kłady torfu, młyn wodny. Wś Ż. os. 40, mr. 350. W r. 1552 we wsi Ż. płaci Feliks Kowal ski od 5 os. 1553 r. 8 łan. , Jarosław Kowalski od 4 osad. Sołtystwo stało pustką. Dział Ko walskich z karczma miał 9 os. , dział klasztoru wieruszowskiego z karczma 11 os. , dział Anzel ma Kowalskiego 6 osad. Młyn doroczny o 1 ko le, klasztorny Paw. , Wielkop. , początku XVI w. istniał tu już kościół par. dre wniany, p. w. św. Marcina, nieznanej erekcyi. Prawo patronatu mieli częściowi dziedzice wsi. Do par. należała wś Cieciołów. Pleban miał dwa łany roli i pobierał meszne z każdego łanu szla checkiego po korcu owsa i korcu żyta; dziesię cina zaś szła na stół arcybiskupi. Zagrodnicy dawali po groszu mesznego. W r. 1714 Ma ciej Wierusz Kowalski, stolnik bracławski, dzie dzic części Ż. , wraz z plebanem Sętkowskim wznieśli nowy kościół drewniany, p. w. Nawie dzenia N. P. Maryi i św. Marcina, konsekrowa ny r. 1717 przez Wojciecha Bardzińskiego, sufragana kujawskiego. W r. 1803 pożar znisz czył kościół i plebanią. Gdy Aniela Trzcińska wzniosła we wsi Trzcinicy w r 1807 nowy ko ściół murowany, podarowała dawniejszy dre wniany dla Żytniowa. Jeden z parafian przy wiózł ten rozebrany kościół i ustawił go a ple ban ozdobił i wzniósł plebanią. W r. 1866 dzie dzice Z. Śmiechowscy wznieśli na cmentarzu kaplicę murowaną Łaski, L. B. , pisy. Ż. par. , dek. wieluński, około 3000 dusz. Br. Ch. Żytno, wś i fol, , pow. noworadomski, gm. i par. Żytno, odl. 21 w. od Radomska, przy trakcie do Maluszyna, posiada kościół par. murowany, urząd gm, gorzelnią, fabrykę serów, młyn, 81 dm. , 904 mk. W r. 1827 było 75 dm. , 437 mk. Dobra Ż. składały się w r. 1886 z fol. Z. i Pławidła, z attyn. Sabacizna i Stawki, rozl. mr. 3078 fol. Ż. gr. or. i ogr. mr. 388, łąk mr. 120, past. mr. 87, lasu mr. 1800, nieuż. mr. 119; bud. mur. 13, drew. 10; płodozm. 7 i 8pol. ; folw. Pławidła gr. or. i ogr. mr. 428, łąk mr. 83, pastw. mr. 30, nieuż. mr. 24; bud. mur. 2, drew. 9; płodozm. 7 i 13pol. , las nieurządzony. Wś Ż, os. 77, mr. 546; wś Maławieś os. 37, mr. 496; wś Rędziny os. 15, mr. 160; wś Ewin os. 10, mr. 118. W dok. z r. 1198 wymieniona jest wieś t. n. w liczbie posiadłości klasztoru miechowskiego, któremu ją darował frater Canimeri Kod. Małop. , II, 14, 17. Widocznie z powodu znacznego oddalenia niedługo zostawała wieś ta własnością klasztoru. Zapewne arcybiskupi gnieźnieńscy nadali dziesięcinę z Ź. na uposażenie kolegiacie założonej w Kurzelowie przy końcu XIV w. Kiedy Ż. otrzymało prawo miejskie i kiedy założono tu parafią, niewiadomo. Kościół istnieje juz w r. 1445. Na początku XVI w. kościół, p. w. św. Wawrzyńca, zostaje pod patronatem dziedziców świeckich Ż. , które jest miastem a przy nim wieś Zythne Minor. Ple ban ma łan roli i liczne łąki, kawałki ról, sa dzawki, pasiekę, karczmę i część boru należącą do wójtowstwa. Pobiera on dziesięcinę z łanów dworskich i karczem. Łany miejskie dają ko legiacie kurzelowskiej. Gdy starożytny ko ściołek drewniany podupadł, dziedziczka wsi Franciszka z Dembińskich Siemieńska zbudowa ła w ciągu lat 5, od r. 1860 począwszy, piękny kościół murowany, z dwoma wieżami, w stylu romańskim. Dziesięcina z łan. miejskich dawa na kollegiacie kurzelowskiej wynosiła do 8 grzyw, a ze wsi Żytno z łan. kmiecych do 6 grzyw. Łaski, L. B. , I, 509, 511 i 552. W r. 1552 płaci tu Życieński od 20 osad. 1553 r. łan. , jest młyn doroczny, 3 zagrod. i soł tystwo. Że wsi Zithno Minor płaci Życieński od 11 os. 5 łan. . W wykazie miast z tegoż ro ku nie podano Żytna, widocznie straciło już swe urządzenia miejskie a może ich nie miało nigdy Paw. , Wielkop. ,, 277. Ż. par. , dek. nowo radomski, około 2600 dusz. Opis kościoła z ry ciną podał Tyg. lllustr. z r. 1861 t. IB, str. 80. Ż. gmina należy do sądu gm. okr. Gidle, ma obszaru 13936 mr. i 4281 mk. Śród zapisanych do ksiąg stałej ludności jest 379 ewang. i 121 żydów. Br. Ch. Żytno, jezioro, pow. bobrujski, w gm. Bacewicze, długie na 11 5 czy się przez strugi z innemi jeziorami i rz. Berezyną; bardzo rybne. A. Jel. Żytno 1. uroczysko, pow. piński, na Zarze czu, wspomniane pod r. 1555 w okolicy wsi Zadołże, dziś gm. Kuchecka Wola. 2. Ż. al. Żytny, zaśc. nad bezim. dopł. Wołmy, pow. miń ski, w 3 okr. pol. i par. kat. Kojdanów, gm. Rubieźewicze, o 45 w. od Mińska, ma 7 osad; grun ta faliste. A. Jel. Żytno, wś, pow. kartuski, ob. Sitno 3. Żytnowicze, ob. Żytkowicze. Żytnówka, uroczysko, pow. piński, na Za rzeczu, w okolicy wsi Domaszyc, obecnie w gm. Żabczyce, wspomniane w dokum. XVI w. ob. Piscew. kn. , str. 280. A. Jel. Żytny, ob. Żytno. Zytomierz, urzęd. Żytomir, mto naczelne gub. wołyńskiej, malowniczo rozrzucone nad rzką Kamionką, w pobliżu jej ujścia do Teterewu, pod 50 15 płn. szer. a 46 20 wsch. dług. , odległe jest o 129 w. od Kijowa, 974 w. od Moskwy, 1231 od Petersburga, 651 od Wilna, 616 od Warszawy. Mto otoczone 19 przedmieściami między innemi Malowanka, Zakamionka, Pawlikówka i Podoł, zajmuje obecnie 4780 dzies. 897 saż. kw. W części środkowej wznosi się cerkiew soborna, od której rozchodzą się główne ulice miasta, jak Berdyczowska, Kijowska, Soborna katedralna, Cudnowska. Z innych ulic odznaczają się Wilska, Moskiewska,

Żytkowo

Żytno

Żytnowicze

Żytnówka

Żytny

Zytomierz