóbr Aleksandro wo. Ciszowa, wś, pow. drysieński, par. Rosica. Ciszyca 1. w dok. Czyszyca, wś, pow. iłżecki. Własność kolegiaty sandomierskiej w dok. z r. 1284 2. C. wś nad rz. Wisła. pow. sandomierski. W dok. z r. 1277, własność klasztoru koprzywnickiego. W dok. z 1363 r. Marcin z C. W r. 1382 Pakosz i Mikołaj dziedzice części wsi zamieniają takową z opatem koprzywnickim na Lubzinę. Kod. mał. III 168, 344. W w. XVI opat koprzyw. płaci tu od 12 os. 6 lau. km. , 2 ubogich kom. 3. C, wś dziś nie istniejąca w par. Stężyca. Dawna własność klasztoru sieciechowskiego, wymieniona w dokum. z 1252 r. Klasztor sieciechowski posiadał tę wieś i miał spór o pewną rolą z plebanem stężyckim. Król Kazimierz w Radomiu 1365 r. rozstrzygnął spór na korzyść klasztoru. Kod. mmm Ciszyca Ciosaniec Ciotcza Cipiszki Ciplenciszki Cipliszki Ciuła Ciumicze Ciundzie Ciuniszki Ciunkowo Ciunowicze Ciupryki Ciurlanowo Ciurle Ciuślice Ciżwica Cło Cmiłów mał. III, 381. W r. 1569 opat płaci tu pobór od 2 łan. km. Zapewne leżała nad Wisłą. , prawdopodobnie na lew. brzegu w pobliżu wsi Piwonia w pow. kozienickim. 4. C, wś w pobliżu Wisły, pow. warszawski, par. Słomczyn, ma 103 mk. , 117 morg. Cinchniewicze, Cichniewicze, wś, pow. Słonimski, gm. Luszniewo, 39 w. od Słonima ze wsią Jaroszewo ma 247 dz. Ciućkowo, r. 1437 Czeczykowo, 1576 r. Czicków, wś, pow. płocki. Wymieniona w dokum. z 1437 r. jako własność dziedziców z Kobylina. Kapica, Herbarz 227. W r. 1576 ma 5 1 2 łan. , 9 ogrodn. , 9 garncarzy, Ciukiszki, wś włośc, pow. trocki, gm. Troki 8 w. . W r. 1865 miała 33 dusz rewiz. ; należała do dóbr skarb. Krasno. Ciuła ob. t. I, pow. olkuski. Spis urzęd. osad gub. kielec. z r. 1895 nie podaje tej nazwy, również jak i spis z 1827 r. Ciumicze, al. Czumicze, wś i fol. , pow. grodzieński, gm. Hołynka, 48 w. od Grodna. Wś ma 192 dz. ; fol. należy do dóbr Górka. Ciundzie, wś, pow. wileński, gm. Rudomino, 12 w. od Wilna. Niepodana w spisie urzędow. Pomiędzy wsiami C, Sokolniki, Dakiela i Nowosiołki, na gruncie należącym do hr. Tyszkiewicza stoi do 50 kurhanów, mających od 3 do I 4 saż. średnicy. Ciuniszki 1. zaśc, pow. wiłkomierski, gm. , Owanta 9 w. , 45 w. od Wiłkomierza, własność Mażelisów, z zaśc. Adamiszki ma 158 dz. 2. C. , wś i dwór, pow. oszmiański, gm. Holszany 8 w. . Wś miała 2 dusze rewiz. , dwór należał 1865 r. do Zaleskich. 3. C, wś, pow. wileński, gm. Giedrojcie 10 w. ; miała 79 dusz rew. należała do dóbr Dubinki. Ciunkowo, zaśc, pow. lepelski, należy do dóbr Wacławia. Ciunowicze, wś, pow. oszmiański, gm. i dobra Iwie. W r. 1865 miała 111 dusz rewiz. Ciupryki, wś, pow. brzeski, gub. grodz. , gm. Ratajczyce, 26 w. od Brześcia, 206 dz. Ciurlanowo, dobra, pow. wileński, gm. Wiazyń; 1865 r. własność Klementowiczów. Ciurle, wś, pow. wilejski, gm. Lebiedziewo; miała 40 dusz rewiz. , należała do dóbr Wysokie. Ciuślice, u Dług. Czislicze wś, pow. płńczowski. W połowie XV w. siedzą tu dwaj dziedzice Otto Piechowski Toporczyk i Andrzej Chlewicki h. Odrowąż. Z 10 łan. km. dziesięcina idzie w połowie prepozyturze wiślickiej i w drugiej kościołowi w Stradowie. L. B. , I 409 i II, 417. Ciżwica, ob. Ciświca. Cło, r. 1536 Czło, wś nad rz. Białą w par. Pleśna dziś pow. tarnowski. Obecnie nie istnieje W r. 1536 istniał tu przewóz na rzece, karczma dająca 1 1 2 grz. czynszu, 1 zagr. płacący 4 gr. i las obszerny. Wieś wraz z cłem oceniono na 300 grz. Paw. Małop. 547. Ćmielów, pow. opatowski, ob. Podgrodzie. Cmiłów, u Dług. Smylow, wś, pow. lubelski. W XV w. siedzą tu częściowi dziedzice. Łany km. dają dziesięcinę do 6 grz. kościołowi w Lublinie. L. B. II 539. W r. 1676 Smiłow ma 5 właścicieli płacących pogłówne od 65 poddanych i dwor. i 8 szlach. Ćminy, Ćminie, w dok. Cmiń ob. t. I, 710, wś nad Stochodem, pow. łucki, na płn. od Czartoryska, gm. Medwieże, 75 w. od Łucka, 100 dm. , 720 mk. Własność niegdyś ks. Radziwiłłów, Walewskich, obecnie hr. Tołstoja, ma 1037 dzies. dwor. Cmokówka, wś, pow. żytomierski, gm Lewkowo, 5 w. od Żytomierza, 38 dm. , 176 mk. Cmołka, wś, pow. zasławski, gm. Chrolin 42 w. od Zasławia, 67 dm. , 339 mk. Cmoń, al. Czmoń r. 1310 Czmaniewo, 1578 Czmyan, wś, pow. szremski. W r, 1310 Andrzej bisk. pozn. nadał dziesięciny swe z tej wsi altaryi w katedrze poznańskiej. K. W. n. 931. Cna 1. fol. , pow. miński, gm. SiemkowoGro decka. Własność Bormanów, ma 10 wł; 2. C, al. Łozowiec, zaśc. , pow. wilejski, gm. Wilejka 15 w. ; miał 6 dusz rewiz. , należał do dóbr Hanuta. Cnotka, zaśc, pow. dzisieński, należał do dóbr Stanulewo. Cołpino, 1766 r. Czołpino, wś, pow. wieliski, gm. Ilino. W r. 1765 w ławnictwie andrzejowskim, wójtowstwa ohryzowskiego. Coniew, w dokum. Czaniewo, wś nad Wisłą, pow. grójecki, ma 155 mk. , 364 morg. dwor. , 339 włośc. Wspom w dok. z r. 1380 w liczbie wsi dających dziesięcinę kościołowi w Mszczonowie. K. W. n. 1781. W r. 1429 Janusz ks. maz. sprzedaje Jakóbowi z Wysocina prawo przewozu na Wiśle naprzeciw wsi książęcej Czaniewo za 5 kóp groszy. Do przewozu należy morga ziemi na ogród. Kod. maz. 173. W r. 1578 płaci ze wsi C. Stan. Parys od 12 łan. Copla, chutor, pow. włodzimierski, gm. Krymno, 5 dm. , 25 mk. Copoty, ob. Sopot i Gdańsk. Cotoń, r. 1325 Czathome, wś, pow. mogilnicki. W r. 1325 arcyb. Janisław zamienia Dębnicę, należącą do dóbr stołowych na C. włośc kapituły gnieźn. R. 1360 Jarosław arcyb. gnieźn. oddaje C. dożywotnio Franciszkowi dziedzicowi Cerekwicy. K. W. n. 1052 i 1442. Cotowo 1. wś, pow. sieński, ob. Wimaki, 2. C. , wś, tamże, gm. Zameczek, 22 dm. , 111 mk. Cuchowiec, r. 1580 Czuchowiec, wś, pow. radzymiński, ma 17 mk. , 23 morg. W r. 1580 Jan Czaplicki dzierżawca połowy wsi płacił od 1 łanu. Cucki 1. zaśc, pow. święciański, gm Jasiewo 5 w. miał 4 dusze rewiz. ;. należał do Ciuchniewicze Ciućkowo Ciukiszki Cukiernia Cukierniszki Cumań Cumańska Cudnów Cucniów Cuper Curaka Curków Cudnowska dóbr skarb. Zahacz. 2. C, wś, pow. święciański, gm. Kobylniki 13 w. ; miała 33 dusze rew. , należała do dóbr Żary. Cucniów, wś nad Bugiem, pow. włodzimierski, gm. Chotiaczów, 24 w. od Włodzimierza, 84 dm. , 670 mk. , szkoła. Należała do skarbu. Cucułowce, wś, pow. żydaczowski. Dawna wieś królewska. R. 1770 dzierżawca Kaj. Szeptycki płaci kwarty 3087 zł. 20 gr. Cudnów, Czudnów, mstko nad Teterewem, pow. żytomierski, 57 w. od Żytomierza, 920 dm. , 10472 mk. Posiada 4 cerkwie parafialne drewniane przeważnie z w. XVIII Uposażenie w ziemi wynosi 372 dzies. Jestto dawna osada, nadana r. 1507 ks. Ostrogskim, z pozwoleniem pobudowania zamku na starem miejscu. W r. 1511 ks. Konstanty Ostrogski otrzymuje potwierdzenie królewskie na swe dobre. W r. 1618 Tatarzy spustoszyli C. uprowadzili z 10 wsi do 320 rodzin. Włość cudnowska w dorzeczu górnego biegu Teterewu, miała 31. 35 mil kw. W r. 1585 były tu 2 miasta C. i Piatek, lecz już r. 1628 występują Krasnopol, Januszpol i Miropol Sapohów. W r. 1581 istnieją tu wsi Kamień, Lipno, Bratałów, Treszcza, Małoszki, Korowińce, Raczki. W r. 1577 wniesiono z C. z 46 dym rynku po 4 gr. , 40 dym. ulicz. na ćwierć. z roli po 5 gr. , a z domu po 2 gr. , 13 dom. przekup. , od przekup. po 7 gr. , z domu po 1 gr. ,, z 14 rzemieśl. co chałupy i ogr. mają, od rzem. po 4 gr. , z domu po 1 gr. , z ogr. po 1 gr. , z 13 ogr. co potrosze roli mają po 4 gr. W r. 1628 ks. Dominik Zasławski wniósł z całej włości 1632 złp. W czasie od r. 1798 do 1800 C. był miastem powiatowem gub. wołyńskiej. Obecnie C. z 2275 dz. ziemi należy dziś do Czetyrkinowej. St. dr. żel. Olszanka 4 w. od C. w ostatnich czasach otrzymała nazwę Czudnowo Wołyń. Cudnowska, Czudnowska Huta wś pow. żytomierski, gm. Cudnów, par. praw. Jasnogród. Cudokalnas, dobra, pow. rossieński, gm. Rossienie. Cudynowce, Czudynowce, w dok. Czudeinowce, Cudnowce, wś nad Bohem, pow, lityński, gm. Chmielnik, otoczona lasem, ma 93 dm. , 597 mk. , cerkiew, szkołe Należała do sstwa chmielnickiego, w 1565, i 1578 r. trzyma ją Studziński, 1583 r. wniesiono od 3 pługów. W 1616 r. w posesyi Agnieszki Łaszczowej, czyniła 31 fl. , 8 gr. Był tu staw, młyn i karczma. W 1770 r. w posiadaniu Franciszka Sułkowskiego i Maryanny z Trzemeskich, płaci kwarty 585 złp. 11 gr. Codzeniszki, mstko i dobra skarb. , pow. oszmiański, gm. Polany 10 w. , 21 dm. , 173 mk. ; r. 1865 miała 115 dusz rewiz. Cudzynowice, wś, pow. pińczowski. W połowie XV w. istnieje tu kościół par. p. w. W. W. Św. Dziedzicami są w jednej części Kazimierscy h. Nabra, w drugiej Kołomaże. Wieś ma 12 łan. km. , 6 fol. , karczmę z rolą. Dziesięcinę do 12 grz. dają plebanowi. L. B. II, 144. Cukiernia, zaśc, pow. nowoaleksandrowski, gm. Antuzów 10 w. 5 w. od mta pow. Cukierniszki, zaśc, pow. nowoaleksandrowski, gm. Abele 7 w. , 38 w. od mta pow. Cumań, Czumań, wś nad rzką Puciłówką, pow. łucki, na pograniczu rówieńskiego i dubieńskiego, gm. Silno, 40 w. od Łucka, 151 dm. , 879 mk. , cerkiew par. , szkoła młyn, gorzelnia. W 1577 r. włośc zamku Ołyckiego kn. Michała Czartoryskiego, ssty żytomierskiego, który wnosi ztąd od 6 dym, , 7 ogr. po 4 gr. Nadto Lichno Wołoszyn płaci od 130 owiec 13 gr. W 1583 r. własność ks. Stanisława Radziwiłła, który wnosi od 5 łan. , 2 kół waln. , 3 rudnych, 5 towarz. rudn. Nadto od 130 owiec wołoskich po 26 gr. , od 5 krów po 2 gr. Obecnie znajduje się tu zarząd dóbr ołyckich ks. Radziwiłłów. Cumańska Wólka, pow. łucki, ob. Wólka Czumańska, t. XIII, 851, gdzie mylnie pomieszano ją ze wsią Cumań, z którą obecnie prawdopodobnie się zlała. Camino, r, 1576 Camin i Czamino, wś, pow. płoński. W r. 1576 należy do par. Kucice, ma 5 łan. , 1 rzem. Cuper, wś, pow. rohaczewski, gm. Horodziec 18 w. , 37 dm. , 280 mk. Curaka, wś żyd. nad rz. Ułłą pow. lepelski, gm. Martynowo, 19 dm. , 190 mk. , dom. modl. żyd. Curków, Czurków, w dok. Czorkow, wś, pow. dubieński, gm, Mizocz, par. praw. Spasów, 20 w. od Dubna, 67 dm. , 355 mk. , cerkiew drewn. z r. 1885 na miejscu dawnej z r. 1787 fundacyi dziedzica Tymoteusza Zwolskiego. Ks. Janusz Sanguszko r. 1767 zapisał cerkwi 22 dzies. Wś wspomniana jest w opisie zamku łuckiego z r. 1545. W r. 1583 należy do włości ostrogskiej, ma 10 dym. , 6 podsus. , 1 koło młyń. Następnie ks. Sanguszków, Zwolińskich, Rokosowskich. Ćwiatocha, ob. t. I, 716 Cwetocha, w dok. Czwiatoha, wś, nad rzką t. n. dopł. Horynia, pow. zasławski gm. , st. poczt. i st. dr. żel. Sławuta 10 w. , 17 w. od Zastawia, 143 dm. , 879 mk. Poprzednio ze wsiami Taszki i Kamionka miała 188 dm. , 1430 mk. praw. , 186 katol. i 12 żyd. Cerkiew drewn. z r. 1747 uposażona przez kn. Barbarę Sanguszkową. We wsi szkółka cerk. , 5 młynów, tartak, gorzelnia, smolarnia. W r. 1583 ks. Michał Zasławski wnosi od 3 dym. , 3 ogr. Obecnie własność ks. Sanguszków, w kluczu sławuckim. Ćwiermy, wś, pow. lidzki, gm. Lida 10 w. , r. 1865 miała 37 dusz rewiz. , należała do dóbr Kossowszczyzna. Ćwiersk, r. 1578 Swiersk, wś, pow. płoński. W r. 1578 należy do par. Drozdowo. Iłowski Cudokalnas Cudynowce Cudzynowice Cwirbuty Cwirowszczyzna Cwiżyn Cybańce Cybermanowa Cybermanówka Cybikinie Cybinia Cybinowo Cyborowa Cybory kaszt. wizki płaci tu od 1 3 4 Jan. , Kossobucki pisarz zawkrzyński od 1 łanu. Ćwietianka, al. Cwietyn, kol, pow. żytomierski, gm. Puliny, 40 w. od Żytomierza, 104 dm. , 664 mk. Ćwietkowo, st. dr. żel. chwastowskiej, pow. czerkaski, gm. i st. poczt. Rotmistrzówka 12 w, 5 w. od Czerkas, 2 dm. , 12 mk. Wspom. jako Ćwietków w dok. z r. 1487. Ćwietna, wś u źródeł rzki Irklejca, pow. czehryński, na pograniczu gub. chersońskiej, gm. Ćwietna, st. poczt. Czehryn 18 w. , 750 dm. , 5137 mk. , cerkiew, szkółka cerk. , lecznica, 30 wiatraków. Pod wsią kolonia żydowska Ćwietniańska, 32 dm. , 289 mk. . Gmina obejmuje 3 sioła, 4 wsi, 3 kol. , 11241 mk. 8 rozkoln. 704 żyd. i 7650 dzies. , z czego 217 dz. większej własności. , 7156 włościan. Wchodziła w skład sstwa czehryńskiego, obecnie należy do dóbr państwa. Ćwietyn 1. urocz. , pow. żytomierski, z Halczynką, własność włościan Rużyckich, 98 dzies. 2. C, ob. Cwietianka, Cwięk os. , pow, olkuski, gm. Bolesław odl. 7 w. od Olkusza. Cwiątałka, wś, pow. nowoaleksandryjski Puławy, gm. Opole, par. Kluczkowice. Należała do dóbr Kluczkowice ob. . Cwigonka, os. karcz. , pow. hajsyński, gm. Kropiwna Niższa. Cwikle, zaśc, pow. wiłkomierski, gm. Pupany, 68 w. od Wiłkomierza. Cwiklicze, w dok. Czwiklicze, wś i fol. , pow. grodzieński, gm. Górnica, 9 w. od Grodna. Wś ma 237 dzies; fol. własność Ostrouchów, 75 dz, Wchodziła w skład ekonomii grodzieńskiej. Podług rewizyi z 1561 r. miała 17 włók, czyniła 11 kóp gr. Cwikłowce, w dok. Czwyklowcze, Czwykleyowcze, wś, pow. kamieniecki, gm. Hawryłowce, 175 dm. , 864 mk. , cerkiew. W reg. pobor. z r. 1530 i 1542 podana jako osada na prawie niemieckim, z której płacono od 2 pługów i 1 koła młyń. Była tu cerkiew. W 1569 r. wś C. al. Uście, należała do Sroczyckich, którzy wnieśli od 12 pługów, 4 kół młyń. W 1578 r. własość wojskiego kamienieckiego, spustoszona, płaci od 3 pługów, od popa, od 2 kół walnych po 24 gr. i od koła stępnego. Potem własność Koniecpolskich. W końcu zeszłego wieku z Frydroweami, Kadyowcami i Nagorzanami hetm. Rzewuskiego, miały 1074 poddanych. Cwila 1. Mała, al. Cwilka, wś przy ujściu Ćwilki do Słuczy. pow. nowogradwołyński, gm. i par. praw. Serby 15 w, , 20 w, od mta pow. , 29 dm. , 491 mk. , tartak, młyn. Dzieliła lasy Zwiahla i Ćwili, obecnie własność Dawydowskiej, 3035 dz. 2570 lasu. 2. C, Wielka, wś nad Ćwilką, dopł. Słuczy, pow. nowogradwołyński, gm Serby 6 w. , 49 dm. , 615 mk. , cerkiew drewn. z r. 1716, szkółka cerk. od 1885 r. , smolarnia, młyn parowy i wodny. Wr. 1625 należała do włości zwiahelskiej ks. Ostrogskich miała 13 ciągłych, 2 podsusidków, jeden z osadników płacił z rudni tu i w Rohaczewie 80 wozów żelaza. Drugi wr, 1620 otrzymał rude za za 80 złp. rocznie. C. dzieliła losy ordynacyi ostrogskiej. Po jej rozpadnięciu przeszła do Lubomirskiego, ojca Protowej Potockiej, która powtórnie wyszła za Zubowa i wniosła mu majątek. Obecnie C. należy do Kozarewiczów, nabyta od Uwarowych. Cwilichówka, wś na dorzeczu Kublicza, pow. hajsyński, gm. Krasnopołka, 79 dm. , 522 mk. ., cerkiew, szkoła, młyn. Gniazdo Zaćwilichowskich, wspom. w dok. z r. 1624. Obecnie własność Stanisława Chołpniewskiego i siostry jego Staruńskiej, ma 725 dz. Cwilka, rzeczka, w pow. nowogradwołyńskim, pr. dopł. Słuczy pod wsią t. u. Cwilska Margarytówka, pow. nowogradwołyński, ob. Margarytówka, Cwirbuty, wś, pow. lidzki, par. Tarnowszczyzna 8 w. ; r. 1865 miała 59 dusz rewiz. , należała do dóbr Radziwoniszki, Cwirowszczyzna, wś, pow. oszmiański, gm. Horodźki 8 w. ; miała 33 dusz rewiz. , należała do dóbr Wiszniów. Cwiżyn, wś, pow. winnicki, 55 dm. , 356 mk. , cerkiew. W r. 1615 należy do sstwa Winnickiego jako słoboda. Obecnie Konst. Engelhardta po Koczubejach, ma 389 dzies. Cwyrkowo, wś, pow. mohylewski, gm. Tołpieczyce 8 w. , 26 dm. , 142 mk. Cybańce, wś, pow. lidzki, gm. Koniewo 7 w. ; miała 11 dusz rewiz. Cybermanowa Grobla, pow. lipowiecki, ob. Grobla Cybermanowa. Cybermanówka, ob. t. I, 717 Cybermanowa, wś, pow. humański, gm. Krasnopółka, st. poczt. Humań 15 w. , 440 dm, , 2124 mk. , cerkiew, 6 wiatraków. 2. C. Konelska, wś nad jez. Zgniłem, pow. lipowiecki, na pograniczu humańskiego, gm. Popówka Konelska, st. poczt. Monastyrzyszcze 7 w. , 95 w. od Lipowca, 81 dm. , 774 mk. , cerkiew fundacyi gen. Morawskiego. Cybikinie, dwór, pow. szawelski, gm, Szawkiany, 36 w. od Szawel. Cybinia, dwor, pow. poniewieski, gm. Czypiany, 41 w. od Poniewieża Cybinowo, os. , pow. poniewieski, gm. Linków. Cyborowa wola, r. 1580 Ciborowa wola, wś, pow. błoński. W r. 1580 były 2 łany km. w 3 działach. Spis osad z r. 1871 nie podaje tej nazwy. Cybory, wś, pow. lidzki, gm. Tamowszczyzna 6 w. ; miała 27 dusz rewiz. , należała do dóbr skarb. Lida. Cwikłowce Cwiklicze Cwikle Cwigonka Cwiątałka Cwięk Ćwietlanka Cwila Cwilichówka Cwilka Cwilska Cychry Cychrowska Cybroniszkl, wś, pow. szawelski, gm. Blagowieszczeńsk 10 w. , 42 w. od Szawel. Cybuki, dwór, pow. szawelski, gm. Kruki, 55 w. od Szawel. Cybryszewo, r. 1564 Cebryszewo, wś, pow. lipnowski, gm. Jastrzębie, par. Karnkowo, 5 w. od Lipna, ma 3 dm. , 35 mk. , 4 morgi. W roku 1564 Floryan Rosciszewski płaci od 4 kmieci na łanach i 3 zagr. fi. 2 gr. 12 i 2 sol. Cybulnik, rzka, dopł. Dniepru W 1615 r. kozak i mieszczanin z Czehrynia Maksym Michajłowicz sprzedaje las, pola orne, sianożęcie, tonie rybne i pasiekę na górnym biegu C. za 2000 kóp gr. lit. towarzyszowi chorągwi kozackiej Iwanowi Wolewiczowi, do którego również należał t. zw. Płoski las ciągnący się od wierzchowisk C. do Ingulca. Cybulów, mstko nad stawami, pow. lipowie cki, gm. Cybulów, st. poczt. Monastyrzyszcze 8 w. , 70 w. od Lipowca, 288 dm. , 3179 mk. , cerkiew, dom modl. żyd. , szkoła, lecznica, cu krownia, cegielnia, 2 młyny, wiatrak. Osada przy cukrowni ma 14 dm. , 200 mk. Przed r. 1600 wś należała do włości kalnickiej Janczyńskich. Nadto 1606 r. Bajbuzowie ustępują. Korzeckim części w C. i Kalniku. Część w Kalniku, C. i Wójtowcach należała w 1612 r. do Obodeńskich. W 1629 r. wnosi pobór z C. ks. wwda wołyński od 416 dym. i Mikołaj Koźuchowski od 40 dym. służb. Obecnie Rohoziński ma w C, Antoninie. Kaczurówce, Szarnopolu i Zarubińcach 5860 dzies. Gmina obejmuje 10 miejscowości 2 mstka, 4 sioła, 3 wsi i 1 słoboda, 12167 mk. 949 katol. , 16 ewang. 578 żyd. i 19378 dz. 12538 roli, 2951 łąk, 1430 lasu z czego 11257 dz. do posiadłości większej, 7753 włościan, I Cybulówka 1. wś nad Smotryczem, pow. kamieniecki, gm. Bahowica, 52 dm. , 250 mk. , cerkiew. 2. C, ob. t. I, 528 Cebulówka, wś nad Dniestrem, pow. bałcki, gm. Harmaki, 80 w. od Bałty, 150 dm. , 683 mk. , cerkiew, zarząd gm. , szkoła. 3. C, ob. t. I, 720, wś nad Dachną, pow. bracławski, gm. Trościaniec, 163 dm. , 1282 mk. , cerkiew. 4. C, wś nad Bernardynką, pow. olhopolski, gm. Obodówka, 170 dm. , 2010 mk. , cerkiew, szkoła. Cycaniszki, wś, pow. święciański, gm. Zabłociszki 10 w. ; miała 17 dusz rewiz. , należała do dóbr Porynga. Cyceniszki, zaśc, pow. święciański, gm. Daugieliszki 7 w. ; miał 13 dusz rewiz. , należał do dóbr skarb. Dawiliszki. Cychmystry, ferma i chutor nad rzką Zam czykiem, pow. bracławski. Należy do klucza niemirowskiego. Cychrowska wola, wś, pow. kozienicki, ob. Cychry. W r. 1576 Cychrowska wola w par. Warka ma 4 łany, 4 zagr. Cychry, wś, pow. grójecki. W r. 1580 Czychry w par. Tarczyn. Jan Cychrowski z braćmi płaci od 4 zagr. i 2 kół młyń. Por. Wiatrowiec, Cyców, r. 1564 Czicow, wś, pow. chełmski. W r 1564 płaci od 13 łan, , 10 zagr. , 1 kom. , 1 rzem. , cerkiew. Cycylia, rzka, dopł. Tykicza Gniłego. Cycylia, ferma ze stadniną, koni przy wsi Janiszówce, pow. skwirski. Cycylowa, słoboda, pow. rówieński, gm. Tuczyn, 42 w. od Równego, 10 dm. , 49 rak. Cycyn, ob. Cicin. Cydowicze, wś, pow. grodzieński, gm. Hoża, 12 w. od Grodna, 292 dz. Cydziki 1. wś i okolica, pow. grodzieński, gm. Żydomla, 20 w. od Grodna. Wś ma 78 dz. , okolica 107 dz. 2, . C. , wś i dobra, pow. grodzieński, gm. Bohorodzicka, 35 w. od Grodna. Wś ma 106 dz. ; dobra, własność Ejsymontów, 141 dzies. Cydzykowszczyzna 1. Pieski, dobra, pow. grodzieński, gm. Kamionka, 52 w. od Grodna, własność Jodkowskich, 80 dz. 2, C Sawejki, dobra, tamże, w części Jodkowskich 167 dzies, i w częśei Bohatyrowiczów 153 dz. Cygan, urocz. , pow. białostocki, gm. Krypno, 43 w. od Białegostoku. Cyganiszki 1. wś, pow. nowoaleksandrowski, gm. Sołoki 4 w. , 17 w. od mta pow. 2. C, zaśc, pow. wiłkomierski, gm. Szaty 3 w. , 38 w. od Wiłkomierza. Cyganka, wś i trzy osady nad rzką Pankówką, pow. częstochowski, mają 19 dm, 163 mk. , 349 morg. włośc, 48 dwor. , 62 rząd. górniczych. Cyganka, urocz. , pow. lipowiecki, gm. Jurkowce. Cyganki 1. wś, pow. sieński, gm. Pustynki. 6 dm. , 45 mk. 2. C. , wś, pow. dzisieński, gm Jazno; r. 1865 miała 28 dusz rewiz. , należała do dóbr skarb. Uholniki. Cyganowice, u Dług. Czygunowycze i Czugynowycze, wś, pow. nowosądecki W połowie XV w. własność klasztoru w Starym Sączu, należała do par. w Podegrodziu, dawała dziesięcino bisk. krak. , wartości do 6 grz. , miała 10 łan. km. , karczmy. L. B. I, 551 i II 236. Cyganówka, wś, pow. wołkowyski, gm, Picniuha, 105 dz. Cyganowo 1. dobra, pow. czerykowski, Wiskowskich i Osmałowskich, 208 dz. Część Ostańkowiczów, 100 dz. 2. C, wś, pow. wileński, gm. Radoszkowicze 7 w. ; miała 13 dusz rew. , należała do dóbr Bakszty. Cygański Jar, przys. , pow. uszycki, gm. Łysiec Cygany, wś, pow. kutnowski. W r. 1576 siedzi tu drobna szlachta. Cygańscy. W pieciu działach mają 2 1 2 łan. Cychmystry Cyceniszki Cydzykowszczyzna Cybroniszki Cydziki Cydowicze Cycaniszki Cycyn Cyganka Cyganki Cyganowice Cyganówka Cyganowo Cygański Jar Cygany Cycylowa Cyganiszki Cygan Cycylia Cyców Cymki Cygany, wś, pow. wieliski, gm. Wiaźmieny. Cygielnie, dwór, pow. szawelski. gm. Tryszki 26 w. od Szawel. Cygowo, wś nad rz. t. n. , pow. wieliski, gm. Cerkowiszcze. W r. 1765 podana w ławnictwie bykowskim wójtowstwa zakomelskiego w sstwie uświackiem. Cykany, wś, pow. dźwiński dyneburski, par. Krasław. Cykarzew, pow. częstochowski, ob. Cekarzew, Cykony, wś, pow. oszmiański, gm. Lipniszki; miała 14 dusz rewiz. , należała do dóbr Berdowszczyzna. Cykowa, w dok. Czynkowa, Czykowa, Czukowa Dąbrowa, wś nad rzką Cykówka, dopł. Smotrycza, pow. kamieniecki, gm. Cykowa, 25 w. na płd. od Kamieńca, 173 dm. , 1100 mk. , cerkiew, zarząd gm. W r. 1542 płaci od 1 pługa; w 1565 r. królewszczyzna, w posiadaniu Koczmińskiego od 3 pługów. W r. 1569 płaci ztąd Borysławski od 3 pługów. W 1616 r. do sstwa kamienieckiego, czyni 97 fl. , 16 gr. , od czego kwarty 19 fl. , 25 gr. W 1629 r. należy do sstwa skalskiego i wraz z wsią Karaczkowce w posesyi Marcina Silnickiego, czynią 190 fl. 5 gr. 15 den. W r. 1770 Jan Zawisza sędzia kowieński płacił kwarty 762 złp, 12 gr. Cykowo, wś. pow. kościański. Wspom. w dok. z r. 1397. K. W. n. 1974. Cykuny, dobra, pow. czerykowski, od 1880 r. własność Osmołowskich, 129 dzies. 2. C, wś, homelski, gm. Diatłowicze, 24 dm. , 185 mk. Cylewce, wś, pow, nowoaleksandrowski, gm. Brasław 12 w. , 80 w. od mta pow. Cylichowa, r. 1319 Tczülchow, 1329 Zulchow, miasto w Brandenburgii. Wspom. w dok. z r. 1319, 1320, 1329 i 1385. K. W. n. 1012, 1020, 1099, 1837. Cyliczanka, wś, pow. białostocki, gm. Dojlidy, 18 w. od Białegostoku, 67 dz. Cyliwszczyzna, wś, pow. dzisieński, gm. Druja 5 w. . W r. 1865 miała 60 dusz rewiz. , należała do dóbr Stajki. Cylka, zaśc, pow. szawelski, gm. Szawle. Cymbaliszki, wś, pow. nowoaleksandrowski, gm. Dukszty 14 w. , 25 w. od mta pow. Należała do fol. Tomulino. Cymbałówka, wś, pow. lityński, na pograniczu pow. nowogradwołyńskiego, gm. Kaczanówka, 145 dm. , 908 mk. , cerkiew, szkoła, 2 młyny. Leżała nad Czarnym szlakiem. Cymbały, wś nad Bernadynką Bereżanką, dopł. Bohu, pow. olhopolski, gm. Uście, ma 17 dm. Cymki, dwór, pow. święciański, gm. Kobylniki; r. 1865 własność Lendorfów. Cymlewo, , wś pow. wołkowyski, gm. Bojary, 33 w. od Wołkowyska, 43 dz. Cymonie, Cymanie, wś, pow. sokolski, gm. Makowlany, 8 w. od Sokółki, 290 dz. Cyngle, wś, pow. drysieński, par. Rosica. Cyniewicze, os. , pow. grodzieński, gm. Hudziewicze, 37 dz. Cynimas, wś, pow. poniewieski, gm. Kibury. Cynki, dwie wsi, pow. wilejski, gm. Wołkołata; r. 1865 miały 25 dusz rewiz. , należały do dóbr skarb Firkowszczyzna. Cynkliszki, dwór. , pow. kowieński, gmina Bobty. Cynków 1. r. 1372 Czenkow, u Dług. Czinhow, wś, pow. będziński, ma 139 dm. , 1189 mk. , 2035 morg. włośc. Konrad II ks. szląski nadaje r. 1372 Janowi Janoni i synom jego sołtystwo we wsi C. pow. bytomskim. Kod. kat. krak. II 48. W XV w. własność Jana Koziegłowskiego, daje dziesięcinę do Koziegłów. L. B. II 192. 2. C, u Dług. Czenykow, wś, pow. nowoaleksandryjski Puławy W XV w. należy do par. Bochotnica. W r. 1676 dziedzic Bochotnicy Łukasz Rostworowski płaci tu od 14 poddanych. Cypiny, wś, pow. telszewski, gm. Ginteliszki, 40 w. od Telsz, Cypiszki, fol. , pow. poniewieski, gm, Czypiszki. Cyprki, w dok. Ciprsk, Czibrki, pow. szczuczyński, par. Grajewo. W dok. z r. 1454 występuje Włodek de Ciprsk. Cyrkino, wś, pow. wieliski, gm. Ilino. Cyrla, al. Czyrla, wdok. z r. . l386 Czirla, wś, pow. świdnicki, ob. Zirlau t. XIV. Cyrma, dobra, pow. lucyński, własność Tekli Zyger Korszowej, 580 dz. Cyrule, zaśc, pow. poniewieski, gm. Podbirze. Cyruliszki, wś, pow. trocki, gm. Sumiliszki 8 w; miała 12 dusz rewiz, należała do dóbr skarb. Burbaniszki. Cyrzyny, wś, ob. Czyżyny, Cytowiany, mstko i dobra, pow. rossieński, gm. Szydłowo 8 w. , 24 w. od Rossień, 800 mk. Dobra należą do Romerów i mają 5876 dzies. 2648 lasu. Cytowicze, wś, pow. orszański, gm. Lożno, 9 dm. , 41 mk. Cytra, wś, pow. sieński, gm. Lisiczyn. Cywidówka, zaśc, pow. wilejski, gm. i dobra Mołodeczno, miał 4 dusze rewiz. Cywieck, dobra, pow. czerykowski, dziedzictwo Piekarskich, 200 dz. Cywińszczyzna, wś, pow. Słonimski, gm. Czemery, 4 w. od Słonima par. kat. z osadami Kopanica, Krzywa Góra i Zalażdyki, ma 256 dz. Cywiny, wś, pow. płoński. W dok. z XIII w. wymieniona śród włości bisk. płockich. W r. 1578 są Cziwino górne, Warpy, Krajkowice, Orzełki Litwiny, Wojskie, Malnie, Dinguły. Siedzi tu drobna szlachta na malenkich działkach. Cymonie Cygany Cymbaliszki Cymbałówka Cymbały Cymlewo Cyngle Cyniewicze Cynimas Cynkliszki Cynków Cypiny Cypiszki Cyprki Cyrkino Cyrla Cyrma Cyrule Cyruliszki Cyrzyny Cytowiany Cytowicze Cytra Cywidówka Cywieck Cywińszczyzna Cywiny Czahraj Czaczki Czaczów Czadkowice Czadosy Czadziel Czagówki Czaharniki Czahary Czahów Czacz Czajczyńce Cywiszki, wś i zaśc, pow. trocki, gm. Żośle 5 w. ; r. 1865 miała 32 dusz rewiz. , należała do dóbr Gabryelowo. Cywkowce, wś. pow uszycki, gm. Kapuściany, 92 dm. , 605 mk. , cerkiew, 3 młyny. Cywoniki, al. Cywoniuka, wś, pow. wołkowyski, gm. Juszków, 49 w. od Wołkowyska, 392 dz. Czabachy 1. wś, pow, brzeski, gub. grodz. , gm. Kamieniec Litewski, 38 w. od Brześcia, Wraz z Komarowszczyzną i Gołym Borkiem ma 484 dz. 2. C, al. Czebachy, wś i urocz, nad rzką Łośną, pow. prużański, gm. Staruny, 31 w. od Prużany, 31 dm. , 254 mk. , wraz ze wsiami Gonczary i Stojły 1865 dz. Czabajówka, dobra, pow. kobryński, gm. Bezdzież, 71 w. od Kobrynia. Nadane Kotowiczom, mają, 497 dz. Czaban, chutor, pow. owrucki, gm. Norzyńsk, par. praw. Kobylin 5 w. , 18 w. od Owrucza, 15 dm. , 77 mk. Czaban, Czabanie, wś włośc. pow. oszmiański, gm. Wołożyn, miała 49 dusz rewiz. Czabanina, os. , pow. nowogradwołyńśki, gm. Połonne. Czabanowa, mylnie Czabanówka, ob. t. I, 726, kol. , pow. bałcki, gm. , Bobryk Wielki, 56 w. od Bałty, ma 13 dm. Czabanówka, wś, pow. uszycki, gm. Hruszka, 77 dm. , 480 mk. , cerkiew. Czabany 1. chutor, nad rzką Szwarnówka, pow. kijowski, gm. Chotów, 10 w. od Kijowa, 10 dm. , 53 mk. 2. Cz. , w dok. Czaban, al. Chroniboh, wś, pow. proskurowski, 35 dm. , 261 rak. , cerkiew, młyn. W 1565 r. wnosi od 1 1 2 pługa. W 1578 r. należy do Swierzczówien. Czabel, wś i fol. nad rz. Policzna, dopł. Słuczy, pow. rówieński, gm. Wyry, 90 w. od Równego, Wś ma 45 dm. , 320 mk. ; fol. 1 dm. , 6 mk. Czabiszki, mstko i dobra nad Wilią. , pow. wileński, gm. Giełwany 12 w. ; miały 25 dusze rewiz. Własność Piłsudzkich Kościół par. z muru wzniesiony 1810 r. na miejsce dawnego, niewiadomej erekcyi. W pobliżu na praw. brzegu Wilii wielkie nasypy ziemne, nazywane szwedzkimi. Czachec, w dok. Czachcze, wś i dobra nad Muchawecm, pow. prużański, gm. Michajłowska, 6 w. od Prużany. Wś ma 64 dm. , 646 mk. , 824 dzies. ; dobra własność Dziekońskich z fol. i urocz. 5101 dz. 2142 lasu, 1157 nieuż. . Wś wchodziła w skład ekonomii kobryńskiej. W r. 1563 sioło Czachcze, w wójtowstwie czacheckiem włości dobuczyńskiej miało 30 włók gruntu podłego, z czego 1 wł. wolna na wójtówstwo i 1 na osadzie. Dochód wynosił 15 kóp 51 gr. Do wójtowstwa należały wsi Cz. , Osowa, Subicze, Orabniki i Lśniane. Czachorowo, wś, pow. krobski. Wspom. w dok. z r. 1326. K. W. n. 1069. Czechówice, al. Czachówek, wś, pow. grójecki, gm. Kąty, par. Sobików, ma 132 mk. , 215 morg. Czacz, wś. pow. kościański. Według reg. pob. z r. 1581 Cz. ma kościół par. We wsi ma Kasper Czacki 5 łan. km. , 2 zagr. , 1 zagr. z rolą, , 2 osad. , 3 kom. , 1 1 8 łana na pustego, karczmę z ogrodem, 1 4 łana. Andrzej, Krzysztof i Piotr Czaccy tudzież Stan. Robaczyński maja 7 łan. km. , 9 zagr. , 9 kom. , 3 osad. , 4 puste. Czaczki 1. Małe, okolica, pow. białostocki, gm. Zawyki. 2. Cz. Wielkie wś i fol. , i Cz, Małe, wś, pow. białostocki, gm. Juchnowiec, 17 w. od Białegostoku. Wś Cz. Wielkie ma 89 dz. włośc. i 32 dwor. , Cz. Małe 30 dz. włośc, fol. Cz. Wielkie należy do dóbr Dobrowody. Czaczów, ob. Caców. Czadkowice, ob. Sadków. Czadosy, mstko i dobra, pow. nowoaleksandrowski, gm. Czadosy, 70 w. od mta pow. Mstko ma 160 mk. Gmina obejmuje 83 miejscowości, 325 dm. włośc. Dobra należą do Komarów i z fol. Poniemuń i Fiedoryszki mają 3975 dz. 1234 lasu, 6255 mk. włościan 1988 dusz rew. , uwłaszczonych ns 11322 dz. Czadziel 1. al. Głuszec, urocz. , pow. prużański, należy do dóbr Czachec 2. Cz, , dobra, pow. prużański, gm. Suchopol, 30 w. od Prużany. Dobra mają. w części Szwykowskich 998 dz. , Majera Tennenbauma 104 dz. ; os. należy do Szwykowskich, ma 67 dz. ; chutor, Nachmana Zabłudowskiego, 200 dz. Czagówki, fol. , pow. oszmiański, gm. Łogugumowicze, własność Milewskich Siady grodziska i jezioro Zamkowe. Czaharniki, ferma, pow. uszycki, gm. Sołodkowce. Czahary, al. Czyhary, chutor, pow. bracławski, gm. Obodne. Czahów, wś nad rz. Żydem, dopł Rośki, pow. lipowiecki, gm. Medówka, st. poczt. Lipowiec 17 w. , 134 dm, 1090 mk. , cerkiew, drewn. z r. 1742, szkółka cerk. , młyn. Przed uwłaszczeniem było 2189 dz. Wś należała do włości oratowskiej, nadanej przez Kazimierza Jagielonczyka Hryckowi Jasmanowiczowi. W 1629 r. wnosi pobór Oleksy od 12 dym. służb. oraz Regina Oleksiowa z mstka Cz. , które ma w dzierżawie, od 190 dym. W nowszych czasach należał do Lenkiewiczów, od których nabył w roku 1847 Tomasz Gruszczyński. Obecnie Jankowskiego, ożenionego z Gruszczyńska. Czahraj 1. chutor, pow. kamieniecki, gm. Hawryłowce. 2. C, las, pow. uszycki, należy do Czabanówki i Gruszki. Czajczyńce, wś nad rzką, b. n. , pow. krzemieniecki, gm. Werbowiec, st. poczt. Krzemieniec 28 w. , st. dr. żel. Rudnia Poczajowska 50 w. , 159 mk. , 1032 mk. Poprzednio ze wsią Oryszkowce miała 94 dm. , 818 mk. praw. , 3 ro Cywiszki Czabachy Czabajówka Czaban Czabanina Czabanowa Czabanówka Czabany Czabel Czabiszki Czachec Czachorowo Czanowicze Czany Czapelski Czanków dziny katol. i 5 żydów. Cerkiew drewn. z r. 1776, młyn, fabryka dachówek. W 1583 r. wś należała do kn. Andrzeja Wiśniowieckiego, wwdy wołyńskiego, który płaci od 9 dym. , 10 ogr. , 2 kół waln. Ks. Michał Serwacy Wiśniowiecki wzniósł tu dla żony Tekli Radziwiłłówny pałac. Następnie Cz. należały do Mniszków, Orłowskich, obecnie Jełowickich. Czaje, wś i dobra, pow. bielski, gub. grodz. , gm Grodzisk, 36 w. od Brześcia. Wś z Małyszczynem ma 437 dz. ; dobra w części Szczuków 2222 dz. 1707 lasu, w części zaś dawniej Ciecierskich, następnie Załuskich, obecnie skarbowej, 1110 dz. Czajki 1. wś w par. Żbików pow. warszawski. Dziś nie znana. W r. 1580 istniały Czajki major Korab, Czajki minor i Oz. Kobyłka. Leżały w okolicy Pruszkowa 2. Cz. , wś w ziemi bielskiej, ob. Leśnica. Czajki 1. os. , pow. wołkowyski, gm. Krzemienica. 2. Cz. , os. , pow. siebieski, gmCzajki Żanwil, zarząd gm. , cerkiew, szkoła. Gmina obejmuje 58 miejscowości, 763 dm. włośc. obok 34 innych, 8913 mk. włościan z 13429 dz. ziemi. Nadto jest 4683 dz. 769 roli większej posiadłości i 384 dz. ziemi cerk. Czajki, wś, pow. kaniowski, gm. i st. poczt. Bohusław 7 w. , 58 w. od Kaniowa, 166 dm. , 1041 mk. , cerkiew z r. 1758, szkółka cerk. Należy do klucza bohusławskiego hr. Branickich. Czajków, wś, pow. sandomierski. W połowie XV w. wieś królewska ma 44 łany km. . 4 karczmy, 2 łany sołtysie, młyn i karczmę, z których dziesięcinę, wartości do 12 grz. , dawano bisk. krak. L. B. II, 325. Czajków, chutor, pow. łucki, gm. Osowa, 128 w. od Lucka, 4 dm, . 37 mk. Czajkówka 1. wś nad Konełką, pow. humański, gm. i par. praw. Leszczynówka 3 w. . st. poczt. Humań 24 w. , 85 dm, 518 mk. , cerkiew, szkółka. Przed r. 1865 miała 575 dz. 2. Cz. , wś nad rzką, Korobeczka, dopł. Bystryjówki, pow. radomyski, gm. Potyjów, st. poczt. Radomyśl 12 w. , 158 dra. , 937 mk, , cerkiew, szkółka. Od połowy w. XVIII należy do Michałowskich, obecnie z Modelowem własność bar. Taube, posiadającego 2830 dz. 3. Cz. , os. , pow. żytomierski, gm. Cudnów, 4 dm. , 15 mk. Czajowice, u Dług. Czyalowice, al. Czyaiowicze wś, pow. olkuski. W połowie XV w. dziedziczy tu Mik. Czajowski h Leliwa. Wś ma 10 km. , łan. , dających dziesięcinę altaryi św. Maryi Magdaleny. Dwa łany sołtysie zabrane przoz dziedzica dawały do Białego kościoła. L. B. I, 260 i II 51. Ciałczyn, r. 1674 Czołczyn, wś, pow. kielecki, par. Łopuszno. W r. 1674 ma 24 dusz Czamanin, r. 1267 Chemanio, wś. pow. nieszawski. W r. 1267 Kazimierz, ks. łęczycki nadaje Cz. włości klasztoru w Mogilnie, swobody jakich używali mieszkańcy wsi bisk. włocławskiego. K. W. n. 428. W r. 1557 wieś Czemanino Othae w par. Chalino ma w 6 działach szlach. 19 łan. km. , 3 zagr. Czamany, os. w okr. zelburskim, pow. i par. Iłukszta. Posiada kaplicę katol. par. Iłukszta, wzniesioną. 1824 r. przez Czamana. Czaniec, wś, pow. bielski Galicya. W połowie XV w. istnieje tu już kościół par. drewniany p. w. św. Bartłomieja. Dziedzicami wsi bracia Kornicze. Łany km. dają dziesięcinę scholastykowi krak. L. B. I, 84 i II 291. Czanków, w dok. Czanikow, wś, pow. uszycki, gm. Michałówka, 185 dm. , 1015 mk. , cerkiew. W r. 1564 należy do sstwa barskiego, płaci od 5 pługów i 2 kom; 1569 r. Herburt daje od 3 pługów; 1578 r. Herburtówny od 4 pługów, 4 ogr. , 4 kom. po 2 gr. , popa. Czanowicze, wś, pow. sieński, gm. Ostrowno, 53 dm. , 253 mk. Czany, fol. , pow. lucyński, własność Mielgunowych, 135 dz. Czapelski, majdan, pow. winnicki, pod Winnicą, należy do Gołubowej, ma 150 dz. Czapielino, wś, pow. sieński, gm. Kakowczyn, 17 dm. , 105 mk. Czapiszki, dwa zaśc, pow. wiłkomierski, gm. Żmujdki 4 i 16 w. . Czapla rzka w pow. winnickim, pod wsią Skurzyńcami uchodzi do Bohu z praw. brzegu. Czapla, wś nad rzką Hłyboką, pow. latyczowski, gm. Susławce, 74 dm. , 493 mk. , cerkiew. W r. 1678 Iwanowski wnosi od 3 pługow. W r. 1616 dzierżawa w posesyi Bartosza Kalinowskiego. W r. 1629 z Iwonicą, Łodzyrzyńcami, z połową wsi Bohawicy w posesyi Adama Złoczowskiego. Dają 91 fi. , 2 gr. , 3 den. W r. 1760 ze Świczną i Rożnami w posiadaniu ks. Maksyma Woronieckiege daje kwarty 2217 złp. , 5 gr. Czaplaje, wś, pow. oszmiański, gm. Krewo, miała 10 dusz rewiz. , należała do dóbr Bołbotowo. Czaple 1. wielkie, w dok. Czapl, wś, pow. miechowski. Kościół par. wspomniany w dok. z r. 1345. Kod. mał. HI, 59. Popiel Eustachy opracował Opis geologicznorolniczy majątku Cz. wielkie, Sprawozd. komisyi fizyogr. t. XXXII, Kraków 1897. 2. Cz. male, wś, pow. miechowski Według dok. z r. 1351 dawała dziesięcinę bisk. krak. Czaple 1. wś i os. , pow. prużański, gm. Murawiewska, . 35 w. od Prużany, Wś ma 234 dz. ; os. w dziale Lipków 58 dz. w części Kowalewskich 12 dz. , Sińkiewiczów 34 dz. Na gruntach wsi nasyp do 40 saż. obwodu zwany mogilnikiem. 2. Cz. , okolica szlach. , pow. lidzki, gm. Myto dawniej Wawiórka; miała 8 dusz Czaje Czaje Czajki Czajków Czajkówka Czajowice Czamanin Czamany Czaniec Czapielino Czapiszki Czapla Czaplaje Czaple Czarna Czaplewszczyzna Czaplice Czaplicze Czaplin Czaplinek Czapliniec Czaplinka Czaplinowo Czaplińszczyzna Czapliszcze Czaponiszki Czapunie Czapury Czarka Czarkis Czarków Czarkówka Czarkowszczyzna Czarkowy Czaplewszczyzna rewiz. . należal do dóbr skarb. Wasiliszki. 3. Cz, wś, pow. oszmiański, gm. Bienica 9 w. ; miała 7 dusz rewiz. , należała do dóbr Ponizie. Czaplewszczyzna, wś i dobra pow lidzki, gm. Bielica 3 w. . Wś miała 15 dusz rewiz. ; dobra, należały do Laskowiczów. Czaplice, wś, pow, wołkowyski, gm. Swisłocz, 30 w. öd Wołkowyska, 268 dz. Czaplicze, wś, pow. lidzki, gm. Bielica 12 w; T. 1865 miała 75 dusz rewiz. , należała do dóbr Nietecz. 2. Cz. , dobra, pow. lidzki, gm. Szczuczyn, r. 1865 Żukowskich. Czaplin, al. Czaplino, wś i dobra, pow. białostocki, gm. Choroszcza, 9 w. od Białegostoku. Wś ma 204 dż. ; dobra w części Łyszczyńskich 246 dz. , Rogowskich z urocz. Trypuć 116 dz. , Kuczyńskich 51 dz. Czaplin, wś nad Styrem, pow. łucki, na płn. od Czartoryska. W spisie ostatnim niepodana. W r. 1583 kn. Michałowa Czartoryska wnosi ztad od 4 dym. , 2 ogr. Czaplinek, wś, pow. brzeziński, gm. i par. Dobra, ma 10 dm. , 54 mk, 208 morg. Czaplinek, ob. Tempelburg t. XII. Czapliniec, wś pow. piotrkowski, gm. Grocholice, ma 16 dm. , 159 mk. , 166. morg. Czaplinka, wś, pow. taraszczański, gm. Żydowska Grobla, st. poczt. Taraszcza 28 w. , 200 dm. , 1220 mk. , cerkiew, szkółka cerk, , młyn, 4 wiatraki. 2. Cz. , chutor, pow. nowogradwołyński, gm. Połonne, 3 dm. 22 mk. Czaplinowo, dwór, pow. kowieński, gm. Bobty 8 w. , 41 w. od Kowna. Czaplińszczyzna, wś, pow. drysieński, par. Przydrujsk. Czapliszcze, wś nad Dnieprem, miedzy błotami; Puchalszczyzną i Dołżkiem, pow. czehryński, gm. Podorożne, st. poczt. Czehryń 25 w. , 369 dm. , 2320 mk. , cerkiew drewn. z roku 1766, szkółka cerk. , 3 olejarnie, 12 młynów, 13 wiatraków. Czaponiszki, zaśc, pow. świeciański, gm. i dobra 1865 r. Byszewskich Łyntupy 5 w. ; miał 17 dusz. rewiz. , Czapunie, wś i fol. , pow. oszmiański, gm. Łogumowicze 8 w. , 39 dm. , 359 mk, w 1865 r. ze wsiami Przystań i Raszkowo 167 dusz rewiz. ., należał do dóbr Mikołajów. Graniczy z Baksztami. Ciapurniszki, wś włośc, pow. wileński, gm. Rukojnie 5 w. ; miała 36 dusz rewiz. . należała do dóbr skarb. Swirany. Czapury, wś, pow, poznański, ob. Babki. Czarka, os. młyń. , pow. będziński, par. Żarki, ma 5 mk. , 30 morg. Czarkis, Czarkisbale, wś pow. poniewieski. gm. Skrobatyszki 18 w. , 48 w. od Poniewieża. Czarków, wś, pow. koniński. W dok. z r. 1328 śród włości bisk. lubuskich w Kujawach wymieniono Prsevouovo lacum per modium cum silva Tzirnskov ante pontem i dalej in Tzirnskov militari due areze et due plene sortes cum lacu et silva, captura piseium in aqua que dicitur Gopolonitza et captura piacium in Warta. W dok. z r. 1357 wymieniona śród włości arcyb. gnieźn. R. 1369 drogą zamiany przeszła na własność królewska. K. W. nr. 1088, 1354 11400. Czarkówka Wielka i Mała, dwie wsi i trzy okolice szlach. , pow. bielski, gub. grodz. , gm. Skorzec, par. Pierlejewo, 47 w. od Bielska. Wsi maja 79 dz. okolica Cz. 56 dz. , Cz. Wielka 192 dz. , Cz. Mała 88 dz. Okolice zamieszkałe przez drobna szlachtę Czarkowscy. Cz. Wielka ma części Roliny i Dobki; Cz. Mała Zawady, Chodaki i Dybki. Czarkowszczyzna, chutor, pow. dubieński, gm. Dubno 12 w. , 5 dm. , 38 mk. Czarkowy, w dok. Charncou, u Dług. Czarnkow major i minor, wś, pow. pińczowski. Własność klasztoru miechowskiego, nadana przez Gerlacha, żonę jego i synów, według dokumentu z r. 1198. W połowie XV w. Cz. minor jest własnością Andrzeja Trzcińskiego h. Półkoza, Cz. minor należy do Piotra Kani h. Strzemię. Łany km. dają dziesięcinę prepozyturze wiślickiej a trzy fol. kościołowi w Dąbrowie. Pleban w Korczynie pobiera tylko kolędę. W drugim opisie wymienia Cz. Długosz śród wsi klasztoru miechowskiego dodając alienata. L. B. II, 439 i III 6. W r. 1579 obie wsi posiada Walenty Dembiński kasztelan krak. Płaci od 12 os. , 6 łan. , 8 zagr. , 8 ubogich, 1 rybaka. Czarna, rzeczka, dopł. Wiały pod Połańcem, Wymieniona w dok. z r. 1264. Czarna 1. wś, pow. radzymiński, ma 242 mk. Istniała w w. XVI. 2. Cz. , wś i fol. , pow. nowomiński, gm. Ładzyń, ma 215 mk. W r. 1576 Stan, Miński płaci tu od 14 łan. 3. Cz. , wś, pow. radomski, par. Sucha. W połowie XV w. dziedzicami są trzej Sulimowie. Łany km. , dają dziesięcinę kustodyi sandom. , wartości do 4 grz. Trzy karczmy, zagrod. , 4 fol. dają kościołowi w Tczowie. L. B, II, 532. 4. Cz. , wś nad Wisla, pow. nowoaleksandryjski Puławy, par. Opole. Wś ma 53 mk. , część zw. Czarna Księża 18 mk. Czarna 1. Wielka, al. Królewska, średnia i cerkiewna, trzy wsi, pow. bielski, gub. grodz. , gm. Grodzisk, par. kat. Dołubów, 30 w. od Bielska. Wś Cz. Wielka ma 68 dm. , 413 mk, 1029 dz. ; Cz. średnia 647 dz. , Cz. cerk. 25 dm. , 153 mk. , cerkiew, 380 dz. włośc i 43 dz. cerk. Włościanie posiadają oryginalne przywileje królów. Na gruntach Cz. znajdują się kurhany i groby kamienne. Pod wsią Cz. Wielka wydobyto mnóstwo przedmiotów żelaznych, bronzowych i srebrnych oraz kości ludzkich Pod wsią Cz. Cer Czarnków Czarna Czarna kiewna jest nasyp prostokątny. 2. Cz. , wś, pow. dzisieński, gm. Łuck 32 w. ; r. 1865 miała 146 dusz rewiz. 3. Cz. , dobra, pow. wileński, gm. Rukojnie, własność hr. Tyszkiewiczów. 4. Cz. , wś, pow, drysieński, par. Przydrujsk. Czarna 1. wś, pow. bałcki, gm. Czarna, 45 w. od Bałty, 298 dm. , 1620 mk. , zarząd gm. cerkiew. Gmina obejmuje 7 miejscowości, 915 dm. , 6934 mk. włościan 2892 dusz rewiz. , uwłaszczonych na 13376 dz. W obrębie gminy jest 11741 dz. większej posiadłości 2745 roli i 502 dz. cerk. Cały obszar ma 25719 dzies. 8688 roli i 8340 mk. 2. Cz. , tamże, w dok. Czyrna, Czermna, wś nad Batohem, pow. kamieniecki. gm. Cykowa, 252 dm. , 1426 mk. , cerkiew, szkoła, wiatrak. W r. 1542 zapłacono od 1 pługa. W 1566 i 1569 r. królewszczyzna, w posiadaniu Sroczyckiego, wnosi od 2 pługów. W 1578 i 1583 Sroczycki płaci ztąd od 8 pługów, popa i 10 ogr, po 4 gr. W 1616 r. do sstwa kamienieckiego, w posiadaniu Krzysztofa Koniecpolskiego, wwdzica sieradzkiego. Tamże 3 stawki i 4 bojarów, którzy tylko dworska posługę odprawują. Suma prowentu 35 fl. W roku 1629 wraz z Balina i Okninem w posesyi Krzysztofa Koniecpolskiego, ssty stryjskiego. Czynią razem 753 fl. 4 gr. , 5 den. W 1770 r. w posiadaniu Jana Kickiego, płaciła kwarty 2170 złp. , 20 gr. 3. Cz. , w dok. Czernit, wś, pow. nowogradwołyński, gm. Kustowce, par. kat. Ostropol, st. poczt. Lubar 25 w. , st dr. żel. Połonne 20 w. , 90 w. od mta pow. , 212 dm. , 1269 mk. , cerkiew drewn. z r. 1861 przez dziedzica Rudnickiego wzniesiona, szkółka cerk. od roku 1872. Cerkiew filialna we wsi Chiżniki W r. 1853 należy do włości ostropolskiej ks. Konst. Ostrogskiego który wnosi od 7 dym. , 2 ogr. Obecnie z Łabuniem należy do Zygm. Rudnickiego. Czarna Baba, chutor, pow. latyczowski, gm. Międzyboż. Czarna Grobla, wś nad Udyczem Hadyczem, w pobliżu ujścia do Bohu, pow. hajsyński, gm. Miahkochody, 124 dm. , 553 mk. , cerkiew, młyn. Czarna Łuża, zaśc, pow. święciański, gm. Świr. W pobliżu istniały wielkie nasypy, dziś rozorane. Na polach znaleziono kilka toporków bronzowych i strzałek. Czarna Wieś, wś, pow. sokólski, gm. Czarna Wieś, 21 w. od Sokółki, 34 dm. , 248 mk. , zarząd gm. , szkoła. Gmina obejmuje 54 miejscowości, 559 dm, włośc. obok 479 innych, 3614 mk. włościan, uwłaszczonych na 4600 dz. Nadto w obrębie gm. jest 2843 dz. gruntów miejskich Wasilków i dworskich, 7060 dz. ziemi skarbowej i 433 cerk. monasteru w Supraślu. O 5 w. od wsi st. dr. żel. Warsz. Petersb. t. n. Czarna wieś, dziś przedmieście Krakowa, w połowie XV w. wioska królewska w par. św. Stefana w Krakowie. Kmiecie i zagrodnicy z placów i ogrodów płacą kustoszowi krak. za dziesięcinę po 3 fertony kwartalnie. L. B. II, 15. Czarnachowice, u Dług. Czarnochowycze, wś, pow. wielicki. W połowie XV w. są trzy folwarki. Dziedzicem jest Stanisław h. Junosza L. B, II, 105. Czarnca, wś, pow. włoszczowski. W r. 1366 Budza dziedzic Cz. mającej już kościół paraf. , sprzedaje Dobowi z Dobowa za 150 grz. czterech kmieci, karczmę, dwór i prawo patronatu nad kościołem w Cz. Kod. małop. I, 339. Czarne, wś, pow. lipnowski. W r. 1564 wś ta należy do par. w Wierzbicku, ma 13 kmieci na łanach, 7 zagr. , szewca, młyn o 1 kole, pasiecznika. Dają fl. 8 gr. 2. Dziedzic Walenty Czerski. Czarne, jezioro w pow. horodeckim, daje początek rz. Obol. Czarne 1. wś i dobra nad jez. Kruhłe, pow. homelski, gm. Czebotowicze 7 w. . Wś ma 120 dm. , 585 mk. , cerkiew, dobra, dziedzictwo Zawitniewiczów, 1188 dz. 610 lasu, wiatrak, tartak. 2. Cz. , wś i dobra, pow. horecki, gm. Maślaki. Wś ma 33 dm. , 207 mk. ; dobra, własność Barzowych, 515 dz. 3. Cz, Wielkie, wś, pow, mohylewski, gm. Czarnoruczie, 39 dm. , 271 mk. , cerkiew. Czarne holendry, kol, pow. włocławski, par. Białotarsk, ma 65 mk. , 106 morg. W r. 1827 było 5 dm. , 37 mk. Czarne Kowale, wś, pow. trocki, gm. Olkieniki; r. 1865 miała 101 dusz rewiz. Czarneckie, urocz. w dobrach Dojlidy, pow białostocki. Czarniawka, Czerniawka, przys. , pow. dzisieński, gm. i dobra skarb. Przebrodż 25 w. ; miał 8 dusz rewiz. Czarniecka góra, os. nad rzką Czarną, pow. konecki, gm. Duraczów, par. Końskie, ma 3 dm. , 5 mk. , 3 morg. Zakład leczniczy hydropatyczny, drobnych rozmiarów, położony na dość wyniosłej i lesistej górze w pobliżu Niekłania st. dr. żel. dąbrowieckiej. Czarniecka Rudnia, chutor, pow. żytomierski, gm. Piatka. Czarniewszczyzna, wś, pow. drysieński, par. Zabiały. Czarniewszczyzna, wś, pow. owrucki, gm. i par. praw. Wieledniki 3 w. . Czarnków, ob. Czarkowy, Czarnków, r. 1234 Charchow, miasto pow. W dok. z r. 1234 wymienia Władysław, ks. polski zamek Charehov w liczbie grodów książęcych. Kasztelanowie w dok. z r. 1244 Eustachius, 1248 Hektor, 1271 Mikołaj, 1289 Falo. W r. 1245 Bolesław ks, polski nadaje komesowi Sędziwojowi z Czarnkowa znaczne dobra między Drawą, Notecią i Łomnicą. Z tego rodu zapewne pochodzi głośny kronikarz, podkanclerzy Ka Czarna Baba Czarna Grobla Czarna Wieś Czarnachowice Czarnca Czarne Czarne holendry Czarne Kowale Czarneckie Czarniawka Czarniecka góra Czarniecka Rudnia Czarniewszczyzna Czarnobyl Czarnocin Czarnochwostowo Czarnochowice Czarnobród Czarnachowice zimierza W. Janko, archidyakon gnieźn. K. W. 1 n. 168, 173, 216, 242, 271, 611, 637, 687. W r. 1580 Oz daje szosu fi. 6 gr. 12, od 7 bań gorzał. po 24 gr. , od 12 ćwierci po 7 1 2 gr. , od 34 rzem. po gr. 15. Ogółem fl. 37 gr. 18. Czopowego rocznie od 289 warów po 18 gr. 12 den. od waru i od 720 kwart gorzałki po 3 den. Ogółem fi. 221 gr. 12, den. 12. Do przeszłości Cz. odnoszą się prace Gallier E. Słów kilka o Cz. z powodu siedemset letniego jubileuszu. Dzien. pozn. 1892 nr. 137 140. Cz. nad Notecią Przyj. ludu 1836 r. 43, 59. Pomnik Czarnkowskichch Cz. Przyj. ludu 1836, str. 106. Trumna Adama Sędziwoja Czarnkowskiego woj. łęczyckiego w Cz. Przyj. ludu 1841 42. Pomnik Macieja Czarnkowskiego kaszt. bydgoskiego i Katarzyny z Opalińskich żony w kościele czarnkowskim. Przyj. ludu, 1844 n. 19. Czarnobród, zaśc. pow. nowoaleksandrowski. gm. Bachmaty 6 w. , 11 w. od mta pow. Czarnobyl, wś i dobra, pow. trocki, gm. Międzyrzecz 4 w. W r. 1865 wś miała 17 dusz rewiz, ; dobra należały do Jeleńskich, potem do Piotrowskich. Czarnobyl, mstko, pow. radomyski, gm. Czarnobyl, 140 w. od Radomyśla, 1176 dm. , 14362 mk. , dwie cerkwie, kościół kat. par. , 2 kaplice, młyn. , 2 cegielnie, 7 garbarni 2 szkółki, lecznica, st. poczt. , przystań, 3 jarmarki rocznie. Włościanie uwłaszczeni na 1928 dz. Własność większą. 27470 dz. sprzedał r. 1896 W. Chodkiewicz Czeliszczewowi, a obecnie nabył ja za 870000 rs. Sokołów. Gmina obejmuje 25 miejscowości 1 mstko, 4 sioła, 19 wsi i 1 kol. niem. , mających 24729 mk. , 15 kat. , 1648 roskoln. , 131 ewang. , 9246 żydów, 28 in. wyzn. i 49991 dz. ziemi 18939 roli, 7648 łak, 10701 lasu, z czego 20876 do posiadł, większej, 23969 włościan, 4709 skarbu. Cz. stanowiła odrębna włość hospodarską, dzierżawę oddawana ziemianom kijowskim. W r. 1566 oddaną została na dziedzictwo Kmitom. Do zamku w Cz. od 1548 r. ciążyła nietylko właściwa włość czarnobylska koło ujśc Prypeci, Uszy i Brachinki i białosorocka na północ od niej po Prypeci ku granicy mozyrskiej, lecz i obszary po brzegach Dniepru, od granicy lubeckiej ku Kijowu, niemniej ujście Teterewu, co stanowiło nawet powiat oddzielny. Zajmował on płnzchd. narożnik dawnego pow. kijowskiego, obejmujący wogóle 139. 14 mil kw. Obwód rozpadał się na niedziele czyli ściślejsze włości i właściwą czarnobylską po dolnej Uszy i Prypeci, białosorocka na Prypeci, rozdrobnioną, i włość naddnieprską monasteru pieczarskiego w Kijowie. Z ziemian w obwodzie głośniejsi są Hornostaje, Jelce, Kisiele, Połozy, Suryny, Zamorenki; z bojarów Kruniewicze, Żubary. Podług rewizyi z r. 1552 było w obwodzie 32 siół i sieliszcz i 9 wsi monasteru pieczerskiego na Dnieprze 8 za Dnieprem. W r. 1581 było w obwodzie 48 wsi a w 1625 r. 100 wsi 5 królewskich, 25 duchow i 70 prywatnych i 9 osad miejskich 1 król, 8 prywat. , mających przypuszczalnie 2075 dm. , 12420 mk. Właściwa gmina niedziela czarnobylska w 1552 r. obejmowała osady Ilińce Sokołowce, Kopaczowce, Opaczyńce, Łodyżanie i Teremce. Później jeszcze należą Bobrówka. Czerewacze, Czykołowicze, Haponowicze, Karpiłówka, Kopacze, Korohod, Krasne, Ładyżyce, Maszów, Opaczyce, Rozjezża, Semichody, Skrypki, Słoboda, Sokołowicze, Terechy, Teremcy, Towstylas, Zalesie Zapole, Żołnierówka. Mieszczanie czarnobylscy płacili kunicy po 12 gr. od paszni, przed wybudowaniem zaś zamku chodzili na tłokę orać i żąć na dworskiej strawie. Nadto bojarowie, mieszczanie i słudzy, mający domy wmieście obowiązani byli jeździć z urzędnikiem trzykroć po 1 dniu na łowy siereń. Z rybołówstwa szła 30sta ryba z komięgi na zamek. Bobry łowili na wwdę kijowskiego na Uszy do rz. Ilinki, oraz na Noryni, Wereśni Prypeci w górę, od zamku na trzech milach. Miasto w 1552 r. miało 166 mieszczan hospodarskieh, 12 sług zamkowych, 9 bojarów, 8 ziemian. W 1581 r. Pilon Kmita Czarnobylski wnosi z Cz. od 44 osiadł. mających rolę i 49 zagrod. , 2 popów, oraz 10 kóp czopowego. W r. 1628 Lew Sapieha, wwda wileń. , hetman lit. wnosi z Cz z włością 386 flor. Czarnochowice, ob. Czarnachowice, Czarnochwostowo, zaśc, pow. wilejski, gm. Wilejka. Czarnocin 1. wś i fol. nad rzką Wolborką, pow. łódzki, ma 85 dm. 622 mk. , 1442 morg. włośc, 600 fol. , 6 kość. , 152 włość. w części Cz. poduchowny. Dawna własność biskupów kujawskich. W r. 1289 Jakób arcyb. gnieźn. przeznacza dziesięcinę z Cz. i Lichawy wsi biskupa kujawskiego, pobierane dotąd przez scholastyka łęczyckiego, na uposażenie kaplicy w Cz. W r. 1331 Mateusz biskup włocławski nadaje Falisławowi ze Żyrosławic sołtysowi w Cz. , położonym w ziemi sieradzkiej pow. wolborskim, wś tę do osadzenia na prawie nowotarskim. Obszaru wieś będzie miała 60 łan. z tych 8 wolnych dla sołtysa. Czynsz po 6 latach wolnych wynosić będzie fertona z łanu. Sołtys dawać będzie dziesięcinę plebanowi miejscowemu. Ulan. Dok. Kuj. 225. 50, 246. 70. Kościół par. p. w. Wniebowzięcia N. P. M. fundacyi biskupiej, pochodzi zapewne z połowy XIV w. Pleban tutejszy wspomniany jest w aktach kons. gnieźn. z 1416 r. Po spaleniu kościoła w r. 1809 dopiero około r. 1880 wystawiono nowy murowany. Łaski, L. B. II, 228 i przyp. . 2. Cz. , wś, pow. pińczowski. Według Długosza kościół par. p. w. N. P. Maryi z kamienia pulchro lapide wzniósł Otto h. Lis prepozyt gnieźn. , kanlerz królewski r. 1360. W połowie XV w. dzie Czarnomordy Czarnomino Czarnogłów Czarnohora Czarnoborodka Czarnohubów Czarnojele Czarnokały Czarnokamianka Czarnokiszki Czarnokozińce Czarnolas Czarnolesie Czarnołoza Czarnołozy Czarnorucz Czarnopolany Czarnopol Czarnoduby Czarnodub Czarnodub Czarnomin Czarnomyśl dzicem wsi był Mikołaj Długosz h. Wieniawa Wś miała 19 łan. dających dziesięcinę do 12 grz. prepozyturze wiślickiej. Folwark oceniony na 12 grz. , 3 zagr. , karczma z rolą dawały plebanowi w Cz. , a w części i do Probołowic. L. B. II, 415. 3. Cz. , os. młyn. mylnie podana jako wieś; pow. jędrzejowski, par. Imielno. W r. 1827 os. młyn. w par. Mokrsko. 4. Cz. , wś pow. ciechanowski. W r. 1578 Czarnocino lekowskie od wsi Lekowo na 3 1 2 łan. km. , 2 zagr. . 3 1 2 łan. pust. , rzeźnik. Cz. Ważyno dziś Czarnocinek ma 3 2 3 łan. km. , 5 zagr. z rolą, 3 bez roli. Należały do par. Lekowo. 5. Cz, wś, pow. łomżyński W r. 1578 ma 26 1 2 łan. km. Czarnodub, urocz. , pow. żytomierski, gm. Trojanów, Czarnoduby, Czarnodubie, dwór, pow. kowieński, gm. Jaswojnie. Czarnogłów, wś, pow. węgrowski. W r. 1563 wś Cz. w par. Dobrzyniec, w ziemi liwskiej ma 20 łan km. , rzeźnika. Wólka czarnogłowska ma 8 łan. Czarnohora, dział górski w Karpatach. Wajgel L. Pogląd na rzeźbę Cz. Pam. Tow. Tatrz. tom. X. Gregorowicz Przewodnik dla zwiedzających Cz Lwów 1881. Czarnoborodka, wś, pow. wasylkowski, gm. Wepryk, st. poczt, i dr. żel. Chwastów 15 w. , 34 w. od Wasylkowa, 254 dra. , 1506 mk. , cerkiew. szkółka cerk. , młyn, 2 wiatraki. W roku 1581 płacono od 6 osiadł. , 6 zagr. po 11 gr. Włośc obejmowała 3 sioła, w których było 32 kmieci, 13 zagrod. ; wniesiono 23 złp. W 1625 r. Cz. ma 6 dym. rynk. , 6 uliczn. , 12 ubogich i tyleż w 1628 r a nadto 6 przedm. i 1 popa. Czarnohubów, pow. owrucki, ob. Bołsuny. Czarnojele, zaśc, pow. wileński, gm. Niemenczyn 6 w. . Należał do dóbr Bezdany. Czarnokały wś, pow. nowogradwołyński, gm. Berezdów, st. poczt. Korzec 12 w. , st. dr. żel. Sławuta 25 w. , 25 w. od mta pow. 109, dm. , 645 mk. 11 kat. , 31 żydów, cerkiew drewn. z r. 1750, szkółka cerk. od 1862 r. Cerkiew filialna we wsi Biesiadki. W r. 1577 należą do włości koreckich, ks, Korecki wnosi od 10 dym. po 20 gr. , 6 ogr. Obecnie wraz z Pieczy wodami i Biesiadkami należą do Mikuliczów. Czarnokamianka, ob. t. I, 759, Czarna Kamionka, wś nad Tykiczem Uhorskim, pow. humański, gm. Szanlichą, st. poczt. Talne 8 w. , 40 w. od Humania, 562 dm, 1790 mk. , cerkiew, szkółka, młyn. Czarnokiszki, pow. święciański, ob. Ażubalis, Czarnokozińce, mstko nad Zbruczem, pow. kamieniecki, na pograniczu od Austryi, gm, Rychta, na zchd od Kamieńca, 126 dm. , 866 mk. . cerkiew, kościół kat, szkoła, 2 młyny, wiatrak. W 1530 r. wniesiono szosu 3 grz. , 14 gr. z młyna o 2 kołaeh dorocz. 12 gr. , razem 5 fl. , 20 gr. Był tu pop Denis. W 1565 r. z msta bisk. kamienieckich dano 8 fl. szosu, od wójta 12 gr. , od 1 popa i od 2 kół młyń. Czopowego z Cz. i Kudryniec 18 13. W 1578 r. zapłacono 16 fi. szosu, od 23 1 2 pługów po 1 fi. , od popa 2 fi. , od rzem. 1 fl. , od 5 hultajów po 15 gr. , od koła młyn. 24 gr. , o 3 kotłów gorzałcz. po 24 gr. , od wyszynku 6 gr. , czopowego 34 fl. 28 gr. , w ogóle 88 fi. 10 gr. Czarnolas, wś, pow. kozienicki. W połowie w. XV własność Slizów. Przez Barbarę Slizównę żonę Jana z Kochanowa majątek ten przeszedł około r. 1470 w ręce Kochanowskich. Z licznego potomstwa Jana i Barbary przy działach w r. 1519 Cz. przypadł na Piotra i Filipa synów Jana. W r. 1569 syn Piotra Jan, poeta, posiada tu 11 półłanków i 4 zagr. , a stryj jego Filip też 11 półłan. 1 półłau. pusty, 2 zagr. i 2 rzem. Czarnolas, fol. dóbr Adamkowo, pow, wołkowyski. Czarnolesie 1. trzy dwory, pow. wiłkomierski, gm. Kowarsk. 2. Cz, , dobra, pow. sieński, od 1860 własność Szymańskich, 208 dz. Czarnołoza, al Czarna Łoza Siara i Nowa, dwie wsi niedaleko od Styra, pow. dubieński, gm, Tesłuchów, 54 w. od Dubna. Cz. Stara ma 15 dra. , 205 rak. , Cz. Nowa 19 dm. , 102 mk. Czarnołozy, dobra pow. prużański. gm. Kotra, 16 w. od Prużany, własność Czerskich 1119 dzies. Czarnołozy 1. chutor, pow. łucki, gm. Szczuczyn. 2. Cz. , kol. , tamże, gm. Torczyn, 7 dm. , 63 rak. Czarnomin, wś, pow. olhopolski, gm. Łuh, 157 dm. , 1150 mk. , cerkiew. Czarnomino, wś, pow. sierpecki. W dok. XIIIw. wymieniona śród włości bisk. płockich. W roku 1578 istnieją Cz. Machczyńskie 3 łany, 5 zagr. Cz. Rynek Reńki i Cz. szlacheckie wielkie, mają 5 łan. szlach. bez kmieci. Czarnomordy, wś, pow. nowoaleksandrowski, gm. Słobódka 9 w. , 65 w. od mta pow. Czarnomyśl, r. 1480 Czarmisł wś. W XVI w. posiadała kościół par. , według wizyty z roku 1640 zajęty przez protestantów. Dziś leży w Brandenburgii. Ob. Czaromyśl t. I. Czarnopol 1. fol. dóbr Chomsk, pow, kobryński. 2. Cz. , dwór, pow. kowieński, gm. Średniki, 40 w. od Kowna, własność Dezyderiuszów, 68 dz 3. Cz, wś, pow. drysieński, par. Oświej. Czarnopolany, wś, pow. wileński, gm. Rnkojnie 8 w. , miała 34 dusz rewiz. , należała do dóbr Czarna. Czarnorucz, dobra, pow, wilejski, gm. Krajsk. 1865 r. własność Kowerskich. Czarnowo Czarnoruczie Czarnoruczie Czarnorudka Czarnorzeczka Czarnostowo Czarnotki Czarnotul Czarnowice Czarnówka Czarnowody Czarnowszczyzna Czarnoziem Czarnoziemia Czarnożyły Czarnucha Czarnuliszki Czarnoruczie, al. Nowosiele, wś i dobra, pow. mohylowski, gm. Czarnoruczie. Wś ma 29 dm. , 215 mk. ; zarząd gm. , cerkiew, szkołę, szpital. Dobra, od 1872 własność Ignacjusów, 2020 dz. 1536 lasu; młyn. Gmina obejmuje 55 miejscowości, 986 dusz, 5387 mk. Włościanie, w liczbie 1788 dm. , uwłaszczeni na 8679 dzies. W gminie znajduje się 6565 dz. lasów należących do właścicieli większej posiadłości i 444 dz. do włościan. 2. Cz. , dobra, pow. orszański, dziedzictwo Sipajłów, 556 dz. 3. Cz. , dobra, tamże, dziedzictwo bar. Elsnerów, 828 dz. ; młyn i gorzelnia. Czarnorudka, wś nad Rastawicą i Posto, lem, pow. herdyczowski, gm. Czerniatyn Mały, st. poczt. Rużyn 8 w. , 33 w. od Berdyczowa, 247 dm. , 1855 mk. , cerkiew drewn. z r. 1774. szkoła, st, dr. żel. W r. 1862 było tu 190 kat. Połowę mieszkańców stanowi drobna szlachta Przez Cz. przchodziła granica pow. kijowskiego od żytomierskiego. Wś osadzona na gruntach ks. Rużyńskich na początku XVII w. przez Czarnorudzkich. W karczmie tutejszej dnia 19 marca 1787 r. Stanisław August w przejeździe z Berdyczowa do Pawołoczy zatrzymał się i przyjmował deputacye. Obecnie należy do Eu stachego Iwanowskiego Helłeniusza, zamieszkałego w Chałaimgródku, posiadającego tu 3662 dzies. Czarnorzeczka 1. urocz. , pow. sokólski, gm. Bagna, 43 dz. 2. Cz. , wś, pow. czauski. Czarnostowo, wś, pow. makowski. W dok z XIII w. podane śród włości kościoła płockiego. W r. 1582 ma 16 1 2 łan. Czarnotki, wś, pow. średzki. Pierwotnie własność bisk. pozn. , drogą zamiany przeszła r. 1364 w posiadanie Mikołaja z Kobylina. K. W. n. 1511, 1513, 1514. Czarnotul, w dok, Czarnotbil, wś, pow. mogilnicki. Wymieniony śród posiadłości klasztoru w Mogilnie w akcie fundacyjnym. K. W. n. 3. Czarnów, r. 1355 Tkarnow, r. 1540 Cziarnow minor i major, wś, pow, kielecki. W dok. z r. 1355. Kod. Kat. Krak. II, 20. W r. 1540 Cziarnow minor i major, włości bisk. krak. należące do Kielc, miały 11 1 2 łan. km. Czarnowice, os. , pow. jędrzejowski, gm. i par. Raków, 7 w. od Jędrzejowa. Nazwę tę podaje spis osad gub. kieleckiej z r. 1895. W dawniejszych spisach nieznana. Czarnówka, w dok, Carnow, wś, pow. bydgoski. W dok. z 1250 r. śród wsi należących do bisk. kujawskiego. Ulan. Bok. Kuj. 187, 13 Czarnowo 1. wś, pow. płoński. Jan ks. mazr. 1418 nadaje 20 łan. zwanych Czarnowo Sta. nisławowi i Andrzejowi de Sobieszczki. 2. Cz. , wś, pow. mazowiecki, par. Kulesze. Bolesław ks. mazow, po zgonie Stanisława Cholewy Słownik Geograficzny T. XV. Zeszyt 173 z Kołomyi, 10 łanów mu nadanych, daje ponownie synom na wieczność r. 1448 w Łomży. Obszar ten otrzymał miano Czarnowo Biki. Kapica, Herbarz 51. 3. Cz. , wś, pow, ostrołęcki. Wspom. w dok. z r. 1456 jako leżące pod Różażanem. Kapica, Herbarz 63. Może być, iż akt ten odnosi się do innego nieistniejącego Cz. leżącego bliżej Różana. 4. Cz. , wś, pow. szczuczyński, par. Niedźwiadna. Założone na obszarze lasu zw. Ledwigowlas, z którego 40 łan nadał r. 1443 Władysław ks. mazow. Andrzejowi z Mazowa i Mikołajowi z Czarnowa. Kapica, Herbarz 63. Czarnowo 1. Czarnówka, wś, pow. kowieński, gm. Jaswojnie 7 w. , 50 w. od Kowna. 2. Cz. , al. Czerniewo, dobra, pow. wilejski, gm. Hermaniszki. W r. 1865 własność Jaźwińskich, kaplica katol. par. GruzdowoOborek. Czarnowody, ob. t. I Czarne Wody, wś nad rzką Czarnowką, dopł. Smotrycza, pow. kamieniecki, gm. i st. poczt. Gródek, 155 dm. , 950 mk. ,, cerkiew, szkoła, młyn. Obecnie Ludwik Trzeciecki ma tu 592 dz. W r. 1530 wniesiono od 2, a r. 1542 od 1 2 pługa; w 1565 r. należy do sstwa kamienieckiego i płaci od 3 pługów. W r. 1578 są tu części Piaseckich. W 1583 r, wniesiono pobór od 4 1 2 pługów, 2 kół młyń. po 12 gr. , koła stępn. , 4 ogr. i 1 kom. 2. Cz. Czerniwody, ob. t. T, 832 Czerniwoda, wś, pow. Ostrogski, gm. Chorów, par. praw. Ostróg 4 w. , 17 dm, 73 mk. Czarnowszczyzna 1. wś, pow. sokólski, gm. Żubryca, 11 w, od Sokółki, 137 dz. 2. Cz. , wś, pow. wiłkomierski, gm. Wiżuny 7 w. , 62 w. od Wiłkomierza. 3. Cz dobra, pow. lidzki, gm. Szczuczyn, 1865 własność Radziwanowskich. 4. Cz. , ob. Bernatowszczyzna. Czarnoziem, wś, pow. wieliski, gm. Ilino. W 1765. r. należała do ławnictwa dutkińskiego w wójtowstwie ohryzowskiem. Czarnoziemia, zaśc, pow. nowoaleksandrowski, gm. Ryszany 8 w. , 36 w. od mta pow. Czarnożyły, w XVI w. Czarnozolny i Czarnezolny, wś, pow. wieluński. Kościół par. p. w. św. Bartłomieja istniał już w XV w. Fundatoram byli dziedzice wsi Zarembowie. Na początku XVI w, dziedzicem jest Zaremba wojew. kałiski. Po nich posiadają wieś Przyjemscy 1553 r. , Mniszchowie, Leszczyńscy, Brzostowscy. Kościół pierwotny był konsekrowany dopiero roku 1626, miał 6 ołtarzy i kaplicę N. P. M. Łaski L. B. II, 135 i przyp. . Czarnucha 1. chutor, prw. grodzieński, gm. Hoża. 2. Cz. , urocz. , tamże, gm. Sobolany, 28 w, od Grodna3. Cz. al. Gołowki, urocz. , tamże, 38 w. od Grodna. Czarnuliszki 1. zaśc, pow. święciański, gm. Kiemieliszki. 2. Cz. , zaśc, pow. wileński, 23 Czarnystok Czarny Ruczaj Czarny Potok Czarny Ples Czarny Las Czarny Czarny Las 1 Czarny Dwór Czarny Bród Czarny Bór Czarnuszki Czarnuszka Czarnuszka gm. Mickuny 14 w. ; miał 6 dusz rewiz. , należał do dóbr Jazowo. Czarnuszka, wś, pow. oszmiański, gm. Kucewicze 7 w. ; miała 12 dusz rewiz. , należała do dóbr Olany. Czarnuszki, urocz. , pow. grodzieński, gm. Sobolany. Czarny Bór 1. fol, pow. bychowski, własność Polkowskich, 148 dz. 2. Cz. B. , zaśc, pow. święciański, gm. Dubotówka 8 w; 6 dusz rewiz. , należał do dóbr Daniuszewo. Czarny Bród, zaśc, pow. nowoaleksandrowski, gm. Smołwy 8 w. , 17 w. od mta pow. , należał do Justynowa. Czarny Dwór, dobra, pow. wileński, gra. Niemenczyn Czarny Dwór, własność Parczewskich. Czarny Las 1. wś, pow. częstochowski, par. Częstochowa, ma urząd gm. Grabówka, 73 dm. , 661 mk. , 892 morg. W r. 1827 wś rząd. w par. Biała, miał 73 dm. , 405 mk. 2. Cz. L. , kol. i os. , pow. łaski, gm. Buczek, ma 8 dm. , 36 mk. , 55 mr. w tem 30 włośc 3. Cz. L. , kol. , pow. piotrkowski, gm. Wadlew, ma 7 dm. . 37 mk. , 99 morg. 4. Cz. L. , wś, pow. noworadomski, gm. Maluszyn, ma 3 dm, , 39 mk. , 32 morg. 5. Cz. L. , al. Lefranów, wś, pow. noworadomski, gm. Dobryszyce, ma 8 dm. , 50 mk. , 94 mr. 6. Cz. L. , pow. błoński, ob. Chlewnia, 7. Cz. L. , os. , pow. kielecki, gm. Snochowice, 21 w. od Kielc 8. Cz. L. , wś, pow. lipnowski, gm. i par. Skępe, odl. 16 w. od Lipna, ma 6 dm. , 66 mk. , 113 morg. Czarny las, urocz. , pow. bielski, gub. grodz. , gm. i dobra Orla. Czarny Las, las na wierzchu Ingułu, w dzisiejszej gub. chersońskiej i uroczysko od którego zaczynał się Szlak Czarny. Tu zwykle zatrzymywali się zapadali koszem Tatarzy idący od Tawani. Czarny Las 1. chutor, pow. uszycki, gm. Pilipkowce. 2. Cz. L. , kol. , pow. łucki, gm. Torczyn, 31 w. od Łucka, 12 dm. , 56 mk. 3. Cz. L. , kol. , pow. włodzimierski, gra. Werba, 10 w. od Włodzimierza, 28 dm. , 194 mk. Czarny Łuh, wś, pow. oszmiański, gm. Polany, należy do dóbr Prackowszczyzna. Czarny Ostrów, mstko, pow. proskurowski, gm. Czarny Ostrów, 188 dm. , 1180 mk. , zarząd gm. , cerkiew, kościół katol. , synagoga, 4 domy modl. żyd. , szkoła, 2 jarmarki. W reg. pob. z r. 1530 podane w okr międzyborskim. Wniesiono pobór od 5 pługów i 1 koła młyń. , a r. 1542 od 7 1 2 pługów; był pop. W 1565 r. własność Piaseckiej Świerszczowej, płaci 12 fi. szosu, od popa, 2 rzemieśln. , 2 kół walnych, 2 kotłów gorzałcz. Czopowego z Cz. i Proskurowa 30 fl. W 1573 r. z Cz. szosu 10 fi. i czopowego 7 fl. Bor. 1898 Cz. z przedmieściami Maryanówka, Łapińcami, Wilczogórą i wsiami Pedosy i Rzadkozęby, należał drogą spadku do hr. Walewskiej z domu Przeździeckiej, posiadająjcej tu 4480 dz. Czarny Ples, wś, pow. kowelski, gm, Maciejów Maciów, 38 w. od Kowla, 45 dm. , 334 mk. Niegdyś Sapiehów, dotem Miaczyńskich. Czarny Potok, wś, pow. sądecki. W poło wie XV w. ma kościół par. drewniany p. w. św Marcina. Dziedzic Piotr Byterski h. Topor. Łany km. dają dziesięcinę, do 4 grz. bisk. krakow. L. B. II, 301. . Czarny Ruczaj. 1. wś, pow. nowoaleksandrowski, gm. Opsa 10 w. , 5 w. od mta. 2. Cz. R. , zaśc, pow. dzisieński, gm. Druja 3 w. . Należał do dóbr Krycewicze. 3. Cz. R. , zaśc, pow. oszmiański, gm. Traby, miał 4 dusze rewiz. 4. Cz. R. , zaśc, , pow. święciański, gm. Twerecz 15 w. ; 5 dusz rewiz. , należał do dóbr Dzisna. Czarnystok, wś, pow, sokólski, gm. Ostra Góra, 34 w. od Sokółki, 663 dz. Czarnyż, kol. , pow. łaski, gm. Wodzierady, ma 6 dm. , 34 mk. , 91 morg. Czartosy, ob. Czartoszewo. Czartoszewo, nad rz. Orz. W dok. z r. l406 i 1480 ob. Kapica, Herbarz 106. Będą to zapewne dzisiejsze Czartosy w pow. łomżyńskim, zwane w reg. pob. z 1578 r. Czartose Lentownica. Czartów młyn, pod Gnieznem. W 1364 r. sprzedany klasztorowi w Trzemesznie przez Wawrzyńca, kaszt. lądzkiego. K. W. n. 1517. Czartówka, urocz. , pow. białostocki, przy wsi Karakule. Czartorya 1. Nowa, mstko na pr. brz. Słuczy pow. nowogródwołyński, gm. Czartorya Nowa, par. praw. i st. poczt. Lubar 12 w. , st. dr. żel, Pieczanówka 8 w. , 70 w. od mta pow. , 217 dm. , 1897 mk. 266 żydów, cerkiew z r. 1886, zarząd gm. , szkoła od 1869 r. , młyn. Własność niegdyś Denysków, 1557 r. po kądzieli do Siemaszków, 1576 r. Jana Soszyńskiego, potem Ostrogskich. W r. 1753 nadana Józefowi Lubomirskiemu. W 1775 r. kupuje klucz czartoryjski za 600000 złp. Józef Świejkowski i sprzedaje r. 1781 Ignacemu Kordyszowi za 1008000 złp. Klucz składał się z obu Czartoryi, Panowiec, Horbowicy, Przywitowa, Hordyówki, Horopaj, Korostek i Derewiczki. Po Kordyszach majątek obejmuje mąż ich siostry Józef Pruszyński. Wnuczka jego Antonina Jełowicka, sprzedaje Cz. Nową gen. Orżewskiemu. 2, Cz. Stara, wś na lewym brzegu Słuczy, pow. nowogradwołyński, gm. Czartorya Nowa 1 w. , st. poczt. Lubar 10 w. , st. dr. żel. Pieczanówka 12 w. , 72 w. od mta pow. , 59 dm. , 1166 mk. , cerkiew z r. 1550. W 1885 r. poczęto budowę nowej cerkwi murowanej. Do par. praw. należy wś Derewiczka. Własność Dublańskich. W r. Czartorya Czartówka Czartów Czartoszewo Czartosy Czarnyż Czaryż Czarnków Czartowszczyzna Czartówka Czaste Czartoryjka 1683 obie Cz. należą do Siemaszki, który wnosi od 26 dym. , 6 ogr. , 1 koła dorocz. Dn. 17 marca 1787 przyjmuje tu Ignacy Kordysz obiadem Stanisława Augusta, jadącego z Łabunia do Cudnowa. Cz. Stara dzieliła losy Nowej, ale utrzymała się w rodzie Pruszyńskich. Dziś sukcesorów Przemysława Pruszyńskiego. Czartoryjka, urocz. , pow. latyczowski. Należała do klucza międzyborskiego. Czartoryjsk, mstko nad Styrem, pow. łucki, gm. Medwieże, 68 w. od Łucka, 275 dm. , 1936 mk. , 2 cerkwie par. , dom modl. żyd. , szkoła, młyn. Na mocy działu, w 1547 r. w Cz. pomiędzy braćmi Czartoryskiemi, Aleksander bierze Cz. i Litowiż. W r. 1570 ks. Aleksander, wwda wołyński, wnosi z miasta od 19 dym. rynk. po 4 gr. , 53 dym. ulicz. po 2 gr. , 9 chałup ubogich po 1 gr. , 7 komor. , 21 rzemieśln. . 77 ogrodn. miejskich po 1 gr. W 1557 r. ks. Michała Aleksandrowicza Czartoryskiego, ssty żytomierskiego, a r. 1583 wdowa po nim wnosi od 12 dym. rynk. po 8 gr. , 85 dym. ulicz. po 4 gr. , z 26 chałup po 2 gr. , z 85 łanków po 15 gr. , 123 ogr. miejskich po 2 gr. , 3 kół rudnych po 12 gr. , 11 rzem. po 15 gr. , 1 koła waln. , 4 popów. W 1601 r. Czartoryski sprzedaje Cz. Pacowi, wwdzie mińskiemu za 400000 złp. Po Pa cach przeszedł do Leszczyńskich, Wiszniowieckich, ks. Radziwiłłów, obecnie skarbowe. Czartoryjski Majdan, al. Czartoryjsk, chutor, pow. nowogradwołyński, gm. Smołderów, w lasach pod Baranówką, 19 dm. , 86 mk. Czartowa, os. karcz. , pow. oszmiański, gm. Holszany. Czartowice, Czertowicze, wś, pow. oszmiański, gm. i dobra Wołożyn. W r. 1865 miała 157 dusz rewiz. , należała do fol. Sakowszczyzna. Czartówka, zaśc. , pow. nowoaleksandrowski. gm. Antolepty 6 w. , 19 w. od mta pow. Czartowszczyzna 1. al. Dworzec, fol, , pow. czauski, należy do dóbr Uhły. 2 Cz. , wś włośc, pow. święciański, gm. Aleksandrowska, należał do dóbr skarb. Budrany. Czarnków, wś nad rzką Połonką, pow. łucki, gm. Czarnków, 20 w. od Łucka, 133 dm, 804 mk. , zarząd gm. , cerkiew, st. poczt. , młyn wodny. Nadany r. 1444 wraz z innemi kn. Michałowi Wasilewiczowi Czartoryskiemu. Na mocy aktu dzielczego z r. 1547 Cz. z Klewaniem, Biełhorodem przypada na ks. Iwana. W 1545 r. właścicielami Cz. są Mikita i Zenko Czarukowscy, zobowiązani do opatrywania 3 horodni. W 1583 r. w zastawie u Jana Chruściekiego, który wnosi od 13 dym. , 11 ogr, 3 kół waln. , 1 popa, 2 bojar. W nowszych czasach należy do Stępkowskich, Buszyńskich, obecnie drogą wiana Śnieżków. Czaryż, r. 1581 Czarisz, wś, pow. włoszczowski. W r. 1581 płaci tu Szafraniec od 7 zagr. z rolą, 1 kom, , 1 rzem. Czarzyzna, r. 1569 Czazyn, wś, pow. stopnicki. W r. 1579 Wolski Mikołaj, kaszt. biecki, dziedzic Łubnic i Orzelca płaci tu od 6 os. , 3 łan. , 3 zagr. , 1 kom. Czasnowiszki, fol, pow. nowoaleksandrowskił gm. Antolepty 6 w. , 27 w. od mta pow. , własność Wejnisów, 100 dz. Czastary, wś, pow. wieluński. Kościół par. p. w. Narodzenia N. P. M. istniał tu zapewne w XV w. Wieś dawniej królewska wchodziła w skład ststwa sokolnickiego. Prawo patronatu należało do królów. Według opisu w Lib. Ben. Łaskiego kościół na początku XVI w. był w ruinie. Reg. pob. z r. 1552 zaliczają wieś Cz. do par. Sokolniki, widocznie więc nie miała kościoła i ztąd złączono parafie. W tym czasie pewno przeszła w ręce prywatne i założono tu zbór kalwiński, przy którym mieściły się groby rodziny Trepków. Zbór ten zniesiono wyrokiem trybunału koronnego. Około r. 1720 stanął tu nowy kościół drewniany z dwiema kaplicami i wieżą przez Aleksandra ks. Sułkowskiego wzniesiony. Łaski, L. B. II 140 i 150. Czaste 1. wś, pow. wieliski, gm. Baranowo. 2. Cz. , wś, pow. wieliski, gm. Usmyń. W roku 1765 w ławnictwie lipieckiem wójtowstwa usmyńskiego. Czastki, wś włośc, gm. Jazno, miała 9 dusz rewiz. , należała do dóbr Pawłowicze. Czastówka, przys. dóbr Koziń, pow. dubieński. Czaszki, pow. kaliski. W r. 1579 wś Czaski ma 1 2 łan. km. , 4 kom. Czaszki, wś i dwór, pow. dzisieński, gm. Prozoroki 6 w. . W r. 1865 wś należała częściowo do Starosiela Tkaczewszczyzny i Czaszek, miała 22 dusz rewiz. Czaszki, wś, pow. lityński, gm. Kaczanówka, 69 dm, 488 mk. , cerkiew, szkoła. Czaszkowszczyzna, wś, pow. wilejski, gm. Łuczaj 8 w. ; miała 79 dusz rewiz. , należała. do dóbr Stary Dwór. Czaszniki, ob. Cześniki. Czaszniki 1. wś, pow. horecki, gm. Horki, 89 dz. 2. Cz. , mstko przy Ujściu Łukomli do Ułły, pow. lepelski, gm. Kopciewicze. Na początku w. XVII własność Janusza i Krystyny z ks. Druckich Sokolińskich Kiszków, którzy r. 1633 sprzedają Cz. Leonowi Sapiezie, wwdzie wileń. za 200000 złp. Jan i Leon Sapiehowie odstępują zaraz Cz. Adamowi Kazanowskiemu Stoln. kor. za 150000 złp. W 1649 r. tenże Kazanowski zapisuje Cz. żonie swej Elżbiecie Służczance. Po bezpotomnej śmierci Kazanowskiej, Cz. spadają na brata jej Zygmunta Służkę, chor. lit. , i na potomstwo zmarłego brata Bogusława, podskarb. lit. W 1670 r. dziedzicem Cz. jest Dominik Służka, wwda połocki, który poprzednio 1674 r. z żoną Konstancyą z Podbereskich fundują tu klasztor dominikanów, zapi Czartowice Czartowa Czartoryjski Czaszniki Czartoryjsk Czastki Czastówka Czaszkowszczyzna Czartoryjka Czaszki Czastary Czasnowiszki Czarzyzna Czatunowicze Czatachowa Czatkowice Czatolin Czatowo Czaty Czaukgile Czaupy Czatachowa Czausy Czażów Czausowa sując 10000 złp. i dobra Szatkowszczyznę, Łuciki nie Łuśki i Olszańkę. W 1722 r. Konstancja Słuźczyna zapisuje Cz. synowicy swej Konstancyi z Podbereskich naprzód Zamoyskiej, potem Jerzowej Potockiej, sścinie tłumackiej. Od sukcesorów jej nabywa Oz. za 245000 złp. Stanisław Bykowski Łopoto, który r. 1785 sprzedaje Michałowi i Katarzynie Wołodkowiczom, których potomkowie dotąd dziodziczą. Czatachowa, wś, pow. częstochowski, gm. Olsztyn, par. Żarki, ma 30 dm 190 mk. , 628 morg. włośc, 3 os. karcz. i 3658 morg. lasu należącego do leśnictwa rządowego olsztyńskiego. W r. 1581 wś Czastachowa w par. Lesniów należąca do grodu olsztyńskiego, miała 2 1 2 łan km. Ob. Czetachowa t. I Czatkowice, w dok. z r. 1254 Crathhovicze, u Dług. Czadkowycze, wś, pow. chrzanowski. Dok. z r. 1254 wymienia je w liczbie włości klatoru zwierzynieckiego. W połowie XV w. klasztor ma tu 7 łan. km. , karczmę z rolą i młyn. Mikołaj Paczołtowski h. Topór ma folwark i 2 zagr. Dziesięcina do 7 grz. idzie do Krzeszowie. L. B. II 64. Por. Libiąż. Czatolin, wś, pow. łowicki. Wspom. w dok. z r. 1359 w liczbie włości arcyb. gnieźń. Kod. W. n. 1404. W r. 1579 wś arcyb. należy do Łowicza ma 11 1 2 łan. km. , 2 zagr. , 1 rzem. , 1 2 łan. wójt. Czatowo, wś. W dok. r. 1229 podana śród posiadłości bisk. płockich. Kod. maz. 3. Może to będzie Cząstków, późniejsza własność klasztoru czerwińskiego. Czatunowicze, wś, pow. oszmiański, 1653 r. wchodziła w skład stwa dudzkiego. Czaty, fol. , pow. rzeżycki, attyn. Użulmujży. Czaukgile, wś włośc, pow. trocki, gm. i dobra skarb. Międzyrzecz 37 w. ; 26 dusz rew. Czaupy, wś, pow. dźwiński dyneburski, par. Krusław. Czausowa 1. wś nad Bohem, pow. bałcki, 48 dm. , 114 mk. , cerkiew, szkoła, młyn. 2. Cz. wś nad Bohem, tamże, 100 dm. , 503 mk. , cerkiew, 4 młyny. Czausy, msto pow. gub. mohylowskiej, nad Basią, w pobliżu ujścia do Proni, przy trakcie poczt. z Mohylewa do Czerykowa, 47 w. na płdwschd od Mohylewa. Ma 676 dm. 4 mur. , z których 403 należy do chrześcian a 273 do żyd. , 73 sklepów, 4 cerkwie 2 mur. , 2 synagogi, 4579 mk. 1900 praw. , 21 kat. , 2658 żyd. , szkołę 2 klas. , szkołę cerk. , szkołę ludową, zarząd okr. polic, zarząd gm. , lecznicę. Do miasta należy 4872 dz. W pobliżu miasta, na lewym brzegu Basi, wiele kurhanów. W przywileju Batorego z r. 1581 przechowanym przy cerkwi św. Jerzego, Cz. nazwane są jeszcze wsią. W r. 1614 msto spustoszone przez Kozaków Zołotareńki. ucierpiało podczas wojny północnej, gdy Karol XII przeprawiał się tu z wojskiem przez Basię i Pronię. Gmina obejmuje 47 miejscowości, 1083 dm. i 6922 mk. Włościanie 1988 dusz rewiz. uwłaszczeni na 12995 dzies. ze spłatą po 11284 rub. rocznie. W gm. jest 15340 dz. lasów większej posiadłości. Czauski powiat ma bez msta pow. 51758 mk. 42096 praw. , 1389 kat. , 2614 żyd. , 380 wsi i osad 118 fol. , mających 7707 dm. Obszar wynosi 225352 dziesięcin, 69778 roli, 18798 łąk, 82665 lasów, 54110 zarośli i nieuż. , z czego 12754 dz. należy do skarbu, 1940 do cerkwi, 1116 do miast, 98486 dz. do większej posiadłości, 70839 dz. do włościan w dobrach prywatnych, 37370 do włościan skarb. , 1583 do towarzystw włośc. Z właścicieli pochodzenia polskiego ma 38 osób większe nad 100 dz. , wogóle 15536 dz. i 136 mniejszych od 100 dz. wogóle 3063 dz. Dzieli się na 3 okręgi polic Czansy, Rasna i Drybin i 9 gmin Oz. Czarniawka, Drybin, Hładkowo, Helenie, Hory Góry, Horodziec, Radoml i Rasna. W powiecie jest 35 cerkwi par. 7 mur. , 2 kościoły par. katol. Radoml i Rasna murowane, 11 szkół ludowych, 2 szpitale wiejskie. Marszałkami szlachty byli Wołkowski 1776, Marcin Giedrojć 1772 3, Józef Buczyński 1790, Michał Hołyński 1799, hr. Tołstoj 1800, Nicefor Wołkowyski 1807, Ignacy Hołyński 1807 11, Stanisław Ciechanowiecki 1812, Nikodem Sołtan 1818 20, Krzysztof Chodzkiewicz 1822, Oton Ciechanowiecki 1858 63. Czażów, wś, pow. opatowski. W r. 1362 przeniesiona z par. Waśniów do nowoutworzonej parafii w Chybicach. Kod. mał. III, 155. Cząstków l. r. 1580 Częstskowo, wś, pow. warszawski. W r. 1580 Albert Godlewski rządca ze strony klasztoru czerwińskiego płaci tu od 10 1 2 łan. km. , 1 młyna, 6 zagr. z rolą. Por. Czatowo, 2. Cz. , wś, pow, słupecki. W r. 1579 Czestkowo ma 4 1 2 łan. , 4 zagr. Czchów, w dok. Cychow i alba ecclesia, miasteczko, pow. brzeski Galicya. Wspomniany w dok. z r. 1327 jako osada przy trakcie handlowym. W dok. z r. 1367 Kazimierz W. powiada civitas nostra Czchow. W dok. z roku 1359 wspomniany jest dochód z cła w tej osadzie. Andrzej kaszt. czchowski w dok. z r. 1369 i 1377. Kod. mał. I 206. 393 i III 130. W dok. z 1386 r. na wiecu w Cz. przy boku króla Kazimierza jest Imra m Żegota burgrabia czehowski. Ponieważ istniała druga podobnej nazwy kasztelania, nie łatwo odgadnąć którzy z wymienionych w dokum. byli czehowskimi, a którzy czechowskimi kasztelanami. Por. Czechów. W połowie XV w. istnieje tu kościół par. murowany z wapienia p. w. Narodzenia N. P. Maryi. Długosz podaje, iż pierwotni mieszczanie, niemcy, zwali ten kościół Woyskyerche. Królowa Elżbieta uwalniała role plebańskie od wszelkich Czechowice Czechowce Czechowa Czechów Czechenówka Czebotowicze Czebotaryszki Czebotary Czebotarka Czebotańce Czeboraki Czebniewo Czebłów Czeberniki Czebenie Czebany opłat. Miasto jest królewskie. Dziesięciny, wartości do 50 grz. dają mieszczanie plebanowi. Prócz tego pobiera kolędy do 5 grz. , czynsz z placów około 3 1 2 grz. i 50 korcy owsa, przytem wosk od zagrodników i świętopietrze. L. B. U, 239. Zawadzki W. ,, Czchów Tyg. Illustr. n. 277, r. 1865. Czebany, wś, pow. dzisieński, gm. i dobra Czerniew cze; miała 27 dusz rewiz. Czebenie, kol. i chutor, pow. łucki, gm. Rożyszcze, 26 w. od Łucka. Kol. ma 18 dm. , 107 mk; chutor 3 dm. , 55 mk. Czeberniki, w spisie z r. 1886 Czeberyki, Jurdyszki, dobra, pow. szawelski, gm. Kurszany 14 w. , 39 w. od Szawel, własność Orwidów, 532 dzies. Czebłów, ob. Cebłow, Czebniewo, oh Ciemniewo. Czeboraki, wś, pow. nowoaleksandrowski, gm. Rymszany 18 w. , 26 w. od mta pow. Czebotańce, wś, pow. święciański, gm. i dobra skarb. Daugieliszki 2 w. ; r. 1865 miała 68 dusz rewiz. Czebotarka, wś, pow. olhopolski, gm. Ternawka, st. poczt. i dr. żel. Krzyżopol, 153 dm. , 1609 mk. , cerkiew, szkoła, 391 dz. dwor. Karola Brzozowskiego. Czebotary 1. wś, pow. trocki, 1 okr. pol. , gm. Olkieniki; r. 1865 miała 98 dusz rewiz. 2. Cz. , fol. , pow. wilejski, gm. Kurzeniec 6 w. ; miał 5 dusz rewiz. , należał do dóbr Lubań. Czebotaryszki, wś, pow. wiłkomierski, gm. Towiany 1 w. , 17 w. od Wiłkomierza. Czebotowicze, wś i dobra, pow. homelski, gm. Czebotowicze, 42 w. od Homla. Wś ma 105 dm. , 562 mk. , zarząd gm. , cerkiew, szkołę. Bobra, dziedzictwo Węcławowiczów, 4343 dz. , 3092 lasu. młyn. Gmina obejmuje 29 miejscowości i 4680 mk. Włościanie 1866 dusz, uwłaszczeni na 10423 dz. , ze spłatą po 11474 rub. rocznie. W gm. jest 12853 dz. lasów większej posiadłości. Czechenówka, ob. Czahrówka, Czechów 1. wś, pow. lubelski. W połowie XV w. dziedzicem wsi Koniński, h. Rawa. Archidyakon lubelski pobiera dziesięcinę z 10 łan. km. do 8 grz. , a pleban lubelski z 9 1 2 łan. do 7 grz. . Jest też fol. , młyn i 3 zagr. L. B. II, 538. W r. 1676 zakonnice z klasztoru sandomierskiego płacą tu pogłówne od 35 poddanych. 2. Cz. , w dok. Czechow i Cehov, wś w par. Kije, pow. pińczowski. Jestto starożytne targowisko. Karczma w Cz. nadana była r. 1153 braciom szpitalnym w Zagości. Kod. dypl. pol. III, 4. Według dok. z r. 1213 do kościoła we wsi Kije należały Kije, Czechów, Samostrzałów i połowa nowego targowiska w Czechowie. Kod. kat. krak. 119 i 137. Cz. wymieniony w akcie nadania szpitala w Zagości i akcie Leszka z r. 1280 Kod. mał. II 149 nie jest Czchowem, ale Czechowem z pod Pińczowa. W r. 1270 wieś sama należy do biskupa krakowskiego, o grodzie niema wzmianki. Z reg. pob. z 1579 r. widać iż znajduje się tu 12 działków szlachty zagonowej bez kmieci osadzanej zwykle pod grodami. Przy końcu wymieniono dział Mgci dni Czechoviensis prop. cult. Col. 2. , lan 2. a więc wyraźnie podano tu dział kasztelana Czechowskiego. Spotykamy w dok. następnych kasztelanów między którymi może są i czchowscy r. 1228 9 Pretslaus comes de Cechow, 1230 34 Bronis, 1242 Stephan, 1257 Johannes, 1263 Pelca. 1283 Nicolaus comes, 1293 Cresslaus, 1329 Stampota, 1352 Andreas, 1390 Clemens. Może być, iż Oz. czy też pewne działy we wsi były od r. 1275 nadane klasztorowi wąchocckiemu. Czechowa, wś, pow. skwirski, gm. Topory, st. poczt. Rużyn 12 w. , st. dr. żel. Zarudyńce 10 w. , 15 w. od Skwiry, 62 dm. , 400 mk. , 2 wiatraki. Cecylia z Luhowickich Zaleska ma tu 853 dzCzechowce 1. dobra, pow. kobryński, gm. Imienin, 48 w. od Kobrynia, nadane przez rząd Bogdanowym, 552 dz. 2. Cz. , Czechowice, wś i dobra, pow. lidzki, gm. Lida 4 w. . Wś miała 15 dusz rewiz. , dobra należały do Bańkowskich, 3. Cz, ob. t. I, 778, okolica szlach. , tamże; 5 dusz. rewiz. ; należała do dobr skarb. Lida. 4. Cz, , wś, pow. oszmiański, gm. Subotniki 2 w. ; miała 29 dusz rewiz. , należała do dóbr Łyntupka. Czechowice 1. r. 1581 Czechowicze wś, pow. warszawski, gm. Pruszków, ma 130 mk. , 555 morg. W r, 1580 siedzi tu drobna szlachta i mieszczanie warszawscy. 2. Cz. , wś, pow. rawski. Wspom w dok. z r. 1399. Kod. W. n. 2018. Czechowizna 1. wś nad jez. t. n. , pow. białostocki, gm. Krypne 4 w. , 29 w. od Białegostoku, 867 dz. , przędzalnia, młyn wodny, folusz. Na połd. od wsi odkrył Z Gloger r. 1880 stacyą krzemienną Bibl. Warsz. z. r. 1881. 2. Cz. , dobra, pow. oszmiański, gm. Wołożyn. Czechówka, ob. Ciechówka. Czechówka, kol. nad rzką Trojanka przy wsi Jemiłowce, pow. bałcki. Czechowo, Czechów dobra, pow. kowieński, gm. Ejragoła 2 w. , 54 w. od Kowla, własność Millerów, z fol. Goj żele, Dowgieliszki i Stawiany, 2200 dz. Czechowo, r. 1261 Sechova, wś, pow. gnieznieński. Bawi tu ks. Bolesław r. 1261. K. W. n. 393. Czechowszczyzna 1. chutor i dobra, pow. grodzieński, gm. Górnica, 4 w. od Grodna. Chu Czebany Czechowszczyzna Czechowo Czechówka Czechowizna Czechy Czeczeniów Czeczelówka Czeczelnik Czeczele Czeczewo Czeczewicze Czeczersk Czeczera tor ma 97 dz. ; dobra, własność O Brien de Lassych, mają 249 dz. 2. Cz, , w innym spisie Czełowszczyzna, fol. , pow. nowo aleksandrowski, gm. Dryświaty 11 w. , 39 w. od mta pow. Należy do dóbr Świkszczany. 3. Cz. , fol. , tamże, gm. Skopiszki 8 w. , 78 w. od mta pow. 4. Cz, , w spisie z r. 1892 Czekowszczyzna, fol. , pow. wiłkomierski, gm. Wieprze 13 w. , własność Montwiłłów, 94 dz, 5. Cz. , wś, pow. dzisieński, gm, Pohost Nowy, miała 56 dusz rewiz. , należała do dóbr Stefanowo. 6. Cz. , okolica szlach. , pow. lidzki, gm. Bielica, 2 dusze rewiz. Czechy, os. fabr. , pow. garwoliński. Adam Wiślicki wyda Opis fabryki szkła i kryształów na osadzie Czechy do draci Edw. i Wilh. Hotdliczków należącej. Warszawa r. 1867. ObTrąbki t. XII. Czechy 1. al. Czochy, wś, pow. bielski gub. grodz. , gm. Dubiażya, 14 w. od Bielska, 229 dz. Śród błot pomiędzy wsiami Cz. , Szeszyły i Krasna Wieś, około uroczyska Kobyle Głowy na brzegach Nurczyka, horodyszcze, otoczone wałami i rowem, opisane przez Jaroszewicza Bibl. Warsz. r. 1853. 2. Cz. , wś, pow. świeciański, gm. Kobylniki 3 w. ; miała 9 dusz rewiz. , należała do dóbr Żary. 3. Cz, zaśc, i okolica szlach. , pow. oszmiański, gm. Siedliszcze 4 w. . Należały do dóbr Tarnopol. 4. Cz. , wś, pow. wilejski, gm. Horodek 5 w. ; miała 25 dusz rewiz. , należała do dobr Soroczyn i Dyszczyce, 5. Cz, wś nad rzką Wiazynką, pow. wilejski, gm. Wiązyń 3 w, ; miała 33 dusz rewiz. , należała do dóbr Lewkowo. 6. Cz, wś, pow. wileński, gm. Bystrzyca 11 w. ; miała 14 dusz rewiz. , należała do dóbr skarb. Rytenie. 7. Cz. , pow. wileński, gm. Worniany 9 w. ; r. 1865 miała 59 dusz rewiz. , należała do dóbr Tusłowo. Czechy 1. wś, pow. berdyczowski, gm. Puzyrki, par. praw. Krasówka, st. poczt. Berdyczów 14 w. , 51 dm. , 382 mk. , cerkiew filialna z r. 1744, szkółka, wiatrak. W r. 1744 własność Aleksandra Leśnickiego, ssty żytomierskiego, obecnie Tereszczenki. . 2. Cz. , wś, pow. lityński, gm. Sieniawa, 62 dm. , 404 mk. , cerkiew, młyn W r. 1578 własność Sieniawskiego, wwdy ruskiego. Czechy, wś, pow. brodzki. Dr. Izyd. Szaraniewicz Cmentarzyska przedhistor. w Cz. i Wysocku, odkryte w r. 1895, 96 i 97 Teka kon serwatorska t. II r. 1900. Czeczele, wś, pow. dzisieński, gm. Głębokie 2 w. ; miała 24 dusz rewiz. Czeczelnik, mstko, pow. olhopolski, gm. Czeczelnicka Werbka na zchd. od Olhopola, 374 dm. , 2600 mk, , cerkiew, kościół kat. , synagoga, 3 domy modl. żyd. , szpital, dom przytułku, apteka, młyn wodny. W końcu XVI i na początku XVII w. włość t. n. pusta prawie, obejmowała Kodymy, miała 35. 57 mil górny bieg Sawrani kwadr. Czeczelówka, wś nad rzką t. n. dopł. Kublicza, pow. hajsyński, gm. Kiślak, 163 dm. , 1266 mk. , cerkiew, młyn. Pierwotny Hoholew od Czeczelów, właścicieli Kuszczyniec, przybrała obecną nazwę. W ręku Czeczelów była jeszcze r. 1629, w którym Hrehory Oz. wnosi pobór od 2 dym. , Semen i Ławryn Cz. od 35 dym. oraz Hrehory Cz. z Cz. i Kuszczyniec od 21 dym. Poprzednio w 1622 r. Piasoczyńscy prawują się o palenie lasów Czeczelowskich oraz o szkody w budzie ich w lesie Hoholewskim. W ostatnich czasach obok Hulanickich mają tu Kronhelmowie 986 dz. Czeczeniów, Czeczeniewo, wś, pow, sieński, gm. Rasna, 33 dm, 245 mk. Czeczera, rzką, pr. dopł. Soży, ob. Czeczersk, Czeczera, st. poczt. na trakcie z Witebska do Homla, pow. rohaczewski, gm. Merkułowicze 10 w. . Czeczersk, mstko nad rzką Czeczerą, w pobliżu ujścia, pow. rohaczewski, gm. Czeczersk, ma 266 dm. 3 mur. , 76 sklepów, 4 cerkwie 3 mur. , kościół par. kat. , 4 domy modl. żyd. , zarząd okr. pol. , sąd pokoju, st. poczt. i tel. , 2 szkoły ludowe. W okolicach Cz. liczne kurhany, Cz. należał pierwotnie do ks. czernihowskich, przeszedł pod władzę Litwy i był dalej włością królewską. Starostami byli tu Jan Niemirowicz 1510 11, kn. Semen. Aleksandrowicz Czartoryjski 1518 24, kn. Fedor Michajłowicz Wiśniowiecki 1524 29, Ostafi Daszkiewicz 1535, kn Iwan Michajłowicz Wiśniowiecki 1536 43, Juryi Zenowicz 1547 70, Krzysztof Zenowicz 1577 90. Od 1511 r. Cz. ma prawo miejskie. W r. 1621 Zygmunt III nadał sstwo czeczerskie Aleksandrowi Sapiezie. W 1654 r. Cz. zajęty został przez Zołotarenkę i obłożony kontrybucyą. Po przyłączeniu Białorusi do Rosyi, Cz. w r. 1773 został miastem powiatowem w prowincyi rohaczewskiej. W 1774 r. Katarzyna II nadała miasto ze starostwem hr. Zaharyaszowi Czernyszewowi, pierwszemu namiestnikowi kraju. Następnie przeszło drogą wiana do Kruglikowych. Dobra obejmują 73359 dz. 49400 lasu. Mają 12 młynów, 2 wiatraki, gorzelnią, wapielnią dziegciarnią. Gmina obejmuje 28 miejscowości, 1388 dm. 11 mur. , 4500 mk. Włościanie. w liczbie 1320 dusz rewiz. , uwłaszczeni na 8406 dz. W gm. jest 19500 dz. lasów większej posiadłości. Czeczewicze, ob. Czyczewicze. Czeczewo, r. 1283 Ceczenwo, wś, pow. grudziądzki, Połowę tej wsi należącej poprzednio do plebana w Pucku nadaje r. 1283 Mściwoj ks. pomorski kościołowi włocławskiemu. K. W. n. 523. Czechy Czeczki Czeczuki Czehiry Czehryn Czehrynka Czehrynówka Czehrynowszczyzna Czejcze Czejczyszki Czejkiszki Czekajcie Czekańce Czekanów Czekarzewicze Czeki Czekiszki Czekno Czekoldy Czekolerajstis Czeczki Czeczki, okolica, pow. prużański, gm. Noski, 19 w. od Prużany, ma 93 dz. Czeczuki, wś, pow. wilejski, gm. Porpliszcze 4 w. . W r. 1865 miała 48 dusz rewiz. , należała do dóbr Rajówka. Czehiry, al. Czyhyry, wś, pow. mohylewski, gm. Ciecierzyn 3 w. , 49 dm. , 309 mk. Czehryn, msto pow. gub. kijowskiej, nad Taśmina, 1429 dm. , 17480 mk. 11308 praw. , 19 kat. , 6140 żyd. , 3 cerkwie 1 mur. , monaster żeński. 2 cukrownie, szkoła 2 klas. , łomy kamienia, 26 wiatraków, st. poczt. tel. Oz. osadzony za przywilejem z r. 1589 przez ks. Aleksandra Wiśniowieckiego, choć już pod r. 1577, w opisie wyprawy Jazłowieckiego spotykamy wzmiankę Cz. , tamże zamek nowy, który zowią Kitajhorodek. Zamek ten mógł jednak stać nie na miejscu późniejszego Cz. , lecz w dzisiejszym Kitajhorodzie na dorzeczu Wereszczanki. Dawna włość czehryńska należała do obwodu czerkaskiego i była oderwana od sstwa korsuńskiego. Przypierała do sstwa czerkaskiego i dóbr radywonowskich Żabotyna i ogarniała całe dolne dorzecze Taśminy aż do brzegu Dniepru oraz i górny bieg Taśminy z jej dopływami Wereszczanka i Rosotą, w ogóle 31, 6 mil kw. Był to obręb późniejszego sstwa czehryńskiego, występującego już r. 1609. Na początku XVII w. 1616, 22 w obrębie czehryńskim znajdują się słobody, zaliczone do sstwa korsuńskiego, mstka Czehryn nad Taśminą, Kryłów przy ujściu Medwedówki do Dniepru, nadto Borowica nad rzeką t. n. , należąca jeszcze do Czerkas. Dokoła tych mstek znajduje się niewięcej nad 10 osad. W 1616 i 1622 r. Cz. ma 50 dm. miejskich posłusznych i 500 kozackich. Jest jeszcze na słobodzie. W 1628 r. wniesiono z Cz. 210 złp. W skład sstwa wchodziły Adamówka, Borki, Borowica, Iwkowce, Jabłonówka, Janówka, Jarowe, Jaskowce, Kajetanówka, Kałabarka, Kołontajew, Kryłów Stary, Lipowe, Medwiedówka, Nowosielica, Pohorelce, Racewo. Rajgród, Rewówka, Subotów, Szabelniki, Tarasówka, Telepina, Topiłówka, Wojtowo. Czehryński powiat ma 2876. 7 w. kwadr. , 244208 mk. Z ogólnej przestrzeni 299656 dz. jest 158085 roli, 18824 łąk, 41309 lasów. Resztę zajmują wody, błota i nieużytki. Z ziemi użytkowej należy 1944 dz. do miast, 14950 do skarbu, 98920 do szlachty, 9875 do innych stanów, 112363 do włościan. Miejscowości zamieszkałych jest 422, mianowicie 1 msto, 7 mstczek, 80 siół, 32 wsi, 3 kol. , 299 osad. Do osób pochodzenia polskiego należy 50 majątków, mających 22956 dz. 7 mających przeszło 1000 dz. . Powiat dzieli się na trzy okręgi Medwedówka, Kamionka, Złotopol i 15 gmin Aleksandrówka, Cwietna, Hołowkówka, Kamionka, Lebedyn, Ositniażka, Podorożne, Racewo, Stawidły, Subotów, Telepin, Truszowce, Trylisy, Szabelniki i Złotopol. Pod względem sądowym na 4 okręgi Czehryn, Aleksandrówka, Kamionka i Złotopol. Czehrynka, Czyhrynka, wś nad Drucią, pow. bychowski, gm. Czehrynka, 45 dm. . 229 mk. , zarząd gminy, cerkiew, szkoła. Gmina obejmuje 33 miejscowości 680 dm. i 4000 mk. Włościanie, w liczbie 1274 dusz, uwłaszczeni na 8864 dz. W gminie jest 14961 dz. lasów większej posiadłości i 1126 dz. do włościan. Czehrynówka, Czyhrynówka, dobra, pow. czauski, od 1856 r. własność Stankiewiczów 292 dz. Czehrynowszczyzna, urocz. dóbr Werba, pow. czauski. Czejcze, wś, pow. nowoaleksandrowski, gm. Oknista 7 w. , 68 w. od mta pow. Czejczyszki, zaśc, pow. nowoaleksandrowski, gm. Oknista 9 w. , 69 w. od mta pow. Czejkiszki, zaśc, pow. święciański gm. Zabłociszki 5 w. ; miał 6 dusz rewiz. , należał do dóbr skarb. Święciany. Czekajcie, dobra, pow. szawelski, gm. Błagowieszczeńsk 10 w. , 44 w. od Szawel, własność EgochBesserów, 525 dz. Czekańce, wś, pow. wiłkomierski. gm. Dobejki 7 w. , 48 w, od Wiłkomierza. Czekanów, ob. Cekanów. Czekarzewicze, wś, pow. iłżecki, ob. Szczekarzowice t. XI. Czeki, wś, pow. szawelski, gm. Wieksznie, 68 w. od Szawel. Czeki, wś, pow. telszewski, gm. Masiady 13 w. 61 w. od Telsz. Czekiszki 1. mstko, dwór i dobra, pow. kowieński, gm. Wilkija, 42 w. od Kowna. Mstko ma 1620 mk. , st. poczt. na trakcie z Kowna do Możejek. Dobra należą do Mikuckich i z folw. Zabieliszki i Putresze 140 dzies. ; dwór Jankowskich, ma 237 dz. 2. Cz. , dwór, pow. szawelski, gm. Łukniki 15 w. , 48 w. od Szawel. Czekno, ob. t. I, 791, w dok. Czekon, wś nad Styrem, pow. dubieński, gm. i par. praw. Jarosławicze 13 w. , 55 w. od Dubna, ma 19 dm. , 282 mk. , cerkiew filialna murowana z roku 1733 fundacyi dziedzica Sobolewskiego. W 1564 r. kn. Iwan Dymitrowicz Kropotka uzyskuje potwierdzenie na Cz. i inne majątki nadane mu poprzednio przez króla Kazimierza. W r. 1564 wś Cz. z Jałowiczami, Worsinem i Kotelewem należała do kn. Jakuba Korotki Jełowickiego. W r. 1570 Hrehory Daniłowicz ze wsi Czeknia wnosi od 5 dym. , 3 ogr. po 2 gr. W nowszych czasach Sobolewskich i Mołodeckich. Czekoldy, Czokołdy Zalesie, os. , pow. białostocki, gm. Przytulanka, 29 w. od Białegostoku, ma 65 dz. Czekolerajstis, zaśc, pow. wiłkomierski, gm. Uciana 13 w. , 60 w. od Wiłkomierza. Czeliszczewicze Czeladź Czekopiele, w spisie z r. 1886 Czekiszkiele. dwór, pow. kowieński, gm. Ejragoła 2 w. Czekry, niem. Zeker, ob. Tempelburg t. XII. Czeladź, w dok. z r. 1228 Chelad, os. , pow. będziński. R. 1228 w Rybniku Kazimierz ks. opolski nadaje komesowi Klemensowi wsi Niemodlin z kaplicą, Czeladź z bobrami i karczma za zbudowanie z muru zamku opolskiego. Kod. dypl. pol. III, 13. Klemens kaszt. krak. uposażając klasztor w Staniątkach przed r. 1242 nadaje mu, między innemi, Celaz super fluvium Breniciam cum castoribus et cum thaberna. Kod. mał. IL 65. Bawi tu r. 1257 Władysław ks, opolski W połowie XV w. jest Oz. miastem biskupiem w ks. siewierskim, posiada kościół par. drewniany p. w. św. Stanisława, 29 łan. miejskich, 3 łany wolne. Dziesięcinę dają. pieniężną po 6 gr. z łanu. L. B. I 198. Czeliszczewicze, wś, pow. kobryński, gm. Horodec, 30 w. od Kobrynia, z przys. Zabłocie, Wieliczkowicze, Zalaski i Dobre ma 383 dzies. Wchodziła w skład ekonomii kobryńskiej i należała do wójtowstwa uholskiego Uhły we włości horodeckiej. W r. 1563 miała 14 włók. Dochód ze wsi wynosił 20 kóp 13 gr. i 3 1 3 den. Czelki 1. wś, pow. nowoaleksandrowski, gm. Rakiszki 5 w. , 47 w. od mta pow. 2. Cz, wś, Cz, pow. poniewieski, gm. Remigoła 10 w. , 24 w. od Poniewieża, Rutkiewiczowie maja tu 24 dz. 3. Cz. , wś i fol. tamże, gm. Rozalin 6 w. , 28 w. od Poniewieża. Czelnica, ob. Czołnice. Czelniuki, pow. święciański, ob. Kurokiszki, Czelusznica, u Dług. Czelusthnicza, wś, pow, jasielski. W połowie XV w. własność klasztoru tynieckiego. Łany km. dają plebanowi w Jaśle meszne po korcu żyta; sołtystwo zw. Goszówka daje dziesięcinę do Tarnowca. L. B. II, 286. Czełki, fol. , pow. szawelski, gm, Skiemie 7 w. , 46 w. od Szawel. Czełniczek, dobra, pow. dzisieński, gm. Mikołajów; 1865 r. własność Dowmontów. Czełnowa, w dok. Colnowa, wś, pow. żytomierski, gm. i par. praw. Horoszki 10 w, , 49 w. od Zytomierza, 68 dm. , 429 mk. Niegdyś Niemiryczów, 1659 r. w schedzie Teodora. Czełowka, wś nad rz, Uszą, pow. owrucki, gm. i par. praw. Iskorość 4 w. , 45 w. od Owrucza, 51 dm. , 305 mk. , dom modlitwy starowierców, młyn, folusz. W r. 1628 w zastawie Andrzejowej Mieszczańskiej. Czemeły, wś i urocz. , pow, słonimski, gm. Byteń, 40 w. od Słonima, ma 1030 dz. Czemerne, dobra, pow. mohylewski, własność Kazanowiczów, 2200 dz. 1945 lasu, młyn, smolarnia. Czemerowce, mstko, pow. kamieniecki, gm. Czemerowce, 39 w. na płn. zchd. od Kamieńca, 165 dm. , 1016 mk. , zarząd gm. , cerkiew, 2 domy modl. żyd. , młyn. W r. 1530 dają szosu 3 fertony i od 2 kół młyń. 12 gr. razem 1 fl. 18 gr. W r. 1565 własność Polanowskiego, wnosi 3 fl. szosu, od popa i 2 kół waln. W r. 1569 tenże płaci szosu 13 fl. 6 gr. od kotła gorzałcz. , kół dorocz. , 2 rzemieśl. W 1578 r. zapłacono szosu 26 fl. , 12 gr. , od 6 1 2 pługów, od popa 2 fl. , od piwowara 2 fl. , od 3 rzemieśln. po 1 fl. , 6 kom. po 6 gr. od 2 kół młyń. po 12 gr. , 4 żydów biednych czopowego fl. 3 gr. 24; w, ogóle 50 fl. 18 gr. Czemerpol, Czemirpol wś nad Bohem, pow. bałcki, 176 dm. , 950 mk. , cerkiew, szkoła, młyn. Czemery 1. dobra, pow. brzeski, gub. grodz. , gm. Dworce, 43 w. od Brześcia, własność hr. Grabowskich, 1814 dz. 2. Cz. , wś, pow. brzeski, gub. grodz. gm. Kamieniec Litewski, 40 w. od Brześcia, 839 dz. 3. Cz. , wś, pow. słonimski, gm. Czemery, 4 w. od Słonima, 43 dm. , 559 mk. . 1339 dz. Gmina obejmuje 51 osad, mających 729 dm. włośc. obok 133 innych, 5947 mk. włościan, uwłaszczonych na 9909 dz. Nadto w gminie jest 5283 dz. większej posiadłśoci. 4. Cz. , Czemiery wś przy ujściu Merycy do Dźwiny, pow. dzisieński, gm. Leonpol, par. kat, Druja. W r. 1865 miała 56 dusz rew. należała do dóbr Międzyrzecze. Czemeryn, wś, pow. piński. Na początku w. XVI Cz. należał do Tyszkowiczów z nadania kn. pińskiej Maryi r. 1522 w ręku Borzobohatego i Hryczynowicza ob. Rewizya Puszcz. n. 75, 77 i 228. Czemeryn, Czemieryn, wś nad dopł. Ołyczki Puciłówki, pow. dubieński, gm. i par. praw. Ołyka 2 w. , 43 w. od Dubna, 43 dm. , 489 mk. W r. 1577 sioło ziemian Ołyckich płaci od 9 dym. po 20 gr. W 1583 r. ks. Stan. Radziwiłł wnosi z Cz. od 5 łanów, 2 kół waln. Nadane później monasterowi w Peresopnicy. W 1700 r. ustąpiony przez Michała i Katarzynę z Dolskich Wiśniowieckich córce Annie wychodzącej za Tyszkiewicza. Czemeryskie, wś nad Bużanką, pow. zwinogródzki, 17 w. od Zwinogródki, gm. Czyżówka, st. poczt. Łysianka 17 w. , na pograniczu hnmańskiego, 279 dm. , 1556 mk. , cerkiew, szkółka, młyn. 8 wiatraków. Należała do włości Lisianka Łysianka. Czemerysy, al. Czeremisy 1. Barskie, wś nad Rowem, pow. mohylewski, naprzeciwko Baru. W r. 1616 wójtowstwo czeremiskie do sstwa barskiego było w dożywotnem posiadaniu Jana Ozygałki. 2. Cz. , al. Czeremisy Wołoskie, wś, tamże, gm. Tereszki, na płd. zchd od Baru, 100 dm. , 690 mk. , cerkiew, młyn. W r. 1616 wś bojarska należy do sstwa barskiego w posiadzniu Czemieryszów za przywilejem Bony. Czemerysy Czemeryskie Czekopiele Czekopiele Czekry Czemeryn Czemery Czemerpol Czemerowce Czemerne Czemeły Czełowka Czełnowa Czełniczek Czełki Czelusznica Czelniuki Czelnica Czelki Czeple Czemiernik Czemiernik Czemiosy Czemodany Czemiernik, urocz. , pow. słonimski, gm. Sui szniewo, należy do dóbr Białodolnia. Ciemierniki, os. miej. , pow. lubartowski. W połowie XV w. jestto wieś mająca kościół drewniany p. w. św. Wincentego. W r. 1531 wś Cz. płaci ze Stokiem i Stoczkiem od 11 1 2 łan. i młyna. W r. 1676 płaca tu pogłówne od 206 mieszczan i 12 żydów. Czemiosy, dobra skarb. , pow. połocki, gm. Artejkowicze, cerkiew filialna. Dobra składają się z 19 wsi i fermy, maja 2798 dz. Czemodany, wś nad rzką Czewienką i Owczesą, pow. horecki, gm. Horodyszcze 51 dm. , 377 mk. Czempy, wś, pow. dźwiński dyneburski, par. Krasław. Czeniewicze, wś, pow. oszmiański, gm. Traby. W r. 1865 miała dusz 65 dusz rewiz. , należała do dóbr Surwiliszki. Czeniszki 1. zaśc. , pow. nowoaleksandrowski, gm. Rakiszki 17 w. , 57 w. od mta pow. 2. Cz. , dwór, pow. poniewieski, gm. Linkowe 8 w. , 55 w. od Poniewieża. 3. Cz. , wś, tamże, gm. Mołdoczany 11 w. , 34 w. od Poniewieża. 4. Cz. , dwie wsi, tamże, gm. Gulbiny 4 w. , 55 w. od Poniewieża. Czepajcie 1. w spisie z 1892 r. Czekajcie, wś, pow. rossieński, gm. Erżwiłek 1 w. , 36 w. od Rossień. 2. Cz. , dobra, pow. rossieński, gm. Łabardzie, 66 w. od Rossień, własność Monkiewiczów i Bielskich, 194 dz. , Franckiewiczowie w Cz. Juchniszkach maja 90 dz. Czepaniszki, zaśc, pow. wiłkomierski, gm. Wirbaliszki 7 w. , 103 w. od Wiłkomierza. Czepel, urocz. , pow. Ostrogski, w w pobliżu wsi Płoska nadane cerkwi św. Mikołaja w Ostrogu r. 1366 przez kn. Daniłę, Czepianiszki, wś włośc, pow. wileński, gm, Szyrwinty 7 w. . Należała do dóbr skarb. Szeszole. Czepieje, wś, pow. nowoaleksandrowski, gm. Sołoki 7 w. , 28 w. od mta pow. Czepicie 1. wś, pow. brzeski, gub. grodz. , gm. Wysokie Litewskie, 43 w. od Brześcia, 257 dz. 2. Cz. , wś, pow. prużański, gm. Suchopol, 20 w. od Prużany, 1144 dz. 3. Cz. , wś, pow. sokólski, gm, Kruglany 11 w. od Sokółki, ze wsią Kryski ma 132 dz. Czepielin, w XVI w. Ciepielino, wś, pow. siedlecki, par. Mordy. Istniała w w. XVI na obszarze Podlasia. Druga wieś podobnej nazwy Czepiele istniała w ziemi łukowskiej w par. Zbuczyn. Dziś nieznana. Czepieliszki 1. wś i dwa zaśc, pow. nowoaleksandrowski, gm. Tyltyszki 7 w, , 20 w. od mta pow. 2. Cz. , zaśc. , tamże, 5 okr. pol. , gm. Poniemunek 2 w. , 68 w. od mta pow. Czepielów, al. Czepielowo, wś i fol. pow. słonimski, gm. Szydłowicze, 7 w. od Słonima. Wś ma 52 dm. , 529 mk. , 1225 dz. ; fol. należy do dóbr Albertyn. Czepielówka 1. al. Nowo Janów wś nad rzką Uzinem, pow. wasylkowski, gm. i par. praw. Błoszczyńce, st. poczt. Białacerkiew 19 w. , st. dr. żel. Sucholisy 3 w. , 51 w. od Wasylkowa, 170 dm. , 943 mk. , cerkiew, kaplica, szkółka cerk. , młyn. Należy do Białocerkiewszczyzny. 2. Cz, w dok. Czepyelowcze, wś na pr. brzegu Słuczy, pow. starokonstantynowski, gm. Czernielówka, par. kat, i st. poczt. Krasiłów 7 w. , st. dr. żel. Czarny Ostrów 25 w. , 30 w. od St. Konstantynowa, 149 dm, 947 mk. Cerkiew z muru wzniesiona r. 1850 przez dziedzica wsi Teodora Bobra, na miejscu dawniejszej, drewnianej, kaplica cmentarna z r. 1879, szkółka cerk. od r. 1872, gorzelnia, cegielnia, piec wapienny, młyn. Do par. praw. należy wś Woskodawińce. W r. 1517 Zygmunt I potwierdza ks. Konstantemu Ostrogskiemu prawa na mto Krasiłów i włość. Kuzmińską, comitatus kuzminensis, w skład której wchodziła wś Cz. , nadana mn przez króla Aleksandra. W 1583 r. ks. Konstanty Ostrogski, wwda kijowski, wnosi z Cz. od 7 dym. , 9 ogr. , 8 ogr. , 4 podsus. , 2 kół waln. , 1 foluszu. Pod koniec w. XVII Cz. przechodzi do Sikorskich, od których r. 1700 nabywa Żołędkowski, poczem wś wraca do ordynacyi ostrogskiej, a w 1753 r. z Kulczynem bierze ją ks. Antoni Lubomirski. Następnie Kajetana Bobra, gen, wojsk polskich, potem syna jego Teodora, marszałka szlachty gub. wołyńskiej. Za jego córką dostaje się hr. Maurycemu Potockiemu z Jabłonny, dziś syna tegoż Eustachego, posiadającego 1596 dz. 260 lasu. Czepiełuny, Czepielunie, ob. t. I, 794, fol. i dobra, pow. lidzki, gm. Koniawa, r. 1865 własność Kamińskich. W pobliżu fol. , na brzegu Osupki ślady horodyszcza Pilekalnis, zajmującego obszar 7450 sąż. kw. Przy rozkopywaniu w 1890 r. znaleziono tu skorupy naczyń glinianych, kości zwierząt i celt krzemienny. Czepiszki 1. zaśc, pow. nowoaleksandrowski, gm. Dusiaty 6 w. , 26 w. od mta pow. 2. Cz. , przys. , pow. telszewski, gm. Żydyki 14 w. . Czepiżeńce, ob. Czypiżyńce. Czeple, wś, pow. wieliski. gm. Czepie, 25 w. od Wieliża, cerkiew, zarząd gm. , 3 jarmarki. W 1713 r. własność biskupa smoleńskiego Wodzyńskiego. Gmina obejmuje 87 miejscowości, 731 dm. włośc. obok 32 innych, 4389 mk. włościan, uwłaszczonych na 8979 dz. Nadto w gm. jest 7843 dz. 440 roli większej posiadłości. Czepów, wś, pow. turecki. W r. 1364 Dominik dziedzic Cz. oddaje tę wieś braciom Piotrowi i Janowi do osadzenia na prawie średzkiem. K. W. n. 1516. W r. 1511 było Czepowo wysokie 1518 r. 13 łan. Cz. Brotha al. Czempy Czeniewicze Czeniszki Czepajcie Czepaniszki Czepel Czepianiszki Czepieje Czepicie Czepielin Czepieliszki Czepielów Czepielówka Czepiełuny Czepiszki Czepiżeńce Czepów Czeproczyszki Czepukany Czerczenówka Czercze Czerebomirka Czerczyce Czereja Czerecianka Czepukiszki Czepuliszki Czepurka Czepurkino Czeradź Czerany Czerbinia Czerby Czerchów Czeproczyszki Czerchowce Czercko Czerechowszczyzna Czepuki minor 2 łany i Cz. Wesrednye 4 łany, w par. Wielenin, zaś Cz. nadolny w par. Uniejów miał r. 1553 łan. 6. Czeproczyszki wś, pow. szawelski, gm. Poduhiś 2 w. , 20 w. od Szawel. Czepukany, wś, pow. nowoaleksandrowski, gm. Rymszany 8 w. , 30 w. od mta pow. Czepuki 1. wś, pow. poniewieski, gm. Naciuny 12 w. , 32 w. od Poniewieża. 1. Cz. , wś, tamże, gm. Birże 17 w. , 60 w. od Poniewieża. 3. Cz. , zaśc, pow. dzisieński, gm. Druja 15 w. ; miał 7 dusz rewiz, , nnleżał do dóbr Dziedzinka. 4 Cz. , wś; tamże, gm. Przebrodź 9 w. ; miała 18 dusz rewiz. , należała do dóbr Bielowce. 5. Cz. , wś włośc, pow. święciański, gm. Święciany 7 w. ; miała 18 dusz rewiz. , należała do dóbr skarb. Mile. Czepukiszki, dobra i zaśc, wś, pow. nowoaleksandrowski, gm. Smołwy 4 w. , 14 w. od mta pow. , własność Kossakowkich, wraz z Antopolem 103 dz. i Podbereskich 140 dz Czepuliszki 1. wś, pow. nowoaleksandrowski, gm. Antuzów 17 w. , 4 w. od mta pow. Radzikowscy maja 60 dz. 2. Cz, , wś włośc. , pow. święciański gm. i dobra skarb. Daugieliszki 3 w. ; miała 25 dusz rewiz. Czepurka, wś i fol. , pow. częstochowski, mają. 40 dm. , 298 mk. , 741 morg. włośc. i 304 dwor. Pol. należy do dóbr Złoty Potok. Czepurkino, wś, pow. mścisławski, dziedzictwo Bielackich, 150 dz. Czeradź, mylnie Ceradz, wś, pow. poznań ski. W r. 1298 Andrzej, bisk. pozn. , dzieli archidyakonat poznański na trzy dekanaty. Cz. kościelny zaliczony do mniejszego. K. W. n. 770. W r. 1580 we wsi Czeradz antiqua Piotr Potulicki płaci od 5 łan. km. , 3 zagr. , 1 kom. , 2 działów karczemnych. We wsi Czeradznova Feliks Jaktorowski od 6 łan, 2 zagr. , i 1 4 łanu. Ob. Ceradz t. I. Czerany, wś włośc. , pow. oszmiański, gm. Kucewicze 4 w. ; miała 7 dusz rewiz, , należała do dóbr skarb, Denapol. Czerbinia, os. , pow. poniewieski, gm. Kibury 15 w. . Czerby, wś, pow. kowieński, gm. Wielona 10 w. , 66 w. od Kowna. Czerchów, wś, pow. łęczycki. W r. 1576 w części królew. , 3 1 2 łan. , karczma, 1 koło młyń. , w części Kęblińskiego kanon. łęczyc 2 łany, karczma i druga pusta. Czerchowce, wś, pow. żytomierski, gm. Puliny, 28 w. od Żytomierza, 66 dm. , 399 mk. Czercko, jezioro, w pow. łuckim, pod wsią Horodki. Czercze, w dok. Czerncze, mstko, pow. kamieniecki, gm. Cykowa, na płd. od mstka Smotrycza, 106 dm. , 778 mk. , cerkiew, kościół kat. , 2 młyny. Podług reg. pob. z r. 1530 i 1542 płaci od 7 pługów, 2 kół waln. Była tu cerkiew. W 1565 r. własność biskupa kamienieckiego, wnosi od 10 pługów, popa, 2 kół waln. , 2 hultajów, 1 rzem. ; 80 flor. czopowego. W r. 1578 od 23 pługów, 23 ogrod. po 4 gr. , 2 ogr. po 6 gr. , 7 komorn. po 2 gr. , rzeźnika 15 gr. , ciesli 12 gr. , 6 szewców po 15 gr. , od popa, 2 kotłów gorzał. po 12 gr. , od wyszynku gorzałki 6 gr. , od 2 rzem. po 4 gr. , czopowego 12 fl. 13 gr. Czerczenówka, wś, pow. klimowicki, gm. Rodnia, 26 dm. , 168 mk. Czerczyce 1. wś, pow. wołkowyski, gm. Samarowicze, 118 dz. 2. Cz. , dobra, pow. orszański, od 1870 r. własność Szwarców, 284 dz. 3. Cz. , wś nad rz. Dźwiną, pow. połocki, gm. Petropawłowska, 36 dm. , 146 mk. , cerkiew. Czerczyce 1. Czernczyce, Czerniów wś nad Styrem, pow. łucki, gm. Połonka, 3 w. od Łucka, 13 dm. , 109 mk. , cerkiew par. Stał tu monaster. Podług rewizyi zamku łuckiego z r. 1545 własność Olechna, Iwana i Pachna Czerniewskich, którzy mieli opatrywać jedna horodnię zamkową. W r. 1570 do Stanisława Domańskiego. W r. 1577 płaci tu Czerniewski od 4 dym. dwor. , 2 ogr, po 2 gr. , a w 1583 tenże z części 1 dworz. , 3 dym. , 2 ogr. 1 kom. Nadto posiadają części w r. 1577 Hawryłowa Bokiejowa 3 dym, 6 ogr. , 1 koła dorocz. , 1 bojara, a w 1583 r. Fedor Złoba Czernczycki 3 dym. 3 ogr. i Iwan Czernczycki Wołyniec 1 ogr. i Jarosławowa Hojska 3 dym. , 6 ogr. i 1 koło dorocz. . W 1585 r. biorą w spadku po Andrzeju Fedorowiczu Hołowni Ostrożeckim siostry jego Anna i Marya. Na początkach w. XVII dziedziczy tu Hryhory ks. Czetwertyński ze Starej Czetwertni. Obecnie Pawłowskich. 2. Cz. , w dok. Czerniew, wś i fol. nad rz. Łuhem, pow. włodzimierski, gm. Mikulicze, 13 w. od Włodzimierza, 14 dm. , 94 mk. , cerkiew par. Podług rewizyi zamku włodzimierskiego z r. 1545 własność Kisiela, który z Cz. i Chrenowa miał opatrywać jedną horodnią, Siemen Łasko Czernczycki wnosi ztąd r. 1570 od 13 dym. , 6 ogr. po 2 gr. , a w 1583 r. z 16 dym. , 6 ogr. , 1 popa. Następnie własność Czartoryskich, Czackich, w posagu Romana Cieszkowskiego, obecnie drogą wiana Rudnickiego. Czerebomirka, rzka, w gub. mohylewskiej, pr. dopł. Druci. Czerebomirka, wś i urocz. , pow. rohaczewski, gm. Ciechinicze 30 w. , 35 dm. , 245 mk. , dziedzictwo Bułhaków, 265 dz. Czerechowszczyzna, wś, pow. Słonimski, gm. Kozłowszczyzna, 20 w. od Słonima, 2 dm. , 27 mk. , st. poczt. , 72 dz. Czerecianka, Czeretianka, wś nad rzką Teriuchą, pow. homelski, gm. Markowicze, 89 dm. , 446 mk. , cerkiew, szkoła, wiatrak. Czereja, jezioro, w pow. sieńskim, pod miastkiem Czereją. Ma kształt podłużny, długie do 4 1 2 w. , szerokie około 1 w. , zajmuje 337 dz. Czeremyśl Czereja Czerekańce Czerele Czeremcha Czeremeszna Czeremoszna Czeremoszne Czeremosznia Czeremoszniki Poharne Czeremoszno Czeremszanka Czeremucha Czeremysówka Czereniszki Czerepasznik Czerepaszyńce Czerepiato Czerepin Czereja Brzegi piaszczyste, w części pokryte zaroślami; dno piaszczyste. Głębokość 6 saź. Czereja, mstko i dobra nad jez. t, n. , pow. sieński, gm. Czereja, 39 w. od Sienna. Ma 200 dm. 2 mur. , z których 128 należy do chrześcian, 72 do żydów, 2112 mk. 775 prawosł. , 44 kat. , 1 ew. i 1292 żyd. Dobra, dziedzictwo Miłoszów, wraz z Kulikami, Osieczną i Czerejówką mają 5754 dz. 2984 lasu, gorzelnia, browar piwny. Gmina obejmuje 43 miejscowości, 1222 dm. 3 mnr. , 5100 mk. Włościanie, w liczbie 2271 dusz rewiz, uwłaszczeni na 12662 dz. ze spłata po 11876 rub. rocznie. W gm. jest 8992 dz. lasów. W pobliżu Cz. znajdował się monaster męzki, zwany Białocerkiewskim. ob. Biała Cerkiew. Czerekańce, wś włośc. , pow. oszmiański, gm. Dziewieniszki 17 w. ; r. 1865 miała 40 dusz rewiz. , należała do dóbr Remizowo. Czerele, dwie wsi, pow. wiłkomierski, gm. Pogiry 6 w. , 35 w. od Wiłkomierza. Czeremcha 1. wś, pow. bielski, gub. grodz. , gm. Dubiażyn, 29 w. od Bielska 511 dz. 2. Cz. , fol. , pow. kobryński, gm. Wołowiel 6 w. , 50 w. od Kobrynia, należy do dóbr Hrudkowicze. Czeremeszna, rzka, w pow. winnickim. pr. dopł. Bohu. Bierze początek na granicy pow. jampolskiego, płynie z płn. ku połd. i pod mstkiem Tywrowem ma ujście. CzeremesznaPodzisienna, wś, pow. dzisieński. gm. Postawy 24 w. ; miała 37 dusz rewiz. Czeremoszna, Czeremoszne, wś nad Kraśnianką Rohozną, pow. jampolski, gm. Krasne 3 w. , 96 dm. , 587 mk. , cerkiew, szkoła. W r. 1518 dziedzictwo Koszków Koszczyców. Przy drodze ze wsi do Krasnego mogiła Neczaja, zabitego w bitwie z Kalinowskim, w czasie oblężenia Krasnego r. 1650. W 1824 r. mieszkał tu u Wilamowskich poeta Gosławski. Obecnie część po Cypryanie Mysłowskim należy do jego córki Antoniny Urbańskiej, mającej 322 dz. 59 lasu. Druga część należała do Wilamowskich, następnie Bykowskich. Mikołaj Bykowski, mający 363 dz. , rozparcelował je między włościan, z wyłączeniem dworu i 100 morg. Czeremoszne 1. ob. t. I, 798 Czeremeszne, wś nad jez. Jewna, pow. berdyczowski, gm. Śpiczyńce, st. poczt. Bosy Bród 15 w. , 67 w. od Berdyczowa, 277 dm. , 1730 mk. , cerkiew paraf. drewn. z r. 1764, szkółka cerk. , 3 wiatraki. Założona na gruntach Biskupszczyzny przez ks. Zbaraskich na początku w. XVII, obecnie po Sobańskich należy do Bnińskich 2. Cz. , ob. Czeremoszna. Czeremosznia, kol. , pow. żytomierski, gm. Puliny, 21 w. od Żytomierza, 50 dm. , 312 mk. Czeremoszniki Poharne, wś, pow. , dzisieński, gm. Postawy 24 w. ; r. 1865 miała 46 dusz rewiz. Czeremoszno, wś, pow. kowelski, gm. Powursk, 25 w. od Kowla, 149 dm. , 945 mk. , cerkiew. Czeremszanka, w dok. Czeremszinka, Czeszanka, wś, pow. kowelski, ob. t. I, 801, gm. Siedliszcze, 27 w. od Kowla, 57 dm. , 319 mk. Kn. Lew Aleksandrowicz Sanguszko testamentem z r. 1571 w Kamieniu Koszyrskim przekazuje Cz. , w razie bezpotomnej śmierci syna Hrehorego na rzecz Romana Fedorowicza Sanguszki. W 1570 r. Cz. jest w zastawie u ks. Michała i Aleksandra Wiśniowieckich. Następnie Cz. przechodzi do Iwana Czaplicza Szpanowskiego, który w 1577 r. wnosi od 4 dym. półdworz, , 3 ogr. W 1538 r. w liczbie dóbr kn. Koszyrskiego Sanguszki. W r. 1593 kn. Hryhory Sanguszko zastawia na lat pięć Cz. Szenajłowiczowi za 5000 złp. W ostatnich czasach Daniszewskich. Czeremucha, ferma i dwa chutory, pow. berdyczowskl, gm. i par. praw. Białołówka 4 w. . Ferma ma 5 dm. , 23 mk. , młyn; chutor, zw. Prylipka 41 dm. , 225 mk. , drugi 2 dm. , 7 mk. Czeremyśl, urocz. , w dobrach Jeziora, pow. grodzieński. Czeremysówka, przedmieście Salnicy, w powiecie lityńskim. Czereniszki, wś, pow. święciański, gm. Aleksandrowska; miała 6 dusz rewiz. , należała do dóbr Podolce. Czerepasznik, kol. , pow. rówieński, gm. Kustyn, 20 w. od Równego, 17 dm. , 148 mk. Czerepaszyńce, wś na dorzeczu Pustoły, lew. dopł. Bohu, pow. winnicki, gm. Kalinówka, 322 dm. , 2190 mk. , cerkiew, kaplica, katol. , szkoła. Do r. 1898 łomy granitu, dzierżawił tu zarząd kolei u właściciela Podhorskiego. Na początku XVII w. własność Adama Kalinowskiego, W r. 1629 ssta bracławski wnosi ztąd od 106 dym. Czerepiato, ob. t. I, 801 Czerepito, słoboda nad jez. Mostokiem, pow. połocki, gm. Wozniesieńsk, 10 dm, , 96 mk. , cerkiew, kaplica. Własność niegdyś Tyszkiewicza, sędziego trockiego, później Hłasków. Czerepin 1. wś przy linii dr. żel. chwastowskiej, pow. czerkaski, gm. Derenkowiec, st. poczt. Horodyszcze 15 w. , 60 w. od Czerkas, 276 dm. , 1532 mk. , cerkiew, szkółka. 2. Cz. , wś nad stawem zw. Semiryczka, pow. taraszczański, gm. Strzyżawka, st. poczt. Tetyjów 10 w. , 61 w. od Taraszczy, 334 dm. , 1900 mk. , cerkiew szkółka. 2404 dz. dwor. Wś należała do hr. Ostrowskiego, który sprzedał Jezierskiemu, a syn jego Michał ks. Romanowi Sanguszce. Wtedy stanęła tu cukrownia. Obecnie z wnuczką ks. Romana a córką hr. Alfreda Potockiego Cz. przeszedł w ręce hr. Władysława Branickiego. 3. Cz. , wś, pow. owrucki, gm. Pokalew, st. poczt. Owrucz 5 w. , 34 dm. , 266 mk. , cerkiew drewn. z r. 1814 fundacyi dziedzica Trzeciaka. W całej par. 101 dm. , 796 mk praw. , 3 kat. , 15 żydów. Przed 1719 r. wś należała do Szymona Pawszy po jego śmierci w t. r. przeszła na Jerzego Aleksandra Zbikowskiego; na początku b. wieku Trzeciaków, następnie Polanowskich, obecnie Sołowiewych 449 dz. . Czerepinka, wś nad rzką Kościanką, pow. taraszczański, gm. Strzyżawka, par. praw. Czerepin, st. poczt. Tetyjów 13 w, , 58 w. od Taraszczy, 190 dm. , 1118 mk. , cerkiew, szkółka, 3 wiatraki. Dzieliła losy Czerepina. Czerepki 1. wś, pow. wołkowyski, gm. Porozowo, 28 w. od Wołka, 85 dz. 2. Cz. , wś, pow. bychowski, gm. Dołhy Moch 3 w. , 39 dm. , 155 mk. Czerepki, wś w pobliżu Noryni, pow. owrucki, gm. Pokalew, par. praw. Czerepin 3 w. , 7 w. od Owrucza, 36 dm. , 254 mk. Własność Hołowińskich. Czerepowa, wś, pow. proskurowski, 109 dm. , 353 mk. , cerkiew, własność Włodka, który wnosi od 6 pługów, 3 ogr. po 4 gr, 2 rzemieśl. po 4 gr. . W 1616 r. należy do sstwa kamienieckie go i wraz z Iwankowcami w dzierżawie Poto ckich. W r. 1629 należy do sstwa czerwonogródeckiego, w posesji Floryana Olewińskiego, czyni 162 fl. , 4 gr. , 15 den. Obecnie należy do Natalii Malinowskiej, 609 dz 55 lasu. Czerepówka, Czerepowce, wś, pow. proskurowski, gm. Czarny Ostrów, 105 dm. , 630 mk. , cerkiew. Czerepowo, oh. Trzepowo. Czerepy 1 wś. , pow. horecki, gm. Niezyporowicze 2 w. , 34 dm. , 127 mk. 2. Cz. , wś włośc, pow. drysieński, gm. Jazno; miała 15 dusz rewiz. , należała do dóbr skarb. Kuryłowicze. 3. Cz. , zaśc, pow. dzisieński, gm. Mikołajów 5 w. ; miała 6 dusz rewiz, , należała do dóbr Petrykowo. 4. Cz. , wś, pow. dzisieński, gm. Stefanpol 4 w. ; r. 1865 miała 25 dusz rewiz. , należała do dóbr Ludwinowo, 5. Cz. , wś, tamże, 6 w. od Stefanpola; miała 21 dusz rewiz, należała do dóbr Sinica. Czeress, fol. i dobra nad jez. t. n. , pow. dzisieński, 3 okr. pol. , gm. Czeress, 32 w. od Dzisny, ma zarząd gm. , cerkiew par. z r. 1753 fundacyi ks. Radziwiłła, szkołę, młyn, gorzelnię. Parafia praw. , dekanatu drujskiego, 4616 dusz. Dobra miały 14412 dz. i 1493 dusz rewiz. Nadane prawem lennem Kieżgajłom Zawiszom, od których przeszły do ks. Radziwiłłów w skutek ożenienia się Michała Faustyna Radziwiłła z Barbarą Zawiszanką, obecnie Maryi i Jadwigi Jełowieckich. Do dóbr należą awulsa Franopol i Sieliszcze. Gmina obejmuje 61 miejscowości, 345 dm. włośc. , 4250 mk. włościan 1430 dusz rewiz. , uwłaszczonych na 7154 dz. Nadto w obrębie gm. jest 7700 dz. większej posiadłości 2078 roli. Czeressów, mylnie ob. t. I, 801 Czerepów, dobra, pow. lepelski, 382 dz. Własność Michała Koziki, którego syn Iwan r. 1616 sprzedaje za 450 kóp gr. lit. Mienickim. Od nich drogą wiana do Zaharyasza Korsaka. Od syna jego Hrehorego nabywa r. 1706 Szymon Żebrowski, którego synowie ks. Ignacy, Ludwik i Andrzej części swe sprzedają Pakoszom. W nowszych czasach Reutów, potem Józefa Olendzkiego. Czereszczeniąta, Terszczeniata, wś, pow. oszmiański, nadane Andrzejowi Wolanowi roku 1568 wraz ze wsią Gierbieniętami Czereszenka, w dok. Czeresniowka, wś nad Wołkiem, pow. latyczowski, . 63 dm. , 437 mk. , cerkiew, młyn. W 1578 i 1583 r. własność Wilczopolskich, płacących od 3 pługow. W 1616 r. wś sstwa barskiego, w posesyi Jana Goślickiego. R. 1770 Maryanna z Zielińskich Pusłowska płaciła kwarty 686 złp. 3 gr. , 2 den. Obecnie część w posiadaniu Jana Czarkowskiego, 632 dz. 95 lasu, Czereszki, wś pow, wiłkomierski, gm. Żmujdki 12 w. Czereszki, urocz. , pow. wołkowyski, gm. Tarnopol. Czereucha, w dok. Czereuchina, wś, pow. wieliski, gm. Cerkowiszcze. R. 1765 w ławnictwie czerkowiskiem wójtowstwa zakomelskiego w sstwie uświackiem. Czerewacha, wś, pow. łucki, na pograniczu pow. kowelskiego, gm. Horodek 65 w. od Łucka, 68 dm. , 320 mk. Czerewacz, wś, pow. radomyski, gm i st. poczt. Czarnobyl 8 w. , 32 w. od Radomyśla, 116 dm. , 663 mk. , cerkiew, szkółka, 2 wiatraki, 1839 dz. Należy do klucza czarnobylskiego. Czerewaczyce, Czerwaczyce 1. wś i dobra nad Muchawcem, pow. kobryński, gm. Pruska. 7 w. od Kobrynia. Wś ma 74 dz. ziemi cerk. , własność Smaragdowych, z fol. Antonio 93 dz. Niegdyś folwark w ekonomii kobryńskiej. 2. Cz. Nowe, ob. Mielniki. Czerewicze, wś włośc, pow. wilejski, gm. i dobra skarb. Radoszkowicze 4 w. , miała 51 dusz rewiz. Czerewiki, zaśc. , pow. dzisieński, gm. Miory 8 w. ; miał 8 dusz rewiz. , należał do dóbr Miory. Czerewki 1. wś, pow. białostocki, gm. Zawyki, 22 w. od Białegostoku, 219 dz. 2. Cz, . dobra. pow. sieński, od 1868 r. własność Iwanowych, 120 dz. 3. Cz. , dobra, tamże, od 1876 r. własność Terentiewych, 100 dz. 4 Cz. , wś, pow. lidzki, gm. Dokudowo; miała 30 dusz rew. , należała do dóbr Melegowo. Czerewki wś, pow. owrucki, gm. Sławeczczna, par. praw. Wieledniki 3 w. , 30 w. od Czerepinka Czerepinka Czerepki Czerepowa Czerepówka Czerepowo Czerepy Czeress Czeressów Czereszczeniąta Czereszenka Czereszki Czereucha Czerewacha Czerewacz Czerewaczyce Czerewicze Czerewiki Czerewki Czerkasowo Czerkas Owrucza, 117 dm. , 749 mk. Wchodziła w skład włości wielednickiej, obecnie Potockich. Czerkas 1. dawniej Wojewsczyzna, przedmieście Wasylkowa, na lew. brz. Stuhny. Nadane jakoby r. 1581 przez Batorego Olechne Czerkasowi Jerszewskiemu, od którego przybrała nazwę. 2. Cz. , wś nad rzką. Poprawka, pow. wasylkowski gm. Czerkas, st. poczt. i dr. żel. Białacerkiew 12 w. , 57 w. od Wasylkowa, 143 dm. , 1344 mk. , cerkiew, szkółka, młyn. Gmina obejmuje 7 miejscowości 4 sioła, 3 wsi, 11880 mk. 13 kat. , 191 żyd. , 11885 dz. z czego 3329 dz. posiadłości większej, 8294 włościan. 3. Cz, chutor, tamże, 32 dm. . 353 mk. Czerkasowo, wś, pow. drysieński, par. Zabiały. Czerkasy, wś, pow. tomaszowski. Wspom. w dok. z r. 1464, nadane kanonikom lwowskim. R. 1578 płaci od 2 1 2 łan, , 7 kom. , 2 rzem. Czerkasy 1. wś, pow. szawelski, gm. Kiryanowo 9 w. , 52 w. od Szawel. 2. Cz. , wś, pow. orszański, gm. Wysokie. 3. Cz. , wś włośc. , pow, oszmiański, gm. Krewo 7 w. ; miała 24 dusz rewiz. , należała do dóbr skarb. Tańszczyzna. 4. Cz. , dobra, tamże, gm. Krewo, r. 1864 własność Dowgiałłów. W 1802 r. własność chorążego Muchy, który na meczet w Doubuciszkach płacił od 5 soch. 5. Cz, wś, tamże, gm. Kucewicze, należała do dóbr Nowosiółki. 6. Cz. , wś, pow. wilejski, gm. Sitce 6 w. ; r. 1865 miała 70 dusz rewiz. , należała do dóbr Kijakowo. 7. Cz. , okolica, pow. połocki gm. Zamszany. Czerkasy 1. miasto pow. gub. kijowskiej, nad Dnieprem, przy liuii dr. żel. chwastowskiej, 2386 dm. , 21626 mk. 35 kat. , 1792 roskolników, 4202 żydów, 22 innych wyznań, 6 cerkwi, monaster żeński roskolniczy, progimnazyum męzkie, szkoła duchowna, szkoła miejska 2 klas. , 14 fabryk i zakł, przemysł. , 4 młyny parowe, 7 wodnych, 31 wiatraków, st. poczt. telegr. i st. dr. żel. Cz. maja w 1552 r. 257 domów, 187 mieszczan hosp. , 32 zamk. , 8 ziemsk. , 24 sług zamk. , 5 bojarów, nadto 4 ziemian; bywają, tu i przychoży kozacy, czasem do 250. Niema osad ciągnących do zamku, jedynie liczne i bogate wchody po Taśminie, Worskle, Dreli, Samarze. Z sieliszcz ważniejsze Moszny, Łebedyn, Michlejewo Mhlijów, Radywonowo Żabotyn, wszystkie po prawej stronie Dniepru. W 1570 r. miasto wnosi 430 kóp gr. lit. poboru. W 1616 r. maja Cz. 150 dym. posłuszsznych i 806 kozackich, a w 1622 r. 120 posłusznych i 1000 kozackich. Dawny powiat czerkaski występuje już w 1510 r. wwdztwa kijowskiego rozpościerał się po całym pasie południowym brzegów Dniepru. Po lewej stronie wchodził w jego zakres pas od ujścia Supaju, po przez dolny bieg Suły, Psła, Worskły aż do ujścia Dreli, oraz cała dorzecz tej ostatniej do Samary. Ta zadnieprska połać obejmowała dzisiejsze powiaty gub. połtawskiej 3 4 złotonoskiego 60. 3 mil kw. , południowa część 3 8 chorolskiego 22. 5, cały pow. krzemieńczucki 62. 27, kobelacki 66. 71 i konstantynogrodzki 110. 4. Po lewej stronie Dniepru powiat ten, począwszy od punktu naprzeciw ujścia Supoju i pominąwszy Olszankę Moszny oraz błoto Irdyń, rozciągał się po dorzeczu Taśminy Śmiła, Czehryn do Cybulnika. Obejmowała ta połać dzisiejsze powiaty gub. kijowskiej 5 6 czerkaskiego 59. 9 i cały czehryński 59. 45, nadto cząstki górne pow. aleksandryjskiego gub. chersońskiej i wierchodnieprowskiego gub. ekaterynosławskiej. Wogóle miał 441. 52 mil kw. W r. 1545 było w powiecie tylko 8 siół i sieliszcz W 1616 r. było w dzielnicy zadnieprskiej powiatu siół i chutorów do 45 i tyleż w połaci przeddnieprowej. W r. 1625 było 14 osad miejskich 9 królewskich i 5 prywatnych i 80 wiejskich 50 krol. i 30 pryw. Wszystkie te osady miały do 5260 dym. i 31560 głów. W epoce litewskiej do zamku czerkaskiego ciążył cały przestwór stepowy po brzegach Dniepru, poczynając od granic kaniowskich do ułusów tatarskich. W 1552 r. na tym obszarze niema osad, ciążących do zamku. W 1570 r. w sstwie niebyło żadnej wsi, tylko same miasto. Pod koniec w. XVI w. obszar sstwa został uszczuplony przez powstanie starostw korsuńskiego i w części perejasławskiego po lewej stronie Dniepru W r. 1616 oprócz Cz. należy do stwa 4 nowoosadzonych miasteczek i jedno po pr. str. Dniepru Borowica i na Zadnieprzu Arklej Irklej, Kropiwna i Ołtwa Hołtwa. Uchodów do zamku było siedm. W obrębie sstwa za Dnieprem dobra kn. Domontów podobnież wzmożone. Są tu trzy mstka Domontów, Pieszczane i Zołotonosza, oraz sioła. W posiadaniu Proskurów, Bajbuzrów, Łuczkiewiczów, Dobrańskich zostają pewne sywiery al. grunty na rz. Worskle także sewruki al. danniki w m. Czerkasiech. W 1623 r. przybywają nowe osady Mandzielia na Pśle, Bohuszkowa nad Złotonoszką, Konstantynów nad Wiciwicią, oraz na horodyszczu Sarskiem na Pśle. Wsi al. chutorów do sstwa liczono przed Dnieprem 10, zatą rzekę 6. Wpóźniejszym czasie do sstwa należały Borowica, Buzuków, Buzukowiec, Hołtwa, Irklej, Kropiwna, Leski, Sikawa, Słoboda, Stepanki, Świdówek, Zanahajłówka. Dochodu sstwo miało w 1616 r. 1910, w 1622 r. 2700 a w 1629 r. 3497 flor. Czerkaski powiat ma obecnie na przestrzeni 3447. 8 w. kw. 281432 mk. 82 na 1 w. kw. . Z ogólnej przestrzeni 360730 dz. znajduje się 169942 roli, 92691 lasów. Resztę 44885 dzies. zajmują wody, błota, drogi i nieużytki. Z ziemi użytkowej należy 4826 dzies. do miast, 35951 do skarbu, 131974 do szlachty, 14612 do innych stanów i 128480 do wło Czerkasy Czerkas Czerleniowce ścian. Do osób polskiego pochodzenia należy 12 majątków, mających 14957 dz. , mianowicie 5 mniej niż 100 dz. , 2 od 500 do 1000 dz. i 4 przeszło 1000 dz. Miejscowości zamieszkałych jest 644, mianowicie 1 mto, 11 mstek, 71 siół, 18 wsi, 11 słobód, 1 kol. , 531 osad. Pod względem administracyjnym powiat dzieli sie na 3 okręgi policyjne Śmiła, Moszny, Horodyszcze i 20 gmin Białozierie, Chłystynówka, Chudiaki, Dachnówka, Derenkowiec, Horodyszcze, Leśki, Matusowo, Meżyrycze, Moszny, Orłowiec, Prusy, Rotmistrzówka, Śmiła, Starosiele, Sunki, Szelepuchy, Taszłyk, Werhuny i Wiazówek. W powiecie są 4 okręgi sądów pokoju Czerkasy, Śmiła, Horodyszcze i Dachnówka. Pod względem cerkiewnym dzieli się na 5 dekanatów błagaczynia Czerkasy, Leśki, Żabotyn, Mlijów i Bajbuzy, obejmujących 106 cerkwi 98 parochii. 2. Cz. , wś, pow. kowelski, gm. Koszary Stare, 7 w. od Kowla, 27 dm. , 206 mk. Niegdyś wś bojarska w sstwie kowelskiem, 1583 r. w posiadaniu kn. Kurbskiego, w ostatnich czasach Mijakowskich i Bystrych. CzerkiesyCzorty, wś włośc, , pow. oszmiański, gm. Juraciszki, miała 19 dusz rewiz. , należała do dóbr skarb. Traby. Czerlankowo, dobra, pow. orszański, od 1880 r. własność Maruszewskich, 187 dz. Czerlawskie, wś, pow. dzisieński, gm. Miory 12 w. ; r. 1865 miała 26 dusz rewiz, należała do dóbr Dobrolewszczyzna. Czerlejno, r. 1218 Cyrnelino, r. 1254 Cirnelin, w XVI w. Czernelino, wś, pow. średzki. Wspom. w dok. z r. 1218. W 1310 r. trzy łany ze wsi Cz. , młyn na rzece Cybinie i dziesięcina ze wsi Cmoń były nadane przez biskupa pozn. Andrzeja altaryi w katedrze pozn. W r. 1360 Kielczo scholastyk gnieźń. sprzedaje sołtystwo w Cz. niejakiemu Michałowi co potwierdza arcyb. Jarosław. K. W n. 104, 931, 1184, 1354, 1354, 1428 i 1636. Wedle Długosza, Mieczysław stary nadał r. 1170 Cz. kawalerom św. Jana Jorozolim. , osadzonym przy szpitalu kościoła św. Michała w Poznaniu. Następnie wieś jest własnością kapituły poznańskiej. Niewiadomo kiedy założony tu został kościół par. p. w. Wniebowzięcia N. P. Maryi, św. Katarzyny i św. Idziego. Wymienia go Lib. Ben. z 1510 r. Drugą erekcyą otrzymał r. 1616. Nowy kościół z drzewa wzniesiono r. 1743 poświęcono zaś r. 1767. Prawo patronatu miała kapituła. Ztąd zapewne pochodził Bogufał de Cirnelin od r. 1254 biskup poznański. W r. 1580 Czerlenino płaci od 12 półłanków, 4 zagr. , 1 kom. , 1 os, , 1 krawc. , 3 łan. sołt. , 1 kom. Czerleniowce, al. Czernelowce, Czernilehowce, wś, pow. lityński, gm. Owsianiki, 43 dm. , 190 mk. , cerkiew, huta szklanna. W 1530 r. pobór idzie na odbudowanie zamku chmielnickiego. W 1565 i 1569 r. królewszczyzna w posiadaniu Czerleniowskiego, płaci od 2 pługów. W 1616 r. wś bojarska do sstwa barskiego w posesyi Czerleniewskich. Obecnie do Rafała Stempowskiego, 640 dz. Czerlenków 1. wś, pow. winnicki, gm. Jóźwin, 411 mk. , cerkiew, szkoła. Gniazdowa posiadłość Czerlenkowskich istniejąca już 1530 r. Położona u samego rębu sstwa Winnickiego, około r. 1625 ogarniała po prawej stronie Bohu Bochenniki i Rowiec, po lewej zaś; Jurkowce, Jaroszówkę i Hryzińce. W 1569 r. składa przysięgę z imienia Czerlinkowskiego Krzysztof Letyński. W 1629 r. wnoszą pobór pisarz ziem. Winnicki z Cz. i Rowiec ze 127 dym, , Chmielecki z części Cz. z 94 dym. i Jan Czerlenkowski z Bochenników i części Cz. z 13 dym. Obecnie należy do Tarutina. 2. Cz, Nowy, ob. Siedliszcze. Czerlin, wś, pow. wągrowiecki. W r. 1153 wś dawała dziesięcinę klasztorowi w Łeknie. W r. 1222 Wincenty arcyb. gnieźn. potwierdza tę dziesięcinę. K. W. n. 18, 590. Czerlona 1. wś i dobra. pow. grodzieński, gm, Skidel, 40 w. od Grodna. Wś ma 36 dm. , 435 mk. , cerkiew, 594 dz. ; dobra, własność ks. Druckiego Lubeckiego, z fol. Ławna, Rusinowo, Juszkowszczyzna i Maryniu 2082 dz. 2. Cz, , wś, pow. sokólski, gm. Ostra Góra. 27 w. od Sokółki, 53 dzies. Czerlonka, wś, pow. grodzieński, gm. Dubno, 40 w. od Grodna, 381 dz. 2. Cz. , al. Czerlonie, wś nad Szczarą, pow. Słonimski, gm. Kuryłowicze, 49 w. od Słonima, 193 dz. Pod wsią dwa kurhany. Czerlonki, wś, pow. słonimski, gm. Kozłowszczyzna, 29 w. od Słonima, 131 dz. Czermety, os. , pow. połocki, gm. Wozniesieńsk, gorzelnia, młyn wodny. Czermin 1. w dok. Cirnino, Chirnino, Czirznyn a więc Ciernin, wś, pow. sandomierski. W r. 1257 nadany klasztorowi w Zawichoście. R. 1382 Helena przełożona klasztoru św. Andrzeja w Krakowie, wykupuje tę wieś zastawioną za 150 grz. Segnejowi z Przezwodu. Kod. mał. I, 53, 432. W połowie XV w. mniejsza częśc wsi 4 łany km. należy do Łukasza ze Słupcy h. Rawa, większa do klasztoru św. Andrzeja w Krakowie. Dziesięcinę z łan. km. pobiera archidyakon zawichojski. L. B. II, 494. 2. Cz. , r. 1564 Cermino, wś, pow. rypińki. W r. 1564 wś Cermino w par. Sadłow ma 2 1 2 łan w 4 działkach. Siedzą tu Czermińscy. Czermin 1. u Dług. Czyrnin, wś, pow. mielecki, nad rz. Breniem. W połowie XV w. posiada już kościół par. drewniany p, w. św. Klemensa. Dziedzicami byli Pacanowscy h. Jelita. Łany km. karczma, fol. dawały dziesięcinę do 20 grz. plebanowi. L. B. II, 403, 2. Cz. , Czerlankowo Czerkiesy Czerkiesy-Czorty Czerlin Czerlona Czerlonka Czerlonki Czermety Czermin Czerlejno Czerlawskie Czerlenków Czernia Czernelówka u Dług. Czernyn, wś, pow. wielicki. W polowie XV w. dziedzic Wyszga h. Strzemię. Dziesięcinę pobiera klasztor w Szczyrzycach. L. B. II, 132. Już w XVI w. Cz. tworzy jedna całość z Glichowem. Czermin, w XVI w, szewski. Wymieniona śród włości nadanych K. W. n. 368 i 719. Czyrnyno, wś, pow. plew dok. z r. 1258 i 1299 klasztorowi w Lubiniu. Później wieś szlachecka, która posiadała już w w. XIV kościół par. p. w. św. Jakóba, Z obszaru pierwotnej parafii wydzielono na początku w. XV parafię Broniszewice. W r. 1725 wzniesiono nowy kościół drewniany staraniem pleb. Paszkowskiego i dziedzica wsi Kurczewskiego. Łaski, L. B. II, 27. Czermin, w dok. z r. 1241 Czirnino, pow. sycowski. Dziesięcin z Cz. ustępuje Tomasz bisk. wrocław. r. 1241 biskupowi poznańskiemu. Ulan. Dok. Kuj. 351. 4. Czermna, w dok. Czyrmna, wś, pow. pilzeński. Nadana r. 1353 przez króla Kazimierza, Kod. mał. III, 88. Czermno 1. w XVI w. Czyrmno, wś, pow, konecki. Wieś ta należała pierwotnie do par. Fałków, z której w wieku XIV wydzielił arcyb. gnieźn. nową parafię z kościołem p. w. Narodzenia N. F. M. i św. Mikołaja w Cz. Obecny kościół wzniesiony był przez dziedziców wsi r. 1521. Łaski, L. B. I, 602 i przyp. . 2. Cz. , wś, pow. gostyński. Wskutek ugody zawartej przed królem Kazimierzem r. 1359 ustępuje Ziemowit ks. mazow. Elżbiecie ks. wyszogrodzkiej dożywotnio cały okrąg zawarty między Bzurą a wielką drogą wiodącą do Cz. i samo Cz. Wyłącza tylko prawo polowania na tury. Kod. dypl. poL I, 215. Zapewne ma to znaczyć całą dolinę Wisły od ujścia Bzury. Droga zaś szła krawędzią wyniosłą zamykającą tę dolinę. Cz. leży właśnie na tej krawędzi. Czernaki, wś, pow. brzeski, gub. grodz. , gm. Kosicze, 12 w. od Brześcia, ze wsią Kurnica Mała i Nieświło, 577 dz. Czerncze, wś nad Turyą, pow. kowelski, gm. Siedliszcze, 60 w. od Kowla, 182 dm, , 1087 mk. , cerkiew, szkoła. W początkach XVI w. z Bużkowiczami i Łukowi czarni włość Sanguszków. Dekretem z 1547 r. zamienione na Zadyby z dopłatą 116 kóp groszy. Obecnie własność Starczewskich. Czerne 1. Czernoje, dobra, pow. połocki; własność Teresy Hłaskowej, 114 dz. i sukces, Kamionki, 260 dz. 2. Cz. , dobra, tamże, własność Chełkowskich. Czerneja 1. chutor, pow. rzeżycki, gm. Rozenmujża 10 w, . 2. Cz. , wś nad rz. Czerneją, pow. siebieski, gm. Czerneja, 10 dm. , 72 mk. , zarząd gm. Gmina obejmuje 70 miejscowości, 445 dm. włośc. obok 36 innych, 3121 mk. włościan, uwłaszczonych na 4450 dz. Nadto dz. większej posiaw obrębie gm. jest 11492 dłości. Czernelino, ob. Czerlejno. Czernelówka, al. Czernelowce, w dok. Czerleniewce, Czerleniewcze, wś nad Słuczą przy ujściu rzki Desnówki, pow. starokonstantynowski, gm. Czernielówka, par. kat. i st. poczt. Krasiłów 11 w. , st. dr. żel. Czarny Ostrów 20 w. , 33 w, od St. Konstantynowa, 167 dm. , 1700 mk. Poprzednio z wchodzącemi w skład par. wsiami Mońki, Pilipy i Słobódka miała 289 dm. , 2289 mk. praw. , 28 kat. , 1 ewan. i 79 żyd. Posiada cerkiew drewn. z r. 1729, której nadali 82 dz. ziemi ks. Sanguszko, kaszt. Woronicz 1755 r. i dziedzic Hryniewicki; szkółka od 1862 r. , trzy młyny wodne. Słucz jak i Desnówka rozlewają się pod wsią w duże rozległe stawy. Jest to stara osada występująca p. n. Czerlyenow w nadaniu króla Aleksandra 1497 r. ks. Konst. Ostrogskiemu. W 1517 r. Zygmunt I potwierdza ks. Konstantemu prawa na posiadanie Krasiłowa i włości kuźmińskiej, w skład której wchodzi i wś Cz. W 1545 r. wymieniona w liczbie wsi należących poprzednio do zamku krasiłowskiego, potem krzemienieckiego, nadanych ks. Konstantemu. W 1583 r. ks. Konstanty Ostrogski wwda kijowski, wnosi tu od 24 dym. , 10 ogr. , 1 kol. waln. , 1 folusza. W 1593 r. wś zniszczona została przez Tatarów, W r. 1753 przeszła do ks. Antoniego Lubomirskiego, od którego w 1755 nabył kasztelan Woronicz, Pius Rudzki r. 1880 sprzedał ją Eugienii Trabszo a od tej r. 1887 nabył inżynier Żurawski. Czernia, ob. Czernuja. Czerniachów 1. wś nad Suchą Bobrycą, pow. kijowski, gm. Czerniachów, st. poczt. Kahorłyk 18 w. , 60 w. od Kijowa, 696 dm. , 5126 mk. , cerkiew drewn. z r. 1758, zarząd gm. , szkoła, młyn, 68 wiatraków. Wś należała niegdyś do monasteru pieczerskiego w Kijowie. Gmina obejmuje 3 wsi, mające 7688 mk. 90 żydów i 7675 dz. 2. Cz. , chutor przy Nowosielicy Olszańskiej, pow. wasylkowski, ma 10 dm. , 76 mk. 3. Cz, wś nad Horyniem, pow. Ostrogski, gm. Sijaniec, 14 w. od Ostroga, 64 dm. , 395 mk. W 1577 r. własność kn. Bohuszowej Koreckiej przy Targowicy, która wnosi od 3 dym. po 10 gr. , 4 ogr. po gr. W 1583 r. wnosi ztąd brat jej Iwan Czaplicz Szpanowski od 6 dym. , 7 ogr. Następnie własność ks. Ostrogskich, potem Wojnarowskich, Krzyżanowskich, obecnie przeszła w obce ręce. 4. Cz. , mstko i kol. nad rzką Połowną, pow. żytomierski, gm. Czerniachów, 22 w. na płn. od Żytomierza, 51 dm. , 3776 mk. , cerkiew drewn. z r. 1801, kaplica katol. par. Toporyszcze, zarząd gm. , st. poczt. , gorzelnia. Kolonia ma 130 dm. , 882 mk. . Własność niegdyś Skobiejków, w r. 1545 w ręku Józefa Niemirycza jako włość macierzysta. Przed śmiercią da Czermin Czermna Czerniachów Czermno Czermin Czernaki Czerncze Czerne Czerneja Czernelino Czerniatyn Czerniacowo Czerniacowo Czerniaki Czerniaków Czerniakówka Czerniakowo Czerniane Czernianka Czerniany Czerniatka Czerniaty Czerniatynka Czerniatyńska Słobódka Czerniawa je on Cz. i Przyborsk synowi Andrzejowi z drugiego małżeństwa z Zofia Skuminówną. Z czasrm Cz. staje się główna włością Niemiryczów, mającą 6. 05 mil kw. obszaru. Jeszcze r. 1552 Cz. jest sieliszczem tylko. W 1600 r. dobra czerniachowskie oprócz zamku i miasta obejmowały z góra do 10 osad. W 1611 r. istniew Cz. gmina socynianów. Bawił tu podobno jakiś czas jako minister Stanisław Lubieniecki. W 1628 r. Stefan Niemirycz wnosi z Cz. od 16 dym. , 10 ubog. , 2 rzem. Cz. pozostawał w ręku Niemiryczów do początku w. XIX. Rozprzedany dla zaspokojenia wierzycieli. W 1848 r. należy do Głębockich. Czerniacowo, al. Wypolzowo, wś nad rzką Uszczanką, pow. newelski, gm, Czerniacowo, 30 od Newla, 8 dm. , 58 mk. , zarząd gm. , cerkiew, szkoła. Gmina obejmowała 63 miejscowości, 483 dm. włośc. obok 11 innych, 3112 mk. włościan, mających 3369 dz. Nadto w gm. jest 2429 dz. większej posiadłości. Czerniaki 1. Czernaki, wś i os. , pow. brzeski, gub. grodz. , gm. Dmitrowicze, 44 w. od Brześcia. Wś ma 702 dz, ; os. z Chwoszczanką 50 dz. 2. Cz. , wś pow. lidzki, gm. Rożanka. W r. 1865 miała 30 dusz rewiz. , należała do dóbr Rakowica i Upichowszczyzna. Czerniaków, wś, pow. warszawski. Połą czona obecnie z Warszawą koleją drugorzędną idącą na Wilanów do Piaseczna, zamienia się stopniowo w przedmieście. W r. 1564 należała do par. Solec warszawski. Siedzieli tu Czerniakowscy, z których jeden Wawrzyniec płacił od 7 1 2 łan. km. , 4 zagr. , młyna, a dwaj inni od 1 łanu. Inny Cz. istniał w pobliżu drugiego brzegu Wisły. Tam Mikołaj Kiszka woj. podlaski nabył 1 1 2 łan. km. od Stan. Czerniakowskiego i założył nową wieś zw. Janówka dzis pow. nowomiński par. Wiązowna. Czerniaków, fol. , pow. włodzimierski, gm. Hrybowica. Czerniakówka, wś, pow. bychowski, gm. Bycz 9 w. , 74 dm. , 502 mk, Czerniakowo, os. cerk. i dobra, pow. prużański, gm. Czerniakowo, 38 w. od Prużany. Os. ma zarząd gm. , cerkiew szkołę; dobra należą w części do Mikulskich 1478 dz. , w części do Szemiotów 2921 dz. Gmina obejmuje 22 miejscowości, 143 dm. włośc. obok 11 innych, 2448 mk. włościan, mających 3053 dz. Nadto jest ta 5493 dz. większej posiadłości. Czerniane, wś, pow. mohylewski, gm. Czarnoruczie 5 w. . Czernianka, rzka w gub. mohylewskiej, pr. dopł. Rutowieczy lew. dopł. Kaspli. Czernianka, urocz. pow. kobryński, gm. Błoty. Czerniany, wś i fol. , pow. brzeski, gub. grodz. , gm. Wielkie Ryta, 50 w. od Brześcia. Wś ma 24 dm, 351 mk, cerkiew, wraz z urocz. Suchowierski 958 dz. włośc i 183 dz. cerkiew. fol. należy do dóbr Łukowo. Czerniatka, wś pow. hajsyński, gm. Miahkochód, st. poczt. Ternówka, 207 dm. , 1011 mk. , cerkiew, szkoła, 3 młyny. Własność Rusiackich, 1382 dz. Czerniaty, Czernięta l. wś i dobra, pow. święciański, gm. Dubotówka 6 w. . W r. 1865 wś miała 22 dusz rewiz. dobra należała do Zawadzkich. 2. Cz. , okolica szlach. , tamże, gm. Wojstom 10 w. ; miała 10 dusz rewiz. 3. Cz. , wś, pow. wilejski, gm. i dobra Mańkowicze 3 w. ; r. 1865 miała 80 dusz rewiz. Czerniatyn 1. Wielki, wś, pow. berdyczowski, gm. Cz. Mały, st, poczt. Samhorodek 8 w. , 54 w. od Berdyczowa, 146 dm. , 956 mk. , cerkiew drewn. z r. 1790, szkółka, młyn, wiatrak. 2. Cz. Mały, wś nad rz. Buzynową, tamże, 202 dm. , 1344 mk. , cerkiew drewn. 3. Cz, wś nad Śniwodą, pow. lityński, gm. Ułanów, 90 dm. , 514 mk. , cerkiew, młyn. 4. Cz, wś nad Rowem, gm. Meżyrów, 120 dm. , 700 mk. , cerkiew, szkoła, 2 młyny. 5. Cz. , kol. , pow. łucki, 32 w. od Łucka, 3 dm. , 25 mk. 6. Cz. Wielki, wś nad Ikopocią, pow, zasławski, nie starokonstantynowski, gm. Butowce, st. poczt. Starokonstantynów 10 w. , st. dr. żel. Szepietówka 45 w. , 43 w. od Zasławia, 217 dm, 1406 mk. Poprzednio ze wsiami Orzechówka i Werbówka miała 186 dm. , 1496 mk. prawosł. , 200 katol. i około 25 rodzin żyd. Cerkiew drewn. z 1725 r. Nadał jej 65 dz. ziemi ks. Józef Sanguszko w r. 1771. We wsi szkółka od r, 1861, dwa młyny, 3 wiatraki, wielki staw. W 1517 r. Zygmunt I potwierdza ks. Konst. Ostrogskiemu prawa na włość Krasiłowską nadaną mu przez kr. Aleksandra i daje jeszcze włość Kuźmińską, w skład której wchodzi i Czerniatyn. W 1583 r. ks. Konst. Ostrogski, wwda kijowski płaci z Cz. Wyszniego od 11 dym. , 5 ogr. cerkiew jeszcze nie doprawiona, zaś z Cz. Niżniego z 14 dym. , 4 ogr. , 4 kół waln. , 1 bojarzyna W 1589 r. zniszczona przez Tatarów. Wchodziła w skład ordynacyi ostrogskiej, r. 1753 dana ks. Antoniemu Lubomirskiemu sście kazimierskiemu; należy obecnie do hr. Potockich. 2. Cz. Mały, ob. Czerniatynka. Czerniatynka, al. Czerniatyn Mały, wś nad; Ikopocią, pow. zasławski, gra. Bułajówka, 41 w. Zasławia, 102 dm. , 598 mk. Czerniatyńska Słobódka, pow. lityński, okr. pol. i st. poczt. Serbinowce 9 w. , gm. i par. Meżyrów 13 w. , 44 w. od Lityna, ma 112 dm. Czerniawa 1. urocz. , pow. dubieński gm. Buderaż, 29 w. od Dubna, 7 dm. , 59 mk. 2. Cz. al. Krzaczki, wś nad górnym biegiem Bohu, pow. starokonstantynowski, gm. , par. praw. i st. Czernawka Czernica Czerniawszczyzna Czerniawczyce poczt. Kupiel, 58 w. od mta pow. , 103 dm. , 591 mk. cerkiew filialna z r. 1873, na miejscu dawnej z r. 1746. Uposażył ją ks. Michał Serwacy Wiśniowiecki. Własność niegdyś ks. Zbaraskich, następnie ks. Wiśniowieckich, Sierakowskich, obecnie Sosnowskich. Czerniawczyce, mstko, pow. brzeski, gub. grodz. , gm. Turna, 16 w. od Brześcia, 1210 mk. , 734 dz. ziemi włośc. 170 łak i pastw. , 40 nieuż. , 40 dzies. należących do hr. Grabowskich i 106 dz. ziemi cerkiewnej 33 łak i pastw. , 3 nieuź. . O 3 w. od Cz. , przy drodze do Tumy, znajdują sie w pobliżu siebie dwa kurhany, w większej części rozorane, mające około 1 arsz. wysokości. Podług podania pochodzą z czasów wojen szwedzkich. Podczas uprawy roli znajdowano tu części uzbrojenia. Czerniawka, Czernawka, al. Rudnia Czarna, rzka w pow. horodeckim, lew. dopł. Oboli, wypływa z jezior Czernowo i Małe Czernowo Bernowo i ubiegłszy na zchd. 22 w. uchodzi pod wsią Koziany. Czerniawka 1. mstko i dobra, pow. czauski, gm. Czerniawka, 35 w. od Czaus, ma 83 dm. drewn. 39 chrześcian, 44 żyd. , cerkiew par. mur. , dom modl. żyd. , zarząd gm. , szkołę, 422 mk. 2 kat. , 4 ewang. , 221 żyd. . Dobra, własność Mackiewiczów, 1013 dz. , młyn, browar. Gmina obejmuje 37 miejscowości, 1073 dm. , 5464 mk. Włościanie, 2221 dusz rewiz. uwłaszczeni na 11049 dz. ze spłatą po 12081 ruh. rocznie. W gminie jest 7987 dz. lasów większej własności. 2. Cz. , wś i dobra nad rz. Jelenką, pow. klimowicki, gm. Berezki 6 w. . Wś ma 40 dm. , 186 mk. Dobra, od 1871 r. własność Janowiczów, z fol. Horodek 1998 dzies. 1324 lasu, 2 młyny. 3. Cz. , wś, pow. orszański, gm. Moszkowo, 15 dm. , 64 mk. 4. Cz wś, pow. lidzki, gm. i dobra Dubicze 5 w. ; miała 6 dusz rewiz. Czerniawka 1 Mała, wś nad Rastawicą i Murowanką, przy linii dr. żel. płd. zchd. , pow. berdyczowski, gm. Cz. Mała, st. poczt. Rużyn 15 w. , 34 w. od Berdyczowa, 151 dm. , 1329 mk. , cerkiew drewn. z r. 1848, na miejsce dawnej z r. 1739, szkółka. Wś należała r. 1602 do ks. Rużyńskich, 1628 r. w dożywociu Samuela Łaszcza, który wnosi od 2 dym. , następnie zaliczona do włości Wczorajszego. Obecnie sukcesorów gen. Drentelna, poprzednio własność Wład. Podlewskiego. Gmina obejmuje 10 miejscowości 8 siół i 2 wsi, 11861 mk. 667 katol. , 344 żyd. i 18734 dz. 15165 roli, z czego 10245 dz. posiadł. większej, 7740 do włościan, 499 do cerkwi. 2. Cz. Wielka, wś nad rzką Samiec Stowbij, pow. berdyczowski, gm. Czerniawka Mała 5 w. , st. poczt. Rużyn, 30 w. od Berdyczowa, 134 dm. , 1140 mk. , cerkiew drewn. z r. 1787, szkółka 3. Cz. , al. Koreniewo, ob. ZaSłownik Geograficzny. T. XV. Zeszyt 173. hirje, wś nad Taśminą, pow. czerkaski. gm. Werbuny, 25 w. od Czerkas, 441 dm. . 2703 mk. , cerkiew drewn. z r. 1863 na miejscu dawnej z r. 1720, szkółka, 18 wiat raków. Wchodziła w skład sstwa czerkaskiego. 4. Cz. , ob. t. I, 747 Czarniawka, wś, pow. lipowiecki, gm. Andruszówka. st. poczt. Lipowiec 25 w. , 396 dm. , 2423 mk. , cerkiew, szkółka, 2 młyny, Powstała na początku w. XVII, należała do ks. Ostrogskich. Obecnie hr. Ignatiewa. W r. 1868 włościanie otrzymali 1213 dz. ziemi ocenionej na 59, 333 rb. 5. Cz. Mała, wś nad Unawą, pow. skwirski, gm. i par. praw. Romanówka, st. poczt i dr. żel. Popielnia 13 w. 32 w. od Skwiry, 46 dm. . 125 mk. , szkółka. Przed r. 1865 było tu 564 dz. Wś należała do Leona Bilińskiego. 6. Cz. Wielka, wś nad stawem Barnawo, tamże, 12 w. od Popielni, 30 w. od Skwiry, 143 dm. , 839 mk. , szkółka, 2 młyny. W 1862 r. było 564 dzies. Wś w 2 3 częściach Grzegorza Gruszeckiego, w 1 3 do braci Grudzińskich. Obie te wsi stanowią poniekąd przedmieścia mstka Romanówki 7. Cz. , wś, pow. kowelski, gm. Powursk, 43 w. od Kowla, 12 dm. , 74 mk. 8. Cz. , wś nad Użem, pow. owrucki, gm. Taharnowicze, par. praw. Chodaki 5 w. , 34 w. od Owrucza, 26 dm. , 166 mk. Własność Staweckieh, Trypolskich. 9. Cz, , wś nad Bugiem, pow. włodzimierski, na wprost Horodła, gm. Korytnica, 20 w. od Włodzimierza, 12 dm. , 60 mk. W 1787 własność Siekierzyńskiego, ssty horodeckiego. Stan. August jadąc do Kaniowa, zatrzymuje się tu 6 Marca, a w powrocie dn. 3 czerwca. 10. Cz. , wś w pobliżu rzki, pow. żytomierski, gm. i par. praw. Puliny 10 w. . 45 w. od Żytomierza, 36 dm. , 604 mk. , kaplica prawosławna. Czerniawszczyzna 1. wś, pow. dzisieński, gm. i dobra, skarb. Przebrodź 24 w. . 2. Cz. , wś, pow. wilejski, gm. Horodek 5 w; miała 20 dusz rewiz. , należała do dóbr Pronczejkowo. Czernica, u Dług. Czirnicza, wś pow. stopnicki. W połowie XV w. dziedzicem jest Piotr Lubielczyk, h. Roza. Dziesięcinę pobiera pleban z Kurozwęk mający tu swój młyn. L. B. 11, 452. Czernica 1. rzka w gub. mohylewskiej, pr. dopł. Łuczesy. Przybiera od pr. brzegu Mosznię 2. Cz. , rzka, w pow. połockim, pr. dopł. rz. Budowiest. Powstaje ze strumieni w okolicach Sirocina. 3. Cz. , rzka, tamże, lewy dopł. rzki Stradań pr. dopł. Połoty. Czernica 1. dobra, pow. orszański, dziedzictwo Choroszczów, wraz z Zaolszą ma 2754 dz. 1860 lasu, młyn i folusz. 2. Cz. Mała, fol. , pow. sieński, gm. Moszkany 1 dm. , 15 mk. własność Nesterowiczów, 292 dz. 3. Cz. Wielka, dobra, tamże, dziedzictwo Staniszewskich, 993 dz. 466 lasu. 4. Cz. , wś nad rzką t. n. , pow. oszmiański. W r. 1650 należała do dóbr hol24 Czerniawka Czerniawczyce Czernice Czernica Czernica szańkiclh 5. Cz. , dobra, pow. połocki, gm. Ło; woż. Była tu cerkiew. Stanowiły niegdyś sstwo niegrodowe, w wwdztwie połockiem. W r. 1710 składało sie z dóbr Czernica i Kreszuty. W r. 1754 było w posiadaniu Antoniego Abramowicza. Stan. August r. 1772 nadał to sstwo Jakubowi Kossowowi z opłata kwarty 1038 złp. , 23 gr. a hyberny 190 złp Obecnie Boguckich, wraz z Taborami ma 362 dz. Czernica 1. wś nad rzką Lubianką, , dopł. Słuczy, pow. nowogradwołyński, gm. Rohaczew, st. poczt. Bromki 5 w. , 15 w. od mta pow. , cerkiew drewn. z r. 1794. W r. 1887 odnowiona przez dziedzica wsi hr. Tyszkiewicza. Do par. praw. należą wsi Kamienuj Majdan, Czernicka Słobódka i Huta Dziekunka. Cerkiew filialna we wsi Niemylnia. W 1577 r. należy Cz. do włości międzyrzeckiej. W 1581 r. przy Baraszach ks. Konst. Ostrogskiego, ktory wnosi od 5 osiadł. 11 zagr. W 1620 r. jest miasteczkiem, ale bez prawa magdeburskiego, ma 250 osad na woli, płaci przez syndyka 60 złp. ks. Ostrogskiemu, ma 9 ciągłych, 4 podsusid. , 3 bojar pancernych, cerkiew. Obecnie należą do ks. Ludgardy z Tyszkiewiczów Jabłonowskiej, w kluczu hulskim, mającym 12250 dzies. 4555 dz. lasu. 2. Cz. , wś nad rzką Hrabarką, pow. Ostrogski, gm. Dołżek, st. poczt. , Korzec 6 w. , st. dr. żel. Slawuta 28 w. , 42 w. od Ostroga, ma 115 dm. , 732 mk. , cerkiew drewn. z 1762 r. Do par. praw. należy wś Bryków pow. nowogradwołyński, szkółka cerk. od r. 1880. W r. 1577 należy do Międzyrzecza ks. Koreckiego, który wnosi od 1 dym. , 1 ogr. Następnie ks. Ostrogskich, potem Jabłonowskich, w końcu Steckich. Czernice, dobra, pow. połocki, własność Reuttów, 957 dz. Czernice borowe, r. 1567 Czersnicze, wś, pow. przasnyski. W r. 1567 w czterech działach szlacheckich jest 14 1 2 włók km. , 9 ogr. , kowal. Siedzą tu Czersniccy. Rysunek kościoła par. starożytnego podał Tyg. Illustr. z d. 29 grud. 1895 r. Czernichów, miasto i gubernia. Wydany został Spisok nasielonnych miest Czernigow. gub. po dannym za 1892 god Czemigow 1892 str. 94. Czernichów, w dok. Czerniechów, u Długosza Czyrnechow, wś, pow. krakowski. W dokum. z 1353 i 1355 r. wspomniany jest pleban kościoła w Czerniechowie. Kod. mał. I, 279 i Kod. dypl. pol. III, 247. W połowie XV w. istnieje tu kościół par. p. w. św. Trójcy. Część wsi należy do klasztoru tynieckiego 2 łany km. , drugę część posiadał Żegota Obrychth h. Topór. Dziesięcinę do 9 grz. pobierał pleban. L. B. II, 124. Czerniczanka, rzka w gub. mohylewskiej, lewy dopł Łuczesy. Czerniczki, wś nad Hnyłopiatem, pow. herdyczowski, gm. i st. poczt. Machnówka 7 w, par. praw. Markowce 8 w. , 20 w. od Berdyczowa, 77 dm. , 455 mk. , cerkiew filialna, szkołka, 2 młyny. Podług podania istniał tu monaster czernic ztąd nazwa wsi. W nowszych czasach marszałka Kuryłowicza, potem Bujalskich. Czerniczna, al. Czerniczne, wś i okolica szlach. , pow, prużański, gm. Sielec, 17 w. od Prużany. Wś ma 76 dz. ; okolica 241 dz. Czerniczne 1. wś i urocz. , pow. prużański, gm. Horodeczna, 22 w. od Prużany. Wś ma 111 dz. ; urocz. z urocz. Kozi Bród 99 dz. 2. Cz. , ob. Czerniczna. Czerniczno, os. leś. , pow. częstochowski, ma 1 dm. , 4 mk. , 304 morg. Należy do dóbr Złoty Potok. Czernidła, wś, pow. warszawski. W r. 1576 pani Oborska płaci ze wsi Borek i Czernidła od 3 łan km. Czernie 1. pow. płocki, ob. Liszyno Czernie t. V. 2. Cz. , r. 1578 Czersnye, wś, pow. ostrołęcki. W r. 1578 Cz. Kobylino, Prabuty i Ponikiew, dawały od 8 łan. km. Dziedzic Górski, sędzia nurski. 3. Cz. , wś, pow. rypiński, gm. Wąpielsk, par. Radziki, ma 4 dm. , 67 mk. 69 mr. Czernie 1. wś i dobra, pow. brzeski, gub. grodz. , gm. Kosicze, 7 w. od Brześcia, Wś ma 8 dm. , 114 mk. , zarząd gm. , cerkiew, szkołę, 134 1 2 dz. i 158 dz. cerk. ; dobra, własność Jagminów, 1781 dz. 2. Cz. , wś i dobra, pow. kowieński, gm. Krasne 7 w. , 6 w. od Kowna. Czernie, chutor, pow. żytomierski, gm. Puliny, 6 dm. , 38 mk. Czerniec, w dok. Cyrncza, u Dług. Czyrnyecz wś, pow. sądecki, par. Łącko. Własność klasztoru sadeckiego w r. 1280. W połowie XV w. klasztor w Starym Sączu, ma tu 7 łan. km. dających mu dziesięcinę. L. B. II, 250. Czerniecowo, wś, pow. wieliski, gm. Makłoki. Czernieczyny, przedmieście Dubna. Czernieja, zaśc, pow. połocki, własność Zaborowskich, 59 dz. Czerniejewo, pow. gnieźnieński, ob. Czyrnielewo. Czerniejka, rzka, w pow. połockim, lewy dopł. Dryssy. Wypływa z jez. Czarne, płynie na zachód, na przestrzeni 16 w. , śród łąk i błot i ma ujście o 2 w. poniżej ujścia Szczepierni. Czerniejów 1. u Dług. Czyrnyow, wś, pow. lubelski. W połowie w. XV leży w par. Kraśnica, jest własnością klasztoru Brygidek w Lublinie, nadana przez Wład. Jagiełłę. Wś, za Długosza, miała 10 łan. km. dających każdy po pół grzyw. czynszu rocznego klasztorowi, 2 karczmy dające po kopie groszy każda. Dziesięcinę dawali kmiecie pleb. kościoła św. Wita we wsi Góry pod Sandomierzem, wartości do 7 grzyw. Czerniejów Czerniejka Czerniejewo Czernieja Czernieczyny Czerniecowo Czerniec Czernie Czernidła Czerniczno Czerniczne Czerniczna Czerniczki Czerniczanka Czernichów Czernice borowe Czernielowce Czerniele Był też we wsi fol. klasztorny z dworem, na trzy pola podzielony, cztery sadzawki na strumiemu Piotrków. Na jednej był młyn z łanem ziemi. Lib. Ben, III 305. W r. 1676 płaci tu Drohojewski pogłówne od 46 dusz i ta cześć wsi należy do par. w Bystrzycy. Druga połowa wsi należy do klasztoru Brygitek w Lublinie i posiada kościół parafialny. Płaca tu pogłówne od 104 dusz. Do par. należy wś Mętów. 2. Cz. , r, 1583 Czernieiewo, wś, pow. siedlecki. W r. 1563 leży w ziemi liwskiej, par. Niwiska, ma 8 1 2 łan. należących do drobnej szlachty. Czerniejowce, urzęd. Czerniowce, czas jakiś Skinderpol, mstko, pow. jampolski, gm. Czerniejowce, 35 w. od Jampola, 491 dm. , 2750 mk. , cerkiew par. , kościół kat. , synagoga, 3 domy modl. żyd. , zarząd gm. , apteka, 2 młyny. Włość czerniejewska leżała na granicy dawnego pow. Winnickiego z bracławskim. W 1546 r. posiada te osadę Biały Skinder, zkąd później nazwa Skinderpol. W r. 1595 nabywa Cz. al. Skinderpol hetman Zamoyski i osadza tu mstko, które chwilowo trzymał Maciej Jabłonowski, gdyż w 1613 r. kwituje Tomasza Zamoyskiego z zapisów na Skinderpolu, Buszy itd. W r. 1629 podkanclerzy kor. wnosi z Cz. pobór od 894 dym. Był już wtedy kościół katol. , gdyż pleban tutejszy ks. Andrzej Zatorski posiadał wś Kosy na Morachwie, z ktorej wnosi pobór od 51 dym. Obecnie Cz. są własnością Ludwika Jełowickiego, który ma 2576 dz. 471 dz. lasu. Gmina obejmuje 25 miejscowości, 1740 dm. , 13007mk. 5441 dusz rewiz. , uwłaszczonych na 14381 dz. ziemi. Nadto w obrębie gm. jest 9810 dz. większej posiadłości. Cały obszar gm. ma 24767 dz. 19005 roli i 14116 mk. Czerniele, wś, pow. oszmiański, gm. Juraciszki 5 w. ; r. 1865 miała 38 dusz rewiz. ; należała do dóbr Teniukowszczyzna. Czernielowce, wś, pow. lityński, gra. Owsianiki, 43 dm. , 190 mk. , młyn. huta szklana. Czernietczyno, os. , przy wsi Stawki, pow prużański. Czerniew, wś, pow. gostyński. Starożytna osada. W r. 1303 bisk. pozn Andrzej poświęca tu kościół, któremu nadał dziesięcinę ze swego łanu w tej wsi. Wspom. w dok. z 1359 r. śród posiadłości bisk. pozn. K. W. n. 1404. Zdaje się, że z obszaru Oz. wydzielona została jako oddzielna osada Kiernezia i Kiernoska wieś i ztąd parafia przybrała nazwę Kiernozia. W r. 1579 w reg. pob. podano parafią Kiernozia. We wsi t. n. siedzą jeszcze Czerniewscy na 2 działach jest też Kiernozia wieś. Czerniewo wykazane oddzielnie ma 8 łan. Nie wykazano tu właścieli. Czerniewscy siedzą wtedy jeszcze we wsiach Brodne, Pieczyska, Brzozów, Kozłów, Dębsko, Januszewo. Czerniew, ob. Czerniów. Czerniewicze, dobra, pow. kobryński, gm. Chemsk, 59 w. od Kobrynia, własność Iwanowskich, 515 dz. 2. Cz. , wś, tamże, gm. Imienin, 60 w. od Kobrynia, ze wsią Podrzecze ma 729 dz. 3. Cz. wś, pow. piński. Wspom, w aktach z w. XVI ob. Rewizya Puszcz. , 71, 73, 319. 4. Cz. , fol. i dobra nad rzką Jaźnicą, pow. dzisieński, 4 okr. pol. , gm. Czerniewicze. Własność Sielickich, następnie drogą spadku Kuszelowej, obecnie Bernowiczów. Cerkiew drewn. Parafia praw. dekan. dzisieńskiego, 1686 wiernych. Przy wsi na przestrzeni około 2 w. szereg kurhanów. Gmina obejmuje 38 miejscowości, 128 dm. włośc, 1548 mk. , włościan 551 dusz rew. , uwłaszczonych na 2584 dz. Nadto w gm. jest 2683 dz. większej posiadłości. 5. Cz. , wś, pow. oszmiański, gm. i dobra Łogumowicze 5 w. ; r. 1865 miała 58 dusz rewiz. Wchodziła w skład sstwa dudzkiego. 6. Cz. , wś, tamże, gm. i dobra Wiszniów; r. 1865 miała 40 dusz rewiz. 7. Cz. , wś, tamże, należała do dóbr Surwiliszki. Czerniewo, w XIII w. Czyrniewo r. 1578 Czierzniewo, wś, pow. płocki, par. Woźniki. W dok. z XIII w. podana śród posiadłości kapituły płockiej. W r. 1578 płaci od 17 łan. km. , 5 zagr. z rolą, 1 rzem. , wyrób piwa, młyn i wiatrak Czerniewo 1. wś i okolica, pow. brzeski, gub. grodz, , gm. i par. Wysokie Litewskie, 35 w. od Brześcia. Wś ma 159 dz. ; okolica Cz. Zabłocie, 98 dz. 2. Cz, fol. , tamże, należy do dóbr Rasna. W r. 1592 właścicielem Cz. drogą kupna był Jerzy Witanowski, podkomorzy brzeski, W r. 1597 zapisem majątek Cz. wraz z włościanami, oddaje synom Wawrzyńcowi, Piotrowi, Stanisławowi, Jerzemu i Eliaszowi. Jeszcze roku 1621 występują tu sukcesorowie podkomorzego Brzeskiego. Według spisów Ofiary z r. 1790 Cz. fol. dziedziczny W, Horbowskiego ze wsią t. n. ma dym, 19. Okolica Cz. posiada dymy okoliczne następującej szlachty Karol Czerniewski, Stanisław Nowicki, Antoni Moczulski, Antoni Czerniewski, Ludwik Czerniewski, Marcin Telafus, Anna Grochowska, Anna Czatowska, Bazyli Mioduszewski. Akta Podskarb. nr. 35, str. 42, 43. 3. Cz. , wś skarb. nad Drujką, pow. nowoaleksandrowski, gm. Słobódka 7 w. , 78 w. od mta pow. Czernięcin, wś, pow. krasnystawski. W r. 1564 ma kościół par. , 30 1 2 łan. km. , 3 zagr. , 5 kom. , 3 włóczęg. , 4 zagr. bez roli. Jan Zamojski nadal tę wieś dożywotnio Szymonowiczowi, który tu zapewne pisał swą Nais Purską i inne sielanki. W drugiej połowie w. XVIII probostwo w Cz. otrzymuje Stanisław Staszyc. Czernihówka, Czerniachówka 1. Mała, wś nad Norynią, pow. owrucki, gm. Hładkowicze, par. praw. Łaski 1 w. , 12 w. od Owrucza, 49 Czerniejowce Czerniejowce Czernihówka Czernięcin Czerniewo Czerniewicze Czerniew Czernietczyno Czernohoś Czerników Czerniki Czernijówka Czernihowska dm, 290 mk. Obecnie Ejsmontow. 2. Cz. Wielka, w dok. Czernichowce, wś nad Noryniem, pow. owrucki, gm. Hładkowicze, par. praw. Rakowszczyzna 3 w. ; 10 w. od Owrucza, 106 dm. , 595 mk. , cerkiew filialna z r. 1774. Podług rewizji zamku owruckiego z 1545 r. własność Iwana Filozofa. W r. 1571 własność monasteru Pustyńskiego w Kijowie, należy już 1728 r. do Fedora Szyszki Staweckiego, który płaci od 1 dym, 1 ogr. Do Staweckich należy jeszcze 1696 r. Czernihowska, os. , pow. owrucki, gm. Chrystynówka, 21 dm. , 130 mk. Czernijówka, wś, pow. nowogradwołyński gm. Miropol, par. praw. Żaborzyce, 44 w. od mta pow. , 14 dm. , 216 mk. Czerniki, okolica, pow. lidzki, gm. Lida 9 w. ; miała 9 dusz rew. należała do dóbr Ostrowo. Czerników, wś, pow. opatowski. Wspom. w dok. z r. 1328 K. W. n. 1088 śród włości biskupstwa lubuskiego. Część tej wsi należąca do klasztoru łysogórskiego, leżała w par. Opatów, druga, szlachecka w par. Strzyżowice. W r. 1578 w części szlach. Sobikurski i Jagniński płacą pobór od 14 os. , 5 łan. 3 zagr. . 1 kom. , 14 ubogich. Czerników, wś nad Bugiem, pow. włodzimierski, na pograniczu gub. lubelskiej, 17 w. na zchd. od Włodzimierza, gm. Chotiaczów, 46 dm, 523 mk. Własność Bernatowiczów, ks. Ostrogskich, obecnie Czackich. Czernikowo, wś, pow. lipnowski. W r. 1564 istnieje tu kościół par. zapewne założony przez bisk. płockich do których wieś należy We wsi siedzi 18 kmieci na całych łanach, 20 zagrod. , 2 cauponatores, krawiec, bania gorzałczana Wójt ma 3 łan. i 1 zagr. Płaca w ogóle 14 fl. 16 gr. Cz. minor Czernikówka ma 14 kmieci, 7 zagr. , karczmę, młyn. Dziedzicem jest Mikołaj Czerski. Płacą 8 i. , 2 gr. Paw. Mał. I 322. Czerniłowo, dobra, pow. mścisławski, od 1879 r. własność Zeraninych, 198 dz. Czernin, wś nad rzką Bałamutką, pow. taraszczański, gm. Juszkin Roh, st. poczt. Taraszcza 12 w. , 335 dm. , 1859 mk. , cerkiew, szkółka, młyn, 4 wiatraki. Czernin, wś nad jez. Opacznie al. Wielkim Perekopem, pow. osterski gub. czernihowskiej, gm. Żukin, 243 dm. , 1180 mk. , cerkiew. W r. 1550 należy do zamku osterskiego, 1581 r. do Skuminów, Tyszkiewiczów, którzy wnoszą od 8 osiadł. Po 1618 r. sprzedana monasterowi meCzernina, wś, pow. górski na Szląsku. Wspom. w dok. z r. 1310 i 1387. K. W. n. 932, 1866. Czerniów, Czernijów, Czerniew, wś, pow. włodzimierski, gm. Nowydwór 28 w. od Włodzimierza, 85 dm. , 491 mk. , cerkiew par. W r. 1537 kn. Andrzej Sanguszkowicz nabywa od Jakowickiego część jego w Cz i Mirkowie. W r. 1570 własność w części Micha a Działyńskiego, który z dóbr swych Rzewaski, Świniarzyn i części Cz. wnosi od 33 1 2 włók, 24 ogr. po 2 gr. , 11 dym. , 4 dworz. , z karczmy 12 gr. ; w części zaś Stanisława Demeńskiego, który z Suchej Woli i Cz. płaci od 4 włók i półdworz. 10 gr. W 1578 r. Chwiedora Działyńska płaci z Cz. od 2 dym. , 2 ogr. , oraz Mikołajowa Dąbrowska z 2 ogr. po 4 gr. , a w r. 1583 Hrehory Kolmowski z 1 dym. , 2 kom. Następnie ks. Ostrogskich, Czackich, Hulewiczów. Czerniowce. miasto. Huffnagl Karl Cz. Eine statistische Studie Oester. ungar. Revue 1895 t. 18. Czerniszki l. wś, pow. nowoaleksandrowski, gm. Krasnogórka 15 w. , 75 w. od mta pow. 2. Cz. , wś, tamże, gm. Opsa 3 w. , 53 w. od mta pow. 3. Cz. . zaśc, , pow. wiłkomierski, gm. Traszkuny 4. Cz. , zaśc. w dobrach Poszyrwineie, pow. wileński. Czerno, wś, pow. piotrkowski, gm, i par. Gorzkowice, ma 13 dm. , 187 mk. , 215 morg. Przy wsi os. Jasna górka, własnośc rządowa ma 5 morg. obszaru. Czernogriazie 1. fol. , pow. bychowski, od 1856 r. własność Siwakowych, 114 dz. . 2. Cz. , tamże, od 1682 r. własność Chmurowiczów, 125 dz. Czernohoda, jezioro, w pow. wieliskim, wypływa z niego rzka Jelimnia, pr. dopł. Dźwiny. Czernohoś, właściwie Czernohost, jezioro, w pow. wieliskim, gm. Krest, w dobrach Kowale. Czernohost 1. rzka, w pow. sieńskim, lewy dopł Dźwiny, wypływa z jez. Saro, płynie na płn. na przestrzeni 6 w. i pod wsią Budziłowa, na pograniczu pow. lepelskiego, ma ujście. 2. Cz. , jezioro, ob. Czernohoń. Czernohostje, wś, pow. sieński, gm. Ostrowno 15 w. , 32 dm. , 150 mk. Czernopol, dobra, pow. drysieński, 229 dz. własność KuszkieRejnholda Jegorewa. Czernowo i Cz. Male Bernowo, dwa jeziora, w pow. horodeckim. Dają początek rzce Czerniowce. Czernuja, al. Czernia, rzka, w pow. horodedeckim. lewy dopł. Oboli, bierze początek pod os. Miechowy, płynie ku płn. zchd. na przestrzeni 20 w. , brzegi wysokie urwiste. Czernysze 1. fol. dóbr Lubawicze, pow. orszański. 2. Cz. , wś, pow. wieliski, gm. Kazakowo. Czernysze, wś nad strum. Rudy, dopł. Rossawy, pow. kaniowski, gm. Pszeniczniki, st. . poczt. Kaniów 15 w. , 212 dm. , 1206 mk. , cerkiew drewn. z r. 1750, kaplica katol. par. Rzy Czernohoda Czernogriazie Czerno Czerniszki Czerniowce Czerniów Czernina Czernin Czerniłowo Czernikowo Czernihowska Czernysze Czernuja Czernowo Czernopol Czernohostje Czernohost Czernyż Czeromszyszki Czeronka Czeronki Czeropy Czersk Czerpinie Czerteń Czerstwiaty szczów, szkółka, 12 wiatraków. Pod wsią horodyszcze. W 1792 r. miała 40 dm. , 384 mk. W końcu zeszłego wieku kupił od ks. Stanisława Poniatowskiego, gen. v. Pohl, potem Stefanii Jankowskiej. Czernyż, 1. Czernysz, w dok. Czornyź, wś, pow. łucki, gm. Silno, 70 w. od Łucka, 121 dm. , 884 mk. , cerkiew. W 1583 r. należy do włości Czartoryskiej, ks. Michałowej Czartoryskiej, która wnosi od 7 dym. , 5 ogr. Następnie Wielhorskich, Piaskowskich, Grabowskich, Dmochowskich. 2 Cz. , chutor, tamże, gm. Osowa, 122 w. od Łucka, 12 dm. , 94 mk. Czeromszyszki, wś, pow. wileński, gm. Rzesza 12 w. .; miała 10 dusz rewiz. ; należała do dóbr Kuna. Czeronka, ob. t. I, 833 mylnie Czerony, dobra, pow. dzisieński, gm. Zaleś. Niegdyś Ciechanowieckich, potem Korsaków, obecnie Oskierków. Czeronki 1. wś, pow. dzisieński, gm. Ihumenowo 8 w; r. 1865 miała 71 dusz rewiz. . Należała do dóbr Iwańsk, 2. Cz. , wś, tamże, gm, Plissa 11 w. ; r. 1865 miała 22 dusz rew. , należała do dóbr Bohuszewicze. 3. Cz, , wś, tamże, gm. Postawy 4 w. ; r. 1865 miała 52 dusz rewiz. 4. Cz, wś, tamże, gm. i dobra skarb. Zaleś 7 w. ; r. 1865 miała 44 dusz rew. Czeropy, wś, pow. oszmiański, gm, Połoczany r. 1865 miała 25 dusz rewiz. , należała do dóbr Jachimowszczyzua. Czerpinie, fol. , pow. wiłkomierski, gm. Towiany. Czerpowody, wś nad Jatranią, pow. humański, gm, Posuchówka. st. poczt, Tarnówka gub. podolska, 22 w. od Humania, 189 dm. , 1919 mk. , cerkiew, szkółka, młyn. Obecnie suksesorów Stanisława Krzyżanowskiego. Czersk, w dok. Czirsko, r. 1577 Czersko, os. miejska. Starożytny gród kasztelański, nabiera znaczenia w czasie wypraw przeciw Jadźwingom w drugiej połowie w. XII. Gdy z odparciem Jadźwingów, zabezpieczeniem i urządzeniem obszarów na prawym brzegu Wisły kasztelania łukowska, Kock, Lublin, wzrośnie zaludnienie tych stron, Cz. stanie się centrem ziemi oddzielnej. Kasztelanię wspomina dok. z 1231 r. , kasztelana Miro akt z 1236 r. , wojewoda Albert zjawia się 1246 r, a archidyakonat czerski 1252 r. Cz. koncentruje życie polityczne i kościelne rozległego obszaru. W obrębie grodu istniała kaplica p. w. św. Piotra, przy której Konrad ks. mazow. utworzył kllegiatę złożoną, z kilku kanoników. Dok bez daty z końca w. XIII którym Jakób arcyb. gnieźn. zamienia swą. wieś Piotrowice na Brochów włość ecclesie et monasterii cyrnensis, odnosi się prawdopodobnie do Czerwińska nie do Czerska. K. W. n. 882. W dok. z r. 1350 ws pomniane są place area zw. Kościelisko, leżące pod zamkiem czerskim, a należące do wsi Biskupice. Być może, iż któryś z biskupów pozn. na obszarze tej wsi założył klasztor, który ubogie mając uposażenie upadł następnie wraz z miastem lub został przekształcony na kolegiatę K. W. n. 132, 599, 765, 822 1872. W mieście powstał r. 1244 oddzielny kościół par. p. w. Wniebow. N. P. Maryi i później kościołek św. Ducha ze szpitalem. Kościół zamkowy spłonął w końcu XVI w. i nie został odbudowany, kościół par. także znikł bez śladu. Obecny wzniesiono na innym miejscu za rządów pruskich. Kollegiatę przeniosł r. 1406 ks. Janusz do War szawy, której rozwój szybki w ciągu w. XIV wpłynął na upadek Cz. W r. 1577 Cz. jest ubogą mieściną. Szosu nie płaci na mocy dawnych przywilejów. Od 6 łan. miejs. , od rzemieślników różnych fi. 11 gr. 10, od bań gorzałczanych 3 fl. a od warów piwnych fl. 15 gr. 12. O dawnej ziemi czerskiej bogaty zbiór wiadomości mieści wstęp do dzieła Księga ziemi czerskiej Warszawa r. 1879. Wydana staraniem ks. T. Lubomirskiego. Czersk, wś i fol. , pow. brzeski, gub. grodz. , gm. Domaczewo, 37 i 45 w. od Brześcia. Wś ma 38 dm. , 395 mk. , cerkiew, szkoła, wraz z os. Rudnia 1624 dz. , fol. należy do dóbr Domaczewo. O 6 w. na zachód od wsi wzgórze piaszczyste, z którego wiatr wywiewa mnóstwo kości ludzkich. W cerkwi przechowały się sło wiańskie rękopisy ewangielii i apostołów, z napisami polskiemi i słowiańskiemi z w. XVI. Czersk, w dok. Czernsk, wś nad Stochodem, pow. kowelski, gm. Powursk, 40 w. od Kowla, 95 dm. , 593 mk. , kaplica kat. , młyn. W r. 1577 własność Siemiona, który wnosi od 5 dym. służeb. , 2 ogr. po 4 gr. , 4 ogr. po 2 gr, , od karczmy 12 gr. Obecnie Skompskich. Czerstwiaty, al. Fermowce, wś nad rz. Wydrycą, pow. lepelski, gm. Czerstwiaty, 35 w. od Lepla, 6 dm. , 46 mk. , zarząd gm. , szkoła, szpital. Gmina obejmuje 75 miejsc, 846 dm. włośc. obok 32 innych, 5974 mk włościan, uwłaszczonych na 9379 dz. Nadto w obrębie gminy jest 5066 dz. 1198 roli większej posiadłości, 983 dz. skarb. i 232 cerk. Czertajewo, Czartajewo, wś i dobra, pow. bielski, gub. grodz. , gm. i par. Siemiatycze, 42 w. od Bielska. Wś ma 386 dz. ; dobra, własność Ciecierskich, 1742 dz. 1029 lasu. Niegdyś należała do dóbr Sapieżyńskich. Na polach wsi groby kamienne. Czerteń, Czertenia, rzeczka w pow. mozyrskim, niegdyś granica od pow. owruckiego. Czerteż 1. urocz. przy wsi Broki, pow. kowelski. 2. Cz. , słoboda, pow. rówieński, gm. Meżyrycz, 5 dm. , 23 mk. Czertajewo Czerteż Czernyż Czerpowody Czerwiaki Czertieży Czertow las Czertowszczyzna Czerty Czerwiaczewo Czerwiatka Czerwień Czerwińce Czerwone Czerwona Czerwińsk Czertieży Czertieży, dawniej Szaroń, wś, pow. wieliski, gm. Makłoki. Czertow las, Czertolescy, Czartołescy, Czortolesy, , pow, żytomierski, ob. Puliny t. IX, 281. Czertowszczyzna, wś pow. klimowicki, gm. Nadziejkowicze, 41 dm. , 269 mk. Czerty 1. wś, pow. dzisieński, gm. Postawy 8 w. ; r. 1865 miała 55 dusz rewiz. 2. Cz. , wś i dobra, pow. wilejski, gm. Krasnosielc 4 w. . Wś miała 34 dusz rewiz. ; dobra należaly do Wysockich. Czerwiaczewo, zaśc. , pow. wilejski, gm. i dobra skarb. Miadzioł 10 w. ; miał 7 dusz rewiz. Czerwiaki, wś, pow. wilejski, gm. Chotenczyce 7 w. ; r. 1865 miała 32 dusz rewiz. w części do dóbr Łukawiec a 26 w części dóbr skarb. Kołaczewo. Czerwiatka, rzka, w pow. połockim, lewy dopływ Połoty. Bierze początek z jez. Czerwito, uchodzi w pobliżu jez. Diewiczki. Czerwień u Długosza Czyrwyen, stary gród, którego położenie nie daje sie bliżej oznaczyć, R. 985 Włodzimierz ks. ruski zamki polskie jako to Przemyśl, Czerwień i inne opanował. Bolesław Krzywousty popierając ks. Jarosława przeciw Włodzimierzowi ks. kijow, daje mu pomoc, z którą r. 1123 odbiera on Włodzimierzowi Beł z, Czerwień, Włodzimierz i inne zamki. Por. Czerwonagród t. I. Czerwińce, wś, pow. brzeski, gub. grodz. , gm. Łyszczyce, 94 dz. Czerwińsk w dok. z r. 1229 Czyrwyensko, os. miej. i klasztor nad Wisła, pow. płoński. Zapiski płockie Mon. Pol. III 119 podają, iż r. 1055 Aleksander bisk. płocki za czasów ks, Bolesława, założył tu kościół p. w. N. P. Maryi. Zapiski sochaczewskie odnoszą ten fakt do roku 1124. Chojnie uposażony i obdarzony przez książąt klasztor ten stał się głównem ogniskiem życia religijnego na Mazowszu. Kanonicy czerwińscy zakładają i obsługują pierwsze kaplice i kościoły paraf. w okolicy Warszawy i samej Warszawie kaplica św. Jerzego. Ztąd ks. Grzymisława w akcie swym nazywa Cz. mater ecclesia. W dok. z r. 1229 Grzymisława ks. polska ponawia nadanie klasztorowi w Cz. targowiska w Kochowie z karczmą i przeprawą przez Wisłę, tudzież kilku osadnikami i wolą nec non libertatem in eisdem, R. 1240 w Iłowie Konrad ks. maz. daje klasztorowi Borzęcin w zamian za Popey i Sluzow. R. 1243 Bolesław ks. mazow. daje klasztorowi Powielino. W osobnym akcie z 1244 r. wymienia książę imiona osadników i ich synów. Werner biskup chełmiński r. 1279 nadaje 40 dni odpustu tym, którzy odwiedzą klasztor i przyniosą pomoc braciom. Ulanow. Dok. kuj. maz. 291. 6, 292. 8, 293. 9, 298; 13. W końcu w. XIII aktem bez daty zamienia Jakób arcyb. gnieźn. swą wieś Piotrowice na wieś klasztorną Brochów. K. W. n. 882, wydawca mylnie odczytał cyrnensis za cyrvensis i odniósł akt do Czerska. Według uszkodzonej notatki w kalendarzu czerwińskim Mon. Pol. hist. II 946 r. 1328 większy kościół czerwiński uległ w trzeciej części pożarowi. W r. 1372 Stanisław biskup płocki civitatem nostram Czyrwyensko vulgariter nuncupatam przenosi z prawa polskiego na niemieckie, nadając wójtostwo Wanczosowi tamecznemu obywatelowi za 80 grzyw. krakowskich szerokich groszy praskich. Otrzymuje on 3 łany wolne, sądownictwo wyższe i niższe, 3 denar z kas sądowych i trzeci denar z czynszów od jatek rzeźniczych, bud piekarskich i szewckich. Mieszkańcy po 2 latach wolności dawać będą po 6 miar zboża z łanu i 4 skojce za dziesięcinę. Kod. maz. 83. W r. 1576 miasto płaci od 3 1 2 łan i 1 łanu wójt. fl. 3, szosu fl. 2, od 2 kuśnierza gr. 8, 2 krawc. gr, 8, szewc gr. 4, od 4 piekarzy 16 gr. , kowala gr. 4, 3 bań gorzałcz. gr. 12, 2 szynkarzy gr. 12, 5 młynów pływających fl. 2 gr. 12, czopowego. fl. 3 gr. 26. Ogółem fl. 29 gr. 14. Współcześnie poblizki Wyszogród płaci fl. 163 gr. 11. Wydawca Kod. Wielk. mylnie odnosi do tego Oz. wieś wymienioną w akcie uposażenia klasztoru w Mogilnie i będącą niewątpliwie osadą t. n. w pow. kwidzyńskim. Por. Kochów. Opis Cz. podał F. M. Sob. w Tyg. illustr. 1863 r. n. 181. Czerwińsk wś, pow. kwidzyński. Nadany klasztorowi w Mogilnie w XII w. K. W. n. 7. . Czerwona 1. chutor nad Sobem, pow. lipowiecki, gm. Baszów. 2. Cz, wś nad Kamionką, pow. wasylkowski, gm. , st. poczt. i dr. żel. Chwastów 8 w. par. praw. Polaniczyńce 1 w. , o 44 w. od Wasylkowa, 205 dz. , 850 mk. , szkółka, 2 wiatraki. Należy do dóbr skarb. Chwastów. 3. Cz, kol. żyd. nad rzką Ufa, tamże, 40 w. od Wasylkowa, 41 dz. , 705 mk. Czerwone, mstko nad rzką Pustochą dopł. Hujwy; pow. żytomierski, gm. Sołotwin, par. katol. , st. poczt. i dr. żel. Berdyczów 20 w. , st. dr. żel. Czarnorudka 15 w. ;, 45 w. od Żytomierza, 348 dz. , 2070 mk. , cerkiew murowana z r. 1877, na miejscu dawniejszej. W mstku zarzad gminy, szkoła od r. 1871, cukrownia, szpital fabryczny i apteka, główny zarząd klucza czerwońskiego sukcesorów Tereszczenki, obejmującego 19 folwarków, nabytych po roku 1863. Mstko osadzone zostało w 1624 r. przez Tyszkiewiczów. Zwane też Czerlana. W t, r. Antoni Tyszkiewicz, wwdzic brzeski, wnosi od 12u dym. rynk. , 30 ulicz. , 20 ubog. , 2 kół młyn. , 5 rzem. , 1 popa. W nowszych czasach własność Adolfa Grocholskiego, ożenionego z ks. Radziwiłłówną z Berdyczowa. Sprzedany Tereszczence, wraz ze zbiorem obrazów i pamiątkami rodzinnemi. Klucz czerwoński ma 11 folwarków w pow. żytomierbskim 16, 207 dz. i 8 w gub. kijowskiej. Czesnówka Czerwona Góra Czesnorie Czesnopol Czesniszki Cześników Czesniki Cześnie Czesnajcie Czesławin Czesławice Czeska Czesanka Czesańce Czerwony Dwór Czerwonopole Czerwonka Czerwone Oczko Czerwonce Czerwona wieś Czerwona niwa Czerwona góra Czestny Krest Czerwona góra, u Dług. Czerwona gora, wś, pow. opatowski. Własność biskupów lubuskich, w połowie w. XV ma 8 łan. km. 2 karczmy z rolą. 4 zagr. , daje dziesięcinę w połowie biskupom 8 grz. a w połowie prebendzie kieleckiej L. B. II 508. W r. 1578 ks. Ostrogski płaci tu od 6 os. , 8 łan. , 4 zagr. , 3 kom. ubogich, Ob. Momina. Czerwona niwa, wś, pow. błoński. W r 1398 Ziemowit ks. mazow. nadaje Piotrowi z Guzowa sołtystwo w Czerwonej niwie dla osadzenia jej na prawie chełmińskiem. Osadnicy otrzymują 16 lat wolności. Kod. maz. 125. W r. 1579 w części królewskiej jest 28 łan. km; , 14 zagr. , 12 kom. , 1 rzem. , 1 rzeźnik. Wójtostwo na 4 łany km. , 5 zagr. Dwa działy szlach. 4 1 2 łan. 1 zagr. Czerwona wieś, r. 1237 Rufa ecclesia, pow. kościański. Wspom. w dok. z r. 1237 i 1382 K. W. n. 205, 506. Jeszcze w reg. pob. z roku 1580 wieś nosi nazwę Czerwony kościół. Wedle Długosza, kościół par. p. w. św. Idziego miał założyć jakoby Piotr Dunin. Istniał już w r. 1237. Wzniesiony z cegły bez tynku nadał swa barwą nazwę osadzie. Wspominany w dok. z 1455 r. Dziedzicami wsi a zapewne i fundatorami kościoła byli Borkowie Gostyńscy. Księgi kościelne sięgają r. 1682. Czerwonce, wś, pow. dryzieński, par. Oświej, Czerwone Oczko, pow. trocki, ob. Oczko Czerwone. Czerwonka 1. wś i fol. , pow. sochaczewski, W r. 1870 ma 313 mk. 1861 morg. dwor. i 178 włośc. W r. 1579 część królew. 12 łan. km. , kasztel. łęczycki 3 1 2 łan. , Sierakowski 2 łany, dział Duranowskiej pod miastem 1 łan. Prócz tego 7 łan. szlachty zagonowej, nie mającej kmieci. W r. 1368 Ziemowit ks. mazow. zawiera układ z bisk. pozn. co do opłacania dziesięcin ze wsi Gz. , Wielkiej Woli, Powązek, Młocin i innych K. W. n. 1601. Wspominana jako wieś książęca w dok. z 1451 r. Kod. maz. 215. 2. Cz. wś i fol. , pow. węgrowski, gm. Ossowno, ma 38 dm. , 383 mk. , 1986 morg. obszaru. W roku 1563 wś królewska, ma kościół paraf. , 54 łan. km. , 3 łany wójt. , 2 rzeźn. , 2 przekupniów. Należy do ststwa liwskiego. 3. Cz, , wś, pow. makowski. W r. 1582 wś Cz. należy do par. Szelków. Golińscy płacą tu od 9 1 2 łan km. , 2 1 2 łan. pust. , 4 zagr. , 1 rzem. Kościół par. powstanie tu widocznie dopiero w w. XVII. Czerwonka 1. wś nad rzką b. n. , pow. sokólski, gm. Romanówka, 32 w. ód Sokółki, 70 dm. , 556 mk. , 1011 dz. 2 Cz. , wś, pow. dryzieński, par. Przydrujsk. Czerwonka, os. , pow. owrucki, gm. Sławeczna 12 w. , 50 w. od Owrucza, 32 dm. , 224 mk. , huta żelaza. CzerwonkaChatka, wś, pow. nowoaleksan drowski, gm, Dukszty 5 w. , 28 w. od mta pow. Czerwonopole, zaśc. , pow. święciański, gm. Święciany 9 w. ; miał 7 dusz rewiz. , należał do dóbr skarb. Szwinta. Czerwony Dwór 1. dwór, pow, oszmiański, gm. Bienice, pod Doubuciszkami, 1865 r. własność Talkowskich. 2. Cz. Dwór, dobra nad Wilią, pow. wileński, gm. Rzesza, 1865 r. własność Sienkiewiczów. O 3 w. od folw. na pr. brzegu Wilii, łańcuch wzgórków. W jednym z nich grota, szeroka 16 arsz. , długa 6, wysoka u wejścia 2 arsz. Czesańce, wś i dobra, pow, wiłkomierski, gm. Siesiki 8 w. , 25 w. od Wiłkomierza, własność Gintowtów, 160 dz. Czesanka, wś, pow. trocki, gm. Butrymańce 3 w. ; miała 24 dusz rewiz. , należała do dóbr Bołdzieje. Czeska, kol. , pow. nowogradwołyński, gm. Romanówka, 60 w. od mta pow. , 20 dm. , 186 mk. Częsławice, r. 1676 Czasławice, wś, pow. nowoaleksandryjski Puławy. W r. 1676 mają tu dział dominikanie lubelscy płacący od 29 dusz pogłówne. W trzech działach szlach. było 23 dworskich i 10 osób szlach. Czesławice, r. 1153 Gostislave wś, pow. wągrowiecki. Ob. Kaczkowo. Czesławin, kol. , pow. rówieński, gm. Tuczyn, 29 w. od Równego, 13 dm. , 126 mk. Czesnajcie, wś, pow. telszewski, gm. Olsiady 14 w. , 11 w. od Telsz. Cześnie, dwór, pow, telszewski, gm. Olsiady 14 w, , 11 w. od Telsz, własność Muwstwiłów, 29 dz. i Jacewiczów 30 dz. Czesniki, dawniej Czasniki, wś, pow. tomaszowski. W r. 1531 należą do par. Łabunie, mają 1 łan. ; r. 1578 Świętosław Lipski płaci tu od 6 łan. , 7 zagr, , 10 kom. Czesniki dawniej Czasnyky wś, pow. rohatyński. W r. 1515 mają 5 łan, warzącego piwo. pop daje gr. 15; r. 1578 wchodzą w skład dóbr Sieniawskich, mają 15 łan. , 2 zagr. , 4 kom. , 3 rzem. , 1 łan popa. Cześników, fol. , pow. gostyński, gm. Łąck, ma 78 mk. , 53 morg. Czesniszki, dobra, pow. szawelski, gm. Podubiś o 12 w. , o 26 w. od. Szawel. Czesnopol, wś nad Tykiczem Uhorskim i Siniuchą, pow. humański, gm. i st. poczt. Talne 18 w. , 53 w. od Humania, 89 dm. , 521 mk, cerkiew, szkółka, 3 młyny. Czesnorie, w dok. Czosnoru, wś nad rzką Czesnorką, pow. wieliski, gm. Uświat. W r. 1765 w ławnictwie czesnorskiem wójtowstwa zebestiańskiego w sstwie uświackiem. Ławnictwo czesnorskie obejmowało 20 wsi. Czesnówka, ob. Czosnówka. Czestny Krest, Czesny Krest, wś nad rz. Łubem, pow. włodzimierski, gm. Mikulicze, 12 w. od Włodzimierza, 38 dm. , 344 mk. , cerkiew. Około 1455 r. Jakób, syn Niemiry Wojna, ranny przez Aleksandra Łodziatę, oddaje w dożywocie Czetwertynówka Czetyrki żonie Maryi Stwołowieze, Żytany, Cz. Kr. , Bujanów, z warunkiem, żeby po jej śmierci wróciły do jego siostrzeńców Czartoryskich, dzieci kn. Michała i jego siostry Maryi, córki Niemiry Rezanowicza, ssty łuckiego. W 1577 r. przy Litowiżu ks. Michała Czartoryskiego, który płaci od 10 dym. na włók. , 4 ogr. W 1580 r. ks. Michał Czartoryjski, ssta żytomierski, i jego żona Zofia Chodkiewiczówna, zastawiają Cz. za 400 kop groszy Łazarowi Iwanickiemu, sędziemu grodz. włodzimierskiemu, który r. 1583 wnosi od 8 dym. , 2 ogr. , 3 ogr. i 1 popa. Ostatni z książąt Czartoryskich na Czartorysku i Litowiżu ks. Jerzy w 1598 r. nadaje Cz. kr. Kandy bie. Następnie Czackich, potem Żorżelow. Czestram, w dok. z r. 1139 Chezram, staro żytny gród, centr kasztelanii t. n, leżał w Wielkopolsce na obszarze dzisiejszej wsi Golejewko w pow. krobskim. Dotąd nosi tę nazwę starożytna baszta stojąca w tej wsi niedaleko kościoła. Kasztelania czestramska dawała dziesięciny arcyb. gnieźnieńskim i stad wymienia ją bulla z r. 1139, wyliczająca uposażenia arcybiskupstwa. W dok. z 1357 r. Oz. jest tylko drobną wsią kapituły gnieźnieńskiej, W reg. pob. pow. kościańskiego z r. 1580 podano parafią Czeszram a w liczbie wsi parafialnych Golejewo, Golejewko i Czeszram widocznie osadę kościelną. Ob. Golejewko t. II. Czeszczewiki, wś, pow. lidzki, gm. i dobra ks. DruckichLubeckich. Lack 6 w. ; miała 13 dusz rewiz. Czeszczewlany, wś i dobra, pow. grodzieński, gm. Hoża, 7 w. od Grodna. Wś ma 495 dz. ; dobra należą do monasteru borysohlebowskiego, mają 140 dz. Nadto kilku właścicieli ma 124 dz. Czeszejki 1. os. , pow. grodzieński, gm. Gornica, o 10 w. od Grodna. 2. Cz. , wś i okolica szlach. , pow. lidzki, gm. Myto dawniej Wawiorka. R. 1865 miały 20 dusz rewiz. , należały do dóbr skarb. Wasiliszki. 3. Cz. , wś, pow. oszmiański, gm. Traby; miała 24 dusz rewiz. , należała do dóbr Bokszyszki. Siady cmentarzyska. Czeszewo 1. wś, pow. wrzesiński. W roku 1257 Bolesław, ks. wielkopolski, uwolnił wś Cz. , należącą do komesa Janka, syna Alberta, od ciężarów książęcych. K. W. n. 364. Na początku XVI w. Oz. jest miastem należącem do Czeszewskich, posiada kościół par. murowany p. w. św. Andrzeja apost. , którego pleban występuje już w dok. z 1404 r. Obecny kościół pochodzi zapewne z w. XVI. Łaski, L. B. I 137 Reg. pob. pow. kcyńskiego z roku 1577 podają Cz. w liczbie wsi. Mieszkał tu w późniejszych latach swego życia znany myśliciel Karol Libelt. 2. Cz. , wś, pow. wągrowiecki. Wspom. w dok. z r. 1360. K. W. r. 1430. W r. 1577 istnieje kościół parafialny. R. 1579 wś ma w 2 działach 10 śladów, 19 zagr. , 4 kom. 3. Cz, ob. Cieszewo. Czeszniki, ob. Czesznikowo, chutor w dobrach Pieski, pow. Słonimski. Czeszulańce, wś, pow. nowoaleksandrowski, gm. Widze 10 w. , 44 w. od mta pow. Czeszuniszki, wś włośc. , pow. święciański. gm. Swięciany 5 w. ; miała 20 dusz rewiz. , należała do dóbr skarb. Mile. Czeszybiesy r. 1578 Czeczibyszi mtko, ob. Jezupol. W r. 1578 płaci szosu fl. 8, od 5 rzem. , 10 pług. , 2 włóczęg. , 2 pop. Wspomniane w dok. r. 1437 jako własność szlachecka. Czetachowa ob. Czatachowa. Czetki, wś włośc. , pow. dzisieński, gm. Jazno; miała 8 dusz rewiz. , należała do dóbr skarb. Kuryłowicze. Czetwernia, 1. wś, pow rohaczewski, gm. Rudnia Stara. 2. Cz. , wś, pow. wieliski, gra. Makłoki. R. 1765 podana w ławnictwie zadubrowskiem wójtowstwa sertejskiego. Czetwertnia, w dok. Czetwert, Ceczwierthina, wś nad Styrem, pow. łucki, gm. Trościaniec, 31 w. od Łucka, 154 dm. , 872 mk. , cerkiew, 2 młyny. Gniazdo ks. Czetwertyńskich, podług podania założona w XIV w. przez ks. Aleksandra Światopełkowicza. Pod koniec w. XVI przechodzi drogą wiana w dom ks. Zbaraskich. Reg. pob. z 1589 r. podają, że czopowe w mstku Cz. ks. wwdy bracławskiego Janusza Zbaraskiego, ożenionego z Anną Czetwertyńską, czyniło 20 flor. Po wygaśnięciu Zbaraskich Cz. wraca do Czetwertyńskich i obecnie jest własnością ks. Heliodora Czetwertyńskiego, posiadającego tu 2300 dz. 1340 lasu. 2. Cz. Nowa, pow. łucki, ob. Borowice. Czetwertynówka, w widłach Batoha i Batożka, wś, pow. hajsyński, gm. Ładyżyn na płd. wschd, , 517 dm. , 2679 mk. , cerkiew, szkoła. Założona przed r. 1629 przez Czetwertyńskich na gruncie, nabytym od Szaszkiewiczów. Czetwierć Mała, zaśc. , pow. święciański, gm. i dobra skarb. Jasiewo. Czetyrboki, w dok. Cztery Boki, wś nad błotnistym dopł. Chomoru, pow. zasławski, gm. Sulżyn, st. dr. żel. Szepietówka 20 w. , 16 w. od Zasławia, 220 dm. , 1303 mk. 73 katol. , 56 żyd. . Cerkiew drewn. z r. 1727, uposażona ziemią 63 dz. , z nadania ks. Janusza Sanguszki r. 1782; cerkiew cmentarna z r. 1868. We wsi szkoła od r. 1870, 2 wiatraki, młyn. W 1583 r. należała do ks. Michała Zasławskiego, który wnosi od 22 dym. , 5 ogr. , 3 ogr. , 1. komor. W 1589 r. zniszczona przez Tatarów. Czetyrki, Czotyrki, wś, pow. oszmiański, gm. i dobra skarb. Krewo 9 w. ; miała 29 dusz rewiz. Należały przed r. 1750 do dóbr Giejstuny. Czetyszki, Czatyszki, wś, pow. nowoaleksandrowski, gm. Ponedel 10 w. , 94 w. od mta pow. Należała do dóbr Ponedel. Czewel al. Józefin, wś, pow. kowalski, na po Czetyrboki Czestram Czetwertnia Czetwernia Czetki Czetachowa Czeszybiesy Czeszuniszki Czeszulańce Czeszniki Czeszejki Czeszczewlany Czeszczewiki Czestram Czewel Czetyszki Czmykos Czmoń Czmielów Czmiel Człuchów Człopy Człekówka Częstoniew Częstocice Częstochowa Częstoborowice Czewierniaki graniczu z pow. włodzimierskim, przy torze dr. i żel. , w pobliżu st. Krymno, gm. Siedliszcze, 36 w. od Kowla, 165 dm. , 886 mk. , cerkiew, szkoła, wiatrak. Wchodziła dawniej w skład sstwa kowelskiego. Czewierniaki, zaśc, pow. nowoaleksandrowski, gm. Rymszany 3 w. , 38 w. od mta pow. Częstoborowice, r. 1531 Cząstoborowicze, wś, pow. krasny Stawski. W r. 1531 istnieje tu już kościół parafialny. W dziale Stryjeńskiego podano 1 łan. km. R. 1676 Boglewski podsędek czerski daje pogłówne od 74 poddanych, 7 dwor. , 2 szlach. Częstochowa, miasto. Położona w pobliżu granicy od Szląska i górniczoprzemysłowej okolicy Dąbrowy i Sosnowca, przekształca się dziś w ognisko przemysłowe. Na obszarze miejskim i we wsiach przyległych powstało w ostatnich czasach kilkanaście znacznych fabryk a ludność miasta z przedmieściami dochodzi do 50. 000. Miasto dzisiejsze początek swój zawdzięcza targowisku powstałemu na obszarze wsi królewskiej t. n. podczas gdy na przyległej Jasnej górze, leżącej na obszarze Częstochówki dawnej, powstawał klasztor przy kościołku parafialnym. Po założeniu miasta pozostała część wsi przybrała nazwę Starej Częstochowy i takowa Władysław Jagiełło nadał na własność klasztorowi. W liczbie wsi, z których dziesięciny nadali biskupi krakowscy klasztorowi we Mstowie przed rokiem 1220 wymienione są Czanstochowa i Czanstochówka. Kod. mał. II, 27. Władysław król 1393 r. 25 list. w Krakowie nadaje klasztorowi na Jasnej górze, przy mieście królewskiem Częstochowie, wsi Stara Częstochowa, Krowodrza, Korabowa, Sarliowka, Elgota, część barci zw. idmiska Wydmiska nad rz. Żarnową, należących do kmieci Zakrzewa, pod Kłobuckiem wraz z kuźnicą żelaza i sadzawką. Dodaje też 4 grzyw. z czynszów mieszczan Częstochowy, dwie jatki rzeźnicze wolne, by z łoju mogli wyrabiać świece na swą potrzebę. Ludność tych wsi uwalnia od ciężarów i pozwala klasztorowi wytapiać rudę żelazną. Kod. dypl. pol. III 350. Długosz opowiada, iż pamięta jeszcze pierwotny kościół parafialny wzniesiony z bali sosnowych, przy którym po umieszczeniu w nim obrazu N. P. Maryi, podarowanego przez ks. Władysława Opolczyka, osadzono zakonników. Kościół ten pierwotny p. w. N. P. Maryi w Starej Częstochowie na Jasnej górze istniejący stał się następnie klasztornym a w mieście założonem na obszarze wsi królewskiej Częstochowy wzniesiono nowy kościół murowany p. w. św. Zygmunta, przy którym utworzono parafią. W r. 1581 miasto Cz. płaci szosu fl. 43 gr. 6, od łan. 8 miej. , od 1 1 2 łan. wójt. , od 2 kół młyn. , 8 kom. , 3 przekupek, 3 kramarzy, 7 szewców, 4 piekarek, 4 rzeźn. , 5 krawców, 2 prasołów, 3 kowali. Ogółem fi. 74 gr. 27. Przy mieście młyn zakupny o 4 koł. , dawał fl. 3 gr. 6. Wytworzona u stóp Jasnej góry osada na obszarze wsi Starej Częstochowy, otrzymała od czasu złączenia jej r. 1826 z miastem w jedną całość, nazwę Nowej Częstochowy. Dawne wójtostwo częstochowskie stanowi dziś folwark prywatny mający 227 morg. Do mieszczan należy dziś 3580 morg. ziemi 1800 m. ornej. W r. 1900 15 sierpnia w czasie odpustu spłonęła drewniana wielka wieża na kościele klasztornym. Częstochowski powiat w r. 1890 miał 133, 930 mk, z tego 106, 898 we wsiach i osadach miejskich i 27, 032 w mieście Częstochowie, w tem 123, 411 stałej ludności i 1 0, 519 niestałej 6, 224 w Częstochowie. Śród zapisanych do ksiąg stałej ludności z nieobecnemi w ilości 133, 967 było 338 prawosł. 255 w Czestoch. , 1254 prot. 230 w Częst. i 16, 149 żydów 7, 970 w Częst. . Powiat ten w r. 1880 obejmował lasów prywatnych nieurządzonych 15, 020 morg. , urządzonych 25, 168 morg. , zasianych po wycięciu 4, 644 m. , nie zadrzewionych 3, 850 m. , danych za serwituty włościanom 602 m. , dawnych włościańskich 917 m. , do osad miejskich należących 1, 664 m. , sadów dworskich 125 m. , sadów włościańskich 248 m. Częstocice, wś, pow. opatowski. W r. 1578 Mikołaj Radziwiłł płaci pobór od 14 osad, , 7 łan. , 7 zagr. , 4 kom. ubog. , 1 rzem. , 1 piekarza. Częstoniew r. 1576 Czestuniewo, wś, pow. grójecki. W r. 1578 ma 2 łany w 3 działach. Człekówka r. 1576 Człowiekówka, . wś, pow. nowomiński. W r. 1576 ma 4 łany km. Człopy, pow. łęczycki, ob. Szłapy. Człuchów, miasto w Prusach zachodnich. Według Taryfy kwarty z r. 1771 starostwo człuchowskie z miastami Chojnicą, Fridlandem i Człuchowem, trzyma Jan Borch podkom. kor. i płaci kwarty zł. 18, 238 gr. 18. Czmiel, słoboda, pow. nowogradwołyński, gm. Emilczyn, par. praw. Podłuby 12 w. ; 52 w. od mta pow. , 85 dm. , 465 mk. Należy do dóbr Emilczyn. Czmielów al. Czmielowa, pierwotna nazwa wsi Trostynka. Czmoń ob. Cmoń. Czmykos, wś, pow. włodzimierski, gm. Bereżce, 49 w. od Włodzimierza, 61 dm. , 427 mk. Czmyrówka 1. chutor pod Nowosielicą, pow. czehryński, gm. Subotów, 126 dm, , 315 mk. , wiatrak. 2. Cz. , wś nad rz. Kamionką i Rosią, pow. wasylkowski, gm. Truszki, par. praw. Fursy, st. poczt. i dr. żel. Białacerkiew 10 w. , 55 w. od Wasylkowa, 136 dm. , 803 mk. , kaplica, szkółka, młyn. Stanowi część wsi Fursy. Czobryno, wś, pow. oszmiański, gm. i dobra Lipniszki 2 w. ; r. 1865 miała 33 dusz rewiz. Czochy, wś, pow. bielski, gub. grodz. , gm. Orla, 21 w. od Bielska, 717 dz. Czochy Czmyrówka Czobryno Czołna Czołhany Czołhuzów Czołnice Czołnochowo Czołnowica Czoło Czołowice Czołowo Czołpin Czomsk Czopowicze Czorny Czorsztyn Czortowa Czosnówka Czosnowa Czubakowo Czubarowo Czubaryno Czubińce Czubówka Czekołdy, część wsi Zalesie w dawnej ziemi bielskiej. Czołhany, wś, pow. stryjski. Wieś królewska w dok. z 1371 r. Kod. mał. III 254. Czołhuzów, Czułhuzów ob. t. I, 867 Czołhazów, wś nad rz. Połtwą, pow. Ostrogski, gm. Semenów, 6 w. , par. katol. Teofipol o 8 w. , st. poczt. Jampol 8 w. , st. dr. żel. Krzywin 60 w. , 58 w. od Ostroga, 202 dm. , 1233 mk. Poprzednio z wsią Wołkowce miała 192 dm. , 1524 mk. praw. , 49 katol. i 12 żyd. Cerkiew drewn. z r. 1794; szkółka cerk. od 1862 r. . W 1563 r. własność ks. Janusza Zasławskiego. W 1583 r. wnosi z niej Jan Sławkowski od 10 dym. , 14 ogr. , 15 ogr. , 2 kół waln. , 1 folusz. , 1 popa. W ostatnich czasach Gogielów. Czołna 1. r. 1676 Czołny, wś, pow. lubelski. W r. 1676 podkomorzy lubelski płaci tu od 63 poddanych, 2. Cz. , wś, pow. nowoaleksandryjski Puławy. W r. 1676 ma 22 dusz a Wola Czołnowska 24 dusz. Czołnice, Czelnica, wś, pow. łucki, gm. Trościaniec, 21 w. od Łucka, 28 dm. , 153 mk. Niegdyś Charlęskich. Czołnochowo, wś, pow. słupecki. Włość bisk. lubuskich, w dok. z r. 1328 K. W. n. 1088. Czołnowica ob. t. I, 868 mylnie w pow. humańskim, wś nad stawem Świnorojka, pow. taraszczański, gm. Żywotów Stary, st. poczt. i par. kat. Tetyjów 16 w. , 88 w. od Taraszczy, 259 dm. , 1457 mk. , cerkiew drewn. z r. 1765, szkółka cerk, , 2 wiatraki. W 1726 r. wś należała do Karola Wyżyckiego, kaszt. wołyńskiego, r. 1784 własność Krasickiego, chorążego nadwor. litew. , potem zięcia jego Kajetana Kurzenieckiego, regenta litew. , który przyjmował tu Stanisława Augusta, jadącego do Tulczyna, następnie Aleksandra Pocieja. Od syna jego Teodora, r. 1824 kupił Paweł Stretowicz Meleniewski. Przed r. 1865 wś miała 2140 dz. Niedawno syn Leonarda Teofil Meleniewski pozbył sie tej posiadłości. Czoło, kol. , pow. prużański, gm. Masiewo, 22 dm. , 183 mk. , dom modl. ewang. , 439 dz. Czołowice, wieś czy targowisko, z poborem cła w okolicy Uścia solnego. Wspomniane w dok z r. 1363. Kod. mał. HI 160. Czołowo, wś, pow. szremski. W r. 1366 Władysław ks. kujawski na prośbę dziedzica wsi Mikołaja wznawia przywileje, nadane niegdyś tej wsi. K. W. n. 982, Czołpin, r. 1255 Schulpinum, r. 1262 Cholpino 1285 r. Schulpinum, wś, pow. nieszawski. Według dok. z r. 1262 biskup kujawski nadał dziesięciny z tej wsi szpitalowi św. Gotarda pod Włocławkiem. Por. Dobrcz. Ulanow. Dok. kuj. 201. 8, 218. 44. . W r. 1255 1285 zapewne, Hugo opat Morimundu, potwierdza układ między klasztorami cystersów polskich co do zrzeczenia się przez klasztor sulejowski Dobrowa wraz z Cz. i innemi wsiami na rzecz klasztoru w Byszewie i szpitala św. Gotharda Locum sancti Gothardi. W tymże roku wizytatorzy klasztorów do tego upoważnieni oddają cystersom sulejowskim Cz. wraz z dobrami klasztoru byszewskiego. ib. 2034. W r. 1557 Cz. wieś królew. należąca do ststwa radziejowskiego ma 9 łan. km. Czomsk al. Czumsk, r. 1564 Czambsk, wś, pow. rypiński. W r. 1564 siedzą tu Czambscy na kilku działkach. Mają 2 1 2 łan. 1 zagr. Czopowicze, wś, pow. radomyski, w pobliżu granicy owruckiego, gm. i st. poczt. Malin 13 w. , 45 w. od Radomyśla, 982 dm. , 5487 mk. , cerkiew z r. 1778, szkoła, 4 młyny, 7 wiatraków, 13, 740 dz. 176 dz. włośc. i 4, 088 dz. nieuż. . Własność większa należy do szlachty zagrodowej Czopowskich, Białoszyckich, Chodakowskich i Baranowskich. Wś otrzymała nazwę od Ignacego Czopa, który otrzymał ziemię za zasługi wojenne od Aleksandra i Zygmunta I. Potomkowie jego zyskali potwierdzenie praw od Zygmunta Aug. r. 1570 i Sobieskiego r. 1683. Czorny, wś, pow. dryzieński, par. Zabiały. Czorsztyn, wś, pow. nowotarski. W r. 1399 Władysław, król polski, pozwala Mikołajowi i Jakóbowi z Krakowa poszukiwać i dobywać w okolicach zamku Cz. lapidem agathem. K. W. n. 2010. Czortowa al. Czortówka, rzka, w pow. lityńskim, pod Biłanówką uchodzi do Teluchy. Czosnówka, Czesnówka, chutor, pow, włodzimierski, gm. Kisielin, 11 dm. , 69 mk. Własność Czackich. Czosnowa, wś, pow. oszmiański, gm. Naliboki 15 w. r. 1865 miała 68 dusz rewiz. Należała do Milewiczów. Pod wsią kurhan, Czubakowo, wś, pow. horecki, gm. Dubrowna o 4 w. . Czubarowo, wś, pow. wieliski, w tak zw. wieliskiej obodnicy. Czubaryno, wś, pow. dzisieński, gm. Jazno; miała 13 dusz rewiz. , należała do dóbr skarb. Pawłowicze. Czubińce, wś nad Rastawicą, pow. skwirski, na pograniczu pow. wasylkowskiego, gm. Czubińce, st. poczt. Skwira 12 w. , 160 dm. , 1119 mk. , cerkiew drewn. z r. 1724, szkółka cerk. , młyn walcowy i 2 wodne. Gmina obejmuje 12 miejscowości 8 siół i 4 wsi, 10, 906 mk. 102 katol. , 355 żydów i 16, 281 dz. 13, 726 roli, z czego 8034 dz. należy do posiadłości większej, 7705 do włościan, 380 do cerkwi. Wś należała dawniej do włości pawołockiej. Przed r. 1865 własność Abramowiczów. Czubówka, wś nad Taśminą, pow. czerkaski, gm. Prussy, par. praw. Dumińce, st. poczt. i dr. żel. Kamionka 27 w. , 37 w. od Czerkas, 28 dm. , 439 mk. , 3 wiatraki. Pod wsią monaster żabotyński św. Onufrego. Przed uwłaszczeniem wś miała 410 dzies. Należała do Ułaszynów Czokoldy Czudy Czubrowice Czuchiele Czudec Czudel Czudła Czudnia Czudnica Czudówka Czudwy Czubrowice Czudzin Czujki Czujnie Czujpiele Czukiszki Czukman Czuków w spadku po ojcu Marcinie, który Ja kupił roku 1804 od hr. Samojłowa. Obecnie ma tu Semeneńko 61 dz. Czubrowice, w dok. Czubrovicz, później Cz. szlacheckie, wś, pow. olkuski, par. Racławice. W dok. z 1337 r. Hanco scultetus de Cz. , r. 1380 Mirosław sołtys. W r. 1581 należy do zamku w Żarnowcu, ma łan, km. 11, sołt. 1, za. gr. 3, km. 5, rzem. 5, 1 4 łan. karcz. , kołodzieja, piekarki 3, rzeź. 1. W r. 1771 Jacek Barsztsch, ławnik krakow. płaci z tej wsi 413 zł. 13 gr. Czuchiele, Czuchile, w dok. Czechilowce, wś nad Słuczą, pow. starokonstantynowski, gm. i par. Bazalia 6 w. , 63 w. od mta pow. , 237 dm. , 1440 m. , szkółka. Własność Chomentowskich, mających 416 dz. W 1573 r. wś należała do Balcera Wilgi. Następnie w ordynacji ostrogskiej, r. 1753 dostała się Ignacemu Sapieże. Następnie Aksaków, potem Dominika Dziegciowskiego, deputata sędz. ziemsk. żytom. Czuchny 1. wś, pow. orszański, gm. Rudnia, 12 dm. , 75 mk. 2. Cz. , wś włośc, pow. oszmiański, gm. i dobra skarb. Krewo, r. 1865 miała 58 dusz rewiz. Wchodzi w skład sstwa krewskiego. Czuchów, wś, pow. konstantynowski, par. Rusków. W r. 1517 własność Rafała Raczko, starosty mielnickiego, który z dochodów z tej wsi uposaża kościół w Ruskowie. Czuchry, Czuhar, wś, pow. uszycki, 99 dm. , 580 mk. , cerkiew, młyn. Czuczwy, wś, pow. lidzki, gm. Lack 6 w. , miała 9 dusz rewiz. ; należała do dóbr Byczki. Czudańska Słobódka, wś, pow. czerykowski, gm. Dubrowica, 39 dm. , 254 mk. Czudany, wś, pow. czerykowski, gm. Dubrowica, 54 dm. , 375 mk. Czudary, wś, pow. poniewieski, gm. Podbirże 8 w. , 67 w. od Poniewieża. Czudec, mko, pow. rzeszowski. Zawiązkiem miasta był gród castrum, o którym wspomina dok. Kazimierza W. z r. 1354 w nadaniu miasta Rzeszowa Janowi ze Stożyszcz. W r. 1376 Woitco haeres de Czudec Kod. Mał. , III, 298. Ze wzmianki Długosza o praedium castrense widać, iż istniał tu zameczek, przy którym utworzyła się osada miejska z kościołem par. p. w. św. Marcina. Dziedzicami w XV w. są Strzeżowscy h. Olawa. Przy mieście były dwa młyny L. B. , II, 255. W r. 1536 miasto, własność Gabryela Strzeżowskiego, miało 67 mieszczan, mających domy lecz bez roli. Szos od domów i opłaty od rzeźników, szewców, piekarzy wynosiły grzyw. 