Świerze. Fol. ma 568 mr. , wchodzi w skład dóbr Świerze, wś ma 22 os. , 534 mr. W 1827 r. było 19 dm. , 114 mk. Żalin, kolonia żydowska i szlachecka nad bezim. lewobocznym dopł. Berezyny, pow. ihumeński, w 3 okr. pol. berezyńskim, gm. Brodziec, o 42 w. od Ihumenia; miejscowość głucha, nizinna, grunta piaszczyste, łąki obfite. Posiadają tu Witkowscy 61 2 włók, Wrońscy 3 włóki, Tumiłowiczowie 13 4 włóki, , różni żydzi 14 włók Żalin, wś nad Horyniem, pow. rówieński, gm. Studyń. par. praw. Japołoć o 4 w. , ma 82 dm. , 1684 mk. Posiada cerkiew filialną p. w. Przemienienia Pańskiego, z drzewa wzniesioną w 1776 r. kosztem dziedziczki Konstancji Tomaszewskiej i uposażoną w 1815 r. z nadania późniejszego dziedzica Stanisława Worcela 60 dzies. ziemi i jeziorem Popowe uroczyszcze. Żalin, folw. do Tonowa, w pow. żnińskim, ma urz. okr. i urz. st. cyw. w Janowcu, tamże pocztę i. kol. źel. na linii GnieznoNakło, szkoły w Kaczkowie, paraf. katol. w Cerekwicy, ew. w Janówen, sądy w Gnieźnie; 5 dym. , 90 dusz. Leży na wschód od Żernik, za Tonowem, na zach. wybrzeżu jeziora Wolskiego, wprost Woli Czewujewskiej. Wł. Ł. Żalina, wś, pow. wiłkomierski, w 5 okr. pol. , gm. Androniszki. Kopalińscy mają tu 36 dzies. 5 lasu, 31 2 nieuż. . Żalinowo al. Żałowo, wś gosp. , w pow. inowrocławskim strzelińskim, ma urz. okr. i sąd w Strzelnie, pocztę urz. st. cyw. w Markowicach, st. kol. żel. w Inowrocławiu, szkoły w miejscu, par. katol. w Ludzisku. Obszaru 143 ha, 12 dym. , 118 dusz. Ż. powstało około r. 1830 na gruntach Piotrkowie. Nazwa pochodzić ma od żalów przedhistorycznych. Żalińska Wólka, wś, pow. rówieński gm. Studyń, par. praw. Japołoć filii Żalin. Żalińskie, jezioro, ob. Tucholska puszcza i Żalno. Żaliny, szczyt górski 785 mt. , na obszarze gm. Libochory, w pow. stryjskim. Żaliszki 1. mylnie Zaleszki, Z os. , pow. władysławowski, gm. i par. Gryszkabuda, odl. 19 w. od Władysławowa, ma 3 dm. , 29 mk. Nazwa pochodzi od litew. żałas zielony. W 1827 r. miała 2 dm. , 24 mk. Wchodziła w skład dóbr Leśnictwo. 2. Z. , wś, pow. sejneński, gm. i par. Śto Jeziory. odl. od Sejn 25 w. , ma 5 dm. , 43 mk. Żalka, cmentarzysko, pow. pułtuski, ob. Kęsy Wypychy. Zalka, łąka na Księginkach, w pow. szremskim. Zalki 1. pola w Kuklinowie, pow. koźmiński. 2, Z. , pole na obszarze miejskim Koźmina. 3. Ż. , pole w Targowisku, pow. kościański. 4. Ż. , wzgórze w Kąkolewie, pow. wschowski. 5. Z. , wzgórza na Górze Biskupiej, ku północy od Szremu. 6. Ż. , miejscowość naGranówkii, od strony Szczepowic, w pow. kościańskim. Żalkowce, węg. Zselek, wś, w hr. szaryskiem lasy, 176 mk. Żalne Szlasy, pow. ciechanowski, ob Szlasy 1. Żalnie, wś, pow. rossieński, gm. Kielmy, o 37 w. od Rossień. Żalno 1. niem. Sehlen, wś nad szosą i koleją tucholskochojnicką, pow. tucholski, paraf. kat. Raciąż, odl. od Tucholi 7 klm. Od 1890 roku znajduje się na obszarze folwarku przystanek kolejowy, oprócz tego pomocn. agentura poczt. i szkoła katol. Obszar wynosi 494 ha 433 roli or. , 15 łąk; 1885 r. 39 dm. , 79 dym. , 452 mk. , 405 kat. , 47 ew. 2. Ż. , niem. Sehlen, dobra ryc. , tamże, nad znacznem jeziorem t. n. , wzn. 117 mt. npm, ma 991 ha 551 or. , 78 łąk, 91 lasu; 1885 r. 4 dm. , 4 dymy, 20 mk. kat. , 3 ew. przystanek kolejowy 1 dm. , 3 mk. , cegielnia, hodowla bydła i owiec. Własność hr. Koenigsmarka. Ż. , dawna siedziba Żalińskich, jest starą osadą. Znaleziono tu dwie duże siekiery kamienne 1 takiż młotek ob. Dr. Lissauer Die praehist, Denkm. der Prow. Westpreussen, str. 41. R. 1326 nadaje w. m. Ludolf Koenig wiernemu Tamen Seelijn i jego prawowitym spadkobiercom dobra Żalno wraz z jez. , 55 włók obejmujące na prawie chełm. Za co na św. Marcin płacić nam będzie 1 chełm. pieniądz albo 5 zwyczajnej monety i 1 funt wosku a biskupowi według zwyczaju, nadto będzie czynił służbę wojskową i pomagał przy budowli zamków ob. Cod. Belnensis w Pelplinie, str. 38 i Odpisy Dregera w Pelplinie, str. 105. Za czasów polskich należało Ź, do ststwa tucholskiego. Obok wsi istniał folwark. Lustracya starostwa z r. 1565 dzierźawy p. Fabiana Czerny opiewa, że na folw. Nowem Żalnem zwanym, był dom gospodarski słomą kryty, na oborze szopy dwie, stodoła i owczarnia wzrąb zbudowana, chałup ogrodniczych dwie. Suma dochodów wynosiła 140 fl. 7 gr. 9 den. Wysiew żyta ćwierci 801 1 4, jęczm. owsa 37, jarki 3, siana wozów 5. Lustracya z r. 1570 pisze Ż. dzierżawa Jana Wysockiego, 30 wł. osiadłych i 12 gr. , 1 karczma roczna 12 gr. , 6 ogrodn. a 2 gr. , 1 rzemieślnik opifex 2 gr. Według taryfy pobor. z r. 1648, gdzie uchwalono pobór podwójny a akcyzę potrójną płacił tu p. Grillewski 18 fl. 12 gr. ob. Roczn. Tow. P. N. w Pozn. , 1871, str. 183. Według taryfy na symplę z r. 1717 płaciło Ż. 1 zł. i 15 gr. ob. Cod, Belnensis w Pelplinie, str. 92. Przez długi czas posiadali Ż. Żalińscy. R. 1574 zaczął tu Maciej Żaliński, starosta tucholski, podkomorzy pomorski i kasztelan gdański, stawiać pałac piękny, który dokończył dopiero syn jego Samuel, późniejszy wojewoda pomorski. Tenże około r. 1620 przybudował do kościoła w Tucholi piękną murowaną kaplicę ob. Utracone kośc. p. kś.

Żakowo

Żalin

Żalina

Żalinowo

Żalińska Wólka

Żalińskie

Żaliny

Żaliszki

Żalka

Zalka

Zalki

Żalkowce

Żalne Szlasy

Żalnie

Żalno