okr. pol, gm. Komaje; w 1865 r. własność Rudzińskich. 6. Ż. , folw. , tamże, gm. i par. Kobylniki, o 44 w. od Święcian, 1 dm. , 36 mk. 29 katol. , 7 żydów, 659 dzies. Była tu gorzelnia. W 1599 r. majętność ta stanowiła całość z Kobylnikiem i była we władaniu ks. Barbary Zbaraskiej, córki Stefana, wwdy trockiego. W 1643 r. Krzysztof syn Rafała Sulistrowski nabył Ż. od brata swego Franciszka. W 1665 r. Elżbieta Sulistrowska zeznaje prawo wieczystodarowane na Ż. , Suchy Bór i Czurłoń mężowi swemu Piotrowi Rudominie, sście starodubowskiemu. Następnie własność Wilhelma de Raesa. marszałka trockiego, który w 1844 r. sprzedaje Michałowi i Apolonii z Czechowiczów Szmigielskim. 7. Ż, wś i fol. , pow. wilejski, w 2 okr. pol. , gm. Serwecz o 7 w. , okr. wiejski i dobra Koziełłów, Żary, o 30 w. od Wilejki, przy b. dr. poczt. z Dołhinowa do Wilejki. Folw. miał 1 dm. , 21 mk. ; wś 22 dm. , 218 mk. w 1805 r. 83 dusz rewiz. . Kaplica filialna katol. par. Dołhinów. W skład okręgu wiejskiego wchodzą wsi Żary i Zamosze oraz zaśc Gieneralczyki, Słastówka i Zadorynka, w ogóle w 1865 r. 163 dusz rewiz. włościan uwłaszczonych. 8. Ż. , zaśc. nad rz. Mraj, pow. wilejski, w 3 okr. pol. , gm. Parafianów o 13 w. , okr. wiejski i dobra Daszkiewiczów, Zarucze, o 70 w. ód Wilejki, 4 dm. , 40 mk. prawosł. i 7 katol. w 1865 r. 18 dusz rewiz. . 9. Ż. , folw. , tamże, 2 dm. , 14 mk. katol. 10. Ż. , wś i fol, pow. lepelski. Własność Stanisława Hrehorowicza, 1904 dzies. Sam folw. ma 46 włók 16 mr. ; wś Ż. , 5 włok 10 mr. , z ziemią włośc. 241 włók 4 mr. Dawniej należały do Worońca i były własnością Chodkiewiczów. W 1713 r. Tekla z Naruszewiczów Chodkiewiczowa, oboźna lit. , sprzedaje Ż. za 12000 złp. Janowi Pakoszowi, stoln. połockiemu, później przeszły do Tadeusza Worońca, dalej córki jego Barbary Hrehorowiczowej. 11. Z. , folw. , pow. witebski, własność Mackiewiczów, 39 dzies. A. Jel. J. Krz. Żary, wś, pow. nowogródwołyński, gm. i par. praw. Baranówka o 20 w. , 46 dusz włościan, 113 dzies. ziemi włośc. Należy do klucza baranowieckiego, dawniej ks. Gagarynych, obecnie Strogonowyeh. Żary 1. z Dubiem, wś, pow. chrzanowski, nad pot. Zdolskim, płynącym od Racławic w pow. miechowskim do Rudawy, dopł. Wisły z lew. brzegu. Wś jest zbudowana śród lasów świerkowych, w okolicy podgórskiej, lesistej, 472 mt. npm. , na samej granicy królestwa polskiego. Na obszarze wsi jaskinie wapienne. Na południe od wsi znajduje się leśniczówka i wylęgarnia pstrągów, zwana Dubiem. Ż. należą do par. kat. w Paczołtowicach. Wraz z obszarem dworskim Andrzeja hr. Potockiego wś ma 21 dm. i 142 mk. 68 męż. , 74 kob. rz. kat. , prócz 5 izrael. Pos. tabularna ma 195 mr. roli, 1 mr. łąk, 