szer. , 42 43 wsch. dług. Karta wojsk. , 6, 1 XXXII. Wywózka, rzeczka, dopływ Drzewiczki, poczyna się w lasach dóbr Przysucha, w pow. opoczyńskim, płynie 8 w. w gminach Krzczonów, Goździków i w Gielniowie uchodzi do Drzewiczki. Wywożnia, wś, pow. nieszawski, gm. Ruszkowo, par. Broniszewo, ma 96 mr. W 1827 r. było 9 dm. , 52 mk. Wywozy, wzgórze lesiste 586 mt. , w płd. części Jabłonowa, w pow. kołymyjskim. Ze stoków jego wypływa pot. Nazarat, lewy dopł. Korzelówki. Ob. Lebedyn. Wywszana, góra 392 mt. , w Wiszence Malej, po praw. brzegu Rudaczki, w pow. gro deckim Karta wojsk. , 5, XXIX. Wyzendorf Stary i Nowy, ob. Wisendorf. Wyzgi, okolica szlach. , pow. lidzki, w 3 okr. pol. , gm. i okr. wiejski Szczuczyn o 3 w. , 3 dm. , 23 mk. w 1865 r. dwie dusze rewiz. jednodworców; należy do dóbr skarbowych Rodziewicze. Wyzgowszczyzna, wś, pow. lidzki, w 3 okr. pol. , gm. Ostrzyna, okr. wiejski i dobra w 1865 r. Baranowskich, Łyczki, 10 dusz rewiz. Wyzienka, podług W. Pola Hydrografia i Kopernickiego Rzeki i jeziora, rzeczka, prawy dopływ Oressy pr. dopł. Ptyczy. Wyzna, mstko z zarządem gminnym i folw. nad rz. Wyźnianką, lew. dopł. Morocza, w 1 okr. pol. starobińskim, par. kat. dawniej Słuck, obecnie Starczyce, o 28 w. od Słucka. Mstko ma przeszło 120 osad. , zasiedlonych przez chrześcian i w części przez żydów. Cerkiew św. Mikołaja, uposażona z dawnych zapisów około 2 1 4 włókami, przeszło 2000 parafian; filia w Lutowiczach. Była tu kaplica katolicka. Gmina W. składa się z 11 okręgów starostw wiejskich, ma 666 dm. włościańskich, 3335 włościan płci męzkiej, uwłaszczonych na 12898 dzies. ziemi. Szkółka wiejska. W. , niegdyś w ks. słuckim kn. Olelkowiczów, od r. 1612 weszła w skład dóbr alodyalnych radziwiłłowskich, przez zapis uczyniony przez ks. Zofię z Olelków mężowi Januszowi Radziwiłłowi. W połowie XVIII w. ks. Hieronim Floryan Radziwiłł zasiekł tu rządcę Terpiłowskiego czy Cierpiłowskiego, za co musiał odszkodować rodzinę w ilości 8000 dukatów ob. Atheneum Kraszewskiego, 1845 r. , t. , str. 202 203. Potem W. była oddana przez ks. Karola Radziwiłła Panie Kochanku w zastaw głównemu plenipotentowi Jezierskiemu, w którego posiadaniu była dość długo. W pierwszej ćwierci b. stulecia W. została wydzielona, wraz z innemi dobrami, na wiano ks. Stefanii Radziwiłłównie, córce Dominika, ostatniego w prostej linii ordynata nieświeskiego, poślubionej potem ks. Ludwikowi Wittgensteinowi. Przed kilku laty W. przeszła spadkiem do ks. Hohenlohe, a w os czasach uległa przymusowej sprzedaży, Obszar dóbr wyzniańskich za władania ks. genstein żnie w puszczach. Łąk wielka obfitość, grun ta lekkie. A. Jel. Wyzorek, Wyzorok, Wyzronak, wś i karczma, pow. nowogrodzki, w 2 okr. pol. horodyszczańskim, gm. Cyryn, o 38 w. Nowogródka. Wyzwa, ob. Wyżwa. Wyż, wś, pow. bychowski, gm. Czyhyrynka, ma 14 dm. , 172 mk. , z których 12 zajmuje się wyrobem przedmiotów z łyka i kory, 2 zaś wyrobem wozów, sań i t. p. Wyżarne, wś, pow. augustowski, gm. Kuryanka, par. Lipsk, odl. od Augustowa 34 w. , ma 10 dm. , 51 mk. Wyżary, ob. Na Wyżarach. Wyżary, nazwa dawana pot. Gołogórka ob. w początkowym biegu Karta wojsk. , 6, XXXI. Wyżegi 1. niem. Wiseggen, wś, pow. szczycieński, st. p. Friedrichsfelde. 2. W. , niem. , . , niem. Wyseggen, wybud. , pow. szczycieński, st. p. Wyżenka Wełyka, potok, prawy dopływ Czeremoszu, na Bukowinie, płynie wśród bezleśnych gór przez Wyżenkę. Długi do 13 klm. Karta wojsk. , 13, XXXII. Wyżewka, rzka na pograniczu pow. włodzimierskiego i kowelskiego, lewy dopływ Wyżwy, bierze początek z dwóch strug w okolicy wsi Ochedniki i Osereby, płynie w kierunku płn. i płn. wschodnim na Wyżewkę i pod mtem Wyżwą ma ujście. Oprócz kilku drobniejszych strug przybiera od lew. brzegu rzkę Stopyrkę. Wyżęga, wś, pow. kolneński, gm. i par. Turośl, odl. 29 w. od Kolna. Założona przez osadników z Piątkowizny przy końcu przeszłego stulecia. W 1819 r. 4 rolników, 1 chałupa, razem 27 mk. ; gospodarze płacili 42 zł. 3 gr. 1 szel. czynszu, oraz dziesięcinę do dworu, razem z Piątkowizną. Chałupnik płacił 3 złp. trzydniówki. W r. 1827 było 5 dm. , 31 mk. W 1878 r. 128 mr. 28 mr. 207 pręt. roli ornej. Lud. Krz. Wyżgi Pomianowo, ob. Pomianowo. Wyżgów, pow. łucki, ob. Wyszków. Wyżgródek al. Wyszogródek, Wyszhorodek, mko nad rzką Żyrak, pow. krzemieniecki, gm. Wyżgródek, st. dr. żel. Wołoczyska, odl. o 40 w. od Krzemieńca, w pobliżu granicy od Galicyi. Śród gór i parowów rozrzucone, otoczone wieńcem gajów brzozowych i grabowych, ma 111 dm. , 820 mk. , zarząd gminy, cerkiew, kościół par. katol. , synagogę, dwa domy modlitwy żydowskie, gorzelnię, browar, potażarnię, młyn wodny, targi co niedziela, jarmark, szczątki dawnego zamku. Cerkiew, p. w. Narodzenia N. M. P. , z muru wzniesiona w 1845 r. kosztem dziedzica Rzyszczewskiego i parafian, uposażona jest 38 1 2 dzies. ziemi. Filia we wsi Właszczyńce o 2 w. . Kościół par. kat. , p. w. Ze Wywózka Wywózka Wywożnia Wywszana Wyzendorf Wyzgi Wyzgowszczyzna Wyzienka Wyzna Wyzorek Wyzwa