25 gr, 16, był też zamek castrum, folwark, 3 stawy, młyn. Na przedmieściu było 16 mieszczan, mających role i dających grzyw. 13 gr, 36, owsa kor, 44. Pięć ról pustych. Do zamku czudeckiego należały wsi; Glinnik i Barycz. Miasto z tymi wsiami oceniono na 2, 700 grzyw. W r. 1581 szosu płaci miasto fl. 11 gr. 6, rzemieśln. 34, bań gorzałcz. 5, komom. 15 po 6 gr. , młyn o 2 kołach, folusz, 1 rzeźnik. Rzemieśln. 5 i 4 komor. opuściło miasto. Ogółem płacono fl. 37 gr. 29. Z przedmieścia Stan. Strzeżowski od 17 os. , 4 1 4 łan. , 5 zagr. , 6 kom. , 8 ubog. Czudel, w dok. Czudle, Czudło, wś nad Słuczą, pow. rówieński, gm. Wyry, st. poczt. Dąbrowica 34 w. , st. dr. żel. Sarny 11 w. , 115 w. od Równego, ma 170 dm. , 1, 207 mk. , cerkiew drewn. z r. 1870, młyn, wiatrak. W całej par. 146 dm. , 1, 127 mk. praw. , 3 katol. i 7 rodzin żydow. W 1577 r. należy do siół zamku stepańskiego ks. Konst. Ostrogskiego, który wnosi od 6 dym. półdworz. , 10 dym. na ćwierć. , 3 ogr. a w 1583 r. z 15 dym. , 3 ogr. , 2 kom. z bydłem oraz ks. Michałowa Czartoryska z 3 ogr. W 1753 r. dostała się ks. Józefowi Lubomirskiemu. Obecnie Baronów. Czudła, wś, pow. łucki, gm. Rafałówka, 105 w. od Łucka, 36 dm. , 274 mk. Czudnia, wś, pow. sieński, gm. Moszkany, 28 dm. , 140 mk. Czudnica, wś, pow. Ostrogski, gm. i par. praw. Hoszcza, 33 w. od Ostroga, 161 dm. , 505 mk. , kaplica katolicka. W 1570 r. z Woskodawami, Mniszynem, Witkowem i Włodzimierką własność Iwana Kierdeja Mniszyńskiego. W 1583 r. wnosi ztąd Iwan Kierdej Mylski z 2 dym. , 1 ogr. W nowszych czasach Krajewskich, przeszła potem w inne ręce. Czudówka, zaśc. , pow. trocki, gm. i dobra skarb. Międzyrzecz. Osadzony po r, 1865. Czudwy, wś nad Horyniem, pow. rówieński, gm. Doraźne, par. praw. Diuksin 8 w. , 29 w. od Równego, 53 dm. , 337 mk. Niegdyś ks. Ostrogskich, w nowszych czasach Pląskowskich. Czudy, fol, pow. kowieński, gm. Janowo 4 w. , 35 w. od Kowna; własność Monkiewiczów, 41 dzies. Czudzin, Czudin, wś, pow. radomyski, gm. Wyszewicze, st. poczt. Radomyśl 7 w. , 77 dm. , 372 mk. , cerkiew, szkółka, młyn, 630 dz. włośc. , 1, 487 dz. dwor. 1, 220 lasu Wierzbickich. Niegdyś należała do włości radomyskiej dóbrmonasteru pieczerskiego w Kijowie. W 1628 r. Piotr Mohiła wnosi ztąd od 2 dym. , 2 ogr. Czujki, wś, pow. dzisieński, gm. Łuck 14 w, , miała 13 dusz rewiz. ; należała do dóbr Borejkowo. Czujnie, dobra, pow. szawelski, gm. Popielany 10 w. , 32 w. od Szawel, własność Jakubowskich, z fol. Kiecyny 1, 300 dzies. Czujpiele, wś, pow. szawelski, gm. Kurszany 4 w. , 29 w. od Szawel. Czukiszki, wś, pow. kowieński, gm. Jaswojnie 13 w. , 45 w. od Kowna. Czukman, wś, ob. Sukmanie t. XI. Czuków, wś nad Bohem, pow. bracławski. Czuchny Czuchów Czuchry Czuczwy Czudańska Słobódka Czudany Czudary Czuryszki Czuryłowszczyzna Czuryłowo Czuryłowce Czuryłowa Czury Czurnosy Czurlony Czuwaszówka Czurków Czutele Czulańce Czurki Czulsk Czulice Czurhle Czurańce Czuraje Czuprynowo Czutejki Czuprynówka Czuprowa Czupira Czuman Czumsk Czumicze Czumboryszki Czułów Czułhuzów Czułady gm. Hrabowce, 141 dm. , 1, 094 mk, cerkiew, szkoła. Czulańce, wś, pow. wileński, gm. Malaty 8 w. ; miała 30 dusz rewiz. , należała do dóbr skarb. Czywile. Czulany ob t. I, 881, Czułańce, wś, pow. święciański, gm. Zabłociszki 6 w. ; miała 11 dusz rewiz. , należała do dóbr Bielany. Czulice, wś, pow. krakowski. W połowie XV w. posiadają kościół par. drewniany, p. w. św. Mikołaja, Dziedzicem był Jan Czulicki h. Czewnia. Wś miała 8 łan. km. , dających dziesięcinę do 12 grzyw. prebendzie gościckiej w Krakowie. Dwór z rolą, 4 karczmy z rolami, 6 zagr. , dawało dziesięcinę plebanowi miejscowemu wartości do 4 grz. L. B. . II, 40. Czulsk, dobra, pow. wileński, gm. Malaty; 1865 r. własność Powstańskich. Czułady, wś, pow. wiłkomierski, gm. Krupiszki 10 w. , 95 w. od Wiłkomierza. Czułhuzów, ob. Czołhuzów. Czułów, u Dług. Czulow magna i Czulowek parva, wś, pow, krakowski. Obie wsi w połowie XV w. należały do klasztoru tynieckiego. Cz. miał 16 łan. km. , 2 karczmy z rolą, 5 zagr. , Czułówek zaś 7 łan. km. , 1 karczma. Dziesięcinę pobierał klasztor L. B. , II, 134. Czumboryszki, zaśc. włośc, pow. wileński, gm. Rzesza 3 w. , miał 7 dusz rewiz. , należał do dóbr skarb. Kapituła. Czumicze, ob. Ciumicze. Czumsk, ob. Czomsk. Czuman, chutor przy Bruślinowie, pow. lityński. Czupira al. Czupiry, wś u źródeł rzki Nasta szki, pow. wasylkowski, gm. Jezierna, st. poczt. i dr. żel. Białacerkiew 26 w. , 71 w. od Wasylkowa, 172 dm. , 1, 821 mk. , cerkiew drewn. z r. 1745, szkółka, 11 wiatraków. Pomiędzy mieszkańcami połowa drobnej szlachty, śród nich około 100 katolików. Wś należała do Białocerkiewszczyzny. Czuprowa ob. t. I, 882, mylnie Czupowo, os. , pow. newelski, gm. Czuprowa, zarząd gm. Gmina obejmuje 114 miejscowości, mających 697 dm. włośc. obok 97 innych, 3, 922 mk. włościan, uwłaszczonych na 7, 879 dz. Nadto w obrębie gm. jest 5, 887 dz. 1, 178 roli, większej posiadłości. Czuprynówka, wś nad dopł. Desny, pow. berdyczowski, gm. i par praw. Przyłuka 4 w. , st. poczt. Turbów 5 w. , 64 w. od Berdyczowa. 52 dm. , 302 mk. , wiatrak. Obecnie Stefana Wolanika. Czuprynowo, wś i dobra, pow. sokolski, gm. Kruglany, 12 w. od Sokółki. Wś ma 200 dz. ; dobra, własność Sytinych, 392 dzies. Czuraje, wś, pow. słonimski, gm. Luszniewo. Czurańce 1. wś, pow. lidzki, gm. aleksandrowska, miała 12 dusz rewiz. ; należała do dóbr Rakliszki. 2. Cz. , wś, tamże, gm. Ejszyszki 14 w. , miała 7 dusz rewiz. ; należała do dóbr Kormaniszki. Czurhle, wś, pow. dryzieński, par. Oświej. Czurki, wś, pow. oszmiański, gm. i dobra Holszany 3 w. ; r. 1865 miała 57 dusz rewiz, W 1650 r. należała do dóbr Holszany. Czurków, ob. Curków. Czurlony ob. t. I, 882, Czurłoń, dobra, pow. święciański, gm. Wiszniów; 1865 r. własność Boczkowskich. Czurnosy, wś, pow. wieliski, gm. Wiaźmieny. Czury, wś, pow. poniewieski, gm. Nowemiasto 6 w. , 20 w. od Poniewieża. Czuryłowa 1. wś nad Dźwiną, pow. drysieński, gm. Suszki, par. Rosica, 22 dm. , 308 mk. , cerkiew filialna, przerobiona z kościołka, fundacyi Tomasza Łopacińskiego. W 1701 r. trzymali Cz. w zastawie od Aleksandra Sapiehy Tomasz i Elżbieta Rudominowie. W 1748 r. Elżbieta Rudominowa powtórnie Koszycowa, została spłaconą przez Antoniego Mirskiego. 2. Cz. , wś, tamże, należy do dóbr Sarya, Łopacińskich Czuryłowce, pow, uszycki, ob. Kuryłowce Murowane. Czuryłowo 1. wś i osada, pow. borecki, gm. Puhłaje 4 w. . Osada, dziedzictwo Pazdziejewych, wraz z Jakolewiczami ma 211 dzies. 2. Cz. , dobra, tamże. Od 1876 r. własność Baranowskich, wraz z Białołużjem 210 dzies. 3. Cz. al. Dworyszcze, wś i dobra, pow. orszański, gm. Mikulino 4 w. . Wś ma 25 dm. , 197 mk. ; dobra, dziedzictwo Łyszczyńskich, 1, 170 dz. 800 lasu, młyn, gorzelnia. 4. Cz. , os. , pow. horodecki, gm. Dubokra 12 w. , st. poczt. , gorzelnia, młyn. 5. Cz. , wś, pow. dzisieński, gm. Miory 8 w. ; miała 23 dusz rewiz. , należała do dóbr Nowydwór. Czuryłowszczyzna al. Czurłowszczyzna, dwór, pow. kobryński, gm. Zbirogi. Spadkobierców Kazimierza Kościuszki, z fol. Józefin 76 dz. Czuryszki, wś, pow. wiłkomierski, gm. Ołoty 11 w. , 65 w. od Wiłkomierza. Czuszki, wś, pow. orszański, gm. Lubawicze 7 w. Czuszów, w dok. Chussów, wś, pow. miechowski, par. Pałecznica. Mikołaj, ks opawski i starosta krakowski wieś Cz. w kasztelanii krakowskiej, własność Michała, kantora krakow. w r. 1295 uwalnia od rożnych ciężarów. Kod. kat krak. , I, 137. Czutejki, wś, pow. rossieński, gm. Botoki, 46 w. od Rossień. Czutele, dobra, pow. szawelski, gm. Szawlany 16 w. , 19 w. od Szawel, własność Cytowiczów, z fol. Mitkajcie, 380 dzies. Czuwaszówka, os. , pow. kamieniecki, gm. Bahowica 7 w. . Czulańce Czulany Czuszów Czuszki Czykin Czykówka Czyleje Czylejowo Czymbary Czymbaryszki Czynczuki Czynpuły Czypiany Czypiele Czypirce Czypiżyńce Czyple Czyranka Czyrany Czyrczyn Czyrele Czyrki Czyryno Czyrnowo Czyrniewo Czyrnielewo Czuwatowo Czyh pow. orszański, należy do Czuwatowo, fol. , dóbr Paszkowo. gm. Sow części w części Czużekowycie, wś, pow. wileński, leczniki 7 w. , miała 26 dusz rewiz. ; do dóbr Soleczniki Wielkie i 20 dusz do dóbr Karolinowo. Czużele, wś, pow. telszewski, gm. Korciany 10 w. , 46 w. od Telsz. Czwarte, wś, pow. nowogradwołyński, gm. Rohaczew, 38 w. od mta pow. , 25 dm. , 146 mk. Czwirki, wś, pow. prużański, gm. białowiesko aleksandrowska, 64 w. od Prużany, wraz z os Zanowicze, ma 634 dzies. Czybele, wś, pow. nowoaleksandrowski, gm. Poniemunek 5 w. , 68 w. od mta pow. Czyczewicze al. Czeczewicze, wś, pow bychowski, gm. Czehrynka 11 w. , 78 dm, 460 mk. Czyczyny, wś i dobra, pow. kowieński, gm. Janowo 8 w. , 23 w. od Kowna. Dobra należą do Botnikowych, 426 dzies. Czyczyrkozówka, wś nad rzką Kuzówką, pow. zwinogrodzki, gm. Stecówka, st. poczt. Kalihorka Mokra 22 w. , 12 w. od Zwinogródki, 265 dm. , 1, 306 mk. , cerkiew, szkółka cerk, 13 wiatraków. Czyczyry, dobra, pow. nowoaleksandrowski, gm. Antuzów 14 w. , 14 w. od mta pow. Statulewiczowie mają w Cz. i Duburajciach 110 dz. Czygi, zaśc, pow. poniewieski, gm. Birże 11 w. , 74 w. od Poniewieża. Czyh. ., ob. Czeh Czyharówka, ob, Czahrówka. Czyhary, ob. Czahary. Czyhyry, Czyhiry, wś nad rzką Krasną, pow. owrucki, gm. Iskorość, par. praw. Bechy 6 w. , 37 w. od Owrucza, 83 dm. , 513 mk. Należą około 1569 r. z Isajkowcami do Dołmatów Issajkowskich, 1613 r. do Żmijewskich h. Ślepowron, od 1618 do 1628 r. , wraz z Mohilowem i Isajkami do Trzeciaków. Czyhiryn, pow. prużański, ob. SiehniewiczeCzyhlaje, wś, pow. orszańśki, gm. Kochanowo 5 w. , 14 dm. , 104 mk. Czykałowicze, pow. rzeczycki. W 1545 r. własność Dedków Trypolskich, należy do obwodu czarnobylskiego. W 1581 r. Dedkowie płacą tu od 8 osad, 1 zagr. Czykin, wś i dobra, pow. kobryński, gm. Imienin, 43 w. od Kobrynia. Z wsiami Suboty i Kuryck, ma 383 dz. ; dobra, nadane przez skarb Ślesarewym, mają 278 dzies, Czykiszki, wś, pow. wileński, gm. Rzesza 10 w. , miała 8 dusz rewiz. ; należała do dóbr Kuna. Ob. Cikiszki. Czykówka, wś, pow. bychowski, gm. Dołhy Moch 4 w. , 24 dm. , 103 mk. , młyn. Czyleje, wś, pow. wilejski, gm. i dobra Monikowicze 6 w. , miała 27 dusz rewiz. Czylejowo, Czelejowo, wś i dobra, paw. brzeski gub. grodz. , gm. Motykały, 23 w. od Brześcia. Wś ma 97 dz. , dobra, z fol. Rakowica, własność Tołoczków, 423 dzies Czymbary, wś, pow. wileński, gm. Malaty, miała 13 dusz rewiz. , należała do dóbr Bijuciszki. Czymbaryszki, wś, pow. wileński, gm. Malaty 14 w. ; miała 10 dusz rewiz. , należała do dóbr skarb. Inturki. Czynczuki, wś włośc. , pow. święciański, gm. Swięciany 7 w. ; miała 25 dusz rewiz. , należała do dóbr skarb. Wójtowstwo Sudaty. Pod wsią nasyp ziemny, około 100 saż. dług. Czynpuły, fol. , pow. rzeżycki, przys. Stolarowszczyzny. Czypiany, wś, pow. poniewieski, gm. Czypiany, 45 w. od Poniewieża. Gmina obejmuje 127 miejscowości, 1, 257 dym. włośc, 15, 115 mk. włościan 4, 183 dusz rewiz. , uwłaszczonych na 23 652 dzies. Czypiele, też Czypiagi, wś, pow. nowoaleksandrowski, gm Skopiszki 3 w. , 74 w. od mta pow. Czypirce, wś, pow. nowoaleksandrowski, gm. Rakiszki 7 w. , 57 od mta pow. Czypiżyńce, Czepiżeńce, wś, pow. skwirski, gm. Babińce, par. praw. Kalenna 1 w. , st. poczt. Skwira 25 w. , 145 dm. , 754 mk. , szkółka młyn. Należała do dóbr Borszczahówka, dawniej Hańskich, potem Rzewuskich. Czyple, wś, pow. poniewieski, gm. Poniewież 18 w. . Czyranka, wś, pow. krzemieniecki, gm. i par. praw. Szumsk 1 w. . Czyrany, wś, pow. święciański, gm. Kiemieliszki 10 w. , miała 33 dusz rewiz. ; należała do dóbr Marguniszki. Czyrczyn al. Czyrczyno, wś i dobra, pow. orszański, cerkiew paraf. Dziedzictwo Brzostowskich, 2, 373 dz. 1, 500 lasu, 2 młyny. Czyrele 1. al. Sipowicze, dwór, pow. kowieński, gm. Kiejdany, własność Sipowiczów, 86 dz. 2. Cz. , zaśc włośc, pow. wileński, gm. Bystrzyca 14 w. . Należał do dóbr skarb. Dubno. Czyrki, zaśc i wś włośc, pow. wileński, gm. Muśniki. Zaśc miał 6 dusz. rewiz. ; należał do dóbr Sutkuszki; wś 15 dusz rewiz. ; należała do dóbr skarb. Kiernów. Czyrnielewo, wieś, w której według Długosza Władysław Herman miał założyć kościół, będzie to zapewne dzisiejsze Czerniejewo w pow. gnieźnieńskim. Jan pleban de Cirnow jest w r. 1284 kapelanem na dworze Przemysława ks. polskiego. Kod. Wielkop. , n. 549. Czyrniewo, ob. Czerniewo. Czyrnowo, zaśc. w dobrach Sarya, pow. drysieński. Czyryno, wś nad rzką Rossowinką, pow. Czuwatowo Czużekowycie Czużele Czwarte Czwirki Czybele Czyczewicze Czyczyny Czyczyrkozówka Czyczyry Czygi Czyharówka Czyhary Czyhyry Czyhiryn Czyhlaje Czykałowicze Czykiszki Czystobora Czystobór Czyste brzegi Czyste Czysta Łuża Czyst Czyślewo Czyrwiszki Czyryszki Czyżewo Czyżewniki Czyżewicze Czyżew Czyżeliszki horecki, gm. Swatoszyce. 40 dm. , 214 mk. , 2 cerkwie, dom przytułku. Czyryszki, zaśc. , pow. wileński, gm. Miekuny 25 w. ; miał 19 dusz rewiz należał do dobr skarb. Rubienka. Czyrwiszki, zaśc. , pow. wileński, gm. Bystrzyca 15 w. , 3 dusze rewiz. ; należy do dóbr Dubno. Czyślewo, wś włośc. , pow. święciański, gm. Swięciany 3 w. ; miała 23 dusz rewiz. , należała do dóbr skarb. Symoniszki. Czyst; dobra, pow. bychowski; dziedzictwo Komorskich, 536 dzies. Czysta Łuża, błoto, w pow. bychowskim, około wsi Kulszyce, Rabinówka i Robowicze, długie około 20 w. , szerokie do 3 w. , zajmuje 2, 860 dz. Porosłe mchem i łozina. Śród błota, pod wsią Kulszyce jezioro, z którego wypływa rzka Wirówka. Czyste al. Stojacze, jezioro, w pow. bychowskim, w pobliżu wsi Głuchy, zajmuje do 40 dz. Czyste brzegi, wś, ob. Wola batorska. Do r. 1350 należała do par. Igołomia, odtąd do Niepołomic Czystobór, kol. , pow. włodzimierski, gm. Kisielin. Czystobora, zaśc, pow. wileński, gm. Giedrojcie 18 w. ; miał 6 dusz rewiz. , należał do dóbr Dubniki. Czystohołówka, wś skarb, nad Prypecią, pow. radomyski, gm, i par. praw. Szepielicze 18 w. , st. poczt. Radomyśl 130 w. , 89 dm. , 881 mk. , 4 wiatraki, 1, 345 dzies. Czystowo, zaśc w dobrach Sarya, pow. drysieński. Czytakiele, fol. , pow. wiłkomierski, gm. Wieprze 5 w. . Czywas, zaśc. , pow. nowoaleksandrowski, gm. Rakiszki 13 w. . Czywile 1. wś, pow. nowoaleksandrowski, gm. Jużynty 6 w. . 2. Cz. , wś, pow. wileński, gm. Giedrojcie 7 w. ; miała 19 dusz rewiz. W 1865 r. własność Erdmanów. Czywy, wś, pow. poniewieski, gm. Stumbryszki 6 w. . Czyże 1. wś, pow. bielski gub. grodz. , gm. Kleniki, 15 w. od Bielska, 149 dm. , 789 mk. , cerkiew, szkoła, 1, 686 dz. W pobliżu dwa kurhany. W cerkwi przechowują sie oryginalne nadania Henryka Walezyusza z r. 1571, Michała Korybuta z 1670 r. , Jana Sobieskiego z 1676 r. i Augusta II. 2. Cz. , wś, pow. nowoaleksandrowski, gm. Rakiszki 20 w. . 3. Cz. , wś, pow. czauski, gm, Radoml, 12 dm. , 126 mk. Czyżeliszki, wś, pow. nowoaleksandrowski, gm. Smołwy 6 w. . Czyżemin 1. , w dok. Cesemino, wś, pow. łaski, ma 48 dm. , 416 mk, 878 morg. W r. 1251 w Kowalu, Kazimierz ks. łęczycki wieś C. zwraca Prandocie bisk. krakow. Kod. kat. krak. , I, 41. 2. Cz. , wś, pow. łódzki, ma 40 dm. , 373 mk. , 664 morg. Czyżew, ob. Czyżewo. Czyżewicze 1. wś i dobra, pow. brzeski gub. grodz. , gm, Wołczyn, 18 w. od Brześcia. Wś ma 264 dz. .; dobra, własność Zalewskich, z chutorem Krugliki 811 dz. 2. Cz. , wś, pow. słucki, gm. Starobin nie Pohost. 3. Cz. , dobra, pow. słucki, gm. Romanów, 26 w. od Słucka. Domańscy maja około 35 wł. Cerkiew par. ma 2 włóki. 4. Cz, wś, pow. wilejski, gm. Kurzeniec 7 w. ; r. 1865 miała 70 dusz rewiz. , należała do dóbr Kasuta. Czyżewniki, wś, pow. nowoaleksandrowski, gm. Krasnogórka 8 w. . Czyżewo 1. , w dok. . Ciżevo. wś, pow. koniński. Wspom. w dok. z r. 1234 i 1263. R. 1324 Władysław król polski, nadaje klasztorowi lądzkiemu miejsce dla budowy młyna na rzece Warcie i bierze pod opiekę włości klasztorne Cz. , Mycielin, Charzamlice i inne. K. W. , n. 160 i 1044. 2. Cz, w dok. Ceijssow, wś, pow. gostyński. Wieś książęca w dok. z r. 1441. Kod. Maz. , 205. W r. 1462 wieś książęca. W r. 1579 ma 18 łan. km. 2 wójtow. , 3 zagr. , 2 rzeźników, 1 rzem. Paw. , Maz. , 199. 3. Cz. , w dok. Cisow, wś, pow. ostrowski. W dok. z 1187 Cisow. .. cum ecclesia wspomniane jako własność kanoników płockich. Kod. dypl. poL, I, 14. W reg. pob. z 1578 Czizewo ecclesiastica ma 8 1 2 łan. , 4 zagr. , 1 rzeźn. Siedzi tu częściowa szlachta. Inne części Cz. są Cz. Rusz. , Cz. Sutki, Cz. Dmochy Morki. Czyżewszczyzna 1. wś i os. , pow. kobryński, gm. Oziaty, 16 w od Kobrynia. Wś ma 400 dz. ; os. 10 dz. 2. Cz. , wś, pow. nowoaleksandrowski, gm. Smołwy 6 w. . 3. Cz. , zaśc, pow. dzisieński, gm. Pohost Nowy 3 w. ; miał 3 dusze rewiz. , należał do dóbr skarb. Linkowszczyzna. 4. Cz. , zaśc, tamże, gm. Przebrodź 10 w. . Należał do dóbr skarb. Bielowce. 5. Cz. , wś, pow. wileński, gm. Worniany 7 w. ; miała 19 dusz rewiz. , należała do dóbr Babinki. Czyżów 1. wś, pow. sandomierski. W połowie XV w. istnieje tu kościół par. murowany z wapienia, p. w. WW. Św, założony przez Michała z Bogumilic, kaszt. sandom. h. Półkoza. Dziedzicem wsi był za Długosza, Jan Czyżowski h. Półkoza; Wieś miała 24 łan. km. i 5 karczem. Dziesięcinę, wartości do 20 grz. pobierał scholastyk sandomierski. L. B. , II, 494. 2. Cz. , u Długosza Czyzow, niekiedy Cisow, wś, pow. opatowski. W połowie XV w. należy do par. Bardo, ma 7 łan. km. , 2 sołtysie. Dziedzic Mikołaj Kurozwęcki h. Róża. L. B. , I, 454. W r. 1579 wś Czyszow w par. Potok, własność bisk. krakow. , ma 10 os. , 2 1 2 łan. , 1 zagr. , 3 ubog. 3. Cz. , u Dług. Czizow, wś, pow. stopnicki. W połowie XV w. siedzą tu Ogonowie h. Róża. Czyżów Czyżemin Czyżewszczyzna Czyryszki Czyże Czywy Czywile Czywas Czytakiele Czystowo Czystohołówka Czyżyszki Czyżyny Czyżyki Czyżuny Czyżówka Czyżowice Czyżów Łany km. dają dziesięcinę plebanowi w Kargowie; wieś należy do par. w Stopnicy. L. B. , II, 443. W r. 1579 wojew. krakow. płaci tu od 15 osad, 7 1 2. , 3 zagr. , 3 ubog. Czyżów 1. , w dok. Cissow, u Dług. Czyrzow, wś, pow. wielicki, par. Brzezie. Wspomniany w dok. z r. 1254 w wyliczeniu uposażeń klasztoru szczyrzyckiego, Kod. Małop. , I, 45. Dziesięcinę w XV w. dawały tu dwa fol. szlach kościołowi św. Jakóba na Kazimierzu krakowskim. L. B. , II, 22. W r. 1581 wś Czerzow ma w 2 działach 3 półłanki km, , 3 zagr. , 1 kom. , 1 dudę. 2. Cz. , wś, pow. dąbrowski. W połowie XV w. własność Stan. Ligęzy; miała 6 łan, km. i karczmo. Dziesięcina pobierał dziekan krakowski. L. B. , II, 407. W r. 1579 Mikołaj Ligęza kaszt. wiślicki płaci tu od 6 os. , 4 łan. , 1 kom. , 3 ubog. Czyżowice, u Dług. Czisowycze, wś, pow. pińczowski. W połowie XV w. dziedzic Jan Młodziejowski h. Stary koń. Dziesięcine z łan. km. , karczm i zagr. , pobiera biskup krakow. Fol. dawał plebanowi w Bejscach. L. B. , 411. Czyżówka, ob. Cisówka. Czyżówka 1. urocz. , pow. grodzieński, gm. Sobolany, 37 w. od Grodna. 2. Cz. , zaśc. , pow. wiłkomierski, gm. Kupiszki 8 w. . Czyżówka 1. wś, pow. zwinogródzki, gm. Czyżowka, st. poczt. Łysianka 18 w. , 20 w. od Zwinogródki, 381 dm. , 2, 197 mk. , cerkiew par. , szkółka cerk. , 18 wiatraków. Gmina obejmuje 7 miejscowości 1 mstko, 4 sioła, 2 wsi, 13, 696 mk. 47 katol. , 2, 411 żydów i 11, 456 dz, , z czego 5, 060 dz. własności większej, 6, 097 włościan. 2. Cz. , wś nad Słuczą, pow. nowogradwołyński, gm. Romanówka, par. praw. Żadkówka 5 w. , 8 w. od mta pow. , 106 dm. , 604 mk. Własność niegdyś ks. Ostrogskich, od 1753 r. ks. Lubomirskich, obecnie należy do klucza nowozwiahelskiego. 3. Cz. , wś, pow. zasławski, gm. Michnowo 7 w. , st. poczt. Zasław 15 w. , st. dr. żel. Szepietówka 38 w. , 141 dm. , 757 mk. Poprzednio, ze wsią Zakrużce 1 w. , miała 120 dm. , 980 mk. praw. , 36 katol. , 50 żydów. Cerkiew drewn. z r. 1737. Cerkiew filialna we wsi Pilki 2 w. . We wsi szkółka, mydlarnia. Własność ks. Sanguszków w kluczu białogródeckim. Podług podania osadzona przez Czyża, który osiedliwszy sie w dolinie otoczonej górami, założył tu wielka pasiekę. Czyżuny 1. okolica, pow. kowieński, gm. Ejragoła 2 w. , 58 w. od Kowna. Mają tu Buszyńscy 110 dzies. ; Radwiłowiczowie 73 dzies. 2. Cz. , wś, pow. nowoaleksandrowski, gm. Rymszany 4 w. . 3. Cz, wś włośc. , pow. trocki, gm. aleksandrowska dawniej Oława, r. 1865 miała 51 dusz rewiz. , należała do dóbr skarb. Daugi. 4. Cz. , wś, tamże, gm. Olkieniki; miała 76 dusz rewiz. pow. bielski gub. grodz. . 27 w. od Bielska, 784 dz. Borki, 40 w. Czyżyki 1. wś, gm. Brzozowo Nowe, 2. Cz. , os. , pow. Słonimski, gm. od Słonima, 34 dzies. Czyżyny, właściwie Cyrzyny, w dok. Cyrzin i Cyrino, wś, pow. krakowski, par. Mogiła. W r. 1217 Leszek ks. polski nadaje klasztorowi miechowskiemu karczmę we wsi Cyrzyny. Kod, Mał. , II, 26. Wymienione też w dok. z 1355 r. W połowie XV w. własność klasztoru w Mogile, który od 7 łan. i 2 karczem pobiera dziesięcinę wartości do 8 grzyw. L. B. , II, 34. Czyżyków, wś, pow. lwowski, Wspom. w dok. z r. 1441. W r. 1578 Iwan Czołhański płaci tu od 4 łan. , 2 zagr. , 1 popa. Czyżyszki 1. wś, pow. poniewieski, gm. Pompiany 14 w. , 31 w. od Poniewieża. 2, Cz. , dwór, tamże, gm. Czypiany 10 w. , 61 w. od Poniewieża. 3. Cz. , wś i dwór, pow. wiłkomierski, gm. Wiżuny 7 w. , 84 w. od Wiłkomierza. 4. Cz. , wś, pow. oszmiański, gm, Kucewicze 7 w. ; miała 23 dusz rewiz. , należała do dóbr Ponara. 5. Cz. , wś, pow. święciański, gm. Zabłociszki 1 w. , z zaśc. Wilejkówka miała 27 dusz rewiz. , należała do dóbr Cejkinie. 6. Cz, wś, tamże, z zaśc. Pieciule; miała 23 dusz rewiz. , należała do dóbr Spenkowszczyzna. 7. Cz. , zaśc, pow. wileński, gm. Niemenczyn 9 w. ; miał 8 dusz rewiz. , należał do dóbr skarb. Giejany. Czyżów Czyżyków Dabszany Dabinta Dabrolis Dabszyszki Dabule Dabuż Dacaryszki Dachnów Dachnówka Dachny Dachowa Dachówka Dachtalia Dacie Dacienie Daciszki Daciuny Daćki D. Dabinta al. Dabinty, wś, pow. trocki, gm. Kronie; r. 1865 miała 38 dusz rewiz. Dabrolis, zaśc, pow. szawelski, gm. Gruździe 8 w. , 24 w. od Szawel. Dabszany, Dobszany, wś i dobra, pow. poniewieski, gm. Smilgie 7 w. , 24 i 30 w. od Poniewieża. Gosiewiczowie maja tu 40 dz. ; Pereszczakowie 160 dz. Dobra należą do dóbr Aukszte. Własność niegdyś Berków, nabyte około r. 1600 przez Łopacińskich; Łopacińskiego, sędz. grodzkiego upickiego. Dziś kilku właścicieli. Dabszyszki, zaśc, pow. wiłkomierski, gm. Androniszki 12 w. , 54 w. od Wiłkomierza. Dabule, wś, pow. telszewski, gm. Wornie 4 w. , 34 w. od Telsz. Dabuż al. Dabuża wś, pow. bychowski, gm. Osowiec Cerkiewny 16 w. , 44 dm. , 224 mk. Dacaryszki, zaśc. , pow. nowoaleksandrowski, gm. Rakiszki 18 w. , 49 w. od mta pow. Dachnów, wś, pow. cieszanowski. W r. 1531 należy do par. rz. katol. w Lubaczowie. Cerkiew we wsi opustoszała. W trzech działach jest 6 1 4 łan. W r. 1565 wś ta należąca do Oleszyc, włośc królewska w ststwie lubaczowskim, zostawała w dzierżawie Stan. Ostroroga kaszt. międzyrzeckiego. Miała 32 kmieci na półłankach, wójta. Pop dawał czynszu fl. 2, karczmarzów 2 po fl. 5, zagrod. 8 po gr. 12. bartników 8 dają miodu 25 kunników i 8 mis. Ze stawów 4 rocznie fl. 20, z folwarku za zboże fl. 285. Ogółem fl. 392 gr. 12. Dachnówka 1. wś, pow. czerkaski, gm. Dachnówka, st. poczt. Czerkasy 7 w. , 260 dm. , 1, 680 mk. , cerkiew, szkółka, olejarnia, 2 młyny, 3 wiatraki. Gmina obejmuje 4 miejscowości 2 sioła i 2 wsi, ma 5, 733 mk. 62 żydów i 4, 387 dz. , z czego 4, 311 dz. należy do włościan i 76 do cerkwi. 2. D. Kalityniecka, wś, pow. proskurowski, okr. pol. i st. poczt. Fulsztyn 18 w. , gm. Kuźmin 4 w. , par. Kumanów, 43 w. od Proskurowa, 67 dm. , 354 mk. , 140 dz. dwor. 3. D. Niemierzyniecka, wś niedaleko źródeł rz. Skwili Kwiły, tamże, okr pol. i st. poczt. Satanów 18 w. , gm. Sarnów 11 w. , par. Kumanów, 39 w. od Proskurowa, ma 72 dm. , 476 mk. Należy do Pleśniewiczów i Załuski, 478 dzies. Dachny, wś i dwór, pow. oszmiański, gm. Krewo 5 w. . Wś miała 10 dusz rewiz. ; dwór należał do Ziemackich. Niegdyś D. miały kilka części Rymteniszki, Daszkowszczyzna, Ostejkowszczyzna i Łukaszowszczyzna. Należały w XVI w. do Daszkowiczów, Rymteniów i Dachnowiczów. Od Daszkowiczów w 1683 r. nabyli Kamińscy, którzy od 1774 r. władali cała majętnością. Dachowa al. Dochowa, r. 1578 Dochawa, wś, pow. sochaczewski. W r. 1579 miała 5 łan. os. i 8 ze sołtysimi, pustych po pożarze r. 1578. Dachówka, urocz. , pow. Winnicki, gm. Pików. Dachtalia, wś nad Uszycą, pow. jampolski, gm. Klembówka, 188 dm. , 1, 026 mk. , cerkiew. Dacie, wś, pow. telszewski, gm. Siady 6 w. , 24 w. od Telsz. Dacienie, Datenie, wś włośc. , pow. święciański, gm. Kukuciszki 10 w. ; miała 6 dusz rewiz. , należała do dóbr skarb. Inturki. Daciszki, wś, pow. nowoaleksandrowski, gm. Widze 4 w. , 48 w. od mta pow. Daciuny, wś i zaśc, pow. wileński, gm. Szyrwinty 7 w. . Wś miała 17 dusz rewiz. , należała do dóbr Dejlidziany; zaśc 3 dusz rewiz. , należał do dóbr Poszyrwińcie. Daćki 1. wś nad Sokawicą, pow. kaniowski, gm. Taraszcza, st. poczt. Korsuń 10 w. , 60 w. od Kaniowa, 241 dm. , 1, 361 mk. , cerkiew, szkółka, 2 wiatraki. Wymieniona r. 1646 z Buczanówką i Małemi Brankami, jako należąca do sstwa zwinogrodzkiego. 2. D. , wś, pow. Dabinta Dajniszki Dajnowo Dajryszki Dakcie Daki Dakiele Dakniszki Daczuny Daczuny Dalanowo Dalechowy Dalecie Dalejów Daleka Niwa Dagi Dalekie Daleszyce Daleszyn Dalewo Dalików Daliowa Dagdo żytomierski, gm. Piatka, par. praw. Babuszki 2 w. . W spisie miejscowości niepodana. Daczuny, wś, pow. nowoaleksandrowski, gm. Abele 3 w. , 42 w. od mta pow. Dagda, łotew. Daugdas, mstko i wś, pow. dźwiński dyneburski, gm. i par. katol. Dagda, 78 w. od Dźwińska, zarząd gm, kościół par. katol. , 2 domy modl. żyd. , zarząd okr. pol. , cegielnia, piec wapienny, 39 sklepów. Gmina obejmuje 55 miejscowości, 760 dm. włośc. obok 164 innych, 5, 649 mk. włościan, uwłaszczonych na 6, 883 dz. Nadto w gm. jest 8, 322 dz. większej posiadłości. Dagdo, jezioro, w pow. dźwińskim dyneburskim, połączone odpływem, długim na 6 w. z jez. Osuń, dającym początek rzce Osunicy, praw. dopł. Saryanki. Dagi 1. wś, pow. telszewski, gm. Siady 5 w. , 28 w. od Telsz. 2 D. , fol. , pow. wiłkomierski, gm. Kowarsk, 16 w. od Wiłkomierza. 3. D. , zaśc, tamże, gm. Wojtkuszki 14 w. , 18 w. od Wiłkomierza. Dagielinia, fol. , dóbr Borkłojnie, pow. poniewieski. Dagiełajcie, dwór, pow. kowieński, gm. Betygoła 4 w. , 72 w. od Kowna. Dagiszki, dwór, pow. poniewieski, gm Birże 8 w. , 84 w. od Poniewieża. Daguże, Doguże, dobra, pow. kowieński, gm. Wilkija 6 w. , 26 w. od Kowna. Dajczuny, wś i os. , pow. poniewieski, gm. Kibury 8 w. , 56 w. od Poniewieża. Dajniszki 1. zaśc. , pow. telszewski, gm. Wornie 19 w. , 49 w. od Telsz. 2. D. , zaśc. , pow. wiłkomierski 6 w. , 41 w. od Wiłkomierza. Daj nówka 1. wś, pow. trocki, gm. Żyżmory 11 w. ; miała 37 dusz rewiz. , należała do dóbr Żuchorany. 2. D. , wś włośc. , tamże, 6 w. od Żyżmor; miała 53 dusz rewiz. , należała do dóbr skarb. Strawieniki. 3. D, wś, pow. wileński, gm. Soleczniki 13 w. ; r. 1865 miała 37 dusz rewiz. , należała do dóbr Stoki. Ślady cmentarzyska. Dajnowo 1. zaśc. , pow. trocki, gm. Orany. W pobliżu osady mogiły. 2. D. , wś włośc, pow. wileński, gm. Ilino 8 w. ; r. 1865 miała 68 dusz rewiz. , należała do dóbr skarb. Haraburdziszki. Dajryszki, fol. , pow. kowieński, gm. Kiejdany 13 w. ; 59 w. od Kowna. Dakcie, wś, pow. szawelski, gm. Ligamy 2 w. , 20 w. od Szawel. Daki, wś, pow. kowieński, gm. Aleksandrowska Słoboda 10 w. , 40 w. od Kowna. Dakiele 1. , w spisie Daki, dwór, pow. kowieński, gm. Wilkija 9 w. , 30 w. od Kowna, własność Milewiczów i Szukiewiczów, którzy w D. i Wincentowie mają 30 dz. , Jankowscy 20 dz. 2. D. , wś, tamże, 10 w. od Wilkii, 42 w. od Kowna. Dakniszki, dobra, pow. szawelski, gm. Skiemie 10 w. , 49 od Szawel, Dąbrowskich 80 dz. Dalanowo, r. 1567 Dalyenowo, wś, pow. płoński. W r. 1567 Dalyenowo i D. małe w par. Płońsk, miały 7 1 2 włók w 7 częściach, 6 ogr. Dalechowy, wś, pow. jędrzejowski. W połowie XV w. dziedzic Korzeński h. Strzemię. Dziesięcino do 10 grz. pobiera pleban w Imielnie. L. B. , II, 68. Dalecie, wś, pow. nowoaleksandrowski, gm. Czadosy 4 w. , 74 w. od mta pow. Dalejów, ob. Delejów. Daleka Niwa, wś, pow. czauski, gm. Radoml 8 w. . Dalekie, wś, pow. dzisieński, gm. Bohiń 8 w. , par. katol. Ikaźń; miała 53 dusz rewiz. Daleszyce, os. miej. , pow. kielecki. Kilian, kapelan de Dalesevic uczestniczy w wiecu z r. 1224. Kod. kat. krak. , I, 19. Bawi tu król Kazimierz w r. 1362. K. W. , n. 1484. . W połowie w. XV własność bisk. krak. , ma kościół par. murowany z kamienia de petra p. w. św. Michała Arch. We wsi jest 5 łan. km. , 2 karczmy plebana 3 grz. czynszu. W r. 1540 były 3 łany km. , 1 karczma biskupia, druga plebana, młyn i staw. W skład parafii wchodziły tylko wsi biskupie. Daleszyn, wś nad Obrą, pow. szremski. W r. 1300 Mikołaj wojew, kaliski zamienia swój brzeg Obry i młyn zw. Daleszyno na obszar klasztorny zw. Szczodrochowo. K. W. , n. 834. Dalewo, wś, pow. kościański. W r. 1243 Bogufał, bisk. pozn. , nadaje dziesięcinę z D. i innych wsi klasztorowi w Lubiniu. R. 1258 Bolesław, ks. wielkop. potwierdza te nadania. R. 1277 uwolnione od ciężarów i opłat przez Przemysława II. K. W. , n. 241, 469. Zapewne opaci założyli tu parafię. O kościele pierwsza wzmianka r. 1446. Nowy murowany wznieśli opaci lubińscy około r. 1603. Poświęcono go r. 1623 p. w. św. Stanisława i Wojciecha. Księgi kościelne zaczynają się od r. 1608. Była też i szkoła. Dalików, wś, pow. łęczycki. Kościół par. p. w. św. Mateusza istniał już zapewne w XV w. We wsi siedzieli Sarnowscy h. Jastrzębiec Obecny kościół drewniany pochodzi zapewne z w. XVII. W r. 1849 przybudowano kaplicę murowaną św. Mateusza. Cały kościół restaurowano r. 1865. Na cmentarzu, na miejscu starożytnej kapliczki św. Ducha wystawiono r. 1867 kościołek murowany. Łaski, L. B. , II, 375 i przyp. . Daliowa, r. 1589 Daliejowa, wś, paw. sanocki. Włość bisk. przemyskich, nadana r. 1434. W r. 1589 ma 4 1 2 łan. , 6 kom. , młyn, pop. Dalków, wś, pow. łódzki. W dok. z r. 1250 śród włości bisk. kujawskich, podana piscatorum sors in Dalcovo. Ulanow. Dok. Kuj. , 187, 13. W r. 1576 wieś ta własność kapituły Dagda Dagielinia Dagiełajcie Dagiszki Daguże Dajczuny Dalkowo Dalowce Dałnowo Dambówka Damczyszki Damice Daniliszki Damiele Damienice Daniłowicze Daniłowce Daniłowa Bałka Daniłki Daniłańce Danilki Damniewice Damowce Damujowice Dalkowo Danaborz Danczymost Dangliszki Dangucie Dangutyszki Danicze Daniczów Danielewo Danielis Danieliszki Daniewo krakow. płaci od 9 1 2 łan. km. , 1 karczmy, 10 zagr. z rolą na 5 łan. , 5 zagr. na ogrodach, szynkarz, 2 rzem. , osadn. 29. W sąsiedztwie leżała nowoutworzona, dziś nieznana wieś kapitulna, Zarzecze. Dalkowo, w dok. Dalachovo, Dalatovo, wś, pow. inowrocławski. Nadana pierwotnie klasztorowi w Mogilnie. Mieszko, ks. polski, uwalnia D. i inne wsi klasztorne od ciężarów i powinności. K. W. , n. 3, 33, 796. Dalowce, wś nad rzką Scieklec, pow. miechowski, par. Niegardów. Wieś tę król Władysław nabył od niejakiego Gniewosza i oddał na uposażenie ołtarza św. Krzysztofa w katedrze krakowskiej, następnie jednak darowiznę tę zamienił r. 1421 na 100 grzyw. czynszu z dochodów żup wielickich i Bocheńskich. Kod. kat. krak. , II, 472. Dałnowo, wś, pow. trocki, gm. Olkieniki; r. 1865 miała 50 dusz rewiz. Dambówka, zaśc. , pow. kowieński, gm. Kiejdany 15 w. , 61 w. od Kowna. Damczyszki, wś, pow. wilejski, gm. Mańkowicze 9 w. ; miała 28 dusz rewiz. , należała do dóbr Smycz. Damice, wś, pow. pow. miechowski, par. Iwanowice. Nadana r. 1262 klasztorowi w Skale przez Bolesława Wstydliwego. R. 1373 otrzymuje prawo niemieckie. Kod. Mał. , 69, 379. Damiele, wś i dwór, pow. szawelski, gm. Żagory 10 w. , 42 w. od Szawel. Damienice, u Dług. Damyanicze, wś, pow. bocheński. Dawały z fol. dziesięcinę kościołowi w Łapczycach, L. B. , II, 126. Damniewice al. Damujowice, zamek i wś królewska z młynem, w okolicy Opoczna. Ob. Sołek 2. Sł. Geogr. , t. XI. Damowce, wś, pow. lidzki, gm. Możejków Wielki; r. 1865 miała 68 dusz rewiz. , należała da dóbr Zabrojowce. Damujowice, wś. W r. 1354 posiada ją Pietrasz, syn Krystyna, z rodu Duninów na Skrzynnie. Kod. Mał. , III. Ob. Sołek 2. t. XI, 57 i Damniewice. Danaborz, wś, pow. wągrowiecki. Według dok. z r. 1153 D. , Bartodzieje, Bukowie dają dziesięcinę kościołowi św. Piotra w Łeknie. R. 1222 Wincenty, arcyb. gnieźn. , potwierdza nadanie dziesięciny. K. W. , n. 18, 590. Dance al. Donce, wś, pow. słonimski, gm. Kuryłowicze, 45 w. od Słonima, 159 dzies. Danczymost, wś, pow. rówieński, gm. Kostopol, par. praw. Jabłonne 10 w. , 48 w. od Równego, 125 dm. , 514 mk. Dangliszki, wś, pow. poniewieski, gm, Stumbryszki 10 w. , 35 w. od Poniewieża. Dangucie, fol, pow. rossieński, gm. Rossienie 5 w. . Dangutyszki 1. dobra, pow. kowieński, gm. Eleonorów 12 w. , 70 w. od Kowna, własność Milewskich, z fol. Judunis mają 20 dzies. 2. D. , dobra, tamże, gm. Wielona, własność Pietkunasów, 75 dzies. Danicze, w dok. Danice, wś nad rzką Dorohanką, pow. horodniański gub. czernihowskiej, gm. Riepki Rzepki, 109 dm. , 553 mk. W 1636 r. należy do sstwa lubeckiego, w posesyi Perockich Rzepczyców i Daniczów, wraz ze wsią Rzepki, płaci 40 fi. kwarty do Rawy. Daniczów, wś, pow. rówieński, gm. Meźyrycz, st. poczt. Korzec 10 w. , st. dr. żel. Równo 56 w. , ma 46 dm. , 563 mk. , cerkiew murowana z r. 1872, kaplica katol. , szkoła ludowa. W całej par. praw. 115 dm. , 956 mk. W r. 1577 należy do Międzyrzecza kn. Koreckiego, który wnosi od 3 dym. , 4 ogr. W 1583 r. wnosi ztąd Iwan Hrebtowicz Bohuryński od 5 dym. , 2 ogr. , 3 ogr. Następnie Czetwertyńskich, Pawszów. Danielewo, wś, pow. mazowiecki, ob. Daniłowo t. I. Danielis, przys. , pow. kowieński, gm. Kroki. Danieliszki 1. , Daniliszki dobra, pow. poniewieski, gm. Krakinów 8 w. , 36 w. od Poniewieża, własność Romańskich, ze wsią Dobromyśl mają 383 dz. 2. D. , wś, tamże, gm. Girsudy 9 w. , 42 w. od Poniewieża. Daniewo, dobra. pow. lepelski, 542 dzies. W 1688 r. własność Aleksandry z Liszewskich Pacowej, która z synem Michałem sprzedaje Trojanowi i Annie z Paców Pakoszom, z czasem własność Korsaków. W ostatnich czasach od Korsaka nabywa Adela Spirydowinowa. Daniliszki 1 os. , pow. rossieński, gm. Mańkuny 8 w. , 14 w. od Rossień. 2. D. , wś włośc, pow. trocki, gm. Sumiliszki 11 w. , 20 dm. , 200 mk. ; w 1865 r. 35 dusz rewiz. , należała do dóbr skarb. Kietowiszki. Danilki 1. al. Daniłki, wś, pow. oszmiański, gm. i dobra Wiszniów 4 w. , miała 44 dusz rewiz. Pomiędzy D. i Ignacowem cmentarzysko. 2. D, ob. Daniłki. Daniłańce ob. t. I, 900, dwie wsi, pow. trocki, gm. Żośle 4 w. . W r. 1865 miały 22 dusz rewiz. Daniłki 1. wś, pow. grodzieński, gm. Brzostowica Mała, 50 w. od Grodna, 219 dz. 2. D. , ob. Danilki. Daniłowa Bałka, wś nad strumieniem, pow. bałcki, gm. Daniłowa, 70 w. od Bałty, 115 dm, , 640 mk. , zarząd gm. , cerkiew, szkoła, targi tygodniowe. Gmina t. n. obejmuje 13 wsi, 1, 608 dm. , 8, 668 mk. włościan i 16, 615 dz. włośc. 12, 736 roli. Innych stanów ludność wynosi 3, 609 dusz, mają 22, 872 dz. 21, 609 roli. Ogółem 12, 276 mk. , 41, 487 dz. Par. katol. Hołowaniewsko. Daniłowce 1. wś, pow. grodzieński, gm. Wołpa, 57 w. od Grodna, 1, 178 dz. 2. D. , wś, pow. dryzieński, par. Zabiały. Daniłowicze, wś, pow. homelski, gm. Poko Daniłowszczyzna lubicze 12 w. , 75 dm. , 217 mk. , cerkiew, szkoła. Daniłówka 1. wś nad rzką Bobrycą, pow. kijowski, gm. Hlewacha, st. poczt. i dr. żel. Wasylków 9 w. , 30 w. od Kijowa, 114 dm. , 603 mk. , szkółka, 2 młyny, 2 wiatraki. Stanowi część wsi Skitek. 2. D. ob. t. I, 900, wś nad dopł. Horynia, pow. Ostrogski, gm. Semenow, par. praw. w Denisowce, oddzielonej od D. stawem i grobla, 51 w. od Ostroga, 86 dm. , 564 mk. D. z Turówka i Biesówką, była własnością Andrzeja Kuniewskiego i żony jego Bohdany z Denysków a potem córki Hanny Sewerynowej Jarmolińskiej, zagarnięta przez szwagrów Lwa Wojnicza Woronieckiego i Kiryka Rużyńskiego o co skarży ich trzeci szwagier Piasoczyński 1576 r. W r. 1583 wś należy do Andrzeja Czołhańskiego 9 dym. , 4 ogr. , 8 kom, i Romana Jarmolińskiego 10 dym. , 5 ogr. . Następnie wchodziła w skład klucza lachowieckiego ks. Jabłonowskich, za ks. Teofilą przeszła do ks. Leona Sapiehy, od którego r. 1802 nabyło ją kilka osób. W ostatnich czasach była własnością Sukaczewa, Dołżańskich, Boczkowskich, Krasowskich i Czarneckich. 3. D. , chutor, tamże, gm. Kuniów, 14 w. od Ostroga, 13 dm. , 69 mk. Daniłowo, wś, pow. mazowiecki. Wieś bisk. płockich. W r. 1578 Mat. Piotrowicz, wójt płaci tu od 10 łan. , 2 zagr. Daniłowo, fol. , pow. szawelski, gm. Skiemie 15 w. , 64 w. od Szawel. Daniłowszczyzna, wś, pow. oszmiański, gm. Kucewicze; miała 24 dusz rewiz. , należała do dóbr Antonowo. Daniły, pow. szawelski, gm Doniły. Daniszki, zaśc, pow. rossieński, gm. Botoki 12 w. , 52 w. od Rossień. Daniszewo, wś, pow. płocki. W r. 1239 Bolesław, ks. mazow. nadaje w Wyszogrodzie Templaryuszom, wsi Orzechowo, Daniszewo, Skuszewo. Ulanow. , Dok. Kuj. , 290, 5. W r. 1576 istnieje tu już kościół paraf. We wsi niema kmieci tylko dwa działy szlach. 4 1 2 i 1 1 4 łan. , tudzież 8 zagr. Daniszów, Daniszewo, wś i dobra nad Wilią, pow. święciański, gm. Dubotówka 7 w. . Wś ma 21 dm. , 197 mk. 1865 r. 76 dusz rewiz. . Dobra około r. 1640 były własnością Jana Swołyńskiego, marsz. oszmiańskiego, który zapisał je żonie Teodorze Zofii Tryzniańce. Ta powtórnie wyszła za Mikołaja Paca, wwdę trockiego i sprzedała r. 1644 D. Mikołajowi Koszczycowi, pisarzowi wileńskiemu. Obecnie Czarnockich. Daniuny 1. dwa fol. pow. poniewieski, gm. Remigoła 4 w. , 28 w. od Poniewieża. Jeden należy do Szyllingów 163 dz. . 2. D. , wś, tamż, gm. Linkowe 8 w. , 46 w. od Poniewieża. 3. D. , wś i dobra, tamże, gm. Gulbiny 13 w. , 53 w. od Poniewieża. 4. D. , wś, pow. wiłkomierski, gm. Pupany 14 w. , 79 w. od Wiłkomierza. Dańki, ob. Badów t. I. Dańki, wś, pow. nowoaleksandrowski, gm. Słobódka 9 w. , 67 w. od mta pow. Danków 1. , r. 1236 Danchow, wś, pow. częstochowski. Stara osada, wieś książęca. W r. 1234 bawi tu Henryk, ks. krak. i szląski i ztąd datuje dwa dokumenty. Kod. Mał. , I, 21, 22. R. 1236 w lipcu odbywa się tu zjazd książąt i dostojników dla zawarcia ugody między Henrykiem Brodatym, Bolesławem Wstydliwym i Konradem mazowieckim. Wydawcy Kod. dypl. pol. II, 16 niewłaściwie umieszczają ten wiec w D. , małej wiosce szlacheckiej, w pow. skierniewickim. Nowy wiec odbywa się r. 1238. K. W. , n. 211. Ob. Chełmno. R. 1552 Krzysztof Kobyliński płaci tu od 17 osad i młyna o 3 kołach. 2, D, r. 1136 Dancovo, wś, pow. włoszczowski. Dawna własność arcyb. gnieźn. wspom. w dok. z r. 1136, leżała w kluczu kurzelowskim. R. 1540 było tu 9 km. na łanach i 1 łan kustodyi kurzelowskiej. W r. 1267 arcyb. Janusz odbywa tu ze swymi sufraganami synod. K. W. , n. 7, 429 i 1354. Wyd. Kod. wielk. nie odróżnia tego D. od wsi książęcej w pow. częstochowskim, w której odbywały się liczne wiece. Danków al. Dankowszczyzna. zaśc. , pow. dzisieński, gm. Druja, należał do dóbr Drujki, obecnie do dóbr Ponczany. Dańkowce, wś nad Chomorem, pow. zasławski, gm. Nowe Sioło, par. praw. Właszanówka 2 w. , 18 w. od Zasławia, 60 dm. , 458 mk. praw. , 9 katol. , 7 żydów, cerkiew drew. z r. 1788 kosztem dziedzica wsi Miaskowskiego, wzniesiona. Wś należała do ks. Zasławskich. R. 1583 ks. Michał Zasławski wnosi od 4 dym. , 1 ogr. , 1 podsus. , 1 koła. W 1589 r. zniszczona przez tatarów. Następnie własność Sanguszków, nadana r. 1788 Miaskowskiemu. Dankowice, wś, pow. częstochowski. Według Długosza należała do par. w Kłobucku, lecz dla oddalenia od kościoła. ludność uczęszczała do Krzepic. Łany km. dawały dziesięcinę bisk. krakow. L. B. , II, 211. Dańkowicze, wś, pow. mohylewski, gm. Szkłów 4 w. , 30 dm. , 147 mk. Dańkówka 1. wś nad rzką Koczyn, pow. lipowiecki, gm. Żadanówka, st. poczt. Ilińce 7 w. , 25 w. od Lipowca, 144 dm. , 832 mk. , cerkiew, szkółka. 2. D. , wś, pow. Ostrogski, gm. Kuniów, 5 dm. , 25 mk. 3. D. , chutor, tamże, gm. Płużne, 2 dm. , 18 mk. Danksze, wś, pow. rossieński, gm. Kroże 6 w. , 40 w. od Rossień. Dankuny, w spisie z r. 1892 Dapnuny, wś, pow. szawelski, gm. Gruździe 16 w. , 15 w. od Szawel. Dankuny Danksze Dankowice Danków Daniuny Daniszów Daniszewo Daniszki Daniły Daniłowo Daniłówka Daniłówka Dargiany Danopol, fol. , pow. święciański, gm. Świr 6 w. , gorzelnia. Danowo, wś, pow, szczuczyński. Bolesław, ks. mazow. r. 1437 nadaje 10 łan. ziemi w Banowie w pobliżu Nowogrodu, czterem dziedzicom z tej wsi. R. 1483 ośmiu Danowskich nabywa dział w Bagienicy. Kapica, Herbarz, 82. Ob. Bagienice. Dapnowa, wś, pow. trocki, gm. Żośle 7 w. r. 1865 było 69 dusz rewiz. , należała do dóbr Poporcie. Dapszany, oh. Dabszny. Dapsze 1. wś, pow. wiłkomierski, gm. Pupany 3 w. , 62 w. od Wiłkomierza. 2. D. , ob. Dobsze. Dar Boży 1. dwor, pow. grodzieński, gm. Brzostowica Mała, 51 dz. 2. D. B. , pow. nowoaleksandrowski, ob. Boży Dar. Darahun, zaśc. ; pow. oszmiański, gm. i dobra Wołożyn. Darczyce, w dok. Darsicze, wś, pow. wielicki, par. Biskupice. W r. 1303 Pasco de Primucow sprzedaje swe działy w Trąbkach i Darczycach za 27 1 2 grz. Janowi, bisk. krakow. Kod. kat krak. , I, 145, R. 1581 wś Darszice własność bisk. krak. , ma 2 1 2 łan. km. , 2 kom. , 1 rzem. , 1 2 łana karcz. Dargajcie, wś, pow. telszewski, gm. Olsiady 6 w. , 25 w. od Telsz. Dargi 1. dwor, pow. poniewieski, gm. Naciuny 9 w. , 71 w. Poniewieża. 2. D. , wś, pow. szawelski, gm. Wieksznie 14 w. , 77 w. od Szawel. 3. D. , wś, tamże, gm. Gruździe 18 w. , 27 w. od Szawel. 4. D. , wś, tamże, gm. Krupie 12 w. , 47 w. od Szawel. Dargiany, wś, dwór i dobra, pow. szawelski, gm Kruki 6 w. , 52 w. od Szawel. Dobra należ. do Denferów i mają 180 dzies. Dargie, wś, pow. telszewski, gm. Olsiady 14 w. , 26 wod Telsz. Ob. Dargińskie sstwo t. I, 905; Dargielewo, wś, pow. dryzieński, par. Przydrujsk. Dargieliszki, w spisie z r. 1892 Daryliszki, dobra, pow. telszewski, gm. Żorany 10 w. , 14 w. od Telsz, własność Huków, 120 dzies. Darguże 1. dobra, pow. grodzieński, gm. Brzostowica Mała, 51 w. od Grodna, własność Bolesława Glazera, z fol. Zajkowszczyzna i urocz. Jadlino i Bagno 835 dz. 2. D, wś, pow. Słonimski, gm. Kossowo, 40 w. od Słonima, 455 dz. 3. D. , wś, pow. szawelski, gm. Ligumy 10 w. , 21 w. od Szawel, 4. D. , wś, tamże, gm. Radziwiliszki 21 w. , 37 w. od Szawel. 5. D. , wś i fol. , pow. wiłkomierski, gm. Pogiry 5 w. , 34 w. od Wiłkomierza. Pol. należy do Ejmontów 26 dzies. . Darliwe, Darliwoje, dwór, pow. czerykowski; własność Michniewiczów, z Zajcewą Słobódką 100 dz. Darnowo, wś, pow. kościański. W dok. z r. 1312 comes Welislaus de D. . K. W. , n. 955. Darokiele, zaśc. szlach. , pow. wileński, gm. Bystrzyca. Należał do dóbr skarb. Bujwidy. Daromin, w dok. Daronino, u Dług. Daronyn, wś, pow. sandomierski, par. Jankowice. Wymieniony w akcie uposażenia klasztoru w Zawichoście, jako wieś, należąca do grodu w Zawichoście. Kod. Mał. , I, 53. W połowie XV w. własność klasztoru św. Andrzeja w Krakowie, miała 18 łan. km. , karczmę z rola, fol. , sołtystwo z fol. i 3 łan. km. Dziesięcinę, wartości do 33 grz. pobierał biskup krakowski. Przy wsi leżały wielkie łąki, powstałe na rolach, istniejącej tu poprzednio wsi Brześciany, zabrane następnie przez króla i oddane grodowi w Sandomierzu. L. B. , II, 496, III, 316. Darów, wś, pow. sanocki. Osadzony przed r. 1565 na prawie wołoskiem, w ststwie sanockiem, za rządów Mikołaja Cikowskiego z Wojsławic, kaszt. żarnowskiego i ststy sanockiego. Darska, wś, pow. wieliski, gm. Kozakowo. Darszyszki ob. t. I, 907, Darżyszki, wś, pow. poniewieski, gm. Stumbryszki 11 w. , 32 w. od Poniewieźa. Dary, wś, pow. mohylewski, gm. Wiejno 8 w. , 50 dm. , 283 mk. Daryinpole, wś, pow. robaczewski, gm. Pokot 12 w. , 23 dm. , 47 mk. Daryówka 1. wś, pow. kaniowski, gm. i st. poczt. Tahańcza 3 w. , par. praw. Berkozówka, 20 w. od Kaniowa, 81 dm. , 559 mk. , szkółka, 6 wiatraków, cegielnia. Leży w okolicy górzystej. Jako część dóbr Poniatowskich, od imienia jednego z braci Daryusza, otrzymała nazwę. Obecnie z Tahańcza własność Buturlina, siostrzeńca Poniatowskich, ożenionego z Morenheimówna. 2. D. , st. dr. żel. płd. zach. i fol. , pow. zwinogródzki, gm. i st. poczt. Szpoła, 34 w. od Zwinogródki. St. dr. żel. ma 1 dm. , 60 mk. ; fol. , 9 dm. , 37 mk. Nazwane od imienia Daryi Łopuchinej, dawniejszej właścicielki Szpoły. 3. D. , fol. i leśnicz. , pow. lityński, należy do klucza nowokonstantynowskiego. Daryszcze, zaśc. , pow. święciański, gm. Dubotówka 2 w. . Należał do dóbr Żodziszki. Darzgały, os. , pow. poniewieski, gm. Pompiany. Darżele, wś włośc. , pow. trocki, gm. Merecz 20 w. ; miała 26 dusz rewiz. , należała do dóbr skarb. Orany. Darżupis. dwor, pow. nowoaleksandrowski, gm. Skopiszki 10 w. , 78 w. od rata pow. Darżyniki, zaśc. , pow. nowoaleksandrowski, gm. Antuzów 2 w. , 25 w. od mta pow. Dasiańce, wś, pow. wileński, gm. Podbrzeź 8 w. ; r. 1865 miała 35 dusz rewiz. , należała do dóbr skarb. Jęczmieniszki. Dasiuny, fol, pow. kowieński, gm. Bobty. Dargielewo Dargieliszki Darguże Darliwe Darnowo Darokiele Daromin Darów Darska Darszyszki Dary Daryinpole Daryówka Daryszcze Darzgały Darżele Darżupis Darżyniki Dasiańce Dasiuny Danopol Danowo Dapnowa Dapszany Dapsze Dar Boży Darahun Darczyce Dargajcie Dargi Danopol Dargie Daszawa, wś, pow. stryjski. W r. 1588 wchodzi w skład ststwa stryjskiego. Dasze, wś, pow. bielski gm. Dubiażyn, 28 w. od Bielska, 472 dz. Daszewice, wś, pow. szremski. W 1316 r. Władysław, ks. kujawski odnawia na prośbę mistrza Mikołaja, fizyka, nadania wsi D. i Szewce. K. W. , n. 982. Daszewicze 1. , wś, pow. brzeski gub. grodz. , gm. Dmitrowicze, 47 w. od Brześcia, ; 558 dz. 2. D. , przys. wsi Uhły, pow. kobryński. Daszkańce 1, Daszkajcie, okolica, pow. kowieński, gm. Kiejdany 8 w. , 54 w. od Kowna. Mają tu Kontowtowie 177 dz. ; Laudańscy 41 dz; Macinowiczowie 30 dz. ; Rażewiczowie 41 dz, ; Ejdrygiewiczowie 50 dz. 2. D. ob. t. I, 907, wś włośc, pow. trocki, gm. aleksandrowska dawniej Oława; r. 1865 miała 67 dusz rewiz. , należała do dóbr skarb. Daugi. Daszki 1. wś, pow. dzisieński, gm. Postawy 6 w. ; r. 1865 miała 71 dusz rewiz. 2. D. , wś, pow. wilejski, gm. Chotenczyce 9 w. , należała do dóbr Budźki i miała 9 dusz. rewiz. Mieli tu części Strzałkowscy, Michniewicze i Kruniewicze. 3. D. , wś, tamże, 12 w. od Chotenczyc; miała 37 dusz rewiz. , należała do dóbr Biesiady. 4. D. , wś, pow. wilejski, gm. i dobra Łuczaj 3 w. ; r. 1865 miała 48 dusz rewiz. 5. D. , wś, pow. dryzieński, par. Rosica. Daszkiewicze, wś i urocz. , pow. wołkowyski, gm. Podorosk, 30 w. od Wołkowyska, 96 dz. Daszkowce, wś, pow. grodzieński, gm. Mosty, 62 od Grodna, 712 dz. Daszkowce 1. ob. t. I, 908, wś, pow. lityński, gm. Sosenka, 501 dm. , 1, 711 mk. , cerkiew, szkoła. 2. D, wś, tamże, gm. St. Sieniawa, 90 dm. , 632 mk. 3. D. , wś, pow. uszycki, gm, Osłamów, na zach. od Baru, 153 dm. , 1238 mk. , cerkiew, kaplica katol. , młyn parowy i wodny, cegielnia. W wieku XVI własność Jołtuchów, Karaczewskich; r. 1530 zniszczona przez tatarów, 1565 płaci od 9 pługów. R. 1570 przechodzi połowa wsi do Szelechowskich, druga do Strzyżowskich. Dziś mają w połowie Jagminowie i Proszyńscy. Daszkowiecka Słobódka, wś, pow. Winnicki, gm. Jóźwin, 16 w. od Winnicy, 76 dm. , 510 mk. Dawniej Dydyńskich. Daszkówka 1. mstko i dobra nad jez. Ustinówka al. Doska, w pobliżu pr. brzegu Dniepru, pow. bychowski, gm. Głuche 17 w. , 23 w. od Bychowa, 21 w. od Mobilewa. Mstko ma 153 dm. drewn. 106 chrześcian a 47 żyd. , 2 cerkwie, dom modl. żyd. , 950 mk. 615 praw. , 3 katol. , 352 żyd. . Dobra, dziedzictwo Żukowskich, 3, 823 dz. 2, 589 lasu, 2 młyny, folusz. W opisie gub. z r. 1784 podane jako mstko. W r. 1812 bitwa pomiędzy oddziałem gen. Rajewskiego a korpusem Davousta stoczoną była pod wsią Sołtanówka w pow. mohylewskim, w D. zaś był tylko główny punkt opatrunkowy. 2. D. , wś, pow. czerykowski, gm. Łobanówka 12 w. , 12 dm. , 72 mk. Daszniany. wś, pow. poniewieski, gm. Smigle 15 w. , 38 w. od Poniewieża. Daszów, mstko, pow. lipowiecki, gm. i st. poczt. Daszów, 40 w. od Lipowca, 319 dm. , 5, 102 mk, 2 cerkwie, 2 szkółki, ambulatoryum, st. poczt. , synagoga, młyn. Włość daszowska obejmowała 4. 91 mil kw. Początkowo D. , podobnie jak sąsiednie Sitkówce, został nadany przez Kaz. Jagiellończyka, następnie w posiadaniu Korowajów Sieleckich Siedliskich. Pod koniec XVI w. około r. 1585 dobra Korowajowskie, Daniłowskie D. i Daniłkowce, dostają się ks. Zbaraskim, do których D. należy w r. 1629, w którym kasztelan krakowski wnosi z D. od 536 dym. Do włości daszowskiej należało 4 wsi, mających 406 dym. Obecną dziedziczką D. jest hr. Marya z Potockich Witoldowa ks. Czetwertyńska. Gmina obejmuje 10 miejscowości 2 mstka, 5 siół, 3 wsi, mających 16, 017 mk. 158 katol. 4, 115 żyd. , 15, 815 dz. , z czego 8, 764 dz. należy do posiadłości większej, 6, 563 do włościan, 425 do cerkwi. Daszówka, r. 1589 Daszowa, wś, pow, liski. W r. 1589 wchodzi w skład dóbr Sobień i Liska Herburtów. Daszukówka al. Deszukówka, wś, pow. zwinogródzki, gm. Bojarka, st. poczt. Łysianka 8 w. , 33 w. od Zwinogródki, 235 dm. , 1, 349 mk. , cerkiew, szkółka, 4 wiatraki. Fol. ma 2 dm. , 17 mk. Daszyna, r. 1576 Dassina, wś, pow. łęczycki. W r. 1576 Gajewski, mąż Dasińskiej płaci tu od 4 łan. , 2 zagr. , wiatraka, 9 osad; Gawroński zaś mąż Katarzyny, od 4 łan. i 2 zagr. Daszynka, Daszenka, wś, pow. żytomierski, gm. i par. praw. Horoszki 6 w. , 45 w. od Żytomierza, 76 dm. , 446 mk. Datenie, ob. Dacienie. Datkowce, wś, pow. oszmiański; w 1650 r. należała do dóbr holszańskich ks. Sapiehów. Datnów, mstko i dobra nad Datnówką, pow. kowieński, gm. Kiejdany 10 w. , 56 w. od Kowna. Mstko ma 375 mk. , st. dr. żel. Dobra należą obecnie do hr. Kreutzów i mają 4, 389 dz. Własność niegdyś Kaspra Sołłohuba, który w r. 1570 sprzedaje Janowi Mleczce za 1, 260 kóp gr. litew. W r. 1678 następuje dział dóbr Mleczków, przyczem D. otrzymał Jan, sście żmujdzki. Następnie D. przechodzi do Brzostowskich. W 1726 r. Józef i Barbara z Paców Brzostowscy, sprzedają D. Szczyttom za 40, 000 złp. W 1743 r. Kazimierz, Maciej i Stanisław Gradowscy część swą D. sprzedają Szczyttom za 16, 000 złp. Potem D. przechodzi do ich syna Krzysztofa, generała wojsk francuskich, po nim jego siostrze Teresie Chrapowickiej, która wraz z mężem Eustachym, instygatorem litew. , ufun Daszkiewicze Datnów Datkowce Datenie Daszynka Daszyna Daszukówka Daszówka Daszów Daszniany Daszkowce Daszawa Daszkówka Daszkowiecka Słobódka Daszawa Dasze Daszewice Daszewicze Daszkańce Daszki Dauksztynie Datyń Datyszki Daubary Dauble Dauboryszki Daubenie Daubuciszki Dauciszki Daugielale Daugieliszki Daugiszki Daugowiecie Daugupie Daukinis Daukmiszki Dauknie Daukniszki Daukniuny Daukszajcie Daukszany Dauksze Daukszewicze Daukszogoł Daukszuny Daukszwicie Daukszygole Daukszyn Daukszyszki Daukty Datyń dowała tu szpital. Około r. 1820 D. jest we władaniu wnuka ich Antoniego Chrapowickiego, który z żona swa Eweliną, z Mirskich kilkakrotnie przyjmował cesarzowa Elżbietę, żonę Aleksandra I, w przejazdach jej do Prus, Datyń, wś nad Turyą, pow. kowelski, gm. Datyń, 35 w. od Kowla, 697 dm. , 1, 414 mk. , cerkiew, szkoła. Wś należała do sstwa ratneńskiego. W r. 1564 płaci od 26 łan. , 4 rzem. , 1 łanu popa. W r. 1629 czyniła 171 fl. 16 gr. Datyszki, wś, pow. poniewieski, gm. Nowemiasto 14 w. , 28 w. od Poniewieża. Daubary, dwie wsi, pow. poniewieski, gm. Remigoła 2 w. , 24 w. od Poniewieża. Dauble, fol. , pow. nowoaleksandrowski, gm. Opsa 8 w. , 52 w. od mta pow. Należy do dóbr Złaszto, ma 1, 003 dz. Dauboryszki, Dowboryszki, wś włośc. , pow. święciański, gm. i dobra skarb. Daugieliszki. W r. 1865 miała 35 dusz rewiz. Daubenie, Dawbenie, wś i zaśc. nad rz. Isłoczą, pow. oszmiański, gm. Wołożyn, 14 dm. , 128 mk, ; w 1865 r. 55 dusz rewiz. , należał do do dóbr Pierszaje. Cerkiew par. drewn. wzniesiona r. 1771 przez dziedzica Huszczę. Parafia praw. , dekanatu wołożyńskiego, 1, 722 dusz. Daubuciszki, Dowbuciszki, dobra, pow. oszmiański, gm. Dziewieniszki; 1865 r. własność Umiastowskich. Dauciszki 1. dobra, pow. poniewieski, gm. Gulbiny 5 w. , 50 w, od Poniewieża. 2. D. Dolne, wś, tamże, 4 w. od Gulbin. Daugielale, wś, pow. rossieński, gm. Łabardzie 14 w. , 95 w. od Rossień. Daugieliszki 1. mstko i dobra skarb. , pow. święciański, gm. Daugieliszki, 41 dm, , 255 mk. w 1865 r. 66 dusz rewiz. . Kościół par. katol. , p. w, św. Anny, pierwotnie fundowany r. 1536. Po zupełnem zniszczeniu dawniejszej świątyni na nowo wystawiony z drzewa r. 1812 kosztem hr. Izabeli Plater. Parafia katol. , dekan. święciańskiego, 7, 328 wiernych. Kościoły filialne Przyjaźń, Seniszki i Cejkinie. Gmina obejmuje 171 miejscowości, 1, 145 dm. włośc. , 7, 941 mk. włościan 3, 200 dusz rewiz. , uwłaszczonych na 13, 626 dz. 9, 192 roli. Nadto w gm. jest 5, 504 dz. większej posiadłości. 2. D. Nowe, wś, tamże, 3 w. od mstka, 28 w. od Święcian, 24 dm. , 137 mk. w 1865 r. 44 dusz rewiz. , zarząd gm. , dom przytułku, szkoła. Około r. 1574 sstwo daugieliskie było w posesyi Andrzeja Rudominy, ojca Andrzeja, misyonarza do Chin. Daugiszki, wś, pow. nowoaleksandrowski, gm. Poniemunek 14 w. , 84 w. od mta pow. Daugowiecie, dwór, pow. poniewieski, gm. Birże 20 w. , 90 w. od Poniewieża. Daugupie, wś, pow. szawelski, gm. Kurszany 7 w. , 30 w. od Szawel. Daukinis, w spisie z r. 1886 Daukina, dobra, pow. poniewieski, gm. Remigoła, 21 w. od Poniewieża, własność Zielonków, 362 dz. W spisie z r. 1892 nie podane. Daukmiszki, zaśc. , pow. wiłkomierski, gm. Traszkuny 12 w. , 41 w. od Wiłkomierza. Dauknie, wś, pow. wiłkomierski, gm. Wójtkuszki 9 w. , 13 w. od Wiłkomierza. Daukniszki 1. wś, pow. poniewieski, gm. Pniewo 5 w. , 11 w. od Poniewieża. 2. D. , wś i fol, tamże, gm. Birże, 77 w. od Poniewieża. Daukniuny 1. wś, pow. poniewieski, gm. Pniewo 12 w. , 10 w. od Poniewieża. 2. D. , wś, tamże, gm. Gulbiny 3 w. , 53 w. od Poniewieża. Daukszajcie ob. t. I 913, Dauksztajcie, wś, pow. rossieński, gm. Szweksznie 6 w. , 125 w. od Rossień. Daukszany 1. wś, pow. poniewieski, gm. Stumbryszki 4 w. , 27 w. od Poniewieża. 2. D. , wś włośc. , pow. oszmiański, gm. Siedliszcze; miała 14 dusz rewiz. , należała do dóbr skarb. Kołodzierzyszki. Dauksze 1. dobra, pow, kowieński, gm. Wilkija 28 w. , 51 w, od Kowna, własność Zaleskich, 82 dz. 2. D. , okolica, tamże, gm. Kiejdany 4 w. , 50 w. od Kowna. Mają tu; Bortnowscy 96 dz. ; Żełowscy 145 dz; Strebejkowie 188 dz. 3. D. , wś. pow. poniewieski, gm. Rozalin 9 w. , 45 w. od Poniewieża. Walewiczowie mają tu 16 dz. ; Kondraccy 65 dz. 4. D. , wś, tamże, gm. Gulbiny 6 w. , 49 w. od Poniewieża. 5. D. , wś włośc, pow. oszmiański, gm. Siedliszcze 8 w. ; miała 20 dusz rewiz. , należała do dóbr skarb. Plebania trakielska. 6. D. , wś, pow. święciański, gm. Michałowo 12 w. ; miała 43 dusz rewiz. , należała do dóbr Święcianki. Przy wsi ślady licznych kurhanów na przestrzeni około 2 dziesięcin. Znajdowano tu podobno topory, tarcze i t. p. Daukszewicze, zaśc. , pow. oszmiański, gm. Wiszniów; miał 5 dusz rewiz. , należał do dóbr Narkowszczyzna. Daukszogoł, Daukszagole, dobra, pow. poniewieski, gm. Skrobatyszki 6 w. , 50 w. od Poniewieża, własność bar. Engelhardtów, 241 dz. Dauksztynie, dwór, pow. kowieński, gm. Wielona 5 w. , 55 w. od Kowna. Daukszuny, os. , pow. poniewieski, gm. Kibury. Daukszwicie, wś, pow. rossieński, gm. Szweksznie 18 w. , 123 w. od Rossień. Daukszygole, wś, pow. poniewieski, gm. Pokoje 6 w. , 54 w. od Poniewieża. Daukszyn, Dowkszyn, dwór, pow. poniewieski, Remigoła 6 w. , 27 w. od Poniewieża, własnością Palilunasów, 23 dz. Daukszyszki, dwór, pow kowieński, gm. Bobty 12 w, 30 w od Kowna. Daukty, w spisie w 1886 r. Dauksze, wś, pow. telszewski, gm. Masiady 7 w. , 64 w. od Telsz. Dawidkowce Dawidkowicze Dawidówka Dawidowicze Daukucie Daupiele Dau ogiry Dawbu Dawciuny Dawgieliszki Dawginie Dawidowce Dawidów Daukucie 1. okolica, pow. nowoaleksandrowski, gm. Ponedel 20 w. , 95 w. od mta pow. 2. D. , wś, pow. poniewieski, gm. Moldoczany 7 w. , 24 w. od Poniewieża. Daukutele, dwór, pow. nowoaleksandrowski, gm. Ponedel 8 w. , 99 w. od mta pow. Daupiele, wś, pow. nowoaleksandrowski, gm. Skopiszki 4 w. , 74 w. od mta pow. Daużogiry, Dawżogiry, wś i dobra, pow. poniewieski, gm. Gulbiny 3 w. , 57 w. od Poniewieża. Dawbuły, wś, pow. nowoaleksandrowski, 1 okr. pol. , gm. Tauroginy 8 w. , 45 w. od mta pow. Dawciuny, wś, pow. święciański, gm. Kiemieliszki 4 w, ; miała 28 dusz rewiz. , należała do dóbr Bołosza. Dawgieliszki ob t. II, 133, Dowgieliszki, wś, pow. rossieński, gm. Skawdwile 8 w. , 43 w. od Rossień. Dawginie 1. wś, pow. szawelski, gm. Tryszki 10 w. , 63 w. od Szawel. 2. D. , w spisie Dowginie, wś, tamże, gm. Podubiś 6 w. , 24 w. od Szawel. Dawidańce, dwie okolice t. n. , pow. wiłkomierski, gm. Szaty, 29 i 41 w. od Wiłkomierza. Siedzą tu Ziabinkowie, Kiełczewscy, Łabuńscy 137 dz. ; Poczepowiczowie 50 dz. ; Raczkowie 27 dz. ; Stankiewiczowie i Stankunowiczowie 120 dz. . Dawidgródek, wś i dobra, pow. mozyrski, gm. Chorsk, mają około 8, 500 morg. dwor. We wsi cerkiew i szkółka. Dawniej stała tu cerkiew p. w. św. Dymitra, wspominana w dok. z lat 1504, 1518 i 1554. Ob. Rewizya Puszcz, 348 351. Kościół par. katol. spłonął przed 10 laty, dotąd nie odbudowany. Parafia nie została zniesioną i liczy do 2, 000 wiernych. Puszcze tutejsze nadają się do wielkich łowów, to tez w jednym z wyprawionych tu polowań uczestni czył obecny cesarz Wilhelm. Łowy te upamię tnił artystycznie Fałat. D. założony został w końcu XIV w. przez kn. Daniła Daniłowicza, który r. 1388 zaprzysięga wierność królowi. Kazimierz Jagiellończyk po śmierci Świdrygajły nadaje D. z Kleckiem i Rochaczowem kn. Iwa nowi Wasilewiczowi Jarosławowiczowi Borow skiemu, zbiegłemu z Moskwy, co potwierdza w r. 1499 w. ks. Aleksander. Syn Iwana Fedor Iwanowicz 1521 r. , będąc bezdzietnym, za pisuje swe majątki Pińsk, Heck, Horodek Da widowy, Rohaczew i Wiado królowi Zygmunto wi. A. Jel. Dawidki 1. , Dawydki, w dok. Dawitkowicze, wś, pow. owrucki, gm. Iskorość 12 w. , par. praw. Wyhów 2 w. , 53 w. od Owrucza, 134 dm. , 920 mk. W 1581 r. wnosi ztąd Iwan Sołtan, pisarz grodz. , kijowski, od 1 osiadł. W ostatnich czasach Romanowiczów, potem Sławatyńskich, 2, 245 dz. 2, 120 lasu. 2. D. , w dok. Dawitkowicze, wś, pow. owrucki, gm. i par. praw. Chrystynówka 12 w. , 42 w. od Owrucza, 91 dm. , 525 mk. , szkoła cerk. W r. 1581 wnosi ztąd i z Pokalewa Hrehor Pokalewskich od 9 os. , 4 zagr. po 6 gr. a r. 1628 Iwan Sebastyanowicz z samych D. od 1 dym. Obecnie Pruszyńskich. Dawidkowce ob. t. I, 915, Dawidowce, wś, pow. latyczewski, gm. Bachmatowce, 214 dm. , 1, 196 mk. , 2 cerkwie, szkoła. Dawidkowicze, dobra, pow. lepelski, własność dawniej Sakowiczów, od których nabyli Ciechanowieccy. Dziś attyn. Boczejkowa. Dawidów, wś, pow. lwowski. Wspom. w dok. z 1420, 1431, 1442 r. W r. 1515 podana w liczbie wsi, należących do rajców lwowskich, spustoszona była z gruntu przez tatarów. R 1578 Dawidowski płaci tu od 20 łan. , 8 zagr. , 15 kom. , 6 rzem. , 1 łan popa. DawidowceStrzelce, wś, pow. bielski gub. grodz. , gm. Pawły, 25 w. od Bielska, 660 dz. Dawidowicze 1. wś i chutor, pow. prużański, gm. Noski, 15 w. od Prużany. Wś ma 87 dz. ; chutor Wasilewskich, 45 dz. 2. D. , Dawidowicze, wś, pow. bychowski, gm. Osowiec Cerkiewny 2 w. , 65 dm. , 342 mk. Dawidówka 1. wś, pow. homelski, gm. Homel 6 w. , 39 dm. , 196 mk. 2. D. , os. , pow. mohylewski. Od 1869 r. własność Lekertów, 44 dz. 3. D, wś, pow. wilejski, gm. Kniahynin 9 w. ; r. 1865 miała 87 dusz rewiz. , należała do dóbr Kowieniewo. Dawidówka 1. wś nad Jatranią, pow. humański, gm. Pod wysokie, st. poczt. Dubowa 18 w. , 43 w. od Humania, 98 dm. , 492 mk. , cerkiew, szkółka, 2 młyny. 2. D. Zabara, słoboda, pow. nowogradwołyński, gm, Emilczyn, 68 w. od mta pow. , 51 dm. , 365 mk. Własność niegdyś ks. Ostrogskich, r. 1753 przeszła do ks. Lubomirskich. Obecnie Uwarowych. 3. D. , Dawydówka, chutor, tamże, gm. Rochaczów. 4. D. ob. t. I, 915, Dawydówka, w dok. Dawydowicze, wś i koi. nad Irszą, pow. żytomierski, gm. Horoszki, st. poczt. Czerniahów 15 w. , 32 w. od Żytomierza. Wś ma 142 dm. , 922 mk. ; kol. 16 dm. , 403 mk. We wsi cerkiew drewn. z r. 1865 i kaplica katol. par. Puliny, zarząd gminy. W całej parafii praw. 218 dm, , 1, 736 mk. prawosł. , 47 katol. , 90 ewang. i 18 żyd. D. wchodziła w skład włości wilskiej ks. Ostrogskich. W r. 1618 w posiadaniu ks. . Janusza. W r. 1753 dostał się Franciszkowi Lubomirskiemu. Obecnie z Hruszkami, Kruczyńcami, słobodą Suchowolą i kilku koloniami, obejmują 14, 624 dz. , należą do hr. Józefa Tyszkiewicza. 5. D. , wś, pow. żytomierski, gm. Trojanów, par. praw. Baraszówka 2 w. , 16 w. od Żytomierza, 17 dm. , 83 mk. Dawidowszczyzna, urocz. , pow. białostocki, gm. Krypno, 50 w. od Białegostoku. Daukucie Dawidowszczyzna Dawidańce Dawidgródek Daukutele Dawidki Dawiucie Dawidy 1. wś, pow. poniewieski, gm. Skrobatyszki 12 w. , 49 w. od Poniewieźa. 2. D. , zaśc. , pow. wiłkomierski, gm. Szaty 7 w. , 42 w. od Wiłkomierza. Dawidyszki 1. wś i dobra, pow. kowieński, gm. Kroki 6 w. , 75 w. od Kowna. Dobra Ciszkiewiczów, maja 241 dz. 2. D. , dobra, pow. poniewieski, gm. Linkowo 7 w. , 51 w. od Poniewieża. Baron Raden ma 324 dz. 3. D. , wś, pow. wiłkomierski, gm. Konstantynów 5 w. , 17 w. od Wiłkomierza. Dawidziszki 1. dobra, pow. wiłkomierski, gm. Rogowo 2 w. , 39 w. od Wiłkomierza, własność Januszkiewiczów, z fol. Antonowo, 241 dz. 2. D. al. Suhoruki, wś, pow. drysieński, par. Oświej. Dawiliszki, dobra skarbowe, pow, święciański, gm. Daugieliszki. Dawiniszki, wś, pow. szawelski, gm. Szawle. Dawiocie, wś, . pow. szawelski, gm. Szawlany 3 w. , 33 w. od Szawel. Dawiucie, fol. , pow. szawelski, gm. Radziwiliszki 7 w. , 28 w. , od Szawel. Dawkluny, wś, pow. kowieński, gm. Aleksandrowska Słoboda 3 w. , 19 w. od Kowna. Dawle, zaśc. , pow. wileński, gm. Podbrzeź. Należał do dóbr Annowil. Dawluny, zaśc. , pow. nowoaleksandrowski, gm. Jużynty 3 w. , 45 w. od mta pow. Dawnagol, Downagol, okolica, pow. poniewieski, gm. Smilgie 9 w. . 19 w. od Poniewieźa. Maja tu Kozłowscy 29 dz. ; Leparscy 120 dz. ; Misiewiczowie 78 dz. ; Pereszczakowie 77 dz. ; Romanowscy 48 dz. ; Janielunasowie w 3 działach 87 dz. Niegdyś własność Krzysztofa I Łopacińskiego, r. 1737 Stanisława Kazimierza Łopacińskiego, sędziego grodzkiego upickiego. Dawnary, wś, pow. poniewieski, gm. Czypiany 9 w. , 50 w, od Poniewieźa. Por. Downary. Dawnejki, wś, pow. wiłkomierski, gm. Ołoty 17 w. , 54 w. od Wiłkomierza. Maja tu Stuwczyńscy 93 dz. Dawniewo al. Downiewo, wś i fol. , pow. białostocki, gm. Gródek, 22 w. od Białegostoku. Wś ma 89 dz. ; fol. należy do dóbr Most Krolowy al. Janopol. Dawniuny 1. wś, pow. nowoaleksandrowski, gm. Rakiszki 24 w, , 45 w. od mta pow. 2. D. , wś, tamże, gm. Czadosy 13 w. , 73 w. od mta pow. Dawtory, dobra, pow. telszewski, gm. Żydyki 6 w. , 49 w. od Telsz, własność Sehnejderów, 964 dz. Dawydki 1. , Dowydki, wś, pow. dzisieński, gm. Plissa 17 w. ; miała 29 dusz rewiz. , należała do dóbr Filipowszczyzna. 2. D. Wielkie, wś, tamże, 16 w. od Plissy; miała 35 dusz rewiz. , należała do dóbr Hołubicze. Dawżnogi, wś, pow. szawelski, gm. Kiryanowo 7 w. , 47 w. od Szawel, należy do dóbr Gincze. Dażwa, wś nad błotami blizko źródeł Stochodu, pow. włodzimierski, gm. Nowodwór, 33 w. od Włodzimierza, na płd. zchd od Ozieran, 48 dm. , 284 mk. W 1577 r. własność Mikołajewej Dąbrowskiej. W 1583 r. należy do Hrehorego Kolmowskiego, płacącego od 4 dym. , 3 ogr. Następnie Hulewiczów, Chojnackich. Dąb, r. 1557 Dąmb, w w. XVIII Dąb niemiecki i polski, obecnie Dąb polski, wielki i mały, wsi, pow. włocławski, gm. Dobiegniewo. Wś ta wchodziła w skład sstwa kłodawskiego, r. 1557 podana w par. Kłótno; r. 1566 w par. Wistka, miała 6 łan. i 8 bartników. W r. 1661 na 7 włókach miała 4 kmieci. W r. 1789 Dąb niemiecki, kolonia, założona przez t. zw. holendrów, na gruntach wsi Dobiegniewo i Dąbie a to na mocy kontraktu, zawartego przez nich dn. 8 maja 1746 r. , z Kazimierzem Józefem, hr. na Lubraniu Dąmbskim, podczaszym w. kor. , starostą bolimowskim i kłodawskim, pod kolonią zajęli holendrzy 42 1 2 włók łanów, każda po 30 morgów. Kontrakt ten potwierdził August III w Warszawie dn. 15 listop. 1780 r. Kontrakt pierwotny na tychże warunkach przedłużył holendrom na drugie lat 10 ssta kłodawski, Ignacy Kossowski dn. 8 maja r. 1786. Holendrzy zbudowali 38 domów a starostwo kłodawskie wydzieliło im 31 włók roli. Z powodu wylewów Wisły i zamulenia gruntu, obniżono czynsz oznaczony pierwotnie od włóki na zł. 60, na ogólną sumę zł. 1696. Nadto holendrzy z każdej włóki opłacali za szarwark po zł. 6, czyli razem zł. 186. Ogółem więc kolonia przynosiła zł. 1882. Dąb polski, kol. , założony został przez holendrów na mocy kontraktu, zawartego na lat 40 ze starostą Ign. Kossowskim dn. 23 kw. 1786 r. Płacili oni z 9 domów 524, szarwarku zł. 36, razem 560 zł. Skarżył się lustratorom Michał Krygier następca Krystyana, posiadacz emfiteutyczny wsi Dobiegniewa, oraz holendrzy z wsi Dębów niemieckich i polskich, że im starosta nie chce bonifikować szkód z wylewów Wisły, a nadto holendrzy z wsi Królewskiej, że Wolicki, posesor wsi Skoków, należącej do Norbertanek, zabrał im 3 włóki łąk i 2 włóki zarośli, na terytoryum wsi Dąbie leżące, że się ciągle w grunta tej wsi wdziera, że zniszczył znaki graniczne ze wsią Dębem. Skarżyli się koloniści i na Grabowską, podkomorzynę malborską, starościnę duninowską, że granicząc z wsią Dąbiem, a właściwie z jej borem, ludzi swych do niego na wyrąb posyła, że ci kilkanaście włók do boru duninowskiego przywłaszczyli, dawne znaki graniczne znieśli, a nowe porobili. Dąb al. Krasny dąb, niem. Domb, wś, pow. katowicki. Według dok. z 1299 r. własność klasztoru miechowskiego. Obecnie jest 382 ha obszaru, 107 dm. , 1, 420 mk. 34 ew. i 34 żyd. . Dawidziszki Dawiliszki Dawiniszki Dawiocie Dawkluny Dawle Dawluny Dawnagol Dawnary Dawnejki Dawniewo Dawniuny Dawtory Dawydki Dawżnogi Dażwa Dąb Dawidy Dawidy Dawidyszki Dąbia, wś, na obszarze, której powstało; miasto Skierniewice. Wspom. w dok. z 1359 r. K. W n. 1404. Ob. Dęba t. II i Skierniewice t. X. Dąbie 1. mstko, pow, kolski. Wedle dok. z r. 1252 wś. płacąca dziesięcinę kościołowi w Dobrowie. Król Władysław pozwala r. 1397 Klemensowi z Jastrzębi, zastawie miasto królewskie Babie, trzymane w zastawie, Mikołajowi z Jastrzębca. Kod. dypl. pol. , I, 266. Widocznie więc D. otrzymało prawo miejskie wcześniej znacznie. R. 1578 płaci 18 fi. 19 gr. czopowego. Od 4 rzem. po 4 gr. , 1 kom. , 7 zagr. , 2 rzeźn. po 6 gr. , szynkarz i hanie gorzałcz. , ogółem fl. 2 gr. 22. Przy mieście 19 łan. i 25 osad. 2. D. , r. 1136 Poddambie, r. 1238 Podabe, wś, pow. włocławski. Pierwotnie własność arcyb. gnieźn. , następnie przeszła. w posiadanie klasztoru w Strzelnie, według dok. z r. 1238. K. W. , n. 7, 211. Ob. Chełmno. R. 1557 wieś, z kośc. paraf. , własność Tomasza Babskiego, ma 5 1 2 łan. km. , 5 zagr. , 1 km. Przyległy Redecz Krakowy, mający 4 1 2 łan. , 3 zagr. , też należy r. 1557 do Dąbskich. 3. D. , u Dług. Dambye, wś, pow. będziński. Długosz opisuje dwukrotnie tę wieś L. B. , II, 189, 198, lecz podaje w każdym opisie odmiennie nazwy właścicieli i szczegóły. Było tu 6 łan. km. , 2 sołtysie i 2 folwarki. Dąbie, wś nad Wisła, pow. krakowski. W dok. z 1254 śród posiadłości klasztoru zwierzynieckiego wymieniono Dambe cum pratis et omnibus utilitatibus. W r. 1306 Mirosław Rozen sprzedaje biskupowi krakow. 30 morgów in Dubis za 8 grzyw. Kod. kat. krak. . I, 53, 146. Później własność rajców krakowskich należała do par. św. Mikołaja w Krakowie. Łany km, dawały dziesięcinę klasztorowi w Mogile. L. B. , II 28. Dąbie, w dok. z 1220 r. dabbe, pow. inowrocławski, ob. Borzymie. Dąbkowa parowa, wś, pow. rypiński, ma 21 dm. , 204 mk. , 446 morg. Dąbkowice, w dok. z XV i XVI w. Domkowice, wś, pow. łowicki. Dawna wieś arcybiskupia, w ziemi sochaczewskiej, wspom. w dok. z r. 1359 K. W. , n. 1404, należąca do kasztelanii łowickiej. R. 1579 miały D. 16 3 4 łan. km. , 2 łany wójt. , 2 kom. Należały do par. św. Ducha w Łowiczu. Dąbkowice, ob. Dobkowice. Dąbroszyn, w XVI Dobroschyno, wś, pow. koniński. Istniał tu kościół par. p. w. św. Maryi Magdaleny i św. Katarzyny, założony zapewne w XIV w. W aktach kons. gnieźn. z 1418 r. występuje pleban tutejszy. Dziedzicami wsi w w. XVII są Złotkowscy. Dla braku dochodów parafią zniesiono r. 1815 a kościół rozebrano r. 1835. Łaski, L. B. , I, 275 i przyp. . Dąbrowa 1. wś, pow. warszawski, par. Chotomów, ma w 1870 r. 98 mk. , 97 morg dwor. , 152 włośc. 2. D. stara i nowa, dwie wsi, pow, sochaczewski, gm. Kampinos. W r. 1870 D. stara, wś. ma 291 mk. , 809 morg. ; D. nowa 204 mk. , 227 morg. 3. D. arciechowska, wś, pow. radzymiński, gm. i par. Radzymin, miała w 1870 r. 135 mk. , 412 morg. 4. D. radzymińska, gm. i par. Radzymin, miała 46 mk. , 214 morg. 5. D. wielka, wś, pow. sieradzki. Leszek ks. sieradzki udzielając r. 1276 Racławowi, synowi Domasława i jego synowi Dywisze pełne prawo rycerskie militale, nadaje im wieś D. , za rzeką zw. Trzebiczyna. Ulanow. , Dok. Kuj, 217, 42. Akt powyższy odnosi się prawdopodobnie do tej D. Wspom. też w dok. z r. 1375. K. W. , n. 1724. Kościół par. p. w. św. Michała Arch. istniał tu już r. 1442. Na początku XVI w. uboga parafia, złożona z jednej wsi nie miała plebana. Według wizyty z r. 1683 istniało tu bractwo św. Michała, utworzone r. 1628 i zatwierdzone przez arcyb. Wężyka r. 1629. Wizyty z r. 1683 i 1787 zaznaczają opłakany stan kościoła. Dziedzic wsi i kolator Lenartowicz, regimentarz konfed. wojew. kaliskiego. , nie chciał dawać plebanowi dziesięcin i zabrał grunta kościelne. Później, gdy dziedzice zabrali grunta plebańskie a dali w zamian same piaski, parafia upadła i bisk. Beresniewicz, wcielił ją do par. Chojne. Łaski, L B. , I, 419. Według reg. pob. z r. 1511 Dąbrowa wielka i mała należą do par. w Sieradzu. D. mała ma 6 łan. , karczmę, młyn a D. wielka 17 łan. km. i 2 sołtysie. 6. D. , wś, pow. noworadomski. W r. 1248 Kazimierz, ks. kujawski potwierdza nadanie ojca swego, Konrada, który obdarzył Spitygniewa, wojew. łęczyckiego, wsiami Dąbrowa, Rogaczow, Mąkoszyn w dok. Makosieze, może więc Maluszyce w par. Dąbrowa i Tarlino. Ulanow. , Dok. Kujaw. , 295, 11. Według Paprockiego, Konrad, ks. kujawski, łęczycki i dobrzyński, nadał tę wieś Spitygniewowi Poraicie, wojew. łęczyckiemu. Zapewne jego potomkowie w XVI w. założyli tu parafię i wznieśli kościół p. w. św. Jakóba Apost. i św. Stanisława. Łaski, L. B. , I, 514 i przyp. . 7. D. , wś, pow. iłżecki. W połowie XV w. ma 10 łan. km. , 2 karcz. z rolą, dające dziesięcinę do 8 grz. prepozyturze kieleckiej. Dwa fol. rycerskie dają do Szydłowca i Chlewisk. Parafia w Pawłowie. L. B. , II, 485. 8. D. , wś nad rz. Czarną, pow, opoczyński Nadana r. 1176 klasztorowi sulejowskiemu. W dok. z 1229 r. własność klasztoru. Arcyb. gnieźn. dziesięciny ze wsi nadał r. 1176 klasztorowi. K. W. , n. 587. W r. 1365 opat sulejowski, Hugo, sprzedaje sołtystwo w tej wsi Mikołajowi z Mironie i Wawrzyńcowi z Pomorzan za 40 grzyw. groszy praskich. Kod. Mał. , I, 335. Klasztor sulejowski założył tu parafię i kościół p. w. św. Piotra Apost. , zapewne jeszcze w w. XIV. Łaski, L. B. , I, 629. W r. 1577 opat sulejowski płaci tu od 1 łanu os. , 2 1 2 łan. pu Dąbia Dąbia Dąbie Dąbkowa parowa Dąbkowice Dąbroszyn Dąbrowa Dąbrowica Dąbrowa Dąbrowciszki Dąbrowa stych, 4 zagr. z rolą, 1 zagr. bez roli. Siedzą też tu Dębowscy na dwu działkach 1 1 2 łan. . 9. D. , wś, pow. włoszczowski, gro. Chrząstów, par. Dzierzgów, 21 w. od Włoszczowy. W połowie XV w. dziedzicem wsi jest Jan Moskorzewski h. Piława. Wś ma 6 łan. km. Dziesięcinę pobiera od kmieci prepozytura krakowska, z innych ról i fol. pleban. L. B. , II, 99. 10. D. , wś, pow. kielecki, gm. Dąbrowa, par. Kielce. W połowie XV w. własność bisk. krakow. , posiadała kościół par. murowany p. w. św. Maryi Magdaleny. Wieś miała 17 łan. km. , dających dziesięcinę, wartości do 20 grz. biskupowi. Dwa lany sołtysie dawały plebanowi. Do parafii należała wieś biskupia Psary, dziś nie istniejąca pod tą nazwą. W reg. pob. z 1578 r. spotykamy też wieś kościelną Dąbrowę i należące do par. Psary Pisary. Kiedy kościół przestał istnieć, nie wiadomo. 11. D. , wś, pow. mławski. Kościół par. istnieje już r. 1578. Wieś ma 14 łan. km. , w 5 działach. 12. D. , ob. Białotarsk, będzie to może dzisiejsza Dąbrówka, w pow. gostyńskim, gm. Rataje. 13. D, . pow. lipnowski. W dok z 1250 r. śród posiadłości bisk. kujawskiego. Ulanow. , Dok. Kuj. , 187, 13. Będzie to zapewne dzisiejsza Dąbrówka. 14 D. wielka, pow. mazowiecki. Nowy kościół par. murowany, okazałych rozmiarów, wzniesiony w ostatnich latach. Dąbrowa 1. urocz. , pow. wołkowyski, gm, Świsłocz, 35 od Wołkowyska, 70 dz. 2. D. , okolica, pow. kowieński, gm. Rumszyszki 9 w. , 31 w. od Kowna. Mają tu działy drobne Bartoszewiczowa i Sobolewska 17 dz. ; Wirsztowie, Hagenowie, Dobkiewiczowie, Downarowiczowie, Kozakiewiczowie, Leonowiczowie 80 dz. , Li manowscy, Sikorscy, Chodosiewiczowie 60 dz. , Szatyńscy, Szuksztowie. 3. D, mtko, pow. so kolski ob. t. I, 925. Według starego inwenta rza, spisanego r. 1800, kościół paraf. , erekcyi niewiadomej, uposażył r. 1595 Zygmunt III. Zbudowany z drzewa w kształcie krzyża, z dwo ma wieżami na froncie, gontami kryty, posiadał cztery ołtarze. Wielki ołtarz o dwóch kondygnacyach, w górnej Zmartwychwstanie Pańskie, niżej Opatrzność Boska, pod której wezwaniem został poświęcony. Uposażenie kościoła tego sta nowiło 6 włók na folwarku Wiesiołowie, o pół mili od plebanii. M. R. Witan. Dąbrowa 1. kol. pow. kowelski, gm. Hłusza Wielka, 67 w. od Kowla, 35 dm. , 192 mk. 2. D. Nowa i Stara, dwie kol. , tamie, gm. Hołoby, 30 w. od Kowla. D. Nowa 22 dm. , 97 mk. ; D. Stara 46 dm. , 131 mk. 3. D. , kol. , pow. łucki, gm. Szczuryn, 32 w. od Łucka; 23 dm. , 119 mk. 4. D. kol. , tamże, gm. Poddubce, 12 w. od Łucka, 9 dm. , 44 mk. 4. D. Zielona al. Dzierżańska, urocz. , pow. radomyski, gm. Potyjów, st. poczt. Radomyśl 35 w. , 17 dm. , 92 mk. Przy wsi Dermanka. 5. D. al. Dubrowa Zielona, wś, pow. zwinogrodzki, gm. Kozackie, st. poczt. Zwinogrodka 18 w. , 389 dm. , 1, 849 mk. , cerkiew, szkółka, 15 wiatraków. Por. Zielona Dubrowa t. XIV, 599. Dąbrowa 1. wś, pow. wielicki. W połowie XV w. dziedzicami są dwaj Marszałkowicze h. Zadora. Wieś ma 8 łan. km. i 2 karczmy z rolą. Dziesięcinę do 12 grz. pobiera prebenda Więckowska w Krakowie. L. B. , IT, 180. 2. D. , miasto pow. w Galicyi. W r. 1354 wieś jeszcze ob. Rzeszów t. X. W połowie XV w. wieś mająca kilku dziedziców Ligęzów, Półkoziców, Jastrzębców. We wsi istniał kościół par. p. w. WW. Sw. Dziesięcinę, ze wsi do 12 grz. pobierał pleban, który miał 2 łany, łąki, karczmę. L. B. , II, 431. 3. D. , wś, pow. tarnowski W r. 1336 wieś kościelna, własność Fel. Ligęzy, ma 60 kmieci na 45 łanach, 3 karczmy, 3 młyny. Kmiecie i młynarze dają 39 1 2 grzyw. czynszu, 50 ćwiertni zboża i kilka kóp gontów. Hutnik minerator dawał 4 wozy żelaza i pewną ilość pługów, radeł rocznie. Był też dwór, folwark, 5 stawów, łąki i lasy. Do tegoż Ligęzy należały Brnik, Radgoszcz i Żdżary wchodzące w skład parafii. 4. D, wś, pow. nowosądecki, par. Wielogłowy. Elżbieta, królowa węg. i pol. r. 1375 przeznacza dziesięciny, z ról dworskich wsi królewskiej D. dla kościoła w Piwniczny. Kod. Mał. , III, 288. W połowie XV w. własność klasztoru w Nowym Sączu, ma tamże parafię. Fol. dawał dziesięcinę do Piwniczny. L. B. , II, 236. 5. D. , ob. Dąbrówka. Dąbrowa 1. wś, pow. poznański. W r. 1365 Trojan, przeor klasztoru w Poznaniu zamienia swoją wś Biskupice na D. , włość Mikołaja z Jankowa. W r. 1367 król Kazimierz potwierdził. K. W. , n. 1544, 1576. 2. D. , wś, pow babimojski. Wspom. w dok. z r. 1314. K. W. n. 968. Dąbrowa, wś, pow. słupski Pomorze. D. i Garden r. 1374 były oddane dożywotnio Janowi, kanon. płockiemu. K. W. , n. 1705. Dąbrowa, wś, pow. bytomski, ob. Woźnik. Dąbrowciszki, wś, pow. wileński, gm. Mejszagoła 10 w. ; miała 31 dusz rewiz. , należała do dóbr Rostyniany. Dąbrowica, wś, pow. lubelski, par. Lublin. W dok. z r. 1330 własność Dzieszka, kan. krak. i brata jego Hostasiusza. Ma prawo niemieckie. W reg. pob. z r. 1531 podano Dambrovicze et Plonissovicze kn. 8, mol. 1. Dąbrowica, Dombrowica, Dubrowica, mstko nad Horyniem, pow. rówieński oh. t. I, 931, mylnie podane w pow. łuckim, gm. , st. poczt. i dr. żel. Dąbrowica, 130 w. od Równego, 733 dm. , 5, 509 mk. , 2 cerkwie, kościół katol. par. , kaplica katol. , synagoga, 2 domy modl. żyd. , zarząd okręgu pol. , zarząd gm. , szkoła ludowa od r. 1877, 47 sklepów, 2 młyny wodne, wiatrak, smolarnia, gorzelnia, cegielnia, 4 jarmarki. Je Dąbrowice dna z cerkwi, z muru wzniesiona r. 1861 kosztem hr. Ign. Platera; druga, na przedmieściu, drewniana z r. 1872. Jako siedziba udzielnych książąt Dubrowieckich wymieniona w latopisach po raz pierwszy pod r. 1183. Od r. 1321 w posiadaniu ks. Holszańskich. Z ręką ks. Anny Juryewny Holszańskiej cześć D. przechodzi do Olizara Kierdeja Mylskiego, który r. 1570 wnosi tu od 10 dym. rynk. , 1 dym. ubog. 2 gr. , 55 dom. ulicz. , 23 dom. uliczn. ubogich, od 1 domu w ulicy 4 gr. , z 9 wolan po 1 gr. , 9 ogr. po 1 gr. , 27 ogr. po 1 gr. , 2 ogr. po 4 gr. , 2 szynków gorzałcz. po 6 gr. , od 26 ogr. od 3 do 10 gr. . Nadto wnosi on z włości od 92 dym. , 17 ogr. po 2 gr. , 4 kół młyn. , 1 koła 12 gr. , 1 karcz. , 1 szynku piwn. 6 gr. , 1 służby zupełn 24 gr. Druga częścią D. władała siostra Anny Marya żona Andrzeja Montołta, następnie Michała Tyszkiewicza Kozińskiego, która 1571 r. wyszła po raz trzeci za kn. Andrzeja Kurbskiego i wniosła mu swe dobra. Rozwiódłszy sie z nim r. 1578 D. oddała naprzód synowi z pierwszego małżeństwa Montołtowi a r. 1585 córce z drugiego małżeństwa Barbarze Kozińskiej, zamężnej Andrzejowej Firlejowej. Od Firlejów D. przeszła do Sapiehów, Dolskich, poczem dostała się obecnym właścicielom hr. de Broel Plater. Pod koniec w. XVII fundował tu kolegium pijarów Jan Karol Dolski, marsz, w ks. lit. W r. 1740 wzniósł z muru kolegium i kościół Kazimierz Pniewski, rektor tegoż kolegium. Komisya edukacyjna zamieniła ten zakład na szkołę podwydziałową o 3 klasach, pod zarządem ks. pijarów. Dąbrowica 1. wś nad rz. Rabą, pow. bocheński. W XV w. łany km. dają dziesięcinę do 3 grz. pleb. w Chełmie. L. B. , II, 115. 2. D. , wś, pow. bocheński, pow. Gdów. W XV w. należy do par. w Niegowieci. L. B. , II, 117. Dąbrowice 1. os, miej. , pow. kutnowski. Podaniu o założeniu tutejszego kościoła przez Dąbrówkę przeczy fakt, iż poświęcony został p. w. św. Wojciecha i św. Stanisława. Istniał już na początku w. XV. Do r. 1840 stał tu drugi kościół św. Ducha ze szpitalem i osobnym prebendarzem. Łaski, L. B. , II, 456 i przyp. . W r. 1576 miasto królewskie D. w pow. orłowskim, ziemi łęczyckiej płaciło szosu 16 grzyw. fl. 25 gr. 18, poprzednio zaś 8 grzyw. Od 2 kół, 2 szewców, 2 krawców, 1 kowala, 2 kuśnierzy, 2 rzeźników, po 4 gr. od każdego. Od 6 karczem rocznych po 12 gr. , od 6 komor. po 7 gr. , od 4 bań gorzałcz. po 24 gr. , od 47 łanów po 20 gr. Suma ogólna fl. 66 gr. 6. Łęczyca wtedy dawała 207 fl. a Zgierz 46 fl. . Czopowe roczne przynosiło 96 fl. 11 gr. D. należały do starostwa przedeckiego a następnie kłodawskiego. Miasto otrzymywało od królów w latach 1507, 1544, 1576, 1618, 1720, 1748, 1750 i 1766 nadania lub potwierdzenia praw. Szewcy mieli ustawę cechową, potwierdzoną przez Stan. Augusta dn. 9 maja 1786 r. Zrujnowane przez szwedów, podług lustracyi z 1661 r. , miały tylko 10 dm. , które płaciły czynszu po zł. 1. W czasie lustracyi 1789 r. było dm. 115, komornych i ogrodowych 17, rzemieślników 8. Czynsz wraz z łanowem, z każdego placn lub domu po zł. 1, a z komornych po gr. 15, co wynosiło rocznie zł. 127 gr. 15. Do dworu winni dawać kur sztuk 113, licząc kurę po gr. 15, co wynosiło złp. 45 gr. 6. Majstrowie szewccy płacić winni po 2 złp. , a ich czeladź po złp. 1 rocznie, co czyniło złp. 23. Ciż mieszczanie płacili staroście od słodu młynkowego, od sztuki po złp. 3 gr. 15, co wynosiło złp. 92; 1 stolarz i bednarz płacili po 2 zł. Brał też dwór starosty od każdej sztuki słodu młynkowego po dwie ćwierci miary warszawskiej, co w ciągu roku uczyniło korcy 13, a licząc korzec po 4 złp. wynosiło 52 zł. Ogółem dochodu złp. 343 gr. 21. Stanisław August w r. 1770 nadał staroście Ignacemu Kossowskiemu wójtowstwo w D. , składające się z karczmy w mieście, stajni, gorzelni, browaru, słodowni, 2 chałup i wiatraka z chatą. Prócz tych, miał starosta gotowe opłaty z łopatkowego od żydów rzeźników zł. 40, od żydów innych czynszu złp 36, z wiatraka złp. 90, z dzierżawy łąk zł. 100, składowego z ról dzierżawionych zł. 112, od 116 stągwi piwa wyszynkowanego przez rok zł. 232, od 248 garncy gorzałki zł. 165 gr. 10. Dochód z wysiewów na wójtowstwie przyłączono do fol. Babskiego. Skarżyli się mieszczanie przed lustratorami na różnorodne nadużycia i uciemiężenia ich przez Jakóba Kretkowskiego, starostę przedeckiego, który im grunta zabierał, granice zmieniał, holendrów w boru osadził, pozwalając las tępić i na inne liczne bezprawia, jak np. napady zbrojne ludzi tegoż starosty na mieszczan, zabijanie ich przez tychże, zabory koni, bydła i t. p. Żalili się też ciż mieszczanie D. na Ignacego Gomolińskiego, instygatora kor. , który pastwiska, łąki i grunta D. do swych dóbr dziedzicznych Ossowa przyłącza, z ich ról inwentarze zabiera i w ich lesie D. każe fantować siekiery, a nadto bić i krzywdzić mieszczan, rąbiących drzewo w borze. Żalili się też na starostę kłodawskiego, że lekceważy prawa i przywileje, nadane przez królów; domaga się nieprawnie sepu owsa z każdego łanu po korcy 3, że niszczy ich łąki i lasy, że na pastwisku miejskim osadził kilkunastu holendrów, że we własnym ich lesie zabrania im wrębu, że przez złe rowy mają zalewane grunta, że przez lat kilkanaście składanych do jego depozytu przez mieszczan pieniędzy, teraz potrzebnych na reperacyę miasta, oddać nie chce, że im zabrał dom gminny i w nim szynk założył, że kilkadziesiąt korcy popiołu, z rudunku wypalonych, po obywatelach D. , zabrał samowolnie. Lustracya z r. Dąbrowica Dąbrowica Dąbrowińce 1789. Ratusz miejski, o wyniosłej wieży, prze chowywał dawniej akta municypalne, które obe cnie uległy rozproszenia. 2. D. , r. 1359 Dambrovicze, wś, pow. skierniewicki. Wymieniona w dok. z r. 1359 śród włości arcyb. gnieźn. K. W. , n. 1404. M. R. Witan. Br. Ch. Dąbrowińce, wś nad rzką Uście, pow. lipowiecki, gm. Żadanówka, st. poczt. Daszów 10 w, , 217 dm. , 1, 126 mk. , cerkiew, szkółka, ambulstoryum, 3 wiatraki. Dąbrówka 1. wś, pow. łódzki, gm. i par. Chojny. Zaludniona przez ludność robotniczą, pracującą w fabrykach łódzkich. W r. 1898 rozpoczęto tu budowę kościoła katolickiego, murowanego. Na obszarze wsi znajduje się wielka cegielnia. 2 D. , wś i fol. , pow. kolski. Wedle ksiąg sądowych grodu łęczyckiego, r. 1388 występuje Miczko de Dambrówka przeciwko Zawiszy, z tejże wsi. W XVII wieku własnośc Franciszka Krzykowskiego z Krzykos, który na D. i Krzykosach zapewnił fundusz dla klasztoru Karmelitów w Kłodawie. Lib. Benef. Eel. Clodav, rękopis. 3, D. , wś, pow. siedlecki. W r. 1476 siedzą tu Dadźbogowie i inni. Jest D. wielka i mala. 4. D. Kościelna, wś, pow. mazowiecki. W XVI w. zwana WojnyDąbrówka, 5. D. warszawska, właściwie warszowska, wś, pow. radomski, par. Wierzbica. W połowie XV w. dziedzicem wsi jest Warsz Warsius h. Rawa. Łany km. dają dziesięcinę bisk. krakow. ; fol. plebanowi. L. B. , II, 516. 6. D. zabłotna, wś, pow. radomski. W połowie XV w. dziedzicem wsi Marcin Nieczuja. Łany km. dają dziesięcinę dziek. radomskiemu; fol. pleban. w Kowalach dziś Kowala. 7. D. , os. nad jeziorem, pow. rypiński, gm. Żałe, par. Ruże, 14 w. od Rypina, ma 5 dm. , 57 mk. Dąbrówka 1. dobra, pow. kobryński, gm. Worocewicze, 78 w. od Kobrynia, własność Iwanowych, 205 dz. 2. D. , dobra, pow. prużański, gna. Linowo. 14 w. od Prużany, własność Perepełków, 195 dz. 3 D. , wś pow. sokolski, gm. Czarna Wieś, 28 w. od Sokółki, 452 dz. 4. D. , dobra, pow. pow. wołkowyski, gm. Tarnopol, 62 w. od Wołkowyska, własność Lebiediewych poprzednio Bobińskich, z fol. Ptasznik ma 541 dz. 5. D. , zaśc. , pow. nowoaleksandrowski. gm. Antuzów 13 w. , 14 w. od mta pow. 6. D. , wś, pow. lidzki, gm. i dobra skarb. Lida, 11 dm. , 118 mk. , szkoła. 7. D. , zaśc, pow. wilejski, gm. Serwecz 6 w. ; miała 6 dusz rewiz. , należał do dóbr Kostyki. 8 D. , wś, tamże, gm. i dobra skarb. Wołkołata 7 w. ; miała 24 dusz rewiz. Dąbrówka, Dubrowka 1. wś nad strum. Hrebelskim, przy linii dr. żel. płd. zchd. , pow. lipowiecki, w pobliżu granicy hajsyńskiego, gm. , st. dr. żel. i poczt. Monastyrzyszcze 6 w, , 60 w. od Lipowca, 80 dm. , 543 mk. , cerkiew drewn. z r. 1716, szkółka cerk. , młyn, 2 wiatraki. Osadzona przez Lanckorońskich, właścicieli Monastyrzysk, dalej własność Newlińskich, Draczewskich, od których nabył Bronisław Czajkowski. Obecnie przeszła w inne ręce. 2. D. , wś, pow. radomyski, gm. , par. praw. i st. poczt. Brusiłów 5 w. , 37 w. od Radomyśla, 31 dm. , 472 mk. , wiatrak. 3. D. , wś, pow. taraszczański, gm. Piatyhory, st. poczt. Tetyjów 7 w. , 72 w. od Taraszczy, 332 dm. , 1, 696 mk. , cerkiew, szkółka. 4, D. wś, pow. zwinogródzki, gm. i st. poczt. Łysianka 9 w. , 20 w. od Zwinogródki, 174 dm. , 993 mk. , cerkiew, 5 wiatraków. Własność Łyseńki. 5. D. , wś nad rzką Staw, pow. nowogradwołyński, gm. Smołdyrów, st. poczt. Nowogradwołyński 30 w. , 465 dm. , 2, 672 mk. , cerkiew drewn. z r. 1762. Ma zapis od ks. Czartoryskich. Własność niegdyś ks. Ostrogskich. 6. D. , Dubrówka, wś, pow. nowogradwołyński, gm. Piszczów, par. praw. Krasiłówka 1 w. , 14 w. od mta pow. , 68 dm. , 374 mk. 7. D. , kol. , tamże, gm. Serby, 15 w. od mta pow. , 101 dm. , 631 mk. 8. D. , kol. , pow, rówieński, gm. Deraźne, 34 w. od Równego, 19 dm, 130 mk. 9 D. , kol. , pow. włodzimierski, gm. Mikulicze, 9 w. od Włodzimierza, 33 dm. , 176 mk. 10. D, , kol. , tamże. gm. Kisielin, 34 w. od Włodzimierza, 32 dm. , 232 mk. 11. D. , kol. , pow. żytomierski, gm. Horoszki, 57 w, od Żytomierza, 83 dm. , 543 mk. 12. D. , wś, pow. żytomierski, gm. i par. praw. Januszpol, 61 w. od Żytomierza, 43 dm. , 430 mk. Obecnie Fortunaty Wasiutyńskiej i Idalii Potockiej, córek Szczęsnego Lubicz Potockiego, ma 448 dz. Dąbrówka 1. al. Dąbrowa, wś, pow. jasielski, par. Brzyska, 7. 6 klm. od Jasła. W połowie XV w. własność klasztoru tynieckiego. L. B. , II, 279. 2. D. szczepanowicka, wś, pow. tarnowski, par. Jodłówka. W połowie XV w. należy do par. w Wojniczu i jest własnością kustosza tamecznego kościoła. Kmiecie ze swych cząstek dają kustoszowi po 20 skojców, zająca i 2 kapłony w czynszu, dziesięcinę zaś dają dziekanowi krakowskiemu. L. B. , II, 306. 3. D. Ankwicz al. infułacka, r. 1536 Dąbrowa, wś nad Dunajcem, pow. tarnowski. W r. 1536 należy do par. w Lisiej górze, jest własnością prepozytury przy kolegiacie tarnowskiej. Posiadał ją wtedy Mikołaj Zamojski. We wsi było 3 1 2, łan. , przewóz na Dunajcu, w połowie własność Rokoszów, dziedziców Bogumiłowic. 4. D. polska, r. 1565 Dąbrowka niemieczka, wś, pow. sanocki. W r. 1565 wś w ststwie sanockiem ma 12 kmieci na 8 1 4 łan. , 1 zagr. Nazwy kmieci przeważnie niemieckie. Dochód wynosił zł, 24 gr. 24 den. 16. Dąbrówka 1. wś, pow. międzyrzecki. Dawna własność Zbąskich, z których Stanisław założył tu r. 1559 kościół par. p. w. św. Jakóba. Według wizyty z r. 1640 był murowany z kamienia. Księgi kościelne sięgają r. 1712. Dąbrówka Dąbrowińce Dąbrowszczyzna Dąbrowskie Dąbrowowo Dąbrowo Dąbrowniki Dąbrówki Debryca 2. D. kościelna, dawniej Dąbrowa, wś, pow. obornicki. W r. 1348 zawarta była ugoda między plebanem w D. a Dzierżykrajem, dziedzicem Dzwonowa, co do rozdziału dochodów obu kościołów. Pleban z D. miał zarządzać kościołem w Dz. i trzymać tam wikaryusza. K. W. , n. 1269. Obecnie D. posiada kościół drewniany w formie krzyża z wieżą; , wzniesiony r. 1776, odbudowany r. 1868. Pierwotny kościół p. w. N. P. M. istniał już na początku w. XIV, jak o tem świadczy dok. z 1338 r. Łaski, L. B. , I, 66 i przyp. . 3. D, wś pod Żninem. W ostatnich spisach urzęd. niema tej nazwy. W reg. pob. z w. XVI pominięta. W r. 1362 opat trzemeszeński oddaje arcyb. gnieźn. dziesięcinę ze wsi Podgórzyce, w zamian za dziesięcinę ze wsi arcyb. Dąbrowka i 30 łan. do osadzenia, z których dziesięcinę pobierać będzie też klasztor. K. W. , n. 1481. Być może, iż na tym obszarze powstała późniejsza Nowa wieś Neudorf dziś. 4. D. , wś, pow. mogilnicki. Wspom. w dok. z r. 1366 i 1383. K. W, n. 1568 i 1812 Wieś szlachecka. W r. 1583 istnieje tu kościół par. Dziedzicem wsi jest Mateusz Żaliński, kaszt. gdański. Dąbrówki, wś, pow. sierpecki, gm. Borkowo, par. Sierpc 3 w. , ma 20 dm. , 86 mk. , 915 morgów. Dąbrowniki, Dubrowniki, os. , pow. wołko wyski, gm. Międzyrzec, 20 w. od Wołkowyska, 307 dzies. Dąbrowo, r. 1153 Dambrovici, wś, pow. wągrowiecki. Wspom. w dok. z r. 1153. KW. , n. 18. Dawała dziesięciny klasztorowi w Łeknie. Dąbrowo 1. dobra, pow. brzeski gub. grodz. , gm. Dworce, 50 w. od Brześcia. Własność Zabelów, 751 dz. 2. D. , chutor, tamże, należy do dóbr Podbiała. 3. D ob. t. I, 925, Dąbrowa, mstko, pow. sokolski, gm. Kamionna, 32 w. od Sokółki, posiada 1, 778 mk. Juryzdyka ma 209 dz. 4. D. , zaśc. , pow. nowoaleksandrowski, gm. Rakiszki 15 w, , 65 w. od mta pow. 5. D. , kol. żyd. nad rzką Aleszną, pow. lidzki, gm. Rożanka, 7 dm. , 67 mk, dom modl. żydowski. 6. D. , mstko i dobra nad rz. Spuszą, tamże, gm. Lack, 67 w. od Lidy. Mstko ma 9 dm. , 116 mk. w 1865 r. 50 dusz rewiz. , zarząd gminy; dobra należą do hr. Uruskich. Cerkiew par. drewn. z r. 1830. Parafia praw. , dekanatu szczuczyńskiego, 2, 994 dusz. Był dawniej kościół katol. paraf. , z muru wzniesiony r. 1674 przez Michała Rymwida, przebudowany w 1827 r. przez hr. Rudolfa Tyzenhauza. Dąbrowowo al. Poswojewszczyzna, dobra, now. nowoaleksandrowski, gm. Słobódka 13 w. , 83 w. od mta pow. Przyległość Drujki, dawniej Żabów, później Pawła Dąbrowy, dziś sukcesorów. Do dóbr należy fol. Ustronie. Dąbrowskie, wś, pow. nowoaleksandrowski, gm. Widze 9 w. , 49 w. od mta pow. Dąbrowszczyzna 1. zaśc. , pow. nowoaleksandrowski, gm. Rakiszki 4 w. , 48 w. od mta pow. 2. D. , wś, pow. oszmiański, gm. Dziewieniszki. Miała 7 dusz rewiz. ; należała do dóbr Albertyn. Debejki, zaśc. pow. wiłkomierski, gm. Owanta 2 w. , 37 w. od Wiłkomierza. Debekańcie, wś i zaśc. , pow. poniewieski, gm. Remigoła 10 w. , 35 w. od Poniewieża. Debesie, wś, pow. oszmiański, gm. Graużyszki 7 w. ; miała 17 dusz rewiz. , należała do dóbr Bołtup. Debryca, kol. i urocz. , pow. rówieński, gm. Derażne, 45 w. od Równego. Kol. ma 36 dm. , 242 mk. ; urocz. , zw. Kraśniuki, 2 dm. , 14 mk. Decew, chutor, pow. nowogradwołyński, gm. Kurne, 37 w. od mta pow. , 40 dm. , 213 mk. Dechowa, wś, pow. stanisławowski, ob. Dubowce. Dechtiarewo 1. wś, pow. dzisieński, gm. i dobra Mikołajewo. Miała 9 dusz rewiz. 2. D, wś, tamże, gm. Mikołajewo 13 w. ; miała 23 dusz rewiz. , należała do dóbr Werki. 3. D. , wś, pow. dzisieński, gm. Prozoroki 2 w, ; miała 7 dusz rewiz. , należała do dóbr Sanniki. Dechtiarówka ob. t. II, 32, Diehtiarówka, wś, pow, radomyski, gm. Martynowicze, par. praw. Steczanka, st. poczt Radomyśl 110 w. , 12 dm. , 90 mk. , 273 dzies. Dechtiary, chutor nad rzką Syrzec, pow. kijowski, gm. Biłhorodka, st. poczt. Borszszahówka 5 w. , 12 w. od Kijowa, 5 dm. , 75 mk. Deczany, wś, pow. wiłkomierski, gm. Kowarsk 5 w, , 28 w. od Wiłkomierza. Dedeki, dobra, pow. dryzieński, własność Twardomańskich, 215 dzies. Dederkały 1. Małe, wś pow. krzemieniecki, gm. Dederkały, st. poczt. Jampol, st. dr. żel. Rudnia Poczajowska 52 w. , 30 w. od Krzemieńca, 54 dm. , 581 mk. , w całej parafii 296 kat. Cerkiew drewn. z r. 1843, uposażona r. 1721 ziemią przez Tadeusza Dederkałę. Cerkwie filialno we wsiach Dederkały Wielkie i Wołkowce. 2. D. Wielkie, wś, tamże, 33 w. od Krzemieńca, mają 70 dm. , 588 mk, , cerkiew drewnianą, uposażoną z zapisu dziedzica, Jakóba Kołłątaja, r. 1740, kościół par. katol. , z klasztorem Reformatów, wzniesiony pierwotnie z drzewa przez dziedzica wsi, Antoniego Wyszpolskiego, w 1735 r. Osadził on przy nim zakonników, sprowadzonych z Żorniszcz. Obecny, murowany, fundacyi Preisów, pochodzi z r. 1760. Wsi te należały pierwotnie do rodziny Dederkałów. W 1545 r. bracia Sidor, Daszko, Nestor Dederkałowie i Andrzej Wołkowski, zobowiązani byli do opatrywania dwu horodni zamkowych. W 1570 r. z części D. wnosi Dymitr od 8 dym. , 4 ogr. po 4 gr. , 4 ogr. po 2 gr. , z drugiej Fedor Deder Dechtiarówka Dechtiary Deczany Dedeki Decew Dederkały Debesie Debekańcie Debejki Dąbrówki Dechtiarewo Dechowa Degmiszki Degucie Degucina Deguciszki Degutele Degutobobie Degutynie Degutyszki Dejczyno Dejlidki Dejliduk Dejlidy Dejlidziany Dejnowa Wielka Dejnowce Dejnówka Dedulki Dejnie kało od 5 dym. , 4 ogr. po 4 gr. W 1583 r. w wielu częściach. Jedna nabył Fiedor Sieniuta Lachowicki od Siemiona, druga ma w zastawie od Bohdana D. , inne posiadają Dederkałowie. W pierwszej połowie w. XVIII rodzina Dederkałów posiadała D. Małe, Wielkie zaś przechodziły do Kołłątajów, Wyszpolskich i w końcu Czosnowskich, którzy obecnie posiadają obie te wsi. Dedulki, w spisie Deduszki, wś, pow. dzisieński, gm. Przebrodź 12 w. ; miała 15 dusz rewiz. , należała do dóbr skarb. Gabryałowo. Deferencya 1. fol. , pow. rossieński, gm. Mańkuny 6 w. , 8 w. od Rossień. 2. D. , wś, tamże, gm. Botoki. Mają tu części Gojżewscy, Kawrynasowie, Łukaszewiczowie, Mackajtysowie. Degajcie, wś i dobra, pow. telszewski, gm. Gadonów 12 w. , 3 w. od Telsz. Własność bar. Brueggen, z fol. Pietrajcie i PiłsudzieSzaszaj cie ma 817 dzies. Degiańcie, wś, pow. wiłkomierski, gm. Kowarsk 10 w. , 33 w. od Wiłkomierza. Degiany, dwie wsi i fol. , pow. poniewieski, gm. Nowemiasto 6 w. , 8 w. od Poniewieża. Fol. należy do dóbr Niewiażniki. Degiasy 1. wś, pow. poniewieski, gm. Kibury 10 w. , 52 w. od Poniewieża. 2. D. , wś, tamże, gm. Skrobatyszki 11 w. , 53 w. od Poniewieża. Degielańcie, wś, pow. wiłkomierski, gm. Wieprze 10 w. , 27 w. od Wiłkomierza. Degieliszki, zaśc. , pow. trocki, gm. Hanuszyszki 9 w. ; miał 7 dusz rewiz. , należał do dóbr Bitowtany. Degienie 1. wś, pow. nowoaleksandrowski, gm. Ponedel 8 w. , 75 w. od mta pow. 2. D. , wś i dobra, pow. telszewski, gm. Gadonów o 1 i 2 w. , 10 w. od Telsz. Degiesie 1. wś, pow. poniewieski, gm. Birże 13 w. , 76 w. od Poniewieża. 2. D. , wś, tamże, gm, Podbirże 10 w. , 71 w. od Poniewieża. 3. D. , wś, pow. oszmiański, gm. Soły 3 w. . Należała do dóbr Raczuny. Degiesiszki 1. zaśc. , pow. nowoaleksandrowski, gm. Smołwy 5 w. , 11 w. od mta pow. Wnorowskich, 56 dz. 2. D. , zaśc. , tamże, gm. Widze 5 w. , 53 w. od mta pow. Degilus, dwór, pow. rossieński, gm. Szymkajcie 9 w. , 17 w. od Rossień. Degiławki, wś, pow. telszewski, gm. Żorany 22 w. , 38 w. od Telsz. Degimas, dwór, pow. poniewieski, gm. Pokroje 3 w. , 50 w. od Poniewieża. Degimiszak, os. , pow. władysławowski, 69 w. od Maryampola, 33 w. od Władysławowa. Degimy, dobra, pow. kowieński, gm. Eleonorów, 70 w. od Kowna. Własność Łopatów, 120 dz. Degintynie, zaśc. , pow. nowoaleksandrowski, gm. Poniemunek 14 w. , 84 w. od mta pow. Deglany, wś, pow. poniewieski, gm. Mołdoczany 9 w. , 33 w. od Poniewieża. Degmiszki, w spisie Digieliszki, zaśc, pow. szawelski, gm. Kiryanowo 5 w. , 70 w. od Szawel. Degucie 1. wś, pow. telszewski, gm. Olsiady 8 w. , 20 w. od Telsz. 2. D. , wś, tamże, gm. Bernatowo 12 w. , 13 w. od Telsz. 3. D Sznipańcie, dobra skarbowe, pow. wileński, gm. Szyrwinty. Degucina, zaśc. , pow. wileński, gm. Malaty 9 w. ; miał 4 dusze rewiz. , należał do dóbr skarb. Białodwór. Deguciszki, zaśc. , pow. nowoaleksandrowski, gm. Smołwy 5 w. , 8 w. od mta pow. Dawniej attyn. dóbr Smołwy. Od r. 1850 należał do Jana Surwiłły; miał 10 dz. Degutele, Deutele, wś, pow. nowoaleksandrowski, gm. Sołoki 12 w. , 26 w. od mta pow. Degutobobie, zaśc. pow. nowoaleksandrowski, gra. Oknista 6 w. , 76 w. od mta pow. Degutynie, zaśc. , pow. nowoaleksandrowski, gm. Dryświaty 16 w. , 33 w. od mta pow. Własność Abramowiczów, 103 dz. Degutyszki 1, zaśc, pow. nowoaleksandrowski, gm. Tauroginie 3 w, , 52 w. od mta pow. 2. D, zaśc. , tamże, gm. Antuzów 6 w. , 20 w. od mta pow. Dejczyno, dobra, pow. połocki, własność Sycianków, 682 dz. Dejlidki 1. wś, pow. oszmiański, gra. Siedliszcze 6 w. ; miała 15 dusz rewiz. , należała do dóbr Żyżmy. 2. D. , wś, pow. oszmiański, gm. Soły 6 w. ; miała 35 dusz rewiz. , należała do dóbr Daukszyszki. Dejliduk, zaśc. , pow. trocki, gm. Wysoki Dwór. Dejlidy al. Dojlidy, wś, pow. nowoaleksandrowski, gra. Ryraszany 25 w, , 50 w. od mta pow. Maja tu Wojtkiewiczowie w 2 działach 167 dz. Należała do dóbr Dryświaty. W 1802 r. przysądzona Świętorzeckim. 2. D. , wś, pow. oszmiański, gm. Dziewieniszki 10 w. ; miała 25 dusz rewiz. , w części do dóbr Ludwinowo i 22 dusze, w części do dóbr skarb. Dziewieniszki. 3. D. , wś, tamże, gm. i dobra Iwie 4 w, . W r. 1805 miała 115 dusz rewiz. 4 D. , zaśc. , pow. trocki, gra. Olkieniki. Dejlidziany, dobra, pow. wileński, gm. Szyrwinty. Własność Montwiłłów. Dejnie, dobra, pow. wiłkomierski, gm. Pogiry 5 w. , 27 w. od Wiłkomierza. Własność Kępińskich, 140 dz. Dejnowa Wielka, wś, pow. oszmiański, gm. Horodźki 9 w. . W r. 1865 miała 109 dusz rewiz. , należała do dóbr Wołożyn. Dejnowce, wś. pow. oszmiański, gm. Krewo 3 w. ; miała 24 dusz rewiz. , należała do dóbr Perłowa Góra. Dejnówka 1. wś, pow. oszmiański, gm. Ho Dedulki Deferencya Degajcie Degiańcie Degiany Degiasy Degielańcie Degieliszki Degienie Degiesie Degiesiszki Degilus Degiławki Degimas Degimiszak Degimy Degintynie Deglany Delinie Dekszniany Deksniele Deksnieła Dekszni Dekuny Delatyn Delawkiszki Delbiszki Dejnowo Delejów Delfinówka Dembiele Deksznia Delikatory rodźki 3 w; miała 6 dusz rewiz. , należała do dóbr Wiszniów. 2. D. Mała, wś, tamże, 6 w. od Horodźków, 29 dym. W r. 1865 miała 58 dusz rewiz. , należała do dóbr Wołożyn. Dejnowo 1. wś włośc. , pow. lidzki, gm. Koniawa 16 w. . Należała do dóbr skarb. Orany. Ślady osady przedhistorycznej. 2. D. , dwór. pow. oszmiański, gm. Polany; w 1865 r. własność Maciejewskich. 3. D. , dobra, tamże; 1865 r. własność Jankowskich. 4. D, wś, tamże; należała do dóbr Bryndziszki. 5. D. , wś, tamże, gm. Siedliszcze 8 w. . W r. 1865 miała 78 dusz rewiz. , należała do dóbr Gieranony. 6. D. , wś, tamże, gm. Siedliszcze 11 w. . W r. 1865 miała 99 dusz rewiz. , w części należącej do dóbr Hermaniszki. Dekałowicze, dawniej Dekałów, pierwotnie Mejstowicze, wś, pow. grodzieński, gm. Łasza, 16 w. od Grodna, 15 dm. , 135 mk. , cegielnia, 157 dz. włośc. i 40 dz. dwor. 2. D. Kwasówka, dobra, tamże. Własność Buchowieckich, 746 dz. Wś należała do ekonomii grodzieńskiej. W 1558 r. wś Mejstowicze, w wójtowstwie poniemuńskiem, włości kwasowskiej; miała 5 włók gruntu średniego, w tem 4 włóki służkowych i 1 wł. na służbę ciągła. Deksnia, zaśc. , pow. wileński, gm. Giedrojcie 8 w. ; należał do dóbr Gawejki. Deksnie 1. fol. i zaśc. , pow. nowoaleksandrowski, gm. Widze, 47 i 51 w. od mta pow. 2. D, wś, tamże, gm. Rakiszki 12 w. , 61 w. od mta pow. 3. D, dwór, pow. rossieński, gra. Szymkajcie 16 w. , 26 w. od Rossień. 4. D. , zaśc, pow. wiłkomierski, gm. Owanty 6 w. , 45 w. od Wiłkomierza. 5. D. , zaśc. , tamże, gm Traszkuny 6 w. , 40 w. od Wiłkomierza. Deksznia, kol. żydow. nad rzką Szpenglą, pow. trocki, gm. Deksznie, 16 dm. , 360 mk. 1865 r. 124 dusz rewiz. , dom modl. żydowski. Dekszniany, dobra, pow. wilejski. Obejmowały około 3, 000 dzies. , z tego 1, 760 dz. dwor. , 1, 240 dz. odeszło do włościan, za które wzięto 16, 223 rub. wykupu. W dobrach przed r. 1865 było 62 chat, 297 dusz rewiz. W skład dóbr wchodziły fol. Hranicze al. Hryczeniata i wsi Putniki 420 dz. , Szemetowszczyzna 100 dz. , Wołodźki 260 dz. , Powiazyń 300 dz. , Wazhiły 160 dz. , Zadworze, Mużyły, Hostyłowicz, Korczowiki, Mstyż. Około r. 1570 dobra należały do Stanisława Surwiłły, który zapisuje żonie Maryannie Bohdanównie Jaroszance. Po śmierci męża wyszła ona za Benedykta Jesmana. W 1584 r. Jan Surwiłło sprzedaje D. zastawniczce Hannie Wasylowej Luboszczyńskiej. Później własność ks. Wiśniowieckich, w 1611 r. Horskich. W r. 1669 Teodor, Karol i Maryanna z Ciechanowieckich Horscy sprzedają D. Janowi Chrapowickiemu, wwdzie witebskiemu; w 1686 r. własność jego synów Stefana i Franciszka, z których ostatni r. 1687 zapisuje siostrze swej Maryannie Ta wychodząca w 1703 r. za Franciszka Kurcza, wwdzica brzeskiego, wnosi mu te dobra. W 1723 r. nabywa D. od Jana Kurcza Franciszek Montwił Białłozor, podsędek upicki i r. 1744 zapisuje wnukowi swemu Idziemu Kurczowi, podstolicowi brzeskiemu. Ten w 1745 r. sprzedaje dobra za 12, 000 złp. Pawłowi i Aleksandrze Rymwid Mickiewiczom, którzy przekazuje synowi swemu Trojanowi. W 1770 r. Trojan i Brygida ze Świętorzeckich Mickiewiczowie sprzedają D. za 160, 000 złp. Michałowi Wołodkowiczowi, sście hajeńskiemu. Zastawnikiem zostaje Antoni Świętorzecki. Od r. 1784 dziedzictwo Winc Wołodkowicza, marsz. borysowskiego, od 1839 do 1864, w dożywociu wdowy Jadwigi z hr. Tyszkiewiczów, od 1864 do 1883 r. własność syna jej Józefa, od 1884 r. synowca Wincentego Wołodkowicza. Deksniele, zaśc, pow. nowoaleksandrowski, gm. Rakiszki 9 w. , 59 w. od mta pow. Deksnieła, zaśc, pow. wiłkomierski, gm. Uciany 8 w. , 56 w. od Wiłkomierza. Dekszni, wś, pow. dźwiński dyneburski, w pobliżu źródeł rzki Liksnianki. Dekuny, dobra, pow. sieński; dziedzictwo BiałkowskichBibersteinów, 2, 167 dz. Delatyn, mstko, pow. nadworniański. Wspom. w dok. z r. 1443. W r. 1515 wś D. w pow. kołomyjskim, ma 8 łan. os. , 4 łany puste, młyn i od 150 owiec płacą gr. 23. W r. 1579 D. oppidum w części Jana Tureckiego płaci szosu fl. 4 gr. 8, część Pawła Tureckiego fl. 4 gr. 8, rzem. 1, część Krzyszt Bludnickiego h Topacz, szosu fi. 2 gr. 12, od 3 kom. i dział Jakóba Chocimierskiego h. Grabia fl. 2 gr. 12, od kom, 3. Delatyn, Turka, Mikuliczyn i Osławy był to widocznie wielki obszar dóbr górskich, który rozpadł się na cztery mniejsze działy. Wywarzanie soli odbywa się tu już w drugiej połowie XVI w. Delawkiszki, wś, pow. nowoaleksandrowski, gm. Abele 10 w. , 30 w. od mta pow. Delbiszki, ob. Dylbiszki. Delejów, r. 1515 Dalyeyow, wś, pow. stanisławowski. Wspom. w dok. z 1435. R. 1515 wś szlach. w ziemi halickiej płaci od 6 łan. , młyna, pop gr. 15, od 100 owiec gr. 15. R. 1578 należy do dóbr Mieleckiego, woj. podolskiego, ma 12 łan. , 13 zagr. , 5 kom. , pop. Istnieje prócz tego wś Dalejowka, płacąca od 7 łan. , 4 zagr. , 3 kom, Delfinówka, mylnie Delfinowce, wś, pow. bałcki, gm. Daniłowa bałka, 74 w. od Bałty, ma 99 dm. , 550 mk, , par. katol. Hołowaniewsko. Delikatory, wś, pow. nowoaleksandrowski, gm Słobódka 9 w. , 70 w. od mta pow. Należała do dóbr Drujki. Delinie, dwór, pow. wiłkomierski, gm. Kowarsk 3 w. , 20 w. od Wiłkomierza. Dembiele ob. t. II, 15, Dębiele, wś, pow. święciański, gm. Melegiany 5 w. . W r. 1865 miała 33 dusz rewiz. , należała do dóbr Rekiecie. Dejnowo Dekałowicze Deksnia Deksnie Demidowszczyzna Demienicze Demiówka Demitkowo Demitrów Demichowo Demianowicze Demianówka Demidenki Demiankowo Demiankowce Demianki Demidowo Demidówka Demidowiec Demidowicze Demidów Lasek Demidów Demianczyce Demiachy Demeszkowce Demeszki Demesze Demenka Dementiewo Demczyn Demidka Demianowo Demczyn Demczyn, wś, pow. żytomierski, gm. Ozadówka 5 w. , par. praw. Tatarynówka Mała 3 w. , st. dr. żel. , 44 w. od Żytomierza, 79 dm. , 605 mk. Dementiewo, wś, pow. orszański, gm. Mikulino, 15 dm. , 165 mk. Demenka al. Skoczyńce, wś nad Taśminą, pow. czehryński, gm. Hołowkówka, st. poczt. Medwedówka 13 w. , 37 w. od Czehrynia, 86 dm. , 474 mk. , szkółka. Demesze, wś, pow. oszmiański, gm. Połoczany 6 w. . W r. 1865 miała 47 dusz rewiz. , należała do dóbr Horodziłowo. Pod wsią 4 kurhany. W jednym z nich r. 1859 znaleziono szablę i złoty pierścień. Demeszki, wś, pow. dzisieński, gm. Mikołajewo 12 w. ; miała 31 dusz rewiz. , należała do dóbr Hryhorowicze. Demeszkowce, w dok. z 1416 r. Damsthykowce, wś, ob. Kaniowce t. III. Demiachy 1. wś, pow. orszański, gm. Mikulino, 5 dm. , 59 mk. 2. D. , wś, pow. wieliski, gm. Kozakowo. Demianczyce, wś i dobra, pow. brzeski gub. grodz. , gm. Turna, 28 w. od Brześcia. Wś ma 460 dz. włośc. i 26 dz, należących do Małachowskich. D. Michałowo, dobra, należą do hr. Grabowskich i mają 943 dz. Demianki, wś i dobra nad Ipucią, pow. homelski, gm; Wylewo 2 w. . Wś ma 146 dm, , 373 mk, ; dobra, własność Gerardów, 3, 654 dz. 1, 642 lasu, gorzelnia, 2 wiatraki. Demiankowce, wś, pow. uszycki, 119 dm. , 635 mk. , cerkiew, 2 młyny. Demiankowo, wś, pow. horecki, gm. Bajewo, 44 dm. , 210 mk. Demianowicze 1. wś włośc. , pow. Święcianski, gm. Wiszniów 11 w. ; miała 10 dusz rewiz. , należała do dóbr skarb. Wojstom. 2. D. , okolica szlach. , pow. wilejski, gm. Iza. Demianówka, kol. , pow. kowelski, gm. Hołoby, 17 w. od Kowla, 16 dm. , 81 mk. Demianowo 1. dobra, pow. mohylewski. Od 1875 r. własność Gordziałkowskich, 369 dz. 2. D, wś, pow. wieliski, gm. Usmyń. W 1765 r. w ławnictwie prychabskiem, wójtowstwa usmyńskiego. Demiany, Dziemiany, wś, pow. nowoaleksandrowski, gm. Słobódka 10 w. , 81 w. od mta pow. Należała do dóbr Drujka. Demichowo, 1765 r, Demidowo, wś, pow. wieliski, gm. Ilino. W 1765 r. należała do ławnictwa astratowskiego, w wójtowstwie głazomickiem. Demidenki, wś, pow. dzisieński, gm. Głębokie 9 w, ; miała 10 dusz rewiz. Demidka, wś, pow. wilejski, gm. Budsław 7 w. . W r. 1865 miała 97 dusz rewiz. , należą do dóbr Szyszkowszczyzna. Demidkowo, Demitkowo, w dok. Demiłkowo, wś i dobra, pow. grodzieński, gm. Łasza, 18 w. od Grodna. Wś ma 262 dz. włośc. Dobra mają w części Niemczynowiczów 40 dz. , Szantyrów 162 dz. , Jastrebowych 151 dz. Wś wchodziła w skład ekonomii grodzieńskiej Podług rewizyi z 1561 r. miała 30 włók gruntu średniego. Z włóki czynsz i inne powinności wynosiły 1 kopę 37 gr. Demidów, wś, pow. kijowski, gm. Dymer, st. poczt. Borszczahówka 33 w. , 33 w. od Kijowa, 140 dm. , 822 mk. , cerkiew, szkoła, 2 młyny. W 1628 r. Hornostojowa wnosi od 7 dym. , 5 ogr. Demidów Lasek, kol. , pow. rówieński, gm. Berezne, 59 w. od Równego, 14 dm. , 65 mk. Demidowicze 1. wś, pow. wołkowyski, gm. Hornostajewicze, 20 w. od Wołkowyska, 109 dz. 2. D. , fol. , pow. klimowicki. Należy do dóbr Kościukowicze. 3. D. , wś, tamże, gm. Berezki, 49 dm. , 250 mk. 4. D. , Dziemidowicze, wś nad jez. Krasne, pow. lepelski, gm. Kopciewicze, 29 dm. , 300 mk. cerkiew filialna. Należała dawniej do dóbr Iwańsk. Demidowiec, urocz. w dobrach Sporowo, pow. Słonimski, gm. Pieski. Demidówka 1. Dymidówka, wś, pow. Winnicki, gm. Brahiłów, 144 dm. , 1, 060 mk. , cerkiew, szkoła. 2. D. , wś, pow. dubieński gm. Kniahinin, par. praw. Dublany 2 w. , 30 w. od Dubna, par. katol. Łysin, ma 18 dm. , 378 mk. , cerkiew filialna drewniana. Własność Gołowaczewskich. 3. D. al. Kociubryn, ferma, pow. dubieński, gm. Kniahinin, 31 w. od Dubna, 6 dm. , 27 mk. 4. D. al. Łęczno, mstko, tamże, 30 w, od Dubna, 44 dm. , 404 mk. Własność niegdyś Taszyńskich, Pałuskich, Gaszyńskich, obecnie skarbowe. Demidowo, wś, pow. dzisieński, gm. Wierzchnie 4 w. . Miała 17 dusz rewiz. ; należała do dóbr Wołyń. Demidowszczyzna, wś, pow. kobryński, gm. Iłłosk, 28 w. od Kobrynia, 513 dz. włośc. Demienicze, Demianicze, wś, dobra i chutor, pow. brzeski gub. grodz. , gm. Turna, 20 w. od Brześcia. Wś ma 46 dm. , 530 mk. , 871 dz. ; dobra, własność hr. Grabowskich, 1, 017 dz. ; chutor, należy do kilku właścicieli i ma 135 dz. Demiówka, Demijówka, przedmieście Kijowa 2 w. , nad rzką Łybed, przy linii dr. żel, gm. Chotów, 350 dm. , 3, 601 mk. , cerkiew z r. 1882, 2 synagogi żydowskie, młyn, browar piwny, rafinerya cukru, cegielnia, fabryka cukierków, szkoła, st. poczt. W ostatnich czasach zamierzono włączyć D. do obrębu miasta. Demitkowo, wś i dobra, pow. sokolski, gm. Kruglany, 25 w. od Sokółki. Wś ma 81 dz. włośc. i 56 dz. dwor. Dobra, zwane też Murawszczyzna, mają w części Sopoćków 60 dz. , Jackowskich 45 dz. , Milkowskich 93 dz. Demitrów wielki i mały, u Dług. Dmytrow, Demiany Demidkowo Deniskowice Denisówka Denisowicze Deniski Deniańce Denhofówka Denesze Denesie Denejkowszczyzna wś w pobliżu Wisły, pow. tarnobrzeski, par. Baranów odl. 3 klm. . W połowie XV w. istnieje tu kościół par. drewniany p. w. św. Katarzyny. Długosz podaje, iż kościół zagrożony podmyciem przez nurt Wisły potrzebuje przeniesienia. Widocznie z czasem uległ zniszczeniu. W r. 1578 istnieje tu jeszcze parafia, wieś należy do Andrzeja Leszczyńskiego. Wchodziła w skład dóbr Baranów Demków, chutor, pow winnicki, gm. Stanisławczyk. Demkowce 1. wś, pow. bracławski, gm. Sawińce, 268 dm. , 1, 842 mk. , cerkiew par. Jest tu stacya odnogi dr. żol. humańskiej, druga od Wapniarki. Ztąd też idzie odnoga kolei do Trościańca cukrownia. D. należą obecnie do Towarz. fabryki cukru w Trościańcu. Maja 696 dz. D. , podobnie jak Romanowce i Jakubowce w połowie XVI w. dzierżą Kudrenkowie Stefan i Fiedor Bazanowicze, następnie w 1569 r. posiadają je Demkowscy a pod koniec wieku Czerkasowie, których z dóbr wyzuwają przed r. 1602 Strusiowie. W 1603 r. sąd grodzki kijowski przysądził D. Czerkasowi, wyrok ten jednak skasował mocą trybunalską sąd winnicki i nakazał sukcesorom Strusia złożenie przysięgi, że dobra te są dawno w ich rodzie. Elżbieta, córka Jerzego Jura Strusia, kaszt. halickiego, wychodząc za Aleksandra Kalinowskiego, wniosła mu D. w posagu W ostatnich czasach należały do Feliksa Sobańskiego. 2. D. , wieś, powiat kamieniecki, gmina Olchowiec, 48 wiorst od Kamieńca, ma 174 domów, 873 mieszkańców. 1, 223 dz. dwor. , 567 włośc. W lesie obszerne podziemia, dawne kryjówki przed tatarami. W r. 1498 Jan Olbracht potwierdza bisk. kamienieckim posiadanie tej wsi. Od r. 1793 własność rządowa nadana przez Katarzynę II Branickiej, synowicy Potemkina. Córka tejże Woroncowa rozprzedała włośc częściowo 1818 r. 3. D. , wieś nad rzeczką Osyrą, powiat nowogradwołyński, gmina Derewicze, parafia prawosławna Gizowszczyzna, 87 w. od mta pow. , 70 dm. , 365 mk. , szkółka od 1869 r. . Należy obecnie do Iznoskowych. 4. D. , wś nad rzką Derewiczką, pow. starokonstantynowski, gm. St. Konstantynów 10 w. , par. praw. Chutory al. Futory, 46 dm. , 356 mk. W 1583 r. wś ta należała do włości konstantynowskiej ks. Konst Ostrogskiego, wwdy kijowskiego, który wnosi z niej od 12 dym. . 5 ogr. , 2 rzem. W ostatnich czasach Dubieckich, Zarzyckich. Demno, fol. , pow. lucyński, 63 dz Demochy, fol. , pow. sieński. Należy do dóbr Purplewo. Demówka, Dymówka 1. wś, pow. olhopolski, gm. Demówka, na płd. wchd od Olhopola, 313 dm. , 2, 670 mk. , cerkiew, młyn. Gmina obejmuje 17 miejscowości, mających 2, 023 dm. , 15, 941 mk. włościan 5, 811 dusz rewiz. , uwłaSłownik Geograficzny. T. XV. Zeszyt 174. szczonych na 16, 132 dz. 10, 941 roli. Nadto w gm. jest 12, 152 dz. większej własności 6, 934 roli i 614 dz. ziemi cerk. i in. Cały obszar obejmuje 28, 898 dz. , 16, 724 mk. 2 D. , wś, tamże, gm. Piatkówka, 140 dm. , 943 mk. , cerkiew paraf. Demowszczyzna, wś, pow. kaniowski, gm. Pryćk Wielkie, st. poczt. Rzyszczów 8 w. , 46 w. od Kaniowa, 217 dm. . 2, 850 mk. , cerkiew, szkółka cerk. , 16 wiatraków. Demszyn, wś, pow. kamieniecki, gm. Bahowica, 79 dm. , 683 mk. , cerkiew, szkoła. Witte, syn komendanta Kamieńca, dostał ją od Potockich wraz z kluczem Gruszką, w zamian za odstąpienie żony, słynnej z piękności, Zofii Denapol, pow. oszmiański, ob. Dynapol. Denejkowszczyzna, fol, pow wołkowyski, gm. Zelzin, 27 w. od Wołkowyska. Własność Dobrzańskich i Przybysławskich, 288 dz. Denesie, chutor, pow. kowelski, gm. Chocieszów, 76 w. od Kowla, 38 dm. , 257 mk. Denesze al. Denisze, wś nad Teterewem, pow. żytomierski, gm. Trojanów, 22 w. od Żytomierza, 124 dm. , 932 mk. , cerkiew, cegielnia, odlewnia żelaza, kopalnia rudy żelaznej. Własność niegdyś Bilińskich, następnie Działyńskich, drogą wiana Władysława Stadnickiego, obecnie Dutylinych. Denhofówka, wś, pow. taraszczański, gm. Piatyhory, st. poczt. Tetyjów 9 w. , 60 w. od Taraszczy, 150 dm. , 742 mk. , cerkiew, szkółka. Deńhubka, wś, pow. sieński, gm. Obczuha, 16 dm. , 134 mk. Deniańce, zaśc, pow. wiłkomierski, gm. Ołoty 10 w. , 56 w. od Wiłkomierza. Deniski 1 wś nad Narwią, pow. bielski, gub. grodz. , gra. Rajsk, 16 w. od Bielska, 923 dz. ślady cmentarzyska. 2. D. al. Warwaryno, dobra, pow. czauski. Od 1857 r. własność Orłowych, 956 dz. , młyn. 3. D. , wś, pow. wilejski, gm. Chotenczyce 11 w. . W r. 1865 miała 54 dusz rewiz. ; należała do dóbr Weprzata. Deniskowice, wś i dobra nad rz. Rzawką, pow. rohaczewski, gm. Horodziec 8 w. . Wś ma 68 dm, 556 mk. , cerkiew, szkoła. Dobra, w części od 1874 r. Szczyrowskich, 352 dz. , młyn, w części KisielZagorzańskich, 162 dz. Denisowicze, wś nad rzką Rożaw, pow. radomyski, gm. Szepielicze, st. poczt. Radomyśl 150 w. , 40 dm. , 344 mk. , cerkiew, szkółka, młyn, 780 dz. włośc. Denisówka 1 zaśc. , pow. nowoaleksandrowski, gm. Słobódka 9 w. , 82 w. od mta pow. 2. D. , dobra, pow. orszański; dziedzictwo Chludzińskich, 2, 123 dz. 1, 700 lasu. 3. D. , wś i dobra, pow. rohaczewski, gm. Korma. Wś ma 7 dm. , 51 mk. Dobra, w części Radziewiczów 241 dz. , w części Chodonowiczów 134 dz. Denisówka ob. t. I. 900, Daniłowka, wś nad dopł. rz. Połtwy, pow. Ostrogski, gm. Se26 Demków Demków Demkowce Demno Demochy Demówka Demowszczyzna Demszyn Denapol menów 3 w. , st. poczt. Teofipol i Jampol 121 w. , st. dr. żel Szepietówka 60 w. , 50 w. od Ostroga, 96 dm. , 629 mk. Poprzednio z wchodzącą w skład parafii praw. Daniłówką, przedzielana od D. tylko stawem i groblą, miała 118 dm, 942 mk. praw. , 92 katol. i 73 żyd. Cerkiew drewn. z r. 1868. Poprzednia, fundowana w zeszłym wieku przez ks. Jabłonowskich, spaliła się r. 1865. Wś należała niegdyś do Sieniutów Lachowieckich. Podług reg. pob. pow, krzemienieckiego z r. 1583 własność Fiedora Sieniuty Lachowieckiego, który wnosi od 6 dym. , 5 ogr. , 4 bojar. Potem należała do klucza lachowieckiego ks. Jabłonowskich. Jako wiano ks. Teofili Jabłonowskiej przeszła do kn. Leona Sapiehy. 1802 r. nabyta przez Michała Izdebskiego. Denisowo 1. wś, pow. dzisieński, gm. i dobra Czeres 7 w. ; miała 11 dusz rewiz. 2. D. , wś, tamże, gm. Mikołajewo 4 w. . W r. 1865 miała 65 dusz rewiz. ; należała do dóbr Bielany. 3. D. , wś, tamże, gra. Miory 2 w. ; miała 26 dusz rewiz. , należała do dóbr Staniulewo. 4. D. , dobra, pow. wilejski, gm. Krzywicze; 1865 r. Przesmyckich. Denisy, wś, pow. dzisieński, gm. Pohost Nowy 2 w. . W r. 1865 miała 54 dusz rewiz. ; należała do dóbr skarb. Lin owszczyzna. Deniszówka, wś. nad rz. Dubną pow. dźwiński dyneburski, gm. Malinówka, 30 dm. , 180 mk. , dom modlitwy starowierców. Deńki, Dieńki, wś, pow. dzisieński, gm. Mikołajewo 4 w. ; miała 9 dusz rewiz. , należała do dóbr Hołomyśl. Denków 1. , w dok. Damkow, wś, pow. opatowski. Wed. dok. z r. 1260 klasztor wąchocki zamienił tę wieś z komesem Warszem za las Glebową dziś wieś w par. Wiśnicz. W r. 1578 wś D. należy do par. w Ruszkowie. Stan. Michowski płaci tu od 8 os. 12 1 2 łan. , 3 zagr. 2. D. , ob. Danków. Deńkowce, wś, pow. grodzieński, gm. Wołpa, 60 w. od Grodna, 967 dz. Deńkuniszki, zaśc. , pow. trocki, gm. i dobra skarb. Sumiliszki; miała 7 dusz rewiz. Denowale, wś, pow. wileński, 3 okr. pol. , gm. Giedrojcie 3 w. ; miała 16 dusz rewiz. , należała do dóbr Kupryszki. Ob. Donawale. Depułtycze, r. 1564 Dipultice, pow. chełmski, wś królewska w ziemi chełmskiej; miała r. 1564 kościół par. łaciński i cerkiew, 2 łany, 2 zagr. Miał też tu dział swój Mikołaj Sienicki, płacący od 9 1 2 łan. , 8 zagr. i Skoruta 1 łan. Der. .. , ob. Dziar. .. , Dzier. . Deraki wś, pow. wilejski, gm. i dobra skarb. Wilejka 8 w. ; miała 22 dusz rewiz. Derażeńska Słoboda, wś, pow. nowogradwołyński, gm. Piszczów, 23 w. od mta pow. , 18 dm. , 124 mk, Derażeńskie Bołsuny, chutor, pow. nowogradwołyński, gm. Piszczów, 20 w. od mta pow. , 9 dm. , 70 mk. Derażna, wś, pow. oszmiański, gm, i dobra Derewno 3 w. . W r. 1865 miała 76 dusz rewiz. Derażne, mstko nad Horyniem, pow. rówieński, gm. Derażne, st. poczt. i dr. żel. Klewań 18 w. , 30 w. od Równego, 179 dm. , 1, 610 mk. , cerkiew murowana, kościół katol. , zarząd gminy, 3 młyny wodne, cegielnia. W całej parafii praw. 124 dm. , 1, 033 mk. praw. i 14 katol. W r. 1517 sioło ziemian koreckich kn. Koreckiego, który wnosi od 2 dym. W r. 1596 własność ks. Jerzego Czartoryskiego. Potem ks. Ostrogskich, Zasławskich, Lubomirskich, Podhorodeńskich. Obecny właściciel Andre, ma 2, 410 dz. 1, 815 lasu. Derażnia, rzka, w gub mohylewskiej, pr. dopł. Biesiedzi. 2. D. , wś, pow. czerykowski, gm. Studeniec, 27 dm. , 237 mk, folusz. 3. D. Krajnia, wś, pow. nowogradwołyński, gm. Piszczów, par. praw. Połczyny, 26 w. od mta pow. , 62 dm. , 386 mk. , szkółka od r. 1871. 4. D. Średnia, wś nad Zharem, tamże, 70 dm. , 341 mk. , cerkiew filialna drewn. z 1714 r. 5. D. Wielka, wś, tamże, 50 dm. , 235 mk. , szkółka. Własność Łomikowskich. 6. D, mstko, pow. latyczowski, gm. Deraźnia, 20 w. na płd. zchd od Latyczowa, 74 dm. , 530 mk. , zarząd gm. , cerkiew, synagoga, szkoła, młyn parowy; stacya dr. żel. leży o 1 w. od mstka. Gmina obejmuje 24 miejscowości, mających 1, 635 dm. , 10, 911 mk. włościan 4, 565 dusz rewiz. ; uwłaszczonych na 10, 939 dzies. 6, 890 roli. Nadto w obrębie gminy znajduje się 18, 405 dzies. 8, 139 roli większej posiadłości i 837 dz. ziemi cerkiewnej. Cały obszar gminy ma 30, 181 dzies 15, 391 roli i 14, 385 mk. Dochód z folwarku derażyńskiego, należącego do sstwa barskiego, szacowano na 1, 718 złp. 10 gr. Lustratorowie jednak przyznali, że nie może czynie więcej niż 700 złp. Wójtowstwo było w posesyi Marcina al. Maurycego Wręckiego. Mstko miało prawo magdeburskie za przywilejem z 9 kwietnia 1614 r. W r. 1431 król Władysław zapisał na tej włości 100 grzyw. niejakiemu Dedrychowi. Już wtedy miała kilka części, jedna z nich dana w zastaw Janowi Odrowążowi 1469 r. Wykupiona przez Bonę i przyłączona do ststwa barskiego. Druga część przeszła w posiadanie Łaskara Łaszcza, któremu król Kazimierz zapisał 50 grzyw. 1485 r. Następnie władał Andrzej Łaszcz i Katarzyna Łaszczowa, zwana Derażniańską, wdowa po Macieju, do 1552 r. Po śmierci Katarzyny połowa ta znowu podzielona została na 2 części wraz z Zahińcami, między jej córkami Ewą Sanowiczową i Małgorzatą Podczaszyną. Podczaszyna władała do czasu wykupu przez Bonę, a od Sanowiczowej r. 1532 za pozwoleniem króla wykupił Fryderyk Kaliński i od jego nazwiska Deńkowce Deńkuniszki Denisowo Denisy Deniszówka Deńki Denków Derażnia Derażne Derażna Derażeńskie Bołsuny Derażeńska Słoboda Deraki Der Depułtycze Denowale Denisowo Deremezna Derewiańczyce Derewiańcze Derewiana Derewek Dereszowce Deresze Derenkowice Derenie Dereneczna Dereczyn Derebczyn Derbuty Derbicze Derażyce Derażyce część ta zwana także Maciejową do dziś nosi nazwę Kalińskiej, inaczej Kalnia Derażnia. W XVI w, wszystkie te części Łuka, Wysiołek, I Dworacka przyłączone do sstwa barskiego. D. otrzymało prawo miejskie w pierwszej połowie w. XVI, ale według rewizji z r. 1552 było tu, z powodu zarazy morowej, zaledwie 7 dusz. Dziś miasto Derażnia należy do Raciborowskich, D. Hatna do Konowałowa, a D. Kalnia do Czerkasowa. Dopiero na wstawienie hetm. Żółkiew skiego r. 1614 otrzymała nowy przywilej i pra wo magdeburskie. Dr. M. Derażyce, wś, pow. rzeczycki. Należała do sstwa lubeckiego. W r. 1571 i 1628 ma po 10 dym. W r. 1616 z czynszem i miodem czyni 128 fl. 19 gr. od 29 poddanych. Podług rewizyi zamku kijowskiego z r. 1552 należała do dóbr monasteru pieczerskiego w Kijowie. Derbicze 1. wś i dobra, pow. rohaczewski, gm. Merkułowicze 10 w. . Wś ma 34 dm. , 188 mk. Dobra, w części Dzierożyńskich 117 dz. w części Markianowiczów 195 dz, wiatrak. 2. D, , dobra, tamże; dziedzictwo Szaciłłów, 141 dz. , wiatrak. Derbuty, okolica, pow. kowieński, gm. Betygoła 7 w. , 62 w. od Kowna. Maja tu Dobkiewiczowie 76 dz. ; Jurewiczowie w D. i Mańkunach 33 dz. ; Janczewscy 88 dz. Derebczyn, w dok. Derepczyn, wś, pow. jampolski, gm. Murachwa Stara, na wschód od Szarogrodu, 256 dm. , 1, 690 mk. , 2 cerkwie, szkoła. Dereczyn, mstko, pow. Słonimski, gm. Dereczyn, 32 w. od Słonima, 3, 771 mk. , 1, 170 dz. włośc. , 69 dz. dwor. , 138 dz. cerkiew. Gmina obejmuje 29 miejscowości, mających 1, 008 dm. włośc. obok 82 innych, 5, 685 rak. włościan, uwłaszczonych na 9, 114 dz. Nadto w gm. jest 3, 278 dz. większej posiadłości. D. otrzymał Wasyl Kopaczewicz od Kazimierza Jagiell. Aleksander Jagiell. potwierdził r. 1493 to nadanie synowi jego Jackowi. W r. 1501 siostra jego kn. Michałowa Sanguszkowa zapisuje cerkwi ziemię i poddanych, lecz po jej śmierci D. zostaje własnością syna Andrzeja Sanguszki i zięciów Semena Bohdanowicza kn. Odyncewicza, męża Nastazyi, i Iwana Andrzejewicza ks. Połubińskiego, męża Niewidany. Część Odyncewiczów po śmierci kn. Andrzeja dostała się wdowie Halszce Hlebowiczównie, która ją. zapisuje synowi z drugiego męża Samuelowi Wołowiczowi. Część tę od Wołowiczów nabywa kn. Aleksander Połubiński, kasztelanic nowogr. , i zostaje panem całego D, W r. 1618 następuje potwierdzenie fundacyi dominikanów. Górka Aleksandra Hilarego, marszałka w. ks. lit. , wychodząc r. 1686 za Jerzego Stanisława Sapiehę, wnosi te dobra w dom Sapiehów. Dereczyn, wś, pow. pow. włodzimierski, gm. Poryck, 38 w. na płd. wsch. od Włodzimierza, 45 dm. , 286 mk. W 1577 r. własność Iwana Czaplicza, który wnosi od 10 dym. , 2 ogr. W r. 1583 Prusinowska, podstolina wołyńska, płaci z Derewczyna od 4 dym. , 8 ogr. Deremezna ob. t. I, 960, mylnie Dereneczna, wś nad Deremezianką, dopł. Krasnej, pow. wasylkowski, gm Wasilów, st. poczt. Hermanówka 5 w. , 25 w. od Wasylkowa, 97 dm. , 952 mk. , cerkiew, szkółka cerk. , młyn, 5 wiatraków. Osadzona na gruntach obuchowskich przez Dedków Trypolskich przed r. 1600. W r. 1640 należy do dóbr trypolskich Maksym, Brzozowskiego. Nabyta r. 1830 przez Kisielewskich od Stanisława Proskury. Dereneczna, ob. Deremezna. Derenie 1. wś i chutor nad Zelwianką, pow. wołkowyski, gra. Podorosk, 34 w. od Wołkowyska. Wś ma 19 dm, , 184 mk. , 218 dz, 2. D. , wś, pow. oszmiański, gm. Juraciszki 4 w. ; miała 19 dusz rewiz. , należała do dóbr skarb. Bakszty. Derenkowice, wś nad Rosią. pow. czerkaski, gm Derenkowiec, st. poczt. Korsuń 12 w. , 55 w. od Czerkas, 726 dm, 3, 875 mk. , cerkiew, dwie szkółki. Gmina obejmuje 6 miejscowości 4 sioła, 2 wsi, ma 11, 301 mk. 286 żyd. i 15, 859 dzies. 4. 723 lasu, z czego 9, 672 dz. posiadłości większej, 5 929 włościan. Wchodziła w skład włości śmilańskiej. Słoboda osadzona na miejsce dawnej, należała do Mlijowszczyzny Koniecpolskich. W r. 1659 nadana z chutorem Czerepinem Tymoszowi Nosaczowi, obożnemu kozackiemu. Roś w tym punkcie oddziela pow. czerkaski od kaniowskiego. Deresze, wś, pow. oszmiański, gm, i dobra Lipniszki 5 w. . W r. 1865 miała 109 dusz rewiz. Znajdują tu w wielkiej ilości młotki kamienne i strzałki. Dereszowce, wś, pow. uszycki, 76 dra. , 479 mk. , cerkiew. 2 młyny. Derewek, koi, pow. kowelski, gm. Hołoby, 9 dm. , 29 mk. Derewiana 1. ob. t. II, 144, Drewiana, wś nad dopł. rzki Krasny, pow, kijowski, gm. i par. praw. Trypol 5 w. , st. poczt. Hermanówka 20 w. , 53 w. od Kijowa, 255 dm. , 1, 289 mk. , 1, 293 dzies. włośc. , cerkiew filialna drewn. z r. 1870, szkółka, 8 wiatraków. W aktach, tyczących się Trypolszczyzny, zwana Horodyszezem Drewnianem. 2. D. , Derewiany, wś, pow. uszycki, 63 dm, 464 mk. , cerkiew par. , młyn. Derewiańcze Wielkie i Małe, dwie wsi, pow. Ostrogski, gm. Chorów, par. praw. Białaszów 1 w. , 10 w. od Ostroga, 41 dm. , 269 mk. W 1577 r. sioło ziemian ostrogskich, płaci od 4 dym. na ćwier. , 6 ogr. co bydło mają po 6 gr. R. 1583 ks. Konstantyn Ostrogski, w wda kijowski, wnosi od 5 dym. , 2 ogr. , 1 koła waln. Derewiańczyce 1. dobra, pow. Słonimski, Derewianne Derewicki Derewicze Derewiczka Derewiec Derewna Derewnia Derewno Dergiańce Derhanówka Derkacz Derewianka Dermanka Derkacze Derkińcie Derkintyszki Derlingiszki Dermań gm. Szydłowicze, 8 w. od Słonima. Własność Ordów, z fol. Skołdycze maja 1, 006 dz. 2. D. al. NowosiołoHołynka, wś, tamże, 5 w. od Słonima, 280 dz. Derewianka, wś nad rzką Rudką, pow. mohylowski, 69 dm. , 410 mk. , szkoła. Derewianne, w dok. Derewnoje, wś, pow. rówieński, gm. , st. poczt. i dr. żel. Klewań 4 w. , 26 w. od Równego, ma 85 dm. , 678 mk. , cerkiew drewn. z r. . 1846, wzniesiona przez dziedzica ks. Konstantego Czartoryskiego. W r. 1577 należy do Klewania ks. Iwanowej Czartoryskiej, która wnosi od 25 dym. , 8 ogr. po 4 gr. , 7 ogr. po 2 gr. , a w 1583 r. ks. Juryi Czartoryski płaci od 20 łan. , 8 ogr. , 2 ogr. Derewicki, chutor, pow. nowogradwołyński, gm. Derewicze, 78 w. od mta pow. , 11 dm. , 45 mk. Derewicze, wś nad rzką, Derewiczką, pow. nowogradwołyński, gm. Derewicze, st. poczt. Lubar 10 w. , st. dr. żel. Połonne 25 w. , 80 w. od mta pow. , 204 dm. , 1, 229 mk. , cerkiew drewn. , uposażona 107 dz. , zarząd gminy, szkoła, młyn. Własność niegdyś ks. Ostrogskich, . od r. 1753 ks. Lubomirskich, dalej Świejkowskich, Kordyszów, Stempkowskich, obecnie drogą wiana Żurawskich, mających 1, 206 dz. Derewiczka, wś, pow. nowogradwołyński, gm. Czartorya Nowa, par. praw. Czartorya Stara 1 w. , 74 w. od mta pow. , 60 dm. , 543 mk. Własność niegdyś ks. Ostrogskich, od r. 1753 ks. Lubomirskich, dalej Pruszyńskich, obecnie sukcesorów Przemysława Pruszyńskiego. Derewiec al. Derewce, chutor, pow. owrucki, gm. Chrystynówka, 30 w. od Owrucza, 6 dm. , 60 mk. Derewna 1. wś i fol. , pow. kobryński, gm. Ziołowo, 45 w. od Kobrynia. Wś ma 56 dm. , 577 mk. , cerkiew, szkolę, 1, 046 dz. ; fol. należy do dóbr Stary Dwór. W lesie dworskim, w pobliżu drogi do wsi Diatkowicze, około 12 kurhanów. Lud nazywa je mogiły szwedzkie. Przy rozkopaniu w r. 1890 znaleziono w jednej bruk z kamieni, pod nim zaś węgle i popiół a w głębokości około 1 saż. szkielet ludzki. 2. D, wś i fol. nad rzką Plechówką, pow. słonimski, gm. Derewna, 15 w. od Słonima. Wś ma 40 dm. , 528 mk. , cerkiew, młyn wodny, 1, 059 dz, włość. i 232 cerk. ; fol. należy do dóbr Isajewicze al. Pironim Brońskich. Gmina obejmuje 61 miejscowości, 797 dm. włośc. obok 67 innych, . 5, 981 mk. włościan, uwłaszczonych na 8, 541 dz. Nadto w gm. jest 13, 143 dz. większej posiadłości i 288 dz. ziemi cerkiewnej. Derewnia 1. wś włośc, pow. wilejski, gm. Krajsk 7 w. , 23 dm. , 299 mk. 1865 r. 106 dusz rewiz. . Należała do dóbr skarb. Hryniewicze. 2. D. Starawś, pow. wieliski, gm Ilino. Derewno, mstko, pow. oszmiański. Gmina obejmuje 20 miejscowości, 284 dm. włośc, 3, 179 mk. włościan, uwłaszczonych na 6, 370 dz. 4 393 roli. Nadto w gm. jest 10, 826 dz. 576 roli większej posiadłości i 33 dz. ziemi kościelnej. Dergiańce, wś włośc, pow. trocki, gm. i dobra skarb. Sumiliszki 12 w. ; miała 7 dusz rewiz. Derhanówka, Derganówka, wś, właściwie przedmieście Białołówki, nad stawem, z rozlewu Rastawicy, przy linii dr. żel płd. zchd. , pow. berdyczowski, gm Białołówka, st. poczt. i dr. żel. Koziatyn 15 w. , 40 w. od Berdyczowa 278 dm. , 1, 795 mk. , cerkiew par. drewn. z r. 1793, na miejscu dawniejszej z r. 1737, kaplica, szkółka cerk. , 2 młyny, wiatrak. Dzieliła losy Białołówki. Derkacz, chutor nad Rośką, pow. taraszczański, gm. i st. poczt. Tetyjów 9 w. , 76 w. od Taraszczy, 3 dm. . 38 mk. , młyn. Derkacze, wś, pow. wołkowyski, gm. Krzemienica, 10 w. od Wołkowyska, 24 dm. , 293 mk. , szkoła, 315 dz. O 1 4 w. od wsi dawne cmentarzysko, zw. Moszaki. Derkacze, wś nad Ikwą, pow. starokonstantynowski, gm. Skowrodki, par. praw. Samczyńce 4 w. , w miejscowości niskiej, błotnistej, 18 w. od mta pow. , 138 dm. , 698 mk. , cerkiew filialna drewn. z r. 1860. We wsi wielki staw, zarosły trzciną. Wś ta wchodziła w skład ordynacyi ostrogskiej, poczem przeszła do ks. Lubomirskich i Rzewuskich, około 1860 r. nabyta na licytacyi przez Franciszka Rothariusa, dziś syna jego. Derkińcie, wś i dobra, pow. telszewski, gm. Masiady 13 w. , 41 w. od Telsz. Dobra należą do Ilinych, 204 dz. Derkintyszki, wś, pow. telszewski, gm. Gadonów 4, 14 w od Telsz. Derlingiszki, zaśc, pow. rossieński, gm. Mańkuny 8 w. , 13 w. od Rossień. Dermań 1. wś nad stawem, pow. dubieński, gm. Mizocz, st. dr. żel. Zdołbunów 18 w. , st. poczt. Ostróg 20 w. , 36 w. od Dubna, ma 514 dm. , 3, 045 mk. , 54 katol. , 3, 415 dzies. ziemi i 6, 630 dz. lasu. Posiada cerkiew par. z r. 1810 fundacyi ks. bazylianów. Cerkiew cmentarna p. w. św. Onufrego z r. 1855. Wś należy do ks. Lubomirskich. W 1583 r. ks. Konstanty Ostrogski, w wda kijowski, płaci tu od 23 dym. , 2 ogr. , 6 ogr. , 5 podsus. , 3 kół dorocz. W r. 1753 z Dubnem i Ptyczami otrzymał ks. Stanisław Lubomirski. Nabyta przez Jabłonowskich, wraca znów do Lubomirskich przez ożenienie się ks. Marcelego Lubomirskiego z Jabłonowską. 2. D. , kol. , pow. nowogradwołyński, gm. Kurne, 43 w. od od mta pow. , 41 dm. , 238 mk. 3. D. , wś, pow. żytomierski, gm. Trojanów, 20 w. od Żytomierza, 17 dm. , 85 mk. Dermanka 1. al. Durmanka, słoboda, pow. radomyski, gin. Potyjów, par. praw. Janówka 10 w. , st. poczt. Radomyśl 40 w. , 32 dm. , Derewianka Dertniki Dermanówka Derń Derniakowo Derniszki Derno Dernowa Dert Dertka Dertnica Deruhy Derużedyszki Derwaniszki Derweniszki Derwianki Derwiele Derwieniszki Derwoniszki Derybasów Derybka Derygite Derżanka Derżanówka Derżelis Deskopiszki Desna Dermanówka 211 mk. Założona na gruntach, nabytych od ks. Szczerbatowej, ma 383 dz. 2. D. , wś, pow. łucki, gm. Poddubce, 36 w. od Łucka, 7 dm. , 138 mk. Obecnie własność Stempkowskich, wraz z Kobczą ma 2, 011 dz, 2. D. , wś nad rzką Łymą, pow. nowogradwołyński, gm, Rohaczów, par. praw. Czernica 12 w. , 25 w. od mta pow. . 140 dm. , 739 mk. 4. D. , dwie słobody, pow. rówieński, gm. Siedliszcze, 60 i 81 w. od Równego. Jedna ma 25 dm, 82 mk. , druga 29 dm. , 34 mk. Należy do Jackowskiej z Wólki Chołopskiej. 5. D. , chutor, tamże, gm. Kostopol, 66 w. od Równego, 6 dm. , 35 mk. 6. D. , Antoszka al. Prawutyn, kol. niemiecka, pow. zasławski, gm. Chrolin 20 w. , dom modl. ewang. , szkoła, wiatrak. Dermanówka, słoboda, pow. owrucki, gm. Bazar, 58 w. od Owrucza, 131 dm. , 668 mk. Derń, Derno, w dok. Diern, Derni, wś nad Wierzbówką Putyliwną, pow. dubieński, gm. i st. dr. żel. Ołyka 3 w. , st. poczt. Klewań 17 w. , 50 w. od Dubna, 65 dm. , 491 mk. Poprzednio ze wsiami Stawek i Oderady miała 112 dm. , 902 mk, praw. , 23 katol. i 15 ewang. Posiada cerkiew par. drewn. z r. 1879, szkółkę odr. 1881. Cerkiew filialna we wsi Pokaszczew. Własność ks. Radziwiłłów. W r. 1445 w. ks. Aleksander potwierdza nadanie ks. Świdrygajły, dóbr Diern z przysiołkami Oderady, Pełża, Uchowieck, Moszczanica, Berezna, Jabłonna i Dubiszcze Pawszy Dochnowiczowi. W r. 1519 następuje dział dóbr po Paszku Dochnowiczu na 6 części. Podług rewizyi zamku łuckiego z r. 1545 właścicielem D. jest kn. Fedor Ostroźecki Fedor Hołownia, który miał opatrywać trzy horodnie zamkowe. Hołownia Ostrożecki posiadał połowę dóbr po Dochnowiczu. Nabywa on później jeszcze część Sokolskich. potomków córki Paszka. Części te przechodzą do Jeło Malińskich. Szóstą część D. miał Aleksander Sanguszko, marszałek hospodarski, który dział swój sprzedaje ks. Mikołajowi Radziwiłłowi r. 1555 za 400 kóp groszy. Podług reg. pob. pow. łuckiego z r. 1577 wś Dem należy w części do włości zamku ołyckiego kn. Michała Czartoryskiego. Wnoszą z niej od 2 dym. na włók. , 3 dym. na półwłók. , 1 ogr. 4 gr. W r. 1583 ks. Stan. Radziwiłła, płaci od 7 dym. , 1 ogr. W r. 1628 cała scheda po Dochnowiczu przechodzi do Radziwiłłów. W tym roku Mikołaj Maliński sprzedaje swe pięć części ks. Albertowi Radziwiłłowi za 22, 500 złp. W r. 1640 ks. Albert zapisuje D. z Celibą na uposażenie kapituły świeżo zbudowanego kościoła w Ołyce. W r. 1650 część D. należy do Gostyńskich, którzy wnoszą z 4 a w 1653 r. z 3 dym. Derniakowo, wś, pow. białostocki, gm. Gródek, 32 w. od Białegostoku, 353 dz. Derniszki, zaśc, pow. święciański, gm. Łyngmiany 9 w. ; miał 11 dusz rewiz. , należał do dóbr skarb. Kiemiesz. Derno l. wś włośc, pow. trocki, gm, Merecz 28 w. ; miała 5 dusz rewiz. , należała do dóbr skarb. Orany. 2. D. , pow. dubieński, ob, Bem. Dernowa, wś, pow. czerykowski, gm. Pałuż, 64 dm, , 408 mk. Dert, Derć, wś, pow, owrucki, gm. Olewsk, par praw. Snowidowicze 10 w. , 122 w. od Owrucza, 43 dm. , 261 mk. Dertka 1. wś, pow. nowogradwołyński, gm. Miropol, par. praw. Tyranówka 3 w. , 58 w. od mta pow. , 22 dm. , 497 mk. 2. D. , wś, pow, Ostrogski, gm. Płużna, par. praw. Miakoty 5 w. , 20 w. od Ostroga, 31 dm. , 212 mk. , młyn wodny, folusz, smolarnia. Własność niegdyś ks. Ostrogskich, następnie Zamoyskich, Koniecpolskich, Jabłonowskich. Dertnica, urocz. , pow. grodzieński, gm. Sobolany. Dertniki, wś. pow. oszmiański, gm. Holszany 6 w. ; r. 1865 miała 39 dusz rewiz. , należała do dóbr Góry. Deruhy, os. , pow. orszański. Własność Sulimy Samujła; należy do dóbr Serokorotnia. Posiada garbarnię, z prod. na 4, 900 rb. , młyn i folusz. Derużedyszki, dwór, pow. szawelski, gm. Skiemie 10 w. , 59 w. od Szawel. Derwaniszki, zaśc, pow. drysieński. Derweniszki, zaśc. , pow. rossieński, gm. Pojurze 7 w. , 84 w. od Rossień. Derwianki, wś, pow. wilejski, gm. Mańkowicze 2 w. ; miała 44 dusz rewiz, , należała do dóbr Dołża. Derwiele, wś, pow. poniewieski, gm. Rozalia 12 w. , 50 w. od Poniewieża. Derwieniszki, zaśc, pow. święciański, gm. i dobra skarb. Łyngmiany 3 w. ; miał 6 dusz rewiz. Derwoniszki, dobra, pow. poniewieski, gm. Gulbiny 4 w. , 57 w. od Poniewieża. Derybasów, chutor, pow. hajsyński, gm. Chaszczowata. Derybka, wś, pow. wieliski, gm. Baranowo. Derygite, wś, pow. kowieński, gm. i st. poczt. Kroki 2 w. , 74 w. od Kowna. Derżanka al. Śliwki. Derżanówka, wś, pow. berdyczowski, gm, i par. praw. Puzyrki 3 w. , st, poczt. Berdyczów 18 w. , 52 dm. , 415 mk. , szkółka cerk. , młyn. Derżelis, wś włośc, pow. święciański, gm. i dobra skarb. Łyngmiany 3 w. ; miała 13 dusz rewiz. pow. gm. Deskopiszki, przys. , Czypiany. Desna Bohowa, rzka, oblewa Samhorodek, Zbaraż, Maryanówkę, Przyłukę, Turbów, Cholawińce, przerzyna tor dr. żel. pod Sosenką. Zaraz Dewalowszczyzna Dewergi Dewinargi Deśniaminowo Detławki Dęba Dewalgowicze Detyniany Dewejtany Dewenie Deśniaminowo za Turkowem aż do Cholawiniec, gdzie uchodzi da niej Żerdź, stanowi granicę pow. berdyczowskiego od Winnickiego. Prawy jej dopływ Źerdź rozdziela te same powiaty. Deśniaminowo, wś, pow. wieliski, gm. Kozakowo. Desnokita, dobra, pow. mścisławski. Od 1850 r. własność Tołpyhów, 164 dz. Desnówka, rzka, w gub. mohylewskiej, pr. dopł. Biesiedzi. Deszki 1. al. Szaciły, wś, pow, białostocki, gm. Przytulanka, 34 w. od Białegostoku, z urocz. Suchy Borć 2, 877 dz. 2. D. , pow. kobryński, ob. Ławy. Deszki, wś, pow. kaniowski, gm. i st. poczt Bohusław 6 w. , 60 w. od Kaniowa, 121 dm. 642 mk. , cerkiew par. , szkółka, Deszkowce, wś i chutor, pow. wołkowyski, gm. Porozowo, 31 w. od Wołkowyska. Wś, z chut. Żukiewicze, ma 824 dz. ; chutor, własność Nielubowiczów, 47 dz. Deszna, niem. Dechsel, r. 1316 Desna, wś w Brandenburgii, pod Landsbergiem. W dok. z r. 1316 wymieniona, z kilku innymi, w okręgu miasta Skwierzyny Zweryn. W r. 1372 rajcy Landsberga proszą Jana, bisk. pozn. , ażeby wieś I D. odłączył od kościoła w Kerninie Kernein a wcielił do kościoła św. Jerzego pod Landsbergiem K. W. , n. 987 i 1668. Deszno, w dok, Zdeccze, wś, pow. jędrzejowski, par. Krzeięcice. Wymienione w akcie uposażenia klasztoru jędrzejowskiego przed r. 1176. W połowie XV w. własność Jakuba z Koniecpola miała 12 łan. km. i 2 zagr. Dziesięcinę pobierał bisk. krakow. L. B. , II, 68. Detławki, wś, pow. telszewski, gm. Iłłoki 6 w. , 48 w. od Telsz. Detyniany, Dzietyniany, wś włośc, pow. święciański, gm. Święciany 13 w. ; r. 1865. miała 67 dusz rewiz. , należała do dóbr skarb. Wójtowstwo Sudaty. Dewalgowicze, w spisie r. 1892 Dawałgowicze, dobra, pow. kowieński, gm. Aleksandrowska Słoboda 11 w. , 10 w. od Kowna; własność Gotkiewiczów, 1, 303 dz. Dewalowszczyzna, fol. , pow. lucyński; własność Szantyrów, 168 dz. Dewejkiszki 1. okolica, pow. poniewieski, gm. Krakinów 8 w. , 20 w. od Poniewieża. 2. D. , zaśc, pow. wiłkomierski, gm. Traszkuny 4 w. , 49 w. od Wiłkomierza. Dewejtany, wś i dobra, pow. poniewieski, gm. Kibury, 58 w. od Poniewieża. Dobra należą do Buszezyców, mają 140 dz. Dewenie, wś, pow. wiłkomierski, gm. Androniszki 14 w. , 26 w. od Wiłkomierza. Dewergi, Dziewergi 1 wś włośc, pow. oszmiański, gm. i dobra skarb. Bakszty 9 w. ; r. 1865 miała 109 dusz rewiz. 2. D. , zaśc, tamże, 11 w. od Bakszt; miał 4 dusze rewiz. Dewiacie, wś, pow. wiłkomierski, gm. Ołoty 6 w. , 64 w. od Wiłkomierza. Dewinargi, wś, pow. poniewieski, gm. Linkowo 10 w. , 54 w. od Poniewieża. Dewindonie, wś, pow, szawelski, gm. Skiemie 21 w. , 71 w. od Szawel. Kaplica katol. par. Surwiliszki pow kowieński. Dewinie, Dziewinie, przys. , pow. święciański, gm. Kukuciszki 7 w. . Należał do dóbr skarb. Puczkaryszki. Dewisiabry, kol. , pow. nowogradwołyński, gm. Serby, 34 w. od mta pow. , 20 dm. , 124 mk. Dewojnie, wś, pow. telszewski, gm. Ginteliszki 5 w. , 35 w. od Telsz. Dewojniszki 1. fol, pow. poniewieski, gra. Linkowe 5 w. , 47 w. od Poniewieża. 2. D. , dobra, tamże, gm. Pokroje 7 w. , 54 w. od Poniewieża. Własność hr. Tyszkiewiczów, 218 dz. 3. D. , wś włośc, pow. trocki, gm. aleksandrowska dawniej Oława; r. 1865 miała 67 dusz rewiz. , należała do dóbr skarb. Merecz. Dewoniańce, wś i przys. , pow. kowieński, gm. Rumszyszki 4 w. , 26 w. od Kowna. Dęba 1. wś, pow. opoczyński, par. Kraśnica. W r. 1577 Dęmbna regalis, ma 4 łan. , 1 zagr. , a Dembna Rzeczka, wś król. , 7 łan. 2. D. , wś, pow. konecki, ob. Koliszowy, 3. D. i D. Majstry, dwie wsi nad rz. Pilicą, pow. noworadomski, gm. Masłowice, par. Bąkowa Góra; mają 51 dm. , 256 mk. , 1, 134 morg. dwor. 588 lasu i 550 włośc. W r, 1552 wojewoda sieradzki płacił z tej wsi od 19 osad. Wchodziła w skład dóbr Bąkowa Góra. Dęba, r. 1327 Dambani, wś, pow. tarnobrzeski. Spicimir, wojew. krakow. , daje r. 1327 wieś D. Leonardowi, synowi Dzierżykraja, w zamian za pół Tarnowa Kod. dypl. pol. , III, 184. Dębe 1. wś, pow. warszawski, par. Okuniew. W r. 1576 wś szlach. , w par. Długa. Janusz Ciołek, syn Hieronima z Powsina, płaci tu od 3 1 2 łan. , a w Budziskach od 4 łan. 2. D. Małe, wś, pow. nowomiński, par. Latowicz. W r. 1576 Seb. Dębski płaci tu od 3 łan. , a we Woli Dębskiej od 4 łan. 3. D. Wielkie, wś, pow. nowomiński, par. Mińsk. W spisie z r. 1576 podano Dębe regalis, a przytem Wola dębska al. Kobiernia dziś Kobierne. 4. D. , wś, pow. kaliski. Podczaszyński Bol. Wykopal. z grobu ciałopalnego we wsi D. Zb. wiad. do antr. kr. , 1893, t. 17. 5. D. , wś, pow. pułtuski. Podana w reg. pob. z r. 1576 śród włości klasztoru czerwińskiego; miała 12 łan. Dębiany 1. , w dok. Danbeni i Dambane, później D. Panieńskie i Szlacheckie, wś, pow. sandomierski, par. Obrazów. Nadane około r. 1255 klasztorowi w Zawichoście. Wymieniona w dok. z r. 1257 jako należąca do grodu w Zawichoście i nadana założonemu tam klasztorowi. W r. 1373 otrzymuje prawo niemieckie Kod. Mał. , I, 53, 379. W połowie XV w. własność klaszto Dewiacie Dewejkiszki Dewindonie Dębiany Dewoniańce Dewojniszki Dewojnie Dewisiabry Dewinie ru św. Andrzeja w Krakowie, nadana przez Bolesława Wstydliwego. Prócz tego były dwa działy szlacheckie. Biskup krak. pobierał dziesięcinę do 10 grz. z łan. km. , działy szlach, dawały do Obrazowa L. B II, 352. 2. D, wś, pow. pińczowski. par. Stradów. W polowie XV w. dziedzic Kiełczowski h. Habdank. Łany km. , karczmy i zagr. dają dziesięcinę do 20 grz. kościołowi w Dzierzązni L. B. , II, 418. 3. D. , wś, pow. pińczowski, par. Sokolina. W polowie XV w. siedzą tu dwaj Rawici. Łany km. , karczma i zagr. dają dziesięcinę do 12 grz. altaryi w Pełczyskach, fol, zaś w Sokolinie L B. , II, 412. 4. D. , wś i kol. , pow. rypiński, gm. Pręczki, par. Rypin, ma 34 dm. , 270 mk. , 246 morg. Dębica, miasto, pow. ropczycki. W r. 1372, Swesko heres ac dominus Civitatis dicta Dambycza poleca Mikołajowi, poprzednio sołtysowi we wsi Lipiny, obecnie wójtowi w Dębicy, by miasto to osadził na 30 łanach, na prawie magdeburskim Kod. Małop. , I, 375. W połowie XV w. jest miastem, należącem do Jana Podgradzkiego h. Gryf. Ma kościół par. drewniany p. w. św. Małgorzaty, 12 łan. miejskich, wójtowstwo i fol. rycerski L. B. , II, 261. W r. 1536 należy D. do Aleksego Trzecieskiego i Jana Górskiego. Ma 76 domów miejskich i podmiejskich. Dział Górskiego ma 55 domów, łaźnię, młyn, jatki i wójtowstwo tu wcielone. Dochód, prócz młyna, 30 grzyw. Jest też dwór, fol. i młyn. Trzecieski miał 19 domów i 9 pustek, 2 sadzawki, role folwarczne. Czynszu grzyw. 13 gr. 20. Oceniono miasto na 1, 400 grzyw. W r. 1581 miasto płaciło szosu 9 fl. 24 gr. Od 8 3 4 łan. , od 24 rzem. , ód 5 zagr, 10 bań gorzałczanych, 2 kół młyń. , 10 komorn. Ogółem fi. 42 gr. 4 1 2. Dębicz, r. 1299 Dambicze, wś nad rzką Maskawą, pow. średzki. Wspom. w dok. z r. 1299 i 1304 K. W. , n. 826, 885, jako leżąca nad rzką Rezenicą. Dębiec 1. al. Dębicz, wś, pow. szremski. W r. 1294 Przemysław, ks. polski, nadaje wsi tej, własności Mirosława, syna Przedpełki, prawo niemieckie K. W. , n. 718. 2. D. al. Dąbcz, Dąbiec, wś, pow. wschowski. Jan Rydzyński, kaszt. międzyrzecki, założył tu, według wizyty z r. 1667, kościół p. w. św. Katarzyny. R. 1591 wymurowano wielki ołtarz. Dębina, kol. , pow. kolski, 4 w. od Kłodawy R. 1665 sław. Anna Bełchowa, wdowa, sprzedaje łąkę za lasem zw. Dembina, do m. Kłodawy należącym, sław. Maryannie Mycielowej, żonie kupca Szkota Księga Wyroków Landwójtowskich m. Kłodawy. Kolonie niemieckie powstały tu dopiero na początku w. XIX. W r. 1804 księgi kościelne wspominają Nowa Colonia al. DębinaOlędry. Dziś urządzono tu kantorat ewang. , zależny od zboru w Przedeczu. Dębina 1. urocz, , pow. białostocki, gm. Krypno, 2. D. , wś, pow. święciański, gm. i dobra Niestaniszki 7 w. ; miała 19 dusz rewiz. 3. D. , dobra, pow. trocki, 1 okr. pol. , gm. Jewie. Dębińska Wola, wś w par. Dębno pow. opatowski. Opisana przez Długosza L. B. , II, 465, jako własność bisk. krakow. przybierze w XVI w. nazwę Szczygiełkowa Wola ob. , 2. D. W. , wś, pow. brzeski, par. Dębno. Istniała już w XV w. i należała do Dębna L. B. , II, 271. Dębiszki, dwa zaśc, pow. poniewieski, gm. Skrobatyszki 6 w. , 41 w. od Poniewieża. Jeden należy do Baczyńskich 20 dz. , drugi Marcinkiewiczów, 20 dz. Dębniak, fol, pow. poniewieski, gm. Linkowe 6 w. , 50 w. od Poniewieża. Dębnica, r. 1236 Damnicia, w XVI w. Dambnycza superior i D. ecclesiastica, wś, pow. gnieźnieński. W 1236 r. Paweł, bisk. pozn. , oddaje część wsi D. , nadanej mu przez księcia, klasztorowi w HenrykowieR. 1253 Przemysław, ks. polski, zamienia dział swój w D. i wsi Gowarzewo, Konarskie, Waliszewo i Solec, na włość kościoła gnieźn. Tymieniec. W r. 1325 Janisław, arcyb. gnieźn. , zamienia D. na wieś kapituły gnieźn. Cotuń K. W. , n. 197, 320, 1052. Kościół par. p. w. św. Mikołaja i św. Jadwigi istniał tu już w w, XIV. Dziedzice wsi Latalscy przyjąwszy reformacyę, oddali kościół w zarząd kaznodziejom kalwińskim Gdy następnie powrócili do katolicyzmu, Eleonora Latalska, dziedziczka, r. 1726 wystawiła nowy kościół drewniany i przywróciła mu dawne dochody Łaski, L. B. , I, 47 i przyp. . Dębniki, wś, pow. wielicki. W reg. pob. z r. 1581 podana w pow. szczyrzyckim, w par. św. Jakuba na Kazimierzu, pod Krakowem, , Magnae procurationis, czynsz. 4, zagr. bez roli 25, 1 2 łan. karcz. Dziś właściwie przedmieście Krakowa, w którego skład zapewne wejdzie niezadługo. Dębno 1. Królewskie, dawniej Dambna, wś, pow. kolski. Szymon i Piotr z D. i Krzanu występują w dok. z r. 1241 Ulanow. , Dok. Kuj, 352, 4. W aktach kons. gniezn. z r. 1479 wspomniany już tutejszy kościół par. p. w. św. Michała. Kościół ten odnowiony z gruntu r. 1766, został w końcu zeszłego wieku wcielony do par. w Osieku Wielkim Łaski, L. B. , I 215. W r. 1579 starosta kolski płaci ze wsi Dębna od 7 1 2 łan. km. , 3 wójtow. , 2 zagr. 2. D. , w dok. Dambno, wś, pow. opatowski. Dawna własność bisk. krakowskich. W r. 1322 spotykamy tu Nankera, bisk. , załatwiającego sprawy dóbr kościelnych Kod. kat. krak. , I, 160. W dok. Jana Grota, bisk. krak. , ztąd datowanym, r. 1343 D. nazwane jest miastem m Dambno opido nostro. Reg. pob. z XVI w. nazywają D. wsią. Miała 1578 r. 14 os. , 9 łan. , 2 kom. W połowie XV w. wś biskupia, posiada Dębno Dębniki Dębnica Dębniak Dębiszki Dębińska Dębina Dębiec Dębicz Dębica Dębica Dębowa kościół par. drewniany, p. w. św. Mikołaja. Plei han pobiera dziesięcinę z 9 łan. km. L. B. , II, 464. Dębno 1. wś i dobra, pow. kowieński, gm. Surwiliszki 3 w. , 62 w. od Kowna. Dobra należą do Giedgowdów, maja 141 dz. 2. D. , dobra, pow. poniewieski, gm. Gulbiny 5 w. , 51 w. od Poniewieża. Onichimowscy, z fol. Kirszany, mają 139 dz. Dębno 1. , u Dług. Dambno, wś, pow. brzeski w Galicji. Wspomniana w dok. z r. 1313. W połowie XV w. posiada kościół par. drewniany, p. w. św. Małgorzaty, łany km. , 4 karczmy z rola, 1 bez roli, 3 zagr. z rola, folwark. Dziesięcinę do 20 grz. pobiera biskup krak. Dziedzicem wsi był Jakub Dębiński h. Odrowąż, kasztelan i starosta krakowski L. B. , II, 271. 2. D. , wś, pow. nowotarski. Wymieniona w liczbie włości klasztoru szczyrzyckiego w dok. z r. 1254. W r. 1335 Marcin i Jerzy ze Szczyrzyc, dziedzice Dębna, powierzają Urbanowi z Grunwaldu dziś Grywałd, lokację tej wsi na prawie niemieckiem Kod. Mał. , 45, 234. . 3. D. , wś, pow. łańcucki. W r. 1565 włośc w ststwie leżajskiem; miała 36 kmieci na 19 3 4 łan. , 4 zagrod. , pop z cerkwi i roli złp. 1 gr. 18. Kmiecie dawali, prócz czynszu pieniężnego, miód wartości zł. 36 gr. 3. Ogólny dochód wynosił zł. 86 gr. 27 den. 9. 4. D. , wś i dobra, pow. pleszewski. Wspom. w dok. z r. 1279, 1296 i 1322. K. W. , n. 488, 745, 1027. Występują w nich komesowie de Dambno, między innemi Petrus, kaszt lędzki, dziedzice D. , w gronie baronów, otaczających króla. Ob. Szkice geogr. hist. E. Calliera. Serya II. Poznań, 1888 46 52. Dębno przez E. Kierskiego, Tyg. Illustr. V, 1862, 147. Zamek w D. tamże, XIII, 1866. Kościół t. XV, 1867, 88. Ob. Kuryer pozn. 1884, n. 215. 5. D. al. Damno, niem. Polnisch Damme, wś, pow. rawicki, par. katol. i ew. Rawicz. Ma 905 La 569 roli, 141 łąk, 44 lasu, 115 dm. , 755 mk. 67 katol. . Ob. Die Steinerne Grenzsaeule Rawitseher Kreisblatt, 1884 r. , styczeń. Dąbogóra 1. wś, pow. poznański. W r. 1335 Osanna, przełożona klasztoru w Owińskach, sprzedaje sołtystwo w D. braciom Racława, dla osadzenia wsi na prawie niemieckiem K. W. , n. 1153. 2. D. , wś, pow. szubiński. W r. 1213 Władysław, syn Odona, ks. polski, nadaje klasztorowi w Łeknie Pińsk, Grylewo i Dębogórę K. W. , n. 79, 101. Dębołęka, u Dług. Dambowa Lanka, wś, pow. sieradzki. Dawna własność klasztoru w Imbramowicach, miała za Długosza L. B. , III, 95, 9 łan. km. , 1 łan sołtysi. Nadana klasztorowi przez Iwona, bisk. krakow. Dęborzeczka, r. 1390 Dambowa rzeczka, wś, pow. opoczyński. W r. 1390 Władysław, król, oddaje Warcisławowi z Kraszkowa wś królewską Dambowa rzeczka, z młynem na rz. Krępie, w zastawie sumy 50 grzyw. K. W n 1898. Ok Dęba 1. . Dęborzyn, wś, pow. pilzneński. Dawna własność klasztoru tynieckiego, wedle dok. z r. 1394 Kod. dypl. pol. , III, 354. W r. 1536 włość klasztoru tynieckiego, ma 3 kmieci, 4 zagr. , dwór, folwark, młyn. W r. 1581 D. i Kawęczyno, w par. Przeczyca, są własnością klasztoru, wraz z Przeczycą. Opis szczegółowszy podaje Długosz L. B. , III, 201, pod mylnie wydrukowaną nazwą; Samborzyn. Dębowa 1. os. karcz. , pow. bracławski, gm. Obodne 4 w. . 2. D. , fol. , pow. kamieniecki, gm. Kupin 10 w. . 3. D. , os. karcz. , pow. lityński, gm. Pilawa 10 w. . 4. D. , os. karcz. , pow. mohylowski, gm. Bronnica 15 w. . 5. D. , os. karcz. , tamże, gm. Serby 5 w. . Dębowa, w dok. Dambowa, wś, pow. pilzneński. par. Jodłowa. Nadana r. 1353 przez króla Kazimierza Kod. Mał. . III, 88. R. 1581 Czuryłowa płaci tu od 10 1 2 łan. km. , 3 zagr. , 4 kom. , 2 rzem. Dębowa Buda, dwa przys. , pow. trocki, gm. Kronie; miały 10 dusz rewiz. Dębowa Łęka, r. 1575 już Geiersdorf, wś, pow. wschowski. Gniazdo Dębołęckich h. Prawdzic, którzy tu założyli, w XV w. zapewne, kościół paraf. , p. w. św. Jadwigi, wspominany w Lib. Ben. z 1510 r. Następni dziedzice Ossowscy zabrali kościół na zbór protestancki. Dopiero w r. 1610 wrócił do katolików. Na grobowcu Ossowskiego napisano Albertus Ossowski Abschaz heres in Geiersdorf. Dębowce, wś, pow. drysieński, par. Oświej. Dębowiec, w dok. Dambowdzyal, miasteczko nad Wisłoką, pow. jasielski. W r. 1349 Kazimierz król nadaje Mikołajowi de Baków Bą ków, wójtowstwo na 8 łanach in civitate nostra Dambowdzyal. Miasto posiadać ma 108 łan. z wójtowstwem. Czynszu płacie będą po 8 skojców, z czego 6ty denar dla wójta. Wójt otrzymuje też trzeci denar z kar sądowych, kramy sukienne, jatki piekarskie, szewckie, rzeźnicze, dwie łaźnie, młyny nad Wisłoką Kod. Mał. , III, 73. W r. 1581 płaci szosu fi. 12 gr. 24, łany 4, szewców 3, kowale 2, ślusarz 1, rzeźnicy 4, krawcy 2, kuśnierz 1, garncarz 1, tkaczów 8, piekarze 4, komor. 3, koła młyń. 3. Ogółem fi. 35 gr. 14. Wedle wykazu z r. 1771 ststwo dębowieckie w posiadaniu Maksym. Zborowskiego, sędziego ziem. sandom. , dawało kwarty 3 613 zł. 24 gr. Dębówka 1. fol. , pow. kowieński, gm. Kroki 11 w. , 76 w. od Kowna. 2. D. , dwór, pow. poniewieski, gm. Krakinów 4 w. , 26 w. od Poniewieża. 3. D. , dobra, tamże, gm. Pniewo 8 w. , 1 w. od Poniewieża. 4. D. , fol. , pow. wiłkomierski, gm. Szaty 5 w. , 30 w. od Wiłkomierza. 5. D. , dwór, pow. wiłkomierski, gm. Rogów 20 w. , 59 w. od Wiłkomierza. 6. D. , Dębno Dębno Dębołęka Dęborzeczka Dęborzyn Dębówka Dębowiec Dębowce Dębówka Dębówka Diatkowicze Diatkowce Diakówka Diakowce Diakonów Diaki Diahowicze Diable Diagutyszki Diadkowicze Diaczków Diachterówka Diablenie Dęby Dębsko Dębsk Dębowy Dębowo dwór, tamże, gm. Kowarsk 5 w. , 21 w. od Wiłkomierza. 7. D. , fol. , tamże, gm. Dobejki 12 w. , 64 w. od Wiłkomierza. 8. D. , wś, tamże, gm. Onikszty 12 w. , 27 w. od Wiłkomierza. 9. D. , zaśc, pow. wileński, gm. Szyrwinty 4 w. . Należał do dóbr Woronowo. 10. D. , ob. Dambówka, Dębówka, kol. , pow. łucki, gm. Szczurzyn, 28 w. od Łucka, 12 dm. , 62 mk. Dębowo 1. wś i dobra, pow. bielski gub. grodz. , gm. Malesze, 17 w. od Bielska. Wś ma 74 dz. ; dobra, z fol. Grabowczyk, własność Faszczewskich, 200 dz. Nadto maja tu Kulikowscy 58 dz. i Zabielscy 55 dz. 2. D, Rudziany, dobra, pow. kowieński, gm. Janowo 19 w. , 50 w. od Kowna. 3. D. , zaśc. i dobra, pow. poniewieski, gm. Krakinów 5 w. , 35 w. od Poniewieża. Raposzekiewicze maja 71 dz. i Romaszkiewicze 80 dz. 4. D. , dobra, tamże, gm. Poniewież. 5. D. , dwór, pow. rossieński, gm. Rossienie 8 w. . Butkiewiczów 13 dz. i Witkowskich 25 dz. 6. D. al. Poszlinie, fol. , tamże. Kowalewskich 16 dz. 7. D. , zaśc, pow. trocki, gm. Jezno. Dębowo, wś, pow. wyrzyski. W r. 1288 dziesięcina z tej wsi dawana klasztorowi w Byszewie przechodzi droga zamiany na rzecz kościoła gnieźn. W r. 1372 właścicielem D. jest Sędziwoj, ststa gniewkowski, który zobowiązuje się dawać klasztorowi w Byszewie dziesięcinę pie niężną po 3 gr. z 60 łanów. Pozostałe 20 w tem 12 fol. , 4 wójta i 2 plebana będą wolne od dziesięciny K. W. , n. 618 i 1656. Istniał tu już wcześnie kościół par, , zapewne w początkach w. XIV. W r. 1578 siedzą tu Krotoscy i Broniewscy. Zdaje się, że obszar D. rozpadł się na kilka częsci, jak Dębionek i inne, bo z pierwotnych 80 łan. reg. pob. podają zaledwie 20 a w Dębionku 22. Dębowy, dobra, pow. dźwiński dyneburski Własność Szadurskich, 250 dz. Dębsk 1. , r. 1579 Dempsko, wś, pow. sochaczewski, par. Kozłów. W r. 1579 są trzy części Dempsko major 3 łany w 4 działach D. minor 3 łany w 4 działach i D. Mathiae 2 łany i 6 zagr. w 3 działach i 1 łan bez kmieci. 2. D. , wś, pow. płocki, par. Bielsk. W r. 1578, , Dembsk Baran ma 3 łany, 6 zagr. , rzem. , wiatrak. Dembsk Ubisz 4 łany, 3 zagr. , 1 rzem. , wiatrak. 2. D. , wś, pow. sierpecki, par. Chamsk. W r. 1578 było 20 łan. , zagr. z rolą. 3. D. , wś, pow. mławski, par. Szydłowo. W r. 1578 było w 2 działach 10 łan. km. , 8 zagr. , 1 rzem. Dębsko, wś, pow. kaliski, W dok. z r. 1136 wymieniającym posiadłości kościoła gnieźn. podano, , super campum Dambsco omnes servi cum villa eorum K. W. , n. 7. W reg. pob. z r. 1579 podano par. Liskowo dwie wsi Dembsko Ostrorok i D. Rudniczki, mające razem 11 1 2 łan. km. w 4 działach szlacheckich. Dęby, zaśc, pow. wiłkomierski, gm. Towiany 4 w. . Dęby Szlachęckie, w XVI w. Damby, wś, pow. kolski. Kościół par. , p. w. Wniebowzięcia N. P. Maryi, istniał już XIV w. W r. 1606 pleban został zamordowany przez dwu braci Brzyszewskich, dworskich dziedzica połowy Dębów, Tylickiego. Na kościół i parafię rzucono z tego powodu klątwę i nabożeństwo ustało Łaski, L. B. , I, 214 i przyp. . Diablenie 1. fol. i okolica, pow. poniewieski, gm. Krakinów 9 w. , 21 w. od Poniewieźa. 2. D. , fol. , tamże, gm. Nowemiasto 8 w. , 16 w. od Poniewieźa. Diachterówka, wś, pow. wiłkomierski, gm. Pupany 21 w. , 81 w. od Wiłkomierza. Diaczków, chutor przy wsi Karapysze, pow. kaniowski, 11 dm. , 78 mk, Diadkowicze Małe, wś, pow. dubieński, gm. Malin, par. praw. Satyjów 1 w. , 30 w. od Dubna, 71 dm. , 525 mk. Podług reg. pobor, pow. łuckiego z r. 1583 wś D. należy do włości Źornowna ks. Konst. Ostrogskiego, który płaci od 9 dym. , 18 ogr. , 2 kół waln. , 1 stęp. , 1 dorocz. Następnie ks. Radziwiłłów. Diagutyszki, zaśc, pow. nowoaleksandrowski, gm. Antuzów 15 w. , 21 w. od mta pow. Diable, wś, pow. kobryński, gm. Rohoźna, 21 w. od Kobrynia, 106 dz. Diahowicze 1. wś i dobra, pow. klimowicki, gm. Chotowiź. Wś ma 82 dm, , 530 mk. ; dobra, dziedzictwo Hołyńskich, z dobrami Michiejewicze, 9, 341 dz. 8, 341 lasu, 2 młyny. 2. D. , pow. klimowicki, ob. Chołmy. Diaki, wś, pow. wołkowyski, gm. Mścibów, 20 w. od Wołkowyska, 796 dz. Diakonów, ob. Dyakonów. Diakowce, wś, pow. lidzki, gm. Różanka, par. praw. Rakowicze. Na polach trzy kurhany. Diakowce ob. t. II, 30, mylnie Diakowie, wś, pow. lityński, gm. Litynka, 174 dm. , 1, 200 mk. , 2 cerkwie, dom modl. żyd. , st. poczt. Diakówka, wś, pow. hajsyński, 157 dm. , 1, 100 mk. , cerkiew. Diatkowce, zaśc, pow. dzisieński, gm. Przebrodź 19 w. . Należał do dóbr skarb. Gabryałowo. Diatkowicze, Dziatkowicze, dwie wsi i dobra, pow. kobryński, gm. Ziołowo, 45 w. od Kobrynia. Wsi mają 52 dm. , 534 mk. , cerkiew, 928 dz. włośc i 70 dz. cerk. ; dobra, własność Szabłowskich, 568 dz. Diatkowicze ob. t. II, 30, Diadkiewicze, wś nad dopł. Stubła, pow. rówieński, gm. Diatkowicze, par. praw. Jasieniewicze, 12 w. od Równego, 26 dm. , 586 mk. , cerkiew filialna drewniana, r. 1767 zbudowana przez dziedzica wsi Stefana Jałowickiego. Należała niegdyś do Wańka Stankowicza Diatkowicza, od którego Diatłowo Diatły Diatyłówka Didkowce Didkowicze Didłówka Didów Didowicka Diatłowicze nabył Piotr Janowicz, ssta łucki, i r. 1490 zamienił z ihumenem monasteru z Peresopnicy Harionen na wś cerkiewna Czemeryn. Podług rewizji zamku łuckiego z r. 1545 zajęta przez ks. Czartoryskich. Posiadał też część Hrycko Pronczejkowicz, który miał opatrywać dwie horodnie zamkowe, wespół zaś z ks. Czartoryskim trzecią. W r. 1569 włada tu Bohusz Pronczejko. W r. 1588 wnoszą ztąd Jerzy Czartoryski z 4 ogr. , Paweł Małysewicz Nowosielecki, wójt Ostrogski, od 5 dym. , 6 ogr. , 3 kora. i Michał Pronczejko od 8 dym. , 3 ogr. , 5 ogr. , 1 popa. W 1705 r. należy do Jerzego Liniewskiego i Witkowskich. Następnie Zagórskich, obecnie Koprowskiego. Diatłowicze, Dziatłowicze l. wś i fol. , pow. kobryński, gm. Wołowiel, 48 w. od Kobrynia. Wś ma 271 dz. ; fol. należy do dóbr Zakoziel. 2. D. , wś, pow, wołkowyski, 4 okr. pol. , gra. Roś, 22 w. od Wołkowyska, 11 dm. , 105 mk. , cerkiew, 189 dz. włośc. i 62 dz. cerk. 3. D, , wś i dobra nad jez. Zajezdnicą, pow. homelski, gm. Diatłowicze. Wś ma 61 dm. , 340 mk. ; dobra, dziedzictwo Faszczów, 2, 321 dz. Gmina D. obejmuje 49 miejscowości, mających 1, 664 dm. , 10, 881 mk. Włościanie, w liczbie 2, 819 dusz, uwłaszczeni na 15, 112 dz. , ze spłatą po 14, 703 rb. rocznie. W gm. jest 38, 814 dz. lasów większej posiadłości. 4 D. Nowe, słoboda i dobra, pow. homelski, gm. Diatłowicze 4 w. Dobra, od r. 1, 833 własność Radczenków, 4, 589 dz. 1, 493 lasu. 5. D. Stare, wś nad jez. Zajezdnicą, pow. homelski, 27 w. od Homla, 71 dm. , 435 mk. , zarząd gm. , cerkiew, szkoła. Diatłowo 1. wś, pow. orszański, gm. Kochanowo 14 w. , 26 dm. , 166 mk. 2. D. , wś, pow. wieliski, gra. Budnica. Diatły, wś, pow. wieliski, gm. Kozakowo. Diatyłówka. Diatłówka, w dok. Diatłów, wś w widłach rz. Ujścia i jej dopływu, pow. zasławski, gm. i par. praw. Żuków 5 w. , 38 w. od Zasławia, 63 dm. , 382 mk. , szkółka. Własność ks. Sanguszków. Wraz z Djakowem zapisana przez ks. Andrzeja Zasławskiego ks. Ilii Ostrogskiemu i przez niego nieprzyjęta. Didkowce 1. al. Ditkowce, w dok. Diedkowce, Diatkowce, wś nad Horyniem, pow. krzemieniecki, gm. i st. poczt. Jampol 5 w. , st, dr żel. Rudnia Poczajowska 68 w. , 40 w. od Krzemieńca. , 91 dm, , 562 mk. Poprzednio, ze wsią Noryłów miała 89 dm. , 681 mk. praw. , 29 katol. Cerkiew drewn. z r. 1766, uposażona przez ks. Janusza Wiśniowieckiego i Michała Radziwiłła 1715 r. Podług rewizji zamku krzemienieckiego wś D, nabyta została od ziemian krzemienieckich Deniskowiczów przez ks. Beatę Ostrogską, która miała opatrywać kilka horodni zamkowych. W r. 1583 wnosi z D. wójt Ostrogski, Paweł Małyszewicz Nowosielecki od 5 dym. , 6 ogr. , 3 kom. Następnie należały do ks. Wiśniowieckich, Radziwiłłów, obecnie hr. Tarnowskich. 2. D. , Detkowicze, Dytkowicze, wś nad Teterowem, pow. żytomierski, gm. i st. poczt. Cudnów 5 w. , st. dr. żel. Olszanka 8 w. , 46 w. od Żytomierza, ma 92 dm. , 416 mk, cerkiew drewn. z r. 1775, szkoła od 1872 r. . Był browar piwny. Do par. praw. należą wsi Sieryki, Łużaje, Nowosiołki, Dryhłów, Rudnia Dryhłowska, Rudnia Bartkowa, Stawki, Popowiczka, Moroczynka, Leśna i Sznorki. W całej parafii 335 dm. , 2, 644 mk. D. stanowiły klucz w ordynacyi ostrogskiej, dostały się r. 1753 Fajglowi, burgrabiemu krakowskiemu. Didkowicze ob. t. II, 32, Diedkowicze, w dok. Dietkowicze, wś nad Uszą, pow. owrucki, gm. Tatarnowicze, st. poczt, Ihnatpol 6 w. , 25 w. od Owrucza, 498 dm. , 2, 496 mk. 220 żyd. , cerkiew drewn. z r. 1772, szkoła od r. 1886. Jest to gniazdo drobnej szlachty, wymienione r. 1571 jako sioło bojarów Zauszan. w dzierżawie wwdy kijowskiego. W 1581 r. wnoszą ztąd; Ostanek od 4 osiadł. , 2 zagr. po 6 gr. a 2 po 4 gr. ; Gniewosz Strzyżowski z 3 osiadł. , 2 zagr. po 3 gr. i bojarzy Zauszanie od 20 osiadł. i od młynka 10 gr. W 1588 r. wś D. sprzedana za 600 kóp gr. lit. W r. 1681 posiadało część D. kolegium jezuitów w Owruczu, Część tę zabrali Didkowscy podczas wojen kozackich. Didłówka, wś, pow. szawelski, gm. Podubiś 2 w. , 17 w. od Szawel. Didów, wś, pow. sieński, gm. Czereja, 19 dm. , 141 mk. Didowicka al. Diedowicka Wola, pow. łucki, ob. Wólka 6. t. XIII, 850. Didowicze al. Diedowicze 1. wś nad rzką Konopelką, pow. łucki, na płd. wschd od Bożyszcz gmina, 19 w. od Łucka, 26 dm. , 159 mk. W 1588 r. należy do Holatyna ks. Fiedora Romanowicza Sanguszki, który wnosi ztąd od 4 dym. , 4 ogr. 2. D. , Dziadowicze, wś, pow. nowogradwołyński, gra. Piszczów 3 w. , 22 w. od mta pow. , 102 dm. , 701 mk. , cerkiew drewn. z r. 1787, ma 80 dz. ziemi. W całej parafii 125 dm. , 977 mk. praw. , 40 katol. , 29 żydów. We wsi szkółka cerk. od r. 1870. O 2 w. od wsi st. poczt. t. n. , na szosie kijowskobrzeskiej. Własność niegdyś Zasławskich i Sanguszków. Didowszczyzna, wś, pow. skwirski, gm. Łuczyn, st, poczt, i dr. żel. Chwastów 12 w. , 60 w. od Skwiry, 142 dm. , 1, 522 mk. , cerkiew, szkółka cerk. , młyn. Didy, chutor przy wsi Kitajgród, pow. bracławski, Didycze, Diedycze, wś, pow. dubieński, gm. i st. dr. żel. Ołyka 3 w. , st. poczt. Klewań 13 w. , 50 w. od Dubna, 107 dm. , 823 mk. Poprzednio, z wsiami Chromiaków i Horyanówka miała 93 dm. , 800 mk. prawosł. , 3 katol. , 9 żyd. Posiada cerkiew drewnianą, niewiadomej erekcyi, młyn wodny. Wś należy do ks. Radziwił Didowicze Didowszczyzna Didy Didycze Diatłowicze Dironony łów. W 1577 r. do włości zamku ołyckiego kn. Michała Czartoryskiego, który wnosi od 33 dym. na włók. , 11 dym. na pół włók. , 3 dym. na ćwierć włók. , 6 ogr. po 4 gr. i 2 ogr. po 2 gr. Died. .. , ob. Dziad. .. , Dzied. .. Diedinka, wś, pow. drysieński, par. Oświej. Diednia, wś, pow. czauski, gm. Rasna 10 w. , 53 dm. , 431 mk. Diedowo 1. wś, pow. wieliski, gm Ilino. 2. D, , wś, tamże, gm. Usmyń. Dieduchów, pow. owrucki, gm. Chwoszczowe. Dieduny, wś, pow. wieliski, w tak zw. wieliskiej obodnicy. Diehtiary, wś, pow. wieliski, gm. Makłoki. Diehtiów, w dok. Diechtiew, Diechszow, wś, pow. włodzimierski, gm. Chotiaczów, 14 w. na płd. zchd od Włodzimierza, 24 dm. , 266 mk. W 1570 r. własność Wasyla Zaborowskiego, który z D. i Suchodoła wnosi od 20 1 2 dworz. , 27 ogr. po 6 gr. , 10 ogr. po 4 gr. W 1583 r. należy do Michąjła Janowicza Zaborowskiego. Dziś skarbowa. Diejaniszki, zaśc, pow. rossieński, gm. Łabardzie 17 w. , 68 w. od Rossień. Dietynicze, wś, pow. dubieński, gm. Sudobicze, par. praw. Proska; należy do filii Semiduby, 10 w, od Dubna, 66 dm. , 395 mk. Własność Lernetów. Dietyniec, ob. Dytyniec, Diew. .. , ob. Dziew, .. Diewiatyszki al. Dziewiatyszki, dwa dwory, pow. nowoaleksandrowski, gm. Skopiszki 10 w. , 75 w. od mta pow. Diewica, rzka, w gub. mohylewskiej, lewy dopł. Soży. Diewiczki, jezioro, w pobliżu rz. Poloty, pow. połocki, niedaleko ujścia rzki Czerwiatka. Diewienie, wś, pow. nowoaleksandrowski, gm. Kwietki 5 w. , 94 w. od mta pow. Diewino, jezioro. w pow. orszańskim, gm. Wysokie, w pobliżu wsi Simachy i Sawkieżyno. Długie do 5 w. , szerokie około 350 saż. , zajmuje 390 dzies. Największa głębokość dochodzi do 9 saż. Brzegi ma nizkie, błotniste, porosłe lasem. Uchodzą do niego rzki Rudnia i Diewienka. Dijakiszki, wś i dobra, . pow. kowieński, gm. Janów 4 w. , 25 w. od Kowna. Malińscy mają tu 75 dz. Dijanoki, zaśc, pow. wiłkomierski, gm, Siesiki 9 w. , 15 w. od Wiłkomierza. Dikołówka, wś, pow. homelski, gm. Markowicze 7 w. , 48 dm. , 230 mk. Dików, Dyków, w dok. Diekow. wś nad Stubeńka, pow. rówieński, gm. Klewań, par. praw. Bielew 2 w. , 27 w. od Równego, ma 31 dm. , 235 mk. , cerkiew filialną drewn. z r. 1751. Własność apanaży. Nadana 1446 r. , po powrocie z wyprawy warneńskiej, z wielu innemi dobrami, kn. Michałowi Czartoryskiemu. W r. 1577 przy Bielewie kn. Janusza Czartoryskiego, który wnosi od 16 dym. , 6 ogr. po 4 gr. W r. 1583 należała do kn. Juria Czartoryskiego, w zastawie u Walentego Poniatowskiego za 1, 000 kóp groszy litew. Arch. J. Z. R. , cz. VI, t. 1, 133 135. Dikowiny, wś, pow. orszański, gm. Wysokie, 4 dm. , 26 mk, Diodory, zaśc, pow. nowoaleksandrowski, gm. Rakiszki 8 w. , 58 w. od mta pow. Dironony, wś włośc, pow. trocki, gm. Jewie 8 w. . W r. 1865 miała 53. dusz rewiz. ; należała do dóbr skarb. Kozakiszki. Dirwaniszki, zaśc, pow. nowoaleksandrowski, gm. Widze 7 w. , 55 w. od mta pow. Ditiatki, wś, pow. radomyski, gm. i par. praw. Hornostajpol 8 w. , st. poczt. Radomyśl 102 w. , 140 dm. , 962 mk. , szkółka, smolarnia, 2 wiatraki, 1, 418 dz. O kilka wiorst od wsi osada fahr. i. n. , mająca 15 dm, 236 mk. , szkółkę, papiernię, fabrykę krochmalu, młyn wodny. D. należały pierwotnie do Hornostajpola. W r. 1628 Teofila z Goraja Hornostajowa, podkom. kijow. , wnosi ze wsi D. od 3 dym. , 1 ogr. Około 1854 r. wydzielone z dóbr hornostajpolskich, nabyte zostały przez Towarzystwo przemysłowe kupca Chriakowa, prezesa komitetu giełdowego w Kijowie, obejmuje około 7, 836 dz. 7, 000 lasu, 510 nieuż. . Towarzystwo to posiada nadto drugą wielką papiernię w Ponince pow. zasławski. Diudki, wś, pow. borodecki, gm. Władymirowska, 40 w. od Horodka, 16 dm. , 110 mk. , zarząd gm. , szkoła. Diuksin, w dok. Doksin, Dijuskin, wś nad Horyniem, pow. rówieński, gm. Doraźne 4 w. , st. poczt. i dr. żel. Klewań 16 w. , 25 w. od Równego, 129 dm. , 889 mk. , cerkiew drewn. , zbudowaną r. 1775 przez dziedzica wsi hr. Chodkiewicza i nadaną 90 dz. ziemi. W całej par. 203 dm. , 1, 627 mk. W 1577 r. wś Dijuskin należy do włości klewańskiej kn. Iwanowej Czartoryskiej, która wnosi ztąd od 8 dym. , 3. ogr. po 2 gr. W 1587 r. wś D. , należy do włości żukowskiej kn. Aleksandra Prońskiego, ssty łuckiego, który całą włość daje w zastaw ks. Januszowi Zasławskiemu. Obecnie Załęskich, 450 dz. ziemi ornej i 2, 330 lasu. Diwlin, Dywlin, Mały i Wielki, dwie wsi u źródeł Żerewu, pow. owrucki, gm. Żubrowicze, par. praw. Białokurowicze, 63 w. od Owrucza. D. Mały ma 57 dm, 363 mk. ; D. Wielki 81 dm. , 458 mk. Diwoczki al. Dziewoczki, Dziwoczki, wś, pow. żytomierski, gm. i par. praw. Bieżów 4 w. , 20 w. od Żytomierza, 83 dm. , 855 mk. , cerkiew filialna. drewn. , wzniesiona przez dzierżawcę wsi Jana Zagórskiego. Cerkiew ta do r. 1844 była filią par. z Wysokiem. W 1611 r. wś D. należy do Stefana Niemirycza. Obecnie Moczulskich. Died Diedinka Diednia Diedowo Dieduchów Dieduny Diehtiary Diehtiów Diejaniszki Dietynicze Dietyniec Diew Diewiatyszki Diewica Diewiczki Diewienie Diewino Dijakiszki Dijanoki Dikołówka Dików Dikowiny Diodory Diedinka Dirwaniszki Ditiatki Diudki Diuksin Diwlin Diwoczki Dłubnia Długa Długi Długie Dłotowo Dłotowo Długosielce Długopole Długopol Długołęka Długojów Dłotowo al. Dołotowo, ob. Książ. Dłubnia, w dok z 1229 r. Olubin i Lubna, ob. Imbramowice. W r. 1229 papież Grzegorz IX przyjmuje pod opiekę klasztor w Dłubni z kaplicą św. Benedykta, założony i uposażony przez Iwona, bisk. krakowskiego. Rzeczka D. pojawia się w dok. z 1228 r. Długa, Dołhaja 1. wś włośc, pow. lidzki, gm. Lack 9 w. . W r. 1865 miała 44 dusz rewiz. ; należała do dóbr skarb. Rożanka. 2. D. , wś, tamże, gm. Żełudek. Na polach wsi kurhan. 3. D. , wś, tamże, gm. i dobra Orla; r. 1865 miała 119 dusz rewiz. Długa Kościelna, wś, pow. nowomiński. Własność dawna kolegiaty warszawskiej, która tu założyła parafię podobno 1432 r. W r. 1580 istnieje tu kościołek. Wieś wraz z przyległymi Żórawia i Studzianki al. Skruda, zostaje w posiadaniu Jana Góreckiego, kanonika warsz. Podano w tej wsi 3 łany km. i młyn o 1 kole. Około r. 1865 skolonizowano znaczną część obszaru wsi, obejmująjcą do 40 włók i na tem powstały kolonie Hipolitów i Józefin. Długa Łąka, ob. Długołęka. Długa Ulica, zaśc, ob. Ulica Długa, Długa Wieś l. wś, pow. kaliski W r. 1579 płaci tu Jan Spławski od 17 3 4 łan. , 1 kom. , 3 rzeźników. W skład dóbr wchodził już wtedy Kionczyn Kyanczino i Wirowo. 2. D. W. , ob. Wawrzeńczyce. 3. D. W. Warcka, wś, pow. turecki, par. Dobra. W r. 1496 miał tu Grabski 3 1 4 łan. a Rusocki 2 1 2 łan. km. Długi Łub, wś, pow. oszmiański, 2 okr. pol. , gm. Bienica 4 w. ; miała 28 dusz rewiz. , należała do dóbr Maniuszyce. Długie 1. wś, pow. włocławski, par. Lubień. W dok. z 1357 r. występuje Janusz z D. , syn Wincentego, wojew. brzeskiego. 2. D. , dawniej Długie Kąty, wś, pow. kolski, gm. Rdutów. Według lustracyi z r. 1616 miała 10 włók. Gruntów i budowli dwor. nie było, tylko 7 chałup, odrabiających pańszczyznę do fol. kłodawskiego wozami i pieszo, stróżą i tłoką, dawali sep z owsa, na miarę łęczycką korzec łęczycki około 21 2 kor. warszawskich, kapłony, jaja, czynsz pieniężny, oraz od wyszynku piwa i wódki. Ogół dochodu prócz pańszczyzny zł. 144 gr. 27 szel. 12. Były w tej wsi wójtowstwo i sołectwo, które na mocy przywileju Stan. Augusta z dn. 28 paźd. 1788 r. posiadał też Ign. Kossowski, ststa kłodawski. Gromada wsi skarżyła się na Kretkowskiego, starostę przedeckiego, że bez względu na dawne kopce i granice, przywłaszcza sobie łąki, grunta i lasy Lustracya z 1789 r. . 3. D. , wś, pow. rypiński, par. Strzygi. W dok. z 1323 r. wieś książęca, przyległa do Ruszkowa. W r. 1564 od 15 kmieci, poddanych Elżbiety ze Sierpca, wojewodziny łęczyckiej, siedzących na całych łanach, i od 2 kół młyn. zapłacono poboru fl. 9 gr. 4. Z powodu pożaru 5 było zwolnionych. Długie, Dołgie 1. dwór, pow. bielski gub. grodz, gm. Orla. Własność Samerlotów, 52 dz. 2. D. , urocz. przy wsi Lisznica, pow. brzeski gub. grodź. Długie Stare al. Wielkie, niem. Alt Laube, wś, pow. leszczyński wschowski. Kościół par. , p. w. św. Marcina, wspomniany jest już w Lib. Ben. z r, 1510. Oddany protestantom, wrócił do katolików r. 1606, oddany przez dziedziczkę wsi Strzelecką, Był wtedy murowany. Nowoodbudowany, poświęcony został 1648 r Wieś była poprzednio siedliskiem Dłuskich h. Nałęcz. Księgi kościelne sięgają 1644 r. Długojów, wś, pow. radomski. W XV w. dawała dziesięcinę dziekanowi radomskiemu L. B. , II, 515. R. 1569 siedzą tu w trzech działach Długojowscy. Mają 10 półłanków os. i 3 puste, tudzież 2 kom. Długołęka 1. wś, pow. kutnowski. Wieś książęca w XV w. R. 1579 ma 8 1 2 łan. , 2 zagr. , 4 łany wójt. 2. D. , w dok. Dlugolanca, wś nad Wisłą, pow. sandomierski, par. Osiek. W r. 1360 Kazimierz król nadaje Wenceslao clavigero nostro in Ossek et Johanni fratri ejus wieś nową, w lesie królewskim, między Osiekiem a Swiniarami, zw. Dlugolanca, dla osadzenia na prawie średzkim. Po 20 latach wolności płacić będą osadnicy po fertonie czynszu Kod. Mał. , III, 141. W połowie XV w. wieś królewska, daje dziesięcinę do Osieka L. B. , II, 322. W reg. pob. z 1578 wś Długa Łąka płaci od 26 osad. na 14 łan. , 2 łan. sołt. , 4 ubog. , 4 rzem. Długołęka 1. wś i kol. , pow. białostocki, gm. Krypno, 23 w. od Białegostoku. Wś ma 97 dm. , 708 mk. , 1, 502 dz, ; kol. należała do dóbr Knyszyn. 2. D. Poduchowna, wś, tamże, 43 w. od Białegostoku, 146 dz. Długołęka, wś, pow. nowosądecki. W r. 1357 przełożona klasztoru sądeckiego nadaje wójtowstwo w D. , wsi klasztornej Kod. Mał. , III, 107. Wieś klasztorna Długa Łąka ma w 1581 r. 2 1 2 łan. km. , 1 sołtysi, 1 rzem. Por. Swirkla t. XI. Długopol, w spisie osad Dzieropol, dobra, pow. grodzieński, gm. Wołpa, 50 w. od Grodna; własność Wojczyńskich, z fol. Suhaki i Olchowo 1, 894 dz. Długopole, w dok. Longus campus, wś, pow. nowatorski, par. Ludzimierz. W dok. z r. 1254 własność klasztoru szczyrzyckiego. R. 1327 opat szczyrzycki i wójt z Bochni oddają niejakiemu Pawłowi las Długole, nad Czarnym Dunajcem, dla lokacyi wsi na prawie niemiecki era Kod. Mał. , I, 45, 208. W r. 1581 Jan Pieniążek płaci tu od 3 łan. km. , 1 sołt, Długosielce, Dołhosielce, wś, pow. sokólski, gm. Kruglany, 20 w. od Sokółki, 287 dz. Dmitreńki Dmenin Dłużniewo Dłużek Dłużec Dłutowo Dłusko Dłusk Długowola Długoszyn Długosiodło Długosiodło Dmitrenkowa Długosiodło, w dok. Dlugosedlec magnum i minor, pow. ostrowski. Wymienione w akcie uposażenia bisk. płockiego z połowy XIII w. Ad Brenicam pertinet powiedziano w dokumencie. W r. 1578 ma 15 łan. , 4 zagr. , 1 garncarza. Długoszyn, wś, pow. chrzanowski, par. Jaworzno. Nadany przed r. 1242 klasztorowi w Staniątkach. W r. 1581 część królewska, należąca do zamku będzińskiego, w dzierżawie Prospera Prawany, miała 3 zagr. z rola, 17 bez roli, 3 rzem. , 1 4 roli. Część bisk. krak. 3 1 2 łan. km. , 8 zagr. bez roli, 5 kom. z bydł, 4 kom. bez bydła, 1 rzem. Długowola, Dołhowola, wś, pow. łucki, gm. Włodzimierzec, 94 w. od Łucka, 96 dm. , 710 mk. , młyn parowy. Obecnie ks. Giedrojciów, którzy maja 2, 062 dz. Dłusk, wś, pow. słupecki. Włodarz książęcy tej wsi wspom. w dok. z r. 1281 K. W. , n. 500. Dłusko, ob. Koszuty. Dłutowo, r. 1578 Dlotow, wś, pow. mławski. Nowy kościół par. murowany ukończony 1899 r. Parafia istniała tu już w XVI w. Dłutowo, w dok z r. 1215, , Dlotovo quod nominatur Knase, wś, ob. Książ, Wydawca Kod. Wielk. mylnie odnosi do Dłutowa, w pow. mławskim, akt ściągający się do Dołotowa al. Książa, w pow. inowrocławskim. Dłużec, wś, pow. olkuski. W połowie XV w. ma kościół par. murowany, p. w. św. Mikołaja. We wsi były łany km. , karczmy i zagrodnicy. Kościół miał dobre uposażenie L. B. , II, 222. Dłużek, Dołżok, wś pod Kamieńcem Podolskim, pow. kamieniecki, łączy się z miastem za pośrednictwem wsi Podzamcza. W spisie wsi z r. 1496 niepodana; r. 1530 miała 12 łanów i popa a więc cerkiew. W r. 1542 tylko 6 łan, W r. 1565 należała do ststwa kamienieckiego, trzymał ja Grzegorz Sulima; miała 6 łan. , 14 komor. , a w następnym roku 31 osiadłych ludzi, płacących po 26 groszy, 2 po 30 gr. a 8 nie płacących, a tvlko odrabiających i 5 służków. W r. 1583 było 12 łanów, 20 ogr. , 5 kom. i pop. W r. 1582 nosi nazwę Nowosiółki. W r. 1603 część ziemi, za lasem, okrążającym Kamieniec, za wstawieniem się starosty Jana Potockiego, nadana została zasłużonemu rycerzowi kresowemu Krzysztofowi Bejło Rzewuskiemu, przodkowi Rzewuskich. W r. 1615 D. zniszczony przez Tatarów, wkrótce odnowił się i zaludnił. Tu bowiem był główny zarząd dóbr starostwa a do tego konstytucya z r. 1617 wzbroniła zagranicznym posłom i innym urzędnikom mieszkać w Kamieńcu jako w fortecy. Dla tego tu zbudowany był obszerny dom, gdzie podejmowani byli na koszt starostwa. Tu mieszkał generał ziem podolskich starosta kamieniecki i latyczowski, ztąd odbywał się wjazd starostów do Kamieńca a także Stanisława Augusta r. 1781, tu przemieszkiwał Piotr Wielki r. 1711, tu bawił ostatni han krymski SzahinGirej r. 1786. W r. 1793 starostwo nadane zostało przez Katarzynę II Arkadyuszowi Morkowowi 11 wsi, a po jego śmierci władają jego sukcesorowie ks. Golicyn i Oboleński a obecnie ks. Chiłkowa. Wś ma obszaru 1, 767 dz. , w tem lasu 753 dz. , ziemi na czynszu 311 dz. ; futor Archirejski 5 dz. ; osad 143, mk. 429. Szkoła, zarząd gm. dla 14 wsi, 1, 420 osad i 7, 650 mk. włościan. Cały obszar gm. obejmuje 17, 566 dz. i 10, 924 mk. Cerkiew była oddawna, r. 1745 zbudowana nowa. W r. 1872 wymurowana teraźniejsza. Dłużniewo, w dok. Dlusnowo, wś nad rz. Raciążka, pod Sarbiewem, pow. płoński. W dok. z XIII w. śród włości bisk. płockich wymienione. R. 1248 Bolesław, ks. mazow. , daje bisk. płock. , między innemi, połowę wsi D. Potwierdza to Ziemowit r. 1250 Ulanow, Dok. Kuj. i Maz. , 155, 8, 156, 10. W dok. z 1435 Zawisza z D. ststa płocki Kod. Maz. , 185. W r. 1578 Dłużniewo Zawisii, ma 4 1 2 łan. km, 6 zagr. z rolą, 1 młyn. Sąsiedni Galominek nosi też nazwę Galiemino Zawiszi Paw. , Maz. , 99. Dłużniewo 1. dwór, pow. poniewieski, gm. Krakinów 5 w. , 33 w. od Poniewieża. 2. D. , dobra, pow. rzeżycki. Własność Dłużaniewskich. Dmenin, w XVI w. Dminin, wś, pow. noworadomski. Zdawna siedzieli tu Kobielscy h. Poraj. Kościół par. , p. w. św. Szymona i Judy, istniał tu już w XV w. Łaski, L. B. , I, 506 i przyp. . W r. 1552 Mik. Kobielski płaci tu od 14 łan. Dmitraszówka al. Demitraszówka, wś nad rz. Kamionką, pow. olhopolski, gm. Piszczany, 50 w. od Olhopola, 15 w, od Popieluch st. dr. żel. , ma 539 osad, 2, 395 mk. , 753 dz. włośc. i 1, 719 dwor. Właścieielka Zoe Frederiks, da wniej Trubecki. Par. rz. kat. w Miastkówce. Dmitreńki 1. ob. t. II, 42, wś nad rzką Repiazą, pow. kaniowski, gm. Medwin, st. poczt. Baranie Pole 10 w. , 66 w. od Kaniowa, 220 dm. , 1, 046 mk. , cerkiew, szkółka cerk, młyn. 2. D. , wś nad Ładyżynką, pow. hajsyński, gm. Kuna, 76 dm. , 393 mk. , cerkiew, młyn. Dmitrenków, chutor, pow. bracławski, gm. Rubań. Dmitrenkowa, ferma, pow. bracławski, okr. pol. i par. Niemirów, 311 dz. Własność ks. Szczerbatowych. Dmitrow Most, wś nad jez. Dmitrowem, pow. połocki, gm. Wozniesieńsk, 3 dm. , 28 mk, , kościół katol. , kaplica. Małachowscy mają tu 51 dzies. Dmitrowicze, wś, pow. brzeski gub. grodz. , gm. Dmitrowicze, 45 w. od Brześcia. 42 dm. , 399 mk. , cerkiew, szkoła, 403 dz. włośc. i 126 dz. cerk. Gmina obejmuje 48 miejscowości, 559 dm. włośc. obok 16 innych, 5, 734 mk. wło Dmitrenków Dmitraszówka Dmitrow Dmitrowicze Dmitrowicze Dobczyce Dobberphul Dniulinie Dniszki Dnieszki Dmitrowicze Dmitruki Dmitrówka ścian, uwłaszczonych na 10, 342 dz. Nadto w gm. jest 6, 803 dz. większej posiadłości. Dmitrowicze Wielkie i Małe, dwie wsi. pow. kijowski, gm. Dmitrowicze W. , st. poczt. Demiówka 30 w. , 28 w. od Kijowa. D. Wielkie mają 368 dm. , 2, 122 rak, , 2, 096 dz. , cerkiew par. , szkołę, 19 wiatraków; D. Małe 137 dm. , 926 mk. , 829 dz. , cerkiew, szkółka, 28 wiatraków. Własność niegdyś Czerkasów, z nadania jakoby króla Stefana. Od wsi tej przybrali oni nazwę Dmitrowskich. W 1628 r. Iwanowa Czerkasowa wnosi z D. od 9 dym, , 2 ogr. Gmina obejmuje 12 wsi, mających 13, 541 mk. 10 sztundystów, 136 żydów i 13, 493 dz. , w tem 13, 133 dz. ziemi włośc. i 360 cerk. Dmitrówka 1. zaśc, pow. nowoaleksandrowski, gm. Antolepty 8 w. , 30 w. od mta pow. 2. D. , wś, pow. rossieński, gm. Skawdwile 7 w. , 28 w. od Rossień. 3. D. , dobra, pow. dźwiński dyneburski, 530 dz. Dmitrówka 1. chutor, pow. kijowski, gm. Biłhorodka, 18 dm. 91 mk. 2. D. , wś nad Unawą, pow. wasylkowski, gm. Wepryk, par. praw. Piwnie po drugiej stronie rzeki, st. poczt. i dr. żel. Chwastów 10 w. . 49 w. od Wasylkowa, 138 dm. , 952 mk. Wieś skarbowa. 3. D. , Dymitrówka ob. t. II, 250, wś, pow. krzemieniecki, gm. i par. praw. Światec 4 w. , 62 w. od Krzemieńca, 73 dra. , 413 mk. W 1583 r. należy do Andrzejewa ks. Andrzeja Wiśniowieckiego, który wnosi z niej od 6 dym. , 4 ogr. Obecnie Karola Milowicza, około 400 dz. 4. D. , kol. , pow. łucki, gm. Torczyn, 35 w. od Łucka, 15 dm. , 161 rak. 5. D. Nowa, kol. , tamże, gm. Rożyszcze, 15 w, od Łucka, 22 dm. , 106 mk. 6. D. Stara, kol. , tamże, 26 w. od Łucka, 44 dm. , 244 mk. 7 D. , kol, pow. no wogradwołyński, gm. Serby, 18 w. od mta pow. , 51 dm. , 275 mk. 8. b, chutor, pow. włodzimierski. gm. Kisielin, 4 dra. , 48 mk. Własność z kolei Kierdejów, Czapliców, Chamców, Modzelewskich, Olizarów. Dmitrowo, dobra, pow. połocki. Własność Bochołowiczów, 600 dzies. Dmitrowsk, mstko, pow. czerykowski, ob. Samotyjewicze. Dmitrowska al. Sobolówka, wś nad rzką Sobolówką, pow. klimowicki, gm. Rodnia, 24 dm. , 106 mk. , cerkiew. Dmitrowskie, wś, pow. humański, gm. Krasnopołka, st. poczt. Humań 6 w. , 398 dra. , 1, 908 mk. , cerkiew, szkółka cerk. , 7 wiatraków. Dmitrowszczyzna, dobra, pow. lepelski. Własność spadkobierców Hieronima Tomaszewicza, 364 dz. DmitrukiNaczypirowszczyzna, os. , pow. prużańskł, gm. białowieskoaleksandrowska. Dmitrycze, wś, pow. słonimski, gm. Pieski, 98 w. od Słonima, 143 dz. Dmitryno, fol. , pow. szawelski, gm. Żagory 8 w. , 29 w. od Szawel. Dmitryszki, zaśc. , pow. nowoaleksandrowski, gm. Rakiszki 17 w. , 57 w. od mta pow. Dmochy, pow. ostrowski, par. Czyżewo. W r. 1578 w par, Czyżewo były Krzeczkowo Dmochy, Przeczki Dmochy i Łętowo Dmochy. Krzeczkowo w 2 częściach miało 21 łan. , 8 zagr. , Przeczki 7 łan. a Łętowo 16 3 4 łan. Przytem Dmochy Marki 3 łany, 1 zagr. , 6 1 2 morg. Dmosice, wś, pow. sandomierski, par. Sulislawice. R. 1378 w sadzie sandomierskim staje Stanisław z D. Kod. Mał. , III, 314. Dmosin, wś nad rz. Mrogą, pow. brzeziński. Wspom. w dok. z r. 1334 K. W. , n. 1131. Stanisław, pleban w D. , w dok. z r. 1427 Kod. dypl. pol. , II, 40. Na początku w. XVI jest D. miastem, własnością rodu Dmosińskich h. Ostoja. Kościół par. , p. w, św. Małgorzaty, istniał tu już w początkach XV w. Uposażenie plebana stanowiła Jasionka, dawniej wieś, później pustka. Dziesięciny z D. mieszczanie dawali kanonii łęczyckiej Łaski, L. B. , II, 340 i przyp. . Dmytrowice 1. wś, pow. lwowski. Wspom. w dok. z 1364 i 1370 r. W r. 1515 należy do dóbr Kulików, ma 3 łany, pop ubogi. 2. D. , wś, pow. przemyski. W r. 1515 należy do dóbr bisk. przemyskich. Dmytrze, wś, pow. lwowski. W r. 1515 część wsi stanowi przedmieście Szczerca, ma 17 1 4 łan. , 3 łany puste a Ruskie Dmytrze ma 17 łan. , młyn i staw. Dniepr, rzeka. Nowosielski A Pogranicze naddnieprzańskie, szkice społeczności ukraińskiej w XVIII w. Kijów, 1863 r. , 2 tomy. Dniesin, wś i dobra nad rzką Niemką, pow. klimowicki, gm. Szumiacze 10 w. . Wś ma 37 dm. , 230 mk. , cerkiew par. Dobra, dziedzictwo Ważyńskich, z Rakowem mają 2, 250 dz. 1, 923 lasu, młyn, folusz, dziegciarnia. Dnieszki, wś, pow. wilejski, gm. Mańkowieże 7 w. ; miała 32 dusz rewiz. , należała do dóbr Dołża. Dniszki, wś, pow. wilejski gm. Łuczaj 6 w. . W r. 1865 miała 103 dusze rewiz. ; należała do dóbr Siary Dwór Dniulinie, fol. , pow. szawelski, gm. Szawkiany 3 w. . Dobberphul, ob. Dobropol. Dobczyce 1. , w dok. Dobschicze, 1581 r. Dopczicze, miasto, pow. wielicki. Według dok. z r. 1379 posiadał poprzednio to miasto Mikołaj Wierzynek Werzink, stolnik sandom. , który sprzedał D. królowej Elżbiecie Kod. Mał. , III, 329. Klemens z Moskorzowa, kaszt. wiślicki, fundując altaryę Wniebowstąpienia Chrystusa Pana w katedrze krak. , nadaje jej de civitate nostra Dobschicze 10 grzyw. szosu Kod. kat. krat, II, 317. W połowie XV w. istnieje tu ko Dmitrowo Dmitrowszczyzna Dmitrowsk Dniesin Dniepr Dmytrze Dmitrowska Dmosice Dmochy Dmitryszki Dmitryno Dmytrowice Dmitrycze Dmitrowskie Dobinie Dobra Doboże Dobowicze Doboszyszki Dobośna Dobkowszczyzna Dobkowice Dobiszki Dobergast Dobejki Dobejki Dobiedzie Dobiegniewo ściół par. murowany, p. w. św. Jana Chrzciciela. Miasto jest królewskiem, ma 36 łan. , dających dziesięcinę wartości do 50 grzyw. klasztorowi w Mogile. Pleban w Drogini miał prawo do części dziesięciny z D. , lecz wskutek umowy z klasztorem otrzymuje za to po 2 grzyw. i 8 miar żyta L. B. , II, 185 i III, 432. W r. 1581 płaci szosu fi. 32; łanów 12, rzemieśln. 27, przekup. 4, rybitwy 2, komor. 8. Ogółem fi. 64 gr. 10. Starostwo dobczyckie w ręku Andrzeja Moszczeńskiego, wojew. inowrocł. , dawało wedle spisu z r. 1771 kwarty 5, 404 zł. 18 gr. 2. D. , wś, pow. tarnowski, par. Jurków. W r. 1320 Władysław Łokietek przysądza dziedzicom wsi pewne służebności w lesie, należącym do Radłowa silva nuncupatur. .. Radlowsky bor. Dobejki, mstko, pow. wiłkomierski, gm. Dobejki, 54 w. od Wiłkomierza, 220 mk. Kościół wzniesiony został nie r. 1660 lecz r. 1760. Gmina obejmuje 71 miejscowości, mających 652 dym. włośc. obok 39 innych, 5, 386 mk. włościan 1, 619 dusz rewiz. , uwłaszczonych na 7, 177 dz. Dobergast, ob. Dobrogostowo. Dobiedzie, wś, pow. szawelski, gm. Poszwityń 13 w. , 46 w. od Szawel. Dobiegniewo, wś, pow. włocławski. Według lustracyi z r. 1789 należało do ststwa kłodawskiego. Miała być w posiadaniu emfiteutycznem przez lat 40 Krystyna Krygiera, a to na mocy kontraktu ze starostą Ign. Kossowskim w 1789 r. Były tu zabudowania dworskie z budynkami, w części murowane i dachówką kryte, gorzelnia, wolarnia, śpichrz, wielka austerya wjezdna, skład solny skarbu Rzpltej, płacącej za niego staroście rocznie czynszu zł. 500, dwa wodne młyny, 2 folusze, 2 domy dla młynarzy, karczma i t. p. , które to budynki prócz składu soli wy stawił Krygier. Było w tej wsi chałup chłop skich 16, o 8 rolnych czynszownikach, płacą cych razem rocznie zł. 552 i komorników 8, od rabiających pieszą pańszczyznę. Do tej wsi na leżało 6 jezior Mrokowo, Wierzcheń, Goszczące, Łąkie, Chropla i Święte Z tej wsi płacił Kry gier staroście rocznie czynszu zł. 1, 860. Ogółem z D. miał starosta zł. 2, 360. M. R. Wit. Dobiegniewo, ob. Woldenberg t. XIII. Dobieja 1. wś nad jez. t. n. , pow. połocki, gm. Michałowszczyzna, 8 dm. , 48 mk. , cerkiew, 2 jarmarki. 2. D. , dobra skarb. , tamże, 377 dz. 3. D. , tamże, własność Fadiejewych i Gusakowych. Dobiesławice, wś, pow. pińczowaki. W połowie XV w. łany km. , fol. i karczma dają dziesięcinę, do 14 grz. , mansyonarzom kościoła św. Jakuba na Kazimierzu krakowskim L. B. , II, 26. Dobieszewo, wś, pow. szubiński. Wojsław z D. wspom. w dok. z r. 1248. W r. 1365 Jarosław, arcyb. gnieź. , nadaje kościołowi w Kcyni dziesięcinę z D. i Dobieszewka K. W, n. 272, 1552. Dobieszów, wś, w par, Swieciechów. Leżała w dzisiejszym pow. janowskim. W dok. z r. 1191 wymieniona w liczbie posiadłości kolegiaty sandomierskiej. Istniała jeszcze w XV w. W reg. pob. z XVI w. nie podana. Zapewne zniszczona przez wylewy Wisły. Dobieszowice, u Dług. Dobeslawycze, r. 1443 Dobieszowice, wś, pow. będziński. W r. 1262 Wilhelm, bisk. lubuski, zamienia D. , Petrykozy i Niemysłów na Maninę. Własność arcyb. gnieźn, K. W. , n. 405. W połowie XV w. dziedzicem wsi Stan. Rudzki h. Pilawa, wś ma 14 łan. km. , dających dziesięcinę, po 6 gr. , bisk. krakow. L. B. , II, 191. W r. 1667 D. , wieś w księstwie siewierskiem, ma 10 kmieci. Dobikinia, Dobikinie, dobra, pow. szawelski, gm. Okmiana 2 w. ,. 66 w. od Szawel. Własność bar. Zassów, 3, 872 dz. 1, 257 lasu. Obok tego mają tu Butkiewiczowie 161 dz. , Merchelewiczowie 573 dz, i Narutowiczewie 13 dz. Dobile, wś, pow. rossieński, gm. Mańkuny, 12 w. od Rossień. Dobilina, Dobaliny, fol. , pow. wiłkomierski, gm. Dobejki 6 w. . Durasiewicze mają 51 dz. Dobinie, zaśc, pow. wiłkomierski, gm. Wiżuny 5 w. , 63 w. od Wiłkomierza. Dobiszki, dobra, pow. szawelski, gm. Okmiana, 73 w. od Szawel. Dobkajcie, okolica, pow. kowieński nie rossieński, gm. Betygoła 12 w. , 81 w. od Kowna. Mają tu Warpucieńscy 40 dz. , Iwanowscy 24 dz. , Koplewscy 17 dz. , Paszkowscy 17 dz. , Przyjałgowscy 25 dz. , Roksiewiczowie 21 dzies, Dobkiewicze, zaśc, pow. dźwiński dyneburski. Własność Dobkiewiczów, 16 dz. Dobkowice, w dok. Dobkowycze, wś, pow. jarosławski. W r. 1361 Kazimierz król potwierdza nadanie wsi D. przez Lwa, ks. ruskiego, Matwiejowi Kaldofowiczowi. Ob. Boratyn i Dąbkowice t. I. Dobkowszczyzna, wś, ob. Byszów t. I, 516. Dobośna ob. t. II, 65, Dobośnia, wś i dobra nad rzką Dobośną, pow. rohaczewski, gm. Ciechinicze 12 w. . Wś ma 68 dm. , 485 mk. , cerkiew par. , szkołę; dobra, dziedzictwo Bułhaków, z Żyliczami mają 12, 971 dz. 1, 972 roli, 399 łąk, 8, 473 lasu, gorzelnia, młyn wodny. Doboszyszki, w spisie z r. 1892 Dobaszyńskie, wś, pow. rossieński, gm. Mańkuny 5 w. , 17 w. od Rossień. Dobowicze; wś włośc, pow. oszmiański, gm. Juraciszki; miała 20 dusz rewiz. , należała do dóbr skarb, Traby. W r. 1650 wchodziła w skład dóbr Holszany. Doboże, dwór, pow. wiłkomierski, gm. Kowarsk 8 w. , 31 w. od Wiłkomierza. Dobra 1. os. miejska, pow. turecki. Kościół Dobkiewicze Dobieja Dobkajcie Dobilina Dobile Dobikinia Dobieszowice Dobieszów Dobieszewo Dobiesławice Dobratyn Dobranowice Dobraków Dobra Dobra par. , p. w. Narodzenia N. P. Maryi, istniał tu juz zapewne w XIV w. Katarzyna, wdowa po Janie z Grabia, kaszt. spicymierskim, założyła poza miastem drugi kościół z kapelanią, p. w. Ofiarowania N. P. Maryi, św. Stanisława i św. Małgorzaty. Fundacyą te potwierdził Kazimierz Jagiellończyk i arcyb. Jan ze Sprowy. D. było wtedy miastem. Trzeci kościół św. Jana Chrzc. poza miastem, wspominany w wizycie z r. 1765, obecnie nie istnieje Łaski, L. B, I. 401 404 i przyp. . W reg. pob. z r. 1563 podano D. jako miasto w pow. sieradzkim. Ponieważ spłonę ło, przeto nie dało szosu. 2. D. , wś, pow. brzeziński. Kościół par. , p. w. św. Doroty i św. Jana, istniał już w XV w. Część wsi nosiła nazwę Stryjkowska al Wylazłów i należała do Stryjkowa Łaski, L. B, II, 395 i przyp. . W r. 1576 Krzyszt. Rusiecki płaci tu od 2 łan, 4 pustych, 14 osadn Marcin Dobrski od 6 1 2 łan. , 1 zagr. , karczmy 1 koła młyn. , 1 2 łana pust. , 2 rzeźn. , 3 kom. , 13 osad. 3. D. , pow. olkuski. Wspomniana w dok. z 1382 r. W połowie XV w, dziedzicem Jan Pilecki. Dziesięcinę do 12 grz. dają łany km. pleban. w Żarnowcu, choć wś należy do par. w Pilicy L. B. , II, 209. W r. 1581 Padniowski płaci tu od 5 1 2 łan. 4. D. , wś, pow sandomierski, W XV w. daje dziesięcinę do 5 grz. pleban. w Staszowie. R. 1581 Dymitrowski płaci od 6 os. , 2 1 2 łan. , 1 kom. 5. D. , wś, pow. płocki, par. Łętowo, 28 w. od Płocka, ma 26 dm, 226 mk. , 922 morg. W dok. z r. 1250 śród włości bisk. płockiego. Niegdyś siedzieli tu ludzie książęcy Ulanow. , Dok. Kuj. Maz 157, 10. W r. 1570 należy do klucza mąkolskiego dóbr bisk. płockich, ma 31 1 2 łan. km, 1 kowala. Wyszynk piwa. Dobra 1. wś, nad rzką Szurą, pow. humański, gm. Leszczynówka, par. praw. Krasnostawka, st. poczt. Humań 25 w. , 399 dm. , 2, 128 mk. , cerkiew drewn z r. 1725, szkółka cerk. , 2 młyny, 5 wiatraków. 2. D. , kol. , pow. łucki gm. Poddubce, 45 w. od Łucka, 10 dm. , 44 mk. Dobra 1. wś, pow. limanowski. R. 1363 erekcya kościoła przez biskupa Bodzantę założonego Kod. dypl. pol. , III, 272. 2. D. , wś nad rz. Sanem, pow. dobromilski. Obszar ten nadał r. 1402 król Władysław swoim sługom, pod warunkiem trzech służb do zamku sanockiego. Z czasem zamiast trzymać trzech słnszków w zamku, zobowiązali się płacić 10 grzyw. R. 1565 otrzymali na sejmie libertacyę od czynszu, z obowiązkiem dostawiania czasu wojny czterech jezdnych M. Hruszewski, , Królewszczyzny w ziemiach ruskich XVI wiku, Lwów, t. II, 288. Dobra, wś, pow. bukowski. W r. 1258 Bolesław, ks wielkop. , potwierdza przywileje wsi D. i innych włości klasztoru lubińskiego K. W. , n. 368, 719. Dobra Nadzieja 1. zaśc. , pow. nowoaleksandrowski, gm. Sołoki 6 w. . 