wraz z fol. Lipka i Kopiniec, z lasami w obrę bach Zwierzyniec, Marcinówka i innych, ogó łem 1793 dzies. , nabyte przez pułk. Konst. Hartinga. Miejscowość dość równa, grunta urodzaj ne, łąki wyborne, rezydencja starożytna. Z Z. łączą sie mieszkała pod koniec zeszłego wieku ulubiona siostra ks. Karola Panie Kochanku Teofila Morawska i tu ją w r. 1785 d. 30 września od wiedził Stanisław August, podejmowany naten czas z legendowym przepychem przez Radzi wiłła w Nieświeżu. Opis tej bytności króla w Z. ob. u Kotłubaja Galerya nieświeska, str. 506 i u Kraszewskiego Polska w trzech rozbiorach, t. I, str. 317. Potem około r. 1818 odwiedził w Z. mieszkającą ks. Teofilę z Morawskich Radziwiłłowę cesarz Aleksander 1. A. Jel. Zauszenie, wś, pow. słucki, w dobrach kopylskich ks. Radziwiłłów; ob. t. . Zauszyce 1. wś i dobra, pow. słucki, w 1 okr. pol. i gm. Starobin, par. katol. Starzyca, odl. o 27 w. od Słucka. Wieś ma 88 osad; za poddaństwa należała do rodziny Prószyńskich; szkoła wiejska, cerkiew parochialna p. wez. Wniebowzięcia N. M. , ma z dawnych zapisów 13 4 wł. gruntów, około 2500 parafian; filie w Krasnym Dworze i Krzywiczach. Bobra, prze szło 51 włók, dziedzictwo dość dawne Pró szyńskich; grunta urodzajne. 2. Z. , ob. Zausze. A. Jel. Zauty, ob. Zaucie. Zaużuwie, wś włośc. , pow. kobryński, w 1 okr. pol. , gm. Koziszcze, o 21 w. od Kobrynia, wraz z os. Hermany 538 dzies. 233 łąk i past. , 10 lasu, 70 nieuż. . Zawaczowa góra, w paśmie wyniosłości lwowskich, na obszarze wsi Hołosko, w pow. lwowskim. Wzn. 391 mt. npm. ob. t. II, 447. Zawada 1. wś, pow. nowomiński, gm. Kuflew, par. Kałuszyn, ma 17 os. , 159 mk. , 339 mr. Wchodziła w skład dóbr Kałuszyn. W r. 1827 było 14 dm. , 77 mk. 2. Z. al. Zawady, wś, pow. łowicki, gm. Dąbkowice, par. u św. Ducha w Łowiczu odl. 6 w. , ma szkołę początkową, 44 dm. , 371 mk. , 1368 mr. w tem 663 pastw. i 107 nieuż. . Należała do folw. Urbańszczyzna. 3. Z. , wś, pow. włocławski, gm. Baruchowo, par. Białotarsk, odl. 24 w. od Włocławka. Ma 30 dm. , 219 mk. Dobywanie torfu na gruntach dworskich po 500 sążni rocznie. W r. 1827 było 13 dm. , 153 mk. W r. 1566 Stan. Piekarski, podkom. brzeski, płaci tu od 6 łan. km. , 2 zagr. W spisie z r. 1557 podano wś w par. Swiątkowice Pawiń. , Wielk. , II, 18. W r. 1885 folw. Z. rozl. mr. 770 gr. or. i ogr. mr. 460, łąk mr. 163, pastw. mr. 99, lasu mr. 10, nieuż. mr. 38; bud. mur. 5, drew. 13; płodozm. 4 i 10 pol. Wś Z. os. 33, mr. 148. Spis urzęd. z r. 1870 podaje 670 mr. dwor. i 142 włośc. 