do szczętu. Trzej bracia Pułascy z oddziałem konfederatów zajęli zameczek wraz z drugą, forteczką. Okopami, przyczem spalili wszystkie ota czające budynki wraz z kościołami, naciskani Jednak przez wojska nieprzyjacielskie musieli ustąpić. Nadomiar nieszczęścia Turcy d. 9 maja 1769 r. wpadli z sąsiedniego Chocima, zrabowa li i spalili do reszty miasteczko, zamordowali ks. Gruźeckiego i do 1000 ludzi w okolicznych wsiach, przybycie dopiero wojsk ruskich położy ło koniec swawoli. Uchwała sejmu z 1775 r. tak nam opisuje stan miasteczka miasto Ma cieja Lanckorońskiego, wwdy bracławskiego, dziedziczne, hostilitate wojsk przez wojenne za pędy z gruntu ogniem zniesione, że gdzie było z zamkiem osiadłe, w obywatele kwitnąjce, teraz tylko rudera pokazuje widok smutnej sytuacyi, chcąc subvenire miasto z attynencyami folgując i dopomagając, ażeby rosproszony obywatel sposobniej mógł się zgromadzić i ex ruderibus edyfikować w kommercyą zafundować, ad pristinum statum przyjść, od wszystkich podatków publ. do lat 12 ab anno 1769 inclusire uwalniamy. Do upadku przyczyniła się i morowa zaraza, grasu jąca w 1770 r. , jak świadczy cmentarzysko zadżumionych przy drodze do Isakowiee. Po śmierci Macieja Lanckorońskiego klucz żwaniec kiprzeszedł do jego spadkobierców Skopowskich, następnie do Jordanów. Dobra te składały się z miasta i 7 wsi. W 1830 r. rozpadły się na części; Ż. nabył Komar, od którego znów w 1842 r. kupił rząd, z powodu zamiaru wzniesienia tu fortecy, co jednak nie przyszło do skutku. Po przyłączeniu Podola do Rossyi była w Ż. komora celna i kwarantanna, które istniały do r. 1812, t. j. do czasu przyłączenia Bessarabii do Rossyi. Z zamku pozostały tylko ruiny. W początkach tego wieku mieściła się w nim administracya ma jątku, pomału rozsypał się w gruzy a kamień mieszkańcy zabierają na budowle. Ż. odwie dzany był przez Władysława IV, rza, Bohdana Chmielnickiego, Mahometa roszenkę, Jana Sobieskiego i syna jego Jakuba, braci Pułaskich, Stanisława Augusta w 1781 r. , Kierim Gireja, ostatniego hana tatarskiego, w. ks. Konstantego w 1798 r. i cesarza Mikoła ja I w 1843 r. Opisy podał Dr. Ant. J. Zameczki podolskie Kłosy, Nr 1003, z 1887 r. , tenże w Tygod. po wszech. Nr 43, z 1882 r. , Pawłowski, w Podol. parch. wied. z 1869 r. . Dr. M. Żważna, nazwa rz. Żejmiany w górnym biegu, w pow. nowoaleksandrowskim. Żwegie. wś, pow. kowieński, w 2 okr. pol. , par. Betygoła, o 84 w. od Kowna. Żwejpucie, wś, pow. nowoaleksandrowski, w 5 okr. pol. , o 94 w. od Nowoaleksandrowska. Żwelsia, ob. Żwalsia. Żwelsiany, wś, pow. telszewski, okr. mta Gorżd, o 78 w. od Telsz. Żweraliszki, wś, pow. wileński, ob. Zwieraliszki. Leży nad rzką Rzeszą, odl. o 14 w. od Wilna, ma 12 dm. , 94 mk. 1 prawosł. , 93 katol. . Żwerbłowszczyzna, zaśc, pow. święciański, w 3 okr. pol. , gm. i par. Komaje o 10 w. , okr. wiejski Serenczany, 18 dusz rewiz. Należy do dóbr Dziakiszki, Weryhów. Źwerdele, wś, pow. nowoaleksandrowski, w 5 okr. pol. , o 80 w. od Nowoaleksandrowska, Żwernie, Żwernis, jezioro, w pow. wileńskim, w gm. Giedrojcie. Leżą. nad nim wsi Pożwernie, Trumnokaje i folw. Naszyszki. Żwernis, ob. Żwernie. Żwerupis, rzeczka, w pow. wiłkomierskim, dopł. rzki Łaukiessy lew. dopł. Abeli. Żwery, zaśc, pow. wiłkomierski, gm. Kupiszki, o 73 w. od Wiłkomierza. Żwerzdynie, rzeczka, w gub. kowieńskiej, prawy dopł. Szeszuwy lew. dopł. Jury. Zwiejogole, wś, pow. poniewieski, w i okr. pol. , o 73 w. od Poniewieża. Żwieliszki, dwór, pow. telszewski, w 4 okr. pol. , o 23 w. od Telsz. Żwigany, zaśc, pow. wiłkomierski, w 3 okr. pol. , gm. Wojtkuszki, o 15 w. od Wiłkomierza, własność Bagieńskich, 43 dzies. 19 lasu, 2 nieuż. . Żwigi, wś, pow. szawelski, gm. Szawle, o 8 w. od Szawel. Żwigżda, os. , pow. sejneński, gm. Krasnowo, odl. od Sejn 7 w. , ma 4 dm. , 17 mk. Żwiki, wś, pow. poniewieski, w 1 okr. pol. , gm. Poniewież, o 6 w. od Poniewieża. Włośc. Markunasowie mają 32 dzies. , Ejnorysowie 141 dzies. 31 lasu, 9 nieuż. . Żwikiele 1. wś, pow. suwalski, gm. Sejwy, par. Puńsk, odl. od Suwałk 26 w. , ma 40 dm. , 330 mk. W 1827 r. było 16 dm. , 104 mk. 2. Ż. , ob. Zwikiele. Zwikinie, wś, pow. władysławowski, gm. Zyple, par. Łuksze, odl. od Władysławowa 33 w. , ma 3 dm. , 30 mk. W 1827 r. było 2 dm. , 22 mk. Zwile, wś, pow. rossieński, w 4 okr. pol. , gm. Pojurze, par. Szylele, o 56 w. od Rossień. Żwilgi, wś, pow. rossieński, gm. Kielmy, o 30 w. od Rossień. Zwiluny, wś, pow. wiłkomierski, gm. Subocz, o 58 w od Wiłkomierza. Żwiłbucie, dwór, pow. nowoaleksandrowski, w 1 okr. pol. , gm. Antolepty, par. Daugiele, własność Frąckiewiczów, 160 dzies. 37 lasu, 11 1. Zwingie al. Żza kręt, mstko nad zakrętem rz. Jury, pow. rossieński, gm. Pojurze, o 81 w. na zach. od Rossień, ma 28 dm. , 213 mk. , kościół paraf. , kaplice

Zwaniec

Żważna

Żwegie

Żwejpucie

Żwelsia

Żwelsiany

Żweraliszki

Żwerbłowszczyzna

Żwernie

Żwernis

Żwerupis

Żwery

Żwerzdynie

Żwieliszki

Żwigany

Żwigi

Żwigżda

Żwiki

Żwikiele

Żwilgi

Żwiłbucie