czych posesyj, ogrodów i t. d. , bardzo licznych, nie wymieniamy, jako znajdujących się przeważnie w rękach prywatnych. e Widoki. Najdawniejszym widokiem Warszawy jest mały drzeworyt podłużny, umieszczony jako winieta przy konstytucyach sejmu walnego warszawskiego roku 1581 na str. 213 dzieła Constitucie, Statuta y Przywileje, na walnych seymiech koronnych od roku Pańskiego 1550 aż do roku 1581 uchwalone Kraków, Mikołaj Szarffenberger, 1581. Tenże drzeworyt powtórzony na str. 3 oddzielnie wydanych konstytucyj sejmu 1589 r. Kraków, Szarffenberger. Widok Warszawy w formacie arkuszowym, z herbami państwa i miasta, z 2 figurami mężczyzn i 4 kobiet, z tekstem objaśniającym łacińskim na odwrotnej stronie, znajduje się w dzieło sześciototomowem Theatrum urbium praecipuarum mundi, wydanem w Kolonii, przez Jerzego Brauna pospołu z Franciszkiem Hogenber giem, od r. 1593 do 1613. Varsovia, miedzioryt z herbami państwa, województwa i miasta. Urbs VarsaTia ex facie exhibita qua conspiciebatur postquam amisso praetio a S. R. Poloniae et a S. M. Sveciae secunda vice ocoupata fuit d. 22 Jun. a. 1656. Perelle sculp. , E. J. Dahlberg delin. , w dziele Pufendorfa De rebus a Carolo Gustavo gestis Norymberga, 1696. Widok Warszawy w dziele Andrzeja Zeiler a Cellarius Regni Poloniae descriptio Amsterdam, 1659. Warschau, G. Bodenehr fec. et exoud. Aug. V. Augsburg, z objaśnieniem wzmiankującym r. 1708. Varsovia, z herbem państwa i grupami osób pieszych i konnych, F, B. Werner del. Joh. Friderich Probst haeres Jer. Wolffy exc. A. V. Augsburg. Warsovia, Elias Boeck fecit tamże, Augsburg. Warsovia, Warschau, Johann Christoph Haffner excud. Augsburg Warsaria, nach dem Natural gezeichnet von C. F. Erndl. Ingen. Capit. , M. Bodenehr sc. Dresd. , w dziele Erndtela Warsavia phisice illustrata Drezno, 1730 Bernard Beiotto de Canaletto z własnych obrazów olejnych rysował widoki Warszawy Prospekt placu przed ks. Bernardynami, biorąc wejrzenie z nad bramy Krakowskiej 1771 r. , Widok Warszawy, zacząwszy od pałacu Sapieżyńskiego aż na koniec Solca i dalej aż do zamku willanowskiego z częścią m. Pragi po drugiej stronie Wieły malowany 1770, sztychowany 1772 r. , Prospekt Warszawy od pałacu Ordynackiego aż do zamku z częścią Pragi za Wisłą malowany 1772, sztychowany 1774. Vue de Varsovie prise depuis le château de Vilanow, â Varsovie 1776, chez Jean Auguste Poser, libraire z popiersiem Stanisława Augusta. Varsovie, vue prise de Praga, W. Ulrich litogr. , de la lithographie F. Schuster, widok ogólny z 16 widokami gmachów. Warszawa od strony Pragi, litograf. B. w litografii Banku Polskiego. Widok Warszawy, J. Herkner. Varsovie dessinée d apres naturo par Schurr 1836 a Varsovie chez fréres Pellizaro, rysował Rychter. Licznych widoków późniejszych nie wymieniamy, jako też wydanych w końcu XVIII i na początku XIX w. bez miejsca, roku i autora. Widoków poszczególnych gmachów, osobno wydanych, niepodobna tutaj wyliczać, gdyż w jednym tylko zbiorze Gwalberta Pawlikowskiego było ich przeszło 300. Najcelniejsze ze sztychów są Leonarda Schmidtnera, F. Bietricha, Kielesińskiego i Pilińskiego, litografie W. Ulricha, W. Gersona, Leroy i Pajansa, fotografie Beyera, Mieczkowskiego, Brandla i Karolego. Od lat 40 pisma illustrowane, jak Przyjaciel ludu, Tygodnik iłlustrowany, Kłosy, Wieniec, Tygodnik powszechny, podały wiele widoków Warszawy. Życie warszawskie illustruje. Album i Kram malowniczy Jana Feliksa Piwarskie, go, oraz Album Franciszka Kostrzewskiego. f Opracowania a Opisy ogólne. Adam Jarzembski Gościniec albo krótkie opisanie Warszawy z okolicznościami jej dla kompanii dworskiej. Wydany r. P. 1643. Chrystyan Henryk Erndtel. Varaavia physice illustrata sive de aere, aquis, locis et incolis Warsaviae, eorundemque moribus et morbis tractatus. Qui annexum est viridarium vel catalogus plantarum circa Warsaviam nascentium. Drezno, 1730. Johann Bernonilli. Reise durch Brandeburg, Pomern, Preiszen, Curland, Ruszland und Pohlen in den Jahren 1777 und 1778 Lipsk, 1780. Gottlieb Merkel. Reise eines Lifländers von Riga nach Warschau Berlin, 1796. J. W. Krasiński Guide de voyageur en Pologne, orné d une carte de poste, d un plan de Varsovie et de 10 gravures Warszawa, 1820. Toż po polsku tamże, 1821 Ł. Gołembiowski Opis historycznostatystyczny miasta stołecznego W. Nowy kalendarz polityczny na r, 1826. Opisanie historycznostatystyczne m. W. z planem miasta i 6 widokami Warszawa, 1826. Opisanie histo ryczno statystyczne m. W. , wydanie drugie poprawione, znacznie pomnożone i rozszerzone Warszawa, 1827. A. Wejnert. Starożytności Warszawy. Tom I Wiadomość historyczna o herbie W. O głównych podziałach W. o pierwszych okopach otaczających Pragę. Opis historycznostatystyczny szpitali św. Ducha i P. Maryi. Opis trzech bram nowomiejskich. O ratuszu Grzybowa pod W. Tom II o przeniesieniu rezydencyi królów z Krakowa do W. O herbie W. z r. 1589. O najdawniejszych widowiskach teatralnych w W. do r. 1776. Opis herbu m. Pragi pod W.

Warszawa