wzniesioną; w 1798. przez parafian, szkołę gminną. W skład okręgu wiejskiego wchodzą wsi Andrzejewszczyzna, Białuńce, Borówki, Brzozowiki Berezowikowo, Buszyki, Czeronka, Dmitrowszczyznaj Dziechciewczykowo, Gasperowszczyzna, Hrehło, Karpiki w spisie urzęd. Karynkowo, Kopylszczyzna, Leszniki, Łuczajki, Połówce, Przytyki, Rzeczki, Sosnówka, Stryj ewszezy zna, Szyło wo, Zahorce, Zalesie, Zarubezyki i Zubki Zubkowo oraz zaśc. Gałasuje, w ogóle w 1865 r. 619 dusz rewiz. b. włośc, skarb, w tem 17 żydów rolników. 2. Z. , fol. i dobra nad jez. t. n. , pow. dzisieński, w 1 okr. pol. , gra. Zalesie, okr. wiejski Zalesie 1, odl. o 47 w. od Dzisny, ma 1 dm. , 39 mk. Własność niegdyś Krzysztofa Korsaka, podkomorzego połoekiego, który w 1634 r. zastawia Z. Romanowi Oskierce; w r. 1840 własność Erazma Korsaka, następnie córki jego Zofii Oskierczyny. Przed uwłaszczeniem włościan w dobrach było. 591 dasz rewiz. Okrąg wiejski Zaleś I obejmuje wsi Koleśniki, Kopaczewo, Kuchty, Nosyry, Siety Sety, Uhlany Uźlany, Zahorze i Ziemce, w ogóle w 1865 r. 266 dusz rewiz. Gmina składa się z 7 okręgów starostw wiejskich Antopol, Czie, Kosarzewszczyzna, Nowy Dwór, Urzeez, Zalesie 1 i 2, obejmuje 77 miejscowości, mających 472 dm, 6036 mk. włośc, uwłaszczonych na 6196 dzies. 2399 roli. Nadto w obrębie gminy znajduje się 5377 dzies, większej posiadłości 1152 roli, 2277 dzies, ziemi skarbowej i 139 należącej do cerkwi 82 roli. Cały obszar gminy obejmuje 13989 dzies. 3633 roli. Zarząd gminy we wsi Zahorze, szkoła gminna we wsi Zalesie, szkółki cerkiewne we wsiach Stukany, Urzecze i Zielacyno. 3. Z. , zaśc. szlachecki, pow. dzisieński, w 1 okr. pol. , o 9 w. od Dzisny, 1 dm, , 5 rak. żydów. 4. Z. , zaśc, pow. dzisieński, w 2 okr. pol, gm. Postawy o 43 w. , okr. wiejski Hołbieja Gołbeje, o 83 w. od Dzisny, 1 dm. , 7 mk. katol. 3 dusze rewiz. . 5. Z. Zaleś, fol, pow. dzisieński, w 2 okr. pol, gm. Pohost Nowy, okr. wiejski Biruki, 255 dzies. ; własność dawniej Klottów, następnie kś. Litwinowskiego. 6. Z. , wś pryw. nad bezim. rzeczką, pow. dzisieński, w 2 okr. pol, o 80 w. od Dzisny, 6 dm. , 53 mk. starowiereów. 7. Z, , wś, pow. dzisieński, w 3 okr. pol, gm. Druja o 9 w. , okr. wiejski i dobra Kozakowo, o 50 w. od Dzisny, 4 dm. , 29 mk. katol w 1865 r. 13 dusz rewiz. ; własność Mirskicb. 