HM sandomierskiego r. 1578 wś Ż. , własność bisk. krakowskiego, miała 17 osad. , 61 2 łan. , 1 zagr. Paw. , Małp. , 189, 459. 4. Ż. , wś nad rz. Nidą, pow. jędrzejowski, gm. i par. Brzegi, odl. 25 w. od Jędrzejowa. W 1827 r. było 56 dm. , 335 mk. Już na początku wieku X wś ta znajduje w posiadaniu Rejów. Jan Rej z Szumska, łowczy krakowski, w r. 1446 zabezpiecza 120 grzyw. pożyczonych od Jana Kuli na swych wsiach dziedzicznych Zyrniki i Brzezno, w ziemi sandomierskiej. Jednocześnie zabezpiecza 200 grzyw. dla Jadwigi Widawskiej. W kilku jeszcze aktach późniejszych występuje Mikołaj Rej i inni członkowie tej rodziny jako posiadacze Ż. ob. Kniaziołucki, Materyały do biografii Mikołaja Reja, Kraków, 1892. W r. 1508 z polowy Żernik płaci Jan Motkowski gr. 13 den. 9 a w Brzeznie Mikołaj Rej płaci 74 gr. Paw. , Małop. , 484, 484. Niewiadomo w jaki sposób wsi te przeszły aa własność królewską. Według reg. pob. pow. chęcińskiego Ż. , wś królewska, w par. Brzegi, dzierżawiona przez Jana Labancza, miała 8 kmieci na 1 2 łan. , 5 półłanków pustych, łąki, lasy, gaje. Oceniona z dwoma sąsiedniemi wsiami Brzegi i Brzeźno na 1100 grzyw. R. 1573 płacono tu od 5 łan. , 1 zagr. , 1 rzem. Paw. , Małop. , 272, 558. 5. Ż. Górne, wś, pow. stopnicki, gm. Pęczelice, par. Szczaworyż, odl. 12 w. na zach. od Stopnicy, niedaleko Buska. W r. 1827 wś Ż. w par. Solec, miała 28 dm. , 206 mk. 7. , leża w małej dolinie śród gór wapiennych. Nad wsią wznosi się kopiec uważany za grobowisko aryanów. Wedle tradycji zaszła tu kiedyś wielka bitwa. Prawdopodobnie są to te same Ż. , które r. 1430 sprzedaje w Opatowie Andrzej ze Strachocina Mateuszowi z Bielaw, kaszt. brzezińskiemu, za 300 grzyw. , koni wartości 20 grzyw. i postaw sukna mechlińskiego Kod. dypl. pol, III, 395. Długosz podaje dwie niezgodne w części wiadomości o lej wsi. Raz opowiada, że dziedzicem wsi był Roszpąda Rospanth h. Koźlerogi. Dziesięcinę dawano z 4 łan. km. kościołowi w Busku, z innych w części do Daleszyc, w części do Janiny. Folw. zaś dawał pleb. w Szczaworyżu. Według drugiej relacji łany km. dawały pleb. w Daleszycach, fol. i karczma pleb. w Janinie Długosz, L. B. , 381 i III, 85, 96. Według reg. pob. pow. wiślickiego z r. 1579 wś Ż. miała 8 osad. , 4 łan. , 3 zagr. z rolą, 3 biednych Paw. , Małop. , 211. Ż. Górne były własnością Ożarowskiego, kasztelana wojnickiego i hetmana pol. G. Ż. Dolne, wś, pow. stopnicki, gm. Tuczępy, par. Kargów, odl. 71 2 w. od Stopnicy, W r. 1827 Żerniki Różyckich, w par. Kargów, miały 23 dm. , 128 mk. W połowie XV w. wś Ż. , w par. Kargów, własność Rytwiańskiego, miała łany km. , karczmy, zagr. , od których dziesięcinę, wartości 7 grzyw. , dawano pleb. w Kargowie. Był też folwark rycer ski Długosz, L. B. , pow. wiślickiego z r. 1579 wś Zerniki Różyckich, w par. Kargów, miała 12 osad. , 6 łan. Paw. , Małop, 229. 