par. praw. Sliszkowce, par. katol. , sąd, st. poczt. i dr. źel. Mohylów o 7 w. , ma 62 dm. , 339 mk. , 452 dzies. ziemi włośc, dworskiej ze Sliszkowiecką Słobódką 900 dzies. Należała do Szołajskich, dziś Dobrowolskich. 3. W. , ob. Wołoszki, pow. kowelski. J. Krz. Dr. M. Wołochy, wś, pow. brodzki, 13 klm. na płd. od Brodów sąd pow. , st. kol. i urz. poczt. . Na wsch. leży Hucisko Brodzkie, na płd. Hołubica, na zach. Dubie, na płn. zach i płn. Ponikwa Wielka. Wzdłuż granicy płn. płynie Ponikwa, dopł. Styru i tworzy staw Ponikiewski, w pobli żu którego leżą zabudowania wsi. Płd. część obszaru lesista. Wł. więk. ma roh or. 10, łąk i ogr. 7, past. 28, lasu734 mr. .; wł. mn. roli or. 581, łąki ogr. 176, pastw. 28 mr. W r. 1890 było w W. i w przysiołkach Huta Nowa i Pereliski 122 dm. , 927 mk. w gm. , 12 dm. , 29 mk. na obsz. dwor. 651 gr. kat. , 257 rzym. kat. , 48 izrl. ; 649 Rus. , 259 PoL, 48 Niem, . Par. rzym. kat. i gr. kat. w Ponikwie. We wsi jest kasa gm. z kapit. 2575 złr. Lu. Dz. Wołoćki 1. Wolodźki, folw. , pow. miński, w 1 okr. poL, gm. Siemkowo, przy drożynie z Gród ka Chmarzyńskiego do Zarzecza, grunta szczer kowogliniaste. 2. W. , ob. Wołodźki, A. Jel. Wołoczek 1. al. Wołczek, zaśc, pow. wilejski, w 3 okr. poL, gm. Miadzioł o 7 w. , okr. wiejski Niekazieck, o 51 w. od Wilejki, 1 dm. , 12 mk. prawosł. , 8 katol. w 1865 r. 9 dusz rewiz. ; należy do dóbr skarbowych Justynowo. 2. W. , fol. nad jez. Miadzioł, tamże, o 52 w. od Wilejki, 1 dm. , 4 mk. katol. Wołoczek, pohost, pow. Syczewski gub. smoleńskiej, gm. Wołoczek, zarząd gminy, cerkiew, st. poczt. , o 14 w. na płd. zach. od st. Grygoriewskiej. Woloczkiewicze, mylnie ob. t. IX, 262, za Wołczhiewicze ob. . Wołoczyce, ob. Wołożyce. Wołoczyska, w dokm. Wołocziscza 1518 r. , Wołoczyszcze 1545 r. , Woloczicze 1570, Woloczyszcze i Wloczyszcze 1583, mko nad rz. Zbruczem, pow. starokonstantynowski, na pograniczu od Galicyi, pod 57 32 płn. szer. a 43 5 wsch. dług. , w 3 okr. poL, gm. Wołoczyska, odl. o 90 w. na zach. od St. Konstantynowa a 210 w. od Żytomierza. W r. 1860 miało 387 dm. , 2576 mk. w 1870 r. było 326 dm. , 1180 mk. , w tem 58 żydów, a w 1885 r. 3100 mk. , zarząd gminy, 2 cerkwie, kościół par. kat. , 2 kaplice prawosł. i katol. , synagogę, 2 domy modlitwy żydowskie, szkołę, targi co niedzielę, 6 jarmarków, 2 fabryki świec, st. poczt. telegr. i dr. źel. o 4 w. , komorę celną pograniczną. Kościół par. katol. , p. w. św. Trójcy, z muru wzniesiony w 1813 r. przez hr. Moszyńskiego, na miejscu dawnego z 1772 r. , fundacyi woje wody kijowskiego Potockiego. Parafia katol. , I dekanatu starokonstantynowskiego, 4179 wiernych. Miała dawniej kaplicę w Frydrykówce. Gmina, położona w