3000 żyd. . Targi co czwartek. Do mieszczan należy 1537 mr. ziemi. W r. 1800 było tu 81 dm. i 564 mk; 1827 r. 96 dm. , 886 mk. Zawiązkiem osady było zapewne targowisko powstałe na wschodnim krańcu puszczy Czerwonego Boru, wśród dość licznych wsi przez drobną, szlachtę osadzonych. Kto i kiedy nadał prawo miejskie niewiadomo. Janusz ks. na Ciechanowie nadaje miastu w r. 1479 dwa jarmarki. Sy, nowie Janusza, dwaj ostatni książęta mazowieccy, dodah w r. 1523 jeszcze trzy nowe jarmarki. Wr. 1538 traci Z. w skutek pogorzeli swe nadania, skutkiem czego Zygmunt I odnowił takowe. Rozwój osady wiąże się ściśle z targami i jarmarkami, ściągającymi tu drobną szlachtę z okolicy. Ztąd rozwija się tu, jak wszędzie na Mazowszu, wyrób piwa. Według lustracyi z r. 1564 było 250 domów. W r. 1578 miasto płaci szosu 12 fi, od 6 bań gorzałczanych po 24 gr. , od 8 rzemieślników po 15 gr. , od 5 rzeźników po 30 gr. , od 8 piekarzy po 15 gr. , od 2 przekupniów ubogich po 15 gr. . Od 241 warów piwnych w roku po 7 sendi każdy po 12 gr. czopowego, co dawało 74 fi. 29 gr. 6 den. Ogółem było dochodu 105 fi. 23 gr. 6 den. Miasto miało 36 łan. osiadłych i 4 wójtowskie Paw. , Mazow. , 377, 381. Miasto miało prawo wrębu w puszczy królewskiej. Skutkiem moru i głodu w r. 1575 opustoszało 75 domów. Kościół parafialny założony tu został przez ks. mazowieckich w r. 1283. Pierwotnie drewniany, w XV w. podobno wzniesiony z muru. Kiedy popadł w ruinę, w drugiej połowie XVIII w. , kś. Marcin Krajewski, kanon, płocki, proboszcz miejscowy, do nawy murowanej starego kościoła dobudował z drzewa sanctuarium, kruchty, dach, dzwonnicę. Przechowały się w nim dwa nagrobki Bartłomieja Laskowskiego, dziedzica Laskowa f 1652, tablica marmurowa z płaskorzeźbami, i Mateusza Krajewskiego, ojca proboszcza. Tenże kś. Krajewski obok dwu tablic opiewających dzieje kościoła i jego przebudowy, pomieścił tu drzewo genealogiczne Krajewskich z portretami. W ostatnich czasach wzniesiono nowy kościół murowany, o dwu wieżach, trzech nawach, w stylu romańskim. Wiadomość o kościele zambrowskim podała Biblioteka Warszawska z r. 1852, t. III. Z. par. , dok. łomżyński, ma przeszło 700 dusz. Z. gmina należy do sądu gm. okr. IV, ma 16652 mr. obszaru i 10270 mk. Śród ludności zapisanej do ksiąg stałych jest 34 prawosł. , 31 prot. , 1652 żydów. W skład gm. wchodzą BrajczewoSierzputy, ChorzeleJaskół ki, CieciorkiDąb, Czarno tyŁętowni ca, DębnikiŁętownica, Długoborz, FaszezeJabłoń, GardlinoDąb, Grabówka, Grochy, Grzymały, Klimasze Jabłoń, KonopkiJabłoń, KrajewoBiałe K. Borowe, K. Ćwikły, K. Korytki, K. Łętowo, K. Sta, re, Laskowiec, NagórkiJabłoń, Osowiec, PoryteJabłoń, PruszkiJabłoń, RykaczeSulki, Sasiny Łętownica, SędziwojePrądnik, ŚledzieNowe, TabędźKałęczyn, Wądołki, Wdzięków, Wierzbowo Zambrzyce, WiśniewoDąb, ZagrobyŁęto wnica, Zakrzewo i Zambrowska Wola. W tej liczbie 18 wsi posiada ludność czysto szlachecką, U zaś mieszaną z drobnej szlachty i włościan. Zambrowskie leśnictwo rządowe obejmuje w pow. łomżyńskim i ostrowskim 16600 mr. lasu, stano wiącego pozostałość puszczy Czewonego Boru. Przeważają tu obszary porosłe młodzieżą leśną. Zambrowskie starostwo grodowe, w wojew. ma zowieckiem, ziemi łomżyńskiej, podług lustracyi z r. 1673 powstało z dawniejszego ststwa łom żyńskiego i obejmowało miasto Zambrów i wsie Wolę Zambrowską i Grabowiec, któro przez wojny za Jana Kazimierza tak były zniszczone, iż ledwie ślady ich istnienia znaleźli lustratorowie. W r. 1771 posiadał je Ignacy Przyjemski, opłacając kwarty złp. 62 gr. 15. Podług uchwał sejmowych dwa ststwa grodowe kolneńskie i zambrowskie dla szczupłości posiadał je den starosta. Powiat zambrowski istnieje w w. W r. 1578 dochód ogólny z poborów wyno si w nim fl. 861 gr. 17 den. 6. Br. Ck Zambrowska Wola, wś, pow. łomżyński, ob. Wola Zambrowska, Wś ma 1849 mr. obszaru. Zambrze al. Eząbc Mały i Wielki, niem. Sommerkau, wy bud. , pow. kartuski, st. p. Staugenwalde. Nosi też nazwę Zomerkowo Górne i Dolne. Zambrzec, Zambrzecz, wś, w par. Konieczno dziś Rząbiee, w pow. włoszczowskim. W dok. z r. 1363 występuje Piotr de Z. obecny na rokach sądowych w Szydłowie. W r. 1540 była to wieś pusta należąca do Katarzyny Rzeszowskiej, właścicielki Dołowatki. Poprzednio siedzi tu 3 kmieci na łanach; łąki, bory i pasieki. Wraz z Dołowatką oceniono majątek na 125 grzyw. Pawiń. , Małop. , 579. Zambrzeniec, wś i folw. , w dok. Zemhrzynieć i Zahrzeniec pow. węgrowski, gm. Łochów, par. Kamionna, odl. 26 w. od Węgrowa, 6 w. od Łochowa, ma 8 dm. , 163 mk. Pol. K. wchodzi w skład dóbr Kamionna. W r. 1827 było 19 dm. , 80 mk. Wr. 1885 folw. Z. rozl. mr. 587 gr. or. i ogr. mr. 381, łąk mr. 32, pastw. mr. 78, lasu mr. 86, nieuż. mr. 10; bud. mur. 1, drew. 11; płodozm. 10 pol, las nieurządzony, pokłady torfu. Wś Z. os. 18, mr. 36. W r. 1578 we wsi Zembrzyniecz, w par. Kamionolasz, płacił Prano. Górski od 2 1 2łan. km, Pawiń. , Mazowsze, 409. Zambrzyca, rzeczka, uchodząca z praw. brz. do Jabłonki, pod os. Zambrowem, w pow. łomżyńskim. Bierzo początek pod wsią Wierzbowem, na wsch od Zambrowa. W tymże punkcie uchodzi do Jabłonki z lew. brzegu rzką Prątnik, płynąca od wsi t. n.

Zambrowska Wola

Zambrze

Zambrzec

Zambrzeniec

Zambrzyca