pol. , o 50 w. od Dzisny, 3 dm. , 81 mk. katol. 3. Ż. , zaśc. , tamże, o 60 w. od Dzisny, dm. , 6 mk. starowierów. 4. Ż. , wś, pow. wilejski, w 3 okr. pol. , o 74 w. od Wilejki, przy b. dr. poczt. połockiej, ma 6 dm. , 70 mk. katol. Żelazy 1. Brokowo, wś, pow. ostrowski, gm. Szulborze Koty, par. Czyżewo, ma 12 dm. , 69 mk. Mieszka tu drobna szlachta i włościanie. Należała do dóbr Gostkowo. W r. 1827 było 11 dm. , 72 mk. R. 1578 częściowi dziedzice płacili od 13 łan. Paw. , Maz. , 402. Os. młyn. Żelazy, w par Zuzel, miała 1827 r. 2 dm. , 12 mk. 2 Ż. Modzele, pow. płoński, oh. Żelaski, niem. . Żelcie, wś, pow. szawelski, gm. Poszwityń, o 33 w. od Szawel. Żelcy, dobra, pow. horodecki, własność sukcesorów Azańczewskich, 8774 dzies. Żelcza al. Żyłca, potok, bierze początek śród Beskidu, na obszarze gm. Szczyrk, w pow. żywieckim i uchodzi do Soły z lew. brzegu. Żelczyna, ob. Zelczyna. Żelebskie, os. leś. , w pow. zamojskim, w lesie dóbr Kąty należącym. Żelechlin, w XVI w. Zelychlyn Major i Żelichnin, kol. i fol. , pow. rawski, gm. Żelechlin, par. Żelechlinek, leży przy drodze bitej z Jeżowa do Ujazdu, odl. 14 w. od Rawy. Kol. ma 62 dm. , 474 mk. , 1124 mr. włośc. ; fol. 4 dm. , 2580 mr. ; os. leś. 2 dm. , 1958 mr. 60 mr. roli i os. karcz. 1 dm. , 11 2 mr. W r. 1827 wś prywa tna, 34 dm. , 272 mk. Na początku XVI w. dzie sięciny z łan. km. dworskich ról nie było da wano na stół arcybiskupi, zaś pleb. w Żelechlin ku tylko kolędę, po groszu z domu Łaski, L. B. ,, 326. R. 1579 z czterech działów jeden pusty płacą tu od 21 2 łan. km. i 1 zagr. Paw. , Maz. , 165. Br. Ch. Żelechlin al. Żelechnin, wś dwor. , W pow. inowrocławskim, ma sądy i urz. okr. w Inowrocławiu, urz. st. cyw. w W. Wodzku, pocztę w Rojewie, st. kol. żel. w Złotnikach, na linii BydgoszczInowrocław, par. katol. w Liszkowie, ewang. w Grunkirch. Obszaru 303 ha, 4 dym. , 117 dusz 38 ew. . Do podat. grunt. oszac. czysty, na 5181 mrk. Leży na płn. Inowrocławia, zach. Gniewkowa. Długosz wymienia Mikołaja, Hieronima i Warsza z Ż. W r. 1583 ma tu Feliks Żelechnicki 10 łan. os. , 5 zagr. Żelechlinek, w XVI w. Zelychlyn Minor, wś, pow. rawski, gm. Żelechlin, per. Żelechlinek, posiada kościoł par. drewniany, urząd gm. , 13 dm. , 139 mk. , 344 mr. ; os. prob. 2 dm. , 1 mk. , 6 mr. ; obszar po kościelny 250 mr. , os. karcz. 1 dm. , 4 mk. , 1 mr. W 1827 r. było 13 dm. , 109 mk. Na początku XVI w. istnieje tu już kościół par. , p. w, św. Bartłomieja, fundowany zapewne w poprzednim stuleciu. Patronat mają dziedzice wsi Żelichlińscy. Prócz placów na plebanią i pod dom wikaryusza była jeszcze rola kościelna i las mający 20 staj wszerz i tyleż wzdłuż. Siedział tam kmieć, mający kawał roli i dający 20 gr. czynszu. Dziesięciny z całej wsi pobierał pleban. Parafia ta została wydzieloną z obszaru parafii głuchowskiej Ła ski, L. B. , II, 325, 326. Dziedzic Ż. obowiąza ny był płacić kościołowi w Jeżowie po 2 grzyw. czynszu in vim reemptionis II, becny kościół pochodzi z r. 1791. W r. 1579 we wsi były dwa działy stojące pustką Paw. , Maz. , 165. E. 1609 według wizyty kościelnej wieś należy do Wołuckiego. W skład parafii wchodziły Naropna, Naropińska Wola, Czechowicze, Czerwonka, Radwanka, Łochów, Januszowa Wola, Kałęczów, Bukowiec, Świnikierz. Obecnie par. Ż, w dek. rawskim, ma około 2400 dusz. Ź. gmina, należy do sądu gm. okr. w Boguszycach, urz. poczt. w Rawie. Obszaru ma 12376 mr. i 3527 mk. Śród zapisanych do ksiąg stałej ludności jest 447 prot. i 68 ży dów. Br. Ch. Żelechów 1. miasto nad rz. Wilgą, pow. garwoliński, okoła 20 w. na wsch. płd. od Garwolina, 35 w. na zach. płd. od Łukowa, przy drodze bitej łączącej Łuków ze szosą warszawsko lubelską, około 14 w. na wschód od st. dr. żel. nadwiślańskiej w Sobolewie. Posiada kościół par. murowany, dom schronienia dla starców, szkołę początkową od r. 1839, magistrat, urząd poczt. , około 400 dm. i 6098 mk. Śród zapisanych do ksiąg stałej ludności jest 10 praw. i 4103 żydów. W r. 1827 było 312 dm. , 2246 mk. Odbywa się tu 6 jarmarków rocznie. Pożar w r. 1880 dn. 22 lipca zniszczył tu 200 domów. Jest to starożytna osada, gniazdo rodu Ciołków, w dawnej ziemi sandomierskiej, pow. radomskim później stężycki. W r. 1328 Andreas Czolek de Zelechow, podkomorzy sandom. i starosta sandom. , zobowiązuje się dochody starostwa użyć na budowę zamku i murów obronnych sandomierskich. Akt datowany z Obornik Ulanow. , Dokum. , str. 379, Nr 6. Andrzej Ciołek z Ż. , podkomorzy sandom. , występuje w dok. z r. 1425 Kod. dypl. pol. , II, 835. Według Długosza Zyelyechow jest miastem, mającem kościół par. drewniany. Łany miejskie dają dziesięcinę, wartości 20 grzyw. , bisk. krakowskiemu. Folw. rycerski daje pleb. w Żelechowie, wartości do 4 grzyw. Do kościoła naleźą role i łąki L. B. ,, 560. Kazimierz Jagiellończyk na prośbę Mikołaja i Jędrzeja, synów Jędrzeja Ciołka Cziolkonis, podkom. sandom. , dziedziców Ż. w ziemi sandom. a pow. radomskim, stanowi 1447 r. jarmark na św. Stanisław w jesieni, a targ we wtorek; uwalnia oraz mieszczan jadących z towarami, lub z jakiemikolwiek rzeczami, od opłaty myt i ceł w calem państwie. Zygmunt I przychylając się 1516 r. do prośby Żelaźniaki Żelazy Żelcie Żelcy Żelcza Żelczyna Żelechlin Żelechlinek Żelechów