ków jego Adryana i Piotra Łopuchinych. W protokule czynności arehidyakouatu kijow. z r. 1819 czytamy Kościół murowany kollator Franciszek Zaleski, marszałek czerkaski. Pleban ks. Łukasz Unicki. Ten kościół przez Franciszka Zaleskiego, fundowany, a w 1817 r. przez kś. Maurycego Dziekońskiego poświecony p. tyt. Maryi Niepokalanego Poczęcia. Franciszek Zaleski otrzymawszy plac z domem i ogrodem od gen. Wysockiego na rzecz kościoła złotopolskiego, wieczysty zapis tegoż roku przeznaczył dla proboszcza. W 1807 r. od gener. majora Mikołaja Wysockiego na zmurowanie kościoła w Złotopolu prawo. 1807 r. od Franciszka Zaleskiego erekcya; ewinkuje na dobrach swych Rotmistrzówce. Na miejsce tego kościoła wzniesiono z muru w 1861 r. świątynię pod tymże wezw. z ofiar publicznych, staraniem proboszcza miejscowego kś. Jaworowskiego. Ma ona z dawniejszej budowy tylko prezbiteryum i kopułę. Sufit wspiera się na ośmiu kolumnach. Wewnątrz mieści trzy ołtarze Niepokalanego Poczęcia, N. M. P. Częstochowskiej i św. Franciszka Ksawerego. Parafia katol. , dekanatu zwinogródzkiego, 1081 wiernych. Kaplice w Glinianej Bałce i Ositniaczce. Poprzednio istniała tu kapliczka katol. drewniana, wystawiona w 1791 r. przez Annę Staal, żonę Gustawa, pełnomocnika klucza turyańskiego dóbr ks. Potemkina. Kaplica ta do r. 1795 zostawała pod opieka ks. franciszkanów, poczem oddana została pod zarząd proboszczów śmilańskich. Na polach jest mogiła Wizirska, o której niema podania, lecz musi dochowywać pamięć jakiegoś pobytu wojsk tureckich w tych stronach. Gmina obejmuje 15 miejscowości, mających 2896 dm. , 20959 mk. , 19758 dzies. ziemi 5809 włościańskiej, 13593 dworskiej, 356 cerkiewnej. Opisy Z. podał Tyg. Illustr. z r. 1862 t. V, 140 i z 1868 r. . Edward Rulikowski. Złotopole 1. wś i fol. nad rzką b. n. , pow. lipnowski, gm. Jastrzębie, par. Lipno odl. 4 w. , ma 10 dm. , 107 mk. W r. 1827 było 14 dm. , 165 mk. Dobra Z. składały się w r. 1887 z fol Złotopole i Radosne, attynencyi Buchowa, Ostrów i Ruda, rozl. mr. 1182 fol. Z. gr. or. i ogr. mr. 669, łąk mr. 132, past. mr. 53, lasu mr. 171, nieuż. mr. 40; bud. mur. 7, drew. 13; płodozm. 11pol. ; fol Radosne gr. or. i ogr. mr. 106, łąk mr. 7, past. mr. 2, nieuż. mr. 2; bud. drew. 6, las urządzony, pokłady torfu. Wś Z. os. 24, mr. 33; wś Rumunki Buchowe os. 14, mr. 129. Według aktu z r. 1258 wieś tę, nieżyjący już wówczas Bogusza, wojew. łęczycki, nadał szpitalowi św. Gotarda pod Włocławkiem Kod. Małop. , II, 110. To samo Z. wymienione jest w liczbie posiadłości biskupstwa wło cławskiego w dok. z r. 1259 i w akcie rozgraniczenia wsi Jankowo w ziemi dobrzyńskiej r. 1371 Kod. dypl. pol. ,, 614, 755. Z in nych dokumentów dowiadujemy się, iż Bogussa filius Mecslay zapisał Z. i Konarowo Komoro wo swemu spowiednikowi, bratu Marcinowi z zakonu św. Benedykta, ażeby po śmierci jego przeszły na własność szpitala św. Gotarda pod Włocławkiem, którego tenże Bogusza był fundatorem. Wprawdzie w r. 1262 opat sulejow ski na mocy układu z bisk. włocławskim Wolimirem obejmuje Z. wraz z dobrami szpitala, ale już w r. 1288 na mocy układu między bi skupem Wisławem a klasztorem byszewskim ton ostatni obejmuje szpital i jego włości Ulanow. , Dok. kujaw. , 184, 201. W r. 1358 Z. i inne wsi szpitalne przechodzą drogę zamiany na wła sność Hektora Łąckiego ob. Szpital. ,, Nicolaus de Slotopole subjudex puje w dok. z r. 1408 Kod. dypl. pol. . I, 281. Według reg. pob. pow. lipnowskiego z r. 1564 wś Złotopole, w par. Lipno, miała 2 łany, 4 łany sołtysie, 2 zagr. Płacono fl. 9 gr. 10 Pawiu. , Wielkop. , I, 312. R. 1789 własność Ostrow skiego, który tu wysiewał 40 korcy żyta i 4 kor. pszen. 2. Z. , fol. , pow. płoński, gm. Stroźęcin, par. Gralewo. odl. 21 w. od Płońska, ma 2 dm. , 46 mk. W r. 1889 fol. Z. i Szabsk Żabowo Dobrsko, rozl. mr. 484 gr. or. i ogr. mr, 443, łąk mr. 13, past. mr. 6, nieuż. mr. 14; bud. mur. 5, drew. 6. Br. Ch. Złotopole, fol. , pow. rohaczowski, od 1869 r. własność Jasińskich, 105 dzies. 18 roli, 10 łąk, 72 lasu. Ztotopolice 1. wś, pow. płoński, gm. Załuski, par. Kamienica, odl. 21 w. od Płońska, ma 22 dm. , 181 mk. , 1530 mr. W 1827 r. Z. Górne miały 10 dm. , 143 mk. a Z. Dolne 2 dm. , 10 mk. W r. 1885 fol. Z. rozl. mr. 1334 gr. or. i ogr. mr. 909, łąk mr. 63, lasu mr. 329, nieuż. mr. 34; bud. mur. 6, drew. 24; las urządzony, wiatrak. Wś Z. os. 30, mr. 41; wś Roguszyn os. 17, mr. 62. Wymienione w dok. z 1255 r. w liczbie wsi dających dziesięcinę klasztorowi czerwińskiemu Kod. dypl. pol. , I, 72. W r. 1576 wieś Z. Górne, w pow. zakroczymskim, płaci od 6 łan. km. , Z. Dolne od 1 łanu Pawiu. , Maz, 310. 2. Z. , mylnie w opisie dóbr Cerekiew za Zatopolice. Złotopolszczyzna, fol. , pow. lipnowski, gm. Kłokock, par. Lipno odl 6 w. , ma 9 bud. drew. , 215 mr. 126 roli, 40 łąk, 32 lasu, Nosi też nazwę Mencowizna. Złotoruń, folw. nad Jaźnicą, pow. dzisieński, w 4 okr. pol. , gm. Mikołajewo, okr. wiejski Czełniczek o 10 w. od Dzisny, 1 dm. , 16 mk. katol. W 1865 r, własność Siedleckich. Złotoruny, zaśc, pow. wileński, w 2 okr. pol. , gm. i okr. wiejski Muśniki o 4 w. , o 39 w. od Wilna, 5 dm. , 37 mk. katol. podług spisu Złotopole Złotopole Złotopolszczyzna Złotoruń Złotoruny