z 1377 r. Wr. 1608 mają tu działy Skoruta, Barzy, Hryćko. W r. 1589 Nowe miasto płaci szosu fl. 44, od rzem. fi. 24. Podano tu 2 handlarzy koni, 7 warzących gorzałkę. Ogółem płacono fl. 82 gr. 21. Bychawa, os. miej. , pow. lubelski. W dok. z 1375 r. występuje w grodzie lubelskim Ada de Bychawa. Kod. mał. III, 289. W połowie XV w. jestto wieś, z kościołem par. drewwnianym, p. w. św. Piotra i Pawła. Dziedzicami są Andrzej i Hieronim Ossoryowie. Dziesięcinę z łan. km. wartości do 20 gr. pobiera pleban. Wieś rozległa ma cztery części z róźnemi nazwami Szdrapy w końcu wsi, w środka Bychawa, na początku Wola i część krańcowa, zaroślami oddzielona Olszowiec. Z części tych powstały następnie oddzielne wsi. Dług. L. B. II, 544. W r. 1676 miasto daje pogłówne od 58 chrzęśc, 17 żydów. Bychlew, u Dług. Bichlow, wś, pow. łaski. W połowie XV wieś kapituły krakow. , na prawie polskim osadzona, miała 12 łan. km. Każdy dawał czynszu po pół kopy i 4 gr. , 4 kor. owsa, 30 jaj i zwózkę 12 wozów drzewa do dworu w Pabianicach. Dziesięcinę dawano prepozyturze łęczyckiej. L. B. I, 276. Bychów 1. sioło nad rzką Korostenką, dopł. jez. Lubiaż, pow. piński, okr. pol. i gm. Lubieszów, 72 w. od Pińska, ma 46 osad i cerkiew. 2. B. , ob. t. I, 489, zwany Starym, mto pow. gub, mohylewskiej, na prawym brzegu Dniepru, 44 w. od Mohylewa. W 1880 r, B. miał 3 dm. mur. i 813 drewn. 490 należało do chrześcian i 326 do żydów, 5683 mk. 3032 prawosł. , 139 katol, 4 ewang. i 2508 żydów, 3 cerkwie 1 mur. , kościół katol. par. murowany, synagoga, 84 sklepów, szkoła 2 klas. , szkoła ludowa i cerkiewna, fabryka zapałek, cegielnia, krupiarnia, 2 wiatraki, st. poczt. i telegr. B. jako miasto należało już w XIV w. do ks. kijowskiego. Wymienione 1430 r. w akcie wyniesienia na stolicę w. książęcą Świdrygajły. W 1568 r. Zygmunt August nadaje B. Janowi Hieronimowi Chodkiewiczowi za zasługi wojenne. W 1610 r. hetman w. lit. Karol Chodkiewicz obwałował B. , który od tego czasu uważany był za jedną z najważniejszych twierdz i stanowił ważny punkt strategiczny. W 1648 r. kozacy niejednokrotnie usiłowali zająć B. , lecz odpierali ich mieszkańcy i komendant twierdzy Sosnowski. . W 1655 r. miasto wytrzymało długie oblężenie hetmana kozackiego Zołotareńki, za co Jan Kazimierz zwolnił miasto na 20 lat od podatków. W końcu jednak Kozacy zajęli B. , przyczem sam Zołotareńko poległ, podobno od kuli organisty. W 1659 r. po 30 tygodniewem oblężeniu B. zajęty został przez wojewodów ruskich Dołgorukowa, Łobanowa i Zmiejewa. . Niedługo jednak wojska polskie odebrały miasto. Przejścia te zniszczyły osadę, w skutek czego 1676 r. powtórnie uwolniono B. na lat 10 od podatków. Wskutek przejścia Sapiehy na stronę Karola XII, August II w 1702 r. polecił miecznikowi litew. Bończy Sinickiemu zająć B. , broniony przez komendanta Beleiniewicza. Sinicki po wzięciu miasta, wzmocnił fortyfikacye i przyjmował tu 1706 r. Piotra I, płynącego Dnieprem do Kijowa. Gdy Sinicki przeszedł na stronę Szwecyi B. zajęty został po długim oblężeniu przez gon. ruskiego Boura. Po przyłączeniu do Rossyi w 1772 r. B. w następnym roku został przeznaczony na miasto powiatowe, 1796 r. zaliczony do miast nadetatowych, poczem 1802 r. znowu został centrem powiatu. Po 1881 r. przeszedł na własność skarbu. Marszałkami szlachty pow. bychowskiego byli Seweryn Doria Dernałowicz h. Lubicz, Joachim Judycki 1782 3, Piotr Krogar h. Kościesza 1805 14, Wincenty Leśniewski h. Gryf 1817 8, Stefan Makowiecki h. Pomian, Tomasz Puzyna 181821, Jan Potapowicz 1863, Mikołaj Sołtan h. Syrokomla 1858, Sielawa 1778 i Antoni Sielawa 1790. 2. B. Nowy, ob. t. I, 489, mstko i dobra na praw. brzegu Dniepru, pow. bychowski, gm. Bychów Nowy, 21 w. od Bychowa, przy dawnym trakcie żytomierskim. Mstko ma 281 dm. drew. 200 do chrześcian, a 81 do żydów i 2013 mk. 987 męż. i 1035 kob. , 1349 praw. i 664 żydów, 16 sklepów, 2 cerkwie, dom modl. żyd. , zarząd okr. pol. , urząd gm. , szkołę ludową, 2 wiatraki, krupiarnię, cegielnię. W XVI w. B. nowy należał do Chodkiewiczów, następnie do Sapiehów. Dotąd pozostały szczątki wałów i rowów. W sierpniu 1654 r. mstko zajęte zostało przez atamana Zołotareńkę i służyło mu za punkt oparcia w działaniach dla zawładnięcia Bychowem Starym, Podczas następnych lat niejednokrotnie zajmowane było przez wojska russkie i kozaków. W 1812 r. pod mstkiem przeprawił się przez Dniepr ks. Bagration dla połączenia się z Barelajem de Tolli. W 1825 r. zatrzymał się tu Aleksander I jadąc do Taganroga i nocował u właściciela ks. Franciszka Sapiehy. Obecnie mstko i dobra należą do Bułhaków. Dobra z fol. Józefpol mają 3582 dzies. 2195 lasu. Gmina obejmuje 54 miejscowości, mające 1855 dm. 3 mur. i 8518 mk. Włościanie, w liczbie 3237 dusz, uwłaszczeni zostali na 20, 040 dzies. 1858 nieuż. . W gminie znajduje się 13771 dzies. lasów należących do większej posiadłości i 1893 do włościan. Bychów 1. pow. kowelski, ob. Bachów, 2. B, urocz. , pow. rówieński, gm. Derażne. 33 w. od Równego, 1 dm. , 10 mk. Własność niegdyś ks. Ostrogskich. Podług reg. pob, pow. łuckiego z 1577 r. sioło zamku stepańskiego. Wniesiono z 4 dym. na ćwierć. , 4 ogr W 1583 r. wnosi z B, Stanisław Krynicki z 7 dym. , 3 ogr. , 2 ogr.

Bychawa

Bychawa

Bychlew

Bychów