7. Ż. , jestto prawdopo dobnie pierwotna nazwa wsi Syrniki, w pow. lu bartowskim. Do tych Ż. możnaby odnieść akt, którym r. 1424 Stanisław z Ż. zamienia swą cześć w tej wsi z Mikołajem ze Zwoli. W r. 1430 w Sandomierzu sprzedaje te wieś Mikołaj z Ostrowa Andrzejowi, , de Cronow Kod. dypl. pol. , III, 386 i 393. Ob. Syrniki. 8. Ż. , wś i fol. , pow. tomaszowski, gm. Czerkasy, par. Łaszczów, odl. 3 mile od Tomaszowa, przy gra nicy galicyjskiej, ma 92 dm. , 605 mk. , w tem 51 r. 1. , 828 mr. gruntu. W r. 1827 było 73 dm. , 394 mk. Cerkiew paraf. drewniana, szkół ka, posterunek straży pogranicznej. Ziemia ży zna, w części piaszczysta. Ludność rolnicza. Dwór z obszernym ogrodem dzikim. Dominium Ż. , własność Swieżawskich, obejmuje z folw. Ratyczew 1158 mr. gruntu; lasu brak. Sa też w Ż. trzy osady drobnej szlachty, mające razem 51 mr. Cerkiew paraf. erygował r. 1694 Pa weł Zbychalski, dziedzic wsi. W r. 1793 nowa wznieśli Batajkowie. Do niej należały filie Zi mno i Ratyczów. 9. Ż. , wś nad rz. Skrwą. pow. płocki, gm. Brwilno, par. Sikorz, odl. 14 w. od Płocka, ma 51 dm. , 136 mk. W r. 1827 było 13 dm. , 78 mk. W r. 1881 fol. 2. rozl. mr. 830 gr. or. ogr. mr. 262, łąk mr. 3, pastw. mr. 360. wody mr. 5, lasu mr. 120, nieuż. mr. 39; bud. drew. 12. Wś Ż. os. 24. mr. 114. Według reg. pob. ziemi dobrzyńskiej z r. 1564 wś Żerniki, w par. Sykorze, miała 51 2 łan. , 8 zagr. Paw. , Wielkop. , 1, 286. Br. Ch. Żerniki al. Żyrniki, Zirsniki, niem. Schoen1. wś dwor. , w pow. inowrocławskim strzelińskim, ma urz. okr. w Strzelnie, urz. st. cyw. w Markowieach, pocztę i st. kol. żel. w Mątwach, na linii Inowrocław Kruszwica, szkoły w miejscu, par. kat. w Sławsku, ew. w Kruszwicy, sad w Inowrocławiu. Obszaru 262 ha, 7 dym. , 129 dusz. Do podatku gruntowego oszacowano czysty dochód na 7732 mrk. 2. Ż. , wś gosp. , w temże położeniu, ma 177 ha, 15 dym. , 109 dusz. Leży na płd. Inowrocławia, na płn. zach. Kruszwicy, pod Sławskiem. W r. 1357 występuje Antoni z Ż. przy rozgraniczeniu miedzy Ciechrzem a Sławskiem, Rzadkwinem i Strzelnem. W r. 1560 siedzieli tu Grudzińscy i Makowieccy. Janusz Grudziński, kasztelan krzywiński, miał łan. os. , 2 zagr. , 1 komorn. ; Feliks Makowiecki 3 łan. os. , a Rafał 1 łan. os. 3 Ż. , w dok. też Czerniki, wś gosp. , w pow. wrzesińskim, ma urz. okr. , sąd i par. ew. w Wrześni, urz. st. cyw. w Obłaczkowie, pocztę i st. kol. żel. w Podstolicach, na linii Poznań Września, szkoły na Holędrach

Żerkowskie wzgórza

Żerniki