szcie gdy i ten kościół spłonął na początku bieźącego wieku, przyłączono parafią do Psarskiego. Wś leży na płn. wsch. Pniew, zach. płd. Szamotuł. W r. 1369 Mroczko z Z. jest świad kiem na przywileju sołtysa z Murzynowa. W r. 1385 występuje tenże Mroczko, na którym Ja nusz Stular, mieszczanin poznański, ustał rok o 17 grz. długu. R. 1389 na rokach poznańskich, dwaj podsędkowie, do których się Stular odwo łał, zeznali, że przed pożarem miasta 1385 r. tenże Stular uzyskał prawnie 7 grz. na Mroczku, bracie Domarata, kasztel. pozn. , i na Zajączkowie, dziedzictwie jego. R. 1393 Andrzej Gryźyński z pod Kościana prawuje się z Mroczkiem z Z. i żydem Abrahamem. R. 1398 Z. odgrani czone jest od Koźla, dziedzictwa Mikołaja Kozielskiego. W r. 1536 występuje Jan Zarę ba Zajączkowski. W r. 1580 mają tu działy Maciej i Stanisław Wajnowscy i Kasper Potulicki, który płaci od 5 półłanków. W r. 1694 dzierży Z. Teresa Drozdowska. W r. 1773 to czą się spory graniczne z Kwileckim, kasztela nem lędzkim. W r. 1785 dzierży Z. Mikołaj, a r. 1793 z Przedborowem Ludwik Źółtowski. Księgi kościelne sięgają r. 1731. W kościele mieszczą się nagrobki Olbrachta Ciechanowskiego t 1764 i Ign. Granowskiego t 1791. W ostatnich czasach Z. z rąk Libeltów przeszło drogą subhasty w ręce niemieckie W. Ł. Ząjączkowo 1. niem. Gross Sanskau, wś nad szosą, niedaleko Wisły, pow. świecki, st. p. Grudziądz, par. kat. W. Lubień szkoła ewang. w miejscu; 601 ha 430 roli orn. , 40 łąk, 37 lasu; 1885 r. 32 dm, 53 dym. , 286 mk. , 56 kat. , 214 ew. , 16 dyssyd. Około r. 1400 nadaje komtur pokrzywnicki Leopold y. Eglingen uczciwemu Cuncke wś Zajączkowo Sentczkaw z 28 ogrodami, na prawie chełmińskiem, celem jej osadzenia. Każdy ogród ma 1 1 2 mr. obejmować. Za to mają płacić po 9 skojców czynszu co rok, pracować za opłatą 5 feników na dzień, żniwić za 10ty korzec, młócić za 20ty i pomagać przy naszej grobli pod Zajączkowem. Cuncke dostaje 3 morgi, nadto wolne pastwisko, drzewo na opał co leży na ziemi i drzewo budulcowe, wyjąwszy dębowe ob Wegner Ein, II, 73. Przywilej na karczmę wystawił wójt rogoziński Wolfgang Sawir r. 1447 ob. tamże, str. 79. Za czasów Rzlpltej było Z. z Rogoźnem połączone. E. 1590 był tenutaryuszem Reinhold Heidenstein, sławny historyk i sekretarz królewski; od r. 1710 Józef Potocki. W r. 1773 liczyła wś 50 dym. i 247 mk. ewang. ob. Zeitch des Westpr. Gesch. Ver. , I 1886, str. 295. 2. Z. , niem. Sanskau, folw. i wś, pow. świecki, st p. Grudziądz, odl o 6 klm. , par. kat. W. Lubień, 141 ha 78 roli orn. , 10 łąk, 12 lasu; 1885 r. 14 dm. , 15 dym. , 83 mk. , 5 kat. , 65 ew. , 13 dyssyd. ; hodowla bydła. R. 1773 był dzierżawcą Jan ESłownik Geograficzny T. XIV. Zeszyt 160. berlin. 