wnictwa we W. W ogólnym swym kształcie zbliża w Brukseli i Gandawie. Zajmuje róg połudn. wschodni wielkiego czworoboku domów, który wznosi się w środku rynku. Budowany był przez długi szereg lat. Jako moment najważniejszy w powstaniu tej budowli należy przyjąć ostatnie dziesiątki XV w. Ozdoby w szczegółach pochodzą; z XVI w. Budynek składa się z trzech części równoległych, z których środkowa, szersza od dwóch bocznych, opatrzona szczytami, odznacza się bogactwem ozdób architektonicznych. Główne wejście znajduje się od wschodu. Po prawej stronie, nad portykiem ozdobionym herbami szląskiemi i czeskiemi i prowadzącym do ganku, dawnemi czasy był ołtarz, przed którym co rano odprawiało się nabożeństwo. Należał ten ołtarz do tak zwanej sali książąt, rodzaju kruchty, której sklepienie spoczywa na jednym słupie środkowym, a która interesuje nietylko proporcyami szlachetnemi ale i rzeźbami na filarach. Sala ta jest najpiękniejsza częścią budowli. W niej to książęta i stany sląszkie odbywały posiedzenia aż do chwili, kiedy Szląsk wcielony został do Prus. Przedsionek tej sali, na pięciu wsparty filarach, mający 421 2 łokcia długości a 211 2 w rzeźby. Dawniej zasiadali tu ławnicy. W środku głównego szczytu mieści się zegar misternej roboty. Na rogu połudnwsch. budynku wznosi się wieża. Z zapisków dowiadujemy się, że w r. 1445 wieża ratuszowa została przez majstra Fryderyka ukończona i pokryta; pracował jeszcze jednak przy niej budowniczy miejski Bernard Sponsberg 145073. W sto lat później, w r. 1565, wystawił Andrzej Stellauf, Świdnicy, nowy szczyt wieży, bo poprzedni zniesiono w r. 1558. Ten szczyt do dziś się utrzymał. Z południowej strony schodzi się do wspaniałych, ostrołukowo sklepionych piwnic ratuszowych. Gimnazyum św. Elźbiety Elisabethgymnasium. W r. 1505 wybudowało miasto, w nadziei otrzymania pozwolenia na otwarcie uniwersytetu, budynek w płn. stronie cmentarza kościoła św. Elźbiety. Ponieważ jednak do założenia uniwersytetu nie przyszło, budowlę oddano na użytek gimnazyum, przeniesionego z dawniejszej szkoły św. Elźbiety. Budynek obecny rozpoczęto w r. 1560 a na początku 1562 nastąpiło poświęcenie. Dom kapitulny Kapitelhaus, w płn. wscho dniej stronie od katedry położony. Dom obejmuje parter i dwa piętra. Z wyjątkiem okien o gotyckim charakterze inne formy architektoniczne są już renesansowe. W budynku tym znajduje się biblioteka kapitulna i sale posiedzeń kapituły. Uniwersytet, z budynkami pobocznymi, jak kościołem św. Macieja i dawnym konwiktem jezuitów, przedstawia się okazale, szczególnie od strony Odry. W miejscu, gdzie dziś wznosi się Słownik Geograficzny T. . Zeszyt 157 gmach uniwersytecki, stał w wiekach średnich zamek cesarski. Wspomniany jest już w r. 1366 jako. Od r. 1558 mieściła się w tym budynku kamera cesarska i mieszkanie prezydenta. W r. 1671 jezuici otrzymali w darze chylący się ku upadkowi zamek. Oni to wznieśli kościół w latach 1689 98, kolegium zaś powstało 1728 39. Projekt miał być, podług twierdzenia jednych, z Włoch przywieziony, podług drugich sporządzony przez kś. Krzysztofa, budowniczego jezuitę. Od r. 1811 służy ten największy z budynków świeckich na pomieszczenie uniwersytetu, utworzonego z połączenia kolegium jezuickiego z uniwersytetem przeniesionym z Frankfurtu. Bogata ornamentyka fasady i kurytarzy, malowidła al fresco, metalowe ozdoby drzwi, zdobią ten budynek, wzniesiony w stylu barokowym. Do dawnego kolegium jezuickiego należał kościół św. Macieja Matthiaskirche, budowa o jednej nawie i siedmiu przęsłach, zdobny w marmury, bogate złocenia i freski na suficie. Również i dawny budynek konwiktowy stosuje się do architektury budynku głównego. Budynek rządowy Regierungsgebaeude przy ul. Albrechta Albrechtsstrasse. W r. 1364 kupił ks. Ludwik z Brzegu na placu, gdzie dziś jest budynek rządu, dom od Dominika Hanke, bogatego patrycyusza, w r. 1449 nabył drogą kupna dom ten pisarz miejski Jan Magdeburg. Później przeszedł budynek na własność rodziny Hatzfeldów. Dla tejże rodziny wybudował Krzysztof Hackner, architekt wrocławski żył od 1663 do 1741, ozdobny pałac w stylu barokowym, który podczas oblężenia Wrocławia przez wojska austryackie w r. 1760 spłonął razem z mnóstwem przedmiotów sztuki a mianowicie obrazów. Teraźniejszy budynek został wzniesiony rzez Karola Langhausa w r. 1760. Od r. 1802 stał się ten budynek siedzibą; władz pruskich i naczelnego prezydenta. Obecnie, po wzniesieniu dla władz rządowych osobnego budynku na placu Lessinga, . Museum der Kuenste. Kosztem rządu i prowincyi wzniesione, podług projektu Ratheya rozpoczęte a przez Brosta i r. 1880 otwarte. Zewnętrzne ozdoby rzeźbiarskie są dłuta Ottona, malowidła na ścianach dziełem Jana Schillera. Cztery figury szczytowe wykonał R. Haertel i H. , kolosalne zaś statuy w westybulu Duerer i Michel Angelo, są. dzielem Haertla. Pierwsze piętro wypełniają przedmioty sztuki w zastosowaniu do przemysłu, jak majoliki, wyroby ze złota i srebra, odlewy gipsowe; drugie piętro zawiera obrazy w znacznej ilości. W parterowych lokalach od strony wschodniej mieści się Muzeum szląskich starożytności Museum 3

Wrocław