Wysoki Dąb, niem. Hoheneichen, dobra, pow. grudziądzki, st. p. Goczałkowo, par. kat. Święte, 404 ha 75 roli on, 10 łąk, 277 lasu; 1885 r. 6 dm. , 18 dym. , 109 mk. , 45 kat. , 64 ew. Dziedzic v. Koerber. Kś, Fr. Wysoki Dwór 1. folw. , pow. wileński, w 2 okr. pol. , o 64 w. od Wilna, 1 dm. , 12 mk. katol. 2. W. D. , wś, pow. wileński, w 2 okr. pol. , gm. Szyrwinty o 7 w. , okr. wiejski i dobra w 1865 r. Malewskich, Leoniszki, o 45 w. od Wilna, 10 dusz rewiz. W spisie z 1866 r. podany jako zaśc. , mający 1 dm. , 7 mk. katol. 3. W. D. , zaśc. , pow. wileński, w 3 okr. pol. , gm. Malaty o 7 w. , okr. wiejski Widziniszki, o 64 w. od Wilna, 1 dm. , 9 mk. katol; należy do dóbr skarbowych Białodwór. 4. W. D. , mko i folw. nad rz. Wierzchnią i jez. Nawa, pow. trocki, w 3 okr. pol. , gm. Wysoki Dwór, paraf. katol. Użugość, odl. o 33 w. od Trok. Folw. ma 2 dm, 16 mk. 4 prawosł. , 12 katol, mko zaś 28 dm. , 634 mk. 41 prawosł. , 386 katol. , 8 ewang. , 5 mahomet. , 194 żydów, zarząd gminny, cerkiew paraf, dom modlitwy żydowski, szkołę ludową, , koszary, gorzelnię, 2 jarmarki. Cerkiew par. murowana, p. w. Pokrowy N. M. P. , przerobioną została z kościoła po zniesionym klasztorze dominikanów. Parafia praw. , dekanatu błagoczynia trockiego; 650 wiernych, Okrąg wiejski W. D. , obejmuje tylko mko t, n. Gmina dzieli się na 16 okręgów starostw wiejskich W. D. , Władysławów, Kotłowo, Oleszyszki, Różewo, Wierzchnierzecze, Lemiany, Użugość, Scypioniszki, Biejżany, Mergiszki, Czyżuny, Gierejciszki, Jasiedańce, Bobrowniki i Ryn gołajcie obejmuje 80 miejscowości, mających 399 dm. . 6317 mk. włościan. W 1865 r. 1910 dusz rewiz. Włościanie uwłaszczeni zostali na 6848 dzies. 5041 roli. Nadto w obrębie gminy znajduje się 13387 dzies. ziemi właścicieli prywatnych 5562 roli, 5 dz. skarb. i 111 82 roli należących do cerkwi i kościołów. W. D. stanowił pierwotnie dzierżawę królewską, nadany przez Zygmunta I sokolniczemu Iwanowi Lackiemu, zbiegłemu z Moskwy. Jan Alfons Lacki, później ssta gieneralny ks. żmujdzkiego, wraz z żoną swą Joanną z Talwojszów, fundują tu 1629 r. klasztor dominikanów. Dominikanie składali konwent z 12 zakonników i zarządzali parafią, dziś rozdzieloną i przyłączoną do parafii sąsiednich. Obecnie mko należy do Malewskich. W 1850 r. dobra, należące również do Malewskich, składały się z mka, folw. i zaśc. i miały 1112 dzies. rozległości. Okolica wzgórzysta, mko bowiem leży na t. . wyżynie nadbaltyckiej al Pojezierzu. Najwyższe wzniesienie sięga tu 260 mt. npm. W okolicy znajduje się tuf wapienny. W pobliżu mka mają źródła rz. Strawa i Wierzchnia. Jedynym śladem dawnego zamku Lackich pozostały nazwy jeziora i góry nad niem wznoszącej się, zwanych ZamSłownik Geograficzny. kowemi. Stosunki florystyczne okolic W. D. badał Łapczyński Pamięt. fizyogr. , t. 5. W. D. , dobra, pow. kowieński, w 1 okr. pol, gm. Wilkija, o 48 w. od Kowna, 24 w. od Kiejdan, 10 w. od Czekiszek st pocz. i par. katol i tyleż w. od Niemna. Najwyższy punkt wznie sienia między Niemnem, Dubissą i Niewiażą. Dobra składają się z ekonomii Wysoki Dwór i Preny i mają 1180 dzies. 610 lasów, 83 nieuż. . Gleba glinkowata, bardzo urodzajna, grunta pszenne, gospodarstwo rolne wysoko ro zwinięte, lasy racyonalnie urządzone, podzielone na poręby 75letnie, składają się przeważnie z jesionów, dębów i lip. Własność dawniej Jeleńskich, od których kupił w 1805 r. Marcin Białłozor. Po śmierci ostatniej właścicielki tego imienia, Eleonory 1861, majętność przeszła do jej sióstr, obecnie należy do Heleny z Per gussów Michałowej Podbereskiej. Oprócz zapro wadzenia wzorowego gospodarstwa i starannej hodowli, Podbereski założył tu w 1877 r. na wielką skalę, fabrykę parową kół, osi i wo zów, która spłonęła d. 22 marca 1879 r. ale została już odbudowaną. 6. W. D, folw. , pow. kowieński, w 4 okr. pol, gm. Janowo o 38 w. od Kowna, własność Kulwieców, ma 202 19 lasu, 121 nieuż. . 7. W. D. , folw. , pow. nowoaleksandrowski, w 4 okr. pol, o 64 w. od Nowoaleksandrowska, należy do dóbr Rakiszki, hr. Przeździeckiej. 8. W. D. , dwór nad Niemenkiem, pow. nowoaleksandrowski, w 5 okr. pol, gm. Ponadel, o 93 w. od Nowoaleksandro wska, własność Kościałkowskiego Henryka, ma 526 dzies. 81 lasu, 41 nieuż. . W 1889 r. był tu młyn wodny i gorzelnia. 9. W. D. al. , dwór nad błotem Usłoją, pow. poniewieski, w 1 okr. pol, gm. Remigoła, o 25 w. od Poniewieża, w 1859 r. 4 dm. . 28 mk. Ko ściół paraf. kat. o 1 2 w. od dworu, w osadzie zwanej Anciszki, p. w. św. Mateusza, z drzewa wzniesiony w 1789 r. przez dziedzica Kozakowskiego. Parafia katol, dekanatu poniewieskiego, 1292 dusz. Dobra, własność dawniej Szwojnickich, teraz Muśnickich, mają 630 dzies. 159 lasu, złożonego z brzozy, osiny, dębu i nieco je sionu, 147 nieuż. . Gleba na wzgórzach zwiro wata i piaszczysta, w nizinach czarnoziemna; łąki przeważnie błotniste, mało dają siana, porosłe mchem. Dwór położony na dość wynio słem wzgórzu. 10. W. D. , folw. , pow. ponie wieski, w 2 okr. pol, o 72 w. od Poniewieża. 11. W. D. . żmujdzkie Auksztdwara, dobra, pow. rossieński, w 2 okr. pol, gm. i par. Szy dłów, o 21 w. od Rossień, własność Kontrymów, ma 716 dzies. 323 dzies. lasu, 3 nieuż. . 12. W. D. , folw. , pow. wiłkomierski, w 1 okr. pol, gm. Konstantynowo, należy do dóbr Dziewałtowo, hr. Jana Tyszkiewicza. J. Krz. Wysoki Dwór, ob. Didowszczyzna t. II, 31. 9

Wysoki Dąb

Wysoki Dwór