wsch. dług. Por. Wysoka 1 Karta wojsk. , 9, XXII, Żelaźniaki, wś, pow. lipnowski, gm. Obrowo, par. Osiek, odl. 25 w, od Lipna, ma 14 dm. , 101 mk. , 167 mr. Żelaźnianka, rzeczka, ob. Łączna. Żelaźnica 1 wś, w par. Białaczów, pow. konecki. Obecnie nie istnieje. Spis z r. 1827 podaje tę wieś jako mającą. 18 dm. , 128 mk. W tejże parafii jest wieś Żelazowice. 2. Ż, ob. Żeleźnica. Żelaźnica, wś, pow. rówieński, gm. Międzyrzecz, par. praw. Daniczów o 2 w. . Kaplica katol. par, Międzyrzec Korecki. Wymieniona w XVIII w. jako należąca do klucza dolskiego ks. Wiśniowieckich. Żelazno, jezioro pod wsią t. n. , pow. kościański. Przepływa przez nie rzka Samica, dopł. Obry. Żelazno 1. al. Żelazna, wś gosp. nad jez. t. n. i rzką Samicą, w pow. kościańskim, ma urz. okr. w Krzywiniu, urz. st. cyw. i pocztę w Lu binia, st. kol. żel. w Gostyniu, na linii LesznoJarocin, szkołę katol. w miejscu, parafię i szko łę ewang. w Lubiniu, sady w Kościanie. Obsza ru 441 ha, 80 dym. , 449 dusz 10 ew. , 2. Ż. , wś dwor. , w temże położeniu, ma obszaru 279 ha, 7 dym. , 75 dusz 9 ew. . Do podatku grunt. oszac. czysty dochód na 1909 mrk. Wieś leży na płd. wsch. Krzywinia, pod Lubiniem. W r. 1392 Tomasz, opat lubiński, sołectwo Ż. nadaje braciom Janowi Roszen i Zbilutowi. W r. 1580 Ż. ma 21 2 łan. os. i 1 2 łanu młyn. 3. Ż. al. Żelazne, wś dwor. , w pow. wyrzyskim, ma urz. okr. , sad i par. ew. w Wyrzysku, urz. st. cyw. w Samostrzelu, pocztę i st. kol. żel. w Osieku Netzthal, w Babkach, par. katol. w Sadkach. Naleźy do dóbr samostrzelskich. Ma 11 dym. , 217 dusz. W r. 1578 było 30 łan. os. , 2 kom. W r. 1793 posiada Ż. Konstanty Bniński na Samostrzelu. Wś leży na wschódpłd. Wyrzyska, zach. płd. Sadków. W. Ł. Żelazny Most, wś nad rzką Rewną, pow. nowogradsiewierski gub. czernihowskiej, gm. Kostobobr, 115 dm. , 828 mk. , cerkiew, szkoła, młyn wodny. Żelazny potok, w hr. spiskiem, łączy się z pot. Ryka, na obszarze gm. Drużbaki. Żelazo, fol. i os. włośc. nad biotami, pow. wieluński, gm. Lututów, par. Cieszęcin, odl. od Wielunia 33 w. , ma 8 dm. , 69 mk. W r. 1827 było 6 dm. , 48 mk. Żelazów 1. dawniej Żelazowo, wś, pow. węgrowski, gm. Jaczew, par. Korytnica, ma 16 dm. , 121 mk. , 432 mr. W r. 1827 miała 18 dm. , 126 mk. Mieszka tu drobna szlachta. Wymieniona w dok. z r. 1476 wraz ze wsią Komory Kod. maz. , 273. W r. 1563 wś Ż. , w par. Korytnica, ma 10 łan. należących do szlachty drobnej, niemającej kmieci Paw. , Maz. , 439. 2. Ż. , wś częściowej szlachty, w pow. chęcińskim, podana w reg. pob. z r. 1508, będzie to zapewne inna nazwa wsi Żelisławice, w pow włoszczowskim. Żelazowa Wola, ob. Wola Żelazowa. Żelazowice, wś i fol. , pow. opoczyński, gm. i par. Białaczów, odl. od Opoczna 8 w. , ma 28 dm. , 274 mk. , 1358 mr. dwors. i 497 włośc. W 1827 r. było 23 dm. , 161 rak. W połowie w. wś Ż. , w par. Białaczew, własność Ber narda Lubieszewskiego h, Wieniawa, miała łany km. , z których dawano dziesięcinę kantoryi san domierskiej. Folwark rycerski, karczma i zagr. dawali dziesięcinę kościołowi w Białaczewie Długosz, L. B. , I, 326. Na początku XVI w. dziesięcina z łan. dwor. , pobierana przez wikaryusza w Białaczowie, miała wartość koło 2 kóp Łaski, L. B, I, 709. Według reg. pob. pow. opoczyńskiego z r. 1577 wś Ż. a Br. Ch. Żelazowice, wólka do Gierczyc, w pow. bocheńskim, składa się z 4 dm. i 43 mk. 23 męż. , 20 kob. . Leży przy gościńcu z Bochni do Gdowa. Żelazówka, wś, w pow. dąbrowskim, w ró wninie 208 mt. npm. , przy gościńcu z Dąbro wy 4, 7 klm. do Tarnowa, na lew. brzegu Brenia. Par. rz. kat. w Odporyszowie. Wraz z ob szarem dwor. ma 90 dm. i 463 mk. 237 męż. , 226 kob. , 438 rz. kat. i 25 izr. Pos. tabular na dawniej An. szyńskiego ma 472 mr. , przeważnie roli i łąk; pos. mn. 638 mr. Za Długosza L. B. , I, 15, 406 posiadał Ż. Jan Chrząstowski h. Strzemię; miała 5 łan. km. i kilka ćwierci. Dziesięciny wynosiły kopę i 4 gr. ; pobierał je dziekan kra kowski. W r. 1536 Pawiń. , Małop. , 545 dzie dziczył wś Hieronim Chrzęstowski, miała 20 kmieci siedzących na nierównych rolach, którzy płacili 4 grzyw. 36 gr. czynszu, dwie role opuszczone, karczma dawała 3 grzyw. i kamień łoju. Był także młyn, 5 sadzawek, folw. szlache cki. W reg. z r. 1536 zapisano wś pod parafią Jodłówka, znów w r. 1581 zapisano wś t. n. w par. Żabno, posiadał ją Piotr Buziński i miała 3 łany. Graniczy na płn. z Bagienicą, na wsch. z Brnikiem, na płd. z Laskówką a na zach. z Sieradzą. Mac. Żelazowskie Budy, wś, pow. sochaczewski, gm. Chodaków, par. Brochów, ma 41 mk. , 79 mr. W 1827 r. było 5 dm. , 45 mk. Żelazowszczyzna 1. fol. , pow. dzisieński, w 1 okr. pol. , gm. Łuck, okr. wiejski Ż. , o 63 w. od Dzisny, własność ks. Lubeckich, ma 1 dm. , 10 mk. katol. W skład okręgu wiejskiego wchodzą wsi Horodek, Kazimierszczyzna, Łasica, Łoskie, Łozowiki, Nowiki, Ruda, Suszki i Zapaśniki, w ogóle w 1865 r. 342 dusz rewiz. 2. Ż. , wś, pow. dzisieński, w 2 okr. Żelazna Żelaźniaki Żelaźnianka Żelaźnica Żelazno Żelazny Most Żelazny potok Żelazo Żelazów Żelazowa Wola Żelazowice Żelazówka Żelazowskie Budy Żelazowszczyzna