kilka mil śród okolicznej równiny. Znajdują się tu pokłady węgla brunatnego, piaskowca i wapienia. 2. Z. G. , wyniosłość, w pow. sieradzkim, w gm. Barczew, koło Brzeźna. Podania ludowe mówią o ukrytych tu skarbach. Nazwę tę nosi też i osada mająca 1 dm. , 10 mk. Opis podroży po kraju, Bibl. Warsz. , 1848, I, 33. 3. Z. G. , wyniosłość leżąca na granicy Zawodzia, przedmieścia Częstochowy, w gm. Grabówka. U stop jej według planu Częstochowy Marcina Germana z r. 1748, rozgałęzia się droga do Mstowa i Olsztyna i leżą miejskie pastwiska. Łazy. Obecnie stoi tu kilka domów murowanych, wiatrak, 2 piece wapienne przerabiają wydobywany tu kamień z kilku odkrywek na zachodnim stoku góry. W łomach tych pod zwirowiskiem i stoczyskami, złóźonemi głównie z wapieni nadgi psowych, występują ławice piaskowca wapnistego, obfitującego w muszle skamieniałe. W największej kopalni Grosmana pracuje 12 robotników. Ze szczytu góry roztacza się widok na miasto i panujące nad nin mury i wieże klasztoru jasnogórskiego. Z przeciwnej strony widać ruiny zamku olsztyńskiego, oraz baszty klasztoru mstowskiego. Pod koniec sierpnia 1474 r. król Kazimierz Jagiellończyk, przybywszy na czele wojska zatoczył tu obóz, oczekując na gromadzącą się szlachtę. Celem wyprawy był Szląsk i opanowanie Wrocławia. Ztąd odwiedzając Jasną górę, obdarzył klasztor nadaniem kościoła parafialnego Baliński Pielnrzymka, str. 89 90. W r. 1665 na temże miejscu stanął obozem Jerzy Lubomirski, odsądzony od laski marszałkowskiej i buławy hetmańskiej. Dzień przyjścia wojsk jego na Złotą Górę 8 sierpnia zaznaczył się rabunkiem okolicznych klasztornych włości. Skargi zakonników na bezprawia żołdactwa odniosły swój skutek; Lubomirski dnia następnego ruszył ze świtem ku Kiedrzynowi, gdzie znowu obozem się rozłożył Kochanowski, Klimaktery, III, 2431. W czasie powtórnej wazyi szwedzkiej, według sprawozdania naocznego świadka, , Dnia 16 sierp. 1705 r. przyszedł od Wielunia generał saski Gueldensztern, mając piechoty 6 regimentów. Ta stanęła obozem nad Wartą rz. na Złotej Górze i z armatami, a jazdy 4 regimenty lokowano w Kawich górach, za Starą Częstochową, obok wioski Kamieńca stali tak 10 dni obozem, nie zaczepiając nic gruntu ojców jasnogórskich, czekali króla swego, gdzie się każe obrócić E. Otwinowski, Dzieje Pol. za, str. 8083. 4. Z. G. , nazwa pola na obsza rze wsi Gidle, w pow. noworadomskim. Złota Góra, wś, pow. kolneński, gm. Gawrychy, par. Lipniki, ma 129 mr. Wchodziła w skład dóbr rząd. Nowogród. W 1827 r. 5 dm. , 39 mk. , par. Nowogród. Złota Góra, wzgórze na obszarze folw. Stary Zamek, pow. lucyński, ob. Birże Inflanckie. Złota Góra, fol, pow. lepelski, własność Massalskich, ma 60 dzies. Złota Góra 1. wyniosłość 301 mt. , na płd. zach. granicy pow. gródeckiego, na płd. od Uherec Niezabitowskich. 2. Z. G. , wyniosłość 759 mt. , w Beskidzie zachodnim, na obszarze gm. Roczyn, w pow. wadowickim. Z jej stoków wypływa pot. Kamieniec, praw. dopł. Soły. 3. Z. G. , wyniosłość 282 mt. , w płd. części Rożubowic, w pow. przemyskim. na praw. brzegu Wiaru. 4. Z. G. 413 mt. , wyniosłość bezleśna, nad pot. Strypą, we wsi Kabarowcach, pow. złoczowski, na 42 47 1 2 wsch. dług. , 49 42 1 2 Karta wojs. , 7, XXXII. 5. Z. G. , wzgórze bezleśne 218 mt. w Laszkach, pow. jarosławski, na 50 1 2 płn. szer. , 40 1 wsch. dług. Karta wojs. , 5, XXVIII. 6. Z. G. , garb bezleśny nad Płotyckim stawem, w Budyłowie, pow. brze żański Karta wojs. , 7, XXXII. 7. Z. G. , garb bezleśny, w Jabłonowie, pow. husiatyński, Karta wojs. 9, XXXIV. Złota Góra, winnica pod Toruniem, własność niegdyś szpitala św. Ducha. Ob. Kutlewo. Złotagóra, także Złotorya, niem. Goldberg, w dok. z 1201 Awrum, miasto powiatowe w reg. lignickiej, na Szląsku pruskim, na praw. brzegu rz. Kacbachy lew. dopł. Odry, u stóp Wilczej góry Wolfsberg, odl. 11 mil na zach. od Wrocławia a 2 na płd. od Hajnowa. Rynek miasta wznies. 713 st. par. npm. W r. 1842 było miasto jeszcze otoczone murem a w części wałami i fosą; miało 4 bramy i trzy furty. Obecnie miasto posiada kościół par. ewang. , kościół par. katol. , szkoły, liczne fabryki sukna, przędzy wełnianej, fabrykę soków owocowych, zakład budowy machin, urząd powiatowy i urząd stanu cywilnego, urząd pocztowy, 630 dm. , 1899 gospodarstw, 6734 mk. 1885 r. , w tej liczbie 5827 ew. , 825 katol. , 58 in. wyzn. , 24 żydów. Do miasta należy 861 ha 618 roli, 113 łąk, 23 lasu. W r. 1842 było 7194 mk. , wtem 6385 ew. , 756 kat, 23 żyd. Kościół par. ewang. , z wieżą mającą 114 łokci wysokości, założony był w XII w. a od r. 1522 zajęty przez protestantów. Kościół par. katol. został wraz z klasztorem franciszkańskim założony przez św. Jadwigę w latach 1208 1212. Klasztor i kościół po przyjęciu reformacyi przez ludność stały pustką, aż dopiero w r. 1700 na nowo osadzono tu zakonników a w 1810 r. zniesiono klasztor zaś kościół zamieniono na parafialny. Szkoła miejska ewangelicka założona w r. 1504 przez Hieronima Wildenberga, zasłynęła w latach 1530 do 1553 gdy rektorem jej był głośny Trotzendorf. którego wizerunek przechował się w kościele ewangielickim. Istnieje też przytułek dla ubogich ze szpitalem dla chorych p. w. św. Ducha, zakład poprawczy dla dzieci moralnie zepsutych. Wodociągi zbudowane były 1726 r.

Złota Góra

Złota Góra

Złotagóra