gruntow. oszacowano czysty dochód na 8348 mrk. W r. 1338 Jan, bisk. pozn. , zamienił dziesięciny Siedlca na takież w Czerlejnie, Czerlejenku i Wydzierżewicach. W r. 1580 ma tu udział Wydzierzewskiego łan. os. , 2 zagr. , 3 komorn. i prócz tego 1 4 łanu roli. Dział Melchiora Wydzierzewskiego ma 2 łany os. , 5 zagr. i karczmo z 1 4 łanu. Przed r. 1773 należały W. do kolegium jezuickiego w Poznaniu. R. 1793 właścicielem gen. Lipski z Nagradowic, potem Moszczeńskiej, Żychlińskiego. W. Ł. Wydzirów, os. włośc. , pow. rybnicki, ob. Nieborowice. Wyganki, wś i folw. nad rzką b. n. , pow. kaliski, gm. Pamięcin, par. Rychnów, odl. od Kalisza 14 w. ; wś ma 12 dm. , 96 mk. , folw. 3 dm. , 13 mk. W r. 1827 było 11 dm. , 124 mk. W r. 1579 we wsi Wiganki płaci Katarzyna z Orla Ciświcka od 3 łan. . 4 ogrod. , 2 kom. Pawiń. , Wielkop. , I, 127. Wyganów 1. Wyganowo, Wigonowo, folw. do Laskowa, w pow. wągrowieckim żnińskim, ma urząd okr. i st. cyw. w Janowcu, par. kat. i szkołę ew. , st. kol. i pocztę w Łopiennie, szkołę katol. w Kobylnicy, sąd okr. w Wągrowcu, ma 1 dm. , 16 mk. Folwark ten powstał po r. 1830 na obszarze starościńskim. Leży na płd. wsch. od Łopienna. 2. W. , wś dwor. i kośc. , w pow. krotoszyńskim Koźmin, na płn. wsch. Kobylina, na trakcie z Kobylina do Krotoszyna, gniazdo rodowe Wyganowskich h. Łodzia. Ma u. rząd okr. w Pogorzeli, urz. st. cywil. wmiejscu, st. kol. , pocztę i szkołę ewang. w Kobylinie, par katol. i szkołę w miejscu, sad okr. w Krotoszynie. Obszaru 519 ha, 10 dym. , 169 dusz 6 ew. . W. znany już r. 1303. W końcu XIV w. pisali się z tąd Wyganowscy. Siedzieli tur. 1449 i 1520. Około r. 1488 współwłaścicielami byli Jan Łaszczyński i Jędrzej Unisławski R. 1552 Barbara z Choińskich Tarnowska odstąpiła części swoje, odziedziczone po ojcu Benedykcie, matce swojej Dorocie Choińskiej. R. 1578 posiada W. Katarzyna Kadzińska, od r. 1600 po za r. 1649 Sulimowscy, a współwłaścicielem był r. 1603 Wojciech Kiełczewski. Około r. 1710 dziedziczy tu Jan Korzbok Zawadzki, skarbnik kaliski, następnie Jan Potocki, kaszt. kamieniecki, Aleksander. Potocki, kaszt. rogoziński, około r. 1793 i Stan. Rembowski około r. 1808. W XVI i XVII w. było w W. 13 kmieci, a w XVIII folwarczek, zwany Psiem Polem. Kościół miejscowy, p. w. św. Jakuba i Mikołaja, wystawili r. 1482 i uposażyli Józef Wyganowski i Mikołaj Starkowiecki, dziedzic pobliskich Targoszyc i Starkówca. W miejsce starego stanął nowy kościół, również drewniany, w formie krzyża, staraniem Zofii z Broniszów Zawadzkiej i syna jej Jana Korzbok Zawadzkiego, skarbnika kalisk. , poświęcony r. 1735 przez Konstantego Moszyńskiego, bisk. inflanSłownik Geograficzny T. XIV. Zeszyt 157. ckiego. Przy kościele wyganowskim fundował Piotr Sulimowski, dziedzic, altaryą, pod tytułem św. Krzyża; z ołtarzom i kaplica, która r. 1688 kanonicznie erygowana, miała osobny dla prebendarza dom z ogrodem, 12 składów roli i 3000 złp. kapitału. Fundator zobowiązał się wiecznemi czasy składać altaryście 10 beczek piwa, 6 wierteli żyta, dwa pszenicy, 3 jęczmienia, 2 grochu, wiertel jagieł, dwa tłuste skopy, 100 złp. gotówką i 2 fury siana corocznie. Kościół wystawiony przez Zawadzkich zgorzał r. 1808; w miejsce jego wystawili Stanisł. Rembowski, dziedzic, i Marya Anna de Ryboutty Riboute Poullin, dziedziczka Targoszyc, przy pomocy pa rafian, nowy, murowany kościół z wieżą, który r. 1818 benedykował dziekan Wiśniewski, ple ban kobyliński. W tym kościele obchodził r. 1864 Leon Przyłuski, arcyb. gnieźn. , sekundycye swoje i obdarzył kościół, na pamiątkę obcho du, krzyżem srebrnym. Przy dawnych kościołach wyganowskich istniało bractwo św. Rocha. Szkoła była w W. r. 1527. Wystawiony r. 1600 przez Piotra Sulimowskiego szpital, spalił się około r. 1750. Odbudował go na nowo r. 1762 Józef Polaski, ówczesny dziedzic 3. W. probostwo, tamże, ma 4 dm. , 21 mk. 4. W. al. Wygonowo, osada pod Poznaniem. R. 1170, kiedy Mieszko uposażał szpital św. Michała w Poznaniu, który powierzył opiece kawalerów św. Jana Jerozolim. , bisk. pozn. Radwan dorzucił do nadanych im włości, dziesięciny z W. i innych osad, leżących w okolicy Poznania Długosz, Historya, . Zatwierdził to nadanie bisk. poznański r. 1218 i Władysław Laskonogi r. 1225 a r. 1238 Władysław Odonicz. R. 1294 Przemysław II ala Mścisławowi Pryedpełkowiczowi osadzić na prawie niem. Wyganowice, które maja być ta nieistniejąca dziś osa dą. W. Ł. Wyganowickie al. Święcickie, Światyckie, jezioro, w pow. pińskim, w obrębie gm. Telechany. Tu do opisu podanego p. w. Swięcickie ob. dodajemy, iż podług dokumentu z r. 1558 władali wtedy jeziorem włościanie królewscy Wiadziańscy Wiadzianie w 1 3 części i właściciel Wyhonoszczy, niejaki Kiszczyna czy też Kiszka w 2 3 częściach. Od tego jeziora zaczynał się obręb Wiaskiej puszczy królewskiej. Wyganowo 1. folw. pod Łasinem, pow. grudziądzki, st. p. Łasin, należy do probostwa łasińskiego. 2. W. , wyb. do Bórcza, pow. kar tuski. Kś. Fr. Wygiełdów, wś nad rz. Prosną, pow. wieluński, gm. i par. Praszka, odl. od Wielunia 13 w. , ma 24 dm. , 184 mk. ; os. karcz. 2 dm. , 13 mk. W r. 1827 było 31 dm. , 140 mk. W spisach z XVI w. nie spotykamy tej osady. Wygiełzów 1. Kościelny, wś i folw. nad rzką b. n. , i W. Poduchowny, wś, pow. łaski, gm. i par. Wygiełzów, odl. 14 w. od Łasku, przy 6

Wydzirów