Zatopolice, wś, pow. radomski, gm. Za krzew Kościelny, par, Cerekiew, odl od Rado mia 8 w. , ma 32 dm. , 252 mk. , 545 mr. W r. 1827 było 15 dm. , 171 mk. Wymienione w dok. Łokietka z r. 1330, pozwalającym Dzierzkowi i Hostasiuszowi przenieść ich posiadłości z pra wa średzkiego na magdeburskie Kod, Ma łop. , XV Nowa Cerekiew należy do Mikołaja Dzika. Dzie sięcinę z łanów km. , wartości do 7 grzyw. , po biera klasztor sieciechowski. Jest też folwark, karczma, zagrodnicy Długosz, L. B. , II, W r. 1569 wś ma łan. km. Br. Ch. Zator 1. wś nad rzką Korabiewką, pow. skierniewicki, gm. Korabiewice, par. Jeruzal, ma 286 mk. , 716 mr. W r. 1827 było 22 dm. , 147 mk, par. Mszczonów. Wymieniony w dok. z 1381 r. jako wieść książęca Kod. Wielk. Nr. 1797. W r. 1579 wś Zator, w par. Jeruzal, ma 16 łan km. , 5 zagr. , 3 rzem. , 2 łany wójtowskie Paw. , Mazowsze, 148. Istnieje tez wtedy Wola Zatorska, mająca 3 łany. W r. 1660 wś Zator z wybraniectwem wchodzi w skład ststwa mszczonowskiego. 2. Z. , wś nad rz. Pilicą, pow. kozienicki, gm. Grabów nad Pilicą. , par. Stromiec, odl. od Ko zienic 40 w. , ma 10 dm. , 69 mk. , 133 mr. włośc. Zator, w dok. z 1242 r. Zathor, w. niem. dokum. XV, w dok. łac. , miasto, w pow. wadowickim, niegdyś stolica udzielnego księstwa szląskiego, rozciąga się na lewym brzegu rz. Skawy, o 5 klm. powyżej ujścia takowej do Wisły, między Kołem Lipowieckiem a Smolicami, o 14 klm. na płn. od Wadowie. Wzniesienie obszaru miasta sięga 245 mt. n. p. m. , 22 mt. n. p. Wisły 223 mt. . Na obszarze miejskim schodzą się drogi, tak zwany trakt wojskowy, nadwiślański, biegnący od zachodu ku wschodowi, z Oświęcima przez Zator, Skawinę, do Podgórza i droga krajowa, z płn. na płd. wzdłuż lewego brzegu Skawy z Zatoru przez Wadowice do Suchy. Równolegle do pierwszej drogi biegnie linia kolei państwowej z Oświęcima do Podgórza Płaszowa, długa 63 klm. , stacya kolejowa Zator odl. 18 klm. od Oświęcima a 45 klm. od stacyi w Podgórzu. W 1896 r. mają rozpocząć budowę nowej linii lokalnej z Jaworzna i Trzebini kopalnie węgla przez Chrzanów, Zator, Wadowice do Skawiec st. kol. na linii SkawinaSucha. Obszar miasta zajmuje 2600 mr. a granice jego stanowią od wschodu, po prawym brzegu Skawy, Palczowice Wiglowice zabrała Skawa w końcu XVII w. ; od północy na tymże brzegu Podolsze, od zach. Przeciszów i Pietrowice, od płd. Rudze i Trzebieńczyce, te ostatnie po drugim brzegu Skawy. Główną część powierzchni Z. , wznoszącej się w najwyższym punkcie przy dojeździe kolejowym do 247 mt. , stanowi dyluwialna glina nawiana, czyli loess, tworzący od 1 2 mt. do 10 mt. grubości bezwarstwową, grubą ławę chudej żółtej gliny, miejscami trochę iłowatej i nieco piaszczystej. Samą dolinę Skawy i jej koryto zalegają alluwialne napływy. Na granicy zachodniej obszaru miejskiego, około Przeciszowa, znajdują się dość znaczne pokłady rudy darniowej. Wogóle płytko pod darnią, po brzegach licznych mokradli i podmokłych łąk nie brak żelazistych piasków. Stawy. Niezbyt wyniosłe położenie całej okolicy, obfite nawodnienie przez Skawę z Wieprzówką, Wisłę z Stronką ob. Stronik, łatwa sposobność rozprowadzania wody przekopami i kanałami, ułatwiły zaprowadzenie gospodarstwa rybnego w czasach odległych. Liczne stawy w okolicy Z. , sięgając XIV wieku, należą do najstarszych w kraju robót wodnych. Kilka z nich stanowiło własność wójtowstwa, czteroma obdarzone było przez księcia Janusza i Jagiellonów miasto. W r. 1569 mieli mieszczanie 11 sadzawek, inne należały do uposażenia kościoła farnego. Lustracya z 1564 r. Vol. leg. ,, 25 wylicza pod Zatorem 9 stawów, a to 6 stawów w Łęgu, t. j. na przekopie od Skawy Niżny, Bonar, Dąbrowny, Olszowy, Trzciany, Podwiesny, nadto 5 odroślisk i 5 tarlisk, i trzy stawy w Górnicy, t. j. na przekopie z Wieprzówki Borowy, Szydłowiecki i Staw Nowy z trzema odrośliskami. Spuszczano je co trzy lata a hodowano przeważnie karpie szczuki bowiem same na żywej wodzie przychodzą. W 1564 r. we wszystkich pomienionych stawach liczono 328 kóp ryb, w odrośliskach zaś 126 kóp drobiu na odrost. Z lustracyi 1569 r. Mss. Ossol. , Nr. 534 dowiadujemy się, że dwa stawy Trzciany i Podwieszny były zamulone a ogólna suma karpi wynosiła tylko 292 kopy. Płacono zaś za jedną kopę karpi 4 fi. , za kopę szczuk 10 fl. ; jednak cena ta snadź nie była stałą, bo w r. 1569 płacono kopę karpi od 2 fl. 15 gr. do 3 fl. 6 gr. Dzisiaj gospodarstwo rybne, na zasadach racyonalnej hodowli, rozwija się tylko na obszarze większej własności Augusta hr. Potockiego. Obejmuje ono obszar około 2000 mr. stawów, rozłożonych w siedmiu miejscowościach Zatorze, Podolszu, Smolicach, Palczowicach, Laskowej, Przeciszowie i Gierałtowicach. Najwiękzy staw ma obecnie 126 mr. obszaru a cały obszar podzielony jest na 115 stawów i stawków, dawne bowiem wielkie i głębokie stawy dzikie, poprzedzielano groblami na mniejsze, spożytkowano należycie teren i uzyskano stawy płytkie, od 0, 30 mt. do 1, 5 mt. głębokości. Podstawą systemu gospodarczego jest metoda Dubisza, polegająca na przenoszeniu narybku i ryb podrastających do coraz nowych stawów. Głównym gatunkiem hodowanym tu jest karp szybko rosnącej rasy, wielkołuskowej Spiegelkar Zatopolice Zatopolice Zator