I z 13 domów rynkowych po 6 gr. 2 zł. 18 gr. , od 3 domów w ulicy bydgoskiej 18 gr. , z 16 nędznych chałupek po 2 gr. , z 41 2 ślad. os. po 30 gr. , od 2 rzem. po 15 gr. , od 2 kom. po 6 gr. , od 2 kol walnych po 24 gr. W r. 1800 było w Ż. 33 dym. , 200 Polaków i 4 żydów, 3 szewców, bednarz i kołodziej. W r. 1809 dusz było do 250; w r. 1817 dym. 27, dusz 166 137 katol. , 29 prot. ; w r. 1831 dym. 26, dusz 251 181 katol. , 62 prot. , 8 żyd. ; w r. 1885 dym. 36, dusz 354 334 katol, 17 prot. , 3 żyd. . 7. Ż. , wś gosp. w pow. gnieźnieńskim, ma parafie, sądy, urząd okr. i st. cyw. w Gnieźnie, tamże pocztę i st. kol. żel. , szkoły w Braciszewie. Obszaru 317 ha, 15 dm. , 186 dusz 26 ew. . Leźą na zachód Gniezna. W r. 1291 Przemysław II, odnawiając dawny przywilej, wymienia Ż. między włościami, nadanemi klasztorowi św. Klary w Gnieźnie, uwalnia je od wszelkich ciężarów państwowych i pozwala osadzić na prawie niemieckiem. W r. 1793 posiadają wieś franciszkanki w Gnieźnie. W r. 1523 należą Ż. do par. św. Piotra w Gnieźnie, dziś do par. św. Trójcy. 8. Ż. , wś gosp. , w pow. jarocińskim, ma nrz. okr. , st. cyw. , pocztę, st. kol. żel. w Żerkowie, na linii GnieznoJarocin, szkołę katol. i par. w Kretkowie, par. ew. w N. Mieście, sąd we Wrześni. Obszaru 492 ha, 56 dym. , 440 dusz 9 ew. . Leży na płd. wschód Żerkowa. W r. 1390 występuje Jaśko z Ż. , na którym biskup żydowski wyprocesował 4 grzyw. groszy. W r. 1392 tenże Jaśko procesuje się z Jakuszem z Sobiesiernia, r. 1381 z burmistrzem pyzdrskim. a r. 1396 świadczy z Szymonem Żernickim, przeciw Januszowi z Łagiewnik. W r. 1579 mają tu Jakub Włostowski, Izaak Giżycki i Stanisław Czosnowski 51 2 łan. os. , 3 zagr. , a Jadwiga Laskowska 1 4 łanu karcz. 9. Ż. , wś dwor. nad rz. Maskawą, w pow. szremskim, ma urząd okr. w Bninie, urz. st. cyw. w Kórniku, pocztę i st. kol. żel. w Gadkach, na linii PoznańJarocin, szkoły i par. kat. w Tulcach, par. ew. w Swarzędzu, sądy w Poznaniu. Obszaru 643 ha, 18 dym. , 222 dusz 24 ew. j. Leży między Komornikami, Gadkami a Tulcami. Do podatku grunt. oszacowano czysty dochód na 6497 mrk. W r. 1400 Jaśko z Ż. świadczy w sprawie Piotra Tarnowskiego przeciw Maciejowi z Markowic. W r. 1580 ma tu Stanisław Spławski 6 łan. os. , 3 zagr. , 2 pustki. Siedzieli tu Zakrzewscy, Wilkońscy; Mycielski sprzedał Niemcowi. 