w czasie wojny aa koniu za 3 grzyw. i dawać będzie księciu z cła pobieranego po 12 grzyw. rocznie Kod. dypl. pol, II, 738. Zamek złotoryjski stanowił niejako klucz do ziemi dobrzyńskiej, dla tego częste o niego staczano boje. Gdy r. 1343 Kazimierz W. odzyskał ziemię do brzyńską, zamek w Z. częścią, przebudował, częścią wałami i murem umocnił, R. 1374 Władysław Biały, ks. gniewkowski, opanował zamek złotoryjski. Obiegł go Sędziwoj z Szubina razem z Kazimierzem, ks. szczecińskim, który tu został ranny i zmarł w r. 1377. Władysław poddał się nareszcie pod warunkiem, że Kazimierz da mu zł. w złocie ob. Staroży tności Polskie, Pozn. 1852, str. 705. R. 1391 puszcza książę Władysław z Opola zamek tutejszy wraz z przyległościami zakonowi krzyżackiemu bez upoważnienia Jagiełły w zastaw, nie oznaczając terminu wykupu. Rok później zastawia im całą ziemie dobrzyńską akt zastawu w języku niemieckim podaje Kod. dypl. pol. , II, 784 786. Celem jej wykupna zwołał król w r. 1404 do Korczyna sejm, który zgodnie uchwalił po 12 groszy prazkich z łanu. Wystarczało to na wykupno ziemi dobrzyńskiej wraz z zamkiem, co nastąpiło r. 1405 Kodem anno feria quinta pentecostes dominus Viadislaus, rex Poloniae, magistro cum praeceptoribus in Thorun in Thorun et redimit terram Dobrinensem, dominio nostris anno 1392 impignoratam pro L m. florenorum et IIII m. sexagenorum grossorum. rer pruss. , III, p. 277. Pomimo to już r. 1409 wielki mistrz Ulrich v. Jungingcn wraz z marszałkiem zakonu w 10 dni po wypowiedzeniu wojny wkroczył w ziemię dobrzyńską i po zdobyciu Dobrzynia, Lipna i Rypina obiegł zamek w Złotoryi. Załoga broniła się przez dni 8, wreszcie się poddała, poczem zamek prawie do szczę tu został zniesiony. Cegłę użyto do budowy kościoła św. Jana w Toruniu Czy potem zamek odbudowano, nie wiemy. Nadmieniamy jednak, że na sądzie rozjemczym w Wrocławiu odbytym r. 1420, cesarz zadecydował, że zakon miał zapłacić na odbudowanie zamku 25000 zł. węg. Ruiny zachowały się aź do otatnich czasów, opierając się falom Wisły. R. 1890 jednak runęła do rzeki płd. wsch. częćć muru, przeszło 2 metry grubego. Plan sytuacyjny zamku podał u. Kunsd. d. Prow. Westpreussen, r. 1889, str. 199. Złotoryjskie starostwo niegrodowe leżało w wojew. inowrocławskiem, ziemi dobrzyńskiej, pow. lipnowskim. Podług lustracyi z r. 1662 powstało z dawnego ststwa kowalskiego, przez oddzielenie z niego wsi Złotoryi, Nowejwsi i Krobi. W r. 1771 posiadał je Jan Branicki, kasztelan krakowski, wraz z małżonką Izabelą z ks. I Poniatowskich, którzy opłacali kwarty złp. 4463 gr. 20, a hyberny złp. 315 gr. 18. Dnia 131 wrześ. 1772 r. zagarnięte zostało przez rząd pruski. R. 1789 ststwo Z. z wsiami Z. , Lubięz, Nowawieś, Krobie Górne, Obory Lipieniee, Smolne, Brzoze, Zielona Puszcza i Pustynia trzymał Damazy Mioduski. Miało 120 dm. , wy siewano 320 kor. żyta. Istniejący w Z. kościół p. w. św. Wojciecha był zawsze filialnym i na leżał pierwotnie do Dobrzewic. R. 1807 roze brali go Francuzi dla wzniesienia fortyfikacyi. Następnie przenieśli parafianie t. zw. stelniczą, w poblizkim lesie stojącą, do wsi. Lecz r. 1821 kaplica zgorzała. Na jej miejscu, kosztem Bartł. Murawskiego z Nowej Wsi sta nął nowy drewniany kościołek. R. 1822 przy łączył go ówczesny administrator ks. sufr. Wilkszycki do Kaszczorka. W kościele są trzy oł tarze, pochodzące ze zniesionego klasztoru domi nikanów w Toruniu. Portatyl na wielkim ołta rzu zdobi po stronie napis Conventus uensis Praedicatorum. Na dolnej stronie czy tamy Anno Domini 1724 die 19 Julii consecratum est hocaltare portatile ab III. ac Rev. Dno Severino Episcopo Suffraganco Culmensi clesia Cathedrali Culmensi capella s. Crucis. Z bocznych ołtarzy stoi jeden pod opieką brac twa Przemienienia Pańskiego a drugi należy do bractwa św. Barbary. W skład filii wchodzą Złotorya, Nowa Wieś, Gumowo, Kompanie, Groch wraz z Grabówcem i Silno. We wsiach tych r. 1848 było 420 parafian. Duży dzwon, ozdobiony figurą św. Stanisława, jest darem Stanisława i Katarzyny Kowalskich, pochodzi z r. 1711. Kś. Fr. Ztotoryski, potok, dopł. Sanu, w pow. łańcuckim, ob. Tarnawiec. Złotowice ob. Stroniowice, mylnic, za Zrotowice. Złotowizna, fol. , pow. sieradzki, gm. Wróblew, par. Charłupia Wielka, odl. 10 w. od Sieradza. W r. 1892 miał 204 mr. obszaru 149 roli, 38 łąk, 4 lasu, 13 past. i nieuż. . Oddzielony został od dóbr Charłupia Wielka. Złotowo, wś i fol. nad rz. Mławką, pow. mławski, gm. Mostowo, par. Radzanów, odl, 24 w. od Mławy, ma 15 dm. , 179 rak. W r. 1827 było 6 dm. , 96 mk. W r. 1579 wieś Z. , w pow. szreńskim, płaciła od 2 1 4 łan. km. a Koziczki od 4 zagr. z rolą. W r. 1885 fol. Z, Koziczki rozl. mr. 642 gr. or. i ogr. mr. 393, łąk mr. 79, past. mr. 70, lasu mr. 68, w odpadkach mr. 8, nieuż. mr. 24; bud. mur. 1, drew. 12, las nieurządzony. Wś Z. os. 19, mr. 39; wś Bielawy os. 30, mr. 593. Złotowo, fol. nad rz. Szczarą, pow. słonimski, w 5 okr. pol. , gm. Byteń, o 33 w. od Słonima, należy do dóbr Byteń hr. Potockich. Na rzece Szczarze, która tu przyjmuje Hrywdę, jest szluza na kanale Ogińskiego. W pobliżu przechodzi tor drogi żel. brzeskomoskiewskiej. Złotowo 1. wś gosp. nad jez. Gopłem,

Złotoryski

Złotowice

Złotowizna

Złotowo