Zbitkau, ob. Zbytków. Zbityńka, rzeczka, w pow. dubieńskim, ob. Piwcze. Zblany 1. wś i folw. nad Niemnem, pow. lidzki, w 1 okr. pol. , gm. i dobra ks. Witgensteina Bielica o 5 w. , okr. wiejski Krasna, o 37 w. od Lidy, ma 29 dm. , 272 mk. w 1865 r. 109 dusz rewiz. , cerkiew paraf. , wzniesiona w 1880 r. Parafia praw. , dekanatu błagoczynia lidzkiego, 2561 wiernych. 2. Z. P, wś, pow. Słonimski, w 3 okr. pol. , gm. Starawieś, o 29 w. od Słonima, 279 dzies. ziemi włośc. Zbląg, w XIII w. Soblacz, 1464 r. Sablog, 1557 Sbliąg, wś, pow. włocławski, gm. Falbórz, par. Osięciny. Obszaru 372 mr. Wieś czysto włościańska, liczy 6 osad. , mających po 2 włóki. Zapewne przez pomyłkę druku spis urzęd. z r. 1870 podaje we wsi 411 mk. Prawdopodobnie winno być 41 al. 141. W 1827 r. było 6 dm. , 62 mk. Wydawca Kod. Wielkop. odnosi do tej wsi akt z r. 1232, którym Konrad, ks. kujawski, nadaje swobody wsiom Domus beati Johannis, de Soblacz et patris nostri C. possederunt. W dok. z r. 1288 Kazimierz i Władysław, ks. łęczyckokujawscy, nadają prawo niemieckie wsi, , Sceblanz, którą scholastyk włocławski magister Wenceslaus a comite de Baranow emeret Kod. Wielk. , Nr. 140, 627. Mikołaj de Sablog, burgrabia brzeski Brześć kujawski, występuje w dok. z r. 1464 Kod. dypl. pol. , II, 934. Według reg. pob. pow. brzeskiego z r. 1557 wś Sbliąg, w par. Osięciny, należąca do bisk. kujaw. , miała 6 łan. , 3 kom. Pawiń. , Wielkp. , II, 12. Wieś ta stanowiła następnie uposażenie seminaryum włocławskiego. Rząd pruski w 1798 r. puścił ją. w wieczystą dzierżawę gener. Wilhelmowi v. Larisch. Br. Ch. Zblewo 1. u ludu Źblewo, niem. Hochstueblau, dok. 1340 Stubelow, znaczna wś kościelna, w pow. starogardzkim, 155 klm. od Starogardu, przy linii kolei żel. wschodniej między Starogardem a Chojnicami. Bite trakty idą. przez Czersk do Chojnic, przez Kiszewę do Kościerzyny, przez Borzechowo do Lubichowa od r. 1895 i do Starogardu. Gleba lekka, obfita w łąki i pokłady torfowe, gdyż tu właśnie zlewają się wody z okolicznych pagórków. W miejscu jest poczta, szkoła 6 klas. kat. i 1 klas. ewang. , apteka, lekarz, młyn wodny nad Piesienicą al. Niedzierzwą, mleczarnia związkowa od 1892 r. i dwa tartaki parowe. Przystanek kolejowy, odl. 2, 2 km. od wsi. Od r. 1886 odbywają się tu rocznie 2 jarmarki na bydło i konie, w jesieni i na wiosnę. Wś zawiera 26 posiadeł włośc. i 64 zagrody, razem 788 ha 659 roli or. , 79 łąk; 1885 r. 163 dm. , 323 dym. , 1513 mk. , 1214 kat. , 275 ew. , 24 żydów. Starożytności osady dowodzi odkryte tu r. 1889 cmentarzysko. We wrześniu tegoż roku odkryto na polu p. Kuczkowskiego na pagórku, ćwierć mili na połd. od wsi, 14 grobów skrzynkowych. Urn znajdowało się w nich razem 54, po 2 do 7 w jednym, lecz wydobyto tylko 6 całych, z których jedna jest w posiadaniu kś. dziekana Trętowskiego, druga w muzeum gdańskim. Oprócz popiołów i kości znaleziono w tych urnach także pierścienie bronzowe i żelazne i perły niebieskie i zielone, które zostały odesłane do muzeum w Berlinie. Już dawniej napotykano na tem miejscu urny, ale zwykle ulegały zniszczeniu. Na północ od tego cmentarzyska znajduje się miejsce, na którem spotyka się dużo popiołu i węgli, snadź że tam palono ciała. R. 1893 znaleziono tu na gruncie właścicielki Wolff naczynie z 500 monetami srebrnemi i 2 złotemi i XVI w. Według zaginionych aktów kościelnych kolegiaty w Kamieńcu pod Cerkwicą, gdzie jeszcze dziś znajduje się na cmentarzu kamień, na którym stał św. Wojciech, każąc do ludu, spoczywało w Zblewie przez jednę dobę ciało tegoż męczennika, gdy je wieziono do Polski. W dokumentach jednak Z. stosunkowo późno się pojawia. Pierwszy przywilej, mocą którego komtur grudziądzki Dietrich y. Schenkenberg nadaje 50 włók na prawie niem. , pochodzi z r. 1340 ob. Gesch. der Stargard T. Stadle, 1864, str. 37. W r. 1481 król Kazimierz zapisuje na wsi królewskiej Zblewo in terra Pomeranie 50 grzyw. pruskich po 20 gr. na rzecz Alberta Witphalskiego Kod. dypl. pol, II, 951. R 1689 nadaje Aleksander Hilary Potulicki, starosta borzechowski, kilka włók w Z. , co potwierdza król Jan III tamże, str. 134. W topografii Goldbecka z r. 1789 zapisane jako wś król. i folw. , z kościołem kat. , karczmą, tartakiem i młynem, 2 wolnemi sołectwami i 2 posiadłami lemańskiemi, o 41 dymach str. 264. R. 1869 liczyła wś bez folw. 1171 mk. i to 894 kat. , 256 ew. , 10 babtystów, i U żydów; na folw. było 197 mk. , 176 kat. i 21 ew. Wizyta Rozdrażewskiego z r. 1583 opiewa, że kościół tutejszy, p. w. św. Mikołaja, był z drzewa zbudowany i w lichym znajdował się stanie. Do probostwa należały 4 włóki. W skład parafii wchodziło tylko 5 wiosek 1 Zblewo, gdzie było 30 włościan, z których każdy dawał pół korca żyta i tyleż owsa; 2 Borzechowo liczyło 18 włościan, na których ten sam ciężył obowiązek; 3 Radziejewo miało 18 włościan z tym samym obowiązkiem. Dwór, na którym siedział p. Kliński, dawał 4 kor. żyta i tyleż owsa; 4 Nieradowo miało 16 włościan, którzy dawali jak drudzy; 5 Białochowo było bez włościan, choć i tu rola była pod pługiem, jednak prob. ztąd nic nie pobierał, str. 37. Wizyta Madalińskiego z r. 1686 donosi, że Z. należało wówczas do ststwa borzechowskiego. Kościół drewniany, p. w. św. Michała i św. Mikołaja, groził ruiną. Na środku dachu była wie

Zbitkau

Zbitkau

Zbityńka

Zblany

Zbląg

Zblewo