27 w. od mta pow. 2. D. N. , dobra, pow. homelski, dziedzictwo Borkowskich, 891 dz. 3. D. N. , tamże, własność Stetkiewiczów, 149 dz. 4. D. N. , fol. , pow. święciański, gm. Daugieliszki. Należy do dóbr Dudy, dawniej Rudominów, później Maryi Szczyttowej, obecnie Mikuliczów. Znajdywano tu różne zabytki przedhistoryczne. Dobra Nowina, wś, pow. wileński, gm. Ilino 12 w. ; miała 37 dusz rewiz. , należała do dóbr Pawłowo. Dobra Wola, dobra, pow poniewieski, gm. Krakinów 1 w. , 27 w. od Poniewieża. Własność Wyrzykowskich, 278 dz. Dobra Ziemia, wś, pow. oszmiański. Należała r. 1794 do dóbr Wiszniew. Dobraków, wś, pow. olkuski, par. Kidów. Według dok. z z. 1257 daje dziesięcinę klasztorowi w Zawichoście Kod. Mał. , I, 33. W połowie XV w. należy do par. Żarnowiec. Siedzą tu bracia z Sietczy h. Jelita. Pleban w Żarnowcu pobiera dziesięcinę od 12 łan. km. , karczmy, 4 zagr. i 2 fol. L. B. , II, 210. Według reg. pobor. z 1581 r we wsi D. , w par. Łany Wielkie, wojewoda krak. płaci od 5 1 2 łan. km. , 4 zagr. , 2 kom. Dobranowice, w dok. Dobronovicze, wś, pow. miechowski, par. Poborowice. Wieś tę nadał kapitule krakowskiej Paweł z Przemykowa, biskup krakowski. Wynikłe następnie zatargi przedstawia akt z r. 1295, spisany we wsi Swiniarsko Kod kat. krak. , I, 135. W r. 1581 wojew. krak. płaci tu od 5 1 2 łan. km. , 3 czynsz. , 4 zagr. , 6 kom. Dobranowice, wś, pow. wielicki. Nadana przed r. 1242 klasztorowi w Staniątkach. W r. 1581 D. i Wola Dobranowska zostają w dzierżawie Łodzińskiego, który płaci w D. od 4 łan. km. i 4 zagr. a w Woli od 3 łan. km. , 1 zagr. , 2 kom. Dobratyn, w dok. Dobrathin, wś, nad Ikwą, pow. dubieński, gm. i st. poczt. Młynów 7 w. , st. dr. żel. Dubno 20 w. , ma 50 dm. , 615 mk. 33 katol, 52 żyd. , cerkiew drewnianą. We wsi szkółka cerkiewna od r. 1877. Podług rewizji zamku łuckiego z r. 1545 własność Piotra Siemaszki, który ma opatrywać dwie horodnie zamkowe. W r. 1566 należy do Zofii Siemaszkowej, sściny krzemienieckiej. W 1579 r. bracia Siemaszkowie dają w zastaw D kn. Kurbskiemu, który połowę D. daje w zastaw trzeciej swej żonie Aleksandrze Siemaszkównie w sumie 1, 600 kóp groszy. Po śmierci kn. Kurbskiego 1583 r. wdowa ustępuje D. bratu swemu Bazylemu Siemaszce. Podług reg. pob. z r. 1583 kn. Kurbski wnosi z D. od 23 dworz. , 10 ogr. , 2 komor. , 6 rzem. , 6 kół walu. , 1 popa. Na po czątku XVIII w. D. z Bruchowem i Przeweredowem należy do Czarnieckich. Jako wiano za Zo fią Czarniecką bierze D. Michał Potocki, wwda Dobrogosty Dobrohoszcza Dobrolewszczyzna Dobromierz Dobrezino Dobrianka Dobrków Dobrocice Dobrocierz Dobrogostowo wołyński, który zastawia swój majątek Zacharyaszowi Jaroszyńskiemu za 40, 000 złp. Obecnie D. należy do Mięczyńskich. Dobrcz, w dok. Dobrscha, wś, pow. bydgoski. W dok. z 1285 klasztor sulejowski zrzeka sie wsi Dobrów, Pieczewo, Czołpino i D. na rzecz klasztoru w Byszowie Ulanów. , Dok. , 218, 44 i 45. Wydawca Kod. Wielk. mylnie objaśnia te wieś jako Dobre pod Kołem K. W. , n. 2034. Dobre 1. wś, pow. radzymiński. W r. 1563, , oppidum Antiqaum Dobre, własność Dobrzynieckich, płaciło od 20 łan. , 5 piekarzy, 3 kraw. , 3 szewc, 1 miecznika, 2 przek. soli, tkacza, bań gorzałcz. , 2 rzeźn. , 3 przek. żelaza, zaś oppidam Novum Dobre, własność Ossowińskich, płaciło od 20 łan. , 3 rzeźn. , 3 piekarzy, garncarzy, 9 szewc, 2 bań gorz. , 3 przekup. , kowali. Szosu 12 fi. Cała parafia dobrzyniecka, w ziemi liwskiej, zaludniona była przeważnie przez drobna szlachtę. Ossowińscy z Ossowna i Dobrzynieccy z Dobrego wybili się swą. zamożnością. 2 D. , u Dług. Dobre major i minor, wś, pow. nowoaleksandryjski Puławy. Dawało dziesięcinę klasztorowi św. Krzyża lecz od 1442 r. wyrok sadu polubownego przyznał takowa bisk. krakow. L. B. , II, 555. 3. D. , ob. Dobrcz. Dobre 1. przys, wsi Czeliszczewicze, pow. kobryński. 2. D. al. Dobrosiele, dobra, pow. czerykowski. Od 1865 r. własność Rochańskich, 110 dz. , cerkiew. 3. D. , tamże, dziedzictwo Siestrzeńcewiczów, 130 dz. 4. D. al. Chrystoforówka. dobra, tamże, od 1881 r. Aleksandra Bakko, 644 dz. 5. D. al. Zarzecze al. Raków, wś nad rzką Biały Natop, tamże, gm. Koszany, 25 dm. , 225 mk. , cerkiew. 6. D. , wś, tamże, gm. Malatycze 5 w. , 107 dm. , 680 mk. ob. t. II, 70. Dobre Łozy, wś, pow. zasławski, gm. Łabuń, 49 w. od Zasławia, 22 dm. , 130 mk. Dobregriwe, niem. Dobbersaul, wś w Brandenburgii, pod Krosnem. W 1308 r. Fryderyk, bisk. lubuski, zrzeka się prawa do dziesięcin ze wsi D. , Budeehow, Lenda, Drewicz i innych K. W. , n. 916. Dobrejka, rzka, w pow. witebskim, lewy dopł. Dżwiny, wypływa z jez. Dobryna, płynie na płn. wschód na przestrzeni 6 w. i pod wsią Dobrianką ma ujście. Dobrejka, wś, pow. mohylewski, gm. Szkłów 12 w. , 41 dm. , 274 mk. Dobrenice, r. 1552 Dobrinicze major i minor, wś, pow. piotrkowski. W r. 1552 siedzą tu Rożniatowscy i płacą od 28 osad. , 7 1 2 łan. Dobrezino, wś włośc, pow. dzisieński, gm. Plissa 12 w. ; miała 45 dusz rewiz. , należała do dóbr skarb. Pieredoły. Dobrianka, wś przy ujściu Dobrejki do Dźwiny, pow. witebski. Dobrków, wś, pow. pilzneński. W połowie XV w. istnieje tu już kościół par. drewniany, p. w. Wniebowzięcia N. P. Dziedzicem wsi był Jan Nosh h. Topór. Dziesięcinę pobierali dawniej biskupi krak, lecz Zbigniew Oleśnicki nadał ja kościołowi miejscowemu L. B. , II, 294. W r. 1536 dziedzicami są Stanisław i Mikołaj Przedborowie Koniecpolscy, Jest dwór, fol, 2 stawy, 3 puste, 4 zagrod. , karczma plebańska. Do tychże Koniecpolskich należały w tej parafa wsi Parkosz, Mokrzec, Łabuzie, Złotorya i Jaworze. Lasy były wspólne. Dobra ocenione na 1, 600 grzyw. W r. 1581 posiada je kasztelan rozpierski Koniecpolski. Dobrocice, w dok. Dobrucice i Dobruchici, u Długosza Dobrzuczyce, wś, pow. sandomierski, par. Malice. Wymieniona w dok. z r. 1277 w liczbie włości klasztoru pokrzywnickiego Kod. Mał. , I, 110. Według dok. z r. 1284. klasztor koprzywnicki otrzymał tę wieś drogą zamiany za Zręcin. W połowie XV w. ma 8 łan. km. , dających czynszu po pół grzywny. Młyn dawał 5 grzyw. Dziesięcinę, wartości od 7 do 10 grzyw. , pobierał bisk. krakowski Długosz, L. B. , III, 387. Dobrocierz, właśc. Dobrociesz, u Dług. Dobraczesch, pow. brzeski Galicya, par. Wojakowa. W dok. z r. 1367 wspomniana wieś D. jako własność dziedziców Drużkowa Kod. Mał. , III, 208. W połowie XV w. liczne części szlacheckie i łany km. dają dziesięcinę 6 grz. do Wojakowy L. B. , II, 254. Dobrogostowo, niem. Dobergast, r. 1175 Dobrogostendorf, wś, na Szlązku, pow. strzeliński. W r. 1177 Mieszko, ks. całej Polski, potwierdza zamianę wsi Bogunowo i Dobrogostowo na Słupią, należącą do Konrada i Mojkona K. W. , n. 21, 22. Obecnie wś ma 73 ha, 27 dm. , 164 mk. 4 katol. ; dobra zaś 315 ha, 7 dm. , 174 mk. 30 katol. . Dobrogosty, wś, pow. łęczycki. Wspom. w dok. z r. 1357 śród włości arcyb. gnieźn. W r. 1385 Bodzanta, arcyb. , oddaje tę wieś do osadzenia na prawie niemieckiem Andrzejowi z Grzmiącej K. W. , n. 1354 i 1838. W r. 1576 płacono od 5 łan. km. , 1 pustego, 2 sołt. , 2 karczem, młyna, wyszynku piwa. Dobrohoszcza, chutor, pow. kamieniecki, gm. Kupiel 6 w. . 2. D. , Dobrogoszcz ob. t. I, 71, wś nad Smotryczem, pow. proskurowski, na płn. od Gródka, 120 dm. , 666 mk. , cerkiew par. , młyn. Dobrolewszczyzna, dobra, pow. dzisieński, gm. Miory; 1865 r. własność Jakuba Krupki, poprzednio Łukiewiczów, 122 dz. Leży nad rzką Orczanką. Dobromierz, r. 1540 Dobromyrz minor i major, wś, pow. konecki. W r. 1540 D. minor ma 5 działów szlach. , 5 fol. i 4 dwory, na piątym dziale nie mieszkał dziedzic Mikołaj Masłomią Dobrcz Dobrcz Dobre Dobregriwe Dobrejka Dobrenice Dobroniewo Dobromyśl Dobromil Dobrotowa Dobropol Dobropolona Dobroście Dobrosielce Dobrosiele Dobrosielice Dobroniówka cki. Oceniona cała wieś na 80 grzyw. D. minor, własność Mik. Masłomiąckiego, płacił od 10 kmieci na półłanach, 3 zagr. Zbiory folwarczne zwożono do wsi Rączki. Oceniona na 180 grzyw. Dobromil 1. dobra, pow. bielski gub. grodz. , gm. Dubiażyn, pod Bielskiem. Własność Gartkiewiczów, 323 dz. 2. D. , dobra, pow. Słonimski, gm. Kostrowicze, 26 w. od Słonima. Własność Moraczewskich, z chut. Pustobor, 801 dz. Dobromil, mto pow. w Galicyi. Wspom. w. dok. z 1469 r. R. 1515 należy do Herbortha, ma łan. 15, pop płaci gr. 15, młyn 6 gr. , kar czma fertona. W r, 1589 miasto D. daje szosu fi. 10, od rzem. fl. 16, od 2 palących gorzałkę i 16 przek. Ogółem fl. 32 gr. 18. Istnieje też i wś D. , która daje od 7 łan. , 1 2 łanu popa, młyna, 15 zagr. , 3 kom. Dobromyśl 1. wś, os. i dobra, pow. Słonimski, gm. Dobromyśl, par. Dziewiątkowicze, 42 w. od Słonima. Wś ma 64 dm, , 649 mk. , cerkiew, 871 dz. ; dobra, własność Jundziłłów, 2 fol. i zaściankami 5, 592 dz. 1, 058 łąk i pastw. , 1, 513 lasu. Osada ma 76 dz. włośc. Gmina obejmuje 52 miejscowości, 510 dm. włośc. obok 88 innych, 3, 903 mk. włościan, uwłaszczonych na 3, 324 dz. Nadto w gm. jest 22, 723 dz. większej posiadłości i 105 dz. cerk. 2. D. , fol. , pow. nowoaleksandrowski, gm. Dukszty 9 w. , 28 w. od mta pow. Należał do dóbr Dryświaty. Należały do niego wsi Janulańce, Burzyszki, Pieczuniszki i Dobromyśl, wogóle 14 chat. 3. D. , wś, tamże, gm, Ponedel 17 w. , 94 w. od mta pow. 4. D. , wś, pow. poniewieski, gm. Krakinów 8 w. , 36 w. od Poniewieża. Należy do dóbr Danieliszki. 5. D. , dobra, pow. klimowicki; dziedzictwo Komarów, 3, 109 dz. 1, 594 lasu, młyn. 6. D, , mstko i dobra nad rzką Czernicą, pow. orszański, gm. Dobromyśl, 53 w. od Orszy. Mstko ma 47 dm, drewn. 7 chrześc. , 40 żyd. , 332 mk. 60 praw. , 272 żydów, cerkiew par. murow, dawniej kościół katol. , dom modl. żyd. , zarząd gm. , szkołę. Prawo miejskie otrzymało dopiero około r. 1830. Dobra, dziedzictwo Piórów, wraz z Pióromontem maja 4, 029 dz. 1, 670 lasu, gorzelnia, tartak, młyn. Gmina obejmuje 95 miejscowości, 559 dm. i 3, 150 mk. Włościanie 1, 134 dusz rewiz. , uwłaszczeni na 6, 328 dz. , ze spłatą po 5, 347 rb. rocznie. W gm. jest 16, 343 dz. lasów większej posiadłości i 651 włośc. 7. D. , zaśc, pow. oszmiański, gm. Dziewieniszki 4 w. . Należał do dóbr skarb. Sieluki Gudele. 8. D. , wś, pow, dźwiński dyneburski, par. Krasław. Dobroniewo, ob. Racibory. Dobronież, wś i dobra, pow. brzeski gub. grodź. , gm. Wołczyn, 17 w. od Brześcia. Wś ma 247 dz. ; dobra, własność Dębowskich, z chut. Gołaczewo 219 dz. Dobroniów, w dok. Dobrognew, wś, część Janowic, w pow. limanowskim, par. Szczyrzyce. W dok. z r. 1255, własność klasztoru szczyrzyckiego. Ob. Janowice t. III. Dobroniówka, wś, pow. sokólski, gm. Ostra Górka, 34 w. od Sokółki, 209 dz. Dobropol, niem. Dobberphul, wś w Nowej Marchii. W r. 1233 nadana klasztorowi w Kolbaczu przez ks. Władysława, R. 1237 potwierdza to nadanie Barnim, ks. Szczecina, i w latach 1258 i 1259 Bolesław, ks. wielkopolski K. W. , n. 145, 154, 201, 371, 377. Dobropolona, fol. , pow. drysieński, par. Oświej. Własność Szadurskich. Dobroście al. Dobracie, wś, pow. rossieński, gm. Rossienie 10 w. . Dobrosielce, wś i dobra, pow. wołkowyski, gm. Międzyrzecze, 23 w. od Wołkowyska. Wś z chut. Kutok i Węzówka ma 426 dz. ; dobra, własność Szyrmów, 799 dz. Dobrosiele, pow. czerykowski, ob. Dobre. Dobrosielice Wielkie i D. Zalesie, dwie wsi, pow. płocki, par. Drobin. D. Wielkie maja 17 dm. , 800 mk. , D. Zalesie 8 dm. , 108 mk. W r. 1578 D. Guzy maja 1 łan, 3 zagr. , D. Zalesie 1 2 łana, 4 zagr. , 1 2 łan. pust. , wiatrak. Prócz tego drobni właściciele, nie mający kmiecia, posiadali w części D. Pielesz Zalesie 5 łan. , 2 zagr. , wiatrak a w części D. Imbramy 8 1 4 łan. , 2 zagr. Dobrosołowo, wś, pow. słupecki. W r. l293 Naceslaus, dziedzic D. , oddaje tę wieś jakiemuś Henrykowi do osadzenia na prawie niemieckiem. Z warunków lokacji wynikałoby, iż dziedzic chciał tu urządzić targowisko K. W. , n. 699. Kościół par. , p. w. św. Jakuba, wspominany w aktach kons. gnieźn. z r. 1465 jako dawno istniejący. W końcu w. XV wcielono do par. D. kościół par. w Nowej Wsi, dziś nie istniejący Łaski, L. B. , I, 298 i przyp. . Dobrososna, rzka, w gub. mohylewskiej, pr. dopł. Soży. Dobroszyn, wś, pow. rohaczewski, gm. Ciechinicze, 18 dm. , 161 mk. Dobrotowa, os. karcz. , pow. uszycki, gm. Łysiec 8 w. . Dobrotwór, mstko, pow. Kamionka Strumiłowa. R. 1531 miasto w ziemi bełzkiej daje szosu fi. 2 gr. 12, cerkiew pusta, młyn pusty. W r. 1565 ma 161 domów. Ulice noszą nazwy Mostowa, Młyńska, Nadbużna al. Zakościelna, Wołoska. Popów 2, komorników 45, rzeźników 8, rybitwów 16, bednarzy 5, dawali na zamek co rok każdy po stągwi na kapustę. Część mieszkańców, a mianowicie 35 gospodarzy i komorników siedzieli na prawie wołoskiem i dawali strągę baranią co 20 baran, z czego przypadło 46 baranów. Ogółem było dochodu zł. 145 gr. 22 den. 3. Stanowi centr ststwa kamioneckiego. W r. 1578 burmistrz z rajcami dali Dobrosołowo Dobrotwór Dobrososna Dobromil Dobroszyn Dobroniów Dobronież Dobrowniki szosu 2 grzyw. fl. 3 gr. 6, od 18 łan. miejskich po 1 fl. , od 2 kowali po fl. 1, od 4 rybaków po 8 gr. , 1 rzeźn. fl. 1, od 4 piekarzy po gr. 13. od 3 szewc. po 1 fl. , od 10 żydów po fl. 1, od 2 sług żydow. po gr. 15; było jeszcze 14 rzem. i przemysłowców innych. Pop płacił 2 fl. Dobrów al. Dobrowo, wś nad Warta, przy ujściu Neru, na wyspie oblanej zewsząd wodą, pow. kolski. Wedle aktu Władysława, ks. pols. , z r. 1232 Bogumił, arcyb. gniezn. zm. około r. 1182, nadał cystersom kościół w D. , własnej fundacyi eeclesiam suam et ecelesic guesnensis, z jego uposażeniem i dochodami, do których należała wieś Dobrów. Całe to nadanie przechodzi potem w ręce Chrystyana, bisk. pruskiego, przedtem mnicha cysterskiego który po dożywotnim posiadaniu przekazał klasztorowi sulejowskiemu, jak świadczy akt ks. Kazimierza z r. 1252. Aktem z r. 1255 Hugo, opat Morimunda, oświadcza, iż zebrani w Sulejowie opaci dla uniknięcia skandalu postanowili, iż zakonnicy sulejowscy opuszcza swą siedzibę i przeniosą się do Byszewa i szpitala św. Gotarda a zarazem ustąpią dla klasztoru w Byszewic Bobrowa z przyległościami. Przemysław, ks. wielkop. , na prośbę Engelberta, opata byszewskiego, żąda r. 1288 od Jakuba, arcyb. gnieźn. , zamiany dziesięcin arcyb. z dóbr w okolicy Nakła na dziesięciny klasztoru byszewskiego z dóbr w okolicy Koła, a między niemi i z D. Aktami z r. 1290 arcybiskup i opat dopełniają tej zamiany. Arcybiskup otrzymuje z dziesięcinami i kościół w D. i domaga się zwrotu wszystkich przyległości D. Opat byszewski Bertold w r. 1300 odsyła mu oryginalne dokumenty, tyczące się nadania B. , jego przyległości, dziesięcin i zwraca też Pieczewo, która jakoby nie należała do D. Arcybiskup za to daje klasztorowi dziesięciny z dwu wsi i bierze na siebie obronę praw do B. przeciw pretensyom klasztoru sulejowskiego K. W. , n. 136, 304, 328, 2034, 618, 655, 666, 829, 830, 1354. Co się tyczy pierwotnego dziedzica D. Bogumiła, arcyb. gnieźn. , to wedle tradycyi zrzekł się on godności arcybiskupiej i osiadł jako pustelnik w puszczy dobrowskiej, gdzie zdawna istniał kościołek, który obsługiwał, gdy był jeszcze kanonikiem. Po śmierci pochowany został w tym kościołku. Gdy z powodu cudów, zachodzących przy jego grobie, zwłoki wystawiono około r. 1257 na ołtarzu, napływ pobożnych wzmagał się ciągle. Arcyb. Wincenty Kot zajął się sprawą kanonizacji w połowie XV w. Wreszcie arcyb. Leszczyński przeniósł zwłoki do kolegiaty uniejowskiej i pomieścił je w okazałym grobowcu, z wielką uroczystością 29 stycz. 1668 r. Kościół ten, p. w. św. Trójcy, zostawał pod patronatem arcyb. gnieźn. Dzisiejszy kościół w części z cegły a w części z drzewa, pochodzi z 1768 r. Łaski, L. B. , I, 251 i przyp. . Pustelnia św. Bogumiła znajduje się w pewnej odl. od kościoła, już poza Wartą. Upamiętnia ja dre wniany kościołek, zachowany dobrze. Obok ka plicy wytryska źródło. W kaplicy stoi kamien ny sarkofag z wykutą postacią błog. Bogumiła. Rzeźba ta, dłuta Kurzawy, sprawiona została przez małżonków Siekaczów 1890 r. W ołtarzu, obraz pędzla Jabłońskiego, przedstawia bł. Bo gumiła, karmiącego ryby. Zasłonę stanowi wi zerunek św. Wojciecha z r. 1887. Na belce kaplicy rok 1788. Br. Ch M. R. Wit Dobrowa, fol. , pow. zasławski, gm, Łabuń. Dobrowiki, wś, pow. drysieński, par. Oświej. Dobrowniki, Dąbrowniki, wś i os. , pow. wołkowyski, gm. Międzyrzecze, 20 w. od Wołkowyska. Wś ma 139 dz. ; os. 307 dz. Dobrowo, u Dług. Dobrow, pow. stopnicki. W XV w, dziedzicem Gnojeński h. Grzymała. Dziesięcinę dają do Tuczęp L. B. , II, 447. Dobrowoda, r. 1328 Dobravoda, , wś, pow. stopnicki. Wedle dok. z r. 1328 śród włości bisk. lubuskich były Truckzasir cum Dobrovoda, agri, ligna, silve, venationes, aque K. W. , n. 1088. Dobrowódka, w dok. Dobrowody wś nad rzką Plaszówką. pow. dubieński, gm. Tesłuhów, st. poczt. Rudnia Tarnawka 10 w. , st. dr. żel. Rudnia 10 w, 36 w. od Dubna, ma 45 dm. , 300 mk. , cerkiew drewn. z 1729 r. Cerkiew filialna we wsi Boratynie 3 w. . W 1561r. własność Marka Żórawnickiego, w zastawie u Fedory Świniuskiej. W 1583 r. Jana Żórawnickiego, jako przys. Tesłuhowa. Dobrowody, wś i dobra, pow. białostocki, gm. Juchnowiec, 16 w. od Białegostoku. Wś ma 498 dz. włośc; dobra, ks. Jabłonowskich, z fol. Wysokie i Czaczki Wielkie, 104 dz. Dobrowody, wś nad rzką Rewuchą, pow. humański, gm, Babanka, st. poczt. Dubowa, 16 w. od Humania, 345 dm, 1, 764 mk. , cerkiew, młyn. Dobrowol, dobra, pow. wołkowyski, gm. Dobrowola. Własność Delfinów, z chut. Kolonna 456 dz. Gmina obejmuje 22 miejscowości, 288 dm. włośc. obok 16 innych, 7, 061 dz. Nadto w gm. jest 1, 633 dz. większej posiadłości i 111 dz. cerk. Dobrowola 1. dobra i chutor, pow. prużański, gm. Kotra, 18 w. od Pruźany. Dobra Grodeńskich mają 140 dz. ; chutor Barmutów 50 dz. 2. D. , wś, pow. wołkowyski, gm. Dobrowola, 48 w. od Wołkowyska, ma 97 dm. , 813 mk. , cerkiew, szkołę i wraz z urocz. 2, 677 dz. włośc. i 111 dz. cerk. 3. D. , dwór, pow. kowieński, gm. Betygoła 10 w. , 83 w. od Kowna. Własność Giarwów, 42 dz. Kweselowie mają w B. i Pracukach 68 dz. 4. D, , pow. borysowski, ob. Bagatela, Dobrowola, wś, pow. kamieniecki, gm. i st. poczt. Orynin, 21 w. od Kamieńca, ma 58 dm. , Dobrowody Dobrowa Dobrów Dobrowola Dobrowol Dobrowódka Dobrów Dobrowoda Dobrowiki Dobryług Dobrowolszczyzna Dobrupinie Dobrut Dobruż Dobry Dobryca Dobrycze Dobryhor Dobrylewo Dobryń Dobrowolszczyzna 298 mk. , 93 dz. włośc. Obszar dwor. z Podfilipiem, ma 851 dz. Ob. Podfilipie t. VIII, 376. Dobrowolszczyzna, urocz. , w dobrach Karolin, pow. sokólski. Dobrupinie, w spisie z 1892 r. Dobrotynie, wś, pow. rossieński, gm. Sartyniki 10 w. , 77 w. od Rossień. Dobrut, u Dług. Dobrutho, wś, pow. radomski. W połowie XV w. siedzą tu Smolińscy h. Doliwa. Łany km. dają dziesięcinę do Wierzbicy, fol. do Kowali L B. , II, 521. Dobruż, Dobrusz, wś nad rz. Ipucią, pow, homelski, gm. Wylewo 13 w. , 185 dm. , 1, 057 mk. , cerkiew, szkoła, papiernia ks. Paskiewicza, zatrudniająca 352 ludzi i produkująca za 320, 000 rb. , szpital fabryczny, 2 wiatraki. Dobry Bór, wś, pow. słonimski, gm. Szydłowicze, 18 w. od Słonima, 1, 397 dz. Dobry Kąt Kut, wś, pow. żytomierski, gm. Puliny, par. praw. Strybież 4 w. . Dobry Las, zaśc, pow. szawelski, gm. Gruździe 11 w. , 15 w. od Szawel. Dobryca, rzka, w gub. mohylewskiej, prawy dopł. Druci. Dobryca, wś, pow. rohaczewski, gm. Ciechinicze, 52 dm, 372 mk. , folusz. Dobrycze, wś, pow. rohaczewski, gm. Ciechinicze, 8 dm. , 58 mk. Dobryhor, pohost, pow. lepelski, gm. Stanisławka 8 w. , cerkiew par. Dobrylewo, r. 1136 Dobrilevo, wś, pow. szubiński. Wspom. w dok. z r. 1136 śród włości arcyb. gnieźn. K. W. , n. 7. Dobryług, r. 1259 Doberluch, wś w Marchii brandenburskiej, pod miastem Finsterwalde. Istniał tu klasztor cystersów, Bolesław, ks. wielkop. , potwierdza r. 1259 nadania, jakie synowie Jana, kaszt. międzyrzeckiego, poczynili na rzecz klasztoru. Tenże książę potwierdza nadanie znacznego obszaru nad rz. Ponikwa, przez jego ojca ks. Władysława uczynione. R. 1260 komes Eustachius w Poznaniu nadaje klasztorowi dziedzictwo swe, , Zambercz Zemsko, ażeby tam zbudowany został klasztor. Andrzej, bisk. pozn, , nadaje nowemu klasztorowi dziesięciny z Ziemska i 50 łan. , zw. Sokola Dąbrowa. W r. 1299 Albert, margr. branden. , potwierdza opatowi klasztoru N. P. Maryi in Nova Doberov que vulgariter Sameritzkov apellatur kupno młyna pod Nowym Landsbergiem K. W. , n. 375, 376, 381, 385, 387, 439, 576, 827, 1518. Ob. Bledzew t. I i Zemsko t. XIV. Dobryń, wś i fol. nad rz. Krzną, pow. bialski, par. Malowa Góra. Wieś D. oraz Koroszczyn znajdują się na najwyższem wzniesieniu praw. brzegu Krzny, otoczonem dokoła mokradłami. Według dekretu podkomor. z r. 1599 miał D. nomenklatury Horodyszcze, Podemużec, borek Biały, bór Wieliki, Omelin, Krasne błoto, Czek, Śliwińszczyzna, pole Ochodnik, Szczuka, Kudienkoje bołoto. W w. XV D. był własnością Łozów al. Łozków, zwanych też Łozowickiemi, od gniazda ich Łozowic nad Bugiem. Z nich Fedko, ożeniwszy się w Kijowszczyźnie, osiadł w Rożowie. Potomkiem jego był Borys, którego synowie Andrzej, Olechno i Jacho, zaraz po śmierci ojca 1507 r. podzielili się majątkami. Andrzejowi dostał się Dobryń pod Brześciem Litew. , z mkiem i dworem Mytnicą i z siołami doń należącemi. Ów Andrzej Borysewicz Łozka, właściciel D, jako wojski brzeski, zm. 1534 r. Metr. Litew. , 15, 24, 54. Majątek jego przeszedł do Micutów, Sołtanów i spokrewnionych z nimi Greków. Według instrukcyi danej posłom wojew. brzeskiego na sejm warszawski r. 1597, prosić mają za Jp. Janem Grekiem, z uczestnikami jego o komisię, aby panowie komisarze wyjechawszy oglądali, jako wiele gruntów odeszło od imienia ich dobryńskiego do dóbr J. Kr. Mci sioła Małaszewicz, do starostwa brzeskiego należących Akta brzesk. ziem. sądu, II, 153. W r. 1599 zapadł dekret podkomorski, dotyczący wsi D. , nad rz. Krsną, z kościołem par. i podziału gruntów między współwłaścicielami Łukaszem Sołtanem i małżonką jego Dorotą Micutą a Walentym Czarniawskim i żoną jego Anną, oraz Krzysztofem Zwierzem i małżonką jego Halszką Broszkowską i potomkami ś. p. Stanisława Brzostowskiego panną Anną, Barbarą i Stanisławem Brzostowskimi, jakoteż Anastazyą Sołtanową, małżonką ś. p. Jana Greka 1. c, II, 176 200. Wspomniana Annna Brzo stowska wyszła za Stanisława Jerzewicza Witanowskiego, wnosząc majętność dobryńską. Syn ich Mikołaj ma sprawę z Brzostowskimi o naru szenie granicy D. 1634 r. W roku 1687 d. 5 czerwca, syn tegoż Konstanty Mikołajewicz Witanowski, pisarz grodzki brzeski, zapisuje żo nie Helenie Młożewskiej połowę wsi D. Drugiej połowy D. właścicielem jest r. 1680 Piotr Sta nisław Grek, podczaszy brzeski. R. 1771 Jan Konstantynowicz Witanowski część swą w D. odprzedał Buczyńskiemu, sędziemu brzeskiemu. Według opisu z r. 1790 D, w par. malowogórskiej, J. 0. ks. Czartoryskiego, attyn. klucza wołczyńskiego, posiada 72 dymy, część Mieczyńskiego dym. 3. Pleban w D. z 25 dym. składa ofiarę 9 zł. 15 gr. Akta podskarb. , n. 35, str. 16. Marcin Matuszewicz wspomina, że r. 1754 pożyczył ks. Czartoryskiemu, łowczemu w. kor. , 2, 000 czerw. zł. na zastaw. Po r. 1831 przeszedł D. na własność rządu i stanowi obe cnie donacyę hr. Baranowa. M. R. Wit. Dobryń 1. chutor, pow. łucki, gm. Osowa, 132 w. od Łucka, 9 dm. , 78 mk. 2. D. , wś, pow. Ostrogski, gm. Pererosłe, st. poczt. Ostróg 25 w. , st. dr. żel. Krzywin 28 w. , 144 dm. , 764 mk. Poprzednio ze wsią Juwkowce miała 142 dm. , 1, 185 mk. prawosł. , 6 katol. , 233 machomet. tatarów i 16 żyd. Cerkiew drewn. z 1789 r. W 1583 r. należy do Ostroga ks. Konst. Ostrogskiego, który płaci od 5 dym. , 10 podsus. W 1619 r. Janusza Ostrogskiego, zniszczona przez Tatarów. R. 1753 dostała sie kanclerzowi Małachowskiemu. Obecnie ks. Jabłonowskich. Dobryna, jezioro, w pow. witebskim, daje początek rz. Dobrejka. Dobrynia 1. , Dobryń, wś, pow. żytomierski, gm. Chwasowa, par. praw. Buki 3 w. , 58 w, od Żytomierza, 120 dm. , 717 mk. 2. D. , kol. , tamże, 45 dm. , 401 mk. Dobrynia, wś. pow. jasielski. Dawała w w. XV dziesięciny prebendzie Niegłowickiej przy kolegiacie św. Floryana Dług. , L. B. , I, 497. Dobryniewo 1. ob. t. II, 90, Dobrzyniew, wś i fol. , pow. białostocki, gm. Białostoczek, 13 w. od Białegostoku. Wś ma 1, 118 dz. ; fol. należy do dóbr Knyszyn hr. Krasińskich. Pod wsią znajdowały się niegdyś dwory ks. Radziwiłłów i Czapskiego, ssty knyszyńskiego. Na miejscu ostatniego stoi obecnie fabryka. 2. D. Mostowe, urocz. , przy wsi Dobryniewo, tamże, 8 dz. 3. D. Poduchowne, wś nad Supraślą, tamże, 7 w. od Białegostoku, 19 dm. , 132 mk. , kościół, szkoła, 170 dz. 4. D. , wś, pow. słonimski, gm. Byteń, 36 w. od Słonima, 47 dm. , 524 mk. , 1, 386 dz. Dobryniówka 1. urocz. , pow. białostocki, gm. Obrębniki, z urocz. Ponikła 49 dz. 2. D. , fol. i wś, pow. białostocki. gm. Zabłudów, 14 w. od Białegostoku. Fol. należy do dóbr Zabłudów; wś ma 237 dz. Dobryno 1. wś i dobra, pow. orszański, gm. Wysokie 4 w. . Od 1870 r. właściciel Sukrucho ma 1, 082 dz. ; cerkiew par. 2. D. , 1765 r. Dobrynie, wś, pow. wieliski, gm. Serteja. W r. 1765 w ławnictwie kochanowskiem wójtowstwa sertejskiego. Dobryńska Huta ob. t. II, 82, Dobrzyń, wś, pow. żytomierski, gm. Chwasowa, 55 w. od Żytomierza, 25 dm. , 124 mk. Dobrypol, dobra, pow. słonimski, gm. Luszniewo, par. Mołczadż, 40 w. od Słonima. Własność Mierzejewskich, z fol. Marysiu 1, 575 dz. Dobrysówka al. Dobryswo, wś, pow. kobryński, gm. Mokrzany, 53 w. od KobryniaDobryszyce, w. XVI Dobrzyschycze, wś nad rz. Widawka, pow. noworadomski. Wspom. w dok. z r. 1387 K. W. , n. 1862. Kościół par, p. w. św. Bartłomieja, istniał tu już zapewne w w. XIV, bo w aktach kons. gnieźn. z r. 1460 nazwany jest dawnym. Wieś była własnością królewską. Dziesięcinę dawano katedrze gnieźnieńskiej. Na obszarze wsi istniały karczmy i młyn Dobra. Obecny kościołek murowany wznieśli parafianie 1830 r. Łaski, L. B. , I, 499 i przyp. . W r. 1552 wieś królewska, miała 17 osad. , 4 karczmy z rolą, 2 karczmy z wyszynkiem, 3 młyny dziedziczne, młyn plebański. R. 1555 nadano królowej węgierskiej Izabeli siostrze Zygmunta Augusta w wojew. sieradzkiem Wieluń, Dobryszyce i Radomsk. Dobrywody, wś, pow. bielski gub. grodz. , gm. Dubiażyn, 29 w. od Bielska, 492 dz. Dobrywsk al. Dobryńsk, zaginione sioło, w pobliżu Milanowicz, wchodziło w skład sstwa kowelskiego. W 1583 r. kn. Kurbski wnosi ztąd od 7 ogr. Dobrzankowo, wś, pow. przasnyski, par. Bogate. Mikołaj Waż z D. , wojew. warszawski, w dok. z 1471 r. Kod. Maz. , 254. W r. 1567 siedzi tu Zbozni Dzierszgowski, kaszt. sochacz. , płaci od 27 włók, 13 ogrod. , 1 kowala. Dobrzany, wś, pow. lwowski. Według lustracyi z r. 1565 kmiecie mieli przywilej króla Władysława, uwalniający ich od wszelkiego zaciągu. Wieś należała do ststwa lwowskiego. Za rządów Odnowskiego król Zygmunt polecił komisarzom wymierzyć role i okazało się 36 łanów lecz kmiecie nie chcieli przyjąć pomiaru i płacili z łan. 14, na których siedziało 50 kmieci. Było też wójtostwo i 4 1 2 łan. świeżo osadzonych. Dochód ogólny czynił fi. 51 gr. 5. Dobrzec, wś, pow. kaliski. Kościół, p. w. św. Gotarda, powstaje tu na początku w. XII i otrzymuje na uposażenie 6 łan. w D. Małym. Por. Zawadzie t. XIV i Kalisz, Wspom. w dok. z r. 1268 i 1282. R. 1284 Przemysław II nadaje Edwardowi, mieszczaninowi kaliskiemu przywilej na cztery łany pod wsią D. W r. 1287 wzgórze pod D. sprzedano Jamkonowi, izraelicie z Kalisza, na cmentarz dla żydów. Wieś książęca nadana r. 1308 przez Henryka, ks. polskiego, miastu Kaliszowi, które tu wkrótce zapewne założyło kościół par. , p. w. św. Michała K. W. , n. 435, 511, 538, 1661. W aktach kons. gnieźn. z r. 1419 występuje już pleban tutejszy Mikołaj. Na początku XVI w. istnieje przy kościele szkoła. Obecny kościół drewniany wzniósł magistrat kaliski r. 1730. Do par. włączono jako filię kościół w Rypinku Łaski, L. B. , II, 42 i przyp. . Dobrzechów, wś nad rzką t. n. , dopł. Wisłoki, pow. rzeszowski. W dok. z r. 1377 wymieniona jako wieś z kościołem parafialnym, własność klasztoru pokrzywnickiego Kod. Mał. , I, 109. Wspominana też w dok. ż r. 1338, 1342, 1366, 1373. W dok. z r. 1376 wspomniany pleban tutejszy Kod. Mał. , III, 27, 49, 201, 268, 299. W połowie XV w. istnieje tu kościół par. drewniany. Wieś stanowiła własność klasztoru koprzywnickiego z nadania Mikołaja Bogoryi L. B. , II, 263 i 293. W skład parafii wchodzą w r. 1536 wsi Wysoka, Zawada, Grodzisko, Goliczowa, Połomia, Stodolina, należące do klasztoru koprzywnickiego. Dobrzeitak 1. chutor, pow. słonimski, gm. Kostrowicze, 12 w. od Słonima. Należy do dóbr Jagnieszczyce. 2. D. , Dobrzejejtak, dobra, pow. Dobryna Dobryszyce Dobrywody Dobrynia Dobrywsk Dobrzankowo Dobrzec Dobrzany Dobrzechów Dobrzeitak Dobrypol Dobrysówka Dobryniewo Dobryniówka Dobryno Dobryńska Dobryna Dobuże Dochanowo Dochnarka Dochnaro Doczki Dodatki Dodenlag Dodkiszki Dodony Dodyszki Dobrzejewice święciański, gm. Kobylniki; 1865 r. własność Dowojnów, mają 199 dz. Dobrzejewice 1. wś, ob. Dobrzelewice, 2. D. , wś i fol, pow. lipnowski, 28 w. od Lipna, ma kościół, urząd gm. , szkołę. Dawniej własność bisk. kujawskich. W r. 1564 wieś Dobreyewicze z kościołem paraf. płaci od 27 kmieci na łanach, 13 zagr. , kowala, szynkarza, karczmarza, garncarza i 8 łan. sołtysich. Ogółem fl. 21 gr. 10. W r. 1570 wś D. w kluczu ciechocińskim, archidyakonacie dobrzyńskim, ma 24 1 2 łan. km. , 1 pusty, 3 sołtysie, 9 zagr. . 2 kom. Dobrzelewice, wś, pow. włocławski. W r. 1358 Kazimierz W. potwierdza zamianę wsi D. , należącej do wojew. kujawskiego Alberta, na Lutkowo, włość arcyb. gnieźn. K. W. , n. 1371. W reg. pob. z r. 1557 Dobrzeiewicze, w par. Kłótno a r. 1566 w par. Gołaszew Gollosewo. Dobrzelin, dawniej Dobrzelina, wś, pow. kutnowski. W r. 1576 mag. Hedvig. Szoboczka, nunc vero tenutariorum płacą od 24 łan. km. , 1 1 pust. , 3 zagr. , karczma, 25 osad. Taż Sobocka posiada kilka wsi w par. Żychlin. Dobrzeszów, wś, pow. kielecki. W r. 1540 wieś królewska, należąca do Chęcin, miała 2 łany sołtysie, staw, młyn, pasieki. Oceniona na 30 grzyw. Dobrzyca, miasto, pow. krotoszyński. W dok. z r. 1327 wspomniany Mikołaj de Dobrycia K. W. , n. 1078. W r. 1579 siedzą tu Dobrzyccy Jan i Wojciech. Płacą szosu fl. 6, od 10 kom. , 6 1 2 łan. miej. , 1 szewca. Ogółem 15 fl. Istnieje kościół par. Prócz miasta jest i wieś t. n. , mająca w 3 działach 7 1 2 łan. , 7 zagr. , 2 kom. W r. 1618 Jan Dobrzycki płaci od 5 1 2 łan. a Bojanowski od 2 łan. Miasto daje ogółem fl. 15 gr. 24. ,, Pałac i kaplica w D. Wspomn. Wielkop. , E. Raczyńskiego i Przyj. ludu 1834, str. 361. Dobrzyjałowo, wś, pow. kolneński. Stanisław, dziedzic w D. i wójt w Łomżycy, założył r. 1425 kościół par. , p. w. N. P. Maryi i św. Stanisława i uposażył takowy 3 łanami. Łany objął Andrzej Cholewa, pleban Kapica, Herbarz, 86. Dobrzyjanowo, dobra, pow. wilejski, gm. Sitce; 1865 r. własność Buszów. Dobrzyków, pierwotna nazwa wsi Brzyków ob. Łaski, L. B. , I, 536. Dobrzyń 1. , w dok. Dobryn, miasto, pow. lipnowski. Wymieniony w akcie uposażeniu klasztoru w Mogilnie K. W. , n. 3. Ztąd wydaje r. 1252 dla kościoła płockiego Konrad, ks. kujawski i łęczycki, akt nadający zamkom biskupim Ruż i Świecie targowiska, sądy i karczmy Ulanow. , Dok. , 157, 11. 2. D. , wś nad Pilicą. W dok. z 1367 r. wymieniona. Leżała w kasztelanii wolborskiej, przy trakcie z Wolborza do Opoczna. Będzie to zapewne późniejszy Zarzeczin Zarzęcin, włość bisk. kujaw. Ulanow. , Dok Kuj. , 258, 82. Dobszany, ob. Dabszany. Dobsze Łukajcie, okolica, pow. telszewski, gm. Żydyki 9 w. , 35 w. od Telsz. Bukontowie mają tu 64 dz. , Gintyłłowie 30 dz. , Girdwojnowie 139 dz. , Kęstowiczowie 96 dz. , Kontrymowie 34 dz. , Łukowiczowie 48 dz, Pacewiczowie 80 dz. , Radwiłowiczowie 52 dz. , Semanowiczowie 6 dz. , Staniewiczowie 70 dz. , Janczewscy 78 dz. Dobuczyn, wś, pow. prużański, gm. Dobuczyn, 9 w. od Prużany, 72 dm. , 739 mk. , cerkiew, szkoła, 1, 340 dz. Pod wsią czworoboczny nasyp, mający około 60 saż. kw. Jako mstko wchodził D. w skład ekonomii kobryńskiej. W 1563 r. dochód wynosił 99 kóp 54 gr. Włość obejmowała wójtowstwa Mikitycze, Linowo, Czachcze i Jakowczyce, razem 20 wsi. Wś D. miała 27 włók gruntu podłego, z tego 4 wolne i 10 bojarskich. Gmina obejmuje dziś 14 miejscowości, 561 dm. włośc. obok 13 innych, 3, 811 mk. włościan, uwłaszczonych na 4, 933 dz. Nadto w gm. jest 3, 511 dz. większej posiadłości i 86 dz. cerk. Dobule 1. dobra, pow. poniewieski, gm. Remigoła. Własność Korzeniewskich, 480 dz. W spisie urzęd. niepodane. 2. D. , zaśc, pow. wiłkomierski, gm. Owanta 25 w. , 49 w. od Wiłkomierza. Dobury, przedmieście Wiłkomierza. Dobuszełka, wś, pow. wileński, gm. Malaty 10 w. ; miała 7 dusz rewiz. , należała do dóbr skarb. Białodwór. Dobuże, fol. , pow. poniewieski, gm. Gulbiny 9 w. . Dobyle 1. wś, pow. rossieński, gm. Kołtyniany 10 w. , 56 w. od Rossień. 2. D. , wś, tamże, gm. Mańkuny, 13 w. od Rossień. Dochanowo, wś, pow. wągrowiecki. Wspom. w dok. z r. 1136 i 1357 śród włości arcyb. gnieźn. K. W. , n. 7 i 1354. Dochnarka, rzka, w pow. połockim, lewy dopł. Dryssy. Płynie na płn. zchd i ubiegłszy 18 w. ma ujście pod wsią Zuja. Dochnaro, jezioro, w pow. połockim, przybiera rzkę Diewinkę. Przepływa przez nie rzka Dochnarka. Doczki, wś, pow. szawelski, gm. Szawle 9 w. . Dodatki, wś i dobra, pow. telszewski, gm. Gadonów 8 w. , 17 w. od Telsz. Dowkontowie mają tu i w Mitkajciach 551 dz. Dodenlag, ob. Dudylany t. II. Dodkiszki, zaśc, pow. święciański, gm. Michałowo 6 w. ; 4 dusze rewiz. , należał do dóbr Sory. Dodony, wś, pow. wieliski, w tak zw. wieliskiej obodnicy. Dodyszki, Dadyszki, zaśc, pow. wiłkomierski, gm. Uciana 5 w. , 55 w. od Wiłkomierza. Dobrzejewice Dobrzelewice Dobrzelin Dobrzeszów Dobrzyca Dobrzyjałowo Dobrzyjanowo Dobyle Dobrzyków Dobrzyń Dobszany Dobsze Dobuczyn Dobule Dobury Dobuszełka Dokuczyn Dogi Dogieliszki Dogienicie Dogiszki Dogi, Dogie, okolica, pow. kowieński, gm. Ejragoła 10 w. , 56 w. od Kowna. Mają tu Kiełczewscy 40 dz. , Koryccy 17 dz. . Leszczyńscy 32 dz. , Łosińscy 12 dz. , Sutkiewiczowie 32 dzies. Dogieliszki, zaśc, pow. wiłkomierski, gm. Owanta 9 w. , 37 w. od Wiłkomierza. Dogienicie, zaśc, pow. nowoaleksandrowski, gm. Rakiszki 16 w. , 61 w. od mta pow. Dogiszki, wś, pow. wileński, gm. Giedrojcie 19 w. ; miała 11 dusz rewiz. , należała do dóbr Naszyszki. Dograjcie, wś, pow. szawelski, gm. Gruździe 4 w. , 28 w. od Szawel. Dojazdów, wś, pow. krakowski. R. 1399 Władysław, król polski, na prośbę Piotra Kuropatwy, kan. krak. , przenosi wieś D. , własność katedry krak, , na prawo niemieckie Kod. kąt. krak. , II, 231. Wś ta stanowiła uposażenie prebendy przy katedrze krakowskiej, zwanej ztąd Dojazdowską. W połowie w. XV miała 4 łany km. , dające po kopie czynszu z łanu, 6 zagrod, , płacących po fertonie, folwark, karczmę, dającą dwie kopy groszy czynszu. Za wsią przy trakcie z Proszowic do Krakowa stała karczma, zw. Chochoł a przedtem Wielgusz. Druga, zw. Prasałką ze Słomnik do Wieliczki oddzielała D. od Pruss, włości arcyb. gnieźn. Dług. , L. B. , I, 106, 107. Dojban 1. chutor, pow. bałcki, gm. Cybulówka, ma 518 dz. Własność Ursatich. 2. D. Nowy, kol. , przy wsi t. n. , nad rz. Trościańcem, tamie, ma 10 dm. Dojlidki, wś, pow. sokólski, gm. Kruglany, 24 w. od Sokółki, 502 dz. Dojlidów 1. wś, pow. drysieński, par. Przydrujsk. 2. D. , zaśc, pow. połocki. Mają tu Józef Poradnia 33 dz. i Paczkiewicz 35 dz. Dojlidówka, wś, pow. sieński, gm. Horodziec Wysoki, 13 dm, , 63 mk. Dojlidy, wś, dobra i os. fabr. nad rzką Lidzino, pow. białostocki, gm. Dojlidy, 3 w. od Białegostoku. Wś ma 15 dm. , 197 mk. , cerkiew, wraz ze wsią D. Górne 327 dz. włośc i 40 dz. cerk. Bobra hr. Ruedigerów, z fol. , mają 6, 941 dz. 3, 507 lasu. Do dóbr Dojlidy należy fabryka sukna. Gmina obejmuje 43 miejscowości, 626 dm. włośc obok 204 innych, 3, 954 mk. włościan, uwłaszczonych na 5, 648 dz. Nadto w gm. jest 9, 276 dz. większej posiadłości i 40 dz. cerk. W r. 1586, dnia 29 marca, Hanna Koptiewna 1o roto Iwanowa Wołłowiczowa, starościna grodzieńska, 2o voto Lwowa Sapieżyna, rozdzielając majątki między dzieci, zapisuje córkom 2, 000 kóp, które pożyczyła Pawłowej Pacowej, wojew. mścisławskiej, Hannie Hrehorownie Chodkiewiczównie, w której sumie trzyma majątek Dojlidy M. Lit. , Ks. Spr. Sąd. , 67, f. 84; Wolff, Pacowie, 39. Majętność ta niewykupiona przez Paców, widocznie została w ręku Sapiehów, skoro Jan Piotr Sapieha za stawia D. w 12, 000 zł. Andrzejowi Witanowskiemu, porucznikowi petyhorskiemu, a ten prawa swoje ustąpił Maksymilianowi Strawińskiemu. Syn Jana Piotra Sapiehy, Andrzej Sianisław, starosta uświacki, odprzedaje d. 1 gru dnia 1622 r. spłaciwszy Strawińskiemu jego na leżność, przelał swe prawa na ojczyma swego Fabiana Rudzkiego, który w ten sposób został dziedzicem D. M. Lit, Ks. Spr. Sąd. , 241, f. 200. M. R. Wit. Dojlidyszki 1. dwór, pow. poniewieski, gm. Nowemiasto 7 w. , 13 w. od Poniewieźa. 2 D. , fol. , pow. rossieński, gm. Kroże 5 w. , 38 w. od Rossień. Dojniszki, zaśc, pow. święciański, gm. i dobra skarb. Daugieliszki 8 w. ; 4 dusze rewiz. Dojnowo, fol. dóbr Dojlidy, pow. białostocki. Dokarów, wś, obecnie nieznana. Według dok. z r. 1277 dał tę wieś klasztorowi w Pokrzywnicy, comes Paulus de Samborzec Kod. Mał. , I, 410. Według Długosza klasztor posiadał wieś Docharzowycze, nadaną przez tegoż Pawła. Możnaby się domyślać pod tą nazwą wsi Charzewice, w pow. tarnobrzeskim poprzednio lubelski. Dokiszki 1. wś, pow. nowoaleksandrowski, gm. Jużynty 9 w. , 50 w. od mta pow. 2. D. , zaśc, tamże, gm. Rakiszki 29 w, , 50 od mta pow. Dokszyce, mstko, pow. borysowski. W 1621 r. Stanisław Kiszka, bisk. żmujdzki, ojczysty majątek D. ze wsiami D. , Damasze i Torhuny i jeziorami Miadziołą i Meżużele, zapisuje na uposażenie kapituły worniańskiej, z obowiązkiem wypłacania 600 złp. rocznie na utrzymanie nowo utworzonej sufraganii oraz 100 złp. dla organisty. Doktorce 1. wś, pow. białostocki, gm. Zawyki, 29 w. od Białegostoku, 246 dz. i 40 dz. ziemi należącej do kościoła w Strabli pow. bielski. 2. D. , Dochtorce, wś i fol. , pow. bielski gub. grodz. , gm. Rajsk, 15 w. od Bielska. Doktory 1. wś, pow. telszewski, gm. Iłłoki 9 w. , 50 w. od Telsz. 2. D. , wś, tamże, gm. Kretynga 4 w. , 60 w od Telsz. 3. D. , wś włośc, pow. święciański, gm. Twerecz 3 w. ; miała 28 dusz rewiz, należała do dóbr skarb. Dzisna. Doktoryszki, zaśc, pow. telszewski, gm. Wornie 6 w. , 21 w. od Telsz. Dokuczajewka, wś włośc, pow. trocki, gm. Jewie 2 w. ; miała 16 dusz rewiz. osadn. w. ruskich; należała do dóbr skarb. Bałteryszki. Dokuczyn, wś, pow. sieński, gm. Lisiczyn 10 w. , 66 dm. , 303 mk. Dokudowo, mstko, wś i dobra nad rzką Narwią i Niemnem, pow. lidzki, gm. Dokudowo. Mstko ma 28 dm. , 378 mk. , zarząd gm. , cerkiew, szkołę; wś 45 dm. , 608 mk. , młyn wodny. Dograjcie Dojazdów Dojban Dojlidki Dojlidów Dojlidówka Dojlidyszki Dojniszki Dojnowo Dokarów Dokiszki Dokszyce Doktorce Doktory Doktoryszki Dokuczajewka Dokudowo Dogi Dokurniszki Dola Dolany Doldziewo Dolenica Dolewicze Dolina Doliniany Dolinka Doliny Dolistowo Dolna Dolny Dolsk Dokurniańce Dokujki Wr. 1865 mstko miało 101, wś zaś 212 dusz rewiz. ; dobra należały do ks. Wittgensteina. Cerkiew par. drewn. z 1774 r. Gmina obejmuje 23 miejscowości, 224 dm. włośc, 2, 810 mk. włościan l, 0l9 dusz rewiz, uwłaszczonych na 3, 352. Nadto w gm. jest 4, 124 dz. 909 roli większej własności i 36 äz, ziemi kościelnej. Dokujki, wś, pow. szawelski, gm. Szawkiany 20 w. , 17 w. od Szawel. Dokurniańce al. Dekurniańce oh. t. II, 94, Dokurańce, wś, pow. trocki, gm. Jezno 6 w. ; 7 dusz rewiz. , należała do dóbr Koszany. Dokurme ob. t. I, 949, Dekurnie, dobra, pow. szawelski, gm. Szawkiany 10 w. , 30 w. od Szawel. Własnośc Nagórskich, 270 dz. Dokurniszki, dobra, pow. oszmiański, gm. Soły; 1865 r. własność Żylińskich. Tuż przy dworze stacya dr. żel. , nosząca nazwę Soły. D. należały niegdyś do Poźniaków, potem dostały się Sobańskim. Brygida z Sobańskich Dmochowska sprzedaje Hipolitowi Żylińskiemu. Dola 1. przys. , pow. wileński, gm. Rukojnie 5 w. ; 3 dusze rewiz. , należał do dóbr skarb. Świrany. 2. D. Nowa, fol. , pow. poniewieski, gm. Poniewież 3 w. . Własność Staniewiczów, 200 dz. Dolany, wś, pow. koniński. W r. 1145 D. nadane były klasztorowi lądzkiemu. R. 1213 Henryk, arcyb. gnięźn. , potwierdza dziesięcinę z D. i innych wsi dla klasztoru. W dok. z r. 1280, pomiędzy włościami, nadanemi klasztorowi w Lędzie Ulanow. , Dok. Kuj. , 355 i 357, 7 i 8. W r. 1322 wojew. pozn. oddalił, jako niesłuszne, skargi kmieci z D. na nadmierne ciężary, jakimi wieś obciążył przeor klasztoru K. W. , n. 10, 80, 1027. Doldziewo, wś, pow. sieński, gm, Ulanowicze, 24 dm. , 193 mk. Dolenica, niem. Tollensee, jezioro, pod miastem Treptow, na Pomorzu. , Dolewicze, wś, pow. oszmiański, gm. Horodźki 7 w. ; miała 39 dusz rewiz, , należała do dóbr skarb. Krażyn. Dolina 1. w spisie z r, 1886 Domino, fol. , pow. szawelski, gm. Szawkiany 11 w. . 2. D. , wś włośc, pow. oszmiański, gm. Dziewieniszki 21 w. ; należała do dóbr skarb. Remizowo. 3. D. Jasionowa, wś, pow. sokólski, gm. Trofimówka, 23 w. od Sokółki, 406 dz. 4 D. Wielka, urocz. , przy wsi Dolistowo, pow. białostocki. Dolina 1 wś nad rzką Krasną, pow. kijowski, gm. Trypol, st. poczt. Hermanówka 20 w. , 55 w. od Kijowa, 259 dm. , 1, 459 mk. , 1, 189 dz. włośc. , cerkiew, szkoła, młyn, 12 wiatraków. 2. D. Demszyńska, przys. , pow. kamieniecki, gm. Bahowica 8 w. . 3. D. Długa, chutor, pow. Winnicki, gm. Stanisławczyk 7 w. . 4. D. Furmnowiecka, dwa przys. , pow. kamieniecki, gm. Bahowica 7 w. . 5. D. Kowalowa, fol. , pow. kamieniecki, gm. Olchowiec. 6. D. Żabokryńska, kol. , pow. dubieński, gm. Tesłuhów, 34 w. od Dubna, 22 dm. , 174 mk. Dolina, miasto powiatowe w Galicyi. Król Władysław Jagiełło nadał r. 1418 wójtowstwo w D. Michałowi Łącznie, polecając założyć na obszarze wsi miasto i przenieść z prawa polskiego i ruskiego na niemieckie. Wedle lustracyi z r. 1565, mieszczącej to nadanie, istniała tu żupa solna i dwa okna al. studnie do dobywania surowicy. Jedno stare przy miasteczku, drugie o ćwierć mili w polu. Przy obu oknach było wież 130, w nich trzanów 159. Wyrabiano rocznie soli 1, 508 wozów. Od wozu dawano żupie królewskiej 3 mace soli, ogółem 4, 524. Dochód wynosił zł. 630 gr. 6. W r. 1578 płaci szosu fi. 18 gr. 16, od 18 przekup. soli, od 5 rzeźn. , od 44 przewożących sól, 5 rzem. , 10 włóczęgów, 10 palących wódkę. Jest w mieście trzech popów Namiestnik, Mikułowski i Fedorowski. Doliniany, wś nad rzką Żabią, pow. mohylowski, 144 dm. , 755 mk. , cerkiew, młyn. Dolinka 1. zaśc, pow. wiłkomierski, gm. Wojtkuszki 8 w. , 12 w. od Wiłkomierza. 2. D. , zaśc, tamże, gm. Owanta 12 w. , 35 w. od Wiłkomierza. Doliny, ferma, pow. jampolski, gm. i st. poczt. Tomaszpol, 139 dz. Własność Kiszczatowskich. Dolistowo Nowe, Stare, Poduchowne i Kolonialne, cztery wsi, pow. białostocki, gm. Jaświły, 49 w. od Białegostoku. D. Nowe ma 680 dz. włośc; D. Stare 66 dm. , 640 mk. , wraz z urocz. Dolina Wielka 1, 450 dz. ; D. Poduchowne 6 dm. , 48 mk, 125 dz. i 33 dz. ziemi kościelnej i D. Kolonialne 116 dz. włośc D. Stare należy do dóbr Nowa Wieś hr. PlaterZyberga. W dok. z r. 1520 występuje Stanislaus Dąbrówka de Wilamow, canonicus Vilnensis, plebanus Dolistoviensis Kapica, Herbarz, 447. DoIIstaedt Stary, ob. Stary Dollstaedt t. XI. Dolna 1. wś, pow. bielski gub. grodz. , gm. Brzozowo Nowe, 29 w. od Bielska, 289 dz. 2. D. , wś, pow. święciański, gm. Zabłociszki 4 w. ; z wsią Górna miała 22 dusz rewiz. , należała do dóbr Porynga. Dolna Wieś, wś, pow. myślenicki. Według Długosza własność kasztelanii krakow. , należała do par. Myślenice. Dziesięcinę pieniężną dawała prebendzie marchockiej w Krakowie L. B. , II, 179. Dolny 1. zaśc, pow. wileński, gm. Mickuny 5 w. ; miał 9 dusz rewiz. , należał do dóbr Łoźniki. 2. D. , wś włośc, pow. wileński, gm. Niemeż; 4 dusze rewiz. , należał do dóbr skarb. Jaczuny. Dolsk, wś, pow. kowelski, gm. Turzysk, 28 w. od Kowla, 108 dm. , 689 mk. , cerkiew, kaplica katol. , szkoła. D. kupiony został n 1508 przez ks. Andrzeja Aleksandrowicza Sanguszko Dokujki Dokurme Dołbizna Dołbniewicze Dołbniewo Dołężno Dołgi Dołgie Dołha Dołhalówka Dołhe Dolsk wicza od Łamanowicza, co król Zygmunt potwierdza r. 1512, 1513 i 1539. W r. 1522 występuje Jan Święcicki, dziedzic sąsiednich Przerwał, z pretensyą do D. Sprawa ta ukończyła się r. 1542 odgraniczeniem D. i Torhowiszcz od Przerwał. W 1577 r. należy do Mesuchojeży ks. Romana Sanguszki, który płaci r. 1583 od 8 dym. , 4 ogr. , 10 ogr. , 1 popa. Następnie własność Hulewiczów, w XVIII w. Moszyńskich, potem Orzeszków. Obecnie D. wraz z Turyą należy do Emilii Rzyszczewskiej, mającej w tych dobrach 8, 481 dz. 903 lasu. Dolsk, miasto, pow. szremski. W dok. z r. 1136, wyliczającym włości arcyb. gnieźn. , powiedziano item villa in Zrem que Dolzco nuncupatur. Wkrótce potem D. przeszedł na własność bisk. poznańskich. W dok. z r. 1257 Bogusław, bisk. pozn. , potwierdza w Dolsku akt opata lubińskiego. Kazimierz W. pozwala Janowi, bisk. pozn. , na obszarze wsi D. osadzić miasto na prawie niemieckiem średzkiem K. W. , n. 7, 356, 1395. Dwór bisk. pozn. wspom. w dok. z 1293 r. Ulanow. , Dok. , 361, 11. R. 1580 płaci miasto szosu fl. 44 gr. 24. Od 21 kom. , od 6 bań gorzałcz. , wiatraka gr. 10, I6 1 2 łan. uprawnych, 48 rzemieśln. , 4 przek. soli. Ogółem fl, 98 gr. 11. Ob. Bdanie. Dołas, dwa zaśc, pow. nowoaleksandrowski, gm. Rakiszki, 65 w. od mta pow. Dołbany, chutor, pow. bałcki, gm. Nestoita 9 w. . Dołbieszki, wś, pow. wieliski, gm. Czepie. Dołbin Ostrów, obręb leśny, pow. bychowski. Od 1823 r. Kolankowskich, 102 dz. Dołbizna, D, Wielka i Mała, dwie wsi i dobra, pow. brzeski gub. grodz. , gm, Wierzchowicze, 43 w. od Brześcia. Wsi mają 664 dz. ; dobra, własność ŚnieżkoBłockich, z chut. Kraśnica, mają 422 dz, Dołbniewicze, Doubniewicze, wś i chutor, pow. Słonimski, gm. Kozłowszczyzna, par. Rędzinowszczyzna, 25 w. od Słonima. Wś ma 7 dm. , 102 mk. , 242 dz. ; chutor należy do dóbr Podoi. Dołbniewo, wś, dobra i urocz. , pow. brzeski gub. grodz. , gm. Wysokie Litewskie, 34 w. od Brześcia. Wś ma 837 dz. ; dobra, własność Korzeniewskich, 417 dz. ; urocz. , ma 36 dz. Dołężno, kol. , pow. włodzimierski, gm. Poryck, 32 w. od Włodzimierza, 56 dm. , 293 mk. Dołgi, wś, pow. rossieński, gm. Łabardzie 8 w. , 81 w. od Rossień. Dołgie, zaśc, pow. nowoaleksandrowski, gm. Widze 4 w. , 53 w. od mta pow. Dołha 1. wś, pow. Słonimski, gm. Byteń, 25 w. od Słonima, 878 dz. 2. D. , pohost, pow. newelski, gm. Sokolniki 15 w. , cerkiew. Dołha Prystań al. Dołha Prystaw ob. Długa Przystawa, t. II, 35, wś, pow. bałcki, 114 w. od Bałty, ma 96 dm, 544 mk. , 659 dz. włośc, 1, 000 dz. dwor. Par. katol. Hołowaniewskie. Należała do Potockich, potem Mickiewiczów. Dołhalówka 1. ob. t. II, 105 i 109, Dołotekie, wś, . pow. taraszczański, gm. Kaszperówka, st. poczt. Tetyjów 10 w. , 75 w. od Taraszczy, 138 dm. , 879 mk. , cerkiew, szkółka, młyn. Własność Seweryna Żmigrodzkiego. 2. D. , w dok. Dolbalewka, wś, pow. krzemieniecki, gm. i st. poczt. Jampol 8 w. , st. dr. żel. Rudnia Poczajowska 70 w. , 54 w. od Krzemieńca, 69 dm. , 564 mk. 2 katol. , 27 żyd. . Cerkiew drewn. z r. 1868, ma 48 dz. ziemi, z zapisu ks. Stanisława Radziwiłła 1781 r. Cerkiew filialna we wsi Moskalówka Mała. W 1583 r. ze wsi Dolbalewki wnosi pobór wójt Ostrogski Paweł Małyszewicz Nowosielecki od 12 dym. , 10 ogr. , 10 komor. , 1 dudarza. Następnie własność ks. Radziwiłłów, Chodkiewiczów, Mężyńskich, obecnie przeszła w inne ręce. Około 500 dz. ziemi dwor. Dołhe, jezioro, w pow. sieńskim, ob. Sielawa, Dołhe 1. wś i dobra, pow. prużański, gm. Noski, 7 w. od Prużany. Wś ma 263 dz. ziemi włośc; dobra, własność Kajetana Kraszewskiego, 308 dz. Wś należała do wójtowstwa Mikitycze, we włości dobuczyńskiej, ekonomii kobryńskiej. W r. 1563 miała 10 włók gruntu. Dochód wynosił 13 kóp i 50 gr. 2. D. , wś, tamże, gm. Szereszewo, 18 w. od Prużany. 3. D. , urocz. , tamże; należy do dóbr Siehniewicze. 4. D. al. Hołowo, urocz. , pow. wołkowyski; należy do dóbr Biehenie. 5. D. , wś nad jez. t. n. , pow. czerykowski, gm. Dołhe, 59 dm. , 360 mk. , zarząd gm, cerkiew, szkoła, 2 młyny. Gmina obejmuje 34 miejscowości, 1, 065 dm. , 6, 493 mk. Włościanie 2, 274 dusz, uwłaszczeni na 14, 123 dz. , ze spłatą po 10, 796 rub. rocznie. W gm. jest 6, 375 dz. lasów, większej własności. 6. D. , wś nad jez. t. n. , pow. dzisieński, gm. Prozoroki 7 w. ; miała 17 dusz rewiz. , należała do dóbr Starosiele. Znajduje się tu 16 kurhanów w pobliżu cmentarza, oraz dwie drugie grupy trzydzieści kilka na polach dworskich. 7. D. , wś, pow. drysieński, par. Oświej. Dołhe 1. słoboda, pow. łucki, gm. Horodziec, 124 w. od Łucka, 17 dm, 115 mk. 2. D. , wś nad rz. Lipą, pow. włodzimierski, gm. Brany, 60 w. od Włodzimierza, na wschód od Drużkopola, 105 dm, , 783 mk, , cerkiew, 2 młyny, wiatrak. W r. 1545 własność kn. Michajłowej Kozeka, która miała opatrywać z drugimi dwie horodnie zamku łuckiego. Następnie Hulewiczów, Zagórskich, obecnie przeszła w inne ręce. Dołhe, wś, pow. trembowelski. W r. 1565 należała do ststwa trembowelskiego, które trzymał poprzednio Pretficz. Było wtedy 16 kmieci, dających czynsz, 13 swobodnych wolność im nie wyszła jeszcze, podsadek, karczmarz. Pop dawał czerwony złoty. Dawano dań baranią, Dolsk Dołas Dołbany Dołbieszki Dołbin Dołki Dołhinicze Dołoteckie Dołoszczno Dołocze Dołobów Dołhy Dołhuszka Dołhowicze Dołhowica Dołhowce Dołhoszyje Dołhosiele Dołhopolicze Dołhonosy Dołhinowska Dołhinów Dołhinicze pszczelną, powołowszczyznę, stacyjna, jałowicę i wieprze. Ogółem dochód wynosił zł. 51 gr. 20. Dołhinicze, wś, pow. owrucki, gm. Norzyńsk, par. praw. Kliniec 5 w. , 8 w. od Owrucza, 33 dm. . 195 mk. Własność niegdyś Lasotów, potem Moszczenickich. Dołhinów, mstko i dobra nad rzką Zareżajka i dwoma jeziorami, pow. wilejski, 2 okr pol, gm. Dołhinów, 80 w. od Wilejki. Mstko ma 31 dm. , 581 mk. 1865 r. 162 dusz rewiz. ; dobra należały do Kamieńskich. Cerkiew drewniana, niewiadomej erekcyi, uposażona przez ks. Słuckich. Kościół par. katol. , p. w. św. Stanisława, wzniesiony r. 1709, odbudowany po pożarze r. 1818 przez Barbarę Kamieńska. Kościoły filialne we wsi Żary i Karolina. Gmina obejmuje 39 miejscowości, 435 dm. włośc, 4, 974 mk. włościan 1, 893 dusz rewiz. , uwłaszczonych na 8, 653 dz. 4, 708 roli Nadto w gm. jest 9, 346 dz. 1, 766 roli większej posiadłości, 174 dz. ziemi skarb. i 147 cerk. i kośc. Dołhinowska Juryzdyka, wś, pow. wilejski, miała 13 dusz rewiz. , należała do dóbr skarb. Żyżniewo. Dołhonosy, wś, pow. kowelski, gm. Koszary Stare, 9 w. na zchd od Kowla, 52 dm, 376 mk. Wchodziła w skład sstwa kowelskiego, obecnie skarbowa. W 1629 r. w posesyi Jerzego Kołodczyńskiego, czyniła 83 fl. 29 gr. 15 den. Dołhopolicze, wś, pow. słonimski, gm. Stara Wieś, 36 w. od Słonima, 786 dz. Dołhosiele, wś przy ujściu Kamionki do Uborci, pow. owrucki, gm. Olewsk, par. praw, Łopatycze, 127 w, od Owrucza, ma 137 dm. , 798 mk. , kaplicę, młyn. Dołhoszyje, w spisie Dołhoszei, w dok. Dułhoszyje, Dołhoszyja, wś, pow. dubieński, gm. Malin, st. poczt. Młynów 15 w. , par. katol. i st. dr. żel. Ołyka 20 w. , 25 w. od Dubna, 126 dm. , 972 mk. Poprzednio z wsią Pietuszków miała 139 dm. , 1, 110 mk. praw. , 62 katol. , 65 żyd. , 2, 823 dz. dwor. 1, 368 dz. lasu; cerkiew drewn. z r. 1802, ma 63 dz. ziemi. Cerkiew filialna we wsi Borbin 2 w, . Własność niegdyś ks. Radziwiłłów, obecnie Kożuchowskich. Podług reg, pobor, pow. łuckiego z r. 1577 należy do włości zamku ołyckiego. Wniesiono z niej od 41 dym, na włók. , 4 dym. na półwłók. , 8 ogr. po 2 gr. , 3 kom. po 4 gr. W 1583 r. należy do Ołyki ks. Stan. Radziwiłła, który płaci od 39 łan. , 6 ogr. Dołhowce, w dok. Dołhawice, wś nad rzką Łozową, pow. mohylowski, na płd. wschd od Kopajgrodu, 162 dm, 979 mk. , cerkiew. Dołhowica, dwie wsi, pow. wieliski, gm. Krest. W r. 1765 w ławnictwie zamoszyckiem wójtowstwa chrestowskiego. Dołhowicze wś nad rzką Koszanką, pow. czerykowski, gm. Dołhowicze, 76 dm. , 411 mk, zarząd gm. , cerkiew, szkoła, młyn. Gmina obejmuje 62 miejscowości, 1, 169 dra. , 5, 165 mk. Włościanie, w liczbie 1, 833 dusz, uwłaszczeni na 8, 744 dz. , ze spłatą po 10, 304 rb. rocznie. W gm. jest 6, 779 dz. lasów większej posiadłości i 270 dz. włościan. Dołhuszka, wś, pow. wieliski, gm. Serteja. W r. 1765 w ławnictwie kochanowskiem wójtowstwa sertejskiego. Dołhy Moch, wś nad rz. Resta, pow. bychowski, gm. Dołhy Moch, 80 dm. , 513 mk. , cerkiew murowana, zarząd gm, szkoła. Gmina obejmuje 43 miejscowości, 1, 355 dm. , 7, 911 mk. włośc. Włościanie, w liczbie 2, 680 dusz rewiz. , uwłaszczeni na 16, 814 dz. , ze spłatą po 14, 758 rb. rocznie. W gm. jest 15, 684 dz. lasów większej posiadłości. Dołki 1. wś i fol. , pow. białostocki, gm. Juchnowiec, 16 w. od Białegostoku. Wś ma 128 dz. ; fol. , własność ks. Jabłonowskich, 125 dz. 2. D. , wś, pow. Słonimski, gm. i par. Różanna, 42 w. od Słonima, 641 dz. Dołobów. wś nad Dniestrem, pow. rudecki Rudki. Wspomniana w dok. z 1360 r. Kod. Mał. , III, 138. Dołocze al. Dołotcze, w dok. Dolotczyn, wś nad Wilią, pow. Ostrogski, gm. Kuniów, par. praw. Wilia 3 w, 19 w. od Ostroga, 39 dm. , 275 mk. Nabyta r. 1465 od Henryka Jełowicza przez kn. Iwana Wasilewicza Ostrogskiego. W 1583 r. ks. Konst. Ostrogski wnosi ztąd od od 6 dym, 1 ogr. , 3 podsus. , 1 koła waln. Do Jabłonowskich przeszła prawdopodobnie w wieku XVIII. Dołośce 1. dobra nad rz, Ułą, pow. lepelski; dziedzictwo Lissowskich h. Jez, 468 dz. dwor. Dziś własność Zofii Lissowskiej, Karoliny Paderewskiej i Hildebrandtowej. 2. D. al. Prokotniewo, wś i dobra, pow. siebieski, gm. Dołośce, zarząd gminy, cerkiew, kaplica, szkoła, st. poczt. , gorzelnia. Przed r. 1569 nadane Hiobowi Jesmanowi, później syna Dawida, którego syn Fiedor Jesman r. 1623 sprzedaje za 1, 600 kóp gr. lit. Tomaszowi Krzeczotowskiemu. Tenże r. 1638 sprzedaje D. za 10, 000 złp. Katarzynie Szczodrowej, która przekazuje dzieciom swoim. Te w r. 1686 sprzedają dobra za 1, 500 złp. Szczytom. Następnie Ulanowskich, dziś Henryka i Maryi z Lipskich Zabiełłów. Gmina obejmuje 36 miejscowości, 356 dm. włośc, 2, 698 mk. włościan, uwłaszczonych na 3, 074 dz. Nadto w gm, jest 8, 624 dz. większej posiadłości 1, 224 roli. Dołoszczno, dobra skarbowe, pow. połocki, 237 dzies. Dołoteckie, wś, pow. berdyczowski, gm. Dziunków, st. poczt. Bród Bosy 15 w. , odl. 90 w. od Berdyczowa, 85 dm. , 632 mk. , cerkiew, szkółka. Dołżyca Dołżenka Dołżenice Dołżek Dołżanka Dołża Dołysy Doły Dołuszyce Dołubów Dołotowo Dołpotów Doługajły Dołuchów Dołotowo, ob. Dłótowo i Książ. Dołpotów, r. 1564 Delpotow, wś, pow. kałuski. Wedle lustracyi z r. 1565 wś ta, należąca do ststwa halickiego, nadaną została przez Zygmnnta Augusta Aleksandrowi Sieniawskiemu, podkom. halickiemu. Miała 13 dworzyszcz całych, płacących przed tem po 12 1 2 gr. prócz danin w naturze, w r. 1565, po odkupieniu robót i części danin, dawali po zł. 6 i wieprza wartości gr. 36 i odrabiali po 12 dni na rok, dawali też dań pszczelną i od owiec. Był młyn o 2 kołach na rz. Siółce i folwark. Ogółem fl. 192 gr. 12. Dołubów, Dołubowo, wś i dobra, pow. bielski gub. grodzieńskiej, gm. Grodzisk, 26 w. od Bielska. Wś ma 30 dm. , 213 mk. , kościół, 233 dzies. włości 30 dzies. kościeln. ; dobra, własność Pieńkowskich, z fol. Chrościanka 1303 dz. Osada należy do Twarowskich, ma 85 dz. Dołuchów, ob. Doruchów. Doługajły, w spisie w r. 1886 Dżugajly, wś, pow. kowieński, gm Kiejdany 8 w. , 54 w. od Kowna. Dołuszyce, w dok. Dolussici, wś, pow. bocheński. Przed r. 1242 nadane klasztorowi w Staniątkach. Część wsi nabył opat wąchocki Marcin od klasztoru w Staniątkach, część dał Bolesław, ks. krakow. przed r. 1260 Kod. kat. krak. , I, 80. W r. 1275 własność klasztoru wąchockiego, który posiadał tę wieś jeszcze. w XV w. L. B. II, 241. W r. 1581 płaci tu Barzi od 3 łan. km. i 2 kom. Wś podana w par. Łapczyca. Doły, wś, pow. opatowski. W połowie XV w. własność bisk. krakow. , ma 9 łan. km. , dających dziesięcinę do 6 grz. biskupowi L. B. IT, 476. W r. 1578 Doły seu Tworkow, własność bisk. krakow. , który płaci od 9 osad. , 47 łan. km. , 1 kom. , 5 ubog. , 2 smolarzy. Klasztor łysogórski od 4 os. , 2 łan. Doły, w dok. Smilonis liberatus, pow. brzeski Galicya, par. Porąbka. Własność bisk. krakow. według dok. z r. 1361. Dołysy, os. , pow. newelski, gm. Dołysy, cerkiew par. , szkoła. Gmina obejmuje 70 miejscowości, 522 dm. włośc. obok 22 innych, 3965 mk. włościan, uwłaszczonych na 8685 dz. Nadto w gm. jest 7647 dz. większej posiadłości 543 dz. roli. Dołża, dobra, pow. witebski, własność dawniej Romualda Bohomolca. Dołżanka, rzeka, w pow. porzeckim gub. smoleńskiej i w pow. wieliskim, lewy dopływ Mieży. Bierze początek w pow. porzeckim przy wsi Chasiekina, wchodzi w pow. wieliski, płynie na płn. zch. aż do ujścia pod wsią Batahy. Długa 15 w. Dołżek 1. wś, pow. lipowiecki, gm. Zozówka, st. poczt. Lipowiec 15 w. , 187 dm, , 1515 mk, , cerkiew, kaplica katol. , szkółka. 2. D. , ferma, pow. olhopolski, gm. Obodówka. 3. D, wś nad Bohem, pow. bracławski, właściwie przedmieście Bracławia, 4. D. , pow. jampolski i kamieniecki, ob. Dłużek. 5. D, wś nad rz. Halebołoto, pow. Ostrogski, gm. Dołżek, st. poczt. Hoszcza 15w. , st. dr. żel. Krzywin 20 w. , 35 w. od Ostroga, w miejscowości nizinnej, bezwodnej, . 213 dm. , 1221 mk. Poprzednio ze wsią Paszuki miała 170 dm. . 1314 mk. prawosł. , 30 katol. i 7 rodzin żydów. Posiada cerkiew drewn. z r. 1720, fundacyi dziedzica Samuela Korzeniowskiego, mającą 61 dz szkółkę cerk. od 1870 r. . Na. północ od wsi, śród lasów stoi do 200 ogromnych mogił, nazywanych tatarskiemi. Wś należała niegdyś do ks. Ostrogskich, potem ks. Jabłonowskich, r. 1834 rozdzielona pomiędzy wierzycieli Jabłonowskiego, obecnie nabyta przez włościan. 6. D. , kol. , pow. dubieński, gm. Werba, 36 w. od Dubna, 10 dm. , 71 mk. Dołżenice, dobra, pow. orszański, od 1871 r. własność Burskich, 250 dz. Dołżenka, rzeczka, w gub. mohylewskiej, prawy dopływ Druci. Dołżyca, folw. dóbr Skidel, pow. grodzieński. Dołżyca, wś, pow. łucki, gm. Kołki, 61 w. od Łucka, 51 dm. , 239 mk. Domachowo, wś, pow. krobski. W r. 1290 Przemysław II, ks. polski, nadaje prawo niemieckie wsi D. , należącej do Jana, bisk. poznańsk. K. W. , VI, 643. Wspom. w dok. z r. 1293 Ulanow. , Dok. 360, II. Domaczewo, mstko i dobra, pow. brzeski gub. grodz. , 37 w. od Brześcia. Mstko ma 1149 mk. , cerkiew, kapl. katol. , dom modl. żyd. , szkołę, 22 dz. ziemi włośc. i 48 dz. cerkiew. Dobra należały do ks. Wittgensteina, z folw. i chutorami miały 10, 740 dz. 4854 lasu, 3203 nieuż. . Gm. obejmuje 24 miejscowości, 730 dm. włośc. obok 103 innych, 6756 mk. włościan, uwłaszczonych na 9650 dz. Nadto w gm. jest 12, 291 dz. większej posiadłości i 253 dz. ziemi kościelnej. Domamerycze, wś i dobra nad jez. i rzką Sosnowicą, pow, klimowicki, gm. Chotowiż. Wś ma 43 dm. , 304 mk. , cerkiew par. , szkołę. Dobra, dziedzictwo Sobańskich, folw, Sieliszcze 3119 dz. 1688 lasu, młyn, gorzelnia. Domaniec, kol. , pow. rówieński, gm. Tuczyn, 41 w. od Równego, 47 dm, 318 mk. Domaniew, wś, pow. warszawski. W r. 1326 Trojden, ks. mazow. , zamienił swoją wś D. na włośc bisk. poznań. Rękawicę pod Mniszewem. W r. 1350 Kazimierz, ks. mazow. , potwierdza prawa i przywileje dla D. i innych włości bisk. pozn. K. W. , nr. 1067, 1300. W r. 1580 własność kościelna spiritualis; dzierżawca Grzybowski płaci tu od 3 łan. W okolicy cała grupa wsi kościelnych Żbikow, Zdziary, Baki, Popówek, Tworki. 2. D. , wś, pow. łęczycki. Wymieniona w liczbie włości arcyb. gnieźn. w dok. z r. 1327 K. W. , nr. 1354. Kościół par. , pod Dolotowo Domaniew Domaniec Domamerycze Domaczewo Domachowo Domaszów Domaszewo Domaszewnica Domasze Domasłowice Domaradziszki Domaradzice Domaradz Domantówka Domanowszczyzna Domanowo Domanówka Domaniż Domaninka Domanin Domaniewice Domaniewice w. św. Jadwigi i św. Floryana, istniał już zapewne w XIV w. Dziedzicami wsi byli Psarscy h. Pomian. Gniazdo ich Psary leżało w obrębie parafii. Dziesięcinę z łan. km. i dworskich pobierał pleban Łaski, L. B. , II, 368. Domaniewice, wś, pow. łowicki. Wymieniona w dok. z r. 1359 w liczbie posiadłości arcyb. gnieźn. K. W. , n. 1404. Należała z dawna do klucza chruślińskiego dóbr stołowych arcybisk. gnieźn. , którzy tu już w XIV w. założyli kościół par. , p. w. św. Bartłomieja. Jarosław ze Skotnik arcyb. nadał wsi prawo niemieckie i oddał r. 1357 sołtystwo Olbrachtowi, synowi Jana, sędziemu łowickiemu. W r. 1427 w obrębie parafa wybudowano drugi kościół p. w. św. Jakuba, w Głównie miasteczku. Kościół ten do w. XVII był filialnym Łaski, L. B, II, 340. W r. 1579 płacą tu od 16 łan. km. , 2 zagr. , 2 kom. , 2 łan. wójt. Domanin, okolica szlach. , w pow. łukowskim, w par. Ulan. Zatraciła dziś swą pierwotną nazwę i rozpadła się na cząstki z różnymi nazwami. Ob. Gąsiory. Domaninka ob. Durmninka, wś nad rzką Żyrak, pow. krzemieniecki, gmina Wyżgródek Wyszhorodek, par. praw. Bereżanka, ma 56 dm. , 405 mk. , kaplicę praw. , kaplicę katol. parafii Łanowce. Wr. 1583 wś należy do dóbr Wyszgródek kn. Aleksandra Poryckiego, który płaci z niej z 3 dym. , 6 ogr. Reg. poborowe podają w tym roku także jako właścicielkę kn. Aleksandrową Wiśniowiecką, która płaci od 2 dym. , 1 ogr. , 1 bojarzyna. Domaniż, pierwotnie Domanysz, Domanis, wś, pow. tomaszowski. Na obszarze jej Łaszcz, ststa chełmski, założył r. 1549 miasteczko Łaszczów. W r. 1578 Łaszcz płaci tu od 4 łan. , 11 zagr. z rolą, 3 kom. , popa. Dwa łany i ćwierć pusta. Domanówka, wś, pow. radomyski, gm. i par. praw. Przyborsk 8 w. , st. poczt. Radomyśl 85 w. , 67 dm. , 327 mk. , 615 dz. włośc. Należała do Przyborska; r. 1701 sprzedana z innemi majątkami przez Niemiryczów Stefanowi Czackiemu, łowczemu wołyńskiemu, obecnie Zaleskich, właścicieli Przyborska Domanowo 1. ob. t. II, 113 Domanów iDomanowo, wś, dobra i okolica nad rzką Domanówką, pow. bielski gub. grodz. , gm. Aleksin, 27 w. od Bielska. Wś ma 28 dm. , 262 mk. , kościół, 301 dz. włośc. i 47 dz. kościeln. ; dobra, w pięciu częściach Demianowiczów, Łowickich, Roszkowskich, Pawłoskich i Wolskich, mają 489 dz. Wspomniana w dok. z r. 1551 Kapica, Herbarz. Leżała w pow. brańskim ziemi bielskiej. 2. D. , wś, st. poczt. i dr. żel. mosk. brzeskiej, pow. Słonimski, gm. Byteń, 34 w. od Slonima, , 48 dm. , 504 mk. , 1215 dz. 3. D. , dobra, pow. drysieński, własność dawniej Szadurskich, obecnie Michała Plessa, mają 3602 dz. dwor. Domanowszczyzna 1. folw. , pow. grodzieński, gm. Łasza, 22 w. od Grodna, należy do dóbr Zarubicze. 2. D. , urocz. w dobrach Omelinka, pow. kobryński. 3. D. , wś, pow. oszmiański, gm. i dobra Wołożyn, miała 90 dusz rewiz. Domantówka, Domontówka, też Dowmoniówha, wś nad stawem, pow. skwirski, gm. Worobijówka, par. praw. i st. poczt. Skwira 2 w. , 69 dm. , 376 mk. , młyn. Około 1865 należała do Potockich z Turbijówki. Domaradz, wś, pow. brzozowski. W r. 1589 włość bisk. przemyskich, ma 30 łan, , 3 zagr. , 9 kom. , młyn. Wspom. w dok. z 1396 r. Ob. Lutcza. Domaradzice, wś, pow. sandomierski. Za Długosza siedzi tu częściowa szlachta bez kmieci L. B. , II, 331. Domaradzice, wś, pow. krobski. Wspom. w dok. z r. 1382 K. W. , n. 1804. Domaradziszki, wś, pow. święciański, gm. Aleksandrowska; miała 22 dusz rewiz. ; należała do dóbr Stracza. Domasłowice, u Dług. Domaslowycze, wś, pow. brzeski. Dziś część gm. Biskupice W połowie XV w, należą do par. w Czchowie i są własnością Spytka z Melsztyna. Dziesięcinę do 12 grz. pobiera pleban w Czchowie L. B. , II, 240. Ob. Melsztyn. Domasze 1. wś, pow. dzisieński, gm. Bohiń 22 w. ; r. 1865 miała 75 dusz rewiz. Dawniej sstwo, dziś własność Feliksa Platera. 2. D, wś, pow. dzisieński, gm Plissa 12 w. ; miała 6 dusz rewiz. ; należała do dóbr Mniuta. Leży przy drodze z Plissy do Łużek. Domaszewnica, r. 1531 Domassovnicza, wś, pow. łukowski. W r. 1531 jest 6 działów drobnej szlachty, płacącej od 6 łan. , młyna wspólnego o 2 kołach. W r. 1552 jest 17 osad kmieci w 3 działach i 7 działków drobnej szlachty. W r. 1580 jest obok D. i Wola Domaszewska. Siedzi tu 13 dziedziców, płacących od 16 włók, młyna, folusza. Płacą fl. 22 gr. 16 1 2. Domaszewo, wś, pow. sieński, gm. Pustynki, 20 dm, 136 mk. Domaszki, zaśc, pow. nowoaleksandrowski, gm. Opsa 5 w. , 57 w. od msta powiat. Domaszów, wś, pow. łucki, na połud. od mstka Kołki, gm. Silno, 45 w. od Łucka, 20 dm, 260 mk. W r. 1570 wraz z Trysteńcem, Pułhanowem i Bożowem własność kn. Ostafieja Sokolskiego. W r. 1577 tenże z samego D. wnosi od 5 dym. , 3 ogr. po 2 gr, W r. 1583 już przeszła w ręce Michała Koryteńskiego, pisarza ziemskiego łuckiego, który płaci od 3 dym. , 3 ogr. W r. 1787 z Żurawicami własność Rohozińskiego, sędziego łuckiego. Domaszki Domnik Donaborów Domuraty Domuciewce Domucie Domszar Domowszczyzna Domosław Domopole Domonty Domontów Domonańce Domołocze Domojcie Domnopol Domniki Domnice Domkowice Dominów Domino Dominiszki Dominikowo Dominikowice Domieniszki Domiechowice Domiany Domejki Domaszów Domcin Domaszów Domaszów, wś, pow. Rawa Ruska. Należała do włości sstwa bełzkiego. W r. 1565 było kmieci osiadłych 42, dawali czynszu po gr. 52 i 12 den. Tywon był wolny od czynszu. Prócz tego daniny w zbożu, kurach. Ogółem czynszu było z podymnem 56 zł. gr. 28, pszenicy korcy 42, owsa 294. Zboże to ceniono zł. 92 gr. 12. Zagrodników było 12, płacili po gr. 12. Bartnicy, w liczbie 32, dawali miodu rączek 34, wartości zł. 90 gr. 20 i po jednej zmieni miodu 32 po gr, 3, wartość 3 zł. gr. 6. Karczmarzy dwu po zł. 4. Pop kunicy gr. 15. Ogółem ze wsi zł. 287 gr. 27. Domcin, folw. dóbr Bojenka, pow. bielski gub. grodz. Domejki 1 wś, pow. telszewski, gm. Wornie 28 w. , 31 w. od Telsz. 2. D. , wś, pow. wiłkomierski, gm. Kowarsk 6 w. , 13 w. od Wiłkomierza. 3. D. , wś, pow. lidzki, gm. Pokrowy Sobakińce, 5 w. ; miała 51 dusz rewiz. , należała do dóbr skarbowych Ostrzyna. Domiany, wś, pow. telszewski, gm. Siady 4 w. , 20 w. od Telsz. Domiechowice, w dok. z r. 1178 Domassolovicz, wś, pow, piotrkowski. Wymieniona w dok. z r. 1176 i 1178 jako własność klasztoru sulejowskiego Kod. mał. , I, 1, i K. W. , n. 23, 587. W r. 1552 płaci tu Jan Broniewski od 9 os. , 6 łan. i karczmy z rolą. . Domieniszki, wś, pow. wołkowyski, gmina Pieski, 21 w. od Wołkowyska, 159 dz. Dominikowice, wś, pow. gorlicki, ob. Kobylanka, Dominikowo, wś, pow. lipnowski, gm. Obrowo, par. Osiek, 27 w. od Lipna, ma 14 dm. , 101 mk. , 375 morg. Dominikowo 1. zaśc, pow. wiłkomierski, gm. Wieprze 16 w. , 34 w. od Wiłkomierza. 2. D. , os. , pow. newelski, gm. t. n. Gmina obejmuje 45 miejscowości, 349 dm. włośc. obok 13 innych, 2937 mk. włościan, uwłaszczonych na 5184 dz. Nadto w gm. jest 12, 389 dz. większej posiadłości 490 dz. roli. Zarząd gm. we wsi Białochwostowo. Dominiszki 1. dwa zaśc, pow. nowoaleksandrowski, gm. Dryświaty, 38 i 48 w. od msta pow. 2. D. , dwór, tamże gra. Popiele 12 w. , 109 od msta pow. Domino, jezioro, w pow. połockim, na pograniczu newelskiego, jedno z szeregu jezior dających początek rz. Dryssie. Dominów, u Dług. Doninow, wś, pow, lubelski. W XV w. siedzą tu częściowi dziedzice h. Nowina i kmiecie. Dziesięcinę do 4 grz. dają do Lublina L. B. , II, 539. W r. 1531 Dominow i, , Smylow płacą od 2 łan. i młyna. Domkowice, ob. Dąbkowice. Domnice, r. 1210 Dominiz, wś, pow. wschowski. Władysław, ks. kaliski, uposażając klasztor w Przemęcie nadaje mu, między innemi Dominiz cum Coloy K. W. , n. 66. Domnik, folw. dóbr Zakoziel, pow. kobryński. Domniki, dobra, pow. połocki, gm. Strun 7 w. , cerkiew, szkoła. W r. 1760 własność Ludwika Stabrowskiego, cześnika połockiego, który zapisuje Aleksandrowi i Katarzynie ze Stabrowskich Federowiczom. Dziś Szaniawskich, 419 dz. Domnopol, dobra, pow. drysieński, 265 dz. W r. 1811 własność Dominika Lipińskiego, dziś Konst. Hermana. Domojcie, wś, pow. szawelski, gm. Poszwi tyń 6 w. , 34 w. od Szawel. Domołocze ob. t. II, 119, mylnie Domotocz, wś, pow. owrucki, gm. Iskorość, par. prawosł. Mobilno 6 w. , 46 w. od Owrucza, 56 dm. , 316 mk. Domonańce, wś, pow. trocki, gm. Olkieniki; miała 47 dusz rewiz. Domontów al. Dowmontów, wś i ferma, pow. radomyski, gm. Hornostajpol, par. praw. Rotycze 12 w. , st. poczt. Radomyśl 128 w. . Wś ma 85 dm. , 707 mk. , 3 wiatraki, 1, 346 dz. włoś. ; ferma 1 dm. , 7 mk. W r. 1628 wnosi ztąd Teofila z Goraja Hornostajowa od 2 dym. , 2 ogr. W r. 1885 nabyta wraz z Rotyczami przez kupca kijowskiego Chriakowa. Domonty, wś, pow. szawelski, gm. Szawle 10 w. . Domopole 1. dobra, pow. horodecki, gm. Sieliszcze 3 w. , cerkiew, gorzelnia, wiatrak. 2. D. , dobra, pow. lucyński, gm. t. n. obejmuje 73 miejscowości, 702 dm. włośc. obok 183 innych, 6, 792 mk. włościan, uwłaszczonych na 8, 301 dz. Nadto w gm. jest 30, 646 dz. większej posiadłości 1, 442 roli. Domosław, Domosławy, wś, powiat wilejski, gmina Żośno 20 w. ; miała 21 dasz rewiz. , należała do dóbr Teresdwór. O 3 w. od wsi błoto, przez które o 1 4 arsz. od powierzchni jest ułożona droga z kłod drewnianych, na przestrzeni około 1 1 2 w. Domowszczyzna, może Datowszczyzna, zaścianek, pow. dzisieński, gm. i dobra skarbowe Przebrodź 19 w. , miała 9 dusz rewiz. Domszar, zaśc, pow. nowoaleksandrowski, gm. Oknista 3 w. , 73 w. od mta pow. Domucie, wś, pow. święciański, gm. i dobra Łyntupy 8 w. , r. 1865 miała 78 dusz rewiz. Domuciewce, wś, pow. lidzki. gm. Szczuczyn; r. 1865 miała 63 dusz rewiz. ; należała do dóbr Krasno. Domuraty ob. t. II, 119, mylnie Domarady. , wś nad rzką Domuratką, pow. sokolski, gm. Bagno, 44 w. od Sokółki, 34 dm. , 329 mk. , 444 dz. Donaborów, r. 1219 Domaborowo, wś, pow. odolanowski. Wedle dok. z r. 1219 dawała dziesięcinę klasztorowi św. Wincentego we Wrocławiu K. W. , n. 106. Donatowo Donatpol Donce Dorohań Dorofijówka Dorofiejówka Dorobużka Donosy Dorhejki Dorgiszki Dorgajtele Dorbutyszki Donatowo Dorbiany Dor Dopinia Dopiewo Dopiewicę Donowale Doniewicze Donejki Dongwiany Dorohinicze Dorohiniczki Dorohinka Donatowo, wś, pow. kościański. Wincenty kanclerz, dziedzic D. , nadaje przed r. 1282 świeżo zakładanemu klasztorowi dominikanek w Poznaniu, co zatwierdza ks. Przemysław. R. 1296 Przemysław, król polski i ks. pomorski, zwalnia D. od wszelkich ciężarów K. W. , n. 504, 743. Donatpol, dobra, pow. dźwiński dyneburski, par. kat. Indryca; r. 1866 własność Woldemara Gizberta. Donce, ob. Dance. Donejki, wś, pow. nowoaleksandrowski, gm. Tyltyszki 11 w. , 20 w od mta pow. Dongutyszki, zaśc, pow. rossieński, gmina Mańkuny 8 w. , 7 w. od Rossień. Dongwiany, wś, pow. szawelski, gm. Błagowieszczeńsk 6 w. , 51 w. od Szawel. Doniewicze, wś, pow oszmiański, gm. i dobra Łogumowicze 4 w. ; r. 1865 miała 59 dusz rewiz. Doniły ob. t. I, 901 Daniły, wś, pow. szawelski, gm. Żagory 13 w. , 50 w. od Szawel. Donosy, u Dług. Dunoszy, wś, pow. pińczowski. W połowie XV w. dziedzic Bohun h. Drużyna. Ma 6 łan. km. , karczmę i 3 zagr. dających dziesięcinę bisk. krak. Folw. dawał do Kazimierzy L. B. II, 144. Donowale, wś, pow. wileński, gm. Griedrojcie 10 w. ; miała 16 dusz rewiz. , należała do dóbr Kozliszki. Ob. Denowale, Dopiewicę, właściwie Dupiewice; r. 1330 Dupefcza, wś, pow. poznański. Wspom. w dok. z r. 1380 E. W. , n. 1773. Dopiewo, r. 1580 Dupiewo, wś, pow. poznański. Kościół par. , p. w. św. Mikołaja bisk. , wedle wizyty z r. 1663 założony był podobno r. 1445 przez Katarzynę, dziedziczkę wsi. Wspomina go Lib. Ben. z r. 1510. Wś wtedy należy do Łukasza Górki, późniejszego bisk. kujawskiego. W r. 1798 przyłąjczony został jako filia do Konarzewa. W r. 1580 wojew. poznański płaci z D. od 14 1 2 łan. km. , z Dupiewca od 1 łana, 12 zagr. , 2 kom. , 2 os. , 2 rzem. , 140 owiec w obu wsiach. Dopinia, dwór, pow. poniewieski, gm Poniewież 15 w. . Dor, wś, pow. wieliski, gm. Serteja. W roku 1765 w ławnictwie kochanowskim, wójtowstwa sertejskiego. Dorbiany, mstko, pow. telszewski, gm. t. n. , 70 w. od Telsz, 1, 930 mk. Własność hr. Józefa Tyszkiewicza, wraz z Koszuciami 3, 301 dzies. 2, 152 lasu. Gm. obejmuje 21 miejscowości, 304 dm. włośc, 5, 247 mk. włościan 2025 dusz rewiz. , uwłaszczonych na 9, 983 dz. Istniała tu kapl. katol. , wystawiona w połowie XVII w. , należąca do kościoła połągowskiego. Biskup Antoni Tyszkiewicz 1762 r. odłączył kaplicę od kościoła w Połądze i uczynił ja kościołem parafialnym. Kościół ten drewniany zgorzał r. 1831, poczem przez kilka lat odprawiano nabożeństwo w śpichlerzu dworskim, w końcu r. 1838 dziedzic hr. Tyszkiewicz wymurował teraźniejszy kościół. Dorbutyszki ob. t. I, 904 Darbutyszki, wś, pow, rossieński, gm. Szydłów 14 w. , 14 w. od Rossień. Dorgajtele, al. Dargajtele, fol. , pow. rossieński, gm. Erzwiłek 13 w. , o 37 w. od Rossień. Ma 145 dz. Dorgiszki, wś nad rzką Kleną, pow. oszmiański, gm. Soły 7 w. ; miała 28 dusz rewiz. ; należała do dóbr Werkielany. W r. 1650 należała do dóbr holszańskich, miała 20 włók. W r. 1794 Piaseccy sprzedają D. Rafałowi Bieńkowskiemu, strukczaszemu oszmiańskiemu, który r. 804 ustępuje D. za 60 czerw. zł. Tomaszowi Ganowi. Dziś w połowie Juliusza Gana, w drugiej włościan. Dorhejki 1. wś i dobra, pow. sieński, gm. Ulanowicze. Wś ma 12 dm. , 60 mk. ; dobra, dziedzictwo Hałuzów, 203 dz. 1. D. , dobra, tamże, dziedzictwo Iwanowskich, 188 dz. Dorobużka, wś, pow. słonimski, gm. Stara Wieś, 25 w. od Słonima, 202 dz. Dorofiejówka, ob. Buda Krasna. Dorofijówka 1. kol. , pow. nowogradwołyński, gm, Żołobne, 34 w. od mta pow. , 15 dm. , 120 mk. 2. D. , kol. , pow. starokonstantynowski, gm. Wołoczysk, 92 w. od mta powiat. , 6 dm. , 22 mk. Dorohań, wś, pow. nowogradwołyński, gm. Rohaczów, 36 w. od mta pow. , 43 dm. , 256 mk. Dorohiń, wś, pow. klimowicki, gm. Timonowo, 23 dm. , 102 mk. Dorohinicze, w dokum. Dorohynicze, Droginicze, wś nad rz. Łuhem, pow. włodzimierski, gm. Chorów, 23 w. od Włodzimierza, na płd. zchd. od wsi Łokacze, 84 dm. , 547 mk. , cerkiew. Podług rewizyi zamku włodzimierskiego i łuckiego z r. 1545 własność Tychny Kisiela, który z D. i z Nizkinicz miał opatrywać 1 1 2 horodni zamku włodzimierskiego i jedną łuckiego. W r. 1570 wnoszą ztąd Piotr Kisiel od 21 dym. , 6 ogr. po 4 gr. , 6 ogr. po 2 gr. , 1 bojara i Andrzej Kisiel od 17 dym. , 4 ogr. po 4 gr. , 3 ogr. po 2 gr. , 1 bojara. W r. 1583 wnosi Aleksander Kisiel Dorohyński od 8 dym. , 7 ogr. , 4 ogr. , 2 komor. i 2 pustek i Andrzej Romanowski od 2 1 2 łan. , 3 ogr. , 4 ogr. , 3 kom. Następnie Zagórskich, obecnie Leduchowskich, z Piatykorowem 1, 760 dz. 560 lasu. Dorohiniczki, Drohiniczki wś, pow. włodzimierski, gm. Chotiaczów, 20 w. od Włodzimierza, 34 dm. , 284 mk. Dorohinka al. Dorohinki, wś nad rzką Szparówką, dopł. Irpenia, pow. wasylkowski, gmina Wepryk, st. poczt. i dr. żel. Chwastów 10 w. , 37 w. od Wasylkowa, z fermą Dorohińską 223 dm. , 1, 159 mk; , cerkiew drewn. z r. 1600, przebudowana r. 1852, szkółka cerk. , młyn, wiatrak. Dorohiń Dongutyszki Doniły Dorohostaje Wś należy do klucza chwastowskiego dóbr państwa. W r. 1628 wnosi z D. biskup kijowski Bogusław Radoszewski od 2 dym. , 2 ogr. Wymieniona pod r. 1598 jako należąca do Chwastowszczyzny. Dorohinka, wś nad Udajem, pow. nieżyński gub. czernihowskiej, gm. Tałałajewka, 322 dm. , 1, 746 mk. , cerkiew, szkoła, 5 wiatraków, olejarnia, gorzelnia. Podług lustracyi z r. 1616 urocz. , należało do sstwa osterskiego. Nadane zostało przez Zwierzbowica, sstę osterskiego, Siemionowi Sienczynowi, bojarzynowi. Po jego śmierci ssta dał je Jakubowi Szkodzie. Dorohlany, wś, pow. słonimski, gm. Kuryłowicze, 37 w. od Słonima, 88 dm. , 616 mk. , 1, 106 dz, Dorohobuż, wś nad Horyniem, pow. Ostrogski, gm. Buhryn, st. poczt. Antopol 7 w. , st. dr. żel. Równo 20 w, 25 w. od Ostroga, 68 dm. , 487 mk. Poprzednio ze wsią Poddany miała 69 dm. , 539 mk. praw. , 28 katol. 41 żydów. Cerkiew jest murowana Cerkiew filialna we wsi Raśniki. We wsi istniał dawniej monaster Spaski al. Uśpieński, założony na początku Xl w. , za czasów ks. Dawida Igorowicza. Podług rewizji zamku łuckiego z r. 1545, ówczesny archimandryta trzyma urząd z nadania władyki łuckiego Teodozyusza, jakkolwiek kolacya należała do króla. Ks. Konst. Ostrogski nadaje monasterowi r. 1582 sioła Drozdowskie, Ilińskie i Monastyrskie. Od r, 1644 do 1834 monaster jest w ręku bazylianów, poczem zwrócony duchowieństwu prawosławnemu, zamieniony został na cerkiew parafialną. D. jest starą osadą, wymienioną w latopisach pod r. 1084, w którym w. ks. Wsiewołod nadaję ją ks. Dawidowi. W XVI w. należy do ks. Ostrogskich i w reg. pobor. z r. 1570 i nast. podana jako miasto. R. 1589 wniesiono z D. szosu fl. 4 gr. 24, z 24 ról po 15 gr. fl. 12; od rzeźnika, rzemieślnika, piekarzów i ogrodników fl. 8 gr. 15, czopowego fl. 30, wogóle fl. 55 gr. 9. W ostatnich czasach własność Jodków, od których nabył Fiedorów, b. wicegubernator kijowski. Ob. Drohobuż t. II. Dorohokunowo, wś nad rz. Dźwiną, pow. sieński, gm. Ostrowno, 10 dm, 58 mk. , cerkiew. Dorohostaje Małe l. wś nad rz. Ikwą, pow. dubieński, gm. i st. pocz. Młynów 5 w. , st. dr. żel. Dubno 18 w. , 2 w. od wsi D. Wielkie, 28 dm. , 419 mk. Poprzednio z wsią Mantyn i koloniami czeskiemi miała 86 dm. , 691 mk. praw. , 4 katol, 1, 172 czechów i 12 żydów. Posiada cerkiew murowaną, przerobioną z kościoła karmelitów, wzniesionego w XVII w. Szkoła, młyn wodny. Własność większa należała od r. 1888 do gen. Gressera i Jana Zabłockiego. Podług reg, pobor. pow. łuckiego, wś ta należy do wwdy połockiego Mikołaja Dorohostajskiego, który r. 1577 wnosi ztąd od 49 dym. na włók. po 20 gr. , od popa 2 fl. , z 7 ogr. po 4 gr, , z 7 ogr. po 2 gr. Klasztor karmelitów wzniesiony został na żądania Jana Sapiehy, pisarza poln. koron. , przez wdowę po nim Konstancyę z Fulsztyna Herburtównę, z synem Mikołajem Leonem Sapiehą, kasz. wołyńskim. Pod budowę kościoła wybrano miejsce, gdzie się przed tem zbór kal wiński znajdował. Dopiero w r. 1679 zbudowano kościół i klasztor i na uposażenie nadano wś. Mantyn i inne dobra. Klasztor zniesiony został r 1832. 2. D. Wielkie, w dok. Dorostaje, wś nad rz. Ikwą, pow. dubieński, gm. i st. poczt. Młynów 6w. , st. dr. żel. Dubno 20 w. , 85 dm. , 1, 207 mk. Poprzednio ze wsią Karolinka miała 130 dm. , 1, 055 mk. praw. , 700 czechów i 45 żydów. Posiada cerkiew drewn. z r. 1869, mającą 89 dz. ziemi. Szkółka cerk. . 2 młynywodne. Podług rewizyi zamku łuckiego z roku 1545 własność Mikołaja Kuchmistrzowicza Dorohostajskiego, który miał opatrywać trzy horodnie zamkowe z D. i Romanowa. W reg. pobor, pow. łuckiego z r. 1577 podane jako mstko należące do wwdy połockiego Mikołaja Dorohostajskiego, który wnosi od 37 1 2 dym. na włók. po 20 gr. , 22 dym. po 4 gr. , 57 dym. ulicz. po 2 gr. , 15 przekupn. po 7 gr. , 3 rzeźn. po 7 gr. , 20 komorn. po 4 gr. , 5 rzemieśln. po 7 gr. W r. 1583 tenże płaci z 11 dym. rynkowych okrom pogorżałych po 16 gr. , z 50 chałup uliczn. po 8 gr. , od 3 luźn. człowieków po 15 gr. , 2 rzemieśln. po 30 gr. , 1 piekarza 15 gr. , 26 łanów, 2 kół dorz. W r. 1589 w wda zapłacił szosu 19 fl. 6 gr. , z 26 łan. po 30 gr. 26 fl. , z luźnych, rzemieślników, piekarza, z kół waln. 4 fi. 24 gr. , czopowego 30 fl. , ogółem fl. 80. Dorohostajszczyzna, os. czeska, pow. dubieński, gm. Malin, 26 w. od Dubna, 17 dm. , 51 mk. Dorohoszcza, wś, pow. Ostrogski, gm. Chorów, par. praw. w Ostrogu 4 w. , 79 dm. , 474 mk. Własność niegdyś ks. Jabłonowskich, następnie Złotolińskich, w końcu Hermana. Dorohucz, u Dług. Drohucza, wś, pow. chełmski. W XV w. należy do par. Czemierniki. W r. 1531 Drohueza płaci od 1 1 2 łan. km. Dorohuń, mylnie Dorohul, słoboda, pow. radomyski, gm. Potyjów, par. praw. Zańki, st. poczt. Radomyśl 17 w. ,. 17 dm. , 91 mk. , 256 dz. Dorohusk, wś, pow. chełmski. R. 1564 wś Dorohusko, w ziemi chełmskiej, ma cerkiew; należy do par. łac. w Swierżu. Dorohyń Nowy 1. wś nad Noryniem, pow. owrucki, gm. i par, praw. Chrystynówka 3 w. , 23 w. od Owrucza, 152 dm. , 942 mk. , cerkiew filialna drewn. z r. 1867. Własność niegdyś Pawszów, potwierdzona przez Zygmunta Ir. 1511. Od r. 1618 część mają Trypolscy. W r. 1628 z połowy wsi wnosi Matwiej Trypolski od 2 dym. , 2 ogr. Jeszcze r. 1750 jest własnością Jana Pawszy, stolnika kijowskiego, obecnie Moszyńskich. 2. D. Stary, wś, pow. owrucki, gm. Dorohyń Dorohuń Dorohucz Dorohoszcza Dorohostajszczyzna Dorohokunowo Dorohobuż Dorohlany Dorohinka Dorohinka Dorpat Dorożywiel Dorożyn Dorożów Dorożne Dorożkino Dorożkina Doropijewicze Doropijewicze Dorosinie Doroszewicze Doroszkiewicze Doruchów i par. praw. Chrystynówka 8 w. , 22 w. od Owrucza, 56 dm. , 366 mk. D. Stary, własność Pawszy, r. 1545 miał 3 dym. , z których dani dawano 3 kadzie miodu. Następnie należał do Trypolskich. Doropijewicze, wś, pow. kobryński, gmina Wierzcholesie, 28 w. od Kobrynia, 29 dm. , 326 mk. , cerkiew, 899 dz. włośc. i 468 dz. cerkiew. Dorosinie 1. Dorosin, w dok. Dorohosiny, wś, pow. łucki, na zchd. od Bożyszcz, gm. Szczuryn, 35 w. od Łucka, 80 dm. , 594 mk. , cerkiew. W r. 1545 własność archimandryty Spaskiego, który miał opatrywać jedną horodnię w Łucku. W r. 1570 wraz z Mosorem należy do ks. Janusza Zbaraskiego; r. 1517 do Stanisława Grajewskiego, który wnosi z 30 dym. po 12 gr. , 5 ogr. po 4 gr. i od popa Waski 2 fl. W r. 1583 w ręku Kłodzińskiego, ssty błońskiego, płacącego od 14 dym. , 8 ogr. , 12 ogr. , 6 kom. , 1 rzem. , 1 po pa, 1 dudarza. W nowszych czasach ks. Druckich Lubeckich, r. 1848 Ostrorogów, dziś Podgórskich. 2. D. Nowe, kol. , tamże, 35 w. od Łucka, 16 dm. , 135 mk. Doroszewicze, wś i fol. , pow. grodzieński, gm. Łasza, 14 w. od Grodna. Wś ma 900 dz. włośc. i 70 dz. dwor. , fol. należy do dóbr Kwasówka. Doroszkiewicze, wś, pow. mohylewski, gm. Pawłowicze 5 w. , 52 dm. , 279 mk. Doroszkówka, wś, pow. klimowicki, gm. Nadziejkowicze, 46 dm. , 314 mk. Doroszówka, wś, pow. jampolski, gm. Dzygówka, 138 dm. , 665 mk. , cerkiew. Doroszycki, chutor, pow. owrucki, gm. Iskorość, 4 dm. , 30 mk. Doroszycze, wś nad rzką Krewną, powiat owrucki, gm. Iskorość, par. praw. Wyhów 6 w. , 49 w. od Owrucza, 29 dm. , 212 mk. Dorotajcie 1. okolica, pow. telszewski, gm. Dorbiany 9 w. , 61 w. od Telsz. Prekierowie mają w B. i Okminieli 306 dz. ; Rudowiczowie 28 dz. 2. D, wś, tamże, gm. Kretynga 7 w. , 56 w. od Telsz. Dorotino, wś, pow. wieliski, w tak zw. wieliskiej obodnicy. Dorotów, fol. , pow. wiłkomierski, gm. Szaty 3 w. , 38 w. od Wiłkomierza. Dorotpol, dobra, pow. dźwiński dyneburski, własność Piotrowiczów, 428 dz. Dorotynka, wś, pow. bielski gub. grodz. , gm. Łosinka, 21 w. od Bielska, 409 dz. Dorotyszcze, wś nad Turyą, pow. kowelski, gm. Niesuchojeże, 14 w. od Kowla, 124 dm. , 836 mk. W r. 1583 należy do Niesuchojeży ks. Romana Sanguszki. W ostatnich czasach do Wierzbickich, od r. 1897 do włościan. Dorotyszki 1. fol. , pow. nowoaleksandrowski, gm. Abele 16 w. , 42 w. od mta powiatow. 2. D. , dwór, tamże, gm. Kwietki 15 w. , 102 w. od mta pow. Borowce, wś, pow. dzisieński, gm. Stefanpol 3 w. ; miała 12 dusz. rewiz. ; należała do dóbr Szenbino. Dorożki 1. wś, pow. białostocki, gm. Zawyki, 20 w. od Białegostoku, 560 dz. 2. D. , wś, pow. dzisieński, gm. i dobra Jazno; miała 35 dusz rewiz. 3. D. , Doroszki, wś, pow. dzisieński, gm. Leonpol 8 w. ; miała 36 dusz rewiz. , należała do dóbr Bohdano wo. Dorożkina, os. , pow. newelski, gra. Ziabki, kaplica, gorzelnia. Dorożkino 1. wś, pow. wieliski, gm. Makłoki. 2. D. , w dok. Doroszkowo, wś, pow. wieliski, gm. Serteja. W r. 1765 w ławnictwie kochanowskim, wójtowstwa sertejskiego. Dorożne, wś, pow. oszmiański, gm. i dobra Wiszniów; miała 10 dusz rewiz. Dorożów, wś, pow. samborski. Należała do włości ozimińskiej, odłączonej przez Zygmunta Augusta od statwa Samborskiego i nadanej żupom ruskim. W r. 1565 miała 41 łan. a na nich 142 kmieci. Dawał każdy z nich czynsz i odkupu za daniny po gr. 53 i den 1 1 2. Obszar wójtowski wykupiony, oddany kmieciom, przynosi zł. 6. Pop z 3 cwierci roli zł. 2 gr. 4. Zagrod. 6, kmieci 2 na przymiarkach, karczmarz. 2 jeden zł. 18, drugi 32. Ogółem dawała wieś zł. 369 gr. 10 den 10. Dorożyn, pow. prużański, ob. MaryinoDo rożyn. Dorożywiel, rzka, w gub. mohylewskiej, lewy dopł. Soży. Dorpat, dziś Juryew, miasto. Manteuffel G. Dorpat i uniwersytet dorpacki Przewod. nauk. i literac, 1898 r. . Dorsuniszki, mstko nad Niemnem, pow. trocki, gm. Kronie, 48 dm. , 504 mk. w r. 1865 215 dusz rewiz. . Kościoł par. katol. , p. w. Wniebow. N. M. P. , wzniesiony przez króla Kazimierza r. 1490, zgorzał r. 1818; obecny murowany wzniosła ks. Antonina Ogińska. Parafia katol. , dekan. trockiego, 5007 wiernych. Na wschód od D. , w pobliżu rzeczki Łapojni 20 kurhanów. Sstwo dorsuniskie nadane roku 1607 Bohdanowi Ogińskiemu, podkom. trockiemu, pozostawało długo w ręku Ogińskich. Ostatnim ssta był Ignacy Ogiński, po którego śmierci 1789 r. przeszło do wdowy, poczem skarbowe. Doruchów, r. 1213 Druscowo, 1245 Druszkowo, 1311 Duruchowo, wś, pow. ostrzeszowski. Nadany przed r. 1213 klasztorowi w Ołoboku przez Wierzbiętę, syna Klemensa, kaszt. krak. Według aktu z r. 1360 D. należy do wsi pustych w okolicy Ostrzeszowa, które biskup wrocławski Przesław, oddaje dożywotnio Stefanowi Gromassy, kan. pozn. , dla doprowadzenia do stanu lepszego K. W. , n. 81, 244, 311, 1432. Ob. Relacya naocznego świadka o straceniu razem 14 czarownic w drugiej połowie w. XVIII, roku Dorsuniszki Dorożki Dorotyszki Dorotyszcze Dorotynka Dorotpol Dorotów Dorotino Dorotajcie Doroszycze Doroszycki Doroszówka Doroszkówka Dorże Dowbysz Dowbułka Dowboryszki Dowborowo Dowborajcie Dowbiszki Dowbiany Dowbianki Dowbaryszkiele Dowbaki Doukany Doubuciszki Doubiany Doubenki Doszno Dosznino Dostojniszki Dosowicze Dosów Dosin 1 Dosady Dowcewicze Dory Dorupia Dorupia 1775 we wsi Dołuchowie, w pow. ostrzeszowskim Przyj. ludu 1836, str. 34 138. Dorupia, w spisie w r. 1892 Dorunie, okolica, pow. wiłkomierski, gm. Kupiszki 10 w. , 90 w. od Wiłkomierza. Maja tu Kasperowiczowie 80 dz. ; Narkiewiczowie 30 dz. ; Ciemnołońscy 60 dz. W r. 1794 własność Józefa Ciemnołońskiego. Dory, pow. miński. Zamienione w r. 1777 przez ks. Augusta Czartoryskiego z bisk. wileńskim Massalskim na fol. biskupi Hordynów 173 włók. D. obejmowały 183 włók. Dorże 1. wś i fol, pow. oszmiański. gm. Graużyszki, par. katol. Holszany. Wś miała 23 dusz rewiz. w części należącej do dóbr Dorże Laudańskich i 19 dusz w części dóbr skarb. Wejkszyszki. D. były niegdyś własnością Monwidów Dorohostajskich, poczem Sapiehów, którzy je wcielili do dóbr holszańskich. W połowie XVI w. Korsak, podkom. połocki, ożeniwszy się z córką ks. Pawła Sapiehy, otrzymał w posagu D. , które zatrzymał nawet po śmierci żony 1566 r. . Korsakowie władali tu do r. 1849, w którym D. nabył Ławrynowicz. Po nim przeszła wś do Laudańskich. 2 D. , dwór, tamże, dawniej Słobódka, r. 1837 oderwany od Dorż, posiadał Seweryn Szwański. Był tu stary kościołek, który r. 1850 popadł w ruinę. Dosady, kol. , pow. łucki, gm. Rożyszcze, 27 w. od Łucka, 4 dm. , 34 mk. Dosin 1. wś, pow. ostrogski, gm. i par. praw. Annopol, 32 w. od Ostroga, 39 dm. , 241 mk. W ostatnich czasach ks. Jabłonowskich, przeszła w obce ręce. 2. D, , fol. , pow. zasławski, gm. Białogródka, 27 w. od Zasławia, 7 dm. , 97 mk. ; należy do klucza białogródeckiego, dóbr ks. Sanguszków. Dosów, fol. , pow. bychowski, gm. Głuche 11 w. . Należy do dóbr Radcza. Własność Ciechanowskich; odlewnia miedzi, młyn wodny. Dosowicze, wś nad rzką Korczewochą, pow. bychowski, gm. Głuche 13 w. , 79 dm. , 536 mk. , cerkiew. Dostojniszki, fol, pow. wiłkomierski, gm. Wojtkuszki 5 w. . Dosznino, wś włośc, pow. trocki, gm. Butrymańce 6 w. , miała 5 dusz rewiz. osad. w. ruskich, należała do dóbr skarb. Michniewo. Doszno, wś, pow. kowelski, gm. Datyń, 35 w. od Kowla, 61 dm. , 153 mk. Doubenki, wś i dobra, pow. lidzki, gm. Pokrowy Sobakińce. W r. 1865 wś miała 45 dusz rewiz. ; dobra należały do Olszewskich. Doubiany, wś, pow. wileński, gm. Niemeż 6 w. ; r. 1865 było 83 dusz rewiz. , należały do dóbr Szwajcary. Doubuciszki, Dowbuciszki, urzęd. Doubutyszki, okolica, pow. oszmiański, gm. Bienica. Stoi tu meczet tatarski drewniany, od dawna istnieją cy. Jest to jedna z najstarszych w pow. osad ta tarskich. W drugiej połowie w. XVIII D. nale Słownik Geograficzny. T. XV. Zeszyt 174. ży do Eliasza Kryczyńskiego, którego żona Regina z Dowgiałłów, rozdzieliła je r. 1777 pomiędzy 5 synów. W r. 1802 należy do Juszyńskich, Tupalskich, Kryczyńskich i Talkowskich, którzy na utrzymanie meczetu płacili ogółem od 18 soch po 2 złp. od sochy. Nadto Michał i Abraham Kryczyńscy płacili z Doubuciszek od 7 soch. W r. 1865 należały do Kryczyńskich i Talkowskiej, obecnie D. Górne i Dolne należą do Tatara Półtorzeckiego. Doukany, dobra, pow. poniewieski, gmina Smilgi 17 w. , 28 w. od Poniewieża. Dowbaki, w spisie z r. 1892 Dewbaki, u Buszyńskiego Dołabaki, wś, pow. rossieński, gm. Andrzejów 7 w. , 105 w. od Rossień. Dowbaryszkiele, wś, pow. święciański, gm, i dobra skarb. Daugieliszki 4 w. ; miała 34 dusz rewiz. Dowbianki, Doubianki, wś, pow. grodzieński, gm. Brzostowica Mała, 48 w. od Grodna, 280 dz. ziemi. Dowbiany Stare, wś, pow. telszewski, gm. Dorbiany 3 w. , 72 od Telsz. Dowbiszki, wś, pow. szawelski, gm. Wieksznie 7 w. , 75 w. od Szawel. Dowborajcie 1. okolica, pow. poniewieski, gm. Krakinów 15 w. , 24 w. od Poniewieża. Mostowscy maja 70 dz. 2. D. , okolica, tamże, gm. Nowemiasto 15 w. , 29 w. od Poniewieża. Maja tu Mongirdowie 173 dz. , Montwiłłowie 141 dz. , Mostowscy 40 dz. Dowborowo, wś i dobra, pow. wilejski, gm. Radoszkowicze 9 w. . Wś miała 29 dusz rewiz. ; dobra należały do Herberskich, Dowboryszki 1. wś, pow. nowoaleksan drowski, gm. Tyltyszki 9 w. , 22 w. od mta pow. 2. D. , wś, pow. wileński, gm. Szyrwinty 5 w. ; miała 15 dusz rewiz. , należała do dóbr Staszkuniszki. Dowbułka, zaśc, pow. nowoaleksandrowski, gm. Tauroginie 8 w. , 46 w. od mta pow. Dowbysz 1. al. Dowbyszów Stawek, wś, pow. nowogradwołyński, gm. i par. praw. Kurne 20 w. , 48 w. od mta pow. , 146 dm. , 967 mk. Własność niegdyś Jabłonowskich, Ilińskich, obecnie przeszła w inne ręce. Ob. Dowbyszów t. II. 2. D, chutor, pow. żytomierski, gm. Krasnosiółką, 66 w. od Żytomierza, 15 dm. , 143 mk. Dowcewicze, dobra, pow. wilejski, gm. Horodek, r. 1865 własność Borsuków. Znajduje się tu horodyszcze oraz kilka kurhanów śród lasu, w uroczysku Krywe. Dowczany, Dowczanie, okolica, pow. kowieński, gm. Średniki 1 w. , 41 w. od Kowna. Dowdery, wś, pow. szawelski, gm. Skiemie 3 w. , o 52 w. od Szawel. Dowejki, okolica, pow. szawelski, gm. Skiemie 11 w. , 55 w. od Szawel. Mają tu Bundzińscy 21 dz. , Domaszewiczowie 7 dz. , Rajuniecowie 22 dz. , Towginowie 20 dz. 28 Dowejki Dowdery Dowczany Dowgiełajcie Dowglady Dowgieliszki Dowheńkie Dowejkiszki 1. wś, pow. kowieński, gm. Jaswojnie 14 w. , 54 w. od Kowna. 2. D, dwór, pow. poniewieski, gm. Krakinów 12 w. , 18 w. od Poniewieża. Dowejnie, wś, pow. wiłkomierski, gm. Usz pol 11 w. , 90 w. od Wiłkomierza. Dowel al. Dowol, dobra, pow. dźwiński dyneburski, własność Popowych, 793 dz. Dowengajle, dwór, pow. kowieński, gm. Janowo 16 w, 47 w. od Kowna. Dowgialiszki 1. Dowgieliszki, okolica, pow. kowieński, gm. Wilkija 8 w. , 35 w. od Kowna. Mają tu Bukowscy 21 dz. , Dobkiewiczowie w D. i Kruwondach 54 dz. , Zarzeccy 26 dz. , Jatowtowie 14 dz. 2. D. , wś, pow. poniewieski, gm. Krakinów 7 w. , 35 w. od Poniewieża. 3. D. , fol. , pow. rossieński, gm. Kroże 5 w. , 36 w. od Rossień, własność Witkowskich, 58 dz. 4. D. , ob. Dowgieliszki. Dowgiałowicze al. Dubinka, wś, pow. Słonimski, gm. i par. Robotna, 21 w. od Słonima. Dowgiałowszczyzna, wś włośc, pow. oszmiański, gm. Subotniki 2 w. ; miała 17 dusz rewiz. , należała do dóbr skarb. Subotnicka Plebania. Dowgielańce 1. wś, pow. wiłkomierski, gm. Androniszki 4 w. , 42 w. od Wiłkomierza. 2. D. Ogińce, wś, pow. poniewieski, gm. Stumbryszki 10 w. , 35 w. od Poniewieża. Dowgielany, wś, pow. poniewieski, gm. Naciuny, 73 w. od Poniewieża, należy do dóbr Marynia. Dowgieliszki 1. Dowgaliszki, fol. , pow. kowieński, gm. i st. poczt. Ejragoła 6 w. , 56 w. od Kowna, należy do dóbr Czechowo. 2. D. , wś, pow. poniewieski, gra. Remigoła 10 w. , 35 w. od Poniewieża. 3. D. , okolica, pow. wiłkomierski, gm. Traszkuny 7 w. , 44 w. od Wiłkomierza. Maja tu Strażewiczowie 15 dz. , Urbanowiczowie 17 dz. , Jałowieccy 30 dzies 4. D. , zaśc. , tamże, gm. Wojtkuszki 6 w. , 10 w. od Wiłkomierza. 5. D. , ob. Dowgialiszki. Dowgiełajcie 1. wś, pow. szawelski, gm. Ligumy 7 w. , 24 w. od Szawel. 2. D. , Dowszlacie, wś i dobra, tamże, gm. Szawlany 11 w. , 25 w. od Szawel. Dobra należą do Rejchardtów, 487 dz. Dowgiełale, wś, pow. rossieński, gm. Łabardzie 12 w, 97 w. od Rossień. Dowgierdziszki, wś włośc, pow. oszmiański, gm. Juraciszki 2 w. . W r. 1865 było 122 dusz rewiz. , należała do dóbr skarb. Traby. Niegdyś własność uniwersytetu wileńskiego. Dowgilańce, wś włośc, pow. lidzki, gmina Ejszyszki 14 w. ; miała 62 dusz rewiz. ; należąła do dóbr skarb. Koleśniki. Dowgińcie 1. dobra, pow. szawelski, gm. Krupie 10 w. , 42 w. od Szawel. 2. D. , wś, pow. telszewski, gm, Korciany 5 w. , 45 w. od Telsz. 3. D. , wś, pow. wiłkomierski, gm. Kowarsk 1 w. , 24 w. od Wiłkomierza. W r. 1794 własność Daukszów. Dowgirdowo 1. dobra, pow. rossieński, gm. Mańkuny 10 w. , 22 w. od Rossień. 2. D. , ob. Dowgirdy. Dowgirdy, al. Dowgirdowo, wś, pow. kowieński, gm. Kroki 18 w. , 94 w. od Kowna. Dowglady, wś, pow. telszewski, gm. Żorany 17 w. , 35 w. od Telsz. Dowgmondzie, wś, pow. szawelski, gmina Gruździe 9 w. , 28 w. od Szawel. Dowgule, wś, pow. wilejski, gm. Hermaniszki 1 w. ; miała 13 dusz rewiz. , należała do dóbr Mychowszczyzna. Dowgżyszki, wś, pow. wiłkomierski, gm. Wojtknszki 6 w. , 10 w. od Wiłkomierza. Dowhań, słoboda, pow. owrucki, gm. Kisarycze, 140 w. od Owrucza, 431 mk. Dowheńki, chutor, pow. owrucki, gra. Łubiny, 69 w. od Owrucza, 6 dm. , 32 mk. Dowheńkie, wś nad Tykiczem Uhorskim, pow. humański, gm. i st. poczt. Talne 10 w. , 47 w. od Humania, 109 dm. , 567 mk. , cerkiew, szkółka. Dowiacie 1. wś, pow. rossieński, gm. Kiełmy 3 w. , 30 w. od Rossień. 2 D, ob. t. II, Dowiacia wś, pow. wileński, gm. Giedrojcie 11 w. ; miała 12 dasz rewiz. , należała do dóbr Marciniszki. 3. D. , wś włośc, tamże, 4 w. od Giedrojć, miała 19 dusz rewiz. , należała do dóbr skarb. Jęczmieniszki. Dowianogi, w spisie z r. 1892 Dowżnogi, wś, pow. szawelski, gm. Kiryanowo 7 w. , 47 w. od Szawel. Dowiasica, fol, pow. sieński, należy do dóbr Poczajewicze. Dowiatele, fol, pow. kowieński, gm. Ejragoła, 75 w. od Kowna, należy do dóbr Podgaj. Dowiatów, dobra, pow. szawelski, gm. Szawlany 12 w. , 19 w. od Szawel, własność Dowiatów, ma z fol. 1, 517 dz. Kościół filialny par. Szawlany, p. w. N. M. P. , z drzewa, z połowy XVIII w. Dowiaty 1. dobra, pow. kowieński, gm. Ejragoła 10 w. , 47 w. od Kowna, własność Gruździów, ze Skubami 173 dz. 2. D. , dwie wsi i dwa dwory, pow. dzisieński, gm. Jody 8 w. . Jedna z wsi należała do dóbr Stary Zamosz Romerów i miała 20 dusz rewiz. , druga do dworu Dowiaty Hanaków, miała 18 dusz rewiz. Jeden dwór należał do Hanaków, dawniej Zahorskich, drugi do Tołkanów, którzy r. 1793 sprzedają Łopacińskim, od których po r. 1817 nabywa Brinken. Do pierwszego należały wsie Dowiaty, Purweniszki i zaśc Bór, do drugiego Purweniszki, Gierdziuty i zaśc Malagra. 3. D. , fol. , tamże, własność Łastowskich. Dowiatyszki, wś włośc, pow. święciański, gra. Swięciany 9 w. ; 9 dusz rewiz. , należała do dóbr skarb. Symoniszki. Dowgmondzie Dowheńki Dowgule Dowgżyszki Dowhań Dowiacie 1 Dowgińcie Dowgirdowo Dowgirdy Dowianogi Dowiasica Dowiatele Dowiatów Dowiaty Dowiatyszki Dowejkiszki Dowgielany Dowgielańce Dowgiałowszczyzna Dowgiałowicze Dowgialiszki Dowengajle Dowel Dowejnie Dowgilańce Dowgierdziszki Dowgiełale Dowieliszki Dowidajcie Dowieki Dowilany Dowkany Dowki Dowkinie Dowklewszczyzna Dowlany Dowmiany Dowmontany Dowmonty Dowmontyszki Downary Downiszki Dowojle Dowolnie Dowsianiszki Dowsiny Dowsk Dowspuda Dowidajcie, Dawidajcie, dobra, pow. poniewieski, gm. Naciuny 8 w. , 77 w. od Poniewieża, własność Kazenowskich, 58 dz. Dowieki al. Dewieki, wś, pow. rossieński, gm. Wewirżany 9 w. , 123 w. od Rossień. Dowieliszki, wś, pow. szawelski, gm. Ligamy 10 w. , 24 w. od Szawel. Dowilany, wś, pow. poniewieski, gm. Naciuny 16 w. , 71 w. od Poniawieża. Dowkany, wś, pow. poniewieski, gm. Śmilgie 5 w. , 32 w. od Poniewieża. Dowki, wś, pow. wiłkomierski, gm. Pupany 5 w. , 68 w. od Wiłkomierza. Dowkinie, wś, pow. lidzki, gm. i dobra skar. Lida 4 w. ; miała 25 dusz rewiz. Dowklewszczyzna, wś włośc, pow. lidzki, gmina i dobra skarbowe Rożanka; miała 29 dusz rewiz. Dowlany, wś, pow. oszmiański, gm. Dziewieniszki 7 w. , R. 1865 miała 73 dasz rewiz. , należała do dóbr Klewica. Dowmiany, 1. wś i folw. , pow. poniewieski, gm. Poniewież 4 w. . 2. D. , wś, tamże, gm. Gulbiny, 55 w. od Poniewieźa. Kaplica katolicka, p. w. św. Marka, drewn. , z r. 1843. Dowmontany, dwa majątki, pow. wiłkomierski, gm. Rogowo, 42 w. od Wiłkomierza. Dowmonty 1. wś, pow. wiłkomierski, gm. Kowarsk 2 w. , 25 w. od Wiłkomierza. 2. D. , wś, tamże, gm. Onikszty 9 w. od Wiłkomierza. Dowmontyszki 1. wś, pow. kowieński, gm. Średniki 3 w. , 44 w. od Kowna. Twirbatowie mają w D. i w Burłakiszkach 29 dz. 2. D. , dwa majątki, pow. wiłkomierski, gm. Siesiki 4 w. , 28 w. od Wiłkomierza. Warnasowie maja 29 dz. , Zabowie 30 dz. , Kamieńscy 128 dz. 22 nieuż. , Kozłowscy 64 dz. 3. D. , dobra, tamże, gmina Wojtkuszki 9 w. , 13 w. od Wiłkomierza, własność Grużewskich, 410 dz. Kaplica katolicka par. Pobojsk. Downary 1. przedmieście Goniądza, pow. białostocki, gm. Przytulanka, 43 w. od Białegostoku, 267 dz. 2. D. Kramkówka, chutor, tamże, własność Jakubowskich. 3. D. , wś, pow. nowoaleksandrowski, gm. Tauroginy 9 w. , 49 w. od mta pow. Ob. Dawnary. 4. D. , wś, pow. poniewieski, gm. Linków 7 w. , 63 w. od Poniewieźa. 5. D. , wś włośc, pow. oszmiański, gm. i dobra skarb. Bakszty 7 w. ; miała 71 dusz rewiz. Downiszki, zaśc, pow. wiłkomierski, gmina Owanta 2 w. , 38 w. od Wiłkomierza. Dowojle, wś włośc, pow. święciański, gm. Hoduciszki. W r. 1865 miała 90 dusz rewiz. , należała do dóbr skarb. Stojaciszki. Dowolnie, al. Dowojnowo, dwór, pow. rossieński, gm. Szymkajcie 6 w. , 15 w. od Rossień. Sylwestrowiczowie maja 80 dz. Dowsianiszki, Dowsiniszki, też Dowejniszki, dobra, pow. rossieński, gm. Kroże 8 w. , 37 w. od Rossień, własność Gimbutów, 214 dz. i Popławskich sukcesorów Styrpejków wraz z Bieliszkami 630 dz. Dowsiny 1. okolica, pow. rossieński, gmina Andrzejów 14 w. , 119 w, od Rossień. 2. D. , wś, tamże, gm. Wewirżany 11 w. , 121 w. od Rossień. Bogdanowiczowie maja tu 24 dz. , Dowsinowie 197 dz. , Janowiczowie 132 dz. Dowsk, osada i dobra, pow. rohaczewski, gm. Dowsk, dziedzictwo Duninów, 829 dz, zarząd gminny, cerkiew murowana, cegielnia, krupiarnia. Gminą obejmuje 69 miejscowości, 1780 dm. , 3346 mk. Włościanie, w liczbie 3, 401 dusz, uwłaszczeni na 21, 598 dz. , ze spłata po 19, 272 rb. W gm. jest 8, 118 dz. lasów większej posiadłości i 3, 982 włośc Dowspuda, w dok. z XVI w. Douspuda, folw. , pow. augustowski, par. Janówka, 3 w. od osady Raczki, z któremi łączy D. droga bita, obsadzona drzewami, pamiątka po dawnych dziedzicach Pacach. uroczą doliną, ocienioną bujną roślinnością, płynie tu rzką Rospuda. W wieku XVI wielka puszcza pokrywała jej brzegi. W pierwszej połowie w. XVI była ta puszcza w posiadaniu Wołowiczów h. Bogorya. Dnia 1 maja 1541 r. rozgraniczono puszczę Dowspudzką p. Jana Bogdanowicza Wołowicza i braci jego Grzegorza i Eustachego od puszczy Grodzieńskiej J. Król. Mości Akta ziem. grodz. , wyd. Kom. Ar. Wileń. , XVII, 301. Tegoż roku Eustachy Wołowicz wniósł skargę, iż po śmierci brata jego Jana, sługa p. Kacpra Kuncewicza, dzierż. Jezierskiego, imieniem Andrzej, z gromadą ludzi zbrojnych najechali dobra nasze Dowspudzkie Reczki, zabrali spuściznę brata naszego, wkrótce zaś potem napadli na Dowspudę, namiestnika naszego Mikołajca zbili, i popa tamoszneho otca Borysa tamże zbili i zranili l. c, XVII, 331. Widać ztąd, iż D. była wtedy własnością Eustachego Ostafieja Wołowieza, marszałka litewskiego, i miała własną cerkiewkę, posiadaczem zaś sąsiednich Raczek był brat Eustachego Jan. W lat kilkadziesiąt później dobra Dowspudzkie bona Douspucenses znajdujemy w ręku Raczków h. Ostoja, wiodących swój ród z sąsiedniej włości Raczki. Z nich Maryna Raczkówna, zamężna Hrehorowa Masalska, podkomorzyna grodzieńska, dobra te wniosła w dom kn. Masalskich Niesiecki, VI, 351. Ona to wzniosła kościół w Raczkach. Akt erekcyjny, zachowany dotąd w oryginale w aktach kościelnych, datowany z Wilna dnia 21 czerwca 1599 r. ; część uposażenia oparta na dobrach Dowspudzkich. Akt ten wystawiony przez matkę wdowę, podpisał Łukasz Felicyan Masalski starosta perstański, któremu w dziale przypadły D i Raczki J. Wolff, Kniaziowie Litewsko Rusey, 236 8. Pewien dział tych majętności należał do Wołowiczów, skoro Felicyanna Wołowiczówna wniosła go w dom Rudo Dowidajcie Dowżyle Dożynopol Drabaty Drabiszki Drabowicze Drabówka Drabowszczyzna Drabukszty Dowydówka Dowtory Dowtory minów Dusiackich i następnie jako wiano Anny Marcybelli Rudominianki, przeszedł do Stefana Paca, podkanclerzego. Po śmierci podkanclerzyny Pacowej 1643, na mocy testamentu objął D. i Janówkę syn Mikołaj. Na mocy działu zawartego w Wilnie 1644 r. Krzysztof Pac, ssta wyłkowyjski, utrzymał się przy D. Będąc już kanclerzem w. lit. Krzysztof zapisuje żonie swej Klarze hr. de MaillyLascaris dożywocie na D. i Janówce, aktem z d. 27 czerwca r. 1670. Majątek dostał się synowcowi kanclerza Michałowi Pacowi, pisarzowi litew. J. Wolff, Pacowie, 151, 164, 169, 170. Po bezpotomnej śmierci Michała Kazimierza Paca, kawalera maltańskiego 1719 r. , D. objął brat jogo stryjeczny Jan Krzysztof, podkom. w. ks. litew. , a po nim Józef Pac, kasztelan żmudzki. Ostatni powiększył dobra przez nabycie r. 1748 od Ejdziatowiczów Raczek Akt Tryb. Główn. 1749, n. 102 1 03. W Summie intrat leśnictwa ekonomii grodz. z r. 1748 czytamy również jest szkoda dla puszczy Przełomskiej z wolnego wrębu, majętności Dowspudzie JW. kaszt. żmudzkiemu służącego, Piscowaja Kniga, C. II, 225. . Syn kasztelana Michał Jan Pac, ststa ziołowski, po upadku konfederacyi barskiej, przelał r. 1773 na brata stryjecznego Józefa dobra swe na Litwie, a w ich liczbie i D. Zapis sporządzony w Monachium; zatwierdzenie w Metr. Litew. , Ks. Spr. Pub. , ks. 17, f. 88. Za przykładem braci i starosta wilejski nie żeni się. Przed śmiercią, roku 1797 D. i dobra inne zapisał ostatniemu z rodu Paców Ludwikowi, starościcowi kowieńskiemu J. Wolff, Pacowie, 284. Testament ów, jak również intromisya z dnia 11 marca t. r. , zatwierdzone zostały przez regencyę pruską białostocką w r. 1800. Wartość dóbr oceniono na 333, 333 tal czyli dwa miliony złp. W skład dóbr wchodziły Dowspuda z przyległościami Chodorki al. Wójtowstwo, Sucha Wieś, Jaśki, Wronowo Wysokie, Korytki Małe, Jankielówka, Moczydły, Pacianowo, Józefowo, Rynkowo, Mazurki, Janówka. Wielka Pruska, Mała Pruska, Chomentowo, Jabłońskie, Topiłówka, Bindużka, Slepsk, Korytki Wielkie, wszystkie w pow. dąbrowskim, obwodzie i województwie augustowskim Archiwum kośc. par. w Raczkach. Za władania Ludwika Paca 1797 1835 przypada najświetniejsza epoka dla D. i okolicy. Zamierzając wznieść tu wspaniałą rezydencyę, już r. 1822 kazał zburzyć stary dwór a przy nim skarbiec murowany. Jako angloman zagorzały, wzniósł pałac w stylu ostrołuku angielskiego, otoczywszy go wspaniałym parkiem, spuszczającym się tarasami do rz. Rospudy. Liczne nasypy wskazują kierunek, jaki nadano wodom tej rzeczki, dla zasilania kanałów i stawów w parku. Robotami kierował z początku budowniczy Bosio, lecz dokończył ich sprowadzony z Włoch Henryk Marconi, który poczynił w pierwotnym planie pewne zmiany. Wspaniały portyk o formach klasycz nych prowadzi do pałacu; nad wejściem widnieje dotąd herb Paców Gozdawa. Ściany zewnętrz ne zdobią umieszczone we wgłębieniach posągi, przez czas znacznie uszkodzone. Wewnątrz pa łac był malowany al fresco przez Mikołaja de Angelis, ucznia Landi ego, sprowadzonego przez Paca z Rzymu. Ślady malowideł pozostały w t. zw. , sali rycerskiej, gdzie rozpoznać mo żna cztery najsławniejsze zwycięztwa oręża pol skiego J. I. Kraszewski, Teka wileńska, IV, 20. Liczne dzieła rzeźby, zdobiące komnaty, dziś rozrzucone po okolicy spotkać można po kościo łach i domach prywatnych. Dzisiejszy posia dacz wycina piękną aleję grabową na opał, cegłę rozbierają okoliczni włościanie, tak, iż wkrótce nie zostanie śladu z rezydencyi. Rysunek ruin zdjęty przez piszącego ten zarys r. 1887, wraz z opisem podał Wędrowiec t. XXXVII, 7, dawniejszy zaś stan pałacu, uprzytomnia malo widło ścienne w dawnym pałacu Paca przy ulicy Miodowej w Warszawie. M. R. Witan. Dowtory, dobra, pow. telszewski, gm, Żydyki 11 w. , 50 w. od Telsz. Dowydówka, dobra, pow. wilejski, gm. Sitce, r. 1865 własność Rudominów. Dowżyle, wś, pow. żytomierski, gm. Trojanów, par. praw. Baraszówka 5 w. , 8 w. od Żytomierza, 22 dm. , 141 mk. Dożynopol, wś, pow. włodzimierski, gm. Werba, 18 w. od Włodzimierza, 58 dm. , 177 mk, Drabaty, dwie wsi, pow. nowoaleksandrowski, gm. Widze 8 w. , 51 w. od mta pow. Drabiszki 1. wś, pow. nowoaleksandrowski, gm. Sołoki 4 w, , i 7 w. od mta powiatow. 2. D, zaśc, tamże, gm. Dukszty 5 w. , 16 w. od mta pow. 3. D. , dobra, pow. wiłkomierski, gm. Szaty 5 w. , 41 w. od Wiłkomierza, własność Swolkienów, 250 dz. 4. D. , wś, tamże, gmina Owanta 3 w. , 38 wiorst od Wiłkomierza. Drabowicze, wś, pow. słonimski, gm. Kozłowszczyzna, 26 w. od Słonima, 186 dz. Drabówka, wś nad Rosią, pow. czerkaski, gm. Derenkowiec, st. poczt. Korsuń 17 w. , 50 w. od Czerkas, 374 dm 2, 150 mk. , cerkiew, szkółka. Drabowszczyzna, wś, pow. dzisieński, gra. Plissa 10 w. ; miała 20 dusz rewiz. ; należała do dóbr Mniuta. Leży przy drodze z Plissy do Łużek. Drabukszty, okolica, pow. telszewski, gm. Wornie 10 w. , 40 w. od Telsz. Mają tu Banisowie 90 dz. , Bitowtowie 41 dz. , Boniatowscy 30 dz. , Giedminowie 11 dz. , Giecewiczowie 20 dz. , Gojlewiczowie 47 dz. , Dowerkurdowie 40 dz. , Łapińscy 35 dz. , Monkiewiczowie 114 dz. , Niewardowscy 55 dz. , Rymszowie 34 dz. , Sacharowowie 63 dz. , Sobolewscy 9 dz. , Urbano Draczyłówka Dragacie Draganie Dragany Dragieliszki Dragowozie Drahasymów Drahle Drahłowce Drahole Drahomiłów Drahuńsk Draki Drancza Dranice Dranicha Draniczany Dranowce Dranówka Draski Dranowo Drasko Drabulinie wiczowie w D. i Jawszajciach 112 dz. , Szlagierowie 15 dz. Drabulinie 1. dobra, pow. kowieński, gm. Eleonorów 8 w. , 76 w. od Kowna. Tejszerscy mają w D. i w Baużach 103 dz. 2. D. , dwór, tamże, gm. Średniki 11 w. , 53 w. od Kowna. 3. D. , fol. , pow. rossieński, gm. Erżwiłek 2 w. , 36 w. od Rossień. Drabuny, wś, pow. poniewieski, gm. Podbirże 7 w. , 66 w. od Poniewieża. Drabusze, wś, pow. lidzki, gm. Wasiliszki 7 w. ; miała 14 dusz rewiz. ; należała do dóbr Szejbakpol. Drabuszyszki, dobra, pow. kowieński, gm. Żejmy 1 w. , 44 w. od Kowna, własność Kossakowskich, 150 dz. Draby, wś, pow. nowoaleksandrowski, gmina Tyltyszki 10 w. , 22 w. od mta pow. Drachim, r. 1368 Draheym, miasto na Pomorzu. Wspom. w dok. niemieckim z r. 1368 K. W. , n. 1607. Drachowo, roku 1377 Drakowo, wś, pow. gnieźnieński. Wspom. w dok. z r. 1377 i 1390 K. W. , n. l742, 1894. Dracze, wś nad dwowa stawami, pow. zasławski, gm. Butowce, st. poczt. Starokonstantynów, st. dr. żel. Szepietówka 35 w. , 30 w. od Zasławia, . 95 dm. , 762 mk. Poprzednio ze wsiami Pieńki i Bołkuny miała 250 dm. , 1, 403 mk. praw. , 170 katol. , 2 ewang. i 20 żyd. Cerkiew drewn. z r. 1766, uposażona przez ks. Janusza Sanguszkę, ordynata ostrowskiego, r. 1733 przy fundacyi pierwotnej. We wsi szkoła ludowa od 1853 r. , dwa młyny, 2 wiatraki. W roku 1583 wś należała do włości sulżynieckiej ks. Janusza Ostrogskiego, wwdzica kijowskiego, który wnosi od 2 dym. , 4 ogr. W r. 1589 zniszczona przez tatarów. Wchodziła w skład ordynacyi ostrogskiej; r. 1753 dana z kluczem sulżynieckim Jabłonowskiemu, podczaszemu w. ks. litew. W ostatnich czasach Tadeusza de Mezer. Draczyłówka, wś nad rzką Lubuszka, dopł. Wereśni, pow. radomyski, gm. Martynowicze, par. praw. Maksymowicze 16 w. , st. poczt. Radomyśl 110 w. , 28 dm. , 234 mk. , 367 dz. Należy do dóbr Martynowicze. Dragacie, okolica, pow. kowieński, gm. Janowo 7 w. , 38 w. od Kowna. Mają tu Kasperowiczowie 16 dz. , Rakiewiczowie w D. i Borejszach 27 dz. Draganie, r. 1578 Drogan, wś nad rz. Białą, na półn. od Płocka, pow. płocki. Własność kapituły płockiej, wymieniona w akcie uposażenia z połowy w. XIII. W r. 1385 Ziemowit. ks. mazow. , nadaje za zasługi nobilis Mathie, dziedzica Drogan, wsi tej prawo chełmińskie. Kmiecie maja płacie po 12 gr. z łanu. W r. 1578 Drogan Regalis płaci od 8 zagr. z rolą, wyszynku piwa i wódki. Droganik spiritualis od 5 łan. kmiec. Dragany, wś, pow. poniewieski, gm. Smilgie 14 w. , 20 w. od Poniewieża. Dragieliszki, zaśc. i trzy dwory, pow. wiłkomierski, gm. Uszpol 15 w. , 92 w. od Wiłkomierza. Dragowozie, Dragowdzie, wś i folw. , pow. wiłkomierski, gm. Żmujdki, 22 w. od Wiłkomierza. Drahasymów, r. 1565 Daraszimow, wś, pow. śniatyński. W r. 1565 wchodziła w skład ststwa śniatyńskiego, miała 10 kmieci na półdworzyszczach, płacących po grzywnie i dających podymne, pszczelne, powołowszczyznę i wieprzowe. Ogółem fl. 51 gr. 24. Drahle, wś, dobra i urocz. , pow. sokolski, gm. Kamionka, 4 w. od Sokółki. Wś ma 152 dz. ; dobra w części Skirmuntów 122 dz. , w części Zofii Bursa 300 dz. Drahłowce, Darklowce ob. t. II, 140 mylnie Draljowce, wś, pow. oszmiański, gm. Holszany 3 w. . W r. 1865 do dóbr Małyszkowszczyzna należało 30 dusz, do dóbr Holszany 39 dusz i do Karowszczyzny 8 dusz rewiz. Drahole, Drahoły, wś, pow, orszański, gm. Lubowicze, 21 dm. , 131 mk. Drahomiłów, wś, pow. czerykowski, gm. Mchinicze, 14 dm. , 149 mk. Drahuńsk, wś i dobra, pow. bychowski, gm. Bycz 12 w. . Wś ma 99 dm. , 431 mk. ; dobra dziedzictwo Komorskich, z Tithofem i Adelinem 448 dz. Draby, chutor, pow. kowelski, gm. Lelików, 7 dm. , 26 mk. Draki, wś, pow. oszmiański, gm. Smorgonie 9 w. , 1865 r, 41 dusz rewiz. Należała r. 1782 do dóbr Cicin. Drancza Ruska i Polska, dwie wsi, pow. krzemieniecki, gm. Radziwiłów, par. praw. Leduchów 5 w. , 42 w. od Krzemieńca, D. Ruska ma 68 dm. , 415 mk. ; D. Polska 66 dm. , 505 mk. Dranice, wś nad Łuczesą, pow. witebski, gm. Szczerbińskie, 22 dm. , 124 mk. , fabryka zapałek. Dranicha, wś, pow. czauski, dziegciarnia, olejarnia. Draniczany, dwie wsi, pow. Wiłkomirski, gm. Uciany 7 w. . Dranowce, wś, pow. słonimski, gm. Stara Wieś, 21 w. od Słonima, ma 359 dz. Dranówka ah Kożuchówka Mała, wś nad Bobrycą, pow. kijowski, gm. Hlewacha, st. poczt. i dr. żel. Wasylków 9 w. , 36 w. od Kijowa, 77 dm. , 465 mk. , szkółka, wiatrak. Dranowo, wś, pow. słonimski, gm. Czemery, 20 w. od Słonima, 370 dz. włośc. Draski, zaśc, pow. szawelski, gm. Gruździe 6 w. , 20 w. od Szawel. Drasko, r. 1298 Drawsko, wś, pow. czamkowski. Wspom. w dok. z r. 1251. W r. 1298 Władysław, ks. polski, nadaje gród Wieleń i wś Drabulinie Drabuny Drabusze Drabuszyszki Draby Drachim Drachowo Dracze Drebno D. Wincentemu, kaszt. wieleńskiemu K. W. , n. 297, 786. W r. 1580 kasztelan pozn. płaci ze wsi Drawsko od 11 półłanków, 7 zagr. , 7 kom. , 3 rybit. , 1 2 łanu karcz, , 1 2 łanu rybac. Draszkowicze, dobra, pow. dzisieński, gm. Mikołajów 5 w. , gorzelnia i młyn. Dratkolnie, dobra, pow. kowieński, gm. Ejragoła 12 w. , 53 w. od Kowna, własność Romerów, 128 dz. Draumiany, wś, pow. poniewieski, gm. Rozalin 11 w. , 52 w. od Poniewieża. Draustynie, obręb leśny, pow. rossieński, gm. Mańkuny 9 w. . Drawdynie, Drawdyle, okolica, pow. poniewieski, gm, Linkowo 8 w. , 64 w. od Poniewieża. Maja tu Woroniczowie i Tomkiewiczowie 120 dz. Drawdziki, dobra, pow. telszewski, gm. Gadonów 27 w. , 18 w. od Telsz, własność Nowickich, 130 dz. Drazdy, wś, pow. drysieński, par. Oświej. Drażna, chutor do dóbr Byteń, pow. Słonimski. Drażno, kol. , pow. rówieński, gm, Berezne, 68 w. od Równego, 9 dm. , 46 mk. Drążdżewo, wś, pow. makowski. W dok. z r. 1386 wspomniane jako, , Draszewo Kod. maz. , 105. W spis. pob. zr. 1567, , Drzązdzewa. Komorowska tu płaci od 1 wł. , 2 ogr. , 1 morgi. Drążewo w dok. Drażewo, wś, pow. ciechanowski. Znane w dok. z r. 1415 Kapica, Herbarz, 90. W r. 1567 we wsi Drożewo płacą. Bielińscy w dwu działach od 12 1 2 włók, 2 ogr. , 1 kowala. Drążgów, r. 1569 Drzązgów, wś, pow. garwoliński. Według reg. pob. z r. 1569 miasteczko Drzązgów dawało szosu z dziesięciną fl. 6, od 9 rzem. fl. 6, od 2 kom. gr. 14, od 5 garncy gorzałcz. fl. 2, od rybaków gr. 8, czopowe za rok fi. 9 gr. 12. Ludność wynosiła 371 głów. Kiedy otrzymało i kiedy utraciło urządzenia miejskie niewiadomo. Drebno, ob. Drewno. Dreczany, wś, pow. wołkowyski, gm. Szymki, 37 w. od Wołkowyska, z przys. Harkowszczyzna 662 dz. włośc. Dręczyłuki, ob. Dryczyłuki. Dreglin, wś. Ronisz Winc. Wieś D. w Sier peckiem Wisła, 1891 r. , t. 5. Drejmany, wś nad Dźwiną, pow. dźwiński dyneburski, gm. Kreuzburg 11 w. . Na gruntach wsi znajdowano kości, broń, topory, kopie. Drejwiszki, zaśc. , poniewieski, gm. Birże 7 w. , 80 w. od Poniewieża. Drenie, wś, pow. telszewski, gm. Wornie 6 w. . 24 w. od Telsz. Drenilewo, wś, pow. prużański, gm. Murawjewska, 49 w. od Prużany, 231 dz. Drenniki, Dreniki, wś, pow. żytomierski, gm. Krasnosiółki, par. praw. Stołpów, 65 w. od Żytomierza, 44 dm. , 236 mk. Należała niegdyś do ordynacyi ostrogskiej. W r. 1573 dostała się Jabłonowskim. Drenow, wś pod Trerstenburgiem, w dawnej dyecezyi lubuskiej. W r. 1308 Fryderyk, bisk. lubuski, zrzeka sie praw do wsi D. i Drewicz K. W. n. , 916. Dretuń ob. t. II, 144 Drestuń, fol. pow. połocki, attym. Sznitówki. Drewianiki, Drewieniki, wś i dobra, pow. wileński, gm. Szumsk 12 w. . Wś miała 49 dusz rewiz. ; dobra r. 1865 należały do Downarowiczów, Mackiewiczów i Naborowskich, później Błażejewiczów. Znajdują się tu kurhany. Drewicz, wś pod miastem Krosno, w dawnej dyecezyi lubuskiej. Ob. Drenow. Drewin, ob. Dryweń. Drewno, r. 1385 Drebno, wś, pow. mogilnicki. Wspom. w dok. z r. 1385, którym Bodzanta, arcyb. gnieźn. , nadaje dziesięciny z tej wsi nowo założonemu kościołowi w Niestronnie. W r. 1580 Drebno spiritualis, własność K. W. , n. 1827 kapituły gnieźn. , daje od 2 łan. , 3 zagr. Drezdenko, r. 1233 Drizino, r. 1234 Drecen, Dreden, r, 1238 Driessen, r. 1251 Dersen, Driesen, znany gród kasztelański nad Notecią. W r. 1317 Woldemar, margr. brandenburski, sprzedaje rycerzom Heinrichowi i Burchardowi von der Ost, gród i miasto Driesen jako lenne. W r. 1372 Dobrogost, lenny pan D. , poddaje się margrabiemu brandenburskiemu. Znani są kasztelanowie drzeńscy Boguta r. 1251, Dzierżykraj r. 1279 i Włost 1293 1298 ob. Kod. Wielk. . Drąszewo, wś, pow. radzymiński. Nadane przed r. 1185 kościołowi w Płocku ob. Chełpowo. W r. 1578 płaci tu Radzymiński od 3 łan. Zapewne na części kościelnej powstała później Dąbrówka, zwana w reg. pob. ecclesiastica. Drobnin, wś, pow. wschowski. Jako własność szlach. wspom. w dok. z r. 1398 K. W. , 1993. Droboty, wś, pow. kobryński, gm. Bezdzież, 70 w. od Kobrynia. Wś ma 393 dz. , os. 58 dz. Drobużniki, wś włośc. i dobra skarb. , pow. trocki, gm. Sumilisżki 10 w. , miały 25 dusz rewiz. Drobysze 1. wś, pow. oszmiański, gm. i dobra Iwie, miała 39 dusz rewiz. 2. D. , wś włośc, pow. święciański, gm. Jasiewo 3 w. ; miała 63 dusz rewiz. , należała do dóbr skarb. Zahacz. Drochlin, wś, pow. włoszczowski. W połowie XV w. stoi tu kościół par. , drewniany, p. w. św. Filipa i Jakuba, Patronat posiada prepozyt krakowski, do którego należy tu rozległy folwark, mający 11 łanów, dwie niwy i wielkie pole. Było też 11 1 2 łan. km. , 1 łan plebana i 2 karczmy z rolą plebańskie L. B. I, 17 i II, 100. Drochlin, wś, pow. bielski gub. grodzieńskiej, gm. Grodzisk, par. Ostrożany, 39 w. od Bielska, 165 dz. Drochlin Drobysze Drobużniki Droboty Drobnin Drąszewo Drezdenko Drewno Drewin Drewicz Drewianiki Dretuń Drenow Drenniki Drenilewo Drenie Drejwiszki Drejmany Dreglin Dręczyłuki Dreczany Drążgów Drążewo Drążdżewo Drażno Drażna Drazdy Drawdziki Drawdynie Draustynie Draumiany Dratkolnie Draszkowicze Draszkowicze Drogan Drogan Droynia II ma Drogiszki Drogoszewo Drogowle Drogusza Drohaczycha Drohiczany Drohiczyn Drohilówka Drohobycz Drohomyśl Drohotyń Drohowicze Drokówka Dronsejki Dronsutajcie Droście Małe Drosejkany Drosejki Droszew Drogan, ob. Draganie. Droginia, w dok. Droynia, wś, pow. myślenicki. W r. 1239 wdowa po comesie Marku, wojew. krakow. , nadaje klasztorowi w Ludzimierzu wś B. z kaplicą. Kod. mał. , II, 61. W r. 1254 Klemens i Marek, synowie Marka, nieżyjącego już wojewody krakow. , potwierdzając nadanie stryja swego Teodora dla klasztoru szczyrzyckiego, dodają od siebie kilka wsi, w tej liczbie Drogynam cum molendino et thaberna Kod. mał. I, 45. Klasztor szczyrzycki tu założył kościół i parafie. W r. 1377 opat udziela Jakuszowi, notaryuszowi ziemi krakow. , dziedzicowi wsi Hugowice które nabył częściowo w r. 1372 i 1373, udział w prawie patronatu z powodu nadania przez tegoż dziesięcin na rzecz kościoła Kod. mał. , III, 306. W polowie XV w. własność klasztoru szczyrzyckiego, ma kościół par. p. w. św. Wojciecha L. B. , II, 183, III, 441. Drogiszki, zaśc, pow. nowoaleksandrowski, gm. Abele 6 w. , 38 w. od mta pow. Drogoszewo, dawniej Drożewo, wś nad rz. Nur, pow. łomżyński. Jan, ks. mazow. , nadaje r. 1424 czterem dziedzicom z Olszewa 20 łan. lasu zw. Drożewo, w pobliżu Ostrołęki Kapica, Herbarz, 90. Drogowle, wś, pow. opatowski. W r. 1579 własność bisk. krak. , w par. Potok, ma 5 osad na 2 1 2 łan. Drogusza, r. 1576 Drogussa, wś, pow. łowicki. W r. 1576 wś. D, w pow. orłowskim, ma w dziale Roguskiego 1 łan pusty, 17 osad. , w dziale Pstrokońskiego 12 1 2 łan. , 2 karczmy. Drohaczycha, dwie wsi nad rz. Drohaczychą, pow. wieliski, gm. Baranowo. Drohiczany, wś, pow. wołkowyski, gmina Izabelin, 13 w. od Wołkowyska, 438 dz. włośc. Drohiczyn 1. mstko, pow. bielski gub. grodzieńskiej, gm. Narojki, 54 w. od Bielska, 2, 041 mk. , 177 dz. ziemi cerk. i 33 dz. kościelnej. Juryzdyka drohiczyńska ma 533 dz. włośc. Znaleziono tu mnóstwo przedmiotów kamiennych, szklanych, glinianych, kościanych, bronzowych i żelaznych, oraz kilka tysięcy plomb ołowianych, z odciskiem rozmaitych znaków. Zabytki te opisał Avenarius ob. Mater. po arch. Rossii, n. 4. W r. 1391 Władysław, król polski, nadaje D. , Mielnik, Suraż i Bielsk, Janowi ks. mazow. Kod. maz. , 111 113. 2. D. , mstko, pow. kobryński, gm. Drohiczyn, 55 w. od Kobrynia, 3, 475 mk. , cerkiew, szkoła, 41 dz. własn. prywatnej i 56 dz. cerk. Dobra, zwane RowinyDro hiczyn, własność Spirydonowych, maja 1812 dz. Pod D. od strony zachodniej był kurhan, obecnie zaorany. Gmina obejmuje 48 miejscowości, 313 dm. włośc. obok 302 innych, 4, 286 mk. włościan, uwłaszczonych na 6, 088 dz. Nadto w gm. jest 7, 750 dz. większej posiadłości i 270 dzies. ziemi cerk. Drohilówka, wś, pow. klimowicki, gm. Rodnia, 19 dm. , 134 mk. Drohobycz, msto pow. w Galicyi. W r. 1515 leży w ziemi przemyskiej, płaci szosu grzyw. 30, młyn, oceniony na 30 grzyw. , płaci 10 grz. Czopowe od piwa r. 1589 wyniosło grz. 25 gr. 20, od miodu gr. 7. W r. 1589 szosu płaci fl. 96, od rzemieślników florenów 57, protopop fl. 1, popi fl. 4. Ogółem fl. 174 gr. 24. Przedmieście drohobyckie r. 1515 płaci od 24 łan. , 2 popów po gr. 15. Szczegółowy i dokładny opis żupy tutejszej i sposobów warzenia soli, rachunek dokładny kosztów utrzymania żupy podaje lusferacya starostw ruskich z r. 1565, dokonana przez Krzyszt. Sokołowskiego, ststę rogozińskiego, Adama Drzewickiego, kaszt. inowrocławskiego i Stanisława Dembińskiego ststę chęcińskiego, ogłoszona drukiem przez M. Kruszewskiego Fontes historiae UkrainoRussicae, Lwów, 1895, tom Ul. Drohomyśl r. 1565 Drohomisł, wś, pow. jaworowski. W r. 1565 należała do ststwa lubaczowskiego, miała łanów wymierzonych 12 1 4 i na uroczysku Badawia świeżo osadzonych na 6 łan. 15 kmieci i na 2 łan. 6 kmieci. Wójt miał kilku kmieci i zagrodników, 3 łany roli po obu brzegach rzki Drohomyśli, wielkie pole zw. Błonie na kilka łanów, karzmę, staw i młyn we wsi, a drugi staw i młyn o ćwierć mili, za przywilejem Zygmunta I posiadany, odjął mu Tarło, chorąży przemyski, dla Lipowca. Drohotyń, wś, pow. czerykowski, gm. NowoJelnia, 36 dm. , 276 mk. Drohowicze r. 1515 Drohowysz, wś, pow. bobrecki. Wspom. w dok. z 1469 r. W r. 1515 należy do Tarłów, podana śród wsi spustoszonych przez Tatarów. W r. 1578 wś królewska, ma 7 łan. km. i łan popa. Drokówka, wś, pow. czauski, gm, Czausy, 41 dm. , 277 mk. Dronsejki 1. zaśc. i okolica, pow. kowieński, gm. Krasne 22 w. , 15 w. od Kowna. Mają tu Wonżadowie 42 dz. 2. D. , wś, pow. szawelski, gm. Żagory 20 w. , 46 w. od Szawel. Dronsutajcie, wś, pow. szawelski, gm. Kruki 5 w. , 56 w. od Szawel. Droście Małe, wś nad jez. Droście, pow. siebieski, gra. Nieporoty, 5 dm. , 42 mk. , cerkiew. Drosejkany, okolica, pow. poniewieski, gm. Nowemiasto 5 w. , 19 w. od Poniewieża. Mają tu Butkiewiczowie 54 dz. , Gasztowtowie 56 dz. , Jeleniewscy 30 dz. , Meciokisowie 56 dz. , Okuliczowie 26 dz. , Pobiadyńscy 26 dz. , Ejdrygiewiczowie 26 dz. , Jakubowski 57 dz. Drosejki, wś, pow. poniewieski, gm. Birże 7 w. , 73 w. od Poniewieża. Droszew, wś, pow. pleszewski. Kościół par. , p. w. W. W. św. , powstał tu jeszcze może w XIV w. W r. 1449 konsystorz gnieźn. rozstrzyga spór o prawo prezentacyi nowego plebana po Drotowiszki zmarłym poprzedniku. Obecny kościół drewniany wzniósł r. 1783 dziedzic wsi Kosecki Łaski, L. B. , II, 11 i przyp. . Drotowiszki, Drutotwiszki, dobra, pow. rossieński, gm. Taurogi 10 w. , 68 w. od Rossień. Od 1871 r. własność Komarów, 1, 283 dz. Drozdów, wś nad Horyniem, pow. rówieński, gm. Tuczyn 6 w. , st. poczt. Hoszcza 15 w. , st. dr. żel. Równo 25 w. ; ma 63 dm. , 567 mk. , cerkiew drewn. z r. 1788, szkółka cerkiewna od 1886 r. , młyn. W całej par. praw. 91 dm. , 715 mk. W r. 1593 D. , jako sioło Drozdowskie, należał do monasteru św. Ilii w Dorohobużu. W r, 1773 własność Wojciecha Chmielewskiego. Drozdówka 1. wś, pow. kowieński, gm. Kroki 19 w. , 81 w. od Kowna. 2. D. , dobra, pow. czauski, od 1876 r. własność Jungerów, wraz z Zatonami 1, 061 dz. Drozdowo, wś, pow. łomżyński. Jan, ks. mazow. , nadaje r. 1417 Szymonowi z Modzel i Sunisławowi z Zakliczewa 60 łan. zw. Niewodowo i Drozdowo po 30 każdemu, w ziemi wizkiej Kapica, Herbarz 88. W dok. z r. 1432 Bolesław ks. mazow. nadaje tejże wsi prawo niemieckie. R. 1577 płaci tu od 10 łan. i 6 zagr. Jan Drozdowski syn Jakuba, ststy wizkiego. 2. D. , wś, pow. płoński. W r. 1578 istnieje tu kościół parafialny i odrębna parafia, którą później zniesiono i wcielono do par. Dziektarzew, Drozdowo, wś, pow. mohylewski, gm. Ciecieryn 5 w. . Drozdowszczyzna, wś włośc, pow. wilejski, gm. Norzyca 7 w. ; miała 8 dusz rewiz. , należała do dóbr skarb. Chrystowo. Drozdy 1. ob. t. II, 163 mylnie w pow. bielskim, okolica, pow. białostocki, gm. Zawyki, 20 w od Białegostoku, 18 dz. 2. D. , wś, pow, sieński, gm. Łukoml, 8 dm. , 38 mk. 3. D. , os. , pow. dzisieński, przy drodze z Łużek do Błosznik. 4. D. , wś, pow. wieliski, gm. Budnica. 5. D. , wś, pow. wieliski, gm. Kozakowo. 6. D. , wś, pow. wieliski, gm. Uświat. Drozdy 1. wś nad Kamionką, pow. wasylkowski, gm. Połoweckie Wielkie, par. praw. Mazepińce, st. poczt. Białacerkiew 15 w. , 45 w. od Wasylkowa, 420 dm. , 2, 253 mk. , szkółka cerk. Stanowi część wsi Mazepińce. Należy do klucza białocerkiewskiego. 2. D. , w dok. Drozdeny, Droździany, Drozdnie, wś, pow. kowelski, gm. Hołoby, 17 w. od Kowla, 173 dm. , 1, 123 mk. , cerkiew par. , 2 wiatraki, młyn. Podług rewizyi zamku łuckiego z r. 1545, własność Iwana Drozdeńskiego, który miał z innymi do opatrywania 3 horodnie zamkowe, dostarczenie trzech pali tesnicy do mostu pod zamkiem. W r. 1570 własność Drożdzieńskich, którzy z D. i Hupczego Brodu wnieśli od 54 dym. , 50 ogr. po 4 gr. , 2 ogr. po 2 gr. , 8 bojar putn. , 1 koła młyń. W r. 1577 Siemion Drozdowski płaci od 7 dym. po 20 gr. , 5 ogr. po 4 gr. , 40 ogr. po 2 gr. ; Michałowa Drozdzieńska od 8 dym. po 20 gr, , 19 ogr. po 4 gr. , 10 ogr. po 2 gr. i Bohdan Drozdzieński od 7 dym. po 10 gr. , 2 ogr. po 4 gr. , 9 ogr. po 2 gr. W r. 1651 Aleks. Hulewicz z D. , Hulczego Hończego Brodu i Dołhicz wnosi od 8, a r. 1658 od 20 dym. Drożenicze, dobra, pow. czerykowski, od r. 1877 własność Kaptelewych, 1, 000 dz. Drożyn, wś, pow. bukowski, ob. Drużyn. Druchowa, wś nad dop. Słuczy, pow. rówieński, gm. Siedliszcze, par. praw. Pohorełówka 5 w. , par, katol. Berezna, 76 w. od Równego, 70 dm. , 860 mk. , cerkiew filialna drewn. z roku 1793, fundacyi dziedzica wsi Michała Korzeniowskiego. R. 1835 nadał jej 40 dz. ziemi Aleks. Jankowski, dziedzic. Kaplica katol. dziś nie istnieje. W r. 1596 własność Aleksandra na Chupkowie Siemaszki, kaszt. bracławskiego, ssty łuckiego. Druciszki, wś, pow. poniewieski, gm. Stumbryszki 5 w. , 23 w. od Poniewieża. Druck 1. fol. dóbr Stanisławowo, pow. grodzieński. 2. D. , dobra, pow. bychowski, od r. 1850 Hajdukowych, 274 dz. 3. D. , mstko i dobra na prawem brzegu Druci, pow. mohylewski, gm. Kruhłe 10 w. , 65 w. od Mohylewa. Mstko ma 35 dm, 29 do chrześcian, 6 do żyd. 254 mk. , 195 praw. , 9 katol. i 50 żydów, cerkiew par. drewniana, dom modl. żyd. Dobra, od r. 1876 Gordziałkowskich, z fol. Krucza mają. 828 dz. , młyn. W latopisach wzmianki o D. spotykamy od XI w. Była to pograniczna warownia w ziemi Krywiczan mohylewskich. Pierwotnie należał do D. do ks. połockiego, następnie do mińskiego, w końcu stanowił odrębną dzielnicę i grał znaczną rolę w walkach pomiędzy potomkami ks. połockiego Wsiesława i ks. kijowskiego Jarosława. W r. 1115 D. spustoszony był przez ks. Jarosława, który mieszkańców przesiedlił do nowo założonej Żełni. Wkrótce podniósł się na nowo i został stolicą udzielnego księztwa. W r. 1170 spalił miasto Światosław Czernihowski przy pomocy Nowogrodzian. W połowie XIII w. zajęty został przez Litwę. Podczas wojen z Moskwą D. i okolica spustoszone zostały w latach 1509, 1514 i 1535. Ślady ziemnego wału i głębokiego rowu pozostały dotychczas. Drućmiany, wś włośc, pow. lidzki, gm. i dobra skarbowe Koniawa 2 w. ; r. 1865 miała 53 dusz rewiz. Śród lasu były tu dwa kurhany, rozkopane przez Kirkora około r. 1850. Druczany 1. dobra, pow. połocki, własność Roszkowskich, 495 dz. 2. D. , tamże, Kazarynów 126 dz. i Antoniego Rodziewicza 104 dz. Drugale, zaśc, pow. dźwiński dyneburski. Drugnia, wś, pow. stopnicki. Według wątpliwej autentyczności dokumentu w r. 1268 Prandota z Białaczowa poświęca kościół w D. i uposaża takowy. Akt spisano w Korczynie. Drożyn Druchowa Druciszki Drućmiany Druczany Drugale Drugnia Drożenicze Drozdy Drozdowszczyzna Drozdowo Drozdówka Drozdów Drotowiszki Drukcie Drukowo Drusiewicze Drusiany Drukowszczyzna Drumiany Drungile Druniety Drupis Druja Fundatorem był książę Bolesław, który zbudował tu świątynię p. w. św. męczenników Wawrzyńca, Bartłomieja i św. Zygmunta króla, de muro et lapidibus firmavit. Dał kościołołowi 2 kielichy srebrne, 5 ornatów, 2 antepedya, relikwie św. Zygmunta, tudzież w role, łąki, lasy i kmieci uposażył. Biskup od siebie dodał dziesięciny swego stołu z Drugni, Podstoli i Radek Kod. mał. , II, 284 i K. W. , n. 438. W połowie XV w. wś królewska, ma kościół z kamienia p. w. św. Zygmunta. Łany km. dawały dziesięcinę do Chmielnika, folw. do Drugni. We wsi był młyn L. B. , II, 392. Druja 1. mto, pow. dzisieński, gm. Druja, 347 dm. 4 murow. , 4, 440 mk. , 500 praw. , 698 katol. , 177 jednowierców, 3, 065żyd. . Przed r. 1500 należała D. do ludzi putnych, odbywających posługi do zamku połockiego. W r. 1506 z przyległościami nadano Annie z Sapiehów Masalskiej, wdowie po kn. Tymoteuszu, poległym w bitwie nad Wiedroszą r. 1499. Prawnuczka jej Dorota z Korskich Janowa Dziewoczyna wraz z mężem sprzedają D. r. 1611 Lwowi Sapieże za 5, 000 kóp gr. lit. Odtąd Sapiehowie przezywają miasto Sapieżynem, i mianują się hrabiami na Drui. Stefan Batory zatrzymał się tu powracając z pod Pskowa. W r. 1654 D. zajętę zostało przez Szeremetiewa. W r. 1656 był tu przejazdem car Aleksy Miehajłowicz. W roku 1824 Franciszek Sapieha sprzedaje D. Józefowi Miłoszowi, którego spadkobiercy do dziś ją posiadają. Prawo miejskie otrzymała D. r. 1619 od Zygmunta III. W wykazie wsi wchodzących w skład gminy mylnie podano t. II nazwy Stajki, Krycewicze, Konstancyanowo, Malkowszczyzna, Pończany. Gmina obejmuje 86 miejscowości, mających 402 dm. włośc, 4, 744 mk. włośc. 1785 dusz rewiz. , uwłaszczonych na 6, 442 dz. Nadto w gm. jest 16, 736 dz. 3, 757 roli większej posiadłości. 2. D. Bardziej dobra, pow. telszewski, gm. Wornie 28 w. , 31 w. od Telsz. 3. D. GajdziuKalnis, wieś, tamże. Drujka, rzeka. Mylnie podano w jej opisie t. II, 166 nazwy Strusła zm. Strusta, Czernowa zm. Czerniewo i Strumiewszczyzna zm. Struniewszczyzna. Drujka, dobra, pow. nowoaleksandrowski, gm. Słobódka 10 w, 80 w. od mta pow. , własność Żabów, 329 dz. 2. D. , dobra, pow. dzisieński, gm. Druja, r. 1865 własność Justyna Wasilewskiego, miały 530 dz. D. stanowiły dawne dziedzictwo kn. Massalskich, z których Dawid i Klara sprzedają D. z częścią msta Drui Stefanowi i Krystynie Czerniawskim; syn ich Jan sprzedaje B. Rudominom Dusiackim. W r. 1820 wskutek działu familijnego D. przechodzi do Kazimiery Łopacińskiej. W r. 1858 syn jej Adam sprzedaje Józefowi Wasilewskiemu. Przed r. 1819 dobra miały 2, 540 dz. , 189 chat, 228 dusz; przynosiły 2, 589 rub. dochodu. Obecnie mają 530 dz. ziemi dwór. Drujsk, osada żydowskorolnicza, pow. nowoaleksandrowski, gm. Słobódka, 79 w. od mta pow. Nie Drujka, jak podano t. II, 166, lecz Drujsk, położony o 2 w. od Drujki Żabów. Dawniej było to wójtowstwo, należące do sstwa brasławskiego. W ostatnich czasach Rzpltej było w posiadaniu Teresy z Potockich hetmanowej Kossakowskiej, od której przeszło do skarbu. Do dóbr należały Antonów, Poswojewszczyzna nie Towojewszczyzna. Drukcie, wś, pow. telszewski, gm. Bernatowo 2 w. , 13 w. od Telsz. Drukowo, osada, pow. witebski, gm Karolewo 5 w. , gorzelnia. Odbywa się tu jarmark 15 i 20 sierpnia. Drukowszczyzna, urocz. i folw, , pow. białostocki, gm. Dojlidy, 7 w. od Białegostoku. Urocz, 27 dz. ; folwark należy do dóbr Dojlidy. Drumiany, wś, pow. wiłkomierski, gm. Kupiszki, 83 w. od Wiłkomierza. Drungile, Drungiły, wś, pow. telszewski, gra. Korciany 8 w. , 52 w. od Telsz. Druniety, wś, pow. rossieński, gm. Łabardzie 10 w. , 91 w. od Rossień. Drupis, folw. , dobra Bludzie, pow. rossieński. Drupiszki, dobra, pow. rossieński, gm. Kielmy 11 m. , 21 w. od Rossień, własność Mikszewiczów, 612 dz. , dawniej Masłowskich, były attym. Żołp. Drusiany, wś, pow. nowoaleksandrowski, gm. Antuzów 4 w. , 30 w. od mta pow. Drusiewicze, wś, pow. dzisieński, gm. Bohiń 6 w. . Pod wsią w lesie należącym do hr. Platera, znajduje się około 100 kurhanów, niektóre rozkopano r. 1886. Drusiewiczki, zaśc, pow. dzisieński, gm. Bohiń 7 w. ; miał 27 dusz rewiz. Druskieniki, dobra, wś, pow. grodzieński, gm. Sobolany, 38 w. od Grodna. Wś ma 1, 070 mk. , 234 dz. włośc; dobra, własność Giulianich, 159 dz. W okolicach D. Narbut odkrył cmentarzysko przedhistoryczne. Ob. Bujakowski J. Obecny stan oraz wartość lecznicza zdrojów Druskieniekich. Warszawa 1884. Massalski Wł. Szkic klimatu i jawnokwiatowej flory D. Pam. Fizyogr. , t. V. , Warszawa 1885. Druszkieliszki, wś, pow. trocki, gm. Wysoki Dwór; miała 17 dusz rewiz. Drużbaki, w dok. Ruschenbach, wś na Spiżu. Wspomniane w dok. r. 1288. Uhlig Victor Das Inselgebirge von Rauschenbach Jahresb. k. k. Geol. R. A, 1892, t. 41. Druże, wś, pow. telszewski, gm. Szkudy 18 w. , 45 w. od Telsz. Drużkopol, mstko, pow. włodzimierski, gm. Brany, 60 w. od Włodzimierza, 118 dm. , 1, 287 mk. , cerkiew par. , synagoga, 2 domy modl. żyd. , Drupiszki Dru kopol Drużbaki Dru Druszkieliszki Druskieniki Drusiewiczki Druja Drujka Drujsk Drużkowa 2 młyny. Własność Chołoniewskich, Zagórskich, obecnie drogą spadku Buszyńskich. Drużkow 1. cześć gra. Piaski, w pow. brzeskim Galicja. Za Długosza wś Druszkow należała do Jakuba Drużkowskiego h. Nowina. Łany km. i trzy folw. dawały dziesięcinę do 20 grz. pleb. w Czchowie L. B. , II, 240. Ob. Fiasku W połowie XV w. siedzą, tu Prussowie h. Czarny Jeleń i Ogniwo. Pleban z Wojakowy odbiera dziesięcinę, wartości 8 do 10 grz. L. B. , II, 254. Ob. Dobrociesz, 2. D. , wś, pow. brzeski, par. Wojakowa. Drużkowa, wś, pow. wieliski, gm. Serteja. Drużnia 1. wś nad Zdwiżem, pow. kijowski, gm. Borodzianka, st. poczt. Chwasowa 25 w. , 120 dm. , 1, 253 mk. , 988 dz. , cerkiew paraf. , szkółka cerk. , tartak parowy, 11 wiatraków. Wś należy do dóbr Borodzianka. Na D, szed niegdyś z Kijowa stary gościniec litewski. W r. 1628 w zastawie u Krzysztofa Makarowicza. 2. D. , chutor, pow. nowogradwołyński, gm. i par. praw. Połonne 3 w. , 12 dm. , 65 mk. Drużniańska, os. , pow. nowogradwołyński, gm. Połonne, 68 w. od mta pow. , 18 dm. . 118 mk. Drużyłowicze, wś, pow. kobryński, gm. Drużyłowicze, 80 w. od Kobrynia, 28 dm. , 280 mk. , szkoła, 618 dz. włośc, . i 286 dz. cerk. W pobliżu D. , śród lasu, cmentarzysko, zwane przez lud, , tatarskiem. Gmina obejmuje 12 miejscowości, 393 dm. włośc. obok 23 innych, 3, 531 mk. włościan, uwłaszczonych na 7, 304 dz. Większej posiadłości nie ma. Drużyn, właściwie Dróżyn, w dok. z r. 1225 Drosin, w XVI Drozin, wś, pow. bukowski. Dawny gród kasztelański i targowisko. W r. 1225 Władysław, ks. polski, potwierdza nadane szpitalowi w Poznaniu przez ojca, ks. Mieszka włości, a w ich liczbie Drosin cum foro et thaberna. Potwierdza to r. 1238 Władysław syn Odona. W akcie Andrzeja, bisk. pozn. , z r. 1298 wymieniono, , Droszin jako parafię. W dok. z r. 1286 występuje komes Sędziwej, kasztelan de Drosin. Prócz tego są znani Stefan, Wojsław, Przybysław i Mikołaj K. W. , n. 117, 213, 561, 677. 770, 1, 068 i inne. Później upada kasztelania i targowisko znika. W r. 1580 mają, tu działy Woźnicki i Gniński, razem 7 1 4 łan. Kościół par. drew. , p. w. św. Mikołaja, r. 1632 wcielony został jako filialny do par. w Granowie. Dziedzic wsi Radomicki zaczął około roku 1725 budować nowy murowany, lecz zmarł niedokończywszy budowli, która poszła w ruinę i została rozebrana. Drużyn, mstko, pow. jampolski, gm. Roźniatówka, 303 dm. , 1, 999 mk. , 2 cerkwie, gorzelnia, cukrownia. Drwalew, wś, pow. grójecki. W r. 1576 wieś parafialna; Drwalewscy dwaj płacą tu od 8 łan. km. i 2 łan. plebana. W parafii siedzą jeszcze na działach Zawiszowie w Budziszynie i Zawadach. Zapewne i Drwalewscy sa także Zawiszowie. Drwalewo, wś, pow. nieszawski. Kazimierz, ks. łęczycki, swe wsi D. i Korabniki i młyn w Wieńcu daje r. 1266 kościołowi włocławskiemu w zamian za Sokołów, Guźlin i część Markowa Kod. dypl. pol. , II, 70. W XVI w. siedzi tu częściowa szlachta. Wspom. w dok. z r. 1136 śród włości arcyb. gnieźn. K. W. , n. 7. Drwały 1. wś, pow. płocki. Wymienione w dok. z XIII w. śród włości kościoła płockiego. Bolesław, ks. mazow. , nadaje r. 1303 brzeg Wisły we wsiach Drwały, Żerzeń klasztorowi św. Wojciecha w Płocku Kod. Maz. , 36. W r. 1570 opat płocki ma tu 16 łan. km. , 7 zagr. , 7 rzem. , 2 szynki piwne. 2. D. , wś, pow. płocki, par. Ciachcin. Własność prepozytury przy kolegiacie św. Michała w Płocku, miały w 1570 r. 7 łan. , 2 wójt. W spisie z r. 1578 podano 4 łany km. , 2 wójt. Drwęca w dok. Drwenca, rzeczka, dopływ Wisły. Wspomniana w dok. z r. 1258 Ulanow. Dok. , 194, 21. Drwina, r. 1445 Drwen, wś, pow. bocheński, par. Mikluszowice. W dok. z r. 1277 własność komesa Beno. W r. 1445 Leonard z D. wraz ze swym synem zastawiają. swój dział we wsi Dziewin Piotrowi Cikowskiemu, podsędkowi krakowskiemu. Wydawca kod. dypl. pol. III, 423 i 426, mylnie uważa nazwy Drweń i Dzewin za jednoznaczne. W reg. pob. z r. 1581 podano obie wsi wraz z Wola Drwieńską, jako przynależność zamku niepołomickiego. Drybin 1. mstko i dobra nad Pronią i rzką Hołyszą, pow. czauski, gm. Drybin, 35 w. od Czaus. Mstko ma 250 dm. 142 do chrześcian. 108 do żydów, 1. 082 mk. 600 praw. , 3 ewan, i 479 żyd. , cerkiew paraf. drewn. , dwa domy modl. żydow. , zarząd okr. polic, urząd gm. , szkołę, szpital, 2 młyny, 3 olejarnie. Włościanie zajmują się tu wyrobem kafli, naczyń drewnianych i wojłoków. W opisie gubernii r. 1784 wykazane w liczbie miasteczek. Dobra, własność od r. 1877 Wranglów v. Huebenthal poprzednio Ciechanowieckich, wraz z Kartyżami mają 3, 225 dz. , 2, 098 lasu. Gmina obejmuje 81 miejscowości, 779 dm. i 2, 944 mk. Włościanie w liczbie 1, 372 dusz, uwłaszczeni na 8775 dz. , ze spłatą po 6, 846 rb. rocznie. W gm. jest 5, 442 dz. lasów większej posiadłości i 2, 667 dz. włośc. 2. D. Stary, wś, pow. czauski, gm. Drybin, 50 dm. , 162 mk. Drycany, wś, pow. rzeżycki, gm. Drycany, 2 dm. , 19 mk. , zarząd gm. , kościół par. katol. , kaplica. Gmina obejmuje 82 miejscowości, 397 dm. włośc. obok 35 innych, 3, 349 mk. włościan, z 5, 271 dz. ziemi. Nadto w gminie jest 6, 531 dz. większej posiadłości. Drużkow Drycany Drybin Drwina Drwęca Drwały Drużkow Drwalewo Drwalew Drużyn Drużyłowicze Drużniańska Drużnia Drzeczkowo Dryczyłuki Dryczyłuki Dryga Dryhłów Drybłowski Dryhucze Dryłów Dryłupis Drymańce Drymowszczyzna Drynickie Dryświaty Dryszczewo Dryszczów Dryszkuny Dryweń Dryżaki Dryże Drzeń Drzenkowice Drzewce Drzewcza Dryczyłuki, Dreczyłuki ob. t. II, 143 Dreczełuki, dobra nad Dźwiną, pow. wieliski, o 2 w. powyżej Suraża, przy ujściu Uświaczy. W XVI w. wchodziły w skład dóbr ks. Druckich Sokolińskich, następnie Lwa Sapiehy. W roku 1591 sporządzono inwentarz dóbr z powodu zamiany takowych przez ks. Druckiego Sokolińskiego na Sokolniki w pow. orszańskim, W wieku XVIII własność Sakowiczów, obecnie Gołębiowskich. Widok dworu podany w dziele Sapunowa Zap. Dwina, str. 368. Dryga, wś, pow. sokólski, gm. Trofimówka, 30 w. od Sokółki, 850 dz. Dryhłów, Dryłów, wś, pow. żytomierski, gm. Cudnów, par. praw. Didkowce 2 w. , 42 w. od Żytomierza, 82 dm. , 367 mk. ; kaplica praw. murowana z r, 1884. Ze wsią, Dryhłowce al. Rudnią. Dryhłowską i Didkowce w r. 1753 przynosił 4, 000 złp. Na mocy tranzakcyi kolbuszowskiej darowany Fajglowi, burgrabiemu krakowskiemu, potem Piotrowskich. Istniał tu piękny ogród, dziś zapuszczony. Drybłowski, chutor, pow. żytomierski, gm. Cudnów, 9 dm. , 24 mk. Dryhucze ob. t. II, 178 Drygucze, dobra, pow. dzisieński, gm. Mikołajewo; 1865 r. własność Korzeniewskich. Dryłów, ob. Dryhłów. Dryłupis, wś, pow. poniewieski, gm. Remigoła 8 w. , 3 1 2 w. od Poniewieża. Drymańce, zaśc, pow. poniewieski, gm. Linkowo, własność Biszmanów, 72 dz. Drymowszczyzna, wś, pow. sieński, gm. Zameczek, 6 dm. , 44 mk. Drynickie Chatki, os. , pow. żytomierski, gm. Cudnów, 9 dm. , 126 mk. Dryświaty, mstko, dobra i zaśc, pow. nowoaleksandrowski, gm. Dryświaty, 39 w. od mta pow. , 310 mk. Dobra należą do bar. Ettingena i mają 359 dz. Poprzednio do dóbr należało 47 folwarków, 40 wsi i 53 zaścianków. Gmina obejmuje 61 miejscowości, 289 dom. włośc. obok 14 innych, 4, 339 mk. włościan 1, 375 dusz rewiz. , uwłaszczonych na 6, 943 dz. Dryszczewo, wś, pow. klimowicki, gm. Chotowiż, 49 dm, 208 mk. Dryszczów, r. 1565 Dziszczow, wś, pow. chełmski. W r. 1565 wsi Zmodz i Dziszczow, łączące się z sobą, należały do ststwa chełmskiego. Miały 14 dworzysz, na 12 1 2 siedzieli kmiecie a 1 1 2 dworz. zajmował Stanisław Hyricz z bracią, którego król libertował. Ogólny dochód zł. 165. Dryszkuny, wś, pow. nowoaleksandrowski, gm. Dukszty 4 w. , 30 w. od mta pow. , 10 chat. Należała do dóbr Dryświat. Od r. 1802 własność pijarów, dziś skarbowa. Dryweń, Drewin, Drywin, Derewiki, w dok, Drywicze, Drzewino, Drzewiny, wś, pow. włodzimierski, gm, Poryck, 26 w. na płd, od Włodzimierza, 83 dm. , 552 mk. Nabyty r. 1538 przez kn. Aleksandra Michałowicza Wiśniowieckiego od Skindera Drywińskiego. Gdy kn. Fedor Sanguszko, ssta włodzimierski, przysądził D. Fedorowi Junkowi, król nakazuje oddać go ks. Wiśniowieckiemu. W r. 1545 władają D. ks. Aleks. Wiśniowiecki, oraz Junko, podstarości i brat jego Wasil Drywińscy, zobowiązani do opatrywania horodni zamku włodzimierskiego i łuckiego. Potem Czackich, Cieszkowskich, obecnie Rudnickiego. Dryżaki, Dreżaki, wś, pow. Ostrogski, gm. Pererosłe, par. praw. Szymkowce, 25 w. od Ostroga, 37 dm. , 224 mk. , własność Mogilnickich. Dryże, dawniej Dryżele, dwa przysiołki, pow. rossieński, gm. Pojurze 5 w. , 63 w. od Rossień. Niegdyś w pow. korszowskim, należały do dzierżawy Kiawki i były r. 1781 w posesyi Teodora i Anny z Wojnów Sylwestrowiczów, płacących 103 złp. 25 gr. kwarty. Drzeczkowo, wś, pow. wschowski. Wspom. w dok. z r. 1358 dziedzic D. Andrzej, ,barchravitts de Pyzdry i brat jego Kazimierz, dziedzic D. otrzymują r. 1362 od króla Kazimierza pozwolenie na wprowadzenie prawa niemieckiego w D. i innych wsiach K. W. , n. 1379, 1474, 1883 i inne. Kościół par. istniał tu już zapewne w XV w. , wymienia go Lib. benef. z 1510 r. Według wizyty r. 1610 kościół ten, p. w. N. Maryi P. stał pustkami. Kolatorami byli dziedzice wsi Leszczyńscy. Opiekuje się nim pleban z Osieczna. Przesław Leszczyński, wojew. dorpacki, odbudował go około r. 1685 i uposażył. Adam Nieżychowski wzniósł nowy z muru pruskiego r. 1775. Drzeń ob. Drezdenko, Drzenkowice u Dług. Drzyemlikowycze, wś, pow. opatowski. W połowie XV w. należą do par. Wszechświęte. Dziedzic Chocimowski h. Oksza. Łany km. , karczma, młyn i fol. dają dziesięcinę do 10 grz. we Wszechświętem L. B. , II, 506. W r. 1578 w 2 działach 4 łany km. , 8 osad. , 2 kom. Drzewce, wś, pow. skierniewicki. Wymienione w dok. z r. 1359 śród posiadłości arcyb. gnieźn. K. W. , n. 1404. W r. 1579 ma 24 łan. km. , 3 łany wójt. , 2 zagr. , 2 kom. , 1 rzeźn. Drzewcza w dok. z r. 1252 Dzewcza Gora, r. 1676 Drzewca, pow. nowoaleksandryjski Puławy, par. Wąwolnica. Wydawca kod, dypl. kat. krakow. I, 43 domyśla się, że Dzewcza Gora w dok. z r. 1252 wyliczającym posiadłości klasztoru Sieciechowskiego, oznacza dzisiejsze Drzewce. Nadał ją klasztorowi ks. Henryk. W połowie XV w. jest tu 6 fol. , na których siedzą częściowi dziedzice Jastrzębce i Nałęcze. Dziesięcinę do 15 grz. dają do Wąwolnicy. Wieś należała do klasztoru sieciechowskiego, następnie stała się własnością plebana w Wąwol Dubaśno Dubaśnik Dubaśna Dubasiewszczyzna Dubanocze Duba Dub Zielony nicy, który miał od 2 do 3 łan. Dług. L. B. , II, 569, 570. Według reg. pob. z r. 1676 jest tu 5 działów. Ludwik Drzewiecki płaci pogłówne od 15 poddanych i 3 osób we dworze. Poniatowska od 15 poddan. , Drzewiecki od 5 poddan. , dwaj pozostali od 6 osób ze dworu. Drzewianowo, wś, pow. wyrzyski. Kościół par. tutejszy wymieniony w dok. z roku 1374 i 1385 K. W. , n. 1710 i 1828. Drzewica, os. miej. pow. opoczyński. W dok. z r. 1333 Owadow cum media villa in Drzewie Kod. mał. III, 6. R. 1577 oppidum płaci szosu fl. 3 gr. 6. Od 3 łan. , 1 bani gorzał. , 2 kom. , szynkarza. Czopowe dzierżawił Parzniowski za fl. 15. Opis kościoła z rysunkami podał Wł. Łuszczkiewicz Sprawozd. kom. historyi sztuki, t. VI. Drzewiecka Wola, wś, pow. skierniewicki, oh. t. XIII, 791. Drzęczewo, wś, pow. krobski. Wymienione śród włości klasztoru lubińskiego w dok. z roku 1285 1181 K. W. , n. 368. Drzonek, wś, pow. szremski. Przemyśl ks. Polski r. 1279 odłącza wieś Psarskie z kasztelanii i opola szremskiego i wciela do opola drzońskiego ad opole de Drzonek K. W. , n. 480. Według wizyty z r. 1667 istniał tu kościół drewniany, p. w. św. Katarzyny, filialny do Szremu. Miał 2 ołtarze i za uposażenie łan roli. Wś D. należała do ststwa szremskiego. Dub Dobry, wś, pow. bychowski, gm. Bachań, 78 dm. , 451 mk. Dub Hrani, kol. , pow. nowogradwołyński, gm. Romanówka, 25 w. od mta pow. , 69 dm. , 348 mk. Dub Zielony, urocz. , pow. dubieński, gm. Buderaż, 36 w. od Dubna, 17 dm. , 130 mk. Duba, zaśc. , pow. nowoaleksandrowski, gm. Rakiszki 32 w, , 86 w. od mta pow. Dubanocze ob. t. II, 186 Dubanosy, wś, pow. wilejski, gm. Wołkołata 28 w. , należy do dóbr Laskowszczyzna. Dubasiewszczyzna 1. wś i przys. , pow. sokolski, gm. Trofimówka, 34 w. od Sokółki, 140 dz. 2. D, kol. niem. , tamże, ob. Hinterswalde. Dubaśna, dobra, pow. mścisławski, dziedzictwo Krogierów dawniej Surynów, 681 dz. Dubaśnik, dobra, pow. czauski, od 1876 r. Bordziłowskich, 100 dz. Dubaśno, wś, pow. sokólski, gm. Hrebienie, 33 w. od Sokółki, 640 dz. Dubasów al. Andruszkowa, chutor przy wsi Rydkoduby, pow. proskurowski. Dubasze 1. zaśc, pow. telszewski, gm. Dorbiany 3 w. , 72 w. od Telsz. 2. D. , zaśc, pow. miński, gm. i par. katol. Raków, 41 w. od Mińska. Maja tu działy Aminowscy, Walezewscy, Dudkowscy, Rusieccy, Czapliccy i Bahrycewiczowie. Dubek, rzka, ob. Bystra, Dubek 1. wś i fol, pow. brzeski gub. grodz. , gm. Przyborowo, 41 w. od Brześcia. Wś ma 25 dm. , 410 mk. , 807 dz. ; fol. należy do dóbr Przyborowo. 2. D. , al. Dubki, urocz. w dobrach Pieski, pow. słonimski. Dubena, dobra nad Dźwiną, pow. dźwiński dyneburski, gm. Kreuzburg 5 w. . Stał tu niegdyś zamek, wspomniany pod r. 1348. Dubiale, fol. , pow. wiłkomierski, 1 okr. pol. , gm. Wieprze 10 w. , 20 w. od Wiłkomierza. Dubiażyn, wś nad rzką. Biała, pow. bielski gub. grodz. , gm. Dubiażyn, 8 w. od Bielska, 31 dm. , 332 mk. , 625 dz. Gmina obejmuje 70 miejscowości, 1, 164 dm. włośc. obok 935 innych, 6, 638 mk. włościan mających 13, 032 dz. ziemi. Nadto w gminie jest 13, 409 dz. większej posiadłości. Dubica, wś, pow. brzeski gub. grodz. , gm. Domaczewo, 29 w. od Brześcia, 453 dz. włościańskich. Dubicze 1. wś, pow. bielski gub. grodz, gm. Brzozowo Nowe, 20 w. od Bielska, 535 dzies. 2. D. Cerkiewne, wś i dobra, pow. bielski gub. grodz. , gm. Orla, 19 w. od Bielska. Wś ma 41 dm. , 295 mk. , cerkiew, 947 dz. włośc. i 118 dz. cerk. ; dobra, własność Markowskich, 90 dz. 3. D. Murowane, wś i dobra, tamże, 22 w. od Bielska, Wś ma 235 dz. ; dobra Markowych 168 dz. 4. D. Tofiłowce, wś i dobra, tamże, 23 w. od Bielska. Wś ma 31 dz. ; dobra Markowych, 409 dz. 5. D. , wś, pow, wołkowyski, gm. Podorosk, 34 w. od Wołkowyska, 410 dz. 6. D. , dobra, pow. lidzki, gm. Dubicze, 1861 r. własność Jankowskich. Pomieszane t. II, 187 ze wsią D. , w gm. Koniawa. Gmina D. obejmuje 49 miejscowości, 356 dm. włośc, 4. 220 mk. włościan 1, 500 dusz rewiz. , uwłaszczonych na 6, 886 dz. ziemi 4, 144 roli. Nadto w gminie jest 6, 874 dz. 2, 562 roli większej posiadłości. 7. D. , wś włośc nad rzką Pielasą, pow. lidzki, gm. i dobra skarb. Koniawa 8 w. ; r. 1865 było 102 dusz rewiz. Stał tu dawniej kościół filialny par. Raduń, podług podania wzniesiony przez Bonę, przebudowany 1737 r. Nn polach wsi znajdują się zabytki epoki krzemiennej. Na płd. zchd. brzegu jeziora i rzki Pielasy nasyp, otoczony rowem, zwany zamkiem królowej Bony. Narbut przypuszcza, iż istniał tu zameczek myśliwski Witolda. Dubie w dok. Dupe u Dług. Dup, wś, pow. chrzanowski, par. Rudawa. W dok. z r. 1270 dziedzicami tu są synowie Mateusza dieti Hinsirovich. Bolesław wstydliwy nadaje wsi pewne swobody Kod. mał. I, 95. Siedziała tu w XV w. szlachta bez kmieci L. B. , II, 61. Dubie 1. fol. dóbr Horodec, pow. kobryński. 2. D. , wś, pow. wiłkomierski, gm. Wieprze 6 w. , 22 w. od Wiłkomierza. 3. D, wś, tamże, gm. Uciany 8 w. , 49 w. od Wiłkomierza. Drzewianowo Drzewica Drzewiecka Drzęczewo Dubie Dubicze Dubica Dubiażyn Dubiale Dubena Drzonek Dub Drzewianowo Dubek Dubasze Dubasów Dubińskie Dubinka Dubiecko Dubinniki Dubiszcze Dubińska Dubiny Dubin Dubinki Dubinowo 4. D. , wś, pow. wileński, gm. Muśniki 5 w. , miała 10 dusz rewiz. , należała do dóbr Wybrańce. Dubiecko, msto, pow. przemyski. W r. 1508 Barbara Kmitowa, kasztelanowa przemyska płaci z D. i wsi doń należących grz. 31 1 2 den. 6. Miasto daje czopowego grzyw. 5 gr. 7. W r. 1515 płaci szosu grz. 8, od młyna 3 grz. W r. 1589 daje szosu fl. 9 od 22 rzem. i kupców, od 3 kół młyn. Przy mieście jest przedmieście du bieckie i Dubieckoruskie dziś Ruska wieś. Dubieczno, wś, pow. brzeski gub. grodz. , gm. Wielkie Ryta, 37 w. od Brześcia, 717 dz. włośc. Dubieczno, wś nad jez Domasznie i Łuki, pow. włodzimierski, gm. Krymno, 104 w. od Włodzimierza, 261 dm. , 1, 419 mk. , cerkiew par. , szkoła. Wś należała do sstwa ratneńskiego, roku 1628 czyniła 66 fl. 19 gr. Dubiełka, zaśc, pow. wiłkomierski, gmina Uciany 13 w. , 58 w. od Wiłkomierza. Dubieniec al. Hłoty, dobra, pow. połocki, własność Bębnowskich, 942 dz. Dubienka r. 1565 Dubna, os. miej. , pow. hrubieszowski. W r. 1565 wś Dubna w ststwie horodelskim miała 14 kmieci pociągłych i 9 dworzyszcz na prawie wołoskiem, zagrod. 5 i ludzi 9 dających po wiadrze miodu dannego. Ogółem dochodu było zł. 64 gr. 13. Na obszarze D. założona została wieś Uchanka. Dubienka, wś, pow. zasławski, gm. Żuków, 4 dm. , 59 mk. , należy do dóbr Sławuta. Dubieńska Wola, pow. kowelski, ob. Wola t. XIII, 807. Dubijowka, wś pod lasem czerkaskim, pow. czerkaski, gm. Białozierze, st. poczt. Smiła 8 w. , 17 w. od Czerkas, 462 dm. , 2, 253 mk. , cerkiew, szkółka cerk. , dom modlitwy żydów. , 14 wiatraków. Dubiki, dwór, pow. rossieński, gm. Taurogi 10 w. , 58 w. od Rossień. Dubin ob. Dupin. Dubina 1. chutor w dobrach Horka, pow. Słonimski. 2. D. al. Dębina, ob. t. II, 16 i 191, wś, pow. oszmiański, gm. Horodźki 11 w. , 60 dm. , 630 mk. , w r. 1865 miała 257 dusz rewiz. , cerkiew par. drewniana należy do dóbr Wołożyn. Parafia praw. , dekanatu błagoczynia wołożyńskiego, 1, 942 dusz. 3. D. , wś, pow. wilejski, gm. Krzywicze. Pod wsią dwa horodyszcza. Dubina 1. ferma przy wsi Dąbrówka, pow. taraszczański, gm. Piatyhory, 16 dm. , 305 mk. 2. D, fol. , pow. kamieniecki, gm. Kujawy 12 w. . 3. D. , chutor, tamże, gm. Kujawy 4 w. , 44 w. od Kamieńca, 6 dusz. 4. D. Wierzchowiecka, ferma, pow. bracławski, gm. Sawińce, st. poczt. i par. katol. Obodówka, 563 dz. Własność Sobańskich. 5. D. , Dubiny, przys. i chutor, pow. dubieński, gm. Krupiec, 30 w. od Dubna. Przyś. ma 22 dm. , 43 mk. 6 D. , folw. , tamże, gm. Kniahynin, 26 w. od Dubna, 9 dm. , 55 mk. 7. D. , fol, pow. krzemieniecki, gm. Białozórka. 8. D. , folw. , tamże, gm. Wyżgródek. 9. D. , urocz. , pow. starokonstantynowski, gm. Czernielówka, 4 dm. , 25 mk. Dubińce, wś włośc, pow. lidzki, gm. Raduń 9 w. , r. 1865 było 56 dusz rewiz. , należała do dóbr skarbowych Ejszyszki. Pod wsią cmentarzysko, zwane szwedzkim. Dubinka 1 urocz. , pow. grodzieński, gmina Jeziory. 2. D, wś, pow. czauski, gm. Holenie 12 w. . 3. D. , wś i dobra, pow. mohylewski, gm. Wendoroż 7 w. . Dobra, dziedzictwo Albrechtowiczów, 693 dz. 4. D, ob. Dowgiałowicze. Dubińska 1. fol. , pow. lityński, gm. Pilawa 8 w. . 2. D. Ormiańska, wś, pow. kamieniecki, okr. pol. i gm. Maków 15 w. , 15 w. od Kamieńca, ma 26 dm. Dubinki, wś i dobra, pow wileński, gm. Worniany 7 w. . Wś miała 93 dusz rewiz. , dobra r. 1865 należały do Minejków. Dubinniki, wś, pow. brzeski gub. grodz. , gm. Kamienica Żyrowicka, 9 w. od Brześcia, 160 dz. Dubinowo, wś, pow. nowoaleksandrowski, gm. Krasnogórka 10 w. , 55 w. od mta pow. Dubińskie al. Dubińsk, dobra, pow. rossieński, gm. Mańkuny 4 w. , 10 w. od Rossień. Dubiny 1. urocz. dóbr Szpitale, pow. kobryński. 2. D. , przys. wsi Uhły, pow. kobryński. 3. D. , przys. wsi Nowosady, pow. prużański. 4. D, wś, tamże, 77 w. od Prużany, 83 dm. , 523 mk. , cerkiew, szkoła, 959 dz. . włoś. i 120 dz. cerk. 5. D, os. , pow. horodecki, gm. Dubiny. Gmina obejmuje 62 miejscowości, 512 dm. włośc, obok 5 innych, 3, 893 mk. włościan, uwłaszczonych na 5, 609 dz. Nadto w gm. jest 1, 202 dz. ziemi skarb. , 83 dz. cerk. Zarząd gm. we wsi Pożenki. Dubiszcze, wś, pow. wilejski, gm. Wilejka 10 w. ; miało 7 dusz rewiz. , należała do dóbr Teklinopol. Dubiszcze 1. wś nad rzką Puciłówką, pow. dubieński, gm. Ołyka, par. praw. Romaszkowszczyzna 2 w. , 52 w. od Dubna, 24 dm. , 208 mk. Wchodziła w skład dóbr Paszka Dahnowicza, następnie, wnuczki jego Wasilowej Sokolskiej, poczem Andrzeja Ostrożeckiego. Podług reg. pobor. pow. łuckiego w r. 1577 część D. należy do włości zamku ołyckiego i wnosi 5 dym. na półwłók. , cześć zaś wymieniona w liczbie siół ziemian Ołyckich, ma 2 dym. , płacące po 20 gr. , 2 dym. po 10 gr. i 1 ogr. W r. 1583 ks. Stan. Radziwiłł wnosi z D. od 5 łan. , a z D. Mniejszych z 2 łan. , 5 ogr. W r. 1585 Andrzej Fedorowicz włada tu, wnuk Piotra Ostrożeckiego. 2. D. , wś nad Styrem, pow. łucki, na płn. wschd. od Bożyszcz gmina, przy torze dr. żel. , Dubiecko Dubieczno Dubiełka Dubieniec Dubina Dubienka Dubieńska Dubijowka Dubiki Dubińce Dublany Dubnice Dubniki Dubnica Dubniak Dubna Dubiszki 21 w. od Łucka, 18 dm. , 141 mk. Już w 1322 r. istniał tu monaster, jak widać z nadania przez Lubarta Giedyminowi cza siół Bożyszcze, Teremna, Buszcza i in. cerkwi sobornej w Łucku. Podług rewizji zamku łuckiego z r. 1545 monaster w D. , p. w. Ofiarowania N. M. P. , był poprzednio prezenty królewskiej, w czasie zaś rewizyi zarządzał władyka łucki. W r. 1569 wś D. wraz z monasterem przechodzi do Piotra Zaborowskiego, marszałka królewskiego. Ostatecznie przyłączono monaster z jego dobrami do dóbr katedry biskupiej łuckiej. Po śmierci biskupa KrasieńskiegoBorzobohatego zagarnęli wieś i monaster jego bratankowie. 3. D. No we i Stare, dwie kol. , pow. łucki, gm. Rożyszcze, 22 w. od Łucka. D. Nowe 15 dm. , 80 mk. ; D. Stare 12 dm. , 94 mk. 4 D. , wś nad Słuczą, pow. starokonstantynowski, gm. Czernielówka 3 w. . st. poczt. Krasiłów 7 w. , st. dr. żel Czarny Ostrów 25 w. , 30 w. od Starokonstantynowa 99 dm. , 607 mk. , 25 katolików 10 żydów. Cerkiew drewn. z r. 1783 na miejscu dawnej, szkółka cerkiew. od 1885 r. . Okolica pagórkowata, gleba gliniasta. W r. 1497 król Aleksander nadaje ks. Konstantemu Ostrogskiemu, hetmanowi w. lit. , między innemi i oba Dubiszcza. W r. 1517 Zygmunt I potwierdza ks. Konstantemu prawa na włość Kuźmińską, w skład której wchodziło i D. Dubyschcze. Rewizya zamku krzemienieckiego z r. 1545 podaje D na Słuczy i D. na Połnej, trzymane przez Bołbarowicza. D. na Pełnej, będzie to prawdopodobnie dzisiejsza Wolica Dubiska. Po śmierci ks. Konstantego 1533, D. przeszło do syna ks. Ilii, któremu chciał droga procesu odebrać w r. 1535 ks. Andrzej Sanguszko Koszyrski. Po śmierci Ilii wś przeszła w posiadanie brata Konstantyna, wwdy kijowskiego, który r. 1583 wnosi ztąd od 13 dym. , 4 ogr. , 1 koła der. W r. 1593 D. spustoszone przez Tatarów. W r. 1753 D. dostały się ks. Antoniemu Lubomirskiemu, od którego przeszły do Wyszławskich, od tych zaś do Kochanowskich, od nich r. 1856 nabył obecny właściciel Piotr Kupryjanow. 5. D. , Dubyszcze, wś, pow. żytomierski, gm. i par. praw. Cudnów 6 w. , 46 w. od Żytomierza, 163 dm. , 607 mk. Dubiszki, dwór, pow. rossieński, gm. Skawdwile 13 w. , 23 w. od Rossień, własność Birgiałłów, 40 dz. Dubitowo Dubitów, wś, pow. słonimski, gm. 1 par. Kossowo, 48 w. od Słonima, ze wsiami Hrywda i Choroszcza, ma 1, 317 dz. włośc. Dubki, zaśc, pow. nowoaleksandrowski, gm. Brasław 2 w. . Dubkowszczyzna al. Zajezierce, zaśc, pow. nowoaleksandrowski, gm. Brasław 4 w. . Dubla, pow łucki, ob. Stepanhorod, Dublanówka, kol. , pow. nowogradwołyński gm. Miropol, 46 w. od mta powiat. , 23 dm. 204 mk. Dublany 1. wś, fol. i dobra, pow. grodzieński, gm. Hołynka, 70 w. od Grodna. Wś ma 536 dz, fol. należy do dóbr Mostowlany; dobra, własność Filipika, mają 185 dz. 2. D. , wś, tamże, gm. Hudziewicze, 40 w. od Grodna, 321 dzies. Dublany, wś nad dopł. Styru, pow. dubieński, gm. Kniahynin 4 w. , par. katol. Łysin, st. poczt. Młynów 20 w. , st. dr. żel. Rudnia Poczajowska 25 w. , 30 w. od Dubna, 53 dm. , 551 mk. Poprzednio z wsiami Świszczów i Lisznia miały 135 dra. , 1, 141 mk. Cerkiew murowana z r. 1849, odrestaurowana w r. 1867, ma 78 dz. , szkółka. W r. 1545 własność Jakubowej Montowtowiczowej, która miała opatrywać dwie horodnie zamku łuckiego. W r. 1569 należy do Mikołaja Pałuckiego. W r. 1583 należy do Wasila Hrynnickiego, który wnosi z D. , Łopawsz, Wyczołkowa i Leśnej, i do Jarona, Krzysztofa i Szczęsnego Gaszyńskich, płacących z D. , Leśnej i Dymidowa. Następnie Stempkowskich, Czackich, obecnie skarbowe. Dublany 1. wś, pow. samborski. W r. 1565 wś ta, nad pot. Czeremosza, należy do włości ozimińskiej w ststwie samborskiem, ma 68 kmieci na 18 3 4 dworzyszczach łanach. Siedzą oni na ćwierciach. Pop z roli daje gr, 35. Zagrodników 10, cyganów gospodarzy 4, karczmarz dawał zł. 10. Ogółem było dochodu zł. 68 gr. 8, den. 15. Były też trzy stawy z dochodem ocenionym na 30 zł. rocznie. 2. D. , wś, pow. lwowski. Wspom. w dok. z r. 1440. W r. 1578 Michał Chomętowski płaci od 5 łan. , 2 kom. Dublin, pow. wiłkomierski, ob. Budwiszki Dubliszki, dwie wsi, pow. wiłkomierski, gm. Kupiszki 10 w. , 71 w. od Wiłkomierza. Dubną, ob. Dubienka. Dubna, wś, pow. czerykowski, gm. Starynka, 25 dm. , 197 mk. Dubniak, zaśc, pow. kowieński, gm. Krasne 13 w. . Dubnica, przys. wsi Chorościany, ferma, urocz. i obręb leśny, pow. sokólski, gm. Hrebnica, 23 w. od Sokółki. Ferma archijer. grodz. i ma 312 dz. , urocz. własność Sadowskich, ma 34 dz. , obręb lośny Kurłowych, 257 dz. D Mała, ferma, tamże, stanowi uposażenie monasteru w Grodnie, ma 175 dz. Dubnice, wś, pow. orszański, gra. Moszkowo 10 w. , 29 dm. , 122 mk. Dubniki 1. dwór, pow. szawelski, gm. Radziwiliszki 7 w. , 25 w. od Szawel. 2. D. , wś, pow. sieński, gm. Ulanowicze, 6 dm. , 29 mk. 3. D, wś, pow. święciański, gm. Niestaniszki, należała do dóbr Dobrowlany. 4. D. , wś włośc, pow. święciański, gm. Swir 6 w. ; miała 50 dusz rewiz. , należała do dóbr skarb. Zaświrz. Dubiszki Dubitowo Dubki Dubkowszczyzna Dubla Dublanówka Dublin Dubliszki Dubną Dubowe Dubowce Dubowa Dubotówka Dubonosy 5. D, wś, pow. dryzieński, par. Rosica, należała do dóbr Sarya. Dubniki 1. wś, pow. nowogradwołyński, gm. Serby, par. praw. Horodnica 10 w. , 42 w. od rata pow. , 73 dm. , 463 mk. Własność niegdyś ks. Koreckich, Czartoryskich, Lubomirskich, Rulikowskich. 2. D. , wś, pow. włodzimierski, gm. Werba 5 w. , na płn. zchd. od Włodzimierza, 42 dm. , 220 mk. W r. 1577 płaci ztąd Michał Dubnicki od 7 ogr. po 6 gr. , a w r. 1583 tenże, podany jako wójt włodzimierski, z 9 dym. , 1 ogr. , 1 pustki. Dubno 1. dwie wsi i dobra, pow. bielski gub. grodz. , gm. Dubiażyn, 13 w. od Bielska. Jedna wś ma 422 dz. , druga 294 dz. Bobra w części Sakowiczów 285 dz. , w części Spitzbartów 392 dz. 2. D. , wś, pow. grodzieński, gm. Dubno, 49 w. od Grodna, 112 dm. , 941 mk. , cerkiew, szkoła, 2, 723 dz. włośc. i 127 dz. ziemi cerk. Gmina obejmuje 16 miejscowości, 621 dm. włośc. obok 43 innych, 4, 863 mk. włościan, uwłaszczonych na 8, 368 dz. Nadto w gm. jest 1, 726 dz. większej posiadłości, 203 dz. ziemi skarb. i 127 dz. cerk. 3. D. . dobra, pow. dźwiński dyneburski, par. katol. Nidermujża. W r. 1866 własność Urbana Benisławskiego, posiada kościół katol. filialny. Niegdyś Zardyów, który sprzedają ja w XVII w. Krystynie z Akiersztofów Janowej Benisławskiej. Ta w r. 1682 zrzekła się na córkę swa Maryannę Wołkową, W r. 1765 sukcesorowie Wołkowej spłacają jezuitów. Dubno, sioło, potem uroczysko, pow. kowelski, około Wołoszek. Nadane przez króla Aleksandra Siemaszkom. W r. 1545 w posiadaniu Bohdana Siemaszki. W r. 1583 Kirył Zubczowski, horodniczy łucki z D. , Wolicy Dubieńskiej i Wołochów Wołoszek wnosi od 12 dym. , 6 ogr. , 1 koła dorocz. , 1 popa, 2 bojarów. W roku 1770 wsi te w posesyi Dymitra i Józefy z Myclelskich ks. Jabłonowskich, płaciły 750 złp. kwarty. Dubny, zaśc, pow. nowoaleksandrowski, gm. Antolepty 3 w. . Dubokraj al. Ślepniewo, wś i dobra, pow. horodecki, gm. Dubokraj 25 w. , zarząd gminny, cerkiew, szkoła, gorzelnia. Gmina obejmuje 53 miejscowości, 701 dm. włośc. obok 17 innych, 4, 630 mk. włościan, uwłaszczonych na 9, 336 dz. Nadto w gm. jest 14, 922 dz. większej posiadłości. Dubonosy, zaśc, pow. oszmiański, gm. i dobra skarbowe Traby 7 w. ; miała 8 dusz rewiz. Dubotówka, wś, pow. święciański, gm. Dohotówka, 77 w. od Święcian, 22 dm. , 226 mk. w 1865 r. . 79 dusz rewiz. , cerkiew par. Wś należała do dóbr Kozienienty. Parafia praw. ma 539 dusz. Gmina obejmuje 50 miejscowości, 511 dm. włośc, 4, 596 mk. włościan 1, 933 dusz rewiz. , uwłaszczonych na 6, 013 dz. 4, 034 roli. Nadto w gm. jest 10, 543 dz. 1, 483 roli większej posiadłości i 273 dz. cerk. Dubowa, dobra, pow. wołkowyski, gm. Podorosk, 26 w. od Wołkowyska, własność Władyczańskich, 667 dz. Dubowa 1. mstko, pow. humański, gmina Oksanina, 20 w. od Humania, 355 dm. , 2, 354 mk. , cerkiew, szkółka cerk. , st. poczt. , szpital, 3 młyny. 2. D. , wś, pow. lityński, gm. Owsianiki, 150 dm. , 1, 079 mk. , cerkiew, szkoła. 3. D. , przys. , pow. winnicki, okr. pol, gm. i par. Strzyżawka 10 w. . 4. D. , wś, pow. kowelski, gm. Niesuchojeże, 4 w. od Kowla, 130 dm. , 968 mk. , cerkiew, szkoła, 8 wiatraków. Wchodziła w skład sstwa kowelskiego. W r. 1583 w posiadaniu kn. Kurbskiego, który płaci od 6 1 2 łan. , 1 rzem. W r. 1628 czyniła 89 fl. , 4 gr. 5. D. , kol. , pow. nowogradwołyński, gm. Miropol, 44 w. od mta pow. , 37 dm. , 275 mk. Dubowce, wś, pow. wołkowyski, gm. Roś, 23 w. od Wołkowyska, 377 dz. Dubowce, wś, pow. stanisławowski. W roku 1565 wś ta w ststwie balickiem ma 18 dworzyszcz, 3 podsadków zagrodników, pop dawał 30 grz. Ogólny dochód wynosił zł. 72 gr. 24. Na obszarze do tej wsi należącym założoną została wieś Dochowa mająca 8 kmieci i 1 zagrodnika. Dubowe, wś, pow. brzeski gub. grodz. , gm. Wołczyn, 37 w. od Brześcia 409 dz. Dubowe Karczmy, chutor, pow. łucki, gm. Czaruków, 10 dm. , 77 mk. Duboweńskie, chutor nad Sieniuchą, pow. humański, gm. Oksanina, 50 w. od Humania, 28 dm. , 148 mk. Dubowica 1. os. , pow. Słonimski, gra. Luszniewo, własność Mierzejewskich, 60 dz. 2. D, chutor dóbr Mohilowce, pow. wołkowyski. 3. D. , wś nad rzką Dubowiczka, pow. klimowicki, gm. Szumiacze 10 w. , 62 dm. , 467 mk. , cerkiew, szkoła. 4. D. , wś, pow. rohaczewski, gm. Rassochy 2 w. , 47 dm. , 220 mk. Dubowiec 1. kol. , pow. radomyski, gm. Brusiłów, st. poczt Stawiszcze 11 w. , 16 w. od Radomyśla, 22 dm. , 108 mk. 2. D. , wś, pow. bracławski, gm. Łuka, 58 dm. , 300 mk. , cerkiew. Własność Nowińskich, 685 dz. Dubowiecka Buda, Dubowiec, kol, pow. żytomierski, gm. Trojanów, par. praw. Wilsk, 17 w. od Żytomierza, 14 dm, , 97 mk. Dubowik, wś nad rzką Szlamarką, pow. radomyski, gm. i par. praw. Potyjówka 3 w. , 21 w. od Radomyśla, 36 dm. , 198 mk. , młyn, 120 dz. włośc, 452 dz. dwor. Własność Władimirowych. Dubówka, wś i fol. , pow. grodzieński, gm. Indura, 27 w. od Grodna. Wś ma 165 dz. , fol. należy do dóbr Żarnówka. 2. D. al, Dubowa, chutor, pow. kobryński, gm. Iłosk, 64 dzies. Dubokraj Dubny Dubno Dubniki Dubniki Dubówka Dubowik Dubowiecka Dubowiec Dubowica Duboweńskie Dubrowa Dubrowce 3. D. , dwór, pow. kowieński, gm. Bobty 3 w. , 42 w. od Kowna. 4. D. , fol. , pow. szawelski, gm. Gniździe 12 w. , 41 w. od Szawel. 5. D. , zaśc. , pow. trocki, gm. Jewie 3 w. ; miał 4 dusze rewiz. , należał do dóbr Owsianiszki. 6. D. , cztery zaścianki, pow. dzisieński, gm. Druja; miały 39 dusz rewiz. , należały do dóbr Krycewicze. Dubówka 1 al. Hudzówka, wś, pow. taraszczański, gm. Żydowska Hrebla, st. poczt. Taraszcza 15 w. , 152 dm. , 707 mk. , cerkiew, szkółka cerk. , 5 wiatraków. 2. D. , wś, pow. łucki, gm, Włodzimierzec, 106 w. od Łucka, 50 dm. , 400 mk. Dubowo 1. urocz, w dobrach Poniny, pow. kobryński. 2. D. , wś, os. i fol. , pow. kobryński, gm. Strzygi, 7 w. od Kobrynia. Wś ma 129 dz. włośc. i 184 dzies. dwor. , osada 17 dz. , fol. , własność Grozmanich z fol. Lepiesy ma 256 dz. Wś wchodziła w skład ekonomii kobryńskiej. W r. 1568 miała 10 włók. 3. D. al. Dubora wś, pow. sokólski, gm. Zubryca, 19 w. od Sokółki, 150 dm. , 840 mk. , wraz ze wsią Łużki 2, 146 dz. 4. D. , zaśc, pow. oszmiański, gm. Wołożyn; należy do dóbr skarb. Borzdyń. 5. D. , wś, pow. święciański, gm. Wiszniów 11 w. ; miała 9 dusz rewiz. , należała do dóbr Teklomir. 6. D. , wś włośc. pow. święciański, gm. Wojstom 20 w. ; miała 24 dusz rewiz, ; należała do dóbr skarbowych Markowo. Dubowszczyzna, wś, pow. dzisieński, gm. Łużki 9 w. ; należała do dóbr Jakubianki. Leży przy drodze poczt. z Łużek do Błosznik. Dubozgiry, w spisie z r. 1892 Dibozgiry, posiadłość, pow. rossieński, gm. Łabardzie 11 w. , 58 dz. Dubrawa, urocz. , pow. winnicki, gm. Kalinówka 11 w. . Dubrowa 1. dobra, pow. grodzieński, gm. Hoża, własność Smolskich, 172 dz. 2. D. , dwa urocz. , tamże, 7 i 23 w. od Grodna, 35 dzies. 3. D. , wś, pow. grodzieński, gm. Sobolany, 27 w. od Grodna, 144 dz. 4. D. , urocz. , pow. sokolski, gm. Nowowola, 204 dz. 5. D. , wś, pow, sieński, gm. Łukoml 13 w. . 6. D. Biała, wś i dobra, pow. czerykowski, gm. Studeniec 7 w. . Wś ma 138 dm. , 1, 825 mk. , cerkiew, dobra od r. 1865 własność Azanczewskich, mają 2, 107 dz. 700 lasu. 7. D B. , wś i dobra, pow. sieński, gm. Horodziec Wysoki. Wś ma 25 dm. , 138 mk. Dobra, dziedzictwo Staniszewskieh, 450 dz. 8. D, , wś, pow. dzisieński, gm. Postawy 26 w. ; miała 57 dusz rewiz. 9. D. , wś nad rzką Zawielicą, pow. horodecki, gmina Wyszedki, 23 w. od Horodka, 12 dm. , 66 mk. , zarząd gm. , szkoła. Dubrowa 1. przys. , pow. krzemieniecki, gm. Bereżce, 15 dra. , 45 mk. 2. D. Wielka, kol. , pow. nowogradwołyński, gm. Kurne, 40 w. od mta pow. , 26 dm. , 159 mk 3. D. , Dubrowo, Dąbrowa, wś nad rzką Moszką, , pow. owrucki, gm. Worobie Nowe, . par. praw. Ksawerów 8 w. , 70 w. od Owrucza, 211 dm. , 1, 185 mk. , cerkiew filialna drewn. z r. 1888. W r. 1750 własność Wołynieckich. 4. D. , wś, tamże, gm. Kaweczna, 70 w. od Owrucza, 41 dm. , 227 mk. 5. D. Myślińska, Nowosielecka i Zwniacka, trzy kol. , pow. włodzimierski, gm. Skobełka, 58 wiorst od Włodzimierza. D. Myślińska ma 20 dm. , 110 mk. ; D. Nowosielecka 27 dra. , 163 mk. ; D. Zwiniacka 11 dm. , 66 mk. Dubrowce al. Dubrowice, wś, pow. sieński, gm. Zameczek, 17, dm. , 98 mk. Dubrowe, zaśc, pow. wilejski, gm. Miadzioł 7 w. ; miał 7 dusz rewiz. , należał do dóbr Wereczata. Dubrowica, wś nad rzką Borówką, pow. czerykowski, gm. Dubrowica, 37 dm. , 250 mk. , zarząd gm. , cerkiew, szkoła, młyn. Gmina obejmuje 38 miejscowości, 879 dm. , 3, 600 mk. Włościanie, w liczbie 1, 453 dusz, uwłaszczonych na 8, 055 dz. , ze spłatą po 8, 731 rub. rocznie. W gm. jest 16, 498 dz. lasów większej posiadłości. Dubrowicze, wś, pow. wilejski, gm. Dołhinów 10 w. ; miała 53 dusz rewiz. , należała do dóbr Suchobór. Dubrowienka, rzka, w gub. mohylewskiej, prawy dopływ Dniepru, ma ujście pomiędzy Znobilicą a Łochwą. Dubrowka 1. wś, pow. brzeski gub. grodz. , gm. Kosicze, 5 w. od Brześcia, 74 dz. 2. D. , wś i urocz. , pow. słonimski, gm. Derewna, 17 w. od Słonima. Wś ma 201 dz. , urocz. należy do dóbr Antopadowo. 3. D. , wś i dobra, pow. słonimski, gm. Pacowszczyzna, 57 w. od Słonima. Wś ma 323 dz. , dobra, własność Korsaków, z chutorami Osina i Józinpol 524 dz. 4. D, wś, pow. słonimski, gm. Stara Wieś, 25 w. od Słonima, 435 dz. Na polach grupa kurhanów, zwanych mogiły szwedzkie. 5 D. , zaśc, pow. kowieński, gm. Aleksandrowska Słoboda 10 w. . 6. D. , wś, pow. wiłkomierski, gmina Kupiszki 7 w. , 81 w. od Wiłkomierza. 7. D, wś i fol. , pow. bychowski, gm. Osowiec Cerkiewny 4 w. , fol. od r. 1868 własność Onufrjewych, ma 153 dz. 8. D. , wś, pow. czauski, gm. Rasna 6 w. . 9. D. , wś i dobra, pow. czerykowski, gm. Bratkowicze. Wś ma 27 dm. , 208 mk. ; dobra, dziedzictwo Niedźwiedzkich, 352 dz. 10 D. , wś, tamże, gm. Łobanówka, 27 dm. , 188 mk. 11. D. , wś, tamże, gm. Mchinicze, 42 dm. , 303 rak 12. D. , wś nad rzką Utą, pow. homelski, gro. Buda Krasna 2 w. , 72 dm. , 612 mk. , 3 wiatraki. 13 D. , wś, pow. korecki, gm. Niczyporowicze 5 w. . 14. D, wś, pow. klimowicki, gm. Nadziejkowicze, 54 dm. , 355 mk. 15. D. , wś, tamże, gm. Chocimsk, 32 dm. , 180 mk. 16. D. , al. Lachówka, dobra, pow. mohylowski, gm. Czarnoruczie 4 w. . Dobra, Dubrowienka Dubrowica Dubrowe Dubówka Dubówka Dubowo Dubrowka Dubrowicze Dubowszczyzna Dubozgiry Dubrawa od r. 1869, własność Rubanowskich, 1, 063 dz. 17. D. , dobra, pow. mścisławski, od 1873 r. własność Bielajewych, 515 dz. 18. D. , folw. dóbr Moszkowo, pow. orszański. 19. D. , tamże, od r. 1871 własność Żarnienoków, 465 dz. 20. D. , wś, tamże, gm, Lubawicze, 31 dm. , 236 mk. 21. D, wś, pow. rohaczewski, gm. Dudzicze, 19 dm. , 143 mk. 22. D. , wś, pow. sieński, gm. Łukoml, 11 dm. , 68 mk. 23. D. , wś, pow. sieński, gm. Lisiczyn 10 w. , 40 dm. , 169 mk. 24. D. , wś, pow. newelski, gm. Dominikowo, 10 dm. , 92 mk. 25. D. , dwie wsi, pow. wieliski, gm. Krest, 21 dm. , 156 mk. , cerkiew. W r. 1765 w ławnictwie zamoszyckiem wójtowstwa chrestowskiego. 26. D. i D. stara, dwie wsi, tamże, gm. Usmyń. W r. 1765 wykazane w ławnictwie dubrowskiem, wójtowstwa usmyńskiego. Dubrowki 1. al. Dubrowiki, wś, pow. kobryński, gm. Bezdzież, 59 w. od Kobrynia, 442 dz. 2. D. , os. pow. siebieski, gm. Przychaby 7 w. , cerkiew parafialna. Dubrowlany 1. wś, pow. grodzieński, gm. Łunna, 30 w. od Grodna, 238 dz. 2. D. , Dobrowlany, wś, pow. oszmiański, gm. Subotniki 2 w. ; miała 84 dusz rewiz. , należała do dóbr Żemłosław. Dubrowna 1. ob. t. II, 202 i t. I, 943 Dąbrówna mstko i dobra na lewym brz. Dniepru, przy ujściu Dubrowienki i Świnki, pow. borecki, gm. Dubrowna, 38 w. od Horek i 17 w. od Orszy. Mstko ma 915 dm. 2 murow. , z których 462 należy do chrześcian, a 453 do żydów, 5, 070 mk. , 2, 567 praw. , 162 katol. , 5 ewang. , 2, 336 żyd. , 6 cerkwi 3 murowane, kościół par. katol. murow. i takaż kaplica cmentarna, 1 synagoga i 13 domów modl. żyd. , zarząd okr. polic, urząd gm. , szkoła ludowa, szkoła rząd. żydowska, st. poczt. , apteka, 2 młyny wodne, 2 garbarnie, 4 fabryki tałesów. Dobra, wła sność ks. Lubomirskich, maja 5, 639 dz. 1, 018 lasu. Gmina obejmuje 25 miejscowości, 1, 733 dm. i 6, 196 mk. Włościanie, w liczbie 2, 104 dusz rewiz. , uwłaszczeni na 9, 094 dz. , ze spłatą po 9, 309 rb. W gm. jest 3, 918 dz. lasów wię kszej posiadłości. D. znana jest jako miasto w wieku XVI. Należała do Hlebowiczów, któ rzy od niej zwali się hrabiami na D. Spustoszo ne w latach 1534, 1535, 1562, 1563 i 1580. W r. 1630 Mikołaj Hlebowicz wzniósł tu ko ściół i klasztor bernardynów. Podczas wojen Chmielnickiego, D. zajęta była przez wojska ruskie. Po Hlebowiczach D. należała do ks. Sa piehów, a następnie do ks. Potemkina, który na miejsce bernardynów osadził tu pijarów prze niesionych z Witebska. Po przyłączeniu Białorusi do Rossyi D. początkowo w r. 1773 prze znaczona została na msto powiat. prowincyi orszańskiej, przy nowej reorganizacyi r. 1777 zo stała zwykłem miasteczkiem. Od Potemkina D. przeszła do dzisiejszych właścicieli ks. Lubomirskich. W r. 1813 zatrzymał się tu Napoleon w odwrocie z Moskwy. 2. D. , wś, pow. wieliski, gm. Kozakowo. Dubrowo 1. folw. , pow. wiłkomierski, gm. Wiżany 6 w. , własność Grudzińskich, 100 dz. 2. D. , zaśc. w dobrach Sidoryszki, pow. święciański. 3. D. , zaśc. w dobrach Łyntupy, pow. święciański. 4. D. , wś, pow. dryzieński, par. Przydrujsk. Dubrowskie, wś, pow. orszański, gm. Kochanowo, 22 dm. , 99 mk. Dubrowszczyzna 1. chutor w dobrach Podoi, pow. słonimski. 2. D. , wś, pow. dryzieński, par. Zabiały. Dubrowy, wś, pow. dryzieński, parafia Oświej. Dubryjanki, wś i os, , pow. kobryński, gm. Podolesie, 15 w. od Kobrynia. Dubryniów, wś, pow. rohatyński. W r. 1565 należy do sstwa rohatyńskiego, ma 24 kmieci, 2 dworz. puste, zagrod. 10, karczmarz daje zł. 10, pop daje gr. 30 i liskę lisa. Ogółem dochodu było zł. 131 gr. 2. Dubryszki 1. zaśc, pow. poniewieski, gm. Birże 5 w. , 79 w. od Poniewieża. 2. D. , zaśc, pow. wiłkomierski, gm. Traszkuny 2 w. , 43 w. od Wiłkomierza. Dubule, dobra, pow. poniewieski, gm. Remigoła 10 w. , 17 w. od Poniewieża. Duburajcie, posiadłość, pow. nowoaleksandrowski, gm. Antuzów 5 w. , 19 w. od mta. powiat. Dubury, wś, pow. telszewski, gm. Siady 5 w. , 28 w. od Telsz. Duby, okolica, pow. poniewieski, gm. Poniewież 11 w. . Mają tu działy Balczykowie, Baniewiczowie, Markiewiczowie, Misiewiczowie, 96 dz. , Oksasowie 48 dz. Duby, rudnia, pow. owrucki, gm. Sławeczna, 40 w. od Owrucza, 26 dm. , 159 mk. Duchanicz, ferma ks. Szczerbatowa, pow. bracławski, okr. pol. i gm. Niemirów 10 w. . Duchcze, wś i ferma, pow. łucki, gm. Bożyszcze, 36 w. od Łucka. Wś ma 71 dm. , 468 mk. ; ferma 2 dm. , 8 mk. Własność Sokólskich. Duchorowicze, dobra, pow. połocki, własność Aleks. Lewkowicza, następnie córki Tekli Koziełłowej, 182 dz. Duchówka, zaśc, pow. kowieński, gm. Żejmy 3 w. , 48 w. od Kowna, własność Januszewskich. Duchowlany, wś i dobra, pow. wołkowyski, gm. Werejki, 33 w. od Wołkowyska. Wś ma 337 dz. ; dobra, własność Glazerów z chutorem Mońki 363 dz. Duchowszczyzna, pow. orszański, ob. Sierokorotnia. Duchy, wś, pow. wołkowyski, gm. Świsłocz, 51 dz. Dubrowki Duby Duchy Duchowszczyzna Duchowlany Duchówka Duchorowicze Duchcze Duchanicz Dubury Duburajcie Dubule Dubryszki Dubryniów Dubryjanki Dubrowy Dubrowszczyzna Dubrowskie Dubrowo Dubrowna Dubrowlany Dubrowki Dudakowicze Duczymin Duczmaniszki Ducze Dudyszki Dudynele Dudzicze Dudycze Dudy Dudkino Dudki Dudino Dudele Dudelańce Dudaryszki Dudary Dudarówka Dudarewo Dudańce Ducze Ducze, wś, pow. poniewieski, gm. Linkowo 4 w. , 59 w. od Poniewieża. Duczmaniszki, wś, pow. poniewieski, gm. Pompiany 10 w. , 28 w. od Poniewieża. Duczymin, wś, pow. przasnyski. Kościół par. istnieje tu już w r. 1567. Wieś składała sie wtedy z trzech części D. 6 włók km. i 7 ogrod. , D. nowy 3 1 2 wł. 6 ogr. i Nowawieś Duczymin 2 wł. , 8 ogr. , 2 koł. . Siedzą tu częściowi dziedzice. Kościół spłonął w r. 1836. Słynący z cudów obraz N. P. Maryi, przeniesiony wtedy został do Pułtuska. Obecnie zbudowano nowy kościół murowany, który poświęcono r. 1900 i uroczyście wprowadzono obraz cudowny. Dudakowicze, wś, pow. mohylewski, gm. Kruhłe 7 w. , 29 dm. , 262 mk. , cerkiew paraf. murow. , szkoła. Dudańce, wś, pow. poniewieski, gm. Poniewież 14 w. . Dudarewo, fol. , pow. połocki, attyn. Szewina. Dudarówka, wś nad rz. Jelenką, pow. klimowicki, gm. Zabiełyszyn 12 w. , 79 dm. , 557 mieszkańców. Dudary, wś i dobra, pow. sieński, gm. Lisiczyn 6 w. . Dobra, własność Majewskich i Janowskich, wraz z Storożyszczem mają 4, 277 dz. 2, 028 lasu. Dudary, wś, pow. kaniowski, gm. Trechtymirów, st. poczt. Kaniów 29 w. , 105 dm. , 595 mk. , cerkiew, szkółka, 2 wiatraki. DudaryszkiJózefowo, fol, pow. nowoaleksandrowski, gm. Antuzów 25 w. , 7 w. od mta powiat. Dudelańce, dwa fol. , pow. wiłkomierski, gm. Rogowo 9 w. , 36 w. od Wiłkomierza. Jeden Kulwieciów ma 184 dz. Dudele, wś, pow. nowoaleksandrowski, gm. Krasnegórka 15 w. , 68 w. od mta pow. Dudino, wś, pow. wieliski, gm. Budnica. Dudki, wś, pow. grodzieński, gm. Berszty, 77 w. od Grodna, z urocz. Bańki, Ryski, Romanowo i Osieredek ma 1, 014 dz. Dudkino, Dutkino, wś, pow. wieliski, gm. Ilino. W r. 1765 należała do ławnictwa dutkińskiego, w wójtowstwie ohryzowskiem. Ławnictwo dutkińskie obejmowało 13 wsi z tych 12 w dzisiejszej gm. Ilino. Dudy 1. okolica, pow. kowieński, gm. Wiłkija 8 w. , 36 w. od Kowna. Mają tu Bujwidowie 50 dz. i Siemaszkowie 10 dz. 2. D zaśc, pow. nowoaleksandrowski, gm. Antuzów 18 w. , 13 w. od mta pow. 3. D. , wś, pow. wiłkomierski, gm. Kurkle 4 w. , 30 w. od Wiłkomierza. 4. D. , wś, tamże, gm. Wojtkuszki 13 w. , 17 w. od Wiłkomierza. 5. D. , mstko nad Dudzianką, prawy dopł. Niemna, pow. oszmiański. Sstwo dudzkie w r. 1608 było w posiadaniu Karola Chodkiewicza, wwdy wileńskiego, który znaczne legaty na kościół w D. już r. 1608 istniejący, poczynił. Zienkowicz wzniósł w r. 1772 obecny kościół. W r. 1653 ssta dudzkim był Teodor Doenhoff. Do sstwa należały wówczas dwór i sioło Łogumowicze uważane niekiedy za oddzielne sstwo, zwane niewiadomo dla czego sstwem Totewskiem, sioło Bojarasze, Czerniewicze, Czatunowicze, Osoczniki, Pieniewicze, Leźniewicze, Moncewicze, Cieczerniki, Boczeczniki, Winkszniahy, Inkielewicze i Jurkiewicze. Po śmierci Doenhoffa, sstwo dudzkie w r. 1665 przeszło w posiadanie Jana Kazimierza Horbaczewskiego, stolnika rzeczyckiego. W r. 1720 sstą jest Maryan Wołłowicz, marszałek w. ks. lit. , który ceduje żonie swej Antoninie z Zahorowskich. Tu wychodzi powtórnie za ordynata Tomasza Zamojskiego. Zamojscy cedują sstwo Krzysztofowi Pacowi, kaszt. połockiemu. Po śmierci Paca r. 1725, otrzymuje sstwo Antoni Bujnicki, podczaszy połocki, poczem od roku 1736 do 1749 włada niem jako dożywotniczka, żona jego Teofila z Żerońskich. Miało wówczas sstwo 145 włók i liczyło 187 dym. W r. 1789 otrzymali sstwo Hieronim i Barbara z Sulistrowskich Zienkowiczowie. Należały wówczas do sstwa mstko Dudy, majątek Łogumowicze, z dworem ssty, fol. Macewicze dziś Moncewicze, wsi Łogumowicze, Leźniewicze, Ciecierniki dziś fol. , Pieśniewicze, Koziewicze, Czerniewicze, Galonowicze dziś Gałunowicze, Bajrasze, Lebuki dziś nieistniejące, Jurkowicze dziś fol. . Sstwo dawało intraty 13, 567 złp. 18 gr. , z czego połowa szła na rzecz skarbu Rzpltej. Kościół filialny parafii Iwie, p. w. Narodzenia N. M. P. , drewn. Filia ma 3, 066 wiernych. Dudycze, Dudzicze 1. wś, pow. słonimski, gm. Robotna, 72 dz. 2. D. , wś, pow. Słonimski, gm. Dworzec, 32 w. od Słonima, 167 dz. 3. D. , wś, pow. wołkowyski, gm. Świsłocz, 28 w. od Wołkowyska, 407 dz. Dudynele, zaśc, powiat rossieński, gmina Szweksznie 9 w. , 127 w. od Rossień. Dudyszki 1. fol. , pow. nowoaleksandrowski, gm. Brasław 9 w. . Należał dawniej do dóbr Dryświat, obecnie Aleksandrowiczów. 2. D. , wś, tamże, gm. Czadosy 6 w. , 76 w. od mta powiat. 3. D. , wś, pow. poniewieski, gm. Pompiany 4 w. , 26 w. od Poniewieża. 4. D. , zaśc, tamże, gm. Birże 14 w. , 34 w. od Poniewieża. 5. D. , dwór i zaśc, pow. wiłkomierski, gm. Rogowo 13 w. , 60 w. od Wiłkomierza. Zaśc należy do Wizborów. Dwór należy do Komarów, z Maryanowem i Traszkami ma 101 dz. Dudzicze, Dudycze, wś nad rz. Prudówką, pow. rohaczewski, gm. Dudzicze, 63 dm. , 309 mk. , zarząd gm. , cerkiew, szkoła, młyn. Gmina obejmuje 23 miejscowości, 846 dm. , 3, 996 mk. Włościanie, w liczbie 1, 399 dusz, uwłaszczeni na 8, 632 dz. , ze spłatą po 8, 734 rub. W gminie jest 3, 174 dz. lasów większej posiadłości. Dulewce Duliby Dulickie Dulki Dulkiszki Dulsk Dukojnie Dudzie Dudzie, wś i os. , pow. poniewieski, gm. Smilgie, 30 w. od Poniewieża. Dudzino, wś, pow. mścisławski. Dugny, wś, pow. rossieński, gm. Botoki 6 w. , 51 w. od Rossień, Dugoramieniańce, wś włośc, pow. trocki, gm. Hanuszyszki 9 w. ; miała 31 dusz rewiz. Dujanówka, wś i dobra, pow. homelski, gm. Nosowicze 4 w. . Wś ma 66 dm. , 386 mk. ; dobra, własność Betulińskich, 1, 079 dz. Duka, wś włośc, pow. oszmiański, gra. Juraciszki, ze wsią Norejki, miała 48 dusz rewiz. ; należy do dóbr skarb. Traby. Duki, zaśc, pow. nowoaleksandrowski, gm. Rakiszki 6 w. , 56 w. od mta pow. Dukiele, wś, pow. nowoaleksandrowski, gm. Brasław 10 w. , 60 w. od mta pow. Dukinia, dwór, pow. poniewieski, gm. Krakinów 8 w. , 20 w. od Poniewieźa. Dukiszki 1. dwa zaśc, pow. nowoaleksandrowski, gm. Bachmaty, 5 w. od mta powiat. 2. D. , zaśc, pow. wileński, gm. Mejszagoła 8 w. ; należał do dóbr Elizabelin. Dukla, mstko, pow. krośnieński. W r. 1581 płaci szosu fl. 16, rzeźnicy 3, piekarki 3, rzemieśln. 11, komor. 4, hultaj 1, koła młyn. 4. Ogółem fl. 29 gr. 24. Przy mieście były 2 przedmieścia niższe i wyższe. Płacono od 18 łan. km. , 1 zagr. , 4 kom. , balwierza. Dukny, zaśc, pow. szawelski, gm. Podubiś 6 w. , 26 w. od Szawel. Dukojnie, wś, pow. oszmiański, gm. Polany 5 w. ; miała 20 dusz rewiz. , należała do dóbr Latowicze. Dukówka, słobódka, pow. bałcki, gm. Trojanka 5 w. . Dukrowo, wś, os. i folw. , pow. słonimski, gm. Luszniewo, 31 w. od Słonima. Wś ma 69 dz. ; folw. należy do dobr Białogórna. Dukszty, mstko i st. dr. żel, pow. nowoaleksaudrowski, gm. Dukszty, 28 w. od mta pow. Dobra należą, do Dowgiałłów, mają 2, 141 dz. Gmina obejmuje 48 miejscowości, 475 dm. włośc obok 82 innych, 3, 975 mk. włościan 1. 160 dusz rewiz. , uwłaszczonych na 4, 766 dz. Do dóbr należało 5 folw. i 25 wsi. W roku 1764 dobra miały 1, 980 włók, 273 dusz, 185 chat; przynosiły dochodu 3, 012 rb. Girdwojń M. wydał Projekt gospodarstwa rybnego jeziornego w dobrach D. , Warszawa r. 1883. 2. D. , mstko i dobra skarb. nad rzką Daksztą, pow. wileński, gm. Mejszagoła 7 w. . Mstko ma 21 dm. , 177 mk. , 1865 r. 42 dusz rewiz. . Przy kościele był szpital, założony r. 1814, pozostająjcy pod zarządem plebana. Dziedzictwo niegdyś Sienickich, h. Bończa, z których Ludwik roku 1749 nadaje folw. D. pijarom wileńskim. Duksztynie 1. przedm. msta powiatow. Wiłkomierza. 2. D. , zaśc, pow. wiłkomierski, gm. Konstantynów 9 w. ., 3. D. , zaśc, tamże, gm. Wojtkuszki 4 w. , 5 w. od Wiłkomierza. Dukurnie, wś, pow. nowoaleksandrowski, gm. Popiele 5 w. , 102 w. od mta pow. Dulcza Mała, r. 1536 Dolcza minor, wś, pow. mielecki. Dok. z r. 1454, Zbigniew Oleśnicki, nadał dziesięcinę z tej wsi mansyonarzom w Przecławiu L. B, II, 298. W r. 1536 należy do dóbr Mikołaja Ligęzy, dziedzica Przecławia i wsi okolicznych, ma 6 łan. km. Dulczyzna. zaśc, pow. trocki. gm. Sumiliszki 7 w; należał do dóbr Grynapol. Dule, wś, pow. nowoaleksandrowski, gm. Antolepty 5 w. , 25 w. od mta pow. Dulewce, wś, pow. grodzieński, gm. Wołpa, 57 w. od Grodna, 331 dz. Duliby 1. wś, pow. Ostrogski, gm. Dołżek, par. praw. Majków 3 w. , 32 w. od Ostroga, 93 dm. , 535 mk. , cerkiew filialna z roku 1882. uposażył ją r. 1755 dziedzic wsi, Ant. Hulewicz. W r. 1570, Michał Wielhorski z części D; , Symonowa i Zawierowa, wnosi od 20 dym. , 4 ogr. po 2 gr. , druga zaś część jest w posiadaniu Matyasza Ostryjewskiego. W r. 1583 z części D. płaci Fiedor Honiak od 18 dym. , 4 ogr. , 3 komor. , 1 2 popa, z drugiej zaś, Michał Wielhorski. Następnie należała do Gostyńskich, potem Hulewiczów. 2. D. , Duleby, wś nad Turyą, pow. włodzimierski, na pograniczu ko wolskiego, gm. Olesk, 28 w. od Włodzimierza, 63 dm. , 401 mk. W r. 1570 z Turyczanami, Wolą Zachodnią i Nowosiołkami, własność ku. Wasilewoj Bołoziny Maryny, żony Wasila Kurcewicza Bułyhy, która wnosi z tych wsi od 24 dworz. , 15 bojar. putnych, 31 ogr, po 2 gr. W r. 1583 Maciej Wygnański, płaci ze wsi dzierżawionych D. , Turyczan i Wolicy z 20 dym. , 3 ogr. , 1 komor. , 1 koła wolu. , 1 2 popa. Ob. Wólka Dulibska XIII, 851. . Dulickie, wś, pow. wasylkowski, gm. Szamrajówka, st poczt. i dr. żel. Białącerkiew 25 w. , 68 w. od Wasylkowa, 374 dm. , 2, 048 mk, cerkiew, szkółka. Należy do klucza białocerkiewskiego. Dulki 1. wś, pow. kowieński, gm. Wilkija 12 w. , 20 w. od Kowna. 2. D. , wś, pow. oszmiański, gm. i dobra Lipniszki 6 w. ; miała 41 dusz rewiz. Pod wsią stary cmentarz tatarski. Dulkiszki 1. zaśc, pow. nowoaleksandrowski. gm. Smołwy 6 w. , 16, w. od mta pow. , własność Kosieradzkich, 322 dz. 2. D. , wś, pow. poniewieski, gm. Rozalin 2 w. , 39 w. od Poniewieża. 3. D. , dobra, pow. rossieński, gm. Konstantynów 14 w, , 73 w. od Rossień. Dulsk, wś, pow. rypiński. W r. 1564 wieś kościelna, własność w części Feliksa Sokołowskiego, na którego dziale siedzi 21 kmieci, na półłankach, 10 zagr. , 1 przybłęda. Bednarz, Dukny Dukla Dukiszki Dukinia Dukiele Duki Duka Dujanówka Dugoramieniańce Dugny Dudzino Dudzie Dukówka Dukrowo Dukszty Duksztynie Dukurnie Dulcza Dulczyzna Dule Dumanki Dumbia Dumble Dumblinie Dumblino Dumbliszki Dumblunela Dumbluny Dumbły Dumbry Dumbule Dumburąjcie Dumeńki Dun Dumieją Dumino Dumińskich Dumiszki Dumitry Dumnie Dumsiszki Dumsie Dumszyszki Dunaj Dunajec Dunajek Dunajka Dunajów Dum kołodziej, cieśla i rzeźnik nie zapłacili poboru. Na dziale Barbary Sudraskiej było 23 kmieci na łanach; 1 pusty, 6 zagrod. , kowal. Ogółem zapłacono fl. 25 gr. 18 Dumajcie, wś, pow. telszewski, gm. Żydyki 9 w. , 35 w. od Telsz Dumańce t. II, 219, Dumińce, al. Kononiwka al. Zaborze, wś nad Taśminą. , pow. czerkaski, gm. Werhuny, st. poczt. Czerkasy 20 w. , 263 dm. , 1, 517 mk. , cerkiew, szkółka cerkiew. , 4 wiatraki Dumaninka ob. Domaninka, Dumanki, wś, pow. dryzieński, par. Rosica Dumanów al. Domanów, wś, pow kamieniecki, 218 dm. , 1, 308 mk. , cerkiew. W r. 1530 wniesiono ztąd od 4 pługów. W r. 15. 66, królewszczyzna, w posesyi Talafusowej, płaci od 2 pługów. Podług lustracji z r. 1616, wś należy do sstwa kamienieckiego, w posesyi Zbigniewa Silnickiego. Był młyn na Smotryczu. Wś dawała prowentu 45 fl. 4 gr. W r. 1770 sstwo było w posiadaniu Antoniego i Józefy z Walewskich Lipińskich, czyniło kwarty 83. 4 złp. 18 gr Dumaryszki, Dumoryszki, siedm wiosek, pow. nowoaleksandrowski, gm. Krasnogórka, 58 do 60 w. od mta pow Dumbia, folw. , pow. nowoaleksandrowski, gm Ponedel 9 w. Dumble, jezioro, w pow. nowoaleksandrowskim, w dobrach Dryświaty Dumblinie, zaśc, pow. nowoaleksandrowski, gm. Antuzów 2 w. Dumblino, wś, pow. nowoaleksandrowski, gm. Dusiaty 6 w. i Dumbliszki, zaśc, pow. wileński, gm. Giedrojcie 12 w. , należy do dóbr Johanowo Dumblunela, wś, pow. poniewieski, gmina Girsudy 12 w. Dumbluny 1. wś, pow. poniewieski, gmina Czypiany 11 w. , 47 w. od Poniewieża. 2. D, wś, pow. wiłkomierski, gm. Subocz, 79 w. od Wiłkamierza Dumbły 1. zaśc, pow. nowoaleksandrowski, gm. Smołwy 5 w. . 2. D. , trzy zaśc, tamże gm. Abele 3 w. . Jeden należy do Maciejowskich Dumbry, trzy zaśc, pow. szawelski, gmina Popielany 5 w. Dumbule, wś, pow. rossieński, gm. Szydłów 5 w. , 15 w. od Rossień Dumburąjcie, zaśc, pow. nowoaleksandrowski, gm, Antuzów 5 w. Dumeńki. w. dok. Duminki, Dumniki al. Pustowód, wś, pow. lityński, gm. Chmielniki, 35 w. od Lityna, 132 dm. , 1, 089 mk, cerkiew, szkoła, młyn. W r. 1566, królewszczyzna, w sstwie chmielnickiem, płaci od 1 pługa i 1 rzem. W r. 1578, w posiadaniu Luchińskiego, płaci od 2 pługów i koła młyńskiego 12 gr. W r. 16161 Dun należy do sstwa chmielnickiego, jest w posesyi Mikołaja Łohyńskiego, czyni 44 fl. , 6 gr. , 9 den. W r. 1770 wraz z Hulami w posiadaniu Rzewuskiego, pisarza polnego, płaci kwarty 1, 285 złp. , 2 gr. Później nadane Sierebriakowi Dumieją, wś włośc, pow. trocki, gm. i dobra skarbowe Żośle 3 w. , r. 1865 miała z wsią. Tolkuny 71 dusz rewiz Dumino, wś, pow. kowieński, gm. Krasne 5 w. Dumińskich, chutor, pow. owrucki, gmina Władkowicze, parafia praw. Owrucz, 26 dm. , 184 mk Dumiszki, dobra, pow. telszewski, gm. Gadonów 3 w. , 10 w. od Telsz. , Należą do dóbr Pakowskie Dumitry 1. okolica i dobra, pow telszewski, gm. Gadonów 17 w. . Dobra należą do Dąbrowskich i mają 160 dz. 17 nieużyteczn. . 2. D. , Malkarety, dobra, tamże, 15 w. od Gadonowa, 6 w, od Telsz, własność Dwiedzialów, 156 dz Dumnie, wś, pow. wiłkomierski, gm. Wiżuny 4 w. Dumsiszki, zaśc, pow. kowieński, gm. Aleksandrowska Słoboda 12 w. Dumsie, Dulsie, Dumsy, zaśc. , pow. kowieński, gm. Aleksandrowska Słoboda 13 w. , 32 w. od Kowna. Posiadają tu działy w. ross, osadnicy Dumszyszki, wś, pow. rossieński, gm. Rossienie 3 w. Dunaj, w dok. z r. 1497 Dunay, wś, pow. mławski. Dawała dziesięciny kapitule płockiej. W r. 1578 Dunaj Narzymski ma 10 1 4 łan. i 1 rzemieśl Dunaj 1. dobra, pow. homelski, dziedzictwo Wołkowickich, 1. 000 dz. 2. D, wś, pow. oszmiański, gm. i dobra Iwie 10 w. ; miała 89 dusz rewiz. 3. D. , wś i dobra, pow. wilejski, gm. Krajak 6 w. . Wś miała 23 dusze rewiz. ; dobra należały r. 1865 do Hołowniów Dunajec, w dok. z r. 1338 Nova civitas in Dunayecz, ob. Nowy Targ, Dunajek 1. dobra, pow. bychowski, własność od r. 1867 Hołoszczapowych, 1, 456 dz. , 1, 259 dz. lasu. 2. D. , dobra, tamże, dziedzictwo Żukowskich, 2, 740 dz. , 2, 040 dz, lasu. Dunajka, wś nad dopł. Rastawicy, pow. skwirski, gm. Czubińce, par. praw. Rohozianka 2 w. , st. poczt. Skwira 20 w. , 38 dm. . 223 mk. Przed r. 1865 miała 285 dz. ; należała do Krzeczkowskich Dunajów, wś skarbowa nad Ikwą, pow. krzemieniecki, gm. Bereźce, st. poczt. Krzemieniec 16 w. , st. dr. żel. Rudnia Poczajowska 23 w. , 76 dm. , 371 mk. Poprzednio ze wsią Bogdanówką miała 110 dm. , 895 mk prawosł. i 6 katolików. Cerkiew drewn. z r. 1879. Cer Dumajcie Dumaryszki Dumanów Dumaninka Dumańce Dumajcie Dum Dunajowce Dunajów Dunajów Dunajówka Dundery Dundory Dunduła Dundyszki Dunicze Duniłowicze Duninow Dupice Dupiewo Dupilsie Dupin Dupianka Duplice Duplinki Durawicze Durmanka Durniaki Durniakowce Durowo Durycze Dusejki kiew filialna we wsi Kulikowie. Podług rewizji zamku krzemienieckiego z r. 1515, sioło zamkowe, nabyte przez nieboszczyka ks. Janusza biskupa wileńskiego, od pan. Marszałkowiczów. W siole było 17 ludzi ciągłych, staw spustowy i młyn o trzech kołach. Dochód ze wsi ze stawem wynosił w 1627 roku, 136 fl. 25 gr. Dunajów, mstko, pow. przemyślański. Wsp. w dok. z r. 1404, własność arcyb. lwowskich. W r. 1578 płaci szosu fl. 12 od 20 rzem. i przek. , 7 kom. , 2 młyny, 2 popów. Czopowe wynosiło fl. 55 gr. 12. Dunajowce, mstko nad rzką Tarnawką, pow. uszycki, gm. Dunajowce, 33 w. od Uszycy, 12, 339 mk. , 2 cerkwie, kościół katol, kościół ewang. , synagoga, 5 dom. modl. żydow. , 2 szkoły, st. poczt. Sprzedane r. 1897 przez Skibniewskich, Zawojce. Gmina obejmuje 15 miejscowości, 1, 385 dm. , 9, 198 mk. włośc. 3, 962 dusz rewiz. , uwłaszczonych na 7, 835 dz. Nadto w gm. jest 8, 434 dz. 4, 936 roli większej posiadłości i 491 dz. cerk. Cały obszar 16, 760 dz. i 10, 347 mk. Dunajówka, folw. dóbr Jeziory, pow. grodzieński. Dundery, wś, pow. nowoaleksandrowski, gm. Słobódka 10 w. . Dundory, folw. , pow. rzeżycki, własność Stanisławskich, 57 dz. Dunduła, folw. , pow. poniewieski, gm. Girsudy 8 w. , 43 w. od Poniewieża. Dundyszki 1. zaśc, pow. nowoaleksandrowski, gm. Abele 8 w. , 36 w. od mta powiatow. 