wzgórze lubelskie, posiada kościół par. murowany, synagogę, szkołę początkową, sąd gm. okr. I i urząd gminny, gorzelnią; , browar, około 4000 mk. W r. 1827 dawne miasteczko miało 65 dm. , 452 mk. , wś 53 dm. , 384 mk. Najbliższa st. poczt. w Żółkiewce około 7 w. . Jestto starożytna osada, położona na płd. krańcu dawnego pow. lubelskiego. Przywilej miejski dla osady miał uzyskać od Kazimierza W. w r. 1368 dziedzic Łukasz z Górki. Według opisu Długosza w połowie villa vel potius oppidum, mająca kościół par. drewniany, p. w. Wniebowzięcia N. M. P. Maryi i św. Wojciecha, założony r. 1417 przez Jana z Bidzin, chorążego sandomierskiego, i konsekrowany przez Wojciecha Jastrzębca, biskupa krakowskiego. Kościół otrzymał od fundatora dwa łany r, łąki, ogród, dwór, w dolinie, zwanej Chłopi Dół. W połowie XV w. dziedzicem wsi i patronem kościoła był Jan z Kaszowa h. Janina. Łany folwarczne dawały plebanowi dziesięcinę wartości do 4 grzyw. We wsi Wysokie, odrębnej od miasteczka, dziesięcinę z decyzyi kapituły i biskupa Jastrzębca dawano plebanowi w W. , wartości do 6 grzyw. Pierwotnie więc pobierał z całej osady dziesięciną biskup krakowski Długosz, L. B. ,, 502. W r. 1505 Łukasz Bidziński, po zniszczeniu osady przez Tatarów, uzyskał od Zygmunta I przywilej potwierdzający dawne nadania. Według reg. pobor. z r. 1531 ze wsi W. de sorte uxoris olim d. Luca, od 1 łanu, 2 młyn. de sorte Cassowski, 1 2 łanu, wójt dziedziczy 1 łan. Miasto płaciło połowę poboru i szóstą część w sumie 1 grzyw. 16 gr. Pawiń. , Małop. , 353, 364, 388. Kaszowscy założyli tu zbór zapewne zajęli kościół katolicki, przy którym był kaznodzieją Jakub Sadurski. Od r. 1645 dobra przeszły do Lubienieckich, którzy również zbór podtrzymywali. W r. 1676 płaci z miasta pogłówne od 35 mieszczan Kazimierz Domaszowski, a od 32 mieszczan Ludwik Jeziorkowski. Ze wsi W. płaci Jeziorkowski od 44 głów i 1 osoby z rodziny a Domaszewski od 36 poddanych, 5 dworskich i 3 osób z rodziny Pawiń. , Małop. , 48a. Od r. 1760 aż do 1839 zostają dobra w ręku Jabłonowskich, od których nabył Kajetan Karnicki. Księżna Jabłonowska rozpoczęła w r. 1800 budowę kościoła dokończonego w r. 1809. Ołtarz wielki umieszczono w środku świątyni a za nim siedzenia dla kolatorów. W r. 1822 W. zostały zamienione na osadę wiejską. Na miejscu dzisiejszego pałacu stać miał zamek, w którym Lubienieccy jakoby podejmowali Jana Kazimierza. W ostatnich czasach, na mocy osobnego ukazu dobra W. wcielone zostały w skład ordynacyi Zamoyskich. Dobra W. składały się w r. 1866 z folw. . Wysokie, Łosień, Nowydwór, Zofiówka, Giełczew, Kajetanów, wsi Wysokie al. Drogany, Słupeczno, Majdany al. Maciejowo Nowe, Majdany al. Maciejowo Stare, Zabłocie, Giełczew, Radomirka Wysokie Osady, rozl. mr. 8468 gr. or. i ogr. mr. 4351, łąk mr. 280, lasu mr. 3603, pastw. i zarośli mr. 139, nieuż. mr. 95. Były 2 gorzelnie, browar, 2 młyny wodne, wiatrak, cegielnia, smolarnia, piec wapienny. Wś. W. al. Drogany os. 70, mr. 1228, wś Słupeczno os. 19, mr. 40ny al. Maciejewo Nowe os. 34, mr. 402. wś Maj dany al. Maciejewo Stare os. 21, mr. 446, wś Zabłocie os. 6, mr. 162, wś Giełczew os. 112, mr. 3147, wś Radomirka os. 4, mr. 114, wś Wy sokie Osady os. 48 mr. 778. W. par. , dek. kra snostawski, około 2000 dusz. W. gmina, nale ży do sądu gm. okr. I w miejscu. Gmina ma 23, 456 mr. obszaru i 5841 mk. Śród stałej ludności jest 272 prawosł. i 352 żydów. W skład gra. wchodzą wsi i folwarki Biskupie, Drogany al. Wysokie, Giełczew, Guzówka, Józefin, Kaje tanów, Łosin, Maciejów Stary i Nowy, Nowy Dwór, Radomirka, Słupeczno, Stasiu, Tarnawa, Wysokie, Zabłocie i Zawada. Br. Ch. Wysokie Łuszujewo, wś, pow. orszański, należy do klucza krynkowskiego ob. Krynki. Wysokie Małojedy, wś, pow. nowogródzki, w 5 okr. pol. i gm. Snów, o 70 w. od Nowogródka. Inaczej wś ta nazywa się Kozły Wysokie Mazowieckie, od r. 1866 Mazowieck, osada miejska, centr powiatu mazowieckiego gub. łomżyńskiej, pod 52 48 8 szer. płn. i 40 17, 3 dług. wsch. od, po obu brzegach rz. Brok rozłożona, w kotlinie wzn. 476 st. n. p. m. , śród wyżyny sięgającej w okolicy miasta do 525 st. Wyżyna ta stanowi węzeł wodny, z którego rozchodzą się wody do Bugu i Narwi w różnych kierunkach. Miasto obecnie posiada kościół par. katolicki, cerkiew, dwie synagogi, sąd gm. okr. , szkołę początkową, urząd powiatowy. urząd gm. , urząd poczt. , 211 dm. , około mk. , 6 wiatraków, 1662 mr. W r. 1827 miasto W. , własność prywatna, miało 153 dm. , 881 mk. W r. 1880 było 1837 mk. Jestto starożytna osada w dawnej ziemi drohickiej. Dolina Broku, podobnie jak i dolina Liwu na lewym dorzeczu Bugu, była zdawna zaludnioną przez osadników przybywających z Mazowsza i dalszych zachodnich obszarów państwa Piastów, jak o tem świadczą nazwy osad Orla, Złotoryja i inne. Centrem skupiającym interesy ludności tej doliny był gród Święck odl. 6 w. od Wysokiego, przy którym na początku w. stoi już kościół i mieści się zapewne targowisko. Przy zamku pobierano cło, głównie od soli. Długi szereg wsi należących do grodu a wymienionych w dokum. Konrada 1203 r. świadczy o znacznym zaludnieniu okolicy. W liczbie tych wsi spotykamy Wysokie. Przyłączenie Podlasia i posunięcie się kolonizacyi w kierunku wschodnim, pozbawiło Święck pierwotnego znaczenia. Znika tu gród i kościół w czasach odległych bardzo a za to przy końcu XV

Wysokie Łuszujewo

Wysokie Łuszujewo

Wysokie Małojedy