370 mt. wysokiemi. W głównem pasmie wznosi się najwyżej do 407 mt. wzgórze św. Jan, na wsch. wsi Lackie Małe; wś Woroniaki położona na wznies. 375 do 414 mt. ; miejseowość Za lasy na płd. wsi Woroniaki 420 mt. , a Na mostkach do 440 mt. Południową i płd. wsch. część powiatu zajmuje płn. rąbek wyżyny podolskiej. Zachodnia połać należy do t. . Opola, które charakteryzują obszary pagórkowate, zmiernemi dołami; na wschód od tej części Opola rozlega się otwarta, sucha, chłodna, bezleśna prawie a falista cząstka wyżyny podolskiej, popruta gdzieniegdzie jarami rzek i potoków. Cała ta ezęść wznosi się po nad 350 mt. , a w niektórych miejscach przekracza 400 mt. Wody powiatu należą do dwóch zlewisk baltyckiego i czarnomorskiego. Oddziela je linia głównego działu wodnego ciągnąca się pasmem Gołogór i Woroniaków i tychże północnych Cieklin. Stok baltycki zajmuje płn. stronę powiatu z wyjąt kiem płn. wsch. krańca w okolicy Ożydowa, O leska i Podhorzec; stok czarnomorski płd. część i płn. wsch. kraniec w okolicy Ożydowa, Oleska i Podhorzec. Wody stoku baltyckiego zbiera i uprowadza Bug główny dopł. Wisły, a stoku czarnomorskiego Złota Lipa, Strypa i na małej przestrzeni Seret główne lewoboczne dopływy Dniestru i Styr dopływ Prypeci, wpadającej do Dniepru. Dorzecze Bugu zajmuje prawie całą północną część powiatu. Zródłowiska Bugu leżą w kotlinie leśnej między Werchobużem, Opakami, Kruhowem i Kołtowem. Najsilniejsze ze źródeł wytryskujących na tej przestrzeni znajduje się w Werchobużu; ztąd też bierze Bug początek. Na moczarowatej przestrzeni między Werchobużem a Kruhowem powstają dwa inne potoki potok na Stawisku i Brodek na Filarowem, które w Kołtowie zasilają Bug, tworząc t. zw. zw. Buzek Opacki wypływa w płn. zach. stronie wsi Opaki. Wody tych potoków spływają się w Kołtowie i płyną ztąd jednem korytem na płn. zach. przez Budę Kołtowską, Sassów, Usznię, Czermosznię, Białykamień i Bużek. Poniźej Buźka zwraca się Bug bardziej na płn. zach. , przepływa Rozważ, Sobolówkę, Pietrycze, Uciszków i Stronibaby, za któremi opuszcza granicę powiatu, zwracając się na płn. ku Buskowi. Z dopływów znaczniejszych wymieniamy Bużek Oleski od praw. brz. , Złoczówkę od lew. brz. , Gołogórkę i Pełtew od lew. brz. Dorzecze Strypy zajmuje płd. i płd. wsch. część powiatu. Strypa powstaje z kilku ramion, których źródła lezą na płd. stokach Woroniaków i w płn. części wyżyny podolskiej. Ramię środkowe, zwane Główną Strypą, wypływa we wsi Iwaczowie; ramię Mała Strypa we wsi Rykowie; ramię trzecie w Wołczkowcach a wpada od lew. brz. do Głównej Strypy, i ramię czwarte w Maniłówce, wpada również z lew. brz. do Głównej Strypy. Powyższe ramiona płyną od wsi Pohrebce jednem korytem jako Strypa ku płd. przez Olszankę i Cecowę. Poniżej tej wsi wchodzi Strypa do pow. brzeżańskiego. W obrębie powiatu złoczowskiego przyjmuje dopływy główne Hrebelkę i Wosuszkę. Dorzecze Seretu zajmuje kąt płd. wsch. części powiatu, między źródłowiskami Bugu a Strypy. Leżą tu wsi Nuszcze. Perepelniki, Harbuzów, Manajów, Hukałowce, Łopuszany, Olejów, Białokiernica, Białogłowy, Neterpińce i Huta Werchobuska. Seret powstaje z trzech ramion główne wypływa w Majdanie, na płd. wsch. od Podhorzec, źródła drugiego znajdują się w Hucie Werehobuskiej, trzecie ma początek w Nuszczu, Ramiona te łączą się w Ratyszczu w pow. brodzkim. Ze znaczniejszych dopływów Seretu powstaje w pow. złoczowskim pot. Łopuszanka w Łopuszanach. Dorzecze Złotej Lipy zajmuje zach. płd. kraniec powiatu. Rzeka ta powstaje z dwóch ramion, których źródła leżą w powiecie. Ramię prawe wypływa w Majdanie Gołogórskim, lewe w Szpikłosach. Oba ramiona łączą się w pow. brzeźańskim. Do praw. ramienia podąża z powiatu złoczowskiego Zgniła Lipa, nastająca w Żukowie; do lewego Machnówka, powstająca w Machnowcach, i Zwarycz, powstający w Hodowie. Dorzecze Styru zajmuje płn. wsch. kraniec powiatu, obejmujący miejscowości Chwałów, juśkowice, Olesko, Czyszki, Kąty, Sokołówkę, Łabacz, Bołożynów i Przewłocznę powyższy zarys stosunków oroi hydrograficznych jest oparty na pracy Sokalskiego Rys geogr. statyst. złoczowskiego okręgu szkolnego, str. 6 do 36. Obszar powiatu rozpada się na 95935 ha roli, 29861 ha łąk i ogr. , 11834 ha past. , 36007 ha lasu. Według spisu z r. 1880 było w powiecie 22205 koni, 50350 sztuk bydła rogatego, 13307 owiec, 18223 świń, około 17000 pni pszczół. W r. 1890 było w powiecie 23136 dm. a 148808 mk. , a mianowicie 4412 dm. , 26647 mk. w obrębie sądu pow. Olesko, 7838 dm. , 49539 mk. w okr. sąd. Zborów, 10886 dm. , 72622 mk. w okr. sąd. Złoczów. Według płci było 74118 męż. , 74690 kob. Według wyznania 97957 gr. kat. , 29460 rz. kat. , 20947 izrael, 444 innych wyzn. Języka rusińskiego używało 96799, polskiego 51071, niemieckiego 721, innych 8 mk. Od 1 lipca 1888 r. tworzy powiat osobny okrąg s, którego Rada szkolna i inspektor mają siedzibę w Złoczowie. Oprócz szkół wymienionych przy opisie Złoczowa istniało w roku szkolnym 1895 szkół ludowych 119, a mianowicie 25 z językiem wykładowym polskim, 90 z jęz. wykł. rusińskim, 1 z jęz. wykł. niemieckim, a 3 z jęz. wykł. polskorusińskim; 14 szkół 2klas. a 105 jednoklas. Ilość dzieci obowiązanych do uczęszczania na naukę codzienną wynosiła 17926 9150 chłopców, 8776 dziewcząt,

Złoczów