2. D. , wś, pow. wiłkomierski, gm. Rogowo 4 w. , 54 w. od Wiłkomierze. Dunicze, wś włośc, pow. oszmiański, gmina i dobra skarbowe Traby; miała 18 dusz rewiz. Duniłowicze, mstko, pow. wilejski. Gmina obejmuje 23 miejscowości, 236 dm. włościań. , 2, 459 mk. włościan, uwłaszczonych na 4, 429 dz. 2, 796 roli. Nadto w gm. jest 6, 390 dz. 1, 058 roli większej posiadłości. Nowy kościół par. katol. poświęcony r. 1900. Duninow, r. 1408 Doninów, r. 1587 Duninowo. Na zjeździe w Łęczycy r. 1408, w gronie dostojników, Jan z Oleśnicy, sędzia generalny krakowski, wydał wyrok przysądzający wieś Doninów, na granicy Kujaw położoną, królowi polskiemu, jako włość kujawską, wbrew pretensjom ks. mazow. , zaliczających tę wieś do Łęczycy Kod. dypl. pol. I, 279. Część wsi należała do kapituły płockiej, która tu założyła kościół par. W reg. pob. z 1557 podano D. w par. Wistka, a dopiero r. 1582 występuje parafia D. , choć już r. 1557 zaliczano Beszyn i Dziankowo do par. Duninowo. Dupice 1. dziś Dubidze, r. 1287 Dupice, wś, pow. noworadomski. Wspomniana w dok. z r. 1287 jako przyległa miastu Brzeźnica nowa, którego, wójt i mieszczanie mieli tu wolne pastwisko. W r. 1553 wieś królewska Dupice, w par. Kłomnice, miała 15 os. 2. D, wś, pow. olkuski. W XV w. należy do parafii w Kromołowie. Dupiewo ob. Dopiewo. Dupilsie, w spisie z r. 1886 Dupulcie, wś, pow. telszewski, gm. Kretynga 3 w. , 63 w. od Telsz. Dupin, dziś niekiedy Dubin, miasto, powiat krobski. R. 1267, Bolesław, ks. wielkopol. , buduje zamek Dupin, we wsi komesa Szczedryka. Przemyśl II, ks. polski, pozwala komesowi Stefanowi, kaszt. krobskiemu, założyć miasto na obszarze wsi D. W r. 1310, D. zostaje włączony do pow. ponieckiego. Istniał też tu gród kasztelański. Zementa kasztelan de Dupin, w dok. z r. 1271, Jan, r. 1278 K. W. , 549, 930, 474, 611, 612, 613, 474. W r. 1580 miasto daje szosu fl 6 gr. 12 i od 7 rzem. Ogółem fl. 9 gr. 27. Przedmieście od 14 łan. , 4 1 2 najem. , 1 zagr. , 8 kom, 5 pustek, 50 owiec i młyna. Dupianka al. Duplany, urocz. , w dobrach Dojlidy, pow. białostocki. Duplice, wś, pow. łowicki. W dok. z r. 1359, śród włości arcyb. gnieźn. K. W. , n. 1404. Duplinki, wś skarb. , pow. nowogradwołyński, gm. i par. prawosł Piszczów 2 w. , 22 w. od mta pow. , 88 dm. , 452 mk. , szkoła, wiatrak. Własność niegdyś ks. Koreckich. Durawicze, wś i dobra, pow. rohaczewski, gm, Koszelewo 9 w. , dziedzictwo Faszczów, 4, 153 dz. 3, 470 lasu, młyn, wiatrak. Durmanka, ob. Dermanka, Durniaki, wś, pow. uszycki, gm. Struga, 55 dm, 378 mk. , cerkiew. Durniakowce, wś nad Dniestrem, powiat uszycki, gm. Hruszka, 16 dm. , 147 mk. , cerkiew. W r. 1616 słoboda osadzona na gruntach Bakoty. Durowo, wś, pow. wągrowiecki. Pewien miles Zlavenicus, wydając córkę za mąż, zaciągnął przed r. 1211, dług od klasztoru w Łeknie i oddał w zastaw D. i inne wsi. Akt z roku 1282 wymienia D. w liczbie wsi nowo osadzonych przez klasztor i dających mu dziesięciny. W r. 1327 niejaki Wincenty z synami, sprzedaje swą część D. , braciom Pałukom K. W. , n. 69, 505, 1086, ob. Ulanow. Dok. Kuj. 358, 9. W r. 1577 podane w liczbie włości opata wągrowieckiego, ma 2 łany os. i 1 pusty. Durycze, wś nad Bugiem, pow. brzeski gub. grodz. , gm. Miedno, 22 w. od Brześcia, 33 dm. , 331 mk. , szkoła, ze wsią Mielniki 1, 077 dz. włośc. Duś, jezioro. Opisał je J. Radziukinas, ob. Dusia Wisła, t. XIII, str. 89 i nast. . Dusejki 1. wś, pow. rossieński, należała do dóbr Dojnie. 2. D. , wś, dwór, dobra i okolica, pow. telszewski, gm. Gadonów, 15 w. od Telsz. Dwiełajcie Dusiaty Dusy Dwargudy Dużewszczyzna Dwireże Dutki Duszno Duszniki Duszniany Dwiłany Dwikozy Dwikanie Dwientławki Dobra należą do sukcesorów Bociarskich, mają 620 dz. ; dwór do Łudzkunów, 100 dz. Dusiaty, mstko i wś, pow. nowoaleksandrowski, gm, Dusiaty, 31 w. od mta pow. , ma 1, 485 mkWłasność niegdyś Kościałkowskich, później ks Radziwiłłów. . Kościół przebudowany w roku 1744 nie 1774, przez Jana Ludwika Platera. Gmina obejmuje 84 miejscowości, 725 dym. włośc. obok 80 innych, 5, 861 mk. włośc. 1, 992 dusz rewiz. , uwłaszczonych na 12, 396 dzies. Dusy, wś, pow. szawelski, gm. Popielany 3 w. , 47 w. od Szawel. Ob. t. II, 231, D. Wa żyszki, Duszehubka, wś, pow. wieliski, gm. Uświat. Duszki 1. wś i dobra, pow. borecki, gmina Horodyszcze 13 w. . Dobra, od 1870 r. własność Baranowskich, 343 dz. 2. D. al. Dużki, dobra, pow. dzisieński, gm. Prozoroki. W roku 1523, nadane przez Zygmunta I, Iwanowi Korsakowi, r. 1617 własność Szczęsnego Leszczyńskiego, wreszcie Doboszyńskich, następnie Karpowej, potem Żmurkiewiczowej. Duszniany, wś włośc, pow. trocki, gm. Aleksandrowska Oława; r. 1865 miała 52 dusz rewiz. , należała do dóbr skarbowych, Niemonajcie. Duszniki, wś, pow. turecki. Według dok. z r. 1357 K. W. , n. 1354, własność arcyb. gnieźn. Duszno, wś, pow. mogilnicki. Wspomniana w dok. z r. 1357 K. W. , n. 1354. Własność arcyb. gnieźn. Włość prestymonialna kustoszów gnieźn, ma już w XIV w. kościół par. , pod w. św. Doroty. Obecny drewniany z r. 1783. Od r. 1830, zarządza parafią samodzielny pleban. Do kościoła tutejszego wcielono par. Kruchowo. Dutki. 1. Dudki, wś, pow. białostocki, gm. Przytulanka, 26 w. od Białegostoku, 594 dz. 2. D. , wś włośc, pow. oszmiański, gm, Derewno 14 w. ; miała 57 dusz rewiz. , należała do dóbr skarb. Bakszty. Dużewszczyzna 1. wś, folw. , pow. bychowski, gm. Dolby Hoch 10 w. , 50 dm. , 306 mk; folw. , własność Kwiatkowskich, 182 dz. 2. D. , folw. , tamże, od 1877 r. Sewastjanowych, 272 dzies. Dwargudy, wś, pow. telszewski, gm. Wornie 18 w. , 28 w. od Telsz. Dweta, wś, okr. iłłuksztański. Kościół wzniesiony r. 1864 Dwieliszewicze, wś, pow. trocki, gm. Jezno 6 w. ; 10 dusz rewiz. , należała do dóbr Powierzchnie. Dwieliszki, wś, pow. szawelski, gm. Krupie 4 w. , 41 w. od Szawel. Dwiełajcie, wś i dwór, pow. szawelski, gm. Żagory 10 w. , 56 w. od Szawel. Dwientławki, wś, pow. szawelski, gm. Popielany 6 w. . Dwikanie, wś, pow. szawelski, gm. Szawle 12 w. . Dwikozy 1. r. 1284 Dwiekoz, r. 1578 Dwiekozy, wś, pow. sandomierski. W dok. z r. 1284 własność kollegiaty sandomierskiej Kod. mał. I, 126. W połowie XV w. własność prebendy sandomierskiej, zw. Dwiekoską, miała 18 łan. km. , 4 karczmy z rolą, sołtystwo i folwark. W opisie tej wsi Sł. Geogr. t. II, 233, mylnie podano szczegóły o kościele i dziedzicu odnoszące się do innych Dwikoz, dziś zw. Kozy, leżących w pow. bielskim, w Galicyi, W r. 1578 własność kolegiaty sandomierskiej; dzierżawca płaci od 7 1 2 łan. 15 osad, 12 zagr. , 1 kom. , 6 ubog. 2. D. ob. Kozy. Dwiłany 1. wś, pow. święciański, gm. Michałowo 6 w. ; miała 48 dusz rewiz. ; należała do dóbr Cerkliszki. 2. D. , wś, tamże, miała 60 dusz rewiz. , należała do dóbr Sory. Dwireże, wś, pow. nowoaleksandrowski, gm. Jużynty 4 w. , 43 w. od mta pow. Dwojelińce, wś, pow. wileński, gm. Giedrojcie 16 w. , miała 40 dusz rewiz. , należała do dóbr Johanowo. Dwór Stary ob. Stary Dwór t. XI. Dwór Krasny 1. ob. Kamienica Żyrowicka, 2. D. al. Dworzec Nowy, dobra, pow. grodzieński, gm. Bohorodzicka, 35 w. od Grodna, własność Buttowt Andrzejkowiczów, 373 dz. 3. D. Stary, dobra, tamże, 42 w. od Grodna, własność ButtowtAndrzejkowiczów, z folw. Władysin, 798 dz. 4. D. Nowy, folw. dóbr Siechnowicze, pow. kobryński. 5. D. Stary i Nowy, dobra, pow. kobryński, gm. Ziołowo, własność Zawadzkich, z fol. Derewna, Łużki i Mieniewież, 1, 741 dz. 1, 083 lasu. 6. D. Wesoły, dobra, pow. słonimski, ob. Wesoły Dwór. 7. D. Zielony, dobra, ob. Zielony Dwór. 8. D. Żabin al. Zabule, fol. dóbr Dziewiatkowicze, pow. Słonimski. 9. D. Nowy, mstko i dobra, pow. sokólski, gm. Hrebienie, 28 w. od Sokółki. Mstko ma 127 dz. ziemi cerk. i 33 dz. kośc, dobra, własność Niejełowych, 418 dz. 10. D. Nowy, mstko nad Miedzianką, pow. wołkowyski, gm. Porozowo, 40 w. od Wołkowyska, 123 dra. , 1, 259 mk. , cerkiew, ma z urocz. 6, 275 dz. włoś. , 79 dz. dwors. i 66 dz. cerk. 11. D. Wysoki, dobra, pow. kowieński, gm. Janowo, ob. Wysoki Dwór. 12. D. W. , dobra, tamże, gm. Wilkija 18 w. , ob. Wysoki Dwór. 13. D. Czerwony ob. t. I, 847 Czerwony Dwór, dobra, pow. kowieński, gm. Krasne, 9 w. od Kowna, własność hr. Tyszkiewiczów, ma z fol. 1, 324 dz. 14. D. Nowy, fol. dóbr Wielona, powiat kowieński. 15. D. N. , dobra, tamże, gm Rumszyszki, 3 w. od Kowna, własność Fanstelów, 1, 020 dz. 16. D. Nowy, fol. , pow. nowoaleksandrowski, gm. Antuzów, 4 w. od mta pow. 17. D. N. dobra, tamże gm. Dryświaty 8 w. , 50 w. od rata pow. , własność Kalickich, z fol. Kiszkielisz Dwieliszki Dwieliszewicze Dwojelińce Dweta Dusiaty Duszehubka Duszki Dworaki Dworaliszki Dworakińce Dworcowa kim 500 dz. 18. D. Pusty, tamże, zaśc. dóbr Kozliszki. 19. D. Wysoki, dobra i os. , młyn, tamże, ob. Wysoki Dwór, 20. D. Wysoki, fol. dóbr Murynia, pow. poniewieski. 21. D. W. , dobra, tamże, gm. Remigoła 10 w. , 35 w. od Poniewieża, ob. Wysoki Dwór. 22. D. Górny, dobra, tamże, gm. Linkowo, 52 w. od Poniewieża, własność bar. Tornau, z fol. Podlinkowem, 897 dz. 23. D. Murowany, dobra, tamże, gm. Linków 6 w. , własność Dowgiłowiczów, 331 dz. 24. D. Nowy, dobra, tamże, gm. Nowemiasto 6 w. , 16 w. od Poniewieża, własność Kierbedziów, z fol. Proniany 889 dz. 25, D. N. , dobra, tamże, gm. Stumbryszki 9 w. , 28 w. od Poniewieża, własnośc Kuszelewskich, 496 dz. 26. D. N, al. Szejmy, fol. tamże, gm. Skrobatyszki 11 w. , 52 w. od Poniewieża, własność bar. Radena, z fol. Gruże Małe 390 dz. 27. D. Wysoki, dobra, pow. rossieński, gm. Szydłów 6 w. , 21 w. od Rossień, ob. Wysoki Dwór, 11. 28. D Nowy, dwór, pow. szawelski, gm. Szawlany, własność Markiewiczów, 95 dz. 29. D. Nowy, wś i dobra, pow. telszewski, gm. Żydyki 8 w. , 53 w. od Telsz. Dobra należą, do Huszczów, 915 dz. 30. D. Wysoki, fol. dóbr Dziewałtowo, pow. wiłkomierski. 31. D. Krasny, fol. dóbr Rudnia, pow. orszański. 32. D. Nowy, os. , pow. lepelski, gm. Huta 10 w. , cerkiew, szkoła. 33. D. Murowany, os. , pow. lucyński, gm. Domopole 2 w. , kościół katol. paraf, , 2 jarmarki. 34. D. Nowy, wś, pow. wieliski, gm. Makłoki. Dwór 1. Krasny, kol. , pow. nowogradwołyński, gm. Rohaczów, 18 w. od mta pow. 57 dm. , 376 mk. 2. D. Nowy, wś, pow. rówieński, gm. Równe 4 w. , 62 dm. , 722 mk W połowie XVII w. , własność Jana Zamojskiego, roku 1650 ma 38 dm. Dworaki, wś, pow. mazowiecki. Podczaszyński B. Wykopalisko z grobu nieciałopalnego pod wsią DworakiPikuty, w Łomżyńskiem. Zbiór wiad. do autrop. kraj. , t. VII. Dworakińce, wś, pow. wiłkomierski, gmina Onikszty 5 w. , 33 w. od Wiłkomierza, Dworaliszki 1. dwór, pow. poniewieski, gm. Pniewo 5 w. , 11 w. od Poniewieża. 2. D. , wś, tamże, gm. Pompiany 14 w. , 11 w. od Poniewieża. 3. D. , zaśc, tamże, gm. Girsudy 6 w. , 30 w. od Poniewieża. 4. D, wś, pow. wileński, gra. Giedrojcie 18 w. ; miała 60 dusz rewiz. , należała do dóbr Ławmiany. Dworce 1 wś, pow. brzeski gub. grodz. , gm. Dworce, 46 w. od Brześcia, 45 dm. , 511 mk. , 904 dz. Gmina obejmuje 24 miejscowości, 223 dm. włośc. obok 22 innych, 2, 909 mk. włościan, uwłaszczonych na 4, 083 dz. Nadto w gm. jest 5, 560 dz. większej posiadłości. 2. D. , os. , pow. grodzieński, gm. Wiercieliszki, 16 w. od Grodna. 3. D. , wś i dobra, pow. kobryński, gm. Podolesie, 11 w. od Kobrynia. Wś ma 25 dz. ; dobra, własność Pruskich, 97 dz. Dworcowa Słoboda, ob. Słoboda Dworcowa, Dworcowszczyzna, wś, pow. oszmiański, wchodziła w skład dóbr Surwiliszki. Dworczany 1. wś i dobra, pow. wołkowyski, gm Świsłocz, 32 w. od Wołkowyska. Wś ma 281 dz. ; dobra, własność Bułharynów, 282 dz. 2. D. , wś, pow. dzisieński, gm. i dobra Leonpol 8 w. . W r. 1865 miała 106 dusz rewiz. 3. D. , zaśc, pow. lidzki, gm. i dobra Orla; miała 5 dusz rewiz. 4. D. , wś włośc, tamże; miała 53 dusz rewiz. ; należała do dóbr skarb. Orłowo. 5. D. , wś, tamże, gm. Pokrowy Sobakińce; miała 40 dusz rewiz. ; należała do dóbr Hajkowce. 6. D. , wś tamże, gm. i dobra skarbowe Wasiliszki 1 w. . Na polach kurhan. 7. D. , wś nad rzką Dworczanką, tamże, gm. Zabłocie. Starożytne cmentarzysko, zw. Kornaczycha. 8. D. , wś, pow. oszmiański, gm. Lipniszki 7 w. ; miała 20 dusz rewiz, , na, leżała do dóbr Iwie. 9. D. , wś włośc, pow, święciański, gm. Jasiewo 1 w. ; miała 55 dusz rewiz. , należała do dóbr skarb. Zahacz. 10. D. , wś włośc. nad jez. Daugi, pow. trocki, 4 okr. pol. , gm. Niedzingi 6 w. ; należała do dóbr skarb. Daugi. Pod wsią wzgórze Piliskalnis i 3 kurhany. 11. D, Dworczanie, dobra, pow. drysieński, własność Waluzyniczów, 258 dz. Dworczeniki, wś, pow. telszewski, gm. Ginteliszki, 48 w. od Telsz. Dworczyniki, wś, pow. kowieński, gm. i st. poczt. Kiejdany 4 w. , 52 w. od Kowna. Dworec 1. wś, pow. wieliski, gm. Cerkowiszcze. W r. 1658 należy do dzierżawy sawińskiej. 2. D. , fol. na płn. zchd. brzegu jez. Uświackiego, pow. wieliski, gm. Uświat. Na polach grupa do 50 kurhanów, otoczonych rowami. Znajdowano tu węgle, kawałki drzewa, kości ludzkie. Dworec 1. wś nad Ikwą, pow. krzemieniecki, gm. Bereżce, par. praw. Rudka 2 w. , 10 w. od Krzemieńca, 49 dm. , 219 mk. Wś należała do zamku krzemienieckiego, nabyta przez ks. biskupa, od Jacka Zabokrzyckiego. Było w niej 18 ludzi, 1 bojar putny, służący konno. W r. 1583 wraz z Kołosowem należy do Fiedora Michajłowicza Łasko, który wnosi z nich od 4 dym. , 12 ogr. Następnie Wiśniowieckich, od r. 1831 skarbowa. 2. D. , Dworzec, wś, pow. żytomierski, gm. i par. praw. Trojanów, 12 w. na płd. od Żytomierza, 90 dm. , 355 mk. Należała do Działyńskich, przy Beneszach i Trojanowie. Dworek al. Dworzec, chutor, pow. kobryński, gm. Błoty, 10 w. od Kobrynia, własność Bazylewskich, 274 dz. Dworek Stary, ob. Stary Dworek, t. XI. Dworek Stary, chutor nad Teterowem, pow. radomyski, gm. Przyborsk, 6 dm; , 56 mk. Dwór Dworek Stary Dworek Dworec Dworczyniki Dworczeniki Dworczany Dworce Dworcowszczyzna Dworniszki Dworele Dworeliszki Dworgale Dworne Dwornopol Dworołówka Dworoniszki Dworszowice Dwortyszki Dworunis Dworwicze Dworwiecie Dwory Dworyca Dworyce Dworyszcze Dworzajcie Dworzańce Dworzec Dworele 1. wś, pow. kowieński, gra. Kroki 22 w. , 81 w. od Kowna. 2. D. , wś, pow. szawelski. gm. Kiryanowo 2 w. , 43 w. od Szawel. 3. D, wś, pow. telszewski, gm. Iłłoki 7 w. , 47 w. od Telsz. 4. D. , wś, pow. wiłkomierski, gm. Kowarsk 25 w. , 25 w. od Wiłkomierza. 5. D. , wś, tamże, gm. Onikszty 8 w. , 30 w. od Wiłkomierza. Dworeliszki, Dworaliszki, zaśc, pow. nowoaleksandrowski, gm. Smołwy 7 w. , 17 w. od mta pow. Dworgale 1. zaśc, pow. poniewieski, gm. Podbirże 5 w. , 69 w. od Poniewieża. 2. D. , dobra, tamże, gm. Czypiany 8 w. , 56 w. od Poniewieża. Dworne, wś, pow. połocki, gm. Mikołajewska, 16 dm. , 112 mk. , cerkiew. Dworniszki, fol. , pow. wiłkomierski, gm. Owanta 10 w. , 28 w. od Wiłkomierza. Dwornopol 1. fol. , pow. nowoaleksandrowski, gm. Sołoki 16 w. . 37 w. od mta pow. , własność Ostaniewiczów, 73 dz. 2. D. , zaśc, tamże, 12 w. od Sołok, 33 w. od mta pow; Dworołówka, wś, pow. poniewieski, gm. Kibury 9 w. , 56 w. od Poniewieża. Dworoniszki, dwór, pow. poniewieski, gm. Birże 3 w. , 77 w. od Poniewieża. Dworszowice 1. Kościelne, wś, pow. noworadomski. W dok. z 1287 r. wspomniane Kod. dypl. pol. I, 122. W r. 1552 wś królewska ma kościół par. , 16 osad, 12 łan. , karczmę i sołtystwo. 2. D. Pakoszowe, wś, pow. noworadomski. W r. 1552 we wsi Dworzisovieze siedzi Adam Dworzyszowski i płaci od 10 osad. , 6 łan. i młynarza Dwortyszki, wś, pow. święciański, gm. Michałowo 6 w, ; miała 27 dusz rewiz. , należała do dóbr Sory. Dworunis, zaśc, pow. nowoaleksandrowski, gm. Smołwy 14 w. , 23 w. od mta pow. Dworwicze 1. dobra, pow. rossieński, gm. Kielmy 4 w. , 38 w. od Rossień, własność Iwanowiczów, 1, 459 dz. 2. D. , wś, tamże, gm. Kroże 10 w. , 38 w. od Rossień. 3. D. , dwie wsi, tamże, gm. Taurogi 6 w. , 68 w. od Rossień. 4 D. , wś, dobra i okolica, tamże gmina. Skawdwile 9 w. , 44 w. od Rossień. Mają tu Wismontowie 36 dz. , Laudańscy 21 dz. 5. D. , dobra, tamże, gm. Konstantynów 2 w. , 8 w. od Rossień, Montwiłłów 160 dz. 6. D. , wś, pow. telszewski, gm. Masiady 14 w. , 37 w. od Telsz. 7. D. , okolica, tamże, gm. Wornie 20 w. , 50 w. od Telsz. Maja tu Przyjałgowscy 101 dz. , Racewiczowie 25 dz. , Urbanowiczowie 96 dz. Dworwiecie, dobra, pow. kowieński, gm. Betygoła 9 w. , 82 w. od Kowna, własność Winczów, 214 dz. Dwory, wś, pow. bialski Galicya. W połowie XV w. , wś królewska dawała dziesięcinę prepozyturze oświęcimskiej L. B. , II, 223. Dworyca 1. wś, pow. wieliski, gm. Ilino. W r. 1765, w ławnictwie kołoniczyńskiem, wójtowstwa kamińskiego. 2. D. , wś, pow. wieliski, gm. Usmyń. Dworyce, wś, pow. dryzieński, pow. Zabiały. Dworyszcze 1. wś, pow. orszański, gm. Rudnia, 30 dm. , 189 mk. 2. D. , pow. połocki, ob. Lubicze. 3. D. , dwie wsi, pow. żytomierski, gm. i par. praw. Horoszki 6 w. , 36 w. od Żytomierza. Jedna ma 53 dm. , 389 mk. , druga 110 dm. , 550 mk. Jedna z nich należała r. 1848 do Bazylego Trockiego. Dworzajcie, zaśc, pow. telszewski, gmina Siady 5 w. , 28 w. od Telsz. Dworzańce, wś pow. wiłkomierski, gmina Onikszty 6 w. , 33 w. od Wiłkomierza. Dworzec 1. dobra, pow. brzeski, gub. grodzieńskiej, gm. Wierzchowicze, 43 w. od Brześcia, własność Pusłowskich, 800 dz. 2. D. , chutor, w dobrach Skidel, pow, grodzieński. 3. D. , mstko i dobra, pow. Słonimski, gm. Dworzec, 39 w. od Słonima. Mstko ma 77 dm. , 1, 108 mk. , cerkiew, kościół, kaplicę, 2 domy modl. , szkołę, 712 dz. włośc, 232 dz. cerk. i 34 dz. kośc; dobra, dziedzictwo Zawiszów, z folwark. Bakszty, Obelkowicze i Wielkie Pole, 2, 636 dz. Gmina obejmuje 59 miejscowości, 904 dm włościańskich obok 104 innych, 6, 366 mk. włośc, uwłaszczonych na 8, 428 dz. Nadto w gm. jest 7, 830 dz. większej posiadłości i 325 dz. ziemi cerkiewnej i kościelnej. 4. D. , chutor, pow. wołkowyski, gm. Porozowo, 92 dz. 5. D. , pow. czauski, ob. Czartowszczyzna, 6. D. al. Dworec, wś i dobra, pow. rohaczewski, gm. Ciechinicze 8 w. . Wś ma 17 dm. , 97 mk. Dobra, dziedzictwo Semkowskich, 104 dz. We wsi st. poczt. , na trakcie z Rosławla, 20 w. od Rohaczewa. 7. D. , okolica szlach. , pow. wilejski, gm. Iża 2 w. ; miała 4 dusze rewiz. 8. D. , wś, pow. lepelski, gm. Horodczewice, 34 dm. , 270 mk. , cerkiew. 9. D. al Białe, wś nad jezior. Białe, pow. połocki, gm. Zamszany, 17 w. od Połocka, 13 dm. , 120 mk. , zarząd gm. , cerkiew, 2 jarmarki. Dworzec 1. Dworec, wś nad Styrem, pow. łucki, gm. Poddubce, 2 w. od Łucka. Właściwie przedmieście Łucka, ma 8 dm. , 77 mk. W r. 1570 własność Jarefieja Heskiego. W r. 1577 tenże Hoski, wnosi od 24 ogr. Następnie Korczyńskich, Tomaszewskich 2. D. , wś, pow. rówieński, gm. Równe 1 w. , 27 dm. , 272 mk. Własność ks. Ostrogskich, potem Lubomirskich. 3. D. , kol. i fol. , tamże, gm. Stepań, 73 w. od Równego. Kol. ma 10 dm. , 103 mk. ; fol. 3 dm. , 29 mk. 4. D. Dworec, wś nad Horyniem, pow. zasławski, gm. Białogródka, st. poczt. Zasław Dworele Dyakonów Dyablowicze Dwugły Dworzyszki Dworzyszcze Dworzysk Dworzyca 18 w. , st. , dr. żel. Szepietówka 40 w. , 276 dm. , 1, 543 mk. Poprzednio ze wsią Białżyńce miała 226 dm. , 1, 815 mk, praw. , 65 katol. , 35 żyd. Cerkiew drewn. z r. 1774, szkoła ludowa, browar piwny, młyn wodny. Wś ta nadana została r. 1501, przez w. ks. Aleksandra, kn. Iwanowi Jurgiewiczowi Zasławskiemu, któremu Zygmunt I, w r. 1500 potwierdza to nadanie. Podług rewizji zamku krzemienieckiego z roku 1545, kn. Kuźma Iwanowicz Zasławski miał z D. i Białogródki opatrywać dwie horodnie zamkowe. W r. 1556, nadany przez ks. Janusza Zasławskiego wraz Wołczynami, Zawodyńcami i Seniuszkami, monasterowi św. Trójcy, w Dworcach. Obecnie wchodzi w skład klucza białogródeckiego, dóbr Sanguszków. Dworzyca al. Dworyca, dobra, pow. lucyński, własność Łozienów, 170 dz. Dworzyce, dobra skarb. , pow. połocki, obejmują 14 wsi. , 6, 636 dz. Dworzysk 1. wś i osada, pow. sokólski, gm. Kamionka, 14 w. od Sokółki. Wś ma 53 dz. ; os. , własność Sławińskiego, 44 dz. 2. D. , kol. , pow. sokolski, gm. Czarna Wieś, 17 w. od Sokółki, 45 dz. Dworzyszcze 1. zaśc, pow. wołkowyski, gm. Szymki, 48 dz. 2. D. , wś, pow. nowoaleksandrowski, gm. Dukszty 1 w. , 25 w. od mta pow. , należała do dóbr Dukszty, Biegańskich, obecnie Francuzewiczów, ma 4 chaty, 22 dusz, 60 dz. 3. D. , wś, tamże, gm. Dryświaty 3 w. , 43 w. od mta pow. ; należała do dóbr Dryświaty, Łopacińskich, obecnie do Kowalewa Koziełłów. 4. D. , zaśc, tamże, gm. Rymszany 12 w. , 31 w. od mta pow. 5. D. , dwie wsi, tamże, gm. Opsa 8 i 13 w. , 59 i 68 w. od mta pow. 6. D. , zaśc, pow. poniewieski, gm. Girsudy 10 w. , 42 w. od Poniewieża. 7. D. , wś, pow. szawelski, gm. Kirjanowo 15 w. , 50 w. od Szawel. 8. D. al. Słatuki, okolica, tamże, gm. Szawkiany, 45 w. od Szawel. Maja tu Kokorewowie 37 dz. 9. D. , wś, pow. dzisieński, gm. Miory i w. ; miała 25 dusz rewiz. , należała do dóbr Stanulewo. 10. D. , wś, pow. dzisieński, gm. Pohost Nowy 8 w. ; miała 52 dusz rewiz. , należała do dóbr Biruki. 11. D. , wś, pow. dzisieński, gm, Pohost Nowy 2 w. ; miała 38 dusz rewiz. , należała do dóbr Nizin. 12. D. , dobra, pow. lidzki, gm. Żyrmuny 10 w. ; roku 1861 własność Wolskich. Kościół filialny par Trokiele, p. w. N. M. P. , z drzewa, wzniesiony r. 1770 przez jezuitów. 13. D. , zaśc, pow. święciański, gm. Zabłociszki 10 w. , 17 dusz rewiz. ; należy do dóbr skarbowych Święciany. 14. D. , zaśc, pow. wileński, gm. Rzesza 6 w. ; należał do dóbr skarb. Rzesza Gulbin. 15. D. , wś, tamże, gm. Rzesza 17 w. ; miała 21 dusz rewiz. , należała do dóbr Zameczek. 16. D. , wś i fol. , pow. dryzieński, par. Rosica. Należały do dóbr Sarya; fol. ma 206 dz. 17. D. , dobra, pow. połocki, gm. Mikołajewska, cerkiew paraf. Stanowiły niegdyś sstwo niegrodowe, w skład którego oprócz D. , wchodziły Milonki i Jawniewicze. Według metryki litew. powstało około r. 1738; było w posiadaniu Michała Łuszczyka, a następnie Jozefa i Anny z Hercyków Strenkowskich. Z mocy przywileju Augusta II, 1740 r. po Hrehorym Grimbucie, dzierżyli to sstwo Paweł i Franciszka Bohomolcowie, pisarstwo grodz. witebscy, którzy opłacali z niego 786 złp. 10 gr. kwarty i 178 złp. hyberny. Ostatnim posiadaczem był Tadeusz Bohomolec, brat Franciszka i Jana. Obecnie własność Draszkowskich, 881 dz. Dworzyszki 1. dwór, pow. kowieński, gm. Surwiliszki 3 w. , 68 w. od Kowna. 2. D. , dwór, pow. poniewieski, gm. Birże 25 w. , 53 w. od Poniewieża. Dwugły, os. , pow. sokólski, gm. Bagna. . Dyablowicze, chutor w dobrach Medwin, pow. radomyski. Dyakonów, r. 1578 Diakonów, wś, pow. hrubieszowski. Wspom. w dok. z r. 1400. W r. 1578 D, Szpikołosy i inne przyległe zostają w posiadaniu wojewody bełzkiego. Wchodzą w skład statwa hrubieszowskiego. Dyaków, wś nad rzką. Ujściem, pow, zasławski, gm. Żuków 8 w. , st. poczt. i dr. żel. Sławuta 20 w. , 41 w. od Zasławia, ma 158 dm. , 900 mk. 47 katol. . Cerkiew drewn. z r. 1794 ma 49 dz, ziemi, szkółka cerkiew, od 1860 r. . Wś Djakaje, nadana r. 1396 przez w. ks. Witolda, kniaz. Fiedorowi Daniłowiczowi Ostrogskiemu. W XV w. przeszła do ks. Zasławskich, nadana r. 1520 przez ks. Andrzeja Zasławskiego, ks. Ilii Ostrogskiemu ob. Baczmanówką, wróciła r. 1539 w posiadanie Zasławskich. Od Zasławskich D. przeszła do Lubomirskich, w końcu do ks. Sanguszków, w ręku których do dziś pozostaje. Dybińce, wś, pow. kaniowski, gm. Isajki, st. poczt. Bohusław 5 w. , 60 w. od Kaniowa, 362 dm. , 1, 900 mk. , cerkiew, szkółka, 4 wiatraki. Dybła, wś, pow. szczuczyński. Władysław, ks. mazow. , r. 1444 in Dybli locaque venationum nostrum, sprzedaje Jakóbowi Baranowi z Gumowa 10 łan. nad jez. Żarnow, w pobliżu Goniądza, dla założenia wsi, p. n. Żarnowo. Wsi tej nadaje książę jezioro Żarnow i cztery inne w zlewie Biebrzy leżące Kapica, Herbarz 129. W r. 1577, Dibła Wojewodzino w par. Grajewo ma 2 1 2 łan. km. , Jana Kępskiego. Z innego działu D. płaci Katarzyna Gumowska od 6 łan. Dybuńki, wś włośc, pow. , święciański, gm, i dobra skarb. Wojstom; miała 29 dusz rewiz. Dybury, wś, pow. telszewski, gm. Korciany 10 w. , 39 w. od Telsz. Dycady, wś, pow. nowoaleksandrowski, gm. Rakiszki 16 w. , 66 w. od mta pow. Dworzyce Dworzyca Dycady Dybury Dybuńki Dybła Dybińce Dyaków Dychnowicze Dyle Dyczki Dyckajmie Dyczprudele Dychnowicze, wś, pow. wołkowyski, gmina Roś, 12 w. od Wołkowyska, 214 dz. Dyckajmie, wś, pow. kowieński, gm. Betygoła 4 w. , 74 w. od Kowna. Dyczki, opustoszałe sioło w pow. owruckim, w pobliżu wsi Miszkiewicze. Dyczków, wś, pow. tarnopolski. Boberski W. Kamieniołomy w Dyczkowie Wszechświat, r. 1882. Dyczprudele, w spisie z r. 1886 Dyjaprudele, wś, pow. wiłkomierski, gm. Kupiszki 7 w. , 81 w. od Wiłkomierza. Dyczprudy, Dyczprudzie, w spisie z r. 1886 Dyjaprudzie, wś i fol. , pow. wiłkomierski, gm. Kupiszki 7 w. . Dycztrakis, zaśc, pow. poniewieski, gm. Nowemiasto 9 w. , 24 w. od Poniewieża. Dyczuny 1. wś, pow. poniewieski, gm. Mołdoczany 4 w. , 22 w. od Poniewieża. 2. D. , wś, tamże, gm. Czypiany 16 w. , 60 w. od Poniewieża. Dydany, fol. , pow. kowieński, gm, Żejmy. Dydeliszki, fol. , pow. nowoaleksandrowski, gm. Abele 3 w. , 36 w. od mta pow. , własność Tyszków, wraz z Deguciami ma 412 dz. W r. 1794 własność Stanisława Klimańskiego, podczaszego orszańskiego. Dydkiemie al. Dytkiemie ob. t. II, 243, 258, mstko, wś i dobra, pow. rossieński, gm. Sartyniki 20 w. , 70 w. od Rossień Mstko ma 150 mk. Butkiewiczowie mają, tu 19 dz. , ks. Wierzbicki 20 dz. Dobra należą, do Raczyńskich i mają. 756 dz. Dydławki, pow. rossieński, ob. Rodchicie. Dydule, Dyduły, wś i dobra, pow. bielski gub. grodz. , gm. Dubiażyn, 12 w. od Bielska. Wś ma 177 dz, ; dobra, własność Myśliwców, 197 dz. Dydwegi, dwie wsi, pow. rossieński, gm. Rossienie 10 w. . Dydzieszyłły, wś, pow. nowoaleksandrowski, gm. Ponedel 11 w. , 72 w. od mta pow. Dydzogrosze, Dydzegrasze, wś, pow. wiłkomierski, gm. Rogowo 16 w. , 76 w. od Wiłkomierza. Dydzialiszki 1. wś, pow. wiłkomierski, gm. Traszkuny 7 w. , 42 w. od Wiłkomierza 2. D. , wś, tamże, gm. Androniszki 8 w. , 50 w. od Wiłkomierza. Dydżełówka, wś, pow. wiłkomierski, gm. Siesiki 8 w. , 21 w. od Wiłkomierza. Dydżerajstis, Dyzrajstis, zaśc, pow. wiłkomierski, gm. Owanta 7 w. , 36 w. od Wiłkomierza. Dydżulis, dwór, pow. poniewieski, gm. Poniewież 10 w. . Dyferejcowo, w spisie z r. 1886 Doferejcowo, zaśc, pow. nowoaleksandrowski, gm. Rakiszki, 67 w. od mta pow. Dygrajcie, wś i dobra, pow. kowieński, gm. Kroki 4 w. , 76 w. od Kowna. Dyhanówka, wś, pow. sieński, gm. Kakowczyn, 8 dm. , 65 mk. Dyjaprudele, Dyjaprudzie, ob. Dyczprudele, Dyczprudy. Dykmany, wś, pow. nowoaleksandrowski, gm. Dusiaty 5 w. , 28 w. od mta pow. Dyksie, wś, pow. kowieński, gm. Jaswojnie 15 w. , 53 w. od Kowna. Bulkowscy mają. tu 54 dz. , Gasztowtowie 39 dz. Dyksze ob. t. II, 244, Dykszle, wś, pow. rossieński, gmina Kielmy 2 w. , 20 w. od Rossień. Dykwicie, wś, pow. telszewski, gm, Wornie 4 w. , 34 w. od Telsz. Dylaciszki, wś, pow. poniewieski, gm. Pompiany 2 w. , 29 w. od Poniewieża. Dylaki, dwór i fol. , pow. poniewieski, gmina Mołdoczany 11 w. , 36 w. od Poniewieża. Dylbiszki 1. wś, pow. telszewski, gm. Iłłoki 7 w. , 49 w. od Telsz. 2. D. , Delbiszki, wś, tamże, gm. Zorany 6 w. , 14 w. od Telsz. Gudowiczowie mają 29 dz. Dylbsze, wś, pow. telszewski, gm. Bernatowo 11 w. , 24 w. od Telsz. Dylby, wś, pow. telszewski, gm. Wornie 16 w. , 15 w. od Telsz. Dyle 1. dwór, pow. poniewieski, gm. Birże 24 w. . 2. D. , wś, pow. wiłkomierski, gmina Onikszty 5 w. . Dylewieki, wś, pow. poniewieski, gm. Pompiany 18 w. . Dylewo 1. wś, pow. rypiński. Ziemowit ks. miazow. , nadaje 1343 r. 30 łan. chełm. ziemi ksiąjżęcej pustej, zw. Dilewicze, rycerzom Mirosławowi, Janowi i Pawłowi dla użytkowania, z wyłączeniem barci książęcych, przy obowiązku służby wojennej Kod. maz. 115. W dok. z r. 1355, wś książęca. Władysław i Bolesław, ks. dobrzyńscy, nadają tu łany dla kościoła par. w Nowym Rypinie Ulanów, Dok. 325, 36. W r. 1564 siedzą tu Starorypińscy trzy działy i Nadroski płacą od 17 kmieci na łanach i 1 1 2 łan. wójt. 2. D. Nowe i Stare, dwie wsi przyległe, pow. ostrołęcki, 14 w. od Ostrołęki. 3. D. Nowe al. Gojdany Gawarecki, Pam. hist. , powstała około r. 1570; od 1753 do 1756, miała tak zw. wolne lata. Prestacye dawane w naturze, Jan Małachowski, ststa ostrołęcki, zapisem z 15 listopada 1752 r. , zamienia na czynsz roczny 1, 076 złp. 20 gr. , co potwierdza August III, dla 52 włości starostwa ostrołęckiego. Wtedy na D. znajdowało się już 15 włók miary chełm. Lustracya z r. 1765, wykazuje 20 gospodarzy, płacących oprócz powyższego czynszu, po 7 złp. podatku propinacyjnego z osady; przywileju jednak na prawo propinacyjne D. Nowe nie posiada. W r. 1799, znajdujemy tu 34 gospodarzy; r, .1820 również, jak i w 1828 r. 34 gospodarzy i jednego chałupnika. Gospodarze w r. 1820 do kasy ekonomicznej uiszczali 1, 088 złp. Dyczków Dydzieszyłły Dydzogrosze Dydzialiszki Dydżełówka Dydżerajstis Dydżulis Dyferejcowo Dygrajcie Dyhanówka Dyjaprudele Dykmany Dyksie Dyksze Dykwicie Dylaciszki Dylaki Dylbiszki Dylbsze Dylby Dylewieki Dylewo Dychnowicze Dyczprudy Dycztrakis Dyczuny Dydany Dydeliszki Dydkiemie Dydławki Dydule Dydwegi czynszu gruntowego i 40 złp. 20 gr. dziesięciny, którą do 1799 r. , wnosili do seminaryum w Pułtusku. W r. 1878 było 35 dm, 162 męż. , 152 kob. , 1, 362 morg. , w tej liczbie 345 ornej ziemi. 4. D. Stare, jest jedną z dawniejszych wsi kurpiowskich, w puszczy Myszynieckiej. Jan Małachowski, zapisem z r. 1752, zamienia kmieciom prestacye, na czynsz roczny 1, 645 złp. 20 gr. Lustracya z r. 1765, zastaje tu 23 gospodarzy, płacących oprócz czynszu, jeszcze 66 złp. 20 gr. kunowego i po 7 złp. podatku propinacyjnego z osady rolnej. Po zniesieniu ststwa ostrołęckiego, włączona do ekonomii dylewskoostrołęckiej; w r. 1820 znajdujemy w D. 46 gospodarzy, 4 chałupników, kowala i karczmę. Gospodarze wtedy płacili 1, 764 złp. czynszu grunt. i 50 złp. 10 gr. dziesięciny uiszczanej do 1799 r. , do seminaryum pułtuskiego; gruntu wś posiadała 84 zagon. , na których wysiewano po 127 korc. 3 garn. oziminy i jarzyny. W tej wsi zdawna była siedziba głównego zarządu wsiami, ststwa ostrołęckiego, w puszczy Myszynieckiej, wchodzącemi w skład dóbr starościńskich a następnie ekonomicznych. W r. 1878, w D. Starem był urząd gminny, karczma, 53 dm. , 231 męż. , 237 kob. Włościanie posiadali 1, 334 mor. , w tej liczbie 677 orn. Folwark liczył w 1820 r. 585 morg. , w tej liczbie 10 morg. ogrodów, 313 orn. , 201 łąk, 27 paśn. i 16 nieuż. ; oprócz tego do fol. należało około 115 morg. łąk, rozrzuconych po okolicznych wsiach 34 morg. pod Kadzidłem, 14 pod Zawadami, 59 pod Wykrotem i t d. , dochód z gruntów wynosił 1, 259 złp. Do fol. należały wsie zaciężne Oberwia i Łodziska i karczmy w Dylewie 2, 000 złp. rocznego czynszu, Glebie, Kadzidle, Oberwii, Golance, Wrocku i Wykrocie. Dochód z propinacyi wy nosił brutto 8, 386 złp. po odtrąceniu wydatków do kassy ekonomicznej wpływało na czysto 6, 569 złp, . Do fol. należało także rybołówstwo na jeziorach Wądołek, Kozionka, Tajno, Belcząca, Rosochacie, Stara Rzeka, Kozicha, Chomętka, Orle i Kurpiowska, czyniące w 1820 r, , 125 złp. , dzierżawił je wtedy niejaki Laskowski. , Obecnie fol. D. wchodzi w skład dóbr donacyjnych, gen. Drejera i liczy 161 morg. 120 orn. . Lu. Krz. Dylewo, wś, pow. lidzki, gm. Wasiliszki 9 w. ; miała 9 dusz rewiz. , należała do dóbr skarb. Hajki. Dylewszczyzna, wś i fol. , pow. wołkowyski, gm. Pieski, 19 w. od Wołkowyska. Wś ma 213 dz. ; fol. należy do dóbr Strubnica. Dyliszki, wś, pow. nowoaleksandrowski, gm. Rakiszki 7 w. , 42 w. od mta pow. Dymajcie 1. wś, pow. rossieński, gm. Kielmy 11 w. , 47 w. od Rossień. 2. D. , dwór, pow. szawelski, gm. Ligumy, 15 w. od Szawel. 3. D. , okolica, dobra i fol. , pow, telszewski, gm. Gadonów, 3 w. od Telsz. Dobra należą do Narkiewiczów, 180 dz. W okolicy mają Wertelowie 49 dz. Dymanowo 1. dobra, pow. orszański, dziedzictwo Zaranków, 914 dz. 2. D. ob. t. II, 245, st. poczt. , pow. witebski, gm. Sieluty. Dymany, wś i dobra, pow. borecki, gm. Niczyporowicze 6, w. . Dobra, dziedzictwo Kozłowskich, 153 dz. . Dymarka, wś nad Wereśnią, pow. radomyski, gm. i par. praw. Kresiatycze, st. poczt. Radomyśl, 86 w. , 47 dm. , 263 mk. , 266 dz. włośc, 458 dz. dwor. Należy do Kublickich Piotuchów. Dymbojuny, wś, pow. wiłkomierski, gmina Rogowo 14 w. , 81 w. od Wiłkomierza. Dymgajle, wś, pow. telszewski, gm. Żydyki 9 w. , 35 w. od Telsz. Dymice, r. 1361 Dymcze, fol. , pow. nieszawski, ob. Ostrowąs. Dyminy, wś, . pow. kielecki. R. 1351 Bodzanta, bisk. krak. , nadaje Więczesławowi z Posłowic, las biskupi Dyminy zwany nad rzką Bobrzą, dla osadzenia na 20 łan. wsi, na prawie sredzkiem Kod. kat. krak. II, 18. Dymir 1. Dymer, mstko, pow. kijowski, gra. Dymir, st. poczt. Borszczahówka 40 w. , 40 w. od Kijowa, 455 dm, 3, 279 mk. , cerkiew, dom modl. żydow. , szkoła ludowa, ambulatóryum, garbarnia, blichownia, 2 wiatraki, 7 jarmarków. Gmina obejmuje 18 miejscowości 1 mstko, 8 siół, 8 wsi, 1 kol. żyd. , mających 16, 370 mk. 162 katol. , 1, 827 żydów i 56, 694 dz. 12, 252 gr. orn. , 7, 030 łąk i pastw. , 30, 575 dz. lasów, z czego 30, 135 dz. większej posiadłości, 13, 646 dz. włośc. , 12, 378 dz. skarb. 2. D. , urocz. koło Żwańczyka, pow. uszycki. Dymitraszkówka, wś, pow. olhopolski, gm. Pleszczanka, 340 dm. , 2, 203 mk. , cerkiew, 3 młyny. Dymitraszkowskie Futory al. D. Jary, pow. olhopolski, gm. i st. poczt. Pleszczanka, par. praw. Dymitraszkówka, katol. Miastkówka, mają 872 dz. 343 lasu. Własność Winklerów. Dymitrowo, fol. , pow. telszewski, gm. Kretynga. Dymniki 1. wś i ferma, pow. prużański, gm. Staruny, 32 w. od Prużany. Z os. Zawiercze al. Kiwatycze 772 dz. ; ferma, własność Bezsonowych, 162 dz. 2. D. Osinniki, chutor, tamże, Szylewiczów, 97 dz. Dymowo 1. dobra, pow. orszański, od 1875 r. własność Grygoriewych, 795 dz. 2. D. , wś, pow. wieliski, gm. Usmyń. W r. 1765, w ławnictwie rośniańskiem, wójtowstwa usmyńskiego. Na polach wsi kurhan. DyniskBraszewicze, ob. Braszewicze. Dymszyszki, dwór, pow. rossieński, gmina Szymkajcie 6 w. , 22 w. od Rossień. Dynaburg, przys. , pow. poniewieski, gmina Rozalin 8 w. . Dymgajle Dylewo Dymice Dyminy Dymir Dymitraszkówka Dymitraszkowskie Dymitrowo Dymniki Dymowo Dynisk Dymszyszki Dynaburg Dylewo Dylewszczyzna Dyliszki Dymajcie Dymanowo Dymarka Dymbojuny Dynapol Dynapol, Denapol, wś włośc, i fol. skarb. , pow. oszmiański, gm. Kucewicze, par. katol. Holszany, należał do dóbr Olany. Nabyty od Wańkowiczów przez Ważyńskiego, po r. 1831 zajęty na skarb. , sprzedany włościanom. Dyndyliszki, wś, pow. oszmiański, gm. i dobra Iwie; miała 23 dusz rewiz. Dynów, r. 1508 Denów, mstko, pow. brzozowski. R. 1496 sprzedany przez Rzeszowskich, Tarkowskim. W r. 1508 Jan Zaręba z Kalinowy, płaci z miasta i przedmieść Bachorzec i Lubna grzyw. 12 1 2 gr. 9. Czopowe przynosi grzyw. 5 1 2 gr. 16. Szos w r. 1515 wynosił grzw. 14, od młyna 1 1 2 grz. R. 1589 szos wynosi fl. 22, od 24 rzem. i przek. , 15 komor. i młyna. W tymże, przedmieście płaci od 6 łan. , 1 młyna. Dyokszany, wś, pow. wileński, gm. Giełwany, miała 24 dusz rewiz. , należała do dóbr Czabiszki. Dyonizowo, dobra, pow. nowoaleksandrowski, gm. Ponedel 25 w. , 98 w. od mta pow. , własność Tyszków, 110 dz. Dyrdy, wś, pow. nowoaleksandrowski, gm. Rakiszki 20 w. , 35 w. od mta pow. Dyrgajcie, fol. , pow. kowieński, gm. Kroki 15 w. , 89 w. od Kowna, własność Wiszniewskich, 192 dz. Dyrgiele, wś, pow. dryzieński, par. Rosica. Dyrksztele, dobra, pow. telszewski, gm. Gadonów 10 w. , 1 w. od Telsz, własność hr. Czapskich, 1, 599 dz. Dyrmejki, wś, pow. telszewski, gm. Olsiady 4 w. , 20 w. od Telsz. Dyrniszkl, dwór, pow. szawelski. gm. Łukniki 1 w. , 51 w. od Szawel. Dyrsiszki, wś, pow. telszewski, gm. Żydyki 25 w. , 37 w. od Telsz. Dyrwaniszki 1. dwór i fol. pow. kowieński, gm. Betygoła 4 w. , 65 w. od Kowna. Dwór należy do Kondratowiczów. 2. D. , Dyrwoniszki, wś, tamie, gm. Kroki 24 w. , 84 w. od Kowna. 3. D. , dwór, tamże, 17 w. od Krok, 93 w. od Kowna. 4. D. , zaśc, pow. nowoaleksandrowski, gm. Smołwy 2 w. , 12 w. od mta powiatowego. 5. D. , dwór, tamże, gm. Kwietki 9 w. , 101 w, od mta powiat. 6. D. , wś i dwa zaśc, tamże, gm. Ponedel, 78 i 91 w. od mta pow. 7. D. , os. , pow. poniewieski, gm. Kibury 6 w. . 8. D. , wś i zaśc, pow. szawelski, gm. Szawlany 1 w. . 9, D. , wś, pow. wiłkomierski, gm. Wiżuny 8 w. . Dyrwany 1 wś, pow. nowoaleksandrowski, gm. Czadosy 3 w. , 67 w. od mta pow. 2. D. al. Poszyle, dwór, pow. poniewieski, gm. Mołdoczany 12 w. . 3. D. , wś, pow. wiłkomierski, gm. Siesiki 6 w. . 4. D. , fol. , pow. rzeżycki, attyn. dóbr Niperowo. Dyrwienes, zaśc, pow. wiłkomierski, gmina Rogowo 9 w. , 44 w. od Wiłkomierza. Dyrwojniszki, dwór, pow. rossieński, gm. Rossienie 24 w. . Dyrwonaki, wś, pow. poniewieski, gm. Birże 16 w. , 60 w. od Poniewieża. Dyrwoniszki 1. Dyrwaniszki, dwór i fol. , pow. poniewieski, gm. Nowemiasto 7 w. , 9 w. od Poniewieża. Pol. należy do dóbr Niewiaźniki. 2. D. , ob. Dyrwaniszki. Dyrwoniany, wś, pow. szawelski, gm. Szawkiany 10 w. , 45 w. od Szawel. Dyrżaniewa, zaśc, pow. nowoaleksandrowśki, gm. Czadosy 8 w. , 77 w. od mta pow. Dyrże 1. . wś, pow. poniewieski, gm. Naciuny 6 w. , 71 w. od Poniewieża. 2. D. , wś, pow. wiłkomierski, gm. Konstantynów 6 w. , 11 w. od Wiłkomierza. Dyrżeliszki, dwór, pow. szawelski, gmina Szawlany 9 w. , 44 w. od Szawel. Dyrżyszki, zaśc, pow. nowoaleksandrowski, gm. Abele 19 w. , 25 w. od mta pow Dyślacze, zaśc, pow. nowoaleksandrowski, gm. Rakiszki 18 w. , 62 w. od mta pow. Dystylówka, młyn nad Bohem, pow. hajsyński, gm. Chaszczowata. Dyszacze, zaśc, pow. nowoaleksandrowski, gm. Rakiszki 18 w. , 62 w. od mta pow. Dyszle Wielkie i Małe, dwie wsi, powiat telszewski, gm. Olsiady 3 w. , 18 w. od Telsz. Dytkiemie, ob. Dydkiemie. Dytkiszki, zaśc, pow. telszewski, gm. Wornie 5 w. . 21 w. od Telsz. Dytkumy wś, pow. nowoaleksandrowski gm. Antuzów 20 w. . 2 w. od mta pow. Należy do dóbr Kwinciszki, ma 136 dz. , młyn. Dytyniec, Dietiniec, wś, pow. radomyski, gm. Potyjówka, par. praw. Czajkówka, st. pocztowa Radomyśl 18 w. , 59 dm. , 280 mk. , 294 dz. włośc. Należała do dóbr Czajkówka. Dywidziny, wś, pow. nowoaleksandrowski, gm. Widze 8 w. , 48 w. od mta pow. Dywin, mstko i dobra, pow. kobryński, gm. Dywin, 32 w. od Kobrynia Mstko ma 3, 284 mk. , cerkiew, dom modl. żydow. , szkoła, 5, 516 dz. włośc 1, 864 łąk i pastwisk, 1, 028 lasu, 949 nieuż. , 512 dz. cerkiew. i 204 dz. mieszczan; juryzdyka 429 dz. , wójtowstwo 121 dz. Dobra, własność Jagminów, z fol. i attyn. 8, 135 dz. 644 łąk i pastw. , 1, 713 lasu, 5, 413 nieuż. . Gmina obejmuje 11 miejscowości, 515 dm. włościańskich obok 145 innych, 3, 312 mk. włościan, uwłaszczonych na 8, 119 dz. ziemi. Nadto w gminie jest 12, 462 dz. większej posiadłości, 352 dz. ziemi skarb. i 512 cerk. Dywin ob. t. II, 33 Diwin, wś, pow. radomyski, gm. i st. poczt. Brusiłów 8 w. , 40 w. od Radomyśla, 186 dm. , 1, 963 mk. , cerkiew, szkółka cerk. , 7 wiatraków, 1, 068 dz. włościań, , 865 dwor. Grein, Szornelowie, Głowacka, Dobrzyńska, Świstunowa. W r. 1628 należy do włości brusiłowskiej, Butowiczów. Dywin Dywidziny Dytyniec Dytkumy Dytkiszki Dytkiemie Dyszle Wielkie i Małe Dyszacze Dystylówka Dyślacze Dyrżyszki Dyrżeliszki Dyrże Dyrżaniewa Dyrwoniany Dyrwoniszki Dyrwonaki Dyrwojniszki Dyrwienes Dyrwany Dyrwaniszki Dyrsiszki Dyrniszkl Dyrmejki Dyrksztele Dyrgiele Dyrgajcie Dyrdy Dyonizowo Dyokszany Dynów Dyndyliszki Dynapol Dyzrajstis Dzbanice Dzbąszyn Dzber Dziaboszyszki Dziaciary Dywnia al. Dyweń, wś, pow. rówieński, gm. i par. praw. Meżyrycz 2 w. , 47 w. od Równe go, 45 dm. , 405 mk. , szkoła. W r. 1577 należy do Międzyrzecza, kn. Koreckiego, który płaci od 8 dym. , 5 ogr. Dyzrajstis, ob. Dydżerajstis. Dzbanice r. 1377 Dzabanijcze, wś, pow. pułtuski, ob. Pokrzywnica. Dzbąszyn, w dok. Dzbanszin i Sdbanszin, ob. Zbąszyn. Dzber, ob. Ceber, Dreszczepurys, zaśc, pow. nowoaleksandrowski, gm. Oknista 6 w. , 73 w. od msta powiat Dziaboszyszki, zaśc, pow. święciański, gm. Łyntupy 8 w. ; miał 7 dusz rewiz. , należał do dóbr Romaniszki. Dziaciary, zaśc, pow. wilejski, ob. Rakowszczyzna, Dziadejki 1. Dolne, wś, pow. wilejski, gm. i dobra Norzyca 5 w. ; miała 19 dusz rewiz. 2. D. Górne, wś, tamże, 33 dusz rewiz. Dziadkowo, r. 1261 Sdodcovo, niem. Tschunkowe, wś, pow. mielicki. Wspom. w dok. z roku 1261, jako wś zdawna posiadająca prawo niemieckie. W r. 1266 Bolesław, ks. polski, zamienia D. i Zduny z bisk. wrocławskim, na Murzynów K. W. , n. 602, 606. Ob. Tschunkowe t. XII. Dziadowice, wś, pow. turecki. W r. 1396 Władysław, król polski, za 200 grzyw. daje w zastaw swe wsi Dz. , Kotwasice i Morzę, wojewodzie kaliskiemu K. W. , n. 1965. Dziadowicze, Diedowicze, wś i chutor, pow. kobryński, gm. Osownica, 90 w, od Kobrynia. Wś ma 591 dz. , chutor należy do dóbr Zajeziorze Dziadówka, Diedówka Wielka i Mała, dwie wsi, pow. brzeski gub. grodz, gm. Dworce, 54 w. od Brześcia, 293 dz. Dziadowiany, Diedowlany, wś, pow. prużański, gm. BiałowieskoAleksandrowska, 32 w. od Prużany, 195 dz. Dziadowo, wś, pow. włocławski. Arcyb. gnieźn. Jakób, ustępuje r. 1290 droga zamiany dziesięcin z D. nie Dziadowic lub Dzidna, jak mylnie objaśnia wydawca K. Wielk. , klasztorowi w Byszewie K. W. n. 655, 656 i 830. Dziaduszyce, w dok. Dzadussicze, wś, pow. miechowski. Leżą nad rzką rozgraniczającą tę wieś od Rzemiędzic, które w r. 1351, przysądził bisk. krakow. , sąd ziemski krakowski, w sprawie ze Stefanem z Dz. Kod. kat. krak. , I, 245. Dziagielec, wś, pow. prużański, gm. Bereza Kartuska, 42 w. od Prużany, 486 dz. Dziaguciszki, zaśc, pow. święciański, gm. i dobra Łyntupy 5 w. ; 5 dusz rewiz. Dziahotki, dobra skarb. , pow. połocki, obejmują 6 wsi i 138 dz. Dziakowicze, st. poczt. , pow. lidzki, gm. Gończary 2 w. . Działoszyce, miasteczko, pow. pińczowski. Długosz nazywa je miastem. Dziedzicem był Jan Czyżewski, h. Półkoza. Ze 6 łan, miejskich dziesięcinę do 5 grz. pobierał pleban. Pol. dawał plebanowi w Chmielowie, wartości do 8 grzyw. L. B. II, 416. W r. 1581 z powodu pożaru, zwolnione od poborów. Ks. Winczakiewicz, ogłosił bezkrytyczną książeczkę, p. t. Dz. dawne i nowe dzieje, Warszawa 1899 r. Działów, w dok. Ziałów, wś nad Murachwą, pow. Winnicki, gm. Stanisławczyk na płd. , st. dr. żel Zmierzynka, 169 dm. , 1, 342 rak. , cerkiew, szkoła. Pod r. 1409, w dok. wymieniony Rafael de Sluppow capitaneus czerkasensis, nabywca Ziałowa i Mikuliniec na granicy podolskiej. Następnie 1545 r. gniazdo Ziałowskich, ziemian pow. bracławskiogo. W r. 1613, Gulskich. Obecnie Kaliksta Bądarzewskiego, ożenionego z Hanicką, ma 910 dz. Działyn, w dok. Dzetino, wś, pow. lipnowski. Wymienione w dok. z XIII w. Dzetino cum lacu et cum appendentibus villis in Pomezania w liczbie włości kościoła płockiego, możnaby uważać za późniejszy Działyn, a Pomezania ma oznaczać ziemię chełmińską Mon. hist. Pol. V, 437. W r. 1569 płaci tu Paweł Działyński, kasztelan słoński, od 39 kmieci na łanach, 2 łan. pustych, 4 zagr, kowala, tessarza, młynarza, karczmarza, strycharza, lożnego, kopacza, komornika, 2 rybaków. Ogółem fl. 23 gr. 13. Dziamonty, wś, pow. oszmiański, gm. Iwie 8 w. ; miała 91 dusz rewiz. , należała do dóbr Bógnapol. Dziarbucha, wś, pow. dryzieński, parafia Zabiały. Dziarnów, r. 1579 Darnów, wś, pow. grójecki. W r. 1579 własność opata płockiego, w par. Mogilnica. ma 12 łan. km. Dziarnowo, wś, pow. płocki. W r. 1299, włość biskupia oddana drogą zamiany Bolesławowi, ks. mazow. Ulanow. Dok. 166, 23. W r. 1578 płacą tu od 18 łan. km. , 1 rzem. , młynarza, 1 zagr. czynsz. , 3 łan. wójt. Dziatkowice, wś i dobra, pow. bielski gub. grodz. , gm. Siemiatycze, 29 w. od Bielska Wś ma 5 dm. , 40 mk. , cerkiew, 43 dz. włośc, 30 dz. cerk. ; dobra, własność Uszyńskich, 333 dz. Na polach kurhan, oraz kilka w okolicy wsi. Dziatkowicze, chutor w dobrach Byteń, pow. Słonimski. Dziatłowo, fol. , pow. wilejski, gra. Wołkołata. Dziatłowszczyzna, dobra, pow. wołkowyski, gm. Roś, 23 w. od Wołkowyska, własność Cholewińskich, z fol. Żłobowce 827 dz. Dziatowszczyzna, Dietowszczyzna, wś włościańska, pow. święciański, gm. Twerecz 8 w. ; Dziadowiany Dziadowo Dziadejki Dziaduszyce Dziagielec Dziaguciszki Dziahotki Dziakowicze Działoszyce Działów Działyn Dziamonty Dziadowicze Dziadowice Dziadkowo Dziarbucha Dziarnów Dziarnowo Dziatkowice Dziatkowicze Dziatłowo Dziatłowszczyzna Dziatowszczyzna Dywnia Dziadówka Dywnia Dziedziagówka Dziawgie Dzidno Dzidyszki Dziebałtów Dziechciary Dziechowa Dzieciarowo Dziecin Dziecińce Dziecinów Dziećmiarki Dzieduszyce Dziedzice Dziedzieniszki Dziedziłowo Dziedzin Dziedzina Dziedzinka Dziedzinki Dziedzino Dziedziule Dziegciarowo Górne Dziegciary Dziegieniów Dziawgie miała 51 dusz rewiz. , należała do dóbr skarb. Dzisna. Dziawgie 1. dwór, pow. kowieński, gmina Wielona 10 w. , 60 w. od Kowna. 2. D. , dobra, tamże, 65 w. od Kowna. Dzidno, r. 1345 Zedno, r. 1368 Zedno magnum et parvum, wś, pow. bydgoski. W r. 1345 Jan, dziedzic Wałdowa, nadaje D. klasztorowi w Byszewie. W dok. z r. 1368 zatwierdzającym posiadłości klasztoru, spotykamy D. Wielkie i Małe Dziodzinki obecnie. Ob. K. W. , n. 1240, 1406, 1606. Dzidyszki, dobra, pow. szawelski, gm. Szawle 8 w. . Dziebałtów, u Dług. Dzibalthow, wś, pow. konecki. Wedle Długosza należała do parafii Brzeziny pow. kielecki, była własnością Andrzeja, h. Jelita. Dziesięcinę pobierał pleban w Brzezinach. Była też i Wola Dzibałtowska L. B. II, 457. Według reg. pob. z r. 1577, Dzibałtów i Brod z Sokołowem, stanowiły jedną całość rozdzielona na kilka działów, na których siedzą Dzibałtowscy. Płacą od 27 łan. kmiec i 15 zagr. Dziechciary 1. Diechtiary, przys. wsi Nowosiołki, pow, kobryński. 2. D. , fol. dóbr Poleś, pow. nowoaleksandrowski. 3. D. , wś, pow. dzisieński, gm. Głębokie 9 w. ; miała 53 dusz rewiz. 4. D. , okolica szlach. , pow. lidzki, gm. i dobra skarbowe Wasiliszki 3 w. ; miała 13 dusz rewiz. 5. D. , wś włośc, pow. trocki, gm. i dobra skarb. Orany 14 w. ; miała 12 dusz rewiz. Dziechowa, wś, pow. złotowski. W r. 1259 Bolesław, ks. wielkopolski, nadaje jezioro Dechovo, braciom św. Grobu. Hektor z Pakości r. 1360 zawiera układ z domem św. Jana Jeroz. , pod Gnieznem, co do jeziora Sępolno i bierze pod swa opiekę wieś D. K W. , n. 382, 1427. Dzieciarowo, wś, pow. dzisieński, gm. Miory 8 w. ; miała 12 dusz rewiz. , należała do dóbr Nowy Dwór. Dziecin, wś, pow. bielski gub. grodz. , gmina Dubiażyn, 14 w. od Bielska, 177 dz. Dziecińce ob. t. II, 269, leżą przy drodze z Łużek do Błosznik. Dziecinów, r. 1576 Dzieczfinowo, wś i fol. . pow. garwoliński. W r. 1576 należy do parafii Radwankowo. Stan. Parys, ststa czerski płaci tu od 19 1 2 łan. km. W r. 1771 Franc. Bieliński, ststa czerski i osiecki, płaci ztąd kwarty 1, 024 zł. 28 gr. Dziećmiarki, r. 1378 Czeczmarowycze, roku 1580 Dzieczmiarki, wś, pow. gnieźnieński. Wsp. w dok. z r. 1378 K. W. , n. 1754. Dzieduszyce, wś, pow. stryjski. Nadane r. 1371 przez królowę Elżbietę, Daniłowi Doczbohowyczowi Kod. mał. III, 254. Dziedziagówka, zaśc. w dobrach Inturki pow. wileński; miał 15 dusz rewiz. Dziedzice, r. 1282 Czeczici, r. 1288 Zeczice, wś, pow. słupecki. Według dok. z r. 1282 włość bisk. pozn. , co do granic której z posiadłościami klasztoru w Ladzie, zachodziła wątpliwość. W r. 1288 dziesięcina arcyb, gnieźn. z Dz. drogą, zamiany, przechodzi do klasztoru. Domarad, bisk. pozn. oddaje r. 1322 wś Dz. , do osadzenia na prawie niemieckiem. K. W. , n. 517, 630, 1029. Dziedzieniszki, wś włośc, pow, wileński, gm. Mickuny 3 w. ; miała 24 dusz rewiz. , należała do dóbr skarb. Ławaryszki. Dziedziłowo, fol. , pow. sieński, gm. Kakowczyn; od 1876 r. własność Chomentowskich, ż Rukalewem ma 835 dz. 403 lasu. Dziedzin 1. Nowy, wś i dobra, pow. klimowicki, gm. Chotowiż. Wś ma 42 dm. , 303 mk. ; dobra, dziedzictwo Sakowiczów, 240 dz. 2. D. Stary, wś, tamże, 35 dm. , 263 mk. ; pokłady kredy. 3. D. , Diedino, dobra, pow. dryzieński, własność Sementowskich, 213 dz. Dziedzina, wś i dobra, pow. dzisieński, gm. i par. Druja 10 w. . Wś miała 69 dusz rewiz. , dobra 163 dz. , należały do dóbr Czeress, pierwotnie Zawiszów, następnie Radziwiłłów, później Maryi hr. Tyszkiewiczowej, dziś wnuczek jej Maryi i Jadwigi Jełowieckich. Dziedzinka, wś i dobra, pow. dzisieński, gm. Druja 6 w. . Wś r. 1865 miała 92 dusz rewiz. ; dobra, 806 dz. Dziedzictwo niegdyś kn. Ogińskich, z których Piotr z żoną Zofią Rudominówną, sprzedają r. 1647 Sebastyanowi Mirskiemu, sędz. ziemsk. brasławskiemu. W r. 1761 Antoni i Emilia Mirscy, sprzedają Dz. Mikołajowi i Rozalii z Platerów Rudominom, cześnikom i podstar. brasławskim, r. 1778 Rozalia z Platerów Rudominowa, marszałkowa brasławska, z synem Józefem, sprzedają Dz. Janowi i Ewie z Dąbrowskich Rudnickim, obecnie ich wnuka Aleksandra. Dziedzinki; ob. Dzidno. Dziedzino 1. dobra skarbowe, pow. lucyński, 109 dz. 2. D. , os. , pow. siebieski, gm. Justynowo, zarząd, gminny, cerkiew par. Dziedziule, Didiule, wś, pow. oszmiański, gm. i dobra skarb. Dziewieniszki 5 w, ; miała 35 dusz rewiz. Na polach włościańskich 10 kurhanów. Dziegciarowo Górne, Większe i Mniejsze, trzy wsi, pow. dryzieński, par. Rosica. Dziegciary, Diehtiary, wś, pow. wilejski, gm. Parafianów 7 w. ; 26 dusz rewiz. , należała do dóbr Woskowszczyzna. Dziegciary, chutor, pow, mohylowski, okr, pol. Jołtuszków, gm. Maryanówka 12 w. , ma 11 dm. Dziegieniów, Dziegieniewo, wś i fol. , pow. oszmiański, gm. Polany 12 w. . Wś miała 65 dusz rewiz. , dobra r. 1865 należały do Zieńkowiczów. Niegdyś siedziba Chojeckich. Karol Dzieraki Dziepułć Dzienno Dziennice Dziemidkowo Dziemidowicze Dziemięrzyce Dziekanowice Dziekunka Dziekuszki Dzielginie Dzielice Dzielińcze Chojecki, horodniczy słonimski, i brat jego Feliks, sprzedali D. 1806 r. Zieńkowiczom. Dziekanowice, wś, pow. pińczowski. W połowie XV w. , posiada wieś Barbara Czyżewska, h. Odrowąż, ma ona 12 łan. km, z tych 8 daje dziesięcinę do Dziekanowic pow. wielicki, a 4 kościołowi w Gorzycach pod Sandomierzem. Według drugiego opisu, łany km. dają tylko do Gorzyc, fol. ryc. do Działoszyc L. B. , II, 112, 356. Dziekanowice 1. wś, pow. krakowski. W połowie XV w. , własność kapituły krakowskiej, ma 7 1 2 łan. km. , karczmę, 3 zagr. i fol. kapitulny. Dziesięcinę do 20 grz. pobiera prebenda węgrzecka w Krakowie L. B. , II, 59. 2. D. , wś, pow. wielicki. W połowie XV w. posiada kościół par. murowany, p. w. św. Maryi Magdaleny i św. Mikołaja. Siedzi tu wielu dziedziców z różnych rodów, między niemi Mikołaj Rej Topolski, h. Oksza. Dziesięcinę od kmieci do 3 grz. pobierał pleban L. B. , II, 111. Kościół tutejszy romański, opisał Wł. Łuszczkiewicz Spraw. kom. hist. sztuki, t. VI. Dziekanowice, wś, pow. gnieźnieński. Wsp. w dok. z r. 1357 śród włości arcybisk. gnieźn. K. W. , n. 1354. Dziekunka, wś, pow. nowogradwołyński, gm. Rohaczów, par. praw. Czernica 6 w. , 20 w. od mta pow. , 131 dm. , 717 mk. , huta szklana. Własność niegdyś ks. Lubomirskich, dalej Czaplisów, Jabłonowskich, Tyszkiewiczów. Dziekuszki, Dzikuszki, dobra nad rzką Lebiodą, pow. lidzki, gm. Możejków Wielki, własność Grabowskich. Cerkiew murowana fundacyi Grabowskiego. Parafia praw. , dekanatu błagoczynia szczuczyńskiego, 2, 502 dusz. Dzielginie, zaśc. dóbr Ryliszki, pow. trocki. Dzielice, wś, pow. krotoszyński. Nadane r. 1338 przez króla Kazimierza, wraz z Koźminem K. W. , n. 1188. Dzielińcze, wś. pow. proskurowski, gm. Tretelniki, st. poczt. i dr. żel. Czarny Ostrów, 116 dm. , 620 mk. , cerkiew, młyn, gorzelnia. Obecnie Bronisław Bieliński, ma 626 dz. Dziembowo, wś, pow. chodzieski. Ob. Cranz GeneralSuperintendent, Weiherede und Predigt bei der Einweihung der ew. Kirche zu Dz. , am. 11 Oct. 1874. Schoenlanke 1874. Dziemianka, wś włośc. , pow. święciański, gm. i dobra skarb, Łyntupy; miała 4 dusz rewiz. Dziemianowce, Demianowce, wś, pow. lidzki, gm. Orla, należy do dóbr Korytnica. Pod wsią wiele kurhanów. Dziemidkowo, okolica, pow. grodzieński, gm. Indura, 38 dz. Dziemidowicze, Demidowicze, wś, pow. oszmiański, gm. Horodźki 3 w. ; miała 15 dusz rewiz. , w części należącej do dóbr Siedliszcze i 25 dusz, w części do dóbr skarb. Łosk. Stanowiła niegdyś uposażenie kościoła w Zabrzeziu. Dziemięrzyce, r. 1581 Zdziemierzice, wś, pow. miechowski. Odnaleziono tu starożytne cmentarzysko Przegl. bibl. arch. , 1881 r. , II. W roku 1581 miała tu swój dział kapituła krakowska, a druga część posiadał Maciejowski. Dziemkiszki, dwór, pow. wiłkomierski, gm. Kowarsk 5 w. . Dzieniewicze, wś, pow. grodzieński, gmina Brzostowica Mała, 53 w. od Grodna, 384 dz. włośc. i 86 dz. dwor. Dzienisowo, wś, pow. dryzieński, parafia Rosica. Dzieńkonie, os. , pow. białostocki, gm. Przytulanka, 73 dz. Dziennice, w dok. z 1220 r. Zennica, wś, pow. inowrocławski, ob. Borzymie, Dzienno, r. 1259 Cenna, niem. Zinna, dziś Saksonia, pod miastem Torgawa. Klasztor cystersów wspom. w dokum z roku 1259 K. W. , n. 380. Dziepułć, r. 1553 Dzepołcza i Dziebulcza, kol i fol. , pow. noworadomski. Kol. ma 51 dm. , 511 mk. , 815 morg. ; fol. z os. karcz. 5 dm. , 10 mk. , 125 morg. We wsi dom modlitwy ewang. , szkoła i cmentarz. Siedzą tu osadnicy niemieccy. W r. 1552 kasztelan sieradzki, płacił tu od 9 os. na 4 1 2 łan. Dzieraki, Deraki al. Rymcieniszki, fol. , pow, oszmiański, gm. Bienica, r. 1865 własność Lebiedziów. W r. 1802 własność Kryczyńskich, którzy płacili ztąd na meczet w Doubuciszkach od 3 soch. Należały w połowie zeszłego wieku do Dawida Kryczyńskiego, chorążego tatarskiego. W r. 1823 nabyty przez Jakuba Lebiedzia, mołłę w Doubuciszkach, pozostaje dotąd w ręku jego wnuków Amurata i Samuela. Dzierążnia, w dok. Dierezna i Deruzna, wś kośc, pow. pińczowski. Dochody z niej nadane klasztorowi jędrzejowskiemu przed r. 1176. Według dok. z r. 1284, Leszko, ks. krakowski, nagradzając szkody wyrządzone bisk. krakow. , oddał w zastaw miasto Korczyn i dodał w Dz. villam suam. .. quod Chonorij nuneupatur, zaś w r. 1286 nadał cały obszar, jaki ludzie książęcy uprawiali w Dz. ze wszelkiemi użytkami. Istniał tu już kościół parafialny Kod. kat. krak. , I, 117, 121. Dziergiele, Dergiele, wś i dobra, pow. wołkowyski, gm. Międzyrzecze, 20 w. od Wołkowyska. Wś ma 190 dz. włośc, i 41 dz. Piotrowskich i Kuryluków; dobra, własność Bołondziów, z urocz. Chorążewo 389 dz. Dziergowo, Dergowo, zaśc, pow. nowoaleksandrowski, gm. Słobódka 10 w. Dziernowicze, ob. t. II, 270, mylnie Dziednowicze i str. 276 Dzierumicze, dobra, pow. dryzieński, gm. Dziernowicze, 36 w. od Dryssy, cerkiew par. , kaplica, zarząd gminny, szkoła, 3, 363 dz. dwor. Nadane jeszcze przed r. 1569 Korsakom, około 1722 r. własność Aleksandra Dziekanowice Dziemkiszki Dzieńkonie Dzieniewicze Dziembowo Dziemianowce Dzienisowo Dziernowicze Dziergowo Dziergiele Dzierążnia i Krystyny z Koziełłów Paklewskich Korsaków, podstolich połockich. Ostatni z nich Michał Korsak, marsz. dryzieński, funduje tu kościół katol. , p. w. św. Michała dziś cerkiew. Syn Michała, Antoni Korsak, sprzedaje Dz. , Karolowi Tesze, dziś jego syna Mikołaja Tesze. Gmina obejmuje 43 miejscowości, 148 dym. włośc. obok 41 innych, 3, 500 mk. włościan, uwłaszczonych na 4, 052 dz. Nadto w gm. jest 5, 496 dz. większej posiadłości, 1 626 dz. ziemi skarb. i 107 cerk. Dzierówka, zaśc. w dobrach Hanuta, pow. święciański; miał 13 dusz rewiz. Dzierszyn u Dług. Dzeschyn, w XVI wieku Dzierzin, w spisie z r. 1827 Dzielszyn, wś, pow. jędrzejowski, 10 w. od Jędrzejowa. W połowie XV w. dziedzic Stanisław, h. Róża. Łany km. dają dziesięcinę mansyonarzom w Imielnie L. B. , II, 67. W r. 1827 było 13 dm. , 111 mk. Dzieruki, Deruki, wś, pow. nowoaleksandrowski, gm. Słobódka 14 w. . Dzieryporty, wś, pow. dzisieński, gm. i par. Druja; miała 16 dusz rewiz. , należała do dóbr Idołta. Dzierżaniny u Dług. Dzrzeszyni, wś, pow. brzeski Galicya, par. Tropie. Według dok. z r. 1351 posiada już prawo niemieckie. W połowie XV w. wś królewska, należała do par. w Melsztynie L B. , II, 303. Dzierżaniszki, zaśc. w dobrach Gudulin, pow. wileński. Dzierżanka al. Derżanka, ob. Śliwki. Dzierżanów, r. 1322 Derszanowo. wś, pow. krotoszyński. Wspom. w dok. z r. 1322 K. W. , n. 1028. Dzierżanówka, wś, pow. owrucki, gm. Żubrowicze 15 w. , par. praw. Radowel, 86 w. od Owrucza, 15 dm. , 108 mk. Własność ks. Woronieckich. Dzierżany, oh. t. II, 277, mylnie w pow. rossieńskim, wś i dobra, pow. kowieński, gmina Betygoła 6 w. , 68 w. od Kowna Dobra należą; do Janczewskich, z Potruszlami mają 1, 516 dz. Dzierzązno, wś, pow. mogilnicki. W r. 1348 Kazimierz W. , zwrócił Dz. klasztorowi w Łeknie K. W. , n. 1275. Dzierzbia, wś nad rzką t. n. , pow. kolneński. Jan, ks. mazow. nadaje r. 1416 w Nowogrodzie, Janowi z Budkowa 20 łan. nad rzką Dzierzbią. Dzierżenina, w dok. Dziersimino, wś, pow. pułtuski. Własność biskupów płockich, w dok. z XIII w. W r. 1576 ma 12 łan. , 2 zagr. , 2 łany wójt. W dok. z r. 1389 bisk. Seibor uposażając kościół, oświadcza, iż wystawili go jego poprzednicy, p. w, św. Tomasza i nadali mu 3 łany roli i łąki z dwoma jeziorami, nad brzegami Narwi, wolnem rybołówstwem i pasiekami, Scibor potwierdza kościołowi dziesięciny ze wsi Dzierżenin, Karniewo, Pogorzela, Bandostowo, Loszowo, Wojcieczki. Zatory, Dawaly, Gzowo, Czepiel, Pobelkowo, Wierzbica. Zarówno rustici jak milites dawać ją mieli Kod. maz. 107. Dzierzgów u Dług. Dzyerschkow, r. 1540 Dzierszkow, wś, pow. włoszczowski. W połowie XV w. posiada kościół par. drewniany, p. w. Wniebowzięcia N. P. M. i św. Klemensa. Wieś jest własnością prepozytury krakowskiej, do której też należy patronat. Wś miała 10 łan. km. , 2 karczmy z rolą, 2 zagr. , młyn na Nidzie i fol Dziesięcinę do 12 grz dawano plebanowi L. B. , I, 16 i II, 98. Dzierzgowo r. 1567 Dzierszgowo, wś, pow. przasnyski W r. 1567 wś kościelna; siedzą tu Dzierzgowscy, płacą od 14 łan. km. , 19 ogr. , 1 młyn, 1 kowala. Dzierzków 1. wś, pow. radomski, parafia Radom. W połowie XV w, własność magistratu radomskiego, miała 25 łan. km. , 4 zagr. z rolą, 13 ogrodów. Dziesięcinę wartości do 40 grz. pobierał prepozyt sandomierski L. B. , II. 513. 2. D. , ob. Dzierzgów. Dzierzkówek, w dok. Cirscovic, Dirscou, wś, pow. radomski, par. Skaryszów. Według dok. z r. 1198 własność klasztoru miechowskiego. Były tu części szlacheckie, które klasztor ponabywał w ciągu XIII w. W dok. z r. 1354 nosi nazwę Dzierzków, toż i u Długosza według którego klasztor miechowski, ma tu łany km. dające dziesięcinę do Skaryszewa Szkarzeschow. W r. 1569 we wsi Dzierzkówek monachorum, Michał Schomowsky, urzęd. skarzeszowski płaci od 2 łan. , 2 zagr. , 1 kom. Dzierzkowice 1. w dok. Derszkovicz, wś, pow. zamojski W r. 1358 dnia 19 czerw. , bawi tu Kazimierz W. i nadaje ztąd prawo niemieckie dla wsi Korzeniów Kod. mał. , III, 119. 2. D. , wś, pow. janowski. Kościół par. istniał tu już w połowie XV w. Kościół par. tutejszy i pewien dział we wsi, stanowiły uposażenie prepozytury w katedrze krakow. Dług, L. B. , I, 17. W r. 1676 płaci z tej wsi Śtan. Bełczęcki, pogłówne od 4 osób z rodziny i 211 poddanych. 3. D. , ob. Dzietrzkowice. Dzierzno, r. 1568 Dzieżno, wś, pow. rypiński. W r. 1564 siedzą tu Dzieżynscy na 4 działach, mających 10 łan. km. , 5 zagr. Dzierzysław, wś, pow. słupecki. W r. 1292 otrzymuje prawo niemieckie K. W. , n. 680. Dziesiatiny, Desiatina, wś, pow. włodzimierski, na pograniczu od pow. łuckiego, gm. Świżniuchy, 51 w. od Włodzimierza, 27 dm. 170 mk. W reg. pob. z r. 1588 podana jako przysiółek wsi Biskupicze, Andrzeja Montułta. Dziesiąte, u Dług. Dzyessyanthe, wś pow. lubelski. Wedle Długosza, król Kazimierz Jagiellończyk, dał ją archidyakonowi lubelskiemu, w zamian za plac w Lublinie. Miała 12 łan. km. , karczmę z rolą i fol. L. B. , II, 538. W XVI w. należy do par w Lublinie; r. 1676 już należy do par. Abramowice. Oficyał lubelski płacił tu Dzierówka Dzierówka Dzierszyn Dzieruki Dzieryporty Dzierżaniny Dzierżaniszki Dzierżanka Dzierżanów Dzierżanówka Dzierżany Dzierzązno Dzierzbia Dzierżenina Dzierzgów Dzierzgowo Dzierzków Dzierzkówek Dzierzkowice Dzierzno Dzierzysław Dziesiatiny Dziesiąte Dziewieniszki od 29 poddanych obojga płci, 58 fl. pogłównego. Dziestawice, wś, pow. stopnicki, ob. Zdzieslawice t XIV. E. Majewski Zabytki przeddziejowe w Dz. Swiatowit, t. II. Dzieszewicze, wś, pow. oszmiański, gmina i dobra Lipniszki; miała 42 dusz rewiz. Dzieszkowce, pow. słonimski, ob. Łukonica. Dzietkowce, w spisie z r. 1892 Diedkowce, wś, pow. nowoaleksandrowski, gm. Słobódka 8 w. , 81 w. ód mta pow. Dzietrzkowice, r. 1253 Lubnicz forum i L. Theodorici, roku 1552 Dzietrzichovicze, wś, pow. wieluński. Powstała z części Łubnic, mająjcych targowisko i wcześnie zapewne wzniesioną; kaplicę. Przemyśl i Bolesław, ks. polscy, nadając klasztorowi w Obłoboku różne korzyści, potwierdzają targowisko w Ł. i wymieniają Dz. Lubniz Theodorici, w liczbie włości klasztornych K. W. , n. 311. W r. 1552 wieś z kościołem paraf. , własność zakonnic z Ołoboku, które płacą, tu od 33 os. , 17 łan. , karczmy, 8 łan. sołtysich, 2 kół młyń. Dwie sąsiednie wsi Łubnice i Chró ścino należą też do zakonnie. Dzietrzniki, r. 1210 Zirsnici, wś, pow. wie luński. Wspom. w dok. z r. 1210, śród włości klasztoru w Przemęcie K. W. , n. 66. Dziewałtów, dwór i cztery majątki, pow. wiłkomierski, gm. Konstantynów. Dwór należy do dóbr Antaryszki, hr. Tyszkiewicza Benedykta. Jeden z majątków do hr. Jana Tyszkiewicza i z fol. Dwór Wysoki i Wiluki ma 2, 337 dz. 817 lasu. Dziedzictwo niegdyś Dziewałtowskich, od których przeszło do Szemiotów. Łukasz Melchiorowicz Szemiot, podk. derptski, w r. 1664 sprzedaje Dz. za 24, 000 złp. , Hrehorowiczowi Wersockiemu. Później Jan, Stanisław i Mikołaj Wersoccy, sprzedają połowę Dz. , Katarzynie z Tyszkiewiczów Wawrzyńcowej Poczobutowej. W kościele są groby rodziny Szemiotów. Dziewaniszki, zaśc. w dobrach skarbowych Wierzby, pow. wileński. Dziewcza Góra, ob. Drzewcza. Dzieweczka, struga, w pow. latyczowskim, lewy dopł. Bohu, pod Świczną. Dziewiatki, Diewiatki, wś, dobra i okolica, pow. kobryński, gm. Zalesie, 7 w. od Kobrynia. Wś ma 308 dz. włośc; dobra, własność Wereszczaków, 243 dz. ; okolica Koryłowszczyzna 358 dz. Dziewiatniki, fol. , pow. lucyński, własność Dziewiatnickich, 150 dz. Dziewiatówka, chutor, pow. grodzieński, gm. Wiercieliszki, 2 w. od Grodna, 137 dz. włośc. Dziewiatyszki, zaśc. w dobrach Cerkliszki, pow. święciański. Dziewiątki 1. urzed. Diewiatki, wś i fol. , pow. prużański, gm. Murawjewska, 28 w. od Słownik Geograficzny. T. XV. Zeszyt 174. Prużany. Wś ma 459 dz. włośc; fol. należy do dóbr Kiwatycze. 2. D. , wś, pow. wołkowyski, gm. Świsłocz, 29 w. od Wołkowyska, 250 dz. Dziewiatkowce, Diewiatkowce, wś, powiat wołkowyski, gm. Werejki, 24 w. od Wołkowyska, 31 dm. , 279 mk. , szkoła, 401 dz, Dziewiątkowicze Stare 1. wś i dobra, pow. Słonimski, gm. Maryńska, 22 w. od Słonima. Wś ma 3 dm. , 36 mk, , cerkiew; dobra, własność Kołupajłów, 1, 712 dz. 907 nieuż. . 2. D. Nowe, dobra, tamże, własność Śliźniów, mają z fol. 5, 026 dz. 1, 026 lasu. Dziewiątle, wś, pow. opatowski. W połowie XV w. należy do par. w Ujeździe. Dziedzic Oleśnicki h. Dębno. Wś miała 6 łan. km. , karczmę, dawała dziesięcinę do 6 grz. archidyakonowi sandom. L. B. , II, 343. Dziewiątle u Dług. Dzyewyenthle, wś nad rz. Wisłoka, w par. Gałuszowice dziś pow. mielecki. Wymieniona w erekcyi parafii Gałuszowice z r. 1215. Długosz podaje, iż miała dawniej 12 łan. , ale już wtedy opustoszały. Był tylko folwark i karczma plebana L. B. , II, 396, 397. Dziewiele, zaśc, pow. dzisieński, gm. Druja, należał do dóbr Drujka. Dziewieniszki, mtko i dobra skarb. nad Gawią, pow. oszmiański. Kościół w D. wystawił Marcin Gasztold, ojciec kanclerza Olbrychta, 1474 r. i znaczne mu nadał grunta. Kościół atoli musiał istnieć tu już poprzednio, skoro roku 1474 Marcin Gasztholthowycz, dziedzic na Gieranonach, ssta kijowski, karczmę w tejże wsi od ś. p. matki swojej, nadaną księdzu Albertowi, dzieweńskiemu plebanowi, wieczyście zapisał, zastrzegając, aby w obrębie wsi nie było nowej karczmy. D. po śmierci ostatniego z Gasztoldów utworzyły starostwo. Starostami byli 1659 r. Jan Kiersnowski, sędzia ziemski nowogródzki; 1692 r. Jerzy Wawrzeniec z Tenczyna Żemła, podkom. oszmiański; 1705 r. Jan Iwanowski; 1721 r. Marcin z Tenczyna Żemła, podkomorzy oszmiański, który cedował sstwo 1727 r. Tomaszowi Lachowickiemu Czechowiczowi, pisarzowi ziem. oszmiańskiemu. W roku 1736 przechodzi sstwo w posiadanie żony Barbary z Sulistrowskich. W r. 1743 ssta jest Józef Wojna, oboźny województwa połockiego; 1746 r. powtórnie są D. w ręku Czechowiczów, którzy w r. 1752 cedują je Krzysztofowi Szczyttowi; 1762 r. ssta jest Tomasz Lachowicki Czechowicz, skarbnik oszmiański. Następnie są w posiadaniu Jodków. Ostatnim ssta był pod koniec XVIII w. Ignacy z Kozielska Puzyna. W r. 1783 kościół został odbudowany po spaleniu. Filia D. , parafia Gieranony, ma 4. 364 wiernych. Gmina obejmuje 97 miejscowości, 832 dm. włośc, 6, 563 mk. włościan, uwłaszczonych na 15, 657 dz. Nadto w gm. jest 5, 516 dz. większej posiadłości. 30 Dziewiątki Dziewiatkowce Dziewiątkowicze Dziewiątle Dziestawice Dziewiatyszki Dzieszewicze Dzieszkowce Dzietkowce Dzietrzkowice Dziewiele Dziesławice Dziewiatówka Dziewiatniki Dziewiatki Dzieweczka Dziewcza Dziewaniszki Dziewałtów Dzietrzniki Dzięgielewo Dzięczyn Dziąciołowo Dziąciołówka Dzięciołów Dziewięczyce Dzikiszki Dziwnowo Dziwie Dziurów Dziurków Dziurdziówka Dziurdziewo Dzi Dziunków Dziuginiany Dziugaliszki Dziublewszczyzna Dziuba Dzisna Dzisieńko Dzirszuny Dzinkowszczyzna Dzikowina Dzików Dzikiewo Dziki Dziągielówka Dziewięczyce, w dok. Divotiche, wś, pow. pińczowski, par. Wolica. Nadane klasztorowi w Staniątkach przed r. 1243. Jan haeres de Dzewancicze, w dok. r. 1381 Kod. mał. III, n. 336. Dziewiątnia, wś. pow. święciański, gmina Dubotówka 9 w. ; miała 52 dusz rewiz. , należała do dóbr Daniuszewo. Dziewin, wś, pow. bocheński, ob. Drwina. W r. 1270, D. jest własnością Mikołaja, wojew. krakow. Kod. mał. , I, 97. Potrco de Dzewyn w dok. z r. 1365 Kod. mał. , III, 181. W połowie XV w. , dziedzic Cikowski h. Radwan. Wś miała 8 łan. km. , karczmę z rolą, dająca dziesięcinę w części bisk. krakow. , a w części archidyakonowi L. B, II, 163. Dziewino, Diewino, wś, pow. orszański, ma cerkiew. Dziewki, wś, pow. będziński. W połowie XV wieku dziedzic Miszowski. Dziesięcinę z 10 łan. km. , dają kościołowi w Targoszycach L. B. , II, str. 201. Dziewków, u Dług. Dzywkow, wś, pow. sandomierski. Dziesięcinę w XV w. pobierał biskup krakow. L. B. , II, 332. W r. 1578 należy do Ossolińskich. Dziewoszyn Diewoszyn, chutor, pow, owrucki, gm i par. praw. Pokalew 5 w. , 13 w. od Owrucza, 35 dm. , 280 mk. Dzieżno, ob. Dzierzno, Dzięciołów, urzęd. Diatłowo, wś, pow, białostocki, gm. Jaświły, 53 w. od Białegostoku, 509 dz. włośc. i 11 dz. Masalskich. Dziąciołówka al. Dzięgielówka, wś, pow. sokólski, gmina Ostra Góra, 32 w. od Sokółki, 185 dz. Dziąciołowo 1. dobra, pow. białostocki, gm. Jaświły, 53 w. od Białegostoku, własność Czymbajewiczów, 160 dz. 2. D, dobra, pow. bielski gub. grodz. , gm. Pasynki, własność Wiewiórowskich, 281 dz. Dzięczyn, r. 1388 Dzauczyn, wś, pow. krobski. Bawi tu w r. 1388 król Władysław K. W. , n. 1878. Dzięgielewo, w dok. Zyngilow, wś. W dok. z XIII w. śród włości bisk. płockich, w kasztelanii ruzieckiej. Zapewne odnosi się to do wsi Dzięgielewo, w pow. sierpeckim. Dziągielówka, Dziędzielówka, wś nad stawem Żurawlicha, pow. humański, gm. Mańkówka 6 w. , st. poczt. Buki 14 w. , 25 w. od Humania, 437 dm. , 2, 415 mk. , cerkiew drewn. z r. 1764, szkółka cerkiew. , młyn, 8 wiatraków. Należała do okręgu humańskiego, kolonii wojskowych. Dziki ob. t. II, 294 Dzikie, wś, pow. białostocki, gm. Choroszcza, 11 w. od Białegostoku, 67 dz. włośc, 25 dz. Markowskich. Dzikiewo al. Dzikiowo wś, pow. dzisieński, gm Stefanpol 22 w. ; miała 18 dusz rewiz. , należała do dóbr Białydwór. Dzikiszki, zaśc, pow. nowoaleksandrowski, gm. Widze 14 w. , 40 w. od mta pow. Dzików, wś, pow. tarnobrzeski. W połowie XV w. , dziedzic Andrzej Ossoliński h. Topór. Łany km. dają dziesięcinę do 10 grz. bisk. krakow. , fol. do 8 grz. kościołowi w Michocinie L. B. , II, 359. W r. 1578 Dzywkow własność kasztelana radomskiego, ma 22 osad. , 5 1 2 łan. , 5 zagr. , 3 kom. , 8 kom. ubog. , 1 rzem. Dzikowina, kolonia, pow. święciański, gm. Hoduciszki; miała 10 dusz rewiz. , żydów rolników, należała do dóbr skarb. Stojaciszki. Dzikowina, Dzikowiny, wś i fol. , pow. dubieński, gm. Beresteczko, par. praw. Merwa, 66 w. od Dubna. Wś ma 33 dm. , 377 mk; fol. , 2 domy, 4 mk. Leży w pasie granicznym od Austryi. Dzinkowszczyzna, wś włośc, pow. święciański, gm. Święciany 8 w. ; miała 13 dusz rewiz. , należała do dóbr skarbowych Mile. Dzirszuny, wś, pow. wileński, gm. Worniany 3 w. miała 21 dusz rewiz. , należała do dóbr Karłowe. Dzisieńko al. Nikołajewska Słobódka, ob. Nikołajewo, t. VII, 149, mstko, pow. drysieński, gm. Kamionka, cerkiew par. , dom modl. żydow. , gorzelnia, 6 sklepów. Dzisna ob. t. II, 297. Mylnie podano nazwy Akla zam. Ukla i Siso zam. Szo. Dziuba, chutor, pow. żytomierski, gm. Trojanów, 19 dm, , 117 mk. Dziublewszczyzna, wś, pow. wilejski, gm. Krasne Sioło 10 w. ; miała 31 dusz rewiz. , należała do dóbr Usza. Dziugaliszki, okolica, pow. telszewski, gm. Siady 10 w. , 10 w. od Telsz. Mają tu Butowiczowie 21 dz. , Witkiewiczowie 50 dz. , Kalinowscy 52 dz. Dziuginiany ob. t. II, 303 Dżuginiany, dobra, pow. telszewski, gm. Gadonów 13 w, 4 w. od Telsz, własność Górskich, 1, 140 dz. Dziunków, w dok Czunków, mstko, powiat berdyczowski, gm. Dziunków, st. poczt. Bród Bosy 12 w. , 85 w. od Berdyczowa, z 4 przedmieściami Krasiłówka, Opalinka, Manity i Rohatynka, 595 dm. , 5, 464 mk. , 3 cerkwie, 2 kaplice, 2 domy modl. żyd. , 2 szkółki cerk. , apteka, cukrownia, cegielnia, 2 młyny. Włość D. obejmująca tylko 1. 7 mil. kw. , należała r. 1570 do Siemaszków, następnie r. 1590 Komarów Sutyskich, Hulewiczów 1594, 1609, Żytyńskich 1600, 13, ks. Zbaraskich 1609, 18; najznaczniejsza część D. jeszcze r. 1629 należy do Komarów, którzy wnoszą od 60 dym. Nadto w t. r. płaci Krzysztof Kozłowski od 5 dym. Gmina obecnie obejmuje 9 miejscowości 1 mstko, 6 siół i 2 wsi, mających 14, 673 mk. 783 katol, Dzi 25 roskoln. , 44 ewang. , 1, 884 żyd. i 18, 170 dz. 13, 820 roli, z czego 10, 065 dz. większej posiadłości, 7, 459 do włościan, 494 do cerkwi Dziurdziewo, urocz. w dobrach Bajki Bugrabowszczyzna, pow. prużański Dziurdziówka, kol. w dobrach Rudziec, pow. kobryński Dziurków u Dług. Dzyurow, wś, pow. iłżecki. W XV w. dawał dziesięcinę, wartości do 15 grzyw, , kościołowi w Solcu L. B. , II, 573 Dziurów 1. wś, pow. iłżecki, par. Pawłów. W r. 1474 Michał, opat klasztoru św. Krzyża, kupił tę wieś za 130 grzyw. od Stanisława i Mikołaja Szydłowieckich, Odrowążów. Urządził on tu na rz. Kamienny wielki staw obfity w ryby. Łany kmiece w liczbie 6 i fol. klasztorny dawały dziesięcinę do 9 grz. kościołowi w Szydłowcu L. B. , II, 484. 2. D. u Dług. Dzurow, wś, pow. opatowski, par. Trójca. Nadany r. 1257 klasztorowi w Zawichoście. Za czasów Długosza kmiecie płacili czynsze po fertonie z łanu klasztorowi. Dziesięcinę dawano kościołowi św. Trójcy. Folwarku ani karczem nie było L. B. , III, str. 212 Dziwie, wś, pow. włocławski. W r. 1557 ssta przedecki, płaci tu od 27 łan. , 3 łan. wójt. , 5 kom. , 3 rzem. , 1 włóczęgi. Według lustracyi starostwa przedeckiego z r. 1661, zasiadła na włók. 27, kmieci tylko 2, czynszu i za dań dają zł. 12, gr. 17, den. 6. Zagrodnik czynszu gr. 12. Wójtowstwo ma włók 3, kmiecia jednego, drugi spustoszał. Posiadaczem jest szlach. Andrzej Piecki, a to za konsensem od ś. p. Króla J. Mci Władysława IV, p. Wojciechowi Kryskiemu, stcie przedeckiemu, na osobę pomienionego dzierżawcy i małżonki jego pod aktem i datą, w Toruniu, dnia 28 czerwca 1635 r. udzielonym. Dochodu czyni zł. 20, kwarty obojej zł. 8 Metr. Kor. Acta Revis. , N. II, str. 86. M. R. Witan. Dziwnowo, . wś, pow. borecki, gm. Niezyporowicze 7 w. , 45 dm. , 218 mk Dzwierzchno al. Dzwierzno w dok. Dzvirstino, Drwisna, r. 1390 Dzwirdzino, wś, pow. inowrocławski. Według katalogu biskupów kujawskich, pierwszy biskup kruszwicki, Lucidus, założył tu kościół i przy nim został pochowany. Datę śmierci podaje katalog na r. 993. Również i następcy jego Laurentius 1014 i Marcellinus 1033 tu mają spoczywać Mon. Pol. IV, 25. W dok. z r. 1250 włość kościoła włocławskiego. R. 1268 otrzymuje wieś drogą zamiany Ziemomysł, ks. kujawski, wraz z młynem, jeziorem i winnicą. Kaplica tylko pozostanie własnością prepozytury kruszwickiej Ulanow. Dok. 187, 13 i 213, 38. Wspom. w dok. z r. 1390 K. W. , n. 1894 Dźwierzno, wś, pow. płocki. Wymienione w akcie uposażenia kościoła płockiego z połowy XIII w. , jako włość kapituły. W r. 1409 Grzymisław, kan. płocki, potwierdza sprzedaż sołty Dziewoszyn Dzieżno Dziewków Dziewki Dziewino Dziewin Dziewiątnia Dziewięczyce Dziurdziewo Dzygówbród Dzwola Dzwonki Dzygory Dzwenowo Dzwonowa stwa w D. za 25 kóp groszy praskich. W r. 1570 ma 8 łan. , 1 zagr. , piwowar Dźwina, rzeka. Sapunow A. Rika Zapadu. Dwina Witebsk 1893, str. 512 Dźwiniacz, wś, pow. bohorodczański. Suszycki Z. Pokłady siarki, oleju i wosku ziemnego w D. Spraw. kom. fizyogr. X, r. 1876 Dżwiniacze 1. wś nad bezim. dopł. Rośki, pow. taraszczański, gm. i st. poczt. Tetyjów 8 w. , 75 w. od Taraszczy, 155 dm. , 1, 039 mk. , cerkiew drewn. z r. 1753, szkółka. W pobliżu wsi kilka mogił. Wś wchodziła w skład Tetyjowszezyzny. Od hr. Leduchowskiej przeszła do hr. Ostrowskiego, który sprzedał ją Kopczyńskiemu, drogą spadku przeszła do Kotowiczów. Przed r. 1865 było tu 3, 181 dz; 2. D. , w dok. Zwiniacze, wś, pow. krzemieniecki, gm. Wiszniowiec, par. prawosł. Wisznio wiec Nowy 5 w. , 21 w. od Krzemieńca, ma 204 dm, 1, 459 mk. , cerkiew filialną drewn. z r. 1886 na miejscu dawnej z r. 1750. Wś wchodziła w skład dóbr ks. Wiśniowieckich. W r. 1583 z części Michała Wiśniowieckiego, kaszt. kijowskiego, wniesiono od 4 dym. , 3 ogr. , z części wsi Andrzeja, wwdy wołyńskiego od 8 dym. , 4 ogr. Po Wiśniowieckich należała do Mniszchów, potem Abameleka, hr. Plater, Tolli, Koczubejów, obecnie ks. Imeretyńskiego Dzwola, w dok. Zwola, wś, pow. biłgorajski, par. Biała, ob. Góraj. Wspominają Długosz L. B. , II, 576 Dzwonki, wś, pow. Ostrogski, gm. Pererosłe. par. praw. Szymborce 3 w. , 22 w. od Ostroga, 48 dm. , 300 mk. , cerkiew filialna drewniana, Niegdyś ks. Ostrogskich, następnie Jabłonowskich, Sapiehów, Zagórskich, Kulikowskich, dziś skarbowa Dzwonogol, Dzwanogol, dobra, pow. poniewieski, gm. Skrobatyszki 10 w. , 57 w. od Poniewieża, własność Dokalskich, 320 dz Dzwonowa, w dok. Zwanowa, wś, pow. pilzneński. R. 1357 Kazimierz, król, nadaje braciom Tylkowi i Mikołajowi, las królewski przy wodzie zw. Pupcza, koło wsi Jodłowa, w powiecie bieckim, dla założenia na prawie magdeburskiem wsi mającej nosić nazwę Zwanowa. Sołtysi otrzymują 2 łany wolne, karczmę, młyn. Osadnicy po 20 latach wolności płacić będą czynsz po 8 skotów z łanu Kod. mał. , III, 112 Dzwenowo 1. r. 1346 Zwanowo, wś, pow. obornicki, ob. Dąbrówka Kościelna. 2. D. , wś, pow. wągrowiecki. Komes Dobrogost de Swanow w dok. z r. 1307 K. W. , n. 908 Dzygory, wś, pow. bałcki, gm. Nestoitca, 44 w. od Bałty, 58 os. , 322 mk Dzygówbród, wś, pow. jampolski, ma 69 dm. , 522 mk. , 551 dz. dwor. Zielińskiego i Przestrzelskiej. Dawniej Borkowskich i Dobrowolskich Dzwonogol Ejczany Ejcze Ejbutyszki Ejbutany Ejboryszki Edwardpol Edwardówka Edwardów Eden Nowy Eczgoły Dżuryńce Dżurów Dżurdźówka Dżulinki Dżugi Dżugastra Dżugany Dżugale Dżogiszki Egipt Dzyngieliszki Dzygówka Egaudzie Dzygówka Egłony Eciuny Egincie Dzygówka, w dok. Dzikówka, mstko, pow. jampolski, gm. Dzygówka, 20 w. na płn. od Jampola, 528 dm. , 2, 770 mk. , zarząd gminny, cerkiew, kościół katol. , 2 synagogi, st. poczt. , 3 młyny. Gmina obejmuje 12 miejscowości, 2, 147 dm. , 10, 996 mk. włościan 4, 739 dusz rewiz. , uwłaszczonych na 12, 228 dz. 9, 310 roli. Nadto w gminie jest 6, 890 dz. większej posiadłości i 802 dz. cerk. Cały obszar obejmuje 19, 920 dz. 13, 895 roli i ma 15, 020 mk. Dzyngieliszki, wś włośc, pow. trocki, gm. Jezno 26 w. ; miała 13 dusz rewiz. , należała do dóbr skarbowych Puzańce. Dżerowo, ur. , pow. zasławski, gm. Sudyłków. Dżogiszki, wś, pow. poniewieski, gm. Czypiany 7 w. , 45 w. od Poniewieża. Dżugale, wś, pow. poniewieski, gm. Remigoła 3 w. , 28 w. od Poniewieża. Dżugany, wś, pow. poniewieski, gm. Śmilgi 14 w. , 37 w. od Poniewieża. Dżugastra, wś, pow. olhopolski, 254 dm. , 1, 519 mk. , cerkiew, młyn, gorzelnia. Dżugi, wś, pow. wiłkomierski, gm. Kurkle. 3 w. , 22 od Wiłkomierza, Dżulinki, wś, pow. hajsyński, gm. Chaszczowata, 376 dm. , 2, 424 mk. , cerkiew, szkoła. Dżurdźówka, wś, pow. uszycki, gm. Kapuściany, 63 dm. , 366 mk. , 3 młyny, gorzelnia. Dżurów, wś, pow. śniatyński. Wspom. w dok. z r. 1394. W r. 1579 należy do dóbr Uścieszko, Tęczyńskich. Dżuryńce ob. t. II, 305, wś, pow. lipowiecki, gra. Jurkowce, st. poczt. Daszów 25 w. , 45 w. od Lipowca, 98 dm. , 539 mk. , cerkiew, szkółka cerkiewna, młyn. Eczgoły, wś, pow. wiłkomierski, gm. Androniszki 5 w. , 47 w. od Wiłkomierza. Eden Nowy, właściwie Sieliszcze, wś, pow. kaniowski, gm. Pszeniczniki, st. poczt. Kaniów 5 w, , 131 dm. , 699 mk. , cerkiew, szkółka cerkiewna, młyn, 12 wiatraków. Nazwana tak przez właściciela Adama Dorożyńskiego, który z żoną Ewą miał synów Abla i Seta. Edwardów 1. wś, pow. grójecki, gm. i par. Drwalew. W r. 1870 miała 66 dm. , 132 morg. 2. E. , kol, pow. piotrkowski, gm. Bełchatówek, par. Parzno, ma 25 dm. , 201 mk. , 159 morg. włośc. Edwardówka, kol. , pow. dubieński, gmina Werba, 30 w. od Dubna, 25 dm. , 200 mk. Edwardowo, fol. , pow. telszewski, gm. Sałanty 4 w. , 54 w. od Telsz. Edwardpol, kol. , pow. włodzimierski, gm. Korytnica, 12 w. od Włodzimierza, 45 dm. , 260 mk. Efimówka, wś, pow. poniewieski, gm. Kibury 8 w. , 60 w. od Poniewieża. Efimówka al. Joachimówka, wś, pow. jampolski, st. dr. żel. Jaroszynka, 133 dm. , 790 mk. , cerkiew, szkoła, młyn. Nazwana od Joachima Potockiego, podczaszego litew. , właściciela Murafy, regimentarza konfederacji barskiej. Jedyna córka jego wyszła za podskarbiego Dziekońskiego. Osadę zamieszkują starowiercy, tak zw. filiponi. Egaudzie, wś i dobra, pow. poniewieski, gm. Gulbiny 5 w. , 49 w. od Poniewieża, własność Snarskich, 210 dz. Egincie, wś, pow. wiłkomierski, gm. Żmujdki 11 w. , 20 w. od Wiłkomierza. Egipt, przys. i fol. , pow. lityński, gm. Sieniawa 10 w. , 52 w. od Lityna. Należy do klucza starosieniawskiego, hr. Stadnickich, ma 1, 111 dz. Eglesy, dobra, pow. szawelski, gm. Popielany 4 w. , 48 w. od Szawel. Własność ks. Wojszwiłły, 109 dz. i Godlewskich, 242 dz. Eglinie, zaśc, pow. szawelski, gm. Żagory 15 w. , 42 w. od Szawel. Eglinis, Eglinas, fol. w dobrach Niemejksze, pow. szawelski. Egliniszki, wś, pow. wyłkowyski, gm. Kopsodzie, par. Wierzbołów, 19 w. od Wołkowyszek, ma 29 dm. , 139 mk. Egłogiry, wś, pow. szawelski, gm. Krupie 5 w. , 51 w. od Szawel. Egłon, rzka w gub. kurlandzkiej, lewy dopł. Dźwiny, bierze początek pod wsią Racin, płynie ku wschod, i ubiegłszy 25 w. uchodzi do Dźwiny, w pobliżu wsi Podunaj. Egłony, wś, pow. szawelski, gm. Okmiany 13 w. , 73 w. od Szawel. Ejboryszki 1. wś, pow. szawelski, gm. Radziwiliszki 2 w. , 18 w. od Szawel. 2. E. , zaśc, tamże, 6 w. od Radziwiliszek. Ejbutany, wś, pow. poniewieski, gm. Rozalin 6 w. , 43 w. od Poniewieża. Ejbutyszki, zaśc, pow. nowoaleksandrowski, gm. Antolepty 6 w. , 24 w. od mta powiat. Eciuny, wś włośc, pow, wileński, gm. i par. katol. Mejszagoła 8 w. ; należała do dóbr skarbowych Mussa. Ejclany, wś, pow. nowoaleksandrowski, gm. Widze 3 w. , 46 w. od mta pow. Ejćwiły, wś, pow. święciański, gm. Dubotówka 4 w. ; miała 7 dusz rewiz. , należała do dóbr Żodziszki. Ejczany, wś, pow. nowoaleksandrowski, gm. Skopiszki 4 w. , 70 w. od mta pow. Ejcze, dwór, pow. szawelski, gm. Łukniki 7 w. , 46 w. od Szawel. Dżerowo Efimówka Eglesy Eglinie Eglinis Egliniszki Egłogiry Egłon Ejclany Ejdynty Ejsymonty Ejsmontowicze Ejsniańcie Ejskudzie Ejryngiszki Ejrymajcie Ejragoła Ejnorajcie Ejniki Ejnarowicze Ejmunis Ejmuliszki Ejminowce Ejkmińce Ejgirgole Ejgirdzie Ejgirdańce Ejginiszki Ejgierdyszki Ejgielańce Ejgiały Ejgale Ejdziutany Ejdziaty Ejdziany Ejdyniki Ejdymtajcie Ejdymiany Ejdukiele Ejduki Ejduciszki Ejdrygańce Ejdejcia Ejdaniszki Ejdamianiszki Ejdamianiszki, wś, pow. nowoaleksandrowski, gm. Opsa 12 w. , 56 w. od mta pow. Ejdaniszki, dwa zaśc. , pow. wileński, gm. Podbrzeź 9 w. , należały do dóbr skarbowych Jęczmieniszki. Ejdejcia, Ejdecie, wś, pow. wileński, gmina Malaty 7 w. , należała r. 1865 do dóbr Czulsk. Ejdrygańce, okolica i zaśc, pow. wiłkomierski, gm. Rogowo 14 w. , 35 w. od Wiłkomierza. Mają tu Drobyszowie 31 dz. , Powrazasowie 45 dz. , Sidorowiczowie 33 dz. , Stankiewiczowie 90 dz. Ejduciszki, zaśc, pow. wiłkomierski, gmina Wieprze 14 w. , 30 w. od Wiłkomierza. Ejduki, wś, pow. szawelski, gmina Krupie 13 w. , 38 w. od Szawel. Ejdukiele, wś, powiat rossieński, gmina Szweksznie 8 w. , 124 w. od Rossień. Ejdymiany, wś, pow. nowoaleksandrowski, gm. Opsa, 7 w. , 56 w. od mta pow. Ejdymtajcie, wś, pow. telszewski, gm. Gadonów 5 w. , 12 w. od Telsz. Należy do dóbr Pakowskie. Ejdyniki, wś i dobra, pow. telszewski, gm. Żorany 18 w. , 35 w. od Telsz. Dobra należą; do Więckiewiczów, 432 dz. i Milanowskich, 318 dz. Ejdynty al. Ejdymty, wś, pow. rossieński, gm. Jurburg 4 w. , 49 w. od Rossień. Ejdziany 1. wś, pow. nowoaleksandrowski, gm. Ponedel 4 w. , 88 w. od mta pow. 2 E. , wś, pow, telszewski, gm. Iłłoki 8 w. , 51 w. od Telsz. Ejdziaty, wś, pow. telszewski, gm. Wornie 12 w. , 18 w. od Telsz. Ejdziutany, fol. , pow. poniewieski, gm. Kibury 6 w. , 52 w. od Poniewieża. Ejgale, fol. , pow. szawelski, gm. Podubiś 11 w. , 25 w. od Szawel. Ejgiały, wś włośc, pow. wileński, gm. Malaty 8 w. , należała do dóbr skarbow. Czywile. Ejgielańce, wś włośc, pow. trocki, gm. Batrymańce 5 w. ; miała 62 dusz rewiz. , należała do dóbr skarbowych Olita. Ejgierdyszki, fol, pow. poniewieski, gmina Czypiany 16 w. , 54 w. od Poniewieża. Ejginiszki, Ejgieniszki, wś, pow. trocki, gm. i par. katol. Żyżmory 6 w. ; należała do dóbr Pokirty. Ejgirdańce 1. wś, pow. trocki, gm. Butrymańce 10 w. ; miała 56 dusz rewiz. , należała do dóbr Ginejciszki. 2. E. , wś włośc, tamże, gm. Butrymańce 10 w. ; miała 11 dusz rewiz. , należała do dóbr skarb. Stokliszki. Ejgirdzie, mstko i wś, pow. telszewski, gm. Gadonów 16 w. , 7 w. od Telsz, 140 mk. Ejgirgole ob. t. II, 317 Ejgergoła, okolica, pow. kowieński, gm. Krasne 18 w. , 11 w. od Kowna. Mają tu Wimborowie 150 dz. , Wołkowie 58 dz. , Henzelowie 58 dz. , Gierwietowscy 5 dz. , Ibiańscy 6 dz. , Krzykowscy 9 dz. , Mierzyńscy 15 dz. , Stejgwiłłowie 21 dz. , Szymkowscy 17 dz. , Januszewscy 15 dz. Ejkmińce, wś włośc, pow, wileński, gm. Rzesza 4 w. ; miała 4 dusz rewiz. , należała do dóbr skarb. Kapituła. Ejminowce, wś, pow. grodzieński, gm. Brzostowicą Wielka, 59 w. od Grodna, 52 dm. , 687 mk. , 1, 200 dz. Ejmuliszki 1. Ejmugiszki, fol. , pow. poniewieski, gm. Smilgie, 23 w. od Poniewieża, własność Stacewiczów, 100 dz. 2. E, fol. , tamże, gm. Mołdoczany 10 w. , 22 w. od Poniewieża, Pawłowskich, 92 dz. Ejmunis, Ejmunie, zaśc, pow. święciański, gm. Hoduciszki, należał do dóbr skarb. Kowalciszki. Ejnarowicze, wś i dobra, pow. trocki, gm. Aleksandrowska dawniej Oława. Należały do Łyków. Ejniki, wś i zaśc, pow. nowoaleksandrowski, gm. Czadosy 3 w. , 73 w. od mta pow. Ejnorajcie, fol. dóbr Rekijów, pow. szawelski. Ęjnory, wś, pow. poniewieski, gm. Czypiany 13 w. , 68 w. od Poniewieża. Ejragoła, mstko i dobra, pow. kowieński, gm. Ejragoła, 56 w. od Kowna, st. poczt. , 2, 470 mk. Dobra należą do Bunakowych i mają 153 dz. Gmina obejmuje 63 miejscowości, 674 dm. włośc. obok 312 innych, 6, 780 mk. włościan 1, 647 dusz rewiz. uwłaszczonych na 11, 515 dz. Władysław IV, r. 1640, nadał jarmark na Gromnicę. Stanisław August r. 1781, nadał jarmark poczynający się d. 18 maja i trwający tydzień. Tenże król w r. 1792, nadał prawo magdeburskie i herb, wyobrażający dwa miecze na krzyż złożone, w polu czerwonem. Ejrymajcie 1. wś i dwa majątki, pow. poniewieski, gm Krakinów 10 w. , 38 w. od Poniewieża. Jeden należy do Butrymów, 222 dz. , drugi do Owsianych, 160 dz. 2. E. al. Enrymajcie, wś i dobra, pow. szawelski, gm. Radziwiliszki 7 w. , 26 w. od Szawel. Dobra należą do Tołstojów i wraz z Kurklami i Pojeziorami mają 644 dz. Ejryngiszki, Ejryniszki, Ejraniszki, wś i fol. , pow. poniewieski, gm. Smilgi 10 w. , 24 w. od Poniewieża. Fol. należy do dóbr Aukszte. Ejskudzie, w spisie z r. 1886 Ejspudzie, wś. pow. nowoaleksandrowski, gm. Kwietki 4 w. , 99 w. od mta pow. Ejsniańcie, wś, pow. trocki, gm. Hanuszyszki 9 w. ; miała 32 dusz rewiz. Ejsmontowicze, chutor, pow. słonimski, gm. Kozłowszczyzna, 55 dz. 9 łąk i pastw. , 5 lasu, 14 1 2 nieuż. Ejsymonty 1. Małe, wś i okolica, pow. grodzieński, gm. Brzostowica Mała, 45 w. od Grodna. Okolica ma 462 dz. 2. E. Nadtobolskie, okolica i chutor, tamże, gm. Wiercieliszki, 15 w. od Grodna. Okolica ma 368 dz. ; chutor, własność Ejdamianiszki Ejtwidajcie Ejwidowicze Ejwiły Ejżaraksznis Ejżby Ekaterynhof Ekaterynopol Ekaterynopole Ekaterynówka Ekaterynowo Ekaterynowsk Ekierty Kosackich, 91 dz. 3. E. Wielkie, okolica, tamże, gm. Indura, 21 dz. 4. E. Wielkie, wś, i okolica, tamże, gm. Bohorodzicka, 46 w. od Grodna. Wś mą 4 dm. , 29 mk. , 90 dz. włośc, i 33 dz. kośc; okolica 259 dz. . Ejszyszki, mstko i dobra skarbowe, powiat lidzki, gm. Ejszyszki; miała 109 dusz rewiz. Gmina obejmuje 90 miejscowości, 632 dm. włościańskich, 5, 379 mk. włościan, uwłaszczonych na 9, 716 dz. 7, 287 roli. Nadto w gminie jest 23, 535 dz. 11, 392 roli większej posiadłości. Ejtucie, wś, pow. telszewski, gm. Korciany 9 w. , 46 w. od Telsz. Ejtwidajcie, w spisie r. 1887 Etwidajcie, dwie wsi, pow. telszewski, gm. Wornie 19 w. , 49 w. od Telsz. Rymkiewiczowie tu i w Siemaszkalach 156 dz. Ejwidowicze, wś, pow. dzisieński, gm. Bohiń 13 w. ; miała 52 dusz rewiz. Ejwidy, wś, pow. telszewski, gm. Olsiady 3 w. , 11 w. od Telsz. Ejwiły, wś, pow. wiłkomierski, gm. Szaty 7 w. , 40 w. od Wiłkomierza. Ejżaraksznis, w spisie z r. 1886 Eżeraksznis, zaśc, pow. nowoaleksandrowski, gm. Czadosy 2 w. , 72 w. od mta pow. Ejżby, wś i dwór, pow. szawelski, gm. Szawkiany 9 w. , 41 w. od Szawel. Ekaterynhof 1. dobra, pow. mohylewski, ks. Krapotkinych, 552 dz. 2. E. al. Katarzynowo, dobra, pow. połocki, GiedrojciówJurahów, 380 dz. Ekaterynopol, mstko, pow. zwinogródzki, gmina Ekaterynopol. st. pocztowa Zwinogródka 15 w. , 761 dm. , 2 cerkwie z r. 1738 i 1705, 2 domy modl. żyd. , szkoła ludowa, szkółka ceri kiewna, apteka, ambulatoryum, 4 młyny, 31 wiatraków. Gmina obejmuje 10 miejscowości 1 mstko, 6 siół, 3 wsi, 19, 251 mk. 18 katol. 2, 683 żydów, 21, 546 dz. 10, 106 gr. ornego, 3, 439 łąk, 328 lasu, 205 pod wodami i 582 dz. nieuż. , z czego 4, 642 dz. posiadł, większej, 16, 049 do włościan, 326 do skarbu, 462 do cerkwi Ekaterynopole, wś, pow. klimowicki, gm. Chocimsk, 28 dm. , 295 mk. Ekaterynówka 1. kol. , pow. łucki, gmina Rożyszcze, 18 w. od Łucka, 9 dm. , 122 mk. 2. E. , wś, pow. rówieński, gm. Niemowicze, 104 w. od Równego, 43 dm. , 260 mk. Ekaterynowo, fol. , pow. wiłkomierski, gm. Wieprze 10 w. , 20 w. od Wiłkomierza. Ekaterynowsk, dobra, pow. homelski, ks. Paskiewicza, 711 dz. Ekierty, zaśc. , powiat nowoaleksandrowski, gm. Rakiszki, 69 w. od mta pow. Ekimania, dobra, powiat połocki, 4, 026 dz. Niegdyś Kublickich, później Bielikowiczów. W ostatnich czasach Mejer Fridlandzki posiada 3, 000 dz. , Piotr Malczewski 663 dz. i Jan Bezpierny 363 dz. Ekście, Ejkście, okolica, pow. kowieński, gm. Wilkija 13 w. , 42 w. od Kowna. Mają tu Dobkiewiczowie 60 dz. , Dobszewiczowie 57 dz. , Miniałgowie 42 dz. , Rajuniecowie 79 dz. Elbiciszki, wś, pow. wiłkomierski, gm. Kowarsk 6 w. , 21 w. od Wiłkomierza. Eleonorów, fol, pow. rawski, gm. i parafia Lubochnia, ma 27 mk. , 363 morg. Eleonorów 1. dobra, pow. kowieński, gra. Eleonorów, 70 w. od Kowna, 80 mk. Gmina obejmuje 23 miejscowości, 378 dm. , 3, 915 mk. włościan 1, 065 dusz rewiz. , uwłaszczonych na 3, 758 dz. 2. E. , dwór, pow. wiłkomierski, gm. Szaty, własność Żebrowskich, 44 dz. Eleonortal, dobra, pow. lucyński, własność hr. Tymana. Elertowszczyzna, fol dóbr Jeziora, powiat grodzieński. Elgiszewo, w dok. Ligisewo, wś, pow. toruński. Nadana w XIII w. kościołowi w Ciechocinie. Ob. Ciechocin. Eliaszyszki 1. wś i okolica, pow. rossieński, gm. Taurogi 18 w. , 79 w. od Rossień. Mają tu Tryjanowscy 178 dz. 2. E. , fol, pow. szawelski, gmina Błagowieszczeńsk 18 w. , 47 w. od Szawel Elizabecin, Elizawetyn, dobra, pow. czerykowski, od 1871 r. von Benkendorfów, l, 415 dz. , młyn, gorzelnia. Elizabecin, Elizawetin, kol, pow. łucki, gm. Bożyszcze, 23 w. od Łucka, 30 dm. , 187 mk. Elizabelin, dobra, pow. wileński, gm. i par. katol Mejszagoła, własność dawniej Wołowiczów, następnie Łopacińskich. Kaplica fundacyi Łopacińskiego. Elizabet, wś, pow, nowogradwołyński, gmina Romanówka, 5 w. od mta pow. , 56 dm. , 322 mk. Elizabetka 1. chutor, pow. wasylkowski, gm. Kożanka, 45 w. od Wasylkowa, 9 dm. , 275 mk, , wiatrak. Należy do hr. Branickich, 1, 010 dz. 2. E. , Elizawetka, wś, pow. zwinogródzki, gm. i st. poczt. Kalihorka Mokra 4 w. , 39 w. od Zwinogródki, 170 dm. , 778 mk. , cerkiew drewniana z r. 1788, szkółka, młyn, 7 wiatraków. Elizabetpol, dawniej Swinna ob. t. XI, 710, wś, pow. starokonstantynowski, gm. i par. katol Bazalia 5 w. ,. st. poczt Teofipol 12 w, st. dr. żel Wójtowce 27 w. , 66 w. od mta pow. , 167 dm. , 934 mk. , 797 dz. dwor. , cerkiew drew. z r. 1891 na miejscu dawnej z r. 1723. W całej par, praw. było 1896 r. 172 dm. , 1, 537 mk. prawosł. i 16 katol We wsi młyn i dwa wiatraki. Świnna była niegdyś własnością Wiśniowieckich, Chomentowskich, Sienickich. W r. 1850 nabył ją Konstanty Jasiński, który nazwał ją r. 1860, od imienia żony Elżbiety. Nowa nazwa zatwierdzona r. 1892. Ekimania Ekście Elbiciszki Eleonorów Eleonortal Elertowszczyzna Elgiszewo Eliaszyszki Elizabecin Elizabelin Elizabet Elizabetka Elizabetpol Ejszyszki Ejszyszki Ejtucie Elniszki Elówka Elpiszki Elwirowo Elżbiecin Elżbiecinek Elżunin Emilin Elizarka, wś, pow. żytomierski, par. praw. Strybież 3 w. . Elizawetort, kol niem. na obszarze dóbr Połonne, pow. nowogradwołyński, 35 dm. , 269 mieszkańców, Elizawetpol 1. kol. , pow. włodzimierski, gm. Werba, 15 w. od Włodzimierza, 75 dm. , 460 mk. 2. E. , kol. , pow. żytomierski, gmina Barasze, 80 w. od Żytomierza, 34 dm. , 273 mk. Elizawetówka, kol, pow. radomyski, gm. i st. poczt. Korostyszów 8 w. , 32 w. od Radomyśla, 12 dm. , 41 mk. Elizawetyn, fol. dóbr Kopciewszczyzna, pow. grodzieński. Elizin, wś, pow. gostyński, gm. Duninów, par. Grostynin, ma 84 mk. , 74 morg. Elkienita, zaśc, pow. nowoaleksandrowski, gm. Oknista 3 w. , 69 w. od mta pow. Elkoniepiewo, zaśc, pow. święciański, gm. Łabonary 24 w. . Należał do dóbr Antodury. Elksnokiemie, wś, pow. maryampolski, ob. Elkieniskiemie t. II. Elmeniki, dwie wsi i ośm zaśc, pow. wiłkomierski, gm. Onikszty, 40 do 46 w. od Wiłkomierza. Własność Narbutów, 450 dz. Elniszki, wś, pow. nowoaleksandrowski, gm. Ponedel 11 w. , 91 w. od mta pow. Elówka, kol. nad rzką Zdrywlą, pow. radomyski, gm. i st. poczt. Malin, 30 w. od Radomyśla, 45 dm. , 269 mk. , dom modl. ewang. , olejarnia, cegielnia. Elpiszki, dwór, pow. szawelski, gm. Kruki 7 w. , 57 w. od Szawel. Elwirowo, fol. , pow. szawelski, gm Podubiś, 26 w. od Szawel, 104 dz. Elżbiecin 1. fol. , pow. maryampolski, gm. Kwieciszki, par. Maryampol 8 w. , ma 6 dm. , 88 mk. 2. E. , fol, pow. chełmski, gm. i par. Pawłów. Elżbiecinek, wś, pow. maryampolski, gmina Kwieciszki, par. Maryampol, ma 18 dm. , 85 mk. Elibietówka, Elizawetówka, słoboda nad Dnieprem, pow. czerkaski, gm. , par. praw. i st. poczt. Moszny 6 w. , 19 w. od Czerkas, 32 dm. , 243 mk. , młyn. Należy do klucza moszniańskiego ks. Worońcowa. Nazwana od Elżbiety, córki Ksawerego Branickiego, która wychodząc za Woroncowa, wniosła mu ten klucz. Elżunin, fol. dóbr Sarya, pow. dryzieński, 161 dz. Elżutka, wś, pow. wilejski, gm. Wołkołata; miała 7 dusz rewiz. , należała do dóbr Leonowo. Ełki, wś, pow. telszewski, gm. Żorany 20 w. , 35 w. od Telsz. Etnełka, zaśc, pow. święciański, gm. Łabonary 6 w. , należał do dóbr Stachowszczyzna. Emczycha, wś, pow. kaniowski, gm. i st. poczt. Kozin 3 w. , 25 w. od Kaniowa, 272 dm. , 1, 516 mk. , cerkiew, szkółka cerk. , 5 wiatraków. Emelianów, kol. , pow. łucki, gm. Szczurzyn, 26 w. od Łucka, 14 dm. , 90 mk. Emelianowa, pow. newelski, ob. Pieszczanka, Emelianowo, wś, pow. wieliski, gm. Cerkowiszcze. W r. 1653 należy do dzierżawy sawińskiej. Emilczyn, mstko, pow. nowogradwołyński, gm. Emilczyn, 37 w. od mta pow. , 560 dm. , 2, 743 mk. Emilen, kol. , pow. żytomierski, gm. Chwasowa, 42 w od Żytomierza, 96 dm. , 506 mk. Emilew, wś, pow. kozienicki, gm. Maryampol, par. Głowaczów, 18 w. od Kozienic, ma 21 dm. , 144 mk. , 305 morg. włośc Emilianów 1. wś, pow. nieszawski, gmina Czamanin. W r. 1870 ma 154 mk. , 664 morg. 2. E. , kol, pow. rawski, gm. i par. Lubochnia, ma 26 dm. , 153 mk. , 308 morg. 3. E. , Jawor, kol. , pow. łaski, gm. Wygiełzów, ma 12 dm. , 101 mk. , 402 morg. 4. E. , os, , młyn nad rz. Grabią, pow. łaski, gm. Wola Wężykowa, par. Sędziejowice, ma 1 dm. , 17 mk. , 49 morg. Własność rządowa. 5. E. , kol, pow. łęczycki, gm. Dalików, par. Leźnica, ma 4 dm. , 44 mk. 6. E. , kol. , pow. sieradzki, gm. Złoczew, par. Uników, ma 27 dm. , 278 mk. 56 ewang. 136 morg. Powstała na obszarze dóbr Uników. 7. E. , fol. dóbr Gruszczyce, w pow. sieradzkim, 8. E. , kol. , pow. kaliski, gm. i par. Kozminek, ma 13 dm. , 98 mk. Emilianówka, wś, pow. telszewski, gmina Iłłoki 7 w. , 48 w. od Telsz. Emilianowo, zaśc, pow. wiłkomierski, gm. Owanty 10 w. , 52 w. od Wiłkomierza. Emilienheim, wś, pow. słupecki. Założona na obszarach dóbr opactwa lędzkiego, podarowanych r. 1797 przez króla pruskiego, Fryderyka Wilhelma, ks. Hohenlohe Ingelfingen, który r. 1802 połowę obszaru sprzedał Karolowi Weiglowi, drugą połowę skolonizował i od imion dzieci swych ponazywał kolonie Friedrichsfeld, Emilienheim, Adolfsberg, Sophienthal, Adelhof, Ludwigslust, a największą mianem rodu Ingelfingen. W r. 1891 z polecenia władzy zmieniono nazwy Emilienheim na Michalinowo, Adolfsberg na Zalesie, Sophienthal na Olechowo, Friedrichsfeld na Tarszewo, Ludwigslust na Mały Las, Adelhof na Chruściki i Ingelfingen na Anielewo. Gmina otrzymała nazwę Oleśnica, od wsi mieszczącej urząd gminny. Emiliewo, wś, pow. gostyński, gm. Lucień, ma 149 mk. , 106 morg. włośc Emilin, wś, pow. wyłkowyski, gm, i parafia Olwita, ma 78 mk. Emilin, fol. dóbr Mirowszczyzna, pow. Słonimski. Emilin 1. Stary i Nowy, dwie kol. , powiat łucki, gm. Rożyszcze, 34 w. od Łucka, 36 dm. , Emilienheim Emiliewo Elizarka Elżutka Ełki Emczycha Emelianów Emelianowa Emelianowo Emilczyn Emilen Emilew Emilianów Emilianówka Emilianowo Elmeniki Erczyki Emilówka Engieliszki Enżyszki Epidemo Erazmówka Ercelis Erem Erki Ermałajewka Ernestynów Erteje Erubajcie Erzepol Erzowkowo Erzuwka Erzwiłek Esławzie Eszkiepy Etykańce Eufemia Eufrozyniewskie Eugieniówka Europa Eustaszyn Ewalin Ewandorf Ewaniszki Ewapol Ewbule Ewdokiejewska Ewelina Ewelinów Ewelsztowo Ewersmujża Ewilcie 142 mk. 2. E. , kol. , pow. włodziemierski, gm. Werba, 16 w. od Włodzimierza, 16 dm. , 173 mk. Emilówka 1. kol. , pow. nowogradwołyński, gm. Emilczyn, 26 w. od mta pow. , 8 dm. , 47 mk. 2. E. , kol. , pow. żytomierski, gm. Horoszki, 53 w. od Żytomierza, 20 dm. , 147 mk. Engieliszki, zaśc, pow. wiłkomierski, gmina Uciany 8 w. , 68 w. od Wiłkomierza. Enżyszki, zaśc, pow. rossieński, gm. Szymkajcie 12 w. , 30 w. od Rossień. Epidemo al. Pustoszka, wś, pow. nowoaleksandrowski, gm. Brasław 6 w. , 64 w. od mta powiat. Erazmówka 1. przys. wsi Czerniatyn, pow. berdyczowski, gm. Czerniatyn Mały, st. poczt. Samhorodek 10 w. , 48 w. od Berdyczowa, 31 dm. , 168 mk. Obecnie maja tu Marya Stampke z Bołsunów, 117 dz. , Julja Popowska 122 dz. i Gorczakowowie 168 dz. 2. E. , wś, pow. czehryński, gm. Stawidły, st. poczt. Złotopol, 58 w. od Czehrynia, 334 dm. , 1, 802 mk. , cerkiew, szkółka cerk, , 12 wiatraków. 3. E. , kol. , pow. nowogradwołyński, gm. Miropol, 50 w. od mta pow. , 22 dm. , 111 mk. Ercelis, zaśc, pow. poniewieski, gm. Stumbryszki 10 w. , 19 w. od Poniewieża. Erczyki 1. Małe, wś, pow. skwirski, gmina Czubińce, st. poczt. Skwira 12 w. , 181 dm. , 1, 254 mk. 2. E, Wielkie, wś, tamże, 7 w. od Skwiry, 201 dm. , 1, 145 mk. 3. E. Żydowieckie ob. t. XIV, 885 Żydowieckie Jerczyki, wś, tamże, gm. Romanówka st. poczt. i dr. żel. Popielnia 10 w. , 30 w. od Skwiry, 166 dm. , 961 mk. , szkółka, młyn walcowy. Erem, os. , pow. stopnicki, ob. Kameduły. Erki ob. t. II, 356, mylnie, ob. Jerki. Ermałajewka, ob. Jarmołajówka, Ernestynów, wś, pow. kutnowski, gm. Piecka Dąbrowa. W r. 1870 ma 197 mk. , 290 morg. Erteje, w spisie z r. 1886 Erszeje, wś, pow. wiłkomierski, gm. Ołoty, 70 w, od Wiłkomierza. Erubajcie 1. wś, pow. telszewski, gm. Płungiany 8 w. , 34 w. od Telsz. 2. E. , wś, tamże, gm. Żorany 18 w. , 17 w. od Telsz. Stasiulisowie mają. tu 100 dz. Erzepol, dobra skarbowe, pow. lucyński, gm. Marienhauz 1 w. , cerkiew. szkoła. Dobra obejmują 19 wsi i fermę, mają 4, 436 dz. Erzowkowo, fol. , pow. rzeżycki, przyl. Rozkosza. Erzuwka Jerzówka, okolica, pow. wiłkomierski, gm. Kowarsk 5 w. , 23 w. od Wiłkomierza. Erzwiłek, Erzwiłki, mstko, pow. rossieński, 35 w. od Rossień, 140 mk. Gmina obejmuje 71 miejscowości, 1, 007 dm. włośc, obok 2 innych, 8, 410 mk. włościan 2, 250 dusz rewiz. , uwłaszczonych na 14, 170 dz. Esławzie, dwór, pow. szawelski, gm. Łukniki 11 w. , 61 w. od Szawel. Eszkiepy, wś, pow. telszewski, gm. Dorbiany 6 w. , 75 w. od Telsz. Etykańce, wś, pow. wiłkomierski, gm. Konstantynów 6 w. , 14 w. od Wiłkomierza. Eufemia, kol. , pow. łęczycki, gm. par. Dalików, ma 3 dm. , 10 mk. Eufrozyniewskie, os. , pow. połocki, gmina Eufrozyniewka. Gmina obejmuje 50 miejscowości, 586 dm. włośc. obok 54 innych, 3, 079 mk. włościan, uwłaszczonych na 5, 866 dz. Nadto w gminie jest 14, 926 dz. większej posiadłości. Eugieniówka 1. kol. , pow. nowogradwołyński, gm. Romanówka, 4 w. od mta pow. , 73 dm. , 401 mk. 2. E. , kol. , pow. żytomierski, gmina Barasze, 72 w. od Żytomierza, 48 dm. , 461 mk. Europa, zaśc, pow. wileński, gm. Giełwany 8 w. , miał 5 dusz rewiz. , należał do dóbr Powicinie. Eustaszyn, dobra, pow. bychowski, od 1862 r. Ławreneńków, wraz z fol. Prudek 1, 191 dz. , 2 młyny. EwalinRupul, wś, pow. poniewieski, gmina Podbirże 10 w. , 79 w. od Poniewieża. Ewandorf, właściwie Iwanówka, wś, pow. radomyski, gm. i st. poczt. Korostyszów 12 w. , 14 w. od Radomyśla, 57 dm. , 385 mk. , młyn wodny, 394 dz. włośc, 555 dwor. Własność Zubowskich. Ewaniszki 1. przys. , pow. poniewieski, gm. Czypiany 10 w. , 79 w. od Poniewieża. 2. E. , dobra, pow. wiłkomierski, gm. Szaty 7 w. , 42 wiorst od Wiłkomierza, własność Szyllingów, 110 dz, Ewapol, zaśc, pow. wilejski, gm. Chotenczyce 18 w. . Należał do dóbr Wincentowo. Ewbule, zaśc, pow. dźwiński dyneburski, własność Fiedotowych, 160 dz. Ewdokiejewska, ferma nad Jełańcem, pow. bałcki, gm. Sawrań, st. poczt. Chaszczewata, przy wsi Bandurowej, ma 1, 400 dz. 600 dz. lasu. Bandurówka należała wraz z Sawraniem do dóbr Emira Rzewuskiego. F. Morg. Ewelina, las należący do Jarmoliniec, pow. proskarowski. Ewelinów, wś, pow. włoszczowski, gmina Oleszno, par. Mnin, 21 w. od Włoszczowy. Ewelsztowo, fol. , pow. wiłkomierski, gmina Wieprze 10 w. , 20 w. od Wiłkomierza. Ewersmujża, wś i dobra, pow. lucyński, gm. Ewersmujża, zarząd gminny, kościół katolicki paraf. , gorzelnia, młyn. Gmina obejmuje 81 miejscowości, mających 281 dm. włościańskich obok 50 innych, 5, 210 mk. włościan, uwłaszczonych na 6, 967 dz. Nadto w gm. jest 12, 836 dz. 2, 745 roli większej posiadłości. Ewilcie, wś, pow. wiłkomierski, gm. Owanta 7 w. , 45 w. od Wiłkomierza. Emilówka Ewna Ewin Ewin, kol. , pow. włodzimierski, gm. Werba, 20 w. od Włodzimierza, 17 dm. , 112 mk. Ewinie, zaśc, pow. szawelski, gm. Żagory 15 w. , 49 w. od Szawel. Ewinów, kol, pow. turecki, gm. Wichertów, par. Psary, ma 20 dm. , 142 mk. Ewna, ob. Fralin. Ewunin, wś, pow. janowski, gm. Urzędów, par. Popkowice, ma 28 os. , 187 mk. , 214 morg. Ezechieliszki ob. t. II, 364 Ezechielowo, wś, pow. rossieński, gm. Szydłów 11 w. , 20 w. od Rossień. Ezergajle, w spisie z r. 1892 Ezerpajle, dwór, pow. szawelski, gm. Żagory 4 w. , 67 w. od Szawel. Eżajcie, wś, pow. telszewski, gm. Gorzdy 5 w. , 75 w. od Telsz. Eżejki, wś, pow. szawelski, gm. Janiszki 6 w. , 34 w. od Szawel. Eżerabok, zaśc, pow. nowoaleksandrowski, gm. Rakiszki 17 w. , 67 w. od mta pow. Eżerbały, zaśc, pow. nowoaleksandrowski, gm. Rakiszki 17 w. , 67 w. od mta pow. F. Facimiech, w dok. Ffatimech, u Dług. Chwaczymyech, wś, pow. wadowicki, par. Krzęcin. W dok. z r. 1254 wyliczającym posiadłości klasztoru zwierzynieckiego, podano Ffatimech cum Thaberna, Silva et Visla cum utroque litore Kod. kat. krak. , 1, 53. W r. 1581 wś Faczimiech leży w par. Czerniechów. Piotr Strzała płaci tu od 2 łan. km. , 1 zagr. Fadiejewszczyzna, wś, pow. wieliski, gm. Czepie. Fadziewicze, wś. pow. oszmiański, gm. Kucewicze 5 w. ; miała 18 dusz rewi. , należała do dóbr Nowosiółki. Fafałdy, r. 1580 Falckwald, wś, pow. międzychodzki. Ob. Sokola Dąbrowa t. XI. Fajum, wś, fol. , pow. kaliski, gm, Ostrów, par. Wojków. Wraz z os. Chudoba wś ma 28 dm. , 165 mk. ; foł. 1 dm. , 3 mk. Własność J. Fondukleja. Reg. pob. z XVI w. nie podają, tej wsi. Istniała wtedy wieś Fajewo, w parafii Przedecz pow. włocławski zasiedlona przez drobną szlachtę Fajewskich, dziś nie znana. Falbogi 1. Wielkie, wś, pow. płoński. W r. 1576 Sobole Falbogi, w par. Kroczew, płacą od 1 łanu. 2. F. , wś, pow. nowomiński, parafia Kałuszyn. W r. 1563 Chwalbogi płacą, od 4 łan. Falborz, r. 1557 Phalibosch, wś, pow. włocławski. W r. 1557, ststa brzeski płaci tu od 2 łan. Morawski od 2 łan. . Bielicki od 4 łanów, 2 zagr. Sołtysi 1 łan. Falenty, r. 1580 Falęta, wś, pow. warszawski. W r. 1580 Jan Wicher, wójt, płaci od 12 łan. km. , 6 zagr. z rola, 1 koła młyń. Falewicze 1. wś, pow. prużański, gm. Noski, 15 w. od Prużany, 423 dz. 2. F. , wś, pow. rochaczewski, gm. Ciechinicze 5 w. , 32 dm. , 260 mk. Falęcin 1. u Dług. Falanczin, wś, pow. stopnicki. Otrzymuje r. 1362 wraz ze Stopnicą, , prawo niemieckie Kod. dypl. pol. , III, 278. W połowie XV w. , wś królewska daje dziesięcinę w połowie bisk. krakow. . a w drugiej mansyonarzom w Stopnicy L. B. , II, 443. 2. F. , wś, pow. płocki. W r. 1576 Falęcino, w parafii Żochów, miało 2 1 2 łan. km. , 1 morg. Falęcino, wś przyległa do Kwieciszewa, w pow. mogilnickim, dziś nie istnieje pod tą. nazwą, . Zapewne zlała się z Kwieciszewem. Wymieniona w akcie nadań dla Mogilna. Wedle dok. z r. 1360, już poprzednio opat Mikołaj, sprzedał F. , Michałowi z Koszanowa, który odstąpił znowu tej wsi arcyb, gnieźn. , Jarosławowi, w zamian za Włókna K. W. , n. 3, 33, 1, 413. Falęty, ob. Falenty, Falimicze, ob. Chwalimicze, Falimonowo, wś, pow. wieliski, gm. Czepie. Falinka, chutor, pow. wiłkomierski, gmina Żmujdki 3 w. , 13 w. od Wiłkomierza. Faliszowice. w dok. Paliszowice, wś, pow. sandomierski. W połowie XV w. , dziedzicami są dwaj Grotowie, h. Rawa. Było tu 6 łan. km. , 2 karczmy, 2 zagr. z rolą, 2 fol. L. B. II, 351 i 408. Ob. Chobrzany. Falisiowice, wś, pow. brzeski Galicya. W połowie XV w. dziedzicem Spytko z Melsztyna. Dziesięcinę do 12 grz. , dają kościołowi w Czchowie L. B. , II, 240. Falkenwalde, r. 1580 Falckwald, ob. Fafaldy. Falki 1. Filipy, wś i okolica, pow. bielski gub. grodz. , gm. Rajsk, 21 w. od Bielska. Wś ma 10 dz. włośc; okolica 356 dz. 2. F. , Godziemby, okolica, tamże, 23 w. od Bielska, 93 dz. 3. F. , Kowale, okolica, tamże, 18 w. od Bielska, 97 dz. 4. F. , Stare, okolica, tamże, 20 w. od Bielska, 217 dz. Falków, osada, pow. łucki, gm. Torczyn, 15 w. od Łucka, 15 dm. , 79 mk. Falkowa, wś, pow. grybowski. W połowie XV w. dziedzicem jest Marcisz z Wrocimowic, Ewunin Falkowa Falków Falki Falckwald Falisiowice Faliszowice Falinka Falimonowo Falimicze Falęty Falęcino Falęcin Falewicze Falenty Falborz Falbogi Fajum Fafałdy Fadziewicze Fadiejewszczyzna Facimiech Eżerbały Eżerabok Eżejki Eżajcie Ezergajle Ezechieliszki Falkowice h. Półkoza. Łany km. dają dziesięcinę biskup, krakow. L. B. , II, 303. Falkowice, może Fałkowice, u Dług. Phalkowycze, wś, pow. wielicki. W dok. z r. 1381 występuje przy boku opata tynieckiego, Michał z F. Kod. dypl. pol, III, 325. W połowie XV w. siedzą tu bracia h. Drużyna. Ośm łan. km. daje dziesięcinę klasztorowi św. Ducha w Krakowie, fol. zaś do Gdowa L. B. , II, 118. Falkowicze, wś nad rzką Łososie prawy dopł. Łuczesy, pow. witebski. Falkowo, zaśc, pow. wilejski, gm. Mańkowicze 6 w. ; miała 13 dusz rewiz. , należała do dóbr skarb. Menczeniaty. Falkowszczyzna, urocz. , pow. wołkowyski, gm. Szymki, 60 dz. Falkowszczyzna, os. czeska, pow. dubieński, gmina Malin, 27 wiorst od Dubna, 10 dm. , 121 mk. Falniów, w dok. Falniów i Chwalniów, wś, pow. miechowski, par. Miechów. W r. 1262 płaci dziesięcinę klasztor. miechowskiemu. W dok. z r. 1339 występuje Lorissius, sołtys z F. Wś jest własnością; klasztoru miechowskiego. Daje r. 1349 czynszu 5 grz. , dziesięciny 3 grz. Kod. mał. , III, 34, 77. Falusze, chutor, pow, grodzieński, gm. Górnica, 5 wiorst od Grodna, O Briande Lassych, 85 dz. Falków, w XVI w. Ffalkow, wś, pow. konecki. W r. 1340 Kazimierz król, nadaje Jakóbowi, kancl. sieradzkiemu i Piotrowi prepozytowi u św. Floryana w Krakowie, prawo przekształcenia wsi F. na miasto, na prawie magdeburskiem. Nadał przytem miastu targ tygodniowy. Zygmunt I potwierdził to nadanie r. 1532 Kod. mał. , III, 40. W r. 1577 w części Anny Giżyckiej było 2 1 2 łan. i 2 rzem. , w części Stanisława Rudnickiego 2 1 2 łan. i 3 bied. rzemieślników. Jedna bania gorzałczana Paw. Małop. 296. Na początku XVI w. , F. jest miastem. Posiada kościół par. , p. w. św. Trójcy i św. Mateusza. Być może, iż fundatorem był Piotr z F. , zw. Jerzyk, bisk. krakow. 1348 w Awinionie, pochodzący z rodu dziedziców wsi, h. Doliwa. W aktach kons. gnieźn. , z początku w. XV, nazwano kościół dawnym. Obecny murowany wznieśli dziedzice wsi r. 1420. Wedle Długosza L. B, I, 324, dziedzicem był Jan Giżycki, h. Gozdawa, Kościół w Czermnie był założony na obszarze par. Fałkowo i z jej dochodów opatrzony. Fanfuryn, ferma, pow. jampolski, 255 dz. Sobańskich. Faniewo Łuh, zaśc, pow. wilejski, gm. Chotenczyce 15 w. ; miał 6 dusz rewiz. , należał do dóbr Szypki. Fanisławice, w dok. Falislavicze, wś, pow. kielecki, par. Łopuszno. Wymieniona w dokum. z 1367 Kod. mał. , III, 211. Według Długosza L. B. , I, 595 Falislawycze utraque, miały karczmę, fol. królewski i dawały dziesięcinę do 3 grz. prebendzic św. Jerzego, w Krakowie. Wś królewska należąca do zamku chęcińskiego, płaci r. 1573 od 5 łan. km. Farpost ob. t. II, 399 Forpost, wś, pow. czehryński, gm. Cwietna, st. poczt. Czehryn 23 w. , 131 dm. , 569 mk. , dom modl. żydow, około 150 żydów, 4 wiatraki. Faściszowa, u Dług. Phasczechowa, wś, pow. brzeski Galicya. Miała w XV w. 5 łan. km. , karczmę z rolą, kilka fol. L. B. , II, 273. Fasowa, Fasówka ob. Chwasowo, Chwasówka. Fast. .. , ob. Chwast. ., Fastowo, wś i dobra, pow. mścisławski, od 1867 r. , własność Sudziłowskich, 766 dz. , młyn i folusz, cerkiew par. drewniana. Niegdyś z Kociszewem, Eliasza Suryna, podstarościego mścisławskiego. Fasty, Chwasty, wś nad Supraślą, pow. białostocki, gm. Białostoczek 661 dz. włośc, 34 dm. , 392 mk. , cerkiew i 67 dz. cerk. Pod wsią na wzgórzu kurhan w kształcie ostrokręgu ściętego. . Faszczówka 1. wś, pow. borecki, gm. Niczyporowicze 6 w. , 46 dm. , 250 mk. , kościół par. katol. 2. F. , pow. mohylewski, ob. Blewki. 3. F. , wś, tamże, gm. Kniażycze, 6 dm. , 47 mk. Faszczyce, w dok, z r. 1474 Phasczicze, wś, pow. błoński. Wś książęca w XV w. ; 1580 roku należy do ststwa błońskiego, ma 26 łan. Faszczyjówka, wś, pow. latyczowski, 94 dm. , 604 mk. , cerkiew. Fataczuny, las należący do Jackowiec, pow. uszycki. Faustynowo, osada, pow. brzeski gubernii grodz. , gm. Miedno, 41 w. od Brześcia, 65 dz. włośc i 137 dz. Krasowskich. Fawory 1. Bliższe, zaśc, pow. święciański, gm. Komaje 9 w. ; miał 15 dusz rewiz. 2. F. , Dalsze, zaśc, tamże, 12 w. od Komaj. Oba dwa należą do dóbr Serenczany. Fediukówka, wś, pow. taraszczański, gm. Żydowska Hrebla, st. poczt. Taraszcza 25 w. , 374 dm. , 2, 250 mk. , cerkiew, szkółka, 9 wiatraków. W r. 1848 kupił P. Uziębło. Obecnie należy tu do sukces. Jana Meleniewskiego 1, 803 dz. Fedkowce, wś, pow. krzemieniecki, gmina Wiszniowiec, par. praw. St. Wiszniowiec 1 w. . Fedkówka, u ludu Fitkówka, przys. nad rz. Tymanówką, dopł. Silnicy, pow. bracławski, gm. Klebań 5 w. , 90 w. od Bracławia, ma 18 dm. Fedorce, Fiedorce, wś, pow. dzisieński, gm. i dobra Mikołajewo 2 w. ; miała 8 dusz rewiz. Fedorki al. Fedurki, wś nad Bołwańcem, dopł. Zbrucza, pow. starokonstantynowski, gm. , st. poczt. i dr. żel. Wołoczyska 12 w. , 57 w. od mta pow. , 180 dm. , 886 mk. 216 katol, 51 żydów cerkiew par. z r. 1754, młyn wodny. Falkowice Falkowicze Falkowo Falkowszczyzna Falniów Falusze Falków Fanfuryn Faniewo Łuh Fanisławice Farpost Faściszowa Fasowa Fast Fastowo Fasty Faszczówka Faszczyce Faszczyjówka Fataczuny Fawory Fediukówka Fedkowce Fedkówka Fedorce Fedorki W XVIII w. Potockich, potem Chilińskich, drogą, wiana Misiczyńskich. Fedorowce, w dok, Fiedorowicze, Fiedorówszczyzna, Chwiedorowcze, wś nad Łuhem, pow, włodzimierski, gm. Werba, 1 w. na zchd. od Włodzimierza, 21 dm. , 127 mk. Niegdyś dobra władyków włodzimierskich. W r. 1577 władyka Fiedosiej wnosi ztąd od 2 dym. dworz. i od 1 ogr. 2 gr. , a w r. 1583 z 2 dym. , 2 komornik, i 3 rybitwów. Były młyny. Fedorówka 1. zaśc. pow. kowieński, gm. Janowo 10 w. , 21 w. od Kowna. 2. F, fol. dóbr Trawna, pow. czerykowski. 3. F. , dobra, pow. homelski, dziedzictwo Betulińskich, 1, 059 dz. 4. F. , wś, tamże, gm. Dziatłowicze 4 w. . 5. F. , dobra, pow. klimowicki, od r. 1855 Gałkowskich, 996 dz. 6. F, al. Kriuczkówka, wś, tamże, gm. Kościukowicze, 27 dm, 200 mk. 7. F. , dobra, pow. rohaczewski, od 1865 r. własność Kignów, 2, 063 dz. , młyn wodny i folusz. 8. F. , dobra, tamże, gm. Pokot 3 w. , Perekrestowych, 2, 607 dz. , 2 młyny wodne, cerkiew drewniana. Fedorówka 1 wś nad rzką Wyrwa, pow. radomyski, gm. Wyszewicze, st. poczt. Radomyśl 21 w. , par. praw. Worsówka, 89 dm. , 520 mk. , 800 dz. , szkółka, smolarnia, dziegciarnia. Należała do dóbr worsowieckich, Pruszyńskich, potem Belinów. Obecnie Żelisław Belina ma tu 520 dz. 2. F. al. Rudnia Fedorowska, wś nad rzką. Radeńką, dopł. Uszy, tamże, gmina Martynowicze, par. praw. Maksymowicze 6 w. , st. poczt. Radomyśl 110 w. , 42 dm, 190 mk. Należy do dóbr Martynowicze. 3. F. , chutor, tamże, gm. Przyborsk, st. poczt. Radomyśl 74 w. , 22 dm. , 179 mk. 4. F, wś nad Irpeniem, pow. skwirski, gm. i par. praw. Łuczyn 4 w. , st. poczt. i dr. żel. Chwastów 18 w. , 32 dm. , 411 mk. , młyn, 217 dz. Własność Pruszyńskich, przy Łuczynie. 5. F. , chutor, pow. bałcki, okr. pol. Okno, gm. Czarna 13 w. , 48 w. od Bałty, ma 5 dm. 6. F. , wś nad dopł. Bohu, pow. bracławski, niedaleko od granicy powiatu Winnickiego, gm. i st. poczt. Niemirów, 382 dz. 130 lasu dwor. Własność Duszyckich. 7. F. , słoboda, pow. nowogradwołyński, gm. Romanówka, 25 w. od mta pow. , 216 dm. , 1, 321 mk. 8. F. , przys. , pow. Ostrogski, gm. Buhryn, 40 w. od Ostroga, 15 dm. , 97 mk. Niegdyś Bokijów. 9. F. , wś, pow. zasławski, gm. Antoniny, par. praw. Puzyrki Małe 1 w. , 40 w. od Zasławia, 54 dm. , 236 mk. Dawniej Chilińskich, potem Miączyńskich. 10. F. Krasna al. Majdan, kol. niemiecka, pow. żytomierski, gm. i parafia praw. Barasze 11 w. , 69 w. od Żytomierza, 34 dm. , 206 mk. , kaplica ewang. 11. F. , wś, tamże, gm. i par. praw. Bieżów 6 w. , 32 w. od Żytomierza, 48 dm. , 189 mk. 12. F. , kol. niemiecka, tamże, gm. i par. praw. Horoszki 6 w. , 33 w. od Żytomierza, 33 dm. , 203 mk. , kaplica ewang. , szkoła, młyn parowy, wiatrak, olejarnia. 13. F. kol, tamże, gm. Puliny, 32 w. od Żytomierza, 18 dm. , 115 mk. Fedorowszczyzna, dwór, pow. nowoaleksandrowski, gm. Widze 7 w. . Fedorpol, kol. , pow. włodzimierski, gmina Werba, 9 w. od Włodzimierza, 16 dm. , 98 mk. Fedoryszki 1. wś, pow. nowoaleksandrowski, gm. Czadosy 21 w. , 93 w. od mta pow. Należała do dóbr Czadosy. 2. F. , fol, tamże, gm. Ponedel 13 w. , 70 w. od mta pow, należał do dóbr Polepie. 3. F. , wś, pow. święciański, gm. Święciany 13 w. ; miała 17 dusz rewiz. , należała do dóbr Trudy. Fedosowszczyzna, wś włośc, pow. dzisieński, gm. i dobra skarbowe Przebrodź 2 w. ; miała 6 dusz rewiz. Felicyałówka, Felicyanówka al. Słoboda Hołyń, wś nad Brodem, pow. kijowski, gm. Dymir, par. praw. Babińce 7 w. , st. poczt. Borszczahówka 33 w. , 42 w. od Kijowa, 87 dm. , 458 mk. , 363 dz. włośc. Należy do dóbr Hawryłówka. Niegdyś we włości mirockiej, monasteru pieczerskiego. Felicyanów 1. kol. , pow. kolski, gm. Budzisław, par, Dęby Szlacheckie, ma 16 dm. , 153 mk. 2 F. , wś, pow. koniński, gm. Władysławów, par. Rusocice, 20 w. od Konina, ma 28 dm. , 306 mk. 3. F. , wś, pow. turecki, gmina Biernacice, par. Niewiesz, ma 17 dm. , 116 mk. Felicyanów, fol. dóbr Wasiszki, pow. miński. Felicyanówka, wś, pow. żytomierski, gm. Trojanów, 30 w. od Żytomierza, 12 dm. , 85 mk, Felicyanowo 1. wś, pow. kobryński, gmina Osowce, 66 w. od Kobrynia, 124 dz. włościańs. 2. F. , dobra, pow. prużański, gm. Kotra, 15 w. od Prużany, własność Wielowiejskich, 961 dz. 3. F. , fol. dóbr Dobromyśl, pow. słonimski. 4. F. , dobra, pow. dźwiński dyneburski, własność Wrockich, 115 dz. Felicyno, chutor w dobrach Dywin, pow. kobryński. Feliksberg 1. fol. dóbr Antonówka, pow. klimowicki. 2. F. , łotew. LejesMujża, dobra skarbowe, pow. i obw. hazenpocki Kurlandya, par. Alschwangen. Posiada kościół katol. , p. w. św. Józefa, wzniesiony 1862 r. , filialny. Feliksin 1. kol. , pow. łódzki, gm. Wiskitno, par. Mileszki, ma 31 dm. , 293 mk. , 155 morg. 2. F. , wś, pow. łukowski, gm. Jarczew, parafia Okrzeja, ma 20 dm. , 149 mk. 314 morg. Feliksów 1. wś, pow. opoczyński, gmina Wielka Wola, par. Wójcin, ma 12 dm. , 45 mk. , 211 morg. Powstała na obszarze dóbr Wielka Wola. 2. F. , wś, pow. włoszczowski, gm. i par. Irządze, 33 w. od Włoszczowy. 3. F. , fol. , pow. hrubieszowski, gm. Jarosławiec, par. Uchanie. 4. F. , kol. , pow. sieradzki, gm. Krokocice, par. Kałów, ma 19 dm. , 149 mk. Fedorpol Fedoryszki Fedosowszczyzna Felicyałówka Felicyanów Felicyanówka Felicyanowo Felicyno Fedorowszczyzna Fedorowce Feliksberg Feliksin Feliksów Fedorowce Fedorówka Fieńki Fiedotówka Fesiury Feliksówka Filipole Filińce Feliksówka 1. os. , pow. jędrzejowski, gm. i par, Węgleszyn, 19 w. od Jędrzejowa. 2. F. al. Feliksianka, os. , pow. radzyński, gm. Biała, par. Radzyń. Feliksówka, wś, pow. lipowiecki, gmina, par. praw. i katol. , st. poczt. Lipowiec 7 w. , 87 dm. , 793 mk. , kaplica, szkółka cerk. Obecnie należy tu 200 dz. do Wesołowskich, 145 dz. do Rawy, 84 dz. do spółki włościan, resztę tworzą na działy włościan. Feliksowo, pow. ostrowski, gm. Orło, par. Brok. Feliksowo, dobra, pow. telszewski, gm. Zorany 3 w. , 19 w. od Telsz. Felikspołe, wś, pow. rohaczewski, gm. Ciechinicze, 14 dm. , 144 mk. Felinów, fol. , pow. konstantynowski, gmina Huszlew, ma 2 dm. , 8 mk. , 698 morg. Felsztyn, mstko nad Smotryczem, pow. proskurowski, gm. Felsztyn, 25 w. od Proskurowa, 220 dm. , 2, 700 mk. , zarząd gminny, cerkiew, kościół katol, synagoga, 2 domy modl. żydow. , 2 młyny, 3 jarmarki. Gmina obejmuje 21 miej scowości, 2, 125 dm. , 14, 368 mk. włościan 5, 350 dusz rewiz. , uwłaszczonych na 10, 623 dz. 9, 516 roli. Nadto w gm. jest 11, 522 dz. wię kszej posiadłości i 569 dz. cerk. Cała gmina ma 22, 714 dz. 17, 902 roli i 16, 612 mk. Felsztyn, mstko, pow. staromiejski. W roku 1508 Zehridus Herbort płaci z połowy mta Felsztyna i jego przedmieść Koniów, Bukowa, Sąsiadowice, Głębokąt, Ożomla, grz. 12 gr. 19. W r. 1589 miasto daje szosu fl. 12, od rzem. fl 6, od 4 kom. , od 2 palących wódkę i od 5 kół młyń. Ogółem fl 23. Feniewa, wś nad jez. Hłuboczne, pow. newelski, gm. Dołysy, 5 dm. , 48 mk. , zarząd gm. , 3 jarmarki. Feniewicze ob. t. II, 383 Fenewicze, pierwotnie Tryhubowszczyzna, wś nad Zdwiżem, pow. radomyski, na samej granicy pow. kijowskiego, naprzeciw Dymiru, gm. i st poczt. Iwańków, par. praw. Kotiużanka 5 w. , 76 w. od Radomyśla, 226 dm. , 1, 237 mk. , 2, 014 dz. włośc, 2 młyny, wiatrak. Tryhubowszczyzna nadana była przez ks. Olelka Włodzimierzowicza, Juchnowiczom, po których odziedziczają przed r. 1507 Łozkowie, którzy je posiadają jeszcze r. 1618. Następnie należy do włości iwańkowskiej, w końcu ks. Lubomirskich. Obecnie część F. 145 dz. , należy do Lewickiego, reszta do spółki włośc. Feniewo, zaśc. w dobrach Zaborze, pow. wilejski. Feńkowo, fol. dóbr Skidel, pow. grodzieński. Feodosiewka, wś, pow. czerkaski, gm. i st. poczt. Rotmistrzówka 3 w. , 43 w. od Czerkas, 5 dm. , 60 mk. Leży przy wsi Mielnikówka. Feradki, os. , pow. słonimski, gm. Derewna. Ferdynandów 1. dobra, pow. wiłkomierski, gm. Kowarsk 4 w. , 17 w. od Wiłkomierza, własność Pietraszewskich, z dobrami Świrny 656 dz. 2. F. , fol, tamże, gm. Dobejki 6 w. , 60 w. od Wiłkomierza. Aksamitys ma 31 dz. , Markunasowie 42 dz. i Jusikowie 10 dz. 3. F. , fol i dobra, tamże, gm. Owanta, 41 w. od Wiłkomierza. Własność Downarowiczów, 80 dz. Ferdynandów al Ferdynandówka, wś, pow. nowogradwołyński, gm. Ostropol, 112 w. od mta pow. , 85 dm. , 516 mk. , 401 dz. dwor. Maryi Ostaszewskiej i Józefa Żurakowskiego. Ferkowszczyzna, okolica, pow. połocki. Mają tu Erdmanowie 22 dz. , Jurewiczowie 8 dz. Fermowce, pow. lepelski, ob. Czerstwiaty, Fesiury, Fisiury al Chwesiury, wś nad rzką Rosią, pow. wasylkowski, na pograniczu pow. skwirskiego, gm. Jezierna, par. praw. Jabłonówka 8 w. , st. poczt. i dr. żel Biała Cerkiew 20 w. , 65 w. od Wasylkowa, 123 dm. , 980 mk. , cerkiew filialna drewn. z r. 1855, szkółka cerk. , wiatrak. Należała do Białocerkiewszczyzny. Fiedotówka, wś, pow. klimowicki, gm. Timonowo, 16 dm. , 98 mk. Fieńki, wś, pow. dryzieński, par. Oświej. Figa, zaśc, pow. wiłkomierski, gm. Owanta 13 w. , 50 w. od Wiłkomierza. Filandmujża, dobra, pow. lucyński, własność Rodlewiczów, obecnie Łukaszewych, 779 dz. Filiewo, wś, pow. orszański, gm. Serokorotnia, 7 dm. , 36 mk. Filimonówka, fol, pow. miński, gm. Białorucz. Filińce, Felińce, wś skarb. , pow. żytomierski, gm. Krasnosiółki, par. praw. Bratałów Wielki 5 w, , 80 w. od Żytomierza, 167 dm. , 555 mk. Filinowce, wś, pow. lidzki, gm. i dobra w r. 1865 ks. Wittgensteina Dokudowo, 33 dusz rewiz. Filiny, wś, pow. wiłkomierski, gm. Kowarsk 3 w. , 18 w. od Wiłkomierza. Filipcowo 1. w dok. Filipowo, wś, powiat wieliski, gm. Cerkowiszcze. W r. 1563 należy do dzierżawy sawińskiej. 2. F. , wś, pow. wieliski, gm. Usmyń. W r. 1765 leży w ławnictwie przychabskiem, wójtowstwa usmyńskiego. Filipieńki, wś, pow. wieliski, gm. Serteja. Filipina, fol, pow. łukowski, gm. Wojcieszków, par. Kock, ma 36 mk. , 500 morg. Filipinięta, wś, pow. oszmiański, gm. Horodźki 6 w. . W r. 1865 miała 117 dusz rewiz. , należała do dóbr Wiszniów, hr. Chreptowiczów. Filipiny, wś, pow. węgrowski, gm. Borze, ma 5 dm. , 40 mk. , 377 morg. Filipiszki 1. pow. rossieński, ob. Balcze Filipiszki. 2. F. , fol, pow, szawelski, gm. Szawle 12 w. . Filipki, wś, pow. włocławski, gm. i par. Smiłowice. W r. 1870 miała 42 mk. , 229 morg. Filipole, fol. dóbr Kiczyn, pow. sieński. Filinowce Filiny Filipcowo Filipieńki Filipina Filipinięta Filipiny Filipiszki Filimonówka Fermowce Filiewo Filipki Feliksówka Feliksowo Felikspołe Felinów Felsztyn Feniewa Feniewicze Feniewo Feńkowo Feodosiewka Feradki Ferdynandów Figa Filandmujża Ferkowszczyzna Florentynów Filiponi, nazwa jednej ze sekt, na które dzielą, się starowiercy w Rossyi. Za Zygmunta Augusta pewna liczba F. przesiedliła się do Litwy i znalazła przytułek u Chodkiewicza, hetmana litewskiego. Pierwsze ich siedziby miały się znajdować w okolicach wsi Lipina, w dzisiejszym pow. sejneńskim. Obecnie mieszkają; w pięciu założonych przez siebie osadach Głęboki Rów, Rasztobol i Szury w pow. suwalskim, Pogorzelec w sejneńskim, Pijawne Ruskie, w pow. augustowskim. Każda z tych wsi ma dom modlitwy i swego nauczyciela. Zajmują się głównie rolnictwem, ogrodownictwem i ciesiołką, w r. 1865 rząd przeznaczył dla nich z majątków skarbowych 1, 904 dz. ziemi, na której osiedliło się 174 rodzin. Ob. Fankidejski. Filiponi na pruskich Mazurach Wędrowiec r. 1882, n. 42. Filipowce, wś, pow. dryzieński, par. Przydrujsk. Filipowce, w dok. Phillippovicz, wś, pow. pińczowski, par. Rachwałowice. W dok. z roku 1337 występuje Pilippus de Ph. , jeden z członków sądu najwyższego niemieckiego, w grodzie krakowskim Kod. mał. , III, 23. W XV wieku, dziedzic Mikołaj Kot, h. Leliwa. Dziesięcinę dają do Przemykowa L. B. , II, 150. R. 1581 dzierżawca płaci od 2 łan. km. i 2 czyn. Filipowice, wś, pow. brzeski. W XV wieku, dziedzicem jest Jan Filipowski, h. Szarza. Dziesięcinę do 16 grz. , dają kościołowi w Czchowie. Jest też młyn L. B. , II, 240. Filipowicze 1. wś, pow. kobryński, gmina Rohożna, 17 w. od Kobrynia, 193 dz. włośc, Grodzkich 109 dz. 2. F. , Zarzeck, dobra, tamże, ob. Zarzeck. Filipowicze 1. al. Pilipowicze ob. t. VIII, 140, wś nad Zdwiżem, pow. kijowski, gm. Hostoml, st. poczt. Borszczahówka 37 w. , 45 w. od Kijowa, 89 dm, 1, 070 mk. , cerkiew, 3 młyny. Należy do dóbr Mikulicze von der Osten Sakena. 2. F. , pow. nowogradwołyński i radomyski, ob. Pilipowicze. Filipówka, dwór, pow. poniewieski, gmina Stumbryszki 4 w. , 22 w. od Poniewieża. Filipowo, wś, pow. dryzieński. Gmina obejmuje 78 miejscowości, 152 dm. , włośc. obok 60 innych, 3, 030 mk. włościan, uwłaszczonych na 6, 211 dz. Nadto w gm. jest 7, 354 dz. większej posiadłości i 166 cerk. Zarząd gminny we wsi Prudniki. Filipowszczyzna 1. wś, pow. nowoaleksandrowski, gm. Słobódka 4 w. , 71 w. od mta pow. 2. F. , urocz. , pow. orszański, własność Mancztetów, 118 dz. , należy do dóbr Białozory. Filipuszcze, fol. pow. poniewieski, gm. Krakinów. 5 w. , 33 w. od Poniewieża. Filipy, wś, pow. władysławowski, gm. Tomaszbuda, par. Wysoka Ruda, 30 w. od Władysławowa, ma 14 dm. , 109 mk. FilochyMilan, wś, pow. ostrołęcki. Bartłomiej z Dłużniewa nabywa r. 1476 tę wieś od ks. mazow. Kapica, Herbarz. Filonówka al. Filinsdorf, kol. niemiecka, pow. radomyski, gm. Potyjów, st. poczt. Radomyśl 8 w. , 22 dm. , 99 mk. , dom modl. ewang. , wiatrak. Filutka, ferma przy wsi Andrusówka, pow. lipowiecki. Fiłatowo, wś, pow. mohylewski, gm. Pawłowicze 1 w. , 25 dm. , 109 mk. Finfa 1. dwór, pow. kowieński, gm. Wilkija 11 w. , 46 w. od Kowna. 2. F. , zaśc, pow. oszmiański, gm. Połoczany 9 w. ;, miał 7 dusz rewiz, należał do dóbr Jachimowszczyzna. Finiks, w spisie z r. 1886 Finis, zaśc, pow. nowoaleksandrowski, gm. Rakiszki 6 w. . Firkowszczyzna, wś, pow. wilejski, gmina i dobra skarbowe Wołkołata 3 w. ;. miała 12 dusz rewiz. Fiszki 1. fol. dóbr Augustowek, pow. grodzieński, 2. F. , urocz. przy wsi Rohacze, pow. sokólski. Fiszno, kol. , pow. łucki, gm. Szczurzyn, 33 w. od Łucka, 6 dm. , 41 mk. Flinkowo, wś, pow. słupski. W r. 1298 Władysław, król polski, potwierdza akt ks. Mestwina, co do zamiany wsi książęcej Flinków, na Niweran, włość klasztoru w Belbuku K. W. , n. 790. Flockensee, ob. Flokiesia t. II i Tempelburg t. XII. Florentynów 1. fol. , pow. łowicki, gm. Lubianków, par. Dmosin, ma 34 mk. , 90 morg. 2. F. , wś, pow. kaliski, gm. Kamień, par. Dębe, 7 w. od Kalisza. , ma 5 dm. , 159 mk. 3. F. , pow. łęczycki, gm. Piaskowiec, par. Parzęczew, ma 17 dm. , 141 mk. 4. F. , kol. , pow. noworadomski, gm. Gosławice, par. Radomsk, ma 16 dm. , 148 mk. , 218 morg. 5. F. , kol. , pow. łaski, ob. Bechcice, Florentynówka, wś, pow. wiłkomierski, gm. Dobejki 12 w. , 64 w. od Wiłkomierza. Florentynowo al. Niukonowo, fol. , pow. połocki, własność Florentyna Piulskiego, 90 dz. Florentynowo, wś, pow. płoński, gm. Modzele, par. Nowe Miasto, ma 13 dm. , 75 mk. , 213 morg. Florkówka al Grabowa, wś nad rzką Wlazłą, pow. czerkaski, gm. Prussy, st, poczt. i dr. żel. Kamionka 11 w. , par. praw. Zabotyn, 46 w. od Czerkas, 178 dm. , 998 mk. , 7 wiatraków. Leży pod Żabotynem. Nazwa pochodzi od właściciela Florkowskiego. Obecnie Baskaków ma tu 158 dz. Floryampol, fol. , pow. nowoaleksandrowski, gm. Smołwy 6 w. , 18 w. od mta pow. , własność Kwintów, z fol. Ulfiszki i zaśc. Bukiszki i Laudańce ma 741 dz. Do dóbr należał folw. Staszuny. Floryaniszki 1. wś i dobra, pow. rossieński, gm. Szydłów 10 w. , 12 w. od Rossień. 2. F. , dobra, tamże, gm. Szymkajcie 16 w. , 2 w. od Rossień. Filipowce Florentynowo Florentynówka Flockensee Flinkowo Fiszno Filiponi Filipowce Filipowice Filipowicze Filipówka Filipowo Filipowszczyzna Filipuszcze Filipy Filochy Filonówka Filutka Fiłatowo Finfa Finiks Firkowszczyzna Floryaniszki Floryampol Florkówka Fiszki Franciszki Franciszkany Franciszewszczyzna Fralin Fowiniszkl Fogieliszki Floryanowo Floryanówka Flot Floryanów Fordon Forostiany Fortunatówka Folkowicze Folwarek Folwark Folwark Stary Folwarki Miejskie Folwarki Folwarki Wielkie Folwarkowo Fominica Fominka Fomino Fortunatowo Fonceuniszki Fontanka Fosznia Florynaka Floryanka 1. fol. , pow. biłgorajski, gmina Aleksandrów, par. Górecko. 2. F. , kol. , pow. sieradzki, gm. Zduńska Wola, par. Korczew, ma 7 dm. , 28 mk. Floryanów 1. kol. , pow. brzeziński, gmina Biała, par. Główno, ma 9 dm. , 104 mk. , 185 morg. 2. F. , wś, pow. kozienicki, gm. Grabów nad Wisłą, par. Janowiec, ma 10 dm. , 96 mk. , 190 morg. Flot, kol. , pow. czarnkowski. Ob. Crueger, Der Fund antiker Bronzen zu Floth im Czarnikauer Kreise, Schneidemuehl 1870. Floryanów, kol, pow. łucki, gm, Torczyn, 30 w. od Łucka, 3 dm. , 15 mk. Floryanówka, wś nad Desną, pow. berdyczowski, gm. Mecherzyńce Dębowe, par. praw. Kordysiówka 5 w. , st. poczt. i dr. żel. Koziatyn 15 w. , 32 w. od Berdyczowa, 90 dm. , 650 mk. , cerkiew filialna drewn. , szkółka, młyn, wiatrak. Należała do klucza józefowickiego. Justyna Abramowicz miał tu 892 dz. i utrzymywał piękną, stajnię. Od 1866 r. z całym kluczem należy do gen. Bezaka. Floryanowo 1. fol. , pow. poniewieski, gm. Krakinów 12 w. , 18 w. od Poniewieża. 2. F, dobra, pow. połocki, własność Mudrowiczów, 441 dz. Fogieliszki, dwór, pow. poniewieski nie wiłkomierski, gm. Birże 23 w. , 93 w. od Poniewieża, Folkowicze, wś, pow. witebski, gm. Korolewo 6 w. , cerkiew. Folwarek 1. wś, pow. wiłkomierski, gmina Towiany 12 w. , 3 w. od Wiłkomierza. 2. F. , zaśc, pow. oszmiański, gm. Łogumowicze, należał do dóbr Mikołajów. Folwark, wś, pow. piotrkowski, gm. Kleszczów, ma 27 dm. , 285 mk. , 522 morg. Siedzą tu koloniści niemieccy, protestanci, należący do par. w Kleszczowie. Folwark Stary, ob. Stary Folwark t. XI. Folwarki Miejskie, wś, pow. noworadomski, gm. i par. Radomsk. W r, 1880 mają 68 dm. , 430 mk. , 222 morg. Folwarki 1. Dolne, ob. Bielanówka, 2. F. Małe, wś, pow. białostocki, gm. Zabłudów, 16 w. od Białegostoku, 587 dz. włośc. 3. F. Wielkie ob. t. II, 397, mylnie pow. bielski, wś, tamże, 18 w. od Białegostoku, 810 dz. włośc, 64 dz. dwor. Folwarki Wielkie, wś, pow. krzemieniecki, gm. Borki, 6 w. od Krzemieńca, 60 dm. , 448 mieszk. Folwarkowo, wś, pow dryzieński, parafia Rosica, należała do dóbr Sarya. Fominica, rzka, w pow. toropeckim, gubernii pskowskiej, pr. dopływ Dźwiny, bierze początek pod wsią. Zahatino Hołuby, płynie w kierunku płd. zach Fominka, rzka, w pow. wieliskim, lewy dop. Dźwiny. Wypływa z jez. Wielkiego, płynie ku płd. zchd. na przestrzeni 10 w. i ma ujście o 1 w. na płd. od wsi Wieliszcze. Fomino 1. wś, pow. wieliski, gm. Czerkowiszcze. W r. 1653 należy do dzierżawy sawińskiej. 2. F. , wś, pow. wieliski, gm. Usmyń. Fonceuniszki, w spisie z r. 1886 Finiciszki, zaśc, pow. nowoaleksandrowski, gm. Rakiszki 14 w. . Fontanka, chutor nad rzką. t. n. , pow. żyto mierski, gm. Chwasowa, 48 w. od Żytomierza 10 dm. , 72 mk. Fordon, r. 1583 Fordan, miasto, pow. bydgoski. W r. 1583 rajcy zapłacili tu szosu fl, 4 od 24 mieszczan, mających role po gr. 12, od rzem. , 3 rybaków, 6 kom. , 2 bań gorzałcz. Ogółem fl. 19 gr. 6. Kohn Albin Der Ringwall, vulgo die Sehwedenschanze bei Fordon. Posen W. Decker 1880. Forostiany, Chworościany, wś, pow. bychowski, gm. Dołhy Moch 5 w. . Fortunatówka, słoboda, pow. radomyski, gm. i st. poczt. Malin, par. prawosł. Janówka 4 w. , 25 w. od Radomyśla, 22 dm. , 242 mk. Należała do Borejków, potem Michałowskich, obecnie Teodozy Hryncewicz ma 571 dz. Fortunatowo al. Surmilice, dobra, pow. orszański, od 1875 r. Lisowskich, 170 dz. Fosznia, wś, pow. rohaczewski, gm. Polesie 6 w. , 67 dm. , 422 mk. Fowiniszkl, fol. , pow. wiłkomierski, gmina Rogowo 4 w. , 37 w. od Wiłkomierza. Fralin al. Ewna, w spisie os. Frankpol, fol. w dobrach Albertyn, pow. słonimski. Na wschód od fol. , pomiędzy rz. Szczarą i Łochowa 6 nasypów, mająjcych około 1 arsz. wysokości i do 20 kroków obwodu. Lud uważa je za mogiły Francuzów z r. 1812. Franciszewszczyzna, fol. pow. miński, gm. Stare Sioło, 23 w. od Mińska, własność Rutkowskich. Franciszkany, kol. , powiat skierniewicki. W r. 1870 ma 115 mk. , 300 morg. Franciszki 1. dwór, pow. poniewieski, gm. Birże 24 w. , 94 w. ed Poniewieża 2. F. , wś, pow. wiłkomierski, gm. Androniszki 16 w. , 58 w. od Wiłkomierza. Franciszków 1. wś, pow. grójecki, gmina Nowa Wieś. W r. 1870 było 130 mk. , 320 morg. 2. F. , wś, pow. grójecki, gm. Drwalew, ma 89 mk. , 149 morg. 3. F. , wś, pow. skierniewicki, gm. Kowiesy, ma 46 mk. , 120 morg. dwor. i 119 włośc. 4. F. , wś, pow. radzymiński, gm. Międzyleś. W r. 1870 miała 154 mk. , 433 morg. 5. F. , wś, pow. łódzki, gmina Puczniew, ma 12 dm. , 104 mk. , 62 morg. włośc, 2 dwor. 6. F. , kol. , pow. radomski, gm. i par. Wolanów ma 15 dm. , 255 morg. Franciszków Franciszkówka Franckówka Franciszkówka Franciszkowo Franckowa Francówka Francuzy Francyanowo Frankopol Franków Frankówka Frankowo Franko Franopol Franów Franówka Frantówka Franulin Fronulin Frączki Fredropol Frejziszki Frejzowo Friedenthal Friedrichsfeld Froczki Frołkowicze Frołówka Frołowo Frołowszczyzna Froncki Fronczki Fruzinówka Franciszkówka, kol. , pow, łucki, gmina Szczurzyn, 32 w. od Łucka, 24 dm, 121 mk. Franciszkowo 1. wś. pow. garwoliński, gm. Pawłowice, par. Stężyca, ma 4 dm. , 59 mk, 132 morg. 2. F. , fol. , pow. władysławowski, gm i par. Giełgudyszki, ma 1 dm. , 57 mk. 3. F. , fol. , pow. kalwaryjski, gm. Janów, par. Kalwarya, ma 3 dm. , 13 mk. Franciszkowo, fol. , pow, miński, gm. i par. katol. Raków, 45 w. od Mińska, własność Górskich. Franckowa Buda, wś, pow. sokólski, gm. Trofimówka, 25 w. od Sokółki, 234 dz. Franckówka, fol. dóbr Szkłów, pow. mohylewski. Francówka, Francewka, kol. , pow. żytomierski, gm. Horoszki, 58 w. od Żytomierza, 34 dm. , 233 mk. Francuzy, kol, pow. łucki, gm. Rożyszcze, 22 w. od Łucka, 48 dm. , 302 mk. Francyanowo, pow. mohylewski, ob. Prztychaby. Frankopol, dobra, pow. rossieński, gmina Kroże 13 w. , 42 w. od Rossień. Frankopol, wś, pow, rówieński, gm. Siedliszcze, par. praw. Marenin, 70 w. od Równego, 17 dm. , 121 mk. Franków, kol. , pow. kozienicki, gm. i par. Policzna, ma 17 dm. , 91 mk. , 264 morg. , folw. młyn wodny. Frankówka 1. mylnie Frantówka ob. t. III, 772, wś nad Tykiczem Gniłym, pow. zwinogrodzki, gm. Bojarka, par. praw. Kamienny Bród, st. poczt. Łysianka 8 w. , 32 w. od Zwinogródki, 136 dm. , 686 mk. , szkółka, młyn, 4 wiatraki. Należała do klucza olszańskiego, hr. Branickich. 2. F, rudnia, pow. owrucki, gm. Sławeczna, 38 w, od Owrucza, 26 dm. , 163 mk. Frankowo 1. chutor w dobrach Jeziernica, pow. Słonimski. 2. F. , fol. dóbr Kwatery, pow. wołkowyski. 3. F. , w spisie z r. 1892 Franko, dobra, pow. kowieński, gm. Rumszyszki 10 w. , 31 w. od Kowna. Franopol 1. fol. dóbr Juchnowiec, powiat białostocki. 2. F, wś i dobra, pow. brzeski gub. grodz. , gm. Radwanicze, 32 w. od Brześcia. Wś ma 668 dz. ; dobra w części Sołodowych 728 dz. i w części Isajewych 125 dz. 3. F. , os. , pow. kobryński, gm. Horodec, 17 w. od Kobrynia, z os. Kamień Królewski i Wygoda ma 140 dz. 4. F. Wieżki, dobra, pow. prużański, gm. Murawjewska, 42 w. od Prużany, własność Jastrzębskich, 64 dz. 5. F. , dobra, pow. nowoaleksandrowski, gm. Antolepty 5 w. , 25 w. od mta pow. , własność Chludzińskich, 285 dz. Nie było tu nigdy filii par. katol. Druja, lecz takowa znajdowała się w P. , w pow. dzisieńskim. 6. F. , fol. , pow. lepelski, gm. Franopol. Zarząd gminny we wsi Jurkowa Stiena. Fol. stanowi attyn. dóbr Kamień, własność Pakoszów. Gmina obejmuje 21 miejscowości, mających 523 dz. włośc. obok 6 innych, 3, 422 mk. włościan, uwłaszczonych na 5, 986 dzies. Nadto w gminie jest 837 dz. większej posiadłości i 67 dz. cerk. Franów, kol. , pow. łucki, gm. Trościaniec, 27 w. od Łucka, 8 dm. , 47 mk. Franówka, przys. , pow. Ostrogski, gm. Hoszcza, 27 w. od Ostroga, 11 dm. , 75 mk. Frantówka, wś, pow. lipowiecki, gm. Podwysokie, st. poczt. Daszów 12 w. , 38 w. od Lipowca, 224 dm. , 1, 481 mk. , cerkiew, szkółka cerk. , 3 wiatraki. Nazywała się niegdzś Frankopolem, od imienia córkł Adama Worcela z Bałabanówki. Obecnie posiadają tu Miszczenko 252 dz, Łosiński 83 dz. , Babajewy 539 dz. i Wiktor Zbyszewski 147 dz. Franulin 1. fol. dóbr Robotna, pow. Słonimski. 2. F. , Fronulin, dobra, pow. mohylewski, od 1869 r. własność Poźniaków, 800 dz. Frączki, Fronczki, urocz, i fol. , pow. białostocki, gm, Krypno, 30 w. od Białegostoku, urocz. wraz z urocz. Chobotki ma 8 dz. ; fol. należy do klucza zakątkowskiego. Fredropol, miasteczko, pow. przemyski, ob. Kormanice t. IV. Frejziszki, Frejżyszki ob. t. II, 408, zaśc, pow. nowoaleksandrowski, gm. Antuzów 16 w. , 9 w. od mta pow. , własność Surwiłłów. Frejzowo, wś, pow. dryzieński, par. Zabiały. Friedenthal, też Fridenental, kol. , pow. nowogradwołyński, gm. Kurne, 30 w. od mta pow. , 30 dm. , 229 mk. Friedrichsfeld, kol. , pow. słupecki. Od r. 1891 nosi nazwę Tarszewo FroczkiZakrzewo, pow. mławski, ob. Zakrzewo t. XIV. Frołkowicze, dobra, pow. lepelski. R. 1761 własność Dominika Przysieckiego, obecnie Sipajłów, 920 dz. Frołówka 1. dobra, pow, klimowicki, od r. 1878 własność Nabokowych, 1, 405 dz. 2. F. , wś. tamże, gm. Rodnia, 20 dm. , 142 mk. Frołowo 1. wś, pow. dzisieński, gm. Mikołajewo 4 w. ; miała 61 dusz rewiz. , należała do dóbr Doroszkowicze. 2. F. , wś, pow. siebieski. gm. Sożno, 10 dm. , 70 mk. , cerkiew paraf. , targi. 3. F. , wś, pow. wieliski, gm. Cerkowiszcze. R. 1653 należy do dzierżawy sawińskiej. Frołowszczyzna, wś, pow. dzisieński, gm. Przebrodź 9 w. ; miała 9 dusz rewiz. , należała do dóbr skarb. Pohost. Froncki, Franckie, Froncki Dylbiszki, dobra, pow, telszewski, gm. Żorany 5 w. , 21 w. od Telsz, własność Narbutów, 88 dz. F. Pomnie należą do Jasieńskich, 72 dz. Fronczki, ob. Frączki, Fruzinówka 1. ferma w dobrach Andruszowka, pow. lipowiecki. 2. F. al. Podoł ob. Frysztak Fryzówka Fundaminka Fundatury Fundusz Furmaniszki Furmanka Furmanówka Fursy Fusów t. VIII, 462, wś nad Teterewem, pow. radomyski, gm. i st. poczt. Hornostajpol 30 w. , 105 w. od Radomyśla, 77 dm. , 605 mk. , wiatrak, 607 dz. włośc. Nazwana od imienia córki poprzedniego właściciela, Eufrozyny Iskra. Obecnie Jagodyńskich, 1, 703 dz. Fruzinowo, fol. dóbr Kipiacze, pow. sieński. Frycinowo, fol, pow. szawelski, gm. Tryszki 14 w. , 35 w. od Szawel. Frydenslust, ob. Friedenslust t. II. Frydrów, wś, pow. berdyczowski, gm. Bystrzyk, st. poczt. Berdyczów 12 w. , 250 dm. , 1, 594 mk. , cerkiew, szkoła cerk. , młyn, wiatrak. Obecnie Anny Tolli, 1, 426 dz. Frydrowce, wś, pow. kamieniecki, 206 dm. , 1, 288 mk. , cerkiew par. , szkoła. W r. 1530 i 1542 wnosi od 3 pługów. W 1565 własność Podfilipskiej, płaci od 4 pługów, 2 kom. W roku 1578 i 1583, Sroczycki wnosi od 4 pługów i popa. R. 1661 podano 4 dymy. Na początku b. wieku P. należała do dóbr Seweryna Rzewuskiego. Frydrychów, wś nad rz. Rawką. , pow. brzeziński, gm. Popień, par. Jeżów, ma 5 dm. , 26 mk. , 76 morg. Frydrychówka 1. kol. , pow. łucki, gmina Bożyszcze, 26 w. od Łucka, 24 dm. , 152 mk 2. F. , kol. , pow. nowogradwołyński, gm. Miropol, 45 w. od mta pow. , 33 dm. , 250 mk. 3. F. , wś nad Zbruczem, pow. starokonstantynowski, gm. Wołoczyska 4 w. na wschód, 92 w. od mta pow. , przy trakcie z Wołoczysk do Kupiela, 165 dm. , 1, 456 mk. , dworzec dr. żelaznej a przy nim cerkiew, wzniesiona r. 1892, szkółka od 1876 r, , koszary straży pogranicznej. Na gruntach wsi cukrownia zwana Zbrucz. Założona przez właściciela Wołoczysk, Fryderyka Moszyńskiego i od jego imienia nazwana, obecnie Anieli Leduchowskiej, mającej tu 692 dzies. Frymanpol, dobra skarb. , pow. rzeżycki, obejmują. 3 wsi, 264 dz. Frysarka 1. wś, pow. żytomierski, gmina Piatka, 37 w. od Żytomierza, 16 dm. , 57 mk. 2. F. , wś, tamże, gm. Trojanów, 23 w. od Żytomierza, 22 dm. , 95 mk. Fryszerka l. wś nad rz. Białką. , pow. rawski, gm. Maryanów, ma 3 dm. , 29 mk. , 34 morg. 2. F. , os. , młyn i os. włośc, nad rz. Widawką, pow. noworadomski, gm. Gosławice, maja 4 dm. , 21 mk. , 60 morg. ziemi dwor. i 26 włośc. Frysztak, w dok. Frienstat, Fristhath, miasto, pow. jasielski. W dok. z r. 1277 wymienione w liczbie posiadłości klasztoru koprzywnickiego. Frysztak oppidum cum jure patronatus Kod. mał. . I, 110. Już więc w XIII w. , P. posiada prawo miejskie i parafię. W r. 1374, Elżbieta, królowa wągier, i polska, daje klasztorowi koprzywnickiemu w zamian za część Jasła, której się opat zrzekł, miasto Frienstat, w pow. bieckim z przyległymi wsiami Glinniki i Kobyle. R. 1375, Konrad, opat, nadaje Janowi, synowi Bartolda i Harbardowi, wójtowstwo w F. Miasto ma się budować na łąkach klasztornych Przegorzała i Bartoszowe Łąki, na 100 łan. frank. Kościół par. w P. już istnieje, a drugi we wsi Kobylec Kod. mał. , III, 281 285. Według reg. pob. z r. 1536 miasto szlacheckie, własność Pawła Frystackiego. Od 34 mieszczan, z domów i ról były 3 grz. i 19 gr. , a od wójta 3 fertony. Wójt miał zamek fortalitium i folwark dobry. Od 2 zagr. , rzeźników, szewców, rybaków, łaźni, grz. 7, od 2 stawów i 2 młynów. Tenże Frysztacki i bracia posiadali wszystkie wsi parafialne Glinnik, Kobyle, Cieszenia i Stępina. Miasto z wsią. Glinnik oceniono z wójtowstwami na 1, 200 grz. W r. 1581 miasto rozdzielone jest między pięciu Frysztackich, z których czterech odstąpiło swych działów Raciborzyńskiemu i Pobiedzińskiemu, zaś szósty dział, Krzysztofa Ankwicza. Wogóle było 17 rzemieśl. i wszelkie pobory z tych części wynosiły fl. 19 gr. 27. Fryzówka, kol. , pow. nowogradwołyński, gm. Romanówka, 5 w. od mta pow. , 17 dm. , 100 mk. Fundaminka, Fundominka 1. dobra, pow. rohaczewski, dziedzictwo Sianożęckich, 1, 212 dz. , wiatrak, deptak. 2. F. , wś, tamże, gmina Merkułowicze 8 w. , 83 dm. , 476 mk. Fundatury, chutor przy wsi Gruszki, pow. olhopolski. Fundusz, fol, pow. włodzimierski, gm. Chotiaczów, 12 w. od Włodzimierza, 3 dm. , 53 mk. Furmaniszki, dwie wsi, pow. nowoaleksandrowski, gm. Widze 7 w. , 55 w. od mta pow. Furmanka, wś nad rzką Talnianką. , powiat humański, gm. Ładyżynka, st. poczt. Dubowa 18 w. , 18 w. od Humania, 124 dm. , 1, 152 mk. , cerkiew, szkółka. Obecnie mają tu Worowienko 200 dz. , Dereniuk 100 dz. , dwie spółki włościan 338 dz. Furmanówka, w dok. Farmanowce, wś nad rz. Tarnawą. , pow. kamieniecki, gm. Bahowica, na zachód od Kitajgrodu, 90 dm. , 500 mk. , cerkiew. Podług reg. pobor. z r. 1530 i 1542 spustoszona; w r. 1566 i 1569, królewszczyzna, w posiadaniu Zaleskiego, płaci od 3 pługów. W r. 1616 w posesyi Stanisława, Jerzego i Jakuba Potockich. W r. 1770 Franciszka Salez. Potockiego, wwdy kijowsk. , który płaci kwarty 340 złp. 2 gr. Fursy al. Tartak, wś, pow. wasylkowski, gm. Truszki, st. poczt. i dr. żel. Białacerkiew 10 w. , 55 w. od Wasylkowa, 294 dm. , 1, 717 mk. , 1, 627 dz. włośc, 604 dwor. , cerkiew, szkółka cerk. , 2 młyny. Osadzona około 1590 r. przez kn. Bułyhę Kurcewicza, namiestnika białocerkiewskiego, obecnie należy do Białocerkiewszczyzny. Fusów, kol, pow. włodzimierski, gm. Podbereźce, 53 w. ód Włodzimierza, 73 dm. , 310 mk. Fruzinowo Fruzinowo Frycinowo Frydenslust Frydrów Frydrowce Frydrychów Frydrychówka Frymanpol Frysarka Fryszerka Gabryeliszki Gabryaliszki Gabryałowo Gabryałowszczyzna Futor Futor, Futory, ob. Chutor, Chutory. Futor, wś, pow. mścisławski, gm. Lubawicze, 5 dm. , 29 mk. Futorjanka, dobra, pow. homelski, od 1855 r. własność Kruszewskich, 230 dz. Futory, wś, pow. starokwnstantynowski, gm. , par. katol. i st. poczt. St. Konstantynów 7 w. , st. dr. żel. Szepetówka 60 w. , 42 dm. , 345 mk. , cerkiew murowana z r. 1806 fundacyi dziedzica wsi, Kaczkowskiego. Wś należała do ordynacji ostrogskiej; r. 1753 z Demkowcami i Radkowszczyzną, przeszła do ks. Augusta Aleksandra Czartoryskiego i jego szwagra ks. Stanisława Lubomirskiego. W r. 1800, F. dostają, się córce ks. Lubomirskiego Konstancji, hetmanowej Rzewuskiej. Na początku XIX w. własność Kaczkowskich. Obecnie sukcesorów Walerego Zwolińskiego, z Radkowicami mają 581 dz. Fuzika, ferma nad Irpeniem, pow. wasylkowski, gm. Wepryn, st. poczt. Chwastów 20 w, 34 w. od Wasylkowa, 16 dm. , 113 mk. Fynfmujża, dobra, pow, dźwiński dyneburski, par. kat. Birżagol, filia Okra. Należały do Korsaków. Gaboń, w dok. Gabane, wś nad Dunajcem, pow. sądecki, par. Podegrodzie. Wspomniana w dok. z r. 1276. W r. 1293 comes Mistuj, sprzedaje tę wieś za 40 grz. , komesowi Mikołajowi Pączek. R. 1325 Przybko, dziedzic Gr. , oddaje w tej wsi Dąbrowę, na obszarze 8 łan. frankoń, niejakiemu Marcinowi sołtysowi, dla założenia wsi na prawie niemieckim Kod. mał. , II, 139, 189, 259. Gabrusionki, wś, pow. drysieński, par. Zabiały. Gabryaliszki, ob. Gabryeliszki. Gabryałowo 1. dobra, pow. kowieński, gm. Żejmy 4 w. , 40 w. od Kowna, własność Nieławickich, 300 dz. 2. G. , fol. , pow. szawelski, gm. Skiemie 14 w. , 63 w. od Szawel. 3. G. , ob. Gabryelowo t. II, 431, dobra, pow. dzisieński, gm. Przebrodź, dawniej sstwo niegrodowe, w posiadaniu Szyryna, dziś skarbowe. Gabryałowszczyzna, zaśc, pow. wilejski, gm. i dobra skarb. Radoszkowicze 11 w, . Gabryały 1. wś, pow. szawelski, gm. Podubis 14 w. , 23 w. od Szawel. 2. G. , okolica, tamże, gm. Szawkiany 15 w. , 20 w. od Szawel. Mają tu Gabryałowiczowie 51 dz. , Minmontowie 24 dz, , Tałuciowie 50 dz. Gabryele, zaśc, pow. nowoaleksandrowski, gm. Sołoki 6 w. , 27 w. od mta pow. Gabryelin, dobra, pow. prużański, gm. Malecz, 16 w. od Prużany, własność Bażanowych, 1, 815 dz. 531 lasu. Gabryeliszki 1. zaśc, pow. nowoaleksandrowski, gm. Dryświaty 5 w. , 49 w. od mta pow. 2. G. , Gabryaliszki ob. t. II, 431, wś i dobra, pow. rossieński, gm. Mańkuny 5 w. , 9 w. od Rossień, Wojtkiewiczów, 103 dz. 3. G. , dwie okolice, pow. wiłkomierski, gm. Kurkle 9 i 13 w. , 36 i 40 w. od Wiłkomierza. Mają tu Kuczewscy 18 dz. , Targońscy 14 dz. , Chmielewscy 94 dz. 4. G. , zaśc, tamże, gm. Owanta 5 w. , 34 w. od mta pow. Gabryelówka, Haturyłówka, Gabryłówka, wś nad rzką Leżaną, pow. krzemieniecki, na pograniczu pow. starokonstantynowskiego, gmina Świateć, st. poczt. Teofipol 10 w. , st. dr. żel. Wołoczyska 30 w. , 70 w. od Krzemieńca, 177 dm. , 1, 108 mk. , cerkiew drewniana z r. 1873, szkółka cerk. od 1876 r. Cerkiew filialna we wsi Miodusówce. Własność niegdyś ks. Ostrogskich, r. 1583 kn. Stefana Zbaraskiego, dalej Wiszniowieckich, Mniszchów, obecnie Stanisława Grui. Gabryelowo 1. pow. sieński, ob. Popówka. 2. G. , dobra, pow. trocki, gm. Żośle, własność sukcesorów Matuszewiczów, 1, 612 dz. ziemi dwor. 3. G. , przys. , tamże, gm. Kronie. Gabryłówka, ob. Gabryelówka. Gabszyszki 1. ob. t. II, 432, mylnie Gabryszki, dobra, pow. rossieński, gm. Erżwiłek 6 w. , 30 w. od Rossień, właściciel von Knoche, ma 820 dz. 2. G, dwór, tamże, gm. Rossienie 8 w. , własność Miniatów. Gabułtów, wś, pow. pińczowski. Długosz opisuje wieś dwukrotnie, raz p. n. Grabolthow, drugi raz jako Gyebolthow L. B. , II, 145 i 418. W reg, pob. z r. 1579 podano Gabultów. Gabuły, dwór, pow. poniewieski, gm. Remigoła 3 w. , 27 w. od Poniewieża. Gać Kaliska, wś, pow. kaliski. Kościół par. p. w. św. Małgorzaty, istniał tu już w XV wieku. We wsi siedzą Gaccy i Rajscy około r. 1520. Por. Chlewo i Godziesze, Gachiszki, zaśc, pow. nowoaleksandrowski, gm. Rymszany 14 w. , 32 w, od mta pow. Gaciuniszki, wś, pow. wileński, gm. Giełwany 9 w. , należała do dóbr Szurkiszki. Gacki, r. 1579 Gaczki, wś, pow. stopnicki. W r. 1579 wś królewska, miała 10 os. na 5 łan. , 1 zagr. , 3 ubog. Gaczajcie, wś, pow. rossieński, gm. Konstantynów 6 w. , 88 w. od Rossień. Gaboń Gabryały Gabryele Gabrusionki Gaczajcie Gacki Fynfmujża Gabryelin Futor Futorjanka Futory Fuzika Gaciuniszki Gachiszki Gabuły Gabułtów Gabszyszki Gabryłówka Gabryelowo Gabryelówka Gajdaliszki Gaj Odrowąż Gaczyska Gaczany 1. dobra, pow. nowoaleksandrowski, gm. Jużynty 4 w. , 48 w. od mta powiat. , własność Rozenów, z fol. Zadworze, 517 dzies. 2. G. , zaśc, tamże, gm. Czadosy, 72 w. od mta pow. , Pastryńskich, 22 dz. i Touterów. 44 dz. 3. G, wś, pow. poniewieski, gm. Rozalin 9 w. , 33 w. od Poniewieźa. Gaczewka, fol, pow. dźwiński dynebarski, własność Hołubowych, 70 dz. Gaczyska, wś, pow. przasnyski, ma 12 dm. , 100 mk. , 326 morg. Gadaszyszki, zaśc, pow. nowoaleksandrowski, gm. Oknista 5 w. , 75 w. od mta pow. Gadnowo, ob. Garnowo. Gadomce 1. Wielkie, wś nad dopł. Zakijanki dopł. Hujwy, a nie Hnyłopiatu, pow. berdyczowski, gm. Puzyrki, st. poczt. Berdyczów 14 w. . 84 dm. , 651 mk. , cerkiew, szkółka cerk. , wiatrak. Obecnie posiadają tu Erazm Karski i spadkobiercy Józefa Karskiego, 200 dz, Marya Waśniewska 307 dz. i Julia Krajewska, 152 dz. 2. G. Małe al. Gadomczyki, wś, tamże, parafia praw. Zakutyńce, 18 wiorst od Berdyczowa st. poczt. , 60 dm. , 441 mk. , szkółka cerk, wiatrak. Obecnie Czarnecki posiada 332 dz. Gadomiec, wś, pow. przasnyski. W roku 1567 istniały tu części Wichnięta dziś Peronie, Wiraki, Falki dziś Zawisze, Barany, Andrychy Jędrzejki, Trojany Białki, Chocimy Chrzczony, Jebienki Wisky, Miloczęta, Przedbory i Zawisze. Gadomska Wola, wś, pow. kaniowski, gm. i par. praw. Prucki 4 w. , par. katol. Rzyszczów 15 w. , st. poczt. Kahorłyk 12 w. , st. dr. żel. Mironówka 28 w. , 45 w. od Kaniowa, 1, 155 mk. Założona po 1830 r. , przez Hermana Hołowińskiego na gruntach wsi Prucki. Syn Hermana, Zenon Hołowiński, sprzedał wś Hipolitowi Podhorskiemu, poczem była długo w zastaw nem posiadaniu Aleksandra Neymana, właścic. Oczeretnej. Błędnie podzielona ob. t. II, 435 na Gadomkę i Wolę, gdyż jestto jedna wś. Ob. Wola Gadomska t. XIII. Gadonów, mstko i dobra, pow. telszewski, gm. Gadonów, 10 w. od Telsz. Dobra należą do Nowickich. mają 1, 100 dz. Gmina należy do 1 okr. pol. , obejmuje 74 miejscowości, 631 dym. włośc. obok 309 innych, 7, 444 mk. włościan, uwłaszczonych na 11, 874 dz. Gadów, r. 1262 Gadoviz, wś, pow. koniński. Dziesięcinę z tej wsi arcyb. gnieźn, odstępuje r. 1262 droga zamiany biskupom lubuskim, którzy są posiadaczami Gadowa wedle dok. z roku 1328 K. W. , n. 404, 1088 Por. Grochowy. Gady, wś, pow. kowieński, gm. Kroki 23 w. , 95 w. od Kowna, Gadziszki, wś, pow. wileński, 2 okr. pol, gm. Mejszagoła 7 w. ; miała 6 dusz rewiz. , należała do dóbr Joda. Galiany, dwór, pow. szawelski, gm. Szawkiany, własność Grafianowiczów, 25 dz. Gagaliszki, zaśc, pow. nowoaleksandrowski, gm. Abele 14 w. , 43 w. od mta pow, Gagiszki, zaśc, pow. nowoaleksandrowski, gm. Czadosy 16 w. , 60 w. od mta pow. Gaj 1. urocz. w dobrach Knyszyn pow. białostocki. 2. G, chutor w dobrach Nietyszczyn, pow. kobryński. 3. G. , urocz. , pow. Słonimski, gm. Hiczyce, 43 w. od Słonima. 4. G. , wś, pow. kowieński, gm. Jaswojnie, 63 w. od Kowna. 5. G. , dobra, tamże gm. Rumszyszki 6 w. , 28 w. od Kowna. Własność dawniej Wojtkowskich, z zaśc Powole, Krupinie i Podgaj, 95 dz 6. G. , dwa zaśc, pow. nowoaleksandrowski, gm. Antuzów, 14 w. od mta pow. Jeden należy do dóbr Truskowszczyzna. 7. G. , wś, tamże, gm. Dusiaty 7 w. , 30 w. od mta pow, 8. G. , dwa zaśc, tamże, gm. Smołwy 11 w. , 22 w. od mta pow. Jeden należy do Wojtkuszek. 9. G, dwór, pow. poniewieski, gm. Poniewież, 20 w, od mta pow. 10. G. , dwór, tamże, gm. Remigoła, własność Baniewiczów i Szlikasów. 11. G, fol. dóbr Autaryszki, pow. wiłkomierski. 12. G. , fol, tamże, gm. Rogowo, własność Jakucewiczów, 51 dz. 13. G. , zaśc, pow. święciański, gm. Dubotówka; miał 5 dusz rewiz, , należał do dóbr Daniuszewo. 14. G. , zaśc. , pow. trocki, gm. i dobra skarb. Międzyrzecz; miał 9 dusz rewiz. 15. G. , wś, tamże, gm. Żyżmory 12 w. ; miała 29 dusz rewiz. , należała do dóbr Milejgany. 16. G. , tamże, ob. Buda. 17. G, zaśc, pow. wileński, gm. Sołeczniki 9 w. ; miał 4 dusz rewiz. , należał do dóbr Jaszuny. Gaj Odrowąż, wś, pow. lwowski, ob. Gaje t. II. W reg. pob. z r. 1515 Gaj Odrowąż płaci od łan. 6, od młyna gr. 6, karczma warząca piwo, pop z roli gr. 6. Gaj Wielki i Mały, dobra, pow. szamotulski. Wedle dok. z r. 1284 należą, do dóbr komesa Tomisława, dziedzica Szamotuł K. W, n. 546. W r. 1580 maja tu działy Jakób Rokossowski dziedzic Szamotuł, Jan Swidwa, współdziedzic kilku włości w parafii i Łukasz Bobrownicki. Gajcieniszki, dobra, pow. lidzki, gm. Bieniakonie; r. 1865 własność Rymszów. Gajciuny, wś, pow. wiłkomierski, gm. Wojtkuszki 6 w. , 10 w. od Wiłkomierza. Gajdaliszki 1. Gojdaliszki, okolica, powiat kowieński, gm. Średniki, 40 w. od Kowna. Mają tu Żotkiewiczowie 98 dz. , Dackiewiczowie 40 dz. 2. G. Gajdzialiszki, dwór, tamże, gm. Rumszyszki, 34 w. od Kowna. 3. G. , dwór, pow. szawelski, gm. Łukniki, 38 w. od Szawel Gajdamańce, okolica, pow. wiłkomierski, gm. Owanta 4 w. , 35 w. od Wiłkomierza. Obecnie maja tu Baniewiczowie 3 dz. , Downarowiczowie 17 dz, Dronsejkowie 41 dz. , Rudzińscy 20 dz. i Rutkowscy 22 dz. Gaj Wielki Gadonów Gaczewka Gadów Gady Gadziszki Gagaliszki Gagiszki Gaj Gadaszyszki Gadnowo Gadomce Gadomiec Gadomska Wola Gaczany Gaczany Gajdamańce Gajciuny Gajcieniszki Gajle Gajdele 1. wś, pow. kowieński, gm. Kroki 16 w, 87 w. od Kowna. 2. G. ob. t. II, 439, mylnie w pow. wiłkomierskim, dobra, pow. nowoaleksandrowski, gm. Dusiaty, 27 w. od mta pow. , własność Medyńskich, 235 dz. 3. G, wś, tamże, gm. Tauroginie 3 w. , 51 w. od mta pow. 4. G. , wś, pow. wiłkomierski, gm. Żmujdki 3 w. , 15 w. od Wiłkomierza. 5 G, Gajdziele, dawniej wieś, w pow. dzisieńskim, należąca do Drujki Radominów, od r. 1830 folwark, nazwany Kazimierzówką. W Słowniku t. II, 439 mylnie podano Jan Czerwieński, zamiast Jan Czerniewski. Gajdupie, wś, pow. wiłkomierski, gm. Subocz 9 w. , 53 w. od Wiłkomierza Gajdy, wś nad jez. t. n. , pow. nowoaleksandrowski, gm. Rymszany 10 w. , 30 w. od mta pow. , 3 dm. , 20 mk. , kościół filialny, par. Dryświaty, p. w. Ukrzyżowania J. Chr. , z drzewa, z pierwszej połowy XVIII w. Gajdynia 1. dwór, pow. poniewieski, gmina Birże 21 w. , 91 w. od Poniewieża. 2. G, fol. , tamże, gm. Girsudy, 45 w. od Poniewieźa. Gajdyszki 1. fol. dóbr Pożejmy, pow. nowoaleksandrowski. 2. G. , przys. , pow. poniewieski, gm. Mołdoczany 15 w. , Gajdyszkiele, przys. , pow. poniewieski, gm. Mołdoczany 15 w. . Gajdzialiszki, ob. Gajdaliszki. Gajdzie 1. wś, pow, nowoaleksandrowski, gm. Tauroginie 10 w. , 42 w. od mta powiat. 2. G. , wś, pow. telszewski, gm. Tyrkszle 5 w. , 46 w. od Telsz. Kaplica, p. w. świętej Anny. 3. G, dwór, pow. wiłkomierski, gm. Ołoty 18 w. , 52 w. od Wiłkomierza. 4. G. , zaśc, pow. lidzki, gm. Ejszyszki 6 w. , należał do dóbr skarb. Żamojtyszki. 5. G. , wś, pow. oszmiauski, gm. Soły 6 w. . Należała do dobr Kuszlany, poprzednio do dworu Skirdzimy. Gajdziukalnis, dwór, pow. telszewski, gm. Żorany 7 w. , 23 w. od Telsz, własność Pietkiewiczów. Gaje 1. dwór, pow. poniewieski, gm. Nowe miasto, 10 w. od Poniewieźa. 2. G, dwór, pow. wiłkomierski, gm. Onikszty, 42 w. od mta powiat. 3 G, zaśc, pow. wileński, gm. i dobra Malaty; miał 24 dusze rewiz. 4. G, zaścianek włośc, tamże, gm. Mejszagoła; miał 12 dusz rewiz, , należał do dóbr skarb. Mussa. Gaje 1. Krupeckie, chutor, pow. dubieński, gm. Krupiec, 54 w. od Dubna, 35 dm, 212 mk. 2. G. Sitnickie, chutor, tamże, 41 w. od Dubna, 47 dm. , 307 mk. 3. G. , wś, pow. krzemieniec ki, gm. i par. praw. Bereźce 10 w. , 20 w. od Krzemieńca, 130 dm, 704 mk. 4. G. , Cewiatyńskie al. Grobla Niemirowiecka, wś, tamże, gm Radziwiłłów, par. praw. Pereniatyn 12 w. , 40 w. od Krzemieńca, 73 dm. , 403 mk. , cerkiew filialna drewn. z r. 1788. W r. 1785 władał tu Miączyński Gajek, w spisach Gale, urocz. w dobrach Kusin, pow. wołkowyski. Gajewniki, wś, pow. białostocki, gm. Choroszczą, 10 w. od Białegostoku, 265 dz. włośc. Gajewo 1. urocz. przy wsi Leszczany, pow. sokólski. 2. G. , dobra, pow. lucyński, parafia katol. Brodajż. Należały do Derengowskich, obecnie Matkiewiczów, 173 dz. Gajgały 1 wś, pow. nowoaleksandrowski, gm Kwietki 6 w. , 101 w. od mta pow. 2. G, Gojgale, wś, pow. wiłkomierski, gm. Owanta 9 w. , 45 w. od Wiłkomierza. Gajgoła 1. Gajgole, wś, pow. kowieński, gm. Wilkija 8 w. , 28 w. od Kowna. 2. G. , wś, pow. wiłkomierski, gm. Pupany 5 w. , 69 w. od Wiłkomierza. Gajgoły, Gojgołty, fol. , pow. wiłkomierski, gm. Pogiry 6 w. , 34 w. od Wiłkomierza, należał do Marcina Ordyńca. Gajkowice, r. 1273 Gacov, wś, pow. piotrkowski. Dawna własnośc biskupów kujawskich. R. 1273 biskup Wolimir, uwalnia osadników homines nostri ascripticii od wszelkich opłat prócz dwu miar miodu rocznie Kod, dypl. pol. , II, 86. W r. 1552 ma biskup 11 osad. , na 5 łan. i 2 młyny. Gajlańce 1. wś i dobra, pow. wiłkomierski, gm. Wieprze 8 w. , 22 w. od Wiłkomierza. Własność Czarnockich, 290 dz. 2. G. , zaśc, tamże, gm. Wieprze 16 w. , 33 w. od Wiłkomierza. Gajlaniszki, wś, pow. poniewieski, gm. Mołdoczany 10 w. , 43 w. od Poniewieża. Gajlany, wś, pow. poniewieski, gm. Mołdoczany 20 w, 46 w. od Poniewieża. Gajle 1. dwie wsi, pow. rossieński, gm. Kleimy 9 w. i Szydłów 13 w. , 25 i 31 w. od Rossień. 2. G. , Soroki, wś, pow. telszewski, gmina Olsiady, 10 w od Telsz. Gajlekiemie, wś włośc, pow. trocki, gmina Butrymańce 5 w. ; miała 60 dusz rewiz. , należała do dóbr skarb. Stokliszki. Gajlejsze, w spisie Galesze, wś włośc, i zaścianek, pow. oszmiański, gm. i dobra skarbowe Krewo 7 w. ; miała 8 dusz rewiz. Zaśc należał do dóbr Biergaliszki. Wchodziła w skład sstwa krewskiego. Gajlewszczyzna, wś, powiat nowoaleksandrowski, gm. Opsa 8 w. , 44 w. od mta powiat. Do r. 1802 należała do Dryświat. Gajlinas, dwór, pow. poniewieski, gm. Krakinów 7 w. , 37 w. od Poniewieża. Gajliszki 1. dwór i fol. , pow. rossieński, gm. Botoki 16 w. , 61 w. od Rossień. 2. G. , dwór, pow. szawelski, gm. Podubis 5 w. , 21 w. od Szawel, własność Bortkiewiczów, 112 dz. 3. G. , dwór, pow. telszewski, gm. Siady 16 w. , 39 w. od Telsz. Gajluńce, ob. t. II, 443 mylnie, ob. Gajluny. Gaje Gajdziukalnis Gajdzie Gajdzialiszki Gajdyszkiele Gajdyszki Gajdynia Gajdy Gajdupie Gajdele Gajluńce Gajliszki Gajlinas Gajlewszczyzna Gajlejsze Gajlekiemie Gajlany Gajlaniszki Gajlańce Gajkowice Gajgoły Gajgoła Gajgały Gajewo Gajewniki Gajek Gajdele Gakuny Gajluny 1. wś, pow. kowieński, gm. Średniki 6 w. , 38 w. od Kowna. 2. G. , dwie wsi, pow. poniewieski, gm. Mołdoczany 8 w. i Poniewież 7 w. , 18 i 11 w. od Poniewieża. 3. G. , dwór, pow. szawelski, gm. Gruździe 13 w. , 58 w. od Szawel. 4. G. , wś. tamże, gm. Kruki, 58 w. od Szawel. 5. G. , wś, pow. wiłkomierski, gm. Wojtkuszki, 13 w. od Wiłkomierza. Gajlutyszki 1. wś, pow. nowoaleksandrowski, gm. Smołwy, 9 w. od mta pow. 2. G. , wś, pow. rossieński, gm. Kielmy, 19 w. od Rossień. 3. G. , wś, pow. wiłkomierski, gm. Traszkuny, 45 w. od Wiłkomierza. Gajłajcie 1. wś, pow. rossieński, gm. Kielmy, 38 w, od Rossień. 2. G. , dwór, pow. szawelski, gm. Błagowieszczeńsk 14 w. , 49 w. od Szawel, Wojtkiewiczów 50 dz. 3. G. , wś, pow. telszewski, gm. Gadonów, 8 w. w. od Telsz, niegdyś w wójtowstwie rekieckiem Rekicie, w dobrach Płotele. Gajówka 1. zaśc, pow. nowoaleksandrowski, gm. Smołwy, 12 w. od mta pow. 2. G. , zaśc, pow. wiłkomierski, gm. Szaty, 41 w. od Wiłkomierza, Gajsiszki, zaśc, pow. wiłkomierski, gmina Krupiszki, 94 w. od Wiłkomierza. Gajsupka, Gajsubka, zaśc, pow. poniewieski, gm. Nowemiasto, 25 w. od Poniewieża, Staniewiczów, 28 dz. Gajszuny, wś, pow. szawelski, gm. Błagowieszczeńsk 58 w. od Szawel. Gajtwiły, wś, pow. kowieński, gra. Kroki, 87 w. od Kowna. Gajunie, wś, pow. poniewieski, gm. Birże 16 w. , 86 w. od Poniewieża. Gajwidzie, dwór, pow. wiłkomierski, gmina Świadoście, Tomaszewskich, 54 dz. Gajwienie, wś, pow. święciański gm. Łyngmiany 9 w. ; miała 28 dusz rewiz. , należała do dóbr skarb. Kiemiesz. Gajżuny 1. wś, pow. kowieński, gm. Janowo, 28 w. od Kowna. 2. G. , trzy wsi, powiat poniewieski, gm. Birże, Czypiany i Linkowo, 53, 47 i 61 w. od Poniewieża. 3. G. , os. , powiat wiłkomierski, gm. Siesiki, 30 w. od Wiłkomierza. 4. G. , wś i dobra, tamże, gm. Uciany, 63 wiorst od Wiłkomierza, Czyżykowych, 273 dz. 5. G. , wś, tamże, gm. Wiżuny, 80 w. od Wiłkomierza. Gajżupie, wś i dwór, pow. telszewski, gmina Bernatów, 24 w. od Telsz, Wirszyłłów, 86 dz. , Dowkontów, 37 dz. , Stefanowiczów, 214 dz. Gajżyszki, fol. , pow. szawelski, gm. Krupie, 37 w. od Szawel, Nagiewiczów, 50 dz. Gakiany, wś, pow. nowoaleksandrowski, gm. Widze, 44 w. od mta pow. Gakuny, wś i dobra, pow. poniewieski, gm. Stumbryszki, 38 w. od Poniewieża. Bobra należą do Czerwiakowskich, 392 dz. Galczyce, r. 1557 Galiczicze major i minor, wś, pow. nieszawski. W r. 1557 G. major. mają 6 łan. km. i 1 zagr. G. minor Galczyczki dziś 1 1 2 łan. , 2 zagr. Galdiny, fol, pow. rzeżycki. Gale 1. zaśc, pow. poniewieski, gm. Podbirże, 74 w. od Poniewieża. 2. G. , dwór, pow, rossieński, gm. Skawdwile, 43 w. od Rossień, Szymkiewiczów, 10 dz. Galenciszki, wś, pow. nowoaleksandrowski, gm. Popiele, 102 w, od mta pow. Galeniszki, dwa zaśc, pow. nowoaleksandrowski, gm. Sołoki i Tauroginie, 26 i 35 w. od mta pow. Galenpole ob. t II, 444 mylnie Galeppole, okolica szlach. , pow. trocki, gm. Sumiliszki; miała 6 dusz rewiz. Galesze, ob. Gajlesze. Galewo, wś i kol, pow. kolski, gm. i par. Brudzew. Wś ma wraz z Hutą Józefów al. Dzierzązną, 14 dm. , 81 mk. , kol. 11 dm. , 81 mk. Zdaje się, że wydawca Kod. Wielk. , mylnie odnosi do tej wsi targowisko Glev nadane przed r. 1261, klasztorowi w Lądzie K. W. , n. 393. Galewo, wś i dobra, pow. krotoszyński. W dok z r. 1291, występuje komes Jan, syn Ciechosława z G. K. W. , n. 667. Galickie, wś, pow. białostocki, gm. Dojlidy, 8 w. od Białegostoku, 495 dz. włośc. i 41 dwor. Galicya. Zaludnienie Galicyi wedle ostatniego spisu z 31 grudnia 1900 r. , przedstawia się w następujących cyfrach w nawiasach dane z r. 1890. Starostw okręgów politycznych jest obecnie w Galicyi 78, a nadto dwa miasta o własnym statucie; okręgów sądowych 184; wszystkich gmin administracyjnych 6, 228, wszystkich miejscowości niektóre gminy administracyjne mają po kilka miejscowości 7, 113; obszarów dworskich 5, 031; miejscowości do nich należących 5, 461. Ludność cała łącznie z wojskiem wynosi obecnie 7, 317, 023 6, 607, 816. Suma ta rozpada się podług płci mężczyzn 3, 620, 042 3, 260, 433, kobiet 3, 696. 981 3, 347, 483. Co do przynależności, to z mieszkańców Galicyi prawo swojszczyzny w innych krajach Austrji ma 49, 785 osób, w krajach Korony węgierskiej 9, 932, w Bośni i Hercegowinie 45, zagranicznych poddanych mężczyzn 10, 121, kobiet 11, 199, razem 21, 310. Suma ogólna krajowców nieobecnych wynosi 143, 460, z tych stale nieobecnych 110, 255. Co do religii stosunki przedstawiają się w sposób następujący Do rzym. kat. wyznania należy 3, 352, 308 2, 997, 430, gr. kat. 3, 103, 410 2, 792, 449, orm. kat. 1, 540 1, 739, starokatolików jest 13 68, gr. oryentalnych 2, 157 1, 429, orm. oryentalnych 1, 326 491, ewangelików wyznania augsburskiego lutrów 39, 328 36, 289, wyzn. helweckiego reform. 5, 235 4, 990, Anglikanów 51 63, Menonitów 310 454, Unitaryanów 2 5, lipowanów 4 3, Gajluny Gajlutyszki Gajłajcie Gajżyszki Gakiany Galewo Galesze Galeppole Galeniszki Galenciszki Gale Galdiny Galczyce Galicya Galickie Gajówka Gajsiszki Gajsupka Gajszuny Gajtwiły Gajunie Gajwidzie Gajwienie Gajżuny Gajżupie Galicya izraelitów 810, 845 772, 213, mahometanów 1 6, innych wyznań 223 123, bezwyznaniowi 215 116. Pod względem narodowościowym języka towarzyskiego, stosunki przedstawiają się w sposób następujący Języka polskiego używają, wżyciu codziennem 3, 989, 538 3, 516, 698, języka ruskiego 3, 084, 212 2, 832, 043, języka niemieckiego 201, 846 227, 600, języka czeskiego, morawskiego, słowackiego 9, 248 5, 727, języka słoweńskiego 123 208, serbskochor wackiego 23 4, włoskiego 144 58, rumuńskiego 511 283, węgierskiego 90 95, angielskiego 1. Pod względem stopnia wykształcenia stosunki są. następujące Umie czytać i pisać; mężczyzn 1, 262, 062, kobiet 948, 391, czyli razem 2, 210, 453 1, 239, 122, umie tylko czytać mężczyzn 170, 578, kobiet 275, 576, razem 446, 154 492, 080; nie umie czytać ani pisać anafalbeci mężczyzn 2, 187, 399 2, 316, 166, kobiet 2, 473, 017 2, 560, 433, czyli razem wynosi 4, 660, 416 na 7, 317, 023 ogółu ludności, gdy w roku 1890 było anafalbetów 4, 876, 614 na 6, 607, 816 ogółu ludności. Nie trzeba dodawać, że cyfrą anafalbetów objęte są także wszystkie dzieci w wieku niemowlęcym i szkolnym. Koni ma cała Galicya 915, 811 758, 980, zwierząt rogatych 3. 700, 618 2, 461, 068 mułów i osłów 960 1, 134, kóz 17, 952 21, 210, owiec 436, 287 635, 007, świń 1, 253, 949 780, 337; ilość uh 209, 357 259, 908, wreszcie kur 7, 690, 759, gęsi 444, 988, kaczek 228, 329, innego drobiu 133, 126. Następnie prace naukowe w ostatnich latach wydane, odnoszą się do tego obszaru. Atlas geologiczny Galicyi. Wydawn. Kom. Fizyogr. Akad. Umiej. Krakow. , od r. 1887. Opracowali pojedyńcze zeszyty Alth, Bieniasz, Dunikowski, Łomnicki, Szajnocha, Tessayre, Zaręczny. Zuber. Wydane dotąd części mieszczą następne obszary Zeszyt I; Monasterzyska, Tyśmienica, Jagielnica, Zaleszczyki; zesz. II Nadworna, Mikuliczyn, Żabie, Kuty, Hryniawa; zesz. III Oświęcim, Chrzanów, Krzeszowice, Kraków; zesz. IV Brustury, Porohy, Dolina, Tuchla; zesz. V Biała, Żywiec, Ujsoły, Rabka, Tymbark; zesz. VI Steniatyn, Radziechów, Kamionka, Busk, Szczurowice, Brody i Złoczów; zesz. VII Steniatyn, Radziechów, Kamionka, Busk, Krasne, Szczurowice, Brody, Złoczów; zesz. VIII Tarnopol, Trembowla, Podwołoczyska, Skałat, Grzymałów; zesz. II Pomorzany, Brzeżany, Buczacz, Czortkow, Kopyczyńce, Borszczów. Mielnica, Okopy; zesz. X Bełzec, Uhnów, Rawa Ruska, Jaworów, Grodek, Waręż, Bełz, Sokal, Żołkiew, Lwów; zesz. Xl Bochnia, Czchów, Nowy Sącz, Wieliczka, Wiśnicz zesz. XII Mościska, Lubaczów, Płazów, Leżajsk, Jarosław; zesz. XIII ma objąć Przemyśl, Brzozów, Sanok i Dobromil. Dunikowski. Rzut oka na stosunki geologiczne Galicyi wschodniej. Lwów 1880 z mapką. Walter H. i Dunikowski E. Geolog, budowa naftonośnego obszaru zach. galicyjsk. Karpat Kosmos, rok VIII, zesz. VII do X, część druga z mapą geolog. i profilami. Szajnocha Wład. Górnictwo naftowe w G. . Kraków 1881. Tenże Źródła mineralne G. Rocz Ak. Urn. wydz. mat. przyr. , 1892, t. 22. Tenże. Płody kopalne G. , ich występowanie i zużytkowanie. Część 1 Węgle kam. , rudy żelazne, ołowiane, cynkowe, siarka. Część II Kopalnie i warzelnie soli, sole potasowe, wosk ziemny. Lwów 1893 i 94. Tenże. Wosk ziemny w G. Przew. Nauk. i Liter. , r. 1894, t. 22 Duniecki P. Olej skalny i wosk ziemny w G. Wiedeń, 1882. Zuber E. Nafta i wosk ziemny w G. Wszechświat, t. III z mapą i rysunkami, odbitka, Warszawa 1883. Tenże. Geol. warunki występowania nafty w Galicyi Czasopismo Towarz. aptekarskiego, t. XIV i osobno, Lwów 1885. Łubieński J. Spraw, z podróży odbytej w celach poszukiwań geolog. po G. , gub. wołyńskiej i podolskiej Inżyn. i Budownictwo, t. VII. Uhlig W. Przyczynek do stratygrafii piaskowca karpackiego w Galicyi Górnik, rok 1885, n. 10 12, Tenże. Zur Stratigraphie der Sandateinzone in Westgalizien Verh. der geol. Reichsanstalt. , 1885. Hilber. Geolog. Studien in den ostgalizischen Miozaengebieten Jahrb der geol. Reichsanstalt, 1882. Tietze P. Beitraege zur Geologie von Galizien Jb. d. geol. R. A. od r. 1883. W tom. 43 z r. 1893, pomieszczony siódmy ciąg tych badań. Teisseyre W. Ogólne stosunki kształtowe i genetyczne wyżyny wschodniogalicyjskiej Spraw. Kom. Piz. , 1894 r. , t. 29. Nowicki. Ryby i wody G. pod względem rybactwa, Kraków 1880 rok. Tenże. Przegląg rozsiedlenia ryb w wodach G. według dorzeczy i krain rybnych, Wiedeń 1883. Ziemięcki T. Spraw. z wycieczki archeol. w r. 1881 dokonanej Zb. Wiad. do Antrop. Kraj. , t. VI, 1882. Teka konserwatorska. Rocznik II Koła C. K. konserwatorów starożytnych pomników G. wschodniej. Lwów 1900, str. 120, z 31 ryc. i 15 tablicami. Teka konserwatorska Galicyi zachodniej, Kraków 1900 rok. Majer I. i Kopernicki J. Charakterystyka fizyczna ludności galicyjskiej Zbiór wiad. do Antrop. krajowej, t. IX, Kraków 1885. Limanowski Bol. G. przedstawiona słowem i ołówkiem, Warszawa, r; 1892, str. 154. Lewicki Witold. Wstęp analityczny do statystyki G. Katalog powszechny wystawy we Lwowie 1894 r. str. I CLXVI. Rutowski. Rocznik stat yst Galicyi, Lwów 4 tomy. Wiadomości statystyczne o stosunkach krajowych, wydane przez krajowe biuro statystyczne, pod redakcyą prof. T. Pilata, Lwów, t. XVIII, r. 1901. Wykaz szczegółowy miejscowości według spisu ludności z 31 grudnia 1890 r. Wiedeń, 1893 rok, str. 816. Szematyzm Król. G. i Lodomeryi z W. Ks. Krak. na rok 1900, Lwów, str. 1148. Galiczyno, fol. pow. połocki, własność Dziedzielów, z Podrezowem ma 115 dz. Galilejska al. Galilejskie Gołobudy, kol. żyd. , pow. wołkowyski, gm. Bojary, 13 dm. , 130 mk. , dom modl. żyd. , 410 dz. Galimszczyzna, wś, pow. oszmiański, gm. Subotniki; miała 71 dusz rewiz. , należała do dóbr Iwie. Niegdyś folwark dóbr Iwie. Do roku 165 6 własność Kiszków. Przechodził przez różne ręce, aż w końcu od Trzeciaków nabyli Ogińscy. Galińce, zaśc, pow. wiłkomierski, gm. Owanta, 44 w. od Wiłkomierza; Gordonów, 54 dz. Galinie 1. zaśc, pow. nowoaleksandrowski, gm. Sołoki, 25 w. od mta pow. 2. G. , zaśc, pow. poniewieski, gm. Girsudy, 36 w. od Poniewieża. 3. G. , wś, pow. rossieński, gm. Kroże, 45 w. od Rossień. 4. G. , wś, pow. wiłkomierski, gm. Wiżuny, 80 w. od Wiłkomierza. Galinis 1. dwór, pow. nowoaleksandrowski, gm. Popiele, 102 w. od mta pow. 2. G, dwór, pow. wiłkomierski, gm. Onikszty, 46 w. od Wiłkomierza. Galiniszki, Galuniszki, zaśc, pow. nowoaleksandrowski, gm. Dukszty, 22 w. od mta pow. W r. 1793 miał 2 chaty, 4 dusze męż. , należał do dóbr Dukszty, później Biegańskich, obecnie Koziełłów. Galino, wś, pow. trocki, gm. i dobra skarb. Międzyrzecz; miała 58 dusze rewiz. Galintany, wś włośc, pow. trocki, gm. Aleksandrowska dawniej Oława, 8 w od gminy; miała 78 dusz rewiz. , należała do dóbr skarb. Niemonajcie. Galiszki 1. dwa zaśc, pow. nowoaleksandrowski, gm. Abele i Antuzów, 37 i 12 w. od mta pow. 2. G. , dwór, pow. poniewieski, gm Czypiany, 42 w. od Poniewieża. Galnie, wś. pow. rossieński, gm. Aleksandrowsk, 98 w. od Rossień. Galów, wś, pow. stopnicki, par. Szaniec W drugiej połowie XIV w. , dziedzicem G. jest domniemany syn Kazimierza W. i Esterki, Pełka, który z żony Hanki ma syna Niemierzę, Ten ostatni za życia jeszcze ojca w r. 1379, sprzedaje Janowi z Tarnowa, kasz. sandom. wsi Trześń i Rzochów Kod. dypl. pol. , III, 321 i Kod. małop. , III, 181. Galowce, wś i okolica szlach. , pow. lidzki, gm. Dubiszcze. Wś miała 28 dusz rewiz. ; należała do dóbr Głębokie; okolica do dóbr skarb. Ostrzyno. Galsiszki, wś, pow. wiłkomierski, gm. Pupany, 76 w. od Wiłkomierza. Galuniszki, ob. Galimiszki. Galwidzie 1. dwór, pow. telszewski, gm. Siady, 20 w. od Telsz. 2. G. , dwie wsi, pow. wiłkomierski, gm. Androniszki i Ołoty, parafia Świadoście, 52 i 60 w. od Wiłkomierza. Galwidziszki, wś, pow. szawelski, gm. Podubis, 27 w. od Szawel. Galwiszki 1. wś, pow. wiłkomierski, gm, Androniszki, 58 w. od Wiłkomierza. 2. G. , zaśc, pow. trocki, gm. Żośle, należał do dóbr Naszlany. Gałagóry, Gałagury, wś, pow. oszmiański, gm. Polany; miała 12 dusz rewiz. , należała do dóbr Truchaniszki. W r. 1593 wraz z Andruszkowszczyzną, sprzedana przez Michałowskich, Kiewliczom. W r. 1736 należy do dworu Suchodoły, Koziełłowej, r. 1817 do Polan. Gałałaukie, dwór, pow. poniewieski, gmina Nowemiasto, 20 w, od Poniewieża. Gałębszczyzna, Galębszczyzna, wś, powiat wileński, gm. Ilino; miała 23 dusz rewiz. , należała do dóbr Pawłów. Gałęzice, wś, powiat kielecki. Wchodziła w skład ststwa chęcińskiego i leżała w parafii Chęciny Stare w XVI w. Gałęzowo 1. Stare i Nowe, wś i dobra, pow. wrzesiński, par. kat. Sokolniki. G. Stare wś ma 166 ha 157 roli, 12 dm. , 88 mk. 7 prot. . G. Nowe, wś ma 243 ha 230 roli, 40 dm. , 308 mk. 29 prot. i 3 żyd. . G. Stare, dobra, 103 ha, 3 dm. , 42 mk. 8 prot. W r. 1294, komes Mikołaj, wwoda gnieźn. i kaliski, oddaje G. niejakiemu Marklonowi, do osadzenia na prawie niemieckiem. Jednocześnie Przemysław, ks. polski, potwierdza zamianę części szlach. w G. , przyległej do działu bisk. poznańskiego, na włości bisk. pozn. Uścięcin i Paruszewo K. W. , n. 721, 728. W r. 1578 istnieje tu kościół parafialny. W skład parafii wchodzi tylko same G. , w którem dział pewien 2 łany km. , 1 sołt. ma biskup poznański. Ubogą, parafię złączono zapewne wkrótce z równie szczupłą parafią Sokolniki, w jedną całość. 2. G. , wś, pow. żniński, par. kat. Lubcz. Wś ma 505 ha 362 roli, 28 dm. , 287 mk. , 61 prot. , przyległe Gałęzewko, 189 ha 87 roli, 27 dm. , 140 mk. 21 prot. , kol. zaś 14 dm. , 74 mk. W dok. z r. 1357 podano G. w liczbie włości arcyb. gnieźn. K. W. , n. 1354. Gałganiszki, zaśc. włośc, pow. wileński, gm. Bystrzyca, należał do dóbr skarb. Bujwidy. Gałganityszki, fol. dóbr Lepary, pow. szawelski. Gałguńce, wś, pow. szawelski, gm. Okmiana, 73 w. od Szawel. Gałki 1 wś, pow. poniewieski, gm. Skrobatyszki, 51 w. od Poniewieża. Przed r. 1865 własność Brandta. 2. G. , fol. , pow. szawelski, gm. Podubis, 17 w. od Szawel. 3. G. , zaśc, pow. wiłkomierski, gm. Uciany, 75 w. od Wiłkomierza. Gałków, r. 1520 Galkovo majus et minus, wś, pow. brzeziński. Na początku XVI w. , wś ta, własność biskupa kujaw. , należy do parafii Brzeziny. Dziesięcinę dają kolegiacie w Łęczycy Galiczyno Galilejska Galimszczyzna Galińce Galinie Galinis Galiniszki Galino Galintany Galiszki Galnie Galów Galowce Galsiszki Galuniszki Galwidzie Galwidziszki Galwiszki Gałagóry Gałałaukie Gałębszczyzna Gałęzice Gałęzowo Gałganiszki Gałganityszki Gałguńce Gałki Gałków Galiczyno Garbów Gałkowice dla bakałarza szkoły, a plebanowi w Brzezinach kolędę po groszu z łanu. Kościół i par. zapewne fundacyi bisk. kujaw. , powstaje dopiero w XVII w. W r. 1576 płaci tu biskup od 19 łan. , 6 zagr. , 2 karcz. , młyna, 5 łan. pustych, 2 łan. wójt. , trzeciej karczmy pustej, ogółem od 63 osad. Gałkowice 1. r. 1552 Goligovicze i Golkowice, wś, pow piotrkowski. W r. 1553 arcyb, gnieźn. płaci tu od 11 os. , 1 łan. wójt. , 8 kmiec. i karczmy. 2. G. , wś, pow. sandomierski. W r. 1578 Golkowycze, własność Stanisławskiego, dziedzica wsi Góry Wysokie. Gałkowszczyzna, zaśc. i wś. pow. wileński, gm. Mickuny. Wś miała 26 dusz rewiz. Zaśc. 5 dusz, należał do dóbr skarb. Rubienka. Gałobalis, przys. , pow. poniewieski, gmina Czypiany. Gałołauka 1. Gałoławka, dwór pow. poniewieski, gm. Czypiany, 42 w. od Poniewieża. 2. G. , ob. Gałułanka. Gałówka, r. 1565 Gałuki, wś, pow. staromiejski. W r. 1565, wś Gałuki, leży w ststwie samborskiem, ma 35 kmieci na 30 łanach. Sołtys na dworzyszczu, pop i cerkiew. Dochód roczny fl. 89 gr. 9. Gatoziery, wś, pow. nowoaleksandrowski, gm. Abele, 37 w. od mta pow. Gałuki, ob. Gałówka, Gałułanka 1. Gałuławka, os. , pow. poniewieski, gm. Kibury 15 w. . 2. G, dwór, tamże, gm. Smilgie 8 w. . 3. G. , ob. Gałołanka. Gałuszowice u Dług. Gawluschowicze, wś, pow. mielecki. Długosz podaje w całości akt erekcyi kościoła par. z r. 1215, przez dziedzica wsi Krystyna z Obichowa, tudzież akt rozdziału dziesięcin ze wsi Kliszczowa, między plebanów z G. i Wielowsi wydany r. 1447 przez Zbigniewa Oieśnickiego L. B. , II, 395 400. Gałwaki, wś, pow. poniewieski, gm. Czypiany 12 w. . Gały, dwór, pow. wiłkomierski, gm. Owanta 13 w. . Gana, wś, pow. wieluński. Dawna własność arcyb. gnieźn. wspom. w dok. z r. 1357 K. W. , n. 1354. W r. 1552 leży w par. Kowale. Kowalski płaci tu od 1 2 łan. km. Jest kuźnica żelazna o 3 kołach. Inne działy kmiece obrócono na folwark dziedzica. Ganczary właśc. Garncary, wś, pow. lwowski. W reg. pob. z r. 1515 Garczary, podane w liczbie wsi zniszczonych przez Tatarów. Roku 1578 we wsi Garnczari, płaci Cebrowska od 1 1 2 łana. Gancarzyszki, zaśc, powiat nowoaleksandrowski, gm. Opsa 7 w. , 54 w. od mta powiat. Dawniej attyn. dóbr dryświatskich, Bortkiewiczów. Ganiewo, wś włośc, pow. oszmiański, gm. Polany 10 w. ; miała 5 dusz rewiz. , należała do dóbr skarb. Cudzeniszki. Ganikiszki, dwór, pow. rossieński, gm. Pojurze, 78 w. od Rossień. Ganikle, dwór, pow. poniewieski, gm. Nowemiasto 7 w. . Gankiele, okolica, pow. poniewieski, gmina Krakinów 17 w. . Ganów, Hanów, dwór, pow. szawelski, gm. Skiemie 5 w. . Ganżyszki ob. t. III, 40 mylnie Haużyszki, dobra, pow. nowoaleksandrowski, gm. Brasław 9 w. , 50 w. od mta pow. , własność Wyrwiczów, 58 dz. i Drozdowskich 40 dz. Garbacz, r. 1328 Garbatz, wś, pow. opatowski. W dok. z r. 1328 śród włości bisk. lubuskich, w okręgu Mominy położona K. W. , n. 1088. Za Długosza należała do biskupów lubuskich nie zaś lubelskich, jak mylnie wydrukowano ob. t. II, 483. W r. 1578 Mikołaj Radziwiłł, płaci tu od 13 os. , 6 1 2 łan. , 1 kom. , 1 ubog. Garbacz, powiat wałecki, ob. Zabrodzie t. XIV, 208. Garbaliszki, wś, pow. szawelski, gm. Szawkiany 8 w. . Garbarnia, dwór, pow. nowoaleksandrowski, gm. Kwietki 2 w. . Garbarnia, chutor, pow. radomyski, gmina Hornostajpol, st. poczt. Radomyśl, 28 dm. , 83 mk. , garbarnia. Garbary, chutor, pow. wołkowyski, gmina Juszkowy Gród, 52 w. od Wołkowyska, 50 dz. włośc. Garbaryszki, fol. pow. szawelski, gm. Krupie 12 w. . Garbatyszki, zaśc. włośc. pow. wileński, gm. Bystrzyca 9 w. ; miał 5 dusz rewiz. , należał do dóbr skarb. Bujwidy. Garbiańce, wś, pow. wiłkomierski, gm, Towiany 3 w. . Garboniszki, zaśc, pow. poniewieski, gm. Śmilgie 12 w. . Garbów 1. wś. pow. łódzki. Wieś królewska, oddana w zastaw Marcinowi z Kalinowy, kasztel sieradzkiemu, który ją oddaje r. 1417, klasztorowi miechowskiemu na uposażenie szpitala i kaplicy św. Ducha pod Sieradzem. Wzamian klasztor oddał kasztelanowi dożywotnio wsi Grodzisko, Jankowo, Rokutowo i Modłowo. W r. 1424 nowym aktem zamienia kasztelan G. na Modłowo Ulanow, Dok. 273, 94, 275, 96. 2. G. , wś, pow. sandomierski. Zapewne ztąd się pisał Seborius comes de Carbow w dok. z r. 1343 w Wąchocku wydanym Kod. mał. , III, 54. W dok. z r. 1377 i 1381 Stefan z G. 3 G. , os. , pow. nowoaleksandryjski Puławy. W r. 1900 rozpoczyna się budowa nowego kościoła murowanego. W r. 1676 Szymon Kawiecki, Gałkowszczyzna Gałobalis Gałołauka Gałówka Gałuki Gałułanka Gałuszowice Gałwaki Gały Gana Ganczary Gancarzyszki Ganiewo Ganikiszki Ganikle Gankiele Ganów Ganżyszki Garbacz Garbaliszki Gałkowice Garbarnia Garbary Garbaryszki Garbatyszki Garbiańce Garboniszki Garz chorąży nowogrodzki, płaci tu pogłówne od 11 osób z rodziny, 14 dworskich, 95 poddanych. Kłokowski od 24 poddanych. Garbowice, wś, pow. opatowski, par. Mydłów. Istnieją w połowie XV w. Dziedzicami są Placzkowski i Wicher L. B. , II, 339. W roku 1578 Święciccy płacą, tu od 12 os. , 3 łan. , 1 ubog. Wydawca Źródeł Dziej. t. XIV, 179. mylnie objaśnia, iź wieś ta zwie się dziś Garbów. Garbsze, wś, pow. nowoaleksandrowski, gm. Sołoki 13 w. . Garby, Garbe, fol. , pow. wiłkomierski, gmina Siesiki 6 w. , własność Mackiewiczów, 109 dz. Garby, wś, pow. średzki. W r. 1319 Władysław, dziedzic król. polskiego, potwierdza nadanie włości G. przez Mateusza, brata komesa Jana, ze Świerczyny, klasztorowi w Lubiniu. R. 1323 Przybysław, wojewoda pozn, przysądza G. , Bozacie, pod warunkiem wypłaty pewnej kwoty pieniężnej klasztorowi. Tenże Bożata r. 1342 odstępuje Garby klasztorowi K. W. , n. 1014, 1036, 1268, 1270. Gardna, ob. Garna. Gardzienice 1. wś, pow. iłżecki. W r. 1347 Jan Grot, bisk. krak. , oddaje Mikołajowi zw. Gardzinka, 20 włók lasu nad rz. Kamienną, dla osadzenia wsi na prawie niemieckiem, sredzkiem Kod kat. krak. , I, 234. Prawdopodobnie bę dą to dzisiejsze Gardzienice, w pow. iłżeckim. Jeszcze w spisie z r. 1508 spotykamy w pow. radomskim Gardzynky sors. n. Martinus de Gardzynky gr. 9. W r. 1569 Gardzinice w par Ciepielów, w części Kazanowskiego mają 3 łany, 4 kom. , drugi dział 3 4 łan. , 1 zagr. , 1 komom. 2. G. , u Dług. Gardzynycze, wś pow. krasnostawski. W XV w. należały do par. w Piaskach. Ob. J. Rogowicz Gardzienice Wędrowiec. 1900 r. , kwiecień. Gargasy, wś i dobra, pow. rossieński, gm. Taurogi, 69 wiorst od Rossień, Lewoniewskich, 251 dz. Gargażyna, wś, pow. nowoaleksandrowski, gm. Rakiszki, 65 w. od mta pow. Garjanie, zaśc, pow. poniewieski, gm. Birże 23 w. . Garkowszczyzna, przysiół wsi Dreczany, pow, wołkowyski. Garlica, w dok. Gardlicia, wś, pow. miechowski, par. Korzkiew. Klasztor zwierzyniecki pożyczył od kapituły krakow. 33 grzyw. na zastaw wsi Modlnicy. Zamiast spłacenia długu klasztor w r. 1263 oddaje kapitule folwark Garlicę, by odzyskać zastawioną Modlnicę. W roku 1274 kapituła oddaje G. niejakiemu Zacharyaszowi dla osadzenia na prawie niemieckiem. Założona przez niego wieś, otrzymała nazwę Woli Zacharyaszowej Kod. kat. krak. , I, n. 89, 103, 304. Garlino, wś, pow. ciechanowski, w r. 1567 Gardlino. Garło Wilcze, pow. wołkowyski, ob. Podreczie. Garna, dawniej Gardna, wś, pow. słupski, na Pomorzu. W r. 1288 Mściwuj, ks. pomorski, zamienił z arcyb, gnieźn. wś kościelną Ujmę na G. W r. 1374 Jan, kanonik płocki, otrzymuje dożywotnio wsi G. . Dobieszewo i Dąbrowę w ziemi słupskiej położone K. W. , n. 620, 1705. Garncary, ob. Gancary. Garnis, zaśc, pow. wileński, gm. i dobra Janiszki 19 w. . Garno, w dok. Garnow, wś, pow. radomski, par. Wolanów. Wymienione w dok. z r. 1252 śród posiadłości klasztoru sieciechowskiego Kod. kat. krak. , I, 42. Około r. 1260 niejaki Mikołaj, syn Jana, oddaje tę wieś swój dział zapewne Janowi, arcyb. gnieźn. z powodu, iż bracia jego zabili w okrutny sposób swego krewnego Leonarda, dyakona kanonika kościoła w Kurzelowie Kod. mał, II, 114. W r. 1569 wś należy do opata sieciechowskiego. Filip Strykowski płaci tu od 5 łan. km. , 3 zagr. Garnowo Obydwie i G. Stara, dwie wsi w par Gołymin, pow. ciechanowski i pułtuski. W r. 1567 istnieją Gadnowo Starawieś, G. Skierdy i G. Kowalewskie. Siedzi tu drobna szlachta Gadnowscy i Kowalewscy. Garszew al. Gaszew, Garzew, wś, pow, kaliski, ob. Gorzew, Garszwie 1. Garszwy, wś, pow. nowoaleksandrowski. gm. Popiele, 102 w. od mta pow. 2. G. , wś, pow. poniewieski, gm. Nowemiasto, 23 od Poniewieża. Garszwinka, zaśc, pow. święciański, gm. i dobra skarb. Daugieliszki 9 w. ; miał 15 dusz rewiz. Garszwiszki, zaśc, pow. wiłkomierski, gm. Uciany 17 w. . Garucie, dwór, pow. poniewieski, gm. Remigoła 2 w. . Garwarze, w dok. z r. 1319 Gervase, wś, pow. ciechanowski. Wś książęca, nadana roku 1319 Mikołajowi, kaszt. wyszogrodzkiemu Kod. maz. 40. Garwiele, wś włośc, pow. święciański, gm. Zabłociszki 4 w. ; miała 39 dusz rewiz. , należała do dóbr skarb. Święciany. Garwieliszki, zaśc, pow. święciański. gm. dobra skarb. Daugieliszki 5 w. ; miał 7 dusz rewiz. Garwolewo, wś, pow. płoński, par. Czerwińsk. Wedle dok. z r. 1155 Bartholomeus comes cum uxore et filio pro redemtione anime Sue ecclesie beatae Marie dedit. Nadane było klasztorowi czerwińskiemu Kod. dypl. pol. , I, 10. W r. 1570 opat czerwiński, płaci tu od 18 łan. km. , 9 zagr. , 3 rzem. , młyna. Garz, ob. Korenica t. IV. Garczyn, w dok. z r. 1258 Jarine, wś, pow. Garbowice Garbsze Garby Gardna Gardzienice Gargasy Gargażyna Garjanie Garkowszczyzna Garlica Garlino Garło Garna Garncary Garnis Garno Garszew Garszwie Garszwinka Garszwiszki Garucie Garwarze Garbowice Garwiele Garwieliszki Garwolewo Garczyn Gawgoryszki Gawieliszki Gawia Gasialiszki Gasiuny Gaśle Gasperańce Gasperowszczyzna Gaspery Gasperyszki Gaspory Gassie Gast Gaszczuny Gaszyn Gatele Gaubiele Gauby Gaucewicze Gaudeszowo Gauducie Gaukitany Gaupcie Gautkalnie Gawartowa Gawarzec Gawcze Gawdajcie Gawducie Gawdykajcie Gawdyki Gawejki wschowski. Wspom. w dok. z r. 1258 śród włości klasztoru w Lubiniu K. W. , n. 363. Gasialiszki 1. w spisie urząd, Galutyszki, zaśc, pow. nowoaleksandrowski, gm. Smołwy 9 w. , 16 w. od mta pow. , Biegańskich, 25 dz. 2. G. , wś włośc, pow. świeciański, gm. Święciany 2 w. ; miała 7 dusz rewiz. , należała do dóbr skarb. Mile. Gasiuny, dwór, pow. wiłkomierski, gm. Pupany 7 w. . Gaśle, dwór, pow. poniewieski, gm. Krakinów 6 w. . Gasperańce, zaśc, pow. wileński, gm. Malaty 13 w. . Należał do dóbr skarb. Inturki. Gasperowszczyzna 1. zaśc, pow. dzisieński, gm. i dobra skarb. Przebrodź 15 w. . 2. G ob. t. III, 39 Hasperowszczyzna, wś, pow. dzisieński, gm. i dobra skarb. Zaleś 5 w. , miała 21 dusz rewiz. Gaspery, wś, pow. poniewieski, gm. Pniewo 4 w. . Gasperyszki 1. zaśc, pow. nowoaleksandrowski, gm. Dusiaty 10 w. . 2. G. , zaśc, pow. wiłkomierski, gm. Dobejki 8 w. , dawniej Gabryela Gasperowicza, obecnie Dowgwiliczowie mają 60 dz. 3. G. , zaśc, tamże, gm Owanta 21 w. . 4. G. , wś, tamże, gm. Wiżuny 9 w. . 5. G. , dobra, pow. świeciański, gmina Zabłociszki, w 1865 r. . Bukowskich. Gaspory, wś nad Dźwiną, , pow. dźwiński dyneburski, gm. Liwenhof, 5 dm. , 44 mk. , kościół katol. filialny. Gassie, wś, pow. nowoaleksandrowski, gm. Dusiaty 4 w. , 25 w. od mta pow. Gast, fol. dóbr Wiszniów, pow. oszmiański. Gaszczuny ob. t. II, 753 Goszczuny, wś, pow. szawelski, gm. i par. kat. Janiszki 15 w. , 28 w. od Szawel. Kaplica drewn. , p. w. św. Stanisława. Gaszyn, r. 1552 Gaschino, wś, pow. wieluński. W r. 1552 Wierzchlejscy mają tu 4 osad. , Albert Gaszyński 10 osad. , Jakób Gaszyński 4 osad. , dziekan wieluński 1 osad. Dwa młyny, jeden pasty. Może dziekani wieluńscy wznieśli tu później kościołek filialny. Gatele, wś, pow. nowoaleksandrowski, gmina Tauroginie 12 w. . Gaubiele, wś, pow. telszewski, gm. Zorany 7 w. . Gauby 1. wś, pow. szawelski, gm. Poszwityń 2 w. . 2. G. , wś, pow. telszewski, gm. Masiady 7 w. . Gaucewicze ob. t. II, 501 Gawczyce wś włośc, pow. oszmiański, gm. Soły 4 w. ; miała 73 dusz rewiz. , należała do dóbr skarb. Smor gonie Gaudeszowo, dwór, pow. telszewski, gmina Olsiady 1 w. . Gauducie, os. , pow. szawelski, gm. Kurszany 4w. . Gandziewicze, okolica szlach. , pow. oszmiański. gm. Soły. Gaukitany, Haukitany, wś, pow. wileński, gm. Rzesza 19 w. , miała 29 dusz rewiz. , należała do dóbr Lubów. Gaupcie 1. wś, pow. rossieński, gm. Pojurze 14 w. . 2. G. , dwór, tamże, gm. Skawdwle 14 w. . Gautkalnie, wś, pow. telszewski, gm. Wornie 10 w. Gawartowa Wola, wś, pow. błoński. W r. 1579 mają. tu Wolscy w dwu działach 4 łany km. , 10 zagr. , tudzież 1 1 4 łan. bez kmieci. W sąsiednich wsiach siedzą liczni Gawartowie, którzy założyli tę Wolę i nadali jej nazwę. Gawarzec Górny i Dolny, wś, pow. płoński. Daje dziesięciny klasztorowi czerwińskiemu, wedle dok. z r. 1254. Gawcze, Gowcze, wś i dwór, pow. rossieński, gm. Kołtyniany 5 w. , Turskich, 154 dz. Gawdajcie, wś nad rzką Ożerupą. , pow. rossieński, gm. Pojurze 7 w. , 17 dm. , 119 mk. , szkoła. Gawducie, wś, pow. telszewski, gm, Korciany 5 w. . Gawdykajcie, okolica, pow. telszewski, gm. Gadonów 12 w. . Mają. tu Gintyłłowie 202 dz. . Krzyżewiczowie 171 dz. , Posmowscy 66 dz. , Rubażewiczowie 236 dz. Gawdyki, wś i dwór, pow. szawelski, gmina Żagory 14 w. . Gawejki 1. wś, pow. nowoaleksandrowski, gm. Rakiszki 26 w. . 2. G. , tamże, fol. dóbr Zawierz. Gawenajcie, fol. , pow. szawelski, gm. Gruźdzłe, 16 w. od Szawel. Gaweniszki 1 wś, pow. nowoaleksandrowski, gm. Rakiszki 16 w. , 57 w. od mta pow. 2. G. , wś, fol. i dwór, pow. poniewieski, gmina Birże 10 i 20 w. . Gawgory, dobra, pow. szawelski, gm. Szawkiany 6 w. , 40 w. od Szawel, własność Janowiczów, 240 dz. Gawgoryszki, dwór, pow. szawelski, gmina Szawkiany 10 w. , 30 w. od Szawel. Gawia, dobra przy ujściu Gawii do Niemna, pow. oszmiański, na pograniczu pow. lidzkiego, gm. Iwie. Należała r. 1711 do podskarbiego Michała Kociełła, dziedzica Bienicy. W końcu wieku własność Aleksandra Pocieja, który r. 1819 sprzedał G. z Moryniem i Bagnopolem za 562, 500 złp. Rochowi Brochockiemu, stolnikowi ziemi dobrzyńskiej. Do dóbr należały wsi Zalejki, Nowosiołki, Kaukiele, Chwosty, Sontaki W. i M. , Dziamonty, Bałdy, Burdaki, Moryń, Mostki i Dąbrówka. Władysław Brochocki sprzedał po roku 1865 G. za 30, 000 rub. niejakiemu Trychutko, który odprzedał Dębowieckiemu. Gawieliszki, os. , pow. wiłkomierski, gmina Towiany 5 w. . Gawenajcie Gasiuliszki Gaweniszki Gawgory Gazomia Gawieniańce, dwór pow. wiłkomierski, gm. Wieprze 4 w. . GawinyTopczewo, okolica szlach. , pow. bielski gub. grodz. , gm. Malesie, 22 w. od Biel ska, 48 dz. Gawki, wś pow. łomżyński. R. 1406 Jan, ks. mazow. , nadaje Mikołajowi z Sypniewa 20 łan. gajów z obszaru Czartoszewa, nad rz. Orz Kapica, Herbarz, 106. Gawkieliszki, wś, pow. wileński, gm. Giedrojcie 9 w. ; miała 33 dusz rewiz. , należała do dóbr Medynie. Gawlany, wś, pow. telszewski. gm. Wornie 29 w. . Gawłów, wś, pow. bocheński. W r. 1365 na prośbę Leonarda, dziedzica wsi, król Kazimierz polecił rozgraniczyć G. od Niepołomic. Ciekawy akt rozgraniczenia wymienia aż trzy strumienie zw. Tyczyna widocznie dopływy Raby, jezioro Swięte i jez. Ług. Akt ten nadaje wsi prawo niemieckie Kod. małop. , I, 333. Gawłuszowice ob. Gałuszowice. Gawory al. Howory, dobra, pow. sieński, dziedzictwo Staniszewskich, 1, 127 dz. 503 lasu. Niegdyś Galimskich, od których r. 1790, kupił Wańkowicz. Gaworzyna u Dług. Goworzina, wś, pow. iłżecki. W połowie XV w. siedzą tu sami częściowi dziedzice, h. Dębno. Kmieci nie ma wcale. Dziesięcinę do 8 grz. dają do Krzyżanowic L. B. , II, 475. Gawrajcie, wś, pow. rossieński, gm. Botoki 14 w. . Gawrańce, wś, pow. nowoaleksandrowski, gm. Dryświaty 6 w. , dawniej attyn. dóbr Dryświaty, Łopacińskich, od r. 1802 Korewy. Gawre 1. w dok. też Gawnele, Gawreny, Narujsze, okolica, pow, telszewski, gm. Żydyki 3 w. . Mają tu Przyjałgowscy 60 dz. , Sudymtowie 60 dz. , Urbanowiczowie 41 dz. 2. G, tamie, fol. dóbr Renowo. Gawrony 1. wś, pow. łęczycki. W dok. z r. 1367 śród włości arcyb gnieźn. K. W. , n. 1354. 2. G. , wś, pow. płocki. W dok. z XIII w. śród włości bisk. płockich. W r. 1570 należy do klucza raciąskiego dóbr bisk. płockich, ma 3 łany km. , należy do par. Biskupice. Gawrony, wś, pow. szremski. W r. 1267 Mikołaj, bisk. poznański, daje w zastaw swą wś G, kapitule wrocławskiej K. W. , n. 607. Gawry 1. mstko i dobra, pow. rossieński, gm. Botoki, 59 w. od Rossień. Dobra należą do Fiszerów, mają 1, 304 dz. 2. G. , wś, pow. telszewski, gm. Siady 4 w. Gawrylańce, wś włośc, pow. oszmiański, gm. Polany 10 w. ; miała 15 dusz rewiz. , należała do dóbr skarb. Daukszyszki. Gawryliszki 1. wś i dobra, pow. poniewieski, gm. Pompiany 8 w. . 2. G. , wś, pow. wileński, gm. i dobra Podbrzeź 5 w. ; miała 31 dusz rewiz. Gawryłki 1. ob. t. III, 41 Hawryłki, wś i fol. , pow. bielski gub. grodz. , gm. Malesze, 13 w. od Bielska. Wś ma 77 dz. włośc; fol. własność Konarzewskich, 83 dz. Poprzednio Hryniewickich. 2. G al. Skureliszki, zaśc, pow. nowoaleksandrowski, gm. Opsa 9 w. . Gawryłkowo, dobra, pow. sieński, dziedzictwo Osiecimskich, 465 dz. Gawryłowce 1. wś, pow. kobryński, gm. Imienin. 2. G. wś, pow. nowoaleksandrowski, gm. Słobódka 2 w. . Gawryłówka, wś, pow. rossieński, gmina Skawdwile 4 w. . Gawryły w dok. Gawtyłojcie, też Gawryle, Witkajcie, wś i okolica, pow. telszewski, gmina Tyrkszle. Niegdyś we włości żorańskiej. Mają tu Bereśniewiczowie 55 dz. , Janowscy 55 dz. , Pietrulewiczowie 34 dz. , Szymkiewiczowie 184 dzies. Gawrynie, wś, pow. rossieński, gm. Kielmy 6 w. . Gazomia, wś, pow piotrkowski. Roku 1370 Zbilut. bisk. kujawski, wydaje w Raciążu przywilej na sołtystwo, Piotrowi z Zakrzewa, dla osadzenia wsi na obszarze lasu biskupiego, zw. Gazomia. Osadnicy miec będą 12 lat wolności i po ich upływie płacić 12 gr. czynszu z łanu Ulanow. Dok. 260, 83 Gazowo, r. 1557 Gezewo, wś na Kujawach, w dawnym pow. brzeskim, dziś nie znana pod tą nazwą. Tomasz z G, w dok. z r. 1366. Prawuje się w Brześciu kujawskim o Jaronowo, z Tomaszem z Pomorzan Ulanow. Dok. 258, 81. W r 1557 Michał Ganszowski płaci tu od 1 łan. i 1 zagr. , a Radziszewski od 1 łanu. Gąba, r. 1380 Gamky, wś, powiat błoński. W dok. z r. 1380 śród wsi płacących dziesięcinę do Mszczonowa K. W. , n. 1781. Gąbin, wś, pow. szubiński. W r. 1399 Albert, kasztelan kamieński i Mikołaj, dziedzic Słupów, nadają wieś G. , kościołowi w Słupach K, W. , n. 2008. Ob. Gombin t. II. Gącz al Gądecz, w XVI w. Gandecz, wś nad jeziorem, pow. żniński wągrowiecki. Istniał tu zdawna kościół par. , wspominany w aktach z początków XV w. Kiedy z drugiej strony jeziora powstało miasteczko Łopienno, wzniesiono tam kościół filialny, przy którym w XVI w. osiedlił się pleban, a następnie przeniesiono parafię, kościół zaś w G. stał się filialnym. Gądki, w dok. z r. 1287 Ganthcovo, wś, pow. szremski. W r. 1287 Przemysław II, ks. polski, nadaje Michałowi, kanonik. pozn. różne swobody dla wsi G. i Unii K. W. , n. 572. Gąsawa, r. 1145 Gassava, miasto nad jeziorem i bagnami, pow. szubiński. Przed r. 1146 komes Dzierżykraj, nadał wś tę klasztorowi w Trzemesznie. W dok. powiedziano Comes Gawory Gąsawa Gądki Gącz Gąbin Gąba Gazowo Gawrynie Gawryły Gawryłówka Gawryłowce Gawryłkowo Gawryłki Gawryliszki Gawrylańce Gawry Gawrony Gawre Gawrańce Gawrajcie Gaworzyna Gawłuszowice Gawłów Gawlany Gawkieliszki Gawki Gawiny Gawieniańce Gawieniańce Gdów Georginowo Gedzyłów Jar Georgiewka Gąsawy Dirsicraus contulit villam Gassavam et Conratovo cum lacu Golse K. W. , n. 11. Boguchwał opowiadając o zjeździe panów zwołanym tu przez Leszka Białego r. 1227. nazywa G. praedium monasterii tremesnensis. Istniał już wtedy zapewne kościół par. , p. w. św. Mikołaja, fundacyi klasztornej. Dokum, z r. 1232 wspomina o odbytym tu wiecu dostojników kościelnych Kod. mał. 48. Władysław Jagiełło pozwala klasztorowi r. 1388 zamienić wś G. na miasto z targami tygodniowemi, na prawie magdeburskiem K. W. , n. 1876. Kościół par. , p. w. św. Mikołaja, założony został zapewne w odległych czasach. Do r. 1362 plebanami bywali księża świeccy. W tym roku przy zamianie dziesięcin między arcyb. Jarosławem a pleb. gasawskim Gniewomirem, tenże arcyb. zgodził się na oddanie parafii w zarząd zakonnikom z Trzemeszna, co trwało aż do zniesienia klasztoru. Obecny kościół z drzewa kostkowego wystawił r. 1674 Kazimierz Brzechffa, opat. Odnowiony r. 1855. Wr. 1816 przybudował Dębiński Ignacy kaplicę murowana na grób rodzinny Łaski, L. B, I, 176. Do G. odnoszą się Leszek Biały w G. Przyj. Judu, 1836, 137, str. 47. Zamek pod G. Album do wspomnień Wielkopolski. Weuecya nad jeziorem niedaleko G. Album Napoi. Ordy Zamek pod Wenecya Przyj. ludu, 1842 43, str. 397. Gąsawy, wś, pow. radomski, ob. Jastrząb t. III, 498. Gąsewo, wś, pow. makowski. Mylnie podana t. II, 508, w par. Sypniewo, gdyż taka parafia nie istnieje. Kościół par. w G. pochodzi z odległych czasów W reg. pob. z r. 1582 podano już parafię tutejsza. Wedle tradycyi pierwotnie parafia i kościół istniały w innem miejscu. Zapewne nazwa wsi Poświątne w gm. Gąsewo jest pamiątka i śladem pierwotnego pomieszczenia kościoła, W r. 1582 wś ma 13 łan. , 1 1 2 pust. , 10 zagr. Czyją własnością nie podano. Możnaby się domyślać, iż należała do dóbr kościoła płockiego. W spisie z r. 1827 podano G jako wś rządową. Gąsiorowo, wś, pow. pułtuski. Kościół par. istnieje tu w r. 1576, powstał zapewne wcześniej. Gąsiory, wś, pow. łukowski. Jestto część wsi zw. pierwotnie Domanino. W r. 1531 istnieje Domanin Zelki DomaninyŻyłki, Kępki, Gąsiory, Rzymy, Rzyszki. D. Kapki, D. Gąsiory, D. Krzymy, D. Borkaty. Gąska, wś pod Gdańskiem, dziś nie znana. Wspom. w dok. z r. 1295, dla klasztoru w Oliwie wydanym, jako położona nad Wisłą; Klasztor ma prawo połowu ryb et tractum in Wisla quantum est inter Ganscam et Barsnitzam K. W. , n. 2060. Gąski, Huski, wś, pow. święciański, gmina i dobra Szemetowszczyzna 2 w. ; miała 24 dusz rewiz. Gąskiewicze, wś i okolica szlach. , powiat lidzki, gm. Ejszyszki 12 w. . Wś miała 9 dusz rewiz. , należała do dóbr Kormaniszki; okolica, 9 dusz rewiz. , należała do dóbr skarb. Raduń. Gdańsk, miasto. Pawlowski I. N. Geschichte der ProvinzialHaupstadt Danzig Danzig 1893, str. 330 Lengnich. Des Syndicus der Stadt Danzig ius publicum civitatis Gedanensis, oder der Stadt Danzig Verfassung und Rechte. Quellen und Darstellungen zur Gesch. Westpreussens I Band. Lauffer Victor Danzig Schiffs und Waarenverkehr am Ende des XV Jahrhunderts Z d, westpr. Gesch. Vereins, Gdańsk 1893. Brandstaeter F. A. Danziger Sagenbuch. Sagen Ton der Stadt und ihren Umgebungen Danzig 1883. Wasilewski E. Gdańsk pod względem handlu i przemysłu, od początku XIII wieku do najnowszych czasów Niwa, t IX, rok 1876. Raczyński Wiktor Przewodnik po Copotach, G. i okolicy Gdańsk, 1892 rok, str. 80. Gdeszyn, wś, pow. hrubieszowski. W r. 1531 istnieje tu parafia łacińska. R. 1578 Gazdz płaci tu od 6 1 2 łan. , 9 zagr. , 2 rzem. , 6 kom. , 3 ubog. Gdów, miasto, pow. wielicki. W reg. pob. z r. 1581 G. podany jako wś, dzierżawa Bekieszowa, dająca pobór od 11 łan. km. , 8 zagr. z rolą, 3 bez roli, 7 kom. , 1 rzem. , 4 rybitw, 1 czynsz. Gedzyłów Jar, rzka, w pow. bałckim, lewy dopł. Kodymy. Zaczyna się powyżej wsi Nedełkowej, mija tą wś, Kryczunowę, Słobódkę, Adamówkę, Gedzyłowę i pod Krzywem Jeziorem uchodzi do Kodymy. Płynie z płn. zchd. na płd. wschód. Georgiewka, fol. , pow. szawelski. gm. Gruździe 10 w. . Georginowo ob. t. II, 537, mylnie Georgiewo. wś i dobra, pow. dryzieński. Miały 404 dz. Gębice, r. 1136 Gambiza, wś, pow. łęczycki. Wspom. w dok. z r. 1136 śród posiadłości arcyb. gnieźn. W dok. z r. 1302 podane w liczbie czterech wsi książęcych danych arcyb. gnieźn. , z polecenia Wacława, króla czeskiego K. W. , n. 7, 859. W reg. pob. z r. 1579 G. własność szlachecka, mają w trzech działach 1 łan, 2 półłanki, 4 zagr. , 4 osad. , 2 karczmy, młyn o. 3ch kołach. Gębice, miasto, pow. mogilnicki. Według dok. z r. 1367 sporządzonego w G. , był tu kościół parafialny. Swiadkami aktu są Andreas subvenator, dziedzic G. i pleban miejscowy Stanisław K. W. , n. 1571. W r. 1383 Ziemowit, ks. mazow. , jako pretendent do tronu zajmuje i łupi G. miasto królewskie Mon. Polon, hist. , II, 740. W r. 1566 miasto G. , w pow. kruszwickim, daje szosu fl. 48 30 grz. , od 16 bań gorzałcz. fl. 12 gr. 24, od 24 kom. po gr. 7, Gąskiewicze Gębice Gdańsk Gdeszyn Gąski Gąsawy Gąsewo Gąsiorowo Gąsiory Gąska Giebany Giebieniszki Giebło Giebułtów Gieceldowicze Giecieniszki Gieciszki Gębiczyna Gęsice Giecz Gieczajcie Gieczany Giecze Gieczno Gęsin ogółem fl. 5 gr. 4, od młyna szosu grzyw. 