Ziełupis, strumień, w gub. kowieńskiej, wpada do Dubissy zaraz za jez. Rajzgie. Ziemaki 1. ob. Ziomaki. 2. Z. dawniej Ziemaki Glinki, wś i kol. , pow. makowski, gm. Sypniewo, par. Sieluń. Wś ma 11 os. , 52 mr. , kol. 6 os. , 141 mr. Wchodziła w skład dóbr Glinki Stare. W r. 1827 było 9 dm. , 41 mk, , r. 1582 ZiemakiGlinki mają. 1 1 2, pow. mazowiecki, ob. Roszki 1. . 4. Z. Mieczki, pow. ostrołęcki, ob. Mieczki 2. . Ziembice miasto powiatowe na Szląsku, ob. Muensterberg. Ziembin mstko z dem gminnym i dobra nad rzką Ziembinką, lew. dopł. Hajny, pow. borysowski, w 2 okr. pol. łohojskim, o 24 w. od Borysowa, przy dawnym trakcie wileńskim, śród lasów i błot położone, wskutek czego panują uparte febry. Miasteczko nigdy nie posiadało praw i przywilejów, ma dziś 139 dm. , w tej liczbie 101 żydowskich, około 635 mk. Żydzi trudnią, się głównie drobnym handlem. Jest tu oddział poczty listowej, szkoła wiejska, cerkiew paraf. , p. wezw. św. Michała, na miejscu pogorzałej fundował na nowo w r. 1811, sąsiedni obywatel Franciszek Sierzputowski; obecnie przebudowana. Z dawnych zapisów posiada 3 włóki ziemi, około 1, 200 parafian płci obojga; benefaktorami byli Ratomscy. Kaplice dwie we wsi Lubczy p. wezw. św. Jana i w Kościanach św. Dymitra mogilna. Gmina ziembińska graniczy na zachód z gm. Jurewo, Łohojsk i Pleszczewice; na północ z gm. Mściże. na wschód z gm. Krasne Łuki i KiszczynaSłoboda, na południe z gm. Bytcza, obejmuje 12 okręgów starostw wiejskich, 623 osad pełnonadziałowych dziś rozdrobnione, 3, 623 włościan pł. męz. , uwłaszczonych na 10, 311 dzies. gruntów. Dobra mają. 1, 274 dzies. ; młyny wodne. Miejscowość dość leśna, niezmiernie kamienista, posiadająca duże głazy narzutowe, jak niemniej mnóstwo kurhanów przedhistorycznych i horodyszcz. W XVI w. Z. należał do Kiszków h. Dąbrowa. W r. 1612 Stanisław Kiszka, wwoda witebski, dzieląc wielkie swe dobra pomiędzy czterech synów oddał Z. wraz z dobrami Dokszyce, Hajna i, kluczami sąsiedniemi, najstarszemu synowi, ks. Stanisławowi Kiszce, scholastykowi witebskiemu i sekretarzowi Zygmunta III. Dział ten przyznany w tryb. litew. d. 4 sierpnia t. r. , potem w r. 1752 d. 25 kwietnia wpisany został w księgi grodu mińskiego źródła w zbiorach piszącego w Zamościu. Następnie Z. stał się własnością Sakowiczów, niewiadomo jaką drogą, prawdopodobnie przez kupno lub zapis scholastyka Kiszki, dość, że Adam Sakowicz, podkomorzy oszmiański, późniejszy wojewoda smoleński, z żoną swą Maryanną z Tyszkiewiczów, będąc dziedzicami Z. fundowali tu w r. 1640 kościół z klasztorem ks. dominikanów, nadając zakonowi 17 poddanych osiadłych na włókach gruntu za miastem ego, tudzież folw. Polany, o 5 w. odległy. Po rozbiorze Rzplitej, ludność męzka wsi klasztornej wynosiła 67 dusz, ziemi zaś było wogóle 55 włók; 6 jezior i propinacye. Wizyta metropolitalna po podziale kraju, zapisała dochód roczny zakonników w ilości 722 rub. , tudzież kapitały z zapisu Sakowiczów 1900 rs. ; z legatu Michała Przewodzkiego 75 rs. ; na majątku Skuplinie 2, 150 rs. i annuaty na majątku Kryczynie 18 rs. rocznie. Zgromadzenie składało się wtedy z 3 kapłanów Do posług kościoła i klasztoru trzymano organistę, zakrystyana, dzwonnika, kucharza, furmana, chłopca i stróża. Pierwotnie świątynia była drewniana; potem od r. 1790 do1809 wzniesiona przez zakonników z, p, w. Wniebowzięcia N. M. P. , długości 32 łokcie, szerokości 24 łokci; była zawsze parafialną, przy niej istniała szkółka z 8 uczniami utrzymywanymi kosztem klasztoru. Biblioteka w czasie najścia francuzów w r. 1812 zniszczona. Dominikanie w r. 1833 zostali skasowani, a dobra ich zabrane na skarb. Z notatek rękopiśmiennych Jana Chodźki. Obecnie świątynia ziembińska, zostając czas dłuższy bez pasterza, bardzo podupadła. Par. kat. , dek. berezyńskiego około 1, 500 wiernych, posiadała dawniej filię w Kryczynie. Wracając do dziejów dodajemy, że drugą żoną wojewody smoleńskiego Sakowicza, była Świętosława Rajecka, wojewodzianka mińska, wdowa po Leszczyńskim, staroście brześciańskim, która po śmierci Sakowicza, wyszła po raz trzeci za Mikołaja Potockiego gen. ziem podolskich, lecz dzieci to stadło nie miało obacz Niesiecki, wyd. Bohr. , T. VII, str. 454 i T. VIII, str. 230. Pani ta posiadając prawa na Z. , trzymała go wespół z małżonkiem, owym Potockim i w tym czasie, mianowicie w r. 1673, stał się głośnym proces ks. dominikanów ziembińskich z dzierżawcami Ziembina Aleksandrem JasienieckimWojną, starostą bracławskim, i małżonką jego Eleonorą z Horskich, za napad zbrojny na ziemie klasztorne i rozbój uczyniony w klasztorze, znieważenie świątyni pobiciem ks. przeora Ezyasza Hurniewicza, ks. Baltazara Kryńskiego i sług klasztornych. Sprawa ta wytoczona przed trybunał litew. , który skazał małż. Wojnów na gardło, wyrokiem z dnia 20 października t. r. Prawdopodobnie jednak wyrok nie był wykonany, bo w tych czasach trudno było przyjść do ekzekucyi prawa ob. Akty Wil. Arch. Kom. , T. XV, Nr 214, str. 334 339. W dalszej kolei Potocka z Rajeckich, generałowa podolska, posiadaczka Z. , owdowiawszy wychodzi po raz czwarty za Praźmowskiego, chorążego nadwornego koronnego Niesiecki, VIII, 86, po jej zgonie, przez długi proces wzięli Z. Chreptowiczowie na zasadzie, iż siostra bezdzietnego i nieposiadającego widocznie braci z potomstwem wojew. smoleńskiego Sakowicza, była za Mi Ziełupis Ziełupis Ziemaki Ziembice Ziembin