4. Z. , os. młyn. , w par. Wieniec dziś I pow. włocławski. W 1827 r. 1 dm. , 12 mk. 5. Z. , dawniej Zawadka i Zawadki, wś, pow. łęczycki, gm. Gostków, par. Wartkowice, odl, od Łęczycy 16 w. , ma 8 dm. , 53 mk. W r. 1827 było 8 dm. , 49 mk. Wś ta, zwana w Lib. Ben. Łaskiego Zawada, Zawadka i Zawadki, nie miała łanów folw. i dawała dziesięcinę kanonii uniejowskiej, wartości do 9 fertonów, zaś pleban. w Wartkowicach meszne, po korcu owsa z łanu Łaski, L. B. , I, 351, 368. W r. 1552 wś Zawadki ma 6 os. na 3 łan. km. Pawiń. , Wielkop. ,, 234. 6. Z. , wś i folw. nad rz. Gnidą, pow. łęczycki, gm. Topola, par. Błonie, odl. od Łęczycy 7 w. ; wś ma 3 dm, , 51 mk. ; folw. 9 dm. , 106 mk. W r. 1827 było 7 dm. , 75 mk. W r. 1886 folw. Z. Błonie rozl. mr. 499; gr. or. i ogr. mr. 285, łąk mr. 85, pastw. mr. 66, lasu mr. 42, nieuż. mr. 21; bud. mur. 13, drew. 15; płodozm. 10 pol. , wiatrak, pokłady torfu. Na początku XVI w. łany km. i część folw. dawały dziesięcinę kanonii łęczyckiej, zaś druga część folwarku pleb. w Błoniu, który dostawał też od kmieci po groszu za kolędę Łaski, L. B. , II, 433. W r. 1576 we wsi Z. , w par. Siedlec, sukcesorowie Stan. Nagórskiego płacą od 3 łan. i 1 karczmy. 7. Z. , os. , pow. wieluński, gm. i par. Skomlin, odl. od Wielunia 15 w. , ma 1 dm. , 9 mk. W r, 1827 miała 4 dm. , 10 mk. , leżała w pow. ostrzeszowskim. 8. Z. , os. , w par. Mieleszyn dziś pow. wieluński. W r. 1827 leżała w pow. ostrzeszowskim, miała 1 dm. , 15 mk. 9. Z. , os. , pow. piotrkowski, gm. Szydłów, par. Gomulin, ma 1 dm. , 4 mk. , 5 mr. 10 Z. , wś, fol. , os. młyn. nad rz. Wolborką, pow. brzeziński, gm. Łazisko, par. Tomaszów dawniej Chorzęcin, odl. 23 w. od Brzezin, leży pod miastem Tomaszowem. Wś ma 56 dm. , 430 mk. , 794 mr. ; folw. 4 dm. , 40 mk. , 854 mr. ; os. młyn. 1 dm. , 8 mk. , 49 mr. ; os. karcz. 1 dm. , 5 mk. , 4 mr. Folw. wchodził w skład dóbr Ujazd. Pokłady rudy żelaznej i wapna. Na obszarze Z. i Łazisk jest fabryka sukna, folusz, browar, fabryka cegły ogniotrwałej, dwa młyny, piec wapienny. W. spisie z r. 1827 podano wś Zawady w par. Chorzęcin, miała 26 dm. , 126 mk. W r. 1890 folw. Z. i Łaziska z nomenklaturami Nieborów, Spana, Willanów, Pustek, Pudło i Brzostówka rozl. mr. 2190 gr. or. i ogr. mr. 948, łąk mr. 131, pastw. mr. 14, lasu mr. 1013, w osadach czynszowych mr. 168, w odpadkach mr. 44, nieuż. mr. 84; bud. mur. 5, drew 18; las urządzony. Na początku XVI w. wś ta, należąca do par. Chorzęcin, dawała dziesięcinę z łan. km. , wartości 1 2 grzyw. , kościołowi w Białobrzegach, łany dwor. dawały pleb. w Chorzęcinie Łaski, L. B. , I, 632 i II, 180. W reg. pobor. z r. 1552 podano 12 os. a 1553 r. 4 łany km. Płacił ze wsi Mikołaj Rzepiszowski Paw. , Wielk. , II, Zauszenie Zawaczowa góra