Sielanki Szymonowłcza 1614 r. . Następca jego Wolbromczyk dzieło Erazma Syksta O cieplicach we Szkle 1617 r. i dramat Szymonowicza Pentesilea 1618. Później wychodzą tu kalendarze od r. 1681, które zyskają wielki rozgłos, gdy redagować je zacznie Stanisław z Łazów Duńczewski, astronom zamojski fod 1728 do 1775 r. . Jeszcze w r. 1803 i 1804 wydał tu Kukolnik Dziennik ekonomiczny Zamoyski. Z druków zamojskich zasługuje na uwagę; Stemmata Samosciorum ab Joanne Samoseio eonscriptum et filio dicatum, Samosciis, 1609. Jest to genealogia Zamoyskich na 14 kartach, z 11 wizerunkami, wydana przez Ad. Burskiego. Najdawniejszy opis Zamościa mieści dzieło Theatrum urbium, wydane przez Jerzego Brauna 1593 1615, w 6 tomach, w Kolonii. Opis ten, skreślony przez greka Jerzego Douza, który jadąc do Kostantynopola, odwiedzał Zamoyskiego w jego rezydencji, podał Niemcewicz w Podróżach historycznych str. 164. Współcześni poeci, jak Klonowiczw Roksolanii 1584 r. i Szymonowicz w wierszu Imagines diaetae Zamościanae z 1594 r. , pisanym z powodu obchodu wesela Jana Zamoyskiego z Barbarą Tarnowską ogłoszony w Zamościu 1604 r. , dostarczająnam także pewnych szczegółów tyczących się miasta i zycia, jakie się w nim rozwijało. W 1596 r. bawi w Z. sekretarz kardynała Gaetano i w dzienniku poselstwa wspomina o bogatym zbiorze ksiąg i rękopisów w bibliotece kanclerza Niemcewicz, Zbiór pamiętników o dawnej Polsce, , t. . Z nowszych spisów i opracowań, prócz Starożytnej Polski, w której podano pierwszy zarys historyi Z. , spotykamy opisy z rycinami w Tygodn. Ilustr. z r. 1871 t. VIII. str. 88 i w r. 1878 opis K. Strzeleckiego t. V, 275, z rycinami kolegiata, wnętrze kolegiaty, kościół pofranciszkański i ratusz, wreszcie w Tyg. powszechnym z r. 1882 No 21. W r. 1883 ogłosił A. Budiłowicz w piśmie Cholm. warsz. epareh. wiestniku rozprawę, wydaną też oddzielnie, pod tyt. Ruskaja prawosł, starina w Z. Do dziejów szkół zamojskich odnoszą się druki Academiae Samoscianae reeens institutae intimatio, cum. Hermann carmine ia eandem academiam, Rigae, 1595. ustawy akademii zamojskiej z opisaniem różnych nauk ku pożytkowi Polskiej młodzi ściągających się zebrane a teraz przy otwarciu nowego konwiktu. .. do publicznej wiadomości podane. Typ. univ. zamoiscensis 6 kart. Monumentum primarii lapidis quem Joannes Zamoyski cum genitrice Catharina ducissa Ostrogu, in Zamoseensis Academiae erigi eoeptae fundamento deposuit, 1639 r. Zamojska ordynacya utworzoną została w r. 1589 przez Jana Zamoyskiego, kanclerza i hetmana w. kor. , z dóbr należących do niego i potwierdzoną została w tymże rokunasejmie warszawskim. Aktem zeznanym przed trybunałem lubelskim Zamoyski określił bliżej zasady przechodzenia ordynaeyi drogą sukcesji w linii męzkiej, wyposażania córek, opieki nad nieletnimi ordynatami, przechodzenia na dalsze linie w razie wygaśnięcia głównej. Według aktu w skład ordynacji weszły następujące dobra Zamość twierdza i miasto, założony na gruntach dóbr Kalinowice i Skokówka, nabytych przez dziada założyciela, Feliksa, podkomorzego chełmskiego, i Mikołaja, referendarza koronnego do zamku w Skokówee należały też inne jeszcze wsi i folwarki; Tworyezow, dobra z przyległościami, Sulmice Mokre w ziemi chełmskiej, Janowice, Stabrów, Jarosławiec, Sepin Szopinek dzisiejszy, część Horyszowa lackiego, Rogoźno i Wieprzowe Jezioro z dobrami w pow. bełzkim, Krzeszów i miasto Tarnogród ze wsiami i dobrami, zamek i wieś Zamech w ziemi przemyskiej. Sejm warszawski z r. 1590 potwierdził tę ustawę. W tymże roku Jan Zamoyski aktem dopełniającym wcielił do ordynacyi Stary Zamość na życzenie bezdzietnego i nad grobem już stojącego starca Floryana Zamoyskiego wuja hetmana, właściciela tych dóbr, chorążego chełmskiego. W r. l591 po śmierci Floryana Zamoyskiego wydaje hetman nowy akt, określający prawa do ordynacyi bocznych linii i do liczby wyznaczonych w pierwszym akcie opiekunów ordynaeyi dodaje Andrzeja Batorego, kardynała i biskupa warmińskiego i Krzysztofa Radziwiłła, wojewodę wileńskiego i hetmana w. ks. litew. W 1593 r. po wstąpieniu w nowe związki małżeńskie z Barbarą Tarnowską, wydaje hetman trzeci akt dopełniający, w którym powtarzając skład dóbr ordynaeyi, wymienia Szczebrzeszyn nabyty od Górków Andrzej, kasztelan nakielski. Piotr, podkomorzy poznański, tudzież Stanisław i Jan z Czarnkowa, bracia. Czwartym aktem dodatkowym z r. 1601 wciela hetman do ordynaeyi miasto Turobin z wsiami i folwarkami, wś Białe z przyległościami, Zwolę i Kocudzę w ziemi lubelskiej, a wybierając się na wyprawę do Inflant, syna Tomasza przeznacza na następcę a wyżej wymienione wsi na uposażenie młodszego syna Tomasza. Piątym aktem, wydanym 1604 r. , odwołuje te rozporządzenie jako naruszające całość ordynacji i wciela do takowej świeżo nabjte posiadłości, jako to zamek i. miasto Kraśnik z przedmieściami i wsiami Suchynia, Wyźnica z folwarkami, Wyżnianka, Budzyń, Kar węczyn, Stróża, Słodków, Blinów z folwarkami, Batorz z folwarkami, Zdzijowice z folw. , Ponikwy, Żabia Wola, Otrocze, Wilkołaz z folw. . Wymysł, Zalesie, Wola Wilkołazka z folw. , część wsi Rudniezek w ziemi lubelskiej, Horyszów w ziemi bełzkiej, część dóbr Nawóz i działy w Chomęeiskach, w ziemi krasnostawskiej. Akt cesarza Józefa

Zamość