2, od rzem. 6 po gr. 4 i od 1 gr. 3, od 12 pomocników ich, od 2 szynk. wódki. Czopowego po gr. 10 od waru fl. 60, za pół roku a za trzeci fl. 40, za czwarty fl. 37 gr. 15, od 5 karczem, od 24 1 2 łan. miejskich uprawnych. Gębiczyna, r. 1536 Gambiczina, wś, pow. pilzneński. W r. 1536 dziedzic, Stan. Pyrzchała. Ma łan. km. 16, karczmę, dwór, folwark, lasu obfitość. Oceniona na 200 grz. Dawała grz. 4 gr. 25, owsa około 20 korcy. Gęsice, r. 1356 Ganssycze, u Dług. Gaschycze, wś, pow. opatowski. Wspomniana w dokum. z r. 1356. W XV w. własność bisk. kujawskich leżała w par. Łagów, a dawała dziesięcinę plebanowi w Backowicach L. B. , II, 467. Gęsin, w dok. Gansin, wś, pow. nieszawski. W dok, z r. 1244 śród posiadłości klasztoru i szpitala św. Gotarda. W dok. z r. 1262 powiedziano Ganaino quod est hospitalis et aliud Gansino quod est comitis Ubislai. W r. 1288 opat klasztoru byszewskiego, zrzeka się na rzecz biskupa kujawskiego wraz ze szpitalem św. Gotarda i dziesięcin de utraque Gansino, które poprzednio nadał szpitalowi biskup kujawski Ulanow. Dok. 180, 10, 201, 28, 223, 49. Roku 1557 wś G. leży w par. Zakrzewo. Serocki płaci tu od 14 łan. i 5 zagr. Gęsiorowo, Gąsiorowo, zaśc, pow. kowieński, gm. Wilkija 23 w. , Piotr Tomulis, miał 15 dz. Giałdy, pow. kowieński, ob. Golda. Giałów, dobra, pow. kowieński, gm. Ejragoła 3 w. , 53 w. od Kowna, własność Burbów, z fol. Teopol 1, 568 dz. 541 lasu. W r. 1611 wzniesiono tu zbór kalwiński, który r. 1614 napadli katolicy i niedozwolili odprawiać nabożeństwa. Biskup Jerzy Tyszkiewicz dozwolił kalwinom odprawiać nabożeństwa. W r. 1646 katolicy powtórnie chcieli zbór zburzyć, lecz nie dopięli celu. W r. 1678 zbór dostał się w ręce katolików, fundusze jednak pozostały przy kalwinach. Giarnoliszki, zaśc, pow. wileński, gm. Malaty 8 w. ; miała 11 dusz rewiz. , należała do dóbr Czulsk. Giawry, dwór, pow. kowieński, gm. Żejmy 4w. . Gibajcie, dwór, pow. szawelski, gm. Ligumy O w. . Gibulicze, na mapie Chrzanowskiego Gubilicze, wś, pow. grodzieński, gm. Górnica, 5 w. od Grodna, 546 dz. włośc Wś należała do ekonomii grodzieńskiej. Wr. 1561 było 24 włók gruntu średniego, t. j. 21 włók po gr. 40, czyniło 14 kóp, a 3 włóki od czynszu wolne. Gidele, folw. , pow. rossieński, gm. Szydłów 13 w. . Gidle, wś, pow. noworadomski. O kościołach tutejszych i ich zabytkach szczegóły i rysunki podają Tyg. Illustr. , t. VIII, serya II, str. 13; Kłosy, t. II, str. 42 i Rubrycella dyec. kuj. kalis. z r. 1874 i 1878, tudzież ks. Ulaneckiego Stan. Marya w słynących cudami obrazach. Warszawa 1869. Gidławki, dwór, pow. rossieński, gm. Taurogi 14 w. . Gidrupis, wś, pow. rossieński, gm. Kroże 9 w. . Gidukis, dwór, pow. szawelski, gm Szawkiany 5 w. , Giebany, wś, pow. wiłkomierski, gm. Pupany 8 w. . Giebieniszki, wś, pow. rossieński, gm. Botoki 11 w. . Giebło u Dług. Kbel, r 1581 Kiebło, wś, pow. olkuski. Wedle Długosza istniał tu kościół par. murowany, uposażony rola i łąkami. Dziedzicem był Mikołaj, h. Pobóg L. B. , II, 218. Giebułtów, . wś, pow. krakowski. Leży nad rzką Przesden Prądnik, wspom. w dokum. z r. 1352 Kod. mał. , III, 87. W dok. z r. 1337 występuje Piotr pleban giebułtowski Kod. kat. krak, II, 12. Gieceldowicze, zaśc, pow. kowieński, gm Aleksandrowska Słoboda 11 w. . Giecieniszki, wś, pow. trocki, gm. Hanuszyszki 7 w. . Gieciszki, dwór, pow. rossieński, gm. Szymkajcie 15 w. . Giecz, wś, pow. średzki. ,, Bozatha comes kasztelan występuje w dok. z r. 1280 Ulan. Dok. 356, 7. Pod G. jest fol. Grodzisko. O tutejszych zabytkach ob. t. II, 843. Ob. Okop przy wsi G. , Grodziszczko zwany, Przyj. ludu 18. 36, str. 236. Szczątki dawnego G. Przegląd pozn. 1851, XIII, 105. Giecz, przez E. Kierskiego Tyg. Illustr. , VI, 1862, str. 59. Sokołowski Maryan Kościoły romańskie w G. , Krobi, Lubiniu i Kotłowie. Kraków, 1886. Gieczajcie 1 wś i dwór, pow. rossieński, gm. Kielmy 6 w. . 2. G. , dwór, pow. telszewski, gm. Olsiady 10 w. . Gieczany 1. dobra i okolica, pow, wiłkomierski, gm. Owanta 22 w. . Dobra należą do Giecewiczów, mają 620 dz. W okolicy Kontrymowiczowie mają 18 dz, 2. G. , wś, tamże, gm. Androniszki 5 w. . 3. G. , dobra, zaśc. i 7 fol, tamże, gm. Dobejki 8 do 13 w. . Mają tu Kontowtowie 55 dz. . Stankiewiczowie 50 dz. Giecze 1. wś, pow. telszewski, gm. Gadonów 18 w. . 2 G. , wś, pow. wiłkomierski, gm. Owanty 14 w. . Mają tu Piłsudcy 25 dz. Gieczno, wś nad rz. Moszczenicą, pow. łęczycki. Kościół par. , p. w. W. W. Św. istnieje fu zdawna. W r. 1442 toczy się w konsystorzu gnieźn. proces, między plebanem z Gieczna i plebanem z Konina o dziesięciny ze wsi Złotkowa i Brachowic. Pleban z Gieczna powołuje się na dawny zwyczaj, a pleban z Konina na zapisy. Gęsiorowo Giałdy Giałów Gębiczyna Giarnoliszki Giawry Gibajcie Gibulicze Gidele Gidle Gidławki Gidrupis Gidukis Giedynalce Obenye kościół wzniósł r. 1717 Jan Pokrzywnicki, dziekan gnieźn. Ma 5 ołtarzy a w jednym obraz cudowny św. Stanisława Kostki, przywieziony z Rzymu i dany kościołowi r. 1670, przez Maszkowskiego, dziedzica G. wraz z relikwiami tego świętego Łaski, L. B. , II, 409 i przyp. . Giedejkany, wś i fol. , pow. poniewieski, gm. Naciuny 6 w. . Należy do dóbr Murynia. Giedejki 1. wś, pow. rossieński, gm. Skawdwile 7 w. . 2. G. , Ile, wś, pow. telszewski, gm. Olsiady, 15 w. od Telsz. 3 G. , dobra, pow. oszmiański, gm. Graużyszki. W początku XVI w. własność Wizgirdów. W r. 1550 posiada je Milecki, wójt wileński, Mileccy sprzedają G. Melchiorowi i Barbarze z Kłoczków Snowskim, kaszt. witebskim. Następnie włada tu Stan. Naruszewicz, kaszt. mścisławski, którego wdowa Halszka Komajewska przed r. 1600 skasowała dawne fundum G. , gdzie dziś leży wieś Łopiejki i założyła nowy dwór w dzisiejszem miejscu. W r. 1608 nabywa G. Lacki od którego w r. 1615 odkupił Bohdan Podbipięta, a córka jego wniosła w dom Korsaków. Korsakowie sprzedają G. w r. 1626 Andrzejowi Bokiejowi, od ktorego nabywa Jerzy Korf. Od niego r. 1655 Adam Litawor Chreptowicz, wwoda nowogródzki. Od Chreptowiczów, G. w r. 1697 przechodzą do chorążego lidzkiego, Mosiewicza, ten zaś w r. 1705 sprzedaje Jerzemu Girdzimontowi Szymkiewiczowi, pisarzowi skarb. litew. Następnie odziedziczył G. Jan Radzimiński Frąckiewicz, sędzia ziemski oszmiański. Od niego nabywa G. r. 1748 Jan Szczytt, kaszt. smoleński. W r. 1806 kupuje G. od Szczytta, Oktawiusz hr. de Choiseul Gouffier, od tego r. 1815 Marcin Ważyński. Przy eksdywizyi jego dóbr r. 1831, G. dostały się Ksaweremu Czernickiemu, prezesowi sądu powiat. oszmiańskiego, dziś jego syna Stanisława. Giedele, wś, pow. rossieński, gm. Kołtyniany 20 w. . Giedeliszki, wś i zaśc. pow. rossieński, gm. Pojurze 8 w. . Giedgowdy 1. ob. t. II, 546, mylnie w powiecie rossieńskim, okolica, pow. kowieński, gm. Betygoła 7 w. . 2. G. , okolica, tamże, gmina Janowo 12 w. . Mają tu Kwietkowie 59 dz. Giedgowdyszki 1. dwór, pow. rossieński, gm. Erżwiłek 7 w. . 2. G. , dwór, tamże, gm. Skawdwile 6 w. . Wojtkiewiczów, 26 dz. i Dowiatów, 22 dz. 3. G. wś, pow. telszewski, gm. Ginteliszki 20 w. . Giedgowdzie, wś, pow. telszewski, gm. Szkudy 18 w. . Giedgowiany, wś, pow. telszewski, gmina Gorżdy 3 w. . Giedławki, wś, pow. rossieński, gm. Rossienie 15 w. . Giedminajcie, wś i dobra, pow. rossieński, gm. Szweksznie 3 w. . Własność hr. Platerów, 4, 400 dz. 2, 000 lasu. Giedrojcie, dobra, pow. rossieński, gm. Kołtyniany 10 w. . Giedrojciszki 1. fol. , pow. rossieński, gm. Jurborg 1 w. , 46 w. od Rossień, Łabanowskich, 16 dz. 2. G. , wś, pow. wiłkomierski, gra. Kowarsk 3. G. , zaśc, pow. wileński, gm. Mejszagoła 5 w. ; miał 19 dusz rewiz. , należał do dóbr Korwie. Giedrujki, wś, pow. szawelski, gm. Błagowieszczeńsk 5 w. . Mają tu Pawłowscy 21 dz. Giedry, wś, pow. szawelski, gm. Podubis 11 w. , należała do dóbr Rekijowo. Giedrymy, dwór, pow. telszewski, gm. Iłłoki 3 w. Gieducze, dobra, pow. poniewieski, gm. Naciuny 25 w. . Własność bar. Hana, 810 dz. Giedunie, Gieduny, wś, pow. oszmiański, gm. Dziewieniszki 7 w. ; miała 7 dusz rewiz. , należała do dóbr Giełoże. Gieduniszki, dwór, pow. święciański, gm. Kukuciszki, 1865 r. własność Dobkiewiczów. Giedwidy ob. t. II, 547 mylnie w pow. rossieńskim, dwór, pow. kowieński, gm. Betygoła 6 w. . Własność Wróblewskich, 249 dz. Giedwidzie, wś, pow. szawelski, gm. Gruździe 9 w. . Giedwiliszki, dwór, pow. telszewski, gmina Wornie 12 w. . Giedwiłajcie, fol. , pow. szawelski, gm. Podubis 9 w. . Własność Kozakiewiczów, 260 dz. , Butkiewiczów 31 dz. Giedwiły 1. dwie wsi, pow. rossieński, gm. Kielmy 14 w. i Kroże 16 w. . 2. G. , dwór, pow. telszewski, gm. Gadonów 11 w. , Towtkiewiczów, 78 dz. Giedwojże, wś, pow. kowieński, gm. Sredniki 4 w. . Giedykany, dwór, pow. poniewieski, gm. Remigoła, własność Więckowiczów, 200 dz. Giedykiany, wś, pow. telszewski, gm. Żorany 9 w. . Giedynalce, wś, pow. trocki, gm. Wysoki Dwór; miała 66 dusz rewiz. Giedyńcie, os. , pow. szawelski, gm. Kurszany 4 w. . Giedyszki, wś i zaśc, pow. nowoaleksandrowski, gm. Rakiszki 14 w. . Giedziewicze, wś, pow. wilejski, gm. i dobra Serwecz 1 w. ; r. 1865 miała 78 dusz rewiz. Giedziunele ob. t. II, 547, Giedziuny, wś, pow. święciański, gm. i dobra skarb. Daugieliszki 9 w. ; miała 19 dusz rewiz. Giedziuny, wś, pow. poniewieski, gm. Linków 7 w. . Giegiedzie, fol. , okolica i wś zwana także Zielonka, pow. poniewieski, gm. Linków 5, 12 i 14 w. . Mają tu Barcewiczowie i inni w ogó Giedejkany Giedejki Giedele Giedeliszki Giedgowdy Giedgowdyszki Giedgowdzie Giedgowiany Giedławki Giedminajcie Giedrojcie Giedrojciszki Giedrujki Giedry Giedrymy Gieducze Giedejkany Giedunie Gieduniszki Giedwidy Giedwidzie Giedwiliszki Giedwiłajcie Giedwiły Giedwojże Giedykany Giedykiany Giedyńcie Giedyszki Giedziewicze Giedziunele Giedziuny Giegiedzie Giegobrosty Giegrany Giegucie Gieguniszki Gieguże Giegużowa Gieglówka Giegieliszki Giejdukiszki Giegieliszki Giegużynie le 693 dz. Większe części mają Tomkiewiczowie 137 dz. , Kasperowiczowie 107 dz. , Zalescy 65 dz. . Korzeniewscy 81 dz. i Łapińscy 57 dz. Giegieliszki, wś, pow. nowoaleksandrowski, gm. Abele 14 w. . Gieglówka, Heglówka ob. t. III, 46, wś, pow. wileński, gm. Rzesza 4 w. ; miała 25 dusz rewiz. , należała do dóbr Czerwony Dwór. Giegobrosty, wś, pow. poniewieski, gmina Pompiany 5 w. . Giegrany, wś i dobra nad rzką Margupis, pow. telszewski, gm. Olsiady 8 w. , 28 w. od Telsz. Dobra należą do Katerfeldów, 776 dz. Kościół tutejszy wystawił w r. 1754 Michał Węsławski i uposażył kilku włókami ziemi i kapitałem 9, 446 złp. Giegucie, wś, pow. telszewski, gm. Giuteliszki 10 w. . Mają. tu Skurwidowie 24 dz. Gieguniszki, dwa zaśc, pow. nowoaleksandrowski, gm. Tauroginie 5 i 13 w. . Gieguże 1. okolica, pow. kowieński, gmina Ejragoła 9 w. . Marcinkiewiczowie mają tu 21 dz. , Urniażowie 18 dz. , Alewscy w G. i Gilemach 100 dz. , Mosiewiczowie 13 dz. 2. G, dwór, pow. rossieński, gm. Skawdwile 15 w. . 3. G. , dwór, pow. szawelski, gm. Szawle, własność Krukowskich, 200 dz. Giegużowa, zaśc, pow. telszewski, gmina Dorbiany 5 w. . Giegużynie 1. wś, pow. kowieński, gmina Betygoła 7 w. . 2. G. , pow. szawelski, gm. Kiryanowo 4 w. . 3. G, zaśc, tamże, gm. Radziwiliszki 9 w. . 4. G. Giegużyn osada, pow. wiłkomierski, gm. Owanta 5 w. . 5. G. , zaśc, tamże, gm. Pupany 2 w. . 6 G. , zaśc, tamże, gm. Uciana 8 w. . 7. G, dobra, tamże, gm. Wieprze 8 w, . 8. G. , fol. , tamże, gm. Wiżuny 4 w. , własność Turkiewiczów, 72 dz. Giegużyno 1. wś, pow. kowieński, gmina Kiejdany 11 w. . 2. G, wś i dobra, pow. poniewieski, gm. Pompiany 8 i 9 w. . Dobra należą do Puzynów; z fol. Połoczkany mają 1, 272 dzies. Giegużyszki, zaśc, pow. nowoaleksandrowski, gm. Abele 13 w. . Giejbany, Hejbany ob. t. III, 49, Hejbiny, wś, pow. trocki, gm. Jewie 7 w. ; miała 53 dusz rewiz. , należała do dóbr Abramowsk. Giejbule, wś, pow. dźwiński dyneburski, par. Krasław. Giejby, zaśc, pow. nowoaleksandrowski, gm. Sołoki 11 w. . Mają tu Łabuńscy 31 dz. , Snarscy 30 dz. , Symonowiczowie 60 dz. Niegdyś attyn. Dryświat. Giejciuńce, Hejciuńce, wś, pow. trocki, gm. Butrymańce 5 w. ; miała 20 dusz rewiz. , należała do dóbr Bołdzieje. Giejdaliszki, fol. pow. poniewieski, gmina Naciuny 12 w, . Giejdany 1. os. młyn. i karcz. , pow. nowoaleksandrowski, gm. Oknista 3 w. . 2. G. , wś. pow. dryzieński, par. Druja. Giejdele, wś, pow. wiłkomierski, gm. Towiany 10 w. . Giejdla, wś, pow. wileński, gm. Malaty 9 w. ; miała 8 dusz rewiz. , należała do dóbr skarbow. Roupiszki. Giejducie, dwór i wś, pow. telszewski, gm. Masiady 10 w. . Giejdukiszki, zaśc, pow. wiłkomierski, gm. Pupany 7 w. . Giejdziany, Gajdziany, wś, pow. rossieński, gm. Skawdwile 13 w. . Montwiłłowie mają 48 dz. Giejdziszki 1 zaśc, pow. świeciański, gm. Kukuciszki 8 w. ; miał 4 dusz rewiz. , należał do dóbr Galiniszki. 2. G. , wś, pow. święciański, gm. Święciany 3 w. ; miał 5 dusz rewiz. , należał do dóbr skarb. Mile. Giejdziuny, wś, pow. poniewieski, gm. i par. Birże, 57 w. od Poniewieża; kaplica katol. p. w. Aniołów Stróżów. Giejdziupis al. Dubryszki, zaśc, pow. wiłkomierski, gm. Traszkuny 2 w. , własność Walmusów, 34 dz. Giejdżgale, wś, pow. nowoaleksandrowski, gm. Czadosy 15 w. . Giejgirgole, zaśc, pow. kowieński, gmina Krasne Krasnesioło, własność Kazimiery Juchniewiczowej, 9 dz. , Edw. Wistyckiego 10 dz. , Rudolewiczów 10 dz. , Snieżków 30 dz. , Jachimowiczowie 10 dz. Giejlaszuny, dwór, pow, wiłkomierski, gm. Uszpole 7 w. . Giejlusze, wś, pow. wileński, gm i dobra Malaty 6 w. ; miała 26 dusz rewiz. Giejłajcie, dwór, pow. telszewski, gm. Iłłoki 3 w. . Giejście, Giejcie ob. t. II, 548 mylnie Giejnie, zaśc, pow. nowoaleksandrowski, gm. Juźynty, własność Ordów, 44 dz. i Szulców 21 dz. Giejstelc, wś, pow. nowoaleksandrowski, gm. Rymczany 6 w. . Giejsztuny ob. t. II, 548, wś i dobra. pow. oszmiański, gm. i par. katol. Holszany 9 w. . Dobra r. 1865 należały do Odyńców, wś miała w części należącej do dóbr Brodowszczyzna Niewiarowiczów 28 dusz, w części do dóbr Giejstuny 48 dusz i w części do dóbr Kuszlany Odyńców 19 dusz rewiz. Widok dworu w G. podał Orda w Albumie i Jankowski pow. oszmiański I, 67. R. 1545 władali tu Radziwiłłowie, następnie Anna Radziwiłłówna Kiszczyna, wwdzina witebska, od której r. 1574 za 400 kóp gr. lit. , nabywa Andrzej Wolan i wkrótce r. 1577 darowuje bratu swemu Jakubowi. W r. 1621 od Jarosza Wolana nabywa G. , Ostafi Giejsztuny Giejstelc Giejście Giejłajcie Giejlusze Giejlaszuny Giejgirgole Giejdżgale Giejdziupis Giejdziuny Giejdziszki Giegużyno Giegużyszki Giejbany Giejbule Giejby Giejciuńce Giejdziany Giejdaliszki Giejdany Giejdele Giejdla Giejducie Gielże Giejsze Giejwetany Giejwiańce Giejzynów Giejżuny Gieldziany Giele Gielianowo Gielindziany Gielnia Gielniów Gielsodzie Gieluny Gieluta Gielżyce Giełagoła Giełajcie Giełaże Giełażniki Giełażynia Giełażynie Giełbany Giełbowszczyzna Giełcze Giełczew Gietczyn Giełczyn Giejsze Kierdej, od którego w r. 1639 kupuje Jerzy Wolan i odtąd do r. 1759 pozostaje w reku Wolanów. W r. 1737 G. , inaczej Łostajami zwane, były w posiadaniu Jana Wolana, miały 20 1 2 włók, 11 dym. , 115 dusz męż. W r. 1759 nabywa G. , Maryanna z Świętorzeckich Mitkiewiczowa, koniuszyna lidzka, która r. 1770 zapisuje je córce swej Kościałkowskiej, podkomorzynie wiłkomierskiej, poczem syna jej Tadeusza. Przy eksdywizyi dóbr Tadeusza Kościałkowskiego w r. 1785, G. wraz z Kumelanami, dostają się małoletnim dzieciom Jakuba Sakowicza, podczaszego starodubowskiego, Józefowi i Annie. G. trzyma początkowo w dzierżawie opiekun małoletnich, Tadeusz Odyniec, rotmistrz wileński, który je następnie nabywa w r. 1800. Od r. 1846 syna jego, Antoniego Edwarda, poczem od r. 1885 droga spadku córki ostatniego, Teresy Chomętowskiej, od której r. 1890 nabywają obecni właściciele Bobrownicki i Kurałowicz. Giejsze 1. wś, pow. poniewieski, gm. Naciuny 7 w. . 2. G, wś, pow. rossieński, gm. Jurborg 8 w. . Giejwetany, wś, pow. poniewieski, gmina Girsudy 9 w. . Giejwiańce, wś, pow. wiłkomierski, gm. Towiany 2 w. . Giejzynów, fol. , pow. dryzieński, własność Szpakowskich. Giejżuny, wś, pow. wileński, gm. Janiszki 12 w. ; r. 1865 miała 38 dusz rewiz. , należała do dóbr Olkuny. Gieldziany, wś skarb. , pow. telszewski, gm. Masiady 9 w. . Giele, wś i trzy zaśc, pow. wiłkomierski, gm. Uciana 8 w. . Gielianowo, dobra, pow. święciański, gm. Kobylniki; r. 1865 własność Wasowiczów. Gielindziany, Giełondziany, wś, pow. telszewski, gm. Bernatów 4 w. . Maja tu Bernatyszowie 67 dz. , Grujnisowie 39 dz. , Żukowscy 53 dz. Gielnia, wś, pow. janowski. Jestto właściwie część wsi Lipa, dawniej należącej do dóbr ordynacyi, leży na granicy od Galicyi, śród lasów, ma 48 dm. , 300 mk. Gielniów, mstko, pow. opoczyński. Kościół, par. p. w. św. Krzyża i św. Piotra i Pawła istniał pierwotnie, jeszcze r. 1418, we wsi Brze zinki. Zapewne jednocześnie z uzyskaniem dla G. prawa miejskiego r. 1455, przeniósł dziedzic Q. i Brzezinki, parafię i kościół do nowozałożonego miasta. W r. 1577 miasto płaci szosu fl. 4, z 2 ról i za dziesięcinę fl. 3 gr. 10. Od wyszynku piwa i młyna o 2 kołach. Por. Giełzów Gielsodzie, wś, pow. telszewski, gm. Wornie 21 w. . Gieluny, wś włośc, pow. wileński, gm. Worniany 15 w. ; miała 106 dusz rewiz. , należała do dóbr skarb. Bystrzyca. Gieluta, jezioro w pow. nowoaleksandrowskim, gm. Rymszany, pod dworem Puszki. Gielże, wś i dobra, pow. szawelski, gm. Kurszany 8 i 10 w. . Gielżyce 1. Giełżyce, wś, pow. telszewski, gm. Korciany 8 w. , Maja tu Rajkowie 44 dz, 2. G. , zaśc, tamże, gm. Wornie 9 w. . Gimbutów 30 dz. , Hryniewieckich 30 dz. . Szlagierów 20 dz. 3. G, okolica, tamże, gm. Zorany 22 w. . Maja tu Burnejkowie i inni wogóle 301 dz. Giełagoła, wś, pow. wiłkomierski, gmina Żmujdki 14 w. . Giełajcie, wś, pow. telszewski, gm. Ginteliszki 3 w. . Giełaże 1. Giełoże, dwie osady, pow. poniewieski, gm. Remigoła 10 w. . 2. G. , mstko i wś nad rzką Berzynia, tamże, gm. Stumbryszki, 10 dm, 74 mk. , kościół katol. , p. w. N. M. P. z drzewa, wzniesiony r. 1746 przez dziedzica Puzynę, filialny par. Poławeń. Mają tu Widuszrysowie 14 dz. 3. G. dwór, pow. szawelski, gm. Szawlany 5 w. . 4. G. , wś i zaśc, pow. wileński, gm. Rzesza 20 w. . Wś miała 20, zaśc. zaś 9 dusz rewiz; należały do dóbr Bujwidziszki. Giełażniki, dwa zaśc, pow. wiłkomierski, gm. Owanta 24 w. . Giełażynia, zaśc, pow. poniewieski, gmina Krakinów 9 w. . Giełażynie, dwór, pow. wiłkomierski, gmina Onikszty 15 w. . Giełbany, wś, pow. poniewieski, gm. Śmilgie 6 w. . Giełbowszczyzna, wś, pow. święciański, gm. Hoduciszki; miała 32 dusz rewiz. , 6 jednodworców; należała do dóbr skarb. Jemkiszki. Giełcze, wś, pow. poniewieski, gm. Naciuny 3 w. . Giełczew 1. r. 1531 Gyelczew, wś, pow. lubelski. W reg. pob. z r. 1531 podana w parafii Piasek jedna część, a druga z Wolą Giełczewską, w par. Krzczonów. Wola Giełczewska przybrała w XVII w, nazwę Wola Sobieska. W r. 1676, G. , w par. Piaski należą do Suchodolskiego, który płaci od 14 dworskich i 35 poddanych. 2. G. , wś, pow. krasnostawski, ma 219 dm. W r. 1576 Szym. Taszewski płaci tu od 20 poddanych i 4 osób z rodziny, podkom. lubelski od 5 poddan. , Katarz. Kotarbska od 6 osób z rodziny, 5 dwor. i 49 poddanych. W części królewskiej jest 55 poddanych. Gietczyn, wś pow łomżyński. R. 1496 Konrad, ks. mazow. , potwierdza nadanie niegdyś przez Jana, ks. mazow. , uczynione 6 łan. wójtowstwa w G. reverendo Joanni Korycki de Kamionki Kapica, Herbarz 195. Giełczyn ob. t. II, 554 Gielczyn, wś i dobra, pow. białostocki, gm. Krypno, 56 w. od Białegostoku. Wś ma 28 dm. , 125 mk. , ko Gieniszki Gieniusze Gienskalnis ściół, dom przytułku, 173 dz. włośc; dobra, własność Szerów, 630 dz. Pod wsią. o 1 w. od brzegu Narwi, Gloger odnalazł stacyę krzemienną; . Giełdupie, zaśc, pow. wiłkomierski, gm. Towiany 4 w. . Giełgudyszki, wś nad Niemnem, pow. władysławowski. Przechowała sie ta ruina dawnego zamku krzyżackiego na szczycie góry, którą tylko droga od Niemna oddziela. Dwie wieże większe z jednej strony, a dwie mniejsze z drugiej wznoszą się po rogach, strzelnice w nich okrągłe krzyżem zakończone, dziedziniec w środku. Długość ma do 80 sążni, szerokość 5, mury są grube na łokci dwa. Chociaż na górze stoi był jednak wodą oblany; pod zamkiem rozciągają się rozległe sklepy, gruzem zasypane. Nie wiemy, jak ten zamek zwali Krzyżacy, który zapewne wybudowali go w XIV w. Od roku 1686 był własnością Giełgudów. Giełgudyszki, wś, pow. rossieński, gmina Skawdwile 15 w. . Należy do dóbr Żemigoła. Giełny, wś i zaśc, pow. kowieński, gmina Bobty 14w. . Giełozicha al. Giełożycha, urocz, przy wsi Kumiałka, pow. sokólski. Giełoże 1. zaśc, pow. wiłkomierski, gmina Rogowo 10 w. . 2. G, ob. Giełaże. 3. G, ob. t. II, 555 Giełoża i str. 553 Giełcza, dobra, pow. oszmiański, gm. Dziewieniszki, par. Surwiliszki, własność Umiastowskich. Niegdyś majątek jezuicki, przeszły następnie na fundusz edukacyjny, nabyte przez Jerzego Jodko, marszałka pow. lidzkiego. Roczna intrata dóbr oznaczona była na 3, 700 złp. Następnie własność Dybowskich, od których nabył Tomasz Umiastowski. Giełucie 1. dwór i fol. , pow. szawelski, gm. Szawkiany 9 i 11 w, własność Butkiewiczów, 140 dz. 2. G. , wś, pow. wiłkomierski, gm. Towiany 5 w. . W r. 1794 własność Kazimierza Mączyńskiego. Gieluńce, wś, pow. trocki, gm. Olkieniki; miała 19 dusz rewiz. Giełuże, wś, pow. wiłkomierski, gm. Owanta 7 w. . Giełzów u Dług. Gyelzow, wś, wedle Długosza L. B. , II, 477, wś parafialna. Dziedzice fol. w Prawęcinie pow. opatowski mieli prawo patronatu tego kościoła i dawali mu dziesięcinę. Czy można domyślać się tu Gielniowa ozy też jednej z dwu wsi zwących się Giełzów, lecz niemających ni dziś ni w XVI w. kościoła, niewiadomo. Gielszow w parafii Damnuyevicze wspomniany przez Długosza L. B. , I, 335 jestto Gielniów. Giemieliszki, dwa zaśc włośc, pow. wileński, gmina Szyrwinty 11 w. ; miały 10 dusz rewiz. , należały do dóbr skarb. Szeszole. Gienajcie, wś, pow. telszewski, gm. Gorżdy 12 w. . Giencze, wś fol. , pow. telszewski, gm. Kretynga 12 w. . Giendwile, wś, pow. szawelski, ob. Giendwiliszki 1. t. II, 557. Gienejciszki 1. zaśc, pow. święciański, gm. i dobra skarb. Łyngmiany 7 w. . 2. G, wś i dobra skarb. , pow. wileński, gm. Rzesza 9 w. ; miały 22 dusz. rewiz. Gieneraliszki 1. Gineraliszki, zaśc, pow. nowoaleksandrowski, gm. Czadosy 9 w. 2. G. , zaśc. , pow. święciański, gm. Michałowo 15 w. ; należał do dóbr Zułowo. 3. G. , zaśc, powiat wilejski, gm. Serwecz 14 w. ; miał 9 dusz rewiz. , należał do dóbr Żary. 4. G. , zaśc, pow. wileński, gm. Giełwany 12 w. ; miał 5 dusz rew. , należał do dóbr Czabiszki. Gienerałka, chutor, pow. zasławski, gmina Chrolin, 13 dm. , 57 mk. Gieniatynie, Ginietynie, fol. dobra i okolica, pow. poniewieski, gm. Poniewież 21 i 16 w. . Fol. należy do Mikuliczów, ma 142 dz. W okolicy Aleksandrowiczowie i inni mają 581 dz. Większe działy mają Gintowtowie 132 dz. i Rymowiczowie 56 dz. Gienie 1. okolica, pow. poniewieski, gmina Krakinów 16 w. , własność Nawlickich i innych 431 dz. 2. G. , dwór, tamże, gm. Birże 22 w. . 3. G, wś włośc, pow. trocki, gm. Jewie 6 w. ; miała 8 dusz rewiz. , należała do dóbr skarbow. Kozakiszki. Gienietynie 1. fol. , pow. poniewieski, gm. Remigoła 12 w. . 2. G. , ob. Gieniatynie. Gieniowce, w spisie urzęd. Giniewce ob. t. II, 572, wś włośc, pow. oszmiański, gm. Kucewicze 6 w. . Należała do dóbr skarb. Oszmiana. Gieniszki 1. dwa dwory, pownowoaleksan drowski, gm. Skopiszki 10 w. . 2. G. , zaśc, pow. poniewieski, gm. Birże 21 w. . Gieniusze 1. wś i osada, pow. grodzieński, gm. Krynki, 42 w. od Grodna. Wś ma 105 dz. włośc. ; osada 82 dz. należących do Wołkowickich i 106 dz. różnych właścicieli. 2. G. , fol. , tamże, gm. Brzostowica Mała, należy do dóbr Switkowo. 3. G. , osada i okolica szlach. , pow. sokólski, gm. Kamionka, 6 w. od Sokółki; osada ma 92 dz. włośc, okolica 177 dz. Gienskalnis, zaśc, pow. święciański, gmina Łyngmiany 10 w. ; miał 15 dusz rewiz. , należał do dóbr skarb. Kiemesz. Gientowo, zaśc, pow. dzisieński, gm. Miory 11 w. ; r. 1865 miał 23 dóbr rewiz. , należał do dóbr Kamieńpol. Gientuciszki ob. t. II, 557, mylnie, ob. Gierstuciszki, Gieny, wś włośc, pow. wileński, gm. Mejszagoła 5 w. ; miała 48 dusz rewiz. , należała do dóbr skarb. Dukszty. Giełdupie Gientuciszki Gientowo Gieny Giełdupie Giełgudyszk Giełgudyszki Giełny Giełozicha Giełoże Giełucie Gieluńce Giełuże Giełzów Giemieliszki Gienajcie Giencze Giendwile Gienejciszki Gieneraliszk Gienerałka Gieniatynie Gienie Gienietynie Gieniowce Gierebiszki Gieorgiewsk, wś, pow, sieński. cerkiew par. drewniana. Gieorginowo ob. t. II, 537 Georgiewo, wś, pow. dryzieński attyn. dóbr Sarya. Giepuża, może Gienuża, zaśc, pow. nowoaleksandrowski, gm. Widze 14 w. . Gierajcie 1. Girajcie, dwór, pow. kowieński, gm. Kroki 16 w. . 2. G. , zaśc, pow. wileński, gm. Giedrojcie 18 w. ; miał 8 dusz rewiz, należał do dóbr Dubinki. Gierajnie, wś, pow. rossieński, gm. Pojurze 21 w. . Gieranony 1. mtko i dobra, w pobliżu źródeł rzki Opity, pr. dopł. Gawii, pow. oszmiański, gm. Siedliszcze 8 w. . Kościół wzniósł tu Olbrycht Gasztold r. 1519. Podług Przyałgowskiego, wymurował tu r. 1411 ks. Zygmunt Kiejatutowicz, kaplicę, na miejscu której stanął potem kościół Gasztolda. Pierwszym proboszczem infułatem był r. 1540, ks. Stefan Talbrzykowski, prałat wileński. Przez lat cztery 1538 do 1542 przebywała w G. Barbara Radziwił łówna, jako wtedy zona Gasztolda, wwdy nowogródzkiego. W r. 1687 zamek był bardzo zrujnowany, bez pokrycia, sklepy pozapadały; dokoła wał ziemi i mur z kamieni i cegły. Pierwszym starostą jak się zdaje był Paweł Szymkowicz Giedrojć r. 1545. W rok potem Krzysztof Komorowski. Dalej Jan Piasecki f 1588; od roku 1633 Paweł Sapieha, po nim r. 1643 Mikołaj Kiszka, w kilka lat potem Albrycht Radziwiłł, kanclerz, od r. 1666 Michał Kazimierz Pac, hetman w lit. Pac na sejmie r. 1670 zapisał starostwa giernańskie i lipniskie, oraz dziedziczne folwarki swoje Nosewicze, Remizów, Wierszupie oraz dworki na Antokolu, na dochód artyleryi litewskiej. W r. 1765 mstko G. , miało 12 włók, było 42 1 2 placów. We dworze była prochownia a w niej sześć stęp do tłuczenia prochu. Rocznej intraty dawały same G. 5, 886 złp. 15 gr. Około r. 1796 otrzymał G. i Lipniszki Aleksander ks. Bezborodko, kanclerz państwa. Spadek po nim objął brat Eliasz, który r. 1812 sprzedał G. i Lipniszki za 534, 000 rb. , Wojciechowi Pusłowskiemu, marszałkowi Słonimskiemu. Sukcesorowie jego sprzedali w r. 1849 G. , Samuelowi Łaniewskiemu Wołkowi, który nowonabyte dobra, darował córce swej Weronice, żonie Oskara KorwinMilewskiego. Obecnie od 1898 roku własność syna ich Ignacego. 2. G Stare, ob. Subotniki. Gierasimy, wś i zaśc, pow. nowoaleksandrowski, gm. Abele 13 w. . Gieraszów, wś pod Wieliczką; . Dziś nie istnieje. Wspomn. w dok. z r. 1363 Kod. mał. III, 169, 304. Gierbalna, zaśc, pow. nowoaleksandrowski, gm. Rakiszki 14 w. . Gierbadzie, okolica szlach. , pow. lidzki, gm. Żyrmuny 8 w. ; miała 6 dusz rewiz. Słownik Geograficzny. T. XV. Zeszyt 175. Gierbielewicze, Gierblewicze, wś i zaść. pow. Słonimski, gm. Kozłowszczyzna, 27 w. od Słonima. Wś ma 322 dz. włośc; zaśc. należał do dóbr Maryampol. 2. G. , tamże, ob. Johalin. Gierbienięta, ob. t. II, 559, Gierbinięta, wś, pow. oszmiański, gm. Wiszniów 8 w. ; miała 35 dusz rewiz. , należała do dóbr Ancielewszczyzna. Nadana r. 1568 przez Zygmunta Augusta wraz z Czereszczeniętami Tereszczeniata Andrzejowi Wolanowi. Gierbny, zaśc, pow. nowoaleksandrowski, gm. Rakiszki 20 w. . Gierczany, wś, pow. nowoaleksandrowski, gm. Dryświaty 8 w. . Gierczyce, u Dług. Gedczycze, wś, pow. opatowski. W r. 1390 dziedzice de Trezczin może ze wsi Tresta, w pow. opoczyńskim, jak świadczy ich nazwa Pascho Trestka, oświadczają, iż założywszy świeżo kościół par. we wsi Genczicze i uposażywszy parafię dochodami ze wsi Ruda, położonej dość daleko od Gierczyc w opoczyńskiem zamieniają tę wieś z bisk. krak. , Janem na dziesięciny z G. i Łukawki Kod. kat. krak. , II, 147. W połowie XV w. istnieje tu kościół par, p. w. św. Mikołaja. Dziedzicami są Gryfowie. Dziesięcinę ze wsi do 12 grz. bierze pleban L. B. , II, 498. Gierczyce, właściwie Giedczyce, roku 1381 Gethczina wolya, wś, pow. bocheński. Dziesięcinę z tej wsi przeznaczył bisk. krak. Zawisza, altaryi N. P. Maryi w katedrze Kod. kat. krak. II, 81. Gilerdowiany, wś, pow. telszewski, gmina Gorżdy 3 w. . Gierducie, Girducie dwór, pow. rossieński, gm. Kołtyniany, Połubińskich 41 dz. Gierduszki, wś i dobra, pow. oszmiański, gm. Juraciszki 9 w. . Wś miała 46 dusz rewiz. ; dobra w roku 1865ym należały do Rakintów, obecnie Rodkiewiczów. Gierdwaliszki, dobra. pow. święciański, gm. Święciany, własność dawniej Chaleckich, później Mikuliczów. Gierdwiły, fol. i dwie osady, pow. wiłkomierski, gm. Szaty 12 w. . Mają tu Szatyńscy 41 dz. , Przyjałgowscy 54 dz. Gierdyszki, wś, pow. rossieński, gm. Kołtyniany 8 w. . Gierdziagoła, ob. t. II, 560 Gierdziały, fol. i dobra, pow. szawelski, gm. Błagowieszczeńsk 19 w. . Pol. należy do dóbr Bityki; dobra, własność Syrewiczów, z fol. Skulbiszki 434 dz. Kaplica katol. par. Wajgowo. Gierdziele, Gierdziały, trzy fol. , pow. szawelski, gm. Kurszany 3 w. . Gierdziuny, zaśc. włośc. , pow. wileński, gm. Bystrzyca. Należał do dóbr skarb. Bujwidy. Gierebiszki, Gierybiszki, dwór, pow. szawelski, gm. Popielany, 56 w. od Szawel, własność Gotszaltów, 101 dz. Gieorgiewsk Gieorgiewsk Gieorginowo Giepuża Gierajcie Gierajnie Gieranony Gierasimy Gieraszów Gierbalna Gierbadzie Gierbielewicze Gierbienięta Gierbny Gierczany Gierczyce Gierducie Gierduszki Gierdwaliszki Gierdwiły Gierdyszki Gierdziagoła Gierdziele Gierdziuny Gierwielańce Gierwiele Gierwińce Gierwiniszki Gierejciszki Gierejsze Gierekowszczyzna Giergale Gieriany Gierkańce Gierkany Gierkie Gierkiszki Gierklinie Gierłachów Gierlachy Giermańce Gierejciszki Gierejciszki, wś, pow. trocki, gm. Wysoki Dwór; miała 23 dusz rewiz. Gierejsze, ob. t. II, 561 mylnie Gierene, wś i dobra, pow. nowoaleksandrowski, gmina Opsa 15 w. . Dobra, własność Tromszczyńskiego, 217 dz. Należały do Hryszkowszczyzny. W r. 1783 były własnością Stanisława i Barbary z Bielikowiczów Hryniewiczów, od ich spadkobierców nabyli Tromszczyńscy. Gierekowszczyzna, w spisie urzęd. Herskowszczyzna, wś, pow. słonimski, gm. Kozłowszczyzna, 29 w. od Słonima, 45 dz. Giergale, Gierczele, w spisie Giezgole, dwór, pow. rossieński, gm. Kołtyniany 13 w. , Łabanowskich i Kiełpszów 345 dz. Gieriany, dobra, pow. połocki, własność Weryhów, 525 dz. Gierkańce, wś, pow. nowoaleksandrowski, gm. Ponedel 5 w. . Gierkany, wś i fol. , pow. nowoaleksandrowski, gm. Dukszty 3 w. . Niegdyś Rehbindorów, po nich Biegańskich, następnie Antoniny Francuzowiczowej, ma 1, 114 dz. Gierkie 1. al. Jerkie, dwór, pow. poniewieski, gm. Birże 17 w. . 2. G. , wś, pow. dźwiński dyneburski, par. Krasław. Gierkiszki, wś i fol, pow. wiłkomierski, gm. Traszkuny 7 w. . Mają, tu Bilikowiczowie 15 dz. i Kontrymowiczowie 30 dz. , Sarecwiczowie 51 dz. Fol. należy do dóbr Łotowiany. Gierklinie, wś, pow. wiłkomierski, gmina Żmujdki 11 w. . Gierłachów, wś, par. Sandomierz. Według dok. z r. 1284 własność klasztoru wąchockiego. Gierlachowo, wś, pow. kościański. Wspom. w dok. z r, 1377, posiadał ją Dersław, dziedzic Goliny K. W. , n. 1736. Gierlachy, wś w par. Puchały pow. łomżyński. Wspomniane w dok. z r. 1473, zapewne utworzyły później jedną całość ze wsią Lutostań. W reg, pob. z r. 1578 Lutostań ma 6 1 2 łan. i 6 zagr. , Gierlachy 2 1 2 łan. Giermańce, wś, pow. nowoaleksandrowski, gm. Rakiszki 19 w. . Giermaniszki, wś, pow. nowoaleksandrowski, gm. Jużynty. Mają, tu Narunasowie 126 dz. Giermanowszczyzna, wś, pow. nowoaleksandrowski, gm. Widze 7 w. . Giermany, Germany, ob. t. II, 538, mylnie w pow. rossieńskim, wś, dobra, dwór i ferma, pow. kowieński, gm. Betygoła 9 w. , Szwaranowicz ma tu 40 dz. Giermelinie, os. , pow. poniewieski, gm. Kibury 19 w. . Gierniki, wś i dobra, pow. słonimski, gmina Bohotna, 48 w. od Słonima. Wś ma 243 dz. włośc; dobra Romanowiczów z urocz. Ginetowo 337 dz. We wsi dwa kurhany. Gierniszki, fol. dóbr Możajcie, pow. szawelski. Giernokole, wś włośc, pow. trocki, gm. Jewie 4 w. ; miała 18 dusz rewiz. Należała do dóbr skarb. Strejpuny. Gieroliszki, dwór, pow. szawelski, gm. Łukniki 6 w. . Gierstuciszki, ob. t. II, 565, str. 557, mylnie Gientuciszki, dwa fol. i dobra, pow. wiłkomierski, gm. Owanta 12 w. . Jeden z folwarków należy do Rutkowskiego, 71 dz. , drugi roku 1788 ks. Radziwiłłów, w zastawie u Łapy, następnie Hryszkiewicza, 33 dz. Dobra, własność Pomarnackich, 838 dz. Gierszniawnie, Gorszniawnie, dwór, pow, rossieński, gm. Skawdwile 14 w. , Chorzewskich 45 dz. Giertrudowo, wś, pow. wileński, gm. Janiszki 13 w. ; miała 12 dusz rewiz. , należała do dóbr Iwaniszki. Gieracie, wś, pow. kowieński, gmina Kroki 18 w. . Gierule, dobra i okolica, pow. telszewski, gm. Gadonów 18 w, . Dobra Budryków mają, 814 dz. W okolicy Dowkontowie mają. 35 dz. Gierulciszki, dobra, pow. poniewieski, gm. Birże 5 w. . Gierutyszki, zaśc, pow. nowoaleksandrowski, gm. Dukszty 4 w. . Błażewiczów 45 dz. i Mieszkianów 15 dz. Gierweliszki, Gierwieliszki, wś. pow. nowoalekszandrowski, gm. Sołoki 5 w. . Gierwiały, wś, pow. nowoaleksandrowski, gm. Rymszany 18 w. . Gierwianiszki, zaśc, pow. nowoaleksandrowski, gm. Rymszany 10 w. . Gierwiany, wś włośc, pow. trocki, gm. Butrymańce 9 w. ; miała 38 dusz rewiz. , należała do dóbr skarb. Olita Gierwiaty 1. wś i dobra, pow. wileński, gm. Podbrzeź 5 w. , par. katol. Mejszagoła. Wś miała 13 dusz rewiz. , dobra r. 1865 należały do Klewszczyńskich. 2. G. , mstko i dobra, pow. wileński, gm. Worniany 10 w. ; własność Domejków. Dawniej Jerzego Odachowskiego, z wdową, po którym ożenił sio Tadeusz Domejko. Gierwielańce. okolica szlach. , pow. lidzki, gm. Raduń 7 w. . Należała do dóbr skarbow. Ejszyszki. Gierwiele, fol. , pow. szawelski, gm. Janiszki, 48 w. od Szawel. należy do dóbr Poawdruwie. Gierwińce 1. okolica, pow. poniewieski, gm. Girsudy 8 w. . Szebekowie mają. tu 50 dz, Dowgiałłowie 50 dz. , Piotrowscy 60 dz. 2. G. . dwa dwory, pow. rossieński, gm. Rossienie 10 w. . Jeden Sutkiewiczów, ma 32 dz. Gierwiniszki, dwór, pow. rossieński, gmina Pojurze 14 w. . Gierwiszki, wś, pow. wileński, gm. Ilino 4 w. ; miała 23 dusz rewiz. , należała do dóbr Kierdejowce, Gierwiszki Giermaniszki Giermanowszczyzna Giermany Giermelinie Gierniki Gierniszki Giernokole Gieroliszki Gierstuciszki Gierszniawnie Giertrudowo Gieracie Gierule Gierulciszki Gierutyszki Gierweliszki Gierwiały Gierwianiszki Gierwiany Gierwiaty Gierżdele Gierworojście Ginacie Gimżyszki Gimzy Giminiany Gimbuty Gimbucie Giłuty Giłupis Gilwitynie Gilwiniszki Gilwigi Gilwidzie Gilwicie Giluszki Gilogiry Giliszki Gilinie Gile Gilarowa Gilańce Gilaje Gikoniele Giki Gikany Gigażery Giezgały Gietowtyszki Gietowty Gietowcie Gietkojcie Gieświe Giesulany Gierżedyszki Gierynie Gierynia Gierynajcie Gierworojście Gierworojście, wś włośc, pow. trocki, gm. Żośle 10 w. , wraz ze wsią Kowgany miała 145 dusz rewiz. , należała do dóbr skarb. Kowgany Gierynajcie, dobra, pow. rossieński, gmina Kielmy 14 w. Gierynia, wś, pow. dźwiński dyneburski, par. Krasław Gierynie 1. dwór, pow. kowieński, gmina Kroki 4 w. 2. G. , Gieryny, zaśc, pow. nowoaleksandrowski, gm. Rakiszki 12 w. Gierżdele, trzy fol. , pow. szawelski, gmina Kurszany 3 w. . Jeden Hurczynów, ma 424 dz. , drugi Taluciów należy do dóbr Ruwele Gierżedyszki, zaśc. pow. telszewski, gm, Wornie, własność Niemczewskich, 35 dz Giesulany, dwór, pow. telszewski, gmina Iłłoki 7 w. Gieświe, wś, pow. poniewieski, gm. Rozalin 16 w. Gietkojcie, wś, pow. rossieński, gm. Kielmy 3 w. Gietowcie, wś, pow. telszewski, gm. Ginteliszki 14 w. Gietowty, dwór, pow. poniewieski, gm. Rozalin 6 w. . Modertowiczów, 29 dz Gietowtyszki, Gutowtyszki, dwór, pow. rossieński, gm. Kołtyniany, Jazdowskich, 120 dz Giezgały, wś, pow. lidzki, gm. i dobra Bielica 9 w. ; r. 1865 było 125 dusz rewiz Gigażery, wś włośc, pow. trocki, gm. i do bra skarb. Orany 4 w. ; miała 22 dusz rewiz Gikany 1. wś i dobra, pow. nowoaleksandrowski, gm. Kwietki 3 w. , Komorowskich 841 dz. 444 lasu. 2. G. , trzy wsi, pow. poniewieski, w gm. Mołdoczany 5 w. , Rozalin 7 w. i Stumbryszki 12 w. . W ostatniej znajduje się kaplica katol. , par. Wobolniki, p. w. św. Wawrzyńca, z drzewa, wzniesiona roku 1755. 3. G. , dwór, pow. wiłkomierski, gm. Onikszty 21 w. , 46 w. od Wiłkomierza Giki, wś, pow. wiłkomierski, gmina Ołoty 2 w. Gikoniele, wś, pow. poniewieski, gm. Mołdoczany 5 w. Gilaje, wś. pow. wiłkomierski, gm. Owanta 28 w. Gilańce, zaśc, nowoaleksandrowski, gmina Rakiszki 6 w. Gilarowa, r. 1565 Gełarowo, wś, pow. łańcucki. W r. 1565 wś ta w ststwie leżajskim nad rzką, Gielarówka położona, ma 68 kmieci na 41 1 2 łan. , dających zł. 74 gr. 4, den. 15. Na obszarze zw. Piasczyste osiadło 16 kmieci na 7 1 4 łan. Na rolach nowych 9 kmieci na ćwierciach i 4 zagr. Dawniejszych zagród. 7, bartników 18; karczmarzy 2 jeden zł. 20 gr. 21, drugi zł. 14 gr. 12. Ogólny dochód zł. 216 gr. 22 i 1 1 2 den Gile 1. al. Iwanowicze, pow. wołkowyski, ob. Michałki Małe, 2. G. , wś, pow. nowoaleksan drowski, gm. Rakiszki 13 w. . 3. G. , wś i G. Jociliszki, dwór, pow. rossieński, gm. Rossienie 10 i 12 w. . 4. G. , dwór, pow. szawelski, gm Szawlany 11 w. . 5. G, dwór, pow. wiłkomierski, gm. Onikszty 2 w. . 6. G. , wś i fol. nad rzka Repnicą, pow. sieński, gmina Łukoml 7 w. Wś ma 48 dm. , 216 mk, cerkiew, par. drewn. , młyn; fol. należy do. dóbr Kisiele Gilinie, zaśc. pow. nowoaleksandrowski, gm. Smołwy 5 w. , Bejnarów 26 dz Giliszki, dwór, pow. wiłkomierski, gmina Uszpole 5 w. , 74 w. od Wiłkomierza Gilogiry, ob. t. II, 570 Gieliogiry, wś i fol. , pow. rossieński, gm. Łabardzie 11 i 14 w. , własność Strawińskich, 538 dz Giluszki, zaśc, pow. nowoaleksandrowski, gm. Antuzów 15 w. Gilwicie 1. wś, pow. rossieński, gm. Skawdwile 8 w. . 2. G. , Gilwicze, fol. , pow. szawelski, gm. Podubis 10 w. . 3 G. , fol. , tamże, gm. Szawkiany 17 w. , należy do dóbr Rogale. 4. G. , dobra, tamże, własność Rymgajłów, 576 dz Gilwidzie, wś, pow. wiłkomierski, gm. Ołoty 13 w. . Gilwigi, wś, pow. szawelski, gm. Szawkiany 8 w. Gilwiniszki, wś, pow. trocki, gm. Olkieniki; miała 30 dusz rewiz Gilwitynie, dwór, pow. rossieński, gmina Skawdwile 12 w. Giłupis, dwór, pow. nowoaleksandrowski, gm. Kwietki 12 w. Giłuty, wś, pow. trocki, gm. Żośle 6 w. ; roku 1865 miała 82 dusz rewiz. , należała do Strawińskich Gimbucie 1. wś, pow. szawelski, gm. Żagory 14 w. . 2. G. , wś, pow. telszewski, gmina Bernatowo 11 w. Gmbutówka, Gimbotówka, dobra, powiat mścisławski, od 1854 r. własność szlach, rodziny Sokół, 218 dz Gimbuty 1. dwór, pow. rossieński, gmina Kołtyniany 5 w. , własność Angerów, 270 dz. 2. G. , wś i dobra, pow. lidzki, gm. Lida 8 w. ; miała 44 dusze, w części należącej do dóbr G. , Kalinowskich i 10 dusz w części do dóbr skarb. Lida Giminiany 1. wś, pow. poniewieski, gmina Remigoła. Weretyńscy maja tu 24 dz. 2 G, pow. wiłkomierski, ob. Apuszotas. Gimzy, zaśc, pow. nowoaleksandrowski, gm. Dryświaty 11 w, . Dawniej attyn. Dryświat, dziś należy do dóbr Skino Gimżyszki, wś włośc, pow. święciański, gm. Kukuciszki 8 w. ; miała 48 dusz rewiz. , należała do dóbr skarb. Poniewież Ginacie, Ginacy, dwie wsi, pow. nowoaleksandrowski, gm. Czadosy 4 i 9 w. Ginejki Ginejsze Ginejty Ginetowo Giniany Ginie Giniocie Giniuńce Giniuny Girbutki Ginkury Ginowsiniszki Gintele Ginteliszki Gintery Gintowce Gintowty Gintyłajcie Gintyłły Gintynie Giny Ginajcze Ginajcze Gionowo Giraciszki Girałka Girbucze Ginajcze, wś, pow. poniewieski, gm. Podbirże 7 w. Ginczajcie, wś i fol, pow. rossieński, gmina Rossienie 7 w. . Staniewiczów 24 dz. Gincze 1. dobra. pow. szawelski, gm. Kiryanowo 6 w. . Własność Cherubowiczów; fol. Butki i Dawżnogi 295 dz. 2. G. i G. Kurowskie, dwa dwory, tamże, gm. Szawkiany 22 w. . Oba należą do Rubażewiczów, 150 dz. Gindwile 1. wś, pow. nowoaleksandrowski, gm Rakiszki 8 w. . 2. G, w spisie r. 1892 Głydwile wś, pow. wiłkomierski, gm. Wirbaliszki 1 w. . Gindwiliszki, Gintwiliszki, dwór, pow. wiłkomierski, gm. Owanta 13 w. , Korczyńskich, 60 dz. Ginejciszki 1. dobra, pow. trocki, gm. Butrymańce, 1865 r. własność Odyńców. 2 G. , dobra, pow. wileński. Dziedzictwo niegdyś Łaskich, od których nabyli Buszczycowie r. 1741. Ginejkany, wś, pow. trocki, gm. Wysoki Dwór; miała 28 dusz rewiz. Ginejki 1. dobra, pow. kowieński, gm. Średniki 8 w. , Ginejków 109 dz. 2. G. okolica, tamże, gm. Żejmy 12 w. . Mają tu Ginejkowie i inni wogóle 560 dz. 3. G, Auksztole, dwór, tamże, gm. Średniki, Ginejków, 33 dzies. 4. G, wś, pow. poniewieski, gm, Kibury 8 w. . 5. G. , wś, pow. rossieński, gm. Kielmy 10 w. . 6. G. , wś, pow. wilejski, gm. i dobra Norzyca 6 w. ; miała 15 dusz rewiz. Ginejsze, wś, pow. nowoaleksandrowski, gm. Ponedel 4 w. . Ginejty 1. wś, pow. kowieński, gm. Kiejdany 10 w. . 2. G. , okolica, tamże, gm. Krasne 8 w. . Mają tu Borowscy 22 dz. , Buharewiczowie 14 dz. , Rodziewłczowie 29 dz. Ginetowo, urocz. , pow. słonimski, gm. Robotna, należy do dóbr Gierniki. Giniany, wś, pow. nowoaleksandrowski, gm. Dusiaty 4 w, . Ginie, wś, pow. białostocki, gm. Przytulanka, 41 w. od Białegostoku, Giniocie, okolica, pow. telszewski, gm. Żydyki 15 w. . Mają tu Bereśniewiczowie 33. dz. , Gietnerowie 120 dz. , Girdwojnowie 75 dz. , Jamontowie 23 dz. , Jezierscy 20 dz. , Zilitowie 39 dz. , Rudniccy 36 dz. Giniuńce, wś, pow. trocki, gm. Olkieniki; miała 38 dusz rewiz. Giniuny, dobra, pow. poniewieski, gm. Smilgie 13 w. , własność Kierbedziów, 723 dz. Ginkury, dobra, pow. szawelski, gm. Szawle 4 w. . Ginowsiniszki, dwór, pow. nowoaleksandrowski, gm. Widze, własność Ryżynów, 50 dz. Gintele, wś. pow. szawelski, gm. Łukniki 12 w. . Ginteliszki al. Gintyliszki, ob. t. II, 573, mstko, pow. telszewski, gm. Ginteliszki, 35 w. od Telsz. Kościół zbudowany r. 1785 przez Michała Pocieja i uposażony przez niego ziemią, i funduszem 10, 000 złp. Biskup żmujdzki Giedrojć ustanowił tu parafię. Dobra, mające 3, 120 dz. , od Józefa Górskiego przeszły drogą wiana do hr. Leduchowskiego. Gmina należy do 2 okr. pol. , obejmuje 47 miejscowości, mających 1, 052 dym. włośc. obok 21 innych stanów, 8, 745 mk. włościan, uwłaszcz. na 16, 843 dz. Gintery, Gintary, dwór, pow. rossieński, gm. Rossienie 5 w. . Gintowce, wś i dobra, pow. telszewski. gm. Gadonów 17 w. , własność Łabuciów, 283 dz. Gintowty 1. wś, pow nowoaleksandrowski, gm. Kwietki, 5 w. . 2. G. , wś, pow. dźwiński dyneburski, par Krasław. Gintyłajcie, okolica, pow. telszewski, gmina Iłłoki 5 w. . Mają tu Żukowscy 111 dzies. , Ibiańscy 100 dz. , Pacewiczowie 24 dz. , Pukielowie 28 dz. , Selkiewiczowie 64 dz. , Janowscy 30 dz. Gintyłły 1. okolica, pow. telszewski, gm. Gadonów 14 w. . Mają tu Darginowiczowie 60 dz. , Łuńscy w G. , Bolesławowie i Skurdwidyszkach 308 dz. , Styrpejkowie 48 dz. Jest tu kaplica katol. , par. Telsze, p. w. św. Antoniego, z drzewa, wzniesiona przez Gintyłłę. 2. G, wś, tamże, gm. Wornie 3 w. Gintynie 1. wś, pow. wiłkomierski, gm. Dobejki 4 w. . Mają tu Indrunasowie i Wiebrowie 108 dz. 2. G. zaśc, pow. święciański, gm. Kukuciszki 5 w. ; miał 12 dusz rewiz. , należał do dóbr Prusakiszki. Giny, dobra, pow. lepelski, własność Rożnowskich, 356 dz. Gionowo, dobra, pow. wiłkomierski, gmina Szaty 10 w. . Giraciszki, dwór, pow. wiłkomierski, gmina Pogiry 7 w. . Girałka, os. , pow. poniewieski, gm. Rozalin 6 w. . Girbucze, wś, pow. poniewieski, gm. Czypiany 16 w. . Girbutki, wś, pow. poniewieski, gm. Linkowo 4 w. . Mają tu Atkaczunasowie 18 dz. Gircie, wś, pow. wilejski, gm. i dobra skar. Krasnosielc 7 w. . Ob. Girdzie, Girdenie, dwór, pow. telszewski, gm. Iłłoki 2 w. . Girdwojnie 1. wś i fol, pow. rossieński, gm. Łabardzie 12 i 14 w. . 2. G. , wś i dwór, tamże, gm. Rossienie 3 i 8 w, własność Witkowskich, 224 dz. 3. G. , wś, pow. telszewski, gm. Wornie 21 w. . Girdyszki, mstko, pow. rossieński, gmina Skawdwile 8 w. 43 w. od Rossień, własność Słowaczyńskich, 338 dz. Kościół wzniesiony przez Jana Adamowicza r. 1762, dość długo uważany był za kaplicę, bo pleban nie miał się z czego utrzymać Dopiero gdy w r. 1804 Sło Ginczajcie Gincze Gindwile Gindwiliszki Ginejciszki Ginejkany Gircie Girdenie Girdwojnie Girdyszki Girwidy Girwidziszki Girwiszki Girkoncie Girdzie waczyński zapisał kaplicy 3, 150 rub. i nadał przeszło 3 włóki ziemi, biskup Giedrojć, ustanowił parafię. Girdzie 1. wś nad Mitwą, pow. rossieński, gm. i par. katol. Jurborg 14 w. , 22 dm. , 90 mk. , kościół filialny drewniany, p. w. św. Maryi Magdaleny, niewiadomej erekcyi odnowiony roku 1858. 2. G. , Girzdzie, wś. pow. wiłkomierski, gm. Wojtkuszki 5 w. . Gajdysowie mają tu 32 dz, Dawulisowie 38 dz. 3. G. , wś, pow. wilejski, gm. i dobra skarb. Krasnosielc 7 w. ; miała 13 dusz rewiz. Ob. Gircie. Girdziszki, wś, pow. dryzieński, par. Zabiały, należała do Szczytów. Girdziuny, wś, pow. nowoaleksandrowski, gm. Rymszany 6 w. Girejsze 1. wś, pow. nowoaleksandrowski, gm. Jużynty 17 w. . 2. G. , os. karcz. , tamże, gm. Opsa 14 w. . 3. G. , wś, tamże, gm. Poniemuń 2 w. . Girejty, zaśc, pow. kowieński, gm. Krasne 11 w. . Girele, dwór, pow. wiłkomierski, gm. Ołoty 14 w. . Girełka 1. dwa zaśc, pow. nowoaleksandrowski, gm. Antuzów 10 w. . 2. G, wś, pow. wiłkomierski, gm. Dobejki 3 w. . 3. G, pięć zaśc, tamże, gm. Owanta 3, 7, 18, 19 i 21 w. . 4. G. , pięć zaśc, tamże, gm. Uciany 7, 8. i 13 w. . Giriała, fol, , pow. kowieński, gm. Żejmy 3 w. , własność Iszorów, 76 dz. Giriałka 1. trzy zaśc, pow. poniewieski, gm. Krakinów 6 w. , Remigoła 18 w. i Stumbryszki 5 w. . 2. G. , zaśc, pow. wiłkomierski, gm. Traszkuny 23 w. , własność Żukarów, 41 dz. , Pawilanisów 22 dz. 3. G, os. , tamże, gm. Pokroje, 27 w. od Poniewieża. Giriały 1. wś, pow. kowieński, gm. Aleksandrowska Słoboda 2 w. . 2. G. , zaścian. , tamże, gm. Janów 16 w. . Giriatyszki, wś, pow. nowoaleksandrowski, gm. Widze 4 w. . Girkale, dwór, pow. telszewski, gm. Siady 10 w. . Girki, wś, pow. kowieński, gm. Średniki 6 w. . Girkinie, wś, pow. telszewski, gm. Olsiady 4 w. . Girkoncie, wś i dobra, pow. szawelski, gm. Krupie 17 w. , własność hr. Pahlenów, 1, 537 dz. 1. 059 dz. lasu. Girkonty 1. fol. , pow. szawelski, gm. Kurszany 14 w. . 2. G. , wś, tamże, gm. Tryszki 10 w. . Girkontyszki 1. wś i dobra, pow. telszewski, gm. Olsiady 11 w. . Własność Didrichsohnów, 135 dz. 2. G. , dobra, tamże, gm. Żorany 4 w. , własność Girkontów, 239 dz. Rekaszysowie mają. tu 33 dz. Girławki 1. fol. , pow. szawelski, gm. Kurszany 11 w. , Drozdowskich, 80 dz. 2. G. , dwór i wś, tamże, gm. Łukniki 9 i 15 w. . Girmioie, Girminy, dobra, pow. szawelski, gm. Kruki 8 w. . Własność bar. Medemów, 707 dz. Nadto włośc Jargisowie mają tu 70 dz. Girmontyszki, wś, pow. telszewski, gmina Wornie 8 w. . Girniki 1. dwie wsi, pow. kowieński, gmina Aleksandrowska Słoboda 5 w. i Wilkija 9 w. . 2. G. , zaśc, pow. nowoaleksandrowski, gmina Oknista 3 w. . Girnis, dwór, pow. wiłkomierski, gm. Towiany 4 w. . Girniuny, wś, pow. poniewieski, gm. Girsudy 12 w. . Girnuty, wś, pow. dzisieński, gm. Pohost Nowy 1 w. ; miała 10 dusz rewiz. , należała do do dóbr skarb. Linkowszczyzna. Girowicze, wś, pow. oszmiański, gm. Subotniki 4 w. , par. Surwiliszki, należała do dóbr Surwiliszki. W r. 1802 Adama Kołyszki, sędz. ziem. wiłkomierski ego. Girpietry, wś, pow. poniewieski, gm, Mołdoczany 4 w. . Girstejki 1. wś, pow. poniewieski, gmina Czypiany 15 w. . 2. G. , dwór i okolica, gm. Remigoła 4 w. . Maja tu Bortkiewiczowie 51 dz. , Juszkiewiczowie 51 dz. , Żągołowiczowie 10dz. Girstejkiszki, wś, pow. nowoaleksandrowski, gm Ponedel 6 w. . Girstupie, zaśc, pow. kowieński, gm. Rumszyszki 16 w. . Girsudy, wś, pow. poniewieski, gm. Girsudy, 40 w. od Poniewieża. Gmina należy do 3 okr. pol. , obejmuje 51 miejscowości, mających 401 dm. włośc. obok 9 innych, 6. 420 mk. włościan, uwłaszczonych na 13, 162 dz. ziemi. Girsy, wś, pow. nowoaleksandrowski, gmina Bachmaty 8 w. . Girszyki, fol. , pow. szawelski, gm. Błagowieszczeńsk 6 w. . Girszynie, wś, pow. telszewski, gm. Masiady 4 w. . Giruciszki, pow. nowoaleksandrowski, nazwane były z kolei Tadeuszowo i Antonowo. Girulszczyzna, zaśc, pow. wileński, gmina Podbrzeź 3 w. . Należał da dóbr Wiżulany. Girwałoki, wś, pow. rossieński, gm. Jurborg 12 w, . Girwidy, Gierwidzie, zaśc, pow. wileński, gm. Worniany 4 w. ; miał 5 dusz rewiz. , należał do dóbr Szulniki. Girwidziszki, zaśc, pow. nowoaleksandrowski, gm. Smołwy 7 w. , Girwiszki, zaśc, pow. nowoaleksandrowski, gm. Dryświaty 12 w. ; przystanek dr. żelazn. warszaw. petersb. pomiędzy Kałkunami a Turmontem. Girdzie Girdziszki Girdziuny Girejsze Girejty Girele Girełka Giriała Giriałka Giriały Giriatyszki Girkale Girki Girkinie Girkonty Girkontyszki Girławki Girmioie Girmontyszki Girniki Girnis Girniuny Girnuty Girowicze Girpietry Girstejki Girstejkiszki Girstupie Girsudy Girsy Girszyki Girszynie Giruciszki Girulszczyzna Girwałoki Gwakory Giryniki Girynki Girynowo Giryny Giryszki Giryżes Gi lin Gistany Gisty Gitały Gitary Girynie Giwale Giwartow Girynajcie Giryki Giry Girwo oki Giwokinia Girwołoki 1 wś, pow. szawelski, gmina Skiemie 7 w. . 2. G. , dwie wsi, pow. wiłkomierski, gm. Kupiszki 9 w. i Pupany 12 w. . Giry, wś, pow. wileński, gm. Janiszki 7 w; miała 18 dusz rewiz. , należała do dóbr Orniany. 2. G. , zaśc, pow. wileński, gm. Mickuny 10 w. ; miała 12 dusz rewiz. , należał do dóbr Wierbuszki. Giryki, wś, pow. rossieński, gm. Aleksandrowsk 8 w. . Girynajcie, wś, pow, rossieński, gm. Rossienie 8 w. . Girynie 1 wś, pow rossieński, gm. Kielmy 9 w. 2. G. fol. , tamże, gm. Rossienie 7 w. , 3. G. , wś, pow. drysieński, par. Druja. 4. G, wś, tamże, par. Rosica. Giryniki 1 wś, pow. rossieński, gm. Aleksandrowsk 12 w. . 2. G. , trzy wsi i dwór, tamże, gm. Konstantynów 5 i 10 w. . 3. G. , zaśc, tamże, gm. Pojurze 8 w. . 4. G. , dwór, tamże, gm. Taurogi 8 w. . 5. G. , Miedsedzie, wś, tamże, gm Wewirżany 10 w. . 6. G. , dwór pow. telszewski, gm, Kretynga 10 w. . Girynki, wś, pow. szawelski, gm. Szawkiany 15 w. . Girynowo, wś, pow wilejski, gm. Parafianów 4 w; r. 1865 miała 62 dusz rewiz. , należała do dóbr Aukudowo. Giryny, wś włośc, pow. święciański, gmina Kobylniki 18 w. miała 6 dusz rewiz. Giryszki 1. wś, pow. szawelski, gm. Szawkiany 6 w. . 2. G. , zaśc, pow. telszewski, gm. Wornie 30 w. . 3. G, wś włośc, pow, święciański, gm. Zabłociszki 7 w. ; miała 24 dusz rewiz. , należała do dóbr skarb. Święciany. Giryżes, zaśc, pow. nowoaleksandrowski, gm. Ponedel 15 w. . Giślin, dwór, pow. poniewieski, gm. Krakinów 6 w. . Gistany, wś, pow. kowieński, gm. Wielona 2 w. . Gisty, dobra, pow. kowieński, gm. Wielona 2 w. . Gitały, wś, pow. wiłkomierski, gra. Rogowo 11 w. . Gitary, dobra i os. , pow. szawelski, gmina Szawle 6 w. . Gwakory, wś, pow. wiłkomierski, gm. Kupiszki 10 w. , Giwale 1. fol. , pow. szawelski, gm. Kurszany 21 w. . 2. G. , dwie wsi, tamże, gmina Wieksznie 4 w. . Giwartow al. Giewartów, w dok. z r. 1296 villa Gerrardi militis, wś, pow. słupecki. Wsp. w dok. z r. 1296 K. W. , n. 757. Kościół par. , p. w. W. W. Św. istniał tu już jakoby w XIII w. W r. 1420 wspominają akta kons. gnieźn. , iż Jakób, pleban ze Skulska, winien Wojciechowi, plebanowi z G. , 4 grz. , za dziesięciny z Borkowa. Obecny kościół drewniany pochodzi z r. 1762, Giwatynie, zaśc, pow. wiłkomierski, gmina Owanta 11 w. . Własność Śliżysów, 110 dz. Giwieniszki, fol, pow. nowoaleksandrowski, gm. Widze 5 w. . Giwokinia, os. , pow. wiłkomierski, gm. Subocz. Giwotynie, dwór, pow. nowoaleksandrowski, gm. Kwietki 9 w. . Gizowszczyzna, wś, pow. nowogradwołyński, gm. Derewicze 5 w. , par. katol i st. poczt. Lubar 10 w. , st. dr. żel. Połonne 25 w. , 97 dm, 534 mk. , cerkiew par, drewn. z r. 1848, uposażona przez ks. Antoniego Lubomirskiego r. 1747, szkółka cerk. od 1851 r. Do par. praw. należą, wsi Demkowce i Żytyńce, oraz chutor Gizowszczyński, mający 4 dm. , 16 mk. Obecnie własność Maryi Konopackiej, 575 dz. , Szaniawskiego i Popandopuło. Giżemy, okolica, pow. kowieński, gm. . Ejragoła 9 w. . Dowtortowie mają tu 33 dz. Giżowice, może Giesowice, u Dług. Gyszowycze, w r. 1677 Giszowice, wś w par. Garbów dziś pow. nowoaleksandryjski. W XV w. siedzi tu drobna szlachta. W r. 1676 w dwu działach nie ma poddanych tylko 16 dworskich ludzi. Obecnie wś ta nie istnieje. Giżyce 1. wś, pow. sochaczewski. Wś szlachecka w ziemi gostyńskiej. Jan Giżycki ma zatargi z Konradem, ks. mazow. Rozstrzyga je w Lublinie r. 1490 królewicz, Jan Olbracht Kod. maz. 302. W r. 1579 jest tu w 5 działach 15 łan. km. i 5 zagr. 2. G. , wś, pow. kaliski. Powstała widocznie na obszarze wsi większej, zw. Barycz, która rozpadłszy się na cząstki zatraciła swą odrębność i nazwę Lib. Ben. Łaskiego, II, 44 mówi o G. Ista villa est in Barycz nobilis I. Gyszyczky. Dawna własność arcyb. gnieźn. , oddana r. 1358 wraz z Tądowem, Włostowi Starczynowiczowi wzamian za włość tego ostatniego Krtusów K. W. , n. 1354 i 1391. Kościół par. istniał tu już w XV w. Por. Kraszewice t. IV. 3. G. , u Dług. Girzycze, r. 1676 Gierzyce, wś, pow. lubartowski. Dawniej należała do par. w Kocku. W r. 1676, kasztelan sądecki, płaci ztąd od 29 poddanych. Gladowicze, Hladowicze, wś, pow. grodzieński, gm. Łunna, 29 w. od Grodna, 632 dz. Wś należała do wójtowstwa saweliskiego sowoliskiego, ekonomii królewskiej grodzieńskiej. Wr. 1558 miała 38 włók gruntu dobrego, wszystkie na osadzie. Poddani płacić powinni z włóki po 21 gr. czynszu, za gęsi, kury, jajca i stacyę po 6 gr. , za niewody po 2 gr. , za wóz siana z odwozem po 5 gr. , osady po 30 gr. , za gwałty po 10 gr. , za tłoki po 12 gr. Czyni z 38 włók osadnych, krom owsa i odwozu, płatu gotowego 54 kóp 28 gr. A owsa 76 beczek, za odwóz od każdej beczki po 5 gr. , czyni 6 kóp 20 gr. Poddanym przydano sianożęci z Kustowiem ku każdej włóce polnej po 1 mor. sianożęci średniej, Girwołoki Gladowicze Giżyce Giżowice Giżemy Gizowszczyzna Giwotynie Giwatynie Giwieniszki Glina Glichów Glewo Glewie Glewa Glew Glejsk Glebowo Glebowiekie Glebów Glebejki Glawduny Glaudele Glanów Glajmie czyni ku 38 włókom 50 morg. , płacić powinni z każdej włóki polnej po 1 gr. 3 1 2 den. , czyni z 50 morg. 50 gr. 6 2 3 den. Nadto poddani przyjęli 4 włóki 10 morg. wypustów nad Niemnem, z opłatą po 15 gr. od włoki, t. j. od morga po 5 gr. , czyni 1 kopa 5 gr. Wogółe płacić powinni, krom owsa i odwozu, 56 kóp 23 gr. 6 1 2 den. Włościanie mieli 79 szt. koni i 143 wołów. Glajmie, dwór, pow. szawelski, gm. Szawlany 7 w. . Glanów. wś nad rz Dłubnią, pow. olkuski. Dok. z r. 1295 comes Nicolaus, kasztelan sandomierski wieś swą. G. w kasztelanii krakowskiej oddaje Pawłowi, mieszczaninowi ze Skały, dla osadzenia na prawie sredzkiem. Osadnicy po 16 latach wolności, dawać będą po fertonie z łanu rocznie Kod. małop. . I, 145. W r. 1581 wś ta własność klasztoru żeńskiego w Imbramowicach, płaci od 5 1 2 łan km. ; 2 zagr. , 3 kom, 1 4 karczmy. Glaudele, fol. i dwa przys. , pow. poniewieski, gm. Czypiany 16 w. . Glawduny, wś, pow, dźwiński dyneburski, par. Krasław. Glebejki, Hlebejki, wś, pow. wilejski, gmina Serwecz 4 w. miała 41 dusz rewiz. , należała do dóbr Serwecz Mały. Glebów, ob. t. III, 73, Hlebów, dobra, pow. poniewieski. gm Naciuny 6 w. , własność ks. Liwena, z fol. i dobrami Łauksodzie i Karajwiszki mają 5, 224 dz. 2, 069. Glebowiekie, dwór, pow. poniewieski. gmina Remigoła 4 w. . Glebowo, wś, pow. lepelski. Rodziewiczowie mają 20 dz. , Rubisowie 19 dz. , Chorkiewiczowie 21 dz. Glejsk 1. al. Podzierniaków, fol. dóbr Waliły, pow. białostocki. 2. G. , urocz. , tamże, własność Remiszewskich, 30 dz. i Bohdanowiczów, 320 dz. Glew, w dok. z r. 1403 Gelwa, wś, powiat miechowski, par Igołomia. Wspom. w dok. z r. 1220 Kod. dypl. pol. , I, 22. R. 1581 płaci tu Gabryel Rogoziński od 5 półłan. , 5 zagr. , 4 kom. . 2 rzem. , 1 czynsz. Glewiec zaś, własność opata mogilskiego od 2 1 2, łan. , 3 zagr. , 6 kom Por. Igołomia, Glewa, właściwie Głowa, kol, pow. brzeziński, mylnie podano, ob. Głowo t. II, 608. Leży nad rzką Swinką i zwie się Głowa. Glewie, dwór, pow. rossieński, gm. Konstantynów, własność Narmontów, 19 dz. i Rymkiewiczów 16 dz. Glewo, wś, pow. lipnowski. W dok. z 1244 r, wymieniona śród posiadłości klasztoru św. Gotarda pod Włocławkiem. Według dok. z r. 1358 własność klasztoru w Byszewie, dana została w zamian za Łącko, Rektorowi dziedzicowi tej wsi K. W. , n. 1372. W r. 1564 od 11 kmieci na łanach, 4 zagr. , karczmarza, poddanych Tomasza Lasockiego, pobrano fl. 6 gr. 12 po 16 gr. z łanu. . Glichów, w dok. Dlichow, wś, pow. wielicki. W r. 1264 Prandota, biskup krak nadaje dziesięcinę biskupią z tej wsi klasztorowi szczjrzyckiemu Kod. małop. , I, 84. Glina, wś nad rz. Luciążną, pow. rawski. Floryan, kanclerz kollegiaty łęczyckiej i prepozyt. krakow. , sprzedaje we wsi kolegiackiej Glina, sołtystwo, za 16 grz. , Zdzisławowi z Rzeczycy dla osadzenia wsi na prawie sredzkiem Kod. dypl. pol, I, 228. Ob Rzeczyca t. X, Glindzicze, okolica, pow. grodzieński, gmina Bohorodzicka, 35 w. od Grodna, 138 dz. Glinianiec, Hliniańce, wś, pow. bracławski, gm. Obodne, st. poczt Bracław, 50 dm. , 289 mk. , cerkiew. Już r. 1545 na dorzeczu Kaszlanki trzymają Kordysze Skobejkowicze grunt hliniański, zkąd przybrali nazwę Hlinieckich. Jeszcze r. 1629 znajdują się w posiadaniu Kordyszów Wasila z synowcem Hliniańce i Kordyszówka, z których wnosi od 77 dym. , a nadto z H. z 2 dym. , młyna. Znaczna część grantu hliniańskiego odeszła do sąsiedniej włości niemirowskiej, ks. Zbaraskich. Obecnie G. należą do Kazimierza Lipińskiego, posiadającego 193 dz. Glinianka, wś, ob. Wawrzyńcewo, Glinianka, wś, pow. dubieński, gm. Krupiec, par. praw. Kozin, 20 dm. , 125 mk. Glinianki, Glinianka, wś, dobra i fol. , pow. prużański, gm. Murawiewska, 35 i 40 w. od Prużany. Wś ma 161 dz. włośc, dobra, własność Telszewskich 653 dz. , fol. należy do dóbr Macie. Wś należała do ekonomii kobryńskiej i wchodziła w skład włości wieżeckiej. Miała 27 włók gruntu średniego. Poddani płacili czynszu po 12 gr. , dawali po 2 beczki owsa, albo za owies i odwóz gr. 20, siana 1 wóz albo za siano i odwóz 5 gr. , za gęsi, kury, jajca, stacyę, niewody 8 gr. , osady 30 gr. , za tłoki 12 gr. , a za gwałty beczkę żyta albo 10 gr. , czyni wogóle 97 gr. Suma dochodów w r. 1563 wynosiła 43 kóp 39 gr. W skład wójtowstwa gliniańskiego wchodziły wsi Glinianki, Łastowki, Osowa, Dymki i sioło Daszkowce. Gliniany, wś, pow, grodzieński, gm. Skidel, 29 w. od Grodna, 57 dm, 603 mk. , 787 dz. włośc. Gliniany, mstko, pow. przemyślański. Według lustracyi z r. 1565 miasteczko to położone nad rzką Połtwią, należało do ststwa lwowskiego. Domy i place miejskie wolne były od opłat. Łanów miejskich było koło 100, z tych 26 3 4 osiadłych czynsz po 16 gr. Rzeźników 5, po 4 kamienie łoju połowę brał wójt. Dochód wynosił zł. 23 gr. 26. Był zamek, staw i młyn przy zamku, drugi nowy na Połtwi z młynem. Folwark Glinik 1. wś, pow. jasielski, par. Frysztak. Według dok. z r. 1277 własność klasztoru koprzywnickiego. Ob. Frysztak. 2. G, dziś Glin Glajmie Glinik Gliniany Glinianki Glinianka Glinianiec Glindzicze Glinna nik, wś, pow. ropczycki. W r. 1336 Jadwiga, królowa polska, pani sądeczczyzny, przenosi G. , Grodek i Przydonicę, wsi Giedki z Giedczyc na prawo niemieckie Kod. mał. , I, 243. W roku 1581 wś w par. Góra Ropczycka, włość królewska ma 28 osad, 11 łan. , 4 zagr. , 8 kom. , 4 rzem. , 10 ubog. 3. G, wś. pow. tarnobrzeski. W XV w. dziedzicem jest Andrzej z Sienna, h. Dębno. We wsi jest folwark, należący do kościoła w Pniowie i drugi będący własnością plebana w Wrzawach Dług. L. B. , II, 367, 369. Gliniszcze 1. Hlinicze, chutor, pow. brzeski gub. grodź. , gm. Wierzchowicze, 192 dz. , należących do kilku właścicieli. 2. G, osada, pow. grodzieński, gm. Wiercieliszki, 25 das. Przy wsi Małyszcyzna. 3. G. , chutor, pow. kobryński, gm. Janów, należy do dóbr Ostrówek. 4. G. , dobra, pow. kobryński, gm. Rohoźna, 19 w. od Kobrynia, własność Widackic, z folw Rohoźna 235 dz. 5. G, fol, pow. sokóski, gm. Kruhlany, własność Sozonowych, 80 dz. 6. G. , Małe i Stare, dwie wsi, pow. sokólski, gm. Nowowola, 8 w. od Sokołki. G. Małe ma 152 dz. włośc, G. Stare 559 dz. 7. G. , wś, pow. święciański, gm. Aleksandrowska; miała 10 dusz rewiz. , należała do dóbr Podolce. Glinka, wś, pow. sredzki. Przed r. 1218 nadana kościołowi św Michała i szpitalowi w Poznaniu przez ks. Mieszka, co potwierdza Paweł, bisk. pozn. K W. , n. 104. Glinka, zaśc, pow. trocki, gm. Żośle 4 w. , ze wsią Monczuny miała 19 dusz rewiz. 1865 r. należała do Strawińskich. Glinki, wś, pow. bydgoski. Wspom. w dok. z r. 1349 K. W. , n. 1286. Glinki, wś, pow. świecki, par. Serock. Włość bisk. kujawskich, w dok. z r. 1372 Ulanow. Dok. 262. Por. Serock t. X. Glinki 1. urocz. , pow. białostocki, gm. Obrębniki, 16 w. od Białegostoku, 34 dz. 2. G. , w spisie z r. 1865 Glińskie ob. t. II, 591, wś, pow. dzisieński, gm. Stefanpol 5 w. ; miała 16 dusz rewiz. , należała do dóbr Jelno. Glinki 1. Glinniki, wś i os. , pow. nowogradwołyński, gm Połonne, 56 w. od mta pow. Wś ma 17 dm. , 109 mk, os. leśn. 1 dm. , 6 mk. Należały do dóbr zwiahelskich ks. Ostrogskich. W r. 1620 było 10 ciągłych i 12 podsus. ; wy. siewano 24 mac, zbierano 600 kóp. W połowie XVII w. , w ręku Anny Alojzy Chodkiewiczowej z Ostrogskich, która wnosi r. 1648 od 61, a r. 1650 od 32 dym. 2. G. , chutor, tamże, ob. Chabotów, Glinki Zgliczyn, wś, pow. sierpecki, ob. Zgliczyn t. XIV. Glinna 1. fol. dóbr Wojtkowice, pow. bielski gub. grodz 2. G. , ob. t. III, 75 Hlinna, wś i dobra nad Prypecią, pow. kobryński, gmina Oryżyn, 78 w. od Kobrynia. Wś ma 16 dm. , 200 mk. , cerkiew, 383 dz, włośc i 97 cerkiew. ; dobra, własność Tołubiejewych, z fol. Zawojatyn i Żorawek 1, 856 dz. 780 łąk i pastw, 566 lasu, 382 nieuż. Glinnik, ob. t. III, 75 Hlinniki, wś włośc, pow. bielski gub. grodz, gra. Aleksin, 25 w. od Bielska, 18 dm. , 136 mk. , cegielnia, 77 dz. Niegdyś folwark, własność marszałka Biłgorajskiego, po 1863 r. rozparcelowany między włościan. Ludność polska. Glinnik, wś, pow. ropczycki. Ob Glinik 2. Glinno, wś nad rzką Wartą, pow. sieradzki. Akt potwierdzenia zamiany części wsi Ubysławia na Sendów, przez ks. Leszka r. 1265 datowany Actum in Glinna super rippam Warte in glatie. Jestto wieś królewska, mająca w roku 1553 parafię z kościołem. Już w odległych czasach istniał tu kościół par. , p. w. św. Wita, do którego należał filialny w Brodni. Dziesięcinę z łan. km. dawano kolegiacie św, Michała w Płocku, zaś z fol. i karczem, plebanowi. Około roku 1636 Jan Wężyk, arcyb. wcielił tę parafię do Zadzimia. W roku 1866 odłączono je znowu i wtedy kościół w G. , został jako filia przyłączony do par. w Brodni Łaski, L. B. , I, 393 i przyp. Glinojeck, wś, pow. ciechanowski. Kościół par. istnieje tu już w r. 1578. G. należy do liczby wsi prestymonialnych kościoła płockiego, ma 1 1 2 łan. km. i młyn. Glinówka 1. wś, pow. dryzieński, par. Druja. 2. G. , zaśc, pow. połocki, własność Weryhów, z Podbereziem 84 dz. Glińsk, niem. Leimnitz, wś w Brandenburgii, pod Swiebodzinem. Wspom. w dok. z r. 1236 K. W. , n. 198. Glińsk 1. dwór i zaśc, pow. wiłkomierski, gm. Uszpole 8 w. . 2. G, urocz. , pow. prużański, gm. Michajłowska, należy do dóbr Joalin. Glińsk, Hlińsk, rzka, w pow. Winnickim, dawna nazwa Hnyłopiatki. Glińsk, Hlińsk, wś, pow. Winnicki, gm, Kutyszcze Małe, st. poczt. Pików, 242 dm. , 1, 463 mk. , cerkiew par. , szkoła, młyn. Osadzony we włości pikowskiej, zwanej pierwotnie gruntami Sniwodzkiemi nadanej w r. 1499 przez w. ks. Aleksandra, Aleksandrowi Kmicie. W r. 1525 G. i Pików występują jako puste horodyszcze. Włość pikowska po Kmitach dostaje się r. 1594 Sapiechom, a roku 1599 ks. Druckim Korskim, którzy w G. budują zameczek. W r. 1603 nabywają włość tę, ks. Ostrogscy od kn. Juria Druckiego, ożenionego z Bohdaną Filonówną Kmicianką Czarnobylską. W r. 1629 ks. Dominik Zasławski wnosi z G. od 176 dym. Na mocy tranzakcyi kolbuszowskiej r. 1753, G. z Pikowem i 32 wsiami, dany był Ant. Lubomirskiemu, wwodzie lubelskiemu. Do niedawna, G. był własnością Sobieszczańskich. Obecnie jedna z córek Wilhelma S. , Ewelina Oskierczyna ma tu 505 dz. Druga część 912 dz. należy do Miłoradowicza. Gliniszcze Glinka Glinki Glinnik Glinno Glinojeck Glinówka Glińsk Gliniszcze Gładczyno Glumowo Gluecksthal Glitany Gliszcz Glińskie Glińskie, os. , pow. olhopolski, gm. Piątkówka 3 w. , 17 w. od Olhopola, 9 dm. Glińsko, chutor w pobliżu Łojowiec, powiat uszycki. GlinyKliny, urocz. , pow. bielski gub. grodz. , gm. Dubiażyn, 136 dz. Glisno, wś, pow. człuchowski. W r. 1577 należy do pow. nakielśkiego, ma kościół par. kat. Siedzą tu Gliszczyńscy na 5 działach i Słupski. Gliszcz, wś, pow. wyrzyski. Wspom. w dok. z r. 1374 K. W. , n. 1710. Był częścią wsi Sąsieczno, która rozpadła się na trzy odrębne S. Wielkie, S. Małe Sąsieczynek i Gliszcze. Por. Samsieczno t. X. Glitany, os, pow. poniewieski, gm. Krakinów 5 w. , Szulców 53 dz. Gluecksthal al. Szczęśliwa kol, pow. nowogradwołyński, gm. Baranówka 10 w. , 17 dm. , 102 mk. , dom modl. ewang. Glumowo w dok. ob. Gumowo. Gładczyno w dok. Gladeijno i minus Gladcino wś, pow. pułtuski. Wymieniona w dokum. z XIII w. śród włości kościoła płockiego. W r. 1578 Glaczino ma 15 łan. , 1 zagr. Gładkowo, wś, pow. połocki. Mają tu Borowscy 40 dz. Gładoniszki, Głodoniszki, zaśc, pow. nowoaleksandrowski, gm. Abele 8 w. . Głafirówka Nowa, kol, pow. nowogradwołyński, gm. Serby, 33 dm. , 198 mk. Głaużyszki, zaśc, pow. nowoaleksandrowski, gm. Opsa 3 w. . Głazmanka, niem. Trentelberg ob. t II, 595, mstko przy ujściu Ewikszty do Dźwiny, pow. dźwiński dyneburski, na pograniczu gub. inflanckiej, 100 w. od Dżwińska, ma 1, 990 mk. Własność bar. Korfów. W roku 1626 Gustaw Adolf, połączywszy się tu z wojskiem Horna, rozbitego pod Liksną, przeprawił się pod G. przez Ewiksztę. W czasie przeprawy przez rzekę padł koń pod królem, od kuli działowej. Głaznow, wś, pow. kutnowski. W r. 1576 Jadwiga Iwińska, płaci tu od 11 łan. , 3 zagr. , 1 kom. , 1 karczm. , 2 kół młyń. , dwu karczem 1 pusta, szynkarza wódki, i rzem. , wiatraka, 18 osadn. Głazów, wś, pow. sandomierski, par. Obrazów. Żegota, kaszt. kr. , nadaje r. 1292 klasztorowi św. Ducha w Krakowie, wsi Życ, Głazów i las Zawierzbie. Wś G. otrzymał Żegota od Falisława de Zadowe jako zadośćuczynienie pro satisfactione neptis nostre, quam peccatis exigentibus interfecit Kod. mał. , II, 185. Wedle Długosza L. B. , II, 352, III, 53, była to wś królewska, dana przez Kazimierza W. drogą zamiany za Mąkoszyn, szpitalowi św. Ducha w Sandomierzu. Miała 12 łan. km. , karczmę, folwark, dające dziesięcinę do 12 gr. , kościołowi w Obrazowie. Istniały tu kopalnie ołowiu montes plumbei. Głazuniszki, dwór, pow. poniewieski, gm. Pniewo 3 w. . Głębociszki, Głębotyszki, wś, pow. szawelski, gm. Podubis 4 w. . Głęboczek, wś, pow obornicki. Wspom. w dok. z r. 1368 K. W. , n. 1599. Należała w XVI w. do Strykowskich, h. Korzbok i Rej, w XVIII w. do Mycielskich. W r. 1580 wieś makościół par. , a Budziszewski płaci tu od 4 zagr. Wedle wizyty z r. 1628, kolatorem był Rej kalwin, a kościół zrujnowany, bez pasterza od lat 12. W r. 1739 wcielono parafię do Gośliny murowanej, a kościół rozebrano. Głęboczek, w dok. Glamboczk magnum, wś, pow. brodnicki. W r. 1339 wymierzono tu 37 łan. W XV w. dawano czynszu 11 grzyw. , 4 skojce, 2 karczmy, 3 fertony i po 2 kury z łanu. Łanów było 34. Własność bisk. płockich. Glęboczek, wś włośc nad Bugiem, powiat bielski gub. grodz. , gm. Skórzec, par. katolicka dawniej Granne, od r. 1892 Pierlejewo, 57 w. od Bielska. Ludność polska. Głęboczek 1. chutor, pow. olhopolski, gm. Kamienka. 2. G. , pow. uszycki, ob. Hłuboczek. Głęboczyca, pow. siebieski. Własność Wolbeka, nie Walbena. Głęboczyzna 1 wś, pow. sokólski, gmina Bagna, 38 w. od Sokółki, 281 dz. włośc. 2. G, dwa zaśc. , pow. nowoaleksandrowski, gm. Słobódka 8 i 10 w. . Głęboki Jar, ob. Jar Głęboki. Głębokie, wś, pow. kolski. W r. 1557 wś ta w par. Umienie, miała w czterech działach 12 1 2 łan. km. , 7 zagr. , 3 1 8 łan. pustych, 26 osadn. , 3 rzem. , 2 rzeźników, 3 karczmy, szynk wódki. Głębokie, wś, pow. sanocki. Olszewski K. Rozbiór chemiczny wody minerał, w G. , ze czterech zdrojów Spraw. Kom. Fizyogr. , t. XV, rok 1881. Głębokie, jezioro w pow. międzychodzkim, ob. Strzeleckie jezioro t. XI. Głębokie, wś, pow. inowrocławski. W roku 1537 należy do par. Chełmce Wielkie, ma w dwu działach czterech Głębockich 17 1 8 łan. km. , 6 zagr. Polkowski, Ign. , Ks. , Wykopalisko Głębockie, średniowiecznych monet polskich, Gniezno, 1876 r. , 75 str. i 7 tabl. Tenże Découverte á Głębokie des monnaies polonaises du moyen age trad. de l ouvrage pol. Gnes. 1876, 80 str. i 7 tabl. Głębokie 1. Hłubokie, wś i dobra, pow. grodzieński, gm. Kamionka 3 w. . Wś ma 134 dz. włośc, dobra, własnośc Uruskich, 858 dz. 606 lasu. 2. G, wś i dobra, pow. prużański, gm. Murawiewska, 40 w. od Prużany. Wś ma 312 dz. włośc i 21 dwor. ; dobra, należą do Rotów i mają 820 dz. Na polach nasyp ziemny, wysoki około 3 sążn. , zwany Łysuka. 3. G. , urocz. , pow. wołkowyski, gm. Roś. 4. G. , Błoto Glisno Gliny Glińsko Glińskie Głębokie Głęboki Głęboczyzna Głęboczyca Głęboczek Głębociszki Głazuniszki Głazów Głaznow Głazmanka Głaużyszki Głafirówka Gładoniszki Gładkowo Gtówczyn Główczewice Głowaczyn Głogoczów Głowaczowa zaśc, pow. nowoaleksandrowski, gm. Bachmaty. 7 w. . 5. G. , dwór, pow. szawelski, gm. Kruki 1 w. . 6. G, wś, pow. lidzki. Weryho Wł. Dumki białoruskie ze wsi G. w pow. lidzkim r. 1885 spisane Kraków 1889. Głodno, wś, pow. nowoaleksandryjski Puławy, par. Piotrawin. Własność klasztoru łysogórskiego, wedle dok. z r. 1270 i 1442. W roku 1676, opat płaci tu od 87 poddanych i dworskich. Głodówka, białor. Haladauka, urocz. , pow. miński, gm. Ostrożyce, 40 w. od Mińska. Głodowo, wś, pow. pułtuski, par. Nasielsk. Wymieniona w dok, z połowy XIII w. śród włości kościoła płockiego, W r. 1576 G. Glycze mają 1 4 łana G. Magna 3 1 8 łana. Obecnie wś ma 39 os. , 887 morg. Ob. Górki t. II. Głodowo, sześć wsi t. n. w Prusach zachód, i wschodnich, t II, str. 603 mylnie połączono ze wsią Gogolin, niewłaściwie tam przeniesioną. Głodowszczyzna, dobra i os. , pow. sokólski, gm. Kruhlany, 14 w. od Sokółki. Dobra, własność de Spilerów, 62 dz. ; osada 27 dz. Głody, wś nad Bugiem, pow. bielski gub. grodz. , gm. Skórzec, par. katol. Pierlejewo, 57 w. od Bielska, 191 dz. włośc. Głogoczów, w dok. Glowaczow, wś, pow. myślenicki. Wspomniana w dok. z r. 1254 Kod. mał. , I, 45. Głogów, r. 1581 Glowow, miasteczko w pow. rzeszowskim. Płaci r. 1581 szosu fl. 6 gr. 6. Od 3 łan. , 1 koła młyn. , 1 bani gorzał. Liczba rzemieślników nie oznaczona. Ogółem fl. 10. Głogowa, wś, pow. kolski, gm. Kłodawa 3 w. . Należała do ststwa kłodawskiego, czyniła r. 1664 dochodu 22 zł. i 12 gr. Po wojnach szwedzkich według lustracji z r. 1661, Głogowa zasiadła na włókach 12, teraz spusto szała. Według lustracyi z r. 1789, wś G. składająca się z łanów 12, z których używali poddani łanów 6, odrabiając pańszczyznę do fol. kłodawskiego. Nie było w niej gruntów i zabudowań dworskich, tylko 9 chałup chłopskich, z których zagrodnicy i komornicy odprawiali stróżę, tłukę, dawali sep owsa na miarę łęczycką, kapłony, jaja, czynsz pieniężny, oraz od wyszynku piwa i wódki. Ogółem prócz pań szczyzny wś ta przynosiła starostwu dochodu zł. 127 gr. 2, szel. 9. Według lustracyi z lat 1616 i 1765 w tejże wsi były wójtowstwo i sołectwo. Na początku XIX w. osiedli niemcy koloniści, ztąd w metrykach kłodawskich pod r. 1806 czytamy colonia dicta Olędry Głogowskie. W r. 1876 było 16 dm. i 132 mk. M. R Wit Głogowa, miasto na Szląsku. Bulla papie ża Innocentego z r. 1249 mówi o kanonikach Grobu św. w G. i Miechowie Kod. mał. , II, 79. Głogowiec, wś, pow. kutnowski. Dawne gniazdo Głogowskich, h. Grzymała. Dziesięcinę z łan. km. dawano na początku XVI w. , wikaryuszom katedry płockiej, i z ról plebana głogowieckiego brali ciż wikaryusze, z ról fol. dawano pleb. w Kutnie. Kościół par. , p, w. Narodzenia N. P Maryi i św. Wojciecha, wraz z parafią założyli dziedzice wsi Głogowscy r. 1433. Nowy murowany dotąd stojący wzniósł r. 1560 Paweł Głogowski, dziekan płocki. Wystawił on dotąd stojący w zakrystyi pomnik z piaskowca, ojcu swemu Janowi, sędziemu ziemskiemu, zm. r. 1523 Łaski, L. B. , II, 477 i przyp. . Głogowiec, dobra, pow. mogilnicki. Wspom. w dok. z r. 1370 jako włość szlachecka militalis K. W. , n. 1632. Głogowo, wś pow. krotoszyński. W XII w. nadana przez ks. Mieszka, klasztorowi św. Wawrzyńca pod Kaliszem K. W. , n. 35. W roku 1579 istnieje tu kościół parafialny, p. w. W. W. Św. , który podczas wizyty r. 1683 stał zrujnowany, a r. 1793 został rozebrany. Kolatorem był proboszcz z Kościelnej wsi, a zarząd kościoła należał do plebana w Raszkowie. W r. 1579 do par. G. należała wś Bieganino. Dziś te wsi należą do par. w Raszkowie. Głojków, r. 1153 Glovicov, wś, pow. mowrocławski R. 1153 własność klasztoru w Łeknie K. W. , n. 18. Głowa Wilcza Hołowa Wołcza, urocz. , pow. wołkowyski, gm. Dobrowola, własność Leonczuków, 53 dz. Głowaczowa, wś nad rzką Czarną, powiat pilzneński. R. 1419 Mikołaj i Jan z Chotowy, sprzedają we wsi swej pothok alias Głowaczowa sołtystwo za 30 grz. , Zygmuntowi, wójtowi w Pilznie Kod. kat. krak, II. 450. W r. 1536 wraz z Chotowem należy do Mikołaja Chotowskiego i jego krewnego. Ocenione obie na 1000 grz. We wsi 27 kmieci, karczma, młyn, rozległe lasy, barcie. Głowaczyn, chutor, pow. Słonimski, gm. Robotna, 30 w. od Słonima, własność Błoszków, 69 dz. Główczewice, wś, pow. chojnicki. Wspom. w dok. z r. 1294 K. W. , n. 717. Gtówczyn, wś, pow. kaliski. Wspom. w dok. z r. 1294 śród włości kościoła gnieźn. R. 1296 wwoda kaliski zamienił swe dziedzictwo dział G. na Marlewo, włość kościoła poznań. W roku 1357 podano w liczbie włości arcyb. gnieźn. K. W. , n. 722, 752, 1354. Główczyno, wś, pow. grójecki. Pierwotnie część dóbr Kozietuły nadanych w r. 1340 przez Trojdena, ks. mazow. , Pakosławowi Kod. Maz. , 52. W r. 1350 Ziemowit, ks. mazow. otrzymuje od opata sulejowskiego wś Wysocino na Kujawach dziś pow. nieszawski, a nadaje w zamian G. pod Mogielnicą. Jako sąsiednie wsi wymieniono Mnichowice dziś Miechowice, Popowice Kod. maz, 341 W r. 1576 G. magna i parva mają 9 1 2, łan. km. , 2 zagr. Paw. Maz. 235. Głody Głodno Głowa Wilcza Głojków Głodowszczyzna Głogowo Głodowo Głodówka Głodno Głogowiec Głogowa Głogów Główczyno Głowy Głubasy Głowsze Głowsiewicze Główno Główki Głowińsk Głowiew Głowienko Głuchowszczyzna Głuchska Głuchy Głupczyce Głowienko, r. 1565 Głowienka, wś, pow. ; krośnieński. W r. 1565 wś ta nad pot. Lubatową, w ststwie sanockiem miała 30 kmieci na 18 1 4 łan. i wójtowstwo. Dochód wynosił zł. 42 gr. 17 den. 14. Głowiew, r. 1241 Glovevo, wś, pow. koniński. W r. 1241 Kazimierz ks. kujawski, zamienił swą wś G. na Koszanów, włość klasztoru lądzkiego. R. 1283 Jakób arcyb. gnieźn. , zamienia dziesięcinę z G. , Ratynia i Osieczy na takowe z wsi klasztornych Choceń, Biała, Gizałki. W r. 1291 G. przechodzi drogą zamiany za Kopojno na własność komesa Sędziwoja, podkomorzego książęcego K. W. , n. 228, 522, 678. Głowińsk, w dok Glovensko, wś, pow. rypiński. W dok, z r. 1382 zwany allodium ducale Ulanow. Dok. 334, 44. Główki, Hołowki, fol, G Stare i G Siołki, dwie wsi, pow. białostocki, gm. Juchnowiec, 15 w. od Białegostoku. Wś G. Stare ma 191 dz. , G. Siołki 110 dz. włośc; fol. G. należy do dóbr Juchnowiec. Główno, os. , pow. brzeziński. Ob. Domaniewice. W r. 1579 płaci miasto szosu fl. 20 gr. 24. Od bań gorzałcz. fl. 10 gr. 12, od rzem. fi. 10, czopowego za rok fl. 63 gr. 15. Główno, wś, pow. poznański. W r. 1260 kościół tutejszy, p. w. W. W. Św. , spłonął z domem biskupim. W r. 1263 Wit, biskup i dominikanin zarazem, poświęca tu nowy kościół, p. w. W. W. św. i św. Wawrzyńca Mon Pol. , III, 34. W r. 1303 przebywa tu Andrzej, biskup pozn K. W. , n. 870. Później widocznie po upadku kościoła, wś tę, własność bisk. pozn. włączono do kościoła św. Jana, po za murami miasta. Głowsiewicze, wś, pow. słonimski, gm. Żyrowice, 11 w. od Słonima, 72 dm. , 719 mk. , 1, 908 dz. włośc. 462 nieuż. . Głowsze, w spisie z r. 1892 Glownie, dwór, pow. wiłkomierski, gm. Szaty 5 w. , 40 w. od Wiłkomierza, własność Gintowtow, 135 dzies. i Kozakowskich 112 dz. Głowy, r. 1232 Weglowach, wś, pow. kolski. Wspom. w dok. z r. 1232 śród włości nadanych cystersom z Dobrowem K. W. , n. 136. Por. Dobrów. Głowy, r. 1508 Glyow, r. 1539 Gliow, wś, pow. tarnowski W r. 1508 Mikołaj Marszowski płaci z G. i Niedomic 3 grz. 12 gr. Obszar folwarczny należał do Rudna. W r. 1581 Jan Wiliam płaci z G. i Niedomic od 20 osad. , 9 łan. , 3 zagr. , 8 komor. , 7 ubog. , 3 rzem. , 1 2 łana karcz. Głubasy, zaśc, pow. nowoaleksandrowski, gm. Rakiszki 7 w. . Głuche, jezioro, pow. nowoaleksandrowski, w dobrach Dukszty, przy fol. Gierkany, ma 1 morg. 81 pręt. Głuche, zaśc, pow. wiłkomierski, gm. Ołoty 9 w. . Głuchów 1. wś, pow. skierniewicki. W dok. z r. 1359 śród włości arcyb. gnieźn. W r. 1579 arcyb. gnieźn. płaci tu od 19 1 2 łan. km, 1 łan. wójt. Reg. pobor, z r. 1579 nie wymieniają parafii tutejszej, widać, że składały ją same wsi kościelne, osobno podane bez podziału na parafie. G. leżał w kluczu mnichowickim dziś Michowice. Kościół par. , p. w. św. Wacława, istniał tu zapewne już w XIV w. , bo wspomniany jest w aktach kons. gnieźn. z początku XIV wieku. 2. G, wś, pow. turecki. Kościół par. p. w. św. Mateusza istniał już w XIV w. Filip rector ecclesiae występuje w dok. z r. 1374 K. W. , n. 1698. Wś była własnością Zarembów. Około r. 1520 należy do Zaremby, wojewody kaliskiego. Głuchowa, wś. pow. owrucki, . gm. i par. praw. Łubiny 2 w. , 43 w. od Owrucza, 37 dm. , 216 mk. Własność niegdyś Niemiryczów. W r. 1628 Stefan Niemirycz, z nowoosadzonych Kremna i Hłuchowa, wnosi od 5 dym. W r. 1650 Jerzy Niemirycz płaci z samej G. od 11 dym. Obecnie Deczeskułowych, 219. dz. Głuchówka 1. dobra, pow. mścisławski, dziedzictwo Bobryków, 152 dz. 2. G. , wś, pow. rohaczewski, gm. Pokot 13 w. Własność Fromandierów przed r. 1865. Głuchowo 1. wś, pow. poznański. Wieś książęca nadana r. 1252 klasztorowi w Owińskach K. W. , n 303. 2. G. , wś, pow. kościański. Wspom. w dok. z r. 1258 śród włości klasztoru w Lubiniu. Kościół par. , p. w. św. Katarzyny, wspomniany w aktach konsyst. pod r. 1445. Dziedzicami wsi w XVI i XVII w. , byli Zadorscy, h. Wieniawa. Obecny kościół murowany w nowszych czasach wzniesiony. Księgi kościelne od r. 1681. Głuchowszczyzna, wś, pow miński, gm. Kojdanów, 46 w. od Mińska. Głuchska Sieliba, wś, pow. bychowski. gm. Głuchy, . 55 dm. , 255 mk. Głuchy, wś i dobra nad rzką Hrczą, powiat bychowski, gm. Głuchy. Wś ma 91 dm. , 966 mk. , cerkiew par. drewn. , szkoła ludowa; dobra dziedzictwo Stachowskich, 3, 548 dz. 2, 444 dz. lasu, st, poczt. Głuchy, Hłuchy, wś nad Wyżwą, dopł. Prypeci, pow. włodzimierski, gm. Krymno, 110 w. od Włodzimierza, 208 dm. , 1, 152 mk. , cerkiew, szkoła. Należała niegdyś do ststwa ratneńskiego. Podług lustracyi z r. 1565 z 20 dworzyscz dawano 7 fl. 1 gr. czynszu, stróżowego po 6 gr. , za ser i masło po 3 gr. , za kury po 9 gr. , razem 6 fl. 10 gr. ; dołączając opłaty inne wosk, miód, powołowszczyznę, siano, wypadnie 26 fl. 9 gr. W r. 1628 wś H. czyniła wogóle 39 fi. 25 gr. Głupczyce, miasto pow. na Szląsku. Troska P. Geschichte der Stadt Leobschuetz Leobschuetz 1892, str. VII, 263. Drzażdźyński St. Głuchówka Głuchowo Głowienko Głuchowa Głuchów Głuche Gniewkowo Die slawischen Ortsnamen des kreises Leobschuetz. Głupczyn, wś, pow. złotowski. Wspomn. w dok. z r. 1387 K. W. , n 1820. Głupice, r. 1273 Glupicy, wś, pow. piotrkowski. Pierwotnie posiadłość bisk. kujawskich, przedm. 1273. Ob. Biała 10 W r. 1552, G. major. mają dwa działy szlacheckie, w nich 9 osad. , 6 łan. , a G. minor, włość bisk. kujaw. 6 os. , 2 1 2 łan. Głupiszki, zaśc, pow. nowoaleksandrowski, gm. Tauroginie 20 w. . Głuszków, r. 1565 Hołusków, wś, pow. horodeński. W r. 1565 należy do ststwa śniatyńskiego, ma 14 kmieci na całych dworzyszczach, watamana, 5 kmieci swobodnych, którym wolność nie wyszła. Dochód wynosił zł. 66 gr. 18. Głuszkowce, Hłuszkowce, wś, pow. proskurowski. W r. 1530 w pow. zinkowieckim, płaci od 5 pługów. W r. 1565 Miszkowski płaci od 16 pługów; r. 1569 Woniczkowa od 6 pługów. W r. 1578 wwdy sandomierskiego, Jana Kostki, płaci r. 1583 od 7 pługów, 1 popa, 4 ogr. po 4 gr. , 3 kom. po 2 gr. Obecnie Ignacy Orłówski ma 2, 354 dz. 347 lasu. Głusznie, Hłusznie, wś włośc, pow. lidzki, gm. Pokrowy Sobakińce 3 w. ; miała 37 dusz rewiz. , należała do dóbr skarb. Ostrzyno. Głuszyn, wś, pow. nieszawski. Kazimierz, ks. kujaw. nadaje klasztorowi w Strzelnie 1246 roku partem de Cluzyno quam aliyenaverant homines nostri pro commutacione hereditatis in Micorino preter pontem in Maniowa et tabernam Ulanow. Dok. 125, 11. Głuszyna, wś, pow. wieluński. Wspomn. w dok. z r. 1352 K. W. , n. 1313. Głuszynia, dwa dwory, pow. kowieński, gm. Kroki 17 i 22 w. . Głuszyno, wś, pow. poznański. Jan, bisk. pozn. na prośbę komesa Mikołaja, wojew. kaliskiego, tworzy przy kościele par. w G. , kolegiatę złożoną z prepozyta i trzech kanoników, którzy zostawać będą pod bezpośrednią, władą biskupa. Akt mówi o obwodzie districtus głuszyńskim. Istniał tu kiedyś gród, jak świadczy o tem nazwa poblizkiej wsi, Szczytniki. W roku 1364 drogą zamiany, G. przeszła na własność bisk. pozn. K. W. , n. 754, 1511, Gnatowice, wś, pow. miechowski, par. Koniusza. Wspom. w dok. z r. 1379 Kod. mał. , III, 322. Gniawże, wś, pow. poniewieski, gm. Kibury 4 w, . Mają tu Stukielowie 17 dz. Gniazdek, w dok. Gniazdko, os. , młyn, pow. rypiński. Wspom. . w dok. z r. 1355 Ulanow. Dok. 325, 36. Gniazdo, w dok. Gnizdo, Gnezna, Gnezdna, Knysen, mstko na lew. hr. Popradu. R. 1286 Jan, syn Roxera z Kesmarku, kupuje od Mikołaja, sołtysa w G. , sołtystwo to i otrzymuje prawo od dziedziców tej osady Piotra i Mistuja synów Mirosława, pozwolenie na dalszą lokacyę na obszarach leśnych. Wacław, król czeski nadaje Jordanowi de Gargow comiti saxonum wsi Gnezna i Luble Lubowla. Z postanowienia Jana XXII w r. 1324 wydanego, dowiadujemy się, iż Nankier, biskup krakow, , zwrócił się do Papieża ze skargą na arcyb. strygońskiego, Tomasza, o przywłaszczenie juryzdykcyi nad Po dolinem, Gniazdem i Lubowlą, które od niepamiętnych czasów, jako leżące w dyecezyi krakowskiej, zostawały pod władzą jej biskupów. Sprawa ta toczy się w r. 1325 i 1326 i rozstrzyga się w r. 1332 Kod. kat. krak. , I, 168, 176, 180, 191, 194. W r 1333 Jan XXII, papież, rozstrzyga spór o juryzdykcyę duchowną w kościołach okolic G. , miądzy bisk. krakowskim a prepozytem kościoła spiskiego Kod. mał. III, 4. Gnidzin, urocz, pow. sokólski, gm. Kamionka, 10 w od Sokółki, 45 dz. włośc Gnieciuki, wś pow. białostocki, gm. Zabłudów, 18 w. od Białegostoku, 681 dz. włośc. Gnieszowice 1. w dok. z r. 1277 Gniewaszyce, w r 1360 Gniessowice, wś, pow. sandomierski. Według dok. z r. 1277 własność klasztoru koprzywnickiego. W dok. z roku 1363 i 1370 występuję heredes de G. W r. 1374 Albert i Mikołaj, dziedzice, sprzedają swą część Konradowi, opatowi koprzywnickiemu za 500 grzyw. Po śmierci ich siostry Wiehny, klasztor obejmuje całą wieś Kod. mał. , III, 159, 241, 271, 300. 2. G. , w dok. Gnyeschovicz, par. Chobrżany, ob. Byszów. Gniew, miasto, pow. kwidzyński. W dokum. z r. 1295 terra Gemeve K. W, n. 2060. Gniewczyce, wś, pow. kobryński, gm. Odryźyn, 84 w. od Kobrynia, 48 dm. , 384 mk. , cerkiew, 4 wiatraki, 1, 416 dz. włośc, 85 cerk. i 107 dz. Łaszkiewiczów. We władaniu Bułhaków była do r. 1781. Gniewieńszczyzna, Gniewińszczyzna wieś i dobra, pow sokólski, gm. Kruhlany, 25 w. od Sokółki. Ze wsią Korobczyce ma 338 dz. włośc; dobra, z fol. Popławy, mają w części Songinych 276 dz. , w części spadkobierców Średnickich 163 dz. Gniewków, wś i dobra, pow. klimowicki, gm. Szumiacze 10 w. . Dobra, dziedzictwo Kamieńskich, 1, 126 dz. 965 lasu, młyn wodny. Gniewkowo al. Gniewków, miasto, powiat inowrocławski. Leszek, ks. mazow. , nadaje r. 1185 kaplicę w G. , kościołowi P Maryi we Włocławku Kod. dypl. pol, II, 5. Witraramus, sołtys gniewkowski w r. 1255 należy wraz z wojewodą Bogusza i dwoma dygnitarzami krzyżackimi do sądu polubownego, w sporze między Kazimierzem, ks. łęczyckim i kujawskim a Krzyżakami. Według dok. z r. 1268, biskup kujawski Wolimir, dał na zapomogę Krzyżakom roczne dziesięciny de Gniewkow et Magna Gniewczyce Gniew Gnieszowice Gnieciuki Głupczyn Gniazdek Gniazdo Gnidzin Gniewków Głuszyn Głusznie Głuszkowce Głuszków Głupiszki Głupice Głupczyn Gniewieńszczyzna Gniawże Gnatowice Głuszyno Głuszynia Głuszyna Gnieździn Gniła Gniezno Gniezdzi Gniewowo Gniewowo Villa. Wojsław, kapelan de Gneucow bawi tegoż roku w Kruszwicy, przy boku Ziemomysła, ks. kujaw. W XIV w. jest G. centrem ziemi mającej swych dygnitarzy. W dok. z roku 1357 występuje wojewoda, , Mosczicz, Tomasz sędzia, Przybyslaw chorąży, Mikołaj prokurator, Janko podstoli. Książę kujawski Władysław piszę się dominus de Gnewcow. W r. 1582 z powodu pożaru płaci G. szosu tylko 4 fl. Od 6 łan. dziesięcinę po 15 gr. , od 3 rzem. , 6 kom. , 1 bani gorzałcz. Ogółem fl. 10 gr. 15. Kasztelan gniewkowski, komes Weneeslaus występuje w dok. z r. 1316 K. W. , u. 983. Gniewowo, wś, pow. kościański. Wedle dok. z r. 1258 niejaki Vanesch nadał tę wś przed r. 1181 klasztorowi w Lubiniu K. W. , n 368. Gnieździn, wś, pow. mohylewski, gm. Nieżków, 34 dm. , 198 mk. Gniezdzika, wś, pow. kielecki, par. Małogoszcz. W r. 1367 Kazimierz król, oddaje las zw. Gniezdziska, między Falisławicami a Leśnicą, Albertowi z Zajączkowa dla osadzenia wsi na prawie niemieckiem. Sołtys otrzymuje łan wolny, młyn, karczmę, sadzawkę, kąt boru na pasiekę. Osadnicy po 20 latach wolności płacić będą po fertonie Kod. mał. , III, 211. Gniezno, w dok. z r. 1193 Kenese, miasto. Opracowania i opisy odnoszące się do Gr. są następujące G. , Gopło, Kruświca, przez Deotymę Tyg. illustr. , III, 1861, 212, 223. Starożytności wykopane pod G. , przez P. M. Sobieszczańskiego Tyg. ill, 2, V, 1870. G. , przez A. Łukowskiego Tyg. ill. , XII, 1866, 234, Łepkowski Józef; G. i Trzemeszno, Kraków, 1863 Rec. przez K. W. Wojcickiego, 1864, w BibL Warsz. , II, 125 i 1866, III, 122. Nollau Statist. Barstellung des Kreises Gnesen mit Bezug auf die im Jahre 1864 ausgefuehrte statistische Aufnahme. Gnesen. Przewodnik historyczny po G. i jego kościołach, Gniezno, 1877. Der Fuehrer durch Gnesen, seine geschichtlichen Merkwuerdigkeiten und naechste Umgebung. Kurz verfasst von J. F. Gnesen, 1879, 58 str. Karwowski St. Gniezno R. T. Przyj. Nauk. Pozn. , 1892, t 19 Below Dr. Gnesen in den Jahren 1793 und 1815. Ob. Post z lipca 1886, przedruk w Posener Tageblatt 4 Juli, nr. 305. Siemieński, M. , Monumenta ecclesiae metropolitanae Gnesnensia, Posnaniae 1823 I editio, typis Clari Montis, Częstochowa, 1815, 4. Polkowski Ign. , Ks. , Katedra Gnieźnieńska Gniezno, 1876, 4, z rys. . Walkowski Józef Wspomnienie o kościele metrop. w G. , o jego ołtarzach, wydane przez ks. Ign. Polkowskiego Gniezno, I. B. Lange, 1876. Kretschmer 1. C Die Dome zu Gnesen u. Posen Manuskr. 1868, fol. , Poznań, w bibliotece ratuszowej. Dawny kościół katedralny gnieźn. Przyj. ludu, 1843 44, str. 9. Kościół kat. w G. Przyj, ludu, 1834, str. 353. Lelewel J. Drzwi kościelne Płockie i Gnieźnieńskie z lat 1113 i 1115 Poznań, 1857, zob. też Przyj ludu 1843 44. Łepkowski J. O grobie Dąbrówki w Gnieźnie Bibl Warsz. , 1871, III, 39. Grób św. Wojciecha w G. Przyj. ludu, 1836, str. 84. Grobowiec św. Wojciecha w kościele katedr. w G. Przyj. ludu, 1843 44. Blacha złota wywieziona z G. przez Brzetysława, ks. czeskiego 1039 r. Przyj. ludu. 1844. Łepkowski J. Pomnik w kat. gnieź. arcyb. oleśnickiego, dzieło Wita Stwosza Tyg. illustr, XIV, 1866, str. 279. Koźmian Stan. Kaplica prymasa, Teodora Potockiego Roczniki Tow. Przyj. N. Pozn. , X, 1878, 8. Ney Dr. ,, Kościół św. Michała w G. , z ryciną Przyj. ludu, 1845, nr. 32. Ney Karol, Dr. Żywot bł. Jolanty i kronika klasztoru św. . Klary w G. Leszno i Gniezno, 1843. Ołtarz św. Jolanty w G. Przyj. ludu, 1837, 317. ,. Błogosławiona Jolanta, księżna i patronka wielkopolska Przeg. pozn. , t. XXXVI, str. 203 i t. XXXVII, str. 47. Kościół S. Jański z klasztorem pokrzyżaekim w G. Przyj. ludu, 1843 44. , Słów kilka o kościele św. Krzyża nad jez. Bielidłem pod G. Gniezno, 1850. Wyciąg z ksiąg metrycz nych kościoła par. św. Trójcy w G. Przyj. ludu, 1837, str. 387. Ney, Dr. rektor Stan obecny szkoły kat. Ś. Jańskiej w G. Gniezno, 1841, 8. Gebhard J. , Dr. Rede zur Grund steinlegung beim Wiederaufbau der Synagoge zu Gnesen, d. 21. Sept. , 1843 Gnesen, 8. O pogańskich posągach w G. , Dr. Ney, z ry ciną Przyj. ludu. 1843 44. Wspomnienie ognia gnieźnieńskiego 1613, 17 Aprilis, o go dzinie 14 na całym zegarze Przyj. ludu, 1837, str. 215. Gwiazdka na rok 1847 dla młodzie ży katolickiej Gniezno. Łaski Jan Liber beneficiorum archidyez. gnieźn wydał ks. Jan Łukowski i uwagami opatrzył ks. Jan Korytkowski, tom I i II. Gniezno, 1880. Maroński St. Obraz ekonom, stat. archidyec. gnieźn. w XVI w. Bibl. Warsz, 1883, t. III i IV. Korytkowski I. , Ks. , Brevis deseriptio hist. geogr. ecclesiarum archid. gnesn. et posnan. Gnesnae, 1888. Zakrzewski Stan. , Studya nad bullą z r. 1136, Kraków, 1901. Gniezno, wś i dobra nad rz. Gniezna, pow. wołkowyski, gm. Wilczuki 5 w. , 10 w. od Wołkowyska. Wś ma 324 dz. włośc, i 36 kościelnej; dobra, własność Tarabowiczów poprzednio Jelców, z fol. Cholawicze, Moczulisko i Błękitna mają 1800 dz. 554 lasu. Kościół katol. , p. w. św. Michała, fundowany w r. 1524 przez Szemiotów, ówczesnych dziedziców. Gniła 1. wś, pow. białostocki, gm. Obrębniki, 13 w. od Białegostoku, 772 dz. włośc. 2. G, urocz. w dobrach Chomsk, pow. kobryński. Gniła, fol. dóbr Czeczelnik, pow. olhopolski Gniłka, wś, pow. sokólski, gm. Trofimówka, 31 w. od Sokółki, 350 dz. Gniłka Goczałkowo Gnoińskie Gnojna Gnojnica Gnojniczka Gnojniszczyzna Gnojno Gobia Gobiatowo Gobiaty Gobiatyszki Gobie Gocanowo Gocewicze Gocłowo Goczki Niemieckie Godebsk Godele Godkowicze Godlewszczyzna Gnin Gnin, r. 1399 Gnino, wś, pow. bukowski. Wieś była siedzibą; Grnińskich, h. Groch. Janusz, dziedzic G. , wspom. w dok. z r. 1399 K. W. , n. 2000. W r. 1580 siedzą tu Gnińscy i Łaziński. W zeszłym wieku drogą wiana przeszła wś do Czapskich, później Mielżyńskich. Kościół par. , p. w. św. Marcina wspomniany w Lib. Ben. z r. 1510 Gnińscy przyjąwszy protestantyzm, oddali kościół współwyznawcom, Samuel Gniński wróciwszy do katolicyzmu, zwrócił roku 1618 kościół katolikom. Rozalia Czapska wzniosła nowy kościół z drzewa r. 1738. Księgi sięgają, r. 1638. Gnoińskie, wś, pow. słonimski, gra. Robotna 40 w. od Słonima, 141 dz. włośc, , 4 dz. Gnoińskich. Na polach dwa kurhany. Gnojna, wś, pow. błoński. W r. 1380 podana w liczbie wsi należących do par. w Mszczonowie K. W. , n. 1781. Gnojnica, wś, pow. ropczycki. W połowie XV w. należy do kasztelanii sandomierskiej. Dziesięcinę płaci częścią bisk. krakow. , częścią kościołowi w Sędziszowie. Pleban w Górze pobiera tylko meszne L. B. , II, 282. W r 1536 włośc kasztelanii sandom. , w par. Góra. Miała 59 kmieci płacących czynszu grz, 34 1 2 gr. 21, owsa korcy 223, kur 164, jaj kóp 14 i 20 sztuk, masła fasek 44 1 2 miodu kwart 13. Wójt St. Januszek miał 1 kmiecia i 5 zagr, młyn, 2 karcz my. Ogółem dochodu grz. 13 1 2. Gnojnica, Hnojnica, wś, fol i dobra, pow. grodzieński, gm. Górnica, 3 w. od Grodna. Wś ma 172 dz. włośc; fol. należy do Westbergów, z fol. Piotrówka ma 93 dz. ; dobra, własność Orzeszków, 244 dz. Wś należała do ekonomii grodzieńskiej. Podług rewizyi z r. 1561 miała 18 włók gruntu średniego, z każdej po 40 gr. , czyniło 12 kóp. Gnojnica Hnojnica ob. t. II, 640, mylnie w pow. zasławskim, pow. Ostrogski, w pobliżu granicy pow. zasławskiego, gm. Płużne 8 w. st. poczt. Ostróg 30 w. , st. dr. żel Ożenin 35 w. , 168 dm. , 931 mk. , cerkiew drewn. z r. 1794, szkółka cerk. od 1843 r. W r. 1583 należy do Ostroga, ks. Konst. Ostrogskiego, wwdy kijowskiego, który wnosi od 7 dym. , 3 ogr. , 1 podsus. , 1 koła waln. W połowie XVII w. , Anny Alojzy z Ostrogskich Chodkiewiczowej, która r. 1648 płaci od 69, r. 1650 od 45, a r. 1651 od 22 dym. Gnojniczka al. Gnojnica Mała, wś nad dopł. Horzynia, pow. zasławski, na pograniczu ostrogskiego, gm. Michnów, par. praw. Szelwów 5 w. , 46 dm. , 232 mk. Niegdyś ks. Ostrogskich. W r. ks. Dominik Zasławski wnosi od 4, a w r. i 1653 od 3 dym. Następnie Zamoyskich, Koniecpolskich, Jabłonowskich, Witowskich. Gnojniszczyzna, wś, pow. Ostrogski, gm. Płużne, 23 w. od Ostroga, 18 dm. , 112 mk. Dzieliła lasy Gnojnicy, obecnie Radzimińakich. Gnojno, wś, pow. pułtuski. W dok. z połowy XIII w. wymienione śród włości bisk. płockich. W r. 1582 ma 21 łan. , 1 rzem. , 1 rzeźn. W r. 1827 podane jako wś rządowa. Obecnie ma w jednej części 22 os. , 428 morg. , w drugiej 40 os. , 828 morg. Zdaje się, że jedna część była targowiskiem, czy też miała prawo miejskie. Ob. Górki, t. II. Gnojno ob. t. II, 640 Gnojne, wś, pow. Słonimski, gm. Byteń, 33 w. od Słonima, 55 dm. , 555 mk. , 1, 092 dz. włośc. Gobia, dwór, pow. wiłkomierski, gm. Kowarsk 15 w. Gobiatowo, wś, pow. rossieński, gm. Skawdwile 12 w. . Przed r. 1865 należała do Gobiatów. Gobiaty 1. ob. t. III, 85 Hobiaty, mylnie w pow. sokólskim, wś i dobra, pow grodzieński, gm. Hołynka, 63 w. od Grodna. Wś ma 162 dz. włośc; dobra w części Adamowiczów 281 dz. , w części Podhajskich 52 dz. 2. G. , folw. , pow. wotkowyski, gm. Juszkowy Gród, własność Szczęsnowiczów, 96 dz Gobiatyszki, wś, pow. rossieński, gm. Kielmy 10 w. . Gobie, okolica, pow. wiłkomierski, gm. Traszkuny 6 w. , 34 w. od Wiłkomierza. Mają tu Czarkowscy 118 dz, Gocanowo, r. 1282 Goszanow, wś, pow. inowrocławski. Wedle dok. z r. 1282 Wincenty, arcyb, gnieźn. nadał dziesięcinę z G. na początku XIII w. , klasztorowi w Łeknie K. W. . n 505. Gocewicze, wś i chutor, pow. wołkowyski, gm. Wilczuki, 18 w. od Wołkowyska. Wś ma 61 dz. włośc, i 112 dz Szaciłowskich; chutor 23 dz. włośc. Gocłowo, w dok. z r. 1155 Gostezlaw, wś. pow. płocki, par. Łętowo. Nadany przed r. 1155 klasztorowi w Czerwińsku W r. 1576 podano tu 2 1 2 łan. i 3 zagr. W spisie włości klasztoru czerwińskiego z r. 1570 nie pomieszczone. Goczałkowo, wś, pow. grudziądzki. Pomieszczona na niewłaściwym miejscu w t. II, str. 755. Goczki Niemieckie, kol, pow. nieszawski, gm. Boguszyce. W r. 1870 miała 120 mk; , 292 morg, Godebsk, Hudebsk, fol dóbr Pawłowice, pow. sokólski. Godele, wś, pow. telszewski, gm. Ginteliszki 7 w. . Mają tu Boguszowie 13 dz, , Giedwiłłowie 28 dz. , Urbanowiczowie 12 dz. Godkowicze ob. t. II, 754, Gotkowicze, wś, pow. oszmiański, gm. Bienica 5 w. ; miała 22 dusz rewiz. , w części należącej do dóbr Zaleś i 61 dusz w części do dóbr skarb. Markowo Godlewszczyzna, pow. kobryński, ob. Błoto Brzozowe. Gogiszki Godłowiuwa Godłowiuwa, dwór, pow. telszewski, gmina Wornie, własność Jakowiczów, 114 dz. Godomiszki, zaśc, pow. nowoaleksandrowski, gm. Oknista 16 w. . Godów, wś, pow. nowoaleksandryjski Puławy. Wchodziła w skład dóbr Ratoszyn, należących do Jezuitów lubelskich. W r. 1676 G. . płacił pogłówne od 18 dworskich i 111 poddanych, Ratoszyn od 9 dwor. i 145 poddan. , Puszno od 78 poddanych i Komaszyce od 2 szlach. , 9 dworskich, 78 poddanych. Godowo u Dług. Godawa, wś, pow. rzeszowski. W połowie XV w. dziedzic, Mikołaj Strzyżowski. Dziesięcinę pobiera pleban w Strzyżowie L. B, II, 257. Goduny al. Hoduny, wś, pow. grodzieński, gm. Sobolany, 36 w. od Grodna, 880 dz. włośc. Godusza w dok. Godusza, pow. limanowski. Według dok, z r. 1235 comes Czader Teodor, wojew. krakow. kupił od milesa Zdzisława wieś Goduszę przy ujściu pot. Gliniec do Stradomi, za 79 grz. i dział w Gruszowcu nabyty za 10 grz. i następnie nadał tę wieś swemu klasztorowi w Ludzimierzu Szczyrzyce Kod. mał. , I, 24. Godwojsze, pow. rossieński. Od r. 1729 własność Sołohubów, obecnie Górskich. Godyszewo al. Hodyszewo Mikołajowo, powiat bielski gub. grodzieńskiej, ob. Mikołajowo G. Wś należała do wójtowstwa hodyszewskiego we włości dworu brańskiego. Podług pomiaru włócznego r. 1560 i 1563 było we wsi 34 włók gruntu średniego, z czego 2 włóki na cerkiew ruska od płaty wolne, z pozostałych 32 włok czynszu po 12 gr. , osady 30 gr. , za 2 beczki owsa 10 gr. , za odwóz 10 gr. , za beczkę żyta 10 gr. , za wóz siana z odwozem 5 gr. , za gęsi, kury, jajca 3 1 2 gr. , za stacyę 2 1 2 gr. , za tłoki 12 gr. , na niewody 2 gr. , czyni z każdej włóki na osadzie po 97 gr. razem 51 kóp 44 gr. Do wójtowstwa należały wsi G. , Jaśki i Potoki. W całem wójtowstwie 74 włóki z tego 12 wolnych 1 na wójta, 2 na cieślę, 2 na rybołowów, 2 na bednarzy, 1 piwowarska, 1 słodownicka, 1 kolejnicka i 2 na cerkiew. Ogólny dochód z wójtowstwa czynił 99 kóp 2 gr. Godzianów, wś, pow. skierniewicki. Dawna włośc arcyb. gnieźn. , w dok. z r. 1359 K. W. , n. 1404 posiadała kościół par. , p. w. św. Stanisława, wspom. w dok. z r. 1374 K. W. , n. 1697. Uległ on wtedy złupieniu ze strony Ziemowita, ks. mazow. Kmiecie dawali plebanowi meszne po 3 korce żyta i tyleż owsa z łanu, a sołtysie łany za dziesięcinę dają, po pół grzywny. W r. 1579 wś ma 17 3 4 łan. km. , 2 zagr. , 2 rzem. , 3 łany wójt. Godzie, dwie wsi i dobra pow. poniewieski, gm. Girsudy 6 i 8 w. . Maja tu Wasilisowie 30 dz. , Juczasowie 35 dz. Dobra należą do Ciemnołońskich, 864 dz. Godziesze, r. 1295 Godessevo, r. 1520 Godseschowa, r. 1579 Godziessevi major i minor, wś, pow. kaliski. W r. 1346 Stefan i Janusz, bracia, zamienili tego roku z Jarosławem, arcyb. gnieźn. , włość swą O. na wsi kościelne Bobry i Piekartowo K. W. , n. 735 i 1249. Wś ta posiadała już w XV w. kościół par. Reg. pob. z r. 1507 podają parafię Godzieszewy major, lecz w reg. z r. 1579 obie te wsi podane są w par. Gać Powęzowa. W obu wsiach siedzi Jerzy Miłaczewski, płacący od 17 łan. , 10 zagr. , 8 karczm. , 2 rzem. Widocznie dla ubóstwa kościoła wcielono wtedy parafię do kościoła w Gaci. Godziłuny, wś, pow. święciański, gm. Kiemieliszki 10 w. ; r, 1865 miała 80 dusz rewiz. , należała do dóbr Polany. Godziszewo, wś, pow. babimojski. W r. 1397 bracia Grzymko i Mikołaj z Komarowa, zamieniają G. na Karpicko i Tłoki, wsi klasztoru paradyzkiego K. W. , n. 1975. Godziszewy w dok. Godessevo, r. 1365 Go dzissewy, wś, pow. rypiński. Wspomniana w dok. z r. 1345 i 1355 Ulanow. Dok. 318, 319, 325. Godziszów, wś, pow. janowski. Rozległa wieś ma 409 dm, W r. 1531 Godzessow roku 1533 Gosdzessow, wś w par. Biała, płaciła od 11 łan. Wójt tutejszy, Jan Piczkowski od 1 łan i 1 młyna. Gogiszki, dwór, pow. szawelski, gm. Kurszany, własność Makarowych 45 dz. i Rodziewiczów 78 dz. Gogolewice ob. Gugelwitz, Gogolewo 1. wś, pow. szremski. Kościół par. , p. w. św. Jana Chrz. i św. Stanisława miał założyć dziedzic wsi Pasko Rozrażewski r. 1390 i tegoż roku poświęcony przez Dobrogosta. bisk. pozn. Tak głosi wizyta z r. 1683. Od r. 1670 obsługiwali czas jakiś parafię bernardyni poznańscy. Obecny kościół stanął po r. 1777. Księgi sięgają r. 1662. 2 G, wś, pow. krobski. W r. 1310 włączona do nowoutworzonego powiatu ponieckiego K. W. , n. 930. Gogolin, r. 1583 Gogolina major i minor, wś, pow. bydgoski. Kazimierz, ks. kujaw. zabrał biskupowi G. i zamek w Raciążu, ztąd papież Klemens potwierdza r, 1265 rzuconą na niego klątwę. Na mocy układu między Wolimirem, bisk, kujaw. , a opatem klasztoru byszewskiego w r. 1288. dziesięcinę z G. pobierać ma klasztor Ulanow. Dok. 204, 34, 223, 49. W roku 1583 siedzą tu Gogolińscy i Regulski. Gogolin, wś, pow. chełmiński ob. t. II, str. 603. Mylnie pomieszczona i mylnie połączona z wsiami noszącymi nazwę Głodowo. Gogolina, wś, pow. słupecki. Wspom. w dok. z r. 1350 jako położona w okręgu zbarskim K. W. , n. 1293. Gogołkowo, wś, pow. szubiński. W r. 1370 Kazimierz W. , zamienia wś królewską G. na wsi Gogołkowo Gogolina Godłowiuwa Godomiszki Godów Godowo Goduny Godusza Godwojsze Godyszewo Godzianów Godzie Godziesze Godziłuny Godziszewo Godziszewy Godziszów Gogolin Gogolewo Gogolewice Gojżewszczyzna Gojalis Gojców Gojdaliszki Gojdeliszki Gojdzianiszki Gojlusze Gojłajcie Gojsie Gojżele Gojżewka arcybiskupie Konotopa i Zwlecza K. W. , n. 1627. Gogolów w dok. Gogolowo, wś, pow. jasielski. Nadany r. 1353 przez króla Kazimierza. W r. 1536 posiada kościół par. Piotr Kmita z Wiśnicza dziedzic wsi płaci tu od 37 kmieci, 1 karczm. 1 1 2 grz. . Ogółem grz. 11 gr. 12 owsa korcy 28, kury, jaja. Jest folwark, pięć stawów, lasy rozległe. G. , wraz z Glinnikiem i Januszkowicami oceniony na 2, 100 grzyw. Gojalis, dwór, pow, poniewieski, gm Nowemiasto 8 w. . Gojców, w dok. Oyrzow, Goyczow, wś pow. opatowski. Własność klasztoru sulejowskiego, wedle dok. z r. 1206. W r. 1308 ma proces o tę wieś klasztor i takowy wygrywa r. 1318 Kod. mał. , I, 9, II, 213, 239. W r. 1578 pła ci tu Radziwiłł od 12 os. , 6 łan. , 1 kom. , 2 ubog. W spisie z r. 1827 wś duchowna ma 12 dm. , 74 mk. Gojdaliszki, oh. Gajdaliszki, Gojdeliszki, dwa zaśc, pow. nowoaleksandrowski, gm. Bachmaty 2 w. i gm Tyltyszki 3 w. . Gojdzianiszki, zaśc, pow. wileński, gmina Mejszagoła 2 w. . Należał do dóbr Gudulin. Gojlusze, okolica, pow. kowieński, gmina Bobty 2 w. , 20 w. od Kowna. Mają. tu Andruszkiewiczowie 87 dz. , Ginejkowie 20 dz. , Iwanowscy 89 dz. , Korniłowiczowie 22 dz. , Pacewiezowie 201 dz. , Stradomscy 269 dz, Tomkiewiczowie 85 dz. i Wojszwiłowie 15 dz. Gojłajcie i G. Krzyżew, wś i dobra, pow. szawelski, gm. Błagowieszczeńsk 17 w. . Dobra należą do Dąbrowskich, 207 dz. Krzyżewiczowie maja 18 dz. Gójsc, pierwotnie Goździec wś, pow. nowomiński, par. Kałuszyn. W r. 1476 siedzi tu Pawel Kruk z czterema synami na 6 łanach nabytych od księcia Kod. maz. , 272. W r. 1563 Goszdziecz Kruki ma 5 łan. bez kmieci i pół łan. km. 6 morg. Gojsie al. Gojsy, fol. i zaśc, pow. poniewieski, gm. Remigoła 13 w. . Pol. należy do dóbr Powermeń. Gójsk, wś, pow. rypiński. Ob. Gójsk i Gujsk t. II, 651 i 906. Gojżele, fol. dóbr Czechowo, pow. kowieński, Gojżewka Postrunie, G. Postrabie i G. Zasłrabie, trzy okolice szlach. , pow. kowieński, gm. Jaswojnie 14 w. . W G. Postruniu mają, części Biwilowie 3 dz. , Januszkiewiczowie 10 dz. , Jasiukiewiczowie 4 dz. , Korejwowie 40 dz. , Kozakiewiczowie 4 dz. , Obakiewiczowie 44 dz, Skirgajłowie 14 dz. , Szatyńscy 85 dz. , Urbanowiczowie 39 dz. , Uszakowowie 16 dz. i Urnieżowie 36 dz. Ob. t. XIV, 453 Zastrabie Gojżewka. Gojżewo, dobra, pow. kowieński, gm. Wilkija 5 w. , własność hr. Jana Tyszkiewicza, 1, 797 dz. Gojżewszczyzna, pow. , rossieński, gmina Mańkuny, własność Syrtowtów, 146 dz. Gojżumany, wś, pow. kowieński, gm. Kiejdany 15 w. . Gola, Hola, wś, pow. brzeski gub. grodz. , gra. Połowce, 48 w. od Brześcia, 799 dz. włośc. Gola, wś, pow. szubiński. R. 1301 Andrzej, bisk. pozn. , nadaje dziesięciny z G. , szpitalowi w Gostyniu. W r. 1379 bracia Mikołaj i Ninko z Michelsdorfu, dzieła się tą. wsią K. W. , n. 843, 1767. Gola, dziś Guhlau, wś na Szląsku, pow. górski. Wspom. w dok. z r. 1310 K W. , n. 932. Golaniszki, dwa zaśc, pow. nowoaleksandrowski, gm. Bachmaty 1 1 2 i 3 w. . Golanka, wś pow. tarnowski, ob. Gromnik. Mylnie podana jako włość klasztoru tęczyńskiego zam. tynieckiego. W r. 1581 płaci tu Feliks Wielopolski od 5 łan. km. , 3 zagr. , 4 kom. , 1 piły. Golądkowo, w dok. Golentkowo, wś, pow. pułtuski. Wymieniona w dok. z połowy XIII w. w liczbie włości kościoła płockiego. W r. 1576 ma 11 łan. , 5 zagr. Golba, zaśc, pow. wiłkomierski, gm. Wójtkuszki 3 w. . Golce, Golcy, wś, pow. piński, na Zarzeczu gm. Płotnica, 30 w. od Pińska Wspom. w dok. z r. 1553 i nast. ob. Rewizya puszcz, str. 354, 356 57. Golczowo al. Golczowska Wola, wś, weszła w skład Dobrzechowa w pow, rzeszowskim. Wspomniana w dok. z r. 1277 Kod. mał. , I, str, 110. W r. 1581 wś G, w par. Dobrzechów, własność klasztoru pokrzywnickiego, w dzierżawie Młodziejowskiego, płaci od 5 os, 2 1 2 łan. , 1 zagr. , 1 kom. , 1 rzem. , 1 łan. sołt. , 3 ubog, Gólczewo, ob. Gulczewo. Goldfeld, wś. ob Trzeciewiec. Goldmark, fol, pow. bydgoski, ob. Trzeciewiec. Gole, r. 1252 Golina, wś, pow. wągrowiecki. W r. 1252 nadana przez Przemysława, ks. polskiego, klasztorowi w Owińskach K. W, n. 303, 496. Gole, zaśc, pow. wileński, gm. Małaty 7 w. ; miał 5 dusz rewiz. , należał do dóbr skarbowych Inturki. Golejewko, wś, pow. krobski. Wspommenie o G Przyj. ludu, 1837 r. 218. Golejewo, wś, pow. sierpecki. W r. 1461 Racibor z Golejewa, kanclerz książąt mazow. Ziemowita i Władysława, otrzymuje od nich plac pod budowę domu w grodzie płockim Kod. maz. , 227. Golejki, zaśc, włośc, pow. wilejski, gmina Horodek 1 w. . Goleniowy, w dok. Golenni, wś, pow. włoszczowski. Strasz z Końskich zastawia w roku 1306 swe wsi G. i Chebdze w sumie 250 grz. , Gojżewo Gogołów Gojżumany Gola Golaniszki Golanka Golądkowo Golba Golce Goldfeld Goldmark Gole Golejewko Golejewo Golejki Goleniowy Golszyce Janowi bisk. krakow. Suma ta stanowiła wynagrodzenie za szkody, pożogi, gwałty, ucisk i więzienie kmieci, dokonywane w dobrach biskupich Kod. kat. krak. , I, 150. Później wś jest gniazdem rodu Lisów. Jeden z nich Otto, kanclerz królewski, funduje tu kościół. Za Długosza siedzi tu 8 braci Lisów, synów Swiętopełka i 2 Kościanów. Wś miała 33 łan. km. , 13 zagr. , 5 fol. , karczmę, plebana. Dziesięcinę od kmieci 20 grz. brał prepozyt krakowski, z fol. 10 grz. pleban miejscowy L. B. , II, 102. W r. 1581 kasztelan krak. , płaci tu od 5 1 2 łan. km. , 2 czynsz. , 6 zagr. , 7 kom. , 2 rzem. , 1 4 łan. karcz. Golesz, w dokum. z r. 1363 castrum Golesz, u Dług. Golesch. Gród nad Wisłoka, założony został pod Kołaczycami, przez opatów tynieckich, w centrze ich posiadłości Kod. dypl. pol. , III, 329. Według Długosza popadł w ruinę za opata Mateusza, a przez jego następcę Andrzeja Oszkę został odbudowany, należał do par. Kołaczyce dziś pow. jasielski. W reg. pob z roku 1536 powiedziano przy opisie Kołaczyc Tamże przy mieście Kołaczycach gród castrum zwany Goliesch, opata tynieckiego. Do grodu tego należały wsi klasztorne Krajewice, Warzyce, Birówka i Niepla. Goleszów, wś nad Wisłoka, pow, mielecki. W r. 1536 wś Goleszów, w par. Książnice należy do dóbr Stanisława Tarnowskiego, kaszt. sądeckiego. Wieśniacy odrabiają robociznę na folwarku Rzemień, przy zamku t. n. Goleszyn, wś, pow. sierpecki. Wspomniany w dok. z połowy XIII w. , śród włości kościoła płockiego. W r. 1578 posiada już kościół par. Ze wsi płacą od 11 łan. , 1 zagr. , 1 rzem. Golina, os. , pow. koniński. Henryk, pleban tutejszy występuje w dok. z r. 1366 K. W. , n. 1556. Kościół par. , p. w. św. Jakóba, wspominany w aktach kons. gnieźn. z r. 1470. Wedle wizyty z r. 1608 kościół był drewniany, w stanie dobrym, lecz sprofanowany przez pochowanie zwłok innowiercy. Mieszczanie dawali w r. 1520 meszne po mierze owsa i mierze żyta, tudzież po 1 gr. z domu. W r. 1579 miasto daje szosu fl. 10 gr. 8. Od 5 bań gorz. , 8 rzem. , 3 kom. , 2 beczek śledzi, 1 olejnika, 5 łan. os. , 6 szynk, wódki, 5 prządek co żebrzą, 1 solarza, 3 rybak. Ogółem fl 29 gr. 25. Golina 1. al. Golenia, wś, pow. jarociński pleszewski. W r. 1338 Kazimierz W. , nadaje Maszkowi, synowi Przybysława miasto Koźmin ze wsiami Goliną i inne K. W. , n. 1188. Kościół par. , p. w. św. Andrzeja, wspomniany w aktach z r. 1462. Obecny pochodzi zapewne z zeszłego wieku. Księgi kościelne sięgają 1725 roku. 2. G. , w dok. Golinino, wś, pow. krobski. W r. 1241 na mocy układu, biskup wrocławski otrzymuje z G. i innych wsi na pograniczu dyecezyi gnieźn. leżących, prawo pobierania dziesięcin Ulanow. Dok. , 351, 4. Wspom. w dok. z r. 1310 i 1377. Wchodziła w skład powiatu ponieckiego K. W. , n. 930, 1736. Goliszew, r. 1333 Goliessow, wś, pow. kaliski, ob. Złotniki, t. XIV. Dziedzic wsi występuje w dok. z r. 1333 K. W. , n. 1124. Golkonty, wś pow. kowieński, gm. Kiejdany 8 w. . Mają tu Wejsbergowie 21 dz. , Ławrynowiczowie 22 dz. , Pietrusiewiczowie 24 dzies. Golkontyszki, dwór, pow. szawelski, gmina Kruki 3 w. . Golminie, wś, pow. nowoaleksandrowski, gm. Tyltyszki 8 w. . Golniszki, zaśc, pow. święciański, gm. Kiemieliszki 3 w. , miał 4 dusze rewiz. , należał do dóbr Świrany. Golonki, wś włośc. nad rzką Czarną, powiat bielski gub. grodz. , gm. Aleksin, w dawnej ziemi bielskiej, 27 w. od Bielska, 421 dz. włośc. Ludność wsi polska. Pod wsią znajduje się kamień stożkowy, z wyrytą na nim górną częścią krzyża. Podług podania, kamień ten położony jest na grobie olbrzyma. Wś należała do wójtowstwa oleksińskiego we włości dworu brańskiego. Podług pomiaru włócznego z r. 1560 było 23 włók gruntu średniego, z tego 2 włóki na miernika włości, 2 1 2 włóki jeszcze nieprzyjętych, z pozostałych 18 1 2 na osadzie, płacie mają z włóki czynszu po 12 gr. , osady 30 gr. , za 2 beczki owsa 10 gr. , za odwóz 10 gr. , za wóz siana z odwozem 5 gr. , za gęsi kury, jajca 3 1 2 gr. , za stacyę 2 1 2 gr. , za tłoki 12 gr. , za niewody 2 gr. , czyni z włóki 91 gr. , wogóle 29 kóp 54 gr. 5 den. Golszyce, wś i osada młyn, pow. miński, gm. Iwieniec, 42 w. od Mińska. Golszyszki, zaśc, pow. święciański, gmina Święciany 12 w. ; miał 4 dusze rewiz. , należał do dóbr skarb. Mile. Golub, włość. Gołub, miasto, pow. brodnicki. Według dok. z r. 1258 Henryk, zw. Stango, komendator w Cristburku, nadał imieniem zakonu villam Golube na prawie chełmińskim, biskupowi kujawskiemu Michałowi, r. 1244 Ulanow. Dok. kujaw. , 195, 21. Goła, Hołaja, os. karcz. , pow. jampolski, gm. Babczyńce. Golaczów, wś, pow. olkuski. W dok. z r. 1333 wymieniony jest Piotr, pleban ecclesie de Goloczow Kod. kat. krak. , I, 195. W r. 1581 bisk. krakow. płaci tu od 10 łan. km. , 2 zagr. , 2 kom. , 1 łan. sołt. i 2 zagr. Gołańcz, r. 1222 Golanch, r. 1245 Goliaza, r. 1520 Golancza, miasto, pow. wągrowiecki. Wspom. w dok. z r. 1222 śród wsi mających dawać dziesięcinę klasztorowi w Łeknie. R. 1245 ks. Bolesław nadał G. Sędziwojowi z Czarnkowa K. W. , n. 690, 249. Kościół par. , p. w. św. Wawrzyńca, patronatu dziedziców G. , wspomniany w aktach kons, gnieźn. z r. 1424. W r. 1605 Gołańcz Golaczów Goła Golub Golszyszki Golesz Golesz Goleszów Goleszyn Golina Goliszew Golkonty Golkontyszki Golminie Golniszki Golonki Gołaszewo Gołąbkowo Gołcza Gołczowice Gołda Gołdaszowa Gołdów Gołe Błoto Gołębice Gołębin dziedzic Andrzej Grudziński, wystawił i uposażył szpital. Istniał też, już po r. 1608, klasztor bernardynów z kościołem, który rząd pruski oddał na własność protestantom. W r. 1577 płaci G. od 16 łan. , 5 zagr. , 1 kon. , 2 rzem. Lib. Ben. z r. 1520 nazywa G. miastem, ale reg. pob. z r. 1577 wymieniają ją śród wsi. Opisy i widoki G. podają Zamek w G. , Album wspom. Wielkopolski, Edw. hr. Raczyńskiego. Zamek w G. nad jeziorem ku Kcyni Przyj. ludu 1842 i 1843. Szturm G. , rapsod historyczny, przez K. , z G. Poznań, 1854 r. , 8. Łepkowski J. , O zabytkach Kruszwicy i G. Kraków, 1866 r. , 8. Gołaszewo, roku 1566 Gollsevo, wś, pow. włocławski. W XVI w. istniał tu kościół par. , według reg. pob. z r. 1566. Możnaby przypuszczać, że parafia utworzona czy też rozszerzona po r. 1557, bo jeszcze pod tą datą, podane są prawie wszystkie wsi należące do tej parafii, w par. Kłótno. Gołaszyn, r. 1310 Bertholdsdorff, wś, pow. krobski. Wedle dok. z r. 1310 wchodziła w skład świeżo utworzonego powiatu ponieckiego. W r. 1580 Golossino, wś z kościołem par. , w pow. kościańskim, ma 4 działy Bojanowskich i jeden zw. Pogorella, Galaskiego. Płacą od 14 1 2 łan, 33 zagr. , 17 kom. , 3 osad. , 3 rzem. , 6 wiatraków, karczmy, 55 owiec. Goławice, wś, pow. pułtuski. W r. 1305 Bolesław, ks. mazow. , zamienia z opatem czerwińskim wieś swa G. na klasztorną. Myroslave Mirosław Ulanow. Dok. 300, 16. W r. 1570 wś G. własność klasztoru w Czerwińsku ma 14 łan. Gołaźnia, r. 1381 Golesnicza, os, , pow. mogilnicki. Wspom. w dok. z roku 1381 K. W. , n. 1789. Wydawca Kod. Wielk. mylnie oznacza ją pod Gnieznem. Gołąb, u Dług. Golambye, wś, pow. nowoaleksandryjski Puławy. Kościół par. , fundacyi królewskiej zapewne z XIV w. , gdyż z pomiędzy wsi wchodzących w skład parafii Końskowola, istniejącej już w XV w. dwie Osiny i Młynki dawały dziesięcinę z łan. km. plebanowi w G. , widocznie więc parafia Końskowola powstała później i włączono do niej wtedy część gołąbskiej Gołąbkowo, wś, pow. gdański. Wspom. w dok. z r. 1336. Akt ten rozgraniczający włości klasztoru lądzkiego mówi o wsi Golembekow, między świadkami zaś występują dwaj dziedzice de Golambow K. W. , n. 1156 Gołcza, wś, pow. miechowski. Rector eclesiae w dok. z r. 1407 Kod. kat. krak. , II, 319. Gołczowice, u Dług. Golczowycze, wś, pow, olkuski. W połowie XV w. wś królewska. Łany km. dają dziesięcinę bisk. krak. , sołtysie i zagr. kościołowi w Chechle L. B. , II, 197. Gołda, Giałdy, zaśc, pow. kowieński, gm. Bobty 6 w. Gołdaszowa, obręb leśny, w kluczu nowokonstantynowskim, pow. lityński. Gołdów al. Gołdowo ob. t. III, 103, Hołdów, wś i dobra, pow. lidzki, gm. Lebioda. Dobra należą do Skarbków Ważyńskich, mają 1449 dz Gołe Błoto, fol. dóbr Skidel, powiat grodzieński. Gołębice, 1191 r. . Gołambici, wś, pow. sandomierski. Wś ta daje w r. 1191 dziesięciny kollegiacie sandomierskiej. Gołębin, wś, pow. kościański. Kościół par. , p. w. 11, 000 panien męczenniczek, istniał już zapewne przed r. 1510, w którym wymienia go Lib. benef. W r. 1660 rozebrany, a na jego miejscu wystawiono kapliczkę. Jednocześnie dziedzic wsi, Domiechowski, wystawił na innym miejscu nowy kościół drewniany, p. w. Wnieb. N. P. Maryi i św. Jaaa. Poświęcony r. 1677. Gołębiów 1. w dok. Gołubow, wś, pow. radomski, par. Radom Stary. W dok. z r. 1276, własność klasztoru wąchockiego. W r. 1569 należy do miasta Radomia i używa prawa miejskiego; ma 14 1 2 łan. km. 2. G, u Dług. Golambyów, wś, pow. sandomierski Wymieniony w dok. z r. 1378. W połowie XV w. połowa wsi należy do klasztoru w Koprzywnicy, a drugiej połowy dziedzicem jest Wydźga Vidzga h. Janina. Łany km. dają dziesięcinę do 8 grz. , bisk. krak. L. B. , II, 333. Gołębiowska Wola, wś, pow. radomski. W XV w. własność rajców radomskich. Łany km. dawały dziesięcinę, do 24 grz. , klasztorowi w Wąchocku L B. , II, 514 Gołębówka, os. , pow. wiłkomierski, gmina Owanty 6 w. . Gołęcin, wś, pow. poznański. R. 1235 Władysław, ks. polski, nadaje kościołowi św. Piotra w Poznaniu dział w G. K. W. , 184. Gołęczewo, r. 1313 Golenzcovo, wś, pow. poznański. Wspom. w dokum. z r. 1313 K. W, n. 962. Gołęczyna, r. 1536 Golanczina, r. 1581 Golącznia, wś, pow. pilzneński. W r. 1535 należy do Latoszyńskich. Gołkajcie, wś, pow. rossieński, gm. Rossienie 13 w. . Gołkoncie, okolica, pow. telszewski, gmina Gadonów 16 w. . Mają tu Wojtkiewiczowie 40 dz. , Dąbrowscy 26 dz. , Mackiewiczowie 40 dz. . Milejkowie 50 dz. , Sosnowscy 40 dz. Gołków, r. 1322 Golcovici, wś, pow. słupecki, gm. Ciążeń, par. Słupca 3 w. , ma 35 dm. , 275 mk. , 625 morg. Dawna własność bisk. pozn. , którą Domarat, biskup, oddaje r. 1322 braciom Szczykowiczom do osadzenia na prawie niemieckiem K. W. , u. 1029 i 1136. Gołkowice, r. 1380 Golgovicze, u Długosza Gothhowycze, wś, pow. olkuski. Jan de G. wy Gołębiów Gołębiowska Gołębówka Gołęcin Gołęczewo Gołęczyna Gołkajcie Gołkoncie Gołków Gołkowice Gołaszewo Gołaszyn Goławice Gołaźnia Gołąb Gołyszniki Gołyszczyzna Gołumbiszki Gołuchowo Gołuchów Gołtyszki stępuje w dok. z r. 1380 K. W. , n. 1770. W połowie XV w własność królewska miała 6 łan km. i siódmy sołtysi. Dziesięcinę dawano altaryi św. Maryi Magdaleny L B. , II, 55. Gołkowice 1. u Dług. Golikowicze, wś, pow. wielicki. W XV w. własność klasztoru tynieckiego. Był też jeden łan biskupi L. B. , II, 104. Wś należała do par. w Wieliczce. 2. G, w dok. Golgowicz, Golcovic, wś, pow. sądecki, par. Podegrodzie. Kunegunda, ks. krak. daje r. 1276 wś swą G. , Henrykowi Scik i Henrykowi dicto de sancto Ladslas, dla osadzenia na prawie niemieckim. Wspomniana też ta wś w dok. z r. 1283 i 1333. Gołkowo, w XV w. Golcovo tkeutonicale, roku 1570 Golkowo major i minor, wś, pow. rypiński. Jako włość bisk. płockich wspomniana w dok. z r. 1229 Kod. maz. . Floryan, bisk. płocki, nadaje r. 1317 we wsi Gołkowo Wielkie, świeżo założonej na wyciętych lasach z obszarem 54 włók chełm. , Henrykowi, sołtysowi, wójtowstwo tameczne. Otrzymuje on każdy 10 łan wolny, karczmę wolną, trzeci denar z kar sądowych. Osadnicy po 8 latach wolności płacić będą po pół grzywny denarów toruńskich, dawać po mierze jęczmienia i owsa, po 2 kury z łanu Kod. maz. , 40. Jako włość biskupia w par. Górzno wymieniona w dokum z r. 1325 Kod. maz. 46. W XV w. ma 27 łan. km. i płaci bisk. płockim czynszu 13 1 2 grz. R. 1570 G. major ma 9 łan. , 2 łany sołt. , G. minor 10 łan. na folwark zajęte. Część Gołkowa leży dziś w pow. brodnickim po za pasem granicznym. Gołodnicze, Holodnicze, wś, pow. święciański, gm. Niestaniszki; miała 13 dusz rewiz. , należała do dóbr Dobrowlany. Gołogóry, mstko, pow. złoczowski. Wspom. w dok. z r. 1389; r. 1460 siedzą tu Gołogórscy. W r. 1515 zapewne już mają prawo miejskie, gdyż są centrem dóbr rozległych. W r. 1578, własność Andrzeja Sienińskiego de Sienino, dają szosu fi 25 gr. 18, od kom. 7, włóczęg. 4, piekarzy 6, młyn. 2, szewc. 2, kowali 2, kuśnierzy 3, garncarzy 10, pługów 9. Czopowe wynosiło rocznie fl. 70 gr. 21, Gołoławka 1. wś, pow. nowoaleksandrowski, gm. Rymszany 12 w. . 2. G. , wś, pow. święciański, gm. i dobra skarbowe Daugieliszki 8 w. ; miała 15 dusz rewiz. Gołondziszki, wś i dobra, pow. lidzki, gm. Koniawa 7 w. . Wś w r. 1865 miała 13 dusz rewiz. , dobra należały do Pileckich. Gołoniety, pow. wiłkomierski, ob. Hołonety, Goloszyszki, pow. święciański, ob. Niewiaryszki. Gołowaszki, zaśc, pow. święciański, gm. Kiemieliszki 1 w. miał 6 dusz rewiz. należał do dóbr Marguniszki. Gułowieniszki, dwie wsi, pow. rossieński, gm. Rossienie 15 w. . Gułowki, ob. Czarnucha, Gołsiewicze, wś, pow. lidzki, gmina i dobra skarb. Wasiliszki 8 w. ; miała 49 dusz rewiz. Gołtyszki, zaśc, pow. wileński, gm. Malaty 9 w. ; miał 5 dusz rewiz. , należał do dóbr skarbowych Czywile. Gołubówka, dwór, pow. wiłkomierski, gm. Żmujdki 13 w. . Gołuchów, w dok. Golykow, wś, pow. stopnioki. Wspom. w dok. z r. 1213, ob. Kije. Gołuchów, wś, pow. pleszewski. Kościół par. istniał tu już na początku XV w. Nowy drewniany, obok starego który popadł w ruinę, wznieśli r. 1520 Rafał Leszczyński, biskup przemyski i brat jego Jan, dziedzice wsi. Rafał Leszczyński, kaszt. szremski, oddał kościół r. 1561 braciom czeskim. Syn jego Wacław, podkomorzy, a potem kanclerz w. kor. , przywrócił parafię katolikom i wystawił nowy kościół murowany, sklepiony z wieżą. Arcyb. Gembick ustanowił tu mansyonarzy, lecz fundacya ta upadła. Około r. 1690, Teresa Słuszczyna, kaszt. wileńska, hetmanowa pol. litew. , dziedziczka G. , wystawiła przy zamku kościołek św. Jana, który dawno już przestał istnieć Łaski, L. B. II, 34 i przyp. . Por. Zamek w G. i Dziedziniec zamkowy, w Albumie do Wspomnień Wielkopolski, w Albumie Napoi. Ordy, w Przyj. ludu 1838, str. 161, 1842 3, str. 377. Opis G. , przez Maryana Sokołowskiego Przegl. pol. r. 1886, Schloss G. L. Kurtzmann Posener Zeitung 1887 nr. 85 u. 88. Gołuchowo, wś, pow. lipnowski, ob. Popławy, Gołumbiszki, Gołąbiszki, zaśc, pow. nowoaleksandrowski, gm. Rymszany 11 w. . Gołyszczyzna, fol, pow. połocki, własność Weryhów, 160 dz. Gołyszniki, sioło, pow. oszmiański, gm. Polany, należało do dóbr skarb. Daukszyszki. Gołyszyn, wś, pow. olkuski. W połowie XV w. , dziedzicem jest Swirczkowski, h. Janina. Dziesięcinę dawano do Wysocic L. B. . II, 31. Gomale, wś i G. Niewordziany, dobra, pow. telszewski, gra. Wornie 6 w. , własność Korsakowych, 154 dz. Gombin, r. 1215 Gambyn, miasto, pow. gostyński, W r. 1215 bawi tu Konrad, ks. maz. i wydaje przywilej dla Jeżowa Ulanow. Dok. 288, 2. W dok. z r. 1222 występuje Gizmarus de Gambin capellanus przy boku Konrada, ks. mazow. W r. 1230 bawi tu Bolesław, syn Konrada, z ojcem i baronami. W r. 1280 wystawia tu Bolesław, syn Konrada, ks. mazow. , przywilej dla kościoła płockiego. W r. 1322 Wacław, ks. mazow. , potwierdza tu przywileje Konrada i Bolesława. Akt datowany in Gambino opido nostro Kod. maz. 46. W roku 1435 Ziemowit i Władysław, ks. mazowieccy, zawierają układ co do rozgraniczenia miasta Gombina Gombin Gołkowice Gomale Gołkowice Gołsiewicze Gołyszyn Gołkowo Gołodnicze Gołogóry Gołoławka Gołondziszki Gołoniety Gołubówka Gołowaszki Goplenica ze wsią; Zdwórz Kod. maz. , 184. R. 1579 G. płaci szosu fl. 89 gr. 18, od 54 łan, , od bań gorzał. fl. 8, od róża. rzem. fl. 32, od żydów fl, 26, czopowego fl. 238 gr. 18. Opisy kościoła tutejszego i bóżnicy pomieszczone w Spraw. kom. hist. sztuki, t. VI, str. XC. Gombin, ob. Gąbin. Gomiany, wś i zaśc, pow. szawelski, gmina Popielany 5 w. . Gomontławki, wś, pow. telszewski, gmina Zorany. Gonczarówka, Honczarówka, fol. , pow. bychowski, od r, 1880 własność Motyszewych, 115 dz. Gonczarowo Nowe i Stare, dwie wsi, pow. orszański, . gm. Tuchiń Nowa 4 w. . Wś G. Nowe ma 17 dm. , 119 rak. ; G. Stare 49 dm, 831 mk. Gończary 1. Hończary, wś, pow. prużański, gm. Staruny, 32 w. od Prużany. 2. G. , wś i chutor, pow. Słonimski, gm. Pacowszczyzna, 61 w. od Słonima. Wś ma 224 dz. włośc, chutor należy do dóbr Mirowszczyzna. 3. G. , wś, pow. wołkowyski, gm. Świsłocz, 32 w. od Wołkowyska, 161 dz. włośc. i 96 prywatnej. 3. G. , wś, pow. wołkowyski, gm, Szymki, 42 w. od Wołkowyska, 112 dz. włośc 5. G. , tamże, gm. Piaski, ob. Kopacze. 6. G. , wś, pow. dzisieński, gm. i dobra Czerniewicze; miała 20 dusz rewiz. 7. G. , wś, pow. lidzki, gm. Gonczary; należała. do dóbr Zajączyce. 8. G. . wś, pow. oszmiański, gm. i dobra Iwie 3 w. ; miała 34 dusz rewiz. 9. G, wś, pow. oszmiański, gm. Traby; miała 37 dusz rewiz. , w części należących do dóbr Surwiliszki i 8 dusz w części skarbowej. 10. G. , wś, pow. oszmiański, gm. i dobra Wiszniów 1 1 2 w. ; miała 30 dusz rewiz. 11. G. , wś, pow. oszmiański, gm. i dobra Wołożyn; miała 41 dusz rewiz. Gondławki, wś, pow. telszewski, gm. Masiady 9 w. Gondynga, wś nad rzką. Bobrungą. , powiat telszewski, gra. Płungiany 7 w. , 33 w. od Telsz. Stanowiła niegdyś sstwo niegrodowe, zwane także ciwunostwem, położone we włości gondyńskiej, które podług spisu z r. 1766 składało sie z mstek G. i Płungiany od którego niekiedy zwane płungiańskiem. Ostatnimi posiadaczami sstwa byli małżonkowie Karpiowie, opłacający kwarty ze sstwa 6426 złp. 18 gr. , a z woźnictwa 311 złp. 18 gr. Gongaliszki, dwór, pow. rossieński, gmina Mańkuny 14 w. , własność Fromów, 59 dz. Goniądz, mstko, pow. białostocki, gm. Przytulanka, 50 w. od Białegostoku, 433 dm. , 12 murow, 36 sklepów, 4, 573 mk. , 653 dz. ziemi miejskiej i 44 kościelnej. Kościół wzniesiony został r. 1774, przez Józefa Kierskiego, biskupa przemyskiego. W dok. z r. 1401 wymieniony jest powiat goniądzki jako część ziemi wizkiej Kod. maz. , 138. Goniembice, wś, pow. wschowski. Kościół par, , p. w. św. Mikołaja bisk. i św. Barbary, założył r. 1447 Jan z G. Poświecony r. 1521. Nowy z drzewa stanął r. 1686 kosztem Franc Jaraczewskiego. W r. 1814 Kordula Turnowa wystawiła nowy murowany. Księgi kościelne idą. od r. 1755. Goniprów 1. dobra, pow. rossieński, gmina Kołtyniany 3 w. , 45 w. od Rossień, własność Słaboszewiczów, 120 dz. 2. G. , dwie wsi i 4 majątki, tamże gm. Kroże 1 do 8 w. . Jeden z majątków należy do Giegdowdów, wraz z Janiszkami ma 690 dz. , drugi do Bajkowskich 240 dz, , trzeci do Bielskich 202 dz. , czwarty do Hryncewiczów 14 dz. Stał tu niegdyś zbór kalwiński, niewiadomo jednak przez kogo wzniesiony i kiedy upadł. Goniwilk, r. 1569 Goni Wilk. wś, pow. garwoliński. W r. 1569 należy do rozległych dóbr Ciołka, ma 5 1 2 łan. km. Gonkojnie, okolica, pow. szawelski, gmina Skiemie 4 w. . Mają tu Bortkiewiczowie 89 dz. , Bojarunasowie 110 dz. , Grzybowscy 76 dz. , Nowogródzcy 39 dz. , Ruziewiczowie 4 dz. Gonów, ob. Gunów. Gontele, zaśc, pow. szawelski, gra. Łukniki 12 w. . Gopajcie, Gopajcy, wś, pow. szawelski, gm. Okmiana 6 w. . Gopiejkowo ob. t. II, 684, mylnie, zam. Boczejkowo. Gopieniszki 1. dwór, pow. rossieński, gm. Erżwiłek 5 w. , własność Lewickich, 50 dzies. 2. G. , fol. , pow. wiłkomierski, gm. Kowarsk 16 w. . 3 G, , zaśc, pow. trocki, gm. Żośle 8 w. , wraz z zaśc Rudzie miał 28 dusz rewiz. i należał do dóbr Samuelowo. Goplenica, w dok. z r. 1328 Goplonitza, rzką. Ob. Czarków. Gopło, r. 1193 villa Goplo, fol. , pow. inowrocławski. W dokum. z r. 1193 wymieniony w liczbie posiadłości klasztoru w Strzelnie K. W. , n. 32. Góra 1. wś, pow. brzeziński, par. Jeżow. Konrad, ks. maz. r. 1257 w Grójcu Grodech, ustępuje opatowi lubińskiemu bobry, które dozorowane i łowione były na obszarze wsi G, należącej do kościoła w Jeżowie Ulanow. Dok. , 297, 12. Wymieniona w liczbie dawnych posiadłości klasztoru w Jeżowie, w dok. ks. Ziemowita z r. 1334 K. W. , n. 1131. 2. G. , r. 1232 Spiczia gora, wś, pow. kaliski. Wś książęca nadana przez Mieszka Starego, klasztorowi św. Wawrzyńca pod Kaliszem K. W. , n. 35 i 139. Kościół par. , p. w. Wniebow. N. P. Maryi, istniał już w XIV w. We wsi siedzieli Korabitowie, Krowiccy. W r. 1609 stanął nowy kościół drew. Dochody plebana r. 1520 ceniono na 20 grzyw. Góra Gopło Gopieniszki Gopiejkowo Gopajcie Gontele Gonów Gonkojnie Goniwilk Goniprów Goniembice Goniądz Gongaliszki Gondynga Gondławki Gończary Gonczarowo Nowe i Stare Gonczarówka Gomontławki Gomiany Gombin Gombin Góra Góra Łaski, L. B. , II, 59. 3. G. , bałdrzychowska, ob. Bałdrzychowska Góra. 4. G. Kalwarya, os. miejs. , pow. grójecki. W r. 1252 Bogufał, bisk, pozn. , potwierdza nadanie dziesięciny z trzech wsi kościołowi w Górze K. W. , n. 599. Mylne odczytanie tego aktu dało powód mniemaniu, jakoby jedną z tych trzech wsi była Warszawa. Kwestyę tę wyjaśnił Józef Przyborowski w rozprawie Mniemany przywilej na założenie kościoła w Górze i nazwisko kronikarza Baszka Bibl. Warsz. r. 1887, zesz. 9. 5. G. św. Małgorzaty, r. 1146 mons, w XVI w. , Góra, wś, pow. łęczycki. Humbaldus, kardynał, legat papieski, oświadcza w dok. z r. 1146, iż w jego obecności, pod Gnieznem, Bolesław i Mieszko, książęta i bracia ich, synowie Bolesława, nadali kościołowi św. Wojciecha w Trzemesznie, kaplicę św. Maryi na górze pod Łęczycą stojącą. Wieś, która przy kaplicy powstała, oddał klasztorowi w Trzemesznie r. 1287 ks. Władysław, drogą zamiany za karczmy i targowe w Łęczycy K. W. , n. 12, 581. Na obszarze wsi położonej niedaleko grodu łęczyckiego, stała zapewne już w XI w. kaplica, p. w. św. Maryi, którą wraz z wsią nadano r. 1145 klasztorowi w Trzemesznie. Klasztor zarządzał od początku parafią, jaka powstała przy kaplicy, aż do r. 1818. Z jakiego czasu pochodzi obecny kościół, niewiadomo. W r. 1520 stoi tu kościół, p. w, św. Małgorzaty Łaski, L. B. , II, 414. 6. G. Siewierska u Dług. Góra, wś, pow. będziński. W XV w. siedzi tu kilku dziedziców. Jest 8 łan. km. z tych daje dziesięcinę bisk. krak. , a 2 łany i 2 fol. do Siemoni L. B, II, 190. Ob. Siewierz. 7. G. , wś, pow. stopnicki, par. Tuczępy. W XV w. dziedzic Jan Pruski. E. 1579 Lubański płaci od os. na 3 1 2 łan. , 2 kom. , 2 zagr. , 2 ubogich. Ob. Grabowa. 8. G. Bąkowa, ob. Bąkowa Góra. 9. G. , ob. Góry. 10. G. , w XIII w. Góra, w XVI w. Góry major, wś, pow. płocki. Dawna włość kapituły płockiej, w dok. z. w. XIII. W r. 1570 własność dziekana, ma 9 1 2 łana. Góra 1. fol. dóbr Juchnowiec, pow. białostocki. 2. G. , Miła, osada, pow. białostocki, gm. Gródek. 3. G. , Zielona, chutor, powiat brzeski gub. grodz. , gm. Kamieniec Litewski, własność Jarmołowiczów, 49 dz. 3. G. , Sypana, urocz. przy wsi Kazimierzówka, pow. grodzieński. 5. G. , Krzywa, os. , pow. Słonimski, gra. Czemery, przy wsi Cywińszczyzna. 6. G, Wysoka, fol. dóbr Aleksandrya, pow. słonimski. 7. G. , Jelenia, wś, pow. sokólski, gm. Kamionka, 8 w. od Sokółki, 215 dz. włośc. 8. G. , Sucha, wś, pow. sokólski, gm. Romanówka, 25 w. od Sokółki, 185 dz. 9. G, Lipowa, zaśc, pow. oszmiański, gm. Horodźki 3 w. ; miał 7 dusz rewiz. 10. G, Sakowa, zaśc, tamże, miał 10 dusz rewiz. Oba należą do dóbr skarbow. Łosk. Góra 1. Łysa, wś nad stawem, pow. lipowiecki, gm. Jurkowce, st. poczt. Lińce, 30 w. od Lipowca, 193 dm. , 1039 mk. , cerkiew, szkółka cerk. Wś należy do klucza linieckiego. 2. G. , Krzywa, wś nad Prypecią, pow. radomyski, gm. i dobra Czarnobyl, par. praw. Kopacze 4 w. , st. poczt. Radomyśl 150 w. , 62 dm. , 357 mk. , 1075 dz. włośc. 3. G. , Dębowa, kol. , powiat łucki, gm. Horodec, 100 w. od Łucka, 14 dm. , 64 mk. Góra 1. motyczna, u Dług. Góra, wś, pow. pilzneński. W połowie XV w. ma 10 łan. km. , dających dziesięcinę bisk. krak. , fol. zaś dawał kościołowi w Straszęcinie L. B. , II, 260. 2. G. , nawojowa, u Dług. Góra, wś, pow. chrzanowski. W XV w. własność Tęczyńskich. Daje dziesięcinę do 10 grz. kościołowi w Rudawie L. B. , II, 61, ob. Nawojowa Góra, t. VI. 3. G. , ropczycka, r. 1352 Nowa Góra, u Dług. Góra, wś, pow. ropczycki. Wspom. w dok. z r. 1352 Kod. mał. , III, 84. W dok. z r. 1381 spotykamy ugodę między Mikołajem Diekonis rektorem kościoła w Górze, a opatem tynieckim, o wójtowstwo w Tuchowie, za które opat oddał proboszczowi wś Rudno w par. Jurków Kod. dypl. pol. , III, str. 324. Za Długosza stoi tu kościół par. drewn. , p. w. św. Jakóba. Wś jest królewską, ma 6 łan. km. dających dziesięcinę do Sędziszowa, a plebanowi swemu meszne po groszu, 6 korcy żyta i tyleż owsa z łanu. Pleban miał role, łąki, sadzawki i karczmę dającą czynszu 2 grz. i kamień łoju. Karczmarz był rzeźnikiem i warzył piwo L. B. , II, 281. W r. 1536 wś królewska z kościołem par. , dzierżawiona przez Janusza Swierczowskiego Cwierczowskiego, kaszt. wislickiego. 4. G. , wś w par. Wielopole, powiat ropczycki, ob. Nawsie, 5. G. , wś, pow. sokalski. W r. 1565 wś ta nad rzka Ratą, należy do ststwa bełzkiego, ma 17 kmieci pociągłych na dworzyszczach, pop daje kunicy gr. 15. Ogółem zł. 34 gr. 15. 6. G. , wś z kościołem par. , ob. Zbylitowska Góra, t, XIV. Góra 1. wś, pow. inowrocławski. W dokum. z r. 1250, wymieniona śród włości bisk. kujawskich Ulanow. Dok, 187, 13. Zapewne tutejszy pleban Jan, kanonik wrocławski, asystuje r. 1441 w Radziejowie, kaszt. inowrocławskiemu przy spisaniu aktu fundacyi altaryi w kościele tamecznym Ulanow. Dok. , 277, 98. 2. G. , arcybiskupia, al. Góra pod Żninem, niem. Bergen i Gura, wś, pow. żniński dawniej szubiński. Obszar dworski nosi nazwę niem. Bergen ma 334 ha 305 roli, 4 dm. , 92 mk. 26 ew. , wś włośc. zw. urzędownie Gura ma 610 ha 551 roli, 11 łąk, 36 dm. , 418 mk. 96 ew. . Dawna własność arcyb. gnieźn. , wspom. w dok. z roku 1136 i 1357. Zniszczona przez Krzyżaków razem ze Żninem i innemi dobrami kościelnemi K. W. , n. 7, 1192, 1354. Kościół par. , p. w. św. Marcina, powstał zapewne już w XIII w. Wieś była własnością arcyb. gnieźn. , którzy mieli swą Górany Górczeniszki Górczaki Górale Gorajnie Górajec Góra Gorajowice Gorczyczna Goranin Goraj Gorbacze rezydencyę w Zninie. Pripko kan. gnieźn. i pleban w G. występuje w dok. z r. 1334. Arcyb. Karnkowski nadal probostwo to Dominikanom w Żninie, którzy zarządzali kościołem aż do kasacyi klasztoru. W r. 1871 piękną, wieżę kościelną zagrożoną upadkiem, rozebrano Łaski, L. B. , I, 150. 3. G, wś, pow. jarociński ple szewski. Wspom. w dok. z r 1324 K. W. , n. 104. Już na początku XVI w. istnieje tu kościół par. drew. , p. w. Wniebowzięcia N. P. M. Na miejsce starego stanął na początku XVIII w. nowy drewniany. Księgi kościelne od r. 1749. 4. G, wś, pow. szremski. Wspom. w dok. z r. 1279 K. W. , n. 486. 5. G. , wś, pow. średzki. Dawna własność bisk. poznańskich. Jan, prep. pozn. , r. , 1302 sprzedaje młyn w tej wsi niejakiemu Pentowi K. W. , n. 851, 1678. 6. G. , wś, pow. gnieźnieński, ob. Goranin, t. II, 697. Góra, niem. Guhrau, miasto pow. na Szląsku Bulla Adryana IV dla bisk. wrocławskiego z r. 1154 wymienia śród włości kościelnych villam iuxta Sandovl que Gora dicitur. Zapewne w XII w. biskupi uzyskali prawo miejskie dla osady, bo w związku miast z r. 1310 spotykamy już cives Grorenses, rajców i przysięgłych. Henryk II, ks. i dziedzic Polski ustanawia r. 1310 powiat górski. Miasto jest wtedy książęcem i otrzymuje sądy powiatowe. Akt ż r. 1312 wymienia Gr. jako centr powiatu Gora cum suo districtu. Góraj 1. wś, pow. łęczycki. Na początku XVI w. było to miasteczko oppidum mające kościół par. , p. w. św. Katarzyny i św. Wojciecha. Właścicielem był Jan Brzeczka. Kościół tutejszy wspomniany w aktach kons. gnieźn. z XV w. , jako dawno istniejący. Poprzednio Gr. należał do par. w Grabowie. Wskutek ubóstwa parafię wcielono zapewne w XVIII w. napowrót do Grabowa. Reg. pob. z r. 1576 podają jako dziedziców G. Piaseckich. Miasteczko zniszczo ne przez ogień wolne było od poboru. 2. G. , wś, pow. kolski, par. Lubotyń. W r. 1557 należy do ststwa przedeckiego wraz z Bogusławicami, ma 15 łan. km. , 1 zagr. 3. G. . w dokum, Goray al. Lada, os. pow. zamojski. Christinus de Goray heros in Kraśnik w dok. z r. 1290 Kod. mał. , II, 287. Jestto gród królewski nadany r. 1377 przez króla Ludwika, Dymitrowi de Cleczcze, podskarbiemu i bratu iwanowi, wraz ze wsiami Łada, Radzięcin, Chrzanow Dzwola, Kocudza, Biała, Branew, Zdziłowice, tudzież z miastem Kraśnik ze wsiami Stróża, Wyżnica i pół Rzeczycy Kod. mał, III, 310. Goraj, ob. Goray t. II, 698. Górajec, wś, pow. zamojski, ma 269 dm. W r. 1564 należy do Latyczyńskich z poblizkiego Latyczyna. W dwu działach ma 17 1 2 łan. , 12 zagr. , 5 rzem. , 4 kom. Istnieje też jakaś huta czy kopalnia officina mineraria. Górajec, r. 1565 Horayecz, wś, pow. cieszanowski. W roku 1565 wś ta świeżo osadzona w ststwie lubaczowskiem miała 4 kmieci na prawie wołoskiem, jedno dworzyszcze puste. Rafał Halka z Nowego Sioła, roszcząc pretensyę do tego obszaru, przeszkadzał osadzeniu wsi i najeżdżał. Dochód wynosił zł. 3 gr. 18. Gorajnie, 4 dwory, pow. szawelski, gm, Błagowieszczeńsk 9 w, , 60 w. od Szawel. Jeden należy do Żebenków, ma 41 dz. , drugi do Łabanowskich, 77 dz. Niegdyś we włości korklańskiej. Gorajowice, wś, pow. jasielski. W XV w, wś królewska daje dziesięcinę do Zręcina L. B, II, 282. Górale, wś, pow. trocki, gm. Międzyrzec 9 w. ; miała 32 dusz rewiz, należała do dóbr Waka. Goranie, pow. dzisieński, własność dawniej Puciatów, obecnie sukcesorów Stefana Mirskiego. Goranin, r. 1369 Gorinino, wś, pow. koniński. Stefan, dziedzic G. , w dok. z r. 1369 K. W. , n. 1616. Goryński tu płacił r. 1579 od 2 zagr bez roli. Górany 1. ob. t. II, 912 Gurany, wś, pow. sokólski, gm. Ostrów, 30 w. od Sokółki, 570 dz. włośc. 2. G. , pow. dzisieński, własność Światopełk Mirskich. Gorbacze, wś, pow. oszmiański, gm. Bienica 4 w, ; miała 21 dusz rewiz. , należała do dóbr Kazimierzowo. Gorbuneliszki, Girhuneliszki, fol, pow. nowoaleksandrowski, gm. Antuzów 11 w. , własność Duntenów, 182 dz. Górczaki 1. Dolne, okolica szlach. , powiat sokólski, gm. Kamionka, 140 dz. 2. G. , Górne i Dolne, okolica szlach. , pow. sokólski, gm. Zubryca, 10 w. od Sokółki. G. Górne mają 139 dz. , G. Dolne 154 dz. 3. G. , Dąbrowne, dobra, tamże, własność Górczaków, mają 89 dz. Górczeniszki, dwór, pow. rossieński, gm. Kołtyniany 5 w. , własność Łabanowskich, 84 dz. Gorczyczna, w dokum. Gorczycany, Horczyczany, wś, pow. uszycki st. poczt. Dunajowce. W r. 1565 i 1569 królewszczyzna, w posesyi Sułkowskiej, która wnosi od 7 pługów, 2 kół waln. , nadto r. 1565 od 2 włóczęgów. W roku 1578 Sudkowski płaci od 14 pługów i od koła młyń. 12 gr. W r. 1616 wraz z Przewrociem, w posesyi Stanisława Milewskiego, podstolego podolskiego; niepodlegała lustracyi z powodu niewyjścia dożywocia, W r. 1629 trzyma obie wsi Teofil Szemberk, sekretarz królewski, i wnosi z nich 182 fl. 23 gr. , kwarty. W roku 1770 wraz z Rudą w posesyi Ludwika Pocieja, strażn. lit. , który płaci 1847 złp. 16 gr. i 6 den. kwarty. Obecnie część 804 dz. , w tem 266 lasu, należy do Zygmunta Zaleskiego, druga zaś 999 dz. , w tem 285 lasu do brata jego Kazimierza. Gorbuneliszki Góra Góraj Goranie Górczyn, wś, pow. poznański. Wś książęca, którą. Przemysław II oddaje r. 1284 do osadzenia na prawie niemieckiem, a r. 1299 Władysław Łokietek nadaje pewien dział w G. , miastu Poznaniowi K. W. , n. 547, 819. Por. Gurczyn, t. II, 912. Gordele, fol. , pow. szawelski. gm. Podubis 8 w. . Gordy 1. dobra, pow. szawelski, gm. Podubis 6 w. , własność Świechowskich, 428 dz. 2. G. , pow. szawelski, ob. Janowo. 3. G. , pow. telszewski, ob. Kalwarya. 4. G. , Kietuny, dobra, tamże, gm. Siady 7 w, . Gordyszki, wś, pow. szawelski, gmina Kurszany 16 w. . Gordziany, zaśc, pow. szawelski, gm. Podubis 6 w. . Gordziejowce 1. ob. t. II, 704 Gordzijowce, wś, pow. lidzki, gm. Myto dawniej Wawiorka; miała 19 dusz rewiz. , należała do dóbr Wawiorka. 2. G. , wś, tamże, gm. Lebioda; miała 31 dusz rewiz. , należała do dóbr. Goreckowsczyzna, zwana niegdyś Wiszniowem, wś i dobra, pow. oszmiański, gm i par. katol. Holszany 5 w. . W r. 1865 wś miała 58 dusz rewiz. , w części należącej do Baranowiczów i 7 dusz w części do dóbr Pałudy. Nazwę teraźniejszą wzięła wś od właścicieli w XVI w. Goreckich. W r. 1559 fol. G. należał do dóbr Bohdanowo, Bohdana ks. Sapiehy. Wydzielona przy eksdywizyi dóbr holszańskich w r. 1650, na rzecz córek Kazimierza Sapiehy, Barbary Wołłowiczowej i Anny Leśniowolskiej, następnie drogą wiana za Teklą Wołłowiczówną Piotra Michała Paca, chorążego bracławskiego. W roku 1742 G. , będąca w zastawie u Małkowskiego, sprzedaną została przez Franciszka Danilewicza, Tomaszowi Czechowiczowi. Gorenice, u Dług. Gorinicze, wś, pow. olkuski. W połowie XV w. wś ma kościół par. drewniany, p. w. św. Mikołaja. Dziedzicami są trzej bracia h. Starykoń. Wś ma 40 łan. km. dających dziesięcinę bisk. krakow. , a plebanowi po 4 korce pszenicy i 4 żyta z łanu. Był też łan sołtysi i folwark L. B. , II, 200. Gorenięta, Goreniaty, wś, pow. oszmiański, gm. Bienica 9 w. ; miała 9 dusz rewiz. , należała do dóbr Doubutyszki. Gorjaty, wś, pow. dzisieński, gm. Miory 7 w. ; r. 1865 miała 41 dusz rewiz. , należała do dóbr Tumiłowo. Górka Kocka, wś przy ujściu Tyśmienicy do Wieprza, pow. łukowski. W połowie XV w. własność bisk. płockich, ma 4 łany km. i młyn na Wieprzu. L. B. , II, 566. Dziesięcinę do 4 grz. pobierał pleban w Kocku. W r. 1531 podano tu 1 1 2 łana. Górka 1. Piotrowa, dobra, pow. brzeski gub. grodz. , gm. Wielkie Ryta, mają w części należącej do Iwanowych 60 dz. , w części zaś do włościan wsi Dubieczno 133 dz. 2. G. , w spisie dóbr Górna, dobra, pow. grodzieński, gm. Hołynka 14 w. , własność Korybut Daszkiewiczów, z fol. Łużany i Czumicze mają 938 dz. 553 roli, gorzelnię, młyn wodny. 3. G. , wś, pow. kobryński, gm. Wołowiel, 46 w. od Kobrynia, 772 dz. włośc. 4. G. , os. , pow. prużański, gmina Michajłowska, przy wsi Jacy. 5. G. , Horka ob. t. III, 125 al. Górki, wś i dobra, pow. Słonimski, gm. Robotna 9 w. , 24 w. od Słonima. Wś ma 4 dm. , 24 mk. , cerkiew par. , 75 dz. cerk. , dobra, własność Niezabytowskich, z fol. Miechów i urocz. Dubina 725 dz. 380 lasu, młyn wodny. Własność niegdyś Zawiszów, drogą wiana za Anną Zawiszanką przeszła do Stefana Grabowskiego, stolnika wołkowyskiego, który mając zapis od swej żony, sprzedaje G. w r. 1741 Stanisławowi Niezabytowskiemu za 104500 tal. bitych. Na płn. wsch. od wsi znajduje się dawne cmentarzysko. 6. G. , Wesoła, urocz. przy wsi Kalsdorf, pow. sokólski, 59 dz. włośc. 7. G. , zaśc, pow. poniewieski, gm. Nowemiasto 1 w. . 8. G. , Krasna, wś, pow. oszmiański, gm. Holszany 9 w. ; miała 10 dusz rewiz. , należała do dóbr Michałowszczyzna. Górka 1. kol, pow. łucki, gm. Połonka, 7 w. od Łucka, 17 dm. , 87 mk. Przy wsi G. Połonna. 2 G. , Olszańska, kol. , pow. łucki, gm. Torczyn, 15 w. od Łucka, 10 dm. , 75 mk. 3. G. , Połonna, wś nad Połonką, pow. łucki, gm. Połonka, 6 w. od Łucka, 60 dm. , 412 mk. , cerkiew, młyn wodny. Własność niegdyś Sanguszków, Piaskowskich Grabowskich, Steckich, obecnie Adama Steckiego, syna ostatniego z wyborów marszałka pow. łuckiego. Górka 1. Kościelnicka, u Dług. Górka, wś, pow. krakowski. W połowie XV w. posiada kościół par. drewniany, p. w. W. W. Sw. Dziedzicem był Jakób z Koniecpola, h. Pobóg. Miała 6 łan. km. , 2 karczmy, 3 zagr. Dawała dziesięcinę prebendzie rosiejowskiej w Krakowie L. B. , II, 41. 2. G. , Narodowa, wś, pow. krakowski, par. Zielonki. W połowie XV w. własność prebendy krakowskiej, zw. górecką, miała 4 łany km. , karczmę i folwark L. B. , II, 148. 3. G. , wś, nad Wisłą, pow. brzeski, par. Szczurowa. Według dok. z r. 1276 własność klasztoru w Brzesku. Za Długosza należała do par. w Witowie pow. pińczowski. Pół wsi posiadał Wątróbka, h. Oksza, drugą połowę Buczyński, h. Strzemię. Dziesięcinę do 10 grz. dawano do Witowa L. B. , II, 172. Górka 1. wś, pow. kościański, par. Swierczyn. W r 1282 Bogumił, dziedzic G. , sprzedaje w tej wsi sołtystwo, Andrzejowi i Albertowi, którzy mają osadzić wieś na prawie niemieckiem K. W. , n. 506. 2. G. , Duchowna, wś, pow. kościański. Wś należała do Benedyktynów lubińskich, którzy zapewne w XV w. , wznieśli tu Górczyn Górczyn Górka Kocka Górka Górka kościół par, , p. w. św. Michała Arch. Wspom. w Lib. Ben. z r. 1510. Wedle wizyty z r. 1610 stał już kościół murowany. Księgi kościelne sięgają r. 1710. Krótki opis kościoła i cudownego obrazu M. Boskiej w G. duch. , przez miejscowego księdza St. G. Grodzisk, 1865. 3. G. , r. 1230 Gorsca, wś, pow. szremski. Nadana r. 1230 klasztorowi w Paradyzie, przez komesa Bronisza K. W. , n. 128. 4. G. , wś, pow. krotoszyński. W r. 1364 Jan, bisk. pozn. , zamienił swe wsi Witoszyce, Górkę i Czarnotki na Głuszyno, Babki i Kaleje, należące do Mikołaja z Kobylina K. W. , n. 1511, 1513. 5. G. , wś, pow. średzki. W r. 1277 ks. Bolesław, wyłącza wś Krerowo z opola Gieczu i wciela do opola Kostrzyń, natomiast wś Górkę Gorca, wyłącza z tegoż opola i na swój użytek przeznacza K. W. , n. 465. W nowszych opisach urzęd. nie ma wsi z tą nazwą. 6 G. , Duchowna al. Lubińska, wś, pow. kościański. Około r. 1180 nadana przez ks. Władysława, klasztorowi i w Lubiniu K. W. , n. 368, 469, 719. 7. G. , Mała, włośc arcyb. gnieźn. leżała w sąsiedztwie Targowej Górki ob. t XII. 8. G. , Miejska, roku 1241 Gora Sobialcovo, miasto, pow. krobski. Przemyśl i brat jego Bolesław, ks. polscy, potwierdzają r. 1241 komesowi Przedpełkowi, synowi Hugona, stronnikowi książąt, jego posiadłości Krosno, Trzebowo, Sowiniec i Górę Sobiałkowo. W r. 1580 wś Sobiałkowo, w par. Górka, ma 38 łan. Istnieje jeszcze przedmieście Górka, a miasto samo płaci szosu fi. 12 gr. 24, od 47 rzem. , 6 przekup. , 3 bań gorzał. , 12 kom. , 4 piekarzy, 5 przekup, soli, 20 łan. miejskich. Ogółem fl. 68 gr. 18. 9. G. , Targowa, ob. Targowa Górka, t. XII. Górka, niem. Gorkau, wś, pow. świdnicki. W r. 1256 Tomasz, biskup wrocławski, poświęca w G. kościół, zaproszony przez opata klasztoru św. Maryi we Wrocławiu, który tu założył swoją filię klasztorną. Tu wówczas porwał biskupa i uprowadził jego przeciwnik Bolesław, ks. szląski Mon. Pol. , III, 29. Gorkau, wś, pow. świdnicki, ob. Górka, Górki 1 wś, pow. węgrowski. W dok. z r. 1476 Kod. maz. , 274. W r. 1563 G. Kruszewiec dziś Grubaki mają 5 3 4 łan. i 3 morgi G. Antiqua Borze łan. 12. Siedzi tu drobna szlachta bez kmieci. 2. G. , wś, pow. konstantynowski, gm. Chlebczyn par. kat. w miejscu. Według rubrycelli z r. 1878, pierwotny kościół drewniany, wzniesiony był r. 1471. Akta kościelne podają, iż erygować go miał Grzymała Szczukatowski i Hruszniewski wraz z żoną Katarzyną, tudzież z synami Niemierą i Wojną r. 1490. Na nowo miał być odbudowany z cegły r. 1529 przez Mikołaja Niemierę, marszałka w. ks. lit. i żonę jego Zofię Iliniczównę, wojewodziankę smoleńską, oh. Nies. VI, 548, staraniem Jana z Sieciechowa, ówczesnego proboszcza. Konsekracyi, p. w. św. Wojciecha, dokonał w r. 1698 ks. Franciszek Prażmowski, biskup łucki. Wzniesiony na wzgórzu panuje nad okolicą. Na froncie herb Nałęcz. Niemierowie, którym kościół ten zawdzięcza fundacyę, pieczętować się mieli Gozdawą. Poniżej wmurowana tablica marmurowa w języku łacińskim głosi, iż Hieronim Niemiera, marszałek w. ks. lit. i Wojciech Niemiera syn jego, wojewoda podlaski, wznieśli mury do 16 łokci wysokości, a dopiero w lat 60, Jan i Teresa Pieniążkowie, wojew. sieradzcy, dokończyli budowy. Zbudowany w kształcie krzyża, mieści trzy ołtarze. Wielki z obrazem św. Wojciecha, ma tarczę z herbami Odrowąż Pieniążków i Janina. W presbiteryum mieści się nagrobek Teodora Lubicza Szydłowskiego, b. generała b. wojsk pol. 1863 r. . Z ksiąg metrycznych dowiadujemy się, że r. 1678 istniał tu szpital dla ubogich. Na stoku wzgórza cmentarz z kaplicą grobową Platerów, dziedziców Ostromęczyna. M. R. Wit. 3. G. , wś, powiat pułtuski, par. Winnica. W r. 1576 podano tu G. Magna Duże, Bialki, Kamyry, Wytowicze, Boczki, Lyzaki, Zdziechy, Gieski, Cziubki. Ogółem miały 11 łan. , 5 morg. , 1 zagr. Górki 1. Solniki al. Solniki, dobra, pow. białostocki, gm. Zabłudów, 7 w. od Białegostoku, własność baronów Kruzensternów, z attyn. mają 7, 400 dz. 5213 lasu. 2. G. , dobra, powiat brzeski gub. grodz. , gm. Ratajczyce, 31 w. od Brześcia, własność bar. Morenheimów, z folw. Wieliczkowo i urocz. Horochowo mają 1802 dz. 472 lasu. Na gruntach dóbr śród lasu i zarośli trzy grupy kurhanów przeszło 200 obłożonych kamieniami, nadto do 150 mogił, oznaczonych kamieniami. 3. G. , zaśc, pow. kowieński, gm. Rumszyszki 3 w. . 4. G. , ob. t. II, 709 Górka, wś, pow. szawelski, gm. Janiszki 4 w. . 5. G. , dwór, pow. wiłkomierski, gm. Towiany 6 w. . 6. G. , zaśc. włośc, pow. wileński, gm. Rudomino. Należał do dóbr skarb. Jarmoliszki. Górki ob. t. III, 221 Hurki, wś i kolonia, pow. nowogradwołyński, gm. Żołobne, par. praw. Kurmań 5 w. , 14 w. od mta pow. Wś ma 60 dm. , 369 mk. , kolonia 25 dm. , 154 mk. We wsi cerkiew filialna drewn. W połowie XVII wieku własność Anny Alojzy z Ostrogskich Chodkiewiczowej, która w r. 1648 wnosi od 80, r. 1650 od 50, a r. 1651 tylko od 12 dym. Obecnie własność Jakimczuków. Górki, wś, pow. mielecki, W połowie XV w. dziedzic, Jan Rytwiański, Jastrzębiec L. B. , II, 404. Górki 1. r. 1327 mlnor Gorca, wś, pow. inowrocławski. W r, 1327 Bartłomiej, archidyakon włocławski i kanonik gnieźn. , wznawia przywilej na sołtystwo we wsi G. , włości kapituły gnieźn. , dany niejakiemu Rzęczywojowi. Ma mieć trzy łany wolne, karczmę, jatkę piekarską Górki Górka Górnołoszyszki Górkiszki Górna Górnica Górnie i rzeźniczą, trzeci denar z kar sądowych. Osadnicy dawać mają kapitule maldraty po 3 miary zboża i fertona z łanu K. W. , n. 1077. 2. G. , Dąbskie i Zagajne, dwie wsi, pow. szubiński. W r. 1235 Władysław, syn Odona, ks. polski, wieś swą, G. mająjcą trzy działy Spandovo, Bartoviche, Wroblowo zamienił z kanonikami gnieźn. na pomerium przy grodzie gnieźnieńskim położone, zwane później Lednicza K. W. , n. 177. W reg. pob. z r. 1577 spotykamy w par. Brzyskorzystew Górki kotlarowe 9 ślad. , 2 zagr. i G. Daronie 5 ślad. , 3 zagr. . Górkiszki, wś, pow. wiłkomierski, gmina Traszknny 4 w. . Gorlice, miasto. W roku 1581 miasto G. , w pow. sandeckim dało szosu fl. 14, gr. 12, od 6 szewców, krawców 4, garncarzy 2, kowali 3, płócienn. 3, bednarzy 2, sukiennik i, rzeźn. 3, piekarzy 6, komorn. 15, duda 1, przekupka 1, karczmarz 1, prasoł 1, koła zakupne 4, piła traczna 1, balwierz 1. Ogółem fl. 40 gr. 27. O stosunkach geologicznych okolicy G. wydał Grzybowski J. , Otwornice warstw inoceramowych okolicy Gorlic Odbitka z Rozpraw wydz. mat. przyr. Akad. Umiej. , Kraków, 1901 rok, str. 72. Gorliczyna, wś, pow. łańcucki. W r. 1515 należy do Przeworska, ma 13 łan. , karczmę, dwa młyny. W r. 1589 ma 11 1 2 łan. , 16 zagr. , 12 kom. , 17 kom. ubogich, młyn o 2 kołach. Wspom. w dok. z r. 1443. Gorławki, dwór, pow. szawelski, gm. Szawkiany 8 w. . Gormaniszki, w spisie z r. 1892 Giertmaniszki, zaśc, pow. wiłkomierski, gm. Uciany 9 w. . Własność Żulisów, wraz z zaśc. Naliszki 75 dz. Gormany, okolica szlach. , pow. lidzki, gm. Ejszyszki 8 w, . Należała do dóbr skarbów. Raduń. Górna 1. Horna, wś włośc, pow. bielski gub. grodz. , gm. Berezowo Nowe, 30 w. od Bielska, 741 dz. włośc 2. G. , wś, pow. wołkowyski, gm. Zelwa, 25 w. od Wołkowyska, 37 dm. , 490 mk, szkoła, 888 dz. włośc 3. G. Wieś, dwór, pow. wiłkomierski, gm. Wieprze 10 w. . 4. G. , wś, pow. święciański, gm. Zabłociszki 4 w. , wraz z Dolną miały 22 dusz rewiz. , należały do dóbr Porynga. Górnica, ob. t. II, 719 mylnie Górna, wś i dobra, pow. grodzieński, gm. Górnica, 12 w. od Grodna. Wś ma 36 dm. , 260 mk. , 511 dz. włośc; dodra, własność d Obrien de Lassy ch, z urocz. Rojstry 433 dz. Gmina obejmuje 63 miejscowości, 380 dm. włośc. obok 187 innych, 4, 451 mk. włościan, uwłaszczonych na 7, 485 dz. Nadto w gminie jest 5, 319 dz. większej posiadłości i 410 dz. cerk. i kośc W r. 1561 dobra były własnością. Andrzeja Wołowicza. Wś wchodziła w skład wójtowstwa hornickiego włości dworu kwasowskiego, w ekonomii grodzieńskiej. Podług rewizyi z r. 1558 wś miała 46 włók, t. j. 39 włók gruntu średniego i 6 włók podłego. Od włóki płacić powinni czynszu po 12 gr. , za kury, gęsi, jajca i stacyę po 6 gr. , za niewody po 2 gr, za wóz siana z odwozem po 5 gr. , osady 30 gr. , za gwałty po beczce żyta albo po 10 gr. , za tłoki po 12 gr. A z włók gruntu podłego czynszu po 8 gr. , za gęsi, kury, jajca, stacyę i niewody po 8 gr. , za wóz siana z odwozem po 5 gr. , osady po 30 gr. , za gwałty po 10 gr. , za tłoki po 12 gr. , czyni płatu gotowego 57 kóp 21 gr. A owsa z włóki gruntu średniego po 2 beczki, z gruntu podłego po 1 beczce, czyni beczek 84, a za odwóz od każdej beczki po gr. 5, czyni 7 kóp. Lustratorowie wnieśli, ażeby dla coraz większego ubóstwa włościan, wszystek grunt był szacowany za podły. Wójtowstwo górnickie obejmowało wsi Koreniewicze, Babinicze, Górnica, Suszczewo potem Żyliczę, Berek potem Iwanicze, Kowale i Baranowo. Górnie ob. t. III, 126 Hornie, dobra, pow. nowoaleksandrowski, gm. i par. Dusiaty 10 w. . Własność niegdyś Kierdejów, potem Strutyńskich, obecnie Bohdanowiczów, 234 dz. Do dóbr należy zaśc Łatwiszki. Gornieliszki, zaśc, pow. święciański, gmina Zabłociszki 8 w. ; miał 10 dusz rewiz. , należał do dóbr skarb. Daugieliszki. Gorniszki 1. okolica szlach. , pow. lidzki, gm. Żyrmuny 9 w. . 2. G. , wś, pow. trocki, gm. Kronie; miała 4 dusz rewiz. Górno, u Dług. Górne, wś, pow kielecki, par. Daleszyce. Własność bisk. krak. ; w dok. z r. 1400. Ob. Radlin, W połowie XV wieku włość bisk. krak. ma 16 łan. km. , 2 sołtysie, karczmę z rolą, i daje dziesięcinę do 8 grz. biskupowi L. B. , II, 458. W r. 1540 włość biskupia w kluczu kieleckim, miała 6 łan. 2 puste i 2 łany wójt. Folwark i sadzawka. Górnołoszyszki, zaśc, pow. wileński, gm. Niemenczyn 16 w. ; miała 19 dusz rewiz. , należała do dóbr skarb. Jęczmieniszki. Górnopol 1. fol. , pow. nowoaleksandrowski, gm. Antuzów 16 w. , własność Siderkiewiczów, 120 dz. 2. G. , fol. , tamże, gm. Smołwy 7 w. , własność Czarnockich, 40 dz. Górnowola, u Dług. Gorna wolya, wś, pow. stopnicki. W połowie XV w. , dziedzic Jan Nasion, h. Topór. Połowa wsi daje dziesięcinę bisk. krak. , druga zaś plebanowi w Ostrowcach L. B. , II, 429. Górny 1. wś i dobra. pow. grodzieński, gm. Górnica, 16 w. od Grodna. Wś ma 462 dzies. włośc; dobra, własność d Obrien deLassy ch, z dobrami Piaski 917 dz. 2. G. , wś, pow. sokólski, gm. Ostra Góra, 34. w. od Sokółki, 317 dz. włośc 3. G. , Dwór, dobra, pow. poniewie Górno Górnopol Górnowola Górny Górkiszki Górsko Górskie Górska Wola Górowszczyzna ski, gm. Skrobatyszki 14 w. . 4. G. D. , dobra. , tamże, gra. Linków 4 w. . Górny, przys. , pow. jampolski, okr. pol i parafia Dzygówka, gm. Babczyńce 12 w. . Goróńsko al. Goruńsko, r. 1307 Grunz wś, pow. międzyrzecki. W dok z r. 1307 występuje Henryk, pleban de Grunz K. W, n. 911. Wś ma więc już kościół par. i ludność widocznie niemiecka przeważnie. W r. 1580 Gorunsko wś kościelna. Płaci tu Abram Bukowiecki od 9 łan. , 9 zagr. , 1 os. , 1 kowala, 35 owiec i 2 pasterzy. O dalszych losach kościoła tutejszego i dziedzicach wsi, ob. Bledzew t. 1. Góropol, Guropol t. II, 913, dobra, pow. wiłkomierski, gm. Owanta 12 w, , własność Kuleszów. 215 dz. Górowce, Gurowce ob. t. II, 723 i 913. wś, pow berdyczowski, gm. Puzyrki, st. poczt. Berdyczów 16 w. , 143 dm. , 916 mk. , cerkiew, szkółka cerk. , 2 młyny, 2 wiatraki. Obecnie Olga Oleśnicka ma 635 dz. Górowe, wś, pow. wileński, gm. Rukojnie 7 w. ; miała 19 dusz rewiz. , należała do dóbr Czarna. Górówki, dwa zaśc, pow. nowoaleksandrowski, gra. Słobódka 10 w. . Górowszczyzna, Gurowszczyzna, wś, pow kijowski, gm. Białogródka, par. praw. Buzowa 4 w. , 30 w. od Kijowa, 22 dm. , 290 mk. , st. poczt. na szosie kijowskobrzeskiej. Należała dawniej do dóbr jasnohorodzkich; r, 1720 była pustem sieliszczem. W nowszych czasach Dobrzsyńskiego, od którego r. 1864 nabyli Parafiewskij 993 dz. , Brohowski 105 dz. , Skorobohatko 128 dz i Czech Jarek 312 dz. Obecnie ma tu Hładyniuk 82 dz. Górska Wola, pow. ropczycki, ob. Wola Wielka t. XIII, 813. Górskie, wś, pow. szczuczyński, ob. Wykowo t. XIV. GórskiePierzchały, okolica szlach. , pow. bielski gub, grodz. , gm. Malesze, 20 w. od Bielska, 81 dz. Górsko al. Górskie, r. 1210 Gorzco, wś, pow. babimojski. Władysław, ks. kaliski nadaje roku 1210, opatowi pforteńskiemu Pforta w Saksonii różne włości w okolicy Przemęta a w ich liczbie Radomir cum Gorzco et Ozlonino K. W. , n. 66. Gorsztyszki, wś, pow. telszewski, gmina Szkudy 2 w. . Gorszczyzna 1. wś, pow. sokólski, gm. Trofimówka, 29 w. od Sokółki, 129 dz. włośc, 2. G. , Hurszczyzna, wś nad rzką Hryszczą, pow. Ostrogski, gm. Pererosłe, par. praw. Juskowce 3 w. , 26 w. od Ostroga, 30 dm. , 315 mk. Własność Mogielnickich. Gorszki, wś, pow. horodecki. Należy do Izabeli Szaumanowej. Gorszniawnie, ob. Gierszniawnie. Gorszwiłły, dobra, pow. rossieński, gmina Erżwiłek 1 2 w. . Gortatów p. m. Kluczborg Szl. , dziś Gottersdorf r. 1338 Gothardisdorf, wś, pow, kluczborski. Wspom. w dokum. z r. 1335 K. W. , n. 1178. Gortatowo, r. 1366 Gothartowo, wś, pow. poznański. Jan, sołtys tutejszy, w dok z r. 1366 K. W. , n. 1558. Gortatowo, wś, pow; brodnicki, ob. Gotartowo. Góry 1 r. 1219 Gori, 1227 Gora, wś, pow. gostyński gm. Łąck. W r. 1227 wś ta jest przedmiotem sporu pomiędzy klasztorem miechowskim a biskupem płockim. Por. Suchodół 2 t. XI, 535. W dok. z r. 1279 otrzymuje dla wsi tej biskup swobody od ks. Bolesława Ulanow. Dok. , 162 16. Ob. Brodne. 2, G. , w dok. Gora, wś, pow. ostrołęcki. Wymieniona w dok. z połowy XIII w. jako włość kościoła płockiego, należąca ad castrum Brensk. 3. G. Mokre i G. Suche, dwie wsi, pow. konecki. W r. 1540 własność Małgorzaty Pilczyckiej i jej syna Stanisława. Miały 13 kmieci na łanach, 2 karczmy 2 grz. , dwa dwory, dwa fol. , łąki, bory i pasieki wspólne z Pilczyca Ocenione były na 470 grz, 4. G. Wysokie, wś, pow. sandomierski. Posiada w XV w. kościół par. , p. w. św. Wita. Łany km. dają dziesięcinę archidyakonowi zawichoskiemu, wartości do 12 grz. L. B. , II, str. 494. 5. G, wś książęca do Chęcin należąca, od r. 1306 wieś biskupia. Ob. Chęciny, Dziś trudno oznaczyć jej położenie. Zapewne to była osada górnicza i nazwa jej mogła pochodzić od szybów zwanych też górami. Góry 1 wś, pow. białostocki, gm. Krypno, 38 w. od Białegostoku, 1, 274 dz. włośc. Pod wsią, w pobliżu brzegu Narwi, Zygm. Gloger, odkrył stacyę krzemienną. 2. G. , dobra, pow. nowoaleksandrowski, gm. Rymszany. Dawniej attyn. Dryświat, r. 1802 przysądzona dla Edwarda Zachwatowicza, od którego nabył baron Zygm. Engelhardt, dziś włośc. Miłasza, 160 dz. , Baubenisów 20 dz. 3. G. , wś, tamże, gm, Poniemuń 14 w. . 3. G. , Gury, wś, pow. rossieński, gm. Rossienie 3 w. . 5. G, dwór, pow. szawelski, gm. Szawlany 4 w. . 6. G. wś, pow. miński, gm. Ostrożyce, 9 w, od Mińska. 7. G. , al. Hory Siemieńskie, wś, pow. miński, gm. Zastaw, 25 w. od Mińska. 8. G. , dobra, powiat oszmiański, gm. i par. katol. Holszany; r. 1865 własność Laudańskich już r. 1838. Następnie od Czechowiczów przeszły do Stankiewicza. 9. G. , kolonia, pow. wileński, gm. Góry; miała 46 dusz rewiz. , żydów rolników. 10. G. , wś włościańska i dobra skarb. , pow. wileński, gm. Rudomino 7 w. ; miała 40 dusz rewiz. 11. G. , ob. Hory. Górny Górówki Górowe Górowce Góropol Górny Góry Góry Tarnowiekie, al. Góry, miasto, ob. Tarnowskie Góry t. XII. Gorydzienięta, wś, pow. święciański, gm. Dubotówka 5 w. ; miała 75 dusz rewiz. . należała do dóbr Daniuszewo. Goryń, w dok. z r. 1191 Goreczino, wś przy zbiegu rzki Radomirzy z Łukawą, pow. radomski. Wspomniany w dok. z r. 1191, jako wś dająca dziesięciny kolegiacie sandomierskiej. W połowie XV w. istnieje tu kościół par. drewniany. Dziedzicem wsi Zbąski, h. Nałęcz. Dziesięcinę do 2 kóp, pobiera scholastyk sandomierski L. B. , II, 531. Istniała już wtedy Goryńska Wola. Kościół par. , p. w. Wniebow. N. P. Maryi, wedle wizyty Łaskiego z r. 1520, stary, drewniany, istniał tu już zapewne na początku XV w. Wedle Długosza dziedzicem wsi był Zbąski, h. Nałęcz i kościół zdawna już istniał. Dziesięcinę ze wsi do 4 grz. , pobierał scholastyk sandomierski. Pleban miał trzy łany, łąkę i sadzawkę. Dziesięcinę z fol. i od zagrod. pobierał pleban Łaski, L. B. , I, 671 i przyp. . Gorysławice, w dok. Gorezlavice, wś, pow. pińczowski, par. Wiślica. Według dok. z r. 1198 niejaki Bugivoy dał G. klasztorowi miechowskiemu K. W. , n. 34, 2020. W dok. z r. 1308 występują jako własność klasztoru sulejowskiego. Gorysze, dwór i dobra, pow. rossieński, gm. Skawdwile 12 w. . Własność Januszkiewiczów, 1214 dz. Goryszewo, r. 1350 Korzysszovycze. r. 1580 Gorzeszewo spirituale, wś, pow. mogilnicki. W r. 1350 arcyb. Jarosław, oddaje drogą zamiany wieś kościelną Marzeniu z wyłączeniem dwu działów mających pozostać własnością kapituły za Korzyszovycze, dziedzictwo Strączka K. W. , n. 1296. W r. 1580 płaci G. od 5 łanów, 1 zagr. Goryszki, dobra, pow. szawelski, gm. Podubis 2 w, . Gorzakiew, u Dług, Gorzuchow, w reg. pob. r. 1579 Gorząchow, wś, pow. stopnicki. W połowie XV w. należy do par. Kurozwęki, w XVI w. włączona do par. Gnojno. Górzec, Hurecz, wś, pow. prużański, gmina Bereza Kartuzka, 30 w. od Prużany, 551 dzies, włośc. Wś należała do wójtowstwa błudeńskiego, ekonomii kobryńskiej. Podług rewizyi z r. 1563 było we wsi 18 włók gruntu średniego, mianowicie 5 włók bojarów putnych i 13 włók na osadzie. Poddani obowiązani byli płacić 12 gr. czynszu, dawać 2 beczki owsa albo 20 gr. , 1 wóz siana albo 5 gr. , za gęsi, kury, jajca, stację i niewody 8 gr. , osady 30 gr. , za tłoki 12 gr. , a za gwałty beczkę żyta albo 10 gr. ; wogóle 97 gr. Bojarowie putni są wolni od robót, podwód, straży, odwozów i wszelkich innych powinności, tylko na rok powinni płacić z włóki 97 gr. a w którym roku pojadą w drogę z polecenia hospodarskiego, to w tym roku niczego nie mają płacić. Jadący w drogę z 2 włók, powinni wyprawić jednego konia. Suma dochodu ze wsi wynosiła od 18 włók 29 kóp 6 gr. , oraz z 23 mr. naddatków po 2 gr. , 46 gr. , wogóle 29 kóp 52 gr. Gorzechowo, wś, ob. Żyrnitki t. XIV. Gorzejów, wś, ob. Wola Żelichowska. Wymieniona w dok. z r. 1244. Gorzejowa, w dokum. Gorzimowa, wś, pow. pilzneński. Nadana r. 1353 przez Kazimierza W. Kod. mał. , III, 88. R. 1536 dziedzicami są Jan Wynarski i Jan Uchacz. Wś ma 20 kmieci płacących czynszu 4 grz. 3 gr. Karczma odbudowywała się, młyn. Dwór i folwark. Kmiecie pracują na folwarku Brzostek, z którym wś ta oceniona na 400 grz. Gorzelnia, urzęd. Guralnia, urocz, , powiat bracławski, gm. Żurawlówka 4 w. , 14 dm. Gorzew, al. Garzew, wś, pow. kaliski. W r. 1395 Peregrinus, kanonik kaliski i pleban de Freystot oświadcza, iż jego sołtys w Gaszewie Andrzej, odstąpił 2 łany sołtystwa, niejakiemu Januszowi K. W. , n. 1964. Gorzędów, r. 1552 Gorządów, wś, powiat piotrkowski. Istnieje tu kaplica drewniana, p. w. N. P. Maryi i św. Józefa, wzniesiona wedle tradycji przez dziedzica wsi Remigiusza Koniecpolskiego, bisk. chełmskiego r. 1640. Gorzkiewicze, zaśc, pow. lidzki, gm. i dobra Dokudowo; miał 6 dusz rewiz. Gorzków, wś, pow. pińczowski. Kościół par. istnieje tu już w XV w Dług. , L. B. , II, 143, 412. Gorzków, w dok. z r. 1282 Gorscow que vulgariter appelatur wilcechysse, wś, pow. bocheński. Włość klasztoru w Staniątkach, wedle dok. z r. 1287. W połowie XV w. własność klasztoru ma tu 8 1 2 łan. km. 2 karczmy z rolą, 5 zagr. i fol. Dziesięcinę do 10 grz. pobierała prebenda Łazowska w Krakowie L. B. , II, 182. Gorzkowice, dawniej G Wielkie, wś, pow. piotrkowski. Kościół tutejszy, p. w. św. Katarzyny, już r. 1335 otrzymał nadanie dziesięcin z Cieszanowic, Krośna, Gorzkowic Małych i Rzuchowic, od Janisława, arcyb. gnieźnieńsk. Na początku XVI w. dziedziczką G. jest Anna Kurozwęcka, panna nieletnia, córka Adama. Obecnie na miejscu spalonego, drewnianego, stanął nowy murowany kościół z dwoma wieżami. Górzno, wś, pow. garwoliński. W r. 1669 jest to wś z kościołem par. W części G. superior ma Ciołek 19 półłanków, Gorzyński 18, prócz tego w trzech działach 4 łany. W części G. inferior w 4 działach 6 łan. , 6 zagr. , 5 kom. Górzno, wś, pow. pleszewski. Wedle aktów kons. gnieźn. , kościół par, p. w. św. Mateusza a post. , istniał tuż już w XIV w. Na początku XVI w. nie było tu ni plebana, ni plebanii. Do par. należały G. i Bieniewo. Zwykle zarządzał Góry Tarnowickie Góry Tarnowiekie Gorydzienięta Goryń Gorysławice Gorysze Goryszewo Goryszki Gorzakiew Górzec Gorzechowo Gorzejów Gorzejowa Gorzelnia Gorzew Gorzędów Gorzkiewicze Gorzków Gorzkowice Górzno Gorzyczany Gościejewo Gościejewice Gościchowo Gościce Gosań Gorżdy Gorżdupie kościołem jeden z sąsiednich plebanów lub zakonnik z Kalisza. Intratę parafii ceniono roku 1810 na 380 złotych. Arcybiskup Przyłuski przyłączył parafię jako filię do par. Szczury. Górzno, w dok. z r. 1229 Gozno, mstko i wś, pow. brodnicki. Mylnie podane przez Ulanowskiego Dok. kujaw. i maz. w regestrze jako wś podlaska w pow. łukowskim, gdyż pomieszczone przez niego dokumenty odnoszą się do Gorzna pruskiego i mieszczącego się tam klasztoru. Już w dok. z r. 1229 występuje G. jako włość bisk. płockich Kod. maz. 3. W r. 1325 bisk. płocki, Floryan, zakłada tu jako we wsi biskupiej kościół dla braci św. Jana Jerozolimskiego. Do kościoła mają należeć wsi Górzno z zamkiem biskupim, Gołkowo dwie wsi, Osuchowo, Miesiączkowo dwie. Bracia otrzymują w G. sześć łanów i 10 morg. koło grodu, na górach i łąkach nad strumieniem wypływającym z lasu Karu zwanego i 8 łan. w Osuchowie Kod. maz. 46. Przy akcie z roku 1338 występuje Paulus pro curator in Gorzna Kod. maz. 49. Według aktu z r. 1357 zamki biskupie w G. i Pułtusku służyć miały za schronienie dla sołtysów i służby biskupiej, w czasie napadów nieprzyjacielskich Kod. maz. 71. W r. 1570 Gorzno oppidum płaci od 3 rzem. Paw. Mazow. 132. Gorzów, r. 1312 Landisberg, miasto na Szląsku. W dok. z r. 1312 wymienione, jako centr powiatu Landisberk cum suo districtu K. W. , n. 952. Ob. Oleśno. Gorzuny, wś włośc, pow. wileński, gm. Rudomino; miała 13 dusz rewiz. , należała do dóbr skarb. Jaczuny. Gorzyca Stara, wś, powiat międzychodzki. W dok. z r. 1303 występuje Jan, pleban de Gorithsic. W r. 1580 wieś z kościołem paraf. , Goryccy płacą tu od 5 łan. , 18 zagr. , 2 kom. , 3 osad. , 3 kom. , 50 owiec i pasterza. Parafia obejmuje tylko samą wś i stąd jako uboga w dochody znikła. Wś zaś wcielono do kościoła w Kamionnie. Gorzyce 1. wś nad Wisłą, pow. tarnobrzeski. W r. 1330 Vocco ststa krakowski i sandomierski nadaje w imieniu Wacława króla czeskiego, ks. krakowsk, , comesowi Stefanowi, Węgrowi, przewóz na Wiśle naprzeciw wsi Gorzyce, zwany kamiennym navigium lapideum. Naprzeciw, z drugiego brzegu, leży wś Kamień i druga Kamień mściowski. W r. 1333 król Władysław pozwala plebanowi w G. zbudować most na rz. Crzesna i karczmę przy moście. Potwierdza przytem dawne prawa kościoła co do poboru cła i opłaty przewozowej na Wiśle Kod. mał. , II, 204, 270. Według Długosza pleban posiadał odwieczne prawo poboru cła od kupców, idących na Ruś lub z Rusi, od konia po groszu a od wołu lub krowy 4 denary. Miał też od Wład. Jagiełły przywilej na wystawienie mostu na Trześni. Były we wsi dwa młyny, jaz plebana na Sanie, 2 karczmy plebańskie L. B. , II, 354. W opisie odbytego tu zjazdu t. II, 734, nazwano Fel. Lipskiego, wojewodę kaliskiego, wojewodą wileńskim. 2. G. , wś, pow. dąbrowski. W połowie XV w. dziedzic Ligęza, h. Półkoza. Wś ma 9 łan. km, dających dziesięcinę biskup. krakow. , fol. daje pleb. w Przecławiu L. B. II, 408. Gorzyce, wś, pow. wągrowiecki. Dawna posiadłość arcyb. gnieźn. , wymieniona w dok. z r. 1136 i 1357. Zapewne arcybiskupi założyli tu parafię w XIII wieku i zbudowali kościół p. w. W. W. Św. Łany km. dawały plebanii tylko meszne po mierze żyta i owsa, sołtysie po 6 gr. z łanu za dziesięcinę. W r. 1839 wzniesiono nowy kościół murowany, w miejscu drewnianego. W r. 1873 został rozszerzony przez dobudowanie presbyteryum i zakrystyi. Gorzyczany, wś, powiat sandomierski, par. Chobrzany. Piotr, dziedzic G. , r. 1366 sprzedaje łąkę we wsi Szewce opatowi koprzywnickiemu za 8 grzyw. Wymieniona też w dok. z 1362 r. Kod. mał, . I, 312 i III, 198. Ob. Chobrzany, Gorżdupie, okol. , pow. telszewski, gm. Dorbiany 8 w. . Mają tu Hryniewiczowie 40 dz. Gorżdy, mstko i dobra, pow. telszewski, gm. Gorżdy, 70 w. od Telsz. Dobra, własność bar. Rennów, 2, 063 dz. W r. 1788 był tu przykomórek od granicy pruskiej. Gmina obejmuje 21 miejscowości, 235 dym. włośc. obok 9. innych, 3, 185 mk włościan, uwłaszczonych na 4, 989 dz. Gosań w dok. Gossanyski districtus, wś, pow. konecki. Pierwotnie nazwa jednego z czterech obrębów, na które się dzieliły obszary leśne dóbr Końskie. Por. dokum. z roku 1369 Kod, mał. , III, 231. Gościce, ob. Goszczyce, Gościce, r. 1154 Goztech, wś, pow. nissański. W dok. z r. 1154 w liczbie posiadłości bisk. wrocławskich K. W. , n. 586. Gościchowo al. Gościkowo, wś, pow. międzyrzecki, ob. Paradyz t. VII. Gościejewice, r. 1310 Gosceiovicz, wś, pow. krobski. W dok. z r. 1310 śród wsi włączonych do pow. ponieckiego K. W. , n. 930. Gościejewo 1. w dok. Goscegou, wś, pow. makowski, par. Szwelice. Wspomniana w dok. z XIII wieku śród włości kościoła płockiego. W r. 1582 ma 8 łan. W spisie z r. 1827 podane jako wś rządowa. 2. G. , ob. Goszczewo. Gościejewo 1 r. 1350 Goszczuievo, wś, pow. krotoszyński. Dziedzic wsi wspom. w dok z r. 1350 K. W. , n. 1298. 2. G. , r. 1296 Gostogevo, wś, pow. obornicki. Władysław, ks. pol ski, nadaje G. i Olszynę r. 1296, comesowi Mikołajowi, wojew. pomorskiemu i pozwala mu takowe przenieść na prawo niemieckie, nowotarskie K. W. n. 746. Gościeradów, r. 1198 Gostiradic, wś, pow. janowski. W dok. z r. 1198 dla klasztoru mie Gościeradów Gorzyce Gorzyca Stara Gorzuny Gorzów Górzno Górzno Gosie Goślina Długa chowskiego spisanym, w wyliczeniu nadań powiedziano Johannes dedit villam que decambita fuit a fratre eius Matheo pro Gostiradie, a w drugim miejscu Andreas frater Mathei dedit Bamvol. Wydawca Kod. Wielk. odnosi to do jedynego znanego Gościeradowa, w pow. janowskim. W r. 1531 istnieje tu parafia. Wś ma działy Piątkowski płaci od 3 łan. , a Sienienski Andrzej od 4 łan. i młyna. Klasztor zapewne prędko się pozbył zbyt odległej pozawiślańskiej włości. G. był gniazdem rodu Gosciradowskich, h. Bogorya, z których Trojan r. 1456 zabił ówczesnego proboszcza, Piotra Czarnego z Radomia. O tymże Trojanie wspominaja księgi grodzkie urzędowskie pod r. 1436. Syn zabójcy, Czesław, posiadał tę wś w r. 1470 i pozostawił synów, Mikołaja i Stanisława, zmarłych około r. 1488. Syn jednego z nich, Jan, był właścicielem cząstki G. r. 1499. Na nim wygasł ród. Około r. 1523 G. przeszedł w ręce Tenczyńskich, z których Andrzej, wwda sandomierski, ststa chełmski i bełzki, był fundatorem nowego kościoła w G. R. 1558 dziedzic sąsiedniego Leśnika, aryanin, Jan Ostrowski, dopuścił się zabójstwa ówczesnego proboszcza w G. , Andrzeja Pszonki. Od r. 1608 właścicielami G. są Słupeccy, mianowicie Barbara z Leszna Słupecka, a r. 1639 jej syn Jerzy, ststa pilzneński. R. 1650 posiada G. Wacław Leszczyński, arcyb. gnieźn. , a po nim bracia Jan i Przecław Leszczyńscy. W r. 1676 płaci z G. Andrzej Dzierżanowski od 3 osób z rodziny i 108 poddanych i dworskich. Żechowicz, pleban miejscowy, od 38 poddanych. W r. 1683 zostaje właścicielem G. Jan Kazimierz Krasiński, r. 1687 syn jego, Karol Krasiński. W r. 1699 spotykamy wspówłaścicili Krzysztofa Żurawskiego i jego żonę Konstancyę z Pruszyna, oraz Józefa Szembeka i Aleksandrę Żurawską, od których nabywa G. Romuald Wy branowski z żoną Salomeą ze Słupowa Szembekówną. Tenże Wybranowski, przez dokupno Węglina, Szczecina i Leśnika Dużego, uformował kompleks dóbr w tym składzie, jaki przetrwał do naszych czasów. Był on, jako półkownik za Jana IIIgo, pod Wiedniem, jego rynsztunek rycerski zachował się w pałacu G. i obecnie złożony w Muzeum Czartoryskich w Krakowie. Romuald Wybranowski zmarł r. 1742, pozostawiwszy dobra synowi Stanisławowi, żonatemu z Maryanną z Karwickich, z których jedyną córką Salomeą, r. 1781, ożenił się Eligiusz Prażmowski, ststa mszczonowski, znany z Pamiętników Koźmiana. Z tego małżeństwa jedyna córka Maryanna Prażmowska wyszła za mąż za Wojciecha Suchodolskiego, głośnego posła sejmu czteroletniego, i wniosła mu w posagu dobra G. , które w połączeniu z rodzinnemi dobrami Wojcieszków w łukowskiem i Dorohusk w chełmskiem, stanowiły prawie magnacką fortunę. Synowie Wojciecha, Franciszek i Jan, otrzymali od rządu austryackiego tytuł hrabiowski. Franciszek Suchodolski, oficer gwardyi austryackiej, zmarł w 1829 r. , pozostawiwszy dwóch synów Eligiusza i Edmunda hr. Suchodolskich, którzy rozdzielili się spadkiem. G. przeszedł na schedę starszego Eligiusza, a młodszy, Edmund, objął Wojcieszków. Eligiusz Suchodolski, zmarły r. 1894 bezżennie, testamentem, sporządzonym r. 1892, całe dobra G. , zapisał na własność warszawskiemu katolickiemu Towarzystwu Dobroczynności, obciążywszy tylko zapis dożywociem brata Edmunda. Zbiory zaś swoje i pamiątki rodzinne oddał do muzeum ks. Czartoryskich w Krakowie. Edmund Suchodolski prowadził długi proces o unieważnienie testamentu brata, lecz przegrał takowy we wszystkich instancyach tak, iż ostatecznie dobra G. przeszły hypotecznie na własność warszawskiego Towarz. Dobroczynności. Życiorys Eligiusza Suchodolskiego, oraz jego testament, pomieścił Wiek z r. 1894, nr. 131. Dzieje przechodzenia własności G. skreślone na podstawie notatek Eligiusza hr. Suchodolskiego, przez Rob. Przegalińskiego. Gościeszyn, r. 1520 Goszczyschyno, wś, pow. mogilnicki. Zdawna należał do dóbr stołowych kapituły gnieźn. , która to założyła i uposażyła parafię, koło połowy XIV w. Od roku 1747 do 1760 stanowił filię par. Niestronno. Roku 1826 stanął nowy kościół w pruski mur zbudowany. Obraz N. Maryi P. słynie z cudów Łask L. B. , I, 168 i przyp. Gościęcin, wś, pow. włoszczowski. W dok. z r. 1357 K. W. , n. 1354 wymieniony w liczbie włości arcyb. gnieźn. Należał do klucza kurzelowskiego. W r. 1540 leży w par. Maluszyn, pow. sieradzki, ma 3 półłanki km. i 1 łan km. , 2 karczmy, brzeg Pilicy, łąki. Gościkowo, r. 1230 Gostekowe, wś, pow. międzyrzecki, ob. Paradyż t. VII. Gościmowice, w dok. Goszczymowicze, wś, pow. piotrkowski. R. 1379 w Wolborzu, Zbilut, bisk. kujawski, sprzedaje sołtstwo w G. i Powęzinie, z czterema łanami, karczmą i sadzawką, za 40 grzyw. , Adamowi kmieciowi z G. , dla osadzenia wsi tych na prawie niemieckim. Po dwu latach wolności mają płacić po 12 grz. czynszu z łanu. Kmieć żaden nie może posiadać więcej nad 2 łany i powinien mieszkać we wsi Ulanow. Dok. , 266, 88. Gońcinna właścicie Goszczyna, w dok. Gotschene, 1552 r. Gosczyna, wś, pow. piotrkowski. W dok. z 1280 podana śród włości nadanych przez Mieszka starego, kościołowi w Lędzie Ulanow. Dok, 357, 8. W r. 1552 Andrzej Wilkoszewski płaci od 9 osad. 3 1 2 łan. Gosie, ob. Leśnica. Goślina Długa, wś, pow. obornicki. Dawniej własność szlachecka, nabyta r. 1621 przez benedyktynki poznańskie. Kościół par. p. w. św. Maryi Magdaleny, wedle wizyty z r. 1628, dre Gościeszyn Gościeszyn Gościęcin Gościkowo Gościmowice Gońcinna Gosławice Gosprzydowa Gostagole Gostolin Gostupie Gostyczyna Gostwica Gostyłany Gostyń Gostynin Gostyniszki Goszcza wniany, istniał już r. 1510. W r. 1580 płacił tu Zbyszewski od 3 półłan. , 3 zagr. , 1 2 łan. karczm. Goślub, wś, powiat łęczycki, parafia Piątek. W r. 1335 dziedzicem wsi jest Laurencius, posiadający tam omnia jura que decent militem Kod. kat. krak. I, 200. R. 1576 Stan. Sempelborski płaci tu od 7 łan, , 3 zagr. , karcz. , 13 os. ; Krzysz. Bratoszewski od 14 osad. Gosławice, wś, pow. koniński. Włość klasztoru w Lędzie, wedle dok. z r. 1280 Ulanow. Dok, 356, 7. W r. 1293 klasztor, drogą zamiany z arcyb. gnieźn. , Jakóbem, na dziesięciny z wsi poblizkich, pozbył się tej posiadłości K. W. , n. 696. Opis kościoła p. w. św. Andrzeja z XV w. , z rycinami, podał Wł. Łuszczkiewicz Sprawozd. kom. historyi sztuki, t. VI, str. 264. Gosprzydowa, u Dług, Wolya Gotfridi al. Gothprzydowa, wś, pow. brzeski Galicya. W połowie XV w. istnieje tu kościół par. , drewn. , p. w. Narodz. N. P. Maryi. Wś ma 14 łan. km, dających dziesięcinę kapitule krakow. Dziedzic Wielogłowski, h. Stary koń L. B. , II, 270 Gostagole, wś, pow. poniewieski, gm. Linków 9 w. . Gostany, 1. wś i dobra, pow. poniewieski, gm. Mołdoczany. 2, G. , wś, dobra i fol. , gm. Nowemiasto 6 i 8 w. . Gostolin, wś, pow. płoński. W dok. z połowy XIII w. , własność bisk. płockich. W r. 1570 należy do klucza junieckiego, ma 9 1 2 łan. , 2 zagr. Gostupie, w spisie Gołpupie, dwór i okol. , pow. poniewieski, gm. Nowemiasto 13 w, . Mają tu Mackiewiczowie 78 dz. Gostwica, w dok. Gostuycza, wś, pow. sądecki. Własność klasztoru sądeckiego według dok. z r. 1280 i 1283. W r. 1375, królowa Elżbieta nadaje z Gr. dziesięcinę kościołowi w Piwniczny Kod. mał. , III, 280. Gostyczyna, wś, pow. odolanowski. W dok z r. 1319 występuje Veneeslaus de G. K. W. , n. 1007, Kościół par. , p. w. św. Mikołaja, istnieje już w XIII w. W dok. z r. 1294 występuje Wilhelm rector ecclesie in Gostiein. Obecny murowany pochodzi z końca XVI w. Kaplicę, p. w. św. Jana Nepomucena, wznieśli r. 1640 dziedzice wsi Szołdrscy. , Wś w XV w. jest własnością Tęczyńskich. Anna, córka Zbigniewa Tęczyńskiego, dziedzica Pleszewa i innych włośei, wniosła te dobra i G. swemu mężowi Mikołajowi, księciu na Raciborzu. R. 1579 siedzą tu Węgierscy. Gostyłany, wś, pow. kowieński, gm. Rumszyszki 4 w. . Gostyń 1 miasto, pow. krobski. Odnoszą się do niego opracowania następujące G. i jego okolice Przyj. ludu, 1839 r. , 222. Fara w G. Przyj. ludu, 1839 r. , n. 27. Żalki z pod G. Przyj. ludu, 1841 2, str. 359. Kościół ks. Filipinów pod G. Przyj. ludu 1834 r. , str. 68. Tenże w Albumie do Wspomnień Wielkopolski. Prospekt wesoły na smutne ludzkiej niedoli przypadki, albo zebranie cudów przy obrazie N. Panny przed G. doznanych Poznań, 1726. Pamiątka jubileuszowa dwuchsetletniego zgromadzenia ks. Filipinów na górze Św. Gostyńskiej r. p. 1868. Tom I, Poznań, nakładem Zgromadzenia ks. Filipinów, 1869 r. , 8. Autor ks. Brzeziński, Pirch Otto y. , Reiseerinnerungen aus d. J. 1826 Schilderung des Klosters V. Gostyń. Plan sytuacyjny instytutu Sióstr Miłosierdzia w G. , 1852 r. W bibl Tow. Przyj. Nauk w Poznaniu, rękopis. Beitraege zur Kriegskunst und Geschichte des Krieges von 1756 bis 1763, mit Plan und Karten, VI und letztes Stueck von J. G. Tielke, Gedruckt mit Bartelschen Schriften, 1786. 2. G. Stary, wś, pow. krobski, ob. Stary Gostyń t. XI. Gostynin, miasto powiatowe. Bawi tu roku 1279 Bolesław, ks. mazow. i wydaje ztąd przywilej dla biskupa płockiego, obecnego także przy boku księcia. W dok. z r. 1355 wymieniony w liczbie czterech grodów będących stolicami ziem Czersk, Rawa, Liw i G. Ulanow. Dokum. 328 i 329, 38. Starosta gostyński i podkomorzy zarazem, Stefan, pojawia się w dok. z roku 1368, kasztelan Rogala w dok. z r. 1382 K. W. , n. 1601, 1602, 1798. W r. 1457 Anna, ks. mazow. wypłaca tu Konradowi, ks. na Oleśnicy i Koźlu, 1000 kóp groszy długu zaciągniętego jeszcze przez brata jej Władysława, ks. mazow. Kod. maz. , 224. Według reg. pob. z r. 1579 daje G. szosu fl. 64, od łan. 46 1 2, od bań gorz. fl. 8, od rzem. fl. 44, czopowe roczne fl. 166 gr. 16 Paw. Maz, 210. Gostynin, urocz. , pow. brzeski, gub. grodz. , gm. Wielkie Ryta. Gostyniszki, dwie wsi, pow. szawelski, gm Podubis 8 w. i gm. Szawkiany 12 w. Goszcza, w dok. z r. 1198 Coccha, Goscha, wś, pow. miechowski. Według dok. z r. 1198 dominus comes Stephanus, nadał klasztorowi miechowskiemu Coccham superiorem, a bisk. krakow. Gethko, dał dziesięcinę swą z G. Akt wspomina też G. Dolną inferior. Zdawna już różne części wsi miały odrębnych właścicieli. Zapewne drogą zamiany część klasztorna przeszła na własność klasztoru Jędrzejewskiego, gdyż akt z r. 1256 wymienia G. w liczbie włości tegoż klasztoru. W r. 1271 Paweł, biskup krakow. , nadaje altaryom św. Wojciecha, Leonarda i św. Małgorzaty w katedrze krakowskiej, dziesięciny biskupie ze wsi Trojanowice, Zielonki, Rzeplin i G. W r. 1274 Jan, opat jędrzejowski, nadaje część klasztorną w G. biskupom krakowskim, a Bolesław, ks. krakow. daje wsi te same swobody, jakie mają inne włości kapituły. Część książęcą także otrzymała kapituła na własność Kod. kat. krak. , I, 93, 103, 108, 169. Gostany Goślub Goślub Goszczuny Gozdowo Gozdzichowo Goszczanów, wś, pow. turecki. W dok. z r. 1136 wymieniony śród włości arcyb. gnieźn. , zapewne wkrótce potem otrzymał kościół par. , p. w. św. Marcina. W r. 1629 arcyb. Wężyk przeznaczył probostwo G. na uposażenie dziekana kaliskiego. Na początku XVI w. jest tu dwór arcybiskupi. Pleban ma trzy łany. Goszczewice, r. 1338 Gosczysowicze, r. 1373 Gosczyechowycze, roku 1569 Gozdzissowicze, wś, pow. radomski, par. Wrzos. Wymieniona w dok. z r. 1308 w liczbie włości klasztoru sulejowskiego. Wedle rocznika Św. Krzyzkiego król Władysław dał r. 1338 G. i dwie wsi przyległe Bodzańcie Mikołajowi, synowi Mikołaja ze Zbąszynia Mon. Pol. , III, 79. Wspom. w dokum. z r. 1373 Kod. mał. . III, 265. W r. 1569 płacą tu Gozdziszowscy od 15 łan. , 8 zagrodników, 3 rzem. Goszczewo, w dok. z r. 1280 Gozeov, r. 1579 Goscziewo, wś, pow. nieszawski. Dok. z r. 1280 biskup kujawski Wisław ustąpił z tej wsi dziesięcin klasztorowi byszewskiemu Ulanow. Dok. , 223, 49. Goszczuny 1. wś i dobra, pow. kowieński, gm. Surwiliszki 11 w. . Własność Gościewiczów, 310 dz. 2. G. , dwór, pow. poniewieski, gm. Krakinów 16 w. . Goszczyce al. Gościce, r 1578 Gosczice Mlińskie, nobilium, Podleszne i mediocres, pow. płoński. W r. 1578 siedzą tu drobni właściciele mający od 1 2 do 2 łan. Opowieści o głupocie tutejszej drobnej szlachty zebrał i ogłosił L. Rutkowski Gościccy Papaje Wisła, t. XV, 273. Goszczyn, os. miej. , pow. grójecki. W roku 1677 płaci szosu grz. 4, od 12 łan. miej. , 3 łany z powodu pożaru nic nie dały, od 6 bań gorzał. , od rzem. fl. 3, czopowego fl. 34 gr. 25. Goszkice, zaśc. , pow. nowoaleksandrowski, gm. Rakiszki 21 w. . Gosztynie 1. ob. t. II, 754 Gosztyny, dobra, pow. szawelski, gm. Podubis, własność Grużewskich, 243 dz. 2. G, dwór i wś, pow. rossieński, gm, Kielmy 7 w. , Kaffemanowie mają 200 dz. Goszyn, r. 1315 Koczyne, wś, pow. gdański. Dawała przed r. 1315 dziesięcinę prepozyturze św. Wojciecha pod Gdańskiem K. W. , n. 975. Gotakiemie, wś, powiat święciański, gm. i dobra Łabonary 5 w. ; miała 19 dusz. rewiz. Gotardowa Wola, r. 1418 Gottartowa Wola, wś kośc. w okolicach Radomia, wspomniana w dok. z r. 1418 Kod. kat. krak. , II 412, będzie to zapewne Wola Kowalska, obecnie Wolanów. Druga wspomniana tamte z uszkodzoną w akcie nazwą, wś Nowacz. .. jest to Nowacerkiew, dziś Cerekiew, wś kościelna pod Radomiem. Gotartowice, pierwotna nazwa wsi Gartatowice, w pow. pińczowskim. W połowie XV w. miała 17 łan. km. , karczmę z rolą, fol. klasztorny i młyn. Gotartowo, parafia, wymieniona w reg. pob. z XVI w. , w pow. rypińskim, jest to Gortatowo w pow. brodnickim. Być może, iż istniała tu parafia, czy filia par. Jastrzębie. Gotkińszczyzna, pow. grodzieński, ob. Bojary Gotkińszczyzna. Gotowce, 1. wś, pow. poniewieski, gm. Czypiany 10 w. . 2. G. , wś, tamże, gm. Linków 10 w. 3. G, dobra, pow. szawelski, gm. Janiszki 9 w. , własnośe Bandrewiczów 171 dz, Gotowtyszki al. Szczodryszki, dobra, pow. telszewski, gm. Wornie 10 w. , własność Bodzyńskich, 582 dz. Gowarczów, r. 1520 Goworzyczow, r. 1577 Goworczow, os. miej. , pow. konecki. Na początku XVI w. miasto G. ma kościół par. murowany, p. w. św. Piotra i Fioryana, założony zapewne w XV w. przez Gowarczowskich. Dopiero jednak w r. 1776 był konsekrowany. Istniała też kaplica św. Rocha oddzielna od kościoła. W r. 1577 miasto G. płaci szosu fl. 6, od 7 łan. , 6 bań gorzał. , i czopowego za cały rok fl. 22. Gowarzewo, wś, pow. średzki. Przemysław, ks. polski, zamienia r. 1253 swe wsi G. , Dębnicę, Konarskie, Waliszewo i Solec z częścią Jeziora Ostrowa na Tymieniec, włość koscioła gnieźn. K. W. , n. 320. Gowie, dwór, pow. telszewski, gm. Wornie 3 w. . Goworowo, wś, pow. ostrołęcki. Gotard z Kargoszyna, pleban w G. , występuje w dok. z r 1505 Kapica, Herbarz 167. Gowory, wś, pow. dźwiński dyneburski. Goworzyna, ob. Gaworzyna. Gozdawa, dobra. pow. święciański, gm. Zanarocz. W r. 1865 własność Boczkowskich. Gozdna, ob. Gozna Gozdów, r. 1362 Gostow, wś, pow. kolski. Kazimierz W. oddając r 1362 sołtysowi z Warty, Henrykowi, lokacyę miasta na obszarze wsi Koło, nadaje temuż łąkę we wsi G. K. W. , n. 1484. Gozdowa, wś, pow. hrubieszowski. R. 1564 oppidulum w ziemi chełmskiej, płaci szosu fl. 1 gr. 18 i od 2 rzem po gr. 4. Gozdowo, r. 1361 Gwozdów, wś, pow. wrzesiński. Wspom. w dok. z r. 1361 K. W. , n. 1460. Kościół par. powstał tu zapewne w XIV w. skoro kościół w Grzybowie, pochodzący z XV w. , uważany był za filię Gozdowa i do niego przyłączony w XVI w. Gozdzichowo, r. 1303. Gwoszewo, r. 1580 Goszczichowa, wś, pow. kościański. Wspomniana w dok. z r. 1303 K. W. , n. 868. W r. 1580 należy do par. w Łękach wielkich. Goździec, ob. Gójsc. Goździec, u Dług. Goszdecz, wś z kośc. par. , ob. Gwoździec t. II. Goździelin, wś, pow. opatowski, par. Denków. Pasco, współdziedzic G. , sprzedaje r. 1366 Goszczanów Goszczewice Goszczewo Gozdowa Goszczyce Goszczyn Goszkice Gosztynie Goszyn Gotakiemie Goszczanów Gotardowa Wola Gotartowice Goździec Gotartowo Gotkińszczyzna Gotowce Gotowtyszki Gowarczów Gowarzewo Gowie Goździelin Goworowo Gowory Goworzyna Gozdawa Gozdna Gozdów Grabiszew Gożlice rubetum sive mericam ibidem zwane ulipy Marcinowi, dziedzicowi Grocholie za 20 grzyw. Kod. mał. , III, 194. Gozdziołka, chuta w dobrach Zenowil, pow. prużański. Gożlice, u Dług. Goszlice, wś, pow. sandomierski. W r. 1282 rycerstwo małopolskie pod wodzą. ks. Leszka odniosło tu zwycięztwo nad Tatarami, którzy w odwrocie, za radą Rusinów, złupili klasztor łysogórski i unieśli drzewo Krzyża św. Według wersyi drugiego rękopisu rocznika Św. Krzyzkiego, Tatarzy wstrzymali się od złupienia klasztoru za radą Rusinów, towarzyszących Telbudze, wodzowi tatarskiemu Mon. Pol. , III, 76. Kościół paraf. istnieje tu już przed r. 1337 Ob. Chobrzany. W połowie XV w. jest kościół par. z kamienia, p. w. Wniebowzięcia N. P. M. Dziedzic Ossoliński, h. Topór. Dziesięcinę z części wsi pobierał kościół we Włostowie L. B. , II, 332 i 344. Gozna al. Gozdna, wś, pow. jędrzejowski, par. Mokrsko. W dok. z r. 1256 wymieniona jako własność klasztoru jędrzejowskiego. W dok. z r. 1376 występuje Stanisław, dziedzic G. Może klasztor miał tu jeden dział tylko Kod. mał. , I, 51, 398, 416. R. 1581 we wsi Gozna płaci Hier. Frikacz od 6 półłan. , 2 zagr. bez roli. Gozna, Hozna, wś i fol. , pow. białostocki, gm. Zabłudów, 28 w. od Białegostoku. Wś ma 367 dz. włośc; fol. należy do dóbr Małynka. Gożeliszki, wś, pow. nowoaleksandrowski, gm. Popiele 11 w. . Grab, fol. , powiat kaliski, ob. Chutki t. I. W r. 1579 płaci tu Grabska od 9 łan. , 3 zagr. 1 kom. , 1 pasterza. Wś należy do par. Szymanowice. Grab al. GrabskoRobakowskie, wś, pow. pleszewski. Wykopaliska tutejsze opisał Erzepki w Albumie młodzieży, poświęconem J. I. Kraszewskiemu Lwów 1879. Grabarka, 1. wś i fol. , pow. bielski, gub. grodz. , gm. Aleksandrówka, 48 w. od Bielska. Wś ma 70 dz. włośc; fol. należał do dóbr siemiatyckich Fenshave ów, po 1893 r. rozparcelowany pomiędzy włościan. Wś i fol. otaczał dawniej dokoła las. Pośród lasu, na niewielkim wzgórku, wznosi się mała cerkiewka, filia siemiatyckiej. Miejsce to przez lud uważane jest za cudowne. Cerkiewka została zbudowana na pamiątkę, że mieszkańcy Siemiatycz, podczas powietrza morowego r. 1710, szukali tu schronienia. 2. G. , chutor, pow. bielski, gub. grodz. , gm. Dubiazyn, własność Sztybnowskich, 46 dz. 3. G, wś i osada, powiat brzeski, gub. grodz. , gm. Rohacze, 65 w. od Brześcia, 278 dz. włośc. Grabiały, wś, pow. trocki, gm. Jewie 12 w. . Należała do dóbr Zapolina. Grabianowice, u Dług. Grabyeyanowycze, wś, w parafii Bystrzyca pow. lubelski. W reg. pob. z r. 1676 podana jako wioska, licząca 12 głów poddan. Dziś nie istnieje. Grabianowo, r. 1145 Grabonowo, wś nad Wisłą, pow. nieszawski. W dok. Mieszka z roku 1145 dla klasztoru w Trzemesznie, w wyliczeniu nadań powiedziano Comes Trojanus contulit Pilchuthcovo et Grabonovo cum clausura super Vizlam K. W. , n. 11. Z czasem wsi wyszły z posiadania klasztoru. W r. 1582 w G. płaci Thulibowski od 2 łan. Grabianowo, r. 1299 Grabanowo, wś, pow. szremski. Dziedzice G. występują w dok. z r. 1299 K. W. , n. 2062. Grabie, wś pow. grójecki. Mikołaj, pleban de Grabie w dok. z r. 1427 Kod. dypl. pol. , II, 439. Wś ta stanowiła jedną całość ze wsią Jeziorko i obie należały do benedyktynów pułtuskich, którzy tu założyli parafię Ob. Jeziorka t. III. Grabie, wś, pow. rohaczewski, gm. Horodec, 9 dm. , 53 mk. Grabiec, wś nad rzką Krztynią i Ołudzą, pow. włoszczowski, par. Szczekociny. Jolanta, przełożona klasztoru Klarysek w Krakowie, sprzedaje r. 1332 sołtystwo w tej wsi, Janowi z Kurzelowa. W r. 1357 Prakseda, przełożona, sprzedaje toż sołtystwo Pietraszowi ze Szczekocin Kod. małop. . I, 223, 294. Grabienice 1. r. 1520 Grabyenycza, wś, pow. koniński. W r. 1145 nadane klasztorowi w Lądzie przez ks. Mieszka K. W. , n. 10, 393, 522 i Ulanow. Dok. kuj. , 357, 8. Kościół par. , p. w. św. Małgorzaty, istniał już w XIV w. , bowiem r. 1415 Michał, pleban występuje już w aktach kons. gnieźn. Pleban miał za uposażenie łan roli, dwa jeziora i dwie łąki. Pobierał też dziesięcinę z całej wsi. 2. G. al. Grabieniec, wś, pow. łódzki. W dok. z r. 1357 śród posiadłości arcyb. gnieźn. K. W. , n. 1354. Reg. pob. z XVI w. nie wymieniają G. ani w spisie włości arcyb. gnieźn. , ani też śród wsi składających parafię Zgierz. Grabina 1. fol. , pow. białostocki, gm. Gródek, należy do dóbr Hieronimowo. 2. G, fol. , pow. grodzieński, gm. Skidel, 36 w. od Grodna, należy do dóbr Skidel. 3. G. , chutor przy wsi Łopuchowo, pow. Słonimski. Grabina 1. przys. pow. łucki, gm. Kołki, 11 dm. , 61 mk. 2. G. , chutor, pow. łucki, gm. Włodzimierzów, 6 dm. , 53 mk. 3. G, kolonia, pow. włodzimierski, gm. Werba, 11 w. od Włodzimierza, 17 dm. , 109 mk. Grabiny r. 1536 Grabini et Vilkogrzep, wś, pow. pilzneński. W r. 1536 G. z Wilkogrzebem tworzą jedną całość, należą do Straszęcina, mają 17 kmieci, 2 zagr. , 2 role puste, karczmę. Sołtystwo zamienione na folwark. Czynsz wynosił 14 grz. 28 gr. Ocenione na 1300 grz. Grabiszew, wś, pow. łęczycki. W dok. z r. Gozdziołka Gozdziołka Gozna Gożeliszki Grab Grabarka Grabiały Grabianowice Grabianowo Grabie Grabiec Grabienice Grabina Grabiny 1357 wymieniony śród włości arcyb. gnieźn. K. W. , n. 1354. Grabków, chutor przy wsi Chrustowej, pow. olhopolski. Grabkowo, wś. pow. włocławski. Wydawca Kod. Wielk. mylnie nazywa ją, Grąbków i zalicza do posiadłości bisk. pozn. , odnosząc do niej nazwę, , ,Grambkowo, w dok. ks. Ziemowita z r. 1350, oznaczającą, wś Grębków w pow węgrowskim. W dok. z r. 1250 śród włości zdawna należących do bisk. kujawskich Ulanow. Dok. kuj. , 187, 13. W r. 1557 wś kościelna G. , ma 14 łan. i 10 czynsz. , dział plebana 2 łany, wójtow. 