opis bohaterskiej obrony mostu na Zelwie, przeciw następującym wojskom Fersena. Dobra Z. należą, obecnie do Konstantynowych i mają; 243 dzies. 67 łąk i pastw. , 63 lasu, 7 nieuż. . Gmi na, położona we wschodniej części powiatu, graniczy od płn. z gm. Samarowicze, od zach. z gm. Izabelin, od płd. z gm. Międzyrzecz, od wschodu z gm. Miźewicze pow. Słonimskiego, obejmuje 17 miejscowości, mających 307 dm. włośc. obok 268 cych 11310 mk. włościan, uwłaszczonych na 5440 dzies. Nadto w obrębie gminy znajduje się 1428 dzies. 636 większej posiadłości, 1609 skarbo wej i 1295 1232 roli miejskiej i cerkiewnej. Północny zakątek gminy przerzyna linia dr. żel. poleskich na przestrzeni BiałystokBaranowi cze. M. Ra. Witan. Zelwianka, ob. Zelwa. Zewałd, niem. , Zelwanowce, węg. Zsalwany, wś, w hr. szaryskiem Węg. , ma łąki, pastwiska, lasy, 159 mk. Zelwiany, dobra nad Niemnem, pow, wołkowyski, w 5 okr. pol, gm. Piaski, o 28 w. od Wołkowyska, własność Taranowiczów, z folw. Poprawy i urocz. Jedlinka 1483 dzies. 143 łąk i pastw. , 402 lasu, 602 nieuż. , gorzelnia, kaplica. Dawniej własność Ksawerego Krzywickiego 1830 r. . Zelwy, wś, pow. szawelski, należała do dóbr Kurszany Grużewskich ob. t. . Zelynow, pow. włodzimierski, ob. Zielinów. Zelzin, Zeldzin, sioło nad rzką Pisarówką, pow. wołkowyski, w 2 okr. pol, gm. Zelzin, o 32 w. od Wołkowyska, wraz z chutorem Podkrupie 593 dzies. ziemi włośc. i 57 dzies. ziemi cerkiewnej, 25 dm. , 310 mk. , zarząd gminy, cerkiew, szkoła. Parafia prawosł. , dekanatu błagoezynia podoroskiego, 3043 dusz. 2. Z. , dwa dobra, tamże, o 33 i 35 w. od Wołkowy ska. Jedno z dóbr, własność Iwanowych mają z fol. Ławrynowicze i Józefpol 2780 dzies. 470 łąk i past. , 926 lasu, 846 nieuż. ; drugie, nale żące do Kazimierza Brandta, wraz z fol. Cerebuch 426 dzies. 18 łąk i past. , 101 lasu, 124 nieuż. . Dawniej własność Bychowców. Gmina, położona w płd. wschodniej części powiatu, gra niczy od płn. z gm. Międzyrzecz, od zachodu z gm. Podoroś i Łyskowo, od wschodu z gm. Pieningi i gm. Różanna pow. Słonimskiego, obejmuje 41 miejscowości, mających 456 dm. włośc. obok 72 należących do innych stanów, 3767 mk. włośc. , uwłaszczonych na 6098 dzies. Oprócz tego w obrębie gminy jest 5522 dzies. 2657 roli większej własności i 57 dzies. 39 roli ziemi cerkiewnej. J. Krz. Zelżychów, wś, w par. Kałów ob. Łaski, L. B. , II, 373; ob. Zdzichów. Zełdecz Pasieczny, potok, prawy dopł. Raty, w pow. rawskim. Zełemeny, szczyt górski 1307 mt. , w Karpatach wschodnich, w dziale dukielskoskolski m, za przełęczą użocką. Zełemianka, pasmo górskie, w Karpatach wschodnich, we wschodnim Beskidzie, okryte puszczą lesistą złożoną z jodeł, świerków, bu ków i jaworów. Pasmo to pomiędzy Oparem ze zachodu a Sukielem ze wschodu, z południa pomiędzy potokami Mizunką, Sobolem, Tychym i Sechłym, stanowi w sobie zamkniętą całość. Z kształtu podobne do rogów jelenich, ich głowę stanowi góra Magora al Lisak 1365 mt. . Główne gałęzie przypierają do dolin Sukłelu i Oporu, tylko zachodnie gałęzie noszą na zwę Zełemianki Z. zaczyna się nad Oporem i potokiem Pawłowom, górą Syniakiem. Szczyty Zełemin 1177 mt. , Kudrawiec 1244 mt. , Mudy 1261 mt. , Za Zyroka 1261 mt. , Toucharska 1116 mt. , Czarna góra 1215 mt. , Ulicz 889 mt. , Matachin 1220 mt. , Daszkowiec 1122 mt. . Bardzo liczne potoki z tego pasma płynące wyżłobiły głębokie doliny, cia sne debry i rozwinęły stoki bardzo silnie. Naj dłuższą odnogą występującą z głównego pasma jest pasemko ciągnące się od Matachina pomię dzy Sechłym pot. a Zełemianką, ze szczytem Kindrat 1158 mt. i Kiczerą 801 mt. , z pod Za Zyroki płynie pot. Tymczarów, pot. Ozirny z pod Kudrawca i Dereszyn, na płn. płynie Pa włów potok, od Korawca wysuwa się na północ pomiędzy pot. Pawłowem a Kamionką długi grzbiet ze szczytem Prebiczką 819 mt. , kin Werch i Czudyłów a stoki jego spadają na przeciw Demin do Oparu. Od Na Benki cią gnie się odnoga między pot. Kamionką, Łuszką, Sukielem, ze szczytem Werszki, następnie ku wschodowi ciągnie się aż do góry Sukiel 900 mt. , zkądznów nowe pasma i gniazda rozwijają się pomiędzy Oporem a Sukielem. Od głównego grzbietu wyrywają się znów odnogi ku pot. Brzaza, ze szczytami Kiczera Kamienista 979 mt. , Touharski. Przez główny grzbiet Zełemianki lim granica pomiędzy Pobokiem, Ka mionką, Sukielem, Brzazą z jednej strony, a Skolem, Hrebenowem, Tuchlą i Libuchorą z dru giej strony. Na szczytach i stokach ścielą się rozległe polany, powstałe ztąd, źe miejscowa ludność przed dawnymi czasy wypaliła drzewa i wykarczowała je. Polany te są źródłem bo gactwa dla miejscowych górali. St. M. Zełemianka, potok, prawy dopływ Oporu, wypływa z pod grzbietu Zełemianki, płynie wśród wielkich lasów. W ostatnich czasach służył do spławiania drzewa przy podnoszeniu wód przez zbiorniki Klause. przyjmuje pot. Tymczarów i Ozirny. Płynie zrazu przez Tuchli a potem granicą Tuchli i Hrebenowa. Długości ma około 9 klm. Karta wojs. , 10, XXIX. St. M. Zełemin, góra 1177 mt. , w paśmie Zełe

Zelwianka

Zelwian

Zelwanowce

Zelwiany

Zelwy

Zelynow

Zelzin

Zelżychów

Zełdecz Pasieczny

Zełemeny

Zełemianka

Zełemin