odstąpił Ignacemu Pawłowskiemu. R. 1796 zostało Z. sprzedane za 4500 tal. , r. 1826 nabył je na subhaście Płachecki za 1900 tal. , tegoż r. Czarliński za 2346 tal. , r. 1853 Jan Nitykowski za 6500 tal. ob. Zeitsch. d. Westpr. Gesch. Ver. , 1886, str. 294. Według taryfy na symplę z r. 1717 płaciło Z. 8 gr. ob. Cod. Belnensis, str. 88. 4. Z. , folw. do Pluskowęs, pow. toruński, st. p. Chełmża, par. kat. Kiełbasin, 12 dm. , 154 mk. Jest to prastara osada. Na płn. od niej rozkopano r. 1870 mogiłę kamienną na wzgórzu, niedaleko cegielni położonem. W grobie znaleziono popielnice już przygniecione. Także w połudn. stronie wsi odkryto r. 1886 mogiłę kamienną, , z popielnicami już zgniecionemi ob. Objaśn. do mapy archeol. Ossowskiego, str. 29. Nieopodal od folw. , w płn. wsch. stronie, tuż na początku lasu i po obu stronach drogi do Ryńska odkryto r. 1878 dwie wielkie gromady kamieni ustawionych, przysypanych ziemią, przy których znaleziono groby podkloszowe. Wszystkie naczynia tych grobów były jednak zniszczone. Urny i klosze znajdowały się najczęściej pod drzewami, niektóre zaś były poprzebijane korzeniami drzew. Nie wielka ilość wydobytych z tego miejsca ułamków złożoną została w muzeum Tow. N. w Toruniu. Także na powierzchni ziemi znajdują się tu kamienie, ustawiane i to na pochyłości wzgórza w połud. stronie wsi, w lasku, w prawo od drogi do Grodna wiodącej tamże, str. 84. Michał Działyński, ststa kiszewski, utrzymywał w Z. kaplicę domową. Około r. 1665 Maciej Bystram, sufragan chełmiński, pozwolił w niej odprawiać Mszę św. w dni powszednie ob. Utracone kościoły p. ks. Fankidejskiego, str. 59. 5. Z. , niem. od r. 1870, folw. , pow. chełmiński, st. p. Gorzuchowo, par. kat. Sarnowo; 189 ha 135 roli orn. , 41 lasu; 1885 r. 5 dm. , 9 dym. , 57 mk. , 13 kat. , 44 ew. ; dziedzic Krebs. 6. Z. , niem. Zalessie, wyb. do Nowej Karczmy, pow. kartuski, st. p. Stęgwałd; 1885 r. 7 dm. , 56 mk. 7. Z. , dobra ryc. , pow. tucholski, st. p. , kol. i par. kat. Pol. Cekcyn, odl. 5, 6 klm. ; 497 ha 374 roli orn. , 31 łąk, 13 lasu; 1885 r. 7 dm. , 11 dym. , 64 mk. , 58 kat. , 6 ew. W ostatniem stuleciu byli tu dziedzicami 1856 r. Pawłowscy, 1885 Dembiński. Tegoż roku nabył dobra Rogoziński z Poznania za 180000 mrk. , zaś 1845 r. kupił je Aleksander Emil Salomon z Gdańska za 145000 mrk. R. 1343 sprzedaje komtur tucholski Dyteryk v. Lichtenhayn Stymirowi i jego bratu Piotrowi dobra Zalesie, między Zamartem a Suminem położone, wraz z jeziorem; za krowy i za świnie według prawa pomorskiego mają nam płacić 1 grz. na św. Marcin. Uwalniamy ich ludzi w tych dobrach ód wszelkiej robocizny, a pomienionym braciom nadajemy wolne rybołówstwo w strudze, która przez ich dobra płynie, dla ich potrzeby. Za to będą nam służyli z koniem o 4 grzywnach. w Tucholi ob. Belnensis w Pelplinie, str. 40. Według taryfy z r. 1648, gdzie uchwa lono pobór podwójny, płacił tu Michał Plata od 2 włók osiadłych i 3 ogrod. , 4 fl. 24 gr. ob. Roczn. Tow. Przyj. Nauk w Pozn. , 1871, str. 183. Z. należało wówczas do ststwa tuchol skiego. W topogr. Goldbecka z r. 1789 zapi sane jest jako posiadłość szl. i folw. , o 5 dym. , w ręku p. Jezierskiej str. 263. 8. Z. , wś, pow. brodnicki, st. p. Lidzbark, . par. kat. Boleszyn; 573 ha 454 roli orn. , 21 łąk, 16 lasu; 1885 r. 32 dm. , 50 dym. , 244 mk. , 211 kat. , 33 ew. 9. Z. , niem. Salesch, wś, pow. złotowski, st. p. Pamiętowo, paraf. kat. Wałdowo; 393 ha 235 roli orn. , 80 łąk, 6 lasu; 1885 r. 16 dym. , 22 dym. , 135 mk. 22 kat. , 113 ew. . 10. Z. , dobra ryc. , tamże, 432 ha 258 roli orn. , 86 łąk; 1885 r. 10 dm. , 25 dym. , 145 mk. , 69 kat. , 76 ew. ; cegielnia. Z. należało dawniej do klucza droździenickiego. Jeszcze r. 1622 sta nowiły dobra Z. , Pamiętowo i Droździenica je dną całość. R. 1653 był tu dziedzicem Jan, po nim Jan Raczyński, v. Puttkamer, 1789 r. Zieliński, v. Besser, Łaszewski, 1885 r. Karol Wegner. R. 1895 na był dobra Wilnow za 250000 mrk. ob. Schmitt, stał w Z. kościół drewniany, p. w. św. Jana Chrz. , patronatu prywatnego. W dzwonnicy na cmenta rzu wisiały 2 dzwony. Kościół miał 3 ołtarze wielki z obrazem M. B. Częst. , drugi boczny św. Trójcy, trzeci Matki Boski Bolesnej. Proboszcz posiadał 2 włóki; tacę pobierał ztąd i z Pamiętowa. W r. 1617 przyłączył arcyb. Gębicki kościołek ten do parafii klonowskiej. Jednak przyjeżdżał tu zwykle co drugą niedzielę mansyonarz z Kamienia. Dziedzic Jan Raczyński posprowadzał do wsi Niemcówluteranów; ko ściół zrujnował i proboszczowi dochodów odmó wił. Dopiero około r. 1735 dziedzic Ignacy Zieliński wystawił nowy kościół, zbudowany w pruski mur. Portatyl na ołtarz wielki święcił dla niego Maciej Sołtyk, sufragan chełmiński; dzwony wisiały w wieży na kościele. Podko morzy malborski Tuchołka czynił około r. 1766 zabiegi, aby tu znowu stale zamieszkał kapłan. Ale zamiar ten nie przyszedł do skutku. Ko ściołek coraz bardziej podupadał i r. 1788 zo stał rozebrany; ołtarze i sprzęty przewieziono do Wałdowa, dzwony dano kościołowi w Serocku ob. Utracone kość. , przez kś. Fankidejskiego, str. 313. U. Z. , pow. złotowski, ob. Pieczyn. Kś. Fr. Zalesie 1. niem. Saleschen, wś, pow. oleckowski, st. Duneyken. 2. Z. , niem. Saleschen, wś, pow. jańsborski, st. p. Drygallen. 3. Z. , wś, pow. niborski, st. p. Klein Koslau. 4. Z. , dobra, pow. szczycieński, st. p. Zalesie, niem. Salesche, 1534 Sales. wś i do

Zalesie

Zalesie