ojcu i matce, dopiero jednak ugoda stron woju1 jących w Oliwie zawarta 1660 r. , w punkcie XVII ostatecznie to potwierdziła. Wkrótce teź Jan Kazimierz rozesłał uniwersały do wszystkich dowódzców regimentów litewskich, ażeby bez wszelkiej odwłoki ustąjpiły dóbr księżniczce. Kotłubaj Życie Janusza Radziwiłła, str. 415 podaje taki rozkaz względem Z. Żona Janusza, Marya, hospodarówna mołdawska, testamentem z d. 29 listopada 1659 rozporzadza, aby ciało jej po śmierci złożono w monasterze i cerkwi która odemnie przy szkołach zabłudowskich fundowana będzie. Z funduszu 600, 000 złp zapisanych jej przez Janusza Radziwiłła na dobrach Z. i Bielicy przekazuje 150000 złp. na urząjdzenie klasztoru zabłudowskiego i szkół przy nim, oraz 500 złp. na szpital w Zabłudowie Akta Trybunału litew. , XII, 585. V 1669 r. około Bożego Narodzenia wpadł do Z. z oddziałem swego wojska kn. Chowański i część znąjdującej się tu szlachty wyrznął, część za brał do niewoli. R. 1671 d. 10 marca Grab yel Kolenda, metropolita kijowski, halicki i wszystkiej Rusi, przed sędziami głównego tryb. lit. zeznał, iź zrzeka się zapisu 150000 złp. , które ks. Marya Radziwiłłowa, wojewodzina wileńska, zapisała cerkwi zabłudowskiej, przez ś. p. Hryhorego Chodkiewicza, kasztelana wileńskiego, fundowanej, a to z większej sumy 600, 000 złp. zabezpieczonych na dobrach Bielicy w Lidzkiem i Zabłudowie w Grodzieńskiem. Tenże Kolenda zważywszy, że pomieniona wwdzina wileńska nie miała prawa tego robić, gdyż rzeczone sumy przekazała już dawniej i zapisała mężowi swemu ks. Januszowi Radziwiłłowi, wwdzie wileńskiemu, przeto zapisu tego zrzeka się i jako niebyły uważa Akta Tryb. litew. , XI, 201 2 Po śmierci Bogusława ks. Radziwiłła, chorążego w. ks. lit. 1669 r. , spadkobierczynią została jedyna córka jego Ludwika Karolina, żona Ludwika, margr. brandeburskiego. W r. 1681 d. 3 kwietnia pomienione dobra margrabina zastawiła mężowi swemu za 25, 000 czerw. zł. Po śmierci pierwszego małżonka odnowiła śluby z ks. Karolem Filipem Neuburgskim, przemieszkując przeważnie za granicą, pamiątkę po sobie dla Z. zostawiła w zapisie datowanym z Berlina d. 20 czerwca 1687 r. Dowiadujemy się z niego, że wskutek zagubienia dokumentów podczas przeszłej wojny swedzkiej i moskiewskiej, dotyczących rozmaitych funduszów, któremi ks. Krzysztof Radziwiłł, wwda wileński, hetman w. , lit, i małżonka jego Anna Kiszczanka, zborom ewangielickim, t. j. zabłudowskiemu, orleńskiemu i węgrowwskiemu na Podlasiu będącym, nadali, Ludwika Karolina ks. Radziwiłłówna, margrabina brandeburska, zapisy takowe potwierdziła. Wyjaśnia w nim, iż spełniając wolę przodków swoich, naznacza 27000 złp. , zabezpieczając takowe na majątku swoim Z. , z warunkiem, ażeby 10 z sumy tej wypłacane były zborom tym na utrzymanie odpowiedniej służby, utrzymanie szkół, szpitalów, mieszkań wdowich i sierocych Akta Tryb. litew. , XII, 524. Po śmierci mar grabiny d. 25 marca 1695 r. pozostał olbrzymi spadek, zw. rych, oprócz Dubinek, Kiejdan, Kopyla i leżał Z. Obszerne to dziedzictwo pozostałej po niej dwuletniej córki ElźbietyAugusty, oddane zostało, wraz z Dubinką i Bielicami, jako za staw do wysokości 40, 000 złp. , mającej być po bieraną rok rocznie przez ks. Sapiehę, het mana, jako opiekuna małoletniej Elżbiety Metr. Lit. , Ks Zapis. , 151, f. 6. O dziedzictwo to długo walczyli Potoccy i Sapiehowie z młodym ks. Karolem Stanisławem Radziwiłłem, ówczesnym podkanclerzym Tyg. Illustr. , z r. 1893. Pod czas powtórnej wojny szwedzkiej Karol XII, po spieszając w r. 1706 na Litwę dla wyparcia z niej wojsk Augusta, zatrzymał się tu cały dzień 10 stycznia i obozował pod miastem w po lu, pomimo tęgich mrozów. W r. 1734 d. 19 września staje w Z. obozem ks. Kazimierz Ra dziwiłł, zkąd przez cały miesiąc wysyła podjaz dy w różne strony dla rozpędzenia stronników króla Stanisława Kotłubaj, Galerya Nieświeska, str. 449; . Słuckie duchowieństwo prawosła wne, w memoryale przedstawionym ks. Karolo wi Radziwiłłowi, gener. marszałkowi sejmowe mu 1768 r. , zażądało regularnej wypłaty dzie sięciny na monaster zabłudowski, oraz zapomogi na miejscowy szpital a także wolnego wrębu w puszczy i wolnego miewa w młynach. Na co suplikanci otrzymali odpowiedź, że co do funduszu zabłudowskiego obiecuje się ks. Karol porozu mieć z macochą i takowe zatwierdzić Akta Trybun. litew. , XII, 236. Z zabytków przeszło ści, oprócz kościoła parafialnego, pozostał dwór murowany, z Wielkiemi lochami i ogrodem an gielskim, odnowiony przez obecnych właścicieli; bóżnica żydowska, zbudowana z modrzewiu przed kilkuset laty, której zdjęcia fotograficzne ze stosownemi objaśnieniami złożył Mathias son w r. . 1893 do zbiorów akademii umiejętno ści w Krakowie. W okolicy las zw. którym krąży wiele podań; miejscowość Na Sasach, gdzie stoczono bitwę, oraz wś Zwirki godne bliższego poznania pod względem etno graficznym. M. R. Witanowski. Zabtudówka, zaśc, pow. wiłkomierski, w 4 okr. pol, gm Owanty, o 46 w. od Wiłkomierza. Zabłudoiwszczyzna, uroczysko, pow. wołkowyski, w 1 okr. pol. , gm. Izabelin, własność Zabłudowskich, ma 80 dzies. roli orn. Zabocie Zabotje, wś, pow. Słonimski, w 2 okr. pol, gm. Mieźewicze, o 27 w. od Słouima. Zaboczew Zabaczew, wś i folw. , pow. czerykowski, gra. Łobanówka. Wś ma 19 dm. , 122 mk. ; folw. , od 1879 r. Śmiarowskich, 658 dzies. Zabłudówka Zabtudówka Zabłudoiwszczyzna Zabocie Zaboczew