10 Z. , wś dwor. , w pow. obornickim, ma urząd okr. , st. cyw. , par. ew. , sąd, pocztę i st. kol. żel. w Obornikach, na linii PoznańPiła, szkołę katol. i par. w Łukowie. Obszaru 401 ha, 5 dym. , 120 dusz 52 ew. . Do podatku grunt. oszacowano czysty dochód na 3528 mrk. Należy do dóbr łukowskich, ma parową gorzelnię i cegielnię. Leży na wschód od Obornik i Łukowa. W r. l580 miał tu Andrzej Sobocki 2 łan. oś. W roku 1793 Ź. należą do Łukowa, dóbr Jana Mycielskiego. . W. Ł. Żerniszcze, ob. Żorniszcze. Żernizliszki, zaśc. , pow. nowoaleksandrowski, w 3 okr. pol. , o 54 w. od Nowoaleksandrowska. Żerno, Żerdna, dobra, pow, wołkowyski, w 1 okr. pol. , gm. Międzyrzecze, o 30 w. od Wołkowyska, wraz z folw. Leszno 866 dzies. 123 łąk i pastw. , 268 lasu, 43 nieuż. ; własność Bielenkowych. Była tu kaplica katol. par. Międzyrzecz. Żernoklew, wś nad Supoją, pow. zołotonoski gub. połtawskiej, gm. Bezpalcze, 203 dm. , 1137 mk. , cerkiew, 15 wiatraków, 3 gorzelnie. Żernoła, rzeczka, w pow. mozyrskim, pod wsią Pawłopolska Buda. Żernowagi, ob. Żarnowagi. Żernówka, rzeczka, w gub. smoleńskiej, lewy dopływ Soży. Żernowka 1. wś nad rzeką Żernowką, pow, kraśniński gub. smoleńskiej, gm. Żernowka, o 10 w. od mta powiat. , 27 dm. , 166 mk. , szkoła. Zarząd gminy we wsi Merlino. 2. Ż. , wś nad rz. Wazuzą, pow Syczewski gub. smoleńskiej, gm. Żernowka, 28 dm. , 124 mk. , zarząd gminy, cerkiew, dom przytułku. Żernowo, mszyste błoto, w pow. słuckim, na płd. od folw. Maryanowa, łączy bioto Stryż z błotem Hryczyn. Żernuszki, okolica, pow. wiłkomierski, gm. Pogiry, o 33 w. od Wiłkomierza. Żerobycze, Żerebycze, wś i dobra, pow. witebski, o 48 w. od Witebska, gm. Żerobycze, cerkiew p. w. św. Eliasza. Dobra, własność Kossowów, mają 652 dzies. Gmina, położona w zachodniej części powiatu, graniczy od płnz gm. Łoświda, od zachodu z gm. Chrapowicze. od płd. wschodu z gra. Myszkowo, od płd. z gm, Stare Sioło, od zachodu z gm. Łowoż pow. połoc. kiego, obejmuje 135 miejscowości, mających 950 dm. włośc. obok 175 należących do innych stanów, 5638 mk. włościan, uwłaszczonych na 8786 dzies, Nadto w obrębie gminy znajduje się 9885 dzies. większej własności 2708 roli, 1188 dzies. 12 roli ziemi skarbowej i 129 cerkiewnej. Zarząd gminy we wsi Hrebnica Seranka o 3 w. od Ż. . Żerocin, wś i fol. , pow. radzyński, gm. Żerocin, par. Międzyrzec, odl. 29 w. od Radzynia, posiada urząd gminny, 76 dm. , 500 mk. , 3562 mr. W 1827 r. było 67 dm. , 428 mk. , par. Dołhe. Ż. gmina, należy do sądu gm. okr. I w Stołpnie, st. p. w Radzyniu. Graniczy z gm. Zahajki, Misie, Szóstka i Tłuściec, ma 21, 659 mr. obszaru i 3009 mk. Śród zapisanych do ksiąg stałej ludności jest 2327 prawosł. , 604 katol. , 15 żyd. Wskład gm. wchodzą Byk, Danówka, Dołha, Leszczanka, Muszyki, Obelniki, Pereszczówka, Puhacze, Rogoźniczka, Sitno, Sokule, Żerniki Żerniszcze Żernizliszki Żerno Żernoklew Żernoła Żernowagi Żernówka Żernowka Żernowo Żernuszki Żerobycze Żerocin