wa. Leży o 8 w. na płd. od Częstochowy, ma 58 dm. , 479 mk. W r. 1827 było 33 dm. , 221 mk. W r. 1880 fol. W. rozl. mr. 901 gr. or. i ogr. mr. 527, łąk mr. 73, past. mr. 59, lasu mr. 223, nieuż. mr. 19; bud. mur. 8, drew. 2; płodozm. 8pol. , las nieurzadzony, pokłady wapna i torfu. Wś W. os. 43, mr. 540. W połowie w. wś ta, własność Jakuba Trepki, miała łany km. , karczmę, zagrodników i folw. , z których dziesięcinę dawano klasztorowi w Częstochowie Długosz, L. B. , II, 221. Według reg. pob. pow. lelowskiego z r. 1581 wś Wrzosowa, w par. Częstochowa, miała w części Wierzchlejskiej 6 łan. km. , 2 zagr. z rolą. , 1 czyn. , 6 kom. bez bydła, hutę szklana, 3 robotników. W części Błeszyńskich łan. km. , 8 zagr. z rola, 3 kom. z bydł. Pawiń. , Małop. , 78. Br. CL Wrzosowatka, góra pod Chmielonkiem, w pow. kartuskim. Z niej rozległy widok na jez. Radunię, ku płd. na t. . Jeziorko, na północ na Chmielno starożytne. Kś. Fr. Wrzosowo, wś podana w reg. pob. pow. brzeskiego z r. 1557, w par. Zgłowiatka, miała 21 2 łanu Pawiń. , WiII, 9. Będzie to zapewne dzisiejsze Ossowo, w pow. włocławskim, par. Lubraniec. Wrzostki, wólka do Łysakowa, wś, w pow. mieleckim, ma 15 chat i 76 mk. ; leży w nizi nie nadwiślańskiej, nad Breniem. Mac. Wrzosy 1. fol. dóbr Cybulice, w pow. łowickim, ma 457 mr. 2. W. , kol. nad rz. Widawką, pow. łaski, gm. Chociw, par. Restarzew, ma 6 dm. , 69 mk. , 74 mr. 3. W. , folw. dóbr Kossowice, w pow. opatowskim, ma 1 dm. , 13 mk. , 96 mr. 4. W. , os. , pow. miechowski, gm. i par. Książ Wielki. Wrzosy al. Borowe Włóki, dobra, pow. kobryński, w 1 okr. pol. , gm. Zalesie, o 51 2 w. od Kobrynia, własność Szemietyłłów, maja 185 dzies. 125 łąk i pastw. , 1. Wrzosy, grzbiet górski 347 mt. , na obszarze wsi Górka, nad pot. Górecką Wodą, dopł. Prądnika, w pow. krakowskim, na granicy od królestwa polskiego. Wrzosy 1. kol. , w pow. ostrzeszowskim, ma urząd okr. w Grabowie, urz. stanu cyw. w Przytocznicy, sąd i st. kol. w Ostrzeszowie, pocztę w Doruchowie, tamże szkoły obu wyzn. i paraf. katol. ; 31 dym. , 239 dusz katol. 2. W. , wś dworska, w pow. szubińskim, ma urz. okr. i sąd w Szubinie, urz. st. cyw. w Kulikowie, st. kol. w Żninie, pocztę i szkoły w Retkowie, paraf. katol. Słupy. Obszaru 314 ha, 4 dym. , 106 dusz. Należy do dóbr Słupy, obecnie w posiadaniu Żółtowskich. W r. 1331 wś W. , jako arcybiskupią, złupili Krzyżacy. R. 1339 W. Wrzuthi należała do dóbr, o które się prawowali Janisław, arcyb. gnieźn. , i Jan, bisk. poznański, z zakonem szpitalników niemieckich. Przysądzone wtedy dobra, król Kazimierz r. 1357 zatwierdził jako posiadłości kościoła gnieźnieńskiego. Wrzosy, niem. Schoenwalde, dawniej Nowe zwana, wś, pow. toruński, st. pocz. i szkoła symult. w miejscu, paraf. kat. N. M. Panny w Toruniu; 955 ha 543 roli or. , 9 łąk, 163 lasu; 1885 r. z przyległ. , 121 dm. , 276 dym. , 1234 mk. , 589 kat. , 645 ew. Kś. Fr. Wrzyszcze, gród, ob. Rzyszczew t. . Wschodnia, rzeczka, ob. Schodnia. Wschody, osada, pow. jelniński gub. smo leńskiej, gm. Wschody, zarząd gminy, cerkiew, 2 jarmarki. W. Ł. Wschowa, w dokum. Vschovia, VeschovUnschova, Uschovia, Wrowin tat, Wrowstat, Freistadt, , stolica niegdyś ziemi wschowskiej, dziś miasto powiatowe w w. ks. pozn. , leży na płd. zach. Poznania, miedzy Szlichtyngową, Szmiglem, Święciechową i Lesznem. Urz. stan. cywil. , stacya kol. , poczta, szkoły i paraf. obu wyznań i sąd okr. w miejscu. Obszar ról miejski wynosi 761 ha, ma 639 dym. , 7381 dusz, z tych 4259 ewang. , 2800 katol. , 318 żyd. Założenie miasta odnoszą do r. 1150. W początku XIII w. ma W. liczne warsztaty, mianowicie sukienników. Ziemia wschowska ze stolicą swą wielokrotnie przechodziła od Polski do Szląska i odwrotnie. W r. 1723 Przemyśl, ks. głogowski, nadał Walterowi z Przyczyny, wsi pod miastem położonej, lokacyą ponowną miasta z różnemi wolnościami. Znajduje się też w posiadaniu Henryka III, ks. głogow. W r. 1289 występuje Wierzbięta jako kasztelan wschowski. W r. 1310 przystąpiła W. do związku miast Głogowa, Zegań, Swinawa, Frysztat, Szprotawa i Lubin, które się zobowiązały ścigać złoczyńców swych wzajemnie. W r. 1322 widzimy W. w posiadaniu Łokietka, ale już od r. 1325 nadają W. przywileje różni książęta szlązcy, a nawet prawo bicia zdawkowej monety. Rozrzutny ks. Jan sprzedał W. królowi czeskiemu. Dopiero r. 1343 przyłączył W. trwale do Polski ks. Kazimierz a w r. 1345 nadał jej wolność od ceł. W r. 1383 próbowali ks. szlązcy odzyskać W. , ale bezskutecznie. W r. 1422 komisarz apostolski Antoni Zenon spisał w W. urzędowy akt świadectwa arcyb. Mikołaja w procesie kr. Władysława przeciw Krzyżakom. Aż do stycz. 1423 r. trwały tu przesłuchy świadków. Rozkwit W. znamionuje się tem, że w początku XV kołę. W tymże czasie za Władysława II obwarowano W. , a tenże król nadał W. ordynacyą wyboru burmistrza i rajców. W r. 1432 oddał miasto z zamkiem w lenno Maciejowi Bąkowi czyli Strączkowi z Osieczny. W r. 1435 pożar zniszczył całe miasto, ale nowe i zatwierdzone przywileje król. wnet podniosły stan jego, mianowicie też sukiennictwo, którego stosunki handlowe sięgały aż Wrzosowatka Wrzoso Wrzo Wrzos 6 d Wrz