pleb. w Tuliszkowie Łaski, L. B. , J, 274. W reg. pob. z r. 1579 podano wś Lipiny Żdżary, należąca do Piotra Żychlińskiego dziedzica Żychlina. 11. Ż. , wś i fol. nad rz. Rokitną, pow. rawski, gm. Gortatowice, par. Żdżary, posiada kościół par. drewniany. Wś ma 15 dm. , 182 mk. , 199 mr. ; os. prob. 1 dm. , 5 mk. , 6 mr. ; fol. 9 dm. , 89 mk. , 480 mr. Ż. Poduchowne, wś, ma 5 dm. , 18 mk. , 77 mr. włośc. W 1827 r. było 20 dm. , 125 mk. Kościół paraf. , erekcyi niewiadomej, istniał już r. 1579. W tymże roku we wsi mają części Leniek łanu, 1 ogr. i Fredrich Rokicki Pawiń. , Maz. , 170. Obecny kościół pochodzi z r. 1850. Ź. par. , dek. rawski, 1206 dusz. 12. Z. , wś, pow. łaski, gm. i par. Wygiełzów, ma 3 dm. , 34 mk. , 28 mr. W r. 1827 były 2 dm. , 8 mk. Por. Prusinowice, 13. Ż. al. Zdziary, kol. , pow. łaski, gm. Widzew, par. Pabianice, odl. 21 w. od Łasku, ma 1 dm. , 8 mk. Kol. Ż. powstała z osad uwłaszczonych, ma 141 mr. ziemi or. i ogr. mr. 119, łąk mr. 17, past. mr. 1, nieuż. mr. 4; bud. mur. 3, drew. 3. 14. Z. , wś i fol. , pow. radomski, gm. i par. Błotnica, odl. od Radomia 17 w. , ma 17 dm. , 172 mk. , 604 mr. włośc. i 150 dwor. Ż. wchodziły w skład dóbr Kiełbów. W 1827 r. było 11 dm. , 91 mk. Wspomniana w opisie par. Błotnica z początku XVI w. Łaski, L. B. , I, 677. W r. 1569 we wsi Zdzar siedzą na pięciu działach Gojscy z poblizkiego Gozdu, cy w ogóle 6 łan. i 1 kom. Paw. , Małop. , 310. 15. Ż. , wś, pow. nowoaleksandryjski, gm. Irena, par. Bobrowniki. W 1827 r. miała 22 dm. , 151 mk. W r. 1569 we wsi Zdzar, w pow. stężyckim, było 5 półłanków km. Paw. , Małop. , 331. 16. Ż. , pow. łukowski, ob. Żdżar. 17. Ż. , pow. włodawski, ob. Żdżarka. 18. Ż. , dziś Zdziarka, w pow. płońskim, wś wspominana w dok. z r, 1349 jako leżąca na granicy kasztelanii wyszogrodzkiej i płockiej Kod. Maz. , 59, będzie to zapewne dzisiejszy Zdziar, w pow. płockim. W r. 1391 Zdzisław de Zdzary otrzymuje sołtystwo we wsi Wrońsk dziś pow. płoński. W reg. pobor. z r. 1570 wymienioną jest między posiadłościami klasztoru czerwińskiego wś Zdzarka, mająca 13 łan. i karczmę Paw. , Maz. , 130. Br. Ch. Żdżary 1. z Kaczówką, wś, pow. dąbrowski, leży w równinie, wzn. 193 mt. npm. , przy gościńcu z Dąbrowy 9, 3 klm. do Radomyśla. Par. rz. kat. w Radgoszczy. Wś składa się z dwóch osad blisko siebie położonych Żdżary 23 dm. i Kaczówka 53 dm. . Obie osady mają 83 dm. i 416 mk. 202 męż. , 214 kob. , 405 rz. kat. i 11 izrael. Pos. tabularna ma w ogóle 94 mr. ; pos. mn. 727 mr. Za Długosza L. B. , I, 13 należała wieś do Stanisława Ligięzy i miała 7 łan. km. W r. 1536 Paw. , Małop. , 497 o wsi Zdżari piszą lustratorowie Wieś