ścianami wsi większej Terebela, przez co przy domin, zostało sporne uroczysko ośmiowłókowe zwane Karaezowo, kędy założono osobne leśnictwo, miejscowość zaś skanalizowano i wyrobiono w znacznej części na łąki, stanowiące główny zasób siana dla dominium. Dziedzic od r. 1857 sam gospodarząc, założył w Z. porządną rezydencyę z ogrodami 600 drzew, pobudował około 30 budynków gospodarskich i innych, zgromadził wiele dokumentów, cenny księgozbiór i liczne pamiątki. Grunta w Z. szczerkowe i po części piaszczyste, z podglebiem cięzkiem, doprowadzone do kultury dobrej. Drzewostan w lasach przeszło 20 włók zachowany starannie. Obszerne torfowiska i mchy zalegają przestrzeń przeszło 600 mr. Wyborna glina garncarska znajduje się pod folw. Kozły, a w uroczysku Bór zdatna do wyrobu cegły. Rybołówstwo na zarybionem jeziorku pod Sinią Grzędą i w uroczysku Karaczowie, w rzeczce Terebelce, kędy z jeziora napływa czasem ryba w większej ilości. Arendy z fol. Kozły, Borysowy Las i Podsmole wynoszą przeszło 700 rubli. Karczmę dziedzic skasował przy objęciu dziedzictwa. Pod pługiem w 4ch polach około 280 mr. Rasa bydła mleczna, szwajcarska, hodowla pszczół. 3. Z. , wś i dobra, pow. słucki, w 3 okr. pol. kopylskim, gm. Hresk, o 21 w. od Słueka. Wś ma 29 osad. Dobra, niegdyś własność Winków, z kolei Guenterów, później zakonu jezuitów, którzy tu mieli swą misyą. Po kasacie jezuitów trzymali Z. od rządu prawem lennem Stępkowscy, od nich nabył Aleksander Korkozowiez, a teraz w posiadaniu Berklanda, mają około 300 włók, przeważnie w puszczach. Propinacye, młyny, czynsze i smolarnie przynoszą znaczny dochód. Grunta lekkie, nieco faliste wśród otaczających nizin poleskich, łąk i pastwisk obfitość. W r. 1649 został ufundowany tu kościół z muru przez Andrzeja Samuela Winkę Ratomskiego, który mając grób w sklepach świątyni, uchodził u ludu bliższych i dalszych okolic za błogosławionego i tu się odbywały liczne pielgrzymki pobożnych. Z początku świątynia była filią parafii słuckiej, a od r. 1822 ustanowiono w Z. osobną parafią, z kaplicami w Pokraszewie i Wiuniszczu. W ołtarzu był obraz artystycznej roboty Szymona Czechowicza, przedstawiający Chrystusa ukrzyżowanego. Parafia w r. 1842 liczyła 1111 wiernych. W nowszych czasach parafią zniesiono, kościół zamieniono na cerkiew. W Z. urodził się w r. 1824 znany autor Antoni Pietkiewicz, piszący pod pseudon. Adam Pług. 4. Z. , wś włośc, i ferma skarbowa, pow. święeiański, w 4 okr. pol. , gm. i okr. wiejski Wojstom o 4 w. , o 78 w. od Święcian, 10 dusz rowiz. Ferma miała 7 mk. katol. 5. Z. , folw. , pow. lucyński, własność Jana de, 100 dzies. Zamość, wś. pow. kowelski, na wschód od Lelikowa. Zamość 1. os. leś. we wsi Lędziny, pow. pszczyński. 2. Z, , część Krasiejowa, w pow. opolskim. 3. Z. , ob. ZamosL Zamość 1. wś dwór. nad rzką Gąsawką, w pow. szubińskim, urz. okr. i sąd w Szubinie, urz. st. cyw. , szkoły i parafia w Rynarzewie, tamże poczta a st. kol. żel. w Bydgoszczy. Ob szaru 376 ha, 16 dm. , 90 dusz 29 prot. . Do pod. grunt, oszacowano czysty, na 2082 mrk. Należy do dóbr lubostrońskich hr. Skórzewskich. 2. Z, fol. nad Wartą, tuż naprze ciw Wronek. Należy do Nowej Wsi, ma 4 dym. , 71 dusz. W r. 1793 Dzieduszyńskich. Znajdywano tu naczynia przedhistoryczne, po dobno do halsztackich i dobywanych w torfowi skach w Oppeano pod Werona. 3. Z. , wś dwór. ryc, w pow. ostrowskim, ma urz. okr. w Rososzyey, urz. st. cyw. w Wielowsi, pocztę w Grabowie, st. kol. żel. w Ostrzeszowie, szkołę katol, w Biernaeicach, szkołę ewang, i parafie w Grabowie, sądy w Ostrowie. Obszaru 891 ha, 6 dym. , 132 dusz. Do pod. dochód, oszacowano czysty dochód na 5084 mrk. Leży na lewym brzegu Prosny. 4. Z. czyli Przedmoście, przy ujściu Ołoboczki do Prosny, między Miksztatem, Iwanowicami, Kaliszem, Ostrowem, na płd. zach. Gostyczyny, w której jest parafia katol. W r. 1579 ma tu Floryan Syskowski 4 łan. os. 5. Z. , wś gosp. , w pow. szamotulskim, ma urz. okr. i urz. st. cyw. we Wronkach; tak samo st. kol. źel pocztę, szk. obu wyzn. i parafie, sądy we Wronkach i Poznaniu. Obszaru 17 ha, 7 dym. , 63 dusz 17 Prot. . Znaleziono tu zabytki przedhistoryczne. W. Ł. Zamość 1. niem. Zamosz, dobra, pow. chojnicki, st. p. Karsin, par. kat. Wiele; 355 ha 102 roli or. , 41 łąk, 96 lasu; 1885 r. 8 dm. , 53 mk. , 51 kat. , 1 ew. , 1 żyd; dziedzic Jan Sarnowski. 2. Z. , niem. Żamoss al. Samosch, wyb. do Bączka, pow. kościerski, st. pocz. Starogard, par. kat. Kokoszki, 1 dm. , 6 mk. Zamościany 1. wś włośc, pow. grodzieński, w 3 okr. pol. , gm. Wołpa, o 49 w. od Grodna, 72 dzies, ziemi włośc. 2. Z, wś włośc, pow. grodzieński, w 5 okr. pol, gm. Berszty, o 70 w. od Grodna, 1665 dzies, ziemi włośc 3. Z. wś i karczma nad rz. Wołmą, pow. miński, w 2 okr. pol. rakowskim, gm. Iwieniee, o 60 w. od Mińska, ma 5 osad; miejscowość od płn. falista, grunta szczerkowe, nieco kamieniste, 4. Z. , wś i karczma, pow. lidzki, w 1 okr. pol. , gm, Pokrowy Sobakińce, o 5 w. , okr. wiejski Ghodziłonie, o 54 w. od Lidy a 18 w. od Wasiliszek, ma 3 dm. , 18 mk. katol, i 5 żydów w 1865 r. 16 dusz rewiz. ; należała do dóbr Ugolniki Tabeńskich. 5. Z. , wś nad Oszmianką, pow. oszmiański, w 1 okr. pol. , gm. Zamość Zamość Zamościany