1414 opiewają; , że Z. został wówczas całkiem spustoszony. Według taryfy poborowej na symplę z r. 1682 rozróżniano tu 3 działy, z których Pawłowski płacił 8 gr. , Znaniecki i Malanowski po 4 gr. Dział ostatniego przeszedł potem w ręce Strachowskich, dla tego rozróżniano dawniej Znanieczyznę, Pawłowczyznę i Strachowczyznę. Później skupili te 3 działy Pawłowscy, po nich dzierżyli je Zakrzewscy i Sampławscy ob. Froehlich Gesch. des Grauden er Kr. I, 356 Zaskoczyn, niem. Saskoschin, dobra ryc. , pow. gdański górny, st. poczt. Świńcz, st, kol. Sobowidz, par. kat. Prągowo; 831 ha 241 roli or. , 31 łąk, 493 lasu; 1885 r. 15 dm, 34 dym. , 184 mk. , 98 kat. , 86 ew. ; hodowla świń i owiec. R. 1873 odkryto tu na wschód od osady groby skrzynkowo z urnami twarzowemi ob. Objaśn. do mapy archeol. Ossowskiego, str. 56. R. zaś 1874 znaleziono tu denar srebrny z czasów Trajana. Według taryfy poborowej z r. 1648 płacił tu p. Jakub Zaskoczyński od 11 2 folw. 1 fl. 15 gr. ob. Roczn. Tow. P. N. w Pozn. , 1871, str. 175. Ks. Fr. Zaskoki, wzgórze 275 mt, na obszarze Kulikowa, w pow. żółkiewskim. Zaskorki, dobra nad Uszaczą, pow. lepelski, w 3 okr. pol. , gm. Woroniecz o 4 w. , o 41 w. od Lepla, własność Korsaków, 2065 dzies. ; młyn. Jest tu kościół katol. paraf. , p. w. św. Trójcy, z muru wzniesiony w 1792 r. przez Trojana Korsaka. Parafia katol, dekanatu lepelskiego, 1190 dusz. Kaplice Krasny Róg, Woroniecz i Wieliżówka. Zasków, słow. Zaszkov, węg. Zsaskó, wś na Węgrzech, w komitacie orawskim, pow. dolnokubiński, na płd. zach. od Dolnego Kubina. W r. 1890 było 1004 mk. 997 Słowaków, 5 Niemców i 2 Węgrów; 241 rz. kat. , 750 wyzn. augsb. , 1 gr. kat. i 11 izrael. ; 197 dm. i 4295 mr. obszaru. Rz. kat. dależą do paraf. w Wielkiej Wsi NagyFalu. Par. ew. augsb. i kościół w miejscu. Wieś ta należy do sądu pow. i urzędu podatk. w Dolnym Kubinie AlsoKubin; urząd poczt. w Parnicy Parnicza. W. H. Zaskrodzie, wś i fol. nad rz. Skrodą, pow. kolneński, gm. Stawiski, par. Poryte, odl. 8 w. od Kolna, ma młyn wodny przy ujściu rzki Sokolichy do Skrody. W 1827 r. było 17 dm. , 106 mk. W r. 1578 wś ma 10 łan. km. Paw. , Mazow. , 374. Dobra Z. Dzierzbice składały się w r. 1887 z fol. Z. i Dzierzbice, z os. Rutki i Jask, rozl. mr. 3341 fol. Z. gr. or. i ogr. mr. 581, łąk mr. 133, past. mr. 176, lasu mr. 489, nieuż. mr. 33; bud. mur. 9, drew. 17; płodozm. 11pol. ; fol. Dzierzbice gr. or. i ogr. mr. 717, łąk mr. 186, past. mr. 118, lasu 843, nieuż. mr. 65; bud. mur. 27, drew. 10; płodozm. 11pol. ; las nieurządzony. W dobrach jest gorzelnia, cegielnia, 3 młyny wodne. Wś Z. os. 35, mr. 481; wś Dzierzbice os. 48, mr. 313. Zaskwierki 1. niem. Dorotheenthal, wś pod Łęgutami, pow. ostródzki, st. pocz. Biesellen Bieża. 2. Z. , niem. , os. , pow. jańsborski, st. pocz. Drygallen. Zaskwiery, wś, pow. suwalski, ob. Raczki 3. Zaskwira, os. młyn. nad rz. Świder, pow. łukowski, gm. Prawda, par. Stoczek. Leży pod Stoczkiem. W 1827 r. było 6 dm. , 34 mk. Zaśle, pow. kalwaryjski, ob. Zajle. Zastaw Litewski, dawniej Iziasław, mtko nad rz. Świsłoczą, przy ujściu do niej rzki Czernicy al. Kniahinki, pow. miński, w 2 okr. pol. rakowskim, gm. Zasław, przy linii dr. żel lipawsko romeńskiej przystanek, o 24 w. od Mińska. Miasteczko Z. ma przeszło 100 dm. , zamieszkałych przez chrześcian i żydów. Parafia zasławska, z świątynią podominikańska, liczy do 2000 wiernych; ma kaplicę św. Koźmy i Damiana w Maćkach, św. Mikołaja w miejscu, w Szopowałach, św. Mikołaja w Czajkowszczyznie i w Górkach. Na cmentarzu pokościelnym w Z. spoczywają zwłoki uczonego obywatela Jana Chodźki, piszącego pod pseudonimem Jana ze Świsłoczy 1851. Gm. zasławska składa się z 6 okręgów starostw wiejskich, liczy 825 osad włościańskich, 3350 włościan pł. męz. , uwłaszczonych na 8189dzies. Szkoła miejska w miejscu. W ostatnich latach na okopach dawnych, wśród błoni rzki Czernicy, wzniesiono z muru cerkiew o jednej wieży. Z. , jak każdy gród starożytny, ma początkową historyę nie pewną i różnie podawaną. Naruszewicz, Baliński i inni mieszają go z Zasławiem wołyńskim, a Baliński nawet przenosi kniaziów zasławsko wołyńskich w kraj Krywiczan mińskich i im przypisuje założenie Z. Litewskiego ob. Star. Polska, t. IV, 675, wyd. 2e. Według Stryjkowskiego opierającego się na ruskich źródłach Kronika, wyd. Boh. , 166 168, tudzież Narbuta t. III, 264 265 i Karamzina, założycielką Z. miała być Rognieda, córka kn. połockiego Rohwołoda, zabitego przez Włodzimierza Światosławowicza, kn. kijowskiego. Włodzimierz pojąwszy Rogniedę i znienawidziwszy ją następnie, wygnał ją w r. 985 wraz z synem do zajętej przez siebie dzielnicy połockiej, w której założyć miała gród nazwany Iziasławlem, od imienia syna kn. Izasława. Prawdopodobnie za ich bytności wzniesiono tu zameczek obronny przy ujściu Czernicy, a Rognieda, przywdziawszy habit zakonny, urządziła na zameczku kaplicę. Karamzin opowiadając te szczegóły, mieści mylnie Z. w obecnej gub. witebskiej. Późniejsi pisarze podali wiele nieprawdopodobnych i niczem nieuzasadnionych faktów, o których nie piszą zgoła kronikarze. Tak np. niejaki Słupskij w wydanej przez siebie monografii Zasławia Mińsk, 1887, utrzymuje stanowczo, że Włodzimierz W. , mieszkając w Z, zbudował Zaskoczyn Zaskoczyn Zaskoki Zaskorki Zasków Zaskwierki Zaskwiery Zaskwira