tor ma 97 dz. ; dobra, własność O Brien de Lassych, mają 249 dz. 2. Cz, , w innym spisie Czełowszczyzna, fol. , pow. nowo aleksandrowski, gm. Dryświaty 11 w. , 39 w. od mta pow. Należy do dóbr Świkszczany. 3. Cz. , fol. , tamże, gm. Skopiszki 8 w. , 78 w. od mta pow. 4. Cz, , w spisie z r. 1892 Czekowszczyzna, fol. , pow. wiłkomierski, gm. Wieprze 13 w. , własność Montwiłłów, 94 dz, 5. Cz. , wś, pow. dzisieński, gm, Pohost Nowy, miała 56 dusz rewiz. , należała do dóbr Stefanowo. 6. Cz. , okolica szlach. , pow. lidzki, gm. Bielica, 2 dusze rewiz. Czechy, os. fabr. , pow. garwoliński. Adam Wiślicki wyda Opis fabryki szkła i kryształów na osadzie Czechy do draci Edw. i Wilh. Hotdliczków należącej. Warszawa r. 1867. ObTrąbki t. XII. Czechy 1. al. Czochy, wś, pow. bielski gub. grodz. , gm. Dubiażya, 14 w. od Bielska, 229 dz. Śród błot pomiędzy wsiami Cz. , Szeszyły i Krasna Wieś, około uroczyska Kobyle Głowy na brzegach Nurczyka, horodyszcze, otoczone wałami i rowem, opisane przez Jaroszewicza Bibl. Warsz. r. 1853. 2. Cz. , wś, pow. świeciański, gm. Kobylniki 3 w. ; miała 9 dusz rewiz. , należała do dóbr Żary. 3. Cz, zaśc, i okolica szlach. , pow. oszmiański, gm. Siedliszcze 4 w. . Należały do dóbr Tarnopol. 4. Cz. , wś, pow. wilejski, gm. Horodek 5 w. ; miała 25 dusz rewiz. , należała do dobr Soroczyn i Dyszczyce, 5. Cz, wś nad rzką Wiazynką, pow. wilejski, gm. Wiązyń 3 w, ; miała 33 dusz rewiz. , należała do dóbr Lewkowo. 6. Cz, wś, pow. wileński, gm. Bystrzyca 11 w. ; miała 14 dusz rewiz. , należała do dóbr skarb. Rytenie. 7. Cz. , pow. wileński, gm. Worniany 9 w. ; r. 1865 miała 59 dusz rewiz. , należała do dóbr Tusłowo. Czechy 1. wś, pow. berdyczowski, gm. Puzyrki, par. praw. Krasówka, st. poczt. Berdyczów 14 w. , 51 dm. , 382 mk. , cerkiew filialna z r. 1744, szkółka, wiatrak. W r. 1744 własność Aleksandra Leśnickiego, ssty żytomierskiego, obecnie Tereszczenki. . 2. Cz. , wś, pow. lityński, gm. Sieniawa, 62 dm. , 404 mk. , cerkiew, młyn W r. 1578 własność Sieniawskiego, wwdy ruskiego. Czechy, wś, pow. brodzki. Dr. Izyd. Szaraniewicz Cmentarzyska przedhistor. w Cz. i Wysocku, odkryte w r. 1895, 96 i 97 Teka kon serwatorska t. II r. 1900. Czeczele, wś, pow. dzisieński, gm. Głębokie 2 w. ; miała 24 dusz rewiz. Czeczelnik, mstko, pow. olhopolski, gm. Czeczelnicka Werbka na zchd. od Olhopola, 374 dm. , 2600 mk, , cerkiew, kościół kat. , synagoga, 3 domy modl. żyd. , szpital, dom przytułku, apteka, młyn wodny. W końcu XVI i na początku XVII w. włość t. n. pusta prawie, obejmowała Kodymy, miała 35. 57 mil górny bieg Sawrani kwadr. Czeczelówka, wś nad rzką t. n. dopł. Kublicza, pow. hajsyński, gm. Kiślak, 163 dm. , 1266 mk. , cerkiew, młyn. Pierwotny Hoholew od Czeczelów, właścicieli Kuszczyniec, przybrała obecną nazwę. W ręku Czeczelów była jeszcze r. 1629, w którym Hrehory Oz. wnosi pobór od 2 dym. , Semen i Ławryn Cz. od 35 dym. oraz Hrehory Cz. z Cz. i Kuszczyniec od 21 dym. Poprzednio w 1622 r. Piasoczyńscy prawują się o palenie lasów Czeczelowskich oraz o szkody w budzie ich w lesie Hoholewskim. W ostatnich czasach obok Hulanickich mają tu Kronhelmowie 986 dz. Czeczeniów, Czeczeniewo, wś, pow, sieński, gm. Rasna, 33 dm, 245 mk. Czeczera, rzką, pr. dopł. Soży, ob. Czeczersk, Czeczera, st. poczt. na trakcie z Witebska do Homla, pow. rohaczewski, gm. Merkułowicze 10 w. . Czeczersk, mstko nad rzką Czeczerą, w pobliżu ujścia, pow. rohaczewski, gm. Czeczersk, ma 266 dm. 3 mur. , 76 sklepów, 4 cerkwie 3 mur. , kościół par. kat. , 4 domy modl. żyd. , zarząd okr. pol. , sąd pokoju, st. poczt. i tel. , 2 szkoły ludowe. W okolicach Cz. liczne kurhany, Cz. należał pierwotnie do ks. czernihowskich, przeszedł pod władzę Litwy i był dalej włością królewską. Starostami byli tu Jan Niemirowicz 1510 11, kn. Semen. Aleksandrowicz Czartoryjski 1518 24, kn. Fedor Michajłowicz Wiśniowiecki 1524 29, Ostafi Daszkiewicz 1535, kn Iwan Michajłowicz Wiśniowiecki 1536 43, Juryi Zenowicz 1547 70, Krzysztof Zenowicz 1577 90. Od 1511 r. Cz. ma prawo miejskie. W r. 1621 Zygmunt III nadał sstwo czeczerskie Aleksandrowi Sapiezie. W 1654 r. Cz. zajęty został przez Zołotarenkę i obłożony kontrybucyą. Po przyłączeniu Białorusi do Rosyi, Cz. w r. 1773 został miastem powiatowem w prowincyi rohaczewskiej. W 1774 r. Katarzyna II nadała miasto ze starostwem hr. Zaharyaszowi Czernyszewowi, pierwszemu namiestnikowi kraju. Następnie przeszło drogą wiana do Kruglikowych. Dobra obejmują 73359 dz. 49400 lasu. Mają 12 młynów, 2 wiatraki, gorzelnią, wapielnią dziegciarnią. Gmina obejmuje 28 miejscowości, 1388 dm. 11 mur. , 4500 mk. Włościanie. w liczbie 1320 dusz rewiz. , uwłaszczeni na 8406 dz. W gm. jest 19500 dz. lasów większej posiadłości. Czeczewicze, ob. Czyczewicze. Czeczewo, r. 1283 Ceczenwo, wś, pow. grudziądzki, Połowę tej wsi należącej poprzednio do plebana w Pucku nadaje r. 1283 Mściwoj ks. pomorski kościołowi włocławskiemu. K. W. n. 523. Czechy Czechy Czeczele Czeczelnik Czeczelówka Czeczeniów Czeczera Czeczersk Czeczewicze Czeczewo