płd. zach. zakątku powiatu, graniczy od zach. i płd. zach. z Galicyą, od płd. i płd. wsch. z gub. podolską, od wschodu z gm. Monaczyn, od płn. z gm. Awratyn, obejmuje 12 miejscowości, mających 1606 dm. włościańskich obok 384 należących do in. stanów, 8800 mk. włościan, uwłaszczonych na 7269 dzies. ziemi. St. W. dr. żeL płd. zach. , na linii Zmierzynka Żmerynka Wołoczyska, odl. jest o 151 w. od Zmierzynki a 4 w. od st. Podwołoczyska dr. źel. austryackich państwowych dawniej Karola Ludwika. Pierwszą wzmiankę o W. spotykamy w dokumencie z d. 4 maja 1518 r. , którym Zygmunt I potwierdza ks. Konstantemu Ostrogskiemu prawo władania dobrami, otrzymanemi w spadku po babce jego żony, ks. Maryi Semionownie Rówieńskiej i jej mężu ks. Semionie Wasilewiczu Nieświskim. Pomiędzy dobrami temi wymienione jest Wołocziszcze Arch. ks. Sanguszków, III, 167. W 1545 r. należy wraz z Zbarażem do ks. Michała Zbaraskiego. Podług reg. pobor. pow. krzemienieckiego z 1570 r. własność Wodzisława sic Sbaraskiego, urzędnik którego Michał Swiebor wnosi z Woloczicz i wiosek k niemu z 104 dym. , 64 ogr. po 2 gr. , 16 bojar, 8 kół młyn. , 8 kotł. gorzałcz. W 1583 r. kn. Stefan Korybutowicz Zbaraski, wwda trocki, z mka Wołoczyszcz, które trzyma od nieboszczyka kn. Władysława Zbaraskiego, wnosi z 23 dm. rynkow, po 6 gr. , z 70 dm. uliczn. , z 42 nędznych chałup, z 2 rzeźników, z 3 przekupniów, 2 Skomorochów, z 3 luźnych, z 3 piekarzów, z 3 sług żydowskich, 23 ogrod. , 10 komor. , 8 rzem. , 2 kół wal. , 1 fol. Przytem dodano W tem mieście od zapalenia żołnierzów w r. 1580, które ludzie będąc zubożeni na majętnościach swoich w niwecz się obrócili, dla czego i poboru oddać nie mogli. Nadto tenże kn. Zbaraski ze wsi Starych Włoczyszcz prawdopodobnie dzisiejsze Podwołoczyska wnosi z 3 dym. , 8 ogr. , 5 ogrod. , 6 kom. , 3 kół dor. , 1 bojarzyna, 1 popa Jabłonowski, Wołyń, 27, 127. Odtąd przez przeciąg dwóch prawie wieków nie znajdujemy żadnej wzmianki o tej osadzie. Nie wiemy do kogo należała i przez jakie przechodziła koleje. Dopiero w drugiej połowie XVIII w. właścicielem W. został Fryderyk Moszyński, syn Jana Kantego, podskarbiego koronnego, i hr. Cosel, naturalnej córki Augusta II. Moszyński wiele się przyczynił do wzrostu miasteczka, przyozdobił je pięknemi budowlami gospodarskiemi i murowanym piętrowym pałacem; swoim kosztem wzniósł tu kościół parafialny, założył bank włościański mons pietatis, wreszcie wyjednał u Stanisława Augusta przywilej pod datą 15 stycznia 1775 r. , zaprowadzający jarmark w wigilią św. Trójcy, przez sześć tygodni trwać mający. Po śmierci Fryderyka Moszyńskiego w 1816 r. klucz wołoczyski, wraz z innemi do Wołochy Wołochy Wołoćki Wołoczek Wołoczyce Wołoczyska