Z. leży w par. Krajkowo, ma 7 dm. , 67 mk. W r. 1888 fol. ZdunowoZdunówko rozl. mr. 455 gr. or. i ogr. mr. 280, łąk mr. 77, pastw. mr. 10, lasu mr. 69, nieuż. mr. 19; bud. mur. 4, drew. 5; las nieurządzony. Wś ZdunowoZdunówko os. 23, mr. 71. W r. 1578 we wsi Zdunowo major Jakub Kossobudzki płaci od 1 2 łanu, 3 zagr. z rolą. ; Jan Kossobudzki od 1 2 łanu. W części Z. minor Zdunówko ciż sami mają po 1 2 łanu km. i 3 zagr. z rolą. Wieś leży w par. Krajkowo Paw. , Mazow. , 87. Zdunowo, wś, pow. płoński, gm. Załuski, par. Kamienica, odl. 18 w. od Płońska, ma 13 dm. , 175 mk. , wiatrak i gorzelnią 1885 r. . W 1827 r. było 9 dm. , 41 mk. , par. Kroczewo. Dobra Zdunowo Załuski, składały się w r. 1885 z folw. Z. i Załuski rozl. mr. 1346 fol. Z. gr. or. i ogr. mr. 487, łąk mr. 52, lasu mr. 80, nieuż. mr. 23; bud. mur. 1, drew. 21; płodozm. 5 i 10pol. ; fol. Załuski gr. or. i ogr. mr. 598, pastw. mr. 2, lasu mr. 86, nieuż. mr. 18; bud. mur. 2, drew. 8; płodozm. 9pol. ; las nieurządzony. Wś Z. os. 16, mr. 21; wś Załuski os. 18, mr. 25. W dokum. z r. 1398 występuje Przibislaus de Sdunowo procurator Zacrocimiensis Kod. Maz. , 128. W r. 1676 we wsi Zdunowo major i minor, w par. Kamienica, pow. zakroczymskim, liczni częściowi dziedzice płacą z 41 2 łan. km. Paw. , Mazow. , 310 i 311. Zdunowo, os. pod Krzywiniem, między Jerką a Kopaszewem. Istniała około r. 1258. Zdunowy, wś pod Służewem. Wymienione w liczbie wsi nadanych klasztorowi w Mogilnie w dok. z 1103 r. Kod. Wielk. , Nr 33. Zduńska Góra, niem. Toepferberg, wzgórze 117 mt. na obszarze między Wyrzyskiem a Piłą. Zduńska Wola, miasto nad rz. Brodnią, pow. sieradzki, odl 14 w. od Sieradza, przy szosie z Łodzi do Kalisza wiodącej, między Łaskiem a Sieradzem. Składa się z właściwego miasta i przedmieść Jurydyka i Zduny, wchodzących w skład gminy wiejskiej, noszącej też nazwę Zduńska Wola. Miasto posiada kościół par. rz. kat, murowany, kościół par. ewangielicki, dom modlitwy baptystów, synagogę, szkołę 2klas. katolicką, szkołę 2klas. ewangielicką, magistrat, urząd poczt. i telegr. , urząd gminny dla gminy wiejskiej, straż ogniową ochotniczą, aptekę, dwu lekarzy. Pod względem sądowym miasto należy do sądu pokoju w Sieradzu, zkąd zjeźdza tu raz na tydzień sędzia. Miasto ma około 650 domów, przeważnie drewnianych, parterowych i około 17500 mk. , w tej liczbie 11000 zapisanych do ksiąg stałej ludności 1890 r. było 9656 i około 6500 niestałych. Co do wyznania jest 7013 katol. , 4430 ewang. , przeważnie Niemców, i 6057 żydów, Z miastem jedną całość poniekąd tworzą przyległe wsi i osady; Zduny, Jurydyka, Różomyśl, Stęszyce, Opiesin, zamieszkałe przeważnie przez tkaczów i mające do 6000 mk. W mieście istnieją, trzy fabryki tkackie parowe Winera z prod. na 1000000 rs. , . Arieta 200000 rs. i Kar. Kuske 150000 rs. . Prócz tego w mieście i okolicy jest w ruchu od 8 do 10 tysięcy warsztatów domowych tkackich. Fabrykanci tutejsi mają przeważnie kantory tylko, rozdają, oni przędzę tkaczom i nabywają wyroby gotowe, by je puścić w obieg handlowy. Tkacze wyrabiają tu towary bawełniane, wełniane i półjedwabne. Z innych zakładów fabrycznych jest tu mydlarnia, garbarnia i fabryka narzędzi rolniczych, trzy cegielnie. W mieście odbywa się 8 jarmarków. Do mieszczan należy 1244 mr. ziemi. Ujemną stroną położenia miasta jest brak wody. Maleńka rzeczka i kilka sadzawek nie wystarczają na potrzeby licznej ludności. Zduńska Wola była pierwotnie wsią należącą do paraf. Korczew, w pow. szadkowskim. Na początku XVI w. dziesięcinę z łan. folw. dawano pleb. w Korczewie, który pobierał od kmieci tylko kolędę, po groszu z łanu. Łany km. dawały dziesięcinę pleban. w Borszewicach Łaski, L. B. , I, 449, 481. W r. 1552 płacą tu od 10 osad. na 51 2 łan. km. W r. 1766 istnieje tu cmentarz i kaplica drewniana, filialna do Korczewa. Owczesny dziedzic wsi Feliks Złotnicki, łowczy Szadkowski, uzyskuje w Łowiczu r. 1767 zatwierdzenie erekcyi parafii i pozwolenie na budowę kościoła p. w. Wniebowzięcia N. P. Maryi. Jednakże dopiero w r. 1782, po śmierci fundatora, jego krewni i opiekunowie dzieci Zygm. Dobek, miecznik sieradzki, Hipolit Masłowski, łowczy wieluński, i Józef Pstrokoński, podczaszy sieradzki, dokonali wzniesienia kościoła. W r. 1768 w nowej parafa było 23 urodzeń, 16 zgonów i 6 ślubów. W r. 1819 Stefan Złotnicki, ostatni z tej rodziny dziedzic wsi, rozkolonizował swe posiadłości i na kilkomorgowych cząstkach poosadzał sprowadzonych ze Szlązka głównie tkaczy a następnie uzyskał od rządu w 1825 r. 25 paźdz. wyniesienie osady na stopień miasta. W 1827 r. było tu 153 dm. i 2000 mk. Napływ osadników niemieckich wzrastać będzie stopniowo, pod ich wpływem niemczeć będzie i polska ludność robotnicza, zostająca w zależności od fabrykantów i przemysłowców niemieckich i mająca ścisłe stosunki z Łodzią. Prawo własności miasta właściwie propinacya przeszło w ostatnich czasach od Złotnickich i ich sukcesorów do Tykocinera. Przy mieście jest przedmieście zwane Jurydyka, należące do gminy wiejskiej, mające 51 dm. , 783 rak. Dobra Zduńska Wola składały się w r. 1867 z realności Zduńska Wola, osady Zduńska Wola, wsi Zduny, Ogrodzisko, Jurydyka, Poręba. Obszar realności Zduńska Wola wynosił mr. 53. Miasto Zduńska Wola os. 445, mr. 1021; wś Zduny os. 130, mr. 512; wś Ogrodzi

Zdunowo

Zdunowo

Zdunowy

Zduńska Góra

Zduńska Wola