4 łan. , 5 zagr. , 2 kom. , 2 rzem. Wś należała do bisk. kujawskich. Grablawy al. Grablawka, dwór, pow. szawelski, gm. Szawkiany 8 w. , własnośc Gintyłłów, 97 dz. Grablewszczyzna, zaśc w dobrach Muśniki, pow wileński. Grabniak, Grebniak, dobra, pow. bielski gub. grodz. , gm. Pasynki, 10 w. od Bielska, własność Wiewiórowskich, 288 dz. Jaroszewicz, a potem Awenarius badali tutejsze mogiły kurhany, wyłożone wewnątrz kamieniami. Prócz kości ludzkich znaleziono tu różne przedmioty metalowe i szklanne paciorki. Grabno, wś nad rz. Grabią, pow. łaski. Dawne gniazdo Grabińskich, h. Pomian, później Wężyków. Kościół par, , p. w. św. Wacława i Mikołaja wspomniany w aktach z r. 1413. Dziesięcinę z całej wsi pobierał pleban. Grabonóg, r. 1275 Grabonoze, wś, pow. krobski. Bawi tu r. 1275 ks. Przemysław, przysądzając Gostyń komesowi Mikołajowi. Tenże Mikołaj może syn nadaje r. 1337 mieszczanom Gostynia wsi G, Bodzewo i inne K W, n. 458, 1169. Graboszewo, wś, pow. wrzesiński. Kościół par. , p. w. św. Katarzyny i św. Małgorzaty miał być wystawiony, wedle napisu późniejszego na ścianie, r. 1353. W aktach kons. gnieźn. występuje r. 1443 pleban Stanisław. Do plebana należały 2 łany ziemi i część lasu zw. Lubień. Dziesięcinę we wsi dawały plebanowi role folwarczne, kmiecie zaś tylko meszne po mierze żyta i owsa z łanu. W r. 1608 dziedzicami wsi byli Hieronim Gostomski, wojew. pozn. i Stan. Tomicki. Graboszyce, w dok. Gradissice, wś, pow. wadowicki. Wymienione w liczbie włości klasztoru w Staniatkach, w dok. z r. 1253. Za Długosza wś należy do par. w Tłuczaniu, dziedzicami są Strzeż, sędzia, h. Kyczka i Jan Rudzki, h. Pilawa. Dziesięcinę wartości 14 skojców pobierał scholastyk krakow. L. B. , II, 233. W roku 1581 we wsi koscielnej Grabiszicze płaci Brandis od 5 łan. km. , 10 zagr. , 8 kom. , 1 czynsz. Grabów, os. miejs. , pow. łęczycki. Według Słownik Geograficzny. T. XV. Zeszyt 175. aktu z r. 1232 nadany wraz z Dobrowem, przez arcyb. Bogumiła, cystersom. Następnie stał się włością szlachecką. W r. 1576 miasto G. w pow. orłowskim, płaci szosu 1 grz. , od 12 rzem. po 4 gr. , od 3 karczem piwnych po gr. 12, od 2 szynków wódki po gr. 6, od 3 bań gorzałcz. po gr. 24, od 4 kom. po gr. 7. Ogółem fi. 8 gr. 4. We wsi G. płaci Krzysztof Sokołowski, wojski kruszwicki od 20 łan. , 6 zagr. , 10 łan. pustych, 23 osadn. Na początku XVI w. miasto oppidum haereditarium, własność Jarosława Sokołowskiego, ststy kolskiego. Kościół par. , p. w. W. W. Św, istniał tu zapewne z dawnych bardzo czasów. Dziesięcinę z łan. miejskich i kmiecych dawano kolegiacie uniejowskiej, plebanowi zaś tylko kolędę. Pleban miał swój folwark. Grabów, r. 1310 Graba, wś, pow, górski Szląsk. Dok. z r. 1310 Henryk II, dziedzic król. polskiego, włącza do powiatu górskiego, między innemi wsi Graba Bernardi, G. . Nickelwitz i G. Hinconis K. W. , n. 932. Nazwy podane t. II, według Słownika Knie go, wynikły z mylnego odczytania dokumentu. Grabów, Hrabów, wś nad rz. Uścią, pow. rówieński, gm. Klewań 9 w. , tamże, st. drogi żel. i poczt. , 13 w. od Równego, 80 dm. , 549 mk. 20 katol, cerkiew par. drewn. z r. 1755, Wś należała niegdyś do monasteru Peresopnickiego i podług rewizyi zamku łuckiego z r. 1545 była we władaniu kn. Czartoryskiego. Miała l00 ludzi, od których płacono podatku kłodę miodu i l00 kóp groszy. W r. 1577 przy Bielowie kn. Janusza Czartoryskiego, który wnosi od 18 dym. po 20 gr. , 6 ogr. po 4 gr. , 8 ogr. po 2 gr. W r. 1648 ks. Mikołaj Czartoryski płaci ztąd od 84 a r. 1655 od 14 dym. W końcu sprzedany Apanażom Udiełom przy kluczu klewańskim. Grabowa, wś, pow. stopnicki. E. Majewski Garncarstwo we wsiach Grabowa i Gora Swiatowit, t. II. , Grabowa 1. chutor, pow. kamieniecki, gm. Krupin. 2. G. , ob. Florkówka. Grabowce 1. ob. t. II, 777 Grabowiec, wś nad Bohem, pow. bracławski, gm. Grabowce, 3 w. od Bracławia, 73 dm, , 438 mk. , zarząd gm. , cerkiew par. Gmina obejmuje 25 miejscowości, 1866 dm. , 14, 009 mk. włościan 5, 744 dusz rewiz. , uwłaszczonych na 19, 550 dz. 13, 487 roli. Nadto w gm. jest 678 dz. 432 roh większej posiadłości, 289 dz. apanaży i 834 dzies. ziemi cerk. Cała gmina ma 21, 351 dz. 14, 413 roli i 14, 291 mk. 2. G. , wś, pow. latyczowski, okr. pol. , gm. i par. Międzyboż 9 w. , leży między Hreczyńcami a Łysanowcami. W roku 1661 własność Trzeciaka, ma 2 dym. , r. 1668 Trzeciakowej przy Międzybożu, spustoszona jako na szlaku. 3. G. , wś, pow. mohylowski, st. poczt. Szarogród. W r. 1578 i 1583 własność Sieniawskich płacących od 1 pługa Obecnie 34 Grabowce Grabowa Grabów Graboszyce Graboszewo Grabonóg Grabno Grabniak Grablewszczyzna Grablawy Grabkowo Grabków Grabków Grabowczyk Graduszowice Gradzanowo Graeditz część 500 dz. należących do Andrzeja Wiszniewskiego, zamieszkałego w Bystrach pow skwirski, druga 496 dz. do Maryi Przybylskiej. Grabowczyk, wś i fol. , pow. bielski gub. grodz. , gm. Malesze Wś ma 12 dz włośc. , fol. należy do dóbr Dębowo. Poprzednio własność Kulikowskich. Grabowiec, mstko, pow. hrubieszowski. W r 1531 leży w ziemi bełzkiej, dale szosu fl. 4, pop gr. 15, wójt od 2 łan. gr 24, od młyna gr 6 i drugiego też gr. 6. W r. 1578 jest centrem powiatu t. n. , daje szosu fl. 10 gr. 4, od 32 1 4 łan. po fl. 1, od 15 rzem. i przemysł. , 16 kom. , od 7 kół młyn, , od popa fl. 2. Grabowiec 1. wś, pow. bielski gub. grodz. , gm. Malesze, 8 w. od Bielska, 1, 059 dz. włośc. 2. G, wś, pow. bielski gub. grodz. , gm. Orla. 20 w. od Bielska, ze wsią Jośki 1, 191 dz. włośc. 3. G. . wś i fol. , pow. brzeski gub. grodz. , gm. Żytyn, 34 w. od Brześcia. Wś ma 125 dz. , fol. należy do dóbr Żytyn. Grabowiec, chutor i kolonia pow. nowogradwołyński, gm. Rohaczów, 40 w. od mta powiat. Chutor ma 11 dm. , 48 rak. ; kolonis 18 dm, 99 mk. Grabowik, chutor, pow. wołkowyski, gmina Porszowo, własność Katarkiewiczów. Grabówka 1. wś i fol, pow. białostocki, gm. Dojlidy, 6 w. od Białegostoku; 185 dz. włośc. Fol. należy do dóbr Dojlidy 2. G. , fol. , tamie, gm. Obrębniki, należy do dóbr Jasionówka. 3. G. , urocz. , pow. wołkowyski, gm. Roś, 35 dz. 4. G, fol. , pow. kowieński, gm. Bobty 16 w. . 5 G, fol. , tamże, gm, Żejmy 10 w. 6. G. , dobra. pow. homelski, dziedzictwo Faszczów, 5, 468 dz. 1, 000 roli, 853 łąk, 3, 406 lasu. 7. G, wś nad rzką Ciurechą, tamże, gm Nosowicze 13 w. , 166 dm. , 813 mk. , cerkiew par. drewn, 2 wiatraki, młyn. Grabówka, wś, pow. żytomierski, gm. Kotelnia, par. praw. Iwnica 5 w. , 40 w. od Żytomierza, 33 dm. , 164 mk. Grabówki, wś, pow. krzemieniecki, gmina Białokrynica, 2 wiorsty od Krzemieńca, 62 dm. , 409 mk. Grabownica, r. 1377 Grabovicza, wś, pow, brzozowski. W r. 1377 Władysław, ks. opolski, nadaje w Sanoku na prawie lennym wś G. , Piotrowi, synowi Gruszki K. W. , n. 1743. Grabowo, wś, pow. szczuczyński. Olechnowicz Wł. Charakt. antrop. szlachty drobnej gminy G. Zb. wiad. do antr. kraj. , 1895 r. , t. 18. Grabowo 1. wś, pow. słonimski, gm Dereczyn, 35 w. od Słonima, 784 dz. włośc. 2. G, wś, pow. sokólski, gm. Kamionna, 33 w. od Sokółki, ze wsią Kalno 595 dz. 3. G. , dwór, pow. szawelski, gm Skiemie 15 w. . 4. G. , folw. , pow. rohaczewski. od r. 1876 własność Rypińskich, 151 dz. 5. G, wś włośc. , pow. oszmiański, gm. i dobra skarb. Bakszty 4 w. ; miała 99 dusz rewiz. Należała do dóbr stołowych biskupów wileńskich Bakszty. Grabowska Rudnia, wś, pow. żytomierski, gm. Kotelnia, par. praw. Iwnica 10 w. , 40 w. od Żytomierza, 24 dm. , 145 mk. Grabowy, chutor, pow. winnicki, okr. pol. , gm. i par. Strzyżawka. Grabszycie, wś, pow. telszewski. gm. Korciany 9 w. Gradowice, wś, pow, Szmigielski, par. kat. i urząd st. cywil. w Wielichowie. Wś ma 425 ha 376 roli, 82 dm. , 609 mk. 17 prot. . W r. 1308 Henryk, dziedzic Polski, potwierdza zamianę wsi Popowo, włości kościoła pozn. na G. , własność Dobrogosta z Szamotuł, syna Tomisława K. W. , n. 915. W r. 1580 wś G. pow, kościańskim, płaci od 8 1 2 łan. . 6 łan. sołt. , 5 łan. pustych, młyn. Gradowo, r. 1393 Gradovo, wś, pow. nieszawski. Dziesięciny ze wsi pobierali naprzód biskupi, następnie kanonicy włocławscy, jak świadczy dokum. wydany r. 1393 we wsi Komorsku przez Henryka, bisk. kujaw. Ulanow. Dok. , 270, 91. W XVI w. jest tu sześć działów szlach. mających około 9 łan. km. Gradowszczyzna, wś, pow. wileński, gmina Szumsk 14 w; miała 28 dusz rewiz. , należała do dóbr Drewieniki. Graduszowice, r. 1154 Grogessevici, wś, pow. oławski. Wymieniona w dok. z r. 1154 śród włości kościoła włocławskiego, nadał je z czterema innemi niejaki Korana. We wsi siedzieli ludzie, wymienieni z nazw w akcie między niemi i Groges, od którego poszła nazwa osady. Imiona osadników słowiańskie przeważnie K. W. , n. 586. Gradzanowo, r. 1578 Grodzanow, wś, leży częścią w pow. sierpeckim, gm. Gradzanowo, częścią w pow. mławskim, gm. Ratowo. Obie części należą do par. przy miejscowym kościele. Kościół ten istniał już r. 1578. Obecnie wzniesiono nowy, murowany, W sąsiedztwie istnieje osada parafialna podobnego nazwiska, mianowicie Radzanów. Inne Radzanowo kościelne jest w pow. płockim. Paweł z G. , kasztelan sierpecki, występuje w dok. z r. 1461 Kod. maz, , 227. Ninogniew de G. , wwda płocki w r. 1466 Kod. maz. , 236. W reg. pob. z r. 1678 Gradzanów Zbąskie ma 9 łan. G. ecclesiastica ma 7 łan. , 3 zagr. z rolą, 2 zagr. bez roli, 1 rzem, , 4 rzeźn. We wsi istnieje kościół parafialny. Reg. pob. z r. 1578 umieszczają G. Zbąskie w par. Radzanow, G. duchowne zaś w par. Gralewo. Zapewne przez omyłkę złączono tu wsi z dwu sąsiednich parafii. Graeditz, ob. Grodzisk. Graenzbruch, w dok. z r. 1251 Palus Pruch, obszar bagnisty pod Drezdenkiem K. W. , n. 297. Graenz Gradowszczyzna Gradowo Gradowice Grabszycie Grabowy Grabowska Rudnia Grabowo Grabownica Grabówki Grabówka Grabowik Grabowiec Grabowczyk Graużamy Grauże Grambelino Grasze Grandzicze Graguciszki, wś, pow. kowieński, gm. Rumszyszki 5 w. . Grajewskajmie, wś, pow. kowieński, gm. Ejragoła 4 w. . Grajno al. Hrajno, dobra, pow. grodzieński, gm Indura, 32 od Grodna własność Lachnickich, 554 dz. Należała do wójtowstwa grajeńskiego, we włości dworu kwasowskiego. Podług rewizyi z r. 1558 we wsi było 18 włók gruntu dobrego, z tego 2 włóki wójtowskie i 12 na osadzie. W r. 1560 wś odeszła w odmianie do imienia p. wwdy trockiego. Wójtowstwo grajeńskie obejmowało wsi Swisłocz, Balicze, Sukowicze. Chodorowicze, Odla, Bobrowniki, Grajno i Łaniewicze. Grajów, wś, pow. wielicki, par. Dziekanowice. W r. 1330 Władysław Łokietek przenosi tę wś na prawo niemieckie. Grakowo 1. dobra, pow. orszański; od roku 1852 własność Brzozowskich, 284 dz. 2. G. , dobra, powiat lepelski, własność Przysieckich, 160 dz. Gralewo, wś, pow. płoński. Dawna włość kapituły płockiej w dok. z XIII w. W r. 1578 posiada kościół par. , 18 łan. km. , 7 zagr. bez roli, 1 z rola, 1 rzem. Jest wsią prestymonielną katedry płockiej, trzymana przez bisk. chełmińskiego. Prebendaryusz miał tu 3 łany Gramacki most, ob Zabrodzie t. XIV, 208. Grambelino, wś pod Gdańskiem K. W. , n. 740, ob. Grambolewo t. II. Gramontyszki, zaśc. , powiat nowoaleksandrowski, gm. Rymszany 5 w. . Grandzicze 1 dobra i chutor, powiat grodzieński, gm. Hoża, 5 w. od Grodna Dobra własność Sulewskich, z urocz. Kąkole Kownackie mają 352 dz. ; chutor, własność Fiłaretowych, 50 dz. 2. G. , Mączyn, dobra, tamże, 871 dz. , należących do kilku właścicieli i 180 dz. stanowiących uposażenie monasteru prawosł żeńskiego. Wś Grandzicze i Mączyn Męczyn należały do ekonomii królewskiej grodzieńskiej. Podług pomiaru włocznego r. 1561 we wsi G. było 40 włók gruntu średniego, z każdej włóki wnoszono po 40 gr. , czyni 20 kóp 40 gr. Wś Męczyn miała 49 włók gruntu średniego, czynszu z każdej włóki po 40 gr. , czyni 32 kóp 40 gr. Komisya rewizyjna w r. 1675 wykazała we wsi Grandzicze al. Monczyno 67 włók. Granne, wś i fol. nad Bugiem, pow. bielski gub. grodz. , gm. Skórzec, 57 w. od Bielska. Wś ma 17 dm. , 217 mk. , 215 dz. włośc. i 34 dz. dawnej kościelnej. Kościół tutejszy został r. 1886 czasowo zamknięty, a r. 1892 rozebrany. Par została przyłączoną do Pierlejewa. Pol. należy do dóbr rudzkich ks. Wandy z Ossolińskich Jabłonowskiej, primo voto Potockiej. Granów, pierwotnie Werbicz ob. t. XIII, 380, Wierbicz, pow. hajsyński. Grunt werbiczowski w ciągu XVI w. należał prawdopodobnie do Korotków. Pod koniec tego wieku należy siel. Wierbiczów do ks, Czetwertyńskich, którzy je r. 1605 sprzedają Sieniawskim. Ci niebawem osadzają w tem sieliszczu mstko, które od swego gniazda wielkopolskiego Granów nazywają. Gmina obejmuje dziś 12 miejscowości. mających 2, 758 dm. , 15, 051 mk. Nadto w gm. jest 6, 163 dz. 3, 046 roli większej posiadłości, 3, 526 dz. 559 roli ziemi skarbowej i 634 dz. ziemi cerk. Cała gmina ma 33, 472 dz. 21, 322 roli i 16, 012 mieszk. Włościanie otrzymali 23, 149 dz. Granowo, wś, pow. bukowski. Zdawna posiada kościół par. , który r 1298 włączony został do nowo utworzonego archidyakonatu większego poznańskiego. W dok. z r. 1387 do 1393 występuje Wincenty de Granowo, kaszt. nakielski K. W. , n. 770, 1866, 1931, 2073 Dawna siedziba Granowskich, h. Leliwa. . R. 1507 Dorota Granowska, zamężna Snowidowska, sprzedała wś Janowi Ujejskiemu z Ujazdu. Kościół par. p. w. św. Marcina, w połowie XVI w. ,, dostał się w ręce protestantów, za Zygmunta III wrócił do katolików. W r. 1729 Dorota Radomicka, wdowa wzniosła nowy kościół także z drzewa. W r. 1580 siedzą tu Granowscy. G ma 21 łan. , karczmę, 1 łan pusty, 1 rzem. Granowko ma w 3 działach 8 3 4 łan. , 11 zagr. , 8 kom. , 2 os. Dziś Granówko przyłączone do pow. kościańskiego. Granzow, wś pod Gdańskiem K. W. , n. 670, 739, ob. Gręzowo t. II, 809. Grasze, wś, pow. nowoaleksandrowski, gm. Tauroginie 2 w. . Grasztele, wś, pow. wileński, gm. Podbrzeż 8 w. ; miała 20 dusz rewiz. , należała do dóbr skarb. Jęczmieniszki. Grauducie, wś, pow. szawelski, gm. Kursza ny 7 w. . Graudusze, Grawdusze, dwór, pow. telszewski, gm. Wornie 28 w. ; własność Hryniewieckich, 95 dz. Graużdzie, Grauzdy, dwa dwory, pow. nowoaleksandrowski, w gm. Kwietki 6 w. i Popiele 5 w. . Graużagole, Graużgale, okolica, pow. ponlewieski, gm. Stumbryszki 10 w. . Graużaje, dwór. , pow. poniewieski, gm. Nowemiasto 11 w. . Graużała, dwór, pow. wiłkomierski, gm. Onikiszty 6 w. . Graużamy, wś pow. kowieński, gm. Wielona 2 w. . Grauże 1. dobra, pow. kowieński, gm. Betygoła 16 w. , własność Radomskich, z Lesznopolem 450 dz. 2. G. , dwie wsi, tamże, w gm. Jaswojnie 5 w. , nad rz. Szuszwą, mają 6 dm. , 70 mk. i w gm. Krasne 3 w. . 3 G, al. Graużyszki, dwa zaśc. , pow. poniewieski, gm. Birże 3 i 13 w. . 4. G. , dwór, tamże, gm. Czypiany Granne Gramontyszki Graguciszki Granzow Granów Granowo Graużaje Graużagole Graużdzie Graudusze Grauducie Grasztele Graguciszki Grajewskajmie Grajno Grajów Grakowo Gralewo Gramacki Graużała Grawany Graużele Graużeliszki Graużuki Graużyki Graużynie Graużyszki Grazie Grażańcie Grażany Graże Grażulany Grażuliszki Grażuny Grażupis Grażyszki Grąbków Grądy Grązawy Grąziowa Grebienkiszki Grebuniszki Greckowszczyzna Gregorowszczyzna Grejciuniszki Graużele 14 w. . 5. G, dwie wsi, pow. nowoaleksandrowski, w gm. Czadosy 15 w. i Ponedel 9 w. . 6. G. , Grawże, cztery wsi, pow. rossieński, gm. Botoki 14 w. , Mankuny 7 w. , Pojurze 28 w. i Rossienie 20 w. . Wś w gm. Botoki należy do dóbr Oświcie. 7. G. , dobra, tamże, gm. Kielmy 4 w. , własność Gruzdziów, 240 dz. 8. G. , wś, pow. telszewski, gm. Wornie 2 w. . 9. G. , dwór, pow. wiłkomierski, gm. Onikszty 15 w. . 10. G. , wś włośc. , pow. trocki, gm. i par. katol. Żyżmory 6 w. miała 41 dusz rewiz. ; należała do dóbr skarb. Strawieniki. Graużele, wś, powiat nowoaleksandrowski, gm. Skopiszki 8 w. . Graużeliszki, zaśc. , pow. wiłkomierski, gm. Kupiszki 7 w. . Graużuki, dwór, powiat kowieński, gm. Betygoła 6 w. . Graużyki 1. dobra, powiat rossieński, gm. Botoki 12 w. . 2. G, dobra, tamże, gm. Kielray 10 w. , własność Putwińskich, 200 dz. Graużynie, wś i dwór, pow. rossieński, gm Pojurze 12 w. . Graużyszki 1. dwór, pow. rossieński, gm. Kielmy 7 w. , własność Chrystyanowiczów, 188 dz. 2. G. , mstko i dobra, pow. oszmiański, gm. Graużyszki. Nazwę wyprowadza Karłowicz od litew, graużżwir. W r. 1538 dobra należały do Melchiora GraużySnowskiego, kaszt, witebskiego. Od jego przodków może poszła nazwa Grauźyszki. Wdowa po nim, Barbara, darowuje dobra, pozostałe po mężu, w ich liczbie i G. , Naruszewiczowi, kaszt. mścisławskiemu, którego wdowa Halszka z Komajewskich i syn Albrycht sprzedają G. Janowi Korsakowi, sekret. król. Od Korsaka nabywa Szymon Batrymski. Wdowa po jego synu Marcinie, Halszka z Bychowców, sprzedała G. Ostafiemu Kierdejowi r. 1645 za 40, 000 złp. Był tu już wówczas kościół, jeżeli więc fundował go Kierdej to jeszcze przed nabyciem majętności. Z działu otrzymał G. r. 1663 syn Aleksandra, cześnik oszmiański, którego córka Helena wniosła je Mateuszowi Roemerowi, podkom. trockiemu. Wnuczka ich, Aloiza wniosła G. Michałowi Korsakowi. W roku 1867 od Adama Korsaka nabywa G. Połozow, za dwadzieścia kilka tys. rub. , a od niego w roku 1896 Koneńcow za 133, 000 rub. Dobra miały 113 włók 2, 260 dz. , w tem przeszło 800 dz. lasu. Do Rudominów G. nigdy nie należały, trzymał je tylko w zastawie, za władania Snowskich, Jan Rudomina, burmistrz m. Wilna. Grawany, wś nad Dźwiną, powiat dźwiński dyneburski, gra. Kreuzburg 3 w. , rozwaliny zamku. Grazie, dwór, pow. szawelski, gmina Kruki 1 w. . Grażańcie, wś, pow. wiłkomierski, gmina Żmujdki 5 w. . Grażany, Grażyny, trzy majątki, pow. wiłkomierski, gmina Androniszki 5 w. , 47 w. od Wiłkomierza, Jeden należy do Stukarów 86dz. , drugi do Szadziewiczów 120 dz. , trzeci do Dydziulów 43 dz. . Nadto Zajkowscy maja 12 dz. , Małdejkisowie 11 dz. Graże 1. fol. , pow. poniewieski, gm. Remigoła 7 w. . 2. G. , zaśc. , pow. szawelski, gm. Podubis 6 w. . Grażulany, zaśc. , pow. święciański, gmina Święciany 14 w. ; miał 12 dusz rewiz. , należał do dóbr skarb. Antesary. Grażuliszki, zaśc. , pow. wileński, gm. Mickuny 14 w. ; miał 5 dusz rewiz. należał do dóbr Janowa. Grażuny 1. wś, fol. i dobra, pow. szawelski, gm. Radziwiliszki 6 w. , własność Nejrandów, 276 dz. 2. G Górne, dobra, tamże, 4 w. od Radziwiliszek. Grażupis, zaśc. , pow. wiłkomierski, gmina Uciany 1 1 2 w. . Grażyszki 1. zaśc. , pow. nowoaleksandrowski, gm. Jażynty 3 w. . 2. G. , dwór, powiat wiłkomierski, gm. Kupiszki 9 w. . Grąbków, r. 1304 Grabkovicze, r. 1324 Grambcovicy, wś, pow. turecki. W r. 1304 Piotr, syn Mikołaja z Glinna, zamienia swe dziedzictwo G. na wś Tądów, włość kościoła gnieźn. W dok. z r. 1357 wś G. wymieniono śród posiadłości arcyb, gnieźn. K, W. , n. 881, 1039, 1354. Grąbkowo, r. 1360 Crampcovo, wś, powiat krobski. Piotr, kmieć z G. kupuje r. 1360 sołtystwo w Klimącicach, włości bisk. pozn. K. W, n. 1441. Grądy, wś szlach. , pow. białostocki, gmina Krypno, 56 w. od Białegostoku, 250 dz. Grązawy, r. 1229 Gremsevo, wś, pow. brodnicki. Wymienione w dok. z 1229 r. śród włości bisk. płockich K. maz. , str. 3. W r. 1338 Engilbertus dictus de Granzovo miles z synami Reinhardem i Herbordem zeznaje w Brodnicy Strazburg, iż niema prawa do łowów w dobrach bisk. płockiego. W r. 1339 Klemens, bisk. płocki, we wsi kościoła płockiego Grązewo, położonej pod grodem w Górznie, nadaje disereto viro Henhelberto sołtystwo dla lokacyi wsi na prawie chełm. Kod. maz. , 49, 50. Grąziowa, r. 1565 Groziowa, wś, pow. stamiejski. W roku 1565 wś ta w ststwie samborskiem miała 21 łan. , a na nich 33 kmieci. Sołtys. Pop dawał zł. 1, gr. 1. Ogółem fl. 70 gr. 24. Grebienkiszki, dwór, pow. szawelski, gm. Łukniki 7 w. . Grebuniszki, zaśc. , pow. nowoaleksandrowski, gm. Bachmaty 2 w. . Greckowszczyzna, zaśc. , pow. święciański, gm. i dobra Łyntupy 3 w. ; miał 11 dusz rewiz. Gregorowszczyzna, wś nad rz. Mniucicą. pow. dzisieński. Grejciuniszki, zaśc. , pow. wileński, gmina Grobinie Grobla Greliki Griedrojcie 14 w. ; miał 13 dusz rewiz. , należał do dóbr Johanowo. Grejcze 1. wś, pow. rossieński, gm. Jurborg 8 w. . 2. G, dwór, pow. telszewski, gm. Siady 4 w. , własność Hrycewiczkw, 60 dz. Grejnie, okol. , pow. poniewieski, gm. Stumbryszki 6 w. Grejtuniszki, zaśc. , pow. nowoaleksandrowskj, gm. Opsa 7 w. , własność Hryniewiczów, 45 dz. 1 Zagórskich, 75 dz. Niegdyś attyn. dóbr Dryświaty, r. 1802 przysądzony Abramowiczowi. Grejtyszki, fol. dóbr Sowietyszki, pow. rossieński 2 w. . Niegdyś jezuitów w Krożach. Grekowo, wś, pow. wiłkomierski, gm. Rogowo 7 1 2 w. . Grelewo, ob. Grylewo. Greliki, okolica szlach. , pow. wilejski, gm. Iża 2 w. ; miała 13 dusz rewiz. Grembach, zaśc. , pow. nowoaleksandrowski, gm. Ponedel 16 w. . Grenctal, Grenzthal, dobra, pow. poniewieski, gmina Podbirże 15 w. , własność Bystramów, 970 dz. Gretyszki, zaśc. , pow. nowoaleksandrowski, gm. Antuzow 8 w. . Grewule, wś nad rzką Rzeżycą, pow. rzeżycki, gm. Makaszany, 15 dm. , 94 mk. , wapielnia. Greże, dobra i okolica pow. telszewski, na granicy Kurlandyi, gmina Żydyki 15 i 18 w. . Dobra należą, do Kejserlingów, mają; 751 dzies. W r. 1654 kosztem Putkamerów wystawiono tu zbór kalwiński. Greżyszki; okol. , pow. szawelski, gm. Krupie 24 w. . Mają tu Remiszewiczowie 80 dz. , Dowglundysowie 162 dz. , Milwidowie 73 dz. , Jasutowie 95 dz. Grębanin, wś, pow. ostrzeszowski. Dawna własność bisk. wrocławskich, nadana r. 1360 dożywotnie Stef. Gromassa K. W. , n. 1432. Grębień, r. 1299 Gramben, wś, pow. wieluński. Włość stołu arcyb. gnieźn. , należała r. 1520 do par. w Kadłubie wcielonej do par. Krzyworzeka. Istniała tu kaplica p. w. św. Jadwigi, uposażona w sprzęty kościelne, lecz nabożeństwo parafialne nie odbywało się w niej Łaski, L. B. , II, 128 W r. 1552 w par. Kadłub. Własność arcyb. gnieźn. , płaci od 14 łan. i młyna sołtysiego. Ob. Grójec. Grębków, wś, pow. węgrowski. Dawna własność bisk. pozn. , wymieniona w dok. z r. 1350 K. W. , n. 1301. Por. Grąbków. Gręboszów w dok. Grabossow, wś, powiat dąbrowski. W r. 1287 Mikołaj i Wojciech de Grabossow procesują klasztor miechowski o wś Smroków nad Szreniawą Kod. mał. , II, 169. Ob. Kozłów. Grębów, wś, pow. tarnobrzeski. W r. 1375 własność wdowy po Rafale z Tarnowa, kaszt. wiślickim. W reg. pob. z r. 1578 podano wś tę dwa razy w parafiach Trześn i Wielowieś. Była to wś królewska, miaia 16 os. , 5 łan. , 3 kom. ubog. , osoczników na 1 1 2 łan. venatores. Griady, wś, pow. krzemieniecki, gm. i par. praw. Bereźce 5 w. , 17 w. od Krzemieńca, 48 dm. , 276 mk. Należała do dóbr Bereźce. Grobelka 1. dobra, pow. grodzieński, gm. Skidel, 38 w. od Grodna, własność Hajków, 237 dz. 2. G. , urocz. , przy wsi Stara Ruda, pow. grodzieński Grobia, wś, pow. międzychodzki. Kościół par. , p. w. N. M. Panny, istniał już w XV w. Wspom. w akcie z r. 1440. Jan Bronikowski, fanatyczny protestant, nabywszy G. w XVI w. , opustoszył kościół i zniósł wś. Tak podaje wizyta r. 1610. Według reg. pob. z r. 1580 było 5 zagr. i 1 komor. Grobinie, fol. , pow. szawelski, gm. Szawkiany 13 w. . Grobiszki, zaśc. , pow. nowoaleksandrowski, gm. Widzte 5 w. . Grobla 1. Nowa, wś nad Desną. , pow. berdyczowski, gm. Czerniatyn Mały, st. poczt. Samhorodek 8 w. . 52 w. od Berdyczowa, 253 dm. , 1, 527 mk. , cerkiew, szkółka cerkiew. , olejarnia, młyn, wiatrak Przed r. 1863 miała 2, 687 dz. , należała do Leonarda Madejskiego. 2 G. Sze roka, przys. wsi Józefówka, pow. berdyczowski, 40 w. od Berdyczowa, 27 dm. , 199 mk. , młyn. 3. G. Kobrynowa Sokołowa, wś nad rzką, Makszybołoto, pow humański, gm. i st. poczt. Talne 7 w. , 206 dm, 1. 106 mk. , cerkiew, szkółka cerk. , 3 wiatraki. 4. G. Kużmina, wś nad Sinica, tamże, gm. G. Kuźmina, st. poczt. Humań 18 w. , 370 dm. , 2, 269 mk, cerkiew, szkółka cerk. , lecznica, 3 młyny, 5 wiatraków. Gmina, zwana kuźmińską, obejmuje 9 siół, 12, 339 mk. 75 katol. , 383 żydów i 16, 699 dz. 9, 476 większej posiadłości, 6, 769 włośc, i 454 cerk. . 5. G. Nowa, wś nad Tykiczem Uhorskim, tamże, gm. Rusałówka, st. poczt. Buki 5 w. , 48 w od Humania, 277 dm. , 1, 313 mk. , cerkiew, szkółka cerk. młyn. 6. G, Hrebla Nowa, wś nad Zdwiżem, pow. kijowski, gm. Borodzianka, par. praw. Drużnia 4 w. , st. poczt. Chwasowa 18 w. , 50 w. od Kijowa, 60 dm. , 873 mk. , szkółka, młyn, 4 wiatraki, 869 dz. włośc. Wś należała do klu cza borodziańskiego, dóbr monasteru Michajłow skiego w Kijowie, w nowszych czasach Sokołow skiego, od którego r. 1860 nabył Tadeusz Pasz kowski. Spadkobiercy jego rozprzedali wś na drobne części, które w r. 1877 skupiła Julia Sinielnikowa 821 dz. . 7. G. Cybermanowa, wś nad jez. Zgniłem, pow. lipowiecki, gm. Konelska Popówka, st. poczt. Manastyryszcze 25 w. , par. praw. Cybermanówka, 96 w. od Lipowca, 71 dm. , 717 mk. , szkółka, młyn, wiatrak. 8. G. Nowa, wś nad rzką t. n. , powiat radomyski, gm. Wyszewicze, st. poczt. Radomyśl 16 w. , 5 dm. , 43 mk. ; smolarnia. 9. G. Kamienna ob. III, 770, Kamienna Hrebla, wś nad Skwirką, Grejcze Grębków Gręboszów Grębów Griady Grobelka Grobia Grekowo Grobiszki Grembach Grenctal Gretyszki Grewule Greże Greżyszki Grębanin Grębień Grejtuniszki Grejtyszki Grejcze Grejnie Grochale Grobniak Grobla Wysoka Grochowiska Grobla Wysoka pow. skwirski, gm. Antonów, st. poczt. Skwira 1 w. , 47 dm. , 1, 245 mk, cerkiew, szkółka. 10. G. Bratczykowa, powiat taraszczański, ob. Stanisławczyk 11. G. Żydowska, wś nad Tyhiczem Gniłym, pow. taraszczański, gm. Grobla Żydowska, st. poczt. Taraszcza 20 w. . 627 dm. , 3, 471 mk. , cerkiew, szkoła, szpital, 21 wiatraków, targi co wtorek. Gm. obejmuje 12 miejscowości 8 siół, 4 wsi, 15, 554 mk. 33 katol. , 250 sztundystów, 393 żyd. ; 18, 607 dz. 4, 123 wiejskiej posiadł. , 9, 654 włośc. 3, 942 skarb. , 288 cerk. . 12. G. Bycza al. Bykowa, wś nad rzką Poprawką, pow. wasylkowski, gm. i par. praw. Czerkas 2 w, st. poczt. Biała Cerkiew 16 w. , 62 w. od Wasylkowa, 162 dm. , 1, 490 mk. , szkółka młyn. 13. G. Długa ob. t. II, 135, Dowha Hrebla wś nad rzką Bojarka, pow. zwinogródzki, gm i par. praw. Bojarka 5 w. , st. poczt. Łysianka 19 w. , 40 w. od Zwinogródki, 115 dm. , 566 mk. , szkółka, 5 wiatraków, 14. G. Czarna, wś nad Udyczem, pow. hajsyński, gmina Miahkochód. 124 dm. , 553 mk. , cerkiew, młyn. 15. G. Wysoka, wś nad Markówką, pow. olhopolski, gm. Miastkówka, 88 dm. , 559 mk. , młyn. 16. G Niemirowiecka pow, krzemieniecki, ob. Gaje Lewiatyńskie, 17 G. a. Hrebla Nowa ob. t. VII, 194, Nowa Grobla, wś nad Zbruczem, powiat starokonstantynowski, gm. Awratyn, par. praw. Ożyhowce 5 w. , 80 w. od mta pow. , 30 dm. , 205 mk. W nowszych czasach przy Ożychowcach, własność Czarneckich, potem Małyńskich. 18. G. N. , wś nad Słuczą, tamże. gm. i par. praw. Bazalia 4 w. , 66 w, od miasta pow. , 85 dm. , 520 mk. , kaplica praw. , szkółka. Obecnie Leduchowskich. Grobla Wysoka, pow. żytomierski, ob. Halijówka. Grobniak, zaśc. , pow. wileński, gm. Malaty 10 w. miał 4 dusze rewiz. , należał do dóbr skarb. Inturki. Grochale. w XVI w. Grochole wś, pow. sochaczewski. Mają tu w XVI w. działy; Radziejowski i Grocholski. Grocholice 1 os. miejska, pow. piotrkowski. Kościół par. , p. w. W. W. Św. założyć miał arcyb. gnieźn. , Wincenty z Czarnkowa 12201232. Mieszkańcy miasta dawali plebanowi tylko kolędę, po groszu z domu, a dziesięcinę ko ściołowi w Parznie. W r. 1552 miasto płaci szosu fl. 3 gr. 6, a w r. 1563 daje od 30 rzem, i szosu fi. 12 gr. 24. 2. G. , wś, pow. turecki, gm. Niewiesz, parafia Uniejów, 25 w. od Turka; ma 15 dm. , 126 mk. Przemyśl, ks, sieradzki potwierdza r. 1336 w Uniejowie, zamianę włości kościoła gnieźn. Leszno Kotowice na G. , posiadłość Floryana z Kaznowa K. W. , n. 1159. 3. G. wś, pow. sandomierski, parafia Strzyżewice. W dok. z r. 1191 w liczbie wsi, dających dziesięcinę kolegiacie sandomierskiej. 4. G. , wś, pow. opatowski. Marcin z G. w dok. z r. 1366 i 1378 Kod. mał. , III, 194, 319. W r. 1578 Piotr Zborowski płaci tu od 7 łan. , 7 os. , 3 zagr. i 3 kom. Grochów 1. wś, pow. kutnowski. Wś szlachecka, posiadała już na początku XV w. kośc. par. , p. w. św. Tomasza. W r. 1520 istnieje jeszcze drugi kościół filialny, we wsi Imielno. Pleban utrzymywał dwu kapelanów dla obsługi kościołów. Dziesięcinę ze wszystkich ról we wsi dawano plebanowi. W r. 1685 arcyb. gnieźn. Stefan Wydźga odłącza kościół w Imielnie i ustanawia tam oddzielną parafię, którą r. 1686 uposaża ks. Aleksander Magnuski, fundator stojącego tam dotąd kościołka drewnianego. 2. G. al. Paulina, kol. nad odnogą rz. Warty, pow. turecki, gm. Niewiesz, par. Niemysłow, ma 22 dm. , 129 mk. Grochów, wś W XVI w. należy do paraf. Gorońsko. w pow. międzyrzeckim Według wizyty z r. 1640 istnieje tu kościół katol zabrany przez luteranów. Dziś pod ta nazwą nie znana. Grochowa, karczma, pow. jampolski, gmina i par Dzygówka. Grochowalsk, w dok. z r. 1267 Grochovasko, wś, pow. lipnowski. Dawna własność bisk. kujaw. W r. 1267 Kazimierz, ks. łęczycki i kujawski, zwraca zabrane biskupowi wsi G. i Wyszyno Ulanow. Dok. , 212, 37. Jan, ks. mazow. , nadaje r. 1403 Mrocławowi i Mścisławowi de Grochowarsk 20 łan. lasu zw. Borki po za Płockiem. W roku 1578 istnieją części G. Bolies 1 łan, 4 zagr. , wiatrak, G. Wilkanowski 1 łan. , 5 zagr. z rolą. Części te należą do par. Drozdowo. Działy zaś szlachty zagrodowej bez kmieci są G. Wnuki i G. Kiełki razem 4 łany, należą do par. Baboszewo. Dziś obszar ten nosi nazwę Kiełki. Grochowiska, wś, pow. mogilnicki, par. kat Rogówko. W dok. z r. 1136 wymienione śród posiadłości arcyb. gniźn. K. W. , n. 7. W r. 1577 Grochowiska Księże, w par. Izdebno, płaciły od 10 łan. km. , 3 sołtysich, 1 zagr. Drugie G. królewskie, w par. Rogowo, w dziale Grochowskiego, miały 5 łan. km. , 4 zagr. , w dziale Nowomiejskiego 5 łan. , 2 zagr. Grochowy, r. 1328 Grochow, r. 1507 Grochowo, r. 1579 Grochowy, wieś. powiat koniński. W dok. z r. 1328 śród włości biskup. lubuskich wymieniono; Gadow et Grochow cum magnis Silvia adiaecntibus et mellificiis K. W. , n, 1088. Były to więc osady leśne śród puszcz wielkich. Zapewne biskupi założyli tu kościół parafialny. W r. 1579 płacą tu Grochowski i Złotkowski od 5 1 2 łan. km. , 3 zagr. Kościół par. , p. w. św. Doroty, istniał tu już w początkach XV w, , albowiem roku 1443 pleban, Andrzej, występuje w aktach kons. gnieźn. W r. 1521 w miejscu zrujnowanego starego wzniosła nowy kośció dziedziczka wsi, Żychlińska. Dziedzic G. , kano Grochowalsk Grochowa Grochów Grocholice Grochowy Gród Gródek Grodech Grodaiszki Gród nik, Tomasz Trąpczyński, zapisał r. 1478 na tej wsi 4 1 2 grzyw. czynszy rocznego dla plebana. Gród 1. Czarny, urocz. , pow. prużański, gm. Suchopol, należy do dóbr Popielewo. 2. G. Jałowy, wś pow. prużański, gm. Białowieża, 45 w. od Prużany. 3. G. Połonny, wś i okol. szlach. pow. prużański, gmina Noski, 15 w. od Prużany. Wś 32 dz. , okolica 330 dz. 4. G. P. , tamże ob. Leśkiewicze. 5. G. Sowi, urocz. pow. prużański, gmina Białowieża, 68 w. od Prużany, 59 dz. włośc. 6. G. Grabowy, dwa urocz. , powiat Słonimski, gm. Pacowszczyzna, 53 w. od Słoni ma, jedno należy do dóbr BudaRuda, drugie do Han. 7 G. Brzozowy, uroczysko przy wsi Wierzchlas, pow. sokólski. 8. G. Suchy, urocz. , tamże, 12 w. od Sokółki. 44 dz. włośc. 9. G. Krasny, fol. , pow. wołkowyski, gm. Werejki, 16 w. od Wołkowyska, własność hr. Miączyńskich dawniej Kołłupajłów, 511 dz. Grodaiszki, zaśc. , pow. wileński, gm. Janiszki 2 w. , należał do dóbr skarb. Inturki. Grodech w dok. , ob. Grójec. Gródek 1. w dok. Grodiste, wś, pow. konecki. Dziesięciny z G. nadał klasztorowi sulejowskiemu przed r. 1234 Fulko, arcyb. gnieźn. Na początku XVI w. dziesięciny te dawane są kościołowi par. w Piotrkowie. 2. G. nad rz. Narwią, wś, powiat pułtuski. Wymieniony w dok. z XIII w. śród grodów, z poborem cła, należących do kośc. płockiego In Grodek supra Nur XII frusta salis Kod. maz. , 338. W r. 1578 ma 17 łan. , 1 zagr. , 1 rzem Gródek 1. urzęd. Horodok, matko, pow. białostocki, gmina Gródek, 36 w. od Białegostoku, 2, 950 mk. , wraz z osadą. Miła Góra 862 dzies. włośc. i 114 dz. ziemi cerk. W pobliżu, na brzegu Supraśli okrągły nasyp ziemny, mający od 3 do 5 arsz. wysokości i około 300 sąż w obwodzie. Znajdowano tu przedmioty żelazne i kości ludzkie. Podług podania stał tu zamek Chodkiewiczów. Gm. obejmuje 54 miejscowości, 823 dm. włośc. obok 235 innych, 6, 022 mk. włościan, uwłaszczonych na 8, 919 dz. Nadto w gm. jest 14, 855 dz. większej posiadłości i 184 dz. cerk. 2. G, wś, pow. Słonimski, gm. Różana, 31 w. od Słonima, 332 dz. Gródek, Horodek 1. wieś po obu brzegach rzki Hopczycy, przy ujściu do niej rucz. Samiec, pow. berdyczowski, gm. Pohrebyszcze, st. poczt. Samhorodek 3 w. , 60 w. od Berdyczowa, 148 dm. , 954 mk. , cerkiew, szkółka cerk. , cegielnia, młyn. W XVIII w. G. należał do klucza pohrebyskiego. W roku 1818 hr. Seweryn Rzewuski sprzedał G. z Sachnami Walentemu Abramowiczowi, teraz wnuka jego Leona, posiadającego 1, 514 dz. Przed uwłaszczeniem włościan wieś miała 2, 443 dz. 2. G. , wś nad Soroką, dopł. Sobu, powiat hajsyński, 240 dm. , 1, 517 rak. , cerkiew, szkoła, młyn. Niegdyś sieliszcze Koszyłowskie, pamiętne zwycięztwem nad ordyńcami w r. 1497, nadano jakoby Koszyłewiczom jeszcze przez w. ks. Witolda. W spadku po nich dostaje się Kozarom, którzy, ,Siedliszcza Koszyłowskie trzymali jeszcze r. 1580. Z wygaśnięciem Kozarów dobra ich poszły w podział i części ich, od różnych uczestników, w r. 1607, skupują Sieniawscy. Gródek pod koniec pierwszej ćwierci XVII wieku pod rozmaitemi występuje nazwami, jak Horodek, Deryhorodek, Oderyhorodek, Krasna Hora, Soroka, w roku 1629 Deryhorodek al. Ordyczowka. W r. 1629 Sieniawska, chorążyna kor. , wnosi ztąd od 513 dym. Obecnie własność Konstantego Wołodkiewicza, posiadającego 1 507 dz. 3. G, w dok. G, Biedrzychów al. Biedrzychowski, mstko, pow. kamieniecki, gm. Gródek. Podług reg. pob. płaci z części Herburtów roku 1530 od 2, roku 1542 od 1 pługa, z części zaś Świerszczów z Ostapkowcami r. 1530 i 1542 z 2 1 2 pługów. Szosu roku 1530 zapłacono 4 fl. i od młyna o 2 kołach 4 fl. 12 gr. Był pop Wasil. W r. 1565 z części Herburtów wniesiono 12 fl. szosu poprzednio, przed spaleniem 19 domów, 14 fl. , od 4 kół młyn. , 2 kotłów gorzał. . 2 rzem. , z części zaś spadkobierców świerszcza szosu 12 fl. , od 1 kotła gorzał. Czopowego 80 fl. W roku 1569 Herburt wnosi 28 fl. szosu podwójnego, od 3 kół mlyń. , 5 kotłów gorzał. , 3 rzem. , 3 wójtów. Czopowego zapłacono 100 fl. W r. 1573 z obu części wniesiono 28 fl. szosu, od 2 rzem. , w ogóle 28 fl 8 gr. ; czopowego 50 fl. W roku 1578 z powodu spustoszenia przez Tatarów zapłacono 20 fl. szosu, od 8 włócz. po 24 gr. , od popa 2 fl. , od 13 rzem. po 1 fl. , od 2 kół po 24 gr. , czopowego 88 fl. , od 3 kotłów gorzał. po 24 gr. W r. 1583 Potocki ze swej części wnosi czopowego 14 fl. , od 10 1 2 pługów, 9 rzem. po 1 fl. , 5 rzem. po 15 gr. . 1 popa, 1 koła dorz. , 1 koła stęp. , a Mikołaj Herburt ze swej części czopowego 14 fl. , od 21 kół młyn. , 16 rzem. po 1 fl. , 6 kotłów gorz. Obecnie G. należy do Sergiusza Winogradzkiego, posiadającego 2, 161 dz. 1, 000 lasu. . Do niego należą Bedrykowce, w powiecie proskurowskim. Gmina obejmuje 10 miejscowości 1, 420 dm. włośc. , 8, 716mk. włościan 3, 753 dusz rewiz. , uwłaszczonych na 7, 061 dz. 6, 215 roli. Nadto w gm. jest 8, 485 dz. 5, 693 roli większej posiadłości, 88 ziemi skarb. i 468 ziemi cerkiew, i kośc. Cała gmina ma 16, 102 dz. 12, 261 roli i 12, 252 mk. 4. G. , wś nad Połonką, pow. łucki, gm. Czaruków, 15 w. na płd. zchd. od Łucka, 65 mk. , 390 dm. , cerkiew. Należała niegdyś do zamku łuckiego, nadana potem władykom włodzimierskim, którzy zobowiązani byli do opatrywania dwu horodni zamku łuckiego. W reg. pob. z r. 1570 podana w liczbie dóbr władyctwa włodzimierskiego. W r. 1577 Fiedosiej, władyka, z Gródka od 11 dym. , 3 ćwierci po 5 gr. , 6 ogr. , z młyna od 3 kół po 12 gr. W r. 1583 wnosi Michajło Dubnicki, wójt włodzimierski, ze wsi władyctwa od 3 dworz. , 5 dym. , Gródek Grodkowice Gródek Grodnica Grodno Grodysławice Grodzanowo Grodzie Grodziec 7 ogr. , 3 kom. , 2 kół waln. , 1 stępn. , 1 popa, 1 bojarzyna Nadano następnie z Suszybabam na utrzymanie kaznodziejów. Cześć tej wsi była od r. 1840 do 1848 własnością J. Ig. Kraszewskiego, miała wtedy 100 dusz męż. Jego poprzednikom przynosiła 8, 500 złp. rocznie. Obecnie w posiadaniu Adama Steckiego. który z Połonką ma 631 dz. 100 dz. lasu. Jest także część 229 dz. użyt. spadkobierców Izydora Jarząbkowskiego. 5. G. , wś, pow. rówieński gm. , stacya poczt, i dr. żel. Równe 9 w. , 89 dm. , 1. 399 mk. , cerkiew murowana z r. 1740 zbudowana przez metropolitę Atan. Szeptyckiego, 2 młyny. W r. 1463 z dwoma Wiszniowcami dostaje się z działu między Wasilem, Semenem i Sołtanem Zbaraskiemi, Sołtanowi a po jego śmierci przechodzi na jego brata Semena. Córka ostatniego Nastazya zapisuje r. 1489 ten majątek z Zaborowem i Kośkowem mężowi swemu, Semenowi ku. Holszańskiemu. Następnie dostaje H. ze Stepaniem, w posagu, Tatiana Semenówna Holszańska Dubrowiecka, żona ks Konstantego Ostrogskiego, który G. z Obarowem zapisuje ławrze pieczarskiej w Kijowie. W r. 1570 archimandryta ławry wnosi przez swego urzędnika Wasila z G. i Obarowa od 100 dym. , 32 ogr. po 4 gr. , 21 ogr. po 2 gr. , 6 bojar. putn. , 5 kół młyń. W r. 1648 ławra płaci z obu wsi od 200, r. 1651 od 150, r. 1653 z samego G. od 36 dym. 6. G. pow. łucki, al. Horodek. Gródek 1. r. 1578 Słonigrodek, miasto pow. w Galicyi. Centr ststwa t. n. , r. 1565 z domów w obrębie parkanu i za parkanem nie dawało czynszu, tylko z ról w ilości 53 1 4 łan. , po 18 gr. i od 4 zagr. , z tych 1 garncarz fl. 2, kotlarz fl. 3 gr. 6 i dwaj po gr. 30. Karczma szynkowna na przedmieściu zł. 30, rzeźników 8 po 6 kamieni łoju, kamień po gr. 36. Wójt pobiera cały dochód z łaźni, od piekarzów i szewców, pół dochodu od rzeźników i szóstą, część czynszu z łanów. Miodu dawano za fl. 15. Ogółem fl. 146 gr. 18, den, 13 1 2 Staw wielki na rzece Wereszycy z drugim stawem w Lelechowcach, dawał co czwarty rok zł. 2, 400. Był też przy zamku młyn o 7 kołach i piła. W r. 1578 Słonigrodek, miasto królewskie, daje szosu fl. 64, od łan. 40, od 20 palących gorzałkę, od 24 rzem. Czopowe roczne wyniosło fl. 622 gr. 20. 2. G. , pow. grzybowski. Otrzymuje r. 1336 prawo niemieckie. Należy do Giedka z Giedczyc. Grodkowice, wś, pow. bocheński. R. 1381 dziesięcinę z tej wsi, bisk. krakow. Zawisza, przeznacza altaryi w katedrze krak. Kod. kat. krak. , II, 81. Grodnica, wś. pow. krobski. W r. 1246 Przemyśl i Bolesław, ks. polscy, potwierdzają nabycie wsi G. od Jana, syna Dasona, na rzecz kościoła pozn. , przez Bogufała, bisk. poznańsk. K. W. , n. 245. Grodno ob. t. II, 831. Pomiędzy ststami był Jan Młocki 1661 r. nie 1461 r. . Pomiędzy marszałkami szlachty gub. grodzieńskiej opuszczeni Jan Ursyn Niemcewicz 1876 80, Włodzimierz Dawydow 1874, Julian Krzywicki, h. Lubicz, Franc. Ksaw. ks. Drucki Lubecki 1814, Stefan Niezabytowski, h. Lubicz 1830, Wiktor hr. Starzyński, h. Lis 1856, pomiędzy marszałkami pow. grodzieńskiego mylnie podany Połubnicki Wasyl i Bazyli zam. Połubiński; opuszczeni Karol Borzęcki, h. Półkozic 1814 25, Stan Houwald 1807, Tadeusz Jundził 1766 73, Piotr, hr. O Brien de Lassy, Ksawery ks. Drucki Lubecki 1812, Jan ks. Massalski 1700. Stefan Niezabytowski 1849, Tadeusz Aleksandrowicz 17981800. Wiadomości o G. i gubernii podają Giedrojć A. , Spraw, z poszukiwań gieolog, , w gub. grodz. i przyległych powiatach Król. Polskiego i Litwy r. 1878 Pam. Fizyogr. , t. VI, Warszawa, 1886 r, . Tenże, Geoł. izslied. w gub. wileń. , grodz, i t. d. Matier. dla geoł. Ros, 1895 r. , t. 171. Tripplin A. , Wrażenia z wycieczki do G. Kłosy, r. 1885, str. 13 82. Onoszko G. J. Kratkij fizik. geogr. oczerk. grodn. gub, Grodno, 1893, str. 47. Grodysławice, wś, pow. tomaszowski. Nabyte r. 1444 przez Jana z Nieborowa. W roku 1578 leżą w par. Łaszczów i należą do Pukarzowa, płacą od 7 łan, , 8 zagr. , popa. Grodzanowo, wś, pow. łomżyński, dziś złączona w jedną całość ze wsią Krzewo. R. 1429 Ziemowit, Kazimierz i Władysław, ks. mazow. nadają Ninogniewowi, Pawłowi i Tomaszowi z Łąszewa Łanszewo, . 120 łan. w ziemi wizkiej. Na obszarze tym powstaje po obu brzegach rz. Jury, wś Grodzanowo a nad Narwią Krzewo. R. 1482 Ninogniew z Kryska sprzedaje G i Krzewo, Mateuszowi z Konopek za 430 kóp groszy Kapica, Herbarz, 121, 123. Grodzie 1. wś, pow. wiłkomierski, gmina Owanta 9 w. . 2. G. , wś, pow. oszmiański, gm. Polany 5 w. ; miała 15 dusz rewiz. , roku 1865 należała do dóbr Baruliszki. W r. 1817 attyn. dóbr Polany. 3. G. , wś włośc. , powiat wileński, gm. Podbrzeź 10 w. ; miała 28 dusz rewiz. , należała do dóbr skarb. Pacuny. Grodziec 1. al. Grójec, wś i fol. , pow. słupecki. Posiada do 1, 500 mk. , kościół par. murowany, kościół ewang. Większość domów murowanych, krytych blachą nadaje wsi pozór miasteczka Na początku XVI w. istnieje tu kościół par. , p w. św. Andrzeja, zapewne fundacyi dziedziców wsi, Grodzieckich. Pleban miał 2 łany własne i pobierał dziesięcinę z ról dworskich a meszne po mierze żyta i owsa z łanów kmiecych. Na miejscu zgorzałego w r. 1890 kościoła drewnianego, p. w. św. Andrzeja, stanął nowy murowany ostrołukowy, ukończony i poświęcony w r. 1901. Do budowy przyczynił się głównie właściciel hr. Kwilecki, który wzniósł Grodzisk Grodzisk Grodzisko też dla siebie piękny pałac piętrowy. W parku pałacowym stoją ruiny dawnego zamku. Poprzedni kościół drewniany pochodził z r. 1748. Na cmentarzu mieści się zagadkowy pomnik grobowy z granitu, przedstawiający rycerza w zbroi i koronie, niewiastę z pękiem kluczy i dziecię. Wedle podania ma to być grobowiec starosty, który bronił zamku tutejszego przeciw Szwedom, lecz został pochwycony do niewoli i okrutnie zamęczony. Na tej legendzie osnuł Wł. Bełza utwór wierszem, p. t. Zamek grójecki 2. G. , r. 1254 Grodek, wś, pow. będziński. Według dok. z r. 1254 Grodek cum tabernis, molendinis, silva et pratis, należy do klasztoru zwierzynieckiego Kod. kat. krak. . Wedle Długosza wś ma kościół par. drewniany, p. w. św. Katarzyny, 80 łan. km. , folwark klasztorny Wś ta, położona w ziemi siewierskiej, była wedle Długosza dana klasztorowi przez ks. cieszyńskiego Thesznensem, z prawem książęcym, wzamian za dziesięciny klaszt. z 12 wsi. Grodzisk 1. w dok. z r. 1474 Grodzecz. os. miej. , pow. błoński. Wspomniany w dok. z r. 1474 Grodzecz Kod. maz. , oznacza widocznie Grodzisk a nie Grójec W r. 1479 G. jest wsią z kościołem par. , należy do pow. mszczonowskiego. W reg. pob. z r. 1579 parafię tutejszą podano w pow. sochaczewskim. Wś G. ma trzy działy. Krzyszt. Cholewiński płaci od 1 łana, 1 zagr. , Całowański od 2 3 4 łan. , 5 zagr, Tomasz i Krzysztof Okuniowie od 4 1 2 łan. , 14 zagr. , 7 kom. , 17 rzem. Widocznie, iż mimo przywileju miejskiego G. istniał na prawach wsi. W wykazie miast z r. 1579 nie podany. 2. G. , wś, pow. sokołowski. Ob. Łuniewski T. Cmentarzysko starożytne w Łużkach i Grodzisku, pow. sokołowskim Pam. Fizyogr. , t. II i III. Grodzisk 1 wś i fol. , pow. bielski gubernii grodz. , gm. Grodzisk, 36 w. od Bielska Wś ma 236 dz. włośc, i 34 dz. cerl. , 19 dm, 162 mk. , cerkiew paraf. murowana z r. 1893, na miejsce dawniejszej drewnianej, urząd gminny, szkoła Trzy razy do roku odbywają się tu jarmarki. Fol. ma 927 dz. 497 lasu, należy do dóbr rudzkich, ostatniej z Ossolińskich, Wandy Jabłonowskiej, 1o voto hr. Potockiej. Za ogrodem dworskim są ślady okopów mających około 160 sążni obwodu. W pobliżu wsi znajduje się grupa kurhanów. Gmina obejmuje 81 miejscowowości, 521 dm. włośc. obok 609 innych, 5, 522 mk. włościan, uwłaszczonych na 6, 473 dz. Nadto w gminie jest 19, 271 dz. większej posiadłości i 176 dz. cerk. i kośc. 2. G. , wś, pow. bielski gub. grodz. , gm. Łosinka, 30 w. od Bielska, 194 dz, 3. G. , wś, przys i dobra nad rzką Młynek. pow. sokólski, gm. Bagna, 38 w od Sokółki. Wś ma. 321 dz. ; przys, należy do wsi Kiersnówka; dobra, własność Dejszów, 442 dz. Pomiędzy wsią i dworem, o 50 sążni od rzki Młynek, znajduje się dawny nasyp horodyszcze, kształtu okrągłego, otoczone wałem mającym do 4 arsz. szerokości. 4. G. , fol. dóbr Adamkowo, pow. wołkowyski. 5 G, wś i dobra, pow. wołkowyski, gm. Tarnopol, 68 w. od Wołkowyska. Wś ma 258 dz. ; dobra, zwane też Planta, własność Pomerańskich, 640 dz 400 lasu. Poprzednio Klimaszewskich Grodzisk 1. miasto, pow. bukowski. Komes Prandota, poświadcza r. 1303 in Groddizh civitate, nadanie klasztorowi paradyzkiemu miejsca pod młyn na rz. Dojce, przez Hermana, wójta grodziskiego. Przy akcie świadkami byli rajcy i mieszczanie G. , w tej liczbie dwu kowali. W dok. z r. 1312 wymieniono G. jako centr okręgu K. W. , n. 879, 1764. W r. 1580 miasto G. w pow. kościańskim płaci szosu fl. 23 gr. 12, od 93 rzem. , od 23 bań gorzał. , od 13 piekarek, 7 przekup. , 29 kom. , 2 włóczęgów. Ogółem fl. 105 gr. 2. Por. Kościół w G. , rycina w Albumie do Wspomnień Wielkopolski. Wyciąg z kroniki konwentu grodziskiego OO. Bernardynów pod r. 1696 Przegl. pozn. , 1854, XVIII, 411. Extractum ex arehivo conventus Grodecensis sub auno 1791 ibid. XVIII, 541. Quadrantinus, F 4 Leichenpredigten auf den Tod der Koenigin Anna von Polen zu Warschau in Polen. Graetz, 1598, 4. Krause C. W. A. Predigt am Jubelfeste der evang. Kirche zu Graetz, Lissa, 1839. Fischer, Georg. Gedenkblaetter fuer die evang. Gemeinde zu Graetz, Graetz 1863. 2. G. , w dok. Grodiz, Grottische, r. 1277 Grozisce, wś, pow. bukowski, ob. Chrząstowo 1. Zdaje się, że część jakaś tego G. należała już przed r. 1257 do klasztoru paradyzkiego. W r. 1259 potwierdza ks. Bolesław nadanie G. przez Jana ze Skoków, klasztorowi. W r. 1277 Przemyśl, ks. polski, nadaje swą wś swój dział zapewne G. , klasztorowi paradyzkiemu K. W. , n. 351, 374, 408, 470. Grodzisk, niem. Graeditz, wś pod Swiebodzinem w Brandenburgii. W r. 1257 G. należał do klasztoru paradyzkiego K. W. , n. 351. Grodzisk, ob. Grueditz i Graetz t. II, 790, 791. Grodzisko 1. Grodziszczko, os. nad Prosną, pow. kaliski, par. Blizanow. Jestto połowa G. w pow. pleszewskim z lewego brzegu Prosny, włości klasztoru miechowskiego, nadanej r. 1417 dożywotnio Marcinowi z Kalinowy kaszt. sieradzkiemu, wraz z innemi, w zamian za Garbów odstąpiony szpitalowi św. Ducha, pod Sieradzem Ulan. Dok. , 273, 94. R. 1579 płaci tu Rafał Leszczyński od 3 łan. i 3 rybak. 2. G, wś, pow. turecki. W r. 1301 arcyb gnieźn. , Jakób, drogą zamiany za wieś kościelną Słupowo pod Kcynią, otrzymał od komesa Zbyluda Straszewicza jego dziedzictwo Zbyludczyce Zbylczyce z przyległościami Grodziszcze i Pratkowice. Ob. Zbylczyce t. XIV. W reg. pob. z r. 1552 podano G. , wś z kościołem par. w pow. Szadkowskim. W XV w. wieś szlachecka, siedziba Chebdów z Niewie Gromadzice Gromiec Grodzkie Grodziszki Grodziszczko Grodziszczany Grojce Grodzisko Grodzisko sza. Kościół par. , p. w. Nawrócenia św. Pawła, fundacyi dziedziców, istniał już w r. 1462. Wś cala nadana została przez Jana Niewieskiego, na uposażenie plebana. Siedział tu około 1520 r. jeden kmieć dający czynszu 20 gr. z łanu, 20 jaj i 2 kury, i 1 zagr. dający 6 gr. Młyn należał do Niewieskich. 3. G. , w dok. Grodyszcze, gród w par. Skała dziś pow. olkuski. W roku 1270 bawi tu Bolesław, ks. krakowski w otoczeniu panów Kod. mał. 1, 98. Według dokum, z r. 1229 Iwo, bisk. krak. dał folwark de Grodecsko cum castoribus, klasztorowi w Dłubni Kod. kat. krak. , I, 30. Por. Skała t. X. Grodzisko, w dok. Grodzyszcze, wś, pow. wadowicki, par. Pajczowice. W dok. z r. 1254 śród włości klasztoru zwierzynieckiego. 2. G. , pow. łańcucki. W r. 1515 wś należąca do Przeworska, płaci od 65 łan. , 2 karczm. , młyna. W r. 1589 daje od 54 1 2 łan. , 5 kół młyńskich, 22 zagr. , 9 zagr. bez roli, 20 kom. , 12 rzem. Istnieje Wola Grodziska dająca od 2 łan. . 17 zagr. , 4 kom. Grodzisko, wś nad Prosną, pow. pleszewski. Wś książęca, wiano Eudoksyi, ks. halickiej, żony Mieczysława, ks. wielkop. Około 1160 r. nadała ona G. oraz wsi Rokutów, Jankowo i Sierszewo Czerszewo, klasztorowi miechowskiemu z warunkiem, iż przy kościele w G. założą klasztor Dług, , L. B. , III, 24. Powstał on, lecz dla braku funduszów upadł następnie tak, iż tylko jeden zakonnik obsługiwał parafię W dok. z r. 1198 dla klasztoru miechowskiego wydanem, wymieniono w liczbie nadań Ducissa de Guenezne dedit Grodiz cum taberna. Drugi tekst podaje, , Ducissa Eudoxia dedit Grodysk, Henryk, prepositus de Grossyczko, w dok. z r. 1301 ma być wedle objaśnienia wydawcy Kod. Wielk. , plebanem w Grodzisku K. W. , n. 34, 2020 i 845. R. 1566 nastąpiła nowa erekcya probostwa. Klasztorowi miechowskiemu zostawiono prawo patronatu. Kościół był, p. w. św. Mikołaja. Obecny murowany pochodzi z r. 1802. Grodziszczany, wś, pow. sokólski, gm. Kamionna, 27 w. od Sokółki, 674 dz. Grodziszczko, w XVI wieku Grodzisko, wś, pow. szamotulski. Dawne gniazdo Grodzickich, h. Ogończyk. Kościół par. , p. w. św. Jana Obrz. śród okopu grodziska, panującego nad doliną błotnistą, wedle tradycyi miał być założony r. 1240 przez Przemysława, ks. wielkop. Brak jednak na to świadectw. Wymienia ten kościół Lib. Ben. z r. 1510. Wedle wizyty z r. 1638 prawo patronatu mieli Chłapowscy, dziedzice przyległego Chłapowa. Księgi kościelne sięgają r. 1716. Grodziszki, wś, pow. nowoaleksandrowski, gm. Tyltyszki 9 w. . Grodzkie, wś, pow. mazowiecki. W dokum. z XV w. , wś nosi nazwę Mieczslug Kapica, Herbarz 123. Grodzonowice, w dok. Grodzanovicz, wś, pow. pińczowski, par. Dzierążnia. W dok. z r. 1360. leży w pow, Skalmierskim. W r. 1579 Grodzonowicze rndi episc. cracov. , dają od 6 os. , 7 łan. Grojce Wielkie i Małe, dwie wsi, pow. babimojski. W r. 1580 Groicze nova, ma 5 łan. , 6 zagr. , 2 kom, 1 rybaka, 2 łany sołt. , G. antiqua ma 3 łany puste. Grójec 1. r. 1234 Groze, r. 1241 Grodech, miasto powiatowe. W dniu 13 grudnia 1234 r. bawi tu Konrad, ks. łęczycki ze swym synem Bolesławem i wydaje przywilej dla mieszkańców włości bisk. pozn. w kasztelanii skrzyńskiej K. W. , n. 172. Do tego G. zapewne się odnosi wymieniony w dok. Bolesławca, ks. mazow. z r. 1241. Przedpełko praepositus de Grodech Kod. maz. . 13. Bawi tu r. 1257 Ziemowit, ks. maz. i ztąd wydaje akt dla klasztoru w Lubiniu. Ulanowski mylnie odnosi to do Gródka w pułtuskiem. Tak samo Balduinus canonicus de Grodech w dok. z r. 1249 zapewne pisał się z tego G. , nie z Gródka pułtuskiego Ulanow. Dok. , 297, 12. W r. 1577, , civitas Grodzyecz daje szosu 28 grz. , od 10 łan. miejs. , od 6 bań gorzał. , 32 grz. czopowego. 2 G. Wielki i Mały, r. 1299 Grodecz, wś, pow. sieradzki. W r. 1299 Władysław, ks. polski potwierdza zamianę wsi Grodecz, włości kościoła gnieźn. . na wieś Grębień, własność barona Stogniewa Perlbach Kod. pom, n. 577 i K W, n. 811. W r. 1553 wś Grodzecz w par. Uników ma 10 łan. km. i 1 sołt. 3. G, w r. 1364 Grodzecz, wś, pow. koniński. Sędziwój, dziedzic G. występuje w dok. z roku 1304 K. W. , 1515. 4. G. , ob. Grodziec. Grójec, u Dług. Grodzecz, wś, pow. chrzanowski. Dawna własność klasztoru w Tyńcu nie zaś tęczyńskiego, jak mylnie wydrukowano w t. II, 847. Gromadno, wś, pow. szubiński. W r. 1214 Władysław, ks. polski, oświadcza, że mnich Piotr, syn rycerza Zlawenika, zapisał swoje dziedzictwa G. i Rakowo, klasztorowi w Łeknie. W dok. z r. 1388 występuje Wincenty de Gromadne K. W, n. 82, 1870. Kościół paraf. istnieje już r 1577. Gromadzice 1. wś, pow. wieluński. Dziedzic części wsi, Jan, za udział w łupieniu dóbr kościelnych, został r. 1294 ukarany konfiskatą posiadłości oddanej kościołowi gnieźn. K. W. , n. 722. 2. G. , wś, pow. opatowski. Własność dawniej Leszczyńskich, od 1870 r. Wincentego Rudominy. Była tu szkoła koronczarstka, wyroby której przedstawiono na wystawie warszawskiej w r. 1882. Gromadzkie, Gromackie, wś i dobra, pow święciański, gm. Swięciany 14 w. . Wś miała 11 dusz rewiz. ; dobra należały dawniej do Łazowskich, potem Połtorzeckich. Gromiec, wś, pow. chrzanowski. W połowie Gromadno Grodzonowice Gromadzkie Gruenfeld XV w. , wieś królewska należy do par. w Oświęcimie, daje dziesięcinę bisk. krak. L. B. , II, 223. Gromino, w dok. Gromijno, wś, pow. pułtuski. Wymienione w akcie uposażenia bisk. płockiego z połowy XIII w. W r. 1576 ma 12 1 2 łan. Gromki, wś włośc. , pow dzisieński, gmina Dubicze 11 w. ; r. 1865 miała 63 dm. rewiz. , należała do dóbr skarb. Ostrzyno. Gromnik, wś, pow. tarnowski. W r. 1326 Władysław Łokietek pozwala opatowi tynieckiemu wprowadzić prawo niemieckie do wsi klasztornych G. i Golanka, położonych śród lasów Kod. dypl. pol. , III, 182. W połowie XV w. własność klasztoru tynieckiego, posiada kościół par. , p. w. św. Marcina. Łany km. i sołtysie dawały dziesięcinę do Opatkowic L. B. , II, 269. Gromowicze, Hromowicze, pierwotnie Zabłocie, wś, pow. grodzieński, gm. Kamionka, 50 w. od Grodna, 544 dz. Należała do wójtowstwa Zabłockiego we włości dworu mostowskiego, ekonomii grodzieńskiej. Podług rewizyi z r. 1558 miała 18 włók gruntu podłego, t. j. nieprzyjęta 1 włóka, a na służbę ciahłą 17 włók. Z włók tych płacić powinni z każdej czynszu po 6 gr. , za gęsi, kury, jajca i stacyę po 6 gr. , za niewody po 2 gr. , siana ani owsa dawać nie powinni, a robota dwa dni w tydzień; czyni z włók tego sioła ciahłych 3 kop 58 gr. Gromowo, Hromowo, wś nad Niemiją. , pow. mohylowski, gm. Łuczyniec, 93 dm. , 570 mk. , cerkiew. Gronście 1. wś nad rzką Wierszupą, pow. telszewski, gm. i par. katol. Siady 6 w. , 31 w. od Telsz, 41 dm. , 246 mk. , kaolica katol. , p. w. św. Maryi Magd. , z drzewa wzniesiona r. 1806. 2. G. , dwór, tamże, gm. Zorany 7 w. , 23 w. od Telsz. Gronszcze, okolica, pow. poniewieski, gmina Krakinów 5 w. . Gronsztele, wś i fol. , pow. poniewieski, gm Kibury 6 i 18 w. . Fol. należy do Tominów, ma 35 dz. Gronszwy, wś, pow. kowieński, gm. Jaswojnie 6 w. Grosze i G. Małe, dwa majątki, pow. poniewieski; gm. Kibury 5 w. . Groszele, zaśc. , pow. wiłkomierski, gm. Siesiki 5 w. . Groszna, u Dług. Groschna, ob. Krasne. Groszowice, r. 1198 Groscoviz, wś, powiat opolski. Dana, drogą zamiany, klasztorowi miechowskiemu, przez bisk. wrocławskiego przed r. 1198 K, W. , n. 34. Grotkowo, r. 1298 Grothovicze, wś. powiat gnieźnieński. Nadane przez Władysława, ks. polskiego r. 1298, klasztorowi św. Klary w Gnieźnie K. W. , n. 783. Grotoniszki, dwór, pow. szawelski, gmina Okmiana 10 w, . Growery, wś, pow. dźwiński dyneburski, par. Krasław. Grubasy, zaśc. , powiat nowoaleksandrowski gm. Rakiszki 7 w. . Grubiny, dwór, pow. szawelski, gra. Kruki 4 w. . Grubiszki, dwa dwory, powiat poniewieski, gm. Birże 8 w. i Czypiany 9 w. . Grubule, wś. powiat dźwiński dyneburski, par. Krasław. Gruby 1. wś. pow. nowoaleksandrowski, gm. Czadosy 2 w. . 2. G. , zaśc. , tamże, gm. Ponedal 2 w. . 3. G. , zaśc. , pow. szawelski, gm. Skiemie 3 w. , 57 w. od Szawel. 4. G. , dwór, pow. wiłkomierski, gm. Onikszty 9 w. . Grucie, wś i G. Jodyszki, zaśc. , pow. wiłkomierski gm. Uciany 5 w. Grudy 1. urocz. w dobrach Dywin, pow. kobryński. 2. G. , wś pow. wołkowyski, gmina Biskupce, 2 w. od Wołkowyska, 235 dz. Grudzianka, fol. , pow. dźwiński dyneburski, Druhoszejkinych, 100 dz. Grudziądz, XII w. Grudenczch, mato. Wymieniony obok Zakroczymia i Serocka w liczbie grodów castra, obowiązanych do danin na rzecz klasztoru w Mogilnie K. W. , n. 3. Grudzyny, r. 1356 Grudzyna, r. 1581 Grudzina al. Żegartowska Wola, wś, pow. jędrzejowski, 8 w. od Jędrzejowa. W r. 1365 Bodzanta, biskup krak. , dziesięciny z Opatkowic i Zegartowic prope Grodzynam, nadaje altaryi, p. w. św. Macieja apost. w katedrze Kod. kat. , krak. , I, 261 Kościół par. istniał tu już w połowie XV w. Dług. , L. B, I, 238. W zakryatyi kościoła w Mierzwinie jest kielich darowany roku 1645 kościołowi w G. , przez Jana z Solcy Soleckiego. Widocznie więc przeniesienie parafii do Mierzwina nastąpiło później jeszcze. W roku 1581 wś kość. Grudzina ma w dwu działach Oraczowski i Kmita 13 łan. km. , 6 zagr. bez roli. 1 czynsz, 8 kom. z bydł. i 9 bez bydła. Gruenfeld al. Kurczany, kol. , pow. nowogradwołyński, gm. Kurne, 40 w. od msta powiat. , 20 dm. , 138 mk. Gruenwald, kol. niemiecka, pow. owrucki, gm. Worobie Nowe 10 w. . Gruja, fol. , pow. krzemieniecki, gm. Światec. Grulowo, wś, pow. dryzieński, par. Zabiały, attyn. dóbr Kniażyce. Grumbienięta, wś, pow. święciański, gmina Świr 9 w. ; miała 68 dusz rewiz. należała do dóbr Olszewo. Grumbinie 1. wś, pow. nowoaleksandrowski, gm. Antuzów 16 w. . 2. G. , fol. , tamże, 11 w. od Antuzowa, 19 w. od mta powiat. własność Małachowskich, 76 dz. 3. G. , Grumbiny, wś, pow. wiłkomierski, gra. Ołoty 12 w. . Grumble, wś, pow. telszewski, gm. Bernatowo 16 w. . Mają tu Lotakowie 37 dz. Grumdzie, dwór, pow, rossieński, gm. Skawdwile 6 w. . Gromino Gromki Gromnik Gromowicze Gromowo Gronście Gronszcze Gronsztele Gronszwy Grosze Groszele Groszna Groszowice Grotkowo Grotoniszki Growery Grubasy Grubiny Grubiszki Grubule Gruby Grucie Grudy Grudzianka Grudziądz Grudzyny Gruenwald Gruja Grulowo Grumbienięta Grumbinie Grumble Grumdzie Gromino Grundzie Grundziny Grundziszki Grunice Grunowo Gruntkajmie Gruście Grusza Gruszczyn Gruszeńce Gruszka Gruszławki Gruszów Grusztaliszki Gruszteliszki Gruszty Grutuny Gruzdowszczyzna Grumszle Grumszle, wś. pow. poniewieski, gm. Podbirże 7 w. . Grunciszki, zaśc. , pow. wilejski, gm. Krasne Sioło 8 w. ; miał 7 dusz rewiz. , należał do dóbr Lenczowszczyzna. Grundeliszki, dwór, pow. poniewieski, gm. Birże 16 w. . Grundzie, zaśc. , pow, nowoaleksandrowski, gm. Rakiszki 4 w. . Grundziny, wś, pow. dźwiński dyneburski, par. Krasław. Grundziszki, dobra pow. poniewieski, gm. Stumbryszki 1 w. . Własność Lichutinych, 313 dz. Grunice, wś i dobra, pow. bielski gub. grod. , gm. Narojki, 52 w. od Bielska, Wś ze wsią, Minczewo 245 dz. , dobra, własność Rakowskich poprzednio Smorczewskiego, z fol Miaczewo 287 dz. Jaroszewicz znalazł tu mogiły t. zw. kamienne. Grunowo, ob. Gronowo t. II. 852. Gruntkajmie, Grumkajmie, fol. , pow. rossieński, gm. Mańkuny 6 w. . Gruście, wś, pow. wiłkomierski, gm. Owanta 32 w. . Grusza, Hrusza, kol. , pow. rówieński, gmina Berezne, 65 w. od Równego. 15 dm. , 85 mk. Gruszczyn, r. 1397 Crusczino, wś, pow. poznański. Mikołaj, dziedzic Srebrnej Góry, Swarzędza i G. w dok. z r. 1397 K. W. , n. 1973. Gruszeńce, wś, pow. oszmiański, gm. Traby 5 w. ; r. 1865 miała 100 dusz rewlz. , należała do dóbr Bokszyszki. Gruszka, wś, pow. mławski. Wspom. w dok. z r. 1426 Kod. maz. 171, ob. Łążek. Gruszka 1. fol. , pow. brzeski gub. grodz. , gm. Dworce, własność Paszkiewiczów, 734 dz. 2. G. , urocz, przy wsi Romatowo, pow. brzeski gub. grodz. 3. G. , pow. prażański, ob. Tymochowszczyzna. 4. G, osada, tamże, przy wsi Huszczewina. Gruszka, wś, pow. uszycki. W r. 1565 1583 królewszczyzna, w posesyi Wolskiego, płaci od 2 pługów. W r. 1661 ma 5 dym. Należała do Szczęsnego Potockiego, oddana gen. Wittemu wzamian za żonę Zofię Greczynkę. Obecnie Anastazego Karaszewicza Tokarzewskiego, 973 dz. Gmina obejmuje 22 miejscowości, 1, 160 dm. , 7, 783 mk. włościan 3, 327 dusz rewiz. , uwłaszczonych na 7, 047 dz. 5, 738 dz. roli. Nadto w gminie jest 8, 731 dz. 5, 072 roli większej posiadłości i 546 dz. ziemi cerk. Cała gmina ma 16, 324 dz. 11, 178 dz. roli i 8, 091 mk. Gruszławki, mstko i zaśc i G. Medsiedy, wś, pow. telszewski, gm. Sałanty 10 w. , 00 w. od Telsz. Kościół wzniesiony r. 1761 nie 1711 r. . Dobra G. , własność hr. Tyszkiewiczów, ma ją 4, 812 dz. 2, 370 lasu. Gruszów 1. w dok, Druszów, wś, pow. miechowski, par. Wrocimowice. W dok. z r. 1242 śród włości klasztoru w Staniątkach. W r. 1581 p. Radomski płaci z Imbramowic i Gruszowa. 2. G. , w dok. Grussów, wś, pow. miechowski, par. Brzesko stare. W dok. z r. 1276 podana jako włość klasztoru w Brzesku. Król Kazimierz część królewską, we wsi G. z placem, karczmą, zagrodnikiem, gajem i łąką, daje klasztorowi w Brzesku wzamian za część klasztorną we wsi Niedary pod Uściem Kod. kat. , krak. , 1, 275. Biskup krakow. ma też tu swój dział ib. II, 230 i 236. W r. 1581 G. ma w części klasztoru hebdowskiego 5 łan. km. , 8 kom. Jan Branicki ma 3 łany km. , 5 zagr, 8 kom. Por. Rzochów. Gruszów 1. w dok. Gruszowiecz, wś, pow. limanowski. Własność klasztoru szczyrzyckiego w dok. z r. 1235. W dok. z r. 1368 pole do Rybotycz należące Kod. mał. . III, 213 Grusztaliszki, zaśc. , pow. wiłkomierski, gm. Uciany 5 w. . Gruszteliszki, wś, pow. nowoaleksandrowski, gm. Rymszany 13 w. Gruszty, trzy zaśc. , pow. nowoaleksandrowski, gm. Bachmaty 7 w. . Grutuny, zaśc. , pow. nowoaleksandrowski, gm. Dryświaty 7 w. . Dawniej attyn. Dryświat obecnie własność Bobrowskich, z Leonowem ma 315 dz. Gruzdowszczyzna, wś, pow. oszmiański, gm. Polany 9 w. , miała 13 dusz rewiz. , należała do dóbr skarb. Słobódka. Gruździe, mstko i dobra, pow. szawelski, gm. Gruździe, 24 w. od Szawel. Dobra, własność Naryszkinych, mają 27, 612 dz. 11, 247 lasu. W r. 1636 wystawił zbór kalwiński dziedzic Krzysztof Gruźdź. W r. 1653 zabrali ten kościół katolicy, lecz r. 1681 zwrócili. Kolatorem był Jakub Grużewski Nakoniec r. 1696 świątynię tę, jednocześnie z Krasnogaliską, spalili katolicy. Grużewski wystawił nowy, lecz i ten upadł r. 1721. uposażenie wś Mierzyca zostało zabrane, pozostało tylko nieco funduszu pieniężnego. Gmina należy dziś do 3 okr. pol. , obejmuje 87 miejscowości, 710 dym. włośc. , obok 49 innych, 8, 998 mk. włościan, uwłaszczonych na 19, 829 dz. Gruździszki, w innym spisie Gruzdyniki, dobra, pow. rossieński, gm. Rossienie 4 w. , własność Felińskich, 1, 036 dz. Gruże 1. dobra i G. Giegiasy, wś, pow. poniewieski, gm. Skrobatyszki 12 w. . Dobra, własność hr. Józefa Tyszkiewicza, z dobrami Punkrele mają 690 dz. 2. G. Wielkie, dobra, tamże, 8 w. od Skrobatyszek, własność Puzynów, 562 dz. 3. G. Małe, fol. , tamże, 7 w. od Skrobatyszek, należy do dóbr Szejny al Nowy Dwór bar. Radenów. 4. G. Małe, al. Polepie, dobra, tamże, 10 w. od Skrobatyszek, własność Ruszczyców, 332 dz. 5. G. , dwa fol. i zaśc. , Grumszle Grunciszki Grundeliszki Gruździe Gruździszki Gruże Grygajcie Grygale Grygiele Grygiszki Grygoliszki Grygrelany Grygoryewka Grużgirys Grygoryszki Gryki Grygule Grykalce pow. wiłkomierski, gm. Siesiki 8 w. . Jeden z fol. należy do Radziwiłowiczów, 121 dz, drugi do dóbr Łukinie Kończów, zaśc. Władeckich ma 34 dz. Grużgirys, os, pow. poniewieski, gm. Skrobatyszki 6 w. . Grużyńce, mylnie Gryzińce ob. t. II, 887, fol. bez wsi, w lesie położony, pow. winnicki. Mieszka tu rządca klucza całego Był tu nie. gdyś kościół, który zniszczał w czasie wojen kozackich. Na jego miejscu rozlewa sie obecnie bagno. G. były niegdyś własnością. Kaweckich. Drogą wiana za Salomeją Kawecką, przeszły do Sosenki, cześnika wyszogródzkiego, ssty wendeńskiego. Około r. 1860 Sarneckich, dziś należy do dóbr Gniewań. Klucz grużyński z Komarowem, Rowcem i Biskupką ma 930 dz. roli i 1, 400 dz. lasu. Grybalce, fol. , pow. rzeżycki, własność hr. Borchów. Grybany, dwór, pow. nowoaleksandrowski, gm. Kwietki 14 w. . Grybeliszki, dobra, pow. nowoaleksandrowski, gm. Brasław 15 w. , 40 w. od mta powiat. Przed r. 1802 należały do Dryświat, dziś Szczepowskich, z fol. Ganżyszki mają 269 dz. Grybia, wś, pow. poniewieski. gm, Skobatyszki 12 w. . Grybiszki, trzy zaśc. , pow. nowoaleksandrowski, gm Dusiaty 9 w. , Sołoki 6 w. i Tyltyszki 2 w. . Grybławki, zaśc. , pow. rossieński, gm. Botoki 2 w. . Grybów, miasto powiatowe. W r. 1340 Kazimierz, król wydaje Hankonowi, mieszczaninowi sądeckiemu przywilej na lokacyę miasta nad rz. Białą. W błędnej kopii tego przywileju jaka się przechowała, miasto nosi nazwę Tymberch, Wydawca Kod. mał. III, 38 domyśla się, że w oryginale było, ,Grymberk, z czego powstała nazwa Grybów. Tę nazwę spotykamy już w dok. z r. 1365, którym król Kazimierz nadaje civitati nostre Grybowa część lasu na górze Jawor Kod. mał. , III, 187. Prawdopodobniej, przy małej liczbie osadników niemców, projektowana przez osadzającego wójta nazwa niemiecka nie utrzymała się, a weszła w użycie pierwotna nazwa Grębow, zmieniona później na Grybów. W r. 1581 miasto Grębów daje szosu fi. 15 gr. 6, od kom 7, szewców 7, kowali 2, kuśnierzy 2, garncarzy 2, płociennik. 4, balwierza 1, cieśli 3, piekarek 5, kołodzieja 1, rzeźników 2, kół dorocz. 3. Ogółem fl. 34 gr. 24. Grybówka al. Trukowszczyzna, folw. , pow. nowoaleksandrowski, gm. Antuzów 17 w. . Grybtraki, fol. , pow. poniewieski, 12 w. od Poniewieża. Grybule, okolica, pow. wiłkomierski, gmina Traszkuny 5 w. . Mają tu Kaznowscy 74 dz. Grybuny, dobra, pow. lepelski, własność Skiwskich, 674 dz. Grybżany, wś i osada straży pogr. , powiat telszewski, gm. Gorżdy 7 w. . Grycajcie 1. dwór, pow. telszewski, gmina lłłoki 4 w. . 2. G. , dwór i przys. , tamże, gm. Siady 16 w. . Grycajtyszki, w spisie innym Gryszczatyszki, dwa fol. , pow, szawelski, gm. Błagowieszczeńsk 7 w. . Lenkiewiczowie mają tu 20 dz. Gryciuny 1. dwie wsi, pow poniewieski, gm. Czypiany 10 w. i Podbirże 9 w. . 2 G, wś, pow. wiłkomierski, gm. Kupiszki 4 w. . Gryczany 1. pow. wileński, mylnie zam. Gryciuny, 2. G, wś, pow. rzeżycki, attyn. Rozentowa. Gryczany, fol. , pow. nowoaleksandrowski, gm. Antuzów 12 w. , własność Żukowskich, 116 dz. Grygajcie 1. dobra, pow. rossieński, gmina Szydłów 2 w. , własność Kryłowych, i folw. Narusze 279 dz. Nadto Jagminowie mają 18 dz 2 G. , wś, pow. telszewski, gm. Ginteliszki 14 w. Grygale, Grygole, fol. , pow. poniewieski, gm. Remigoła 8 w. , własność Raczunasów, 110 dz. Grygańce, wś, pow. nowoaleksandrowski, gm Smołwy 3 w. , Grygany, wś, pow. poniewieski, gm. Podbirże 1 w. . Grygi, wś, pow. dryzieński, par. Druja. Grygrelany, wś, pow. oszmiański, gm. Kucewicze 6 w. ; miała 18 dusz rewiz. , należała do dóbr Plany. Grygiele, wś, pow. dzisieński, gra. i dobra Ihumenowo 35 w. ; miała 15 dusz rewiz. Grygiszki 1. zaśc. , pow. wileński, gm. Bystrzyca 13 w; miał 9 dusz rewiz, , należał do dóbr skarb. Dubno. 2. G, zaśc. włośc. , pow. wileński, gm. Giełwany 10 w. ; miał 13 dusz rewiz. , należał do dóbr skarb. Szeszole. Grygoliszki, wś, pow, rossieński, gm. Aleksandrowsk 5 w. . Grygoryewka, wś włośc. , pow. trocki, gm. Aleksandrowska Oława. Zaludniona przez osadników wielkoruskich. Grygoryewka, kolonia, pow. Ostrogski, gm. Sijaniec, 19 w. od Ostroga, 19 dm. , 137 mk. Grygoryszki 1. wś, pow. kowieński, gmina Kiejdany 16 w. . 2. G. , wś, pow. rossieński, gm. Szymkajcie 6 w. . Grygule, dwór i dwie wsi, pow. rossieński, gm. Kołtyniany 10 w. . Dołobowscy mają 125 dz. , Norwiłłowie 146 dz. i Żylewiczowie 16 dz. Grykalce, wś, pow. rzeżycki, własność hr. Borchów. Gryki Dołowe, Górowe i Zabieńskie, trzy wsi, pow. wileński, gm. Ilino 4 w. ; r. 1865 miały 79 dusz rewiz. , należały do dóbr Kierdejowce. Grygańce Grygany Grygi Grużgirys Grużyńce Grybalce Grybany Grybeliszki Grybia Grybiszki Grybławki Grybów Grybówka Grybtraki Grybule Grybuny Grybżany Grycajcie Grycajtyszki Gryciuny Gryczany Gryniele Grykiańce Gryżyna Gryżowo Gryżbała Gryzyki Grywka Grywańce Grywałd Grytuny Gryteła Gryszyszki Gryszwilki Gryszkojce Gryszkiszki Gryszkiany Gryszki Grystupie Grynweldy Grynkiszki Grynki Gryniuny Gryniszki Grynie Gryngole Gryngiejdy Grynapol Grymzdy Grylewo Grylciele Gryksze Grykpedzie Grykowszczyzna Grykopiele Grygopiedzie Grykiszki Grykinie Grykiańce Grykiańce, wś, pow. wiłkomierski, gm. Kurkle 9 w. . Grykinie 1. zaśc. , pow. rossieński, gmina Mańkuny 4 w. . 2. G. , Grykiny, dwór, pow. szawelski, gm. Skiemie 2 w. , Grykiszki 1. wś. pow. telszewski, gm. Wornie 28 w. . 2. G. , wś, pow. wiłkomierski, gm. Androniszki 6 w. . Grygopiedzie, zaśc. , pow. trocki, gm. Jezno 3 w. ; miał 6 dusz rewiz. , należał do dóbr Powierzchnie. Grykopiele 1. wś, pow. nowoaleksandrowski, gm. Dukszty 8 w. . Ejtminowiczowie mają tu 38 dz. 2. G, wś, pow. poniewieski, gmina Kibury 5 w. . 3. G. , w spisie z roku 1892 Grzykoniele, wś, pow. wiłkomierski, gm. Ołoty 11 w. . Grykowszczyzna al. Krowowaje, wś, pow. oszmiański, gm. Smorgonie 10 w; miała 36 dusz rewiz. , należała do dóbr Szymanowo. Grykpedzie, wś i zaśc. , pow. poniewieski, gra. Naciuny 12 w. . 2. G. , dobra, tamże; gra. Smilgie 14 w. , własność Garnowskich, 240 dz. Gryksze 1. dwór i zaśc. , pow. telszewski, gm. Wornie 8 i 10 w. . 2. G. , dwór, tamże; gm. Kretynga 3 w. . Grylciele, Grymzele, w jednym spisie Grysiziele, dwór, pow. szawelski, gm Szawkiany 17 w. , własnośc Dychowiczów, 21 dz. i Jankiewiczów, 168 dz. Grylewo, w XVI w. Grelewo, wś, pow. wągrowiecki. Przed r. 1238 własność klasztoru w Łeknie, odtąd drogą zamiany za Barowo, należy do rodu szlacheckiego Grylewskich, h. Topór K. W. , n. 1091. Kościół par. , p. w. św. Katarzyny, istniał już w początkach XIV wieku. Obecny, piękny kościół murowany z wieżą, w stylu ostrołukowym zbudowała r. 1866 dziedziczka wsi, Antonina hr. Grabowska. Grymzdy, wś i okolica, pow. rossieński, gm. Konstantynów 5 w. . Mają tu Galimscy 22 dz. , Jodkiewiczowie 130 dz. , Radziewiczowie 20 dz. , Rejmerowie 19 dz. Grynapol, dobra, pow. trocki, gm. Sumiliszki. Dawniej Romerów. Gryngiejdy, dwór, pow. rossieński, gmina Taurogi 4 w. . Gryngole, dwór, pow. poniewieski, gm. Krakinów 3 w. . Grynie 1. wś, pow. kowieński, gm. Ejragoła 14 w. . 2. G. , fol. , pow. rossieński, gmina Kroże 11 w. , 3. G. , zaśc. , tamże, gra. Mańkuny 6 w. . Gryniele, dwór, pow. kowieński, gm. Ejragola 14 w. . Własność Miniatów, 49 dz Gryniszki 1. zaśc. , pow. rossieński, gmina Mankuny 6 w. . 2. G, dwór, pow. wiłkomierski, gm. Pogiry 1 w. . Gryniuny 1. okolica, pow. kowieński, gm. Ejragoła 10 w. . Mają tu Więckiewiczowie 50 dz. 2. G, wś i dobra, pow. poniewieski, gm. Podbirże 6 w. Własność Wojtkiewiczów, 103 dz. 3. G, dwór, tamże, gm. Remigoła 7 w. . Grynki, dwór, pow. poniewieski, gm. Krakinów 4 w. . Grynkiszki, ob. Hrynkiszki. Grynkiszki 1. Hrynkiszki ob. t. III, 195, mstko i dobra, pow. kowieński, gm. Kroki 17 w. , własność Białłozorów, 3, 671 dz. Stał tu niegdyś zbór kalwiński, niewiadomo przez kogo założony. Uposażenie stanowiła wś Bogdaniszki. 2. G. , zaśc. , pow. lidzki. gm. Ejszyszki 5 w. . Należał do dóbr skarb. Żamojtjszki. 3 G, zaśc. , pow. wileński, , gm. Giedrojcie 13 w. . Należał do dóbr Dubinki. Grynweldy, pow. dzisieński. Własność Burzyńskiego. Grystupie, wś, pow. wiłkomierski, gmina Traszkuny 17 w. . Gryszki, fol. , pow. szawelski, gm. Łukniki 4 w. . Gryszkiany 1. wś, pow. nowoaleksandrowski, gm. Brasław 12 w. . 2. G. , dwór, pow. wiłkomierski, gm. Uszpole 14 w. . Gryszkiszki 1. wś, pow. nowoaleksandrowski, gm. Czadosy 3 w. . 2. G. , fol. , pow. szawelski, gm. Szawkiany 20 w. , własność Godlewskich, 637 dz. Gryszkojce, wś. pow. wileński, gm. Worniany 7 w. ; miała 55 dusz rewiz. , należała do dóbr Dubinki. Gryszwilki, dwór, pow. kowieński, gmina Kroki 16 w. . Gryszyszki, os. , pow. telszewski. gm. Iłłoki 11 w. , własność Łukoszysów, 36 dz. , Szenbergów 56 dz. , Judejkisów 104 dz. Gryteła, fol. , pow. poniewieski, gm. Remigoła 7 w. . Grytuny, wś, pow. nowoaleksandrowski, gm. Dryświaty 7 w. . Grywałd, w dok. Grunvald, wś, pow. nowotarski, par. Krościenko. Wspom. w dok. z r. 1335 Kod. kat. krak. Grywańce, wś, pow. kowieński, gmina Średniki. Grywka, zaśc. , pow. nowoaleksandrowski, gra. Dryświaty 14 w. . Gryzyki, dwór, pow. wiłkomierski, gm. Konstantynów 4 w. . Gryżbała, zaśc. , pow. nowoaleksandrowski, gra. Rakiszki 7 w. . Gryżowo, dobra, pow. rossieński, gm. Szydłów 14 w. . Gryżyna, w dok. Griszin, Grizina, wś, pow. kościański. Wspom. w dok. z r 1296. Współdziedzice G. w dok. z r. 1388 i 1395 K. W. , n. 744, 1937, 1993. Por. Brzoza Gryżyńska, poemat Franciszka Morawskiego, na dochód w dniu 6 lipca 1884, od pioruna spalonego ko Grzybowicze Grzybowiec Grzybówka Grzybek Grzybiny Grzmiąca Gryżuty Grzybiszki Gryżyszki Gryżyszki Grzmiąca Grzybów Grzęda Grzmucin ścioła w G. , Poznań, 1884 r. ,, Brzoza w G. Przyj. ludu, 1836 r. , str. 372 i 1836, str. 266. Gryżyszki, zaśc. , pow. nowoaleksandrowski, gm. Widze 3 w. . Gryżuty, wś, pow. nowoaleksandrowski, gm. Bachmaty 7 w. . Grzebień, chutor przy Chrustowej, powiat olhopolski. Grzebienie 1, wś nad rzką, Sidranką, pow. sokólski, gm. Grzebienie, 22 w. od Sokółki, 1, 145 dz. włośc, 60 dm. , 602 mk. Gmina obejmuje 39 miejscowości, 758 dm. włośc. , obok 278 innych, 4, 671 mk. włościan, uwłaszczonych na 8, 843 dz. Nadto w gminie jest 3, 633 dz. większej posiadłości i 648 dz. cerk. i kościelnej. 2. G. , wś i dobra, pow. sokólski, gm. Kruhlany, 23 w. od Sokółki. Wś ma 354 dz. włośc; dobra, własność Skirmuntów, z folwarkiem Józefów, 240 dz. Grzegorzew, r. 1236 Gregorew, os. miejska nad rzką Kąpiel, pow. kolski. W r. 1236 Władysław, kś. polski nadaje wś G. arcyb. gnieźn. , którzy tu wkrótce wzniośli dla siebie dworzec a zapewne i kaplicę, z której powstał kościół parafialny. Często tu bywają, spisywane akty w sprawach kościelnych. Berwold prepozyt i Jakub Zawisza, zakonnik z Trzemeszna, wydają tu r. 1371 akt zrzeczenia się jeziora Ostrowite na rzecz kościoła gnieźn. Na czele aktu powiedziano in Grzegorzewo opido, in domo habitacionis. .. domini Jaroslai. . arehiepiscopi K. W. n. 199, 1641, 1645, 1698. W r. 1576 miasto, własność arcyb. , płaci szosu od 28 1 2 łan. , 4 karczem, 1 łana wójt. , 48 osadn. , 11 zagr. po 2 gr. , od 3 bań gorzał, po gr. 24, od 3 rzem. po gr. 4, od 3 rzeźn. po gr. 6. Ogółem fl. 4 gr. 4 Kościół par. powstał tu zapewne w XIV w. Około r. 1520 G. oprócz kościoła par. , p. w. św. Piotra i Pawła posiada drugi, p. w. św. Mikołaja po za miastem starszy zapewne. Z powodu spalenia pierwszego kościoła, nabożeństwo parafialne odbywało się w kościołku pozamiejskim. W XVI w. wcielono probostwo do jednej z kanonii uniejowskich. Grzegorzewice 1. wś, pow. błoński. Wsp. w dok. z r. 1370 należały do par. Mszczonów K. W. , n. 1781. W r. 1680 część wsi należy do par. Lutkówka, kilka zaś działków szlacheckich do Mszczonowa. Dziś G. należą do par. Lutkówka mylnie podano Sułkowka. 2. G. , wś, powiat opatowski. Włość klasztoru Sto Krzyzkiego zamieniona r. 1269 na Wojsław Kod. mał. . I, 95. Kościół par. , p. w. św. Jana Chrz. wzniósł z muru, na wzgórzu, lapide in colle rotunde fabricatam Nawój, h. Topór, dziedzic wsi. Czasu Długosz nie oznacza. Za Długosza dziedzicem wsi był Mikołaj Chrząstowski, h. Strzegomia. Wś miała 8 łan. km. , 3 karczmy, 5 zagr. z rolą. Dziesięcinę wartości do 12 grz. pobierał klasztor w Wąchocku L. B. , II, 488 i III. 417. 3. G. , wś, pow. olkuski, par. Sieciechowiec W dok. z r. 1393 Nekanda z G. W r. 1579 siedzi tu Jan Płaza. Ob. Narama. Grzegorzki, u Dług. Grzegorzkowo, wś, pow. krakowski. Dziś przedmieście Krakowa, należące do par. św. Mikołaja, liczy do 10, 000 mk. i zapewne wkrótce zostanie wcielone w obręb miasta. Wś ta była własnością rajców krakowskich. Za Długosza dawała dziesięcinę plebanowi u św. Mikołaja, wartości 1 grz. 6 gr. L. B. , t. II, 28. Grzęda, wś, pow. lwowski. W r. 1565 leży w ststwie lwowskiem. Założył ją niejaki Jędrzej Wysocki, którego ojciec zginął na Bukowinie za Olbrachta. Odnowski, kaszt. krak. , synowi zabitego, który miał tam dożywocie, oddał inne wioski w dzierżawę. Po Odnowskim objął w dzierżawę Barzy, kaszt. przemyski. Za niego było 22 kmieci na półłankach, ty won wolny od czynszu, 2 półłanki puste. Pop i cerkiew. Karczma płaciła zł. 9 gr 18. Był też folwark dający zł. 72. Dochód ogólny zł. 169 gr. 11. Grzmiąca, wś, pow. błoński. W r. 1399 nadaje tej wsi kś. Ziemowit, prawo chełmińskie. Dziedzicem jest Jakób ze Swidna Kod. maz. , n. 129. Grzmiąca, wś nad rzką t. n. , pow. szubiński. W r. 1343 odbywa się rozgraniczenie tej wsi należącej do Fulkona Białego Albus ze wsią Pniewo, włością arcyb. gnieźn. W roku 1367 wcielono G. do nowoutworzonej parafii w Chomiąży K. W. , n. 1213, 1357. Grzmucin, wś, pow. radomski, par. Skaryszów. Daje w r. 1191 dziesięcinę kolegiacie sandomierskiej. W r. 1569 są 2 łany kmiecie i 16 zagr. Grzybek, zaśc. , pow. święciański, gm. Wojstom 10 w, . Należał do dóbr Dziewiętnia. Grzybiny, wś, pow. święciański, gm. i dobra skarb. Daugieliszki 10 w. ; miała 34 dusz rewiz. Grzybiszki, wś, pow. lidzki, gm. Aleksandrowska; miała 8 dusz rewiz. , należała do dóbr Kozakowszczyzna. Grzybów, pierwotnie folwark na obszarze ststwa warszawskiego, od r. 1650 oddzielne miasteczko jurydyka, od końca XVIII w. dzielnica Warszawy. Dziś istnieje plac Grzybowski niedawno jeszcze plac targowy i ulica Grzybowska. Grzybowa Słoboda, wś, pow. bychowski, gm. Czehryn, 22 dm. , 90 mk. Grzybowce 1. wś, pow. grodzieński, gm. Hołynka, 64 w. od Grodna, 591 dz. włośc. 2. G. , fol dóbr Sarya, pow. dryzieński. Grzybowicze, ob. Borowiec. Grzybowiec, Grabowiec, os. , pow. prużański, gm. Białowieża, 33 dz. Grzybówka 1. Hrybówka, wś, pow. gro Grzybowa Słoboda Grzybowce Grzegorzki Grzegorzewice Grzegorzew Grzebienie Grzebień Gudaki Gudale Gudańce Gudaniszki Gudawo Gudele Grzyby dzieński, gm. Hudziewicze, 51 w. od Grodna, 166 dz. 2. G. , wś, pow. telszewski. gm. Masiady 12 w. . Grzybowo 1. os. przy wsi Łudzicze, pow. Słonimski. 2 G. , dobra, pow. wołkowjski, gm. Czemery, 4 w. od Słonima, własność Zagradinych, 356 dz. Grzybowszczyzna 1. Nowa i Stara, dwie wsi, pow. sokólski, gm. Ostrów, 25 w. od Sokółki, 377 dz. 2. G. , okolica szlach. , pow. sokólski, gm. Zubrzyca, 20 w. od Sokółki, 57 dz. 3 G. , wś, pow. oszmiański, gm. Kucewicze 20 w. ; miała 21 dusz rewiz. , nalegała do dóbr Mostwiliszki. Nazwę wzięła od Mikołaja Tomaszewicza Grzyba, władającego nią r. 1581, w sto lat potem należy do Woroniczów, następnie do Kuszlów, a w XVIII w. do Zabłockich. Grzyby, okolica szlach. , powiat bielski gub. grodz. , w dawnej ziemi mielnickiej, gm. i par katol. Siemiatycze, 44 w. od Bielska, 46 dz. Grzymajłowszczyzna 1. fol. dóbr Tokary, pow. brzeski gub. grodź. 2. G. , fol, pow. wołkowyski, gm. Izabelin, 16 w. od Wołkowyska. Grzymalina Wola, r. 1552 Wola Czyżowska, wś, pow. piotrkowski W r. 1552 Czyżów i Wola należą do par. Kamieńsk. Ob. Wola Czyżowska t. XIII, 781. Grzymaliszki, fol. , pow, telszewski, gmina Gorżdy 6 w. Grzymałów, mstko, powiat skałacki. Iwan Franwko Grzymałowski klucz w r. 1800 rozprawa przedstawiona Tow. im. Szewczenki roku 1901, przeznaczona do pomieszczenia w wydawnictwach tejże instytucyi. Grzymałowszczyzna 1. w spisie Gromołowszczyzna. fol. , pow. wiłkomierski, gm. Kupiszki. 2. G. , dobra, pow. oszmiański, gm. Graudyszki. Zwane niegdyś Krzyżelewszczyzną, nabyte r. 1756 przez Jana Szczytta. kaszt. smoleńskiego. Grzymisław, wś, pow. szremski. W r. 1282 Przemysław, ks. polski, potwierdza nadanie wsi G. klasztorowi dominikanek w Poznaniu. W r. 1394 Sędziwój, wwda kaliski, zaświadcza, że Mikołaj Strusz sprzedał część jeziora pod wsiami G. i Pełczyn, kościołowi poznań. K. W. , n. 504, 743, 1950. Por. Bdanie. Grzywki, Grywki, wś, pow. grodzieński, gm. Górnica, 1 w. od Grodna, 125 dz. Guberańce, okolica, pow. nowoaleksandrowski dawniej wiłkomierski, gmina Antuzów 12 w. . Mają tu Makowscy i Nowiccy po 10 dz. , Kłosińscy i Gulbińska 18 dz. , Pipirowie 52 dz. , Sklizmontowie 17 dz. , Jarmołowiczowie 27 dz. Gubernia 1. fol. dóbr Zielone, pow. kobryński. 2. G, pow. kobryński, ob. Kobryński klucz, 3. G, dobra, pow. prużański, ob. Prużany. 4. G. , dobra, pow. szawelski, gm. Szawle 2 w. . Gubiesa, zaśc. , pow. wileński, gm. Giedrojcie 10 w. . Należał do dóbr Kupryszki. Gnbin, r. 1253 Gobin, miasto powiatowe na Łużycach. W dok. z roku 1253 wystawionym w Gubinie, występuje prepozyt kościoła miejscowego i wójt K. W. , n. 323. Gubiszki, wś, fol. , pow. poniewieski, gmina Birże 2 w. . Gubów, Gubowo, dobra i zaśc. , pow nowoaleksandrowski, gmina Sołoki 9 w. , własność Brodowskich, 333 i 80 dz. Gubtylcie, Gubtyłcy, wś, pow. kowieński, gm. Kroki 10 w. . Gucin, fol. , pow. włodzimierski, gm. Hrybowica. Należał niegdyś do Czapskich i Karnickich, dziś w obcych rękach. Guczkompie, wś, pow. kowieński, gm. Wilkija 19 w. . Guczymy, wś, pow. wiłkomierski, gm. Ołoty 12 w. . W r 1788 własność Teresy Kukowiczowej. Gudajcie 1. wś, pow. kowieński, gm. Kroki 6 w. . Mają tu Ciszkiewiczowie 60 dz. 2. G. , wś, pow. szawelski, gm. Padubis 9 w. . 3. G, okolica, pow. telszewski, gmina Wornie 13 w. . Mają tn Wojszwiłłowie 60 dz. , Girdwojnowie. 8 dz. . Raubowie 31 dz. , Jasiewiczowie 30 dz. 4. G. , okoiica, tamże, gm. Zorany 19 w. . Mają tu Budszysowie 30 dz. , Giedwiłłowie 14 dz, Gudowiczowie 10 dz. , Żylewiczowie 39 dz. Gudaki, wś, pow. wileński, gm Giedrojcie 3 w. ; miała 19 dusz rewiz. , należała do dóbr Szlagierysziki. Gudale, wś, powiat telszewski, gmina Siady 17 w. . Gudańce 1. wś, pow. kowieński, gm. Janowo 16 w. . 2. G. , wś, pow. nowoaleksandrowski, gm. Widze 8 w. . 3. G. ob. t. II, 903, mylnie Gudanie, wś i okolica, pow. wiłkomierski, gm. Kurkle 4 w. . W r. 1788 należała do Jerzego Lipińskiego, później Kościałkowskich. Obecnie mają tu Rymowiczowie 20 dz. ; Justynowiczowie 68 dz. 4. G. , wś, tamże, gm. Ołoty 2 w. . 5. G. , dwór, tamże, gm. Wieprze 8 w. . Gudaniszki, zaśc. , pow. wileński, gm Podbrzeź 3 w. . Należał do dóbr Glinciszki. Gudawo al, Honoratowo, fol. , pow. telszewski, gra. Gorżdy 7 w. Gudele 1. wś, powiat nowoaleksandrowski, gm. Antuzów 14 w. . 2. G, wś, tamże gm. Ponedel 2 w. . 3. G. , wś, pow. poniewieski, gm. Kibury 8 w. . 4. G. , wś, tamże, gm. Naciuny 23 w. . 5. G. , dwa dwory, tamże, gm. Remigoła 5 w. . 6. G, wś, pow. rossieński, gm. Jurburg 14 w. . 7. G. , dobra, tamże, gm. Kroże 9 w. , własność Porazińakich, 691 dz. 8. G. , wś, pow. telszewski, gm. Wornie 9 w. . 9. G. wś i dwór, tamże, gmina Żorany 8 w. . Dwór należy do Wojtkiewiczów, 240 dz. 10. G. , wś, pow. wiłkomierski, gm. Dobejki 2 w. . 11. G. , wś, tamże, gm. Kowarsk 8 w, . 12. G. , wś i dobra tamże, gm. Pogiry 6 w. . Dobra, Grzybowo Grzybowszczyzna Grzymajłowszczyzna Grzymalina Grzymaliszki Grzymałów Grzymałowszczyzna Grzymisław Grzywki Guberańce Gubernia Gubiesa Gubiszki Gubów Gubtylcie Gucin Guczkompie Grzybowo Guczymy Gudajcie Gudmoniszki Gudohaje Gudorojście Gudowszczyzna Gudulin Gudy Gudyry Gudyszki Gudzie Gudzienięta Gudzieniszki Gudziszeczki Gudziszki Gudziunele Gudziunis Gudziuny Gugelwitz Gugie Gugiszki Gudlańce Gudgole Gudgale Gudełki Gudeliszki z fol. Rusie i Kirkucie, zw. G. Wojewodziszki, własnośó Montwiłłów, 1, 928 dz. 13. G, wś, tamże, gm. Traszkuny 5 w. . 14. G. , wś, włośc. , pow. oszmiański, gra. Dziewieniszki 3 w. ; miała 11 dusz rewiz. , należała do dóbr skarb. Sieluki Gudele. 15. G. , wś, pow. święciański, gm. Kukuciszki 20 w. ; miała 33 dusz rewiz. , należała do dóbr skarb. Inturki. Gudeliszki 1. dwa zaśc. , pow. nowoaleksandrowski, gm. Rakiszki 14 w. i Sołoki 4 w. . 2. G. , Gojdeliszki, zaśc. pow. wiłkomierski, gm. Dobejki 8 w. , własność Golickich, 60 dz. 3. G. , wś, tamże, gm. Wirbaliszki 12 w. . Gudełki. wś, pow. trocki, gm. Międzyrzecz 5 w. ; miała 15 dusz rewiz. Gudgale, wś, pow. poniewieski, gm. Skrobatyszki 3 w. . Gudgole, wś, pow. poniewieski, gm. Stumbryszki 12 w. . Mają tu Balczewscy i Pisarska 90 dz. , Rudziańscy 60 dz. Gudlańce, wś, pow. trocki, gmina Wysoki Dwór; r. 1865 miała 62 dusz rewiz. Gudmoniszki, wś, pow. szawelski, gm. Podubis 13 w. . Gudohaje ob. t. II, 904 Gudogaje, wś włościańska, pow. oszmiański, gm. Polany 6 w. ; r. 1865 miała 30 dusz rewiz. ; należała do dóbr skarb. Ostrowiec Gudohaje. Niegdyś własność Wojnów. Józef Wojna, oboźny połocki i żona jego Ludwika z Sulistrowskich, fundowali tu r. 1764 kościół i klasztor karmelitów. W kościele znajdował się obraz Bogarodzicy, uważany za cudowny wizerunek podał Jankowski, pow. oszmiański, II, 252 i 3, po czasowem zamknięciu kościoła w G. przeniesiony do kościoła w Oszmianie, gdzie dotąd mieści się w bocznym ołtarzu. Następnie przywrócono nabożeństwo w kościele gudohajskim, który dziś jest filią; kościoła w Sołach. Na miejscu dawnego obrazu w wielkim ołtarzu zawieszono obraz N. M. P. , z b. kościoła karmelickiego w Słobódce. Gudorojście, zaśc, pow. święciański, gmina Kiemieliszki 12 w. . Gudowszczyzna, wś, pow. oszmiański, gm. Holszany; miała 28 dusz rewiz. , należała do dóbr Rowy. W r. 1619 fol. G. nabyty został przez Jana Lipińskiego od Jerzego Chreptowicza. Gudulin, dobra, pow. wileński, gm. Mejszagoła; r. 1864 własność Houwaldów. Gudy 1. fol. , pow. nowoaleksandrowski, gm. Antuzów 19 w, , własność Kozakiewiczów, 69 dz. 2. G. , dwór, tamże, gm. Abele, własność Michałowskich, 124 dz. 3. G. , wś, tamże, gm. Kwietki 8 w. . Gudyry, wś, pow. rossieński, gm. Skawdwile 13 w. . Gudyszki 1. fol. , pow. nowoaleksandrowski, gm. Czadosy 5 w. . 2. G. , dwór, tamże, gm. Kwietki 7 w. . 3. G. , dwór, pow. poniewierki, gm. Birże 5 w. . 4. G. , wś, tamże, gm. Gulbiny 11 w. , 5. G. , dwa dwory, pow. szawelski, gm. Łukniki 3 w. . Jeden należy do Michniewiczów, ma 112 dz. , drugi do Pryżgutów, 180 dz. 6. G. , os. , pow. telszewski, gm, Tyrkszle 12 w. . 7. G. zaśc. , tamże, gmina Wornie, 37 w. od Telsz, własność Ejdymtów, 27 dz. Gudzie, wś, pow. szawelski, gm. Wieksznie 10 w. . Gudzienięta, wś, pow. oszmiański, gm. Kucewicze 10 w. . Należała do dóbr Nowosiółki. Gudzieniszki 1. wś, pow. święciański, gm. Święciany 12 w. ; miała 6 dusz rewiz. osad. w. ruskich, należała do dóbr skarb. Mile. 2. G. , t. II, 905 Gudzieniki 1, wś i dobra, pow. wileński, , gm. Worniany 15 w. . Wś miała 20 dusz rewiz. , dobra należały r. 1865 do Iwaszkiewiczów. Gudziszeczki, fol. , pow. nowoaleksandrowski, gm. Sołoki 13 w. . Gudziszki, zaśc. , pow. nowoaleksandrowski, gm. Jużynty 6 w. , własność Salmonowiczów, 285 dz. 2. G. , dobra i zaśc. , tamże, gm. Smołwy 8 w. . 3. G. , dobra i zaśc. , tamże, gmina Sołoki 16 w. . Maja tu Czarnoccy 118 dz. , Stommowie 43 dz. 4. G, wś i dwór, pow. wiłkomierski, gm. Owanta 21 w. . 5. G. , wś włośc, pow. oszmiański, gm. i dobra skarbowe Bakszty 7 w. . Należała do dóbr stołowych biskupów wileńskich Bakszty. 6. G. , wś, pow. trocki, gm. Międzyrzecz 24 w. ; r. 1866 miała 47 dusz rewiz. , należała do dóbr Matkowszczyzna. Gudziunele, dwór, pow. poniewieski, gmina Krakinów 5 w. . Gudziunis, dobra, pow. wiłkomierski, gm. Kowarsk 13 w. . Gudziuny 1. wś, pow. poniewieski, gm. Linków 7 w. . 2. G. al. Rupienie, wś, pow. rossieński, gm. Szymkajcie 12 w. . Kaplica kat. par. Girtakol. 3. G. , wś, pow. szawelski, gm. Poszwityń 7 w. . 4. G. , wś nad. rzką, Datnówką, tamże, gm. Skiemie 15 w. , 39 dm. , 529 mk. , kaplica katol. par. Grynkiszki, p. w. św. Józefa, z drzewa, wzniesiona r. 1812. Gugelwitz 1. r. 1363 Gogilwicz, a więc Gogolewice, wś, pow. lubijski Lueben na Szląsku, ma kościół par. ewang. Księgi kościelne sięgają r. 1720. 2. G. , r. 1492 Gugelwitz, wś, pow. mielicki. Ludność przeważnie protestancka. W dokum. z r. 1301 śród wsi wchodzących w skład powiatu ponieckiego podano Godlicz Bogusii, w której wydawca Kod. Wielk. , domyśla się dzisiejszego Gugelwitz. Gugie 1. dwór, pow. kowieński, gm. Kroki 22 w. . 2. G, zaśc. , pow. nowoaleksandrowski, gm. Dusiaty 4 w. . Gugiszki, zaśc. , pow. nowoaleksandrowski, gm. Antuzów 13 w. , własność Szukiewiczów, 38 dz. Gudeliszki Gurełka Guhlau Gujany Gujkale Gulba Gulbiniszki Gulbiny Gulbiszki Gulczewo Guldynie Gulele Gulewszczyzna Gulminiany Guhlau, niem. ob. Gola t. II. Gujany, wś, pow. kowieński, gm. Kroki 13 w. , własność Kontowtów, ze wsią Szasze 517 dzies. Gujkale, wś, pow. rossieński, gm. Skawdwile 11 w. . Gulba, wś, pow. telszewski, gmina Wornie 15 w. . Gulbiniszki, wś, pow. kowieński, gm. Aleksandrowska Słoboda 7 w. . Gulbiny 1. zaśc. , pow. nowoaleksandrowski, gm. Bachmaty 4 w. . 2. G, wś i dobra nad rzką Upihą, pow. poniewieski, gm. Gulbiny, 53 w. od Poniewieża, 22 dm. , 167 mk. , zarząd gm. , szkoła. Stanowiły ststwo niegrodowe gulbińskie ob. t. II, 907. Gmina należy do 4 okr. pol. , obejmuje 62 miejscowości, 1, 151 dm. włośc. obok 11 innych, 8, 180 mk. włościan, uwłaszczonych na 14, 417 dz. Gulbiszki, wś, pow. rossieński, gm. Pojurze 21 w. . Gulczewo, r. 1357 Golcevo, wś, pow. gnieźnieński. W dok. z r. 1357 podane w liczbie włości arcyb, gnieźn. K. W. , n. 1354. 2. G. , al. Gólczewo, r. 1364 Golczevicze, r. 1580 Gulczewo, wś, pow. wrzesiński. Wspom. w dokum, z r. 1364 K. W. , n. 1528. Guldynie, Guldyna, wś, pow. kowieński, gm. Aleksandrowska Słoboda 10 w. . Gulele, zaśc. , pow. wiłkomierski, gm. Owanta 17 w. Gulewszczyzna, Hulewszczyzna, zaśc. , pow. nowoaleksandrowski, gm. Słobódka 10 w. , należała do dóbr Drujka. Gulminiany, dobra, pow. nowoaleksandrowski, gra. Gulbiny 8 w. . Własność dawniej Wereszczyńskich. Gułajcie, dwór, pow. telszewski, gm. Iłłoki 1 w. . Gułnyszki, wś, pow. rossieński, gm. Jurborg 9 w. . Gułtowy, r. 1311 Golutow, wś, pow. średzki. Janasius de G. w dok. z r. 1311 K. W. , n. 941. W r. 1578 wś kościelna Gultowo w pow. pyzdrskim, ma dwa działy Opaleńskich 5 ślad. , 9 zagr. , 4 kom. , 1 2 łan. karcz. i Komorskich 1 śl. , 3 kom. , 1 pusty. Wś sama tworzy parafię. Gumba, zaśc. , pow. trocki, gm. Olkieniki; miał 5 dusz rewiz. Gumbacze, wś, pow. grodzieński, gm. Hoża, 13 w. od Grodna, 213 dz. włośc. Gumbiany, dwór, pow. nowoaleksandrowski, gm. Kwietki 14 w. . Gumbie, Gumby, dobra, pow. wiłkomierski, gm. Pogiry 5 w. , własność Gintowtów, 295 dz. Gumbiszki 1. os. włośc. , pow. wołkowyski, gm. Wilczuki. 2. G. , zaśc. , pow. kowieński, gm. Aleksandrowska Słoboda 7 w. . 3. G. , cztery zaśc. , pow. nowoaleksandrowski, gmina Abele 7 w. . 4. G. , zaśc. , tamże, gm. Ponedel 6 w. . Gumbrany, zaśc. , pow. trocki, gm. Sumiliszki 7 w Gumbrynie, dwór, pow. kowieński, gm. Rumszyszki 10 w. . Gumbucie, wś, pow. szawelski, gm. Podubis 4 w. . Gumino, w dok. Gumnino, wś, pow. płoński. Dadźbog, kanonik płocki nadaje r. 1395, w imieniu biskupa i kapituły, sołtystwo w G. , bratu swemu Dobiesławowi ze Szczawina, dla osadzenia wsi na prawie niemieckiem Kod. maz. , 116. Wś ta własność kapituły płockiej, stanowiąca uposażenie prebendy zw. gumińską Kod. maz. , 293, akt z r. 1483. W r. 1570 Iłowski, kaznodzieja katedralny płaci tu od 42 wł. W r. 1576 podano 35 łan. , 5 ogr. Gumnowice, r. 1386 Gomnovicze, wś, pow. bydgoski. W r. 1386 Przybysław, dziedzic G. , zawiera ugodę z klasztorem byszewskim K. W. , n. 1858. Gumnówka, dwór, pow. wiłkomierski, gm. Ołoty 8 w. . Gumowo, w dokum. Glumowo, wś nad rzką Drwęcą, pow. toruński. R. 1268 w Kruszwicy Ziemomysł, ks. kujawski, nadaje bisk. kujaw, między innemi Glumowo iuxta Zlotoriam super Drawanczam Ulanow. Dok. , 213, 38. Gunów, właśc Gonów, wś, pow. pińczowski, par. Skalmierz. Według dok. z r. 1276 własność klasztoru w Brzesku. W r. 1337 Świętosław, opat w Brzesku sprzedaje za 60 grz. sołtystwo w G. Cunkoni filio quondam Cunczonis advocati de Kowale Kod. kat. krak. , I, 208 i Kod. mał. , III, 41. Guntule, wś, pow. nowoaleksandrowski, gm. Dusiaty 2 w. . Gunwiany, wś, pow. szawelski, gm. Łukniki 1 w. . Gurany, Górany, wś, pow. rossieński, gmina Wewirże 7 w. . Gurba, wś, powiat błoński. Wś G. płaci r. 1380 dziesięcinę kościołowi w Mszczonowie K. W. , 11. 1781. Gurby 1. zaśc. , pow. nowoaleksandrowski, gm. Dukszty 24 w. . Dawniej attyn, Dryświat. Odr. 1802 Wincentego Biegańskiego. 2. G. , Gurbie, fol. , pow. telszewski, gmina Gruzdzie 4 w. . Gurele 1. dwór, pow. kowieński, gm, Żejmy 10 w. . 2. G. , fol. , pow. nowoaleksandrowski, gm. Widze 8 w. . 3. G. , wś, pow. wileński, gm. Ilino 14 w. ; miała 15 dusz rewiz. , należała do dóbr Wilkiszki. 4. G. , wś, pow. wileński, gm. Janiszki 6 w. ; miała 6 dusz rewiz. , należała do dóbr Jodzieniany. Gurełka, zaśc. , pow. wileński, gm. Szyrwinty 8 w. ; miał 3 dusze rewiz. , należał do dóbr Poszyrwińcie. Guhlau Gułajcie Gułnyszki Gułtowy Gumba Gumbacze Gumbiany Gumbie Gumbiszki Gumbrany Gumbrynie Gumbucie Gumino Gumnowice Gumnówka Gumowo Gunów Guntule Gunwiany Gurany Gurba Gurby Gurele Guroławki Gurowo Gurwy Guryliniki Gurzynów Gusaki Gustawów Gustawowo Gustodol Gustowowo Gutanów Gutenberg Gutkalnie Gutkowo Gutowo Gutowtyszki Gutowy Guty Gutżupis Guwadargis Guwajnie Guźlin Guzów Guzy Guże Gwałdy Gwozdów Gwozdy Gwożdż Gwozdziec Gurniaupis Gur Gurła, wś, pow, wileński, gm. Mickuny 5 w. ; miała 36 dusz rewiz. , należała do dóbr Łaźniki. Gurniaupis, wś, pow. rossieński, gm. Kleimy 12 w. . Guroławki, zaśc. , pow. rossieński, gm. Pojurze 5 w. . Gurowo, Górowo, dwór i dobra, pow. szawelski, gm. Błagowieszczeńsk 4 w. , własność Ejsmontów, 220 dz. Gurowo, wś, pow. gnieźnieński. Kościół par, p. w. Narodzenia N. P. Maryi, filia kościoła par. św. Wawrzyńca za murami Gniezna, istnieje już r. 1439. W kościele znajduje się obraz N. P. Maryi, słynący dawno jako cudowny. Gurwy, zaśc. , pow. nowoaleksandrowski, gm. Opsa 9 w. . Guryliniki, wś nad rzką. Subynajmą, powiat rzeżycki, gm. Ciskady, 20 dm. , 142 mk. , dom modl. starow. Gurzynów Gród, Hurynów, wś, pow. brzeski gub. grodz. , gm. Wierzchowicze, 50 w. od Brześcia, 160 dz. włośc. Gusaki, zaśc. , pow. lepelski, własność Rożnowskich, 49 dz. Gustawów, kol. , pow. włodzimierski, gmina Olesk, 30 w. od Włodzimierza, 61 dm. , 350 mk. Gustawowo, folw. dóbr Skidel, pow. grodzieński. Gustodol, wś, pow. poniewieski, gm. Pompiany 7 w. . Gustowowo, fol. , pow. rossieński, gmina Szweksznie 3 w. . Gutanów, ob. Krynki. Gutenberg, dobra, pow. kowieński, gm. Kiejdany 2 w. . Gutkalnie, dwór, pow. poniewieski, gm. Poniewież. Gutkowo, wś, pow sierpecki. Wymieniona w dok. z XIII w. , mieszczącym uposażenie kościoła płockiego. W r. 1578 we wsiach G. Wity i G. Pic siedzi przeszło 20 właścicieli na ćwierciach i półłankach. Gutowo, wś, pow. płocki. R. 1436 Władysław, ks. mazow. , nadaje 40 łan. zw. Gutowo, Piotrowi de Dobrski. Tenże r. 1442 sprzedaje G. Zdzantae de Zbiszyno za 40 kóp groszy Kapica, Herbarz, 86. Gutowtyszki, ob. Gietowtyszki. Gutowy al. Gutowo, wś, pow. wrzesiński. W dok. z r. 1357 w liczbie włości arcyb. gnieź. K. W. n. 1364. Guty, r. 1442 Gutowo, r. 1464 Guty, wś, pow. łomżyński, ob. Piątnica. Gutżupis, zaśc. , pow. wiłkomierski, gm. Rogowo 17 w. . Guwadargis, zaśc. , pow. nowoaleksandrowski, gm. Oknista 10 w. . GuwajnieStunkajcie, okolica, pow. telszewski, gm, Wornie 28 w. . Guwajnie, wś, pow, rossieński, gm. Konstanstantynów 7 w. . Guźlin, r. 1266 Gozdlino, wś, pow. włocławski, ob. Drwalewo. Guzów, wś, pow. błoński. W dok. z r. 1398 Petrus hercs de Guzowo. .. procurator in Wiskitki Kod. maz. . Wś książęca w dok. z roku 1451. W r. 1579 ma 13 zagr. z rolą. Guzy 1. przedmieście Goniądza, pow. białostocki, gm. Jaświły, 50 w. od Białegostoku, 221 dz. 2. G, wś, tamże, gm. Przytulanka, 29 w. od Białegostoku, 454 dz. Guże, wś, pow. święciański, gm. Michałowo 17 w. ; miała 48 dusz rewiz. 7 dusz jednodworców, należała do dóbr Żułowo. Gwałdy, wś i dwór, pow, rossieński, gmina Konstantynów, 85 w. od Rossień. Bucewiczowie mają tu 126 dz. , Wirszyłłowie 47 dz. , Gobiatowie 49 dz. , Niewiadowscy 44 dz. , Nowiccy 38 dz. , Pawłowscy 104 dz. , Pamediszysowie 47 dz. , Rojkowie 92 dz. , Stankiewiczowie 104 dz. Dwór należy do Tymińskich, 306 dz. Gwozdów, wś, pow. szawelski, gm. Skiemie 17 w. . Gwozdów 1. w dok. Hwozdów, wś, pow. nowogradwołyński, gm. i par. praw. Korzec 2 w. , 31 w. od rata pow. , 125 dm. , 678 mk. W r. 1577 należy do Korca ks. Koreckiego, który wnosi ztąd od 15 dym. , 5 ogr. Ks. Samuel Korecki płaci r. 1650 od 55, r. 1651 od 45, a roku 1653 od 17 dym. 2. G. , pow. kijowski, ob. Hwozdów. Gwozdy, fol. , pow. lepelski, własność Newelskich, 90 dz. Gwożdż, wś i urocz. , pow. prużański, gm. Białowieża, 47 w. od Prużany. Gwozdziec 1. u Dług. Gozdzyecz, wś, pow. brzeski Galicja. W połowie XV w. istniał tu kościół par. , murowany. Dziedzicem wsi był Spytko z Melsztyna. Wś miała 14 łan. kmiec. i karczmę z rolą. Dziesięcinę pobierał dziekan krakowski. 2. G. , wś, pow. turczański. Wedle lustracji z r. 1565 wś w statwie Samborskim, nowo osadzona za czasów Bony r. 1553, miała 25 kmieci na 19 łan. Nie płacili czynszu bo im służyła jeszcze swoboda. W r. 1589 ma 9 3 4 łan. , 1 łan sołtysi, 1 popa, 1 młyn, 3 kom. 3. G. , mstko, pow. kołomyjski. Władysław, ks. opolski, nadaje r. 1373 w Jarosławiu, Chodkowi Lojowiczowi za jego zasługi wś Gozdzecz nad rz. Czarnowa w pow. kołomyj skim Colomiensi na prawie feudalnem. Ten sam G. czyjego część G. mały nadaje tenże książę r. 1375 we Lwowie niejakiemu Waskowi Waszkoni Thepthucavicz wraz ze wsiami Strzelicze Strylcze dziś, w pow. żydaczowskim i Wirzbąsz Wierzbowce i Mykityńce w pow. kołomyjskim Kod. dyp. pol. . I, 238241. W r. 1564 miasto, należy do Buczackich, h. Leliwa, daje od 12 pług. , 1 rzem. , 4 kom. , pop, G. Stary, wś wspom. w dok. Gurła Hadzbeków z r. 1373 i 1469 daje od 9 pługów, 1 komom. , popa. Gwoździkiany, wś, pow. święciański, gmina Kiemieliszki 2 w. ; miała 47 dusz rewiz. 6 jednodworców, należała do dóbr Świrany. Gzdow, r. 1377 Gsdovo, wś, pow. skierniewicki. Wś tę, odwieczną posiadłość kościoła w Mszczonowie, odebrał kościołowi Ziemowit, syn Trojdena, ks. mazow. , lecz w kilka lat później r. 1377 na prośbę plebana, zwraca i przenosi ją na prawo chełmińskie. Unieważnia przytem dawny, zawarty pomiędzy Gunterem, plebanem, a Ziemowitem, ks. rawskim i sochaczewskim, układ co do zamiany G. na role podmiejskie K. W. , n. 1735. Gziki Borowskie, wś, okolica szlachecka i fol. , pow. białostocki, gm. Juchnowiec, 16 w. od Białegostoku. Wś ma 15 dz. ,. okolica 36 dz, fol. należy do dóbr Buzuny, ks. Jabłonowskich. Gzów, wś, pow. skierniewicki. W dokum, n r. 1389 śród włości kościoła gnieźn. K, W. , z. 1404. R. 1579 ma 18 łan. km. , 1 zagrodn. , 4 łany wójt. Gzowin, dobra, pow. sieński, dziedzictwo Szołkowskich, wraz z Osinówką maja 3, 890 dz. 2, 292 lasu; młyn i folusz. H. Habenkowo, zaśc. w dobrach Sarya, powiat dryzieński. Habówka al. Chabówka, wś, pow. myślenicki. Na obszarze wsi znajduje się stacya dr. żel. państwowej, na przestrzeni Sucha Nowy Sącz. Obecnie z Ch. przeprowadzono linię dr. żel. przez Nowytarg do Zakopanego. W pobliżu o 2 klm. znajduje się zakład kąpielowy w Rabce. Wraz ze stacyą dr. żel. powstały tu zakłady przemysłowe, i wś z każdym rokiem przybiera charakter osady ludnej i ożywionej przez ciągły ruch podróżnych i rozwijający się handel. Haby 1. Stare i Nowe, dwie wsi, pow. wilejski, gm. Żośno 10 w. ; H. Stare miały w roku 1865 198 dusz rewiz. , a H. Nowe 153 dusz. Należały do dóbr Teresdwór. Habzin, ob. Chabdzin. Hać 1. przys. wsi Jazona, pow. Słonimski. 2. H, Mickowa, wś i urocz. , pow. sokólski, gm. Kamionka, 10 w. od Sokółki. Wś ma 124 dz. włośc, urocz. 7 dz. Hać 1. Hat, urocz, nad Irpeniem, przy wsi Jaropowicze, pow. skwirski, 9 dm. , 60 mk. 2. H. , w dok. Gacz, Hacz. wś, pow. łucki, gmina Torczyn, 26 w. od Łucka, 54 dm. , 387 mk. Była tu dawniej cerkiew Dmitrowska. W r. 1570 własność Janusza Krupskiego, podcz. chełmskiego, który wnosi od 18 dym, 4 ogr. po 2 gr. W r. 1583 Olizara Kierdeja Mylskiego, marszałka J. K. M. Płaci on z 10 dym. , 5 ogr. , 1 popa, 7 bojar. W r. 1648 Jerzego Święcickiego, ma 14 a w r. 1651 12 dym. Następnie Hulewiczów, Putoszyńskich, r. 1848 Milanta, obecnie Peretiatkiewiczów. Hacichy, wś, pow. dryzieński, par. Oświej. Haćki, wś włośc. , pow. bielski gub. grodź. , gm. Rajsk, 8 w. od Bielska, 39 dm. , 218 mk. , zarząd gm. 647 dz. włośc Znajdują się tu 4 kurhany. Pod wsią wznosi się wzgórze, w kształcie ściętego ostrokręgu, mające przeszło 22 sąż. wysokości i około 100 sąż. obwodu. Wzgórze to lud zwie zamkiem. Haćkówka, wś nad Irszycą, pow. żytomierski, gm. Uszomierz, par. praw. Kropiwna 3 w. , 51 w. od Żytomierza, 94 dm. , 427 mk. Haczko, urocz, przy wsi Łukowo, pow. brzeski gub. grodź. Haczyszcze, przedmieście Owrucza. Hadzbeków w dok. , ob. Chambików. Hahino, wś, pow. wieliski, gm. Uświat. Haj, wś, pow. dryzieński, par. Oświej. Hajcza, Hojcza, słoboda, pow. owrucki, gm. Worobie Nowe, 58 w. od Owrucza, 16 dm. , 81 mk. Własność Zieleniewskich. Hajdakowszczyzna, wś włośc. , pow. bielski gub. grodź. , gm. Łosinka, 35 w. od Bielska, 77 dz. Hajdamaki, ferma, pow. uszycki, przy wsi Proskirówka, 775 dz. Hajdowszczyzna, wś, pow. wieliski, w tak zw. wieliskiej obodnicy. Hajduki 1. wś, pow. święciański, gm. Zabłociszki 4 w. ; miała 14 dusz rewiz. , należała do dóbr Szwinta. 2. H. , wś, pow. wieliski, gm. Kazakowo, 3. H. wś nad rzką Łososie pr. dopł. Łuczesy, pow. witebski. Hajdukówka, dobra, powiat czerykowski, dziedzictwo Hołyńskich, wraz z Zielenkowiczami i Kazimierzowem 5, 031 dz. 2, 700 lasu; gorzelnia, wiatrak. Nadto do dóbr należy Chocimsk i obręb leśny Widujce. Hajdukowszczyzna, wś, powiat dzisieński, gm. Bohiń 4 w. ; miała 14 dusz rewiz. Hajenka, kol. , pow. łucki, gmina Czarnków, 33 w. od Łucka, 45 dm. , 333 mk. Hajki 1. urocz. , pow. wołkowyski, gm. Biskupica, własność Wasilewskich. 2. H. , dobra, Gzdow Gziki Borowskie Gzów Gzowin Habenkowo Habówka Haby Habzin Hać Hacichy Haćki Haćkówka Haczko Haczyszcze Hahino Haj Hajcza Hajdakowszczyzna Hajdamaki Hajdowszczyzna Hajduki Hajdukówka Hajdukowszczyzna Hajenka Hajki Gwoździkiany Hajki pow. wołkowyski, gm. Łyskowo, 41 w. od Wołkowyska, własność Dąbrowskich, 120 dz. Hajki 1. w dok. Haik, Haiki i mylnie Czajki i Sajków, wś i kol. nad Turyą, pow, włodzimierski, gm. Werba, 21 w. od Włodzimierza. Wś ma 72 dm. , 275 mk. , kol. 10 dm. , 105 mk. Podług rewizji zamku włodzimierskiego z r. 1545 własność Andrzeja, Hniewosza i Juria Owłóczemskich, którzy z Owłuczyma, H. i Stawczyc zobowiązani byli do opatrywania dwu horodni zamkowych. W r. 1570 część H. , Owłoczima i Stawku należy do Andrzeja Owłoczimskiego, część zaś tych wsi z częścią Uściługa do bratowej jego, Jurgowej Howłoczimskiej. W r. 1577 Jurjowa Owłuczymska wnosi od 3 dym. , 1 ogr. 2 gr. , zaś Andrzej Owłuczowski sic z cz. H. mylnie nazwanych Czajkami od 4 dym. , 8 ogr. W r. 1583 Michał Dubnicki, wójt włodzimierski, z części zakupnej Saikowa wnosi od 5 dym. , 7 ogr. , oraz Lazar Iwanicki, sędzia grodzki włodzimierski, z części wsi zastawnej H. od 3 dym. , 4 ogr. Potem należały H. do Czetwertyńskich, obecnie do Ronikierów. 2. H. , wś, pow. żytomierski, gm. Horoszki, 55 w. od Żytomierza, 36 dm. , 232 mk. Hajkowce, wś i dobra, powiat lidzki, 1 okr. pol. , gm. Pokrowy Sobakińce, 4 w. . Wś miała 12 dusz rewiz. ; dobra r. 1865 należały do Żorawskich, W roku 1696 własność Władysława Narbuta, podkomorzego lidzkiego. 2. H. , dobra, tamże, r. 1865 własność Morozewiczów, następnie Szulców. Hajkówka 1. wś i dobra, pow. kobryński, gm. Wierzcholesie, 12 w. od Kobrynia. Wś ma 797 dz. ; dobra, własność Kozieradzkich, 430 dz. 2. H. , al. Zabłocie, wś, pow. kobryński, gmina Oziaty, ob. Zabołocie. 3. H. , dobra, pow. klimowicki, dziedzictwo Walużyniczów, wraz z Michajłówką i Janówką 777 dz. 168 lasu, młyn. Hajkowszczyzna 1. dobra, pow. lidzki, 4 okr. pol. , gmina Wasiliszki, dawniej Tołoczków, następnie skarbowe. 2. H. , dobra, tamże, własność hr. Potockich, w kluczu zabłockim dóbr Horodeńskich. Do Wł. J. Narbuta należały Hajkowce nie Hajkowszczyzna. Hajna, pow. borysowski. Sstami niegrodowemi hajeńskiemi byli Jerzy Chreptowicz r. 1665, Dominik Władysław i Marya z Kimbarów Ciechanowieccy r. 1672, Antoni Kazimierz Ciechanowiecki do r. 1712, Michał Jan i Antonina z Filipowiczów Wasilewscy po r. 1712, Michał i Teresa z Paców Wołodkowiczowie od r. 1737. Hajnówka al. Kozi Przeskok, wś, pow. prużański, gm. Białowieża, 68 w, od Prużany, 193 dz. Pod wsią kurhan, zw. przez lud Batariewa hora, śród puszczy, o 1 w, od drogi wiodącej z H. do Białowieży, stoją dwa kopce, po 5 arsz. wysokości. Hajsiele, wś, powiat dźwiński dyneburski, par. Krasław. Hajsyn 1. wś nad Sobem, właściwie przedmieście mta Lipowca, pow. lipowiecki, 52 dm. , 240 mk. , cerkiew, szkółka. 2. H. , msto pow. gub. podolskiej. W połowie XVI w. r. 1545 sieliszcze Ujsyn na Sobu, pierwej zamkowe do zamku bracławskiego, trzymali ks. Sieńscy. Od r. 1577 z nadania króla Stefana miał trzymać H. hetman wojska zapor. , J. Oryszewski roku 1604. Dzierżawa ta, wydzielona ze sstwa bracławskiego, obejmowała 2, 85 mil kw. po obu brzegach Sobu. Oprócz mta, osadzonego roku 1600, za przywilejem królewskim przez dzierżawcę. Piotra Swirskiego, należały do niej dwie słobody Witwice i Karwówka. Po Świrskim trzymała dzierżawę wdowa po nim Jadwiga z ks. Rużyńskich, która powtórnie wyszła za Adama Tyrawskiego, a po jego śmierci po raz trzeci za Jana Odrzywolskiego. W r. 1616 mstko czyniło 158 fl. Było 150 dym. Dzierżek, otrzymawszy tę dzierżawę r. 1621, zmarł wkrótco, lub też otrzymał co innego, gdyż r. 1629 H. jest w posesyi Jana Odrzywolskiego, ssty żydaczowskiego. Msto miało wówczas 137 dym. , dzierżawa czyniła 331 fl. 8 gr. W roku 1770 sstwo było w posiadaniu Anny z Szaszkiewiczów Czeczelowej, wdowy, i płaciło 2, 422 złp. 2 gr. kw. O 15 w. od msta znajduje się staeya t. n. dr. żel. humańskiej. Powiat ma cukrownie w Sobolówce Potockich, Mobilnie i Krasnosiółce. Gorzelnie w H. , Ładyżynie, Mielnikowcach, Narajówce, Pczelnej, Taszłyku i Szlachowej. Ostatnim marszałkiem szlachty z wyborów był Józef Lipkowski. Poprzednio marszałkami byli; Michał Borowski, Michał Czepielewski, Antoni Jaroszyński, Wacław Jałowiecki, Michał Moszczeński nie Moszeński, jak podano, Dyonizy Opacki, Hipolit Wołodkowicz. Hajworon, wś, pow. skwirski, gm. Antonów, st. poczt. Wołodarka 10 w. , 20 w. od Skwiry, 145 dm. , 1, 171 mk. , szkółka. Na początku XVII w. z Antonowem należała do dóbr rozwołozskich al. Wołodarskich, ks. Zbaraskich. W r. 1628 ks. Jerzy, kaszt. krakowski, wnosi od. 1 dym. , 3 ogr. Po Zbaraskich przeszła do Wiszniowieckich. Stanisław Warszycki, późniejszy kaszt. krakowski, ożeniwszy się z Wiszniowiecką, dostaje w posagu część tych dóbr, między innemi i Hajworonkę. W r. 1651 jest tu 5 dym. Po wygaśnięciu Warszyckich dobra wracają do Wiszniowieckich. W nowszych czasach H. należał do Artura Jaczewskiego, poczem drogą wiana przeszedł do hr. Leona Rzewuskiego, posiadającego tu 580 dz. Hajworońce al. Hajworonka, wś, pow. zasławski, gm. Hryców, par. praw. Łotówka oddzielona tylko stawem, 24 w. od Zasławia, 89 dm. , 549 mk. Własność dawniej Wiśniowieckich, potem Warszyckich, Swięcickich. Halawa, Holawa, ferma przy mstku Horyszkówce, pow. jampolski, 214 dz. Własność Regulskich. Halawa Hajki Hajworońce Hajworon Hajsyn Hajsiele Hajnówka Hajna Hajkowszczyzna Hajkówka Hajkowce Halczyniec Halczyn Halcza Halcza Halcza t. III, 14, wś, pow. kijowski, ob. Chalcza t. II, 539. Halczyn Wielki, wś nad rz. Hujwą i Pustochą, pow. żytomierski, gm. Andruszowka 2 w. , 41 w. od Żytomierza, 12 w. od st. dr. żel. Browki, ma 226 dm. , 1, 289 mk. , cerkiew par. drewn. z r. 1881. Do parafii należy wś Zabara 4 w. . W całej parafii 177 dm. , 1, 385 mk. Własność Tereszczenki. H. wymieniony jest w akcie z r. 1683 w liczbie opustoszałych wsi, należących do Pawołoczy i Kotelni. W r. 1586 własność Kalczyńskich, potem Bierzyńskich. Synowie Swiętosława Bierzyńskiego sprzedają Tereszczence. Obecnie należy do klucza andruszowieckiego, Halczyńce 1. też Hawczyńce, wś nad Nemiją, pow. mohylowski, gm. Koryszków. Należała do sstwa barskiego. W r. 1530 i 1542 pusta. W r. 1565 w posesyi Mitka i Lemka Kunatowskich. Były dwa stawki i sianożęcie. Przez wś szedł szlak tatarski. 2. H. , wś, pow. starokonstanstantynowski, gm. Awratyn, st. poczt. Tsofipol 12 w. , st. dr. żel. Wołoczyska 25 w. i Wójtowce 20 w. , 71 w. od mta pow. , w miejscowości stepowej i bezwodnej, ma 123 dm. , 990 mk. , cerkiew, z drzewa wzniesioną roku 1758. Uposażenie 80 dz. z nadania ks. Michała Serwacego Wiśniowieckiego r. 1718 i 1741 i Jana Mniszcha r. 1755; szkółka początkowa od roku 1877. H. należały niegdyś do ks. Wiśniowieckich, następnie Zamoyskich, Mniszchów, Jaroszyńskich, Stanisława Skobejkowicza Kordysza, który zasiedlił południową część wsi, noszącą dotąd nazwę Kordyszówki. Po Kordyszu, za długi, bierze H. Józef Karczowski, po nim dzieoziczą trzej wnucy Krasowscy i Julian Peszyński. Ci sprzedają wkrótce swoje części. Jedną częścią włada obecnie Adam Lipski, drugą nabył Konst. Sirando, trzecią nabył miejscowy włościanin Handziuk. Halczyniec, wś nad rzką Żabokrzykiem, pow. żytomierski, gm. Sołotwin 10 w. , 32 w. od Żytomierza, 3 w. od st. poczt. Reja, 15 w. od st. dr. żel. Berdyczów, ma 112 dm. , 716 mk. , cerkiew par. drewn. z r. 1791. Do par. praw. należą wsi; Simaki al. Siomaki, Reja 3 w. i Agatówka 3 w. . W całej parafii 174 dm. , 1, 413 mk. Halejówka 1. wś i dobra, pow, homelski, gm. Telesze 5 w. . Wś ma 48 dm. , 246 mk; dobra, dziedzictwo PereświatSołtanów, 445 dz. 2. H. , obręb leśny dóbr Jeromin, pow. homelski, 390 dz. 3. H. , dobra, pow. mścisławski, dziedzictwo Kamińskich, 590 dz. 350 lasu. Halenczyno, wś, pow. dzisieński, gm. Jazno; miała 13 dusz rewiz. , należała do dóbr skarb. Kuryłowicze. Haleny, wś i dobra, pow. prużański, gmina Suchopol, 22 w. od Prużany. Wś ma 367 dz. ; dobra w części Skoczyńskich 529 dz. , w części Szperlingów 292 dz. Halewszczyzna, zaśc. , pow. dzisieński, gm. Przebrodź 11 w. ; miał 5 dusz rewiz. , należał do dóbr skarb. Bielowce. Halhocze, ob. Hołhocze t. III. Należały r. 1578 do Buczackich. Halica, fol. , pow. miński, gm. Ostrożyce, 24 w. od Mińska, Andrzejewskich, 1 włóka. Halicka Myza, wś, pow. klimowicki, gmina Miłosławicze, 55 dm. , 180 mk. Halicz, miasto. W roku 1565 mieszczanie i przedmieszczanie płacili ratione fundi zł. 20. Szewcy w liczbie 10, po gr. 12, jatek rzeźn. 8 po 5 kamieni łoju, ogółem wartości zł. 40, żydów gospodarzy 29 po gr. 30 i komor. żyd. 13 po gr. 15, popów przy mieście 7 św. Rostwa, Mikuliski, Woskrzesiński, św. Michaiła, św. Pereczysty, Łanowski, pop Piotrowski, Trojeczki Monaster. Roli miejskich 12 łan. i 1 4. Pustych ćwierci 10. Nowo wykopane role na uroczyskach Pobereszcze, Na Karpiowem, Baranków, Pod Łysą, Na Łysej, Górze, Za Sokolem. Pasieka zamkowa miała 80 pniów pszczelnych i dawała zł. 45 za trzy półbeczki miodu. Leśnicy robiący gonty i rąbiący w lesie dawali do 6000 gontów po 15 gr. tysiąc wartości 3 zł. Dwie słodownie zamkowe zł. 44. Dziesięciny pszczelnej pniów 27 po gr. 20 i oczkowego zł. 2 gr. 4, razem zł. 20 gr. 4. Cło i spłaty od bydła pędzonego trzymał w dzierżawie żyd. Dawało to w latach poprzednich zł. 616. Targowe i jarmarczne zł. 20. Podymne z 75 wsi do zamku należących zł. 66 gr. 5. Trzy przewozy na rz. Dniestrze zł. 120. Banie al. żupy solne w czterech miejscach trzymał mieszczanin halicki za zł. 900 i 15 wozów soli wartości zł. 30 po 2 zł. wózek. Ogólny dochód wynosił zł. 2, 092 gr, 4. W reg. pob. z r. 1515 podano 4 popów Rozeszny, Mikułowski, Piotrowski i Michałowski, każdy po gr. 15. W r. 1578 miasto daje szosu fi. 48, od 83 rzem. , 9 pługów. Czopowego daje fl. 339 gr. 15. Ob. Szaraniewicz I. , Trzy opisy histor. H. , w r. 1860, 1880 i 1882 z mapką okolic, Lwów, 1883 r, Wł. Łuszczkiewicz, Kościół w Św. Stanisławie pod H. Spraw. Kom. hist. sztuki, II, 1. Haliczanów, r. 1565 Haliczany, wś, pow. gródecki. W r. 1565 wś Haliczany w ststwie gródeckim miała 14 kmieci na 6 3 4 łan. , 3 zagr. , karczmarz dawał fl. 16, pop fl. 2. Ogółem fl. 21 gr. 9. Haliczany, w dok. Aliczany, Halicz, wś nad rz. Lipą, pow. włodzimierski, gm. Brany, 75 w. od Włodzimierza, 89 dm. , 651 mk. R. 1528 kn. Iwana i Hryhorego Haliczańskich. W r. 1543 w posiadaniu królowej Bony, która miała tu swego namiestnika i podług rewizyi zamku łuckiego r. 1545, zobowiązana była do opatrywania trzech horodni zamkowych. W r. 1570 Michał Jeło Maliński wnosi z dóbr królewskich Aliczan, Boroszowa Zboryszowa i Skrzyhalów Haliczany Haliczanów Halicz Halicka Halica Halhocze Halewszczyzna Haleny Halenczyno Halejówka Halczyńce Halicze Hałowo Hałoszewszczyzna Hało Hałkowicze Hałe Błoto Hałe Hałajki Halkowszczyzna Halinowola Halinowo Halinka Halin Haliki Halik Halijówka od 66 dym. , 12 ogr. po 2 gr. , 3 bojar. putnych. W r. 1583 własność Iwana Krasieńskiego Borzobohatego, który z H. , Boroszowa i innych płaci 76 fl. 10 gr. Potem Czaplickich, Zamojskich, Czetwertyńskich, w końcu Roy de Lulay. Halicze, wś nad rzką Surawką. , pow. klimowicki, gm. Zabiełyszyn, 22 dm. , 119 mk. Halijówka, wś, pow. brzeski gub. grodz. , gm. Ołtusz, 49 w. od Brześcia, 248 dz. Halijówka al. Wysoka Grobla, wś nad Taterówką, pow. żytomierski, gm. Januszpol 4 w. , 60 w. od Żytomierza. 15 w. od Czudnowa st. poczt. , 12 w. od Olszanki st. dr. żel. , ma 157 dm. , 962 mk, cerkiew murowana z r. 1818, kaplica katol. , gorzelnia. Do par. praw. należy wś Wolica Mała. W całej parafii 139 dm. , 1, 053 mk. praw. i 36 katol. Własność większa należy do bar. Taube, Hulewiczów, Malinowskich, Karwowskich i Dobrowolskich. Dawniej do ks. Ostrogskich, dalej Lubomirskich, Piotra Potockiego, na początku XIX w. Bukarów, od których kupuje Ochocki; córka jego wnosi do rodziny Jastrzębskich. Halik 1. wś, pow. kobryński, gm. Wołowiel, 52 w. od Kobrynia, 132 dz. 2. H. , wś, pow. Słonimski, gm. Kossów, 34 w. od Słonima, 749 dzies. Haliki, wś, pow. Słonimski, gm. Maryjska, 28 w. od Słonima. Ob. Hrynkowszczyzna. Halin, dobra, pow. wileński, gm. Rzesza, r. 1865 własność Pomarnackich. Halinka, wś nad urocz Hało, pow. kijowski, gm. Borodzianka, par. praw. Zahalce 2 w. , st. poczt. Chwasowa 30 w. , 60 w. od Kijowa, 33 dm. , 498 mk. , 608 dz. włośc. , szkółka, 2 wiatraki. Należała do klucza borodziańskiego Szembeków. Halinowo 1. zaśc. , pow. wiłkomierski, gm. Uciany 8 w. , 68 w. od Wiłkomierza. 2. H. , wś, pow. dzisieński, gm. Mikołajów 16 w. ; miała 6 dusz rewiz. , należała do dóbr Dryhucze. 3. H. , tamże, ob. Hrazie. 4. H. , wś, pow. wieliski, gm. Kazakowo. Halinowola al. Halińska Wola, wś, pow. włodzimierski, gm. Hołowno, 85 w. od Włodzimierza, 120 dm. , 631 mk. Halkowszczyzna 1. wś, pow. dryzieński, par. Oświej. 2. H. , dobra, pow. lepelski, własność Tarnowskich, 200 dz. Hałajki, wś, pow. taraszczański, gm. Strzyżawka, st. poczt. Tetyjów 14 w. , 57 w. od Taraszczy, wraz z fermą. 248 dm. , 1, 402 mk. , cerkiew, szkoła cerk. , młyn. Hałe, błoto, pow. mohylowski, gm. Cerkowicze, na płn. od wsi Zabołocie, w pobliżu górnego biegu rz. Wabicz, około 8 w. długie i do 3 w. szerokie, zajmuje obszar 2, 200 dz. , zarosłe karłowatą sośniną. Hałe Błoto 1. chutor, pow. nowogradwołyński, gm. Rohaczów, 35 w. od mta pow. , 5 dm. , 37 mk. 2. H. B. , urocz. , tamże, gm. Romanówka, 17 w. od mta pow. , 2 dm. , 14 mk 3. H. B. , urocz. , tamże, gm. Żołobne, 6 w. od mta pow. , 2 dm. , 16 mk. Hałkowicze, Gałkowicze, dobra, pow. mścisławski, własność Świetłosanowej i Sokołowej, 380 dz. Hało, wś, pow. sokólski, gm. Kamionka, 8 w. od Sokółki, 288 dz. Hałoszewszczyzna, chutor, pow. Ostrogski, gm. Krzywin, 16 w. od Ostroga, 10 dm. , 43 mk. Hałowo, fol. , pow. dzisieński, gm. Ihumenowo, attyn. Łońska, dawniej Łopacińskich, dziś Romanowiczów. Hałuzińce, w dok Holuzincze, wś, pow. latyczowski, st, poczt. Wołkowińce, st. dr. żel. nosi teraz nazwę Komorowce. W roku 1530 i 1542 zniszczone. W r. 1565 dzierży trzech Hołuzińskich od ststwa barskiego; odbywają, straż na zamku. Sześciu kmieci robią po 3 dni do roku do zamku i płacą podymne. W r. 1578 i 1583 wnoszą z H od 8 pługów, 1 koła dorocz. , 15 ogr. po 4 gr. Podług lustracyi z roku 1618 wś bojarska do ststwa barskiego w posesyi Hołuzińskich, za przywilejem królowej Bony z roku 1546. Zobowiązani byli trzy dni w rok poddanemi robić dla zamku barskiego. W roku 1661 płacą od 5. dym. oraz oddzielnie Szczeniowski od 2 dym. Obecnie z cząstkowych właścicieli Lewicki ma 163 dz. Hałuzino, os. , pow. siebieski, gm. Rykowo 9 w. , cerkiew. Hałuzy 1. wś, pow. czauski, gm. Radoml 9 w. , 41 dm. , 282 mk 2. H, wś, pow. czerykowski, gm. Pałuż, 18 dm. , 90 mk. Należała do dóbr Dubrowka. Hały 1. urocz. , pow. wołkowyski, gm. Świsłocz, Trofimczuków 88 dz. 2. H. , dobra, pow. homelski. WojniczSianożęckich, 998 dz. Hały 1. majdan, pow. łucki, gm. Horodec, 92 w. od Łucka, 34 dm. , 203 mk. 2. H. ob. t. III, 21, Hałe, wś. pow. nowogradwotyński, gm. Romanówka, par. praw. Żadkówka 5 w. , 7 w. na płd. od mta pow. , 86 dm. , 504 mk. Wś należała do dóbr zwiahelskich kś, Ostrogskich. W pierwszej ćwierci XVII w. było tu 4 ciągłych, 4 podsus. , 3 bojarów. W r. 1650 Anna Alojza z Ostrogskich Chodkiewiczowa wnosi ztąd od 10 dym. Hamarnia, Hamernia, wś nad Rosią, pow. czerkaski, gm. Międzyrzecz, st. poczt. Kaniów I w. , par. praw. Babicze nie Babierz, 60 w. od Czerkas, 97 dm. , 569 mk. , szkółka, młyn, 7 wiatraków. Obecnie własność Charczenki, 873 dz. 2. H. , wś, pow. radomyski, gm. i par. praw. Malin, 6 dm. , 29 mk. Należała do dóbr Malin. 3. H. , wś, pow. nowogradwołyński, gm. , par. praw. i st. poczt. Połonne, 61 w. od mta pow. , 14 dm. , 154 mk. Był tu dwór myśliwski, wzniesiony przez Tadeusza Walewskiego, na Halicze Hamarnia Hały Hałuzy Hałuzino Hałuzińce Haniewicze Handżałówka Handźaba Handygówka Hanczarówka Hamzicze Hamernia Hamernia Hannówka Hanusewicze Hanna Hanusowszczyzna Hanuszyszki Hanuta Haniewo brzegu rozległego stawu. Obecnie własność Karwickich. Stanowi przedmieście Połonnego. 4. H. , wś, pow. owrucki, gm. Łuhiny, parafia prawosł. Michajłówka 8 w. , 47 w. od Owrucza, 36 dm. , 141 mk. ; własność dawniej Zielenieckich, nabyta r. 1870 przez gen. Awryńskiego. 5. H. , wś, tamże, gm. Norzyńsk; 22 w. od Owrucza, 40 dm. , 260 mk. 6. H. , osada, tamże, gm. Olewsk, 123 w. od Owrucza, 3 dm. , 39 mk. Hamernia, os. , pow. olkuski, gm. Cianowice, 25 w. od Olkusza. Hamzicze, wś, pow. oszmiański, dawna osada tatarska. W r. 1561 sprzedana przez Warkę Iwaszkiewicza, Żukowi Arburdowiczowi. W roku 1802 własność Bajruszewskich i Szczerby, płacących na meczet w Doubuciszkach pososznego od 2 soch po 2 złp. od sochy. Hańce, wś, pow. brzeski gub. grodz. , gmina Dworce, 51 w. od Brześcia, 98 dz. Hańcewicze 1. Hońcewicze, wś, pow. brzeski gub. grodz. , gm. Wojska, 45 w. od Brześcia, 283 dz. Na polach wsi kurhan. 2. H. , pow. borysowski. W r. 1783 własność Oborskich, dalej Śliźniów, teraz Michała Łapickiego, 2, 200 dz. Hanczarówka, przedm. Nowego Konstantynowa, nad rz. Teluchną, dopł. Bohu. Hańczarycha, Honczarycha, chutor w pobliżu Słuczy, pow. nowogradwołyński, gm. Ostropol, przy wsi Mecherzyńce. Hańczyce, wś włośc. , pow. oszmiański, gm. Wołożyn. Należała przed r. 1865 do klucza dubińskiego dóbr wołożyńskich. Handygówka, fol. , pow. mohylowski, gm. Tereszki 3 w. . Handźaba, chutor, pow. włodzimierski, gmWerba. Handżałówka, Hanżałówka, u Pochilewicza Hojżałówka, wś, pow. zwinogródzki, gm. i st. poczt. Łysianka 5 w. , par. praw. Smolczyńce, 3 w. , 109 dm. , 621 mk. , cerkiew filialna, 4 wiatraki. Haniewicze zaśc. , pow. wilejski. gm. i dobra skarb. Krasne Sioło 8 w. ; miał 5 dusz rewiz. Haniewo 1. al. Ganiewo, zaśc. , pow. wileński, gm. i dobra Szumsk; miał 3 dusz rewiz. 2. H. Górne, zaśc. , tamże, 11 w. od Szumska; 7 dusz rewiz. Należał do dóbr Kurhany. Hańki 1. wś, pow. słonimski, gm. Kostrowicze, 6 w. od Słonima, 237 dz. włośc i 80 dz. innych właścicieli. 2. H. , wś i chutor, pow. Słonimski, gm. Maryjska, 21 w. od Słonima. Wś ma 70 dz. włośc. ; fol. należy do dóbr Michałowo. 3. H. , fol. dóbr Puszynowo, powiat szawelski. Hańkowce ob. t. III, 27 właściwie Chońkowce, por, t. I, 629, wś, pow. mohylowski. Obecnie należy do Winogradzkiego, nie ma tu cukrowni. Hanna, pierwotnie Hajna, wś nad Bugiem, pow. bialski. Hannówka 1. wś i fol. , pow. klimowicki, gm. Rodnia. Wś ma 5 dm. , 46 mk. ; fol. należy do dóbr Janopole. 2. H. , dobra, tamże, dziedzictwo Czernyszewiczów i Jacynów, 160 dz. 3. H. , wś, tamże, gm. Berezki, 81 dm. , 430 mk. Hannówka 1. pow. lipowiecki, ob. Annówka I, 40 i XV, 34 i Johanówka. 2. H. , wś i fol. , pow. nowogradwołyński, ob. Annówka. Hańsk, r. 1564 Hanisko, wś, pow. włodawski. W r. 1564 wś ta w par. rz. kat. Sawin, ma działy Reja i Kańskich, płacą od 15 łan. , 29 zagr. z rolą, 11 zagr. bez roli, 2 kom. , 3 rzem. , cerkiew, Jan Czerski od 1 łan. Hanusewicze, okolica, pow. kowieński, gm. Bobty 10 w. , 36 w. od Kowna Mają tu Butkiewiczowie 21 dz. , Dowtortowie 23 dz. , Ginejkowie 12 dz. , Hanusowscy 80 dz. , Iwanowscy 71 dz. , Jagiełowiczowie 13 dz. , Jusewiczowie 12 dz. Kszczenowiczowie 14 dz. , Stecewiczowie 17 dz. , Ugieńscy 15 dz. i Wencewiczowie 24 dz. Hanusówka, wś, pow. grodzieński, gmina Hudziewicze, 43 w. od Grodna, 246 dz. Hanusowszczyzna, dobra i os. , pow. grodzieński, gm. Hudziewicze, 43 w. od Grodna. Dobra, własność Jurczenków, mają 100 dz. ; os. , 96 dz. Hanuszyszki 1. mstko i dobra, pow. nowoaleksandrowski, gm. Czadosy 9 w. , 71 w. od mta pow. Kościół par. fundowany był przez Mleczkównę i Rajeckiego, dziedziców, odnowiony r. 1774 przez Chomińskich. Dobra, własność Komarów, maja z Konstantynowem 3, 357 dz. 2. H. , os. , pow. poniewieski, gm. Birże. Hanuta, mstko i dobra, pow. święciański, gm. Wojstom. Część dóbr leży w pow. wilejskim, gm. Wilejka. W r. 1592 Aleksander, kn. Proński, ówczesny dziedzic, sprzedaje H. , Wacławowi Bohowitynowi Szumbarskiemu, chorąż. wołyńskiemu. Później ta majętność przeszła do kn. Holszańskich, następnie Paców, Sadowskich, Wilczków, Kazimierza Kociełła, córka którego Rozalia Ogińska, sprzedaje około r. 1740, Tadeuszowi Ogińskiemu, wwdzie trockiemu, który wystawił tu pałac Następnie od r. 1784 syna jego Andrzeja, wwdy trockiego, po którego śmierci przechodzą dobra na syna tegoż Michała Kleofasa Ogińskiego, podskarbiego litewskiego. Od Michała Ogińskiego dobra przeszły do Józefy Łopacińskiej, starościny mścisławskiej, 1o voto Ignacowej Ogińskiej, stściny dorsuniskiej, która około 1836 r. odprzedała je Lambertowi nie Walensowi Rzewuskiemu. W H. jest cerkiew, fundacyi Tadeusza Ogińskiego, pisarza litewsk. Tenże w latach 1774 i 1782 uczynił zapis dla Hanusówka Harmanowo Harbuzin Harbule Hapszczyn Harbelin Harbaczewo Harbaciszki Harawe Harawce Harapówka Haraimówka Harada Haptary Harendowszczyzna Harklowa Harkowicze Harkowo Harkusze Harmaki Harbuzów Harnowieszczyzna Hapony Haponowszczyzna altarysty hanuckiego, w sumie 380 złp. opłaty rocznej. Hanutka, fol. , pow. święciański, Byszewskich, 365 dz. Hapanowicze, wś, pow. radomyski, gmina, par. praw. i dobra Czarnobyl, st. poczt. Radomyśl 138 w. , 90 dm. , 451 mk. , 762 dz. Hapanowszczyzna, wś, pow. oszmiański. gm. i dobra Iwie 5 w. ; miała 14 dusz rewiz. Hapiejowo, wś, pow. wieliski, gm. Krest. W r. 1765 podana w ławnictwie marchelewskim wójtowstwa głazomickiego. Hapkowicze, fol. dóbr Poczajowicze, pow. sieński. Haponowicze 1. Hopanowicze, dobra, pow. sieński. Milewskich 691 dz. 532 lasu. 2. H, tamże, ob. Wilanowo. 3. H. , dobra, powiat sieński. Rogowskich wraz z Uszakówką 333 dz. 98 roli. 4. H. , dwie wsi, tamże, gmina Bóbr 13 w. , w jednej z nich cerkiew. Haponowszczyzna, kol. , pow. włodzimierski, gm. Kisielin, 8 dm. , 51 mk. Hapony, wś, pow. dzisieński, gm. i dobra Łużki 6 w. ; miała 38 dusz rewiz. Hapszczyn, wś, pow. bracławski, gm. Łuka, 101 dm. , 591 mk. , cerkiew, młyn. Haptary, wś, pow. owrucki, par. prawosław. Owrucz. Harada, urocz. w dobrach Woronia, powiat lepelski, ma 50 włók. Haraimówka, Horainówka, wś nad rz. Korszyną, pow. łucki, gm. Silno, 70 w, od Łucka, 50 dm. , 551 mk. , cerkiew, szkoła, młyn. Własność Żabotinych. Harapówka, pow. żytomierski, ob. Arapówka. Harawce, wś, pow. dryzieński, paraf. Zabiały. Harawe 1. wś, pow. dryzieński, par. Rosica. 2. H. , wś, tamże, par. Zabiały. Harbaciszki al. Sołoduchowo, wś, pow. dryzieński, par. Oświej. Harbaczewo, wś, pow. dryzieński, parafia Druja. Harbelin, ob. Charbielin. Harbule, wś, pow. dryzieński, par. Rosica. Harbuzin, Arbuzin ob. t. I, 45, wś nad Rosią, pow. kaniowski, gm. Korniłówka, st. poczt. Korsuń 6 w. , 40 w. od Kaniowa, z urocz. Kamianka i fol. 245 dm. , 1, 237 mk. , cerkiew, szkółka cerk. , 3 wiatraki. Harbuzów dawniej Habuzów, wś, pow. złoczowski. Wś tę leżącą; w kluczu olejowskim, oddziela r. 1663 Jan Sobieski, podówczas chorąży w. kor. , od dóbr złoczowskich i nadaje wraz ze wszystkiemi do tej wsi pożytkami i przynależytościami, sławetnemu panu Gregoremu Tomata porucznikowi, prawem dożywotnim. Akt ten spisan w obozie pod Kremieńczukiem dnia 26 listopada r. 1663 Kluczycki Pisma do wieku i spraw Jana Sobieskiego, I, 297. M. R. Wit. Harendowszczyzna, wś włośc. , pow. bielski gub. grodz. , gm. Łosinka. Harklowa, w dok. z r. 1335 Harthlem, roku 1365 Hartiowa Wola, wś nad rz. Ropą, powiat jasielski. R. 1365 król Kazimierz, ustanawia tu sołtystwo i przenosi wś na prawo niemieckie Kod. mał. , III, 188. Harkowicze, Harkawicze, wś, pow. sokólski, gm. Zubrzyca, 19 w. od Sokółki, 67 dm. , 544 mk. , 887 dz. Harkowo, wś, pow. orszański, gm. Wysokie, 7 dm. , 41 mk. Harkusze ob. t. II, 403 Garkusze, trzy zaścianki, pow. dzisieński, gm. Głębokie 6 w. ; miały 11 dusz rewiz. Harmaki, w dok. Armaki, Hermaki, wś, pow. latyczowski. W r. 1542 płaci od 1 pługa. W r. 1578 w dzierżawie Mateusza Łabęckiego, Mateusza Ożygałki, Hieron. Radosowskiego, Krzysztofa Roszkowskiego i Alberta Stodolskiego, którzy wnoszą od 5 pługów, 8 ogr. , po 4 gr. , 1 koła młyńsk. dor. 12 gr. , 1 koła stępnego. W r. 1583 płaci od 7 pługów, 8 ogr. po 4 gr. , 1 koła dor. i 1 stępnego. Obecnie należy tu 1, 216 dz. 192 lasu do Mieczysława Mierzejewskiego, 551 dz. 112 lasu do Teresy Lingi 39 dz. do Janiewskiego Harmanowo, wś, pow. dzisieński, gm. Łużki 7 w. ; miała 19 dusz rewiz, , należała do dóbr Porzecze. Harnowieszczyzna, fol. , pow. orszański, od r. 1870 Zieńkowiczów, 100 dz. Harnyszówka 1. Garniszówka ob. t. II, 495, wś, pow. starokonstantynowski, gm. i par. praw. Manaczyn 1 w. , 78 w. od mta powiat. , 136 dm. , 834 mk. Własność Anieli Leduchowskiej, 677 dz. 2. H. al. Hornyszowka ob. t. II, 492 Gardyszówka, wś nad Hnyłopiatką, pow. żytomierski, gm. i par. praw. Ozadówka 2 w. , 54 w. od Żytomierza, ma 90 dm. , 775 mk. 43 katol. , 30 żyd. , cerkiew filialną drewn. , niewiadomej erekcyi. Własność dawniej Roźniatowskich, później Zmunczyłłów. Część nabył Klimenko. Harowatka, dobra, pow. orszański, Drozdowskich 140 dz. Hartnowszczyzna, urocz. , pow. grodzieński, gm. Indura, 34 w. od Grodna. Harusza al. Horusz, w dok. Trusza ob. t. XII, 523 i Harusza, wś nad Turyą. , pow. kowelski, gm. Turzysk, 12 w. od Kowla, 33 dm. , 305 mk. Przez czas jakiś posiadali ją Moszyńscy. Haruszka, przys. w dobrach Przebrodż, powiat dzisieński; miał 9 dusz rewiz. Hary 1. zaśc. w dobrach Zahacz, pow. święciański. 2. H. , przys. w dobrach Mile, powiat święciański. Hanutka Hanutka Hapanowicze Hapanowszczyzna Hapiejowo Hapkowicze Haponowicze Harnyszówka Harowatka Hartnowszczyzna Harusza Haruszka Hary Hatowki Hatne Hatowszczyzna Hatozki Hatyszcze Haurylino Hauryłowo Haużyszki Hawczyce Hawienkowo Hawienowicze Hawinowicze Hawle Hawłylanki Hawratin Hawrońszczyzna Hawrylcowo Hawryleńka Hawryłki Hawryłkowicze Hawryłowce Hasłanhorodek Hasłanhorodek, twierdza turecka na brzegach i ostrowach Dniepru, wzniesiona w XVI w. przeciw Zaporożcom. Około r. 1584 ginie pod nią, kn. Bohdan Rużyński, którego żona zostawała w jasyrze od r. 1576. HasówkaOhdemer, dobra, pow. kobryński, gm. Drohiczyn, 63 w. od Kobrynia, własność Krestnikowych, 636 dz. Hasze al. Kułaki, wś, pow. wileński, gmina Krest. Hatcewicze, chutor, pow. wołkowyski, gm. Werejki, własność Trofimczyków, 60 dz. Hatczyna, wś, pow. wieliski, gm. Czeple. Hatino, wś, pow. wieliski, gm. Serteja. Hatki, urocz, pow. łucki, gmina Trościaniec. Hatne, wś nad rzką Sywerką, pow. kijowski, gm. Chotów, st. poczt Demijówka 8 w. , 10 w. od Kijowa, 222 dm. , 1, 204 mk. , 1, 408 dz. włośc. , cerkiew par. , szkółka cerk. , 3 wiatraki. W r. 1874 członkowie zjazdu archeol. w Kijowie rozkopali tu trzy kurhany, w których znaleziono kości ludzkie, odłamki naczyń glinianych, wyroby kamienne, bronzowe i żelazne. W r. 1628 monaster Nikolski w Kijowie wnosi ztąd od 2 ogr. Hatowki, wś włośc. , pow. święciański, gm. Hoduciszki; miała 36 dusz rewiz. ; należała do dóbr skarb. Mirkliszki Hatowszczyzna 1. fol. dóbr Bój, pow. sieński. 2. H. , wś, pow. dzisieński, gm. Jazno; miała 10 dusz rewiz. , należała do dóbr skarbow. Kuryłowicze. 3. H. , dobra, pow. dzisieński, gm. Plissa, własność Stanisława Kurowskiego nie Podbipięty i żony jego Zofii z Ratyńskich, wnuka Romualda Podbipięty. W r. 1799 wraz z Kisarzewszczyzną Antoniego Hutorowicza, pisarza ziemskiego oszmiańskiego. Hatozki, Gatozki, zaśc. , pow. dzisieński, gm. Bohiń; miał 11 dusz rewiz. Hatyszcze 1. chutor, pow. żytomierski, gm. Piatka, 5 dm. , 22 mk. 2. H. , wś, tamże, gm. Trojanów, 19 dm. , 106 mk. Haurylino, wś, powiat dryzieński, parafia Oświej. Hauryłowo, fol. , pow. dryzieński, własność Delawalów, 65 dz. Haużyszki ob. i III, 40, mylnie, zamiast Hanżyszki. Ob. Ganżyszki. Hawczyce, w dokum, Ohawczycze i mylnie Oczawszycze, Juhawczyce, Joawczyce, Hohawczyce, wś nad rzką Dobrą, pow. łucki, gm. Trościaniec, 20 w. od Łucka, 24 dm. , 155 mk. Niegdyś we włości kotowskiej. W r. 1570 Dymitr Koziński płaci z Tołmachowa, Tereszowa, Tyszycy i Jawczyc od 16 dym. , 10 ogr. po 2 gr. W r. 1577 tenże Koziński wnosi z Zaborola i Juhowczyc od 4 dym. , 4 ogr. po 4 gr. W r. 1583 przy Dorohostaju, wwdy płockiego Dorohostajskiego, płaci od 3 dym. Obecnie należy do Czarneckich. Hawienkowo, zaśc. dóbr Sarya, pow. dryzieński, 43 dz. Hawienowicze, wś włośc. , pow. oszmiański, gm. i dobra skarb. Smorgonie 5 w. ; miała 13 dusz rewiz. Hawinowicze 1. ob. t. III, 41, Hawienowicze, Howiejnowicze, wś, pow. Słonimski, gmina Szydłowicze, ob. Zapole. 2. H. , dobra, tamże, 23 w. od Słonima, mają w pięciu częściach 11, 130 dz. 5, 969 lasu, 2, 262 nieuż. , mianowicie w części Feliksa Świeżyńskiego, 5, 652 dz. , w części Ludwiki 343, Pelagii 443, Stanisława, Świeżyńskich 4, 200 dz. i Aleksandra Wyrwicza 492 dz. Hawle, wś, pow. rohaczewski, gm. Niedojka 9 w. . Hawłylanki, zaśc. w dobrach Łuzki, powiat dzisieński. Hawratin, ob. Awratyn. Hawrońszczyzna, wś, pow. kijowski, gm. i par. praw. Makarów 3 w. , st. poczt. Chwasowo 4 w. , 50 w. od Kijowa, 70 dm. , 643 mk, cerkiew, szkółka, 2 wiatraki, 832 dz. Do roku 1816 H. należała do klucza makarowskiego Rościszewskich, poczem drogą wiana za Ludwiką Rościszewską przeszła do ks. Trubeckiego. Obecnie własność ich córki Elżbiety, 1, 337 dz. 842 lasu. Hawrylcowo, wś, pow. wieliski, gm. Ilino. W r. 1765 w ławnictwie andrzejowskiem wójtowstwa ohryzowskiego. Hawryleńka 1. wś, pow. klimowicki, gm. Moszewo, 32 dm. , 195 mk. 2. H. , fol. , pow. mścisławski, Stachowskich, 112 dz. Hawryłki, wś, pow. prużański, gm. Noski. Hawryłkowicze, dobra i okol. szlach. , pow. prużański, gm. Noski, 18 w. od Prużany. Dobra mają w części Pisanków 93 dz. , w części Szemetyłłów 148 dz, , okolica 101 dz. Hawryłowce, wś, pow. kamieniecki, gmina Hawryłowce, 15 w. od Kamieńca. W r. 1530 i 1542 płacą od 7 pługów. Był pop Fedor. W r. 1565 należą do Strusia, ststy chmielnickiego. Wnosi od 11 pługów 3 kmieci zbiegło na Wołoszczyznę, 1 popa, 1 koła waln. , 1 włóczęgi. W r. 1569 Chodiowski dzierżawca płaci od 11 pługów i 1 koła młyń. W r. 1578 i 1584 Strusiów, płacących od 7 pługów, popa i 1 rzem. Od Strusiów widocznie przeszła do Kalinowskich drogą wiana; Strusiówna Elżbieta była za Aleksandrem Kalinowskim, a jej wnuczka stryjeczna Katarzyna za synem poprzedniego Adamom. Wr. 1661 H. mają 15 dym. Obecnie część 112 dz. należy do Elżbiety Klęczanowskiej. Gm. obejmuje 18 miejscowości, 1, 817 dm. , 8, 994 mk. włościan 3, 491 dusz rewiz. , uwłaszczonych na na 7, 160 dz. 6, 720 roli. Nadto w gminie jest 5, 576 dz. 4, 609 roli większej posiadłości, 163 dz. ziemi skarbowej i 596 cerk. Cała gmina na 13, 495 dz. 11, 840 roli i 9, 515 mk. Hasłanhorodek Hasówka Hasze Hatcewicze Hatczyna Hatino Hatki Helenów Helenówka Helenowo Hejewicze Hawryłowicze Helenin Helenin 1 Hawryłowicze, wś, pow. wilejski, gm. i dobra Łuczaj 1 w. ; miała 65 dusz rewiz. Hawryłówka, dobra, powiat mohylewski, dziedzictwo Stachowskich, 1502 dz. Hawryłówka 1. wś nad rzką Kózką. , pow. kijowski, gm. Dymir, par. praw. Łubianka 3 w. , st. poczt. Borszczahówka 26 w. , 36 w. od Kijowa, 109 dm. , 597 mk. , 414 dzies. włośc. , szkółka, młyn. Należała niegdyś do włości mizockiej dóbr metropolity kijowskiego. Własność dawniej Bazylego Hudym Lewkowicza, od roku 1865 córki jego Pelagii Senszukowskiej 1, 760 dz. , od której wkrótce nabył Ponomareńko. 2. H. , pow. krzemieniecki, ob. Gabryelówka. Hawryłowszczyzna, wś, powiat sokólski, gm. Nowowola, 23 w. od Sokółki, 177 dz Hawryszówka, wś, pow. winnicki, 12 w. od Winnicy. Gmina obejmuje 26 miejscowości, mających 1, 779 dm. , 12, 156 mk. włośc. 5, 398 dusz rewiz. , uwłaszczonych na 15, 733 dzies. 10, 740 roli. Nadto w gminie jest 9, 580 dz. 5, 073 roli większej posiadłości i 757 dz. 524 roli ziemi cerk. Cała gm. na 26, 070 dz. 16, 337 roli i 12, 989 mk. Hazynka, w dok. Hazynce, wś nad rzką Seńką, pow. żytomierski, gm. Lewków, par. praw. Kalinówka 3 w. , 14 w. od Żytomierza st. p. , przy trakcie z Żytomierza do Radomyśla, 88 dz. , 825 mk. , cerkiew filialną drewnianą. . Wś należała do ststwa żytomierskiego. Podług lustracyi z r. 1615 robią w zimie jeden dzień, a w lecie dwa dni w tydzień. Prócz czynszu pieniężnego innych powinności nie odprawiają. Suma prowentu tej wsi 20 fl. W r. 1622 wś H. z fol. czyni 276 zł. 9 gr. 4 1 2 den. Hebdów, r. 1581 Chebdow, wś, powiat miechowski. W r. 1276 własność klasztoru w Brzesku. W r. 1581 wś w par. Brzesko Nowe. Opat tutejszego klasztoru płaci od 3 1 2 łan. km. , 4 zagr. , 4 kom. , 1 rzem. Hebdzie ob. Goleniowy. Hejbany ob. Giejbany. Hejdy, os. , pow. brzeski gub. grodź. , gmina Miedna. Hejewicze, Giejewicze, w dok. Hajewicze, wś nad rzką Jasieniec pr. dopł. Sławeczny, pow. owrucki, gm. i par. praw. Pokalew 3 w. , 12 w. na zchd od Owrucza, 61 dm. 367 mk. Gniazdo rodziny Hejewskich al. Hejewiczów, odrośli Lewkowskich, występujących już r. 1548. W r. 1571 ciąży do zamku owruckiego. W siole Hejewicze było 5 bojarów putnych, którzy dali 50 gr. W r. 1579 należy do ststwa owruckiego i ma 4 bojarów. W r. 1628 Hejewscy wnoszą od 4 dym. Następnie część zajęta została przez Franciszka Lubicza Potockiego i ustąpiona rokn 1687 Maksymowi Bułyże. Hejsycha, Hojsycha, wś nad rzką t. n. , pow. taraszczański, gm. Krasiłówka, st. poczt. Żaszków 18 w. , 31 w. od Taraszczy, 392 dm. , 2, 081 mk. , cerkiew, szkółka cerk. , 13 wiatrak. Hejszyn, mstko i dobra w pobliżu Soży, pow. bychowski, gm. Propojsk 12 w. , przy b. trakcie poczt. czernihowskim, 53 w. od Bychowa. Mstko ma 132 dm. drewn. 94 chrześc. 38 żyd. , cerkiew drewn. , synagogę i 2 domy modl. żyd. , 584 mk. 480 praw. , 104 żyd. , szkołę ludową. W opisie gubernii z r. 1784 podane jako mstko. Dobra, od r. 1879 własność Smiarowskich, 1, 272 dz. 519 roli, 605 lasu, młyn i prom. Hejżeniewo al. Hejzynowo, okolica, powiat drysieński, gmina Tobołki, par. Rosica, kaplica w miejscu. Helenczyno, os. , pow. wieliski, gm. Czernieja 12 w. , gorzelnia, młyn. Helenin, dobra, pow. prużański, gm. Horodeczna 14 w. , 28 w. od Prużany, własność Osuchowskich, z chut. Teklin 962 dz. 349 łąk, 189 lasu, 118 nieuż. . Helenin 1. wś, pow. kowelski, gm. Borowno, 62 w. od Kowla, 41 dm. , 587 mk. 2. H. , kol. , pow. łucki, gm. Czarnków, 18 w. od Łucka, 9 dm. , 54 mk. Helenopol, dobra, pow. telszewski, gm. Wornie, własność Chrząstowskich, 360 dz. Helenów 1. wś i dwa dwory, pow. rossieński, gm. Kielmy 8 i 12 w. . Jeden należy do Olejewskich, ma 123 dz. 2. H. , Helenowo, dobra, pow. wiłkomierski, gro. Kowarsk 14 w. . 3. H. , dobra, pow. dzisieński, gm. Pohost Nowy, 1, 242 dz. ; dawniej attyn Szarkowszczyzny. 4. H. , wś, pow. oszmiański, gm, i dobra Wiszniów 1 2 w. ; miała 21 dusz rewiz. 5. H. , dobra, pow. wileński, gm. Niemenczyn, roku 1865 własność Daukszów. Helenów 1. kol. niem. , pow. łucki, gmina Szczurzyn 18 w. , 29 w. od Łucka, 16 dm. , 133 mk. , szkoła. 2. H. , kol, pow. włodzimierski, gm. Kisielin, 42 w. od Włodzimierza, 34 dm. , 240 mk. Helenówka 1. wś nad rz. Daniłówką, pow. wasylkowski, gm. Ksawerówka, st. poczt. Wasylków 18 w. , 312 dm. , 1, 747 mk. , cerkiew, szkółka cerk. , 7 wiatraków. 2. H. , wś, powiat kamieniecki, 15 w. od Kamieńca, obecnie Tymowskiego, 1, 081 dz. 3. H. , kol. , pow. łucki. gmina Rożyszcze, 29 w. od Łucka, 89 dm. , 559 mk. 4. H. , kol. przy wsi Hnojno, pow. włodzimierski, gm. Werba, 16 dm. , 101 mk. , dom modl. ewang. 5. H. , kol. , pow. żytomierski, gmina Chwasowa, 34 w. od Żytomierza, 32 dm. , 278 mk. Helenowo 1. dobra, pow, kobryński. gmina Drohiczyn, 61 w. od Kobrynia, własność Jakimowiczów, 174 dz. 2. H. , dobra i dwa folw. , pow. kobryński, gm. Zbirogi, 20 w. od Kobrynia. Dobra, własność Jachimowiczów, mają 174 dz. Jeden z fol. należy do dóbr Myszczyce Niepokojczyckich, drugi, własność Muchów, ma 75 dz. 3. H. , wś nad rzką Wieniec, powiat prużański, Hejsycha Hejszyn Hejżeniewo Helenopol Helenczyno Hawry owicze Hawryłówka Hawryłowszczyzna Hawryszówka Hazynka Hebdów Hebdzie Hejbany Hejdy Henrykówka Hermanówka Hermanowicze Hermaniszki Hermaniówka Hereżanówka Herbutów Herbły Herasimowszczyzna Herasimowicze Herasimionki Herasimeńki Heraldówka Henryków Henrychowo Henrietówka Henrietynpol Henrieta Hemisówka Hemsko Helwidowo Helesin Helenpol Helenpol gm. Matwiejewicze, 47 w. od Prużany, 19 dm. , 250 mk. , szkoła, 420 dz. Helenpol al. Szczepanowszczyzna, dobra, pow. oszmiański, gm. Graużyszki, r. 1865 własność Świebodów. Helesin al. Biała Krynica, wś nad rzką. Białą Krynicą, pow. rówieński, gm. Równo 13 w. , par. praw. Kołodenka 4 w. , 24 dm. , 301 mk. , szkoła, tartak. Helwidowo, os. , pow. słonimski, gmina Kostrowicze, spadkobierców Zygm. Wołłowicza, 79 dz. Hemsko ob. Chełmsko. Hemisówka, wś, pow. żytomierski, gmina Lewków, 6 w. od Żytomierza, 13 dm. , 200 mk. Henrieta, kol. , pow. rówieński, gm. Derażne, 13 dm. , 72 mk. Henrietynpol al. Bałbaje, wś, pow. wieliski, gm. Serteja. Henrietówka, kol. , pow. żytomierski, gm. Ozadówka, 44 w. od Żytomierza, 38 dm. , 302 mk. Henrychowo, dobra, pow. telszewski, gm. Wornie 11 w. , 41 w. od Telsz, własność Bucewiczów, 240 dz. Henryków, niem. Alt Heinrichau, wś i dobra nad rz. Oławą, pow. ziębicki, par. katol w miejscu. Wznies. 605 stóp n. p. m. Wś ma 434 ha 400 roli, 65 dm. , 489 mk. 17 ewang. , dobra 271 ha, 3 dm. , 34 mk. 5 ewang. . Kościół par. poklasztorny. Dziedzic H. , Mikołaj, kanonik wrocławski i kanclerz Henryka Brodatego, oddał za zgodą księcia cały majątek 11 wsi na uposażenie założonego tu klasztoru cystersów r. 1227. Zakonników sprowadzono z Lubiąża. Obecni aktowi erekcyi byli Wawrzyniec, bisk. wrocławski, Paweł, bisk. poznański i Wawrzyniec, bisk. lubuski. Przybyło naprzód 12 braci, których opatem został Henryk. Jeden z nich, Piotr, trzeci opat z kolei, spisał przed śmiercią 1269 rodzaj pamiętnika, podającego szczegóły o posiadłościach, stanowiących uposażenie togo klasztoru. Ten nadzwyczaj ciekawy i ważny zabytek przechował się i został ogłoszony r. 1854 przez Stenzla p, t. Liber fundationis claustri s. Mariae virginis in Heinrichou. Na danych tego pamiętnika oparł Karol Szajnocha swój szkic Przed sześciuset laty, a Antoni Małecki rozprawę Wolna ludność włościańska Kwart. hist. , 1894. Henrykówka 1. wś, pow. nowogradwołyński, gm. i par. praw. Kurne 6 w. , 26 w. od mta pow. , 85 dm. , 473 mk. 2. H. , kol. , tamże, gm. Romanówka, 55 w. od mta powiat. , 27 dm. , 567 mk. 3. H. , Henrychówka, wś, pow. żytomierski, gm. Trojanów, 27 w. od Żytomierza, 20 dm. , 115 mk. Henrykowo 1. chutor, powiat białostocki, gm. i dobra Dojlidy. 2. H. , wś, pow. nowoaleksandrowski, gm. Abele 5 w. . Heraldówka, kol. . pow. nowogradwołyński, gm. Horodnica, 32 w. od mta powiat. , 91 dm. , 554 mk. Herasimeńki ob. Boroda. Herasimionki, wś, pow. dzisieński, gmina Prozoroki 2 w; miała 7 dusz rewiz. , należała do dóbr Zarembkowo. Herasimowicze, wś i dobra nad rz. Sidranką, pow. sokólski, gm. Kamionna, 29 w. od Sokółki. Wś ma 54 dm. , 365 mk. , 572 dz. ; dobra, własność Tymińskich, 167 dz. Herasimowszczyzna, urocz. , pow. prużański, gm. Horodeczna. Herbły, wś, pow. orszański, gm. Łożno, 11 dm. , 52 mk. Herbutów, właściwie Herburtów, wś, powiat rohatyński. Wspom. w dok. z r. 1436 i 1469. W r. 1578 płaci od 6 pługów, 4 zagr. , 9 kom. Należy do Potockich, h. Pilawa. Hereżanówka, wś, pow. humański, gm. Babanka, st. poczt. Dubowa 15 w. , 8 w. od Humania, 235 dm. , 1, 160 mk. , cerkiew, 3 młyny, wiatrak. Obecnie Fiedorów ma tu 153 dz. Hermaniówka, kol. , pow. łucki, gm. Trościaniec, 21 w. od Łucka, 18 dm, , 76 mk. Hermaniszki 1. wś, pow. poniewieski, gm. Podbirże 10 w. , 84 w. od Poniewieża. Własność bar. Korfów, 310 dz, 2. H. , dwór, pow. wiłkomierski, gm. Uszpol 6 w. , 81 w. od Wlłkomierza. 3. H. , wś, tamże, gm. Żmujdki 9 w. , 19 w. od Wiłkomierza. Własność Piotuchów Kublickich, 220 dz. Hermanowicze, dobra, pow. dzisieński, gm. Łuźki, własność Szyrynów. Przed r. 1500 H. nad rz, Dzisienką były we władaniu bojarów putnych Juria, Pawła, Hawryła, Mikołaja i Waśki, braci Hermanowiczów. W r. 1500 król Aleksander daje pozwolenie Janowi Sapiezie, pisarzowi litew. , na kupno H. i Ryłowszczyzny, od wspomnianych bojarów, obowiązanych do posług dla zamku połockiego. W r. 1729 Józef Sapieha, koadyutor wileński, i Michał, łowczy litew. , opiekunowie nieletnich synowców Aleksandra, Michała i Anny Sapiehów, sprzedają H. Janowi Hylzenowi, regentowi litew. , stście bracławskiemu, za 9, 000 tal. bitych. W roku 1749 Aleksander Sapieha, obożny litew. , przyszedłszy do pełnoletności, potwierdza tę sprzedaż. W r. 1782 Józef Hylzen, wwda mścisławski, sprzedaje H. Ignacemu Szyrynowi, sędz. grodz. bracławskiemu. Do H. należą Przemiana, Porzecz i Maryampol, razem 4, 313 dz. Same H. mają 1, 794 dz. Do okręgu wiejskiego należy folwark Mniucin. Hermanówka, wś i dobra, pow. białostocki, gm. Juchnowiec, 9 i 12 w. od Białegostoku, Wś ma 234 dz. ; dobra, własność Dornów, 800 dz. Hermanówka 1. wś, pow. berdyczowski, gm. i st. poczt. Samhorodek 3 w. , par. praw. Zbaraż, 49 wiorst od Berdyczowa, 103 dm. , 760 mk. , szkółka. Od Zawistowskich przeszła do Hermanowo Hermanowo Heswa Hetałka Hetmanice Hermanowszczyzna Hibanowo Hicze Hiczyce Hierasimionki Hieronimów Hieronimówka Hieronimowo Hilarowo Hilary Hilbowszczyzna Herszony Herszonowicze Herskowszczyzna Hernica Herngrosowo Hernakolnie Hinkowce Hinterhaus Hipolitówka Hirejewicze Hirkówka Herszyki Herutowo Hermany Czechowskiego, obecnie Merynga, ma 686 dz. 2. H, mstko, pow. kijowski, gm. i st. poczt. Hermanówka, 60 w. od Kijowa, 571 dm. , 3, 537 mk. , cerkiew, szkoła, 2 młyny, 8 wiatraków, 14 jarmarków, 1, 554 dz. ziemi włośc. Obecnie maja tu części Towarzystwo włościan 244 dzies. , Tolli 1, 512 dz. , Nikolski 168 dz. , Podhajski 242 dz. i Siewruk 563 dz. Gm. obejmuje 10 miejscowości 1 mstko, 3 sioła, 6 wsi, 14, 202 mk. 33 katol, 1, 264 żyd. , 16, 453 dz. ziemi 8, 844 włośc. , 7, 441 większej posiadłości, 168 cerk. . 3. H. , wś w pobliżu Zbrucza, pow. kamieniecki, gm. Olchowiec 10w. , par. praw. Holeniszczów, kat. Kutkowce, obok wsi Żarnówki, 61 w. od Kamieńca, 27 dm. Hermanowo al. Hermanowszczyzna, wś, pow. trocki, gm. Wysoki Dwór; miała 4 dusze rewiz. Hermanowszczyzna 1. fol. dóbr Subacze, pow. wołkowyski. 2. H. , pow. trocki, ob. Hermanowo. 3. H. al. Słoboda, wś, pow. dryzieński, par. Oświej. Hermany 1. urocz. przy wsi Zaużuwie, pow. kobryński. 2. H. , dobra, pow. prużański, gm. murawiewska, 42 wiorst od Prużany, własność Strzemińskich, z fol. Chańki 313 dz. 3. H. , zaśc, powiat lucyński, własność Ćwiklińskich, 35 dz. Hernakolnie, wś, pow. dźwiński dyneburski, par. Krasław. Herngrosowo, dobra, pow. wieliski, gmina Budnica. Hernica, Giernica, dobra, pow. lidzki, gmina Szczuczyn, r. 1865 własność Siemaszków. Herskowszczyzna, pow. Słonimski, ob. Gierekowszczyzna. Herszonowicze, na mapie Chrzan. Horszunowicze, wś, dobra i urocz. , pow. brzeski gub. I rodi. , gra. Kamienica Żyrowicka, 6 w. od Brześcia. Wś ma 15 dm. , 153 mk. , cerkiew, 324 dz. , urocz 12 1 2 dz; dobra, własność Koiszewskich. 348 dz. Herszony, Horszuny, wś, pow. brzeski gub. grodź. , gmina Kamienica Żyrowicka, 10 w. od Brześcia, 158 dz. Herszyki w dok. , ob. Irszyki. Herutowo, Gierutowo, dwie wsi, dobra i fol. , pow. wołkowyski, gmina Tołoczmany, 13 w. od Wołkowyska. Wsi mają 262 dz. ; dobra, własność spadkobierców Stanisława Kołłupajły, z fol. H. i Podcerkowie 349 dz. Heswa, Gieswa, wś, pow. wileński, gm. Mejszagoła 4 w. ; miała 19 dusz rewiz. , należała do dóbr Bobrykowszczyzna. Hetałka, przys. , pow. winnicki, gm. Hawryszówka 9 w. . Hetmanice, wś, pow. wschowski. Kościół filialny do Lgini, p. w. św. Jana Chrzc. , istniał tu według wizyty z r. 1610, z drzewa, w dobrym stanie. R. 1775 Radomicki, wwda pozn. , wzniósł nowy murowany. Hibanowo, wś, pow. dryzieński, par. Druja. Hicze, wś, pow. orszański, gm. Tuchiń Nowa, 10 dm. , 33 mk. Hiczyce, wś, pow. Słonimski, gm. Hiczyce, 56 w. od Słonima, z przys. Iłki 897 dz. włośc. Gm. obejmuje 17 miejscowości, 550 dm. włośc. obok 19 innych, 3, 774 mk. włościan, uwłaszczonych na 6, 846 dz. Większej posiadłości niema. Hierasimionki, wś nad Dnieprem, pow. orszański, gm. Chłystówka, 37 dm. , 228 mk. , cerkiew drewn. , szkoła. Hieronimów, fol. , pow. nowoaleksandrowski, gm. Smołwy 8 w. , 18 w. od mta powiat. , własność Bejnarów, 226 dz. Hieronimów, chutor, pow. owrucki, gmina Hładkowicze, 12 w. od Owrucza, 10 dm. , 59 mk. Hieronimówka al. Polanka, wś, pow. czerkaski, gm. i par. praw. Dachnówka 4 w. , st. poczt. Czerkasy 7 w. , 174 dm. , 876 mk. , szkółka, wiatrak, olejarnia. Należała do ststwa czerkaskiego, następnie do okręgu czerkaskiego dóbr skarbowych. Hieronimowo 1. dobra, pow. białostocki, gmina Gródek 10 w. , 32 w. od Białegostoku, własność Dziekońskich, z attyn. maja 3, 047 dz. 1, 286 lasu. 2. H. , dobra, pow. dźwiński dyneburski, par. katol. Birżagol. Należały do Oskierków. Hilarowo al. Otmiany, fol. , powiat brzeski gub. grodź. , gm. Żytyn, własność Wereszczaków, 33 dz. Hilary, wś, pow. dzisieński, gm. Prozoroki 4 w. ; miała 8 dusz rewiz. , należała do dóbr Zarembkowo. Hilbowszczyzna, wś, pow. sokólski, gmina Nowowola, 10 w. od Sokółki, 120 dz. Hinkowce, wś, pow. zaleszczycki. W roku 1530 płaca od 1, a w roku 1542 od 2 pługów. W r. 1565 Marcyan Wołodyjowski al. Kostiuk. wnosi od 6 pł. , 1 popa, 2 kół młyn. W r. 1578 i 1583 część należy do Fredry Kościuka, który płaci od 3 pługów, 1 popa, 2 ogr. i koła stępn. ; część do Marcinkowskiego, wnoszącego r. 1573 od 4 1 2 pługów. 5 ogr. , 1 koła dziedzicz. , a roku 1583 od 5 pługów, 1 popa, 1 koła dziedz. i koła stępn. W r. 1661 ma 2 dym. Hinterhaus, Hintersatze ob. t. III, 72, Hintersaue, kol. niem. , pow, sokólski, gmina Trofimówka, 35 w. od Sokółki, 285 dz. Hinterswalde al Dubosiewska, kol. , powiat sokólski, ob. Zgierszczyzna t. XIV, 576. Hipolitówka, Ippolitowka, wś, pow. rohaczewski, gm. Czeczersk 3 w. . Hipolitówka, słoboda, pow. rówieński, gm. Kostopol 52 w. od Równego, 22 dm. , 155 mk. Hirejewicze, Herejewicze, wś i fol. , pow. klimowicki, gm. Tymonowo. Wś ma 51 dm. , 206 mk. ; fol. , dziedzictwo Osmołowskich, 113 dz. Hirkówka, obrąb leśny w dobrach Zaprudy, pow. kobryński. Hlewacha Hirkowszczyzna Hirów Hirowce Hirowszczyzna Hirsianiki Hirycze Hiryki Hiżenka Hiżnia Hladenie Hlebkowa Hlebowce Hlebowicze Hlebówka Hlebowszczyzna Hledniewicze Hlej Hirkowszczyzna, powiat grodzieński, ob. Bożydar. Hirów, wś i dobra, pow. homelski, gm. Czebotowicze 16 w. , Wołkowickich, 1, 237 dzies. 576 lasu. Hirowce, dobra, pow. czauski, od r. 1875 Nosowiczów, 201 dz. Hirowszczyzna, Girowszczyzna, fol. , pow. mścisławski, Aleksandrowiczów, 164 dz. Hirsianiki, wś, pow. dzisieński, gm. Mikołajów 8 w. ; miała 6 dusz rewiz. , należała do dóbr Petrykowo. Hirycze 1. wś i os. , pow. słonimski, gmina Pacowszczyzna, 50 w. od Słonima. Wś ma 427 dz. z drugą osada. 2. H. . na karcie Chrzanowskiego Harycze, wś, pow. wołkowyski, gm. Zelzin, 29 w. od Wołkowyska, 90 dz. Hiryki, wś, pow. słonimski, gmina Zdzięciół, 49 w, od Słonima, 153 dz. Hiżenka, wś, pow. czerykowski, gm. Dołhe, 33 dm. , 163 mk. Hiżnia, wś, pow. czerykowski, gm. Dołhe, 79 dm. , 288 mk. Hladenie, Hladzenie, Hledzenie, wś, powiat słonimski, gm. Dobromyśl, par. katol. Dziewiętkowicze filia Rudnia, 40 w. od Słonima, 151 dzies. Hlebkowa al. Piasek, os. , pow. newelski, gm. Trechalewo, 2 dm, , 15 mk. Hlebowce, dwie wsi, pow. lidzki, gm. Wasiliszki 4 w. ; miały 7 dusz rewiz. Pierwsza należała do dworu Hołowiczpol, druga do dworu Kościeniewo. Hlebowicze, dobra i okolica szlachecka, pow. grodzieński, gm. Indura, 35 w. od Grodna. Dobra należą do Wasilkowskich i mają, 283 dz. ; okolica ma 279 dz. Hlebówka, wś nad Dnieprem, pow. kijowski, gm. Dymir, st. poczt. Borszczahówka 43 w. , 40 w. od Kijowa, 171 dm. , 1, 069 mk. , 768 dz. , cerkiew, szkółka cerk. , gorzelnia, młyn, przystań. Na polach wsi dwie mogiły, jedna rozkopana r. 1856, zawierała kości ludzkie. Wś należała niegdyś do obrębu kijowskiego, o zwrot którego kijowanie proszą. Aleksego Michajłowicza r. 1654. W r. 1628 Teofila z Goraja Hornostajowa, wnosi ztąd od 2 dym. , 1 ogr. Następnie wieś dzieliła losy z Kozarowiczami. Obecnie Adelheimowie mają. tu 1, 125 dz. Hlebowszczyzna 1. Hlebkowszczyzna, wś, pow. dzisieński, gm. Prozoroki 4 w. ; miała 19 dusz rewiz. , należała do dóbr Zarembkowo. 2. H. , wś, pow. dzisieński, gm Woropańczyzna 6 w. ; miała 28 dusz rewiz. , należała do dóbr Zajnowo. Hledniewicze, wś i dobra, pow. wołkowyski, gm. Roś, 26 w. od Wołkowyska. Wś ma 236 dz. ; dobra, własność Pileckich, z fol. Tatarszczyzna i urocz. Koreniszki 574 dz. Hlej, zaśc. , pow. sieński, gm, Ostrowno, 4 dm. , 29 mk. Hlewacha, wś nad rzką. Szyjanką, pow. kijowski, gm, Hlewacha, st. poczt. Wasylków 10 w. , 25 w. od Kijowa, 389 dm. , 2, 238 mk. , cerkiew, szkoła, 10 wiatraków. 2, 696 dz. włośc. Podług opisu ziemi kijowskiej około r. 1471, 8 ludzi ma tłokę do Białegogrodu Białogródki, ale nic nie dają. Nabyta r. 1561 od Hrynkowiczów za 30 kóp groszy litew. , przez monaster Złotowerchy św. Michała w Kijowie, który r. 1628 wnosi od 2 dym. . Gmina obejmuje dziś 14 miejscowości 7 siół, 7 wsi, mających 12, 683 mk. 10 katol, 14 roskoln. , 283 żyd. i 22, 139 dz. , w tem 264 dz. dwor. , 15, 229 włośc, 6, 398 skarb. i apanaży, 177 cerk. i 71 pod torem dr. żel. Hlezna al. Glezna ob. t. II, 580, wś, pow. nowogradwołyński, gm. Derewicze, par. praw, Boruszkowce 5 w, , par. katol. i st. poczt. Lubar, st. dr. żel. Peczanówka 15 w. , 87 w. od mta pow. , wraz z przys. 54 dm. , 425 mk. , około 500 dz. dwor. , przeważnie lasu. Własność dawniej Gadomskich, około 1840 r. nabyta przez Miłoszeńskiego, obecnie wnuka jego Jagiełowicza Władysława. Hleznów, w dok. Hlesnow, Hlesznow, wś nieistniejąca dziś w dawnym pow. międzyboskim dziś latyczowski. W r. 1530 płaci od 6 a w r. 1542 od 8 pługów. W r. 1565 królewszczyzna, w posesyi ststy kamienieckiego, który wnosi z 21 pługów, 1 koła waln. , 1 kotła gorzałczanego, 1 karczmy. W r. 1578 Włodek płaci od 19 pługów, 1 popa, 2 rzemieśln. po 4 gr. , 4 zagr. z bydłem po 8 gr. , 3 zagr. bez bydła po 2 gr. i od koła mącznego. W r. 1661 tylko puste uroczysko. Hlibki; wś nad Boźkiem zwanym tu Grabarką. , 7 w. od ujścia do Bohu, pow. starokonstantynowski, gm. i st. poczt. Kupiel 18 w. , st. dr. żel. Czarny Ostrów 12 w. , 44 w. od mta pow. , 122 dm. , 728 mk. , do 500 dz. włośc. , cerkiew drewn. z r. 1757 uposażona 500 dz. przez Józefa Bożydara Podhorodeńskiego r. 1792, szkółka cerk. od 1876 r. Cerkiew filialna we wsi Indyki 3 w. . Wś dzieli się na dwie części, właściwe H. i Zahorodeń, zasiedlona po uwłaszczeniu włościan. Wspom. jako, ,Hlebowcze w potwierdzeniu Zygmunta I z r. 1537 kn. Konst. Ostrogskiemu prawa na Krasiłów i włość Kuźmińską, nadane jeszcze przez kn. Aleksandra. W r. 1583 ks. wwda wołyński Ostrogski wnosi ze wsi Hlebki, należącej do Kuźmina od 4 dym. , 7 podsus. W r. 1650 Zasławski płaci od 1 dym. Na mocy tranzakcyi kolbuszowskiej r. 1753 dostały się ks. Franciszkowi Lubomirskiemu, około r. 1792 własność gen. lejt. Józefa Podhorodeńskiego, potom Wasilewskich, od których kupił Asłanowicz, obecnie Teofana Janowskiego. Hlezna Hleznów Hlibki Hlinka Hlinki Hlinkowo Hlinna Hlinne Hlinnica Hlinniki Hlinno Hlinówka Hlińsk Hliniszcze Hlińcze Hlincza Hlin Hlibów Hliboczek Hliboczek Hliboczek, Hłuboczek, wś nad Grabówką, pow. radomyski, gm. , par. praw. i st. poczt. Korystyszów 5 w. , 30 w. od Radomyśla, 8 dm. , 60 mk. Od dość dawna własność Rosenbergów, żydów, posiadających we wsiach H. , Leonówka, Szachworostówka i Kuliszówka 3. 539 dz. 3, 427 lasu. Hlibów, w dok. Hlebów, Chlebów, wś, pow. uszycki. Należała niegdyś do ststwa barskiego. Aleksy Karaczowski otrzymuje H. na wieczność od Kazimierza Jagiellończyka, z obowiązkiem bronienia zamku, naprawy parkanów. W roku 1530 pusty, r. 1542 płaci od 2 pługów. Podług zeznania ststy barskiego Karaczowski służy samotrzeć, piętnastu ludzi orze, sieje, kosi i gromadzi siano dla zamku, czterech dla Karaczowskiego; puszkarowszczyzny płacą po 2 gr. , podymnego po 2 gr. , dają. 10ty pień pszczół, 20go wieprza. Żyta nie sprzedają, idzie na wyżywienie, jak i ryba ze stawku. Karaczowski w t. r. wnosi od 8 pługów i 1 popa, r. 1569 od 10 pługów, W r. 1661 Złoczowski ma tu 2 dym. Obecnie należy do Putiatinych 961 dz. Hlin 1. dobra, pow. czerykowski, dziedzictwo Ronego, 815 dz. 2. H. , fol. , tamże, od r. 1882 własność Śmiarowskich, 150 dz. 1. H, wś, tamże, gm. Komarowicze, 75 dm. , 468 mk. Hlincza, wś, pow. kaniowski, gm. Pszeniczniki, par. praw. Troszczyn 3 w. , st. poczt. Kaniów 11 w. , 134 dm. , 685 mk, szkółka, 9 wiatraków. Hlińcze, kol. , pow. łucki, gm. Szczurzyn, 25 w. od Łucka, 22 dm. , 107 mk. Hliniszcze 1. dobra, pow. czauski. RakuzaSuszczyńskich, 380 dz. , młyn wodny, folusz. 2. H. , wś, pow. dryzieński, par. Rosica; należała do dóbr Sarya. 3. H. , dobra, powiat połocki, własność Naplaszczyców, 750 dz. 4. , H. , wś, pow. wieliski, gm. Serteja. 5. H. , tamże, ob. Rubież. Hliniszcze, kol. , pow. łucki, gm. Bożyszcze, 22 w. od Łucka, 27 dm. , 111 mk. Hlinka 1. Borowa, wś, pow. bychowski, gm. Bycz, 31 dm. , 127 mk. 2. H. Pocztowa, wieś, tamże, 16 w. od Byczy, 26 dm. , 121 mk. 3. H. , wś, pow. mścisławski, gmina Szamowo, 15 dm, , 111 mk. Hlinka, pow. taraszczański, ob. Nagórna. Hlinki al Glinki 1. wś, pow. rówieński, na pograniczu ostrogskiego, gm. Równo 13 w; , par. praw. Podleski, katol. Tajkury, 61 dm. , 927 mk, cerkiew filialna drewn. z r. 1883. Własność niegdyś ks. Ostrogskich, roku 1631 Roguskich i Chlebowskich, r. 1650 Jana Zamojskiego, który wnosi od 15 dym. , dalej Steckich, drogą, wiana Oskara Pruszyńskiego, dziś jego zięcia, Bolesława Peszyńskiego. 2. H. , pow. nowogradwołyński, ob. Chabotów, 3. H. , chutor, pow. żytomierski, gmina Trojanów, 26 w. od Żytomierza, 10 dm. , 77 mk. Hlinkowo, fol. , pow. połocki, własność Juszkowskich, 67 dz. Hlinna, wś nad Uszą, pow. radomyski, gm. Szepielicze, par. praw. Korohód, st. poczt. Radomyśl 107 w. , 24 dm. , 335 mk, 239 dz. Hlinne, zaśc. , pow. wilejski, gmina i dobra skarb. Wilejka 9 w, ; miał 10 dusz rewiz. Hlinnica, wś nad rz. Myką, dopł. Teterewu. pow. radomyski, gm. i par. praw. Kiczkiry 3 w. , st. poczt. Radomyśl 10 w. , 106 dm. , 612 mk. , 429 dz. Dzieliła losy wsi Kiczkiry i należała do hr. Rzewuskich. Hlinniki 1. wś, pow. mścisławski, cerkiew. 2. H. , zaśc. , pow. lepelski, własność Ihmatowiczów, 33 dz. Hlinniki, Glinniki ob. t. I, 39, Annopol, wś właściwie przedmieście mta Annopola, nad Korczykiem, przy ujściu rzki Hlinniczki, powiat Ostrogski, gm. i par. praw. Annopol 30 w. od Ostroga, 89 dm. , 568 mk. W r. 1577 sioło zamku ostrogskiego ks. Konst. Ostrogskiego, który wnosi od 12 dym. półdworz. po 10 gr. , 6 dym putnych po 10 gr. , 10 dym na ćwierci po 5 gr. , 4 ogr. po 2 gr. , a w r. 1583 z 12 dym, 3 ogr. , 1 koła waln. , 1 popa. W r. 1650 Anna. Alojza z Ostrogskich Chodkiewiczowa płaci od 15 dym. Hlinno, wś, pow. orszański, gm. Dobromyśl 18 w. . Hlinówka 1. Glinówka, zaśc. , pow. nowoaleksandrowski, gm. Słobódka 5 w. , 75 w. od mta pow. Niegdyś Napoleona Mirskiego, dalej Adama Chrapowickiego, potem bar. Roenne, obecnie włościan Ugarynko i Naruszewiczów 250 dz. 2. H. , wś, pow. sieński, gm. Lisiczyn, 16 dm. , 60 mk. 3. H. , wś, pow. dzisieński, gm. Łużki 15 w. ; miała 9 dusz rewiz. należała do dóbr Hermanowicze. Hlińsk, rzka, w pow. Winnickim, ob. Hnyłopiatka. Hlińsk, Glińsk, kolonia czeska nad rz. Uścią i przy dr. żel od Zdołbunowa do Dubna, powiat rówieński, gm. Dziatkowicze, st. dr. żel i poczt. Równo 15 w. , 165 dm. , 735 mk. Teodorowicz podaje 80 dm. , 669 mk prawosł. , 17 katolików i 1, 050 husytów czeskich, cerkiew, w części z muru, w części z drzewa z r. 1775, dawniejsza istniała już r. 1606, szkoła, dom modlitwy czeski, młyn parowy i wodny, browar. Do par. praw. należy wś Piatihory z cerkwią, filialną pow. Ostrogski. H. stanowi centr jednego z trzech okręgów czeskich w powiecie H. , Mirohoszcz i Budereż. Okręg kliński obejmuje 9 osad, mających 3, 286 mk. W r. 1496 kn. Konstanty Iwanowicz Ostrogski dostaje przywilej na Wzdołbię Zdołbicę i Hlińsko, które trzymał Olizar Szyłowicz. W r. 1583 przy Berezdowie kn. Konst. Ostrogskiego, wwdy kijowskiego, który wnosi od 39 dym. , 10 ogr. , 3 kół waln. , 1 folusz. , 1 popa. W dziale pomiędzy synami kn. Konstantego, H. dostał się ks. Aleksandrowi Hładyszów Hlińsk Hliścionki Hlisne Hliśnica Hlisnówka Hłacki Hładkie Hlińsk Hładkowicze Hładkowo Hładysze Hłaty Hłazki Hłazomicze Hłazówka Hłazowo Hłazunowo Hłażew Hłażewski Hłemboczno Hłoty Hłubock przy Równem, W ostatnich czasach Wesołowskiego, który sprzedał kolonistom czeskim. W r. 1870 do tutejszej kolonii czeskiej przybyli pastorowie Sarko i Hordliczko, W roku 1885 pierwszy z nich przyłączył się do prawosławia Hlińsk 1. mstko nad Sułą, pow. romeński gub. połtawskiej, gm. Hlińsk, 15 w. na płd. zchd. od Romen. Nadane przez w. ks. Witolda, kn. tatarskiemu Leksa, potomkowi jakoby Mamaja, protoplaście kn. Hlińskich. W r. 1537 jedna z ks. Glińskich wnosi całą Hlińszczyznę, Bajbuzom, ziemianom czerkaskim, spokrewnionym z Hrybunowiczami. W r. 1579 prowadzą Kiełbowscy spór o H. z Bajbuzami. Pod koniec XVI w. , H. i inne wsi przechodzą do Proskurów Suszczańskich. 2. H. , wś nad Worskłą; , pow. zieńkowski gut. połtawskiej, gm. Bielsk, 304 dm. , 1, 300 mk. , cerkiew, szkoła, 3 młyny, 5 wiatraków. Hliścionki, Hlistenki, wś, pow. dzisieński, gm. Jody 7 w. ; miała 34 dusz rewiz. , należała do dóbr Tadulin. Dawniej H. z Kostiukami i Szurpahami należały do Szarkowszczyzny. Hlisne, wś nad jez. t. n. , pow. wieliski, gm. Usmyń. W r. 1765 wykazane w ławnictwie prychabskiem, wójtowstwa usmyńskiego. Hliśnica, wś, pow. wieliski, gm. Makłoki. Hlisnówka, fol. , pow. połocki. Hłacki, fol. dóbr Dziewiątkowicze, pow. słonimski. Hładkie al. Hładkowo, wś nad Restą, pow. czauski, gm. Hładkowo, 44 dm. , 106 mk. , cerkiew, zarząd gm. szkoła. Hładkowicze, wś nad Hreźlą, pow. owrucki, gm. Hładkowicze, 5 w. od Owrucza st. poczt. , 130 dm. , 712 mk. , zarząd gm. , cerkiew drewn. , szkółka. Do par. praw. należą wsi Bohowicze 5 w. , Kamionka 10 w. , Buda Uszna 7 w. i chutor Reszów 30 w. . W całej parafii roku 1886 było 201 dm. , 1, 566 mk. praw. i 3 katol. H. otrzymuje r. 1508 od króla Zygmunta, Seńko Połozowicz. Podług rewizyi zamku owruckiego r. 1545 wś trzyma za wysługę właściwie jako wiano Fenny, córki Seńka Połozowicza, kn. Dymitr Sienski. We wsi było 11 potuhów, 22 dym. , płaty z nich 2 kopy i 10 gr. , miodu 25 wiader. W temże siole pustowszczyzna na Chwośniczy, 3 dym. , służba, podatku 15 gr. , miodu 2 wiadra; tamże, w temże siole pustka, zwana Żłobiska, zameczek. Wdowa po kn. Dymitrze wychodzi powtórnie za kn. Brackiego Widanickiego. Dobra z ręką ks. Lubeckiej Widenickiej dostają się Charlęskim. W r. 1581 Szczęsny Charlęski, podkom. kijowski, wnosi ztąd od 4 osiadł. , 2 zagr. , 1 kom. W r. 1628 potomek Andrzeja Pereseckiego płacą z H. od 6 dym. , 2 ogr. W pierwszej połowie XVIII w. własność Pawszów. Gmina obejmuje dziś 34 miejscowości, 860 dm. włośc, 4, 736 mk. włościan 2, 210 dusz rewiz. , uwłaszczonych na 13. 527 dziesiat. 8, 384 roli. Nadto w gm. jest 17, 065 dzies. większej posiadłości 5, 070 roli, 18, 180 dz. ziemi skarb. 370 roli i 165 dz. ziemi cerkiew. Cała gmina ma 48, 937 dz. 13, 897 roli i 7, 731 mieszkańców. Hładkowo, okolica, pow. połocki. W ośmiu działach 149 dz. Hładysze 1. wś, pow. słonimski, gm. Kossów, 36 w. od Słonima, 349 dz. 2. H, wś, pow. wieliski, gm. Krest. Hładyszów, u Pochilewicza Hładyżyn, urocz. , pow. radomyski, gm. Szepielicze, par. prawosł. Tołsty Les, st. poczt. Radomyśl 140 w. , 2 dm. , 10 mk. Posiadali tu Chiżniakow 292 dz. lasu, Uszyński 640 dz. 633 lasu i Romanów dawniej skarbowe 717 dz. 120 lasu. Obecnie Afanasieńków, 717 dz. Hłaty, dobra, pow. połocki, własność Bębnowskich, 942 dz. Hłazki 1. wś, pow. wieliski, gm. Serteja. 2. H. , pow. wieliski, ob. Padora. Hłazomicze 1. wś skarb. nad rzką Usadicą, pow. wieliski, gm. Krest, 15 dm. , 144 mk. , cerkiew, 2 jarmarki. W r. 1765 stanowiło wójtowstwo ststwa wieliskiego. Obejmowało ono ławnictwa marchelewskie z 15 wsiami, baberniewskie z 212, świetoleskie z 15, astratowskie z 13, lesunowskie z 12 i naumowskie z 24 wsiami, wogóle 91 dworów, 434 dusz. 2. H. , wś nad rzką Wymnianką, pow. witebski, gm. Janowicze, 35 w. od Witebska, 26 dm. , 190 mk. , zarząd gminny, cerkiew, szkoła, szpital. Hłazówka, wś i dobra nad rzką Krzywą, pow. homelski, gm. Czebotowicze 11 w. Wieś ma 118 dm. , 648 mk. , 3 wiatraki, młyn wodny. Dobra, od r. 1870 własność Jurłowych, 1, 283 dzies. Hłazowo, wś, pow. wieliski, gm. Ilino. W r. 1635 punkt graniczny od Smoleńszczyzny. Hłazunowo ob. t. II, 595 Głazunowo i tom III, 77 Hłazunów, wś, pow. wieliski, gm. Cerkowiszcze. W r. 1653 należy do dzierżawy sawińskiej. W r. 1765 podana w ławnictwie hłazunowskiem, wójtowstwa zakomelskiego w starostwie uświackiem. Ławnictwo hłazunowskie obejmowało 15 wsi 11 w dzisiejszej gm. Cerkowiszcze. Hłażew, Hłażewa, wś, pow. rówieński. gm. Kustyń, par. praw. Aleksandrya 11 w. , 30 w. od Równego, 37 dm. , 247 mk. Hłażewski Majdan, wś, powiat rówieński, gm. Kustyń, 31 w. od Równego, 31 dm, , 248 mk. Hłemboczno, Glęboczno ob. t. II, 597 Głęboczyca, wś nad jeziorem t. n, , gm. Hłemboczno, 14 w. od Siebieża, 2 dm. , 14 mk. , zarząd gm, , szkoła, lecznica. Hłoty, ob. Dubieniec. Hłubock, Hłubockie, wś, pow. homelski, gm. Markowicze 3 w. , 212 dm. , 1 370 mk. , cerkiew par. drewn. , 3 wiatraki. Hłuchy Hłumecki Hłumienka Hłupanin Hłuboczanka Hłuboczek Hłuboczanka, słoboda w dobrach Hubków, pow. rówieński. Hłuboczek 1. ob. t. II, 589 Głęboczek, wś, pow. uszycki, st. poczt. Uszyca Nowa. W roku 1565 królewszczyzna, w posesyi Lanckorońskiego, ststy skalskiego, wnoszącego od 10 pługów, 1 popa, 8 komorn. W r. 1569 tenże płaci od 12 pługów, 9 kom. , a w r. 1583 od 13 pługów, 1 popa, 4 ogr. z bydł. po 8 gr. , 4 ogr. po 6 gr. , 5 kom. po 2 gr. 2. H. , Hliboczek ob. t. III, 74, wś nad Chomorem, pow. nowogradwołyński, gm. i par. praw. Baranówka 11 w. . 45 w. od mta pow. , 100 dm. , 559 mk. Własność niegdyś ks. Ostrogskich, w połowie XVII w. Anny Alojzy Chodkiewiczowej, która r. 1650 wnosi od 20, r. 1651 od 16, a r. 1653 od 1 dym. Dalej własn. Ponińskich przy Połonnem i Lubarze, Walewskich. Z ręką jednej z Walewskich przechodzi do Gagarinych, obecnie Griparego. 3. H. , urocz. , tamże, gm. Połonne, 3 dm. , 19 mk. 4. H. , wś, pow. Ostrogski, gm. Annopol, par. praw. Żawrów 1 w. , 25 wiorst od Ostroga, 30 dm. , 205 mk. W połowie XVII w. własność Stanisława Górskiego, który w. r, 1648 i 1650 wnosi od 29, r. 1651 od 16, a r. 1653 od 1 dym. Do niego należały wówczas Milatyn, Czerniachow i inne. W ostatnich czasach Szczepkowskich, Pawlikowskich, 5. H. , wś, tamże, gm. Krzywin, 10 w. od Ostroga, 3 dm. , 46 mk. 6. H. , wś, pow. rówieński, gm. Siedliszcze, par. praw. Marenin 6 w. , 62 w. od Równego, 12 dm. , 79 mk. Własność Żyłoków. 7. H. , wś nad rzką t. n. , pow. żytomierski, gm. Piatka 10 w. , 35 w. od Żytomierza, 18 od Cudnowa st. poczt. , 15 od Olszanki i Demczyna st. dr. żel. , 61 dm. , 404 mk. , cerkiew z r. 1865. Do parafii należy wieś Kruta. W całej parafii 73 dm. , 523 mk. praw. , 56 kat. , 36 starowierców. Wś osadzona na gruntach Trojanowa, r. 1650 należała do Stanisława Skarzyńskiego i miała 5 dym. Następnie Woroniczów, zagarnięta przez ks. Zasławskiego, właściciela Piatki po Ostrogskich. Na mocy tranzakcyi kolbuszowskiej r. 1753 dostaje się Wiktorowi Ilińskiemu. Około r. 1820 należy do Frejbinga, którego zięć przesiedlił ta 60 roskolników z gub. kałuskiej. Następnie Obermanów. Późniejszy właściciel Erazm Lubicz Potocki wystawił tu dom i założył ogród i park. Obecnie Buratowych. Hłuboczyc, kol. , pow. włodzimierski, gmina Olesk, 13 dm. , 63 mk. Hłuboczyn al Głębocińskie Sioło, wś niegdyś, w pow. włodzimierskim. W r. 1577 część do Piotra Kościuszkowicza z Chobołcia, daje od 3 ogr. po 2 gr. , część Chaczka Czuwata, woźnego Włodzim. , od 4 ogr. po 2 gr. Hłuchowce ob. t. III, 77, al. Głuchowce ob. t. II, 614, wś nad dopł. Hujwy i przy torze dr. żel. , pow. berdyczowski, gmina Puzyrki, st. poczt. Koziatyn 4 w. , 17 w. od Berdyczowa, Słownik Geograficzny. T. XV. Zeszyt 176. 146 dm. , 968 mk. , cerkiew, szkółka cerk, przyst. dr. żel. połd. zchd. między Koziatynem i Berdyczowem. W r. 1862 było 16 właścicieli, 3, 111 dz. . Obecnie jedna część posiada Bronisław Twardowski w spadku po Mazarakich. Hłuchowicze, zaginiona wś al. przysiółek wsi Ośmikowicze, w pow. włodzimierskim. W r. 1570 Andrzej Romanowski z Ośniowycz Ośnihowicz, Korośniowa, Łowyszcza, Sieniawki wszystkie trzy przysiołki Ośmikowicz i H. wnosi od 24 dym. , 9 ogr. po 4 gr. , 9 ogr. po 2 gr. , 2 kół młyń. po 24 gr. , 2 kół młyn. po 12 gr. Hłuchy, Hłuhów, wś niegdyś, na obszarze dzisiejszego pow. dubieńskiego. W roku 1570 Fedor Szumiata wnosi tu od 11 dym. , 5 ogr. po 4 gr. , 2 ogr. po 2 gr. W r. 1577 przy Malinie Michałowej Jeło Malińskiej, marszałkowej kor. , płaci od 22 dym. , 3 ogr. W r. 1583 taż Malińska wnosi od 32 dym. , 13 ogr. , 2 komor. , 1 popa, 2 kół waln. Hłumcza, Wielka i Mała, dwie wsi nad dopł. Uborci, pow. nowogradwołyński. gra. Emilczyn, 60 w. od mta pow. H. Wielka ma 61 dm. , 392 mk. , cerkiew drewn. z r. 1738, szkółka cerk. , smolarnia. Do par. praw. należą wsi H. Mała 2 w. , mająca 95 dm. , 597 mk. , Koczyczyn 6 w. i Hłumecki chutor. W całej par. roku 1886 było 167 dm. , 1, 209 praw. i 536 katol. Wś należała do Zwiahla ks. Ostrogskich. W r. 1577 przy Zwiahlu ks. Kon. Oatrogskiego, który wnosi od 2 dym. pół dworz. , 12 dym. na ćwierć. , 12 na pół ów. po 2 1 2 gr. , 4 ogr. W inwentarzu z pierwszej ćwierci XVII w. podano tu 49 ciągłych i 3 bojarów putnych, nadto 9 sług. Pop miał list na cerkiew od ks. wwdy z r. 1608, cerkwi jednak nie było. W r. 1650 Anna Alojza z Ostrogskich Chodkiewiczowa wnosi z H. od 40 dym. Dalsze koleje dzieliła z Emilczynem. Hłumcza, r. 1515 Hlumyecz, r. 1589 Łomiecz, wś nad Sanem, pow. dobromilski. W roku 1515 płaci od 5 łan. , pop gr. 15. W r. 1565 wieś królewska należy do żup ruskich, trzyma ją Herburt z Fulsztyna, ma 13 km. , 6 zagr. , był karczmarz, służka żupny, pop. Dochód wynosił zł. 24 gr. 8. Hłumecki Chutor ob. t. III, 78 Hłumecka Osada, ob. Chutor Hłumecki. Hłumienka, wś, pow. klimowicki, gm. Zahustyń, 18 dm. , 106 mk, Hłupanin, w dok. Łuponin, Hłuponin, wieś, pow. Ostrogski, gm. Zdołbica, par. praw. Hulcza 2 w. , 18 w. od Ostroga, 40 dm. , 402 mk. , cerkiew filialna drewn. z r. 1873. W r. 1570 własność Fedora Czaplicza Szpanowskiego. W roku 1577 tenże Czaplicz wnosi z H. od 9 dym. po 20 gr. , 6 ogr. po 4 gr. , 4 ogr. po 2 gr. W połowie XVII w. własność kanclerza Ossolińskiego, który r. 1648 wnosi pobór z 43, a r. 1653 z 4 dym. W ostatnich czasach własność Towarzystwa akcyjnego, pod firmą Wilhelm Rau. 36 Hłuboczanka Hłuboczyc Hłuboczyn Hłuchowce Hłuchowicze Hłumcza Hłyboczka Hłupiki Hłyboczyce Hłuszkowo Hłuszniew Hłuszniewo Hłuszyca Hłuzdy Hłupiki Hłusk Hłusza Hłuszec Hłuszki Hłuszków Hłybka Hłyboczek Hłupiki 1. fol. , pow. czerykowski, par. kat. Worodźków, dziedzictwo Walużyniczów, wraz z Onufryewem 160 dz. Poprzednio należały do Sołtanów. 2. H. , fol. , tamże, dziedzictwo Micewiczów, 176 dz. 3. H. , wś, tamże, gm. Malatycze 6 w. , 45 dm. , 329 mk. Hłusk, pow. bobrujski. Fol. , własność Brzostowskich, nabyty roku 1832 z eksdywizyi po Brzostowskich. Par. katol liczy około 2, 000 wiernych Hłusza, Głusza, ob. t. II, 617, wś i dobra w pobliżu rzki Krasnej, lewy dopł. Ptycza, pow. bobrujski, 37 w. od Bobrujska, gm. Horodok. Wś ma 20 osad. Niegdyś własność Jaksów Bykowskich, następnie Hrycenki, który rozparcelowawszy część dóbr starowierom, posiada około 250 włók. Hłusza al Głusza Wielka i Mała, w dokum. Głuszki, dwie wsi i dwie kol. nad rzką. Głuszycą, odnogą Turyi, w pobliżu Prypeci, pow. kowelski, gm. Hłusza Wielka, okr. pol Kamień Koszyrski 25 w. , 71 i 68 w. od Kowla. Wś H. Wielka ma 139 dm. , 825 mk. , zarząd gminny, cerkiew paraf. , szkołę, st. poczt. ; kol H. Wielka 99 dm. , 410 mk. ; wś H. Mała 3 w. od Wielkiej, ma 88 dm. , 869 mk. , cerkiew; kol H. Mała 62 dm. , 356 mk. W r. 1552 pod nazwą Głuszki al. Hłuszki, należała do Olechnowej Skorucinej, która procesowała kn. Andrzeja Michałowicza Sanguszkowicza Koszyrskiego o pożęcie żyta na jej polu. Wkrótce potem Sanguszkowie zostają na długi czas właścicielami H. , która należała do klucza Kamień Koszyrski. W r. 1583 kn. Hryhory Sanguszko Koszyrski wnosi tu od 19 dym. , 5 ogr. W r. 1648 własnośc Adama ks. Sanguszki, który płaci od 89, roku 1649 i 1650 od 55, a r. 1653 tylko od 10 dym W ostatnich czasach obie wsi należały do Edwarda hr. Krasickiego i po wydzieleniu na kolonie miały razem 2, 860 dz. 775 dz. lasu. Obecnie H. W. należy do hr. Wincentego Łubieńskiego, H. M. do Michałowskiego jako wiana za hr. Krasickiemi. Gmina H. Wielka obejmuje 19 miejscowości, 1, 008 dm. włośc. obok 284 innych, 7855 mk. włościan, uwłaszczonych na 21, 242 dz. Hłuszec, jezioro, pow. homelski, w dolinie Dniepru, niedaleko wsi Rudnia Popowska, ma 28 dz. Hłuszec 1. os. , pow. prużański, gm. Suchopol, 29 w. od Prużany, 35 dz. włośc. i 109 dz, Rohozińskich. 2. H. , dobra, pow. homelski, dziedzictwo Benedyktowiczów, 963 dz. 350 dz. lasu. Hłuszec, rzka. pow. łucki, lewy dop. Styru, uchodzi w Łucku. Hłuszki, wś, pow. wołkowyski, gm. Świsłocz, 35 w. od Wołkowyska, 233 dz. włośc. i 34 Bułharynów. Pod wsią kurhan, zwany Kudyczka. Hłuszki 1. wś nad urocz. Zapadnice, pow. kaniowski, gm. Taraszcza, st. poczt. Korsuń 8 w. , 58 w, od Kaniowa, 103 dm. , 560 mk. , szkółka, wiatrak. Należy do dr. Karola Tryczla, prof uniw, kijowskiego, ma 358 dz. dworskich. 2. H, wś nad Rotoką, pow. wasylkowski, gm. i st. poczt. Hrebionki 8 w, , par. praw. Chrapacze, 37 w. od Wasylkowa, 37 dm. , 586 mk. Należy do klucza białocorkiewskiego. Hłuszków, Głuszków, słoboda, pow. rówieński, gm. Siedliszcze, 87 w. od Równego, 14 dm. , 75 mk. Własność Włodzimierza Kumanowskiego. Hłuszkowo 1. dobra, powiat klimowicki, dziedzictwo Aleksandrowiczów, 849 dz. 661 lasu. 2 H. , dobra, tamże, od r. 1881 własność Brodowskich, 419 dz. 300 lasu. 3. H. , wś nad rzką Szumiaczką, tamże, gm. Szumiacze 6 w. , 22 dm. , 49 mk. , cerkiew parafialna drewniana. Hłuszniew, wś, pow. czerykowski, gmina Krzyczew, 21 dm, , 151 mk. Hłuszniewo, wś, pow. grodzieński, gmina Berszty, 41 w. od Grodna, z urocz. Jelniki 1, 212 dz. Hłuszyca, dobra, pow. lepelski, własność Kłodnickich, 111 dz. HłuszycaKlepacze, urocz. , pow. brzeski gub. grodz. , gm. Dmitrowicze, 42 w. od Brześcia, 313 dz. Hłuszyca, wś nad Słuczą, pow. rówieński, gm. Niemowicze, par. praw. Strzelsk 3 w. , 126 w. od Równego, 169 dm. , 973 mk. Hłuzdy, wś, pow, wieliski, gm. Serteja. Hłybka, zaśc, pow. dzisieński, gm. i dobra skarbowe Przebrodź 3 w. ; miał 6 dusz rewiz. Hłyboczek al. Hliboczek ob. t. III, 74, wś nad Tykiczem Uhorskim, pow. humański, gmina i st. poczt. Talne 7 w. , 50 w. od Humania, 293 dm. , 1, 474 mk. , cerkiew, szkółka, młyn. 2. H. , słoboda nad dopł. Stochodu, pow. łucki, gm. Silno, 83 w. od Łucka. 5 dm. , 62 mk. Obecnie od 1896 r. własność Aleksandra Korabczewskiego, 2, 804 dz. 2, 000 dz. lasu. Poprzednio hr. Anny Potockiej. Hłyboczka, rzka, pow. połocki, prawy dopł. Oboli pr. dopł Dźwiny. Wypływa z jeziora Rozsoła, płynie ku płd, , granicą pow. połockiego i horodeckiego i ubiegłszy 15 w. pod wsią Reszetniki ma ujście. Hłyboczka, zaśc. , pow. połocki, z Kaszczynem ma 43 dz. Hłyboczka, wś nad Rosią, pow. wasylkowski, gm. i st. poczt. Biała Cerkiew 5 w. , par. praw, Pilipcza 4 w. , 50 w. od Wasylkowa, 126 dm. , 650 mk. , szkółka, młyn. Należy do klucza białocerkiewskiego. Hłyboczyce, wś, pow. rohaczewski, gmina Czeczersk 8 w. . Hłyboka ob. t. III, 79, należała do Bułhaków r. 1636. Hłybokie, wś, pow. mohylewski, gm. Ciecierzyn 6 w. . Hłybówka, wś, pow. rohaczewski, gm. Stołbuny 5 w. , 40 dm. , 189 mk. Hłybowo 1. dobra, pow. czerykowski, od r. 1878 własność Benedyktowiczów, 1, 703 dz. 1, 200 lasu. 2. H, dobra, pow. rzeżycki, własność Sadownikowych, 278 dz. Hłynczuki, chutor, pow. krzemieniecki, gm. Zarudzie. Hnidawa 1. w dok. Hnidawka, wś nad dopł. Horynia, pow. krzemieniecki, gm. Wierzbowiec 5 w. , st. poczt. Krzemieniec 27 w. , 133 dm. , 691 mk. , cerkiew drewn. z r. 1728, szkółka od r. 1874. Do par. praw. należy wś Kochanówka. Zapisana r. 1565 przez Aleksandra ks. Wiśniowieckiego, żonie Aleksandrze Kapuściance. W r. 1583 H. należy do Wierzbowca, ks. Michała Wiśniowieckiego, który wnosi od 5 dym. , 4 ogr. Od ostatnich Wiśniowieckich przechodzi do Mniszchów, następnie Rzewuskich. W ostatnich czasach Antoniego Orłowskiego. Wiadomość podana w Słowniku o ststwie niegrodowem, odnosi się do wsi H. w pow. łuckim. 2. H. , wś i kol. czeska nad Styrem, pow. łucki, gm. Połonka, 4 w. od Łucka. Wś ma 34 dm. , 242 mk. , cerkiew; kolonia 35 dm. , 195 mk. Pierwotnie wchodziła w skład ststwa łuckiego. W r. 1628 w posesyi Hawryła Hojskiego, kaszt. kijowsk. . czyniła 52 fl. , 24 gr. , zaś folwark ze zbiorem 99 fl. 9 gr. , wogóle 152 fl. 3 gr. Następnie stanowiła oddzielne ststwo. W r. 1648 Gabryel Stępkowski wnosi od 43, r. 1651 od 30, a roku 1653 od 16 dym. W r. 1770 Jakób Stępkowski, płaci 236 złp. 16 gr. i 6 den. Następnie Steckich, Lipskich, Lubowickich. Zdaje się, iż H. pierwotnie stanowiła własność szlachecką. W r. 1570 Michał Chrynicki wnosi pobór z dóbr swoich; Chrennika, Tołpiżyna, Łopawszy, Wyczułkowa, Kurozwan i H. W r. 1577 Iwan Czaplicz płaci tu od 26 dym. , 10 ogr. , a w r. 1583 od 12 dym. , 8 ogr. Hniewań, Gniewań, os. fabr. nad Bohem, pow. Winnicki, gm. Jóźwin 15 w. . H. nie był nigdy i nawet obecnie nie jest wsią. Jaroszyński po nabyciu Siedliszcz przeniósł tu fabrykę cukru a raczej rozebrał dawna i postawił nową, po spaleniu się której przed kilku laty zbudował nową, fabrykę piasku cukrowego i rafineryę, całkiem z muru i żelaza. Przy cukrowni jest dość liczna kolonia robotników i oficyalistów fabrycznych. Obecnie wznoszą tu szpital fabryczny i budują nowy dworzec kolejowy. W okolicach H. pod niezbyt grubą warstwą ziemi, znajdują się ogromne pokłady granitu, twardego wielce i przydatnego na pomniki. Przy obrabianiu i polerowaniu granitu pracuje przeszło 100 robotników. Na początku XVII w. , H. należał do Czerlenkowa, gniazdowej posiadłości Czerlenkowskich. Boh oblewa tę osadę prawie półkolem, dążąc od Winnicy ku Tywrowowi. Hniezdyczna, Hniezdyczno, w dok. Gniezniczna, wś nad rzką t. n. , pow. krzemieniecki, gmina Zarudzie 5 w. , st. poczt. Krzemieniec 30 w. , 194 dm, , 1, 404 mk. , cerkiew murowana z roku 1852 fundacyi właściciela wsi Świejkowskiego, na miejsce spalonej r. 1823. Uposażyła ją ziemią Helena Potocka, szkółka cerk. od r. 1855. Wś wymieniona w dok. z r. 1463 przy podziale dóbr pomiędzy braćmi Semenem, Sołtanem i Wasilem Zbaraskiemi. W r. 1583 przy Kołodnie, ks. Konst. Ostrogskiego, który wnosi od 9 dym. , 7 ogr, 3 ogr. , 1 popa. Następnie Potockich, Świejkowskich, drogą wiana przechodzi do Stefana Grocholskiego. Hniezdziłówka, rzka, pow. wieliski, lewy dopł. Mieży. Wypływa pod wsią Waśkino, płynie ku płn, na przestrzeni 5 w. i uchodzi pod Kołtynową. Hnilaki 1. wś włośc. , pow. dzisieński, gm. Plissa 3 w. ; miała 9 dusz rewiz. , należała do dóbr skarb. Pieredoły. 2. H. , wś, tamże, gm. i dobra Plissa 3 w. ; miała 30 dusz rewiz. Hnilaki, słoboda, pow. łucki, gm. Silno, 45 w. od Łucka, 10 dm. , 71 mk. Hnilcze, przys. , właściwie przedm. mstka Krupca, pow. dubieński, 13 dm. , 89 mk, Hnilec, wś, pow. prużański, gm. Masiewo, 75 w. od Prużany, 331 dz. Hnilec 1. wś nad Irpeniem, pow. skwirski, gm. Komin, st. poczt. Chodorków 10 w. , 60 w. od Skwiry, 232 dm. , 1, 311 mk. , cerkiew, szkółka cerkiew. , 8 wiatraków. W r. 1746 należała do Mikołaja Dubiskiego, cześnika dorpackiego. W r. 1825 od Bułhaków kupił Erazm Bohdanowicz 760 dz. i Tomasz Świrczewski 430 dz. W r. 1862 część należała do trzech braci Bohdanowiczów Władysława, Gustawa i Hipolita, druga do braci Świrczewskich i siostry ich Teofili Didkowskiej. Obecnie niewielką część posiada Didkowski, drugą Marcela ze Świrczowskich Dobraczyńska 290 dz. i Szwecowa po Bohdanowiczach 609 dz. . 2. H, wś, pow. zwinogródzki, gm. Pedynówka, st. poczt. Zwinogródka 23 w. , 251 dm. , 1, 243 mk, cerkiew, szkółka cerk. , 11 wiatraków. Własność większa hr. Branickich, 253 dz. Hnilica 1. dobra, pow. czerykowski, dziedzictwo Makowieckich, 900 dz. 2. H. , wś nad rzką Pałużą, tamże, gm. Pałuż, 111 dm. , 667 mk. , 2 wiatraki. Hniłorudka, zaginiona wś w pow. krzemienieckim, r. 1583 należy do Wiśniowca, ks. Aleksandrowej Wiśniowieckiej, płacącej od 6 dym. , 3 ogr. , 3 kom. , 1 bojarzyna. Hnojenki, wś, pow. kaniowski, gm. Korniłówka, st. poczt. Korsuń 8 w. , 37 w, od Kaniowa, 147 dm. , 692 mk. , szkółka, 5 wiatraków. Hłyboka Hłybokie Hłybówka Hłybowo Hłynczuki Hnidawa Hniewań Hniezdyczna Hniezdziłówka Hnilaki Hnilcze Hnilec Hnilica Hniłorudka Hnojenki Hłyboka Hociłowce Hoczew Hodaj Hodomicze Hodoteml Hodziłowicze Hodynie Hobza Hnojno Hodyń Hobszta Hnyłopiatka Hnojno Hnydiucze Hnojno, w dok. Gnojno, wś, pow. włodzimierski, gm. Werba, 11 w. od Włodzimierza, 115 dm. , 400 mk. , cerkiew par. Podług rewizji zamku łuckiego z r. 1545 nadana z Mohilnem, Rudami, Błażenikami i Krasnosiółką przez w. ks. Aleksandra, Sołtanowi. W r. 1577 Mikołaj Łysakowski, kaszt. chełmski, wnosi od 4 dym. dworz, 2 ogr. po 6 gr. , 3 ogr. po 4 gr. , 6 ogr. po 2 gr. , od 3 kół z młynka na Turyi po 24 gr. W r. 1583 płaci Maksym Ludowicz z im. zakupnego Gnojna od 5 dym. , 7 ogr, , 3 ogr. , 2 podsus, , 1 koła dorocz. , 1 stęp. W r. 1649 własność Adama Kisiela, który wnosi od 44, r. 1653 od 27, a r. 1655 od 14 dym. W nowszych czasach Miaskowskich; sprzedana w obce ręce. Hnydiucze, Hnidiucze, ob. Indyki. Hnyłopiatka, niegdyś Glińsk, Hlińsk, rzka, w pow. winnickim, lewy dopł. Pustoły. Bierze początek za Lemieszówką, oblewa Glińsk i Lulińce. Różna od H, , uchodzącej do Hnyłopiatu i płynącej na pograniczu pow. żytomierskiego i berdyczowskiego. Hobszta, zaśc. , pow. trocki, gm. i dobra skarb. Międzyrzecz 5 w. ; miał 6 dusz rewiz. Ob. Gopszta t. II, 685. Hobza al. Habza, rzeka, w gub. smoleńskiej, prawy dopływ Kaspli. Bierze początek pod wsią Werdino pow. duchowszczyński. Ubiegłszy 70 w. w kierunku płn. zchd. , uchodzi pod Porzeczem. Szeroka od 4 do 12 sąż. , głęboka do 4 st. , dno mą gliniaste, bieg bystry. Hociłowce, wś, pow. dzisieński, gon. Głębokie 9 w. ; miała 79 dusz rewiz. Hoczew, r. 1565 Hoczów, wś nad Wisłokiem, pow. Lisko. W r. 1565 wś ta w ststwie sanockiem ma 66 kmieci na 43 3 4 łan. Wójtowstwo na 6 łan. ma Sienieński, kaszt. sanocki. Dochód ze wsi zł. 172 gr. 1. Hodaj, pow. lipowiecki, ob. Odaja t. VII, 374 i Wiktorówka t. XIII, 443. Hodomicze, wś na pr. brz. Styru, pow. łucki, gm. Trościaniec, 39 w. od Łucka, 161 dm. , 895 mk. , cerkiew, kaplica katol. , par. Kołki, st. poczt. , młyn. Własność niegdyś Chrebtowiczów, w r. 1648 Stefana Czetwertyńskiego, podsędka bracławskiego, który wnosi od 44, a r. 1649 i 1650 tylko od 8 dym. W rodzie Czetwertyńskich pozostawały około 250 lat, niedawno sprzedane Niestrojewowi, marszałkowi pow. łuckiego, mają 1, 840 dz. dwor. 1, 025 dz. lasu. Hodoteml al. Hodotemla, wś nad Norynią, pow. owrucki, gm. Pokalew, par. praw. Kliniec 3 w. , 5 w. od Owrucza, ma 47 dm. , 326 mk. , cerkiew filialną drewn. z r. 1757 fundacyi dziedzica Andrzeja Trzeciaka. W r. 1569 własność Hornostajów, z trzema siołami ma 21 dym. z 2 bojarami na 3 służbach i 9 ogr. Jeden z bojarów zwie się Łazar UrwiKiszka. W samej H. obok bojarów i 6 ogr. na czynszu, robi na pana 5 innych ogrodników, oraz 2 najemników dorocznych. W r. 1591 H. należy do Surynów. W r. 1628 Adam Suryn wnosi od 4 ogr. W ostatnich czasach Trzeciaków. W r. 1898 Wiktor Krakatycy ma tu 135 dz. Hodowicze, w dok. Odewicze r. 1583, Chodowice r. 1628, wś, pow. kowelski, gm. Maciejów, 20 w. od Kowla, 56 dm. , 416 mk. Należała do ststwa kowelskiego. Część należała do Jarosza Kulikowskiego. Cały dochód 86 fl. 7 gr. W r. 1583 przy Milanowiczach kn. Andrzeja Kurbskiego, który wnosi od 10 1 2 łanów, 3 ogr. W r. 1628 przy ststwie kowelskim, czyni 186 fl. 10 gr. 9 den. W r. 1648 ststa Krzysztof Opaliński wnosi od 35, r. 1649 od 20, a r. 1653 od 9 dym. Obecnie skarbowa. Hoduciszki, mstko, pow. święciański. Odbudowuje się i rozszerza obecnie kościół paraf. murowany. Hodwisznia, potok, lewy dopł. Lubaczowki pod Lubaczowem, w pow. cieszanowskim. Będzie to zapewne rzeczka dziś zw. Zawadówka al. Wisznia. Lustracya z r. 1565 powiada, iż Lubaczów leży nad Hodwisnią, która miasteczko z dwu stron obchodzi, a rzeka Baszeńka od wsi Baszni tamże do niej wpada. Por. Zawadówka t. XIV. Hodycha, Hadycha, Godycha, chutor, pow. żytomierski, gm. Cudnów, 13 dm. , 91 mk. Hodyczów, Hodyczewo, wś, pow. homelski, gm. Markowicze, 178 dm. , 905 mk, cerkiew paraf. murowana, wiatrak. Hodylewo 1. błoto, pow. bychowski, gmina Osowiec Cerkowny, w pobliżu wsi Śledziuki i jeziora H. ; ma do 10 w. długości i około 2 szerokości, zajmuje do 1, 200 dz. Pokryte zaroślami. 2. H, jezioro, w pow. bychowskim, gm. Osowiec Cerkiewny, 2 w. od wsi Pierekładowicze, zajmuje do 50 dz, bardzo rybne. Hodyń, chutor, pow. kowelski, gm. Horniki, 24 dm. , 131 mk. Hodynie, r. 1565 Hodinia kąth, wś, pow. mościsk. W r. 1565 należy do ststwa przemyskiego i stanowi część Woli Tytowej nad rz. Trzcieniec leżącej. W r. 1565 Wola Tytowa miała 41 kmieci na 17 łan. , a Hodynie 10 łan. , 4 zagr. , 2 karczmarzy, pasieka w łęgu przy Hodyni miała 102 pni. R. 1771 Klem. Branicki, kaszt. krak. , płaci z H. i Woli Lackiej kwarty zł. 2487. Hodziłowickie, błoto, w pow. rohaczewskim, na płn. od mstka Horodziec, ma do 25 w. długości, szerokości do 3 w. , zajmuje 3, 025 dz. Pokryte zaroślami. Hodziłowicze ob. t. III, 7, Hadziłowicze, wś nad rzką Jakiszówką, pow. rohaczewski, gm. Horodec 12 w. , 125 dm. , 1, 350 mk. , cerkiew par. murowana, szkoła, st. poczt. na trakcie z Rosławla do st. Dworzec, pomiędzy st. Dowsk 14 w. , a rohaczewem 15 w. . Hodowicze Hoduciszki Hodwisznia Hodycha Hodyczów Hodylewo Hodziłowickie Hojło Hofmaniszki Hofmanówka Hohładów Hohola Hoholew Hoholewka Hoholówka Hojcza Hojduszki Hola Holadyn Holaka Holaki Holakowa Holakówka Holakowszczyzna Holany Holatowo Holatyn Holatyńce Hofmaniszki Hofmaniszki, zaśc. , pow. wiłkomierski, gm. Wieprze, 54 dz. Hofmanówka, kol. , par. nowogradwołyński, gm. Horodnica 4 w. , 34 dm. , 153 mk. , dom modl. ewang. Hohładów, ob. Ohladów. Hohola, chutor, pow. jampolski, gm. Komargród. Hoholew, mstko nad rzką t. n. , pow. osterski gub. czernihowskiej, gm. Hoholew, 50 w. na płd. wschd. od Ostrza, 939 dm. , 4, 447 mk. , zarząd gminny, 2 cerkwie, dom modl. żydow. , szkoła, 2 wiatraki, cegielnia, wyrób powrozów i lin, 5 jarmarków. Własność niegdyś do r. 1536 monasteru pieczerskiego, potem przez zamianę Rusanowa na Barachtę Lenkiewiczów. Na początku XVII w. w posiadaniu ks. Koreckich. W r. 1628 ks. Anna Marcybela Korecka, Mikołajowa Hlebowiczowa, kaszt. wileńska, wnosi z 6 dym. , 10 ogr. Włość hoholewska zajmowała 5. 57 mil. kw. , obejmowała 5 wsi, mających 15 dym. , 17 ogr. Hoholewka, wś, pow. żytomierski, gmina Czerniachów, par. praw. Zoroków 8 w. . W spisie miejscowości niepodana. Hoholówka 1. wś i dobra, pow. mścisławski, gm. Monasterszczyzna. Wś ma 83 dm. , 286 mk. , dobra, dziedzictwo Hołyńskich, 874 dz. 400 lasu. 2. H. , wś, pow. sieński, gm. Lisiczyn, 14 dm. , 64 mk. Hojcza, ob. Hajcza. Hojduszki, fol. , pow. hajsyński, gm. Krasuopółka. Hojło, fol. dóbr Malatycze, pow. słonimski. Hola, wś, pow. słonimski, gm. Kostrowicze, par. katol. Łukonica, 20 w. od Słonima, 318 dz. Holadyn, Holadzin, wś, pow. włodzimierski, gm. Szack, 78 w. od Włodzimierza, 53 dm. , 341 mk. Holaka, rzka, w pow. Winnickim, lewy dopł. Bohu, uchodzi przy wsi Winnickie Chutory. Holaki 1. dobra, pow. sokólski, gm. Grzebienie, 33 w. od Sokółki, własność Krzywieców, 200 dz. 2. H, Koniuszki, tamże, ob. KoniuszkiHolaki. Holaki 1. wś, pow. kaniowski, gm. i stacya poczt. Tahańcza 5 w. , 37 w. od Kaniowa, 202 dm, , 1, 969 mk. , cerkiew, szkółka cerk. , 10 wiatraków, gorzelnia. 2. H. Wielkie, wś, pow. skwirski, gm. Łuczyn, st. poczt. i dr. żel. Chwastów 10 w. , 60 w. od Skwiry, 171 dm. , 1, 970 mk. , cerkiew, szkółka cerk. , gorzelnia, 2 młyny, 2 wiatraki, 931 dz. włośc. Henryk Chojecki posiada tu 1, 308 dz. 3. H. Małe ob. t. III, Holaczki, wś nad Irpeniem. tamże, st. poczt. i dr. żel. Chwastów 22 w. , 47 w. od Skwiry, 36 dm. , 410 mk. , młyn wodny, wiatrak. 4. H. , wś, pow. Winnicki. W r. 1629 Walery Michałowski wnosi ztąd od 84 dym. Holakowa Szyja 1. urocz. , pow. bielski gub. grodz. , gm. Łosinka. 2. H. , os. włośc. , pow. prużański, gm. Masiewo, 76 dz. Holakówka 1. wś, pow. humański, gm. i st. poczt. Oradówka 6 w. , 12 w. od Humania, 151 dm. , 791 mk. , cerkiew, szkółka cerk. , cegielnia. Towarz. włościan ma tu 717 dz. Holakowszczyzna, wś, pow. sokólski, gm. Trofimówka, 27 w. od Sokółki, 332 dz. Pod wsią przy drodze do Malewszczyzny nasyp kulisty, mający wraz z otaczającym go wałem 215 kroków obwodu. Holany 1. wś, pow. słonimski, gm. Maryjska, 60 dz. 2. H. , wś, pow. sieński, gm. Horodziec Wysoki, 28 dm. , 117 mk. Holatowo, wś, pow. orszański, gm. Lubawicze, 10 dm. , 71 mk. Holatyn, wś nad Lipa, pow. dubieński, gm. Beresteczko, st. poczt. Horochów 20 w. , 64 w. od Dubna, 106 dm. , 629 mk. , cerkiew par. drewniana z r. 1749. Do parafii należy wś Koznowiszcze. Własność niegdyś Holatyńskich, przywłaszczona przez ks. Fedora Sanguszkę. W roku 1539 otrzymuje potwierdzenie kupna H. , z którego r. 1545 zobowiązany był do opatrywania trzech horodni zamku łuckiego. W drugiej połowie XVI w. rozróżniano mstko Zwiniohorod Zwinogród i wś H. W r. 1577 ks. Roman Sanguszko wnosi z mtka Zwinogrodu od 20 dym. łanow, po 20 gr. , 20 dym. półłan. po 10 gr. , 4 przekup. po 7 gr. , 5 rzem. po 4 gr. , 20 ogrodn. po 4 gr. , 3 rzem. po 4 gr. , 6 dom. rynk. po 4 gr. , 5 dom. ulicz. po 4 gr. , 16 chałup uliczn. po 2 gr. , ze wsi zaś H. z 6 dym. łan. , 8 ogr. W r. 1583 występuje już mstko i wieś H. nazwa Zwinogród zanika, jako własność ks. Fedora Romanowicza Sanguszki, który z mstka wnosi od 4 dym. rynk. po 6 gr. , 13 dom. ulicz. po 4 gr. , z 21 chałup nędznych po 2 gr. , od 1 rzeźnika 30 gr. , 2 prasoł. po 15 gr. , 1 piekarza 15 gr. , 2 rzem. po 15 gr. , 25 ogr. miejskich po 2 gr. , 26 dym. , 5 ogr. , popa, ze wsi zaś z 6 łan. , 2 ogr, , 5 ogr. , 4 kół waln. , 1 stęp. Nadto Michał Koziński płaci z H. od 8 dym. W r. 1589 ks. Roman Sanguszko z mstka Holatyn, wnosi 3 fl. 23 gr. szosu, z 26 ról po 15 gr. 13 flor. , od rzeźnika, rzemieślnika, soleników, popa, ogrodn. 8 fl. 6 gr. , czopowego perarendam 30 fl. , razem 57 fl. 3 gr. W r. 1648 mstko H. Nowy należy do ks. Dominika Zasławskiego, który wnosi pobór od 141 dym. wraz z wsiami, a w r. 1650 już tylko od 21 dym. Prawdopodobnie w tym czasie znikło mstko i pozostała tylko wś, zostająca dotąd w posiadaniu ks. Czetwertyńskich. Wraz z Łobaczówką ma 1, 300 morg. ziemi ornej i 1, 000 morg. lasu, prócz sadów i nieużytków. Holatyńce Wielkie i Małe dwie wsi nad Smotryczem, pow. proskurowski, gm. Felsztyn. H. Wielkie 115 dm. , 540 mk. , cerkiew, młyn; H. Małe 55 dm. , 314 mk. , cerkiew, wiatrak. Holna Holikowa Holiki Holice Holibów Holewka Holeszów Holeniszczów Holszany Holenie Holendry Holcewo Wielkie Holeńczyce Holendernia Holem Holcewo Wielkie, wś, pow. orszański, gm. Alenowicze 5 w. . Holem, chutor, pow. latyczowski, gm. Międzyboż. Holeńczyce 1. Holończyce, Golończyce, wś i dobra, pow. brzeski gub. grodz. , gm. Wojska, 43 w. od Brześcia. Wś ma 120 dz. ; dobra, własność Telszewskich, 180 dz. 2. H. , wś, pow. słonimski, gmina Hiczyce, 50 w. od Słonima, 326 dz. Holendernia, fol. dóbr Terebuń, pow. brzeski gub. grodz. . Holendernia 1. ferma nad Bahwą Mokra, pow. taraszczański, gm. Krasiłówka, st. poczt. Żaszków 20 w. , 35 w. od Taraszczy, 8 dm. , 36 mk. , stadnina. 2. H. , fol. pod Białą. Cerkwią, st. poczt. , 9 dm. , 61 mk. 3. H. , kolonia nad rz. Morachwą, pow. jampolski, gm. i par. Czerniejowce. Holendry Chłapowskie Chude, kol. , pow. stopnicki, powstała na obszarze dóbr Chmielnik, ma 30 os. , 470. morg. Holendry Komarowskie, fol. dóbr Przyborowo, pow. brzeski. Holendry 1. st. dr. żel płd. zach. , w pow. berdyczowskim, założona na gruntach wsi Leonardówka, a nazwana od kolonii Holendrów menonitów, sprowadzonych przez Piotra Potockiego i obsadzonych na obszarze wsi Józefówki. Menonici od kilkunastu lat wyemigrowali unikając powinności wojskowej. Na ich miejscu osiedli Czesi, dziś prawosławni. Nazwa kolonii zmienioną została na Nikołajewskie. 2. H. , kolonia, pow. Ostrogski, gm. Kuniów, 14 w. od Ostroga, 87 dm. , 382 mk. 3. H. Świerzewskie, kolonia, pow. włodzimierski, gm. Huszcza, 70 w. od Włodzimierza, 35 dm. , 334 mk. 4. H. Zabuskie, kol. , tamże, 89 w. od Włodzimierza, 45 dm. , 265 mk. Holenie, wś nad rz. Czernią, pow. czauski, gm, Holenie, 66 dm. , 472 mk. , cerkiew parafial. drewn. , zarząd gminny, szkoła. Holeniszczów 1. wś, pow. kamieniecki. Wchodziła w skład ststwa skalskiego. W roku 1530 płaciła od 4, a w r. 1542 od 3 pługów. Był pop Nuczko. W r. 1565 wnosi od 10 pługów, 1 popa, 2 kół waln. W r. 1616 w posesyi Adama Kalinowskiego, a r. 1629 Stanisława Kronkowskiego. Czyni 239 fl. 13 gr. W r. 1770 w posesji Miączyńskiego, który płaci 9, 990 złp. 2 gr. , kwarty. Obecnie należy do Rodokonakiego, 1, 700 dz. 570 lasu. W r. 1578 i 1583 płaci od 10 pługów i 1 koła doroczn. 