wielm. Feliksa Ligauzy, burgrabiego krak. Jest w niej 8 kmieci, 3 na łanach, reszta na półłankach siedzi, karczma płacąca 2 grzyw. i kamień łoju. Gały czynsz od kmieci i z karczmy wynosi 9 grzyw. Dają wielką ilość gontów imbricum, kwart miodu, każdy podług ilości posiadanej roli daje kapłony, sery i jaja. Pańszczyznę odrabiają do Dąbrowy. Lasy i bory mają wspólne z Dąbrową. W r. 1581 ibid. , 260 miały Ż. 6 kmieci, 3 łanu, chałupnika, 2 komorn. z bydłem, rzemieśln. i karczmę z łanu. Ż. i Kaczówka graniczą na płn. i wsch. z Radgoszczą, na płd. z Luszowicami, na zach. z Nieczajną i Gruszowem Wielkim. 2. Ż. al. Zdziary, wś, pow. niski, leży w piaszczystej równinie 182 mt. npm. , 11 klm. na płn. od Ulanowa; par. rz. kat. w Pysznicy. Zbudowana śród borów sosnowych, wś łączy gościńcem z Zarzycami nad Sanem, liczy 49 dm. i 272 mk. 154 męż. , 118 kob. , 242 rz. kat. , 21 gr. kat. i 9 izr. Pos. tabularnej niema, pos. mn. ma 811 mr. roli. Osada powstała już po r. 1662, niema jej bowiem w poprzednich spisach poborowych. Wieś parafialna Pysznica zapisana bywa pod nazwą Pysienko. 3. Ż. al. Zdziary, wś, pow. ropczycki, w równinie, nad pot. Kamionką, zwanym, w dalszym biegu Ocieką, praw. dopł. Wisłoki, 11 klm. na płn. od Ropczyc. Par. rz. kat. w Witkowicach. Wś składa się z 62 dm. i 326 mk. 167 męż. , 159 kob. rz. kat. Pos. tabularna Andrzeja hr. Potockiego wynosi 383 mr. obszaru, w tem 155 mr. lasu; pos. mn. 489 mr. w ogóle. Ż. graniczą na wschód z Rudą, na zach. z Ocieką, na płd. z Borkiem Małym, na płn. zaś z dużemi lasami. Ob. Grabówka t. , 781. 4. Z. , os. dom. do Poręb Dymarskich, w pow. kolbuszowskim. 5. Ż. , wś, w pow. tarnowskim, śród lasów sosnowych, 4 klm. na płd. zach. od Czarny, nad pot. Chotowskim, lew. dopł. Wisłoki. Par. rz. kat. w Straszęcinie. Wś składa się z 201 rozrzuconych domów i 915 mk. 440 męż. , 475 kob. rz. kat. Pos. tabularna ks. Sanguszki ma 2255 mr. obszaru, w tem 297 mr. roli, 25 mr. łąk, 1 mr. 124 sąż. kw. ogrodu, 17 mr. past. , 1780 mr. lasu, 17 mr. 508 sąż. kw. stawów i moczarów, 114 mr. nieuż. , 1 mr. 926 sąż. kw. parcel budowlanych; pos. mn. ma 922 mr. roli, 354 mr. łąk i ogr. , 313 mr. past, i 131 mr. lasu. Za Długosza L. B. , I, 611 i, 261 Szczary posiadał Jan Podogrodzki i Mikołaj Dąbczyński, obaj Gryfici. W XVI w. nazywano wieś Żdziary Pogorza; r. 1536 miała 7 łan. km. , folwark, młyn i 5 sadzawek; r. 1581 była własnością ks. Ostrogskiego Pawiń. , Małop. , 247 i 538 i miała 11 kmieci, 2 łany, młyn, 5 zagród z rolą, 4 komorn. z bydł. , 8 kom. bez bydła, 4 rzem. i 4 rybaków. Ż. graniczą na południe z Machowa, na wschód z Czarną i Chotową, na zach. z Żdżareckie Żdżary