zimierza W. Janko, archidyakon gnieźn. K. W. 1 n. 168, 173, 216, 242, 271, 611, 637, 687. W r. 1580 Oz daje szosu fi. 6 gr. 12, od 7 bań gorzał. po 24 gr. , od 12 ćwierci po 7 1 2 gr. , od 34 rzem. po gr. 15. Ogółem fl. 37 gr. 18. Czopowego rocznie od 289 warów po 18 gr. 12 den. od waru i od 720 kwart gorzałki po 3 den. Ogółem fi. 221 gr. 12, den. 12. Do przeszłości Cz. odnoszą się prace Gallier E. Słów kilka o Cz. z powodu siedemset letniego jubileuszu. Dzien. pozn. 1892 nr. 137 140. Cz. nad Notecią Przyj. ludu 1836 r. 43, 59. Pomnik Czarnkowskichch Cz. Przyj. ludu 1836, str. 106. Trumna Adama Sędziwoja Czarnkowskiego woj. łęczyckiego w Cz. Przyj. ludu 1841 42. Pomnik Macieja Czarnkowskiego kaszt. bydgoskiego i Katarzyny z Opalińskich żony w kościele czarnkowskim. Przyj. ludu, 1844 n. 19. Czarnobród, zaśc. pow. nowoaleksandrowski. gm. Bachmaty 6 w. , 11 w. od mta pow. Czarnobyl, wś i dobra, pow. trocki, gm. Międzyrzecz 4 w. W r. 1865 wś miała 17 dusz rewiz, ; dobra należały do Jeleńskich, potem do Piotrowskich. Czarnobyl, mstko, pow. radomyski, gm. Czarnobyl, 140 w. od Radomyśla, 1176 dm. , 14362 mk. , dwie cerkwie, kościół kat. par. , 2 kaplice, młyn. , 2 cegielnie, 7 garbarni 2 szkółki, lecznica, st. poczt. , przystań, 3 jarmarki rocznie. Włościanie uwłaszczeni na 1928 dz. Własność większą. 27470 dz. sprzedał r. 1896 W. Chodkiewicz Czeliszczewowi, a obecnie nabył ja za 870000 rs. Sokołów. Gmina obejmuje 25 miejscowości 1 mstko, 4 sioła, 19 wsi i 1 kol. niem. , mających 24729 mk. , 15 kat. , 1648 roskoln. , 131 ewang. , 9246 żydów, 28 in. wyzn. i 49991 dz. ziemi 18939 roli, 7648 łak, 10701 lasu, z czego 20876 do posiadł, większej, 23969 włościan, 4709 skarbu. Cz. stanowiła odrębna włość hospodarską, dzierżawę oddawana ziemianom kijowskim. W r. 1566 oddaną została na dziedzictwo Kmitom. Do zamku w Cz. od 1548 r. ciążyła nietylko właściwa włość czarnobylska koło ujśc Prypeci, Uszy i Brachinki i białosorocka na północ od niej po Prypeci ku granicy mozyrskiej, lecz i obszary po brzegach Dniepru, od granicy lubeckiej ku Kijowu, niemniej ujście Teterewu, co stanowiło nawet powiat oddzielny. Zajmował on płnzchd. narożnik dawnego pow. kijowskiego, obejmujący wogóle 139. 14 mil kw. Obwód rozpadał się na niedziele czyli ściślejsze włości i właściwą czarnobylską po dolnej Uszy i Prypeci, białosorocka na Prypeci, rozdrobnioną, i włość naddnieprską monasteru pieczarskiego w Kijowie. Z ziemian w obwodzie głośniejsi są Hornostaje, Jelce, Kisiele, Połozy, Suryny, Zamorenki; z bojarów Kruniewicze, Żubary. Podług rewizyi z r. 1552 było w obwodzie 32 siół i sieliszcz i 9 wsi monasteru pieczerskiego na Dnieprze 8 za Dnieprem. W r. 1581 było w obwodzie 48 wsi a w 1625 r. 100 wsi 5 królewskich, 25 duchow i 70 prywatnych i 9 osad miejskich 1 król, 8 prywat. , mających przypuszczalnie 2075 dm. , 12420 mk. Właściwa gmina niedziela czarnobylska w 1552 r. obejmowała osady Ilińce Sokołowce, Kopaczowce, Opaczyńce, Łodyżanie i Teremce. Później jeszcze należą Bobrówka. Czerewacze, Czykołowicze, Haponowicze, Karpiłówka, Kopacze, Korohod, Krasne, Ładyżyce, Maszów, Opaczyce, Rozjezża, Semichody, Skrypki, Słoboda, Sokołowicze, Terechy, Teremcy, Towstylas, Zalesie Zapole, Żołnierówka. Mieszczanie czarnobylscy płacili kunicy po 12 gr. od paszni, przed wybudowaniem zaś zamku chodzili na tłokę orać i żąć na dworskiej strawie. Nadto bojarowie, mieszczanie i słudzy, mający domy wmieście obowiązani byli jeździć z urzędnikiem trzykroć po 1 dniu na łowy siereń. Z rybołówstwa szła 30sta ryba z komięgi na zamek. Bobry łowili na wwdę kijowskiego na Uszy do rz. Ilinki, oraz na Noryni, Wereśni Prypeci w górę, od zamku na trzech milach. Miasto w 1552 r. miało 166 mieszczan hospodarskieh, 12 sług zamkowych, 9 bojarów, 8 ziemian. W 1581 r. Pilon Kmita Czarnobylski wnosi z Cz. od 44 osiadł. mających rolę i 49 zagrod. , 2 popów, oraz 10 kóp czopowego. W r. 1628 Lew Sapieha, wwda wileń. , hetman lit. wnosi z Cz z włością 386 flor. Czarnochowice, ob. Czarnachowice, Czarnochwostowo, zaśc, pow. wilejski, gm. Wilejka. Czarnocin 1. wś i fol. nad rzką Wolborką, pow. łódzki, ma 85 dm. 622 mk. , 1442 morg. włośc, 600 fol. , 6 kość. , 152 włość. w części Cz. poduchowny. Dawna własność biskupów kujawskich. W r. 1289 Jakób arcyb. gnieźn. przeznacza dziesięcinę z Cz. i Lichawy wsi biskupa kujawskiego, pobierane dotąd przez scholastyka łęczyckiego, na uposażenie kaplicy w Cz. W r. 1331 Mateusz biskup włocławski nadaje Falisławowi ze Żyrosławic sołtysowi w Cz. , położonym w ziemi sieradzkiej pow. wolborskim, wś tę do osadzenia na prawie nowotarskim. Obszaru wieś będzie miała 60 łan. z tych 8 wolnych dla sołtysa. Czynsz po 6 latach wolnych wynosić będzie fertona z łanu. Sołtys dawać będzie dziesięcinę plebanowi miejscowemu. Ulan. Dok. Kuj. 225. 50, 246. 70. Kościół par. p. w. Wniebowzięcia N. P. M. fundacyi biskupiej, pochodzi zapewne z połowy XIV w. Pleban tutejszy wspomniany jest w aktach kons. gnieźn. z 1416 r. Po spaleniu kościoła w r. 1809 dopiero około r. 1880 wystawiono nowy murowany. Łaski, L. B. II, 228 i przyp. . 2. Cz. , wś, pow. pińczowski. Według Długosza kościół par. p. w. N. P. Maryi z kamienia pulchro lapide wzniósł Otto h. Lis prepozyt gnieźn. , kanlerz królewski r. 1360. W połowie XV w. dzie Czarnachowice Czarnobród Czarnobyl Czarnochowice Czarnochwostowo Czarnocin