Zaorynia, zaśc. szl. , pow. wileński, w 3 okr. pol. , o 54 w. od Wilna, 3 dm. , 28 mk. kat. Zaorze 1. wś nad rz. Orz, pow. ostrołęcki, gm. Szczawin, par. Goworowo, ma 17 os. , 400 mr. Wchodziła w skład dóbr Kunin. W 1827 r. miała 7 dm. , 51 mk. 2. Z. , wś i folw. , pow. ostrołęcki, gm. i par. Czerwin, ma 12 os. , 138 mr. Wchodziła w skład dóbr Grodzisk. W r. 1578 wś Z. , w par. Czerwin, miała 5 działów z 8 łan. km. największy 3 1 2 łan. . W 1827 r. miała 10 dm. , 58 mk. 3. Z. Radwany, pow. łomżyński, ob. Radwany Z. Br, Ch, Zaorze, wś włośc, i uroczysko, pow. kobryński, w 3 okr. pol. , gm. Błoty, o 34 w. od Kohrynia, 255 dzies, ziemi włośc, i 4 1 2 dzies, w osadzie należąjcej do Gonczaruka. Zaosie, wś i folw. , pow. brzeziński, gm. Ciosny, par. Ujazd. Wś ma 22 dm. , 168 mk. , 328 mr. ; folw. 1 dm. , 496 mr. ; os. karcz. 1 dm. , 2 mk. , 8 mr. Z. wchodziło w skład dóbr Niewiadów. W r. 1827 było 11 dm. , 78 mk. Na początku XVI w. wś należała do par. w Małezu lecz dziesięcinę z łan. km. i folw. dawano pleb. w Chorzęcinie, zaś swemu pleban, tylko kolędę Łaski, L. B. ,, 180, 320. Wr. 1576 we wsi Zaossie, w par. Małcz, płaci Śtan. Dunin od 10 łan. , młyna o 1 kole, kuźnicy o 3 kołach, pustej, 10 osad. Pawiń. , Wielkop. , II, 94. Zaosie 1. . Kołdyczotoskie, okolica szlachecka, wś i folw. w pobliżu jeziora Kołdyczewskiego, z którego bierze początek rz. Szczara, pow. nowogródzki, w 2 okr. pol. i gm. Horodyszcze, odl. 7 mil od Nowogródka. Wś tę uważano za miejsce urodzenia Adama Mickiewicza. Domysł ten, bezzasadny zresztą, wynikł ztąd, iż w pięć miesięcy po urodzeniu się Adama r. 1798 w Nowogródku, ojciec jego odziedziczył po swym stryju Bazylim część małego folwarku w Zaosiu i tam przeniosła się następnie żona Mikołaja z dziećmi, by w imieniu ogółu sukcesorów Bazylego gospodarować na całym folwarku. Trwało to do r. 1801, w którym Mikołaj Mickiewicz puścił folwark w dzierżawę. W r. 1806 odstąpił swą cząstkę w Zaosiu szwagrowi swemu Stypnłkowskiemu, żonatemu z Barbarą Mickiewiczówną. Tak więc poeta tylko dwa lata swego dzieciństwa spędził w Z. , w dworku, który przeszedł w posiadanie Stypułkowskich. Folwark ten, następnie zajęty na skarb, został rozdany kawałkami żołnierzom dymisyonowanym. Obecnie w Z. mają własności Borodziezowie, Chmielewscy 6 włókj, Tarajewiczowie około 4 1 2 włóki, Siewrukowie 1 włóka, Hreczechowie 1 2 włóki i inni, mający drobniejsze działki. O Zaosiu pisali W. Korotyński Kilka szczegółsw o rodzinie, miejscu urodzenia i młodości A. Mickiewicza Wilno, 1861; Edward Pawłowicz Zaosie Tyg. Ilustr. . 