2. H. , wś, pow. latyczowski. Wchodziła w skład ststwa latyczowskiego. W r. 1580 płaci od 2 1 2 pługów i 2 kół młyn. , a r. 1542 od 3 pługów. Był tu pop Wasyl. W r. 1565 w posesji Wężyka, daje od 6 pługów, 1 popa, 2 ogr. Podług lustracyi z r. 1566 było we wsi 20 kmieci osiadłych, którzy dają rocznie po jednemu trzecinniku owsa wartości 6 gr. i podymnego po 2 gr. , czynszu pieniężnego po 20 gr. , co uczyni 18 fl. Nadto jest 3 kmieci, którzy na rocznym czynszu siedzą, , a nie robią panu i dają, dwu z nich po 2 fl. , a trzeci 2 fl. 20 gr. Tamże ludzie dają. pszczoły dziesiąto na każdy rok, których się dostało na rok niniejszy 29 pniów, każdy pień miernie szacując po 20 gr. , co czyni 19 fl. 10 gr. Suma 44 fl. Były dwa stawy, dające co czwarty rok 80 fl. i młyn wodny przynoszący 10 fl. W r. 1569 Wężyk płaci od 6 pługów, 2 ogr. W r. 1663 i 1668 zostaje tylko uroczyskiem. Wś znacznie później na nowo osadzoną została. Obecnie H. z Majdanem należy do sukcesorów Józefa Jaroszyńskiego, którzy mają 1, 608 dz. Holeszów, Holiszów, Hołyszów, w dok. Oleszów, wś nad Połonką, pow. łucki, gm. Połonka, 8 w. od Łucka, 28 dm, , 303 mk. Należała do ststwa łuckiego. W r. 1628 w posesji Hieronima Charlęckiego, ststy łuckiego, wraz z młynem czyniła 270 fl. W r. 1648 było tu 17, a r. 1649 i 1650 po 13 dym. Następnie własność biskupów łuckich. W r. 1848 część należy do Maryi Radusk. Obecnie Protzera Berlińczyka, do którego należy i część Hnidawy. Nadto Kolenko ma tu 97 dz. Pałac, park, gorzelnia i młyn parowy. Połączony z Łuckiem kolejką konną 7 w. długą. Holewka, urocz. w dobrach Piaski, powiat słonimski. Holibów, pow. dubieński, ob. Olibów. Holice, wś, pow. prużański, gm. Rewiatycze, 27 w. od Prużany, 685 dz. Holiki 1. wś, pow. sokólski, gm. Romanówka, 20 w. od Sokółki, 219 dz. 2. H. Klatki, urocz. , tamże, 21 w. od Sokółki, 68 dz. Holiki, wś nad Horyniem, pow. zasławski, gm. Sławuta, par. praw. Barbarówka 1 w. , 11 w. od Zasławia, 125 dm. , 594 mk. W r. 1650 ks. Zasławski wnosi od 10, a r. 1651 i 1658 od 1 dym. Obecnie należy do dóbr Sławuta. Holikowa, wś, pow. czehryński, g. m. Aleksandrówka, st. poczt. i dr. żel. Funduklejówka 13 w. , 47 w. od Czehrynia, 294 dm. , 1, 430 mk. , cerkiew, szkółka cerk. , 9 wiatraków. Holna, Golna, wś i dobra, pow. grodzieński, gm. Brzostowica Mała, 45 w. od Grodna. Wś ma 285 dz. i 48 dz. cerk. ; dobra własność Jelskich, 409 dz. Na gruntach dworskich starożytne horodyszcze. Holsk, urocz. leśne w dobrach Jundziłowicze, pow. Słonimski. Holszany, mstko i dobra, pow. oszmiański, gm. Holszany. Założycielem H. miał być Holsza, jeden z synów ks. litewskiego Romunta. Synem tego Holszy był Algimunt Olgimunt, od którego potomkowie ks. Holszańskich przybrali nazwę Algimuntowiczów. Eksdywizya dóbr holszańskich Sapiehów, zarządzona dekretem trybunału z r. 1647 nie 1642, jak podano, dopełnioną została ostatecznie r. 1650 przez Adama Macieja Holsk Hołbieja Hołhocze Sakowicza, ststę oszmiańskiego. Po Sapiehach drogą wiana za Barbarą. , córką Kazimierza Sapiehy, przeszły H. w posiadanie Kazimierza Wołłowicza, następnie z ręką córki jego Anny, do Waleryana Kuncewicza, poczem jako wiano Katarzyny Kuncewiczówny do Franciszka Mosiewicza, marszałka lidzkiego, dalej syna ich ks. Eliasza, karmelity, który w r. 1746 sprzedaje H. , Hieronimowi Żabie, poczem kolejno syna jego Ignacego i wnuka Antoniego, z ręka córki którego Olimpii przechodzi do Ludwika Korsaka, od którego kupuje Garbania nie Gorbuniów, od r. 1888 drogą wiana, Jana Jagmina, marszałka pow. oszmiańskiego. Holunki al. Holinki, wś nad dopł. Słuczy, pow. starokonstantynowski, gm. i st. pocztowa Krasiłów 5 w. , st. dr. żel. Proskurów 25 w. , 16 w. od mta pow. , 181 dm. , 1, 056 mk. , cerkiew par. drew. z r. 1891 na miejsce dawniejszej z r. 1722, szkółka cerk. od r. 1888. Cerkwie filialne w Kałamarynce i w Mołczanach. Na gruntach wsi, na wzgórza, zarosłym lasem, ślady zamku. Miejsce to zwą dotąd Zamczysko. W około wsi kilka wysokich kurhanów. H. należały pierwotnie do zamku krasiłowskiego. W r. 1517 Zygmunt I potwierdza kn. Konstant. Ostrogskiemu, prawa na Krasiłów i włość kuźmińska, w skład której wchodzą Holenki. W r. 1583 ks. wwda kijowski, wnosi z tej wsi od 5 dym. , 7 ogr. , 1 koła stęp. W r. 1593, 1618 i 1684 spustoszone przez Tatarów. W r. 1713 w dzierżawie Józefa Bośniackiego. Na mocy tranzakcyi kolbuszowskiej r. 1753 dostaje się z 17 wsiami, Karolowi Szydłowskiemu, miecznikowi smoleńskiemu. Następnie hetmanowej Rzewuskiej, nabyta na licytacyi z Buhłajkami, przez Dembowskiego, następnie córki jego Sadowskiej. Obecnie własność inżyniera, Mikołaja Lelawskiego. Hołaczewo, Gołaczewo, wś i chutor, powiat brzeski gub. grodz. , gm. Wołczyn, 17 w. od Brześcia. Wś ma 179 dz. , chutor należy do dóbr Dobronież. Hołaja, ob. Goła. Hołasuje, Gołasuje, wś, pow. dzisieński, gm. i dobra skrarb. Zaleś 2 w. ; miała 8 dusz rewiz. Hołbieja, Holbieja ob. t. II, 666 Gołbeje, wś i dobra, pow. dzisieński, gm. Postawy 37 w. ; miała 35 dusz rewiz. Hołe, wś nad urocz. Wabią, , pow. kijowski, gm. Borodzianka, par. praw. Drużnia 5 w. , st. poczt. Chwasowa 25 w. , 62 w. od Kijowa, 47 dm. , 455 mk. , szkółka, 2 wiatraki, 503 dz. Należała do Bronisława Rościszewskiego, od którego r. 1856 nabył Ludwik Tyszecki, założył tu hutę szklanną wkrótce spaliła się. W r. 1872 wś należała do Łozickiego, obecnie w części 467 dz. Wienczenki, w drugiej 393 dz. Karpeńki. Hołhocze, ob. Halhocze. Hołoblewszczyzna, r. 1650 Hołobliszki, dobra, pow. oszmiański, gm. i par. katol. Holszany. W r. 1559 fol. H. należał do dóbr Bohdanowo, Bohdana ks. Sapiehy. Przy eksdywizyi dóbr holszańskich r. 1650 wydzielona na rzecz córki Kazimierza Sapiehy, Barbary Wołłowiczowej, następnie drogą wiana przeszła do Piotra Michała Paca. W r. 1742 w zastawie u sukcesorów Mosiewiczowej, sprzedaną została przez Franciszka Danielewicza, Tomaszowi Czechowiczowi. Od Franciszka Czechowicza nabyli Bronowscy, którzy posiadali H. w r. 1865. Hołoburdy, dobra, pow. czauski, własność Kranichfeldowej, Leonowiczowej i Ejlertowej, 382 dz. , młyn i folusz. Hołoby 1. w dok. Hołowby, wś, pow. kowelski, gm. Hołoby, 25 w. od Kowla, 214 dm. , 1517 mk. , zarząd gminny, cerkiew, kosiciół katol. , kaplica, szkoła, 2 wiatraki, 0 1 2 w. od. wsi st. dr. żel. t. n. W r. 1570 należy do kn. Mikołaja Jarosławowicza, który z H. , Kozina, Iwania. i Tołmachowa wnosi od 154 dym. , 4 bojar. , 13 ogr. po 2 gr. , 2 kół młyń. , 1 karczmy. Barbara Michałówna Kozińska wnosi ten majątek. Jerzemu Zbaraskiemu, który r. 1577 płaci z H. od 39 dym. po 10 gr. , 22 ogr. po 2 gr. W ostatnich czasach H. należały do Wilgów, następnie do Podhorodeńskich. Część rozparcelowana została pomiędzy Czechów, reszta mająjtku przeszła jako wiano córki marszałka Podhorodeńskiego, na Ronikiera; obecnie, również droga wiana, Podleskiego, posiadającego 1, 112 dz. Gmina obejmuje 25 miejscowości, 611 dm. włośc. obok 315 innych, 7, 300 mk. włościan, uwłaszczonych na 13, 152 dz. 2. H. Małe, wś, pow. kowelski, gm. i par. katol. Kamień Koszyrski, par. praw. Krymno, 61 w. od Kowla, 63 dm. , 429 mk. , 330 dz. Własność niegdyś Sanguszków, Lubomirskich, Krasickich, Ratomskich, Przesmyckich. Obecnie Zawadzcy mają tu 900 dz. , Bielska, 377 dz. Hołochwasty, wś po obu brzegach rz. Bołwańca, dopł. Zbrucza, pow. starokonstantynowski, na pograniczu od Galicyi i pow. proskurowskiego, gm. i st. poczt. tel. i dr. żel. Wołoczyska 7 w. , 89 w. od mta pow. , 133 dm. , 747 mk. , cerkiew paraf. drewn. z r. 1782, szkoła cerk. od r. 1885. Do par. praw. należy wś Polany. Wś położona w miejscowości wyniosłej bezleśnej, rozdziela rz. Bołwaniec i staw z rozlewu rzki Berezy na dwie połowy. Od płn. zchd. strony, po prawym brzegu Bołwanca, przypiera do wsi błoto, około 1 4 w szerokie, a 1 2 w. długie. Wś należała dawniej do Drzewieckich, drogą wiana przeszła do Sokolnickich, w ręku których pozostaje. Hołoczewo, wś, pow. czauski, gm. Czausy, 45 dm. , 148 mk, Hołoczówka 1. wś, pow. czauski, gmina Hołoczówka Hołoczewo Hołochwasty Holunki Hołaczewo Hołoby Hołoburdy Hołoblewszczyzna Hołaja Holunki Hołasuje Hołe Hołosówka Hołodie Hołodie Hołoki Hołodnia Hołodolina Hołody Hołodzianka Hołojsk Hołokrylie Hołołobówka Hołomyśl Hołonety Hołosiatyna Hołosków Hołoszczakino Hołoszewo Hołoszówka Hołotki Hołowack Hołowackie Czausy, 22 dm. , 146 mk. 2. H. , wś, pow. czerykowski, gm. Bratkowicze, 31 dm. , 206 mk. Hołodie, Hołodzia, wś, pow. wieliski, gm. Baranowo. W r. 1765 podana w ławnictwie rośnieńskiem, wójtowstwa usmyńskiego. Hołoki 1. Hołotki, wś, pow. taraszczański, gm. i st. poczt. Tetyjów 10 w. , 73 w. od Taraszczy, 164 dm. , 976 mk. , cerkiew, szkółka cerk. , młyn, cegielnia, fabryka kafli. 2 H. , wś, pow. lityński, gm. Meżyrów, 83 dm. , 443 mk. , cerkiew. W r. 1565 dzierżą 4 ziemianie Wasyl, Nestor, Jacko i Eliasz Hołodowscy z ojców i dziadów. Chadzali ze ststa kamienieckim a potem barskim. Było 2 ludzi osiadłych, 10 wzięli Tatarzy. Dają podymne i puszkarewszczyznę na zamek; folwarczki na żywność; budują; czeladna i urządzają pasieki. W r. 1578 i 1583 do ststwa barskiego, płacą od 3 pługów i 6 ogr. po 4 gr. W r. 1616 wś bojarska w posiadaniu Anny 1o voto Maciejowej Izdebskiej, 20 Stanisławowej Cudowskiej, która zobowiązana była na służbę wojenną przy stcie barskim, wyprawiać dwóch konnych. Podług tejże lustracyi wś H. , należąca do ststwa barskiego, była w posesyi Pawła Ruckiego. Z czynszem i daninami, tudzież z karczmą suma prowentu czyniła 51 fl. 4 gr. 9 den. 3. H. , wś nad Bohem, tamże, gm. Chmielnik, 103 dm. , 391 mk. , cerkiew, młyn. 4. H, w dok. Hołotki, wś nad stawem uformowanym z rozlewu Małej Piaty, pow. żytomierski, gm. Ozadówka, 49 w. od Żytomierza, 8 w. od Berdyczowa st. poczt. , przy linii dr. żel. pod st. Demczyn 5 w. , 149 dm. , 1, 018 mk. , cerkiew drewn. z r. 1866. Wś osadzona przed r. 1593 przez Iwana Woronicza na gruncie należącym do Słobodyszcz, Tyszkiewiczów Łohojskich. W r. 1661 miała 1 dm. Następnie własność ks. Ostrogskich przy Cudnowie, na mocy tranzakcyi kolbuszowskiej r. 1753 dostała się Lubomirskim, potem Ponińskiego, Piotra Potockiego, Chojeckich, następnie drogą wiana przechodzi do Prażmowskich, r. 1848 z Prażmowskich Krasicka sprzedała wś Tereszczence. Hołodnia, rzka w gub. smoleńskiej, lewy dopływ Kaspli. Hołodolina ob. t. III, 103 Hoładolina, wś, pow. sokólski, gm. Romanówka, 26 w. od Sokółki, 235 dz. Hołody 1. wś włośc. , pow, bielski gub. grodzieńskiej, gm. Pasynki, 7 w. od Bielska, 858 dz. 2. H. , urocz. , tamże, 6 w. od Bielska. Hołodzianka, karczma, powiat olhopolski, gm. Łuh. Hołojsk, chutor, pow. słonimski, gm. Miżewicze, Stabrowskich 61 dz. Hołokrylie, chutor nad Zdwiżem, pow. kijowski, gm. Dymir, 13 dm. , 79 mk. Hołołobówka, wś i fol. , pow. czauski, gm. Drybin. Wś ma 25 dm. , 82 mk. , dobra, dziedzictwo Pietkunów, 177 dz. Hołomyśl ob. t. III 106 i t. II, 677 Gołomyśl, dobra, pow. dzisieński, gm. Mikołajów, własność Mirskich. Hołonety, fol. i dwie wsi, pow. wiłkomierski, gm. Rogów 7 w. . Pol. należał do Szpinka, był w zastawie Francuzewicza, obecnie spadk. Rudominów, z attyn. 996 dz. Hołosiatyna, wś, pow. prużański, gm. Staruny, 33 w. od Prużany, 457 dz. Hołosków 1. wś, pow. kamieniecki. Należała do ststwa kamienieckiego. W r. 1530 wnosi od 2, a w r. 1542 od 1 2 pługa. Podług lustracyi z r. 1566 było 3 kmieci osiadłych, którzy dają czynszu po 53 gr. 6 den. , co czyni 5 fl. 10 gr. ; nadto 3 kmieci swobodnych. Wieprzów dostarczali dwóch, wartości 3 fl. Baranów 4, wartości 2 fl. Pszczół dostało się 2 pnie, wartości 1 fl. 10 gr. Suma 11 fl. 20 gr. We wsi dwa stawy, dające co cztery lata 80 fl. ; młyn przynosi na rok 10 fl. W r. 1616 wś H. Stary i Nowy, w posesyi Krauszowskiego, czyniła 44 fl. 16 gr. 12 den. , od czego kwarty 8 fl. 22 gr. 5 den. Był młyn o dwu kołach na Smotryczu. W r. 1629 trzymał ją Bronisław Gruszecki, czyniła 48 fl. 12 gr. W r. 1661 było 3 dym. Obecnie RymskiKorsaków ma tu 1, 476 dz. 2. H. , wś, pow. latyczowski. W r. 1530 miała w części Gołogórskiego 6, a w części Żydaczowskiego 3 pługi. Pierwszy r. 1542 wnosi od 9 pługów i 2 kół młyń. W r. 1578 Rafał Sieniawski wnosi od 5 pługów i Mikołaj Sieniawski z części nowo osadzonej H. Nowy od 1 2 pługa. W r. 1583 wniesiono od 9 pługów. Spalony w czasie wyprawy braiłowskiej przez Kozaków i Tatarów, ma 7 dym. nowo osadzonych. Hołosków, wś, pow. nadworniański. Wzniesiono tu r. 1898 ze składek kościół katolicki, w którym r. 1901 umieszczoną tablice pamiątkową na cześć Pr. Karpińskiego, z jego popiersiem i napisem. Hołosówka, urocz. , pow. bielski gub. grodzieńskiej, gm. Aleksandrówka, 92 dz. Niegdyś fol. Zadarnowskich, po roku 1870 rozparcelowany. Hołoszczakino, wś, pow. sieński, gm. Kakowczyn, 6 dm. , 30 mk. Hołoszewo 1. Małe, wś i dobra uad rzką Sokolanką, pow. orszański, gmina Kochanowo 5 w. . Wś ma 36 dm. , 205 mk. . 3 cerkwie; dobra od r. 1873 wł. Bobrowiczów, 270 dz. 2 H. Wielkie, wś i dobra, tamże. Dobra, dziedzictwo Ciundziewickich, 1, 297 dz. , wś ma 13 dm, , 79 mk. Hołoszówka, wś, pow. sieński, gm. Łatygol, 9 dm. , 42 mk. Hołotki, pow. zasławski, ob. Antoniny. Hołowack, osada, pow. słonimski, gmina Zdzięciół. Hołowackie al. Laski, kol. , pow. słonimski, gm. Piaski, 365 dz. Hołowiecko Hołowieńczyce Błoto Hołowacze l. w dok. Hołowaczewicze, wś i dobra, pow. grodzieński, gm. Skidel 2 w. , 30 w. od Grodna. Wś ma 26 dm. ,. 310 mk. , cerkiew, 330 dz. włośc. i 35 cerk. ; dobra, własność Czeczotów, z dobrami Zalesiany i folw. Bogudziszki i Popławy maja 1, 932 dz. 565 lasu. W roku 1558 własność Lenarta Kłoczko. 2. H. , fol. , pow. nowoaleksandrowski, gm. Opsa 6 w. . Niegdyś attyn. Dryświat. Roku 1802 przysądzony dla Szypiłłów. 3. H. , dobra, pow. mścisławski, dziedzictwo Zapolskich, 124 dz. 4. H. , wś, pow. rohaczewski, gm, Merkułowicze 2 w. , 53 dm. , 312 mk. Przed r. 1865 własność Wiesiołowskich. 5. H. , wś, pow. wilejski, gm. Radoszkowicze 6 w. ; miała 32 dusz rewiz. , należała do dóbr Nowydwór. Hołowańciszki, zaśc. , pow. oszmiański. gm. i dobra skarb. Krewo. Hołowaniewo, wś, pow. wieliski, gm. Baranowo. Hołowczyce 1. wś i dobra, pow. brzeski gub. grodz, gm. Wojska, 45 w. od Brześcia. Wś ma 154 dz. ; dobra w części Mogilnickich, mają. 110 dz. , w części Niczyporuków, 102 dz. 2. H. , wś, pow. kobryński, gm. Antopol, 37 w. od Kobrynia, 79 dm. , 1, 007 mk. , cerkiew, szkoła, 2, 841 dz. włośc. 1, 771 łąk i pastw. , 131 nieuż. i 150 dz. cerk. 3. H. , wś i dobra, pow. wołkowyski, gm. Zelzin, 29 w. od Wołkowyska. Wś ma 789 dz. ; dobra, własnośc ks. Oboleńskich, z fol. Natalin 1, 045 dz. 4. H. , wś, pow. czerykowski, gm. Pałuż, 9 dm. , 60 mk. , cerkiew. 5. H. , dobra, pow. mścisławski, od r. 1874 własność Dmitriewskich i Sakowiczów, 188 dz. 6. H. , wś, pow. połocki, gm. Jefrosiniewskie 12 w. , cerkiew. Pod wsią stoczona bitwa dn. 2 lipca 1812 r. 7. H. , al. Stary Dwór, dobra, tamże, własność ZygernKorszów, 1, 235 dz. Hołowczyce, wś, pow. dubieński, gm. Młynów, par. praw. Chorupań 1 w. , 8 w. od Dubna, 29 dm. , 401 mk. , cerkiew filialna drewn. z roku 1756. W r. 1448 własność ku. Juria Wasilewicza Ostrogskiego, który sprzedaje dzielnicę swą iwańską Miatyn, H. , Podborce i Dietynicze za 16 1 2 kóp groszy, bratu kn. Iwanowi Wasilewiczowi. W r. 1648 ks. Zasławski wnosi tu od 51, a w r. 1650 od 32 dym. Następnie Sanguszków 1779 r. ks. Janusz Sanguszko uposaża tu cerkiew, ks. Lubomirskich, obecnie przeszła w inne ręce. Hołowczyn 1. mstko i dobra nad rzką Wabicz, pow. mohylewski, gm. Nieżków, 30 w. od Mohylewa. Dobra. , dziedzictwo PotulickichWojz bnnów, mają 1, 844 dz. 1, 381 lasu. Mstko ma 85 dm. drewn. 45 należy do chrześcian, 40 do żydów, 694 mk. 536 prawosł. , 21 katol. , 137 żydów, cerkiew paraf. , dom modl. żydowski. Matwiej kn. Rapałowski, dziedzic H. był ochmistrzem króla Aleksandra. Za wysługi otrzymał Olitę, Birsztany, Kopitę. Zmarł r. 1548 pochowany w Wilnie. Siedzibą Rapałowskich są w tym stuleciu Balwierzyszki. W XVI w. , H. stanowił własność ks. Hołowczyńskich, następnie z ręką Heleny Wołowiczówny, 1o voto Janowej Hołowczyńskiej przechodzi do Krzysztofa Potockiego, cześnika litew. , w końcu wwdy wileńskiego Paca. W r. 1708 Szwedzi pobili pod H. korpus kn. Repnina, a miasto spłonęło. 2. H. , wś nieistniejąca obecnie. W opisie ziemi kijowskiej z r. 1487 podana jako ciągnąca do Kijowa. Było 6 ludzi; sługi chodzą na wojnę i łowy; dwóch niewysiedziało jeszcze woli. Kn. Semen Olelkowicz zabrał nowinę, a bołkunowszczyznę dawali na przyjazd w. ks. Witolda. Hołowczyńce 1. wś, pow. latyczowski. Wr. 1530 i 1542 własność Gołogórskiego i Żydaczowskiego, płaci r. 1530 od 3, a 1542 od 2 pługów. W r. 1566 Jazłowiecki wnosi od 7 pługów i 1 koła młyń. R. 1583 płaci do Gródka od 1 2 pługa. W r. 1668 zniszczona przez Tatarów i Kozaków po wyprawie braiłowskiej, założona na nowem korzeniu, wnosi od 7 dym. 2. H, wś, pow. lityński, st. poczt. Serbinowce. Niegdyś królewszczyzna, należąca do sstwa barskiego, r. 1566 płaci od 2 pługów, r. 1583 od 6 pługów. W r. 1661 było tu 5, a t. 1668 tylko od 1 dym Obecna właścicielka Debrenander ma 1, 488 dz. ziemi i 477 dz. lasu. Hołowe Błoto, urocz. przy mstku Nowy Dwór, pow. wołkowyski. Hołowiatyn. wś, pow. czerkaski, gm. Sunki, st. poczt. Smiła 9 w. , 34 w. od Czerkas, 255 dm. , 1, 278 mk. , cerkiew, szkółka, 2 olejarnie, 5 wiatraków. Hołowicze 1. al. Murowanka, dobra, pow. czauski, dziedzictwo Chludzińskich, z Trylesinem mają 2, 226 dz. 1, 391 lasu, 3 młyny, folusz, gorzelnia. 2. H, wś nad Pronią, tamże, gm. Drybin 5 w. , 73 dm. , 217 mk. , cerkiew par. drew. 3. H. Głowicze, ws, pow. wileński, gm. Rudomino 9 w. ; miała 19 dusz rewiz. ; należała do dóbr Rokańce. Hołowiecko 1. r. 1565 Hołowieckie, wś, pow. staromiejski. W r. 1565 wś ta w ststwie samborskiem miała 44 kmieci na 19 łan. Cerkiew, pop, sołtys. Ogólny dochód zł. 66 gr. 28 den. 13. 2. H. , pow. stryjski, ob. Hrebenów. Hołowieńczyce, wś i dobra, pow. czauski, gm. Czausy. Wś ma 54 dm. , 154 mk. , cerkiew paraf. murowana; dobra, od r. 1871 własność Radionowych, 376 dz. , młyn. Hołowienki, wś, pow. bracławski, gm. Niemirów, 186 dm. , 1, 156 mk. Hołowiesk, wś włośc. i folw. , pow. bielski gub. grodz. , gm. Dubiażyn 8 w. , pod Bielskiem. Fol. należał do Hilchenów, obecnie Smólskiego. Hołowin 1. wś, pow. rówieński, gm. Kostopol, st. dr. żel. Wołcza 20 w. , st. poczt. Równo 38 w. , 157 dm. , 927 mk. , cerkiew drewn. z r. 1789, szkółka od r. 1874. Do par. praw. należy Hołowańciszki Hołowienki Hołowiesk Hołowin Hołowaniewo Hołowczyce Hołowczyn Hołowczyńce Hołowe Holowacze Hołowiatyn Hołowacze Hołowicze Hołta Hołownicze Hołowno Hołowo Hołowsk Hołowińce wś Berestowiec. W całej parafii 148 dm. , 1, 182 mk. praw. , 13 katol. , 1, 203 protest i 34 żydów. Cerkiew filialna we wsi Jankiewicze. Podług rewizji zamku łuckiego z r. 1545 bojarzy holowińscy zobowiązani byli do pokrywania jednej horodni zamkowej. W r. 1577 sioło ziemian stepańskich, płaci od 8 dym. pół dworz. , 8 dym. na ćwierci, 9 ogrod. W połowie XVII w. cześć w dzierżawie Seńskiego, który wnosi r. 1650 od 30, r. 1653 od 18, a r. 1653 od 4 dym. Część trzyma Jan Hołowiński i płaci r. 1650 od 6, a r. 1651 od 5 dym. ; część ks. Zasławskiego płaci w r. 1650 od 7, a r. 1651 od 13 dym. Wr. 1753 dostaje H. Lubomirski, który sprzedaje Worcelom, obecnie własność apanaży. 2. H. , ob. t. III, 111, wś, pow. żytomierski, gm. i par. praw. Bieżów 1 w. ; 26 w. od Żytomierza, 58 dm, 513 mk. , młyn, łomy labradoru. Obecnie własność Salissa. Hołowińce, Hołowiniec, wś nad Ipucią, pow. homelski, gm. Homel, 12 w. , 116 dm. , 540 mk. , cerkiew par. drewn. , szkoła, 3 wiatraki. Hołowinka 1. wś, pow. żytomierski, gm. Trojanow, par. praw. Szumsk, 14 w. od Żytomierza, 83 dm. , 326 mk. Własność Działynskich, 2, 361 dz. 1, 215 lasu. 2 H. , słoboda tamże, gm. i par. Trojanów. Hotowińska Wólka, al. Marcinhof, kol. niem. , pow. rówieński, gm. Kostopol, obok Hołowina, 29 w. od Równego, 10 dm. , 79 mk. Hołowki, pow. grodzieński, ob. Czernucha. Hołowki, wś, pow. radomyski, gm. Malin, par. praw. Piroźki 2 w. , st. poczt. Radomyśl 52 w. , 125 dm. , 811 mk. , 1, 204 dz, szkółka cerk. , 2 wiatraki. Hołowkówka, wś, pow. czehryński, gmina Hołowkówka, st. poczt. Medwiedówka 5 w. , 30 w. od Czehrynia, 589 dm. , 3, 267 mk. , cerkiew, szkoła cerk. , fabryka dachówek. Gmina obejmuje 8 miejscowości 1 mstko, 5 siół, 2 wsi, 14, 703 mk. 22 katol. , 2, 576 żydów i 19, 139 dz. 12. 108 dz. własności większej, 6, 265 włośc. , 662 cerk. Hołowle, wś i chutor, pow, Słonimski, gmina i par. Zdzięciół, 49 w. od Słonima. Wś ma 561 dz. , chutor należy do dóbr Janowszczyzna, Niezabytowskich. We wsi dwa kurhany. Hołowle, wś, pow. Ostrogski, gm. Annopol 8 w. , st. poczt. Ostróg 25 w. , st. dr. żel Krzywin 8 w. , 80 dm. , 678 mk. , cerkiew drewniana z r. 1730 fundacyi ks. Jabłonowskiego, szkółka cerkiewna od r. 1860. Do par. praw. należą wsi Lisicze, Choniaków i Ułaszanówka. W całej parafii r. 1886 było 203 dm. , 1, 598 mk. prawosł. i 124 katol. Obecnie własność włościan. W r. 1577 przy Ostrogu ks. Konst. Ostrogskiego, który wnosi od 5 dym. półdworz. po 10 gr. , 3 dym. na ćwierci po 5 gr. i 4 ogr. po 2 gr. , a w r. 1583 z 5 dym. , 3 podsus. W r. 1648 Anna Alojza z Ostrogskich Chodkiewiczowa płaci ztąd od 54, a r. 1650 od 16 dym. Hołownica, wś nad rzką Dubnicą, pow. nowogradwołyński, gm. i st. poczt. Korzec 5 w. , st. dr. żel. Sławuta 35 w. , 32 w. od mta pow, , 144 dm. , 975 mk. , cerkiew drewn. z r. 1841, fundacyi dziedzica wsi ks. Józefa Czartoryskiego, ma 80 dz. ziemi z nadania ks. Stanisława Czartoryskiego w r. 1790. Do par. praw. należy wś Annówka. W r. 1577 H. należy do Korca kn. Koreckiego, który wnosi ztąd od 40 dym. , 7 ogr. W połowie XVII w. własność ks. Samuela Koreckiego, który w r. 1650 wnosi od 98, r. 1651 od 90, a r. 1653 od 43 dym. W ostatnich czasach Wilhelm Goldman posiadał tu 2, 955 dz. , obecnie przeszła na własność Wilhelminy Hołowinieckiej. Hołownicze, wś, pow. grodzieński, gmina Wiercieliszki, 12 w. od Grodna, 394 dz. Należała do dworu wiercielskiego ekonomii grodzieńskiej. W r. 1561 miała 13 włók gruntu średniego. Poddani powinni płacić z włóki po 12 gr, za 2 beczki owsa 10 gr. , a za odwóz 10 gr. , za wóz siana 3 gr. , a za odwóz 2 gr. , za gęsi, kury, jajca 3 1 2 gr. , za stacyę 2 1 2 gr. , na niewody 2 gr. , czynszu z każdej włóki po 45 gr. , a roboty dwa dni w tydzień. Hołowno, wś, pow. włodzimierski, gm. Hołowno, 65 w. od Włodzimierza, 510 dm. , 3, 120 mk. , zarząd gminny, 2 cerkwie, szkoła, olejarnia. Wchodziła w skład ststwa lubomelskiego. W r. 1565 było 15 kmieci, płacących po 14 gr. , dających po 2 kury 2 gr. , po 10 jaj 9 gr. , nadto za owies i miód razem 8 fl. 7 1 2 gr. , 3 bojarów dają miód 8 fl. 12 gr. ; 17 zagr. i 2 kom. 3 fl. 24 gr. , 2 kowali 1 fl. , 2 dziechciarzy 1 fl. 18 gr. , 3 rybitwów 18 gr. , karczma i młyn 52 fl. Gromada daje za stacyę 2 fl. i wieprza 48 gr. , z baranów 11 fl. 4 gr. Robią. sześć dni swym pługiem w folwarku lubomelskim, budują komięgi, wożą rocznie 5 wozów drzew do zamku, koszą łąki. Razem dawała 200 fl. 15 gr. i 9 szel. Jezioro dawało 8 toni. Nadana na schyłku XVIII w. wraz z ststwem lubomelskiem Branickiemu, po r. 1831 przeszła na skarb. Gmina obejmuje 17 miejscowości, 1, 328 dym. włośc, obok 62 innych, 8, 679 mk. włościan, uwłaszczonych na 15, 633 dz. Hołowo, pow. wołkowyski, ob. Dolhe. Hołowsk, wś, pow. sieński, gm. Ulanowicze, 13 dm. , 114 mk. Hołozubińce, wś, pow. uszycki. W r. 1530 pusta, r. 1542 płaci od 1 pługa, w r. 1565 ssty barskiego, płacącego od 2 pługów, 1 komor. , w r. 1569 Herburta, wnoszącego od 2 pługów, spustoszona. Hołta ob. t. III, 113 i t. II, 678 Gołta, wś nad Bohem, pow. ananiewski gub. chersońskiej, stanowi właściwie przedmieście msta Olwiopola, leżącego już w pow. bobrynieckim. Prawie do Hołozubińce Hołowińce Hołowinka Hotowińska Wólka Hołowki Hołowkówka Hołowle Hołownica Hołubczyki Hołub Hołuzya Hołuzińska Hołunowicze Hołudza Hołuby Hołubowszczyzna Hołubowo Hołubówka Hołubne Hołubiszki Hołubiówka Hołubin Hołubikowszczyzna Hołubiewicze Hołubicze Hołubickiele Hołubiatyn Hołub końca XVIII w. , H. wraz z obecnym powiatem ananiewskim, oddzielonym rz. Kodymą, dopływ Bohu, należały do Turcyi. H. miała komorę celną, turecka na granicy od Rzpltej i Rosyi. Bohopol, leżący z lewej strony Bohu, w kolanie uformowanym przez ujście Siniuchy, stanowił stronę polską, . W Olwiopolu była komora ze strony Rosyi. Stacya kolejowa nazywa się obecnie Hołtwa. Hołub, al. Hołubina, chutor, pow. żytomierski, gm. Cudnów, par. praw. Jasnogród, 9 dm. , 76 mk. Hołubczyki, wś, pow. dzisieński, gm. Zaleś 3 w. ; miała 15 dusz rewiz. , należała do dóbr Nowydwór. Hołubiatyn, wś nad Rastawicą, pow. skwirski, gm. i par. praw. Pawołocz 4 w. , st. poczt. i dr. żel. Popielnia 10 w. , 20 w. od Skwiry, 176 dm. , 827 mk. , szkółka, młyn. Należała do dóbr bystrzyckich, obecnie własność Szklarewiczowej, 572 dz. Hołubickiele, wś, pow. wiłkomierski, gmina Towiany 1 w. , 15 w. od Wiłkomierza. Hołubicze ob. t. III, 112 i II, 678 Gołubicze, dobra, pow. dzisieński, gm. Plissa. Własność Korsaków, którzy od tych dóbr żwali się Hołubiccy. Z kolei Nieściuszków Bujnickich. W r. 1764 Jana Bujnickiego, ststy kraśnickiego, dalej syna Stanisława, wnuka Alojzego, marszałka dzisieńskiego. Następnie do Zejfertów, którzy sprzedają Andrzejowi Siekierzynowi. Dobra mają 3, 132 dz. Do dóbr należały wsi Dawydki Wielkie i Odwałki. W mstku jest cerkiew z r. 1845. Par. praw. , dekanatu błagoczynia głębockiego, 1, 927 dusz. Hołubiewicze, wś nad rzką Osuszanką al. Buczą, pow. owrucki, gm. Bazar 8 w. , 57 w. od Owrucza st. poczt, 85 dm. , 527 mk. , cerkiew drewn. z r. 1877. Do par. praw. należą wsi Meżyliski, Mińki Wielkie, M. Małe, Rubieżówka, Buda i Kużel. W całej par. r. 1886 było 270 dm. , 2, 134 mk. praw. , 15 katol. i 50 żyd. W r. 1545 podług opisu zamku owruckiego należą do Krzysztofa Kmitycza, który zobowiązany był do jednej służby i płacił 4 kopy groszy; zaś 1581 r. Iwana Sołtana, który wnosi od 2 osiadł. , 1 zagr. Do Sołtanów należały jeszcze r. 1617, potom Głębockich. Hołubikowszczyzna, Gołubickowszczyzna, ob. t. II, 678, wś, pow. oszmiański, gm. i dobra skarbowe Traby 6 w. ; miała 12 dusz rew. Wchodziła w skład ststwa trabskiego. Hołubin, wś nad Niwną, pow. nowogradwołyński, gm. Romanów, 52 w. od mta pow. , 18 dm. , 398 mk. Obecnie własność Henryka Steckiego, ma z innemi wsiami 3, 992 dz. ziemi i 3, 821 lasu. Hołubiówka, pow. berdyczowski, ob. Leonardówka. Hołubiszki l. zaśc. , pow. nowoaleksandrowski, gm. Antuzów 15 w. , 12 w. od mta pow. , własność Szeniawskich, 102 dz. 2. H. , tamże, attyn. Imbrod, własność Maryi z Mohlów Łopaińskiej, 81 dz. Hołubne, wś, pow. rówieński, gm. Berczne, par. praw. Jabłonne 9 w. , 70 w. od Równego, 70 dm. , 542 mk, cerkiew filialna drewn. z roku 1753, wiatrak. Należała do Żyłłoków, obecnie przeszła w inne ręce. Hołubówka, wś, pow. mohylewski, gmina Nieżków, 18 dm. , 103 mk. Hołubówka 1. wś, ferma i os. karczm. , pow. berdyczowski, gm. Bieliłówka, st. poczt. Zarudyńce 5 w. , 48 w. od Berdyczowa. Wś ma 184 dm. , 1, 284 mk. , cerkiew, kaplica, szkółka cerkiewna, 2 młyny, cegielnia; ferma i osada karcz. 2 dm. , 17 mk. 2. H. , słoboda nad rz. Szlamarką, pow. radomyski, gm. Potyjówka, st. poczt. Radomyśl 20 w. , 14 dm. , 60 mk. Hołubowo 1. fol. , pow. sieński, należy do dóbr Lukoral. 2. H, pow. drysieński nie dzisieński jak podano. Należą do Józefa Zarakowskiego. W r. 1811, Piotra Swołyńskiego. 3. H. , fol. , pow. połocki, własność Uswajskich, 162 dz. Hołubowszczyzna, zaśc. , pow. lepelski. Koszkowie mają 20 dz. , Tołoczkowie 26 dz. Hołuby 1. wś, pow. dzisieński, gm. Zaleś 6 w. ; miała 18 dusz rewiz. , należała do dóbr Nowydwór. 2. H. , wś, pow. wieliski, gmina Dino. Hołudza, ob. Oludza t. VII. Hołunowicze, wś, pow. oszmiański, gmina i dobra Łogumowicze 4 w. ; miała 67 dusz rewiz. Hołuzińska Wólka, ob. Wólka Hałuzińska t. XIII, 851, wś, pow. łucki, gm. Bielska Wola, 94 w. od Łucka, 68 dm. , 498 mk. , cerkiew, młyn, folusz. Własność Kazimierza i Zygmunta Konopackich, 2, 995 dz. 2, 195 lasu. . Hołuzya, Hałuzya, wś, pow. łucki, gmina Bielska Wola, 92 w. cd Łucka, 153 dm. , 906 mk. , cerkiew, szkoła, 2 młyny. Wś H. nadaną została kn. Matwiejowi, Andrzejowi i kn. Fedorowej Czetwertyńskim. W r. 1570 kn. Iwanowa Cz. , z części Borowicy, H, Lutohoszczy i Brzechowa wnosi od 30 dym. , 15 ogr. po 2 gr. , 2 bojarów putnych, 1 koła młyn. , r. 1577 z samej H. z części od 5 dym. W r. 1583 kn. Ostafi Cz. z części H. płaci od 6 dym. , 5 ogr. , z 1 4 popa. W r. 1648 i 1651 własność klasztoru św. Brygidy w Łucku, ma 48 dym. Wraca napowrót do Czetwertyńskich, gdyż w r. 1689 wdowa po Stefanie Cz. , Regina Kaszowska, córka Andrzeja, łowczego wołyńskiego i kn. Maryanny Hryhorówny Czetwertyńskiej, wyszedłszy za Jana Konopackiego, podstolego trembowelskiego, wnosi majątek w dom Konopackich. W r. 1848 część posiadał Połoński. Obecnie własność Leona Ko Hołynka Hołyszewo Hołyszki Hołyszów Hołyszówka Hołyszyn Hołybisy Hołybisy nopackiego, 1, 740 dz. 1, 027 lasu. Gustaw Konopacki ma 1, 325 dz. Hołybisy, Hołybiesy, w dok. Olybycze, Olybesy, wś nad Wilią, pow. krzemieniecki. gmina Szumsk, par. praw. Kordyszów 2 w. , 28 w. od Krzemieńca, 76 dm. , 491 mk. , cerkiew filialna drewn. z r. 1770 uposażona ziemia przez ks. Radziwiłła. Wś nadaną, została w r. 1513 przez Zygmunta I wraz z Pihasami późniejszy Rachmanów Bohuszowi Bohowitynowi. Od Wojny Bohuszewicza Bohowitynowicza, H. przechodzą. do Walentego Wkryńskiego, który je ma roku 1570 wraz z Obyczem i Redkowiczami. W r. 1583 tenże, Wkryński wnosi z H. od 6 dym. , 3 ogr. , 2 kom. Wkrótce H. wracają do Bohowitynów. Po r. 1596 obejmuje klucz rachmanowski po śmierci męża Wacława Bohowityna, Zofia Michajłówna z ks. Czartoryskich, po zgonie której w r. 1603, majętność przechodzi na jej brata ks. Jerzego Czartoryskiego, który w r. 1605 zrzeka się majątku na rzecz ks. Michała Wiśniowieckiego. Od Wiśniowieckich, H. przechodzą, do ks. Radziwiłłów, obecnie Sitnikowych. Hołyńczyce, wś, pow. jampolski, gmina Różniatówka, 189 dm. , 993 mk. , cerkiew. Hołyń, r. 1391 Holin, wś nad rz. Czeczwa, pow. doliniański. Władysław, król polski nadaje H. r. 1391 jakiemuś Lijen Dyakowi i jego braciom Kod. dypl. pol. , 259. Hołyniec 1. dobra i urocz. , pow. czerykowski, od r. 1874 własność Grygoriewych, 200 dz. ; urocz. leśne, od 1874 r. własność Prigorowskich, 200 dz. 2. H. , dwie wsi, pow. mohylewski, gm. Wendoroż 12 w. . Jedna ma 45 dm. , 187 mk. , druga 35 dm. , 97 mk. Hołynka, wś, pow. augustowski. Na początku XIX w. jest miasteczkiem, należy do Jundziłła, ma 45 dm. , 225 mk. przeważnie żydzi. Spłonęło całe niemal około r. 1800 Holsche, t. I, 446. Hołynka 1 wś i fol. nad Świsłoczą, pow. grodzieński, gm. Hołynka, 58 w. od Grodna. Wś ma 38 dm. , 389 mk. , cerkiew, szkoła, zarząd gminny, młyn, 509 dz. ; fol należy do dóbr Rudawa Brunowych. Gmina obejmuje 58 miejscowości, 967 dm. włośc. obok 99 innych, 8, 031 mk. włościan, uwłaszczonych na 13, 622 dz. ziemi. Nadto w gm. jest 6, 359 dz. większej posiadłości, 80 dz. cerk. i należącej do meczetu w Kruszynianach. 2. H, pierwotnie Bułaty, wś nad rzką. Jelną, pow. grodzieński, gm. Mosty, 55 w. od Grodna, 445 dz. Wś należała do wójtowstwa zabołockiego włości dworu mostowskiego, w ekonomii grodzieńskiej. W r. 1558 było 11 włók gruntu podłego, t. j. wójtowskich 2 włóki, dojlidzkich 2 włóki i na służbo ciahłą, 7 włók. Z 7 włók ciahłych płacić powinni z włóki czynszu po 8 gr. , za gęsi, kury, jajca i stacyę po 6 gr. , za niewody po 2 gr. , za wóz siana z odwozem po 5 gr. , a robota 2 dni w tygodniu, czynszu z włók ciahłych 2 kopy 27 gr. , a owsa 7 beczek, za odwóz którego od każdej beczki po 5 gr. , czyni 35 gr. 3. H. , wś, pow. Słonimski, gm. Kossów, 34 w. od Słonima, 242 dz. 4. H, os. , pow. Słonimski, gm. Luszniewo, Horbacewiczów 11 dz. 5. H. , mstko i dobra nad Łukonicą; , pow. słonimski, gm. Stara Wieś, 24 w. od Słonima. Mstko ma 482 mk. , 872 dz. ; dobra, własność Zeume ów, 125 dz. O 2 w. od H. , przy drodze do Słonima, grupa kurhanów. 6. H. , wś, pow. wołkowyski, gm. Wilczuki, 10 w. od Wołkowyska, 429 dz. 7. H. , pow. czerykowski, ob. Zajcewa Słobódka. 8. H. , st. dr. żel. orłowskowitebskiej, pow. orszański, gmina Rudnia 21 w. , pomiędzy st. Lilekwino w gub. smoleńskiej, 9 w. , a st. Płoskie 9 w. . 9. H. , zaśc, pow. oszmiański, gm. i dobra skarbowe Dziewieniszki 7 w. . Hołysze, wś nad rzką Przychodem, powiat owrucki, gm. Kisarycze, st. pocztowa Korzec 75 w. , 135 w. od Owrucza, ma 72 dm. , 431 mk. , cerkiew par. drewn. z r. 1841. Poprzednio do cerkwi należało 285 dz. , dziś 47 dz. W skład parafii wchodzą wsi Woniacza, Netreba, Majdan, Maryanówka i Przychod. W całej parafii 161 dm. , 1, 252 mk, H. należały do Pruszyńskich. Hołyszewo, os. , pow. lucyński, gm. Małachowo, cerkiew. Hołyszki, wś, pow. wołkowyski, gm. Podorosk, 284 dz. Hołyszów, w dokum. Holeszow, Oliszów, wś nad Stubełką, pow. rówieński, gm. , st. poczt. i dr. żel. Klewań 6 w. , 26 w. od Równego, 75 dm. , 569 mk. , cerkiew drewn. z r. 1775. W r. 1545 wś należy do zamku łuckiego. Miała dwa dworzyszcza i staw wielki z młynem. Myta we wsi nie należy pobierać. Następnie przeszła do ks. Czartoryskich przy Klewaniu. W r. 1577 kn Iwanowa Czartoryska wnosi ztąd z 12 dym. i 6 ogr. po 4 gr. , r. 1583 ks. Juryi Cz. z 17 łan. , 4 ogr. , 2 kół walu. , 1 popa. W połowie XVII w. po Siemaszkach, własność Jana Aleks. Daniłowicza, który r. 1648 wnosi od 30, a roku 1650 od 15 dym. W nowszych czasach wraz z kluczem klewańskim sprzedano apanażom Udiełom. Hołyszówka 1. ob. t. III, 107 Holoszówka, też Hołyczówka, wś nad rzką Kobylanką, pow. nowogradwołyński, gm. Korzec, 35 w, od mta powiat. , 73 dm. , 463 mk. 2. H, Hołuszówka, wś, tamże, gm. Baranówka, 40 w. od mta pow. , 17 dm, , 108 mk. Hołyszyn, wś, pow. czauski, gm. Horodec, 31 dm. , 184 mk. Hołyszyn, zaginiona wś. Należała do sstwa proskurowskiego. W r. 1530 płaci od 6 a w r. 1542 od 4 pługów. Był pop Karp. W r. 1565 H. Stary, królewszczyzna, w posesyi ststy kamienieekiego, płaci od 24 pługów, 1 karczmy, Hołyńczyce Hołyń Hołyniec Hołysze Horalewo Horbacze popa, zaś H. Wierzchni, w posesyi tegoż, od 5 1 2 pługów. W r. 1578 Włodek wnosi od 24 1 2 pługów, a w r. 1583 od 26 pługów, popa, od 5 ogr. z bydłem po 8 gr. , 5 ogr. co sieją po 6 gr, od 1 ogr. , 8 komorn. po 2 gr. , 1 rzemieślnika. W r. 1668 należy do Marcina Zamoyskiego, ststy proskurowskiego, po wyprawie braiłowskiej puste uroczysko. Homel 1. mstko, pow. połocki, gm. Turowl 13 w. , dom modl żydow. , młyn. 2. H. , Siedeliszcze, dobra, tamże, własność Orlickich, 406 dzies. Homelmujża, dobra, pow. lucyński, Rodziewiczów, 102 dz. Homoty, wś włośc. , pow. bielski gub. grodz. , gm. Aleksandrówka, w dawnej ziemi mielnickiej, 49 w. od Bielska. Homulna, Gomólna, wś, pow. sokólski, gm. Kamionna, 39 w. od Sokółki, 149 dz. Honczary 1. wś, pow. wieliski, gm. Czepie. 2. H. , wś, pow. wieliski, gm. Kazakowo. Honczarycha 1. wś skarb. nad dopł. Tykicza, pow. zwinogródzki, gm. Petrykówka, stacya poczt. Kalihorka Mokra 13 w, , 13 w. od Zwinogródki, 198 dm. , 1099 mk. , szkółka. Stanowi właściwie cześć wsi Romejkówki. 2. H, przys. i fol. pow. lityński, okr. pol, gm. , st. pocztowa i par. katol. Stara Sieniawa 10 w. , par. praw. Paplińce, 52 w. od Lityna, ma 11 dm. Należy do klucza starosieniawskiego hr. Stadnickich i wraz z fermą Egipt ma 1111 dz. Honoratka 1. al. Bażantowa, ferma przy wsi Konstantynówce, pow. berdyczowski, 10 dm. , 33 mk, , około 400 dz. Należała do dóbr Przyłuka. Czesław Zdziechowski sprzedał Wolanikowi. 2. H. , wś nad Rośką, pow. lipowiecki, gm. Gratów, st. poczt. Lińce 25 w. , 35 w. od Lipowca, 88 dm. , 483 mk. , cerkiew, szkółka cerk. Własność Kazim. Gromnickiego w posagu za Zdziechowską. Ma 548 dz. Stanisław August jadąc do Kaniowa, gdzie stanął 24 marca 1787 r. , niemógł odpoczywać w H. 20 maja, przytem w drodze swej nie przejeżdżał przez obecny powiat lipowiecki. Honoratowo, pow. telszewski. Ob. Gudawo. Honoraty, fol. dóbr Samujłowicze, powiat wołkowyski. Honorówka 1. wś nad stawem z rozlewu dopływa Zbrucza, pow. starokonstantynowski, gm. Manaczyn, 70 w. od mta powiat. , 69 dm. , 404 mk. Należy do Leduchowskich. 2. H. , ko. , pow. żytomierski, gm. Barasze, 74 w. od Zytomierza, 13 dm. , 70 mk. Honorowo, fol. , pow. orszański, należy do dóbr Lubawicze. Honoryn, kol. , pow. żytomierski, gm, Barasze, 75 w. od Żytomierza, 58 dm. , 450 mk. Hopczyca wś, pow. berdyczowski, gm. Pohrebyszcze, st. poczt. Bród Bosy 3 w. , 65 w. od Berdyczowa, 358 dm. , 1998 mk. , cerkiew, szkółka, 2 młyny, wiatrak. Hora 1. folw. dóbr Szyjki, pow. sieński. 2. H. , wś. tamże, gm. Czereja 4 w. , 80 dm. , 376 mk. 3. H. Kamienna, wś, pow. wieliski, gm. Ilino. 4. H. Lipna, wś, tamże. Horacewicze, wś, pow. lepelski. Horadża, wś i kol. , pow, łucki, gm. Poddubie, 14 w. od Łucka. Wś. ma 22 dm. , 343 mk. , kol 22 dm, 82 mk. W r. 1650, jako Hrazki z Podhajcami i Łoskami 55 dym. , w 1651 r. 8 a 1658 r. 5 dym. Obecnie Trzetrzewińskich. Horajówka, Gorajówka ob. t. II, 698, wś, pow. uszycki, gm. Gruszka, 42 dm, 286 mk, cerkiew. Horalewo, os. , pow. witebski, gm. Janowicze, cerkiew. Horanie 1. ob. t. III, 121, t II, 697 Goranie, wś i dobra, pow. dzisieński, gm. Miory 7 w. . Wś miała 22 dusz rewiz. , dobra należały do Mirskich. 2. H. , wś, pow. dzisieński, gm. Prozoroki 8 w. ; miała 20 dusz rewiz. , należała do dóbr Janopol 3. H. , wś, pow. dzisieński, gra. Zaleś 2 w. ; miała 18 dusz rewiz. , należała do dóbr Nowydwór. 4. H. , wś, pow. dryzieński, par. Oświej. 5. H. , Horany, dobra, pow. połocki, własność Rypińskich. Horany 1. Nowe, dobra, pow. połocki, własność Zejnów, 300 dz. 2. H. Stare, dobra, tamże, własność Werenicynych, 500 dz. Horawce, wś, pow. dzisieński, gm. Mikołajów 9 w. ; r. 1865 miała 45 dusz rewiz. , należała do dóbr Wianuża. Horawiec 1. pow. borysowski. Własność niegdyś Podbereskich, którzy r. 1709 sprzedają Michałowi Brunowi Śliźniowi, marsz. borysowskiemu. Obecnie Wincenty Wieliczko, ma 39 dz. , Ludwik Zauściński 127 dz. i Feliks Rusiecki 44 dz. 2. H. , pow. miński, własność Ślizieniów, z których Paweł, podsędek oszmiański, wziął jako wiano, po Annie Redzkównie. Horawki, dwa zaśc. pow. nowoaleksandrowski, gm. Słobódka 10 w. . Horbacewicze, pow. bobrujski. W r. 1772 otrzymał dobra Pruszanowski, podczaszy i sędzia pow. rzeczyckiego. Intrata była wykazana w sumie 2500 złp. Horbacha, wś, pow. kobryński, gm. Worocewicze, 68 w, od Kobrynia, 1023 dz. Horbacze 1. wś, pow. słonimski, gm. Maryjska, par. kat. Dziewiątkowicze, 24 w. od Słonima, 215 dz. 2. H. , wś, pow. wołkowyski, gm. Swisłocz, 28 w. od Wołkowyska, 158 dz. włośc i 15 dwor. Na płd. wschód od wsi szereg półokrągłych piasczystych wyniosłości poprzedzielanych zagłębieniami. Lud zwie to miejsce, ,Rowy. Pod samą wsią zaś jest wyniosłość, zajmująca około pół dziesięciny i mająca kształt podłużnego prostokąta. Horanie Horany Horawce Horawiec Horawki Hora Horacewicze Horadża Horajówka Horbacewicze Horbacha Homel Horbów Horbacze Horbaczew Horbaczewo Horbaczewska Horbaków Horbanie Horbanka Horbary Horbasów Horbasy Horbasza Horbaszczyzna Horbatka Horbawicze Horbacze Horbowa Horbowce Horbacze, wś, pow. owrucki, gm. Tatarnowicze, par. praw. Chodaki 1 w. , 38 w. od Owrucza, 35 dm. , 190 mk. Horbaczew, wś, pow. połocki, cerkiew parafialna. Horbaczewo 1. dobra, powiat orszański, dziedzictwo Sokólskich, 1900 dz. 1400 lasu. 2. H. , pierwotnie Nieszczorda, wś skarb. , pow. siebieski. Dziedzictwo Szczyttów Zabielskich, nazwę otrzymała od Ilii Szczytta Horbacza. Następnie Hrehorego Szczytta. Przy dziale dóbr w r. 1627 H. , dostało się Danielowi, pisarzowi ziem. połockiemu. Jerzy Szczytt zapisał H. dominikanom zabielskim w końcu XVII w. Horbaczewska Słobódka, wś, pow. rohaczewski, gm. Łuki 9 w. . Przed r. 1866 własność Wasilewskich. Horbaków, niegdyś Horbaczew, wś nad Horyniem, pow. Ostrogski, gm. Buhryn, st. poczt Hoszcza 3 w. , 25 w. od Ostroga, 103 dm. , 687 mk. , cerkiew drewn. z r. 1764 fundacyi ks. Stanisława Lubomirskiego, szkółka cerkiewna od r. 1884. Do par. praw. należy wś Szkarów. H. dostaje r. 1452 z nadania królewskiego z Horodzcem, Stepaniem i Zołotyjowem, kn. Juryi Semenowicz Holszański. Wnuk jego kn. Juryi Holszański Dubrowicki za zgodą króla ustępuje H. , Podolany i Zołotyjów r. 1507, stryjowi kn. Aleksandrowi za udziały w Hłusku, Holszanach i Szeszolach. W r. 1511 kn. Konst. Ostrogski, zięć Holszańskiego, dostaje przywilej na H. , Stepań, Zołotyjów i pomimo wystąpienia Pawła i innych Holszańskich Dubrowieckich, dobra te pozostają przy Ostrogskich. W r. 1517 przy Dorohobużu ks. Konst. Ostrogskiego, który wnosi od 4 dym. półdworz. , 4 ogr. , oraz z H. 2go od 3 dym. na ćwierci, 1 dymu ludzi monasterskich, jako z półdworz. 10 gr. , pod temże monasterem. W r. 1650 Jana Zamoyskiego syna Ostrogskiej, który wnosi od 17, a r. 1651 od 20 dym. Następnie Lubomirskich, Hulewiczów, Wigurów. Obecnie Czertow ma 292 dz. roli ornej. Horbanie, wś, pow. wieliski, gm. Baranowo. Horbanka, wś, pow. kobryński, gm. Podolesie, 11 w. od Kobrynia. Horbary, fol. , pow lucyński, własność Styczniewych, 102 dz. Horbasów, wś, pow. latyczowski, st. poczt. Latyczów. W r. 1565 ststa kamieniecki, wnosi od 9 1 2 pługów, 1 koła walu. R. 1556 należy do Latyczowa; było 36 kmieci osiadłych, którzy dają po 1 trzecinniku owsa, podymnego po 2 gr. , czynszu po 20 gr. , co czyni 33 fl. 18 gr. Nadto jest 3 swobodnych i 1 służka. Pszczoły dają dziesiąte, których dostało się 27 pni, co czyni 18 fl. Nadto jest 9 kmieci, którzy dają do roku po 2 fl. , co czyni 18 fl. Wieprza dają 20go kiedy żer bywa; barana też dają 20go. Powołowszczyzny nie dawali, tylko przy sypaniu stawu pod Latyczowem, ststa kamieniecki wziął od każdego po wołu dla usypania grobli. Suma czyni 69 fl. 18 gr. W r. 1578 i 1583 ststa kamieniecki, wnosi od 10 pługów i koła dorocz. W r. 1668 zniszczona, płaci tylko od 4 dym. Horbasy, Harbasy, wś i os. , pow. bielski gub. grodz. , gm. Narojki, par. katol. dawniej Granne, od r. 1892 Pierlejewo, w dawnej ziemi drohickiej, 54 w. od Bielska. Wś ma 35 dzies. włośc, os. 71 dz. Horbasza 1. Wielka i Mała dwie wsi nad Ceremem, pow. nowogradwołyński, gm. Żołobne 7 w. , st. poczt. Korzec 20 w. , st. dr. żelaz. Sławuta 45 w. . H. Wielkie ma 101 dm. , 568 mk. , cerkiew par. z r. 1860 uposażona 57 dz. przez właściciela wsi rotmistrza Pułaskiego, roku 1763, szkółka. Do par, praw. należą wsi H. Mała i Chiżawka. Wś H. Mała ma 136 dm. , 836 mk. , szkółkę od r. 1863. W r. 1577 podane jako sioło ziemiańskie, należące do Korca kn. Koreckiego, który wnosi od 4 dym. , 4 ogr. W r. 1650 ks, Samuel Korecki wnosi z H. Wielkiej i z Kamionki od 55 dym. ; z samej H. Wielkiej w r. 1651 od 4, a r. 1653 od 1 dym. , z H. zaś Małej r. 1649 od 13, r. 1651 od 4, a w roku 1653 od 1 dym. 2. H. Horbaszów Mała i Wielka, dwie wsi nad Trościanicą, pow. żytomierski, gm. Czerniachów, par. praw. Trokowicze 3 w. , 16 w. od Żytomierza. Przez długi czas własność Niemiryczów. W r. 1628 Stefan Niemirycz, podkom. kijowski, wnosi od 1 dym. Obecnie H. Mała należy do Heleny Piechowskiej i ma 277 dz. Horbaszczyzna, kol. , pow. nowogradwołyński, gm. Żołobne, 18 dm. , 76 mk. Horbatka, wś i dobra, pow. czerykowski, gm. Krzyczew 7 w. , par. Worodżków. Wś ma 35 dm. , 210 mk. ; dobra, od r. 1874 własność Przesmyckich, wraz z fol. Biel 1150 dz, młyn, gorzelnia. Horbawicze, wś, pow. czerykowski, gmina Studeniec, 77 dm. , 983 mk. Horbów 1. wś, pow. nowogradwołyński, gra. i par. praw, Emilczyn 7 w. , 48 w. od mta pow. , 60 dm. , 359 mk. 2. H, wś nad Horyniem, pow. rówieński, gm. Tuczyn, par. praw. Drozdów 2 w. , 20 w. od Równego, 29 dm. , 400 mk. Własność niegdyś ks. Ostrogskich, w roku 1650 Jan Zamoyski wnosi od 17, a r. 1651 od 10 dym. W r. 1773 wraz z Drozdowem Wojciecha Chmielewskiego, następnie Lenkiewiczów, w końcu przeszła w obce ręce. Horbowa, chutor nad Zdwiżem, pow. kijowski, gm. Borodzianka. Horbowce 1 wś, pow. lityński. W roku 1565 królewszczyzna, przed siedmiu laty osadzona, w posesyi Korotków, płaciła od 2 pługów. Były dwa stawy. W r. 1578 i 1583 należy do Chmielnika, w dzierżawie Horbowskich, Horbowo Horbule Horbulów Horbuny Horbuzowszczyzna Horby Horda Hordaszówka Hordiejewka Horduny Hordyjówka Hordynów płacących od 2 pługów. W r. 1616 wś bojarska należąca do ststwa chmielnickiego, w posesyi synów Horodka za konfirmacja Zygmunta Augusta, z obowiązkiem służby do zamku chmielnickiego. W r. 1661 w dzierżawie Horbowskiego, spustoszona. 2. H. , al. Horbowice, urocz. , przys. Szumbaru, pow. krzemieniecki. W roku 1583 Stanisław Łaszcz wnosi ztąd od 10 ogr. i Anna Łaszczowa Kobelska od 11 dym. , 7 ogr. 5 ogr. W r. 1651 własność Jana Jarmolińskiego. sędziego krzem. , który płaci z 6 dym. ; r. 1653 puste. Obecnie Teofili Jankowskiej, 142 dz. Horbowicze, wś i fol. , pow. czauski, gmina Holenie 8 w. . Wś ma 40 dm. , 185 mk. ; folw. należy do dóbr Piotrowicze. Horbowicze, wś nad rzką Rudnią, dopływ Irpeni, pow. kijowski, gra. Białogródka, par. praw. Łuka 3 w. , st. poczt. Borszczahówka 17 w. , 26 w. od Kijowa, 28 dm. , 263 mk. , szkółka, młyn, 294 dz. włośc. Jeszcze r. 1720 H. były pustem sieliszczem. Następnie do dziś, wchodzą w skład klucza jasnogródeckiego, dawniej ks. Szujskich, obecnie Marczenków. W H. przebywała przez lat 40 do śmierci 1847 Izabela z ks. Szujskich hr. Leduchowska. Horbowo 1. wś, pow. słonimski, gm. Piaski, 92 w. od Słonima, 618 dz. włośc. 2. H. , dobra, pow. orszański, ks. Lubomirskich, 6784 dz. 4612 lasu, młyn, dziegciarnia. Horbule, wś, pow. dryzieński, należała do dóbr Sarya. Horbulów, wś, pow. radomyski, gm. Potyjówka, st. poczt. Radomyśl 20 w. , 291 dm. , 1465 mk. , 2436 dz. włośc, cerkiew, kościół katolicki, szkółka cerk. , wiatrak, olejarnia. W r. 1585 należy do Tyszów Bykowskich, w których posiadaniu jest r. 1648. Obecnie Artamonowych, 2398 dz. Horbuny 1. fol. dóbr Bój, pow. sieński. 2. H. , Harbuny, wś, pow. dzisieński, gm. Ihumenowo 17 w. ; miała 23 dusz rewiz. , należała do dóbr Łońsk. Ob. Garbuny t. II, 483. Horbuzowszczyzna, powiat połocki, ob. Biała. Horby 1. Krute, wś nad jeziorem, pow. taraszczański, gm. Koszewata, st. poczt. Taraszcza 18 w. , 230 dm. , 1468 mk. , cerkiew, szkoła, 4 wiatraki. 2. H, urocz. , pow. winnicki, gmina i par. Pików 9 w. . 3. H. , fol. , pow. nowogradwołyński, gm. Miropol, 9 dm. , 35 mk. Horda, fol. pod Chomenkami, pow. mohylowski, gm. i par. Szarogród. Hordaszówka, wś nad Tykiczem Uhorskim, pow. humański, gm. Moszurów, st. poczt. Talne 2 w. , 40 w. od Humania, 415 dm. , 2134 mk. cerkiew, szkółka cerk. , 6 młynów. Hordiejewka, fol. , pow. dźwiński dyneburski, Masłowych, 36 dz. Horduny, wś i dobra, pow. homelski, gmina Nosowicze 5 w. . Wś ma 180 dm. , 999 mk. , cerkiew par. drewn. , 2 wiatraki, młyn; dobra, własność Bajkowych, 2513 dz. 850 roli, 436 łąk, 826 lasu; wraz z dobrami Antonowicze stanowiły ststwo niegrodowe, w pow. rzeczyckim. Trzymali je kolejno od r. 1718 Wilkowscy, Kiełczewscy, Giżyccy. Ostatnim posiadaczem od r. 1750 był Józef Chełchowski, z żoną Bogumiłą. Opłacał kwarty 1632 złp. 25 gr. , a hyberny 22 złp. Hordyjówka 1. wś nad Sobem, pow. lipowiecki, gm. Iwańska, st. poczt. Lipowiec 7 w. , 69 dm. , 427 mk. , cerkiew, szkółka cerk. , 2 młyny. W połowie XVIII w. należała do dóbr lipowieckich Strutyńskich, sprzedana Zapolskiemu, drogą wiana przeszła do Kubrakowskiego, poczem jego siostrzeńca Miklaszewskiego. Ma 436 dz. dwor. Przed r. 1865 włościanie mieli 725 dz. 2. H ob. t. II, 704 Gordyówka, wś nad rzką Notykiem, pow. olhopolski, gm. Berszada, 209 dm. , 1650 mk. , cerkiew, 2 młyny. 3. H. , opisana dwukrotnie t. III, 124, n. 1 i 3, jest jedną tylko wsią w pow. mohylewskim. 4. H. , wś nad trzema stawami, pow. nowogradwołyński, gm. Czartorya Nowa, przy torze dr. żel. kijowskobrzeskiej, 20 w. od Gudnowa par. kat. i st. poczt. , par. praw. i st. dr. żel. Peczanówka 4 w. , 70 w. od mta pow. , 121 dm. , 902 mk. , cerkiew filialna drewniana, szkółka cerk. od 1878 r. Wś należała do ks. Ostrogskich. W r. 1585 Konst. ks. Ostrogski, wwda kijowski, darował ją wraz z 44 wsiami i 2 miastami Cudnowem i Piatką, Zuzannie, żonie syna swego Janusza, wwdy wołyńskiego. W r. 1650 trzyma ją Samuel Kałusowski i wnosi pobór od 3 dym. Roku 1753 dostaje się Józefowi Lubomirskiemu, następnie Ponińskiego, Piotra Potockiego, Kordyszów, wreszcie drogą spadku przechodzi na siostry Dublańską, Orłowską i dwie Pruszyńskie, których proces zakończył się sprzedażą na licytacyi. Nabył Siewruk za 25, 000 rub. i sprzedał Teodorowi Tereszczence za 100 tysięcy rb. Dziś jego spadkobierców, posiadających 580 dz. Gmina obejmuje 11 miejscowości, 593 dm. włośc. 4760 mk. włościan 1969 dusz rewiz. , uwłaszczonych na 5220 dz. 3939 roli. Nadto w gm. jest 2507 dz. większej posiadłości i 1359 dz. cerk. Cała gmina ma 9084 dz. 6314 roli i 5756 mk. Hordynów, wś, pow. oszmiański, gm. i dobra Wołożyn; miała 19 dusz rewiz. Niegdyś fol. należący do Pierszaj, dóbr stołowych biskupa Massalskiego, a że leżał w pośrodku t. zw. hr. wołożyńskiego, przeto Adam ks. Czartoryski w r. 1777 zamienił go na Dory 183 włók. H. miał 173 włók. Przed r. 1865 należał do klucza maryangórskiego, dóbr wołożyńskich. Hordyszówka, Hardyszówka, wś nad rzką Hujwą, pow. żytomierski, gm. i par. prawosł. Andruszówka 2 w. , 38 w. od Żytomierza, ma 100 dm. , 557 mk. , cerkiew filialną drewnianą Hordyszówka Horbowicze Horbowicze Horka Hordziejowo z r. 1750. Własność Pruszyńskich, obecnie Cecylii z Pruszyńskich Chamcowej, 800 dz. Hordziejowo, al. Hordziejówka, na karcie Chrzanowskiego Gierdejówka, wś, pow. grodzieński, gm. Mosty, 66 w. od Grodna, 25 dz. włośc. Hordziesz u Dług. Chordzcza, wś, pow. łukowski. W XV w. wś królewska, należy do par. Wojcieszków. Trzy łany km. dają dziesięcinę do 2 grz. , bisk. krakow. , fol. zaś plebanowi L. B. , II, 560. Por. Serokomla t. X. Horek, wś i folw. pow. prużański, gm. Czerniakowo, 29 w. od Prużany. Wś ma 420 dż. ; fol. należy do dóbr Czerniakowo. Horelica, rzka, w gub. smoleńskiej, dopływ Bałazny lewy dopł. Kaspli. Horeliki, wś, pow, orszański, gm. Dobromyśl, 6 dm. , 52 mk. Horełysze, wś, pow. orszański, gm. Wysokie 15 w, . Horenicze, Horynicze, wś nad Irpeniem, pow. kijowski, gm, Białogródka, st. poczt. Borszczahówka 9 w. , 22 w. od Kijowa, 55 dm. , 583 mk. , cerkiew par. , szkółka cerk. , 719 dz. włośc. , Należała do włości jasnogródzkiej Bohuszów Hulkiewiczów, którzy r. 1581 wnoszą od 2 osiadł. Od nich nabywają. Kisiele. W r. 1628 Adam Kisiel płaci od 2 dym. , a r. 1636 od 2 dym. , 3 ogr. W r. 1720 należy do ks. Szujskich, jest pustem sieliszczem. Drogą wiana przechodzi do Jacka Zaleskiego, r. 1841 nabyta przez Jakuba Sokołowskiego, od r. 1874 Anny Kwiatkowskiej. Obecnie mają tu Gwoździkowie 706 dz. i Zawyccy 408 dz. Horenka, dobra, pow. czerykowski, od 1876 r. własność Szabłowskich, 250 dz. Horewicze, dobra, pow. wołkowyski, gmina Zelwa, 18 w. od Wołkowyska, Bormotowych, 310 dz. Horezły, Horiezły, dobra, pow. orszański, od r. 1858 Jaganowych, 1416 dz. , jezioro. Horezna, Horezin, wś nad rzką, Horezenką, , pow. czerykowski, gm. Pałuż, 20 dm. , 190 mk. , cerkiew. Horianie, wś nad rzką, Kabaszczanką, , pow. witebski, gmina Chrapowicze, 9 dm. , 58 mk. , szkoła. Horianka, rzka, w pow. ostaszkowskim gub. twerskiej, lewy dopływ Dźwiny. Płynie na płn. zchd. około 10 w. i uchodzi do jez. Ochwat al. Ławuskie. Horjanka, Horanka, wś, pow. kijowski, gm. Piotrowce Stare, st. pocztowa Borszczahówka 17 w. , 18 w. od Kijowa, 72 dm. , 365 mk. , 4 młyny, cegielnia, 185 dz. Po przejściu na skarb dóbr monasterskich, nadana przez ces. Katarzynę, Koczubejowi, który sprzedał r. 1800 Michałowi Hryhoreńce, potem Piotra Astachowa. Horjanówka, wś, pow. dubieński, gmina Ołyka, par. praw. Dydycze 1 w. 46 w. od Dubna, 34 dm. , 324 mk. W r. 1648 ks. Albert Radziwiłł płaci od 5 dym. Należy do ordynacyi ołyckiej. Horjany 1. dobra, pow. borecki, bar. Ungern Sternberg, 2514 dz. 2. H. , wś, pow. mohylewski, gm. Tołpieczyce 5 w. , 29 dm. , 210 mk. 3. H. , fol. , pow. orszański, od roku 1855 Paszyńskich, 112 dz. 4. H. , st. dr. żel, pow. połocki, gm. Pietropawłowska. 5. H, dwie wsi, pow. wieliski, gm. Serteja. Horjuczki, wś, pow. sieński, gm. Moszkany, 9 dm. , 38 mk. Horka, dobra, pow. połocki. Wiktorya Budzko z Agrypową, mają, 518 dz. Horki, rzka, w gub. mohylewskiej, prawy dopływ Soży, przybiera od prawego brzegu Berezówkę. Horki 1. wś i dobra nad rzką. Krzywicą, i Rossochą, pow. kobryński, gm. Odryżyn, 105 w. od Kobrynia. Wś ma 52 dm. , 432 mk. , cerkiew, wraz z chutorami i osadami 2043 dz. 1213 łąk i pastw. , 94 lasu, 232 nieuż. ; dobra, Czepieleskich, z fol. Paulinowo 8972 dz. 2288 łąk i pastw. , 1364 lasu, 4967 nieuż. . 2. H. , fol. dóbr Jeziory, pow. czerykowski. 3. H. , wś, tamże, gm. Komarowicze, 70 dm. , 397 mk. 4. H. , wś, tamże, gm. Dołhe, 12 dm. , 63 mk. 5. H. , wś nad Pokocią, , tamże, gm. Mchinicze, 100 dm. , 573 mk. 6. H. , msto pow. gub. mohylewskiej, przy zbiegu rzeczek Proni, Kopyłki i Porosicy, 79 w. od Mohylewa. Ma 838 dm. drewn. 462 chrzęśc. , 376 żyd. , 4686 mk, 2559 prawosł. , 51 katol. , 15 ewang. i 2061 żyd. , 6 cerkwi 2 murow. , 7 domów modl. żyd. , szkoła roln. , szkoła mierniczotaksatorska, szkoła rzemieślnicza, szkoła ludowa 2 garbarnie, fabryka drożdży, 4 krupiarnie, 5 olejarni. W r. 1656 Kazimierz Sapiecha zapisuje H. , Mirskiemu. Podczas wojen Chmielnickiego, H. zajęło wojsko ruskie; w czasie wojny północnej roku 1708 wojska pod wodzą Menszykowa, stały w okolicach mstka, czekając na Szwedów. W r. 1812 przechodziła przez H. część armii Napoleona. W r. 1862 przeniesiono tu z Kopysia władze powiatowe. W r. 1882 trzykrotny pożar zniszczył 92 domy. Marszałkiem szlachty był w r. 1863 Ign. Wasilewski. 7. H. , dobra, pow. dzisieński. Sprzedane Karpowowi nie Karpowiczom. 8. H, dobra nad Dzisienką, , tamże, gm. Mikołajów. W r. 1775 własność Michała Wazgirda, stolnika trockiego, później Dowmontów, od których kupił Antoni Zaniewski Mihanowicz nie Mikanowicz, dalej córki jego Weroniki Medunieckiej, dziś syna jej Cezarego. Jest tu fabryka zapałek i kasa pożyczkowa. Do dóbr należały wsi Kozabuki, K. Niższe, Szaragi i Recki. 9. H. , dobra, tamże, własność Kurklińskich. 10. H. , wś i dobra, pow. dzisieński, gm. Plissa 16 w. . Wś miała 43 dusz rewiz. , dobra należały do Rudominów, następnie Wańkowiczów. 11. H. , Górki ob. t. II, 716, wś i dobra, pow. Hordziejowo Hordziesz Horek Horelica Horeliki Horełysze Horenicze Horenka Horewicze Horezły Horezna Horianie Horianka Horjanka Horjanówka Horjany Horjuczki Horki Hornowszczyzna Hornowo Hornowaczki Hornia Horlemszczyzna Horłowicze Horłowo Horłowszczyzna Hornaki Horno Horniszki Hornostajpol Hornostoiszki Hornostaje oszmiański, gm. Bienica. Wś miała 24 dusz rewiz. ; dobra należały w r. 1865 do Chomiczewskich. Była to stara tatarska siedziba jeszcze r. 1581; następnie 1626 1680 Okuszków. Na początku zeszłego wieku należała do Radzikowskich, następnie do Żytkiewiczów, r. 1774 do kilku właścicieli Okuszków, Rodziewiczów, Grudzińskich, Józefowiczów, Boufałów, Kożuchowskich, od których poskupywał części Tadeusz Kociełł, dziedzic Bienicy przed r. 1780. 12. H. , wś, tamże, 4 w. od Bienicy; 5 dusz rewiz. , należała do dóbr Trepałowo. 13. H. , wś, pow. wilejski, gm. Horodek 7 w. ; miała 13 dusz rewiz. jednodworców. 14. H. , dobra. pow. horodecki, gm. Obol 16 w. , cerkiew. 15. H. , dobra, pow. lepelski, wraz z Nowinami należą do Korsaków. 16. H. , dobra, pow. połocki, własność Rypińskich, obecnie Kalininych, razem z Perewozem mają 1774 dz. 17. H. , folw. , tamże, attyn. dóbr Bieszenkowicz, hr. Chreptowiczów. 18. H. , dwie wsi, pow. wieliski, gm. Budnica. 19. H. al. Wiechowo, wś, pow. wieliski, gm. Ilino. 20. H. , dwie wsi, pow. wieliski, gm. Krest. 21. H. , wś, pow. wieliski, w tak zw. wieliskiej obodnicy. 22. H. , dwie wsi, pow. wieliski, gm. Serteja. W r. 1765 podana w ławnictwie zadubrowskiem, wójtowstwa sertejskiego. Horlemszczyzna, wś, pow. oszmiański, gm. Kucewicze 10 w, ; miała 22 dasz rewiz. , należała do dóbr Nowosiółki. Horłowicze, wś i dobra, pow. kobryński, gm. Wołowiel, 46 w. od Kobrynia. Wś ma 204 dz, ; dobra, własność Wisłouchów, 338 dz. Horłowo 1. wś i dobra, pow. czauski, gm. Rasna. Wś ma 11 dm. , 80 mk. ; dobra, DuninówŻuchowskich, 203 dz. 2. H. , dobra, tamże, szlach. Pietkunów, 257 dz. , młyn. Horłowszczyzna, pow. owrucki, ob. Kliniec. Hornaki, wś, pow. sieński, gm. Ulanowicze, 4 dm. , 19 mk. Hornia, wś, pow. klimowicki, gm. Chocimsk, 35 dm. , 200 mk. Hornie, wś, pow. wilejski, gm. Horodek 7 w. ; miała 5 dusz rewiz. , należała do dóbr Soroczyn. Hornigi, ob. Chornigi. Horniki, dwie wsi, pow. dryzieński, paraf. Rosica. Hornik 1. Górniki wś, pow. dubieński, gm. i par. praw. Dubno 7 w. , 31 dm. , 167 mk. 2. H. , wś, pow. kowelski, gm. Horniki, 52 w. od Kowla, 234 dm. , 1288 mk. , zarząd gminny, cerkiew par. , szkoła, st. poczt. Gmina obejmuje 15 miejscowości, 1452 dm. włośc. obok 413 innych, 9560 mk. włościan, uwłaszczonych na 28, 209 dz. Horniszki, pow. lidzki, ob. Obmanicze. Horno, Horn, wś, pow. czerykowski, gmina Pałuż, 55 dm. , 392 mk. Przed r. 1865 Sołtanów. Hornojamy, dobra, pow. dźwiński dyneburski, Gizbertów 330 dz. Hornostaje 1. wś i dobra, pow. białostocki, gm. Przytulanka, 40 w. od Białegostoku. Wś ma 108 dz. ; dobra Roszczewskich, 586 dz. 2. H. , wś, pow. dzisieński, gm. Plissa 11 w. ; miała 44 dusz rewiz. , należała do dóbr Bohuszewicze. Hornostajewicze ob. t. II, 722 Gornostajewicze i t. III, 126, wś i dobra nad Rosią, pow. wołkowyski, . gm. Hornostajewicze, 21 w. od Wołkowyska. Wś ma 19 dm. , 228 mk. , cerkiew, szkołę, 260 dz. ; dobra, Andrzejkiewiczów, z attyn. 3168 dz. 920 lasu, 950 nieuż. , młyn, cegielnia. Gmina obejmuje 43 miejscewości, 262 dm. włośc. obok 76 innych, 3237 mk. włościan, uwłaszczonych na 4513 dz. Nadto w gm. jest 7243 dz. większej posiadłości. Hornostajpol, mstko, pow. radomyski, gm. Hornostajpol, st. poczt. Radomyśl 110 w. , 397 dm. , 4312 mk. ; cerkiew, szkółka, ambulatoryum, gorzelnia, cegielnia, 2 wiatraki, 2 krupiarnie. Gmina obejmuje 22 miejscowości 1 mstko, 3 sioła, 18 wsi, mających 17, 803 mk. 196 katol. , 118 ewang. , 2893 żyd. i 77, 332 dz. 56, 581 dz. większej posiadłości, 19, 766 włośc. , 174 skarb. , 276 cerk. . Hornostoiszki, dobra, pow. lidzki, gm. Ejszyszki, r. 1865 Siekluckich. Hornowaczki, dobra, pow. dźwiński, sukcesorów Łukinowej, 360 dz. Hornowo 1. wś i dobra, pow. bielski gub. grodzieńskiej, gm. Siemiatycze, 31 w. od Bielska. Wś ma 342 dz. ; dobra należą w 7 częściach do Zawadzkich, Szmurłów, Glinków i in. i mają 838 dz. Pomiędzy wsią H. i Malewicze znajduje się 6 kurhanów. Jestto gniazdo rodu Hornowskich Kapica, Herbarz, 135. 2. H. , zaśc, pow. sieński, gm. Łatygol, 4 dm. , 20 mk. , Miłośnickich 128 dz. 3. H. , fol. , pow. połocki, własność Błotnikowych, 157 dz. Hornowszczyzna, okolica szlach. , powiat bielski gub. grodz. , gm. Siemiatycze, 33 w. od Bielska, 84 dz. Horoblówka, rzka, lewy dopł. Kamionki, pow. żytomierski. Horochów, w dokum. Horuchów, Oruchów, mstko nad Lipą, pow. włodzimierski, gm. Skobiełka, 54 w. od Włodzimierza, 600 dm. , 4663 mk. Podług rewizyi zamku łuckiego w r. 1545 własność ks. Sanguszki, ststy łuckiego, który miał opatrywać cztery horodnie zamkowe. W r. 1570 kn. Lew Sanguszko Koszyrski wnosi z mstka H. z 56 dym. rynk. po 5 gr. , 18 dym. ulicz. po 2 gr. , 6 przekup. po 7 gr. , 10 rzem. po 4 gr. , 12 ogr. po 4 gr. , 26 chałup ubogich po 2 gr. ; z włości zaś z 115 dym. miejsk. i wiejsk. po 10 gr. , 46 ogr. po 2 gr. W r. 1583 wniesiono z H. od 40 dym. , 34 ogr. po 12 gr. , 10 ogr. po 6 gr. , 5 komor. po 8 gr, , 24 komor. po 2 gr. , 5 kół waln. , popa 2 fl. , z 6 piekarzy po Hornik Hornostajewicze Hornojamy Horochów Horniki Hornigi Hornie Horlemszczyzna Horoblówka Horochowatka Horodec 15 gr. , 1 szewca 30 gr. , 1 kuśnierza 30 gr. , z szewca ubogiego 15 gr. , ze wsi zaś H. od 30 łan. , 12 ogr. , popa. W r. 1650 z części H. będąjcej własnością Lwa Sapiehy, wniesiono od 79 dym. Część należała już wtedy do Kiliana Wielhorskiego wraz ze Skobiałką, Markowiczami. Wnosi on r. 1648 z nich od 366 dym. , r. 1653 z samego H. od 5 dym. Nadto część H. była własnością cerkwi horochowskiej. Obecnie dobra są własnością Świstunowa. Horochowatka, wś i ferma nad rzką t. n. , pow. kijowski, gm. Stawy, st. poczt. Kahorłyk 12 w. , 75 w. od Kijowa, 275 dm. , 1530 mk. , cerkiew, szkółka, bank wiejski, 14 wiatraków, 839 dz. Należała do klucza kahorlickiego, dawniej Tarnowskich, obecnie gen. Czertkowa. Horochowisk, wś, pow. włodzimierski, gm. Huszcza, 83 wiorsty od Włodzimierza, 49 dm. , 342 mk. Horochowo, urocz. w dobrach Górki, pow. brzeski gub. grodz. Horodczanie, Horodczany, wś nad Brahinką, pow. radomyski, gm. Szepielicze, par. prawosł. Krasne, st. poczt. Radomyśl 147 w. , 18 dm. , 230 mk. , wiatrak, 492 dz. Wraz z Choromnem należała dawniej do Wiktora Dalkiewicza, następnie do Sokołowskich 1586 dz. , Czumakowskich 1386 dz. i Groshejmów 979 dz. Horodczewicze, wś, pow. lepelski, gmina Horodczewicze, 15 w. od Lepla, 19 dra. , 110 mk. , zarząd gm. , cerkiew. Horodczyno, wś włośc. , pow. bielski, gub. grodzieńskiej, gm. Kleniki, 14 w. od Bielska, 671 dz. Horodec 1. wzgórze, pow. wieliski, w dobrach Barbarowo. 2. H, wzgórze, tamże, pod wsią Ahryzkowo. Horodec 1. Horodziec, mstko i dobra, pow. kobryński, gm. Horodec, 21 w. od Kobrynia. Mstko ma 1507 mk. , 822 dz. włośc. 301 łąk i pastw. , 120 cerk. ; dobra, własność Szterów, z fol. mają 5800 dz. 1849 łąk i pastw. , 889 lasu, 424 nieuż. , wiatrak, serownia. Najdawniejsze wzmianki o H. sięgają końca XIII w. R. 1784 Stanisław August dopełnił tu aktu otwarcia kanału królewskiego, łąjczącego Pinę z Muchawcem. Prawo miejskie otrzymało mstko w r. 1589. Gmina H. obejmuje 31 miejscowości, 829 dm. włośc. obok 123 innych, 5829 mk. włościan, uwłaszczonych na 5357 dz. Nadto w gminie jest 18, 705 dz. większej posiadłości i 197 dz. cerk. Mstko należało do ekonomii kobryńskiej. W r. 1563 był rynek i ulice Kobryńska, Pryszyjfostska, Pińska, Hruszowska i koło cerkwi Ilińskiej. W rynku było 30 placów, pod któremi 102 3 4 pręt. , t. j. 1 plac wolny 3 pręt. i 29 za opłatą. Ogrodów było 22, pod nimi 109 prętów. Z prętów pod osadami obowiązani wnosić po 7 1 2 den. , z prętów ogrodowych po 2 1 2 den. Placów ulicznych było 193 13 wolnych, w nich 778 3 4 prętów 41 1 4 wolnych; ogrodów 179 4 wolne, w nich 1377 prętów 16 wolnych. Z placów ulicznych wnoszono po 5 den. od pręta, od pręta zaś ogrodu po 2 1 2 den. Na przedmieściu było 47 morg. polnych 1 wolny i sianożęci 1 1 2 morg. Ogrodów na gumna było 49 1 2 morg. , z których wnoszono 46 1 2 po 3 gr. , a z 1 morgi 1 gr. Nadto do miasta należało 60 włók gruntu podłego, z tego 3 włóki wolne 2 na cerkiew, 1 na wójtowstwo. Z włóki płacono 30 gr. czynszu i 12 gr. za tłoki, czyli wogóle 42 gr. Włość dworu horodeckiego obejmowała wójtowstwa hruszowskie i uholskie. 2. H. , fol. dóbr Jałowo, pow. czauski. 3 H. , al Szumnin, fol. , pow, czerykowski. Od r. 1881 własność Własenków, 164 dz. 4. H. , folw. , tamże, od r. 1869 własność Klirykowych, 164 dz. . 3 młyny. 5. H. , dobra, tamże, dziedzictwo Korkozowiczów, 227 dzies. 74 roli, 11 łąk, 110 lasu; młyn wodny. 6. H. , wś, pow. klimowiecki, gm. Szumiacze 5 w. . 7. H. , fol. , pow. rohaczewski, od r. 1876 Rypińskich, 182 dz. 8. H, dobra, tamże, Sudziłowskich, 231 dz. 9. H. ob. t. III, 151 Horodziec mstko nad rzką Rzawką, pow. rohaczewski, gm. Horodec, 25 w. od Rohaczewa, 12 w. od st. poczt. Hodziłowicze. Ma 130 dm. drewn. 89 chrzęśc. , 41 żyd. , 820 mk. 616 praw. i 205 żyd. , cerkiew paraf. drewn. , dom modl żyd. , zarząd gminny, szkoła, 2 jarmarki rocznie. W opisie gubernii z r. 1784 podane jako sioło, należy do spadkobierców Drobyszewskich. 10. H. , wś, pow. wieliski, gm. Rudnica. Na polach pomiędzy ruczajami Staryna i Boronica horodyszcze owalne. 11. H. , wś, pow. wieliski, gm. Cerkowiszcze, 8 dm. , 38 mk. , cerkiew paraf. , 3 jarmarki. Roku 1765 podane w ststwie sawińskim. 12. H. , wś, pow. wieliski, gm, Makłoki. Pod wsią wzgórze t. n. , najwyższy punkt w powiecie. Na wzgórzu horodyszcze. 13. H. , wś, pow. wieliski, gm. Serteja. W r. 1766 w ławnictwie kochanowskiem wójtowstwa sertejskiego. Na polach wsi horodyszcze owalne. 14 H. , wś, pow. wieliski, gm. Usmyń. W r. 1765 w ławnictwie prychabskiem, wójtowstwa usmyńskiego. 15. H. , wzgórze, tamże, nad brzegiem rzki Krywonino, pomiędzy wsiami Krywonino, Rostanie, Puryszkino i Lwów. Ma kształt podkowy, wysokie około 5 sąż. ; obejmuje około 100 sąż. kw. Otoczone rowem, przeszło 100 sąż. długim, 3 sąż. szer. i 2 głębokim. Znajdowano tu broń kamienną. 16. H. Kamienny, wś nad rzką Prudowicą, pow. wieliski, gm. Uzkie. W r. 1765 podana w ststwie ryndzińskim. W lesie nad rzką, przy drodze z Uświacza do Komli i Łowaci horodyszcze. 17. H. al. Mieszczery, wś nad rzką, tamże. Na polach wsi wzgórze Siewieryki, z horodyszczem. Horodec 1. ob. t. III, 161 Horodziec, mstko nad Horyniem, pow. łucki, gm. Horodec, Horodczyno Horodczewicze Horodczanie Horochowo Horochowisk Horochowatka Horodek Horodeck Horodeck Horodeczno Horodecznia Horodeczna Horodeckie st. poczt. Kołki 25 w. , 105 w. od Łucka, 254 dm. , 1665 mk. , zarząd gminny, cerkiew paraf. , szkoła, młyn. H. z innemi dobrami przy Stepaniu, nadany r. 1492 przez króla Aleksandra, kn. Jurjemu Semenowiczowi Holszańskiemu; następnie majątki te dzierżył wnuk jego kn. Juryi Iwanowicz Dubrowiecki, po którym nadane były r. 1511 kn. Konst. Ostrogskiemu. W r. 1577 przy Stepaniu ks. Konst. Ostrogskiego, który wnosi od 12 dym. półdworz. , 34 dym. na ćwierci, 16 ogr. , a r. 1583 od 37 dym. , 6 ogr. , 9 komor. , 2 kół waln. , 1 popa. W r. 1648 ks. Zasławski z H. ze Swarzynem wnosi od 70, roku 1651 od 39, a r. 1658 od 6 dym. W r. 1753 dostaje H. Karol Szydłowski. Potem Urbanowskich. Ostatni właściciel Bolesław Skarzyński wywiózł zbiory tutejsze do Zahiniec i sprzedał H. po r. 1870 gen. Kurłow za 100, 000 rb. Odtąd przechodził z rąk do rąk za coraz wyższą sumę, obejmuje bowiem do 8, 000 dz. Gmina obejmuje 22 miejscowości, 989 dm. włośc. obok 195 innych, 7840 mk. włościan, uwłaszczonych na 9766 dz. 2. H. ,, wś, pow. owrucki, gmina Sławeczna, par. praw. Pietrasze 7 w. , 38 w. od Owrucza, 59 dm. , 422 mk. Własność większa należy do Władysława Załęskiego, 6370 dz. Wraz z Biehunem 7270 dz. około 5000 dzies. lasu. Horodeck 1. wś nad rzką, Holiną, powiat czauski, gm. Horodeck, 41 dm. , 207 mk. , cerkiew paraf. drewn. , zarząd gm. , szkoła. 2. H. , wś, pow. czauski, gm. Radoml 9 w. . Horodecka, wś, pow. czerykowski, gmina Krasnopol, 30 dm. , 206 mk. Horodecka al. Dowhy Bór, kol. , przy wsi Horodzk, pow. radomyski, gm. i st. poczt. Korystyszów 10 w. , 17 w. od Radomyśla, 55 dm. , 221 mk. , huta szklana. Własność Rodzianki, 100 dz. Horodeckie, jezioro, pow. czerykowski, 3 w. od wsi Lubanie, ma do 30 dz. Horodeckie, wś, pow. humański gm. i st. poczt. Humań 5 w. , 336 dm. , 1880 mk. , cerkiew, szkółka. W r. 1629 podane jako mstko Adama Kalinowskiego, ststy bracławskiego przy Humaniu, który wnosi od 123 dym. Horodeczna, os. cerkiewna i dobra, powiat prużański, gm. Horodeczna, 18 w. od Prużany, 96 dz. Dobra, własność Szemiotów, z chutorem Piaski i urocz. Jałowe Hriadki, 1875 dz. 449 łąk, 839 lasu, 307 nieuż. . Gmina obejmuje 30 miejscowości, 422 dm. włeśc. obok 49 innych, 3297 mk. włościan, uwłaszczonych na 5, 805 dz. Nadto w gm. jest 7941 dz. większej posiadłości i 213 dz. cerk. Horodecznia, dobra, pow. mścisławski, dziedzictwo Tołpyhów, 1288 dz. Horodeczno, wś i fol. nad rzką Horodeczną, pow. oszmiański, gm. i dobra Horodźki 2 w. ; miała 66 dusz rewiz. H. , niegdyś Kondratowszczyzną zwane, należało do dóbr łoskich. W r. 1548 Piotr Kiszka odłączył je od dóbr i darował słudze swemu Szczęsnemu Abramowiczowi, który miał stawiać na wojnę 1 konia. W r. 1619 H. powróciło do Kiszków. Janusz Kiszka daje H. w zastaw za 1600 kóp gr. , Józefowi Koziełłowi, od którego odkupiła Stanisławowa Abramowiczowa z zięciem Wojciechem Biesieckim. W r. 1645 nabywają H, Aleksander i Maryanna z Biesieckich Wieliczkowie. W r. 1690 dziedzicem H. był Jan Wieliczko, łowczy oszmiański. Horodek 1. dobra, pow. bychowski, od r. 1846 Onoszków, 1138 dz. 606 lasu. 2. H. , dobra, pow. czauski, od r. 1869 Szpuntowych, 300 dz. 3. H. , dobra, pow. homelski, DuninówBorkowskich, 737 dz. 4. H. , dobra, tamże, Miklaszewskich, 503 dz. 5. H. , dobra, pow. klimowicki, od r. 1881 Grodzkiego i innych, 378 dz. 6. H. , fol. , tamże, należy do dóbr Niehin. 7. H. , fol. , tamże, należy do dóbr Czarniawka. 8. H. , dobra, pow. mścisławski, Surynów, 376 dz 9. H. , dobra, tamże, Hołyńskich, 210 dz. 10. H. , wś nad rzką Rykanią, tamże gm. Oślanka, 16 dm. , 150 mk. , cerkiew. 11. H. , wś, pow. orszański, gm. Starosiele, 33 dm. , 207 mk. 12. H. , wś, pow. rohaczewski, gm. Merkułowicze 1 w. , 54 dm. , 349 mk. 13. H. Niski i Wysoki, pow. sieński. Ob. Horodziec. 14. H. , wś, pow. dzisieński, gm. Łuck 5 w. ; miała 47 dusz rewiz. 15 H. , zaścianek i dwór, tamże, gm. Prozoroki 6 w. . Zaścianek miał 3 dusze rewiz. , dwór należał do Kuleszów. 16. H. ob. t. II, 817 Gródek i t. III, 133 Horodek, mstko, pow. wilejski, gm. Horodek, należało do dóbr Pronczejkowo. 17. H. , msto pow. gub. witebskiej. W r. 1894 miało 6358 mk. 2694 praw. , 33 katol. , 41 starow. , 3505 żyd. . Powiat miał 101, 787 mk. 97, 085 praw. , 601 rozkoln. , 249 katol, 244 ewang. , 1476 żydów. Obszar wynosi 3159 w. kw. podług Strelbickiego 3186, przeto na 1 w. kw. przypada 34 mk. W pow. jest 1789 miejscowości zamieszkałych. Jeziora zajmują 79 w. kw. , błota 9, 5, lasy 1020 w. kw. Marszałkami szlachty byli Antoni Kossów 1783, Jan Korsak 1790, Eliasz Połupięta h. Zerwikaptur 1798 1800, Józef Luboszczyński 1805, Jan Czorba 1807 Józef Żaba 1809 1814, Jakub Zabłocki h. Sulima 1814 1817, Piotr Stachiew 1817 1822, Kazimierz Korsak 1849, Ignacy Gierłowicz 1850, Zudro 1855. 18. H. , wś nad rzką Naczą i jez. Piewido, pow. lepelski, gm. Babinicze, cerkiew, kościół katol, 19. H. , fol. , pow. połocki, własność Pryhożych, 190 dz. Horodek, Grodek, w dokum. Czernczhorodek, Cerehrodek, matko nad Stochodem, powiat łucki, gm. Horodek, 77 w. od Łucka, 144 dm. , 871 mk. Należało do dóbr królewskich, klucza łuckiego, będącego r. 1570 w posiadaniu Franciszkowej Chwalczewskiej. Następnie ks. Romana Horodecka Horodnianka Horodeńka Horodenka Horodeniec Horodelec Horodnica Horodelec Horodniany Horodnia Sanguszki przy Niesuchojeży, który r. 1577 wnosi od 28 dym. półdworz. W r. 1583 płaci ztąd ks. Fiedor Romanowicz Sanguszko, wwda kijowski, od 28 dym. , 2 popów. W połowie XVII w. Andrzeja Leszczyńskiego, który r. 1650 wnosi od 50, roku 1653 od 36 dym. Obecnie należy do włościan, 1, 768 dz. Gmina obejmuje 23 miejscowości, 1, 656 dm. włośc. obok 1, 038 innych, 8, 807 mk. włościan, uwłaszczonych na 24, 165 dz. Horodelec, wś nad Turyą, powiat kowelski, gm. Koszary Stare, 4 w. od Kowla, 29 dm. , 237 mk. , cerkiew par. , 2 młyny. Niegdyś ks. Sanguszków, W spadku po kn. Aleksandrze Sanguszkowiczu roku 1502 we włości koszyrskiej, która dostała się kn. Michałowej i jej synowi Aleksandrowi Michałowiczowi. W r. 1537 kn. Andrzej Sanguszko odgranicza H. od Kowla i Klewiecka, majątków swego stryja Wasila. Lustratorowie zamku łuckiego r. 1545 postanawiają, że w H. kn. Andrzeja Koszerskiego, niesłusznie pobierają myto po 1 gr. W roku 1577 w części H. nazwanej Grodzień, wraz z Rużynem i Tworyniczami włada kn. Ostafi Różyński, który wnosi od 1 dym. 10 gr. , 1 ogr. 2 gr. , 1 dym. 10 gr. W reg. z r. 1583 wś H. występtuje przy Starym Koszarze, jako własność ku. Koszerskiego Sanguszki. W r. 1593 oddany przez kn. Hryhorego Sanguszkę w zastaw na lat pięć Szenajłowiczowi za 5, 000 złp. W roku 1648 ks, Adam Sanguszko, wwda wołżyński, wnosi od 26, r. 1649 od 18 a r. 1650 od 11 dym. Nadto Hulewiczowa r. 1648 od 1 a r, 1649 od 4 dym. i Jerzy Kostiuszkiewicz r. 1648 od 7, r. 1649 od 5 a r. 1650 od 1 dym. Horodeniec, fol. przy ujściu rzki Topczynki do Ułły, pow. lepelski. Horodenka, Grodenka, dobra, pow. lidzki, gm. Żyrmuny. Niegdyś Jodków, później Anieli Weysenhoffowej, od której nabył Szachno, obecnie Kobylińskich. Horodeńka, wś nad Mykiem, dopł Teterewu, pow. żytomierski, gm. Lewków, par. praw. Studenica, 7 w. od Żytomierza; własność Maryi Bohdanowicz, ze Studenicą ma 1, 955 dz. 605 lasu. Horodenka, mto pow. w Galicyi. W roku 1679 wś należąca do dóbr Buczackich, płaci od 19 pługów, 2 popów. Horodiawka, wś nad rzką Łozniawką, pow. zasławski, gm. Chorowiec, par. praw. Korczyk 7 w. , 50 w. od Zasławia, 73 dm. , 439 mk. Dawniej Szaszkiewiczów, obecnie włościan. Horodki, wś i fol. , pow. Słonimski, gm. Kozłowszczyzna, 22 w. od Słonima. Wś ma 360 dz. , fol. należy do dóbr Podol. Horodło, r. 1531 Hradlo, os. miej. , powiat hrubieszowski. W r. 1565 mto z przedmieściami ma dworzyszcz pomiernych 51 1 2. Prócz tego placów zwanych karczmami, choć nie zawsze tam szynkują, jest 61 3 4, ogrodów 22, łanów na miejskim gruncie 25 1 2, na urocz. Sielce 12 1 2. za błotem Katscza 6. Popów trzech piatnicki, woskrzesiński, mikuliński. Żydzi mają kramnic 7, Garncarzów 9, szewców 4, rzeźników 7. Żydzi dają szosu fl. 12. Ogółem zl 101 gr. 23, den. 2. W r. 1578 msto powiatowe, płaci szosu fl. 14 gr. 12, od 31 1 2 łan. po fl. 1, od 45 komor, po gr. 6, od 45 przekup. po gr. 15, od przekup. soli po gr 15, od 53 rzemieśl i przemysłowców, od 3 cerkwi, od 2 kół młyn. , od 75 żydów po 1 fl. od głowy, od 7 sług żydow. , 5 palących wóddę po gr. 24, od szynkarza gr. 12, od wójtow. 2 łan. po gr. 20. Okółem fl. 232 gr, 17. Gmina H. mstko i kilka wsi miała w 1890 roku 8, 575 mk. , w tej liczbie 5, 200 praw. , 2, 354 katolików i 1, 021 żydów. Horodnia 1. rzka, w gub. mohylewskiej, prawy dopł. Soży. 2. H. , rzka, tamże, prawy dopł. Wiechry pr. dopł. Soży. 3. H, rzka, w pow. toropeckim gub. pskowskiej, prawy dopł. Dźwiny. Bierze początek w pobliżu jeziora Łobno, płynie ku wschodowi na przestrzeni 20 w. ujście ma pod wsią Dubno. Horodnia 1. dobra, pow. kobryński, gmina Zalesie, 10 w. od Kobrynia, własność Cytowiczów, 150 dz. 2. H. Wierzchnia al. Piszczałowo i H. Niżna, dwa majątki, powiat orszański, Wasilewskich, 1, 114 dz. ; 3 młyny wodne. 3. H. , dobra, pow. witebski, Bolesława Mohuczego, 1, 196 dz. Horodnia, rzką, w pow. żytomierskim, lewy dopł. Kodeńki. Horodnianka 1. wś, pow. sokólski, gmina Bagna, 42 w. od Sokółki, 548 dz. 2. H. , urocz. , tamże, gm. Czarnawieś. Horodniany 1. wś i dobra, pow. białostocki, gm. Białostoczek, 4 w. od Białegostoku. Wś ma 21 dz. i 92 dwor. ; dobra, Reinhardów poprzednio Kobylińskich, z urocz. Klementynowo 460 dz. Wś należała do wójtowstwa pomchackiego we włości zamku suraskiego. W r. 1562 sioło Horodniani Odzierny, miało 20 włók gruntu podłego, z których mieszkańcy bojarowie spełniają służbę ziemską wojenną, co potwierdził Zygmunt August. 2. H. , wś, pow. prużański, gm. Linowo, 6 w. od Prużany, 391 dz. Wś należała do ekonomii kobryńskiej, w wójtowstwie linowskiem włości dworu dobczyńskiego. Podług rewizyi z r. 1563 miała 41 włók gruntu średniego. Poddani mieli płacić po 12 gr. czynszu, dawać owsa 2 beczki al. za owies i odwóz 20 gr. , 1 wóz siana al. za siano i odwóz 5 gr. , za gęsi, kury, jajca, stacyę i niewody 8 gr. , osady 30 gr. , za tłoki 12 gr. a za gwałty beczkę żyta al 10 gr. , wogóle 45 gr. Z powodu błot i nieużytków mieli bez opłaty naddatku 1 wł. 28 morg. Suma dochodów ze wsi czyniła 34 kóp 41 gr. Horodnica, niegdyś wś, obecnie przedmieś Horodło Horodki Horodiawka cie msta Grodna. Podług rewizyi r. 1561 należy do ekonomii grodzieńskiej i ma 43 włók gruntu średniego, z tego 2 włóki wolne jedna na wójta, druga na humiennika, 4 jeszcze nieprzyjęte. Z pozostałych 37 włók wnoszą czynszu po 12 gr. , za 2 kwarty owsa 10 gr. , a za odwóz 10 gr, za wóz siana 3 gr. , odwóz 2 gr. , za gęsi, kury, jajca 3 1 2 gr. , za stacyę 2 1 2 gr. , na niewody 2 gr. , czynszu z każdej włóki po 45 gr. a roboty dwa dni w tydzień. Włościanie mieli 48 sztuk koni i 94 wołów. Przy dworze w r. 1650 było 8 włók i 20 prętów roli, 4 włóki 22 mrg. sianożęci i 73 mrg. wypustu dwornego i miejskiego. W r. 1653 posiano 79 1 2 korcy, 2 1 2 pszenicy jarej, 2 grochu, 24 1 2 jęczmienia, 3 1 2 gryki, 54 owsa. Do dworu należały trzy młyny o pięciu kołach na rz. Łososnej, jeden przy gościńcu łabeńskim drugi przy nowodworskim, trzeci przy sidrzańskim. Młynarze płacić winni arendy na rok 110 kóp gr. litew. Horodnica 1. wś nad Jatraniem, pow. humański, gm. Ładyżynka, st. poczt. Dubowa 20 w. , 24 w. od Humania, 166 dm, 1994 mk. , szkółka cerk. W r. 1629 w zastawie Macieja Przeradowskiego, płaci od 83 dym. W r. 1664 w dzierżawie Seweryna Klaszczowskiego, skarbnika nowogrodzkiego, wnosi od 7 dym. , młyna korzecznika, 1 koła stępn. , razem 12 fl. Następnie wś należała do dóbr humańskich Potockich, potem Szołajskich, Moszczeńskich, od których nabył Agaton Jarzębski. Obecnie Benedyktowej z Kossowskich Lipkowskiej, 2039 dz. 2. H. Wielka, wś nad dopł. Styru, pow. dubieński, gm. Jarosławicze 3 w. , st. poczt. Młynów 15 w. , 33 w. od Dubna, 30 dm. , 410 mk. , cerkiew drewn. z r. 1865. H. Wielka ma 11 dm. , 210 mk. niemców. Cerkiew filialna we wsi H, Mała. W dok. z r. 1396 jest częścią Swiszczowa. W r. 1583 należy do dworu Krupe, ks. Konst. Ostrogskiego, wwdy kijowskiego, który wnosi od 12 łan. , 3 ogr. , popa. W połowie XVII w. Jana Zamoyskiego, ststy kałuskiego ur. z Ostrogskiej, który r. 1648 i 1652 wnosi od 42 dym W nowszych czasach Bohdana Bratkowskiego, obecnie skarbowa. 3. H. Mała, wś, tamże, 35 w. od Dubna, 19 dm. , 272 mk. , cerkiew filialna drewn. z r. 1867. Wś nadał r. 1390 Władysław Jagiełło dominikanom w Łucku. W r. 1577 ks. Seweryn, przeor łucki, wnosi od 2 ogr. , a roku 1583 ks. Walenty z Gródka, wnosi z Nowego Stawu i Horodnicy od 7 dym. , 8 ogr, , 4 kół waln. , 1 folusz. , 1 papier, 2 fl. , 2 kartników po 12 gr. W r. 1649 biskup łucki ma tu 17 dym. Potem należała wś do Świdzińskich, obecnie skarbowa. 4. H. , mstko nad Słuczą, powiat nowogradwołyński, gm. Horodnica, 233 dm. , 2179 mk. , zarząd gminny, cerkiew paraf. drewn. z r. 1774, szkoła od r. 1883. Do par. prawosł należą wsi Łuczyce, Dubniki i Bereźniki W całej par. r. 1886 było 311 dm. , 2396 mk. praw. , 280 katol. i 929 żyd. W r. 1628 ks. Karol Korecki, kaszt. wołyński, wnosi z H. od 20 dym. rynk. , 10 ulic, 10 ubogich, 4 rzem. szewca, kowala, piekarza i rzeźnika, 1 popa. Włość horodnicka z Klonową i in. obejmowała 7. 05 mil. kw. W r. 1685 posiadaczem dzierżawcą H. , był Aleksander Wierzbowski. Po Rulikowskich H. należała do Bosse go, obecnie do Szymona Giżyckiego, mającego w H. i Łuczycach 16, 470 dz. w tem 11, 650 dz. lasu. Gmina obejmuje dziś 11 miejscowości, 378 dm. włośc. , 4260 mk. włościan 1529 dusz rewiz. , uwłaszczonych na 5178 dz. 1380 roli Nadto w gm. jest 1328 dz. większej posiadłości 301 roli, 62 dz. skarb. 19251 947 cerkiewnej i innej. Cała gmina ma 25, 819 dz. 2661 roli i 6958 mk. Horodnica, wś, pow. horodeński Galicya. Kopernicki J Poszukiwania archeol. w H. nad Dniestrem Zbiór Wiad. do antrop. krajowej, t. II, r. 1878. Tenże Dalsze poszukiwania archeolog. w H. nad Dniestrem, przez Wł. Przysławskiego, w latach 1878 1882 Zbiór wiad. do antrop. kraj. , t. VIII. Wykopaliska w H. na Pokuciu, przez Z. Glogera Światowit, t. I. Horodniki, wś, pow. oszmiański, gm. Graużyszki 5 w. , należała do dóbr Bołtun. Przy kaplicy tutejszej do r. 1830 utrzymywali kapelanię franciszkanie ze Starej Oszmiany. Płacił za to rocznie dwór bołtupski 100 złp. Horodno 1. wś, pow. sieński, gm. Ostrowno, 34 dm. , 160 mk. 2. H. , wś i dobra, pow. wieliski. gm. Usmyń. Na polach wsi horodyszcze. Własność dawniej Konstantego Swołyńskiego, następnie córek jego Erdmanowej i Kibortowej. Horodno al. Horodne, wś nad trzema jeziorami, pow. włodzimierski, gm. Hołowno, 62 w. od Włodzimierza, 160 dm. , 985 mk. , cerkiew paraf. , szkoła, wiatrak, cegielnia, piec wapienny. Własność Raczyńskiej, sprzedane przez ożenionego z jej sukcesorką hr. Miączyńskiego, Zenajdzie Suchomlinowej, ma 3150 dz. 2275 lasu. Horodyczyn, kol. , pow. łucki, gm. Kołki, 35 w. od Łucka, 8 dm. , 52 mk. Horodyńskie Budki, chutor, pow. łucki, gm. Szczurzy, 13 dm. , 101 mk. Horodyny, w dok. Horodeń, Orodyń, wś, pow. łucki, w pobliżu granicy pow. włodzimierskiego, gm. Szczurzyn, 26 w. od Łucka, 40 dm. , 317 mk. , cerkiew. Niegdyś Siemaszków, zamieniona z ks. biskupem łuckim na wś kościelną. Łuczyce. W r. 1645 biskup łucki miał z H. do opatrywania dwie horodnie zamkowe. W r. 1577 sioło zamku torczyńskiego bisk. łuckich, płaci od 23 dym. , 8 ogr. , 2 ogr. po 2 gr. i 5 dym. przy siole po 20 gr. W r. 1583 przy Starym Torczynie. W r. 1648 biskup łucki płaci od 17 dym. W r. 1848 wś należała do Litwińskich. Horodnica Horodyńskie Horodno Horodyczyn Horodnica Horodyny Horodniki Horodyska Horodysko Horodyska Horodyszcze Horodyska 1. mylnie Horodyszcze ob. t. 111, 145, wś skarbowa nad Pobujanką. , dopływ Uszycy, pow. uszycki, gm. , par. i st. pocztowa Mińkowce 2 w. , 17 w. od Uszycy, ma 70 dm. 2. H. Rudnia, pow. radomyski, ob. Rudnia Horodyska al. Worsowska t. X, 928. Osadzona przez Niemiryczów, zastawiona r. 1625 Bieniewskiemu. Horodysko, wś, pow. chełmski. Jestto prawdopodobnie wieś wymieniona w reg. pob. z roku 1564 p. n. ,, Pustothew w ziemi chełmskiej, posiadała kościół par. łaciński, 14 łan. , 16 zagr. , 1 kom. , 2 włóczęgów. Ob. Pustothew. Horodyszcze, jezioro, w powiecie lepelskim, należy do dóbr Białe. Horodyszcze, wzgórze, w pow. wieliskim, pod wsią Zimodryno. Horodyszcze 1. Horodziszcze, wś i dobra, pow. brzeski gub. grodz. , gm. Wojska, 40 w. od Brześcia. Wś ma 13 dm. , 119 mk. , cerkiew, 164 dz, włośc. , 95 dz. własności prywatnej; dobra, Jeziernickich, 185 dz. 2. H. , chutor, pow. Słonimski, gm. Kostrowicze. 3. H. , zaśc. , pow. nowoaleksandrowski, gmina Słobódka 10 w. , 4. H. , fol. , pow. miński, gm. StareSioło, 14 w. od Mińska, cerkiew par. , p. w. św. Mikołaja, fundacyi Piszczałłów r. 1766. Cerkwie fil. Czyki, fundacyi Wojdziewiczów, Witówka z zapisami Piszczałłów, Nowy Dwór z zapisami Wołodkiewiczów i Weryhy z zapisami Weryhów. Dobra H. drogą spadku od Piszczałłów przeszły do Porzeckich. Dwór leży nad rz. Ptycz śród starego okopiska otoczonego wielkim walem. Obok dworu kaplica katol. drewn. należąca do parafii Kalwarya. 5. H. ob. t. III, 143, por. Wruta, t. XIV, 55, mstko i fok pow. nowogrodzki. Pierwotnie miejsce to zwało się Horodok i należało do dóbr książęcych. Nadane było przez ks. Mendoga za zasługi Chodkiewiczom, którzy tu zbudowali zamek i dwie cerkwie św. Jerzego i św. Trójcy, dziś nie istniejące. Późniejszy właściciel Trojan Piotrowski z Piotrowa, wzniósł tu zbór kalwiński. W r. 1646 posiadał H. Gabryel Kierło, marszałek starodubowski i on to zbór kalwiński zamienił na kościół katolicki. Do kościoła należała kaplica w Burdykowszczyznie. Kościół z kolei został przekształcony na cerkiew starowierców przez właściciela H. , Spiczakowa. Istniejąca tu dziś cerkiew prawosławna zbudowaną była r. 1764 jako unicka przez Paca, a uposażoną była przez Kozakowską ob. Mińsk. Eparch. Wied. , r, 1886, n. 19. Folw. H. , mający około 10 włók, obecnie jest własnością Izwiekowa. 6. H, dobra, pow. rzeczycki, gm. Brahin, 74 w. od Rzeczycy. Dawniej zwały się Hrabstwem Horodyszczańskiem. Od początku XIX w. , własność Rokickich, przez wiano Tekli Rokickiej dostały się Władysławowi Prozorowi, podkom. rzeczyckiemu. Dziś urzędnika Jergolskiego, mającego tu przeszło 200 włók. Dawniej w skład Hrabstwa wchodziło 11 folw. Krzywcza, Mokrzec, Teklinów, Udalówka, Osów, Sawicze, Lady, Pirka, Żerdno, Bierozki i Rohozin, z 31 wsiami Sielec, Malcyki, Zarzecze, Steżarno, Kotłowica, Krzywcza, Ciucki, Jurkowicze, Przenosy, Mokrzec, Siewki, Uhły, Komanów, Udalówka, Ossow, Jastrzębka, Krzywin, RudaUdalowska, RudaPiaseczna, Sawicze, Suwidy, Pirka, Czerniów, Nieżychów, Peresieciniec, Wyhrebne, Werehi, Komaryn, Berozki, Kotyczew i Michnowka. Pańszczyzna tygodniowa na folwarkach r. 1822 wynosiła dni męzkich 1236, żeńskich 982, gwałtów uprzężnych w roku było 835 dni, gwałtów letnich do siana 686, do żniwa 2288. Siana sprzątano około 5000 wozów na rzecz dominium. Włość składała rocznie dworowi grzybów 369 setek, chmielu 250 funtów, 300 sztuk gęsi, 1217 kur, 5906 jaj, 704 talek lnu. Gospodarzy włościan, czyli dymów było 550, w tem zdatnych do roboty mężczyzn 948, kobiet 851; niezdatnych mężczyzn 917, kobiet 1065. Włościanie mieli 317 koni, 1065 wołów, 546 krów, 258 byków, 1845 owiec. Pod uprawą włościan było 391 włók. Dzierżawcy młynów i propinacyi składali 20 pudów łoju, 600 miar żyta i arendy 3780 rubli assyg. Czynsze wynosiły 1167 rs. Sześć folw. było w dzierżawie. Płacono rocznie 6070 rs. Lustracya z roku 1828 wykazała z całej masy dóbr dochód netto 16, 175 rs. i 800 rs. assygn. 7. H. , dobra, pow. bychowski, dziedzictwo Sipajłów, 7793 dz, 3724 lasu; młyn. 8. H. , wś nad Drucią, tamże, gm. Horodyszcze, 76 dm. , 455 mk. , 2 cerkwie drewn. , zarząd gm. , szkoła. 9. H. , wś nad rz. Basią, pow. borecki, gm. Horodyszcze, 31 dm. , 200 mk. , cerkiew paraf. drewn. , szkoła, szpital wiejski, młyn. 10. H. , dobra, pow. mścisławski, od r. 1878 Wasilewskich, 650 dzies. , dwa młyny, folusz. 11. H. , wś nad jez. Horodyszczańskim, tamże, gm. Soino, 16 dm. , 131 mk. , cerkiew parafialna drewn. , 2 młyny. 12. H. , pow. orszański, ob. Mikulino, 13. H. , wś, pow. dryzieński, parafia Druja. 14. H. al. Sawkiele, wś, tamże, par. Oświej. 15 H. , fol. , pow. połocki, własność Hłasków, z Pohulanką 60 dz. 16. H. , folw. dóbr Janopol, pow. siebieski 17. H. , dwie wsi nad rzką Druhowicz, pow. wieliski, gm. Serteja, 22 dm, 144 mk. , cerkiew, 2 jarmarki. W r. 1765 w ławnictwie horodyskiem, wójtowstwa sertejskiego. Ławnictwo obejmowało 16 wsi 8 w dzisiejszej gm Serteje, 5 w gm. Czaple. Na wybrzeżach rzki horodyszcze owalne. Horodyszcze 1. mstko, pow. czerkaski, gm. Horodyszcze, 60 w. od Czerkas, 2, 474 dm. , 15, 683 mk. , 3 cerkwie, kaplica katol. , 3 szkółki cerkiewne, szkoła ludowa, szpital, st. poczt. , browar, cegielnia, 4 młyny wodne, 76 wiatrak. Gmina obejmuje mstko i sioło Mlijów, mają 23, 845 mk. 92 katol. , 25 ewang. i 2, 282 żyd. i 15, 971 dz. 7, 294 większej posiadłości, 8, 436 włośc. 2. H, wś, pow. radomyski, gmina Czarnobyl, par. praw. Opaczyce 8 w. , st. poczt. Radomyśl 125 w. , 42 dm. , 265 mk. , szkółka, 640 dz. W r. 1869 z sąsiednia wsią. Kupowate nabyta przez Fadiejewa. 3. H. , wś, tamże, gm. i par. praw. Malin 2 w. , st. poczt. Radomyśl 34 w. , 113 dm. , 720 mk. , młyn parowy, cegielnia, 1, 087 dz. włośc. Niegdyś dziedzictwo Niemiryczów. W r. 1529 Iwaszko Niemirycz, dworzanin królewski i dzierżawca czarnobylski, wyrabia przywilej na zbudowanie tu zamku i założenie msta. Obecnie własność Giżyckich, 1, 990 dz. 4. H. Zabrodzkie, słoboda, tamże, gm. Potyjówka, st. poczt. Radomyśl 26 w. , 8 dm. , 38 mk. 5. H. Ihnatówka, wś, tamże, ob. Suszy ca. 6. H. al. H. Cetysowe, wś nad Unawą, pow. skwirski, gm. Browki, st. poczt. Popielnia 20 w. , 45 w. od Skwiry, 165 dm. , 1, 036 mk. , cerkiew, szkółka cerk. , 6 wiatraków. W r. 1856 nabyta przez Dyonizego Rylskiego od Antoniny Cetisowej. Było wtedy 1, 250 dz. Obecnie Borkowskiego ożenionego z Rylska, ma 673 dz. dwor. 7. H al. H. Kosowskie, wś nad Rosią, tamże, gm. i st. poczt. Wołodarka, par. praw. Kosówka 3 w. , 30 w. od Skwiry, 91 dm. , 1, 094 mk. , cerkiew, szkółka. Należy obecnie z Kosówką i Bereźną; do Kazim. Podhorskiego. Samo H. ma 558 dz, 8. H. al. H. Pustowarowskie, wś nad Rosią, tamże, gm. Parchomówka, parafia praw. Skwirka 3 w. , st. poczt. Wołodarka 9 w. , 22 w. od Skwiry, 149 dm. , 794 mk. , kaplica, szkółka, cukrownia, cegielnia, młyn walcowy. Własność Podhorskich, 964 dz. 9. H. , wś, pow. taraszczański, gm, i st. poczt. Żaszków 1 w. , 44 w. od Taraszczy, 801 dm. , 1, 708 mk. , cerkiew, szkółka cerk. , 5 wiatraków. Prócz hr. Wład. Branickiego maja tu jeszcze Drucki Sokoliński 152 dz. i Towarz. włościan 88 dz. 10. H. , wś nad Rosią, pow. wasylkowski, gm. Traszki, st. poczt. i dr. żel Biała Cerkiew 8 w. , par. praw. Pilipcza, 91 dm. , 696 mk. , szkółka, młyn. 11. H. , kol. , pow. dubieński, gm. Malin, 28 w. od Dubna, 16 dm. , 207 mk. 12. H. , wś, pow. kowelski, gm. Koszary Staro, 13 w. od Kowla, przy linii dr. żel. kijowskobrzeskiej od Kowla kn Myzowu, 58 dm. , 401 mk. , cerkiew. W r. 1583 należy do Wyżwy kn. Andrzeja Kurbskiego, który wnosi od 10 dym. , 2 ogr. , 1 rzem. W r. 1650 Dobiesław Ciekliński, kaszt. czchowski, wnosi z 3 a r. 1650 z 2 dym. 13. H. , wś, pow. łucki, gm. Czarnków, 25 w. od Łucka, 68 dm. , 480 mk. , cerkiew par. , młyn. W r. 1452 Kazimierz Jag. nadaje Piotrowi Myszczycowi dobra Chołuniew, Chołuniewiec, Saliszczewo i H w pow. peremilskim Podług rewizyi zamku łuckiego z r. 1545 Białostoccy zobowiązani byli do opatrywania 3 horodni. W r. 1570 wnoszą Bohdan Smykowski, Olechno Gnieździcki i Wasil Chołoniewski z części Białegostoku i H. od 12 dym. , 4 ogr. po 2 gr. , 1 koła młyń. ; Wańko Białostocki z Lubitowa i Wolicy oraz z części Białegostoku i H. z 36 dym. , 15 ogr. po 4 gr. , 15 ogr. po 2 gr. , 1 karcz. , 1 kotła gorzałcz. oraz Romanowa Białostocka z części Białegostoku, H. i Czewowa z 11 dym. , 1 ogr. po 4 gr. , 10 ogr. po 2 gr. W r. 1648 własność Hieronima Sułkowskiego, który płaci od 7 dym. a r. 1650 od 1 dym. 14 H. , wś nad Połonką, tamże, gm. Połonka, 5 w. od Łucka, 51 dm. , 418 mk. W roku 1577 Siemion Bohuryński wnosi od 16 dym. po 20 gr. , 8 ogr. po 2 gr. , 3 rzem. po 2 gr. , od 1 korzecz. 12 gr. a w r. 1583 z 11 dym. , 6 ogr. , 2 kół wałn. , 2 folusz. , 1 popa. W roku 1601 kn. Hryhory Lwowicz Sanguszko, kasztelan bracławski, zapisuje żonie Zofii z Hołowczyna nabyte wspólnie sioła Połonne, H. , Horków i in. W r. 1678 H. , Połonne Horka, Bajów i Ozdów mają 107 dym. Potem Piaseckich, Grabowskich, Steckich, obecnie Adama Steckiego, syna ostatniego z wyborów marszałka pow. łuckiego, 1, 298 dz. 208 lasu. 15. H. , wś, tamże, gm. Silno, 48 w. od Łucka, 40 dm. , 475 mk. W r. 1555 kn. Iwan Fedorowicz Czartoryski zakończył dawną sprawę z Radziwiłłami o grunta Klewańskie, Smoszew, Michorszczyznę i H. zamianą, mocą której za powyższe ziemie ustąpił Radziwiłłowi Silno. W r. 1649 Jan Żaliński wnosi z tąd od 8, r. 1650 od 6 dym. Obecnie Borduhowa, ze Swaryczem ma 8, 370 dz. 6, 100 lasu. 16. H. , wś, pow. nowogradwołyński, gm. Piszczów, par. praw. Pilipowicze Zwiahelskie 3 w. , 7 w. od msta powiat. , 87 dm. , 214 mk. Własność Zawadzkich, przeszła w obce ręce. 17. H, wś, pow. owrucki, gmina Chwośnia Wielka, 12 w. od Owrucza, 39 dm. , 579 mk. Własność Przesieckich. 18. H. , wś nad Słuczą, pow. rówieński, gm. Berezne, par. praw. Sielce 1 w. , 70 w. od Równego, 99 dm. , 747 mk. , młyn. W połowie XVII w. własność Jana Aleks. Danilowicza, który r, 1648 wnosi z 26, r. 1651 z 4 dym. Obecnie z fol. Józefówka, Kistosturowa który ma 1, 780 dz. ziemi użytk. 19. H. , wś i fol. , tamże, gm. Kustyń, par. praw. Żytyń Wielki 2 w. , 8 w. od Równego. Wś ma 79 dm, 457 mk. , cerk. filialna z r. 1757; folw. 11 dm. , 154 mk. , młyn wodny, Fabrykę cukru z melassy, zwaną powszechnie Szpanowską własność Rau a. Wś należała niegdyś do zamku krzemienieckiego, dana Jackowi Zabokrzyckiemu w zamian za Kołosową i Spikłosy. W roku 1545 Zabokrzycki zobowiązany był do opatrywania 3 horodni w Łucku. W r. 1570 wraz w Nowostawcami Iwana Horodzińskiego, który wnosi od 60 dym. , 50 ogr. po 4 ogr. 7 ogr. po 2 gr. , 9 rzem. , 15 bojar. putnych, 3 kół młyn. W roku 1648 połowa H. z Ławrowem należy do Semena Horodzińskiego, który wnosi od 123 dym. , roku 1650 od 13 a r. 1651 od 2 dym. Potem ks, Radziwiłłów ze Szpanowa. 20. H. , wś, tamże, Horodyszcze Horodyszcze Horodzianka Horodyszcze gm. Międzyrzecz, par. praw. Samostrzały 2 w. , 48 w. od Rówaego, 74 dm. , 617 mk. , cerkiew filialna z r. 1863. W r. 1538 kn. Bohdan Korecki zakłada tu monaster, potem osadzony przez ks. bazylianów. W r. 1577 należy do dóbr międzyrzeckich ks. Koreckiego, który wnosi od 10 dym. , 10 gr. W połowie XVII w. również ks. Koreckich, płacących w r. 1650 od 65, r. 1651 od 61 a r. 1653 od 46 dym. 21. H, kolonia, tamże, gm. Siedliszcze, 21 dm. , 129 mk. 22. H. , chutor, pow. włodzimierski, gm. Krymno, 7 dm. , 48 mk. 23. H. , chutor, tamże, gm. Kisielin, 38 w. od Włodzimierza, młyn parowy, młyn wodny, folusz. 24. H. , wś skarbowa, pow. zasławski, gm. , st. poczt. telegr. i dr. żel. Szepetówka 7 w. , 18 w. od Zasławia, 289 dm. , 1, 860 mk. w tem około 500 katolików, cerkiew par. drewn. z r. 1573, przebudowana r. 1861, kaplica katol. cmentarna, szkoła. Istniejący tu dawniej klasztor karmelitów został oddany roku 1858 zakonnicom prawosł. sprowadzonym z Połonnego. We wsi są 4 stawy i 4 młyny, z których 3 stawy z młynami należą do monasteru, czwarty zaś staw i młyn do księży zasławskich. Do par. praw. należy wś Paszuki 3 w. , z cerkwią filialną. Dawniejszy kościół karmelicki był kryty miedzią, został przerobiony na cerkiew. Ostatni przeor ks. Podgórski po kasacie klasztoru został około r. 1840 proboszczem w Łabuniu, w którym do tego czasu była tylko kaplica filialna par. horodyskiej. W r. 1534 H. należy do ks. Ilii Ostrogskiego, wwdy trockiego. Około r. 1569 bierze je w zastaw Tytus Chomiak, sędzia łucki, który r. 1570 z H. i Sudyłkowa wnosi od 8 dym. , 13 ogr. po 2 gr. , 1 karcz. Roku 1583 Tychno Chomiak z imienia swego H. płaci od 3 dym. , 3 ogr. , 2 kom. , 1 koła woln. W r. 1593 spustoszone przez Tatarów. W r. 1648 Jan Pogroszowski ma 78 dym. w majątkach po Chomiakach, r. 1651 tylko 9 dym. Pod koniec XVII w. część przechodzi do Lubomirskich, część pozostaje przy Pogroszewskich. W r. 1746 ks. Lubomirski i Jakób Pogroszowski poczynają budowę kościoła i klasztoru dla karmelitów, któremu nadają H. i wś Paszuki 311 dusz. męz. i 228 żeń. W r. 1782 kościół został poświęcony przez Jana Kaczkowskiego, biskupa sufragana łuckiego. Oprócz ks. Marka przy kościele pochowany był generał Stanisław Zakrzewski, właściciel Sieniawy. 25. H. , wś, pow. żytomierski, gm. Czerniachów, par. praw. Weresy 3 w. . 26. H. , pierwotnie Trybesów, wś nad Kodenką, tamże, gm. Kodnia, par. praw. Prażew 5 w. , 14 w. od Żytomierza, 59 dm. , 478 mk W r. 1601 należy do zamku żytomierskiego, r. 1545 w posiadaniu Prezowskich jako wysługa. W r. 1628 Semen Prezowski wnosi z H. i z Prezowa od 16 dym. W r. 1648 w części Mikołaja Prezowskiego było 21 a w części Samuela Podobińskiego 6 dym. Następnie dziedzictwo Horodeńskich, wygasłych pod koniec XVIII w. Córka ostatniego z rodu wniosła H. Leduchowskiemu. W r. 1848 wś należała do Sanockiego. 27. H. , wś, tamże, gm. Piatka, parafia praw. Tiutienniki 2 w. , 52 w. od Żytomierza, przy drodze z Cudnowa do Berdyczowa; ma 87 dm, 535 mk. , cerkiew filialną, szkółkę cerk. od r. 1886. Wś należała do ordynacyi Ostrogskiej. W r. 1648 ks. Zasławski wnosi od 36 a w r. 1649 od 34 dym. Na mocy tranzakcyi kolbuszowskiej r. 1753 darowana Jerzemu Lubomirskiemu, stście bohusławskiemu. W ostatnich czasach połowę posiadał Popiel a drugą wdowa po Ottonie Abramowiczu, b. właścicielu Huszczyniec w pow. Winnickim, obecnie hr. Nieroda, 1, 065 dz. 705 lasu. 28. H. , chutor, tamże, 3 dm. , 23 mk. Horodyszcze, wś, pow. tarnopolski. Dawniej mstko w województwie podolskiem. W r. 1569 własność Herburta, który wnosi 4 fl. szosu; w r. 1578 ststa skalski płaci 6 fl. szosu, a roku 1583 od 2 pługów, 2 rzem. po 4 gr. , koła młyńskiego dziedzicz. i koła stępnego. Horodzianka, wś, pow. mohylewski, gmina Szkłów 5 w. , 12 dm. , 76 mk. Horodziec 1. wś nad rzką Hrezą, pow. bychowski, gm. Horodziec, 96 dm. , 618 mk. , cerkiew paraf. drewn. , zarząd gminny, szkoła, szpital wiejski, młyn. 2. H. , dobra, pow. borecki, od r. 1856 własność Taniejewych, wraz z Baszkirówką ma 1868 dz. 1591 lasuj. 3. H. , wś nad rzką Hrodną i Niesą, tamże, gm. Lubinicze 4 w. , 71 dm. , 360 mk. , cerkiew. 4. H. , dobra, pow. orszański, od r. 1881 Schmidtów, 450 dz. 5 H. , mstko, pow. rohaczewski, ob. Horodec. 6. H. , wś, pow. sieński, gm. Ulanowicze, 39 dm. , 246 mk. 7. H. , wś, tamże, gm. Łatyhol, 6 dm. 8. H. Nizki ob. t. III, 133 Horodek, al. Chochłówka, dobra, tamże, od r. 1847 Szczytów, wraz z Zarzekami, 1080 dz. , dwa młyny. 9. H. Nizki, wś, tamże, gm. Horodziec Wysoki, 53 dm. , 330 mk. 10. H. Wysoki, wś i dobra nad rzką Buką, gm. Horodziec Wysoki, 24 dm. , 110 mk. , cerkiew paraf. drewn. , zarząd gminny, szkoła, młyn. Dobra, dziedzictwo Tomaszewskich, 322 dz. 11. H. , urocz. , powiat lepelski, należy do dóbr Wacławia, ma około 14 włók. Horodzieck, wś, pow. borecki, gm. Szawniewo 10 w, , cerkiew. Horodziłów, dobra, pow. oszmiański, gm. Połoczany. Dziedzic wsi Jakub Rałowycz, wzniósł tu około r. 1443 kościół, konsekrowany pzez biskupa wileńskiego Macieja i uposażony przez fundatora donacyą snopową ze czterech dworów. Około r. 1550 H. wchodził w skład posiadłości Ostro achów, dziedziców Bienicy; r. 1604 należał do Aleksandra Gąsiewskiego, sekretarza król, poczem przeszedł do Aleksandra i Zofii z Gąsiewskich Przyjemskich, którzy r. 1679 Horodziec Horodzieck Horodziłów Horowe Horowatka Horoszkówka Horoszków Horoszki Horopaje Horodżki sprzedają H. Samuelowi Kociełłowi, właścieielowi Bienicy. Następnie Barbary z Kociełłów Andrzejowej Abramowiczowej, poczem drogą wiana Józefa ks. Puzyny, dziś Achmatowiczów, rodziny tatarskiej od dawna osiadłej w powiecie oszmiańskim. H. pamiętny jest pobytem Gabryeli z Gruentherow Puzyniny, zmarłej tu r. 1869. Kościół tutejszy istniał do r. 1866. Dobra maja 311 dz. Horodziłowicze, wś, pow. dryzieński, par. Oświej. Horodzk, wś i fol. nad Teterewem, pow. radomyski, gm. i st. poczt. Korystyszów 8 w. , 18 w. od Radomyśla. Wś ma 184 dm. , 1028 mk, ; fol. 1 dm. , 10 mk. Cerkiew paraf. , szkółka cerk. , młyn, 1095 dz. włośc. Obecnie należy do Skiergiełły, 443 dz. Horodżki 1. wś i dobra, pow. oszmiański, gm. Horodźki. Wś miała w 1865 r. 77 dusz rewiz. , dobra należały do Feldmanów. Obecnie posiada cerkiew murowana. Na folwarku piękna stadnina, wyrób serów. H. w końcu XVIIl w. nadane były senatorowi rosyjskiemu, Sobolewowi, za którego córką, otrzymał Feldmann. 2. H. , wś szlach. , pow. święciański, gm. Niestaniszki 9 w. . Horopaje ob. t. III, 121 Horapaj, wś nad dopł. Słuczy, pow. nowogradwołyński, gm. Czartorya Nowa, st. poczt. Cudnów 15 w. , st. dr. żel. Pieczanówka 9 w. , 75 w. od mta powiat. , 190 dm. , 1100 mk. , cerkiew drewniana, szkoła od r. 1876. Obecnie spadkobierców Teodora Tereszczenki, 785 dz. roli i 145 dz. lasu. Niegdyś ks. Ostrogskich, od r. 1753 Lubomirskich, dalej Kordysżów, Pruszyńskich, Malinowskich. Horoszki 1. wś, pow. grodzieński, gmina Skidel, 35 w. od Grodna. 2. H. , wś, pow. wieliski, gm. Krest. Horoszki 1. w dok. Horyszkowce, wś, przedmieście Połonnego, pow. nowogradwołyński, gm. i par. praw. Połonne 1 w. , 230 dm. , 2051 mk. Niegdyś Łabuńskich, następnie, jako Horyszkowce, przy Połonnem ks. Ostrogskiego, który r. 1583 wnosi od 2 dym. , 5 ogr. ; r. 1593 zniszczone przez Tatarów. Dzieliły następnie losy Połonnego. 2. H. , w dok. Horoszkiewicze i chwilowo Aleksandropol, mstko nad Irszą. , pow. żytomierski, gm. Horoszki, 40 w. od Żytomierza, st. poczt. Chwasowa 15 w. . Ma 329 dm. , 3074 mk. , zarząd okr. pol. , zarząd gminny, sąd pokoju, szkoła, apteka, garbarnia, browar, dwie cegielnie. Cerkiew drewniana niewiadomej erekcyi, kaplica katol par. Toporzyszcze, dwa domy modl żydow. Do par. prawosł. należą wsi Rudnia Horoszkowska, Dworzyszcze, Zubrynka, Czołnowa, Słoboda Michajłówka i Buda Stawecka. W całej parafii r. 1886 było 289 dm. , 2281 mk. prawosł. , 125 katol. , 67 rozkoln. , 520 ewang. niemców i 512 żydów. Pierwotnie H. należały do włości hreżańskiej i dzieliły jej losy i wraz z Hreżanami zastawione r. 1545 przez Sapiehów, ks. Prońskim. W r. 1581 ks. Aleksander Proński wnosi ztąd od 3 osiadł. i 1 zagr. 6 gr. Od imienia jednego z ks. Prońskich przezwane Aleksandropolem, lecz nazwa się nie utrzymała. Rafał Leszczyński, wwda bełzki, jako opiekun nieletnich ks. Prońskich, sprzedaje H. r. 1625 za 200 tysięcy złp. Stefanowi Niemiryczowi, podkom. kijow. , stście owruckiemu. Ten w r. 1628 wnosi z. Aleksandropola od 10 dym. , 2 ogr. , 3 kół młyńs. , 5 rzemieśl, 1 popa, nadto z H. płaci od 2 dym. Następnie w schedzie Jerzego Niemirycza stronnika Szwedów, zabitego przez kozaków 1659 r. Zostawił on synów Teodora i Tomasza. W końcu XVII w. za Teodora Niemirycza dobra obejmowały, oprócz mstka, wsi Baskaki, Colnowa, Czerniawka, Horoszeczki, Hreżany, Sieleńszczyzna, Skołobowce, Skołodyry, Stawiszcze i Suszki, miały 490 osad. i czyniły 9700 złp. W inwentarzu córki Teodora, Franciszki Bohuszowej w dobrach było tylko 50 kmieci i dawały one 1559 złp. 24 gr. dochodu. Po ustą. pieniu Paleja, który tu kwaterował, zostały tylko 4 chałupy i 2 chłopów. Ostatnim posiadaczem w XVIII w. był Andrzej Dubrawski, sędzia grodzki żytomierski, syn Bohuszówny, któremu skonfiskowano dobra w roku 1795. W nowszych czasach H. nabył sprawnik Nejman. Gmina obejmuje 19 miejscowości, mających 629 dm. włośc. , 4452 mk. włościan 2015 dusz rewiz. , uwłaszczonych na 11, 987 dz. 9622 roli. Nadto w gm. jest 26, 046 dz. 7703 roli większej posiadłości i 445 dz. ziemi cerk. Cała gmina obejmuje 38, 478 dz. 17, 626 roli i 11, 829 mk. 3. H. , kol. , tamże, 40 w. od Żytomierza, 24 dm. , 181 mk. 4. H. Małe al. Horoszeczki, wś nad rz. Irszą, tamże, gmina i par. praw. Horoszki 2 w. , 42 w. od Żytomierza, ma 24 dm. , 181 mk. , cerkiew filialną, młyn, cegielnię Cerkiew drewniana zbudowana r. 1792. Do filii należą wsi Poromowka, Teremcy. Rudnia Szlachowa, Daszynka, Słobodą Kurhany, Słoboda Lucyanówka, Wolańszczyzna, Huta Palowa. W całej filii 206 dm. , 1585 mk. W r. 1618 wś należy do Andrzeja Kąsinowskiego. Horoszków, wś, pow. taraszczański, gmina i st. poczt. Żaszków 15 w. , 60 w. od Taraszczy, 375 dm. , 1980 mk. , cerkiew, szkółka cerk. , 6 wiatraków. Obecnie Piotra Podhorskiego, 1437 dz. Horoszkówka, dwie wsi, pow. prużański, gm. Białowieża, 59 w. od Prużany, 167 i 178 dz. włośc. Horowatka 1. wś, pow. mścisławski, gm. Soino, 30 dm. , 194 mk. 2. H, dobra, powiat siebieski, dziedzictwo Zejnów, z fol. Waraksinem ma 574 dz. Horowe 1. Horowo, wś skarb. , pow. nowoaleksandrowski, gm. Słobódka 10 w. , 67 w. od Horodzk Horodziłowicze Horodziłowicze Horynka Horowiszcze Horszunowicze Horszki Horszczyk Horstówka Horsple Horsk Horożanka mta pow. , wchodziła w skład ststwa bernatowskiego. 2. H. Górowe, wś, pow. dzisieński, gm. Jazno; miała 9 dusz rewiz. , należała do dóbr Katowicze. 3. H. , wś, tamże, gm. Jody 12 w. ; miała 14 dusz rewiz. , należała do dóbr Stary Zamosz. 4. H, wś, tamże, gm. Plissa 9 w. ; r. 1865 miała 31 dusz rewiz. , należała do dóbr Sielce. Horowiszcze, chutor, pow. kowelski, gmina Lelików, 10 dm. , 39 mk. Horowo 1. wś, pow. lepelski, gm. Mosarz, attyn. dóbr Białe. 2. H. , fol. , tamże, własność Wojnowskich, 33 dz. Horożanka, roku 1565 Horożanka Wielka i Mniejsza, wś, pow. podbajecki. Pierwotnie należały do dóbr ststwa lwowskiego, lecz dano w zastaw z czasem stały się szlacheckimi. W r. 1565 H. Wielka ma łan. 15, Mała 3 łany. Dają stacye do zamka lwowskiego, lecz trzymane są w zastawie. W r. 1578 miasto H. daje szosu fl. 6 gr. 12, od 6 rzem. , popa. Czopowe fl. 40. Wś H. z Wołoszczyzną należy do Potockich, h. Pilawa, płaci od 12 pługów, 7 zagr. , popa. Horsk 1. Hirsk, wś, pow. kobryński, gmina Błoty, 13 w. od Kobrynia, 719 dz. 2. H. , urocz. w dobrach Grabryelin, pow. prużański. Horsple, pow. połocki. W XVIII w. własność Szantyrów, obecnie Józefa Jacyny, 923 dz. dworskiej. Horstówka. rzka, w pow. toropeckim gub. pskowskiej, lewy dopł. Żyżcy praw. dopływu Dźwiny. Horszczyk, kol. , pow. owrucki, gm. Iskorość, 63 w. od Owrucza, 96 dm. , 560 mk. Horszki, kol. , pow. łucki, gm. Szczurzyn, 40 w. od Łucka, 19 dm. , 105 mk. Horszunowicze, pow. brzeski, ob. Herszonowicze. Hortynice, wś, ob. Ortyńce. Hory 1. mstko nad rzką Bystrą, pow. czauski, gm. Hory, 53 w. od Czaus, ma 223 dm. drewn. 152 chrześcian, 71 żyd. , 1322 mk. 810 praw. , 2 katol. , 510 żyd. , cerkiew paraf. drewn. , dom modl. żyd. , zarząd gminny, szkoła, młyn. W r. 1508 nadane zostało przez ks. mścisławskiego Michała Iwanowicza istniejącemu tu wówczas monasterowi Nikolskiemu. 2. H. , wś nad rzką Pałużą, pow. czerykowski, gmina Pałuż, 106 dm. , 601 mk. , cerkiew, garbarnia, 3 wiatraki. 3. H, dobra, tamże, własność Karso Zgierskich, 223 dz. 4. H. , dobra, tamże, Piekarskich 1121 dz. 550 lasu. 5. H. , dobra, pow. orszański, Stachowskich, 540 dzies. 290 lasu. 6. H. , dobra, pow. rohaczewski, od r. 1880 Czerniawskich, 327 dz. 7. H. , dobra, pow. sieński, od r. 1875 Klesowych, 172 dz. 120 lasu. 8. H. , fol. , tamże, od r. 1879 Sawickich, 100 dz. 9. H. , wś nad rzką Świeżą, tamże, gm. Zameczek, 22 dm. , 121 mk. 10. H, wś, pow. dryzieński, par. Oświej. Horyca, fol. dóbr Antopol, pow. kobryński. Horyca, wś nad Korczykiem, pow. nowogradwołyński, gm. Berezdów 5 w. , st. poczt. Korzec 25 w. , st. dr. żel. Sławuta 25 w. , 45 w, od msta powiat. , 196 dm. , 1028 mk. , cerkiew drewn. z r. 1776. Do par. należy wś Maniatyn. W r. 1577 należała do Berezdowa ks. Ostrogskiego, który wnosi od 6 dym. półdworz. , 9 dym. ćwierć, i 5 ogr Nadto wykazano 6 dym. i ogr. Podoskiego. W połowie XVII w. wraz z Berezdowem Anny z Ostrogskich Chodkiewiczowej, która r. 1648 wnosi od 76, r. 1651 od 23 dym. Horyczów, w dok. Horeczow, wś, pow. włodzimierski, gm. Mikulicze, 8 w. od Włodzimierza, 60 dm. , 439 mk. Własność niegdyś Jakóba Wojny Niemirowicza, zapisana przez niego około r. 1455 z innemi dobrami żonie Maryi, po jej zaś śmierci siostrzeńcom, dzieciom kn. Michała Wasilewicza Czartoryskiego. W r. 1577 należy do Litowiża kn. Michajła Czartoryskiego, który wnosi od 2 dym. łanów. , 8 ogr. po 4 gr. W r. 1650 Elżbiety Czaplicowej, pusty. Potem Czackich w posagu za córką Cieszkowskiego, obecnie Rudnickich, również drogą wiana. Horyłki, wś i dobra, pow. prużański, gmina murawiewska, 40 w. od Prużany. Wś ma 117 dz. włośc; dobra, Przyborów, 690 dz. Horyń, rzeka. Karwicki Dunin Józef Wędrówka od źródeł do ujścia Horynia. Kraków, 1891 str. 145. Horyń, urocz. , pow. dubieński, gmina Tesłuchów. Horyńgród 1. al. Horyngrad, mstko nad Horyniem, pow. rówieński, gm. Tuczyn, stacya poczt. Hoszcza 12 w. , st. dr. żel Równo 20 w. , 190 dm. , 1, 866 mk. , cerkiew murowana z r. 1816 fundacyi Gabryela Światopełka Czetwertyńskiego. kościół katolicki, szkoła, dom modlitwy żyd. Do par. praw. należy wś Mikulin. W całej par. 199 dm. , 1, 598 mk. praw. i 9 katol. Obecnie Wacława Mazarakiego, ożenionego z ks. Natalią Czetwortyńską, 970 dz. 2. H, kol. czeska, tamże, 30 dm. , 130 mk, Horynka 1. wś nad Horyńką, pow. krzemieniecki. gm. Wisniowiec, 12 w. od Krzemieńca st. poczt. . 178 mk. , 1, 299 mk. , cerkiew drewn, z r. 1767, uposażona 66 dz. ziemi przez ks. Wiśniowieckiego r. 1716 i Konstantego Platera r. 1750, szkoła od r. 1874, gorzelnia i cegielnia. Należała pierwotnie do ststwa krzemienieckiego. W r. 1556, we wsi H. , odległoj 2 mile od zamku, było 30 dym, na woli, jeszcze. przez 6 lat. Bona oddała H. wójtowi krzemienieckiemu Skujbędzie. W r. 1563 Michałowej Skujbedziny. W r. 1567 nadana ks. Konstantemu Wiśniowieckiemu. W r. 1583 wwda wołyński, Andrzej Wiśniowiecki wnosi od 27 dym, , 9 ogr, Po śmierci Michała Serwacego r. 1744 klucz horyński dostaje się wnuczce Auguście Horowo Horyńgród Horyń Horyłki Horyczów Horyca Hory Hortynice Horowiszcze Horyszcze Horyste Platerowej, około r. 1820 przechodzi w dom Ożarowskich, w końcu, drogą wiana, Gustawa hr. Olizara r. 1865. Obecnie Bobrykowa, 2, 915 dz. 2. H. , urzęd Horenka al. Horianka Wielka i Mała, dwie wsi u źródeł Horynia, tamże, gm. Oleksiniec Stary, st. poczt. Krzemieniec 35 w. , H. Wielka ma 110 dm. , 702 mk. , cerkiew drewn. z r. 1866, zaś H. Mała ma 34 dm. , 236 mk. W r. 1583 należy w części do Wasila Bołbasa Rostockiego 4 dym. , 2 ogr. . w drugiej do Hrehorowej Bołbasowej Rostockiej 7 dym. , 2 ogr. , w trzeciej do Janowej Bołbasowej 4 dym. , 4 ogr. . W r. 1649 Bołbas Rostocki wnosi z H. , Rostoków i Porzecza od 63, r. 1653 od 34 dym. W r. 1661 H. Wielka, własność Preżowskiego, ma 6 dym. W ostatnich czasach Jaroszyńskiego Antoniego, od którego nabyła Marya Lubimowa. H. Mała od Lasiewicza przeszła jako wiano do Szulca. Horyste, dobra, pow. mścisławski, od r. 1875 Azanczejewych, 1, 115 dz. ; cegielnia, młyn, folusz. Horyszcze al. Oryszcze, wś, powiat włodzimierski, gm. Chorów, 23 w. od Włodzimierza, 87 dm. , 565 mk. W r. 1650 w dzierżawie Krajewskiego ma 27 dym. Horyszów 1. Polskt, r. 1578 Horiszow Lacki, wś, pow. zamojski. Wspom. w dok. z roku 1440. W r. 1578 wś królewska; mieli tu działy Horyszowscy i Komorowski, Płacą od 6 łan. . 12 zagr. , 4 kom. , popa. 2. H. Ruski, wś, pow. hrubieszowski. W r. 1578 Błażej Horyszowski płaci tu od 4 3 4 łan, 12 zagr. , 2 kom. , 8 ubog. , pop, szewc. Horywiec 1. wś, pow. sieński, gm. Ulanowicze, 28 dm. , 185 mk. 2. H. , wieś, tamże, gm. Zameczek, 12 dm. , 79 mk. Horyzdrycze, wś i dobra, pow. kobryński, gm. Podolesie, 14 w. od Kobrynia. Wś ma 320 dz. ; dobra, Szyrajewych poprzednio Wasilewskich, z chut. Bohdanówką. 646 dz. Wś należała do wójtowstwa ostromeckiego ekonomii kobryńskiej. W r. 1563 miała 15 włók gruntu podłego. Poddani mieli płacić czynszu po 8 gr. , dawać 1 beczkę owsa al. za owies i odwóz 10 gr. , siana 1 wóz al, 5 gr. , za gęś, kury, jajca, stacyę i niewody 8 gr. , osady 30 gr. , za tłoki 12 gr. a za gwałty beczkę żyta al. 10 gr. , wogóle 83 gr. , ponieważ włóki nie są rozrobione, poddani mają mieć wolę do trzech lat, t. j. w r. 1563, 64 i 65 nie powinni wyżej płacić, tylko 42 gr. Suma dochodów z tej wsi czyni 20 kóp 45 gr. , z której to sumy z powodu wolności ubędzie z włóki po 41 gr. , co czyni 10 kóp 7 gr. 5 den. Horzwin, w dok. też Horzwen, Horzyn, Ordwin, wś, pow. łucki, gm. Torczyn, 30 w. na płd. od Łucka, 46 dm. , 321 mk. W roku 1545 własność Horszwińskich, którzy mieli opatrywać jedną horodnię w Łucku. Część należała do biskupów łuckich, którzy też opatrywali jena horodnię. W r. 1570 należy do Sadowa p Frączowej Chwalczewskiej. W r. 1577 Piotr Chwalczewski wnosi z H. od 7 dym. a r. 1583 ks. biskup łucki z 5 łan, 8 półłan. , 3 kół waln. , 1 fol. po 5 gr. W r. 1648 własność kościoła św. Trójcy w Łucku, płaci od 41 a w r. 1649 od 39 dym. Hościłowo, Gościłowo, wś, powiat wilejski, gm. Wilejka 8 w. ; miała 16 dusz rewiz. , należała do dóbr Teklinopol. Hoślew, dobra, pow. czerykowski, od roku 1874 Pławskich, 1, 340 dz. 1010 lasu, młyn. Hosmir, dobra, pow. sieński, gm. Moszkany, dziedzictwo szlach. rodziny Drelingów, wraz z Konstantowem mają 1, 565 dz. 649 lasu; cerkiew, młyn i wiatrak. Hostoml, mstko nad Irpeniem, pow. kijowski, gm. Hostoml, st. poczt. Borszczahówka 15 w. ; 25 w. od Kijowa, z chutorem Stepanówką 171 dm. , 1516 mk. , cerkiew, 2 wiatraki, 1082 dz. włośc. W r. 1581 Szczęsny Chadecki, podkom. kijowski, wnosi z H. od 2 osiadł. , 2 zagr. W r. 1628 Jerzy Lasota płaci od 4 dym. , 10 ogr. , 2 kół młyn. Włość hostomlska około 2 mil kw. , obejmowała 7 wsi, mających 17 dym. osiadł. , 18 ogr. Gmina H. obejmuje obecnie 14 miejscowości 1 mstko, 3 sioła, 9 wsi i 1 kol. , mających 9792 mk. 262 katol. , 131 ewang. , 693 żyd. i 35, 738 dz. 25, 381 większej posia dłości, 10, 122 włośc. Hostynicze, wś i dobra, pow. sieński, gm. Tołoczyn Zarzeczny 9 w. . Dobra, Morozowiczów, z fol. Kopytowe 635 dz. Dawniej attyn. Krasiłowa. Hosutowo, wś. Wymieniona śród włości bisk. płockich w kasztelami świeckiej, w dok. z r. 1229 K. M. 3. Będzie to prawdopodobnie dzisiejsze Szczutowo w pow. rypińskim. Hoszcza, mstko, pow. Ostrogski, gm. Hoszcza, st. dr. żel. Gżeniu 16 w. i Krupin 22 w. , 30 w. od Ostroga, 248 dm. , 1989 mk. , cerkiew murowana z r. 1639 fundacyi Reginy z Hojskich ks. Sołomereckiej, szkoła od r. 1872, kaplica katol. , zarząd gm. , st. poczt. W całej parafii praw. 1886 r. było 165 dm. , 1380 mk. prawosł. , 27 katol. , 8 ewang. i 678 żyd. W r. 1770 Roman Hojski Hosczki płaci z H. z 9 dym. i ogr. miejsk. po 12 gr. , od 4 kół młyn. po 24 gr. , 3 kotł. gorzał. po 24 gr. , z włości zaś do H. na leżącej z 201 dym. , 106 ogr. po 2 gr. , 48 bojar. putn, , 2 kotł. gorzał, po 12 gr. W r. 1589 Jarofiej i Hawryło Hojscy płacą z H. szosu 3 fl. 1 gr. , od rzem. i ogr. 3 fl. 14 gr. , czopowego per arendam 20 fl. , razem 26 fl. 15 gr. W r. 1660 Adam Kisiel z H. wnosi od 150 dym. , w r. 1651 z H. z 6 wsiami z 1091 dym. , a w r. 1653 z 100 dym. Po śmierci Oktawu z Lenkiewiczów Wa lewskiej, władał H. w XIX w. prawem zastawnem Aleksander Złotnicki. Było 830 dz. roli Horyste Hoszcza Hosutowo Hostynicze Hostoml Hosmir Horzwin Horyzdrycze Horywiec Horyszów Hradoczna i 385 lasu. H. jak i inne majątki Lenkiewiczów, wskutek masy procesów pomiędzy rodzina Czetwertyńscy, Mazarakowie, Urbańscy i inni, była już raz sprzedana, ale sprzedaż nieutrzymała się. Gmina obejmuje 13 miejscowości, 629 dm. włościańskich, 5321 mk. włościan 2118 dusz rewiz. , uwłaszczonych na 7348 dz. 5841 roli. Nadto w gm. jest 4990 dz. większej posiadłości 3000 roli. Cała gmina ma 12, 621 dz. 9058 roli i 6228 mk. Hoszczewo 1. Hosżczew, wś, dobra, folw. i os. , pow. słonimski, gm. Kossów, 50 w. od Słonima. Wś ma 73 dm. , 986 mk. , cerkiew, szkolę, wraz ze wsią Rozmierki 652 dz. włośc i 79 cerk. ; dobra Nikotinych, 390 dz. ; folw. należy do dóbr Kossowo Pusłowskich; osada, własność Radkiewiczów, ma 18 dz. Na płn. wschód od wsi, w uroczysku zw. Kopce, jest 34 kurhanów, tworzących 4 grupy. Kilka kurhanów rozorano. W rozkopanych znaleziono kości ludzkie i całe szkielety. 2. H. Wielkie, wś, tamże, 1902 dz. włośc. Hoszewo, wś i fol. , pow. kobryński, gmina Chomsk, 58 w. od Kobrynia. Wś ma 579 dz. ; fol. należy do dóbr Chomsk. Hoszów, w dok. Hoskie Sieliszcze, Hoszowicze, Hoszczewicze, wś, pow. owrucki, gm. Chwośnia Wielka 3 w. . 7 w. od Owrucza, st. poczt. , 224 dm. , 1732 mk. prawosł. i 100 żyd. , cerkiew drewn. z r. 1873. Wś zamieszkuje szlachta drobna Baraszowscy i Hoszowscy. Nadana przez W. ks. Witolda, Waśkiewiczom i Uszczapom. W r. 1565 należała do ststwa owruckiego. Dwie służby Waszkowskich przy stście; 20 ciągłych dawało po 2 kury i robiło po 2 dni w tydzień do zamku. Czterech zagrodników robiło dzień w tygodniu. W r. 1571 było 9 bojarów płacących po 20 gr. i 2 po 12 gr. ; nadto Maczwiejowicz dał z 2 ogr. swoich 8 gr. Zniszczona w r. 1650 przez chorągiew Jerzego Niemirycza, H. był centrem wsi szlacheckich, rozłożonych w dorzeczach Uszy, Żerewu i Norynla, miejscem zboru sądu kopnego. Hotowiec, wś, pow. czerykowski, gm. Mchinicze, 50 dm. , 401 mk. Howczowo, wś, pow słonimski, gm. Kuryłowicze, 192 dz. Howiady, wś i fol. , pow. mohylewski, gmina Tołpieczyce 7 w. . Wś ma 50 dm. , 334 mk. ; fol. należy do dóbr Śmietanicze. Howce, wś, pow. dzisieński, gm. Miory 10 w. ; r. 1865 miała 53 dusz rewiz. , należała do dóbr Kamieńpol. Howienek, dobra, pow. mścisławski, od r. 1868 Kułaków, 266 dz. Howory, pow. sieński, ob. Gawory. Howory 1. chutor, pow. proskurowski, gm. Czarny Ostrów. 2. H. , wś, pow. uszycki, st. poczt. Uszyca. W r. 1583 wnosi od 1 pługa. Obecnie za córką Ign. Stadnickiego, posiada Aleksander Tyszkiewicz. Hozna, dobra, pow. bielski gub. grodzieńsk. , gm. Pawły 14 w. , 29 w. od Bielska, własność Modlów poprzednio Budziszewskich, 930 dz. Hoża, wś i dobra, pow. grodzieński, gmina Hoża, 14 w. od Grodna. Wś ma 17 dm. , 135 mk. , kościół katol. , zarząd gminny, ze wsiami Barbarycze, Zarzecze i urocz. Ostrowek 1287 dz włośc. Dobra, własność Sylwestrowiczów, 688 dz. 457 lasu. Gmina obejmuje 61 miejscowości, 323 dm. włośc. obok 116 innych, 4299 mk. włościan, uwłaszczonych na 8553 dz. Nadto w gm. jest 5190 dz. większej posiadłości i 623 dz. cerk. i kościelnej. Hożka, fol dóbr Rusota, pow. grodzieński. Hrabieżowo, wś, pow. wieliski, gm. Baranowo. W r. 1765 w ławnictwie hłazunowskiem, wójtowstwa zakomelskiego. Hrabllno, dobra, pow. wieliski, gra. Ilino 5 w. , gorzelnia. W r. 1765 najeżała do ławnictwa andrzejowskiego, w wójtowatwie ohopowskiem. Przy drodze z H. do wsi Zujewa, w pobliżu jeziora KołodnoBiałozierycze, jest horodyszcze, owalne, długie 50 sąż. , szerokie 15 sąż. , wysokie 5 sąż. Hrabnik, kol. , pow. łucki, gm. Szczurzyn, 49 w. od Łucka, 13 dm. , 73 mk. Hrabów 1. al. Grabów, wś nad dopł. Turyi, pow. kowelski, gm. Niesuchojeże, 27 w. od Kowla, 107 dm. , 660 mk. Kn. Sanguszko Fedkowicz około 1460 r. zapisuje żonie swej Hance między innemi i sioło H. Na mocy, działu r. 1502 H. dostaje się przy Niesuchojeży, kn. Andrzejowi Aleksandrowiczowi. W r. 1577 kn. Roman Sanguszko wnosi z H. od 6 dym. półdworz. i 6 ogr. 2. H. , wś w pobliżu Bugu, pow. włodzimierski, na pograniczu gub. lubelskiej, gmina Pulma, 123 w. od Włodzimierza, 57 dm. , 505 mk. Obecnie własność Platerów, wraz z Pulmą 1405 dz. Hrabowiec 1. urocz. , właściwie przedmieście Boremla, pow. dubieński, gm. i par. praw. Boremel, 17 dm. , 127 mk. 2. H. , urocz. , tamże, gm. Buderaż, 2 dm. , 6 mk. 3. H. , fol. , pow. włodzimierski, gm, Chotiaczów, 5 dm. , 43 mk. Hrada, wś, pow. sieński, gm. Pustynka, 16 dm. , 111 mk. Hrada, chutor, pow. żytomierski, gm. Kotelnia, 12 dm. , 60 mk. Hradje, Hrady, wś, pow. łucki, gm. Kołki, 58 w. od Łucka, 79 dm. , 591 mk. , cerkiew. Dawniej ks. bazylianów, obecnie skarbowa. Hradki, wś, pow. dubieński, gm. Sudobicze, 15 w. od Dubna, z przys. Kiryłówką 62 dm. , 383 mk. , tartak. Hradoczna, wś, pow. bielski gub. grodz. , gm. Kleniki, 499 dz. Hradysk al. Nowa Rudnia, wś nad rzką Czerewachą, pow. łucki, gm. Horodek, 95 w, od Hoszczewo Hoszewo Hoszów Hotowiec Howczowo Howiady Howce Howienek Howory Hozna Hoża Hożka Hrabieżowo Hrabllno Hrabnik Hrabów Hrabowiec Hrada Hradje Hradki Hradysk Hoszczewo Hreczkówka Hranicznik Hreczyńce Hrehucze Hrebnica Hreczana Hreczany Łucka, 98 dm. , 568 mk, , cerkiew, szkoła, młyn. W r. 1848 Frygijskich, następnie Tomaszewskich. Hranicznik, wś, pow. wieliski, gm. Ilino. Hranie, wś, pow. łucki, gm. Osowa, 120 w. od Lucka, 63 dm. , 432 mk. , cerkiew. W roku 1577 przy Czartorysku kn. Michała Czartoryskiego, który płaci z 3 dym. W ostatnich czasach Chamców, obecnie Szebanowa, 1460 dz. Hranne, urocz. i słoboda, pow. rówieński, gm. Siedliszcze. Hranówka, wś, pow. homelski, gm. Telesze, 20 dm. , 98 mk. Hranówka, wś, pow. dubieński, gm. Krupiec, par. praw. Kozin, 49 dm. , 344 mk. Hraż, wś, . pow. mścisławski, gm. Oślanka. Hrazie, Griazi al. Halinowo, dobra, pow. dzisieński, gm. Plissa, własność Onoszki. Hrebelki, kolonia, pow. włodzimierski, gm. Werba. Hrebeninka, mylnie Hreberynka ob. t. III, 174, w dok. Grebienin, wś nad stawem, pow. starokonstantynowski, gm. i st. poczt. St. Kon stantynów 6 w. , par. praw. Paszkowce, 54 dm. , 590 mk. , cerkiew filialna drewn. z r. 1878 fundacyi właściciela wsi Pawła Chomeńko, uposażona ziemią przez Stanisława Rudnickiego r. 1786, szkółka cerkiewna od r. 1885, młyn, 410 dz. włośc. , 309 dwor. W r. 1505 król Aleksander nadaje puste sieliszcze Grebienin, z sieliszczami Sachnowce i Kołyszczyńce później od r. 1561 St. Konstantynów, Iwaszcze Łabuńskiemu. W r. 1547 wraz z Łotówką i Horodyszczem w dziale syna jego Boguchwała. Wkrótce część Boguchwała przechodzi do jego brata Wasila, który r. 1560 zastawia połowę swego dziedzictwa za 2 tysiące kóp gr. lit. , kn. Konstantemu Ostrogskiemu, i wkrótce sprzedaje na własność za 6 tysięcy kóp gr. lit. W lustiracyi z r. 1570 podany jako dziedzic Krzysztof Łabuński, który z Tytkowa i G. wnosi z 28 dym. , 14 ogr. po 4 gr. , 8 ogr. po 2 gr. Dopiero r. 1583 ks. Konstanty Ostrogski wnosi tu z 13 dym. , 6 ogr. 1 koła dor. , 1 popa. W roku 1593 spustoszona przez Tatarów. W r. 1753 wraz z Kuźminem i 14 innemi wsiami, dostaje się Karolowi Szydłowskiemu, miecznikowi smoleńskiemu. Pod koniec XVIII w przechodzi do Kamińskich. W r. 1850 nabyta na licytacyi przez Pawła Chomeńkę, dziś jego syna. Hrebenne, r. 1565 Hrebienne, wś, pow. Rawa Ruska. W r. 1565 wś ta, w ststwie bełzkiem, kluczu rzeczyckim, miała 33 kmieci na 23 dworzyszczach. Jeden z nich Hryć, kniaź, był wolny od opłat. Mielnik z roli i dworzyszcza dawał zł. 1 gr. 18, zagrod. 4, karczmarzy 2, popów 2, dają po 30 gr. i po trzy rączki miodu. Kmiecie robili na fol. w Rzeczycy. Dochód ogólny zł. 46. Staw dawał co czwarty rok po 350 zł. , drugi mały zł. 16. Młyn zł. 22 gr. 12. Hrebenów, wś, pow. stryjski. Obecnie jestto letnia stacya klimatyczna ściągająca coraz liczniejszych gości. W r. 1589 wieś należąca do ststwa stryjskiego. Zostawała wraz ze Skolem, Tuchlą, Hołowieckiem i innymi w dzierżaniu ks. Ostrogskiego. Mają tu działy drobna szlachta Kruszelniccy, Hołyńscy. Hrebienie ob. t. III, 175 i II, 888 Grzebienie, wś nad Dnieprem, pow. kijowski, gra. i st. poczt. Rzyszczów, 72 w. od Kijowa, 103 dm. , 750 mk. , cerkiew, szkółka, wiatrak, 502 dz. Niegdyś należała do Rzyszczowa. uroczyska noszą nazwy Sołomianka gdzie od 1686 do 1795 była komora pograniczna, Winogradne i Jancza. Obecnie należy do Hurkowskich 414 dz. ziemi. Hrebionki, wś, pow. wasylkowski, gmina Hrebionki, 28 w. od Wasylkowa, 259 dm. , 2794 mk. , cerkiew, szkółka cerk. , dom modl. żyd. , st. poczt. Własność większa hr. Branickich 847 dz. Gmina obejmuje 9 miejscowości 4 sioła, 5 wsi, 12, 852 mk, 241 katol. , 20 sztund. , 15 ewang. , 195 żyd. i 20, 190 dz. 10, 141 większej posiadłości, 9827 włośc. Hrebla Chołodowa, wś, pow. nowogradwołyński, gm. Baranówka, 12 dm. , 103 mk. Hrebła, Grebla, wś, pow; dzisieński, gmina i dobra skarb. Zaleś 7 w. ; miała 13 dusz rewiz. Hrebło, wś, pow. siebieski, gm. Mobilno, 33 w. od Siebieża, 33 dm. , 256 mk. , zarząd gm. Hrebnica Seranka, wś, pow. witebski, gm. Żerebycze 3 w. , 28 w. od Witebska, zarząd gm. , szpital. Hrehucze, wś, pow. wilejski, gm. Sitce 10 w. ; miała 88 dusz rewiz; należała do dóbr Szantyrowszczyzna. Hreczana, wś, pow. proskurowski. Należała do ststwa proskurowskiego, 1616 r, do kamienieckiego, w posesyi Marcina i Katarzyny Bułdejówny Ściborów, na mocy cesyi Stanisława Włodka, wwdy bełzkiego. We wsi był staw i młyn. Suma prowentu 103 fl. 10 gr. Wraz z Zarzeczem, Maćkowcami i Szaraweczką, osiedlona przez stścinę proskurowską kolonistami polskiemi, którzy dotąd zachowali swoją mowę i ubiór. Hreczany, chutor, pow. żytomierski, gmina Cudnów, 10 dra. , 77 mk. Hreczkówka, al. Nowoknieża, wś nad Taśminem i przy Unii dr. żel. chwastowskiej, pow. czerkaski, gm. Sunki, st. poczt. i dr. żel. Smiła 2 w. , 27 w. od Czerkas, 169 dm. , 1070 mk. , cerkiew, szkółka, 4 wiatraki. Należy do dóbr Śmilańskich. Hreczyńce, Hredczyńce, wś, pow. latyczowski, st. poczt. Międzyboż. W r. 1578 własność Sieniawskiego, wwdy ruskiego. W roku 1668 w dzierżawie Krynickiego, spustoszona podczas wyprawy braiłowskiej i podhajeckiej. Obecnie Zdzisław Mierzwiński ma 503 dz. Hranicznik Hranie Hranne Hranówka Hraż Hrazie Hrebelki Hrebeninka Hrebenne Hrebenów Hrebienie Hrebionki Hrebla Hrebła Hrebło Hreczyszki Hreczyszki, wś, pow. wieliski, gm. Usmyń. Hredele, wś, pow. bielski gub. grodzieńskiej, gm. Dubiażyn, 9 w. od Bielska, 637 dz. Hrehorówka al. Hryhorówka ob. t. III, 176 i 194, wś nad Słuczą, pow. starokonstantynowski, gm. , par. praw. i st. poczt. St. Konstanty nów 3 w. , 118 dm. , 430 mk. W r. 1583 Hrehoryjewicze należą do Konstantynowa, ks. Ostrogskiego, który wnosi od 19 dym. , 9 ogr. , 4 ogr. , atamana 30 gr. W r. 1753 dostała sie ks. Czartoryskiemu i jego zięciowi ks. Stan. Lubomirskiemu, córka ostatniego Konstancya wnosi hetm. Rzewuskiemu. W nowszych czasach Dembowskiego, obecnie Lelawskiego. Hremiacze, Gremiacze, wś i dobra, powiat brzeski gub. grodz. , gm. Wołczyn, 33 w. od Brześcia. Wś ma 465 dz. ; dobra Puzynów, 731 dz. Na piaskach w pobliżu rz. Pulwy, Gloger odkrył ślady osady przedhistorycznej. Pod wsią czworokątny nasyp ziemny. Hremiacze 1. wś nad Ołyczką, , pow. łucki, gm. Silno, 42 w. od Łucka, 21 dm. , 254 mk. W r. 1577 jako Wola Hremiacka należy do ks. Radziwiłła przy Ołyce. Obecnie należy do ordynacyi ołyckiej. 2. H. , Hrymiacze, nad dopł. Horynia, pow. Ostrogski, gm. Chorów, par. praw. Hrozów, 10 w. od Ostroga, 66 dm. , 264 mk. W r. 1577 należy do ziemian ostrogskich, wnoszą od 4 dym. półdworz. po 10 gr. W r. 1583 ks. Konst. Ostrogski płaci od 6 dym. , 2 podsus. W połowie XVII w. ks. Zasławskiego, który w r. 1650 wnosi od 16, a r. 1663 od 2 dym. Po Małachowskich wś należała do Ilińskich, potem Kurzenieckich, obecnie Szokalskiego. Hremiaczka ob. t. III, 194 Hrymiaczki, wś i os. , pow. sokólski, gm. Bagna, 40 w. od Sokółki, wś ma 307 dz. Hremiaczka, Hrymiaczka, rzka, pow uszycki, lewy dopł. Uszycy. Bierze początek we wsi Ochrymowce, płynie ze wschodu na zachód i poniżej Hrymiaczki uchodzi do Uszycy. Hremiaczy, urocz. , pow. nowogradwołyński, gm, Połonne, 28 dm. 197 mk. Hrenówka, przys. , pow. bałcki, gm. Daniłowa Bałka 11 w. , par. Hołowaniewskie, 64 w. od Bałty, 22 dm. Hreziwa, rzka, w płnwschd. części powiatu owruckiego, dopł. Hreźli. Hreźla, rzeczka, w gub. mohylewskiej, lewy dopł. Druci, przybiera od lew. brzegu Jezwę. Hreźla 1. wś, pow. radomyski, gm. i par. praw. Chabne, st. poczt. Radomyśl 95 w. , 88 dm. , 603 mk. , 2 młyny, 416 dz. 2. H, al. Rudnia Hreźla, wś nad Hreźlą, pow. owrucki, gm. Chrystynówka, 14 dm. , 86 mk. 3. H. , al. Wojciechów, chutor, tamże. Hriada Wołcza, al. Skomorochowo, wś, pow. wieliski, gm. Usmyń. Hriazin, Hrazino, wś i dobra, pow. orszański, gm. Moszkowo. Wś ma 26 dm. , 180 mk. , cerkiew par. drewn, ; dobra, od r. 1896 Rowieńskich, 307 dz. Hriazino, fol. i wś, pow. sieński, gm. Zameczek. Fol. od 1876 r. własność Fliwerków, 144 dz. ; wś 12 dm. , 82 mk. Hriaziwiec 1. Graziwiec, wś nad Restą, pow. bychowski, gm. Dołhy Moch 6 w. , 67 dm. , 374 mk. , cerkiew. 2. H. , dobra, pow. czerykowski, od r. 1875 Ostańkowiczów, 640 dz. 3. H. , wś, pow, borecki, gm. Puhłaje 10 w. . 4. H. , wś, pow. klimowicki, gm. Timonowo, 25 dm. , 132 mk. 5. H. , dobra, tamże, od r. 1879 Szaciłów, 1095 dz. 760 lasu. Hriaziwiecka Słobódka, wś, pow. klimowicki, gm. Timonowo, 24 dm. , 101 mk. Hriazna, w dok. Hrozne, wś, pow. wieliski, gm. Makłoki. W r. 1765 w ławnictwie zaturszczyńskiem wójtowstwa chrestowskiego. Hriazne, wś, pow. wieliski, gm. Ilino. W r. 1765 w ławnictwie andrzejowskim, wójtowstwa ohryzowskiego. Hrodzewa, wś nad Humańką, pow. humański, gm. Babanka, st. poczt. Dubowa 14 w. , 12 w. od Humania, 309 dm. , 1512 mk, cerkiew, młyn. Obecnie dwa towarz. włościan mają tu 120 dz. Hromat, rzka, w pow. witebskim, lewy dopł. Łużesienki pr. dopł. Dźwiny. Hromosz, kol. , pow. łucki, gm. Szczurzyn, 16 dm. , 58 mk. Hromówka, wś nad dopł. Słuczy, pow. starokonstantynowski, gm. i st. poczt St. Konstan tynów 7 w. , par. praw. Krasnosółką 4 w. , 42 dm. , 233 mk. Dawniej Hipolita Łozińskiego, obecnie Kaczkowskich, Łozińskich i Łabuńskiego. Hromy, wś, pow. dryzieński, par. Oświej. Hromy, wś nad stawem, pow. humański, gm. i st. poczt. Humań 9 w, , 370 dm. , 2163 mk. , cerkiew, szkółka. Hromyk, dwie wsi, pow. dryzieński, parafia Rosica. Hromyki, okolica, pow. rohaczewski, gmina Rzeczki 12 w, , cerkiew, szkoła. Hrozin, al Hrozne, w dok. Hrozińce, wś nad dopł. Uszy, pow. owrucki, na pograniczu pow. radomyskiego, gm. Iskorość, par. praw. Bechy 6 w. , 28 dm. , 175 mk. Niegdyś Chowańskich, nazwana od przydomku jednego z nich Hroza linia od niego idąca przybrała nazwę Hrozów, Grozów. Chowańscy dzierżą jeszcze Hrozińce r. 1618, poczem sprzedają Niemiryczom. W r. 1628 Stefan Niemirycz, podkom. kijowski, wnosi ztąd z 2 dym. , 2 ogr. Hrozów, wś nad dopł. Zbyteńki, pow. Ostrogski, gm. Chorów, par. praw. Białaszów 2 w. , 10 w. od Ostroga, 76 dm. , 293 mk. , cerkiew filialna drewn. z r. 1879. W r. 1577 sioło zamku ostrogskiego, ks. Konst. Ostrogskiego, który wnosi od 5 dym. półdworz. po 10 gr. i 4 ogr. po Hremiaczy Hrenówka Hremiaczka Hreziwa Hrozów Hrozin Hromyki Hromyk Hromy Hromówka Hromosz Hromat Hrodzewa Hriazne Hriazna Hriaziwiecka Hriaziwiec Hriazino Hriazin Hriada Hreźla Hreczyszki Hredele Hrehorówka Hremiacze Hrozowszczyzna Hrozowszczyzna Hruszów Hruszkówka Hruszki Hruszewo Hruszczany Hrusk Hrudzinowo Hrudziki Hrudynówka Hrudy Hrudowik Hrudopol Hrudkowicze Hrudka Hruda Hrud Hrubieszów Hrozy 2 gr. , ar. 1583 od 7 dym. , 4 podsus. W r. 1650 ks. Zaslawski placi ztąd od 18, a r. 1653 od 6 dym. Obecnie z Białaszowem należy do Goldmana, 1910 dz. 740 lasu. Hrozowszczyzna, chutor, pow. Ostrogski, gm. Kuniów. Hrozy, wś, pow. czerykowski, gm. Dołhowicze, 15 dm. , 110 mk. Hrubieszów, miasto powiatowe. W r. 1900 ma 12, 554 mk. , cały powiat zaś 115, 488 mk. W r. 1565 czynsz z domów miejskich pobierał pleban, a do zamku dawano tylko z ról, których było 56 1 4 łan. po 36 gr. , ogrodów 8, domów wójtow. 3 dawały zł. 19 gr. 6, piekarzów 23 po gr. 4, szewców 9, dochód od rzeźników trzymali w arendzie żydzi i dawali po 36 kamieni łoju, łaźnia czyniła zł. 10, żydów 5 dawało zł. 3. Ogółem zł. 143 gr. 11. W r. 1890 miasto H. miało 9406 mk. , w tem 3259 praw. , 1074 katol. , 5264 żyd. Powiat miał 92, 806 mk. rozłożonych na miasta H. , Dubienkę 5177 mk, 792 pr. , 1500 katol. 2833 żyd. i gminy Białopole 6594 mk. 4243 praw. , 1756 katol. , 500 prot. , 95 żyd. , Grabowiec 7843 mk. 1886 prawosł. , Jarosławiec 8057 mk. 3381 praw. , 1613 żyd. , Horodło 8575 mk. 5200 praw. , 1021 żyd. , Hrubieszów 6433 mk. bez miasta 6026 praw. , Kryłów 7451 mk. 4517 praw. , 1412 żyd. , Miączyn 5434 mk. 4095 praw. , Miętkie 4200 2856 praw. , Mieniany 4402 3980 praw. , Mołodziatycze 5413 mk. 3581 praw. , Moniatycze 4818 mk. 3313 praw. , Werbkowice 6696 mk. 5758 praw. . Koskowski B. ,, ,Powiat hrubieszowski Dodatek do Przegl. Tygodn. z r, 1892. Dobrowolski A. Lud hrubieszowski Lud. 1894, t. L. Hrud, folwark dóbr Stefaniszki, pow. grodzieński. Hrud Berezowy, pow. owrucki, ob. Berezowy Hrud. Hruda, wś, pow. nowogradwołyński, gmina Piszczów, par. praw. Tożyr, 16 w. od mta pow. , 89 dm. , 456 mk. , szkółka od r. 1860. Dawniej ks. Sanguszków. Hrudka, chutor w dobrach Socha, pow. kobryński. Hrudkowicze, Grudkowicze, dobra, powiat kobryński, gm. Wołowiel 7 w. , 50 w. od Kobrynia, własność Rusieckich, z fol. Czeremcha i Smyr 1615 dz. 709 łąk, 503 lasu, 2 wiatraki. Hrudopol, Grudopol, fol. dóbr Dobromyśl, pow. słonimski. Hrudowik, Hrudowiki, wś, pow. brzeski gub. grodz. , gm. Dworce, 210 dz. Hrudy, kol. , pow. rówieński, gm. Tuczyn, 21 dm. , 221 mk. Hrudynówka, Grudzinówka, dobra, powiat bychowski, gm. Osowiec Cerkiewny 7 w. , Tolstojów 20, 612 dz. 10, 404 lasu, cerkiew, dwa młyny. Hrudziki, al. Kaplary, wś, pow. dryzieński, par. Oświej. Hrudzinowo Stare i Nowe, wś, pow. dzisieński, gm. i dobra Leonpol 2 w. . W opisie tej wsi t. III, 188, mylnie podano nazwy które tu prostujemy Wasilisa nie Wasilia Massalska wyszła za Wołosieckiego. Córką jej była z drugiego małżeństwa Dorota z Korskich. Łopaciński był wojewoda brzeskolitewskim. Zamiast Teresa Sokolnicka, czytać należy Sokolińska. Hrusk, Grusk, wś i dobra, pow. wołkowyski, gm. Łyskowo, 35 w. od Wołkowyska. Wś ma 379 dz. ; dobra, własność Tarwidów, 107 dz. Hruszczany, wś, pow. wołkowyski, gmina Hornostajewicze, 21 w. od Wołkowyska, 131 dzies. Hruszewo, al. Hruszowa, Gruszewo ob. t. II, 876, wś i dobra, pow. kobryński, gm. Iłosk, 28 w. od Kobrynia. Wś ma 78 dm. , 917 mk. , cerkiew, zarząd gminny, 1345 dz. 610 łąk i pastwisk, 185 dz. cerk. ; dobra, własność Rodziewiczów, z attyn. 1741 dz. 835 lasu. 280 nieuż. . Mieszka tu znana powieściopisarka Marya Rodziewiczówna. Na polach wsi trzy kurhany, w których znaleziono kości ludzkie. W lesie dworskim kurhan, znacznie większy od poprzednich. Wś należała do ekonomii kobryńskiej, w wójtowstwie hruszowskim, włości dworu horodeckiego. W r. 1563 było 24 włók gruntu podłego, t. j. 1 wolna na wójtowstwo i 23 za opłatą. . Włościanie dawali czynszu 8 gr. , beczkę owsa, albo 10 gr. , 1 wóz siana albo 5 gr. , za gęś, kury, jajca, stacyę i niewody 8 gr. , osady 30 gr. , za tłoki 12 gr. , a za gwałty beczkę żyta al. 10 gr. , co czyni 83 gr. Naddatków mieli 1 i włók 18 mrg. bez opłaty. Suma dochodu ze wsi czyniła 30 kóp 6 gr. 5 den. Do wójtowstwa należały wsi Iłowsko, Berezna, Hruszowa i Chodlin. Hruszki, wś, pow. sieński, cerkiew. Hruszki 1. zaginione sioło w pobliża Horynia i wsi Buhryna, pow. Ostrogski. 2. H. , Gruszki ob. t. II, 377, wś, pow. żytomierski, gmina Horoszki, par. praw. Dawidówka, 28 w. od Żytomierza, 179 dm. , 927 mk. , wiatrak. Należy do dóbr Dawidówka. W r. 1610 we włości wilskiej ks. Ostrogskich. Hruszkówka, wś, pow. czehryński, gmina i st. poczt. Kamionka 7 w. , 40 w. od Czehrynia, 521 dm. , 1825 mk. , cerkiew, szkółka cerk. , cukrownia, 28 wiatraków. Hruszów, wś, pow. krasnostawski. W roku 1565 należała do ststwa krasnostawskiego, miała 12 kmieci, 4 zagrod. Dochód wynosił zł. 9 gr. 12. Hruszów, wś, pow. kaniowski, gm. Trachto Hruszówka mirów, st. poczt. Kaniów 21 w. , 242 dm. , 1336 mk. , cerkiew, szkółka cerk. , 18 wiatraków. Hruszów 1. wś, pow. jaworowski. W r. 1565 wś ta w ststwie lubaczowskim nad rzką Hodwisznią, miała 46 kmieci na 19 łanach, pół łana popa. Kmiecie dawali przed tem, podymne do zamku w Lubaczowie, r. 1565 zas do Bełza. . Było też 2 zagrod, karczmarz i bartnicy dający miodu 56 kuników każdy po gr. 36 i kun cztery po gr. 30, razem zł. 70 gr. 6. Ogólny dochód wynosił zł. 113 gr. 23. H. wraz z Krowicą. dzierżawili Letyńscy, płacąc zł. 295 gr. 2, den. 6. 2. H. , pow. śniatyński, ob. Russów. Hruszowa, ob. Hruszewo. Hruszowa, Hruszów, wś, pow. włodzimierski, na pograniczu od Galicyi, gm. Poryck, 38 w. od Włodzimierza, 62 dm. , 377 mk. , cerkiew. W r. 1544 Fruzyanna Fedorowna Zbaraska, kn. Wasilowa Welicka, jako wdowa bezdzietna, zapisuje bratu swemu ku. Aleksandrowi Poryckiemu Zbaraskiemu dobra macierzyste, a w tej liczbie H. Podług rewizyi zamku łuckiego z r. 1545 kn. Aleks. Porycki, pobiera tu myto po 1 gr. W r. 1570 w zastawie u Ambrożego Łaszczą, który z H. i wsi do niej należących wnosi od 14 dym. , 21 ogr. po 2 gr. , 1 rzem. 2 gr. W roku 1583 kn. Aleksander Porycki z H. , Samowoli i Kaczkowicz wnosi od 16 dym, 23 ogr. , 1 koła dorocz. , oraz Marcin Przyborski z samej H. od 6 dym. , 3 ogr. , 11 ogr. , 1 bojarzyna. Obecnie Chrzanowskich 135 dz. i Zielińskiej. Hruszówka 1. wś, pow. rówieński, gmina Siedliszcze, par. praw. Pohorełówka 5 w. , 58 w. od Równego, 28 dm. , 377 mk. Niegdyś ks. Ostrogskich, następnie Zamojskich, Koniecpolakich, Wyleżyńskich, Steckich, Lubomirskich, od Omiecińskich, przeszła w inne ręce. 2. H, kol. , tamże, gm. Siedliszcze, 8 dm. , 47 mk. 3. H. , w dok. Hruszowicze, Hruszowa, Wólka Hryssowa, wś i kol. , pow. włodzimierski, gm. Nowydwór, 47 w. od Włodzimierza. Wś ma 27 dm. , 177 mk. ; kol 33 dm. , 162 mk. Należała do dóbr władyctwa włodzimierskiego. W r. 1577 władyka Fiedosiej, wnosi z Wólki Hryssowej z 6 dym. , 4 ogr. , a w r. 1583 z 5 dym. , 5 ogr. , 1 rzem. Hruszówka, wś, pow. dobromilski, W roku 1565 trzyma ją Mikołaj Tarło. Wś należy do ststwa sanockiego. Hruszowno 1. wś nad Stochodem, pow. kowelski, gm. Powursk, 35 w. od Kowla, 28 dm. , 153 mk. W r. 1570 Romanowa Hulewiczowa z Radoszyna, Wielemna z częścią Gruszewieńskiej wnosi od 40 dym. , 40 ogr. po 2 gr. , 2 kół młyn. , 1 karczmy. W r. 1577 Polonia Matysówna z Ozdowa, wdowa po Hulewiczu, obecnie Janowa Piotrkowa wnosi z imion swoich i synów swoich Demiana i Michała Hulewiczów z H. i Oziera od 11 dym. , 10 ogr. po 4 gr. , od młyna polnego, od 4 młyn. korzecznych po 12 gr. , od koła foluszowego 24 gr. , oraz Ostafi Korowaj z części H. i Sielec od 7 dym. po 10 gr. , 2 ogr. po 2 gr. W r. 1583 Damian Hulewicz płaci z 6 dym. , 2 ogr. , 2 kół dorocz, , zaś Ostafi Korowaj z części od 3 dym. , 2 ogr. , 1 koła dorocz. , 1 8 popa. W r. 1648 Stefan Bukojemski z części H. wnosi od 7, r. 1658 od 2 dym. Następnie Myszków Chołoniewskich. 2. H. , wś nieznana dziś pod tą nazwą, leżała wpow. dubieńskim lub łuckim. W r. 1570 Iwan Borzobohaty Krasieński wnosi z Rykacz, Topolca i H. od 15 dym. , 9 ogr. po 4 gr. , 11 ogr. po 2 gr. Hruszwica, rzka, w pow. łuckim, prawy dopł. Styru. Hruszwica 1. kol. , pow. łucki, gm. Kołki, 13 dm. , 86 mk. 2. H. , wś nad dopł. Stubła, pow. rówieński, gm. Dziatkowicze, 16 w. od Równego st. poczt. i dr. żel, 86 dm. , 831 mk. , cerkiew drewn. z r. 1766 fundacyi dziedzicaKamińskiego, kaplica katol. , młyn; 3. H. , fol. , tamże. 4. H. , kol czeska, tamże, 24 w. od Równego, 169 dm. , 691 mk. Podług danych z r. 1886 w H. było 105 dm. , 833 mk. prawosł. , 98 katol. i 995 husytów czeskich. Podług reg. pob. pow. łuckiego z r. 1577 część należy do Bielewa kn. Janusza Czartoryskiego, który wnosi od 15 dym. , 10 ogr. po 4 gr. , część zaś do Morawicy, Jana Hierom. Chodkiewicza, kaszt. wil. , płacącego z 12 dym. włóczn. , 2 ogr. po 5 gr. W r. 1583 wnosi Bohusz Promczejko z części po Czartoryskich z 16 dym. , 9 ogr. , 6 ogr. , 1 koła waln. , 1 popa i ks. Andrzej Wiśniowiecki z części ciągnącej do Morawicy od 15 dym. Po śmierci kn. Andrzeja, wwdy wołyńskiego i ststy lubeckiego 1584 r. , bierze Morawicę z Kniahyninem i H. , jedna z czterech córek jego Zofia Janowa Pacowa. W r. 1648 w dzierżawie Zofii Stanisławskiej, która płaci od 210, a r. 1649 od 185 dym. Następnie kolejno Kamińskich, Jałowickich, Zagórskich, Duninów i Lipskich. Hruzdowo 1. ob. t. II, 880 Gruzdowo, mstko, pow. wilejski, gm. Mańkowicze 7 w. , r. 1865 miało 72 dusz rewiz. , należało do dóbr Smycz. Cerkiew paraf. wzniesiona r. 1756. 2. H, wś i dobra, pow. wilejski nie zaś oszmiański, gm. Lebiedziewo 7 w. . Wś miała 15 dusz rewiz, , w części do Chodźków, 67 dusz w części Dederków i 6 dusz w części skarbowej. Dobra należały do Dederków. Cerkiew paraf. wzniesiona przez Andrzeja Sakowicza na podziękowanie Bogu za uratowanie z pogromu pod Kopaczami. Następna fundowaną została roku 1761 przez Dederkę, a odnowioną r. 1819 przez Chodźkę. Kościół par. katol znajduje się we wsi Oborek i tylko parafia nosi nazwę H. Oborek. H. wraz z Oborkiera należał do Halszki z Kociełłów Łomińskiej, następnie siostrzeńca jej Andrzeja Sakowicza. Dalsze losy dzielił H. z Oborkiem ob. t. VIII, 336. Hruszowno Hruszwica Hruzdowo Hruszów Hruszowa Hruszów Hrybalewo Hruzdy Hrycki Hryćki Hryciewo Hrycewo Hrycewicze Hrycenki Hryby Hrybule Hrybowica Hrybowa Hrybki Hrybino Hrybanie Hrybin Hrybany Hruzdy, wś, pow. sieński, gm. Kakowczyn, 1 9 dm. , 48 mk. Hruzewica, w dok. Hruzowica, wś, pow. proskurowski. W r. 1530 pusta, r. 1542 płaci od 1 pługa; r. 1565 Piasecki wnosi od 5 pługów. W r. 1578 przy Czarnym Ostrowie, płaci r. 1583 od 5 pługów, 1 rzemieślnika, 2 ogr. po 6 gr. , 5 ogr. po 4 gr. Hruziatyn, wś w pobliżu Styru, pow. łucki, gm. Trościaniec 45 w. od Łucka, 111 dm. , 722 mk. , cerkiew. W ostatnich czasach należała do ks. Stanisł. Czetwertyńskiego, była attyn. Hodomicz Hrużka 1. Hruzkie, wś nad rzką Olchową, pow. kijowski, gm. Byszów, st. poczt. Chwasowa 16 w. , 58 w. od Kijowa, 344 dm. , 1923 mk. , cerkiew, gorzelnia, młyn, 1825 dz. Od r. 1840 z Wesołą Słobodą własność Daryi z Charlińskich Frejgangowej, mającej 3504 dz. , obecnie ma tu Betulińska 7329 dz. , reszta należy do 3 Towarzystw włośc. 2. H. , urocz. , pow. żytomierski, gm. Trojanów, 16 dm. , 90 mk. Hruzki 1. fol. dóbr Kolejczyce, pow. bielski gub. grodz. 2. H. , wś, pow. brzeski gub. grodz. , gm. Rohacze, 242 dz. Hruźliwiec, wś i kolonia, pow. nowogradwołyński, gm. i par. praw. Kurne 6 w. , 42 w. od mta pow. Wś ma 72 dm. , 424 mk. , kolonia 49 dm. , 248 mk. Hruźliwiec, chutor, pow. żytomierski, gmina Cudnów, 10 dm. , 73 mk. Hrybacze, wś, pow. mohylewski, gm. Tołpieczyce 4 w. , 22 dm. , 141 mk. Hrybalewo, wś, pow. wieliski, gm. Krest. W r. 1765 podane w ławnictwie baberniewskiem wójtowstwa hłazomickiego. Hrybanie, Hrybany, wś nad rzką Wieliżką, pow. wieliski, gm. Czepie, 8 dm. , 54 mk. , cegielnia. Hrybanowszczyzna, wś, pow. wieliski, gm. Wiaźmieny. Hrybany, wś, pow. borecki, gm. Niczyporowicze 10 w. . Hrybin, dobra, pow. mohylewski, od r. 1865 Łupandinych, 203 dz. Hrybino, wś, pow. sieński, gm. Zameczek, 30 dm. , 198 mk. Hrybki, ferma pod Jampolem, 340 dz. Własność Dowiakowskich. Hrybowa, Grzybowa, w dok. Drybowa, wś przy ujściu Żyraku do Horynia, pow. krzemieniecki, gm. i st. poczt. Jampol 12 w. , 40 w. od Krzemieńca, 123 dm. , 833 mk. , cerkiew wzniesiona r. 1762, uposażona przez ks. Radziwiłła r. 1769, młyn. Wś Drybową nadał Zygmunt I Michałowi Deniskowiczowi, który zapisał ks. Janowi, bisk. litew. , co potwierdza król roku 1533. Po zgonie biskupa przechodzi H. do jego siostry Beaty Ostrogskiej, żony ks. Ilii. NastęSłownik Geograficzny. T. XV. Zeszyt 176. pnie własność ks. Radziwiłłów, Boguskich, obecnie Eweliny Czajkowskiej, 106 dz. Hrybowica, wś, pow. włodzimierski, gmina Hrybowica, 20 w. od Włodzimierza, 95 dm. , 802 mk. , zarząd gminny, cerkiew par. , szkoła. Niegdyś Jakuba Wojny Niemirowieża zapisana przez niego około r. 1455, matce Annie, a po jej śmierci na siostrzeńców, dzieci kn. Michała Wasilewicza Czartoryskiego. W r. 1577 przy Litowiżu, kn. Michała Czartoryskiego, który wnosi od 18 dym. łanow. , 11 ogr. po 2 gr. , 12 kom. po 4 gr, a r. 1583 kn. Michałowa Cz. płaci z niej od 23 dym. , 13 ogr, 6 kom. , 1 popa. Obecnie własność Rocmerów. Gmina obejmuje 39 miejsc, 1190 dm. włośc. obok 169 innych, 7247 mk. włościan, uwłaszczonych na 10, 015 dz. ziemi. Hrybule, wś, pow. dźwiński dyneburski, par. Krasław. Hryby 1. fol. , pow. czerykowski, od r. 1877 PrusŻukowskich, 263 dz. 2. H. , wś, pow. sieński, gm. Moszkany, 22 dm. , 86 mk. 3. H. , Gryby, wś, pow. lepelski. 4. H. , wś, pow. wieliski, gm. Uświat. Hrycenki, wś nad stawem z rozlewu Ikopoti, pow. starokonstantynowski, gm. Kołki, st. poczt. Antoniny pow. zasławski, st. dr. żel. Czarny Ostrów 25 w. , 36 w. od mta pow. , 149 dm. , 786 mk. , cerkiew par. drewn. z r. 1779, uposażona ziemia przez dziedzica Błędowskiego r. 1779, szkółka cerkiewna od r. 1874. Wś należała do ks. Ostrogskich, r. 1661 w dzierżawie Adama Wilgi, była pustą. W r. 1753 dostała się ks. Antoniemu Lubomirskiemu, stście kazimirskiemu. Następnie gen. Błędowskiego, poczem Jana Morgulca, od którego r. 1842 kupuje zięć jego Zenon Hołowiński i sprzedaje Ignacemu Szuszkowskiemu. Syn tegoż Franciszek ustępuje w r. 1890 majątek włościance Eudoksyi Wołczuk. Hrycewicze 1. wś, pow. kobryński, gmina Siechnowicze, 150 dz. 2. H. , wś, pow. prużański, gm. Malecz, 415 dz. 3. H. , wś, pow. wołkowyski, gm. Świsłocz, 778 dz. Pod wsią niewielki kurhan, zwany Hrycewicka Baba. Hrycewo, dobra, pow, orszański, gm. Kochanowo 8 w, , od r. 1850 Puzrynów żydów; mają 269 dz. , dom modl. żyd. , fabryka octu. Hryciewo, wś, pow. lidzki, gm. Żołudek, należała do dóbr skarb. Stecielowszczyzna, Hryćki 1. wś, pow. bielski gub. grodz. , gm. Siemiatycze. 2. H. , wś, pow. wołkowyski, gm. Krzemienica, 131 w. 3. H. , wś, tamże, gm. Piaski. 73 dz. 4. H. , wś i os. , tamże, gmina Świsłocz, 29 w. od Wołkowyska. Wś ma 528 dz. włośc. i 123 dz. prywat. ; osada należy do Kozłowskich, ma 38 dz. Hrycki, wś, pow. rówieński, gm. Dąbrowica, par. praw. Zaleszany 3 w. , 35 dm. , 243 mk. 38 Hrybanowszczyzna Hruzdy Hruzewica Hruziatyn Hrużka Hruzki Hruźliwiec Hrybacze Hryćkiewicze Hryćkiewicze, wś, pow. wołkowyski, gmina Samarowicze, z urocz. Łozy, 418 dz. Hryćków, w dok. Hryczków, wś, pow. kamieniecki, st. poczt. Tynna. W r; 1530 płaci od 3, a r. 1565 od 4 pługów. W r. 1566 było 10 ludzi osiadłych, którzy dają czynszu po 2 fl. , 10 trzecinników owsa po 6 gr. , czyni 60 gr. , po 2 kury 1 gr. , po 15 jaj 12 den. , wogóle 32 fl. 16 gr. 12 den. Tamże pszczół od pasieczników dostało się 20 pni, każdy po 20 gr. , czyni 13 fl. 10 gr. Barana dwudziestego dają. w trzecim roku; dostało się 8, szacując po 15 gr. czyni na rok 2 fl. Wieprza kiedy żer bywa dziesiątego, a kiedy żeru nie ma dwudziestego dają, których dostało się 8, szacując na grzywnę czyni 12 fl. 24 gr. Tamże wataman liber. Tamże służka jeden. Suma uczyni 60 fl. 20 gr. 12 den. W r. 1569 ststa kamieniecki wnosi od 3 pługów. W r. 1629 należy do dzierżawy Smotrycz, w posiadaniu Aleksandra Humieckiego. Obecnie H. należy do hr. Włodzimierza Potockiego, który ma tu 100 dz. Hryckowo, wś, pow. dryzieński, parafia Oświej. Hryćkowszczyzna 1. dobra i urocz. , pow. wołkowyski, gm. Porozowo. Dobra należą do Telszewskich i mają 187 dz. ; urocz do v. Witte, 103 dz. 2. H. , fol. , pow. dryzieński, Stankiewiczów, 46 dz. 3. H. , fol. , pow. połocki, Błażewiczów, 30 dz. Hryców, mstko nad Chomorem, przy ujściu rzki Białki, pow. zasławski, gm. Hryców, st. poczt. Szepetówka 30 w. , st. dr. żel. Chrolin 18 w. , 31 w. od Zasławia, 471 dm. , 3359 mk. do 200 katol. i około 2000 żyd. , cerkiew wzniesiona w r. 1785 fundacyi właściciela Marcina Grocholskiego, kaplica katol. , szkoła, zarząd gminny, sąd pokoju. H. należał do ks. Zbaraskich, r. 1547 w zastawie u Boguchwała Łabuńskiego za 200 kóp gr. , przed r. 1563 wrócił do Zbaraskich, poczem przechodzi do Wiśniowieckich. Z ręką Heleny Wiśniowieckiej przechodzi do Stanisława Warszyckiego, z przys. Hubczą, Kurbanówką, Małemi i Wielkiemi Onyszkowcami, Moskwitynówką, Łutówką, Sawarcami i Hajworonką. Ze wszystkich tych wsi r. 1650 wnosi on z 15, a r. 1651 tylko z 5 dym. Po Warszyckich władali H. Lubomirscy, poczem na początku XVIII w. , przechodzi na krótki czas w posiadanie Jana Odrowąża Pieniążka, wwdy sieradzkiego, wkrótce powraca do Lubomirskich. Od ks. Stanisława, podstolego koron. , r. 1752 nabywa Michał Grocholski, sędzia ziemski bracławski. Obecnie Mieczysław Grocholski, posiada 2377 dz. ziemi i 647 dz. lasu. Za Lubomirskich istniały w H. cechy tkacki, szewcki, bednarski i mularski, ustawy których potwierdził Grocholski r. 1782. Mstko posiadało prawo magdeburskie. Staraniem obecnego dziedzica prawie całe mstko wybrukowano. Gmina H. obejmuje 13 miejscowości, 1302 dm. włośc. obok 271 innych, 7052 mk włościan, na 8059 dz. Jełowicki W. . Wykopaliska numizmatyczne w H. na Wołyniu Przegl. Bibl. archeol. , t. II, r. 1881. Hrycowa, wś, pow. dzisieński, gm. Zaleś 8 w. ; miała 27 dusz rewiz. , należała do dóbr Wańkowszczyzna. Hrycyki, w dok. Hryczkowce, wś, pow. starokonstantynowski, gm. Kulczyny, par. praw. Pieczyska 1 w. , 30 w. od mta pow. , 95 dm. , 626 mk. , cerkiew filialna drewn. z r. 1743. Wś należy do włości konstantynowskiej ks. Konst, Ostrogskiego, który wnosi z 17 dym. , 9 ogr. , 1 koła dorocz. , 1 popa. W r. 1593 spustoszona przez Tatarów. W r. 1753 dostała się ks. Ant. Lubomirskiemu, stście kazimirskiemu, obecnie Bagieńskich. Hryczenniki, wś, pow. wilejski, gm. Sitce 4 w. ; miała 11 dusz rewiz. , należała do dóbr Chudurówka. Hrydiaki, wś, pow. wieliski, gm. Budnica. Hrydki, wś, pow. dzisieński, gm. Postawy 9 w. ; r. 1865 miała 86 dusz rewiz. Hrydki, wś, pow. kowelski, gmina Koszar Stary, 15 w. od Kowla, 60 dm. , 390 mk. W r. 1663 z 11 1 2 ogrod. wnoszą 11 fl. 15 gr, za miód 2 fl. , za zboże 583 fl. 7 gr. Hrydziuszki 1. Wielkie, wś, pow. dzisieński, gm. i dobra Łużki 6 w. ; r. 1865 miała 70 dusz rewiz. 2. H. , Małe, wś, tamże, miała 49 dusz rewiz. Hryhoriewo, al. Hryhorkino, wś, pow. wieliski, gm. Cerkowiszcze. W r. 1663 Hryhorkowo, należy do dzierżawy sawińskiej. W roku 1765 w ławnictwie bykowskiem, wójtowstwa zakomelskiego. Hryhorowce, wś włośc. i dobra, pow. bielski gub. grodz, , gm. Dubiażyn, 12 w. od Bielska. Wś ma 388 dz. ; dobra, Kosińskich, 332 dz. , st. dr. żel. brzeskograjew. między Bielskiem a Kleszczelami. Hryhorowicze 1. wś, pow. sieński, gmina Łukoml, 26 dm. , 168 mk, cerkiew. 2. H. , trzy dwory, pow. dzisieński, gm. Mikołajów. W r. 1865 jeden należał do Jeśmanów, drugi do Sipajłów, trzeci do Lisowskich. W r. 1748 Antoni Miładowski sprzedaje Janowi Ciechanowieckiemu, stście opeskiemu. Hryhorowicze, Hrehorowicze, wś w pobliżu Połonki, pow. łucki, gm. Czarnków, 25 w. od Łucka, 45 dm. , 283 mk. W r. 1545 własność Hryhorewskich, którzy mieli opatrywać z innemi 3 horodnie zamku łuckiego. W r. 1570 w zastawie u Jana Chrościckiego, który wnosi z 4 dym. , 6 ogr. po 1 gr. , 1 ogr. 2 gr. W roku 1577 przy Beresteczku Chwiedory Działyńskiej, która płaci od 2 dym. , 3 ogr. Ustąpiona przez Mateusza Woronicza i żonę Hulewiczównę Jackowej Szybińskiej, która ja ceduje r. 1582 Pru Hryćkiewicze Hryćków Hryckowo Hryćkowszczyzna Hryców Hrycowa Hrycyki Hryczenniki Hrydiaki Hrydki Hrydziuszki Hryhoriewo Hryhorowce Hryhorowicze Hryńce Hryhorówka Hryhorowszczyzna Hryhory Hrykowica Hrykowicze Hrymiaczka Hryncewicze Hrynczany Hryńczuk Hrynek Hrynie Hryniewicze Hryniewszczyzna Hrymowce Hrynki Hryńki Hrynkiszki Hrynkowce Hryhorówka sinowskim. W r. 1583 Prusinowska, podstolina wołyńska, płaci z H. z 6 dym. , 1 ogr. , 1 komor. Następnie Chrząstowskich, r. 1848 Nideckich, obecnie Zwolińskich. Hryhorówka 1. wś nad Dnieprem, powiat kaniowski, gm. Trechtymirów, st. poczt. Kaniów 24 w. , 234 dm. , 1556 mk, cerkiew, szkółka cerk. , 2 młyny, 16 wiatraków. Obecnie Maryi Braker, 1780 dz. 2. B. , wś, pow. kijowski, gm. i st. poczt. Hermanówka 8 w. , 56 w. od Kijowa, 149 dm. , 952 mk, cerkiew, szkółka cerk. , cukrownia, młyn wodny, 2 wiatraki, 568 dz. włośc. 3. H. , wś, pow. uszycki, gm. Kapuściany 10 w. , 18 w. od Uszycy, 84 dm. 4. H. , wś, tamże, okr. pol. Wierzbowiec, st. poczt. Nowa Uszyca Letniowce, ma 524 dz. ziemi, 49 dz. lasu, własność Niłowych. 5. H, kol. , pow. łucki, gm. Torczyn, 10 dm. , 268 mk. Hryhorowszczyzna, fol. , pow. dryzieński, attyn. Julianowa, Grzymajłowskich. Hryhory, przys. dóbr Białe, pow. lepelski, gm. Mosarz. Hrykowica, wś i dobra, pow. kobryński, gm. Pruska, 6 w. od Kobrynia. Hrykowicze, ob. Rykowicze. Hrymiaczka, w dok. Hrimieczka, Hrynieczka, wś, pow. latyczowski. W r. 1530 płaci od 5, 1542 od 3 1 2 pługów; w r. 1565 ks. Jan Poniatowski, pleban zinkowiecki, wnosi od 5 pługów, 1 koła waln. ; w r. 1583 od 2 pługów, koła dorocz. i koła stępnego. Hryńce ob. t. II, 884 Gryńce, dwie wsi, pow. oszmiański, gm. Polany 3 w. . Jedna, mająca w 1865 r. 22 dusz rewiz. , należała do dóbr Polany, druga 17 dusz, do dóbr skarbow. Święty Duch. Hryncewicze, okolica szlach. , pow. grodzieński, gm. Skidel, 40 dz. Hrynczany, fol. dóbr Ladziny, pow. słonimski. Hryńczuk, wś, pow. kamieniecki. W roku 1565 H. , al. Stepanikowce, królewszczyzna, w posesyi Kostrzewskiego, który płaci od 6, roku 1569 od 5, a r. 1583 od 3 pługów. W roku 1616 należała do ststwa kamienieckiego, była w posesyi Walentego Aleksandra Kalinowskiego, ststy kamien. , zupełnie zdezolowana. W r. 1661 miała 15 dym. Hrynek, chutor, pow. Ostrogski, gm. Krzywin, 14 dm. , 75 mk. Hrynie, wś, pow. wilejski, gm. Radoszkowicze 8 w. ; miała 37 dusz rewiz. , należała do dóbr Nowydwór. Hrynie, wś nad Teterowem, pow. radomyski, gm. i par. praw. Hornostajpol 2 w. , st. poczt. Radomyśl 112 w. , 47 dm. , 356 mk. . 4 młyny wodne, 739 dz. Należała do dóbr Hornostajpol. Hryniewicze 1. wś, pow. białostocki, gm. Białostoczek. W r. 1561 należała do wójtowstwa pomchackiego, we włości zamku suraskiego. Miała 7 włók gruntu średniego, ale iż ziemia borowa, więcej podłego, a ludzie w ubóstwie płacić będą z gruntu podłego. Powinność czynszu 3 gr. , osady 30 gr. , za 1 beczkę owsa 5 gr, a za odwóz 5 gr. , za gwałty 1 beczkę żyta albo 10 gr. , za wóz siana 3 gr. , a za odwóz 2 gr. , za gęsi, kury, jajca 3 1 2 gr. , za stacyę 2 1 2 gr. , za tłoki 12 gr. , za niewody 2 gr. , z włóki na osadzie po 83 gr. , ogółem 9 kóp 4 gr. 2. H. Małe, wś i okolica szlach. , pow. bielski gub. grodz. , gm. Pasynki, 8 w. od Bielska. Wś ma 50 dz. okolica szlach. 132 dz. Niegdyś Hryniewiczów. 3. H. Wielkie, wś, okolica szlach. i dobra nad rzką Białą, tamże, 4 w. od Bielska. Wś ma 15 dm. , 78 mk. , cerkiew, 147 dz. ; okolica 165 dz. Dobra, własność Smólskich poprzednio Sakowiczów, 490 dz. Nadto Spitzbartowie mają 85 dz. 4. H. , wś, dobra i osada, pow. prużański, gm. Suchopol, 18 w. od Prużany. Wś ma 111 dz, osada 33 dz. ; dobra, własność Sękowskich, 140 dz. 5. H. , wś, pow. wołkowyski, gmina Izabelin, 600 dz. włośc. Hryniewszczyzna 1. wś i fol. , pow. klimowicki, gm. Nadziejkowicze. Wś zwana też H. Krzysztopole, ma 42 dm. , 328 mk. ; fol. należy do dóbr Strukajły. 2. H. Mała, wś, tamże, 16 dm. , 117 mk. Hrymowce Polne, wś, pow. proskurowski. W r. 1530 płaci od 3 1 2 pługów. Był pop Masko. W r. 1578 Mikołaja Sieniawskiego; w r. 1668 w dzierżawie Łychowskiego, spustoszona przez Kozaków i Tatarów podczas wyprawy braiłowskiej. Hrynki 1. wś i dobra, pow. Słonimski, gm. Czemery, 10 w. od Słonima. Wś ma 130 dz. ; dobra Rahozów, z chutorem Osowiec 313 dzies. 2. H. Wielkie i Małe, dobra i dwie wsi, pow. wołkowyski, gm. Dobrowola, 42 w. od Wołkowyska. Dobra Westbergów, mają 620 dz. ; wś H. Wielkie 1357, H. Małe 733 dz. 3. H, wś, pow. wieliski, gm. Budnica. Hryńki, wś nad dopł. Horynia, pow. krzemieniecki, gm. Światec, par. praw. Ośniki 3 w. , 44 w. od Krzemieńca, 99 dm. , 563 mk. , cerkiew filialna drewn. z r. 1776, młyn. W r. 1583 własność kn. Stefana Zbaraskiego, wwdy trockiego przy Januszpolu, który wnosi z 8 ogr. , 2 kom. , 1 bojarz. Obecnie Olszewskich, 223 dz. Hrynkiszki, właściwie Grynkiszki, wś, pow. kowieński. Kościół zbudowanym został w roku 1618 Wołonczewski, Bisk zmujdz. , 60. Za bi skupa Stefana Giedrojcia 1777 1803, Krzysztof Białozor, wzniósłszy w G. mury kościoła po okna, zmarł. Syn jego Tadeusz, na tem podmuro waniu zbudował kościół z drzewa. Był tu nie gdyś i kościół kalwiński, jednak kto go zbudo wał i kiedy upadł, niewierny. Pozostała tylko wioska, należąca do tego kościoła, Bogdaniszki zwana. M. R. Wit. Hrynkowce, wś, pow. krzemieniecki, gmina Hryszyno Hrywa Hrynkowce Hrynkowszczyzna Hryżańska Hryżany Hrynów Hrynkowce Hrynowce Hrynżówka Hrypacze Hrystanówka Hryszczenki Hrywy Hrywda Borsuki, par. praw. Matwiejowce 2 w. , 23 w. od Krzemieńca, 63 dm. , 387 mk. Własność Leduchowskieh. Hrynkowce, wś, pow. husiatyński. W roku 1565 mstko H. al. Poboźnystaw, własność Ćwikłowskiej, płaci 4 mar. szosu, od 1 popa i 4 rzem. , czopowego 10 fl. W r. 1566 Sroczycka wnosi od 2, a r. 1569 od 3 pługów i 14 fl. czopowego. W r. 1583 Sroczycki płaci od 1 1 4 pługów i 1 ogr. Hrynkowszczyzna, wś i dobra, pow. Słonimski, gm. maryjska, par. katol. Dziewiątkowicze, 27 w. od Słonima. Ze wsiami Haliki 1 Bołty 465 dz. ; dobra, Szumowiczów, z fol. Teklinowo 644 dz. Hrynów, ob. Uhrynów. Hrynowce, Hryniowce, wś nad Słuczą, pow. żytomierski, gm. Motowidłówka, 103 w. od Żytomierza, 5 w. od Lubaru st. poczt. , 30 w. od Olszanki st. dr. żel. , 171 dm. , 1, 088 mk. , cerkiew par. drewn. z r. 1751. Do par. należy wś Karań. W całej paraf. w r. 1886 było 129 dm. , 1, 000 mk. praw. , 36 katol. , 34 żyd. Własność większa należy do Baranowskich, Hrebnickich, Solara i Klimeńki. Wspomniane już r. 1487 w opisie ziemi kijowskiej. Nadane roku 1496 ks. Ostrogskim, należały do ordynacji aź do r. 1753, w którym dane Jerzemu Lubomirskiemu przy Cudnowie. Ten sprzedaje Ponińskiemu, potem Prota Potockiego, od którego kupuje Gliński, sędzia zwiahelski. W czasie jego władania okazuje się w H. cudowny obraz P. Jezusa, przeniesiony do kościoła dominikańskiego w Lubarze. Następnie H. należą do Ostrowickich, potem Mikuliczów, obecnie rozdzielone na drobne części. Hrynżówka, wś, pow. żytomierski, gm. Barasze, 14 dm. , 84 mk. Hrypacze, wś, pow. wieliski, gm. Baranowo. Hrystanówka, Chrystanówka, pow. hajsyński, ob. Huńcza. Hryszczenki, dobra, pow. orszański, od r. 1877 Wycynów, 358 dz. Hryszczyce, Gryszczyce 1. dobra i urocz. , pow, brzeski gub. grodz. , gm. Dmitrowicze 8 w. , 47 w. od Brześcia, własność Buchowieckich, z urocz. Charyton 1, 020 dz. 2. H. , osada pod Słonimem, 56 dz. Hryszczyńce ob. t. III, 177 Hreszczyńce i t. II, 885 Gryszczyńce, wś, pow. kaniowski, gm. Pszeniczniki, st. poczt. Kaniów 7 w. , 263 dm, , 1, 340 mk. , cerkiew, szkółka cerk. , 12 wiatraków. Obecnie Frołow ma tu 498 dz. Hryszkowce, wś nad rzką Marutą, dopływ Hnyłopiatu, pow. berdyczowski, gm. Bystrzyk, 4 w. od Berdyczowa st. poczt. , 156 dm. , 1, 113 mk. , cerkiew, szkółka, cegielnia, wiatrak. Przed r. 1865 było 1, 864 dz. Do r. 1848 należała do Radziwiłłów, potem Paszkowskich. Obecnie posiadają tu Karol Burkiewicz 136 dz. , Korniłow 282 dz. i Tow. włościan 838 dz. Hryszkówka al. Waleryanówka, słoboda, pow. radomyski, gm, Potyjówka, 16 dm. , 66 mk. Należy do Zechtena 511 dz. Hryszkowszczyzna ob. t. III, 193 mylnie Hryczkowszczyzna, dobra, pow. nowoaleksandrowski, gm. Rymszany 8 w. , 37 w. od msta pow. Gabryel Rudomina sprzedaje H. Janowi i Konstancyi z Osińskich Dziwlewskim, od których nabywają r. 1675 Salmonowiczowie, podstol inflanccy. Obecnie Dowgiałłów, 624 dz. Hryszowce, wś, pow. jampolski, na pograniczu z Winnickim, 157 dm. , 1, 141 mk. , cerkiew, szkoła, gorzelnia, cegielnia. Niegdyś, przy Krasnem, Koszków, od których nabyli ks. Ostrogscy, drogą wiana Zamojskich, potem Koniecpolskich, Walewskich, od których kupuje ks. Lubomiraki. Obecnie Russanowskich. Hryszyn 1. dobra, pow. klimowicki, od r. 1870 Listopadowych, wraz z Zarojem 309 dz, 2. H. , wś, tamże, gm. Rodnia, 22 dm. , 140 mk. Hryszyno 1. wś, pow. wieliski, gm. Usmyń. W r. 1765 w ławnictwie prychabskim wójtowstwa usmyńskiego. 2. H. , tamże, ob. Mieżochy. Hrywa, Grzywa, wś, pow. kowelski, w pobliżu granicy gub, mińskiej i pow. łuckiego, gm. Borowno, par. katol. Nabruska, 70 w. od Kowla, 52 dm. , 594 dm. , cerkiew. W r. 1650 wnosi od 35 a r. 1651 od 27 dym. Obecnie braci Załuskich. Hrywda, wś i dobra nad rz. t. n. , pow. Słonimski, gm. i par. Kossów 10 w. , 34 w. od Słonima. Wraz z Dubitowem i Choroszczą ma 1, 317 dz. włośc. ; dobra, Połubińskich 762 dz. 291 lasu. Nadto Rodziukowłe mają 63 dz. Należała do Jundziłłów. Hrywiatki al Hrywiatka, w dok. Hrywiatek, Rywiathki, wś, pow. kowelski, gm. Powursk, 24 w, od Kowla, 53 dm. , 304 mk. , cerkiew par. , 2 wiatraki. W r. 1570 Maruszy z kn. Zbaraskich Wasilowej Zaborowskiej, kaszt. bracławskiej, która z Wojkowicz, Chorostowej i Rymiathek wnosi od 19 dym. , 3 ogr. po 4 gr. , 4 ogr. po 2 gr. , 1 koła młyn, a r. 1583 z 19 dym. , 4 ogr. , 2 kół waln. Obecnie spadkobierców Głębockiego. Hrywy 1. dobra, pow. mścisławski, od roku 1845 Tołpyhów, 460 dz. 2. H. , wś, pow. wieliski, gm. Budnica. 3. H. , wś, tamże, gm. Cerkowiszcze. W r. 1653 należą do dzierżawy sawińskiej. Hryżańska Buda, pow. żytomierski, ob. Buda Ryżańska. Hryżany al. Ryżany ob. t. X, 122, w dok. Hreżany, Reżany, wś nad Irszą, pow, żytomierski, gm. Horoszki 6 w. , 47 w. od Żytomierza, 8 w. od st. poczt. Chwasowa, 227 dm. , 1, 872 mk. , cerkiew par. drewn. z r. 1777. W całej parafii było r. 1886 236 dm. , 1, 890 mk. praw. , 300 katol, 500 ewang. Niemców i 50 żydów. Hreżany w r. 1501 należały do zamku żytomier Hrywiatki Hryszczyce Hryszczyńce Hryszkowce Hryszkówka Hryszkowszczyzna Hryszowce Hryszyn Hryżowo Huba skiego, r. 1520 były już w ręku Sapiehów, którzy je około r. 1515 zastawili ks. Prońskim. W r. 1569 trzymają je Działyńscy, r. 1581 w ręku ks. Prońskich. W r. 1607 trybunał kazał zwrócić je Sapiehom. W r. 1628 są Niemiryczów, którzy wnoszą, od 12 dym. , 4 ogr. , 1 popa. Włośc hreżańska, nad Irszą, obejmowała 18 31 mil kw. obszaru, z 8 wsiami 52 osiadł. i 9 zagr. w r. 1581. W r. 1628 w 6 wsiach było 54 dym. osiadł. i 9 zagród. Obecnie nabyta przez kolonistów niemieckich. Hryżowo, wś, pow. wieliski, gm. Makłoki. Huba i H. Stara, dwie wsi w pobliżu Dźwiny, pow. wieliski, gm. Usmyń. Hubarów, wś, pow. uszycki, st. poczt. N. Uszyca. W r. 1530 pusta; r. 1565 królewszczyzna, w posesyi Kostiukowej, która wnosi od 3 pługów; 1 włóczęga zbiegł. W r. 1568 w części Sroczyńskiego od 1 pługa, Koscziuka od 1 pługa. W r. 1578 wojski płaci od 4 pługów i od 1 ogr. 4 gr. W r. 1689 jeden z Łasków, właścicieli H. , daje go z częścią Moczuliniec i Piszczanicy Stefanowi Didkowskiemu, jednak r. 1698 wytacza mu proces i odbiera dobra. Obecnie Medard Kośmiński ma 334 dz. Hubcza, wś nad dopł. Chomora, pow. zasławski, gm. Hryców 6 w. , st. poczt. St. Konstantynów 20 w. , st. dr. żel. Chrolin 25 w. , 34 w. od Zasławia, 137 dm, 833 mk. , cerkiew drewn. z r. 1769, nadana ziemia przez Marcina Grocholskiego r. 1782, szkółka cerk. od roku 1868. Do par. praw. należy wś Partyńce. H. dzieliła losy Hrycowa. Od r. 1752 do chwili obecnej Grocholskich, z Partyńcami ma 453 dz. ziemi, 304 lasu. Hubczyce, wś, pow. wołkowyski, gm. Podorosk, 317 dz. Hubelce, wś nad dopł Korczyka, pow. zasławski na pograniczu ostrogskiego, gm. Żuków, par. praw. Annopol, 38 w. od Zasławia, 100 dm, 551 mk. Należy do dóbr sławuckich. Hubicze, wś i przyl. dóbr Naspa, pow. rohaczewski, gm. Niedojka 7 w. . Hubicze, wś, pow. drohobycki. Według lustracyi z r. 1565 wś ta w ststwie drohobyckiem, miała 22 kmieci na półłankach, osadzonych na prawie niemieckiem, 2 popów na łanie, prócz tego 23 kmieci na półłankach, na prawie wołoskiem i 2 kmieci mająjcych więcej niż po łanie. Karczmarz płacił arendy grzyw. 15. Dochód ogólny zł. 67, gr. 16, den. 12. Przy wsi młyn na rz. Tyśmienicy dawał arendy zł. 48, 2 liski po gr. 30 i 2 kuny po grzywnie. Hubiejki, wś, pow. lidzki, gm. i dobra Lebioda; miała 19 dusz rewiz. Hubieńszczyzna, wś i dobra, pow. czerykowski, gm. Komarowicze, par. praw. Worodźków. Wś ma 67 dm. , 486 mk, dobra, dziedzictwo Glinkow, wraz z Milatynem 648 dz. ; młyn, folusz. Hubin, wś, pow. lepelski, gm. Kamień 5 w. . W r. 1661 własność Piotra i Krzysztofa Stabrowskich, którzy sprzedają Janowi Pakoszowi, potem Sielawów. Kościół fundowali roku 1716 Jan i Joanna z Przysieckich Pakoszowie, stolnikowie połoccy. Hubin 1. wś nad Desną, , przy tr. poczt. z Berdyczowa do Lipowca, pow. berdyczowski, gm. i st, poczt. Samhorodek 4 w. , par. praw. Zbaraż. 49 w. od Berdyczowa, 78 dm. , 700 mk. , szkółka. Pierwotnie r. 1545 gniazdo Hubińskich, już przed r. 1590 w podziałach pomiędzy spadkobiercami. Część nabywają, r. 1596 ks. Zbarascy, od których przechodzi do ks. Koreckich. W r. 1629 kaszt. wołyński, Korecki wnosi z H. , podanego jako mstko, od 190 dm. Następnie H. z Białołówką, Sokulcem, Kalnikiem i in. był zapisany przez Annę z Chodkiewiczów Korecką synowi ks. Karolowi Koreckiemu. W ostatnich czasach H. należał do Zawistowskich, obecnie Hilmajer ma tu 506 dz. 2. H. , wś, pow. radomyski, gm. i par. praw. Hornostajpol 6 w. , st. poczt. Radomyśl 115 w. , 102 dm. , 857 mk. , szkółka, 2 wiatraki, cegielnia, 952 dz. włośc. Obecnie mają tu Zoryna 593 dz. , Chilkiewicz 247 i Mieczysław Pontus 449 dz. . 3. H. , wś, pow. łucki, gm. Czaruków, 30 w. od Łucka, 85 dm. , 551 mk. , cerkiew, szkoła. W r. 1570 z Żabczem i Kołodzieżą należał do władyki łuckiego. W nowszych czasach Strojnowskich, potem J. Ign. Kraszewskiego. 4. H. , kol. czeska, tamże, 30 w. od Łucka, 60 dm. , 883 mk. , 1, 200 mr. ziemi. 5. H. ob. t. III, 197 n. 1 i 2, gdzie jeden Hubin rozdzielono na dwa, wś nad Słuczą, pow. nowogradwołyński, w pobliżu granicy pow. starokonstantynowskiego, gmina Ostropol gm. Rajki niema, par. praw. Samczyki, 110 w. od msta pow. , 120 dm. , 1, 004 mk. , cerkiew filialna drewn. z r. 1859, nadana ziemią przez ks. Kacpra Lubomirskiego r. 1768, szkółka cerk. od r. 1885. Na poozątku XVI w. H. należał do zamku krzemienieckiego, poczem nadany został przez Zygmunta I ks. Konstantemu Ostrogskiemu. W r. 1583 przy Konstantynowie ks. Ostrogskiego, wwdy kijowskiego, który wnosi od 16 dm. , 11 ogr. , 1 koła dorocz. , 1 popa. W r. 1753 dostaje się Lubomirskim, po r. 1768 Kasper Lubomirski sprzedaje Świejkowskiemu, następnie Sochackich, poczem drogą wiana Żurakowskich, Apollona Łozińskiego, w końcu sprzedany Zasieckim. 6. H. w dok. Hubni, wś, pow. włodzimierski, gm. Kisielin, 24 w. od Włodzimierza, 56 dm. , 380 mk. , cerkiew. Wraz z Tuminem należał niegdyś do Hubińskich, którym zagarnął majętności kn. Koszyrski Sanguszko. Podług rewizyi zamku łuckiego z r. 1545 kniaź, ssta włodzimierski Sanguszko miał z H. opatrywać jedną horodnię zamkową. W roku 1577 należy do Łokacz kn. Romana Sanguszki, który wnosi z 4 dym. łan. , 4 dym. półłan. , 2 Hubin Hubieńszczyzna Hubiejki Hubicze Hubelce Hubczyce Hubcza Hubarów Hryżowo Hulajgródek Hućki Hucułówka Hucuły Huczanówka Hudakiempie Hudebsk Hudolewo Hudowo Hudymówka Hudziewicze Hudzówka Hugny ogr. a r. 1583 z 4 łan, , 3 dym. , 2 ogr. W roku 1648 Adama Kisiela, wwdy kijowskiego, płaci od 32 dym. , r. 1653 z Tulinem mającym roku 1648 30 dym. od 46 dym. Potem Czackich. Hubinek, r. 1565 Hubiń, wś, pow. Rawa ruska. W T. 1565 wś w ststwie bełzkiem, ma 6 kmieci na łanach, 2 karczmarzy, pop, 14 barci dworskich. Ogólny dochód zł 34, gr. 27, den, 9, Staw dawał co czwarty rok zł. 30. Hubiniszki, wś, pow. dźwiński dyneburski, własność Łazdanów. ma 128 dz. dwor. Hubinka, wś, dobra i fol. , pow. grodzieński, gm. Jeziory, 23 w. od Grodna. Wś ma 5 dra. , 98 mk. , 106 dz. ; fol. należy do dóbr Jeziory, dobra, Włodz. Brosse, 170 dz. Hubino, wś i dwór, pow. dzisieński, gmina Wierzchnie 5 w. . Wś miała 15 dusz rewiz. ; dwór należał do Stankiewiczowej. Hubińskie Budki, słoboda, pow. łucki, gm. Czarnków, 30 dm. , 223 mk. Hubiszki, fol. , powiat nowoaleksandrowski, gm. Dukszty, atttyn. Ligun. Hubków, wś nad Słuczą, pow. rówieński, gm. Siedliszcze, st. poczt. Korzec 30 w. , 68 w. od Równego, 49 dm. , 413 mk. , cerkiew drewn. z r. 1708. Cerkiew filialna we wsi Ludwipol 2 w. . W r. 1577 przy Tuczynie Aleksandra Siemaszki, który wnosi z 7 dym. po 10 gr. , 12 ogr. po 2 gr. Jan Daniłowicz w r. 1648 płaci z H. od 180 a w r. 1650 od 126 dym. . Prócz wymienionych władali tu Pruszyńscy. Obecnie drogą wiana Walewskiego, który uzyskał nazwisko PonińskiWalewski. Hubowo, attyn. Białego, pow. lepelski, gm. Mosarz, 60 dz. Huby, dobra skarb. , pow. wilejski, gm. Babuń. Niegdyś starościńskie ob. Hubskie sstwo, t. III, 200. Hucisko 1. chutor, pow. Ostrogski, gmina Kuniów. 2. H. Stare i Nowe, dwie wsi, tamże, gm. Pererosłe; H. Nowe ma 12 dm. , 90 mk. , H. Stare 26 dm. , 311 mk. Hućki, wś i fol. , pow. kobryński, gm. Strzygowo, 5 w. od Kobrynia. Wś ma 156, fol. 92 dz. Hucułówka, przedm. Jaryszowa, w pow. mohylowskim. Hucuły, ród góralski w Karpatach wschodnich. Kaindl Rain. Fried. Die Huzulen, ihr Leben, ihre Sitten und ihre Volksueberlieferung. Wien, 1894, str. 130. Huczanówka, przedm. Miastkówki, powiat olhopolski. Hudakiempie, Gudakiempia, wś, pow. lidzki, gm. aleksandrowska, miała 25 dusz rewiz. ; na leżała do dóbr Mackiszki. Hudebsk, pow. sokólski, ob. Godebsk. Hudolewo, Gudolewo, wś włośc. , pow. święciański, gm. Twerecz 10 w. , miała 14 dusz rewiz. ; należała do dóbr skarb. Dzisna. Hudowo, wś, pow. dryzieński, par. Oświej. Hudymówka, wś nad rzką. Orszynką, pow. kijowski, gm. Obuchów, par. praw. Pieszczerów 5 w. , st. poczt. Hermanówka 16 w. , 43 w. od Kijowa, 166 dm. , 876 mk. , szkółka, 7 wiatraków, 459 dz. Hudziewicze, wś i dobra, pow. grodzieński, gm. Hadziewicze, 40 w. od Grodna. Dobra, hr. Łubieńskich, 473 dz. , gorzelnia, wiatrak. Dawniej Bułhaków. W miejscowej cerkwi obraz Bogarodzicy, uważany z dawna za cudowny. Gmina obejmuje 51 miejscowości, 475 dm. włośc. obok 106 innych, 4, 520 mk, włościan uwłaszczonych na 6, 917 dz. Nadto w gm. jest 5, 790 dz. większej posiadłości. Hudzówka 1. pow. taraszczański, ob. Dubówka, 2. H. al. Popowy Róg, wś, pow. zwinogrodzki, gm. Tarasówka, par. praw. Chłypnówka 3 w. , st. poczt. Zwinogródka 2 w. , 71 dm. , 1, 020 mk. , szkółka, 2 wiatraki. Hugny, wś, pow. białostocki, gm. Krypno, 163 dz. Hugowice, ob. Jugowice. Huje, wś, pow. wilejski mylnie miński, gm. Radoszkowicze 3 w. , r. 1865 miała 79 dusz rewiz. , należała do dóbr Karlsberg. Niegdyś attyn. hrabstwa zasławskiego, dziedzictwo Berezowickich, dalej Hlebowiczów, mianowicie Katarzyny z ks. Radziwiłłów r. 1675 i corek jej Anny Ogińskiej, kanclerzyny litew. , i Krystyny Sapieżyny, dalej Aleksandra, Jerzego i Izabeli z Połubińskich Sapiehów, stolników litew. W roku 1712 kupuje Franciszek i Zofia z Wańkowiczów Wołodkowiczowie. W r. 1796 Józef Wołodkowicz, marsz. gub. wileńskiej, od imienia żony Karoliny z Brzostowskich, przezywa H. Karlsbergiem. Od r. 1820 własność Snitków. Zastawnikami byli r. 1670 Andrzej Wolan, r. 1671 Krzysztof Komornicki, podsęd. mozyrski, r. 1696 Teodor Wańkowicz w 12, 000 złp. , dalej Aleksander Przeździecki, chorąży mozyrski, Marcin Wołodkowicz, r. 1737 Franciszek Wołodkowicz, r. 1793 Kasper Wołodkowicz, r. 1790 Michał Wołodkowicz, ststa hajeński, r. 1807 Ignacy ks. Puzyna, ststa dziewieniski. Hujsko, r. 1565 Oysko, wś, pow. dobromilski. W r. 1565 klucz czyli kraina hojska składała się z 7 wsi nad Sanem, Wiarem i Strwiąiżem. Wchodziła w skład ststwa przemyskiego. Rządził nią krajnik Brileński. Wś H. miała pierwej 63 kmieci na 24 1 4 łan. , 4 zagr. , 2 karczm. lecz pan krakowski niniejszy, będąc ststą przemyskim, kmieci poskupywał, osadził ich na zagrodach a na ich łanach osadził folwark, który pierwej był na urocz. Kruhel. Hukowicze, wś, pow. bielski gub. grodz. , gm. Kleniki, 13 w. od Bielaka, 666 dz. Przed wsią na pastwisku 6 kurhanów, otoczonych rowami. Hulajgródek, Hulajgród, wś nad Taśminą, pow. czerkaski, gm. Sunki, par. praw. Hołowia Hugowice Huje Hujsko Hukowicze Hubowo Hubków Hubiszki Hubińskie Hubino Hubinka Hubiniszki Hubinek Hubinek Huby Hucisko Hulcza Hulajki Hulajówka Hulajpol Hulaki Hulki Hulków Hulowce Hulsk tyn 3 w. , st. poczt. i dr. żel. Śmiła 11 w. , 36 w. od Czerkas, 50 dm. , 289 mk. , cerkiew cmentarna. Należała do Żelichowskich, Stanisl. Nejmana, obecnie Makiejewa, 256 dz. Mylnie podano t. III, 206 dwie wsi t. n. gdyż tworzą one jedną całość. Hulajki, wś, pow. zwinogródzki, gm. Husakowo, st. poczt. Zwinogródka 19 w. , 79 dm. , 811 mk. , cerkiew, szkoła, 3 wiatraki. Stanowi właściwie część wsi Kobrynowo. Należy do klucza olchowieckiego dóbr hr. Potockich. Hulajówka, os. leśn. , pow. lityński, gmina Kożuchów. Hulajpol, os. , pow. wołkowyski, gm. Biskupce, z urocz. Trylewszczyzna 66 dz. , Dobrowolskich. Hulajpol, wś, pow. zwinogródzki, gm. Ekaterynopol Kalnibłoto, st. poczt. Zwinogródka 23 w. , 290 dm. , 1, 417 mk. , cerkiew, szkółka cerk. , 2 młyny, 2 wiatraki. Hulaki, w dok. r. 1714 Hułacowo, wś, pow. wieliski, gm. Cerkowiszcze. Hulaniki 1. wś nad rucz. Rewucha, powiat kijowski, gm. i st. poczt. Rzyszczów, 87 w. od Kijowa, 155 dm. , 999 mk. , cerkiew, szkółka, 9 wiatraków, 780 dz. Do początku XIX w. należała do dóbr rzyszczowskich; następnie Mierzejewskich, od których nabywa Aleksy Konopacki, mający tu 646 dz. 2. H. , ob. Motowidłówka. 3. H. ob. t. XII, 780, Ulaniki, wś, pow. łucki, gm. Szczurzyn, 18 w. od Łucka, 96 dm. , 930 mk. W r. 1545 własność sług zanikowych bojarów Hulanickich, którzy mieli opatrywać jedną horodnie zamkową. W r. 1648 część należy do Samuela i Anny Czerniewskich, którzy wnoszą z 5 a r. 1658 z 1 dym. W r. 1848 wś należy do Hulanickiego i Grodeckiego, potem Witwińskich, Wolskich. Hulanka, wś, pow. żytomierski, gm. Uszomirz, par. praw. Bondarówka 3 w. , 82 w. od Żytomierza, 84 dm. , 367 mk, Hulcza 1. Holcza ob. t. III, 99, wś, pow. Ostrogski, gm. Zdołbica, st. dr. żel. Zdołbunów 14 w. , st. poczt. Ostróg 20 w. , 100 dm. , 919 mk. włościan i 72 dm. , 330 mk. kolon. Czechów, cerkiew drewn. z r. 1799 fundacyi właściciela Ign. Podhorodeńskiego, kościół katol. dla Czechów, szkoła ludowa od r. 1864. Do parafii praw. należy Urwena 3 w. . Cerkiew filialna we wsi Hłupanin. W roku 1577 sioło zamku ostrogskiego, wnoszą tu od 17 dym. półdworz. po 10 gr. , 4 dym. putnych po 10 gr. , 10 dym. na ćwierć. po 5 gr. , 4 podsus. po 4 gr. , 10 ogr. po 2 gr. a r. 1583 od 2 dym. , 3 ogr. po 6 gr, , 2 ogr. po 4 gr. , 3 podsus. , 2 kół waln. , 1 popa. W r. 1753 H. z 3, 000 złp. dochodu była nadana Małachowskiemu, stście oświęcim. , lecz potem wróciła do Sanguszki i dopiero r. 1765 darowana Ign. Podhorodeńskiemu, stście łopiennickiemu, co zatwierdza konstytucya r. 1775. Mają tu r. 1848 część Wyszatyccy. 2. H. , chutor, tamże, 5 dm. , 24 mk. Hule 1. wś nad rucz. Kostiuczenko, powiat kaniowski, gm. Olchowiec, st. poczt. i dr. żel. Mironówka, 43 w. od Kaniowa, 203 dm. , 1, 150 mk. , szkółka cerk. , 6 wiatraków. 2. H. , wś, pow. uszycki. W r. 1661 własność Mar. Bogusza, zniszczona. Obecnie Olimpii Drogoszewskiej, 994 dz. Hulewicze, wś, pow. brzeski gub. grodz. , gm. Dmitrowicze, 199 dz. Hulewicze al. Hulewiczów, mstko nad Stochodem, pow. łucki, gm. Horodek, 58 w. od Łucka, 69 dm. , 359 mk. , cerkiew, 2 młyny. W r. 1583 Andrzej Czołhański wnosi od 22 dym. , 6 ogr, 10 komor. , 2 kół waln. , 1 stępa, 1 bojaryna. W r. 1648 Jan Hulewicz wnosi od 20 dym. żydow. , r. 1649 od 54, r. 1650 od 7 dym. żyd. i 50 chrześc. , r. 1653 od 3 żydow, i 6 chrześc. W r. 1661 pozostaje tylko 2 dym. . Potem H. należały do Gostyńskich, obecnie Pawła Kamienogradzkiego, 4, 745 dz. 2, 250 lasu. Hulidówka, wś, pow. borecki, gmina. Horodyszcze 15 w. , 23 dm. , 123 mk. Hulino, wś, pow. sieński, gm. Pustynki, 19 dm. , 116 mk. Hulki, wś, pow. klimowicki, gm. Miłosławicze 17 w. , 26 dm. , 97 mk. Hulków, wś nad rz. Lipą, pow. przemyślański. W r. 1565 w ststwie rohatyńskiem w połowie a w drugiej połowie własność nieboszczyka Jana z Tenczyna, który nabył od mieszkającej tu szlachty Sokołowscy ich działy. Część królewska miała 2 kmieci na ćwierciach i 1 zagr. Dochodu zł. 7 gr. 24. Hulowce, wś nad Horyniem, pow. ostrogski, gm. Lachowce 4 w. , st. poczt. Ostróg 40 w. , 192 dm. , 972 mk. , cerkiew drewn. z r. 1718; szkółka cerk. od r. 1872. Cerkiew filialna we wsi Żyznikowce 1 w. . W r. 1886 było 80 dm. , 646 mk. praw. , 336 katol, 10 żydów. W roku 1545 należała do Wasila Jermolińskiego i jego braci, którzy z Hulewki, Semenowa i in. mieli opatrywać jedną horodnię zamku krzemienieckiego. W r. 1565 Andrzej Czołhański pozywa Hannę Jarmolińską o zajęcie dóbr jego Siemionowa, Hulewiec, Turowki, Korzelewiec i Biesówki. W r. 1576 kn. Kiryk Rużyński, ożeniony z Owdotią Kuniewską, córką Andrzeja, sędz. ziemskiego krzem. , ma sprawy o majątki dziedziczne Kuniewskich Semenów, Hulewcy, Koszelewcy i in. , po zmarłej siostrze żony. W r. 1577 Andrzej Czołhański wnosi z H. od 22 dym. , 6 ogr. , 10 komor. , 2 kół waln. , 1 stępn. , 1 popa. W r. 1601 wś Holewka należy do ks. Janusza Ostrogskiego. Spustoszona przez Tatarów. Obecnie Anny Zaleskiej i córki jej Maryi Bykowskiej, 403 dz. Hulsk ob. t. III, 208 i t. I, 656, Chulsk, w dok. Holsko, wś nad Słuczą, 10 w. od msta pow. Hulaniki Hule Hulewicze Hulanka Hulajki Hulidówka Hulino Humienniki Humin Humińce Hultaje st. poczt. , 223 dm. , 1, 019 mk. , cerkiew drewn. z r. 1747, szkółka cerk. od r. 1850. Cerkiew filialna we wsi Iwaszkówka 3 w. . Własność niegdyś Czapliców, r. 1577 ks. Konst. Ostrogskiego przy Zwiahlu, płaci od 1 dym. na półdworz. , 10 dym. na ćwierć. , 4 dym. podsus. co tylko bydło mają, 16 ogr. Następnie Lubomirskich, Podhorodeckich, w ostatnich czasach ks. Jabłonowskich, obecnie drogą wiana hr. Tyszkiewiczowej, córki ks. Maksymiliana Jabłonowskiego. Hultaje 1. chutor w dobrach Suszki, powiat brzeski gub. grodz. Na gruntach stoją; tu dwa kurhany. 2. H. , wś, nad jez. t. n. , pow. newelski, gm, Hultaje, 10 dm. , 68 mk. , cerkiew paraf. , szkoła, dom modl. żyd. , dwa jarmarki. Zarząd gm. we wsi Podchwatiłowo. 3. H. , wś, pow. wieliski, gm. Serteja. Hultajewszczyzna, zaśc. , pow. nowoaleksandrowski, gm. Widze 15 w. . Hultajówka al. Hultaje, wś, pow. wieliski, gm. Serteja. Humań, msto pow. gub. kijowskiej, 2, 056 dm, 24, 695 mk. 6, 556 prawosł. , 434 katol. , 31 ewang. , 17, 683 żydów, 3 cerkwie, kościół par. katol. , 17 domów modl. żyd. , progimnazyum 6o klas. męzkie, szkoła gospod. wiejskiego i ogrodnictwa, szkoła duchowna, szkoła 2 klas. męzka, sad okręgowy, 16 fabryk i zakładów przemysł. , st. dr. żel. krańcowa linii z Koziatyna przez Chrystynowkę do H. Ob. H. i Zofiówka przez Korabitę Wędrowiec r. 1897, t. XXXV. Wołyniak O Bazylianach w H. Przew. nauk i liter. 1899 i odbitka. Humański pow. ma obecnie 18 gmin Babany 13, 808 mk. i 20, 179 dz. , Chiżna 12, 286 mk. i 20, 862 dz. , Humań 20, 252 mk. i 22, 504 dz. , Iwańka 10, 341 mk. i 16, 063 dz. , Krasnopółka 16, 778 mk. 122, 425 dz. , Kuźminska Grobla 12, 339 mk. i 16, 699 dz. , Ładyżynka 14, 921 mk. i 21, 040 dz. , Leszczynówka 13, 532 mk. i 16, 402 dz. , Mańkówka 15, 197 mk. i 21, 560 dz. , Muszurów 11, 542 mk. i 15, 385 dm. , Oksanina 18, 150 mk. i 28, 939 dz. , Oradowka 11, 781 mk. i 17, 224 dz. , Podwysokie 19, 712 mk. i 34, 247 dz. , Posuchówka 12, 502 mk. i 15, 926 dz. , Rusałówka 15, 688 mk. i 20, 297 dz. , Szawulicha 12, 181 mk. i 18, 482 dz. , Talianki 17, 418 mk. i 24, 676 dz. i Talne 21, 218 mk. i 24, 910 dz. . Gorzelnie są w Bahwie, Iwańce, Majdanieckiem i Pohoryle; cukrownie; w Talnem Szuwałowych, Werchniaczce przedtem Jasińskich, teraz akcyjna i nowo zbudowana w Kiślinie akcyjna. Cybulów i Monastyrzyszcze Monasteryska nie leżą, w pow. humańskim, lecz w lipowieckim. Ostatnim marszałkiem szlachty z wyborów był Teodor Jełowicki. Pomiędzy marszałkami opuszczony Józef Moszyński, h. Nałęcz. Humelmujza, dobra, pow. lucyński, filia katol. Pokumin. Założone r. 1513 przez Bernarda de Hummel na ziemi, otrzymanej na prawie lennowieczystem od mistrza prowincyonalnego Pletenberga. W nowszych czasach Rodziewiczów. Humenek, ob. Humnisko. Humenniki, wś, pow. radomyski, gm. i st. poczt. Korostyszów, 22 w. od Radomyśla, 113 dm. , 711 mk. , cerkiew, szkółka cerk. , 2 młyny, 856 dz. Niegdyś gniazdo Humennickich, następnie należała do Korostyszowa. Na początku XVIII w. nabyli Czarneccy. Pod koniec wieku Jakubowskich, poczem Bohdanowiczów. Humieniec, wś, pow. włodzimierski, gmina Zhorzany, 78 w. od Włodzimierza, 42 dm. , 307 mk. Humieniec, wś, pow. lwowski. W r. 1565 w ststwie lwowskiem, miała 16 kmieci, z tych 14 nie dawali czynszu tylko odbywali posługi. Pop dawał zł. 1, karczmarz zł. 12 gr. 24. Podsadków 6. Dochód wynosił zł. 14 gr. 6. Przy wsi folwark świeżo założony. Do gumna zwieziono żyta kóp 320, owsa 330, tatarki 90, pszenicy jarej 92, jęczmienia 12, prosa 16. Przed tem zbiory zwożono do Szczerca. Humienino, ob. Umienino. Humienniki, wś, pow. słonimski, gm. Żyrowice, par. katol. Dziewiątkowicze, 17 w. od Słonima, 602 dz. Humienniki, wś nad Stubłem, pow. rówieński nie zaś dubieński, gm. Dziatkowicze, par. praw. Miłostów 1 w. , 24 w. od Równego. Wymieniona między dobrami Fryderyka Prońskiego i jego żony Bohuszówny; otrzymane po podskarbim Bohuszu Bohowitynie, co potwierdza król r. 1547. Własność Nowowiejskich, obecnie Boguszów. Humięcino, okolica szlach. , pow. ciechanowski. W r. 1567 istniały części Andrychy, Chromice, Falki, Klary, Koski, Marchwaty Markwaty, Retki Rzytki, Sepioloki Sopiolaki i Stara Wieś. Humin, w dok. z r. 1476 Humyno, wś, pow. łowicki Wś książęca, r. 1579 ma 18 łan. km. , 3 wójt. , 2 zagr. , 2 kom. Humińce, w dok. Humyencze, Ihumiencze, wś, pow. kamieniecki. W r. 1580 płaci od 6 pługów a r. 1542 od 4 pługów i 2 kół młyń. Dochód szedł na poprawę zamku w Chmielniku. W r. 1565 własność Chocimirskiej i Kalinowskiego, wnoszących od 7 pługów, 1 popa, 2 kół waln. W r. 1569 Chocimski i Kalinowski płacą od 6 pługów, 2 kół młyń. W r. 1578 z części Kalinowskiego wniesiono od 5 pługów, od koła dorocz. 12 gr. , od 1 rzem. 4 gr. , z części zaś Chocimirskich od 6 pługów, 1 koła młyń. 12 gr. , 1 koła stępn. 15 gr. , wreszcie r. 1583 z całej wsi od 11 pługów, 2 kół dorocz i 1 stęp. W r. 1661 Chocimskich, ma 1 dym. Obecnie sukcesorowie Józefa Ochockiego mają 1, 245 dz. Hultaje Hultajewszczyzna Hultajówka Humań Humelmujza Humenek Humenniki Humieniec Humienino Humięcino Husaczówka Humnisko Humniska Humnickie Husakowa Husaki Huryny Hurynówka Huryno Hurycze Hurszczyno Hurnopole Hurno Hurmin Hurki Hurec Hurczany Hurby Hurbicze Huraki Hupały Humnickie Huńcza Huniejewo Hunicze Huńczy Humniszcze Humnickie, wś, pow. klimowicki, gm. Kościnkowicze, 27 dm. , 129 mk. Humniska, r. 1565 Humniszcza, wś, powiat trembowelski. W roku 1565 włość w ststwie trembowelskiem, miała 17 kmieci, 3 dworzyszcze puste. Pop dawał 1 czerwony złoty. Dochód ogólny zł. 41 gr. 17 den. 9. Humnisko al. Humenek, chutor, przy Szydłowcach, pow. kamieniecki, gm. Dłużek. Humniszcze 1. urocz. przy wsi Sobolany, pow. grodzieński. 2. H. , wś, pow. kobryński, gm. Braszewicze, 376 dz. 3. H. , chutor, pow. Słonimski, gm. Czemery, Koźminych, 348 dz. 4. H. , al. Słuki, wś, pow. dryzieński, par. Oświej. Humniszcze 1. wś nad Styrem, pow. dubieński, gm. Beresteczko, par. praw. Peremil 2 w. , 63 w. od Dubna, 39 dm, 237 mk. , cerkiew filialna drewn. z r. 1785 nadana ziemią przez Maryę Skrzyniewską r. 1740. Niegdyś Sanguszków Koszyrskich. W testamencie kn. Lwa Sanguszki r. 1571 zapisana na wypadek śmierci syna, bratu Andrzejowi Sanguszce z linii kowelskiej, z Peremilem, Smolewem, Werbną. W r. 1649 ma 20 a r. 1650 17 dym. Następnie własność Jana Wyleżyńskiego, Leszczyńskich, obecnie Pietruszewskich. 2. H. al. Humniszczów, wś niegdyś, właściwie przedm. Włodzimierza, nazwane od stojących tu gumien królew skich. W r. 1552 należała do zamku, wówczas trzymał je Wasili Sonkowicz, który postawił dwór i osadził 8 ludzi. W r. 1648 Zygmunta Weleżyńskiego, który wnosi od 10 a r. 1653 od 14 dym. Huńcza, pierwotnie Chrystanówka, Hrystanówka, wś przy ujściu rzki Huńczy od lew. brzegu do Sobu, pow. hajsyński. Leży w części powiatu wchodzącej klinem w granice gub. kijowskiej, posiada glebę piaszczystą, śród otaczającego czernoziemu. Własność niegdyś Dachnowiczów. W r. 1574 Magdalena Dachmowiczówna Hryhorowa Hulewiczowa sprzedaje H. za 150 kóp gr. lit. Andrzejowi Sadowskiemu, podsędk. bracławskiemu. W r. 1602 przechodzi H. od Góreckiej do Chrebtowiczów Bohuryńskich, ci zaś sprzedają r. 1606 Świrskim, od których r. 1630 nabywają ks. Czetwertyńscy. W połowie XIX w. H. z Siemirzyczką i Bachnami należała do Napoleona Czepielewskiego, który po r. 1860 wystawił tu pałac. Obecnie część wsi należy do Lisowskich, druga zaś do Heleny Bielińskiej. Huńczy, Hończy Bród, w dok. Hudczy al Hupczyn Bród, wś, pow. kowelski, gm. Hołoby, 25 w. od Kowla, 49 dm. , 408 mk. W r. 1570 własność Bohdana, Siemiona i Michajła Drozdzieńskich, którzy z Drozdnia i Hupczego Brodu wnoszą z 54 dym. , 50 ogr. po 4 gr. , 2 ogr. po 2 gr. , 8 boj. putn. , 1 koła młyń. W r. 1577 Siemion D. płaci ze swej części H. z 3 dym. , 3 ogr. , 9 ogr. a Bohdan D. z 3 dym. , 2 ogr. , 4 ogr. , w r. 1583 pierwszy z nich wnosi z 4 dym. , 4 ogr. , 5 ogr. , drugi z 2 bojar. , 2 dworz. , 6 ogr, Obecnie Głębockiego, ożenionego z Kaczyńską. Hunicze, wś nad Noryniem, pow. owrucki, gm. Hładkowicze, par. praw. Rakowszczyzna, 15 w. od Owrucza, 88 dm. , 446 mk. , kaplica katol. par. Owrucz. Własność spadkobierców Tytusa Trzeciaka, ma 625 dz. dwor. Huniejewo, ob. Uniejewo. Hupały, wś, pow. włodzimierski, gm. Zhorzany, 80 w. od Włodzimierza, 112 dm. , 735 mk. Huraki, wś, pow. borecki, gm. Dubrowna 11 w. . Hurbicze, wś, pow. białostocki, gm. Jaświły, 124 dz. Hurby, wś, pow. dubieński, gm. Buderaż 10 w. , 43 w. od Dubna, 29 dm. , 358 mk. Własność Karwickich, 4531 dz. 3600 lasu. Hurczany, Hurczyny, dobra i osada, powiat wołkowyski, gm. Hornostajewicze, 23 w. od Wołkowyska. Osada ma 6 dz. włośc. ; dobra Wysockich, 256 dz. Hurec, wś, pow. sieński, cerkiew. Hurki, Horki, Górki, wś, pow. dzisieński, gm. Pohost Nowy 9 w. , należały do dóbr Wisiaty. Hurmin, chutor, pow. nowogradwołyński, gm. Połonne, 6 dm. , 32 mk. Hurno, Górno, słoboda, pow. łucki, gm. Osowa, 13 dm. , 129 mk. Hurnopole, wś nad jez. Konosze, pow. połocki, gm. Turowl, 12 dm. , 70 mk. , dziegciarnia. Hurszczyno 1. fol. , pow. połocki, Sokołowskich, 30 dz. 2. H. , dobra, tamże. Korsaków, 142 dz. Hurycze, chutor w dobrach Mirowszczyzna, pow. słonimski. Huryno, wś, pow. sieński, gm. Zameczek, 12 dm. , 95 mk. Hurynówka, osada, pow. sokólski, gm. Makowlany. Huryny, wś, pow. prużański, gm. Horodeczna, 179 dz. Husaczówka, wś, pow. kijowski, gm. i st. poczt. Hermanówka 10 w. , 55 w. od Kijowa, 239 dm. , 1105 mk. , cerkiew, szkółka cerk, cegielnia, 2 wiatraki, 760 dz. W r. 1640 wraz z Matiaszówką miały 62 chat; 1740 r. w samej H. 100 chat; 1792 r. 96 chat i 730 mk. Wś należała do ststwa białocerkiewskiego, od końca XVIII w. własność Milewskich. Obecme ma tu Gorczakow 1145 dz. i Jacek Milewski 124 dz. Husaki, wś, pow. bielski gub. grodz. , gm. Rajsk, 11 w. od Bielska, 483 dz. Pod wsią cmentarzysko przedhistoryczne. Husakowa, wś nad rucz. Olchowiec, pow. zwinogródzki, gm. Husakowa, st. poczt. Zwinogródka 15 w. , 212 dm. , 1980 mk. , cerkiew, szkoła, 15 wiatraków. Gmina obejmuje 6 siół, Husiatyn Husiewica Husiewszczyzna Husakowo Huszcza Hussaków Husyniec Hustaty Huskowka Huska 14, 234 mk, 14, 822 dz. 5185 większej posiadłości, 9404 włościańskiej i 233 cerk. . Husakowo, wś, pow. dryzieński. par. Zabiały, należała do dóbr Trzaskowicze. Husary 1. chutor, pow. dubieński, gmina Krupiec, 14 dm. , 101 mk. 2. H, wś, pow. owrucki, gm. Hładkowicze, par. praw. Owrucz 4 w. , 21 dm. , 134 mk. Husarzewszczyzna, fol. dóbr Tołoczki, powiat sokólski. Husiatyn, w dok. Hosiathin, Usiatin, mstko, pow. kamieniecki. W r. 1530 płaci od 2, a r. 1542 od 2 pługów i 2 kół młyń. W r. 1565 w dzierżawie synów Swierszcza, który zamienił z Boną, Mańkowce na H. Było 50 kmieci, płacących po 15 gr. , dających po 2 trzecinniki owsa; orzą dwa, dni, żną, zbierają, koszą i składają. Powołowszczyzna co siódmy rok, wypadło 50 wołów, wartości 200 fl. , przypada 33 fl. 10 gr. na rok; 40 baranów, 30 wieprzów, 20ty pień w trzecim roku. Trzech służków bez czynszu. Staw na Zbruczu, z którego dają trzecią rybę, młyn o trzech kołach, czwarte stąpnę, folusz, 2 słodownie, kocioł gorzałczany i browar. Suma 250 fl. W tymże roku podług reg. pob. trzyma Jazłowiecki, kaszt. kamieniecki. Wnosi 7 grzyw. szosu, od 1 popa, 2 kół młyń. , 3 rzem. Czopowego zapłacono 19 fl. W r. 1569 Jazłowiecki płaci 7 mar. 11 fl. 6 gr. szosu, od 3 kół po 24 gr. W r. 1578 z powodu zniszczenia nie płacono czopowego, wniesiono pobór od 9 pługów, 2 kół walnych po 24 gr. , od koła stępnego 15 gr. , od popa 2 fl. , od rzeźnika z powodu ubóstwa 1 fl. 15 gr. , od gorzelnika 2 fl. , od 4 żydów pogłównego po 1 fl. , jeden z powodu ubóstwa wolny, od 3 kotłów gorzałczanych po 12 gr. i propinacyjnego 6 gr. , czopowego za rok ubiegły 28 fl. 22 gr. , razem 50 fl. 7 gr. W r. 1583 zapłacono czopowego 7 mar. , od 9 pługów, popa, 2 rzem. po 2 fl. , 2 kół waln. , 1 stępnego, kotłów gorzałcz. po 24 gr. i jednego 12 gr. Szczegóły o Strusiach i Kalinowskich por. tom III, 222, są błędne. Na Stanisławie nie wyginął ród Strusiów, bo dopiero w r. 1627 zmarł ostatni z rodu, wnuk jego Mikołaj. Walenty Aleksander Kalinowski jeden tylko a nie dwóch osobnych, nie żył już r. 1620. W r. 1661 było w H. 58 dym. Obecnie cześć Artura Żelskiego z przys. Józefówką ma 844 dz. , część Jakubowa 206 dz. Husiewica 1. Nowa, wś, pow. homelski, gm. Rudzieniec 7 w. , 70 dm. , 418 mk. 2. H. Stara, wś, tamże, 62 dm. , 344 mk. Husiewszczyzna, pow. wieliski, ob. Sobole. Husino ob. t. II, 914 Gusino, wś nad Dnieprem, powiat orszański, gm. Chłystówka 10 w. , 22 dm. , 144 mk. , cerkiew, szkoła, st. dr. żel. mosk. brzeskiej, pomiędzy st. Katyń w gub. smoleńskiej, a st. Krasne 21 w. . Huska, rzka, w pow. zasławskim, lewy dopł. Cwietochy. Przepływa pod Krasnosiółką, Szepetówką i pod Kamionką łączy się z Ćwietochą, z którą uchodzi do Morynia pod Taszkami, powyżej Sławuty. Huska, chutor, powiat bracławski, gmina Obodne. Huskowka, wś, pow. owrucki, gm. i par. praw. Worobie Nowe 5 w. , 47 dm. , 320 mk. Huślanka, dobra, pow. mohylewski, od roku 1838 Simanowskich żydów, 222 dz. Huśliszcze, dobra, pow. mohylewski, od r. 1861 Podaszewskich, 1429 dz. , młyn wodny. Hussaków, mstko, pow. mościski. W r. 1589 daje szosu fl. 19, od rzem. fl. 12, kom. 6 po gr. 6, od 4 palących gorzałkę, od 3 przek. soli. Ogółem fl. 28 gr. 12. Hustaty ob. t. III, 228 Hustata, wś i dobra nad jeziorem t. n. , pow. dzisieński, gm. Przebrodź 17 w. ; miała 45 dasz rewiz. Dawniej ststwo w posiadaniu Karpowiczów, dziś skarbowe. Dobra miały 206 nie 706 dusz, Husyniec al. Husiniec, niem. Hussinetz, wś, pow. strzeliński. Leży tuż pod Strzelnem ma 351 ha 307 roli, 212 dm. , 1436 mk. 27 katol. , 16 żyd. , kościół par. ewang. w miejscu, par. katol w Strzelnie. Osada ta powstała około r. 1749 gdy czescy protestanci zaczęli się tu osiedlać na obszarze folwarków nabytych od miasta Strzelna za 10, 500 tal. a obejmujących 1183 morg. w tem 192 morg. lasu. Obecny kościół prot. założony był pierwotnie podobno przez Piotra Własta około r. 1130 i podarowany miastu. Przy kaściele powstał następnie klasztor Klarysek, zrabowany r. 1428 przez Husytów. Po upadku klasztoru od r. 1548 był kościołem cmentarnym dla starego miasta. W r. 1750 oddany został czeskim protestantom. Kościół był p. w. N. P. Maryi. Taką nazwę nosi góra za cmentarzem, głośna dawniej z obrazu cudownego, do którego aż do r. 1428 odbywały się pielgrzymki pobożne. Huszcza ob. t. II. 915 Guszcze, zaśc. , pow. oszmiański, gm. Graużyszki 5 w. ; miał 20 dusz rewiz. , należał do dóbr Gabryjałowszczyzna. Huszcza 1. kol, pow. łucki, gm. Poddubie, 50 dm. , 226 mk. 2. H, wś nad Bugiem, pow. włodzimierski, gm. Huszcza, 75 w. od Włodzimierza, 20 w. od st. poczt. Luboml, 179 dm. , 1139 mk. , zarząd gm. , cerkiew paraf. , szkoła. W r. 1565 wś ta, należąca poprzednio do ststwa lubomlskiego, włączona była świeżo do ststwa hrubieszowskiego. Miała 54 kmieci na różnych działach. Dawali czynsz miodem przeważnie. Jedno dworzyszcze puste. Pop z roli i cerkwi zł. 1. Dań miodowa 71 rączek miała wartość zł. 56 gr. 24. Karczma, browar i młyn nad Bugiem, folusz i młynik na stawie przynoszą zł. 80. Starych karczmarzów 4 dają po gr. 12. Zagrodników 10, podsadków kilku. Wyrabiają tu rocznie po 10 i więcej komięg, też klepki Husino Husakowo Husary Husarzewszczyzna Huszczel Huszczówka Huszczyca Huszczyn Huszczyno Huszny Huta Huszczanki i t. p. Dochód ogólny zł. 196 gr. 20. Folwark zebrał żyta 280 kóp, tatarki 16. Krów dojnych było 27, jałowic 12, nieuków 13, ozimcząt 15, cieląt latosich 22, gęsi 40, kapłonów 26, kur 30. Dwornik, dworka, 2 dziewek, pastuch. Gmina obejmuje dziś 17 miejscowości, 1300 dm. włośc. obok 145 innych, 7863 mk. włościan, uwłaszczonych na 14, 692 dz. Huszczanki, wś, pow. zbaraski. Dawniej w pow. krzemienieckim, wwdztwa wołyńskiego. W r. 1583 własność kn. Stefana Zbaraskiego, wwdy trockiego, przy Plebanówce. Płaci od 3 dym. , 4 ogr. , 1 koła waln. Huszczel Prudok, wś nad rzką Zazierką pow. lepelski, gm. Woroń, 4 dm. , 38 mk. , cerkiew, kaplica, młyn. Huszczewina, wś, pow. prużański, gm. Maszewo, z os. Gruszka 171 dz. Huszczówka, wś nad Taśminem, pow. czehryński, gm. Racewo, par. praw. Wójtowo, st. poczt. Czehryn 7 w. , 105 dm. , 652 mk. , szkółka, 4 wiatraki. Należała do ststwa czehryńskiego. Huszczyca, Huszczyce, wś i okolica, pow. grodzieński, gm. Skidel. Wś ma 136 dz. ; okolica 61 dz. Huszczyn, w dok. Hojszyno, Hujszyn, wś nad Turyą, pow. kowelski, gm. Niesuchojeże, 12 w. od Kowla, 55 dm. , 436 mk. , cerkiew. W r. 1628 należy do ststwa kowelskiego i czyni 38 fl. 14 gr. Dobywano tu rude żelazną. W r. 1662 w miejsce dawnych 26 uwołok, było tylko 2 1 2, z których płacono po 3 gr. Huszczyno, os. , pow. lepelski, gm. Kublicze 5 w. , kościół katol. Huszny, fol. , pow. rzeżycki, attyn. Rozentowa. Huta 1. Bankowa, kol. i os. fahr. nad rzką Czarną Przemszą, pow. będziński, gm. Górnicza. W r. 1880 kol. miała 167 dm. , 1866 mk. , 71 morg. włośc. ; os. fabr. , 32 dm. , 88 mk. , 41 mrg. dwor. , kopalnie 23 dm. , 170 morg. dwor. 2 H. Błędowska, wś, ob. Błędowska Huta. 3. H. Brudzka, kol. , pow. noworadomski, gm. Brudzice ma 18 dm. , 204 mk. , 281 morg. włośc. , 1 dwor. 4. H. Dłutowska, wś, pow. łaski. Mylnie podano t. III, 231 cyfry ludności z r. 1827 odnoszące się do Dłutowa. Huta 1. os. w dobrach Zakątkowskich, pow. białostocki. 