3. Z. , niem. Zajonskowo, w dom. Saynzko, Sanskau, Sanczkow, Senskau, Seinskau, kau, Senczkaw, Zagenczkow, dobra ryc, pow. toruński, st. p. Ryńsko, 4 km. , st. kol. Kowalewo 11 km. , par. kat. Dźwierzno; 396 ha 316 roli orn. , 38 łąk; 1885 r. 7 dm. , 26 dym. , 133 mk. , 107 kat. , 26 ew. , wiatrak, hodowla i sprzedaż bydła. rasy; od r. 1834 w ręku rodziny Hertell. Z. pojawia się po raz pierwszy r. 1222 w przywileju łowickim p. n. Saynzko. Za czasów krzyżackich należało do wójtowstwa lipińskowieldząckiego. W XVI w. posiadają je Rokuszowie ob. Kętrz. , O naród, pol. , str. 126. R. 1526 odnawia Zygmunt I Jakubowi Rokuszowi przywilej na Dźwierzno, Ostrowo, Bocień i połowę Zeglna ob. Woelky Urk. d. Bist. Culm. , str. 703. Dawniej był w Z. kościół kat. p. w. św. Jana Chrz. , który jeszcze r. 1641 był parafialny. Oprócz Zajączkowa należała do niego Prątnica, Świętosław i Bocień. Był z kamiehia murowany, miał trzy ołtarze. Proboszcz posiadał 4 włóki, które z czasem zmniejszyły się o dwie. Dla tego przyłączono go ostatecznie do Dźwierzna. Ostatnie nabożeństwo odbyło się r. 1835. W r. 1875 został rozebrany; pozostały tylko resztki murów obwodowych ob. Fankidejski Utrac, kościoły, str. 55. Dwa dzwony Zajączkowskie przechowują się jeszcze w Dźwierznie; jeden pochodzi z r. 1745, drugi z r. 1775. W topogr. Goldbecka z r. 1789 wymieniona jako szl. folw. i wś, o 11 dym. , w posesyi Mieroszewskiego str. 262. 4. Z. , niem Zajonskowo, wś nad Wlem, pow. lubawski, st. p. Lubawa, st. kol w miejscu, par. kat. Tylice, 124 ha 66 roli orn. , 43 łąk; 1885 r. 9 dm. , 15 dym. , 67 mk. , 63 kat. , 1 ew. , 3 żyd. Szkoła kat. istnieje tu od r. 1833. 5. Z. , dobra ryc, tamże, 407 ha 334 roli orn. , 59 łąk, 2 lasu; 1885 r. 13 dm. , 30 dym. , 143 mk. , 132 kat. , 11 ew. Kolej wiodąca od Z. do Lubawy została 1884 r. otworzona. Jest też w miejscu młyn wodny i cegielnia. Dobra te posiadają od r. 1834 Rożyccy. R. 1893 sprzedał Wład. Różycki na Wlewsku, poseł do parlamentu, dokra tutejsze synowi swemu Stanisławowi, dotychczasowemu dzierżawcy. Z. jest starą osadą. Tam, gdzie dziś stoi cegielnia, był dawniej okop starożytny, w którym znaleziono skorupy popielnic ob. Die Westpr. von Liek, str. 16. W dok. zachodzi pod nazwą Seykau, Seentczka, Senczkav, Senszkaw, Seykaw. Za czasów krzyżackich należała wójtowstwa bratyańskiego. R. 1404 występuje Howke Senczkow, t. j. Howko z Z. ; jego żoną jest r. 1433 Hasko von Lodwigisdorf. t. j. Haśka czyli Halźbieta, t. j. Elżbieta z Łodygowa, B. 1409 zachodzi Hannos Saynczkow, t. j. Hanusz z Z. a r. 1454 Niklasz z Z. ob. Kętrz. , O narod. , pol, str. 126. Wizyta Strzesza z r. 1667 72 opiewa, że Zajączkowskie dobra dzieliły się na 2 części, z kto19 Zajączkowo Ząjączkowo