3 mr. ogr. , 16 mr. past. , 195 mr. lasu, 8 mr. stawów i moczarów, 1 mr. 1534 pręt. parcel budowl. ; pos. mn. ma 122 mr. roli, 13 mr. łąk, 24 mr. past. i 2 mr. lasu, W r, 1581 Paw. , Małop, , 34 należały Ż. do par. w Rudawie, miały 4łan. km. , 2 zagr. z rola, 1 zagr. bez roli, 1 kom. z bydł. Części mieli Zagorowski, Żarski, Wią czanowie, Daniel Zygmunt, Czerski i Pasirbowie, które sami uprawiali. W r. 1787 Spis ludności dyec. krak. , Archiw. kom. hist. , VII, 364 miały Ż. 62 mk. 57 rz. kat i 5 żydów, a Dubie 107 mk. 104 rz. kat. i 13 żyd. . Ż. graniczą na zach. z Paczołtowicami i Dębnikiem, na płd. z Siedlcem i Radwanowicami 2. Ż. , wólka do Odrowąża, w pow. nowotarskim, leży na płd. od wsi, nad pol. Piekielnikiem, wpadającym naprze ciw Dłuopola z lew. brzegu do Czarnego Dunaj ca; liczy 42 dm. i 194 mk. 88 męż. , 106 kob. rz. kat. W r. 1674 nie było jeszcze tej osady. 3. Ż. , os. dom. do Grudnej Górnej, w pow. pil zneńskim, ma 4 dm. i 14 mk. Mac. Żary, niekiedy Żóraw, niem. Sohrau in go płaskowzgórza, przy trakcie z Rybnika do Pszczyny, pow. rybnicki, posiada kościół par. kat. , kościoł par. ewang. , synagogę, szkoły, u rząd okręg. , urząd stanu cywil, urząd poczt. i tel. , 1863 ha ziemi miejskiej 1115 roli, 166 łąk, 416 lasu, 360 dm. , 974 gospodarstw, 4450 mk. 3864 kat. , 253 ew. , 333 żyd. . Na obsza rze miejskim leżą osady Kliszczówka 7 dm. , 76 mk. , Kradziejówka 1 dm. , 9 mk, , Zastawa 10 dm. , 137 mk. i młyny Śmieszek 1 dm. , 12 mk. i Zwaka 1 dm. , 19 mk. . Z zakładów fabrycznych znajdują się odlewnia żelaza i war sztaty sukiennicze. W r. 1843 było 340 dm. , 3848 mk. 3258 kat, 98 ew. , 492 żyd. . Miasto było wsią jeszcze w r. 1272. Otrzymawszy pra wa miejskie zostało otoczone murem, z dwoma bramami. Kazimierz, król polski, aktem wyda nym w Piotrkowie r. 1488 zeznaje dług 2000 zł. węg. , które zobowiązuje się wypłacić Kazimierzo wi, ks. oświecimskiemu, jego żonie Machnie, ks. opawskiej i raciborskiej, i Januszowi, ks. opaw skiemu i raciborskiemu. Wypłata ma nastąpić w Zarzeeh anebo w desseti mil od Zarow Kod. dypl. pol. , t. w latach 1552, 1583, 1661 i 1807. W r. 1842 założono tu odlewnią żelaza. Do r. 1818 miasto wchodziło w skład pow. raciborskiego. Do mia sta należy wieś Kliszczów. Historyą miasta o pracował i wydał po r. 1880 ks. Wentzel, pro boszcz w Tworkowie. Par. Ż. , dek. t. n. , 1869 r. miała 4078 katol, 150 ewang. , 454 izr. Dek. żarski dyec. wrocławskiej obejmował tegoż roku 28150 katol, 2614 ewang. , 945 izr. w 10 pa rafiach Boguszowiee, Bzy zameczek, Krzyżowi ce, Pawłowice, Pielgrzymowice, Rybnik, Z. Studzianka, Szyroki, Warzowice. Nabożeństwo odbywa się w języku polskim. Br. Ch.

Żarów

Żary