Ręką ich robione ornaty i inne przybory posiada dziś jeszcze niejeden kościół. Oprócz szkoły dla panien utrzymywał klasztor i szkołę dla chłopców, t. z. żaczków. Jeżeli panien nie stawało, chłopcy śpiewali codzień w czasie mszy. Kościół poklasztorny, dziś parafialny, choć r. 1224 przez Prusaków a r. 1433 przez husytów zburzony, jednak w głównych murach, wyjąwszy poźniejsze sklepienie, pochodzi z czasów książęcych. Tytuł nosi Wniebow. Najśw. M. P. Wzniesiony z cegły, staroświecką dachówką kryty. Wysoka ośmiokątna wieża panuje nad doliną. Ołtarzów jest pięć. Wielki, wykwintnej snycerskiej roboty, bogato pozłacany, przedstawia w głównym obrazie Wniebowzięcie N. P. Pochodzi z początku XVII w. W ołtarzu N. Maryi Panny, z drzewa lipowego wyrobionym, mieści się cudowna figura Matki Boskiej z dzieciątkiem Jezus. Bardzo stary jest ołtarz księcia Mestwina. Wysoki około 3 stóp, ma formę dawnych ołtarzów składanych. Wewnątrz stoi Mestwin, fundator klasztoru, z drzewa rzeźbiony, w rycerskiej zbroi. Na rozwartych skrzydłach umieszczono 4 osoby, na drzewie malowane, częścią złocone. Na prawem skrzydle u dołu księżniczka ze skaplerzem i roźańcem w ręku. Jest to małżonka Mestwina, Świnisława, która wraz z mężem klasztor fundowała. Nad nią inna księżniczka, pewnie Dąbrówka z Chmielna. Lewe skrzydło mieści po drugi raz księcia Mestwina. Nad nim u góry postać kobieca, pewnie Mirosława, córka Mestwina, która także klasztor wspomagała. Dawniej stał ten ołtarz w presbiteryum, obecnie wisi na ścianie koło ambony, znacznie już uszkodzony. Na chórze zakonnie, naprzeciw wielkiego ołtarza, stał dawniej składany ołtarz, rzeźbiony z w. Teraz znajduje się on w kaplicy od północy do kościoła przytykającej. Z zabytków sztuki godne uwagi są gotycka monstrancya z r. 1537, kielich z XVI w. i płaszcz Świętopełka z grubej czerwonej materyi, tkanej z kręconego jedwabiu i złotych nici, podobno z XIII w. pochodzący. Groby zakonnic mieszczą się w obszernej kryp cie pod prezbiteryum. Kościół św. Jana Chrzciciela istniał już przed przybyciem norbertanek. Przez husytów został r. 1433 zburzony i dopiero r. 1604 odbudowany. Używano go dawniej do pogrzebów. W ołtarzu mieści się dobry obraz św. Jana Chrz. , pewnie jeszcze z pierwotnego kościoła pochodzący. Kaplica pamiątkowa p, w. św. Jana Nep. stoi tam, gdzie 10 sióstr r. 1224 Prusacy zamordomali. Teraźniejsza budowla pochodzi z r. 1754, tylko niektóre dolne części są stare. W ołtarzu mieści się starożytny obraz olejny, przedstawiający śmierć męczenniczek. Dobra klasztorne obejmowały wsi Babidół, os. z karczmą i domem leśniczego, Babiskok, pustkowie, Barchocino, Belchowo, Blockhaus, Borek, Borkowo, Borkowski Hamer, Borowo, Burcharctwo, Cecynowo, Cegielnia Stara i Nowa, Chmielno, gniazdo rodzinne książąt pomorskich, Chmielonko, Dębniak, Dębogórze, Dzierzążno, śpichlerz w Gdańsku, Glińcz Górny i Szlach. , Gogolino, Golubino, Garskowo czyli Karskanie, Grabolewo, Grabowo, Grabówko, Grądy, Gurzow, Karlikowo, Kiedryno i Kosakowo, Kochowa, Kosy, Krzywydół, Landochowo, Legart, Lipowiec, Lisewo, Lenino, Mezowo, Miślicino, Mosty, Mechlino, Nascentino, Nebudowo, Ninechow, Oksywie, Otomin, Pierwoszyn, Pogórze, Pikarnia, Plawanów, Poczdam, Przewóz nad Łebą, Reskowo, Rębiechowo, Ręboszewo, Sarnówko, Skarszewo, Skrzeszewo, Smętowo, Smolniki, Świemirowo, Wadzyno, Zawory, Ząblewo, Zbiechowo i Żukowo. Wieś Ż. początkowo była na prawie polskiem osadzona, r. 1260 ks. Świętopełk pozwolił wprowadzić prawo chełmińskie i Ż. na miasto zamienić, jeżeliby siostry chciały. Jarmarki już wtedy się tu odprawiały. Targowe dawali kramarze na utrzymanie światła w klasztorze. Oddawna rozróżniano wieś dolną i górną. R. 1748 było tu 54 domów, młyn klasztorny nad Radunią, hamernia, piła i papiernia nad Słupianką. W topogr. Goldbecka z r. 1789 wymienione jako wś, folw. i klasztor o 47 dymach str. 267. Oprócz tego należały do sióstr liczne jeziora, rzeki i wody. Rząd pruski zabrał zaraz po okupacyi wszystkie dobra, które siostry wówczas posiadały. Wsi i folwarki częścią sprzedał, częścią puścił w wieczystą dzierżawę, lasy zaś na swoją własność zatrzymał. Pannom przeznaczono t. z, kompetencyi 1840 tal. , z których wszystkie potrzeby opędzić miały. Potem zamknięto nowicyat, wskutek czego liczba zakonnie spadła na 20, r. 1833 było ich tylko 10, podczas kiedy w czasie rozkwitu klasztor liczył ich około 40. R. 1834 nastąpiło całkowite zniesienie klasztoru; odtąd każda siostra z osobna pobierała miesięcznie 15 tal. aż do śmierci. Ostatnia z nich, Agnieszka Bojanowska, umarła dopiero r. 1862. Ob. 1. Klasztory żeńskie, przez ks. Fankidejskiego, str. 18 63; 2 Bau KunstDenkmaeler der Prow. Westpreussen, str. 23 33; 3 Katholisches Wochenblatt, Danzig, 1857, str. 273 277; 4 Zeitchr. d. Westpr. Gesch. Ver. ,, niem. Zuckau, dobra ryc. , pow. chojnicki, st. poczt. i urząd stanu cyw. Rytel, par. kat. Nowa Cerkiew; 858 ha 526 roli orn. , 14 łąk, 86 lasu; 1885 r. 16 dm. , dym. , 150 mk. , 145 katol, 5 ew. , z których na folw. Chwarzno przypada 6 dm. , 37 mk. ; krochmalnia i cegielnia, hodowla bydła; dziedzic Albert Hoffmann. W topogr. Goldbecka z roku 1789 wymienione jako dobra szl. i folw. o 7 dymach, w ręku Słupeckich str. 267. Kś. Fr. Żukowska Wólka, pow. siedlecki ob. Wólka Żukowska. Żukowskie Cisie, pow. nowomiński ob. Ci

Żukowo

Żukowska Wólka

Żukowskie Cisie