2. H. , wś i fol. , pow. brzeski gub. grodz. , gm. Przyborowo, 47 w. od Brześcia. Wś ma 221 dz. włośc; fol. należy do dóbr Przyborowo. 3. H. , dwie wsi, dobra i urocz, , pow kobryński, gm. Worocewicze, 63 w. od Kobrynia Jedna wś ma 324 dz, druga 46 dm. , 513 mk. , cerkiew, 1090 dz. ; dobra Jurgensonów, 312 dz. , i w części Dubienieckich 32 dz. ; urocz. należy do dóbr Kiersnówek. 4. H, wś, pow. Słonimski, gm. Pacowszczyzna, 265 dz. 5. H. , wś i fol. , pow. wołkowyski, gm. Łyskowo, 45 w. od Wołkowyska. Wś ma 133 dz. ; fol. należy do dóbr Mohilowce. 6. H, wś, pow. kowieński, gm. Rumszyszki 10 w, , 26 w. od Kowna. 7. H. , os. karcz. i huta szklana, pow. nowoaleksandrowski, gm. Oknista 4 w. , 73 w, od mta pow. 8. H. al. Uta, wś, pow. poniewieski, gm. Pniewo. 8 w. od Poniewieźa. 9. H. , wś, pow. bychowski, gm. Bychów Nowy, 42 dm. , 291 mk. 10. H. Studiena, wś, pow. homelski, gm. Diatłowicze, 67 dm. , 285 mk. 11. H. , folw. dóbr Borowiec, pow. mohylewski. 12. H. , fol. , tamże, od r. 1849 Połtorackich, 117 dz. 13. H, fol. , tamże, w dobrach dóbr Zabołocie. 14. H, wś, tamże, gm. Cerkowiszcze, 4 dm. , 22 mk. 15. H, wś, tamże, gm. Nieżków, 16 dm. , 92 mk. 16. H. , dobra, pow. rohaczewski, gmina Dudzicze 7 w. , dziedzictwo Sulistrowskich, 2908 dz. 1707 lasu; gorzelnia, deptak, 2 młyny, folusz, cegielnia. 17. H. Nowa, wś, pow. wilejski, gra. Wiazyń 8 w. ; miała 58 dusz rewiz. 18. H. Stara, wś, tamże; miała 28 dusz rewiz. Należały do dóbr skarb. Ilia. 19 H. , os. , pow. dźwiński dyneburski, gm. Kałup 18 w. , fabryka szkła. 20. H, Aleksandrowska, wś, pow. wieliski, gm. Uświat. Huta 1. Międzyrzecka, słoboda nad Rosią, pow. czerkaski, gm. Międzyrzec, st. poczt. Kaniów 5 w. , 55 w. od Czerkas, 34 dm. , 134 mk. 2. H. Nowa, słoboda nad Rosią, tamże, gmina Szelepucha, st. poczt. Moszny 18 w. , 48 w. od Czerkas, 33 dm. , 131 mk. , smolarnia parowa. 3. H. Stara, słoboda nad Dnieprem, tamże, gm. Szelepucha, st. poczt. Moszny 14 w. , 44 w. od Czerkas, pod wsią Chreszczatykiem, 16 dm. , 23 mk. , przystań dla spławu drzewa. 4. H. , wś nad rzką Repejką, al. Repiachą, pow. kaniowski, gm. Medwin, par. praw. Dmitrenki, st. poczt. Baraniepole 8 w. , 66 w. od Kaniowa, z fermą t. n. 179 dm. , 886 mk. , szkółka, młyn, 3 wiatraki. 5. H. Sieliska, wś przy urocz. Kuźmińce, . tamte, gm. Taraszcza, st. poczt. Korsuń 15 w, 65 w. od Kaniowa, 76 dm. , 403 mk. , szkółka, młyn. 6. H. Steblowska t. III, 235 mylnie podana dwukrotnie pod n. 2 i 5, raz jako leżąca w pow. zwinogródzkim, tamże, gm. Szenderówka, st. poczt. Korsuń 28 w. , 76 w. od Kaniowa, 40 dm. , 207 mk. Własność Tryhubeńki, 466 dz. 7. H. , chutor nad Irpeniem, pow. kijowski, gm. Piotrowce Stare, par. praw. Luteż 6 w. , st. poczt. Borszczahówka 28 w. , 26 w. od Kijowa, 43 dm. , 219 mk. , 351 dz. 8. H Kotiużańska, wś, tamże ob. Kotiużańska Huta, t. IV, 492, gm. Dymir, ma 56 dm. , 329 mk, 9. H. Stara, wś, tamże, ob. Buda Babińska. 10. H. Potyjowska, słoboda, pow. radomyski, gm. Potyjówka, st. poczt. Radomyśl 38 w. , 66 dm. , 401 mk 11. H. Zabiełocka, urocz. przy wsi Zabiełocze, tamże, 59 dm. , 353 mk. Wraz ze wsią Nehrebówką, należała od 1870 r. do Pileckich. 12. H. Żurzyniecka, wś, pow. Huszczanki Huszczewina Hutorowszczyzna zwinogródzki, gm. i par. praw. Żurzyńce, stacja poczt. Łysianka 9 w. , 31 w. od Zwinogródki, 101 dm. , 676 mk. , cerkiew, szkółka, gorzelnia, wiatrak. 13. H. , wś nad Silnica, pow. bracławski, gm. Klebań, 147 dm. , 849 mk. , cerkiew, szkoła. 14. H. Tywrowska, przys. , pow. Winnicki, gm. i par. Tywrów 3 w. , 30 dm. 15. H. , wś, pow. kowelski, gm. Zabłocie. 91 w. od Kowla, 271 dm. , 1041 mk. , cerkiew, szkoła, 16. H. Borowieńska, wś, tamże, gm. Borowno, 70 w. od Kowla, 41 dm. , 397 mk. 17. H. Kamieńska, wś, tamże, gm. Kamień Koszyrski, 51 w. od Kowla, 85 dm. , 495 mk. , cerkiew, wiatrak. Kn. Lew Sauguszko r. 1568 daje ja w dożywocie Mikołajowi Łasce Sekuńskiemu. 18. H. , słoboda, pow. łucki, gm. Osowa, 20 dm, 168 mk. 19. H. Lisowska, wś, tamże, gm. Medweże, 68 w. od Łucka, 31 dm. , 238 mk. 20. H. Sopaczewska, chutor, tamże, gm. Rafałówka, 116 w. od Łucka, 4 dm. , 18 mk. 21. H. Adamowska, pow. nowogradwołyński, ob. Adamowska Huta. 22. H. Krywalska, słoboda, tamże, 23 dm. , 233 mk. Należy do dóbr Horodnica. 23. H. Kurczycka, słoboda, tamże, par. praw. Cwila Wielka 12 w. , 25 w. od mta pow. , 22 dm. , 264 mk. 24. H. Kuka ob. t. IV, 852, Kuka, wś, tamże, gm. Romanówka, par. praw. Serby 12 w. , 15 dm. , 54 mk. 25. H. Lubarska ob. t. III, 234 Huta Rohaczewska, wś, tamże, gm. Rohaczów gm. Hulsk nie ma, par. praw. Ostrożek 20 w. , 53 dm. , 322 mk. 26. H. Średnia, wś, tamże, gm. Smołdyrów, par. praw. Sujomce 10 w. ; huta szklana. 27. H. Stara, wś, tamże, gmina i par. praw. Baranówka 3 w. , 37 w. od mta pow. , 59 dm. , 324 mk. 28. H. S. , chutor, tamże, gm. Połonne, 5 dm. , 28 mk. 29. H. S. , kol. , tamże, gm. Serby, 22 w. od mta pow. , 35 dm. , 269 mk. 30. H. Użaczyńska, wś, tamże, gm. i par. praw. Romanówka, 13 w. od mta pow. , 58 dm. , 276 mk. Własność Uwarowych, 3520 dz. Por. Użaczyn. 31. H. Żaborzycka ob. tom XIV, 721 Żaborzycka Huta, wś nad rzką. Niwną, dopł. Słuczy, tamże, gm. Baranówka, par. praw. Żaboryca 10 w. , 46 w. od mta pow. , 87 dm. , 485 mk. Kupiona przed r. 1865 przez Fasowiczów Farensbachów, poczem uległa przymusowej sprzedaży. 32. H. Dawidkowska, . al. H. Przesieckiego, chutor, pow. owrucki, gm. Chrystynówka, 7 dm. , 47 mk. Z chutorem Rouba, własność Gustawa Szwertnera, 2550 dz. 33. H. Henrykówka, wś, tamże, gm, Tatarnowicze, par. praw. Kaleńskie, 50 w. od Owrucza, 53 dm. , 350 mk. , huta szklana. 34. H. Ksawerowska, wś, tamże, 40 w. od Owrucza, 30 dm, , 218 mk. 35. H. Maryatyńska, wś, tamże, gm. Bazar, 9 dm. , 43 mk. 36. H. Worobinowska Nowa i Stara, dwie wsi, tamże, gm. Worobie Nowe, 81 w. od Owrucza, mają 61 dm. , 419 mk. 37. H. Antonowska ob. t. XV, 41 Antonówka, powiat rówieński. Zamiast Rudzicę Niemylna. , czyt. Rudnią. N. i zam. Szenberg, czyt. Szenebeer. 38. H. Hruszewska, wś i kol. , tamże, gm. Siedliszcze, 58 w. od Równego. Wś ma 10 dm. , 137 mk. ; kol. , 30 dm. , 142 mk. 39. H. Mylska, słoboda, tamże, gm. Stydyń, 15 dm. , 213 mk. 40. H. Nowa i Stara, os. leśne budniki, tamże, przy Hubkowie. H. Nowa ma 18 dm. , 86 mk. , H. Stara 39 dm. , 183 mk. 41. H. Perejmy, słoboda, tamże, gm. Niemowicze, 117 w. od Równego, 22 dm. , 138 mk. 42. H. Stepańska, słoboda, tamże, gm. Stepań, 82 w. od Równego, 71 dm. , 208 mk. 43. H. , wś, pow. zasławski, gm. i par. praw. Chorowiec 3 w. , 47 w. od Zasławia, 65 dm, 447 mk. , szkółka. Własność Wysockich. 44. H. Stara, wś na lewym brzegu Chomoru, tamże, gm. Chroliny 24 w. , st. poczt. i dr. żel. Połonne 7 w. , 56 w. od Zasławia, 174 dm. , 985 mk. Niegdyś Marcina Lubomirskiego, dalej Ponińskich, Ruckich, Bratkowskich, obecnie przeszła w obce ręce. Za wsią. nad Chomorem znajduje się papiernia, założona przez inż. Edwarda Ruckiego, po przejściu na własność Towarz. akcyjnego ditiatkowskiego Ditiatki, w pow, radomyskim, bardzo rozszerzona i nazwana pominkowską od wsi pow. nowogradwołyńskiego. Papiernia obsługiwana jest przez 4 maszyny parowe, zatrudnia do 730 robotników, ma do 600 tysięcy rub. obrotu rocznego. 45. H, wś, pow. żytomierski, gm. Cudnów, 47 w. od Żytomierza, 60 dm. , 208 mk. 46. H, Bykowa, wś, tamże, par. praw. Strybież 21 w. , huta szklana. 47. H. Justynówka, kol. , tamże, gm. Trojanów, 23 w. od Żytomierza, 19 dm. , 113 mk. Nabyta wraz z Deneszami od Działyńskich przez Darylinych. 48. H. Osiczna, wś, tamże, par. praw. Strybież 17 w. ; huta szklana. Ob. Osiczna, 49. H. Palijowa albo Palijowska, wś, tamże, gm. i par. praw. Horoszki 4 w. , 36 w. od Żytomierza, 31 dm. , 216 mk. Huta Łaganowska, wś nad rzką Irszą, pow. radomyski, gm. Malin, par. praw. Jasiowka 8 w. , st. poczt. Radomyśl 8 w. , 48 dm. , 387 mk. , 2 młyny wodne, smolarnia. Należała do Krukowskich. Hutka, rzka, w gub. mohylewskiej, prawy dopływ Druci. Hutka 1. urocz, w dobrach Perkowicze, pow. Słonimski. 2. H. , dobra, pow. klimowicki, od r. 1870 Zieńkowiczów, 139 dz. 3. H. , dobra, tamże, od r. 1864 Surynowiczów, 140 dz. 4. H, fol. w, pow. rohaczewski, Radziwiłłowiczów 133 dz. 5. H. , wś, tamże, gm. Stołbuny, 29 dm. , 137 mk. Hutorowszczyzna, zaśc. w dobrach skarb. Kościeniewicze, pow. wilejski. Hutowce, wś, pow. nowoaleksandrowski, gm. Dusiaty 3 w. . Hutowicze, wś i os. , pow. kobryński, gmina Zbirogi, 32 w. od Kobrynia, 168 dz. ; os. ma 149 Hutka Hutowicze Hutowce Huta Łaganowska Huta Ignatki dz. Pomiędzy wsią H. a dobrami Popławy, śród pola, grupa kurhanów. Hutowin al. Hutwin, kol. , fol. , pow. rówieński, gm. Stydyń; kol. ma 36 dm. , 298 mk. ; fol. 3 dm. , 85 mk. Huty, zaśc. , pow. kowieński, gm. Bobty. Hutyłowo, wś, pow. wieliski, gm. Krest. Hutyszcze 1. dobra, pow. rohaczewski, Duninów 513 dz. , młyn. 2. H. , wś, tamże, gm. Dowsk 8 w. . Hutyszcze, wś, pow. żytomierski, gm. Trojanów, 24 dm. , 167 mk. Huwniki, w dok. Whelnyky, wś, pow. dobromilski, par. Rybotycze. Wś tę wraz z Rybotyczami i Sierakoścami nadaje r. 1368 król Kazimierz dworzaninowi swemu, Stefanowi Węgrzynowi Kod. mał. , III, 212. Huzna, Huźnia, Guźnia, wś, pow. lidzki, gm. Orla; miała 43 dusz rewiz. , należała do dóbr Korytnica. Huźnie, Guźnie, wś, pow. brzeski gub. grod. , gm. Kosicze, 3 w. od Brześcia, 265 dz. Hwarąsz, w spisie urzęd. Warasz, w dok. Hwarasz, Hwarasze, wś, pow. łucki, gm. Rafałówka, 100 w. od Łucka, 89 dm. , 655 mk. , cerkiew. W r. 1577 przy Czartorysku, kn. Michała Czartoryskiego, ststy żytomirskiego, który wnosi od 11 dym. po 20 gr. W r. 1583 Gniewosz Oleksowski płaci ztąd z 21 dym. , 9 ogr. , 5 ogr. , 4 kom. , 2 kom. , 1 koła waln. , 1 popa. Hwodhajce, wś, pow. horecki, gm. Niczyporowicze, 39 dm. , 218 mk. Hwozdawa, Gwozdawa ob. t. II, 923 Gwozdawka, wś, pow. żytomierski, gm. Sołotwin, 43 dm. , 167 mk. Hwozdów 1. wś nad rzką Rosławką, pow. kijowski, gm. Chotów, st. poczt. Demijówka 23 w. , 25 w. od Kijowa, 317 dm. , 1643 mk. , cerkiew, szkółka cerk. , 19 wiatraków, 1819 dz. włośc. Nadana r. 1514 przez Ostafiego Daszkiewicza, ststę czerkaskiego, monasterowi Nikolskiemu w Kijowie. W r. 1581 monaster wnosi ztąd od 11 osiadł. , 4 zagr. po 6 gr. , 3 po 4 gr. , a r. 1628 od 6 dym. , 5 ogr. , 1 koła młyń. 2. H. , powiat nowogradwołyński, ob. Gwozdów. Hwozdowo, dwie wsi, pow. drysieński, par. Zabiały. Hwozdziarnia, Hwizdziarka ob. t. II, 923 Gwoździarnia, wś, pow. żytomierski, gm. Cudnów, par. praw. Jasnogród, 51 w. od Żytomierza 30 dm. , 246 mk. Obecnie sukcesorów Mieczysława Mazarakiego, 1685 dz. 1475 lasu. Hwożnica, Gwoźnica, wś i dobra, pow. brzeski gub. grodz. , gm. Miedna, 36 w. od Brześcia. Wś ma 41 dm. , 422 mk. , cerkiew, szkołę, 928 dz. włośc, 77 cerk. , własność Kamińskich. Dobra Frejerów poprzednio Wysockich, 1288 dz. 677 nieuż. . W r. 1822 wł. Jana d O Berna, marszałka brzeskiego. W miejscowej cerkwi przechowała się pieczęć z polskim napisem i wyobrażeniem trzech stojących osób. Iciuny 1. dwie wsi, pow. nowoaleksandrowski, gm. Rakiszki 8 w. i gm. Ponedel 22 w. . W drugiej Januszkiewiczowie maja 63 dzies. 2. I, wś, pow. poniewieski, gm. Skrobatyszki 7 w. . Icz, Icza, Ika ob. t. III, 255, al. Wiakula, rzka w pow. lucyńskim, prawy dopł. Ewikszty. Wypływa z jeziorka, płynie na zach. śród łak i błot i ubiegłszy do 60 w. uchodzi do Ewikszty. Iczkawka, chutor, pow. lityński, gm. Ułanów. Idalia, kol. , pow. łucki, gm. Torczyn, 7 dm. , 51 mk. Idepol, ferma, pow. hajsyński, gm. Chaszczowata 9 w. , ma 4 dm. Idupie, wś, pow. szawelski, gm. Kiryanowo 12 w. . Iganie, w dok. Giganye, r. 1563 Igany, wś, pow. siedlecki. Wspom. w dok. z r. 1476 Kod. maz. 278. W r. 1563 wś drobnej szlachty, ma 4 łany. Igła, zaśc. , powiat wileński, gm. Muśniki 6 w. ; miał 7 dusz rewiz. , należał do dóbr Pomusze. Ignacogród, dobra, pow. kowieński, gmina Snowiliszki 4 w. , Ofrosimowych, 480 dz. Ignacowo ob. t. III, 246 I. Żyndule, dobra, pow. szawelski, gm. Szawkiany 20 w. . Ignalin, fol. dóbr Przyjaźń, pow. święciański. Ignalino 1. dwór, pow. nowoaleksandrowski, gm. Antolepty 6 w. . Mają tu Bernatasowie 40 dz. , Gibużasowie 42 dz. , Kawliszysowie 40 dz. 2. I, fol. , tamże, gm. Rakiszki 10 w. . 3. I. , os. , pow. drysieński, gm. Ignalino, młyn parowy. Zarząd gm. we wsi Cerkowno. Ignapol 1. fol. , pow. wiłkomierski, gmina Uciany 13 w. , Morawskich 100 dz. 2. I. al. Przychaby, dobra, pow. połocki, Świrszczewskich 600 dz. Ignatki 1. os. , pow. białostocki, gm. Choroszcza. 2. I. , wś, tamże, gmina Białostoczek, Hutowin Huty Hutyłowo Hutyszcze Huwniki Huzna Huźnie Hwarąsz Hwodhajce Hwozdawa Hwozdów Hwozdowo Hwozdziarnia Hwożnica Iciuny Icz Iczkawka Idalia Idepol Idupie Iganie Igła Ignacogród Ignacowo Ignalin Ignalino Ignapol Hutowin Ihnatkowo Ignatkowce Ignatkowce Ignatowce Ignatowicze Ignatówka Ignatowo Ignatycze Ignatyszki Ignomierz Ignowickie Igotomia Igory Igownie Ihnapol Ihnaskow Ihnatki Ihnatowce Ihnatówka Ihnatowszczyzna Ihnatpol Ihnatyki Ihnatyn Iholnica Ihrowice z os. Zalesiany 47 dz. 3. I, wś, os. i dobra, tamże, gm. Juchnowiec, 13 w. od Białegostoku. Wś ma 32 dz. ; os. 34 dz. ; dobra Reinhardów, 165 dz. W r. 1558 własność pana trockiego. Był młyn na Niewodnicy. 4. I. , okolica szlach. , pow. bielski gub. grodz. , gm. Rajsk, 60 dz. Ignatkowce, wś, pow. lidzki, gm. i dobra Lebioda; miała 85 dusz rewiz. Ignatowce, wś, pow. wołkowyski, gm. Roś, 48 dz. Ignatowicze 1. okolica szlach. , pow. grodzieński, gm, Krynki, 25 w. od Grodna, 401 dz. 2. I. , wś, pow. kowieński, gm. Bobty 4 w. . Ignatówka 1. al. Kozłowszczyzna, fol. , pow. prużański, gm. Czerniakowo, Prokopczuków, 41 dz. 2. I. , wś, pow. wiłkomierski, gm. Dobejki 12 w. . 3. I, wś, pow. klimowicki, gm. Borezki, 49 dm. , 240 mk. Ignatowo, fol. , pow. nowogródzki, 275 dz. Ignatycze, dobra, pow. miński. Niegdyś ks. Druckich Horskich, z których Barbara Konstancya z Kawieczyńskich Adryanowa ks. Horska, wójtowa mińska, sprzedaje I. r. 1690, Marcinowi Kryszpinowi. Ignatyszki 1. wś, pow. nowoaleksandrowski, gm. Opsa 5 w. . 2. I, fol. , tamże, gm. Tauroginie 5 w, . 3. I, dobra, pow. wiłkomierski, gm. Kowarsk 6 w. , Andruckich, 210 dz. Ignomierz, fol. dóbr Krycewicze, pow. dzisieński. Dawniej Ignacego Niewęgłowskiego, dziś córki jego Michaliny Fedorowiczowej. Ignowickie, zaśc. , pow. nowoaleksandrowski, gm. Brasław 1 w. . Igotomia, u Dług. Igolomia major i minor, wś nad Wisłą, pow. miechowski. W dok. z r. 1325 K. W. , n. 1056, wspomniany jest Andrzej z Wiślicy, rektor kościoła św. Marcina w tem mieście i pleban kościoła de Igolonia. Kościół par. istnieje tu przed r. 1350 Kod. dypl pol. III, 228, Adam z I. , prokurator ziemi sądeckiej w r. 1345. W dok. z r. 1375 wspomniany bród na Wiśle w pobliżu wsi. R. 1403 dziedzic wsi Jacussius de Bothurzin może Poturzyn w pow. tomaszowskim, podkomorzy królowej, funduje i uposaża altaryą, p. w. N. P. Maryi, św. Katarzyny i W. W. Sw. w kościele par. igołomskim, nadając role i dziesięciny we wsiach Gruszów i Glewo Kod. kat. krak. , II, 284. Część wsi którą Długosz zwie I. minor, była własnością kustodyi przy kościele św. Floryana W. Krakowie, miała 12 łan. dających czynszu po grzywnie każdy, kustoszowi karczma dawała 3 grzyw. 1 ferton, 4 zagr. po 9 gr. Dziesięcinę do 15 grzyw. pobierał kustosz. Był też dwór, folwark i młyn L. B. , I, 487. W r. 1581 są działy kanonika św. Floryana i Drzewieckiego. Igory, wś, pow. telszewski, gm. Masiady 6 w. . Igownie, dwór, pow. poniewieski, gm. Birże 24 w. . Ihnapol, os. , pow. newelski, gm. Czuprowe 4 w. , gorzelnia. Ihnaskow, ob. Junaszków. Ihnatki, wś u źródeł dopł. Słuczy, pow. starokonstantynowski, w pobliżu granicy gub. podolskiej, gm. Skoworodki, par. praw. Werborodyńce 2 w. , 13 w. od mta pow. , w górzystym położeniu góry Awratyńskie, 97 dm. , 408 mk. Wchodziła w skład ordynacyi ostrogskiej. W nowszych czasach Konopackich. Obecnie Marya Konopacka ma tu 525 dz. Ihnatkowo, wś, pow. wieliski, gm. Ilino. Ihnatowce, wś, pow. latyczowski. W r. 1530 wnosi od 4, a r. 1542 od 2 pługów. W r. 1578 Ihnatowskich, płacących od 6 pługów, a nadto r. 1583 od koła dorocz. i kotła gorzał. W r. 1661 jako leżąca na szlaku tatarskim, spustoszona. Dwie części należące do Adama i Józefa Ihnatowskich, mają 1 dm. ; trzecia Skarzyńskiego, Szaszkiewicza i Janickiego, ma 4 dym. Obecnie są tu części; Stan. Skibniewskiego, Puchalskich i Czajkowskiego. Ihnatówka, wś, pow. orszański, gm. Rudnia, 12 dm. , 81 mk. Ihnatówka 1. mstko nad Irpeniem, pow. kijowski, gm. Białogródka po prawej stronie rz. , par. praw. Horenicze 2 w. , st. poczt. Borszczahówka 13 w. , 24 w. od Kijowa, 5416 mk. , przeważnie żydów, 2 domy modl żydow. , browar piwny. Założone w połowie XVIII w. przez Ignacego Szujskiego, właściciela Jasnohorodki i Chabnego. Jako położone na lewym brzegu Irpenia należało do Rzpltej, podczas gdy Białogródka, leżąca po prawej już odpadła. 2. I. , kol. żydow. , pow. łucki, gm. Silno, 40 w. od Łucka, 71 dm. , 1204 mk. , synagoga. 3. I. , os. , tamże, gm. Trosteniec, 32 w. od Łucka, 6 dm. , 39 mk. 4. I. , słoboda, pow. owrucki, gmina Worobie Nowe, par. praw. Ksawerów 5 w, , 15 dm. , 75 mk. Niegdyś własność kolegium jezuickiego w Ksawerowie. Ihnatowszczyzna, wś, pow. dryzieński, par. Rosica. Ihnatpol, w dok. Ignacopole al. Ignatówka, wś nad Zerewem, pow. owrucki, gm. Chwośnia Wielka, par. praw. Waśkowicze 5 w. , 19 w. od Owrucza, 114 dm. , 665 mk. , cerkiew filialna drewniana. Niegdyś Jelców, zapisana przez Ignacego Jelca jezuitom w Owruczu. Następnie Dubowieckich, obecnie Bierzyńskich, 1940 dz. 1590 lasu. Ihnatyki, wś, pow. dzisieński, gm. Miory 2 w. ; miała 46 dusz rewiz, , należała do dóbr Kamieńpol. Ihnatyn, wś, pow. dryzieński, par. Oświej. Iholnica 1. wś, pow. połocki, Szulców 76 dz. Włościanie wnieśli 4359 rub. wykupu za ziemię. 2. I. , wś, tamże, własność Kłodnickich. Ihrowice, w dok. Ibrowicze, wś, pow. tarno Ihumeńszczyzna Ihumenowo Ihruszka Ihruszka Ihryły polski. Dawniej w pow. krzemienieckim, województwa wołyńskiego. W r. . 1583 przy Czerniechowie, ks. Konst. Ostrogskiego, ststy włodzimierskiego, który wnosi od 4 dym. , 3 ogr. Ihruszka, wś nad Czarnorzeczką, pow. sieński, gm. Bóbr 15 w. , 101 dm. , 745 mk. , szkoła. Ihryły, wś, pow. sokólski, gm. Kamionka, 6 w. od Sokółki, 255 dz. Ihumeń. Marszałkami szlachty pow. ihumeńskiego byli Janiszewski Onufry 1822 r. , J. August 1838, Jelski Stanisław 1795, Jodko Narkiewicz Onufry, Jodko Tomasz, Moniuszko Ignacy, Niepokojczycki, Osztorp Leon 1808 1817, Pruszyński Stanisław 1799 1800, Katyński Antoni przed r. 1822, Szemesz Kazimierz 1803 5, Słotwiński Ludwik 1837 47, Wańkowicz Antoni 1807 r. , Zabiełło Michał 1825, Zawisza Tadeusz. Ihumenowo, wś i dobra, pow. dzisieński. Niegdyś Korsaków, przez których r. 1604 nadane jezuitom połockim. Mylnie podano Łomb zam. Łońsk i Bondary Putońskie, zam. B. Tułowskie. Ihumeńszczyzna, os. nad Obolą, pow. połocki, gm. Petropawłowska, cerkiew paraf. Ikażn, mstko, pow. dzisieński, gm. Ikaźń. Na kościół uczynili tu zapisy Piotr Kaczanowski 100 złp. , ks. Krzysztof Dmochowski 1000 złp. na różaniec, Massalski 50 tal. Około r. 1736 Kazimierz Massalski nadaje fundusz na szpital dla 12 ubogich. Zam. St. Pruszyńskiemu czyt. St. Burzyńskiemu. Jan Roemer był marszałkiem rzeżyckim, nie rzeczyckim. Zam. Antary czyt. Aułosy, zam. Kupczelin Kupczelew, zam. Mudzielewszczyzna Szudzielewszczyzna. Ikskiul, Ikeskola, Ihescule castrum, Ikschkile, Uexhuell, wś nad Dźwiną, w pow. ryskim gub. inflanckiej, 28 w. od Rygi. Jeszcze przed przybyciem kawalerów mieczowych istniała tu osada Liwów. Meinhard wzniósł około 1185 r. kościół a następnie i zamek. Dotychczas przechowały się ruiny zamku plan podany w opisie Dźwiny Sapunowa, str, 483, pośrodku których stoi kościół par. , mający grube ściany od 5 do 6 stóp. Ikwa, rzka, lewy dopł. Styru Ob. KarwickiDunin J. Miejscowości nad Ikwa Przew. nauk. lit. 1898 r. . Ilczuki, dwór, pow. wiłkomierski, gm. Uszpole 7 w. . Ilczuny, Iłczuny, wś i dwa fol, pow. wiłkomierski, gm. Subocz 5 w. . Jeden należy do Iwanowskich, 55 dz. , drugi do Wysockich 55 dz. Ile 1. wś, pow. rossieński, gm. Skawdwile 16 w. . 2. I. , wś, pow. telszewski, gm. Olsiady 2 w. . Ilemenka, r. 1714 Ilomno, r. 1765 Ilemnica, wś, pow. wieliski, gm. Serteje. W r. 1765 w ławnictwie wyszkowskiem, wójtowstwa sertejskiego. Ilga, dwór, pow. wiłkomierski, gm. Pupany 4 w. . Ilgabrody, pow. nowoaleksandrowski, ob. Józefowo. Ilgaszyły, fol. , pow. kowieński, gm. Betygoła 15 w. . Ilgdywie, fol. , pow. rossieński, gm. Mańkuny 4 w. . Ilgen, w dok. z r. 1311 Ylegin, wś, pow. wschowski. Bawi tu r. 1311 Henryk, ks. szląski K. W. , n. 940. Ob. Lgiń t. V. Ilgiany, zaśc. , pow. rossieński, gm. Skawdwile 12 w. . Ilgie al. Truskawszczyzna, fol. , pow. nowoaleksandrowski, gm. Antuzów 12 w. , Truskowskich, 104 dz. i Rychterów 104 dz. Ilginis, . wś, pow. telszewski, gm. Gadonów 24 w. . Ilgiże ob. t. III, 258, mylnie w pow. rossieńskim, wś i dobra nad rzką Kierszniawą, pow. kowieński, gm. Betygoła 11 w. , 75 w. od Kowna, Chlewińskich, 370 dz. i Bunakowych, 177 dz. W r. 1568 Zygmunt Aug. nadaje I. , mające 20 włók osiadłych i położone we włości ejragolskiej, Wojciechowi Dziewałtowskiemu, podkom. kowieńskiemu. W r. 1633 Jan Dziewałtowski sprzedaje I. za 12 tysięcy złp. , Zygmuntowi Kamieńskiemu, od r. 1649 syna jego Krzysztofa, który r. 1650 sprzedaje za 10 tysięcy złp. , Wiktorynowi Konstantemu Mleczko, staroście żmujdzkiemu. Ten r. 1673 otrzymuje od Jana Sobieskiego przywilej, na pobieranie mostowego na rz. Kieszniawie. W r. 1678 I. dostają. się Janowi Mleczko, poczem przechodzą, do Chlewińskich. Ilgocie, dwie wsi, pow. szawelski, gm. Ligumy 4 w. i Radziwiliszki 4 w. . Ilgwicie, wś, pow. szawelski, gm. Łukniki 14 w. . Iliany, Ilianki, wś, pow. mohylewski, gmina Pawłowicze 16 w. , 15 dm. , 273 mk. Iliaszowce, wś, pow. mohylowski. W roku 1530 i 1542 pusta. W r. 1578 w części Grodziszewskiego, w drugiej starosty skalskiego, w dzierżawie Rusieckiego, w trzeciej Osuchowskiego. Iliaszówka 1. wś, pow. lityński. W roku 1661 Woronicza, wraz z Karpowcami miała 6 dm. ; r. 1668 puste uroczysko. 2. I. , kolonia, pow. nowogradwołyński, gm. Serby, 50 dm. , 299 mk. 3. I. , wś nad rzką t. n. , pow. Ostrogski, na pograniczu pow. krzemienieckiego, gm. Kuniów, par. praw. Lachów 5 w. , 15 w. od Ostroga, 56 dm. , 290 mk. W r. 1648 Mikołaja Kierdejowicza Dżusa, płacącego od 5 dym. Iliaszuki, wś, pow. wołkowyski, gm. Tarnopol, 61 w, od Wołkowyska, z Michnówką i urocz. Bobowe, Kordon i Podrzecze, 430 dz. Ihumeń Ilkowce Ilkowice Iliatka, w dok. Hiliatka, Hliatka, Ilatka, wś, pow. lityński. W r. 1530 płaci od 4 pługów i 1 koła młyń. , w r. 1578 Sieniawskich przy Sieniawie. Obecnie Szabelskich 830 dz. Iliczyno, wś, pow. siebieski, gm. Jezioryszcze, 45 w. od Siebieża, 12 dm. , 100 mk. , zarząd gm. , lecznica. Ilin, wś, pow. Ostrogski, gm. Buhryn, par. praw. Tomachów 24 w. , 25 w. od Ostroga, 25 dm. , 342 mk. W r. 1429 w. ks. Witold potwierdza kn. Hance Wasilowej dobra dane jej przy wydaniu za kn. Wasila Fedorowicza Ostrogskiego, a mianowicie Nowostawce z przys. Hin i Bożkowce. Agafia Wasilowa zapisuje Nowostawce i Ilin, . córce Agripinie po przejściu na katolicyzm Katarzynie. Ks. Konstanty Ostrogski, wwda trocki, wykupuje Nowostawce i Ilin, na co uzyskuje potwierdzenie r. 1522. W roku 1577 należy do Dorohobuża, ks. Konst. Ostrogskiego, który wnosi od 4 dym. półdworz. , 3 dym. na ćwierci, 3 ogr. Następnie monasteru w Dorohobużu. Ilińce 1. mstko, pow. lipowiecki, gm. Ilińce, 19 w. od Lipowca, 1080 dm. , 10, 356 mk. , 3 cerkwie, kościół paraf. katol. , 3 synagogi, szkoła początkowa, 3 szkółki cerk. , cukrownia, cegielnia, st. poczt. , 5 młynów. Ks. Demidów ma tu obecnie 3158 dz. ziemi. Włość iliniecką, ciągnącą się wązkim pasem po brzegach Sobu oraz Niemenki i Wiazowicy z Samcem, obejmującą 4, 28 mil. kw. posiadali pod koniec XVI w. 1580 1590 Obodeńscy. Józef Obodeński i potomkowie Gabryela Obodeńskiego wnoszą r. 1629 z I. i przys. Ulanówki od 620 dym. Następnie nabywają od nich włość iliniecką, ks. Koreccy. W r. 1668 I. stoją pustką. Przedmieścia noszą nazwy Dżuniłowskie, Morozówskie, Holiki i Barbarowskie. 2. I. , wś, pow. radomyski, gm. Martynowicze, st. poczt. Radomyśl 110 w. , 135 dm. , 1242 mk. , szkółka, 4075 dz. włośc. Ilinka, wś, pow. mohylewski, gm. Kniażycze, 30 dm. , 178 mk. Ilino 1. mstko, pow. wieliski, gm. Ilino, 40 w. od Wieliża, cerkiew paraf. , urząd gm. , 4 jarmarki. R. 1765 należało do ławnictwa dutkińskiego, w wójtowstwie ohryzowskiem. 2. I. , wś, tamże, gm. Uzkie. R. 1765 podane jako włość ststwa ryndzińskiego. Ilińska, wś włośc. , pow. wileński, gm. Niemenczyn 10 w. ; miała 31 dusz rewiz. , należała do dóbr skarb. Giejany. Ilińska Słoboda, wś włośc. , pow. oszmiański, gm. Dziewieniszki 9 w. ; miała 19 dusz rewiz. , należała do dóbr skarb. Traby. Ilińskie, jezioro, w pow. wieliskim, pod mstkiem Ilino. Ilińskie, wś, pow. rossieński, gm. Taurogi 8 w. , 70 w. od Rossień. Iliszki 1. fol. i zaśc. , pow. nowoaleksandrowski, gm. Dryświaty 10 w. , 20 w. od mta pow. Pol. należy do Zasztowtów, ma 130 dz. 2. I. , zaśc. , tamże, gm. Smołwy 7 w. . Ilkowce 1. w dok. Ilikowce, Ilkówka, wś, pow. Winnicki. Należała do włości lityńskiej, ststwa Winnickiego. W r. 1619 należy do Lityni, będącej w posesyi Piotra Łaszcza. Czyni 36 fl. 12 gr. 9 den. W r. 1629 w posesyi wojewody bracławskiego, płacącego od 42 dym. 2. I. , wś nad Zerdzią, pow. krzemieniecki, na pograniczu pow. starokonstantynowskiego, gm. Światec, par. praw. Woronowce 1 w. , 60 w. od Krzemieńca, 85 dm. , 544 mk. , cerkiew filialna drewniana z r. 1727. W r. 1552 ma 4 dym. na woli, r. 1563 własność Juchna Tarahanowskiego, roku 1570 wraz z Nowostawcami należy do kn. Puzyny, który wnosi łącznie od 18 dym. , 6 ogr. po 4 gr. , 3 ogr. po 2 gr. , 2 kół młyń. W r. 1583 Andrzeja Czołhańskiego do którego należą również Nowostawce, wnoszącego od 17 dym. , 3 ogr. , 3 komor. , 1 koła waln. , 1 stęp. Ilkowice 1. w reg. pob. z r. 1536 Tlowicze, wś, pow. tarnowski. W r. 1536 własność Beaty Tęczyńskiej, kasztel. sandeckiej, miały 6 kmieci. Należały do Rudna. W r. 1581 I. , Rudno i Rosławice, włości wwdy lubelskiego, płacą od 16 osad. , 8 1 2 łan. , 5 zagr. , 2 kom. , 2 ubog. , 1 4 łana młyn. 2. I. al. Ilkowce, r. 1565 Ilikowcze, wś, pow. sokalski. Wspom. w dok. z r. 1442. W r. 1565 w ststwie sokalskiem, ma 10 kmieci na dworzyszczach, 6 zagr. , 1 szynkarza gorzałki. Dochodu zł. 16, gr. 18, den. 6, W n 1578 podstarości sokalski płaci tu od 6 3 4 łan. , 7 zagr. , 4 kom. , 4 żydów. Ilkowicze 1. dobra, pow. mohylewski, ob. Zarzecze. 2. I, wś, tamże, gm. Ciecierzyn 6 w. , 55 dm. , 358 mk. , cerkiew parafialna drewniana. Ilkowiec, chutor, pow. krzemieniecki, gmina Światec, 5 dm. , 31 mk. Ilkszele, dwór, pow. szawelski, gm. Łukniki 8 w. . Ilmie al. Ilno, wś, pow. kaliski. Wydawca Kod. Wielk. uważa Hilme w dok. z r. 1136 i 1339 za Ilno włość kościoła gnieźn. W dok. z r. 1357 występuje Kokanino et Ilme. Dotąd przechowuje się też forma nazwy Ilmie. W reg. pob. z XVI są różne formy Bylmy, Jelmie i Ilmie. Ilnik, r. 1665 Ilnyk i I. Szlachecki, wś, pow. turczański. W r. 1565 wsi w ststwie samborskiem. I. miał 27 kmieci na 13 1 2 łan. , kniaź na półdworzyszczu, wójt, pop i cerkiew. Dochód fi. 59 gr. 13. I. Szlachecki miał część kupioną przez Bonę od niejakiego Futra. Siedziało tu 5 kmieci królewskich na 3 dworzyszczach. Dochodu było fl. 11, gr. 21, den. 9. Ilniki 1. słoboda, pow. rówieński, gm. Be rezne, 22 dm. , 147 mk, 2. I. , kol. i słoboda, Iliatka Ilkowicze Ilkowiec Ilkszele Ilmie Ilnik Ilniki Ilino Ilinka Ilińce Iliczyno Iliatka Ilińska Ilińskie Iliszki Iłgopiewis Ilpiboki Ilpin Ilusie Ilzymberg Ilże Iłały Iłany Iłgaje Iłgajtis Iłgobrody Iłgobroście Iłgokiemie Iłgołówka Iłgucie Iłhacze Iłki Iłokajcie Iłłoki Iłłuksta Iłosk Iłowica Iłowiec Iłownia Iłownica Ilpiboki tamże, gm. Stepań, 68 w. od Równego. Kol. ma 10 dm. , 54 mk; słoboda 11 dm. , 71 mk. Ilpiboki, wś, pow. dubieński, gm. Kniahynin, par. praw. Rudka, 30 w. od Dubna, 22 dm. , 368 mk. Własność Turczaninowych. Ilpin al. Ilpeń, wś nad Stubłą, pow. rówieński, gm. Dziatkowicze, par. prawosł. Arestów 1 w. , 15 w. od Równego, naprzeciw Bohdaszowa, 18 dm. , 194 mk. W r. 1650 Jana Zawiszy z Bohdaszowem, który płaci od 8 dym. , potem Jałowickich; sprzedana w inne ręce. Ilusie, dwór, pow. telszewski, gm. Wornie 6 w. Ilzymberg 1. Ilzenberg, os. , pow. rzeżycki, gm. Kulniewo, zarząd gm. , szkoła. 2. I. , os. , tamże, gm. Makaszany, cerkiew paraf. wzniesiona w XIX w. Należała do Butwiłowskich. Ilże, wś, pow. nowoaleksandrowski, gmina Krasnogórka 10 w. . Iłały, wś, pow. nowoaleksandrowski, gmina Krasnogórka 13 w. Iłany, wś, pow. nowoaleksandrowski, gmina Brasław 1 w. . Mają tu Tumowscy 40 dz. Iłgaje, dwór, pow. wiłkomierski, gm. Onikszty 8 w. . Iłgajtis, jezioro, w pow. nowoaleksandrowskim, w dobrach Dukszty. Iłgobrody, dwa fol. , pow. wiłkomierski, gm. Wieprze 11 w. . Jeden należy do Berensztejnów, 46 dz. , drugi Weleninych, 60 dz. Iłgobroście, wś, powiat rossieński, gmina Szweksznie 1 w. . Iłgokiemie, wś, pow. trocki, gmina Żośle 5 w. ; miała 52 dusz rewiz. , należała do dóbr Kościuszyszki, dawniej Zaleskich, potem Kołogrywowych. Iłgołówka 1. wś, pow. nowoaleksandrowski, gm. Poniemuń 10 w. . Mają tu Buławowie 56 dz. 2. I. Iłgałówka, wś, pow. poniewski, gmina Czypiany 13 w. . Iłgopiewis, zaśc. , pow. nowoaleksandrowski, gm. Smołwy 3 w. . Iłgucie, zaśc. , pow. wiłkomierski, gm. Subocz 1 w. , Iłhacze, zaśc. dóbr Sarya, pow. dryzieński. Iłki, Ilki, przys, wsi Hiczyce, pow. słonimski. Iłokajcie, dwór, pow. telszewski, gmina Iłłoki 1 w. . Iłłoki, mstko, pow. telszewski, gm. Iłłoki, 42 w. od Telsz, 20 w. od st. poczt. i dr. żel. Łusza, 710 mk. Parafia liczy 4931 wiernych. Gmina należy do 2 okr. pol. , obejmuje 47 miejscowości, 1646 dym. włośc. obok 138 innych, 8697 mk. włościan, uwłaszczonych na 18, 850 dz. Iłłuksta, rzka w gub. kurlandzkiej, prawy dopływ rz. Laakasse, zwanej w dolnym biegu Dweteną, al. Dwetką niem. Dweeta. Bierze początek pod wsią Gruenwald Wielki, płynie ku płn. na przestrzeni 15 w. Mylnie podana t. III, 269, jako dopł. Dźwiny. Słownik Geograficzny. T. XV. Zeszyt 176. Iłosk, w dok. Iłowsko, wś, pow, kobryński, gm. Iłosk, 22 w. od Kobrynia. Wś ma 499 dz. włośc; dobra, własność Szemiotów, z attyn. mają 2090 dz. 360 łąk i pastw. , 800 lasu, 600 nieuż. , wiatrak. Gmina obejmuje 54 miejscowości, 414 dm. włośc obok 38 innych, 5101 mk. włościan, uwłaszczonych na 7005 dz. Nadto w gm. jest 10, 395 dz. większej posiadłości. Wś należała do ekonomii kobryńskiej, w wójtowstwie hruszowskim, włości dworu horodeckiego. W r. 1563 było tu 30 włók gruntu podłego, z tego 5 wolnych 4 na osocznictwo i 1 na podłaźnictwo. Poddani płacą po 8 gr. czynszu, dają 1 beczkę owsa albo 10 gr. , 1 wóz siana al. 5 gr. , za gęś, kury, jajca 3 1 2 gr. , za niewody 2 gr. , za stacyę 2 1 2 gr. , osady 30 gr. , za tłoki 12 gr. , a za gwałty beczkę żyta al. 10 gr. , co czyni wogóle 83 gr. Do każdej włóki otrzymali po 1 mr. naddatku. Suma dochodów z sioła czyni 35 kóp 5 gr. Iłów, w dok. z r. 1222 Ylow, Gyllow, mstko, pow. sochaczewski. Musiał tu istnieć dworzec książęcy. W r. 1224 bawi tu Konrad, ks. mazowiecki i nadaje Iłow, Lubotyń i połowę Wysocka, klasztorowi sulejowskiemu. W r. 1240 odbywa się tu więc przy udziale Konrada, ks. mazow. , syna jego Bolesława, biskupa płockiego i dostojników mazowieckich. W dok. z r. 1249 spisanym w Białotarsku, występuje jako świadek Johannes parrochianus de Ylow Ulanow. Dok. 173, 1, 291, 6, 292, 7, 156, 9. W reg. pob. z r. 1579 podany jako wś mająca kościół par, 18 1 2 łan. km. , 19 zagr. , 5 rzem. , 7 kom. Istniała też Wola Iłowska dziś Łaziska. Iłowica 1. Jałowica, Jełowica Wielka, wś nad rzką t. n. , pow. krzemieniecki, gm. Białokrynica, par. praw. Antonowce, 23 w. od Krzemieńca, 70 dm. , 612 mk. Obecnie własność Kossakowskich. 2. I. Mała, wś, tamże, 6 w. od Antonowiec 25 w. od Krzemieńca, 29 dm. , 208 mk. Własność Drzewieckich. Wsi te należały z Antonowcami do kn. Matfiejowej Czetwertyńskiej. W r. 1583 w dzierżawie Opaszypieskiogo, który płaci od 1 dym. , 2 ogr. W r. 1648 w dzierżawie Wojciecha i Aleksandra Komorowskich, wnoszących od 15, a 1653 od 8 dym. Po Czetwertyńskich biorą w spadku Zbarascy, dalej Wiśniowieccy, Radziwiłłowie i Chodkiewiczowie. Iłowiec, wś, pow. szremski. Comes Wislaus z I. występuje w dok. z r. 1300 do 1303 K. W, n. 834 i inne. Iłownia, wś, pow. klimowicki, gm. Zahustyń 30 dm. , 170 mk. Iłownica, wś nad Uszą, w pobliżu ujścia rz. Wereśni, pow. radomyski, gm. Przyborsk, par. praw. Karpiłówka, st. poczt. Radomyśl 102 w. . 26 dm. , 194 mk. , 481 dz. włośc. Należy do dóbr Czarnobyl. 39 Iłtol Iłtol, zaśc. , pow. wiłkomierski, gm. Traszkuny 18 w. . Iłtraki, wś, pow. rossieński, gm. Erźwiłek 6 w. . Iłża, w dokum. Hyslza, yslensis castellania, mstko, pow. iłżecki. W dok. z r. 1275 powiedziano, iż Leztko, ks. krakow. nadał klasztorowi w Wąchocku targowisko przy kościele w Wierzbicy z tymi swobodami jakich używają targowiska biskupa krakow. w Tarczku i Iłży, obdarzone prawem niemieckim. W r. 1294 Wacław, król czeski i ks. krakowski zwalnia biskupa krakow. Prokopa, od opłaty 20 grzyw. wnoszonej do skarbu książęcego krakowskiego z miast Tarsk i Iłża. W r. 1295 tenże Wacław pozwala bisk. krakow. Janowi, obwarować murami i fossami targowiska loca forensia; Sławków, Iłża, Tarczek i Kielce. W dok. z r. 1306 wymieniono kasztelanię iłżecką. W r. 1333 Jan Grot, bisk. krakow. , nadaje staw in antiqua nostra civitate Islza z młynem, Peczoldowi i jego synowi Mikołajowi, kowalom, pozwalając im rozszerzyć młyn i zbudować kuźnicę żelaza o trzech kołach. Mają z niej dawać po dziesięć żelaz płużnych rocznie i po 5 fertonów czynszu z młyna. Po wyjściu lat wolności dawać będą z kuźnicy po 3 grzyw. Służyć im będzie prawo niemieckie to samo jakiego używa Iłża Kod. kat. krak. , I, 134, 137, 144, 148, 197. W dok. z r. 1345 powiedziano, iż zakładana świeżo wieś ma używać prawa niemieckiego quo utitur dominus episcopus Cracoviensis in Izlza Kod. mał. , III, 58. Floryan, bisk. krak. odnawia r. 1372 dawniej już udzielony przywilej na wójtowstwo w I, Floryanowi i Mikołajowi, synom Barsaby. Do wójta należały 3 łany i młyn o 3 kołach Kod. kat krak. , II, 46. W r. 1569 miasto dało szos dwojaki, od domów i od ról, fi. 89 gr. 18, od szewców fl. 2, od kowalów fl. 2 gr. 4, od tkaczów gr. 12, od krawców i kuśnierzów gr. 24, od garncarzów albo zdunów fl. 9, od przekup. i komor. fl. 6 gr. 28, od garnców gorzał. fl. 8, od towarz. rzemiosła gr. 25, od rzemieśl. którzy cechu nie dzierżą gr, 6, od 33 łanów fl. 11, od szynk. małmazyi fl. 4, od czopowego 1 rata fl. 108, ostatnia rata fl. 72 gr. 28. Imbory, wś i fol. , pow. telszewski, gmina Sałanty 4 w. . Należy do dóbr Płotele. Imbramowice, pierwotnie Dłubnia, r. 1333 Iramowicz, wś, pow. miechowski. Zdaniem wydawcy kod. mał. II, 13, 15 wś Lubna, którą według dok. z r. 1198 dał, ,dominus Lassota klasztorowi miechowskiemu, oznacza Dłubnią zw, Imbramowice. Wedle Długosza L. B. III, 104 i nast. Iwo Odrowąż, bisk. krak. założył klasztor norbertanek r. 1225 we wsi, która zwała się wtedy Dłubnia. Raz nazywa ja Długosz villa patrimonii sui a więc część ojcowizny fundatora, drugi raz znów mówi in Dlubnia villa filiorum Syetheslavi. Może były tu różne działy, z których jeden dał Iwo, jako dziedzic na własność klasztorowi a z drugiego nadał tylko dziesięcinę, dawaną na stół biskupi. Nadać miał też klasztorowi istniejący w Dłubni kościołek par. p. w. św. Benedykta, z jego dochodami. Dokum. z r. 1228 Iwo bisk. krak. nadaje klasztorowi w Dłubni dziesięciny z wsi Trzyciąż, Iwanowice i Przeginia Kod. kat. krak. I, 28. Prócz tego całą ową ojcowiznę a więc wsi Brzeźno, Rataje, Grodzisko pod Skałą nadał klasztorowi wedle aktu z roku 1229 Kod. kat. krak. I, 30. R. 1256 Bolesław, ks. krakow. i sand. potwierdza nadania poczynione klasztorowi w aktach ks. Kazimierza dziada i Leszka ojca i uwalnia dobra klasztorne od ciężarów i juryzdykcyi książęcej. W r. 1275 tenże książę pozwala klasztorowi osadzić na prawie nowotarskim wsi Wielka Wieś, Zagórowo, Trzyciąż i Sciborzyce Kod. dypl. pol. III, 67 i 311 i I, 94. Przywilej ten potwierdza roku 1369 król Kazimierz, wyliczając nieco inne włości jak Trzyciąż, Tarnów, Zagórowo, Małoszyce i Ściborzyce w ziemi krakowskiej a Brzegino, Dębołęka, Rataje i Grodziec w ziemi sieradzkiej Kod. dypl. pol. t. III, 312. Akt ten nazywa siedzibę klasztoru Dłubna choć już w dok. z r. 1333 spotykamy nazwę Iramowicz. Widocznie pierwotną była nazwa od rzeki tu płynącej, obok której istniała druga od pierwotnego osadnika i właściciela utworzona. W r. 1370 występuje rector ecclesiae Andreas de Lubaczow. Gdy r. 1415 Wład. Jagiełło przeniósł zakonnice do Buska pozostał w I. prepozyt z kilku zakonnikami, którzy zarządzali kościołem Długosz zarzuca im zaniedbanie służby Bożej i używanie marnotrawne dochodów z dóbr, za które musi spaść na nich kara Boża. Wś sama, za Długosza, miała kościołek par. drewn. , uposażony 2 łan. kmiecymi. Klasztor miał tu karczmę, 5 zagr. , folwark, młyn. Prebenda sieciechowska posiadała 5 łan. km, z których sama brała dziesięcinę. Klasztor miał od samych osadników dziesięcinę, wartości do 2 grzyw. Większą część wsi posiadał Stanisław Szreniawa a mianowicie 6 łan. km. , zagrodników, młyn i karczmę z rolą L. B. III, 108. W r. 1581 ze wsi całej a w tem i 2 łan. prebendarza, płaci ststa lubaczowski. Wszystkie wsi wchodzące w skład parafii Zagórowa, Tarnowa, Glanów i Małoszyce podane jako własność zakonnic imbramowickich. Imbrody, dwór i dobra, pow. nowoaleksandrowski, gm. Antuzów 12 w. , 72 mk. Dwór należy do Łopacińskich 80 dz. , dobra do Mohlów, 563 dz. i Cydzików, 380 dz. Imbryszki, zaśc. , pow. nowoaleksandrowski, gm. Tauroginie 3 w. . Imielin al. Jemielin, r. 1386 Gemelyne, wś, pow. pszczyński. Wś książęca w dok. z r. 1386. R. Iłtraki Iłtol Imielin Imbryszki Imbrody Imbramowice Imbory Iłża Impilty Indany Indrzyskowce Indryszuny Indryca Indrupka Indruny Indaryszki Imielnica 1391 nadana bisk. krakow. Kod. kat. krak. II, 110 i 163. Ob. Chełm Wielki. Imielnica, r. 1409 Gemelnicza, wś nad Wisłą, pow. płocki. Śród włości kościoła płockiego, w dok. z XIII w. Wydawca Kod. Wielk. umieszcza tu mylnie klasztor cystersów, którego opat podpisał akt z r. 1289 jako Nicholaus de Jemilnicia. Odnosi sie to do Jemielnicy szląskiej, mającej klasztor cystersów K, W. , nr. 593. Mathia notarius terre plocensis nec non plebanus in Gemelnicza w dok. z r. 1409 Kod. maz. , 155. Imielno 1. r. 1520 Gyemyelno, wś, powiat kutnowski. Ob. Grochów. 2. I. , w dok. Gemel no, wś, pow. jędrzejowski. Tomko, pleban w I. w dok. z r. 1360 Kod. kat. krak. , I, 275. Za Długosza wś Jemyelno ma kościół par. p. w. N. P. Maryi i św. Mikołaja z wapienia murowany. Zapewne fundatorami byli Różyce, zamieszkujący całą niemal parafię. L. B. , II, 66. Imielno, r. 1520 Gyemyelno, wś, pow. gnieźnieński. Wymienione w dok. z roku 1136 śród włości kościoła gnieźn. a r. 1242 w liczbie posiadłości szpitala w Gnieźnie. K. W. , nr. 7, 238. Kościół par. p. w. Narodzenia N. P. M. w opisie z r. 1520 uważany za starożytny i około r. 1500 był na nowo odbudowany. W roku 1865 zgorzał kościół drewniany, wzniesiony na początku XVIII w. przez dziedzica wsi Tad. Jaraczewskiego, kaszt. lądzkiego. R. 1870 wznie siono nowy murowany z wieżą. W r. 1580 jest Gemielno spirituale i G. minor. Prócz kościelnych są łany szlacheckie Goryńskich, Jemielewskich. Imienin 1. wś, pow. kobryński, gm. Imienin, 46 w. od Kobrynia. Gmina obejmuje 19 miejscowości. 311 dm. włośc. obok 25 innych, 4127 mk. włościan, uwłaszczonych na 6219 dz. Nadto w gm. jest 831 dz. większej posiadłości, 1667 dz. ziemi skarbowej i 248 cerk. 2. I. , wś i dobra, tamże, gm. Strzygowo, 5 w. od Kobrynia. Wś ma 637 dz. włośc. i 71 dz. prywatnej; dobra, Nowomiejskich, 951 dz. 3 I. , dobra, pow. słonimski, w spisie własności ziemskiej nie podane. Imiołki, r. 1580 Jemiołowicze, wś, pow. gnieźnieński. Wspom. w dok. z r. 1136. K. W. , nr. 7. Imoszylis, zaśc. , pow. nowoaleksandrowski, gm. Dusiaty 5 w. . Impilty Stare i Nowe, dwie wsi, pow. telszewski, gm. Dorbiany 10 w. . Dobra I. Nowe i Stare należą do hr. Platerów. Nowe mają 1579 dz. , Stare 1107 dz. Impol, dobra, pow. poniewieski, gm. Linkowo 9 w. , Byłowa, 134 dz. Indany, zaśc. , pow. nowoaleksandrowski, gm. Oknista 18 w. . Indaryszki, zaśc. , pow. nowoaleksandrowski, gm. Oknista 12 w. . Indruny, wś, pow. nowoaleksandrowski, gm. Czadosy 7 w. . Indrupka, wś, pow. wileński, gm. Worniany 15 w. ; miała 47 dusz rewiz. , należała do dóbr Kamionka. Indryca ob. t. III, 277 Indra, rzką w pow. dźwińskim dyneburskim, na pograniczu pow. dryzieńskiego, prawy dopł. Dźwiny. Wypływa z jez. Indrycy, o 6 w. na wschód od jez. Siwera, płynie ku płd. i ubiegłszy 20 w. wpada pod wsią Ujście. Na rzece stoi most dla drogi żel. dynebursko witebskiej. Indryszuny, zaśc. , pow. szawelski, gm. Krupie 6 w. . Indrzyskowce, ob. Jędruszkowce. Inducie, zaśc. , powiat nowoaleksandrowski, gm. Antolepty 12 w. . Indura, mstko i dobra nad Indurką, powiat grodzieński, gmina Indura, 24 w. od Grodna. Mstko ma 1278 mk. . 268 dz. włośc. , 27 dz. cerk. , 37 dz. kośc. i 170 dz. osób prywatnych. Nadto juryzdyka indurska ma 33 dz. Dobra Kozłowskich, z fol. Żytorodź mają 1000 dz. Na brzegach Indurki znajduje się wał, długi do 150 saż. , w środku dochodzący do 10 saż. wysokości. Po za I. nad rzeką wznosi się wzgórze, zwane Horodek al. Horodyszcze. Na wierzchołku jego dwa koncentryczne wały; zewnętrzny długi 119 saż. , szeroki 2 saż, wewnętrzny długi 73 saż. a szeroki 6 saż. Wjazdy dają się zauważyc z dwóch stron, od płn. zachodu i płn. wschodu. Wewnętrznie wyłożone jest kamieniami. Gmina obejmuje 51 miejscowości, 570 dm. włośc. obok 596 innych, 5744 mk. włośc. , uwłaszczonych na 8165 dz. Nadto w gm. jest 6541 dz. większej posiadłości i 64 dz. cerk i kośc. W r. 1558 własność wwdy trockiego. Indya, zaśc. , pow. rossieński, gmina Botoki, 1 w. . Indycze, wś, pow. brzeski gub. grodz. , gm. Żytyn, 33 w. od Brześcia, 19 dm. , 239 mk. , 256 dz. Na polach wsi I. , przy drodze ze wsi Strele do Kamieńca litewskiego dwa kurhany. Około nich znajdowano szczątki broni. Indyki, w dok. Hnydincze, Hnidincze, Windiki, wś nad Bożkiem, pow. starokonstantynowski, na pograniczu gub. podolskiej, gm. Kupiel, par. praw. Hlibki 3 w. , 48 w. od mta powiat. , 127 dm. , 631 mk. , cerkiew filialna drewn. z r. 1724, szkółka cerk. od r. 1876. Do r. 1869 była parafialną. Wś składa się z 3 części Pryczepeńce, Zarzecze i Moskalówka. Początkowo wś należała do zamku krasiłowskiego i była w użytkowaniu bojarów kużmińskich. Następnie z włością kużminską nadana kn. Konst. Ostrogskiemu, co potwierdza Zygmunt I r. 1517. W r. 1693 spustoszona przez Tatarów. Na mocy tranzakcyi kolbuszowskiej r. 1753 dostała się ks. Ign. Sapieże, wwdzie mścisławskiemu. Do r. 1831 Ksawerego Sapiohy. Odtąd skarbowa, kupiona Imielnica Imielno Imienin Imiołki Imoszylis Impol Indyki Indycze Indya Indura Inducie Inkarty Inkakle Iniszki Ingelfingen Inflanty Inowłódz Inowo Inowrocław na licytacji przez Kuleszę, obecnie jego siostrzeńca dr. Edwarda Kuleszy. Zastawnikami I. byli Andrzej Zabokrzycki r. 1730, Woronicz r. 1758 i Michał Kosielski r. 1788. Oni to uposażali ziemią cerkiew miejscowa. Inflanty. Do wymienionych ob. t. III opracowań dodajemy Kwiatkowski M. Wszystkiej liflanckiej ziemi opisanie r. 1567. 2 wyd. w BibL pisarzów pol, Kraków, 1889. Minkwitz i Wejmarn Opis lifl. gub. Matierjały dla geogr. i stat. Rossii. Petersburg, 1864 t. XIX. Karwowski S. Wcielenie I. do Litwy i Polski, 15681561. Poznań 1873. Ingelfingen, kol. , pow. słupecki. Od r. 1891 zwie się Anielewo, ob. Emilienheim. Iniszki, zaśc. , pow. szawelski, gm. Kurszany 3 w. . Inkakle, wś, pow. rossieński, gm. Szweksznie 4 w. . Inkarty, zaśc. , pow. nowoaleksandrowski, gm. Tauroginie 4 w. . Inkietry 1. dobra, pow. wiłkomierski, gm. Owanta 12 w. , własność Puzynów, 160 dz. 2. I. ob. t. III, 291, leży w pow. wileńskim nie zaś święciańskim. W wykazie wsi zam. Strakiaszcze, czyt. Strakiańce. Inklaryszki, os. leśna, pow. trocki, gm. i dobra skarb. Międzyrzecz 22 w. ; 17 dusz rewiz. Inkluzy, Inkluzie, wś, pow. wiłkomierski, gm. Pupany 3 w. . Inkuny 1. wś, pow. poniewieski, gm. Czypiany 6 w. 2. I, w spisie własn. ziemskiej Intkuny, fol. , pow. wiłkomierski, gm, Ołoty, 47 w. od Wiłkomierza, Szylinisów, 170 dz. Inowłódz, mstko nad Pilicą. , pow. rawski. Mieszko Stary potwierdzając r. 1145 posiadłości klasztoru w Trzemesznie, oświadcza w akcie Donacio pie memorie patris nostri Boleslavi ducis, Inowlodz ecclesia beati Egidii cum duabus villis, cum thabernis, cum theloneis per ipsum fluvium. K. W. , nr. 11. Istniało tu więc zdawna targowisko i przewóz na Pilicy z poborem cła. Władysław Herman zbudował przy targowisku dotąd stojący kościołek św. Idziego a Bolesław Krzywousty nadał kościół i targowisko z cłem klasztorowi w Trzemesznie. Zdawna również istniał tu gród książęcy, który trzymają w zastawie Niemierza Jan i Abraham synowie Abrahama z Nowego Dworu. Władysław król r. 1393, uważając, że castrum Inowłodz jest nam i królestwu konieczny i korzystny wielce, zamienia ten gród na Zbąszyń i Kiebłowę Zaraz po wydaniu aktu król wyjeżdża do Inowłodza i bawi tu kilka dni, jak świadczą datowane tu dokumenty. K. W. , nr. 1929, 1930, 1931. Na początku XVI w. , obok starożytnego kościoła paraf. na zamku, p. w. św. Idziego, istnieje drugi z nim złączony kościół w mieście, p. w. św. Michała, świeżo wystawiony. Obecny kościół murowany w mieście wznieśli zapewne starostowie inowłodzcy. Na początku XVI w. przy mieście istnieją dwa przedmieścia Wielkie i Małe Zamoście, i fol. królewski. Msto opasane jest murem. Pleban miał 3 łany i pobierał cło zamkowe i dziesięcinę z folwarku. W roku 1576 wraz z mtem do opłaty szosu należą przyległe wsi; Wola Królowa 25 łan. , Giełzow 9 1 2, Luciążna 8 łan. , Małomierz 9 1 2, Zakościelne 9 łan. . Szosu płacono, zdwojonego, grzyw. 56, lecz z powodu wyłączenia pustej karczmy w Małomierzu dano fl. 88 gr. 28. Od 6 bań gorzał. po gr. 24, młyn roczny gr, 12, młyn nadrożny gr. 24, młyn Pryka gr. 12, od 14 łan po gr. 20, od ról plebana fl. 1. Ogółem fl. 105 gr. 20. W ostatnich czasach, od r. 1884 pod miastem, na wyniosłym brzegu Pilicy utworzoną została leśna stacya klimatyczna ściągająca w lecie licznych gości. Ob. Wł. Łuszczkiewicz Ruiny kościołka św. Idziego Spraw. kom. hist. sztuki, t. VI, str. XCIV. Opis stacyi klimatycznej podał dr. Bernstein w dziele Zdrojowiska i stacye klimatyczne w gub. Król. Polskiego pod redakcyą dr. Dobrzyckiego. Warszawa, 1896. Inowo, dobra, pow. dzisieński. Zam. Połokońskiej, czyt. Tołokońskiej. Inowrocław, właściwie JunoWłodzisław, w dok. z r. 1193 in novo Wlodislau r. 1241 de Juvene Wladislau, mto pow. W akcie, którym papież Celestyn przyjmuje r. 1193 klasztor w Strzelnie pod opiekę, wymieniono śród dochodów klasztoru In novo Włodzislau nonum forum. Było tu więc zdawna zapewne targowisko, które z każdego dziewiątego targu ma dawać dochody z opłat klasztorowi. R. 1234 dn. 14 marca bawi tu Michał, bisk. kujaw. i Świętopełk, ks. pomorski dla układu z Krzyżakami o dziesięcinę ze wsi Zedlitz, należącej do kościoła w Wyszogrodzie. Kod. dypl. pol, II, 13. R. 1269 zawiera tu ugodę Ziemomysł, ks. kujaw. z Wolimirem, bisk. kujaw. ib. , II, 620. Klasztor minorytów wspomniany w dok. z r. 1257 i 1258. Występują tam kustosz Simon i gwardyan Benedictus. Kod. dypl pol. , II, 605, 611. Według rocznika wielkopol Mon. Pol. , III, 37 Warcisław, ks. pomorski, zabrawszy zamek Wyszogród nad Wisłą w r. 1272, rozchorował się, zmarł i pochowany został w Inowrocławiu u minorytów franciszkanów. Miasto nabrało tyle znaczenia, że r. 1306 w Toruniu rajcy i obywatele inowrocławscy Dithericus de Thuran, Petrus Maneossa, Hermannus Glaz i Nicolaus Marquardi zawierają układ z Pawłem de Paulsteyn, starostą Królestwa Polskiego, co do utrzymania pokoju z Przemysławem, ks. Kujaw i co do grodu Barow. K. W. , nr. 32 i 898. Kasztelani znani z dok. są Bogussa w dok. z r. 1241, Boguslaus 1258 62, Rozzalius r. 1271, Boguscha 1337, Oswaldus 1346, Nicolaus de Sciborze 1442, Petrus de Strykowo 1462. Wo Inflanty Inkietry Inklaryszki Inkluzy Inkuny Irka jewodowie Jan w dok. z r. 1343, Jarandus de Grabie 1433, Joannes de Kościelec 1459 1470, Mathias de Służewo 1493. W r. 1583 miasto płaci szosu fl. 120, od 20 bań gorzałcz. fl. 17 gr. 18, od rzem. i kom. fl. 91 gr. 37, od 2 wiatraków gr. 20, z ról fl. 50. Ogółem fi. 280 gr. 6. Powiat inowrocławski miał w tym roku 1118 łan, osiadłych, 109 pustych, 13 ćwierci pustych, 14 łan. po spaleniu, 38 1 2 łanów uprawionych przez samych właścicieli drobna szlachta, 435 zagr. i ratajów, 43 ogrodn. , 23 kom. z bydłem, 103 bez bydła, 59 rzem. , 18 rybaków, 12 rzeźników, 46 wiatraków, 24 kół młyń. , 1 bania gorzał. , 1 hultaj. Z nich zapłacono poboru zł. 1307 gr. 4 den. 3. Ob. Inowrocław, przez L. Jenikego Tyg. illustr. I, 1860 r. , 195. Willamowitz Moellendorff von Statistische Beschreibung des Kreises Inowrocław. Im Anschluss an die allgem. Volkszaehlung vom 3. Dec. 1867. Inowrocław, 1870, 4. Sascke Urkunden zur Geschichte der Stadt Inowrocław Program gimnaz. z r. 1862. Der Name der Stadt Inowroclaw Jahrb. des Bromb. Histor. Vereins, 1886, str. 79. Łepkowski J O zabytkach Kruszwicy i t. d. . Kraków, 1866. Płaskorzeźby na kościele Panny Maryi w I. Przyj. ludu 1842 3. Ehrenberg H. Die Marienkirche zu I. Zeitsch. d. Hist. Ges. fuer die Prov. Posen. Jahrg. I. Wieża dawnego ratusza dziś rozebrana w Albumie Napoleona Ordy. Programy król. gimnazyum w I. od r. 1862. Amtlicher Bericht ueber den Kampf mit den Tseherkessen bei I. Convolut aus den Akten einzelner Regimenter aus d. J. 1846, 48, 63, w Poznańskiej bibliotece ratuszowej. Der Process gegen die aus Russland auf Preuss. Gebiet uebergetretenen Tscherkessen wegen thaetlichen Widerstandes gegen die bewaffnete Macht als Abgeordnete der Obrigkeit. Verhandelt vor dem Schwurgerichte zu Bromberg am 20. Januar 1851. Bromberg, 1851, 8. Kreisblatt fuer Inowrocław, Gnesen, und Mogilno, 1840, no. 14. am 1 Jan. 1841 nr. 39, am 24 Juni 1841. Trzemeszno, G. Oławski, 1841 po niem. i po polsku, nr. 14 am. 2 Juli nr. 26, am 24. Rok 1841 tylko po niem. . Intany, wś i zaśc. , pow. wiłkomierski, gmina Kupiszki 7 w. . Intkuny, fol. , pow. wiłkomierski, gm. Ołoty, własność Kisielów, 116 dz. Intupańce, wś, pow. trocki, gm. Wysoki Dwór; miała 56 dusz rewiz. Inturki 1 dobra, pow. święciański, gmina Łabonary, r. 1866 własność Iszorów. 2. I. , dobra skarb. , tamże, gm. Kukuciszki. 3. I, mstko, pow. wileński nie wilejski, gm. Malaty 12 w. . Śród lasu skarbowego, pomiędzy jeziorami Bołosz i Jagomont, stoi grupa kurhanów, zarosłych lasem sosnowym. Intykle, Intykły, zaśc. , pow. święciański, gm. Łabonary 2 w. ; miał 5 dusz rewiz. , należał do dóbr skarb. Łyngmiany. Ira, zaśc. , pow. nowoaleksandrowski, gmina Bakiszkł 18 w. . Irbiny, wś, pow. poniewieski, gm. Podbirże 1 w. . Ircburg, folw. , pow. lepelski, attyn. Soreupia, Korsaków. Irinpol, dobra, pow. lepelski, Ireny Wejtko, 439 dz. Irka, ob. Jerka. Irlandka al. IrlankaBrodziatyn, dobra, pow. brzeski gub. grodz. , gm. Miedna, 26 w. od Brześcia, 2127 dz. 487 lasu, 662 nieuż. ; należą do kilku właścicieli. Irszyki, w dok. Herszyki, Jerszyki, wś nad stawem z rozlewu rzki Białki, pow starokonstantynowski, gm. Reszniówka 4 w. , st. dr. żel. Połonne 42 w. , st. poczt. Starokonstantynów 15 w. , położona pomiędzy dwoma wzgórzami, na których rozrzucone są chaty, ma 126 dm. , 1244 mk. , cerkiew drewn. z r. 1789, uposażoną; 61 dz. przez właściciela wsi Ponińskiego r. 1786, cerkiew cmentarną z r. 1860. Do par. praw. należy wś Małaszówka. W r. 1583 I. należą; do Ostropola, ks. wwdy kijowskiego Ostrogskiego. który wnosi od 9 dym. , 9 ogr. W roku 1593 spustoszone przez Tatarów. W r. 1848 z Semerynkami i Samczykami, własność Czeczelów, obecnie Abramowiczów. Irtogany, dobra, pow. telszewski, gm. Żorany 8 w. , własność Jawgielów, 363 dz. Irwianica, wś, pow. borecki, gm. Bajewo, 27 dm. , 159 mk. Iryniewo, dobra, pow. orszański, od r. 1876 Łaszkiewiczów, 730 dz. Iriadze, wś, pow. włoszczowski. Według dok. z r. 1220 dziesięciny z tej wsi Iwo, bisk. krakow. nadał klasztorowi w Mstowie. Siedzą tu częściowi dziedzice milies, część jedną, posiada klasztor Kod. mał. , II, 27. Kościół par. musiał powstać bardzo wcześnie. Według Długosza dziesięcina z Kobylczyc dawana klasztorowi w Mstowie, szła pierwotnie do kościoła w I. , lecz została zamienioną na dziesięcinę z Zadusznik. Za Długosza stał tu kościół par. murowany. Wś była siedzibą rodu Lisów zw. Świętopełkami. Były dwa folwarki Stefana Świętopełka i Jana Pakarskiego. Isaczewki, wś, pow. dzisieński, gm. Mikołajów 6 w. ; miała 12 dusz rewiz. , należała do dóbr Petrykowo. Isajczyce, ob. Sajczyce. Isaje, r. 1565 Iszaje, wś, pow. turczański. W r. 1565 w ststwie samborskiem, miała 40 kmieci na 20 łan. , zagrod. 3, karczmarz, pop. Ogółem fl. 81, gr. 10, den. 9. Isajewicze, wś i dobra, pow. słonimski, gm. Derewna, 17 w. od Słonima. Ze wsią Pironin 780 dz. włościańsk. ; dobra, własność Brońskich, Intany Intany Intkuny Intupańce Inturki Intykle Ira Irbiny Ircburg Irinpol Irlandka Irszyki Irtogany Irwianica Iryniewo Iriadze Isaczewki Isajczyce Isaje Isajewicze Istopki Istra Isajewo Isajki Isajewo z attyn. 4488 dz. 2698 lasu, 381 nieuż. Przy drodze do Słonima wał, zwany Czartową Groblą. Isajewo, wś, pow. wieliski, gm. Usmyń. Isajki 1. wś, pow. kaniowski, gm. Isajki, st. poczt. Bohusław 7 w. , 60 w. od Kaniowa, 655 dm. , 3484 mk. , cerkiew, szkoła, 10 wiatraków. Gmina obejmuje 6 siół, 13, 718 mk. w tem 5 katol. , 39 sztund. , 204 żyd. i 21, 042 dz. 11, 835 włośc. , 8925 skarb. , 282 cerk. . 2. I. , zaginiona wś na dorzeczu Uży, w dzisiej szym pow. owruckim. W r. 1571 własność monasteru Pustyńskiego w Kijowie, następnie przeszła do Trzeciaków. W r. 1628 Krzysztof Trzeciak wnosi od 8 dym, 4 ogr. , 2 kół młyń. Następnie Niemiryczów. Po bancie Paleja pozostało tylko 2 dymy. Isakiszki, zaśc. , pow. nowoaleksandrowski, gm. Antuzów 14 w. . Isakowa Buda, pow. bychowski, ob. Buda Isakowa. Isakowce, wś, pow. kamieniecki. W roku 1666 część należy do Kostiukowej, druga do Sroczyckiego. W r. 1569 Sroczycki płaci od 1 pługa. Isakówka, wś, pow. żytomierski, gm. Chwasowa, 45 w. od Żytomierza, 28 dm. , 258 mk. I Isakowska, kolonia żydowska, pow. sokólski, gm. Zubrzyca, 16 w. od Sokółki, 530 dz. , 28 dm. , 368 mk. , dom modl. żyd. Isakowszczyzna, dobra, pow. orszański, od r. 1865 Cekiertów, 1300 dz. Iserna, w spisie miejscowości Iserka, w dok. Iserna, Isernka, wś, pow. krzemieniecki, gmina Szumsk, par. praw. Suraż 10 w. , 38 w. od Krzemieńca, 53 dm, 329 mk. W r. 1683 należy do Suraża, ks. Konstantego Ostrogskiego, wwdy kijowskiego, który wnosi z 5 dym. Nadto kn. Fiedor Masalski z Isernki płaci z 4 dym. , 5 ogr. Iskań 1. dobra, pow. bychowski, Markjanowiczów, 3425 dz. 1673 lasu, młyn. 2. I. , wś, tamże, gm. Bychów Nowy, 84 dm. , 555 mk. Iskorość, w dokum. Iskoroscin, Iskorostyn, mstko nad Uszą, pow. owrucki, gm. Iskorość, 41 w. od Owrucza, 370 dm. , 2610 mk. , cerkiew paraf. drewn. z r. 1854, fundacyi właściciela Lubowidzkiego, uposażona 36 dz. przez generała Lubowidzkiego r. 1792, zarząd gm. , st. poczt. Do par. praw. należą wsi Czołówka i Żabcza. Opustoszała miejscowośc po dawnym Korestenie przez czas długi zwała się Drewlanką i jako taka pod koniec XIV w. nadana przez w. ks. Olgierda, Terechowi z Brańska. W r. 1571 było tu 4 dym. bojarów, t. zw. Zauszan i pop. W r. 1681 wnieśli pobór bojar. Hryszko i Dymitr fl. 1, oraz Jaczko Humieniecki od 3 zagr. po 6 gr. i 3 po 4 gr. W r. 1586 I. drogą, wiana przechodzi do Prokopa Mierzwickiego Mierzwińskiego, który r. 1589 założył tu zamek, a r. 1598 wyjednał prawo miejskie magdeburskie. W r. 1602 w lasach palą popioły. W r. 1628 trzyma I. dożywociem Andrzejewa Mierzwińska, która wnosi od 16 dym. , 1 koła młyń. W r. 1649 zniszczył I. zagon kozacki. Jeden z Mierzwińskich zapisał 3 tysiące złp. , karmelitom dorohostajskim na Iskorości. W r. 1761 karmelici sprzedali I. Chodkiewiczowi, od którego r. 1775 nabył Polanowski, od tego zaś r. 1780 kupił gen. Lubowidzki. Obecnie Cecylii Zaleskiej, mającej 120 dz. roli i 700 lasu. Gmina obejmuje 23 miejscowości, 433 dm. włośc. , 3782 mk. włościan 1375 dusz rewiz. , uwłaszczonych na 9035 dz. 6781 roli. Nadto w gm. jest 24, 908 dz. większej posiadłości 11, 299 roli i 381 ziemi cerkiewnej. Cała gmina ma 34, 325 dz. 18, 245 roli i 11, 777 mk. Iskryna, wś nad rzką Szpołką przy linii dr. żel. , pow. zwinogródzki, gm. Stecówka, st. poczt. Kalihorka Mokra 16 w. , 20 w. od Zwinogródki par. katol. , 310 dm. , 1415 mk. , cerkiew, szkółka cerk, 7 wiatraków. Obecnie Wranglowej, 1025 dz. Iskrzynia, wś, pow. krośnieński. W r. 1565, ,Iskrzina wś nad Wisłokiem, w ststwie sanockiem, miała 26 kmieci na 9 3 4 łan. , łan. wójt, robili do fol. w Besku. Dochód zł. 43, gr. 29 i den. 6. Islery, wś nad jez. t. n. , pow. rzeżycki, gm. Rozenmujża, 8 dm, 78 mk, dom modl. starowierców. Islinckiszki, dobra, pow. rówieński, gmina Kroże 6 w. . Isłauże, dwór, pow. poniewieski, gm. Remigoła 12 w. . Ispas, ob. Spas. Issa, rzka, w pow. horodeckim, prawy dopł. Oboli pr. dopł. Dźwiny. Bierze początek pod wsią Surmino, z jezior Czarne i Białe, przepływa przez jezioro Issa. Długa 6 w. , głęboka do 10 st. , dno ma piasczystogliniaste, brzegi urwiste zarosłe lasem. Issa, urocz. , w dobrach Wysock Dolny, pow. słonimski. Ist, fol. , pow. dzisieński. Jan Kazimierz roku 1660, po śmierci Wojciecha Ważyńskiego, ciwuna Małych Dyrwian, nadaje dobra I. , w województwie połockim, na trakcie dzisieńskim, Janowi Korsakowi, podkom. połockiemu. Istobki, wś, pow. rohaczewski, gm. Strzeszyn 14 w. , 34 dm. , 174 mk. Istok, wś, pow. bielski gub. grodz. , gmina Brzozowo Nowe, 654 dz. Istopki, wś, pow. bychowski, gm. Bychów Nowy, 52 dm. , 373 mk. Istra, dobra, pow. lucyński, gm. Istra, par. katol. Posiń, kościół katolicki filialny, gorzelnia. Zarząd gm. we wsi Stara Słoboda. Kościół zbudowany koło r, 1700 przez dominikanów z Posiula. Dobra, własność Borchów, należały później do Benisławskich. Isakiszki Isakowa Buda Isakowce Isakówka Isakowska Isakowszczyzna Iserna Iskań Iskorość Iskryna Iskrzynia Islery Islinckiszki Isłauże Ispas Issa Ist Istobki Istok Iwanhorod Istrzyca Isuncy Iszalin Iszewo Iszliny Iszłostaki Iszory Iwacewicze Iwachnienki Iwachnowicze Iwachnowo Iwachny Iwachowszczyzna Iwaczków Iwaczów Iwaki Iwan Iwańce Iwańcowo Iwańczyce Iwańczyki Iwandar Iwangród Istrzyca, dobra, pow. poniewieski, gm. Pompiany 16 w. , własność Dokalskich, 600 dz. Isuncy, dwór, pow. szawelski, gm. Ligumy 6 w. , 21 w. od Szawel. Iszalin, dobra, pow. telszewski, gm. Sałanty, 10 w. , Steinów, 726 dz. Iszewo, pow. włodzimierski, ob. Juszewo. Iszliny, dwór, pow. rossieński, gm. Kroże 11 w. , Kuczewskich, 520 dz. Iszłostaki, okolica, pow. kowieński, gmina średniki 8 w. . Maja tu Masłowscy 25 dz. , Sipowiczowie 23 dz. , Wierzbowiczowie 83 dz. , Mackiewiczowie 30 dz. Iszory, dwór, pow. kowieński, gm. Aleksandrowska, 18 w. od Kowna, Zdanowiczów, 215 dzies. Iwacewicze, dobra nad rzką. Hrywdą, , pow. słonimski, gm. Borki 4 w. , 45 w. od Słonima, własność Jundziłów, z attyn. 3711 dz. 447 łąk i pastw. , 1262 lasu, 1094 nieuż. ; młyn, folusz. Na płn. od folwarku jest obszar mający koło 10 dz. , na którym miało istnieć miasto, t. n. , zniszczone w czasie wojen szwedzkich. Iwachnienki, wś, pow. wieliski, gm. Kazakowo. Iwachnowicze, wś i dobra, pow. brzeski gub. grodz. , gm. Turna, 15 w. od Brześcia. Wś ma 722 dz. włośc. i 50 dz. prywat. , dobra, attyn. dóbr Turna, hr. Grabowskich, 417 dz. Iwachnowo, wś, pow. wieliski gm. Baranowo. Iwachny, wś nad Tykiczem Gniłym Uhorskim, pow. lipowiecki, gm. Łukaszówka, stacya poczt. Monasterzyska 12 w. , 55 w. od Lipowca, 164 dm. , 1969 mk. , cerkiew, szkółka cerkiewna, młyn, 3 wiatraki. Iwachowszczyzna 1. dobra, pow. dryzieński, własność Weryhów, 210 dz. 2. I. , wś, tamże, par. Zabiały. Iwaczków, wś nad stawem, pow. Ostrogski, gm. Zdołbica, st. dr. żel. Zdołbunów 9 w. , st. poczt. Ostróg 18 w. , 51 dm. , 675 mk. , cerkiew drewn. z r. 1743, uposażona 50 dz. ziemi, z nadania właściciela wsi Stanisława Pepłowskiego r. 1692, oraz Jana Pepłowskiego r. 1738 i ks. Ulryka Radziwiłła r. 1750, szkoła ludowa od 1871 r. Cerkiew filialna we wsi Kopytkowie. Pod wsią przystanek dr. żel. pomiędzy Zdołbunowem a Ozieranami. W r. 1545 własność Jełowiczów i Seńka Postnika, którzy mieli opatrywać jedną, horodnię zamku łuckiego. Nadto Semen i Michał Jełowicze z Kuniewa i I. opatrywali sami jedną horodnię. W r. 1570 Piotr Posnik wnosi od 1 dym. W r. 1577 Jełowa Malińska płaci od 17 dym. , 4 ogr. , 3 ogr. , a Posnik od 2 ogr. ; wreszcie r. 1583 Michałowa Malińska, marszałkowa J. Kr. M. , wnosi z I. od 33 dym. , 6 ogr, 4 kom. , 1 popa, 1 koła waln. , a Hrehory Posnik Iwaczkowski od 1 ogr. W nowszych czasach własność hr. Ilińskich, następnie Towarzystwa cukrowni w Mizoczu. Iwaczów, w dok. I. Dolny i Iwaczówka Horna, wś, pow. tarnopolski. Dawniej w pow. krzemienieckim, wwdztwa wołyńskiego. W r. 1583 przy Czernichowie, ks. Konst. Ostrowskiego, ststy włodzimierskiego, który wnosi z I. Górnego z 2 dym, 3 ogr. , 1 koła waln. , 1 stępn. , a z Dolnego od 5 dym. , 4 ogr. Iwaki 1. Stare, wś nad rzką Worotnią, pow. homelski, gm. Krasna Buda 12 w. , 93 dm. , 759 mk. , cerkiew paraf. drewn. , 2 wiatraki. 2 I. Nowe, wś, tamże, 42 dm. , 309 mk. Iwan, Iwanowa al. Tartak, rzka, w pow. dźwińskim dyneburskim, prawy dopł. Dźwiny. Wypływa z jez. Bołta, płynie na płn. zachód i ubiegłszy 15 w. ma ujście pomiędzy folwark. Nicgal i wsią. Tartaczna. Na rzece most dr. żel. ryskodyneburskiej. Iwan Trudy wś, pow. wieliski, gm. Ilino. Iwańce, w dok. Iwankowska, pow. wieliski, ob. Bożki. W r. 1765 wykazana w ławnictwie czosnorskiem, wójtowstwa zebestiańskiego żebentajskiego, w ststwie uświackiem. Iwańcowo 1. wś, pow. dryzieński, parafia Oświej. 2. I. , wś, pow. wieliski, gm. Cerkowiszcze. W r. 1653 należąca do dzierżawy sawińskiej. W r. 1765 w ławnictwie bykowskiem, wójtowstwa zakomelskiego w ststwie uświackiem. Iwańczyce, wś nad Sierną, dopł. Styru, pow. łucki, gm. i st. poczt. Rożyszcze, 12 w. od Łucka, par. katol. , 66 dm. , 269 mk. , cerkiew, młyn wodny, browar. W r. 1545 własność kn. Andrzeja Sanguszki Koszyrskiego, ststy łuckiego, który miał opatrywać horodnię zamkową. Należy do niego jeszcze r. 1560. Wr. 1574 należy już do ks. Stanisława Radziwiłła, pierwszego ordynata ołyckiego, który mienia je z biskupem łuckim Borzobohatym Krasieńskim na Horłupy. W r. 1583 we włości torczyńskiej biskupa łuckiego, który wnosi od 18 dym. , 10 ogr. , 1 popa, 2 kół wala. , 1 koła folusz. , 2 bojar. W połowie XVII w. Anton. Witoniskiego, który r. 1648 wnosi z 35, a 1650 r. z 8, a w r. 1658 z 5 dym. Dalej Bystrych, Cieciszewskich, Siemiątkowsklch, obecnie gener. Stremouchowej, 2650 dz. 800 lasu. Iwańczyki, zaśc. , pow. oszmiański, gmina i dobra Iwie 5 w. ; miał 9 dusz rewiz. Iwandar, dobra, pow. czerykowski, gmina Dubrowica 3 w. , Sołtanów, 1700 dz. 1150 lasu, kościół katol. paraf. murowany. Do dóbr należą. Pokłady, Manujły i Monastyrek, razem 6161 dz. Iwangród, Jangród, ob. Ściana. Iwanhorod, wś i ferma, pow. czehryński, gm. Aleksandrówka, st. poczt. i dr. żel. Funduklejówka 8 w. , 40 w. od Czehrynia. Wś ma 627 dm. , 3404 mk. , cerkiew, szkółkę cerkiew. Istrzyca Iwaniówka Iwanków Iwanino Iwańki Iwaniańce Iwanicze Iwanie Iwaninicze Iwanki Iwańka Iwaniuszyn Iwaniszki Iwaniszczewicze Iwaniska aptekę wiejską, 20 wiatraków; ferma 5 dm. 50 mk. Iwaniańce, pow. święciański, gm. Daugieliszki. Na polach wsi 3 kurhany. Iwanicze, w dok. Iwancze, wś, pow. włodzimierski, gm. Poryck 8 w. , 28 w. od Włodzimierza, 168 dm. , 1066 mk. , cerkiew. Gniazdo rodziny Iwanickich, h. Pełnia. W r. 1545 własność Chodora Hadaja Iwanickiego, który nieprawnie pobiera myto po groszu. W r. 1570 Ławryn Iwanicki z I. i części Siela wnosi od 15 dym. , 3 ogr. po 4 gr, 3 ogr. po 2 gr. , 1 koła wietrz. 10 gr. , 1 bojar. 20 gr. Posiada on nadto w zastawie Miezów. W r 1677 tenże Ławryn Iwanicki wnosi z I. od 8 dym. dworz. , 3 ogr. po 4 gr. , 7 ogr. po 2 gr. , od karczmy 12 gr. , od młyna wietrz. 10 gr. W r. 1583 wdowa po nim I płaci od 16 dym. , 3 ogr. , 6 ogr. , 1 koła wietrz. , 1 popa. I. należały potem do Krasickich, Czackich, drogą wiana Cieszkowskiego, od którego przeszły w obce ręce. Iwanie 1. wś nad Ikwą, która rozlewa się tu w wielki staw, pow. dubieński, gm. , st. poczt. i dr. żel. Dubno 7 w. , 83 dm. , 585 mk. , cerkiew drewn. z r. 1759. Cerkiew filialna we wsi Miatynie. Nadana z Ostrogiem i należącą do niego włością r. 1386 przez Władysława Jagiełłę i Witolda, kn. Fedorowi Daniłowiczowi Ostrogskiemu. W r. 1583 we włości zamku dubieńskiego, ks. Konst. Ostrogskiego, który wnosi od 20 dym. , 10 ogr. , 9 podsus. W połowie XVII w. , ks. Zasławskich, którzy r. 1648 wnoszą od 279, r. 1650 od 159, a r. 1651 od 107 dym. Na mocy tranzakcyi kolbuszowskiej w r. 1753 dostały się ks. Lubomirskim. 2. I. Puste al. Pustoiwanie, wś i fol. nad stawem z rozlewu rz. Plaszówki, tamże, gm. Krupiec, st. poczt. i dr. żel. Rudnia Poczajowska 1 2 w. , 30 w. od Dubna Wś ma 61 dm. , 395 mk. , cerkiew drewn, z r. 1776, uposażoną 52 dz. ziemi przez Franciszka i Kajetana Tarnowskich r. 1728. Cerkiew filialna we wsi Plaszewo 5 w. . Fol. ma 4 dm. , 55 mk. W r. 1645 własność Olechna i Michała Kozińskich, którzy z Kozina i I. mieli opatrywać jedną horodnię zamkową, W r. 1570 Demyth Kozinski z części Kozina i I. wnosi od 7 dym. , 4 ogr. po 2 gr. Część Kozina, I. z Hołowbami i Tołmachowem należy do kn. Mikołaja Jarosławowicza. W r. 1583 Barbara z Kozińskich kn. Juryewa Zbaraska, wnosi z I. od 15 dym. , 7 ogr. , 7 ogr. , 1 koła waln. Część Kozina i I. należy do Filona Pawłowicza, który wnosi z 3 dym. , 3 ogr. W XVIII w. własność hr. Tarnowskich. 3. I. , wś, pow. krzemieniecki, gm. i par. praw. Oleksiniec Stary 2 w. , 40 w. od Krzemieńca, 46 dm. , 116 mk. Własność Rzyszczewskich. Iwaninicze, Iwańczycze, wś, pow. dubieński, gm. Sudobicze, par. praw. Trościaniec 2 w. , 15 w. od Dubna, 46 dm. , 230 mk. W r. 1583 płaci zstąd pop Woskresieński z Dabna od 3 dym. , 2 ogr. W r. 1650 ks. Zasławski po Ostrogskich wnosi od 9 dym. Iwanino, fol. , pow. połocki, gm. Michalowiszcze, browar piwny, wiatrak. Własność Ryłłów, 107 dz. Iwaniówka, wś, pow. wieliski, gmina Makłoki, Iwaniska, mstko, pow. opatowski. W połowie XV w. L. B. II, 341, wś mająca kościół paraf. Połowa wsi jednak za rzeką należała do par. w Ujeździe. Wś składała się z trzech części, dających dziesięciny trzem kościołom Iwaniska, Ujazd, Strzeżowice. W r. 1578 miasto I. daje szosu fl. 16, od 44 rzem. po gr. 15, od 19 bań gorzał. , 15 kom. po gr. 6, od 17 żydów ubogich fl. 11. Suma fl. 66 gr. 21. Obecnie buduje się nowy murowany kościół. Iwaniszczewicze, wś i dobra, pow. bychowski, gm, Dołhy Moch 5 w. . Wś ma 53 dm. , 322 mk, dobra, od r. 1882 Leszczenków, 9806 dz. 5763 lasu, młyn. Iwaniszki 1. zaśc. , pow. kowieński, gmina Janów 3 w. . 2. I. , dobra, tamże, gm. Surwiliszki 14 w. . 3. I. , dwa zaśc. , pow. nowoaleksandrowski, gm, Czadosy 6 w. , Dusiaty 14 w. . 4. I. , dwór, pow. poniewieski, gmina Birże 7 w. . 5. I. , zaśc. , pow. telszewski, gm. Siady 10 w. . 6. I. , wś, tamże, gm. Szkudy 8 w. . Iwaniuszyn al. Klepówka, dobra, pow. klimowicki, od r. 1840 Załomajewych, 219 dz. Iwańka 1. mstko nad rzką Iwańką al. Kiszczychą pow. humański, gm. Iwańka, st poczt. Buki 10 w. , 37 w. od Humania, 231 dm. , 2268 mk. , cerkiew, dom modl. żydow. , przytułek dla ubogich, 3 młyny, wiatrak, gorzelnia, olejarnia. Gmina obejmuje 9 miejscowości 1 mstko, 7 siół, 1 wieś, mających 10, 341 mk. w tem 31 katol, 3 ewang. , 779 żyd. i 16, 063 dz. 8443 większej posiadłości, 7160 włośc. , 396 cerkiew. I. wraz z włością sokołowską należała do Strusiów, którzy po 1604 r. przekazują ją Kalinowskim. W r. 1629 Elżbieta ze Strusiów Kalinowska, stścina kamieniecka, wnosi z I. i Sokołówki od 684 dym. W r. 1664 sama I. płaci od 30 dym. , 2 młynów korzeczn. po 2 kam. , 2 stępn. Od Kalinowskich przez Morsztynową I przeszła do Potockich linii tulczyńskiej. 2. I. wś, pow. lipowiecki, gm. Iwańka, st. poczt. Lipowiec 14 w. , 208 dm. , 1231 mk. , cerkiew, szkółka cerkiew. , młyn. Iwanki, wś, pow. bielski gub. grodz. , gmina Pawły, 173 dz. Iwańki, wś nad rzką Białką Biełuhą, pow. skwirski, gm. Topory, st. poczt. Rużyn 17 w. , 48 w. od Skwiry, 109 dm. , 577 mk. , kaplica, szkółka, gorzelnia, młyn. Tadeusz Rogoziński ma 444 dz. Iwanków 1. wś w pobliżu Dniepru, powiat Iwaniańce Iwankowce Iwańkowo Iwankowszczyzna Iwanów Stan Iwanowce Iwanowice Iwankowce kaniowski, gm. i par. praw. Pszeniczniki, stacya poczt. Kaniów 16 w. , 194 dm. , 1031 mk. , szkółka, 10 wiatraków. 2. I, mstko, pow. radomyski, gm. Iwanków, st. poczt. Radomyśl 80 w. , 286 dm. , 2130 mk. , cerkiew, kościół paraf. katol. , szkoła ludowa, młyn, wiatrak, 7 jarmarków, 1359 dz. włośc. Obecnie posiadają tu de Balmen 1781 dz. , Meżero 646 dz. , Małoszenko 101 dz. , Towarz. włościan 971 dz i Trezub 114 dz. Gmina obejmuje 15 miejscowości 1 mstko, 2 sioła, 10 wsi i 2 os. żyd. , mających 11, 399 mk. 169 katol, 1248 żyd. i 43, 745 dz. 13, 000 większej posiadłości, 16, 772 włościań. , 13, 785 skarb. i 188 cerk. 3. I. al. Wińkow, chutor, pow. owrucki, gm. Hładkowicze, 7 dm. , 56 mk. 4. I. , wś nad rz. Hujwą, pow. żytomierski, gm. Kotelnia, 22 w. od Żytomierza, st. poczt. i dr. żel. Browki 35 w. , 303 dm. , 1866 mk. , cerkiew paraf. drewn. z r 1843, fundacyi właściciela wsi Obuchowicza, kaplica katolicka, szkółka cerk. od 1863 r. Do parafii praw. należą wsi Turowce i Smołówka. Wś należała do zamku żytomierskiego. W r. 1487 było we wsi 10 ludzi obowiązanych do posługi wojennej i 4 ciągłych, którzy chodzą na tłokę i płacą podymne do zamku. Następnie własność Strybylów. W r. 1628 potomkowie Ostafia Strybyla płacą z I. od 2 dym. , 6 ubog. , 1 koła młyn. W nowszych czasach Borejków, od których roku 1835 kupuje za 100 tysięcy rubli Tomasz Obuchowski. Była tu gorzelnia i magazyn zbożowy. Własność dworska wynosiła około 5000 dz. Synowiec Tomasza Wacław Obuchowski sprzedaje 1184 dz. Orłowskiej, 2080 dz. Nirotowej, resztę włościanom. 5. I, wś, pow. żytomierski, par. praw. Wilsk 3 w. . Iwankowce 1. wś nad rzką Żabokrzyk, przy linii dr. żel. , pow. berdyczowski, gm. Puzyrki, st. poczt. i dr. żel. Berdyczów 8 w. , 106 dm. , 857 mk, cerkiew, szkółka cerkiewna, 2 wiatraki. Marceli Żurowski ma 825 dz. roli. 2 I. , wś, pow, jampolski, na pograniczu Winnickiego, gm. Krasne, st. poczt. i dr. żel. Jaroszynka, 142 dm, 1119 mk. , cerkiew, szkoła. Niegdyś Koszków przy Krasnem, potem Ostrogskich, r. 1622 Tomaszowej Zamojskiej, wnoszą cej od 15 dym. , dalej Koniecpolskich, Walewskich, Lubomirskich, Piaskowskich. Obecnie Józefa Domaniewskiego 1306 dz. , Juliana Krzeczkowskiego 446 dz. , który część 131 dz. sprzedał Józefowi Lewickiemu. 3. I. , w dok. Iwanikowce, wś w pobliżu Ikwy, pow. lityński. W r. 1630 wnosi od 5 1 2 pługów; w r. 1542 zniszczona. W r. 1566 należy do Sieniawskiego, wwdy ruskiego, który płaci od 10 pługów i i popa, W r. 1661 ma 4 dym. , a w r. 1668 razem z Daszkowcami tylko kilku pieszych i 1 dym. 4. I. , wś, pow. proskurowski. W r. 1569 Gorajski wnosi od 8 pługów i karczmy. W r. 1578 i 1583 wwdy sandomierskiego, płacącego od 6 pługów, 1 popa, 10 ogr. po 4 gr. , 1 rzemieśln. i kotła gorz. Obecnie Klementyny Tyszkiewiczowej córki hr. Alfreda Potockiego, 2451 dz. 1765 dz. lasu. 5 I. , wś, pow. uszycki. W r. 1650 należy do Ostafia Piaseckiego i ma 7 dym. 6. I. , wś, pow. dubieński, gm. Malin, par. praw. Kosarzew 2 w. , 18 w. od Dubna, 18 dm. , 206 mk. W r. 1583 we włości miasta dubieńskiego, ks. Ostrogskiego, który wnosi z 9 dym. , 7 podsus. Obecnie Jukowskich. 7 I. , wś, pow. nowogradwołyński, gm. Lubar, 16 dm. , 79 mk. Iwankowicze, wś, dobra i os. , pow. słonimski, gra. Luszniewo, 32 w. od Słonima. Ze wsią Parehowicze ma 617 dz. ; osada 172 dz. należących do kilku właścicieli; dobra, własność Kołontajów poprzednio Połubińskich, 213 dz. Iwańkowo 1. wś, pow. orszański, gm. Wysokie, 6 dm. , 30 mk. 2. I. , wś, pow. wieliski, gm. Krest. 3. I. , wś, pow. witebski, gm. Janowicze, 24 dm. , 210 mk. cerkiew. Iwankowszczyzna, fol. dóbr Dziewiątkowicze, pow. słonimski. Iwanów Stan, wś, pow. klimowicki, gminą Zahustyn, 51 dm. , 365 mk. Iwanowce 1. wś i dobra, pow. grodzieński, gm. Bohorodzicka. Wś ma 74 dz. ; dobra, własność Domiankowskich, 181 dz. 2. I. , wś i os. , pow. sokólski, gm. Kruhlany. Wś ma 356 dz. ; osada 47 dz. Iwanowce 1. al. Iwonowce, wś, pow. bracławski W r. 1629 własność Tomaszowej Zamojskiej, która płaci od 94 dym. Obecnie Antoniny z Abramowiczów Chodkiewiczowej, ma 886 dz. 2. I, wś, pow. lityński. W r. 1530 wnosi od 9, a r. 1542 od 7 pługów. W r. 1566 królewszczyzna, do ststwa barskiego należąca, płaci od 7 pługów. Wś osiadła od 60 lat; 2 współdziedziców, 13 kmieci nie nie daje, roboty odbywają się przez czeladź, stawek na żywność. W r. 1566 kmieci pociągłych, dają polachowszczyzny w zbożu wartości 154 zł. 22 gr. 13 1 3, den. ; 7 rocznych daje w miejsce kur, jaj, podymnego, puszkarowszczyzny i stacyi 28 zł. 23 gr. 10 1 3 den. ; z 11 atamanów swobodnych, od nich stacya i inne 9 zł. 11 gr. , 71 2, den. ; 6 służków dających stacyę po połowie, po 2 gr. podymnego, po 2 gr. puszkarowszczyzny, razem 5 zł. 9 den. ; 4 dają tylko po 2 gr. podymnego i po 2 puszkarowszczyzny, razem 16 gr. Powołowszczyzna daje na rok 46 zł. 20 gr. , dań pszczelna 2 złp, barania 3 baranów 1 zł. 6 gr. , wieprzowe 9 złp. 18 gr. Wogóle 262 zł. 11 gr. 10 1 2 den. W r. 1578 wnoszą od 26 1 2 piegów, 2 ogr. po 4 gr. , od popa 2 fl. , od 2 kół młyń. po 12 gr i koła stępn. 16 gr. , a w roku 1583 od 23 1 2 pługów, popa, 2 kół młyń. i koła stępn. W r. 1661 ma 15 dym. , r. 1664 zniszczona, r. 1668 ma tylko 2 dym. Iwanowice 1. mstko, pow. kaliski. Bawi tu r. 1262 w styczniu Bolesław, ks. wielkopolski. Iwankowicze Iwanowicze Iwańsk Iwanpol Iwanowszczyzna Iwanowski Iwanowsk Iwanowo Iwanówka Iwanowicze w gronie dostojników K. W. , n. 394 i Kod. mał. I, 68. Kościół par. istniał tu już w XIV w. , bo w dok. z r. 1416 występuje pleban Andrzej. Na miejsce podupadłego kościoła pierwotnego, Bartłomiej Gruszczyński, brat arcybiskupa wystawił nowy murowany r. 1436. Arcybiskup Jan ufundował tu r. 1469 propozyturę i kolegium mansyonarzy, nadając im na uposażenie starożytny kościół par. w Kamiennie. Gruszczyńscy założyli też szpital w I. z kościołkiem św. Bacha, oddawna już nieistniejącym. W r. 1579 miasto płaciło szosu fl. 2 gr. 12. Od 1 krawca, 2 kowali. 5 szewców, 2 tkaczy, 2 piekarzy, 3 rzeźn. , 1 prasoła, 1 pylarza, 1 cieśli, 4 zagr. , 7 bań gorzał. , 2 szynkarzy piwa. Od 9 rzem. i 9 kom. nieobecnych nie pobrano. Ogółem fl. 18 gr. 15. W kościele tutejszym ma być umieszczona obecnie tablica upamiętniająca urodzenie w tej osadzie August. Kordeckiego, obrońcy Częstochowy. Opis i dzieje I. skreślił Adam Chodyński w Kaliszaninie. 2. I, wś, pow. miechowski. W r. 1228 bisk. krak. Iwo nadaje dziesięciny de villa Iwanij filii Setheslai de Dlubna Kod. kat. krak. I, 29. Iwanowicze 1. pow. grodzienski, ob. Jaśkiewicze. 2. I. , wś, pow. słonimski, gm. Luszniewo, 247 dz. Na obszarze wsi kurhan, zwany szwedzka mogiłą. 3. I. , pow. wołkowyski, ob. Gile i Michałki Małe. Iwanowicze, wś u źródeł Irszy, pow, żytomierski, gm. Puliny 7 w. , 32 w. od Żytomierza, 15 w. od Czerniachowa st. poczt. , ze wsiami Starczanka, Budyszcze, Babiczówka i Poninka miała 1886 r. 234 dm. , 1835 mk. prawosł. , 50 katol. , 1078 ewang. i babtystów i 39 żydów. Posiada cerkiew drewn. z r. 1755 mająca; 103 dz. ziemi. Wś należała do włości wilskiej Chaleckich r. 1545 do Hierasima Andrzejowicza, którzy ustępują r. 1572 ks. Koreckim, od tych zaś r. 1579 nabywają, ks. Ostrogscy. W r. 1581 ks. Konstanty Ostrogski wnosi ztąd od 9 osiadł. , 11 zagr. W r. 1593 zniszczone, liczy się do Połonnego. W r. 1650 ks. Zasławski wnosi od 12 dym. Iwanówka 1. wś i fol. , pow. białostocki, gm. Juchnowiec. Wś ma 120 dz. , fol. należy do dóbr Buzuny. 2. I. , dwór, pow. rossieński, gm. Szymkajcie 10 w. . 3. I. , przys. , pow. wiłkomierski, gm. Towiany 14 w. . 4. I. , wś, pow. homelski, gm. Telesze 5 w. , 110 dm. , 345 mk. 5. I. , wś, tamże, gm. Jurkowicze Stare 6 w. , 69 dm. , 387 rak. 6 I. , wś, pow. rohaczewski, gm. Niedojka 5 w. , 56 dm. , 328 mk. 7. I. , Nowa, wś, tamże, gmina Rzeczki 8 w. . 8. I. , wś włośc. , pow. trocki, gm. Jewie 6 w. . Należała do dóbr skarb Mejryszki. Osadzono tu kolonistów wielkoruskich. 9. I. , zaśc, pow. wileński, gm. Bystrzyca, należał do dóbr skarb. Bujwidy. 10. I. , zaśc. , pow. dźwiński dyneburski. 11. I. , fol. , pow. połocki, Napluszczyców, 120 dz. Iwanówka 1. pow. radomyski, ob. Ewandorf. 2 I. , kol. , pow. dubieński, gm. Młynów, 37 dm. , 404 mk. 3. I, wś nad dopł. Stochodu, pow. kowelski, na pograniczu łuckiego, gmina Wielick, 53 w. od Kowla, 66 dm. , 355 mk. W r. 1648 i 1651 miecznika Kaszowskiego, mającego 3 dym. 4. I. , kol. , pow. łucki, gm. Bożyszcze, 10 dm. , 44 mk. 5 I, kol. , tamże, gm. Torczyn, 10 dm. , 53 mk. 6. I. , słoboda, pow. nowogradwołyński, gm. Romanówka, par. prawosł. Żadkówka 7 w. , 86 dm. , 521 mk. 7. I, wś, tamże, gm i par. praw. Smołdyrów 1 w. , 95 dm. , 526 mk, 8. I. , kol. , pow. owrucki, gmina Żubrowicze, 24 dm. , 144 mk. 9. I. , wś, pow. zasławski, gm. Michnów, par. praw. Myślatyn 3 w. , 5 w. od Zasławin, 30 dm. , 186 mk. W r. 1650 ks. Dominika Zasławskiego, obecnie ks. Romana Sanguszki. 10. I, w spisie urzędow. Joanówka, wś, pow. żytomierski, gm. Uszomierz, 75 w. od Żytomierza, 60 dm. , 471 mk. Własność Wichorskiego i siostry jego Masłowskiej, 1008 dz. Iwanowo 1. chutor, pow. kobryński, gm. Błoty, Bołondziów, 45 dz. 2. I. , wś, pow. nowoaleksandrowski, gm. Dukszty 3 w. . Należała do fol. Gierkany. 3. I. , fol. , pow. wileński, gmina Szyrwinty, własność Polaszewiczów. 4. I. , wś, pow. dryzieński, par. Rosica. 5. I. , fol. , pow. lepelski, Komorowskich 102 dz. 6. I. , dobra, pow. lucyński, von Kernów 347 dz. 7. I. , os. , pow. newelski, gm. Berezowa 10 w. , cerkiew. 8. I, Albrechtowo, wś nad rz. Bołtun, pow. połocki, gm. Wozniesieńsk, 21 dm. , 242 mk. , zarząd gminny. 9. I, wś, pow. wieliski, gm. Cerkowiszcze. R. 1653 należą do dzierżawy sawińskiej. 10. I. , wś, tamże, gm, Usmyń. R. 1765 w ławnictwie rośniańskiem, wójtowstwa usmyńskiego. Iwanowsk 1. wś, pow. klimowicki, gmina Chotowiż, 43 dm. , 368 mk. 2. I. , zaśc. , pow. orszański, gm. Alenowicze, 10 dm. , 76 mk. Iwanowski, fol. , pow. szawelski, gm. Okmiana 14 w. . Iwanowszczyzna 1. zaśc. , pow. nowoaleksandrowski, gm. Smołwy 14 w. , Giedziunów 70 dz, 2. I. , zaśc. , pow. wilejski, gm. Lebiedziew 6 w. . 3. I. , fol. , pow. lepelski, własność Hryncewiczów. Iwanowszczyzna, wś, pow. żytomierski, gm. Cudnów, 13 dm. , 86 mk. Iwanpol 1. fol. , pow. poniewieski, gm. Nowemiasto 8 w. . 2. I, fol. , pow. wiłkomierski, gm. Onikszty, PacówPomarnackich 176 dz. 3. I. al. Amelczenki, dobra, pow. połocki, sukcesorów Bielawskiego, 1324 dz. Iwańsk 1. wś, pow. orszański, gm, Lubawicze 10 w. . 2. I. ob. t. III, 322, dobra, Iwaszkówka Iwaszkowszczyzna Iwaszowce Iwany Iwładowce Iwkowce Iwki Iwiezianka Iwleź Iwierzyce Iwiedy Iwie Iwczenki pow. lepelski, gm. Kopciewicze 5 w, , kaplica katol. , gorzelnia. Iwany, dobra, pow. mścisławski, dziedzictwo Walużyniczów, 185 dz. Iwanyki, wś, pow. kobryński, gm. Imienin. Iwaszczuki, wś, pow. dubieński, gm. Krupiec, par. praw. Kozin, 30 w. od Dubna, 49 dm. , 324 mk. Wś była własnością Zagórskich, Gostyńskich, Małyńskich, Sołtanów. Iwaszki 1. wś, pow. szawelski, gm. i paraf. katol. Janiszki 11 w. , 27 w. od Szawel. Kaplica p. w. św. Jana Nepomucena, wzniesiona z drzewa. 2. I. , okolica, tamże, gm. Kurszany 11 w. . Mają tu Nagrodżcy 132 dz. , Tomaszewiczowie 71 dz. Iwaszkiewicze, wś i dobra nad Zelwianką, pow. wołkowyski, gm. Pieniuga, 28 w. od Wołkowyska. Wś ma 19 dm. , 220 mk. , cerkiew, szkołę, 218 dz. włośc. i 71 cerk. ; dobra Ostromęckich, z folwarkami Moracze, Waleryanpol i Mioduchowo, 1826 dz. 638 lasu, 328 nieuż. . Na gruntach dóbr starożytne cmentarzysko. Iwaszków, pow. olhopolski, ob. Iwaszkowce. Iwaszkowce, fol. dóbr Brzostowica Wielka, pow. grodzieński. Iwaszkowce, w dok. też Humińce, wś, pow. latyczowski. Należała do ststwa chmielnickiego. W r. 1558 spalona przez Tatarów. W roku 1565 8 ludzi nowo osadzonych, 8 dni roboty. Iwaszkowski płaci od 2 pługów. W r. 1578 i 1583 w dzierżawie Iwaszkowskich, płacą od 3 1 2, pługów. W r. 1616 wś I. al. Humińce w posesji Mikołaja Strusia. Czyniła 27 fl. , od czego kwarta 5 fl. 12 gr. Do wsi rościł pretensję Roman Iwaszkowski. Obecnie de Carier ma 270 dz. dwor. 2. I. , wś, pow. uszycki. W r. 1565 Strzałkowskich, płaci od 4 pługów, w r. 1583 należy do Jazłowieckich, w dzierżawie Pretficza, wnoszącego od 1 pługa, z powodu zniszczenia wsi. Iwaszkowicze 1. wś włośc. , pow. wilejski, gm. Rabuń 8 w. ; r. 1865 miała 71 dusz rewiz. , należała do dóbr skarb. Wilejka. 2. I. , dobra, pow. połocki, gm. Włodzimierska. Własność Sycianków, 339 dz. dwor. , gorzelnia. Iwaszkówka, wś przy ujściu Tni do Słuczy, pow. nowogradwołyński, gm. Romanówka, par. praw. Hulsk 3 w. , 95 dm. , 521 mk. , cerkiew filialna drewniana, młyn. Iwaszkowo, wś, pow. sieński, gm. Kakowczyn, 7 dm. , 52 mk. Iwaszkowszczyzna, wś, pow. miński, gm. Stare Sioło, 12 w. od Mińska. Iwaszowce, wś włośc. , pow. lidzki, gmina Szczuczyn; miała 30 dusz rewiz. , należała do dóbr skarb. Wasiliszki. Iwczenki 1. wś, pow. orszański, gm. Wysokie, 15 dm. , 89 mk. 2. I. , wś, pow. sieński, gm. Kakowczyn, 8 dm. , 76 mk. Iwie, mstko i dobra, pow oszmiański. Dobra obejmują 10, 888 dz. , w tem prawie 6500 dz pod lasera. W skład ich wchodzą, mstka I. i Mikołajów nad Niemnem oraz folwarki Galimszczyzna, Chowańszczyzna, Rembakowszczyzna, Krasowszczyzna, Staniewicze, Bagnoród, Ludmilin, Elfrydów, Augustówek, Borki i Czapuń. W r. 1832 t. zw. hrabstwo iwiejskie miało obszaru z wioskami 25, 822 dz. Kościół murowany w I. wzniósł Stanisław Kiszka, wwdzic witebski, a syn jego Mikołaj, wwda mścisławski, ststa wiłkomierski, sprowadził bernardynów, których osadził przy kościele, i opodal wzniósł nowy kościół famy drewniany, na uposażenie którego nadał fol. Lipsk, wś Streczenięta mającą. 10 włók osiadłych, 3 włóki gruntu i 20 morgów sianożęci. Za miasteczkiem w osadzie tatarskiej znajduje się meczet i mogilnik tatarski. Pierwszym znanym właścicielem I. był Pietraszko Piotr Mondygierd, marszałek ziemski i namiestnik nowogródzki, z nadania Kazimierza Jagiel. r. 1444. W r. 1542 dziedziczy I. , Jan Janowicz Zabrzeziński, marszałek król. Tomiła z ks. Zasławskich i Mścisławskich Janowa Zabrzezińska przekazała r. 1558 I. , Mikołajowi Piotrowiczowi Kiszce, podcz. litew. Od spadkobierców hetmana Michała Ogińskiego nabył I. r. 1825 Rudolf hr. Tyzenhauz, wreszcie droga wiana za córka jego Elfrydą otrzymał I. , August hr. Zamojski, dziś syna jego hr. Tomasza. Iwiedy, przyst. dr. żel. , pow. rzeżycki, gm. Sałujony. Iwierzyce, r. 1417 Iwerzyce, wś, pow. ropczycki. Z tej wsi datuje Michał z Chmielowa, kaszt. sandom. , akt nadający wś Budziszów, należącą do kasztelanii sandomierskiej, dla osadzenia na prawie niem. . Piotrowi, sołtysowi z Wiercian Kod. dypl. pol. III, 376. W r. 1536 I, wś należąca do kasztelanii sandom. , w par. Sędziszów, zostaje w posiadaniu Mikołaja z Szydłowca, kaszt. sandom. i podskarbiego koron. Ma 15 kmieci dających czynsz w sumie 5 grz. , 30 gr. , 34 korce owsa, 23 kogutów, 2 kopy i 20 jaj, 23 sery, 6 osełek masła. Iwleź, wś, pow. słonimski, gm. Dworzec, 431 dz. Iwiezianka, wś, pow. słomimski, gm. Luszniewo, 266 dz. Iwki, wś nad urocz. Weremijówka, pow. kaniowski, gm. i st. poczt. Bohusław 3 w. , 55 w. od Kaniowa, 86 dm. , 439 mk. , szkółka. Iwkowce, wś nad rzką Kalinówką, powiat czehryński, gm. Subotów, st. poczt. Medwedówka 3 w. , 25 w. od Czehrynia, 308 dm. , 1647 mk. , cerkiew, szkółka cerk. , 6 wiatraków. Iwładowce, nieistniejąca obecnie wś w dzisiejszym pow. lityńskim. W r. 1530 dochód z niej szedł na reperację zamku chmielnickiego. W r. 1565 w części 2 pługi Strzemeskiego, w drugiej 2 pługi Buczajskiego. W r. 1569 Iwany Iwanyki Iwaszczuki Iwaszki Iwaszkiewicze Iwaszków Iwaszkowce Iwaszkowicze Iwaszkowo Iwonicze Iwnica wnosi od i pługów. R. 1678 z częścią Buczyńskich, w dzierżawie Jaszewskiego. Iwnica, mstko nad rzką Iwianką, pow. żytomierski, gm. Kotelnia 8 w. , 40 w. od Żytomierza, 30 w. od st. poczt. i dr. żel. Browki, 486 dm. , 2755 mk. , cerkiew par. drewn. z r. 1773, fundacyi dziedzica Jana Czarneckiego, kościół par. katol. , szkółka cerk. , cegielnia, smolarnia. Do par. praw. należą wsi Grabówka i Grabowska Rudnia. W r. 1545 połowa I. należy do zamku żytomierskiego, poczem własność Kisielów, po których wzięli r. 1569 Daszkowscy, od r. 1589 Niemiryczów, w r. 1598 występuje jako mstko. W r. 1624 nabywaja I. Zborowscy. W r. 1628 Andrzej z Rytwian Zborowski, kasztelan oświęcimski, wnosi z I. z włością, oraz z Trypola z włością 70 zł. 8 gr. Następnie Czarneckich, obecnie bar. Jana de Szoduara, posiadającego 1382 dz. roli i 2820 dz. lasu. Iwno, r. 1319 Gywna, wś, pow. średzki, Jarosław, dziedzic I. , w r. 1319 i 1335 jest kasztelanem poznańskiem. Ztąd też pisał się Domarat ststa wielkopol. i kasztelan poznański K. W. , n. 1005, 1147, 1758, 1948. Iwoliszki, zaśc, pow. rossieński, gm Szymkajcie 9 w. . Iwolka, rzka, w gub. mohylewskiej, pr. dopł. Uzy pr. dopł. Soży. Iwolsk 1. wś i dobra, pow. homelski, gmina Telesze. Wś ma 110 dm. , 345 mk. , cerkiew par. drewn. ; dobra, od r. 1879 Mielnikowych, 330 dz. , wiatrak. 2. I. , wś nad rzką Krzywą Iwolką, tamże, gm. Czebotowicze 10 w. , 95 dm. , 490 mk. , 2 wiatraki, młyn, cegielnia. Iwońcewicze, pow. wilejski, gm. i dobra skarb. Krasnosiele 4 w, ob. Iwancewicze. Iwongiany, wś, pow. rossieński, gm. Skawdwile 3w. . Iwonicz, r. 1508 Iwanyecz, wś, zakład kąpielowy, pow. krośnieński. W r. 1515 należy do dóbr Tyrawa nadanych później Tarłom. Płaci od 36 łan. , od młyna pół grzywny, od karczmy fertona. W roku 1589 należy do Sienieńskich h. Dębno, dziedziców Rymanowa. Płacą tu od 16 łan. , młyna, 8 zagr. z rolą, 6 kom. z bydłem, 6 kom. ubogich, 3 tkaczy. Istniejący tu zakład kąpielowy należy do pierwszorzędnych między karpackimi zdrojowiskami, co do swych urządzeń pod względem mieszkań i kąpieli. Ob. Bełza W. ,, I. i jego okolice, Lwów, 1885. Iwonicze al. Iwonicz, ferma, pow. hajsyński, okr. pol. , gm. , st. poczt. i par. katol. Ładyżyn, par. praw. Białonsówka. ma 307 dz. roli i 88 dz. lasu, własność Sobańskich. Iwonie 1. dwór, pow. wiłkomierski, gmina Onikszty 14 w. . 2. I. , dobra, pow. sieński, Rostkowskich, wraz z Trubonosami 1777 dz. 1122 lasu. Iwonińce, wś, pow. latyczowski. W roku 1530 i 1542 płaci od 1 pługa. W r. 1565 królewszczyzna, w posesyi Iwoni, wnosi od 3 pługów. Iwoniszki al. Iwaniszki, wś i dobra, pow. rosieński, gm. Konstantynów 15 w. . Petkusowie mają w I. i Sosławkach 67 dz. Dobra należą do Jankowskich, mają 1002 dz. Iwowe, wś, pow. nowomiński. Wś książęca należąca do Latowicza, w dok. z r. 1497. W r. 1576 Stan. Karwicki płaci tu od 32 łan. km. i 1 1 2 łan. wójt. Iwułowa, wś nad jeziorem t. n. , pow. rzeżycki, gm. Makaszany, 10 w. od Rzeżycy, 6 dm. , 38 mk. , zarząd gm. Izabelin 1. chutor w dobrach Dojlidy, pow. białostocki. 2. I. , dobra, pow. kobryński, gm. Błoty, Wyrzykowskich 362 dz. 3. I. , chutor w dobrach Linowo, pow. prużański. 4. I. mstko i dobra nad rzką Prudik, pow. wołkowyski, gm. Izabelin, 10 w. od Wołkowyska. Mstko ma 670 mk, 457 dz. włośc, 274 dz. prywat. , 37 cerk, i 33 kościoła kalwińskiego. Dobra, własność Strawińskich, 931 dz. 290 lasu, 188 nieużyt. Gmina obejmuje 56 miejscowości, 494 dm. włośc. obok 238 innych, 4591 mk. włościan, uwłaszczonych na 4851 dz. ziemi. Nadto w gminie jest 9073 dz. większej posiadłości, 5. I. , wś, pow. wiłkomierski, gm. Subocz 9 w. . 6 I. , fol. , pow. święciański. Należał do starostwa daugieliskiego. 7. I. , dobra, pow. wilejski. W r. 1794 sprzedał Michał Kleofas Ogiński za 250, 000 złp. Wincentemu Giecewiczowi, krajczemu wwdztwa wileńskiego. I. miał wówczas 89 włók ziemi ornej, 22 łąk, 49 lasu. 8. I. , al. Konstantynowo, os. , pow. dźwiński dyneburski, gm. Izabelin, 60 w. od mta pow. , zarząd gminny. 9. I. , dobra skarb. , pow. lepelski, 7292 dz. Należy do nich 10 wsi i 4 fermy; I. , Staje dwie i Drażnie. Izabelin 1. wś, przedmieście mta Połonnego, zwane niegdyś Branowcami, 365 dm. , 2385 mk. 2. I. , fol. , tamże, 7 dm, 41 mk. Izabelina, wś, pow. wiłkomierski, gm. Androniszki 2 w. . Izabelina, ferma, pow. proskurowski, okr. pol. i par. Satanów, gm. Juryńce 6 w. , 54 w. od Proskurowa, 12 dm. , 418 mk. Własność Klementyny z Potockich Tyszkiewiczowej. Izabeliszki, zaśc. przyl. dóbr Usiany, pow, nowoaleksandrowski. Izbanka, rzka, w gub. mohylewskiej, lewy dopł. Druci. Izbica 1. r. 1394 Izdbicza, r. 1427 Istbycza, r. 1557 Isdbicza, r. 1566 Iszbicza, pow. kolski, Władysław, król polski r. 1394 na prośbę Mateusza i Jakusza, braci, ,, opidum ipsorum Isdbicza in terra Cujaviensi, in districtu Predeczensi situm, ze wsiami do niego należącymi, przenosi z prawa polskiego na niemieckie, magdeburskie. R. 1398 król nadaje I. jarmark siedmiodniowy. W dok. z r. 1427 występuje Symon Iwnica Iwno Iwoliszki Iwolka Iwolsk Iwońcewicze Iwongiany Iwonicz Iwonie Iwonińce Iwoniszki Iwowe Iwułowa Izabelin Izabelina Izabeliszki Izbanka Izbica Izrubie vicarius in Istbycza Kod. dypl. pol. II, 436, 801, 810. W reg. pob. z r. 1566 podana jako oppidum. Płaciła szosu dwojakiego fl. 12, czopowego w czterech ratach fl. 44 gr. 26, od 7 bań gorzałcz. po gr. 24 fl. 5 gr. 18, od 3 szynkarzy wódki po 6 gr. , 18 gr. , od 8 komor. fl. 1 gr. 26, od 6 pomocn. rzem. gr. 6, od 9 szynkarzy piwa po gr. 12, fl. 3 gr. 18, od 2 kom. gr. 10. Do uposażenia kościoła w I. należała wś Chotel i Kozanki. 2. I. , r. 1565 Izdbicza, wś, pow. krasnostawski. W r. 1565 wś w ststwie krasnostawskiem ma 13 kmieci na półłankach, 1 zagr. , 3 rybaków. Dochodu zł. 15, gr. 27. Izbice, Izbica, wś, okolica szlach. i fol. , pow. prużański, gm. Suchopol, 21 w. od Prużany. Wś ma 78 dz. włośc. ; okolica 133 dz; fol. należy do dóbr Janowszczyzna. Izbick, wś, pow. miński, gm. Ostrożyce, 25 w. od Mińska. Izbin, kol. , pow. nowogradwołyński, gmina Emilczyn, 9 dm. , 48 mk. Izbisk, fol. dóbr Waliły, pow. białostocki. Izbiszcze 1. wś, pow. białostocki, gm. Choroszcza, 570 dz. 2. I. , urocz. w dobrach Rudnia, pow. Słonimski. 3. I. , wś, pow. orszański, gm. Lubawicze, 12 dm, 103 mk. Izdebno, wś, pow. mogilnicki. Kościół par. p. w. św. Wawrzyńca, już na początku XV w. uważany był za dawny. Wś była siedzibą rodu Izdbieńskich z Ruśca, h. Poraj. Benedykt, bisk. pozn. i Marcin archidyakon gnieźn. , ztąd pochodzili. Marcin Izdbieński wzniósł nowy murowany kościół około r. 1580. Około połowy XIX w. kościół ten popadł w ruinę i parafię oddano pod zarząd plebana w Rogowie Łaski, L. B. , I. , 162 i przyp. . Izhorodyszcze, wś, pow. sieński, gm. Lisiczyn, 27 dm. , 121 mk. Iziasław, sioło, pow. miński, gm. Raków 8 w. , 35 w. od Mińska. Izmajtów, fol. , pow. wilejski, gm. Żośno, własność Haciskich. Izmajłowo, dobra, pow. orszański, od roku 1881 Kadygrobowych, 355 dz. Izmajłowszczyzna, dobra pow. słonimski, gm. Robotna, 28 w. od Słonima, własność hr. Mendozade Boteglio, 238 dz. Izniokowo, wś, pow. dryzieński, parafia Druja. Izopki, wś pow. dryzieński, par. Rosica. Izów, w dokum. Jezów, wś i kol. nad Bugiem, pow. włodzimierski, na pograniczu gub. lubelskiej, gm. Chotiaczów, 14 w. od Włodzimierza. Wś ma 57 dm. , 494 mk. , cerkiew; kol. 6 dm. , 50 mk. W r. 1545 własność kn. Aleksandra Wiśniowieckiego, który miał opatrywać horodnię zamku włodzimierskiego i jedną łuckiego. W r. 1570 kn. Michała i Aleksandra Wiśniowieckich. W r. 1577 kn. Aleksandrowa Wiśniowiecka wnosi z I. od 8 dym. , 12 ogr. , a w r. 1583 z I. , Rokitnicy i części Uściługa od 16 dym. , 18 ogr. , 5 ogr. , 5 kom. , 1 popa. W r. 1653 należy do Wacława Hulewicza, podsędka łuckiego, który płaci od 21 dym. Potem Czackich. Izowo, wś, pow. dryzieński, par. Druja. Izraelska, kol. żydowska, pow. wołkowyski, gm. Bojary, 28 w. od Wołkowyska, 176 dz. IzrubieMargie, os. , pow. szawelski, gmina Radziwiliszki. Izubry, wś, pow. orszański, gm. Lubawicze, 36 dm. , 326 mk. Izyty ob. t. III, 337 Izyt al. Izoty, dobra, pow. nowoaleksandrowski, gm. Antuzów, 18 w. od mta pow. Dawna własność Giedygołdowiczów, r. 1788 Józefa Wereszczyńskiego, ststy wiłkomierskiego, obecnie Wróblewskich, 330 dzies. Iżdagiecie, dwór, pow. szawelski, gm. Ligumy 11 w. . Iżdogi 1. zaśc. , pow. nowoaleksandrowski, gm. Antuzów 6 w. . 2. I. , zaśc. , pow. wileński, gm. Malaty 8 w. . Iżypiszki, wś, pow. rossieński, gm. Skawdwile 17 w. . J. Jabłkowo, r. 1520 Japlkowo, wś, pow. wągrowiecki. Pierwotnie należała do par. Popowo, zapewne już na początku XV w. założono tu kościół p. w. św. Michała i utworzono osobną parafię. Dla braku funduszów w końcu XVI w. przyłączono kościół jako filię do Popowa, następnie do Raczkowa. Obecny kościół drewniany wystawił r. 1754 dziedzic wsi Dorpowski Łaski, L. B. , I, 73 i 77. Jabłońce, wś, pow, wilejski. Na płd. od wsi nasyp czworokątny, zw. Horodok otoczony wałami; zajmuje około 1200 sąż. kw. Jabłonica, wś, pow. konecki, par. Borkowice. W dok. z r. 1260 wyliczającym posiadłości klasztoru jędrzejowskiego, powiedziano Jablonicza cum castoribus in ipso fluvio, quam Wszeborius filius Cristini contulit Kod. kat. krak. , I, 79. Zapewne drogą zamiany przeszła w po Jabłonica Jabłońce Iżypiszki Iżdogi Iżdagiecie Izyty Izubry Izbice Izbice Izbick Izbin Izbisk Izbiszcze Izdebno Izhorodyszcze Iziasław Izmajtów Izmajłowo Izmajłowszczyzna Izniokowo Izopki Izów Izraelska Jabłonowica Jabłoniec Jabłonka Jabłonna Jabłonne Jabłonów siadanie klasztoru wąchockiego. Borzuj z Ninkowa oświadcza dok. z r. 1274, iż od klasztoru wąchockiego otrzymał wsi J. , Wawrzyszów i Wolę Wawrzyszowską dla doprowadzenia takowych do lepszego stanu ad meliorationem Kod. mal. , III, 278 W r. 1354 Janusz, opat wąchocki daje w zastaw za 20 grzyw. wś J. , Lasocie, kasztelanowi de Zadybie na 13 lat Kod. mał. , III, 102. Za czasów Długosza miała 6 łan. km. , zagrod. , karczmę, młyn i folw. klasztorny. Dziesięcinę wartości do 4 grz. , pobierał klasztor L. B. , III, 407. Jabłoniec, osada, pow. siebieski, gm. Kamieniec. Jabłoniec 1. wś, pow. żytomierski, gmina Barasze, par. praw. Rasna 5 w. , 90 w. od Żytomierza, 142 dm. , 774 mk. 2. J. , słoboda i fol. , tamże, 94 w. od Żytomierza. Słoboda ma 49 dm, , 357 mk. ; fol 5 dm. , 40 mk. Sukcesorowie Józefa i Bronisławy Tyszkiewiczów mają tu 1460 dz. Część skarbowa 2126 dz. Jabłonka 1. wś, pow. słonimski, gm. Hiczyce, 592 dz. 2. J. , fol. dóbr Wieczorjanka, pow. sieński. Jabłonka 1. wś nad rzką Rudnią i Buczą, pow kijowski, gm. i par. praw. Hostoml 5 w. , st. poczt. Borszczahówka 12 w. , 25 w, od Kijowa, 101 dm. , 954 mk. , młyn parowy, młyn wodny, garbarnia, 760 dz. włośc. Należała do włości hostomlskiej. W r. 1628 Jerzy Lasota wnosi z niej od 2 dym. , 2 ogr. Obecnie posiadają tu części Szpaczyński 201 dz. , Bajkow 131 dz. , Wiszniewscy 201 dz. , Sokołowscy 167 dz. , Sagatowski 938 dz. i Kozarewicz 200 dz. 2. J. , wś, pow. radomyski, gm. i par. prawosł, Chabne, st. poczt. Radomyśl 84 w. , 132 dm. , 691 mk. , 1152 dz. włośc. W r. 1600 Jabłonica należąca do włości chabeńskiej Charlęskich. W r. 1628 Szczęsny Charlęski wnosi od 2 dym. W r. 1684 Stanisława Bączkowskiego. 3. J. Wielka i Borowa al. Mała ob. t. III, 345 Jabłonki, dwie wsi, pow. łucki, na pograniczu z kowelskim, gm. Kołki, 67 w. od Łucka. J. Wielka ma 92 dm. , 603 mk. , cerkiew; J. Borowa 33 dm. , 174 mk. 4. J. , wś, pow. rówieński, gm. Stepań, par. praw. Kazimirka 5 w. , 66 w. od Równego 94 dm. , 597 mk. Założona około r. 1629 przez ks. Albrechta Radziwiłła, na gruntach wyprocesowanych od ks. Jabłonowskich i nadana na uposażenie kościoła katol. w Kazimirce. W r. 1648 ks. Alb. Radziwiłł wnosi od 97, a r. 1653 od 76 dym. Jabłonka Wyższa i J. Niższa, r. 1565 Jabłonka Dębowa i J. Czernieczka, dwie wsi, pow. turczański. W r. 1565 wsi te należały do starostwa Samborskiego. J. Dębowa świeżo osadzona na surowem korzeniu miała 24 kmieci jeszcze wolnych od czynszu. J. Czernieczka miała 33 kmieci na 15 dworzyszczach. Pop czynszu gr. 41, sołtys stacyi fl. 2. Ogółem fl. 50 gr. 13. Jabłonka, wś w hr. orawskiem. Zaludniona podobno przeważnie przez Polaków. W r, 1864 było tu 3151 mk. Jabłonna, wś nad Wisłą z praw. brzegu, pow. warszawski, par. Chotomów. W dokum. z r. 1418 Jabłonowo, własność bisk. płockich, przeniesiona na prawo niemieckie Kod. maz. , 163. W r. 1580 płacą tu od 16 tan. , 4 zagr. z rolą, 3 rzem. Dzierżawi ją od biskupa Stan. Pruszczyński Paw. Maz. , 265. Obecnie jestto ludna osada, ściągająca w lecie licznych letnich gości, dla których zbudowano tu wiele willi i domków. Prócz statków parowych i drogi żel. nadwiślańskiej mającej tu stacyę, łączy J. z Warszawą wązkotorowa kolej lokalna, ze stacyą śród osady. Jabłonna, wś, pow. babimojski. Istniał tu kościół katol. pierwotnie paraf. , później przyłączony jako filia do Gnina. Według reg. pob. z r. 1580 wś Jabłonna Stara i Nowa należą do par. w Gninie. Jabłonne 1. wś, pow. nowogradwołyński, gm. Kurne, 43 dm. , 239 mk. 2. J. , wś, pow. rówieński, gm. Berezne 11 w. , st. dr. żelaznej Wołcza 18 w. , st. poczt. Równo 55 w. , 68 dm. , 521 mk, , cerkiew drewn. z r. 1802 ma 129 dz. ziemi. Do par. praw. należą wsi Kamionka, Pieczałówka, Danczymost, Jarynówka. W całej par. w r. 1886 było 296 dm. , 2384 mk. prawosł. , 65 katol, 1653 ewang. niemców i 109 żydów. Cerkwie filialne w Hołubnem i w Kazimirce. W r. 1570 własność małoletnich Radziwiłłów synów Mikołaja Czarnego, płaci od 35 dym. W r. 1583 Stanisława Radziwiłła, przy Ołyce, wnosi od 38 dym. Obecnie sprzedana w obce ręce. Jabłonów, wś, pow. kaniowski, gm. i stacya poczt. Stepańce 8 w. , 8 w. od Kaniowa, 367 dm, 1834 mk. , cerkiew, szkółka cerk. , 8 wiatraków. Prócz Jankowskich mają tu Stepanenkowie 226 dz. Jabłonów 1. wś, pow. turczański. W roku 1565 wś ta w ststwie samborskiem ma 24 kmieci na półdworzyszczach, 2 zagr. , pop. Ogółem zł. 45 gr. 23, den. 13. W r. 1589 wchodzi w skład ststwa Samborskiego ma 6 1 2 łan. , 1 łan popa, młyn, karczma. 2. J. , wś, pow. rohatyński. Wspom. w dok. z r. 1414. W r. 1515 płaci od 4 łan. , pop gr. 15. W r. 1578 należy do Kąkolnik, dóbr arcyb. lwow. 3. J. , mstko, pow; kołomyjski. Lud. Wierzbicki Bóżnica w J. nad Prutem Spraw. kom. hist. sztuki, IV, 45. Jabłonowica, wś pow. lipowiecki, gm. Żadanówka, st. Daszów 12 w. , 22 w. od Lipowca, 179 dm. , 975 mk. , cerkiew, szkółka cerk. , wiatrak. Spadkobierców Józefa Jaroszyńskiego, Jabłoniec Jackowo Jackowszczyzna Jabłonówka Jabłonowo Jabłoński Jabłonskiszki Jabłonówka, dwór, pow. kowieński, gmina Kroki 18 w. . Jabłonówka 1. wś nad Taśminem i przy linii dr. żel. chwastowskiej, pow. czerkaski, gm. Sunki, st. poczt. i dr. żel. Śmiła, 30 w. od Czerkas, 434 dm. , 2146 mk. , cerkiew, szkoła, olejarnia, 14 wiatraków. 2. J. , wś, pow. kaniowski, gm. Szenderówka, st. poczt. Korsuń 7 w. , 56 w. od Kaniowa, 107 dm. , 828 mk. , cerkiew, szkółka cerk. , 3 młyny. Obecnie mają. tu Sabotina 949 dz. i Tarnowski 358 dz. 3. J. , wś, pow. wasylkowski, gm. Jeziorna, st. poczt. Białącerkiew, 314 dm. , 2061 mk. , cerkiew, szkółka cerkiewna, 2 młyny wodne, wiatrak. Braniccy mają 647 dz. 4. J. , wś skarbowa przy ujściu Kudeli do Irpeni, tamże, na pograniczu powiatu kijowskiego, gm. Wepryk, st. poczt. i dr. żel. Chwastów 20 w. , 30 w. od Wasylkowa, 106 dm. , 686 mk. , cerkiew filialna par. Czarnohorodka 4 w. , szkółka. 5. J. , wś, pow. zwinogródzki, gm. Czyżówka, st. poczt. Łysianka 12 w. , 24 w. od Zwinogródki, 404 dm. , 2370 mk. , cerkiew, szkółka cerkiewna, 15 wiatraków. 6. J. , wś, pow. latyczowski. Puste uroczysko należące do ststwa barskiego nadaje sejm roku 1551 prawem lennem, Hryckowi i Chwedorowi, synom Uszaczka dla osadzenia. Lustratorowie z r. 1565 znajdują tu 7 kmieci, płacących puszkarowszczyznę i podymne na zamek barski, ra zem 28 gr. W r. 1668 puste. W roku 1770 w posesyi Wawrzeńca Zahorskiego i Kunegundy z Siemaszków, płaci kwartę 459 złp. 24 gr. 7. J. , wś, pow. lityński. Obecnie Rodonakiego z Odessy, 313 dz. 8. J. , urocz. , pow. winnicki, okr. pol. , gm. i par. Pików 9 w. . 9. J. , kol. , pow. dubieński, gm. Dubno 7 w. , 12 dm. , 67 mk. 10. J. , wś, pow. nowogradwołyński, gmina Berezdów, 34 w. od mta pow. , par. praw. Krasnystaw 2 w. , 71 dm. , 435 mk. , szkółka. W ostatnich czasach od Mikuliczów przeszła w obce ręce. Jabłonowo al. Jabłonów, fol. w dobrach Słowikowszczyzna, pow. grodzieński. Jabłoński, zaśc. , pow. dźwiński dyneburski, par. Krasław. Jabłonskiszki, dwór, pow. telszewski, gm Olsiady 10 w. , Przyjałgowskich, 54 dz. Jabłońszczyzna al. Kruszyniany, fol. , pow. grodzieński, gm. Hołynka, własność Jabłońskich, 35 dz. Jabłonowo, wś, pow. szubiński. W r. 1370 król Kazimierz potwierdza zamianę wsi J. włości klasztoru w Trzemesznie na Ryszewo, własność Mikołaja i jego braci. Będzimir z J. występuje w dokum. z r. 1392 Kod. Wielkol. , n. 1621 i 1926. Jabłuszne, chutor, pow. uszycki, gm. Pilipkowce 10 w. , par. Zamiechów. Jabutany, dwór, pow. poniewieski, gm. Krakinów 10 w. . Jacewicze 1. wś, pow. bielski gub. grodz. , gm. Rajsk, 182 dz. 2. J. , pow. słonimski, pominięta w spisach osad i posiadłości. Jacewlany, wś, pow. sokólski, gm. Nowowola, 8 w. od Sokółki, 670 dz. Jachimiszki, Jakimiszki, wś, pow. oszmiański, gm. Graużyszki 7 w. ; miała 7 dusz rewiz. Jachimowice, w dokum. Jakmotwice, ob. Chobrzany. Jackaniszki, zaśc. , pow. nowoaleksandrowski, gm. Dusiaty 2 w. . Jackany, wś, dobra i fol. , pow. poniewieski, gm. Podbirże, 10 w, . Klimontowiczów 118 dz. Fol. należy do dóbr Czerwony Poniemuń. Jacki, wś, pow. wasylkowski, gm. Wasylów, st. poczt. Hermanówka 7 w. , 25 w. od Wasylkowa, 201 dm. , 2022 mk. , cerkiew, szkółka cerk. , młyn, 10 wiatraków. Należała do klucza wasylkowskiego Trypolskich, Tarnowskich, Proskurów, drogą wiana Zaleskich. Obecnie spadkobiercy Teodora Tereszczenki mają 1577 dz. Jacków, r. 1370 Jaczhowicz, wś, pow. łęczycki. Wspom. w dokum. z r. 1370 K. W. , n. 1634. Jackowce, wś, pow. uszycki. W r. 1530 i 1542 pusta; r. 1578 Kalinowskich, r. 1661 Zofii Chrząstowskiej, ma 4 dym. Jackowica, wś, pow. lipowiecki, gm. Łukaszówka, st. poczt. i dr. żel. Monasterzyska 18 w. , 52 w. od Lipowca, 74 dm. , 883 mk. , cerkiew, szkółka cerk. , młyn, wiatrak. Obecnie własność córek Wierzbickiego Antoniowej Brzozowskiej i Wrzeszczowej, każda ma po 766 dz. Wierzbickim dostała się od Radziwiłłów po Morzkowskim. Jackowicze 1. Poduchowne i Skarbowe, wś i folw. , pow. brzeski gub. grodz. , gm. Łyszczyce, 28 w. od Brześcia. Wś ma 490 dz. włośc. i 51 prywatnej; fol. Zdańskich, 54 dz. Pod wsią, kurhany, obłożone kamieniami. 2. J. Czerwińce, dobra, tamże, własność Tołoczków, z fol. Michalin, 389 dz. 3. J. Lenne al. Wierzbowo, dobra. , tamże, Tarnowieckich 177 dz. Jackowicze 1. wś, pow. owrucki, gmina Hładkowicze, par. praw. Owrucz 3 w. , 34 dm. , 225 mk. 2. J. , wś, pow. rówieński, gm. Siedliszcze, 20 dm. , 893 mk. Jackowo, wś, pow. pułtuski, par. Nasielsk. W r. 1322 wś stołu biskupiego Jasczkowo, oddana w połowie przez zamianę, ks. Wacławowi Kod. Maz. 44. W r. 1576 Bartł. Gorski płaci we wsi Jaczkowo od 9 łan. , 4 zagrodn. , 2 rzemieśl. Jackowo, chutor w dobrach Żłobowszczyzna, pow. grodzieński. Jackowszczyzna 1. dobra, pow. wołkowyski, gm. Roś, Pawęckich 179 dz. 2. J. , wś, pow. nowoaleksandrowski, gm. Brasław 5 w. . 3. J. , dobra, pow. mścisławski, od r. 1842 Tomkowiczów, 300 dz. 4. J. , al. Jackowicze, wś, Jabłońszczyzna Jabłuszne Jabutany Jacewicze Jacewlany Jablonówka Jachimiszki Jachimowice Jackaniszki Jacków Jacki Jackany Jackowce Jackowica Jackowicze Jadwinówka Jadownie Jadowniki Jadrena Jadwięgi Jadwigów Jaćmierz Jadlin Jadwigowo Jadwigin pow. rohaczewski, gm. Czeczersk 8 w. , 67 dm. , 266 mk. Jaćmierz, mstko, pow. sanocki. W r. 1615 miasto w ziemi sanockiej, daje szosu 3 grzyw. , młyn wartości 40 grzyw. , płaci 1 1 2, grzyw. i 8 gr. Czopowego daje r. 1508 grzyw. 1 1 2 gr. 7. W r. 1589 szosu fl. 9 gr. 18, od 27 łan. , 8 zagr. , 3 kom. z bydłem, 6 ubog. , 10 rzem. , 1 bani gorzał. , młyna o 3 kołach. Przedmieście, Posada jaćmierska, płaci r. 1515 od 26 łan. Magierowski Leon Zagadki ludowe z J. i Posady jaćmierskiej Wisła, t. XIII. Jacmujża, dobra, pow. dźwiński dyneburski, Bohomolców 687 dz. Jacochów r. 1359 Jaczochowo, wś, pow. łowicki. W dok. z r. 1359 śród włości kościoła gnieźn. K. W. , n. 1404. Jacowce, w dok. Jaczowicze, wś, pow. zbaraski. Dawniej w pow. krzemienieckim wwdztwa wołyńskiego, r. 1583 należała do ks. Stefana Zbaraskiego, wwdy trockiego, przy Plebanówce, płaci od 2 dym. , 3 ogr. Jacuki, wś, pow. słonimski, gm. Zdzięciół, 229 dz. Jacule, wś, pow. rówieński, gm. Dąbrowica, par. praw. Zaleszany 6 w. , 10 dm, 73 mk. Jacuniszki, wś, pow. nowoaleksandrowski, gm. Tauroginie 15 w. . Jacuwiszki, zaśc. , pow. szawelski, gmina Gruździe 2 w. . Jacy, wś, pow. prużański, gm. Michajłowska, 5 w. od Prużany, z osadami Górka i Jakowicze, 103 dz. Jacyniszki, dwór i zaśc. , pow. poniewieski, gm. Nowe Miasto 5 w. , Ejdrygiewicza 35 dz. Jacynki, wś włośc. , pow. święciański, gmina i dobra skarbowe Świr 3 w. ; miała 25 dusz rewiz. Jacynowo, dobra, pow. połocki, własność Reutów. Jacyny, wś, pow. nowoaleksandrowski, gm. Krasnagórka 8 w. . Jaczańce, wś, pow. trocki, gm. Hanuszyszki 8 w. ; r. 1865 miała 101 dusz rewiz. 42 jednodworców, należała do dóbr Juchniszki. Jaczele i J. Aukszty, zaśc. i wś, pow. nowoaleksandrowski, gm. Rakiszki 4 w. . Jaczeliszki, zaśc. , pow. nowoaleksandrowski, gm. Rakiszki 6 w. . Jaczew, wś, pow. węgrowski. W r. 1476 siedzą tu częściowi dziedzice Kod. maz. , 274, Jaczwieniszki, wś, pow. nowoaleksandrowski, gm. Krasnogórka 8 w. . Jaczno, wś nad Sidranką, pow. sokólski, gm. Kamienna, 28 w. od Sokółki, 30 dm. , 217 mk. , cerkiew filialna, 309 dz, włośc. i 37 dz. cerk. W cerkwi znajduje się obraz Bogarodzicy, uważany za cudowny, opis którego wydany został w Wilnie r. 1854. Jaczuny 1. fol. , pow. wiłkomierski, gmina Pogiry 3 w. . 2. J. , wś i dwa fol, tamże, gm. Rogowo 8 w. . Mają tu Rymkiewiczowie 8 dz. , Sacewiczowie 25 dz. 3. J. , zaśc. , pow. wilenski, gm. Giełwany 10 w. , należał do dóbr skarb. Zubliszki. Jadlin, urocz. przy fol. Darguże, pow. grodzieński. Jadlinka, zaśc, pow. wiłkomierski, gmina Konstantynów 8 w. . Jadłówca, wś, pow. wiłkomierski, gm. Kurkle 2 w. . Jadobór, zaśc. w dobrach Żeladz, powiat święciański. Jadownie 1. zaśc. , pow. nowoaleksandrowski, gm. Antolopyty 4 w. . 2. J. , dwie wsi, tamże, gm. Dusiaty 8 w. . Jadowniki, wś, pow. iłżecki, par. Świętomarz. W dok. z r. 1354 śród włości klasztoru miechowskiego Kod. mał III, 93. Za Długosza wś ma 7 łan. km. , 2 karczmy z rolą, 2 zagr. , folwark. Dziesięcinę do 8 grz. pobiera prepozytura kielecka. Jadowniki Podgórne, wś nad rz. Uszwicą, , pow. brzeski Galicya. Wspom. w dokum. z r. 1357. Jadrena Słoboda ob. t. III, 363 Jadryuo, wś, pow. bychowski, gm. Horodyszcze 8 w. , 61 dm. , 434 mk. Jadwięgi, r. 1505 Jaczwiegi, wś, pow. bobrecki. W r. 1565 dziedzina pusta w ststwie żydaczowskiem, przy wsi królewskiej Oryszkowce, nad rzką Bóbrką i potokiem od Oryszkowiec płynącym. Z łąk zbierano po 10 stogów siana. Role leżały odłogiem, lasów nie było wcale. Jadwigin, kol. , pow. łucki, gm. Czarnków, 42 w. od Łucka, 40 dm. , 273 mk. Jadwigów, wś, pow. włodzimierski, gmina Werba, 14 dm. , 92 mk. Jadwigowo, dobra, pow. szawelski, gmina Podubis 10 w. . Jadwinówka 1. kol. przy wsi Szczeglijówce, pow. radomyski. 2. J. , kol. , pow. włodzimierski, gm. Skobiełka, 62 dm. , 431 mk. Jadwipol, kol. , pow. rówieński, gm. Równe 11 w. , 30 dm. , 226 mk. Jadwisin, fol. , pow. wiłkomierski, gm. Towiany 12 w. . Jadwiszyn al. Jadwinin, kolonia, powiat Ostrogski, gm. Płużne 7 w. , 15 w. od Ostroga, 42 dm. , 270 mk. , dom modl. ewang. Jadzin, kol. , pow. rówieński, gm. Tuczyn, 10 dm. . 132 mk. Jadzinek, chutor w dobrach Joalin, pow. prużański. Jadźwingi, zaginione plemię litewskie Ob. Sembrzycki I. Ziemie zachodnie i północne kraje żudwinskie Wisła, r. 1891, t. 5. Jaegel 1. Wielki, łotew. Jugla, t. III, 314 Egel, rzka, w gub. inflandzkiej, prawy dopływ Dźwiny. Bierze początek w par. Sunzel z połą Jaegel Jadźwingi Jadzinek Jaćmierz Jadlinka Jadłówca Jadzin Jadwiszyn Jadwisin Jadwipol Jadobór Jagany Jagany czenia strumieni Marienbach i Sudde, spływających z zach. stoków płaskowzgórza Inflanckiej Aa i łączących się przy fol Siggurad. Poczem płynie na zchd. , przepływa jez. Jaegel, Sting i uchodzi do Dżwiny poniżej Rygi. Długa do 90 w. , szeroka w dolnym biegu do 10 sąż. ; rybna. 2. J. Mały, rzeka, tamże, powstaje w par. Sunzel z połączenia trzech niewielkich strumieni Behrse al. Krahweta, Ohschuppe i Siwenuuppe, płynie w kierunku zachodnim prawie równolegle do J. Wielkiego i ubiegłszy około 80 w. uchodzi o 1 2, w. na południe od ujścia J. Wielkiego do jeziora Jaegel Szeroka w dolnym biegu do 10 sąż. Brzegi tych rzek są dość nizkie i lesiste, spadek mają dość znaczny, bieg bystry. Jagany, wś, pow. wiłkomierski, gm. Wojtkuszki 3 w. . Jagielańce, zaśc. , pow. trocki, gmina Olkieniki. Jagieliszki 1. dwór, pow. rossieński, gmina Kielmy, własność Giedminów, 109 dz. 2. J. , wś i zaśc. , pow. szawelski, gm. Gruździe 12 w. , własność bar. von der Ropp, 490 dz. Jagielnica, mstko, pow. czortkowski. W roku 1530 płaci od 2 pługów r. 1542 od 1 pługa, 1 popa, 8 grz. szosu i od 2 młynów dorocz. o 2 kołach 24 gr. , razem fl. 13 gr. 18. W roku 1565 własność Lanckorońskiego, ststy skalskie go, który wnosi 14 grz. szosu, od 2 popów, 2 kół młyń. , 2 rzem. i 2 włóczęgów. W r. 1569 wniesiono 50 fl. czopowego, a w r. 1573 szosu 14 grz. i czopowego 10 fl. W r. 1583 płaci 24 grz. szosu, od 29 pługów, 3 kotłów gorzałcz. , 1 popa, 3 rzem. po 15 gr. , 2 komor. , 2 kół młyń. , 1 stępn. Jagiełłowo, dwór, pow. kowieński, gm. Bobty, Jagiełłowiczów 55 dz. Jagielowszczyzna, wś i dobra, pow. oszmiański, gm. Polany 3 w. . Wś miała 27 dusz rewiz. ; folw. należał do Ważyńskich. Jaginty, wś, pow. sokólski, gm. Grzebienie, 34 w. od Sokółki, 600 dz. Jaglewicze, wś, pow. słonimski, gm. Borki, 50 w. od Słonima, 24 dm. , 233 mk. , cerkiew, 771 dz. włośc i 59 cerk. Jagłowo, wś, pow. sokólski, gm. Bagna, 45 w. od Sokółki, 538 dz. Przy wsi, przez błota bobrzańskie prowadzi starożytna droga, wyłożona kamieniami. Jagmińce, dwór, pow. kowieński, gm. Krasne 12 w. Jagminiszki 1. fol. dóbr Lesnopol, pow. kowieński. 2. J. , fol. , pow. szawelski, gm. Podubis 11 w. , Piotrowskich, 221 dz. Jagminowo, fol. dóbr Dywin, pow. kobryński. Jagminy 1. okolica, pow. kowieński, gmina Kiejdany 10 w. . Wojewódzcy mają tu 45 dz. , Lewitowie 20 dz. 2. J. i J. Łopatyszki, dwa dwory, pow. szawelski, gm. Podubis 1 w. . Jeden należy do Matulewiczów, ma 78 dz. Jagnieszczyce, Jagnieczyce, wś, os. i dobra, pow. słonimski, gm. Kostrowicze 5 w. , 13 w. od Słonima. Wś ma 450, os. 42 dz. ; dobra, własność Radowickich, z chutorem Dobrzeitak 561 dz. Jagodne, wś, pow. łukowski. W r. 1580 Ługowa Wola i Jagodne w ststwie łukowskim, dały od 4 włók osiadłych 4 fl. poboru. Wasilewski Z. Jagodne, zarys etnograficzny, Warszawa, 1889 r. Jagodnica, pow. kijowski, ob. Ruda Nowa. Jagodnik, Jagodniki, wś, pow. bielski gub. grodz. , gm. Brzozowo Nowe. 18 w. od Bielska, 534 dz. Jagodno, kol. , pow. rówieński, gm, Berezne, 14 dm. , 81 mk. Jagodno, wś, pow. średzki, par. Kostrzyn. Ma 269 ha, 15 dm. , 133 mk. 25 prot. W r. 1218 wś ta daje dziesięcinę szpitalowi św. Jana Jerozol. pod Poznaniem K. W. , n. 104. Jagołki, Jahołki, wś, okolica i fol. , pow. kobryński, gm. Pruska, 10 w. od Kobrynia. Wś ma 66 dz. ; okolica 329 dz. ; fol. , własność Kieskiewiczów poprzednio Laskowskich, 130 dz. W r. 1744 w okolicy J. , zwanej też Kisłowicze, mieszkali Hieronim i Andrzej Jahołkowscy, Gabryel Kułakowski i Zacharyasz Lesiecki. Jaguczany, wś i dobra ob. t. III, 371, mylnie w pow. rosieńskim, pow. kowieński, gmina i par. Betygoła 6 w. . Mają tu Brasławscy 50 dz. , Butkusowie 10 dz. , Poczupowie 61 dz. Jaguny, wś, pow. trocki, gm. Żośle 19 w. ; miała 51 dusz rewiz. , należała do dóbr Zubiszki. Jagwiły, wś, pow. wiłkomierski, gm. Wojtkuszki 2 w. . Jahniatyn, wś, pow. skwirski, gmina i st. poczt. Rużyn 7 w. , 25 w. od Skwiry, 270 dm. , 2547 mk. , cerkiew, szkółka cerk. , młyn. Jahodenka 1. wś i kol. , pow. żytomierski, gm. Puliny, 38 w. od Żytomierza. Wś ma 12 dm. , 73 mk. ; kol. 35 dm. , 203 mk. Niegdyś Chaleckich, następnie Koreckich, ustąpiona ks. Ostrogskim. W r. 1648 ks. Zasławski wnosi z J. i 5 innych wsi od 43 dym. , a r. 1651 tylko od 3 dym. 2. J. , wś i kol. , tamże, gm. Uszomierz 25 w. , par. praw. Kropiwna 4 w. , 58 w. od Zytomierza. Wś ma 20 dm. , 146 mk. , kol. 49 dm. , 171 mk. , kaplica katol. , odlewnia żelaza. Część wsi była własnością jezuitów. Jahodne, błoto, w pow. klimowickim, 4 w. na płd. od wsi Uzłohy, zajmuje do 1000 dz. , zarosłe mchem. Jahodne 1. wś niegdyś, na pograniczu dzisiejszych pow. radomyskiego i owruckiego, pomiędzy Ksawerowem a Skuratami, należała do kolegium jezuickiego w Ksawerowie. 2. J. , Ja Jahodne Jahodenka Jahniatyn Jagwiły Jaguny Jaguczany Jagołki Jagodno Jagodnik Jagodnica Jagodne Jagnieszczyce Jagminy Jagminowo Jagminiszki Jagmińce Jagłowo Jaglewicze Jaginty Jagielowszczyzna Jagiełłowo Jagielnica Jagieliszki Jagielańce Jahubiec Jajno Jakajcie Jaki Kamieniec Jakiańce Jakiany Jakile Jakimań Jakimczyce Jakimionki Jakimiszki Jakimowce Jakimowicze Jakimówka Jakimowszczyzna Jakimy Jakiszki Jahodnik Jahodyniec Jahodyn Jahodno Jahodnik Jahołkowszczyzna Jajkowice hodno, w dok. Jagodno, Jaodno, Jahodyn i mylnie Niegodne, dwie wsi jedna z nich podana w reg. pob. z r. 1570 jako Wola Zachodnia, leżą nad Turyą w pow. włodzimierskim, gm. Werba, 21 w. od Włodzimierza. Jedna ma 60 dm. , 185 mk, druga 10 dm. , 58 mk. W r. 1570 własność kn. Michała Kurcewicza Bułyhy, który z J, Turyczyna i Nowosiółek wnosi od 19 dym. , 3 bojar. putn. , 11 ogr. po 2 gr. , 1 koła młyn. , 1 półkola, 1 karczm. Wola Zachodnia Jahodna należy do kn. Wasilowej Bołoziny Bułyziny Kurcewiczowej. W r. 1577 te same wsi J. podane jako Niegodne, należą do kn. Michała, który płaci z 22 dym, półłank. , 11 ogr. , od 1 2 karczmy 6 gr. , od koła młyń. 12 gr. , od 1 2 popa 1 fl. W r. 1583 kn. Aleksander syn Michała Kurcewicz płaci z Jahodyna z 9 dym. , 3 ogr. Część w zastawie u Łazara Iwanickiego, sędziego grodzkiego włodzimierskiego, płaci z 3 dym. , 3 ogr. Jahodnik, wś, pow. wieliski, gm. Krest. Jahodno, kol. , pow, kowelski, gra. Lubitów, 19 dm. , 132 mk. Jahodyn al. Jahodzin, wś nad rzką Honią, dopł. Bugu, pow. włodzimierski, gm. Bereżce, 62 w. od Włodzimierza, przy plancie dr. żelaz. nadwiślańskiej pomiędzy st. Dorohusk i Luboml, 144 dm. , 961 mk. Wś wchodziła w skład ststwa lubomlskiego. W r. 1565 ma 16 kmieci płacących po 24 gr. , dających po 2 korce owsa 15 gr. , kurę 1 gr. , 10 jaj, ser, masło, razem 1 fl. 26 gr. ; 11 zagrodn. płaci po 6 gr. czynszu, czyni 2 fl. 6 gr. ; obowiązani są jeździć do Chełma, Lublina, Kraśnika, z mąką z 2 młynów, z żytem z fol. Rymakskiego, którego ładować maja 10 beczek na komięgi. Suma 32 fl. 26 gr. Młynek na stawku śród lasu najmuje się za 6 złp. Jahodyniec, kol. , pow. łucki, gm. Szczurzyn, 23 dm. , 103 mk. Jahołkowszczyzna, urocz. w dobrach Joalin, pow. prużański. Jahubiec al. Obozówka, wś, pow. humański, gm. i st. poczt. Oradówka 3 w. , 19 w. od Humania, wraz z chutorem 238 dm. , 1375 mk. , cerkiew, szkółka cerk. , młyn. Nazwana około 1748 r. Obozówką przez właściciela Franciszka Salezego Potockiego, na pamiątkę miejsca gdzie był obóz r. 1653. W r. 1813 nabyta przez Markowskiego od Potockich. Obecnie mają tu Mejendorf 1035 dz. i Bielakowscy 58 dz. Jajkowice, r. 1386 Ieykovicz, wś, pow. rybnicki. W dok. z r. 1386 Budzywoy leyke von Ieycovicz Kod. kat. krak. , II, 110. Jajno, wś nad rzką Łupnicą. , dopł. Stochodu, pow, kowelski, gm. Borowno, 51 w. od Kowla, 87 dm. , 782 mk. , cerkiew. Dawniej Drzewieckich, teraz skarbowa. Jakajcie, dwie wsi, pow. kowieński, gmina Betygoła 6 w. i Eleonorów 5 w. . Jaki Kamieniec, dwór, pow. szawelski, gm. Popielany 13 w, Rubażewiczów, 152 dz. Jakiańce, wś, pow, trocki, gm. Olkieniki; miała 21 dusz rewiz. Jakiany, wś, pow. nowoaleksandrowski, gm Sołoki 11 w. . Jakile, wś, pow. wiłkomierski, gm. Wirbaliszki 10 w. . Jakimań, os. , pow. połocki, ob. Ekimania. Jakimczyce, r. 1578 Jakinczice, wś, pow. rudecki. Wspom. w dok. z r. 1437. W r. 1578 dobra Mieleckiego, wojew. podolskiego. Poprzednio roku 1515 wchodziły w skład dóbr Komarno. Jakimionki, wś, pow. orszański, gm. Tuchiń Nowa 12 w. , 9 dm. , 47 mk. Jakimiszki 1. wś, pow. rossieński, gmina Jurborg 4 w. . 2. J. , pow. oszmiański, ob. Jachimiszki. Jakimowce, wś, pow. dzisieński, gm. Łuck 7 w. ; miała 25 dusz rewiz. , należała do dóbr Borejkowo. Jakimowce 1. wś nad Horynką, pow. krzemieniecki, gm. Borsuki, par. praw. Tatarzyńce 1 w. , 28 w. od Krzemieńca, 82 dm. , 538 mk. , cerkiew filialna drewn. z r. 1786, uposażona ziemia przez Antoniego Małachowskiego r. 1743. W r. 1566 własność Anny Kuniewskiej, w zeszłym wieku Małachowskich, potem Zaleskich. 2. J, wś nad Ikopocią, pow. zasławski, gmina, st. poczt. i telegraf. Antoniny 4 w. , 40 w. od Zasławia, 135 dm. , 882 mk. , cerkiew drewniana z r. 1748, szkółka cerk. od r. 1872. W roku 1589 należała do dóbr ks. Janusza Zasławskiego, spustoszona przez Tatarów. Następnie Sanguszków, Chilewskich, Miaczyńskich, obecnie hr. Potockich. Jakimowicze, wś i fol, pow. słonimski, gm. Szydłowicze, 10 w. od Słonima. Wś ma 506 dz. ; fol należy do dóbr Albertyn. 2. J. , wś, pow. klimowicki, gm. Miłosławicze, 23 dm. , 91 mk. Jakimówka, wś, pow. homelski, gm. Telesze 14 w. . Jakimówka 1. wś nad Rośką, pow. taraszczański, gm. Żywotów Stary, st. poczt. Tetyjów 13 w. , 81 w. od Taraszczy, 155 dm. , 908 mk. , cerkiew, szkółka cerk. , młyn, gorzelnia od r. 1834. J. , należała zawsze do Tetyjowa, zapewne jeszcze za Ostrogskich. Od Konataneyi Kunickiej przechodzi do marszałka Szydłowskiego, Grodzickiego, drogą wiana Szkuratowskiego, r. 1856 kupuje Henryk Gnatowski. posiadający 550 dz. 2. J. , kol. , pow. włodzimierski, gm. Kisielin, 62 dm. , 407 mk. Jakimowszczyzna, zaśc. w dobrach Raczkowo, pow. oszmiański. Jakimy, urocz. przy wsi Wólka Poduchowna, pow. sokólski. Fabryka sukna. Jakiszki 1. dwie wsi, pow. nowoaleksandrow Jakowiewicze Jakowlewna Jakoniszki Jakowczyce Jakowicze Jakowinie Jakowki Jakowle Jakniuny Jakowlewa Jakniuny ski, gm. Rakiszki 3 w. i Sołoki 4 w. . 2. J, pow. szawelski, kaplica katol. par. Janiszki. Jakniuny, dwie wsi, pow. nowoaleksandrowski, gm. Popiel 7 w. Jakobsztat, msto w Kurlandyi. Wyniesione na msto r. 1670 przez ks. kurlandzkiego Jakuba, jednocześnie otrzymało prawo magdeburskie. Podług aktu fundacyjnego mieszkańcy należeli do narodowości ruskiej i polskiej; z Niemców pierwszy otrzymał prawo miejskie w 1707 r. Johan Kruse. Dopiero w r. 1766 i 1781 Niemcy zostali równouprawnieni. Żydom nie było wolno tu osiadać. Obecnie stanowią, oni większą; połowę ludności. Z cerkwi najdawniejszą; jest św. Ducha, wzniesiona między 1670 a 1675 r. W r. 1884 cerkiew została odnowioną; a r. 1885 zniszczona przez pożar, lecz odbudowana później. Jednocześnie powstała cerkiew św. Mikołaja. W r. 1721 bazylianie wznieśli tu monaster, p. w. N. M. P. , który zgorzał r. 1773 i odbudowany został z muru r. 1783. W r. 1797 dobra należały do Ewy z Oskierków Felkierzambowej, wwdziny inflanckiej. Jakobusze, pow. oszmiański, ob. Borek. Jakoniszki, zaśc, pow. nowoaleksandrowski, gm. Rakiszki 7 w. . Jakowczyce, wś, pow. kobryński, gm. Pruska, 14 w. od Kobrynia, 49 dm. , 534 mk. , szkoła, 752 dz. włośc. i 78 dz. prywat. Wś należała do ekonomii kobryńskiej, w wójtowstwie jakowczyckiem, włości wieżeckiej. W r. 1563 było tu 47 włók gruntu średniego, z tego dwie wolne wójtowstwo i służkowstwo, 1 włóka na osadzie i 44 na robocie. Powinności 12 gr. czynszu, owsa 2 beczki al. za owies i odwóz 20 gr. , 1 wóz siana al 5 gr. , za gęś, kury, jajca, 4 gr, za stację 3 gr. , za niewody 2 gr. , czyni razem 45 gr. Roboty 2 dni w tydzień i 4 tłoki w lecie, kiedy urząd rozkaże, za co będzie im odpuszczona robota po tygodniu na Boże Narodzenie, na Mięsopusty i na Wielkanoc. Z włóki na osadzie nie powinien chodzić na robotę, tylko płacić powinności, a nadto 30 gr. osady, 12 gr. za tłoki, a za gwałty beczkę żyta, al. 10 gr. , wogóle 97 gr. Naddatków z powodu błot i nieużytków otrzymali poddam bezpłatnie 3 włóki 24 morgów i 21 pręt. Suma dochodu ze wsi czyniła 39 kóp 52 gr. 6 1 2 den. Jakowicze 1. os. przy wsi Jakowicze, pow. prużański. 2. J. , wś, pow. prużański, gm. Dobuczyn, 2 w. od Prużany, 713 dz. włośc, 15 dz. prywat. 3. J, , wś, pow. nowoaleksandrowski, gm. Opsa 1 w. . Jakowicze, wś, pow. włodzimierski, gm. Mikulicze, 18 w. od Włodzimierza, 86 dm. , 663 mk. , cerkiew. W r. 1545 dwie części wsi posiadają Wasil, Szczęsny i Michał Jakowiecy, którzy mieli opatrywać jedna horodnię zamku włodzimierskiego. Trzecia część należy do Pachwa, Hawryła i Jakuba Juchna Iwaszkowiczów Jakowickich, którzy również opatrywali jedną horodnię. Nadto Wasil, Borys, Jacek i Michał Jakowiccy opatrywali jedną, horodnię zamku łuckiego. W r. 1570 wnoszą Tychno Szczęsnowicz Jakowicki z części J. od 5 dym. , 1 ogr. 2 gr. , Panko z 2 ogr. po 4 gr. , Juchno z 2 dym. , 4 ogr. po 4 gr. , Wasilowa z 4 dym. , 3 ogr. po. 4 gr. , Hawryło z części J. , Bobycz, Owadowa i Turyczyna z 45 dym. , 28 ogr. po 4 gr. , 15 ogr. po 2 gr. , 1 karcz. , 1 kotła gorzałcz. i Bohdan Kostiukowicz, sędzia włodzimierski, z połowy Chobułtowa i części J. od 44 dym. , 6 bojar. , 6 ogr. po 2 gr. , 1 rzem. 2 gr. , 2 karczm. po 12 gr. , 1 2 koła młyń. W r. 1577 z części J. wnoszą; Wasił Jakowicki z 7 ogr. po 2 gr. , Iwan Szołucha z 2 dym. po 10 gr. , 3 ogr. po 2 gr. i Czichno Tychno Szczęsnowicz z 1 dymu służba, 3 ogr. po 2 gr. W r. 1648 częścią J. 21 dym. władali ks. Wiśniowieccy, potem własność Czackich, obecnie drogą wiana, KaszowJakowinie, dwór, pow, kowieński, gm. Średniki 9 w. . Jakowki, osada, pow. połocki, gm. Turowi 10 w. , gorzelnia, młyn. Jakowle, zaginiona wś nad Rowcem, w pobliżu Baru, w dzisiejszym pow. mohylowskim. W r. 1565 Andrzej Bykowski osadza od lat 5u na nowym korzeniu. Było 5 kmieci wolnych jeszcze na 3 lata, poczem mają dawać po trzecienniku owsa i żyta, tymczasem dają podymnego i puszkarowszczyzny po jednej kurze, 10 jaj, mają 3 dni orać, 2 dni kosić w zamkowych folwarkach. Był stawek na Werbnicy na żywność. Jakowlewa, wś nad rz. Wieliką; , pow. siebieski, gm. Mobilno, 10 dm, 84 mk. , dom modl. roskoln. Jakowiewicze 1. dobra, pow. borecki, od 1828 r. Kowszarewych, 861 dz. 2. J. , dobra, tamże, od r. 1818 Pazdziejewych, z Czuryłowem 211 dz. 3. J. Wielkie, dobra, tamże, od r. 1875 Stahlów, 2441 dz. , młyn. 4. J. , wś nad rzką. Łacią, tamże, gm. Masłaki, 46 dm. , 286 mk. , cerkiew. Jakowlewna, wś włośc, pow. trocki, gmina Aleksandrowska dawniej Oława; r. 1865 miała 67 dusz rewiz. , należała do dóbr skarbowych Merecz. Jakowlewo, wś w majoracie Przedecz, świeżo utworzona. Ob. Przedecz t. IX. Jakowlewo 1. kol żyd. , pow. kobryński, gm. Worocewicze, 61 w. od Kobrynia, 14 dm. , 354 mk. , dom modl. żydow. , 361 dz 2. J. , fol. dóbr Parsznie, pow. sieński. 3. J. , wś, pow. wieliski, gm. Cerkowiszcze. W r. 1653 należy do dzierżawy sawińskiej. W r. 1765 w ławnictwie cerkowickiem, wójtowstwa zakomelskiego. Jaksice 1. w dok. Jacsic, Jakszyczy, wś nad Wisłą, pow. pińczowski, par. Książnice. Według Jakobsztat Jaksice Jakowlewo Jakobusze Jaksmanice dok. z r. 1198 comes Nieholaus palatinus nadał Jaksice i Rzeplice klasztorowi miechowskiemu Kod. Wielk. , n. 34 i 2020. Wydawcy Kod. małop. i wielkop. odnoszą to do J. nadwiślańskich, w pow. pińczowskim, Długosz do wsi t. n. leżącej pod Miechowem, zaś J. nadwiślańskie były wedle niego nadane przez Jaksę komesa miechowskiego, klasztorowi sieciechowskiemu wraz z Lendzinami i drogą zamiany nabyte przez Iwona, biskupa krakowskiego. W dokum. z r. 1254 wyliczającym posiadłości klasztoru zwierzynieckiego powiedziano Iakszyczy cum hominibus ascripticiis cum Tabernis, foro et silya. Było tu więc targowisko. Długosz wymienia też wś t. n. w liczbie włości klasztoru, lecz nie podaje opisu. Zapewne drogą zamiany znowu wróciły do biskupów ale w czasach późniejszych. W r. 1581 biskup krakowski płaci tu od 5 łan. km. , 4 zagr. z rolą, 3 czynsz. , 4 kom z bydł. , 4 kom. bez bydła, 1 2 łanu karcz. 2. J. , w dok. Iaczit, wś, pow. miechowski, par. Miechów. Wedle Długosza nadana przed rokiem 1198 klasztorowi, przez komesa Mikołaja. W r. 1230 Vitus miles nadaje klasztorowi miechowskiemu swą dziedziczną wś Iaczit Kod. mał, II, 45. Był to zapewne jeden dział tylko. W r. 1349 własność klasztoru miechowskiego. Daje dochodu trzy grzyw. z dziesięciny, 7 grz. z dwu młynów i 1 2 grz. z pługa jednego Kod. mał. , III, 77. Według Długosza L. B. , III, 6, J. miały 12 łan. km. dających po 1 grz. czynszu, karczmę 1 kopa, 2 zagr. , młyn 4 grz. , folwark. Dziesięcinę wartości do 15 grzyw. pobierał klasztor. W r. 1581 klasztor tu płaci od 8 półłan, 3 zagr. , 4 kom. , 1 dudy. Por. Jaksice 1. Jaksice, w dok. z r. 1357 Iacsicz, wś, pow. inowrocławski. Falimirz, pleban tutejszy występuje w dokum. z r. 1357 Ulanow. Dokum. 254, 78. Jaksmanice, ob. Jaskmanice t. III, 485. Jaksze, wś, pow. kowieński, gm. Ejragoła 13 w. . Jaksztajcie, wś, pow. telszewski, gm. Sałanty 8 w. . Jaksztaliszki, wś, pow. telszewski, gmina Wornie 14 w. . Jakszty, wś, pow. rossieński, gm. Skawdwile 2 w. . Jaksztyszki 1. dwa zaśc, pow. nowoaleksandrowski, gra. Bachmaty 2 1 2 i 4 w. . 2. J. , wś, tamże, gm. Sołoki 8 w. . Jakszyce, dobra, pow. ihumeński. Niegdyś jezuickie, r. 1775 przeszły do Leona Kiełczewskiego, stoln. rzeczyckiego, z oznaczeniem 2360 złp. intraty i przedstawieniem ewikcyi na dobrach Sudkowo pow. rzeczycki, kaucyjnych Judyckiego, skarbnika litew. Jakszyszki 1. dobra, pow. wiłkomierski, gm. Kowarsk 14 w. , Hoppenów, 358 dzies. 2. J. , zaśc, tamże, gm. Wirbaliszki 6 w, . Jaktorów, wś, pow. błoński. Wś książęca w dok. z r. 1451 Kod. maz. , 215. W r. 1579 ma 18 łan. , 4 zagr. , 5 kom. , 2 rzem. Obecnie istnieje tu stacya dr. żel. warsz. wied. między Grodziskiem a Rudą łuzowską, zakłady fabryczne stanowiące filię Zyrardowa, i liczne wille i domki służące za letnie mieszkania dla warszawian. Jaktorów, wś, pow. przemyślański. W roku 1515 własność arcyb. lwow. , płaci od 7 łan. , pop gr. 15. W r. 1578 własność monasteru w Uniowie. Jaktorowo, wś, pow. chodzieski. Wieś tę r. 1388 nabywa za 72 grzyw. komes Bogusław, kaszt. ujski i otrzymuje dla niej prawo niemieckie K. W. , n. 621. Posiada już w pierwszej połowie XV w. kościół par. , p. w. św. Anny. Uboga parafia obejmowała tylko tę jedną wieś. Dziedzice przyjąwszy protestantyzm zajęli dochody plebana i kościół sprofanowany stał pustką jeszcze r. 1608. Obecny drewniany wzniesiono r. 1776. Jakubajcie 1. wś, pow. kowieński, gmina Kroki 8 w. . 2. J. , wś, pow. rossieński, gm. Erżwiłek 10 w. . 3. J, wś i okolica, tamże, gm Pojurze 8 i 10 w. , Jamontowie mają tu 176 dz. . Milewscy tu i w Żylach 59 dz. , Poruciowie tu i w Ruszniach 39 dz. Jakubany 1. wś i dobra, pow. poniewieski, gra. Mołdoczany U w. . 2. J, wś, tamże, gm. Podbirże 14 w. . Jakubczyce, wś, pow. łucki, gm. Silno, 10 dm. , 138 mk. Jakubiańce, wś, pow nowoaleksandrowski, gm, Krasnogórka 14 w. . Jakubice, r. 1338 Jacubovicz, wś, pow. turecki. Wspomiana w dokum, z r. 1338 K. W. , n. 1175. Jakubieliszki, dwór, pow. wiłkomierski, gm. Owanta 7 w. , Andziewiczów i Michalkiewiczów 72 dz. Jakubieniszki, zaśc, pow. święciański, gm. Święciany 25 w. ; miał 8 dusz rewiz. , należał do dóbr skarb. Wójtowstwo Sudaty. Jakubin, fol. dóbr Janopol, pow. białostocki. Jakubiszki 1. zaśc, pow. nowoaleksandrowski, gm. Czadosy 2 w. . 2. J. , folw. , tamże, gm. Ponedel 10 w. . 3. J. . dwór, fol. i zaśc, pow. poniewieski, gm. Birże 18 w. . 4. J. , wś, pow. rossieński, gmina Aleksandrowsk 9 w. . 5. J. , zaśc, pow. wiłkomierski, gm. Androniszki 12 w. . 6. J. , dwór, tamże, gm. Kowarsk 7 w. . Jakubów, wś, pow. nowomiński. Rozpoczęła się r. 1901 budowa nowego kościoła murowanego. Jakubów, chutor nad Rosią, pow. kaniowski, gm. i st. poczt. Korsuń 4 w. , 18 dm. , 98 mk. Jaksice Jaksice Jaksze Jaksztajcie Jaksztaliszki Jakszty Jaksztyszki Jakszyce Jakszyszki Jaktorów Jaktorowo Jakubajcie Jakubany Jakubczyce Jakubiańce Jakubice Jakubieliszki Jakubieniszki Jakubin Jakubiszki Jakubów Jakuszyńce Jakubowa Wola, wś, powiat drohobycki. W r. 1565 we włości ozimińskiej, ststwa Samborskiego, miała 44 kmieci na 15 1 2 łan. , zagr. 11, karczmarzów 2, pop i cerkiew. Młyn. Pochodu zł. 126, gr. 6, den. 13. Ob. Wola Jakubowa t. XIII. Jakubowce, wś, pow. kobryński, gm. Osowce, 65 w. od Kobrynia, 294 dz. Jakubowicze 1. wś, pow. brzeski gub. grodzieńskiej, gm. Żytyń, 52 dz. 2. . J Sosny, dobra, tamże, mają w części Doroszkiewiczów 23 dz. , Wereszczaków 36 dz. i Żmijewskich 164 dz. 3. J. , wś, pow. grodzieński, gra. Berszty, 56 w. od Grodna, 935 dz. Jakubówka 1. wś, pow. homelski, gm. Homel, 22 dm. , 95 mk. 2. J. , wś, pow. klimowicki, gm. Rodnia 8 w. , 43 dm. , 307 mk. Jakubówka 1. wś, pow. lipowiecki, gmina Iwańka, st. poczt. Ilińce 7 w. , 18 w. od Lipowca, 197 dm. , 1149 mk. , cerkiew, szkółka cerkiewna, młyn. W r. 1664 Jan Piasoczyński kaszt. chełmski, płaci od 20 dym. , 1 młyna. 2. J. , kol. , pow. łucki, gm. Torczyn, 10 dm. , 67 mk. 3. J. , dwie słobody, pow. rówieński, gm. Siedliszcze, par. praw. Hubków. Jedna ma 14 dm. , 86 mk. , druga 14 dm. , 50 mk. Jakubowo 1. fol. dóbr Oleszewicze, pow. grodzieński. 2. J. , os. , pow. prużański, gmina Białowieża, 49 dz. 3. J. , mstko i dobra, pow. telszewski, gm. Korciany 14 w. , 81 w. od Telsz, st. poczt. Kretynga, 170 mk. Dobra, własność Parczewskich, 3394 dz. 4. J. , dobra, pow. wiłkomierski, gm. Kowarsk 5 w. . Własność Sawickiej i Sobolewskiej, 606 dz. 5. J. , zaśc, tamże, gm. Onikszty 5 w, . 6. J. , fol. , pow. sieński, od r. 1871 Marczenków, 157 dz. 7. J. , os. , pow. drysieński, gm. Klastyce 3 w. , gorzelnia, młyn konny. 8. J. , dobra skarbowe, powiat połocki, 2583 dzies. Należało do nich 13 wsi. Jakubowo, wś, pow. gnieźnieński. W roku 1364 Jakusz, dziedzic J. , sprzedał sołtystwo w tej wsi Świętosławowi i Stanisławowi K. W. , n. 1528. Jakubowskie, okolica szlach. , pow. bielski gub. grodz. , gm. Malesze, 17 w. od Bielska, 197 dz. Zamieszkała przez drobną szlachtę Jakubowskich. Jakubowszczyzna, wś, pow. orszański, gm. Łoźno 12 w. . Jakucewicze, wś, pow. grodzieński, gmina Mosty. Jakułajcie, dobra, pow. szawelski, gmina Szawle 19 w. . Jakuń, fol. , pow. oszmiański. Niewiadomo w jaki sposób powstało ststwo jakuńskie. Posiadali je w r. 1633 Adam z Kazanowa Kazanowski, r. 1674 Jan Teodor z Rajec DuninRa jecki, r. 1711 Stefan Radzimiński Frąckiewicz, r. 1744 Jan Radzimiński Frąckiewicz, r. 1746 Mateusz Radzimiński Frąckiewicz, w r. 1772 i 1789 Andrzej Zienkowicz, kasztelanie smoleński. W skład ststwa r. 1772 wchodziły wsi J. , Soroki, Walki, Korkinięta, Piliponie, Szawiały, Zabłocie, Pasieka, Gietucie i Wasilewicze. Tegoż roku ststwo dało intraty 6656 złp. 13 2 3 gr. , z której połowa szła do skarbu Rzpltej. Po śmierci stściny Heleny Zienkowiczowej r. 1794 wysiewało się żyta 142 beczki, siana zbierano 220 wozów. Dochód roczny z czynszami wynosił 9863 złp. ; podymnego opłacało ststwo 544 złp. Dochód czysty wynosił 9018 złp. Dwór w J. budowany był z drzewa brusowego, kryty dranicami, mieścił 7 pokojów. Przed r. 1865 hyło w dobrach ststwa 4778 dz. w fol. Zielony Dwór, Masłowszczyzna, Kryliszki i zaśc Zamość, Nowinki i in. Na początku XIX w. przeszło na własność Samuela Łaniewskiego Wołka. Dobra J. drogą wiana za Kazimierą Wołkownąprzeszły do Bolesława Dmochowskiego. Obecnie J. mający do 800 dz. należy do syna ich Jana. Jakuńce 1. wś i zaśc, pow. nowoaleksandrowski, gm. Antolepty 5 w. , par. Dusiaty. Należały do dóbr Wenuzowo. 2. J. , dwie wsi, pow. wiłkomierski, gm. Kowarsk 5 w. . Jakusze, wś, pow. Słonimski, gm. Dworzec, 437 dz. Jakusze, wś nad Prypecią, pow. kowelski, gm. Horniki, 48 w. od Kowla, w pobliżu Ratna, 88 dm. , 428 mk. Jakuszenki, wś, pow. wieliski, gm. Ilino. Jakuszewszczyzna, wś, pow. wieliski, gm. Wiaźmieny. Na polach wsi dwa kurhany. Jakuszki 1. dobra, pow. rzeźycki, własność Szostakowskich, 202 dz. 2. J. , dobra, tamże, Komiszewskich, 202 dz. Jakuszowice, wś, pow. pińczowski. Według Paprockiego siedziba JastrzębcówBoleszczyców. Z nich Mszczuj miał być kasztelanem sandom. za Chrobrego, a dwaj jego synowie kanonikami krakow. Bolesław, ks. krakow. , nagradzając zasługi Wojciecha i Dersława militum nostrorum, pozwala im dok. z r. 1280 przenieść J. i Kobyluiki na prawo niemieckie Herby ryc, str. 141. Jakuszówka, rzka, w gub. mohylewskiej, lewy dopł. Soży. Jakuszówka, dobra, powiat wołkowyski, gmina Dobrowola, własność Kalinowskich, 226 dzies. Jakuszyńce, wś, pow. winnicki. Już r. 1545 własność Jakuszyńskich Kociubów, do których należą jeszcze r. 1629. Wr. 1552 było 75 dym. , pan dostaje w rok 4 1 2 kóp gr. , dzień kośby, dzień żniwa. W r. 1629 wojski winnicki wnosi z 151 dym. W r. 1664 Rościszewska płaci z 40 dym. , 2 kamieni młyń. po 15 gr, razem 61 złp. Na początku XIX w. , tylko 3 5 wsi należało do Pruszyńskich. Część tę po śmierci Rusanowskiego dostaje w dożywocie wdowa po Jakubowa Jakubowce Jakubowa Wola Jakubowicze Jakubówka Jakubowo Jakubowszczyzna Jakucewicze Jakułajcie Jakuń Jakuńce Jakusze Jakuszenki Jakuszewszczyzna Jakuszki Jakuszowice Jakuszówka Jałbrzyki nim, 20 voto marszałkowa Bykowska i posiadaj około 30 lat. Mąż jej w r. 1836, skupuje 2 5 części wsi od Mańczuków i Romanowskich. Sy nowie Mikołaj i Piotr powieściopisarz, po śmier ci matki w r. 1845 sprzedają wś Aleksandrowi Rusanowskiemu. F. Morg. Jakutyszki 1. wś, pow. nowoaleksandrowski, gm. Ponedel 5 w. . 2. J. , zaśc, powiat rosieński, gm. Skawdwile 3 w. . 3. J. Jakujtyszki, dwie wsi, pow. telszewski, gm. Żorany 8 w. Należą do dóbr Tarwidy. Narhutowie maja tu 20 dz. 4. J. , dwór, pow. wiłkomierski, gm. Konstantynów 6 w. . Jalec, wś, pow. olawski. Pfotenhauer P. Schloss Ieltsch bei Ohlau und seine historische Bedeutung Z. d. V. f. Gesch. u. Altkde Schlesiens, 1891 r, t. 25 Jafiny, wieś pod Latowiczem, ob. Laliny, Jałaniec al. Jełaniec, wś, pow. jampolski. Należała do dóbr jampolskich, a r. 1664 do Stanisława Koniecpolskiego urodzonego z Zamojskiej, który wnosi z 10 dym. i młyna. Jałbinek, rzka, w pow. dźwińskim dyneburskim, prawy dopływ Dźwiny. Wypływa z jez. Jałbina, płynie na połd. i pod wsią Rubany ma ujście. Jałbrzyki al, Jałbrzyków Stok, dziś Konopki, wś, pow. łomżyński. R. 1415 Scibor z Sąchocina, podkom, zakroczymski ma 30 łan. , z tych 20 nad rzką Jalbrzykowstok, a 10 pod górą i Giełczynem niedaleko Łomży, oddał sześciu dziedzicom z Drożewa, w pow. ciechanowskim, w zamian za ich cząstki. Na 20 łanach powstała wś Jałbrzyki, a na 10 pod górą Wadołowo Kapica, Herbarz 143. W r. 1578 Chlewiotki W. mają 8 łan. , 2 rzem. , Jałbrzyków Stok z Konopkami i Kozikami 17 1 2 łan, , 6 zagr. Jałcówka, wś, pow. radomyski, gm. i stacya poczt. Malin, par. praw. Zarudzie, 22 w. od Radomyśla, 62 dm. , 431 mk. , młyn, 480 dz. włośc. W r. 1747 należała do Abraama Ernesta de Fressś, następnie z Wyrwą do Michała Haleckiego, poczem nabył ją Cezary Perro nie Pezo Obecnie Perro i Sowińska mają 777 dz. roli. Jałkososna 1. dobra, pow. kobryński, gm Błoty, 5 w. od Kobrynia, Koszubowiczów, 396 dz. 2. J. , fol. , tamże, gm. Wierzcholesie, 9 w. od Kobrynia. Jałocz, wś, pow. kobryński, gm. Osowce, 62 w. od Kobrynia, 717 dz. W pobliżu wsi śród łąk, cztery kurhany, około 2 arsz. wysokie. Jatosmycz, obręb leśny w dobrach Byteń, pow, Słonimski. Jałowa, wś, pow. prużański, gm. Suchopol, 13 w. od Prużany, 67 dm. , 611 mk. , 1233 dz. włośc. Jałowack, wś, pow. kowelski, gm. Kamień Koszyrski, 52 w. od Kowla, 68 dm, , 451 mk. , młyn. Własność skarbowa. Jałowęsy, r. 1328 Ialovans, r. 1578 Ialowaszy, wś, pow. opatowski. W dok. z r. 1328 w liczbie włości bisk. lubuskich K. W. , n. 1088. Za Długosza wś miała 21 łan. w tem 2 sołtysie, a 19 płacą po fertonie czynszu. Karczma dawała 22 skojce biskupowi. Dziesięcinę wartości do 20 grz. pobierał biskup, który miał tu 2 łany roli, ogród i staw L. B. , I, 638. W roku 1578 ks. Ostrogski płaci tu od 20 osad. , 14 1 2 łan. , 9 zagr. , 4 kom. , 2 ubog. Jałowicze ob. t. III, 337, mylnie w pow. łuckim, w dokum. Jełowicze i mylnie Biełowicze, wś nad Styrem, pow. dubieński, na pograniczu łuckiego, gm. i par. praw, Jarosławicze 3 w, , 37 w. od Dubna, 20 dm. , 190 mk, cerkiew filialna drewn. z r. 1858, kościół par. katol. dekanatu łuckiego. Podług rewizyi zamku łuckiego z r. 1545 kn. Kropotka Jełowicki miał opatrywać dwie horodnie zamkowe, jedną ze wsi Bełowicz, drugą ze wsi Jełowicz, W r. 1569 składają przysięgę z J. przy przyłączeniu ziemi wołyńskiej do korony Jakubowa Jałowicka, Awdotia Kozińska, Dymitr Dołmatowicz. W r. 1570 kn. Jałowicka płaci z J. i Worsina od 8 dym. , 7 ogr. po 4 gr. , 8 ogr. po 2 gr. , 2 kół młyń. i Dymitr Dołmatowicz Isajkowski z części J. od 3 dym. , 2 ogr. po 2 gr. W r. 1577 Dymitr Dałmatowicz wnosi z części J. i Worsyna od 4 dym. po 10 gr. , 2 ogr. po 4 gr. ; Hryhory Danielewicz z 7 dym. po 10 gr. , 3 ogr. po 2 gr. i kn. Michajło Rożyński z J. i Tworynicz od 1 dym. 10 gr. , 3 ogr. po 2 gr. W r. 1648 własność Dołmat Isajkowskiego, stolnika wołyńskiego, z Worsynem ma 23 dym. , a 1650 r, 2 dym. Potem Massalskich. Nadto w sąsiedztwie znajdowała się druga wś t. n. , będąca r. 1583 w posiadaniu kn. Awdotyi z Wachnowskich Matwiejowej Czetwertyńskiej, którą trzymał Oparzypieski i wniósł od 1 dym. , 2 ogr. Jałowiec, jezioro, w pow. lepelskim, w dobrach Białe. Jałowiki 1. wś, pow. prużański, gm. Masiewo, 189 dz. 2. J. , chutor, pow. Słonimski, gm. Derewna, własność Jagodzińskich, 114 dz. Jałówka 1. obręb leśny, pow. prużański, gm. Suchopol. 2. J. , urocz. , pow. sokólski, gm. Czarna Wieś, 44 dz. włośc. 3. J. , wś, tamże, gm. Romanówka, 625 dz. 4. J. , fol. i os. , tamże, gm. Trofimówka. Pol. należy do dóbr Romaszkówka. 5. J, wś i urocz. , tamże, gm. Kamionka, 121 dz. 6 J. , fol, tamże, gm. Makowlany, 14 w. od Sokółki, własność spadkobierców Ottona Bera, 444 dz. 7. J, Lisienory, wś, tamże, ob. LisienoryJałówka, 8. J. , mstko nad rz. Świsłoczą, pow. wołkowyski, gm. Szymki, 44 w. od Wołkowyska, 1317 mk. , 1135 dz. włośc, 281 cerk. i 33 prywat, O 20 sąż. na płn. wschd. od mstka jest wał, mający do 34 sążn. długości. Na granicy J. i wsi Nowosady wyniosłość, zarosła jałowcem, zwana Mogilia. Jakutyszki Jalec Jałbinek Jałcówka Jałkososna Jałocz Jałowa Jałowack Jałowęsy Jałowicze Jałowiec Jałowiki Jałówka Jakutyszki Jałowszczyzna Jałtuszczyki Jałucewicze Jałyszów Jama Jamasze Jałowo Jamoncie Jamcowy 9. J, , zaśc, pow, nowoaleksandrowski, gmina Smołwy 7 w. . Jałowo 1. wś i dobra, pow. sokolski, gmina Kamienna, 38 w. od Sokółki. Wś ma 95 dz. ; dobra, własność Szczerbów, 268 dz. 2. J. , dobra, pow. wołkowyski, gm. Zelzin, 31 w. od Wołkowyska, własność Nietupskich, 281 dzies. 3. J. , dobra, pow. czauski, hr. Tołstojów z Nikolskiem i Horodcem 3864 dz. 2719 lasu; 3 młyny, folusz. Jałowszczyzna, fol, pow. grodzieński, gm. Hołynka, Milkowskich, 39 dz. Jałtuszczyki, os. , pow. brzeski gub. grodz. , gm. Rohacze. Jałucewicze, wś, pow. wołkowyski, gmina Krzemienica, 188 dz. Jałyszów, wś, pow. nowogradwołyński, gm. Baranówka, par. praw. Żaboryca 8 w. , 34 dm. , 266 mk. , smolarnia. Własność Bonieckich. Jama Wilcza, urocz. , pow. sokólski, gmina Kamionka, 18 dz. Jamasze, wś, pow. grodzieński, gm. Krynki, 72 dz. Jamcowy, chutor przy Koniszczowie, pow. uszycki. Jamejki, zaśc, pow. nowoaleksandrowski, gm. Dusiaty 3 w. . Jameńka, wś, pow. brzeski gub. grodz. , gm. Dmitrowicze, 193 dz. Jamiczno, wś i chutor, pow. Słonimski, gm. Dobromyśl. Wś ma 96 dz. ; chutor należy do dóbr Kuliki. Jaminiec, kol, pow. rówieński, gm, Deraźne, 13 dm, 80 mk. Jamino, wś, pow. wilejski, gm. Chotenczyce 3 w. ; miała 8 dusz rewiz. , należała do dóbr Zaborze. Jaminy, wś, pow. augustowski. W reg. pob. z r. 1577 podano wś, Caimi, w par. Jedwabno, w której możnaby się domyśleć pierwotnej formy nazwy Jaminy. Jamiszcze, wś, pow. wieliski, gm. Krest, W r. 1765 w ławnictwie Jamiszcze, wójtowstwa chrestowskiego. Ławnictwo Jamiszcze obejmowało 13 wsi, w tej liczbie 5 wsi w dzisiejszej gra. Krest. Jamiszcze, chutor, pow. łucki, gm. Osowa, 6 dm. , 31 mk. Jamki 1. wś, pow. czehryński, gm. Stawidła, st. poczt. Złotopol 20 w. , 70 w. od Czehrynia, 19 dm, , 130 mk. , wiatrak. Należała do dóbr Stawidła. 2. J. , kol. i chutor, pow. łucki, gra. Torczyn. Kol. ma 62 dm. , 371 mk. ; chutor 3 dm. , 16 mk. Jamna, Jamno, wś, os. i dobra, pow. brzeski gub. grodz. , gm. Kosicze, 8 w. od Brześcia. Wś ma 299 dz. ; osada 74 dz. ; dobra Kołosowych, 485 dz. Jamna 1. w dok. Ianijna, wś, pow. grybowski, par, Bruśnik. Wspom. w dok. z r. 1370 Kod. mał. I. 2. J. , wś, pow. dobromilski. W r. 1565 w ststwie przemyskiem, miała 24 kmieci na 18 łanach, osadzonych na prawie wołoskiem. Kniaź sołtys bierze trzecią część czynszow. Dziesiętnik na półłanku wolny. Pop daje z ćwierci i cerkwi gr. 28. Dań barania, wieprzowa i pólmiarek popiołu od kmiecia. Ogół dochodu zł. 96 gr. 26. Jamne 1. ob. t. III, 393 Jamno, wś, pow. bychowski, gm. Horodziec 7 w. . 2. J. , wś, pow. rohaczewski, gm. Dowsk 3. w. , 67 dm. , 414 mk. , zapasowy śpichlerz gminny, 3. J. , wś, pow. wieliski, gm. Wiaźmieny. Jamnica, wś nad rz. Bystrzycą, pow. stanisławowski. W r. 1565 w ststwie halickiem, ma 32 kmieci na półdworzyszczach, 14 zagrod, podsadków, 4 słuszków, karczmarz daje zł. 16, popów 2 po gr. 30. Młyn daje zł. 15. Powołowszczyzny co lat siedm dają 50 wołów po 4 zł. cenionych. Ogółem zł. 176, gr. 19 den. 3. Na obszarze należącym do tej wsi powstała wieś Uhrynów. Jamnice, wś, pow, mohylewski, gm. Wendoroż 7 w. . Jamnik 1. wś, pow. kobryński, gra. Wotowiel, 165 dz. 2. J. , urocz. , tamże, gm. Antopol. 3. J, fol. w dobrach Malecz, pow. prużański. Jamniki, fol. dóbr Karolin, pow. kobryński, gm. Rohoźna. Jamno 1. w dok. Iamno i Iampno, wś, pow. gostyński. Wś książęca nadana r. 1297 przez Bolesława, ks. mazow. , biskupowi poznańskiemu. W r. 1336 wspom sołtys wsi. W r. 1381 toczy się proces o sołtystwo, zabrane przez dziedzica wsi Słubice K. W. , n. 766, 1498, 1784 i 1781. W r. 1579 płacą tu od 23 1 2 łan, 4 zagrodn. , 4 rzem. , 2 kom. , 2 1 2 łan. wójt. i części plebana, 3 zagr. , 1 rzem. 2. J. , wś, pow. łowicki. W r. 1404 wcielona do nowoutworzonej parafii przy kościele św. Ducha w Łowiczu, wraz ze wsiami Bratkowice, Jastrzębia, Pielaszków, Domkowice, Ostrów, Otolice Łaski, L. B. , II, 256. W roku 1579 arcybiskup gnieźn. płaci tu od 10 łan. i 10 zagr. Jamno 1. dobra, pow. brzeski gnb. grodz. , gm. Dmitrowicze 1 w. , 45 w. od Brześcia, własność Czyczerynych, z urocz. Sieliszcze i Sokolniki 1159 dz. 333 lasu, 200 nieuż. . 2. J. , wś, pow. dzisieński, gm. Stefanpol 4 w. ; r. 1866 miała 92 dusz rewiz. , należała do dóbr Ludwinowo. Jamno 1. urocz. , pow. łucki, gm. Szczurzyn, 4 dm. , 30 mk. 2. J. , chutor, pow. owrucki, gm. Iskorość, 6 dm. , 41 mk. Jamoncie 1. dwór, pow. rossieński, gmina Łabardzie 17 w. , Szytyłłów, l00 dz. 2. J. , okolica, pow. telszewski, gm. Żorany 23 w, . Mają tu Sudowiczowie 40 dz, Jamontowie 18 dzies. Jamejki Jameńka Jamiczno Jaminiec Jamino Jaminy Jamiszcze Jamki Jamna Jamne Jamnica Jamnice Jamnik Jamniki Jamno Jałowo Jamonty Jamontany, dobra, pow. poniewieski, gmina Rozalin 3 w. . Jamontówka, kol, pow. rówieński, gm. Tuczyn, 11 dm. , 91 mk. Jamonty 1. wś, pow. rossieński, gmina Szweksznie 3 w. . 2. J. , dwór, pow. telszewski, gm. Żorany 4 w. , Sakielów 180 dz. , Gaudeszów 29 dz. Jamontyszki 1. Poolsie, w spisie własności ziem. Janotyski Polsie, dwór, pow. kowieński, gm. Eleonorów, Milewskich, 79 dz. 2. J. , dwór i fol, pow. rossieński, gm. Mańkuny 12 w. . 3. J. , fol, pow. wiłkomierski, gm. Zmujdki 4 w. . Robaszewskiego, 22 dz. , i Pietraszków, 22 dz. Jampol 1. dobra, pow. nowoaleksandrowski, gm. Dryświaty 5 w. , Bobrowskich, 720 dz. 2. J. , dobra, tamże, gm. Sołoki 5 w. . Jampol 1. wś nad Uszą, pow. radomyski, gm. i st. poczt. Czarnobyl U w. , par. praw. Czerewacz, 130 w. od Radomyśla, 20 dm. , 151 mk. , szkółka, 296 dz. Należała do dóbr Czarnobyl 2. J, wś, pow. zwinogródzki, gmina Petrykówka, st. poczt. Kalihorka Mokra, 35 w. od Zwinogródki, 254 dm, 1398 mk. , cerkiew, szkółka. 3. J. , msto pow. gub. podolskiej. Już około r. 1600 Zamojscy zbudowali tu zameczek. W r. 1664 Jan Zamojski wnosi z J. od 18 dym, 2 młyn. o 4 kam. , 2 kół stępn. , razem 164 złp. 15 gr. Gm. J. obejmuje obecnie 65 miejscowości, 2356 dra. , 10347 mk. włościan 4549 dusz rewiz. , uwłaszczonych na 16, 896 dz. 11, 382 roli. Nadto w gm. jest 9672 dz. 7273 roli większej posiadłości i 542 dz. ziemi cerk. Cała gm. ma 27, 110 dz. 19, 089 roli i 11, 968 mk. Marszałkami byli nie Jaroczyński Antoni i Walenty lecz Jaroszyński. Nadto opuszczeni marszałkowie Jaroszyński Wincenty 1807, Mańkowscy Wacław i Waleryan i Sobański Piotr. 4. J, , mstko nad Horyniem, pow. Krzemieniecki, gm. Jampol, 42 w. od Krzemieńca, 344 dm, 2565 mk. , cerkiew drewn. z r. 1876 uposażona 80 dz. z nadania ks. Teofili Wiśniowieckiej z r. 1744, szkółka cerk. od r. 1885, zarząd gm. i okr. pol stanu, st. poczt. i telog. Cerkiew fil. we wsi Pańkowce. Biskup Janusz nabywa roku 1535 horodyszcze ziemię tychomelskie za 450 kóp gr. lit. od Sieniutów. Po jego śmierci r. 1538 dostała Januszpol, Pańkowce i Grzybowe Drybowę jego siostra Beata z Kościeleckich Ilina Ostrogska, następnie żona Łaskiego. Siostrzenica Łaskiego Zofia wnosi J. jako wiano Wojciechowi Starzechowskiemu, stście wyszogrodzkiemu. W tym czasie J. z okolicą spustoszyli Tatarzy. Wkrótce potem J. przechodzi do ks. Stefana Zbaraskiego, wwdy trockiego, który r. 1583 wnosi z niego od 17 dym. rynkowych po 6 gr. , 26 dym. ulicz. , 26 ogr. , 28 chałup nędznych, 28 ogr. , 4 szewców, 5 krawców, 4 garncarzy, 2 kowali, 4 piekarek, 1 dudarza, 6 sług żydow. , 1 tkacza, 20 ról, 3 kół miejskich waln. , 1 fol, 1 popa. W r. 1646 Wiśniowiecki, biskup sufragan wileński, wznosi kościół katol p. w. św. Kazimierza, nadawszy mu Paryłów za Horyniem. Janusz Wiśniowiecki r. 1723 dodaje do uposażenia kościoła wś Lepesówkę, 400 złp. , 1 2 beczki miodu i 2 kamienie łoju, składane przez kahał. Córka Janusza wnosi J. w dom Radziwiłłów. W r. 1780 pali się msto i kościół Jan Sieniuta, horodniczy krzemieniecki, kupuje kościół reformatów w Dederkałach i przenosi go do Jampola. Dn. 25 maja r. 1787 nocował tu Stanisław August powracając z Kaniowa. W r. 1806 ks. Dominik Radziwiłł sprzedaje klucz jampolski i sąsiedni antonowiecki hr. Ludwice z Rzewuskich Chodkiewiczowej, stścinie żmujdzkiej. Obecnie Chodkiewiczowie mają tu 3572 dz. Gm. obejmuje 15 miejscowości, 938 dm. włośc. obok 328 innych, 8310 mk. włościan, uwłaszczonych na 8970 dz. Janajcie 1. wś, pow. rossieński, gm. Pojurze 9 w. . 2. J. , dobra, pow. szawelski, gm. Kiryjanowo 15 w. . Janajkiszki, wś, pow. wiłkomierski, gmina Owanta 14 w. . Jananiszki, wś włośc, pow. święciański, gm. Święciany 7 w. , miała 20 dusz rewiz. ; należała do dóbr skarb. Mile. Jancewicze, dobra nad rz. Pulwą, powiat brzeski gub. grodz. , gm. Połowce, 51 w, od Brześcia, spadkobierców Jaczynowskiego, 772 dz. Na gruntach dóbr, w urocz. Zamczysko, w pobliżu Pulwy, okop owalny, otoczony wałem, mającym 79 sąż. obwodu. W aktach z r. 1594 przechowanych w cerkwi sioła Żubacze, horodyszcze zwano jest Starym zamczyskiem. Jancza Rudnia, wś przy ujściu Hłumczy do Uborci, pow. nowogradwołyński, gm. Emilczyn, par. praw. Podłuby 7 w, 54 w, od msta pow. , 121 dm. , 784 mk. Dzieliła losy Emilczyna. Janczewo, wś, pow. łomżyński. R. 1409 Jakusz Dzeworkowicz sprzedaje Janczewo pięciu braciom z Bledzewa. Kapica, Herbarz 45, 146. Janczyce w dok. Janczina Wola, wś, pow. opatowski W r. 1351 Maciej, bisk. kujawski, nadaje dziesięcinę z J. prebendzie przy kościele św. Jerzego w Krakowie na zamku, fundowanej przez Kazimierza W. Kod. kat. krak. , I, 246. W reg. pol z r. 1578 wś ta w par. Backowice płaci od 3 os. na 1 1 2 łan. , 1 łan. sołt. , 3 zagr. Janczyn, wś, pow. przemyślański. W roku 1665 w ststwie rohatyńskiem, ma 27 kmieci na ćwierciach, karczmarz zł. 8, pop gr. 30 i liskę. Pasieka z 66 pniami młyn o 2 kołach. Ogółem dochodu zł. 120, gr. 24, den. 9. Ob. Podgrodzie t. VIII, 383 i Korzelice. Janeczkowo, wś, pow. dryzieński, parafia Zabiały. Janojkiszki, zaśc, pow. nowoaleksandrowski, gm. Antuzów 3 w. . Jamontany Jamontówka Jamontyszki Jampol Janajcie Janajkiszki Jananiszki Jancewicze Jancza Janczewo Janczyce Janczyn Janeczkowo Janojkiszki Jamontany Janiewicze Janik Janików Janikowice Jangrot Janiany Janicz Janele, zaśc. dóbr Ponczany, pow. dzisieński. Jangrot, wś, pow. olkuski. W r. 1324 Nanker, bisk. krak. pozwala w lasach biskupich koło Sułoszowy i Zadroża założyć na prawie frankońskim wś nazwiskiem Biskupice. Ma tu być założony młyn, karczma, 2 jatki rzeźnicze, 2 szewckie, 2 piekarskie. Dwa łany przeznacza dla przyszłego kościoła. Osadnicy płacić będą po pół grzyw. z łanu. Osada ta zmieni następnie nazwę na Jangrot, od biskupa Jana Grota. Długosz nazywa J. wsią. Miała wtedy kościół par. drewniany, p. w W. Św. Istniał tu folw. biskupi, sołtystwo, 2 karczmy. L. B. , II, 56. W r. 1581 jest 18 łan. km. , 8 kom. , 2 rzem. , 1 2 łanu karcz. Janiany 1. wś, pow. poniewieskl, gm. Naciuny 17 w. . 2. J. , dwór, tamże, gm. Poniewieź 20 w. . Janicz, wś, pow. czehryński, gm. Lubotów, st. poczt. Czehryń 7 w. , 369 dm, 2094 mk. , cerkiew. szkółka cerk. , młyn, 7 wiatraków. Janiczyn, folw. dóbr Leonopol, pow. dzisieński. Janidzie, dobra, wś, zaśc. i okolica, powiat wiłkomierski, gm, Owanta, 44 w. od Wiłkomierza. Mają tu Anforowiczowie 34 dz. , Wierzbiccy 37 dz. , Horodeccy 60 dz. , Iwaszkiewiczowie 178 dz. , Kejrysowie 20 dz. , Taugowiczowie w J. i Papiszkach 1269 dz. Janieliszki 1. dwie wsi, pow. nowoaleksandrowski, gm. Jużynty 4 w. i Poniemuń 1 w. 2. J. , dwór, pow. poniewieski, gm. Pokroje 6 w. . 3. J. , wś i fol. , tamże, gra. Pompiany 2 i 16 w. . Janielowo, wś, powiat dryzieński, parafia Druja. Janiewicki Las, kol. , pow. rówieński, gm. Dziatkowicze, 30 dm. , 187 mk. , Przy wsi Janiewicze. Janiewicze, wś, pow. święciański, gra. i dobra Szemetowszczyzna 7 w. , miała 66 dusz rewiz. Janiewicze 1. wś, pow. rówieński, gmina Dziatkowicze, par. praw. Nowosiołki, 30 dm. , 288 mk. W r. 1648 ks. Mikołaj Czartoryski wnosi od 20 dym, 2. J, w dok. Janowicze, wś nad Łuhem, pow. włodzimierski, gm. Hrybowica, 23 w. od Włodzimierza, 68 dm, 504 mk. Należała do dóbr biskupstwa włodzimierskiego, W r. 1577 Fiedosiej, władyka włodzimierski, wnosi z J. od 15 dym. , 9 ogr. , 2 kół młyń. po 24 gr. Część Dawida, który płaci od 6 dym. dworz. , 4 ogr. po 4 gr. W regestrze z r. 1583 nie podana pomiędzy dobrami cerkiewnemi. Janik, w dok. z r. 1412 Jamnik, wś, powiat opatowski. Piotr bisk. krakow. nadaje sołtystwo we wsi J. , Piotrowi, synowi Kadka Kod. kat. krak. , II, 373. Janików 1. wś, pow. kaliski. R. 1333 Wawrzyniec Zaremba sprzedaje sołtystwo w swej wsi J. braciom Mikołajowi i Kunadowi dla osadzenia wsi na prawie niemieckim K. W. , n. 1124 2. J. , wś, pow. kozienicki. W dok. z r. 1252 śród włości klasztoru sieciechowskiego. Janikowice, wś, pow. miechowski, par. Zielenico. W dok. z r. 1372 Kod. mat, III, 258. Janikowice, r. 1362 Ianyczowycze, wś, pow. dąbrowski. Wspom. w dok. z r. 1280. Wedle dok. z r. 1363 pobierano tu cło Kod. mał. , III, str. 160. Dziś jest to przys. Otfinowa. Janikuny, wś, pow. nowoaleksandrowski, gm. Czadosy 5 w. . Janin 1. fol dóbr Mohilowce, pow. wołkowyski. 2. J. ob. t. III, 402, pow. drysieński. Przylegają do rz. Żmiejki, były własnością Michała Szczytta. Poprzednio należały do Konarzewskich. Janin 1. fol, pow. włodzimierski, gm. Skobiełka, 6 dm. , 64 mk. 2. J. Bór, kol. , powiat włodzimierski, gm. Olesk, 29 dm. , 177 mk. Janina, wś, pow. stopnicki. Nadana przed końcem XII w. szpitalowi w Zagości. Ob. Zagoić t. XIV. Według dok. z r. 1317 na wś tę rozciągnięto swobody jakie otrzymała Zagość Kod. mał. II, 235. Za Długosza siedzi tu czterech częściowych dziedziców h. Janina. We wsi jest kościół par. drewniany, p. w. św. Wojciecha. Pleban miał 2 łany, karczmę płacącą 2 grzyw. , drugą dającą kopę groszy, sadzawkę. Cztery folwarki i łany km. dawały plebanowi dziesięcinę wartości do 10 grz. L. B. , II, 379. Kościół tutejszy był zapewne filialnym należącym do Zagości. Janintowicze, wś, pow. kowieński, gm. Bobty 3 w. . Janisławice, wś, pow. skierniewicki. W dok. z r. 1359 śród włości arcybgnieźn. K. W. , u. 1404. R. 1579 płacą tu od 13 łan. , 2 działów, 1 rzemieśl. , 2 kom. , 2 łan. wójtow. , 1 łan wolny. Janiszew, wś, powiat krobski. Wspom. w dokum. z r. 1310 K. W. , nr. 930, wchodził w skład pow. ponieckiego. Janiszew, wś, pow. kwidzyński, ob. Januszew, Janiszewo, r. 1252 Januschou, wś, pow. włocławski. Wedle dok. z r. 1252 daje dziesięciny kościołowi w Dobrowie. K. W. , nr. 304. Janiszewo, wś, pow. kwidzyński, ob. Januszów. Janiszkańcie, dobra, pow. szawelski, gmina Ligumy 26 w. , Janiszki 1. folw. i dwie wsi, pow. nowoaleksandrowski, gm. Antuzów, par. Dusiaty, 3 i 23 w. od msta pow. Pol. należy do Dąbrowskich, ma 83 dz. W r. 1788 Maryanny Kiełpszówny, cześnikowej bracławskiej. 2. J. , dwór, tamże, gm. Popiel 10 w. . 3. J. , dwa zaśc, tamże, gm. Rakiszki 3 w. . 4. J. , wś, pow. rossieński, gm. Taurogi 4 w. , 33 dm. , 330 mk. , szkoła. 5. J. , mstko, dobra i wś 9 w, od Janele Janele Janielowo Janidzie Janieliszki Janiewicki Janikuny Janin Janina Janintowicze Janisławice Janiszew Janiszewo Janiszkańcie Janiszki Janiczyn Janiszów Janiszów Janiszówka Janiukny Jankajcie Jankajtyszki Jankiewicze Jankiszki Janko Jankolna Janków Jankowce mstka, pow. szawelski, gm. Janiszki, 39 w. od Szawel wś i dobra o 28 w. . Mieszczanie posiadają 1621 dz. Dobra, własność bar. Koskulów, 700 dz. Kościół wzniósł r. 1523 biskup wileński Jan, opatrzył go funduszem i mianował plebanem ks Marka Lanczkiego. Ten założył tu szkołę, której nauczyciel, przez plebana utrzymywany, uczył czytać i pisać po żmujdzku i po polsku. Gmina należy do 3 okr. pol, obejmuje 61 miejscowości, 974 dm. włośc. obok 388 innych, 7150 mk. włościan, uwłaszczonych na 14, 289 dz. 6. J. , zaśc, pow. wiłkomierski, gm. Owanty 14 w. . 7. J, fol. , tamże, gmina Szaty 4 w. . 8. J, przys. dóbr Dzisna, pow. święciański. Janiszów, wś nad Wisłą. , pow. janowski. Należała do grodu w Zawichoście i nadana co do dziesięcin r. 1262 klasztorowi przeniesionemu do Skały. W r. 1278 Kunegunda ks, krakow. i sandom. nadaje tę wieś kupioną od męża Bolesława ks. krakow. za 30 grzyw. jakiejś Elżbiecie Elyzabet femine nobili. Akt spisany w Korczynie Kod. mał. , I. 70, 115. W r. 1531 wś w par. Piotrawin. Częściowi właściciele płacą od 2 łan. Janiszówka 1. Janyszówka, wś nad Sobem, pow. lipowiecki, gm. i st. poczt. Daszów 10 w. , 48 w. od Lipowca, 40 dm. , 402 mk. , kaplica, szkółka, młyn. 2. J, Janyszówka, słoboda nad rz. Ryźnią. przy wsi Lubowicze, pow. radomyski. 3. J, wś, pow. taraszczański, gm. Krzywiec, st. poczt, Taraszcza 29 w. , 440 dm. , 3053 mk. , cerkiew, szkółka, 5 wiatraków, stadnina. 4. J, kol, , pow. rówieński, gm. Tuczyn, 41 w. od Równego, 31 dm. , 183 mk. Janiukny, dwór, pow. nowoaleksandrowski, gm. Popiel 7 w. . Jankajcie 1. wś, pow, rossieński, gm. Andrzejów 10 w. . 2. J. , dwór, tamże, gm. Kołtyniany, Kiełpszów, 140 dz. 3. J. , okolica, tamże, gm Szydłów 13 w. . Mają tu Witkiewiczowie 35 dz. , Kondratowie 35 dz. , Mędrzewscy 15 dz. , Przyjałgowscy 20 dz. , Tędziagolscy 20 dziesięcin 4. J, dobra, powiat szawelski, gm. Podubis 4 w. , Matuszewiczów, 229 dz. 5. J, Stawryły, fol. tamże gm. Tryszki 6 w. Gintyłłów, 34 dz. 6. J. , zaśc, pow. telszewski, gm. Wornie 25 w. . Jankajtyszki, zaśc, pow. telszewski, gmina Wornie 24 w. . Jankiewicze, wś, pow. rówieński, gm. Kostopol, par, praw. Hołowin 5 w. , 38 w. od Równego, 123 dm. 446 mk. , cerk. filialna drewn z r 1779. Do filii należy wś Korczywie. W r. 1886 w filii było 53 dm. , 511 mk. prawosł. , 4 katol. i 796 ewang. W r. 1577 przy Stepaniu ks. Konst. Ostrogskiego, który wnosi z 7 dym. pół dworz. , 4 dym. na ćwierci, 3 ogr. Potem ks Zasławskich, Lubomirskich, Nyków, obecnie apanaży Udiełow. . Jankiszki, dwór, pow. telszewski, gm. Szkudy 5 w. , Popreckich, 45 dz. JankoGaj, dwa zaśc, pow. wiłkomierski, gm. Konstantynów 6 w. . Jankolna, zaśc dóbr Bujwidy, pow. wileński. Janków 1. kol, pow, łęczycki, par. Piątek. W dok. z r. 1367 śród włości arcyb. gnieźn. 2. J. , kol. , pow. kaliski. W r. 1301 Henryk, prepozyt z Grodziska sprzedaje Markowi sołtystwo w tej wsi dla osadzenia jej na prawie średzkiem. Sołtys otrzymuje 6 łan. i 4 zagrody wolne. Osadnicy mieć będą 12 lat wolności. K. W. , nr. 845. Janków, wś, pow. winnicki, gm. i st. poczt. Tywrów 9 w. , st dr. żel. Winnica al. Gniewać, 67 dm. , 509 mk. , cerkiew 529 dz. dwor. Około r. 1590 Komarów. W r. 1664 częśó należy do Mikołaja Zestolińskiego, pisarza ziemi bracławskiej, płacącego od 1 dym. W r. 1668 w dzierżawie Wilgi, zniszczona. Potem Czetwertyńskich. W ogrodzie są ślady ich pałacu. Obecnie po Koczubejach własność Engelhardta. Janków 1. wś, pow. pleszewski. Pierwotnie własność klasztoru miechowskiego w par. Grodzisko. Dziesięcinę pobierał klasztor. Dług. L. B. , III, 24. Por Garbów. 2. J. wś, powiat ostrzeszowski. Wspom. w dok. z r. 1360 K. W. , nr. 1432 w liczbie opustoszałych wsi bisk. wrocławskiego, oddanych Stef. Gromassy, kan. pozn. dla poprawienia ich stanu. 3. J, Zaleśny, wś, pow. odolanowski. W r. 1246 Przemysław, ks. polski, przysądza tę wieś kościołowi gnieźn. , któremu ją nadał poprzednio komes Andreas zw. Rasca, wobec ks szląskiego i jego baronów. K. W. , nr, 255. W r. 1580 istnieje Jankowo i Jankówko J. minor. . We wsi jest kościół par. Jankowce, wś, pow. orszański, gm. Dobromyśl 6 w. Jankowce 1. wś nad rzką Hujwą, powiat berdyczowski, gm. , st. poczt. i dr. żel. Koziatyn 2 w. , 23 w. od Berdyczowa, 106 dra. , 522 mk. , cerkiew, szkółka, młyn, Obecnie Tyszkiewiczowa ma tu 273 dz. roli. 2 J, , w dok. Janicowce. wś, pow. latyczowski dawny pow. międzyboski par. katol. Michałkowce, st. poczt. Derażnia, 1430 dz, 600 lasu dwor. W r. 1530 Buczaj scy płacą od 7 pługów; r. 1542 część 4 pługi należy do Buczajskich, druga 5 pługów do Pod filipskich. W r. 1565 Pretficzowa wnosi od 10 pługów. W r. 1569 Krępskiej, spustoszona, płaci od 2 pługów. W r. 1578 Jazłowieckich, w dzierżawie Pretficza, spustoszona, 1 pług, a r. 1588 2 pługi i 1 koło doroczne. W r, 1668 Głazowskiej, spustoszona, zabudowywa się na nowym korzeniu, ma 2 dym. Obecnie Maryi Raszewskiej. 3. J, wś, pow. lityński. W roku 1629 Adam Kalinowski, ststa bracławski, wnosi z 15 dym. 4. J. , wś nad Horynką, pow. krzemieniecki, gm. Borsuki, par. prawosł. Kuszlin 1 w. , 16 w od Krzemieńca, 71 dm. , 485 mk. , Jankówka Jankowo Jankowszczyzna Jankułów Jankuny Jankowice Jankowce Jankowce cerkiew filialna drewn. z r. 1786, Własność Wiśniowieckich, Mniszchów, Ogińskich, Ożarowskich. 5. J. , wś nad Żerdzią, tamże, gm. Białozorka, st. poczt. Jampol 20 w. , 46 w. od Krzemieńca, 155 dm. , 954 mk. , cerkiew par. drewn. z r. 1741. W r. 1463 w schedzie kn. Wasila Wasilewicza Nieświckiego z Iwaczowem Dolnym i Zbarażem. W r. 1583 śród dóbr po ks. Wład. Zbaraskim, następnie Rzyszczewskich, w kluczu białozoreckim, obecnie Teplakowa, 502 dz. 6. J. , wś, pow. włodzimierski, gm. Bereźce, 65 w. od Włodzimierza, 61 dm. , 364 mk. 7. J. , wś nad rzką, Kodenką, pow. żytomierski, gmina Kodnia 6 w. 16 w. od Żytomierza st. poczt. , 25 w. od Berdyczowa, 100 dm. , 750 mk. , cerkiew drewn. z r. 1856, szkółka cerk. od r. 1863, młyn, 2 wiatraki. Do par. należy wś Wertykijewka 1 w. . Wś osadzona była przed rokiem 1593, przez Jankowskiego i Growieskiego we włości kodeńskiej, dóbr słobodyskich berdyczowskich, Tyszkiewiczów Łohojskich. Obecnie Modesta Jezierskiego, 495 dz. Jankowce, wś, pow. tarnopolski. W r. 1583 przy Czcrniachowie ks. Konst. Ostrogskiego, krajczego w. kś. lit. , ststy włodzimierskiego, płaci od 4 dym. , 6 ogr. , 2 ogr. W r. 1650 z Peremirką ks, Zasławskiego, ma 70, w 1651 r. 30, a w 1653 r. 12 dym. Jankowice 1. wś, pow. radomski. Kościół par. p. w. św. Mikołaja, wspomniany już u Długosza L. B. , I, 334, 392, który jednak nie daje opisu kościoła ni wsi. Obecny murowany pochodzi z r. 1787. Zdaje się, że te J. wymienione są w dok, z r. 1191 w liczbie wsi płacących dziesięcinę kolegiacie sandomierskiej i ztąd utworzona w pobliżu Wola Jankowska, dziś Górnowola, daje także dziesięcinę scholastykowi sandomierskiemu. 2. J. , kol. , pow. turecki. W dok. z r. 1136 śród włości arcyb. gnieźn. K. W. , n, 7. W r. 1552 siedzą tu częściowi dziedzice, bez kmieci, na ćwierciach i półłanach. Jankowice, wś, pow. poznański. W r. 1580 włada tu Marcin Nagórski, r. 1582 Piotr Potulicki, wojew. brzeskokujawski płaci od 7 łan. , 5 zagrod. , 2 komom. , kowala, 1 2 łan. karcz. , 51 owiec i pasterza. Ob. Pałac w J. , Album do Wspomnień Wielkopolski, Edwarda Raczyńskiego. Jankowicze, mylnie Jankowice ob. t. III, str. 409, wś nad jez. Czerwonem, pow. kijowski, gm. Chotów, st. poczt. Demijówka 18 w. , 20 w. od Kijowa, 252 dm. , 1471 mk. , cerkiew, szkółka cerk. , 7 wiatraków, 1783 dz. włośc. Dawniej włość monasteru św. Zofii w Kijowie następnie osada bojarów pancernych kijowskich, zniesiona przez Tatarów w pierwszej połowie XVI w. , potem ks. Koreckich. Założenie wsi mylnie odniesiono do r. 1093 i przypisano Janowi Wyszatyczowi, bojarowi w. kn. kijow. Światopełka. Jankówka 1. wś nad rz. Jasinowym Stawem, pow. humański, gm, Iwańka nie Bahwa, st. poczt. Buki 20 w. , 49 w. od Humania, 123 dm. , 876 mk, cerkiew, 3 wiatraki. Mają tu Kronberg 592 dz. i Tow. włościan 202 dz. 2. J. , wś, pow, wasylkowski, gm. Błoszniki, st. poczt. Białacerkiew 25 w. , 45 w. od Wasylkowa, 515 dm. , 2852 mk. , cerkiew, kaplica, szkółka cerk. , lecznica, 5 wiatraków. Jankowo, wś, pow. dzisieński, gm. Mikołajów 14 w. ; miała 9 dusz rewiz, należała do dóbr Łąka. Jankowo 1. pierwotnie Niankowo, w XVI w. Jankowo, wś, pow. gnieźnieński. W r. 1356 Jarosław ze Skotnik, arcyb. gnieźn. , funduje i uposaża tu kościół, p. w. św. Szymona i Judy, eryguje parafię, do której wcielił wś Wełnicę K. W. , n. 1339. Na. prośbę Bodzanty, bisk. krakow. , który się urodził w J. i był dziedzicem wsi, arcyb. Jarosław nadał kościołowi dziesięciny stołu arcyb. z Budzisławia i Kożuszkowa. W końcu XVII w. proboszcz ze Strzyżewa zarządza parafią, którą w XVIII w. zniesiono. Wś wcielono do par. w Strzyżewie a kościół rozebrano. W dok. z r. 1393 występuje Dobiesław haeres de Niankowo K. W. , n. 1932. 2. J. , wś, pow. wągrowiecki. W r. 1329 komes Marcin, wojew. kaliski, potwierdza nadanie klasztorowi w Łeknie, przez Sędziwoja brata stryjecznego Marcina, wsi Łęgowo z działem zw. Jankowo K. W. , n. 1007 i 1008. 3. J. , wś, pow. średzki. Wś stanowiąca uposażenie prebendy pozn. W r. 1365 bisk. pozn. pozwala niejakiemu Bartkowi, wystawić tu młyn na rz. Cybinie K. W. , n. 1548. Jankowszczyzna 1. fol. dóbr Tokary, pow. brzeski gub. grodz. 2. J. , fol. , pow. kowieński, gm. Żejmy 3 w. , Jankowskich, 57 dzies. 3. J. , wś, pow. nowoaleksandrowski, gm. Dukszty 6 w. . 4. J, , wś, pow. dryzieński, parafia Zabiały, należała do dóbr Trzaskowicze. Jankułów, wś, pow. jampolski. Niegdyś Zamojskich, drogą wiana Koniecpolskich. W roku 1664 Stanisław Koniecpolski urodz. z Zamojskiej wnosi z 9 dym. , młyna na potężnej wodzie 3 zł. , od koła stępn. 1 zł. , razem 17 złp. 15 gr. Obecnie Jan Górski ma 840 dz. 194 dz. lasu. Jankuny 1. okolica, pow. kowieński, gmina Ejragoła 12 w. , 57 w. od Kowna. Mają tu Czaczkowscy 14 dz. , Czyżewscy 8 dz. , Gojżewscy 28 dz, , Ławrynowiczowie 21 dz. , Mosiewiczowie 54 dz. , Poczulpowie 9 dz. , Przyjałgowscy 133 dz. , Stumbrewiczowie 16 dz. , Zutowtowie 15 dz. , Witkowscy 79 dz. , Wojdatowie 42 dz. 2. J. , wś i dobra, tamże, gm. Kroki 4 w, . Jawgielowie mają tu 26 dz. , Ludkiewiczowie 32 dz. 3, J. al. Jankajcie, zaśc, pow. poniewieski, gm. Remigoła 7 w. , Bortkiewiczów, 26 dzies. 4. J, wś, pow. szawelski, gm. Radziwiliszki Jankowicze Janolany Janopol Janopole Janopolsze Janosiele Janów Janobil-Bebirwie 9 w. , 5. J. , dobra i dwór, tamże, gm. Żagory 21 w. . 6. J. , wś, pow. wileński. Własność w r. 1794 Bobana. JanobilBebirwie, dwór, pow. rossieński, gm. Szymkajcie 3 w. , własność Bilewiczów. Janobor, fol. , pow. połocki, własność Szmitkowskich, 95 dz. Janochy, al. JanochySusk, wś, pow. ostrołęcki. W dok. z r. 1512 Susko al. Imochy Kapica, Herbarz 267. Reg. pob. z r. 1578 podają Susko Junochi. W 9 działach były 4 łany i 3 zagr. Janogród, wś i dobra, pow. kowieński, gm. Jaswojnie 15 w. . Własność Wiszniewskich, 180 dz. Janokuniszki, zaśc. dóbr Podkrzyż, powiat wileński. Janolany, wś i dobra, pow. poniewieski, gm. Linków 6 w. , Łapińskich, 159 dz. Janopol 1. al Królewski Most, dobra, pow. białostocki, gm, Gródek 12 w. , 21 w. od Białegostoku, własność Sakowiczów, 1688 dz. 338 łak i pastw. , 800 lasu, 80 nieuż. ; cerkiew, fabryka sukna, młyn wodny. 2. J. , dobra, pow. kobryński, gm. Oziaty, 16 w. od Kobrynia, Widackich, z fol. Krupczyce i Tomaszki, 1268 dz. 186 łąk, 204 lasu, 410 nieuż. . 3. J. , dobra, tamże, gm. Worocewicze, 70 w. od Kobrynia, Wierzbickich, z urocz. Nosiłowo 585 dz. 123 łąk, 129 lasu, 159 nieuż. . 4. J. , folw. dóbr Miechowsk, pow. Słonimski. 5. J, dobra, pow. wołkowyski, gm. Łyskowo, 34 w. od Wołkowyska, Tołoczków, z chutorem Bondarycha 1255 dz. 487 lasu, 470 nieuż. . 6. J, dobra, tamże, gm. Międzyrzecze, 21 w. od Wołkowyska, Popławskich, 195 dz. 7. J. , fol. , pow. kowieński, gm. Janów 3 w. . 8. J, zaśc. , pow. poniewieski, gm. Krakinów 10 w. . 9. J. , dwór, tamże, gm. Remigoła 9 w. , Szrauchmanów, 92 dz. 10. J, dawniej Wirżuniany, mstko i ferma, pow. telszewski, gm, Wornie 12 w. , 18 w. od Telsz, 140 mk. Kościół wzniesiony przez bisk. Jana Łopacińskiego. Ferma rządowa ma 600 dz. 11. J. , fol i dobra, pow. wiłkomierski, gm. Rogowo 9 w, . Mają tu Czukszysowie 82 dz. , Szadziewiczowie 177 dz. 12. J. , zaśc, tamże, gm. Owanty 10 w. . 13. J. , fol, pow. dzisieński. Podano mylnie Jakubowicza zam. Jakutowicza t. III, 413. 14. J. , pow. drysieński. Z fol Wojcielewem nie Wojciechowem. 15. J, dobra, pow. rzeżycki, gm. i par. Rozenmujża 8 w. , browar piwny, młyn. Należały do Roemerów, obecnie Szadurskich. 16. J, pow. siebieski. Własność Katarzyny i Maryi Chołostyńskich nie Chomotyńskich i Hen. Łowejki nie Łowcyki. Janopol al Neczajowka Mała, Rubany Most, wś nad Wysią, pow. czehryński, gm. i st. poczt. Złotopol 12 w. , 102 w. od Czehrynia, 193 dm. , 1122 mk, cerkiew, szkółka cerk. , szkółka początkowa, młyn, 9 wiatraków, targi dwa razy na miesiąc. Oprócz Malczewskich ma tu Zacharjewicz 408 dz. Janopole 1. folw. dóbr Kroże, pow. rossieński. 2. . J. ob. t. III, 414, n. 3, dobra, pow. klimowicki, gra, Berezki 5 w. , od r. 1876 Meszczerskich, z Hannówką 7754 dz. 3717 dz. lasu; 3 młyny, gorzelnia, olejarnia parowa, 3. J. , fol, pow. mścisławski, od r. 1847 Sipajłów, 157 dz. Janopolsze Zielone, zaśc, pow, wiłkomierski, gm. Traszkuny, Żukowskich 20 dz. Janosiele, dobra, pow. klimowicki, Iliniczów, 126 dz. Janów 1. miasto pow. gub. lubelskiej. W r. 1897 miał 7927 4740 męż. , 3187 kob. . Powiat janowski miał 117, 683 mk. 59, 819 mężczyzn, 57, 864 kob. . Dane te dostarczone zostały przez spis jednodniowy, dnia 9 lutego 1897 r. Wedle wykazów urzęd. z 13 stycznia 1897 r. było w mieście 6491 mk. , a w powiecie 118, 105. Kobiety przewyższały liczebnie ludność męzką. 2. J, dawniej J. Biskupi, mstko, centr powiatu konstantynowskiego gub. siedleckiej, miał w r. 1900 6790 mk. Mieści się tu zarząd powiatu, który w r. 1900 miał 123, 211 mk. W r. 1676 mstko dawało pogłówne od 212 mieszczan i 32 żydów. W r. 1890 było 3720 mk. , w tej liczbie 548 praw. i 1939 żydów. Ob. Podlasiak J. K. Janów Biskupi. Janów 1. urzęd. Iwanowo, mstko, pow. kobryński, gm. Janów, 85 w. od Kobrynia, 2910 mk, 808 dz, włośc, 99 cerk. i 60 pryw. Gmina obejmuje 18 miejscowości, mających 462 dra. włośc obok 218 należących do innych stanów, 4218 mk. włościan, uwłaszczonych na 6275 dz. ziemi. Nadto w obrębie gminy znajduje się 3992 dz. większej posiadłości i 219 dz. ziemi cerkiew. 2. J. al Przedział ob. t IX, 139, dobra, tamże, 84 w. od Kobrynia, Klonowskich, 461 dzies, 3. J, mstko nad rzką Berezówką, pow. sokólski, gm. Trofimówka, 21 w. od Sokółki, 292 dm. , 5 murow. , 2, 955 mk; , 338 dz. mieszcz, i 33 dz. kościelnych. 4. J, chutor i fol, pow. wołkowyski. Chutor należy do dóbr Modzejki; folw, do dóbr Petraszowce, 5. J. , dobra, pow. borysowski. Należą do Gierłowicza, mają 2130 dz. z Ludwinowem, 6. J. , fol, pow. dźwiński dyneburski, Zdanowskich, 92 dz. 7. J. , fol, pow. rzeżycki, attyn. Krzywicz. 8. J. al Kublicze, dobra, pow. lepelski. W r. 1622 własność bazylianów, którzy sprzedają Janowi Piotrowiczowi. W r. 1638 Aleksander Piotrowicz sprzedaje Kublicze al Janów z Prudowem i Szupieńcami, Józefowi i Aleksandrze z Frąckiewiczów Klonowskim; od nich przechodzi do Frąckiewiczów. W r. 1710 Konstanty Szczytt nabywa J. od Kacpra Frąckiewicza i funduje altaryę przy kościele kublickim, zapisując 10, 000 złp. Od Szczyttów J. przechodzi w r. 1724 do Józefata Janobil Janobor Janochy Janogród Janokuniszki Janów Sielawy, dziś Szyrynów, należy do dóbr Sieliszcze. Janów 1. w dok. Janiew, Janiewce, mstko, pow. lityński, na pograniczu z winnickim, gmina Janów, 192 dm. , 2027 mk. Już r. 1545 grunta Janiewskie należą do Koszków Strzyżowskich, którzy tu r. 1596 wznoszą zameczek i pod koniec XVI w. ustępują kn. Różyńskim, ci zaś przed r. 1606 Temrukom Szymkowiczom. W r. 1629 występuje jako mstko J. Nowy, w posiadaniu Jana Bratkowskiego, który wnosi od 59 dym. Nadto część J, z Woroszyłówką należy do Jana Kucharskiego płaci razem z 56 dym. . W r. 1665 ze słobódką Janówką własność miecznika bracławskiego Baranowskiego, ma 3 dym. Gmina obejmuje dziś 5 miejscowości, 366 dym. włośc, 3694 mk. włościan. 1427 dusz rewiz. , uwłaszczonych na 2351 dz. 2131 roli. Nadto w gm. jest 13, 576 dz. 1367 roli większej posiadłości, 2351 dz. skarb. 2131 roli i 154 cerk. Cała gm, ma 16, 081 dz. 3577 roli i 6173 mk. 2. J. , kol. , pow. łucki, gm. Szczurzyn, 31 dm. , 169 mk. 3. J, w dokum, także Janowiec, Janików, wś, pow. włodzimierski, gm. Chotiaczów, 13 w. od Włodzimierza, 13 dm, , 111 mk. Niegdyś do monasteru św. Spasa w Włodzimierzu. W r. 1577 trzyma ją. Paweł Orański i wnosi z 6 dym. dworz. W r. 1583 syn jego Michał z Janowa cerkiewnego i ojczystego Leskowa płaci z 3 łan. pustych, 19 dym. a Hrehorowa Orańska, właścicielka Oran i Laskowca wnosi z części Janikowa z 4 dym. , 3 ogr. , 1 komor. 4. J. , kol. , tamże, gm. Kisielin, 31 dm. , 92 mk. Janowa, ferma, pow. bałcki, gmina Korytna 11 w. . Janowce 1. wś, pow. prużański, gm. Kotra, 10 w. od Prużany, 208 dz. 2. J, , wś, powiat dźwiński dyneburski, par. Krasław. Janowczyn, fol. dóbr Odessa, pow. sieński. Janowdów, fol. dóbr Leonardpol, pow. rossieński. Janówek 1. r. 1418 Janowo, wś, pow. warszawski. W r. 1418 własność bisk. płockich przeniesiona na prawo niemieckie Kod. maz. , 163. W r. 1580 wś w par. Chotomów. Stan. Pruszczyński, dzierżawca czterech wsi duchownych, składająjcych parafię Chotomów, płaci z J. od 3 łan. km. 2. J. , pow. nowomiński, par. Wiązowna, ob. Czerniaków, Janówek 1. zaśc, pow, wiłkomierski, gm. Owanta 10 w. , Iwanowskich, 60 dz. 2. J. , zaśc. , tamże, gm. Subocz 64 w. . Janowice 1. wś, pow. łowicki. W dok. z r. 1359 jako włość arcyb. gnieźn. K. W. , nr. 1404. R. 1679 płaci od 6 1 4 łan, km. , 3 kom. , 3 rzem. 2. J. , wś, pow. koniński. W dok. z r. 1390 występuje Mikołaj z J. K. W. , nr. 1896. 3. J. , wś, pow. sandomierski. W dok. z r. 1337, ob. Chobrzany. 4. J. , wś, pow. opatowski, par. Momina. W dok. z r. 1380 występuje Jan Nagowcza z J. K. W. , nr. 1770. W r. 1442 własność klasztoru łysogórskiego. R. 1578 opat płaci od 7 os. 3 1 2 łan. , 3 kom. , 2 ubog. 5. J. , wś, pow. lubelski, par. Mełgiew. W dok. z r. 1330 własność Dzierzka, kan. krakow. i Hostaziusza jego brata. R. 1676 płacą tu pogłówne od 40 poddanyck. Janowiciszki, dobra, pow. szawelski, gmina Szawlany 21 w. . Janowicze 1. wś i dobra, pow. białostocki, gm. Juchnowiec, 15 w. od Białegostoku. Wś ma 296 dz. włośc, 30 dz. pryw. ; dobra, Karpowiczów, z fol. Zatopolany i Widziki 350 dz. 2. J. , wś, pow. wołkowyski, gm, Szydłowicze, 625 dz. 3. J. , wś, pow. oszmiański, gm. i dobra Bienica; r. 1865 miała 109 dusz rewiz. 4. J. , fol. dóbr Szczęsnopol, pow. dryzieński. 5. J, mstko nad rzką Wymnianką, pow. witebski, gm. Janowicze, 11 dm. , 84 mk. , cerkiew paraf. , 5 dm. modl. żydow. , garbarnia, młyn, 2 jarmarki. Zarząd gm. we wsi Hłazomicze. Janowiec, dwa fol. , pow. rossieński, gmina Kielmy. Jeden należy do dóbr Dworwicie i drugi Talwojszów, 60 dz. Janowiec, kol. , pow. włodzimierski, gm. Kisielin, 25 dm, 168 mk. Janowiec, pierwotnie Janów Młyn, mstko, pow. wągrowiecki. Paprocki podaje, iż Jakób Swinka, arcyb. gnieźnieński w końcu XIII w. dziesięcinę wytyczną w Janowym Młynie wsi tak rzeczonej, kędy teraz t. j. za czasów Paprockiego mstko zbudowano, kościołowi swemu gnieźnień. z przyzwoleniem kapituły darował. Herby, 397. W dok. z r. 1387 występuje Sędziowój haeres in Janow młyn. K. . W. , nr. 1864. Kościół par. , p. w. św. Mikołaja, wspominany w aktach kons. gnieźn. w początkach XV w. Miasto, własność Włościmowskich, leżało w pow. gnieźn. Płaci r. 1580 szosu fl. 2 gr. 6, od 5 rzem. , 4 kom. , 3 ogrod. Przy kościele istniała w XVI w. altarya św. Marcina. W r. 1629 stanął nowy kościół drewniany. W roku 1782 kościół w upadku, dziedzicem wsi Skoraszewski, podkom. królew. Obecny kościół murowany poświęcony r. 1840. Janowil, dobra, pow. połocki, Przysieckich, 325 dz. Janowinczys, zaśc, pow. telszewski, gmina Wornie 28 w. . Janówka, wś, pow. augustowski, gm. Dowspuda. W XVI w. z Dowspudą należały do Wołowiczów, z których Filianna, córka Iwana, marsz. litew. , wychodząc za Wawrzyńca Rudominę, wniosła dobra te jako posagowe w dom Rudominów Dusiackich. Owa Filianna albo Felicyanna, zamężna Rudominowa, wyszła powtórnie za mąż za Franciszka Nikodema Kossakowskiogo, ststę łomżyńskiego, ostrowskiego etc. S. Kossakowski, Monografie str, 153. Ona Janowa Janowce Janowczyn Janowdów Janówek Janowice Janowiciszki Janowicze Janowiec Janowil Janowinczys Janówka Janów to w J, fundowała kościół r. 1620, który brat jej Eustachy Wołłowicz, biskup wileński, roku 1621 konsekrował Ordo Divini Dioecesii Sejnensis 1885 p. 16. Syn jej z pierwszego mał żeństwa Stanisław Rudomina Dusiacki, starościc horbopolski na nowo go uposażył. Akt ten wy dany w Wilnie r. 1623, pomnożył fundusz świątyni przez nadanie nowych gruntów, robocizn i ordynaryi, oraz erygowanie szpitala dla 6 star ców. Z czasem jako wiano Anny Marcybelli Rudominianki, przeszła do Stefana Paca, podkancl. litew. J. Wolff Pacowie 150218, a wcho dząc w skład dóbr Dowspudzkich, przeszła z ni mi na własność skarbu r. 1835. Kościół tutej szy, p. w. Zwiastowania N. M. P. jest drewnia ny. Na probostwie przechował się kominek, rzeźbiony z białego marmuru, pochodzący z pa łacu w Dowspudzie. M. R. Wit. Janówka 1. zaśc, pow. nowoaleksandrowski, gm. Antolepty 6 w. . 2. J, dobra, pow czerykowski, od r. 1870 Bończów Osmałowskich 993 dz 673 lasu 3. J. , wś, tamże, gra. Dąbrowica, 23 dm. , 168 mk. 4. J, fol. dóbr Hajkówka, pow. klimowicki. 5. J, wś, tamże, gra. Chocimsk, 40 dm. , 311 mk. 6. J. , dobra, pow. mścisławski, Hołyńskich, 254 dz. 7. J. , dobra, tamże, Kołkowskich, 174 dz. 8. J. , folw. , tamże, Charkiewiczów, 103 dz. 9. J. , dobra, pow. rohaczewski, od r. 1870 Baszmaczenków, 1104 dz. 904 lasu, młyn, folusz. 10. J. , fol, tamże, należy do dóbr Siporówka Janówka 1. wś nad stawami; Brojkowskim i Srednim, pow. czehryński, gm. Trylisy, stacya poczt. i dr, żel. Funduklejówka 13 w. , 27 w. od Czehrynia, 402 dm. , 2165 mk. , cerkiew, szkółka cerk. Część 915 dz. należy do dóbr Trylisy; nadto posiadają Piescy 419 dz, Bobiatyńscy 175 dz. i Tow. włościan 164 dz. 2 J. , wś, pow. kaniowski, gm. Olchowiec, st. poczt. Bohusław 15 w. , 40 w. od Kaniowa, 425 dm. , 2265 mk. , cerkiew, szkółka cerk. , 10 wiatraków, 3 deptaki, targi co wtorek. 3. J. , wś, tamże, gra. Prucki Wielkie, st. poczt. Rzyszczów 7 w. , 38 w. od Kaniowa, 95 dm. , 1121 mk. , szkółka, 12 wiatraków. Obecnie należy do Suchorzewskich 345 dz. i do Towarz. włościan 148 dz. 4. J. al. Zanudowka, wś nad Kahorłykiem, pow. kijowski, gm. i st. poczt Kahorłyk 5 w. , 95 w. od Kijowa, 245 dm. , 1436 mk. , cerkiew. Należy do dóbr Kahorłyk. Nazwana niegdyś od Jana Tarnowskiego, mającego tu znaczne dobra. 5. J, wś nad Horochowatką, st. poczt, Kahorłyk 12 w. , 75 w. od Kijowa, 223 dm. , 1120 mk. , kaplica, szkółka cerk. , 8 wiatraków, 938 dz. Własność Morzkowskiego, Butowiczów, obecnie Gorczakowa, 716 dz. 6. J. , wś, pow. radomyski, gm. Potyjówka 12 w. , st. poczt. Badomyśl, przy drodze z Radomyśla do Owrucza, 130 dm, 799 mk. , cerkiew, szkółka cerkiewna, 1500 dz. włośc. Niegdyś Strybylów, od których przeszła r. 1718 do Sieńkiewicza Tomasza, r. 1758 nabył Jan Borejko, cześnik nowogródzki, od którego kupił r. 1801 Fortunat Michałowski. Od r. 1882 KorczakowaSiwickiego. 7. J. , wś nad Uszą, przy ujściu jej do Prypeci, tamże, gm. , par. praw. i st. poczt. Czarnobyl 2 w. , 138 w. od Radomyśla, 32 dm. , 190 mk. , szkółka. Należała do Czarnobyla. 8. J. , przysiół. , pow. lityński, gm. Owsianiki 10 w. , 7 dm. 9. J. , przedm Nowegokonstantynowa, w pow. lityńskim. Należy do ks. Lwa Koczubeja. 10. J. , chutor, pow. uszycki, gm. Gruszka 4 w. 11. J. , ob. t. III, 432, n. 2, wś, pow. uszycki, par. Zamiechów nie Mińkowce. 12. J. , fol. , pow. dubieński, gmina Beresteczko, 3 dm. , 16 mk. 13. J. , wś, tamże, gm. Krupiec, par. prawosł. Iwanie Puste Pustoiwanie, 31 w. od Dubna, 73 dm. , 533 mk. , młyn amerykański. 14. J, , kol, pow kowelski, gra, Lubitów, 35 dm. , 242 mk. 15. J. , matko nad Stochodem, tamże, przy granicy pow. łuckiego, gm. Wielick, st. poczt. i dr. żel. Bożyszcze, 39 w. od Kowla, 37 dm. , 208 mk. , cerkiow par. , po r. 1833 przerobiona z kościoła bernardynów, 2 młyny. Niegdyś ks. Wielickich. W r. 1577 p. Dawid płaci od 6 dym. dworz. , 4 ogr. po 4 gr. W r. 1583 przy Morawicy, ks. Andrzeja Wiszniowłeckiego, wojewody wołyńskiego, który wnosi od 11 dym. W r. 1649 ks. Krystyna Wiszniowiecka ma tu 90 dym, a r. 1650 razem z Wielickiem 45 dym. W nowszych czasach Malińskich, ks, Sapiehów, Łobarzewskich. 16. J, kol, pow. łucki, gm. Czarnków, 32 dm. , 186 mk. 17. J. , kol. , tamże, gra. Bożyszcze, 14 dm. , 92 dm. 18. J. , kol, tamże, gm. Torczyn, 34 dm. , 240 mk. 19. J. , wś nad Horyniem, pow. Ostrogski, gm. i parafia Hoszcza, 14 dm. , 105 rak. 20. J. al Piczuranda, kol, pow. rówieński, gm. Dziatkowicze, 13 dm, 38 mk. 21 J. , kol, tamże, gm. Równe 16 w. , 15 dm. , 136 mk. 22. J. , w dok. Janiewka, wś, tamże, gm. Międzyrzecz 5 w. , st. poczt. Samostrzały 9 w. , st. dr. żel Równo 50 w. , 96 dra. 693 mk. , cerkiew par. drewn z r. 1878. W r. 1577 ks. Koreckiego, przy Międzyrzyczu, płaci od 12 dym. , 6 ogr. W roku 1648 i 1650 jeszcze Koreckich, którzy wnoszą od 38 dym. 23. J. , kol i słoboda, tamże, gm, Siedliszcze, 68 w. od Równego. Kol ma 18 dm. , 98 mk; słoboda 14 dm. , 102 mk. Była to leśna osada szlachecka przy Hubkowie, Siemaszków. W r. 1648 z sześcioma innemi, Krystyny Daniłowiczowej, która wnosi od 269 dym. , a r. 1653 tylko od 158 dym. 24. J. , wś, pow. starokonstantynowski, gm. Bazalia, par. prawosł. Świnna 3 w. , 66 w. od mta pow. , 91 dm. , 498 mk. Wydzielona ze Świnnej i nazwana od imienia właściciela. Na początku XIX w. należała do Chomentowskich i Skolimowskich. Około 1860 r. część Chomentowskich drogą wiana przeszła do dra Kondrackiego, część zaś Skoli Janówka Janówka Januliszki Janusiszki Janowlany Januciszki Janpol Janowszczyzna Janowskie Janowol Janowo Janowlany mowskich nabyli Chwaliński i Słupski. 25. J, kol, pow. włodzimierski, gm. Olesk 21 dra. , 88 rak. 26. J. , kol, pow. żytomierski, gra. Chwasowa, 17 dm, , 100 mk. 27. J, kol, tamże, gm. Horoszki, 16 dm. , 110 mk. Janowlany, wś włośc, pow. lidzki, gmina Myto Wawiorka; miała 22 dusz rewiz. Janowo, wś, pow. łomżyński, W r. 1443 Paweł Szorc ma tu 60 łan. ; r. 1446 Jan i Mikołaj, synowie zmarłego Pawła, sprzedają swe dziedzictwa J. i Łosewo w pobliżu Nowogrodu za 100 kóp, Kapica, Herbarz, 405. Janowo 1. Skrybicze, fol dóbr Skrybicze, pow. białostocki. 2. J, Iwanowo, wś, powiat bielski gub. grodź. , gra. Kleniki, 16 w. od Bielska 473 dz. 3. J, wś, pow. prużański, gm. Masiewo. 4. J. , fol dóbr Iwacewicze, powiat słonimski, 5 J. , chutor, tamże, gra. Kostrowicze, Horodków, 46 dz. 6. J. , dobra, tamże, gra. Pacowszczyzna, Janowskich 620 dz, 7. J. , przys, , pow. sokólski, gm. Trofimówka 2 w. , 79 dz. włośc, młyn, folusz. 8. J, Nowe, wś, tamże, 230 dz, 9. J. , Janów, mstko i dobra, pow. kowieński, gra. Janowo, 31 w, od Kowna, 3086 mk. Dobra należą, do hr, Kossakowskich i mają. 564 dz. Gmina należy do 4 okr. , obejmuje 44 miejscowości, 251 dym. włośc obok 17 innych, 4834 mk. włościan, uwłaszczonych na 5517 dz. 10. J. , dwie wsi, tamże, gra. Sredniki 2 w. . 11. J, wś, pow. nowoaleksandrowski, gm. Abele 8 w, , 12, J. , wś. tamże, gm, Czadosy 7 w. . 13. J. , zaśc, tamże, gra, Dukszty 2 w, ; należą do dóbr Gierkany. 14. J, fol, tamże, gm. Ponedel 7 w. . 15. J. , fol, tamże, gm. Smołwy 8 w. . 16. J. , fol, tamże, gm. Widze 12 w. , 17. J. , dobra, pow. rossieński, gm. Kielmy, własność Kiełpszów, Michniewiczów i Klonowskich, z fol Poprudzie, Płuskie i Wieżajcie, 330 dz. 18. J. Borikiszki, dobra, tamże, ob. Bartkiszki. 19. J. al Gordy, dobra, pow. szawelski, gm. Podubis 6 w, , Żelichowskich, 780 dz. 20. J. , dobra, pow. wiłkomierski, gm, Uciany 15 w. , Wilaniszkisów, 191 das. 21. J. , dobra, powiat bychowski, od r. 1862 Rabcewiczów, 592 dz. 22. J. , dobra, pow. czerykowski, Wyśkowskich, 833 dz. 398 lasu. 23. J. , dobra, tamże Mężyńskich, 325 dz. 170 lasu. 24. J, fol, pow. homelski, od r. 1871 Kozłowych, 203 dz. 25. J. , dobra, pow. klimowicki, Ciechanowieckich, 2561 dz, 1800 lasu; 2 młyny, folusz, deptak i gorzelnia. 26. J. dobra, tamże, od r. 1858 Szepielewiczów, 297 dz. 27. J. , wś, tamże, gm. Szumiacze, 8 dra. , 59 mk. , cerkiew. 28. J. , dobra, pow. mohylewski, Gordziałkowskich, 1531 dz. 674 lasu, młyn. 29. J. , fol, tamże, należy do dóbr Ciecierzyn. 30. J. , dobra, pow, rochaczewski, Bohuszów, 1048 dz. 31. J, , wś nad Stołbunką, tamże, gra, Stołbuny 7 w. , 168 dm. , 865 mk, , wiatrak. 32. J, dobra, pow, sieński, dziedzictwo sukcesorów Sulżyńskich Sulżyńskich, Rozwadowskich i Wołowiczowej, 2507 dz. 1048 lasu; młyn, folusz. piec wapienny, cerkiew paraf. 33. J. , dobra, tamże, od r. 1870 Korowkiewiczów, 862 dz. ; młyn wodny, folusz, 34, J. , Janów, fol. i wś, pow, dzisieński, gra. Mikołajów 2 w. . Pol należy do Sawiczów, wś miała 15 dusz rewiz. Janowo Polskie i Niemieckie, wś, pow. brodnicki, ob. Brzozie. Janowol 1, dobra skarb. , powiat lucyński, gm. Janowol Zarząd gm. we wsi Bryzie. W r. 1560 dobra wchodziły w skład dóbr osuńskich, należących do zamku rzeżyckiego, następnie w skład ststwa lucyńskiego. Obecnie maja 26, 822 dz, i składają, się z 86 wsi, 9 zaśc i 3 ferm. 2. J, dobra, tamże, Aleksego Czernenko, 415 dz. Janowskie, okolica, pow, telszewski, gmina Gadonów 7 w. , Maja tu Wojtkiewiczowie 25 dz. , Girdwojnowie 20 dz. , Dąbrowscy 25 dz. Janowszczyzna 1. al Kruszyniany, folw. , pow. grodzieński, gm. Hołynka, Mańkowskich, 85 dz. 2. J. , chutor, tamże, gra. Hoża, Morgalisów. 40 dz. 3. J. , dobra, pow. prużański, gm. Suchopol, 14 w. od Prużany, niegdyś Siedleckich, z fol Izbica i Kaleniki 262 dz. 4. J. , dobra, pow. Słonimski, gm. Zdzięciół, 46 w, od Słonima, Niezabytowskich, z chutorem Hołowle 542 dz. 5. J. , wś nad rz. Kamionką, pow. sokólski, gra. Kamionka, 8 w. od Sokółki, 34 dra. , 204 mk, , zarząd gm. , szkoła, 312 dz. 6. J. , przys. i urocz, przy wsi Bojary, pow. wołkowyski. 7. J. , wś, dobra i fol, pow. wołkowyski, gm. Międzyrzecze, 22 w. od Wołkowyska. Wś ma 308 dz. włośc. i 13 pryw. , dobra, Szedów, 420 dz. ; fol należy do dóbr Dobrosielce ma 462 dz. 8. J. , wś, pow. orszański, gmina Serokorotnia, 7 dra. , 48 mk. 9. J. , wś, pow, sieński, gm. Zameczek, 8 dm. , 49 mk, Janpol, dobra, pow. klimowicki, Strzemeskich, 637 dz, Januciszki, wś, pow, nowoaleksandrowski, gm. Brasław 12 w, . Janulańce 1. al. Jenulańce, wś, pow. nowoaleksandrowski, gm. Dukszty 8 w. . Niegdyś attyn. Dryświat, r. 1802 przysądzono dla Zajączkowskiego, dziś Mieszkianów 20 dz. , Sielickich 20 dz i Zienkiewiczów 30 dz, 2. J, dwór i fol, pow, poniewieski, gmina Birże 16 w. . Januliszki 1. zaśc, pow. nowoaleksandrowski, gm Dryświaty 7 w. . 2. J. , fol, pow. wiłkomierski, gra. Towiany 4 w, . 3, J, wś, pow. wileński, gm. Mickuny 14 w, ; r. 1865 miała 20 dusz rewiz. , należała do dóbr Jazowo. Janusiszki, dwór, pow. poniewieski, gmina Czypiany 12 w. . Janulańce Januszówka Januszowo Januszany Januszany Januszew Janusze Januszany, wś, pow. święciański, gm. Żośle 6 w. ; r. 1865 miała 43 dusz rewiz. , należała do dóbr Kościuszyszki. Janusze 1. wś, pow. brzeski gub. grodz. , gm. Dmitrowicze, 492 dz. 2. J. , dwie wsi, pow. wiłkomierski, gm. Towiany 6 w. . Januszew, fol. , pow. wiłkomierski, gm. Kowarsk 2 w. , 25 w. od Wiłkomierza, z Fenianami i Anulinem własność Siesickich, 2114 dz. W r. 1788 Seweryna Siesickiego, pisarza Wiłkomirskiego. Januszewek, os. , pow. wiłkomierski, gmina Kowarsk, własność Soroków, 24 dz. Januszewicze, okolica, pow. kowieński, gm. Bobty 5 w, 27 w. od Kowna. Mają tu Dowtortowie 14 dz. , Ejczunowie 48 dz. , Falkowscy 10 dz. , Hryncewiczowie 14 dz, , Kimontowie 17 dz. , Korejwowie 25 dz. , Ludkiewiczowie 3 dz. , Pietkiewiczowie 7 dz. , Rodziowiczowie 29 dz. Januszkańce, wś, pow. szawelski, gmina Skiemie 4 w. . Januszki 1. fol, pow. poniewieski, gmina Stumbryszki. 2. J. , dwór, pow. wiłkomierski, gm. Konstantynów 4 w. . 3. J. , fol. , powiat święciański, gm. Łabonary, r. 1866 własność Iszorów. Januszkowice, wś, pow. jasielski. Połowa wsi jest dawną własnością klasztoru tynieckiego. Drugą połowę nadaną r. 1353 przez króla Kazimierza posiada r. 1360 Piotr Iwanowicz, wwda żydaczowski i otrzymuje dla niej prawo niemieckie Kod. mał. , I i III. Za Długosza wś należała do par. w Kleciu. Klasztor posiadał połowę wsi 7 łan. , karczma i 2 łany sołt. , drugą połowę miał Jan Amor Tarnowski, h, Leliwa L. B. , III, 203. W r. 1536 własność klasztoru tynieckiego w połowie, ma 16 kmieci, 3 pustki, wójtowstwo, karczmę, młyn. Drugą połowę wsi posiada Piotr Kmita z Wiśnicza, mający 21 kmieci, karczmę, dwór, folwark, lasy, łąki i młyn. Januszkowo, wś, pow. szubiński obecnie żniński, par. kat. Góra, ma 787 ha, 34 dm, , 378 mk. 11 ewang. . W dok. z r. 1143 wymieniona w liczbie włości klasztoru w Trzemesznie K. W. , n. 11. Następnie drogą zamiany zapewne, przeszła w posiadanie arcyb. gnieźn. W r. 1548 wś miała 36 łan. , z tych 13 osiadłych, 23 pustych. Dawali czynszu arcybiskupom po 1 grzyw. z łanu. Folwarku nie było. W r. 1579 podano 10 ślad. os. i 18 pustych, 2 sołt. W tej wsi urodził się dnia 17 list. 1516 r. poeta łaciński Klemens Janicki. Januszów, wś wspom. w dok. z r. 1377, spisanym w Chełmnie. Występuje tu Mikołaj, pleban de Januschow K. W. , n. 1747. Wydawca Kod. Wielk. umieszcza tę wś pod Olesinem na Szląsku, gdzie jej nie ma i nie było zapewne. Prawdopodobnie jestto Janiszewo w pow. kwidzyńskim, wś mająca z dawna kościół parafialny. Januszów, fol. , pow. wilejski, gm. Krzywicze 8 w. . W r. 1866 należał do Korsaków. Januszowa, w dok. Januschova al. Sonnenschyn, wś, pow. sądecki. W r. 1384 właścicielem jest mieszczanin sądecki Sydelo, którego królowa Jadwiga wyłącza z pod juryzdykcyi sądów ziemskich, poddając prawu niemieckiemu Kod. mał. . I, 438. Januszowce ob. t. III, 442 Januszewice, wsi, pow. starokonstantynowski, gm. i parafia praw. Manaczyn 3 w. , 80 w. od mta pow. , przy linii dr. żel. do Wołoczysk, wraz z fol. i chutorem 112 dm. , 668 mk. Aniela Leduchowska ma 334 dz. roli. Januszowice, wś pow. stopnicki. Pierwotnie własność szpitała w Zagości, wymieniona też w dok. z r. 1317. Ob. Zagość t. XIV. W reg. pol. z r. 1579 Janischowicże, włość Anny Marchockiej, daje od 1 2 łan. , 2 zagr, , 1 ubog. a Wola Januszewska od 8 osad. , 1 1 2 łan. , 2 ubog. Januszówka 1. wś, pow. nowogradwołyński, gm. i par. praw. Kurne 12 w. , 182 dm. , 1048 mk. , dom modl. starowierów, młyn. W r. 1648 w dzierżawie Soszeńskiego, 12 dym. a r. 1653 8 dym. 2. J. ob. t. III, 414, Janoszówka, wś, pow. zasławski, gra. Żuków 3 w, , st. poczt. i dr. żel. Sławuta 8 w. , 31 w. od Zasławia, 154 dm. , 964 mk. , cerkiew par. drewn. z r. 1784, szkółka cerk. od r. 1860. Do parafii należą wsi Puzyrki i Peremyszl. Wś należała do ks. Zasławskich, w połowie XVII w. , w dzierżawie Wasyla Czerkasa, który r. 1648 wnosi z 32, r. 1650 z 12, a r. 1651 z 4 dym. Obecnie należy do dóbr Sławuta. Januszowo, Januszów ob. t. III, 443, wś, pow. kowieński, gm. Kiejdany. Mają tu Gredejkowie i inni 291 dz. KONIEC CZĘŚCI Iej TOMU XVgo. Januszewek Januszewicze Januszkańce Januszki Januszkowice Januszkowo Januszów Januszowa Januszowce Januszowice