8. Z. , folw. nad rzką Zurzą, w pobliżu Wilii, przy trakcie poczt, z Wilna do Mińska, niedaleko toru dr. żel lipawsko romeńskiej, mającej tu stacyą, pow. oszmiański, w 2 okr. pol, gm. Bienica, okr. wiejski Zaśkiewiczo, o 42 w. od Oszmiany, 4 dm. , 21 mk. prawosł i 29 katol, cerkiöw, . kaplica katol parafii smorgońskiej, młyn, gorzelnia, oranżerya. St. dr. żel Z. , położona po między st. Smorgonie o 12 w. a Prudy o 10 w. , odległą jest o 79 w. od Wilejki a 95 w. od Mińska. Z. stanowią dawne dziedzictwo ks. z Kozielska Ogińskich. Po śmierci Tadeusza 0gińskiego, wwdy trockiego, dostały się przy podziale familijnym Franciszkowi Ksaweremu Ogińskiemu, kuchmistrzowi litew, ody ten ostatni przeniósł swą rezydencyę w 1802 r. do Mołodeezna, ustąpił Z. swemu synowcowi Michałowi Kleofasowi, który od tej pory zaczął stale przemieszkiwać w Z. Zastał on wprawdzie tutaj stary pałac z obszernym ogrodem w guście francuzkim, wzniósł jednak nową rezydencyę podług planów Michała Szulca, profesora architektury przy akademii wileńskiej, pod kierunkiem Józefa Pussier, architekta gubernialnego wileńskiego, i otoczył ją pięknym ogrodem angielskim. Powznoszono oranżerye, cieplarnie, założono zwierzyniec i urządzono ogród botaniczny z najrzadszych roślin, które dostarczyli kś. Bonifacy Jundził i Strumiło z Wilna oraz ogród szezorszowskiChreptowiczów. W ten sposób powstała jedna z najpiękniejszych rezydencyi na Litwie, która natchnęła Aleksandra Chodźkę do napisania w 1821 r. poematu p. t. Zalesie, na wzór Zofijówki Trembeckiego i Sybilli Woronicza. W Z. ks. Michał Ogiński przebywał do 1822 r. , w którym na zawsze wyjechał zagranicę. Tu powstały znane jego polonezy. Z. pozostaje do dziś w ręku ks. Ogińskich. 9. Z. , wś i fol, pow. oszmiański, w 3 okr. pol, par. kat. Subotniki, o 38 w. od Oszmiany a 17 w. od Dziewieniszek. Wś ma 10 dm. , 92 mk. katol; folw, , własność Umiastowskich, 9 mk. t. wyzn. 10. Z. , zaśc. pryw. , pow. święciański, w 1 okr. pol, 1 dm. , 15 mk. katol, 6 starów. 11. Z. al Wiłkokalnis, zaśc, pow. święciański, w 2 okr. pol, gra. Daugieliszki o 9 w. , okr. wiejski i dobra, Kamińskich, Przyjaźń, o 25 w. od Święcian, 1 dm. , 6 mk. katol w 1865 r. 4 dusze rewiz. . 12. Z. , przysiol włośc, pow. święciański, w 3 okr. pol, gra. Twereez, okr. wiejski Orwieta, o 5 w, od gminy, 19 dusz rewiz. ; należy do dóbr skarbowych Dzisna. 13. Z. , fol, pow. święciański, w 4okr. pol, gm. Świt, okr. wiejski Olszewo. Kaplica katol par. Daniuszew. 14. Z. wś i fol, pow. wilejski, w 1 okr. pol, gm. Ohotenczyce o 8 w. , okr. wiejski Zalesie, o 35 w. od Wilejki, przy b, dr. poczt. z llii do Radoszkowic. Folw. ma 1 dm. , 13 mk. , wś 24 dusze rewiz. , huta szklana; w 1865 r. własność Waśniewsfcich. W skład okręgu wiejskiego wchodzą wsi Borki, Boryskowszczyzna, Borysowszczyzua, Kapuścino, Lubcz, Malewicze, Sokoli Ugoł Kąt, Szczoroczycha, Szypki, Władyki i Zalesie, oraz zaśc Olchówka, Pogrzebiszcze, Popówka, Zarzecze, w ogóle w 1865 r. 270 dusz rewiz. włościan uwłaszczonych. 15. Z. , zaśc pryw. , pow. wilejski, w 1 okr. pol, o 39 w. od m. Wilejki,

Zalesie