1883, Jfs 14; Ben. Dybowski. , Nowogródek czy Zaosie Kur. lwów. , r. 1890, No 183; Antoni Małecki Tyg. Ilustr. , 1886, No 165. Szczegółowy opis wsi podał tez P. Chmielowski w dziele o Mickiewi czu. 2. Z. , mylnie Zawosze, Zawoszy, wś nad rzką Osą, dopł. Wołowni, pow. nowogródzki, w 1 okr. pol. i gm. Lubcz, przy gośe. z mstka Niechniewiez do mstek Lubeza i Delatyez, ma 12 osad; miejscowość falista, bezleśna, grunta urodzajne. 3. Z. , zaśc, pow. nowogródzki, w 3 okr. pol. Nowa Mysz, gra. Stołowicze, o 42 w. od Nowogródka. A. Jel. Zaosie, os. dom. do Turbii, w pow. tarnobrzeskim; ma 11 dm. , 38 mk. Zaosieka, os. nad rz. Prosną, pow. wieluński, gm. Galewice, par. Cieszęein, odl. od Wielunia 30 w. , ma 1 dm. Zaoskole, chutor nad Oskołem, pow. kupiański gub. charkowskiej, gm. Pietropawłowka, 101 dm. , 601 mk. Zaostrów, wś i folw. , pow. konecki, gm. Pijanów, par. Pilezyca, odl. od Końskich 30 w. , ma 34 dm. , 199 mk. , 269 mr. dwór. , 272 włośc. . Ani Lib. Ben. Łaskiego, ani Reg. pobór, z XVI w. wsi tej nie podają. Zaostrowie 1. trzy zaśc. w jednej okolicy, pow. borysowski, w 3 okr. pol. dokszyckim, gm. Berezyna, o 110 w. od Borysowa. 2. Z. , uroczysko leśne i karczma, pow. słucki, gm. Krugowicze. 3. Z. , ob. Zaostrowiecze A, Jel Zaostrowiecze, wś z zarządem gminnym i dwa fol. , pow. słucki, w 2 okr. pol. i par. katol. Kłeck, par. praw. Moroczna, odl. o 51 w. od Słucka, ma 40 osad, kaplicę katol. Gmina skła da się z 5 okręgów starostw wiejskich, ma 268 osad pełnonadziałowych, 1853 włościan pł. męż. , uwłaszczonych na 4790 dzies, gruntu. Szkółka wiejska. W obrębie gminy jest 20 wsi różnych, 1 zaścianek, 9 dóbr, 2 folwarki, 2 chutory. Na początku bieżącego w. dobra Z. nalezały do Korsaków ob. Felińskiej, Pamiętni ki, I, str. 227. Obecnie jeden z folwarków, zwany Adelin, należy do Zieńkowiczów, ma 10 włók; dnigi folw. , własność Kiernozyckicii, przeszło 16 1 2 własności mniejsze włościanin Giedwiłł około 1 4 włóki i szlachta Narkiewiczowie 1 2 włóki, Osipowiczowie 1 2 włóki, Rytwińscy około 1 4 włóki, Sokowiezowie przeszło 1 włókę, Sie wrukowie 1 1 4 Włóki, Słoniewiczowie 1 włókę, Suszczewiezowie 1 4 wł. , Tomaszewiczowie 1 4 wł. ; Turczynowie 1 2 wł. , Janowscy 1 8 włóki. Miejscowość poleska. A. Jel. Zaostrówki, osada, pow. dzisieński, w 3 okr. poL, o 15 w. od Dzisny, 1 dm. , 3 mk. praw. Zaosząjków, wś, niegdyś, w dzisiejszym pow. rówieńskim. Podług reg. pobór. pow. łuckiego z r. 1583 należy do Klewania kn. Jurya Czartoryskiego, który wnosi z 7 dym. Jabłonowski, Wołyń, 88. Zaoszmianka zaśc. szl. nad rzką Oszmian

Zaorynia

Zaorynia

Zaorze

Zaosie

Zaosieka

Zaoskole

Zaostrów

Zaostrowiecze

Zaostrówki

Zaosząjków

Zaoszmianka