rafii należą Bedrykowce, Błyszczanka, Dobrowlany, Duninów, Dupliska, Dźwiniacz, Gródek, Holihrady, Kasperowce, Kościelniki, Kułakowce, Lisieczniki, Pieczarna, Szczytowce, Uhryńkowce, Winiatyńce, Zaleszczyki Stare, Zazulińce, Żeżawa Rzezawa i Żyrawka. Kościół murowany, ukończony w r. 1824, p. w. św. Stanisława. Na plaskiem sklepieniu są malowidła przedstawiające sceny z życia św. Stanisława wskrzeszenie Piotrowina i sąd św. Stanisława. Par. gr. kat. w miejscu, dek. zaleszczycki. Należą do niej Dobrowlany. Cerkiew parafialna, p. w. św. Trójcy, murowana, z wielką banią pośrodku, białą blachą pokryta. Do dekanatu zaleszczyckiego należą parafie Bedrykowce, Beremiany, Burakówka, Chmielowa, Dźwiniacz, Gródek, Iwanie, Kasperowce, Koszyłowce, Latacz, Nyrków, Sadki, Swidowa, . Szczytowce, Tłusto, Torskie, Uhryńkowce, Uścieczko, Winiatyńce, Worwolińce, Zazulińce i Żeżawa Rzezawa. Z. mają także kościół ewangielicki i przy nim parafią ew. augsb. , utworzoną r. 1759. Kościół obecny z r. 1760. Dwa filiały są w Połowcach i Konopkówce. Z. są siedzibą urzędu powiat. , sądu powiat. , urzędu poczt. i tel. , rady powiat. , urzędu miar i wag. Istnieje tu szkoła etat. 5klas. męzka i 5 klas. żeńska, z językiem wykład. polskim. Jest też browar, gorzelnia i cegielnia. Kasa pożyczk. gminna miejska ma kapitału 14869 złr. , a gmina chrześciańska ma oprócz tego kasę pożyczk. z kap. 6390 złr. Fundusz ubogich założony został w r. 1827 przez c. k. starostę Jana Niteckiego, dla wspierania potrzebujących, kapitał funduszu tego wynosił 648 złr. Dokumentem, wydanym dnia 30 sierpnia 1754 r. , nadaje August III przywilej na 4 doroczne targi w Z. , w kluczu dźwiniackim, w dobrach Stanisława Ciołek Poniatowskiego, kasztelana krakowskiego Dodatek do Gaz. lwowskiej, 1854, 18. W r. 1766 podniósł Z. król Stanisław August do rzędu miasta. W owym czasie zaprowadzono tu przez osadników niemieckich wyrób płócien cieńkich, kamlotów, sukna itp. Z czasem podupadły te gałęzie przemysłu. W r. 1854, w czasie wojny krymskiej, fortyfikowano Z. z wielkim nakładem pieniężnym. Fortyfikacye okalały miasto po jednej i po drugiej stronie Dniestru. Obecnie są one w przeważnej części zniszczone. Zaleszczycki powiat w atlasie Kummersberga karty 45, 46 i 60 leży między 48 35 a 48 57 płn. szer. i 43 5 a 43 43 wsch. dług. od F. Na zach. loży pow. bohorodczański, na płn. zach. buczacki, na płn. czortkowski, na wsch. borszczowski, na płd. kocmański na Bukowinie. Miasto Z, leży na płd. krańcu powiatu. Ztąd do płn. zach. krańca powiatu wś Beremiany jest w prostej linii 36 klm. , do płn. wsch. krańca wś Milowce 29 klm. , do wsch. krańca powiatu wś Kołodróbka 23 klm. Obszar powiatu obejmuje 6, 6048 miryametrów kwadr. Gmin katastralnych jest 54, gmin politycznych 57 a obszar. dwor. 56. Z tego przypada gmin politycznych 32, a obszarów dwor. 31 na obwód sądu pow. w Tłustem, a 25 gmin polit. i 25 obsz. dwor. na obwód sądu pow. w Zaleszczykach. W obrębie sądu powiat. w Tłustem leży miasto Tłuste, miasteczko Uścieczko i wsi Anielówka, Beremiany, Berestek, Buraków, Capówka, Chartanowce. Chmielowa, Czerwonogród, Drohiczówka, Hinkowce, Hołowczyńce, Karolówka, Koszyłowce, Latacz, Lisowce, Milowce, Nagórzany, Nyrków, Popowce, Różanówka, Saki, Słobódka, Słone, Świerkowce, Szutromińce, Szypowce, Teklówka, Tłuste, Torskie i Worwolińce. Najludniejszą ze wsi jest Nyrków 2003 mk. . W obrębie sądu pow. zaleszczyckiego leży miasto Zaleszczyki i wsi Bedrykowce, Błyszczanka, Dobrowlany, Duninów, Dupliska, Dźwiniacz, Gródek, Holihrady, Iwanie, Kasperowce, Kołodróbka, Kościelniki, Kułakowce, Lesieczniki, Myszków, Nowosiółka Kostiukowa, Pieczarna, Sińków, Szczytowce, Uhryńkowce, Winiatyńce, Zaleszczyki Stare, Zazulińce i Żeżawa Rzeżawa. Najludniejszemi wsiami są Nowosiółka Kostiukowa 2300 mk. i Sińków 2246 mk. . Cały powiat leży na wyżynie podolskiej, w dorzeczu Dniestru. Rzeka ta płynie wzdłuż granicy zach. od Beremian w kierunku płd. wsch. do Uścieczka, ztąd na płd. do Żeżawy, a ztąd na płd. wsch. do Kołodróbki. W całym tym biegu tworzy liczne zakręty. Spad Dniestru na tej przestrzeni przedstawiają następujące liczby 162 mt. w Lataczu, 148 mt. w Uścieczku, 140 mt. w Zaleszczykach, 136 mt. w Gródku, 123 mt. w Kołodróbce. Znaczniejsze dopływy Dniestru od lew. brzegu postępując od zachodu ku wschodowi są 1 Kyrnica, płynie od Chmielowej i Drohiczówki na płd. a wpada do Dniestru na granicy Latacza i Szutrominiec. 2 Dzuryn, wchodzi od płn. z pow. czortkowskiego do Burakówki, a płynie na płd. przez Popowce, Koszyłowce, Sadki, Nyrków, Czerwonogród i Uścieczko, gdzie ma ujście. 3 Ługi, ze wsch. obszaru Uścieczka na płd. do Torskiego, a ztąd na płd. zach. do Iwania; gdzie wpada do Dniestru. 4 Seret, wchodzi od płn. z Ułaszkowiec na wsch. granicę Milowiec, następnie płynie przez Kapuścińce wś pow. czortkowskiego, poczem wchodzi w granice pow. zaleszczyckiego, płynie przez Lisowce i Szypowce, wchodzi w granice powiatu borszczowskiego, płynie tam przez Szerszeniowce, Oleksiniec i Bilcze, a nareszcie wchodzi znowu w granice pow. zaleszczyckiego, płynie wzdłuż granicy Holihradów i Lisiecznik, a potem przez Kasperowce, Szczytowce, Kułakowce i Gródek, gdzie ma ujście. Ze znaczniejszych dopływów przyjmuje S. w obrębie powiatu zaleszczyckiego z praw. brzegu Dupę, wchodzącą od płn. ze

Zaleszczyki